Kto i dlaczego sta si - wedug Pana/Pani - polskim

bohaterem narodowym?
Pisudski
Polski dziaacz spoeczny i niepodlegociowy, onierz, polityk, m stanu; naczelnik
pastwa w latach 19181922, naczelny wdz Armii Polskiej od 11 listopada 1918 roku,
pierwszy marszaek Polski (1920). Twrca Legionw Polskich (1914) i Polskiej
Organizacji Wojskowej (1914).
Lata modziecze
Jzef Pisudski, herbu Pisudski, urodzi si 5 grudnia 1867
w Zuowie na Wileszczynie, w rodzinie o tradycjach patriotycznych.By czwartym w
kolejnoci dzieckiem. Po Jzefie, ktrego w rodzinie nazywano Ziukiem, urodzio si
take omiorga dzieci. Maria Pisudska wychowywaa swoje dzieci w duchu gboko
patriotycznym, dbaa te o ich wyksztacenie. Jzykw uczyy dwie bony, Niemka i
Francuzka.
Na skutek poaru,w 1874 Pisudscy przenieli si do Wilna, gdzie yli w trudnych
warunkach materialnych.
Od 1882 r. prowadzi dziaalno w kku samoksztaceniowym Spjnia, zajmujce si
sprowadzaniem z Warszawy polskich ksiek.
1885 rozpocz studia medyczne na Uniwersytecie Charkowskim. Tam zacz
dziaalno konspiracyjn, ale zosta zatrzymany przez carsk policj podczas
studenckiej demonstracji.Po zaliczeniu I roku, prbowa przenie si wiosn 1886 na
uniwersytet w Dorpacie, jednak tam odmwiono mu przyjcia dokumentw z powodu
jego uprzedniej dziaalnoci opozycyjnej.
Zesanie
Bardzo wan dat w yciu modego Pisudskiego sta si 13 marca 1887 roku, kiedy
zosta przypadkowo aresztowany razem z grup spiskowcw przygotowujcych zamach
na cara Aleksandra III. Pisudski niewiadomie pomg zamachowcom, bdc m.in.
przewodnikiem po Wilnie jednego z nich, prbujcego zdoby trucizn niezbdn do
zabicia cara. Brat przyszego marszaka Bronisaw zosta skazany na 15 lat katorgi na
Syberii, za on sam na 5 lat zesania do wschodniej Syberii.
Z zesania wrci do Wilna w lipcu 1892 roku. Zesanie nie zaamao Pisudskiego,
przeciwnie, zahartowao jego charakter i wyrobio przekonanie o koniecznoci walki o
niepodleg ojczyzn. Od razu konsekwentnie zaangaowa si w dziaalno
miejscowych socjalistw, pozna te sw przysz on Mari z Koplewskich
Juszkiewiczow.
22 X 1899 Pisudscy, wraz z drukarni przenieli si do odzi, na ul. Wschodni 19.
Areszt
W roku 1917 zainicjowa rozbudow Polskiej Organizacji Wojskowej (P.O.W.).
Konsekwentnie domaga si od Niemiec i Austrii utworzenia niezawisego rzdu
polskiego. W 1917 r. po odmwieniu zoenia przysigi przez polskich onierzy na
wierno Austrii i Niemiec Jzef Pisudski zostaje aresztowany i osadzony przez
Niemcw w twierdzy w Magdeburgu. Po zwolnieniu 10 XI 1918 przyby do Warszawy

obejmujc urzd Naczelnika Pastwa. W marcu 1920 zosta mianowany marszakiem

Polski.
Rada Regencyjna przekazaa Pisudskiemu zwierzchnictwo i naczelne dowdztwo nad
podlegym jej Wojskiem Polskim. Nastpnie zmieni nazw pastwa na Republika
Polska. Dwa dni pniej Pisudski notyfikowa mocarstwom powstanie niepodlegego
pastwa polskiego.
Dzie Niepodlegoci
Narodowe wito Niepodlegoci - polskie wito pastwowe obchodzone 11
listopada dla upamitnienia odzyskania przez Polsk niepodlegoci w 1918, po 123
latach zaborw (17951918).
Wojna polsko-bolszewicka
W latach 1919-1920 skupi si na obronie zdobytej przez Polsk niepodlegoci. Jako
Naczelny Wdz wojsk polskich przeprowadzi zwycisk wojn z bolszewick Rosj,
koczc walk pokojem w Rydze.
Cud nad Wis
Bitwa warszawska (pot. cud nad Wis) bitwa stoczona w dniach 1325
sierpnia 1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Zadecydowaa o zachowaniu
niepodlegoci przez Polsk.
Zajcie Wilna
Zajcie Wilna (ofensywa wileska, wyprawa wileska) w kwietniu 1919 byo jedn z
pierwszych polskich operacji podczas wojny polsko-bolszewickiej.
Sam Pisudski mia pniej zapisa :
"Do adnego miasta zdobytego przeze mnie nie wjedaem z takim uczuciem, jak do
Wilna"
Operacja ta take zostaa skrytykowana przez Litw, ktra widziaa siy polskie jako
siy okupacyjne (mimo i wikszo mieszkacw Wilna stanowili Polacy, a Litwini tylko 2%;).
Sowieci jednak zajli Wilno w 1920, pniej przekazali je bdcym z nimi w sojuszu
Litwinom, Polska odzyskaa je w wyniku tzw. buntu eligowskiego.
Po zajciu Wilna w miecie zorganizowano stosowne ceremonie, w tym defilad wojsk i
uroczyste dzikczynienie w Ostrej Bramie.
Rezygnacja
Od 1920 r. by marszakiem Polski. W 1922 r. po wyborze Gabriela Narutowicza na
prezydenta zoy urzd Naczelnika Pastwa, a w nastpnym roku zrezygnowa ze
wszystkich funkcji wojskowych.
mier i pochwek
Pisudski by ju ciko chory i w roku 1935, w niedziel 12 maja, zmar w Belwederze
na raka wtroby. Po manifestacyjnym pogrzebie jego ciao zoono w krypcie w.
Leonarda w katedrze wawelskiej. Rok pniej na wileskim cmentarzu na Rossie
zoono w jednym grobie ekshumowane z Sugint na Litwie szcztki Marii z Billewiczw
Pisudskiej, matki marszaka, oraz urn z jego sercem.
Marzena Czernysz
2016 r.