Ekranowe uzalenieniakomputer/tablet, internet, gry video,

telewizja, komrka, X-box

Mgr Justyna Borowska

Plan warsztatu
1. Uzalenienia behawioralne
2. Pasja czy naogowe zachowanie, niezdrowe
przywizanie czy uzalenienie?
3. Telewizja
4. Internet
5. Gry komputerowe
6. Fonoholizm
7. Hazard
8. Cyberbulling
9. Jak rozmawia i jak uchroni dzieci?

Uzalenienia behawioralne

Nie ma wyranych rnic pomidzy uzalenieniem od substancji psychoaktywnych i

uzalenieniem od czynnoci.

W pierwszym przypadku osoby uzalenione poszukuj kontaktu z substancj, drugi

za wie si z moliwoci wykonywania okrelonych czynnoci.

Uzalenienia od czynnoci s to wszelkie naogowo powtarzane czynnoci, w

ktre nie s zaangaowane substancje psychoaktywne. Nale do nich zachowania
lub dziaania, ktre s spoecznie akceptowane, takie jak jedzenie, granie w gry
hazardowe, robienie zakupw, korzystanie z Internetu, ogldanie telewizji, dbanie
o swj wygld, zaspokajanie potrzeb seksualnych, uywanie komrki, praca itp.

Zachowania te staj si zagraajce i mog przej w uzalenienia wwczas, gdy

tracimy kontrol nad dan czynnoci. Odczuwamy wwczas przymus czyli silne
pragnienie wykonywania danej czynnoci, mimo jej negatywnego wpywu na
nasze funkcjonowanie. Kiedy natomiast nie moemy jej wykonywa, doznajemy
rnych dolegliwoci, np. rozdranienia, zoci, niepokoju.

Dlaczego mona si uzaleni?

osobowo skonna do uzalenie dziecko nie przejawia inicjatywy, ma

tendencj do wycofywania si i podporzdkowywania innym, przeywa lk i
trudnoci w relacjach, ma niskie poczucie wasnej wartoci.

proces uczenia si dzieci, ktre obserwuj u rodzicw wyrane, pozytywne

zmiany samopoczucia po wykonaniu przez nich okrelonej czynnoci (np.
pocieszania si zakupami, jedzeniem, grami lub inn form aktywnoci w
Internecie) ucz si, e jeeli zrobi to samo, osign ten sam efekt
(modelowanie, naladowanie).

napicie wynikajce z konfliktu potrzeb i wartoci dzieci, ktre mocno

identyfikuj si z normami i wartociami wpojonymi im przez rodzicw czsto
przeywaj wewntrzny konflikt. Jest on spowodowany z jednej strony chci
zaspokojenia swoich potrzeb, a z drugiej postawionymi im zakazami czy
ograniczeniami. Narastajcy wewntrzny konflikt i nieumiejtno jego rozwizania
moe prowadzi do zachowa, ktre obni lub zlikwiduj stan napicia (np. granie
na komputerze, pobyt w sieci internetowej, kompulsywne jedzenie itd.).

ukad nagrody w mzgu (orodek przyjemnoci) ukad ten kontroluje uczucie

zadowolenia i satysfakcji, a take steruje naszymi reakcjami na kary i nagrody. Jego
dziaanie polega na zapewnianiu nam dowiadczania stanu przyjemnoci i unikaniu
przykroci. Jeeli wykonujemy czynno, ktra sprawia nam zadowolenie, wwczas
w naszym mzgu wydziela si substancja zwana dopamin. Dziki niej atwiej
zapamitujemy to, co jest przyjemne dla nas, a take to, co koczy si kar i blem.
Gdy poziom dopaminy spada, obnia si rwnie nasz nastrj. Orodek nagrody
przypomina nam wtedy, wysyajc rne sygnay, np. widok jedzenia (wydzielanie
liny, odczuwanie zapachu, smaku), komputera (w domyle gry), automatw do
gry (hazard), witryn sklepowych (zakupy), o moliwoci ponownego odtworzenia
przyjemnoci przez wykonywanie okrelonych czynnoci.

u osb skonnych do uzalenienia pojawia si silna potrzeba doznawania

przyjemnoci, a u osb ju uzalenionych wrcz przymus jej powtarzania. Potrzeba
ta jeszcze bardziej si nasila, jeli taka osoba dowiadcza trudnych emocjonalnie
przey, takich jak: wstyd, poczucie winy, niskiej samooceny i zwizane z tym
uczucia smutku, samotnoci, zoci, braku nadziei.

intensywne zmiany zwizane z dojrzewaniem

biologicznym w grupie wiekowej 10-13

Odkryj objawy- odrni pasj od naogowego

zachowania

dana czynno (zachowanie) staje si najwaniejsza dziecko bdzie starao si

powica tej czynnoci jak najwicej czasu (nie tylko poprzez zachowanie, ale
take mylc o danej czynnoci). Osoba uzaleniona podporzdkowuje cae swoje
ycie naogowej aktywnoci.

zmiany nastroju podczas naogowego grania itp. mona zaobserwowa takie

reakcje, jak: due oywienie, podekscytowanie, wyrane zadowolenie, wrcz
eufori lub zo, smutek i rozpacz. Niestabilno nastroju zaley od korzyci lub ich
braku wynikajcych z zachowania naogu.

tolerancja dawkowania dziecko, aby cigle mogo osiga taki sam stan
przyjemnoci jak na pocztku musi zwikszy dawk danej czynnoci.
Intensyfikowanie stanw przyjemnoci jest spowodowane zwikszaniem si
tolerancji organizmu na dan czynno,

objawy odstawienia kiedy naogowa czynno zostanie przerwana bd znacznie

ograniczona, wwczas czowiek uzaleniony cierpi na szereg dolegliwoci. Odczuwa
przykre objawy: skurcze odka, dusznoci, pocenie si, nudnoci, ble gowy,
bezsenno, drenia, pobudzenie psychoruchowe, apati itp. Wybucha gwatown
zoci, wywouje rodzinne ktnie i niesnaski. Moe otwarcie przeklina, by
zgryliwy i agresywny. Jest pobudzony psychoruchowo, niecierpliwy i draliwy. Z
agresji moe przej w apati i depresj. Wyranie jest pozbawiony energii
yciowej.

konflikt midzy osob uzalenion a otoczeniem konflikt pomidzy dzieckiem

a rodowiskiem wynika ze sprzecznych potrzeb. Rodzice nie akceptuj faktu, e
dziecko izoluje si od rodziny, spdza wikszo czasu w swoim pokoju, buntuj si
przeciwko jego przykrym zachowaniom, natomiast uzaleniony podejmie wszelkie
moliwe prby, aby mc odda si naogowemu zachowaniu

kontynuowanie zachowania pomimo negatywnych konsekwencji cho dziecko

ma coraz wiksze kopoty z powodu naogowego zachowania, nadal je podejmuje.

powtarzajce si bezskuteczne prby ograniczenia, kontrolowania lub

zaprzestania zachowania. Dziecko moe chcie kontrolowa naogowe
zachowanie, lecz nie wie jak, wic zniechcone nieudanymi prbami, rezygnuje z
ich ponawiania.

nawrt nawet po duszym okresie utrzymywania kontroli nad swoim

zachowaniem moe pojawia si nawrt do wczeniejszych schematw
naogowego postpowania. Mona jednak nauczy si kontrolowa mechanizmy
nawrotw i bezpiecznie funkcjonowa.

Sygnay ostrzegawcze

Cyfrowi tubylcy
Modzie w wieku 14-18 lat rzeczywicie traktuje internet jako swoje
naturalne rodowisko. Sie suy do realizacji wielu celw:
do zdobywania wiedzy, rozwijania zainteresowa, nawizywania i
utrzymywania kontaktw towarzyskich, rozrywki. Czyli wszystkiego,
czego modzie poprzednich pokole szukaa w "realu".
Mode pokolenie traktuje zdobywanie wiedzy za pomoc internetu za
rzecz oczywist, tak jak pokolenie ich rodzicw za naturalne uznawao
korzystanie z tradycyjnych bibliotek. Zadaniem rodzica jest pokazanie
krytycznej postawy wobec informacji, ktre dziecko moe odszuka w
Internecie.

Mzg uzalenionego

Podejmowanie
decyzji
Emocje

Samokontrola

Obszar podwietlony na czerwono u uzalenionego uytkownika deformuje funkcje

mzgu w ten sam sposb, co u alkoholikw, narkomanw i hazardzistw.

Dzienne zapotrzebowanie na
cyfrow diet
0-3 lat 0 godzin
3-6 lat 0,5 - 1 godzina, nadzorowana przez dorosego, ktry wci zachca
do podejmowania innych aktywnoci*
6-9 lat 2 godziny, cigle z nadzorem dorosego* (wedug polskich rde
w wieku 6-11 lat optymalne korzystanie to 1,5-2 godzin dziennie z jednym
dniem przerwy od mediw cyfrowych, a w wieku 12-15 to 3 godziny
dziennie)
Moment, w ktrym pozwalamy dziecku na uywanie technologii samemu,
to moment, w ktrym dziecko kontroluje czas spdzany przed ekranem i
nie jest on kompulsywny i nie rozciga si w czasie.

*Moim zdaniem to za duo, gdy: wyobramy sobie sytuacj, w ktrej dziecko wstaje do szkoy
midzy 6.30 a 7.00, wraca do domu okoo 16.00, idzie spa midzy 21.00 a 22.00, co oznacza, e na
aktywno dowoln-w tym zabaw-pozostaje 5 godzin. Jeeli dziecko powica a 2 godziny
dziennie na ogldanie ekranw (TV, komputer, komrka), to zajmuje to 40% czasu.

Telewizja
Ponad 95 proc. polskich dzieci oglda telewizj kadego dnia,
a ponad 60 procent tej grupy powica temu kilka godzin dziennie.
Dzieci duej pi, maj wysze osignicia szkolne i lepiej si
zachowuj, gdy rodzice ograniczaj im czas powicony na
ogldanie telewizji i ingeruj w wybr treci. Wzrastaj take u nich
zachowania prospoeczne i spada agresja.
Szum telewizyjny zaburza spontaniczn aktywno dziecka, przy
wczonym odbiorniku dziecko bawic si powica 5%c czasu na
spogladanie na ekran, a kady rzut oka powoduje przerwanie
dziaalnoci, dzieci realizuj ubosze zabawy, s mniej skupione na
sensownych czynnociach zabawowych.

TV- zagroenia

tzw. przebodcowanie nadmiar bodcw dochodzcych do dziecka

powodujcy, e dziecko oczekuje od ycia tak silnych efektw i bodcw,
jakie przyjo z telewizji. W efekcie prowadzi to do problemw z
koncentracj, skupieniem, spadkiem zaciekawienia zajciami w
przedszkolu i szkole.

tzw. syndrom ofiary: toksyczne bajki, czyli pene przemocy i agresji,

powodujce wzrost lku dzieci mog ba si, e to straszne, co zdarza si
bohaterom bajek, moe rwnie przydarzy si im i ich bliskim.

tzw. syndrom obserwatora: naladownictwo zachowa bohaterw,

gruboskrno, obniona wraliwo na przemoc, a nawet zobojtnienie
wobec niej. Przykadowo: nie robi na nich wraenie widok bitego dziecka
lub zwierzta, bo z agresj spotyka si w bajkach.

tzw. syndrom tpego warzywa: jeeli dziecko spdza przed telewizorem

nieustannie kilka godzin, wpada w pewien rodzaj transu, przestaje myle,
jego przemiana materii spada poniej normalnego poziomu, mog pojawi
si problemy ze wzrokiem, ukadem nerwowym i krgosupem. Czste
przybywanie w tym stanie moe prowadzi do dysfunkcyjnoci w sferze
emocjonalnej, intelektualnej i spoecznej.

10 ZASAD KORZYSTANIA Z TELEWIZJI

1. Nie wczamy bajek dzieciom poniej drugiego roku ycia.
Dzieci do drugiego roku ycia maj problem z odrnieniem fikcji prezentowanej w
telewizji od rzeczywistoci. Dziecko do 2 roku ycia powinno poznawa wiat
realny. Musi go dotyka, prbowa, sucha, wcha. Przykadowo, w telewizji gdy
kto rzuci pik widzimy ujcie rzuconej piki, nastpnie w wyniku montau, pik
w zblieniu. Mzg dziecka nie jest w stanie tego przetworzy, dziecko nie rozumie
tego i przyjmuje jako oczywisto. A jest to zafaszowanie rzeczywistoci, na ktr
jego umys nie jest gotowy.
2. Bajki powinny by dostosowane do wieku dziecka.
Inne bajki zainteresuj 3-latka, inne 5-latka, a inne 7-latka. Generalnie zasada jest taka:
im modsze dziecko, tym spokojniejsze powinny by bajki.
dla dziecka 2-3 letniego: np.: Peppa, Borys, Emilka, Sezamkowy Zaktek, Myszka w
Paski.
dla dziecka 4-5letniego: np. Detektyw odyga, Stacyjkowo, Kosmoloty, Parauszek i
przyjaciele.
dla dziecka 6-7-letniego: np. Lalaloopsy, Tree Fu Tom.
3. Rozmawiajmy z dziemi na temat losw bohaterw, skaniajmy do refleksji.
4. Nie umieszczamy telewizora w pokoju dziecka.

5. Kontrolujmy czas spdzony przed telewizorem.

Umawiajmy si z dzieckiem na okrelon ilo czasu, np.:
Teraz obejrzysz bajk winka Peppa i Musical Elma, a jak si skoczy to wyczamy
telewizor.
Najlepiej, eby czas jednorazowego seansu nie przekracza p godziny (2-letnie dzieci:
10 minut, 3-letnie: 15 minut).
6. Uatwmy dziecku wyraanie uczu i emocji, ktre podczas ogldania bajki
uruchamiaj si w nim.
Gdy skoczy si dana bajka i rodzic chce wyczy telewizor, co zwykle spotyka si z
protestem malucha, mona mu zaproponowa:
A teraz wyczymy telewizor i narysujemy ca ekip z Sezamowego Zaktka: Abby,
Elm, Berta i Erniego? Co ty na to?
7. Bdmy konsekwentni.
Dzieci bardzo ceni sobie porzdek i przejrzysto. Moemy te ustali stae pory bajek.
8. Po ogldaniu bajki zachmy dziecko do ruchu i wyjdmy na wiee powietrze.
Bajki maj by dodatkiem do aktywnoci, warto, by po ogldaniu bajki nastpiy jakie
zajcia ruchowe.
9. Nie dawajmy dzieciom podczas ogldania bajek jedzenia.
Nie jedz wtedy wiadomie i mog wchania nieograniczone iloci jedzenia albo
odwrotnie: tak by pochonite bajk, e zapominaj o tym, e powinny zje.
10. Nie traktujmy bajek jako nagrody lub kary.
Nie warto czyni z telewizora ani narzdzia groby ani pocieszacza i przytulacza.

Prawdy i mity
Bo dziecko odpoczywa.
Tymczasem ogldanie filmw wywouje u dzieci rozdranienie i
zmczenie, czy si te ze sporym wysikiem intelektualnym i napiciem
emocjonalnym;
bo dziecko rozwija si lepiej intelektualnie.
Jest wrcz przeciwnie, gdy ogldanie PONAD MIAR(!) filmw powoduje
zwolnienie tempa rozwoju intelektualnego dzieci;
bo dziecko uczy si intensywnie.
Jeeli po obejrzeniu filmu nikt z dorosych nie rozmawia z dzieckiem o tym,
co widziao i co o tym sdzi, po chwili zapomni to, co ogldao;
bo dziecko uczy si norm moralnych, patrzc na przygody bohaterw
bani.
Bywa odwrotnie, jeeli doroli nie rozmawiaj z dzieckiem o tym, co
widziao.

nadmierne ogldanie telewizji zwiksza impulsywno dzieci zarwno w

sferze zachowania, jak i w sferze poznawczej, zmniejszajc zarazem
wytrwao, pocig do zada intelektualnie wymagajcych i zdolno
koncentracji;

korzystanie z bajek, telewizora moe wspiera dziecko w rozwoju mowy

jedynie w sytuacji, gdy wsplnie z dorosym patrzy na ekran i moe
rozmawia z nim o tym, co si na nim pojawia, dotyczy to take nauki
jzyka obcego.
dzieci nadmiernie karmione ruchomymi obrazkami na ekranie komputera
maj kopoty w wiadomym skupianiu uwagi na statycznych obrazkach.
Podczas ogldania programw edukacyjnych dziecko moe przyswaja
wiedz, gdy dorosy tak prowadzi rozmow, aby dziecko powtarzao wane
nazwy i wypowiadao si o tym, co ju wie- rozmowa merytoryczna.

Co zrobi? strategia dla maego dziecka

1. Kiedy pojawia si sygna zoci, automatycznie oznacza to
czerwone wiato. Dziecko powinno wwczas
NATYCHMIAST przesta robi to, co robi i odej na bok lub
w inne miejsce, aby odzyska nad sob kontrol (gniew, jaki
przeywa dziecko, zwykle czy si z miejscem, w ktrym
aktualnie si znajduje oddalajc si od niego zmniejsza
jego nasilenie).
Zmiana perspektywy pozwala na osignicie dystansu i
stabilizacji emocji (ukad nerwowy staje si mniej napity).
2. Kiedy dziecko odzyska rwnowag, nastpuje faza
tego wiata. Jest to czas na pogbienie uzyskanego
spokoju. W tej fazie dziecko moe zacz przemieszcza
swoj uwag na inne czynnoci, doprowadzajc tym samym
do dalszego wyciszania swoich emocji. Jest to take czas na
analiz sytuacji.

3. Kiedy poziom zoci dziecka spadnie wwczas moe da

sobie zielone wiato i wrci do sytuacji, ktra wywoaa
zo. Jest to czas na rozmow. Podczas rozmowy dziecko
powinno powiedzie jak chciaoby rozwiza ten konflikt.

Internet
Przejawem uzalenienia dzieci/nastolatkw jest odczuwana
presja, aby by w sieci. Sama aktywno nie jest istotna,
wane jest, aby by zalogowanym i obserwowa, co si dzieje
w sieci. Podobnie wyglda uzalenienie od komputera
dziecko moe wykonywa w nim rne czynnoci lub nie.
Wane jest natomiast, aby by wczony i gotowy do uycia.

Od czego mona si uzaleni?

Komunikacji internetowej polega ona na uzalenieniu si od
internetowych kontaktw spoecznych. Dzieci/nastolatki nawizuj
nowe kontakty wycznie poprzez sie, rozmawiajc z innymi
uytkownikami Internetu (co pogbia trudno w nawizywaniu
bezporednich relacji). W tej formie uzalenienia nastolatki mog
by naraone na m.in. spotykanie w sieci osb z rnymi
zaburzeniami oraz dewiacjami seksualnymi.
Sieci dziecko ma potrzeb cigego pobytu w Internecie i
obserwowania, co si tam dzieje.

Szumu informacyjnego (natok informacji) dziecko/nastolatek nie

moe oprze si pokusie brania udziau w wielu listach
dyskusyjnych.
Komputera dziecko spdza czas przy komputerze, np. grajc.

Jak zmniejszy ryzyko uzalenienia?

Nauka radzenia sobie ze stresem, napiciem i przykrymi
emocjami (umiejtno nazywania emocji i rozmawiania o
nich),
Rozwijanie samooceny poprzez poznawanie swoich sabych i
mocnych stron,
Rozwijanie swoich zainteresowa (zaangaowanie w
czynnoci, ktre nie uzaleniaj),
Spdzanie wolnego czasu w sposb urozmaicony,
Dbanie o relacje z bliskimi i poznawanie nowych osb,
Sprawdzanie i pokazywanie ile potrzebujemy, nauka
planowania i samokontroli.

Jak zapewni dziecku bezpieczne

korzystanie z komputera/Internetu?
1.

2.
3.
4.

5.
6.
7.

Przyjrzyj si, w jaki sposb Twoje dziecko korzysta z sieci jakie lubi
oglda strony, jakie wybiera gry, ile czasu temu powica, jak si
zachowuje, kiedy musi zakoczy swj pobyt w Internecie.
Zainstaluj w komputerze dziecka programy kontroli rodzicielskiej.
Ustal zasady, z jakich gier moe korzysta Twoje dziecko, z ktrych nieuzasadnij.
Naucz dziecko podstawowych zasad bezpieczestwa w Internecie
porozmawiaj z nim na temat zagroe, z jakimi moe si spotka w sieci i
co wtedy robi (nauka asertywnej odmowy- metoda zdartej pyty).
Ustal ramy czasowe spdzania dziecka przy komputerze.
Najpierw obowizki, potem komputer.
Poka dziecku te inne formy spdzania wolnego czasu.

Gry komputerowe
Gry, obok wielu cennych umiejtnoci, jak:
rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej, zainteresowa,
wyobrani, refleksu, logicznego i strategicznego mylenia,
dostarczania wiedzy i zwykej przyjemnoci, maj rwnie
swoj ciemn stron.

Gry, szczeglnie te, w ktrych pojawiaj si akty przemocy a

gracz sam jej dokonuje, uywajc niekiedy okrutnych
sposobw, decydujc o ludzkim yciu s szczeglnie szkodliwe,
gdy kojarz przemoc z nagrod, a agresja i destrukcja s
pozytywnie punktowane.

PEGI- oglnoeuropejski system

klasyfikacji gier

Symptomy fizyczne
Z powodu dugotrwaego grania i braku ruchu nastpuje utrwalenie
si siedzcego trybu ycia, w wyniku czego dziecko moe przybiera
na wadze. Mog te pojawi si problemy ze stawami, drtwienie
palcw, doni, blu cigien zwizanych z operowaniem joystickiem
lub myszk. Wskazuje si take na postpujcy zanik mini pasa
biodrowego i krgosupa, wady postawy i wzroku. Moe rwnie
pojawi si padaczka odruchowa, wywoana pulsujcymi seriami
bodcw wietlnych lub akustycznych.
Przy dugotrwaym, nieumiejtnym korzystaniu dzieci z klawiatury
komputerowej moe wytworzy si zesp kanau nadgarstkowego,
czasami zwanego ciasnym nadgarstkiem. W efekcie nastpuje
niedokrwienie rki na odcinku nadgarstek, rdrcze i palce oraz
uszkodzenie nerww odpowiedzialnych za ruchy nadgarstka i doni.

Fonoholizm

Komrka staa si przedmiotem pierwszej potrzeby i wyznacznikiem statusu

spoecznego (czste rozmowy przez telefon komrkowy wiadcz o posiadaniu
licznego grona przyjaci, zaatwianiu wielu wanych spraw, co zwiksza poczucie
wasnej wartoci).
Dzieci/nastolatki uzalenione od telefonu komrkowego odczuwaj przymus
nieustannego kontaktu z drug osob, przywizuj du wag do posiadania
telefonu komrkowego i jego jakoci, odczuwaj gboki dyskomfort i silny
niepokj, gdy zapomn go zabra ze sob lub gdy rozaduje si w nim bateria;
cigle nadsuchuj sygnau poczenia lub dwiku informujcego o otrzymaniu
SMS-a, wstaj nawet w nocy, aby sprawdzi czy nie przyszy jakie wiadomoci.
Dziecko naogowo uywajce telefonu komrkowego zawsze ma go przy sobie, a
pozbawienie moliwoci uywania komrki przez jaki czas powoduje gwatowny
sprzeciw, bunt, agresj; dziecko jest pobudzone i zdekoncentrowane.
Mog pojawi si objawy somatyczne: ble gowy, trudnoci z koncentracj uwagi,
pobudzenie ruchowe, nerwowo, kopoty ze snem.
Warto te wspomnie o tzw. zespole kciuka chorobie niedokrwiennej kciuka,
wywoanej cigym esemesowaniem, ktra jest typow dolegliwoci u osb
naogowo korzystajcych z komrki.

Hazard
Ju modzie w wieku 15-18 lat jest naraona na ryzyko uzalenienia od
hazardu. Czsto s to osoby, ktre zaczynay gra w wieku 8-10 lat!!! Na
samym pocztku traktowali to jako zabaw, okazj do przeycia dreszczyku
emocji
-

automaty (zabawy z nagrod),

zdrapki,
losy na loterii,
gra w karty,
stawianie w grach sportowych,
konkursy sms-owe.

Czynnikami, ktre sprzyjaj hazardowi u modych ludzi s: dobra zabawa,

przeywanie silnych emocji, wiara w atwo zdobycia pienidzy.
Sygnay ostrzegawcze: zmiana zachowania- separowanie si od rodziny,
zmienne nastroje- jednoczenie pobudzony i apatyczny, zmiana
sownictwa, czste proszenie o pienidze, zaniedbywanie wygldu i
nauki, ujawnienie potrzeby rywalizacji (oywienie w sytuacjach ryzyka).

Cyberbulling/Cyberprzemoc
Cyberbullying to przeladowania z uyciem nowych
technologii oraz elektroniki komputerw, telefonw.
Odbywa si za porednictwem internetu, komrek, SMS-w,
zdj i nagrywanych filmikw wrzucanych do sieci.
Cyberbullying to zastraszanie, wymiewanie, wrzucanie
cudzych zdj, kradzie tosamoci, czyli np. tworzenie
fikcyjnych kont na Facebooku innym osobom.
- HAPPY SLAPPINGto umieszczanie w sieci zdj lub filmw z
ludmi, ktrzy znajduj si w trudnych dla
siebie sytuacjach bez ich zgody lub nawet
wbrew ich woli. Mog to by sytuacje
upokorzenia czy przemocy.

Jak rodzice mog uchroni dzieci przed przemoc w

internecie?
Poznaj hasa i loginy dziecka na wszystkie portale, na ktrych jest
zalogowany.
Bd wiadom, co Twoje dziecko pisze w internecie i przez
komrk. Rodzice powinni od czasu do czasu kontrolowa domowy
komputer.
Poznaj terminologi, jak posuguje si modzie, kiedy ze sob
pisze.
Obserwuj dziecko pod ktem nagych zmian nastroju lkw,
wyobcowania, brak zainteresowania szko czy znajomymi.
Pokazuj dziecku, e moe ci zaufa.
Monitoruj swoj reakcj, jeli dziecko przyzna, e jest ofiar
przemocy w sieci. Postaraj si zachowa spokj.
Przypominaj dziecku, by traktowao innych tak, jak samo chciaoby
by traktowane. To znaczy, aby nie pisao i nie mwio rzeczy,
ktrych samo nie chciaoby na swj temat usysze ani nie
powiedziaoby drugiej osobie wprost.

Wskazwki dla Rodzica

- jak rozmawia z dzieckiem o tym, co nas niepokoi
Rozmawiaj w sytuacji, w ktrej Ty i dziecko bdziecie mogli czu si komfortowo
zadbaj o odpowiednie miejsce i czas, nie rb tego w popiechu.

Zacznij od opisania spostrzeganego przez siebie sytuacji:

Widz, e ostatnio coraz wicej czasu spdzasz przed komputerem.
Daj dziecku przestrze do rozmawiania o jego problemach, uczuciach, zachowaniu
i jego znaczeniu:
Zastanawiam si, co si dzieje?
Zaznaczaj dziecku, e jeste gotowy do rozmawiania z nim o jego sprawach, nawet
jeeli ono w danym momencie nie chce.
Mw o swoich odczuciach, ktre wywouj niepokojce zachowania dziecka :
Bardzo si martwi, kiedy widz, e coraz czciej grasz.
Powiedz o swoich oczekiwaniach :
Chciaabym, eby ograniczy spdzanie czasu przed komputerem do 2 godzin
dziennie.
Wsplnie ustalcie zasady wsppracy :
Chciaabym ustali zasady korzystania z komputera. Jakie masz propozycje?
Uprzed kiedy, jakie i w jakich warunkach podejmiesz interwencj :
Jeeli ta sytuacja dalej tak bdzie trwa, to w cigu tygodnia umwi nas na
wizyt w poradni.
Wyjanij dziecku, jakie ryzyko i konsekwencje wi si z zachowaniami
ryzykownymi, w tym z uzalenieniem od komputera w tak modym wieku.