EGZAMIN MATURALNY

W ROKU SZKOLNYM 2015/2016

FORMUA OD 2015
(NOWA MATURA)

JZYK ANGIELSKI
POZIOM ROZSZERZONY

ZASADY OCENIANIA ROZWIZA ZADA

ARKUSZ MJA-R1

MAJ 2016

Rozumienie ze suchu
Zadanie 1.
Wymagania
oglne

Zadanie

II. Rozumienie
wypowiedzi.

1.1.

2.5. Zdajcy okrela kontekst wypowiedzi.

1.2.

2.1. Zdajcy okrela gwn myl tekstu.

1.3.

2.4. Zdajcy okrela intencje nadawcy/autora

tekstu.

Zdajcy rozumie
wypowiedzi ustne
[] o rnorodnej
formie i dugoci,
w rnych
warunkach odbioru
[].

Wymagania szczegowe

Poprawna
odpowied

Zadanie 2.
Wymagania
oglne

Zadanie

II. Rozumienie
wypowiedzi.

2.1.

Zdajcy rozumie
wypowiedzi ustne
[] o rnorodnej
formie i dugoci,
w rnych
warunkach odbioru
[].

2.2.
2.3.

Wymagania szczegowe

Poprawna
odpowied
E

2.3. Zdajcy znajduje w tekcie okrelone

informacje.

2.4.

A
C
B

Zadanie 3.
Wymagania
oglne
II. Rozumienie
wypowiedzi.
Zdajcy rozumie
wypowiedzi ustne
[] o rnorodnej
formie i dugoci,
w rnych
warunkach odbioru
[].

Zadanie

Wymagania szczegowe

3.1.
3.2.
3.3.

C
2.3. Zdajcy znajduje w tekcie okrelone
informacje.

3.4.
3.5.

Poprawna
odpowied

A
C
D

2.2. Zdajcy okrela gwn myl

poszczeglnych czci tekstu.

Strona 2 z 21

Rozumienie tekstw pisanych

Zadanie 4.
Wymagania
oglne
II. Rozumienie
wypowiedzi.
Zdajcy rozumie
wypowiedzi []
pisemne
o rnorodnej
formie i dugoci
[].

Zadanie

Wymagania szczegowe

4.1.
4.2.
4.3.

Poprawna
odpowied
C

3.3. Zdajcy znajduje w tekcie okrelone

informacje.

4.4.

B
A
C

Zadanie 5.
Wymagania
oglne

Zadanie

II. Rozumienie
wypowiedzi.

5.1.

Zdajcy rozumie
wypowiedzi []
pisemne
o rnorodnej
formie i dugoci
[].

5.2.
5.3.

Wymagania szczegowe

Poprawna
odpowied
C

3.6. Zdajcy rozpoznaje zwizki pomidzy

poszczeglnymi czciami tekstu.

5.4.

A
E
B

Zadanie 6.
Wymagania
oglne

Zadanie

Wymagania szczegowe

6.1.
II. Rozumienie
wypowiedzi.
Zdajcy rozumie
wypowiedzi []
pisemne
o rnorodnej
formie i dugoci
[].

6.2.

Poprawna
odpowied
D

3.3. Zdajcy znajduje w tekcie okrelone

informacje.

6.3.

B
D

6.4.

3.2. Zdajcy okrela gwn myl

poszczeglnych czci tekstu.

6.5.

3.1. R Zdajcy oddziela fakty od opinii.

Strona 3 z 21

Znajomo rodkw jzykowych

Zadanie 7.
Wymagania
oglne

Zadanie

I. Znajomo
rodkw
jzykowych.

7.1.

Zdajcy posuguje
si bogatym
zasobem rodkw
jzykowych
(leksykalnych,
gramatycznych,
ortograficznych)
[].

7.2.
7.3.

Poprawna
odpowied

Wymagania szczegowe

A
B

1. Zdajcy posuguje si bogatym zasobem

rodkw jzykowych (leksykalnych,
gramatycznych, ortograficznych) [].

7.4.

Zadanie 8.
Wymagania
oglne
I. Znajomo
rodkw
jzykowych.
Zdajcy posuguje
si bogatym zasobem
rodkw jzykowych
(leksykalnych,
gramatycznych,
ortograficznych)
[].

Zadanie

Wymagania szczegowe

8.1.

8.2.

8.3.

Poprawna odpowied
left

1. Zdajcy posuguje si
bogatym zasobem
rodkw jzykowych
(leksykalnych,
gramatycznych,
ortograficznych) [].

8.4.

professionals
Inne akceptowane odpowiedzi:
professionalists
professors

knowing
nearly

Strona 4 z 21

Zadanie 9.
Wymagania
oglne

Zadanie

Wymagania
szczegowe

Poprawna odpowied
wouldnt have visited

9.1.
I. Znajomo
rodkw
jzykowych.
Zdajcy posuguje
si bogatym
zasobem rodkw
jzykowych
(leksykalnych,
gramatycznych,
ortograficznych)
[].

9.2.

9.3.

1. Zdajcy posuguje
si bogatym zasobem
rodkw jzykowych
(leksykalnych,
gramatycznych,
ortograficznych) [].

9.4.

Inne akceptowane odpowiedzi:

would/could/might/may not have visited
would/could/might/may never have visited
would/could/might/may have never visited
never would/could/might/may have visited

has been a rise in

denied seeing/having seen
Inne akceptowane odpowiedzi:
denied (that) he had seen
denied (that) he saw
denied noticing/being a witness of
denied having noticed

live up to

Uwagi do zada 8. i 9.
1. Odpowied uznaje si za poprawn tylko wtedy, gdy wpisywane wyrazy lub fragmenty
zda s w peni poprawne gramatycznie i ortograficznie.
Nie bierze si pod uwag zapisu wielk/ma liter oraz powtrzenia wyrazu podanego
przed luk/po luce. Wyjtkiem s sowa, ktre musz by pisane po angielsku wielk
liter np. Monday, July. W takiej sytuacji brak wielkiej litery jest traktowany jako bd
ortograficzny.
2. Akceptowane s rwnie inne odpowiedzi, jeeli s merytorycznie poprawne i speniaj
wszystkie warunki zadania.
Schemat punktowania w zadaniach od 1. do 9.
1 p. poprawna odpowied.
0 p. odpowied niepoprawna albo brak odpowiedzi.

Strona 5 z 21

Wypowied pisemna
Zadanie 10.
Wypowiedz si na jeden z poniszych tematw. Wypowied powinna zawiera od 200
do 250 sw i spenia wszystkie wymogi typowe dla formy wskazanej w poleceniu.
Zaznacz temat, ktry wybrae(-a), zakrelajc jego numer.
1. Wadze wielu miast sponsoruj koncerty gwiazd na wieym powietrzu w noc
sylwestrow. Napisz rozprawk, w ktrej przedstawisz dobre i ze strony organizacji
takich imprez na powitanie Nowego Roku.
2. Ogldae(-a) ostatnio mecz, podczas ktrego jeden z zawodnikw zama zasady fair
play. Napisz artyku, w ktrym opiszesz t sytuacj, i uzasadnisz, dlaczego zwalczanie
nieuczciwego zachowania sportowcw jest niezbdne.
Wymagania oglne
I.
Znajomo rodkw jzykowych.
Zdajcy posuguje si bogatym zasobem rodkw jzykowych (leksykalnych,
gramatycznych, ortograficznych) [].
III. Tworzenie wypowiedzi.
Zdajcy tworzy [] dusze wypowiedzi pisemne, bogate i spjne pod wzgldem treci [].
Wymagania szczegowe (rozprawka)
1.
Zdajcy posuguje si bogatym zasobem rodkw jzykowych (leksykalnych,
gramatycznych, ortograficznych) [].
5.2.R.Zdajcy przedstawia w logicznym porzdku argumenty za i przeciw danej tezie lub
rozwizaniu.
5.5. Zdajcy wyraa i uzasadnia swoje opinie, pogldy i uczucia.
5.12. Zdajcy stosuje zasady konstruowania tekstw o rnym charakterze.
5.13. Zdajcy stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi w zalenoci od sytuacji.
Wymagania szczegowe (artyku)
1.
Zdajcy posuguje si bogatym zasobem rodkw jzykowych (leksykalnych,
gramatycznych, ortograficznych) [].
5.4. Zdajcy relacjonuje wydarzenia z przeszoci.
5.5. Zdajcy wyraa i uzasadnia swoje opinie, pogldy i uczucia.
5.9. Zdajcy opisuje dowiadczenia swoje i innych.
5.12. Zdajcy stosuje zasady konstruowania tekstw o rnym charakterze.
5.13. Zdajcy stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi w zalenoci od sytuacji.
Kada wypowied jest oceniana przez egzaminatora w nastpujcych kryteriach:
zgodno z poleceniem
spjno i logika wypowiedzi
zakres rodkw jzykowych
poprawno rodkw jzykowych.

Strona 6 z 21

Zgodno z poleceniem
W ocenie zgodnoci z poleceniem bierze si pod uwag liczb zrealizowanych w wypowiedzi
zdajcego elementw treci (Tabela A) oraz elementw formy (Tabela B). Nastpnie
przyznaje si punkty w kryterium zgodnoci z poleceniem zgodnie z Tabel C.
Tabela A. Zgodno z poleceniem: elementy treci
Elementy treci Forma

R*

1.
wstp:
waciwe
i adekwatne
do tematu
rozpoczcie
wypowiedzi

A*

teza zgodna z tematem ORAZ

treci wypowiedzi (teza
zapowiada zawarto
treciow oraz typ rozprawki)

teza nie jest w peni

poprawna, np. jest zgodna z
tematem ALBO z treci
wypowiedzi; odbiegajca od
tematu LUB treci
wypowiedzi
wprowadzenie nie jest w peni
poprawne, np. wprowadzenie
zgodne z tematem, ale
schematyczne ALBO bardziej
typowe dla innego typu tekstu
(np. rozprawki) ALBO
ciekawe, oryginalne, ale
odbiegajce
od tematu
wstp nie jest w peni
poprawny, np. nie okrela celu
ALBO okrela cel/powd
pisania listu, ale odbiega od
tematu ALBO cel nie jest
okrelony jasno ALBO wstp
nie jest zgodny z treci listu
(np. zapowiada poparcie, a
opisuje argumenty przeciwne)
powierzchowna realizacja
elementu, wypowiedzi brak
gbi, np. zdajcy podaje tylko
list argumentw/cech/
okrele, adnego nie
rozwijajc/uzasadniajc

brak tezy; teza niezgodna

z tematem ORAZ treci
wypowiedzi; teza nieczytelna,
niejasna, trudna do wskazania;
wstp niekomunikatywny

wprowadzenie zgodne
z tematem ORAZ np.
ciekawe, oryginalne,
zachcajce do czytania,
w ciekawej formie (np.
pytanie, cytat)

wstp zgodny z tematem

i treci wypowiedzi ORAZ
wskazujcy cel/powd pisania
listu
L*

2.
pierwszy
element
tematu
3.
drugi
element
tematu
4.
podsumowanie: waciwe
i adekwatne
do tematu
zakoczenie
wypowiedzi
5.
fragmenty
odbiegajce
od tematu
i/lub nie na
temat

R
A
L

R
A
L

R
A
L

wieloaspektowa ORAZ/LUB
pogbiona realizacja
elementu (np. wsparta
przykadami, szczegowo
omwiona)

zakoczenie zgodne
z tematem oraz treci
wypowiedzi; jeeli zdajcy
powtarza wstp czyni to
innymi sowami

wypowied nie zawiera

fragmentw odbiegajcych
od tematu i/lub nie na temat

zakoczenie nie jest w peni

poprawne, np. jest zgodne
z tematem ALBO treci
wypowiedzi; odbiega troch
od tematu LUB treci
wypowiedzi; zdajcy stosuje
zakoczenie schematyczne
(sztampowe) LUB powtarza
wstp praktycznie tymi
samymi sowami
wypowied zawiera duszy
fragment / nieliczne krtkie
fragmenty odbiegajce od
tematu i/lub nie na temat

Strona 7 z 21

brak wprowadzenia;
wprowadzenie niezgodne
z tematem, niejasne,
nieczytelne, trudne do
wskazania; wprowadzenie
niekomunikatywne

brak wstpu; wstp niezgodny

z tematem, niejasny,
nieczytelny, trudny
do wskazania; wstp
niekomunikatywny

brak wypowiedzi LUB

wypowied nie jest
komunikatywna LUB
wypowied nie jest zwizana
z tematem / nie realizuje
elementu; wypowied bardzo
pobienie dotykajca tematu,
np. zdajcy podaje tylko jeden
argument/cech/okrelenie,
nie rozwijajc go
brak zakoczenia LUB
zakoczenie nie jest
komunikatywne LUB
zakoczenie jest jedynie luno
zwizane z tematem oraz
treci wypowiedzi
(te jeli nie jest zgodne)

wypowied nie spenia

warunkw okrelonych
dla poziomu 1.

Tabela B. Zgodno z poleceniem: elementy formy

Elementy formy
1.
elementy
charakterystyczne
dla formy
2.
kompozycja
3.
segmentacja
4.
dugo pracy

Forma
R

teza jest poprawnie umiejscowiona w wypowiedzi

wypowied jest zatytuowana

L
R
A
L
R
A
L
R
A
L

wypowied zawiera odpowiedni zwrot rozpoczynajcy

i koczcy
wypowied cechuje widoczny zamys kompozycyjny
wyraajcy si w funkcjonalnie uzasadnionych proporcjach
wstpu, rozwinicia i zakoczenia
tekst jest uporzdkowany; ukad graficzny pracy (podzia na
akapity) jest konsekwentny
dugo pracy mieci si w granicach 180280 sw

0
wypowied nie spenia
warunkw okrelonych
dla poziomu 1.
wypowied nie spenia
warunkw okrelonych
dla poziomu 1.
wypowied nie spenia
warunkw okrelonych
dla poziomu 1.
wypowied nie spenia
warunkw okrelonych
dla poziomu 1.

Uwaga: jedna usterka jest wystarczajca, eby zakwalifikowa prac na 0 w danym

podkryterium.
Ostateczn liczb punktw za zgodno z poleceniem ustala si na podstawie oceny
elementw treci i elementw formy, zgodnie z Tabel C.
Tabela C
Elementy
treci
109
87
65
43
21
0

43
5 p.
4 p.
3 p.
2 p.
1 p.
0 p.

Elementy formy
21
4 p.
3 p.
2 p.
1 p.
0 p.
0 p.

0
3 p.
2 p.
1 p.
0 p.
0 p.
0 p.

Na przykad za wypowied, w ktrej elementy treci oceniono na 5, a elementy formy

oceniono na 2, za zgodno z poleceniem przyznaje si 2 punkty.

Strona 8 z 21

Dodatkowe uwagi dotyczce oceny elementw treci

ROZPRAWKA
Temat
Wadze wielu miast sponsoruj koncerty gwiazd na wieym powietrzu w noc sylwestrow.
Napisz rozprawk, w ktrej przedstawisz dobre i ze strony organizacji takich imprez na
powitanie Nowego Roku.
Rozprawka to wypowied, w ktrej zdajcy rozwaa zagadnienie podane w poleceniu,
przedstawiajc argumenty, wspierajc je dodatkowymi wyjanieniami oraz/lub przykadami.
Autor rozprawki za i przeciw powinien przedstawi argumenty za i przeciw, odpowiednio
sygnalizujc przyjty schemat w tezie wspartej adekwatnymi argumentami i waciwym
zakoczeniem.
Dobrze napisana rozprawka:
omawia zagadnienie w sposb przejrzysty i logiczny; wszystkie jej czci (wstp,
rozwinicie, zakoczenie) s podporzdkowane jednej myli gwnej
zawiera jasno sformuowan tez, odpowiedni do formy rozprawki
charakteryzuje si stylem formalnym.
Teza
1. Aby teza rozprawki bya uznana za zgodn z tematem, wymagane jest odniesienie si do
organizowania w miastach koncertw/imprez muzycznych na wieym powietrzu na
powitanie Nowego Roku oraz zaznaczenie, e w pracy bd rozpatrywane dobre i ze
strony (wymaga tego ten typ rozprawki), np. Many city councils decide to organise
outdoor concerts on New Years Eve / to welcome New Year. It has many advantages for
residents but there are also some problems connected with it.
2. Opisanie problemu, ktry jest tematem rozprawki, np. stwierdzenie, e w wielu miastach
koncerty gwiazd na wieym powietrzu s organizowane w noc sylwestrow, nie jest tez.
3. Teza musi zapowiada oczekiwan struktur rozprawki, wskazywa, e prezentowane
bd wady i zalety. Na przykad: s plusy i minusy takiej decyzji; ma wiele zalet,
ale spowoduje te wiele problemw.
4. Jeli teza jest pytaniem, ktre nie zapowiada struktury rozprawki, np. Czy to dobry
pomys?, uznaje si j za odbiegajc od tematu.
5. Uycie zwrotw typu: Moim zdaniem, Wedug mnie nie wpywa na obnienie jakoci tezy
w rozprawce za i przeciw, jeli zdajcy wskazuje w tezie na wady i zalety danego
zjawiska.
6. Rozpatrujc zgodno tezy z treci pracy bierze si pod uwag jej zgodno
z rozwiniciem wypracowania.
7. Jeli zdajcy nadaje tytu rozprawce, nie bierze si go pod uwag, oceniajc prac.

Strona 9 z 21

The city authorities organize New Years Eve concerts

more and more often. They pay stars a lot of money for
their performances. Such events are a good way of
entertaining people. However, it also has some
disadvantages.
Im writing to show you my idea about a New Years
event. This type of event has pluses and minuses.

Teza
zgodna
z
tematem,
zapowiada oczekiwan struktur
rozprawki.

Teza odbiegajca od tematu (brak

informacji
o
organizacji
koncertw w miastach).
Organising musical shows in cities is becoming Teza odbiegajca od tematu (nie
fashionable. Mayors of cities invite a lot of artists. I zapowiada oczekiwanej struktury
think its a good idea.
rozprawki)
In my opinion celebrating New Year is a great Brak tezy.
tradition. That is why many cities organize such
festivities in fresh air.
New Year celebrations are a popular tradition. There Teza niezgodna z tematem.
are pros and cons of having parties on New Years Eve.
There are many different events organised by city Teza
zgodna
z
tematem,
authorities on New Years Eve, for instance open air zapowiada oczekiwan struktur
concerts. What are the advantages and disadvantages of rozprawki.
such events?

Elementy tematu
1. Elementami s: (1) dobre i (2) ze strony organizacji przez miasta koncertw gwiazd na
wieym powietrzu na powitanie Nowego Roku.
2. Jeli argument przedstawiony przez zdajcego (wada lub zaleta) jest sprzeczny z tematem,
czyli organizowaniem przez miasta sylwestrowych koncertw gwiazd na wieym
powietrzu, nie bierze si tego argumentu pod uwag, oceniajc dany element.
np. When people go to concerts and are squeezed like sardines in a building which is too
small, a tragedy can happen. (argument nie odnosi si do koncertw organizowanych na
wieym powietrzu).
3. Jeli zdajcy konsekwentnie uywa niewaciwego sowa, ktre jest kluczowe dla pracy
(np. Sylvester Night zamiast New Years Eve), ale argumenty pasuj do tematu, taka
realizacja danej czci pracy jest kwalifikowana na poziom niszy (maksymalnie poziom
1).
4. Korzyci i problemy wynikajce z organizowania tego typu imprez mog by
przedstawione zarwno z punktu widzenia wadz miasta, jak i uczestnikw takich imprez.

Strona 10 z 21

Zgodno z tematem
Wadze wielu miast sponsoruj koncerty gwiazd na wieym powietrzu w noc sylwestrow.
Napisz rozprawk, w ktrej przedstawisz dobre i ze strony organizacji takich imprez na
powitanie Nowego Roku.

gwka

elementy tematu

gg

C
D

X
Y

fragmenty nie na
temat
fragmenty odbiegajce od tematu

1. Fragmenty wypracowania zgodne z tematem:

cile zwizane z gwk i elementami tematu (A, B)
cile zwizane z gwk, ale niezwizane z elementami tematu (C, D), np.
powody organizacji takich koncertw przez miasta (jeli nie wskazuj na ich zalety),
np. konkurencja midzy miastami
opis miejsc, w ktrych takie koncerty s organizowane.
Fragmenty C, D nie s uznawane za realizacj pierwszego i drugiego elementu tematu.
2. Fragmenty wypracowania odbiegajce od tematu:
luno zwizane z gwk oraz przedstawiajce argumenty niezwizane z elementami
tematu (X, Y), np.
relacja z wystpu obejrzanego w czasie takiej imprezy
opis tradycji noworocznych w rnych krajach.
Takie fragmenty s zaznaczone w pracy zdajcego nawiasami kwadratowymi. Jeli
wystpuj w pracy, jest ona kwalifikowana na poziom 1 lub 0 zgodnie z punktem 5.
w Tabeli A.
3. Fragmenty wypracowania nie na temat:
w aden sposb nienawizujce do gwki tematu, np.
opis imprezy na wieym powietrzu, ktra nie jest witowaniem Nowego Roku, np.
rekonstrukcji Bitwy pod Grunwaldem.
Takie fragmenty s otaczane chmurk. Jeli wystpuj w pracy, jest ona kwalifikowana
na poziom 1 lub 0 zgodnie z punktem 5. w Tabeli A. Fragmenty te nie s uwzgldniane
w liczbie sw ani brane pod uwag w ocenie zakresu i poprawnoci rodkw jzykowych.

Strona 11 z 21

4. Jeeli w wypracowaniu wystpuje fragment (12 zdania), ktry mgby zosta uznany
za odbiegajcy od tematu lub nie na temat, ale w pracy peni funkcj logicznego cznika,
uznaje si go za fragment zgodny z tematem (C, D).
5. Jeli zdajcy realizuje jeden z elementw tematu we wstpie lub zakoczeniu, to dany
fragment pracy uznaje si za cz rozwinicia albo cz wstpu/zakoczenia. Ten sam
fragment pracy nie moe by realizacj elementu tematu oraz czci wstpu/zakoczenia.
6. W uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest wydzielenie wstpu/zakoczenia
z duszego fragmentu i uznanie tego za dwie oddzielne czci, ale wtedy segmentacja
oceniana jest na 0.
Podsumowanie: waciwe i adekwatne do tematu zakoczenie wypowiedzi
1. Rozpatrujc zgodno zakoczenia z treci pracy, bierze si pod uwag zgodno tej
czci pracy z rozwiniciem wypracowania.
2. Jeli w rozwiniciu zdajcy podaje wady i zalety, a w podsumowaniu pisze, zgodnie
z przedstawion argumentacj, e jest wicej zalet/wad, to takie zakoczenie jest
akceptowane jako zgodne z treci i tematem.
Przykady schematycznego zakoczenia
Przykady zakoczenia luno zwizanego
rozprawki
z tematem
As you can see there are advantages and It is important to keep our traditions alive
disadvantages of this decision.
and welcome New Year with your family
and friends.
To sum up there are good and bad sides.
Every country celebrates New Year in a
different way and its good to travel and see
what it is like in other places.

Strona 12 z 21

ARTYKU PUBLICYSTYCZNY
Temat
Ogldae(-a) ostatnio mecz, podczas ktrego jeden z zawodnikw zama zasady fair play.
Napisz artyku, w ktrym opiszesz t sytuacj, i uzasadnisz, dlaczego zwalczanie
nieuczciwego zachowania sportowcw jest niezbdne.
W artykule publicystycznym zdajcy wyraa swoje stanowisko wobec problemu/zjawiska
spoecznego wskazanego w poleceniu. Celem artykuu jest rzeczowe przedstawienie
omawianej kwestii. Artyku moe zawiera elementy opisu, sprawozdania, recenzji,
komentarze odautorskie, ocen faktw, elementy opinii oraz moe rwnie podejmowa
prb ksztatowania opinii czytelnikw.
Dobrze napisany artyku:
ma tytu przycigajcy uwag czytelnika
zawiera wstp, w ktrym autor stara si zachci czytelnika do przeczytania tekstu,
np. przywoujc fakt lub anegdot, sygnalizujc temat artykuu w formie pytania, uywajc
barwnego jzyka
moe zawiera pytania zachcajce czytelnika do dalszych rozwaa na temat poruszany
w tekcie.
Wstp
1. Aby wstp by uznany za zgodny z tematem, zdajcy powinien odnie si do obejrzanego
meczu / problemu przestrzegania zasad fair play w sporcie / swojego zainteresowania
tematem sportu w sposb zachcajcy do dalszej lektury.
2. Zdajcy nie musi odnosi si we wstpie do zaobserwowanej sytuacji zwizanej ze
zamaniem zasad fair play oraz do problemu nieuczciwoci w sporcie.
Przykady wstpw zgodnych z tematem
i ciekawych
I have discovered recently that in the sports
world there is a lot of cheating. Do all
sportsmen cheat? What do they think about
fair play? And the most important question:
should we accept such corruptive methods
of winning?
As George Orwell once said, football has
nothing to do with fair play, it is filled with
hatred and jealousy. In other words it is war
minus the shooting. How far can we agree
with his words?

Przykady wstpw schematycznych

I went to see a match yesterday. A very
unpleasant situation took place there.

I think sport is not fair. I will write about it

in my article. Like many people I am
interested in sport so it is an interesting topic
for me.

Elementy tematu
Elementami s: (1) opis sytuacji, ktra miaa miejsce podczas meczu i dotyczya zamania
zasad fair play przez zawodnika lub druyny, ktrej jest czonkiem (wystarczy zamanie
jednej zasady); (2) uzasadnienie, dlaczego zwalczanie nieuczciwoci sportowcw jest
konieczne.

Strona 13 z 21

(1) opis sytuacji

Przez przestrzeganie zasad fair play rozumie si uczciwe i godne zachowanie sportowcw, np.
szacunek dla przeciwnikw
przestrzeganie przepisw gry danej dyscypliny sportu
denie do zwycistwa bez uciekania si do rnego rodzaju oszustw
odrzucenie korzyci wynikajcych z bdw sdziego lub stosowania rodkw
dopingujcych.
Wymagane jest zrelacjonowanie wydarzenia, ktre miao miejsce podczas meczu, byo
zamaniem zasad fair play, i w ktre zaangaowany by jeden z zawodnikw. Moe to by np.
przedstawienie sytuacji zaobserwowanej w czasie meczu (np. faul na zawodniku druyny
przeciwnej), lub odkrytej po jego zakoczeniu (np. informacja o tym, e zawodnik w czasie
meczu by pod wpywem rodkw dopingujcych).
Jeli sytuacja ma miejsce podczas zawodw sportowych, ktre nie s meczem (np. maraton,
wycig kolarski), ale sytuacja jest zwizana ze zamaniem zasad fair play przez zawodnika,
taka realizacja tego elementu jest kwalifikowana na poziom niszy.
Jeeli zdajcy opisuje okolicznoci, w ktrych doszo do zamania zasad fair play lub
przedstawia przebieg imprezy sportowej, w trakcie ktrej doszo do zamania tych zasad, ale
nie opisuje samego wydarzenia, ktre byo zamaniem zasad fair play, taka realizacja tego
elementu jest kwalifikowana maksymalnie na poziom 1.
Nie jest realizacj tego elementu opisanie wydarzenia, ktre byo zamaniem zasad fair play
przez inn osob ni zawodnik, np. przez trenera lub sdziego. Opisanie zachowania trenera
lub sdziego moe by uzupenieniem opisu zamania zasad fair play przez zawodnika.
(2) uzasadnienie koniecznoci zwalczania nieuczciwego zachowania sportowcw
Wymagane s wypowiedzi, w ktrych zdajcy uznaje, e konieczne jest zwalczanie
nieuczciwego zachowania sportowcw i uzasadnia t opini.
Jeli zdajcy uznaje, e konieczne jest zwalczanie nieuczciwego zachowania sportowcw, ale
nie podaje adnego uzasadnienia, realizacja drugiego elementu tematu jest kwalifikowana na
poziom 0.
Akceptowane s wypowiedzi, w ktrych zdajcy uzasadnia, dlaczego naley by uczciwym w
sporcie / dlaczego uczciwo jest wana w sporcie.

Strona 14 z 21

Zgodno z tematem
Ogldae(-a) ostatnio mecz, podczas ktrego jeden z zawodnikw zama zasady fair play.
Napisz artyku, w ktrym.
opiszesz t sytuacj,
element 1.

i uzasadnisz, dlaczego zwalczanie nieuczciwego zachowania sportowcw jest niezbdne.

element 2.

1. Fragmenty wypracowania zgodne z tematem:

cile zwizane z gwk i elementami tematu (A, B)
cile zwizane z gwk, ale niezwizane z elementami tematu (C, D), np.
wyjanienie dlaczego zwalczanie nieuczciwoci wrd sportowcw jest trudne
opis konsekwencji, jakie powinny spotka zawodnika, ktry nie przestrzega zasad
fair play zamiast uzasadnienia, dlaczego zwalczanie takiego zachowania w sporcie
jest konieczne.
Fragmenty C, D nie s uznawane za realizacj pierwszego i drugiego elementu tematu.
2. Fragmenty wypracowania odbiegajce od tematu:
luno zwizane z gwk oraz przedstawiajce argumenty niezwizane z elementami
tematu (X, Y), np.
zakwestionowanie koniecznoci zwalczania nieuczciwoci wrd sportowcw
opis nieuczciwoci dziaaczy, korupcji wrd dziaaczy sportowych
opis przebiegu meczu, podczas ktrego nie doszo do adnego incydentu.
Takie fragmenty s zaznaczone w pracy zdajcego nawiasami kwadratowymi. Jeli
wystpuj w pracy, jest ona kwalifikowana na poziom 1 lub 0 zgodnie z punktem 5.
w Tabeli A.
3. Fragmenty wypracowania nie na temat:
w aden sposb nienawizujce do gwki tematu, np.
opis sytuacji, ktra jest zakceniem meczu, ale nie dotyczy zamania zasad fair play
(np. wandalizm wrd kibicw, przerwanie meczu w zwizku z wtargniciem kibica
na boisko).
Takie fragmenty s otaczane chmurk. Jeli wystpuj w pracy, jest ona kwalifikowana
na poziom 1 lub 0 zgodnie z punktem 5. w Tabeli A. Fragmenty te nie s uwzgldniane
w liczbie sw ani brane pod uwag w ocenie zakresu i poprawnoci rodkw jzykowych.
4. Jeeli w wypracowaniu wystpuje fragment (12 zdania), ktry mgby zosta uznany
za odbiegajcy od tematu lub nie na temat, ale w pracy peni funkcj logicznego cznika,
uznaje si go za fragment zgodny z tematem (C, D).
5. Jeli zdajcy realizuje jeden z elementw tematu we wstpie lub zakoczeniu, to dany
fragment pracy uznaje si za cz rozwinicia albo cz wstpu/zakoczenia. Ten sam
fragment pracy nie moe by realizacj elementu tematu oraz czci wstpu/zakoczenia.
6. W uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest te wydzielenie wstpu/zakoczenia
z duszego fragmentu i uznanie tego za dwie oddzielne czci, ale wtedy segmentacj
oceniamy na 0.

Strona 15 z 21

gwka

Podsumowanie: waciwe i adekwatne do tematu zakoczenie wypowiedzi

Rozpatrujc zgodno zakoczenia z treci pracy bierze si pod uwag zgodno tej czci
pracy z rozwiniciem wypracowania.
Przykady schematycznego zakoczenia
artykuu
As you can see this problem is very serious.
I hope something will be done about it.

Przykad zakoczenia luno zwizanego

z tematem
Sport is an important element of our daily
life and everybody should care about it.

Elementy charakterystyczne dla formy

Nie s akceptowane jako tytu typowe zwroty rozpoczynajce listy, np. Dear Readers / Hello /
Hi.
Spjno i logika wypowiedzi
2 p.

wypowied zawiera najwyej 2 usterki w spjnoci ORAZ/LUB logice na poziomie

zdania i/lub akapitu i/lub caego tekstu

1 p.

wypowied zawiera od 3 do 5 usterek w spjnoci ORAZ/LUB logice na poziomie

zdania i/lub akapitu i/lub caego tekstu

0 p.

wypowied zawiera 6 lub wicej usterek w spjnoci ORAZ/LUB logice na

poziomie zdania i/lub akapitu i/lub caego tekstu

Jeli w pracy wystpuje duszy niekomunikatywny fragment (np. dusze zdanie lub
23 krtkie zdania), przyznaje si 1 punkt; jeli takich fragmentw jest wicej, przyznaje si
0 punktw.
W ocenie spjnoci bierze si pod uwag, czy i w jakim stopniu tekst funkcjonuje jako cao
dziki jasnym powizaniom (np. leksykalnym, gramatycznym) wewntrz zda oraz midzy
zdaniami/akapitami tekstu.
W ocenie logiki wypowiedzi bierze si pod uwag, czy i w jakim stopniu wypowied jest
klarowna (np. czy nie jest jedynie zbiorem przypadkowo zebranych myli, czy wnioski
wynikaj logicznie z przesanek).
Dodatkowe uwagi dotyczce spjnoci
1. Zaburzenie spjnoci i/lub logiki moe wynika na przykad z:
braku poczenia midzy czciami tekstu; odwoywanie si do czego, co nie jest
wczeniej wspomniane
nieuzasadnionego uycia czasownikw w rnych czasach gramatycznych
(przeskakiwania z jednego czasu gramatycznego na inny)
bdw jzykowych i/lub ortograficznych, ktre powoduj, e odbiorca gubi si,
czytajc tekst
powanych zakce komunikacji w tekcie w wyniku bdw jzykowych
braku logiki w tekcie, np. przytoczenia argumentu, ktry jest sprzeczny z oglnie
przyjtymi zasadami rozumowania. (jeli nie ma w pracy adnego uzasadnienia/
kontekstu, ktry tumaczyby tak wanie realizacj polecenia).
2. Brak podziau na akapity nie prowadzi automatycznie do obnienia punktacji za spjno
i logik wypowiedzi.

Strona 16 z 21

3. Jeeli w pracy nie s zaznaczone adne bdy w spjnoci/logice, naley przyzna

2 punkty w tym kryterium.
4. Jako usterki w spjnoci/logice egzaminator oznacza te fragmenty, w ktrych gubi si,
czytajc tekst. Bdy jzykowe i ortograficzne mog powodowa zaburzenie spjnoci
i logiki, ale wiele zaley od kontekstu wypowiedzi. Ten sam bd moe w mniejszym lub
wikszym stopniu zaburza zrozumienie tekstu.
5. Bdy logiczne mog czsto wynika z niewystarczajcego kontekstu w treci pracy,
braku kluczowego elementu do uzasadnienia stwierdzenia, ktre samo w sobie jest
sprzeczne z zasadami logiki.
6. Sowa napisane po polsku lub w jzyku innym ni jzyk egzaminu egzaminator zaznacza
jako bdy w spjnoci, jeli w znacznym stopniu utrudniaj zrozumienie komunikatu.
Jeli komunikacja nie jest zaburzona, podkrela je jedynie jako bdy jzykowe.
7. Jeli praca (lub jej obszerne fragmenty) jest w znacznej wikszoci niespjna/
niekomunikatywna/niezrozumiaa dla odbiorcy, egzaminator moe zaznaczy cao pracy
(lub dany fragment) pionow fal na marginesie i nie podkrela poszczeglnych
zaburze. Jednoczenie w takiej pracy oznacza si bdy.
Zakres rodkw jzykowych
W ocenie zakresu rodkw jzykowych bierze si pod uwag zrnicowanie i precyzj
rodkw leksykalno-gramatycznych uytych w wypowiedzi.

3 p.

2 p.

szeroki zakres rodkw jzykowych

w pracy wystpuj do liczne fragmenty charakteryzujce si naturalnoci

i rnorodnoci frazeologiczn oraz precyzj uytych rodkw jzykowych

zadowalajcy zakres rodkw jzykowych
w pracy wystpuje kilka fragmentw charakteryzujcych si naturalnoci
i rnorodnoci frazeologiczn oraz precyzj uytych rodkw jzykowych,
jednak w wikszoci uyte s struktury o wysokim stopniu pospolitoci

1 p.

ograniczony zakres rodkw jzykowych

w pracy uyte s gwnie struktury o wysokim stopniu pospolitoci

0 p.

bardzo ograniczony zakres rodkw jzykowych

w pracy uyte s wycznie struktury o wysokim stopniu pospolitoci

Jeeli w wypowiedzi wystpuj race/liczne uchybienia w stosownoci i/lub jednolitoci

stylu, wwczas liczb punktw przyznanych za zakres rodkw jzykowych mona obniy
o 1 punkt (maksymalnie do zera).
Przez naturalno rozumie si charakterystyczny dla danego jzyka sposb wyraania
znacze, natomiast przez precyzyjne sformuowania rozumie si wyraanie myli
z wykorzystaniem sownictwa swoistego dla tematu i unikanie sw oraz struktur o wysokim
stopniu pospolitoci, takich jak miy, interesujcy, fajny.
Przez stosowno stylu rozumie si dostosowanie przez zdajcego rodkw jzykowych
do wybranej formy wypowiedzi, celowo zastosowanych konstrukcji skadniowych
i jednostek leksykalnych. Styl niestosowny to np. styl zbyt metaforyczny lub zbyt bliski
stylowi potocznemu w odmianie mwionej. Przez jednolito stylu rozumie si
konsekwentne posugiwanie si jednym, wybranym stylem. Mieszanie rnych stylw
wypowiedzi uznaje si za uzasadnione, jeli jest funkcjonalne (tzn. czemu suy). Styl uznaje
Strona 17 z 21

si za niejednolity, jeeli zdajcy miesza bez uzasadnienia rne style wypowiedzi, np.
w tekcie rozprawki wystpuj fragmenty nazbyt potoczne, z wtrtami ze stylu urzdowego.
Za zbyt nieformalny jzyk i/lub personalne rozwaanie problemu w rozprawce, zwaszcza
typu za i przeciw, egzaminator odejmuje punkty w zakresie rodkw jzykowych
(uchybienia w stylu).
Poprawno rodkw jzykowych
W ocenie poprawnoci rodkw jzykowych bierze si pod uwag bdy gramatyczne,
leksykalne, ortograficzne i interpunkcyjne. Punkty przyznaje si zgodnie z ponisz tabel.
Poprawno jzykowa
(leksykalno-gramatyczna)
nieliczne bdy jzykowe
liczne bdy jzykowe
bardzo liczne bdy jzykowe

Poprawno zapisu (ortograficzna, interpunkcyjna)

liczne LUB bardzo liczne
nieliczne bdy zapisu
bdy zapisu
3 p.
2 p.
2 p.
1 p.
1 p.
0 p.

1. W przypadku wtpliwoci w sytuacjach granicznych o zakwalifikowaniu pracy do niszej

lub wyszej kategorii punktowej decyduje waga bdw oraz ich wpyw na
komunikacj.
2. Bdy interpunkcyjne traktowane s jako mniej istotne ni bdy ortograficzne.
3. W wypowiedziach zdajcych ze stwierdzon dysleksj w przypadku bardzo licznych
bdw jzykowych, ktre nie zakcaj komunikacji lub sporadycznie zakcaj
komunikacj, przyznaje si 1 punkt. Jeeli bdy jzykowe s bardzo liczne i czsto
zakcaj komunikacj, przyznaje si 0 punktw.

Strona 18 z 21

Kwalifikowanie i oznaczanie bdw

rodzaj bdu

sposb oznaczenia

przykad

bd jzykowy (leksykalny,
gramatyczny)

podkrelenie lini prost

Marek lubi czekolad.

bd jzykowy spowodowany
brakiem wyrazu

znak w miejscu brakujcego

wyrazu

Marek czekolad.

bd ortograficzny

otoczenie sowa koem

Soce geje.

bd jzykowy i ortograficzny
w jednym sowie

podkrelenie lini prost

i otoczenie koem

Soce ga w lecie.

bdy w spjnoci / logice

podkrelenie lini falist

Zaoyem kurtk bo byo

gorco.

fragment odbiegajcy od tematu

otaczamy nawiasami
kwadratowymi

Fragment odbiegajcy od
tematu

fragment niezgodny z tematem

otaczamy chmurk

Fragment niezgodny
z tematem

bdy interpunkcyjne

otoczenie zbdnego znaku

kkiem
znak w kku w miejscu
brakujcego znaku

Byo ciepo , i deszczowo.

Zrobiem to poniewa

Bdy ortograficzne zmieniajce znaczenie wyrazu s traktowane jako bdy jzykowe

i oznaczane poprzez podkrelenie wyrazu lini prost.
Usterki w spjnoci i logice wystpujce pomidzy akapitami mog by zaznaczane
pionow fal na marginesie.

Strona 19 z 21

Uwagi dodatkowe
1. Wypowied jest oceniana na 0 punktw we wszystkich kryteriach, jeeli jest
w caoci nieczytelna (pod prac zapisuje si praca w caoci nieczytelna, a na karcie
odpowiedzi zaznacza si 0 punktw w kadym kryterium) LUB
cakowicie niezgodna z poleceniem (pod prac zapisuje si praca cakowicie
niezgodna z poleceniem, a na karcie odpowiedzi zaznacza si 0 punktw w kadym
kryterium) LUB
niekomunikatywna dla odbiorcy, np. w caoci napisana fonetycznie (pod prac
zapisuje si praca cakowicie niekomunikatywna, a na karcie odpowiedzi zaznacza
si 0 punktw w kadym kryterium).
2. Praca, ktra zawiera fragmenty odtworzone z podrcznika, zadania zawartego w arkuszu
egzaminacyjnym lub innego rda, w tym internetowego, lub przepisane od innego
zdajcego, jest uznawana za niesamodzieln.
3. Jeeli praca zawiera fragmenty na zupenie inny temat, wyuczone na pami lub
cakowicie nienawizujce do polecenia, a jednoczenie zaburzajce spjno i logik
tekstu, s one otaczane koem i nie s brane pod uwag przy liczeniu wyrazw i ocenie
zakresu rodkw jzykowych i poprawnoci rodkw jzykowych.
4. Jeeli wypowied zawiera mniej ni 160 sw, przyznaje si 0 punktw za zakres
i poprawno rodkw jzykowych. W takich pracach nie oznacza si bdw.
5. Jeeli za wypowied przyznano 0 punktw w kryterium zgodnoci z poleceniem,
we wszystkich pozostaych kryteriach przyznaje si 0 punktw.
6. Jeeli wypowied nie zawiera w ogle rozwinicia (np. zdajcy napisa tylko wstp),
przyznaje si 0 punktw w kadym kryterium.
7. Jeeli za wypowied przyznano 1 punkt w kryterium zgodnoci z poleceniem,
we wszystkich pozostaych kryteriach mona rwnie przyzna maksymalnie po
1 punkcie.
8. Sowa zapisane przy uyciu skrtw, np. 4U, bfr sql, naley oznaczy jako bdy
ortograficzne.
9. W ocenie poprawnoci rodkw jzykowych w wypowiedziach zdajcych ze stwierdzon
dysleksj nie bierze si pod uwag bdw ortograficznych i interpunkcyjnych. Bd
ortograficzny zmieniajcy znaczenie wyrazu w pracy zdajcego z opini o dysleksji to
bd jzykowy. Jest on brany pod uwag w ocenie poprawnoci jzykowej.
Zasady te obowizuj rwnie w ocenie prac zdajcych z dysgrafi, dysortografi, afazj,
z zaburzeniami komunikacji jzykowej, mzgowym poraeniem dziecicym, a take prac
zdajcych, ktrzy korzystali z pomocy nauczyciela wspomagajcego oraz prac pisanych
na komputerze.
10. W przypadku obnienia punktacji w zakresie rodkw jzykowych za usterki stylistyczne,
pod prac zapisuje si race uchybienia w stylu i wskazuje rodzaj usterki. Samo
uycie form skrconych nie jest traktowane jako race uchybienie.
11. Zdajcy moe uywa oryginalnej pisowni w obcojzycznych nazwach geograficznych,
nazwach obiektw sportowych, gazet, zespow muzycznych, programw telewizyjnych,
tytuach, pod warunkiem e podaje wyjanienie w jzyku egzaminu, tak aby informacja
bya komunikatywna dla odbiorcy. Z tekstu musi wynika, e jest mowa o gazecie, filmie,
grupie muzycznej itd. lub musi wystpi okrelenie film, band, np. film M jak mio,
wiat Dysku magazine.
Jeeli zdajcy podaje nazw w jzyku innym, ni zdawany i nie podaje objanienia, cae
wyraenie jest podkrelane lini prost i traktowane jako jeden bd jzykowy, np. I read
Nowe Horyzonty. 1 bd jzykowy. Oprcz tego cae wyraenie podkrelane jest lini

Strona 20 z 21

falist i traktowane jako bd w spjnoci. Jeli uycie tej nazwy jest kluczowe
dla realizacji polecenia, ta informacja nie jest uwzgldniana w ocenie treci.
12. Praca w brudnopisie jest sprawdzana, jeeli sowo Brudnopis przekrelono i obok zostao
napisane Czystopis.
13. Jeeli zdajcy umieci w pracy adnotacj cig dalszy w brudnopisie i zakreli, ktra
cz jest czystopisem, to ta cz podlega ocenie.

Uwagi dotyczce zasad liczenia sw w wypowiedziach zdajcych

1. Liczone s sowa oddzielone spacj, np. at home (2 sowa), for a change (3 sowa), 1780
(1 sowo), 10.01.2015 (1 sowo), 10 January 2015 (3 sowa).
2. Formy skrcone (dont, cant, isnt, havent itd.) liczone s jako jedno sowo.
3. Jako jeden wyraz liczone s
sowa czone dywizem, np. well-built, twenty-four
oznaczenia, symbole literowe, bez wzgldu na liczb liter, np. SMS/sms
adres mailowy lub internetowy oraz numer telefonu,
4. Adres i podpis nie s liczone w licie.
5. Nie uznaje si i nie uwzgldnia w liczbie sw symboli graficznych uywanych
w Internecie (np. buki).
6. Uwzgldnia si w liczbie sw wyrazy w jzyku innym ni jzyk egzaminu np. I read
Nowe Horyzonty 4 wyrazy.

Strona 21 z 21