ESMS Handbook General 2016 Turkish

evresel ve Sosyal
Ynetim Sistemi
Uygulama El Kitab
GENEL
Uluslararas
Finans Kurumu
DNYA BANKASI GRUBU
Bu El Kitabnda tarif edilen evresel ve sosyal ynetim sistemi IFC Performans

Standard 1e dayal olarak hazrlanmasna ramen, bu dokmanda aklanan sre
IFC Performans Standard 1in veya baka bir IFC Performans Standardnn tm
gerekliliklerinin karlanmasn salamayabilir. Bu El Kitabnn amac, bir kurumun
evre, alanlar ve evre halk zerindeki etkilerin etkin bir ekilde azaltabilmesi iin
evresel ve sosyal konularn kurum ynetimine entegre edilmesinin teknik bir yolunu
gstermektir.
Bu El Kitab; zmni ticari garanti, belirli bir amaca uygunluk veya ihlalden kanma
gibi ancak bunlarla snrl olmamak zere herhangi bir ak veya kapal garanti
verilmeksizin OLDUU GB sunulmutur. Bu El Kitabna dayal olarak evresel ve
sosyal ynetim sisteminin gelitirilmesi; IFC Performans Standard 1 de dahil olmak
zere IFC Performans Standartlarna uygunluk, IFC tarafndan tasdik edilme, IFC ile
iliki kurulmas veya herhangi bir onay belgesi anlamna gelmedii gibi, IFC destei
alnaca anlamna da gelmez.
Bu El Kitab, yazarlarn, temsil ettiklerikurulularn ya da lkelerin veya yayncnn
teknik danmanlk faaliyetinde bulunma amac ile datlmamtr. El Kitabn
oluturan bilgiler, politikalar ve prosedr ablonlar sadece bir referans kaynak
sunma ve bilgilendirme amac tamaktadr ve bu nedenle operasyonel veya baka
amalar iin esas alnmamaldr. El Kitabnn uygulanmas sadece kullanclarn
sorumluluu ve riski altndadr. Bu El Kitabnda yer alan materyaller genel rehberlik
salama amacyla sunulmu olup burada yer alan bilgilere dayanlmas sonucunda
oluabilecek zarar ve masraflar iin hibir sorumluluk kabul edilemez. IFC ya da
Dnya Bankas Grubunun baka bir yesi, bu El Kitabna veya burada yer alan
tespit veya sonulara bel balanmas ya da kullanlmasndan doan, kr, iyi niyet,
kullanm veya veri kaybndan kaynaklanan zararlar ve tm dier manevi zararlar da
dahil olmak zere dorudan, dolayl, arzi, zel, birbirine bal, cezai ya da emsal
niteliinde, bu gibi zararlarn olasl hakknda bilgilendirilmi olsa bile, hibir
zaman sorumlu tutulamaz . Bu El Kitab, IFCnin nceden onay alnmakszn ticari bir
esasa dayal olarak datlamaz ya da satlamaz.
IFC bu yaynn ieriinin doruluunu, gncelliini, btnlgn, gvenilirliini ve
faydalln garanti etmez ve bu yaynn ierii ve kullanm ile ilikili olarak sorumlu
tutulamaz. Burada yer alan grler, bilgiler, dnceler ve dier ifadeler, IFC veya
cra Direktrleri Kurulu, Dnya Bankas veya cra Direktrleri Kurulu veya temsil
ettikleri lkeler tarafndan incelenmemi ve onaylanmamtr, dolaysyla yukarda
saylanlarn gr ve dncelerini temsil ettii anlam karlamaz.
indekiler
Giri ve El Kitabnn Kullanm....................................................................................................4
Blm I: evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin Faydalar............................................................7
Blm II: evresel ve Sosyal Ynetim Sistemini Anlamak................................................................... 11
Genel Bak.......................................................................................................................12
evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin (SYS) Unsurlar..............................................................13
Sistem Gelitirme ve Sistem Uygulama...........................................................................15
SYSnin Gelitirilmesi ve Uygulanmas iin El Kitabnn ve Dier
Tamamlayc Yaynlarn Kullanlmas.............................................................................16
Blm III: evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin Gelitirilmesine
ve Uygulanmasna Ynelik Pratik Klavuz lkeler................................................................. 17
1. Politika .......................................................................................................................18
Etkili bir Politikann Amac.............................................................................................18
Mevcut Politika Bildiriminin Deitirilmesi veya Yeni Bir Politika Beyannn Oluturulmas .... 18
st Ynetim ve irket Kararllnn Salanmas....................................................................19
2. Risklerin ve Etkilerin Tespiti....................................................................................20
Genel evresel ve Sosyal Riskler.............................................................................................20
3. Ynetim Programlar..................................................................................................25
nleyici ve Dzeltici Faaliyetlerin Tespiti..........................................................................26
Etkili bir Eylem Plannn Yazlmas..................................................................................27
Etkili bir Prosedrn Yazlmas........................................................................................28
Ksa rnekler .................................................................................................................28
4. Organizasyonel Kapasite ve Yetkinlik......................................................................40
SYSnin Uygulanmasna likin Roller, Sorumluluklar ve Yetkiler.....................................40
letiim ve Eitim............................................................................................................42
5. Acil Durumlara Hazrlk ve Mdahale....................................................................44
Sal ve Gvenlii Tehlikeleri ve Acil Durumlar.........................................................47
D olaylarn yol at acil durumlar................................................................................47
6. Payda Katlm.............................................................................................................48
Paydalarn Belirlenmesi..................................................................................................49
Payda Katlm Plannn Oluturulmas............................................................................50
7. D letiim ve ikayet Mekanizmas..........................................................................52
D letiim.....................................................................................................................52
ikayet Mekanizmas ......................................................................................................52
8. Etkilenen Topluluklara Srekli Bildirim................................................................55
9. zleme ve deerlendirme............................................................................................56
Gstergeler.......................................................................................................................57
SYSnin llmesi ve yiletirilmesi................................................................................60
Eylem Plan ve SYS yiletirme Plannn likilendirilmesi...............................................61
Etkili bir Ynetim Deerlendirmesinin Gerekletirilmesi...................................................62
Versiyon 2.1
Kasm 2015
SYS Uygulama El Kitab - Genel
Giri ve El Kitabnn
Kullanm
Gnmzn kreselleen ekonomisinde evresel
ve sosyal sorumluluk giderek daha fazla nem
kazanmaktadr. Bugn dnyada binlerce evresel ve
sosyal kanun ve standart mevcuttur. Bu kanun ve
standartlar kurallar ve amalar tanmlamaktadr. Ancak
buradaki zorluk uygulamada yatmaktadr. Bir evresel
ve sosyal ynetim sistemi (SYS) sz konusu kural ve
amalar aka tanmlanm ve tekrarlanabilir sreler
yoluyla kurumlarn temel i faaliyetlerine entegre
etmelerine yardmc olur.
Bu El Kitab, kurumlarn faaliyetlerini iyiletirmelerine
yardmc olmak amacyla evresel ve sosyal ynetim
sistemi gelitirilmesi ve uygulanmas iin kullanlabilecek
pratik bir klavuz dkman olarak hazrlanmtr.
Giri ve El Kitabnn Kullanm
Mevcut ekonomik ortamda kurumlar faaliyet gsterme,

hatta sadece ayakta kalma basks altndadr. nsanlar
gndelik sorumluluklar ile ba etmeye alrken, yeni
giriimler genellikle diren ile karlamaktadr. Bazlar
bir evresel ve sosyal ynetim sisteminin byk,
karmak ve pahal olduunu dnmektedir. Fakat
aslnda bu doru deildir. Bir ynetim sisteminin etkili
olabilmesi iin kurumun niteliine ve byklne
gre leklendirilmesi gerekir.
Eer bir kurum kalite veya salk ve gvenlik iin
ynetim sistemlerine sahip ise, bu El Kitab sz
konusu sistemlerin evresel ve sosyal performans da
kapsayacak ekilde geniletilmesine yardmc olacaktr.
Bu El Kitabnn kurumlarn kendi karlar ile alanlarnn
ve paydalarnn karlarn da gzeten srekli iyileme
yolundaki yolculuklarn hzlandracan mit ediyoruz.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
El Kitabnn Nasl Kullanlacana likin Hzl Bavuru Klavuzu

Blm I ve II
Bu blmler evresel ve sosyal ynetim sistemlerinin (SYS)

arka plann sunmaktadr.
Blm III
Bu blm bir SYSnin gelitirilip uygulanmasna ynelik

admlara ilikin talimatlar sunmaktadr. Ara Takm simgesi
grldnde, bu SYS Ara Takmna tamamlayc bir ara
olduu anlamna gelir.
SYS Ara Takm
Bu tamamlayc yayn, El Kitabnda aklanan sistemlerin

gelitirilmesine ve uygulanmasna yardmc olmak iin
gerekli olan formlar, ablonlar, kontrol listeleri ve dier faydal
dokmanlar da ieren aralar sunmaktadr. Her bir arac
kendi irketinize gre uyarlamanz nerilmektedir.
SYS
z Deerlendirme
ve yiletirme
Klavuzu
Anket formu, olgunluk matrisi ve iyiletirme ipular ieren

bu tamamlayc yayn, SYSin olgunluk dzeyini lmeye
ve iyiletirme plan gelitirilmesine yardmc olmay
amalamaktadir.
Teekkr
Bu El Kitab Irene Angeletti, Rob Horner, Larissa Luy ve Jeremy Ansellin
nemli katklar ile Srdrlebilir Danmanl (SBA) blm tarafndan
hazrlanmtr.
El Kitab Craig Moss, Jane Hwang, and Rachel Kanter Kepnesten oluan
Uluslararas Sosyal Sorumluluk (SAI) ekibinin ana katklarna ve teknik
uzmanlk birikimine dayal olarak ve Edwin Koster, D.K.S. Moorthy, Eileen
Kaufman, Doug DeRuisseau, Caroline Lewis ve Yogendra Chaudhrynin
nemli katklar ile hazrlanmtr. Faydalanlan ilave kaynaklar arasnda
Amerika Birleik Devletleri alma Bakanl alan Sal ve Gvenlii
daresinin eitim materyalleri yer almaktadr. Grafik tasarm hizmetleri Pam
Henry tarafndan salanmtr.
Fotoraflar IFC ILO Daha yi alma programndan ve Dnya Bankas Fotoraf
Ktphanesinden alnmtr.
Giri ve El Kitabnn Kullanm
I
evresel ve Sosyal Ynetim
Sisteminin Faydalar
Versiyon 2.1
Kasm 2015
Mevcut kresel
kriz srasnda
youn bir kresel
rekabet ve azalan
harcamalar ile kar
karyayz. evresel
ve sosyal ynetim
performansmzn
iyiletirilmesi
malzeme girdilerimizi
azaltmamza,
atklarmz en dk
seviyeye indirmemize
ve rekabet gcmz
ile karllmza
arttrmamza
yardmc oluyor.
CFO - Gneydou Asyada
bir Hazr Giyim reticisi

Sisteminin irketiniz
iin Faydalar
Gnmzde, irketler baz nemli evresel ve sosyal zorluklar ile kar
karyadr. Bu zorluklarn hibiri alamaz boyutta olmamakla birlikte, etkili
bir ekilde deerlendirilip ynetilmemeleri halinde karllnza, itibarnza ve
gelecekteki i beklentilerinize zarar verecektir.
Bu zorluklar arasnda artan enerji ve hammadde maliyetleri, evre ve igc
ile ilgili dzenleyici kurumlarn artan yetki ve etkileri ile evresel ve sosyal
hususlara ilikin hzla deien tketici bilinci ve endieleri yer almaktadr.
Bu riskler, i hedeflerini yakalayamama, markalaamama ve tketici gveni
oluturamama gibi temel risklere ilave olarak ortaya kmaktadr. Tm bu
riskler en nihayetinde baz finansal sonular da dourmaktadr. te yandan,
ihracat ve uluslararas etkinlik birok iletmenin baars iin hayati nem
tamakla birlikte; mal ve hizmetlerin ihracat ayn zamanda uluslararas
mevzuat, yerel sektr standartlar ve tketici ihtiyalar ile ilgili talepleri de
arttrr. Bu taleplerin birou giderek daha ok evresel ve sosyal uygulamalar
ile ilgili hale gelmektedir. Tm bu riskler, talepler ve iletme zerindeki
basklar, ynetim sistemi uygulanmas iin motive edici itici glerdir.
Dorudan bir korelasyon gryoruz sosyal uyum

performans daha iyi olan tedarikiler zamannda teslimat
ve kalite gibi kilit performans gstergelerinde tutarl
ekilde daha yksek puan alyor.
Kdemli Bakan Yardmcs
ok Uluslu bir Perakende irketi
Blm I: evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin Faydalar
nde gelen bir tarmsal rn reticisi ve ihracats olarak, rekabeti,

kreselleen ve oynak piyasalarda faaliyet gsteriyoruz. Kalite, evre
ve sosyal hususlara ynetim sistemine dayal yaklammz, rn
kalitesinden dn vermeksizin, zamannda ve gvenilir teslimat ile
adil, effaf ve etik i uygulamalar yoluyla kresel lekte mterileri
ekmemize ve elimizde tutmamza yardmc oluyor.
Genel Mdr - Latin Amerikada faaliyet gsteren bir tarmsal rn reticisi ve ihracats
Ynetim sistemi, potansiyel risklerin gerek sorunlara dnmesinin

nlenebilmesi iin iletmenin kar karya olduu hususlarn tutarl bir ekilde
ngrlmesini ve ortadan kaldrmasn salayacaktr.
evresel ve sosyal ynetim sistemini (SYS) uygulamann dorudan i
faydalar olabilir. Enerji ve hammaddenin daha etkin ve tasarruflu kullanlmas
retim maliyetlerinin drlmesine yardmc olur. Atk ve dearjlarn
azaltlmas ve geri dnm uygulamalar, zamanla srekli artan atk bertaraf
maliyetlerini en aza indirebilir. Aslnda, baz organik atklar yakt veya
enerjiye dntrlerek iletmenin srdrlebilirlii ve maliyet tasarruflar
en st dzeye karlabilir. Ynetim sistemi, retim ve iletme maliyetlerinin
sektr standartlar ile karlatrlmasn ve potansiyel tasarruf imkanlarnn
belirlenmesini salayacak srelerin oluturulmasna yardmc olabilir.
Ayn somut faydalar sosyal boyutlarda da elde etmek mmkndr. Ak ve
effaf insan kaynaklar politikalar ve prosedrleri alanlar ile yneticiler
arasndaki iletiimi gelitirir. Bu igc sorunlarnn nceden grlmesine
ve nlemesine yardmc olur. Etkili alan sal ve gvenlii ynetim
gc a bizim iin daima bir zorluk oluturmutur. Sosyal

ve igc ynetim sistemimiz alanlarmzn mutlu ve retken
olmalarn salamakla kalmyor ayn zamanda bizimle daha uzun sre
almalarn salyor.
Genel Mdr
eitli byk inaat irketlerinin yklenicisi, Latin Amerika
Versiyon 2.1
Kasm 2015
prosedrleri, iyeri ve proseslerle ilgili tehlikelerin tespit edilerek potansiyel

olumsuz etkilerinin ortadan kaldrlmasna veya azaltlmasna yardmc
olacaktr. Bu sadece yaralanma ve lm vakalarn azaltmakla kalmaz ayn
zamanda devamszlklarn ve ii devir hznn azaltlmas ve ii tazminatlar
iin daha dk sigorta primi denmesi gibi temel iletme faydalar salayabilir.
Birok irket halihazrda kalite kontrol iin ynetim sistemlerini
kullanmaktadr. evresel ve sosyal ynetim sistemi (SYS), bu yaklam
iletmenin evre, alanlar ve dier d paydalar zerindeki etkilerinin
ynetilmesini de kapsayacak ekilde basite geniletir.
Sonuta, ayr ayr kalite, ii sal ve i gvenlii ve evre sistemleri yerine
ynetim sistemlerinin tek bir kapsaml sistem altnda toplanmas gerekir.
Bu El Kitab irketinizin byklne ve niteliine uygun bir entegre SYS
uygulamanza yardmc olacaktr.
10
Blm I: evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin Faydalar
II
Sistemini Anlamak
Versiyon 2.1
Kasm 2015
11

Sistemini Anlamak
Genel Bak
Ynetim sistemi, i hedeflerine ulamak amacyla irket politikalarnn tutarl

bir ekilde uygulamaya ynelik bir dizi sre ve uygulamadan olumaktadr.
Ynetim sisteminin amac uygun politikalarn ve prosedrlerin
oluturulmasn ve alanlarn bunlar tutarl bir ekilde takip etmesini
salamaktr. Ynetim sistemi, risklerinideerlendirilmesine ve kontrol
altnda tutulmasna yardmc olur ve kalc iyilemenin anahtardr. Ynetim
sisteminin temel bir zellii srekli iyiletirme dncesidir sistemin srekli
olarak gzden geirilmesine, dzeltilmesine ve iyiletirilmesine ynelik bir
sre. En yaygn yntem aada aklanan Planla-Uygula-Kontrol Et-nlem
Al (PUK) dngsdr.
Potansiyel
bir zmn
gelitirilmesi ve
uygulanmas
PLANLA
NLEM AL
Kurulu olarak sizin iin

neler nemlidir
ve bunlar hakknda
ne yapacaksnz?
UYGULA
Risklerin ve
hedeflerin
belirlenmesi ve
analiz edilmesi
KONTROL ET
Hangi admlar
atacaksnz? Kim,
ne, nerede, ne zaman
ve nasl?
12
Blm II: evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin Faydalar
yiletirilmi
zmn
uygulanmas
Eer sonular
beklediiniz gibi
kmazsa neleri
deitireceksiniz?
zmn ne kadar
etkili olduunun
llmesi ve
iyiletirilip
iyiletirilemeyeceinin
analiz edilmesi
Admlar attktan sonra
beklenen deiimi
grdnz m?
yerinde etkili bir ynetim sistemi, prosedrleri

rutin olarak takip eden eitilmi ve kararl
alanlardan oluur.
Bir evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin (SYS) Unsurlar
es
nm
lir
le
Be
sk
le
rin
irm
nd
ve
Et
k
ile
le
er
rin
eD
ev
em
zl
Politika
Salkl ve ileyen bir evresel ve sosyal ynetim sistemi (SYS) birbirleri ile ilikili paralardan oluur. Etkili
bir SYSin dokuz unsuru vardr. Planla-Uygula-Kontrol Et-nlem Al dngs kapsamnda evresel ve
sosyal performansn deerlendirilmesine, kontrol edilmesine ve srekli olarak iyiletirilmesine yardmc
olduklar iin bu unsurlarn her biri nemlidir. Aadaki blmde bu unsurlar kullanlarak bir ynetim
sisteminin gelitirilip uygulanmas iin adm adm takip edilmesi gereken talimatlar sunulmaktadr.
Ri
Etkilen
en
Srekli Topluluklara
Raporla
ma
lar
m
Progra
Ynetim
SYS
Or
ve ganiz
Ye
tki asyo
nli ne
k
lK
lar
ve
er izma
l
im an
eti Mek
l
D ayet
ik
ap
te
lk
azr
Pay
da
Kat
lm
H
ara
uml
Dur
le
Acil daha
ve M
asi
Versiyon 2.1
Kasm 2015
13
lm ve
yiletirme
lmediiniz
bir eyi
iyiletiremezsiniz.
Birok irket halihazrda kalite iin ynetim sistemlerine sahiptir. Eer byle
bir ynetim sistemi varsa, SYSin belirli unsurlar da mevcut olabilir ve
mevcut sistemler esas alnarak SYS gelitirilebilir. Bu El Kitabnn tamamlayc
yaynlarndan olan SYS z Deerlendirme ve yiletirme Klavuzunda,
SYS unsurlarnn her birine ynelik bir bir z deerlendirme derecelendirmesi
sunulmaktadr. z deerlendirme, mevcut sistem gelitirme ve uygulama
seviyesinin llmesine olanak tanyacaktr. SYSin her bir unsuruna ilikin
puann 0dan 5e kadar olan bir lekte (5 en yksek) elde edebilmek iin bir dizi
sorunun cevaplandrlmas gerekmektedir. Elde edilen puanlar sistemin olgunluk
dzeyini ler. Sistemin olgunluk dzeyi anlaldktan sonra, sistem iyiletirmesi
iin atlabilecek spesifik admlar hedeflemek daha kolay olacaktr.
Sistem Olgunluk Seviyeleri (5 = en yksek)
Seviye 5
Kilit tedarik zinciri ortaklar ile birlikte kurum iinde uygulanan

olgunlam bir sistem mevcuttur srekli iyiletirme operasyonlarn
bir parasn oluturmaktadr
Seviye 4 Sistemler iyi bir ekilde gelitirilmi ve kurum iinde uygulanmaktadr

rutin iyiletirme projeleri mevcuttur
Seviye 3 Sistem yaklam benimsenmitir, ancak gelitirme ve uygulama
tutarszdr iyiletirme dzensizdir
Seviye 2 Snrl sistem gelitirme ve dzensiz uygulama mevcuttur arlkl
olarak tepkisel
Seviye 1 Sistem bilinci veya tekrarlanabilir sreler snrldr
Seviye 0 Sistem bilinci veya tekrarlanabilir sreler mevcut deildir
Sistem Gelitirme ve Uygulama Seviyeleri (5 = en yksek)
14
5
4
3
2
1
0
zleme ve Deerlendirme
5
4
3
2
1
0
Etkilenen Topluluklara
Srekli Raporlama
5
4
3
2
1
0
D letiim ve ikayet
Mekanizmalar
5
4
3
2
1
0
Payda Katlm
5
4
3
2
1
0
Acil Durumlara Hazrlk

ve Mdahale
5
4
3
2
1
0
Organizasyonel Kapasite
ve Yetkinlik
5
4
3
2
1
0
Ynetim Programlar
5
4
3
2
1
0
Risklerin ve Etkilerin
Belirlenmesi
Politika
5
4
3
2
1
0
UNUTMAYIN!
Dikkatli bir ekilde gelitirilmi ayrntl bir SYS ancak
iyi bir ekilde uygulanmas halinde deerlidir.
Sistem Gelitirme ve Sistem Uygulama
Bir ynetim sistemi ile ilgili olarak anlalmas gereken en nemli eylerden birisi
sistem gelitirme ile sistem uygulama arasndaki farktr. Bir ynetim sistemi,
prosedrleri rutin olarak takip eden eitilmi ve kararl alanlardan oluur.
Bu ifadeyi daha da amak gerekirse, prosedrlerin anlatld grlecektir.
Prosedrler, alanlarn irket politikalarn adm adm takip ettii yoldur.
Prosedrler etkili bir sistem gelitirilmesinin temelini oluturur.
imdi ifadenin dier blmne bakalm prosedrleri rutin olarak takip eden
eitilmi ve kararl alanlar. Bu uygulama blmdr ve gereklemesinde rol
alan birok unsur vardr. Elbette eitim alanlarn prosedrlere aina olmalarn
ve rutin olarak ne yapmalar gerektiini anlamalarn salamada byk nem
tar. Ancak ayn zamanda kendilerini ilerine adamalarn salamann bir
yolunun da bulunmas gerekir.
Yaygn gzlemlerden birisi byk irketlerin sistem gelitirmede daha
iyi performans gsterme eilimi gsterdikleridir. Ancak her ne kadar iyi
belgelenmi sistemleri olsa da, genellikle farkl konumlar ve birimlerdeki
alanlarn prosedrleri tutarl bir ekilde uygulamalarn salama konusunda
zorluk yaarlar. Kk irketler etkili bir liderlie sahiplerse, sistem
uygulamada daha iyi performans gsterme eilimi sergilerler. Bununla birlikte,
organizasyon yapsndaki kiiler deitiinde sreklilii salamak iin gereken
dokmantasyonu gelitirmede genellikle zayf kalrlar.
Bu El Kitab ve tamamlayc yaynlar olan Ara Takm ve z Deerlendirme
ve yiletirme Klavuzunun yaklam, SYS unsurlarnn her birinde sistem
gelitirme ile sistem uygulamay dengelemektir.
TANIMLAR
Sistem
Gelitirme
Belgelenen politikalar ve prosedrler.
Sistem
Uygulama
Prosedrleri rutin olarak takip eden eitimli

ve kararl alanlar.
Bir SYSnin karmak olmas gerekmez, ancak belgelenmesi ve daha sonra

uygulamaya konulmas gerekir. Baz insanlar yanl bir ekilde ynetim
sisteminin sadece belgelerden olutuunu dnr. Ancak belgeler
ynetim sisteminin sadece bir parasdr. Ynetim sistemleri uygulama ve
srekli iyiletirmedir.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
15
SYSin Gelitirilmesi ve Uygulanmas iin Bu El Kitabnn

ve Dier Tamamlayc Yaynlarn Kullanlmas
Bu El Kitab ve tamamlayc yaynlar, SYSin olgunluk derecesinin
llmesine ve iyiletirilmesine yardmc olmak amacyla tasarlanmtr.
Aadaki ekil srekli iyiletirme dngsnde bu yaynn nasl
kullanabileceini gstermektedir.
SYS
EL KTABI
Bir SYSnin faydalarnn anlalmas
Bir SYSnin dokuz temel unsurunun

renilmesi
REDO this graphic

SYS Z
DEERLENDRME
VE YLETRME
KLAVUZU
SYS
ARA TAKIMI
16
yiletirme plannn
uygulanmasna ynelik
aralarn kullanlmas
SYSnin olgunluk derecesinin

llmesi
SYS unsurlarnn
nceliklendirilmesi ve genel SYS
iyiletirme plannn gelitirilmesi
III
Sisteminin Gelitirilmesine
ve Uygulanmasna Ynelik
Pratik Klavuz lkeler
Bu blmde bir SYSnin gelitirilme ve uygulanma
admlarna ilikin talimatlar sunulmaktadr.
SYSnin her bir unsuru iin bulunduunuz noktann
llmesine ynelik hzl bir yol sunulmaktadr.
Bir ara takm simgesi gruldnde,
tamamlayc yayn Ara Takmnda daha
kolay bir balang salayacak bir ara olduu
anlamna gelir.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
17
1. UNSUR
Politika
5
4
evresel ve Sosyal
politikalar ve prosedrler
kurum iinde ve
dnda ak bir ekilde
duyurulmutur. Srekli
iyiletirme iin st ynetim
kararll mevcuttur.
SYSnizin temel ta, sahip olduunuz politikalardr.

Politikalarnz, irketinizin evresel ve sosyal riskleri
ve etkileri ynetme konusunda bulunduu taahhtlerin
zetidir ve bu taahhtler iinizle ilgili tm beklentileri
Tm evresel ve sosyal
politikalar, prosedrler
ve kaytlar merkezi olarak
tutulmakta ve rutin olarak
gzden geirilmektedir.
Kurum genelinde yaygn
bir bilin mevcuttur.
belirler.
Etkili Bir Politikann Amac
3
2
Seilen evresel ve sosyal

standartlar karlayan
mevcuttur. letiim,
uygulama ve gzden
geirme dzensizdir.
Seilen evresel ve sosyal

standartlar karlayan
politikalar mevcuttur.
Prosedrler dzensiz,
elikili ve karmaktr.
Basit bir ekilde ifade edilecek olursa, politikalar kurallardr. Yani igc
ve alma koullar, kaynak verimlilii ve kirliliin nlenmesi, halk sal,
emniyet ve gvenlik gibi evresel ve sosyal konularda nelerin yaplp nelerin
yaplamayacan anlatr.
Politikalar yazmann ve anlalmasn salamann iyi bir yolu Politika
Bildirimidir. Politika Bildirimi, bir irketin politikalarn ynetime, personele,
ynetim kuruluna, tedarikilere, yklenicilere, mterilere ve dier tm
paydalara iletir. Sirketin temel deerleri, calanlarn nasl davranmalarnn
beklendii ve d paydalarn operasyonel beklentileri gibi konularda herkesin
ortak bir anlaya sahip olmas nemlidir.
Mevcut Politika Bildiriminizin Deitirilmesi

veya Yeni bir Politika Bildiriminin Oluturulmas
1
0
evresel ve sosyal
politikalar snrl dzeyde
mevcuttur.
Politika Bildirimi ak ve basit olmaldr hukuki bir dokman gibi uzun ve

teknik olmas gerekmez. Birok irket halihazrda bir Politika Bildirimi ilevi
gren ve etik deerler gibi hususlar kapsayan kurumsal davran kurallarna
sahiptir. Kurumunuzla ilgili konulara ilikin uluslararas lekte kabul
grm evresel ve sosyal standartlara (rnein IFCnin evresel ve Sosyal
Srdrlebilirlie ilikin Performans Standard gibi) uyum salamak iin
mevcut kurallarnz geniletebilirsiniz.
Benimsenmi evresel
ve sosyal politikalar
bulunmamaktadr. lgili
yoktur.
Politika Bildiriminin oluturulmas srecinde ayrntl bir ekilde dnerek

kurumunuzun faaliyetlerine uygun ekilde tasarlamak nemlidir. Politika
Bildiriminizi gelitirirken sektrnzde kar karya olduunuz spesifik
risklere zellikle dikkat etmeniz gerekir.
Politikanza neleri dahil edebileceinize dair fikir almak

iin, Ara Takmndaki Bir irket Politika Bildiriminin
Gelitirilmesine likin Kontrol Listesi.
18
Blm III: evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin Gelitirilmesine ve Uygulanmasna Ynelik Pratik Klavuz lkeler
1. Politika
st Ynetim ve irket Kararllnn Salanmas

Politika Bildiriminin deitirilmesi veya benimsenmesi iin st ynetimin
destei gerekir. Baz kurumlarda bunun iin Ynetim Kurulunun onay
gerekebilir. Yksek dzeyde bir st ynetim destei, evresel ve sosyal
kararlln irketin tm seviyelerine entegre edilmesinde kritik nem tar.
Herhangi bir
evresel ve sosyal politikalarn benimsenmesi irketin, alanlarn,

yklenicilerin ve tedarikilerin davranlarnda belirli deiiklikler
gerektirecektir. Bu zorlu bir sre olabilir. Kurumsal davrann deitirilmesine
ynelik farkl stratejiler ve farkl teknikler mevcuttur, ancak uzmanlar kalc
bir deiimin salanabilmesi iin st ynetimin kararl bir duru sergilemesi
gerektii konusunda hemfikirdirler.
kritik aamay
Bu ynde atlacak ilk adm farkndalk yaratmaktr. alanlarnzn gndelik

almalarnda dikkatini eken birok husus mevcuttur. Politika Bildiriminiz
sadece yazl bir belge olarak kaldnda alanlarnzn dikkatini ekmeyebilir
veya gndelik faaliyetleri iin anlamsz grnebilir. st ynetimin bu Politika
Bildirimini canlandrmas gerekir.
deiim giriimi iin,
dikkate aln:
Farkndalk;
Kararllk; ve
Uygulama.
Bunun iin, evresel ve sosyal konularn, st dzey Ynetim Kurulu ve ynetim

toplantlarnn, kamuoyu aklamalarnn ve alanlara verilen mesajlarn ayrlmaz
bir paras haline getirilmesi ve bu hususlarn neminin vurgulanmas gerekir.
st ynetiminiz
Politika Bildiriminin farkna varldktan sonraki adm kararlln

oluturulmasdr bu ayn zamanda ortak olma olarak da bilinir. Muhtemelen
bir direnle karlaacaksnz: Neden bunu yapmamz gerekiyor? Bu ok fazla
i gerektiriyor. Zaten yapmamz gereken yeterince iimiz var. Bu bizim temel
hedeflerimize nasl katkda bulunacak? st ynetimin bu mesaj etkili bir
ekilde biimlendirerek hem irket iinde hem de irket dnda duyurmas
ve kurumun uzun vadeli taahhd olduu ynnde ak bir mesaj vermesi
gerekmektedir. Buradaki esas mesaj, bunun irketin baarsna katk salamas
ve herkesin bundan yararlanmas fakat ayn zamanda sorumlu tutulmasdr.
hzlandrmanza
bu aamay
yardmc olabilir.
nsanlar bir eyler yaplmas gerektii konusunda ikna ettikten sonra, st

ynetimin uygulamay ynlendirmesi gerekmektedir. st ynetimin, gnlk
faaliyet dzeyinde liderlik etmesi gerekmemekle birlikte, politikay benimseyip
uygulama plann ynetmesi gerekecektir. Politikann kurum iinde ve dnda
duyurulabilmesi, yeni prosedrlerin entegre edilebilmesi ve ilgili tm personel
ve tedarikilerin eitilebilmesi iin kaynaklara ihtiya duyulacaktr.
Balang mesajlarnn oluturulduu dnem, yukardaki anlatlanlar st
ynetimle ayrntl bir ekilde konumak iin iyi bir zaman olabilir. Politika
Bildiriminin yannda CEOnun bir mesajnn verilmesi de deerlendirilebilir.
Balamak iin Ara Takmndaki SYSyi Duyuran

Kurumii CEO Mektubu maddesinden yaralanabilirsiniz.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
19
2. UNSUR
Belirlenmesi
5
4
3
2
1
0
Srekli iyiletirme plan

kapsamnda rutin olarak
gzden geirilen ve
gncellenen olgunlam
bir sistem oluturulmutur.
eriden ve dardan girdiler
bulunmaktadr. Prosedrler
uygun olduu yerde
yklenicileri, alt yklenicileri,
nc taraflar ve tedarik
zincirini kapsayacak ekilde
geniletilmitir.
evresel ve sosyal risklerin
ve etkilerin sistematik ve
belgelenmi bir ekilde
tespiti ve nceliklendirilmesi
yaplmtr. Mevcut, yeni
ve deien faaliyetler
balamnda rutin olarak
gzden geirilen ve
gncellenen bir sistem
mevcuttur. Kurum
bnyesinde yaygn bir
farkndalk ve katlm
bulunmaktadr.
ve etkilerin belirlenmesi
ve nceliklendirilmesi
konusunda personel
farkndal ve katlm
mevcuttur. Gerektiinde
dardan uzmanlar
grevlendirilmektedir.
Tm esas faaliyetler iin
ve etkilerin belirlenmesine
ynelik prosedrler
mevcuttur.
ve etkilerin belirlenmesi
ve deerlendirmesi temel
dzeyde ancak birka faaliyet
ile snrl olarak yaplmaktadr.

ve etkilerin belirlenmesi veya
deerlendirmesi yaplmyor.
20
Bir risk deerlendirmesinin birincil amac, riskleri ve

potansiyel etkileri ele almaya ynelik uygun stratejilerin
gelitirilebilmesi iin potansiyel olumsuz evresel ve
sosyal risklerin belirlenmesidir.
Aadaki sayfalarda farkl sektrlerde karlalan temel
hususlar sunulmaktadr.
Genel evresel ve Sosyal Riskler ve Etkiler

1. evresel
RSKLER
Hava kirleticilerinin salnmas
(hava emisyonlar)
Sv atklarn veya kirli atksularn
alc ortamlara salnmas veya
uygun olmayan atksu artmas
Yksek miktarlarda kat atk
retimi ve uygun olmayan atk
ynetimi
Tehlikeli maddelerin uygun
olmayan ynetimi
Ar enerji kullanm
Ar su kullanm
Yksek veya ar grlt seviyeleri
Uygunsuz veya ar arazi kullanm
POTANSYEL ETKLER
Havann, topran ve yzey
sularnn kirlilii
Yzey sularnn kirlilii
Topran, yeralt ve yzey

sularnn kirlilii
Yakndaki toprak ve sularn
kirletilmesi
Yerel enerji kaynaklarnn
tkenmesi, yanma artklarnn
salnm sonucunda hava
kirliliinin olumas
Su kaynaklarnn tkenmesi
nsan sal zerinde olumsuz
etkiler ve yerel yaban hayatnn
rahatsz edilmesi
Toprak bozunumu ve biyolojik
eitlilik kayb
2. Risklerin ve Etkilerin Belirlenmesi
2. alan Sal ve Gvenlii

RSKLER
POTANSYEL ETKLER
Fiziksel Tehlikeler
Kaymalar, taklmalar ve dmeler
Yksekte alrken dme
Hareket eden ekipmanlar ile arpma (aralar,
forkliftler, vinler)
Uygunsuz ekilde kapatlm, korumasz veya
hareket eden makinelere kaplmak
Yksek veya ar seviyelerdeki grltye maruz
kalmak
Ar scaklklara maruz kalmak
Ak veya hatal elektrik kablolarna temas
alanlarn yaralanmas (burkulmalar, incinmeler,

krklar)
alanlarn yaralanmas veya hayatn kaybetmesi
(krklar, hayat tehdit eden travmalar)
(hayat tehdit eden travmalar)
(kesikler, travmatik amputasyon)
itme kayb
Hipotermi, s stresi, dehidrasyon
(elektrik arpmasndan kaynakl lm)
(havaszlktan boulma, yanklar)
Toz halindeki veya yanc maddelerin

atelenmesinden kaynaklanan patlamalar veya
yangn
yonlatrc radyasyona (x nlar) maruz kalmak alanlarn yaralanmas veya hayatn kaybetmesi
(deri lezyonlar, radyasyon hastal, kanser)
yonlatrc olmayan radyasyona (mor tesi,
grnr k) maruz kalmak
(yanklar, krlk, deri kanseri)
Kimyasal Tehlikeler
Tehlikeli kimyasallarn (haere ilalar, solventler alanlarn yaralanmas veya hayatn kaybetmesi
gibi) solunmas, deriyle temas veya yutulmas
(tahri, i organlarn zarar grmesi, zehirlenme)
Tozun solunmas
alanlarn hastalanmas (akcier kapasitesinin
azalmas)
Kapal alanlarda tehlikeli atmosfere maruz
alanlarn
hayatn kaybetmesi (havaszlktan
kalmak
boulma)
Biyolojik Tehlikeler
Patojen tayan insan veya hayvanlarn kanna
alanlarn hastalanmas veya hayatn
veya vcut svlarna maruz kalmak
kaybetmesi
Havaylan tanan veya vektrle tanan
hastalklara maruz kalmak (bakteriler, virsler

veya kf/mantar)
Zehirli bitkilere, hayvanlara veya bceklere maruz
kalmak
Uygun shhi olanaklarn olmamas (ime suyu,
alanlarn saln kaybetmesi
tuvaletler, ykanma yerleri gibi)
Ergonomik Tehlikeler
Tekrarlayan hareketler
alanlarn yaralanmas (kasta ve ba dokularda
meydana gelen incinmelerin ve burkulmalarn
Ar paralar kaldrrken uygun olmayan
arya, iltihaplanmaya, uyumaya veya kas

tekniklerin kullanlmas
fonksiyonu kaybna yol amas)
Uygun ekilde tasarlanmam veya hizalanmam
i istasyonlar
Uzun sre ayakta kalmak
Versiyon 2.1
Kasm 2015
21
3. gc
RSKLER
POTANSYEL ETKLER
Zorla altrma
Szlemesiz altrma, alanlar tarafndan

anlalamayan szlemelerin kullanlmas, veya
alanlarn szleme koullarndan farkl artlarda
altrlmas
Kanun d cret kesintileri de dahil olmak zere, Zorla altrma
yklenicilerin gmen veya geici iileri istismar
etmesi (rnein ar ie girme cretleri, ulam/
konut maliyetleri)
Dk veya yetersiz cretler
Ar fazla mesai ve alanlar iin yoksulluk
dngsnn srdrlmesi (bu ayn zamanda
ocuk iiliine de yol aabilir)
Ar fazla mesai
alanlarn ar yorulmas sonucu yaralanma
ve hastalk oranlarnn ykselmesi
Gen veya renci alanlarn istismar
ocuk iilii
rgtlenme zgrlnn veya ikayet
alanlara kt davranlmas ve alanlarn
mekanizmalarnn olmamas
endielerini dile getirme veya ikayetlerini
bildirme olanaklarnn olmamas
Ayrmc ie alm ve terfi uygulamalar
Olumsuz alma ortam ve frsat ve faydalara
eriim eitsizlii
Szl ve fiziksel (cinsel) taciz
alan memnuniyetsizlii ve travma
alanlar iin emniyetsiz ve hijyenik olmayan
alanlarn hastalanmas
yaam alanlar
4. Toplum Sal, Emniyeti ve Gvenlii

RSKLER
evre havasna kirleticilerin ve zararl tozlarn
salnmas
Yzey sularnn veya ime sularnn kirlenmesi
POTANSYEL ETKLER
Toplum sal zerinde olumsuz etkiler
Yerel su temini skntlar
Rakip su kullanclar arasnda atmalar
Tehlikeli maddelere maruziyet
alan aklar sebebiyle hastalklarn yaylmas
Sv ve kat atklarn iyi ynetilememesi

sebebiyle hastalk tayclarnn artmas
(sivrisinekler, sinekler, kemirgenler vb.)
Rahatsz edici kokularn yaylmas
Ar grlt
Uygun ekilde kontrol edilmeyen ya da
eitilmeyen gvenlik grevlileri

Tesis yaknnda ve yaam alanlarnda uygun
olmayan saatlerde (ocuklarn okula gidi ve

dn saatleri gibi) ar veya dzensiz ara trafii
Binalar ve altyapnn yetersiz tasarlanmas ve
ina edilmesi
22
Toplum yelerine uygulanan iddet

Trafik kazalar sebebiyle toplum yelerinin
yaralanmas/hayatn kaybetmesi
Toplum yelerinin yaralanmas/hayatn
kaybetmesi ve yakndaki mlklere zarar verilmesi
Doru bir risk deerlendirme sistemi iin dikkate

alnmas gereken kilit hususlar aada sralanmtr:

evresel, alan sal ve gvenlii, igc ve toplumsal riskleri

kapsamaldr.
Ylda en az bir kez olmak zere dzenli aralklarla

gerekletirilmelidir.
Faaliyetlerde her nemli deiikliin yapld zamanda

gerekletirilmelidir.
Yeni kanun veya dzenlemeler gibi her harici deiikliin

meydana geldii zamanda gerekletirilmelidir.
Her dzeydeki alan ve yneticilerin katklar kapsama

alnmaldr.
Etkilenen topluluklarn ve dier d paydalarn katklar kapsama

alnmaldr.
Karmak projeler icin dardan danman ve uzmanlardan

yararlanlmaldr.
Riskler olaslklarna ve etkilerinin ciddiyet dzeylerine gre

deerlendirilmeli ve nceliklendirilmelidir.
zleme plan nceliklendirilen riskler ile ilikilendirilmelidir.
Kurum ii risklere ek olarak tedarik zincirindeki riskler de

deerlendirilmelidir.
Kurumun byklne ve karmaklk dzeyine gre

leklendirme yaplmaldr.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
23
Bir risk
deerlendirmesini
gerekletirmenin
farkl yollar
mevcuttur.
Uygulanan yaygn
bir yntem,
tesisinizin ve retim
proseslerinizin
alan sal ve
gvenlii risklerini
ve evresel risklerini
vurgulayabilecek
bir haritasn
karmaktr. gc
risklerine ilikin
olarak kullanlan
yaygn bir yntem
ise, risk faktrleri
iin alanlarn
demografik
zellikleri,
blgesel igc
mevzuat, szleme
dzenlemeleri
gibi konularda
bir kontrol listesi
kullanmaktr.
Farkl sektrlerdeki tipik riskler hakknda bilgi sahibi

olduunuza gre, artk ilk olarak faaliyetlerinize ve faaliyet
gsterdiiniz ortama dayal potansiyel riskleri ve olumsuz
etkileri tespit etmek iin Risk Tanmlama izelgesini
kullanabilirsiniz.
Daha sonra Sre Haritas Oluturma veya Fiziksel
Haritalama aralarn kullanarak retim srecindeki
sorunlarn nerelerden kaynaklanabileceini daha ayrntl
olarak tespit edebilirsiniz.
Kurumunuzun kar karya olabilecei tm evresel ve
sosyal riskler ile tek tek ba etmek genellikle mmkn ya
da pratik deildir. Hangi risklerin ncelikle ele alnmas
gerektiini belirlemek iin Risk Deerlendirme Formunu
kullanabilirsiniz.
Sektrnzdeki evresel, alan sal ve gvenlii ve toplumsal

riskler ve etkiler hakknda daha fazla bilgi almak iin, www.ifc.org/
ustainability adresinden Dnya Bankas Grubunun evre,
Salk ve Gvenlik Klavuzlarna bavurabilirsiniz.
24
3. UNSUR
Ynetim
Programlar
Ynetim Programlar, belirlenen risklerin ve etkilerin
nlenmesine, en aza indirilmesine veya tazmin
edilmesine ynelik Eylem Planlarna ve iyiletirilmi
prosedrlere dayanmaktadr.
rnein, iyerinde ayrmcl nlemeye ynelik
bir politika unsurunuz varsa ve bunu alanlarn
ikayetlerini dile getirmelerine ynelik bir sistemin
eksikliine dayal olarak bir risk faktr olarak
belirlemiseniz, ayrmclk riskinin en aza indirilmesi
amacyla bir ikayet prosedrn uygulamaya
koyabilirsiniz. Veya politika amalarnzdan birisi tehlikeli
atklarn azaltlmas ise ve tesisinizde retilen kimyasal
atklarn orannn yksek olmas sebebiyle bunu bir risk
faktr olarak belirlemiseniz, daha az tehlikeli madde
kullanarak nlem alabilirsiniz.
Amalar ve hedefler
karsnda kaydedilen
ilerleme dorulanyor;
evresel ve sosyal
performansta nemli
iyiletirmeler salanyor. Yllk
iyiletirme planlar yoluyla
srekli iyiletirme ynnde
kararllk gsteriliyor.
ve etkilerin proaktif bir
ekilde ynetilmesine
ynelik eylemler/faaliyetler
rutin ve tutarl bir ekilde
uygulanyor. Kurum
genelinde llebilir amalar
ve hedefler mevcuttur.
Periyodik gzden geirme
ve gncelleme yaplyor.
ve etkilerin etki azaltma
hiyerarisine (nle, en
aza indir, dengele/tazmin
et) gre ynetilmesine
ynelik eylemler/faaliyetler
mevcuttur. Sorunlarn
ynetilmesine ynelik
proaktif bir yaklam
mevcuttur.
Tm esas faaliyetler iin
ve etkilerin ele alnmasna
ve azaltlmasna ynelik
prosedrler mevcuttur ve
sorumluluklar datlmtir.
Arlkl olarak olarak
tepkiseldir.
evresel ve sosyal etkilerin
azaltlmasna ynelik az
sayda resmi olmayan
program veya faaliyet
mevcuttur.
ve etkilerin azaltlmasna
ynelik bir sre
bulunmamaktadir.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
25
5
4
3
2
1
0
3. Ynetim Programlar
nleyici ve Dzeltici Eylemlerin Tespit Edilmesi

nleyici ve proaktif eylemlerin vurgulanmas iyi bir uygulamadr: (1) sosyal
veya evresel zarara yol amaktan kanmaya aln; (2) bu mmkn deilse,
etkiyi en aza indirin; (3) bu da mmkn deilse, zarar tazmin edin veya
dengeleyin.
lk olarak, olumsuz etkilerin nlenmesine veya bunlardan kanmaya ynelik
admlar atmaya aln. rnein, faaliyetlerinizi genilettiinizi ve ime
suyunu esas bir risk olarak tespit ettiinizi varsayn. evrede yaayanlarn
veya topluluklarn yaknndaki yeralt sularnn kirlenmesini nlemek
amacyla tesisinizin yerini deitirebilirsiniz veya tasarmn farkl
Eylemlerinizin
bir ekilde yapabilirsiniz. Veya alanlar zehirli kimyasallara maruz
nceliklendirilmesi
brakan ve nehir sistemini kirleten belirli bir retim prosesi tespit
ettiinizi varsayn. Sz konusu retim prosesini bu kimyasallar
NLE
kullanlmayacak ekilde deitirebilirsiniz.
ou durumda tam bir nleme mmkn deildir tesisinizin yerini

deitiremeyebilirsiniz veya alternatif prosesler veya malzemeler
bulamayabilirsiniz. Bu gibi durumlarda etkiyi en aza indirmeye
almalsnz. rnein, tesisinizin, kadnlarn geleneksel olarak

TANZM ET/DENGELE
daha dk bir statye sahip olduu ve eitime eriimlerinin daha
dk olduu bir yerde bulunduunu ve iyerinde erkek alanlarn
ve amirlerin kadnlara kt davrandn varsayn. Bu kltrel balam gz
nne alndnda, kadnlarn eit koullarda ie alnmalarn ve eitim ve terfi
olanaklarna eit bir ekilde eriebilmelerini salamak iin ie alma ve eitim
prosedrlerinizin aka tanmlanm olmas nemlidir. Ayrca ie alma ve
eitim kurallarnn herkes iin ak bir ekilde uygulanabilmesi iin ayrmcl
nleyici prosedrler gelitirebilirsiniz. Ek olarak, herkesin prosedrleri
bilmesini ve takip etmesini salamaya ynelik eitimler dzenleyebilirsiniz.
EN AZA NDR
Baz durumlarda, belirli olumsuz etkileri tamamen nlemek veya en aza

indirmek mmkn olmayabilir. Bu durumlarda, sz konusu olumsuz
etkileri olumlu etkilerle dengelemenin yollarnz bulmanz veya etkilenen
taraflarn zararlarn tazmin etmeniz gerekir. rnein, faaliyetlerinizde byk
miktarlarda su kullanldn varsayn. Su tketimini en aza indirmeye ynelik
nlemler almanza ramen, yln belirli dnemlerinde evre halkn su ktlnn
yaadn dnn. Yeni su kuyularnn almas veya alternatif ime suyu
kaynaklarnn sunulmas amacyla toplum liderleri ile ibirlii yapabilirsiniz.
26
Etkili bir Eylem Plannn Yazlmas

Hangi nlemleri almaya karar verirseniz verin, bunlar srekli bir iyiletirme
sreci olarak dnn - hedefler ve termin tarihi belirlemeniz, sonular
lmeniz ve gerekli olmas halinde planlarda ayarlamalar yapmanz gerekecektir.
Sorumluluklar datmanz ve doru kurum ii personeli ve birimleri
grevlendirmeniz gerekecektir.
Eylem Planlarnz gelitirirken zerinde dnmeniz gereken kilit sorular aada
sralanmtr:

Ne Hangi evresel ve sosyal riskleri ele almak istiyorsunuz?
Nasl Riskin ele alnmas iin ilgili eylemler ve prosedrler nasl

uygulanacak?
Neden Eylemlerin ve prosedrlerin sebepleri (amalar) ve beklenen

sonular (hedefler)
Ne zaman Zaman erevesi ve termin tarihleri?
Kim Sorumlu kiiler kimler?
Balamak iin Ara Takmnn Eylem Plan emas

maddesinden yararlanabilirsiniz.
Yukardaki rnekler farkl sektrlerdeki riskleri ele almaktadr. Bunlar
gerekletirilebilecek eylemlerden sadece bazlardr. Bunlar kendi durumunuza
gre uyarlayabilir ve gerektiinde ilave eylemler gerekletirebilirsiniz
kurumunuzun zel durumunun gerekliliklerini karlamak iin esnek olun.
Eylem planlarnz tasarlarken alanlarnza ve yneticilerinize, uzmanlara
ve tedarikileriniz ile evre halk da dahil olmak zere d paydalara dann.
Paydalarnz nemli sorunlar ve etkili eylemler hakknda bir igr salayabilir.
Ayn zamanda uygulamaya altnz planlar iin kararllk oluturmanza
yardmc olabilirler ve planlarn ne kadar iyi iledii konusunda ak szl
geri bildirimler salayabilirler. Bu sistemlerinizin srekli olarak iyiletirilmesi
bakmndan kritik neme sahip olacaktr.
Sektrnzdeki evresel, alan sal ve gvenlii ile toplumsal risklerin

ve etkilerin nasl ele alnabileceine ilikin tavsiyeler iin www.ifc.org/
sustainability adresinden Dnya Bankas Grubunun evre, Salk ve
Gvenlik Klavuzlarna bavurabilirsiniz.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
27
Etkili bir Prosedrn Yazlmas

Prosedrler alanlar, amirler ve yneticiler iin admlar baznda talimatlar
sunar. alanlarn nasl davranmas gerektii ile ilgili ortak bir anlaya sahip
olmasna olanak tanr, personel deiiklikleri yaansa bile kurallarn takip
edilmesini salarlar. Aka tanmlanm ayrntl prosedrler, sosyal ve evresel
politikalarnzn gnlk faaliyetlerinize entegre edilmesine yardmc olurlar.
Prosedrlerinizin belgelenmesi iyi bir uygulamadr. Buradaki esas husus
prosedrlerinizin mmkn olduunca ak ve ksa olmasn salamaktr. Bunun
iin metin, kontrol listeleri, ak emalar veya basit grseller kullanabilirsiniz.
Prosedrnzn format hedef kitleye gre deiiklik gsterebilir. Yneticiler
ve amirler iin yazl prosedrler daha uygun olabilecekken, daha dk eitim
seviyesine sahip alanlar veya gmen alanlar iin grsellerin kullanlmas
daha faydal olabilir.
Balang iin Ara Takmnn Prosedrn Ana erevesi

maddesinden yararlanabilirsiniz.
Bir prosedrn sadece belgelenmesi yeterli deildir. Nihai ama, prosedrn
etkili bir ekilde uygulanmas olmaldr. En nemlisi, alanlarn yeni bir
prosedrn mevcut olduundan haberdar olmas ve prosedr takip etmenin
neden nemli olduunu bilmesi gerekir. Prosedr uygulayabilmek iin
gereken becerilere ve bilgilere sahip olmalar gerekir. Ve bu da, rutin iletiim
ve etkili eitim yoluyla baarlabilir. Takip eden Organizasyonel Kapasite ve
Yetkinlik blmnde bu konu ile ilgili daha fazla bilgi sunulmaktadr.
Son olarak, alanlarnzn her bir prosedrn en gncel versiyonuna eriimini
salamanz gerekir. alanlarn istemeden eski prosedrleri takip etmesinin
nlenmesi iin gncelliini kaybeden belgeler kaldrlmal ve eski olarak
iaretlenmelidir.
Ksa rnekler
Burada kurumlarn eitli sektrlerdeki yaygn evresel ve sosyal

riskleri nlemek, en aza indirmek veya tazmin etmek/dengelemek
iin gerekletirebilecekleri eylemleri gstermek iin birka ksa rnek
sunulmaktadr. Eylem Planlar irketinizin byklne ve karlatnz
risklerin niteliine gre leklendirilebilir.
28
RNEK NCELEMES: Etiyopya
Kkba Hayvanclk irketi
RSK: Byk miktarlarda tatl su kullanm

Kkba Hayvanclk irketi (SGC) Gney Etiyopyada faaliyet gsteren orta lekli bir ticari hayvanclk
irketidir. Blgedeki balca yem kaynaklar doal meralardr (hayvanlarn beslenme kaynaklar temel olarak
ot ve fundalklardan oluan bitki rts, aa yapraklar ve baklagil kabuklardr); bunlar ya dalmndaki
deikenliklere dayal olarak mevcudiyet ve kalite bakmndan nemli mevsimsel deiiklikler gstermektedir.
St rnleri bakmndan hayvansal retim, byme oranlar ve reme performans genel olarak dktr. irket
eitli Afrika lkelerine ve dini ve kltrel uygulamalar sebebiyle canl hayvan talebinin olduu Orta Dou
lkelerine canl hayvan ve et ihracat gerekletirmektedir. Genel olarak blgede yzey suyu mevcudiyeti dk
seviyededir. Blgedeki su kaynaklar arasnda kuyular (elas), gletler ve sondaj kuyular yer almaktadr. evredeki
kyller SGC tarafndan yksek dzeyde su tketimi sebebiyle evrede srekli su ktl yaandndan ikayet
etmektedir. Su ktl yasz mevsimlerde daha ciddi bir ekilde yaanmakta ve sonuta insanlar su iin uzun
mesafeler gitmek (5 saatlik yry mesafesi) zorunda kalmaktadr.
E t ki
Yerel toplumlar iin su ktl
nleme
Operasyonlarn yzey sularnn daha fazla olduu bir alana tanmas
E N AZA NDIRM E
Bir su denetimi gerekletirilmesi: su sayalarnn taklmas, 5-10 gn boyunca veri toplanmas, ve hayvanlarn
ime suyu ihtiyalar ile karlatrlarak sorunlarn tespit edilmesi

Beslenme tarznn deerlendirilmesi; ar protein veya mineral ieren bir beslenme tarz hayvanlarn daha
fazla susamasna ve su tketiminin artmasna yol aar

me suyu tesisatndan su kayplarnn en aza indirilmesi:
Tamalarn nlenmesi amacyla yalaklardaki kresel vanalarn ayarlanmas;

Temizlik iin daha az su gerektiren daha kk yalaklarn kullanlmas;
Yalaklarn talebe bal suluklar ile deitirilmesi;
Taan sularn toplanmasi iin suluklara tekne monte edilmesi;
Szntlarn nlenmesi ve onarlmas iin su tehizatlarnn dzenli olarak bakmlarnn yaplmas
Aadaki yollarla ykama amal su tketiminin en aza indirilmesi:
hacimli ykayclar yerine basnl ykayclarn kullanlmas;

ykamadan nce sprge ve kazma aletinin kullanlmas;
temizleme suyu olarak yalaktan taan ve toplanan sularn kullanlmas;
hortumlarda su tasarruflu pskrtme azlarnn ve/veya tetikli ularn kullanlmas;
baz ykama ilemleri iin fra ve kova kullanlmas
Bahelerin mmkn olan azami lde susuz olarak temizlenmesi; gbrenin kompostlatrma iin toplanmas
Hastalk kontrol iin su tketiminin azaltlmas amacyla dk hacimli ayak havuzlar yaplmas veya (ayak
havuzlar yerine) matlarn kullanlmas

Hayvanlarn temizlenmesinde kullanlan suyun, artmal depolama gletlerinde saklanarak bahe ykamada
veya sulamada kullanlmak zere geri dnmnn salanmas

De n ge l e m e
Kuyularn slah ve yamur suyu hasad teknolojilerinin (at suyu, gletler vb.) kabul iin evre toplumlar
ve STKlar ile birlikte alma

Kurak mevsimde su satn alnarak etkilenen topluluklara datlmas; temin edilen suyun saklanmas iin
depo salanmas
Versiyon 2.1
Kasm 2015
29
RNEK NCELEMES: BREZLYA
St rnleri irketi
RSK: Atk Sularn Artlmadan veya Yeterli ekilde
Artlmadan Boaltlmas
Brezilyann kuzeyinde faaliyet gsteren orta lekli bir ok uluslu irket, aralarnda yasz st tozu, ielenmi
meyve suyu ve farkl marka ikolata rnleri de bulunan eitli gda rnleri retmektedir. irket ie ykama ve
dier endstriyel prosesler de dahil olmak zere eitli prosesleri sonucunda yaklak 600 metrekp (m3) atksu
retmektedir. Bu atksular artlarak yakndaki bir nehre boaltlmaktadr. Son aylarda nehre yakn konumda
yaayan topluluklardan nehrin renginin siyaha veya ok koyu bir renge dnd; balk lmlerinin grld;
nehir suyunun ok kt koktuu ve balk kalitesinin ve miktarnn etkilendii ynnde giderek artan sayda
ikayetler alnmtr. Nehir suyu topra plastize ettii ve sulama faaliyetlerini etkiledii ii sulamaya uygun
deildir. irket yetkilileri bu etkilerin faaliyetlerinden kaynakland iddialarn reddetmekte ancak atksu artma
tesisinde baz arzalar yaandn kabul etmektedir.
E t ki
Yzey sularnn/nehir evresinin kirlenmesi
NL E M E
Atk sular kirletebilecek potansiyel olarak zehirli veya tehlikeli maddelerin kullanmlarnn
deitirilmesi
Endstriyel atk sularn yeterli bir ekilde artlmas ve artlan atk sular iin alternatif uygulamalarn
bulunmas; rnein yerel sanayi tesisleri iin ham su kayna olarak

Atk su artma tesisi zerindeki toplam ykn hafifletilmesi
Tm atksu kaynaklarnn soruturulmas ve azaltlmas; ve tketim amal olmayan su

kullanmlarnn en aza indirilmesi
Su youn veya slak proseslerin sfr su kullanan veya su tasarruflu teknolojiler ile deitirilmesi
Zehirli olmayan ve kirletilmemi konsantre sv atklarn domuz veya sr iftliklerine (eer
mmknse) satlmak zere toplanmas
30
En Aza ndirme
Atksu artma tesisinin ileyiinin deerlendirilmesi ve iyiletirilmesi yoluyla etkili atksu artmann
optimize edilmesi:
Atksu artma tesisi giri ve k zelliklerinin ve dier iletme parametrelerinin analizi;
ie ve ekipman ykama gibi hidrolik ve/veya organik amur aklarna ynelik artma almalarnn
deerlendirilmesi; tasarm akna uygun bir entegre debiye ayarlanmas;
Artma ncesi bir toplama veya dengeleme ukuru veya bir geici tutma tesisi yoluyla atksu
artma tesisi zerindeki yk dalgalanmalarnn en aza indirilmesi;
ie ykama veya dier su youn operasyonlarn programlanmas ve kademelendirilmesi;
Herhangi bir arza srasnda atksu artma tesisinin kapanmasn salayan bir kilitleme sisteminin
kurulmas; atk sularn artlmadan boaltlmasnn nlenmesi amacyla artlmam atk sularn geici
tutma tesisine ynlendirilmesi;
Yeterli amursuzlatrma ve dier ynetim teknikleri yoluyla amur birikmesinin ve tamasnn
nlenmesi;
Atksu artma tesisinin iletmecisine yeterli eitimin salanmas ve atksu artma tesisinin tavsiye
edilen iletme kriterlerine (tasarm debisi gibi) ve standartlarna uygun olarak iletilmesinin ve
bakmnn yaplmasnn salanmas
Artlan atk sularn son boaltma ncesinde uygunluk bakmndan analiz edilmesi
Zehirli/kimyasal olarak kirlenmi atksu aklar iin ayr artma tesislerinin dnlmesi (rnein ie
ykayclarndan gelen ve deterjan veya baka kimyasallar ieren atk sular)

De n ge l e m e
Blgedeki su ile ilgili endielerin giderilebilmesi iin evre halk, dzenleyici kurumlar ve STKlar ile
aktif bir ekilde istiare/ibirlii yaplmas
Versiyon 2.1
Kasm 2015
31
RNEK NCELEMES: Arjantin
City Builders
RSK: naat atklarnn bertaraf
City Builders, Mendoza ehrinde birok ykm ve inaat ileri yapan yerel bir iletmeye ait kk bir irkettir. u anda
irket ehrin merkezinde eski bir ofis kompleksinin yklarak ok katl bir konut kompleksinin yapmn ngren bir
szleme zerinde almaktadr. Yerel halk sk sk irketin tm blgeyi potansiyel olarak asbest ve baka tehlikeli
maddeler ieren inaat atklar ile kirlettiinden ikayet etmektedir. Ykm almalar binay kemirgenlerden
ve dier haarattan arndrmaya ynelik herhangi bir alma yaplmadan balatlmtr. Kontrolsz bir ekilde
biriktirilen moloz ynlar kemirgenler iin bir snak ve youn bir toz kayna haline gelmitir. Etraf leil
hayvanlarla dolmutur. Bu kt grnt gayrmenkul deerlerini etkilemekte ve hava ile tanan tozlar evrede
arazi kirliliine yol amaktadr. naat iilerinin ryebilir atklar alandaki kemirgen sorununa nemli lde
katkda bulunmaktadr.
E t ki
naat atklarnn uygun olmayan ekilde bertarafnn arazi kirliliine yol amas ve evre halkn etkilemesi
nleme
Tm inaat sahalar iin inaat atklar ynetim plan oluturulmas ve uygulanmas
naat atklarnn yeniden kullanmna, geri dntrlmesine ve bu gibi atklar almak iin ruhsatlandrlm
bir kat atk dzenli depolama tesisine emniyetli bir ekilde gtrlmesine ynelik prosedrlerin
oluturulmas ve uygulanmas
Tm personelin dzgn ykm uygulamalar ile inaat atklarnn ve ryebilir atklarn tanmas ve
bertaraf konusunda eitilmesi ve bu eitimlerin dzenli olarak tekrarlanmas

Ykm almalar balamadan nce yeralt depolama tanklar gibi tehlikeli tesislerin yerlerinin tespit
edilmesi ve kaldrlmas
Ykm almalar balamadan nce kemirgenlerden arndrma program uygulanmas
Asbest aratrmas yaplmas ve gerekli olmas halinde ykm almalar ncesinde asbestten arndrma
plannn hazrlanmas ve uygulanmas

Asbestten arndrma faaliyeti ve dier ykm uygulamalar srasnda hava kalitesi izleme almalarnn
yrtlmesi
Saha dna kaak toz tanmn engellemek iin gerekli nlemlerin uygulanmas
Sahada kat atklarn toplanmas ve gvenli bir ekilde bertaraf iin konteynrlarn kullanlmas
Sahada ryebilir atklarn toplanmas ve gvenli bir ekilde bertaraf iin haerelerin (kemirgenlerin)
giremeyecei konteynrlarn kullanlmas

Molozlarn ve geri dntrlebilir malzemelerin en azndan gnlk olarak uzaklatrlmas
Bina ykm almalarndan kaynaklanan toz ve parack oluumunun ve bunlarn saha dna tanmnn
azaltlmas amacyla su pskrtlmesi; bu uygulama srasnda oluacak atksuyun uygun toplama

noktalarna veya kabul edilebilir seviyelere kadar n artmas yapldktan sonra belediye kanalizasyon
sistemine ynlendirilmesi
Toz reten atklarn zeri rtl aralarla tanmas; tama srasnda rtlerinin etkinliinin dzenli olarak
izlenmesi
En Aza ndirme
Etkilerin ve sorunlarn zamanl bir ekilde anlalmasn salamak amacyla evre halk iin ikayet
mekanizmasnn gelitirilmesi ve uygulanmas

De n ge l e m e
Kontrolsz faaliyetlerden etkilenen evre halkna tazminat denmesi
Ykm faaliyetlerinden fiziksel olarak zarar grdn iddia eden bireyler iin fiziksel ve dier salk
muayene imkanlarnn salanmas
32
RNEK NCELEMES: Gana
Kakao hracat irketi

RSK: Ekipmanlarn ve Kiisel Koruyucu Donanmlarn
uygun olmayan ekilde kullanm
African Future kakao irketi, yerel pazara ynelik kakao retmek ve gelecekteki ihracat endstrisinin temellerini
oluturmak amacyla 1988 ylnda Ganada kurulmutur. irketin sosyal/evresel bir kurulu tarafndan yaplan
son denetiminde pala, balta, orak, budayc, merdiven ve motorlu testere gibi aletlerin kullanmnn tarm iileri
iin tehlike oluturduu belirtilmitir. Tarm aletlerinin ou erkekler iin tasarlanmtr ve kadnlar ve genlerin
fiziksel gerekliliklerini karlamamaktadr. Tarm iilerinin en sk yaad yaralanmalar arasnda yabani otlar
temizleme, hasat ve kabuktan ayrma srasnda meydana gelen kesikler; merdivenden dme sonucunda
meydana gelen kemik krklar ve dier bedensel yaralanmalar bulunmaktadr. Ayrca kakao iftilerinin en
yaygn ikayetleri arasnda ok sk eilme, dnme, bklme ve ar yk tama sebebiyle vcut genelinde ve
srtta grlen tutulmalar ve rahatszlklar yer almaktadr. Tarm iilerinin yaralanma durumunda ilk yardma
eriimleri genellikle ok snrldr ve salk hizmeti alacak paralar yoktur.
E t ki
Tarm iilerinin yaad syrk, incinme, kesik ve kemik krklar gibi bedensel yaralanmalar
nleme
Kakao kabuu ayrma makineleri gibi, kakao tarmndaki tehlikeleri bertaraf eden ekipman ve aletlerin
tasarmna ve kurulumuna ynelik sektr giriimlerine katlmn

En Aza ndirme
Erkek, kadn ve gen iiler iin uygun ekilde boyutlandrlm tarm aletlerinin dzenli olarak satn
alnarak datlmas
Kakao tarmnda kullanlan aletlerin ergonomik adan doru kullanmnn tanmlanmas; iftilerin bu
yntemler hakknda eitilmesi

Kiisel koruyucu donanmlarn doru kullanmna ve bakmna ilikin kurallarn belirlenmesi ve
yaynlanmas, iilerin bu konularda eitilmesi

Yeterli dinlenme srelerinin zorunlu hale getirilmesi
ilerde bitkinliin ve kaza olaslnn nlenmesi iin alma saatlerinin yasal snrlara gre
snrlanmas
Tehlikeler ve kazalarn nlenmesi ile ilgili olarak iilerin bilgilerinin tazelenmesi amacyla i
deiimlerinden nce sklkla i gvenlii toplantlarnn (spesifik grevler ve ekipmanlar iin

oryantasyon eitimi) dzenlenmesi
Tarm iilerinin tehlikelerin tespiti ve bunlarn kontrolne ynelik prosedrler konusunda eitilmesi:
rnein kesici aletlerin nasl tutulaca, ar yklerin nasl kaldrlaca, motorlu testerelerin sadece
eitimli operatrlerce kullanlmas, alkole ve reeteli ve reetesiz uyuturucu maddelere sfr tolerans
Tm iilere ynelik dzenli alan sal ve gvenlii eitimlerinin gerekletirilmesinden ve kaza
oranlarnn izlenmesinden sorumlu deneyimli bir tarm iileri ekibinin oluturulmas

De n ge l e m e
Yaralanan iilerin geriye dnk olarak tespit edilmesi ve yaralanmalar ile ilgili salk ve rehabilitasyon
hizmetlerinin sunulmas
Yaralanma yaayan iilerin yeterli bir ekilde tedavi edilebilmesi iin, yerel salk merkezinin hizmet
kapsama alannn geniletilmesi ynnde yerel makamlara birlikte allmas
Versiyon 2.1
Kasm 2015
33
RNEK NCELEMES: BULGARSTAN
Metal Kesme irketi

RSK: ilerin metal ileme svlarna maruz kalmas
Best Metalworks Bulgaristanda faaliyet gsteren ve tbbi cihazlar iin eitli metal paralar reten orta
lekli bir metal kesme irketidir. irkette salk sorunlar sebebiyle personel devir hz ve devamszlklar
giderek artmaktadr. Birok ii deri kzarklklarndan, nefes alma glnden, astm ve bronit gibi baka
solunum rahatszlklarndan ikayet etmektedir. Bir grup ii alt ay altktan sonra ksa sre nce salk
sorunlar sebebiyle ii brakmtr ve irkette onlarca yl alan bir iiye kanser tans konulmutur. Bu sorunlar
derinlemesine aratrldnda iilerin metal ileme svlarna maruz kaldklar tespit edilmitir. Metal ileme
svlar (MWF) metal retim operasyonlarnda sy ve srtnmeyi azaltmak ve talama ve dier prosesler
sonucunda oluan kk metal paracklarnn uzaklatrlmas iin kullanlmaktadr. alanlar buhar veya
nemin solunmas veya deri temas (srayan sv gibi) yoluyla metal ileme svlarna maruz kalabilmektedir.
irket tm alanlarna bu maruziyetin snrlanmas amacyla kiisel koruyucu donanmlarn kullanmalar
talimat verildiini iddia etmektedir. Bununla birlikte, alanlarn kiisel koruyucu donanmlarn cretlerini
kendilerinin demesi gerekmektedir. Sonu olarak, birok alan fiili olarak kiisel koruyucu donanm
kullanmamakta ve metal ileme svlarna maruz kalabilmektedir. Ayrca birok alan metal ileme svlar ile
nasl dzgn bir ekilde alacaklar konusunda eitim aldklarn hatrlamamaktadr.
E t ki
alanlar zerinde olumsuz salk etkileri
nleme
Metal ileme svlarnn bileimlerinin ve ilikili tehlikelerin renilmesi amacyla tedarikilerden
Malzeme Gvenlii Bilgi Formlarinin (MSDS) temin edilmesi. Zehirli madde ierii en az olan metal
ileme svlarnn seilmesi ve kullanlmas
En Aza ndirme
Havalandrma sistemlerinin kurulmas ve dzgn ekilde almalarnn salanmas iin dzenli olarak
bakmlarnn yaplmas
Metal ileme svlar ile dzgn bir ekilde allmasn ve MFW kirliliinin azaltlmas amacyla
ekipmanlarn bakmlarnn yaplmasn salamaya ynelik prosedrlerin gelitirilmesi ve uygulanmas.

Tm metal ileme personeli iin, unlar da dahil olmak zere, metal ileme svlarnn tehlikeleri ve bunlara
maruziyeti nleme ve azaltma yntemleri ile ilgili bir eitim programnn hazrlanmas ve uygulanmas:
dzenli bakm ve temizlik ve uygun temizleme yntemleri;
kiisel koruyucu donanmlarn kullanlmas;
uygun hijyen uygulamalar (rn. dzenli olarak el ykama ve kirli elbiseleri deitirme)
Bir risk deerlendirmesine dayal olarak, personele uygun kiisel koruyucu donanmlarn cretsiz olarak
salanmas (yaa dayankl veya ya geirmez solunum korumas, gzlkler, yz siperleri, eldivenler,
kimyasallara dayankl giysiler gibi)
Salkl ykanma uygulamalarn tevik etmek amacyla alma alannn yaknna ykanma istasyonlarnn
yerletirilmesi
alma alanlarnn yaknna acil durum dularnn yerletirilmesi
Dzenli olarak, alanlarn metal ileme svlarna maruziyetlerinin deerlendirilmesi:
alanlarn metal ileme svlarna maruziyet durumlarnn dzenli olarak deerlendirilmesi. Yksek
maruziyet riski tayan grevlerin tespit edilmesi ve bunlarn uygun hava numunesi alma stratejisi
(rnein kiisel hava numunesi toplama) yoluyla izlenmesi
Mhendislik ve i uygulamas kontrollerinin etkili olup olmadnn tespit edilmesi amacyla izleme
sonularnn gzden geirilmesi
likili hastalklarn erken tehisi ve tedavisi iin, metal ileme svlarna maruz kalan iilerin dzenli
olarak tbbi taramalardan geirilmesi. Bu aramalarda iiler tarafndan bir salk anketi doldurulmal,
vcudun risk atnda olan blgelerini ieren snrl muayeneler gerekletirilmeli (akcier ve deri),
ve akcier fonksiyonu lm gerekletirilmelidir (akcier kapasitesi testi)
Metal ileme svlar ile ilgili tm kazalarn ve iilerin tbbi taramalarnn kaytlarnn tutulmas; dzenli
incelemelerin ve kk neden analizlerinin yaplmas
De n ge l e m e
Etkilenen iilere tbbi bakm ve annda yardm salanmas
Yerel ve ulusal mevzuata uygun olarak i ile ilgili salk etkileri ve i gremezlik durumlar iin tazminat
denmesi
34
RNEK NCELEMES: Ekvador
Ekvador Tavuk iftlikleri
RSK: Ksa sreli i talebi sebebiyle ar fazla mesai alma

Ekvador Tavuk iftlikleri, Ekvadorun Guayaquil ehrinin d evresinde faaliyet gsteren tannm bir tavukuluk
irketidir. irket lkedeki en eski irketlerden birisidir ve hem yumurta hem de et retimi iin tavuk yetitirmektedir.
irketin 300den fazla alan bulunmaktadr ve nmzdeki 2-3 yllk dnemde retimini iki katna karma
hedefiyle hzl bir byme program yrtmektedir. Byme plan, ilave kuluka ekipmanlarnn satn alnmasn
ve kurulmasn ve havalandrma sisteminin tamamen yenilenmesini iermektedir. Bu byme program
nceden planlanmad iin, ynetim ekipmanlarn devreye alnmas ve havalandrma sistemi ile ilikili dier
uzmanlk gerektiren almalar iin nitelikli personel sknts ile kar karya kalnmtr. Nitelikli alan snfndaki
mhendislik ve bakm personeli ar uzun sreler almaya zorlandklar ynnde son iki haftada iki kez ikayette
bulunmutur. Geen hafta gerekleen bir kaza uzun alma saatlerinden kaynaklanan yorgunlua balanmtr.
Yaplan daha ayrntl bir soruturma zerine, baz alanlar son 10 gndr her gn iki vardiya altrldklarn
iddia etmitir.
E t ki
Ar fazla mesai alma sebebiyle yorgunluktan kaynaklanan iyeri yaralanmalar/hastalklar
nleme
stihdam ve alma koullar ile ilgili irket politikalarn ele alan nsan Kaynaklar (K) prosedrlerinin
oluturulmas
Revize K prosedrlerinin zel eitimler yoluyla yneticilere, amirlere ve alanlara duyurulmas
Revize K prosedrlerinde alanlarn haftann bir gn tatil olmak zere haftada 48 saatten fazla veya
fazla mesai dahil olmak zere haftada 60 saat sreyle iki haftadan uzun sre altrlamayacann
belirtilmesi
Gelecekteki tm byme programlarnn nceden planlanmas ve yeni bir projeye balamadan nce
uygun sayda nitelikli personelin temin edilmesi

Ksa sreli veya beklenmeyen i taleplerinin karlanmas amacyla nceden onaylanm nitelikli
yklenicilerin bir listesinin tutulmas

gc ihtiyacn alt yklenici yoluyla karlamann uygulanabilir olmad durumlarda ar fazla mesailerin
nlenmesi amacyla proje zaman erevesinin uzatlmas veya hedef termin tarihlerin ertelenmesi
En Aza ndirme
alma saatleri ile ilgili mevzuat ve ar fazla mesai ile artan iyeri hastalklar/yaralanmalar riski arasndaki
balantlar hakknda st ynetim, amirler ve alan temsilcileri arasnda farkndaln arttrlmas

alma saatlerinin ve alan sal ve gvenlii kaytlarnn izlenmesi; ar fazla mesai almalarn
kaydedildii durumlarda dzeltici nlemlerin alnmas

Ar uzun alma saatleri ve dier sorunlar ile ilgili alan endielerinin ele alnabilmesi iin bir personel
ikayet mekanizmasnn ve ikayet zm prosedrlerinin uygulamaya konulmas

Fazla mesai ikramiyeleri denmesinin salanmas
De n ge l e m e
Fazla mesai almalar iin belirlenen fazla mesai creti zerinden iilere geriye dnk deme yaplmas
Ar uzun alma saatleri sebebiyle yorgunluk veya ile ilgili stres yaayan alanlara salk kontrollerinin
yaptrlmas ve tbbi yardm salanmas

yeri ile ilgili yaralanma/hastalk durumlarnda tbbi yardm salanmas
yeri yaralanmalar/hastalklar sonucunda etkilenen alanlara cret kayplar ve i gremezlik durumlar
iin tazminat denmesi ve bu sebeplerle hayatn kaybeden alanlarn yaknlarna tazminat denmesi
Versiyon 2.1
Kasm 2015
35
RNEK NCELEMES: AMERKA BRLEK DEVLETLER
Hazr salata ileme tesisi

RSK: Taeron gmen ii kullanm
Amerika Birleik Devletlerindeki bir sebze ileme tesisinin 100 kadrolu iisi ve 300 szlemesi iisi bulunuyor.
Szlemeli iiler bir taeron istihdam firmas zerinden tesiste altrlyor. Fabrika ynetimi, tesis mevsimsel
ite almak isteyen ii bulmann zor olduu bir blgede yer ald iin bu dzenlemeyi tercih ediyor. Taeron
istihdam firmas talebi karlamak iin gmen ii istihdam ediyor ve iilerin ie alnmasndan, ulamndan,
eitiminden ve cretlerinin denmesinden sorumludur. Fabrikada alan amirler ve kadrolu iiler yerel
halktan ve ngilizce konuuyorlar. ABDdeki alma mevzuat hakknda iyi dzeyde bilgiye sahipler ve fabrikann
almak iin iyi bir yer olduunu dnyorlar. Sadece spanyolca konuan, ayn dzeyde becerilere sahip
olmayan ve haklarnn farknda olmayan szlemeli iilerin birou ile birlikte almann zor olduunu
dnyorlar.
E t ki
Szlemeli veya gmen iilere kar ayrmclk
Zorla altrma /insan kaakl
nleme
irketin geici iilere olan bamllnn azaltlmas
Sadece yasal olarak akredite edilmi taeron firmalarn kullanlmas
Szlemeli/gmen iilerin istihdam iin yeterli ekilde tanmlanm ie alma ve cret politikalarnn ve
istihdam artlarnn gelitirilmesi; politikalarn iilere, amirlere, yneticilere ve taeron istihdam kurulularna duyurulmas
irketin igc politikalarnn taeron istihdam kuruluu tarafndan anlalmasnn salanmas; taeron
istihdam kuruluu ile yaplan hizmet anlamas kapsamnda bu politikalarn balayc hale getirilmesi
Taeron istihdam kurulularnn igc performansnn irketin kendi politika ve prosedrleri ile yerel
mevzuata gre dzenli olarak izlenmesi ve denetlenmesi

En Aza ndirme
Szlemeli/gmen iilerin cretler, yardmlar ve kesintiler de dahil olmak zere haklar ile ilgili olarak
bilgilendirilmelerinin (ilgili tm dillerde) salanmas

Szlemeli/gmen iilere salanan konut, ulam ve dier hizmetleri iin makul ve maliyet zerinden
yaplan kesintiler iin taeron istihdam kurulular ile anlalmas (ie alma cretlerinin denmesinden
iiler sorumlu olmamaldr)
Tm szlemeli/gmen iilerin szlemelerinin ve cret hesaplamalarna ilikin periyodik ak kayt-
larn ana dillerindeki nshalarn almalarnn salanmas

Hem kadrolu hem de geici iilerin eriebilecei bir ikayet mekanizmasnn uygulamaya konulmas
Szlemeli/geici iilerle ikayetleri ve frsatlar konusunda dzenli olarak konuulmas
De n ge l e m e
Taeron istihdam kurulularn kanunlara aykr olarak yapt kesintilerin iilere geri denmesinin
salanmas
cretleri yasal asgari cretin altnda olan (veya yasal asgari cretin zerinde olsa bile szlemede
kabul edilen cretten dk olan) iilere geriye dnk olarak deme yaplmas
36
RNEK NCELEMES: Filipinler
Yerel Hastane
RSK: mekan hava kirlilii
ehir Hastanesi, Filipinlerin Antipolo ehrinin en eski hastanelerinden birisidir. 150 yatak kapasitesine sahip hastane
yerel bir vakfa aittir ve yz yldan uzun bir sredir yerel halka kaliteli salk hizmetleri sunmasyla tannmaktadr.
Son birka aydr hastane alanlar ve hastalar hava kalitesinin ktlnden, nefes alamamaktan ve kt
kokulardan ikayet etmekte ve bunun yannda gzde, burunda ve boazda yanma ve mide bulants gibi sorunlar
bildirmektedirler. Personelin hastalk sebebiyle ie gelmeme oranlar artmaktadr ve bu durum zellikle poliklinik
saatlerinde temel hizmetlerin kesintiye uramasna yol amaktadr. Artan hasta ikayetlerinden ve temel salk
hizmetlerindeki aksamalardan endielenen Hastane Mdr ksa sre nce Bakm Mdrne danmtr ve Bakm
Mdr sorunun stma-havalandrma-iklimlendirme (HVAC) sistemindeki yetersizliklerden (hava deiiminin
yetersizlii, kt hava datm, kt s kontrol ve yetersiz bakm prosedrleri gibi) kaynaklanabileceini
belirtmitir. Bakm Mdr sorunun daha ayrntl olarak aratrlmas ve uygun kontrol nlemlerinin
uygulanabilmesi amacyla bir ekip oluturmutur. Dikkatli bir aratrma sonucunda, ekip aralarnda yeralt otopark,
bulac hastalklar kouu, yemek piirme alan, sterilizasyon nitesi ve ameliyathane odalar arasnda apraz
kontaminasyonun da bulunduu baka bir dizi sorun daha tespit etmitir. Bu sorunlar hastanedeki i mekan hava
kalitesi sorunlarna katkda bulunmaktadr.
E t ki
Kt i mekan hava kalitesi sebebiyle personel ve hasta sal zerindeki olumsuz etkiler
NL E M E
Sorunun tekrarlamasn nlemek amacyla bir kontrol ve koruyucu HVAC bakm programnn uygulanmas
HVAC sisteminin temizlii ve bakm ile ilgili politika ve prosedrlerin gelitirilmesi ve uygulanmas; mikrop
remesinin veya kontaminasyon olaslnn en aza indirilmesi amacyla HVAC bileenlerinin dzenli olarak
drenajnn yaplmas, temizlenmesi ve deitirilmesi (drenaj tavalar, hava kanallar, hava klapeleri, soutma
kuleleri, filtreler, vb.)
Yeralt otoparklar, bulac hastalk koular gibi yerel kirlilik kaynaklar arasnda apraz kontaminasyonun
nlenmesi amacyla hava girilerinin ve klarnn gzden geirilerek ynlerinin deitirilmesi

Giri noktalarnn yerlerinin deitirilmesi veya aktif karbon gibi zel filtrelerin ilave edilmesi
Asgari d hava klape ayarlarnn, yeterli miktarda d hava salayacak ekilde olmasnn ve bunlarn enerji
verimlilii iin uygunsuz ekilde kapatlmamalarnn salanmas

Tesis ierisindeki basn ilikilerinin belirlenmesi ve mhendislik kontrollerinin uygulanmas (pozitif basnl
yerlerden negatif basnl yerlere hava aklar)

En Aza ndirme
Hava kalitesi dzeylerinin dzenli olarak izlenmesi amacyla ilgili personelin eitilmesi ve gerekli olmas halinde
HVAC sisteminde gerekli ayarlamalarn yaplmas

Karbon dioksit seviyelerinin dzenli olarak izlenmesi ve d hava arznn yeterli olup olmadnn tespit
edilmesi;
Yanma yan rnleri szntsnn bir gstergesi olarak karbon monoksit seviyelerinin dzenli olarak izlenmesi;
Filtreleme etkililiinin bir gstergesi olarak solunabilir askda kat maddelerin izlenmesi
De n ge l e m e
Etkilenen personele ve hastalara zamannda tbbi tedavi uygulanmas
Versiyon 2.1
Kasm 2015
37
RNEK NCELEMES: Endonezya
Tekstil Fabrikas
RSK: Yangn Gvenliinin Olmamas
Endonezyadaki bir fabrika endstriyel amal dokuma ve dokunmam kuma retmektedir. Birka hafta nce
yakndaki benzer bir fabrikada yangn kmtr. Yangnda 18 ii ciddi ekilde yaralanmtr. Bu kaza yangn
gvenliini fabrika ynetiminin gndeminin en ncelikli maddesi haline getirmitir. Birden bu yangnn kendi
balarna da gelebileceinin farkna varmlardr. Fabrikadaki alanlar da bu riskin farkndadr ve ynetime
fabrikalarndaki yangn gvenliinin durumu ile ilgili sorular sormaya balamlardr. Bir yangn durumunda ne
yapacaklarn ve nereye gideceklerini bilmediklerini fark etmilerdir. Mteriler de endielerini dile getirmitir.
E t ki
Yangn gvenlii sistemlerinin olmamasndan kaynaklanan can gvenlii ve salk riskleri
nleme
ada yerel ve uluslararas kabul grm yangn gvenlii kurallarna uyum iin binann nasl
gelitirilebileceini tespit etmek amacyla, zellikle aadaki hususlar gz nnde bulundurarak, bina
tasarmnn ve ileyiinin bir risk deerlendirmesinin ve incelemesinin yaplmas:
Yangn nleme (rnein elektrik tesisat, tutuabilir malzemelerin ate kaynaklarndan ve scak
yzeylerden uzakta depolanmas vb.);
Tahliye yollar (binann byklne ve kullanm durumuna gre belirlenen saydan az olmamak
kaydyla her kat iin en az iki aka iaretlenmi ve kilitsiz bir ekilde tutulan acil durum k; yedek
pil ile alan acil durum aydnlatmalar; uygun ekilde boyutlandrlm trabzanl ve kaymaz zeminli
merdivenler vb.);
Yangn tespit ve ikaz sistemleri (duman detektrleri, grsel ve iitsel alarmlar gibi);
Duman ve alevlerin yaylmasn snrlandrmaya ynelik yaplacak blmleme;
Yangn sndrme ve kontrol (rnein yangn sndrme tplerinin, yangn hortumlarnn ve dier
yangn sndrme ekipmanlarnn tipleri, saylar ve yerleri)
Acil durum tahliye gzergahlarnn ve acil durum k kaplarnn ak bir ekilde iaretlendiinin, gece
elektrik kesilse bile yeterince aydnlatldnn, gzergah zerinde mania bulunmadnn ve kilitsiz
tutulduunun teyit edilmesi amacyla haftalk/gnlk denetimlerin yaplmas
Elektrik kablolar, devre kesici kabinler/sigorta kutular, kazanlar, yanc tozlar, depolanan malzemeler
gibi yangnlarn altnda yatan sebeplerinin deerlendirilmesi amacyla yangn ve acil durum risk
deerlendirmesinin yllk olarak yaplmas
Yangn tespit, alarm ve sndrme sistemlerinin yllk kontrolleri, testleri ve bakmlar iin yetkili ve
yetkin bir irket ile szleme yaplmas

ilerin ve ynetimin birlikte yer ald bir emniyet/alan sal ve gvenlii komitesi yoluyla,
yangn gvenlii ve acil durum hazrlk ve mdahale politikalarnn ve prosedrlerinin oluturulmas,

duyurulmas ve uygulanmas
38
En Aza ndirme
Yangnla mcadele ve acil durum mdahale ekiplerinin dzenli olarak toplanarak eitilmesi; yangnla
mcadele ve acil durum mdahale ekiplerinde yer alacak personel says toplam igc saysna orantl
olarak belirlenmelidir ve fabrikann her blmnden en az bir personel olmaldr
Yangnla mcadele ve acil durum mdahale grevlilerini tantc iaretler kullanlmaldr (parlak renkli
kol band, renk kodlu baret, yaka kart vb.)

En az ayda bir kez acil durum tatbikatlar gerekletirilmelidir; tatbikatlar tm vardiyalarda
gerekletirilmelidir
Personelin acil durum tahliye prosedrlerinin dzenli olarak provasn yapmas salanmaldr; yeni ve
geici iilerin ie balama eitimleri kapsamnda acil durum tahliye prosedrleri kapsamnda eitilmesi
salanmaldr
Kaza ve nemli olaylarn kaytlar tutulmaldr; ilgili taraflar (mhendislik, bakm, sigorta yneticisi gibi)
ve ortak ynetim-alan salk ve emniyet komiteleri kaza ve olaylarn tekrarlanmasnn nlenmesi

amacyla gerekli nlemlerin alndn teyit etmek iin bu kaytlar dzenli olarak gzden geirmelidir
alanlara tehlikeli bir durumla karlap karlamadklar sorulmal ve bu gibi durumlar ynetime
bildirenler dllendirilmelidir
De n ge l e m e
yerinde yaralanan kiilere tbbi yardm salanmas
Can kayb ve i gremezlik durumlar iin tazminat denmesi
Yangndan hasar gren bir fabrika yeni bir yere tanncaya/yeniden alncaya kadar personelin maa
almaya devam etmesinin salanmas
Versiyon 2.1
Kasm 2015
39
4. UNSUR
ve Yetkinlik
5
4
3
2
1
0
Kurumun tm dzeyleri
eitilmi ve katlmlar
salanm birden fazla
birim ile alanlar ve
yneticiler mevcuttur.
evresel ve sosyal grevi
olan personelin uygulama
yetkisi bulunmakta ve
ynetim kararll evresel
ve sosyal ynetim ve
eitim faaliyetlerine ayrlan
kaynaklar ile kendisini
gstermektedir.
Birden fazla birimin evresel
ve sosyal sorumluluklar
bulunmakta ve st ynetim
katlm gstermektedir.
evresel ve sosyal hususlar
entegre bir sistem olarak
ynetilmektedir. Yeni ie
balayan personele belirli
dzeyde evresel ve
sosyal ynetim rehberlii
salanmaktadr.
Kurumun tm dzeyleri
bilinlendirme eitimlerine
katlmaktadr. evresel
ve sosyal roller ve
sorumluluklar datlm ve
gndelik faaliyetlerin bir
parasn oluturmaktadr.
evresel ve sosyal grevleri
olan personel eitimli
ve yetkindir.
evresel ve sosyal
roller tanmlanm ve
datlmtir. Her konu
sadece bir fonksiyonel
alan tarafndan ele
alnmaktadr. Oryantasyon
aamasnda belirli dzeyde
bilinlendirme eitimi
veriliyor ve evre, salk ve
gvenlik personeline ilave
eitim salanmaktadr.
evresel ve sosyal ynetim
sorumluluklar personele
tevdi edilmemitir. Snrl
dzeyde bir bilinlenme
mevcuttur ve evresel
ve sosyal roller ve
sorumluluklar yeni
datlmaya balanmtr.
yi uygulanan bir SYS sonuta eitimli ve kararl

personel gerektirir. Bunu nasl salayabilirsiniz?
SYS Uygulamasna likin Roller, Sorumluluklar
ve Yetkiler
ncelikle st ynetim kararll gerekir. st ynetim kararll SYS
politikalarnn kabul edilmesi ile balar ancak baar iin bunun tesinde
baz eylerin yaplmas gerekir. Srdrlebilir bir SYS uygulamasnda
st ynetim destei kritik bir yer tutar ve bu abalara liderlik etmek st
ynetimin sorumluluunda olmakla birlikte gndelik faaliyetlerde liderlik
etmeleri gerekmez, ancak her dzeydeki tm alanlara bunun irketin
uzun vadeli bir kararll olduu ynnde ak bir mesaj vermesi gerekir.
st ynetim kararllnn dnda, SYS sorumluluunu stlenen bir ekibe
ihtiya duyarsnz. Bunun herkes iin tam zamanl bir i olmas gerekmez;
gerekli almalarn yaplabilmesi iin st ynetimin raporlama grevlerinin
yeniden dzenlenmesini ve ilgili almalarn gerekletirilebilmesi iin
gerekli zaman ve yetkinin tahsis edilmesini salamas gerekir.
Dengeli bir SYS ekibi, grev ve i arkadalarnz ile anlaml bir ibirliinin
n koullarndan birisidir. rnein evre, salk ve gvenlik, operasyonlar
ve retim, szleme ve satn alma ve insan kaynaklar alanlarndan bilgili
profesyonelleri iermesi gerekir.
Aslnda bir ynetim sisteminin baars insan kaynaklar, retim, satn alma
ve bakm gibi geleneksel olarak evresel ve sosyal konularn dnda olduu
dnlen birimlere baldr. rnein insan kaynaklar birimi igc
konular ile ilgili eitim ihtiyalarn ynetir; retim birimi kaynaklarn
daha etkin kullanm ve atklarn azaltlmas zerinde odaklanr; satn alma
birimi tedarikilerin ve yklenicilerin niteliklerini ve performansn ynetir;
ve bakm birimi ekipmanlarn verimli bir ekilde almasn ve dklme,
sznt ve dier acil durumlarn en aza indirilmesini salar.
SYS ekibi riskleri ve etkileri belirlerken ve bunlara kar uygulanacak
eylemleri tanmlarken dier birimlerden bamsz olarak tek bana
almamaldr. SYS ekibinin gerek anlamda baarl olabilmesi iin,
sorunlar sahada ilk tespit eden taraflar olarak amirler ve iiler gibi irketin
tm dzeylerinden alanlara danmas gerekir.
Kurum iinde evresel

ve sosyal bilin veya
resmi olarak datlm
sorumluluklar
bulunmamaktadr.
40
4. Organizasyonel Kapasite ve Yetkinlik
Genel ynetim sisteminde olduu gibi, SYS ekibi kurumunuzun

byklne ve faaliyetlerinin karmaklk dzeyine gre leklendirilmelidir.
Kuruluunuzun farkl rollere sahip oklu birimleri olmayabilir; belki birka
kii birden fazla fonksiyonu yrtyor olabilir. Buradaki esas husus eitli
fonksiyonlardan alanlarn bir araya getirilmesidir. Eer kurumunuzda zaten
byle bir ekip mevcutsa (yangn gvenlii ekibi, alan sal ve gvenlii
komitesi gibi) SYS ekibinizi bunlar esas alarak oluturmay dnebilirsiniz.
SYS ekibi seildikten sonra, ekip yelerinin bir lider semesi gerekecektir.
Bu zellikle balangta nemli bir roldr. Ekip liderinin grubun ahengini
ayarlamas ve yelerin motivasyonunu korumas gerekir. Bir irket
bnyesindeki tm yeni giriimler eitli engellerle karlar ve bir SYSnin
gelitirilmesi ve uygulanmas buna istisna deildir. Ekip liderinin ekibe bu
engellerin almasnda yardmc olmas ve st ynetime dorudan eriiminin
olmas gerekir.
Bir SYSnin gelitirilmesine ve uygulanmasna ynelik faaliyetlerin

bir listesi ve sralamas iin, Ara Takmndaki Bir SYSnin
Gelitirilmesine ve Uygulanmasna Ynelik Yol Haritas
ve Sre Tahmini maddesine baknz.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
41
rnek bir SYS Ekibi
nsan
Kaynaklar
Ekip liderini seerken

aadaki nitelikleri
evre salk
ve gvenlik
retim
tayan birini araynz:

iletiimci;
Kalite
Kontrol
Bir ekip
lideri sein
sorun zc;
proje yneticisi;
alan
Temsilcileri
pragmatik; ve
Satn Alma/
Kaynak Tedarii
herkese saygl.
letiim ve Eitim
Gerekletirilecek eylemleri belirledikten ve prosedrlerinizi gncelledikten
sonra, SYS prosedrlerini takip eden eitimli ve kararl alanlara ihtiya
duyarsnz. Bu iletiimin ve eitimin nihai hedefidir.
Hepsi birbirine dayal olan kilit adm vardr:
1. alanlarn SYSnin farknda olmas.
Nedir?
Hedefleri nelerdir?
Ne yapmam gerekiyor?
2. SYSnin gerekliliinin ve kurumu gelitireceinin anlalmas.

irketimize nasl bir faydas olacak?
Birimime nasl bir faydas olcak?
Neler deiecek?
Benim iin neler ieriyor?
3. Rollerini etkili bir ekilde gerekletirebilmeleri iin gerekli beceri

ve bilgileri edinmeleri.
Yeni politikalar ve prosedrler nelerdir?
Tam olarak ne yapmam gerekiyor?
Bunu nasl yapacam?
Yapmazsam ne olur?
42
4. Organizasyonel Kapasite ve Yetkinlik
PUCU
Etkili letiim ve Eitim
Kendinize bu spesifik iletiim veya eitim

modlnn hedefinin farkndalk yaratmak m,
kararllk salamak m ve/veya insanlara uygulama
iin gerekli bilgi ve becerileri kazandrmak m
olduunu sorun.
SYS ekibiniz gerekli bilgi ve becerileri gelitirmek

iin ayrntl bir eitime ihtiya duyar. Planla-YapKontrol Et-Harekete Ge dngsnn temellerini
anlamalar ve SYSnin dokuz unsurunu
bilmeleri gerekir. Bu El Kitab ihtiya duyacaklar
bilgileri salayacaktr ancak ilave yardm gerekli
olabilir. Ekibin alaca ayrntl eitime ek olarak,
SYSnin hedefleri hakknda ortak bir anlayn
paylalabilmesi iin herkesin farkndalk eitimi
almas gerekecektir.
Bu El Kitabnn blmleri etkin bir genel eitimi yaplandrmann kolay

bir yolunu sunmaktadr. Bir SYSnin gelitirilmesi ve uygulanmas ile
ilgili olarak burada rendiklerinizin genel bir deerlendirmesini herkese
sunabilirsiniz.
Ayrca spesifik olarak kendi Eylem Plannz ve yeni iletim prosedrleriniz
ile ilgili bir eitim vermeniz gerekebilir.
Spesifik eylemleri ve bunlarda kimlerin grev alacan inceleyin. Bu,
irketinizdeki eitli birimler ve kiilerce hangi eitimlere ihtiya duyulacan
belirlemenin hzl bir yoludur. Kendinize yeni prosedrlerin etkili bir ekilde
uygulanabilmesi, datlan sorumluluklarn yerine getirilebilmesi ve eylem
plannn tamamlanabilmesi iin insanlarn hangi becerilere ve bilgilere ihtiyac
olduunu sorun.
ablon olarak Ara Takmndaki Eitim Plan izelgesini

kullann ve bunu Eylem Plannz ve gelitirilmi prosedrleriniz
ile ilikilendirin.
Fa r k n d a l k
Versiyon 2.1
K ararllk
Kasm 2015
U yg u l a m a
43
5. UNSUR
Acil Durum Hazrl

ve Mdahalesi
Saha ii ve saha d acil

durum plan iin evre halk
ve devlet ile dzenli ibirlii
yaplyor. Komu topluluklar
ile resmi kaynak paylam
anlamalar yaplmtr.
Tm riskleri belirleseniz ve gerekli ynetim planlarn

olutursanz bile, kazalar ve acil durumlar gerekleebilir.
letmeniz dinamik bir operasyondur ve gnden gne
4
3
2
st ynetim ile szlemeli

ve geici alanlar da dahil
olmak zere tm birimler
ve vardiyalar acil durum risk
deerlendirmesine, hazrlk
planlamasna ve tatbikatlara
katlmaktadr. Srekli
iyiletirme mevcuttur.
birok ey deiebilir igcne yeni kiiler katlr ve

ayrlr, tedarik zincirinize yeni malzemeler ve tedarikiler
katlr ve ayrlr, retim hattnza yeni tesisler ve ekipmanlar
dahil olur ve karlr. Bir ynetim sistemi bu deiiklikler
yaansa bile sreklilii ve tutarll korumanza yardmc
Tm saha ii ve saha
d acil durum hususlar
tespit edilmi ve etkili bir
hazrlk plan mevcuttur.
Plan yasal mevzuat
gerekliliklerini ve yerel
sektr en iyi uygulamalarn
karlamaktadr.
Acil durum hazrlk plan
mevcut ancak tutarl bir
uygulamaya dair kantlar
yoktur. Acil durum
gereklilikleri ile ilgili olarak
alanlara baz eitimler
verilmektedir.
olur. Ancak, sistemde anlk bir aksama veya boluk

meydana gelebilir (rnein birinin uygun ekilde
eitilmemesi, birinin prosedrleri takip etmemesi, bir
makine arzas), veya harici bir g (rnein bir doal afet)
tesisinizde bir kazaya veya acil duruma yol aabilir. Bu
gibi durumlar nlemek her zaman mmkn olmamakla
birlikte, alanlarnza, yerel toplulua ve evreye
gelebilecek bir zarar nlemek ve hafifletmek amacyla
Tm acil durum riskleri tespit

edilmediinden dolay acil
durum ynetim planlamas
etkili deildir. alanlara ara
sra eitim verilmektedir.
Acil durum kontrol ve

kiisel koruyucu donanmlar
ok snrldr. Resmi bir plan
mevcut deildir.
44
etkili bir ekilde mdahalede bulunabilmek iin hazrlkl

olabilirsiniz.
5. Acil Durum Hazrl ve Mdahalesi
Etkili bir mdahalenin anahtar etkili bir hazrlktr. Aadaki admlar olas
senaryolar nceden kestirmenize ve buna gre hazrlk yapmanza yardmc
olacaktr:
Kazalarn
ve acil durumlarn meydana gelebilecei yerlerin ve

etkilenebilecek topluluklarn ve bireylerin belirlenmesi. Bu genel risk
deerlendirmeniz srasnda balamal ve sre analizi, fiziksel harita
oluturma ve alanlar, uzmanlar ve topluluklar ile yaplacak istiareler
boyunca devam etmelidir.
Tespit edilen her bir acil durum iin hangi nlemlerin alnmas
gerektiini aka belirten mdahale prosedrlerinin gelitirilmesi.
Bunlarn irketinizdeki her bir alann ne yapmas gerektiini
anlayabilmesi iin ak bir ekilde ayrntlandrlmas gerekir.
Mdahale planlarnn etkili bir ekilde uygulanabilmesi iin gerekli
ekipman ve kaynaklarn salanmas. alanlarnz ihtiya duyulduunda
kolaylkla bulup kullanamad srece, stokladnz yangn sndrme
tpleri bir yangn sndremez. Ekipmanlar alanlarnz tarafndan
kolaylkla kullanabilmelidir ve kazalarda ve acil durumlarda hemen
ulalabilecek ekilde konumlandrlmaldr.
Her bir faaliyetin gerekletirilmesinden sorumlu kiilerin olmas iin,
sorumluluklarn datlmas. Ayrca sistemin ne kadar iyi ilediini rutin
olarak analiz edecek ve risk deerlendirmesini ve planlar gncelleyecek
kiileri belirleyin.
irketinizdeki herkesin acil durum hazrlk ve mdahale sisteminin
nemini anlamas ve etkililiinin izlenmesine ve arttrlmasna yardmc
olmaya tevik edilmesi iin plann duyurulmas. Ayrca etkilenebilecek
topluluktan bireyler de dahil edilmelidir.
irketinizdeki herkesin sistem hakknda genel bir bilgi sahip olmas
ve mdahale planlarn bilmesi iin periyodik eitim verilmesi. Sadece
neler yaplmas gerektiini anlatmayn nelerin ele alnmas gerektii ve
nelerin iyiletirilebilecei ile ilgili katklarn isteyin ve aln. En ayrntl
prosedrlerde ve planlarda bile insanlarn bireysel yarglarn uygulamas
ve hzla deien durumlara uyum salamas gerekecektir. Bunun
gerekleme olaslnn en st dzeye karlabilmesi iin insanlar
sistemin tm boyutlarna nceden katlmn salamak gerekecektir.
Dahili ve harici acil durumlara etkili bir ekilde mdahale edebilmek iin
ibirlii yapabileceiniz alanlar tespit etmek amacyla kamu kurumlar ve
topluluk gruplar ile birlikte allmas.
Sistemin ne kadar iyi altnn test edilebilmesi ve deien koullar
yanstmak iin risklerin yeniden deerlendirilebilmesi amacyla, dzenli
kontrollerin ve tatbikatlarn yaplmas. Sisteminizi srekli olarak
iyiletirmek iin bulgularnz plana yanstn.
Acil durum mdahale plannn sahaya zg olmas gerektiini
unutmayn. ki farkl sahada benzer operasyonlarnz olsa bile, ayn acil
durum plan her iki saha iin etkili olmayabilir. Her bir sahaya ait acil
durum mdahale plan, uygunluk ve etkililik bakmndan bamsz
olarak incelenmelidir.
rnekler iin rnek yangn Mdahale Prosedrne ve rnek

Kimyasal Madde Dklmesi Mdahale Prosedrne baknz.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
45
Bir Acil Durum Hazrlk ve Mdahale Plan aadakileri

iermelidir:
tehlike deerlendirmesine dayal olarak potansiyel acil durumlarn
belirlenmesi;
belirlenen acil durumlara mdahale etmek iin takip edilecek
prosedrler;
ekipmanlar kapatmaya ynelik prosedrler;
tesis dnda belirlenen bir toplanma yeri de dahil olmak zere
kurtarma ve tahliye prosedrleri;
alarmlarn listesi ve yerleri ve bakm program;
acil durum mdahale tehizatlarnn listesi ve yerleri (yangnla
mcadele tehizat, dklmelere kar mdahale tehizat, ilk
yardm setleri ve acil durum mdahale ekiplerinin kiisel koruyucu
donanmlar);
acil durum tehizat ve tesislerinin kullanmna ilikin protokoller;
acil durum tehizatnn periyodik kontrolne, testine ve bakmna
ilikin program;
tahliye gzergahlarnn ve toplanma yerlerinin ak bir ekilde
belirtilmesi;
yerel acil durum mdahale kurulular (itfaiye) ile birlikte
yaplacaklar da dahil olmak zere eitimlerin ve tatbikatlarn
program;
acil durum tatbikatlarna ilikin prosedrler;
gerektiinde yerel topluluklar ile salanacak iletiim de dahil
olmak zere acil durum irtibat bilgileri ve iletiim protokolleri,
ve kamu kurumlar ile salanacak etkileime ilikin prosedrler;
acil durum mdahale planlarnn periyodik olarak gzden
geirilmesine ve gncellenmesine ilikin prosedrler.
46
alan Sal
ve Gvenlii
Tehlikeleri ve
Acil Durumlar
yerindeki alan sal ve gvenlii tehlikeleri drt kategoriye ayrlabilir:

fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik ve psikososyal.
Risk deerlendirmesi srasnda, i gvenlii incelemeleri veya i tehlikesi
analizleri gibi yntemler kullanarak kurumunuzun operasyonlar ile ilgili
spesifik tehlikeleri belirlemeniz gerekir. Bu sonulara dayal olarak, tehlikenin
ortadan kaldrlmas veya riskin azaltlmas iin Eylem Planlar hazrlanr.
Eylem Planlar gerekletirilmesi gereken grevler, grevlendirilen personel ve
tamamlama iin ngrlen termin sreleri ile ilgili bilgiler iermelidir.
Ynetim programnz ncelikle tehlikeye yol aan ekipmann, malzemenin
veya i faaliyetinin kaldrlmas veya deitirilmesi yoluyla her bir tehlikenin
olumsuz etkilerini nlemeyi amalamaldr. Eer tehlikeyi tamamen ortadan
kaldrmak mmkn deilse, mhendislik kontrolleri (makine muhafazalarnn
kurulmas veya aktif havalandrma salanmas vb.) veya idari kontroller
(i rotasyonu, ak alma talimatlar, uyar iaretleri vb.) yoluyla tehlikelerin
etkilerini en aza indirmeyi amalamalsnz. Ayrca teknik olarak uygun
nitelikte kiisel koruyucu donanmlar salayarak personelinizi salanan bu
donanmlarn uygun ekilde kullanm ve bakm konusunda eitmelisiniz.
alan sal ve gvenlii ile ilgili acil durumlar genellikle bir irketin
ynetim sistemindeki boluklar sebebiyle gerekleir. Dolaysyla, kazalar ok
farkl grnebilmekle birlikte (dklen svlar sebebiyle kayma ve dmeler
ile radyasyona maruz kalma) genellikle ayn kk sebepten kaynaklanrlar
SYSnin etkisiz bir ekilde uygulanmas, yetersiz risk deerlendirmesi,
emniyet prosedrlerinin olmamas ve alanlarn yetersiz eitilmesi gibi. Risk
deerlendirmeniz srasnda sorunlarn potansiyel kk sebeplerini belirlemek
iin kendi sisteminizdeki boluklar tespit etmeniz gerekmektedir.
Harici Olaylarn
Sebep Olduu
Acil Durumlar
yeri tehlikelerinden kaynaklanabilecek acil durumlara ek olarak, tm iyerleri

ayn zamanda harici olaylardan kaynaklanan acil durumlara da maruz kalabilirler.
Risk deerlendirmeniz srasnda kendi alannzda gereklemesi en muhtemel
acil durumlar tespit etmeniz ve beklenmeyen bir olaya uygun ekilde mdahale
ederek irketinizin ve alanlarn grebilecei zararlar en aza indirmeye ynelik
kapsaml bir acil durum hazrlk plan gelitirmeniz gerekir.
Aadaki liste alanlarn ciddi bir ekilde yaralanmasna veya hayatn
kaybetmesine, faaliyetlerin aksamasna, irket varlklarnn tahrip olmasna ve
ciddi finansal zararlara yol aabilecek olas insan kaynakl veya doal afetleri
iermektedir:
hortum,
tayfun ve kasrga da dahil olmak zere frtna (bunlarn ou ayn

zamanda sele de yol aabilir);
sel, deprem, tsunami ve yanarda patlamalar;
yerel ve blgesel yangnlar;
kaza ile gerekleenler, askeri operasyonlarda gerekletirilenler ve terr
olaylarnda gerekleenler de dahil olmak zere patlamalar;
sivil kargaa.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
47
6. UNSUR
Payda Katlm
Payda katlm kurumun

dzenli faaliyetlerinin bir
parasn oluturmaktadr.
st dzeyde farkndalk ve
katlm mevcuttur. Paydalar
ile akc ve kapsayc iletiim
ve istiare sreci mevcuttur.
irketinizin faaliyetleri birok insann yaamn

ve kuruluun faaliyetlerini etkileyebilir. Tm bu
kii ve kurulular paydalarnz oluturur - bu
taraflar kurumunuzun finansal, evresel ve sosyal
Paydalar belirlenmi ve
etkili diyalog yoluyla eitli
etkinliklere katlmlar
salanmtr. Paydalar ile
istiare iin baz prosedrler
mevcut ve sorumluluklar
datlmtr.
performansnda bir pay sahibi olabilir.

Aadaki emaya bakarak kurumunuzun her bir grup ile nasl etkiletiini
dnn. Bu gruplarn her biri ile olan ilikileriniz farkldr ve iletmeniz
zerindeki risklerin azaltlmas iin bu gruplarla etkileim biiminizi
uyarlamanz gerekir.
Olumsuz etkilerin tespit edilmesinde ve ynetilmesinde etkilenen
topluluklar ile sistematik bir ekilde birlikte almak gvenin,
gvenilirliin ve yerel destein salanmasna katkda bulunur. Etkilenen
topluluklarn katlmn salamak ayn zamanda irketin varlnn
olumlu ynlerinin n plana karlmas frsatn da salar. Bu, daha sonra
maliyetli davalara ve irketin faaliyetlerinin aksamasna yol aabilecek irket
aleyhindeki dnceleri azaltr.
48
sen
alanla
RKET
r/
la
ar r
d
iple
isse h
sa
Paydalar karsnda effaflk

ok azdr veya hi yoktur.
akti
gr
uplavist
1
0
Snrl kanal mevcuttur. Az

sayda toplant ve grme
yaplmakta, ancak bu
henz srekli bir srece
dnmemitir.
keticile
STKla
Belirli kamuoyu etkinlikleri

bulunmakta, ancak srekli
katlm sreci snrldr.
Paydalarn soru ve
taleplerine dzensiz ve
seici bir ekilde cevap
verilmektedir.
etkilenen
toplulukla
F NANSAL
TO PLULUK
d ikala
al
r
r
g an /
tle
ri
Kltrel adan uygun

ekilde yrtlen oklu ve
srekli istiare ve katlm
faaliyetleri mevcuttur.
Payda geri bildirimleri
aktif bir ekilde dikkate
alnmaktadr. Resmi
kaytlar toplumlara ynelik
raporlama faaliyetleri
ve etkili bir ikayet
mekanizmas olduunu
gsteriyor.
tedarikile r/
yklenicile r
de
vlet
6. Payda Katlm
Aktivistler ve STKlar gibi baka paydalar faaliyetlerinizden dorudan

etkilenmiyor, ancak yaptnz ile ilgileniyor olabilirler. Bu gruplar srekli
olarak bilgilendirmek ve ak bir iletiim kanal tutmak irketinizin itibarn
etkileyebilecek olumsuz kampanya riskini azaltabilir.
Paydalarnzn Haritasn karmak

Paydalarnz ile iliki kurmadaki ilk adm paydalarnz tanmlamaktr.
Balang iin risk deerlendirmenize ve potansiyel olumsuz etki alanlarna
bakn ve kimlerin dorudan ve dolayl olarak etkileneceini belirleyin.
Paydalarnz belirledikten sonra, etkilerin niteliine ve iddetine ve
bu gruplarn ilerinizi etkileme olanana dayal olarak farkl gruplar
nceliklendirmeniz gerekecektir. Daha ciddi olarak etkilenecek ve ilerinizi
etkileme olana daha fazla olan gruplar ile daha gl ve sk etkileim
kurmanz gerekecektir.
Ayrca, paydalarnz ve onlar etkileyebilecek veya ilgilendirebilecek hususlar
belirlerken, onlarla etkili bir ekilde etkileim kurmanz salayacak iletiim
materyallerini ve yntemlerini de tasarlayabilirsiniz.
VE DI PAYDALAR
alanlar nemli bir i payda grubudur. Kendilerini etkileyen risklerin

tanmlanmas srecine dahil edilmeleri ve eylem planlar ve prosedrler
gelitirilirken danlmalar gerekir. Ancak, alanlara ynelik katlm
yntemleri d paydalar iin kullanlan yntemlerden farkl olacaktr.
Balamak iin Ara Takmndaki Payda Haritas ve
Etkilenen Topluluklar iin Etki Blgelerinin Oluturulmas

maddelerine baknz.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
49
Etkilenen topluluklar
ile etkili bir istiare
iin:
Erken balayn;
Anlaml ve doru bilgiler
paylan;
Onlara ulamak iin
kltrel adan uygun
yntemler kullann;
ki ynl diyalog iin
frsat salayn;
Dile getirilen sorunlarn
takibi iin belgeleyin; ve
Girdilerinin nasl
BR PAYDA KATILIM PLANININ GELTRLMES

Paydalarnzn haritasn kardktan sonraki adm, tespit ettiiniz gruplar ile
nasl birlikte alacanza dair bir plan gelitirmek olacaktr. Payda katlm
plannz basit bir plan olabilir, ancak iki ynl iletiime dayal olmaldr.
Faaliyetlerinizin topluluklar ve dier paydalar olumsuz etkilemesi
durumunda, onlar aktif olarak istiare srecine dahil etmeniz, yol
aabileceiniz potansiyel etkiler ile ilgili olarak ak ve anlaml bilgileri dzenli
olarak aklamanz ve onlara nerilerini ve endielerini ifade etme frsat
tanmanz gerekir.
Bireyler ve topluluklar zerinde potansiyel olarak nemli olumsuz etkilerin
bulunmas durumunda; bir Bilgilendirilmi stiare ve Katlm (BIK) srecine
katlmlarn salamanz gerekir. BIK, bir istiare sreci ile karlatrldnda,
daha derinlemesine bir bilgi paylamn ve etkilenen paydalarn karar verme
srecine daha st dzeyde katlmlarn salamal ve bu paydalarn nerdii
etki azaltma nlemleri kurumun eylem planlarna dahil edilebilmelidir.
eitli payda gruplar ile dzenli iletiim, irket faaliyetlerinin bu gruplar
nasl etkilediini anlamanz ve potansiyel sorunlara ilikin erken uyar
alabilmeniz iin mkemmel bir yoldur. Paydalara eriim iin gstereceiniz
tm abalara erken aamada balamaya dikkat edin iliki kurmak zaman
alr. Harekete gemek iin bir kriz kmasn beklemeyin; bu ilikiler mevcut
olmadan sorunu ynetmek daha g olacaktr.
kullanld ve dikkate
alnd konusunda geri
bildirim yapn
nemli payda gruplar ile nasl etkileim

kuracanz kaydetmek iin Ara Takmnn
Payda Katlm Plan izelgesinden
yararlanabilirsiniz.
50
6. Payda Katlm
PUCU
Etkili Payda Katlm
Stratejik hareket edin ve hangi paydalara ncelikli olarak

yaklaacanz belirleyin hepsi ile ayn anda iletiim kurmak iin gerekli
kaynaklara sahip olmayabilirsiniz.
Payda haritanz dzenli olarak ve nemli olaylarda gncelleyin (i

faaliyetlerinizdeki deiiklikler, hkmet seimleri, doal afetler, vb.).
Her bir grup iin hangi konularn nemli olduunu bilin.
Eer grubun bir temsilcisi ile iletiim kuruyorsanz, temsilcinin etkilenen

gruplarn ve topluluklarn karlarn meru bir ekilde temsil ettiinden
emin olun.
Paydalar ile kendi topluluklar ierisinde ve rahat hissettikleri yerlerde

iletiim kurun.
Hassas ve en ok dlanan gruplara ulan.
Sorularn, grlerin ve nerilerin bir kaydn tutun. Kaytlar Eylem

Planlarnzn uyarlanmasnda ve SYSnizin iyiletirilmesinde kullanlmas
gereken nemli bilgiler sunar.
alanlarnzn d dnyada paydalar ile iyi bir balant noktas

olduunu unutmayn.
Paydalara cevap vermeye hazrlkl olun ve karlanmayacak veya

karlanamayacak beklentiler yaratmayn.
TANIMLAR
Payda
irketinizde bir kar olan veya irketinizin faaliyetlerinden etkilenen bir kii
veya kurulu
Etkilenen
evre, altyap, yaam tarz, kiisel gvenlik, salk veya geim kaynaklar
zerindeki irket ile ilgili olumsuz etkilerden etkilenen insanlar
veya topluluklar
Topluluklar
Bir Payda Katlm Plannn nasl gelitirilecei ve uygulanaca

ile ilgili daha fazla bilgi iin, ltfen IFCnin Payda Katlm,
yi Uygulama El Kitabna (2007) baknz.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
51
7. Unsur
D letiim ve ikayet
Mekanizmalar
5
4
Proaktif ve sorulara cevap

veren bir d iletiim ve
ikayet mekanizmas
mevcuttur. SYSnin etkinlii
ile ilgili olarak paydalara
danlmakta ve bu dzenli
gzden geirme srecinin
bir parasn oluturmaktadr.
Eer kurumunuzun toplum zerinde sosyal ve
Resmi kaytlar etkili bir

ikayet mekanizmasnn
olduunu gstermektedir.
Kaytlar ve programn
etkililii rutin olarak gzden
geirilmektedir.
kurumunuzun nasl algland ve muhtemelen baarl
evresel etkileri varsa, sorularn, endielerin ve

ikayetlerin domas kanlmazdr. Bu sorunlara nasl
cevap verdiinizin ve bunlar nasl ynettiinizin,
olup olmayaca zerinde nemli etkileri olacaktr.
D letiim
3
2
1
0
ikayet mekanizmas tam

olarak uygulanyor; ancak
etkililii konusunda yeterli
kant mevcut deildir. Dahili
ve harici farkndalk dzeyi
takip edilmiyor; olaylar snrl
dzeyde takip edilmektedir.
ikayetlerin alnmas ve
ileme konulmas iin
prosedrler mevcuttur ve
sorumluluklar datlmtr.
Farkndalk sadece ikayetleri
dorudan ele alanlarla
snrldr.
ikayetlerin alnmasna
ynelik baz temel
prosedrler mevcuttur.
Sorumluluk sadece bir kii
veya birimle snrldr.
Hibir mekanizma mevcut

deildir.
52
Etkilenen topluluklar tespit edilmese bile, paydalarn sizinle temas kurabilmesi

iin daima ak ve kolaylkla eriilebilir bir kanal oluturmal ve devam
ettirmelisiniz (telefon numaras, web sitesi, e-posta adresi gibi).
D paydalar size rn iyiletirmesine ynelik neriler, kritik durumlarda
erken uyar, alanlarnz ile olan etkileimlerinize ilikin geri bildirimler ve/
veya dzenleyici kurumlardan, STKlardan ve bireylerden irketinizin evresel
ve sosyal performans ile ilgili olarak alnan grler gibi deerli bilgiler
sunabilir.
D iletiim prosedr u amalara ynelik yntemleri iermelidir:

d iletiimlerin ve kamuoyundan bilgi taleplerinin alnmas, kaydedilmesi

ve dorulanmas;
dile getirilen sorunlarn taranarak nem derecelerinin deerlendirilmesi ve

bunlarn nasl ele alnacann belirlenmesi;
cevaplarn sunulmas, takip edilmesi, belgelenmesi ve kamuoyuna

aklanmas; ve
gerektiinde ynetim programlarnzn uyarlanmas.
KAYET MEKANZMASI
Bir ikayet mekanizmasnn amac, i faaliyetlerinizden etkilenen bireylerin,
gruplarn veya topluluklarn soru, endie veya resmi bir ikayeti olmas halinde
sizinle temas kurmalarn salamaktr.
7. D letiim ve ikayet Mekanizmalar
Uygulamada, bir ikayet mekanizmas;

insanlarn sorularn iletmek, endielerini dile getirmek veya bir ikayet

bavurusunda bulunmak iin sizinle temas kurmasnn (ak bir ekilde
veya isimsiz olarak) bir yolunu salar. rnekler arasnda neri kutular,
cretsiz telefon hatt, e-posta adresi ve belirli sorun alanlarn tartmak
iin dzenli olarak gerekletirilen toplantlar saylabilir.
irketinizdeki bir kiiyi veya birimi tm ikayetlerin alnmasndan,

kaydedilmesinden ve ileme konulmasndan sorumlu olarak atar.
zm ve telafi seeneklerinin kaydedilmesine, taranmasna,

snflandrlmasna, aratrlmasna ve belirlenmesine ynelik prosedrler
oluturur.
alnan kararlarn ve devam eden ilemlerde kaydedilen ilerlemenin

duyurulmasna ynelik bir sistem oluturur. nsanlarn ne zaman cevap
alacaklarn bilmeleri nemlidir.
Tm ikayetler ayn yolla zlemez. irkete ait bir kamyonun yolda bir
tavuu ezmesi gibi daha basit sorunlar, ikayetin kaydedilmesinden sorumlu
ekip tarafndan ele alnabilir. Yaygn yeralt suyu kirlilii iddialar gibi daha
karmak sorunlar st ynetimin annda mdahalesini ve soruturma,
belgeleme ve raporlama iin daha fazla kaynak ayrlmasn gerektirebilir.
Karmak ve tekrarlayan sorunlar iin, bamsz arabulucu olarak hareket
edebilecek nc taraf kolaylatrclara bavurmay dnebilirsiniz.
PUCU
Bir ikayet Mekanizmasnn Uygulanmas
irketinizde tespit edilen sosyal ve

evresel risklerin ve etkilerin dzeyine
ve karmaklna uygun olacak ekilde
leklendirilmelidir.
Sre kolaylkla anlalabilir, eriilebilir,

gvenilir ve kltrel adan uygun ekilde
tasarlanmaldr.
nsanlarn nereye gideceklerini ve kime

bavuracaklarn bilmeleri iin ikayet
mekanizmasna nasl ulalabilecei
duyurulmaldr.
Bir cevap sresi belirlenmeli ve buna

uyulmaldr; bu effafl arttracak ve adil
sre duygusu yaratacaktr.
Bir resmi kant oluturabilmek iin her

admn kaytlar tutulmaldr.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
Bir iddia ne kadar ciddi olursa, zmn ve telafi

seeneklerinin belirlenebilmesi iin mekanizmann
da o kadar bamsz olmas gerekir.
Buradaki en nemli husus ikayet mekanizmasnn
eriilebilir ve gvenilir olmasn salamaktr.
Yerel toplumlarn endielerini kolaylkla dile
getirebilmeleri iin, mekanizma toplumlarn
zelliklerine gre tasarlanmaldr. Bunun iin
irket bnyesinde bu abalar doru kiilerin
ynlendirmesi salanmaldr.
yi uygulanan bir ikayet mekanizmasnn deeri
kmsenmemelidir. Aldnz bilgiler sorunu
zmek ok maliyetli ve zaman alc hale gelmeden
bir erken uyar sistemi ilevi grebilir.
53
7. D letiim ve ikayet Mekanizmalar
Balamak iin Ara Takmndaki Etkili bir ikayet Mekanizmas iin

Kontrol Listesi ve ikayet Kt maddelerine baknz.
ddiann
ciddiyeti
Bamsz
arabulucu
Etkilenen Topluluklarn,
kurumun, STKlar, akademik
kurulular ve/veya yerel
yetkililer gibi dier gruplarn
temsilcilerini ieren ok
paydal grup
Kurum ekibi
Mekanizmann
bamszl
PUCU
Bir ikayet Mekanizmas;
ANLAILIR VE GVENLRDR
etkilenen topluluklar bir ikayetin ileme konulma prosedrlerini

bildiinde;
insanlar beklenen cevap sresini bildiinde;
ikayeti dile getiren kiinin gizlilii korunduunda.
KLTREL AIDAN UYGUN VE ERLEBLRDR
iddialar yerel dilde sunulabiliyorsa;
ikayetin dile getirilebilmesi iin gerekli teknoloji yaygn olarak kullanlan

bir teknolojiyse (kat, SMS, internet gibi);
okuma yazma bilmeyen kiiler ikayetlerini szl olarak dile getirebiliyorsa.
MASRAFSIZDIR
insanlarn bir ikayette bulunmak iin uzun mesafeler kat etmeleri

gerekmiyorsa;
irket nc taraf kolaylatrc maliyetlerini karlyorsa.
Bir ikayet Mekanizmasnn nasl gelitirileceine ve uygulanacana

dair daha fazla bilgi iin, ltfen IFCnin Projelerden Etkilenen
Topluluklarn ikayetlerinin Ele Alnmas balkl iyi Uygulama Notuna
(2009) ve CAOnun Kalknma Projeleri iin ikayet mekanizmalarnn
Tasarlanmasna ve Uygulanmasna Dair Klavuz balkl Danma Notuna
(2008) baknz.
54
8. UNSUR
Srekli Bildirim
Etkilenen topluluklar, katlm srecinde tespit edilen
sorunlarn zm iin kurumunuzun hangi admlar
attn bilmek isteyecektir.
Etkilenen topluluklarn neler yaptnz konusunda srekli olarak
bilgilendirilmesi, iyi bir iliki kurmann ve idame ettirmenin kritik bir
unsurunu oluturur. nsanlarn ne zaman bilgilendirileceklerini bilmesi
gvenin tesis edilmesine yardmc olur. Bu ayn zamanda sorular cevaplamak
iin harcayacanz zaman da azaltacaktr.
Bu bilgilendirmenin skl paydalarn endielerinin lei ile orantl
olmaldr, ancak asgari olarak ylda bir kez gerekletirilmelidir. irketinizin
faaliyetlerinin deimesi veya yeni evresel ve sosyal risklerin ortaya kmas
durumunda, bu deiikliklerin tartlmas iin paydalarnz ile dzenli
programn dnda temas kurmanz gerekecektir.
Etkilenen topluluklarn
sorunlar ve endieleri
proaktif bir ekilde
ele alnmaktadr. Yeni
projelerden nce ve
mevcut sorunlarn ele
alnmas srasnda risklerin
ve etkilerin nlenmesi iin
srekli iletiim mevcuttur.
Etkilenen topluluklara
dzenli olarak bildirim
yaplyor ve bu almalar
belgelenmektedir. Kilit
birimler temel sorunlarn
gzden geirilmesinde
grev almaktadr.
Gerektiinde istiare
sreleri yrtlmekte
ve dardan danmanlar
grevlendirilmektedir.
Srekli gzden geirme
mevcut deildir.
PUCU
Srekli letiim
Yeni evresel veya sosyal risklerin ortaya kmas durumunda annda

gncelleme bildirimi yaplmas.
Taahhtlerinizin yerine getirilmesinde kaydedilen ilerlemenin

bildirilmesi.
Toplumu ilgilendiren konulardaki izleme sonularnn bildirilmesi.
Kurumunuzun yaratt faydalarn duyurulmas frsatndan yararlanma.
Bilgilerin yerel dillere tercme edilmesi ve kolay anlalr formatta

sunulmas.
Topluluk ile ilikileri yrten kiide srekliliin salanmaya allmas.
alanlarn toplulukla ilikilerde balant noktas olarak kullanlmas.
Kurumun nasl alglandn renmek iin bir payda anketi yaplmas.
Bildirim iin prosedrler

mevcuttur ve bildirim
sorumluluklar genellikle
evresel ve sosyal
personele verilmitir.
Arlkl olarak tepkisel.
Etkilenen topluluklar ile

temel dzeyde baz iletiim
faaliyetleri yrtlmekte,
ancak bunlar ounlukla
toplantlarla snrldr.
Bildirim yaplmamaktadr.
Kullanabileceiniz format ve yer rnekleri iin Ara

Takmndaki Etkilenen Topluluklara Bildirim
maddesine baknz.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
55
5
4
3
2
1
0
9. UNSUR
zleme ve Gzden Geirme
4
3
2
zleme ve denetleme
faaliyetleri alanlarn da
katlm ile birlikte rutin olarak
gzden geirilmektedir.
Dzeltici eylemler rutin olarak
uygulanmaktadr. Bir evresel
ve sosyal i denetim plan
mevcuttur.
Kontrol Et-nlem al dngs arasndaki ilikilerden

bahsettik. Sistemi kontrol etmenize ve gerekli
uyarlamalar yapmanza olanak tand iin izleme
ve deerlendirme kritik nem tar.
imdiye kadar bu abaya liderlik edecek bir ekibi
oluturdunuz veya grevlendirdiniz. Belirlediiniz
risklere ve etkilere kar eylem planlarnz ve
prosedrlerinizi gelitirdiniz ve uygulamaya baladnz.
alanlarnz eitmeye baladnz. Bir sonraki
adm SYSnizi izlemek ve gerekli uyarlamalar
yapmak olacaktr.
Tefti ve denetleme
faaliyetlerini de ieren
esas evresel ve sosyal
izleme planlar mevcuttur.
Arlkl olarak tepkiseldir
ve d uzmanlar, mteriler
ve yatrmclar tarafndan
ynlendirilmektedir.
Yasal gereklilikleri karlamaya
ynelik az sayda izleme plan
mevcuttur. Resmi gzden
geirme faaliyeti mevcut
degildir.
evresel ve sosyal performans

izlenmemektedir.
56
PLANLA
zleme, PUK
dngsnn KONTROL ET
sadmn oluturur
Gzden Geirme PUK
dngsnn NLEM AL
admn oluturur
UYGULA
zleme, denetleme ve denetim

faaliyetleri entegre edilmitir
ve ynetim incelemesine dahil
edilmitir. alanlar, mteriler
ve tedarikiler ile istiareler
yaplmaktadr. evresel ve
sosyal amalar ve hedefler i
tanmlarna ve performans
incelemelerine dahil edilmitir.
SYSniz ile srekli iyiletirmenin Planla-Uygula-
NLEM AL
Gl bir srekli renme ve

iyiletirme sistemi mevcuttur.
st ynetim evresel ve sosyal
performans ile evresel ve
sosyal hedefler ve amalar
dorultusunda kaydedilen
ilerleme konusunda dzenli
raporlar almaktadr. Tm esas
proje kararlarnda evresel
ve sosyal hususlar dikkate
alnmaktadr.
KONTROL ET
9. zleme ve Gzden Geirme
PUCU
zleme niyeti, uygulamay ve etkililii ler
Niyet:
1. SYSnin dokuz unsuru mevcut mu?
Uygulama:
2. Eylem planlar gerekletiriliyor mu?
3. Prosedrler takip ediliyor mu?
Etkililik:
4. Kanun ve yasal dzenlemelere uyuluyor mu?
5. Genel amalar ve hedefler dorultusunda ilerleme kaydediliyor mu?
6. Kurumun evresel ve sosyal performans genel anlamda nasl?
Gstergeler
zlemenin kilit bir boyutu ilgili gstergelerin tanmlanmasdr. Bunlar
belirlenen hedefler karsnda kaydedilen ilerlemenin nicel ve nitel lleridir.
Baz gstergeler, evresel ve sosyal politikanzda tanmlanan kriterlere gre
deerlendirilen performans zerinde odaklanabilir.
Kilit performans gstergelerinin baz rnekleri unlar olabilir:

enerji tketimi;
su tketimi;
bertaraf edilen kat atk hacmi;
sv atk dearj;
hava emisyonlar;
kazalar (yaralanmalar, hastalk, maddi hasar gibi) ve hafif atlatlan kazalar;
kaybedilen zaman, yaralanma skl, tekrar ve ciddiyet oranlar;
acil durum mdahale olaylar;
ortalama alma saatleri ve denen cretler;
cret dzeyleri;
ocuk iilii tekrar oran;
disiplin ve ayrmclk ikayetlerinin tekrar oran; ve
alanlarn demografik zelliklerinin eitime ve ilere eriim ve cretler

ile uyumluluu.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
57
lm ve yiletirme
Unutmayn:
lmediiniz bir eyi
iyiletiremezsiniz.
Dier gstergeler baarl bir performans gstermek iin kullandnz sreleri

veya girdileri gsterebilir.
rnein, alanlar arasnda alan sal ve gvenlii farkndal yaratmak ve
bylelikle esas risklerin ve tehlikelerin belirlenmesine ve giderilmesine yardmc
olmalarn salamak iin eylem plannzda personel eitimine gerekli bir adm
olarak yer vermi olabilirsiniz. Bu durumda, eitimden geirilen personelin
orann veya risk deerlendirme prosedrn doru bir ekilde aklayabilen
personelin orann takip ederek eylem plannda kaydettiiniz ilerlemeyi
deerlendirebilirsiniz.
Sre gstergelerinin baz rnekleri arasnda aadakiler yer almaktadr:

kimyasal maddelerin, yaktlarn ve tehlikeli atklarn tanmasna,

depolanmasna ve bertarafna ynelik mevcut prosedrler;
su ve enerji verimliliini analiz eden sreler;
ikayet mekanizmasn aklayabilen personelin yzdesi;
salk ve gvenlik prosedrlerini aklayabilen personel yzdesi;
alma standartlarna ilikin gereklilikler konusunda eitimden geirilmi

personel yzdesi; ve
paydalardan alnan bildirimler.
Doru eyleri lp lmediinizi veya doru admlar atp atmadnz

daha derin bir ekilde anlayabilmek iin performans ve sre gstergelerinin
bir karmna sahip olmak yararl olacaktr. rnein, sfr ocuk iilii
vakas gibi bir performans gstergesi hikayenin tamamn anlatmaz: Bu etkili
prosedrlerin ve eitimlerin bir sonucu mudur, yoksa sistem bu vakalarn tespit
edilmesinde ve kaydedilmesinde yetersiz midir?
Sektrnz ile ilgili evre ve alan sal ve gvenlii gstergeleri

ve karlatrma ltleri iin, www.ifc.com/sustainability adresinden
Dnya Bankas Grubunun EHS Klavuzlarna bakabilirsiniz.
Balamak iin Ara Takmndaki zleme Plan ablonuna

bakabilirsiniz.
58
zlemenin Temel Esaslar
Grsel Gzlem
Grmeler
lm ve Test
Dokman ncelemesi
tesisinizin ve evredeki
alanlarn fiziksel olarak
kontrol. Gzlem yapabileceiniz
eylerin rnekleri: yangn tespiti,
alarm ve mcadele tehizat,
kiisel koruyucu donanmlarn
kullanm, uyar iaretleri, tehlikeli
maddelerin depolanmas, ime
suyu ve pis su tesisleri, duyuyu
panolarnda gsterilen bilgiler
(politikalar ve yasal dzenlemeler,
maa cetvelleri, cretler gibi),
iilerin ve yneticilerin beden dili
ve etkileimleri.
zgn ekilde kalibre

edilmi cihazlarn kullanlp
kullanlmadnn kontrol.
Kontrol edebileceiniz hususlarn
rnekleri: su ve enerji tketimi,
hava emisyonlar, atk sular, grlt
dzeyleri, toz dzeyleri, ortam
scakl, k dzeyleri.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
alanlar, yneticiler ve
d paydalar ile istiareler.
Tartabileceiniz konularn
rnekleri: alanlar ve yneticiler
politika ve prosedrleri anlyor mu?
Nasl etkileniyorlar? yiletirmeye
ynelik fikirler mevcut mu?
alanlar rahatlkla ikayette
bulunabiliyor mu? D paydalar
irketten nasl etkileniyor?
yiletirmeye ynelik fikirler mevcut
mu? D paydalar rahatlkla
ikayette bulunabiliyor mu?
dokmanlarn ve kaytlarn
gzden geirilmesi. Gzden
geirebileceiniz belgelerin ve
kaytlarn rnekleri: su ve enerji
faturalar, atk bertaraf kaytlar,
kimyasal kullanm ve tahliye
kaytlar, denetim kaytlar, alan
sal ve gvenlii kaytlar,
ikayet kaytlar, cret bordrolar,
mesai kartlar, politikalar ve
prosedrler, eitim kaytlar.
59
zleme ve denetim sklkla birbirinin yerine kullanlan

kelimelerdir ve bu durum karklklara yol aabilmektedir.
Denetim, bir dizi spesifik kriter karsnda gerekletirilen
resmi ve yerinde yaplan bir deerlendirmedir.
Denetimler dahili olarak kendi personeliniz
tarafndan veya dardan grevlendirilecek taraflarca
gerekletirilebilir. zleme, performans deerlendirmeye
ynelik eitli yntemleri ieren bir emsiye terimdir.
zleme aadaki faaliyetleri ierebilir: grsel gzlem,
lm ve test, anketler, aratrmalar, alanlar ve d
paydalar ile grmeler ve dokman incelemesi. zleme
sisteminizin nitel ve nicel bilgiler toplayabilecek ekilde
tasarlanmas nemlidir. alanlarn ve yneticilerin
iyerini srekli olarak izlemeleri de nemlidi.
Bir denetimin nasl gerekletirileceine ilikin yol
gsterici bilgiler iin Ara Takmnn Denetim Rehberi
maddesine baknz.
CSYSnizin llmesi ve yiletirilmesi

Bu El Kitabnn tamamlayc yaynlarndan olan SYS z Deerlendirme
ve yiletirme Klavuzu, SYSnizin olgunluk dzeyini lmenize ynelik
pratik bir ara sunmaktadr. SYSnin dokuz unsurundan her biri iin,
0dan 5e kadar (5 en yksek) lek zerinde SYS gelitirme ve iyiletirme
durumunuzu size gsteren z deerlendirme sorular sunmaktadr. SYS z
deerlendirmesinin yaplmas, u anda nerede olduunuzu grmenizi salayan
nemli bir ilk admdr. Bunun sonular SYS yiletirme Plannzn temelini
oluturur. SYS z deerlendirme cevaplar Grsel Gzleme, lm ve
testlere, Dokman ncelemesine ve Grmelere dayandrlmaldr.
SYSnin dokuz unsuruna ve olgunluk derecelerine bir kez daha gz atalm.
60
Eylem Plannn ve SYS yiletirme

Plannn Amac
Eylem Plan: evresel, igc ile ilgili ve toplumsal
sorunlarn dzeltilmesine ve olumsuz etkilerin telafi
edilmesine ynelik spesifik eylemler
zleme ve Deerlendirme
Srekli Raporlama
D letiim ve ikayet
Mekanizmalar
Payda Katlm
Acil Durum Hazrl ve

Mdahale
ve Yetkinlik
Ynetim Programlar
Belirlenmesi
Politika
SYS yiletirme Plan: Eylem Planndaki

faaliyetlerin desteklenmesi iin ynetim sistemini
srekli olarak iyiletirmeye ynelik admlar
Kurum iinde ve kilit tedarik zinciri ortaklar ile birlikte uygulanan olgunlam bir sistem
5 mevcuttur srekli iyiletirme operasyonlarn bir parasn oluturur
Sistemler iyi bir ekilde gelitirilmitir ve kurum iinde uygulanmaktadr rutin iyiletirme
4 projeleri mevcuttur
3 Sistem yaklam benimsenmitir, ancak gelitirme ve uygulama tutarszdr iyiletirme dzensizdir
2 Snrl sistem gelitirme ve dzensiz uygulama mevcuttur arlkl olarak tepkisel
1 Sistem bilinci veya tekrarlanabilir sreler ok azdr
0 Sistem bilinci veya tekrarlanabilir sreler mevcut deildir
EYLEM PLANINIZ LE SYS YLETRME PLANINIZIN LKLENDRLMES

Eylem Plan ile SYS yiletirme Plan arasndaki balanty anlamak nemlidir. Eylem Plan spesifik
projeleri ve faaliyetleri listeler. SYS yiletirme Plan faaliyetlerin desteklenmesi ve irketin ileyiinde
gerekli deiikliklerin yaplmas iin ihtiya duyulan sistem iyiletirmelerinin yaplmas ile ilgilidir.
evresel ve sosyal performansn iyiletirilmesi ve bunun rutin i faaliyetlerinin bir paras haline
getirilmesi zaman alr. SYS iyiletirme plannzn pratik olmas gerekir. alanlarn kurum bnyesinde
kendi temel iletme sorumluluklarna sahip olduklar anlay ile tasarlanmas gerekir. Her eyi ayn
anda iyiletiremezsiniz. SYS ekibi iyiletirme abasna liderlik etme kritik roln oynar. ncelikle
hangi konular zerinde allacann belirlenmesi, ekibin st ynetim ile koordinasyon ierisinde
gerekletirecei nemli bir itir. SYS z Deerlendirme ve yiletirme Klavuzu nasl balayacanz
konusunda size yardmc olacaktr.
Versiyon 2.1
Kasm 2015
61
Etkili bir Ynetim ncelemesinin Gerekletirilmesi

Ynetim incelemesinin amac, SYS gelitirme ve uygulama durumunun
deerlendirilmesi almalarna st ynetimin rutin olarak katlmn
salamaktr. Ynetim incelemesi SYS ekibi liderliinde gerekletirilir.
Balangta, her -alt ayda bir ynetim incelemesi yaplmasn tavsiye
ediyoruz. SYS iyice oturduktan sonra, genellikle ylda bir kez ynetim
incelemesinin yaplmas yeterli olacaktr. Toplant srasnda tartlan kilit
konularn ve alnan kararlarn yazl bir kaydnn (tutanak ad verilir) tutulmas
nemlidir. Bu tutanaklar merkezi bir ktkte tutulmaldr.
SYS Ekibi iin, ynetim incelemesi srekli st ynetim katlmn salamak
iin nemli bir frsatdr. Program srdrlebilirliinin, st ynetimin srekli
kararlln gerektirdiini unutmayn.
Ynetim ncelemesi iin Tipik Bir Gndem:

SYS iyiletirme Plannda kaydedilen ilerlemenin

gzden geirilmesi
Eylem Plannda kaydedilen ilerlemenin gzden geirilmesi
evre ve alma ile ilgili kanun ve dzenlemelerine uyumun

gzden geirilmesi
evresel ve sosyal performans bakmndan kaydedilen

ilerlemenin gzden geirilmesi
Risk deerlendirmesindeki olas ayarlamalarn tartlmas

Takip eden 3, 6 ve 12 aylk dnemler iin faaliyetlerin
nceliklendirilmesi

62
st ynetimin ihtiya duyduu kaynaklarn gzden geirilmesi

ve onaylanmas
Adres:
2121 Pennsylvania Avenue, NW
Washington, DC 20433 USA
Tel. 1-202-473-3800
www.ifc.org/sustainability
Uluslararas
Finans Kurumu
DNYA BANKASI GRUBU
Telif Hakk
Bu materyal telif haklar ile korunmaktadr. IFC bu materyalin ieriinin eitim
amal kullanmlar iin datlmasn tevik etmektedir. Bu yaynn ierii IFCye
ak bir ekilde atfta bulunulmas ve ieriin ticari amalarla kullanlmamas kaydyla nceden izin alnmakszn ve serbest bir ekilde kullanlabilir.
Kasm 2015

ESMS Handbook General 2016 Turkish

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ESMS Handbook General 2016 Turkish

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

evresel ve Sosyal

Bu El Kitabnda tarif edilen evresel ve sosyal ynetim sistemi IFC Performans

SYS Uygulama El Kitab - Genel

Giri ve El Kitabnn Kullanm

Mevcut ekonomik ortamda kurumlar faaliyet gsterme,

SYS Uygulama El Kitab - Genel

El Kitabnn Nasl Kullanlacana likin Hzl Bavuru Klavuzu

Bu blmler evresel ve sosyal ynetim sistemlerinin (SYS)

Bu blm bir SYSnin gelitirilip uygulanmasna ynelik

SYS Ara Takm

Bu tamamlayc yayn, El Kitabnda aklanan sistemlerin

Anket formu, olgunluk matrisi ve iyiletirme ipular ieren

Giri ve El Kitabnn Kullanm

SYS Uygulama El Kitab - Genel

evresel ve Sosyal Ynetim

Dorudan bir korelasyon gryoruz sosyal uyum

Blm I: evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin Faydalar

nde gelen bir tarmsal rn reticisi ve ihracats olarak, rekabeti,

Ynetim sistemi, potansiyel risklerin gerek sorunlara dnmesinin

gc a bizim iin daima bir zorluk oluturmutur. Sosyal

SYS Uygulama El Kitab - Genel

prosedrleri, iyeri ve proseslerle ilgili tehlikelerin tespit edilerek potansiyel

Blm I: evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin Faydalar

SYS Uygulama El Kitab - Genel

evresel ve Sosyal Ynetim

Ynetim sistemi, i hedeflerine ulamak amacyla irket politikalarnn tutarl

Kurulu olarak sizin iin

Blm II: evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin Faydalar

yerinde etkili bir ynetim sistemi, prosedrleri

Bir evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin (SYS) Unsurlar

SYS Uygulama El Kitab - Genel

Kilit tedarik zinciri ortaklar ile birlikte kurum iinde uygulanan

Seviye 4 Sistemler iyi bir ekilde gelitirilmi ve kurum iinde uygulanmaktadr

Sistem Gelitirme ve Uygulama Seviyeleri (5 = en yksek)

Blm II: evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin Faydalar

Acil Durumlara Hazrlk

Belgelenen politikalar ve prosedrler.

Prosedrleri rutin olarak takip eden eitimli

Bir SYSnin karmak olmas gerekmez, ancak belgelenmesi ve daha sonra

SYS Uygulama El Kitab - Genel

SYSin Gelitirilmesi ve Uygulanmas iin Bu El Kitabnn

Bir SYSnin faydalarnn anlalmas

Bir SYSnin dokuz temel unsurunun

REDO this graphic

Blm II: evresel ve Sosyal Ynetim Sisteminin Faydalar

SYSnin olgunluk derecesinin

SYS Uygulama El Kitab - Genel

SYSnizin temel ta, sahip olduunuz politikalardr.

Etkili Bir Politikann Amac

Seilen evresel ve sosyal

Seilen evresel ve sosyal

Mevcut Politika Bildiriminizin Deitirilmesi

Politika Bildirimi ak ve basit olmaldr hukuki bir dokman gibi uzun ve

Politika Bildiriminin oluturulmas srecinde ayrntl bir ekilde dnerek

Politikanza neleri dahil edebileceinize dair fikir almak

st Ynetim ve irket Kararllnn Salanmas

evresel ve sosyal politikalarn benimsenmesi irketin, alanlarn,

Bu ynde atlacak ilk adm farkndalk yaratmaktr. alanlarnzn gndelik

deiim giriimi iin,

Bunun iin, evresel ve sosyal konularn, st dzey Ynetim Kurulu ve ynetim

Politika Bildiriminin farkna varldktan sonraki adm kararlln

nsanlar bir eyler yaplmas gerektii konusunda ikna ettikten sonra, st

Balamak iin Ara Takmndaki SYSyi Duyuran

SYS Uygulama El Kitab - Genel