1. Zamieszczona poniej mapa przedstawia przemys w Zagbiu Ruhry.

a) Tre powyszej mapy zostaa przedstawiona za pomoc metody

A. kartogramu.
C. kartodiagramu.

B. izolinii i kropkowej.
D. sygnaturowej i zasigw.

b) Z mapy moemy odczyta, e w Zagbiu Ruhry

A. wystpuj wycznie surowce metaliczne.

B. nie ma zakadw przemysu przetwrczego.

C. wystpuje wgiel kamienny.

D. znajduje si jedna kopalnia wgla brunatnego.

2. Turysta kupi dwie mapy rejonu Beskidu lskiego. Jedna z nich zostaa wykonana w skali 1:30 000,
a druga w skali 1:750 000. Wpisz znak X przy obiektach, ktre mona zlokalizowa za pomoc mapy
Beskidu lskiego wykonanej w skali 1:750 000.
A. Schroniska w rejonie Baraniej Gry.

B. Rne rodzaje drg (np. krajowe, wojewdzkie) oraz linie kolejowe.

C. Piesze szlaki turystyczne.

D. Parkingi w centrum Ustronia.

E. Wycznie miejscowoci, bez dzielnic i osiedli.

3. Okrel wsprzdne geograficzne punktu P, wybierajc je spord wartoci oznaczonych literami AF.
73

7330
23

P
a) dugo geograficzna: .......................................

2230

A. 7310E

B. 23N

b) szeroko geograficzna: ...................................

C. 2245E

D. 2245N

E. 7310N

F. 73E

Dzie 173

4. Na podstawie informacji pochodzcych z kartki kalendarza uzupenij

zamieszczone niej zdania. Wpisz znak X w odpowiednie kwadraty tak,
aby powstay zdania prawdziwe. Wybierz spord odpowiedzi oznaczonych
literami AF.
A. 22 czerwca
C. najkrtszy
E. lato

22
...................................

B. 22 grudnia
D. najduszy
F. jesie

wsch.
zach.

4.15
21.01

a) Kartka przedstawia dzie A / B.

b) Tej doby dzie jest C / D w cigu roku.
c) Tego dnia rozpoczyna si astronomiczne E / F.
5. Przedstawione niej zegary pokazuj czas urzdowy w wybranych miastach wiata. Wiedzc, e
w Warszawie jest poudnie, uporzdkuj pooenie zegarw, wpisujc oznaczenia literowe do
odpowiednich kwadratw.

A. Moskwa

B. Nowy Jork

C. Warszawa

(56N, 38E)

(41N, 74W)

(52N, 21E)

D. Sydney

E. San Francisco

(34S, 151E)

wczeniej

(38N, 122W)

pniej

6. Zdjcie przedstawia Maczug Herkulesa znajdujc si w Ojcowskim Parku Narodowym.

a) Maczuga Herkulesa jako forma rzeby terenu to

A. brama krasowa.

B. ostaniec.

C. morena.

b) Forma ta powstaa w wyniku procesu

A. wietrzenia.

B. erozji.

C. akumulacji.

c) Czynnik rzebotwrczy, ktry doprowadzi do utworzenia tej formy to

A. lodowiec grski.

B. woda opadowa.

C. wiatr.

7. Ponisza ilustracja przedstawia zakole rzeczne. Strzak oznaczono na niej kierunek pynicia wody.
Uzupenij zdanie, zaznaczajc odpowiedzi wybrane spord AD.

Liter P oznaczono brzeg, na ktrym zachodzi proces A / B,

poniewa woda pynie tam C / D.
A. akumulacji
C. szybciej

B. erozji
D. wolniej

8. Tabela zawiera dane klimatyczne dla czterech miejscowoci. Zaznacz waciwe dokoczenie zdania.
Miejscowo
/ miejsce
Rio de
Janeiro
Mumbaj

Perm

nieka

Miesic
rednia temperatura
powietrza (w C)
rednia suma opadw
(w mm)
rednia temperatura
powietrza (w C)
rednia suma opadw
(w mm)
rednia temperatura
powietrza (w C)
rednia suma opadw
(w mm)
rednia temperatura
powietrza (w C)
rednia suma opadw
(w mm)

II

III

IV

VI

VII

VIII

IX

XI

XII

25,1

25,4

24,9

23,4

21,8

20,8

20,1

20,6

20,9

19,5

22,8

24,5

127

118

130

92

67

58

43

42

65

85

94

129

23,0

24,0

26,1

28,1

29,6

28,6

27,3

25,9

27,0

27,9

27,2

25,5

17

484

616

340

264

65

14

6,7

2,7

10,3

15,9

18,2

15,5

9,4

1,5

6,1

12,5

14,9 13,2

34

25

28

30

50

68

72

67

62

53

46

38

7,1

7,1

5,3

1,8

3,4

6,2

8,3

7,7

5,0

1,0

3,2

6,0

78

62

66

80

100

128

150

125

108

97

79

85

a) W Mumbaju najwysza rednia suma opadw wynosi

A. 340 mm

B. 129 mm

C. 616 mm

b) Najwiksza roczna amplituda temperatury wystpuje

A. w Permie

B. w Rio de Janeiro

C. na niece

c) Klimat z odmian monsunow wystpuje

A. na niece

B. w Mumbaju

C. w Permie

9. U ponisze punkty w odpowiedniej kolejnoci, tak aby tworzyy chronologiczny zapis geologicznych
dziejw Polski. W tym celu wpisz do kwadratw waciwe oznaczenia literowe.
A. Powstanie pokadw wgla kamiennego.
B. Zlodowacenia.
C. Powstanie gnejsw Gr Sowich.
D. Zalewy wd i powstanie wapieni Wyyny Krakowsko-Czstochowskiej .

wydarzenie najstarsze

wydarzenie najmodsze

10. Ponisza mapa przedstawia podzia administracyjny Polski. Cyframi IIII oznaczono na niej trzy
wybrane wojewdztwa. Wstaw znak X przy zestawie, w ktrym podano prawidowe nazwy
wojewdztw.

a) I kujawsko-pomorskie, II podkarpackie, III lubelskie

b) I warmisko-mazurskie, II witokrzyskie, III lubuskie
c) I zachodniopomorskie, II lubuskie, III podkarpackie
d) I warmisko-mazurskie, II dolnolskie, III lubuskie

11. Na schemacie zaznaczono strzak kierunek wiania wiatru halnego. Uzupenij zdania, wybierajc
spord odpowiedzi AH, w taki sposb, aby zdania byy prawdziwe.

U podna gr, skd wieje wiatr, tworzy si A / B.

Powietrze, wznoszc si po stoku, C / D o okoo E / F na kade 100 metrw wysokoci.
Po pokonaniu bariery grskiej powietrze opada jako ciepy, porywisty i G / H wiatr.
A. ni baryczny
C. ociepla si
E. 0,6C
G. wilgotny

B. wy baryczny
D. ochadza si
F. 1C
H. suchy

12. Zaznacz waciwe zakoczenia zdania.

Wikszo gospodarstw rolnych w Polsce ma powierzchni mniejsz ni 5 ha. Najwicej maych
gospodarstw znajduje si na poudniu Polski, a gospodarstwa o powierzchni powyej 15 ha dominuj
w pnocnej i zachodniej czci kraju. Przestrzenne zrnicowanie wielkoci gospodarstw rolnych
w Polsce jest skutkiem
A. wikszej powierzchni wojewdztw w pnocno-zachodniej czci kraju oraz mniejszej
na poudniu Polski.
B. rozdrobnienia gruntw w poudniowej czci kraju.
C. nizinnej rzebie terenu w poudniowej Polsce oraz grzystej w czci pnocno-zachodniej.
D. dominacji do lat 90. XX wieku duych pastwowych i spdzielczych gospodarstw rolnych
w pnocno-zachodniej Polsce.
E. nastawieniu gospodarstw rolnych w pnocno-zachodniej Polsce na chw zwierzt,
a gospodarstw w poudniowej Polsce na produkcj rolinn.

13. Tabela zawiera dane o migracjach zagranicznych ludnoci Polski na pobyt stay wedug kontynentw
w 2009 roku. Na podstawie tych danych oce prawdziwo poniszych zda.
Region
Europa
Azja
Afryka
Ameryka Pnocna i rodkowa
Ameryka Poudniowa
Australia i Oceania
Nieustalone miejsce
Ogem

Imigracja

Emigracja

14 369
485
153
2210
28
176
3
17 424 osb

15 620
61
36
2539
12
244
2
18 620 osb

a) Wicej osb przyjechao do Polski na stae, ni z niej wyjechao.

PRAWDA

FASZ

b) W 2009 roku migracje objy ponad 36 tysicy ludzi.

PRAWDA

FASZ

c) Wikszo migrujcych osb odbywa migracje wewntrzkontynentalne.

PRAWDA

FASZ

14. Miasto zawdzicza swe pocztki Zakonowi Krzyackiemu, ktry w poowie XIII w. zbudowa tam
zamek majcy suy za baz wypadow do podboju i ewangelizacji Prus. Miasto odgrywao wan
rol handlow, a o jego randze wiadcz okazae, XIV i XV-wieczne budowle publiczne i prywatne
(m.in. Dom Kopernika), wznoszce si na Starym i Nowym Miecie.
Opisane miasto, wpisane na List wiatowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO
w 1997 r., to
A. Zamo

B. Toru

C. Krakw

D. Malbork

E. Warszawa

15. W tabeli zamieszczono opisy trzech form ochrony przyrody wystpujcych w Polsce. Przyporzdkuj
im waciwe nazwy, wybierajc spord odpowiedzi AF.
Nazwa formy ochrony
przyrody

Opis

Obszar zachowany w stanie naturalnym lub mao zmienionym, ktry wyrnia

si szczeglnymi wartociami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub
walorami krajobrazowymi.
Pojedynczy twr przyrody ywej i nieoywionej lub ich skupiska, odznaczajce
si cechami wyrniajcymi je spord innych.
Obszar wyrniajcy si szczeglnymi wartociami przyrodniczymi,
naukowymi, spoecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie
mniejszej ni 1000 ha.
A. pomnik przyrody

B. park krajobrazowy

D. park narodowy

C. rezerwat przyrody

F. ochrona gatunkowa

16. Oce, jakie informacje o strukturze wiekowej polskiego spoeczestwa mona odczyta z wykresu
Piramida pci i wieku ludnoci Polski. Zaznacz znakiem X waciw odpowied.

a) Ludno urodzona w latach 60. XX wieku naley do niu demograficznego.

TAK

NIE

b) Liczba urodze w ostatnich latach zacza rosn.

TAK

NIE

c) W Polsce dominuje ludno w wieku przedprodukcyjnym.

TAK

NIE

d) We wszystkich grupach wiekowych polskiego spoeczestwie liczba kobiet przewysza

liczb mczyzn.
TAK

NIE

17. Przyporzdkuj wymienionym nazwom regionw geograficznych nazwy elementw krajobrazu,

w ktrych one wystpuj. Wpisz X przy odpowiednim oznaczeniu literowym.
a) Pojezierze Pomorskie

b) Wyyna Lubelska

c) Tatry

d) Pobrzee Koszaliskie

e) Sudety

A. cyrki polodowcowe
B. jeziora przybrzene
C. jeziora rynnowe
D. wwozy lessowe

Mapa do zada 1819

Mapa przedstawia sie kolejow w Polsce.

18. Najwiksza gsto linii kolejowych w Polsce jest w wojewdztwie

A. lskim i dolnolskim.
B. maopolskim i kujawsko-pomorskim.
C. lskim i opolskim.
D. mazowieckim i lubelskim.
19. Uzupenij ponisze zdania, zaznaczajc odpowiedzi spord AF w taki sposb, aby zdania byy
prawdziwe.
Na obszarach najbardziej uprzemysowionych sie linii kolejowych jest A / B.
Obszary te odpowiadaj w znacznym stopniu terenom dawnego zaboru C / D.
Najsabiej rozwinita sie linii kolejowych cechuje tereny dawnego zaboru E / F.
A. sabo zagszczona
C. austriackiego
E. rosyjskiego

B. bardzo zagszczona
D. pruskiego
F. austriackiego

20. Uzupenij ponisze zdania wpisujc odpowiedzi AE, w taki sposb, aby zawieray one prawdziwe
informacje o Morzu Batyckim.
Morze Batyckie jest zaliczane do mrz chodnych, poniewa .
W wodach Morza Batyckiego wystpuje zjawisko eutrofizacji, poniewa.
A. jego rednia gboko wynosi okoo 52 metry.
B. powstao w wyniku wytapiania si ldolodu skandynawskiego.
C. rzeki dostarczaj do niego du ilo zanieczyszcze.
D. z Morzem Pnocnym cz je wskie cieniny.
E. ley pomidzy 54N a 66N.

Tabela do zada 2122.

Ponisza tabela zawiera nazwy wybranych elementw rodowiska fizycznogeograficznego pastw
ssiadujcych z Polsk.
Nazwa
kraju
(cyfra)

Elementy rodowiska fizycznogeograficznego

Wetawa

Sudety

nieka

Wag

Nine Tatry

Gerlach

Dniepr

Karpaty

Howerla

Ob

Ural

Elbrus

Ren

Harz

Zugspitze

21. Uzupenij puste rubryki tabeli, wpisujc do waciwych kolumn nazwy elementw rodowiska
fizycznogeograficznego wybrane spord AE.
Gry A

Wyyny B

Jeziora C

Rzeki D

Szczyty E

22. Wpisz w puste wiersze tabeli nazwy pastw ssiadujcych z Polsk, w ktrych znajduj si wymienione

elementy rodowiska fizycznogeograficznego. Nazwy krajw wybierz spord 17.

Biaoru 1
Rosja 5

Czechy 2

Litwa 3

Sowacja 6

Niemcy 4
Ukraina 7

23. Poniej zamieszczono krtk charakterystyk Rosji. Wstaw znak X obok opisw dotyczcych
europejskiej czci tego kraju.
Rosja jest pooona w 11 strefach czasowych i rozciga si od Morza Beringa do Morza
Batyckiego.
Klimat Rosji jest bardzo zrnicowany: od podzwrotnikowego rdziemnomorskiego
nad Morzem Czarnym do okoobiegunowego polarnego na pnocy.
Do najduszych rzek Rosji nale Ob z Irtyszem, Jenisej, Lena i Woga.
Dominujc religi w Rosji jest prawosawie, ale mieszkaj tam rwnie muzumanie
i buddyci.
Przemys Rosji koncentruje si w kilku okrgach przemysowych, m.in. Kunieckim
i Petersburskim.
24. Wstaw znak X przy cechach charakteryzujcych rodowisko przyrodnicze Antarktydy.
A. Na pograniczu ldu i oceanu yj pingwiny i foki.

B. Jej umown granic stanowi rwnolenik 6633N.

C. Temperatury maksymalne wystpuj w grudniu i styczniu.

D. Na pograniczu ldu i oceanu yj niedwiedzie polarne i foki.

E. Na stacji Wostok zanotowano najnisz na Ziemi temperatur

powietrza.

F. Wystpuj tam bogate zoa surowcw mineralnych, np. wgla

kamiennego, rud miedzi, elaza, zota, srebra i uranu.
G. Temperatury maksymalne wystpuj w lipcu i sierpniu.

25. Na mapie konturowej oznaczono kraje Europy rodkowo-Wschodniej.

a) Kraj utworzony po 1989 roku to

A. Albania

B. Bugaria

C. Czechy

D. Wgry

b) Na mapie cyframi 13 oznaczono trzy kraje. Wstaw znak X przy zestawie, w ktrym podano
prawidowe nazwy pastw.
A. 1 Sowacja, 2 Macedonia, 3 Chorwacja
B. 1 Sowenia, 2 Modawia, 3 Serbia
C. 1 Czarnogra, 2 Ukraina 3 Bonia i Hercegowina
D. 1 Austria, 2 Grecja, 3 Kosowo

26. Oce, prawdziwo zda opisujcych rolnictwo towarowe. Wstaw znak X obok waciwych
odpowiedzi.
a)W rolnictwie towarowym uzyskuje si wysokie dochody.
PRAWDA

FASZ

b) Poziom mechanizacji i chemizacji rolnictwa towarowego jest niski.

PRAWDA

FASZ

c) Rolnictwo wymaga zatrudniania duej liczby osb, ze wzgldu na to, e wikszo prac wykonuje
si rcznie.
PRAWDA

FASZ

d) Gospodarstwa rolne staraj si wyprodukowa jak najwiksz ilo produktw.

PRAWDA

FASZ

27. Przyporzdkuj odpowiednim nazwom krajw skandynawskich ponisze struktury produkcji energii
elektrycznej. Wpisz X przy waciwym oznaczeniu literowym.

Dania

Finlandia

Islandia

Norwegia

Szwecja

28. Ponisza fotografia przedstawia znany obiekt turystyczny znajdujcy si w Grecji.

a) Obiekt przedstawiony na fotografii to

A. uk Triumfalny

B. Koloseum

C. Partenon

B. w Hiszpanii

C. we Woszech

b) Obiekt ten znajduje si

A. w Grecji

29. Jakie formacje rolinne naley wpisa w miejsca oznaczone cyframi 14, aby schemat przedstawia
strefy klimatyczno-rolinno-glebowe na pkuli pnocnej w Afryce?
N
1

S
2

A. 1 sawanna, 2 wilgotny las rwnikowy, 3 rolinno rdziemnomorska,

4 pustynie i ppustynie
B. 1 wilgotny las rwnikowy, 2 rolinno rdziemnomorska, 3 pustynie i ppustynie,
4 sawanna
C. 1 pustynie i ppustynie, 2 sawanna, 3 wilgotny las rwnikowy,
4 rolinno rdziemnomorska
D. 1 rolinno rdziemnomorska, 2 pustynie i ppustynie, 3 sawanna,
4 wilgotny las rwnikowy
30. Amazonia jest poronita najwikszym na wiecie kompleksem wilgotnych lasw rwnikowych.
Jednak od kilkudziesiciu lat trwa jej intensywne wylesianie, majce na celu zagospodarowanie
tych terenw. W kadym z poniszych zda podano przyczyn lub skutek tego procesu. Wstaw
znak X przy skutkach wylesiania Amazonii.
A. Pozyskiwanie terenw pod upraw

B. Uruchomienie erozji gleb

C. Zmniejszenie rnorodnoci gatunkowej wilgotnych lasw

rwnikowych

D. Pozyskiwanie wybranych gatunkw drzew

E. Zmniejszenie liczebnoci plemion indiaskich

F. Eksploatacja surowcw mineralnych metod odkrywkow

G. Budowa drogi transamazoskiej

H. Uwalnianie do atmosfery CO2