EGZAMIN MATURALNY

W ROKU SZKOLNYM 2015/2016

FORMUA OD 2015
(NOWA MATURA)

MATEMATYKA
POZIOM PODSTAWOWY

ZASADY OCENIANIA ROZWIZA ZADA

ARKUSZ MMA-P1

MAJ 2016

Oglne zasady oceniania

Uwaga: Akceptowane s wszystkie odpowiedzi merytorycznie poprawne i speniajce warunki
zadania.

Zadanie 1. (01)
Wymagania oglne
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

Wymagania szczegowe

Poprawna
odp. (1 p.)

1. Liczby rzeczywiste. Zdajcy oblicza potgi

o wykadnikach wymiernych i stosuje prawa
dziaa na potgach o wykadnikach
wymiernych (1.4).

Wersja Wersja
I
II

1. Liczby rzeczywiste. Zdajcy wykorzystuje

definicj logarytmu i stosuje w obliczeniach
wzory na logarytm iloczynu, logarytm ilorazu
i logarytm potgi o wykadniku naturalnym
(1.6).

Wersja Wersja
I
II

1. Liczby rzeczywiste. Zdajcy wykonuje

obliczenia procentowe, oblicza podatki, zysk
z lokat (1.9).

Wersja Wersja
I
II

2. Wyraenia algebraiczne. Zdajcy uywa

2
wzorw skrconego mnoenia na ( a b )

Wersja Wersja
I
II

Zadanie 2. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

Zadanie 3. (01)
III. Modelowanie
matematyczne.

Zadanie 4. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

oraz a 2 b 2 (2.1).

Zadanie 5. (01)
3. Rwnania i nierwnoci. Zdajcy sprawdza, Wersja Wersja
I. Wykorzystanie
I
II
czy dana liczba rzeczywista jest rozwizaniem
i tworzenie informacji.
rwnania lub nierwnoci (3.1).
C
D

Strona 2 z 20

Zadanie 6. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

8. Geometria na paszczynie kartezjaskiej.

Zdajcy oblicza wsprzdne punktu
przecicia dwch prostych (8.4).

Wersja Wersja
I
II

7. Planimetria. Zdajcy stosuje zalenoci

midzy ktem rodkowym i ktem wpisanym
(7.1).

Wersja Wersja
I
II

4. Funkcje. Zdajcy posuguje si poznanymi

metodami rozwizywania rwna do
obliczenia, dla jakiego argumentu funkcja
przyjmuje dan warto (4.2).

Wersja Wersja
I
II

3. Rwnania i nierwnoci. Zdajcy

rozwizuje proste rwnania wymierne,
prowadzce do rwna liniowych lub
x +1
x +1
=2,
= 2x (3.8).
kwadratowych, np.
x +3
x

Wersja Wersja
I
II

Zadanie 7. (01)
IV. Uycie i tworzenie
strategii.

Zadanie 8. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

Zadanie 9. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

Zadanie 10. (01)

II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

4. Funkcje. Zdajcy odczytuje z wykresu

wasnoci funkcji zbir wartoci (4.3).

Wersja Wersja
I
II
D

Zadanie 11. (01)

II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

4. Funkcje. Zdajcy odczytuje z wykresu

wasnoci funkcji punkty, w ktrych funkcja
przyjmuje w podanym przedziale warto
najwiksz lub najmniejsz (4.3).

Wersja Wersja
I
II
B

Zadanie 12. (01)

II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

4. Funkcje. Zdajcy oblicza ze wzoru warto

funkcji dla danego argumentu (4.2).

Strona 3 z 20

Wersja Wersja
I
II
B

Zadanie 13. (01)

6. Trygonometria. Zdajcy korzysta
IV. Uycie i tworzenie
z przyblionych wartoci funkcji
strategii.
trygonometrycznych (6.2).

Wersja Wersja
I
II
A

Zadanie 14. (01)

III. Modelowanie
matematyczne.

5. Cigi. Zdajcy stosuje wzr na n-ty wyraz

i na sum n pocztkowych wyrazw cigu
arytmetycznego (5.3).

Wersja Wersja
I
II
A

Zadanie 15. (01)

I. Wykorzystanie
5. Cigi. Zdajcy bada, czy dany cig jest
i tworzenie informacji. arytmetyczny lub geometryczny (5.2).

Wersja Wersja
I
II
D

Zadanie 16. (01)

7. Planimetria. Zdajcy rozpoznaje trjkty
I. Wykorzystanie
podobne i wykorzystuje cechy podobiestwa
i tworzenie informacji.
trjktw (7.3).

Wersja Wersja
I
II
B

Zadanie 17. (01)

6. Trygonometria. Zdajcy, znajc warto
Wersja Wersja
IV. Uycie i tworzenie jednej z funkcji: sinus lub cosinus, wyznacza
I
II
strategii.
wartoci pozostaych funkcji tego samego kta
C
B
ostrego (6.5).
Zadanie 18. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

SP9. Wielokty, koa, okrgi. Zdajcy ustala

moliwo zbudowania trjkta (SP9.2).

Wersja Wersja
I
II
D

Zadanie 19. (01)

IV. Uycie i tworzenie
strategii.

7. Planimetria. Zdajcy korzysta z wasnoci

stycznej do okrgu i wasnoci okrgw
stycznych (7.2).

Strona 4 z 20

Wersja Wersja
I
II
B

Zadanie 20. (01)

II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

8. Geometria na paszczynie kartezjaskiej.

Zdajcy bada rwnolego i prostopado
prostych na podstawie ich rwna
kierunkowych (8.2).

Wersja Wersja
I
II

8. Geometria na paszczynie kartezjaskiej.

Zdajcy wyznacza wsprzdne rodka
odcinka (8.6).

Wersja Wersja
I
II

10. Elementy statystyki opisowej. Teoria

prawdopodobiestwa i kombinatoryka.
Zdajcy oblicza prawdopodobiestwa
w prostych sytuacjach, stosujc klasyczn
definicj prawdopodobiestwa (10.3).

Wersja Wersja
I
II

Zadanie 21. (01)

II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

Zadanie 22. (01)

II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

Zadanie 23. (01)

9. Stereometria. Zdajcy rozpoznaje
I. Wykorzystanie
w walcach i stokach kty midzy odcinkami
i tworzenie informacji.
i paszczyznami (9.3).

Wersja Wersja
I
II
D

Zadanie 24. (01)

Wersja Wersja
9. Stereometria. Zdajcy rozpoznaje
I. Wykorzystanie
I
II
w graniastosupach i ostrosupach kty midzy
i tworzenie informacji.
odcinkami i paszczyznami (9.2).
B
A
Zadanie 25. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

G9. Statystyka opisowa i wprowadzenie do

rachunku prawdopodobiestwa. Zdajcy
wyznacza redni arytmetyczn i median
zestawu danych (G9.4).

Strona 5 z 20

Wersja Wersja
I
II
C

Zadanie 26. (02)

II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

G9. Statystyka opisowa i wprowadzenie do rachunku

prawdopodobiestwa. Zdajcy wyznacza redni arytmetyczn
i median zestawu danych (G9.4).
1. Liczby rzeczywiste. Zdajcy oblicza bd bezwzgldny i bd
wzgldny przyblienia (1.7).

Przykadowe rozwizanie
1
Obliczamy redni roczny przyrost sosny: x = 8 .
3
1
1
Obliczamy bd wzgldny przyblienia: 3 =
= 0, 04 = 4% .
25 25
3

Schemat punktowania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 1 p.
1
gdy obliczy redni roczny przyrost wysokoci sosny: x = 8
i na tym zakoczy lub
3
dalej popenia bdy
albo
gdy otrzyma redni roczny przyrost wysokoci sosny bdcy liczb speniajc
nierwno 7 < x < 8, 2(3) lub nierwno 8, 4(3) < x < 10 i konsekwentnie obliczy bd
wzgldny otrzymanego przyblienia.
Uwaga:
Akceptujemy wynik przybliony z przedziau 8, 2(3);8, 4(3) .
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 2 p.
gdy obliczy bd wzgldny przyblienia: 4% .

Zadanie 27. (02)

II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.

3. Rwnania i nierwnoci. Zdajcy rozwizuje nierwnoci

kwadratowe z jedn niewiadom (3.5).

Przykadowe rozwizanie
Rozwizanie nierwnoci kwadratowej skada si z dwch etapw. Pierwszy polega na
ustaleniu pierwiastkw trjmianu kwadratowego. Drugi etap polega na ustaleniu zbioru
rozwiza nierwnoci.

Strona 6 z 20

Realizacja pierwszego etapu

I sposb
Redukujemy wyrazy podobne i zapisujemy nierwno w postaci rwnowanej
x 2 + 2x > 0 .
2
Znajdujemy pierwiastki trjmianu kwadratowego x + 2 x
obliczamy wyrnik tego trjmianu:
22
2+2
= 4 4 ( 1) 0 = 4 i std x1 =
= 2 oraz x 2 =
=0
2
2
albo
wykorzystujemy posta iloczynow trjmianu x 2 + 2 x :
x ( x 2 ) = 0 , std x1 = 0 oraz x 2 = 2 ,
albo
stosujemy wzory Vitea:
x1 x 2 = 0 oraz x1 + x 2 = 2 , std x1 = 0 oraz x 2 = 2 ,
albo
podajemy je bezporednio, np. zapisujc pierwiastki trjmianu x1 = 0 , x2 = 2 lub

zaznaczajc je na wykresie
y
1

-1

-1

-2

II sposb
Wyznaczamy posta kanoniczn trjmianu kwadratowego x 2 + 2 x i zapisujemy nierwno
w postaci rwnowanej, np.
2
(x 1) + 1 > 0 .
Std

( x 1) 1 > 0 .
2

Nastpnie przeksztacamy nierwno do postaci rwnowanej, korzystajc z wasnoci

wartoci bezwzgldnej
(x 1)2 < 1 ,

x 1 <1 .
Realizacja drugiego etapu
Podajemy zbir rozwiza nierwnoci: (0, 2 ) lub x (0, 2) .
Schemat punktowania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 1 p.
gdy:
zrealizuje pierwszy etap rozwizania, tzn. ustali pierwiastki trjmianu kwadratowego
i na tym poprzestanie lub bdnie zapisze zbir rozwiza nierwnoci, np.:

Strona 7 z 20

o obliczy lub poda pierwiastki trjmianu kwadratowego x1 = 0 , x2 = 2

i na tym zakoczy lub bdnie zapisze zbir rozwiza nierwnoci,
o zaznaczy na wykresie miejsca zerowe funkcji
f ( x) = x 2 + 2 x
i na tym zakoczy lub bdnie zapisze zbir rozwiza nierwnoci,
o zapisze nierwno x 1 < 1 i na tym zakoczy lub bdnie zapisze zbir
rozwiza nierwnoci
albo
przy realizacji pierwszego etapu rozwizania popeni bd (ten sam bd popeniony
wielokrotnie traktuje si jak jeden bd), ale otrzyma dwa rne pierwiastki,
i konsekwentnie rozwie nierwno, np.:
o popeni bdy przy wyznaczaniu pierwiastkw trjmianu kwadratowego
i konsekwentnie rozwie nierwno,
o bdnie zapisze rwnania wynikajce ze wzorw Vitea, np. x1 + x 2 = 2
i konsekwentnie rozwie nierwno,
o bdnie zapisze nierwno, np. x 1 > 1 i konsekwentnie j rozwie.
Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................. 2 p.
gdy:
poda zbir rozwiza nierwnoci: (0, 2 ) lub x (0, 2) , lub x > 0 i x < 2
albo
sporzdzi poprawn ilustracj geometryczn (o liczbowa, wykres) i zapisze zbir
rozwiza nierwnoci w postaci: x > 0 , x < 2 ,
albo
poda zbir rozwiza nierwnoci w postaci graficznej z poprawnie zaznaczonymi
kocami przedziaw.
0

Kryteria uwzgldniajce specyficzne trudnoci w uczeniu si matematyki

Akceptujemy zapis przedziau nieuwzgldniajcy porzdku liczb na osi liczbowej, np. ( 2, 0 ) .
Uwagi:
1. Jeeli zdajcy dzieli obie strony nierwnoci przez x 2 lub przez x, bez stosownego
zaoenia, to otrzymuje 0 punktw.
2. Jeeli zdajcy dzieli obie strony nierwnoci przez x 2 , rozwaajc przy tym dwa
przypadki x > 2 i x < 2 , rozwie nierwno w kadym z tych przypadkw oraz wyznaczy
poprawny zbir rozwiza nierwnoci, to otrzymuje 2 punkty.

Strona 8 z 20

Zadanie 28. (02)

I. Wykorzystanie
i tworzenie informacji

3. Rwnania i nierwnoci. Zdajcy korzysta z wasnoci

iloczynu przy rozwizywaniu rwna typu x ( x + 1)( x 7 ) = 0
(3.7).

Przykadowe rozwizanie
Lewa strona rwnania jest iloczynem dwch czynnikw 4 x oraz x 2 + 2 x 15 . Zatem iloczyn
ten jest rwny 0, gdy co najmniej jeden z tych czynnikw jest rwny 0, czyli
2
4 x = 0 lub x + 2 x 15 = 0 .
Rozwizaniem rwnania 4 x = 0 jest x = 4 .
Rozwizania rwnania x 2 + 2 x 15 = 0 moemy wyznaczy, korzystajc:
ze wzorw na pierwiastki trjmianu kwadratowego:
2 8
2 + 8
= 5 , x2 =
=3
= 2 2 4 1 ( 15 ) = 64 = 82 , x1 =
2
2
albo
ze wzorw Vitea:
x1 + x2 = 2 oraz x1 x2 = 15 i std x1 = 5 , x2 = 3 ,
albo
z postaci iloczynowej trjmianu x 2 + 2 x 15
( x + 5)( x 3) = 0 , std x1 = 5 , x2 = 3 ,
albo

z wasnoci wartoci bezwzgldnej, przeksztacajc najpierw rwnanie do postaci

rwnowanej x + 1 = 4 , skd x + 1 = 4 lub x + 1 = 4 , czyli x = 3 lub x = 5 .

Zatem wszystkie rozwizania rwnania to: x = 4 lub x = 5 , lub x = 3 .

Schemat punktowania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 1 p.
gdy:
zapisze dwa rwnania: 4 x = 0 i x 2 + 2 x 15 = 0 (wystarczy, e z rozwizania
wynika, e zdajcy wyznacza pierwiastki kadego z wielomianw: 4 x , x 2 + 2 x 15 )
albo
zapisze rozwizanie x = 4 ,
albo
obliczy co najmniej jeden pierwiastek trjmianu x 2 + 2 x 15 : x = 5 , x = 3 ,
albo
wyznaczy jeden z pierwiastkw wielomianu x3 + 2 x 2 + 23 x 60
i na tym zakoczy lub dalej popenia bdy.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 2 p.
gdy wyznaczy bezbdnie wszystkie rozwizania rwnania: x = 5 , x = 3 , x = 4 .
Uwagi:
1. Jeeli zdajcy obliczy trzy pierwiastki, ale w odpowiedzi kocowej podaje tylko dwa, to
otrzymuje 1 punkt.

Strona 9 z 20

2. Jeeli zdajcy dzieli obie strony rwnania bez stosownego zaoenia przez x 4 lub przez
drugi czynnik i oblicza pierwiastki (lub pierwiastek) dla pozostaej czci, to otrzymuje
0 punktw.
Zadanie 29. (02)
V. Rozumowanie
i argumentacja.

7. Planimetria. Zdajcy rozpoznaje trjkty podobne

i wykorzystuje (take w kontekstach praktycznych) cechy
podobiestwa trjktw (7.3).

Przykadowe rozwizania
I sposb
Niech ACB = .
Poniewa CAB = 90 , wic ABC = 90 .
W CDE : DEC = 90 , wic CDE = 90 .
Trjkt CDE jest prostoktny oraz DEC = 90 , wic CDE = 90 .
Podobnie trjkt BFG jest prostoktny i FGB = 90 , wic BFG = .
Poniewa trjkty CDE i BFG maj rwne kty, wic na podstawie cechy podobiestwa kkk s
podobne.
II sposb
Niech ACB = DCE = i ABC = FBG = .
Trjkt CED jest podobny do trjkta ABC (cecha kkk), bo ACB = DCE = oraz

CAB = DEC = 90 .
Podobnie trjkt GBF jest podobny do trjkta ABC, (cecha kkk), bo ABC = FBG =
oraz CAB = FGB = 90 .
Std trjkt CED jest podobny do trjkta FBG (z przechodnioci relacji podobiestwa).
Schemat punktowania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 1 p.
gdy
wskae w dwch trjktach spord trjktw CBA, CDE i FBG jedn par rwnych
ktw ostrych i na tym zakoczy lub dalej popeni bdy, przy czym kt przy
wierzchoku B musi by wskazany dwukrotnie, jako kt w obu trjktach CBA i FBG,
np. zdajcy zapisze FBG = CBA lub stwierdzi, e jest to wsplny kt trjktw
CBA i FBG (analogicznie z ktem przy wierzchoku C w trjktach CBA i CDE)
albo

zapisze, e trjkt CBA jest podobny do trjkta FBG i do trjkta CDE i std
wywnioskuje, e trjkt CDE jest podobny do trjkta FBG, ale nie wskae adnej pary
rwnych ktw ostrych w tych trjktach i na tym zakoczy lub dalej popenia bdy.
Strona 10 z 20

Zdajcy otrzymuje................................................................................................................ 2 p.
gdy przeprowadzi pene rozumowanie.
Uwagi:
1. Jeeli zdajcy przyjmie konkretne miary ktw, to otrzymuje 0 punktw.
2. Jeeli zdajcy przyjmie bdne zalenoci midzy ktami, to otrzymuje 0 punktw.
Zadanie 30. (02)
2. Wyraenia algebraiczne. Zdajcy uywa wzorw skrconego
2
mnoenia na ( a b ) oraz a 2 b 2 (2.1).

V. Rozumowanie
i argumentacja.

Przykadowe rozwizanie
Rozwamy wyraz an = 2n2 + 2n .
Wyraz an +1 mona zapisa, jako

an+1 = 2 ( n + 1) + 2 ( n + 1) = 2n2 + 6n + 4 .
2

Wtedy

an + an+1 = 2n2 + 2n + 2n2 + 6n + 4 = 4n2 + 8n + 4 .

Zatem

an + an+1 = ( 2n + 2 ) .
2

Liczba 2n + 2 jest naturalna. To koczy dowd.

Schemat punktowania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 1 p.
gdy poprawnie zapisze sum dwch kolejnych wyrazw tego cigu, np.

an + an+1 = 2n2 + 2n + 2 ( n + 1) + 2 ( n + 1)
2

i na tym zakoczy lub dalej popenia bdy.

Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 2 p.
gdy przeprowadzi pene rozumowanie.
Uwaga:
Jeeli zdajcy sprawdzi prawdziwo tezy tylko dla konkretnych wartoci n, to otrzymuje
0 punktw.

Strona 11 z 20

Zadanie 31. (02)

1. Liczby rzeczywiste. Zdajcy wykorzystuje definicj logarytmu
i stosuje w obliczeniach wzory na logarytm iloczynu, logarytm
ilorazu i logarytm potgi o wykadniku naturalnym oraz
wykorzystuje podstawowe wasnoci potg rwnie
w zagadnieniach zwizanych z innymi dziedzinami wiedzy,
np. fizyk, chemi, informatyk (1.6, 1.5).

III. Modelowanie
matematyczne.

Przykadowe rozwizania
I sposb
Zapisujemy rwnanie
6, 2 = log

A
.
10 4

Korzystamy z definicji logarytmu

106,2 =

A
.
10 4

Std

Stwierdzamy, e 102,2
to, e A > 100 cm.

A = 106,2 10 4 ,
A = 10 2,2 .
> 102 = 100 , gdy funkcja wykadnicza y = 10 x jest rosnca. Oznacza

II sposb
Zapisujemy rwnanie
A
.
10 4
To rwnanie jest rwnowane kolejno rwnaniom
6, 2 = log (10 4 A ) ,
6, 2 = log

6, 2 = log104 + log A ,
6, 2 = 4 + log A .
Zatem 2, 2 = log A . Korzystamy z definicji logarytmu i otrzymujemy rwno
A = 10 2,2 .
Stwierdzamy, e 102,2 > 102 = 100 , gdy funkcja wykadnicza y = 10 x jest rosnca. Oznacza
to, e A > 100 cm.
Schemat punktowania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 1 p.
gdy
A
wykorzysta definicj logarytmu i przeksztaci rwnanie 6, 2 = log 4 do postaci
10
A
106,2 = 4
10

Strona 12 z 20

albo
wykorzysta wasno logarytmu i przeksztaci rwnanie 6, 2 = log

A
do postaci
10 4

6, 2 = log A log104 lub 6, 2 = log A + log104

i na tym zakoczy lub dalej popenia bdy.
gdy zapisze, e A = 10 2,2 i stwierdzi, e amplituda tego trzsienia ziemi bya wiksza od
100 cm.
Zdajcy otrzymuje............................................................................................................... 2 p.
Uwagi:
1. Jeeli zdajcy bdnie interpretuje tre zadania, w szczeglnoci stosuje niepoprawne
podstawienie do wzoru, to otrzymuje 0 punktw.
2. Jeeli zdajcy nie obliczy amplitudy, ale uzasadni, e amplituda jest wiksza od 100 cm,
to otrzymuje 1 punkt.
3. Jeeli zdajcy nie obliczy amplitudy tylko zapisze bez uzasadnienia, e amplituda jest
wiksza od 100 cm, to otrzymuje 0 punktw.

Zadanie 32. (04)

SP9. Wielokty, koa, okrgi. Zdajcy stosuje twierdzenie
IV. Uycie i tworzenie o sumie ktw trjkta (SP9.3).
strategii.
G7. Rwnania. Zdajcy rozwizuje rwnania stopnia pierwszego
z jedn niewiadom (G7.3).
Przykadowe rozwizania
I sposb
Niech oznacza najmniejszy kt trjkta. Zatem pozostae dwa kty tego trjkta rwne s
+ 50 oraz 3 . Suma ktw trjkta jest rwna 180 , wic
+ 3 + + 50 = 180 ,
5 = 130 ,
= 26 .
Std + 50 = 76 oraz 3 = 78 .
II sposb
Niech oznacza najwikszy kt trjkta. Zatem pozostae dwa kty tego trjkta rwne s

+ 50 oraz

. Suma ktw trjkta jest rwna 180 , wic

+ 50 + = 180 ,

5 = 390 ,
Std

= 26 oraz

= 78 .
+ 50 = 76 .

Strona 13 z 20

III sposb
Niech oznacza ten kt trjkta, ktry nie jest ani najwikszy, ani najmniejszy. Zatem
pozostae dwa kty tego trjkta rwne s 50 oraz 3 ( 50 ) . Suma ktw trjkta jest
rwna 180 , wic

50 + + 3 ( 50 ) = 180 ,
5 = 380 ,
= 76 .
Std 50 = 26 oraz 3 ( 50 ) = 78 .
Schemat punktowania
Rozwizanie, w ktrym postp jest niewielki, ale konieczny na drodze
do penego rozwizania........................................................................................................ 1 p.
Zdajcy zapisze:
kty trjkta w zalenoci od jednego kta, np.:

, + 50 , 3 lub
, + 50, , lub 50, , 3 ( 50 )
3 3
albo
ukad dwch rwna, np.
+ + 50 + = 180

= 3 ,
albo
ukad trzech rwna, np.
+ + = 180

= 3
= + 50

i na tym zakoczy lub dalej popenia bdy.

Rozwizanie, w ktrym jest istotny postp ........................................................................ 2 p.
Zdajcy zapisze rwnanie z jedn niewiadom, np.:

+ 3 + + 50 = 180 lub
+ + 50 + = 180 , lub 50 + + 3 ( 50 ) = 180
3 3
i na tym zakoczy lub dalej popenia bdy.
Pokonanie zasadniczych trudnoci zadania....................................................................... 3 p.
Zdajcy obliczy jeden z ktw trjkta, np.: = 26 lub = 78 , lub = 76 i na tym
zakoczy lub dalej popenia bdy.
Rozwizanie pene ................................................................................................................ 4 p.
Zdajcy obliczy wszystkie kty trjkta.
Uwagi:
1. Jeeli zdajcy tylko poda kty ( 26 , 76 , 78 ), to otrzymuje 1 punkt.
2. Jeeli zdajcy tylko poda kty i sprawdzi wszystkie warunki zadania, to otrzymuje 2 punkty.

Strona 14 z 20

Zadanie 33. (05)

9. Stereometria. Zdajcy stosuje trygonometri do oblicze

dugoci odcinkw, miar ktw, pl powierzchni i objtoci
IV. Uycie i tworzenie
(9.6).
strategii.
G10. Figury paskie. Zdajcy stosuje twierdzenie Pitagorasa
(G10.7).
Przykadowe rozwizanie
Wprowadzamy oznaczenia jak na rysunku.
S

C
A

O
a

P
B

Poniewa wysoko tego ostrosupa jest rwna wysokoci jego podstawy, to H =

a 3
. Objto
2

ostrosupa jest rwna 27, wic otrzymujemy rwnanie

1 a2 3 a 3

= 27 ,
3 4
2
skd otrzymujemy a = 6.
Wysoko ostrosupa jest rwna

H=

6 3
=3 3.
2

Punkt O jest rodkiem okrgu opisanego na trjkcie rwnobocznym ABC, zatem dugo
odcinka PO stanowi 13 wysokoci trjkta ABC , czyli
OP = 13 H = 13 3 3 = 3 .
Z twierdzenia Pitagorasa zastosowanego dla trjkta POS otrzymujemy
2
h 2 = OP + H 2 ,

h2 =

Std

( 3 ) + (3 3 ) ,
2

h2 = 30 .
h = 30 .

Strona 15 z 20

Pole powierzchni bocznej ostrosupa jest zatem rwne

1
1
Pb = 3 ah = 3 6 30 = 9 30 .
2
2
Cosinus kta nachylenia wysokoci ciany bocznej do paszczyzny podstawy jest rwny
OP
3
10
cos =
=
=
.
h
30 10
Schemat punktowania
Rozwizanie, w ktrym postp jest niewielki, ale konieczny na drodze
do penego rozwizania........................................................................................................ 1 p.
Zdajcy:
zapisze rwnanie, z ktrego mona obliczy dugo krawdzi podstawy ostrosupa:

1 a2 3 a 3

= 27
3 4
2
albo

zapisze rwnanie, z ktrego mona obliczy wysoko ostrosupa:

2

2H
3
1 3

H = 27
3
4
i na tym zakoczy lub dalej popenia bdy.
Rozwizanie, w ktrym jest istotny postp ........................................................................ 2 p.
Zdajcy obliczy dugo krawdzi podstawy ostrosupa a = 6 lub wysoko ostrosupa
H = 3 3 i na tym zakoczy lub dalej popenia bdy.
Uwaga:
Zdajcy moe obliczy od razu tangens kta nachylenia wysokoci ciany bocznej do
paszczyzny podstawy ostrosupa:
H
tg = 1 = 3 ,
3H

a nastpnie obliczy szukan warto cosinusa tego kta:

cos =

10
.
10

Otrzymuje wtedy 2 punkty.

Pokonanie zasadniczych trudnoci zadania....................................................................... 3 p.
Zdajcy obliczy
wysoko ciany bocznej ostrosupa: 30
albo
dugo krawdzi bocznej ostrosupa: 39
i na tym zakoczy lub dalej popenia bdy.

Strona 16 z 20

Rozwizanie prawie pene .................................................................................................... 4 p.

Zdajcy obliczy:
pole powierzchni bocznej ostrosupa ABCS: 9 30
albo
cosinus kta nachylenia wysokoci ciany bocznej do paszczyzny podstawy:

cos =

10
10

i na tym zakoczy lub dalej popenia bdy.

Rozwizanie pene ................................................................................................................ 5 p.
Zdajcy obliczy pole powierzchni bocznej ostrosupa ABCS: 9 30 i cosinus kta nachylenia

wysokoci ciany bocznej do paszczyzny podstawy: cos =

10
.
10

Uwagi:
1. Jeeli zdajcy rozwaa inn bry ni podana w zadaniu, to za cae rozwizanie otrzymuje
0 punktw.
2. Jeeli zdajcy popeni bd merytoryczny np. w zastosowaniu twierdzenia Pitagorasa przy
obliczaniu wysokoci ciany bocznej lub w interpretacji wasnoci trjkta rwnobocznego,
to otrzymuje za cae rozwizanie otrzymuje co najwyej 2 punkty.
3. Akceptujemy poprawne przyblienia dziesitne liczb rzeczywistych.

Zadanie 34. (04)

III. Modelowanie
matematyczne.

10. Elementy statystyki opisowej. Teoria prawdopodobiestwa

i kombinatoryka. Zdajcy oblicza prawdopodobiestwa
w prostych sytuacjach, stosujc klasyczn definicj
prawdopodobiestwa (10.3).

Przykadowe rozwizania

I sposb
Zdarzeniem elementarnym jest uporzdkowana para ( x, y ) dwch rnych liczb ze zbioru

{10,11,12,...,99} , ktry zawiera 90 liczb. Liczba wszystkich zdarze elementarnych jest rwna
= 90 89 . Wszystkie zdarzenia elementarne s rwno prawdopodobne. Mamy wic do
czynienia z modelem klasycznym.
Niech A oznacza zdarzenie polegajce na tym, e suma wylosowanych liczb jest 30.
Zatem zdarzeniu A sprzyjaj nastpujce zdarzenia elementarne:
(10, 20 ) , (11,19 ) , (12,18) , (13,17 ) , (14,16 ) , (16,14 ) , (17,13) , (18,12 ) , (19,11) , ( 20,10 ) .
Ich liczba jest rwna A = 10 .
Prawdopodobiestwo zdarzenia A jest rwne
A
10
1
1
.
P ( A) =
=
=
=
90 89 9 89 801
Strona 17 z 20

Odpowied: Prawdopodobiestwo zdarzenia polegajcego na tym, e wylosujemy dwie rne

1
liczby dwucyfrowe, ktrych suma jest rwna 30 jest rwne
.
801
II sposb
Zdarzeniem elementarnym jest zbir dwuelementowy { x, y} dwch rnych liczb ze zbioru

{10,11,12,...,99} , ktry zawiera 90 liczb. Liczba wszystkich zdarze elementarnych jest rwna
=

( 902 ) = 88!90! 2! = 902 89 = 4005 .

Wszystkie

zdarzenia

elementarne

rwno

prawdopodobne. Mamy wic do czynienia z modelem klasycznym.

Niech A oznacza zdarzenie polegajce na tym, e suma wylosowanych liczb jest 30. Zatem
zdarzeniu A sprzyjaj nastpujce zdarzenia elementarne:
{10, 20} , {11,19} , {12,18} , {13,17} , {14,16} .
Ich liczba jest rwna A = 5 .
Prawdopodobiestwo zdarzenia A jest rwne
A
5
1
1
.
P ( A) =
=
=
=
45 89 9 89 801
Odpowied: Prawdopodobiestwo zdarzenia polegajcego na tym, e wylosujemy dwie rne
1
.
liczby dwucyfrowe, ktrych suma jest rwna 30 jest rwne
801
III sposb
Rysujemy drzewo z uwzgldnieniem wszystkich gazi, ktre prowadz do sytuacji
sprzyjajcych zdarzeniu A (polegajcemu na tym, e suma wylosowanych liczb bdzie
rwna 30).

Strona 18 z 20

Prawdopodobiestwo zdarzenia A jest rwne

1 1
1
1
.
P ( A ) = 10 =
=
90 89 9 89 801
Odpowied: Prawdopodobiestwo zdarzenia polegajcego na tym, e wylosujemy dwie rne
1
.
liczby dwucyfrowe, ktrych suma jest rwna 30 jest rwne
801
Schemat punktowania
Rozwizanie, w ktrym postp jest niewielki, ale konieczny na drodze
do penego rozwizania ........................................................................................................ 1 p.
Zdajcy
zapisze, e wszystkich liczb naturalnych dwucyfrowych jest 90
albo
wypisze zdarzenia elementarne sprzyjajce zdarzeniu A:
(10, 20 ) , (11, 19 ) , (12,18) , (13,17 ) , (14,16 ) , (16,14 ) ,

(17,13) , (18,12 ) , (19,11) , ( 20,10 )

lub {10, 20} , {11,19} , {12,18} , {13,17} , {14,16} ,
albo

albo

zapisze, e A = 10 lub A = 5 ,

narysuje drzewo ilustrujce przebieg dowiadczenia (na rysunku musz wystpi

wszystkie istotne gazie)
i na tym zakoczy lub dalej popeni bdy.
Rozwizanie, w ktrym jest istotny postp ................................................................... 2 p.
Zdajcy
zapisze, e wszystkich liczb naturalnych dwucyfrowych jest 90 oraz wypisze wszystkie
zdarzenia elementarne sprzyjajce zdarzeniu A:
(10, 20 ) , (11, 19 ) , (12,18) , (13,17 ) , (14,16 ) , (16,14 ) ,

(17,13) , (18,12 ) , (19,11) , ( 20,10 )

lub {10, 20} , {11,19} , {12,18} , {13,17} , {14,16}
albo

zapisze, e wszystkich liczb naturalnych dwucyfrowych jest 90 oraz zapisze, e A = 10

lub A = 5 ,

albo

obliczy liczb wszystkich zdarze elementarnych: = 90 89 lub =

=

( 902 ) , lub

90 89
, lub = 4005 ,
2

albo

narysuje drzewo ze wszystkimi istotnymi gaziami i zapisze prawdopodobiestwa na

wszystkich istotnych odcinkach jednego z etapw lub na jednej z istotnych gazi
i na tym zakoczy lub dalej popeni bdy.
Strona 19 z 20

Pokonanie zasadniczych trudnoci zadania................................................................... 3 p.

Zdajcy
obliczy liczb wszystkich zdarze elementarnych: = 90 89 oraz zapisze, e A = 10

albo

obliczy liczb wszystkich zdarze elementarnych: =

( 902 )

lub =

90 89
, lub
2

= 4005 oraz zapisze, e A = 5 ,

albo

obliczy prawdopodobiestwo wzdu jednej istotnej gazi narysowanego drzewa:

1 1

90 89
i na tym zakoczy lub dalej popeni bdy.
Rozwizanie pene ............................................................................................................ 4 p.
A
1
=
Zdajcy obliczy prawdopodobiestwo zdarzenia A: P ( A ) =
.
801
Uwagi:
1. Jeeli zdajcy poprawnie wyznaczy moc zbioru wszystkich zdarze elementarnych, ale przy
wyznaczaniu liczby zdarze sprzyjajcych zdarzeniu A pominie jedno zdarzenie
elementarne lub popeni bd przy zliczaniu poprawnie wypisanych zdarze elementarnych
sprzyjajcych zdarzeniu A i konsekwentnie rozwie zadanie do koca, to otrzymuje
3 punkty.
2. Jeeli zdajcy bdnie zapisze, e wszystkich liczb dwucyfrowych jest 89 i konsekwentnie
rozwie zadanie do koca, to otrzymuje 3 punkty.
3. Jeeli w rozwizaniu wystpuje sprzeczno modeli probabilistycznych, to zdajcy moe
otrzyma, co najwyej 2 punkty.
4. Akceptujemy sytuacje, gdy zdajcy zamiast wypisywania zdarze elementarnych
sprzyjajcych zdarzeniu A zapisze nastpujce sumy 10 + 20 , 11 + 19 , 12 + 18 , 13 + 17 ,
14 + 16 , 16 + 14 , 17 + 13 , 18 + 12 , 19 + 11 , 20 + 10 (lub tylko 10 + 20 , 11 + 19 , 12 + 18 ,
13 + 17 , 14 + 16 ).
5. Jeeli zdajcy zapisze, e wszystkich liczb naturalnych dwucyfrowych jest 90, ale przy
wypisywaniu zdarze elementarnych sprzyjajcych zdarzeniu A, zapisuje sum 15 + 15 i na
tym zakoczy to otrzymuje 1 punkt.
1
6. Jeeli zdajcy bez adnych oblicze poda tylko wynik, np.
, to otrzymuje za cae
801
rozwizanie 1 punkt.

Strona 20 z 20