1/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

PN-EN 338:2009 Drewno konstrukcyjne. Klasy wytrzymaoci wycofana 18.01.2011

2/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych.
Cz 1-1: Postanowienia oglne. Reguy oglne i reguy dotyczce budynkw.

Wpyw wymiarw elementw na wytrzymao:

Dla drewna litego o przekroju prostoktnym i gstoci charakterystycznej k700 kg/m3,
dla wysokoci przy zginaniu lub szerokoci przy rozciganiu mniejszej ni 150 mm,
wartoci charakterystyczne fm,k i ft,0,k naley przemnoy przez wspczynnik kh
obliczony wedug wzoru:

150 0 ,2

k h = min h

1,3

3/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Waciwoci charakterystyczne pyt OSB/2 i OSB-3 - wg EN 12369-1:2001

4/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Waciwoci charakterystyczne pyt OSB/4 - wg PN-EN 12369-1:2001

5/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

PN-75/D-96000 Wymiary tarcicy iglastej obrzynanej oglnego przeznaczenia

6/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

PN-EN 1313-1:2002 Drewno okrge i tarcica.
Dopuszczalne odchyki i zalecane wymiary. Cz 1: Tarcica iglasta

7/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

PN-EN 1313-1:2002 Drewno okrge i tarcica.
Dopuszczalne odchyki i zalecane wymiary. Cz 1: Tarcica iglasta

8/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Wartoci obliczeniowe wartoci materiaowych

Rd = k m o d

Rk

Rk -

warto charakterystyczna nonoci (wytrzymaoci),

kmod -

wspczynnik modyfikujcy wytrzymao z uwagi na czas trwania obcienia

i wilgotno,

M -

czciowy wspczynnik bezpieczestwa waciwoci materiau.

Ed =

Emea n

Gd =

Gm e a n

Emean - redni modu sprystoci,

Gmean - redni modu odksztacenia postaciowego,

M -

czciowy wspczynnik bezpieczestwa waciwoci materiau.

PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych.
Cz 1-1: Postanowienia oglne. Reguy oglne i reguy dotyczce budynkw.

9/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych.

Cz 1-1: Postanowienia oglne. Reguy oglne i reguy dotyczce budynkw.

10/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych.

Cz 1-1: Postanowienia oglne. Reguy oglne i reguy dotyczce budynkw.

11/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Klasy uytkowania

PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych.

Cz 1-1: Postanowienia oglne. Reguy oglne i reguy dotyczce budynkw.

12/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Wspczynnik modyfikujcy wytrzymao

z uwagi na czas trwania obcienia i wilgotno - kmod

Materia
drewno lite,
drewno
klejone
warstwowo,
sklejka

klasa
uytkowania

klasa trwania obcienia

stae

dugotrwae

redniotrwae

krtkotrwae

chwilowe

0,60

0,70

0,80

0,90

1,10

0,60

0,70

0,80

0,90

1,10

0,50

0,55

0,65

0,70

0,90

0,40

0,50

0,70

0,90

1,10

0,30

0,40

0,55

0,70

0,90

pyta OSB

PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych.

Cz 1-1: Postanowienia oglne. Reguy oglne i reguy dotyczce budynkw.

13/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

3.1.3

Wspczynniki modyfikujce wytrzymao w klasach uytkowania

i klasach trwania obcienia.

Jeeli kombinacja obcie skada si z oddziaywa

nalecych do rnych klas trwania obcienia, to
powinna zosta wybrana taka warto wspczynnika
kmod, ktra odpowiada oddziaywaniu krtszemu,
np. dla kombinacji dziaanie stae i dziaanie krtkotrwae
naley zastosowa warto kmod odpowiadajc
dziaaniu krtkotrwaemu.

PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych.

Cz 1-1: Postanowienia oglne. Reguy oglne i reguy dotyczce budynkw.

14/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Stateczno elementw
dugoci wyboczeniowe elementw ciskanych

l c ,y = y l y

l c ,z = z l z

smuko elementw

y =

l c ,y
iy

l c ,y
Jy
A

z =

l c ,z
iz

l c ,z
Jz
A

15/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Elementy pracujce na ciskanie i ciskanie ze zginaniem

smukoci wzgldne elementu

rel ,y

y
fc ,0 ,k
=

E 0 ,05

rel ,z

fc ,0 ,k
z
=

E 0 ,05

do okrelania smukoci wzgldnych stosujemy charakterystyczne wartoci fc,0,k i E0,05

y; rel,y - smukoci dla zginania wzgl. osi y (przemieszczenie w kierunku z),

z; rel,z - smukoci dla zginania wzgl. osi z (przemieszczenie w kierunku y),
E0,05 -

5% kwantyl moduu sprystoci wzdu wkien.

(1) - kierunek wkien

16/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Elementy pracujce na ciskanie i ciskanie ze zginaniem

rel,y 0,30 rel,z 0,30 -

c ,0 ,d

f
c ,0 ,d
c ,0 ,d

fc ,0 ,d

naprenia sprawdzamy wedug wzorw:

+ m ,y ,d + k m m ,z ,d 1,0

fm ,y ,d
fm ,z ,d

+ k m m ,y ,d + m ,z ,d 1,0

fm ,y ,d
fm ,z ,d

m,y,d ; m,z,d - obliczeniowe naprenia zginajce (My,d / Wy ; Mz,d / Wz ),

c,0,d obliczeniowe naprenia ciskajce (Nx,d / A ),
fm,y,d ; fm,z,d -

wytrzymaoci obliczeniowe na zginanie,

fc,0,d -

wytrzymao obliczeniowa na ciskanie wzdu wkien.

drewno lite i drewno klejone warstwowo:
- przekroje prostoktne

km=0,7

- inne przekroje

km=1,0

materiay drewnopochodne:
- wszystkie przekroje

km=1,0

17/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Elementy pracujce na ciskanie i ciskanie ze zginaniem

rel,y > 0,30 rel,z > 0,30
naprenia zwikszone ze wzgldu na odksztacenie elementw sprawdzamy wedug wzorw:

c ,0 ,d
k c ,y fc ,0 ,d

c ,0 ,d
k c ,z fc ,0 ,d

m ,y ,d
fm ,y ,d

+ km

+ km

m ,y ,d
fm ,y ,d

m ,z ,d
fm ,z ,d

m ,z ,d
fm ,z ,d

1,0
1,0

18/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Elementy pracujce na ciskanie i ciskanie ze zginaniem

k c ,y =
k c ,z =

1
k y + k y2 2rel ,y
1
k z + k z2 2rel ,z

[
= 0 ,5 [1 + (

k y = 0 ,5 1 + c (rel ,y 0 ,3 ) + 2rel ,y
kz

rel ,z

c = 0,2 - dla drewna litego,

c = 0,1 - dla drewna klejonego warstwowo.

0 ,3 ) + 2rel ,z

]
]

19/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Elementy pracujce na zginanie lub zginanie ze ciskaniem

Stateczno przy zginaniu naley sprawdza zarwno przy obcieniu

belki momentem My (y - o przekroju, wzgldem ktrej sztywno belki ma
najwiksz warto), jak i przy obcieniu momentem My i si osiow Nc.

20/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Elementy pracujce na zginanie lub zginanie ze ciskaniem

naprenia krytyczne przy zginaniu :

M y ,crit =

l ef

E 0 ,05 G0 ,05 J z J tor

m ,crit =

M y ,crit
Wy

E0,05 - 5% kwantyl moduu sprystoci wzdu wkien,

G0,05 - 5% kwantyl moduu odksztacenia postaciowego,
Jz -

moment bezwadnoci przekroju wzgldem sabszej osi z,

Jtor -

moment bezwadnoci przy skrcaniu,

lef -

efektywna dugo belki zalena od warunkw podparcia i ukadu

obcienia,

Wy -

wskanik wytrzymaoci wzgldem osi y.

elementy z drewna iglastego o przekroju prostoktnym

b h - szeroko wysoko :

m ,crit

0 ,78 b 2
=
E 0 ,05
h l ef

21/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

22/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Elementy pracujce na zginanie lub zginanie ze ciskaniem

smuko wzgldna przy zginaniu :

rel ,m =
fm,k -

fm ,k

m ,crit

wytrzymao charakterystyczna na zginanie,

m,crit - naprenia krytyczne przy zginaniu obliczone zgodnie z klasyczn

teori statecznoci,

wspczynnik uwzgldniajcy redukcj wytrzymaoci

ze wzgldu na zwichrowanie elementu

k crit ,m

1,0

= 1,56 0 ,75 rel ,m

1

2rel ,m

dla rel ,m 0 ,75

dla 0 ,75 < rel ,m 1,40
dla rel ,m > 1,40

23/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Elementy pracujce na zginanie lub zginanie ze ciskaniem

w przypadku gdy belka obciona jest tylko momentem

m ,y ,d
k crit fm ,d

1,0

w przypadku gdy belka obciona jest momentem My i si osiow Nc

m ,y ,d

k f
crit m ,d

c ,0 ,d
+
1,0

k c ,z fc ,0 ,d

fm,d -

wytrzymao obliczeniowa na zginanie,

fc,0,d -

wytrzymao obliczeniowa na ciskanie wzdu wkien,

m,y,d - obliczeniowe naprenia od zginania,

c,0,d - obliczeniowe naprenia ciskajce,
kc,z -

wspczynnik wyboczeniowy wzgldem osi z.

24/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Stan graniczny uytkowalnoci

graniczne ugicia belek

wc -

strzaka odwrotna (jeeli wystpuje),

winst -

ugicie chwilowe,

wcreep - ugicie wywoane pezaniem,

wfin -

ugicie kocowe,

wnet,fin - kocowe ugicie wynikowe.

w net ,fin = w inst + w creep w c = w fin w c

PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych.
Cz 1-1: Postanowienia oglne. Reguy oglne i reguy dotyczce budynkw.

25/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Stan graniczny uytkowalnoci - graniczne ugicia belek

PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych.

Cz 1-1: Postanowienia oglne. Reguy oglne i reguy dotyczce budynkw.

26/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Stan graniczny uytkowalnoci

PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych.

Cz 1-1: Postanowienia oglne. Reguy oglne i reguy dotyczce budynkw.

27/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Wspczynnik odksztace - kdef

klasa uytkowania
Materia

Norma
1

drewno lite

EN 14081-1

0,60

0,80

2,00

drewno klejone
warstwowo

EN 14080

0,60

0,80

2,00

EN 636-1

0,80

EN 636-2

0,80

1,00

EN 636-3

0,80

1,00

2,50

EN 300 OSB/2

2,25

EN 300 OSB/3, OSB/4

1,50

2,25

sklejka

pyta OSB

PN-EN 1995-1-1:2010 Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych.

Cz 1-1: Postanowienia oglne. Reguy oglne i reguy dotyczce budynkw.

28/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

PN-EN 1990:2002 Eurokod Podstawy projektowania konstrukcji.

29/29

Wymiarowanie litych elementw drewnianych materiay pomocnicze dr in. Marek Sitnicki

Obliczanie ugi - Zacznik krajowy NA do PN-EN 1995-1-1:2010