Thematic Forest Dictionary

Elbieta Kloc
THEMATIC
FOREST
DICTIONARY
TEMATYCZNY
SOWNIK LENY
Wydano na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasw Pastwowych

Warszawa 2015
Centrum Informacyjne Lasw Pastwowych
ul. Grjecka 127
02-124 Warszawa
tel. 2218 55 353
e-mail: cilp@cilp.lasy.gov.pl
www.lasy.gov.pl
Elbieta Kloc
Konsultacja merytoryczna: dr in. Krzysztof Michalec
Konsultacja i wspautorstwo hase z zakresu hodowli lasu: dr in. Maciej Pach
Recenzja: dr Ewa Bandura
Ilustracje: Bartomiej Gaczorek
Zdjcia na okadce
Pawe Fabijaski
Korekta
Anna Wiko
ISBN 978-83-63895-48-8
Projek graficzny iprzygotowanie do druku

PLUPART
Druk ioprawa
Orodek Rozwojowo-Wdroeniowy Lasw Pastwowych wBedoniu
TABLE OF CONTENTS SPIS TRECI

ENGLISH-POLISH THEMATIC FOREST DICTIONARY
ANGIELSKO-POLSKI TEMATYCZNY SOWNIK LENY
OD AUTORKI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
WYKAZ OBJANIE I SKRTW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
PLANTS ROLINY. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Taxa jednostki taksonomiczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Plant classification klasyfikacja rolin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. List of forest plant species lista gatunkw rolin lenych. . . . . . . . . . . . . . .
4. List of tree and shrub species lista gatunkw drzew i krzeww. . . . . . . . . .
5. Plant morphology morfologia rolin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Plant cells, tissues and their compounds

komrki i tkanki rolinne oraz ich czci skadowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Plant habitat preferences preferencje rodowiskowe rolin. . . . . . . . . . . . .
8. Plant types typy rolin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Types of trees typy drzew. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. Plant propagation rozmnaanie rolin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13
14
14
17
19
22
FORESTS LASY. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Nursery szkka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Seed terminology terminologia dotyczca nasion. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Forest establishment powstawanie lasu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Forest stands drzewostany. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Forest types typy lasu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Stand tending pielgnowanie drzewostanu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Tree felling and harvesting cinka drzew i pozyskiwanie drewna. . . . . . . .
8. Forest products surowce lene. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Wood defects wady drewna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. Forest accessories, tools, equipment and clothing

akcesoria, narzdzia, sprzt leny i odzie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11. Forest measurements pomiary lene. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12. Ecology ekologia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
42
44
49
57
64
65
70
75
77
30
34
35
36
38
81
87
89
FOREST THREATS AND PROTECTION

ZAGROENIA I OCHRONA LASU. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
1. Tree damage: symptoms and damaging agents

uszkodzenia drzew: symptomy i czynniki je wywoujce. . . . . . . . . . . . . . . 98
2. Fungi grzyby. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
3. Insect pests szkodniki owadzie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

4. Forest fires poary lasw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
5. Forest protection ochrona lasu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
ANIMALS ZWIERZTA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Insect classification klasyfikacja owadw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Animal classification and types klasyfikacja zwierzt i ich rodzaje. . . . . . . .
3. List of animal species: annelids, flat worms, arachnids, reptiles

and amphibians lista gatunkw zwierzt: piercienice, robaki paskie,

pajczaki, gady i pazy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. List of bird species lista gatunkw ptakw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. List of mammal species lista gatunkw ssakw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Insect anatomy anatomia owadw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Animal anatomy anatomia zwierzt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8. Animal habitats and dwellings siedliska zwierzt i ich domy. . . . . . . . . . . .
9. Animal behaviour and communication

zachowanie i porozumiewanie si zwierzt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. Animal feeding behaviour sposoby odywiania zwierzt. . . . . . . . . . . . . . . .
11. Animal sexual behaviour, breeding habits and reproduction

zachowania seksualne zwierzt, zwyczaje godowe i rozmnaanie. . . . . . . .
12. Males, females, the young and their groups

samce, samice, mode i ich grupy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13. Hunting polowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PICTURES RYCINY
Picture 1. Mosses, clubmosses and liverworts mchy, widaki i wtrobowce. . .
Picture 2. Horsetails and ferns skrzypy i paprocie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 3. Plant body, tree parts budowa roliny, czci drzewa. . . . . . . . . . . .
Picture 4. Leaf external features, venation, phyllotaxy

budowa zewntrzna licia, uykowanie (nerwacja),

ulistnienie (filotaksja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 5. Leaf types, leaf bases typy lici, podstawy blaszki liciowej. . . . . . .
Picture 6. Leaf margins and shapes brzegi i ksztaty licia. . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 7. Flower morphology, inflorescence budowa kwiatu, kwiatostany. .
Picture 8. Leaf anatomy budowa licia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 9. Cross-section of a pine leaf, stoma, trunk cross-section
przekrj poprzeczny igy sosny, aparat szparkowy,

przekrj poprzeczny pnia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 10. Vascular tissues tkanki przewodzce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 11. Asexual reproduction rozmnaanie wegetatywne. . . . . . . . . . . . . .
Picture 12. Seed morphology budowa nasienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 13. Germination types typy kiekowania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
119
120
121
122
123
125
128
132
138
139
140
142
144
146
15
16
25
26
27
28
29
31
32
33
40
47
48
Picture 14. Forest stands. Part I drzewostany. Cz I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Picture 15. Forest stands. Part II drzewostany. Cz II. . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 16. Tree felling cinka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 17. Tree harvesting systems metody pozyskiwania drewna. . . . . . . . . .
Picture 18. Wood defects. Part I wady drewna. Cz I. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 19. Wood defects. Part II wady drewna. Cz II. . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 20. Small tools mae narzdzia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 21. Forest tools narzdzia lene. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 22. Forest and fire tools narzdzia lene i poarnicze. . . . . . . . . . . . . .
Picture 23. Measuring, sampling and marking tools and equipment

narzdzia i sprzt pomiarowy, do pobierania prbek

i znakowania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 24. Clothing and accessories ubrania i akcesoria. . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 25. Damaging factors: parasitic flowering plants, caterpillars, grubs

and other larvae czynniki sprawcze: kwitnce roliny

pasoytnicze, gsienice, pdraki i inne larwy. . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 26. Plant damage uszkodzenia rolin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 27. Insect pests. Part I szkodniki owadzie. Cz I. . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 28. Insect pests. Part II szkodniki owadzie. Cz II. . . . . . . . . . . . . . .
Picture 29. Insect pests. Part III szkodniki owadzie. Cz III. . . . . . . . . . . . .
Picture 30. Insect pests. Part IV szkodniki owadzie. Cz IV. . . . . . . . . . . . . .
Picture 31. Insect body parts budowa owada. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 32. Beetle and butterfly external anatomy

budowa zewntrzna chrzszcza i motyla. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 33. Snail and spider body parts czci ciaa limaka i pajka. . . . . . . .
Picture 34. Polish snakes we polskie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 35. Bird external features budowa zewntrzna ptaka. . . . . . . . . . . . . .
Picture 36. Ruminant anatomy anatomia przeuwacza. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Picture 37. Young animals mode zwierzta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
62
73
74
79
80
82
83
84
85
86
102
103
108
109
110
111
130
131
134
135
136
137
145
POLSKO-ANGIELSKI TEMATYCZNY SOWNIK LENY

POLISH-ENGLISH THEMATIC FOREST DICTIONARY
ROLINY PLANTS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Jednostki taksonomiczne taxa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Klasyfikacja rolin plant classification. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Lista gatunkw rolin lenych list of forest plant species. . . . . . . . . . . . . . .
4. Lista gatunkw drzew i krzeww list of tree and shrub species. . . . . . . . . .
5. Morfologia rolin plant morphology. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Komrki i tkanki rolinne oraz ich czci skadowe

plant cells, tissues and their compounds. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Preferencje rodowiskowe rolin plant habitat preferences. . . . . . . . . . . . .
8. Typy rolin plant types. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Typy drzew tree types. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. Rozmnaanie rolin plant propagation. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
151
152
152
152
156
158
LASY FORESTS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Szkka nursery. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Terminologia dotyczca nasion seed terminology. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Powstawanie lasu forest establishment. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Drzewostany forest stands. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Typy lasu forest types. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Pielgnowanie drzewostanu stand tending . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. cinka drzew i pozyskiwanie drewna tree felling and harvesting. . . . . . . . .
8. Surowce lene forest products. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Wady drewna wood defects. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. Akcesoria, narzdzia, sprzt leny i odzie

forest accessories, tools, equipment and clothing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11. Pomiary lene forest measurements. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12. Ekologia ecology. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
167
168
170
172
175
177
178
180
181
184
ZAGROENIA I OCHRONA LASU

FOREST THREATS AND PROTECTION. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Uszkodzenia drzew: symptomy i czynniki je wywoujce

tree damage: symptoms and damaging agents. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Grzyby fungi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Szkodniki owadzie insect pests. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Poary lasw forest fires. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Ochrona lasu forest protection. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
160
162
163
164
165
186
188
189
197
198
202
204
206
209
ZWIERZTA ANIMALS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Klasyfikacja owadw insect classification. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Klasyfikacja zwierzt i ich rodzaje animal classification and types. . . . . . . .
3. Lista gatunkw zwierzt: piercienice, robaki paskie, pajczaki,

gady i pazy list of animal species: annelids, flat worms, arachnids,

reptiles and amphibians. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Lista gatunkw ptakw list of bird species. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Lista gatunkw ssakw list of mammal species. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Anatomia owadw insect anatomy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Anatomia zwierzt animal anatomy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8. Siedliska zwierzt i ich domy animal habitats and dwellings. . . . . . . . . . . .
9. Zachowanie i porozumiewanie si zwierzt

animal behaviour and communication. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. Sposoby odywiania zwierzt animal feeding behaviour. . . . . . . . . . . . . . .
11. Zachowania seksualne zwierzt, zwyczaje godowe i rozmnaanie

animal sexual behaviour, breeding habits and reproduction. . . . . . . . . . . .
12. Samce, samice, mode i ich grupy males, females, the young

and their groups. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13. Polowanie hunting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
RYCINY PICTURES
Rysunek 1. Mchy, widaki i wtrobowce mosses, clubmosses and liverworts. .
Rysunek 2. Skrzypy i paprocie horsetails and ferns . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 3. Budowa roliny, czci drzewa plant body, tree parts. . . . . . . . . . .
Rysunek 4. Budowa zewntrzna licia, uykowanie (nerwacja),

ulistnienie (filotaksja) leaf external features, venation, phyllotaxy.
Rysunek 5. Typy lici, podstawy blaszki liciowej leaf types, leaf bases. . . . . . .
Rysunek 6. Brzegi i ksztaty licia leaf margins and shapes. . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 7. Budowa kwiatu, kwiatostany flower morphology, inflorescence. . .
Rysunek 8. Budowa licia leaf anatomy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 9. Przekrj poprzeczny igy sosny, aparat szparkowy, przekrj

poprzeczny pnia cross-section of a pine leaf, stoma,

trunk cross-section. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 10. Tkanki przewodzce vascular tissues. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 11. Rozmnaanie wegetatywne asexual reproduction . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 12. Budowa nasienia seed morphology. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 13. Typy kiekowania germination types. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 14. Drzewostany. Cz I forest stands. Part I. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 15. Drzewostany. Cz II forest stands. Part II. . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 16. cinka tree felling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 17. Metody pozyskiwania drewna tree harvesting systems. . . . . . . . . .
Rysunek 18. Wady drewna. Cz I wood defects. Part I. . . . . . . . . . . . . . . . . .
211
212
213
214
215
217
220
222
225
226
227
228
230
231
15
16
25
26
27
28
29
31
32
33
40
47
48
61
62
73
74
79
Rysunek 19. Wady drewna. Cz II wood defects. Part II. . . . . . . . . . . . . . . . .

Rysunek 20. Mae narzdzia small tools. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 21. Narzdzia lene forest tools. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 22. Narzdzia lene i poarnicze forest and fire tools. . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 23. Narzdzia i sprzt pomiarowy, do pobierania prbek

i znakowania measuring, sampling and marking tools

and equipment. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 24. Ubrania i akcesoria clothing and accessories. . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 25. Czynniki sprawcze: kwitnce roliny pasoytnicze, gsienice,

pdraki i inne larwy damaging factors: parasitic flowering plants,

caterpillars, grubs and other larvae. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 26. Uszkodzenia rolin plant damage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 27. Szkodniki owadzie. Cz I insect pests. Part I. . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 28. Szkodniki owadzie. Cz II insect pests. Part II. . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 29. Szkodniki owadzie. Cz III insect pests. Part III. . . . . . . . . . . . .
Rysunek 30. Szkodniki owadzie. Cz IV insect pests. Part IV. . . . . . . . . . . . .
Rysunek 31. Budowa owada insect body parts. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 32. Budowa zewntrzna chrzszcza i motyla

beetle and butterfly external anatomy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 33. Budowa ciaa limaka i pajka snail and spider body parts. . . . . . .
Rysunek 34. We polskie Polish snakes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 35. Budowa zewntrzna ptaka bird external features. . . . . . . . . . . . .
Rysunek 36. Anatomia przeuwacza ruminant anatomy. . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rysunek 37. Mode zwierzta young animals. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
80
82
83
84
85
86
102
103
108
109
110
111
130
131
134
135
136
137
145
INDEKS TERMINW POLSKO-ANGIELSKI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235

RDA SOURCES. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
OD AUTORKI
Thematic Forest Dictionary (Tematyczny sownik leny) jest ju trzeci publikacj przeznaczon dla lenikw i wszystkich pragncych pogbi swoj znajomo
angielskiego sownictwa specjalistycznego z zakresu lenictwa. Sownik stanowi uzupenienie i poszerzenie dwch podrcznikw: English in Forestry oraz Basic Forest
Vocabulary.
Ukad sownika jest tematyczny, co oznacza, e kada dziedzina lenictwa jest
opisana przez sownictwo specjalistyczne z ni zwizane. Podzia ten odzwierciedla
tematyk wspomnianych podrcznikw. Takie rozwizanie uatwia prac z English in
Forestry oraz Basic Forest Vocabulary i zachca do dalszego poszerzania terminologii
lenej.
Sownik skada si z dwch czci: sownika angielsko-polskiego i polsko-angielskiego. Na kocu ksiki znajduje si rwnie indeks alfabetyczny terminw polskich,
umoliwiajcy szybkie odnalezienie hasa. Wymow trudniejszych terminw mona
sprawdzi np. w internetowym sowniku Merriam-Webster.
Thematic Forest Dictionary nie mgby powsta bez pomocy wielu osb, ktre
popary pomys opracowania tej publikacji, wspieray mnie podczas pracy nad ni oraz
pomogy w jej wydaniu. W szczeglnoci dzikuj wydawcy ksiki Centrum Informacyjnemu Lasw Pastwowych oraz pracownikom Wydziau Lenego Uniwersytetu
Rolniczego w Krakowie, ktrzy dzielili si ze mn swoj wiedz fachow i udzielali
cennych wskazwek. Szczeglnie serdecznie dzikuj dr. in. Krzysztofowi Michalcowi za ogromn yczliwo i cierpliwo podczas mudnej pracy nad terminologi
len, a take dr. in. Maciejowi Pachowi za konsultacje z zakresu hodowli lasu oraz
wspautorstwo hase z tej dziedziny.
Elbieta Kloc
WYKAZ OBJANIE I SKRTW

ZASTOSOWANYCH W SOWNIKU
adj. (adjective) przymiotnik
AmE (American English) jzyk angielski amerykaski
BrE (British English) jzyk angielski brytyjski
compare porwnaj; odsyacz do innego hasa z danego bloku tematycznego
e.g. ac. exempli gratia, na przykad
noun rzeczownik
pl. (plural) liczba mnoga; podana w przypadku odmiany nieregularnej
see zobacz; odsyacz do synonimu, hasa o tym samym znaczeniu
verb czasownik
ENGLISH-POLISH
THEMATIC FOREST
DICTIONARY
ANGIELSKO-POLSKI
TEMATYCZNY SOWNIK LENY
PLANTS
ROLINY
PLANTS
TAXA
JEDNOSTKI TAKSONOMICZNE
class
klasa
division, phylum
typ
family
rodzina
genus pl. genera
rodzaj
kingdom
krlestwo
order
rzd
phylum pl. phyla see division

species pl. species
gatunek
taxon pl. taxa
jednostka taksonomiczna
taxonomy
taksonomia
PLANT CLASSIFICATION
(see pictures pp. 1516)
KLASYFIKACJA ROLIN
(zobacz ryciny str. 1516)
angiosperms
okrytonasienne
bryophytes
mszaki
clubmoss
widak
dicotyledons
dwulicienne
fern
papro
flowering plants, seed-bearing plants
roliny nasienne
gymnosperms
nagonasienne
hepatic see liverwort

horsetail
skrzyp
liverwort, hepatic
wtrobowiec
monocotyledons
jednolicienne
moss
mech
non seed-bearing plants

see non-flowering plants
non-flowering plants,
roliny zarodnikowe
pteridophyte
paprotnik
seed-bearing plants see flowering plants

thallophyte
plechowiec
vascular plants
roliny naczyniowe
14
PLANTS
Picture1. Mosses, clubmosses and liverworts
Rysunek 1. Mchy, widaki i wtrobowce
capsule
puszka (zarodnia)
seta (stalk)
seta
sporophyte
sporofit
rhizoid
chwytnik (ryzoid)
gametophyte
gametofit
moss
mech
liverwort
wtrobowiec
clubmoss
widak
15
PLANTS
Picture 2. Horsetails and ferns
Rysunek 2. Skrzypy i paprocie
young shoot
mody pd
strobilus
kos zarodniowy
non-photosynthetic
fertile stem
pd zarodnionony
rhizome
kcze
internode
midzywle
node
wze
horsetail
skrzyp
adventitious root
korze przybyszowy
frond
li paproci
pinna (leaflet)
listek
rhizome
kcze
rolled immature frond

mody li w formie pastorau
fern
papro
16
PLANTS
LIST OF FOREST PLANT SPECIES
LISTA GATUNKW ROLIN LENYCH
alpine coltsfoot, purple coltsfoot
podbiaek alpejski (Homogyne alpina)
alpine lady-fern
wietlica alpejska (Athyrium distentifolium)
angular Solomons seal
kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum)
asarabacca
kopytnik pospolity (Asarum europaeum)
bearberry
mcznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi)
bellflower
dzwonek (Campanula spp.)
belladonna, devils berries
pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna)
bilberry
borwka czarna (Vaccinium myrtillus)
blackberry
jeyna, ostryna
bog blueberry, bog bilberry
borwka bagienna, borwka botna,

ochynia, pijanica (Vaccinium uliginosum)
blunt-leaved bog moss
mech torfowiec, torfowiec botny

(Sphagnum palustre)
bracken
orlica pospolita (Pteridium aquilinum)
buckbean, bogbean
bobrek trjlistkowy (Menyanthes trifoliata)
burdock
opian wikszy (Arctium lappa)
celandine
glistnik jaskcze ziele (Chelidonium majus)
claspleaf twistedstalk,
clasping twistedstalk
liczydo grskie (Streptopus amplexifolius)
clubmoss
widak (Lycopodium spp.)
comfrey
ywokost (Symphytum officinale)
common bog-cotton,
common cotton grass
wenianka wskolistna
(Eriophorum angustifolium)
common chickweed
gwiazdnica pospolita (Stellaria media)
common foxglove
naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea)
common heather
wrzos zwyczajny (Calluna vulgaris)
common hepatica, liverleaf
przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis)
common horsetail
skrzyp polny (Equisetum arvense)
common polypody fern
paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare)
common speedwell
przetacznik leny (Veronica officinalis)
common violet
fioek wonny (Viola odorata)
cowberry, red whortleberry
borwka brusznica (Vaccinium vitis-idaea)
cranberry
urawina botna (Oxycoccus quadripetalus)
creeping bugleweed
dbrwka rozogowa (Ajuga reptans)
deer fern, hard fern
podrze ebrowiec (Blechnum spicant)
dewberry
jeyna popielica (Rubus caesius)
dogs mercury
szczyr trway (Mercurialis perennis)
dyers greenweed
janowiec barwierski (Genista tinctoria)
17
PLANTS
fern
papro
fireweed
wierzbwka kiprzyca
(Chamaenerion angustifolium)
garden angelica
arcydzigiel litwor (Archangelica officinalis)
garlic mustard
czosnaczek pospolity (Alliaria petiolata)
germander speedwell
przetacznik oankowy
(Veronica chamaedrys)
great Burnet
krwicig lekarski (Sanguisorba officinalis)
great plantain
babka zwyczajna (Plantago major)
ground elder, bishops weed
podagrycznik (Aegopodium podagraria)
hair moss
ponnik pospolity (Polytrichum commune)
hairy reed grass
trzcinnik owosiony (Calamagrostis villosa)
hedge woundwort
czyciec leny (Stachys sylvatica)
herb Robert
bodziszek cuchncy (Geranium robertianum)
hop
chmiel zwyczajny (Humulus lupulus)
ivy
bluszcz pospolity (Hedera helix)
lady fern, ladyfern,

common lady fern
wietlica samicza (Athyrium filix-femina)
ledum, Dutch myrtle
bagno zwyczajne (Ledum palustre)
lesser periwinkle
barwinek pospolity (Vinca minor)
lily of the valley
konwalia majowa (Convallaria majalis)
male fern
nerecznica samcza (Dryopteris filix-mas)
marsh fern
zachylnik botny (Thelypteris palustris)
marsh marigold
knie botna, kaczyniec, kaczeniec

(Caltha palustris)
mezereon
wawrzynek wilczeyko (Daphne mezereum)
mistletoe
jemioa pospolita (Viscum album)
monks rhubarb, alpine dock
szczaw alpejski (Rumex alpinus)
moss
mech
mountain arnica
arnika grska (Arnica montana)
mountain melick,
nodding melick
perwka zwisa (Melica nutans)
nettle
pokrzywa
nodding avens,
drooping avens, water avens
kuklik zwisy (Geum rivale)
oxlip
pierwiosnek wyniosy (Primula elatior)
pasque flower
sasanka (Pulsatilla vernalis)
peppermint
mita pieprzowa (Mentha piperata)
purple small-reed
trzcinnik lancetowaty
(Calamagrostis canescens)
18
PLANTS
ramsons,
broad-leaved garlic, bears garlic
czosnek niedwiedzi (Allium ursinum)
rough small-reed
trzcinnik leny (Calamagrostis arundinacea)
royal fern
dugosz krlewski (Osmunda regalis)
Scotch broom
arnowiec miotlasty (Sarothamnus scoparius)
snowdrop
nieyczka przebinieg (Galanthus nivalis)
snowdrop anemone
zawilec wielkokwiatowy (Anemone sylvestris)
spreading bellflower
dzwonek rozpierzchy (Campanula patula)
St Johns wort
dziurawiec zwyczajny
(Hypericum perforatum)
stags-horn clubmoss,
common clubmoss
widak godzisty (Lycopodium clavatum)
sticky willy
przytulia czepna (Galium aparine)
stinging nettle
pokrzywa pospolita (Urtica dioica)
sundew
rosiczka okrgolistna (Drosera rotundifolia)
sweet flag
tatarak zwyczajny (Acorus calamus)
sweet woodruff
marzanka wonna (Asperula odorata)
sylvan goatsbeard
parzydo lene (Aruncus sylvestris)
tormentil
piciornik leny (Potentilla sylvestris)
tussock cottongrass,
hares tail cottongrass
wenianka pochwowata
(Eriophorum vaginatum)
valerian
kozek lekarski (Valeriana officinalis)
white butterbur
lepinik biay (Petasites album)
white dead-nettle
jasnota biaa, gucha pokrzywa

(Lamium album)
wild chamomile, wild camomile BrE
rumianek pospolity (Matricaria chamomilla)
wild strawberry
poziomka pospolita (Fragaria vesca)
wild thyme
macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum)
willow gentian
goryczka trojeciowa (Gentiana asclepiadea)
wood anemone, wind flower
zawilec gajowy (Anemone nemorosa)
wood forget-me-not
niezapominajka lena (Myosotis sylvatica)
wood small-reed
trzcinnik piaskowy (Calamagrostis epigeios)
wood sorrel
szczawik zajczy (Oxalis acetosella)
LIST OF TREE
AND SHRUB SPECIES
LISTA GATUNKW DRZEW

I KRZEWW
alder
olsza
alder buckthorn
kruszyna pospolita (Frangula alnus)
19
PLANTS
ash
jesion
aspen
osika (Populus tremula)
barberry
berberys pospolity, berberys zwyczajny

(Berberis vulgaris)
basswood see lime see linden
lipa
beech
buk
birch
brzoza
bird cherry
czeremcha zwyczajna (Padus racemosa)
black alder
olsza czarna (Alnus glutinosa)
black elder, elder, common elder
bez czarny (Sambucus nigra)
black locust
robinia akacjowa, grochodrzew

(Robinia pseudoacacia)
black poplar
topola czarna (Populus nigra)
black cherry, rum cherry
czeremcha amerykaska (Padus serotina)
blackthorn
liwa tarnina (Prunus spinosa)
common birch
brzoza brodawkowata (Betula pendula)
common elm
wiz pospolity, polny (Ulmus campestris)
Cornelian cherry, dogwood
dere waciwy (Cornus mas)
crab apple
jabo dzika (Malus sylvestris)
dog rose
ra dzika, szypszyna (Rosa canina)
dogwood
dere
Douglas fir
jedlica, daglezja (Pseudotsuga menziesii)
elm
wiz
English hawthorn
gg dwuszyjkowy (Crataegus oxyacantha)
European ash
jesion wyniosy (Fraxinus excelsior)
European beech
buk zwyczajny (Fagus sylvatica)
European filbert, hazel
leszczyna pospolita (Corylus avellana)
European hornbeam
grab zwyczajny (Carpinus betulus)
European larch
modrzew europejski (Larix decidua)
European spindle tree
trzmielina pospolita (Euonymus europaeus)
fir
joda
ginkgo
miorzb dwuklapowy (Ginkgo biloba)
grey alder
olsza szara (Alnus incana)
guelder rose
kalina koralowa (Viburnum opulus)
hawthorn
gg
hazel
leszczyna
hedge maple, common maple
klon polny, paklon (Acer campestre)
hornbeam
grab
juniper
jaowiec pospolity (Juniperus communis)
20
PLANTS
larch
modrzew
lime
lipa
linden
lipa
maidenhair tree, ginkgo
maple
klon
mountain pine
kosodrzewina (Pinus mugo)
Norway maple
klon zwyczajny (Acer platanoides)
Norway spruce
wierk pospolity (Picea abies)
oak
db
pedunculate oak,
common oak
db szypukowy (Quercus robur)
pine
sosna
Polish larch
modrzew polski (Larix polonica)
poplar
topola
raspberry, red raspberry
malina waciwa (Rubus idaeus)
red elder
bez koralowy (Sambucus racemosa)
rowan
jarzbina pospolita (Sorbus aucuparia)
Scots pine, Scot pine
sosna pospolita (Pinus sylvestris)
sea buckthorn
rokitnik zwyczajny
(Hippopha rhamnoides)
sessile oak
db bezszypukowy (Quercus petraea)
silver fir
joda pospolita (Abies alba)
single-seeded hawthorn
gg jednoszyjkowy
(Crataegus monogyna)
small-leaved linden,
littleleaf linden
lipa drobnolistna (Tilia cordata)
spruce
wierk
Swiss pine, Arolla pine
limba (Pinus cembra)
sycamore maple, sycamore
klon jawor (Acer pseudoplatanus)
walnut
orzech woski (Juglans regia)
wayfaring tree
kalina hordowina (Viburnum lantana)
white beam
jarzb mczny (Sorbus aria)
white poplar
topola biaa
white willow
wierzba biaa (Salix alba)
wild cherry
czerenia ptasia, trzenia (Prunus avium)
willow
wierzba
wych elm, Scots elm
wiz grski, szorstki (Ulmus glabra)
yew
cis pospolity (Taxus baccata)
21
PLANTS
PLANT MORPHOLOGY
MORFOLOGIA ROLIN
anther
pylnik
apex
apical adj.
wierzchoek
apical bud
pczek wierzchokowy
axillary bud
pczek boczny
axis
gwny pd roliny, rwnie pie
blade
blaszka liciowa
bole
pie
bough
konar
branch
ga
bud
pk
bud scale
uska pka
calyx
kielich
capsule
organ mszakw wytwarzajcych zarodniki,

zarodnia
compound leaf
li zoony
cone
szyszka
coriaceous leaf
li skrzasty
corolla
korona
cotyledon, seed leaf
liscie
crown
korona drzewa
fibrous root system
system korzeniowy wizkowy
filament
nitka prcika
flower
kwiat
foliage
listowie
foot pl. feet
stopa, podstawa sporofitu mszaka

przytwierdzajca go do gametofitu
fruit
owoc
glabrous leaf
li gadki bez woskw
glaucous leaf
li pokryty woskiem
internode
midzywle
inflorescence
kwiatostan
lateral branch
ga boczna
lateral root
korze boczny
leaf
li
leaf margin
brzeg licia
leaf stalk
ogonek licia
22
PLANTS
leaflet
listek, cz licia zoonego
node
wze
ovary
zalnia
ovule
zalek
parallel venation
uykowanie rwnolege,
typowe dla jednoliciennych
perianth
okwiat
petal
patek
petiole
ogonek licia
phyllotaxy
ulistnienie, filotaksja
pistil
supek
pollen
pyek
pollen grain
ziarno pyku
primary root
korze gwny
reticulate venation
uykowanie siatkowe,
typowe dla dwuliciennych
rhizoid
korze mszaka, ryzoid
root
radical adj.
korze
root cap
czapeczka
root collar
szyjka korzeniowa
root hair
wonik
root system
system korzeniowy
sessile
bezogonkowy, bezszypukowy
seta pl. setae
trzonek sporofitu mszaka, seta
shoot
pd wraz z limi
simple leaf
li prosty
sporangium pl. sporangia
zarodnia, sporangium, struktura

produkujca zarodniki
spore
zarodnik
sporophyll
li zarodnionony
stamen
prcik
stem
odyga, pd
stigma
znami supka
style
szyjka supka
taproot
korze palowy
tendril
ws czepny
thallus pl. thalli
plecha
thorn
cier
23
PLANTS
trichome
wosek rolinny
trunk
pie
twig
gazka
vein
yka licia
venation
uykowanie licia, nerwacja
vestiture
pokrycie licia woskami
viscid leaf
li pokryty lepk wydzielin
whorl
okek
PLANTS
Picture 3. Plant body, tree parts
Rysunek 3. Budowa roliny, czci drzewa
axillary (lateral) bud
pk boczny
apex
wierzchoek
internode
midzywle
leaf
li
node
wze
shoot
pd
stem
odyga
secondary
root
korze boczny
root hairs
woniki
primary root
korze gwny
root cap
czapeczka
plant body
budowa roliny
leaf
li
crown
korona
branch
ga
bole (trunk)
pie
root system
system korzeniowy
twig
gazka
taproot
korze palowy
lateral root
korze boczny
tree parts
czci drzewa
25
PLANTS
Picture 4. Leaf external features, venation, phyllotaxy
Rysunek 4. Budowa zewntrzna licia, uykowanie (nerwacja),
ulistnienie (filotaksja)
apex
wierzchoek
margin
brzeg
lateral vein
nerw boczny
blade
blaszka
midrib
nerw gwny
petiole (leaf stalk)
ogonek
base
podstawa blaszki liciowej
leaf external features

budowa zewntrzna licia
parallel venation
uykowanie rwnolege
reticulate venation
uykowanie siatkowe
venation
uykowanie (nerwacja)
alternate
naprzemianlege
opposite
naprzeciwlege
phyllotaxy
ulistnienie (filotaksja)
26
whorled
okkowe
PLANTS
Picture 5. Leaf types, leaf bases
Rysunek 5. Typy lici, podstawy blaszki liciowej
simple
pojedynczy
petiolated (stalked)
z ogonkiem
compound
zoony
sessile (unstalked)
bezogonkowy
leaf types
typy lici
cordate
sercowate
truncate
kwadratowe
cuneate
klinowate
oblique
niesymetryczne
obtuse
zaokrglone
leaf bases
podstawy blaszki liciowej
27
PLANTS
Picture 6. Leaf margins and shapes
Rysunek 6. Brzegi i ksztaty licia
serrate
pikowany
dentate
zbkowany
doubly serrated
podwjnie pikowany
lobed
klapowany
crenate
karbowany
entire
caobrzegi
undulate
falisty
leaf margins
brzegi licia
oval
owalny
lanceolate
lancetowaty
elliptic
eliptyczny
orbicular (orbiculate)
okrgy
leaf shapes
ksztaty licia
28
reniform
nerkowaty
cordate
sercowaty
deltoid
trjktny
PLANTS
Picture 7. Flower morphology, inflorescence
Rysunek 7. Budowa kwiatu, kwiatostany
anther
pylnik
stamen
prcik
filament
nitka prcika
perianth
okwiat
stigma
znami
style
szyjka
petal
patek korony
sepal
dziaka kielicha
pistil
supek
ovary
zalnia
flower morphology
budowa kwiatu
compound umbel
baldach zoony
corymb
baldachogrono
umbel
baldach
raceme
grono
spike
kos
head
gwka
panicle
wiecha
cyme
wierzchotka
inflorescence
kwiatostany
29
PLANTS
PLANT CELLS, TISSUES AND THEIR
COMPOUNDS
KOMRKI I TKANKI ROLINNE

ORAZ ICH CZCI SKADOWE
apical meristem
merystem wierzchokowy
bark
kora
callus
kalus
cambium
kambium, miazga
cell
komrka
cell wall
ciana komrkowa
cellulose
celuloza (C6H10O5)n
collenchyma
zwarcica, kolenchyma
companion cell
komrka towarzyszca (przy rurce sitowej)
cork, phellem
korek
cork cambium
miazga korkotwrcza, fellogen
cortex pl. cortices

cortical adj.
kora pierwotna
cuticle
kutykula
cutin
kutyna
cytoplasm
cytoplazma
epidermis
skrka, epiderma
fibre
wkno
heartwood
twardziel
hemicellulose
hemiceluloza
inner bark
yko
lateral meristem
merystem boczny
lignin
lignify verb
lignina
meristem
merystem, tkanka twrcza
nucleus pl. nuclei
jdro
palisade mesophyll,
palisade parenchyma
mikisz palisadowy
parenchyma
parenchymal adj.
mikisz, parenchyma
periderm
korkowica, peryderma
phellem see cork

phelloderm
parenchyma korkowa, felloderma
phellogen
fellogen, miazga korkotwrcza
phloem
yko, floem
piliferous layer
warstwa komrek epidermy korzenia,

z ktrej wyrastaj woniki
30
PLANTS
protoplast
protoplast
sap
sok rolinny
sapwood
biel
sclereid
komrka kamienna, sklereid
sclerenchyma
twardzica, sklerenchyma
sieve-tube
rurka sitowa
spongy mesophyll
mikisz gbczasty
stoma pl. stomata
aparat szparkowy
suberin
suberyna
tissue
tkanka
tracheid
cewka
vascular bundle
wizka przewodzca
vascular cambium
miazga ykodrzewna, kambium waskularne
vascular tissue
tkanka przewodzca
vessel
naczynie
wax
wosk
wood
drewno
xylem
ksylem
Picture 8. Leaf anatomy

Rysunek 8. Budowa licia
cuticle
kutykula
upper epidermis
skrka grna
palisade mesophyll
(palisade parenchyma)
mikisz palisadowy
spongy mesophyll
(spongy mesophyll)
mikisz gbczasty
vascular bundle
wizka przewodzca
lower epidermis
skrka strony dolnej
intercellular space
komora powietrzna
stoma
aparat szparkowy
31
PLANTS
Picture 9. Cross-section of a pine leaf, stoma, trunk cross-section
Rysunek 9. Przekrj poprzeczny igy sosny, aparat szparkowy,
przekrj poprzeczny pnia
epidermis
skrka
stoma
aparat szparkowy
hypodermis
hipoderma
endodermis
endoderma
transfusion tissue
tkanka transfuzyjna
vascular bundle
wizka przewodzca
cuticle
kutykula
mesophyll
(parenchyma)
mikisz
cross-section of a pine leaf

przekrj poprzeczny igy sosny
resin canal (duct)

przewd ywiczny
guard cell
komrka szparkowa
stomatal opening
szparka
stoma
aparat szparkowy
cambium
kambium
inner bark (phloem)
yko (floem)
outer bark
kora zewntrzna
pith
rdze
sapwood
biel
heartwood
twardziel
trunk cross-section
przekrj poprzeczny pnia
32
PLANTS
Picture 10. Vascular tissues
Rysunek 10. Tkanki przewodzce
companion cell
komrka
towarzyszca
cell wall
ciana
komrkowa
spiral lignin
spiralna
lignina
sieve plate
sito
sieve tube
rurka sitowa
tracheid
cewka
vessel
naczynie
xylem
ksylem
phloem
floem (yko)
lateral root
korze boczny
zone of differentiation
strefa rnicowania
root hair
wonik
zone of maturation
strefa dojrzewania
zone of elongation
(elongation region)
strefa elongacyjna,
strefa wzrostu na dugo
zone of cell division
strefa podziaowa
root cap
czapeczka
root morphology
budowa korzenia
33
PLANTS
PLANT HABITAT
PREFERENCES
PREFERENCJE RODOWISKOWE
ROLIN
acidophile
rolina kwanolubna, acydofil
acidophilic
kwanolubna
alkalinophile
rolina preferujca zasadowe podoe,

kalcyfit, acydofob
alpine
wysokogrska
bog plant, marsh plant
rolina bagienna
calcicole, calciphile
rolina wapniolubna, kalcyfit
calciphilous
wapniolubna
calciphobous
nieznoszca wapnia w podou
corticolous
rosnca na korze
drought-tolerant
znoszca susz
halophile
rolina sonolubna, halofit
halophilous
sonolubna
heliophilous, heliophilic
wiatolubna, wiatodna
heliophyte
rolina wiatolubna, wiatodna,

heliofit
helophyte
rolina bagienna, helofit
hydrophyte
rolina wodna, hygrofit
hygrophilous
rosnca w wilgotnych miejscach
litophyte, saxicole
rolina naskalna, litofit
mesophilous
rosnca najlepiej w temperaturach

umiarkowanych (2540C)
i o umiarkowanej wilgotnoci
mesophyte
rolina preferujca rodowisko

o redniej wilgotnoci i temperaturze,
mezofit
palustrine plant
psammophyte
rolina rosnca na piaskach, psammofit
saxicole
saxicolous
naskalna
sciophile
rolina cieniolubna, skiofit
sciophilous
cieniolubna
sciophily
cieniolubno
shade intolerant
nieznoszca cienia
shade tolerant
znoszca cie, cienioznona
shade-tolerance
cienioznono
sun-demanding
wiatodna
thermophilous
ciepolubna, termofilna
34
PLANTS
tropophilous
przystosowana do cyklicznych zmian

rodowiska dotyczcych wilgotnoci
gleby, temperatury i dostpnoci wiata,
tropofityczna
xerophile
rolina sucholubna, kserofit
xerophilic
sucholubna
xerophyte
suchorost, kserofit
PLANT TYPES
TYPY ROLIN
actinorhizal plant
rolina yjca w symbiozie z bakteriami wicymi azot z powietrza, takimi jak Frankia
angiospermous
okrytozalkowa
annual
jednoroczna
autotrophic
samoywna
biennial
dwuletnia
climber
pncze
dicotyledonous
dwulicienna
dormant
w stanie spoczynku
dwarf
karowata
early-blooming
wczenie kwitnca
edible
jadalna
endemic
endemiczna
evergreen
wiecznie zielona
fragrant
pachnca
gymnospermous
nagozalkowa
herbaceous
zielna
indicator plant
rolina wskanikowa
indigenous
miejscowa, krajowa
inedible
niejadalna
insectivorous
owadoerna
late-blooming
pno kwitnca
long-day plant
rolina dnia dugiego
medicinal
lecznicza
melliferous
miododajna
monocotyledonous
jednolicienna
native
krajowa, rodzima
noxious plant
rolina kopotliwa i trudna do kontroli,

najczciej chwast
35
PLANTS
parasitic
pasoytnicza
perennial
wieloletnia
pioneer plant
rolina pionierska
poisonous
trujca
short-day plant
rolina dnia krtkiego
trailer, trailing plant
rolina poca
vascular
naczyniowa
wild
dzika
TYPES OF TREES
TYPY DRZEW
bent tree
drzewo pochylone
blowdown
wiatrowa
broadleaf tree
drzewo liciaste
broadleaved
liciaste
codominant tree
drzewo panujce (wg klasyfikacji Krafta)
conifer
drzewo iglaste
coniferous
szpilkowy, iglasty
crop tree
drzewo przyszociowe, dorodne, ktre

pozostaje w drzewostanie do wieku
rbnoci
cull tree
drzewo o kiepskiej jakoci, z licznymi

wadami, nie posiadajce wartoci
handlowej
deciduous
liciasty
deep-rooting
gboko si korzenice
den tree
drzewo z dziuplami, norami lub szczelinami,

w ktrych yj zwierzta, drzewo
dziuplaste
dominant tree
drzewo grujce (wg klasyfikacji Krafta)
down tree, down timber
drzewo lece na skutek cicia, wyrwania

z korzeniami lub zamania
emergent, overtopping tree
drzewo zdecydowanie wyrastajce ponad

okap drzewostanu
fast-growing
szybko rosnce
felled tree
drzewo cite
gnarled
powykrcane, skate
hardwoods
drzewa liciaste
high-grade tree
drzewo majce najwiksz warto

handlow
36
PLANTS
hung up tree
drzewo zawieszone, czyli takie, ktre

zawiesio si na innym drzewie w trakcie
cinania
infested tree
drzewo zaatakowane przez szkodniki
intermediate tree
drzewo opanowane
leafless
bezlistne
long-living
dugowieczne
mature tree
drzewo dojrzae
nurse tree, trainer
drzewo penice rol pielgnacyjn

w stosunku do drzewa dorodnego,
przyszociowego
overtopping tree see emergent tree

plus tree
drzewo doborowe, wyselekcjonowane

na podstawie wybitnego fenotypu
i przeznaczone do zbioru nasion
pole
tyczkowina i drgowina (jako jedna klasa)
residual tree
przestj, drzewo pozostawione

w drzewostanie po ciciach gwnych
sapling
mode drzewko (modsze ni tyczkowina)
schoolmarm
dwjka, drzewo o pierwotnie jednym pniu,

ktry pniej rozdzieli si na dwa
oddzielne
seed tree
drzewo nasienne, nasiennik
seedling
siewka
shadebearing
cienioznony
shallow-rooting
pytko korzenicy
short-living
krtkowieczny
slow-growing
wolno rosncy
snag
stojce martwe drzewo, posusz stojcy
softwoods
drzewa iglaste
stunted tree
drzewo skarowaciae, opnione

w rozwoju
suppressed tree, overtopped tree
drzewo przyguszone
trainer see nurse tree

trap tree
drzewo puapkowe
uprooted
wyrwane z korzeniami
weakened
osabione
weed tree
drzewo szkodliwe, ktre naley usun,

gdy nie posiada wartoci rynkowej
i wspzawodniczy z wartociowymi
gatunkami, tzw. drzewo-chwast
37
PLANTS
whip tree
drzewo biczujce, smuke, podczas wiatru

ranice i niszczce ssiednie drzewa
wildlife tree
ywe lub martwe drzewo, suce jako

siedlisko zwierzt
windbreak trees
drzewa sadzone w rzdach, w celu

zmniejszenia siy wiatru
wind-broken tree
wiatroom
windfall, blowdown
wiatrowa
windthrow
wiatrowa; rwnie drzewo zamane przez

wiatr, czyli wiatrowa i wiatroom jako
jeden termin
wolf tree
rozpieracz
PLANT PROPAGATION
ROZMNAANIE ROLIN
anemophilous
wiatropylna
anemophily
wiatropylno
asexual propagation,
vegetative propagation
rozmnaanie wegetatywne
bloom
kwitn
budding
okulizacja
clone
klon, klony; klonowa
cross-pollinated
obcopylna
dioecious
dwupienna
dioecy
dwupienno
entomophilous
owadopylna
entomophily
owadopylno
fertilisation
zapodnienie
gamete
gameta
grafting
szczepienie
insect pollination
owadopylno
insect-pollinated
owadopylna
layering
rozmnaanie wegetatywne przez odkady
micropropagation, tissue culture
kultury tkankowe, in vitro
monoecious
jednopienna
monoecy
jednopienno
offspring pl. offspring, offsprings
potomek, rolina potomna
plantlet
rolina wyprodukowana in vitro
(see pictures p. 40)
38
PLANTS
pollen
pyek
pollen grain
ziarnko pyku
pollination
zapylenie
pollinator
owad zapylajcy
propagation, reproduction
rozmnaanie
propagule
1. rolina powstaa w wyniku rozmnaania

wegetatywnego
2. cz roliny uywana w rozmnaaniu
wegetatywnym np. zrzez, zraz
ramet
pojedynczy klon
reproduction see propagation

root sucker
odrol korzeniowa
rootstock, stock
podkadka
scion
zraz
self-pollinated
samopylna
sexual propagation
rozmnaanie generatywne
shoot cutting see stem cutting
zrzez
stem cutting, shoot cutting
zrzez
stock
podkadka
stump sprout
odrol pniakowa
tissue culture see micropropagation

wind pollination
wiatropylno
wind-pollinated
wiatropylna
PLANTS
Picture 11. Asexual reproduction
Rysunek 11. Rozmnaanie wegetatywne
stump sprout
odrol pniakowa
scion
zraz
root sucker
odrol korzeniowa
shoot cutting (stem cutting)

zrzez
scion
zraz
rootstock (stock)
podkadka
rootstock (stock)
podkadka
splice grafting
stosowanie
bark grafting
kouchowanie
scion
zraz
rootstock (stock)
podkadka
rootstock (stock)
podkadka
wedge grafting
szczepienie w klin
40
bud
pk (oczko)
T-budding
okulizacja
(metoda w liter T, oczkowanie)
FORESTS
LASY
FORESTS
NURSERY
SZKKA
bare-root seedling
sadzonka z odkrytym systemem korzeniowym
bed
grzdka
broadcast sowing
siew rzutowy
compact root system
zwarty system korzeniowy
compost
kompost
container seedling,
containerised seedling,
container-grown seedling
sadzonka z zakrytym systemem

korzeniowym np. w pojemniku,
doniczce
crop rotation
zmianowanie, podozmian
cutting
cz roliny macierzystej uyta

w rozmnaaniu wegetatywnym
damping-off
zgorzel siewek, choroba powodujca ich

gnicie zaraz po wschodach, wywoywana
przez grzyby z rodzaju Fusarium,
Phytophthora
drilling
siew rzdowy
fence
ogrodzenie
fertilisation
nawoenie
fertiliser application
nawoenie, zastosowanie nawozu
foliar fertiliser application
nawoenie dolistne
frost heaving
goomrz
green manure
nawz zielony
greenhouse
szklarnia
growing season
okres wegetacyjny
hand planting
sadzenie rczne
hardening off
hartowanie
harrow
brona; bronowa
heeling-in
doowanie
inoculation with mycorrhizal fungi
mikoryzowanie
irrigation
nawadnianie
lift
wyjmowa sadzonki ze szkki
line-out
szkkowa, przesadza siewki lub

ukorzenione sadzonki w rzdy
na grzdkach w szkce
machine planting
sadzenie maszynowe
manure
obornik
medium
podoe
mulch
cika w znaczeniu ogrodniczym:

folia, kora lub inny materia nanoszony
na powierzchni gleby; cikowa
42
FORESTS
mycorrhizal fungi
grzyby mikoryzowe
nitrogen
azot
nursery
szkka
nursery stock, planting stock
materia szkkarski, sadzeniowy
nutrient
skadnik odywczy
organic fertiliser
nawz organiczny
outplant
wysadza na miejsce docelowe
peat
torf
phosphorus
fosfor
plant
sadzi
planting stock grading
sortowanie materiau sadzeniowego
planting stock see nursery stock

plough, plow AmE
pug; ora
plug
sadzonka z bryk
potassium
potas
precision drilling
siew precyzyjny
prick out
pikowa
proper shoot-root ratio
odpowiedni stosunek czci nadziemnej

(pdu) do podziemnej (korzenia);
termin odnosi si do sadzonek
root pruning, undercutting
podcinanie korzeni sadzonek, siewek
root wrenching
podcinanie korzeni w sposb bardziej

radykalny ni root pruning, undercutting
rooted cutting
ukorzeniona sadzonka zobacz cutting
seedling lifting
wyjmowanie sadzonek
seedling survival rate
przeywalno sadzonek wyraana

zazwyczaj procentowo
site preparation
przygotowanie terenu pod szkk, sadzenie

lub siew
soil amendments
materiay dodawane do gleby w celu

poprawienia jej wasnoci fizycznych
i struktury (np. torf, kompost, trociny)
sowing time
termin siewu (np. wiosenny, jesienny)
spray
opryskiwa
sprinkle
spryskiwa
stockplant
rolina mateczna, z ktrej pobiera si sadzonki
stump extraction
karczowanie
target seedling
sadzonka docelowa, idealna, o wysokiej

ywotnoci, zapewniajca odpowiedni
rozwj po wysadzeniu
43
FORESTS
thinning
przerywanie, przerzedzanie siewek na

rnym etapie rozwoju
tillage
uprawa gleby
top dressing
nawoenie pogwne
transplant
sadzonka szkkowana
transplant shock
szok przesadzeniowy, czyli negatywne

skutki odczuwane podczas przesadzania,
dotykajce gwnie sadzonki z odkrytym
systemem korzeniowym
trickle irrigation
nawadnianie kropelkowe
undercut roots
podcina korzenie siewek
weed
chwast; odchwaszcza
SEED TERMINOLOGY
TERMINOLOGIA DOTYCZCA NASION

break dormancy
przerwa spoczynek
licie
cryopreservation
przechowywanie w ciekym azocie
depulp
usuwa misist cz owocu
desiccation, drying
suszenie, wysychanie
dewing
odskrzydla, pozbawia nasiona skrzydeek
dormancy, hypobiosis
dormant adj.
stan spoczynku
drying kiln
urzdzenie do suszenia
(np. taca, suszarnia bbnowa)
drying see desiccation

embryo
zarodek
embryo maturity
dojrzao zarodka
endosperm
bielmo, endosperma
epigeal germination
kiekowanie nadziemne
fleshy fruit
owoc misisty
gene bank
bank genw
germinant
kiekujce nasiono
germination
germinate verb
kiekowanie
germinative capacity
zdolno kiekowania, procent

skiekowanych nasion w prbce
germinative energy
energia kiekowania, procent nasion

w prbce, ktre skiekoway w okrelonym
czasie
44
FORESTS
growth inhibitors
inhibitory wzrostu
harvest maturity
dojrzao do zbioru
hypobiosis see dormancy

hypogeal germination
kiekowanie podziemne
imbibition
pcznienie
impurity
zanieczyszczenie nasion
indigenous trees
drzewo rosnce lokalnie, rodzime
large-seeded species
gatunki cikonasienne
legume
strk
long-term seed storage
dugoterminowe przechowywanie nasion
moisture content
zawarto wilgoci
orthodox seed
nasiono typu orthodox, znoszce suszenie

bez utraty ywotnoci
physiological maturity
dojrzao fizjologiczna
purity
czysto nasion
radicle
korzonek
recalcitrant seed, unorthodox seed
nasiono typu recalcitrant, u ktrego

suszenie powoduje utrat ywotnoci,
dlatego po dojrzeniu natychmiast
kiekuje (np. od)
rotary drying kiln
suszarnia bbnowa
scarification
skaryfikacja
seed
nasiono
seed bank
bank nasion
seed coat see testa

seed collection see seed harvesting
seed count
ilo nasion w funcie, jednostka wagi

stosowana w krajach anglosaskich
zamiast ciaru 1000 nasion
seed crop forecasting
przewidywanie plonu nasion
seed dispersal
rozsiewanie nasion
seed extraction
wydobywanie nasion (np. z szyszek,

mikkich czci owocw, strkw)
seed harvesting, seed collection
zbir nasion
seed leaf see cotyledon

seed lot
partia nasion o znanym pochodzeniu
seed maturation noun
dojrzewanie nasion
seed maturity noun
dojrzao nasion
seed orchard
plantacja nasienna
seed pest
szkodnik nasion
45
FORESTS
seed processing
obrbka nasion (np. wyuszczanie,

odskrzydlanie, suszenie)
seed production
produkcja nasion
seed provenance
pochodzenie nasion
seed quality
jako nasion
seed setting
zawizywanie nasion
seed stand
drzewostan nasienny
seed storage
przechowywanie nasion
seed tree
seed year
rok urodzaju nasion
seed yield
plon nasion
short-term seed storage
krtkoterminowe przechowywanie nasion
small-seeded species
gatunki lekkonasienne
sow seeds
sia nasiona
stratification
stratyfikacja
sun drying
suszenie na socu
testa pl. testae, seed coat
upina nasienna
thresh
mci
tray kiln
taca, tu: urzdzenie do suszenia
tumble
uszczy nasiona
unorthodox seed see recalcitrant seed

viability
viable adj.
ywotno
weight of 1000 seeds compare seed count
ciar 1000 nasion
winnow
czyci za pomoc wialni
vernalisation
jarowizacja nasion
FORESTS
Picture 12. Seed morphology
Rysunek 12. Budowa nasienia
plumule
zawizek pdu
radicle
zawizek korzenia
embryo
zarodek
endosperm
bielmo (endosperma)
testa (seed coat)

upina nasienna
cotyledons
licienie
dicotyledon seed
nasiono roliny dwuliciennej
hazelnut
orzech leszczyny
nutlet
orzeszek
pod (legume)
strk
beechnut (beechmast)
bukiew
samara
skrzydlak
agregate fruit
owoc zoony
acorn
od
fruit
owoce
47
FORESTS
Picture 13. Germination types
Rysunek 13. Typy kiekowania
epicotyl
epikotyl
cotyledon
licie
testa
upina
nasienna
cotyledon
licie
hypocotyl
hipokotyl
cotyledon
licie
epigeal germination
48
FORESTS
FOREST ESTABLISHMENT
POWSTAWANIE LASU
active site preparation
aktywne przygotowanie powierzchni

do odnowienia, zawierajce metody
mechaniczne, chemiczne
i kontrolowane stosowanie ognia
advance reproduction,
advance growth
odnowienie w fazie podrostu lub

erdziowiny wzrastajce pod okapem
drzewostanu, powstae przed
waciwymi ciciami odnowieniowymi
afforestation
zalesianie terenw, ktre dotd byy

uytkowane w inny sposb
aggregated retention
retention system, w ktrym pozostawia si

drzewa w grupach
allogenic succession
sukcesja spowodowana przez czynnik

zewntrzny np. poar, osuwisko
alternate-patch clear-cutting method
cicia zupene wykonane w dwch

nawrotach na gniazdach, usuwajce
za kadym razem po 50% miszoci
z powierzchni zrbowej
alternate-strip clear-cutting method
cicia zupene wykonane w dwch

nawrotach na pasach, usuwajce
za kadym razem po 50% miszoci
z powierzchni zrbowej
anemochory
anemochoria, rozsiewanie nasion przez wiatr
artificial regeneration
odnowienie sztuczne
autogenic succession
sukcesja spowodowana przez zbiorowisko

rolinne
bare-root seedling
sadzonka z odkrytym systemem

korzeniowym
bar-slit method
metoda sadzenia sadzonek pod kostur
blading
usuwanie stojcych drzew i krzeww

(bez wartoci handlowej) pozostaych
po ciciach zupenych, za pomoc
specjalnych tarcz montowanych na
cikim sprzcie jezdnym
broadcast seeding
rwnomierny siew nasion na caej

powierzchni
center-hole method
metoda sadzenia polegajca na

umieszczeniu sadzonki w rodku doka
chaining
przygotowania do odnowienia powierzchni

poronitej niskimi krzewami, za pomoc
cikiego acucha cignitego po ziemi
i zaczepionego pomidzy dwoma
jadcymi rwnolegle traktorami
check method
metoda kontroli zapasu w rbni przerbowej
49
FORESTS
chemical site preparation
chemiczne przygotowanie powierzchni

do odnowienia
clear-cutting method
rbnia zupena, cakowita
commercial clear-cutting
usunicie najlepszych i najwartociowszych

drzew w ramach ci zupenych,
z pozostawieniem na pniu drzew
o niskiej wartoci handlowej
compound coppice method
powstawanie drzewostanu wegetatywnego

w celach innych ni odnowienie,
z pozostawieniem starszych i wyszych
drzew bdcych w rnym wieku
(czsto pochodzenia generatywnego);
drzewostan powstay w ten sposb
to las poczony
compression methods
metody sadzenia sadzonek polegajce

na ciniciu (kompresji) gleby
np. za pomoc kostura
containerised seedling, container seedling

korzeniowym (np. w doniczce)
coppice (method)
wegetatywne powstawanie lasu, gwnie

za pomoc odroli pniakowych lub
korzeniowych
coppice forest
las odrolowy
coppice selection method
wegetatywne odnawianie lasu drog odroli

pniakowych lub korzeniowych cinanych
w rnym czasie, dziki czemu powstaje
zrnicowany wiekowo drzewostan
odrolowy
coppice with reserves
wegetatywnie powstay drzewostan

w celach innych ni odnowienie,
z pozostawionymi starszymi
i wyszymi drzewami (czsto
pochodzenia generatywnego);
drzewostan powstay w ten sposb
to las poczony
coppice with standards

see coppice with reserves
cutting cycle
obieg ci w rbni przerbowej
cutting interval (period)
nawrt ci
diameter-limit harvesting (cutting)
cicia gwne, w ramach ktrych usuwa

si drzewa o piernicy przekraczajcej
zaoon warto
direct seeding
siew bezporedni (przez czowieka)
disc trenching
przygotowanie gleby tarczowym pugiem

aktywnym
discing, disking AmE
bronowanie bron talerzow
50
FORESTS
dispersed retention
retention system, w ktrym drzewa

na danej powierzchni pozostawia si
rwnomiernie rozmieszczone
dug-hole methods
metody sadzenia w doek
economic clear-cutting
see commercial clear-cutting
edge system
rbnia smugowa
endozoochory
endozoochoria, przenoszenie nasion

wewntrz organizmu zwierzt
epizoochory
epizoochoria, rozsiewanie nasion poprzez

ich transport na sierci lub pirach
zwierzcia
establishment cutting, seeding cutting
cicie obsiewne
fill-in planting, refilling
uzupenienia i/lub poprawki, dosadzanie

sadzonek lub dosiewanie nasion tam,
gdzie mode drzewka wypady lub
nasiona nie skiekoway
forestation
sztuczne lub naturalne powstawanie

lasu, zwykle na duych obszarach
(bez zrnicowania czy na byych
terenach lenych, czy porolnych)
forest renewal
naturalne lub sztuczne odnowienie lasu
free-to-grow, free-growing
mode drzewko majce korzystne warunki

wzrostu z powodu braku konkurencji
ze strony innych rolin
green tree retention, reserve trees,

standards
drzewa pozostajce po ciciach gwnych

w celach innych ni odnowienie
group retention method
metoda odnowienia drzewostanu

polegajca na pozostawianiu drzew
(przestojw) na zrbie w formie
grup o powierzchni co najmniej
25 arw i odlegych od siebie
nie wicej ni cztery rednie wysokoci
drzew
group seed tree method
metoda odnowienia polegajca na

pozostawieniu nasiennikw
w grupach na powierzchni do
odnowienia
group selection method
rbnia przerbowa, w ktrej wycinane s

drzewa w grupach o rednicy
maksymalnie dwch rednich wysokoci
drzewostanu
group selection method with reserves
rbnia przerbowa, w ktrej wycinane s

drzewa w grupach o rednicy
maksymalnie dwch rednich wysokoci
drzewostanu, z pozostawieniem
przestojw
51
FORESTS
group shelterwood method
postpowanie zblione do rbni stopniowej

gniazdowej, ale w krtszym okresie
odnowienia (do 25 lat)
grub-hoe-slit method
metoda sadzenia sadzonek pod motyk
hand planting
sadzenie rczne
hard mast
owoce typu od lub bukiew, suce jako

pokarm dla zwierzt
harvesting pattern
przestrzenne uoenie zrbw
heeling-in
doowanie sadzonek
hexagonal spacing
wiba szecioktna
high forest systems
powstawanie lasu z nasion, siewek lub

sadzonek; drzewostan powstay
w ten sposb to las generatywny lub
wysokopienny
hydrochory
hydrochoria, rozprzestrzenianie si nasion

za pomoc wody
indigenous species
gatunki rodzime
irregular group shelterwood method

gniazdowej, udoskonalonej
irregular shelterwood methods
grupa metod odnowienia, ktrych

postpowanie zblione jest do rbni
stopniowych
irregular strip and group shelterwood

method

gniazdowo-pasowej lub gniazdowo-smugowej
irregular strip shelterwood method

brzegowo-smugowej
low forest see coppice forest

machine planting
sadzenie maszynowe/mechaniczne
mast
owoce, ktre mog suy jako pokarm

dla zwierzt zobacz hard mast,
zobacz soft mast
mast seeding
urodzaj nasion sucych za pokarm dla

zwierzt; termin dotyczy gwnie buku
i dbu zobacz mast
mast year
rok urodzaju nasion; termin dotyczy gwnie

odzi i bukwi zobacz mast
mechanical site preparation
mechaniczne przygotowanie powierzchni

do odnowienia
mound planting
sadzenie na kopczykach na terenie

podmokym
mounding
przygotowanie gleby w kopczyki
natural regeneration
odnowienie naturalne (generatywne,

wegetatywne)
52
FORESTS
natural seeding
samosiew, obsiew naturalny, rozsiewanie

nasion przez roliny
natural shelterwood method
skrcona rbnia czciowa polegajca

na ciciu uprztajcym starszych
i wyszych drzew nad samoistnie
powstaym odnowieniem naturalnym
nurse-tree shelterwood method
skrcona rbnia czciowa polegajca

na ciciu uprztajcym starszych
i wyszych drzew nad sztuczn upraw
podokapow innego gatunku ni
w drzewostanie osonowym
one-cut overstorey removal

see one-cut shelterwood method
one-cut shelterwood method,
one-cut overstorey removal,
simulated shelterwood cutting
metoda odnowienia polegajca

na zastosowaniu skrconych ci
czciowych, czyli tylko uprztajcego,
nad wczeniej samoistnie powstaym
odnowieniem
overstorey removal,
overstory removal AmE,
removal cutting
cicie odsaniajce, usuwanie drzew

z okapu, aby umoliwi wzrost i rozwj
drzew rosncych poniej
overwood see residual overstorey

passive site preparation
przygotowanie powierzchni do odnowienia

bez stosowania rodkw mechanicznych,
chemicznych oraz celowego ognia,
ktre realizowane jest w wyniku prac
zrbowych
patch clear-cutting method
postpowanie zblione do rbni gniazdowej

zupenej
patch selection method
rbnia przerbowa, podczas ktrej drzewa

wycinane s pojedynczo (posztucznie)
lub w niewielkich grupach,
rwnomiernie w caym drzewostanie
patch selection method with reserves
rbnia przerbowa, podczas ktrej drzewa

lub w niewielkich grupach,
rwnomiernie w caym drzewostanie
i z pozostawieniem przestojw
pioneer species
gatunek pionierski
plant seedlings
sadzi sadzonki
primary succession
sukcesja pierwotna
progressive strip clear-cutting method
postpowanie zblione do rbni zupenej

pasowej lub smugowej, w zalenoci
od szerokoci zrbu, z wicej ni dwoma
powierzchniami zrbowymi uoonymi
pod wiatr
53
FORESTS
propagule
1. rolina powstaa w wyniku rozmnaania

wegetatywnego
2. cz roliny uywana w rozmnaaniu
wegetatywnym (np. zrzez, zraz)
rectangular spacing
wiba prostoktna
refilling see fill-in planting

reforestation
odnowienie lasu
reforestation success
udatno odnowienia
regeneration, reproduction
odnowienie, nowe mode pokolenie

drzewostanu
regeneration cutting, regeneration felling
cicie odnowieniowe
regeneration felling
see regeneration cutting
regeneration method, reproduction method
proces (metoda) odnowienia drzewostanu
regeneration period
(regeneration interval),
reproduction period
okres odnowienia
removal cutting
see overstorey removal
reproduction method
see regeneration method
reproduction period
see regeneration period
reproduction see regeneration
reserve trees
see green tree retention
residual overstorey, overwood,
residual shelter
drzewostan macierzysty osonowy w rbni

czciowej
residual shelter
see residual overstorey
retention system
metoda odnowienia drzewostanu, w ramach

ktrej pozostawia si drzewa w celach
innych ni odnowienie na nastpny cykl
produkcyjny takich drzew (przestojw)
jest wicej ni w green tree retention,
poniewa wraz z efektem brzegowym
pokrywaj ponad 50% odnawianej
powierzchni
ridge planting
sadzenie na rabatach
root sucker
odrol korzeniowa
rotation
dugo cyklu produkcyjnego drzewostanu,

okres pomidzy odnowieniem
drzewostanu a ciciami rbnymi
row seeding
rzdowy wysiew nasion
54
FORESTS
scalp
przygotowany talerz pod sadzenie lub siew
scalping
czynno polegajca na przygotowaniu gleby

w talerze
scarification
wzruszenie wierzchnich warstw gleby,

mechaniczne usunicie przed sadzeniem
konkurujcej rolinnoci oraz
przeszkadzajcych odpadw zrbowych
secondary succession
sukcesja wtrna
seed
nasiono
seed dispersal
rozsiewanie nasion
seed tree
seed tree method
metoda odnowienia polegajca na usuniciu

wszystkich drzew dojrzaych ciciem
zupenym z pozostawieniem pewnej
liczby nasiennikw, ktre po
zainicjowaniu odnowienia naturalnego
s usuwane
seed tree method with reserves
seed tree method z pozostawieniem

przestojw
seed year
rok nasienny
seeding cutting
see establishment cutting
seedling
siewka, sadzonka, mode drzewko

o wysokoci do ok.1m
seedling-sprout
pd odrolowy z pniaka modego drzewka

(sadzonki), ktrego grubo w szyi
korzeniowej nie przekracza 5 cm
selection system
rbnia przerbowa
shelterwood method,
shelterwood system
rbnia czciowa
shelterwood method with reserves
rbnia czciowa z pozostawieniem przestojw
shoot cutting
zrzez
side-hole method
metoda sadzenia w doek polegajca

na umieszczeniu sadzonki przy jednej
z jego cianek
simulated shelterwood cutting

see one-cut shelterwood method
single-tree selection method
rbnia przerbowa, w ktrej drzewa

i rwnomiernie w caym drzewostanie
site preparation
rczne lub mechaniczne przygotowanie

powierzchni do odnowienia
slit planting
sadzenie w szpar
55
FORESTS
soft mast
mniejsze i mikkie owoce typu borwka,

bez, jeyna lub dere suce jako
pokarm dla zwierzt
sow seeds
sia nasiona
spacing
wiba
spot seeding
siew nasion kupkowy, miejscowy
sprout
pd odrolowy
square spacing
wiba kwadratowa
standards see green tree retention

stool
ywy, stary pniak, wielokrotnie cinany,

zdolny do produkcji odrostw
pniakowych lub korzeniowych
stool-sprout
pd odrolowy ze starego, wielokrotnie

cinanego pniaka
strip clear-cutting method
postpowanie zblione do rbni zupenej

pasowej lub smugowej, w zalenoci
od szerokoci zrbu z dwiema
powierzchniami zrbowymi
strip shelterwood method
rbnia czciowa lub smugowa, w zalenoci

od szerokoci zrbu
stump sprout
odrol pniakowa
succession
sukcesja
three-cut shelterwood method

zastosowaniu skrconych ci
czciowych, czyli obsiewnego, jednego
odsaniajcego i uprztajcego
transplant
sadzonka szkkowana
trench
bruzda
two-aged methods
metody odnowienia, dziki ktrym

powstaje drzewostan zoony z drzew
w dwch wyranie rnych klasach
wieku starsze drzewa, cechujce si
dobr ywotnoci i jakoci, pozostaj
na kolejny cykl produkcyjny lub na
krtszy czas, jako przestoje
two-cut shelterwood method

zastosowaniu tylko cicia obsiewnego
i cicia uprztajcego
underplanting
podsadzenia, podsiew i/lub wysadzanie

sadzonek w istniejcym drzewostanie
uneven-aged methods
metody odnawiania drzewostanw,

w wyniku ktrych powstaj
drzewostany o zrnicowanej strukturze
wiekowej
56
FORESTS
uniform seed tree method
metoda polegajca na pozostawieniu

rwnomiernie rozmieszczonych
nasiennikw na powierzchni do
odnowienia
uniform shelterwood method
rbnia czciowa z ciciami o rwnomiernej

intensywnoci (rwnomiernie
pozostawiane s drzewa osonowe)
wedge method
metoda sadzenia, w ktrej sadzonka

umieszczana jest w centrum doka
na usypanym kopczyku
wilding
dziczka, tj. siewka/sadzonka powstaa

w wyniku naturalnego odnowienia
windborne seeds
nasiona przenoszone przez wiatr
yield
plon
zoochory
rozprzestrzenianie si nasion za pomoc

zwierzt, zoochoria
FOREST STANDS
DRZEWOSTANY
admixture
domieszka
advanced regeneration, advance growth
niedojrzae osobniki (siewki, mode

drzewka, tyczkowina, drgowina)
gatunkw gospodarczych rosnce
pod okapem dojrzaych drzew
age class
klasa wiekowa
age-class period
przedzia klasy wieku (w Polsce 20 lat)
all-aged stand
drzewostan przerbowy, czyli taki, w ktrym

wystpuj wszystkie lub prawie wszystkie
klasy wiekowe
artificially regenerated stand
drzewostan z odnowienia sztucznego
balanced stand,
regular uneven-aged stand
drzewostan, w ktrym trzy lub wicej

klas wiekowych zajmuje podobn
powierzchni i zapewnia zbilansowany
podzia (dotyczy klas odnoszcych si
do rednicy)
broken crown cover,

broken canopy closure
zwarcie przerywane koron
browse
roliny drzewiaste stanowice pokarm

dla zwierzyny; zgryzanie pdw, lici
i pczkw przez zwierzyn
canopy
okap
canopy closure see crown cover

codominant tree
57
FORESTS
commercial forest stand
see timberland
competition
konkurencja midzy drzewami np. o skadniki

odywcze w glebie, wod, wiato
coarse woody debris, CWD
martwe drewno na dnie lasu, fragmenty

pni, grubych gazi leanina o gruboci
powyej 7 cm
crown cover, canopy closure
zwarcie koron
CWD see coarse woody debris

dominant species
gatunek dominujcy
dominant tree
down woody debris, DWD
leanina, czyli martwe drewno na dnie lasu,

fragmenty pni, gazie
DWD see down woody debris

emergent
drzewo zdecydowanie wybijajce si ponad

okap drzewostanu
established stand
drzewostan, ktry wyrs ju z okresu, gdy

mode drzewa gin na skutek mrozu,
suszy, chwastw lub niszczenia przez
zwierzta (np. zgryzania przez jelenie)
even-aged stand
drzewostan jednowiekowy
forest floor
dno lasu
forest layer see forest stratum

forest stratum pl. forest strata,
forest layer
pitro lasu
full crown cover, full canopy closure
zwarcie pene koron
fully stocked stand, normal stand
drzewostan, w ktrym drzewa efektywnie

wykorzystuj powierzchni, majc
jednoczenie wystarczajco duo
miejsca do rozwoju; drzewostan
o penym zadrzewieniu
ground cover
1. roliny zielne, w tym paprocie,

najnisze krzaki, runo lene
2. tylko mszaki i najnisze roliny
ground layer
najnisza warstwa rolinnoci (mchy,

porosty, grzyby, niskie roliny zielne)
growing stock
miszo drzewostanu drzew ywych na

danej powierzchni, zapas drzewostanu;
jeeli odniesiony do powierzchni 1 ha
zasobno drzewostanu
horizontal stand structure
pozioma struktura drzewostanu
horizontal structural diversity
poziome zrnicowanie struktury
ingrowth
drzewa, ktre przekroczyy prg

piernicowania dorost
58
FORESTS
intermediate tree
drzewo opanowane
layer see stratum

litter
cika, cioa
mature stand
drzewostan dojrzay, rbny
mixed-species stand
drzewostan wielogatunkowy, mieszany
moderate crown cover,

moderate canopy closure
zwarcie umiarkowane koron
multi-storey stand, multi-story stand AmE
drzewostan wielopitrowy
natural pruning
naturalne oczyszczanie si drzew
natural stand
see naturally regenerated stand
naturally regenerated stand, natural stand
drzewostan z odnowienia naturalnego
open crown cover, open canopy closure
zwarcie lune koron
overmature stand
drzewostan przeszorbny, starodrzew,

w ktrym drzewa trac ywotno lub
zaczynaj chorowa z racji wieku
overstocked stand
drzewostan przegszczony, czyli taki,

w ktrym liczba drzew przekracza
przyjte normy
overstorey
grna (panujca) warstwa w drzewostanie,

pitro koron
overstorey removal,
overstory removal AmE

pole stand
drzewostan przedrbny
(tyczkowina + drgowina)
pure stand see single-species stand

recruitment
przejcie drzewa z niszej klasy gruboci

do wyszej
recruitment period
czas potrzebny drzewu do przejcia

z niszej klasy gruboci do wyszej
regular uneven-aged stand

see balanced stand
sapling
mode drzewko
sapling stand
modnik
sapling, large
drzewko mieszczce si w przedziale od 3,5 m

wysokoci do ok. 10 cm piernicy
sapling, small
mode drzewko o wysokoci od 1 do 3,5 m
SDI see stand density index

shrub
mae lub skarowaciae drzewa lub krzewy

gatunkw nie gospodarczych
shrub layer
pitro krzeww
59
FORESTS
single-species stand, pure stand
monokultura, drzewostan jednogatunkowy,

lity
single-storey stand
drzewostan jednopitrowy
site index
bonitacja siedliska
spacing
wiba
species composition
skad gatunkowy
stand age
wiek drzewostanu
stand boundary
brzeg, granica drzewostanu
stand density
zagszczenie drzewostanu wyraone

liczb drzew lub piernicowym polem
przekroju w drzewostanie na jednostk
powierzchni
stand density index, SDI
wskanik zagszczenia drzewostanu wyraony stosunkiem liczby drzew do kwadratu

redniej piernicy drzewostanu
stand development
fazy rozwojowe
stand origin
pochodzenie drzewostanu
stand structure
struktura drzewostanu, pionowe i poziome

rozmieszczenie jego skadnikw
obejmujce rwnie wysoko,
pitrowo, rednic itp.
stand table
zestawienie liczby drzew wg gatunkw

i klasy gruboci na jednostk powierzchni
stand type
typ drzewostanu okrelany przez jego wiek,

skad gatunkowy itp.
stand, forest stand
drzewostan
stand density
liczba drzew na jednostk powierzchni
stocking (stocking index)
wskanik zadrzewienia, liczba (miszo,

pole piernicowego przekroju) drzew
w drzewostanie na jednostk powierzchni,
w porwnaniu z wartoci tabelaryczn
stratification, forest stratification
pitrowo; budowa pitrowa (warstwowa)

lasu
stratum pl. strata
wyrane pitro rolinnoci w drzewostanie
suppressed tree
drzewo przyguszone
timberland, commercial forest stand
las gospodarczy
tree distribution
rozmieszczenie drzew
undergrowth
warstwa rolin zielnych, niskich krzeww

i najniszych drzew pod okapem
understorey, understory AmE
caa rolinno lena rosnca pod okapem

drzew
uneven-aged stand
drzewostan rnowiekowy
vertical stand structure
pionowa struktura drzewostanu
vertical structural diversity
pionowe zrnicowanie struktury
60
FORESTS
Picture 14. Forest stands. Part I
Rysunek 14. Drzewostany. Cz I
canopy
okap
litter
cika/cioa
understorey
rolinno
lena
rosnca
pod
okapem
drzew
ground layer
najnisza
warstwa
rolinnoci
soil
gleba
forest stratification
budowa pitrowa (warstwowa) drzewostanu
sapling
coniferous tree
mode drzewko drzewo iglaste
even-aged, single species stand

drzewostan jednowiekowy, jednogatunkowy
shrub layer
warstwa krzeww
deciduous tree
drzewo liciaste
uneven-aged, multi-storey stand

drzewostan wielowiekowy, wielopitrowy
types of forest stands

typy drzewostanw
61
FORESTS
Picture 15. Forest stands. Part II
Rysunek 15. Drzewostany. Cz II
dominant tree
drzewo grujce
codominant tree
drzewo panujce
sapling
mode drzewko
62
intermediate tree
drzewo opanowane
snag
posusz/martwe drzewo
FORESTS
overtopping tree
drzewo zdecydowanie
wybijajce si ponad
okap drzewostanu
broken tree
drzewo zamane
supressed tree
drzewo przyguszone
63
FORESTS
FOREST TYPES
TYPY LASU
alder forest
olszyna
beech forest
buczyna
biomass plantation
plantacja drzew lub krzeww szybkorosncych

przeznaczonych na biomas
birch forest
brzezina
broadleaf forest see deciduous forest

broad-leaved forest
see deciduous forest
carr
las liciasty na stale wilgotnej organicznej

glebie, bagnie
coniferous forest
br
coppice forest, low forest
las odrolowy
deciduous forest, broadleaf forest,

broad-leaved forest
las liciasty
degraded forest
las zdegradowany
fir forest
jedlina, br jodowy
forest
las
hardwood forest
las liciasty
high forest
las wysokopienny lub pochodzenia

generatywnego, powstay z nasion,
siewek lub sadzonek
hornbeam forest
grabina
low forest see coppice forest

managed forest
las zagospodarowany
mixed forest
las mieszany
montane forest see mountain forest

mountain forest, montane forest
las grski
multiple use forest
las wielofunkcyjny
non-productive
nieprodukcyjny
oak forest
dbrowa
oak-hornbeam forest
grd
old-growth
ekosystem leny, cechujcy si licznym

wystpowaniem starodrzewia, posuszu
stojcego, martwego drewna lecego,
kilku warstw drzew, luk i przerzedze;
charakterystyczny dla pnych stadiw
rozwojowych lasw lub sukcesji
pine forest
br sosnowy
plantation
plantacja
primary forest, primeval forest, virgin forest
las pierwotny
64
FORESTS
primeval forest see primary forest
private
prywatny
production forest see managed forest

productive
uytkowy, gospodarczy, produkcyjny
protected forest
las chroniony
protection forest
las ochronny
riparian forest
las gowy rosncy wzdu ciekw wodnych
scrub forest
las skadajcy si z maych i skarowaciaych

drzew i krzeww
second-growth forest
uprawa i/lub podrost, stosunkowo mody las,

ktry powsta w wyniku odnowienia
naturalnego lub sztucznego na terenie
po zrbie zupenym, poarze lub innym
drastycznym zaburzeniu rodowiska
spinney
zagajnik, may las (czsto z krzakami gogu)
spruce forest
wierczyna
state-owned forest
las pastwowy
temperate deciduous forest
las liciasty strefy umiarkowanej
temperate forest
las strefy umiarkowanej
thicket
gste zarola krzakw i modych drzewek

powstae gwnie drog naturaln
urban forest
lasy w miecie i jego okolicach

obejmujce rwnie drzewa w parkach,
na cmentarzach i ziele miejsk
virgin forest see primary forests

windbreak
zadrzewienie przeciwwietrzne
wood
las (na og mniejszy ni forest)
STAND TENDING
PIELGNOWANIE DRZEWOSTANU
adaptive forest management
proces polegajcy na staym monitorowaniu

efektw wykonanych zabiegw
w drzewostanie, ledzeniu wynikw bada
i dowiadcze oraz uyciu tych informacji
do regularnego modyfikowania dziaa
w lesie dla realizacji postawionych przez
waciciela celw
advance felling see preparatory cutting

beating up see refilling
best management practices, BMP
optymalne metody, praktyki i regulacje

dotyczce gospodarki lenej, zmierzajce
gwnie do ochrony lub ograniczenia
zanieczyszczenia wd
65
FORESTS
BMP see best management practices
brashing
podkrzesywanie, usuwanie gazi do

wys. 2,5 m w modym drzewostanie
brushing
usuwanie gwnie rolin krzewiastych,

bezporednio przeszkadzajcych
wybranym drzewkom
cleaning
usuwanie bezporednich konkurentw

drzew popieranych bdcych
w podobnym wieku (podobne do
czyszcze pnych)
commercial drain, commodity drain
zmniejszenie zasobnoci (miszoci)

drzewostanu (grubizny) w wyniku
wykonanych ci
commercial thinning
jakiekolwiek cicie pielgnacyjne

z pozyskaniem drzew przeznaczonych
do sprzeday
commodity drain see commercial drain

crop tree release see free thinning
crown thinning,
French method of thinning,
high thinning,
thinning from above
trzebie grna, podczas ktrej usuwa si

drzewa z warstwy grujcej panujcej
i wsppanujcej, w celu umozliwienia
rozwoju innych, lepszych jakociowo
drzew, nalecych do tej samej klasy
diameter-plus method
metoda okrelania intensywnoci (odlegoci

pomidzy popieranymi drzewami)
trzebiey na podstawie piernicy
popieranych drzew i pewnej staej
wartoci
dominant thinning see selection thinning

drain

drzewostanu w wyniku wykonanych
ci oraz obumierania drzew z powodu
zjawisk naturalnych (poar, wiatr, owady,
grzyby)
dry pruning
podkrzesywanie martwych gazi
enrichment planting,
reinforcement planting
dosadzanie/dolesianie rnych gatunkw

domieszkowych drzew, wanych
z punktu widzenia hodowli lub w celu
zwikszenia biornorodnoci
final cutting
cicie rbne, ostateczne usunicie drzew

o wartoci handlowej w jednowiekowych
drzewostanach
forest stand improvement

see intermediate treatment
free thinning, crop tree release
66
trzebie polegajca na usuwaniu drzew

przeszkadzajcych wybranym drzewom
przyszociowym, bez wzgldu na ich
pozycj biosocjaln w drzewostanie
FORESTS
French method of thinning
see crown thinning
geometric thinning, mechanical thinning
cicia trzebieowe, w ramach ktrych

usuwa si rzdy lub pasy (kilka
rzdw) drzew lub uwalnia si drzewa
rosnce w okrelonej staej odlegoci
od siebie
German method of thinning

see low thinning
girdling
obrczkowanie drzew, zdzieranie pasa

kory wok pnia drzewa w celu jego
umiercenia
green pruning
podkrzesywanie ywych gazi
high thinning see crown thinning

improvement cutting
trzebie selekcyjna, usuwanie

niepodanych drzew w tyczkowinach,
drgowinach lub starszych drzewostanach
w celu poprawy jakoci i skadu
gatunkowego
improvement planting
jakiekolwiek sadzenie drzew, majce na celu

zwikszenie wartoci drzewostanu
intermediate cutting
cicie pielgnacyjne w ramach

intermediate treatment; termin oglny
intermediate treatment, tending,

forest stand improvement
pielgnowanie drzewostanu, tu: wszystkie

zabiegi pomidzy odnowieniem
a ciciem rbnym, majce na celu
polepszenie skadu gatunkowego
drzewostanu, jego jakoci, ywotnoci
itd.; termin oglny
interplanting
dosadzanie drzew w istniejcym

drzewostanie w celu zwikszenia
biornorodnoci lub iloci podanych
gatunkw; uzupenienia i/lub poprawki
drzewostanu
juvenile spacing
przerzedzenie modszych faz rozwojowych

drzewostanw bez pozyskania drzew
o wartoci handlowej
liberation
usuwanie duo starszych i ocieniajcych

drzew nad modym pokoleniem
drzewostanu
low thinning,
German method of thinning,
ordinary thinning,
thinning from below
trzebie dolna polegajca na usuwaniu

drzew rosncych w niszych warstwach
i wyprzedzajca proces naturalnego
wydzielania si drzew
mechanical thinning
see geometric thinning
mowing
koszenie chwastw
67
FORESTS
mulching
cikowanie, wykadanie materiaw

organicznych lub nieorganicznych
wok sadzonek jako forma ich
pielgnacji
natural pruning
somooczyszczanie si drzew, zamieranie

i odpadanie gazi w dolnych partiach
korony z powodu czynnikw biotycznych
i abiotycznych
non-commercial thinning
jakiekolwiek cicie pielgnacyjne bez

pozyskania grubych drzew (powyej
progu piernicowania) i ich dalszej
sprzeday
ordinary thinning see low thinning

partial cutting
usunicie czci drzew z powodw innych

ni uzyskanie odnowienia, cicia
posztuczne
PCT see precommercial thinning
usuwanie duo starszych ocieniajcych

drzew nad modym pokoleniem
drzewostanu
precommercial thinning, PCT,

respacing, thinning-to-waste,
compare non-commercial thinning
preparatory cutting, advance felling
cicie przygotowawcze majce na celu

zwikszenie wigoru i stymulowanie
produkcji nasion
presalvage cuttings
usuwanie drzew, ktre w najbliszej

przyszoci mog si same wydzieli
z powodu czynnikw biotycznych
i abiotycznych
pruning
podkrzesywanie gazi na plantacjach

i w drzewostanach
refilling, beating up
uzupenienia i/lub poprawki drzewostanu

polegajce na dosadzaniu lub
dosiewaniu nasion tam, gdzie roliny
wypady lub nasiona nie skiekoway
see enrichment planting
release treatment
zabieg hodowlany polegajcy na uwalnianiu

drzewek w modym wieku (do fazy
modnika/podrostu) od nacisku
i konkurencji ze strony rolinnoci
czsto je przerastajcej (zawiera
w sobie cleaning, liberation, weeding)
respacing see precommercial thinning

row thinning
68

usuwa si rzdy drzew
FORESTS
salvage cutting, salvage felling,
salvage logging
cicie przygodne polegajce na usuwaniu

drzew martwych, uszkodzonych lub
umierajcych (z powodw innych ni
konkurencja) w celu zachowania
i wykorzystania ich wartoci handlowej
sanitation cutting
cicie sanitarne
selection thinning, dominant thinning
trzebie grna polegajca na usuwaniu drzew

z warstwy panujcej, eby stworzy lepsze
warunki dla tych rosncych poniej
selective cutting see partial cutting

stand conversion
przebudowa/przemiana drzewostanu
stand improvement, stand tending
pielgnacja drzewostanu, tu: zabiegi majce

na celu popraw skadu gatunkowego,
struktury, ywotnoci, stanu sanitarnego
oraz stworzenia lepszych warunkw
do wzrostu drzew
stand tending see stand improvement

stocking guide, stocking chart
model zagszczenia drzewostanu na danym

siedlisku, pokazujcy zagszczenie
drzew i pole piernicowego przekroju
na jednostk powierzchni, wykorzystywany
do planowania intensywnoci trzebiey
strip thinning

usuwa si pasy (kilka rzdw) drzew
subordinate tree
drzewo poyteczne w trzebiey
tending see intermediate treatment

thinning
trzebie, cicie pielgnacyjne majce na celu

zmniejszenie zagszczenia drzewostanu,
aby polepszy wzrost i zdrowotno oraz
uzyska cenne sortymenty
thinning from above see crown thinning

thinning from below see low thinning
thinning intensity
miszo drzew usunitych w ramach

trzebiey podzielona przez liczb lat
pomidzy dwoma ciciami
trzebieowymi
thinning weight
nasilenie trzebiey wyraone piernicowym

polem przekroju lub miszoci usuwanych drzew z drzewostanu na jednostk
powierzchni (moe by okrelane jako
sabe, umiarkowane lub silne)
thinning-to-waste
see precommercial thinning
weeding
odchwaszczanie
69
FORESTS
TREE FELLING AND HARVESTING
CINKA DRZEW I POZYSKIWANIE

DREWNA (zobacz ryciny str. 7374)
annual allowable cut
etat ci, miszo drewna, ktra moe by

wycita w cigu roku zgodnie z planem
zrwnowaonej gospodarki lenej
back cut
rzaz cinajcy
bark stripping
oddzielanie kory od drewna w warstwie

kambium
blaze
zacios (do oznakowania drzewa)
bucking
przerzynka
bunching
formowanie adunku
burning of piled slash
wypalanie odpadw zrbowych

zgromadzonych w stosach
chipping
zrbkowanie
chopping
przycinanie i miadenie odpadw

zrbowych i drobnej rolinnoci na
zrbie za pomoc cignionego cikiego
walca z wystajcymi noami
clear-cutting
cord
stos drewna o wymiarach 2,44 1,22

1,22 m (3,62 m3), anglosaska jednostka
miary odpowiadajca pod wzgldem
funkcji polskiemu kubikowi
cradle knoll
dziura w ziemi i kopczyk obok powstae

po wykarczowaniu drzewa
crop, standing crop,

major woody growth
stojce drewno handlowe
cruise, forest inventory
taksacja lasu
cut down trees
cina drzewa
cutting sequence
nastpstwo ci, ukad kolejnych zrbw
cut-to-length system
see log-length system
deadhead
sprzt jedcy bez adunku
debark
korowa
debris
odpady zrbowe
delimbing
okrzesywanie
escape route
cieka oddalania
extraction
zrywka (oglnie)
face notch, undercut
rzaz podcinajcy
fall path
miejsce, na ktre obalane jest drzewo
fell trees
cina drzewa
felling direction
kierunek obalania
70
FORESTS
final cutting
cicie rbne polegajce na ostatecznym

usuniciu drzew o wartoci handlowej
w jednowiekowych drzewostanach
forwarding
zrywka podwieszona
full-tree harvesting
see whole-tree system
gross yarding
usunicie caego materiau drzewnego

z powierzchni manipulacyjnej
na skadnic
harvest cutting
wycinanie drzew, ktre mona sprzeda
harvesting, logging
pozyskiwanie drewna: obalanie, okrzesywanie,

zrywka, wywz na skadnic
high-grading, high grading
usuwanie z drzewostanu drzew

o najwikszej wartoci handlowej,
pozostawiajc okazy o sabej ywotnoci
i jakoci lub nieodpowiedniego gatunku
hinge
zawiasa, niedopi
cicie przedrbne
landing
skadnica
log
koda, duyca; pozyskiwa drewno
logging residue, logging slash
odpady zrbowe, resztki po ciciu

pozostawione w lesie
logging road
droga wywozowa
logging see harvesting

logging slash see logging residue
log-length system, cut-to-length system
metoda sortymentowa pozyskiwania drewna

(metoda drewna krtkiego) polegajca
na usuwaniu gazi i czubkw z drzew
oraz ciciu pni na kawaki na powierzchni ci w lesie
longwood harvesting
see tree-length system
lumberjack
drwal
merchantable timber
grubizna
monocyclic harvesting systems
pozyskiwanie drewna poprzez jednorazowe

cicie rbne, rbnia zupena
overcut
wycicie iloci drewna ponad plan zaoony

zgodnie ze zrwnowaon gospodark
len
pile of wood, stack of wood
stos drewna
polycyclic harvesting systems
rbnie zoone, tu: pozyskiwanie drewna

w trakcie kilku ci, czciej ni przy
nawrotach ci (np. rbnia czciowa,
przerbowa, stopniowa)
71
FORESTS
rotation
kolej rbnoci (rbu) w drzewostanach

jednowiekowych, okres pomidzy jego
odnowieniem a ciciami rbnymi
selection cutting
rbnia przerbowa
selective cutting
cicie tylko drzew o najwikszej rednicy
shelterwood cutting
rbnia czciowa
skid road see skid track

skid track, skid road, skid trail
szlak zrywkowy
skid trail see skid track

skidding
transport drewna na skadnic poprzez

cignicie go za cignikiem w pozycji
ppodwieszonej
slash
gazie, wierzchoki drzew, kawaki kory

w lesie pozostae po ciciu, burzy lub
poarze
slash burning
wypalanie pozostaoci zrbowych
stack of wood see pile of wood

stump extraction
karczowanie pni
stumpage, stumpage value
warto drzewostanu
stumpage value see stumpage

timber marking
znakowanie farb drzew do wycicia

lub pozostawienia
topping
odcinanie wierzchokw poniej wymiaru

grubizny
tree uprooting
karczowanie drzew
tree-length system, tree-length harvesting,

longwood harvesting
metoda caej strzay (metoda drewna

dugiego) polegajca na okrzesywaniu
citego drzewa na powierzchni ci
w lesie oraz transporcie caych duyc
do skadnicy
undercut see face notch

whole-tree system, whole-tree harvesting,
metoda (system) drewna caego polegajca

na usuwaniu z lasu caego drzewa
wraz z koron, a nastpnie
okrzesywaniu go na skadnicy
windrowing
gromadzenie pozostaoci zrbowych

w podune stosy (rzdy) za pomoc
cikiego sprztu
yarding
zrywka linowa
72
FORESTS
Picture 16. Tree felling
Rysunek 16. cinka
felling direction
kierunek obalania
face notch
rzaz podcinajcy
back cut
rzaz cinajcy
hinge
zawiasa
felling direction
kierunek obalania
escape route
cieka oddalania
90
135
escape route
cieka oddalania
73
FORESTS
Picture 17. Tree harvesting systems
Rysunek 17. Metody pozyskiwania drewna
harvesting area (stump area)

powierzchnia ci

metoda sortymentowa

powierzchnia ci
tree-length system, tree-length harvesting

metoda drewna dugiego

powierzchnia ci
whole-tree system, whole-tree harvesting

metoda drewna caego
Legend:
Legenda:
felling
obalanie
delimbing okrzesywanie
topping usuwanie wierzchokw
bucking
przerzynka
74
FORESTS
FOREST PRODUCTS
SUROWCE LENE
air-dried wood
bay bolete
birch sap
bound moisture
branchwood
cant
drewno sezonowane
podgrzybek
oskoa, sok brzozowy
woda zwizana
chrust
pryzma, drewniany blok, z ktrego obcito
dwa lub wicej bokw
karton
kurka
wgiel drzewny
zrbki
choinka
kompozyt, produkt powstay poprzez
czenie wkien za pomoc ciepa
i cinienia
pyta zoona
materia budowlany
defibracja
grzyb jadalny
tworzywa drzewne powstae ze sklejenia
kawakw drewna
olejek eteryczny
wkno
pyta pilniowa
preparaty nakadane na drewno w celu jego
ochrony, zmiany zabarwienia itp.
woda wolna
drewno opaowe
sklejone warstwy drewna uywane na due
elementy (np. belki, uki), poniewa s
silniejsze i dusze ni drewno
drewno wiee, niesezonowane
zioa
opieka miodowa
cardboard
chanterelle
charcoal
chips
Christmas tree
composite
composite board
construction material
defibration
edible mushroom
engineered wood composites
essential oil
fibre
fibreboard
finishes
free moisture
fuelwood
glulam
green lumber
herbs
honey fungus
KD see kiln-dried
kiln-dried, KD
kiln-dried wood
king bolete
laminated products, e.g. plywood
laminated wood
log
longwood
wysuszony w suszarni
drewno suszone w suszarniach
borowik szlachetny
produkty z drewna klejonego np. sklejka
drewno klejone, deseczki klejone obok siebie
city pie, koda, duyca
drewno dugie (wg amerykaskiej
klasyfikacji powyej 305 cm dugoci)
75
FORESTS
lumber
medicinal plants
mushroom
non-timber forest products
pallet
paper
parquet
particleboard
peeling
pit prop
plank
plywood
preservative
primer
pulp
pulpwood
railway sleepers
rayon
resin
rosehip
rosin
rough lumber
roundwood
sawdust
sawnwood
seasonal greenery
seasoning
shavings
slippery Jack
smallwood
squared timber
stake
stumpwood
surface
surfaced lumber
timber
turpentine
veneer
venison
wood wool
wood-based products
76
surowiec drzewny
roliny lecznicze
grzyb kapeluszowy
uytki uboczne
paleta
papier
parkiet
pyta wirowa
uszczenie, skrawanie obwodowe
stempel kopalniakowy
deska
sklejka
rodek konserwujcy
farba podkadowa
masa wknista
papierwka
podkady kolejowe
sztuczny jedwab, wiskoza
ywica
owoc dzikiej ry
kalafonia
szorstka powierzchnia drewna powstaa
po wyjciu spod piy
drewno okrge
trociny
tarcica
stroisz
sezonowanie drewna
wiry
malak
drobnica, drewno maowymiarowe
krawdziaki
palik
karpina
wykacza powierzchni, wygadza
gadkie drewno, deska o wykoczonej
powierzchni
surowiec drzewny
terpentyna
fornir
dziczyzna, miso dzikich zwierzt
wena drzewna
produkty drewnopochodne powstae
z drewna surowego lub przetworzonego
FORESTS
WOOD DEFECTS
WADY DREWNA
allowable defect
dopuszczalna wada, ktra nie wyklucza

produktu z danej klasy
bark pocket
zakorek
bird peck
uszkodzenie spowodowane przez ptaki
blue stain
sinizna
bowing
wygicie podune paszczyzn
burl
obrzk
butt swell
zgrubienie odziomkowe
case-hardening
utwardzenie powierzchniowe polegajce na

szybszym wysychaniu zewntrznych stref
drewna w stosunku do wewntrznych, co
powoduje jego znieksztacanie i pkanie
cat`s paw
skupienie skw szpilkowych
catface
martwica (zabitka) otwarta lub zaronita,

termin okrelajcy czciowo lub
cakowicie zaronit ran na pniu
powsta wskutek poaru lub
uszkodzenia mechanicznego
closed bark pocket
zakorek zaronity
collapse
odksztacenie, zapadanie si cian

komrkowych powstajce na skutek
nieprawidowego suszenia drewna
compression wood
drewno kompresyjne
crookedness see curvature

cupping
wygicie poprzeczne
cup shake
pknicie okrne ukowe
curvature, crookedness
krzywizna
decay
zgnilizna
defects due to conversion
wady powstae w trakcie obrbki
downgrade
przeniesienie produktu do niszej klasy
eccentric pith
rdze mimorodowy
edge crack
pknicie boczne
edge knot
sk na boku
encased knot
sk z czarn otoczk (kor)
end shake
pknicie czoowe
face knot
sk na paszczynie
fissure
pknicie; termin oglny obejmujcy rne

rodzaje pkni: splits, checks, shakes
flutes
foreign body
fork-shake, T-shake
napywy korzeniowe
ciao obce
pknicie rdzeniowe zaamane
77
FORESTS
fungal defects
grading
grain slope
heart shake
honeycombing
intergrown knot
interlocked grain
knot, tight knot
knot cluster
knothole
log conversion
longitudinal shrinkage
loose knot
multiple pith
necrosis
open bark pocket
ovality
pin knot
radial shrinkage
reaction wood
resin pitch
ring shake
seasoning defects
shake
simple heart shake
sound knot
wady powodowane przez grzyby

klasyfikacja
skrt wkien
pknicie rdzeniowe
spkanie wewntrzne
sk zronity
czeczotowato
sk
skupienie skw
dziura po wypadnitym sku
przecieranie drewna
kurczenie wzdune
sk wypadajcy
wielordzenno
martwica, nekroza
zakorek otwarty
spaszczenie
sk szpilkowy o maej rednicy
kurczenie promieniowe
drewno reakcyjne
pcherz ywiczny
pknicie okrne pene
wady powstae w trakcie sezonowania, suszenia
pknicie, na og wzdu sojw
pknicie rdzeniowe proste
sk zdrowy
spring
wygicie podune bokw
split
star heart shake
sticker stain
tapered stem, tapered timber
tension wood
pknicie
pknicie gwiadziste
lady po przekadkach
zbieysto
drewno napiciowe, reakcyjne, cigliwe
(u gatunkw liciastych)
tight knot see intergrown knot

T-shake see fork-shake
twisting
warp
wavy grain
wood discoloration
wormholes
78
skrcanie, wichrowato
paczy si
falisto wkien
przebarwienie drewna
chodniki owadzie
FORESTS
Picture 18. Wood defects. Part I
Rysunek 18. Wady drewna. Cz I
fork shake (T-shake)

ovality
spaszczenie
open bark pocket

zakorek otwarty
ring shake
pknicie okrne pene
cup shake
pknicie okrne ukowe
simple heart shake

closed bark pocket

zakorek zaronity
multiple pith
wielordzenno
butt swell
star heart shake

pknicie gwiadziste
crookedness (curvature)
krzywizna
79
FORESTS
Picture 19. Wood defects. Part II
Rysunek 19. Wady drewna. Cz II
cupping
wygicie
poprzeczne
twisting
skrcanie,
wichrowato
bowing
wygicie
podune
paszczyzn
bird pecks
uszkodzenia przez ptaki
grain slope
skrt wkien
honeycombing
spkanie wewntrzne
intergrown knot
sk zronity
80
resin pitch
pcherz ywiczny
knots
ski
dead or loose knot

sk martwy lub wypadajcy
wormholes
chodniki owadzie
flutes
napywy korzeniowe
FORESTS
FOREST ACCESSORIES, TOOLS,
EQUIPMENT AND CLOTHING
AKCESORIA, NARZDZIA, SPRZT

LENY I ODZIE
all-terrain vehicle, ATV

ATV see all-terrain vehicle
axe
band saw
bark gauge
barking iron see spud
bow saw
broadcaster
caliper
cant hook
chainsaw
chopper
circular saw
climbing line
clinometer
cone rake
debarker
dibble see planting bar
disc trencher
drill, drill seeder
ear muffs
fertilizer broadcaster
fire swatter
forwarder
grafting knife
grapple skidder
hand tool
hard hat
harrow
harvester
high visibility safety vest
hoe
hoedad
hookeroon
increment borer
kiln
ladder
lumber crayon
manure spreader
pojazd terenowy
siekiera
pia tamowa
koromierz, sprzt do mierzenia gruboci kory
pia kabkowa
rozrzutnik
klupa, rednicomierz
obracak
pilarka
rbak
pia tarczowa
lina
wysokociomierz
urzdzenie do zbierania szyszek z drzew
korowarka
tarczowy pug aktywny
siewnik rzdowy
suchawki ochronne przed haasem
rozrzutnik nawozw
tumica
forwarder
okulizak
cignik zrywkowy z kleszczami
narzdzie rczne
kask
brona
harwester
kamizelka odblaskowa
motyka
motyka do sadzenia drzew
capina
przyrostomierz, wider Presslera
suszarnia
drabina
lubryka
rozrzutnik, roztrzsacz obornika
81
FORESTS
mattock
McLeod
moisture meter
off-highway vehicle, OHV, off-road vehicle
off-road vehicle, ORV
see off-highway vehicle
OHV see off-highway vehicle
ORV see off-road vehicle
planting bar, dibble
plough, plow AmE
protective gloves
pulaski, Pulaski axe
relascope
rig
rosser
saw
secateurs
shovel
skidder
slash chopper
soil probe see soil sampler
soil sampler, soil probe
sprinkler
spud, barking iron
steel spurs
tape
tool belt
tractor
tree marking gun
wedge
Wellington boots
work boots
motyka dwustronna
grabiomotyka, grabie z haczk
wilgotnociomierz
pojazd terenowy
kostur
pug
rkawice ochronne
siekieromotyka
relaskop
ciarwka lub pickup
korowarka z gowic noow
pia
sekator
szpadel
skider
rbak
prbnik glebowy
opryskiwacz
korowaczka
drzewoazy
tama
pas narzdziowy
traktor
pistolet do znakowania
klin
gumowce
buty robocze
Picture 20. Small tools

Rysunek 20. Mae narzdzia
secateurs
sekator
82
grafting knife
okulizak
FORESTS
Picture 21. Forest tools
Rysunek 21. Narzdzia lene
wedge
klin
saw
pia
hookeroon
capina
axe
siekiera
cant hook
obracak
hoe
motyka
shovel
szpadel
planting bar
kostur
83
FORESTS
Picture 22. Forest and fire tools
Rysunek 22. Narzdzia lene i poarnicze
fire swatter
tumnica
hoedad (tree planting hoe)

motyka do sadzenia drzew,
motyka Buchenbuhler
84
McLeod
grabiomotyka
Pulaski axe
siekieromotyka
fire rake
grabie poarnicze
mattock
motyka dwustronna
FORESTS
Picture 23. Measuring, sampling and marking tools and equipment
Rysunek 23. Narzdzia i sprzt pomiarowy, do pobierania prbek
i znakowania
bark gauge
koromierz
measuring wheel
koo pomiarowe
tree marking gun

soil sampler (soil probe)

prbnik glebowy
85
FORESTS
Picture 24. Clothing and accessories
Rysunek 24. Ubrania i akcesoria
hard hat
kask
ear muffs
(hearing protectors)
suchawki
Wellington boots
gumowce
86
visor
przybica
protective gloves
rkawice ochronne

steel spurs
drzewoazy
tool belt
pas narzdziowy
FORESTS
FOREST MEASUREMENTS
POMIARY LENE
accuracy of measurement
dokadno pomiaru
analysis of data pl. analyses of data
analiza danych
annual ring
sj przyrostu rocznego
bark thickness
grubo kory
basal area
piernicowe pole przekroju
CAI see current annual increment

circumference, girth
obwd
cubic metre
metr szecienny
cubic volume
miszo w metrach szeciennych
current annual increment, CAI
przyrost drzewa lub drzewostanu w cigu

roku, przyrost biecy roczny
data
dane
data processing
przetwarzanie danych
DBH, dbh
see diameter at breast height
dendrochronology
dendrochronologia
dendrometric measurements
pomiary dendrometryczne
dendrometry, tree measurement
dendrometria
diameter
rednica
diameter at breast height, DBH, dbh
piernica
diameter inside bark, DIB
rednica bez kory
diameter outside bark, DOB
rednica z kor
DIB see diameter inside bark

DOB see diameter outside bark
error
bd
estimate
estimation noun
ocenia
forest biometrics
biometria lena
forest inventory, cruise
taksacja lasu, czyli oparty na prbkach

system pomiarw dotyczcych
kondycji lasu, wieku, powierzchni, gleby,
na ktrych podstawie powstaj mapy
forest measurement, forest mensuration
pomiar leny dotyczcy drzew lub innych

parametrw (np. stopie odnowienia,
zasoby wodne)
forest mensuration formula
wzr dendrometryczny
forest mensuration
see forest measurement
girth see circumference
87
FORESTS
growth
Hubers formula:
wzrost
wzr Hubera:
vs = ls . gm
V = gl/2l
vs cubic volume
ls length
gm middle cross-sectional area
increment
MAI see mean annual increment
mean annual increment, MAI
mean diameter
mid-diameter
Newtons formula:
vs = ls (g1 + 4gm + g2)/6

vs cubic volume
ls length
g1 cross-sectional area at one end
g2 cross-sectional area at the other
end
PAI see periodic annual increment
periodic annual increment, PAI
photogrammetry
radius pl. radii
radial adj.
sample plot
Smalians formula:
V miszo
gl/2 przekrj poprzeczny w poowie
dugoci strzay
l dugo
przyrost
przecitny przyrost roczny
rednica przecitna
rednica w poowie dugoci
wzr Newtona (Rieckiego):
V=

V miszo
go przekrj dolny
gl/2
przekrj poprzeczny w poowie
dugoci strzay
gl przekrj grny
l dugo
przyrost biecy okresowy

fotogrametria
promie
powierzchnia prbna
wzr Smaliana:
vs = ls (g1 + g2)/2
V=
vs cubic volume
ls length
end
statistically significant
stem number
tree height
tree measurement see dendrometry
volume
volume tables, yield tables
yield tables see volume tables
88
g0 + 4g1/2 + g1
l
6
g0 + g1
l
2
V miszo
go przekrj dolny
gl przekrj grny
l dugo
statystycznie istotne
ilo pni ywych i martwych na jednostk
powierzchni; czasem termin odnosi si
do pni powyej pewnej rednicy
wysoko drzewa
miszo
tablice miszoci (zasobnoci)
FORESTS
ECOLOGY
EKOLOGIA
acid rain
kwany deszcz
acidic soil, acid soil
gleba kwana
acidity
kwasowo
aerobe
aerobic adj.
organizm tlenowy
agroforestry
poczenie lenictwa z rolnictwem
air pollution
zanieczyszczenie powietrza
albedo
albedo
algae bloom
zakwit wody
alkaline soil
gleba zasadowa
alkalinity
alkaline adj.
zasadowo
alpha diversity, local diversity
rnorodno organizmw w danym

siedlisku lub na danym terenie
alpine zone
pitro alpejskie
alternative sources of energy
alternatywne rda energii
amensalism
amensalizm
ammonia
amoniak (NH3)
anaerobe
anaerobic adj.
organizm beztlenowy
annual precipitation
roczna suma opadw
aquatic
wodny
aquifier
warstwa wodonona
atmospheric nitrogen
azot atmosferyczny
atmospheric deposition
zanieczyszczenie wody lub gleby

spowodowane zanieczyszczeniem
powietrza
autochthonous see indigenous

autotroph
organizm samoywny
bedrock see parent rock

biocenosis
biocenoza
biocontrol see biological control

biodegradation
biodegradable adj.
naturalny rozkad substancji przez bakterie

i grzyby, biodegradacja
biodiversity
biornorodno
biofuel
biopaliwo
biogeocenosis
biogeocenoza
biological control, biocontrol
zwalczanie biologiczne
89
FORESTS
biological weathering
erozja biologiczna
biomass
biomasa
biome
biom
bioremedation
uycie mikroorganizmw lub rolin do walki

z zanieczyszczeniami lub skaeniem
gleby lub wody
biosphere
biosfera
biotope
biotop
bog
bagno
boreal
pnocny, borealny
carbon cycle
cykl wglowy, obieg wgla
carbon dioxide
dwutlenek wgla (CO2)
carbon footprint
lad wglowy
carbon sequestration
sekwestracja dwutlenku wgla
carrying capacity
pojemno rodowiska, maksymalna liczba

osobnikw, jaka moe mieszka na
danym terenie
climax
klimaks
climax vegetation
rolinno klimaksowa
coarse particulate organic matter, CPOM

compare fine particulate organic matter
nierozoona materia organiczna (wiksza

ni 1 mm) wpadajca do rodowiska
wodnego: kora, licie, gazie
cohort
kohorta
commensalism
komensalizm
community
zbiorowisko rolinne, biocenoza
conservation
ochrona
consumer
konsument
corridor
korytarz
CPOM see coarse particulate organic matter

decomposition
rozkad
deficiency
niedobr
deforestation
wylesianie
denitrification
denitryfikacja
depletion
uszczuplanie, zuywanie, naruszanie

zasobw
desertification
pustynnienie
die out
wymiera
disturbance
zaburzenie
eco-friendly
przyjazny rodowisku
ecological balance
rwnowaga ekologiczna
90
FORESTS
ecological pyramid
piramida ekologiczna
ecology
ecological adj.
ekologia
ecosystem
ekosystem
ecosystem primary productivity
pierwotna produktywno ekosystemu
ecosystem productivity
produktywno ekosystemu
ecosystem secondary productivity
wtrna produktywno ekosystemu
ecotone
ekoton
ecotype
ekotyp
edaphic factor
czynnik glebowy, edaficzny
edaphon
edafon
effluent
ciek przemysowy
endangered species
gatunek zagroony wymarciem
energy flow
przepyw energii
environment
environmental adj.
rodowisko
ephemeral stream
strumie pyncy sporadycznie

(np. po opadach)
eutrophication
eutrofizacja
evaporation
parowanie
extinction
extinct adj.
wymieranie
fauna
fauna, zwierzta
fertile
yzny, podny
fertility
yzno, podno
fine particulate organic matter, FPOM
materia organiczna, ktra ulega

wstpnemu rozkadowi
floodplain
teren zalewowy
flora
flora, roliny
fluvial
strumieniowy, rzeczny, napywowy
fluvial deposit
osad rzeczny
food web
sie zalenoci pokarmowych
food chain
acuch pokarmowy
forest ecology
ekologia lasu
budowa pitrowa (warstwowa) lasu
fossil fuel
paliwo kopalne
FPOM
see fine particulate organic matter
fragmentation
fragmentacja
freshwater
sodkowodny
91
FORESTS
gene flow
przepyw genw
genetic diversity
rnorodno genetyczna
genotype
genotyp
greenhouse effect
efekt cieplarniany
groundwater
woda gruntowa
habitat
siedlisko
heterotroph
organizm cudzoywny
home range
area osobniczy
humus
humus, prchnica
hydrological cycle, water cycle
cykl hydrologiczny, obieg wody
indicator species
gatunki wskanikowe
indigenous, autochthonous
lokalny, miejscowy
invasive alien species
inwazyjne gatunki obce
invasive species
gatunki inwazyjne
lacustrine
jeziorny
leaching
wypukiwanie nawozw, pestycydw i innych

skadnikw z gleby, ugowanie
lentic ecosystem compare lotic
ekosystem wody stojcej np. jeziora, stawu
lifespan
dugo ycia
litter
cika, cioa
local diversity see alpha diversity

lotic ecosystem
ekosystem wody pyncej np. rzeki, strumienia
marine
morski
migration
migratory adj.
migracja
migratory route, migration route
szlak migracyjny
mineralisation
mineralizacja
moder
moder, prchnica redniorozoona
monthly precipitation
miesiczna suma opadw
mor
mor, prchnica nierozoona
mortality
miertelno
mull
mull, prchnica bardzo dobrze rozoona
natural resources
zasoby naturalne
niche
nisza
nitrate
azotan
nitrification
nitryfikacja
nitrite
azotyn
nitrogen
azot
92
FORESTS
nitrogen cycle
cykl azotowy, cykl obiegu azotu
nitrogen fixation
wizanie azotu z powietrza

np. przez bakterie brodawkowe
noise pollution
zanieczyszczenie haasem
non-renewable sources of energy
nieodnawialne rda energii
nutrient
skadnik odywczy
oligotrophic
ubogi w substancje odywcze
organic matter
materia organiczna
overpopulation
przegszczenie populacji
ozone hole
dziura ozonowa
ozone layer
warstwa ozonowa
palustrine
bagienny
parasitism
pasoytnicwo
parent rock, bedrock
skaa macierzysta
peat
torf
pedology
gleboznawstwo
pH see potential hydrogen

phenology
fenologia
phenotype
fenotyp
photoperiodism
fotoperiodyzm
photosynthesis
fotosynteza
phototropism
fototropizm
pioneer species
gatunek pionierski
pollutant
substancja, zwizek lub czynnik powodujcy

zanieczyszczenie
population density
zagszczenie populacji
population distribution
rozkad populacji
population dynamics
dynamika populacji
potential hydrogen, pH
pH
precipitation
opady
prevailing wind
panujcy wiatr, wiatr wiejcy

z przewaajcego kierunku
producer
producent
protein
biako
reclamation
rekultywacja
renewable sources of energy
odnawialne rda energii
respiration
oddychanie
retrogressive succession
retrogresja
93
FORESTS
rhizosphere
ryzosfera
riparian
gowy
river bank
brzeg rzeki
salinity
zasolenie
sewage
cieki
soil contamination
zanieczyszczenie, skaenie gleby
soil erosion
erozja gleby
soil forming processes
procesy glebotwrcze
soil horizon
poziom glebowy
soil microorganisms
mikroorganizmy glebowe
soil porosity
porowato gleby
soil profile
profil glebowy
soil properties
waciwoci gleby
soil structure
struktura gleby
soil water-holding capacity
pojemno wodna gleby,

zdolno zatrzymywania wody
solar energy
energia soneczna
species pl. species
gatunek
stenotopic organism
stenobiont
subalpine zone
pitro rolinne poniej grnej granicy

wystpowania drzew w grach
(np. regiel)
subsoil
podglebie
succession
sukcesja
surface runoff
odpyw powierzchniowy
sustainable forest management
gospodarka lena prowadzona wg zasad

zrwnowaonego rozwoju
symbiosis
symbioza
temperature fluctuations
wahania temperatury
temperature inversion
inwersja temperatury
temperature range
zakres temperatur
terrestrial
ziemny, naziemny, ldowy
thermal pollution
zmiana temperatury zagraajca

ekosystemowi (na og jej wzrost)
timber line compare tree line
granica lasu, granica zasigu lasu
topsoil
wierzchnia warstwa gleby
toxic
toxicity noun
trujcy, toksyczny
94
FORESTS
transpiration
transpiracja, parowanie
tree line
granica drzew, poza ktr ju one nie

wystpuj z powodu takich czynnikw
ograniczajcych ich zasig, jak wysoko
n.p.m., szeroko geograficzna,
zanieczyszczenie powietrza; termin
odnosi si raczej do pojedynczych drzew
ni lasu
tributary
dopyw np. rzeki
trophic level
poziom troficzny
vegetation
rolinno
water cycle see hydrological cycle

wildlife
dzikie roliny i zwierzta; czasem termin

jest ograniczony tylko do zwierzt
wind direction
kierunek wiatru
wind speed
szybko wiatru
windbreak
pas przeciwwietrzny
FOREST THREATS
AND PROTECTION

TREE DAMAGE: SYMPTOMS
AND DAMAGING AGENTS
USZKODZENIA DRZEW: SYMPTOMY

I CZYNNIKI JE WYWOUJCE
abiotic factors, abiotic agents
czynniki abiotyczne
air pollution
ammonia
amoniak (NH3)
anthocyanosis
nienormalne czerwone przebarwienia lici
anthropogenic factors
czynniki antropogeniczne
aphid
mszyca
arson
podpalenie
avalanche
lawina
bacterial disease
choroba bakteryjna
bacterium pl. bacteria
bakteria
bark beetle
kornik
beetle
chrzszcz
biotic factors, biotic agents
czynniki biotyczne
blight
wsplna nazwa wielu chorb powodujcych

nage i powane uszkodzenie roliny
lub jej czci
breakage
zamania
brown rot
zgnilizna brunatna
canker
rak
caterpillar
gsienica
causal agent
czynnik sprawczy, tu: szkodnik lub patogen

powodujcy chorob
chlorosis
chloroza
contaminant
kontaminant, substancja lub czynnik

zanieczyszczajcy, skaajcy
crinkling
marszczenie, skrcanie lici (symptom)
decay
rozkad, gnicie, deprecjacja
defoliating insects, defoliators, foliage

feeders, folivores, leaf-feeding insects
foliofagi, owady erujce na liciach
defoliation
pozbawianie lici, defoliacja
defoliators see defoliating insects

deformities caused by insects,
fungi or diseases
znieksztacenia powodowane przez

owady, grzyby lub choroby
dieback
zamieranie
disease
choroba
drought
susza
dwarfing
karowacenie, skarlenie
edaphic factors
czynniki glebowe
98

engraver
fasciculation see witches' broom
fire scar
flammable waste
flood
fluorine
foliage discolouration
foliage diseases
foliage feeders see defoliating insects
foliar abnormalities
folivore see defoliating insects
forest fire
fraying
frost
frost crack
frost heaving
frost hollow
frost pocket
frost ribs
fungal disease
fungus pl. fungi
gale
gall
game
great dodder, European dodder
ground frost
hail
hazardous waste
heavy metal
hydrogen fluoride
insect pest
insect vector
landslide
larva pl. larvae
leaching, fertiliser leaching
lead
leaf miners
kambiofag, chrzszcz erujcy we floemie

i kambium, czsto niszczcy rwnie
ssiadujcy biel
blizna po poarze
odpady atwopalne
powd
fluor (F2)
przebarwienia lici
choroby lici
znieksztacenia lici
poar lasu
otarcia kory powodowane przez jelenie
cierajce scypu
mrz
pknicia mrozowe
goomrz
zmrozowisko, miejsce gdzie powstaje
zastoisko mrozowe
zimne powietrze powodujce zastoisko mrozowe
listwy mrozowe
choroba grzybowa
grzyb
wichura
galas
zwierzyna
kanianka pospolita (Cuscuta europaea)
przymrozek przygruntowy
grad
odpady szkodliwe
metal ciki
fluorowodr (HF)
szkodnik owadzi
wektor owadzi
obce gatunki inwazyjne
osuwisko
larwa
wymywanie nawozw z gleby
ow
owady minujce
99

leaf rollers
leaf-feeding insects see defoliating insects
lightning
mechanical injury
mercury
mimicking symptoms
mistletoe
mosaic, mosaic disease
mottling
mummy
necrosis
necrotic adj.
needle drop
nematode
nitrogen dioxide
nitrogen leaching
non-infectious disease
ozone
parasitic flowering plant
pathogen
pest
physiographic factors
pinhole
pollutant
pollution
precipitation
premature senescence
primary pathogen
primary pest
reddening of leaves
reduced growth
resin canker
resinosis
rime
ringspot
root-feeding insects, root feeders
100
zwjki
piorun, byskawica
uszkodzenia mechaniczne
rt
symptomy powodowane przez czynniki
abiotyczne lub biotyczne, przypominajce
te powodowane przez zanieczyszczenie
jemioa
mozaika, tu: choroba wirusowa
chlorotyczne plamy na liciach powstae
w wyniku niedoboru skadnikw lub
choroby wirusowej (mozaika)
mumia, tu: wyschnity, pomarszczony owoc
nekroza
opadanie igie
nicie
dwutlenek azotu (NO2)
wymywanie azotu z gleby
choroba nieinfekcyjna powodowana przez
czynnik abiotyczny
ozon (O3)
pasoytnicza rolina kwiatowa
patogen
szkodnik
czynniki geograficzno-topograficzne
drobna dziurka w liciach spowodowana
przez erowanie owada lub chorob
zanieczyszczenie
zanieczyszczenie
opady
przedwczesne starzenie
patogen pierwotny
szkodnik pierwotny
czerwienienie lici
zredukowany wzrost
niszczce dziaanie jemioy powodujce
uszkodzenie, w ktrym biel jest
przesczony ywic
przeywiczenie
szad
okrga chloroza z zielonym rodkiem
ryzofagi, szkodniki korzeni, owady erujce
na korzeniach

rot
sap exudation, sap bleeding
gnicie, rozkad
wydzielanie soku rolinnego
sap feeders, sapsuckers
szkodniki fizjologiczne, owady odywiajce

si sokiem rolin
scorch
uszkodzenia kory, kwiatw, lici (czsto

obejmujce ich brzegi) powstae
w wyniku zbyt wysokiej temperatury
sonecznej lub spowodowane poarem
secondary pathogen
patogen wtrny
secondary pest
szkodnik wtrny
seed-destroying insects
szkodniki nasion, owady niszczce nasiona
shoot deformation
deformacja pdw
shothole
dziura w liciu powstaa na skutek

wypadnicia nekrotycznej tkanki
skeletoniser
owad szkieletujcy
skeletonising
szkieletowanie
soft rot
zgnilizna mikka
soil contamination
skaenie, zanieczyszczenie gleby
stunting
zahamowanie wzrostu, skarowacenie
sulphur dioxide
dwutlenek siarki (SO2)
sunscald
zgorzel soneczna, oparzenia soneczne
wahania temperatury
top kill
suchoczub, zamieranie wierzchoka
toxic waste
odpady toksyczne
tree weakening
osabienie drzewa
uprooting
wyrwanie drzewa z korzeniami
vascular wilt disease
choroba naczyniowa
viral disease
choroba wirusowa
virus
wirus
water pollution
zanieczyszczenie wody
white rot
zgnilizna jasna
wilting
widnicie
wind damage
szkody powodowane przez wiatr
windblast
mechaniczne uszkodzenia drzewa

przez silny wiatr
windblow see windfall

windfall, windblow, windthrow
wiatrowa
windthrow see windfall

witches broom, fasciculation
czarcia miota
wound
rana
yellowing
knicie
101

Picture 25. Damaging factors: parasitic flowering plants,
caterpillars, grubs and other larvae
Rysunek 25. Czynniki sprawcze: kwitnce roliny pasoytnicze,
gsienice, pdraki i inne larwy

kanianka pospolita
mistletoe
jemioa
parasitic flowering plants

kwitnce roliny pasoytnicze
caterpillars
gsienice
grub
pdrak
other larvae
inne larwy
102

Picture 26. Plant damage
Rysunek 26. Uszkodzenia rolin
damage caused by seed destroying insects

uszkodzenia spowodowane przez szkodniki nasion
skeletonising
szkieletowanie
witches broom
czarcia miota
galls
galasy
bark beetles wormholes

chodniki kornika
frost crack
pknicie mrozowe
103

FUNGI
GRZYBY
annulus pl. annuli see ring

ascocarp
owocnik workowca, askokarp
ascus pl. asci
worek (u workowcw)
basidiocarp
bazydiokarp, owocnik podstawczaka
basidiospore
bazydiospora
basidium pl. basidia
podstawka (u podstawczakw), bazydium
bracket fungus
huba
budding
pczkowanie
cap
kapelusz grzyba
club fungi
podstawczaki, grzyby podstawkowe

(Basidiomycetes)
coenocytic hyphae
strzpki cenocytyczne (bez sept)
conidium pl. conidia
konidium
conidophore
konidofor
conjugation fungi
sprzniaki (Zygomycota)
death cup
muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides)
dikaryotic
dikaryotamy noun
dikariotyczny
ectotrophic mycorrhiza,
ectophytic mycorrhiza
mikoryza zewntrzna, ektomikoryza
edible fungi
grzyby jadalne
endotrophic mycorrhiza,
endophytic mycorrhiza
mikoryza wewntrzna, endomikoryza
eukaryotes
eukaryotic adj.
eukarioty
extracellular digestion
trawienie pozakomrkowe
fission
podzia, tu: sposb rozmnaania
fleshy fungi, macroscopic fungi
popularnie o grzybach wytwarzajcych owocniki
fruiting body
owocnik
fungal reproduction
rozmnaanie grzybw
fungus pl. fungi compare mushroom

fungal adj.
grzyb
gametangium pl. gametangia
gametangium
gill
blaszka
gill fungi
grzyby blaszkowe
glycogen
glikogen
grey mould
szara ple
haustorium pl. haustoria
haustorium
104

heterotroph
heterotrophic adj.
organizm cudzoywny, heterotrof
hymenium pl. hymenia
warstwa rodzajowa, hymenium
hypha pl. hyphae

hyphal adj.
strzpka
hyphae fragmentation
fragmentacja strzpek
imperfect fungi
grzyby niedoskonae, konidialne

(Deuteromycota)
inedible fungi
grzyby niejadalne
lichen
porost
microscopic fungi
grzyby mikroskopowe np. drode lub

plenie
monokaryotic
monokariotyczny
multinucleate cell, coenocyte
komrka cenotyczna
mushroom
grzyb kapeluszowy
mycelium pl. mycelia
grzybnia
mycology
mykologia
mycorrhiza pl. mycorrhizae
mikoryza
mycotoxin
mykotoksyna
plant pathogen
patogen rolin
poisonous fungus, poisonous mushroom
grzyb trujcy
poroid fungus, poroid mushroom
grzyb rurkowy
puffball
purchawka
ring, annulus pl. annuli
piercie u grzybw kapeluszowych
rust
rdza
rust fungi
rdza (grzyb)
sac fungi
workowce (Ascomycota)
saprobe
saprofit (grzyb)
saprophyte
saprofit
sclerotium pl. sclerotia
sklerotium
septum pl. septa

septal adj.
septa (ciana poprzeczna strzpki)
shelf fungus see bracket fungus

smuts
gownie (Ustomycetes)
soil fungi
grzyby glebowe
zarodnia
spore
zarodnik
sporulation
rozmnaanie za pomoc zarodnikw
stalk
trzon grzyba kapeluszowego, nka
105

toadstool
muchomor
true fungi
grzyby waciwe (Eumycophyta)
tube
rurka (u grzybw rurkowych)
unicellular fungi
grzyby jednokomrkowe
vesicular-arbuscular mycorrhiza
mikoryza wezykularno-arbuskularna
volva pl. volvae
pochwa u grzybw kapeluszowych
water moulds
lgniowce (Oomycetes)
yeast
drode
INSECT PESTS
SZKODNIKI OWADZIE
acorn weevil
sonik odziowiec (Curculio glandium)
alder leaf beetle
hurmak olchowiec (Agelastica alni)
archer`s dart
rolnica szkkwka (Agrotis vestigialis)
black spruce beetle
ciga lnica (Tetropium castaneum)
brown spruce longhorn beetle
ciga ta, ciga matowa, ciga mawa

(Tetropium fuscum)
brown-tail moth
kuprwka rudnica (Euproctis chrysorrhoea)
click beetles
sprykowate (Elateridae)
common cockchafer
chrabszcz majowy (Melolontha melolontha)
common furniture beetle
koatek domowy (Anobium punctatum)
common pine shoot beetle
cetyniec wikszy (Tomicus piniperda)
eastern pine processionary
korowdka sosnwka (Thaumetopoea pinivora)
eastern saw tailed bush cricket
opalik sosnowiec (Barbitistes constrictus)
Elgin shoot moth,

pine shoot moth, pine tip moth
zwjka pdwka (Rhyacionia duplana)
elm bark beetle
ogodek wizowiec (Scolytus scolytus)
European mole cricket
turku podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa)
European pine sawfly
borecznik rudy (Neodiprion sertifer)
European spruce bark beetle,

eight-toothed spruce bark beetle
kornik drukarz (Ips typographus)
forest cockchafer
chrabszcz kasztanowiec
(Melolontha hippocastani)
great capricorn beetle
koziorg dbosz (Cerambyx cerdo)
green oak tortrix
zwjka zieloneczka (Tortrix viridana)
grey pine weevil
choinek szary (Brachyderes incanus)
gypsy moth
brudnica nieparka (Lymantria dispar)
larch case-bearer
pochwik (krobik) modrzewiowiec

(Coleophora laricella)
106

large pine weevil
szeliniak sosnowy (Hylobius abietis)
large poplar borer,

large poplar longhorn beetle
rzemlik topolowiec (Saperda carcharias)
large timber worm beetle
rytel pospolity (Hylecoetus dermestoides)
lesser pine shoot beetle
cetyniec mniejszy (Tomicus minor)
northern bark beetle
kornik zrosozbny (Ips duplicatus)
nun moth
brudnica mniszka (Lymantria monacha)
pale tussock moth
szczotecznica szarawka
(Dasychira pudibunda)
pine bark bug, pine flat bug
korowiec sosnowy (Aradus cinnamomeus)
pine beauty
strzygonia choinwka (Panolis flammea)
pine bud moth
zwjka odroleczka (Blastesthia turionella)
pine chafer
wakarz lipczyk (Polyphylla fullo)
pine false webworm
osnuja czerwonogowa
(Acantholyda erythrocephala)
pine groundling
skonik tuzinek (Exoteleia dodecella)
pine hawk moth
zawisak borowiec (Hyloicus pinastri)
pine looper, pine looper moth
poproch cetyniak (Bupalus piniarius)
pine resin gall moth
zwjka ywiczaneczka (Petrova resinella)
pine sawfly
borecznik sosnowiec (Diprion pini)
pine shoot moth
zwjka sosnweczka (Rhyacionia buoliana)
pine tree lappet
barczatka sosnwka (Dendrolimus pini)
poplar leaf beetle
rynnica topolwka (Melasoma populi)
sand weevil
sieciech niegbek (Cneorrhinus plagiatus)
Scots pine cone weevil
smolik szyszkowiec (Pissodes validirostris)
silver fir bark beetle
jodowiec krzywozbny
(Pityokteines curvidens)
small poplar borer
rzemlik osinowiec (Saperda populnea)
small spruce bark beetle
kornik drukarczyk (Ips amitinus)
spruce cone worm
szysze pospolity (Dioryctria abietella)
spruce webworm
zasnuja wierkowa (Cephalcia abietis)
strawberry root weevil
kluk owalny (Otiorhynchus ovatus)
striped ambrosia beetle
drwalnik paskowany
(Trypodendron lineatum)
summer chafer, June beetle
guniak czerwczyk (Amphimallon solstitialis)
timberman beetle,
timberman longhorn beetle
tycz ciela (Acanthocinus aedilis)
turnip moth
rolnica zbowka (Agrotis segetum)
white satin moth
biaka wierzbwka (Leucoma salicis)
winter moth
pidzik przedzimek (Operophtera brumata)
107

Picture 27. Insects pests. Part I
Rysunek 27. Szkodniki owadzie. Cz I
nun moth
brudnica mniszka

borecznik rudy
brown-tail moth
kuprwka rudnica
gypsy moth
brudnica nieparka
108

Picture 28. Insects pests. Part II
Rysunek 28. Szkodniki owadzie. Cz II
turnip moth
rolnica zbowka

rytel pospolity
pine groundling
skonik tuzinek
pine beauty
strzygonia choinwka
109

Picture 29. Insects pests. Part III
Rysunek 29. Szkodniki owadzie. Cz III
forest cockchafer

cetyniec wikszy
alder leaf beetle

hurmak olchowiec
sand weevil
sieciech niegbek

kornik drukarz
large pine weevil
szeliniak sosnowy
110

Picture 30. Insects pests. Part IV
Rysunek 30. Szkodniki owadzie. Cz IV

koziorg dbosz
pine chafer
wakarz lipczyk

kluk owalny
acorn weevil
sonik odziowiec
111

FOREST FIRES
POARY LASW
aerial fuels
materia palny na drzewach, nie majcy

kontaktu z podoem (licie, gazie,
szyszki)
air attack
uycie samolotw lub helikopterw

do zwalczania poarw
anchor point
punkt, od ktrego zaczyna si tworzy

barier dla ognia, pas przeciwpoarowy
arson
podpalenie
arson fire, wildfire, incendiary fire
poar powstay w wyniku podpalenia
arsonist, compare firebug, firesetter
podpalacz
attack a fire
ograniczy rozprzestrzenianie poaru

poprzez walk na jego obrzeach
back fire
przeciwpoar, przeciwogie
barrier
teren lub pas pozbawiony atwopalnego

materiau, majcy na celu powstrzymanie
poaru
berm
wa ziemi i innych odpadw powstay

wskutek tworzenia pasa
przeciwpoarowego
blind area
teren niewidoczny z powodu np. zasnucia

dymem
breakover, slopover
fragment poaru, ktry wymkn si spod

kontroli, przekroczy lini kontroln
broadcast burning
celowe wypalanie danego terenu w obrbie

cile wyznaczonych granic
brush fire
poar pokrywy gleby
buildup
coraz szybsze rozprzestrzenianie si poaru

w miar upywu czasu
burning period
okres w cigu doby, kiedy poar najszybciej

si rozprzestrzenia (najczciej midzy
godz. 10 rano a zachodem soca)
candling see torching

campaign fire, project fire
poar obejmujcy bardzo duy lub trudny

do walki obszar, ktrego gaszenie trwa
wiele dni i wymaga zaangaowania
duych si i sprztu
campfire
ognisko w lesie palone przez turystw,

tu: jedna z przyczyn poarw
causes of fire
przyczyny poarw
clean burn
poar, ktry spala ca rolinno i cik,

odsaniajc gleb
coarse fuels, heavy fuels
materiay palne o wikszej rednicy

np. suche drzewa, kody
112

combustion
spalanie
control line
bariery naturalne lub sztuczne,

pasy pozbawione rolinnoci suce
do kontrolowania poaru
creeping fire
poar wolno si rozprzestrzeniajcy,

majcy niski pomie
crown fire
poar rozprzestrzeniajcy si w koronach

drzew, poar wierzchokowy
dead fuels
materia palny nie posiadajcy ywych

tkanek
ember
arzcy si kawaek drewna
escape route
zaplanowana droga ucieczki

z niebezpiecznego terenu
fatwood, lightwood
drewno iglaste o duej zawartoci ywicy,

przez co jest atwopalne
fine fuels
drobny materia palny w lesie: trawa, licie,

drobne gazki
fingers of a fire
dugie, wskie fragmenty poaru

wychodzce z jego gwnej czci
fire behaviour
sposb, w jaki poar reaguje na warunki

pogodowe, uksztatowanie terenu
i materia palny
fire bug
potocznie o podpalaczu, czsto

notorycznym
fire climate
warunki pogodowe sprzyjajce poarom
fire detection
wykrywanie poaru
fire fighter
straak
fire intensity
intensywno poaru
fire line
droga poarowa
fire prevention
zapobieganie poarom
fire resistant tree
drzewo o zwartej, pozbawionej ywicy korze

i mniej atwopalnym listowiu
fire risk
ryzyko wystpienia poaru
fire season
okres roku, w ktrym wystpuj poary
fire sensitive tree
drzewo o cienkiej korze i atwopalnym

listowiu
fire suppressant
rodek ganiczy
fire suppression
gaszenie poaru
firebrand
materia palcy si, ktry moe sta si

zarzewiem poaru np. ponce wgielki,
iskry
113

fireground
obszar, na ktrym toczy si walka z poarem
fireproof
niepalny
fire-proofing
usunicie materiaw palnych w celu

zmniejszenia ryzyka powstania lub
rozprzestrzenienia poaru
flame
pomie
flame height
wysoko pomienia
flame-resistant
niepalny
flaming combustion phase
faza spalania charakteryzujca si

wystpowaniem pomieni
flammable
flammability noun
palny
flanks
skrzyda poaru, boki poaru
flash fuels
materiay, ktre atwo si zapalaj i szybko

pon np. sucha trawa
forest fire
poar lasu
fuel loading
ilo materiau palnego wyraona jako jego

waga na jednostk powierzchni
fuelbreak
pas przeciwpoarowy
fuels
materia palny w lesie
glowing combustion phase
faza spalania, w ktrej ogie si arzy
ground fire
poar podziemny, czyli taki, w ktrym spala

si np. torf w glebie
ground fuel
materia palny znajdujcy si w ziemi

np. korzenie, torf
head of the fire
czoo poaru
heavy fuels, coarse fuels

helitack
uycie helikopterw do zwalczania poarw
hot spot
ognisko poaru
human-caused fire
poar spowodowany bezporednio lub

porednio przez ludzi
ignite
ignition noun
zapali, roznieci ogie
ignition trigger
czynnik powodujcy powstanie poaru

np. piorun, czowiek
incendiary fire see arson fire

islands
fragmenty nietknite poarem w obrbie

terenu nim objtego
kindling point, ignition temperature
temperatura zaponu
114

ladder fuels
materiay palne tworzce cig

pionow warstw i umoliwiajce
rozprzestrzenianie si poaru w gr
lightning fire
poar spowodowany uderzeniem pioruna
lightwood see fatwood

live fuels, living fuels
materia palny posiadajcy ywe tkanki

rolin
mass fire
poar majcy wiele punktw zapalnych
non-flammable
niepalne
project fire see campaign fire

rate of spread
szybko rozprzestrzeniania si poaru
rear of the fire
ty poaru
rekindle
ponownie zapali si w wyniku iskry,

arzcych si wgielkw itp.
relative humidity, RH
wilgotno wzgldna
residual smoke
dym wytwarzany przez tlcy si materia
RH see relative humidity

set a fire
zapocztkowa poar jako akcj planow;

termin okrelajcy rwnie podpalenie
firesetter noun
osoba zapocztkowujca poar; termin

okrelajcy rwnie podpalacza
smoke
dym
smoldering combustion phase
faza spalania, w ktrej ogie si tli
smoldering fire
tlcy si poar
speed of attack
szybko reagowania, czas od powstania

poaru do pojawienia si jednostek
ganiczych
spot fire
zarzewie ognia
surface fire
poar pokrywy gleby
surface fuel
materia palny na powierzchni ziemi:

igliwie, gazie, niskie roliny itp.
torching, candling
palenie si listowia pojedynczego drzewa lub

maej grupy drzew, rozprzestrzeniajce
si od dou w gr
total fuel
wszystkie materiay palne, ktre

potencjalnie mog ulec spaleniu
underburn
poar obejmujcy materia naziemny,

ale nie korony drzew
wind direction
kierunek wiatru
Read more: http://www.nwcg.gov/pms/pubs/glossary/d.htm
115

FOREST PROTECTION
OCHRONA LASU
acaricide
akarycyd
action level see action threshold

action threshold, action level,
control action threshold, treatment
threshold
zagszczenie populacji szkodnika lub

rozmiar uszkodze, przy ktrych
zaczyna si walk ze szkodnikiem
active ingredient
substancja czynna pestycydu
attractant
atraktant
bactericide
rodek bakteriobjczy
bacteriophage
bakteriofag
beneficial insects
owady poyteczne
biopesticide
biopestycyd
broad-spectrum pesticide
pestycyd o szerokim spektrum dziaania
Bt, B.t.
Bacillus thuringiensis
chemical pest control
chemiczne zwalczanie szkodnikw
control action threshold see action threshold

crop hygiene, phytosanitation
usuwanie chorych lub zaatakowanych

przez szkodniki rolin
disinfectant
rodek dezynfekujcy
dose, dosage
dawka oprysku
economic threshold
liczebno szkodnika lub zakres uszkodze

chorobowych, przy ktrych koszty
zwalczania rwnaj si wartoci plonu,
jaki mona by uzyska w wyniku
zastosowania zwalczania
ectoparasite
pasoyt zewntrzny
endoparasite
pasoyt wewntrzny
entomophage
entomofag, zwierz lub rolina odywiajce

si owadami
epiphytotic disease
epiphytotic noun
epidemia dotyczca choroby rolin; rwnie

nagy i powany wybuch choroby
foliar application
stosowanie dolistne
fungicide
fungicyd, rodek grzybobjczy
gradation
1. progradacja, narastanie populacji szkodnika

2. gradacja
herbicide
herbicyd, rodek chwastobjczy
host colonisation
kolonizacja, zasiedlanie ywiciela przez

szkodniki
host plant
rolina ywicielska, ywiciel
116

incubation period see latent period
infection by pathogens
infekcja przez patogeny
infest
atakowa, opanowa przez szkodniki
infestation
atak szkodnikw
insectary plant
rolina przycigajca owady poyteczne

w walce ze szkodnikami, poniewa jest
rdem poywienia lub bytowania
owadw drapienych
insecticide
insektycyd, rodek owadobjczy
insectivorous birds
ptaki owadoerne
integrated pest management, IPM
zintegrowana metoda walki ze

szkodnikami
latent period, incubation period
okres inkubacji choroby
microbial control
zwalczanie szkodnikw za pomoc bakterii,

grzybw itp.
natural enemy
wrg naturalny
nematicide
rodek nicieniobjczy
ovicide
owicyd, pestycyd zabijajcy jaja
parasitoid
parazytoid
pathogenesis
patogeneza
pathogenicity
patogeniczno
pest outbreak
faza wybuchowa (erupcyjna) gradacji, nagy

wzrost liczebnoci szkodnika
pesticide
pestycyd
pesticide application
stosowanie pestycydw
pesticide concentration
stenie pestycydu
pesticide resistance
odporno na pestycydy
pheromone
feromon
pheromone trap
puapka feromonowa
phytosanitation see crop hygiene

predatory insect
owad drapieny
protective clothing
ubranie ochronne
quarantine
kwarantanna
repellent
repelent
resistance
odporno
resistant
odporny
resurgence
ponowne pojawienie si szkodnika
rodenticide
rodentycyd, rodek gryzoniobjczy
sanitation cutting
cicie sanitarne
117

seed treatment
zaprawianie nasion
selective pesticide
pestycyd selektywny
spray
opryskiwa
suscept
kady organizm, ktry moe by

zaatakowany przez patogen
susceptibility
podatno
susceptible
podatny
translocated herbicide
herbicyd systemiczny
trap
puapka
trap tree
drzewo puapkowe
treatment threshold see action threshold
ANIMALS
ZWIERZTA
ANIMALS
INSECT CLASSIFICATION
KLASYFIKACJA OWADW
aphids
bark beetles, bark and ambrosia beetles
beetles
caddisflies
carpenter and leopard moths
clear-wing moths, clearing moths
click beetles
common sawflies
dobsonflies, fishflies
eggars, lappet moths
geometrid moths
ground beetles
hoverflies, flower flies
membrane-winged insects
lacewings
lady beetles
lepidopterans (moths and butterflies)
mszyce
kornikowate (Scolytinae)
chrzszcze, tpopokrywe (Coleoptera)
chruciki (Trichoptera)
trociniarkowate (Cossidae)
przeziernikowate (Aegeriidae)
pilarzowate (Tenthredinidae)
wielkoskrzyde (Megaloptera)
barczatkowate (Lasiocampidae)
miernikowcowate (Geometridae)
biegaczowate (Carabidae)
bzygowate (Syrphidae)
bonkoskrzyde, bonkwki (Hymenoptera)
zotookowate (Chrisopidae)
biedronkowate (Coccinellidae)
uskoskrzyde (motyle i my),
motyle (Lepidoptera)
kzkowate (Cerambycidae)
siatkoskrzyde, sieciarki (Neuroptera)
waki
prostoskrzyde, szaraczaki
prostoskrzyde (Orthoptera)
swkowate (Noctuidae)
pierwogonki (Protura)
osuszkowate (Elmidae)
ukowate (Scarabeidae)
drwionkowate (Lymexilidae)
powszelatkowate (Hesperiidae)
zawisakowate (Sphingidae)
widelnice (Plecoptera)
zwjkowate (Tortricidae)
pluskwiaki (Hemiptera)
muchwki (Diptera)
brudnicowate (Lymantriidae)
widogonki (Diplura)
osnujowate (Pamphiliidae)
longhorn beetles
net-winged insects
Odonata*
Orthoptera*
orthopterans
owlet moths
proturans
riffle beetles
scarab beetles
ship timber beetles
skippers
sphinx moths, hawk moths
stoneflies
tortricid moths
true bugs
true flies
tussock moths
two-pronged bristletails
web-spinning sawflies,
web spinning sawflies
weevils, snout beetles
ryjkowcowate (Curculonidae)
* L atin names commonly used in English. Insects names marked with asterisks do not have English
equivalents
* nazwy aciskie uywane w jzyku angielskim. Nazwy owadw zaznaczone gwiazdk nie maj
odpowiednikw angielskich
120
ANIMALS
ANIMAL CLASSIFICATION
AND TYPES
KLASYFIKACJA ZWIERZT
I ICH RODZAJE
amphibian
annelid
arachnid
arthropod
bird
birds of passage
chordates
cold-blooded
ectotherm, poikilotherm
ectothermic
ectothermy
endotherm, homoiotherm, homotherm
endothermic, homoiothermic
endothermy, homoiothermy
even-toed
even-toed hoofed animals,
even-toed ungulates
freshwater
game birds
gastropod
hexapod
hoofed animals
insect
insect eaters
invertebrate
mammal
meat eaters
migratory birds
mollusk
nidicolous birds
nidifugous birds
odd-toed
odd-toed hoofed animals,
odd-toed ungulates
reptile
rodent
ruminant
ungulates, hoofed animals
vertebrate
warm-blooded
paz
piercienica
pajczak
stawong
ptak
ptaki przelotne
strunowce
zmiennocieplne
zwierz zmiennocieplne
zmiennocieplny
zmiennocieplno
zwierz staocieplne
staocieplny
staocieplno
parzystokopytny
parzystokopytne (Artiodactyla)
sodkowodny
ptaki owne
brzuchong
szeciong
zwierzta kopytne
owad
owadoerne (Insectivore)
bezkrgowiec
ssak
drapiene (Carnivore)
ptaki wdrowne
miczak
gniazdowniki
zagniazdowniki
nieparzystokopytny
nieparzystokopytne (Perissodactyla)
gad
gryzo
przeuwacz
kopytne
krgowiec
staocieplne
121
ANIMALS
LIST OF ANIMAL SPECIES:
ANNELIDS, FLAT WORMS,
ARACHNIDS, REPTILES
AND AMPHIBIANS
LISTA GATUNKW ZWIERZT:

PIERCIENICE, ROBAKI PASKIE,
PAJCZAKI, GADY
I PAZY
adder
mija zygzakowata (Vipera berus)
Aesculapian snake
w Eskulapa
(Zamenis longissimus,
Elaphe longissima)
agile frog
aba dalmatyska (Rana dalmatina)
alpine newt
traszka grska (Triturus alpestris)
Carpathian newt
traszka karpacka (Triturus montandoni)
common frog, grass frog
aba trawna (Rana temporaria)
common lizard, viviparous lizard
jaszczurka yworodna (Lacerta vivipara)
common spadefoot toad,

common spadefoot
grzebiuszka ziemna (Pleobates fuscus)
common toad
ropucha szara (Bufo bufo)
common tree frog,

European tree frog
rzekotka drzewna (Hyla arborea)
dog tapeworm, hydatid tapeworm,

hyper tapeworm
tasiemiec bblowcowy
(Echinococcus granulosus)
earthworm
ddownica (Lumbricus rubellus)
European green lizard
jaszczurka zielona (Lacerta viridis)
European pond turtle
w botny (Emys orbicularis)
fire salamander
salamandra plamista
(Salamandra salamandra)
fire-bellied toad
kumak nizinny (Bombina bombina)
grass snake
zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix)
great crested newt, northern crested newt
traszka grzebieniasta (Triturus cristatus)
green toad
ropucha zielona (Bufo viridis)
marsh frog
aba mieszka (Rana ridibunda)
moor frog
aba moczarowa (Rana arvalis)
natterjack toad
ropucha paskwka (Bufo calamita)
pool frog
aba jeziorkowa (Rana lessonae)
sand lizard
jaszczurka zwinka (Lacerta agilis)
slow worm
padalec zwyczajny (Anguis fragilis)
smooth newt
traszka zwyczajna (Triturus vulgaris)
smooth snake
gniewosz plamisty (Coronella austriaca)
tick
kleszcz (Ixodes spp.)
yellow-bellied toad
kumak grski (Bombina variegata)
122
ANIMALS
LIST OF BIRD SPECIES
LISTA GATUNKW PTAKW
black grouse
cietrzew (Tetrao tetrix)
black stork
bocian czarny (Ciconia nigra)
black woodpecker
dzicio czarny (Dryocopus martius)
blue tit
sikora modra, modraszka zwyczajna

(Parus caeruleus)
coal tit
sikora sosnwka (Parus ater)
collared flycatcher
muchowka biaoszyja (Ficedula albicollis)
common blackbird
kos zwyczajny (Turdus merula)
common chaffinch
ziba (Fringilla coelebs)
common chiffchaff
pierwiosnek (Phylloscopus collybita)
common cuckoo
kukuka (Cuculus canorus)
common goldeneye
ggo, ggo krzykliwy

(Bucephala clangula)
common kingfisher
zimorodek (Alcedo atthis)
common raven, northern raven
kruk (Corvus corax)
common starling
szpak zwyczajny (Sturnus vulgaris)
common wood pigeon
grzywacz (Columba palumbus)
crested tit
sikora czubatka (Parus cristatus)
dunnock
pokrzywnica, pochacz pokrzywnica

(Prunella modularis)
Eurasian bittern
bk zwyczajny (Botaurus stellaris)
Eurasian bullfinch
gil (Pyrrhula pyrrhula)
Eurasian eagle owl
puchacz (Bubo bubo)
Eurasian golden oriole
wilga zwyczajna (Oriolus oriolus)
Eurasian hobby
kobuz, sok kobuz (Falco subbuteo)
Eurasian jay
sjka zwyczajna (Garrulus glandarius)
Eurasian nuthatch
kowalik (Sitta europaea)
Eurasian three-toed woodpecker
dzicio trjpalczasty (Picoides tridactylus)
Eurasian treecreeper,
common treecreeper
pezacz leny (Certhia familiaris)
Eurasian woodcock
sonka (Scolopax rusticola)
Eurasian wryneck
krtogw zwyczajny (Jynx torquilla)
European honey-buzzard
trzmielojad (Pernis apivorus)
European nightjar
lelek kozodj (Caprimulgus europaeus)
European pied flycatcher
muchowka aobna (Ficedula hypoleuca)
123
ANIMALS
European robin
rudzik (Erithacus rubecula)
great tit
sikora bogatka (Parus major)
great-spotted woodpecker
dzicio duy (Dendrocopos major)
grey heron
czapla siwa (Ardea cinerea)
grey partridge
kuropatwa (Perdix perdix)
grey-faced woodpecker,
grey-headed woodpecker
dzicio zielonosiwy (Picus canus)
hazel grouse
jarzbek zwyczajny (Tetrastes bonasia)
hoopoe
dudek (Upupa epops)
long-eared owl
sowa uszata (Asio otus)
long-tailed tit
raniuszek (Aegithalos caudatus)
mallard
krzywka, kaczka krzywka

(Anas platyrhynchos)
marsh tit
sikora uboga (Poecile palustris)
middle spotted woodpecker
dzicio redni (Dendrocopos medius)
mistle thrush
paszkot (Turdus viscivorus)
northern goshawk
jastrzb (Accipiter gentilis)
red crossbill
krzyodzib wierkowy
(Loxia curvirostra)
song thrush
drozd piewak (Turdus philomelos)
sparrowhawk, Eurasian sparrowhawk
krogulec (Accipiter nisus)
stock dove
gob siniak (Columba oenas)
tawny owl, Eurasian tawny owl
puszczyk zwyczajny (Strix aluco)
turtle dove
turkawka (Streptopelia turtur)
Ural owl
puszczyk uralski (Strix uralensis)
western capercaillie
guszec zwyczajny (Tetrao urogallus)
white-tailed eagle
bielik, orze bielik (Haliaeetus albicilla)
willow tit
sikora czarnogowa, czarnogwka

(Parus montanus)
willow warbler
piecuszek (Phylloscopus trochilus)
winter wren
strzyyk zwyczajny, strzyyk woleoczko,

wole oczko (Troglodytes troglodytes)
wood warbler
wistunka lena (Phylloscopus sibilatrix)
woodpecker
dzicio
yellowhammer
trznadel (Emberiza citrinella)
124
ANIMALS
LIST OF MAMMAL SPECIES
LISTA GATUNKW SSAKW
alpine marmot
wistak (Marmota marmota)
alpine shrew
ryjwka grska (Sorex alpinus)
badger
borsuk
bank vole
nornica ruda (Myodes glareolus)
barbastelle, western barbastelle
mopek zachodni (Barbastella barbastellus)
bat
nietoperz
beaver
bbr
Bechsteins bat
nocek Bechsteina (Myotis bechsteinii)
beech marten, stone marten
kuna domowa, kamionka (Martes foina)
bicolored shrew,
bicolored white-toothed shrew
zbieek biaawy (Crocidura leucodon)
black rat, roof rat, ship rat
szczur niady (Rattus rattus)
Brandts bat
nocek Brandta (Myotis brandtii)
brown bear
niedwied brunatny (Ursus arctos)
brown long-eared bat
gacek brunatny (Plecotus auritus)
cape hare, brown hare
zajc szarak (Lepus capensis)
chamois
kozica (Rupicapra rupicapra)
common noctule, noctule
borowiec wielki (Nyctalus noctula)
common pipistrelle, pipistrelle bat
karlik malutki (Pipistrellus pipistrellus)
common shrew
ryjwka aksamitna (Sorex araneus)
common vole
nornik zwyczajny, nornik polny

(Microtus arvalis)
Daubentons bat
nocek rudy (Myotis daubentonii)
East European hedgehog
je wschodni (Erinaceus concolor)
edible dormouse, fat dormouse
popielica (Glis glis)
ermine, short-tailed weasel, stoat
gronostaj (Mustela erminea)
Eurasian badger, European badger
borsuk, jawiec (Meles meles)
Eurasian beaver
bbr europejski, bbr euroazjatycki

(Castor fiber)
Eurasian elk, elk
o (Alces alces)
Eurasian lynx, lynx
ry (Lynx lynx)
European bison, wisent
ubr (Bison bonasus)
European mole, common mole
kret europejski (Talpa europaea)
European otter, common otter
wydra (Lutra lutra)
European pine vole, common pine vole
darniwka zwyczajna (Microtus subterraneus)
125
ANIMALS
European rabbit
krlik europejski (Oryctolagus cuniculus)
European snow vole, snow vole
nornik nieny (Microtus nivalis)
fallow deer
daniel (Dama dama)
field vole
nornik bury (Microtus agrestis)
forest dormouse
koszatka (Dryomys nitedula)
fox
lis (Vulpes vulpes)
garden dormouse
odnica (Eliomys quercinus)
Geoffroys bat
nocek orzsiony (Myotis emarginatus)
giant noctule, great noctule bat
borowiec olbrzymi (Nyctalus lasiopterus)
greater horseshoe bat
podkowiec duy (Rhinolophus ferrumequinum)
greater mouse-eared bat
nocek duy (Myotis myotis)
grey long-eared bat
gacek szary (Plecotus austriacus)
grey squirrel, western gray squirrel
wiewirka szara (Sciurus carolinensis)
grey wolf, gray wolf
wilk, wilk szary (Canis lupus)
hare
zajc
harvest mouse
badylarka (Micromys minutus)
hazel dormouse
orzesznica (Muscardinus avellanarius)
hedgehog
je
Kuhls pipistrelle
karlik redni (Pipistrellus kuhlii)
least weasel, weasel
asica aska (Mustela nivalis)
lesser horseshoe bat
podkowiec may (Rhinolophus hipposideros)
lesser mouse-eared bat
nocek ostrouszny (Myotis oxygnathus)
lesser white-toothed shrew
zbieek karliczek (Crocidura suaveolens)
lesser noctule, Leislers bat
borowiaczek, borowiec Leislera

(Nyctalus leisleri)
long-tailed field mouse, wood mouse
mysz zarolowa (Apodemus sylvaticus)
marmot
wistak
marten
kuna
Mediterranean water shrew,

Millers water shrew
rzsorek mniejszy (Neomys anomalus)
mole
kret
moose
o amerykaski (Alces americanus)
mountain hare
zajc bielak (Lepus timidus)
mouse
mysz
Nathusius pipistrelle
karlik wikszy (Pipistrellus nathusii)
Natterers bat
nocek Natterera (Myotis nattereri)
126
ANIMALS
northern bat
mroczek pozocisty (Eptesicus nilssonii)
northern birch mouse
smuka lena (Sicista betulina)
Norway rat, brown rat
szczur wdrowny (Rattus norvegicus)
nutria, coypu
nutria (Myocastor coypus)
otter
wydra
particoloured bat
mroczek posrebrzany (Vespertilio murinus)
pine marten
kuna lena, tumak (Martes martes)
pond bat
nocek kosmaty, ydkowosy

(Myotis dasycneme)
pygmy shrew
ryjwka malutka (Sorex minutus)
rabbit
krlik
raccoon
szop pracz (Procyon lotor)
raccoon dog
jenot, junat (Nyctereutes procyonoides)
rat
szczur
red deer
jele szlachetny (Cervus elaphus)
red fox
lis rudy, pospolity (Vulpes vulpes)
red squirrel
wiewirka pospolita (Sciurus vulgaris)
roe deer
sarna (Capreolus capreolus)
serotine bat
mroczek pny (Eptesicus serotinus)
sika, sika deer
jele wschodni, sika (Cervus nippon)
soprano pipistrelle
karlik drobny (Pipistrellus pygmaeus)
speckled ground squirrel, spotted souslik
suse perekowaty (Spermophilus suslicus)
squirrel
wiewirka
steppe polecat, steppe weasel
tchrz stepowy (Mustela eversmanii)
striped field mouse
mysz polna (Apodemus agrarius)
tundra vole, root vole
nornik pnocny (Microtus oeconomus)
water shrew
rzsorek rzeczek (Neomys fodiens)
water vole
karczownik, szczur wodny (Arvicola terrestris)
west European hedgehog
je zachodni (Erinaceus europaeus)
whiskered bat
nocek wsatek (Myotis mystacinus)
wild boar
dzik (Sus scrofa)
wildcat
bik (Felis silvestris)
wisent
ubr
wolf
wilk (Canis lupus)
yellow-necked mouse
mysz lena (Apodemus flavicollis)
127
ANIMALS
INSECT ANATOMY
ANATOMIA OWADW
abdomen
odwok
alate
posiadajcy skrzyda
alimentary canal see digestive system

anal clasper, anal legs
nogi analne u larwy
antenna pl. antennae

antennal adj.
czuek
anterior
przedni
anterior wing compare elytron
skrzydo zewntrzne
appendage
odne lub inny organ (np. czuek), ktry

jest poczony z ciaem za pomoc stawu
apterous
bezskrzydy
cell
komrka, tu: cz skrzyda
chewing mouthpart
aparat gbowy gryzcy
chitin
chityna
coxa pl. coxae

coxal adj.
biodro
compound eye
oko zoone
cursorial legs
nogi przystosowane do chodzenia, biegania
digestive system, alimentary canal
system trawienny
dorsal
grzbietowy
elytron pl. elytra
pokrywa, twarde, zewntrzne skrzyda

np. u chrzszczy
exoskeleton
szkielet zewntrzny
femur pl. femora, femurs
udo
flagellum pl. flagella
wi czuka
forewing
skrzydo przednie
fossorial legs
nogi przystosowane do kopania
galea pl. galeae, galeas
ssawka, trbka motyla, cz aparatu

gbowego
gill
skrzele
haustellate mouthpart
sscy aparat gbowy
head
gowa
hindwing
skrzydo tylnie
labium pl. labia
warga dolna
labrum pl. labra
warga grna
macropterous
o duych lub dugich skrzydach
mandible
uwaczka, mandibula
mandibulate mouthpart
gryzcy aparat gbowy
128
ANIMALS
maxilla pl. maxillae
uchwa
mesothorax
rdtuowie
metathorax
zatuowie
mouthpart
aparat gbowy
natatorial legs
nogi przystosowane do pywania
ocellus pl.ocelli
przyoczko
ovipositor
pokadeko
pedicel
nka czuka
piercing-sucking mouthpart
aparat gbowy kujco-sscy
pilose
gsto pokryty szczecinkami
posterior
tylni
posterior wing
skrzydo wewntrzne
proboscis
pl. probosces, proboscides, proboscises
trbka owada lub inna cz ssca
prolegs
nogi odwokowe, posuwki u larwy
prothorax pl. prothoraces, prothoraxes
przedtuowie
raptorial legs
nogi drapiene np. u modliszki
rostrum pl. rostra
ryjek u ryjkowca
saltatorial legs
nogi przystosowane do skakania

np.u pasikonika
scape
trzonek czuka
scleritisation
twardnienie szkieletu zewntrznego
sensorium pl. sensoria
organy czuciowe na czukach lub nogach
seta pl.setae
szczecinka
setose
szczecinkowaty
sponging mouthpart
aparat gbowy licy np. u muchy
sternum pl. sterna
brzuszny segment odwoka
sting
do
tarsal claw
pazurek
tarsus pl. tarsi
stopa
tergum pl. terga
grzbietowy segment odwoka
thoracic legs
nogi tuowiowe u larwy
thorax pl. thoraces, thoraxes
tuw
tibia pl. tibiae, tibias
gole
trachea pl. tracheae
tchawka
trochanter
krtacz
vein
yka na skrzydle
venation
uykowanie skrzyda
ventral
spodni, brzuszny
129
ANIMALS
Picture 31. Insect body parts
Rysunek 31. Budowa ciaa owada
pedicel (pedicle)
nka czuka
compound eye
oko zoone
flagellum
wi czuka
antenna
czuek
scape
trzonek czuka
forewing
skrzydo przednie
t
h
o
r
a
x
head
gowa
prothorax
przedtuowie
mesothorax
rdtuowie
t
u
metathorax
zatuowie
coxa
biodro
abdomen
odwok
trochanter
krtacz
tibia
gole
tarsal claw
pazurek
hindwing
skrzydo tylnie
abdominal segment
segment odwoka
130
femur
udo
tarsus
stopa
ANIMALS
Picture 32. Beetle and butterfly external anatomy
Rysunek 32. Budowa zewntrzna chrzszcza i motyla
antenna
czuek
elytra
pokrywa
underwing
skrzydo boniaste
beetle external anatomy

budowa zewntrzna chrzszcza
antenna
czuek
head
gowa
thorax
tuw
wing
skrzydo
proboscis
ssawka
leg
noga
abdomen
odwok
butterfly external anatomy

budowa zewntrzna motyla
131
ANIMALS
ANIMAL ANATOMY
ANATOMIA ZWIERZT
abomasum pl. abomasa

antlers
anus
backbone
bill, beak
bladder
brain
bristle
caudal fin
circulatory system
claw
coat
colon
covert feather, tectrix pl. tectrices
digestive tract
digit
down
duodenum, pl. duodenums, duodena
ear
ear flap, pinna pl. pinnae
esophagus, oesophagus BrE
eyelid
fang
feather
fin
flight feather, remex pl. remiges
foot pl. feet
fore leg
four-chambered stomach
fur
gallbladder
heart
hind leg
hoof pl. hooves
horn
incisor
intestine
kidney
liver
lungs
trawieniec, cz odka przeuwaczy

poroe
odbyt
krgosup
dzib
pcherz
mzg
szczecina
petwa ogonowa
ukad krwionony, krwiobieg
pazur
okrywa wosowa, sier jelenia, suknia
okrnica
piro okrywowe
system trawienny
palec np. paza
puch
dwunastnica
ucho
maowina uszna np. u krlika
przeyk
powieka
kie, zb jadowy
piro
petwa
lotka
stopa
przednia noga
czterokomorowy odek
futro
woreczek ciowy
serce
tylnia noga
kopyto
rg
siekacz
jelito
nerka
wtroba
puca
132
ANIMALS
nose
nostril
oesophagus, esophagus AmE
omasum pl. omasa
organ
pancreas
paw
pelage
pelvis pl. pelvises, pelves
plumage
rectum pl. recta, rectums
remix pl. remiges
respiratory system
reticulum pl. reticula
retrix pl. retrices see tail feather
rumen pl. rumina, rumens
scale
scut
shell
skeletal system
skeleton
skull
snout
spinal column, spine
spine
spleen
stomach
stomach chambers
tail
tail feather, retrix pl. retrices
talon
tentacle
tongue
trachea pl. tracheae, tracheas
tufted ears
tusk
vibrissa pl. vibrissae, whisker
waterproof plumage
webbed foot pl. webbed feet
whisker see vibrissa
wing
winter coat
nos
nozdrze
przeyk
ksigi, cz odka przeuwaczy
organ
trzustka
apa
sier, owosienie
miednica
upierzenie
odbytnica
lotka ptaka
ukad oddechowy
czepiec, cz odka przeuwaczy
wacz, cz odka przeuwaczy
uska
ogon jelenia
muszla
kociec
szkielet
czaszka
ryj dzika, ryjek
krgosup
kolec jea
ledziona
odek
komory odka
ogon
piro ogonowe
szpon
czuek limaka
jzyk
tchawica
uszy z pdzelkami np. u rysia
szabla dzika
ws np. kota lub krlika, wibrysa
wodoodporne upierzenie
stopa z bon pawn np. u gsi
skrzydo
zimowe futro zwierzcia
133
ANIMALS
Picture 33. Snail and spider body parts
Rysunek 33. Czci ciaa limaka i pajka
shell
muszla
eye
oko
shell apex
wierzchoek muszli
posterior tentacle
czuek tylni
anterior tentacle
czuek przedni
foot
noga
head
gowa
snail body parts

czci ciaa limaka
pedipalps
nogogaszczki
chelicerae
szczkoczuki
simple eye
oko
walking leg
odne kroczne
cephalothorax
gowotuw
abdomen
odwok
pinneret
kdzioki przdne
spider body parts

czci ciaa pajka
134
ANIMALS
Picture 34. Polish snakes
Rysunek 34. We polskie
adder
mija
smooth snake
gniewosz plamisty
Aesculapian snake
w Eskulapa
grass snake
zaskroniec
135
ANIMALS
Picture 35. Bird external features
Rysunek 35. Budowa zewntrzna ptaka
eye
oko
upper mandible
szczka grna
beak
dzib
lower mandible / szczka dolna
chin / podbrdek
throat / gardo
breast / pier
flank
bok ciaa
toe
palec
belly
brzuch
claw
pazur
tail feathers
pira ogonowe
bird external features

budowa zewntrzna ptaka
vane
chorgiewka
quill (calamus)
dutka
rachis (shaft)
stosina
feather
piro
wading birds
ptaki brodzce
water birds
ptaki wodne
raptors
ptaki drapiene
bird feet
nogi ptakw
136
woodpecker foot
(adapted to climbing)
stopa dzicioa
(przystosowana
do wspinania)
ANIMALS
Picture 36. Ruminant anatomy
Rysunek 36. Anatomia przeuwacza
colon
okrnica
rectum
odbytnica
rumen
wacz
omasum
ksigi
anus
odbyt
oesophagus
przeyk
caecum
jelito lepe
reticulum
czepiec
duodenum
dwunastnica
small intestine
jelito cienkie
abomasum
trawieniec
137
ANIMALS
ANIMALS HABITATS AND DWELLINGS
SIEDLISKA ZWIERZT I ICH DOMY
aerie, aery, eyrie
gniazdo ptaka drapienego
anthill
mrowisko
aquatic animals
zwierzta wodne
arboreal animals
zwierzta nadrzewne
badger set, badger sett
nora borsuka
beaver lodge
eremie
burrow
nora w ziemi np. krlika, lisa
burrowing animals
zwierzta yjce w wykopanych przez siebie

norach
cave
jaskinia
cavity
dziupla wykuta w drzewie

np. przez dzicioa
covert
legowisko
den, lair
nora lub inne schronienie dla zwierzcia,

najczciej drapienego
fox den
lisia nora
freshwater animals
zwierzta sodkowodne
hollow
dziupla
home range
area osobniczy, teren, na ktrym yje dane

zwierz
host nest
gniazdo innego ptaka, gdzie pasoyt lgowy

skada jaja
marine animals
zwierzta morskie
molehill
kopiec kreta
mouse hole
mysia dziura
nest
gniazdo
otter holt
nora wydry w brzegu rzeki, stawu, jeziora
pendant nest, hanging nest
gniazdo wiszce
platform
typ gniazda, jakie buduj np. ory, bociany
roost
miejsce, gdzie ptaki odpoczywaj lub pi
sanctuary
rezerwat
semiaquatic
ziemnowodny
shell
muszla
squirrel drey
gniazdo wiewirki na drzewie
subterranean animals
zwierzta yjce pod ziemi
terrestrial animals
zwierzta ziemne
vernal pond
staw sezonowy
warren
grupa, system nor np. krliczych
waterfowl
ptactwo wodne
wildlife refuge
ostoja dzikiej zwierzyny
138
ANIMALS
ANIMAL BEHAVIOUR
AND COMMUNICATION
ZACHOWANIE
I POROZUMIEWANIE SI ZWIERZT
alarm response
sygna ostrzegawczy wysyany do osobnikw

tego samego gatunku, majcy
na celu ostrzeenie ich przed
niebezpieczestwem
antennate
porozumiewanie si owadw poprzez

dotykanie czukw
autotomy
autotomia, mechanizm obronny

polegajcy na samoistnym odpadaniu
ogona np. u jaszczurek
crepuscular animals
compare matutinal, vespertine
zwierzta aktywne o wicie lub zmierzchu
dance language
porozumiewanie si pszcz za pomoc

taca
diapause
diapauza, u owadw jest to okres zwolnienia

procesw yciowych w celu przetrwania
niekorzystnych warunkw
diurnal animals
zwierzta aktywne w dzie
gregarious
stadne
harmful
szkodliwe
hibernate
zapada w sen zimowy
hibernation
sen zimowy, hibernacja
matutinal animals
zwierzta aktywne o wicie
migrate
migrowa
migration
migracja
moult, molt AmE
pierzy si lub linie, zrzuca star skr,

pira lub sier, zmienia ubarwienie
nocturnal
nocne, aktywne noc
overwinter
przezimowa
pheromone
feromon
philopatry
philopatric adj.
tendencja zwierzt do powrotu na teren,

ktry zamieszkuj
resident birds
ptaki osiade
slough
linie; wylinka
social insects
owady spoeczne
songbirds
ptaki piewajce
thanatosis
tanatoza, udawanie nieywego przez

niektre owady w sytuacji zagroenia
vespertine animals
zwierzta aktywne o zmierzchu
winter whitening
zimowe bielenie ssakw
139
ANIMALS
ANIMAL FEEDING BEHAVIOUR
SPOSOBY ODYWIANIA SI ZWIERZT
bird of prey
ptak drapieny
browse
skuba traw, licie, pczki
cambiophage
cambiophagous adj.
kambiofag
carnivore
misoerca
carnivorous
misoerny
carrion
padlina
chew
consumer
konsument
decomposer
destruent, reducent
detrivore
detrivorous adj.
organizm ywicy si martw

materi organiczn
digest
digestion noun
trawi
ectoparasite
pasoyt zewntrzny, ektopasoyt
endoparasite
pasoyt wewntrzny, endopasoyt
foliophage see foliovore

foliophagous
ywicy si limi
folivore, foliophage
folivorous adj.
foliofag, zwierz erujce na liciach drzew
food chain
acuch pokarmowy
food web
forb
jakakolwiek rolina zielna z wyjtkiem

traw
frugivorous
ywicy si owocami
granivorous
ywicy si nasionami
graze
pa si
herbivore
herbivorous adj.
rolinoerca
herbivory
rolinoerno
heterotrophic
heterotrophy noun
cudzoywny
hoarding
gromadzenie poywienia przez zwierzta

w tzw. spiarniach, na terenie, ktry
zamieszkuj (w jednym lub wielu
miejscach)
insectivorous
owadoerny
140
ANIMALS
monophage
monophagous adj.
monophagy noun
monofag
nonpalatability, unpalatability
odrzucenie przez rolinoerc pewnego typu

pokarmu
oligophage
oligophagus adj.
oligophagy noun
oligofag
omnivore
omnivorous adj.
omnivory noun
wszystkoerca
palatability
akceptowanie lub wybr przez

rolinoerc pewnych rolin jako rda
poywienia
parasite
parasitic adj.
parasitism noun
pasoyt
pest
szkodnik
phytophagous
rolinoerny
piscivorous
piscivore noun
ryboerny
polyphage
polyphagous adj.
polyphagy noun
polifag
predation
drapienictwo
predator
drapienik, drapieca
predatory insects
owady drapiene
primary consumer
konsument pierwszego rzdu
raptor
ptak drapieny
rhizophage
rhizophagous adj.
ryzofag
ruminant
ruminate verb
przeuwacz
saprophage
saprofag
scavenger
padlinoerca
secondary consumer
konsument drugiego rzdu
tertiary consumer
konsument trzeciego rzdu
wszystkoerno
unpalatability see nonpalatability

xylophage
xylophagus adj.
ksylofag
141
ANIMALS
ANIMAL SEXUAL BEHAVIOUR,
BREEDING HABITS
AND REPRODUCTION
ZACHOWANIA SEKSUALNE
ZWIERZT, ZWYCZAJE GODOWE
I ROZMNAANIE
altricial compare nidicolous
przymiotnik okrelajcy mode zwierzta,

najczciej ssaki, ktre rodz si lepe
i bezbronne, dlatego wymagaj opieki
rodzicw np. myszy
bivoltine compare multivoltine, univoltine
wyprowadzajcy dwa pokolenia w cigu roku
breeding grounds
tereny lgowe
brood parasite
pasoyt lgowy np.kukuka
colonial breeding
wychowywanie modych w koloniach
colonial nesting
zakadanie gniazd w koloniach
communal nesting
sytuacja, gdy dwie lub wicej samic

wychowuje wsplnie mode w jednym
gniedzie
complete metamorphosis
przeobraenie zupene
copulation
kopulacja
courtship
zabieganie o partnerk, wabienie
courtship dance
taniec godowy
courtship feeding
karmienie samicy przez samce w czasie

zabiegania o jej wzgldy
courtship ritual
rytua godowy
dominant males
dominujce samce
eclosion
1. wylganie si larwy z jaja

2. o
puszczanie osonki poczwarkowej
przez owada dorosego
egg
jajo
epigamic selection
wybieranie partnerw przez samice na

podstawie pewnych cech np. koloru
upierzenia
estrous cycle
cykl rujowy, miesiczkowy
gestation
cia
hatch
wykluwa si z jaja
homing
powrt zwierzcia na tereny rozrodu lub

odpoczynku
incomplete metamorphosis
przeobraenie niezupene
intrasexual selection
walki samcw o samice, w wyniku ktrych

dominujcy samiec ma prawo do
kopulacji
lay eggs
skada jaja
lek
obrona terenu przed innymi samcami

w okresie rozrodczym
life cycle
cykl yciowy
142
ANIMALS
lifelong pair-bond, mated for life
czenie si w pary na cae ycie
mating season
sezon godowy, okres godowy
metamorphosis
przeobraenie
monogamous compare polygamous

monogamy noun
monogamiczny
multivoltine compare bivoltine, univoltine
wyprowadzajcy wiele pokole w cigu roku
nidicolous compare altricial

najczciej ptaki, ktre rodz si lepe,
nagie i bezbronne, dlatego wymagaj
opieki rodzicw, gniazdowniki
nidifugous compare precocial

najczciej ptaki, ktre rodz si
w miar zdolne do samodzielnego ycia,
dziki czemu opuszczaj gniazdo
wkrtce po wykluciu si z jaja,
zagniazdowniki
nuptial chamber
komora godowa np. kornika
nuptial flight
lot godowy owadw np. mrwek, pszcz
potomek
oviparous compare viviparous

oviparity noun
jajorodny
pair-bonding
czenie si w pary
parasitoid
parazytoid, owad wylgajcy si w innym

owadzie, odywiajcy si nim w stadium
larwalnym i opuszczajcy ywiciela,
kiedy ten umiera
polygamous compare monogamous

polygamy noun
poligamiczny
precocial compare nidifugous

najczciej ssaki, ktre rodz si w miar
zdolne do samodzielnego ycia
np. jelenie, sarny, dziki, zajce
pupation
przepoczwarzenie
rut
ruja
sex
pe
sex hormone
hormon pciowy
sexual selection
dobr pciowy
slough
wylinka, linie
solitary pair nesting
para samodzielnie opiekujca si swoim

potomstwem w gniedzie
subordinate males
samce podporzdkowane
univoltine compare bivoltine, univoltine
wyprowadzajcy jedno pokolenie w cigu

roku
viviparous compare oviparous

viviparity noun
yworodny
143
ANIMALS
MALES, FEMALES, THE YOUNG
AND THEIR GROUPS
SAMCE, SAMICE, MODE

I ICH GRUPY
adult
bitch
boar
brood
osobnik dorosy
wadera, samica wilka
odyniec, samiec dzika
osobniki, ktre wylgy si z jaj zoonych
w tym samym czasie
gach, samiec zajca; take byk, samiec
niektrych jeleniowatych np. daniela,
sarny
byk, samiec ubra lub osia
krliczek
gsienica
piskl ptakw; termin oglny
poczwarka motyla
samiec ptakw; termin oglny
kolonia
krowa, samica ubra; take osza, klpa,
samica osia
niedwiadek
samica jeleniowatych, krlika, zajca
basior, samiec wilka; take pies, samiec lisa
kaczor
trute
kaczka, take kaczka samica
kacztko
orltko
piskl jastrzbia
ciel, mode jeleniowatych
wieo upierzone piskl
stado ptakw
gsitko
pdrak
zwierz wieo wyklute z jaja np. ptak lub gad
samica ptakw; termin oglny
stado (na og duych rolinoercw)
ania, samica jelenia
owad dorosy, imago
forma owada w poszczeglnych stadiach
rozwoju (np. stadium larwalne,
poczwarkowe, forma dorosa)
kotka, samica zajca
buck
bull
bunny
caterpillar
chick
chrysalis
cock
colony
cow
cub
doe
dog
drake
drone
duck
duckling
eaglet
eyas
fawn
fledgling
flock of birds
gosling
grub
hatchling
hen
herd
hind
imago pl. imagines, imagoes
instar
(e.g. larval, pupal, adult instar)
jill
144
ANIMALS
larva pl. larvae
leveret
litter
maggot
larwa
zajczek
miot
czerw, larwa bez ng i dobrze wyksztaconej
gowy, typowa dla Diptera
piskl w gniedzie
nimfa, niedojrzae stadium owada
w przeobraeniu niezupenym
maa, moda sowa
wataha
warchlak
lisitko
rysitko, koci
poczwarka
krlowa np. pszcz
pies, samiec lisa
awica ryb
klucz gsi lub kaczek
grupa lisw
locha, samica dzika
byk, samiec jelenia
rj owadw
kijanka
samiec jastrzbia
liszka, samica lisa
nestling
nymph
owlet
pack of wolves
piglet
pup, cub
pup, kitten
pupa pl. pupae
queen
reynard
school of fish
skein
skulk
sow
stag
swarm of insects
tadpole
tiercel
vixen
Picture 37. Young animals

Rysunek 37. Mode zwierzta
duckling
kaczuszka
fawn
mode jeleniowatych
piglet
warchlak
tadpole
kijanka
145
ANIMALS
HUNTING
POLOWANIE
antlers
poroe
badger
borsuk
battue hunting
polowanie z nagonk
beam
tyka, cz poroa
beater
naganiacz, osoba poszca zwierzyn

w polowaniu z nagonk
big game
zwierzyna gruba
billet, scat
odchody lisa
binoculars
lornetka
bloodhound
posokowiec
bolt
wypasza zwierzyn z kryjwki, legowiska,

nory
brace
dwie sztuki zwierzyny

(np. dwa zajce lub dwa lisy)
brush
kita, ogon lisa
bullet
kula
calling
wabienie zwierzyny przez myliwych
cartridge
nabj
closed season
sezon ochronny
Charlie, Charles James, (Mr) Todd
mikita, lisiura, przechera, rudy;

lis w argonie myliwskim
chase
ciga, goni
covert, cover
ostoja zwierzyny
decoy
wabik, przynta, bawanek, cie,

drewniany lub plastikowy model
zwierzcia sucy do zwabienia
zwierzyny
draw
przeszukiwa teren przez psy
draw a blank
przeszukiwa teren przez psy bez rezultatu,

czyli bez znalezienia zwierzyny
duck
kaczka
Eurasian woodcock
sonka
Eurasian coot
yska
falcon
sok
falconry
polowanie z sokoem, sokolnictwo
fallow deer
daniel
flushing dog
pochacz
fox
lis
fresh line
wiey trop
146
ANIMALS
game
zwierzyna owna
give tongue see speak

goose pl. geese
greylag goose
g ggawa
hare
zajc
hazel grouse
jarzbek
hide
skra zwierzca
hound
pies goczy, ogar
hunting dogs
psy myliwskie
hunt
polowa
hunting grounds
tereny owieckie
hunting trophy
trofeum myliwskie
huntsman, hunter
myliwy
jink
naga zmiana kierunku ucieczki przez

zwierzyn w celu zgubienia pocigu
marten
kuna
mallard
kaczka krzywka
mask
eb lisa, latarnia
muzzle
wietrznik (trufla i kufa), nos i pysk psa

myliwskiego w argonie myliwskim
non-typical rack
poroe nietypowe, selekcyjne, mykus
open season
sezon owiecki
pad
stopa lisa
partridge
kuropatwa
pedicles
modenie, pnie, cz czaszki, z ktrej

wyrasta poroe
pelt
futro zwierzcia (np. lisa) po cigniciu go

z martwego zwierzcia
pheasant
baant
poaching
kusownictwo
pochard
gowienka
predator
drapienik
puss
kot, gach, filip, zajc w argonie myliwskim
quarry
1. zwierz, na ktre si poluje w danym

momencie
2. zwierzyna; termin uywany rwnie
w znaczeniu game, czyli zwierzyny ownej
rabbit
krlik
rabid
wcieky
rabies
wcieklizna
147
ANIMALS
raccoon dog
jenot
rack
poroe danego jelenia
raghorn
jele selekcyjny
raised hide, raised stand, high seat
ambona
red deer
jele szlachetny
roe deer
sarna
retriever
aporter
rifle
strzelba
scat see billet

scent
trop, zapach, wo
scent hound
tropowiec
skulk
grupa lisw
sluicing
strzelanie do ptactwa wodnego, gdy znajduje

si na wodzie
small game
zwierzyna drobna
shot
rut
snare
wnyki
speak, give tongue
szczeka lub gra, termin w argonie

myliwskim stosowany do okrelenia
szczekania psw podczas tropienia
zwierzyny
stale line, cold line
zwietrzay trop
stalk
tropi, podchodzi
stand hunting
polowanie z zasiadki
still hunting
polowanie z podchodu
velvet
scypu
waterfowl
ptactwo wodne
wild boar
dzik
wolf pl. wolves
wilk
teal
cyraneczka
trace
trop
trap
puapka
typical rack
poroe typowe, przyszociowe
velvet
scypu
venison
dziczyzna (miso)
weapon
bro
wood pigeon
gob grzywacz
148
POLSKO-ANGIELSKI
TEMATYCZNY
SOWNIK LENY
POLISH-ENGLISH THEMATIC
FOREST DICTIONARY
ROLINY
PLANTS
ROLINY
JEDNOSTKI TAKSONOMICZNE
TAXA
gatunek
species pl. species
jednostka taksonomiczna
taxon pl. taxa
klasa
class
krlestwo
kingdom
rodzaj
genus pl. genera
rodzina
family
rzd
order
taksonomia
taxonomy
typ
phylum pl. phyla, division
KLASYFIKACJA ROLIN
PLANT CLASSIFICATION
dwulicienne
dicotyledons
jednolicienne
monocotyledons
mech
moss
mszaki
bryophytes
nagonasienne
gymnosperms
okrytonasienne
angiosperms
papro
fern
paprotnik
pteridophyte
plechowiec
thallophyte
roliny naczyniowe
vascular plants
roliny nasienne
flowering plants, seed-bearing plants
roliny zarodnikowe
non-flowering plants,
skrzyp
horsetail
wtrobowiec
liverwort, hepatic
widak
clubmoss
LISTA GATUNKW ROLIN LENYCH
LIST OF FOREST PLANT SPECIES
arcydzigiel litwor (Archangelica officinalis)
garden angelica
arnika grska (Arnica montana)
mountain arnica
babka zwyczajna (Plantago major)
great plantain
bagno zwyczajne (Ledum palustre)
ledum, Dutch myrtle
152
ROLINY
barwinek pospolity (Vinca minor)
lesser periwinkle
bluszcz pospolity (Hedera helix)
ivy
bobrek trjlistkowy (Menyanthes trifoliata)
buckbean, bogbean
bodziszek cuchncy (Geranium robertianum)
herb Robert
borwka bagienna, borwka botna,

ochynia, pijanica (Vaccinium uliginosum)
bog blueberry, bog bilberry
borwka brusznica (Vaccinium vitis-idaea)
cowberry, red whortleberry
borwka czarna (Vaccinium myrtillus)
bilberry
chmiel zwyczajny (Humulus lupulus)
hop
czosnaczek pospolity (Alliaria petiolata)
garlic mustard
czosnek niedwiedzi (Allium ursinum)
ramsons,
broad-leaved garlic, bears garlic
czyciec leny (Stachys sylvatica)
hedge woundwort
dbrwka rozogowa (Ajuga reptans)
creeping bugleweed
dugosz krlewski (Osmunda regalis)
royal fern
dziurawiec zwyczajny
(Hypericum perforatum)
St Johns wort
dzwonek (Campanula spp.)
bellflower
dzwonek rozpierzchy
(Campanula patula)
spreading bellflower
fioek wonny (Viola odorata)
common violet
glistnik jaskcze ziele

(Chelidonium majus)
celandine
goryczka trojeciowa
(Gentiana asclepiadea)
willow gentian
gwiazdnica pospolita (Stellaria media)
common chickweed
janowiec barwierski (Genista tinctoria)
dyers greenweed
jasnota biaa, gucha pokrzywa

(Lamium album)
white dead-nettle
jemioa pospolita (Viscum album)
mistletoe
jeyna popielica (Rubus caesius)
dewberry
jeyna, ostryna
blackberry
knie botna, kaczyniec, kaczeniec

(Caltha palustris)
marsh marigold
kokoryczka wonna
(Polygonatum odoratum)
angular Solomons seal
konwalia majowa (Convallaria majalis)
lily of the valley
kopytnik pospolity (Asarum europaeum)
asarabacca
kozek lekarski (Valeriana officinalis)
valerian
krwicig lekarski
(Sanguisorba officinalis)
great Burnet
153
ROLINY
kuklik zwisy (Geum rivale)
nodding avens,
drooping avens, water avens
lepinik biay (Petasites album)
white butterbur
liczydo grskie
(Streptopus amplexifolius)
claspleaf twistedstalk,
clasping twistedstalk
opian wikszy (Arctium lappa)
burdock
macierzanka piaskowa
(Thymus serpyllum)
wild thyme
mcznica lekarska
(Arctostaphylos uva-ursi)
bearberry
marzanka wonna
(Asperula odorata)
sweet woodruff
mech
moss
mech torfowiec (Sphagnum palustre)
bog moss, peat moss
mita pieprzowa (Mentha piperata)
peppermint
naparstnica purpurowa
(Digitalis purpurea)
common foxglove
nerecznica samcza (Dryopteris filix-mas)
male fern
niezapominajka lena
(Myosotis sylvatica)
wood forget-me-not
orlica pospolita (Pteridium aquilinum)
bracken
papro
fern
paprotka zwyczajna
(Polypodium vulgare)
common polypody fern
parzydo lene (Aruncus sylvestris)
sylvan goatsbeard
perwka zwisa (Melica nutans)
mountain melick, nodding melick
pierwiosnek wyniosy (Primula elatior)
oxlip
piciornik leny (Potentilla sylvestris)
tormentil
ponnik pospolity
(Polytrichum commune)
hair moss
podagrycznik (Aegopodium podagraria)
ground elder, bishops weed
podbiaek alpejski (Homogyne alpina)
alpine coltsfoot, purple coltsfoot
podrze ebrowiec (Blechnum spicant)
deer fern, hard fern
pokrzyk wilcza jagoda

(Atropa belladonna)
belladonna, devils berries
pokrzywa
nettle
pokrzywa pospolita (Urtica dioica)
stinging nettle
poziomka pospolita (Fragaria vesca)
wild strawberry
przetacznik leny (Veronica officinalis)
common speedwell
przetacznik oankowy
(Veronica chamaedrys)
germander speedwell
154
ROLINY
przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis)
common hepatica, liverleaf
przytulia czepna (Galium aparine)
sticky willy
rosiczka okrgolistna
(Drosera rotundifolia)
sundew
rumianek pospolity
wild chamomile
sasanka (Pulsatila vernalis)
pasque flower
skrzyp polny (Equisetum arvense)
common horsetail
nieyczka przebinieg
(Galanthus nivalis)
snowdrop
szczaw alpejski (Rumex alpinus)
monks rhubarb, alpine dock
szczawik zajczy (Oxalis acetosella)
wood sorrel
szczyr trway (Mercurialis perennis)
dogs mercury
tatarak zwyczajny (Acorus calamus)
sweet flag
trzcinnik lancetowaty
(Calamagrostis canescens)
purple small-reed
trzcinnik leny
(Calamagrostis arundinacea)
rough small-reed
trzcinnik owosiony (Calamagrostis villosa)
hairy reed grass
trzcinnik piaskowy
(Calamagrostis epigeios)
wood small-reed
wawrzynek wilczeyko (Daphne mezereum)
mezereon
wenianka pochwowata
(Eriophorum vaginatum)
tussock cottongrass, hares tail cottongrass
wenianka wskolistna
(Eriophorum angustifolium)
common bog-cotton, common cottongrass
widak (Lycopodium spp.)
clubmoss
widak godzisty (Lycopodium clavatum)
stags-horn clubmoss, common clubmoss
wierzbwka kiprzyca
(Chamaenerion angustifolium)
fireweed
wietlica alpejska
(Athyrium distentifolium)
alpine lady-fern
wietlica samicza (Athyrium filix-femina)
lady fern, ladyfern, common lady fern
wrzos zwyczajny (Calluna vulgaris)
common heather
zachylnik botny (Thelypteris palustris)
marsh fern
zawilec gajowy (Anemone nemorosa)
wood anemone, wind flower
zawilec wielkokwiatowy
(Anemone sylvestris)
snowdrop anemone
arnowiec miotlasty
(Sarothamnus scoparius)
Scotch broom
urawina botna
(Oxycoccus quadripetalus)
cranberry
ywokost (Symphytum officinale)
comfrey
155
ROLINY
LISTA GATUNKW DRZEW I KRZEWW
LIST OF TREE AND SHRUB SPECIES
berberys pospolity, berberys zwyczajny

(Berberis vulgaris)
barberry
bez czarny (Sambucus nigra)
black elder, elder, common elder
bez koralowy (Sambucus racemosa)
red elder
brzoza
birch
brzoza brodawkowata (Betula pendula)
common birch
buk
beech
buk zwyczajny (Fagus sylvatica)
European beech
cis pospolity (Taxus baccata)
yew
czeremcha amerykaska
(Padus serotina)
black cherry, rum cherry
czeremcha zwyczajna (Padus racemosa)
bird cherry
czerenia ptasia, trzenia

(Prunus avium)
wild cherry
db
oak
db bezszypukowy (Quercus petraea)
sessile oak
db szypukowy (Quercus robur)
pedunculate oak, common oak
dere
dogwood
dere waciwy (Cornus mas)
Cornelian cherry, dogwood
gg
hawthorn
gg dwuszyjkowy
(Crataegus oxyacantha)
English hawthorn
gg jednoszyjkowy
(Crataegus monogyna)
single-seeded hawthorn
grab
hornbeam
grab zwyczajny (Carpinus betulus)
European hornbeam
jabo dzika (Malus sylvestris)
crab apple
jaowiec pospolity
(Juniperus communis)
juniper
jarzb mczny (Sorbus aria)
white beam
jarzbina pospolita (Sorbus aucuparia)
rowan
jedlica, daglezja
(Pseudotsuga menziesii)
Douglas fir
jesion
ash
jesion wyniosy (Fraxinus excelsior)
European ash
joda
fir
joda pospolita (Abies alba)
silver fir
kalina hordowina (Viburnum lantana)
wayfaring tree
kalina koralowa (Viburnum opulus)
guelder rose
156
ROLINY
klon
maple
klon jawor (Acer pseudoplatanus)
sycamore maple, sycamore
klon polny, paklon (Acer campestre)
hedge maple, common maple
klon zwyczajny (Acer platanoides)
Norway maple
kosodrzewina (Pinus mugo)
mountain pine
kruszyna pospolita (Frangula alnus)
alder buckthorn
leszczyna
hazel
leszczyna pospolita
(Corylus avellana)
European filbert, hazel
limba (Pinus cembra)
Swiss pine, Arolla pine
lipa
linden, lime, basswood
lipa drobnolistna (Tilia cordata)
small-leaved linden, littleleaf linden
malina waciwa (Rubus idaeus)
raspberry, red raspberry
maidenhair tree, ginkgo
modrzew
larch
modrzew europejski (Larix decidua)
European larch
modrzew polski (Larix polonica)
Polish larch
olsza
alder
olsza czarna (Alnus glutinosa)
black alder
olsza szara (Alnus incana)
grey alder
orzech woski (Juglans regia)
walnut
osika (Populus tremula)
aspen
robinia akacjowa, grochodrzew

(Robinia pseudoacacia)
black locust
rokitnik zwyczajny
(Hippopha rhamnoides)
sea buckthorn
ra dzika, szypszyna (Rosa canina)
dog rose
sosna
pine
sosna pospolita (Pinus sylvestris)
Scots pine, Scot pine
liwa tarnina (Prunus spinosa)
blackthorn
wierk
spruce
wierk pospolity (Picea abies)
Norway spruce
topola
poplar
topola biaa (Populus alba)
white poplar
topola czarna (Populus nigra)
black poplar
trzmielina pospolita
(Euonymus europaeus)
European spindle tree
wiz
elm
wiz grski, szorstki (Ulmus glabra)
wych elm, Scots elm
157
ROLINY
wiz pospolity, polny
(Ulmus campestris)
common elm
wierzba
willow
wierzba biaa (Salix alba)
white willow
MORFOLOGIA ROLIN
PLANT MORPHOLOGY
bezogonkowy, bezszypukowy
sessile
blaszka liciowa
blade
brzeg licia
leaf margin
cier
thorn
czapeczka
root cap
filotaksja zobacz ulistnienie

gazka
twig
ga
branch
ga boczna
lateral branch
gwny pd roliny, rwnie pie
axis pl. axes
kielich
calyx pl. calyces, calyxes
konar
bough
korona
corolla
korona drzewa
crown
korze
root
radical adj.
korze boczny
lateral root
korze gwny
primary root
korze palowy
taproot
kwiat
flower
kwiatostan
inflorescence
listek, cz licia zoonego
leaflet
listowie
foliage
licie
li
leaf
li gadki, bez woskw
glabrous leaf
li pokryty lepk wydzielin
viscid leaf
li pokryty woskiem
glaucous leaf
li prosty
simple leaf
li skrzasty
coriaceous leaf
158
ROLINY
li zarodnionony
sporophyll
li zoony
compound leaf
odyga, pd
stem
uska pka
bud scale
midzywle
internode
nitka prcika
filament
ogonek licia
leaf stalk, petiole
okek
whorl
okwiat
perianth
owoc
fruit
pczek boczny
axillary bud
pczek wierzchokowy
apical bud
pk
bud
pd wraz z limi
shoot
pie
bole, trunk
plecha
thallus pl. thalli
patek
petal
pokrycie licia woskami
vestiture
prcik
stamen
pylnik
anther
pyek
pollen
ryzoid, korze mszaka
rhizoid
supek
pistil
sporangium, zarodnia,
struktura produkujca zarodniki
stopa, podstawa sporofitu mszaka

przytwierdzajca go do gametofitu
foot pl. feet
system korzeniowy
root system
system korzeniowy wizkowy
fibrous root system
szyjka korzeniowa
root collar
szyjka supka
style
szyszka
cone
trzonek sporofitu mszaka, seta
seta
ulistnienie, filotaksja
phyllotaxy
uykowanie licia, nerwacja
venation
uykowanie rwnolege,
typowe dla jednoliciennych
parallel venation
uykowanie siatkowe,
typowe dla dwuliciennych
reticulate venation
159
ROLINY
ws czepny
tendril
wze
node
wierzchoek
apex
apical adj.
wosek rolinny
trichome
wonik
root hair
zalek
ovule
zalnia
ovary
zarodnia,
organ mszakw wytwarzajcy zarodniki
capsule
zarodnik
spore
ziarno pyku
pollen grain
znami supka
stigma
yka licia
vein
KOMRKI I TKANKI ROLINNE

ORAZ ICH CZCI SKADOWE
PLANT CELLS, TISSUES

AND THEIR COMPOUNDS
aparat szparkowy
stoma pl. stomata
biel
sapwood
celuloza
cellulose (C6H10O5)n
cewka
tracheid
cytoplazma
cytoplasm
drewno
wood
epiderma zobacz skrka

felloderma zobacz parenchyma korkowa
fellogen, miazga korkotwrcza
phellogen
floem zobacz yko

hemiceluloza
hemicellulose
jdro
nucleus pl. nuclei
kalus
callus
kambium waskularne
zobacz miazga ykodrzewna
kambium, miazga
cambium
kolenchyma zobacz zwarcica

komrka
cell
komrka kamienna, sklereid
sclereid
160
ROLINY
komrka towarzyszca (przy rurce sitowej)
companion cell
kora
bark
kora pierwotna
cortex pl. cortices

cortical adj.
korek
phellem, cork
korkowica, peryderma
periderm
ksylem
xylem
kutykula
cuticle
kutyna
cutin
lignina
lignin
lignify verb
yko, floem
inner bark, phloem
merystem boczny
lateral meristem
merystem wierzchokowy
apical meristem
merystem, tkanka twrcza
meristem
miazga korkotwrcza zobacz fellogen

miazga ykodrzewna,
kambium waskularne
vascular cambium
miazga zobacz kambium

mikisz gbczasty
spongy mesophyll
mikisz palisadowy
palisade mesophyll, palisade parenchyma
mikisz, parenchyma
mesophyll, parenchyma
naczynie
vessel
parenchyma korkowa, felloderma
phelloderm
peryderma zobacz korkowica

protoplast
protoplast
rurka sitowa
sieve-tube
sklereid zobacz komrka kamienna

sklerenchyma zobacz twardzica
skrka, epiderma
epidermis
sok rolinny
sap
suberyna
suberin
ciana komrkowa
cell wall
tkanka
tissue
tkanka przewodzca
vascular tissue
tkanka twrcza zobacz merystem

twardzica, sklerenchyma
sclerenchyma
twardziel
heartwood
161
ROLINY
wizka przewodzca
vascular bundle
wkno
fibre
wosk
wax
zwarcica, kolenchyma
collenchyma
PREFERENCJE RODOWISKOWE
ROLIN
PLANT HABITAT
PREFERENCES
cienioznona, znoszca cie
shade tolerant
shade-tolerance noun
ciepolubna, termofilna
thermophilous
heliofit
heliophyte
kalcyfit, acydofob
alkalinophile
kserofit, suchorost
xerophyte
kwanolubna
acidophilic
mezofit
mesophyte
naskalna
saxicolous
nieznoszca cienia
shade intolerant
psammofit
psammophyte
rosnca na korze
corticolous
palustrine plant, bog plant, helophyte
rolina cieniolubna, skiofit
sciophile
sciophilous adj.
sciophily noun
rolina kwanolubna, acydofil
acidophile
litophyte, saxicole
rolina sonolubna, halofit
halophile
halophilous adj.
rolina sucholubna, kserofit
xerophile
xerophilic adj.
rolina wapniolubna, kalcyfit
calcicole, calciphile
calciphilous adj.
rolina wodna, hygrofit
hydrophyte
wiatolubna, wiatodna
heliophilous, heliophilic
wiatodna
sun-demanding
tropofityczna
tropophilous
wysokogrska
alpine
znoszca susz
drought-tolerant
162
ROLINY
TYPY ROLIN
PLANT TYPES
dwuletnia
biennial
dwulicienna
dicotyledonous
dzika
wild
endemiczna
endemic
jadalna
edible
jednolicienna
monocotyledonous
jednoroczna
annual
karowata
dwarf
krajowa, rodzima
native
lecznicza
medicinal
miejscowa, krajowa
indigenous
miododajna
melliferous
naczyniowa
vascular
nagozalkowa
gymnospermous
niejadalna
inedible
okrytozalkowa
angiospermous
owadoerna
insectivorous
pachnca
fragrant
pasoytnicza
parasitic
pncze
climber
pno kwitnca
late-blooming
rolina dnia dugiego
long-day plant
rolina dnia krtkiego
short-day plant
rolina pionierska
pioneer plant
rolina poca
trailer, trailing plant
rolina wskanikowa
indicator plant
samoywna
autotrophic
trujca
poisonous
w stanie spoczynku
dormant
wczenie kwitnca
early-blooming
wiecznie zielona
evergreen
wieloletnia
perennial
zielna
herbaceous
163
ROLINY
TYPY DRZEW
TREE TYPES
bezlistne
leafless
cienioznone
shadebearing, shade tolerant
dugowieczne
long-living
drzewa iglaste
softwoods
drzewa liciaste
hardwoods
drzewo biczujce
whip tree
drzewo dojrzae
mature tree
drzewo dziuplaste
den tree
dominant tree
drzewo iglaste
conifer, coniferous tree
drzewo liciaste
broadleaf tree, deciduous tree
seed tree
drzewo opanowane
intermediate tree
codominant tree
drzewo pochylone
bent tree
drzewo przyguszone
suppressed tree, overtopped tree
drzewo przyszociowe, dorodne
crop tree
drzewo puapkowe
trap tree
drzewo skarowaciae, opnione w rozwoju
stunted tree
drzewo cite
felled tree
drzewo uszkodzone przez wiatr, wiatrowa
blowdown
infested tree
drzewo zawieszone
hung up tree
drzewo zdecydowanie wyrastajce ponad

okap drzewostanu
emergent, overtopping tree
gboko si korzenice
deep-rooting
krtkowieczne
short-living
liciaste
broadleaved, deciduous
mode drzewko (modsze ni tyczkowina)
sapling
osabione
weakened
pytko korzenice
shallow-rooting
posusz stojcy, stojce martwe drzewo
snag
powykrcany, skaty
gnarled
przestj
residual tree
rozpieracz
wolf tree
siewka
seedling
164
ROLINY
szpilkowy, iglasty
coniferous
szybko rosnce
fast-growing
tyczkowina i drgowina
(jako jedna klasa)
pole
wiatroom
wind-broken tree
wiatrowa
windfall, blowdown, windthrow
wolno rosnce
slow-growing
wyrwane z korzeniami
uprooted
ROZMNAANIE ROLIN
PLANT PROPAGATION
dwupienny
dioecious
dioecy noun
gameta
gamete
jednopienny
monoecious
monoecy noun
klony porwnaj pojedynczy klon
clone
kultury tkankowe, in vitro
micropropagation, tissue culture
kwitn
bloom
obcopylny
cross-pollinated
odkady
layering
odrol korzeniowa
root sucker
odrol pniakowa
stump sprout
okulizacja
budding
owad zapylajcy
pollinator
owadopylny
entomophilous,
entomophily noun
insect-pollinated
insect pollination noun
podkadka
rootstock, stock
pojedynczy klon
ramet
potomek, rolina potomna
pyek
pollen
rolina wyprodukowana in vitro
plantlet
rozmnaanie
propagation, reproduction
rozmnaanie generatywne
sexual propagation
rozmnaanie wegetatywne
asexual propagation, vegetative propagation
165
samopylny
self-pollinated
szczepienie
grafting
wiatropylny
anemophilous
anemophily noun
wind-pollinated
wind pollination noun
zapodnienie
fertilisation
zapylenie
pollination
ziarnko pyku
pollen grain
zraz
scion
zrzez
stem cutting, shoot cutting
LASY
FORESTS
LASY
SZKKA
NURSERY
azot
nitrogen
brona, bronowa
harrow
chwast, odchwaszcza
weed
doowanie
heeling-in
fosfor
phosphorus
goomrz
frost heaving
grzdka
bed
grzyby mikoryzowe
mycorrhizal fungi
hartowanie
hardening off
karczowanie
stump extraction
kompost
compost
materia szkkarski, sadzeniowy
nursery stock, planting stock
mikoryzowanie
inoculation with mycorrhizal fungi
nawadnianie
irrigation
nawadnianie kropelkowe
trickle irrigation
nawoenie
fertilisation
nawoenie dolistne
foliar fertiliser application
nawoenie pogwne
top dressing
nawoenie, zastosowanie nawozu
fertiliser application
nawz organiczny
organic fertiliser
nawz zielony
green manure
obornik
manure
ogrodzenie
fence
okres wegetacyjny
growing season
opryskiwa
spray
ora
plough, plow AmE
pikowa
prick out
pug
plough, plow AmE
root pruning, undercutting
podoe
medium
potas
potassium
przerywanie, przerzedzanie siewek

lub drzewek na rnym etapie rozwoju
thinning
168
LASY
przeywalno sadzonek
wyraana zazwyczaj procentowo
seedling survival rate
przygotowanie terenu
pod szkk, sadzenie lub siew
site preparation
sadzenie maszynowe
machine planting
sadzenie rczne
hand planting
sadzi
plant

korzeniowym np.w doniczce
container seedling, containerised seedling,

sadzonka szkkowana
transplant
sadzonka z bryk
plug

korzeniowym
bare-root seedlings
siew precyzyjny
precision drilling
siew rzdowy
drilling
siew rzutowy
broadcast sowing
skadnik odywczy
nutrient
sortowanie materiau sadzeniowego
planting stock grading
spryskiwa
sprinkle
szklarnia
greenhouse
szkka
nursery
szok przesadzeniowy
transplant shock
cika w znaczeniu ogrodniczym: folia,

kora lub inny materia nanoszony
na powierzchni gleby; cikowa
mulch
termin siewu
sowing time
torf
peat
uprawa gleby
tillage
wyjmowa sadzonki ze szkki
lift
wyjmowanie sadzonek
seedling lifting
wysadza na miejsce docelowe
outplant
zgorzel siewek, choroba powodujca

ich gnicie zaraz po wschodach,
wywoywana przez grzyby z rodzaju
Fusarium, Phytophthora
damping-off
zmianowanie, podozmian
crop rotation
zwarty system korzeniowy
compact root system
169
LASY
TERMINOLOGIA DOTYCZCA NASION
SEED TERMINOLOGY
bank genw
gene bank
bank nasion
seed bank
ciar 1000 nasion
weight of 1000 seeds
czysto nasion
purity
czyci za pomoc wialni
winnow
dojrzao do zbioru
harvest maturity
dojrzao fizjologiczna
physiological maturity
dojrzao nasion
seed maturity noun
dojrzao zarodka
embryo maturity
dojrzewanie nasion
seed maturation noun
seed tree
drzewo rosnce lokalnie, rodzime
indigenous trees
drzewostan nasienny
seed stand
endosperma
endosperm
energia kiekowania, procent nasion

w prbce, ktre skiekoway
w okrelonym czasie
germinative energy
gatunki cikonasienne
large-seeded species
gatunki lekkonasienne
small-seeded species
ilo nasion w funcie, jednostka wagi

stosowana w krajach anglosaskich
zamiast ciaru 1000 nasion
seed count
inhibitory wzrostu
growth inhibitors
jako nasion
seed quality
jarowizacja nasion
vernalisation
kiekowanie
germination
germinate verb
epigeal germination
kiekujce nasiono
germinant
korzonek
radicle
licie
upina nasienna
testa pl. testae, seed coat
uszczy nasiona
tumble
mci
thresh
nasiono
seed
nasiono typu orthodox
orthodox seed
nasiono typu recalcitrant
recalcitrant seed, unorthodox seeds
obrbka nasion
seed processing
170
LASY
odskrzydla, pozbawia nasiona skrzydeek
dewing
owoc misisty
fleshy fruit
partia nasion o znanym pochodzeniu
seed lot
pcznienie
imbibition
plantacja nasienna
seed orchard
plon nasion
seed yield
pochodzenie nasion
seed provenance
produkcja nasion
seed production
przechowywanie dugookresowe nasion
long-term seed storage
przechowywanie krtkoterminowe nasion
short-term seed storage
przechowywanie nasion
seed storage
przechowywanie w ciekym azocie
cryopreservation
przerwa spoczynek
break dormancy
przewidywanie plonu nasion
seed crop forecasting
rok urodzaju nasion
seed year
rozsiewanie nasion
seed dispersal
sia nasiona
sow seed
skaryfikacja
scarification
stan spoczynku
dormancy, hypobiosis
dormant adj.
stratyfikacja
stratification
strk
legume
suszarnia bbnowa
rotary drum kiln
suszenie na socu
sun drying
suszenie, wysychanie
desiccation, drying
szkodnik nasion
seed pest
taca tu: urzdzenie do suszenia
tray kiln
urzdzenie do suszenia np. taca, suszarnia

bbnowa
drying kiln
usuwa misist cz owocu
depulp
wydobywanie nasion np. z szyszek,

mikkich czci owocu, strkw
seed extraction
zanieczyszczenie nasion
impurity
zarodek
embryo
zawarto wilgoci
moisture content
zawizywanie nasion
seed setting
zbir nasion
seed harvesting, seed collecting
zdolno kiekowania, procent

skiekowanych nasion w prbce
germinative capacity
ywotno
viability
viable adj.
171
LASY
POWSTAWANIE LASU
FOREST ESTABLISHMENT
anemochoria
anemochory
bronowanie bron talerzow
discing, disking AmE
bruzda
trench
cicie obsiewne
establishment cutting
cicie odnowieniowe
regeneration cutting
cicie odsaniajce
overstore removal
dugo cyklu produkcyjnego drzewostanu,

okres pomidzy odnowieniem
drzewostanu a ciciami rbnymi
rotation
doowanie sadzonek
heeling-in
seed tree
drzewostan macierzysty, osonowy w rbni

czciowej
residual overstore, overwood
dziczka, siewka powstaa w wyniku

naturalnego odnowienia
wilding
endozoochoria
endozoochory
epizoochoria
epizoochory
gatunek pionierski
pioneer species
gatunki rodzime
indigenous species
hydrochoria
hydrochory
las odrolowy
coppice forest
metoda kontroli zapasu w rbni przerbowej
check method
metoda sadzenia sadzonek pod kostur
bar-slit method
metoda sadzenia sadzonek pod motyk
grub-hoe-slit method
metoda sadzenia polegajca na umieszczaniu

sadzonki porodku doka (jamki)
center-hole method
metoda sadzenia polegajca na umieszczaniu

sadzonki porodku doka (jamki) na
usypanym kopczyku
wedge method
metoda sadzenia polegajca na umieszczeniu

sadzonki z boku doka (jamki) przy
jednej z jego cianek
side-hole method
metody sadzenia w doek (jamk)
dug-hole methods
nasiona przenoszone przez wiatr
windborne seeds
nasiono
seed
forest renewal
nawrt ci
cutting interval (period)
obieg ci w rbni przerbowej
cutting cycle
obsiew naturalny, samosiew
natural seeding
odnowienie lasu
reforestation
172
LASY
odnowienie naturalne
natural regeneration
odnowienie sztuczne
artificial regeneration
odnowienie, nowe, mode

pokolenie drzewostanu
regeneration
odrol korzeniowa
root sucker
odrol pniakowa
stump sprout
okres odnowienia
regeneration period (regeneration interval)
pd odrolowy
sprout
pd odrolowy ze starego, wielokrotnie

cinanego pniaka
stool-sprout
plon
yield
podsiew i/lub wysadzanie sadzonek

w istniejcym drzewostanie
underplanting
powstawanie lasu (sztuczne lub naturalne)

zwykle na duych obszarach, bez
zrnicowania czy na byych terenach
lenych czy porolnych
forestation
proces (metoda) odnowienia drzewostanu
regeneration method
przestrzenne uoenie zrbw
harvesting pattern

aktywnym
disc trenching
przygotowanie gleby w kopczyki
mounding
przygotowanie gleby w talerze
scalping
site preparation
przygotowany talerz pod sadzenie lub siew
scalp
rbnia czciowa
shelterwood method, shelterwood system
rbnia przerbowa
selection system
rbnia smugowa
edge system
clear-cutting method
rczne sadzenie
hand planting
rok nasienny
seed year
rok urodzaju nasion; termin dotyczy gwnie

odzi i bukwi
mast year
rozsiewanie nasion
seed dispersal
rzdowy wysiew nasion
row seeding
sadzenie maszynowe, mechaniczne
machine planting

podmokym
mound planting
sadzenie na rabatach
ridge planting
sadzenie w szpar
slit planting
173
LASY
sadzi sadzonki
plant seedlings
sadzonka szkkowana
transplant

korzeniowym
bare-root seedling

korzeniowym np. w doniczce
containerised seedling, container seedling,

sia nasiona
sow seeds
siew bezporedni przez czowieka
direct seeding
siew nasion kupkowy, miejscowy
spot seeding
siew rzutowy, rwnomierny siew nasion

na caej powierzchni
broadcast seeding
siewka, sadzonka, mode drzewko

o wysokoci do 1 m
seedling
sukcesja
succession
sukcesja pierwotna
primary succession

zewntrzny np. poar, osuwisko
allogenic succession

rolinne
autogenic succession
sukcesja wtrna
secondary succession
udatno odnowienia
reforestation success
urodzaj nasion sucych za pokarm dla

zwierzt; termin dotyczy gwnie buku
i dbu
mast seeding
uzupenienia i/lub poprawki, dosadzanie

sadzonek lub dosiewanie nasion tam,
gdzie mode drzewka wypady lub
nasiona nie skiekoway
fill-in planting
wegetatywne powstawanie lasu, gwnie

za pomoc odroli pniakowych lub
korzeniowych
coppice (method)
wiba
spacing
wiba kwadratowa
square spacing
wiba prostoktna
rectangular spacing
wiba szecioktna
hexagonal spacing
zalesienie terenw, ktre dotd byy

uytkowane w inny sposb
afforestation
zoochoria
zoochory
zrzez
shoot cutting
ywy, stary pniak, wielokrotnie cinany,

zdolny do produkcji odrostw
pniakowych lub korzeniowych
stool
174
LASY
DRZEWOSTANY
FOREST STANDS
brzeg, granica drzewostanu
stand boundary

overstore removal
dno lasu
forest floor
domieszka
admixture
dominant tree
drzewo opanowane
intermediate tree
codominant tree
drzewo przyguszone
suppressed tree
drzewo zdecydowanie wybijajce si

ponad okap drzewostanu
emergent
drzewostan
stand, forest stand
drzewostan dojrzay, rbny
mature stand
drzewostan jednogatunkowy lity,

monokultura
single-species stand, pure stand,

monoculture
drzewostan jednopitrowy
single-storey stand
drzewostan jednowiekowy
even-aged stand
drzewostan przedrbny
(tyczkowina i drgowina)
pole stand
drzewostan przegszczony
overstocked stand
drzewostan przerbowy, czyli taki,

w ktrym wystpuj wszystkie lub
prawie wszystkie klasy wiekowe
all-aged stand
drzewostan przeszorbny
overmature stand
drzewostan wielogatunkowy, mieszany
mixed-species stand
drzewostan wielopitrowy
multi-storey stand
drzewostan wielowiekowy, rnowiekowy
uneven-aged stand
naturally regenerated stand
artificially regenerated stand
gatunek dominujcy
dominant species
klasa wiekowa
age class
konkurencja midzy drzewami
competition
las gospodarczy
timberland
leanina, martwe drewno na dnie lasu,

fragmenty pni, gazie
down woody debris, DWD
175
LASY
stem density
martwe drewno na dnie lasu, fragmenty

pni, grubych gazi, leanina o gruboci
powyej 7 cm
coarse woody debris, CWD
mode drzewko
sapling
modnik
sapling stand
naturalne oczyszczanie si drzew
natural pruning
okap
canopy
pitro krzeww
shrub layer
pitro lasu
forest stratum pl. forest strata, forest layer
pitro rolinnoci w drzewostanie
stratum pl. strata, layer
pitrowo, podzia na pitra, warstwy
stratification
pionowa struktura drzewostanu
vertical stand structure
pionowe zrnicowanie struktury
vertical structural diversity
pochodzenie drzewostanu
stand origin
pozioma struktura drzewostanu
horizontal stand structure
poziome zrnicowanie struktury
horizontal structural diversity
przedzia klasy wieku
age-class period
rozmieszczenie drzew
tree distribution
rozwj drzewostanu
stand development
skad gatunkowy
species composition
struktura drzewostanu
stand structure
cika, cioa
litter
typ drzewostanu
stand type
wiek drzewostanu
stand age
wiba
spacing
wskanik zadrzewienia
stocking index
zadrzewienie
stocking
zadrzewienie pene
full stocking
zwarcie koron
crown cover, canopy closure
zwarcie lune koron
open crown cover, open canopy closure
zwarcie pene koron
full crown cover, full canopy closure
zwarcie przerywane koron
broken crown cover,

broken canopy closure
zwarcie umiarkowane koron
moderate crown cover,

moderate canopy closure
176
LASY
TYPY LASU
FOREST TYPES
br
coniferous forest
br sosnowy
pine forest
brzezina
birch forest
buczyna
beech forest
dbrowa
oak forest
grabina
hornbeam forest
grd
oak-hornbeam forest
jedlina, br jodowy
fir forest
las (na og mniejszy ni forest)
wood
las chroniony
protected forest
las grski
mountain forest, montane forest
las liciasty
deciduous forest, broadleaf forest,

broadleaved forest, hardwood forest
las liciasty na stale wilgotnej

organicznej glebie, bagnie
carr
las liciasty strefy umiarkowanej
temperate deciduous forest
las gowy
riparian forest
las mieszany
mixed forest
las ochronny
protection forest
las odrolowy
coppice forest
las pastwowy
state-owned forest
las pierwotny
primary forest, primeval forest,

virgin forest
las pochodzenia generatywnego,

las wysokopienny
high forest
las pochodzenia wegetatywnego
low forest
las strefy umiarkowanej
temperate forest
las wielofunkcyjny
multiple use forest
las zagospodarowany
managed forest
las zdegradowany
degraded forest
nieprodukcyjny
non-productive
olszyna
alder forest
plantacja
plantation
plantacja drzew lub krzeww

szybkorosncych przeznaczonych
na biomas
biomass plantation
produkcyjny
productive
prywatny
private
wierczyna
spruce forest
zadrzewienie przeciwwietrzne
windbreak
177
LASY
PIELGNOWANIE DRZEWOSTANU
STAND TENDING

usuwa si pasy (kilka rzdw) drzew
strip thinning

usuwa si rzdy drzew
row thinning

usuwa si rzdy lub pasy drzew lub
uwalnia si drzewa rosnce w okrelonej
staej odlegoci od siebie
geometric thinning, mechanical thinning
cicie pielgnacyjne (oglnie) w ramach

pielgnowania drzewostanu
cicie pielgnacyjne bez pozyskania grubych

drzew (powyej progu piernicowania)
i ich dalszej sprzeday
precommercial thinning, PCT,

respacing thinning-to-waste
cicie pielgnacyjne z pozyskaniem drzew

przeznaczonych do sprzeday
commercial thinning
cicie przygotowawcze, majce na celu

zwikszenie wigoru i stymulowanie
produkcji nasion
preparatory cutting, advance felling
cicie rbne w jednowiekowych

drzewostanach
final cutting
cicie sanitarne
sanitation cutting
dosadzanie drzew w istniejcym

drzewostanie w celu zwikszenia
biornorodnoci lub iloci podanych
gatunkw, uzupenienia i/lub poprawki
interplanting
dosadzanie, dolesianie gatunkw

domieszkowych drzew, wanych
z punktu widzenia hodowli lub w celu
zwikszenia biornorodnoci
enrichment planting,
koszenie chwastw
mowing
miszo drzew usunitych w ramach

trzebiey podzielona przez liczb lat
pomidzy dwoma ciciami
trzebieowymi
thinning intensity
nasilenie trzebiey
thinning weight
obrczkowanie drzew
girdling
odchwaszczanie
weeding
pielgnowanie drzewostanu (oglnie)
intermediate treatments,
forest stand improvement,
stand tending, stand improvement
podkrzesywanie gazi
pruning
178
LASY
podkrzesywanie martwych gazi
dry pruning
podkrzesywanie ywych gazi
green pruning
podkrzesywanie, usuwanie gazi

do wys 2,5 m w modym drzewostanie
brashing
przebudowa, przemiana drzewostanu
stand conversion
sadzenie drzew majce na celu

zwikszenie wartoci drzewostanu
improvement planting
samooczyszczanie si drzew
natural pruning
cikowanie, wykadanie materiaw

organicznych lub nieorganicznych wok
sadzonek w celu ich pielgnacji
mulching
trzebie
thinning
trzebie dolna
low thinning, thinning from below
trzebie grna, w ktrej usuwa si drzewa

z warstwy panujcej, aby stworzy lepsze
warunki dla tych rosncych poniej
selection thinning
trzebie grna, w ktrej usuwa si drzewa

z warstwy grujcej, panujcej
i wsppanujcej aby umoliwi lepszy
rozwj innych, lepszych jakociowo
drzew nalecych do tej samej klasy
crown thinning, thinning from above
trzebie polegajca na usuwaniu drzew

przeszkadzajcych wybranym drzewom
przyszociowym, bez wzgldu na ich
pozycj biosocjaln w drzewostanie
free thinning, crop tree release
trzebie selekcyjna polegajca na usuwaniu

niepodanych drzew w tyczkowinach,
drgowinach lub starszych
drzewostanach w celu poprawy jakoci
i skadu gatunkowego
improvement cutting
usunicie czci drzew z powodw innych

ni uzyskanie odnowienia; cicia
posztuczne
partial cutting
uzupenienia i/lub poprawki
refilling, beating up

drzewostanu (grubizny) w wyniku
wykonanych ci
commercial drain, commodity drain

drzewostanu w wyniku wykonanych
ci oraz obumierania drzew z powodu
zjawisk naturalnych (poar, wiatr, owady,
grzyby)
drain
179
LASY
CINKA DRZEW I POZYSKIWANIE
DREWNA
TREE FELLING AND FOREST

HARVESTING OPERATIONS
cicie przedrbne
cicie rbne, ostateczne usunicie drzew

o wartoci handlowej w jednowiekowych
drzewostanach
final cutting
selective cutting
droga wywozowa
logging road
drwal
lumberjack
etat ci, miszo drewna, ktra

moe by wycita w cigu roku zgodnie
z planem zrwnowaonej gospodarki
lenej
annual allowable cut
formowanie adunku
bunching
grubizna
merchantable timber
karczowanie drzew
tree uprooting
karczowanie pni
stump extraction
kierunek obalania
felling direction
kolej rbnoci (rbu) w drzewostanach

jednowiekowych, okres pomidzy
odnowieniem drzewostanu a ciciami
rbnymi
rotation
korowa
debark
metoda (system) drewna caego
whole-tree system, whole-tree harvesting,

metoda drewna dugiego tzw. caej strzay
tree-length system, tree-length harvesting,

longwood harvesting
metoda sortymentowa drewna krtkiego
nastpstwo ci (ukad kolejnych

zrbw)
cutting sequence
odcinanie wierzchokw poniej wymiaru

grubizny
topping
oddzielanie kory od drewna w warstwie

kambium
bark stripping
odpady zrbowe
logging slash, logging residue, debris
okrzesywanie
delimbing
pozyskiwa drewno
log, harvest
przerzynka
bucking
rbnia czciowa
shelterwood cutting
rbnia przerbowa
selection cutting
180
LASY
clear-cutting
rzaz podcinajcy
face notch, undercut
rzaz cinajcy
back cut
skadnica
landing
stos drewna
pile of wood, stack of wood
stos drewna o wymiarach 2,44 1,22

1,22 m (3,62 m3), anglosaska jednostka
miary odpowiadajca pod wzgldem
funkcji polskiemu kubikowi
cord
szlak zrywkowy
skid track, skid trail
cieka oddalania
escape route
cina drzewa
cut down trees, fell trees
warto drzewostanu
stumpage value
wycicie iloci drewna ponad plan

zaoony zgodnie ze zrwnowaon
gospodark len
overcut
wycinanie drzew, ktre mona sprzeda
harvest cutting
wypalanie odpadw zrbowych

zgromadzonych w stosach
burning of piled slash
wypalanie pozostaoci zrbowych
slash burning
zacios (do oznakowania drzewa)
blaze
zawiasa, niedopi
hinge
znakowanie farb drzew do wycicia

lub pozostawienia
timber marking
zrbkowanie
chipping
zrywka (oglnie)
extraction
zrywka ppodwieszona
skidding
zrywka linowa
yarding
zrywka podwieszona
forwarding
SUROWCE LENE
FOREST PRODUCTS
borowik szlachetny
king bolete
choinka
Christmas tree
chrust
branchwood
defibracja
defibration
deska
plank
drewno dugie (wg amerykaskiej

klasyfikacji powyej 305 cm dugoci)
longwood
181
LASY
drewno klejone
(deseczki klejone obok siebie)
laminated wood
drewno okrge
roundwood
drewno opaowe
fuelwood
drewno sezonowane
air-dried wood
drewno suszone w suszarniach
kiln-dried wood, KD
drewno wiee, niesezonowane
green lumber
drobnica, drewno maowymiarowe
smallwood
dziczyzna (miso)
venison
farba podkadowa
primer
fornir
veneer
gadkie drewno, deska o wykoczonej

powierzchni
surfaced lumber
grzyb jadalny
edible mushroom
grzyb kapeluszowy
mushroom
kalafonia
rosin
karpina
stumpwood
karton
cardboard
kompozyt, produkt powstay poprzez

czenie wkien za pomoc ciepa
i cinienia
composite
krawdziaki
squared timber
kurka
chanterelle
uszczenie, skrawanie obwodowe
peeling
masa wknista
pulp
malak
slippery Jack
materia budowlany
construction material
olejek eteryczny
essential oil
opieka miodowa
honey fungus
oskoa
birch sap
owoc ry
rosehip
paleta
pallet
palik
stake
papier
paper
papierwka
pulpwood
parkiet
parquet
pyta pilniowa
fibreboard
182
LASY
pyta wirowa
particleboard
pyta zoona
composite board
podgrzybek
bay bolete
podkady kolejowe
railway sleepers
preparaty nakadane na drewno w celu jego

ochrony, zmiany zabarwienia itp.
finishes
produkty drewnopochodne powstae

z drewna surowego lub przetworzonego
wood-based products
pryzma, drewniany blok, z ktrego obcito

dwa lub wicej bokw
cant
roliny lecznicze
medicinal plants
sezonowanie drewna
seasoning
sklejka
plywood
stempel kopalniakowy
pit prop
stroisz
seasonal greenery
surowiec drzewny
lumber, timber
szorstka powierzchnia drewna po wyjciu

spod piy
rough lumber
sztuczny jedwab, wiskoza
rayon
city pie, koda, duyca
log
rodek konserwujcy
preservative
tarcica
sawnwood
terpentyna
turpentine
trociny
sawdust
tworzywa drzewne, powstae ze sklejenia

kawakw drewna
engineered wood composites
uytki uboczne, produkty uytkowania

ubocznego
non-timber forest products,

non-wood forest products
wena drzewna
wood wool
wgiel drzewny
charcoal
wiry
shavings
wkno
fibre
woda wolna
free moisture
woda zwizana
bound moisture
wykacza powierzchni, wygadza
surface
wysuszony w suszarni
kiln-dried, KD
zioa
herbs
zrbki
chips
ywica
resin
183
LASY
WADY DREWNA
WOOD DEFECTS
chodniki owadzie
wormholes
ciao obce
foreign body
czeczotowato
interlocked grain
dopuszczalna wada, ktra nie wyklucza

produktu z danej klasy
allowable defect
drewno kompresyjne
compression wood
drewno napiciowe, reakcyjne, cigliwe

(u gatunkw liciastych)
tension wood
drewno reakcyjne
reaction wood
dziura po wypadnitym sku
knothole
falisto wkien
wavy grain
klasyfikacja
grading
krzywizna
curvature, crookedness
kurczenie promieniowe
radial shrinkage
kurczenie wzdune
longitudinal shrinkage
martwica, zabitka
necrosis
martwica otwarta lub zaronita
catface
napywy korzeniowe
flutes
obrzk
burl
odksztacenie polegajce na zapadaniu si

cian komrkowych na skutek
nieprawidowego suszenia drewna
collapse
paczy si
warp
pcherz ywiczny
resin pitch
pknicie
split
pknicie boczne
edge crack
pknicie czoowe
end shake
pknicie gwiadziste
star heart shake
pknicie okrne ukowe
cup shake
pknicie okrne pene
ring shake
pknicie rdzeniowe
heart shake
simple heart shake
fork-shake, T-shake
shake
pknicie jako termin oglny dla rnego

rodzaju pkni
fissure
przebarwienie drewna
wood discolouration
184
LASY
przecieranie drewna
log conversion
rdze mimorodowy
eccentric pith
sk
knot
sk na boku
edge knot
sk na paszczynie
face knot
sk szpilkowy (o maej rednicy)
pin knot
sk wypadajcy
loose knot
sk z czarn otoczk (kor)
encased knot
sk zdrowy
sound knot
sk zronity
intergrown knot, tight knot
sinizna
blue stain
skrcanie zobacz wichrowato

skrt wkien
grain slope
skupienie skw
knot cluster
skupienie skw szpilkowych
cats paw
spkanie wewntrzne
honeycombing
spaszczenie
ovality
lady po przekadkach
sticker stain
uszkodzenie spowodowane przez ptaki
bird peck
utwardzenie powierzchniowe
polegajce na szybszym wysychaniu
zewntrznych stref drewna w stosunku
do wewntrznych, co powoduje jego
znieksztacanie i pkanie
case-hardening
wady powodowane przez grzyby
fungal defects
wady powstae w trakcie obrbki
defects due to conversion
wady powstae w trakcie sezonowania
seasoning defects
wichrowato, skrcanie
twisting
wielordzenno
multiple pith
wygicie podune bokw
spring
wygicie podune paszczyzn
bowing
wygicie poprzeczne
cupping
zabitka zobacz martwica

zakorek
bark pocket
zakorek otwarty
open bark pocket
zakorek zaronity
closed bark pocket
zbieysto
tapered stem, tapered timber
zgnilizna
decay
butt swell
185
LASY
AKCESORIA, NARZDZIA, SPRZT
LENY I ODZIE
FOREST ACCESSORIES, TOOLS,

EQUIPMENT AND CLOTHING
brona
harrow
buty robocze
work boots
capina
hookeroon
cignik zrywkowy z kleszczami
grapple skidder
ciarwka lub pickup
rig
drabina
ladder
drzewoazy
steel spurs
forwarder
forwarder
grabiomotyka, grabie z haczk
McLeod
gumowce
Wellington boots
harwester
harvester
kask
hard hat
klin
wedge
klupa, rednicomierz
caliper
koromierz
bark gauge
korowaczka
barking iron, spud
korowarka
debarker
korowarka z gowic noow
rosser
kostur
planting bar, dibble
lina
climbing line
lubryka
lumber crayon
motyka
hoe
motyka do sadzenia drzew
hoedad
motyka dwustronna
mattock
narzdzie rczne
hand tool
obracak
cant hook
okulizak
grafting knife
opryskiwacz
sprinkler
186
LASY
pas narzdziowy
tool belt
pilarka
chainsaw
pia
saw
pia kabkowa
bow saw
pia tarczowa
circular saw
pia tamowa
band saw
tree marking gun
pug
plough, plow AmE
pojazd terenowy
all-terrain vehicle, ATV, off-highway vehicle,

OHV, off-road vehicle, ORV
prbnik glebowy
soil sampler, soil probe
przyrostomierz, wider Presslera
increment borer
relaskop
relascope
rbak
chipper, slash chopper
rkawice ochronne
protective gloves
rozrzutnik
broadcaster
rozrzutnik nawozw
fertiliser broadcaster
rozrzutnik, roztrzsacz obornika
manure spreader
sekator
secateurs
siekiera
axe
siekieromotyka
Pulaski axe
siewnik rzdowy
drill, drill seeder
skider
skidder
suchawki (ochrona przed haasem)
ear muffs
suszarnia
kiln
szpadel
shovel
rednicomierz zobacz klupa

wider Presslera zobacz przyrostomierz
tarczowy pug aktywny
disc trencher
tama
tape
tumica
fire swatter
wilgotnociomierz
moisture meter
wysokociomierz
clinometer
187
LASY
POMIARY LENE
FOREST MEASUREMENTS
analiza danych
analysis of data pl. analyses of data
biometria lena
forest biometrics
bd
error
dane
data
dendrochronologia
dendrochronology
dendrometria
dendrometry, tree measurement
dokadno pomiaru
accuracy of measurement
fotogrametria
photogrammetry
grubo kory
bark thickness
metr szecienny
cubic metre
miszo
volume
miszo w metrach szeciennych
cubic volume
obwd
circumference, girth
ocenia
estimate
estimation noun
piernica
diameter at breast height, DBH, dbh
piernicowe pole przekroju
basal area
pomiar leny, dotyczcy drzew lub innych

parametrw, takich jak stopie
odnowienia, zasoby wodne itp.
forest measurement, forest mensuration
pomiary dendrometryczne
dendrometric measurements
powierzchnia prbna
sample plot
promie
radius pl. radii

radial adj.
przecitny przyrost roczny
mean annual increment, MAI
przetwarzanie danych
data processing
przyrost
increment
przyrost biecy okresowy
periodic annual increment, PAI
przyrost biecy roczny
current annual increment, CAI
sj przyrostu rocznego
annual ring
statystycznie istotne
statistically significant
rednica
diameter
rednica bez kory
diameter inside bark, DIB
rednica przecitna
mean diameter
rednica w poowie dugoci
mid-diameter
rednica z kor
diameter outside bark, DOB
188
LASY
tablice miszoci (zasobnoci)
volume tables, yield tables
taksacja lasu
forest inventory, cruise
wysoko drzewa
tree height
wzr dendrometryczny
forest mensuration formula
wzr Hubera:
Hubers formula:
V = gl/2l
vs = ls . gm
V miszo
gl/2 przekrj poprzeczny w poowie
dugoci strzay
l dugo
vs cubic volume
ls length
wzr Newtona (Rieckiego):
Newtons formula:
V=

g0 + 4g1/2 + g1
l
6
V miszo
go przekrj dolny
gl/2
przekrj poprzeczny w poowie
dugoci strzay
gl przekrj grny
l dugo
vs = ls (g1 + 4gm + g2)/6

vs cubic volume
ls length
end
wzr Smaliana:
Smalians formula:
g0 + g1
V=
l
2
vs = ls (g1 + g2)/2
V miszo
go przekrj dolny
gl przekrj grny
l dugo
vs cubic volume
ls length
end
wzrost
growth
EKOLOGIA
ECOLOGY
albedo
albedo
alternatywne rda energii
alternative sources of energy
amensalizm
amensalism
amoniak
ammonia (NH3)
area osobniczy
home range
azot
nitrogen
azot atmosferyczny
atmospheric nitrogen
azotan
nitrate
azotyn
nitrite
189
LASY
bagienny
palustrine
bagno
bog
biako
protein
biocenoza
biocenosis
biodegradacja, naturalny rozkad substancji

przez bakterie i grzyby
biodegradation
biodegradable adj.
biogeocenoza
biogeocenosis
biom
biome
biomasa
biomass
biopaliwo
biofuel
biornorodno
biodiversity
biosfera
biosphere
biotop
biotope
brzeg rzeki
river bank
budowa pitrowa lasu
cykl azotowy, cykl obiegu azotu
nitrogen cycle
cykl hydrologiczny zobacz obieg wody

czynnik edaficzny zobacz czynnik glebowy
czynnik glebowy, edaficzny
edaphic factor
denitryfikacja
denitrification
dugo ycia
lifespan
dopyw np. rzeki
tributary
dwutlenek wgla
carbon dioxide
dynamika populacji
population dynamics
dzikie roliny i zwierzta; czasem termin

bywa ograniczony tylko do zwierzt
wildlife
dziura ozonowa
ozone hole
edafon
edaphon
efekt cieplarniany
greenhouse effect
ekologia
ecology
ecological adj.
ekologia lasu
forest ecology
ekosystem
ecosystem
ekosystem wody pyncej

np. rzeki, strumienia
lotic ecosystem
ekosystem wody stojcej

np. jeziora, stawu
lentic ecosystem
190
LASY
ekoton
ecotone
ekotyp
ecotype
energia soneczna
solar energy
erozja biologiczna
biological weathering
erozja gleby
soil erosion
eutrofizacja
eutrophication
fauna, zwierzta
fauna
fenologia
phenology
fenotyp
phenotype
flora, roliny
flora
fotoperiodyzm
photoperiodism
fotosynteza
photosynthesis
fototropizm
phototropism
fragmentacja
fragmentation
gatunek
species pl. species
gatunek pionierski
pioneer species
gatunek zagroony wymarciem
endangered species
gatunki inwazyjne
invasive species
gatunki wskanikowe
indicator species
genotyp
genotype
gleba kwana
acidic soil, acid soil
gleba zasadowa
alkaline soil
gleboznawstwo
pedology
gospodarka lena prowadzona wg zasad

zrwnowaonego rozwoju
sustainable forest management
granica lasu, granica zasigu lasu
timber line
granica drzew, zasig wystpowania drzew
tree line
humus, prchnica
humus
inwazyjne gatunki obce
inwersja temperatury
temperature inversion
jeziorny
lacustrine
kierunek wiatru
wind direction
klimaks
climax
kohorta
cohort
komensalizm
commensalism
191
LASY
konsument
consumer
korytarz
corridor
kwasowo
acidity
kwany deszcz
acid rain
lokalny, miejscowy
indigenous, autochthonous
acuch pokarmowy
food chain
gowy
riparian
materia organiczna
organic matter
materia organiczna, ktra ulega

wstpnemu rozkadowi
fine particulate organic matter, FPOM
miesiczna suma opadw
monthly precipitation
migracja
migration
migratory adj.
mikroorganizmy glebowe
soil microorganisms
mineralizacja
mineralisation
moder, prchnica redniorozoona
moder
mor, prchnica nierozoona
mor
morski
marine
mull, prchnica bardzo dobrze rozoona
mull
niedobr
deficiency
nieodnawialne rda energii
non-renewable sources of energy
nierozoona materia organiczna wiksza

ni 1 mm, wpadajca do rodowiska
wodnego (np. kora, licie, gazie)
coarse particulate organic matter, CPOM
nisza
niche
nitryfikacja
nitrification
obieg wgla, cykl wglowy
carbon cycle
obieg wody, cykl hydrologiczny
water cycle, hydrological cycle
ochrona
conservation
oddychanie
respiration
odnawialne rda energii
renewable sources of energy
odpyw powierzchniowy
surface runoff
opady
precipitation
organizm beztlenowy
anaerobe
anaerobic adj.
organizm cudzoywny
heterotroph
organizm samoywny
autotroph
192
LASY
organizm tlenowy
aerobe
aerobic adj.
osad rzeczny
fluvial deposit
paliwo kopalne
fossil fuel
panujcy wiatr, wiatr wiejcy

z przewaajcego kierunku
prevailing wind
parowanie
evaporation
pas przeciwwietrzny
windbreak
pasoytnicwo
parasitism
pH
potential hydrogen, pH
ecosystem primary productivity
pitro alpejskie
alpine zone
pitro rolinne poniej grnej granicy

wystpowania drzew w grach
(np. regiel)
subalpine zone
piramida ekologiczna
ecological pyramid
podno
fertility
fertile adj.
podglebie
subsoil
pojemno rodowiska, maksymalna liczba

osobnikw, ktra moe mieszka na
danym terenie
carrying capacity
pojemno wodna gleby, zdolno

zatrzymywania wody
soil water-holding capacity
porowato gleby
soil porosity
poziom glebowy
soil horizon
poziom troficzny
trophic level
pnocny, borealny
boreal
procesy glebotwrcze
soil forming processes
producent
producer
produktywno ekosystemu
ecosystem productivity
profil glebowy
soil profile
przegszczenie populacji
overpopulation
przepyw energii
energy flow
przepyw genw
gene flow
przyjazny rodowisku
eco-friendly
pustynnienie
desertification
rekultywacja
reclamation
193
LASY
retrogresja
retrogressive succession
roczna suma opadw
annual precipitation
rolinno
vegetation
rolinno klimaksowa
climax vegetation
rozkad
decomposition
rozkad populacji
population distribution
rwnowaga ekologiczna
ecological balance
rnorodno genetyczna
genetic diversity
rnorodno organizmw w danym

siedlisku lub terenie
alpha diversity, local diversity
ryzosfera
rhizosphere
sekwestracja dwutlenku wgla
carbon sequestration
food web
siedlisko
habitat
skaa macierzysta
parent rock, bedrock
skadnik odywczy
nutrient
sodkowodny
freshwater
stenobiont
stenotopic organism
struktura gleby
soil structure
fluvial
strumie pyncy sporadycznie

(np. po opadach)
ephemeral stream

zanieczyszczenie
pollutant
sukcesja
succession
symbioza
symbiosis
szlak migracyjny
migratory route, migration route
szybko wiatru
wind speed
ciek przemysowy
effluent
cieki
sewage
cika, cioa
litter
lad wglowy
carbon footprint
miertelno
mortality
rodowisko
environment
environmental adj.
teren zalewowy
floodplain
torf
peat
194
LASY
transpiracja
transpiration
trujcy, toksyczny
toxic
toxicity noun
ubogi w substancje odywcze
oligotrophic
uszczuplanie, zuywanie,
naruszanie zasobw
depletion
walka z zanieczyszczeniami
lub skaeniem gleby lub wody
za pomoc mikroorganizmw lub rolin
bioremedation
wahania temperatury
warstwa ozonowa
ozone layer
warstwa wodonona
aquifier
wizanie azotu z powietrza

np. przez bakterie brodawkowe
nitrogen fixation
wierzchnia warstwa gleby
topsoil
waciwoci gleby
soil properties
woda gruntowa
groundwater
wodny
aquatic
ecosystem secondary productivity
wylesianie
deforestation
wymiera
die out
wymieranie
extinction
extinct adj.
wypukiwanie nawozw, pestycydw

i innych skadnikw z gleby, ugowanie
leaching
zaburzenie
disturbance
zagszczenie populacji
population density
zakres temperatur
temperature range
zakwit wody
algae bloom
zanieczyszczenie haasem
noise pollution
air pollution
zanieczyszczenie wody lub gleby

spowodowane zanieczyszczeniem
powietrza
atmospheric deposition
zanieczyszczenie, skaenie gleby
soil contamination
zasadowo
alkalinity
alkaline adj.
zasoby naturalne
natural resources
zasolenie
salinity
195
LASY
zbiorowisko rolinne, biocenoza
community
ziemny, naziemny, ldowy
terrestial

ekosystemowi (na og jej wzrost)
thermal pollution
yzno, podno
fertility
yzny, podny
fertile
ZAGROENIA
I OCHRONA LASU
FOREST THREATS
AND PROTECTION

USZKODZENIA DRZEW: SYMPTOMY
I CZYNNIKI JE WYWOUJCE
TREE DAMAGE: SYMPTOMS

AND DAMAGING AGENTS
amoniak
ammonia (NH3)
bakteria
bacterium pl. bacteria
blizna po poarze
fire scar
chlorotyczne plamy na liciach powstae

w wyniku niedoboru skadnikw lub
choroby wirusowej (mozaika)
mottling
chloroza
chlorosis
choroba
disease
choroba bakteryjna
bacterial disease
choroba grzybowa
fungal disease
choroba naczyniowa
vascular wilt disease
choroba nieinfekcyjna, powodowana

przez czynnik abiotyczny
non-infectious disease
choroba wirusowa
viral disease
choroby lici
foliage diseases
chrzszcz
beetle
czarcia miota
witches broom, fasciculation
czerwienienie lici
reddening of leaves
czynnik sprawczy, szkodnik lub patogen

powodujcy chorob
causal agent
czynniki abiotyczne
abiotic factors, abiotic agents
czynniki antropogeniczne
anthropogenic factors
czynniki biotyczne
biotic factors, biotic agents
physiographic factors
czynniki glebowe
edaphic factors
defoliacja, pozbawianie lici
defoliation
deformacja pdw
shoot deformation
dwutlenek azotu
nitrogen dioxide (NO2)
dwutlenek siarki
sulphur dioxide (SO2)
dziura w liciu powstaa na skutek

wypadnicia nekrotycznej tkanki
shothole
fluor
fluorine (F2)
fluorowodr
hydrogen fluoride (HF)
defoliating insects, defoliators, foliage

feeders, folivores, leaf-feeding insects
198

galas
gall
gsienica
caterpillar
gnicie, rozkad
rot
goomrz
frost heaving
grad
hail
grzyb
fungus pl. fungi
jemioa
mistletoe
kambiofag, chrzszcz erujcy we floemie

i kambium, czsto niszczcy rwnie
ssiadujcy biel
engraver
kanianka pospolita (Cuscuta europaea)
karowacenie, skarlenie
dwarfing
kontaminant, substancja lub czynnik

zanieczyszczajcy, skaajcy
contaminant
kornik
bark beetle
larwa
larva pl. larvae
lawina
avalanche
listwy mrozowe
frost ribs
marszczenie, skrcanie lici (symptom)
crinkling
mechaniczne uszkodzenia drzewa przez

silny wiatr
windblast
metal ciki
heavy metal
mozaika, tu: choroba wirusowa
mosaic, mosaic disease
mrz
frost
mszyca
aphid
mumia, tu: wyschnity, pomarszczony owoc
mummy
nekroza
necrosis
necrotic adj.
nicie
nematode
obce gatunki inwazyjne
odpady atwopalne
flammable waste
odpady szkodliwe
hazardous waste
odpady toksyczne
toxic waste
ringspot
ow
lead
opadanie igie
needle drop
opady
precipitation
osabienie drzewa
tree weakening
199

osuwisko
landslide
otarcia kory powodowane przez jelenie

cierajce scypu
fraying
owad szkieletujcy
skeletoniser
owady minujce
leaf miners
owady erujce na korzeniach

zobacz ryzofagi
owady erujce na liciach zobacz foliofagi
ozon
ozone (O3)
pasoytnicza rolina kwiatowa
parasitic flowering plant
patogen
pathogen
patogen pierwotny
primary pathogen
patogen wtrny
secondary pathogen
pknicia mrozowe
frost crack
piorun
lightning
podpalenie
arson
powd
flood
poar lasu
forest fire
przebarwienia lici
foliage discolouration
przedwczesne starzenie
premature senescence
przeywiczenie
resinosis
przymrozek przygruntowy
ground frost
rak
canker
rana
wound
rozkad, gnicie, deprecjacja
decay
rt
mercury
ryzofagi, szkodniki korzeni,

owady erujce na korzeniach
root-feeding insects, root feeders
skaenie, zanieczyszczenie gleby
soil contamination
substancja zanieczyszczajca
pollutant
suchoczub, zamieranie wierzchoka
top kill
susza
drought
szad
rime
szkieletowanie
skeletonising
szkodnik
pest
szkodnik owadzi
insect pest
200

szkodnik pierwotny
primary pest
szkodnik wtrny
secondary pest
szkodniki fizjologiczne,
owady odywiajce si sokiem rolin
sap feeders, sapsuckers
szkodniki korzeni zobacz ryzofagi

szkodniki nasion, owady niszczce nasiona
seed-destroying insects
szkody powodowane przez wiatr
wind damage
uszkodzenia mechaniczne
mechanical injury
wahania temperatury
wektor owadzi
insect vector
wiatroom
wind-broken tree
wiatrowa
windfall, windblow, windthrow
wichura
gale
widnicie
wilting
wirus
virus
wydzielanie soku rolinnego
sap exudation, sap bleeding
wymywanie azotu z gleby
nitrogen leaching
wymywanie nawozw z gleby
leaching, fertiliser leaching
wyrwanie drzewa z korzeniami
uprooting
stunting
zamieranie
dieback
zanieczyszczenie
pollution
zanieczyszczenie wody
water pollution
air pollution
zgnilizna brunatna
brown rot
zgnilizna jasna
white rot
zgnilizna mikka
soft rot
zgorzel soneczna, oparzenia soneczne
sunscald
zamania
breakage
zmrozowisko, miejsce gdzie powstaje

zastoisko mrozowe
frost hollow
znieksztacenia lici
foliar abnormalities
znieksztacenia powodowane
przez owady, grzyby lub choroby
deformities caused by insects,

fungi or diseases
zredukowany wzrost
reduced growth
zwierzyna
game
zwjki
leaf rollers
knicie
yellowing
201

GRZYBY
FUNGI
askokarp, owocnik workowca
ascocarp
bazydiokarp, owocnik podstawczaka
basidiocarp
bazydiospora
basidiospore
blaszka
gill
dikariotyczny
dikaryotic
dikaryotamy noun
drodze
yeast
ektomikoryza, mikoryza zewntrzna
ectotrophic mycorrhiza,
ectophytic mycorrhiza
endomikoryza, mikoryza wewntrzna
endotrophic mycorrhiza,
endophytic mycorrhiza
eukarioty
eukaryotes
eukaryotic adj.
fragmentacja strzpek
hyphae fragmentation
gametangium
gametangium pl. gametangia
glikogen
glycogen
gownie (Ustomycetes)
smuts
grzyb
fungus pl. fungi
grzyb kapeluszowy
mushroom
grzyb rurkowy
poroid mushroom
grzybnia
mycelium pl. mycelia
grzyby blaszkowe
gill fungi
grzyby glebowe
soil fungi
grzyby jadalne
edible fungi
grzyby jednokomrkowe
unicellular fungi
grzyby mikroskopowe
microscopic fungi
grzyby niedoskonae, konidialne grzyby

niejadalne (Deuteromycota)
imperfect fungi
grzyby niejadalne
inedible fungi
grzyby trujce
poisonous fungi
grzyby waciwe (Eumycophyta)
true fungi
grzyby wytwarzajce owocniki (popularnie)
fleshy fungi, macroscopic fungi
haustorium
haustorium pl. haustoria
huba
bracket fungus, shelf fungus
kapelusz grzyba
cap
komrka cenotyczna
multinucleate cell, coenocyte
konidium
conidium pl. conidia
konidofor
conidophore
lgniowce (Oomycetes)
water moulds
202

mikoryza
mycorrhiza pl. mycorrhizae
vesicular-arbuscular mycorrhiza
monokariotyczny
monokaryotic
muchomor
toadstool
muchomor sromotnikowy
(Amanita phalloides)
death cup
mykologia
mycology
mykotoksyna
mycotoxin
organizm cudzoywny
heterotroph
heterotrophic adj.
owocnik
fruiting body
patogen rolin
plant pathogen
pczkowanie
budding
piercie (u grzybw kapeluszowych)
ring, annulus pl. annuli
pochwa (u grzybw kapeluszowych)
volva pl. volvae

(Basidiomycetes)
club fungi
podstawka (u podstawczakw), bazydium
basidium pl. basidia
podzia (sposb rozmnaania)
fission
porost
lichen
purchawka
puffball
rdza (grzyb)
rust fungus
rozmnaanie grzybw
fungal reproduction
sporulation
rurka (u grzybw rurkowych)
tube
saprofit
saprophyte, saprobe
septa (ciana poprzeczna strzpki)
septum pl. septa

septate adj.
sklerotium
sclerotium pl. sclerotia
sprzniaki (Zygomycota)
conjugation fungi
strzpka
hypha pl. hyphae

hyphal adj.
strzpki cenocytyczne (bez sept)
coenocytic hyphae
szara ple
grey mould
trawienie pozakomrkowe
extracellular digestion
stalk
warstwa rodzajowa, hymenium
hymenium pl. hymenia
worek (u workowcw)
ascus pl. asci
workowce (Ascomycota)
sac fungi
zarodnia
zarodnik
spore
203

SZKODNIKI OWADZIE
INSECT PESTS
barczatka sosnwka (Dendrolimus pini)
pine tree lappet
biaka wierzbwka (Leucoma salicis)
white satin moth
borecznik rudy (Neodiprion sertifer)
borecznik sosnowiec (Diprion pini)
pine sawfly
brudnica mniszka (Lymantria monacha)
nun moth
brudnica nieparka (Lymantria dispar)
gypsy moth
cetyniec mniejszy (Tomicus minor)
lesser pine shoot beetle
cetyniec wikszy (Tomicus piniperda)
choinek szary (Brachyderes incanus)
grey pine weevil
(Melolontha hippocastani)
forest cockchafer
chrabszcz majowy (Melolontha melolontha)
common cockchafer
drwalnik paskowany (Trypodendron lineatum)
striped ambrosia beetle
guniak czerwczyk (Amphimallon solstitiale)
summer chafer, June beetle
hurmak olchowiec (Agelastica alni)
alder leaf beetle
jodowiec krzywozbny
(Pityokteines curvidens)
silver fir bark beetle
kluk owalny (Otiorhynchus ovatus)
koatek domowy (Anobium punctatum)
common furniture beetle
kornik drukarczyk (Ips amitinus)
small spruce bark beetle
kornik drukarz (Ips typographus)

kornik zrosozbny (Ips duplicatus)
northern bark beetle
korowiec sosnowy (Aradus cinnamomeus)
pine bark bug, pine flat bug
korowdka sosnwka
(Thaumetopoea pinivora)
eastern pine processionary
koziorg dbosz (Cerambyx cerdo)
kuprwka rudnica (Euproctis chrysorrhoea)
brown-tail moth
ogodek wizowiec (Scolytus scolytus)
elm bark beetle
opalik sosnowiec (Barbitistes constrictus)
eastern saw tailed bush cricket
osnuja czerwonogowa
(Acantholyda erythrocephala)
pine false webworm
pidzik przedzimek (Operophtera brumata)
winter moth
204

pochwik (krobik) modrzewiowiec
(Coleophora laricella)
larch case-bearer
poproch cetyniak (Bupalus piniarius)
pine looper, pine looper moth
rolnica szkkwka (Agrotis vestigialis)
archers dart
rolnica zbowka (Agrotis segetum)
turnip moth
rynnica topolwka (Melasoma populi)
poplar leaf beetle
rytel pospolity (Hylecoetus dermestoides)
rzemlik osinowiec (Saperda populnea)
small poplar borer
rzemlik topolowiec (Saperda carcharias)
large poplar borer,

large poplar longhorn beetle
sieciech niegbek
(Cneorrhinus plagiatus)
sand weevil
skonik tuzinek (Exoteleia dodecella)
pine groundling
sonik odziowiec (Curculio glandium)
acorn weevil
smolik szyszkowiec (Pissodes validirostris)
Scots pine cone weevil
click beetles
strzygonia choinwka (Panolis flammea)
pine beauty
szczotecznica szarawka
(Dasychira pudibunda)
pale tussock moth
szeliniak sosnowy (Hylobius abietis)
large pine weevil
szysze pospolity (Dioryctria abietella)
spruce cone worm
ciga lnica (Tetropium castaneum)
black spruce beetle
ciga ta, ciga matowa, ciga mawa

(Tetropium fuscum)
brown spruce longhorn beetle
turku podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa)
European mole cricket
tycz ciela (Acanthocinus aedilis)
timberman beetle,
timberman longhorn beetle
wakarz lipczyk (Polyphylla fullo)
pine chafer
zasnuja wierkowa (Cephalcia abietis)
spruce webworm
zawisak borowiec (Hyloicus pinastri)
pine hawk moth
zwjka odroleczka (Blastesthia turionella)
pine bud moth
zwjka pdwka (Rhyacionia duplana)
Elgin shoot moth, pine shoot moth,

pine tip moth
zwjka sosnweczka (Rhyacionia buoliana)
pine shoot moth
zwjka zieloneczka (Tortrix viridana)
green oak tortrix
zwjka ywiczaneczka (Petrova resinella)
pine resin gall moth
205

POARY LASW
FOREST FIRES
czoo poaru
head of the fire

(np. piorun, czowiek)
ignition trigger
droga poarowa
fire line
dym
smoke
dym wytwarzany przez tlcy si materia
residual smoke
faza spalania charakteryzujca si

wystpowaniem pomieni
flaming combustion phase
faza spalania, gdzie ogie si tli
smoldering combustion phase
faza spalania, gdzie ogie si arzy
glowing combustion phase
gaszenie poaru
fire suppression
ilo materiau palnego wyraona

jako jego waga na jednostk powierzchni
fuel loading
intensywno poaru
fire intensity
kierunek wiatru
wind direction
materia palny na powierzchni ziemi

(np. igliwie, lece gazie i niskie roliny)
surface fuel
materia palny nie majcy kontaktu

z podoem (np. licie, gazie, szyszki)
aerial fuels
materia palny nie posiadajcy ywych tkanek
dead fuels
materia palny posiadajcy ywe tkanki
live fuels, living fuels
materia palny w lesie
fuels
materia palny znajdujcy si w ziemi

(np. korzenie, torf)
ground fuel
materiay palne o wikszej rednicy

(np. suche drzewa, kody)
heavy fuels, coarse fuels
materiay palne, ktre atwo si zapalaj

i szybko pon (np. sucha trawa,
paprocie)
flash fuels
materiay palne tworzce cig

pionow warstw i umoliwiajce
rozprzestrzenianie si poaru w gr
ladder fuels
niepalne
fireproof, flame-resistant, nonflammable
obszar, na ktrym toczy si walka z poarem
fireground
ognisko poaru
hot spot
ognisko w lesie palone przez turystw,

tu: jedna z przyczyn poarw
campfire

poprzez walk z nim na jego obrzeach
attack a fire
206

fire season
okres w cigu doby, gdy poar najszybciej

si rozprzestrzenia (najczciej midzy
godz. 10 rano a zachodem soca)
burning period
palenie si listowia pojedynczego drzewa

lub maej grupy drzew,
rozprzestrzeniajce si od dou w gr
torching, candling
palny
flammable
flammability noun
pas przeciwpoarowy
fuelbreak
pomie
flame
podpalacz
arsonist
podpalacz, czsto notoryczny; termin

potoczny
fire bug
podpalenie
arson, incendiary fire
ponownie zapali si w wyniku iskry,

arzcych si wgielkw
rekindle
poar podziemny, czyli taki, w ktrym spala

si np. torf w glebie
ground fire
poar, ktry spala ca rolinno i cik,

odsaniajc gleb
clean burn
poar lasu
forest fire
poar majcy wiele punktw zapalnych
mass fire
poar obejmujcy bardzo duy lub trudny do

walki obszar, ktrego gaszenie trwa wiele
dni i wymaga zaangaowania duych si
i sprztu
campaign fire, project fire
poar obejmujcy materia naziemny,

ale nie korony drzew
underburn
poar pokrywy gleby
surface fire, brush fire
poar powstay w wyniku podpalenia
arson fire, wildfire, incendiary fire
poar rozprzestrzeniajcy si w koronach

drzew, poar wierzchokowy
crown fire
poar spowodowany piorunem
lightning fire
poar wolno si rozprzestrzeniajcy,

majcy niski pomie
creeping fire
poar zapocztkowany bezporednio

lub porednio przez ludzi
human-caused fire
przeciwpoar, przeciwogie
back fire
przyczyny poarw
causes of fire
ryzyko wystpienia poaru
fire risk
207

skrzyda poaru, boki poaru
flanks
spalanie
combustion
straak
fire fighter
szybko reagowania, czas od powstania

poaru do pojawienia si jednostek
ganiczych
speed of attack
rate of spread
rodek ganiczy
fire suppressant
temperatura zaponu
kindling point, ignition temperature
tlcy si poar
smoldering fire
ty poaru
rear of the fire
usunicie materiaw palnych w celu

zmniejszenia ryzyka powstania
lub rozprzestrzenienia poaru
fire-proofing
helitack
uycie samolotw lub helikopterw

do zwalczania poarw
air attack
fire climate
wilgotno wzgldna
relative humidity, RH
wszystkie materiay palne, ktre mog

ulec spaleniu
total fuel
wykrywanie poaru
fire detection
wysoko pomienia
flame height
zapali, roznieci ogie
ignite
ignition noun
zaplanowana droga ucieczki,

wycofania si z niebezpiecznego terenu
escape route
zapobieganie poarom
fire prevention
zapocztkowa poar jako

akcja planowa lub podpalenie
set a fire
firesetter noun
zarzewie ognia
spot fire
arzcy si kawaek drewna
ember
http://www.nwcg.gov/pms/pubs/glossary/d.htm
208

OCHRONA LASU
FOREST PROTECTION
akarycyd
acaricide
atak szkodnikw
infestation
atakowa, opanowa przez szkodniki
infest
atraktant
attractant
Bacillus thuringiensis
Bt, B.t.
bakteriofag
bacteriophage
biopestycyd
biopesticide
chemical pest control
cicie sanitarne
sanitation cutting
dawka oprysku
dose, dosage
drzewo puapkowe
trap tree
entomofag
entomophage
faza erupcyjna wybuchowa gradacji,

nagy wzrost liczebnoci szkodnika
pest outbreak
feromon
pheromone
fungicyd, rodek grzybobjczy
fungicide
gradacja
gradation
herbicyd
herbicide
herbicyd systemiczny
translocated herbicide
infekcja przez patogeny
infection by pathogens
insektycyd, rodek owadobjczy
insecticide
kolonizacja, zasiedlanie ywiciela przez

szkodniki
host colonisation
kwarantanna
quarantine
odporno
resistance
odporno na pestycydy
pesticide resistance
odporny
resistant
okres inkubacji choroby
latent period, incubation period
opryskiwa
spray
owad drapieny
predatory insect
owady poyteczne
beneficial insects
owicyd, pestycyd zabijajcy jaja
ovicide
parazytoid
parasitoid
endoparasite
ectoparasite
patogeneza
pathogenesis
209

patogeniczno
pathogenicity
pestycyd
pesticide
broad-spectrum pesticide
pestycyd selektywny
selective pesticide
podatno
susceptibility
podatny
susceptible
resurgence
progradacja, narastanie populacji

szkodnika
gradation
ptaki owadoerne
insectivorous birds
puapka
trap
puapka feromonowa
pheromone trap
repelent
repellent
rodentycyd, rodek gryzoniobjczy
rodenticide
rolina ywicielska
host plant
stenie pestycydu
pesticide concentration
stosowanie dolistne
foliar application
stosowanie pestycydw
pesticide application
substancja czynna pestycydu
active ingredient
rodek bakteriobjczy
bactericide
rodek dezynfekujcy
disinfectant
rodek gryzoniobjczy zobacz rodentycyd

rodek grzybobjczy zobacz fungicyd
rodek nicieniobjczy
nematicide
rodek owadobjczy zobacz insektycyd

ubranie ochronne
protective clothing
usuwanie chorych lub zaatakowanych

przez szkodniki rolin
crop hygiene, phytosanitation
wrg naturalny
natural enemy
zagszczenie populacji szkodnika lub

rozmiar uszkodze, przy ktrych
zaczyna si walk ze szkodnikiem
action threshold, action level, control

action threshold, treatment threshold
zaprawianie nasion
seed treatment
zintegrowana metoda walki ze szkodnikami
integrated pest management, IPM
zwalczanie szkodnikw za pomoc bakterii,

grzybw itp.
microbial control
ZWIERZTA
ANIMALS
ZWIERZTA
KLASYFIKACJA OWADW
INSECT CLASSIFICATION
barczatkowate (Lasiocampidae)
eggars, lappet moths
biedronkowate (Coccinellidae)
lady beetles
biegaczowate (Carabidae)
ground beetles
bonkoskrzyde, bonkwki (Hymenoptera)
membrane-winged insects
brudnicowate (Lymantriidae)
tussock moths
bzygowate (Syrphidae)
hoverflies, flower flies
chruciki (Trichoptera)
caddisflies
chrzszcze, tpopokrywe (Coleoptera)
beetles
drwionkowate (Lymexilidae)
ship timber beetles
kornikowate (Scolytinae)
bark beetles, bark and ambrosia beetles
kzkowate (Cerambycidae)
longhorn beetles
uskoskrzyde (motyle i my),

motyle (Lepidoptera)
lepidopterans (moths and butterflies)
miernikowcowate (Geometridae)
geometrid moths
mszyce
aphids
muchwki (Diptera)
true flies
osnujowate (Pamphiliidae)
web-spinning sawflies, web spinning sawflies
osuszkowate (Elmidae)
riffle beetles
pierwogonki (Protura)
proturans
pilarzowate (Tenthredinidae)
common sawflies
pluskwiaki (Hemiptera)
true bugs
powszelatkowate (Hesperiidae)
skippers
prostoskrzyde (Orthoptera)
orthopterans
prostoskrzyde, szaraczaki
Orthoptera*
przeziernikowate (Aegeriidae)
clear-wing moths, clearing moths
ryjkowcowate (Curculonidae)
weevils, snout beetles
siatkoskrzyde, sieciarki (Neuroptera)
net-winged insects
swkowate (Noctuidae)
owlet moths
click beetles
trociniarkowate (Cossidae)
carpenter and leopard moths
waki
Odonata*
widelnice (Plecoptera)
stoneflies
widogonki (Diplura)
two-pronged bristletails
212
ZWIERZTA
wielkoskrzyde (Megaloptera)
dobsonflies, fishflies
zawisakowate (Sphingidae)
sphinx moths, hawk moths
zotookowate (Chrisopidae)
lacewings
zwjkowate (Tortricidae)
tortricid moths
ukowate (Scarabeidae)
scarab beetles
* nazwy aciskie uywane w jzyku angielskim. Nazwy owadw zaznaczone gwiazdk nie maj nazw
angielskich.
* L atin names commonly used in English. Insects names marked with asterisks do not have English
equivalents.
KLASYFIKACJA ZWIERZT
I ICH RODZAJE
ANIMAL CLASSIFICATION
AND TYPES
bezkrgowiec
invertebrate
brzuchong
gastropod
drapiene (Carnivore)
meat eaters
gad
reptile
gniazdowniki
nidicolous birds
gryzo
rodent
kopytne
ungulates, hoofed animals
krgowiec
vertebrate
miczak
mollusk
nieparzystokopytne (Perissodactyla)
odd-toed hoofed animals, odd-toed ungulates
nieparzystokopytny
odd-toed
owad
insect
owadoerne (Insectivore)
insect eaters
pajczak
arachnid
parzystokopytne (Artiodactyla)
even-toed hoofed animals,

even-toed ungulates
parzystokopytny
even-toed
piercienica
annelid
paz
amphibian
przeuwacz
ruminant
ptak
bird
ptaki owne
game birds
ptaki przelotne
birds of passage
213
ZWIERZTA
ptaki wdrowne
migratory birds
sodkowodny
freshwater
ssak
mammal
staocieplno
endothermy, homoiothermy
staocieplny
warm-blooded, endothermic,
homoiothermic
stawong
arthropod
strunowce
chordates
szeciong
hexapod
zagniazdowniki
nidifugous birds
zmiennocieplno
ectothermy
zmiennocieplny
cold-blooded, ectothermic
zwierz staocieplne
endotherm, homoiotherm, homotherm
zwierz zmiennocieplne
ectotherm, poikilotherm
zwierzta kopytne
hoofed animals
LISTA GATUNKW ZWIERZT:

PIERCIENICE, ROBAKI PASKIE,
PAJCZAKI, GADY
I PAZY
LIST OF ANIMAL SPECIES:

ANNELIDS, FLAT WORMS,
ARACHNIDS, REPTILES
AND AMPHIBIANS
ddownica (Lumbricus rubellus)
earthworm
gniewosz plamisty (Coronella austriaca)
smooth snake
grzebiuszka ziemna (Pleobates fuscus)
common spadefoot toad, common spadefoot
jaszczurka zielona (Lacerta viridis)
European green lizard
jaszczurka zwinka (Lacerta agilis)
sand lizard
jaszczurka yworodna (Lacerta vivipara)
common lizard, viviparous lizard
kleszcz (Ixodes spp.)
tick
kumak grski (Bombina variegata)
yellow-bellied toad
kumak nizinny (Bombina bombina)
fire-bellied toad
padalec zwyczajny (Anguis fragilis)
slow worm
ropucha paskwka (Bufo calamita)
natterjack toad
ropucha szara (Bufo bufo)
common toad
ropucha zielona (Bufo viridis)
green toad
rzekotka drzewna (Hyla arborea)
common tree frog, European tree frog
214
ZWIERZTA
salamandra plamista
(Salamandra salamandra)
fire salamander
tasiemiec bblowcowy
(Echinococcus granulosus)
dog tapeworm, hydatid tapeworm,

hyper tapeworm
traszka grska (Triturus alpestris)
alpine newt
traszka grzebieniasta (Triturus cristatus)
great crested newt, northern crested newt
traszka karpacka (Triturus montandoni)
Carpathian newt
traszka zwyczajna (Triturus vulgaris)
smooth newt
w Eskulapa
(Zamenis longissimus, Elaphe longissima)
Aesculapian snake
zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix)
grass snake
aba dalmatyska (Rana dalmatina)
agile frog
aba jeziorkowa (Rana lessonae)
pool frog
aba moczarowa (Rana arvalis)
moor frog
aba mieszka (Rana ridibunda)
marsh frog
aba trawna (Rana temporaria)
common frog, grass frog
mija zygzakowata (Vipera berus)
adder
w botny (Emys orbicularis)
European pond turtle
LISTA GATUNKW PTAKW
LIST OF BIRD SPECIES
bk zwyczajny (Botaurus stellaris)
Eurasian bittern
bielik, orze bielik (Haliaeetus albicilla)
white-tailed eagle
bocian czarny (Ciconia nigra)
black stork
cietrzew (Tetrao tetrix)
black grouse
czapla siwa (Ardea cinerea)
grey heron
drozd piewak (Turdus philomelos)
song thrush
dudek (Upupa epops)
hoopoe
dzicio
woodpecker
dzicio czarny (Dryocopus martius)
black woodpecker
dzicio duy (Dendrocopos major)
great-spotted woodpecker
dzicio redni (Dendrocopos medius)
middle spotted woodpecker
dzicio trjpalczasty (Picoides tridactylus)
Eurasian three-toed woodpecker
dzicio zielonosiwy (Picus canus)
grey-faced woodpecker,
grey-headed woodpecker
ggo, ggo krzykliwy

(Bucephala clangula)
common goldeneye
215
ZWIERZTA
gil (Pyrrhula pyrrhula)
Eurasian bullfinch
guszec zwyczajny (Tetrao urogallus)
western capercaillie
gob siniak (Columba oenas)
stock dove
grzywacz (Columba palumbus)
common wood pigeon
jarzbek zwyczajny (Tetrastes bonasia)
hazel grouse
jastrzb (Accipiter gentilis)
northern goshawk
kobuz, sok kobuz (Falco subbuteo)
Eurasian hobby
kos zwyczajny (Turdus merula)
common blackbird
kowalik (Sitta europaea)
Eurasian nuthatch
krtogw zwyczajny (Jynx torquilla)
Eurasian wryneck
krogulec (Accipiter nisus)
sparrowhawk, Eurasian sparrowhawk
kruk (Corvus corax)
common raven, northern raven
krzyodzib wierkowy (Loxia curvirostra)
red crossbill
krzywka, kaczka krzywka

(Anas platyrhynchos)
mallard
kukuka (Cuculus canorus)
common cuckoo
kuropatwa (Perdix perdix)
grey partridge
lelek kozodj (Caprimulgus europaeus)
European nightjar
muchowka biaoszyja (Ficedula albicollis)
collared flycatcher
muchowka aobna (Ficedula hypoleuca)
European pied flycatcher
paszkot (Turdus viscivorus)
mistle thrush
pezacz leny (Certhia familiaris)
Eurasian treecreeper, common treecreeper
piecuszek (Phylloscopus trochilus)
willow warbler
pierwiosnek (Phylloscopus collybita)
common chiffchaff
pokrzywnica, pochacz pokrzywnica

(Prunella modularis)
dunnock
puchacz (Bubo bubo)
Eurasian eagle owl
puszczyk uralski (Strix uralensis)
Ural owl
puszczyk zwyczajny (Strix aluco)
tawny owl, Eurasian tawny owl
raniuszek (Aegithalos caudatus)
long-tailed tit
rudzik (Erithacus rubecula)
European robin
sikora bogatka (Parus major)
great tit
sikora czarnogowa, czarnogwka

(Parus montanus)
willow tit
sikora czubatka (Parus cristatus)
crested tit
216
ZWIERZTA
sikora modra, modraszka zwyczajna
(Parus caeruleus)
blue tit
sikora sosnwka (Parus ater)
coal tit
sikora uboga (Poecile palustris)
marsh tit
sonka (Scolopax rusticola)
Eurasian woodcock
sowa uszata (Asio otus)
long-eared owl
sjka zwyczajna (Garrulus glandarius)
Eurasian jay
strzyyk zwyczajny, strzyyk woleoczko,

wole oczko (Troglodytes troglodytes)
winter wren
szpak zwyczajny (Sturnus vulgaris)
common starling
wistunka lena (Phylloscopus sibilatrix)
wood warbler
trzmielojad (Pernis apivorus)
European honey-buzzard
trznadel (Emberiza citrinella)
yellowhammer
turkawka (Streptopelia turtur)
turtle dove
wilga zwyczajna (Oriolus oriolus)
Eurasian golden oriole
ziba (Fringilla coelebs)
common chaffinch
zimorodek (Alcedo atthis)
common kingfisher
LISTA GATUNKW SSAKW
LIST OF MAMMAL SPECIES
badylarka (Micromys minutus)
harvest mouse
borowiaczek, borowiec Leislera

(Nyctalus leisleri)
lesser noctule, Leislers bat
borowiec olbrzymi (Nyctalus lasiopterus)
giant noctule, great noctule bat
borowiec wielki (Nyctalus noctula)
common noctule, noctule
borsuk
badger
borsuk, jawiec (Meles meles)
Eurasian badger, European badger
bbr
beaver

(Castor fiber)
Eurasian beaver
daniel (Dama dama)
fallow deer
darniwka zwyczajna
(Microtus subterraneus)
European pine vole, common pine vole
dzik (Sus scrofa)
wild boar
gacek brunatny (Plecotus auritus)
brown long-eared bat
gacek szary (Plecotus austriacus)
grey long-eared bat
217
ZWIERZTA
gronostaj (Mustela erminea)
ermine, short-tailed weasel, stoat
jele szlachetny (Cervus elaphus)
red deer
jele wschodni, sika (Cervus nippon)
sika, sika deer
jenot, junat (Nyctereutes procyonoides)
raccoon dog
je
hedgehog
je wschodni (Erinaceus concolor)
east European hedgehog
je zachodni (Erinaceus europaeus)
west European hedgehog
karczownik, szczur wodny

(Arvicola terrestris)
water vole
karlik drobny (Pipistrellus pygmaeus)
soprano pipistrelle
karlik malutki (Pipistrellus pipistrellus)
common pipistrelle, pipistrelle bat
karlik redni (Pipistrellus kuhlii)
Kuhls pipistrelle
karlik wikszy (Pipistrellus nathusii)
Nathusius pipistrelle
koszatka (Dryomys nitedula)
forest dormouse
kozica (Rupicapra rupicapra)
chamois
kret
mole
kret europejski (Talpa europaea)
European mole, common mole
krlik
rabbit
krlik europejski (Oryctolagus cuniculus)
European rabbit
kuna
marten
kuna domowa, kamionka (Martes foina)
beech marten, stone marten
kuna lena, tumak (Martes martes)
pine marten
lis
fox
lis rudy, pospolity (Vulpes vulpes)
red fox
asica aska (Mustela nivalis)
least weasel, weasel
o (Alces alces)
Eurasian elk, elk
o amerykaski (Alces americanus)
moose
mopek zachodni (Barbastella barbastellus)
barbastelle, western barbastelle
mroczek posrebrzany (Vespertilio murinus)
particoloured bat
mroczek pozocisty (Eptesicus nilssonii)
northern bat
mroczek pny (Eptesicus serotinus)
serotine bat
mysz
mouse
mysz lena (Apodemus flavicollis)
yellow-necked mouse
mysz polna (Apodemus agrarius)
striped field mouse
mysz zarolowa (Apodemus sylvaticus)
long-tailed field mouse, wood mouse
218
ZWIERZTA
niedwied brunatny (Ursus arctos)
brown bear
nietoperz
bat
nocek Bechsteina (Myotis bechsteinii)
Bechsteins bat
nocek Brandta (Myotis brandtii)
Brandts bat
nocek duy (Myotis myotis)
greater mouse-eared bat
nocek kosmaty, ydkowosy (Myotis dasycneme)
pond bat
nocek Natterera (Myotis nattereri)
Natterers bat
nocek orzsiony (Myotis emarginatus)
Geoffroys bat
nocek ostrouszny (Myotis oxygnathus)
lesser mouse-eared bat
nocek rudy (Myotis daubentonii)
Daubentons bat
nocek wsatek (Myotis mystacinus)
whiskered bat
nornica ruda (Myodes glareolus)
bank vole
nornik bury (Microtus agrestis)
field vole
nornik pnocny (Microtus oeconomus)
tundra vole, root vole
nornik nieny (Microtus nivalis)
European snow vole, snow vole
nornik zwyczajny/polny (Microtus arvalis)
common vole
nutria (Myocastor coypus)
nutria, coypu
orzesznica (Muscardinus avellanarius)
hazel dormouse
podkowiec duy (Rhinolophus ferrumequinum)
greater horseshoe bat
podkowiec may (Rhinolophus hipposideros)
lesser horseshoe bat
popielica (Glis glis)
edible dormouse, fat dormouse
ryjwka aksamitna (Sorex araneus)
common shrew
ryjwka grska (Sorex alpinus)
alpine shrew
ryjwka malutka (Sorex minutus)
pygmy shrew
ry (Lynx lynx)
Eurasian lynx, lynx
rzsorek mniejszy (Neomys anomalus)
Mediterranean water shrew,

Millers water shrew
rzsorek rzeczek (Neomys fodiens)
water shrew
sarna (Capreolus capreolus)
roe deer
smuka lena (Sicista betulina)
northern birch mouse
suse perekowaty (Spermophilus suslicus)
speckled ground squirrel, spotted souslik
szczur
rat
szczur niady (Rattus rattus)
black rat, roof rat, ship rat
szczur wdrowny (Rattus norvegicus)
Norway rat, brown rat
szop pracz (Procyon lotor)
raccoon
219
ZWIERZTA
wistak
marmot
wistak (Marmota marmota)
alpine marmot
tchrz stepowy (Mustela eversmanii)
steppe polecat, steppe weasel
wiewirka
squirrel
wiewirka pospolita (Sciurus vulgaris)
red squirrel
wiewirka szara (Sciurus carolinensis)
grey squirrel, western grey squirrel
wilk
wolf
wilk, wilk szary (Canis lupus)
grey wolf, gray wolf
wydra
otter
wydra (Lutra lutra)
European otter, common otter
zajc
hare
zajc bielak (Lepus timidus)
mountain hare
zajc szarak (Lepus capensis)
cape hare, brown hare
zbieek biaawy (Crocidura leucodon)
bicolored shrew,
bicolored white-toothed shrew
zbieek karliczek (Crocidura suaveolens)
lesser white-toothed shrew
bik (Felis silvestris)
wildcat
odnica (Eliomys quercinus)
garden dormouse
ubr
wisent
ubr (Bison bonasus)
European bison, wisent
ANATOMIA OWADW
INSECT ANATOMY
aparat gbowy
mouthpart
aparat gbowy gryzcy
chewing mouthpart
aparat gbowy licy np. u muchy
sponging mouthpart
bezskrzydy
apterous
biodro
coxa pl. coxae

coxal adj.
brzuszny segment odwoka
sternum pl. sterna
chityna
chitin
czuek
antenna pl. antennae

antennal adj.
gowa
head
220
ZWIERZTA
gole
tibia pl. tibiae, tibias
gryzcy aparat gbowy
mandibulate mouthpart
grzbietowy
dorsal
grzbietowy segment odwoka
tergum pl. terga
komrka, tu: cz skrzyda
cell
krtacz
trochanter
nogi analne u larwy
anal clasper, anal legs
nogi drapiene np. u modliszki
raptorial legs
nogi odwokowe, posuwki u larwy
prolegs
cursorial legs
nogi przystosowane do kopania
fossorial legs
nogi przystosowane do pywania
natatorial legs
nogi przystosowane do skakania

np.u pasikonika
saltatorial legs
nogi tuowiowe u larwy
thoratic legs
nka czuka
pedicel
odne lub inny organ (np. czuek)

poczony z ciaem za pomoc stawu
appendage
odwok
abdomen
oko zoone
compound eye
organy czuciowe na czukach lub nogach
sensorium pl. sensoria
pazurek
tarsal claw
pokadeko
ovipositor
pokrywa, twarde, zewntrzne skrzyda

np. u chrzszczy
elytron pl. elytra
posiadajcy skrzyda
alate
przedni
anterior
przedtuowie
prothorax
przyoczko
ocellus pl. ocelli
ryjek u ryjkowca
rostrum pl. rostra
skrzele
gill
skrzydo przednie
forewing
skrzydo tylnie
hindwing
skrzydo wewntrzne np. u chrzszcza
posterior wing
skrzydo zewntrzne np. pokrywa
anterior wing
spodni, brzuszny
ventral
221
ZWIERZTA
ssawka, trbka motyla, cz aparatu
gbowego
galea, pl. galeae, galeas
sscy aparat gbowy
haustellate mouthpart
stopa
tarsus pl. tarsi
system trawienny
digestive system, alimentary canal
szczecinka
seta pl. setae
szczecinkowaty
setose
szkielet zewntrzny
exoskeleton
rdtuowie
mesothorax
tchawka
trachea pl. tracheae
trbka owada lub inna cz ssca
proboscis
trzonek czuka
scape
tuw
thorax pl. tracheae, tracheas
scleritisation
tylni
posterior
udo
femur pl. femora, femurs
uykowanie skrzyda
venation
warga dolna
labium pl. labia
warga grna
labrum pl. labra
wi czuka
flagellum pl. flagella
zatuowie
metathorax
do
sting
uchwa
maxilla pl. maxillae
uwaczka, mandibula
mandible
yka na skrzydle
vein
ANATOMIA ZWIERZT
ANIMAL ANATOMY
czaszka
skull
czepiec, cz odka przeuwaczy
reticulum pl. reticula
czterokomorowy odek
four-chambered stomach
czuek limaka
tentacle
dwunastnica
duodenum pl. duodenums, duodena
dzib
bill, beak
222
ZWIERZTA
futro
fur
jelito
intestine
jzyk
tongue
kie, zb jadowy
fang
kolec jea
spine
komory odka przeuwaczy
stomach chambers
kopyto
hoof
kociec
skeletal system
krgosup
spine, backbone, spinal column
ksigi, cz odka przeuwaczy
omasum pl. omasa
lotka
flight feather, remex pl. remiges
apa
paw
uska
scale
maowina uszna np. u krlika
ear flap, pinna
miednica
pelvis
mzg
brain
muszla
shell
nerka
kidney
nos
nose
nozdrze
nostril
odbyt
anus
odbytnica
rectum pl. recta, rectums
ogon
tail
ogon jelenia
scut
okrnica
colon
organ
organ
palec np. paza
digit
pazur
claw
pcherz
bladder
pira ogonowe
tail feathers, retrices
piro
feather
piro okrywowe
covert feather, tectrix
petwa
fin
petwa ogonowa
caudal fin
puca
lungs
223
ZWIERZTA
poroe
antlers
powieka
eyelid
przednia noga
fore leg
przeyk
oesophagus BrE, esophagus AmE
puch
down
rg
horn
ryj dzika, ryjek
snout
serce
heart
siekacz
incisor
sier jelenia, okrywa wosowa, suknia
coat
sier, owosienie
pelage
skrzydo
wing
stopa
foot pl. feet
stopa z bon pawn
webbed foot
system trawienny
digestive tract
szabla dzika
tusk
szczecina
bristle
szkielet
skeleton
szpon
talon
ledziona
spleen
tchawica
trachea pl. tracheae, tracheas
trawieniec, cz odka przeuwaczy
abomasum pl. abomasa
trzustka
pancreas
tylnia noga
hind leg
ucho
ear
ukad krwionony, krwiobieg
circulatory system
ukad oddechowy
respiratory system
upierzenie
plumage
uszy z pdzelkami np. u rysia
tufted ears
ws np. kota, krlika, wibrysa
whisker, vibrissa
wtroba
liver
wodoodporne upierzenie
waterproof plumage
woreczek ciowy
gallbladder
zimowe futro zwierzcia
winter coat
odek
stomach
wacz, cz odka przeuwaczy
rumen pl. rumina, rumens
224
ZWIERZTA
SIEDLISKA ZWIERZT I ICH DOMY
ANIMALS HABITATS AND DWELLINGS
area, teren, na ktrym yje dane zwierz
home range
dziupla
hollow
gniazdo
nest
gniazdo innego ptaka, w ktrym pasoyt

lgowy skada jaja
host nest
gniazdo ptaka drapienego
aerie, aery, eyrie
gniazdo wiewirki na drzewie
squirrel drey
gniazdo wiszce
pendant nest, hanging nest
grupa, system nor np. krliczych
warren
jaskinia
cave
kopiec kreta
molehill
legowisko
covert
lisia nora
fox den
mrowisko
anthill
muszla
shell
mysia dziura
mouse hole
nora w ziemi np. lisa
burrow
nora borsuka
badger set, badger sett
nora lub inne schronienie dla zwierzcia,

najczciej drapienego
den, lair
nora wydry w brzegu rzeki, stawu, jeziora
otter holt
ostoja dzikiej zwierzyny
wildlife refuge
ptactwo wodne
waterfowl
rezerwat
sanctuary
staw sezonowy
vernal pond
typ gniazda, jakie buduj np. ory, bociany
platform
ziemnowodny
semiaquatic
zwierzta kopice nory i yjce w nich
burrowing animals
zwierzta morskie
marine animals
zwierzta nadrzewne
arboreal animals
zwierzta sodkowodne
freshwater animals
zwierzta wodne
aquatic animals
zwierzta ziemne
terrestrial animals
zwierzta yjce pod ziemi
subterranean animals
eremie
beaver lodge
225
ZWIERZTA
ZACHOWANIE I POROZUMIEWANIE
SI ZWIERZT
ANIMAL BEHAVIOUR
AND COMMUNICATION
autotomia
autotomy
diapauza
diapause
feromon
pheromone
hibernacja, sen zimowy
hibernation
linie, wylinka
slough
migracja
migration
migrowa
migrate
nocne, aktywne noc
nocturnal
owady spoeczne
social insects
pierzy si lub linie, zrzuca star skr,

pira lub sier, zmienia ubarwienie
moult, molt AmE
porozumiewanie si owadw poprzez

dotykanie czukw
antennate
porozumiewanie si pszcz za pomoc

taca
dance language
przezimowa
overwinter
ptaki osiade
resident birds
ptaki piewajce
songbirds
stadne
gregarious
sygna ostrzegawczy wysyany do osobnikw

tego samego gatunku
alarm response
szkodliwe
harmful
tanatoza
thanatosis
tendencja zwierzt do powrotu na teren,

ktry zamieszkuj
philopatry
philopatric adj.
zapada w sen zimowy
hibernate
hibernation noun
zimowe bielenie ssakw
winter whitening
zwierzta aktywne o wicie
matutinal animals
crepuscular animals
zwierzta aktywne o zmierzchu
vespertine animals
zwierzta aktywne w dzie
diurnal animals
226
ZWIERZTA
SPOSOBY ODYWIANIA SI ZWIERZT
ANIMAL FEEDING BEHAVIOUR
cudzoywno
heterotrophy
heterotrophic adj.
destruent, reducent
decomposer
drapienictwo
predation
drapienik
predator
foliofag, zwierz erujce na liciach
foliophage, folivore
foliophagous, folivorous adj.
kambiofag
cambiophage
cambiophagous adj.
konsument
consumer
konsument drugiego rzdu
secondary consumer
konsument pierwszego rzdu
primary consumer
konsument trzeciego rzdu
tertiary consumer
ksylofag
xylophage
xylophagus adj.
acuch pokarmowy
food chain
misoerca
carnivore
carnivorous adj.
monofag
monophage
monophagous adj.
monophagy noun
oligofag
oligophage
oligophagus adj.
oligophagy noun
organizm ywicy si martw materi

organiczn
detrivore
detrivorous adj.
owadoerny
insectivorous
owady drapiene
predatory insects
padlina
carrion
padlinoerca
scavenger
pasoyt
parasite
parasitic adj.
parasitism noun
endoparasite
ectoparasite
pa si
graze
polifag
polyphage
polyphagous adj.
polyphagy noun
227
ZWIERZTA
przeuwacz
ruminant
ruminate verb
ptak drapieny
bird of prey, raptor
rolinoerca
herbivore
herbivory adj.
ryboerny
piscivorous
piscivore noun
ryzofag
rhizophage
rhizophagous adj.
saprofag
saprophage
saprophagous adj.
food web
skuba traw, licie, pczki
browse
szkodnik
pest
trawi
digest
digestion noun
wszystkoerca
omnivore
omnivorous adj.
wszystkoerno
omnivory
chew
ywicy si nasionami
granivorous
ywicy si owocami
frugivorous
ZACHOWANIA SEKSUALNE
ZWIERZT, ZWYCZAJE GODOWE
I ROZMNAANIE
ANIMAL SEXUAL BEHAVIOUR,

BREEDING HABITS
AND REPRODUCTION
cia
gestation
cykl rujowy, miesiczkowy
estrous cycle
cykl yciowy
life cycle
dobr pciowy
sexual selection
dominujce samce
dominant males
hormon pciowy
sex hormone
jajo
egg
jajorodny
oviparous
oviparity noun
karmienie samicy przez samce

w czasie zabiegania o jej wzgldy
courtship feeding
228
ZWIERZTA
komora godowa np. kornika
nuptial chamber
kopulacja
copulation
lot godowy owadw np. mrwek, pszcz
nuptial flight
czenie si w pary
pair-bonding
czenie si w pary na cae ycie
lifelong pair-bond, mated for life
monogamiczny
monogamous
monogamy noun
parazytoid
parasitoid
pasoyt lgowy, np. kukuka
brood parasite
pe
sex
poligamiczny
polygamous
polygamy noun
potomek
przeobraenie
metamorphosis
przeobraenie niezupene
incomplete metamorphosis
przeobraenie zupene
complete metamorphosis
przepoczwarzenie
pupation
ruja
rut
rytua godowy
courtship ritual
samce podporzdkowane
subordinate males
sezon godowy, okres godowy
mating season
skada jaja
lay eggs
taniec godowy
courtship dance
tereny lgowe
breeding grounds
colonial breeding
wykluwa si z jaja
hatch
wylinka, linie
slough
wyprowadzajcy jedno pokolenie

w cigu roku
univoltine
bivoltine
multivoltine
courtship
zakadanie gniazd w koloniach
colonial nesting
yworodny
viviparous
viviparity noun
229
ZWIERZTA
SAMCE, SAMICE, MODE
I ICH GRUPY
MALES, FEMALES, THE YOUNG

AND THEIR GROUPS
czerw
maggot
gsitko
gosling
gsienica
caterpillar
grupa lisw
skulk
kacztko
duckling
kaczka, take kaczka samica
duck
kaczor
drake
kijanka
tadpole
klucz gsi lub kaczek
skein
kolonia
colony
krliczek
bunny
krlowa np. pszcz
queen
larwa
larva pl. larvae
lisitko
pup, cub
locha, samica dzika
sow
awica ryb
school of fish
maa sowa
owlet
miot
litter
mode jeleniowatych, ciel
fawn
niedwiadek
cub
nimfa, niedojrzae stadium owada

w przeobraeniu niezupenym
nymph
orltko
eaglet
osobnik dorosy
adult
osobniki, ktre wylgy si z jaj
brood
owad dorosy, imago
imago pl. imagines, imagoes
pdrak
grub
piskl jastrzbia
eyas
piskl ptakw, termin oglny
chick
piskl w gniedzie
nestling
poczwarka
pupa pl. pupae
poczwarka motyla
chrysalis
rj owadw
swarm of insects
230
ZWIERZTA
rysitko, koci
pup, kitten
samica jelenia, ania
hind
doe
samica lisa, liszka
vixen
samica ptakw, termin oglny
hen
samica zajca, kotka
jill
samica ubra (krowa) lub osia (osza, klpa)
cow
samiec dzika, odyniec
boar
samiec jastrzbia
tiercel
samiec jelenia, byk
stag
samiec lisa, pies
reynard
samiec ptakw, termin oglny
cock
samiec wilka (basior) lub lisa (pies)
dog
samiec zajca (gach) i niektrych

jeleniowatych np. daniela, sarny (byk)
buck
samiec ubra lub osia, byk
bull
herd
stado ptakw
flock of birds
wieo upierzone piskl
fledgling
trute
drone
wadera, samica wilka
bitch
warchlak
piglet
wataha
pack of wolves
zajczek
leveret
zwierz wieo wyklute z jaja

(ptak lub gad)
hatchling
POLOWANIE
HUNTING
ambona
raised hide, raised stand, high seat
aporter
retriever
baant
pheasant
borsuk
badger
bro
weapon
cyraneczka
teal
231
ZWIERZTA
daniel
fallow deer
drapienik
predator
dziczyzna, miso
venison
dzik
wild boar
goose pl. geese
g ggawa
greylag goose
gowienka
pochard
gob grzywacz
wood pigeon
grupa lisw
skulk
jarzbek
hazel grouse
jele selekcyjny
raghorn
jele szlachetny
red deer
jenot
raccoon dog
kaczka
duck
kaczka krzywka
mallard
kita, ogon lisa
brush
kusownictwo
poaching
krlik
rabbit
kot, gach, filip, zajc w argonie myliwskim
puss
kula
bullet
kuna
marten
kuropatwa
partridge
lis
fox
lornetka
binoculars
eb lisa, latarnia
mask
yska
Eurasian coot
mikita, lisiura, przechera, rudy,

lis w argonie myliwskim
Charlie, Charles James, (Mr) Todd
modenie, pnie, cz czaszki, z ktrej

wyrasta poroe
pedicles
myliwy
huntsman, hunter
nabj
cartridge
naganiacz, osoba poszca zwierzyn

w polowaniu z nagonk
beater
odchody lisa, ekskrementy
scat, billet
ostoja zwierzyny np. lisw
covert, cover
232
ZWIERZTA
pies goczy, ogar
hound
pochacz
flushing dog
polowa
hunt
polowanie z nagonk
battue hunting
polowanie z podchodu
still hunting
polowanie z sokoem, sokolnictwo
falconry
polowanie z zasiadki
stand hunting
poroe
antlers
poroe konkretnego jelenia
rack
non-typical rack
poroe typowe, przyszociowe
typical rack
posokowiec
bloodhound
przeszukiwa teren przez psy
draw
przeszukiwa teren przez psy bez rezultatu,

czyli bez znalezienia zwierzyny
draw a blank
psy myliwskie
hunting dogs
ptactwo wodne
waterfowl
puapka
trap
sarna
roe deer
scypu
velvet
sezon owiecki
open season
sezon ochronny
closed season
skra zwierzca
hide
sonka
Eurasian woodcock
sok
falcon
stopa lisa
pad
strzelba
rifle
szczeka lub gra, termin w argonie

myliwskim stosowany do okrelenia
szczekania psw podczas tropienia
zwierzyny
speak, give tongue
ciga, goni
chase
rut
shot
wiey trop
fresh line
tereny owieckie
hunting grounds
trofeum myliwskie
hunting trophy
233
ZWIERZTA
trop
trace
trop, zapach, wo
scent
tropi, podchodzi
stalk
tropowiec
scent hound
tyka, cz poroa
beam
calling
wabik, przynta, bawanek, cie, drewniany

lub plastikowy model zwierzcia sucy
do zwabienia zwierzyny
decoy
wietrznik (trufla i kufa), w argonie

myliwskim nos i pysk psa myliwskiego
muzzle
wilk
wolf pl. wolves
wnyki
snare
wcieklizna
rabies
wcieky
rabid
wypasza zwierzyn z kryjwki,

legowiska, nory
bolt
zajc
hare
zwierzyna drobna
small game
zwierzyna gruba
big game
zwierzyna owna
game
zwietrzay trop
stale line, cold line
INDEKS TERMINW POLSKO-ANGIELSKI

A
acydofil 34, 162

acydofob, kalcyfit 34, 162
akarycyd 116, 209
albedo 89, 189
alternatywne rda energii 89, 189
ambona 148, 231
amensalizm 89, 189
amoniak 89, 98, 189, 198
analiza danych 87, 188
anemochoria 49, 172
aparat gbowy 129, 220
aparat gbowy gryzcy 128, 220
aparat gbowy kujco-sscy 129, 220
aparat gbowy licy 129, 220
aparat szparkowy 31, 32 ( ryc.), 160
aporter 148, 231
arcydzigiel litwor 18, 152
area osobniczy 92, 138, 189, 225
arnika grska 18, 152
askokarp, owocnik workowca 104, 202
atak szkodnikw 117, 209
atakowa, opanowywa przez szkodniki
117, 209
atraktant 116, 209
autotomia 139, 226
azot 43, 92, 168, 189
azot atmosferyczny 89, 189
azotan 92, 189
azotyn 92, 189
babka zwyczajna 18, 152

Bacillus thuringiensis 116, 209
badylarka 126, 217
bagienny 93, 190
bagno 90, 190
bagno zwyczajne 18, 152
bakteria 98, 198
bakteriofag 116, 209
bank genw 44, 170
bank nasion 45, 170
barczatka sosnwka 107, 204
barczatkowate 120, 212
barwinek pospolity 18, 153
bazydiokarp 104, 202
bazydiospora 104, 202
baant 147, 231
bk zwyczajny 123, 215

berberys pospolity 20, 156
bez czarny 20, 156
bez koralowy 21, 156
bezkrgowiec 121, 213
bezlistne 37, 164
bezogonkowy, bezszypukowy 23, 27 (ryc.),
158
bezskrzydy 128, 220
biaka wierzbwka 107, 204
biako 93, 190
biedronkowate 120, 212
biegaczowate 120, 212
biel 31, 32 (ryc.), 160
bielik, orze bielik 124, 215
biocenoza 89, 90, 190, 196
biodegradacja 89, 190
biodro 128, 220,
biogeocenoza 89, 190
biom 90, 190
biomasa 90, 190
biometria lena 87, 188
biopaliwo 89, 190
biopestycyd 116, 209
biornorodno 89, 190
biosfera 90, 190
biotop 90, 190
blaszka 104, 202
blaszka liciowa 22, 26 (ryc.), 158
blizna po poarze 99, 198
bluszcz pospolity 18, 153
bd 87, 188
bonkoskrzyde, bonkwki 120, 212
bobrek trjlistkowy 17, 153
bocian czarny 123, 215
bodziszek cuchncy 18, 153
borecznik rudy 106, 108, 204,
borecznik sosnowiec 107, 204
borowiaczek, borowiec Leislera 126, 217
borowiec olbrzymi 126, 217
borowiec wielki 125, 217
borowik szlachetny 75, 181
borwka bagienna, borwka botna
17, 153
borwka brusznica 18, 153
borwka czarna 17, 153
borsuk 125, 217
borsuk, jawiec 125, 217
bbr 125, 217
235

125, 217
br 64, 177
br sosnowy 64, 177
brona 81, 186
brona, bronowa 42, 168
bronowanie bron talerzow 50, 172
bro 148, 231
brudnica mniszka 107, 108, 204
brudnica nieparka 106, 108, 204
brudnicowate 120, 212
bruzda 56, 172
brzeg licia 22, 26 (ryc.), 158
brzeg rzeki 94, 190
brzeg, granica drzewostanu 60, 175
brzezina 64, 177
brzoza 20, 156
brzoza brodawkowata 20, 156
brzuchong 121, 213
brzuszny segment odwoka 129, 220
buczyna 64, 177
budowa pitrowa lasu 91, 190
buk 20, 156
buk zwyczajny 20, 156
buty robocze 82, 186
bzygowate 120, 212
capina 81, 83 (ryc.), 186

celuloza 30, 160
cetyniec mniejszy 107, 204
cetyniec wikszy 106, 110 (ryc.), 204
cewka 31, 33 (ryc.), 160
116, 209
chityna 128, 220
chlorotyczne plamy na liciach 100, 198
chloroza 98, 100, 198, 199
chmiel zwyczajny 18, 153
chodniki owadzie 78, 80 (ryc.), 184
choinek szary 106, 204
choinka 75, 181
choroba 98, 169, 198
choroba bakteryjna 98, 198
choroba grzybowa 99, 198
choroba naczyniowa 101, 198
choroba nieinfekcyjna 100, 198
choroba wirusowa 100, 101, 198, 199
236
choroby lici 99, 198

chrabszcz kasztanowiec 106, 204
chrabszcz majowy 106, 204
chrust 75, 181
chruciki 120, 212
chrzszcz 98, 131 (ryc.), 198, 199
chrzszcze, tpopokrywe 120, 212
chwast; odchwaszcza 44, 168
ciao obce 77, 184
cignik zrywkowy z kleszczami 81, 186
cia 142, 228
cienioznona, znoszca cie 34, 162
cienioznono 34
cienioznony 37, 164
ciepolubna, termofilna 34, 162
cier 23, 158
cietrzew 123, 215
cicia trzebieowe 67, 68, 69, 178
72, 180
cicie obsiewne 51, 172
cicie odnowieniowe 54, 172
cicie odsaniajce 53, 59, 172, 175
cicie pielgnacyjne 66, 68, 178
cicie pielgnacyjne (oglnie) 67, 178
cicie przedrbne 71, 180
cicie przygodne 69
cicie przygotowawcze 68, 178
cicie rbne 66, 71, 178, 180
cicie sanitarne 69, 117, 178, 209
ciar 1000 nasion 46, 170
ciarwka 82, 186
cis pospolity 21, 156
cudzoywny 92, 140
cykl azotowy 93, 190
cykl hydrologiczny zobacz obieg wody
cykl rujowy 142, 228
cykl wglowy zobacz obieg wgla
cykl yciowy 142, 228
cyraneczka 148, 231
cytoplazma 30, 160
czapeczka 23, 25 (ryc.), 33 (ryc.), 158
czapla siwa 124, 215
czarcia miota 101, 103 (ryc.), 198
czaszka 133, 222
czeczotowato 78, 184
czepiec, cz odka 133, 137 (ryc.),
222
czeremcha amerykaska 20, 156

czeremcha zwyczajna 20, 156
czerenia ptasia, trzenia 21, 156
czerw 145, 230
czerwienienie lici 100, 198
czoo poaru 114, 206
czosnaczek pospolity 18, 153
czosnek niedwiedzi 19, 153
czterokomorowy odek 132, 222
czuek 128, 130 (ryc.), 131 (ryc.), 220
czuek limaka 133, 134 (ryc.), 222
czynnik edaficzny zobacz czynnik glebowy
czynnik glebowy 91, 190
114, 206
czynnik sprawczy 98, 198
czynniki abiotyczne 98, 198
czynniki antropogeniczne 98, 198
czynniki biotyczne 98, 198
100, 198
czynniki glebowe 98, 198
czynniki sprawcze 102 (ryc.)
czysto nasion 45, 170
czyci za pomoc wialni 46, 170
czyciec leny 18, 153
dane 87, 188

daniel 126, 146, 217, 232
darniwka zwyczajna 125, 217
dawka oprysku 116, 209
db 21, 156
db bezszypukowy 21, 156
db szypukowy 21, 156
dbrowa 64, 177
dbrwka rozogowa 17, 153
defibracja 75, 181
defoliacja 98, 198
deformacja pdw 101, 198
dendrochronologia 87, 188
dendrometria 87, 188
denitryfikacja 90, 190
dere 20, 156
dere waciwy 20, 156
deska 76, 181
destruent, reducent 140, 227
diapauza 139, 226
dikariotyczny 104, 202
dugosz krlewski 19, 153

dugo cyklu produkcyjnego 54, 172
dugo ycia 92, 190
dugowieczne 37, 164
dno lasu 58, 175
dobr pciowy 143, 228
dojrzao do zbioru 45, 170
dojrzao fizjologiczna 45, 170
dojrzao nasion 45, 170
dojrzao zarodka 44, 170
dojrzewanie nasion 45, 170
dokadno pomiaru 87, 188
doowanie 42, 168
doowanie sadzonek 52, 172
domieszka 57, 175
dominujce samce 142, 228
dopyw 95, 190
dopuszczalna wada 77, 184
dosadzanie drzew 67, 178
dosadzanie, dolesianie 66, 178
drabina 81, 186
drapiene 121, 213
drapienictwo 141, 227
drapienik 141, 232
drewno 31, 160
drewno dugie 75, 181
drewno iglaste 113
drewno klejone 75, 182
drewno kompresyjne 77, 184
drewno napiciowe, cigliwe 78, 184
drewno okrge 76, 182
drewno opaowe 75, 182
drewno reakcyjne 78, 184
drewno sezonowane 75, 182
drewno suszone w suszarniach 75, 182
drewno wiee 75, 182
drobnica 76, 182
droga poarowa 113, 206
droga wywozowa 71, 180
drozd piewak 124, 215
drode 106, 202
drwal 71, 180
drwalnik paskowany 107, 204
drwionkowate 120, 212
drzewa iglaste 37, 164
drzewa liciaste 36, 164
drzewo biczujce 38, 164
drzewo doborowe 37
drzewo dojrzae 37, 164
237

drzewo dziuplaste 36, 164
drzewo grujce 36, 164
drzewo iglaste 36, 164
drzewo liciaste 36, 164
drzewo nasienne, nasiennik 37, 164
drzewo opanowane 37, 164
drzewo panujce 36, 164
drzewo pielgnujce 37
drzewo pochylone 36, 164
drzewo przyguszone 37, 164
drzewo przyszociowe 36, 164
drzewo puapkowe 37, 164
drzewo rodzime 45, 170
drzewo skarowaciae 37, 164
drzewo szkodliwe 37
drzewo cite 36, 164
drzewo wyrastajce ponad okap 36, 58,
63 (ryc.), 164, 175
37, 164
drzewo zawieszone 37, 164
drzewoazy 82, 86 (ryc.), 186
drzewostan 60, 175
drzewostan dojrzay, rbny 59, 175
drzewostan jednogatunkowy 60, 61 (ryc.),
175
drzewostan jednopitrowy 60, 175
drzewostan jednowiekowy 58, 61 (ryc.),
175
drzewostan macierzysty, osonowy 54, 172
drzewostan nasienny 46, 170
drzewostan przedrbny 59, 175
drzewostan przegszczony 59, 175
drzewostan przerbowy 57, 175
drzewostan przeszorbny 59, 175
drzewostan wielogatunkowy 59, 175
drzewostan wielopitrowy 59, 61 (ryc.),
175
drzewostan wielowiekowy, rnowiekowy
60, 61 (ryc.), 175
59, 175
57, 175
dudek 124, 215
dwuletnia 35, 163
dwulicienna 35, 163
dwulicienne 14, 152
dwunastnica 132, 137 (ryc.), 222
238
dwupienna 38, 165

dwutlenek azotu 100, 198
dwutlenek siarki 101, 198
dwutlenek wgla 90, 190
dym 115, 206
dynamika populacji 93, 190
dziczka 57, 172
dziczyzna 76, 148, 182, 232
dzicio 124, 215
dzicio czarny 123, 215
dzicio duy 124, 215
dzicio redni 124, 215
dzicio trjpalczasty 123, 215
dzicio zielonosiwy 124, 215
dzik 127, 148, 217, 232
dzikie roliny i zwierzta 95, 190
dzib 132, 136 (ryc.), 222
dziupla 138, 225
dziura ozonowa 93, 190
dziura po wypadnitym sku 78, 184
dziura w liciu 101, 198
dziurawiec zwyczajny 19, 153
dzwonek 17, 153
dzwonek rozpierzchy 19, 153
ddownica 122, 214
edafon 91, 190

efekt cieplarniany 92, 190
ekologia 91, 190
ekologia lasu 91, 190
ekosystem 91, 190
ekosystem wody pyncej 92, 190
ekosystem wody stojcej 92, 190
ekoton 91, 191
ekotyp 91, 191
ektomikoryza, mikoryza zewntrzna
104, 202
endemiczna 35, 163
endomikoryza, mikoryza wewntrzna
104, 202
endosperma, bielmo 44, 47 (ryc.), 170
endozoochoria 51, 172
energia kiekowania 44, 170
energia soneczna 94, 191
entomofag 116, 209
epiderma zobacz skrka
epizoochoria 51, 172

erozja biologiczna 90, 191
erozja gleby 94, 191
etat ci 70
eukarioty 104, 202
eutrofizacja 91, 191
falisto wkien 78, 184

farba podkadowa 76, 182
fauna, zwierzta 91, 191
faza spalania 114, 115, 206
faza wybuchowa (erupcyjna) gradacji
117, 209
felloderma zobacz parenchyma korkowa
fellogen, miazga korkotwrcza 30, 160
fenologia 93, 191
fenotyp 93, 191
feromon 117, 209
filotaksja zobacz ulistnienie
fioek wonny 17, 153
floem zobacz yko
flora, roliny 91, 191
fluor 99, 198
fluorowodr 99, 198
foliofag, zwierz ywice si limi 140, 227
98, 198
formowanie adunku 70, 180
fornir 76, 182
forwarder 81, 186
fosfor 43, 168
fotogrametria 88, 188
fotoperiodyzm 93, 191
fotosynteza 93, 191
fototropizm 93, 191
fragmentacja 91, 191
fragmentacja strzpek 105, 202
fungicyd, rodek grzybobjczy 116, 209
futro 132, 147, 223
gacek brunatny 125, 217

gacek szary 126, 217
gad 121, 213
galas 99, 199
galasy 103 (ryc.)
gazka 24, 25 (ryc.), 158
ga 22, 25 (ryc.), 158

ga boczna 22, 158
gameta 38, 165
gametangium 104, 202
gaszenie poaru 113, 206
gatunek 14, 94, 152, 191
gatunek dominujcy 58, 175
gatunek pionierski 53, 93, 172, 191
gatunek zagroony wymarciem 91, 191
gatunki cikonasienne 45, 170
gatunki inwazyjne 92, 191
gatunki lekkonasienne 46, 170
gatunki rodzime 52, 172
gatunki wskanikowe 92, 191
ggo, ggo krzykliwy 123, 215
gsitko 144, 230
gsienica 144, 199, 230
genotyp 92, 191
g 147, 232
g ggawa 147, 232
gil 123, 216
gleba 61 (ryc.)
gleba kwana 89, 191
gleba zasadowa 89, 191
gleboznawstwo 93, 191
glikogen 104, 202
glistnik jaskcze ziele 17, 153
gadkie drewno, deska 76, 182
gboko si korzenice 36, 164
gowa 128, 130 (ryc.), 131 (ryc.),
134 (ryc.), 220
gowienka 147, 232
gownie 105, 202
gg 20, 156
gg dwuszyjkowy 20, 156
gg jednoszyjkowy 21, 156
gwny pd roliny 22, 158
guszec zwyczajny 124, 216
gniazdo 138, 225
gniazdo, gdzie pasoyt lgowy skada jaja
138, 225
gniazdo ptaka drapienego 138, 225
gniazdo wiewirki 138, 225
gniazdo wiszce 138, 225
gniazdowniki 121, 143, 213
gnicie, rozkad 98, 101, 199
gniewosz plamisty 122, 135 (ryc.), 214
gole 129, 221
gob grzywacz 148, 232
239

gob siniak 124, 216
goomrz 42, 99, 168, 199
goryczka trojeciowa 19, 153
gospodarka lena prowadzona
wg zasad zrwnowaonego rozwoju
94, 191
grab 20, 156
grab zwyczajny 20, 156
grabie poarnicze 84 (ryc.)
grabina 64, 177
grabiomotyka 82, 84 (ryc.), 186
grad 99, 199
gradacja 116, 209
granica drzew 95, 191
granica lasu 94, 191
grd 64, 177
gronostaj 125, 218
grubizna 71, 180
grubo kory 87, 188
grupa lisw 145, 148, 230, 232
gryzcy aparat gbowy 128, 221
gryzo 121, 213
grzdka 42, 168
grzbietowy 128, 221
grzbietowy segment odwoka 129, 221
grzebiuszka ziemna 122, 214
grzyb 99, 104, 199, 202
grzyb jadalny 75, 182
grzyb kapeluszowy 76, 105, 182, 202
grzyb rurkowy 105, 202
grzyb trujcy 105, 202
grzybnia 105, 202
grzyby blaszkowe 104, 202
grzyby glebowe 105, 202
grzyby jadalne 104, 202
grzyby jednokomrkowe 106, 202
grzyby mikoryzowe 43, 168
grzyby mikroskopowe 105, 202
grzyby niedoskonae, konidialne 105, 202
grzyby niejadalne 105, 202
grzyby waciwe 106, 202
grzywacz 123, 216
gumowce 82, 86 (ryc.), 186
guniak czerwczyk 107, 204
gwiazdnica pospolita 17, 153
halofit
240
34, 162
hartowanie 42, 168

harwester 81, 186
haustorium 104, 202
heliofit 34, 162
helofit 34, 162
hemiceluloza 30, 160
herbicyd 116, 209
herbicyd systemiczny 118, 209
hibernacja, sen zimowy 139, 226
hormon pciowy 143, 228
huba 104, 202
humus, prchnica 92, 191
hurmak olchowiec 106, 204
hydrochoria 52, 172
hygrofit 34, 162
ilo materiau palnego 114, 206

ilo nasion w funcie 45, 170
infekcja przez patogeny 117, 209
inhibitory wzrostu 45, 170
insektycyd, rodek owadobjczy 117, 209
intensywno poaru 113, 206
inwazyjne gatunki obce 92, 191
inwersja temperatury 94, 191
jabo dzika 20, 156

jadalna 35, 163
jajo 142, 228
jajorodny 143, 228
jako nasion 46, 170
jaowiec pospolity 20, 156
janowiec barwierski 17, 153
jarowizacja nasion 46, 170
jarzb mczny 21, 156
jarzbek 147, 232
jarzbek zwyczajny 124, 216
jarzbina pospolita 21, 156
jaskinia 138, 225
jasnota biaa, gucha pokrzywa 19, 153
jastrzb 124, 216
jaszczurka zielona 122, 214
jaszczurka zwinka 122, 214
jaszczurka yworodna 122, 214
jdro 30, 160
jedlica, daglezja 20, 156

jedlina, br jodowy 64, 177
jednolicienna 35, 163
jednolicienne 14, 152
jednopienna 38, 165
jednoroczna 35, 163
jednostka taksonomiczna 14, 152
jele selekcyjny 148, 232
jele szlachetny 127, 148, 218, 232
jele wschodni, sika 127, 218
jelito 132, 137 (ryc.), 223
jemioa 100, 102 (ryc.)
jemioa pospolita 18, 153
jenot 148, 232
jenot, junat 127, 218
jesion 20, 156
jesion wyniosy 20, 156
jeziorny 92, 191
je 126, 218
je wschodni 125, 218
je zachodni 127, 218
jeyna popielica 17, 153
jeyna, ostryna 17, 153
jzyk 133, 223
joda 20, 156
joda pospolita 21, 156
jodowiec krzywozbny 107, 204
kacztko 144, 230

kaczka 144, 146, 232
kaczka, samica 144, 230
kaczka krzywka 124, 147, 216, 232
kaczor 144, 230
kalafonia 76, 182
kalcyfit, acydofob 34, 162
kalina hordowina 21, 156
kalina koralowa 20, 156
kalus 30, 160
kambiofag 99, 140
kambium waskularne
zobacz miazga ykodrzewna
kambium, miazga 30, 32 (ryc.), 160
kamizelka odblaskowa 81, 86 (ryc.), 186
kanianka pospolita 99, 102 (ryc.), 199
kapelusz grzyba 104, 202
karczowanie 43, 168
karczowanie drzew 72, 180
karczowanie pni 72, 180
karczownik, szczur wodny 127, 218

karlik drobny 127, 218
karlik malutki 125, 218
karlik redni 126, 218
karlik wikszy 126, 218
karowacenie, skarlenie 98, 199
karowata 35, 163
karmienie samicy przez samce 142, 228
karpina 76, 182
karton 75, 182
kask 81, 86 (ryc.), 186
kielich 22, 158
kie, zb jadowy 132, 223
kiekowanie 44, 170
kiekowanie nadziemne 44, 170
kiekowanie podziemne 45, 48 (ryc.), 170
kiekujce nasiono 44, 170
kierunek obalania 70, 73 (ryc.), 180
kierunek wiatru 95, 115
kijanka 145, 145 (ryc.), 230
kita, ogon lisa 146, 232
klasa 14, 152,
klasa wiekowa 57, 175
klasyfikacja 78, 184
kleszcz 122, 214
klimaks 90, 191
klin 82, 83 (ryc.), 186
klon 21, 157
klon, klony, klonowa 38
klon jawor 21, 157
klon polny, paklon 20, 157
klon zwyczajny 21, 157
klony 165
klucz gsi lub kaczek 145, 230
kluk owalny 107, 111 (ryc.), 204
klupa, rednicomierz 81, 186, 187
kusownictwo 147, 232
knie botna, kaczeniec 18, 153
kobuz, sok kobuz 123, 216
kohorta 90, 191
kokoryczka wonna 17, 153
kolec jea 133, 223
kolej rbnoci 72, 180
kolenchyma 30, 160, 162
kolonia 144, 230
kolonizacja 116, 209
koatek domowy 106, 204
komensalizm 90, 191
komora godowa 143, 229
241

komora powietrzna 31 (ryc.)
komory odka 133, 223
komrka 30, 160
komrka cenotyczna 105, 202
komrka kamienna, sklereid 31, 160, 161
komrka towarzyszca 30, 33 (ryc.), 161
komrka szparkowa 32 (ryc.)
komrka, cz skrzyda 128, 221
kompost 42, 168
kompozyt 75, 182
konar 22, 158
konidium 104, 202
konidiofor 104, 202
konkurencja midzy drzewami 58, 175
konsument 90, 140, 192, 227
konsument drugiego rzdu 141, 227
konsument pierwszego rzdu 141, 227
konsument trzeciego rzdu 141, 227
kontaminant 98, 199
konwalia majowa 18, 153
kopiec kreta 138, 225
kopulacja 142, 229
kopytne zwierzta 121, 213, 214
kopytnik pospolity 17, 153
kopyto 132, 223
kora 30, 161
kora pierwotna 30, 161
kora zewntrzna 32 (ryc.)
korek 30, 161
korkowica, peryderma 30, 161
kornik 98, 199
kornik drukarczyk 107, 204
kornik drukarz 106, 110 (ryc.), 204
kornik zrosozbny 107, 204
kornikowate 120, 212
koromierz 81, 85 (ryc.), 186
korona 22, 25 (ryc.), 158
korona drzewa 22, 158
korowaczka 82, 186
korowa 70, 180
korowarka 81, 186
korowarka z gowic noow 82, 186
korowiec sosnowy 107, 204
korowdka sosnwka 106, 204
korytarz 90, 192
korze 23, 158
korze boczny 22, 25 (ryc.), 158
korze gwny 22, 25 (ryc.), 158
korze palowy 23, 25 (ryc.), 158
242
korzonek 45, 170

kos zwyczajny 123, 216
kosodrzewina 21, 157
kostur 82, 83 (ryc.), 186
koszatka 126, 218
koszenie chwastw 67, 178
kociec 133, 223
kowalik 123, 216
kozica 125, 218
koziorg dbosz 106, 111 (ryc.), 204
kozek lekarski 19, 153
kzkowate 120, 212
krajowa, rodzima 35, 163
krawdziaki 76, 182
kret 126, 218
kret europejski 125, 218
krgosup 132, 133, 223
krgowiec 121, 213
krtacz 129, 221
krtogw zwyczajny 123, 216
krogulec 124, 216
krlestwo 14, 152
krliczek 144, 230
krlik 127, 147, 218, 232
krlik europejski 126, 218
krlowa np. pszcz 145, 230
krtkowieczny 37, 164
kruk 123, 216
kruszyna pospolita 19, 157
krwicig lekarski 18, 153
krzywizna 77, 79 (ryc.), 184
krzyodzib wierkowy 124, 216
krzywka, kaczka krzywka 124, 147,
216, 232
kserofit, suchorost 35, 162
ksigi, cz odka 133, 223
ksylem 31, 33 (ryc.), 161
ksylofag 141, 227
kuklik zwisy 18, 154
kukuka 123, 216
kula 146, 232
kultury tkankowe, in vitro 38, 165
kumak grski 122, 214
kumak nizinny 122, 214
kuna 126, 147, 218, 232
kuna domowa, kamionka 125, 218
kuna lena, tumak 127, 218
kuprwka rudnica 106, 108 (ryc.), 204
kurczenie promieniowe 78, 184

kurczenie wzdune 78, 184
kurka 75, 182
kuropatwa 124, 147, 216, 232
kutykula 30, 31 (ryc.), 32 (ryc.), 161
kutyna 30, 161
kwarantanna 117, 209
kwasowo 89, 192
kwanolubna 34, 162
kwany deszcz 89, 192
kwiat 22, 158
kwiatostan, kwiatostany 22, 29 (ryc.), 158
kwitn 38, 165
larwa 99, 144, 199, 230

las 64, 65, 177
las chroniony 65, 177
las gospodarczy 60, 175
las grski 64, 177
las liciasty 64, 177
las liciasty na wilgotnej organicznej glebie
64, 177
las liciasty strefy umiarkowanej 65, 177
las gowy 65, 177
las mieszany 64, 177
las ochronny 65, 177
las odrolowy 50, 64, 172, 177
las pastwowy 65, 177
las pierwotny 64, 177
las pochodzenia generatywnego,
las wysokopienny 64, 177
las pochodzenia wegetatywnego 177
las strefy umiarkowanej 65, 177
las wielofunkcyjny 64, 177
las zagospodarowany 64, 177
las zdegradowany 64, 177
lawina 98, 199
lecznicza 35, 163
legowisko 138, 225
lelek kozodj 123, 216
lepinik biay 19, 154
leszczyna 20, 157
leszczyna pospolita 20, 157
leanina 58, 175
lgniowce 106, 202
60, 176
liczydo grskie 17, 154
lignina 30, 33 (ryc.), 161

limba 21, 157
lina 81, 186
linie, wylinka 139, 143, 226, 229
lipa 20, 21, 157
lipa drobnolistna 21, 157
lis 126, 146
lis rudy, pospolity 127, 218
lis w argonie myliwskim 146, 232
lisia nora 138, 225
lisitko 145, 230
listek, cz licia zoonego 16 (ryc.),
23, 158
listowie 22, 158
listwy mrozowe 99, 199
liciasty 36, 164
licie 22, 44, 158
li 22, 158
li gadki bez woskw 22, 158
li pokryty lepk wydzielin 24, 158
li pokryty woskiem 22, 158
li prosty 23, 158
li skrzasty 22, 158
li zarodnionony 23, 159
li zoony 22, 159
litofit 34, 162
lokalny, miejscowy 92, 192
lornetka 146, 232
lot godowy owadw 143, 229
lotka 132, 223
lubryka 81, 186
acuch pokarmowy 91, 192, 227

apa 133, 223
asica, aska 126, 218
awica ryb 145, 230
czenie si w pary 143, 229
czenie si w pary na cae ycie 143, 229
eb lisa, latarnia 147, 232
gowy 94, 192
odyga, pd 23, 159
opian wikszy 17, 154
o 125, 218
o amerykaski 126, 218
upina nasienna 46, 47 (ryc.), 48 (ryc.),
170
uska 133, 223
243

uska pka 22, 159
uskoskrzyde 120, 212
uszczenie, skrawanie obwodowe 76, 182
uszczy nasiona 46, 170
yko 30, 32 (ryc.), 33 (ryc.), 161
yska 146, 232
macierzanka piaskowa 19, 154

malina waciwa 21, 157
maa sowa 145, 230
maowina uszna 132, 223
marszczenie, skrcanie lici 98, 199
martwe drewno na dnie lasu 58, 176
martwica, nekroza 77, 78, 184
marzanka wonna 19, 154
masa wknista 76, 182
malak 76, 182
materia organiczna 91, 93, 192
materia budowlany 75, 182
materia palny 112, 113, 114, 115, 206
materia szkkarski 43, 168
materiay palne 112, 114, 115, 206
mcznica lekarska 17, 154
mech 14, 15 (ryc.), 18, 152, 154
mech torfowiec 17, 154
mechaniczne uszkodzenia drzewa 101,
199
merystem boczny 30, 161
merystem wierzchokowy 30, 161
merystem, tkanka twrcza 30, 161
metal ciki 99, 199
metoda drewna caego 72, 74 (ryc.), 180
metoda drewna dugiego 72, 74 (ryc.), 180
metoda kontroli zapasu 49, 172
metoda odnowienia drzewostanu 51, 53,
54, 55, 56, 173
metoda sadzenia 49, 57, 172
metoda sadzenia pod kostur 49, 172
metoda sadzenia pod motyk 49, 52, 172
metoda sadzenia w doek 55
metoda sortymentowa 71, 74 (ryc.), 180
metody pozyskiwania drewna 74
metody sadzenia 50
metody sadzenia w doek 51, 172
metr szecienny 87, 188
mezofit 34, 162
miazga korkotwrcza zobacz fellogen
244
miazga ykodrzewna, kambium waskularne

31, 161
miazga zobacz kambium
miszo 69, 188, 189
miszo drzewostanu 58, 178
miszo w metrach szeciennych 87, 188
miednica 133, 223
miejscowa, krajowa 35, 163
miernikowcowate 120, 212
miesiczna suma opadw 92, 192
miczak 121, 213
midzywle 22, 159
mikisz gbczasty 31, 161
mikisz palisadowy 30, 161
mikisz, parenchyma 30, 161
misoerca 140, 227
mita pieprzowa 18, 154
migracja 92, 139, 192, 226
migrowa 139, 226
mikita, lisiura, przechera, rudy,
lis w argonie myliwskim 146, 232
mikoryza 105, 203
106, 203
mikoryzowanie 42, 168
mikroorganizmy glebowe 94, 192
miorzb dwuklapowy 20, 157
mineralizacja 92, 192
miododajna 36, 163
miot 145, 230
mode drzewko 37, 51, 55, 59, 61 (ryc.),
62 (ryc.), 164, 176
mode jeleniowatych, ciel 144,
145 (ryc.), 230
modnik 59, 176
mci 46, 170
moder 92, 192
modrzew 21, 157
modrzew europejski 20, 157
modrzew polski 21, 157
monofag 141, 227
monogamiczny 143, 229
monokariotyczny 105, 203
mopek zachodni 125, 218
mor 92, 192
morski 92, 192
motyka 81, 83 (ryc.), 186
motyka do sadzenia drzew 81, 84 (ryc.),
186

motyka dwustronna 82, 84 (ryc.), 186
mozaika, choroba wirusowa 100, 199
modenie, pnie 147, 232
mzg 132, 223
mroczek posrebrzany 127, 218
mroczek pozocisty 127, 218
mroczek pny 127, 218
mrowisko 138, 225
mrz 99, 199
mszaki 14, 152
mszyca 98, 199
mszyce 120, 212
muchowka biaoszyja 123, 216
muchowka aobna 123, 216
muchomor 106, 203
muchomor sromotnikowy 104, 203
muchwki 120, 212
mull 92, 192
mumia, wyschnity owoc 100, 199
muszla 133, 134 (ryc.), 138, 223, 225
mykologia 105, 203
mykotoksyna 105, 203
mysia dziura 138, 225
mysz 126, 218
mysz lena 127, 218
mysz polna 127, 218
mysz zarolowa 126, 218
myliwy 147, 232
nabj 146, 232

naczynie 31, 33 (ryc.), 161
naczyniowa 36, 163
naganiacz 146, 232
nagonasienne 14, 152
nagozalkowa 35, 163
naparstnica purpurowa 17, 154
napywy korzeniowe 77, 80 (ryc.), 184
narzdzie rczne 81, 186
nasilenie trzebiey 69, 178
nasiona przenoszone przez wiatr 57, 172
nasiono 45, 47 (ryc.), 55, 170, 172
nasiono typu orthodox 45, 170
nasiono typu recalcitrant 45, 170
naskalna 34, 162
nastpstwo ci 70, 180
51, 172
naturalne oczyszczanie si drzew 59, 176

naturalny rozkad substancji
zobacz biodegradacja
nawadnianie 42, 168
nawadnianie kropelkowe 44, 168
nawoenie 42, 168
nawoenie dolistne 42, 168
nawoenie pogwne 44, 168
nawoenie, zastosowanie nawozu 42, 168
nawz organiczny 42, 168
nawz zielony 42, 168
nawrt ci 50, 172
nekroza 78, 100, 199
nerecznica samcza 18, 154
nerka 132, 223
nicie 100, 199
niedobr 90, 192
niedwiadek 144, 230
niedwied brunatny 125, 219
niejadalna 35, 163
nieodnawialne rda energii 93, 192
niepalne 114, 115, 206
nieparzystokopytne 121, 213
nieparzystokopytny 121, 213
nieprodukcyjny 64, 177
nierozoona materia organiczna 90, 192
nietoperz 125, 219
niezapominajka lena 19, 154
nieznoszca cienia 34, 162
nimfa 145, 230
nisza 92, 192
nitka prcika 22, 159
nitryfikacja 92, 192
nocek Bechsteina 125, 219
nocek Brandta 125, 219
nocek duy 126, 219
nocek kosmaty 127, 219
nocek Natterera 126, 219
nocek orzsiony 126, 219
nocek ostro uszny 126, 219
nocek rudy 125, 219
nocek wsatek 127, 219
nocne, aktywne noc 139, 226
nogi analne u larwy 128, 221
nogi drapiene 129, 221
nogi odwokowe, posuwki u larwy 129, 221
128, 221
nogi przystosowane do kopania 128, 221
245

nogi przystosowane do pywania 129, 221
nogi przystosowane do skakania 129, 221
nogi ptakw 136 (ryc.)
nogi tuowiowe u larwy 129, 221
nora borsuka 138, 225
nora lub inne schronienie 138, 225
nora w ziemi 138, 225
nora wydry 138, 225
nornica ruda 125, 219
nornik bury 126, 219
nornik pnocny 127, 219
nornik nieny 126, 219
nornik zwyczajny, polny 125, 219
nos 133, 223
nos i pyska psa myliwskiego
zobacz wietrznik
nozdrze 133, 223
nka zobacz trzonek grzyba
nka czuka 129, 221
nutria 127, 219
obce gatunki inwazyjne 99, 199

obcopylna 38, 165
obieg ci w rbni przerbowej 50, 172
obieg wgla 90, 192
obieg wody 92, 192
obornik 42, 168
obracak 81, 186
obrczkowanie drzew 67, 178
obrbka nasion 46, 170
obrzk 77, 184
obsiew naturalny, samosiew 53, 172
obszar walki z poarem 114, 206
obwd 87, 188
ocenia 87, 188
ochrona 90, 192
odbyt 132 , 137 (ryc.), 223
odbytnica 133, 137 (ryc.), 223
odchody lisa 146, 232
odchwaszczanie 69, 178
odcinanie wierzchokw 72, 180
oddychanie 93, 192
oddzielanie kory od drewna 70, 180
odkady 38, 165
odksztacenie, zapadanie si cian
komrkowych 77, 184
odnawialne rda energii 93, 192
246
odnowienie 49, 54, 173

odnowienie lasu 54, 172
odnowienie naturalne 52, 173
odnowienie sztuczne 49, 173
odne lub inny organ poczony z ciaem
za pomoc stawu 128, 221
odpady atwopalne 99, 199
odpady szkodliwe 99, 199
odpady toksyczne 101, 199
odpady zrbowe 70, 180
odpyw powierzchniowy 94, 192
odporno 117, 209
odporno na pestycydy 117, 209
odporny 117, 209
odrol korzeniowa 165, 173
odrol pniakowa 165, 173
odskrzydla 44, 171
odwok 128, 130 (ryc.), 131 (rys.),
134 (ryc.), 221
ogodek wizowiec 106, 204
ognisko poaru 114, 206
ognisko w lesie 112, 206
ogon 133, 223
ogon jelenia 133, 223
ogonek licia 22, 23, 26 (ryc.), 159
112, 206
ogrodzenie 42, 168
okap 57, 61 (ryc.), 176
oko zoone 128, 221
okek 24, 159
100, 199
okres inkubacji choroby 117, 209
okres odnowienia 54, 173
113, 207
okres w cigu doby, gdy poar najszybciej si
rozprzestrzenia 112, 207
okres wegetacyjny 42, 168
okrnica 132, 223
okrytonasienne 14, 152
okrytozalkowa 35, 163
okrzesywanie 70, 180
okulizacja 38, 165
okulizak 81, 186
okwiat 23, 159
olejek eteryczny 75, 182
oligofag 141, 227

olsza 19, 157
olsza czarna 20, 157
olsza szara 20, 157
olszyna 64, 177
ow 99, 199
opadanie igie 100, 199
opady 93, 100, 192, 199
opalik sosnowiec 106, 204
opieka miodowa 75, 182
opryskiwacz 82, 186
opryskiwa 43, 118, 168, 209
ora 43, 168
organ 133, 223
organizm beztlenowy 89, 192
organizm cudzoywny 92, 105, 192, 203
organizm samoywny 89, 192
organizm tlenowy 93, 193
organizm ywicy si martw materi
organiczn 140, 227
organy czuciowe 129, 221
orltko 144, 230
orlica pospolita 17, 154
orzech woski 21, 157
orzesznica 126, 219
osad rzeczny 91, 193
osika 20, 157
oskoa 75, 182
osabienie drzewa 101, 199
osabione 37, 164
osnuja czerwonogowa 107, 204
osnujowate 120, 212
osobnik dorosy 144, 230
osobniki, ktre wylgy si z jaj 144, 230
ostoja dzikiej zwierzyny 138, 225
ostoja zwierzyny np. lisw 146, 232
osuszkowate 120, 212
osuwisko 99, 200
otarcia kory 99, 200
owad 121, 213
owad dorosy, imago 144, 230
owad drapieny 117, 209
owad szkieletujcy 101, 200
owad zapylajcy 39, 165
owadopylna 38, 165
owadopylno 38
owadoerne 35, 121, 213
owadoerny 140, 163, 227
owady drapiene 141, 227
owady minujce 99, 200
owady poyteczne 116, 209

owady spoeczne 139, 226
owady erujce na korzeniach 100, 200
owady erujce na liciach 98, 198, 200
owicyd, pestycyd zabijajcy jaja 117, 209
owoc 22, 159
owoce 47 (ryc.), 52
owoc misisty 44, 171
owoc ry 76, 182
owocnik 104, 203
owocnik podstawczaka 104, 202
owocnik workowca 104, 202
ozon 100, 200
pachnca 35, 163

paczy si 78, 184
padalec zwyczajny 122, 214
padlina 140, 227
padlinoerca 141, 227
pajczak 121, 213
palec np. paza 132, 223
palenie si listowia 115, 207
paleta 76, 182
palik 76, 182
paliwo kopalne 91, 193
palny 114, 207
panujcy wiatr 93, 193
papier 76, 182
papierwka 76, 182
papro 14, 16 (ryc.), 18, 152, 154
paprotka zwyczajna 17, 154
paprotnik 14, 152
parazytoid 117, 143, 209, 229
parenchyma korkowa, felloderma 30, 161
parkiet 76, 182
parowanie 91, 193
partia nasion o znanym pochodzeniu 45, 171
parzydo lene 19, 154
parzystokopytne 121, 213
parzystokopytny 121, 213
pas narzdziowy 82, 187
pas przeciwpoarowy 113, 114, 207
pas przeciwwietrzny 95, 193
pasoyt 141, 227
pasoyt lgowy 142, 229
pasoyt wewntrzny, endopasoyt 116,
140, 209, 227
247

pasoyt zewntrzny, ektopasoyt 116, 140,
209, 227
pasoytnictwo 93, 141
pasoytnicza 36, 163
pasoytnicza rolina kwiatowa 100, 200
paszkot 124, 216
pa si 140, 227
patogen 100, 200
patogen pierwotny 100, 200
patogen rolin 105, 203
patogen wtrny 101, 200
patogeneza 117, 209
patogeniczno 117, 210
pazur 132, 136 (ryc.), 223
pazurek 129, 130 (ryc.)
pczek boczny 22, 159
pczek wierzchokowy 22, 159
pczkowanie 104, 203
pk 22, 159
pezacz leny 123, 216
perwka zwisa 18, 154
peryderma zobacz korkowica
pestycyd 117, 210
116, 210
pestycyd selektywny 118, 210
pcherz 132, 223
pcherz ywiczny 78, 184
pcznienie 45, 171
pd odrolowy 55, 56, 173
pd wraz z limi 23, 159
pdrak 144, 230
pknicia mrozowe 99, 200
pknicie 77, 78, 184
pknicie boczne 77, 184
pknicie czoowe 77, 184
pknicie gwiadziste 78, 184
pknicie okrne ukowe 77, 184
pknicie okrne pene 78, 184
pknicie rdzeniowe 77, 184
pknicie rdzeniowe proste 78, 184
pkniecie rdzeniowe zaamane 77, 184
78, 184
pH 93, 193
piecuszek 124, 216
pielgnowanie drzewostanu 67, 178
pie 22, 25 (ryc.), 159
piercienica 121, 213
248
piercie (u grzybw kapeluszowych)

105, 203, 213
piernica 87, 188
piernicowe pole przekroju 87, 188
pierwiosnek 123, 216
pierwiosnek wyniosy 18, 154
pierwogonki 120, 212
91, 193
pierzy si lub linie 139, 226
pies goczy, ogar 147, 233
piciornik leny 19, 154
pidzik przedzimek 107, 204
pitro alpejskie 89, 193
pitro krzeww 59, 176
pitro lasu 58, 176
pitro rolinne poniej grnej granicy drzew
94, 193
pitro rolinnoci w drzewostanie 60, 176
pitrowo, budowa pitrowa 60, 176
pikowa 43, 168
pilarka 81, 187
pilarzowate 120, 212
pia 82, 83 (ryc.), 187
pia kabkowa 81, 187
pia tarczowa 81, 187
pia tamowa 81, 187
pionowa struktura drzewostanu 60, 176
pionowe zrnicowanie struktury 60, 176
piorun 100, 200
pira ogonowe 133, 223
pira okrywowe 133, 223
piro 132, 136 (ryc.), 223
piramida ekologiczna 91, 193
piskl jastrzbia 144, 230
piskl ptakw 144, 230
piskl w gniedzie 145, 230
pistolet do znakowania 82, 85 (ryc.), 187
plantacja 64, 177
plantacja przeznaczona na biomas
64, 177
plantacja nasienna 45, 171
plecha 23, 159
plechowiec 14, 152
plon 57, 173
plon nasion 46, 171
pluskwiaki 120, 212
patek 23, 159
paz 121, 213

pe 143, 229
petwa 132, 223
petwa ogonowa 132, 223
pochacz 146, 233
podno 91, 193, 196
pomie 114, 207
ponnik pospolity 18, 154
puca 132, 223
pug 168, 187
pyta pilniowa 75, 182
pyta wirowa 76, 183
pyta zoona 75, 183
pytko korzenicy 37, 164
pncze 35, 163
pochodzenie drzewostanu 60, 176
pochodzenie nasion 46, 171
pochwa (u grzybw kapeluszowych)
106, 203
pochwik modrzewiowiec 106, 205
poczwarka 145, 230
poczwarka motyla 144, 230
podagrycznik 18, 154
podatno 118, 210
podatny 118, 210
podbiaek alpejski 17, 154
podcinanie korzeni 43
43, 168
podglebie 94, 193
podgrzybek 75, 183
podkadka 39, 40 (ryc.), 165
podkady kolejowe 76, 183
podkowiec duy 126, 219
podkowiec may 126, 219
podkrzesywanie gazi 66, 68, 178, 179
podkrzesywanie martwych gazi 66, 179
podkrzesywanie ywych gazi 67, 179
podoe 42, 168
podpalacz 112, 207
podpalenie 98, 112, 200
podrze ebrowiec 17, 154
podsadzenia, podsiew lub wysadzanie
56, 173
104, 203
podstawka, bazydium 104, 203
podzia, sposb rozmnaania 104, 203
pojazd terenowy 81, 82, 187
pojedynczy klon 39, 165
pojemno rodowiska 90, 193

pojemno wodna gleby 94, 193
pokadeko 129, 221
pokrycie licia woskami 24, 159
pokrywa 128, 131 (ryc.), 221
pokrzyk wilcza jagoda 17, 154
pokrzywa 18, 154
pokrzywa pospolita 19, 154
pokrzywnica 123, 216
polifag 141, 227
poligamiczny 143, 229
polowa 147, 233
polowanie z nagonk 146, 233
polowanie z podchodu 148, 233
polowanie z sokoem, sokolnictwo 146, 233
polowanie z zasiadki 148, 233
pomiar leny 87, 188
pomiary dendrometryczne 87, 188
117, 210
ponownie zapali si 207
popielica 125, 219
poproch cetyniak 107, 205
porost 105, 203
porowato gleby 94, 193
porozumiewanie si owadw 139, 226
porozumiewanie si pszcz 139, 226
poroe 132, 146, 224, 233
poroe danego jelenia 148, 233
147, 233
poroe typowe, przyszociowe 148, 233
posiadajcy skrzyda 128, 221
posokowiec 146, 233
posusz stojcy 37, 62 (ryc.), 164
potas 43, 168
potomek 143, 229
potomek, rolina potomna 38, 165
powieka 132, 224
powierzchnia prbna 88, 188
powd 99, 200
powstawanie lasu 52, 173
powszelatkowate 120, 212
powykrcany, skaty 36, 164
poziom glebowy 94, 193
poziom troficzny 95, 193
pozioma struktura drzewostanu 58, 176
poziome zrnicowanie struktury 58, 176
poziomka pospolita 19, 154
249

pozyskiwa drewno 71, 180
poar 112, 115, 207
poar lasu 99, 114, 200, 207
poar podziemny 114, 207
poar pokrywy gleby 112, 115, 207
poar spowodowany piorunem 115, 207
poar w wyniku podpalenia 112, 207
poar wierzchokowy 113, 207
poar wolno si rozprzestrzeniajcy
113, 207
poar zapocztkowany przez ludzi
114, 207
pnocny, borealny 90, 193
pno kwitnca 35, 163
preparaty nakadane na drewno 75, 183
prcik 23, 159
proces odnowienia drzewostanu 54, 173
procesy glebotwrcze 94, 193
producent 93, 193
produkcja nasion 46, 171
produkcyjny 65, 177
produkty drewnopochodne 76, 183
produkty z drewna 75
produktywno ekosystemu 91, 193
profil glebowy 94, 193
progradacja, narastanie populacji 116, 210
promie 88, 188
prostoskrzyde 120, 212
prostoskrzyde, szaraczaki 120, 212
protoplast 31, 161
prbnik glebowy 82, 187
prywatny 65, 177
pryzma, drewniany blok 75, 183
przebarwienia lici 99, 200
przebarwienie drewna 78, 184
przebudowa drzewostanu 69, 179
przechowywanie dugoterminowe nasion
45, 171
przechowywanie krtkoterminowe nasion
46, 171
przechowywanie nasion 46, 171
przechowywanie w ciekym azocie 44, 171
przecieranie drewna 78, 185
przecitny przyrost roczny 88, 188
przeciwpoar, przeciwogie 112, 207
przedni 128, 221
przednia noga 132, 224
przedtuowie 129, 221
przedwczesne starzenie 100, 200
250
przedzia klasy wieku 57, 176

przegszczenie populacji 93, 193
przeyk 132, 224
przeobraenie 229
przeobraenie niezupene 142, 229
przeobraenie zupene 142, 229
przepyw energii 91, 193
przepyw genw 92, 193
przepoczwarzenie 143, 229
przerwa spoczynek 44, 171
przerywanie, przerzedzanie siewek 44, 168
przerzynka 70, 74 (ryc.), 180
przestj 37, 164
przestrzenne uoenie zrbw 52, 173
przeszukiwa teren przez psy 146, 233
przeszukiwa teren przez psy bez rezultatu
146, 233
przetacznik leny 17, 154
przetacznik oankowy 18, 154
przetwarzanie danych 87, 188
przewidywanie plonu nasion 45, 171
przeziernikowate 120, 212
przezimowa 139, 226
przeuwacz 213, 228
przeywalno sadzonek 43, 169
przeywiczenie 100, 200
przyczyny poarw 112, 207
aktywnym 50, 173
przygotowanie gleby w kopczyki 52, 173
przygotowanie gleby w talerze 55, 173
53, 173
przygotowanie terenu pod szkk, sadzenie,
siew 43, 169
przygotowany talerz pod sadzenie, siew
173
przyjazny rodowisku 90, 193
przylaszczka pospolita 17, 155
przymrozek przygruntowy 99, 200
przyoczko 129, 221
przyrost 88, 188
przyrost biecy okresowy 88, 188
przyrost biecy roczny 87, 188
przyrostomierz, wider Presslera 81, 187
przytulia czepna 19, 155
psammofit 34, 162
psy myliwskie 147, 233
ptactwo wodne 148, 233

ptak 121, 213
ptak drapieny 141, 228
ptaki owne 121, 213
ptaki osiade 139, 226
ptaki owadoerne 117, 210
ptaki przelotne 121, 213
ptaki piewajce 139, 226
ptaki wdrowne 121, 213
puch 132, 224
puchacz 123, 216
puapka 118, 148, 210, 233
puapka feromonowa 117, 210
purchawka 105, 203
pustynnienie 90, 193
puszczyk uralski 124, 216
puszczyk zwyczajny 124, 216
pylnik 22, 29 (ryc.), 159
pyek 23, 38, 159, 165
rak 98, 200

rana 101, 200
raniuszek 124, 200
rdza 105
rdza (grzyb) 105, 203
rdze mimorodowy 77, 185
rekultywacja 93, 193
relaskop 82, 187
repelent 117, 210
retrogresja 93, 194
rezerwat 138, 225
rbak 82, 187
rbnia czciowa 55, 57, 72, 173, 180
rbnia czciowa lub smugowa 56
rbnia przerbowa 51, 53, 55, 72, 173, 180
rbnia smugowa 51, 173
rbnia zupena, cakowita 50, 70, 71, 173,
181
rbnie zoone 71
rkawice ochronne 82, 187
robinia akacjowa, grochodrzew 20, 157
roczna suma opadw 89, 194
rodentycyd, rodek gryzoniobjczy 117, 210
rodzaj 14, 152
rodzina 14, 152
rok nasienny 55, 173
rok urodzaju nasion 46, 52, 171, 173
rokitnik zwyczajny 21, 157
rolnica szkkwka 106, 205

rolnica zbowka 107, 109 (ryc.), 205
ropucha paskwka 122, 214
ropucha szara 122, 214
ropucha zielona 122, 214
rosiczka okrgolistna 19, 155
rosnca na korze 34, 162
rolina bagienna, helofit 34, 162
rolina cieniolubna, skiofit 34, 162
rolina dnia dugiego 35, 163
rolina dnia krtkiego 36, 163
rolina kwanolubna, acydofil 34, 162
rolina naskalna, litofit 34, 162
rolina pionierska 36, 163
rolina poca 36, 163
rolina sonolubna, halofit 34, 162
rolina sucholubna, kserofit 35, 162
rolina wapniolubna, kalcyfit 34, 162
rolina wodna, hygrofit 34, 162
rolina wskanikowa 35, 163
rolina wyprodukowana in vitro 38, 165
rolina ywicielska 116, 210
rolinno 95, 194
rolinno klimaksowa 90, 194
rolinoerca 140, 228
roliny lecznicze 76, 183
roliny naczyniowe 14, 152
roliny nasienne 14, 152
roliny zarodnikowe 14, 152
rozkad 101, 194
rozkad populacji 93, 194
rozkad, gnicie, deprecjacja 98, 200
rozmieszczenie drzew 60, 176
rozmnaanie 39, 165
rozmnaanie generatywne 39, 165
rozmnaanie grzybw 104, 203
rozmnaanie wegetatywne 38, 165
105, 203
rozpieracz 38, 164
rozrzutnik 81, 187
rozrzutnik nawozw 81, 187
rozrzutnik, roztrzsacz obornika 81, 187
rozsiewanie nasion 45, 55, 171, 173
rozwj drzewostanu 60, 176
rg 132, 224
rj owadw 145, 230
rwnowaga ekologiczna 90, 194
ra dzika, szypszyna 20, 157
251

rnorodno genetyczna 92, 194
rnorodno organizmw 89, 194
rt 100, 200
rudzik 124, 216
ruja 143, 229
rumianek pospolity 19, 155
rurka sitowa 31, 33 (ryc.), 161
rurka (u grzybw rurkowych) 106, 203
ryboerny 141, 228
ryj dzika, ryjek 133, 224
ryjek u ryjkowca 129, 221
ryjkowcowate 120, 212
ryjwka aksamitna 125, 219
ryjwka grska 125, 219
ryjwka malutka 127, 219
rynnica topolwka 107, 205
rysitko, koci 145, 231
ry 125, 219
rytel pospolity 107, 109 (ryc.), 205
rytua godowy 142, 229
ryzofag 141, 228
ryzofagi, szkodniki korzeni 100, 201
ryzoid 23, 159
ryzosfera 94, 194
ryzyko wystpienia poaru 113, 207
rzaz podcinajcy 70, 73 (ryc.), 181
rzaz cinajcy 70, 73 (ryc.), 181
rzd 14, 152
rzekotka drzewna 122, 214
rzemlik osinowiec 107, 205
rzemlik topolowiec 107, 205
rzdowy wysiew nasion 54, 173
rzsorek mniejszy 126, 219
rzsorek rzeczek 127, 219
sadzenie drzew dla zwikszenia wartoci

67, 179
sadzenie maszynowe 42, 169
sadzenie maszynowe, mechaniczne
52, 173
podmokym 52, 173
sadzenie na rabatach 54, 173
sadzenie rczne 52, 169
sadzenie w szpar 55, 173
sadzi 43, 169
sadzi sadzonki 53, 174
252
sadzonka docelowa 43
sadzonka szkkowana 44, 56, 169, 173
sadzonka z bryk 43, 169
korzeniowym 49, 169, 174
korzeniowym 50, 169, 174
salamandra plamista 122, 215
samce podporzdkowane 143, 229
samica dzika, locha 145, 230
samica jelenia, ania 144, 231
144, 231
samica lisa, liszka 145, 231
samica ptakw (oglnie) 144, 231
samica zajca, kotka 144, 231
samica ubra lub osia 144, 231
samiec dzika, odyniec 144, 231
samiec jastrzbia 145, 231
samiec jelenia, byk 145, 231
samiec lisa, pies 145, 231
samiec ptakw (oglnie) 144, 231
samiec wilka lub lisa 144, 231
samiec zajca i niektrych jeleniowatych
144, 231
samiec ubra lub osia 144, 231
samooczyszczanie si drzew 68, 179
samopylna 39, 166
samoywna 35, 163
saprofag 141, 228
saprofit 105, 203
sarna 127, 148, 219, 233
sasanka 18, 155
scypu 148, 233
sekator 82, 82 (ryc.), 187
sekwestracja dwutlenku wgla 90, 194
septa 105, 203
serce 132, 224
sezon godowy 143, 233
sezon owiecki 147, 233
sezon ochronny 146, 233
sezonowanie drewna 76, 183
sk 78, 185
sk na boku 77, 185
sk na paszczynie 77, 185
sk szpilkowy 78, 185
sk wypadajcy 78, 185
sk z czarn otoczk 77, 185
sk zdrowy 78, 185

sk zronity 78, 185
sia nasiona 46, 56, 171, 174
siatkoskrzyde, sieciarki 120, 212
sieciech niegbek 107, 205
sie zalenoci pokarmowych 140, 194
siedlisko 92, 194
siekacz 132, 224
siekiera 81, 187
siekieromotyka 82, 84 (ryc.), 187
sier jelenia, suknia 132, 224
sier, owosienie 133, 224
siew bezporedni (przez czowieka) 50, 174
siew nasion kupkowy, miejscowy 56, 174
siew precyzyjny 43, 169
siew rzdowy 42, 169
siew rzutowy 42, 169, 174
siewka 37, 164
siewka, sadzonka, mode drzewko 55, 174
siewnik rzdowy 81, 187
sikora bogatka 124, 216
sikora czarnogowa 124, 216
sikora czubatka 123, 216
sikora modra 123, 217
sikora sosnwka 123, 217
sikora uboga 124, 217
sinizna 77, 185
skaa macierzysta 93, 194
skaryfikacja 45, 171
skaenie, zanieczyszczenie gleby 94, 101,
200
skider 82, 187
skiofit, rolina ciepolubna 34, 162
sklejka 76, 183
sklereid zobacz komrka kamienna
sklerenchyma zobacz twardzica
sklerotium 105, 203
skad gatunkowy 60, 176
skada jaja 142, 229
skadnica 71, 181
skadnik odywczy 43, 93, 169, 194
skonik tuzinek 107, 205
skra zwierzca 147, 233
skrka, epiderma 30, 161
skrcanie zobacz wichrowato
skrt wkien 78, 185
skrzele 128, 221
skrzyda poaru, boki poaru 114, 208
skrzydo 131 (ryc.), 133, 224
skrzydo boniaste 131 (ryc.)
skrzydo przednie 128, 130 (ryc.). 221

skrzydo tylnie 128, 130 (ryc.), 221
skrzydo wewntrzne 129, 221
skrzydo zewntrzne 128, 221
skrzyp 14, 16 (ryc.), 152
skrzyp polny 17, 155
skuba traw, licie, pczki 140, 228
skupienie skw 78, 185
skupienie skw szpilkowych 77, 185
sodkowodny 91, 194
sonik odziowiec 106, 205
sonka 123, 217
sj przyrostu rocznego 87, 188
suchawki ochronne przed haasem
81, 86 (ryc.), 187
supek 23, 29, 159
smolik szyszkowiec 107, 205
smuka lena 127, 219
sok rolinny 31, 161
sok 146, 233
sortowanie materiau sadzeniowego 43, 169
sosna 21, 157
sosna pospolita 21, 157
sowa uszata 124, 217
sjka zwyczajna 123, 217
swkowate 120, 212
spalanie 113, 208
spkanie wewntrzne 78, 185
spaszczenie 78, 79, 185
spodni, brzuszny 129, 221
sporangium, zarodnia 105, 159
sprykowate 106, 205
spryskiwa 43, 169
sprzniaki 104, 203
ssak 121, 214
ssawka 128, 131 (ryc.), 222
sscy aparat gbowy 128, 222
stadne 139, 226
144, 231
stado ptakw 144, 231
staocieplne 121, 214
staocieplno 121, 214
staocieplny 121, 214
stan spoczynku 44, 171
statystycznie istotne 88, 188
staw sezonowy 138, 225
stawong 121, 214
stempel kopalniakowy 76, 183
253

stenobiont 94, 194
stenie pestycydu 117, 210
stopa 132, 224
stopa dzicioa 136 (ryc.)
stopa lisa 147, 233
stopa owada 129, 222
stopa z bon pawn 133, 224
stopa, podstawa sporofitu mszaka 22, 159
stos drewna 70, 71, 181
stosina 136 (ryc.)
stosowanie 40 (ryc.)
stosowanie dolistne 116, 210
stosowanie pestycydw 117, 210
stratyfikacja 46, 171
straak 113, 208
strk 45, 47 (ryc.), 171
stroisz 76, 183
struktura drzewostanu 60, 176
struktura gleby 94, 194
91, 194
strumie pyncy sporadycznie 91, 194
strunowce 121, 214
strzelba 148, 233
strzpka 105, 203
strzpki cenocytyczne 104, 203
strzygonia choinwka 107, 205
strzyyk zwyczajny 124, 217
suberyna 31, 161
substancja czynna pestycydu 116, 210
substancja zanieczyszczajca 200
substancja, zwizek powodujcy
zanieczyszczenie 93, 100, 194
suchoczub 101, 200
sukcesja 56, 94, 174, 194
sukcesja pierwotna 53, 174
zewntrzny 49, 174
rolinne 49, 174
sukcesja wtrna 55, 174
surowiec drzewny 76, 183
suse perekowaty 127, 219
susza 98, 200
suszarnia 81, 187
suszarnia bbnowa 45, 171
suszenie na socu 46, 171
suszenie, wysychanie 44, 171
sygna ostrzegawczy 139, 229
254
symbioza 94, 194

system korzeniowy 25 (ryc.), 159
system korzeniowy wizkowy 22, 159
system nor 138, 225
system trawienny 128, 132, 222, 224
szabla dzika 133, 224
szad 100, 200
szara ple 104, 203
szczaw alpejski 18, 155
szczawik zajczy 19, 155
szczecina 132, 224
szczecinka 129, 222
szczecinkowaty 129, 222
szczeka, gra 148, 233
szczepienie 38, 166
szczotecznica szarawka 107, 205
szczur 127, 219
szczur niady 129, 219
szczur wdrowny 127, 219
szczyr trway 17, 155
szeliniak sosnowy 107, 205
szeciong 121, 214
szkielet 133, 224
szkielet zewntrzny 128, 222
szkieletowanie 101, 103 (ryc.), 200
szklarnia 42, 169
szkodliwe 139, 226
szkodnik 100, 141, 200, 228
szkodnik korzeni zobacz ryzofag
szkodnik nasion 45, 171
szkodnik owadzi 99, 200
szkodnik pierwotny 100, 201
szkodnik wtrny 101, 201
szkodniki fizjologiczne 101, 201
szkodniki nasion 101, 201
szkody powodowane przez wiatr 101, 201
szkka 43, 169
szlak migracyjny 92, 194
szlak zrywkowy 72, 181
szok przesadzeniowy 44, 169
szop pracz 127, 219
szorstka powierzchnia drewna 76, 183
szpadel 82, 187
szpak zwyczajny 123, 217
szpilkowy, iglasty 36, 165
szpon 133, 224
sztuczny jedwab, wiskoza 76, 183
szybko rosnce 36, 165
szybko reagowania 115, 208

115, 208
szybko wiatru 95, 194
szyjka korzeniowa 23, 159
szyjka supka 23, 29 (ryc.), 159
szysze pospolity 107, 205
szyszka 22, 159
ciana komrkowa 30, 161

ciek przemysowy 91, 194
cieki 94, 194
cieka oddalania 70, 73 (ryc.), 181
city pie, koda, duyca 75, 183
ciga lnica 106, 205
ciga ta, matowa, mawa 106, 205
ciga, goni 146, 233
cina drzewa 70, 181
cika w znaczeniu ogrodniczym 42, 169
cika, cioa 59, 92, 176, 194
cikowa 42, 169
cikowanie 68, 179
lad wglowy 90, 194
lady po przekadkach 78, 185
ledziona 133, 224
liwa tarnina 20, 157
miertelno 92, 194
nieyczka przebinieg 19, 155
rednica 87, 188
rednica bez kory 87, 188
rednica przecitna 87, 188
rednica w poowie dugoci 87, 188
rednica z kor 87, 188
rednicomierz zobacz klupa
rodek bakteriobjczy 116, 210
rodek chwastobjczy zobacz herbicyd
rodek dezynfekujcy 116, 210
rodek ganiczy 113, 208
rodek gryzoniobjczy zobacz rodentycyd
rodek grzybobjczy zobacz fungicyd
rodek konserwujcy 76, 183
rodek nicieniobjczy 117, 210
rodek owadobjczy zobacz insektycyd
rodowisko 91, 194
rdtuowie 129, 222
rut 148, 233
wiatolubna, wiatodna 34, 162
wiatodna 34, 162
wider Presslera 81, 187

wierczyna 65, 177
wierk 21, 157
wierk pospolity 21, 157
wieo upierzone piskl 144, 231
wiey trop 146, 233
wistak 124, 220
wistunka lena 124, 217
tablice miszoci 88, 189

taca, urzdzenie do suszenia 46, 171
taksacja lasu 70, 189
taksonomia 14, 152
tanatoza 139, 226
taniec godowy 142, 229
tarcica 76, 183
tarczowy pug aktywny 81, 187
tasiemiec bblowcowy 122, 215
tama 82, 187
tatarak zwyczajny 19, 155
tchawica 133, 224
tchawka 133, 222
tchrz stepowy 127, 220
temperatura zaponu 114, 208
tendencja zwierzt do powrotu na dany
teren 139, 226
teren zalewowy 91, 194
teren, gdzie ptaki odpoczywaj lub pi
138
tereny lgowe 142, 229
tereny owieckie 147, 233
termin siewu 43, 169
terpentyna 76, 183
tkanka 31, 161
tkanka przewodzca 31, 161
tkanka twrcza zobacz merystem
tlcy si poar 115, 208
tumica 81, 187
topola 21, 157
topola biaa 21, 157
topola czarna 20, 157
torf 43, 93, 95, 169, 194
transpiracja 95, 195
traszka grska 122, 215
traszka grzebieniasta 122, 215
traszka karpacka 122, 215
traszka zwyczajna 122, 215
255

trawi 140, 228
trawienie pozakomrkowe 104, 203
trawieniec, cz odka 132, 137 (ryc.),
224
trbka owada 129, 222
trociniarkowate 120, 212
trociny 76, 183
trofeum myliwskie 147, 233
trop 148, 234
trop, zapach, wo 148, 234
tropi, podchodzi 148, 234
tropofityczna 35, 162
tropowiec 148, 234
trujca 36, 163
trujcy, toksyczny 94, 195
trute 144, 231
trzcinnik lancetowaty 18, 155
trzcinnik leny 19, 155
trzcinnik owosiony 18, 155
trzcinnik piaskowy 19, 155
trzebie 66, 69, 179
trzebie dolna 67, 179
trzebie grna 66, 69, 70, 179
trzebie selekcyjna 67, 68, 179
trzmielina pospolita 20, 157
trzmielojad 123, 217
trznadel 124, 217
105, 203
trzonek czuka 129, 130 (ryc.), 222
trzonek sporofitu mszaka 23, 159
trzustka 133, 224
tuw 129, 131 (ryc.), 222
turkawka 124, 217
turku podjadek 106, 205
129, 222
twardzica, sklerenchyma 31, 161
twardziel 30, 32 (ryc.), 161
tworzywa drzewne 75, 183
tycz ciela 107, 205
tyczkowina i drgowina 37, 165
tyka, cz poroa 146, 234
tylni 129, 222
tylnia noga 132, 224
ty poaru 115, 208
typ 14, 152
typ drzewostanu 60, 176
256
ubogi w substancje odywcze 93, 195

ubranie ochronne 117, 210
ucho 132, 224
udatno odnowienia 54, 174
udo 128, 130 (ryc.), 222
ukad krwionony, krwiobieg 132, 224
ukad oddechowy 133, 224
ulistnienie, filotaksja 23, 26 (ryc.), 159
upierzenie 133, 224
uprawa gleby 44, 169
urodzaj nasion sucych za pokarm
52, 174
urzdzenie do suszenia 44, 171
usunicie czci drzew 68, 179
usunicie materiaw palnych 114, 208
usuwa misist cz owocu 44, 171
usuwanie chorych rolin 116, 210
uszczuplanie, zuywanie zasobw 90, 195
uszkodzenia mechaniczne 100, 201
uszkodzenie przez ptaki 77, 80 (ryc.), 185
uszy z pdzelkami 133, 224
utwardzenie powierzchniowe 77, 185
uzupenienia lub poprawki 51, 67, 68,
174, 178, 179
114, 208
uykowanie licia, nerwacja 24, 159
uykowanie rwnolege 23, 159
uykowanie siatkowe 23, 159
uykowanie skrzyda 129, 222
uytki uboczne 76, 183
uytkowy, gospodarczy, produkcyjny
65, 177
w stanie spoczynku 35, 163

146, 234
wabik, przynta, bawanek, cie 146, 234
wadera, samica wilka 144, 231
wady powodowane przez grzyby 78, 185
wady powstae w trakcie obrbki 77, 185
wady powstae w trakcie sezonowania
78, 185
wahania temperatury 94, 101, 195, 201
walka z zanieczyszczeniami lub skaeniem
90, 195

wakarz lipczyk 107, 111 (ryc.), 205
warchlak 145 (ryc.), 231
warga dolna 128, 222
warga grna 128, 222
warstwa krzeww 61 (ryc.)
warstwa ozonowa 93, 195
warstwa rodzajowa, hymenium 105, 203
warstwa wodonona 89, 195
warto drzewostanu 72, 181
113, 208
wataha 145, 231
wawrzynek wilczeyko 18, 155
waki 120, 212
ws czepny 23, 160
ws, wibrysa 133, 224
wtroba 132, 224
wtrobowiec 14, 15 (ryc.), 152
w Eskulapa 122, 215
wczenie kwitnca 35, 163
wegetatywne odnawianie lasu 50
wegetatywne powstawanie lasu 50, 174
wektor owadzi 99, 201
wena drzewna 76, 183
wenianka pochwowata 19, 155
wenianka wskolistna 17, 155
wgiel drzewny 75, 183
wze 23, 160
wiatroom 38, 165, 201
wiatropylna 38, 39, 166
wiatropylno 38, 39
wiatrowa 36, 101, 164, 165, 201
wiz 20, 157
wiz grski, szorstki 21, 157
wiz pospolity, polny 20, 158
wizanie azotu z powietrza 195,
wizka przewodzca 31, 31 (ryc.),
32 (ryc.), 162
wichrowato, skrcanie 78, 185
wichura 99, 201
wi czuka 128, 222
widelnice 120, 212
widak 14, 15 (ryc.), 17, 152, 155
widak godzisty 19, 155
widogonki 120, 212
wiecznie zielona 35, 163
wiek drzewostanu 60, 176
wielkoskrzyde 120, 213
wieloletnia 36, 163
wielordzenno 78, 79 (ryc.), 185

wierzba 21, 158
wierzba biaa 21, 158
wierzbwka kiprzyca 18, 155
wierzchnia warstwa gleby 94, 195
wierzchoek 22, 25 (ryc.), 26 (ryc.), 160
wietlica alpejska 17, 155
wietlica samicza 18, 155
wietrznik 147, 234
wiewirka 127, 220
wiewirka pospolita 127, 220
wiewirka szara 126, 220
widnicie 101, 201
wiba 56, 60, 174
wiba kwadratowa 56, 174
wiba prostoktna 54, 174
wiba szecioktna 52, 174
wilga zwyczajna 123, 217
wilgotnociomierz 82, 187
wilgotno wzgldna 115, 208
wilk 127, 148, 220, 234
wilk szary 126, 220
wiry 76, 183
wirus 101, 201
waciwoci gleby 94, 195
wosek rolinny 24, 160
wonik 23, 160
wkno 30, 75, 162, 183
wnyki 148, 234
woda gruntowa 92, 195
woda wolna 75, 183
woda zwizana 75, 183
wodny 89, 195
wodoodporne upierzenie 133, 224
wolno rosnce 37, 165
woreczek ciowy 132, 224
worek (u workowcw) 104, 203
workowce 105, 203
wosk 31, 162
wrg naturalny 117, 210
wrzos zwyczajny 17, 155
wskanik zadrzewienia 60, 176
wszystkie materiay palne 115, 208
wszystkoerca 141, 228
wszystkoerno 141, 228
wcieklizna 147, 234
wcieky 147, 234
91, 195
257

142, 229
wycicie iloci drewna ponad plan 71, 181
wycinanie drzew na sprzeda 71, 181
wydobywanie nasion 45, 171
wydra 127, 220
wydzielanie soku rolinnego 101, 201
wygicie podune bokw 78, 185
wygicie podune paszczyzn 77, 185
wygicie poprzeczne 77, 185
wyjmowa sadzonki ze szkki 42, 169
wyjmowanie sadzonek 43, 169
wykacza powierzchni, wygadza 76, 183
wykluwa si z jaja 142, 229
wykrywanie poaru 113, 208
wylesianie 90, 195
wylinka, linie 143, 226
wymiera 90, 195
wymieranie 91, 195
wymywanie azotu z gleby 100, 201
wymywanie nawozw z gleby 99, 201
wypalanie odpadw zrbowych 70, 181
wypalanie pozostaoci zrbowych 72, 181
wypasza zwierzyn 146, 234
wypukiwanie, ugowanie 92, 195
142, 229
wyprowadzajcy jedno pokolenie w cigu
roku 142, 229
142, 229
wyrwane z korzeniami 37, 165
wyrwanie drzewa z korzeniami 101, 201
wysadza na miejsce docelowe 43, 169
wysokogrska 34, 162
wysokociomierz 81, 187
wysoko drzewa 88, 189
wysoko pomienia 114, 208
wysuszony w suszarni 75, 183
wzr dendrometryczny 87, 189
wzr Hubera 88, 189
wzr Newtona (Rieckiego) 88, 189
wzr Smaliana 88, 189
wzrost 88, 189

zabitka zobacz martwica
258
142, 229
zaburzenie 90, 195

zachylnik botny 18, 155
zacios 70, 181
zadrzewienie 176
zadrzewienie pene 176
zadrzewienie przeciwwietrzne 65, 177
zagszczenie populacji 93, 195
zagszczenie populacji szkodnika 116, 210
zagniazdowniki 121, 214
101, 201
zajc 126, 147, 220, 234
zajc bielak 126, 220
zajc szarak 125, 220
zajc w argonie myliwskim 147, 232
zajczek 145, 231
zakadanie gniazd w koloniach 142, 229
zakorek 77, 185
zakorek otwarty 78, 185
zakorek zaronity 77, 185
zakres temperatur 94, 195
zakwit wody 89, 195
zalek 23, 160
zalnia 23, 160
zalesianie terenw 49, 174
zamieranie 98, 201
zanieczyszczenie 100, 201
zanieczyszczenie haasem 93, 195
zanieczyszczenie nasion 45, 171
zanieczyszczenie powietrza 89, 98, 195,
201
zanieczyszczenie wody 101, 201
zanieczyszczenie wody lub gleby 89, 195
zanieczyszczenie, skaenie gleby 94, 195
zapada w sen zimowy 139, 226
zapali, roznieci ogie 114, 208
zaplanowana droga ucieczki 113, 208
zapodnienie 38, 166
zapobieganie poarom 113, 208
zapocztkowa poar 115, 208
zaprawianie nasion 118, 210
zapylenie 39, 166
zarodek 44, 47 (ryc.), 171
zarodnia 23, 105, 160, 203
zarodnia, organ mszakw 22, 160
zarodnik 23, 105, 160, 203
zarzewie ognia 115, 208
zasadowo 89, 195
zaskroniec zwyczajny 122, 135 (ryc.), 215

zasnuja wierkowa 107, 205
zasoby naturalne 92, 195
zasolenie 94, 195
zatuowie 129, 130 (ryc.), 222
zawarto wilgoci 45, 171
zawiasa, niedopi 71, 181
zawizywanie nasion 46, 171
zawilec gajowy 19, 155
zawilec wielkokwiatowy 19, 155
zawisak borowiec 107, 205
zawisakowate 120, 213
zbieysto 78, 185
zbiorowisko rolinne zobacz biocenoza
zbir nasion 45, 171
zdolno kiekowania 44, 171
zbieek biaawy 125, 220
zbieek karliczek 126, 220
zgnilizna 77, 185
zgnilizna brunatna 98, 201
zgnilizna jasna 101, 201
zgnilizna mikka 101, 201
zgorzel siewek 42, 169
zgorzel soneczna 101, 201
zgrubienie odziomkowe 77, 79 (ryc.), 185
ziarnko pyku 39, 166
zielna 35, 163
ziemnowodny 138, 225
ziemny, naziemny, ldowy 94, 196
ziba 123, 217
zimorodek 123, 217
zimowe bielenie ssakw 139, 226
zimowe futro zwierzcia 133, 224
zintegrowana metoda walki ze szkodnikami
117, 210
zioa 75, 183
zamania 98, 201
zotookowate 120, 213
ekosystemowi 94, 196
zmianowanie, podozmian 42, 169
zmiennocieplne 121, 214
zmiennocieplno 121, 214
zmiennocieplny 121, 214
zmniejszenie zasobnoci drzewostanu
66, 179
zmrozowisko 99, 201
znakowanie farb drzew 72, 181
znami supka 23, 160
znieksztacenia 98, 201
znieksztacenia lici 99, 201

znoszcy susz 34, 162
zoochoria 57, 174
zraz 39, 40 (ryc.), 166
zredukowany wzrost 100, 201
zrbki 75, 183
zrbkowanie 70, 181
zrywka (oglnie) 70, 181
zrywka linowa 72, 181
zrywka podwieszona 71, 181
zrywka ppodwieszona 181
zrzez 39, 40 (ryc.), 55, 166, 174
zwalczanie biologiczne 89, 116, 196, 210
zwalczanie szkodnikw 117, 210
zwarcica, kolenchyma 30, 162
zwarcie koron 58, 176,
zwarcie lune koron 59, 176
zwarcie pene koron 58, 176
zwarcie przerywane koron 57, 176
zwarcie umiarkowane koron 59, 176
zwarty system korzeniowy 42, 169
zwierz staocieplne 121, 214
zwierz wieo wyklute z jaja 144, 231
zwierz zmiennocieplne 121, 214
zwierzta aktywne o wicie 139, 226
139, 226
zwierzta aktywne o zmierzchu 139, 226
zwierzta aktywne w dzie 139, 226
zwierzta kopice nory 138, 225
zwierzta kopytne 121, 214
zwierzta morskie 138, 225
zwierzta nadrzewne 138, 225
zwierzta sodkowodne 138, 225
zwierzta wodne 138, 225
zwierzta ziemne 138, 225
zwierzta yjce pod ziemi 138, 225
zwierzyna 99, 201
zwierzyna drobna 148, 234
zwierzyna gruba 146, 234
zwierzyna owna 147, 234
zwietrzay trop 148, 234
zwjka odroleczka 107, 205
zwjka pdwka 106, 205
zwjka sosnweczka 107, 205
zwjka zieloneczka 106, 205
zwjka ywiczaneczka 107, 205
zwjki 100, 201
zwjkowate 120, 213
259
aba dalmatyska 122, 215

aba jeziorkowa 122, 215
aba moczarowa 122, 215
aba mieszka 122, 215
aba trawna 122, 215
arnowiec miotlasty 19, 155
arzcy si 113, 208,
do 129, 222
bik 127, 220
eremie 138, 225
mija zygzakowata 122, 215
odek 133, 224
odnica 126, 220
knicie 101, 201
w botny 122, 215
ubr 125, 220
uchwa 129, 222

u 140, 228
ukowate 120, 213
urawina botna 17, 155
uwaczka, mandibula 128, 222
wacz, cz odka 133, 224
yka licia 24, 160
yka na skrzydle 129, 222
ywicy si limi 140
ywicy si nasionami 140, 228
ywicy si owocami 140, 228
ywica 76, 183
ywokost 17, 155
yworodny 143, 229
ywotno 46, 171
ywy, stary pniak 56, 174
yzno, podno 196
yzny, podny 196
RDA
rda
Sources
A Complete Natural Resource Inventory Glossary With Emphasis on Forestry. About.com
Forestry. Edited by Nix, S. About Forestry Guide /2014: http://forestry.about.com/
blforgls.htm
Comprehensiveglossary of terms related to engineered wood products and applications.
APA The Engineered Wood Association. /2012: http://www.apawood.org/level_b.cfm?
content=srv_med_new_bkgd_gloss
Encyclopedia of Forest Science. 2004. Elsevier Academic Press
FAO model code of forest harvesting practice. [UN] FAO Corporate Document Repository.
Forestry Department. http://www.fao.org/docrep/v6530e/v6530e12.htm
Forestry leaflets. Glossary of Forest Management Terms. [U.S.] North Carolina Division
of Forest Resources/March 2009: http://cdm16062.contentdm.oclc.org/cdm/ref/
collection/p249901coll22/id/645650
Fungal Glossary. EMLab P&K, A TestAmerica Company/2011: http://www.emlab.com/s/
sampling/FungalGlossary.html
Glossary. News and Resources. Washington Forest Protection Associations Web site/2014:
http://www.wfpa.org/news-and-resources/glossary/
Glossary of common forestry terminology. Mountain Association for Community Economic
Development. Forestry/2014: http://www.maced.org/foi/generalforestryglossary.htm
Glossary of Forest Management Terms. Rawlings Consulting Forestry. Publications Library
/2009: http://library.rawlingsforestry.com/ncdfr/glossary_of_forest_management_terms/
Glossary of Forestry Terms. U.S. Maryland Department of Natural Resources. Wildlife and
heritage service. Forestry. Education/2014: http://www.dnr.state.md.us/forests/gloss.html
A Glossary of Fox Hunting Terms. Keswick Hunt Clubs Web site/2014: http://www.keswickhuntclub.com/fox-hunting/a-glossary-of-fox-hunting-terms/
Glossary of Fungus Terminology. First- Nature.com, Wales, UK/2014: http: // www.first-nature.com/fungi/facts/glossary.php
Glossary of hunting terms. [UK] Old Surrey Burstow and West Kent Hunt Web Site/2007:
http://www.osbwk.co.uk/glossary%20of%20 terms.htm
Glossary of Insect Terminology. borealforest.org. Faculty of Natural Resources Management.
Lakehead University. Canada/2011: http://www.borealforest.org/insects/glossary.
htm262
Glossary of Mycological Terms. Mycology Online. The University o Adelaide. Australia./2014:
http://www.entomology.umn.edu/cues/4015/morpology/
Glossary of Wildland Fire Terminology. [U.S.] National Wildfire Coordinating Group/2014:
http://www.nwcg.gov/pms/pubs/glossary/ d.htm
Glossary of wood and woodworking terms. gov.uk. [UK governments official web site].
Publications. /2014: https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/
attachment_data/file/14565/Glossary_of_wood_and_woodworking_terms.pdf
261
RDA
Glossary of wood words. Wood magazine.com. Meredith Corporation /2014:
http://www.woodmagazine.com/woodworking-tips/techniques/skills/glossary-of-wood-words/
Helms, John. A., The Dictionary of Forestry.1998. The Society of American Foresters and
CABI Publishing
Hytnen T., Pajari B., Pivinen R., Schuck A. 2002. Compilation of forestry terms and
definitions. European Forest Institute. Internal Report No. 6 /2002:
http: //www.efi.int/files/attachments/publications/ir_06.pdf
Insect Morphology. Department of Entomology, University of Minnesota/2012:
http://www.entomology.umn.edu/cues/4015/morpology/
Maynard, C., Forest genetics glossary. College of Environmental Science and Forestry. State
University of New York./1996: http://www.esf.edu/for/maynard/GENE_GLOSSERY.html
Myco Glossary: a glossary of mycological terms. Fungi for the People.org. Blog at Word Press
/2014: http://fungiforthepeople.org/mushroom-info/mycoglossary/
Nix, S., A Forest Products Glossary of Terms. About.com Forestry/2014: http://forestry.about.
com/library/weekly/ aa110997.htm
Non-wood forest products. GreenFacts Glossary. GreenFacts. Facts on Health and the
Environment. Cogeneris sprl/2001-2014:http://www.greenfacts.org/glossary/mno/
non-wood-forest-products.htm
Plant Pathology. School of Biological Sciences. The University of Sydney. Online learning
resources/2014: http://bugs.bio.usyd.edu.au/learning/resources/PlantPathology/
glossary.html
Reforestation: a glossary of terms. Silviculture: Reforestation. Department of Forest
Resources. College of Forestry. Oregon State University/2010: http://www.cof.orst.edu/
cof/teach/for442/glossary/gloss1.htm
The forest biome. Biomes Group of the Fall 96 Biology 1B class. University of California.
Berkeley. U.S.A.
/2003: http://www.ucmp.berkeley.edu/glossary/gloss5/biome/forests.html
The online resource for learning about engineered wood. Glossary. Wood University.org
by APA The Engineered Wood Association/http://www.wooduniversity.org/glossary
Tree and botanical glossary. Tree identification. Forestry. Utah State University/2014:
http://forestry.usu.edu/htm/treeid/tree-and-botanical-glossary/
Wildland Firefighting Glossary, Terms and Definitions. Pennsylvania Bureau of Forestry Fire
Crew. Penn Hills Wildland Crew /2007: http://home.epix.net/~nooyawka/glossary. htm
Wielojzyczny sownik terminw lenych i drzewnych. 1998. Stowarzyszenie Inynierw
i Technikw Lenictwa i Drzewnictwa. Wydawnictwo wiat.
262

Thematic Forest Dictionary

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Thematic Forest Dictionary

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Elbieta Kloc

Wydano na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasw Pastwowych

Projek graficzny iprzygotowanie do druku

TABLE OF CONTENTS SPIS TRECI

WYKAZ OBJANIE I SKRTW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

FOREST THREATS AND PROTECTION

3. Insect pests szkodniki owadzie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

Picture 14. Forest stands. Part I drzewostany. Cz I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

POLSKO-ANGIELSKI TEMATYCZNY SOWNIK LENY

ZAGROENIA I OCHRONA LASU

Rysunek 19. Wady drewna. Cz II wood defects. Part II. . . . . . . . . . . . . . . . .

INDEKS TERMINW POLSKO-ANGIELSKI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235

WYKAZ OBJANIE I SKRTW

genus pl. genera

phylum pl. phyla see division

taxon pl. taxa

flowering plants, seed-bearing plants

hepatic see liverwort

non seed-bearing plants

seed-bearing plants see flowering plants

rolled immature frond

LISTA GATUNKW ROLIN LENYCH

alpine coltsfoot, purple coltsfoot

podbiaek alpejski (Homogyne alpina)

wietlica alpejska (Athyrium distentifolium)

angular Solomons seal

kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum)

kopytnik pospolity (Asarum europaeum)

mcznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi)

dzwonek (Campanula spp.)

belladonna, devils berries

pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna)

borwka czarna (Vaccinium myrtillus)

bog blueberry, bog bilberry

borwka bagienna, borwka botna,

blunt-leaved bog moss

mech torfowiec, torfowiec botny

orlica pospolita (Pteridium aquilinum)

bobrek trjlistkowy (Menyanthes trifoliata)

opian wikszy (Arctium lappa)

glistnik jaskcze ziele (Chelidonium majus)

liczydo grskie (Streptopus amplexifolius)

widak (Lycopodium spp.)

ywokost (Symphytum officinale)

gwiazdnica pospolita (Stellaria media)

naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea)

wrzos zwyczajny (Calluna vulgaris)

common hepatica, liverleaf

przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis)

skrzyp polny (Equisetum arvense)

common polypody fern

paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare)

przetacznik leny (Veronica officinalis)

fioek wonny (Viola odorata)

cowberry, red whortleberry

borwka brusznica (Vaccinium vitis-idaea)

urawina botna (Oxycoccus quadripetalus)

dbrwka rozogowa (Ajuga reptans)

deer fern, hard fern

podrze ebrowiec (Blechnum spicant)

jeyna popielica (Rubus caesius)

szczyr trway (Mercurialis perennis)

janowiec barwierski (Genista tinctoria)

arcydzigiel litwor (Archangelica officinalis)