PATRYCJA KOSEK

OTYO TERAPEUTYCZNA REDUKCJA NADMIARU

MASY CIAA JAKO STRES PSYCHOLOGICZNY
OBESITY - THERAPEUTIC REDUCTION OF ABNORMAL BODY MASS AS
THE PSYCHOLOGICAL STRESS
Wydzia Zdrowia Publicznego w Bytomiu
lski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

STRESZCZENIE. Otyo jest czsto problemem natury psychologicznej, ktry dotyka nie tylko pacjentw ale take ich rodziny, rodowisko
pracy iprzyjaci. Nadmierna masa ciaa jest ograniczeniem, ktre moemy porwna do niepenosprawnoci. Osoby otye zazwyczaj s
osamotnione, zrzucane na boczny spoecznie tor, wykluczane zwielu wydarze yciowych, przez to czuj si mniej wartociowe. Powysze
aspekty wzbudzaj stres inapicie nerwowe.
Materia imetody. Badania obejmuj analiz 132 kwestionariuszy wypenionych przez pacjentw, ktrzy byli wtrakcie procesu redukcji
nadmiernej masy ciaa. Do oceny natenia odczuwanego stresu wykorzystano Skal Odczuwanego Stresu, PSS- 10, Cohena, Kamarcka
iMermelsteina wadaptacji Juczyskiego iOgiskiej- Bulik.
Wyniki. Osoby ankietowane miay za zadanie opisa, jakie emocje wywouje wystpujca unich nadwaga iotyo. 70 % osb zadeklarowao,
e s to emocje zgrupy negatywnych odczu takich jak zo, strach iwstyd. Istnieje zwizek statystyczny pomidzy poziomem odczuwanego
stresu atendencj do zmiany motywacji do stosowania diety wchwili pojawienia si stresujcej sytuacji (p< 0,05). Uosb odczuwajcych
wysoki poziom stresu istotnie czciej spada motywacja do przestrzegania diety kiedy pojawia si sytuacja stresujca. Upacjentw wystpuje
zjawisko fiksacji dotyczcej stosowania diety. Podczas kuracji pacjentw stresuje wiele okolicznoci, np. przygotowywanie posikw.
Wnioski. Otyo upacjentw jest rdem istotnego stresu. Dodatkowym obcieniem psychicznym jest leczenie redukujce nadmiern mas
ciaa atake kuracja odchudzajca.
Sowa kluczowe Stres psychologiczny, otyo, redukcja nadmiernej masy ciaa, dietetyk.
SUMMARY. Obesity is asevere life limitation, that can be classified also as psychosocial disability. Obese people often feel lonely, rejected,
socially excluded and as aresult they feel discriminated. The above-mentioned aspects build up stress and anxiety.
Material and methods. In the study, 132 patients undergoing the body weight reduction process were asked to complete the questionnaires The Perceived Stress Scale (PSS-10) - developed by Cohen, Kamarck, Mermelstein in the adaptation by Juczyski and Ogiska-Bulik. These
data were analysed in order to estimate the intensity of stress.
The responders were also asked to asses their emotions.
Results. 70% of respondents have declared the presence of symptoms of stress and negative emotions - anger, fear and shame. There is
astatistical relationship between the level of stress and the motivation for atherapeutic diet (p<0,05). Motivation of patients, is decreaseing
every time as stressful situation arises. Afixation for the idea of healthy eating appears.
Conclusions. The presence of obesity is asource of stress of aspecific nature. The weight-loss treatment is also aform of psychological stress
for obese patients.
Key-words: Psychological stress, obesity, reduction of body weight, dietitian.

36

Medycyna Metaboliczna, 2016, tom XX, nr 3

www.medycyna-metaboliczna.pl

WPROWADZENIE
Wczasach dawnych cywilizacji magazynowanie worganizmie czowieka zapasw pochodzcych zpoywienia
gwarantowao przetrwanie. WXXI wieku odkadanie si
tkanki tuszczowej stanowi obcienie ipodstaw do rozwoju otyoci oraz dietozalenych chorb (1). Dostpno
pokarmu jest wystarczajca, nie ma potrzeby jego spoywania wnadmiernych ilociach. Pomimo to obserwuje si
intensywny icigy wzrost konsumpcjonizmu iodpowiednio chorb zpowodu nadmiaru masy ciaa (2). Jest to najczciej otyo mieszana, ktrej przyczyn jest zarwno
nadmierne spoywanie pokarmu, jak iwspistnienie czynnikw rodowiskowych igenetycznych (3). Do otyoci
mog predysponowa take czynniki ekonomiczne: jak
niskie zarobki, brak wyksztacenia, nieprawidowe nawyki ywieniowe pozostaych czonkw rodziny (4, 5, 6).
Otyo rozpoznaje si wg rekomendacji WHO gdy
wskanik masy ciaa (Body Mass Index - BMI) jest wikszy ni 30 kg/ m2 . Wielko BMI umoliwia rozrnienie
nastpujcych kategorii masy ciaa (1):
<18,5 kg/ m2 niedowaga
18,5- 24,9 kg/ m2 prawidowa masa ciaa
25- 29,9 kg/ m2 nadwaga
30- 34,9 kg/ m2 otyo Istopnia
35- 39,9 kg/ m2 otyo II stopnia
>40 kg/ m2 otyo III stopnia
Do okrelenia zawartoci tkanki tuszczowej worganizmie pacjenta wykorzystuje si profesjonalne analizatory
skadu ciaa. Wykorzystuj one metod bioelektrycznej
impedancji (2). Jest ona tania iatwa. Wpraktyce przydanym wskanikiem jest take pomiar stosunku obwodu
talii ibioder (Waist/Hip Ratio -WHR). Oceniajc WHR
rozpozna mona otyo brzuszn. Wystpuje ona gdy dla
mieszkacw Europy wskanik WHR wynosi dla kobiet
0,8 adla mczyzn 1,0. Sam obwd talii wikszy ukobiet
ni 80 cm aumczyzn ni 94 cm (mieszkacy Europy)
ocenia si nadwag lub otyo jako posta brzuszn (4).
Leczenie polega zreguy na zastosowaniu odpowiednich restrykcji ywieniowych. Stosuje si te odpowiednie
techniki kulinarne przygotowywania potraw dietetycznych
(7). Dieta ubogoenergetyczna powinna zaspokaja podstawowe fizjologiczne ijakociowe potrzeby pacjenta oraz
take utrzymywa jego pozytywne samopoczucie. Aby
pacjent schud wtempie 1 kg na tydzie naley zmniejszy kaloryczno o1000 kcal zapotrzebowania energetycznego, ktre maj uwzgldnia wiek, pe, podstawow
przemian materii (PPM) iaktywno fizyczn pacjenta.
W diecie redukcyjnej zwiksza si ilociowy stosunek
tuszczw pochodzenia rolinnego do tuszczw zwierzcych. Biako wdiecie zalecane jest wnormie fizjologicznej. Wglowodany uzupeniaj zapotrzebowanie energetyczne (8).

Drastyczne diety redukcyjne stwarzaj ryzyko wystpienia chorb opodou psychicznym. Zdarza si, e osoby znadwag lub otyoci przy rygorystycznym ich stosowaniu, borykaj si zproblemem anoreksji lub bulimii
(9). Fizjologiczna racjonalno diety ubogoenergetycznej
jest te wana dla zachowania rwnowagi psychicznej pacjenta. Pomimo tego, e zasady racjonalnego ywienia nie
s trudne do zastosowania wpraktyce, to pacjenci otyli
s czsto psychologicznie obcieni procesem redukcji
masy ciaa (10). Problemy tej natury dotykaj nie tylko
samych otyych ale take ich rodziny, rodowisko pracy
iprzyjaci. Powysze aspekty kumuluj stres inapicie
nerwowe. Stres psychologiczny predysponuje do przyjmowania wikszych porcji jedzenia, spoywania nadmiernych
iloci alkoholu, sodyczy isonych przeksek. Napicie
nerwowe powoduje take zakcenie wregularnoci przyjmowania posikw. Dochodzi wtedy do kumulowania si
negatywnych uczu zwizanych zkuracj odchudzajc
oraz zistniejc otyoci.

CELE PRACY
Wobec powyej opisanych psychospoecznych uwarunkowa terapeutycznej redukcji nadmiaru masy ciaa
wpraktyce istotna staje si ocena ich ryzyka.
Analiza tej problematyki jest celem przedstawianego
opracowania.

MATERIA IMETODY
Wtoku badania wypeniono 132 autorskich kwestionariuszy ankiet przez pacjentw prowadzcych dietetyczn
redukcj nadmiaru masy ciaa. Wbadaniu uczestniczyo 88
kobiet i44 mczyzn. Badani stosowali kontrolowan diet ubogoenergetyczn od 1500 kcal do 2000 kcal. redni
wiek osb wbadanej grupie wynosi 43 lata, aredni czas
trwania kuracji odchudzajcej 24,9 tygodni. Wtym czasie
pacjenci cotygodniowo odbywali wizyty kontrolne udietetyka. Na kadej zwizyt przeprowadzano zpacjentem
wywiad ywieniowy. Jadospisy byy konstruowane wten
sposb aby uczyy zasad racjonalnego ywienia idaway
pacjentom moliwo wyboru. Pytania ankietowe dotyczyy take objaww stresu wyciu codziennym oraz podczas
trwania kuracji upacjentw. Do oceny natenia odczuwanego stresu wykorzystano Skal Odczuwanego Stresu,
PSS- 10, Cohena, Kamarcka iMermelsteina wadaptacji
Juczyskiego iOgiskiej- Bulik. Skala ta skada si z10
pyta. Badaj one sytuacje retrospektywne dotyczce ostatniego miesica. Ankietowani podaj informacje dotyczce
czstoci sytuacji stresogennych isposobw radzenia sobie
znimi. Ankietowani okrelali czsto sytuacji stresowych
liczbowo (0-4). Zsumowanie wynikw skali daje wynik od
0 do 40. Wysoko wyniku jest wprost proporcjonalna do
poziomu odczuwanego stresu. Do interpretacji wynikw

Medycyna Metaboliczna, 2016, tom XX, nr 3

www.medycyna-metaboliczna.pl

37

Zaleno pomidzy poziomem odczuwanego stresu a emocjami dotyczcymi otyoci.

Ryc. 1. Zaleno pomidzy poziomem odczuwanego stresu a emocjami dotyczcymi otyoci.

uyto skali stenowej. Rozkady od 1 do 4 stena okrelaj

stopie niski, od 5 do 6 redni, od 7 do 10 wysoki.
Do analiz statystycznych uyto programu STATISTICA iMicrosoft Excel. Wanalizie cech niemierzalnych wykorzystano test dla cech jakociowych V-kwadrat. Jeeli
ten test wykaza istnienie zalenoci pomidzy badanymi
zmiennymi ich relacja zostaa oceniona za pomoc wspczynnika korelacji V-Cramera. Kady uczestnik badania
cotygodniowo by waony na wadze lekarskiej SECA 711,
odokadnoci 100g. Waga jest wyposaona w wzrostomierz SECA 220. Analiza skadu ciaa bya przeprowadzana metod bioimpedancji elektrycznej. (2).

WYNIKI
rednia masa ciaa wbadanej populacji przed rozpoczciem kuracji wynosia 94,4kg.
I. Po pierwsze - zbadano, jak wystpujca nadwaga lub
otyo oddziaywaa na funkcjonowanie psychiczne pacjenta iodczuwanie przez niego stresu. 64 % ankietowanych zaznaczyo, e opinie innych na temat ich sylwetki
s rdem stresu. 54% osb przyznao, e odczuwa niezadowolenie ze swojego wygldu, a 29 % osb zadeklarowao, e odczuwa niezadowolenie ze swojego wygldu,
ale stara si otym nie myle. 17 % osb deklaruje, e jest
zadowolona ze swojego wygldu zewntrznego. Prawie
poowa ankietowanych przyznaa, e istniejca nadwaga
lub otyo przyczynia si do problemw wkontaktach
midzyludzkich (23 %), nawizywanie nowych kontaktw
towarzyskich (13%) oraz wutrzymywaniu dobrych stosunkw wgronie najbliszej rodziny (11 %). Wystpujcy
upacjentw problem znadmiarem masy ciaa wwikszoci przypadkw nie przyczynia si do powstawania unich

38

strachu przed utrat pracy. 77 % osb nie obawiao si

utraty pracy, degradacji na swoim stanowisku ze wzgldu
na nadwag, ale 23 % osb obawiao si takich sytuacji.
Osoby ankietowane miay za zadanie take si zastanowi, jakie emocje wywouje wystpujca unich nadwaga
iotyo. 70 % osb zadeklarowao, e s to emocje zgrupy
negatywnych odczu takich jak zo, strach iwstyd. Okazao si, e istnieje zwizek pomidzy poziomem odczuwanego stresu, arodzajem emocji jakie wywouje wystpujcy
nadmiar masy ciaa (p< 0,05). Uosb odczuwajcych wysoki poziom stresu istotnie czciej pojawiay si negatywne
emocje zwizane zich nadmiern mas ciaa (ryc. 1).
92 % osb zgrupy wysokiego stresu zaznaczyo odczuwanie negatywnych emocji, awgrupie niskiego poziomu
tylko 46%. Wcelu okrelenia siy ikierunku tych zalenoci wykorzystano wspczynnik V-Cramera. Wynosi on
0,30 azatem korelacja jest wzgldnie niska.
II. Po drugie - ankietowani zostali take zapytani oto,
czy wzwizku ze swoj nadwag lub otyoci odczuwaj
presje spoeczne. 36 % ankietowanych zadeklarowao, e
odczuwa utrudnienia tego rodzaju, ale jest to pozytywne
odczucie. Motywuj one ich do redukcji masy ciaa, akult
szczupej sylwetki izdrowego stylu ycia, np. istniejcy
wmediach, uzmysawia ankietowanym, e naley dba
oprawidowe BMI. 15 % ankietowanych przedstawio inn
opini. Odczuwaj oni presje spoeczne dotyczce nadwagi
lub otyoci, ale wyzwalaj one unich niech do leczenia
idemotywacj do dziaania.
Wystpujca upacjentw nadwaga iotyo moe take
wpywa na ycie seksualne. 36% ankietowanych ma trudnoci wkontaktach seksualnych, ze wzgldu na zmniejszon
atrakcyjno seksualn, 8 % nie prowadzi aktywnoci seksualnej ze wzgldu na bardzo nisk wydolno fizyczn, 8

Medycyna Metaboliczna, 2016, tom XX, nr 3

www.medycyna-metaboliczna.pl

% wogle nie posiada partnera/ partnerki seksualnej, a5 %

Dua cz osb (26 %) nie przyznaje si wtrakcie spotka
stracio zainteresowanie kontaktami seksualnymi.
towarzyskich do stosowania diety odchudzajcej.
III. Po trzecie - podczas sytuacji stresujcych u paIV. Po czwarte - respondenci podczas stosowania kuracji
cjentw stosujcych diet mog zdarza si odstpstwa
odchudzajcej maj za zadanie spoy 5 posikw wcigu
od zaplanowanego planu ywieniowego tworzonego przez
dnia. Podczas sytuacji stresujcych wielu znich omija zadietetyka. Kuracja odchudzajca oceniana przez pacjentw
planowany iprzygotowany wczeniej posiek (37 %). Jedjako due obcienie psychologiczne, ktrego wczeniej nie
nak nie istnieje zaleno statystyczna pomidzy poziomem
byo. Badanie nie wykazao zwizku pomidzy poziomem
odczuwanego stresu, atendencj do pomijania posikw
odczuwanego stresu a poziomem BMI pacjentw przed
wmomencie pojawienia si sytuacji stresujcej (p>0,05).
kuracj odchudzajc (p<0,05). Zwizek pomidzy pozioKonieczno rezygnacji ze sodyczy isodkich przeksek
mem odczuwanego stresu apoziomem BMI pojawi si
podczas stosowanej diety upacjentw wywouje take negaprzede wszystkim wtrakcie stosowania diety redukujcej
tywne emocje, takie jak: smutek (24%), poczucie krzywdy
nadmiar masy ciaa (p<0,05). Wysoki poziom odczuwanego
iniesprawiedliwoci (13%) izoci (11 %). Istnieje zwizek
stresu istotnie czciej dotyczy osb zotyoci Istopnia
pomidzy poziomem odczuwanego stresu arodzajem emowtrakcie trwania kuracji. Wcelu okrelenia siy ikieruncji, jakie wywouje konieczno rezygnacji ze sodyczy (p<
ku tej zalenoci wykorzystano wspczynnik V-Cramera.
0,05). Uosb odczuwajcych wysoki poziom stresu istotnie
Wynosi on 0,29 co oznacza nisk korelacj. 52 %ankieczciej ni uinnych osb pojawia si zo zpowodu retowanych deklarowao, e podczas trudnoci wrelacjach
zygnacji ze sodyczy. Aby okreli si ikierunek niniejszej
interpersonalnych zdarzaj im si odstpstwa od zalecanej
zalenoci wykorzystano wspczynnik V-Cramera. Wynosi
diety. Podobne wyniki dotycz okresu wzmoonej pracy
on 0,31 azatem korelacja jest rednia.
iaktywnoci zawodowej, wtedy take spada organizacja
Wtrakcie stosowania diety ubogoenergetycznej nieprzygotowywania zaplanowanych posikw. Tak deklaruje
zbdne jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Pacjenci
58 % respondentw. Jak si okazao, take ycie towarzypowinni wypija minimum od 1,5 do 2 l wody mineralnej
skie pacjentw dziaa moe stresujco. 53 % respondentw
wcigu dnia, jednak podczas stresu czsto zdarzao si
zaznaczyo, e spotkania tego rodzaju utrudniaj utrzymanie
im zastpowa wod innymi napojami - najczciej kaw.
prawidowego jadospisu, a17 % osb unika takich spotka.
Zadeklarowao ten fakt 41% respondentw. Jednak nie
S one dla pacjentw rdem duego stresu. Pacjenci odma istotnie statystycznego zwizku pomidzy poziomem
c 2.
chudzajcy si spotykaj si wtedy zkomentarzami na temat
odczuwanego stresu arodzajem napojw po ktre sigaj
diety odchudzajcej
2).
badani wsytuacjach
stresowych (p> 0,05). Poziom stresu
akcja pacjentw
na namowy (ryc.
do spoycia
pokarmw i alkoholu podczas
spotka towarzyskich.
Nie
wszyscy
pacjenci
(45
%)
s
konsekwentni
wstosonie
mia
take
istotnie
statystycznego wpywu na rodzaj
Ryc 2.
waniu diety is wstanie odmwi szkodliwej degustacji.
wybieranych napojw.
Reakcja pacjentw na namowy do spoycia pokarmw i alkoholu podczas spotka towarzyskich.

Ryc. 2. Reakcja pacjentw na namowy do spoycia pokarmw i alkoholu podczas spotka towarzyskich.

6%

23%

6%

23%

45%

45%

26%

26%
Medycyna Metaboliczna, 2016, tom XX, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl

39

Ryc 3.
Zaleno pomidzy poziomem odczuwanego stresu a tendencj do zmiany motywacji do diety.

Ryc. 3. Zaleno pomidzy poziomem odczuwanego stresu a tendencj do zmiany motywacji do diety.

U58 % osb podczas trwania kuracji odchudzajcej

wczasie dugotrwaego oddziaywania stresu pojawiy si
zaburzenia woddawaniu stolca. U29 % osb zaobserwowano zaparcia iutakiej samej liczby pacjentw biegunki.
Okazao si, e istnieje zwizek pomidzy poziomem odczuwanego stresu atendencj do problemw zwyprnianiem wstresujcych momentach. Wcelu okrelenia siy
ikierunku tych zalenoci wykorzystano wspczynnik
V-Cramera. Wynosi on 0,32 azatem korelacja jest rednia.
V. Po pite - u44 % pacjentw motywacja do kontynuowania kuracji podczas sytuacji stresujcych spada. Istnieje
zwizek statystyczny pomidzy poziomem odczuwanego
stresu atendencj do zmiany motywacji do diety wchwili
pojawienia si stresujcej sytuacji (p< 0,05). Inaczej mwic, uosb odczuwajcych wysoki poziom stresu istotnie
czciej motywacja do przestrzegania diety spada (ryc. 3).
Wcelu okrelenia tej siy ikierunku zalenoci wykorzystano wspczynnik V-Cramera. Wynosi on 0,41 azatem korelacja jest rednia. 83 % osb, ktre deklaroway
wysoki poziom odczuwanego stresu motywacja do diety
spada. Tylko u4 % osb odczuwajcych wysoki poziom
deklarowanego stresu ronie motywacja do stosowania diety iodchudzania si.
Stosowanie si do szczegowych zalece inowych zasad
ywienia powoduje, e pacjenci stale myl ojedzeniu - 77
% ankietowanych. Wystpuje unich tak zwane zjawisko
fiksacji stosowanej diety. Wtedy pacjentw stresuje nawet
gotowanie iprzygotowywanie posikw - tak zadeklarowao
17% osb. Wiksza liczba osb (23 %) zadeklarowaa take,
e stresuje je cotygodniowe waenie. Pacjenci mog wtedy
odczuwa napicie nerwowe spowodowane pomiarem masy
ciaa ze wzgldu na oczekiwany ubytek masy ciaa.
Naley take zwrci uwag, e 10 % osb odczuwa
stres spowodowany rozmow zdietetykiem, a9 % osb

40

- cotygodniow kontrol. Jak poprzednie wyniki wykazay,

nie uwszystkich pacjentw cotygodniowe wizyty kontrolne
wywouj pozytywne emocje. Pomimo tego znaczna liczba
osb boi si momentu zakoczenia kuracji ibraku dalszego kontaktu zdietetykiem. 81 % ankietowanych obawia si
powrotu do dawnej masy ciaa; 75% pacjentw obawia si
samodzielnoci po zakoczeniu obecnej kuracji odchudzajcej. Respondenci zaznaczyli, e nawet take etap stabilizacji
mniejszej masy ciaa jest dla nich duym stresem (55 %).
Ponad poowa pacjentw chciaaby mie moliwo spotka
zinnymi pacjentami po kuracjach odchudzajcych, by si
nawzajem wspiera. Istnieje zwizek pomidzy poziomem
odczuwanego stresu aprzekonaniem okoniecznoci skonsultowania si zpsychologiem wtrakcie kuracji odchudzajcej (p< 0,05). Wcelu okrelenia siy ikierunku tej zalenoci
wykorzystano wspczynnik V-Cramera. Wynosi on 0,71
azatem korelacja jest bardzo mocna.

DYSKUSJA
Wprzedstawionych badaniach dokonano oceny, jak istniejca nadwaga iotyo przyczyniaj si do wzrostu poziomu odczuwanego stresu przez pacjentw. Wokresie zastosowania terapii redukujcej BMI okazao si, e ju wygld
ipostrzeganie sylwetki jako mao atrakcyjnej staje si dla
pacjentw rdem stresu. Nadmierne kilogramy nie tylko
obniaj samoocen pacjentw, ale take staj si rdem
problemw wkontaktach midzyludzkich iseksualnych.
Pacjenci znadwag iotyoci tumi wsobie wiele negatywnych emocji. Wnioski te s zgodne zwynikami bada
(11). Wpowyszej pracy obiektywnie okrelono jak otyo
wywiera wpyw na zmniejszenie poczucia wasnej wartoci, wasnej yciowej skutecznoci iwzrost poziomu stresu.
Osoby otye s te wraliwsze na stresory wporwnaniu

Medycyna Metaboliczna, 2016, tom XX, nr 3

www.medycyna-metaboliczna.pl

zosobami posiadajcymi prawidow mas ciaa. Rzadko

te stosuj strategie skupione na aktywnym rozwizywaniu
problemw. Okazuje si, e terapeutyczna redukcja BMI
te jest trudnym przedsiwziciem iprowadzi do napicia
stresorodnego. Ztego wzgldu wskazane jest stosowanie
stopniowej redukcji masy ciaa, edukacji prawidowych zachowa ywieniowych, nabywanie nowych umiejtnoci
kulinarnych. Takie dziaania motywuj pacjentw do stosowania zalece dietetycznych. Obecno tak wanej sfery,
jak jest psychika wprocesie redukcji masy ciaa, wymusza
stosowanie podstawowych zasad psychokorekcji wleczeniu
otyoci. Praca Gutowskiej- Wyki (12) podkrela tak istot
podejcia terapeutycznego wredukcji masy ciaa. Psychoterapia wedug tej autorki moe dotrze do rda problemu
powstawania otyoci. Wprzedstawianych badaniach wykorzystano take analiz skadu ciaa metod bioimpedancji
elektrycznej. Za pomoc analizatora ciaa Tanita wykonywano cotygodniowo pomiar skadu masy ciaa. Duy odsetek
pacjentw zadeklarowao, e ta kontrola jest dla nich take
momentem stresujcym. Wbadaniu Dygado iwsp. (13)
udowodniono jednak, e jest to poyteczna metoda, majca praktyczne zastosowanie wporadnictwie dietetycznym.
Usprawnia zarwno diagnoz jak iobserwacj wynikw
leczenia. Kuracja odchudzajca daje lepsze efekty, gdy buduje si upacjenta odpowiedni system motywacji (14). Leczenie zawsze jest dugotrwae iwymaga gruntownej zmiany nawykw ywieniowych. Wprzedstawionym badaniu
podkrelono, e sama kuracja odchudzajca, mimo tego, e
przebiega pod opiek dietetyka, jest duym obcieniem
psychicznym dla pacjentw irdem stresu. Uznawana jest
za chorob, wktrej patogenezie ileczeniu bierze udzia
wiele czynnikw psychospoecznych (15).

WNIOSKI
Nadwaga iotyo oraz ograniczenia fizyczne znich
wynikajce stanowi istotne rdo stresu dla pacjentw.
Wywouje to u pacjentw wiele negatywnych emocji
izachowa. Konieczna jest ich odpowiednia diagnostyka
ileczenie.
Proces redukcji masy ciaa, restrykcje dietetyczna,
zmiana stylu ycia inawykw ywieniowych s dodatkowym, ale istotnym, obcieniem psychicznym dla pacjentw, s specyficznym stresem, ktry przyczynia si do
odstpstw ywieniowych wstosowanej diecie.
Rola dietetyka podczas pracy zotyym pacjentem powinna mie podejcie kompleksowe, uwzgldniajce czynniki psychologiczne. Zwikszy si wtedy efektywno procesu redukcji masy ciaa.

PIMIENNICTWO:
1. Stawiarska-Pita B, Paszczela A, Szaflarska- Stojko
E. Patofizjologia otyoci - zaburzenia mechanizmw

regulacji aknienia w aspekcie otyoci. Ann. Acad.

Med. Siles. 2007.1 (1): 77-88.
2. Juru A, Wierusz-Wysocka B, Bogdaski P. Psychologiczne aspekty jedzenia i nadmiernej masy ciaa.
Farm. Wspcz. 2011; 4 (3): 119-126
3. Sieski M, Zajc A. Stres anawyki ywieniowe wpopulacji studentw. Pielg. Pol. 2011; 4: 246- 253.
4. Juru A, Bogdaski P. Otyo ico dalej? Opsychologicznych konsekwencjach nadmiernej masy ciaa.
Forum Zaburze Metabol. 2010; 1 (4): 210-219.
5. Gutowska-Wyka A, Kaflik- Pierg M. Psychologiczne wyznaczniki nadwagi u modziey. Szt. Leczenia
2007; 15: 73-84.
6. Brytek-Matera A. Konfrontacja ze stresem u kobiet
znieprawidowymi nawykami ywieniowymi. Endokrynol. Otyo 2009; 5 (4): 213-219.
7. Chodkiewicz J. Psychologia zdrowia. Wybrane zagadnienia. d: Wyd Wyszej Szkoy Humanistyczno-Ekonomicznej wodzi; 2005.
8. Biesialski H, Grimm P. Aspekty praktyczne: medycyna ywienia (W:) Gajewska D, red. ywienie atlas
ipodrcznik. Wrocaw: Elsevier; 2012: str. 288- 374.
9. Strelau J, Jaworowska A, Wrzeniewski K, Szczepaniak P. Kwestionariusz radzenia sobie w sytuacjach
stresowych. Podrcznik. Warszawa: Pracownia Testw Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; 2005.
10. Koszowska A, Dittfeld A, Zubelewicz-Szkodziska
B. Psychologiczny aspekt odywiania oraz wpyw
wybranych substancji na zachowania i procesy mylowe. Hyg. Pub. Health 2013; 48 (3): 279-284.
11. Ogiska-Bulik N, Chanduszko-Salska J. Psychologiczna charakterystyka kobiet znadwag iotyoci.
Folia Psychologica 2000; 4: 35-44.
12. Gutowska-Wyka A. Podejcia terapeutyczne do redukcji nadwagi udzieci imodziey. Endokrynol, Ped,
2008; 4 (25): 55-64.
13. Dygado B, epecka-Klusek C., Pilewski B. Wykorzystanie analizy impedancji bioelektrycznej wprofilaktyce ileczeniu nadwagi iotyoci. Probl. Hig. Epidemiol. 2012; 93 (2): 274-280.
14. Szuliska M, Bogdaski P, Bryl W. i wsp. Wpyw
rnych wzorcw zachowa na efekty terapii odchudzajcej uotyych pacjentw. Probl. Hig. Epidemiol.
2005;86 (2): 109-111.
15. Korek E. Problematyka otyoci w ujciu historycznym. Forum Zburze Metabol. 2014; 5 (4): 148-157.
Adres do korespondencji autora:
Centrum szkoleniowe Paleta diet
Ul. Sonimskiego 18
43-600 Jaworzno

Medycyna Metaboliczna, 2016, tom XX, nr 3

www.medycyna-metaboliczna.pl

41