EGZAMIN MATURALNY

W ROKU SZKOLNYM 2015/2016

FORMUA OD 2015
(NOWA MATURA)

GEOGRAFIA
POZIOM ROZSZERZONY

ZASADY OCENIANIA ROZWIZA ZADA

ARKUSZ MGE-R1

MAJ 2016

Uwaga: Akceptowane s wszystkie odpowiedzi merytorycznie poprawne i speniajce warunki

zadania.
Zadanie 1.1. (01)
Wymagania oglne
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

Wymagania szczegowe
IV etap edukacyjny
2.3) Zdajcy wskazuje konsekwencje
ruchw Ziemi.

Schemat punktowania
1 p. za podanie trzech poprawnych odpowiedzi.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawne odpowiedzi
F, P, P
Zadanie 1.2. (02)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
2.3) Zdajcy wskazuje konsekwencje
ruchw Ziemi.
2.4) Zdajcy oblicza wysoko growania
Soca w dowolnym miejscu na Ziemi
w dniach [] przesile [].

Schemat punktowania
2 p. za podanie waciwej strony nieba oraz poprawne obliczenie wysokoci growania
Soca i poprawny wynik.
1 p. za podanie waciwej strony nieba albo za poprawne obliczenie wysokoci growania
Soca i poprawny wynik.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Poprawne odpowiedzi
Soce gruje po pnocnej stronie nieba.
hgN = 90 +
hgN = 90 + (-2) (+2326)
hgN = 90 2 2326
hgN = 6434

szeroko geograficzna
deklinacja Soca

albo
hg = 90
hg = 90 (2 + 2326)
hg = 90 2526
hg = 6434

odlego (wyraona miar ktow)

obserwatora od punktu podsonecznego

Uznaje si rwnie rozwizania zawierajce warto deklinacji Soca +2327 i wynik 6433.

Strona 2 z 18

Zadanie 2. (01)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

IV etap edukacyjny
2.1) Zdajcy [] okrela pooenie rnych
cia niebieskich we Wszechwiecie.

Schemat punktowania
1 p. za sformuowanie poprawnej prawidowoci.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Przykadowa odpowied
Wysoko Gwiazdy Polarnej nad horyzontem maleje wraz ze zmniejszaniem si szerokoci
geograficznej (pnocnej).
Zadanie 3. (01)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

IV etap edukacyjny
2.8) Zdajcy wskazuje skutki wystpowania
siy Coriolisa dla rodowiska przyrodniczego.

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
D.
Zadanie 4. (01)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
1.5) Zdajcy formuuje zalenoci
przyczynowo-skutkowe [] midzy
wybranymi elementami rodowiska
przyrodniczego [], wykorzystujc mapy
tematyczne.

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
B3

Strona 3 z 18

Zadanie 5. (02)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

IV etap edukacyjny
3.2) Zdajcy wskazuje przyczyny
nierwnomiernego rozkadu [] opadw.

Schemat punktowania
2 p. za sze poprawnych przyporzdkowa.
1 p. za trzy, cztery lub pi poprawnych przyporzdkowa.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Poprawne odpowiedzi
A. 1, 5
B. 2, 3
C. 4, 6
Zadanie 6. (02)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

IV etap edukacyjny
3.1) Zdajcy wyjania mechanizm cyrkulacji
powietrza w strefie midzyzwrotnikowej
i wyszych szerokociach geograficznych
[].

Schemat punktowania
2 p. za poprawne wyjanienie rnic w wielkoci opadw w cigu roku jako konsekwencji
wpywu okresowych zmian cinienia nad oceanem i ldem.
1 p. za poprawne wyjanienie w wielkoci opadw w cigu roku jako konsekwencji wpywu
mas powietrza o rnej wilgotnoci, bez uwzgldnienia zmiennoci orodkw
barycznych w cigu roku.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Przykadowa odpowied
Na stacji meteorologicznej pooonej w delcie Gangesu i Brahmaputry zrnicowanie w cigu
roku wielkoci opadw atmosferycznych wynika z cyrkulacji monsunowej. Latem nad ldem
tworzy si strefa niskiego cinienia, a nad oceanem wy, dlatego wtedy nad obszar delty
napywa znad oceanu wilgotne powietrze, czego konsekwencj s wysokie sumy opadw
atmosferycznych. Zim nad ldem tworzy si wy, a nad oceanem ni, co powoduje, e z gbi
ldu nad obszar delty napywa powietrze suche i ilo opadw atmosferycznych na tej stacji
meteorologicznej jest mniejsza ni latem.
Zadanie 7. (02)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie []
informacji na podstawie rnych rde
informacji geograficznej.

IV etap edukacyjny
10.5) Zdajcy charakteryzuje skadowe
bilansu wodnego Polski [].
10.7) Zdajcy wyjania przyczyny niedoboru
wody w wybranych regionach [].

Strona 4 z 18

Schemat punktowania
2 p. za przyporzdkowanie waciwych obszarw do czterech informacji.
1 p. za przyporzdkowanie waciwych obszarw do dwch lub trzech informacji.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Poprawne odpowiedzi
A. 2, B. 1, C. 4, D. 5
Zadanie 8. (01)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

IV etap edukacyjny
10.4) Zdajcy omawia cechy reimu
polskich rzek.

Schemat punktowania
1 p. za poprawne przyporzdkowanie dwch wykresw.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawne odpowiedzi
Tczew 3
Warszawa 2
Zadanie 9. (01)
III etap edukacyjny
I. Korzystanie z rnych rde informacji
geograficznej.

III etap edukacyjny

1.4) Zdajcy identyfikuje pooenie []
obiektw geograficznych na fotografiach
[] oraz mapach topograficznych.
1.6) Zdajcy okrela pooenie geograficzne
[] punktw i obszarw na mapie.

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
B.
Zadanie 10. (01)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej [].

IV etap edukacyjny
1.2) Zdajcy oblicza odlegoci []
w terenie na podstawie map wykonanych
w rnych skalach.

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
A.
Strona 5 z 18

Zadanie 11. (01)

IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
1.3) Zdajcy odczytuje i opisuje cechy
rodowiska [] spoeczno-gospodarczego
[] na podstawie mapy topograficznej [].

Schemat punktowania
1 p. za podanie dwch waciwych form rolniczego uytkowania ziemi.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawne odpowiedzi
ki
sady
Zadanie 12.1. (02)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
1.3) Zdajcy odczytuje i opisuje cechy
rodowiska przyrodniczego [] i spoeczno-gospodarczego [] na podstawie mapy
topograficznej [].
1.5) Zdajcy formuuje zalenoci
przyczynowo-skutkowe [] midzy
wybranymi elementami rodowiska
przyrodniczego i spoeczno-gospodarczego
[].

Schemat punktowania
2 p. za poprawne uzasadnienie dla obszarw A i B.
1 p. za poprawne uzasadnienie dla obszaru A albo obszaru B.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Przykadowe odpowiedzi
Obszar A podczas powodzi nie uleg zalaniu z powodu pooenia na krawdzi wyyny powyej
terasy zalewowej Wisy.
Obszar B nie zosta zalany, poniewa podczas powodzi nurkowie uszczelnili geowknin wa
przeciwpowodziowy ochraniajcy hut szka.

Strona 6 z 18

Zadanie 12.2. (01)

IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
1.2) Zdajcy oblicza [] powierzchni na
podstawie map wykonanych w rnych
skalach.

Schemat punktowania
1 p. za poprawne obliczenie i poprawny wynik.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
Skala 1 : 75 000
1 cm 0,75 km
1 cm2 0,5625 km2
x cm2 11 km2
x = 19,56 cm2 19,6 cm2
Zadanie 13. (02)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego, ycia
i gospodarki czowieka oraz wzajemnych
powiza i zalenoci w systemie czowiek
przyroda gospodarka.

IV etap edukacyjny
12.3) Zdajcy wskazuje obszary
wystpowania podstawowych zasobw
naturalnych i analizuje zmiany wielkoci ich
eksploatacji.
12.6) Zdajcy przedstawia zmiany
w gospodarce Polski spowodowane jej
restrukturyzacj i modernizacj po 1990 r.

Schemat punktowania
2 p. za podanie nazwy waciwego surowca i sposobu pozyskiwania tego surowca obecnie
w Polsce.
1 p. za podanie nazwy waciwego surowca.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Poprawna odpowied
siarka
Przykadowe odpowiedzi
Odsiarczanie surowcw energetycznych (lub gazw poprzemysowych w elektrowniach
opalanych wglem).
Pozyskiwanie siarki metod otworow (podziemnego wytapiania).

Strona 7 z 18

Zadanie 14. (01)

IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
1.3) Zdajcy odczytuje i opisuje cechy
rodowiska przyrodniczego [] i spoeczno-gospodarczego [] na podstawie mapy
topograficznej [].

Schemat punktowania
1 p. za uzasadnienie poparte dwoma poprawnymi argumentami.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Przykadowe odpowiedzi
Jezioro jest usytuowane w pobliu Tarnobrzega i Sandomierza, z ktrych mog przyjeda
mieszkacy i odwiedzajcy te miasta turyci.
Jezioro jest pooone przy drodze wojewdzkiej, ktra wraz z drogami lokalnymi o twardej
nawierzchni zapewnia dogodny dojazd do strefy brzegowej jeziora.
W pobliu jeziora znajduje si atrakcyjna pod wzgldem krajobrazowym dolina Wisy.
Zadanie 15.1. (01)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
1.3) Zdajcy odczytuje i opisuje cechy
rodowiska przyrodniczego [] i spoeczno-gospodarczego [] na podstawie mapy
topograficznej [].

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
C.
Zadanie 15.2. (01)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

IV etap edukacyjny
5.7) Zdajcy opisuje przebieg oraz efekty
erozji i akumulacji wodnej [] i eolicznej.

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
A3

Strona 8 z 18

Zadanie 15.3. (01)

IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

IV etap edukacyjny
5.1) Zdajcy opisuje [] gwne grupy
i rodzaje ska [].

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
B.
Zadanie 16. (01)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

IV etap edukacyjny
10.1) Zdajcy opisuje cechy uksztatowania
powierzchni Polski i okrela jej zwizek
z budow geologiczn [], wykazuje
wpyw [] zlodowace na uksztatowanie
powierzchni kraju.

Schemat punktowania
1 p. za dwie poprawne odpowiedzi.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawne odpowiedzi
A., C.
Zadanie 17. (01)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

IV etap edukacyjny
1.5) Zdajcy formuuje zalenoci
przyczynowo-skutkowe [] midzy
wybranymi elementami rodowiska
przyrodniczego i spoeczno-gospodarczego
[].

Schemat punktowania
1 p. za podanie dwch poprawnych przykadw.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Przykadowe odpowiedzi
Osady polodowcowe (np. piaski na sandrach) s podoem dla gleb sabej jakoci, na ktrych
rolnikom trudno jest uzyska wysokie plony, a obecno gazw narzutowych utrudnia im
prowadzenie prac polowych.
Pytkie wystpowanie wd gruntowych w pobliu jezior polodowcowych i w zagbieniach
bezodpywowych utrudnia zabudow.
Znaczne deniwelacje terenu i wysoka jeziorno wyduaj przebieg drg, co zwiksza
koszt transportu ponoszony przez przedsibiorcw prowadzcych dziaalno gospodarcz.
Strona 9 z 18

Zadanie 18.1. (01)

IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
5.5) Zdajcy charakteryzuje gwne procesy
wewntrzne prowadzce do urozmaicenia
powierzchni Ziemi [], ruchy skorupy
ziemskiej, wstrzsy tektoniczne [].
7.3) Zdajcy odczytuje na mapach aktualny
podzia polityczny.

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
D.
Zadanie 18.2. (01)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego, ycia
i gospodarki czowieka [].

IV etap edukacyjny
5.5) Zdajcy charakteryzuje gwne procesy
wewntrzne prowadzce do urozmaicenia
powierzchni Ziemi [], ruchy skorupy
ziemskiej, wstrzsy tektoniczne [].

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
D.
Zadanie 19.1. (01)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
5.3) Zdajcy [] przeprowadza obserwacj
odkrywki lub odsonicia geologicznego.
1.4) Zdajcy interpretuje zjawiska
geograficzne przedstawiane na []
schematach [].

Schemat punktowania
1 p. za poprawne uzupenienie schematu.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
D C B EA

Strona 10 z 18

Zadanie 19.2. (02)

IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
5.1) Zdajcy opisuje skad mineralogiczny
skorupy ziemskiej, gwne grupy i rodzaje
ska oraz ich gospodarcze zastosowanie
[].

Schemat punktowania
2 p. za uzupenienie trzech wierszy w tabeli waciwymi literami.
1 p. za uzupenienie dwch wierszy w tabeli waciwymi literami.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Poprawne odpowiedzi
cementownia 1
fabryka porcelany 4
huta szka 2
Zadanie 19.3. (01)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
5.1) Zdajcy opisuje skad mineralogiczny
skorupy ziemskiej, gwne grupy i rodzaje
ska [].
5.5) Zdajcy charakteryzuje gwne procesy
wewntrzne prowadzce do urozmaicenia
powierzchni Ziemi [], plutonizm, ruchy
skorupy ziemskiej [] oraz formy powstae
w ich wyniku.

Schemat punktowania
1 p. za podanie trzech poprawnych odpowiedzi.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawne odpowiedzi
P, F, P
Zadanie 20. (01)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

IV etap edukacyjny
6.1) Zdajcy [] omawia cechy gwnych
rodzajw gleb strefowych i niestrefowych
[].

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
C.

Strona 11 z 18

Zadanie 21.1. (01)

IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego, ycia
i gospodarki czowieka oraz wzajemnych
powiza i zalenoci w systemie czowiek
przyroda gospodarka.

IV etap edukacyjny
9.2) Zdajcy wykazuje zalenoci midzy
rodzajami produkcji rolnej a warunkami
naturalnymi [].

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Przykadowa odpowied
Obecnoci gruntw ornych i plantacji u podna Kilimandaro (na wysokoci okoo
10002000 m n.p.m.) sprzyjaj wiksze sumy opadw atmosferycznych ni na niej pooonej
sawannie, caoroczny okres wegetacyjny, yzne gleby wulkaniczne i gsta sie rzek.
Zadanie 21.2. (01)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego [].

IV etap edukacyjny
6.3) Zdajcy wyjania zrnicowanie
formacji rolinnych na Ziemi [],
przyporzdkowuje typowe gatunki flory
[] dla poszczeglnych stref
krajobrazowych Ziemi.

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
A3
Zadanie 22.1. (01)
IV etap edukacyjny
II. Analiza i wyjanianie problemw
demograficznych spoeczestw.

IV etap edukacyjny
11.1) Zdajcy charakteryzuje rozwj
demograficzny Polski w wybranych
okresach [] i wyjania zmiany ksztatu
piramidy wieku i pci ludnoci Polski wraz
z rozwojem gospodarczym [].

Schemat punktowania
1 p. za podanie poprawnej przyczyny dla kadego z wyw demograficznych A i B.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Przykadowa odpowied
A. Wejcie w wiek rozrodczy ludnoci z powojennego wyu kompensacyjnego z lat 50. XX w.
B. Ludno ta obejmuje potomstwo ludnoci z wyu z lat 70. i lat 80. XX w. (oznaczonego
na wykresie liter A).

Strona 12 z 18

Zadanie 22.2. (01)

IV etap edukacyjny
II. Analiza i wyjanianie problemw
demograficznych spoeczestw.

IV etap edukacyjny
11.1) Zdajcy charakteryzuje rozwj
demograficzny Polski [].

Schemat punktowania
1 p. za sformuowanie poprawnego wniosku.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Przykadowa odpowied
W grupie ludnoci od 35 do 60 lat wspczynnik feminizacji ronie.
Zadanie 23.1. (01)
IV etap edukacyjny
II. Analiza i wyjanianie problemw
demograficznych spoeczestw.

IV etap edukacyjny
8.7) Zdajcy przedstawia procesy
urbanizacyjne na wiecie [].

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
D.
Zadanie 23.2. (02)
IV etap edukacyjny
II. Analiza i wyjanianie problemw
demograficznych spoeczestw.

IV etap edukacyjny
8.7) Zdajcy przedstawia []
zrnicowanie poziomu ycia ludzi
w miastach rnych typw i wielkoci.

Schemat punktowania
2 p. za podanie trzech poprawnych przykadw problemw spoecznych.
1 p. za podanie dwch poprawnych przykadw problemw spoecznych.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Przykadowe odpowiedzi
Wystpowanie slumsw na obrzeach miast i wysokiej przestpczoci wskutek
niekontrolowanego napywu ludnoci.
Trudnoci komunikacyjne z powodu niedorozwoju infrastruktury w stosunku do rosncej
liczby ludnoci i pojazdw.
Niedostateczny dostp do edukacji i opieki medycznej wskutek niedorozwoju usug
i wystpowania biedy.
Pogarszanie si warunkw ycia na skutek dynamicznego wzrostu liczby ludnoci.

Strona 13 z 18

Zadanie 24. (02)

IV etap edukacyjny
II. Analiza i wyjanianie problemw
demograficznych spoeczestw.

IV etap edukacyjny
8.9) Zdajcy charakteryzuje struktur
etniczn i narodowociow ludnoci wiata.
7.3) Zdajcy odczytuje na mapach aktualny
podzia polityczny.

Schemat punktowania
2 p. za poprawne uzupenienie szeciu komrek w tabeli.
1 p. za poprawne uzupenienie trzech, czterech lub piciu komrek w tabeli.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Poprawne odpowiedzi
2, polska, indoeuropejska
4, rosyjska, uralska
Zadanie 25. (02)
IV etap edukacyjny zakres podstawowy
I. Wykorzystanie rnych rde informacji
do analizy i prezentowania wspczesnych
problemw przyrodniczych, gospodarczych,
spoecznych, kulturowych i politycznych.

IV etap edukacyjny zakres podstawowy

2.3) Zdajcy opisuje gwne obszary upraw
[] na wiecie [].

Schemat punktowania
2 p. za poprawny wybr trzech rolin.
1 p. za poprawny wybr dwch rolin.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Poprawna odpowied
oliwka
sonecznik
palma oleista
Zadanie 26. (02)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej [].

IV etap edukacyjny
9.2) Zdajcy [] charakteryzuje rne typy
rolnictwa na wiecie.

Schemat punktowania
2 p. za wybr waciwego pastwa oraz podanie w uzasadnieniu dwch poprawnych
argumentw.
1 p. za wybr waciwego pastwa oraz podanie w uzasadnieniu jednego poprawnego argumentu.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Poprawna odpowied
Holandia

Strona 14 z 18

Uzasadnienie np.:
Ma najwikszy wskanik mechanizacji (na 1 cignik przypada najmniej gruntw ornych)
spord pastw wymienionych w tabeli.
Zuywa najwicej nawozw sztucznych w kg na 1 ha uytkw rolnych.
Wielko zbiorw zb uzyskiwana z powierzchni zasieww wiadczy o najwyszych
plonach tych rolin.
Zadanie 27. (02)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego, ycia
i gospodarki czowieka oraz wzajemnych
powiza i zalenoci w systemie czowiek
przyroda gospodarka.

IV etap edukacyjny
9.1) Zdajcy wyjania wpyw czynnikw
przyrodniczych i spoeczno-ekonomicznych
na rozwj rolnictwa.
12.2) Zdajcy wskazuje zmiany strukturalne
zachodzce w polskim rolnictwie.

Schemat punktowania
2 p. za podanie przyczyn zmian udziau dwch zb w powierzchni zasieww.
1 p. za podanie przyczyny zmiany udziau jednego zboa w powierzchni zasieww.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Przykadowe odpowiedzi
Pszenica
Stopniowa poprawa kultury rolnej (wzrost nawoenia, stosowanie zabiegw agrotechnicznych)
wpyna na popraw urodzajnoci gleb, umoliwiajc zwikszenie powierzchni upraw
pszenicy (dajcej wysokie plony), kosztem ograniczenia zasieww yta.
Owies
W Polsce w strukturze zuycia owsa przewaao jego wykorzystanie na pasz dla koni,
a poniewa pogowie tych zwierzt zmalao, spado zapotrzebowanie na to zboe i zmniejszy
si udzia tego zboa w strukturze upraw.
Zadanie 28. (01)
IV etap edukacyjny zakres podstawowy
III. Rozumienie relacji czowiek przyroda
spoeczestwo w skali globalnej
i regionalnej.

IV etap edukacyjny zakres podstawowy

3.1) Zdajcy formuuje problemy
wynikajce z eksploatowania zasobw
odnawialnych i nieodnawialnych; potrafi
przewidzie przyrodnicze
i pozaprzyrodnicze przyczyny i skutki
zakce rwnowagi ekologicznej.

Schemat punktowania
1 p. za podanie dwch negatywnych konsekwencji przyrodniczych lub gospodarczych.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Przykadowe odpowiedzi
Wyginicie organizmw wodnych na skutek wzrostu zasolenia i wysychania jeziora.
Upadek funkcji portowych miasta Mujnak na skutek zmniejszenia si zasigu jeziora.
Upadek rybowstwa na skutek zaniku jeziora.

Strona 15 z 18

Zadanie 29. (01)

IV etap edukacyjny
III. Proponowanie rozwiza problemw
wystpujcych w rodowisku
geograficznym, zgodnie z koncepcj
zrwnowaonego rozwoju i zasadami
wsppracy, w tym midzynarodowej.

IV etap edukacyjny
6.6) Zdajcy omawia podstawowe zasady
zrwnowaonego rozwoju i ocenia
moliwoci ich realizacji w skali []
regionalnej i globalnej.

Schemat punktowania
1 p. za dwie poprawne odpowiedzi.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawne odpowiedzi
A., E.
Zadanie 30. (02)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
9.7) Zdajcy charakteryzuje zmiany
w strukturze zuycia energii postpujce
wraz z rozwojem gospodarczym pastw
wiata [].

Schemat punktowania
2 p. za podanie dwch poprawnych przyczyn.
1 p. za podanie jednej poprawnej przyczyny.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Przykadowe odpowiedzi
Polityka energetyczna Unii Europejskiej zobowizuje Polsk do wzrostu udziau
odnawialnych rde energii.
Szkodliwo pozyskiwania i przetwarzania nieodnawialnych rde energii (dla rodowiska
i zdrowia ludnoci), nakazuje zmniejszenie udziau tych rde energii i wzrost udziau
rde odnawialnych.
Wzrostowi udziau gazu ziemnego bdzie sprzyjao funkcjonowanie terminala LNG
w winoujciu (gazoportu).
Zadanie 31. (01)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
[] gospodarki czowieka [].

IV etap edukacyjny
9.13) Zdajcy analizuje [...] struktur
towarow eksportu [] w wybranych
pastwach.
IV etap edukacyjny (zakres podstawowy)
2.8) Zdajcy charakteryzuje []
zrnicowanie i zmiany struktury
wykorzystania surowcw energetycznych
na wiecie [].

Strona 16 z 18

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
C.
Zadanie 32. (02)
IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
rodowiska przyrodniczego, ycia
i gospodarki czowieka oraz wzajemnych
powiza i zalenoci w systemie czowiek
przyroda gospodarka.

IV etap edukacyjny
9.8) Zdajcy wskazuje wpyw czynnikw
lokalizacji przemysu na rozmieszczenie
i rozwj wybranych bran.

Schemat punktowania
2 p. za poprawne uzupenienie szeciu komrek w tabeli.
1 p. za poprawne uzupenienie trzech, czterech albo piciu komrek w tabeli.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Poprawne odpowiedzi
Krosno, B
2, D
6, Konin
Zadanie 33. (01)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
1.3) Zdajcy odczytuje i opisuje cechy
rodowiska [] spoeczno-gospodarczego
(np. [] szlaki transportowe) na podstawie
mapy [] tematycznej.
1.5) Zdajcy formuuje zalenoci
przyczynowo-skutkowe, funkcjonalne
i czasowe midzy wybranymi elementami
rodowiska przyrodniczego i spoeczno-gospodarczego [].

Schemat punktowania
1 p. za poprawny wniosek odnoszcy si do zwizku midzy wielkoci powierzchni pastw
oraz dugoci i gstoci drg.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Przykadowa odpowied
W pastwach o duej powierzchni dugo utwardzonych drg koowych jest wiksza ni
w pastwach o maej powierzchni, ale gsto tych drg jest mniejsza.

Strona 17 z 18

Zadanie 34. (01)

IV etap edukacyjny
I. Dostrzeganie prawidowoci dotyczcych
[] gospodarki czowieka oraz wzajemnych
powiza i zalenoci w systemie czowiekprzyroda-gospodarka.

IV etap edukacyjny
7.2) Zdajcy porwnuje struktur PKB
pastw znajdujcych si na rnych
poziomach rozwoju gospodarczego.

Schemat punktowania
1 p. za poprawn odpowied.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszego kryterium.
Poprawna odpowied
B.
Zadanie 35. (02)
IV etap edukacyjny
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
rnych rde informacji geograficznej
[].

IV etap edukacyjny
7.3) Zdajcy odczytuje na mapach aktualny
podzia polityczny.
8.11) Zdajcy charakteryzuje zrnicowanie
religijne ludnoci wiata [].

Schemat punktowania
2 p. za trzy poprawnie uzupenione wiersze.
1 p. za dwa poprawnie uzupenione wiersze albo za kolumn uzupenion nazwami waciwych
pastw.
0 p. za odpowied, ktra nie spenia powyszych kryteriw.
Poprawne odpowiedzi
A. Kosowo, 1
B. Kazachstan, 3
C. Sudan Poudniowy, 2

Strona 18 z 18