Angielski Pomosłylekcje

NAUCZANIE JZYKA ANGIELSKIEGO DZIECI
DOBRE LEKCJE CIEKAWE POMYSY
NAUCZANIE
JZYKA ANGIELSKIEGO DZIECI
DOBRE LEKCJE CIEKAWE POMYSY
ALEKSANDRA RANIAK
DOROTA WOSISKA
Wydawnictwo Wyszej Szkoy Lingwistycznej

Czstochowa 2010
Opiniowaa do druku
EWA SMAK
Redakcja
Grayna Sendek
Copyright by Wysza Szkoa Lingwistyczna, Czstochowa 2010
ISBN 978-83-61425-14-4
Dystrybucja publikacji
Wydawnictwa Wyszej Szkoy Lingwistycznej
lsk Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe
ul. J. Ligonia 7, 40-036 Katowice
tel. dzia handlowy 2585-870; fax 258 32 29,
www.slaskwn.com.pl
e-mail: handel@slaskwn.com.pl
Wydawnictwo Wyszej Szkoy Lingwistycznej

ul. Kopernika 17/19/21, 42-200 Czstochowa
tel. +48 (34) 365 58 02
fax +48 (34) 324 67 48
e-mail: wydawnictwo@wsl.edu.pl
SPIS TRECI
WSTP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
CZ I
SPECYFIKA NAUCZANIA JZYKA ANGIELSKIEGO DZIECI
1. Charakterystyka ucznia wieku przedszkolnego . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.1. Rozwj poznawczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.2. Rozwj emocjonalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
1.3. Rozwj spoeczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2. Wczesny wiek szkolny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2.1. Rozwj poznawczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
2.2. Rozwj motoryczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2.3. Rozwj spoeczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
2.4. Rozwj emocjonalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
3. Nauczanie jzyka angielskiego w grupach dziecicych . . . . . . . . . . . 17
3.1. Wprowadzanie i utrwalanie sownictwa . . . . . . . . . . . . . . . . 19
4. Scenariusze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
4.1. Scenariusz I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
4.2. Scenariusz II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
4.3. Scenariusz III . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
4.4. Scenariusz IV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
4.5. Scenariusz V . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
4.6. Scenariusz VI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
4.7. Scenariusz VII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
4.8. Scenariusz VIII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Zaczniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
BIBLIOGRAFIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
CZ II
GRY I ZABAWY W NAUCZANIU DZIECI JZYKA ANGIELSKIEGO
1. Definicja gier i zabaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
2. Funkcje gier i zabaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
3. Zalety gier i zabaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
4. Zasady gier i zabaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
5. Polecenia w grach i zabawach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
6. Rodzaje gier i zabaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
7. Propozycje gier i zabaw
do wykorzystania na zajciach jzyka angielskiego . . . . . . . . . . . . . . 88
BIBLIOGRAFIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
WSTP
Nauczanie jzyka angielskiego dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym po wkroczeniu do Unii Europejskiej stao si faktem. Konieczno nauczania jzyka obcego w pierwszym etapie edukacji, a nawet wczeniej, zauwaaj ju nie tylko profesjonalici lingwici czy edukatorzy, ale
rwnie rodzice.
Istnieje wiele dobrych tradycji w nauczaniu jzyka obcego. Niezaprzeczalnym jednake, pozostaje fakt, e w obecnym czasie w szkoach podstawowych ksztaceniem jzykowym zajmuj si osoby, ktre maj dobre lub
bardzo dobre przygotowanie jzykowe, ale nie znaj specyfiki nauczania
dzieci. Drug grup stanowi specjalici w dziedzinie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, nieposiadajcy dostatecznego warsztatu jzykowego.
Zarwno jedni jak i drudzy potrzebuj wsparcia. Std wanie zrodzia si
konieczno organizowania wszelkiego rodzaju kursw uzupeniajcych,
majcych na celu zniwelowanie brakw w przygotowaniu do pracy z maymi dziemi. Projekt Wyszej Szkoy Lingwistycznej wspfinansowany
z Europejskiego Funduszu Spoecznego zatytuowany: Studia podyplomowe: Nauczanie jzyka angielskiego dzieci w wieku wczesnoszkolnym jest
tego najlepszym przykadem.
CZ I
SPECYFIKA NAUCZANIA
JZYKA ANGIELSKIEGO DZIECI
1. CHARAKTERYSTYKA UCZNIA WIEKU PRZEDSZKOLNEGO

Sukces procesu dydaktycznego w nauczaniu przedszkolnym i wczesnoszkolnym jest wypadkow wielu cile ze sob powizanych czynnikw,
wrd ktrych:
waciwe uycie metod i technik;
uycie pomocy dydaktycznych;
atmosfera stworzona na lekcjach przez nauczyciela;
a take sama osobowo nauczyciela wydaj si najwaniejsze. adne jednake z wyej wymienionych zmiennych nie bd efektywne, jeeli nauczyciel nie posiada gruntownej wiedzy, dotyczcej caego szeregu umiejtnoci
i ogranicze przypisanych danemu wiekowi rozwojowemu dziecka. Aby
lepiej zrozumie z jakim uczniem mamy do czynienia w pierwszych trzech
latach szkoy podstawowej, przyjrzyjmy si jego rozwojowi na etapie przedszkolnym. Wiedza taka pozwoli nam doprecyzowa nasze oczekiwania i wymagania wzgldem uczniw, przystpujcych do spoecznoci uczniowskiej.
Gotowo dziecka do podjcia nauki w szkole uwarunkowana jest jego
ogln dojrzaoci psychologiczn, umysow oraz emocjonalno-spoeczn. Rozwj psychiczny dziecka w wieku przedszkolnym jest cile zwizany z jego rozwojem fizycznym, spoecznym i emocjonalnym.
1.1. Rozwj poznawczy (umysowy, psychiczny)
Na okres redniego dziecistwa przypada intensywny rozwj poznawczy,
ktrego staymi komponentami s: mylenie, uwaga, pami, spostrzeenia,
zmysy.
10
Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska
Mylenie
Dzieci w wieku przedszkolnym charakteryzuje mylenie konkretno-wyobraeniowe. Nie jest ju ono czysto sytuacyjne, nie stanowi jednak jeszcze
odrbnej, samodzielnej czynnoci poznawczej. Jest podporzdkowane zadaniom praktycznym, przejawia si w rozwizywaniu problemw podczas
zabaw i codziennych zaj. Jest to zatem mylenie synpraktyczne, zwizane
z konkretnym celem, jakiemu suy w dziaaniu. Wraz z wiekiem czynnoci
dziecka staj si coraz bardziej zoone, a ich realizacja wymaga namysu, zaplanowania rodkw i narzdzi, wyodrbnienia rozmaitych wasnoci przedmiotw itp. W trakcie dziaania dziecko wykorzystuje narastajce
wci dowiadczenie i uwiadamia sobie poszczeglne skadniki dziaalnoci wasnej i cudzej: cel, rodki, sposoby, warunki, motywy, skutki i konsekwencje czynnoci (ebrowska 1986, s. 467).
Zgodnie z zaproponowanym przez Jeana Piageta (1996) modelem rozwoju umysu, wiek przedszkolny obejmuje stadium przedoperacyjne, niepodlegajce reguom logicznego mylenia, ktre wedug klasyfikacji
Piageta utrzymuje si od ok. 2 do 7 lat. Podstawow umiejtnoci, ktra
wyksztaca si na tym etapie rozwoju, jest rozumienie przez dziecko pojcia staoci obiektu. Dziecko zaczyna zdawa sobie spraw, e przedmioty
istniej i zachowuj swj ksztat czy funkcj niezalenie od jego wasnych
dziaa. Potrafi wic tworzy umysowe reprezentacje przedmiotw, ktrych bezporednio nie spostrzega.
Poza staoci obiektu Piaget wyrni jeszcze kilka innych waciwoci mylenia dziecka, charakterystycznych dla tego etapu rozwoju. Przede
wszystkim dziecko przejawia tendencj do egocentryzmu, mianowicie nie
jest zdolne do postrzegania okrelonych sytuacji z perspektywy innej ni
jego wasna. Dzieci patrz wic na wiat wycznie ze swojego punktu widzenia. Kolejn cech, charakteryzujc ten etap rozwoju, jest mylenie animistyczne, ktre polega na tym, e dziecko traktuje wszystkie przedmioty
i zjawiska jak istoty oywione. Dzieci w tym wieku nie odrniaj zjawisk
fizycznych od psychicznych. Potwierdza to rwnie artyficjalizm widoczny w rozumowaniu dziecka, ktre uwaa, e wszelkie zjawiska przyrody
zostay stworzone dla czowieka i podlegaj jego kontroli, np. deszcz pada,
gdy kto gdzie w grze uywa konewki, itd. Poza tym mylenie dziecka cechuje rwnie antropomorfizm, czyli nadawanie przedmiotom nieoywionym cech typowo ludzkich. Wan waciwoci tego okresu w rozwoju jest
rwnie centracja, ktra oznacza, e dziecko jest w stanie skoncentrowa
si tylko na jednym aspekcie obserwowanego przedmiotu. Zwraca uwag
tylko na jedn, najbardziej wyrazist cech obiektu. Nie potrafi np. zrozumie, e czasem ilo substancji nie zmienia si bez wzgldu na przyjmo-
Nauczanie jzyka angielskiego dzieci
11
wany przez ni ksztat, jak w przypadku plasteliny. Dzieci w tym wieku nie
potrafi spojrze na dany obiekt z innej perspektywy, przyjmuj tylko swj
wasny punkt widzenia.
Wraenia i spostrzeenia
Poniewa rozwj zmysowego poznania wiata jest procesem stopniowym, wraz z wiekiem dziecka nastpuje coraz bardziej dokadne i subtelne
rnicowanie wasnoci i aspektw spostrzeganego obiektu.
Wedug Marii Przetacznik-Gierowskiej i Grayny Makieo-Jary (1992,
s. 96) sposb, w jaki dziecko spostrzega wiat, zaley od stanu i moliwoci
jego narzdw zmysowych oraz od dopywu bodcw, nioscych informacj o wiecie. Narzdem dominujcym w odbieraniu bodcw pyncych
z otoczenia u dziecka w wieku przedszkolnym jest narzd wzroku. Dziecko
trafnie rozpoznaje podstawowe barwy, potrafi rozrni odcienie barwne.
Polepsza si take ostro wzroku, ktra umoliwia dziecku wychwycenie
wikszej liczby szczegw na obrazku. Innym, rwnie dobrze rozwijajcym si receptorem, jest narzd suchu. U dzieci przedszkolnych zaobserwowa moemy zwikszon wraliwo na dwiki mowy ludzkiej, jak
te rozwj suchu muzycznego, co wyraa si w coraz lepszej umiejtnoci
rozrniania tonw pod wzgldem ich wysokoci, siy i barwy oraz w zdolnoci do rozpoznawania rnych szmerw. Dzieci w tym wieku interesuj
si muzyk: lubi jej sucha i potrafi piewa proste w ukadzie piosenki
(ebrowska 1986, s. 440441).
Innym aspektem poznawczego rozwoju dziecka jest uwaga, ktra w tym
wieku jest mimowolna, tj. ani zbyt trwaa ani te przerzutna i podzielna.
W praktyce oznacza to czste zmiany przedmiotw zainteresowania, odrywanie si od jednej czynnoci lub zabawy, aby przej do nastpnej, przerywanie rozpocztej czynnoci, gdy ta zaczyna by nuca. (ebrowska
1986). Jednak jak wskazuj Przetacznik-Gierowska i Makieo-Jara (1992,
s. 112) u starszych przedszkolakw mona obserwowa przejawy ksztatujcej si uwagi dowolnej. Potrafi one sucha uwanie nauczycielki, zachowuj si spokojnie na popisie lub przedstawieniu, chocia znaj jego tre
i nie s nim specjalnie zainteresowane. Maria ebrowska (1986, s. 447)
twierdzi, e to indywidualne cechy dzieci, ich temperament a nie tylko wiek
maj wpyw na stopie koncentracji uwagi i umiejtnoci skupienia uwagi
dowolnej. Dzieci z natury flegmatyczne na og atwiej i duej koncentruj
si na podjtej czynnoci ni dzieci ywe i ruchliwe, ktre cechuje uwaga
bardziej przerzutna i podzielna.
12
Pami
Rozwj pamici dziecka zaley od warunkw jego ycia. Wiek przedszkolny odgrywa wan rol w caym rozwoju pamici czowieka. Jak zaznacza Maria ebrowska (1996), umoliwia ona zdobywanie dowiadczenia
indywidualnego. Pojemno pamici u dzieci w wieku od 3 do 7 lat zwiksza si szybko, co znajduje odzwierciedlenie w szybkim rozwoju sownika.
Nadal posiada jednak charakter mimowolny, podobnie jak wyobrania lub
uwaga. Dopiero pod koniec wieku przedszkolnego pojawiaj si u dzieci
zacztki pamici dowolnej. Sprzyjaj jej sytuacje, w ktrych dziecko musi
zapamita jakie polecenie lub przypomnie sobie obowizujce je nakazy i zakazy. wiczenia pamici dowolnej odbywaj si te w toku zabaw
dydaktycznych i gier z reguami, podczas przygotowania wierszykw czy
piosenek na jak uroczysto w przedszkolu (ebrowska 1986, s. 122).
Jzyk i umiejtno komunikowania si intensywnie rozwijaj si w tym
okresie okrelanym czsto jako eksplozja nazywania, bowiem dziecko
uczy si w bardzo szybkim tempie nazw rnych przedmiotw. Jego mowa
rozwija si i wzbogaca nie tylko ilociowo, ale i jakociowo dziecko uczy
si uywa jzyka w poprawnych formach gramatycznych. Nie oznacza to
jednak, e jego wypowiedzi s wolne od bdu, zwaszcza przy odmianie
wyrazw rzadziej stosowanych oraz takich, ktre odmieniaj si nieregularnie. Stopniowo ksztatuje si u niego tzw. wyczucie jzykowe. Jest to
wynikiem dowiadczenia, zdobywanego przez dziecko dziki rozmowom
jakie prowadzi z dorosymi. Poza tym tworzy wiele neologizmw i nieprawidowych wyrae, ktre wynikaj z nadmiernej regularyzacji, czyli zbyt
szerokiego stosowania niektrych regu gramatycznych. W mowie dziecka widoczny jest egocentryzm, dziecko czasem sprawia wraenie, jakby
mwio samo do siebie. Nastpuje rwnie rozwj narracji, umiejtnoci
opisywania. Wraz z rozwojem poznawczym monologowanie stopniowo zostaje zastpione przez mow dialogow, na ktr skadaj si wypowiedzi
nawizujce do sw rozmwcy (repliki) oraz pytania i odpowiedzi. Dzieci
6-letnie podejmuj rozmowy w oderwaniu od dziaania, dla przyjemnoci
kontaktu z innymi, dla podzielenia si swoimi zainteresowaniami (Kwiatkowska 1985, s. 369).
1.2. Rozwj emocjonalny
Dziecko w wieku przedszkolnym cechuje dua niestabilno emocjonalna. Prawie do koca okresu przedszkolnego, wskutek niepenej dojrzaoci ukadu nerwowego i niewyksztaconych jeszcze procesw hamowania,
13
dziecko jest bardzo pobudliwe. Dlatego te nawet sabe bodce mog wywoa zarwno przykre, jak i przyjemne stany emocjonalne. Emocje maj
charakter przejciowy. Dziecko przechodzi bardzo atwo z jednego nastroju
emocjonalnego w drugi, diametralnie od niego rny. Zmartwione i zapakane za chwil mieje si i cieszy (Przetacznik-Gierowska, Makieo-Jara
1992, s. 173).
Pod koniec okresu przedszkolnego dziecko zdobywa umiejtnoci powcigania afektw, co wiadczy o stopniowym osiganiu dojrzaoci emocjonalnej. Obserwuje si w tym wieku wydatny rozwj uczu wyszych
intelektualnych, spoecznych, moralnych i estetycznych. W miar upywu lat dzieci przeywaj rado nie tylko podczas dziaania, raczej cieszy je
kocowy etap dziaania wynik.
1.3. Rozwj spoeczny
W okresie przedszkolnym obserwuje si wyrany postp w uspoecznianiu dzieci. Ucz si one przystosowywa do innych, bra udzia w zabawach
grupowych, podporzdkowywa prawidom i przepisom obowizujcym
w grupie. Ich udzia w yciu grupy staje si aktywny. Rozwija si u nich poczucie odpowiedzialnoci, samodzielno, umiejtno podporzdkowania
swoich dziaa okrelonemu celowi, umiejtno samooceny. Ksztatuj si
uczucia przyjani do innych, potrzeba aprobaty, uznania i wspdziaania.
Naley jednak pamita, e dziecko w tym wieku jest jeszcze nadal bardzo
egocentryczne i nie troszczy si w zabawie o wsplne dobro. Nie potrafi zabawy dobrze zorganizowa i zdaje si chtnie na starsze dzieci lub wychowawczyni. Pocztki prawdziwe zespoowych zabaw przypadaj dopiero na
7 rok ycia, jakkolwiek i w tym wieku dziecko realizuje w zabawie przede
wszystkim cele? indywidualne (ebrowska 1986, s. 497).
Reasumujc, przedstawione powyej cechy daj nam do dokadny obraz
kandydata na ucznia, a wic dziecka, ktre wraz z przystpieniem progu
szkolnego wniesie ze sob cay baga umiej noci do nowej spoecznoci,
ktre osigno stopie rozwoju um sowego, spoeczno-emocjonalnego
oraz fizycznego, pozwalajcy mu na sprostanie wymogom szkoy i podporzdkowanie si jej reguom.
2. WCZESNY WIEK SZKOLNY
Rozwj w okresie szkolnym obejmuje okres od 7 do ok. 11 lat. Charakterystyczne dla tego etapu rozwoju jest to, e dziecko rozpoczyna nauk
14
w szkole. Wie si to z nowymi formami interakcji, jakie dziecko nawizuje, a take ze zmian porzdku dnia, przyzwyczajeniami. Oznacza rwnie
rozwijanie nowych umiejtnoci.
2.1. Rozwj poznawczy
Dzieci w wieku wczesnoszkolnym charakteryzuj nastpujce cechy:
1) Mylenie konkretne dzieci nie potrafi myle abstrakcyjnie. Dlatego te pojcia abstrakcyjne (np. pastwo, narodowo, gramatyka) s dla
nich niezrozumiae. Z tego wzgldu naley:
opiera nauk na konkretnych sytuacjach i przedmiotach;
wprowadza sownictwo i zwroty bliskie dowiadczeniu ucznia;
unika objanie i terminw gramatycznych, a struktury gramatyczne
wprowadza jako cae frazy i zdania;
2) Pami mechaniczna, szybkie zapominanie i krtkie okresy koncentracji modsze dzieci szkolne nie panuj nad swoj pamici, dlatego
trudno im przypomnie sobie, czego ju si nauczyy. Cechuje je uwaga
mimowolna, automatyczna, dlatego atwo si rozpraszaj i mcz. Dlatego
wanie naley:
wielokrotnie powtarza materia;
stosowa techniki oparte na powtrzeniach, a jednoczenie atrakcyjne
dla dziecka (np. piosenki, wiersze, rymowanki, wyliczanki);
opiera zajcia na wielu krtkich i rnorodnych zadaniach;
stosowa rnorodne bodce podtrzymujce uwag: pomoce wizualne, muzyk, ruch i wiczenia manipulacyjne (np. wycinanie, przyklejanie, kolorowanie);
3) Potrzeba suchania i umiejtno naladowania. Dziki elastycznoci
organw mowy dzieci w tym wieku potrafi znakomicie naladowa obce
dwiki. Sprzyja temu brak zahamowa i strachu przed artykuowaniem
nieznanych dwikw. wiadomy tego faktu nauczyciel powinien:
skoncentrowa si na rozwoju sprawnoci rozumienia ze suchu poprzez oswajanie dziecka z jzykiem obcym, a kiedy to tylko moliwe,
unika jzyka ojczystego na lekcji;
unika zmuszania dzieci do wypowiadania si w jzyku obcym, jeeli
nie czuj si gotowe;
ten etap nauczania potraktowa jako wstp do pniejszego rozwoju
nauki mwienia;
zachca uczniw do powtarzania nowych dwikw, wyrazw, fraz
(zwaszcza w wierszykach, piosenkach, wyliczankach).
15
2. 2. Rozwj motoryczny
Okres szkolny nazywany jest czsto drugim apogeum motorycznym, bowiem w pnym dziecistwie ksztatuje si ostatecznie precyzja i koordynacja ruchw. Dzieci s bardzo ruchliwe, lubi rne formy aktywnoci. Ruch
w tym wieku wpywa na proces kostnienia.
Charakterystyczne cechy rozwoju dzieci w okresie wczesnoszkolnym:
(7 lat) kostnienie nadgarstka nie jest jeszcze zakoczone. Postpujcy
proces kostnienia nastpuje w wieku 911 lat;
wzmacniaj si minie i ukad nerwowy;
ciar mzgu wynosi 1300 g, nastpuje dalszy rozwj komrek mzgowych;
przewaga wewntrznego rozrastania i dojrzewania organizmu;
szybkie opanowywanie nowych nawykw ruchowych.
Jako e zwiksza si dynamika motoryczna dziecka potrzeba ruchu i aktywnoci fizycznej naley:
stosowa techniki nauczania oparte na ruchu (np. odgrywanie scenek
i dialogw wymagajcych aktywnoci fizycznej);
w miar moliwoci uwzgldnia wiczenia tzw. gimnastyki mzgu,
ktre nie tylko angauj dziecko fizycznie, ale rwnie przyczyniaj si zaktywizowania obu pkul mzgowych, co moe zasadniczo
wpywa na sukces w nauczaniu;
stosowa formy zabawowe na lekcjach. Zabawa w wieku szkolnym
jest rwnie wana jak w wieku przedszkolnym pozwala na ksztatowanie okrelonych funkcji umysowych.
Zaleca si te stosowanie wicze i zada rozwijajcych zarwno precyzj manualn, jak i koordynacj wzrokowo-ruchow (np. krelenie po ladzie, rysowanie, kolorowanie, wycinanie), niezbdne w celu wyksztacenia
umiejtnoci pisania.
2.3. Rozwj spoeczny
Uczniowie w tym wieku miewaj problemy z podporzdkowaniem si
normom grupowym, co moe powodowa agresj i negatywizm, a nawet
odrzucenie przez grup. Charakterystycznymi cechami rozwoju spoecznego dzieci w wieku 711 lat s:
egocentryzm (7 lat) siedmiolatkowie ucz si dopiero pracowa
kolektywnie;
of 8. roku ycia, dziki kontaktom z rwienikami nastpuje rezygnacja z egocentrycznego podejcia;
16
od 711 roku ycia dziecko uczy si dystansu w stosunku do nauczyciela, ktry stopniowo przestaje by jedynym i niepodwaalnym
autorytetem;
nie ma poczucia przynalenoci do klasy (7-, 8-latkowie). Dopiero od
wieku 9 lat zaczynaj zawiera przyjanie najczciej przypadkowe i staj si czstk wsplnoty;
nawizywanie bliskich kontaktw i przyjani z osobnikami tej samej
pci (912 lat);
nauka, oceny zaczynaj odgrywa bardzo wan role w yciu dziecka.
Biorc pod uwag wyej wymienione cechy powinno si:
stosowa techniki i aktywnoci zachcajce do wspdziaania,
a w mniejszym stopniu rywalizacji (np. wsplne projekty i zadania w parach, grupach; rnorodne gry, w ktrych wielu wygrywa
i, najlepiej, nikt nie przegrywa, poniewa kto wykona zadanie jako
pierwszy, kto inny wykona zadanie najstaranniej, kto poprawnie
wymwi, inny adnie narysowa, a jeszcze inny adnie zapiewa);
zachca dzieci do komunikowania si w sytuacjach konfliktowych
i odgrywa rol mediatora, agodzi konflikty;
wcza do nauki zasady poprawnego zachowania (np. przywitanie si i
poegnanie z nauczycielem, uywanie zwrotw grzecznociowych);
stosowa rutyny klasowe, ktre daj dziecku poczucie bezpieczestwa, uatwiaj orientacj w czasie, pomagaj zapobiec problemom
z dyscyplin;
witowa urodziny, imieniny, specjalne dni, co pozytywnie wpywa
na wzajemne poznawanie si dzieci i ich integracj;
Nauka w szkole wpywa stopniowo na proces uspoeczniania dziecka,
ksztatuje jego sposb zachowania si, jego wartoci i motywy tak, by byy
zgodne z normami obowizujcymi w danej spoecznoci i kulturze.
2.4. Rozwj emocjonalny
Dzieci wczesnoszkolne czciej kieruj si uczuciem ni logicznym rozumowaniem, jednym z najwaniejszych elementw motywujcych jest dla
nich nauczyciel, a warunkiem dobrego samopoczucia w klasie przyjazne,
serdeczne i ciepe stosunki z nauczycielem.
Charakterystyczne cechy rozwoju dzieci w wieku 711 lat:
wystpowanie uczu takich jak: gniew, strach, rado, wstyd (7-latkowie);
wiele czynnoci ma charakter ekspresyjny (7-latkowie);
zmienno w uczuciach i nastrojach (7-latkowie);
rwnowaga emocjonalna (powyej 7 lat);
17
realizm w uczuciach (powyej 7 lat);

na charakter uczu decydujcy wpyw ma postawa uczuciowa osb
bliskich (powyej 7 lat);
silnie rozwinite poczucie sprawiedliwoci i niesprawiedliwoci (powyej 7 lat).
Majc na uwadze silny wpyw emocji na dziaanie dziecka, oprcz nawizania przyjaznych stosunkw, nauczyciel powinien:
stosowa techniki budujce dobr atmosfer w klasie i rozwijajce
wraliwo emocjonaln dziecka, takie jak muzyka, piosenka, gra na
instrumentach, humor i komizm historyjek obrazkowych, artw i
scenek, gry i zabawy ruchowe;
umacnia w dziecku poczucie wasnej wartoci i wiar we wasne
moliwoci poprzez stawianie osigalnych celw, nacisk na pozytywn informacj zwrotn i nagradzanie.
3. NAUCZANIE JZYKW OBCYCH W GRUPACH DZIECICYCH
Nauczanie jzyka obcego dzieci jest zjawiskiem do zoonym. Zoono ta uwarunkowana jest w duej mierze cechami rozwojowymi dziecka.
To one w znacznym stopniu ukierunkowuj nauk jzyka obcego na rozwj
sprawnoci rozumienia ze suchu i nauk sownictwa, co w rezultacie prowadzi do rozwoju sprawnoci mwienia. Dzieci uwielbiaj mwi, bawi
si melodi jzyka, postrzegaj jzyk jako narzdzie do przekazywania znaczenia i odbierania prostych sygnaw werbalnych. To wanie znaczenie,
a nie struktura gramatyczna s wyznacznikiem stopnia skutecznoci komunikacyjnej w przypadku dzieci. Jak wykazuj badania, sownictwo jest
podstawowym skadnikiem kompetencji komunikacyjnej, ktre silniej ni
wymowa, intonacja czy wspomniana ju poprawno gramatyczna warunkuje odbir wypowiedzi.
Jak twierdzi Hanna Komorowska, aby prowadzi wiczenia komunikacyjne i sprawnociowe dysponowa musimy pewn liczb rodkw jzykowych,
czyli swego rodzaju cegieek, bez ktrych rozwj sprawnoci nie jest moliwy.
Tymi wanie cegiekami s frazy, zwroty leksykalne, ktre w nauczaniu dzieci
powinny by przedmiotem specjalnych wicze, a nie jedynie efektem ubocznym rozwoju sprawnoci jzykowych (Komorowska 1980, s. 76).
Nauczanie leksyki wydaje si do prostym zabiegiem. Jeli jednak chcemy doprowadzi do przyswojenia sownictwa do stopnia, w ktrym dzieci
bd go uyway komunikacyjnie, nasze zabiegi i wysiki musz by zdwojone. Dobra lekcja sownikowa to taka, w ktrej nie brakuje adnych elementw procesu nauczania, a wic:
18
prezentacji sownictwa;
wczesnej fazy utrwalania, gdzie dominuj wiczenia receptywne, majce na celu osuchanie dziecka z brzmieniem i melodi nowych sw;
fazy utrwalania waciwej, gdzie wiczenia receptywne stopniowo
ustpuj miejsca bardziej produktywnym;
i w kocu fazy integracyjnej, w ktrej nowo poznane sownictwo posuy do rozwoju innych aspektw czy sprawnoci jzykowych.
Pamitajmy jednak, wprowadzanie nowego materiau nie oznacza bynajmniej, e dzieci przyswoj go sobie zaraz na pierwszej lekcji. W praktyce wyglda to tak, e podczas pierwszych zaj z nowym materiaem w wikszoci
dzieci osigaj znajomo biern sownictwa, czyli rozumiej, ale same nie
uywaj danego sownictwa. Dopiero w pniejszym etapie, zalenie od indywidualnych moliwoci, dzieci osigaj znajomo czynn sownictwa, czyli
rozumiej i same stosuj dane sownictwo. Z reguy sownik bierny jest znacznie wikszy ni sownik czynny. Nowy temat musi by powtarzany tak dugo,
a si utrwali w pamici uczniw. Chocia nawet pniej warto co jaki czas
powraca do znanych sw, zabaw, wierszykw czy piosenek. Do powtrze
przywizywana jest szczeglna uwaga, gdy dzieci z zaoenia ucz si tylko
na lekcji. Z reguy powtrzenie obejmuje tematy z ostatnich lekcji, przeplatane sownictwem poznanym wczeniej tzw. powtrzenie blisze. Powtarzanie materiau odbywa si take podczas rnego rodzaju gier czy zabaw, ktre
urozmaicaj zajcia. Czstotliwo powtrze uznaje si za optymaln, jeli ich
nasilenie pokrywa si z tzw. krzyw zapominania. Cz naukowcw uwaa,
e zmiana pojemnoci dziecicej pamici wie si z szybszym zachodzeniem
operacji umysowych czas wydobywania informacji z pamici zmniejsza
si, natomiast inni upatruj przyczyn tego zjawiska w dojrzewaniu mzgu.
Diagram 1: Krzywa Ebbinghausa
19
Na wykresie moemy zaobserwowa, e najwikszy spadek stopnia przyswojenia wiedzy (stopie zapominania) nastpuje w pierwszych dwch
dobach od prezentacji nowych treci. Wynika std dla nas informacja, e
korzystne jest, aby liczba powtrze w tym okresie bya najwiksza.
Stopniowo, wraz z osiganiem przez dzieci podanego stopnia przyswojenia wiedzy, liczba powtrze moe by zmniejszana. Warto zwrci take
uwag na fakt, e poziom pamitania wzrasta powoli, aby po pewny czasie
osign stabilny poziom. Czas potrzebny do osignicia kryterium wyuczenia zaley od indywidualnych moliwoci kadego dziecka. Tak wic,
pomimo osignicia przez maych suchaczy kryterium wyuczenia, warto
kontynuowa powtarzanie znanego im ju materiau, gdy wwczas utrwala
si on w pamici uczniw.
Generalnie naukowcy s zgodni co do tego, e istnieje zaleno pomidzy wiekiem a sprawnoci zapamitywania. W miar dojrzewania dzieci
potrafi utrzyma w umyle wiksz liczb liter, cyfr czy sw. Zakres pamici (memory span), jak wynika z bada Casea (1995, w: Jagodziska
2008), ronie nieprzerwanie od wczesnego dziecistwa do adolescencji.
3.1. Wprowadzanie i utrwalanie sownictwa
Istnieje kilka rnych technik wprowadzania sownictwa. Ich wybr
w duej mierze uzaleniony jest od wieku i poziomu jzykowego ucznia. Im
ucze modszy, tym bardziej nasza prezentacja powinna bazowa na obrazie i dwiku anieli tylko na przekazie sownym. Dla dzieci z pierwszego
etapu ksztacenia sowo niepoparte obrazem, jest pustym dwikiem, nieposiadajcym adnego znaczenia tworem.
Z technik odpowiednich i najbardziej popularnych mona wyliczy:
wskazanie przedmiotu;
pokazanie obrazka;
ilustracja za pomoc gestu i mimiki.
Jeeli dzieci osigny ju pewien poziom jzykowy moemy pokusi si
o wprowadzanie leksyki za pomoc synonimw, antonimw czy objanie,
pamitajc zarazem, e sownictwo uyte do tych celw powinno by dziecku znane biernie lub czynnie. Pozwoli mu to w naturalny sposb powtrzy
i utrwali materia ju znany, a take rozwin sprawno rozumienia ze suchu.
Nie zaleca si na tym etapie ksztacenia wprowadzania tumacze jako samoistnej techniki, gdy takie praktyki pozbawiaj dziecko moliwoci oswojenia,
osuchania jzykowego, jak rwnie spowoduj zapominanie wyrazw poprzez
brak treningu w odniesieniu do tej leksyki, ktra w naturalny sposb pojawiaby
si i przypomniaa w objanieniach, synonimach, antonimach i definicjach.
20
Sama prezentacja, jakkolwiek dobra i efektywna, nie jest w stanie da

dziecku narzdzia jzykowego do rki. Poniewa pojemno i trwao
pamici dziecka wczesnoszkolnego s wci niedue, potrzebna jest caa
gama wicze utrwalajcych, ktre zautomatyzuj i usamodzielni poczynania dziecka.
Wedug Hanny Komorowskiej (1988) naley stale i konsekwentnie prowadzi wiczenia leksykalne. Maj one na celu:
nie dopuci do zapominania wprowadzonych ju wyrazw przez
czste ich powtarzanie w rnych ukadach, formach i kontekstach;
zapewni trwao zapamitywania wyrazw przez wielo moliwych skojarze (z kontekstem, w ktrym wystpiy, tematem, ktrego dotycz, z innymi wyrazami zaczynajcymi si na t sam liter
lub gosk itd.;
dostarczy umysowi pewnej gimnastyki i zapewni elastyczno pamici przywoujcej dany wyraz;
zapewni atrakcyjno krtkich, w duym tempie prowadzonych wicze.
Stosowanie rnego rodzaju wicze leksykalnych w ramach jednostki lekcyjnej ma pomc dziecku przyswoi materia leksykalny do takiego
stopnia, aby nie musiao uczy si go samodzielnie w domu. Takie praktyki
bowiem czsto prowadz do tworzenia bdnych nawykw jzykowych.
Wczesna faza utrwalania sownictwa tu, jak ju zostao wczeniej
nadmienione, dominuj techniki receptywne. Dziki ich zastosowaniu ucze
tworzy obrazy pamiciowe, ktre zostan przywoane w toku dalszych wicze produktywnych i komunikacyjnych. Do typowych wicze tego etapu
nale:
Wymyl ksztat
Po wprowadzeniu nowego wyrazu prosimy uczniw, aby starali si zapisa ten wyraz w taki sposb, ktry skojarzy im zapis ze znaczeniem wyrazu
i tym samym uatwi zapamitywanie.
Skojarz wyraz z imieniem na dan liter
wiczenie to utrwala nowy materia leksykalny poprzez kojarzenie nowego wyrazu z imieniem zaczynajcym si na t sam liter.
Skojarz wyraz z zawodem
wiczenie to utrwala nowy materia leksykalny poprzez kojarzenie nowego wyrazu z jednym z typowo wykonywanych zawodw, np. kucharz,
nauczyciel, inynier, lekarz itp.
Skojarz wyraz z pomieszczeniem
wiczenie to utrwala nowy materia poprzez kojarzenie nowego wyrazu
z jednym z pomieszcze w obszernym mieszkaniu czy domu, np.z sypialni.
21
Rysunek
wiczenie to polega na umieszczeniu obok nowego wyrazu choby najbardziej szkicowego rysunku, ktry pozwoli uczniowi lepiej zapamita
znaczenie poznanego sowa.
Utrwalanie nowego sownictwa w najwczeniejszej fazie, jak twierdzi
Hanna Komorowska (2002), to take kontrola jego waciwej percepcji
przez uczniw. Drog do tego jest skonienie uczniw do poprawnego powtrzenia nowego wyrazu. Mona tego dokona za pomoc:
techniki zwanej imitacj i ta wystpuje jako pierwsza. Moe ona
przybra rne formy: od powtarzania chralnego, grupowego czy
indywidualnego poprzez powtarzanie z uyciem tzw. mood cards,
nakrelajcych nastrj w jaki dziecko powinno si wczu, powtarzajc dany wyraz, a skoczywszy na grach i zabawach imitacyjnych
takich jak np. guchy telefon czy What did you say?
powtarzania nowego wyrazu w prostych zdaniach, przy uyciu struktur znanych uprzednio uczniowi tak, aby da dziecku moliwie jak
najprostszy kontekst do czynnego zastosowania nowego sowa
a w dalszej fazie:
w wiczeniach kategoryzujcych takich jak: grupowanie rymujcych si
wyrazw, grupowanie wyrazw z okrelonego pola tematycznego, grupowanie wyrazw rozpoczynajcych si na t sam liter.
wiczeniom tym mona nada form zabawy, na przykad: nauczyciel
rzuca pik do ucznia i mwi sowo cat; zadaniem ucznia jest odrzuci
pik do wybranego kolegi i wypowiedzie wyraz z tego samego zakresu
tematycznego. Istnieje bardzo bogata w warianty technika dopasowywania
do siebie wyrazu usyszanego lub przeczytanego i obrazka. Tego typu wiczenia maj bardzo czsto charakter gier jzykowych, na przykad bingo lub
domino. Popularne s rwnie zgadywanki obrazkowe, krzywki, rebusy.
W klasie III warto ju zachca uczniw do robienia wasnych sowniczkw, gdzie bd gromadzili nowo poznane swka.
w wiczeniach skojarzeniowych, w ktrych wyrazy w postaci wolnych skojarze tworz si w umyle ucznia jako reakcja na jaki bodziec;
grach i zabawach, gdzie nowe sowa bd uywane przez uczniw;
tekstach zawierajcych nowo poznane sownictwo.
W powyszych wiczeniach warto jest stopniowo przekazywa rol nauczyciela uczniom, aby to oni stali si uytkownikami jzyka, a nauczyciel jedynie
konsultantem.
Bardzo wiele pracy nad sownictwem odbywa si w trakcie trenowania
nowej struktury gramatycznej, kiedy to powtarza si konstrukcja zdania, ale
zmienia si jego zawarto leksykalna. Dlatego uczc nowej struktury warto
22
starannie przewidzie, jakie grupy wyrazw bd potrzebne do tego celu i

jakie bdzie mona przewiczy w zwizku z ow struktur.
Tak wic budujc lekcj jzykow, ktrej celem nadrzdnym jest wprowadzenie, utrwalenie sownictwa czy te wykorzystanie go do nauki innych
aspektw i sprawnoci jzykowych, powinnimy zawsze odnosi si do rzetelnej pracy sownikowej.
4. SCENARIUSZE LEKCJI
Autorami wybranych scenariuszy s studenci studiw podyplomowych,
organizowanych w Wyszej Szkole Lingwistycznej w ramach projektu: Studia podyplomowe: Nauczanie jzyka angielskiego dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Skupilimy si w nich nie tyle na atrakcyjnoci proponowanych
wicze, co na spjnoci i korelacji aktywnoci, ktre w ten sposb uoone, w naturalny sposb powinny doprowadzi do skutecznego nauczenia
sownictwa, a w co za tym idzie, rozwoju sprawnoci mwienia i rozumienia ze suchu.
Przedstawione scenariusze dotycz w gwnej mierze (6 z 8 zaproponowanych) nauczania sownictwa; jeden to scenariusz, w ktrym sownictwo
stanowi baz do wprowadzenia struktury gramatycznej oraz jeden gdzie
sownictwo wykorzystane jest do rozwoju umiejtnoci rozumienia ze suchu.
23
SCENARIUSZ I
Klasa I szkoy podstawowej
Autor: Monika Baranowska
I cze
1. Temat: Farm animals zwierzta gospodarskie.
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele oglne:
osuchanie si z jzykiem angielskim;
ksztatowanie motywacji do nauki jzyka angielskiego poprzez zabawow form zaj;
poznawanie i utrwalanie sownictwa zwizanego ze zwierztami gospodarskimi;
ksztatowanie i rozwijanie sprawnoci ruchowo-motorycznej.
Cele operacyjne:
Ucze:
umie nazwa zwierzta gospodarskie, poprawnie wymawia ich nazwy;
potrafi uy poznane sownictwo w zabawach sownych i zgadywankach;
rozumie proste wypowiedzi nauczyciela;
rozpoznaje form graficzn sowa i kojarzy j z form fonetyczn;
rozwija umiejtno samodzielnego uczenia si;
wsppracuje z kolegami;
rozwija ogln sprawno fizyczn: szybko, spostrzegawczo, koordynacj ruchow i umiejtnoci kojarzenia.
3. Przewidywane problemy:
Naley uwzgldni krtkie okresy jednorazowej koncentracji dzieci z tej
grupy wiekowej, dlatego wane jest wykorzystanie rnych aktywnoci
(mwienie, ruch, kolorowanie, pisanie), aby zmotywowa uczniw do pracy
i unikn znuenia lekcj. Trzeba rwnie pamita, aby uczniowie podczas
zaj mieli poczucie bezpieczestwa i akceptacji, oraz byli chwaleni za swoje wysiki.
4. Metody i formy pracy:
aktywizujco-twrcze;
ogldowe (pokaz);
24
komunikacyjna;
TPR (Total Physical Response) metoda reagowania caym ciaem;
audiolingwalna (wielokrotne powtarzanie tzw. drilling dryl jzykowy)
praca z ca klas chralne powtarzanie;
praca indywidualna na forum klasy wypowiedzi poszczeglnych
dzieci;
praca indywidualna i w parach.
5. Pomoce i rodki dydaktyczne:
zestaw flashcards z obrazkami zwierzt;
zestaw flashcards z nazwami zwierzt;
plastikowe figurki zwierzt;
kserokopie wicze.
6. Zapis tematu do dziennika: Wprowadzenie i utrwalenie w jzyku angielskim sownictwa zwizanego ze zwierztami gospodarskimi
II cz
Przebieg zaj:
Czynnoci
nauczyciela i
uczniw
1. Powitanie
uczniw,
sprawdzenie listy
obecnoci,
przygotowanie si
do lekcji
Formy pracy
rodki
dydaktyczne
Przebieg
2. Wprowadzenie
nowego
sownictwa
zwierzta
gospodarskie
Praca z klas.
flashcards
z obrazkami
zwierzt
gospodarskich
Uczniowie kilkakrotnie
powtarzaj za nauczycielem
nazwy zwierzt, wskazuj przy
tym na odpowiedni obrazek.
3. Dopasowanie
nazwy zwierzcia
do obrazka
Praca
indywidualna
flashcards
z obrazkami
zwierzt
gospodarskich
Ucze podchodzi do tablicy

i wskazuje zwierz, ktrego
nazw wymieni nauczyciel.
4. Przedstawianie
zwierzt za
pomoc odgosw
Praca
indywidualna
i grupowa
Uczniowie piewaj piosenk

powitaln Good morning
teacher.
Wybrany ucze wydaje odgos

charakterystyczny dla danego
zwierzcia gospodarskiego,
reszta uczniw odgaduje o
jakie zwierz chodzio.

5. Pytania oglne
(yes/no questions)
Praca grupowa flashcards z

obrazkami
zwierzt.
6. Naladowanie
Praca indywizwierzt za pomoc dualna
ruchu, gestu, mimiki.
25
Uczniowie odpowiadaj na pytania

nauczyciela zwizane z obrazkiem przedstawiajcym zwierz.
Uczniowie odpowiadaj yes jeeli
zwierz przedstawione na obrazku
zgadza si z nazw zwierzcia
wymienionego w pytaniu.
Ucze wykonuje polecenie
nauczyciela naladuje dane
zwierz, np.: run like a horse,
jump like a frog pozostali uczniowie odgaduj o jakie zwierz
chodzio.
7. Pytanie szczego- Praca indywiwe what is this?

dualna
flashcards z
obrazkami
zwierzt
Uczniowie odpowiadaj na
pytanie what is this? (co to jest ?)
zwizane z pokazanym przez nauczyciela obrazkiem zwierzcia.
8. Magie Box ma- Praca indywidualna

giczne pudeko
Plastikowe
zwierztka.
Uczniowie losuj z pudeka

plastikowe zwierztko nie
widzc go, staraj si odgadn po
ksztacie jakie to zwierz.
9. Odczytywanie
nazw zwierzt
Praca grupowa flashcards z

nazwami
zwierzt
Uczniowie powtarzaj i czytaj

nazwy zwierzt przedstawione na
kartach, przeczytane przez nauczyciela. Obserwuj i zapoznaj si z
pisowni sw, powtarzaj je.
10. Dopasowywanie Praca indywinazw zwierzt do

dualna
obrazkw
Karta pracy
numer 1.
Uczniowie pisz po ladzie nazw

zwierztka i cz j z obrazkiem
przedstawiajcym to zwierz.
11. Kolorowanie
zwierzt wedug
wskazwek
Karta pracy
numer 2.
Uczniowie pisz po ladzie nazw

zwierzcia, nastpnie koloruj obrazek przedstawiajcy to
zwierz zgodnie ze wskazwkami
zawartymi w opisie.
Praca indywidualna
26
SCENARIUSZ II
Autor: Agnieszka Zimny
I cze
1. Temat: Nazywanie czci ciaa
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele oglne:
poznawanie i utrwalanie sownictwa zwizanego z czciami ciaa
(ears, eyes, nose, mouth, fingers, toes);
ksztatowanie i rozwijanie sprawnoci ruchowo-motorycznej;
Cele operacyjne:
Ucze:
umie nazwa czci ciaa, poprawnie wymawia ich nazwy;
rozwija ogln sprawno fizyczn: szybko, spostrzegawczo;
koordynacj ruchow i umiejtnoci kojarzenia.
trudnoci z utrzymaniem waciwego poziomu koncentracji potrzebnego do wykonania proponowanych wicze;
trudnoci z poprawnym nazywaniem i wskazywaniem czci ciaa.
aktywizujco-twrcza;
ogldowa (pokaz); .
komunikacyjna;
praca indywidualna na forum klasy wypowiedzi poszczeglnych dzieci;
wykonywanie wicze.
27

karty do demonstrowania sownictwa;
realia;
kserokopie wicze.
6. Zapis tematu do dziennika: Wprowadzenie i utrwalenie w jzyku angielskim sownictwa zwizanego z czciami ciaa.
II cz
Przebieg zaj:
Czynnoci nauczyciela i
uczniw
Formy pracy
rodki dydaktyczne
1. Powitanie uczniw, sprawdzenie listy obecnoci,

przygotowanie si do lekcji.
2. Wprowadzenie nowego
sownictwa czci ciaa
Przebieg
Nauczyciel wita si z
uczniami, w nawizaniu do
materiau z porzedniej lekcji
prosi o okrelenie pogody,
zadajc pytanie: Whats the
weather like today?
Praca z klas
Nauczyciel wskazuje
poszczeglne czci ciaa i
podaje ich nazwy po angielsku: ears, eyes, nose, mouth,
flngers, toes.
3. Wskazywanie poszczegl- Praca z klas

nych czci ciaa
Nauczyciel powtarza prezentacj wyrazw, nie zmieniajc ich kolejnoci i zachca

uczniw do wykonywania
czynnoci.
4. Wskazywanie poszczegl- Praca z klas

nych czci ciaa
Karty
obrazkowe
z czciami
ciaa
Nastpnie pokazuje kolejno

karty obrazkowe z czciami
ciaa ponownie wymieniajc
sowa. Uczniowie reaguj
dotykajc wymienionych
przez nauczyciela czci
ciaa.
28
5. Chralne powtarzanie
nazw czci ciaa
Praca z klas
Karty
obrazkowe
z czciami
ciaa
Nauczyciel przyczepia karty

obrazkowe z czciami ciaa
do tablicy w nastpujcej
kolejnoci: ears, eyes, nose,
mouth, fingers, toes.
Nastpnie wskazuje czci
ciaa na kartach, a uczniowie powtarzaj chrem ich
nazwy.
6. Grupowe i indywidualne
powtarzanie
Praca z klas
Karty
obrazkowe
z czciami
ciaa
Uczniowie, naladujc rne

stany emocjonalne (szczliwi, smutni), powtarzaj
sowa najpierw rzdami, a
nastpnie indywidualnie.
7. Utrwalanie nazw czci

ciaa
Praca z klas
Karty
obrazkowe
z czciami
ciaa
8. Kolorowanie
Praca indywidualna
9. Nazywanie czci ciaa
Praca grupowa. Usztywnione karty

obrazkowe
z czciami
ciaa.
Kada
karta ma
dodatkowo
przyczepiony magnes.
Nauczyciel pokazuje kart

do demonstrowania sownictwa z rysunkiem, np.
nosa i mwi: First one to
touch your nose. Uczniowie
powinni jak najszybciej
wykona polecenie i powiedzie: Me!
Karty do
Uczniowie koloruj poszczekolorowania glne czci ciaa wedug
z czciami instrukcji nauczyciela
ciaa
Nauczyciel za pomoc zrobionej z patyczkw wdki z
przymocowanym na kocu
haczykiem wyawia kart
z rysunkiem czci ciaa
zadaje pytanie: Whats this?
Uczniowie, patrzc na rysunek odpowi,adaj This is
Nastpnie chtni uczniowie
przejmuj rol nauczyciela:
wyawiaj karty i zadaj
pytanie:
Whats this? Pozostae dzieci
udzielaj odpowiedzi.
29
SCENARIUSZ III
Autorki:
Agnieszka Psyk-Chaupa, Ilona Szymaska, Joanna Wojtasik-Sp
I cze
1. Temat: My toys Moje zabawki.
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele oglne:
poznawanie i utrwalanie nazw zabawek;
utrwalenie nazw kolorw;
Cele operacyjne:
Ucze:
umie poda nazwy zabawek i poprawnie je wymwi;
potrafi uy poznane sownictwo w prostych zabawach jzykowych;
rozumie proste polecenia nauczyciela;
rozwija umiejtno samodzielnego uczenia si;
wsppracuje z kolegami;
rozwija ogln sprawno fizyczn: szybko, spostrzegawczo, koordynacj ruchow i umiejtnoci kojarzenia.
uczniowie mog mie problemy z poprawnym powtarzaniem i zapamitaniem nowo poznanych sw;
uczniowie mog mie problemy z koncentracj.
aktywizujco-twrcza;
ogldowa (pokaz);
komunikacyjna;
30

dzieci;
praca indywidualna i w parach;
wykonywanie wicze.
piosenka Hello pierwsza zwrotka;
plansze z kolorami;
paczka z zabawkami (mi, lalka, pika, auto, balon, samolot);
obrazki przedstawiajce zabawki;
dwie kostki do gry (kolory, zabawki), kontury zabawek, pyta CD;
karta pracy dziecka z zakropkowanym samolotem;
rymowanka.
7. Zapis tematu do dziennika: Wprowadzenie i utrwalenie w jzyku angielskim sownictwa zwizanego z zabawkami
II cze
Przebieg zaj:
Czynnoci nauczyciela i
uczniw
Formy
pracy
rodki dydaktyczne
1. Powitanie uczniw,
sprawdzenie listy obecnoci, przygotowanie si
do lekcji.
2. Przypomnienie nazw
kolorw
Praca z
klas
3. Prezentacja nazw
zabawek
Praca z
klas
Plansze z
kolorami
Przebieg
Uczniowie piewaj piosenk
powitaln:
Hello, hello, hello to you!
Hello, hello, its nice to see you
Hello, hello, hello to you!
Hello, hello, its nice
to see you.
Nauczyciel prezentuje plansze z
kolorami (czerwony, ty, zielony,
brzowy, niebieski, czarny)
Pudo z zabaw- Wniesienie przez p. won zapakokami

wanej paczki z zabawkami. Paczka
jest zaadresowana do dzieci. Nauczyciel wyjmuje kolejno zabawki
z puda, wymieniajc ich nazwy.
Zabawki
Nauczyciel pokazuje zabawki i
4. Pytania oglne. (yes/no Praca
grupowa
zadaje pytanie: Is the teddy bear
questions).
white?
Uczniowie odpowiadaj: Yes, it is
lub No, it isnt.

5. Szukamy zabawki
Wykonywanie prostych
polece nauczyciela
Praca
Zabawki
grupowa.
6. Powtarzanie nazw
zabawek.
Zabawki
Praca
zbiorowa,
grupowa
i indywidualna
7. Zabawa w kole
Praca
Zabawki
grupowa
8. Zabawa z kostk
Praca
indywidualna
9. Suchanie i powtarza- Praca z

nie rymowanki
klas
10. Kolorowanie zakropkowanych pl
Praca
indywidualna.
31
Dzieci poruszaj si w rytm muzyki. W trakcie przerwy w muzyce

nauczyciel mwi nazw zabawki.
Zadaniem uczniw jest odszukanie
jej konturw w odpowiednim miejscu w sali.
Nauczyciel, pokazujc zabawki
jeszcze raz, wymawia ich nazwy wyranie i gono, zachcajc uczniw
do powtarzania. Najpierw chralnie,
potem grupowo, a wreszcie indywidualnie.
Uczniowie ustawieni w kole podaj

sobie kolejno zabawk, wymieniajc
jej nazw; ta czynno powtarzana
jest z kad zabawk.
Wybrane dziecko rzuca dwiema
obrazki
przedstawia- kostkami. Na jednej kostce s kojce zabawki, lory, na drugiej zabawki. Zadaniem
dwie kostki do dzieci jest pokolorowanie obrazka
gry (kolory,
wedug wyrzuconego kodu na kostkach np. zielona pika.
zabawki).
CD z nagraUczniowie suchaj i powtarzaj

niem piosenki rymowank:
Whats this? A ball, a ball
Whats this? A doll, a doll
Whats this? A car, a car
Whats this? A balloon, a balloon
Whats this? A teddy bear, a teddy
bear
Whats this? A plane, a plane.
Karta pracy z
wykropkowanym konturem
samolotu
Zadaniem dzieci jest pokolorowanie

zakropkowanych pl okrelonymi
kolorami i odczytanie, co znajduje
si na ukrytym rysunku. Po zakoczeniu kolorowania nauczyciel
zadaje pytanie Whats this? Dziecko
powinno odpowiedzie: A plane.
32
SCENARIUSZ IV
Autor: Anna Nabiaek
I cze
1. Temat: Moje zabawki
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele oglne:
poznawanie i utrwalanie sownictwa zwizanego z nazwami zabawek;
Cele operacyjne:
Ucze:
umie poda nazwy zabawek i poprawnie wymawia ich nazwy;
ucze utrwala nazwy kolorw;
ucze utrwala przyimki miejsca on, under i nazwy mebli chair, shelf,
desk;
ucze poznaje nazwy zabawek w jzyku angielskim i wiczy ich wymow;
ucze piewa piosenki po angielsku;
ucze rozumie i wykonuje polecenia nauczyciela;
ucze wskazuje przedmioty rnych kolorw;
ucze sucha i wskazuje odpowiednie zabawki na obrazku;
ucze zgaduje co jest na zakrytych obrazkach.
ucze nie pamita nazw kolorw;
ucze nie pamita przyimkw miejsca i nazw mebli;
ucze nie rozumie polece nauczyciela;
ucze, ktry wykona ju zadanie zaczyna si nudzi czekajc na inne
dzieci;
aktywizujco-twrcza;
33
ogldowa (pokaz); .
komunikacyjna;
dzieci;
praca indywidualna i w parach;
wykonywanie wicze.
magnetofon;
obrazki;
realia.
7. Zapis tematu do dziennika: Wprowadzenie i utrwalenie w jzyku angielskim sownictwa zwizanego z nazwami zabawek
II cz
Przebieg zaj:
Czynnoci
nauczyciela
i uczniw
Formy
pracy
1. Powitanie uczniw.
Rozgrzewka jzykowa
2. Powtrzenie nazw
kolorw
rodki
dydaktyczne
Przebieg
1.Uczniowie siedz w kole na dywanie.

Nauczyciel za pomoc
pacynki wita uczniw sowami: Hello,
how are you? Dzieci odpowiadaj: Im
fine, thank you!
2. Odpiewanie piosenki powitalnej
Good morning
Praca z
klas
Nauczyciel wymienia nazw jakiego

koloru i dzieci musz znale przedmiot
tego koloru w klasie.
34
3. Prezentacja materiau Praca z

klas
Zabawki
w pudle
Nauczyciel kadzie przed sob pudo i

mwi dzieciom, e w pudle znajduj si
zabawki. Dzieci zgaduj po polsku co
jest w pudle. Jeli uda si komu odgadn jak zabawk, nauczyciel wyjmuje
j z puda, nazywajc j po angielsku.
Nauczyciel powtarza kilkakrotnie nazwy
zabawek po angielsku.
2. Gdy ju wszystkie zabawki s na
dywanie, nauczyciel jeszcze raz nazywa
wszystkie zabawki po angielsku
4. Utrwalenie nazw
Praca z
zabawek. Zabawa Show klas
me
Zabawki
Nauczyciel prosi dzieci by wskazay mu

jak zabawk sowami: Show me
5. Utrwalenie nazw
Praca z
zabawek. Zabawa Bring klas
me
Zabawki
Nauczyciel prosi dzieci, aby przynosiy i

wrzucay do puda poszczeglne zabawki mwic: Bring me
6. Utrwalenie nazw
Praca z
zabawek poprzez powta- klas
rzanie
Obrazki
Nauczyciel pokazuje dzieciom obrazki z poznanymi zabawkami, dzieci je

nazywaj.
7. Memory game. Ktrej Praca z

klas
zabawki brakuje?
Obrazki
Nauczyciel prosi uczniw, aby zamknli

oczy i zakrywa jaki obrazek. Zadaniem
dzieci jest odgadnicie jakiej zabawki
brakuje
8. Nazwij zabawk
Praca z
Pudo,
klas,
zabawki
praca
indywidualna
Dzieci losuj zabawk z puda i nazywaj zabawk, ktra zostaa .

Nauczyciel wydaje polecenie uczniom,
ktrzy wylosowali zabawk, aby np.
pooyli j na krzele
mwic: Put the doll on the table.
9. Zabawa muzycznoruchowa
Zabawki
Praca
z klas,
praca
indywidualna
Nauczyciel puszcza muzyk. Dzieci staj w kku i podaj sobie zabawki. Gdy
muzyka przestaje gra dziecko, ktre
trzyma zabawk musi j nazwa
Poegnanie
Praca z
klas
Dzieci piewaj piosenk Good bye na

poegnanie
35
SCENARIUSZ V
Klasa II szkoy podstawowej
Autor: Mariola Lorcka-Zo
I cze
1. Temat: Pogoda w rnych porach roku
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele oglne:
wprowadzenie i utrwalenie nazw pr roku;
przypomnienie i utrwalenie sw zwizanych z opisem pogody(sunny,
snowy, rainy, cloudy, foggy; pytanie Whats the weather like?);
rozwijanie sprawnoci suchania ze zrozumieniem;
rozwijanie sprawnoci mwienia;
poznawanie i utrwalanie sownictwa zwizanego z nazwami pr roku;
Cele operacyjne:
Ucze:
umie poda nazwy stanw pogodowych i poprawnie wymawia ich
nazwy;
umie poda nazwy pr roku i poprawnie wymawia ich nazwy;
rozumie znaczenie nowego sownictwa;
potrafi przyporzdkowa obrazy graficzne wyrazw do odpowiednich
ilustracji;
piewa piosenki po angielsku.
ucze nie pamita nazw zjawisk pogodowych;
ucze nie moe zapamita nazw pr roku;
ucze, ktry wykona ju zadanie, zaczyna si nudzi, czekajc na
inne dzieci;
aktywizujco-twrcza;
ogldowa (pokaz);
36
komunikacyjna;
audiolingwalna (wielokrotne powtarzanie tzw. drilling dryl jzykowy);
obrazki wykonane przez dzieci na poprzedniej lekcji;
prezentacja multimedialna Cztery pory roku nagrana na pycie DVD;
kartoniki z nazwami pr roku;
koperty;
nagranie piosenki pt. Whats the weather like?;
napisy: seasons, spring, summer, autumn, winter;
worki plastikowe;
kartki papieru.
7. Zapis tematu do dziennika: Wprowadzenie i utrwalenie w jzyku angielskim sownictwa zwizanego z nazwami pr roku.
II cz
Przebieg zaj:
Czynnoci
nauczyciela
i uczniw
Formy pracy
1. Powitanie
uczniw.
Rozgrzewka
jzykowa
Praca z klas
2. Powtrzenie
piosenki Whats
the weather
like poznanej
na poprzednich
zajciach.
Praca z klas
rodki dydaktyczne
Nagranie z
piosenk
Przebieg
Nauczyciel, spogldajc w stron okna,

pyta uczniw: Is it hot, cold cloudy
(etc.)? Whats the weather like today?
Dzieci odpowiadaj na pytania nauczyciela.
Uczniowie piewaj piosenk Whats
the weather like? jednoczenie imitujc
poszczeglne stany pogody np. windy
szeleszczenie plastikowym workiem,
rainy pukanie palcami o awk.

3. Prezentacja
materiau
Praca z klas
Obrazki
wykonane przez
dzieci na
poprzednich
zajciach
4. Prezentacja ma- Praca z klas

teriau w formie
zapisu graficznego
37
Nauczyciel umieszcza na tablicy prac

wykonan na poprzednich zajciach,
przedstawiajc por roku np. lato.
Nauczyciel pyta: Whats the weather like
in the picture?
Uczniowie odpowiadaj: Its hot, sunny
etc.
Nauczyciel: Yes, its hot and sunny
because its summer.
Nauczyciel wyjania znaczenie sowa
summer i prosi uczniw o chralne,
grupowe i indywidualne powtrzenie
tego sowa. Podobne czynnoci odnosz
si do pozostaych pr roku.
Nauczyciel umieszcza pod wszystkimi
obrazkami napisy, odpowiadajce danej
porze roku. Czyta napisy, a pniej prosi
dzieci, aby przeczyta po nim. Nauczyciel upewnienia si, e dzieci umiej
przeczyta wszystkie sowa.
5. Utrwalenie
nazw pr roku.
Zabawa typu
Memory
Praca
Pyta DVD,
indywidualna, koperty z
grupowa
kartonikami
z nazwami
pr roku.
Nauczyciel przedstawia prezentacj

multimedialn obrazujc: Cztery pory
roku. Dzieci wysypuj z kopert kartoniki
z nazwami pr roku. Zadaniem dzieci
jest uoenie nazw pr roku zgodnie z
kolejnoci przedstawianych obrazw.
6. Utrwalenie
nazw pr roku.
Zabawa Seasons
Praca z klas
Uczniowie podzieleni s na cztery zespoy: spring, summer, autumn, winter.

Dzieci stoj w kole. Na haso: summer
zesp uczniw noszcy t nazw
wchodzi do rodka koa i naladuje
ruchy imitujce zabaw, w ktr lubi
bawi si latem. Podobne zadanie maj
pozostae grupy.
7. czenie czyn- Praca w grupie

noci rozumienia
ze suchu i czytania pojedynczych
sw
Napisy z
nazwami
pr roku i
zjawisk pogodowych
8. Narysuj rysunek Praca indywi- Obrazki

przedstawiajcy
dualna
wybran por roku
Nauczyciel dzieli tablic na dwie czci:

A i B i umieszcza na kadej napisy z pogod i porami roku. Uczniowie rwnie
podzieleni s na dwie grupy A i B.
Nauczyciel czyta wybrany wyraz, znajdujcy si na tablicy. Uczniowie ktrych
wyraz zosta przeczytany wstaj.
Nauczyciel prosi uczniw, aby narysowali wybran por roku. Po narysowaniu
rysunku musz powiedzie jaka to pora
roku i jaka jest pogoda.
38
SCENARIUSZ VI
Autorki: Beata Doroyska, Halina Kauna, Katarzyna Lechowicz
I cze
1. Temat: Clothes utrwalamy znajomo nazw ubra.
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele oglne:
utrwalenie nazw ubra;
utrwalenie nazw kolorw;
utrwalenie liczebnikw 19;
doskonalenie umiejtnoci suchania ze zrozumieniem;
ksztatowanie motywacji do nauki jzyka angielskiego poprzez zabawow form wicze;
Cele operacyjne:
Ucze:
nazywa ubrania;
opisuje ubrania z uyciem kolorw;
przelicza po angielsku w zakresie 19;
rozumie proste polecenia;
rozumie tekst angielski;
stosuje zwroty: It is a ; She/He is wearing; Im wearing w mowie
i w pimie.
ucze nie pamita nazw ubra;
ucze ma problemy z uyciem nowopoznanej struktury;
ucze ma problem z zastosowaniem zwrotw: She/ He is wearing;
Im wearing.
podajce (rozmowa, objanienia, polecenia);
pogldowe (prezentacja);
czynnociowe (zadania stawiane dzieciom);
39

sznurek do bielizny;
wycite z kartonu szablony ubra, napisy do tych ubra;
postaci dzieci wystpujcych w tekcie;
CD z piosenkami do podrcznika: English Adventure dla klasy 2,
nagranie do suchania (A. Wieczorek: New bingo! Materia lekcyjny
do podrcznika IB. Wydawnictwo Szkolne PWN. Lekcja 33, task 1);
zestaw obrazkw dla kadego dziecka;
zestaw napisw do poszczeglnych postaci z tekstu.
7. Zapis tematu do dziennika: Clothes utrwalamy znajomo nazw ubra
II cz
Przebieg zaj:
Czynnoci
Formy pracy
nauczyciela
i uczniw
Rozgrzewka
Praca z klas
jzykowa:
Przypomnienie
sownictwa
dotyczcego
ubra
rodki dydaktyczne
Przebieg
Sznurek do
bielizny,
szablony
ubra
Nauczyciel rozwiesza na sznurku szablony

ubra zadaje dzieciom pytania typu:
What is this? (This is a blouse), po kadej
nazwie ubrania wybrane dziecko przywiesza napis na danym ubraniu.
Przypomnienie Praca z klas

nazw kolorw
Sznurek do
bielizny,
szablony
ubra
Przypomnienie Praca z klas/ Sznurek do
wyraenia: Im
bielizny,
wearing; S/He
szablony
ubra
is wearing.
Cz zasadnicza
Look, count and
say
Obrazki
dzieci z
nagrania,
tablica
Nauczyciel zadaje pytanie o kolor: What colour is ? dotyczce rozwieszonych ubra.

Nauczyciel zaprasza na rodek chtne dziecko, ktre wybiera ze sznurka dwie rzeczy
i przykada je do swego ciaa. Nauczyciel
pyta: What is she/he wearing? klasa
odpowiada: She/he wearing a red dress and
yellow shoes. Dziecko potwierdza: Yes, I
am wearing a red dress and yellow shoes.
(sytuacje powtarzamy jeszcze dwukrotnie z
innymi dziemi)
Nauczyciel przypina na tablicy postaci
dzieci, o ktrych bdzie mowa w nagraniu,
w innej kolejnoci ni wystpuj w tekcie.
Nauczyciel zadaje pytania: How many
children are on the blackboard? Wsplne
przeliczenie postaci.
What is number one wearing?
What is number two wearing?
etc.
40
Praca indyRozwijanie
widualna
sprawnoci
rozumienia ze
suchu
Listen and number the pictures
Praca z klas
Read and say
Zabawa podsumowujca
Glue and write
Indywidu- Odtworzenie nagrania. Praca indywidualna

alny zestaw dzieci.
kart
Sprawdzenie poprawnoci wykonanego
zadania poprzez wsplne uoenie postaci na
tablicy w kolejnoci zgodnej z informacjami
zawartymi w tekcie (ponowne odtworzenie
nagrania).
Obrazki
Zabawa podsumowujca chtne dziecko
dzieci z
pochodzi do nauczyciela i losuje karteczk
nagrania,
z napisem typu: I am wearing a green dress.
W oparciu o postaci na swoich kartkach lub
tablica
na tablicy pozostali uczniowie mwi: She
is Ola number one.
Praca indywidualna
Uczniowie wklejaj swoje zestawy obrazkw do zeszytw i podpisuj obrazek

jednym zdaniem: S/He is wearing a
SCENARIUSZ VII
Autor: Agnieszka Opaka
I cze
1. Temat: Opisujemy swoj twarz.
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele oglne:
utrwalenie nazw czci ciaa;
wprowadzenie i utrwalenie struktury I have got i I havent got;
Cele operacyjne:
Ucze:
41
umie poda nazwy czci ciaa;

potrafi dopasowa czci ciaa do ich nazw po angielsku;
potrafi stosowa struktur I have got i I havent got do opisu twarzy;
potrafi odpowiedzie na pytania kolegi dotyczce opisu twarzy;
potrafi samodzielnie opisa twarz w formie spjnej wypowiedzi ustnej
i pisemnej,
ucze nie pamita nazw czci ciaa;
ucze ma problemy z uyciem nowo poznanej struktury;
ucze ma problem z opisaniem twarzy samodzielnie;
nie potrafi odpowiedzie na pytania kolegi.
aktywizujco-twrcza;
burza mzgw;
odkrywanie reguy gramatycznej;
analiza reguy gramatycznej;
komunikacyjna;
dzieci;
ilustracje z czciami twarzy
podrcznik
karty pracy
kostka jedna kostka na 4 dzieci z kolorowymi ciankami (niebieska,
zielona, czerwona, ta, biaa, czarnatracisz kolejk),
koperty (pi kopert z tymi samymi kolorami (niebieska, zielona,
czerwona, ta, biaa),
*niebieska koperta zawiera oczy,
*zielona koperta zawiera uszy,
*czerwona koperta zawiera usta,
*ta koperta zawiera nos,
*biaa koperta zawiera twarz,
do gry z kostk
tablica.
7. Zapis tematu do dziennika: Opisujemy twarz z uyciem struktury I
have got I havent got.
42
II cz
Przebieg zaj:
Czynnoci
nauczyciela i
uczniw
Formy pracy rodki dy- Przebieg

daktyczne
Rozgrzewka jzykowa
Praca z klas
2. How many eyes
Praca z klas
3. Prezentacja
materiau
Praca z klas Maska

przedstawiajca
potwora
Nauczyciel wychodzi na chwil z klasy i

wraca w masce.
Burza mzgw Who am I?, Nauczyciel
pyta uczniw, uczniowie podaj rne
propozycje.
Nauczyciel mwi: I am a monster. Look
at me! Wskazujc na siebie, opisuje z
entuzjazmem swoj mask:
I have got a green face.
I have got 3 eyes.
I have got 4 big teeth.
I have got big ears.
Nastpnie nauczyciel mwi ze smutkiem:
I havent got hair.
I havent got a nose.
4. Prezentacja
Praca z klas Dwie
materiau w formie
buki:
zapisu graficznego
umiechnita i
smutna
wycite z
kartonu
Nauczyciel przypina na rodku tablicy

zdania, ktre wypowiedzia. Po lewej
stronie tablicy przypina umiechnit
twarz i fraz I have got a po prawej
smutn twarz i fraz I havent got.
Nauczyciel jeszcze raz czyta poszczeglne zdania, zadaniem uczniw jest wybra
odpowiednie zdanie i przypi pod
odpowiedni buzi.
1.Nauczyciel prezentuje uczniom poszczeglne czci twarzy i przypina je

do tablicy. Z elementw powstaje twarz.
Z rozsypywanki wyrazowej uczniowie
wybieraj podpisy do odpowiednich
czci twarzy.
Karta pracy How many eyes?, zadaniem uczniw jest
poczy cyfry z odpowiednim potworem
w zalenoci od tego ile potwr ma oczu.
5. Sprawdzenie
Praca z klas, Koperty z Nauczyciel rozdaje uczniom koperty,
stopnia zrozumienia indywidualna postaciami w ktrych znajduje si 5 potworw, napoj
potworw uczyciel wypowiada zdania twierdzce z
I have got a uczniowie podnosz do gry
odpowiedniego potwora.
43
6. Opisywanie
potworw
Praca
w parach
Koperty z Uczniowie pracuj w parach. Na zmian

postaciami udaj, e s ktrym z potworw. Pomoc
potworw stanow te same potwory z koperty.
Jedna osoba udaje potwora, uywajc
zwrotw:
I have got i I havent got, a druga wskazuje odpowiedniego potwora. Chodzc
po klasie, nauczyciel przysuchuje si
dialogom i pomaga w razie potrzeby.
7. Rysowanie
wedug podanej
instrukcji
Praca
Karty
indywidualna pracy z
napisem
monster
Nauczyciel rozdaje uczniom karty

z napisem MONSTER. Nauczyciel
wypowiada kolejne zdania a zadaniem
uczniw jest namalowanie odpowiedniego potwora. Chtni uczniowie prezentuj
swoj prac
i opisuj j uywajc zwrotw: I have
got i I havent got.
8. Uzupenianie
tekstu z lukami
Praca indywi- Karty

dualna
pracy
Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy

z potworem i z tekstem, w ktrym s
luki. Uczniowie uzupeniaj luki w tekcie form: I have got lub I havent got.
Gra jzykowa:
Crazy Faces
Praca w
grupach
Uczniowie w czteroosobowych zespoach wicz i utrwalaj konstrukcje

zdania z I have got i I havent got.
Nauczyciel rozdaje na 4 dzieci jedn
kostk do gry i jeden zestaw kopert. Objania co znajduje si w kadej kopercie.
Kade dziecko toczy kostk po kolei, gr
mona jednak rozpocz po wyrzuceniu
biaej cianki, ktra zawiera twarz.
Jeli nie ma jeszcze twarzy traci kolejk.
adna twarz nie moe mie wicej ni
dwoje oczu i uszu, jednego nosa i ust.
Jeli ktry z elementw ju posiada,
traci kolejk.
Zawsze wybieramy tylko jeden element
twarzy z koperty.
Wygrywa to dziecko, ktre pierwsze
ukoczy budow twarzy. Zadaniem dziecka jest opisa swoj Crazy face.
44
SCENARIUSZ VIII
Autor: Marta Szewczyk
I cze
1. Temat: Okrelanie sposobw spdzania wolnego czasu.
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele oglne:
wprowadzenie i utrwalenie nazw czynnoci zwizanych z wolnym
czasem;
Cele operacyjne:
Ucze:
okrela czynnoci zwizane z czasem wolnym (I want towatch TV,
listen to music, play football, play cards, play a board game, play
computer game);
potrafi reagowa na usyszane czynnoci, pokazujc je za pomoc
gestw;
opisuje czynnoci wykonywane przez inne dzieci (You want to
play);
poprawnie wymawia poznane zwroty.
ucze nie pamita nazw czynnoci;
ucze ma problemy z poprawnym wymawianiem nazw czynnoci;
ucze ma problem z opisaniem czynnoci;
nie potrafi odpowiedzie na pytania kolegi.
aktywizujco twrcze;
komunikacyjne;
praca indywidualna na forum klasywypowiedzi poszczeglnych
dzieci;
45

karty do demonstrowania sownictwa;
karteczki ze zdaniami okrelajcymi czynnoci wykonywane w czasie wolnym.
7. Zapis tematu do dziennika: Okrelanie sposobw spdzania wolnego czasu.
II cze
Przebieg zaj:
Czynnoci nauczy- Formy
ciela i uczniw
pracy
rodki dy- Przebieg

daktyczne
Rozgrzewka jzykowa
Praca z
klas
1. Nauczyciel wita uczniw: Good morning

children. How are you today?
Nastpnie wsplnie wyklaskuj poznany
wczeniej Jazz Chant:
Hi, how are you?
Fine, how are you?
Im fine. Hows Mary?
Shes fine. Hows the weather?
Its fine. How is Jack?
He is ill. Oh, no.
2. Prezentacja
materiau
Praca z
klas
Nauczyciel mwi: Look and quess what I

want to do. Nastpnie za pomoc gestw
pokazuje wybrane czynnoci wykonywane
w czasie wolnym, mwic np.: I want to, a
dzieci zgaduj jaka to czynno. Kiedy uczniowie okrel po polsku jaka to czynno,
nauczyciel mwi: Yes, well done i podaje
angielski odpowiednik danego zwrotu.
Nastpnie przypina kart obrazkow do
demonstrowania sownictwa i powtarza to
zdanie jeszcze raz. Procedura powtarzana
jest dla wszystkich czynnoci.
3. Listen and mime. Praca z

Sprawdzanie stop- klas
nia zrozumienia
Karty
Nauczyciel mwi: Listen and mime i
obrazkowe wskazuje kolejno na karty obrazkowe,
wypowiadajc zdanie np. I want to play a
board game. Najpierw odgrywa czynno
z uczniami, a nastpnie mwi: Stop! Dzieci
musz zastygn w bezruchu. Nauczyciel
powtarza to wiczenie, wypowiadajc w
przypadkowym porzdku zdania dla wszystkich czynnoci, tym razem bez wskazywania
na karty obrazkowe i bez naladowania.
Dzieci same pokazuj czynnoci.
46
4. Powtarzanie za
nauczycielem

Karty
obrazkowe
z nazwami
czynnoci
Nauczyciel przypina na rodku tablicy

karty obrazkowe ilustrujce prezentowane
czynnoci i zachca uczniw aby powtarzali
nazwy czynnoci. Nastpnie prezentuje
graficzny zapis poszczeglnych czynnoci.
Za kadym razem czyta napisy na gos
a uczniowie chralnie powtarzaj. Nastpnie
prosi chtnych uczniw aby dopasowali
podpis do odpowiedniej czynnoci.
Po umieszczeniu podpisu pod waciwym
obrazkiem ucze odczytuje na gos graficzny
zapis czynnoci.
5. Dokocz zdanie Praca z

Karty
obrazkowe
klas,
indywidualna
Nauczyciel pokazuje uczniom kart obrazkow z dan czynnoci i rozpoczyna zdanie

sowami: I want to Zadaniem uczniw jest
dokoczy zdanie, np.: play football. Nauczyciel powtarza procedur dla pozostaych
czynnoci.
6. Kalambury
Praca z
klas
Praca
w parach;
w klasie
Karteczki Nauczyciel zaprasza na rodek klasy dwoje

z napisami uczniw. Dzieci losuj karteczki z zapiczynnoci sanymi nazwami czynnoci, ktre musz
pokaza w parze za pomoc gestw, np. I
want to play football. Pozostali uczniowie
zgaszaj si do odpowiedzi, a dwjka dzieci
stojcych na rodku klasy wytycza osob.
Jeli odpowied jest poprawna, do tej osoby
naley nastpna kolejka. Wychodzi na rodek klasy z wybranym koleg lub koleank,
losuj karteczk i pokazuj dan czynno.
7. Tworzenie was- Praca

Karty
nych zakocze
indywidu- pracy
zda
alna
Nauczyciel rozdaje uczniom karty z czterema zdaniami zaczynajcymi si od sw:

I want to Uczniowie w oparciu o poznane
czynnoci maj dokoczy je samodzielnie a
nastpnie odczyta gono.
ZACZNIKI DO SCENARIUSZY
ZACZNIK 1
Scenariusz lekcji jzyka angielskiego dla klasy I szkoy podstawowej
Temat: Farm Animals
47
48
ZACZNIK 2
Temat: Farm Animals
ZACZNIK 3
Temat: Farm Animals
49
50
ZACZNIK 4
Temat: My Toys
Autor: Agnieszka Psyk-Chaupa, Ilona Szymaska, Joanna Wjcik-Sk
ZACZNIK 5
Temat: My Toys
51
52
ZACZNIK 6
Temat: My Toys
ZACZNIK 7
Temat: My Toys
53
54
ZACZNIK 8
Temat: My Toys
ZACZNIK 9
Temat: My Toys
55
56
ZACZNIK 10
Temat: My Toys
Autor: Agnieszka Psyk Chaupa, Ilona Szymaska, Joanna Wjcik - Sk
ZACZNIK 11
Temat: My Toys
57
58
ZACZNIK 12
Temat: My Toys
ZACZNIK 13
Scenariusz lekcji jzyka angielskiego dla klasy II szkoy podstawowej
Temat: Pogoda w rnych porach roku
Autor: Mariola Lorcka-Zo
59
60
ZACZNIK 14
Temat: Clothes Utrwalamy znajomo nazw ubra
Autor: Doroyska Beata, Kaua Halina, Lechowicz Katarzyna
ZACZNIK 15
Temat: Utrwalamy znajomo nazw ubra
Autor: Doroyska Beata, Kauna Halina, Lechowicz Katarzyna
61
62
ZACZNIK 16
ZACZNIK 17
63
64
ZACZNIK 18
ZACZNIK 19
65
66
ZACZNIK 20
ZACZNIK 21
Temat: Opisujemy twarz
67
68
ZACZNIK 22
ZACZNIK 23
69
70
ZACZNIK 24
ZACZNIK 25
I am a monster.
I green face. I ...
.. teeth. I five big eyes. I . a nose.
I a small mouth
71
72
ZACZNIK 26
BIBLIOGRAFIA
J. Brzeziski: Nauczanie jzykw obcych dzieci. Warszawa: WSiP 1987.

B. Harwas-Napieraa, J. Trempaa: Psychologia rozwoju czowieka charakterystyka okresw ycia czowieka. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN 2000.
M. Jagodziska: Psychologia pamici. Badania, teorie, zastosowaia. Gliwice: Helion SA 2008.
M. Kwiatkowska: Podstawy pedagogiki przedszkolnej. Warszawa: WSiP 1985.
H. Komorowska: wiczenia komunikacyjne. Warszawa: WSiP 1988.
H. Komorowska: Metodyka nauczania jzykw obcych. Warszawa: Fraszka Edukacyjna 2002.
C. Kulisiewicz: Podstawy dydaktyki. Warszawa: WSiP 2005.
P.H. Musset (red): Handbook of child psychology. Tom II. New York 1983.
G. Paprotna: O niektrych rdach niepowodze dzieci w edukacji przedszkolnej.
W: Niepowodzenia szkolne. Red. J. ysek. Krakw: Impuls 1998.
J. Piaget, B. Inhelder: Psychologia dziecka. Wrocaw. Siedmiogrd 1996.
M. Przetacznik-Gierowska, G. Makieo-Jara: Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecicego. Warszawa: WSiP 1992.
M. Szpotowicz, M. Szulc-Kurpaska: Jzyk angielski w zintegrowanym nauczaniu
pocztkowym. Warszawa: Oxford University Press 2000.
M. ebrowska: Psychologia rozwojowa dzieci i modziey. Warszawa: PWN 1986.
SCENARIUSZE LEKCJI
M. Baranowska: Farm animals zwierzta gospodarcze. Scenariusz I.
B. Doroyska, H. Kauna, K. Lechowicz: Clothes utrwalamy znajomo nazw
ubra. Scenariusz VI.
M. Lorcka-Zo: Pogoda w rnych porach roku. Scenariusz V.
A. Nabiaek: Moje zabawki. Scenariusz IV.
A. Opaka: Opisujemy swoj twarz. Scenariusz VII.
A. Psyk-Chaupa, I. Szymaska, J. Wojtasik-Sp: My toys moje zabawki. Scenariusz III.
M. Szewczyk: Okrelanie sposobw spdzania wolnego czasu. Scenariusz VIII.
A. Zimny: Nazywamy czci ciaa. Scenariusz II.
CZ II
GRY I ZABAWY
W NAUCZANIU DZIECI JZYKA ANGIELSKIEGO
Gwnym celem nauczania jzyka obcego oprcz przygotowania do pniejszej systematycznej nauki jest wdraanie do komunikacji, a take rozwijanie w gwnej mierze dwch podstawowych sprawnoci w ich naturalnej
kolejnoci, a mianowicie sprawnoci suchania i mwienia. Wczenie bajek, piosenek, rymowanek i informacji o kulturze danego jzyka do procesu nauczania oraz nauka sownictwa z najbliszego otoczenia dziecka to
gwne zadania nauczania jzyka obcego. Sama za nauka jzyka obcego
powinna by zbliona do nauki jzyka ojczystego. Zatem powinna mie
charakter zabawowy, bo w taki wanie sposb dzieci przyswajaj jzyk ojczysty. Wykorzystanie gier i zabaw w procesie nauczania jzyka na pewno
uatrakcyjnia i uatwia sam proces nauczania, czynic go tym samym niewiadomym i bliskim dziecku.
1. DEFINICJA GIER I ZABAW
Gry i zabawy stanowi jeden ze sposobw odkrywania i rozwijania umiejtnoci jzykowych. Mog by wykorzystywane zarwno do wprowadzania, jak i utrwalania poznanego sownictwa czy struktur gramatycznych
w jzyku obcym na zajciach w przedszkolu i klasach IIII. Gry i zabawy
mog by wykorzystane dla rozwijania wszystkich czterech sprawnoci jzykowych suchania, mwienia, czytania i pisania na kadym etapie lekcji, a wic podczas wprowadzenia czy prezentacji, wicze praktycznych,
jak rwnie podczas zakoczenia zaj.
Zabawa to forma aktywnoci dzieci, zwykle spontaniczna i dobrowolna, o
charakterze twrczym, w trakcie ktrej dziecko tworzy co nowego, czynic
siebie i wszystko co go otacza tym wszystkim o czym marzy lub czego pragnie. Zabawie towarzyszy zwykle zadowolenie i gratyfikacja wewntrzna.
Zdaniem Wincentego Okonia wyrniamy zabawy tematyczne, konstruk-
76
cyjne, ruchowe i dydaktyczne. Zabawy tematyczne dotycz wchodzenia w

role i fikcyjnego odgrywania rnych postaci, zabawy konstrukcyjne dotycz
manipulacji na przedmiotach, obiektach, zabawom ruchowym towarzyszy nieodzownie ruch, natomiast zabawy dydaktyczne dotycz przestrzegania cile
okrelonych norm, podania wedug okrelonego schematu (Oko 1981).
Gra jest form zabawy, prowadzon wedle cile okrelonych regu. Gra
jest aktywnoci obejmujc interakcje midzy jednostkami lub grupami
dcymi do realizacji okrelonych celw wyznaczonych przez reguy
(Maidment, Bronstein 1973 s. 63). W pedagogice wczesnoszkolnej istnieje
pojcie gier dydaktycznych, do ktrych zaliczy moemy zarwno zabawy, jak i gry, ktre nale do grupy metod problemowych. Mimo to istnieje
rozgraniczenie pomidzy zabaw dydaktyczn czyli zabaw wedug wzoru
opracowanego przez dorosych, prowadzc z reguy do rozwizania zaoonego w niej zadania, osignicia celu, a gr dydaktyczn czyli odmian zabawy polegajc na przestrzeganiu ustalonych regu (Wzek 1998).
W jzyku angielskim rwnie istnieje rozgraniczenie pomidzy zabaw
(play) pojmowan jako dowoln dziaalno, ktrej towarzyszy zadowolenie, a gr (game), czyli dziaalnoci podporzdkowan okrelonym reguom. Rozgraniczenie to nie jest a tak wyrane, std te w praktyce czciej
wykorzystuje si pojcie game dla okrelenia zarwno gry, jak i zabawy.
2. FUNKCJE GIER I ZABAW
Zdaniem Teresy Siek-Piskozub (1994, s. 2023) gry i zabawy, bawic
i uczc zarazem, speniaj szereg funkcji:
organizacyjn (pozwalaj lepiej zaplanowa czas ucznia i nauczyciela,
uczniowie s aktywni, ale ich dziaania s kontrolowane przez reguy gry);
motywujc (pobudzaj do wysiku, twrczego dziaania i motywuj
wewntrznie poprzez ch do kontynuowania);
dydaktyczn (aktywizuj wszystkich uczniw, umoliwiaj wszechstronny rozwj, pozwalaj rozwija sprawnoci jzykowe);
poznawcz (wprowadzaj lub utrwalaj nowe zagadnienia);
wychowawcz (ksztatuj normy postpowania).
3. ZALETY GIER I ZABAW
Celem gier i zabaw jest zblienie procesu poznawczego do poznania bezporedniego, opartego na wasnym dowiadczeniu, osignicie zadowolenia i sukcesu. We wczesnoszkolnym nauczaniu jzyka angielskiego dzieci
77
dominuj gry i zabawy jzykowe, nalece do gier dydaktycznych, ktre

cz elementy nauki i zabawy. Gry i zabawy jzykowe stanowi taki rodzaj
aktywnoci ktry:
bawi, ciekawi i uczy;
czy dwa rodzaje aktywnoci: zabaw i nauk;
dostarcza bodcw, dziki ktrym dziecko odkrywa, dowiadcza czego nowego lub czego co zna, ale w nowym kontekcie;
tworzy okrelony kontekst sytuacyjny;
ma okrelone reguy/zasady, ktrych naley przestrzega;
nie zawsze prowadzi do wygranych, nie zawsze wystpuje wspzawodnictwo;
uczy wsppracy i zdrowej rywalizacji, a take samooceny;
wietnie wspomaga nauk, wzmacniajc pozytywnie nastawienie do
przedmiotu;
moe wprowadza nowy temat, nowe zagadnienie;
moe suy utrwalaniu i powtarzaniu przerobionych zagadnie z leksyki i gramatyki;
moe by wykorzystany do rozwijania czterech sprawnoci jzykowych: suchania, mwienia, czytania i pisania;
motywuje do dziaania i niezamierzonej nauki;
przynosi odprenie, a w stanie odprenia uczymy si szybciej i lepiej;
pozwala na aktywny udzia wszystkim uczniom rwnoczenie take sabszym i niemiaym;
pomaga przy przezwycianiu zmczenia;
przyczynia si do wzrostu koncentracji;
urozmaica lekcj;
skania do komunikacji, do wchodzenia w interakcje,
wprowadza gotowo do kooperacji (uczniowie pomagaj sobie nawzajem) i rozwija zdolno do empatii;
pozwala dzieli si dowiadczeniami;
rozwija kreatywno uczniw;
wpywa na rozwj pamici;
redukuje strach i zahamowania;
pozwala odczu przyjemno jak daje sukces ukoczonego zadania,
czy wygranej.
4. ZASADY GIER I ZABAW
Wprowadzajc gry i zabawy do procesu nauczania-uczenia si naley pamita o tym, e:
78
gra musi mie okrelony cel lub cele;

instrukcje musz by jasne, krtkie, zrozumiae i podane przed rozpoczciem gry lub zabawy, warto je wprowadza stopniowo, ilustrujc
obrazami lub demonstrujc kolejne etapy;
instrukcje powinno si podawa w jzyku obcym, polecenia powinny
by proste i krtkie, poparte gestem, ruchem, czy mimik;
podanie instrukcji powinno by zakoczone informacj zwrotn
otrzyman od uczniw, moe by w jzyku ojczystym;
jeli dzieci graj w dan gr po raz pierwszy, lub gra jest skomplikowana, mona po podaniu instrukcji w jzyku obcym powtrzy j w
jzyku ojczystym;
gry i zabawy naley wprowadza na kadym etapie lekcji, uwzgldniajc ich rnorodno, przeplatajc statyczne (settlers) dynamicznymi (rousers), by przeciwdziaa nudzie i rutynie;
gra nie moe wykracza poza aktualny poziom rozwoju dziecka i
poza aktualny poziom wiedzy i umiejtnoci dziecka;
gra nie moe by zbyt trudna, zbyt duga, zbyt skomplikowana;
gra lub zabawa, przebiegajca wedle okrelonych regu, powinna
koczy si zwycistwem gracza (druyny) lub powinna zosta zakoczona przez nauczyciela w takim momencie, kiedy zainteresowanie dzieci gr czy zabaw jest jeszcze stosunkowo due, kiedy dzieci
s na poziomie on task;
gr lub zabaw naley przemyle, a nawet rozegra w mylach, by
mc przewidzie ewentualne problemy i dostosowa rne aspekty
do wasnych potrzeb (np. zmiana tematyki, iloci potrzebnych kart
obrazkowych, zasad gry, czy zabawy, itd.);
rozpoczynamy od gier i zabaw z ca klas, potem proponujemy gry
w parach, a nastpnie w druynach;
stosujc form par otwartych, naley wybra tak par, ktra poradzi
sobie z danym zadaniem, gdy bdzie ona modelem, wzorem do naladownictwa dla pozostaych zamknitych par;
naley unika samodzielnego podziau na druyny w klasach modszych;
warto przemyle sposb doboru uczniw w grupy, np. odliczajc
do piciu (wszystkie jedynki stan pod jedynk, dwjki pod dwjk,
itd.) lub losujc ilustracje (wszystkie owoce stan pod Fruit, zwierzaki pod Animals, itd.);
naley rwnie przygotowa si do sytuacji, kiedy w klasie mamy
nieparzyst ilo uczniw, a zamierzamy pracowa w parach;
79
naley pomyle o uczniach, ktrzy odpadaj z gry, ju ukoczyli gr,

co zrobi by te dzieci nie nudziy si i nie przeszkadzay innym, lub
zrezygnowa z opcji przegrani;
nauczyciel w trakcie gier i zabaw peni rol prowadzcego lub monitoruje pomagajc w razie potrzeby, czy niwelujc wszelkie przeszkody i napotkane problemy;
gry i zabawy powinny by dopasowane do tematu i celu lekcji, z
uwzgldnieniem stopniowania trudnoci;
naley przewidzie szacowany czas zabawy lub gry.
5. POLECENIA W GRACH I ZABAWACH
Istotn rol odgrywaj rwnie polecenia towarzyszce grom i zabawom.
Wydawane przez nauczyciela w jzyku obcym uatwiaj proces przyswajania jzyka, gdy zwykle towarzyszy im pokaz lub demonstracja poparte
ruchem, gestem czy mimik. Dzieci, wykorzystujc niewiadomie instynkt
do przewidywania i odkrywania znaczenia z kontekstu, waciwie przyporzdkowuj znaczenie, doskonale wiedzc co powinny zrobi. Kilkakrotne
powtarzanie polece w podobnych sytuacjach utrwala zwizek konkretnego zachowania z danym poleceniem, czyli znaczeniem i jego dwikow
realizacj. Wydawanie polece w jzyku obcym utwierdza w przekonaniu
rwnie same dzieci, e jzyk obcy suy nie tylko do nauki, ale i do komunikacji. Zatem jzyk jest rdem nowych informacji wprowadzanych na
zajciach, ale rwnie jest narzdziem do przekazu tych nowych wiadomoci i rozwijania umiejtnoci.
Ponisze przykady przedstawiaj polecenia najczciej wykorzystywane
na zajciach jzyka angielskiego w edukacji elementarnej. Wikszo z nich
jest wykorzystywana do wprowadzania, a take do przeprowadzania rnych gier i zabaw z jzyka angielskiego.
Lets play a game
Now well play a guessing game.
Do you feel like a game now?
For this game we have to
What about a game of?
This is a game with colours/numbers.
Lets play a guessing/counting game.
What you have to do is to
80
Look this way

Look at me.
Look over here.
Pay attention now.
Eyes to the front, please.
Face the front.
Be quiet!
Everyone listen.
Stop talking now.
Ssshhh!
Listen to what Im saying.
Silence, please.
Dont talk.
Work in twos.
Work in pairs.
Work in threes/fours.
Work together with your friend.
Work in groups of two/three.
I want you to form groups. Four pupils in each group.
Ill divide the class into groups.
Get into groups of four.
Form two groups of six.
Here are some tasks for you to work on in groups/pairs/threes.
I want you to do same tasks in groups.
Get into two teams
Form two teams.
Get into five teams of four or five.
These two rows are one team.
All these boys and girls are in the other team.
There are too many in this group.
Can you join group 4.
There should only be four pupils in each group.
Heads or tails?
Work on your own.
Everybody work individually.
Try to work independently.
No cheating.
Work by yourselves.
Dont disturb your neighbour.
Do it like this.
Watch me first.
Copy me.
Do this. Do it this way.
Like this, not like that.
Listen to me saying that.
Try to do it exactly the same way as Im doing it.
Do what Im doing.
Ill read first and then you can read after me.
Ill start and you will continue.
Here are the instructions.
Heres an example.
Id like helpers, please.
Can you give out/collect?
Can you pass round these workcards?
Louder, please.
Speak up.
Say it louder.
Say it a bit louder.
Once again, but louder.
Say it so that everyone can here you.
More clearly
Speak more clearly.
No so quickly, I cant follow.
Slowly does it!
Carefully does it!
Again please.
Once more.
Once again, please.
Say it again.
Say it once more.
Lets try it again.
Repeat, please.
Repeat/say after me
Say it after me.
81
82
Have another try.

Not quite right. Try again.
Go on. Have a try.
Theres no hurry.
Take it easy.
Youre on the right track.
Everybody.
Everyone listen and repeat.
All together now, please.
Everyone, say
Say it with me.
All of you.
The whole class, please.
Lets read it in chorus.
Boys-girls.
Now all the boys//girls.
Just the girls.
Girls only.
Lets begin with the boys.
This row.
The next group.
These two rows.
Just the front row.
The back row, please.
I want you to make two lines. one behind the other.
Now get into a line.
Stand in a line. A nice a straight line.
In turns.
One after the other, please.
Take it in turns, starting here.
One at a time, please.
In turn, starting with
Just you,
Now you,
One boy at a time, the rest wait your turn.
Next one, please.
Not you again, Paul.
Now lets have someone else try it.
Join in with the rest of us, Paul.

Now its your turn to ask
Now Paul, say to Ana
Ask the children in front of/behind you.
Stand up sit down.
Stand by your desk(s).
Sit in your seat(s).
Sit at your desk(s).
Stay in your place(s).
Take your seats.
Come out to the front/back of the class.
Come here.
Come out here and face the class.
Look at the class.
Back to the class. Turn your back to the class.
Stand with your back to the class.
Come and sit at the front.
Go and sit at the back of the class.
Go and sit/stand next to
You will have to go and sit next to someone else.
Go and sit down again.
Go back to your seat(s), please.
Thank you, you can sit down again.
Back to your place.
Turn around.
Turn and face the board.
About turn.
Face the other way.
Look left.
Look to the right/left.
Look straight ahead.
Close your eyes.
Eyes closed!
No peeping!
Face the front.
Jump up and down.
Hop on one leg.
83
84
Wave your hands (in the air).

Touch your head/toes.
Point to your mouth/head.
Dont move.
Stand/sit still.
Stay where you are.
Nobody move.
Open your desks.
Close your desks.
Put your schoolbag away.
Put your schoolbag on the floor under your seat.
Put that away.
Put your book in your desk.
Take out your workbooks.
Put your desks together.
Put your desks into groups of four.
Turn your desk around.
Put the desks back where they were.
Hold up your pens.
Hold your cards up.
Put them down again.
Put them back down..
Guess what it is
Guess what Im drawing/showing
Can anyone guess what this is/what Im holding.
You can have three guesses/Ill give you three guesses to find out whats
in the box/bag.
Ask the other children: Is it a ?
Lets begin
Off we go.
Get set. Go.
Here it comes.
Ready, stead, go.
Show me
Show me
Point to the
Have a look and then pass it on
85
Ill pass this picture round

What can you see in the picture?
Tell me what can you see
Can you make a circle? A nice round circle. Not too close a bit further
apartstep back a bit come forward a bit.
Lets listen
You will hear
Lets listen to it once more/once again.
No we listen to it again.
Just listen. Dont say anything.
While listening, colour/find
Listen carefully to the instructions.
Lets draw
Take out your crayons/drawing things.
Lets do some drawing.
Now we do some colouring.
Draw a. and colour it
Lets play
Throw the dice.
Choose your counter.
Go forward/backwards one/two squares.
Who starts? Ill start/ you start.
Its my turn. Lets check. Start again. Have another turn. Wait for your turn.
Have another throw. Miss a turn.
Mix the cards. Turn over two cards.
Put down a card. Im collecting. Do you have. ? Whos got?
It matches. It doesnt match.
You can spend
You have five minutes to complete/do it.
You have to stop in two minutes/minutes time.
Are you ready?
Who has finished?
Have you all finished?
Have you done everything?
Have you done everything?
Anybody not finished?
86
Stop now.
Time is up.
Its time to stop.
Put your pencils down.
Thats fine.
O.K. thats enough.
All right, you can stop now.
Thats enough for now.
Everybody stop what youre doing.
Stop it!
Stop doing that!
Thatll do now!
Thats enough of that.
Ive already asked you to stop once. I wont tell you again.
One point for this team
Two points for the girls.
A point to the girls.
The first one to answer gets a point.
The one who answers first will get a point.
The first team to score 5 points wins.
You lose a point if you answer wrong.
Youre out.
Add up your points
Lets count up the points together.
What was the final score?
How many points have you got altogether?
This team has won
The winning team is group A.
Its a draw.
Three cheers for the winner. Hip-hip-hurray!
Team B is the winner.
Good
Right.
You are right.
Thats right. Thats correct.
Well done.
I like that.
87
Excellent.
Thats very good.
No, thats wrong
Could be better.
Im afraid thats not quite right.
Not really.
Unfortunately not.
You cant say/use/do like
6. RODZAJE GIER I ZABAW
Istnieje wiele typologii gier i zabaw w nauczaniu jzyka angielskiego. Gry
i zabawy moemy dzieli ze wzgldu na:
a) sposb pracy grupy:
wsppracujce (celem jest ukoczenie zadania);
rywalizujce (celem jest wygranie);
b) sposb uycia jzyka:
komunikacyjne (nacisk na pynno jzykow, wspprac w grupie,
skupienie na zadaniu, aktywnoci, wany jest proces);
poprawne (nacisk na poprawno jzykow, wspzawodnictwo grup,
skupienie na rozumieniu i produkcji, wany jest efekt, rezultat);
rodzaj przewaajcej aktywnoci:
rouser lub stir (aktywizujce, pobudzajce do dziaania, wykorzystujce ruch);
settler (wyciszajce, wymagajce wikszego skupienia i mylenia);
c) rodzaj aktywnoci:
mentally engaging (angaujce umys do mylenia i tworzenia);
physically occupying (wymagajce postpowania rutynowego, mechanicznego, np. przypisywanie, wycinanie);
d) rodzaj uytych rodkw dydaktycznych:
ruchowe,
z kartami,
planszowe,
z kostk,
z rysowaniem,
dramowe,
z muzyk,
zespoowe,
leksykalne (Lewis, Bedson 2000).
88
Gry i zabawy moemy podzieli rwnie ze wzgldu na:

a) charakter poznania (learning style):
ruchowe angaujce ruch, dotyk;
wzrokowe angaujce wzrok;
suchowe angaujce such;
(rzadko wykorzystuje si zmys smaku i wchu w grach i zabawach
jzykowych).
b) rodzaj inteligencji (zgodnie z teori inteligencji wielorakich Gardnera):
przestrzenne,;
matematyczno-logiczne;
jzykowe;
ruchowe;
muzyczne;
intrapersonalne;
interpersonalne;
naturalistyczne.
c) lub rodzaj umiejtnoci:
rozwijajce sprawno suchania;
rozwijajce sprawno mwienia;
rozwijajce sprawno czytania;
rozwijajce sprawno pisania.
Mimo licznych podziaw gry i zabawy rzadko kiedy wystpuj w czystej
postaci. Czsto w jednej grze czy zabawie moemy doszuka si dwch
lub wicej rodzajw, np. guessing game moe by jednoczenie card game,
czy drawing game, a zabawa czytanie na cianie moe by jednoczenie
actually occupying, a take mentally engaging.
7. PROPOZYCJE GIER I ZABAW DO WYKORZYSTANIA

NA ZAJCIACH JZYKA ANGIELSKIEGO
Ponisze gry i zabawy s przykadami do wykorzystania na zajciach jzyka angielskiego z dziemi w klasach modszych. To propozycje, gdy nie
sposb poda gotowego przepisu zabawy dla wszystkich. Kada klasa
stanowi jedyn i niepowtarzaln konfiguracj osb w danym czasie i miejscu, nauczan przez jedynego w tej czasoprzestrzeni nauczyciela.
Gry i zabawy s opisane poniej wedug nastpujcego schematu: temat
opisujcy zagadnienie, wiek uczniw okrelajcy przedzia wiekowy
uczniw, cele kada gra, czy zabawa edukacyjna powinna mie pod pretekstem zabawy ukryty cel lub cele edukacyjne, materiay wymienione
89
niezbdne pomoce do przeprowadzenia zaj, a take przebieg zabawy lub

gry czyli procedury krok po kroku, by osign zamierzony cel.
1. Wytwr liczenia
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
rozwijanie sprawnoci rozumienia ze suchu;
utrwalenie liczebnikw gwnych od 1 do 20;
rozwijanie ekspresji twrczej.
Materiay: kartka, owek.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dyktuje liczby od 1 do 20.
2. Zadaniem uczniw jest obok postawionej kropki w dowolnym miejscu
napisa usyszan liczb, a nastpnie poczy liczby od 1 do 20.
3. Uczniowie musz nazwa powstay wytwr.
2. Wsplne przeliczanie
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
utrwalenie liczebnikw gwnych od 1 do 20;
utrwalenie dziaa na liczbach dodawania i odejmowania w zakresie
120.
Materiay: karty z liczebnikami.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje karty z liczebnikami od 1 do 20, kad kart otrzymuje inny ucze. Jeli uczniw jest wicej to automatycznie kart z liczebnikami rwnie powinno by wicej.
2. Uczniowie stoj w kole, a nauczyciel podaje dziaania, np. 2 plus 4 is
. Zadaniem dziecka z odpowiedni kart jest podnie kart do gry mwic 6 . Nauczyciel ponownie podaje dziaanie 15 minus 5 is i ponownie dziecko z odpowiedni kart mwi 10.
3. Jeli dziecko popenio bd, nauczyciel powtarza to samo dziaanie raz
jeszcze, dla poprawnego wykonania dziaania.
Inne opcje:
90
Z dziemi 7-letnimi mona ograniczy zakres dodawania i odejmowania

do dziesiciu, rozdajc karty z liczebnikami podwjnie, czyli dwie jedynki,
dwie dwjki itd.
W przypadku dzieci 9-letnich jako opcj mona wprowadzi tworzenie
dziaa przez uczniw, a wic ostatnie dziecko udzielajce odpowiedzi jest
jednoczenie pomysodawc nowego dziaania. Naley wwczas zaznaczy,
e dziaania nie mog si powtarza.
3. Zip-Zap
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
rozwijanie koordynacji suchowo-ruchowej i orientacji w schemacie
ciaa;
utrwalenie poznanych struktur gramatycznych.
Materiay: pika.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rzuca pik do dziecka siedzcego w kole mwic Zip
lub Zap.
2. Zadaniem dziecka jest powiedzie My name is do dziecka po prawej
stronie, jeli nauczyciel powie Zip, lub do dziecka po lewej stronie, jeli
nauczyciel powie Zap.
Inne opcje:
Dziecko moe zapyta koleg lub koleank po prawej lub lewej stronie
Whens your birthday?/Whats the weather like? Zadaniem zapytanego dziecka jest odpowiedzie na pytanie.
4. Podaj dalej
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
ksztatowanie koordynacji suchowo-ruchowej;
utrwalenie poznanego sownictwa lub struktur gramatycznych.
Materiay: woreczek lub pudeko, czapka, ilustracje, pyta CD.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel podaje jednemu uczniowi w kole czapk, a drugiemu woreczek lub pudeko z ilustracjami, utrwalajcymi poznane sownictwo.
91
2. Dzieci podaj rekwizyty zgodnie z ruchem wskazwek zegara, podczas

gdy gra muzyka. Kiedy muzyka przestaje gra uczniowie przestaj podawa
dalej.
3. Dziecko z czapk pyta Whats this? a dziecko z woreczkiem lub pudekiem losuje obrazek i odpowiada Its
4. Nauczyciel nastawia nagranie i zabawa jest kontynuowana jak w pkt.
2 i 3.
Inne opcje:
Dziecko z czapk pyta Whats your favourite colour/animal? Whens your
birthday? czy How old are you?, a dziecko z woreczkiem lub pudekiem
odpowiada.
5. Dotknij i zgadnij
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
pobudzanie zmysu dotyku;
Materiay: worek, zabawka lub pluszak.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel do worka wkada zabawk lub pluszaka.
2. Uczniowie siedzcy w kole podaj worek kolejnemu dziecku (mog
wwczas piewa znan wszystkim piosenk).
3. Kiedy worek zatoczy koo i wrci do nauczyciela, dzieci odgaduj, co
stanowio jego zawarto.
4. Na koniec nauczyciel pokazuje ukryt zabawk lub pluszaka.
6. Wybierz i nazwij
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
utrwalenie poznanego sownictwa;
Materiay: rne kamyki lub guziki.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje uczniom rne guziki lub kamyki.
92
2. Zadaniem dzieci jest nazwa wybrany guzik lub kamyk, uywajc nazw
zwierzt (mog to rwnie by nazwy produktw spoywczych lub sprztw domowych).
7. Przeczytaj inaczej
Czas: 10 min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
utrwalenie poznanego sownictwa;
Materiay: mae karteczki, ilustracje z nastrojami i karty z numerami 16.
Przebieg zabawy:
1. Uczniowie wybieraj numery od 1 do 6 i zapisuj na maych karteczkach.
2. Nauczyciel zapisuje krtkie zdanie na tablicy: I can catch cats, cats cant
catch me i demonstruje nastroje, odpowiadajce poszczeglnym numerom,
np. 1 sad, 2 sleepy, 3 tired, 4 happy, 5 bored, 6 scared.
3. Uczniowie kolejno czytaj zdanie, kady w swoim nastroju, podczas
gdy pozostali odgaduj, np. Are you sad?, Are you happy?
Inne opcje:
Zamiast krtkiego zdania moe by krtki wierszyk/rymowanka, ktry
dzieci znaj ju na pami.
8. Po nitce do kbka
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
rozwijanie sprawnoci rozumienia ze suchu i mwienia;
utrwalenie danej struktury gramatycznej;
rozwijanie koordynacji wzrokowo-suchowo-ruchowej.
Materiay: kbek weny.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rzuca kbek do dziecka zadajc pytanie, np.: Whats your
favourite colour?/ Do you like apples? itd.
2. Zadaniem ucznia do ktrego nauczyciel rzuci kbek jest odpowiedzie, np.: blue/Yes, I do i rzuci kbek do innego dziecka, zadajc pytanie,
np.: Whats your favourite colour?/ Do you like apples?
3. Zabawa jest kontynuowana do momentu kiedy wszystkie dzieci zapytaj i udziel odpowiedzi oraz utworz sie.
93
9. Ukryty obrazek
Czas: 510 min. (wersji podstawowej)
Wiek uczniw: 89
Cele:
ksztatowanie orientacji w przestrzeni i w schemacie ciaa;
utrwalenie przyimkw up, down, right, left.
Materiay: kartka w kratk, owek, karta pracy za. 2 A i B.
Przebieg zabawy:
1. Uczniowie otrzymuj kartk w kratk z kropk po lewej stronie kartki
(lub sami j rysuj).
2. Nauczyciel dyktuje ponisze instrukcje, a uczniowie bez odrywania
rki od kartki rysuj po liniach kratek:
2 down, 1 left, 1 up, 1 left, 1 up, 1 left, 1 up, 2 left, 2 down, 1 right, 1 down,
1 right, 1 down, 1 right, 1 down, 1 right, 1 down, 1 right, 4 down, 1 right,
7 up, 1 right, 1 up, 1 right, 1 up, 1 right, 1 up, 1 right, 2 up, 2 left, 1 down,
1 left, 1 down, 1 left, 6 up, 1 right, 1 down, 1 right, 1 up, 1 right, 1 up, 1 left,
1 up, 1 right, 1 up, 2 left, 2 up, 1 left, 1 down, 1 left, 1 up, 1 left, 2 down,
2 left, 1 down, 1 right, 1 down, 1 left, 1 down, 1 right, 1 down, 1 right, 1 up,
1 right, 6 down
3. Uczniowie porwnuj swj rysunek z oryginaem (Rys. 1).
Rys. 1
94
Inne opcje:
4. Nauczyciel dzieli uczniw w parach na A i B. Uczniowie A dostaj karty z ilustracj A, a uczniowie B kartk w kratk z kropk po lewej stronie.
5. Zadaniem ucznia A jest podyktowa instrukcje, podczas gdy ucze
B rysuje po liniach kratek wedug instrukcji kolegi/koleanki.
6. Po zakoczeniu dyktowania uczniowie sprawdzaj w parach.
7. Nastpnie uczniowie B dostaj karty z ilustracj B, a uczniowie A kartk w kratk z kropk po lewej stronie. I kontynuuj zabaw wg procedury
pkt. 5 i 6.
Rys. 2 (A i B)
95
Krzywka
Czas: 1015min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
rozwijanie sprawnoci w pisaniu i czytaniu;
utrwalenie sownictwa;
rozwijanie spostrzegawczoci.
Materiay: karty pracy Rys. 3.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel pisze na tablicy zakres wyrazw do utrwalenia.
2. Uczniowie otrzymuj kartki z pustymi kratkami (Rys. 3). Kady
ucze ma wpisa wyrazy z tablicy w dowolnie wybrane kratki. Jedna
litera w jednej kratce, wyrazy mog by napisane pionowo lub poziomo,
tak jak na przykadzie (Rys. 4).
3. Nastpnie zadaniem kadego ucznia jest uzupeni wszystkie pozostae puste kratki dowolnie wybranymi literami alfabetu, tak jak pokazano na
przykadzie (Rys. 5). Po wypenieniu, w parach uczniowie wymieniaj si
kartkami i odszukuj ukryte wyrazy z tablicy.
Rys. 3
96
B
O
E
N
C
I
L
O
K
R
U
L
E
R
B
A
G
L
B
O
O
K
I
K
V
S
U
M
G
T
D
C
A
S
G
M
X
L
Y
T
H
E
E
J
S
H
A
Z
C
S
A
M
M
T
H
L
F
K
L
E
E
S
V
Z
N
E
B
A
G
I
W
H
J
E
J
I
E
Rys. 4
W
A
D
E
T
W
A
A
B
A
S
R
E
L
P
R
R
P
E
N
C
I
L
E
E
D
U
U
S
E
Y
M
E
X
O
S
S
Q
H
C
E
B
Y
F
N
M
H
N
B
K
D
E
V
R
B
Q
B
V
E
C
S
U
I
R
R
T
T
W
T
F
B
E
X
C
I
P
H
F
W
V
Y
M
R
U
L
E
R
P
K
L
Rys. 5
97
11. Kko krzyyk

Czas: 1015min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
rozwijanie sprawnoci w mwieniu;
rozwijanie spostrzegawczoci.
Materiay: kartki papieru.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniw na dwie grupy A i B, A to kko, B to krzyyk
i rysuje matryc do gry na tablicy z poszczeglnymi kategoriami: food,
house, family, animals, school, body, transport, colours,
numbers w kratkach.
2. Zadaniem wybranego dziecka z grupy A jest powiedzie, np. food
egg. Nauczyciel przy food stawia kko, a nastpnie dziecko z grupy B
mwi, np. transport car. Nauczyciel przy transport stawia krzyyk.
3. Zwycizc jest grupa, ktra jako pierwsza osignie pionowo, poziomo
lub ukonie trzy kka lub krzyyki.
Inne opcje:
Dzieci otrzymuj kartki papieru z matryc do gry i kontynuuj gr w parach.
12. Rytmiczne wyrazy
Czas: 5 min.
Wiek uczniw: 67
Cele:
rozwijanie sprawnoci w mwieniu;
rozwijanie pamici.
Materiay: ilustracje.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel podaje ilustracj, gono j nazywajc. Dzieci siedz w
kole, podaj dalej ilustracj i powtarzaj.
2. Po podaniu pierwszego wyrazu, nauczyciel podaje drugi, potem trzeci itd. razem 68 wyrazw. Kiedy wszystkie obiegn wszystkie dzieci
w kole, nauczyciel pyta o zapamitane wyrazy.
98
13. Rysowane cyfry

Czas: 5 min.
Wiek uczniw: 67
Cele:
rozwijanie sprawnoci w mwieniu,
wdraanie do pracy w parach;
rozwijanie sprawnoci manualnych.
Materiay: brak
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli dzieci na pary. Jedno dziecko w parze rysuje palcem
drugiemu cyfr na plecach.
2. Po odgadniciu dzieci zamieniaj si rolami.
Inne opcje:
Zamiast cyfr dzieci mog rysowa litery.
14. Malowany stwr
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
rozwijanie sprawnoci suchania;
rozwijanie ekspresji twrczej i koncentracji uwagi.
Materiay: kartka papieru, kredki, pyta CD.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje kartki, kredki i nastawia muzyk. Kiedy przestaje
gra muzyka, nauczyciel podaje polecenie: Draw a head, a dzieci rysuj.
2. Nastpnie nauczyciel nastawia muzyk. Kiedy muzyka zaczyna gra
dzieci rysuj, a kiedy przestaje gra nauczyciel podaje kolejne polecenie:
Draw a nose.
3. Po zakoczeniu malowania dzieci opisuj swoje potwory i umieszczaj
na wystawie.
Inne opcje:
Uczniowie chodz, tacz w rytm muzyki. Kiedy przestaje gra muzyka
nauczyciel podaje polecenie, np.: Draw a head, a uczniowie podchodz do
swoich awek i rysuj. Kiedy zaczyna gra muzyka uczniowie wstaj i chodz lub tacz.
99
15. Klasowy stwr

Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
rozwijanie ekspresji twrczej i koncentracji uwagi.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje kartki, kredki i nastawia muzyk (najlepiej jeli
dzieci siedz w kole).
2. Kiedy muzyka zaczyna gra dzieci rysuj, a kiedy przestaje gra, dzieci
podaj kartk ze swoim rysunkiem koledze lub koleance po prawej stronie
i suchaj kolejnego polecenia nauczyciela: Draw a nose.
3. Ponownie nauczyciel nastawia muzyk, a dzieci maluj. I ponownie
kiedy muzyka przestaje gra dzieci podaj kartk ze swoim rysunkiem koledze lub koleance po prawej stronie i suchaj kolejnego polecenia nauczyciela.
4. Kartka powinna wrci z powrotem do ucznia, ktry rozpocz malowa.
16. Pomalujmy inaczej
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
rozwijanie ekspresji twrczej;
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje kartki, kredki i nastawia muzyk. Zadaniem dzieci
jest namalowa smoka/dinozaura.
2. Kiedy przestaje gra muzyka nauczyciel podaje polecenie: Draw with
your left hand, nastawia muzyk, a dzieci maluj. I ponownie, kiedy przestaje gra muzyka, nauczyciel podaje kolejne polecenie: Draw with a crayon in your mouth, nastawia muzyk, a dzieci maluj.
Inne polecenia: Draw with a pencil between your elbows, Draw with your
fore finger and middle finger.
100
17. Czy potrafisz sucha

Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 69
Cele:
rozwijanie pamici i koncentracji uwagi.
Materiay: nagrania z piosenkami pyta CD.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniw na dwie grupy. Zadaniem jednej grupy jest
zapamita jak najwicej nazw zwierzt, a zadaniem drugiej jak najwicej
odgosw zwierzt.
2. Dzieci suchaj piosenki Old MacDonald had a farm.
Inne opcje:
Zadaniem jednej grupy jest zapamita jak najwicej nazw zwierzt,
a zadaniem drugiej jak najwicej nazw czci ciaa. Nauczyciel nastawia
jednoczenie dwa nagrania Old MacDonald had a farm i Head, shoulders,
knees and toes.
18. Czy potrafisz odgadn
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
rozwijanie sprawnoci suchania i mwienia;
rozwijanie koncentracji uwagi i ekspresji odtwrczej.
Materiay: pudeko, przybory szkolne.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel wrzuca do pudeka poznane wczeniej przybory szkolne
(dzieci nie widz przedmiotw wrzucanych przez nauczyciela).
2. Zadaniem dzieci jest odrni i nazwa spadajce przybory szkolne.
Inne opcje:
Nauczyciel wrzuca do pudeka poznane wczeniej przybory szkolne (dzieci nie widz przedmiotw wrzucanych przez nauczyciela). Zadaniem dzieci
jest podnie ilustracje z przyborami szkolnymi zgodnymi z usyszanymi
odgosami. Nauczyciel powtarza czynno, wrzuca przybory raz jeszcze,
tyle tylko e szybciej, a uczniowie podnosz ilustracje zgodne z usyszanym
odgosem.
101
19. Czy potrafisz zapa pik

Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
Materiay: pika, ilustracje z kolorami.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rzuca pik do dzieci stojcych w kole mwic kolor, np.:
blue.
2. Zadaniem dzieci jest zapa pik za kadym razem za wyjtkiem koloru black.
3. Nauczyciel na tablicy przypina ilustracj z kolorem black i jeszcze
purple. Zadaniem dzieci jest apa pik za kadym razem za wyjtkiem
kolorw black i purple.
4. Nauczyciel przypina ilustracj z kolejnym kolorem, np. red. Zadaniem
dzieci jest dzieci jest apa pik za kadym razem za wyjtkiem kolorw
black, purpl i red.
5. Nauczyciel przypina kolejne ilustracje kolorw na tablicy i kontynuuje
gr.
20. Skaczce wyrazy
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
rozwijanie koncentracji uwagi.
Materiay: ilustracje, skakanka.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel przypina ilustracje, cz po prawej stronie, a cz po lewej.
2. Na pododze rozkada skakank lub dwie, tak by tworzyy lini. Dzieci
stoj po prawej stronie linii/skakanki, jedno za drugim.
3. Nauczyciel mwi wyraz (wybrana ilustracja z tablicy). Zadaniem uczniw jest albo pozosta na miejscu, albo przeskoczy na drug stron w
zalenoci od tego, gdzie znajduje si dane sowo, po prawej czy po lewej
stronie tablicy.
102
21. Znikajce wyrazy

Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
Materiay: wybrane ilustracje.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel umieszcza 810 wybranych ilustracji na tablicy, a nastpnie
podaje polecenie Close your eyes, please i odpina jedn z ilustracji.
2. Zadaniem uczniw jest odgadn wyraz, ktry znik z tablicy.
Inne opcje:
Nauczyciel moe dooy dodatkow ilustracj, a zadaniem uczniw jest
odgadn, ktry to wyraz.
22. Zapamitaj podane wyrazy
Czas: 10 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
Materiay: wybrane ilustracje.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel przypina 68 wybranych ilustracji. Pod kad ilustracj
przypina liczby od 1 do 6 w przypadkowej kolejnoci.
2. Nauczyciel pyta dzieci Whats the picture number 5?; Whats the picture
number 1?
3. Nastpnie nauczyciel podaje polecenie Close your eyes, please i odwraca wszystkie ilustracje na tablicy.
4. Dzieci otwieraj oczy, a nauczyciel pyta: Whats the picture number 3?
dzieci odpowiadaj. Za kadym razem nauczyciel odwraca ilustracj dla
sprawdzenia poprawnoci odpowiedzi.
5. Nauczyciel kontynuuje zabaw jak w pkt. 4, a do odkrycia i sprawdzenia wszystkich ilustracji.
103
23. Zapamitaj podane zdania

Czas: 10 min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
rozwijanie sprawnoci mwienia i suchania;
Materiay: ilustracje zwierzt.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel podaje polecenia poszczeglnym uczniom (510 polece):
Ana, put the spider on the window, a ucze umieszcza ilustracj pajka na
oknie; Tom, put the mouse under the blackboard, a ucze umieszcza ilustracj myszy pod tablic.
2. Nastpnie nauczyciel zadaje pytania Wheres the spider? uczniowie
odpowiadaj, Wheres the mouse? uczniowie odpowiadaj, itd., a do
odkrycia wszystkich zwierzt.
24. Szybkie odczytywanie
Czas: 10 min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
rozwijanie sprawnoci suchania i czytania;
Materiay: zestawy wyrazw karta pracy (Rys. 6).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje kademu uczniowi dwa identyczne zestawy wyrazw (Rys. 6).
2. Zadaniem ucznia jest poprzecina jeden zestaw na osobne wyrazy.
3. Nauczyciel dyktuje w przypadkowej kolejnoci wyrazy, a uczniowie
ukadaj wyrazy powycinane na zestawie wyrazw (tym niepowycinanym).
3. Nauczyciel ponownie dyktuje w przypadkowej kolejnoci wyrazy, tym
razem szybko, a uczniowie ukadaj wyrazy na karcie pracy.
carrot
potato
orange
lemon
egg
milk
chicken
pear
onion
rice
apple
tomato
ice-cream
tea
sugar
cheese
chips
bread
biscuit
salt
fish
juice
ham
sausage
cake
104
carrot
potato
orange
lemon
egg

milk
chicken
pear
onion
rice
apple
tomato
ice-cream
tea
sugar
cheese
chips
bread
biscuit
salt
fish
juice
ham
sausage
cake
Rys. 6
25. Odkryj rymy
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
rozwijanie sprawnoci suchania i czytania;
Materiay: zestawy wyrazw karta pracy (Rys. 7) i wyrazy (Rys. 8).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje zestawy wyrazw karta pracy (Rys. 7).
2. Nastpnie nauczyciel czyta wyrazy (Rys. 8). Zadaniem ucznia jest
w momencie kiedy usyszy wyraz rymujcy si z wyrazem ze swojego
zestawu powiedzie na gos swj wyraz. Nauczyciel pierwszemu dziecku, ktre prawidowo powiedziao rymujcy si wyraz wrcza karteczk z
tym wyrazem.
3. Zwycia dziecko, ktre jako pierwsze zakryje wszystkie rymujce si
sowa na swojej karcie pracy.
Rys. 7
105
Rys. 8
26. Kostka kolorw
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
wdraania do pracy w parach;
Materiay: tradycyjna kostka z kolorami zamiast liczebnikw, karta pracy
(Rys. 9).
Przebieg zabawy:
1. Uczniowie otrzymuj w parach kostk i karty pracy (Rys. 9).
2. Zadaniem uczniw jest po wyrzuceniu danego kolory i nazwaniu go,
zamalowa tylko jedn kostk na karcie pracy. Ucze, ktry jako pierwszy
ukoczy kolorowanie, wygrywa.
Rys. 9 red
blue
green
orange
purple
yellow
106
27. Kostka polece

Czas: 10 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
Materiay: tradycyjna kostka (dodatkowo kostka z czynnociami).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel na tablicy maluje kropki, tak jak na kostce, obok kadej
umieszczajc ilustracje czynnoci lub napisy, np. 1 jump; 2 stand up
and sit down; 3 hop on right leg; 4 clap your hands; 5 touch your
toes; 6 count to
2. Uczniowie pracuj w parach, jeden ucze rzuca kostk, a drugi wykonuje dan czynno i tak na zmian.
Inne opcje:
Nauczyciel rozdaje po dwie kostki na par, jedna tradycyjna z kropkami,
druga z ilustracjami czynnoci. Po wyrzuceniu 3 i clap your hands ucze
ma za zadanie klasn w donie trzy razy, i tak na zmian w parach.
28. Wyrzucana posta
Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
Materiay: kostka, karta pracy (Rys. 10) .
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel na tablicy rysuje kropki, tak jak na kostce, obok kadej
umieszcza ilustracje lub napis, np. 1 hat; 2 trousers; 3 T-shirt;
4 sock; 5 shoe; 6 coat.
2. Uczniowie otrzymuj posta dziecka (Rys. 10) i jedn kostk na par.
3. Zadaniem uczniw jest wyrzuci kostk i narysowa waciwe ubranie.
Nie mona ubra butw jeli nie ma skarpet, i paszcza, jak nie ma podkoszulki z krtkim rkawem.
4. Dziecko, ktre pierwsze ukoczy zadanie, prawidowo rysujc wszystkie ubrania, wygrywa.
107
Rys. 10
29. Wyrzucany potwr
Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
Materiay: kostka, karty pracy (Rys. 11 i 12).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel na tablicy maluje kropki, tak jak na kostce, obok kadej
umieszcza napis, np. 1 head; 2 arm; 3 body; 4 hand; 5 leg;
6 foot.
2. Uczniowie wycinaj kwadraty z czciami ciaa (Rys. 11), otrzymuj
schemat potwora (Rys. 12) i kostk (jedn na par).
3. Zadaniem uczniw jest wyrzuci kostk i na schemat naklei waciwy
kwadrat z czci ciaa.
4. Dziecko, ktre pierwsze ukoczy zadanie, prawidowo przyklejajc
wszystkie kwadraty, wygrywa.
108
Rys. 11
Rys. 12
109
30. Umebluj swj dom

Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
rozwijanie sprawnoci czytania i pisania;
wdraanie do pracy w parach/grupach.
Materiay: kostka, karta pracy (Rys. 13) i kartka z rysunkiem domu.
Przebieg zabawy:
1. Uczniowie otrzymuj w parach lub 34-osobowych grupach kart pracy z elementami wyposaenia mieszkania (Rys. 13), kostk i rysunek domu
(lub sami rysuj kontury).
2. Zadaniem uczniw jest po kadym rzucie wybra jeden ze sprztw
i zapisa jego nazw. Po okrelonym przez nauczyciela czasie uczniowie
kocz wyrzucanie kostk i nanosz na rysunku domu wszystkie wyrzucone/zapisane elementy. W danym pomieszczeniu wolno umieci tylko jeden
okrelony element.
3. Nastpnie porwnuj swoje domy.
Inne opcje:
W grupie 4-osobowej kade dziecko ma inne pomieszczenie kartka
papieru stanowi pokj.
Zadaniem dziecka jest urzdzi tylko jedno dane pomieszczenie. Nie mona umieszcza wicej ni jeden taki sam sprzt w danym pomieszczeniu.
Rys. A
110
31. Kostka rymw

Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 78
Cele:
Materiay: tradycyjna kostka, lista swek (Rys. 14).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel na tablicy rysuje kropki, tak jak na kostce, obok kadej
umieszcza ilustracj lub napis, np.: 1 sweater; 2 coat; 3 jacket; 4
socks; 5 tie; 6 hat.
2. Uczniowie otrzymuj list swek (za. 14), jedn na par, i kostk.
3. Zadaniem uczniw jest wyrzuci kostk, np. 5 i powiedzie tie sky
(wybierajc rymujcy si wyraz z listy swek).
goat, cat, rocks, four, nine, red, sky, blue, rocket, fly, fat, clock, blouse,
green, cow, fork, kit, boat, cap, glue, buy, fox, mat, letter, shoes, six, bed
Rys. 14
32. Klasowy telefon
Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
wdraanie do pracy zespoowej;
Materiay: numery telefonw dla kadego dziecka, telefon wczeniej
przygotowany przez dzieci.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel uczy dzieci krtkiego dialogu: Hello. Ana is here.
How are you?
Im fine, thank you.
Bye, bye.
2. Nauczyciel rozdaje kartki z numerami telefonw (Rys. 15). Pierwszy
numer, np. 265497 to numer telefonu danego dziecka, a drugi numer to numer, pod ktry dziecko bdzie dzwoni, np. 761294.
111
3. Nauczyciel dzwoni do pierwszego dziecka mwic numer, np.: two,

six, five, four, nine, seven. Dziecko ktre zobaczy usyszany numer jako
pierwsze rozpoczyna dialog Hello, a nastpnie dzwoni pod numer znajdujcy si poniej, np. seven, six, one, two, nine, four.
4. Dziecko, ktre zobaczy usyszany numer jako pierwszy na kartce rozpoczyna dialog. Ostatnie dziecko powinno mie numer telefonu do nauczyciela, by zakoczy zabaw, gdy to on j rozpocz.
265497
761294
761294
347123
347123
818283
818283
265497
818283
635678
635678
811823
811823
801265
801265
265497
Rys. 15
33. Guchy telefon w klasie
Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
Materiay: Trzy zestawy takich samych ilustracji.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniw na dwa zespoy, dzieci ustawione jedno za
drugim w kadym zespole, tyem do tablicy.
2. Na stole przed ostatnim dzieckiem w kadej druynie znajduje si rozoony zestaw ilustracji.
3. Pierwsze dzieci z obu grup odwrcone przodem do tablicy. Nauczyciel
pokazuje im ilustracj. Ich zadaniem jest odwrci si i poda dalej, nastpnej osobie wyraz. I tak po kolei podaj dalej.
4. Ostatnie dziecko ma za zadanie podnie odpowiedni ilustracj.
Grupa ktra jako pierwsza prawidowo wykona zadanie otrzymuje
punkt. Zabawa jest kontynuowana w powyszy sposb, a do wyczerpania ilustracji.
Inne opcje:
Zamiast ilustracji nauczyciel moe podnosi kart z wyrazem, albo te nauczyciel podnosi kart z ilustracj, a dzieci w zestawach na kocu sali maj
karty z wyrazami lub odwrotnie nauczyciel podnosi kart z wyrazem,
a dzieci w zestawach na kocu sali maj ilustracje.
112
34. Naladowanie zwierzt

Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
rozwijanie koncentracji uwagi i ekspresji twrczej lub odtwrczej.
Materiay: pyta CD.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel nastawia muzyk, kiedy muzyka przestaje gra nauczyciel
wydaje polecenia, np. Youre lions.
2. Zadaniem dzieci jest naladowa ruchem, gestem i mimik zachowanie
danego zwierzaka.
3. Nauczyciel ponownie nastawia muzyk, kiedy przestaje gra wydaje
kolejne polecenia, np. Youre elephants.
Inne opcje:
Polecenia mog zawiera czynnoci, np. The tigers are dancing. The elephants are jumping. The giraffes are swimming.
35. Kim jestem
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
utrwalenie sownictwa.
Materiay: karteczki z nazwami zwierzt.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel przypina na plecach wszystkim uczniom karteczki z nazwami wczeniej poznanych zwierzt.
2. Zadaniem dzieci jest, chodzc po klasie, pyta wszystkie napotkane
dzieci Am I a lion?, Am I a tiger? a do odgadnicia.
36. Zmie miejsce
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
Materiay: chusta animacyjna.
113
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel przydziela dzieciom nazwy zwierzt, jedna nazwa jest przydzielana dla dwch uczniw.
2. Dzieci, stojc i nie zmieniajc miejsca, przesuwaj chust w rytm suchanej muzyki. Kiedy nauczyciel zatrzymuje nagranie podaje haso, czyli
nazw zwierzt, np. tigers.
3. Dzieci podnosz chust do gry, a te dzieci ktre otrzymay wczeniej
nazw tiger musz zmieni miejsce zanim dzieci opuszcz chust.
4. Nauczyciel nastawia muzyk, a dzieci przesuwaj chust w rytm muzyki.
37. Torba skarbw
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
rozwijanie koncentracji uwagi i koordynacji.
Materiay: chusta animacyjna, worek, przedmioty lub ilustracje w rnych
kolorach, pyta CD.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozkada z dziemi chust animacyjn na pododze.
2. Dzieci, siedzc, w rym muzyki podaj dalej worek ze skarbami. Kiedy muzyka przestaje gra, dziecko, ktre w rce ma worek wyjmuje jedn
rzecz/ilustracj z worka, nazywa j, np. a blue bike i kadzie na waciwym
polu kolorze chusty.
3. Nauczyciel nastawia muzyk dzieci podaj worek i ponownie kiedy
muzyka przestaje gra dziecko, ktre w rce ma worek wyjmuje jedn
rzecz/ilustracj z worka, nazywa j, np. a red ball i kadzie na waciwym
polu kolorze chusty.
38. Sylaba podaj dalej
Czas: 10 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
rozwijanie sprawnoci mwienia analizy sylabowej;
Materiay: ilustracje utrwalajce dane sownictwo.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozkada ilustracje na pododze (ilustracj do podogi).
114
2. Pierwszy ucze podnosi ilustracj i wymawia pierwsz sylab, podaje ilustracj nastpnemu uczniowi, ktry dodaje kolejn sylab i tak a do
ostatniej sylaby. Dziecko, ktre jako ostatnie poda ostatni sylab zatrzymuje kart z ilustracj.
3. Nastpne dziecko podnosi kolejn wybran ilustracj i musi powiedzie
pierwsz sylab. Podaje dalej ilustracj, a nastpny ucze dodaje kolejn
sylab i tak a do ostatniej sylaby. Dziecko, ktre jako ostatnie poda ostatni
sylab zatrzymuje kart z ilustracj.
4. Gra jest kontynuowana a do odsonicia wszystkich wyrazw. Wygrywa dziecko z najwiksz iloci zebranych ilustracji.
39. Nawlekane litery
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
Materiay: zestawy literek i sznurek/tasiemka dla kadego dziecka.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje zestaw karteczek z literami dla kadego dziecka
i sznurek.
2. Nastpnie nauczyciel dyktuje wyraz wspak, np. cat t, a, c, a
dzieci wybieraj dane literki i nawlekaj na sznurek, tak jak na przykadzie
(Rys. 16).
3. Uczniowie podnosz swj wyraz, a nauczyciel sprawdza poprawno.
4. Nauczyciel dyktuje kolejny wyraz, np. plane e, n, a, l,
p, a dzieci wybieraj dane literki i nawlekaj na sznurek. Nastpnie uczniowie podnosz swj wyraz, a nauczyciel sprawdza poprawno.
Inne opcje:
Nauczyciel moe dyktowa krtkie zdania. Uczniowie ukadaj z liter lub
z wyrazw.
Rys. A
115
40. Przystanek
Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
Materiay: 4 zestawy ilustracji tematycznych, napisy food, clothes,
house, school.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje uczniom karty z czterech zestaww tematycznych,
np. food, clothes, house, school.
2. Nauczyciel jest kierowc autobusu za ktrym podaj dzieci. Na cianach s umieszczone napisy: food, clothes, house, school.
3. Kiedy nauczyciel daje polecenie Food stop wszystkie dzieci z produktami spoywczymi wysiadaj i staj obok waciwego napisu.
4. Dzieci podaj za nauczycielem, kierowc autobusu, i ponownie nauczyciel daje polecenie Clothes stop wszystkie dzieci z ubraniami wysiadaj i staj obok waciwego napisu.
5. Nauczyciel kontynuuje, a do momentu wysadzenia wszystkich dzieci.
6. Potem moe z powrotem zabiera dzieci do autobusu, wydajc polecenie, np. School stop i wszystkie dzieci stojce na tym przystanku wsiadaj
do autobusu przyczaj si i podaj a nauczycielem, a do zabrania
wszystkich dzieci-pasaerw.
41. Zakrcone pozy
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
rozwijanie sprawnoci suchania,
utrwalenie sownictwa,
Materiay: zestawy kolorowych kek po 4 czerwone, 4 te, 4 niebieskie i 4 zielone (jeden zestaw dla jednej grupy).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniw na 45 grupy po 4 uczestnikw w grupie,
rozdaje zestaw kek 4 czerwone, 4 te, 4 niebieskie i 4 zielone kadej
grupie, a nastpnie nauczyciel nadaje numery uczniom: 1, 2, 3, 4.
116
2. Nauczyciel wydaje polecenia: Number 1, put your right hand on a red

circle; Number 2, put your left leg on a green circle; Number 3, put your
left hand on a yellow circle; Number 4, put your right leg on a blue circle. I
ponownie zaczyna podawa polecenia od numeru 1.
3. Uczniowie ktrzy do koca potrafi wykona poprawnie polecenia wygrywaj.
Inne opcje:
W kadym zestawie s figury: koo, trjkt, prostokt, kwadrat w czterech
kolorach. Nauczyciel podaje polecenia: Number 1, put your right hand on a
blue circle; Number 2, put your left leg on a green triangle; Number 3, put
your left hand on a yellow rectangle; Number 4, put your right leg on a red
square.
42. Pozy na chucie
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 67
Cele:
Materiay: kostka z kolorami, chusta animacyjna.
Przebieg zabawy:
1. Uczniowie siedz wok chusty animacyjnej.
2. Pierwsze dziecko rzuca kostk z kolorami i mwi blue. Zadaniem
dziecka, ktre siedzi po jego lewej stronie jest stan na polu w kolorze
niebieskim. Dziecko ponownie rzuca kostk z kolorami i mwi red,
a dziecko, ktre stoi na polu niebieskim, musi jeszcze pooy rce na polu
czerwonym.
3. Kolejne dziecko rzuca dwukrotnie kostk, a zadaniem dziecka ktre
stoi po jego lewej stronie jest stan i pooy rce na danych polach.
43. Wymylone figury
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 68
Cele:
ksztacenie ekspresji twrczej;
Materiay: figury geometryczne: koa, kwadraty, trjkty, prostokty.
117
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniw na 45 grup po 4 uczestnikw w grupie i nadaje numery uczniom: 1, 2, 3, 4.
2. Na rodku klasy w czterech ptlach umieszcza figury geometryczne:
w pierwszym trjkty, w drugim prostokty, w kolejnych koa i kwadraty.
3. Nauczyciel podaje polecenia: Number 1, take four squares. Wszystkie
dzieci o numerze 1 z kadej grupy podchodz i odliczaj 4 kwadraty. Nastpnie nauczyciel mwi: Number 2, take three triangles. Wszystkie dzieci
o numerze 2 z kadej grupy podchodz i odliczaj 3 trjkty. Nauczyciel
podaje kolejne polecenie: Number 3, take 1 circle. Wszystkie dzieci o numerze 3 z kadej grupy podchodz i zabieraj 1 koo. A nastpnie nauczyciel
mwi: Number 4, take 2 rectangles. Wszystkie dzieci o numerze 4 z kadej
grupy podchodz i odliczaj 2 prostokty.
4. Zadaniem kadej grupy jest uoy z podanych figur ilustracj/przedmiot, a nastpnie j nazwa (potem uczniowie mog figury przyklei na
kartonie).
44. Wymylone ksztaty
Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
ksztacenie ekspresji twrczej;
Materiay: patyczki lub zapaki.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje patyczki lub zapaki, po 10 dla kadego ucznia.
2. Nastpnie nauczyciel podaje nazw znanego dzieciom wyrazu, np. house. Uczniowie ukadaj z patyczkw lub zapaek ksztat danego przedmiotu.
Nauczyciel sprawdza zadanie i podaje kolejn nazw, np. chair, a uczniowie ukadaj.
Inne opcje:
W przypadku dzieci 6-letnich nauczyciel moe zaprezentowa wzr dla
danego przedmiotu na tablicy, a dzieci odtwarzaj wzr z patyczkw lub
zapaek.
118
45. Zmie krzeso

Czas: 510 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
utrwalenie sownictwa i poznanych struktur gramatycznych;
Materiay: dwa krzesa z napisami YES i NO
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel ustawia dwa krzesa, jedno z napisem YES, drugie z napisem NO.
2. Nauczyciel wybiera jednego ucznia i pokazuje mu ilustracj.
3. Zadaniem pozostaych dzieci jest zadawa pytania Is it a?, a zadaniem wybranego dziecka jest odpowiednio siada na krzele YES lub NO.
4. Dziecko, ktremu uda si odgadn, wychodzi na rodek klasy, nauczyciel pokazuje mu kolejn ilustracj, a pozostae dzieci odgaduj.
46. Dyktando na cianie
Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
wdraanie do czytania;
Materiay: kartki z tekstem, kartki papieru.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel wiesza na cianach w rnych miejscach tekst, np. rymowanki. Tekst jest podzielony lini na dwie czci.
2. Dzieci podzielone na A i B. Dzieci A maj za zadanie podej do ciany
przeczyta, zapamita tekst (tyle ile potrafi), wrci i podyktowa koledze lub koleance. Dziecko B ma za zadanie zapisa to co podyktowa
kolega lub koleanka.
3. Od drugiej czci tekstu (tekst podzielony lini) dzieci zamieniaj si.
Teraz dzieci B maj za zadanie podej do ciany przeczyta, zapamita
tekst (tyle ile potrafi), wrci i podyktowa koledze lub koleance, a dziecko A ma za zadanie zapisa to co podyktowa kolega lub koleanka.
4. Po zakoczeniu nauczyciel odpina tekst ze ciany i daje dzieciom do
sprawdzenia i ewentualnego poprawienia.
119
47. Czytane puzzle

Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
wdraanie do czytania;
Materiay: tekst wiersza, zestawy wyrazw dla kadej pary.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel umieszcza na stole na rodku klasy tekst wiersza, podzielony na dwie czci.
2. Dzieci podzielone na A i B. Dzieci B otrzymuj kopert z zestawem
wyrazw. Dzieci A maj za zadanie podej do stolika, przeczyta, zapamita tekst (tyle ile potrafi), wrci i podyktowa koledze lub koleance.
Dziecko B ma za zadanie ze zbioru sw wybra i uoy w odpowiedniej
kolejnoci tylko te, ktre podyktowa kolega lub koleanka.
3. Od drugiej czci tekstu (tekst podzielony lini) dzieci zamieniaj si.
Teraz dzieci B maj za zadanie podej do stolika przeczyta, zapamita
tekst (tyle ile potrafi), wrci i podyktowa koledze lub koleance, a dziecko A ma za zadanie wybra i uoy w odpowiedniej kolejnoci to co podyktowa kolega lub koleanka.
4. Po zakoczeniu nauczyciel rozdaje dzieciom tekst do sprawdzenia i poprawienia.
48. Wycig niespodzianek
Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 79
Cele:
wdraania pracy w grupach/zespoach;
Materiay: plastikowe jajka niespodzianki z pytaniem lub ilustracj
w rodku.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniw na 2 lub 3 grupy i ustala kolejno uczniw
w grupie.
2. Pierwsze dzieci z grupy losuj plastikowe jajka niespodzianki, otwieraj i odpowiadaj na pytanie ktre znajduje si w rodku moe by
ilustracja.
120
3. Kada poprawna odpowied to punkt dla grupy.

4. Nastpnie kolejne dzieci z grupy losuj plastikowe jajka niespodzianki, otwieraj i odpowiadaj na pytanie, ktre znajduje si w rodku, zyskujc kolejne punkty dla grupy.
5. Uczniowie graj do wyczerpanie jajek pyta. Grupa ktra zdobdzie najwiksz liczb punktw wygrywa.
49. Kartka z wakacji
Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
rozwijanie sprawnoci czytania i pisania,
wdraanie pracy w parach/grupach,
utrwalenie poznanych struktur i sownictwa.
Materiay: plansza z informacjami (Rys. 17), kostka, karta pracy tekst
kartki z pozdrowieniami (Rys. 18).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje kadej parze lub 34-osobowej grupie plansz z informacjami (Rys. 17, kostk i kart pracy tekst kartki z pozdrowieniami
(Rys. 18).
2. Zadaniem ucznia jest rzuci kostk i w zalenoci od liczby wyrzuconych oczek uzupeni tekst kartki z wakacji.
3. Po ukoczeniu zadania uczniowie czytaj swoje kartki z wakacji.
Rys. 17
Im going to spend my holiday with ................................
Im going to get there ...............................................
Im going to take .....................................................
and ....................................................................
Rys. 18
121
50. Miniteleturniej wiedzy

Czas: 1015 min.
Wiek uczniw: 89
Cele:
wdraania pracy w grupach;
utrwalenie poznanych struktur i sownictwa.
Materiay: plansza z kieszonkami 5 x 5, pytania lub ilustracje.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel umieszcza na tablicy plansz z kieszonkami 5 x 5. Nastpnie dzieli uczniw na dwie lub trzy druyny i umieszcza w kieszonkach
ilustracje lub pytania.
2. Zadaniem ucznia z pierwszej grupy jest wybra kategori A, B, C, D lub
E, a nastpnie ilo punktw za ile chc odpowiada za 1, 2, 3, 4, czy 5.
3. Jeli odpowied jest poprawna druyna zyskuje odpowiedni ilo
punktw, jeli nie, punktw nie otrzymuj.
4. Zwycia druyna, ktra zdobdzie najwicej punktw.
BIBLIOGRAFIA
J. Brewster, G. Ellis: The Primary English Teachers Guide. Harlow: Penguin English. 2004.
S. Halliwell: Teaching English in the Primary Classroom. Harlow: Longman
2007.
G. Lewis, G. Bedson: Games for Children. Oxford: Oxford University Press 2000.
W. Oko: Sownik pedagogiczny. Warszawa: PWN 1981.
R. Maidment, R.H. Bronstein: Simulation Game: Design and Implementation. Columbus, Ohio: Meril 1973.
T. Siek-Piskozub: Gry i zabawy w nauczaniu jzykw obcych. Warszawa: WSiP
1994.
M. Slattery, J. Willis: English for Primary Teachers. Oxford: Oxford University
Press 2003.
H. Svecova: Listen and Do. Oxford: Oxford University Press 2006.

Angielski Pomosłylekcje

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Angielski Pomosłylekcje

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NAUCZANIE JZYKA ANGIELSKIEGO DZIECI

DOBRE LEKCJE CIEKAWE POMYSY

Wydawnictwo Wyszej Szkoy Lingwistycznej

Wydawnictwo Wyszej Szkoy Lingwistycznej

1. CHARAKTERYSTYKA UCZNIA WIEKU PRZEDSZKOLNEGO

Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska

Nauczanie jzyka angielskiego dzieci

Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska

Nauczanie jzyka angielskiego dzieci

Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska

Nauczanie jzyka angielskiego dzieci

Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska

Nauczanie jzyka angielskiego dzieci

realizm w uczuciach (powyej 7 lat);

Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska

Diagram 1: Krzywa Ebbinghausa

Nauczanie jzyka angielskiego dzieci

Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska

Sama prezentacja, jakkolwiek dobra i efektywna, nie jest w stanie da

Nauczanie jzyka angielskiego dzieci

Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska

starannie przewidzie, jakie grupy wyrazw bd potrzebne do tego celu i

Nauczanie jzyka angielskiego dzieci

Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska

Ucze podchodzi do tablicy

Uczniowie piewaj piosenk

Wybrany ucze wydaje odgos

Nauczanie jzyka angielskiego dzieci

Praca grupowa flashcards z

Uczniowie odpowiadaj na pytania

7. Pytanie szczego- Praca indywiwe what is this?

8. Magie Box ma- Praca indywidualna

Uczniowie losuj z pudeka

Praca grupowa flashcards z

Uczniowie powtarzaj i czytaj

10. Dopasowywanie Praca indywinazw zwierzt do

Uczniowie pisz po ladzie nazw

Uczniowie pisz po ladzie nazw

Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska

Nauczanie jzyka angielskiego dzieci

5. Pomoce i rodki dydaktyczne:

1. Powitanie uczniw, sprawdzenie listy obecnoci,

3. Wskazywanie poszczegl- Praca z klas

Nauczyciel powtarza prezentacj wyrazw, nie zmieniajc ich kolejnoci i zachca

4. Wskazywanie poszczegl- Praca z klas

Nastpnie pokazuje kolejno

Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska

Nauczyciel przyczepia karty

Uczniowie, naladujc rne

7. Utrwalanie nazw czci

9. Nazywanie czci ciaa

Praca grupowa. Usztywnione karty

Nauczyciel pokazuje kart

Nauczanie jzyka angielskiego dzieci

Aleksandra Raniak, Dorota Wosiska

praca indywidualna na forum klasy wypowiedzi poszczeglnych

Pudo z zabaw- Wniesienie przez p. won zapakokami

Nauczanie jzyka angielskiego dzieci

9. Suchanie i powtarza- Praca z

10. Kolorowanie zakropkowanych pl

Dzieci poruszaj si w rytm muzyki. W trakcie przerwy w muzyce

Uczniowie ustawieni w kole podaj

CD z nagraUczniowie suchaj i powtarzaj