ROZDZIA 1

CZAS, CIERPLIWO, PASJA

Potrzebujemy cierpliwoci.
Karl-Heinz Rummenigge

Potrzebujemy pasji.
Matthias Sammer

Potrzebujemy czasu.
Pep Guardiola

MOMENT 1

ZAGADKA KASPAROWA
Nowy Jork, padziernik 2012 r.
Garri Kasparow pokrci gow, koczc saatk. I po raz trzeci wypowiedzia te same sowa:
To niemoliwe.
Tym razem przemwi z pewn irytacj w gosie. Pep Guardiola uporczywie pyta, dlaczego
legendarny Kasparow uwaa, e niemoliwa jest rywalizacja z modym mistrzem Magnusem
Carlsenem, wwczas najbardziej obiecujcym szachist na wiecie.
Kolacja przebiegaa w serdecznej atmosferze. Guardiola i Kasparow poznali si kilka tygodni
wczeniej i kataloski trener od razu da do zrozumienia, e jest zafascynowany wielkim mistrzem.
Kasparow uosabia cechy, ktre Pep ceni ponad wszystko: wytrwao, wysiek, inteligencj,
powicenie, upr, wewntrzn stabilno Guardiola by zachwycony, e mg pozna go
osobicie, dwukrotnie zje z nim kolacj i porozmawia o rywalizacji, ekonomii, technologii oraz
naturalnie o sporcie. Ju od kilku miesicy by odcity od elity wiatowego futbolu, cieszc si
spokojem w Nowym Jorku. Zakoczy triumfalny okres w Barcelonie, najwspanialszy, obfitujcy
w najwiksze sukcesy, najbardziej pasjonujcy w historii kataloskiego klubu oraz prawdopodobnie
najlepszy w wiatowym futbolu: sze trofew zdobytych w jednym roku, a cznie czternacie
z dziewitnastu moliwych w cigu czterech sezonw. Lista osigni Guardioli bya nadzwyczajna.
By tego wszystkiego dokona, musia si wypali. Wyczerpany i rozdraniony, poegna si
z Barcelon, zanim mogoby doj do nieodwracalnych szkd.
W Nowym Jorku chce zacz od nowa. Rok spokoju i ciszy, zapomnienia i odpoczynku. Czas
przeznaczony na naadowanie baterii, ktre si wyczerpay. Czas dla rodziny, ktr zaniedba ze
wzgldu na zobowizania w pracy. Czas na poznanie nowych rzeczy i spotkania z przyjacimi.
Jednym z nich jest Xavier Sala i Martn, wykadowca ekonomii na Uniwersytecie Columbia, skarbnik
Bary w latach 20092010, w kocowym okresie prezesury Joana Laporty. Sala i Martn jest
szanowanym, cenionym na caym wiecie ekonomist i dobrym przyjacielem Guardiolw. Od dawna
mieszka w Nowym Jorku, co odegrao zasadnicz rol w rozwianiu niektrych wtpliwoci, jakie
rodzina Pepa ywia co do tego miasta: dzieci nie mwiy po angielsku, a Cristina, ona Pepa, miaa
mnstwo pracy w rodzinnej firmie w Katalonii. Nie byli przekonani do decyzji Pepa. To Sala

i Martn namwi dzieci i Cristin do przeprowadzki do Nowego Jorku, gdzie ycie okazao si duo
lepsze, ni si spodziewali.
Sala i Martn jest rwnie bliskim przyjacielem Garriego Kasparowa.
Pewnego jesiennego dnia Guardiolowie chcieli zaprosi ekonomist na wieczorne spotkanie.
Przykro mi, Pep, ale na ten wieczr mam ju plany: umwiem si na kolacj z pastwem
Kasparowami wyjani Sala i Martn, po czym zasugerowa mu, aby na kolacj uda si razem
z nim.
Pep by zachwycony tym pomysem, podobnie jak sam Kasparow oraz jego ona Daria. Spotkanie
okazao si fascynujce. Nie rozmawiali o szachach ani o pice nonej, lecz o wynalazkach
i technologii, o amaniu ustanowionych norm, o zaletach pyncych z niepoddawania si wobec
napotykanych trudnoci, wreszcie o pasji. O pasji rozmawiali duo. Kasparow wyoy swoje
pesymistyczne pogldy na rozwj technologiczny: wiat znajduje si w finansowym zastoju,
stwierdzi, a potencja technologiczny suy gwnie do zabawy, poniewa nowe wynalazki nie maj
takiego znaczenia jak te dawne. Kasparow zauway, e wynalezienie internetu nie moe by
porwnywane z odkryciem elektrycznoci, ktre oznaczao prawdziw ekonomiczn zmian caego
wiata, pozwolio kobietom pracowa i przypieszyo wzrost gospodarczy na wiecie. Uzna, e
prawdziwy wpyw internetu na gospodark produktywn (nie finansow) jest znacznie mniejszy od
wpywu elektrycznoci. Jako przykad poda iPhonea, ktrego moc procesora jest znacznie wysza
od mocy komputerw Apolla 11 AGC ( Apollo Guidance Computer) mia sto tysicy razy mniejsz
pami RAM ni obecny smartfon. Tamte komputery suyy do wysania czowieka na Ksiyc
powiedzia Kasparow a teraz wykorzystujemy moc telefonu komrkowego do zabijania ptakw
(aluzja do popularnej gry Angry Birds).
Sala i Martn, czowiek o niepospolitym umyle, by zachwycony spotkaniem Kasparowa
i Guardioli.
Fascynowa mnie widok dwch inteligentnych mczyzn rozprawiajcych o technologii,
wynalazkach, pasji i zoonoci wiata powiedzia.
Kasparow i Guardiola byli tak zaintrygowani sob nawzajem, e kilka tygodni pniej spotkali
si na nastpnej kolacji, na ktr Sala i Martn nie mg pj, poniewa przebywa akurat
w Ameryce Poudniowej; towarzyszya im za to Cristina Serra, ona Pepa. Tego drugiego wieczoru,
i owszem, rozmawiano o szachach. Guardiol zaskoczya bezwzgldno Kasparowa mwicego
o Norwegu Magnusie Carlsenie i typujcego go na nowego mistrza wiata (rzeczywicie zosta nim
rok pniej, w listopadzie 2013 roku, kiedy pokona Viswanathana Ananda 6,53,5). Kasparow
chwali umiejtnoci modego mistrza (22 lata), ktrego nawet szkoli potajemnie w 2009 roku,
i wyjawi kilka saboci, ktre Carlsen musia skorygowa, jeli chcia cakowicie zawadn

wiatem szachw. To wanie wtedy Guardiola zapyta Kasparowa o to, czy byby w stanie zagra
z Norwegiem i go pokona. Odpowied bya zaskakujca:
Mam zdolnoci, eby z nim wygra, ale to niemoliwe.
Pep pomyla, e chodzi o poprawno polityczn, o dyplomacj, ktr tak wybuchowy czowiek
jak Kasparow mg si wykaza. Dlatego te nie odpuci:
Ale Garri, skoro masz zdolnoci, to dlaczego nie mgby go pokona?
Na drugie pytanie pada taka sama odpowied:
To niemoliwe.
Guardiola jest uparty, bardzo uparty. I nie wypuci koci, ktr Kasparow pozwoli mu gry.
Zada pytanie po raz trzeci, podczas gdy szachista coraz bardziej zamyka si w swoim ochronnym
pancerzu, ze wzrokiem wbitym w talerz, jak w czasach, kiedy musia broni sabej pozycji na
szachownicy. Ponownie odpowiedzia, nieco burkliwym tonem:
To niemoliwe.
Guardiola zmieni taktyk, odsun talerz z saatk, ktr ledwie tkn, i postanowi zaczeka, a
nadarzy si kolejna szansa, by pozna powody, dla ktrych Kasparow nie by w stanie pokona
modego Carlsena. Nie tylko z ciekawoci, jak wzbudza u niego taki czowiek jak Kasparow, ale
take dlatego, e by wiadomy, i odpowied moe zawiera jeden z kluczy do sportu na wysokim
poziomie. Zaledwie cztery miesice wczeniej Guardiola odszed z awki trenerskiej Barcelony po
zdobyciu czternastu z dziewitnastu trofew, zostawiajc za sob niezwyke osignicia, niemal
niewiarygodne, by nie powiedzie: niewyobraalne. Zrezygnowa, poniewa w gbi duszy czu
pustk, by wyczerpany, wypalony do granic moliwoci, niezdolny do dalszej pracy i wzbogacania
druyny, ktra zdobya wszystko, co byo do zdobycia. Pierwsza i jedyna w historii futbolu, ktra
zdobya sze moliwych trofew w cigu jednego roku. Guardiola opuci Barcelon ze wzgldu na
wyczerpanie, a teraz, kilka miesicy pniej, ju wypoczty i pogodny, czujc, e energia wrcia do
jego ciaa, a zwaszcza do jego umysu, siedzia naprzeciwko jednej z najwikszych legend sportu,
ktra stanowczo powtarzaa, e ma jeszcze zdolnoci, eby wygra, ale e dla niej jest to
niemoliwe.
Pepa oczywicie zeraa ciekawo, ale zagadka Kasparowa stawaa si bardziej zawia ni
anegdota, ktr trzeba wyjania wnukom. Rozwizanie tej szarady mogo da odpowied na pytanie,
ktre od dawna nurtowao Guardiol: Dlaczego tak bardzo wypali si w Barcelonie? I przede
wszystkim jak unikn takiego wyczerpania si w przyszoci?
Gdybym mia zdefiniowa Pepa Guardiol, to powiedziabym, e jest on czowiekiem, ktry
wtpi we wszystko. rdem tych wtpliwoci nie jest niepewno ani strach przed nieznanym: to
poszukiwanie nieistniejcej perfekcji. Guardiola wie, e niemoliwe jest jej osignicie, ale do niej

dy. Std te bierze si uczucie, ktre czsto mu towarzyszy: wraenie, e wci nie dokoczy
dziea. eby zapanowa nad wtpliwociami, Guardiola wykorzystuje obsesj. Jest wiadomy, e do
najlepszego rozwizania moe zbliy si tylko wtedy, gdy odrzuci wszystkie inne opcje. Pod tym
wzgldem przypomina szachowego mistrza, ktry przed wykonaniem ruchu analizuje wszelkie
moliwe posunicia. Obsesja rozwiewania wtpliwoci to wrodzona cecha Guardioli, ktry potrafi
dugo rozmyla nad kad spraw, zanim podejmie ostateczn decyzj.
Kiedy przygotowuje si do meczu, nie wtpi w zaangaowanie swojej druyny: jego pikarze
wyjd na boisko, eby atakowa, utrzymywa si przy pice i wygra spotkanie. Chocia s to bardzo
zoone pojcia, szkicowane s maymi kreskami. Wielkie koncepcje s trwae, ale zarazem skadaj
si z wielu maych pomysw, ktre on nieustannie analizuje w tygodniu poprzedzajcym mecz,
zastanawiajc si nad podstawowym skadem, nad wkadem w gr danego pikarza w porwnaniu
z innym, nad ruchami, jakie bdzie w stanie wykona okrelony zawodnik w zalenoci od tego, jak
wypadnie rywal, nad wspprac danego pikarza z konkretnym koleg, nad tym, jak bd si czy
poszczeglne linie druyny w zalenoci od tego, jak zaatakuje przeciwnik...
Umys Guardioli przypomina umys szachisty, ktry ocenia i rozwaa wszystkie ruchy wasne
i rywala, starajc si przewidzie rozwj zdarze. Bez wzgldu na to, przeciwko komu gra,
przygotowanie jest identyczne: nie bdzie ani chwili odpoczynku, a wszystkie moliwe warianty
zostan przeanalizowane i rozebrane na czynniki pierwsze. A kiedy Guardiola ju to zrobi, wrci do
nich ponownie. To wanie Manel Estiarte, jego prawa rka w Barcelonie i w Bayernie, nazywa
zasad trzydziestu dwch minut, nawizujc do ograniczonych szans na to, e Pep przestanie na
jaki czas myle o futbolu. Estiarte wykorzystuje wszystkie dostpne rodki, eby niekiedy
powstrzyma obsesj trenera i zapewni mu rozrywk, ale z dowiadczenia wie, e ten spokj nie
bdzie trwa duej ni p godziny.
Zabierasz go na obiad do restauracji, eby zapomnia o futbolu, ale po trzydziestu dwch
minutach ju wida, e wraca do zych nawykw. Kieruje wzrok na sufit restauracji, przytakuje,
udaje, e ci sucha, ale ju na ciebie nie patrzy. Znowu myli o lewym obrocy druyny przeciwnika,
o kryciu rodkowego pomocnika, o zatrzymaniu skrzydowego... Mino p godziny, a on wraca do
wewntrznej analizy wyjania Estiarte.
Jeli druyna za nim stoi, jeli Bayern go wspiera, Pep nie pogra si bardzo w tym cigym
stresie, w staym analizowaniu wszystkich moliwoci. W niektre dni Estiarte nakazuje mu opuci
Sbener Strae, gdzie mieci si orodek treningowy Bayernu, i odpocz. Guardiola wraca do
domu, bawi si troch z dziemi, a po pgodzinie idzie do swojego kcika, ktry przygotowa
w gbi korytarza kcika, ktry nie jest nawet maym pokojem i tam na nowo zaczyna swoje
analizy. Miny trzydzieci dwie minuty i ponownie trzeba wszystko sprawdzi, mimo e tego dnia

ju czwarty raz wraca do tego samego zagadnienia.

Dlatego wanie tak wana bya dla niego odpowied Garriego Kasparowa. Std taki upr Pepa,
by rozwiza t zagadk. Dlaczego taki legendarny mistrz jak Kasparow, ktremu nie brakuje
zdolnoci, uwaa, e niemoliwe jest pokonanie rywala?
To Cristina i Daria, ony, damy przy tamtym nowojorskim stole, pomogy odkry tajemnic.
Skieroway rozmow na temat pasji, potem wymogw i emocjonalnego wyczerpania, i wreszcie
umysowej koncentracji. By moe to problem koncentracji, zasugerowaa Cristina. A Daria podaa
odpowied:
Gdyby to by tylko jeden mecz i trwaby dwie godziny, wwczas Garri mgby pokona
Carlsena. Ale tak nie bdzie: mecz wyduyby si do piciu albo szeciu godzin, a Garri nie
chciaby znw przechodzi przez cierpienie zwizane z takim wielogodzinnym wysikiem
umysowym i cigym analizowaniem rozmaitych moliwoci. Carlsen jest mody i nie zdaje sobie
sprawy, jak bardzo jest to wyczerpujce. Garri nie chciaby znw przechodzi tego dzie po dniu.
Jeden byby w stanie si skoncentrowa na dwie godziny, a drugi na pi. Dlatego zwycistwo jest
niemoliwe.
Tamtej nocy Guardiola mao spa. I duo rozmyla.

MOMENT 2

W MONACHIUM PADA DESZCZ

Monachium, 24 czerwca 2013 r.
Jest dzie witego Jana, pierwszy dzie Pepa Guardioli w Bayernie, i pada deszcz. Wydaje si, e
w ogle go to nie obchodzi. Jest podekscytowany do tego stopnia, e niekiedy musi tumi
przepeniajce go uczucie szczcia. Bardziej ni strach Pep odczuwa rado i nie moe ani nie chce
tego ukrywa. Rado, poniewa wrci do futbolu. A poza tym dosiada szybkiego i dynamicznego
wierzchowca, jakim jest ni mniej, ni wicej tylko Bayern, klub, ktry rwnie jest podekscytowany.
Bayern emanuje takimi emocjami, jakby zatrudnienie Guardioli byo zdobyciem jeszcze jednego
trofeum w sezonie albo moe pierwszym triumfem nowej kampanii.
Dwudziesty czwarty czerwca 2013 roku jest dla klubu dniem historycznym, chocia odbywa si
wtedy tylko konferencja prasowa. Akredytowao si dwustu czterdziestu siedmiu dziennikarzy,
najwiksza liczba, jakiej kiedykolwiek doliczono si w Bayernie na wydarzeniu o takiej randze.
Atmosfera na Allianz Arenie jest wyjtkowa, tak jakby przybycie Guardioli traktowano jako co
wicej ni zwyk prezentacj. Entuzjazm przepenia monachijski stadion i odczuwalny jest
wszdzie: w wielkoci wydarzenia, napiciu w powietrzu czy zapale tumu, ktry toczy si w sali
prasowej. Wraz z powrotem do aktywnoci Pep jest szczliwy. Odmodnia. Nie jest to ju tamten
wycieczony, pozbawiony energii Guardiola, ktry odchodzi z Bary. Bysk wrci do jego oczu.
Zapewne przez blisko piki. To jest pasja.
Lubi futbol. Lubiem go, zanim zostaem pikarzem. Lubi gra, lubi oglda mecze, lubi
rozmawia o futbolu. Zamkn si przy Sbener Strae, eby szybko nauczy si tego wszystkiego, co
musz wiedzie o klubie, o modych zawodnikach ze szkki i przede wszystkim o rywalach
z Bundesligi.
Karl-Heinz Rummenigge, prezes zarzdu klubu, od razu wyznacza cele:
Dla nas najwaniejsze jest mistrzostwo, poniewa mamy trzydzieci cztery kolejki. Chocia
najpikniejszym trofeum jest Champions League. W Champions League nie ma adnych gwarancji,
a automatyczno niczemu nie suy. Nie mog si doczeka, by zobaczy, co w druynie zmieni Pep.
A Pep wykonuje gest, ktry mwi, e zmieni bardzo niewiele, chocia odnosz wraenie, e jest
to tylko gest dyplomatyczny. Kilka metrw dalej siedz jego gwni wsppracownicy, ktrzy zdaj

si myle podobnie o prawdziwej skali zmian zaplanowanych przez nowego trenera. Manel Estiarte
bdzie jego praw rk, czowiekiem pozostajcym zawsze w cieniu i potraficym w kadej sytuacji
powiedzie mu odpowiednie sowo, bynajmniej nie zawsze mie, aby utrzyma waciwy kierunek.
Domnec Torrent bdzie drugim trenerem razem z Hermannem Gerlandem, czowiekiem z klubu, pod
ktrego okiem dorastali Thomas Mller, David Alaba czy Philipp Lahm. Gerland to czowiek godny
zaufania, ktry do sztabu szkoleniowego Pepa bdzie pasowa jak ula.
Midzy dziennikarzami siedzi rwnie Lorenzo Buenaventura, trener przygotowania fizycznego,
ktry rzuci wszystko, eby pracowa z Guardiol w Barcelonie, i odszed stamtd razem z nim. w
kluczowy czowiek w gronie jego wsppracownikw teraz bdzie pracowa z Guardiol take
w Monachium. Obok niego jest Carles Planchart, ktry bdzie kierowa wydziaem skautingu,
zajmowa si nieodzown analiz przeciwnikw i, co jeszcze waniejsze, wyciganiem wasnych
wnioskw.
Cristina, ona Pepa, i Mara, najstarsza crka, zajmuj miejsca w szstym rzdzie. Jest tam
rwnie Pere Guardiola, brat Pepa, obok niego Evarist Murtra, dyrektor, ktry umoliwi Guardioli
zajcie awki trenerskiej Barcelony, a take Jaume Roures, przedsibiorca, ktry zarzdza prawami
telewizyjnymi w hiszpaskim futbolu. T ma grup rodziny i przyjaci zamyka Josep Maria
Orobitg, agent trenera.
Bayern wita Guardiol z poczuciem pozyskania ostatniego elementu w stopniowej wspinaczce na
szczyt futbolu. Rummenigge mwi o tym tak:
W wiatowym rankingu udao nam si odrobi dziesi punktw do Barcelony, ale wci
zajmujemy drugie miejsce. Mimo wielkich sukcesw odniesionych w tym sezonie nie jestemy
jeszcze pierwsi. Ciesz si, e mogem zatrudni kogo takiego jak Guardiola. Dla Bayernu to
przywilej.
Guardiola stara si studzi entuzjazm:
Stwierdzenie, e Bayern moe wyznaczy pewn er, byoby zbyt aroganckie. Musimy dziaa
krok po kroku. Oczekiwania s bardzo due, a nie jest atwo. Jestem troch zdenerwowany.
Wyraa si bardzo poprawnym niemieckim, co zdumiewa wszystkich, bo przecie nikt nie
oczekuje od niego podobnej znajomoci jzyka. Uywa nawet niektrych skomplikowanych zwrotw
(poprawnie stosuje zaimek wskazujcy diese i czsto powtarza trudne sowo Herausforderung,
kiedy mwi o czekajcym go wyzwaniu), co pniej podkrel niemieckie media. Po kilku
miesicach stanie si to ju zupenie normalne, chocia czsto bdzie musia prosi o wolniejsze
wypowiadanie sw, kiedy jaki dziennikarz za bardzo si rozpdzi, zadajc pytania.
Wszyscy chc wiedzie, co zmieni w druynie, czy dojdzie do rewolucji porwnywalnej do
rozstania z Ronaldinho i Deco, kiedy w 2008 roku przyszed do Barcelony. Guardiola krci gow.

 W zespole naley dokona tylko niewielkich zmian. Kady trener ma wasne pomysy, ale moim
zdaniem nie ma potrzeby zmienia wiele w druynie, ktra zdobya cztery trofea [wcza
Superpuchar Niemiec 2012]. Bayern ma si wietnie, to bardzo dobra druyna, ktr Jupp Heynckes
doprowadzi na szczyt. Mam nadziej, e utrzymam poziom, na ktrym umieci j Heynckes, wielki
trener, ktrego podziwiam nie tylko ze wzgldu na jego ostatnie sukcesy, lecz take za to, co osign
w trakcie caej swojej kariery. Mam nadziej, e wkrtce bd mg si z nim spotka, poniewa
chciabym pozna jego opinie. To dla mnie wielki zaszczyt, e mog by jego nastpc. Bardzo go
szanuj.
Tak jakby nigdy niczego nie wywalczyli, trener i klub chc zostawi w tyle swoje dokonania, by
razem rozpocz nowe ycie, chocia wszyscy wiedz, e Guardiola w cigu czterech lat zdoby
czternacie trofew, a monachijczycy, klub o wielkiej historii, w tym samym czasie siedem. Tak wic
Uli Hoene, prezes klubu, nie kamie, kiedy przysiga, e niecierpliwie czeka na odpowied
Guardioli:
Na pocztku, kiedy Pep powiedzia, e moe sobie wyobrazi, e pewnego dnia mgby by
tutaj trenerem, nie bylimy w stanie w to uwierzy...
Ten wsplny etap rozpoczynaj z dziecic pasj, z wielkimi nadziejami i jeszcze wikszymi
oczekiwaniami, ale rwnie w popiechu, poniewa tyle jest do zrobienia, a w futbolu zawsze liczy
si tylko teraniejszo.
Kiedy dzwoni do ciebie taki klub jak Bayern, musisz by stanowczy. Ja jestem gotowy. Dla
mnie to wyzwanie. Praca w Barcelonie bya fantastyczna, ale potrzebowaem czego nowego
i Bayern zaoferowa mi tak moliwo. Jestem przygotowany i chocia odczuwam presj, musz
umie sobie z ni radzi. Jako trener Bayernu zawsze musisz gra dobrze i wygrywa. Chocia,
powtarzam, nie sdz, by druyna, ktra wywalczya wszystko, potrzebowaa wielkich zmian.
Jego przemowa jest wyranie odmienna od tamtej, ktr wygosi w 2008 roku, kiedy obejmowa
Barcelon i obiecywa pracowa, biega i walczy a do ostatniego wyrzutu z autu w ostatniej
minucie ostatniego meczu. Tutaj wysiek caej druyny przyjmuje si za pewnik, a presja
spoczywajca na Guardioli jest niczym deszcz albo piwo w Monachium: stanowi element krajobrazu.
Tego dnia jego koncepcja futbolu ogranicza si do kilku sw:
Mj pomys na gr jest prosty: lubi atakowa, atakowa i atakowa.
Po czym wszyscy schodz na muraw, eby Guardiola po raz pierwszy usiad na awce na Allianz
Arenie.
Nawizujc do Kawafisa i jego synnego wiersza o Itace, ktry tak bardzo lubi Guardiola, jeden
z kataloskich dziennikarzy obecnych tam tego poniedziakowego poudnia yczy mu, by podr
trwaa wiele lat. Guardiola odwraca si i dodaje:

 Niech bdzie dobra!

Powiedzmy sobie wprost: Pep nie mg ju duej wytrzyma bez futbolu. Mao brakowao,
a wywoaby atak nerwowy u Manela Estiartego, kiedy poprosi go, eby jego gabinet przy Sbener
Strae by gotowy na 10 czerwca.
Co ty tam bdziesz robi?! Przecie nikogo wtedy nie bdzie! Wykorzystaj wakacje, w kocu
dugo nie bdziesz ich mia... odpowiedzia Estiarte.
Pika. Pasja. Futbol. Wraca do tego, czego potrzebowa: do futbolu. Ale czego potrzebowa
Bayern? Skd ta zmiana? Dlaczego zwyciski ko, trzykrotny zwycizca, zmienia jedca? Dlaczego?
Warum?
Zrozumienie powodu, dla ktrego Bayern postanowi zmieni trenera po najbardziej udanym
sezonie w historii, wymaga duego intelektualnego wysiku. Zmusza do refleksji na temat ycia
klubw, zoonoci futbolu i roli dyrektorw jako zarzdcw firmy, ktra czy namacalne
z nienamacalnym, miesza sprawy cikie z lekkimi, cyfry z literami, gole z okrzykami. W Bawarii
grupa dawnych pikarzy uwaaa, e trzeba wyznaczy nowy kierunek dla klubu, ktry cierpia na
deficyt tosamoci. Bayern mia histori, si, pienidze, wysok samoocen, wsparcie kibicw
i wspania przeszo. Wszystko w ogromnych ilociach. Jego niezliczone sukcesy wizay si
z najlepszymi niemieckimi cechami: niezniszczaln wiar, stalow si i wytrwaoci. Jednak trudno
byo dokadnie okreli jego styl gry. I takie postaci jak Hoene i Rummenigge postanowiy
wprowadzi to, czego brakowao. Zaleao im nie tylko na kolejnych trofeach, ale przede wszystkim
na wasnej tosamoci, ktra zaznaczyaby hegemoni klubu. Na niezniszczalnym znaku
rozpoznawczym. Na tym, eby po upywie pewnego czasu marka Bayern nie bya powizana tylko
z wysikiem, odwag, si i oczywicie zwycistwami. I w deniu do tego wszystkiego wybracem
zosta Guardiola.
By moe najlepszym objawem bawarskiej inteligencji byo przeprowadzenie zmiany
w momencie sukcesu, a nie upadku. Bayern mgby si zdecydowa na kontynuacj i nikt by mu tego
nie zarzuca w obliczu potrjnego sukcesu Heynckesa i jego druyny. Z Guardiol chcia zrobi krok
do przodu, by troch lepszym i przede wszystkim zwraca uwag. Nie by to atwy i prosty projekt,
poniewa prawie kad miar mona byo zakwestionowa, a Heynckes zawiesi poprzeczk na
rekordowym poziomie. Na murawie Allianz Areny Guardiola pokazuje pierwsze wyniki wsppracy
z Matthiasem Sammerem, dyrektorem sportowym Bayernu, na ktrym tak bardzo bdzie si opiera
w nadchodzcych miesicach. Dwudziestego czwartego czerwca oczy Pepa zdaj si odzwierciedla
wanie ten paradoks, w jakim yje Bayern: jest na szczycie, ale postanowi wznie si jeszcze
wyej. W Monachium pada deszcz (przez dokadnie sto trzydzieci cztery dni w roku) i Pep bdzie
musia si do tego przyzwyczai.

MOMENT 3

DO BAYERNU
Nowy Jork, padziernik 2012 r.
Przygotuj si, Manel. Wybraem Bayern.
W Pescarze na pnocy Woch Manel Estiarte si umiechn. A wic nie Anglia, lecz Niemcy.
Rozmowa odbywa si w padzierniku 2012 roku, pi miesicy po odejciu z Barcelony. W tym
czasie Guardiola otrzyma wiele propozycji: z Chelsea, Manchesteru City, AC Milan i oczywicie
Bayernu. W rzeczywistoci nie byy to oferty finansowe, tylko listy miosne, propozycje zoone
w celu rozkochania najbardziej utytuowanego trenera, ktry w Barcelonie zostawi imponujcy zbir
trofew.
Poegnanie z kataloskim klubem byo dugie i trudne. Guardiola wyjani przyczyny rezygnacji
przyjacielowi Estiartemu, zanim poinformowa o tym klub czy samego Tita Vilanov, drugiego
trenera, swego nastpc. Uy wielu sw, ale rzeczywisto bya bardzo prosta: chodzio o zwyke
wyczerpanie. Po czterech latach wyjtkowo intensywnej pracy Pep by zmczony psychicznie
i fizycznie. Wykoczony. Odda wszystko, co mia, i teraz by wyczerpany, niezdolny do dalszego
dawania.
Oczywicie nie by to jedyny powd. W trakcie czterech lat najpierw za kadencji prezesa Joana
Laporty, wulkanu energii, zdolnego jednoczenie do robienia dobrych i zych rzeczy, dynamicznego,
penego sprzecznoci i frywolnego, a pniej za kadencji Sandra Rosella, czowieka dwulicowego,
ktry pod mask agodnoci skrywa chd technokraty Guardiola musia peni funkcj trenera,
przywdcy, rzecznika, wirtualnego prezesa, a nawet organizatora podry. Teatraln bezczelno
Laporty musia agodzi olbrzymi dawk powcigliwoci. A na niezdecydowanie Rosella musia
odpowiada podwjn dawk energii. O relacjach z oboma prezesami mona powiedzie wszystko,
ale na pewno nie to, e naleay do atwych.
Laporcie zawsze by wdziczny. Nie byli wielkimi przyjacimi, ale Guardiola zawdzicza mu
podwjn szans: najpierw moliwo trenowania druyny rezerw, Barcelony B, z ktr awansowa
z trudnej trzeciej ligi, co Pep zawsze uwaa za dodatkowy triumf w swojej karierze, a rok pniej
objcie pierwszego zespou. Bya to szczera i gboka wdziczno, ktra sigaa a do dyrektora
sportowego, jego byego kolegi z prowadzonego przez Johana Cruyffa Dream Teamu, trudnego do

zatrzymania skrzydowego Txikiego Begiristaina.

Lata pod wodz Laporty, mimo wielkich sukcesw, nie byy atwe. Klub by bardzo oddalony od
druyny. Druyna podaa jedn ciek, a klub drug. Zamiast pyn lekk odzi, trener jakby
dowodzi niezdarnym transatlantykiem: przy kadym manewrze natrafia na problemy, na przykad
w przypadku przeniesienia treningw do nowego orodka, przeduenia kontraktu caego sztabu
szkoleniowego na samochody, skoordynowania realizacji reklam czy obrania okrelonej polityki
wobec jakiegokolwiek konfliktu. Barcelona jako klub bya wielk machin, ktra poruszaa si
w odmiennym kierunku i rytmie od wyznaczonych przez Guardiol dla druyny. Ale pomimo
wspomnianych trudnoci sportowe porozumienie z Laport byo pene i owocne. I druyna wygraa
wszystko, co moga wygra.
Jednak na pocztku 2010 roku Guardiola wiedzia ju, e jego przyszo w Barcelonie nie
bdzie atwa. Sandro Rosell by gwnym kandydatem na nowego prezesa w wyborach, ktre
przeprowadzono latem tego samego roku. Bezdyskusyjny faworyt, wiceprezes do spraw sportowych
od 2003 do 2005 roku, kiedy poda si do dymisji wskutek rnicy zda z prezesem Laport, teraz
wraca, aby zosta jego bezdyskusyjnym nastpc (co udao mu si osign dziki przytaczajcej
wikszoci gosw).
Za kadencji Laporty trener wywalczy sze moliwych trofew: mistrzostwo kraju, Puchar
Krla, Champions League, Superpuchar Hiszpanii, Superpuchar Europy i klubowe mistrzostwo
wiata. Ale objcie przez Rosella fotela prezesa dodao nowe elementy do i tak ju
skomplikowanych problemw biurokratycznych zwizanych z zarzdzaniem klubem: wrogo
i pretensje. W prywatnych rozmowach nowy prezes nazywa Pepa dalajlam. Nie ufa trenerowi,
uwaajc go za cakowicie oddanego Laporcie, i nie mg przebole, e jego poprzednik
przedwczenie zdoby sze trofew. Dystans midzy nimi si powikszy, kiedy prezes
doprowadzi do tego, e zgromadzenie partnerw zagosowao za pozwem przeciwko Joanowi
Laporcie. Sam sprytnie wstrzyma si od gosu. Dla Guardioli by to pierwszy dzie zapowiadajcy
jego dugie poegnanie.
Przez cztery lata Pep wymaga od pikarzy gry na najwyszym poziomie, co wywoao
nieuniknione tarcia. Niektrzy pikarze wci normalnie trenowali, ale inni zaczynali si poddawa.
Jedni dlatego, e uwaali si ju za najlepszych na wiecie na swojej pozycji, co byo prawd i co
potwierdzaa duga lista trofew; pozostali zwyczajnie chcieli odej z druyny. Pewien zawodnik
mobilizowa si tylko na wielkie mecze i szuka wymwek, by unikn tych rozgrywanych
w brzydkie zimne dni w styczniu i lutym na niegocinnych boiskach. Poza tym jeden z dopiero co
sprowadzonych pikarzy wyranie nie zasugiwa na okazane mu zaufanie.
Druyna nadal funkcjonowaa, ale jak powiedzia kiedy sam Guardiola: Kiedy zobacz, e oczy

moich pikarzy ju nie byszcz, to bdzie czas, by odej. I na pocztku 2012 roku widzia, e oczy
niektrych s przygaszone.
Guardiola odszed, poniewa by zmczony. Chocia w Barcelonie czsto mwiono, e na jego
decyzj wywar wpyw Sandro Rosell, ktry odmwi mu wsparcia przy reorganizacji druyny,
rzekomo zakadajcej sprzedanie takich zawodnikw, jak Piqu, Fbregas i Dani Alves, sam trener
stanowczo temu zaprzeczy:
Nie jest to prawda. To nie miaoby adnego sensu. Odszedem z Barcelony, poniewa byem
kompletnie wyczerpany. Oznajmiem to prezesowi w padzierniku 2011 roku i pniej nie zmieniem
zdania. Nie prosiem o reorganizacj druyny: nie byoby to logiczne, bo i tak postanowiem ju, e
odchodz. Prawd jest jedynie to, e w tamtym sezonie zdobylimy cztery trofea i gralimy lepiej ni
kiedykolwiek wczeniej, w ustawieniu 3-4-3 w meczu z Realem Madryt albo 3-7-0 podczas
klubowych mistrzostw wiata. Gralimy wspaniale, ale byem na granicy wyczerpania i nie miaem
pojcia, jakie nowe rozwizania mgbym wnie do druyny. Dlatego odszedem. Nie byo adnego
innego powodu.
Wyjecha do Nowego Jorku, szukajc spokoju i wytchnienia, co nie byo wcale atwe, gdy
czsto docieray do niego kule wystrzeliwane z Barcelony.
W tym czasie dosta mnstwo ofert od klubw, ktre chciayby go zatrudni. Manchester City pod
wodz jego kolegi Txikiego Begiristaina uparcie mu to proponowa. Pniej Guardiola spotka si
w Paryu z Romanem Abramowiczem, ktry by gotw zrobi wszystko i nawet zacz ju
przeksztaca druyn Chelsea, sprowadzajc zawodnikw pasujcych do stylu Guardioli, takich jak
Hazard, Oscar czy Mata. Natomiast delegacja Bayernu pojawia si na ostatnim meczu Pepa w roli
trenera Barcelony, na finale Pucharu Krla rozgrywanym przeciwko Athleticowi Bilbao w Madrycie
w pitek 25 maja 2012 roku. Ostatni mecz, ostatnie zwycistwo (3:0), ostatnie trofeum.
Tamtego dnia przedstawiciele Bayernu nie spotkali si z Guardiol, lecz z jego agentem.
Dokadnie sze dni wczeniej druyna z Monachium poniosa bolesn porak: na wasnym
stadionie przegraa fina Ligi Mistrzw z Chelsea. By to ciki cios, bardzo ciki, ktry koczy
gorzki i smutny sezon. Tydzie wczeniej, 12 maja, w finale Pucharu Niemiec w Berlinie Borussia
Dortmund pokonaa Bayern 5:2. Ta sama druyna w wielkim stylu zdobya drugie z rzdu
mistrzostwo kraju z omioma punktami przewagi nad monachijczykami.
W cigu kilku tygodni Bayern przegra walk o trzy trofea: mistrzostwo, Puchar Niemiec i Puchar
Ligi Mistrzw. Po okrutnej porace w finale Champions League Heynckes obieca onie, e zostanie
na stanowisku tylko jeszcze jeden rok. Szefowie Bayernu byli tego samego zdania: tylko jeden rok.
Naleao szuka nastpcy. Byli zainteresowani Guardiol i sze dni pniej pojechali do Madrytu,
by da to jasno do zrozumienia.

Pep Guardiola rwnie by zainteresowany Bayernem. Rok wczeniej, pod koniec lipca 2011
roku, niedugo po tym, jak we wspaniaym stylu pokona Manchester United (3:1) w finale Ligi
Mistrzw na Wembley, Barcelona zostaa zaproszona na Audi Cup do Monachium. Pepowi przypad
do gustu orodek treningowy przy Sbener Strae (ktry pokaza mu sam Heynckes), mniejszy i z
mniejsz liczb trenerw ni w orodku Barcelony. Oznajmi Manelowi Estiartemu:
Podoba mi si to. Pewnego dnia mgbym tutaj trenowa.
Estiartego nie zaskoczyo to stwierdzenie, poniewa usysza je ju kilka miesicy wczeniej, tyle
e w odniesieniu do innego wielkiego klubu. Byo to dzie po wyeliminowaniu Realu Madryt
w pfinale Champions League. Guardiola i Estiarte pojechali do Manchesteru, eby na ywo
obserwowa druyn, ktra bdzie ich rywalem w finale na Wembley. Czwartego maja 2011 roku na
trybunie Old Trafford ogldali mecz Manchester United Schalke 04, ktry druyn sir Aleksa
Fergusona zaprowadzi do kolejnego finau. Zachwycony nastrojem panujcym podczas tamtego
meczu (Manchester United wygra 4:1) Pep powiedzia przyjacielowi:
Podoba mi si ta atmosfera. Pewnego dnia mgbym tutaj trenowa.
Guardiola jest mitomanem, ktry uwielbia wielkie firmy europejskiego futbolu, legendarne
druyny, ktre ksztatuj jego sentymentaln pikarsk kartografi. Tak wic Estiartego wcale nie
zdziwio to, e ponownie wyrazi zachwyt. Tym razem wobec Bayernu. Ani to, jak Guardiola odnosi
si do Ulego Hoenea i Karla-Heinza Rummenigge, kiedy we czwrk pili kaw. Rozmwcy
przecigali si w wyrazach wzajemnego szacunku. Bayern dopiero co zatrudni Juppa Heynckesa,
ktry mia wykona drug cz ich planw (pierwsz zrealizowa van Gaal), a Guardiola
wywalczy wanie drugi Puchar Ligi Mistrzw z Barcelon i mia jeszcze siy, by pracowa dalej,
dlatego ani oni, ani on nie wyobraali sobie w tamtym momencie, e w najbliszej przyszoci ich
cieki mog si zej.
Guardiola nie zostawi Hoeneowi i Rummenigge swojego numeru telefonu, jak si mwio. By
lipiec 2011 roku i nie mia jeszcze zamiaru opuszcza Barcelony, a tym bardziej przekazywa komu
danych kontaktowych. Trener, ktry zdoby wszystko, co byo do zdobycia, w sposb zachwycajcy
cay wiat, nie musia zostawia numeru telefonu na karteczce.
Nie byo dokadnie tak, jak pisaa prasa. Gralimy mecz towarzyski z Bayernem, spotkalimy
si z Kallem [Rummenigge] i Ulim [Hoene] i przez chwil rozmawialimy. Wyraziem mj podziw
i chwaliem Bayern jako wielki klub, ktrym zawsze by, ale nic wicej. Nigdy w yciu nie
wyobraaem sobie, e mgbym trenowa Bayern, nie pomylaem o tym w tamtej chwili ani
absolutnie niczego nie zaproponowaem. Stao si tak kilka lat pniej, ale dlatego, e taki jest futbol,
a nie dlatego, e ja o tym mylaem czy to zainicjowaem wyjania Pep.
Wiosn 2012 roku sprawy zmieniy si diametralnie, jak czsto bywa w futbolu. Wypalony

i wyczerpany, pomimo zdobycia kolejnych czterech trofew (Superpuchar Hiszpanii, Superpuchar

Europy, klubowe mistrzostwo wiata i Puchar Krla), Guardiola odchodzi z Barcelony. Peni energii,
mimo poraek na wszystkich frontach, Hoene i Rummenigge wiedzieli, e Heynckesowi zosta tylko
rok kontraktu, i zaczynali szuka jego nastpcy. Udali si do Madrytu, na fina Pucharu Krla, by
swoj fizyczn obecnoci da do zrozumienia, e s zainteresowani Guardiol. Nie spotkali si
z Pepem, lecz z jego agentem, i wyoyli karty na st: Heynckes ju nam powiedzia, e odchodzi,
i za rok chcemy mie Guardiol.
W padzierniku, podczas jednej z wideorozmw, jakie przeprowadzali co kilka dni, Guardiola
oznajmi Estiartemu:
Przygotuj si, Manel. Wybraem Bayern.
Guardiola i Estiarte byli sportowcami klasy wiatowej, mistrzami olimpijskimi. Ale ci dobrzy
przyjaciele byli i s bardzo od siebie odmienni i moe dlatego tak wspaniale si uzupeniaj.
Guardiola by znakomitym pikarzem, ktry na boisku lubi pozostawa w cieniu. Nie zblia si do
bramki rywala, ale jak nikt inny potrafi dowodzi swoj druyn. Przed przeprowadzeniem jednej
akcji ju myla o nastpnej i wszystkie jego dziaania miay na celu uporzdkowanie gry kolegw,
usytuowanie ich na odpowiedniej pozycji, uwydatnienie ich najlepszych cech. Dla Guardioli sukces
opiera si na organizowaniu druyny.
Natomiast Estiarte by wodnym Maradon, wyjtkowym waterpolist, obdarzonym wielkim
talentem, potraficym w pojedynk rozstrzyga mecze. Przez siedem lat z rzdu, midzy 1986 a 1992
rokiem, wybierano go na najlepszego pikarza wodnego na wiecie. Wywalczy wszystkie moliwe
trofea, zdoby wszystkie istniejce medale i otrzyma najwysze odznaczenia. By nienasyconym
goleadorem, killerem pola karnego. W reprezentacji Hiszpanii zagra piset siedemdziesit osiem
razy, strzeli w niej tysic piset szedziesit jeden goli i wystpi w szeciu igrzyskach
olimpijskich. Sam przesdza o wyniku meczu i dlatego nazywano go rwnie wodnym Michaelem
Jordanem. A pewnego dnia si zmieni. By najlepszym strzelcem czterech igrzysk olimpijskich
z rzdu oraz wielu innych turniejw, ale Hiszpanii nie udao si nigdy zdoby zota.
Kiedy ju nawiza blisk przyja z Guardiol, pewnego razu wszystko przemyla i zrozumia,
e jeli nadal bdzie gra egoistycznie, starajc si strzela gole i nie mylc o druynie, to moe
nadal bdzie ustanawia rekordy, ale nigdy nie zdobdzie zotego medalu olimpijskiego. I po
wywalczeniu srebra na igrzyskach olimpijskich w Barcelonie w 1992 roku, kiedy to Guardiola zosta
mistrzem, Estiarte zmodyfikowa swj sposb gry.
Dokona ostrej samokrytyki, wyzby si egoizmu goleadora i zacz gra na rzecz zespou.
Zaproponowa, e bdzie broni bramki jak kady inny zawodnik, podejmie wspprac z kolegami
i zrezygnuje z indywidualnych akcji. W nastpstwie tego reprezentacja zdobya olimpijskie zoto

i tytu mistrza wiata, chocia Estiarte przesta ju by najlepszym strzelcem turniejw. Jego decyzja,
w postaci osobistego powicenia, przyczynia si do sukcesu wszystkich.
Przez cztery lata w Barcelonie i teraz w Bayernie Guardiola kieruje druyn, a Estiarte pozostaje
w cieniu. Jak nikt inny wie, co czuje goleador, rozdarty midzy swoimi indywidualnymi pragnieniami
a potrzebami druyny. Jako wsppracownik Guardioli zawsze unika rozgosu. Dawniej by jak
Maradona albo Michael Jordan, a teraz wyspecjalizowa si w dyskrecji. Sonduje sprawy, wyczuwa,
co moe si zdarzy, przewiduje wypadki i oferuje druynie swj katalog dowiadcze niczym
pomocnik, ktry asystuje przy golach napastnikw. A przede wszystkim stara si chroni Guardiol
i i pomaga mu, w czym tylko moe.
Dlatego wanie jest dla trenera bardzo wan osob. Zapytaem o t spraw Pepa, ktry odpar
bez wahania:
Suchaj, my trenerzy jestemy bardzo samotni i u swego boku chcemy mie kogo zaufanego. W
chwilach samotnoci, wtedy, gdy co si nie ukada, a takie momenty s nieuniknione, trener chce
mie w pobliu ludzi, ktrym moe ufa. I Manel zawsze by czowiekiem godnym zaufania.
Niezalenie od tego, jak bardzo mi pomaga, jak wielk prac wykonuje, jak wiele rzeczy dla mnie
robi, rzeczy, ktre mnie denerwuj albo mnie mcz, a ktre on szybko zaatwia, niezalenie od tego
wszystkiego, Manel jest osob, w ktrej mog znale oparcie w zych chwilach albo w chwilach
zwtpienia. Ale take w dobrych momentach! Aby mc je z nim dzieli, rozmawia o nich, na nowo
je przeywa... On by najlepszy w swojej dyscyplinie, ma wyjtkow intuicj i chocia uprawia
inny sport, to koniec kocw sportowcy s bardzo podobni do siebie bez wzgldu na specjalizacj.
Manel intuicyjnie wie, czy podamy w dobrym, czy w zym kierunku, czy stracilimy rytm, czy
druyna za nami stoi, czy s jakie pogoski, tego typu rzeczy... A mona to wiedzie tylko wtedy, gdy
masz szczegln intuicj, potrafisz czyta ze spojrze i gestw. I Manel to potrafi. Dobrzy s dobrzy,
poniewa maj t intuicj. Pozostali sportowcy rywalizuj w sposb mechaniczny; a ci naprawd
dobrzy maj ten atut w postaci intuicji, dziki ktremu si wyrniaj. I Manel taki wanie jest.
Kiedy mwi o Estiartem, mwi o lustrze:
Czasem mu mwi: Manel, usid, powiedz mi, jakie masz przeczucia. On jest bardzo
szczery i bystry. Na pocztku mwi mi wszystko, ale po piciu latach zna mnie o wiele lepiej i teraz
znacznie bardziej filtruje te przeczucia. Wie, kiedy musi mi o czym powiedzie, a kiedy nie. Wanie
dlatego musz go mie u swego boku. I dlatego lubi z nim przebywa. No i oprcz tego oczywicie
jestemy przyjacimi. Ale przede wszystkim on jest czowiekiem godnym najwyszego zaufania,
a poniewa by wodnym Maradon, jest w stanie harowa jak nikt inny, nie zwaajc na znaczenie
tego, co ma zrobi.

W padzierniku 2012 roku w Nowym Jorku Mara, Mrius i Valentina, trjka dzieci Guardioli, mieli
jeszcze nieco trudnoci z nauk angielskiego i przystosowaniem si do nowej szkoy. Do
kataloskiego trenera czsto dzwoniono z propozycjami. Manchester City cigle go nagabywa.
Abramowicz rozkada przed nim czerwony dywan: chcia zatrudni Guardiol i by skonny
dostosowa do niego Chelsea na jego miar. Pep mg mie wszystko, co tylko chcia. Ale byli te
Niemcy. Cho nie skadali wielkich obietnic, byli bardzo powani.
Przygotuj si, Manel. Wybraem Bayern.
Wybr Bayernu nie by rwnoznaczny z podpisaniem kontraktu z tym klubem. Potrzebne byy
jeszcze negocjacje, aby porozumie si w kwestii finansowej, a take kilka rozmw w sprawie gry.
Wybr Bayernu oznacza danie zielonego wiata dla negocjacji. Hoene bardzo szybko udzieli mu
odpowiedzi:
Nie przejmujcie si, znajdziemy pienidze.
Dziki strategicznym decyzjom Bayern nie ma dugu w banku. Najpierw postanawia, w co chce
zainwestowa, a nastpnie przedstawia to partnerom. I oni dostarczaj niezbdne fundusze. Tak te
zrobiono w tym przypadku: Guardiola by inwestycj, a partnerzy szybko otrzymali rodki, by
wszystko zrealizowa.
Rozmawiali o futbolu i nie trzeba byo nic wicej. Pep, Uli i Kalle rozumiej si natychmiast,
jeli mowa jest o pice. Jak gra i z jakiego typu zawodnikami. To byo przedmiotem konwersacji.
Temat zosta zamknity bardzo szybko, gdy dyskutowali o Mariu Gmezie, Luizie Gustavo czy
Tymoszczuku, i Pep stwierdzi, e nie chce, aby Bayern pozbywa si Toniego Kroosa. W grudniu
podpisano kontrakty w Nowym Jorku, podczas wizyty prezesa Hoenea w domu Guardioli, a w
styczniu transfer zosta oficjalnie ogoszony. Bayern nie poinformowa o tym wczeniej Heynckesa,
ktry poczu si uraony. Hoene i Rummenigge wykonali misj znalezienia nastpcy dla trenera,
ktry, jak sam zapowiedzia, mia odej z klubu po sezonie 2012/13, ale nie przekazali mu, kto go
zastpi.
Guardiola poinformowa ju Manchester City, Chelsea i AC Milan, e nie bdzie ich nowym
trenerem. Stacja telewizyjna Sky Italia podaa, e Guardiola zostanie nowym trenerem Bayernu,
i monachijski klub musia przyspieszy ogoszenie swojej decyzji: w rod 16 stycznia 2013 roku
zakomunikowa o porozumieniu z Pepem. Heynckesowi nie spodobao si to, e dowiedzia si o tym
w taki sposb, a w Barcelonie nie brakowao krytycznych gosw, e Guardiola wybra bardzo
wygodny kierunek. Niewielu mogo sobie wtedy wyobrazi, e Heynckes zawiesi poprzeczk tak
wysoko, praktycznie nie do przeskoczenia, zdobywajc trzy trofea i stajc si legendarnym trenerem
Bayernu.

MOMENT 4

DLACZEGO? DLACZEGO?
Monachium, 25 czerwca 2013 r.
Jestemy w trzeciej fazie nowego futbolu Bayernu Monachium.
Przemawia Paul Breitner, legenda Bayernu i Realu Madryt. Siedzimy w jednym z gabinetw przy
Sbener Strae, gdzie rozkada na czynniki pierwsze cay proces i jego fazy. Wraca do koca lat
siedemdziesitych:
Przez dziesitki lat Bayern gra tym samym systemem. Kalle [Rummenigge] i ja, z trenerem
Plem Csernaiem, zaczlimy gra w sposb, w jaki Bayern gra a do 2008 roku. To by ten sam
system, wszystko jedno, czy nazwiemy go 4-1-4-1, 4-2-4 czy 4-4-2, w rzeczywistoci zawsze by ten
sam pomys taktyczny, jedynie z rnymi wariantami. Ten system by ju przestarzay. W XXI wieku
naley do historii.
Bayern by przekonany, e musi si zmieni, lecz nie wiedzia dokadnie, jak to zrobi, a
przyszed Holender Louis van Gaal.
Wiedzielimy, e w dzisiejszych czasach mona odnosi zwycistwa tylko dziki takiemu
futbolowi, jaki zacza uprawia Barcelona wyjania Breitner. Bara zacza gra jak druyna
koszykwki. Duo si poruszali, zmieniali pozycje, wymieniali podania, zmieniali rytm, utrzymywali
si przy pice A pi godzin posiadania piki w cigu dziewidziesiciu minut [mieje si]. Taki
jest wspczesny futbol, dzisiejszy futbol i by moe bdzie on futbolem najbliszego dziesiciolecia,
a zaszczepi si now, kolejn ide. Jak moglimy zmieni nasz przestarzay futbol na futbol
dzisiejszy? Z Louisem van Gaalem. To by trafiony pomys, poniewa on zupenie zmieni nasz
system.
Van Gaal reprezentowa pierwsz faz ewolucji w grze Bayernu, wedug syntezy, ktr
przedstawia Paul Breitner:
Sprawi, e druyna utrzymywaa si przy pice. Zmieni take niektre pozycje pikarzy. To
bya pierwsza faza, w ktrej zamiast klasycznej gry Bayernu zaczlimy uprawia futbol pozycyjny.
Ale pozycje byy cile przypisane i nikt nie mg zmieni swojego miejsca na inne. Kady zawodnik
mia wasne miejsce, swoj stref wpyww i nic wicej. Nie mg ani nie powinien wychodzi ze
swojej strefy. Zaczlimy wymienia podania, zagrywa od jednego do drugiego, i w niektrych

meczach mielimy osiemdziesicioprocentowe posiadanie piki, ale brakowao rytmu. To wszystko

byo bardzo powolne. Po upywie pgodziny wszyscy na Allianz Arenie zaczynali ziewa, bo
wymienialimy podania, ale bez rytmu. Siedemdziesit jeden tysicy kibicw na trybunach w kadym
momencie wiedziao, co si wydarzy. Bya to poprawna gra, ale bardzo przewidywalna.
Jupp Heynckes by drug faz.
Heynckes utrzyma system van Gaala, zmieni jedynie pomys odnonie do piki i jej
utrzymywania. Powiedzia druynie, e ten pomys jest dobry, ale naley go rozwin: konieczne byy
szybko i zmiana rytmu. Potrzebowa dwch lat, aby to zrealizowa. Doszo do tego w rundzie
rewanowej Bundesligi, ktr wygralimy, zdobywajc przy tym rekordow liczb punktw [sezon
2012/13]. W pierwszej rundzie, od sierpnia do grudnia, musia jeszcze korygowa poruszanie si
zawodnikw, ale w pierwszych meczach rundy rewanowej, w styczniu i w lutym, zesp osign
ju podany rytm i gra zupenie inaczej ni na pocztku mwi Breitner.
A Pep Guardiola jest trzeci faz.
W rzeczy samej. U Heynckesa pikarze wci jeszcze grali na staych pozycjach, ale z du
szybkoci i w celu strzelania wielu goli. Nie tylko dlatego, e mielimy wysoki procent posiadania
piki, lecz take dlatego, e nasz ambicj byo strzelanie duej liczby goli. I teraz, w trzeciej fazie,
z Pepem, przeszlimy ju do zmiany pozycji, do cigej cyrkulacji, do pynnego i nieustannego
przemieszczania si. Jestemy na drodze do tego, by gra jak Bara sprzed dwch, trzech lat, gdy
graa najlepiej w historii.
Paul Breitner tumaczy to wszystko po tym, jak Guardiola zosta zaprezentowany jako nowy
trener. Bayern, nie mona o tym zapomina, w ostatnich dziesiciu latach mia siedmiu
szkoleniowcw: od Hitzfelda do Guardioli, siedmiu trenerw. Nie jest to oznaka stabilnoci, chocia
sekwencja trzech ostatnich, jak opowiada Breitner, jest bardzo spjna.
Dwudziestego pitego czerwca 2013 roku, zaledwie dzie po oficjalnej prezentacji Guardioli,
padaj nieuniknione pytania: Czy zaczyna si nowa era europejskiego futbolu? Czy zaczyna si
dyktatura Bayernu? W Biergarten (typowa w Bawarii pijalnia piwa) przy Viktualienmarkt
w Monachium wypowiadaj si trzej kataloscy dziennikarze, Ramon Besa (El Pas), Marcos
Lpez (El Peridico) i Isaac Lluch (Ara). Wszyscy maj wtpliwoci:
By moe, ale nie jest to takie oczywiste, bo Bara nie zoya jeszcze dymisji, a potentaci
wyrastaj z kadej strony. Nie jest to takie oczywiste, e ponownie, i to natychmiast, pojawi si
wielki dyktator europejskiego futbolu, taki, jakim by Pep Team. Nie jest to takie oczywiste, e
Bayern Guardioli bdzie nowym wielkim dyktatorem.

Mounir Zitouni, dziennikarz niemieckiego magazynu Kicker, wskazuje na inteligencj emocjonaln

jako kluczowy czynnik w realizacji przedsiwzicia Guardioli.

Pep ma pewien plan, a pikarze bd musieli zmieni sposb mylenia. Rwnie my,
dziennikarze, musimy postara si to zrozumie. Bardzo wane bdzie to, eby pikarze
przystosowali si do nowego stylu gry. Ale Pep take bdzie musia si przystosowa. Musi to by
oboplny kompromis, a z poczenia moe wyj dobry rezultat, poniewa jest to druyna bardzo
dobrej jakoci. Dla obu stron bdzie to kwestia inteligencji emocjonalnej.
Tego samego wieczoru w Monachium jemy kolacj z grup niemieckich kibicw poczonych
nazw #tpMuc. W najbardziej pikarskich miastach w Niemczech spotykaj si podobne grupy:
kibice, dziennikarze, blogerzy, twitterowcy. Krtko mwic, ludzie, ktrzy chc wymieni opinie
i napi si piwa.
Stefen Niemeyer jest jednym z kibicw Bayernu, ktrzy zawsze jed za druyn. Kiedy
Guardiola zaczyna prac, Stefen uwaa, e klub nie mg podj lepszej decyzji:
W grudniu 2012 roku wiedzielimy jedno: e przegralimy Bundeslig, Puchar Niemiec
i Champions League. Dzisiaj mwi si, e Bayern by druyn idealn, ale w grudniu 2012 roku tak
nie byo. A jedn z cech Bayernu jest to, e zawsze szuka sposobw, aby si rozwija i gra lepiej.
W tym celu zatrudniono Heynckesa, a teraz Pepa. To prawda, e spucizna Heynckesa jest
wyjtkowa, ale mamy jeszcze motywacj. Na przykad chcemy pokona Chelsea pod wodz
Mourinho w Superpucharze Europy, druyn, z ktr mamy rachunki do wyrwnania, albo wygra
Champions League dwa razy z rzdu. Tak wic jest jeszcze wiele do zrobienia. Albo sprawi, by
niektrzy bardzo utalentowani, lecz niedostatecznie sprawni pikarze grali lepiej. Pep moe to
osign. Dlatego jest to decyzja win-win.
Ale dokonanie zmiany w momencie najwikszego sukcesu w futbolu uwaane jest za bardzo
ryzykown decyzj.
Dla mnie ma to sens i ja to popieram. Z wielu powodw Guardiola uznawany jest za
najlepszego trenera na wiecie. A Bayern stan przed niepowtarzaln szans: zrobi krok do przodu
albo tkwi w tym samym miejscu. W takiej sytuacji trzeba podj jak decyzj i zgadzam si z tym,
co zrobiono. To jest decyzja win-win. Wygrywamy wszyscy: niemiecki futbol, Bayern Monachium,
kibice i Guardiola. Wydaje mi si, e planuje zaszczepi tutaj taki rodzaj futbolu, jakiego nauczy si
w Barcelonie, czyli niemal perfekcyjn gr, i chce nauczy si czego nowego w innych czciach
wiata, pozna ludzi. Jedzi po wiecie, eby ulepsza swj styl, rozwija siebie i swoj taktyk.
Pep mia bardzo duo czasu, eby przeanalizowa Bayern, i uwaam, e nie chce skopiowa gry
Barcelony, lecz ulepszy gr Bayernu, zmieniajc tylko kilka rzeczy. I przypuszczam, e za trzy lata
wyjedzie do innego kraju w poszukiwaniu innego stylu.
Rozmawiamy z Christianem Seifertem, dyrektorem generalnym niemieckiej ligi, Deutsche Fuball

Liga (DFL), ktry jest zadowolony z pojawienia si Guardioli:

W Niemczech wszyscy w klubach s nim zachwyceni. Jego zatrudnienie nie wzbudza zazdroci
ani nawet najmniejszej zoci. Wszdzie uwaa si, e to bardzo dobre posunicie, ktre przyniesie
korzyci caej Bundeslidze. To doskonay bodziec. Dziki niemu wszyscy bdziemy lepsi.
Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie dlaczego koczy rozmow z Paulem Breitnerem:
Bayern nie myla o nikim innym, o adnym innym trenerze. Jedynie o Pepie Guardioli.
Zastanawialimy si tylko nad tym, co trzeba zrobi, eby przyjecha do Monachium, by trenowa
Bayern. On by nasz przyszoci. Jedyn moliwoci.
Szefowie Bayernu musieli wykaza si wielk odwag, by zmieni to, co ju dobrze
funkcjonowao.
Kiedy tak mwimy, zapominamy o pewnym fakcie. Zanim zacz si sezon 2012/13, Jupp
Heynckes podj decyzj, e po nim odchodzi. I przekaza to Hoeneowi i Rummenigge. A zatem
Heynckes koczy prac i po sezonie trzeba go byo zastpi, bez wzgldu na to, co by si wydarzyo.
I wtedy szefowie Bayernu zaczli myle o Guardioli. Myleli o nim, zanim jeszcze Bayern zdoby
trzy trofea. Duo wczeniej. Od momentu, kiedy Heynckes powiedzia im, e nie zostanie na kolejny
sezon. Pniej, w marcu czy w kwietniu, duo osb pytao, dlaczego zmieniamy trenera, skoro
Heynckes zdobywa wszystko, a druyna gra bardzo dobrze. Dlaczego? Dlaczego? Poniewa tak
decyzj podj sam Heynckes, i to ju w czerwcu 2012 roku. Nie ma adnego ryzyka z Pepem,
najmniejszego ryzyka. Wszyscy byli w stu procentach przekonani, e Guardiola powinien by naszym
nowym trenerem mwi Breitner.
Czy to moliwe, eby Bayern mg dominowa w Europie, tak jak w latach siedemdziesitych
albo jak jeszcze do niedawna robia to Bara?
Jestem pewien, e tak, e Bayern Monachium w cigu najbliszych piciu lat zdominuje
europejski futbol, nawet nie wygrywajc kadego roku Ligi Mistrzw. Zreszt wcale nie trzeba tego
robi, eby by najlepszym na wiecie. Uwaam, e Bayern zdominuje futbol w cigu najbliszych
piciu lat, tak jak Bara zdominowaa w piciu poprzednich. Jestem tego pewien odpowiada
Breitner.
By moe dochodzi do wielkiego paradoksu: klub Beckenbauera sprowadza wychowanka
Cruyffa, eby odnie absolutny sukces...
Nie, to nie paradoks, w adnym wypadku. Bardzo szanujemy holenderski futbol, a Johan Cruyff
by przyjacielem i rywalem, ale przede wszystkim wspaniaym czowiekiem i znakomitym trenerem,
gdy pracowa w Barcelonie. Nie, to wcale nie paradoks oznajmia Breitner.
Beckenbauer i Cruyff, Bayern i Bara, Niemcy i Holandia, fina mistrzostw wiata w 1974 roku
w Monachium. Teraz ich spadkobiercy poczyli siy w osigniciu wsplnego celu: liderowania

w europejskim futbolu. Na szachownicy Guardiola gra czerwonymi pionkami.

MOMENT 5

PIERWSZY TRENING
Monachium, 26 czerwca 2013 r.
Gdyby Guardiola musia i na wojn, to pierwszym onierzem, ktrego by przyj do armii, byby
Lorenzo Buenaventura.
Buenaventura z natury jest rannym ptaszkiem, wic w pierwszych dniach pobytu w Monachium
nie mia problemu ze wstawaniem o szstej rano. Guardiola chcia, by wczenie zjedli niadanie
i przejrzeli wszystkie szczegy treningu, ktry zaplanowano na to popoudnie, 26 czerwca, w jego
pierwszym dniu pracy. Od wielu dni wiedz doskonale, jak bdzie wyglda inauguracyjna sesja
treningowa, ktra odbdzie si na Allianz Arenie, poniewa klub jest przekonany, e przyjdzie na ni
tum kibicw.
Pep i Lorenzo nie potrzebowali wielu rozmw, eby uoy plan pracy na pierwszych siedem
tygodni. Rozwayli kilka pomysw, Pep z Nowego Jorku, Lorenzo z Kadyksu, dopasowujc
terminarz. Klub zaplanowa dwanacie meczw przed rozpoczciem sezonu ligowego, wyznaczonym
na pitek 9 sierpnia, cznie z jedn rund Pucharu Niemiec i przede wszystkim z meczem
o Superpuchar Niemiec w Dortmundzie z ni mniej, ni wicej tylko z Borussi. Pniej Bayern doda
jeszcze jedno spotkanie towarzyskie, eby wspomc finansowo ofiary powodzi, ktre nawiedziy
Bawari.
Czternastego maja 2013 roku Guardiola pisze e-mail na pi linijek i wysya do swojego zespou
wsppracownikw plan dziaania na pierwszych siedem tygodni. Cel jest prosty: walczy
o Superpuchar Niemiec i w dobrej formie zacz rozgrywki ligowe. To prosty dokument,
przygotowany w dwch wersjach, po katalosku i niemiecku, ktry uwzgldnia pobyt we Woszech:
dla Pepa to niczym wybawienie po strasznych wyjazdach do Azji i Ameryki Pnocnej z Barcelon.
Dla Buenaventury terminarz, ktry otrzymuje w poowie maja, take jest wybawieniem. W cigu
pierwszych czterdziestu piciu dni nowy trener przygotowania fizycznego Bayernu ostatecznie bdzie
musia dopasowa si do trzynastu meczw (dziesi towarzyskich, trzy oficjalne), ale bdzie mg
przygotowa czterdzieci pi sesji treningowych, z ktrych tuzin to podwjne: poranne
i popoudniowe. To luksus jak na standardy wspczesnych klubw. W Barcelonie Buenaventura
nigdy nie mia podobnych moliwoci. W Bayernie, cznie z treningami i meczami, pikarze w cigu
zaledwie siedmiu tygodni bd mieli szedziesit sesji. Buenaventura si umiecha.

Lorenzo nie mwi po niemiecku, porozumiewa si po angielsku, ale z ludmi z Bayernu radzi
sobie bez problemu. Jest jednym z trenerw przygotowania fizycznego, ktrzy ciesz si najlepsz
opini na wiecie. Jego mistrzem jest Paco Seirullo. Seirullo, mimo e wywodzi si z lekkoatletyki,
by twrc koncepcji przygotowania fizycznego wykorzystywanego w futbolu i innych dyscyplinach
zespoowych. Wcieli j w ycie w Dream Teamie Johana Cruyffa i ju od dwudziestu piciu lat dba
o form pikarzy Barcelony kolejny godny odnotowania sukces.
Buenaventura by uczniem Seirullo i jego metodologii mikrocykli przygotowawczych, ktre
skadaj si z maych trzytygodniowych cykli, zoonych z trzechpiciu dni treningowych
i powiconych pracy nad konkretnym elementem (siawytrzymao, sia elastyczna, sia
eksplozywna), w zalenoci od pikarza i momentu sezonu. Zawsze z pik, trening w peni
skonkretyzowany, powicony symulacji uwarunkowa techniczno-taktycznych danego meczu:
oznacza to, e trenuje si dokadnie tak, jak bdzie si grao najbliszy mecz. I zawsze, zawsze,
w kadej minucie kadego treningu stosuje si zasady gry, jakie proponuje Guardiola.
W kadej sesji kadzie si nacisk na okrelone cele techniczno-taktyczne, ktre wyznaczyli
Guardiola i Buenaventura: jednego dnia jest nim wyprowadzanie piki, innego pressing po stracie
piki w ataku itp.
Pierwsza sesja treningowa nowego Bayernu ma gwnego protagonist: pik.
Rummenigge ju wyrazi swoj ciekawo:
Mam ochot natychmiast pj na trening, eby zobaczy, co Pep zmieni w druynie.
Matthias Sammer wyrazi to innymi sowami:
Nadszed czas, eby pozna Pepa i eby on pozna nas. Czas wsplnej pracy w moliwie
najbardziej bezporedni sposb.
Dla Rummenigge, Sammera, a zwaszcza samych pikarzy pierwszy trening jest ogromnym
zaskoczeniem. Nie ma biegu cigego ani serii na sto metrw, piek lekarskich, wicze w siowni
ani sesji godnej przygotowania atletycznego. S gry piek. Podczas niadania w hotelu Westin
Grand Mnchen Guardiola razem ze swoim sztabem sprawdzi plan dnia, a pniej, o wp do smej,
pojecha na Sbener Strae. O tej godzinie nie odbywa si trening, ale pikarze zostali wezwani na
badania lekarskie, a Pep chce si z nimi przywita. Na promenadzie w orodku treningowym Bayernu
nowo przybyli spotykaj si z trenerami, ktrzy po odejciu Juppa Heynckesa pozostali w druynie:
Hermann Gerland, ktry obok Domneca Torrenta bdzie drugim trenerem; Toni Tapalovi, trener
bramkarzy, ktry do klubu przyszed w 2011 roku razem z Manuelem Neuerem; Andreas Kornmayer
i Thomas Wilhelmi, dwaj trenerzy przygotowania fizycznego, ktrzy bd wsppracowa
z Buenaventur.
O czwartej po poudniu Buenaventura oraz jego dwaj asystenci s ju na Allianz Arenie

i przygotowuj wiczenia. Towarzysz im trzej zawodnicy z druyny juniorskiej, ktrzy ucz si tego,
co trzeba robi, eby pniej suy za przykad dla starszych. Siedem tysicy kibicw, ktrzy
zapac po pi euro na rzecz ofiar powodzi, przybywa na stadion, chocia nie bez trudnoci: trwa
przebudowa stacji Frttmaning, najbliszej przy Allianz Arenie, co zmusza podrnych do zejcia do
metra na stacji Alte Heide, a potem przejazdu autobusem. Podr znacznie si wydua.
W monachijskim metrze prawie nikt nie rozmawia przez telefon, chocia wszyscy trzymaj go
w doni, czytaj i pisz wiadomoci. Tutaj zazwyczaj podruje si w ciszy, co zaskakuje ludzi,
ktrzy przybywaj ze rdziemnomorskiego zgieku. Tylko sporadycznie kto amie normy i zaczyna
rozmow telefoniczn, ale mwi szeptem, rzadko podnosi gos. Cisza panujca w metrze zamienia si
we wrzask w dni meczw, kiedy kibice, goni i weseli, wchodz do wagonw, najczciej
mieszajc si z rywalami, i zamieniaj jazd w konkurs przypiewek. Jednak dzisiaj jest dzie
debiutu i na Allianz jad rodziny z dziemi: przyby Guardiola i atmosfera przypomina wito.
Pep nie wygasza przemowy o celach wyznaczonych na nowy sezon, nie zrobi te tego
w nastpnych dniach. Z rnych powodw brakuje wielu wanych zawodnikw. Javi Martnez, Dante
i Luiz Gustavo wrc dopiero 15 lipca; Robben, Alaba, Manduki, Shaqiri, Van Buyten i Pizarro za
tydzie udadz si od razu na zgrupowanie do Woch; kontuzjowani s Gtze, Schweinsteiger
i oczywicie Badstuber, ktry nie zagra przez cay sezon. Tak wic Guardiola odkada przemow na
pniejszy termin. Od jego ostatniego treningu mino trzysta dziewidziesit osiem dni i nie moe
si ju doczeka, kiedy wrci do swojego prawdziwego gabinetu: na muraw. Minut przed godzin
pit wychodzi na boisko, a za nim dwudziestu pikarzy, wielu z druyny rezerw. Na kole rodkowym
kieruje do nich kilka sw:
Wymagam tylko jednego: trzeba biega. Moecie popeni bd przy podaniu albo w jakiej
akcji, ale nie moecie przesta biega. Jeli to zrobicie, kaputt, jestecie poza druyn.
I do roboty.
Pierwsza przemowa bya wanie krtka i zwiza. Jak powie dwie godziny pniej Jan
Kirchhoff, jeden z nowych zawodnikw Bayernu:
Spodziewalimy si, e bdzie mwi po angielsku, a wszystkie instrukcje paday po
niemiecku.
Sesja rozpoczyna si od rozgrzewkowej gry w dziada (rondo). Pikarze zostaj podzieleni na trzy
koa po omiu, przy czym szeciu usytuowanych na obwodzie zaczyna podawa sobie pik
z najwiksz szybkoci, a dwch w rodku stara si im j odebra. Wraenie wizualne jest bardzo
dalekie od tradycyjnej pynnoci, z jak to wiczenie wykonuj zawodnicy Barcelony. Tam jednak
zaczynaj je praktykowa ju w wieku kilku lat. Mistrzowie Europy wygldaj nieco niezdarnie,
a Guardiola drapie si po gowie.

Dolna cz trybun stadionu zapeniona jest fanami, ale ledwie kogo sycha. Niemiecki kibic
moe by bardzo gony i niekoczcymi si przypiewkami wypeni wspczesne katedry futbolu,
ale kiedy przychodzi na trening, do gwnych bohaterw odnosi si z szacunkiem i siedzi w ciszy.
Dwie serie ronda po osiem minut z przerw na uzupenienie pynw kocz rozgrzewk. Pikarze
tylko wymieniali podania, a teraz przechodz do pierwszego wiczenia sesji: pracy na wytrzymao
z trzema liniami. Guardiola i Buenaventura czsto koryguj wiczenie: pikarzom trudno jest
zrozumie jego szczegy, chocia Wilhelmi, Kornmayer i juniorzy powtarzaj je raz i drugi.
Guardiola drapie si po gowie, co jest oznak zmartwienia. Buenaventura wyjania nam to pierwsze
wiczenie z pierwszego dnia:
Jest to wiczenie na wytrzymao z trzema liniami, na okoo siedemdziesiciu metrach,
wykonywane na dwa tempa. Tempo w jedn stron zawiera trzy elementy techniczno-taktyczne, a z
powrotem jest tylko bieg. W sumie w czasie szeciu minut biegaj okoo czterech kilometrw tam i z
powrotem na odcinku okoo stu pidziesiciu metrw. Jest to wiczenie na wytrzymao, przy
czym, zamiast zwykego biegania, w kad z tych trzech linii wprowadzilimy akcj polegajc na
wsppracy, ktra pniej zostanie przeoona na gr. To znaczy, e jest pewna koncepcja gry Pepa
w kadej z tych linii: pierwsza to szukanie trzeciego zawodnika, druga to dwch na jednego, a trzecia
to podanie. Na pocztku wsppracuje ze sob trzech pikarzy, a pniej kady z nich wykonuje
swoj prac, co dla nich byo kompletnie nowe. W poprzednich latach ta sama praca na
wytrzymao to byy moe serie na osiemset lub tysic metrw albo bieg cigy. My
wprowadzilimy pik, wspprac i pewn koncepcj gry.
Na awce rezerwowych, obok Matthiasa Sammera, siada Bastian Schweinsteiger, ktry dochodzi
do zdrowia po operacji prawej kostki, przeprowadzonej 3 czerwca. Pierwsze prognozy lekarzy
mwiy o dziesiciu dniach rehabilitacji, ale mino ju ponad dwa razy tyle, a Basti wci nie jest
w stanie wznowi treningw. Z loy stadionu obserwuj kolegw take Holger Badstuber i Mario
Gtze. Badstuber we wrzeniu bdzie musia podda si kolejnej operacji prawego kolana.
Trzeciego grudnia 2012 roku przeszed zabieg po tym, jak w meczu z Borussi Dortmund zerwa
wizada krzyowe, ale w poowie maja kontuzja si odnowia; perspektywa nastpnej interwencji
chirurgicznej musi by dla modego niemieckiego obrocy prawdziw tortur. Obok niego Gtze
trzyma si za misie. Trzydziestego kwietnia w pfinaowym meczu Realu Madryt z Borussi
Dortmund w Lidze Mistrzw dozna zerwania wkien minia dwugowego prawej nogi. Robi, co
mg, by wyleczy si na fina, ale uraz si odnowi i prawie dwa miesice po kontuzji wci nie
moe gra. We wszystkich trzech przypadkach, u Schweinsteigera, Badstubera i Gtzego,
rehabilitacja przebiega duej, ni zapowiadano. Guardiola znw podrapa si po gowie.
Na murawie podstawowe wiczenie tego dnia, prowadzone przez Lorenza Buenaventur,

dobiego koca. Cz biegow wykonali szybciej, ni byo trzeba, a w czci pikarskiej nie
wypadli za dobrze, prawdopodobnie dlatego, e jest wrd nich wielu zawodnikw z druyny
rezerw. Dziesi treningw pniej to samo wiczenie bd ju wykonywa doskonale.
Teraz czas na cztery serie po cztery minuty gry pozycyjnej. To tak zwana konserwacja,
wiczenie niezwykle istotne dla trenera. Wok kwadratu czterech pikarzy ustawia si na zewntrz,
czterech w rodku, a trzech moe si dowolnie porusza. Zaczynaj si zagrania z pierwszej piki,
a trener pokrzykuje raz za razem:
Drck! Drck! (Pressing! Pressing!)
To pierwszy przejaw tego, jak wedug Guardioli ma wyglda Bayern: druyna, ktra szybko
wymienia pik i gra bardzo intensywnie, mocnym pressingiem w ataku.
Dwaj zawodnicy otrzymuj bezporednie instrukcje. Pierwszym jest Toni Kroos, ktremu Pep
udziela porad w sprawie uoenia ciaa, eby nada zagraniom pynnoci. Podczas podania trzeba ju
myle o nastpnym kroku to podstawowa zasada Guardioli, ktry jako pikarz zawsze o sekund
wyprzedza pozostaych. Teraz duo czasu powica Kroosowi, w ktrym upatruje przyszego
dyrygenta bawarskiej orkiestry. Podpowiada mu, e nie wystarczy tylko poda pik: zawodnik musi
zagra j z okrelonym zamiarem i natychmiast ruszy do nastpnej akcji, zapewniajc alternatywne
wyjcie koledze. e waniejsze od jego podania jest pniejsze podanie kolegi, ktremu musi si
pokaza jako ewentualny punkt wsparcia, jako wierzchoek trjkta, eby na boisku panowa cigy
ruch i eby druyna dominowaa na boisku i kontrolowaa gr. Poda i si pokaza, czasem
poruszajc si, czasem zostajc na pozycji wyjciowej. Myle wczeniej ni reszta o tym, czemu ma
suy podanie, ktre si wykona. Kroos najwyraniej rozumie to bez problemu i stosuje si do tych
zalece w nastpnych wiczeniach.
Kolej na Jrmea Boatenga, ktrego trener uznaje za nieoszlifowany diament. W trakcie caego
sezonu praca Guardioli z Boatengiem sprowadzi si do niemal obsesyjnego doskonalenia trzech
sabych dotd punktw: utrzymania pozycji w linii defensywnej, stanowczej obrony i nieustannej
koncentracji. Od pierwszego dnia Pep chce mie lini defensywn ustawion kilkanacie metrw
dalej, ni zazwyczaj miao to miejsce w druynie, ze znacznym zmysem przewidywania posuni
napastnikw rywali i bronic do przodu, a nie do tyu: szybko, agresywnie i odwanie. Pod
nieobecno Javiego Martneza forma Boatenga moe okaza si kluczowa.
Trening dobieg koca: osiemdziesit minut krtkich i intensywnych wicze, zawsze
z elementami taktyki. I tak bdzie do koca sezonu: ptoragodzinne sesje przeprowadzane z du
intensywnoci. Trenowanie zawsze na sto procent i z myl o najbliszym meczu, o tym, jak bdzie
si grao z taktycznego punktu widzenia. Guardioli zostao jeszcze dwch pikarzy, z ktrymi musi
porozmawia indywidualnie. Pierwszym jest Pierre-Emile Hjbjerg, rodkowy pomocnik, ktry

w kwietniu 2013 roku, jako siedemnastolatek, zadebiutowa w pierwszej druynie. Z raportw,

o ktre Guardiola poprosi Alberta Celadesa, byego pikarza Barcelony i Realu Madryt, a obecnie
selekcjonera reprezentacji Hiszpanii U-16, wynika, e Hjbjerg jest potencjaln wielk per.
Guardiola zwrci ju na niego uwag podczas tej pierwszej sesji. W trakcie nastpnych czterech
tygodni intensywnie, a w cigu caego sezonu nieco spokojniej, trener bdzie stara si szlifowa
i korygowa poczynania modego duskiego pikarza, ktremu pokae wszystkie przydatne sztuczki.
W kocu gra na tej samej pozycji co Hjbjerg.
Podczas rozcigania, ktre jest kocowym etapem sesji treningowej, poczonego z propiocepcj
i lekk prac nad wzmocnieniem mini, pikarze rozmieszczaj si po caym kole rodkowym.
Trener podchodzi do Ribryego. Pep i Franck podziwiaj siebie nawzajem: trenera interesuje talent
napastnika, a francuskiego pikarza przyciga to, e Guardiola zaprowadzi go na wyszy stopie jego
kariery. Jednak dopiero po jakim czasie znajd wsplny jzyk. Gdy rozciganie dobiega koca,
Guardiola pyta Ribryego, czy czuje si swobodnie take na rodku ataku. Pikarzowi nieatwo jest
poj, o co chodzi Pepowi. Kataloski trener by przyzwyczajony do tego, by gra z Leo Messim jako
faszyw dziewitk: rodkowym napastnikiem, ktry nie porusza si w polu karnym, lecz jest
znacznie bardziej cofnity i pojawia si nagle, aby atakowa rodkowych obrocw druyny rywala.
Dla Guardioli idealny napastnik nie powinien sta w polu karnym, tylko wbiega w nie, aby
dokoczy akcj zespou. Pep instynktownie czuje, e Ribry ma taki potencja i moe by
znakomitym napastnikiem w rodkowej strefie. Jednak francuski skrzydowy, nawyky do gry po
lewej stronie ataku Bayernu, nie potrafi sobie atwo zwizualizowa sw trenera. Potrzeba bdzie
czasu, pasji i duo powicenia z obu stron, eby Ribry z powodzeniem mg wystpowa na
rodku.
Guardiola nie ma zbyt duo czasu, ale pasji i owszem. Jest zachwycony, kiedy podpisuje setki
koszulek na Allianz Arenie. Zachwycony i zaskoczony entuzjazmem kibicw. Czuje, e futbol znowu
pynie w jego yach i e kad przeszkod da si pokona. Obok niego Domnec Torrent mwi po
angielsku, a Hermann Gerland odpowiada mu po niemiecku. Obaj te bd musieli nauczy si
rozumie nawzajem, poniewa bd asystentami Pepa.
Ostatni opuci muraw po tym pierwszym treningu Lorenzo Buenaventura. To norma
powtarzajca si a do ostatniego dnia sezonu: on zawsze bdzie pierwszy wychodzi na boisko
treningowe i ostatni z niego zejdzie.

MOMENT 6

PIERWSZY MECZ
Weiden in der Oberpfalz, 29 czerwca 2013 r.
Weiden in der Oberpfalz to mae miasteczko w Grnym Palatynacie blisko granicy z Czechami. Tam
rozgrywany jest pierwszy mecz Guardioli jako trenera Bayernu. Jest sobotnie poudnie 29 czerwca.
Pep zdy poprowadzi zaledwie cztery treningi swojej druyny, penej zawodnikw z rezerw,
w oczekiwaniu na zgrupowanie w Trydencie, gdzie doczy ju wiksza cz mistrzw Europy.
Podczas debiutanckiego meczu ma do dyspozycji zaledwie trzynastu pikarzy z pierwszego zespou,
ktrych wystawia razem z modymi talentami.
Debiut nie moe by prostszy. Kadego roku Bayern rozgrywa tradycyjny mecz przeciwko
jednemu z trzech tysicy szeciuset klubw kibica Bawarczykw: jest to Traumspiel (mecz marze).
W tym roku los umiechn si do Weiden-Bayern, druyny fanw z Weiden. Mecz jest wielkim
wydarzeniem dla tej niewielkiej miejscowoci, liczcej czterdzieci jeden tysicy szeset
osiemdziesiciu czterech mieszkacw, z ktrych ponad jedna czwarta (jedenacie tysicy)
przychodzi, by go obejrze. Chocia jest to tylko zabawa, Guardiola wykorzystuje mecz dla swojej
pierwszej jasnej deklaracji: tylko jeden defensywny pomocnik.
Sukces Bayernu Juppa Heynckesa zalea od wielu elementw, ale jednym z nich bya pewno
i solidno gry dwch defensywnych pomocnikw (Doppelsechs w terminologii niemieckiej), czyli
Bastiana Schweinsteigera i Javiego Martneza. Ta para pikarzy poruszaa si na pozycji szstki,
zamykaa przestrzenie i ograniczaa ofensywne wypady rywali. Ustawienie Heynckesa z dwoma
defensywnymi pomocnikami byo znakomite i okazao si jednym z kluczy do zdobycia potrjnej
korony. Pep Guardiola koczy z nim od pierwszej minuty, czego skdind mona si byo
spodziewa.
Kiedy Guardiola by pikarzem, a gra w elicie przez ponad dziesi lat, by jedynym rodkowym
pomocnikiem. Zawodnikiem, ktry porusza si przed swoj lini obrony i organizowa gr druyny.
W Barcelonie znany jest on jako czwrka. W Argentynie pitka. W Niemczech szstka. W
Hiszpanii nazywany jest rodkowym pomocnikiem albo, w zalenoci od druyny, defensywnym
pomocnikiem, natomiast w Niemczech to Zentraler Mittelfeldspieler. Jest to zawodnik, ktry
otrzymuje pik bezporednio od obrocw (albo od bramkarza) i widzc przed sob ca druyn,
wybiera, jak i z ktrego miejsca zacz akcj. Rwnoczenie jest to zawodnik zobowizany do

przecinania przedostatniego podania rywali; moe zapobiec temu, by linia obrony zostaa zaskoczona
gronym kontratakiem, wic musi rwnie mie zdolnoci defensywne.
Guardiola, cherlawy, delikatny i powolny, nie mia zdolnoci defensywnych, std zawsze by
pikarzem ofensywnym, kreujcym gr. Johan Cruyff zwrci na niego uwag, kiedy Pep nie gra
nawet jeszcze w druynie rezerw Barcelony z powodu sabej postury. Asystent Cruyffa, Carles
Rexach, powiedzia mu pod koniec lat osiemdziesitych: Najlepszy z tych chopcw jest Guardiola,
ale nie gra. I Cruyff wzi go do pierwszego zespou. Pep wystpowa w koszulce z numerem 4 i to
dziki niemu w Barcelonie od tamtego czasu tak nazywana jest ta pozycja. Niedugo potem
zadebiutowa w tworzonym przez Cruyffa Dream Teamie, ktry by zarazem rdem wspaniaej gry
Barcelony w nastpnych dziesicioleciach. wiadomy swoich saboci Guardiola skupi si na
doskonaleniu swoich zalet: poniewa nie by szybki, dba o to, eby pika krya szybciej; poniewa
nie mg zderza si z rywalami, oszukiwa ich podaniami; poniewa nie mg twardo broni,
atakowa. Jako pikarz Guardiola ju pokazywa to, co pniej pokae jako trener. Trener, ktry boi
si by atakowany, wic sam musi atakowa. Trener, ktry za spraw poda unika bezporedniej gry
i twardych wej rywali. Trener, ktry szuka szybkoci za porednictwem wymiany poda.
Pewnego grudniowego dnia 2013 roku po zakoczeniu treningu Guardiola w krtkich sowach
podsumowa swoj pikarsk karier:
Uwaasz, e grabym w Barcelonie przez jedenacie lat, gdybym by uzaleniony od mojej
szybkoci, siy i zdolnoci do strzelania goli? [W trakcie caej swojej kariery w Barcelonie strzeli
tylko trzynacie goli w trzystu osiemdziesiciu piciu meczach].
Guardiola nie mia tych umiejtnoci, wic aby przey w pikarskiej dungli, musia uwydatni
mao popularne w futbolu zalety: wyobrazi sobie nastpne podanie nawet jeszcze przed
otrzymaniem piki, ustawi si tak, by uatwi sobie techniczne zagranie, i oprze ca si na
udzieleniu pomocy koledze za spraw podania. Wkadem, ktry zawsze najbardziej go
satysfakcjonowa, byo pokonanie linii przeciwnika poprzez oszukacze zagranie.
Jeli mam przed sob lini piciu rywali, to oni spodziewaj si, e zagram pik na zewntrz,
od jednej linii bocznej do drugiej, jakby tworzc liter U. Bez adnego zagroenia. Ta linia piciu
rywali bdzie bardzo blisko linii ich czterech obrocw i midzy obiema liniami nie zostawi adnej
przestrzeni. Bd to dwie zwarte linie, a ja bd zmuszony do poruszania si po zewntrznej stronie,
nie mogc stworzy zagroenia. Dlatego musz oszuka t lini piciu rywali: musz ich troch
rozrusza, zaniepokoi, zasia w ich szeregach ferment, sprawi, by byli przekonani, e pjd
bokiem, i ciach!, poda pomidzy nimi pik do jednego z moich napastnikw. I gotowe. Musz si
odwrci i biec w stron wasnej bramki. Tak wanie udao mi si zmieni sytuacj.
Tego samego wymaga Guardiola od defensywnego pomocnika. W Barcelonie znalaz go

w osobie Sergia Busquetsa, a w Weiden in der Oberpfalz pod koniec czerwca 2013 roku ustawia na
tej pozycji modziutkiego Pierrea-Emilea Hjbjerga. Guardioli wystarczyy dwa treningi, by
pikarsko zakocha si w Hjbjergu. Ju wczeniej dobrze mu o nim mwiono, bardzo dobrze.
Doskonae raporty, kwietniowy debiut u Heynckesa i wyjtkowa przyszo. Hjbjerg ma oko, t
szczegln wizj pozwalajc mu stawi czoo linii piciu rywali i pokona j za spraw zwykego
podania. Guardiola czuje, e on moe by Busquetsem Bayernu, chocia na razie jest tylko
siedemnastoletnim talentem, ktry musi jeszcze dojrze.
Duczyk Hjbjerg jest jedynym z dwudziestu trzech zawodnikw Bayernu, ktry rozgrywa pene
dziewidziesit minut towarzyskiego meczu inaugurujcego okres przygotowawczy. Spotkanie
koczy si zwycistwem monachijskiej druyny 15:1, a wic atwo sobie wyobrazi, e by to mecz
bez historii. Pierwszy skad Guardioli wyglda nastpujco: Neuer Lahm, Kirchhoff, Can,
Contento Hjbjerg, Schpf, Strieder Markoutz, Mller, Rankovic.
Musz na chwil zatrzyma si przy terminologii. Kady kraj ma wasne okrelenia dotyczce
gry. Przekonalimy si ju, e ten sam typ pikarza (defensywny pomocnik) okrela si mianem
szstki w Niemczech, pitki w Argentynie, a czwrki w Barcelonie, gdzie rwnie bywa nazywany
pivote.
Podobnie jest w przypadku schematw, ktre okrelaj ustawienie pikarzy na boisku. Guardiola
je deprecjonuje: To tylko numery telefonw. Juanma Lillo, jeden z jego mentorw, idzie jeszcze
dalej: Nie s ustawieni na tych pozycjach nawet w chwili pierwszego kopnicia piki. Jednak
dziki numerycznemu schematowi moemy zobaczy, w jaki sposb ustawiaj si pikarze na boisku.
I o ile w Hiszpanii mwimy, e Guardiola gra zawsze w ustawieniu 4-3-3, to w Niemczech
powiemy, e jest to 4-1-4-1. Tak naprawd to dokadnie to samo: czwrka obrocw, jeden
defensywny pomocnik, dwch rodkowych pomocnikw i dwch skrzydowych, a przed nimi
wszystkimi napastnik. Ani jedno, ani drugie ustawienie nie moe streci w tych prostych cyfrach
zoonoci gry druyny. W kadym razie w odniesieniu do Bayernu Guardioli czsto bd uywa
schematu 4-3-3.
A zatem Pep zadebiutowa z jednym defensywnym pomocnikiem, co byo do przewidzenia. Kiedy
by pikarzem, zawsze wzbrania si przed doble pivote (ustawienie z dwoma defensywnymi
pomocnikami), poniewa ograniczao to jego zalety. Redukowao przestrze gry, uniemoliwiao mu
przeprowadzanie akcji tak, jak on je sobie wyobraa, a przede wszystkim amao jego gwn
zasad: myle o nastpnym zagraniu przed przyjciem piki. Jeli gra w systemie z doble pivote,
by zagubiony i skrpowany. Dlatego jako trener unika go zawsze, gdy tylko moe, chocia z biegiem
czasu wypracuje take wasn osobliw wersj tego ustawienia.
Hjbjerg gra bardzo dobrze. Guardiola identyfikuje si z modym Duczykiem. Widzi, jak si

ustawia, przyjmujc pik, i jak ukrywa to, w ktr stron zagra. Pep uwaa, e ma w swoich rkach
diament, ktrzy trzeba bdzie oszlifowa w cigu trzech najbliszych lat okres, na jaki podpisa
kontrakt z Bayernem.
Weiden wiwatuje, mimo e tablica wynikw wskazuje 1:15. Mody Austriak Oliver Markoutz po
dziesiciu minutach meczu strzela pierwszego gola w erze Guardioli. Do przerwy tablica wskazuje
skromne 0:3, ale przeciwnicy zniechcaj si w drugiej poowie, kiedy Bayern gra ju tak
jedenastk: Starke Rafinha, Wein, Boateng, Schmitz Hjbjerg, Weihrauch, Kroos Weiser,
Ribry, Green.
Druga poowa jest popisem Toniego Kroosa, chocia bohaterami s dwaj modzi zawodnicy:
Patrick Weihrauch, ktry potrafi si odnale w polu karnym i strzela cztery gole, oraz Julian Green,
do na skrzydle, ktry zdobywa trzy bramki. Kroos nadaje grze pynnoci zarwno na lewej, jego
naturalnej stronie, jak i na prawej. Te czterdzieci pi minut bez realnego zagroenia wystarcza,
eby Guardiola przekona si o tym, co wyczuwa jeszcze przed przybyciem do klubu i co zacz
przyznawa podczas pierwszego treningu: Toni Kroos bdzie kluczowym elementem w jego
ukadance. Jest nie tylko dobrym pikarzem, ale take bardzo sprytnym. On bdzie dyrygowa.
Franck Ribry debiutuje jako faszywa dziewitka. Jest to pozycja, ktr Guardiola uwielbia,
poniewa j wanie rozwin dla Leo Messiego i to dziki niej Argentyczyk sta si najbardziej
niebezpiecznym napastnikiem na wiecie. Nie by to jednak wynalazek Guardioli; on jedynie
wydoby t pozycj ze skrzyni wspomnie. Faszywa dziewitka istnieje w futbolu od czasw
Argentyczyka Adolfa Pedernery, jednego z liderw Maszyny River Plate (19361945), chocia
pierwszym wielkim graczem na tej pozycji by Wgier Nndor Hidegkuti, bohater wielkich
wyczynw swojej reprezentacji, Magicznych Madziarw, w latach pidziesitych. Tacy pikarze
jak Alfredo Di Stfano, Michael Laudrup czy Francesco Totti te byli znakomitymi faszywymi
dziewitkami, ale pozycja ta znikna, odesza do lamusa, a 2 maja 2009 roku Guardiola j
przywrci.
Bara graa na Santiago Bernabu przeciwko Realowi Madryt. Trwaa walka o mistrzowski tytu,
pierwszy z trzech kolejnych, ktre Guardiola zdobdzie z Barcelon, i kataloski trener rzuci swoj
bomb. Po dziesiciu minutach meczu, gdy tablica wynikw wskazywaa jeszcze 0:0, da znak, po
czym Messi i Samuel Etoo zamienili si pozycjami. Etoo, rodkowy napastnik, przeszed na praw
stron. Messi, do tamtej pory skrzydowy, zaj miejsce na rodku, ale nie jako wysunity napastnik,
lecz cofnity, niczym jeden z pomocnikw. rodkowi obrocy Realu Madryt, Metzelder i Cannavaro,
nie potrafili rozwiza tej zagadki.
W listopadzie 2013 roku, przygotowujc t ksik, spotkaem si na kolacji w Dsseldorfie
z Christophem Metzelderem, niemieckim obroc, ktry tamtego dnia gra w Realu Madryt. Wci

pamita to, co si wydarzyo:

Myl, e pierwszym meczem, w ktrym Pep zastosowa ustawienie z faszyw dziewitk, by
tamten, Real Madryt Barcelona, zakoczony 2:6. Przesun Etoo na praw stron, a Messiego do
rodka. Fabio [Cannavaro] i ja bylimy osupieni: Co robimy? Idziemy za nim na rodek pola czy
zostajemy z tyu?. Nie wiedzielimy, co robi, a dorwanie go byo niemoliwe.
Bara pod wodz Guardioli wygraa tamten mecz 6:2. Historyczny wynik, ktry zapewni jej
mistrzowski tytu, ale przede wszystkim zapocztkowa niebywa dominacj, niemale dyktatur
w wiatowym futbolu, zwycistwa, saw i niespotykany dotd presti. Ustawienie z faszyw
dziewitk zostao na zawsze zapamitane jako wspaniay wkad Guardioli. Nie dlatego, e je
wymyli, ale dlatego, e wykorzysta na nowo i zrobi to poprzez tak wyjtkowego pikarza jak
Messi.
Jak udao mu si wydoby z pamici futbolu pozycj faszywej dziewitki? Stao si to dzie
przed meczem. By witeczny pitek, 1 maja 2009 roku. Guardiola zosta w orodku treningowym
Barcelony i analizowa rywala, w tym przypadku Real Madryt. To jego zwyczaj, ktry
zapocztkowa wtedy i ktry kontynuuje w Bayernie. Przez dwa dni studiuje gr przeciwnika,
szukajc jego mocnych i sabych punktw. Oglda cae mecze, a take wybrane fragmenty, ktre
przygotowuj dla niego asystenci (w tamtym momencie byli to ju Domnec Torrent i Carles
Planchart, dzi obaj w Bayernie). Dzie przed spotkaniem zamyka si w gabinecie, wcza muzyk,
najczciej spokojn, i szuka rozwizania problemu: Z ktrej strony zaatakowa rywala? Gdzie
zdoby przewag? To poszukiwanie inspiracji, ktra oczywicie pojawia si tylko czasami. Sam
Guardiola wyjani to w Barcelonie we wrzeniu 2011 roku, kiedy odbiera zoty medal przyznany
mu przez rzd Katalonii:
Przed kadym meczem zamykam si w gabinecie, ktry sam dla siebie przygotowaem, ogldam
dwa lub trzy nagrania dotyczce rywala, przeciwko ktremu gramy, bior kartk papieru i dugopis i
robi notatki. To wanie wtedy nadchodzi ten wspaniay moment, ktry nadaje sens mojej pracy i w
ktrym zdaj sobie spraw, e ju znalazem klucz do zwycistwa. Jest to uczucie, ktre trwa
zaledwie minut, moe minut i dwadziecia sekund, ale to wanie nadaje sens mojej pracy.
Kiedy publicznie opowiedzia o tym magicznym uczuciu, ktre czasami przeywa,
prawdopodobnie myla o tamtym 1 maja, kiedy znalaz idealne rozwizanie, aby pokona Real
Madryt, druyn, ktra w tamtym momencie miaa na koncie siedemnacie kolejnych meczw w lidze
bez poraki. Analizujc poprzedni mecz obu zespow, Guardiola zwrci uwag na pressing
pomocnikw Realu Madryt, Guti, Gago i Drenthego, wywierany na Xavim i Tour. Pressing bardzo
intensywny, do ktrego nie podczali si rodkowi obrocy (Cannavaro i Metzelder). Obaj
defensorzy znajdowali si daleko z tyu, blisko bramkarza Ikera Casillasa, i zostawiali duo wolnego

miejsca midzy sob a pomocnikami Realu Madryt. Gigantyczna strefa. I pusta.

Bya dziesita wieczorem, a Guardiola siedzia sam w orodku treningowym Barcelony. Nie byo
nikogo, ani jednego z jego asystentw. Tylko on w sabo owietlonym gabinecie. Wyobrazi sobie
Messiego poruszajcego si dowolnie po tej ogromnej i pustej strefie na Santiago Bernabu, za
plecami pomocnikw Realu Madryt, i w pojedynk stawiajcego czoo Metzelderowi
i Cannavarowi, zastygym na linii pola karnego, wahajcym si, czy wyj, czy nie wychodzi do
argentyskiego napastnika. Wyobrazi to sobie i akcja wydaa mu si tak rzeczywista, e chwyci za
telefon. Zadzwoni bezporednio do Messiego.
Leo, mwi Pep, mam co wanego, bardzo wanego. Przyjed. Teraz. Ju.
O wp do jedenastej wieczorem 21-letni Leo Messi zapuka delikatnie do drzwi gabinetu
Guardioli. Trener pokaza mu wideo i zatrzyma obraz, wskazujc na pust stref, ktra poczwszy
od nastpnego dnia, miaa si sta jego stref, stref faszywej dziewitki.
Leo, jutro w Madrycie zaczniesz na skrzydle, jak zawsze. Ale kiedy dam ci znak, przejdziesz za
plecy pomocnikw i bdziesz si porusza po tej strefie, ktr ci wanie pokazaem. To jest to samo,
co zrobilimy we wrzeniu w Gijn zaznaczy Guardiola.
W Gijn 21 wrzenia 2008 roku, z noem na gardle po przegraniu pierwszego ligowego meczu
z Numanci i zremisowaniu drugiego rwnie ze skromnym Racingiem Santander, Guardiola walczy
o swoj przyszo w Barcelonie. Postanowi posa Etoo na praw stron, Messiego za ustawi na
pozycji faszywej dziewitki, tak jak mody Argentyczyk wielokrotnie gra w druynach juniorskich.
Barcelona wygraa 6:1 i tak zacz si triumfalny pochd Guardioli. Siedem miesicy pniej trener
sign po ten sam pomys i osobicie wyjani go gwnemu bohaterowi:
Leo, kiedy Xavi albo Andrs podadz ci pik, od razu idziesz na bramk, na Casillasa.
By to ich wsplny sekret. Nikt inny z Barcelony nie dowiedzia si o tym, co Guardiola
przekaza Messiemu tamtej nocy 1 maja, z wyjtkiem Tita Vilanovy, ktry zosta poinformowany
o wszystkim nastpnego dnia ju w hotelu w Madrycie. Zaledwie kilka minut przed rozpoczciem
meczu Guardiola wzi na bok Xaviego i Iniest i powiedzia im:
Jeli zobaczycie Leo pomidzy liniami i w rodku, nie wahajcie si: podajcie mu pik. Bdzie
tak jak w Gijn.
Tamtego 2 maja 2009 roku Bara rozgromia Real Madryt 6:2, Messi zosta faszyw dziewitk,
a szczliwy Pep si umiecha.
Od tamtej pory Guardiola trzyma si tego ustawienia. W Weiden po raz pierwszy chce wystawi
swoj monachijsk faszyw dziewitk: Francka Ribryego. Mwi mu o tym podczas pierwszego
treningu na Allianz Arenie, ale Francuz nie jest jeszcze do tego przekonany. Ribry, uksztatowany
pikarsko na ulicy, chce przej pik na skrzydle, biec, przedryblowa obroc i zbliy si do

bramki rywala, eby asystowa przy golu kolegi. Trudno mu zrozumie, e moe wykona skok
jakociowy jako futbolista, jeli zmieni pozycj, oddalajc si ze skrzyda, ze swojej naturalnej
pozycji; jeli troch si cofnie, otrzyma pik midzy liniami, zwrcony plecami do pomocnikw
przeciwnika, i stanie twarz w twarz ze rodkowym obroc, eby prbowa strzeli gola. Guardiola
jest przekonany, e w skadzie ma do dyspozycji trzech albo czterech pikarzy o predyspozycjach do
gry na pozycji faszywej dziewitki: Maria Gtzego, Francka Ribryego, a nawet Arjena Robbena
i Thomasa Mllera. Na razie prbuje z Francuzem.
Prba nie udaje si jednak zbyt dobrze. Ribry zaczyna w rodku i dobrze wsppracuje
z Kroosem, Weiserem i Weihrauchem, ale szybko przemieszcza si na lewe skrzydo, ktre jest jego
naturalnym terytorium i na ktrym czuje si swobodnie, mimo e ogranicza go linia boczna. Przez
pewien czas Guardiola nie bdzie niczego forsowa, ale nie zapomni te o swoim pierwotnym
pomyle. Zreszt Guardiola nigdy o niczym nie zapomina. Po prostu odkada niektre dziaania,
czekajc na odpowiedni moment. Bdzie czeka, a nadarzy si moliwo ustawienia Ribryego na
pozycji faszywej dziewitki.
W Weiden in der Oberpfalz trwa zabawa pomimo goleady, a moe wanie dziki niej. Kibice
Bayernu zobaczyli z bliska kilka swoich gwiazd, pikarzy, ktrzy dopiero co zdobyli cudown
potrjn koron, a teraz zostali wzmocnieni Pepem Guardiol, trenerem, ktry uchodzi za
niezwycionego. Ale podczas gdy kibic napawa si widokiem idoli, trener schodzi z boiska,
rozmylajc: Hjbjerg i defensywny pomocnik, Kroos i rytm druyny, Ribry i faszywa dziewitka...

MOMENT 7

LAHM I CIASTKA
Regen, 30 czerwca 2013 r.
Borussia Dortmund dopiero za cztery dni rozpocznie treningi w okresie przygotowawczym, a Bayern
bdzie ju rozgrywa swoje drugie spotkanie towarzyskie. Tym razem w Regen. W szatni sta st
z ciastkami, ciastami i napojami orzewiajcymi. Wielu pikarzy wybrao czekoladow tart.
Guardiola by zaskoczony, e drugi dzie z rzdu widzi podobnie zastawiony st, peen produktw
z cukierni. Za ponad godzin mia si rozpocz mecz z TSV Regen. Guardiola zapyta Kathleen
Krger, dlaczego lokalny klub czstuje Bayern ciastkami i tartami, tak samo jak dzie wczeniej
w Weiden in der Oberpfalz. Tak naprawd speniono prob samego Bayernu, ktry mia taki
zwyczaj. W autobusie, w drodze powrotnej do Monachium, cztery godziny pniej Pep porozmawia
z Matthiasem Sammerem.
Potrzebujemy dietetyka oznajmi.
Regen ley blisko granicy midzy Austri i Czechami, ptorej godziny jazdy od Monachium.
Lokalna druyna, TSV, wystpuje w sidmej lidze. Mecz zorganizowano w celu uczczenia sto
dwudziestej pitej rocznicy powstania klubu, zaoonego w 1888 roku. Siedem tysicy widzw
wypenio mae trybuny Regen i szaleczo bio brawo, kiedy Daniel Kopp strzeli pierwszego gola
dla gospodarzy. Guardiola zdecydowa si na ustawienie przypominajce jego Barcelon
z ostatniego okresu: 3-4-3 z Emrem Canem, Boatengiem i Contento jako trzema obrocami.
Kataloski dziennikarz Isaac Lluch, jedyny, ktry w tym pierwszym sezonie Guardioli stale bdzie
zajmowa si Bayernem, podkrela to w relacji z meczu na amach dziennika Ara: Guardiola
napoi niemieckiego mistrza z Cruyffowego rda, ktre nosi w sobie, z 3-4-3.
Jako pikarz Guardiola praktykowa ustawienie 3-4-3, ktre Cruyff zaproponowa w Barcelonie.
Pniej, ju jako trener, czsto stosowa je w trakcie ostatniego sezonu w Barcelonie. Robi to
gwnie po to, aby Cesc Fbregas, ktry dopiero doczy do kataloskiego klubu, znajdowa si
w podstawowym skadzie. Chocia gra z trzema obrocami wyglda na bardzo ryzykown, Guardiola
pracowa ze swoj druyn nad rygorem taktycznym i z takim ustawieniem osign znakomite
wyniki: udao mu si midzy innymi odrobi straty w meczu z Realem Madryt na Santiago Bernabu,
w ktrym zesp Jos Mourinho prowadzi ju po dwudziestu siedmiu sekundach, dziki bramce
zdobytej przez Karima Benzem. Guardiola, ktry rozpocz mecz od schematu 4-3-3, po dziesiciu

minutach przeszed na 3-4-3 i zakoczy mecz zwycistwem 3:1.

W Regen postanawia wyprbowa ten schemat w pierwszej poowie. Taki jest cel tej czci
okresu przygotowawczego: prbowa wszystkiego. I poznawa swoich pikarzy. Chocia moe si to
wyda dziwne, Guardiola nie zna pikarzy Bayernu. Nie zna ich? Mam na myli dogbne poznanie
ich prawdziwych umiejtnoci. Oczywicie trener wie, kim s, zna ich przeszo, ich wady i zalety.
Tylko tego brakowao, eby nie mia pojcia, kim s Ribry, Lahm albo Neuer! Szuka jednak o wiele
gbszej wiedzy. Zamierza da sobie spokj ze zwykym powierzchownym skautingiem i pozna
w caej okazaoci to, co moe zaoferowa dany pikarz, a zwaszcza to, o co moe go prosi i czego
od niego wymaga: sondowa jego rzeczywiste ograniczenia. W czasach, gdy pracowa
w Barcelonie, rozesza si pogoska, e Guardiola chcia mie po dwch zawodnikw na kad
pozycj: dwch prawych obrocw, dwch lewych obrocw, dwch rodkowych napastnikw...
Nic bardziej mylnego. Guardiola chce wanie czego odwrotnego: zawodnikw, ktrzy bd gra na
dwch rnych pozycjach. A jeli to moliwe, nawet na trzech. Zawodnikw, ktrzy mog by
defensywnymi pomocnikami, rodkowymi obrocami i bocznymi pomocnikami, jak w przypadku
Sergia Busquetsa. Albo rodkowymi obrocami, bocznymi obrocami, grajcymi z obu stron,
i defensywnymi pomocnikami, jak Javier Mascherano.
Powodem takich preferencji jest to, e trener zawsze chce mie do dyspozycji zredukowan
kadr. Ideaem byoby dla niego dwudziestu pikarzy, nie wicej. Ale wszyscy oni, z wyjtkiem tych
bardzo wyspecjalizowanych, jak bramkarze, powinni zajmowa trzy rne pozycje i na kadej z nich
gra na najwyszym poziomie. Guardiola doskonale wie, e ma pikarzy o takich umiejtnociach:
Javi Martnez moe by defensywnym pomocnikiem, bocznym pomocnikiem albo rodkowym
obroc, co pokaza ju w Bayernie i w Athleticu Bilbao. Ale trener szuka jeszcze czego wicej:
chce wiedzie, ile dokadnie moe wymaga od kadego ze swoich pikarzy. I naley to ustali
wanie teraz, podczas okresu przygotowawczego, kiedy nie ma obowizku rywalizowania. Poprosi,
eby treningi rozpocz bardzo wczenie (dziesi dni przed Borussi Dortmund), bo zamierza
zgbi te kwestie.
O ile w Weiden powica czas Ribryemu, to w Regen szczegln uwag zwraca na Philippa
Lahma. Jak pisze w swojej relacji Isaac Lluch: Wieczny kapitan Bayernu i reprezentacji Niemiec
z determinacj porusza si na pozycji bocznego pomocnika, oywiajc gr druyny i napdzajc
ataki. Bya to gwna innowacja tego dnia. Lahm ustawiony by jako pomocnik, po prawej stronie
defensywnego pomocnika, ktrym znw by Hjbjerg.
Bayern z atwoci wygrywa ten drugi mecz towarzyski (9:1), a w drodze powrotnej do domu
Guardiola rozmawia z Sammerem i prosi go o zatrudnienie dietetyka dla druyny. Nie chce wicej
ciasta i caej tej cukierni w szatni. Dla Pepa odywianie pikarza jest istotnym elementem, o ktry

naley dba jak najlepiej, szczeglnie po meczach. Jego kryteria w tej materii nie nale do
radykalnych, ale owszem, s wymagajce. Sammer nie zwleka ze spenieniem jego proby:
w nastpnym tygodniu do zespou, ktry udaje si do Trydentu, docza Mona Nemmer. Ciasta ju nie
bdzie.
Podczas drogi powrotnej myli Guardioli zajmuje ju co zupenie innego, a mianowicie Lahm.
Trener rozmawia z Domnekiem Torrentem, asystentem, ktry siedzi obok, chocia jest to raczej
monolog.
Widziae potencja Lahma? Widziae, jak przewiduje korytarze, w ktre naley zagra?
Widziae, jak si odwraca i przytrzymuje pik? On moe gra na boku albo w rodku pola...
mwi, zapowiadajc jedn z wielkich zmian sezonu.

MOMENT 8

OWOCE TRYDENTU
Arco, 6 lipca 2013 r.
Podrnik nie zorientowa si, e mamy pierwszy weekend lipca, pocztek wakacji. Turyci z caej
Europy tocz si na lotniskach i na autostradach, a podrnik na dodatek myli tras: zamiast wzdu
wschodniego wybrzea jeziora Garda, jedzie wzdu zachodniego. Droga jest wspaniaa, pena
malekich miecin przyozdobionych kwiatami: Sal, Bogliaco, Gargnano, Campione, Limone sul
Garda, przez ktre nie wolno przejeda z prdkoci wiksz ni czterdzieci kilometrw na
godzin. Dotarcie do Trydentu zajmuje duo czasu.
Bayern czwarty rok z rzdu na okres przygotowawczy przyjeda tutaj, do pnocnych Woch.
Region paci znaczn kwot, a take pokrywa koszty pobytu, eby monachijski klub sta si wielk
atrakcj. Wierz w to: Trydent pka w szwach, nie tylko od niemieckich turystw. Guardiola i jego
chopcy przycigaj tumy. Udaj si tam, poniewa po pierwszych, penych zamtu dniach
w Monachium Pep zgodzi si wypi ze mn kaw i porozmawia o projekcie tej ksiki. Dopiero
w Trydencie bdzie mia wicej spokoju i czasu.
Po przybyciu do Arco, centrum treningowego Bayernu, czekaj nas dwie niespodzianki. Pierwsza
jest taka, e sobotnia sesja treningowa bdzie zamknita, bez udziau publicznoci czy mediw. To
byo do przewidzenia. W cigu czterech lat w Barcelonie Guardiola zawsze zamyka treningi i mona
si byo spodziewa, e podobnie zrobi w Bayernie. Uli Hoene poprosi go jednak, eby moliwie
najwicej treningw byo otwartych, aby kibice mieli dostp do pikarzy. Prezes i trener osignli
porozumienie na cay sezon: treningi po meczach bd zawsze otwarte, ale wikszo pozostaych
bdzie zamknita.
Powody takiej polityki Guardioli s dwa: lubi pracowa bez zgromadzonych ludzi, bo nie chce
si rozprasza, i chce unikn tego, by do wiadomoci publicznej przedosta si przebieg kadego
treningu.
On nie pracuje wycznie nad gwnymi elementami gry na konkretny mecz, lecz na cay sezon.
Podczas kadej sesji kadzie nacisk na jaki konkretny aspekt gry, tumaczy i wiczy z pikarzami
okrelon akcj. Wyjania j, wiczy i po upywie pewnego czasu znw j powtarza. W ten sposb
jego druyna poznaje i opanowuje liczne akcje, sposoby poruszania i rodzaje zagra, ktre pniej,

pewnego dnia, gdy bdzie to konieczne, trener nakae wykorzysta podczas meczu.
Innymi sowy, Guardiola wyznacza pewne zasady gry, czyli szeroki wachlarz pomysw
i pikarskich akcji, ktre wyjania i trenuje dzie po dniu, eby jego zawodnicy je poznali,
zaadaptowali i zastosowali we wskazanych sytuacjach. Nie pracuje nad nimi z myl o najbliszym
meczu, lecz o okrelonym momencie sezonu. Dlatego te chce pracowa w moliwie najbardziej
dyskretny sposb. Wikszo treningw bdzie wic zamknita. A kiedy wrci do Monachium,
rozwiesi nawet gigantyczn zason przy boisku numer 1 przy Sbener Strae.
Druga niespodzianka, bardzo dua, jest taka, e Pep postanowi da mi cakowity dostp do
druyny. Autor spodziewa si pewnych udogodnie, jak wypicie kawy z trenerem czy moliwo
obserwowania niektrych treningw. Jednak niespodziewana decyzja Guardioli rewolucjonizuje
pocztkowy pomys: dostp do druyny oznacza zupenie inny wymiar. Oznacza przypatrywanie si
i suchanie wszystkiego. Poznanie z pierwszej rki wszystkiego, co si dzieje w zespole, co si
trenuje, postanawia i planuje. To wejcie do druyny ze wiatowej elity i otrzymanie caej masy
wewntrznych informacji. Nawet w najmielszych snach nie mogem sobie wyobrazi, e klubowy
mistrz Europy i najbardziej utytuowany trener dziesiciolecia pozwol mi na taki przywilej.
W zamian prosi tylko o jedno: absolutn dyskrecj w trakcie caego sezonu.
W ksice moesz opisa to, co widzisz, i skrytykowa wszystko, co zechcesz, ale w cigu
sezonu nie opowiadaj o tym na zewntrz.
Pisarz jest za to wdziczny, chocia w tej sytuacji nie bdzie mg pracowa jako dziennikarz.
Przez rok wszystkie wydarzenia bdzie przeywa razem z druyn: radoci i smutki, kontuzje
i wywiczon taktyk, testowane ustawienia, pojawiajce si choroby, brzydkie, ale te i te
sympatyczne gesty, awantury, komplementy, wtpliwoci, planowane transfery... Wszystko. Pisarz to
pozna, ale jako dziennikarz bdzie musia milcze i zachowa informacje na potrzeby tej ksiki.
Tak wic bramy stadionu w Arco s zamknite podczas treningu w sobot 6 lipca 2013 roku.
Bayern przyjecha do Trydentu dwa dni temu, a Guardiola wykorzysta poranek na pokazanie
pikarzom wideo na temat pressingu. S to fragmenty pierwszych siedmiu treningw druyny i trener
wyjania chopcom, e nie chce dugotrwaego wysiku, e nie yczy sobie, eby Ribry i Robben
przebiegali osiemdziesit metrw w kadej akcji, eby poda za obrocami rywala. Pressing, na
jakim zaley Guardioli, trwa cztery sekundy na maksa.
Popoudniowy trening opiera si na pressingu wywieranym na druynie przeciwnej. Obrocy
i defensywny pomocnik ustawiaj si i zaczynaj gr od tyu, a napastnicy wywieraj na nich ostry
pressing, starajc si odebra im pik. Neuer wyrnia si umiejtnoci gry nogami, a Manduki
agresywnoci (w stylu Etoo), dziki czemu wypenia nakazy Guardioli, ktry nie ustaje
w udzielaniu gonych wskazwek co do tego, jak wywiera pressing na obrocach.

 To jest czterosekundowy pressing. Nie chc widzie, jak Ribry ugania si za bocznym
obroc po caym boisku. Niech cofnie si do poowy, to wystarczy. Trzeba doprowadzi do tego,
eby w cigu tych kilku sekund naciskali wszyscy razem i natychmiast, bardzo wysoko, odebrali pik
wyjania trener.
Po zakoczeniu treningu, przy wielkim upale, Guardiola siada na awce i dzieli si swoimi
pomysami.
Potrzebujemy intensywnej i szczegowej pracy. Gdybymy chcieli tylko kry indywidualnie, to
nie trzeba by byo pracowa. Usiadbym sobie tutaj, i tyle. Ale jeli chcemy gra w okrelony
sposb, to musimy bardzo ciko pracowa, aby mc wprowadzi odpowiednie elementy.
Nie ma wyjcia: jeli chce si gra tak, jak jego zdaniem naley to robi, konieczna jest praca.
Musimy trenowa z najwysz intensywnoci. To tak jak z rondami: albo gra si na maksa,
albo nie. Jeli pikarze nie chc tego robi, to niech biegaj w grach, ale w takim przypadku nie
gralibymy tak dobrze, jak moglibymy.
Bronienie stref, a nie indywidualnie, rzuty rone i wolne, czterosekundowy pressing, by
najbliej znajdujcy si pikarz doskoczy do przeciwnika, ktry otrzymuje pik, wykazanie si
spokojem i cierpliwoci w rodku pola, eby stworzy przestrze, gra blisko siebie... Guardiola
wylicza swoje fundamentalne zasady gry.
Ta druyna potrzebuje tylko troch spokoju. Wszystko inne ju ma. Spokj w rodku pola.
Wyj z pik od Neuera, gra blisko siebie, bardzo blisko siebie na pierwszym odcinku. Podchodzi
krok po kroku, pocztkowo bez popiechu, eby aden z naszych si nie odczy. Podchodzi razem,
min rodek pola i wtedy, ciach!, wsplnie zaatakowa.
Kroos ma ten spokj. Schweinsteiger i Gtze rwnie. I Thiago.
Przyjdzie Thiago.
Autor musi zapyta kilka razy. Jaki Thiago? Thiago Alcntara? Thiago z Barcelony? Pera szkki
Barcelony?
Tak, ten Thiago odpowiada Guardiola.
Jeli Bayernowi uda si sprzeda Maria Gmeza do Fiorentiny, a wszystko na to wskazuje,
poniewa napastnik si zgadza, pienidze z tego transferu przeznaczy na sprowadzenie Thiaga,
ktrego Barcelona zamierzaa sprzeda ju rok przed odejciem Guardioli z kataloskiego klubu,
a konkretnie od lata 2011 roku.
Mario Gmez zachowuje si bardzo profesjonalnie. Trenuje tak samo intensywnie jak jego
koledzy, mimo e transfer do woskiej druyny jest kwesti czasu. Zreszt Guardiola nie miaby nic
przeciwko, gdyby zosta, poniewa go ceni, chocia to oczywiste, e nie miaoby wielkiego sensu
trzymanie trzech rodkowych napastnikw (Manduki, Pizarro i Gmez) w druynie, w ktrej bez

wtpienia bdzie si wykorzystywa ustawienie z faszyw dziewitk, a t rol peni bd

prawdopodobnie Mario Gtze albo Franck Ribry. Dlatego odejcie Gmeza jest nieuniknione, co
z kolei sprawia, e przybycie Thiaga staje si nieuchronne.
Thiago rozway ofert Bayernu i porozumienie jest ju cakowite. Chocia prasa pisze
o Manchesterze United, to starszy z braci Alcntara nie moe si doczeka, kiedy znw bdzie
pracowa z Guardiol. Thiago spdza wakacje w maym domku w Begur na kataloskiej Costa
Brava, gdzie prawie nie ma kontaktu ze wiatem zewntrznym. Musia nawet kupi sobie specjaln
anten, eby mie zasig w telefonie komrkowym, chocia nie udaje mu si poczy z internetem.
Przeyje kilka stresujcych dni, czekajc na to, eby Mario Gmez podpisa kontrakt z Fiorentin,
a Rummenigge domkn porozumienie z Barcelon. Dla Thiaga bdzie to osiem bardzo dugich dni,
a w niedziel 14 lipca operacja zostanie sformalizowana.
Guardiola i jego sztab szkoleniowy s zachwyceni Bayernem. Rozpywaj si w zachwytach.
Niemiecka organizacja, zawsze chwalona za skuteczno, lecz krytykowana za surowo,
w Trydencie jest wspaniaa. Centrum prasowe przygotowane przez Bayern przymiewa wszystkie te,
ktre mona spotka w kadym miecie bdcym gospodarzem mistrzostw wiata w pice nonej.
Bayern rozpieszcza Guardiol i jego ludzi. W klubie nie ma najmniejszej wtpliwoci, e zaraz
po prezesie jest to najwaniejszy czowiek w tej instytucji. Wszystkie zatrudnione osoby skupiaj si
na jak najlepszej wsppracy, eby on mg realizowa swoje plany. Skuteczno osoby
odpowiedzialnej za logistyk rzuca si w oczy nowo przybyym, podobnie jak zwinno kierowniczki
druyny, Kathleen Krger, modej kobiety, ktra jeszcze do niedawna graa na pozycji pomocnika
w silnej eskiej druynie Bayernu i ktra teraz elazn rk zarzdza msk szatni.
Od kilku dni Guardiola nie pobiera ju lekcji niemieckiego. Jego nauczycielka, fanka Borussii
Dortmund, zostaa w Nowym Jorku. Uwaa, e codzienny kontakt z pikarzami i dziennikarzami
powinien mu wystarczy, by porozumiewa si bez problemu.
Nasz jzyk na boisku jest bardzo imperatywny: drck (pressing), schwingen (balans), sehr gut
(bardzo dobrze). Uwaam, e z tego rodzaju wyraeniami na razie dam sobie rad mwi Guardiola.
W rzeczywistoci dobrze wiemy, e mwi po niemiecku do poprawnie, a kady trening,
przeywany niezwykle intensywnie, jest kolejnym maym krokiem w nauce.
Po zakoczeniu sesji powiconej wywieraniu presji na napastnikach Stefano, ktry zajmuje si
muraw w Arco, zaprasza nas na napj orzewiajcy. Popoudnie jest upalne, wic jestemy
wdziczni. Stefano, czowiek wyksztacony, opowiada nam co zadziwiajcego: mimo e Trydent to
pnoc Italii, nieopodal austriackiego Tyrolu, to ronie tutaj czterysta pidziesit gatunkw rnych
owocw, midzy innymi potrzebne w gorce dni awokado. Arco i Riva del Garda maj szczeglny
ekosystem, w ktrym panuje mikroklimat wywoujcy taki cud natury. U podna gr znajduje si

owocowy ogrd.
Stefano duo wie o lokalnej kulturze, geografii i naturze. Zna si te na futbolu.
Guardiola jest trzecim trenerem Bayernu, ktrego poznaem w cigu czterech lat, i co ci
powiem: van Gaal prowadzi zajcia oczami, obserwowa w ciszy. Heynckes by trenerem, ktry
porusza si troch wicej i dawa wskazwki pikarzom. Ale Guardiola to wulkan energii...
twierdzi.

MOMENT 9

HOTEL PTAKW
Riva del Garda, 7 lipca 2013 r.
W Lido Palace w Riva del Garda nie ma goci. Hotel jest w caoci zarezerwowany dla Bayernu. W
pierwsz niedziel lipca dwch stranikw sprawdza metalowe ogrodzenie okalajce budynek tu
obok jeziora, do ktrego dociera si dug len drog. Podrnika witaj tysice ptakw. piewaj
bez ustanku, harmonijnie, tworzc atmosfer przywodzc na myl spot reklamowy: jeli w tej chwili
jest jakie spokojne miejsce na wiecie, to wanie tutaj.
Guardiola siedzi na tarasie Lido Palace, przegldajc na laptopie zapis wczorajszego treningu.
To maniak. Ma obsesj na punkcie futbolu i pracy. yje futbolem i dla futbolu, smakuje go za spraw
metodycznej i szczegowej pracy. W trakcie sezonu kilka razy bdzie gono narzeka na to, e jest
tak drobiazgowy i wymagajcy, gdy zdaje sobie spraw, e futbol przynosi rado rwnie tym,
ktrzy mniej dbaj o detale i bardziej zdaj si na ut szczcia i czysty talent. Ale s to zarzuty,
w ktre sam zbytnio nie wierzy. Wyrzuci je z siebie, ale nadal bdzie pracowa.
Za szyb Domnec Torrent, jego asystent, rwnie oglda na laptopie wczorajszy trening.
Ciekawa sytuacja. Pep jest na zewntrz, a Domnec w rodku, i osobno analizuj czterosekundowy
pressing, nad ktrym wczoraj pracowali:
Wol oglda to bez Pepa, aby dokona wasnej oceny i pniej mc skonfrontowa j z jego
opini mwi nam drugi trener, ktry jest zachwycony podejciem swojego szefa. Pep zacz jak
szalony. Jest bardziej zaangaowany ni kiedykolwiek wczeniej. Mwi mu nawet, e trzeba i
krok po kroku, eby nie przekazywa od razu zawodnikom zbyt wielu koncepcji. Pod wzgldem
taktycznym s to bardzo inteligentni pikarze i odpowiada im ten sposb pracy, duo piki i adnego
biegania cigego, ale musimy mie na uwadze to, e uczy ich nowego jzyka.
Wyraenie nowy jzyk bdzie si czsto pojawia w rozmowach w trakcie sezonu. Odnosi si
ono do okrelonego sposobu rozumienia futbolu, zarwno pod wzgldem gry, jak i metodologii
treningu. Guardiola precyzyjnie rozrnia koncepcj, jzyk i ludzi.
Koncepcja to esencja osobowoci druyny (a zarazem jej trenera). To synteza i tendencja. W
przypadku Pepa mona to krtko podsumowa sowami, ktre swego czasu wypowiedzia Johan
Cruyff, jego pikarski ojciec: Koncepcja to panowanie nad pik.

Jzyk to cakowite wyraenie tej koncepcji gry. Opiera si na metodologicznym systemie, ktry
pozwoli wyraa t ide na boisku. To zbir systemw, wicze i ruchw, ktre za spraw treningu
maj zaszczepi wskazan koncepcj. To fundamentalne zasady, ktre uatwiaj zdefiniowanie gry.
I wreszcie ludzie. Ani najlepsza koncepcja, ani najbogatszy jzyk nie bd mogy zosta
odpowiednio wcielone w ycie bez waciwie przygotowanych do tego pikarzy. Nie chodzi tylko
o to, aby byli to zawodnicy potraficy zrealizowa ow koncepcj, cho jest to podstawowe
i nieodzowne. Musz oni take mie predyspozycje do nauczenia si sekretw tego jzyka, do
wypracowania go, skorygowania i zastosowania w praktyce bez najmniejszych wtpliwoci.
Koncepcja, jzyk i ludzie jako cao tworz model gry i s fundamentalne dla sukcesu bd
poraki trenera.
Dla Guardioli wyzwanie, przed jakim staje w Bayernie Monachium, jest o wiele wiksze ni
w Barcelonie. Z bardzo prostego powodu: w Barcelonie jzyka gry uczy si od najmodszych lat.
Tysice chopcw przewija si przez La Masi, szkk Bary, gdzie dogbnie ucz si jzyka
druyny, jzyka zdefiniowanego przez Johana Cruyffa ponad dwadziecia pi lat temu, jzyka, ktry
przechodzi ewolucj za spraw kolejnych wielkich trenerw. Jzyka kompletnego i bardzo
specyficznego. Od szstego roku ycia setki kandydatw wchodz do maszynerii szkki i ucz si
bardzo konkretnego stylu gry. Kiedy jeden z nich zadomowi si w pierwszej druynie Barcelony, ma
za sob ponad dziesi tysicy godzin wicze i treningw, zawsze ukierunkowanych w jedn stron.
Jest zatem ekspertem w tym jzyku.
W Bayernie tego nie ma. Nie w identycznym stopniu. Ani jzyka, ani maszynerii, ktra by tego
uczya. Tak wic dla Guardioli rozrnienie jest bardzo wane, co podkrela Domnec Torrent:
Uczymy ich nowego jzyka i trzeba i krok po kroku: to tak, jakbymy najpierw uczyli liczb,
pniej dni tygodnia, nastpnie czasownikw i tak dalej... Zmiana jest wana, dlatego musimy by
elastyczni i ostroni. Na przykad wczeniej kryli indywidualnie, a my chcemy, eby kryli stref. Nie
chcemy, eby podali za przeciwnikiem i zostawiali wyznaczone pozycje, poniewa w tym
przypadku wystarczy dugie podanie na drug stron i druyna rywala niszczy ca organizacj. Ale
to kwestia czasu, bo ucz si bardzo szybko. Wczorajsze wiczenie pressingu zostao bardzo
poprawnie zrobione, jeli wemiemy pod uwag, e wykonywali je dopiero po raz drugi.
Zaskakuje sposb, w jaki pikarze zwracaj si do Guardioli. Nie wyczuwa si w tym typowego
dystansu midzy trenerem a jego zawodnikami, jakby ustalonej hierarchii. Tego ranka szkoleniowiec
wyglda tak, jakby by jednym z wielu w tej grupie. Boateng i Alaba przychodz na taras, eby z nim
poartowa. Schweinsteiger przerywa mu na chwil, eby usi przy jego stole i si poegna:
wraca do Monachium razem z doktorem Hansem-Wilhelmem Mllerem-Wohlfahrtem, eby
kontynuowa rehabilitacj kostki, ktr operowano na pocztku czerwca. W Trydencie ma do

dyspozycji mniej sprztu ni w Monachium, a rehabilitacja przebiega zbyt wolno. Guardiol martwi
ten fakt, poniewa Basti jest kluczowym elementem w jego sposobie gry. Dodaje mu otuchy, by
szybko si wykurowa: Potrzebujemy ci, Basti.
Nastpnie pojawia si Lorenzo Buenaventura prowadzcy trening siowy z najmodszymi
zawodnikami oraz z Arjenem Robbenem, ktry dopiero teraz dojecha na zgrupowanie.
Dla Robbena przygotowalimy ten sam oglny trening, co pierwszego dnia na Allianz Arenie.
Ten z trzema liniami i kryciem. Specjalnie dla niego. Nauczy si go szybko i dobrze wyjania
Buenaventura.
Guardiola jest zainteresowany prac wykonan przez holenderskiego napastnika.
Wspaniale, Pep, wspaniale. Pracowa znakomicie odpowiada Buenaventura.
Robben bdzie jedn z niespodzianek sezonu. Gdy tylko ogoszono, e Guardiola przychodzi do
Bayernu, w styczniu 2013 roku, zastanawiano si, czy nowy trener nadal bdzie stawia na Holendra.
Pniej gole Robbena okazay si decydujce w zdobyciu pucharu Ligi Mistrzw, ale wci
uwaano, e Pep nie bdzie na niego stawia. Robben przyjecha do Trydentu z fantastycznym
nastawieniem, tak jakby nie zdoby zwyciskiego gola na Wembley, tylko by jeszcze jednym
modziakiem chccym wywalczy sobie miejsce w skadzie. Od pierwszego niedzielnego treningu
Holender pracowa najciej i zjedna sobie Pepa. Rozmawiamy z samym Robbenem i jego sowa
nie pozostawiaj wtpliwoci.
Zaczynam sezon z umysem otwartym na nowe pomysy owiadcza zawodnik.
eby przyswoi ten nowy pikarski jzyk, trzeba koniecznie mie otwarty umys. I pikarze
Guardioli udowadniaj, e maj otwarte umysy. O ile trener dooy wszelkich stara, by nauczy
si niemieckiego, to jego pikarze w odpowiedzi przystosowuj si do jzyka piki, jaki proponuje
im szkoleniowiec z Santpedor. Pocztkowe zdziwienie rondami, Kreisspiele, od pierwszej chwili
zamienio si w entuzjazm, jak przyznaje Toni Kroos, ktry jest jednym z najbardziej szczliwych
zawodnikw w grupie, poniewa czuje, e zaprzyjani si z pik.
Futbolwka przemieszcza si byskawicznie mwi Daniel van Buyten. To zmusza nas do
tego, by gra szybciej i szybciej myle.
Lorenzo Buenaventura wykorzystuje woln chwil, aby opisa trenera:
Pep ma obsesj na punkcie pracy. A zarazem jest rewolucjonist. Dziewidziesit dziewi
procent trenerw nie zmienioby niczego, poniewa Bayern zdoby potrjn koron, wic po co
cokolwiek zmienia? Ale on stara si pj jeszcze dalej. Stara si wnie do futbolu co nowego. I
kadego roku ewoluowa. W ostatnich dwudziestu piciu latach w futbolu byy trzy wielkie epoki:
epoka Sacchiego, epoka Holenderw i epoka Barcelony. Trzy epoki w cigu dwudziestu piciu lat:
Wosi, Holendrzy i Pep.

Kilka miesicy pniej, podczas przerwy boonarodzeniowej, sam Fabio Capello powie co
podobnego:
Guardiola zostawi jedn z trzech wielkich spucizn w historii wspczesnego futbolu. Byy to
szkoa holenderska, Milan Sacchiego i futbol Guardioli.
Wracamy do Riva del Garda. Przystosowanie do nowego jzyka gry, ktry proponuje Pep,
zdaniem Lorenza Buenaventury nie bdzie ani proste, ani szybkie.
To nie jest to samo, co rozmawia z Xavim czy Iniest, ktrzy w Barcelonie s od dwudziestu
lat i tam si wszystkiego nauczyli, praktykowali to tysice razy. Co innego zrobi to tutaj: Pep
zaczyna dobrze, powoli, tumaczy A-B-C, ale nagle przyspiesza i kiedy najmniej si tego
spodziewasz, ju jest przy Z, powtrzy cay alfabet. Takie rzucenie na gbok wod nie moe od
razu przynie dobrych rezultatw.
Te sowa dobiegaj do Guardioli, poniewa oprcz ptakw na tym szerokim tarasie sycha
wszystko. Podchodzi wic, eby doda:
Tak, bardzo dobrze, ale jeli przegramy dwa mecze z rzdu, to powiedz, e to wina gupiego
ronda i tego, e w okresie przygotowawczym nie byo serii biegw na tysic metrw albo e nie
wspinalimy si po grach w Trydencie. Macha rkami, mieje si, popycha Buenaventur.
Pikarze tego nie powiedz, a tacy jak Toni Kroos stwierdz, e s zachwyceni, e zawsze trenuj
z pik, ale w przypadku poraki z pewnoci znajdzie si kto, kto napisze, e to z winy takich
wanie treningw...
Buenaventura mieje si z Guardioli i z jego sposobu przewidywania kataklizmw.
Pracowaem z ponad trzydziestoma trenerami i wielu z nich byo bardzo dobrych, od
wszystkich czego si nauczyem, rnych drobiazgw, ale u Pepa podoba mi si absolutnie
wszystko, poniewa ma co bardzo istotnego dla sportu: ducha ryzyka. To tak jak w skokach wzwy
pojawia si czowiek [Dick Fosbury, 1968], ktry pewnego dnia postanawia skoczy plecami do
poprzeczki, amic wszystkie ustalone schematy. Takich ludzi, ktrzy s w stanie zama ustanowione
reguy, zerwa z tradycj, ilu ich jest w futbolu? Jest takie synne zdanie: Wszystko zostao
wynalezione. Nie, nie zostao. Pep moe przyjecha do nowego kraju, przeanalizowa wszystko
i dokadnie wiedzie, co trzeba kontrolowa i jak to zrobi. I stosowa nowe, ryzykowne elementy.
Bayern zatrudni dietetyczk Mon Nemmer, ktra zaczyna prac w tym tygodniu. Siedzi na tym
samym tarasie Lido Palace na spotkaniu z hotelowymi kucharzami, przygotowujc plan ywieniowy
na najblisze dni. Jest moda, ma 28 lat i zdobya dowiadczenie w pracy z juniorskimi druynami
reprezentacji Niemiec. Bayern speni prob Guardioli, by poprawi odywianie pikarzy, chocia
bardzo wana cz bya ju doskonale wypeniana: odywianie po meczu. Autobus druyny ma
wasn kuchni, w zwizku z czym po zakoczeniu meczu zawodnicy otrzymuj wieo ugotowan

porcj makaronu, saatki i misa lub ryby, co jest fundamentalne dla regeneracji. Za wspomnian
kuchni, podobnie jak za cae odywienie Bayernu, odpowiada synny Alfons Schuhbeck, ktry
w Monachium jest kulinarn instytucj. Teraz Mona Nemmer bdzie uzupenia opiek ywieniow,
dbajc o szczegy.
Dla Buenaventury jest to podstawowy aspekt, do ktrego naley przykada du wag.
Jak kada wielka druyna, Bayern rozgrywa mecze co trzy dni, a to ogromnie wpywa na plan
przygotowa. Badania medyczne wykonane we Woszech pokazuj, jak istotna jest regeneracja po
kadym meczu w zalenoci od tego, czy dieta pikarza jest dobra, taka sobie czy za. I tak trzeciego
dnia po meczu, jeli zawodnik odywia si dobrze, to odzyska osiemdziesit procent glikogenu
w miniach. Tylko osiemdziesit procent! Wic wyobra sobie, jak to wyglda w przypadku, gdy
odywia si le! A po czwartym kolejnym meczu w trzydniowym cyklu ryzyko kontuzji wzrasta do
szedziesiciu procent.
Wskutek cigej sekwencji meczw rozgrywanych co trzy dni niezbdna jest rotacja pikarzy. W
takich warunkach odzyskanie si zawsze jest niekompletne (odzyskuje si osiemdziesit procent, nie
wicej), a seria meczw koczy si kontuzj albo spadkiem formy.
W Barcelonie tacy pikarze jak Messi, Busquets, Xavi, Alves czy Pedro grali po dziewi albo
dziesi meczw z rzdu co trzy dni, a niektrzy nawet po dwanacie. A jeli przerwano ten acuch,
to dlatego, e byli powoywani do reprezentacji, ale po to, eby gra jeszcze wicej meczw. Dla
pikarza jest to okropne, poniewa oprcz ryzyka odniesienia kontuzji prowadzi do wielkiego spadku
formy. Z tego powodu wane jest posiadanie szerokiej kadry, co pozwala na to, e od czasu do czasu
pikarz moe nie wystpi w jednym meczu i ma za to krtki, piciodniowy cykl treningowy.
W Bayernie przewiduje si, e obecny sezon bdzie mniej wymagajcy.
To, e nie ma azjatyckiego tourne, ju na pocztku jest bogosawiestwem. I podczas tego
okresu przygotowawczego oznacza to wielk korzy, poniewa mamy kilka piciodniowych cykli,
podczas ktrych moemy bez trudu pracowa. Podczas tych piciodniowych cykli mamy sze albo
siedem sesji treningowych, ale bez tradycyjnej fizycznej mordgi. A pniej jest jeszcze zimowa
przerwa.
W trakcie nastpnych miesicy Lorenzo Buenaventura bdzie si rozwodzi nad zaletami
wspomnianej przerwy. Dzi tylko zaznacza:
To, e mamy czternacie penych dni wolnego w okresie wit Boego Narodzenia, a pniej
dwa tygodnie na przygotowania, jest bardzo korzystne dla rywalizacji.
Gdy zblia si poudnie, Guardiola i Domnec Torrent wymieniaj opinie po tym, jak osobno
przejrzeli wykonane wczoraj wiczenie pressingu. Ptaki nadal piewaj nad brzegiem jeziora Garda,
a trenera martwi kostka Schweinsteigera, ktry jest ju w drodze do Monachium.

MOMENT 10

A SI ZMCZYLI
Arco, 7 lipca 2013 r.
Trenowali jak bestie. Pep Guardiola podchodzi do awki i krzyczy:
Tak trenowali w Barcelonie w pierwszym sezonie!
Wyciga rce, potrzsa nimi w gecie, ktry tyle razy widzielimy podczas meczw, i powtarza:
Tak trenowali w pierwszym sezonie, jak bestie.
Siedzimy na awce rezerwowych przy maym boisku treningowym w Arco. Bayern przygotowuje
si do wielkich batalii pierwszego sezonu Guardioli, sezonu, w ktrym zastpuje Heynckesa,
czowieka odpowiedzialnego za zdobycie trzech trofew. Matthias Sammer, dyrektor sportowy
klubu, siedzi na tej samej awce i komentuje ruchy, jakich na boisku domaga si Guardiola. Druyna
rozgrywa mecz 10 przeciwko 10 + 1, a trener wymaga pressingu od napastnikw oraz krycia od
obrocw i pomocnikw. Intensywno jest niebywaa. Guardiola nieustannie krzyczy i udziela
wskazwek. Sammer si umiecha: Bdziemy si dobrze bawi.
Mamy dwa cele mwi nam Sammer tego niedzielnego popoudnia. Umocni si na
najwyszym poziomie i postara si zapocztkowa now er sukcesw.
Kilka miesicy wczeniej, w styczniu 2013 roku, kiedy potrjna korona bya jeszcze utopi,
wysoko postawiony dyrektor jednej z gwnych firm produkujcych sprzt sportowy wyrazi to
innymi sowami:
W Monachium nie s zadowoleni ze sposobu gry druyny. Szefowie klubu maj wspczesn
wizj zarzdzania i uwaaj, e zesp powinien gra inaczej. Teraz s na dobrej drodze, eby
wygrywa, ale Hoene i jego ludzie nie zapominaj, e ta druyna przegraa dwa finay Champions
League w cigu trzech lat, dwa kolejne mistrzostwa kraju, a w Pucharze Niemiec zostaa rozgromiona
przez Borussi Dortmund. Chc odnosi zwycistwa, ale grajc w bardziej stabilny sposb, dziki
ktremu uniknie si wpadek.
Dlatego zatrudnili Guardiol. Wanie to Paul Breitner nazwa trzeci faz planu Bayernu.
Kiedy Pep Guardiola mieszka w Nowym Jorku, wyobraa sobie, jaki bdzie jego Bayern.
Chocia nigdy nie zagbialimy si w ten temat, bo czas goni, to myl, e zanim dokadnie
poznaby swoich pikarzy, jego idealna jedenastka wygldaaby nastpujco: Neuer w bramce; Lahm,

Javi Martnez, Dante i Alaba w obronie; Schweinsteiger jako defensywny pomocnik; Gtze i Kroos
jako boczni pomocnicy; Mller i Robben jako skrzydowi i Ribry jako faszywa dziewitka. Przy
czym Gtze i Ribry wymienialiby si pozycjami. Ale nawet jeli tak wyglda jego skad na
papierze, to rzeczywisto pokazaa, e druyna jest ywym organizmem, ktry dojrzewa, rozwija si,
zmaga si z nieszczciami, napotyka przeszkody, pokonuje je, stwarza pewne oczekiwania,
poprawia niektre elementy, pogarsza inne, sowem: ewoluuje. Generalnie rzecz biorc, ewoluuje
w nieco inny sposb, ni zostao to zaplanowane. Nigdy nie jest tak, jak wyobraalimy sobie, e
bdzie.
W kadym razie podczas zgrupowania w Trydencie nie byo Javiego Martneza ani Dantego;
wicekapitan Schweinsteiger wrci do Monachium, poniewa rehabilitacja kostki przebiegaa bardzo
powoli; Gtze mg wiczy tylko na rowerze stacjonarnym, mimo e dozna kontuzji minia
dwugowego dwa i p miesica temu; Robben mia za sob dopiero jeden trening, a Thiago nie
podpisa jeszcze kontraktu. Jeli Pep kiedy marzy o swojej elaznej jedenastce, to teraz by od niej
bardzo daleko i zastanawia si, czy Thiago zdy na fina Superpucharu Niemiec w Dortmundzie,
czy bdzie musia skorzysta z modziutkiego Hjbjerga i wystawi go na poarcie rekinom
z Borussii.
Na zgrupowanie dotarli ju Alaba, van Buyten, Manduki, Shaqiri, Pizarro i wreszcie Robben.
Natomiast siedmiu chopcw z druyny rezerw wrcio do Monachium po dziesiciu dniach
spdzonych ze starszymi. Guardiola wci powica duo czasu na indywidualne rozmowy:
z Boatengiem, u ktrego dostrzega doskona predyspozycj do korygowania bdw i robienia
postpw; z Neuerem, w ktrego potencja lepo ufa; z Tonim Kroosem, ktry od pierwszego dnia
jest jego alter ego na murawie; z Lahmem, u ktrego odkrywa niezwyk i niespodziewan taktyczn
inteligencj, i oczywicie z Hjbjergiem, chopcem, ktremu udziela prywatnych lekcji gry
pozycyjnej, eby nauczy si porusza, znajdowa linie, w ktre mona zagra, popycha druyn do
przodu, chopcem, ktrego od tej chwili bdzie chroni, poniewa dostrzega w nim zalek wielkiego
pikarza.
Centralnym punktem treningu tego niedzielnego popoudnia w Arco jest czterdziestominutowy
mecz skadajcy si z dwch zasadniczych elementw: pracy napastnikw nad pressingiem oraz
wsppracy przy pressingu pozostaych zawodnikw. Widzimy Mandukicia i Mllera mocno
napierajcych na obrocw przeciwnika, a odsuwaj ich na jedn stron, podczas gdy Ribry albo
Shaqiri przychodz z pomoc. Guardiola znowu jest zadowolony z ich postpw:
Do pressingu id jak bestie. Mwisz Mllerowi, eby pobieg czterdzieci metrw po
przektnej a do linii bocznej, a on robi to na najwikszej prdkoci, wraca i jeli trzeba, powtarza
to sto razy.

Ale podkrela te, e tak silny pressing w strefie obronnej rywala nie bdzie czstym obrazkiem
w trakcie sezonu:
Taki pressing w sezonie wykonujemy bardzo rzadko. W meczach z takimi druynami, jak Bara
i moe z kim jeszcze. Gdy wywrzemy pressing po raz trzeci, pozostae zespoy zaczn gra dugimi
podaniami i oddadz nam pik. Bdziemy musieli pracowa nad innymi aspektami, eby chroni si
przed zagroeniem za naszymi plecami i przy kontratakach.
Mimo e bdzie to bardzo rzadko stosowany rodek, Lorenzo Buenaventura wyjania nam,
dlaczego Guardiola pracuje nad nim w tak drobiazgowy sposb:
Pep jest bardzo sumienny. Nawet kiedy wie, e z niektrych elementw skorzysta w caym
sezonie najwyej dwa czy trzy razy, i tak je wyjania. eby pikarz i druyna mieli to narzdzie.
Wikszo druyn zazwyczaj nie rozpoczyna akcji od bramkarza, kiedy gra przeciwko wielkim, jak
Bayern, Bara, Arsenal, Real Madryt czy Manchester City. Dlatego zdolno wywierania presji na
bramkarzu rywala dziki wysoko ustawionym napastnikom jest rodkiem, ktry bdzie
wykorzystywa sporadycznie. Ale musisz umie to robi. Pep zatem to trenuje i bdzie to
przypomina w trakcie sezonu.
Drugi element treningu to wsppraca przy pressingu i przy zajmowaniu pozycji. Kiedy rodkowy
obroca wychodzi do pressingu napastnika druyny przeciwnej, jego miejsce zajmuje defensywny
pomocnik. Jeli boczny pomocnik wywiera pressing na skrzydowym, to na jego miejscu pojawia si
rodkowy obroca, a defensywny pomocnik na nowo zajmuje miejsce, ktre zostao puste. Jeli
rywal zosta zatrzymany na skrzydle, wwczas wsppraca defensywnego pomocnika, bocznego
obrocy i ofensywnego pomocnika jest decydujca w odebraniu mu piki. Takie elementy Bayern
trenuje raz za razem. Od czasu do czasu Guardiola zatrzymuje i koryguje gr, zwaszcza Jrmea
Boatenga i Hjbjerga, tak eby skoordynowali swoje ruchy, niemal o tym nie mylc.
To musi by byskawiczne. Jeli Jrme wychodzi, Hjbjerg zajmuje jego miejsce. Jeli Lahm
wychodzi, Jerme zajmuje jego pozycj, a Hjbjerg Jrmea.
Pierre-Emile Hjbjerg ma wrodzony zmys ustawiania si, a zatem wielk zalet Sergia
Busquetsa, zawodnika tworzcego o Barcelony. I nigdy wczeniej nad tym nie pracowa. W sposb
naturalny wyprzedza akcje, a ma tylko siedemnacie lat. A poza tym jest bardzo pojtny, co
kontrastuje z innym obiecujcym zawodnikiem, ktremu najwyraniej nie podobaj si uwagi
Guardioli. Druyna jest ywym organizmem: s pikarze, ktrzy si rozwijaj i udoskonalaj, jak
Shaqiri, wprost zakochany w szefie, albo jak Hjbjerg i Boateng, dwie gbki gotowe na
wszystko; s te jednak i tacy, ktrzy odpadaj ze wzgldu na prezentowan form albo podejcie.
Druyna nigdy nie jest staym obrazkiem.
Gdyby by tutaj Rummenigge, spodobaby mu si trening. Ale nie przyjecha jeszcze do Trydentu.

Dopina ostatnie szczegy transferu Maria Gmeza do Fiorentiny. Gdy tylko zostanie
przeprowadzona ta operacja, odblokuje si transfer Thiaga. Pikarz doszed ju do porozumienia
z monachijskim klubem i nie chce sysze o adnych innych propozycjach. W Bayernie nikt nie
przewiduje najmniejszych trudnoci ze strony Barcelony, ktra od dawna dawaa do zrozumienia, e
chciaaby sprzeda zawodnika. Kiedy Guardiola pracowa jeszcze w kataloskim klubie, latem 2011
roku, Bara sondowaa ju rynek w poszukiwaniu chtnego na Thiaga. Pniej do kontraktu
doczono klauzul, na mocy ktrej, jeli pikarz nie rozegra okrelonej liczby minut w sezonie,
odstpne pozostanie na poziomie 18 milionw euro, a nie 90 milionw, co dla kadego byoby zbyt
wygrowan cen. Ostatecznie, z ligowym tytuem w kieszeni, nikt w klubie nie zrobi nic, eby
Thiago mg rozegra ustalone minimum minut. Bara ewidentnie wyrazia ch sprzedania
zawodnika i nie wydaje si moliwe, aby teraz, wobec dobrej oferty, miaa oponowa.
Po zakoczeniu treningu Arjen Robben wyjania, co uwaa za gwn zalet Bayernu:
W Bayernie nie mamy adnego Messiego ani Cristiana Ronaldo, ale posiadamy kolektywn
mentalno. Mamy te utalentowanych pikarzy, oczywicie, e tak, z tych, ktrzy zmieniaj przebieg
gry, ale przede wszystkim tworzymy kolektyw: kiedy atakujemy, zawsze chcemy strzeli kolejnego
gola, a w obronie pracujemy wszyscy razem jako druyna. W tym tkwi nasza sia.
Guardiola podchodzi do awki rezerwowych, wyranie zadowolony z wykonanej pracy.
Tak trenowali w Barcelonie w pierwszym sezonie! Tak trenowali w pierwszym sezonie, jak
bestie.
I dodaje:
Niemoliwe jest cige przebywanie na szczycie. Bolt, Federer... Sdzilimy, e nigdy nie
przestan wygrywa, ale to nie jest moliwe, nie jest moliwe...
Od razu przypomina si Garri Kasparow i jego niemoliwe.
Jednak Bayern, mimo e jest mistrzem, odczuwa dziki gd jak kto, kto jeszcze nie dotar na
szczyt.
Tutaj i teraz wszyscy jestemy chtni. Oni dlatego, e maj nowego trenera, nowe koncepcje do
przyswojenia i chc zwycia, grajc troch lepiej, ni robili to wczeniej, a to i tak byo duo. Ja
dlatego, e chc wygrywa z innymi pikarzami. Zobaczymy, czy to osigniemy...

MOMENT 11

GRA NA ZEWNTRZ
Arco, 8 lipca 2013 r.
Guardioli nietrudno jest wyobrazi sobie, z jak podstawow jedenastk chciaby przystpi do
sezonu. Bez cienia wtpliwoci Neuer w bramce; Lahm i Alaba na bokach obrony, chocia Rafinha
na pierwszych treningach spisuje si bardzo dobrze i moe by dobrym uzupenieniem; Javi Martnez,
Boateng i Dante to trzej zawodnicy, wrd ktrych trzeba rozdysponowa dwa miejsca na rodku
defensywy. Przed nimi, jako jedyny defensywny pomocnik, Schweinsteiger. To prawda, e
zaprezentowa wspania form w poprzednim sezonie, kiedy wystpowa jako druga szstka, doble
pivote, ale Guardiola uwaa, e wicekapitan jest w stanie gra na najwyszym poziomie rwnie
sam. Po jego bokach dwaj pomocnicy z wielkimi umiejtnociami do kreowania gry: Kroos i Thiago.
Jasne, Thiago to dopiero projekt, jeszcze nawet nie podpisa kontraktu. Jeli ostatecznie nie trafi do
Bayernu, jego rol mgby peni Gtze. W ataku jest wiele wariantw, ale we wszystkich
bezdyskusyjn postaci jest Ribry.
Midzy tym wirtualnym skadem, jaki Guardiola rozwaa w pierwszych dniach lipca, a tym, co
wydarzy si w nastpnych miesicach, jest przepa. Przepa rzeczywistoci. Futbol to ciga
niepewno, przypadki i wypadki, aden pikarz nie moe zawsze by w najwyszej formie ani adna
druyna nie jest staym obrazkiem. Midzy tym, co sobie wyobraa, a tym, co bdzie
w rzeczywistoci, zarysuje si znaczna rnica, choby dlatego, e w cigu szeciu miesicy, do
koca 2013 roku, w druynie panowaa plaga kontuzji. Zaledwie czterem pikarzom udao si
dotrwa do Boego Narodzenia bez adnego urazu: rezerwowemu bramkarzowi Tomowi Starkemu,
rodkowym obrocom Boatengowi i van Buytenowi oraz napastnikowi Thomasowi Mllerowi.
Pozostaych dwudziestu pado ofiar kontuzji: w niektrych przypadkach niegronych, jak u Neuera,
Mandukicia czy Alaby, ale w innych dugich i powanych, jak u Schweinsteigera, Thiaga czy
Robbena, nie wspominajc o Holgerze Badstuberze, ktry drugi rok z rzdu spdzi w gabinetach
lekarskich.
Ta epidemia kontuzji zniweczy plany Guardioli, zmusi go do wynajdowania pikarzy, aby
przejmowali okrelone role, uwarunkuje wiele decyzji taktycznych, spowolni i utrudni przyswajanie
nowych koncepcji gry. Jednak tego wszystkiego trener nie wyobraa sobie, kiedy siedzc na awce
rezerwowych przy boisku w Arco, po zakoczonej kolejnej sesji, wyjania, jak jego zdaniem

powinien gra Bayern. I pod tym wzgldem mu si udao: krok po kroku, ale nie zwalniajc tempa,
Bayern w kocu zacz gra tak, jak chcia Guardiola. A jak chcia?
smego lipca 2013 roku Guardiola uwaa, e Bayern powinien operowa na skrzydach. Na
pierwszy rzut oka wydawao si to troch zaskakujce, poniewa w Barcelonie i jako pikarz, i jako
trener szuka przewagi w rodku. Wiadomo, Bara to druyna pomocnikw: Busquets, Xavi, Iniesta,
Fbregas, nawet Messi w finale Ligi Mistrzw w 2011 roku przeciwko Manchesterowi United
zaczyna jako pomocnik. Stworzenie przewagi w strefie rodkowej byo znakiem rozpoznawczym
Guardioli. Mia zamiar zrezygnowa z tego w Bayernie? W rzeczywistoci nie. Jak tumaczy,
najpierw chcia stworzy rzeczon przewag w rodkowej strefie, ale nastpnie zamierza pj krok
dalej i podwoi j na zewntrz, na skrzydach.
Dlaczego? Poniewa w Barcelonie mia do dyspozycji Leo Messiego, ktrego nazywa t
besti, zwierzciem. Messi w Barcelonie rozwizywa wszystko. Jego koledzy zapewniali
przewag w rodku pola i po prostu podawali mu pik: Dryblowa i strzela pod poprzeczk. W
Bayernie nie mia nikogo w rodzaju Messiego. Owszem, mia tak znakomitego pikarza, jak Mario
Gtze, zwinnego, trudnego do upilnowania, dobrego inteligentnego goleadora, a take tak
wspaniaego strzelca jak Mario Manduki, twardego, walczcego i skutecznego, ale Messi nalea
do innego wymiaru.
Tak wic we woskim socu Guardiola wykada swj pomys na gr. Stworzy przewag
w rodku pola, ale przeprowadzi akcj na zewntrz. W Barcelonie Iniesta i Xavi tworzyli przewag
w rodku, a Messi przeprowadza akcje, ale te w rodku. W Bayernie Guardiola wyobraa to sobie
inaczej pierwszy krok podobny: w rodku, lecz drugi krok zupenie odmienny. Przewaga w rodku
pola, lecz atak na zewntrz:
Ktrzy nasi pikarze s nie do zatrzymania? Ci grajcy na zewntrz: Ribry i Robben. Dlatego
musimy skupi si na tym, co na zewntrz. Musimy stworzy przewag w rodku, ale podania
skierowa na bok. Musimy gra wysoko, bardzo wysoko, eby oni dwaj nie musieli zaczyna akcji
tak nisko.
Po zaledwie dwch tygodniach pracy bya to ju jedna wielka obsesja: eby Ribry i Robben nie
musieli tak si wysila i cofa, biegajc po osiemdziesit metrw.
Jeli zaczn akcj bardzo nisko, na ich drodze pojawi si boczny obroca i pomocnik druyny
przeciwnej i w ten sposb bdzie bardzo trudno si od nich uwolni. Ale jeli rozbijemy obz
bardzo wysoko, ze stoperami ustawionymi na linii rodkowej boiska, wtedy ta wsppraca
przeciwnikw bdzie znacznie mniejsza. Kad akcj zamienimy w walk jeden na jednego, a w tego
typu sytuacjach nasi s najlepsi, wic bd mieli wiksze szanse na strzelenie gola. Albo
przynajmniej bd mogli dorodkowa, a w polu karnym mamy przecie znakomitych strzelcw. W

Barcelonie atakowa Messi w rodku, w Bayernie musz atakowa Ribry i Robben na zewntrz.
Takie byy jego pomysy w lipcu. Jego pomysy i jego wymarzony skad. Mg zrealizowa
swoje plany, chocia znacznie wolniej, niby tego chcia, bo dopiero ponad p roku pniej mia do
dyspozycji wszystkich pikarzy, a trudnoci musia przezwycia dziki wyobrani.
Nie wystarczyo powiedzie, jak chciaby gra. Trzeba byo codziennie pracowa i t prac ze
szczegami wyjani nam Lorenzo Buenaventura:
Pep mwi mi, e trzeba znacznie wicej gra skrzydami ni w Barcelonie. Dlaczego?
Poniewa ma innych wykonawcw. Jeli zsumujemy pi kolejnych meczw Bary, to ile razy
w pole karne rywala dorodkowuje boczny obroca? Moe cztery na mecz co najwyej. Kiedy na
pocztku Messi gra na skrzydle, zawsze przeprowadza jak indywidualn akcj, w zwizku z czym
nie byo dorodkowa. Jeli Alves dociera do linii kocowej, to zazwyczaj jego akcja koczya si
podaniem do tyu. Poza tym nie mielimy nikogo, kto wykaczaby akcje w polu karnym. Tak wic
cztery dorodkowania to ju byo duo. Ale w Bayernie zdarzaj si mecze, w ktrych centruje si
ponad dwadziecia razy, bo s Mller i Manduki. Pewnie, jeli jeste na skrzydle i widzisz, e
w polu karnym s te dwie bestie, to normalne, e zagrywasz im pik. W tej druynie poziom
wykorzystywania tego typu poda jest nieporwnywalnie wyszy ni u Barcelony i powiedziabym,
e take u pozostaych zespow, jeli mwimy o wtargniciu w pole karne niczym trba powietrzna.
Wielkie wyzwanie Pepa bdzie polega na tym, by gra na zewntrz, ale zostawia te zawodnikw
w rodku, aby kontrolowa ewentualny kontratak rywali, czyli przewidywa, gdzie moe spa pika,
eby w ten sposb zaatakowa przy drugim podaniu.
Trener przygotowania fizycznego Bayernu, ktry jest rwnie trenerem piki nonej (i pywania),
w szczeglny sposb bdzie dba o t strategiczn decyzj Guardioli. W tym celu stworzy specjalne
wiczenia, ktre pozwol znale t tak osobliw kombinacj: stworzy przewag w rodku,
otworzy skrzyda, eby ci na zewntrz zaatakowali, rzuci si jak trba powietrzna do wykoczenia
akcji w polu karnym i jednoczenie by gotowym na pozycji, by od razu udaremni jakikolwiek
kontratak rywala. Wiele tygodni pniej, ju w padzierniku, pijc kaw w dniu wolnym od treningu,
Buenaventura przypomni rozmow z Trydentu i doda wicej szczegw:
Kilka dni temu trenowalimy w siedzibie banku, ktry jest sponsorem Bayernu
[HypoVereinsbank]. Podstawowe wiczenie wygldao tak: wyjcie od linii defensywy z trzema
pikarzami, czasem z zabezpieczonym bokiem obrony, a czasem nie; z przodu defensywny pomocnik,
boczni pomocnicy i trzech napastnikw. Akcje ofensywne zawsze wymagay podania diagonalnego,
z pominiciem rodkowej linii, zaczynanego i koczonego na zewntrz. Kiedy boczny obroca
przeprowadza akcj na skrzydle, boczny pomocnik ustawia si na teoretycznej pozycji
defensywnego pomocnika druyny rywala, na skraju pola karnego. To bardzo ciekawe: widziao si

naszego bocznego pomocnika, ktry wbiega na ustawion na skraju pola karnego lalk, poniewa
musia pilnowa ewentualnego kontrataku. Po kilku dniach Pep wytumaczy im, po co to wiczenie.
Pamitacie tamten dzie, kiedy zrobilimy to wszystko i koczylicie na lalce? A wic byo to
dokadnie po to i po to... To owoc analizy, jak wykona Pep, obserwujc niemiecki futbol: kto
kontratakuje i w jaki sposb to robi, i std si wziy te obronne wiczenia. Atakowa i jednoczenie
pilnowa rywala. O ile trudne jest ju samo skoordynowanie dobrej akcji, to wyobra sobie, e
przeprowadzamy j, przewidujc, e si nie powiedzie, przygotowani na akcj przeciwnika. To jest
zaleta Pepa. Przeanalizowa to, jak si gra w danym kraju, nie rezygnowa z wasnej siy, czyli
w tym przypadku z gry skrzydami, poniewa jestemy w tym dobrzy, ale zarazem umie unikn
odpowiedzi rywala. To inny sposb przygotowywania meczw: szykujemy nasz atak, a take
skasowanie akcji rywala. I kadego dnia wprowadza jaki nowy, wasny element, a take jaki detal
z druyny przeciwnika.
Wracamy do Trydentu. Jest ranek 8 lipca. Mario Gmez poegna si z kolegami. Zrobi to po
niadaniu, wygaszajc krtk, ale eleganck przemow. Matthias Sammer, dyrektor sportowy, ju
miesic temu zakomunikowa mu, e Bayern chciaby go sprzeda. Gmez si zgodzi po tym, jak
Manduki, dziki zdobywanym bramkom, zabra mu miejsce w podstawowym skadzie. Kocham
Bayern i zawsze bd kibicem Bayernu powiedzia tamtego dnia kolegom. I spakowa walizki.
Wiele kilometrw od jeziora Garda rwnie Thiago marzy o spakowaniu walizek. Jego
porozumienie z Bayernem byo cakowicie zaatwione i brakowao tylko tego, eby Rummenigge,
szef rady nadzorczej bawarskiego klubu, zadzwoni do Sandra Rosella, prezesa Barcelony. Thiago od
trzech tygodni by na wakacjach i dopiero zaczyna trenowa na wasn rk. Denerwowa si, e
w ostatniej chwili jaki drobiazg udaremni ca operacj. A take dlatego, e tylko trzy tygodnie
zostay do meczu o Superpuchar Niemiec przeciwko Borussii Dortmund, a nie chcia go straci.

MOMENT 12

DEKONSTRUKCJA JAKO METODA TWRCZA

Arco, 9 lipca 2013 r.
eby tworzy, potrzebujemy przestrzeni, presji i ryzyka.
To sowa znanego kataloskiego kucharza Ferrana Adrii, ktry po zamkniciu swojej synnej
restauracji El Bulli poda wasny przepis na kreatywno. Guardiola nigdy nie uwaa siebie za
geniusza kreatywnoci, wynalazc. Raczej okrela si jako zodziej pomysw innych ludzi:
kto, kto jako futbolista eksperymentowa, ale przede wszystkim si uczy. I kiedy zosta trenerem,
nadal si uczy. I kiedy jako trener osign szczyt, nadal myla, e jeszcze duo musi si
dowiedzie, tak wic studiowa to, co najlepsi przekuli w praktyk.
Pomysy pochodz od wszystkich. Ja skradem ich moliwie najwicej oznajmi.
Wpywy? Jakie tylko mona sobie wyobrazi. Oczywicie Cruyff na pierwszym miejscu. Ale
rwnie Sacchi. I tak odmienne wizje gry jak te Menottiego czy Capella. Holendrzy, Wosi,
agresywno Argentyczykw, innowacja Wgrw, poszukiwanie przewagi w rodkowej strefie tak
typowe dla Barcelony, perfekcjonizm Bielsy, analityczna mdro nieznanego w najwyszej klasie
rozgrywek trenera, jakim jest Juanma Lillo, pasja Szkotw... Guardiola nie zgodziby si na
zdefiniowanie siebie samego ani na przypicie sobie etykiety. Nie chciaby zamkn si w jednej
kategorii. Jeli ju, to w tej zodzieja pomysw.
Jeli jest rewolucjonist futbolu, to jest nim za spraw dekonstrukcji. Dogbne studiowanie,
uczenie si od mdrcw, wydobywanie esencji z pomysw zasianych na stadionach caego wiata
i stworzenie z tych skadnikw wasnej ideologii gry. Pod tym wzgldem jego kreatywno ma tylko
jeden punkt wsplny z kreatywnoci takiego mistrza kuchni jak Ferran Adri, ktry potrafi wymyli
przepis z niczego. w kreatywny punkt wsplny to dekonstrukcje metoda twrcza, ktr rwnie
czsto stosowa wspomniany Adri, kiedy dekomponowa struktur tradycyjnego dania i przyrzdza
je na nowo zupenie odmiennymi sposobami ni te powszechnie znane.
Kreatywno Guardioli byaby wic rodzajem dekonstrukcji. Za przykad niech posuy faszywa
dziewitka w postaci Messiego. Jako pikarz Pep by koleg Michaela Laudrupa w Dream Teamie,
ktry trenowa Cruyff. I Laudrup by niesamowit faszyw dziewitk. Tamta druyna, ktra zdobya
cztery mistrzostwa Hiszpanii z rzdu i daa Barcelonie pierwszy Puchar Europy, przez dugi czas

graa bez rodkowego napastnika. Cruyff nie umieszcza nikogo w strefie, w ktrej normalnie dziaa
typowy goleador, i ustawia Laudrupa jako czowieka bez strefy. Obrocy druyny przeciwnej byli
zdezorientowani, nie wiedzieli, co maj z nim zrobi. Kiedy zdawali sobie spraw, co si dzieje,
Laudrup by daleko od pola karnego, ale uatwia niespodziewane wbiegnicie we kolegw, ktrzy
koczyli akcj, strzelajc gola. W tamtym okresie Guardiola by wiadkiem i wykonawc. Pniej
analizowa gr rnych faszywych dziewitek: Pedernery, Hidegkutiego, Palotsa, Di Stfana,
Laudrupa, Tottiego...
Z tego wszystkiego wydoby esencj. Zdekomponowa t pozycj i skonstruowa j na nowo dla
Messiego. Jaka jest prawdziwa esencja faszywej dziewitki? Zostawienie pustej strefy, ktra
zazwyczaj jest pena. Druyny ustawiaj rodkowego napastnika na rodku pola karnego, tam, gdzie
strza jest rwny poowie gola. Dla Guardioli faszywa dziewitka przestaa by pikarzem
i zamienia si w koncepcj: oprni stref centralnego ataku. I zauway, e Messi rozumie t
koncepcj. Swojemu najlepszego futbolicie chcia da najlepsz stref, t w centrum ataku, ale
zamierza to zrobi bez zajmowania jej. Pole karne naleao do niego, powiedzia Messiemu, ale pod
warunkiem, e nie bdzie w nie wchodzi z wyjtkiem momentu wykoczenia akcji. Mia wchodzi
w t stref przy ostatnim strzale, ale nie mg w niej przebywa. Rezultaty ju znamy.
Zdekonstruowanie pozycji faszywej dziewitki i skonstruowanie jej w formie pustej strefy, ktr
mona byo zajmowa tylko w chwili oddania decydujcego strzau to jest wanie rodzaj
kreatywnoci Guardioli. Zdemontowa ruch, rozebra na czci i zbudowa z tego inny ruch, ktry
pozornie jest podobny, ale przynosi inne rezultaty. Wanie tego rodzaju kreatywnoci szuka
u Ribryego i Robbena, kiedy nalega, e nie mog si wysila i cofa osiemdziesit metrw, tylko
co najwyej czterdzieci. Oznaczao to wyeliminowanie brakw w jednym ruchu i zrekonstruowanie
go na innych zasadach, lecz z zachowaniem jego istoty: nadal byby to atak skrzydem, szybki
i bezporedni, z prb wymknicia si obrocy przeciwnika, ale krtszy, bardziej intensywny i z
wiksz przewag. Chocia eby mg si powie, caa druyna musiaaby razem przesun si na
rodek pola.
Chcielibymy, eby Ribry nie przekracza linii rodkowej mwi nam Manel Estiarte tamtego
ranka 9 lipca.
Bayern ciko trenuje, mimo e wieczorem rozgrywa towarzyski mecz z Bresci, druyn o ju
okrelonej kategorii.
Ribry jest cakowicie oddany Pepowi. By moe pewne rzeczy wolaby zrobi inaczej, ale
wykonuje wszystko na sto procent. To wspaniay zawodnik, ktry si zgermanizowa w dobrym
tego sowa znaczeniu. Jego wola i powicenie nie maj granic. Chcemy dobrze spoytkowa t
energi. eby nie biega po osiemdziesit metrw dwadziecia razy na mecz i eby mg

skoncentrowa si na mniejszym wysiku, ale za to bardziej produktywnym.

Poranny trening jest niesychanie intensywny. Zreszt jak wszystkie treningi w sezonie.
Zasadniczo polega na pracy i korygowaniu druyny w fazie zorganizowanej obrony. Pep uwielbia
zagbia si w organizacj defensywn. To jedna z jego cech charakterystycznych. Guardiola nie
jest romantykiem futbolu ani estet, jak czsto si go okrela, lecz okrutnym pragmatykiem: chce
wygrywa. Mwi si duo o jego oczach poety, ale w rzeczywistoci kryje si za nimi bezlitosny
poszukiwacz zwycistw. Ponad wszystko chce wygrywa. Oczywicie chce to robi na swj sposb,
ze swoimi pomysami na gr, ale nie dba o stron estetyczn gry ani nie sugeruje, e istnieje tylko
jedna droga, by osign doskonao. Guardiola jest penym pasji wspzawodnikiem, dy do
zwycistwa caym sercem, chocia na wasn mod. Skoro tak duo pracuje nad organizacj
w defensywie, oznacza to, e chce atakowa. Pewnego dnia, ju w orodku treningowym przy
Sbener Strae, zauwayem: Najwicej pracujesz nad organizacj w defensywie, na co on odpar
krtko:
Bo jeli chc tylko atakowa, to jest podstawa. Fundamentem mojej gry jest sposb obrony.
W cigu caego sezonu odbd si dziesitki takich sesji jak ukoczona wanie na stadionie
w Arco, podczas ktrej druyna przygotowaa sposb radzenia sobie z dorodkowaniami z rzutw
wolnych i ronych oraz bezporednimi dorodkowaniami z przodu i metod obrony w osabieniu.
Guardiola rozoy wszystkie moliwe akcje przeciwnika i dla kadej z nich szuka rozwiza. Jego
pikarze tak bardzo si powicali, e Estiarte nie moe si nacieszy:
S jak drapieniki, maj chonne umysy, mog si nauczy wszystkiego, o co ich poprosimy.
Jeli poprosimy ich, eby wspili si na t gr [gra z zamkiem Arco], to zrobiliby to dziesi razy
z rzdu...
Guardiola jak zawsze zachowuje ostrono:
Nie bdzie atwo. Na pocztku bdzie nas to wiele kosztowa, poniewa musz gra bardzo
intensywnie i myle przy tym o nowych koncepcjach, a nieatwo jest jednoczenie gra i myle.
Trudno jest by skoncentrowanym przez dziewidziesit minut i gra dobrze, jeli trzeba myle
o ruchach, ktre musisz wykonywa, albo o tym, gdzie musisz si ustawi.
Zauwaa trudnoci na horyzoncie, kiedy wszyscy przepowiadaj szczliw i wygodn
przyszo:
Nie bdzie atwo. Wiele kosztuje ich przyswojenie niektrych koncepcji, poniewa zawsze
bronili indywidualnie na caym boisku, a ja to zmieniam, eby nie zostawiali dziur ani niekrytych
pozycji.
Brakuje mu rwnie troch spokoju w rodku pola. Ma Kroosa, znakomitego pikarza, ktry
operuje pik w odpowiednim tempie, ale naley to dziaanie zintensyfikowa. Std te Guardiola nie

moe si doczeka przybycia Thiaga, skoro jeszcze nie wyobraa sobie, jak wan rol pod tym
wzgldem odegra Lahm.
Si ju mamy, pressing te: ci pikarze radz sobie z nim doskonale. Musz doda kilka
elementw taktycznych, ale tak, eby nie stracili tego pressingu i siy. Brakuje im tylko spokoju. W
Barcelonie zapewnia go Iniesta, przejmowa pik i wydawao si, e czas si zatrzymywa
i wszystko si uporzdkowywao. Tutaj jeszcze nam tego brakuje...
Trener kalkuluje, e cznie z Thiagiem bdzie mia szesnastu zawodnikw podstawowego
skadu. To liczba, jak lubi. Guardiola stara si mie niezbyt szerokie kadry, liczce niewiele ponad
dwudziestu pikarzy, eby kierowa nimi bez napi. Cierpi za kadym razem, gdy przed meczem
odsya pikarzy na trybuny, wic woli mie do dyspozycji mniejsz grup zawodnikw, z ktrych
pitnastu lub szesnastu to prawdziwi pikarze podstawowego skadu. Jest to bardzo charakterystyczna
cecha Guardioli, co nie znaczy, e to zaleta. W cigu czterech lat spdzonych w Barcelonie musia
ata wiele dziur, przyklejajc plastry wanie dlatego, e mia do dyspozycji niezbyt szerok kadr.
To prawda, e wikszo tych plastrw okazaa si przydatna i korzystna, jak wtedy, gdy odnis
zwycistwo w dwch finaach Ligi Mistrzw z zaimprowizowanymi liniami obrony, ale nie mona
zapomina, e byy to tylko plastry. Zarwno Guardiola, jak i jego sztab szkoleniowy broni
koncepcji niezbyt szerokiej kadry, poniewa wiksza liczba zawodnikw nie gwarantuje wysokiego
poziomu: gdyby mia dwudziestu piciu pikarzy najwyszej jakoci, moe te trzeba by byo
przykleja plastry. W kadym razie, niezalenie od tego, czy jest to defekt, czy nie, Guardiola czuje
si swobodnie tylko wtedy, gdy kieruje mniejsz grup, komandem. Nawet teraz w Bayernie
zastanawia si nad t kwesti:
Nie wiem, gdzie pomieszcz wszystkich, kiedy wrc ci, ktrzy wystpowali w Pucharze
Konfederacji [Javi Martnez, Dante, Luiz Gustavo], a ponadto Gtze i Schweinsteiger...
Tak naprawd w przypadku Luiza Gustava planuje si ju transfer, ale Guardiola i tak rozmyla
nad moliwymi kombinacjami. Na papierze nie mieszcz mu si wszyscy pikarze, chocia
rzeczywisto skieruje jego zmartwienia na inne tory. Kiedy kontuzje dadz si druynie we znaki,
problem trenera nie bdzie polega na tym, gdzie ustawi pikarzy, lecz dokadnie na czym
przeciwnym: jak stworzy mocny skad. W istocie przez dugi czas Guardiola nie musia zmaga si
z problemem ustawienia zawodnikw, poniewa w 2013 roku ani razu nie mia ich wszystkich do
dyspozycji. I to jest negatywna strona kierowania niezbyt szerok kadr.
Po zakoczonym treningu co przyciga uwag Guardioli i jego sztabu. Ribry i Robben, niczym
dwaj przyjaciele z dziecistwa, nadal razem wymieniaj podania, z dala od wszystkiego, jakby
bawili si na play. Kto przypomina, e jeszcze nie tak dawno temu (wiosn 2012 roku) pobili si
w szatni na Allianz Arenie w przerwie meczu z Realem Madryt w Lidze Mistrzw. Teraz, na boisku

w Trydencie, miej si w gos. Jak to wszystko w futbolu si zmienia!

Trener i Manel Estiarte, jego prawa rka, dyskutuj o tym, ktre momenty byy najlepsze
w karierze Barcelony w ostatnich latach. Dla Estiartego szczytem gry byy: Pierwsza cz meczu
z Arsenalem na Emirates Stadium [31 marca 2010 roku, 2:2] i pierwsza cz z Chelsea na Stamford
Bridge w pfinale Ligi Mistrzw w 2012 roku. Nigdy nie gralimy lepiej ni w tamte dwa dni.
Guardiola mwi: Mecz z Chelsea by wspaniay, ale uwaam, e lepiej gralimy innego dnia,
w finale klubowych mistrzostw wiata przeciwko Santosowi. Myl, e to by najwyszy szczyt.
Wieczorem, podczas spotkania z Bresci, druyn z woskiej Serie B, pikarze Bayernu maj nogi
jak z oowiu. Poranny trening w poczeniu z licznymi wczeniejszymi sesjami nie pozwala na pynn
gr. Guardiola wystawia swoj najlepsz na ten dzie jedenastk: Neuer Lahm, van Buyten,
Boateng, Alaba Hjbjerg, Mller, Kroos Shaqiri, Manduki, Ribry.
Odprawa przedmeczowa bya krtka, ale tak znaczca, e okreli pewn lini na nastpne
miesice. Zawieraa tylko dwa punkty:
1. Zanim zbliymy si do rodka boiska, gramy spokojnie i poruszamy si ca grup.
2. Gdy wejdziemy na poow przeciwnika, musicie by tym Bayernem, co zawsze: grajcym
gwatownie i bezporednio.
Prosto i rzeczowo. Spokj do poowy boiska, zawrotne tempo na ostatnim odcinku.
Instrukcje nie zostaj jednak wykonane. Podczas pierwszej poowy Guardiola bdzie wydawa
liczne rozkazy: Boatengowi, eby dobrze kry lini defensywn; Kroosowi, eby stanowczo nadawa
rytm meczowi; Shaqiriemu, eby ustawi si szerzej, otwierajc boisko. Z trudnym, ale niezbyt
gronym rywalem Bayern wygrywa 3:0 (gole Mllera, Kroosa, Kirchhoffa), ale Guardiola nie jest
zadowolony. Zdaje sobie spraw, e czeka go jeszcze mnstwo pracy, jeli chce osign to, do
czego aspiruje.
Tamtego wieczoru Mario Gtze wraca do Monachium. Na razie wiczy tylko na rowerze
stacjonarnym i w siowni, a teraz przyszed czas na aktywn rehabilitacj. Jego powrt do gry jest
jeszcze bardzo daleki.
Opuszczajc boisko po meczu razem z Estiartem, podejmujemy na nowo rozmow o kreatywnoci
trenera. Jak uczy si trener? Jak robi postpy, jak si doskonali?
Zasadniczo poprzez ogldanie meczw, studiowanie nagra wideo wasnych i rywali.
Analizowanie ich, dostrzeganie detali i mylenie o moliwych nowych rozwizaniach albo naprawie
bdw. I na tej podstawie trzeba si zastanawia, szuka nowych pomysw i wdraa je podczas
treningw oraz meczw. Jest to kreatywny proces podobny do analizy rywala. Pep wcza muzyk
w jaskini [tak nazywa swj gabinet], izoluje si i szuka rozwizania zagadki: Gdzie mog wyrzdzi
rywalowi krzywd? Jaki jest jego saby punkt? Gdzie mog uzyska przewag? Gdzie zaatakuj?

MOMENT 13

CIERPLIWO CZY PASJA?

Monachium, 25 lipca 2013 r.
Po powrocie z Trydentu Guardiola wci mia wtpliwoci: Pierre-Emile Hjbjerg mgby zagra na
pozycji defensywnego pomocnika w finale Pucharu Niemiec w Dortmundzie, ale niosoby to wielkie
ryzyko. Jak mia alternatyw? Po dziewiciu dniach zgrupowania we Woszech Pep wiedzia ju, e
nie moe liczy na Schweinsteigera, Gtzego, Javiego Martneza, Dantego ani Luiza Gustava, tak
wic przeciwko wielkiemu rywalowi trzeba bdzie wystawi tylko tych zawodnikw, ktrzy rano
i po poudniu trenowali w cieniu zamku w Arco. Chyba e pojawi si Thiago.
Hjbjergowi powici wicej godzin ni komukolwiek innemu: tumaczy mu, jak ustawia si
w momencie przyjcia piki, eby mc natychmiast j zagra z wiksz skutecznoci, jak ustawi si
midzy dwoma rodkowymi obrocami, eby pomc im przy pierwszych podaniach; zachca go, by
by dzielny i odway si przecina linie przeciwnika, czy to prowadzc pik, czy za spraw
dugiego, mocnego podania. Caymi godzinami, pracujc jak zawsze, czyli z obsesj nieznajc
czasu, miejsca ani odpoczynku, kataloski trener czu si jak Cruyff, kiedy chopca o nazwisku
Guardiola uczy bycia czwrk w Barcelonie. Hjbjergowi wpaja podstawy, jakie powinien zna
defensywny pomocnik.
Ale waha si, czy poddawa go takiej prbie: rzuci na Westfalenstadion bez spadochronu
przeciwko znakomitej Borussii, na dodatek dnej rewanu za porak w finale Champions League.
Nie by to najlepszy sposb skorzystania z siedemnastoletniego chopca, ktry ma przed sob wielk
przyszo. To zbyt due ryzyko. W obu meczach towarzyskich rozegranych w Trydencie (13:0
z Paulaner Team oraz 3:0 z Bresci z Serie B) trener ustawi Hjbjerga na pozycji defensywnego
pomocnika, ale w drodze powrotnej z Werony do Monachium po wielu rozwaaniach ostatecznie
postanowi, e nie byoby roztropne spalenie modego Duczyka w Dortmundzie. Prbowa innych
opcji.
Od razu po powrocie z Italii, w niedziel 14 lipca, Bayern rozegra towarzyskie spotkanie
w Rostocku na rzecz Hansy, historycznego niemieckiego klubu, ktry zmaga si z powanym
kryzysem finansowym. Uli Hoene ju rok wczeniej zobowiza Bayern do rozegrania tego meczu;
zebrane rodki miay pomc Hansie odzyska licencj i gra w trzeciej lidze. Operacja okazaa si
sukcesem: dwadziecia osiem tysicy kibicw zapenio DKB-Aren, zostawiajc w kasie klubu

prawie milion euro. Guardiola wystawi Toniego Kroosa na pozycji defensywnego pomocnika, co
byo jasnym sygnaem: szuka alternatywy dla Hjbjerga, eby nie spali go w meczu z Borussi.
Kroos by pierwsz z tych moliwoci, pod warunkiem e by dobrze otoczony: w Rostocku na nowo
wspomaga go Philipp Lahm. Kapitan gra na pozycji defensywnego pomocnika w drugim spotkaniu
towarzyskim (przeciwko TSV Regen) i w trzecim (z Paulaner Team) i Guardioli zaczynao podoba
si to, jak porusza si w tej strefie boiska. Bayern wygra 4:0, a podczas kolejnych piciu dni
druyna moga pracowa przy Sbener Strae w sposb cigy po raz pierwszy od przybycia
Guardioli. Opuszczajc stadion w Rostocku, trener odczyta wiadomo w swoim telefonie
komrkowym: Thiago zosta kupiony.
Kilka dni wczeniej, wyjedajc z Trydentu, Guardiola powiedzia: Thiago oder nichts (Thiago
albo nikt). Rummenigge zacz dziaa i przedstawi oficjaln ofert Barcelonie. Propozycja Bayernu
bya idealna dla szefostwa kataloskiego klubu, ktre dostaoby dan kwot, a poza tym pozbyoby
si pery ze swojej szkki, klejnotu La Masii, unikajc jakiejkolwiek krytyki, poniewa mogo
wyjani to tak, e Guardiola go ukrad. Przeciek o transferze nie pochodzi od Bayernu ani od
pikarza, ktry wci by odizolowany na Costa Brava; mg wyj jedynie od strony sprzedajcej,
pomyla Guardiola, co oznaczao, e operacja zostaa dobrze wykonana.
Tamtego dnia w Trydencie niemieccy dziennikarze pytali go o to, czy Bayern rzeczywicie jest
zainteresowany pikarzem, a odpowied trenera bya stanowcza: Tak, oczywicie, e go chc. By
tak kategoryczny, e odpowied wywoaa dug chwil ciszy w hotelowej sali prasowej:
dziennikarze nie spodziewali si podobnej szczeroci z jego strony, chocia w rzeczywistoci
Guardiola ogosi to raczej po to, by przyspieszy operacj, ktra bya ju na dobrej drodze. Mwic
o niej publicznie, chcia doprowadzi j do koca. Skoro Bara wypucia informacj, to Guardiola
pospiesznie potwierdzi swoje osobiste zainteresowanie zawodnikiem. Zapowiedzia rwnie, e nie
bdzie wicej transferw.
Tamtego dnia, 11 lipca, Guardiola zrobi co wicej, anieli tylko potwierdzi zainteresowanie
Thiagiem: ostro zaatakowa Sandra Rosella, prezesa Barcelony, ktry w styczniu 2014 roku poda si
do dymisji. Rosell deprecjonowa zasugi Cruyffa, odbierajc mu tytu honorowego prezesa klubu,
poda do sdu byego prezesa, Joana Laport, ktry zatrudni Pepa, i z zaskakujc obojtnoci
odnis si do oskare o stosowanie dopingu w Barcelonie, ktre pojawiy si w marcu 2011 roku.
O ile za kadencji Laporty Guardiola wielokrotnie musia peni funkcj oficjalnego rzecznika klubu
(kataloskie media nazyway go czasem wirtualnym prezesem), to za rzdw Rosella czsto
wyczuwa gbok i postpujc obojtno, ktra uwidocznia si szczeglnie w ostatnim sezonie.
Guardiola w kocu postanowi wypowiedzie si na ten temat jasno i wyranie i zrobi to
w Trydencie:

 W cigu tego roku oznajmiem prezesowi Sandrowi Rosellowi, e wyjedam sze tysicy
kilometrw dalej, i poprosiem tylko, eby zostawili mnie w spokoju. A oni tego nie zrobili, nie
dotrzymali sowa. Nie dotrzymali go. Ja zrobiem swoje i odszedem. Nie zostaem zwolniony, lecz
sam postanowiem odej. I wyjechaem sze tysicy kilometrw dalej. Niech wykonuj swoj
prac, niech ciesz si ze swoich pikarzy, niech robi to, co robi, a ja ycz im najwikszych
sukcesw, poniewa w jakim niewielkim stopniu s to take moje sukcesy. Nie ma potrzeby, bym
mwi, ile ten klub dla mnie znaczy. Jednak w tym roku w wielu sprawach posunli si za daleko.
Guardiola otwarcie zaatakowa czowieka tak przebiegego jak Sandro Rosell i nie bya to dobra
strategia. W rzeczywistoci Guardiola doskonale o tym wiedzia, ale nie mg si powstrzyma. Jak
wyjania jego przyjaciel Sala i Martn:
Tamtego dnia Pep musia wyrzuci z siebie to wszystko. Od duszego czasu wymierzano mu
ciosy i przyjmowa je bez sowa. Musia kiedy wybuchn.
Prawdopodobnie nie by to odpowiedni moment ani miejsce na to, poniewa niemieccy
dziennikarze nie zrozumieli szczegw. Nie tylko dlatego, e Pep mwi po katalosku, ale take
przez to, e trudno by im byo zrozumie kontekst caej sytuacji: lata wsppracy, zniewagi,
manipulacja, jakiej dopuszczono si w ostatnim roku, finansowe interesy w Barcelonie To zbyt
zoone. Niemiecka prasa wycigna z tego tylko podstawy: Guardiola by bardzo zy na Sandra
Rosella za to, jak potraktowa go po rezygnacji z funkcji trenera Barcelony, co z drugiej strony
okazao si wiernym podsumowaniem stanu rzeczy.
Kilka dni pniej do Monachium przyjecha Thiago i w rod 17 lipca odby pierwszy trening.
Nie mia duo czasu na przygotowania: jeszcze miesic wczeniej gra w finale mistrzostw Europy
U-21, w ktrym Hiszpania pokonaa Wochy 4:3, z trzema golami samego Thiaga, i od tamtego czasu
jedynie biega i jedzi rowerem po grach w towarzystwie modszego brata Rafinhii, ktrego Bara
wypoyczya do Celty Vigo. Thiago przyjecha do Monachium rozentuzjazmowany:
To wspaniae, e kto taki jak Pep tak bardzo we mnie wierzy. Kiedy dzwoni do ciebie
najlepszy trener wiata, nie ma si nad czym zastanawia.
Guardiola by trenerem Thiaga ju od czasw juniorskich: gdy pikarz mia szesnacie lat, wzi
go do rezerw Barcelony, a gdy mia osiemnacie, da mu szans debiutu w pierwszej druynie. lepo
mu ufa i podobnie jak teraz w przypadku Hjbjerga, powici wiele godzin na oszlifowanie
diamentu, przede wszystkim pod wzgldem umiejtnoci defensywnych, jak wspomina sam Thiago,
pijc kaw w Monachium, niedugo po swoim przyjedzie:
Pep usun wiele rzeczy z mojej gry, z mojego sposobu celebrowania wszystkiego. Jestem
Brazylijczykiem! Tysic razy si na niego wciekaem, bo zawsze prosi mnie o spokj i jeszcze
wicej spokoju. Kiedy wygrywalimy, zawsze stara si poskramia nasz rado, ebymy nie czuli

si tak szczliwi. Usun wiele rzeczy z mojej gry, prawdopodobnie powierzchownych, ale
w zamian da inne, o wiele waniejsze. I bilans jest pozytywny.
Thiago by gotowy na wszystko:
Teraz musz si uwolni. Da z siebie wszystko to, co do mojej gry wprowadzi Pep,
i wycisn z tego esencj.
I szybko mg to zademonstrowa, poniewa trzy dni pniej wyszed w podstawowym skadzie
na mecz Hamburg Bayern, ktry inaugurowa Puchar Telekom. Bayern zmiady rywala 4:0,
a Thiago pokaza klas, grajc na pozycji defensywnego pomocnika, z Kroosem u boku. Guardiola
zaczyna przygotowywa druyn na fina w Dortmundzie: jeli Thiago wytrzyma fizycznie, to bdzie
podstawowym zawodnikiem w Superpucharze Niemiec.
Nastpnego dnia, w niedziel 21 lipca, w finale turnieju trener powtrzy swj ruch, ale doda
jeszcze jeden element. Razem z Thiagiem w drugiej linii zagrali Lahm i Kroos. Kapitan wnosi zmys
defensywny, a Kroos kreatywno. Trio funkcjonowao znakomicie, a Bayern rozgromi Borussi
Mnchengladbach 5:1. Jeli Thiago wytrzyma fizycznie, Guardiola bdzie mia podstawowy skad na
mecz z Borussi w nastpnym tygodniu. Wczeniej jednak trzeba byo zagra z Barcelon na Allianz
Arenie.
Ten mecz nie by Guardioli w smak z oczywistego powodu: Pep jest penym pasji kibicem Bary.
Byoby dziwne, gdyby tak nie byo, skoro mwimy o wychowanku La Masii, ktry by chopcem do
podawania piek, pikarzem, kapitanem, trenerem, rzecznikiem i symbolem Barcelony. Guardiola
w kataloskim klubie by wszystkim, w zwizku z czym nigdy nie bdzie mia ochoty gra przeciwko
tej druynie. Guardiola by w Barcelonie tym, kim naprawd chcia by, czyli pikarzem i trenerem.
Towarzyskie spotkanie zaplanowano na rod 24 lipca, zaledwie trzy dni przed meczem
o Superpuchar Niemiec, co byo kolejnym powodem niezadowolenia, ale chodzio o Puchar Ulego
Hoenea, prezesa, patriarchy, Papy Bayernu, jak czule go nazywano, tak wic trzeba byo wypeni
to zobowizanie z umiechem na ustach. Dla Barcelony te nie byo to atrakcyjne spotkanie. Jej
pikarze, reprezentanci Hiszpanii, nie wrcili jeszcze z wakacji, a najgorszy by nawrt choroby
trenera Tita Vilanovy: ledwie pi dni wczeniej podano informacj, e znw jest chory i musi
definitywnie rozsta si z klubem, z ktrym zdoby mistrzowski tytu. We wtorek 23 lipca Gerardo
Tata Martino zosta nowym szkoleniowcem, wic nie byo nawet czasu, by przyjecha do
Monachium i zadebiutowa ze swoj now druyn.
Na awce Barcelony usiad wic Jordi Roura, ktry peni ju obowizki trenera, kiedy Tito
Vilanova leczy si w Nowym Jorku, na pocztku 2013 roku. Poza tym Bara wracaa na stadion, na
ktrym dopiero co przeya koszmar: miny zaledwie trzy miesice od pfinau Champions League,
w ktrym Bayern pod kierunkiem Juppa Heynckesa rozgromi j 4:0 (a pniej wygra rwnie na

Camp Nou 3:0). W sumie nikt nie mia zbyt duej ochoty, by rozegra ten mecz, ale trzeba byo to
zrobi.
Thiago na nowo zosta ustawiony na pozycji defensywnego pomocnika i znw towarzyszyli mu
Lahm i Kroos. Skad na Borussi wydawa si cakowicie wykrystalizowany. Sam mecz nie mia
wielkiej historii, chocia przynis powane konsekwencje. Bayern wygra 2:0, Barcelona ledwie
moga rozwin gr, nikt nie przeprowadza wielkich akcji, ale w czwartek rano Guardiola otrzyma
dwie fatalne wiadomoci: Neuer i Ribry byli kontuzjowani. Bramkarz mia uraz przywodziciela,
a napastnik, wskutek kopniaka, jaki dosta w trakcie meczu, mia potuczon nog. Nie mogli
wystpi w spotkaniu z Borussi.
Guardiola by zy i przeklina towarzyski mecz z Barcelon. Ani nie mia na niego ochoty, ani nie
byo odpowiednie rozgrywanie go na trzy dni przed finaem, a na domiar zego odnieli kontuzje
jedni z najwaniejszych dla niego zawodnikw: bezdyskusyjny bramkarz i fundamentalny napastnik.
Guardiola by wcieky w tamten czwartek 25 lipca. Do pierwszego oficjalnego meczu przystpowa
ze znacznie osabion druyn.
Czwartkowy wieczr powici na dogbne przestudiowanie Borussii pod wodz Jrgena
Kloppa. To jego zwyczaj. Przez dwa i p dnia analizuje rywala a do ostatniego szczegu i szuka
sabych punktw, ktre mona zaatakowa. Ten proces przypomina przygotowania Magnusa
Carlsena, mistrza wiata w szachach, ktry podstawowe pomysy analizuje na szachownicy, bez
uycia komputera. Na bazie wasnych pomysw instruuje asystentw, aby szukali wariantw
z wykorzystaniem komputerw. Rwnie Guardiola woli osobicie rozpracowywa rywala, nie
zwracajc pocztkowo uwagi na wnioski, do jakich doszli jego asystenci, Carles Planchart oraz
grupa analitykw. Kiedy sam dokona radiografii przeciwnika, wtedy zderza swoje opinie z opiniami,
ktre przygotowa mu sztab szkoleniowy, i sumujc wszystko, koczy analiz. Pewnego razu
rozmawialimy o tym wielkim podobiestwie i Guardiola by przyjemnie zaskoczony zbienoci
w procesie analizy z Magnusem Carlsenem.
Szachy interesuj mnie coraz bardziej powiedzia.
Zastanawia si. Zreszt Pep zawsze si zastanawia. Tysic razy wszystko rozwaa: od sposobu
zaatakowania rywala przez zestawienie podstawowego skadu po instrukcje indywidualne
i druynowe... Bez Neuera i Ribryego, bez Javiego Martneza i Dantego, bez Gtzego i Luiza
Gustava, z utykajcym Schweinsteigerem, kataloski trener postanowi zaatakowa. Zastanawia si
i waha si midzy sowami Rummenigge (Potrzebujemy cierpliwoci) a sowami Sammera
(Potrzebujemy pasji). Pasja i cierpliwo, dwie wielkie bronie Guardioli, ktry potrafi wyposay
swoj druyn w ca cierpliwo wiata, a rwnoczenie doda do niej pasj ognist. Jak mia
wyglda pierwszy wielki oficjalny wystp jego Bayernu?

Waha si pomidzy pasj a cierpliwoci i wybra pasj. Co do wtpliwoci, postawi na swoje

credo: atakowa, atakowa i atakowa. Usun Philippa Lahma ze rodka pola, by na powrt ustawi
go na prawej obronie. W Dortmundzie zagra ze wszystkimi napastnikami, ktrych ma do dyspozycji.
Podj due ryzyko.

MOMENT 14

PORAKA W DORTMUNDZIE
Dortmund, 27 lipca 2013 r.
Pep trzyma na rkach Valentin. Dziewczynka mocno ciska ojca, jakby zdawaa sobie spraw
z oglnego rozgoryczenia. Pikarze Bayernu siedz ju w autobusie, czekajc na trenera w biaej
koszuli przemoczonej potem. W Dortmudzie panuje rdziemnomorski upa (38 stopni Celsjusza),
a Guardiola przegra wanie swj pierwszy mecz i pierwszy fina z Bayernem. Superpuchar
Niemiec zdobya Borussia (4:2). Dziesi metrw od tej sceny spaceruje uradowany Jrgen Klopp,
energiczny jak zawsze, pobudzony, cieszcy si ze zwycistwa.
W Superpucharze Niemiec rozgrywany jest tylko jeden mecz, i to na stadionie druyny, ktra nie
wygraa Bundesligi. Sprzedano wszystkie bilety na Signal Iduna Park w Dortmundzie, jak dzieje si
w przypadku wszystkich meczw na prawie wszystkich niemieckich stadionach, a fina transmituje
sto dziewidziesit pi stacji telewizyjnych, tak wic obaj trenerzy ubrali si elegancko,
zaczynajc dug i przyjacielsk rywalizacj. Nigdy nie byo chway bez wyzwania. Dla Guardioli
jest to najtrudniejszy przeciwnik, z jakim mg si spotka w swoim oficjalnym debiucie. Klopp
i Guardiola, Borussia i Bayern walcz o kolejne trofeum, a mamy dopiero lipiec. Pikny sposb na
rozpoczcie nowej drogi. Ta trenerska para jest intrygujca, by moe dlatego, e zestawiamy j z t,
ktr Pep tworzy z Mourinho, kiedy pltali si w taktycznych ewolucjach, jakie wprowadzali do
swoich druyn (odpowiednio do Barcelony i Realu Madryt), aby udoskonali gr. Czy Klopp bdzie
niemieckim Mourinho? Mam na myli gr strategiczn, a nie sprawy poboczne. To prawda, e
Guardiola sam wywiera na siebie tak du presj, e prawie nie potrzebuje presji z zewntrz, by
przedstawia innowacyjne propozycje. I podobnie jest w przypadku Kloppa, w zwizku z czym
inaugurujemy pojedynek przebiegych szermierzy na szachownicy pikarskich zagadek.
Dortmund, miasto dumne z siebie i ze swojej czarno-tej Borussii, gotuje Guardioli trudne
powitanie. To jest prawdziwa Bundesliga, gdzie ju w lipcu czekaj przygotowane do odpalenia
fajerwerki. Z finau na Wembley sprzed szedziesiciu trzech dni w skadzie druyny miejscowych
brakuje tylko jednego pikarza: nieobecny jest kontuzjowany Piszczek, a w rodku pola gra Nuri
ahin. Podstawowa jedenastka Borussii Dortmund, ustawiona tradycyjnie 4-2-3-1, jest nastpujca:
Weidenfeller Grokreutz, Hummels, Suboti, Schmelzer ahin, Bender Baszczykowski,
Gndoan, Reus Lewandowski.

W Bayernie przeciwnie, z podstawowego skadu, ktry wygra Champions League, na murawie

brakuje Neuera, Dantego, Schweinsteigera, Javiego Martneza i Ribryego: poowy druyny. Na
boisko Guardiola posya Thiaga jako jedynego defensywnego pomocnika, ktremu towarzysz Kroos
i Mller jako boczni pomocnicy, podczas gdy Robben i Manduki zajmuj pozycje na skrzydach,
a Shaqiri gra na rodku ataku. Druyna ustawia si w schemacie 4-3-3: Starke Lahm, van Buyten,
Boateng, Alaba Thiago, Mller, Kroos Robben, Shaqiri, Manduki.
Po wahaniu midzy pasj a cierpliwoci trener zdecydowa si postawi na atak. Wystawi
Lahma w obronie, a Mllera w drugiej linii z Thiagiem i Kroosem, co oznacza, e jego druyna
znaczn cz meczu bdzie graa w ustawieniu 4-2-4, jako e Mller bdzie si przycza do ataku:
w kocu jest napastnikiem. Guardiola przekonuje si na wasnej skrze, e nie moe zrobi z Mllera
pomocnika, poniewa jego naturalny pocig do atakowania nie pozwala mu utrzyma pozycji
w strefie rodkowej. Pep padnie ofiar wasnej ambicji: chocia Bayern ma przewag na stronie
Borussii, to bdzie cierpia, chcc zdominowa gr w starciu z rywalem doskonale przygotowanym
do kontratakw. W takim stanie, w jakim druyna przyjechaa do Dortmundu, Lahm mgby odegra
kluczow rol w rodku pola, ale Guardiola wola wyj na mecz bez koa ratunkowego
i zaatakowa: paci za to bardzo wysok cen.
Kataloski trener zapowiedzia, e pocztki bd trudne, i tak wanie byo. Bayern nie wygrywa
na Signal Iduna Park od 12 wrzenia 2009 roku, gdy udao si to pod wodz van Gaala. To pozwala
si przekona, e u siebie Borussia jest niczym skaa. I ju po piciu minutach otrzymuje prezent od
goci. Wystarcza bd Toma Starkego, rezerwowego bramkarza, by druyna Kloppa moga ustawi
si tak, jak lubi, czyli 4-4-2, oddajc pik i zewntrzne korytarze przeciwnikowi w oczekiwaniu na
to, e ten straci futbolwk i da im niezbdn przestrze, by skontrowa. W cigu kilku lat Klopp
stworzy maszyn do zabijania. Borussia jest wicemistrzem Europy, zwycizc Bundesligi z 2011
i 2012 roku, a jej stadion okazuje si twierdz nie do zdobycia. W swoim debiucie Guardiola te nie
mg tego zmieni, ale porak agodzi znakomita gra druyny gospodarzy, wspaniaej, kiedy musi si
zamkn na wasnej poowie, niczym w wiej formacji rzymskich legionw, i niszczycielskiej,
gdy udaje jej si zdoby choby metr, by si rozpdzi.
W Dortmundzie panuje upa i wysoka wilgotno, godna barceloskiej duchoty, by moe po to,
by przypomnie Guardioli jego korzenie. Z pikarzy pot leje si strumieniami, dlatego zarzdzono
dwie przerwy na ochodzenie si (Trinkepause), po jednej w kadej poowie i do dyspozycji
kadego trenera. Pierwsz z nich (w 24 minucie) Klopp wykorzystuje, kiedy jego druyna ju
prowadzi. Podczas gdy zawodnicy pij i si odwieaj, szkoleniowiec Borussii przywouje do
siebie obrocw, aby przekaza im instrukcje. Kilka metrw dalej Guardiola rozmawia ze swoimi
napastnikami: ten podwjny obrazek bdzie idealnym symbolem dwch przeciwstawnych propozycji

gry.
Borussia bez piki wcale nie czuje si niekomfortowo, przeciwnie: lubi czeka, by pniej
zaatakowa. Nie utrzymuje si dugo przy futbolwce, ale dlatego, e dobrze dominuje
w przestrzeniach, w ktrych moe si porusza. Nie przeszkadza zdobycie przewagi przez rywala.
Broni si dobrze, bez wzgldu na to, jak silnemu pressingowi musi stawia czoo. W strefie koa
rodkowego operuj Gndoan i Lewandowski, a pozostaych omiu zawodnikw z pola gra blisko
siebie. Bayern szuka szczelin, ktrymi mgby si przecisn, ale kosztuje go to mnstwo wysiku
i ledwie si udaje. Klopp schodzi na przerw z wyrazem twarzy, z ktrego mona wyczyta, e trafi
lepiej ni Guardiola.
Po wznowieniu gry szkoleniowiec Bayernu zamienia pozycje atakujcych: posya Robbena na
lew stron, Mandukicia na rodek ataku, a Shaqiriego na praw flank. Tylko dziki temu, cho to
na pozr niewiele, zmienia si wszystko. Dwaj pikarze druyny goci robi krok do przodu: Thiago
i Lahm. Gol wyrwnujcy jest owocem podania tego pierwszego i znakomitego dorodkowania tego
drugiego. Robben strzaem gow doprowadza do remisu i dziki temu wydaje si, e Bayern dotar
na szczyt. Ale bdzie to tylko zudzenie.
W cigu zaledwie stu osiemdziesiciu sekund tablica wynikw zmienia si w szalonym tempie,
od 1:0 do 3:1, co psychicznie rozbija monachijsk druyn, czego symbolem s pogubiony Kroos
i zaamany van Buyten po tym, jak trafi do wasnej bramki na 1:2. Gndoan, utalentowany
pomocnik, strzela trzeciego gola, niemale nie dajc wytchnienia rywalom, i wtedy mecz staje si dla
Bayernu bardzo trudny. Guardiola nie mg sobie wyobrazi, e gra w Dortmundzie bdzie a tak
skomplikowana.
Mimo wszystko Bayern stara si doprowadzi do remisu i w rezultacie dziej si trzy rzeczy:
Robben strzela na 2:3, Mller trafia w poprzeczk, a Borussia ustala wynik meczu, kiedy
monachijczycy zapomnieli ju o obronie. Ten podwjny efekt symbolizuje Thiago: zapewnia
doskonae piki napastnikom, ale traci jedn w defensywie. Te, ktre podaje w ataku, zamieniaj si
na gola i strza w poprzeczk; ta, ktr traci w defensywie, oznacza czwartego gola, strzelonego
z kontrataku. Sodko-gorzki bilans dla Thiaga, ktry zostaje pokonany w odwiecznej walce midzy
wadcami piki i wadcami przestrzeni.
Pojedynek midzy nimi jest typowy dla wspczesnego futbolu i wydaje si oczywiste, e ten, kto
uzyska rwnowag, bdzie cigle triumfowa. Puls midzy obiema koncepcjami jest wszdzie
intensywny, a w Niemczech posiada doskonae przykady w postaci Bayernu i Borussii Dortmund.
Guardiola chce, eby jego pikarze spokojnie docierali do koa rodkowego i eby byli szybcy
i agresywni na poowie rywala. Znalezienie idealnej kombinacji rytmw moe by kluczem
w przyszoci, ale jest oczywiste, e na razie Bayern nie trafia z t mieszank. Thiago zostaje

symbolem tego wyzwania przyszoci, tak samo jak jest symbolem Superpucharu: doskonay
w znajdowaniu luk na poowie rywala, ale saby w obronie na wasnej.
Bardziej ni dla Bayernu poraka jest bolesna dla Guardioli, ktry swoj monachijsk karier
pragn rozpocz zdobyciem trofeum, pierwszego z szeciu, o jakie Bayern bdzie walczy w tym
sezonie dziki sukcesom osignitym przez Juppa Heynckesa to spucizna, za ktr kataloski
trener dzikuje publicznie za kadym razem, gdy tylko moe. Za spraw intensywnoci i wspaniaej
pasji, na tym etapie sezonu trudnych do znalezienia w jakimkolwiek innym miejscu w Europie,
Superpuchar zmusza do pytania, czy na nowo bdzie to oznacza zmian rzdw. Rok wczeniej,
latem 2012 roku, Bayern Heynckesa goci na swoim stadionie Borussi Kloppa, rwnie w ramach
walki o Superpuchar. Tamten Bayern mia za sob poraki w dwch finaach Champions League,
stracone dwa z rzdu tytuy mistrzowskie i pi przegranych meczw z Borussi, przy czym
w ostatnim poleg a 2:5. Jednak monachijczycy zdobyli Superpuchar w 2012 roku i udao im si
odwrci tendencj, wrci na drog zwycistw, a nastpnie zdoby historyczn potrjn koron.
Teraz Jrgen Klopp chciaby, eby Superpuchar zdobyty w starciu z Guardiol zapowiada to samo
dla Borussii: na razie wygra tylko pierwszy pojedynek, a przecie zostaa jeszcze ogromna
rywalizacja, jak moe przynie sezon. Guardiola duo pracowa w pierwszym miesicu w roli
trenera Bayernu, ale przekonuje si, e zostao jeszcze mnstwo do zrobienia, jeli chce krlowa na
kontynencie.
Pep odkrywa rwnie, e w Niemczech na pomeczowe konferencje prasowe trenerzy przychodz
razem. Klopp i Guardiola pojawiaj si wic jednoczenie. Niemiec szczliwy i rozpromieniony,
Kataloczyk zdezorientowany. Nie rozumie znaczenia zadanego zbyt szybko pytania lokalnego
dziennikarza i z trudem przychodzi mu skadne podsumowanie meczu. Momentami odbiega od tematu.
Sprawia wraenie, jakby mylami wci by na awce Signal Iduna Park, jakby chcia cofn si do
20.30, do godziny, o ktrej rozpocz si mecz, i rozegra go raz jeszcze. Nie by szczeglnie bystry
w cigu tych dziewidziesiciu minut. Nawet w podstawowym skadzie zdumiewaa nieobecno
Lahma w rodku pola. Dlaczego zrezygnowa z formuy Lahma, z powodzeniem wyprbowanej ju
w poprzednich meczach?
Podczas tej wsplnej konferencji wydaje si, e Guardiola myli o tym szczegle. By powolny.
Tak jakby podczas roku spdzonego w Nowym Jorku osaba u niego zdolno reagowania. To
dopiero drugi fina, ktry przegrywa jako trener (pierwszy by w 2011 roku, Puchar Krla przeciwko
Realowi Madryt), ale wyglda na pogubionego i ociaego niczym duszny klimat w Dortmundzie.
Jest zdezorientowany i jakby roztargniony na konferencji, na ktrej odpowiada na co, o co go nie
pytaj. Ale honorowo przyjmuje porak z Kloppem, ktremu gratuluje: Borussia wygraa
zasuenie. W jego gowie musi koata si pytanie, czy ta ta druyna Kloppa bdzie jego now

Numanci, pierwszym fatalnym krokiem na drodze, ktra stopniowo bdzie si prostowa, a zamieni
si w triumfalny spacer. Czy tak si stanie? Czy to bdzie Numancia Dortmund, oczywicie przy
zachowaniu proporcji midzy jedn a drug druyn? (Numancia jest skromnym hiszpaskim klubem,
ktry pokona Barcelon w pierwszym ligowym meczu Guardioli w roli trenera w sierpniu 2008
roku).
Oto Guardiola bardziej emocjonalny. Ten, ktry przyjmuje cios na obola twarz. Dla Bayernu to
nieznaczca rysa, nie bez kozery Superpuchar traktowany jest w Niemczech jak turniej mniejszej
kategorii, lecz dla Pepa jest to gboka rana. On nigdy nie lubi przegrywa.
W poudnie do Dortmundu przyjechaa rodzina, ktra przez kilka dni zostanie z nim
w Monachium. Trjka dzieci ma na sobie biae koszulki w czerwone pasy. Pep wytar pot, eby
wzi na rce najmodsz crk, Valentin, podczas gdy Mriusowi, drugiemu dziecku, tumaczy
taktyczne szczegy meczu.
W czerwonym autobusie, ktry odjeda z Westfalenstadion, Pep siada obok swego przyjaciela
Manela Estiartego. Znw jad razem w pierwszym rzdzie, dokadnie tak samo jak pi lat
wczeniej, kiedy wracali po porace, jak Bara poniosa w Numancii. Trjka dzieci w czerwonobiaych koszulkach macha mu na poegnanie. Droga zaczyna si na nowo. Jest stromo. Zawsze pod
grk.

ROZDZIA 2

PIERWSZE TROFEUM
Czci szachw,
gry logicznej w caym tego sowa znaczeniu,
jest szczcie, szczcie i szczcie.
Ksawery Tartakower, arcymistrz

MOMENT 15

JU WYLECZENI
Monachium, 29 lipca 2013 r.
Neuer i Ribry trenuj normalnie z ca druyn. To zaskakujce. Od finau Superpucharu Niemiec
mino tylko czterdzieci godzin, a oni ju si wykurowali. Pytanie o tak szybki powrt do zdrowia
jest nieuniknione. Skoro nie byli w stanie gra w sobot wieczorem, to jak udao im si cakowicie
wyleczy do poniedziakowego poudnia? Czyby Bayern chcia zachowa ostrono, nie
wystawiajc ich na mecz z Borussi?
Neuer mia nacignity misie przywodziciela, a Ribry stuczon nog. Dla sztabu medycznego
byy to wystarczajce powody, by nie mogli nawet pojecha do Dortmundu. Ale teraz, po upywie
czterdziestu godzin, s tutaj obaj, wypoczci i zdrowi, trenujcy w ulewnym deszczu. To pierwsza
kwestia, ktr musi rozway Guardiola. W Barcelonie trener by przyzwyczajony do nieustannego
liczenia na to, e dany pikarz bdzie mg zagra. Kiedy zdarzay si takie przypadki jak te Neuera
i Ribryego, kontuzjowani zawodnicy jechali z druyn i ostatnie badanie wykonywano im na krtko
przed rozpoczciem meczu. Guardiola chcia sprbowa wszystkiego a do koca. Tutaj,
w Monachium, panuj inne zwyczaje, ale trener zastanawia si teraz nad trafnoci takiej polityki.
By moe, myla Guardiola, gdyby Neuer i Ribry pojechali do Dortmundu, pnym popoudniem
mona by byo sprawdzi, czy s ju w stanie gra. I moe zagraliby i fina wygldaby inaczej.
Moe.
Przeklty mecz z Barcelon, przeklty mecz. Nigdy wicej adnego towarzyskiego spotkania na
trzy dni przed finaem, nigdy wicej...
Guardiola wci rozmyla o tamtym meczu przeciwko byemu klubowi i skutkach, jakie
przynis. Jego sztab szkoleniowy szczegowo przeanalizowa fina Superpucharu i wnioski s
podobne do wraenia, jakie odnosio si na ywo: seria indywidualnych bdw skazaa druyn na
porak. Nie rozegrali sabego meczu z druynowego punktu widzenia, lecz z indywidualnego.
Prawdopodobnie wpyw miao te to, e trener nie zabezpieczy Thiaga, nie da mu do pomocy
Lahma. By moe by to bd przyznaje jeden z czonkw sztabu szkoleniowego.
Trening jest otwarty dla publicznoci. Setki kibicw przyszy na Sbener Strae i siedz
z rozoonymi parasolami i w niemale nabonej ciszy, co pozwala sysze instrukcje trenera. Pada

deszcz. Pikarze chcieli chodnego dnia po takim czasie duszcego upau, ale to, co dzieje si dzisiaj,
nie przypomina wcale lipca. Leje jak z cebra, kiedy Mario Gtze wychodzi na boisko treningowe, ju
po wyleczeniu kontuzji. Leje tak, e pikarz leniuchuje przez dusz chwil, z czego skrztnie
korzystamy, eby skomentowa ogromn pasj, z jak przeywa si mecze w Dortmundzie, jego
byym klubie.
Wspaniale jest gra w takiej atmosferze. Sdkurve przypomina gr, to najwiksza
i najwspanialsza trybuna na wiecie mwi Gtze.
Kilka miesicy pniej bdzie musia si z ni zmierzy.
Gtze kopie pik po raz pierwszy od wielu miesicy. Wykonuje kilka szybkich i intensywnych
startw i wydaje si, e po kontuzji miniowej, odniesionej dokadnie dziewidziesit dni
wczeniej, nie ma ju ladu. Pierwotny uraz nie by powany, ale ciko pracowa, eby zdy na
fina Ligi Mistrzw, i to pogorszyo sytuacj. Koniec tunelu wydaje si bliski: Guardiola zapowiada,
e w najbliszy pitek Gtze doczy ju do druyny.
Thiago nie trenuje. Z Dortmundu wrci z mocno stuczon kostk, ale oglnie cierpi na spadek
formy. To klasyczny przykad sportowca, ktry daje z siebie dwiecie procent, eby przygotowa si
do wanego wydarzenia, a nastpnie przeywa kryzys. Thiago przyjecha do klubu w entuzjastycznym
nastroju i zarwno przeciwko Barcelonie, jak i przeciwko Borussii zagra na znacznie wyszym
poziomie, ni pozwalaa na to jego dyspozycja. Teraz potrzebuje dwch dni, eby doj do siebie po
takim wysiku. Znajduje si na najniszym szczeblu regeneracji; by na szczycie, a teraz jest
wycieczony: podkrone oczy, ble caego ciaa. Potrzebuje troch odpoczynku.
Nie bdzie ju wicej transferw tego lata, chocia prasa cigle pisze o Robercie
Lewandowskim. rodkowy napastnik Borussii Dortmund jest znakomitym pikarzem i Bayern mgby
sprowadzi go natychmiast, ale postanowiono zaczeka jeszcze rok. Gdyby transfer Gtzego nie
wywoa takiego zamieszania, to moliwe, e Lewandowski take trenowaby w tej chwili przy
Sbener Strae, na przykad zamiast Maria Mandukicia, znakomitego goleadora, ktrego niedaleka
przyszo zapewne nie bdzie zwizana z Monachium. Nie ma natomiast wtpliwoci z tego, co
si syszy e sztabowi szkoleniowemu Bayernu podoba si gra Lewandowskiego, to jak radzi sobie
z pik, jak si porusza, jak wsppracuje z kolegami... Ale trzeba bdzie poczeka do przyszego
roku.
Najblisze plany s ju ustalone: nie bdzie dalszych transferw, a dwch zawodnikw zostanie
sprzedanych (2 sierpnia Emre Can do Bayeru Leverkusen, 16 sierpnia Luiz Gustavo do Wolfsburga),
gwnie z powodw finansowych; Hjbjerg bdzie trenowa z pierwsz druyn, ale gra w zespole
rezerw; natomiast Kirchhoff zostanie, lecz z perspektyw wypoyczenia po witach Boego
Narodzenia. Wydaje si, e Guardiola jest ju przekonany, e nie moe ustawia Thomasa Mllera na

pozycji pomocnika.
Ciepo ubrani, przy wci padajcym deszczu, razem z Mriusem, synem Pepa, ktry z uwag
ledzi wszystkie gesty ojca, czekamy na to, eby Manel Estiarte odkry przed nami prawdziwe cele
Guardioli w pierwszym sezonie w Bayernie:
Gwnym celem jest wygranie Bundesligi. Chcemy skoncentrowa si na tytule mistrzowskim.
Drugim celem jest to, by druyna nauczya si takiej gry, jakiej chce Pep. eby si rozwijaa. eby
pod koniec sezonu graa znacznie lepiej ni teraz. Pepowi przydarzyo si to ju w Barcelonie Atltic
[rezerwowa druyna Barcelony, ktr trenowa w sezonie 2007/08 i ktra zostaa mistrzem Tercera
Divisin]: druyna zacza sezon fatalnie, ale przesza przemian i w cigu ostatniego ptora
miesica rozgrywek bya nie do zatrzymania. Chcemy, eby tutaj byo podobnie: naley cigle si
rozwija. I zbudowa fundamenty, aby w drugim sezonie gra dokadnie tak, jak chce tego Pep.
Cel zosta wyznaczony: mistrzowski tytu.

MOMENT 16

LEKCJA DEFENSYWY
Monachium, 29 lipca 2013 r.
Rozpoczyna si lekcja defensywy, ktry potrwa ptora dnia. Jest pierwsz z wielu, jakich trener
udzieli w trakcie tego sezonu. Zaczyna od przekazania tego znacznika Javiemu Martnezowi
i posya go do grupy obrocw. Jeli hiszpaski pomocnik nie czyta o tym w gazetach, to teraz ju
wie, jak rol chce mu powierzy trener: rodkowego obrocy. Pada rzsisty deszcz. Czterej
zawodnicy wyznaczeni jako podstawowi defensorzy to Rafinha, Javi Martnez, Dante i Alaba. te
znaczniki dla caej czwrki. Midzy nimi Guardiola, ktry bdzie opisywa ruchy, jakich wymaga
w kadej akcji. Atakuj Lahm, Boateng, van Buyten i Kirchhoff. Znaczce jest to, e kapitan Lahm nie
figuruje w gronie podstawowych obrocw: moliwe, e trener ju zaczyna myle o nim tylko jako
o pomocniku.
W cigu czterdziestu minut Pep zajmuje si wycznie tumaczeniem im tego, co musz
wykonywa podczas krycia. Co robi boczny obroca, kiedy jest atakowany przez skrzydowego,
gdzie idzie pierwszy stoper, jak ustawia si drugi, jak wysoko moe wyj boczny obroca
z przeciwnej strony... Kiedy stoper moe wyj do pressingu, do jakiego momentu kryje go kolega,
gdzie ustawia si rodkowy pomocnik... Wszystko z gry okrelone. Caa choreografia maych
ruchw, jakie w kadej chwili musz zamkn wewntrzne korytarze, przez ktre obrona moe zosta
zamana.
Javi cierpi, a Dante si cieszy. Dla Javiego Martneza to ulewne popoudnie jest wyjtkowo
wane: cho nikt nie wspomina o tym ani sowem, dokonuje si pierwszy krok ku przeksztaceniu go
w rodkowego obroc. A poza tym musi wymaza z pamici wszystko to, czego nauczy si
w Athleticu Bilbao, kiedy jego trener Marcelo Bielsa ustawia go na rodku obrony, eby kry
indywidualnie. W Bayernie zawsze kryje si stref. To wprowadza zamt w umyle pikarza
z Nawarry, ktry znw zaczyna od zera. Niemal w kadej akcji Javi pojawia si tam, gdzie nie
powinien, wyskakuje wtedy, kiedy nie trzeba, albo oddziela si od Dantego, zamiast gra blisko
niego. Popoudnie jest okropne, pene poprawek. Jakby cierpliwo bya niewyczerpana, grupa bez
przerwy powtarza choreografi: Kirchhoff otwiera skrzydo, z gbi atakuje Lahm, agresywnie broni
Alaba, Dante zabezpiecza plecy austriackiego bocznego obrocy, Javi si gubi i interweniuje Pep.
Zatrzymuje akcj, poprawia ustawienie Martneza i znw zaczyna si wszystko od pocztku. Prawie

trzy kwadranse podczas burzy, piorunw i grzmotw, a praca trwa w najlepsze.

Javi przeywa katusze, nie tylko ze wzgldu na zmian koncepcji gry, ale take dlatego, e
z wakacji wrci w bardzo sabej kondycji fizycznej. Po wczorajszym treningu wymiotowa ze
zmczenia, a dzi wymaga si od niego najwyszej koncentracji. Pep zapenia t cz boiska
pachokami i znacznikami, eby kady z obrocw wiedzia, jak i gdzie ma si porusza. Kiedy
spoglda si na to z boku, wiczenie przypomina choreografi, w ktrej tancerze balansuj, eby
zaj pozycj kolegi wybiegajcego do napastnika druyny przeciwnej, po czym wracaj na swoje
pozycje i kady z nich utrzymuje odpowiedni odstp z ssiadem. Ale z baletem ma to niewiele
wsplnego.
Mimo e bohaterowie s wycieczeni wskutek nieustannej koncentracji, po zakoczeniu zaj
prosz Pepa o pozwolenie na krtki bieg po pobliskiej grze.
Powiedz mi, skoro wiesz, czym jest lekkoatletyka: Czy przydaje si do czego ten cigy bieg
oprcz tego, e wyrzdza si krzywd plecom? Pep sam si mieje ze swojego retorycznego
pytania i artuje dalej: Teraz wrc i bd myle, e ciko pracowali, bo biegali przez kwadrans.
Ale to tylko efekt placebo. Myl, e kiedy wicz posiadanie piki, nie pracuj...
Tak naprawd trener artuje z czego powanego: ten rodzaj treningu jest zawsze uwarunkowany
zasadami gry i ma cechy techniczno-taktyczne. Nie ma treningw fizycznych, cile rzecz biorc. Ani
jednego w cigu caego sezonu. Jedynie pojedyncze elementy, aby poprawi form jakiego pikarza,
ktry wraca po kontuzji. Tumaczy to siedzcy obok Pepa Lorenzo Buenaventura:
Na pocztku byli zaskoczeni, e nie biegamy na tysic metrw, chocia Bayern ju i tak by
najmniej niemiecki, najmniej tradycyjny z niemieckich klubw. Wykonywali ju prac z pik
i przyzwyczaili si do dynamiki dwch meczw w tygodniu, kiedy nie ma duo czasu na fizyczne
treningi, tylko trzeba skupia si na konkretnej pracy.
Trener przygotowania fizycznego Bayernu utrzymuje, e w jego wizji futbolu praca nad jakoci
techniczn jest waniejsza ni jakakolwiek inna:
Co do dugoci i intensywnoci, to nie sdz, by bya jaka wielka rnica midzy nasz
a innymi metodami. Najwiksza rnica pod wzgldem czasu przebywania na boisku to moe
dziesi lub pitnacie minut mniej u nas, przede wszystkim jeli dodamy prac profilaktyczn, ktr
wykonujemy w siowni. Zmienia si tylko to, e przedkadamy jako nad ilo. Robimy wicej
rzeczy jakociowych zamiast dugotrwaej pracy fizycznej. To zwrcio ich uwag. A take wysoki
procent czasu pracy z pik. Zreszt bez piki nie robimy niczego: jedynie jaka specyficzna praca
w przypadku zawodnika, ktry mia za sob kontuzj.
Wracaj obrocy, przemoczeni do suchej nitki, po kwadransie biegania w niezym tempie. Na ich
twarzach maluje si zadowolenie. Guardiola klepie zawodnikw po plecach, najmodszych po

gowie. Wchodzi do szatni i dalej z nimi artuje. Odwraca si, puszczajc oko.
Efekt placebo! mwi.
Lekcja defensywy dopiero si zacza.

MOMENT 17

LEKCJA TRWA DALEJ

Monachium, 30 lipca 2013 r.
I nastpnego dnia, ju w palcym socu, zobaczymy pierwszy pokaz choreografii. Mecz na bardzo
maym boisku: trzy druyny zoone z szeciu pikarzy oraz jeden wolny zawodnik (bramkarz druyny
modzieowej Leo Zingerle, prawdziwy fenomen z pik przy nodze), ktry zawsze pomaga druynie
atakujcej. W zespole czerwonym s oczywicie Javi Martnez i Dante. Druyna, ktra straci gola,
schodzi na bok i natychmiast zastpowana jest przez trzeci, chocia gra nie zatrzymuje si w adnym
momencie, dlatego trzeba bardzo uwaa przy zmianie. Mecz cae czterdzieci pi minut to
kolejna tortura dla Javiego. Po dwudziestu piciu minutach ju jest wykoczony. Mecz przerywany
jest tylko wtedy, gdy adna z druyn nie strzela gola: w tym przypadku po czterech minutach Hermann
Gerland gwide na przerw. To bardzo intensywna i szybka praca, wymagajca bardzo wysokiej
koncentracji, wic wskutek zmczenia atwo popeni bd.
Pep stoi z biczem. Przez prawie cae przedpoudnie przy Sbener Strae, gdzie wszyscy
przyzwyczaili si ju do polece Guardioli wydawanych w jzyku niemieckim, sycha tylko krzyki
po hiszpasku: Javi, skacz!, Javi, patrz na Dantego, patrz na Dantego!, Javi, nie, teraz nie
doskakujesz do napastnika!, Javi, wyjd, wyjd, bardziej, bardziej!. Nie ma chwili wytchnienia
dla Javiego i nawet Dante zaczyna krzycze, by mu pomc. Tymczasem Ribry i Robben zajmuj si
tym, co zawsze, paf, paf, paf, gol za golem, jednak nikt nie zwraca na nich uwagi, wszyscy
przygldaj si defensywnej lekcji, ktr dostaje Javi Martnez. Trener nakazuje mu pilnowa kolegi,
ktry wyznacza lini defensywy, mwi, eby ustawi si tak, by na niego patrze, i eby wyszed
agresywnie ze swojej pozycji tylko wtedy, gdy rywal majcy pik wejdzie w jego stref. eby
zapomnia o bieganiu za napastnikiem przez cay czas, jak robi to w Athleticu nawyk, ktry jeszcze
nie zosta skorygowany. A kiedy wreszcie do niego doskoczy, eby szybko wraca na swoj pozycj
i trzyma lini. I przede wszystkim, eby nigdy nie traci z oczu kolegi, ktry wyznacza lini obrony.
Powtarza mu, eby ustawi si bokiem, eby przyj pik od bramkarza, i eby oddali si bez
strachu, prowadzc futbolwk, by zapewni przewag w rodku pola. W kocu to fundamentalne
zadanie rodkowego obrocy w grze pozycyjnej, ideologicznym zbiorze Guardioli.
Thiago Alcntara, ktry przed wizyt u lekarza z powodu kostki ograniczy si do pracy
w siowni i biegania, uwanie obserwuje mecz, a Guardiola mu mwi:

 Ju prawie to ma. Gdy tylko zaapie t sztuczk, bdziemy mieli wietnego rodkowego
obroc.
Ale to nie koniec lekcji. Krtko przed sidm wieczorem rozpoczyna si drugi tego dnia trening,
kolejne wiczenie defensywne: siedmiu atakujcych kontra piciu. Odgadn pastwo, kim jest ta
pitka, ktra broni? Oczywicie Rafinha, Javi, Dante i Alaba oraz rodkowy pomocnik, w tym
przypadku Kirchhoff. Siedmiu atakuje na maksa, a piciu broni si a do wyczerpania. Bayern dobrze
si broni w swoim polu karnym, ale trener uznaje, e trzeba poprawi wczeniejsz organizacj
defensywn, t sprzed zamknicia we wasnym polu.
Javi, doskakuj do napastnika!, Teraz nie, Javi, teraz nie!, Javi, patrz na Dantego, patrz na
Dantego, linia, linia! Zresetowanie umysu stao si faktem: w cigu dwudziestu czterech godzin
i trzech treningw Javi Martnez otrzyma szczeglny chrzest jako rodkowy obroca Bayernu i zosta
zmuszony do wymazania z pamici wszystkich elementw indywidualnego krycia. Z pokor dobrego
czowieka uczy si nowej roli.
Po zakoczeniu drugiego tego dnia treningu Pep i Javi zostaj na murawie. Trener opisuje jeden
po drugim korytarze, ktre kada linia obrony musi zabezpiecza, i to, w jaki sposb zamyka te
przestrzenie. Javi Martnez pyta go wtedy o dawne pojedynki midzy Barcelon a Athletikiem
Bilbao. Pyta o sekrety tamtych finaw Pucharu Krla, w ktrych Bara pod wodz Pepa wysoko
pokonywaa baskijsk druyn. A Guardiola opowiada mu ze szczegami o ruchach, dziki ktrym
zyskiwano przewag: jak Mascherano prowadzi pik, eby przej inicjatyw w rodku pola, jak
wykorzystywali przestrze w rodkowej strefie, jak Messi wyciga rodkowego obroc daleko
poza jego stref, jak wykorzystywali wtedy przestrze i przewag, eby wbiec ca gromad w pole
karne i zaskoczy Athletic. Dzi Javi drapie si po gowie, przypominajc sobie tamte koszmary,
doskonale rozumiejc, dlaczego stao si tak, a nie inaczej.
Guardiola jest zachwycony prac wykonan w cigu tych dwch dni pod koniec lipca. Czemu
su podobna lekcja i tyle uwagi powicanej grze w obronie?
To proste: dla mnie sposb bronienia jest podstaw.
Trzech chopcw o jasnych wosach biega i skacze po boisku treningowym. To trzej synowie
Arjena Robbena: Luka, Lynn i Kai, stali bywalcy przy Sbener Strae. Chopcy strzelaj, starajc si
pokona swego tat, ktry zosta tymczasowym bramkarzem. Dwadziecia metrw dalej Toni Kroos,
ktry wkrtce po raz pierwszy zostanie ojcem, raz za razem wali jak z armaty do stojcego midzy
supkami Starkego. Uderza z woleja piki, ktre z naronika boiska zagrywa do niego Manuel Neuer,
gdy ten kadego dnia wykonuje swj rytua dorodkowywania czy strzelania na bramk niczym
rasowy napastnik. Kroos potrafi wykona imponujcy strza i wiczy go kadego popoudnia a do
znudzenia, ale w kocu Guardiola nakazuje mu przesta. Pokazuje na misie czworogowy uda. Nie

mona ju wicej ryzykowa: Mller utyka, Thiago od czasu Superpucharu ma stuczon kostk,
Gtze dopiero wraca po kontuzji, wykonujc pierwsze sprinty, a Schweinsteiger dokadnie w tym
momencie koczy dwunast seri na siedemdziesit metrw pod okiem Lorenza Buenaventury,
z dwudziestoma sekundami odpoczynku midzy poszczeglnymi seriami. Trzeba przygotowa
wicekapitana do gry, poniewa po operacji kostki jest jeszcze bardzo daleki od swojej formy
i ledwie moe si obraca: ca prac trzeba wykonywa w linii cigej, eby unikn obcienia
stopy.
W cigu nastpnych dwudziestu minut, podczas gdy rodzina Holzapflw doglda murawy (od lat
robi to codziennie, zajmuj si tym gwnie ojciec i jego dwie crki bliniaczki, odpowiedzialne za
firm Der Hummelmann), Kroos i Neuer zbieraj piki, a Robben wci bawi si z synami, Guardiola
odpocznie na jednym z krzese rozoonych przy wejciu do szatni orodka treningowego. I
szczegowo wytumaczy trzy swoje fundamenty gry: linia defensywna, pitnacie wczeniejszych
poda i radzenie sobie z odczonymi zawodnikami.

MOMENT 18

OBSERWOWA I MYLE
Monachium, 30 lipca 2013 r.
Kiedy Jupp Heynckes zdoby potrjn koron w sezonie 2012/13, umieszcza lini defensywy 36,1
metra od bramki bronionej przez Manuela Neuera. To rednia odlego ustawienia czterech
obrocw, ktrymi najczciej byli Lahm, Boateng, Dante i Alaba. W pierwszym miesicu
rozgrywek, i praktycznie z tymi samymi zawodnikami, Bayern Pepa Guardioli wychodzi do przodu
mniej ni siedem metrw, jak wynika z raportu opublikowanego przez Christopha Gschossmanna na
oficjalnej stronie niemieckiej ligi, bundesliga.de. Jednak pniej Bayern bdzie broni rednio 43,5
metra od Neuera. To spora rnica w porwnaniu z pozostaymi zespoami (41,2 w VfL Wolfsburg,
39,4 w Borussii Dortmund). Bayern broni najwyej z caej ligi.
Te dane to nie przypadek, lecz rezultat tego, co chce osign Guardiola i nad czym bez przerwy
pracuje: umieci obrocw blisko koa rodkowego, w miar moliwoci nawet na poowie
przeciwnika przez duy czas, eby zamkn rywala w jego polu karnym. Ma to suy temu, by
pikarze Bayernu ustawieni byli blisko siebie (z wyjtkiem skrzydowych) i mogli zdusi w zarodku
kad prb kontrataku druyny przeciwnej.
Kiedy rozpoczn si rozgrywki, wcale nie bdzie tak atwo wcieli te pomysy w ycie
i wykonywa je bez ryzyka ani bdw. Ale do startu Bundesligi 2013/14 zostao dziesi dni i nie
wiemy jeszcze, e wdroenie tych pomysw okae si skomplikowane i powolne. Siedzimy razem
z Guardiol przy wejciu do szatni, a trener Bayernu tumaczy nam ze szczegami swoje trzy
fundamentalne koncepcje gry.

Linia defensywna
Linia zostaje wyznaczona przez pik. Defensor, ktry pik ma najbliej siebie, wyznacza t lini,
zarwno jeli jest bocznym obroc, jak i rodkowym. Jeli jest boczny, to najbliszy stoper musi go
ubezpiecza, drugi stoper musi ubezpiecza pierwszego, a drugi boczny obroca musi ubezpiecza
drugiego stopera, chocia w tym ostatnim przypadku niebezpieczestwo jest minimalne, poniewa
pika znajduje si zbyt daleko od tego punktu.

Guardiola wyjania:
Wszyscy czterej musz cigle si porusza i nie pozwoli, eby korytarze pomidzy nimi byy
zbyt szerokie i due. Musz unikn tego, by mona byo z atwoci w nie wej. Poza tym rodkowy
obroca musi agresywnie wychodzi i wywiera nacisk na napastnika, ktry dostaje pik,
i dokadnie w tym momencie drugi rodkowy obroca musi zaj miejsce pierwszego, ktry wyszed
do pressingu, podczas gdy defensywny pomocnik cofa si na pozycj drugiego rodkowego obrocy.
Musi to by ruch natychmiastowy.

Pitnacie wczeniejszych poda

Posiadanie piki jest tylko instrumentem, narzdziem, a nie celem samym w sobie:
Jeli nie ma sekwencji pitnastu wczeniejszych poda, to niemoliwe jest dobre przejcie
z ataku do obrony. Niemoliwe. Nie chodzi o samo posiadanie piki ani podawanie jej wiele razy,
lecz wykonywanie tego z okrelonym zamiarem, w konkretnym celu. Procentowe posiadanie piki
albo liczba poda, ktre wykonuje druyna czy konkretny zawodnik, nie maj najmniejszego
znaczenia: liczy si zamiar, cel, z jakim si to robi, to, czego si szuka przy ich wykonywaniu, to, co
chce zrobi druyna, kiedy utrzymuje si przy pice. To si liczy! Posiadanie piki jest wane, jeli
masz zamiar wykona pitnacie kolejnych poda w rodku pola, aby uporzdkowa gr
i rwnoczenie zdezorganizowa przeciwnika. Jak go dezorganizujesz? Wykonujc te podania szybko
i w konkretnym celu. Dziki tej sekwencji pitnastu poda wczasz do gry wikszo swoich
zawodnikw, chocia musisz te zostawi kilku z nich odczonych i oddalonych, eby rozcign
druyn przeciwn. I gdy wykonujesz tych pitnacie poda i uporzdkowujesz zesp, rywal poda
za tob wszdzie, starajc si odebra ci pik, i nie zdajc sobie z tego sprawy, dezorganizuje si
cakowicie. Jeli stracisz pik, jeli odbior ci j w pewnym momencie, pikarz, ktremu si to uda,
prawdopodobnie bdzie sam, otoczony twoimi zawodnikami, ktrzy z atwoci j odzyskaj. Albo
przynajmniej nie pozwol na to, by druyna przeciwna moga szybko przej do ataku. Tych
pitnacie wczeniejszych poda uniemoliwia przeciwnikowi rozpoczcie ataku.

Radzenie sobie z odczonymi zawodnikami

W futbolu s dwa rodzaje koncepcji: organizacja gry dziki pice i organizacja gry dziki
przestrzeniom.

 Jeli chcesz wygrywa mecze na podstawie posiadania piki, musisz chroni plecy i radzi
sobie z odczonymi zawodnikami mwi Guardiola. W koszykwce to si nazywa palomero, co
oznacza zawodnika, ktry zostaje blisko obrczy rywala, eby z atwoci umieci pik w koszu.
Na og druyna, ktra proponuje gr na podstawie przestrzeni i oddaje pik przeciwnikowi,
zostawia bardzo niewielu odczonych zawodnikw. Zazwyczaj jest ich dwch, ofensywny pomocnik
i napastnik: pierwszy ustawiony na skrzydle w oczekiwaniu na to, a ktry z kolegw przejmie
pik, a drugi bardziej na pozycji centralnej, lecz przeciwlegej do pierwszego. Druyny skuteczne
w tej materii odbieraj pik i zagrywaj j do zawodnika ustawionego na skrzydle, aby
dorodkowa do najbardziej wysunitego napastnika. Jeli wszystkie trzy elementy zostan dobrze
wykonane: odbir, podanie i dorodkowanie, z atwoci mog ogra obron druyny, ktra
utrzymywaa si przy pice.
Jak broni si w podobnej akcji? Za spraw czterech elementw: prbowa nie straci piki
w rodkowej strefie boiska, co pozwala rywalowi zainicjowa t akcj; sprawi, dziki pitnastu
wczeniejszym podaniom, eby twoi pikarze znajdowali si bardzo blisko punktu straty piki i starali
si j natychmiast odzyska; wywiera presj na pierwszego odbiorc u rywala czy odczonego
zawodnika, ktry jest na skrzydle; agresywnie uprzedzi ostatniego z odczonych, w czym
podstawow rol peni rodkowy obroca, ktry go pilnuje:
Dla druyny, ktra chce utrzymywa si przy pice, radzenie sobie z odczonymi jest jej
pierwszym defensywnym celem podkrela Guardiola.
W orodku treningowym Bayernu jest ju bardzo pne popoudnie. Synowie Robbena udali si
na kolacj, a pozostali zawodnicy szykuj si do wyjcia. Guardiola wytumaczy swoje defensywne
podstawy, trzy kluczowe elementy, na ktrych zasadza si jego koncepcja: dba o lini defensywn
ustawion moliwie najbliej linii rodkowej boiska; wykona pitnacie wczeniejszych poda,
eby si zorganizowa i jednoczenie zdezorganizowa rywala; skutecznie pilnowa odczonych,
unikajc tego, by wykorzystali wolne przestrzenie. Moglibymy rozwodzi si tak do zmierzchu, ale
przychodzi Estiarte, eby uratowa Guardiol (eby uratowa go od siebie samego, moglibymy
powiedzie), i musi udzieli odpowiedzi na pytanie: Czy Pep jest trenerem defensywnym, czy nie?
Nie sdz, raczej jest bardzo kompletny. Duo pracuje nad elementami defensywnymi, ale
rwnie ofensywnymi. Uwaa, e sedno tkwi w rodkowej strefie boiska, w tym, by zebra tam
najbardziej utalentowanych zawodnikw, ktrzy zdobd przewag.
Powoli si ciemnia, ale z szatni wraca jeszcze Pep, bo przypomnia sobie, e nie odpowiedzia
na istotne pytanie. Jak i gdzie nauczy si defensywnych koncepcji? Czyby we Woszech, kiedy
jeszcze gra w pik?
W adnym wypadku. Nie nauczyem si tego we Woszech. Czowiek uczy si, patrzc i mylc.

Defensywa zawsze bardzo mnie interesowaa, poniewa wymaga wiczenia i duego nakadu pracy.
Atak opiera si bardziej na wrodzonym talencie, obrona za na pracy, jak wykonujesz. Wanie
dlatego tak duo pracuj nad organizacj defensywn. Zobaczysz, jak w cigu sezonu, tydzie po
tygodniu, bdziemy powtarza defensywne koncepcje. Druyna, ktra przestaje to robi, jest
zgubiona. Ale jeli zapytasz mnie o to, gdzie rodzi si kreatywno w materii defensywnej, to
powiem ci, e sekret jest bardzo prosty: naley obserwowa i myle.
Obserwowa i myle.

MOMENT 19

LEKARZE I KONTUZJE
Monachium, 31 lipca 2013 r.
Pep Guardiola przyszed o smej, a Manuel Pellegrini o dziewitej. Tego dnia odbdzie si mecz.
Orodek treningowy Bayernu szybko zapenia si pikarzami. Zaczyna si Audi Cup, tradycyjny letni
turniej w Monachium, a Manchester City i Bayern trenuj rano, by przygotowa si do
popoudniowych pfinaw. Angielska druyna zagra z AC Milan, Bawarczycy za z So Paulo, tak
wic na razie tylko patrz na siebie spode ba. Na boisku treningowym numer 3 Manchester City
wiczy rzuty rone oraz rzuty wolne z boku, a Pellegrini udziela pikarzom wskazwek. Na boisku
numer 1 Guardiola nie zwraca na nic uwagi, poniewa prowadzi dug rozmow z Jrmeem
Boatengiem.
Jest zachwycony tym, co odkry: Boateng jest cakowitym samoukiem. Mody niemiecki obroca
powiedzia mu, e nigdy nikt nie nauczy go, jak naley broni. Zreszt sam przyznaje, e nie
wiedzia, i linia defensywna moga si organizowa; uwaa po prostu, e kady broni tak, jak
potrafi. Guardiola jest zachwycony tym dzikim stanem Boatenga, poniewa czuje, e ma w swoich
rkach prawdziwy diament, kogo o bardzo duym potencjale i chci do nauki. Uwaa, e
w najbliszych miesicach rodkowy obroca moe wykona bardzo duy skok jakociowy, jeli
wci bdzie pracowa z takim zaangaowaniem.
Tak wic kadego dnia przez kilka minut powtarza z nim podstawy organizacji defensywnej. Do
koca sezonu Guardiola i Boateng bardzo czsto bd wraca do ustalonych elementw. Chocia
forma obrocy bdzie si wahaa, w cigu nastpnych dziesiciu miesicy bdzie trwa proces
szkolenia, poniewa trener uwaa go za bardzo obiecujcego pikarza. A kiedy Guardiola ma przy
sobie takiego zawodnika, jest uparty, nieustpliwy i wytrway: jego zdaniem codzienna praca moe
spowodowa widoczny skok jakociowy u danego zawodnika. Za przykad zawsze stawia rica
Abidala, ktry po skoczeniu trzydziestu lat przeszed niezwyk ewolucj techniczno-taktyczn:
z obrocy, ktrego cechowaa wycznie sia fizyczna, sta si pikarzem kompletnym, o znakomitej
technice i wspaniaej wizji gry. Lorenzo Buenaventura, trener przygotowania fizycznego, wyjania
nam powody tego rodzaju postpw:
Mimo wieku istniej aspekty, ktre mona poprawi. Aspekt techniczny jest jednym z nich.
Wiele razy rozmawiaem o tym z Pakiem Seirullo. Pikarze, ktrzy przychodz do Bary, ze wzgldu

na wyjtkow metodologi klubu, maj problemy z przystosowaniem. Pamitam pierwsze treningi

Davida Villi, ktry jest zawodnikiem szybkim i dynamicznym i ktry omiu czy dziewiciu kolegw
zna z reprezentacji. Mimo to trudno mu byo wej w ten system. Pikarze s w stanie poprawi
technik i zmys taktyczny, nawet jeli maj ponad trzydzieci lat, to nie ulega wtpliwoci. To samo
dzieje si w aspekcie fizycznym. Moesz myle, e pod tym wzgldem nie da si ju nic zrobi, ale
ciao jest jak gbka. I tutaj w Bayernie wida to najlepiej. W Anglii i w Niemczech podczas
treningw duo si biega, ale zaczynasz wykonywa inn, bardzo odmienn prac, tak jak nasza,
czyli z pik, i udaje ci si znacznie poprawi aspekt fizyczny. Przede wszystkim pod wzgldem
oglnej dynamiki. Jeli zmieni si rodzaj poruszania oraz doda si i pik, to nastpuje ogromna
poprawa.
Guardioli bardzo zaley na Boatengu: dostrzeg w nim potencjalnego wielkiego obroc i nie
przestanie pracowa, dopki pikarz bdzie mu towarzyszy w tym wysiku. Ale jeli zawodnik ma
do, kiedy zniechca si do wytonej pracy nad sob, kiedy przestaje wierzy w umiejtno do
robienia postpw albo rezygnuje, wwczas trener zamyka teczk. Koniec. Jeli pikarz nie wkada
caej energii, to Guardiola nie bdzie nalega ani minuty duej. Przecie, myli, to s doroli
sportowcy, otoczeni doradcami, panowie swoich karier: to oni musz zdecydowa, czy chc si
rozwija, czy nie.
Inaczej jest w przypadku Thomasa Mllera. Trener dostrzega w bawarskim napastniku wielki
potencja do gry rwnie w pomocy. Bez technicznej zwinnoci Kroosa czy Thiaga, ale ze
znakomitymi umiejtnociami do wicenia triumfw na tej pozycji: szybki, agresywny, nieustpliwy
przy pressingu, bardzo trudny do zatrzymania i ruchliwy. Jednak za kadym razem, gdy ustawia
Mllera w drugiej linii, jego wystpy byy rozczarowujce. Nie chodzio o brak chci czy wysiku,
poniewa Mller jest pikarzem zaangaowanym i gotowym na wszystko. Jak wyjania Gaby Ruiz,
techniczny analityk hiszpaskiej telewizji Digital Plus:
Mller jest typowym przykadem Bawarczyka: uporzdkowany, powany, wytrway, gotowy do
powice. Wykonuje polecenia. Jest w stanie dosownie odda serce grze, byle tylko wypeni to,
czego si od niego oczekuje.
Mller po prostu nie potrafi osign poziomu, jaki Guardiola chcia u niego uzyska na rodku
boiska: opuszcza pozycj, kiedy musi na niej by, albo zostaje w miejscu w momencie, kiedy naley
si ruszy. W jego przypadku nie chodzi o wypenianie bd niewypenianie otrzymywanych polece,
lecz o kopot z wykonywaniem tego, co dla druyny jest najbardziej odpowiednie. Mller ma inne
wspaniae zalety, ale nie t. Guardiola bdzie si jeszcze upiera przez kilka tygodni, ale ostatecznie
zrozumie, e niemoliwe jest przeksztacenie napastnika w pomocnika.
Kiedy zawodnicy Manchesteru City id pod prysznic, pikarze Bayernu (ktrzy graj dwie

godziny pniej ni Anglicy) zaczynaj obowizkowe ronda, ktre stay si ju symbolem druyny.
Rondo byo podstawowym znakiem rozpoznawczym, jaki Johan Cruyff wprowadzi w Barcelonie,
i nie ma na wiecie drugiej druyny, ktra wykonywaaby to wiczenie z wiksz sprawnoci ni
Kataloczycy. Powiedzielimy ju, e chodzi o koo, w ktrym pikarze ustawieni na zewntrz podaj
sobie pik z moliwie najwiksz szybkoci, nie pozwalajc, by zawodnicy znajdujcy si
w rodku jej dotknli. Kiedy jednemu z ustawionych w rodku si to uda, zamienia si miejscami
z pikarzem z zewntrz, ktry straci pik. Naturalnie zawodnicy ustawieni w rodku mcz si
i biegaj znacznie wicej za futbolwk ni ci, ktrzy s na zewntrz i tylko j do siebie podaj.
Zawodnicy Bayernu rozpoczli ronda 26 lipca, na pierwszym treningu Guardioli, i w cigu tych
piciu tygodni nastpi bardzo wyrany postp, co podkrela Buenaventura:
We wszystkich elementach, nie tylko w przypadku ronda, w cigu tego pierwszego miesica
nastpi znaczny postp. Wszystkie akcje przeprowadzane w zredukowanych przestrzeniach
i zawierajce jeden, dwa, trzy elementy, ktre trzeba wykona szybko i przy udziale wszystkich
pikarzy, zawsze wiele ich kosztuj. Ale zarwno w rondach, jak i w grze pozycyjnej zrobili bardzo
due postpy.
Mimo to w najlepszym rondzie w Bayernie wci uczestniczy sam Guardiola. Z tego, co mwi,
i z tego, co pokazuje podczas wiczenia, jego rondo wyglda najlepiej. Wraz z upywem kolejnych
miesicy ta rnica bdzie si powoli zaciera i monachijscy pikarze bd robi niesychane
postpy. Wiosn 2014 roku ronda w Bayernie osign doskonay poziom i stan si rwnie znakiem
rozpoznawczym druyny.
Poranny trening ogranicza si do wspomnianych rond. Jedynie Thiago pracuje ciej i, podobnie
jak wczoraj Schweinsteiger, wykonuje dziewi serii biegw po siedemdziesit metrw
z dwudziestosekundow przerw midzy nimi, eby wrci do penej sprawnoci, i dodaje na koniec
siedem czterdziestometrowych sprintw. Jeszcze delikatnie utyka i chocia mwi, e chciaby zagra
w popoudniowym meczu, to biegi wykonane pod okiem Buenaventury dowodz, e tak si nie stanie.
Thiago zasidzie dzi na trybunach. Guardiola drapie si po gowie.
Nie mam pomocnikw. Tylko Kroos jest zdrowy. Schweinsteiger nie moe jeszcze wykonywa
obrotw, Mllerowi nie pasuje ta pozycja, Thiago kuleje. Dobrze, e go sprowadzilimy! Dzisiaj
Lahm bdzie musia zagra w pomocy...
Komentarz Guardioli odnosi si do wieci, e mamy przed sob Bayern pomocnikw. Jemu
podoba si ten pomys, tylko e na razie nie ma do dyspozycji pikarzy, ktrzy mog go zrealizowa.
Kontuzje trapi jego druyn, a w nastpnych tygodniach bdzie jeszcze gorzej, bo wikszo
zawodnikw dozna urazw albo kontuzje im si odnowi. Zreszt Guardiola nie bdzie mg
przeprowadzi treningu z ca i zdrow druyn a do... 5 lutego 2014 roku.

Suby medyczne Bayernu s bardzo skuteczne, ale Guardiola nie przyzwyczai si jeszcze do ich
sposobu pracy. Na przykad na treningach przy Sbener Strae nie ma adnego lekarza. Jeli co si
stanie jakiemu pikarzowi, to zajmuj si nim fizjoterapeuci, a jeli jest to co powanego, to zostaje
przewieziony do prywatnej kliniki doktora Hansa-Wilhelma Mllera-Wohlfharta w centrum miasta.
Doktor jest ekspertem wiatowej sawy i w Bayernie pracuje od ponad trzydziestu lat, ale Guardiola
jest przyzwyczajony do obecnoci lekarza na treningach i nad t spraw bdzie rozmyla w trakcie
caego sezonu. Wczoraj zapowiedzia na konferencji prasowej, e Mario Gtze doczy do druyny
w cigu dwch dni, poniewa poinformowano go, e pikarz bez problemu wykona seri sprintw;
tymczasem dzi rano si dowiedzia, e lepiej bdzie poczeka jeszcze tydzie. Pepa dziwi takie
zmiany i wci jeszcze nie moe poj tego, co wydarzyo si przy okazji Superpucharu Niemiec,
kiedy nie mg skorzysta z Neuera ani Ribryego, ktrzy czterdzieci godzin pniej byli ju
zdrowi.
Kontuzje bd nieodcznym kompanem w trakcie caego sezonu...

MOMENT 20

PELLEGRINI JAKO TERMOMETR

Monachium, 1 sierpnia 2013 r.
Manchester City strzeli pi goli w pierwszych trzydziestu piciu minutach meczu z AC Milan.
Niebywae. Maszyna do strzelania. Ale w cigu szeciu kolejnych minut trzy gole straci. Niebywaa
bya rwnie sabo defensywna druyny Manuela Pellegriniego. Wynik 5:3, jaki widnia na tablicy
do przerwy, bdzie te kocowym rezultatem pierwszego pfinau Audi Cup. Manchester City
wyeliminowa AC Milan, jak na doni pokazujc swoje mocne i sabe strony, te same, ktre
doskonale bd widoczne w trakcie sezonu: wielki potencja w ofensywie i ogromna sabo
w obronie. Druyna z charakterem w polu karnym.
W drugim pfinale Bayern zaprezentowa niemal swj najlepszy z moliwych skadw.
Oczywicie u Neuera i Ribryego nie byo ladu po kontuzjach, wszed Pizarro jako rodkowy
napastnik, co potwierdzio, e Guardiola nie by dotd zbytnio zadowolony z Mandukicia, a Javi
Martnez zadebiutowa jako rodkowy obroca po otrzymaniu defensywnej lekcji. Nie by to
imponujcy mecz w wykonaniu Bayernu, chocia dominowa nad So Paulo, ktre pokona 2:0 po
stworzeniu mnstwa sytuacji do zdobycia goli, sprawiajc, e dowiadczony brazylijski bramkarz
Rogrio Ceni by gwiazd meczu (obroni dwanacie strzaw), i pokazujc to, co w nastpnych
miesicach bdzie cech druyny: do niski stopie skutecznoci, co niebywaego w druynie
Guardioli.
Javi i Dante w trakcie caego meczu patrzyli na siebie nawzajem, chronic lini defensywy, i nie
przestawali rozmawia i korygowa bdw. Javi Martnez by do niepewny, ale Dante oceni go
bardzo pozytywnie:
Javi to fenomen, jest bardzo inteligentny. atwo bdzie dzieli z nim rodek obrony.
W finale turnieju zaplanowanym na czwartek 1 sierpnia po raz dziewity spotkaj si Guardiola
i Pellegrini: z omiu wczeniejszych meczw chilijski trener zdoa tylko w jednym zremisowa (3:3
na Camp Nou, kiedy prowadzi Villarreal), natomiast Kataloczyk mia na koncie siedem zwycistw.
Pomimo tak korzystnego bilansu Guardiola szanuje i bardzo ceni trenera Manchesteru City:
Bardzo dobrze znam Pellegriniego. To wielki trener. Ma fantastycznych pikarzy.
Pad utarty zwrot, ale w rzeczywistoci byo w tym wiele prawdy: Guardiola mia antidotum na

Manchester City, jednego z wielkich rywali w walce o Champions League. Byo jeszcze zbyt
wczenie, by robi plany na przyszo, a Pep mia w gowie tylko Bundeslig i Superpuchar Europy,
ale gdyby zapyta go o wielkich rywali w Lidze Mistrzw, to bez wahania wymieniby Manchester
City, Barcelon, Real Madryt i Borussi Dortmund. Zapytano go o reakcj Mandukicia po tym, jak
strzeli pierwszego gola pfinau. Chorwacki napastnik, ktry pojawi si na boisku po przerwie,
zmieniajc Pizarra, wykona prowokacyjny gest w stron awki rezerwowych.
Manduki jest wielkim pikarzem pola karnego, wielkim snajperem. Nie zwrciem uwagi na
jego zachowanie po strzeleniu gola.
Od dwch tygodni jego relacje z Mandukiciem s napite. Chorwacki napastnik jest bardzo
ceniony przez swoich kolegw, poniewa walczy, naciska na rywali i powica si w kadym meczu.
Podobna agresywno ma te swoj negatywn stron: kiedy na treningach dochodzi do spi albo
bjek, najczciej uwikany jest w nie wanie Manduki. Guardiola i jego sztab szkoleniowy maj
zastrzeenia do Chorwata, ale nie do jego futbolu: podziwiaj jego zdolnoci do koczenia akcji i to,
jak duo z siebie daje w polu karnym, ale zarazem martwi ich jego cige oznaki wciekoci na
cay wiat i niewielka wola, jak wykazuje, eby zrozumie nowy sposb gry. O Robercie
Lewandowskim, rodkowym napastniku Borussii Dortmund, mwi si jako o pewnym transferze
Bayernu na przyszy sezon, w zwizku z czym pozycja Mandukicia wydaje si tymczasowa. Konflikt
ma niewiele wsplnego ze spraw Mllera, ktrego podejcie jest doskonae, tylko po prostu trzeba
ustawia go na pozycji napastnika, a nie pomocnika. Manduki z boiskowych zada wywizuje si
znakomicie, wtpliwoci budzi jedynie jego nastawienie.
W Monachium uwaa si, e Bayern bdzie gra tak jak Bara. Istniej trzy czynniki, ktre
miayby na to wskazywa: transfer Thiaga, ustawienie 4-3-3 oraz faszywa dziewitka. Guardiola nie
ma zamiaru doprowadzi do tego, by Bayern przypomina Barcelon, choby dlatego, e ma do
dyspozycji pikarzy innego typu. Z systemu gry tylko si mieje:
System gry to numery telefonu. To nie jest najwaniejsze, to nie ma wikszego znaczenia.
Podoba mi si okrelony typ zawodnikw, ktrzy potrafi gra w pik i zajmowa rodkow stref
boiska. Co do poziomu taktycznego, to jestem bardzo zaskoczony wielkim poziomem tych pikarzy
i ich chci do nauki.
Podczas porannego treningu 1 sierpnia Arjen Robben zapowiedzia nam to, co wydarzy si
w popoudniowym finale:
Mam cikie nogi, moje ciao nie daje rady...
Bayern przez p godziny gra wspaniale, a pniej osab. Podczas gdy Manchester City dokona
dziewiciu zmian w porwnaniu z poprzednim meczem, to druyna z Monachium zmienia tylko
dwch zawodnikw: Thiago wszed za Rafinh, a Mller za Pizarra. Javi Martnez znw na rodku

obrony, Thiago i Kroos jako boczni pomocnicy, a Manduki na awce rezerwowych. Moglibymy
powiedzie, e jeli Guardiola miaby do dyspozycji Maria Gtzego, to prawdopodobnie wystawiby
taki skad, na jakim najbardziej mu zaleao.
W cigu trzydziestu piciu minut Bayern gra tak, jak wymarzy sobie Pep: ze spokojem
wychodzi od obrony, przyciga rywali, ogrywa ich w kadej czci boiska i kiedy dociera do pola
karnego Manchesteru City, mia przewag w centralnej czci. W tym momencie druyna wzbudzaa
strach za spraw Robbena i Ribryego, zarwno na skrzydach, jak i na rodku. To pierwsze p
godziny byo festiwalem gry i okazji strzeleckich: a dziewi razy Bayern uderzy na bramk
Anglikw, znw jednak brakowao skutecznoci, co byo jeszcze maym szczegem bez znaczenia,
ale co w nastpnych tygodniach stanie si niemal chronicznym problemem.
Guardiola by tak zadowolony z tego, co widzia, e ograniczy si tylko do kilku wskazwek dla
Javiego Martneza: eby by bardziej agresywny przy wyprowadzaniu piki i dociera z ni a na koo
rodkowe oraz eby sprbowa przemierza linie rywala bez strachu. Guardiola bardzo czsto
interweniuje z awki. Dopki kibice i niemiecka prasa si do tego nie przyzwyczaiy, byo to dla nich
do zdumiewajce, poniewa Pep swoimi gestami przywodzi na myl wulkan.
Gestykuluje tak bardzo, poniewa gr bierze nad nim pasja. Jest chory na futbol. Kiedy
zaczyna opowiada o grze, potrafi straci poczucie czasu, mijaj godziny, a on nie zdaje sobie z tego
sprawy. Ta strata poczucia czasu moe zdarzy si w kadym momencie, a kwestia, o jakiej
rozprawia, moe by tak prozaiczna, jak ruch, ktry musi wykona boczny obroca, kiedy zblia si
do skrzydowego druyny przeciwnej. W tym przypadku, jeli nadarzy si taka szansa i nie ma
zobowiza, ktre by to uniemoliwiy, Pep moe powici wiele minut na szczegowe
wyjanienie wszystkich posuni. I nie bdzie tego robi ze spokojem: wstanie, bdzie potrzsa
rkami, pokazujc pozycje pikarzy, zaznaczy pionowo palcami kad now pozycj, ktr musz
kry, wyrzuci ramiona do tyu, eby wskaza puste przestrzenie, a po upywie minuty bdzie
wyjania czterdzieci ruchw wykonanych podczas jednej jedynej akcji.
Kadego dnia dzieje si tak na treningach. Porusza si, gestykuluje, potrzsa rkami, wyznacza
hipotetyczne linie, a rkami i ramionami opisuje moliwe ruchy wasne albo pikarza druyny
przeciwnej. Zawodnicy Bayernu przyzwyczajaj si do tego kodeksu gestw i znakw. Wiedz ju,
e jeli Guardiola bdzie chcia co skorygowa, to przywoa do siebie konkretnego pikarza, chwyci
go za ramiona, eby zmodyfikowa jego pozycj, albo bdzie porusza si wok niego, niemale
taczc, udzielajc mu wskazwek co do okrelonej akcji. eby pogratulowa mu za dobry wystp,
prawdopodobnie mocno klepnie go po plecach albo kopnie w tyek, o czym szybko przekona si
Robben.
Sam by pikarzem, wic wie doskonale, e podczas meczw zawodnicy nie mog go usysze na

boisku. Dlatego wanie uywa jzyka gestw: wskazuje rkami na swoje plecy, pokazujc puste
miejsca, ktre trzeba zaj, albo lini obrony, ktra musi uwaa, i przez siedemdziesit procent
czasu nieustannie udziela wskazwek, zawsze gestykulujc.
Ale podczas pierwszych trzydziestu minut spotkania z Manchesterem City Guardiola jest
spokojny. Tak bardzo podoba mu si to, co widzi (z wyjtkiem braku skutecznoci, rzecz jasna), e
nie ma nic do dodania. Jednak po trzydziestu piciu minutach nogi pikarzy Bayernu nie wytrzymuj
jak przepowiedzia Robben a zawodnicy Manchesteru City wykonuj krok do przodu i wszystko
ulega zmianie. Podopieczni Pellegriniego zaczynaj naciska na Javiego i Dantego, stwarzaj sobie
okazje, a Negredo w 60 minucie zdobywa bramk. W tym momencie meczu Guardiola zmieni ju
trzech pomocnikw i teraz w drugiej linii graj Kirchhoff, Lahm i Shaqiri, zaskakujce trio, ktre
nigdy wczeniej razem nie wystpowao, i demonstrujce zarazem, e Bayern pomocnikw jest
jeszcze utopi.
Monachijczycy zdoali jednak odrobi straty i wygrali fina 2:1, pokazujc zupenie inn twarz
ni w cigu pierwszej pgodziny meczu, twarz, ktra wcale nie odzwierciedlaa ulubionego typu
futbolu Guardioli: wiele dugich piek posyanych na skrzyda, dorodkowania w pole karne i strzay
gow. Pierwszy raz Pep pokaza, e absolutnie nie przeszkadza mu gra w tak odmienny sposb.
Niewtpliwie wolaby styl gry z pierwszej poowy, ale zaczyna te czu si swobodnie z t drug
twarz. Po spotkaniu by usatysfakcjonowany.
Jestem zadowolony z moich pikarzy. Spisali si bardzo dobrze, a tacy zawodnicy jak
Schweinsteiger, Dante czy Javi Martnez zaledwie po tygodniu przygotowa zagrali na dobrym
poziomie. Sezon jest bardzo dugi i moemy gra lepiej. Jestem zaskoczony moj druyn: nie
spodziewaem si, e tak dobrze wykonaj tyle rzeczy. Niemiecki futbol jest bardzo odmienny od
futbolu Barcelony, wic musimy udoskonali wiele elementw i znale boiskowe porozumienie
midzy pikarzami.
Oczywicie znw zapytano go o Mandukicia, ktry wszed po godzinie gry (by to mecz
towarzyski i Guardiola dokona siedmiu zmian) i strzeli zwyciskiego gola.
Koniecznie trzeba mie wysokiego i silnego napastnika. Jego podejcie jest fantastyczne,
a druyna go potrzebuje. Odegra bardzo wan rol w zwycistwie.
Wiele miesicy pniej, kiedy byo ju oczywiste, e napastnik nie zostanie w klubie na nastpny
sezon, zapytaem o niego Pepa.
Posuchaj powiedzia ja z Mandukiciem poszedbym na wojn, poniewa kiedy gra,
pomaga ci jak nikt inny: naciska i walczy na mier i ycie. Ale kiedy nie gra, oj...
Zadano mu take pytanie o wystp Javiego Martneza, ktry w tamtym momencie by brany pod
uwag przez Pepa jako lepszy od Boatenga partner Dantego na rodku obrony.

 Jestem z niego bardzo zadowolony. Wczoraj zagra bardzo dobrze, a dzi byo trudniej,
poniewa Manchester City jest wspania druyn. Javi odby tylko pi treningw i nie jest jeszcze
w odpowiedniej formie, ale w miar rozgrywania kolejnych minut bdzie coraz lepiej rozumia si
z Dantem.

Guardiola opuci Allianz Aren, zostawiajc przekaz, ktry wykracza daleko poza zwycistwa:
Trenera czyni wielkim to, co na kocu powiedz o nim jego pikarze. Jeli mog ich przekona,
aby grali w taki sposb, i bd potrafi pomc im si rozwija i zrobi z nich lepszych sportowcw,
bd bardzo szczliwy i bdzie to moja najwiksza rado. Postaramy si gra dobrze, a nie tylko
zdobywa trofea.
W szatni ogromnego monachijskiego stadionu porozmawialimy z Manuelem Pellegrinim:
Nie mam adnych wtpliwoci, e Pep narzuci swj styl w Bayernie. Ten styl si spodoba,
poniewa polega na utrzymywaniu si przy pice i dobrej grze. Przez pierwsze p godziny Bayern
przypomina mi Barcelon ze wzgldu na wymian poda i zagszczenie rodka pola. Bardzo czsto
byli przy pice i chocia nie zamienili tego na wiele sytuacji strzeleckich, niewtpliwie inicjatywa
leaa po stronie Bayernu, zatem musimy pogodzi si z tym, e nie zagralimy zbyt dobrze: bardzo
szybko tracilimy pik, kiedy j mielimy, co oznacza, e oni odbierali nam j z du atwoci. A
jak dobrze wiemy, atwe i szybkie odzyskiwanie piki jest jedn z wielkich cech druyn Guardioli.
Ani jeden, ani drugi nie przypuszczali, e za niecae dwa miesice znw si spotkaj, tym razem
ju w rozgrywkach Champions League.

MOMENT 21

CEL: WYGRA BUNDESLIG

Monachium, 9 sierpnia 2013 r.
Wygra Bundeslig. Celem sezonu jest wygra Bundeslig przypomina mi Estiarte przed
rozpoczciem rozgrywek o mistrzostwo Niemiec.
Guardiola dostaje gabinet na Allianz Arenie.
Szatnia pikarzy: szeroki prostokt z szar podog i szafki w intensywnym czerwonym kolorze,
w ktrych zawodnicy trzymaj ubrania i buty, kada ze zdjciem waciciela. Siadaj na prostej,
drewnianej awce. Ribry przebiera si obok Robbena; Shaqiri obok Schweinsteigera; Neuer obok
Starkea; Javi Martnez obok Dantego. Z jednej strony prysznice z prostymi biaymi kafelkami, bez
adnych ekstrawagancji. Z drugiej stoy do masau. Dalej, za przewitujc zason, jeszcze kilka
miesicy wczeniej siada Jupp Heynckes.
Guardiola poprosi o may wasny gabinet, oddzielony od szatni, i klub wanie mu go udostpni,
dwanacie metrw dalej. To kwadratowe, do skromne pomieszczenie: czarny stolik na czerwonym
dywanie, maa szara sofa i kompletnie goe ciany. Jedynie niewielki telewizor i biaa tablica
ozdabiaj to miejsce. Przed kadym meczem znajdzie tutaj butelk wody w pojemniku z lodem. Po
zakoczeniu spotkania przynosz mu jeszcze butelk biaego wina. Na stole nie ma adnych
papierw, ani jednego, nie ma te komputera, poniewa Pep przechowuje wszystko w swoim
laptopie. Pokj rozmiarami i wyposaeniem przypomina gabinet, ktry mia na Camp Nou, rwnie
oddzielony od szatni pikarzy. Zawsze chcia by poza szatni, poniewa uwaa, e jest to miejsce
zarezerwowane dla zawodnikw. Nigdy tam nie wchodzi, jedynie w przerwie meczu, kiedy szybko
przedstawia analiz tego, co wydarzyo si w pierwszej poowie, i rzuca pomysy na drug. Ani
przed, ani po zakoczeniu meczu nie pojawia si w szatni: uwaa j za prywatne terytorium pikarzy.
Kiedy by futbolist, nie podobao mu si, gdy trenerzy przychodzili do szatni, i po zostaniu
szkoleniowcem chcia szanowa t zasad.
Jednoczenie przed meczami lubi mie spokj, siedzie z dala od zgieku szatni. Woli trzyma si
z boku i koncentrowa, podczas gdy fizjoterapeuci bandauj kostki, a Lorenzo Buenaventura
prowadzi rozgrzewk, ktra zawsze jest krtka i intensywna, trwa nie duej ni dwadziecia minut,
i podczas ktrej wykonywane s wycznie zaplanowane uprzednio wiczenia. Dopiero kiedy mecz

ma si rozpocz, Pep opuszcza gabinet, przechodzi przez krtki biay korytarz, ozdobiony
ogromnymi fotografiami obecnych pikarzy Bayernu (Alaba i Thiago na pocztku korytarza), pokonuje
dwadziecia dwa schodki w d w dugim tunelu i kolejnych pitnacie w gr a do awki.
Rozpoczyna si jego pierwszy sezon Bundesligi.
Rozgrywki ligowe zawsze inauguruje na swoim stadionie zwycizca poprzedniego sezonu.
Bayern podejmuje dzi Borussi Mnchengladbach, poniewa Deutsche Fuball Liga uznaa, e nie
ma bardziej atrakcyjnego rywala na pierwsze spotkanie: jest to klub, w ktrym Jupp Heynckes sta
si legend jako pikarz i przeciwko ktremu rozegra swj ostatni mecz jako trener Bayernu. Jako e
Guardiola zastpi Heynckesa, szefowie Bundesligi pomyleli, e najlepszym symbolem bdzie
starcie obu druyn w debiucie Pepa.
Guardiola ma na sobie nieskazitelny szary garnitur, zostawi w szafie koszul w kratk, w ktrej
prezentowa si podczas poprzednich meczw, co jest te jasnym dowodem tego, e jego ona
Cristina przeprowadzia si ju do Monachium. Przez wiele dni bdziemy na ten temat artowa:
powszechnie znana elegancja Pepa to zasuga jego ony, spadkobierczyni rodzinnej firmy odzieowej
Serra Claret z Manresy.
Przy ustalaniu skadu na inauguracj rozgrywek Guardiola mia na uwadze dwa czynniki: Javi
Martnez zacz odczuwa bl w lewej pachwinie, na razie tylko lekki, ale to i tak nie pozwala na
wystawienie go w podstawowym skadzie; natomiast Thiago zacz osobny sezon przygotowawczy,
do Bayernu przyby praktycznie bez wczeniejszych treningw, pracowa na najwyszych obrotach,
eby wystpi w meczu o Superpuchar Niemiec, a jego kondycja fizyczna jest niestabilna. Z
zalecenia Lorenza Buenaventury pomocnik powici cae trzy tygodnie sierpnia na powrt do formy,
w zwizku z czym dzisiaj nie ma go nawet w kadrze meczowej. Znw majcy problemy
z pomocnikami Guardiola po raz kolejny musi sign po Mllera, ktry zajmie miejsce w rodkowej
czci boiska. Wzbrania si przed tym, ale nie ma wyjcia. I tak w ligowym debiucie wystawia
nastpujcy skad: Neuer Lahm, Boateng, Dante, Alaba Schweinsteiger, Mller, Kroos Robben,
Manduki, Ribry.
Bayern rwnoway ofensywne usposobienie Mllera, ustawiajc bardzo wysoko kapitana Lahma.
Tak wic w rzeczywistoci druyna wychodzi w ustawieniu 3-3-3-1, z Lahmem, Schweinsteigerem
i Kroosem w rodkowej linii. Pocztek nie pozostawia wtpliwoci i zaledwie po pitnastu minutach
Bayern prowadzi 2:0. Pierwszy gol jest dzieem Robbena, ktry w 11 minucie delikatnym
dotkniciem wykorzystuje alley oop Ribryego. Znakomita spka Robbery rozpocza wanie
nowy rozdzia. Drugi gol, dzieo Mandukicia po rzucie wolnym wykonanym przez Robbena
z bocznej czci boiska, bronionym przez omioosobowy mur pikarzy Gladbach, przy ataku tylko
trzech graczy Bayernu, symbolizuje kolejny z pomysw Guardioli: wbiega w pole karne, zamiast

w nim sta.
Z druyn w penej formie Guardiola otrzymuje niespodziank: nie ma w Bundeslidze rywala,
ktry nie potrafiby skutecznie kontratakowa. Po pgodzinie meczu Neuer musi broni fantastyczny
strza Krusego, a kilka minut pniej dorodkowanie Aranga zamienia si w samobjczy gol Dantego.
Neuer zostaje pokonany po raz pierwszy w tych rozgrywkach ligowych, i to przez swojego koleg.
Wynik nie bdzie ju zagroony, bez wzgldu na to, jak due niezadowolenie Guardioli wywoa
defensywa Bawarczykw, a zwaszcza boczny obroca Alaba, ktry za kadym razem gdy atakuje go
rywal, zamiast aktywnie wywiera nacisk i doskakiwa do niego, by odebra pik, natychmiast si
cofa, pozwalajc przeciwnikowi zagbia si na poow monachijczykw bez najmniejszego oporu.
A zatem zachowuje si dokadnie odwrotnie do tego, co od siedmiu tygodni trenuje Guardiola:
niweczy ataki w zarodku, nie pozwala na zblienie si do bramki Neuera. Wydaje si, e jeden
z jego najlepszych obrocw, mody Alaba, zapomnia o wszystkim, czego si nauczy,
i skorygowanie tego defektu zajmie jeszcze kilka tygodni.
Sam Alaba podwyszy wynik, wykorzystujc rzut karny. Do tego momentu mecz zamieni si
w bieganie tam i z powrotem, od jednego pola karnego do drugiego. Pep bez przerwy drapie si po
gowie, poniewa wcale mu si to nie podoba. Jest dokadnie na odwrt, ni on proponuje: chce
kontrolowania gry i spokoju a do chwili przekroczenia rodka boiska, a pniej szybkoci
i agresywnoci. Tymczasem jego Bayern zamieni si w druyn, ktra nie sprawuje kontroli ani nad
meczem, ani nad pik, tylko biega bez opamitania. To wystarcza, eby spokojnie pokona
Gladbach, ale kataloski trener nie jest zadowolony: nie tego chce dla swojej druyny.
Bayern musi podej do dwch rzutw karnych, by ustali wynik meczu na 3:1. Pierwszy
wykonuje oficjalny egzekutor Thomas Mller. Ter Stegen odgaduje jego zamiar i paruje pik, ale
hiszpaski obroca lvaro Domnguez, autor pierwszego przewinienia, kiedy zagra praw rk,
znw odbija pik rk, tym razem lew. Kolejny rzut wykorzystuje Alaba i rozpoczyna etap,
w ktrym o karnych w Bayernie te bdzie si duo mwi.
Niezadowolony Guardiola wygra pierwszy mecz w Bundeslidze, podobnie jak kilka dni
wczeniej w debiucie Pucharu Niemiec (5:0 na stadionie BSV Rehden, w Osnabrcku) i tak samo jak
w nastpn niedziel w towarzyskim spotkaniu z mistrzem Wgier, Gyri ETO (4:1), w ktrym swoje
pierwsze minuty rozegra Mario Gtze. Pniej reprezentanci swoich krajw pojad na zgrupowania
przed tradycyjnymi meczami towarzyskimi rozgrywanymi w poowie sierpnia, a Guardiola powici
te dni na treningi razem z zawodnikami druyny rezerw i rozmylania o tym, jak skorygowa
dynamik zespou.
Jednak drugie ligowe spotkanie pod wzgldem gry wcale nie bdzie wyglda lepiej. Bayern
pokona Eintracht we Frankfurcie (1:0 po majestatycznym woleju Mandukicia) i bdzie dominowa

przez wiksz cz meczu, zaliczajc trzydziesty dziewity mecz ze strzelonym golem. I chocia bije
historyczny rekord dwudziestu siedmiu meczw klubu z rzdu bez poraki (rekord z sezonu 1985/86),
to nadal pozwala rywalowi na wiele akcji ofensywnych, nie potrafic ju na pocztku zatrzyma
kontratakw Eintrachtu.
Tym razem Guardiola prbuje z Shaqirim w rodkowej strefie, wraz ze Schweinsteigerem
i Kroosem, ale te nie udaje mu si sprawowa nieustannej kontroli nad gr i chocia momentami
Bayern szturmuje bramk, w ktrej fantastycznie spisuje si Kevin Trapp, to jednak pozwala na zbyt
wiele kontratakw i pokazuje saboci w defensywie. Trener w ogle nie jest zadowolony, pomimo
dobrych wynikw. Bayern utrzymuje zdolno przytoczenia rywala: jest druyn, ktra biega szybko
i bezporednio w stron w bramki, ale ktra nie potrafi jeszcze wyznaczy waciwego rytmu
w danym momencie. Skoro Guardiola nalega na kontrol rytmu, to dlatego, e w swoim pomyle na
gr chce ograniczy do minimum rol przypadku. Przypadek zawsze bdzie istnia, podobnie jak
zawsze pojawi si jaki bd, niespodziewane odbicie piki albo nieoczekiwana akcja, ale Guardiola
chce maksymalnie je ograniczy.
Z tego powodu nalega na wiczenie takich elementw jak wprowadzanie piki do gry albo
pressing. Wprowadzanie piki do gry nie polega na podawaniu sobie futbolwki, lecz na przesuwaniu
si do przodu caej grupy. Na razie Bayern tylko podaje pik: od obrocy do obrocy, prawie
zawsze poziomo, z jednej strony do drugiej, jakby krelc liter U, ktra biegnie od Lahma do
Boatenga, od Boatenga do Dantego, od Dantego do Alaby. Czasem wcza si w to Schweinsteiger
i wtedy piciu zawodnikw wymienia podania midzy sob, ale caa druyna nie gra i ani pika, ani
pikarze razem nie wychodz i nie spychaj rywala do obrony. Budowanie akcji od tyu wymaga
bycia bardziej agresywnym i odwanym: naley wzi pik i przekracza kolejne linie przeciwnika
bez strachu, e za sob zostawia si pust stref. I musz to robi wszyscy razem.
Budowanie akcji od tyu jest dla Guardioli warunkiem sine qua non. Nauczy si tego od Johana
Cruyffa: jeli dobrze wyprowadzasz pik, mawia holenderski mistrz, moesz gra dobrze. Jeli tego
nie robisz, nie ma adnej moliwoci. Cruyff zawsze twierdzi, e rwnowaga w grze tkwi w pice.
Jeli tracisz mao piek, bdziesz w rwnowadze. Dla Guardioli te koncepcje s zasadnicze. Chce,
eby jego druyna wyprowadzaa pik z zawodnikami ustawionymi blisko siebie, agresywnymi
i odwanymi, bez obawy przed przekroczeniem defensywnych linii rywala i bez tracenia futbolwki.
Guardiola wymaga duo: zreszt on zawsze chce wszystkiego. Z Frankfurtu wyjeda zaniepokojony.
Czuje, e zostao mu jeszcze bardzo duo pracy. Pikarze zaczynaj pokazywa, e rozumiej, czego
trener od nich wymaga, ale nie potrafi jeszcze wykonywa tego w sposb cigy. Jeli
wyprowadzaj pik, nie zawsze s zdolni do pressingu i uniknicia kontratakw. Jeli koncentruj
si na tym, by nie straci futbolwki, to w zamian za to trac agresywno. Guardiola bez przerwy

drapie si po gowie, co jest oznak wielkiego zmartwienia. Kiedy wraca do orodka przy Sbener
Strae, jeden z czonkw sztabu szkoleniowego przypomina mu to, o czym rozmawiali dziesi dni
wczeniej:
Wygra Bundeslig. Celem sezonu jest wygra Bundeslig.
Na horyzoncie jest wiele wyzwa, ale tylko jeden cel.

MOMENT 22

PIERWSZA KOLACJA
Monachium, 24 sierpnia 2013 r.
Guardiola pochania talerz ziemniaczanego pure. Je jak kto, kto umiera z godu. Zachowuje si tak,
jakby nie jad od wczorajszego wieczoru, a zapytany o to, kiwa gow, potwierdzajc tym samym, e
w dni meczu nie jest w stanie przekn nawet ksa kanapki.
Na zewntrz leje jak z cebra. Jest sobotni wieczr. Jemy kolacj. Guardiola przyj ju
pierwszych goci: przyjaci z Nowego Jorku i z Barcelony. Wszyscy byli obecni na Allianz Arenie
w dniu triumfu Bayernu nad 1. FC Nrnberg w cikich derbach Bawarii. Dziwny by to mecz,
z ambiwalentnymi wraeniami, z debiutem Gtzego, z cik kontuzj Thiaga, ktry wanie
zatelefonowa, proszc, bymy zaczekali na niego z zamwieniem, ale po dziesiciu minutach
zadzwoni ponownie, by przekaza, e jednak nie przyjdzie, e noga boli go tak bardzo, e nie moe
wyj i zostaje w hotelu, co jest ewidentnym ostrzeeniem przed tym, co wydarzy si w nastpnych
godzinach, kiedy bdzie musia podda si operacji kostki.
Bayern pierwsz poow zagra okropnie. Mczy si. Wydawao si, e pikarze chcieli, eby
gra podobaa si Pepowi, wic podawali sobie nawzajem pik, mwi jeden ze wspbiesiadnikw.
A trener natychmiast rzuca jedn ze swoich wielkich definicji:
Ale ja nienawidz tej wymiany piki tylko po to, e kto tak chce. To gupota, ktra niczemu nie
suy. Trzeba wymienia pik z konkretnym zamiarem, z zamiarem wyrzdzenia krzywdy w polu
karnym rywala, a nie podawa pik dla samego jej podawania.
Troje dzieci Pepa i dwoje dzieci maestwa z Nowego Jorku te jest godnych, ale zadowalaj
si ziemniaczanym pure podanym na przystawk. Trzeba zaczeka, powiedzia ojciec, bo zaraz
przyjd przyjaciele z Barcelony. To pierwsza wizyta, jeli nie liczy rodziny, dokadnie dwa
miesice po przyjedzie do Monachium. Wydaje si to zaskakujce i jest jeszcze jednym dowodem
obecnej gbokiej obojtnoci midzy Barcelon a Guardiol. Mona byo si spodziewa lawiny
przyjaci i znajomych przybywajcych do Monachium na spotkanie z Pepem, ale dopiero dzisiaj
przyjechali pierwsi, i to po cichu, niemal incognito. Bdzie si to powtarza w trakcie sezonu,
zarwno wrd przyjaci i znajomych (ktrych w cigu caego roku przyjedzie w sumie dwunastu),
jak i wrd kataloskich i hiszpaskich mediw, dla ktrych fenomen trenera o podobnym prestiu,

pracujcego w tak wielkim klubie jak Bayern, nie bdzie wystarczajcym powodem, by wysya do
Monachium dziennikarzy.
Kolacja stoi pod znakiem opowieci Pepa. Upywa midzy podobiestwami i rnicami midzy
Barcelon i Bayernem i dla kataloskiego trenera bdzie to rodzaj uwolnienia od kwestii, nad
ktrymi rozmyla od dwch miesicy. Mecz z 1. FC Nrnberg by do tego idealny: fatalny na
pocztku, fantastyczny na kocu. Wszyscy siedzcy przy stole chc wiedzie, co powiedzia
pikarzom w przerwie, eby nastpia a taka przemiana.
Niewiele. Cztery sowa: W co wy gracie?
Powiedzia im, eby si odblokowali. e w cigu tych dwch miesicy, odkd razem pracuj, ani
razu nie sugerowa im, e maj gra tak jak Bara. Ani razu. e nigdy ich nie prosi, by grali w taki
sposb, jaki jemu miaby si podoba. Ma si podoba siedemdziesiciu jeden tysicom kibicw,
ktrzy zawsze, na wszystkich meczach, zapeniaj Allianz Aren. Pep prosi tylko pikarzy, aby byli
sob, bez niemiaoci.
Chc tylko, eby na pocztku przez kilka metrw przesuwali si razem, eby na wypadek straty
piki nie przyapano nas w rozsypce. Kada niemiecka druyna rzuca si z takim kontratakiem, e
brak ci tchu, a jeli bdziemy gra daleko od siebie, rywale bd sobie stwarza okazje. Chc tylko,
eby Dante posa pik po skosie do Robbena, ale eby nie robi tego z naszego pola karnego, lecz
wtedy, gdy ju zblia si do rodka boiska. Jeli wtedy Robben straci pik, to wszyscy bdziemy
do blisko niego i odbierzemy j bez problemu. Ale jeli Dante zagra pik zbyt wczenie, z naszego
pola karnego, a Robben j straci, na pewno nas skontruj.
Pep podczas przemowy uywa rwnie ekspresyjnych gestw jak przy awce rezerwowych.
Momentami wydaje si, e zaraz wstanie od stou i bdzie nam kaza ustawi si na
wyimaginowanym placu gry w restauracji. Chwyta za rami amerykaskiego przyjaciela i mwi mu:
Bastian [Schweinsteiger] to czyste DNA Bayernu. W kadej sekundzie wida, e ciao domaga
si od niego biegania tam i z powrotem. To mi si podoba.
Ale, przerywa mu jeden z barceloskich przyjaci, jak czy si ten pocztkowy spokj ze
wspomnianym niemieckim DNA?
Kiedy ju dotr razem do rodka pola, wtedy chc, eby byli bardziej Bayernem ni
kiedykolwiek wczeniej, eby szaleli, eby pokazali swoje DNA, eby biegali, eby si wyzwolili. A
w tym s bestiami. Lubi biega. Uwielbiaj to. A ja uwielbiam, kiedy to robi. Niech biegaj. Niech
otwieraj skrzyda i dorodkowuj. Nie eby natychmiast strzeli gola, co trudno osign od razu,
ale eby wykorzysta odbicie, ktre jest bardzo niebezpieczne. Jeli bdziemy trzyma si razem,
odbite piki te bd nasze i wtedy moemy wyrzdzi prawdziw krzywd, poniewa przyapiemy
obrocw na wykroku. To wanie im powiedziaem i tego chc.

Stanowczo zabrzmiaa jego deklaracja zamiarw i fundamentalnych zasad jego modelu gry. W
miar upywu czasu, chocia jest wystarczajco duo przerw, eby przypomnie szczeglne momenty
z jego czterech lat spdzonych w roli trenera Barcelony, Guardiola nadal bdzie wyuszcza swoje
pomysy na temat przyszej gry Bayernu. Wykorzystuje t okazj, aby zaprezentowa swj model gry,
kiedy wreszcie cakowicie uwiadomi sobie to, gdzie si znajduje i z jakimi pikarzami pracuje.
Jestemy na kolacji o charakterze inicjujcym.
Kad prb krytykowania modelu gry Bary uwaa za absurdaln. Przypomina historyczn rol
Johana Cruyffa w kataloskim klubie, a take to, jak istotni w Barcelonie s trenerzy
wprowadzajcy, ci, ktrzy pomagaj modym, utalentowanym zawodnikom wej do pierwszej
druyny, ci odwani, ktrzy w podstawowym skadzie wystawiaj modych chopcw. Jest dumny ze
swoich uczu:
Jestem kibicem Bary i zawsze nim bd.
Co nie znaczy, e wrci do trenowania Barcelony. Zreszt gdyby kto mia si zaoy, to
powiedziaby, e przyszo Guardioli to Bayern, pniej Anglia, a nastpnie, moe za jakie
dziesi lat, na zakoczenie kariery, jaka reprezentacja. Nic nie wskazuje na to, e jego kariera
bdzie bardzo duga, i zapewne rodzina ustalia, e tak wanie bdzie: krtka, lecz intensywna. W tej
hipotetycznej karierze prawdopodobnie nie ma adnej opcji powrotu na awk trenersk Barcelony,
chocia w futbolu nigdy nie mona powiedzie nigdy. Jednak dzi, w sierpniu 2013 roku, powrt do
Barcelony wydaje si niemoliwy. I trudno jest te wyobrazi sobie Pepa penicego inn funkcj ni
funkcja trenera, bo to naprawd go pasjonuje. Kiedy mwi mu si o innych posadach, na przykad
dyrektora sportowego czy prezesa, nie wyraa najmniejszego zainteresowania, tak jakby te zajcia
nie znalazy miejsca w jego trenerskim umyle. Wraenia nie robi na nim take wzmianki
o otoczeniu Barcelony (czyli wszystkim, co otacza klub, a nie tylko mediach).
Zapomnij o otoczeniu. W Barcelonie istniej tylko dwie moliwoci: albo masz wadz, albo
nie masz wadzy. I wbrew sobie zostaem zmuszony do opowiedzenia si po jednej ze stron.
Zanim w swojej gowie wrci do Bayernu, Pep przywouje jeszcze jedno wspomnienie
z Barcelony. Chodzi o tamten dramatyczny pfina Champions League z Chelsea w 2012 roku,
w ktrym Bara oddaa czterdzieci sze strzaw na bramk Petra echa (dwadziecia trzy
w pierwszym meczu i kolejne dwadziecia trzy w rewanu), ale zostaa wyeliminowana. Chelsea
wygraa fina na Allianz Arenie z Bayernem, ktrego pokonaa po rzutach karnych.
Tamtego dnia si pomyliem. Pniej mylaem o tym jeszcze tysic razy. Powiedziaem
pikarzem, eby centrowali w pole karne, ale nie potrafiem sprecyzowa, o co mi chodzio: nie
chciaem, eby od razu uderzali na bramk, tylko czekali na odbicie i bam, strzelili gola z drugiej
akcji. Nie udao mi si sprawi, by dokadnie zrozumieli te instrukcje. Gdybym dobrze im

wytumaczy, e musimy szuka odbitej piki, to myl, e awansowalibymy do finau...

I to na powrt prowadzi go do Bayernu i do kolejnych akcji w polu karnym.
Musz zadba o to, eby pikarze si wyzwolili, by mogli biega i pokaza wszystko, co
potrafi. To ja musz przystosowa si do nich, a nie odwrotnie. Nie chc, eby grali w co, co
w teorii, jak mwi niektrzy, ma mnie si podoba. Mnie si podoba, kiedy pikarze graj
szczliwi i radoni.
Druga poowa spotkania z 1. FC Nrnberg bya przykadem tego, czego Guardiola pragnie dla
swojego Bayernu: to by huragan. Wyliczono, e druyna rednio co minut pojawiaa si w polu
karnym rywali. Nie chodzio o okazje do strzelenia gola, lecz wejcie do pola karnego. To by
powtarzajcy si przypyw, w ktrym mona byo zauway pierwsze szkice rysunku Guardioli.
Postawi obrocw na rodku boiska i od tego punktu zdj lejce ze swoich futbolistw, ktrzy grali
na najwyszym galopie. Dziesi, dwadziecia, dwadziecia pi, a trzydzieci dwa razy pojawiali
si przed bramk rywali w cigu czterdziestu piciu minut: monachijski huragan. Jzyk Bayernu.
W jego gowie definitywnie powstaje pomys zbudowania znaku jakoci Bayern, jeli chodzi
o gr, odmiennego od znaku jakoci Barcelony. Guardiola przechodzi od jzyka Bary do jzyka
Bayernu: jest na pocztku budowy wasnego jzyka na bazie wsplnych korzeni. Wsplnym
korzeniem jest sam Pep. Nie jest to kwestia akcentw i niuansw, lecz czego o wiele bardziej
gbokiego. Nie wiemy na razie niczego z wyjtkiem tego, e ma to by wasny jzyk. To tak, jakby
Pep wybra suwerenno, ktra mu si naley, ale ktra przez dziesitki lat bya ozdabiana
barcelosk gr i pasj.
Nie moe gra tak jak Bara. Nie powinien gra tak jak Bara. I dzi mwi po prostu, e nie chce
gra tak jak Bara. Oczekuje si od niego, e wniesie do Bayernu strukturaln solidno w grze.
Chocia by potrjnym mistrzem, jego zwycistwa zostawiaj niewiele miejsca na przypadek
i przypuszczenia. Razem z obecnymi pikarzami i z nowymi, ktrzy docz do druyny, musi
nakreli konkretn drog, po ktrej bd si porusza bezdyskusyjnie i nie pozostawiajc cienia
wtpliwoci, bez strachu ani niespjnoci. Drog Bayernu. Drog wsplnego jzyka Bayernu. Teraz,
poza Barcelon, poza domem matki, daleko od tamtej Kaplicy Sykstyskiej, z pdzlem w rku
zaczyna malowa inny obraz. Monachijska katedra jest gigantycznym biaym ptnem. Przez
dziesiciolecia w siedzibie Bayernu witowano wielkie sukcesy, ale skoro dumni i triumfalni
Bawarczycy sprowadzili Pepa, to nie dlatego, e taki mieli kaprys, lecz po to, eby dosta od niego
pikarsk tosamo, znak rozpoznawczy, drog, jzyk, ktre uczyni ich rozpoznawalnymi
i niezwycionymi. Mwic o trzeciej fazie, Hoene, Rummenigge i Sammer bardzo dobrze
wiedzieli, czego chc. Nie szukali tylko wisienki na torcie, brylantu w koronie; chcieli malarza,
ktrzy rozpocznie dzieo od nowa, artysty, ktry stawi czoo pustej kaplicy. Nie chcieli Pepa Bary,

lecz Pepa Bayernu. Tego, ktry jeszcze tworzy siebie samego. Nie oszukujmy si, mamy przed sob
dwa rwnolege procesy: gdy Guardiola reformuje Bayern w tej synnej trzeciej fazie, sam tworzy
siebie na nowo, z dala od pancerza Barcelony.
Ja staram si tylko przekaza moim pikarzom pewne zasady gry, ktre do minimum zredukuj
ryzyko i maksymalnie wzmocni ich zalety.
Guardiola je linguini z truflami. Jego pomeczowe kolacje s obfite, jako e przez cay dzie nie
przekn nawet ksa kanapki. Nie moe je, poniewa kady mecz, nawet towarzyski, wywouje
u niego stres. Pije tylko wod, butelka za butelk. Dlatego wyadowuje si przy kolacji. Pochon
ju cay talerz ziemniaczanego pure, saatk z pomidorami i mozzarell, p tuzina rostbratwurstw
z kapust kiszon (legendarne kiebaski norymberskie), linguini z truflami, a za chwil zaatakuje
soczyst poldwic. Cae to jedzenie nie przeszkadza mu jednak nieustannie gada. Jest poza
kontrol, jak jego pikarze na boisku Allianz Areny w meczu przeciwko 1. FC Nrnberg. Co minut
rzuca nowy temat i gestykuluje, nie wstajc z krzesa, chocia ciao prosi go, by wsta i niemal
wykrzykiwa do nas nowe instrukcje w restauracji.
Jzyk Bayernu jest atwy do zrozumienia: podchodzi razem, poczwszy od Neuera, spokojnie
i bez popiechu, ale przede wszystkim w grupie, a po przekroczeniu rodkowej linii boiska:
dewastacja, batalia, otwarcie ognia. Kiedy Bayern znajdzie si w polu karnym, naley posya pik
na skrzyda, jak Barcelona, ale nie po to, by wrci do rodka i zakoczy akcj wymianami
w centralnej czci, lecz eby dorodkowa. Powiedzielimy ju, e nie tyle po to, aby od razu
strzeli gola, lecz by upolowa odbit pik od bramkarza lub obrocy i zakoczy strzaem
w drugiej akcji. W tym celu wikszo druyny musi znajdowa si z przodu pola karnego, razem,
w grupie, czy to po to, by odda decydujcy strza, czy zniweczy w zarodku ewentualny kontratak.
Wszystko to zostao ju powiedziane podczas zgrupowania w Trydencie na pocztku lipca, ale wtedy
by to ledwie zarys, szkic sporzdzony owkiem. Dzisiaj Guardiola pokaza nam obraz w kolorze,
zdj ptna przykrywajce pierwsze malowida w monachijskiej kaplicy. Powiedzia nam: To jest ta
droga, to jest mj jzyk. Mj jzyk dla Bayernu.
Kiedy w 2008 zosta trenerem Barcelony, dosta druyn pogron w depresji, ktrej gra jednak
nie pozostawiaa wtpliwoci. Od dwudziestu piciu lat wszystkie druyny Bary graj pod
parasolem, ktry rozoy Cruyff. We wszystkich kategoriach wiekowych, szczeglnie
w najmodszych rocznikach. Wszyscy zaczynaj od tej samej idei, takiego samego konceptu,
poruszaj si wedug takiego samego schematu gry, trenuj przy wykorzystaniu identycznej
metodologii, rozwijaj ten sam styl gry, wdraaj podobne warianty. Krtko mwic: graj tak samo.
Pikarz ze szkki Barcelony, ktry trafia do pierwszej druyny, ma za sob od dwunastu do pitnastu
lat grania w taki sam sposb, praktykowa to przez przynajmniej sze tysicy godzin (a pniej

dooy jeszcze kolejne cztery tysice), w zwizku z czym oprcz naturalnego talentu swoj pikarsk
osobowo uksztatowa na podstawie tego, co nazywamy jzykiem Bary. Jego gra bdzie
przemylana i z gry nakrelona. Bdzie to rwnie styl gry bardzo zautomatyzowany przez wszystkie
te lata systematycznych powtrze, co sprawi mu problemy, jeli opuci Barcelon i przejdzie do
innej druyny, ktra praktykuje inny rodzaj futbolu. Futbol Barcelony jest absolutnie wyjtkowy
i specyficzny. I tak jest bez wzgldu na sukcesy czy poraki. Byo tak w czarnych okresach klubu
i take wtedy, gdy Pep Team zdobywa wszystko, o co walczy. Pikarski jzyk istnieje niezalenie
od sukcesw, chocia to sukcesy wpywaj na tene jzyk.
W Bayernie byy wielkie sukcesy, lecz nie byo jzyka. To sukcesy z dawnych czasw, ery Franza
Beckenbauera i Gerda Mllera, czasw, ktre Gary Lineker opisa synnym zdaniem, e w pik gra
jedenastu na jedenastu i zawsze wygrywaj Niemcy. To niebywae sukcesy: trzy z rzdu Puchary
Europy w latach siedemdziesitych, dwadziecia dwa mistrzowskie tytuy zdobyte przed przybyciem
Guardioli, wspaniaa potrjna korona Heynckesa Imponujca kolekcja trofew, cudowna lista
wyczynw i znakomita grupa wyjtkowych pikarzy. Bayern to ywa historia i fundamentalny kamie
w wiatowym futbolu. Ale jaka jest jego pikarska tosamo? Bo wygrywanie, ch wygrywania,
niewyczerpane i niepohamowane pragnienie wygrywania jest wprawdzie ogromn zalet, lecz nie
jest znakiem rozpoznawczym gry, tylko charakteru, a to co zupenie innego. I niektrzy najwaniejsi
pikarze w historii Bayernu, jak Uli Hoenne i Kalle Rummenigge, najwaniejsi szefowie klubu,
stwierdzili, e nadszed ju czas, by powstay te znaki rozpoznawcze, Jzyk Bayernu, malowida
w monachijskiej kaplicy. Po to sprowadzili Guardiol. Nie powiedzieli mu: Spraw, bymy grali jak
Bara. Powiedzieli mu: Chcemy nadal wygrywa, wygrywa jeszcze wicej i czciej, ale w sposb
rozpoznawalny. eby ludzie mwili: Tak gra Bayern.
I dzisiaj Pep ma jasno. Jeszcze brakuje pewnych szczegw, ale ma klarowne pomysy. I kiedy
wstaje od stou z ma Mar na rkach, ju prawie pic, mwi dalej z entuzjazmem, wiadomy
tego, jak wiele zostao jeszcze do zrobienia:
Jutro rano musz porozmawia z Mllerem. Musz zapyta go, dlaczego, do diaska, nie gra
zawsze tak, jak dzisiaj... I dodaje: Musz porozmawia z Ribrym. On zawsze mwi, e wicej
radoci sprawia mu asystowanie ni strzelanie goli, ale dzi cieszy si jak bestia, strzelajc
Nrnbergowi. Musz zadba o to, eby gol by dla niego priorytetem... I kontynuuje ju na ulicy:
Gtze i Thiago musz si odnale w tym systemie gry. To jest najtrudniejsze i na razie nie wiem, jak
to zrobi. Ale musz to osign... Gtze i Thiago s kluczowi...
Przestao pada. Chodnikiem Maximilianstrae ojciec spaceruje ze pic crk na rkach
i wci rozprawia o diagonalnych zagraniach, o dorodkowaniach i o biegajcych tam i z powrotem
pikarzach.

MOMENT 23

RESTAURACJA PIKARZY
Monachium, 25 sierpnia 2013 r.
Pooy si pno i wsta wczenie. O smej rano czyta raport, ktry przygotowaa mu dietetyczka
Mona Nemmer. Jest wcieky. Tylko czterech z czternastu zawodnikw, ktrzy grali wczoraj z 1. FC
Nrnberg, zjado kolacj w restauracji pikarzy na Allianz Arenie. Dla Guardioli jest to sprawa
priorytetowa, poniewa kompletna regeneracja wymaga dobrego ywienia tu po meczu. Dowody
naukowe wskazuj, e niezbdne odywki najlepiej jest zje w cigu godziny, chocia inne badania
poszerzaj to metaboliczne okno a do dwch godzin, a nawet duej. W kadym razie spoycie
wglowodanw i okrelonej iloci protein jest niezbdne, by odzyska siy i stawi czoo
niekoczcej si serii meczw rozgrywanych co trzy dni.
Zarwno Guardiola, jak i Lorenzo Buenaventura, a take oczywicie Mona Nemmer, wiele razy
tumaczyli to caej druynie. Jednak po spotkaniu z 1. FC Nrnberg tylko czterech pikarzy zjado na
stadionie. Pozostali, owszem, udali si do Players Lounge, restauracji pikarzy, ale nie wypenili
ywieniowych rekomendacji, przez co Pep do mocno si zirytowa. Nie wyobraa sobie, e
profesjonalny pikarz moe nie dba o takie aspekty, ktre w trakcie dugiego sezonu mog by
decydujce. Wyjanialimy ju na poprzednich stronach, e niewaciwe odywianie po meczach
moe powanie obniy form zawodnika, skoro musi on rozgrywa spotkania z tak czstotliwoci,
i nawet zwiksza ryzyko odniesienia kontuzji do szedziesiciu procent.
Players Lounge znajduje si na drugim pitrze Allianz Areny. To dua restauracja na dwiecie
osb, do ktrej mona wej tylko ze specjalnym zaproszeniem, przechodzc przez ogromn
restauracj sponsorw, zajmujc ca gwn trybun stadionu. Kady sponsor Bayernu dysponuje
wasn stref z zarezerwowanymi stolikami dla swoich goci, korzystajc z luksusowego cateringu
serwowanego przez klub. Sponsors Lounge zapenia si gomi, ktrzy jedz obiad przed meczami
i kolacj po meczach, co zamienia si w jedno wielkie towarzyskie spotkanie, wesoe i gone.
W do poowy zasonitym rogu teje ogromnej restauracji znajduje si wejcie do Players
Lounge, dyskretnie pilnowanej przez stranikw, ktrzy nie pozwalaj, by przedosta si tam kto bez
oficjalnego zaproszenia. Kady z pikarzy i czonkowie sztabu szkoleniowego otrzymuj po dwa
zaproszenia na obejrzenie meczu i wejcie do Players Lounge. Dwa i ani jednego wicej, skoro
miejsca na Allianz Arenie s w caoci wyprzedane na cay sezon. Restauracja pikarzy jest oaz

spokoju, mocno kontrastujc z restauracj sponsorw: oddycha si tam spokojem, chocia

najmodsze dzieci zawsze odwa si zerwa zasady, zaczynaj prosi o autografy i fotografowa si
ze swoimi ulubionymi pikarzami.
Po wyjciu spod prysznicw pikarze opuszczaj szatni, przechodz przez stref mieszan, gdzie
czekaj na nich dziennikarze, by przepyta ich na okoliczno meczu, przechodz wewntrznym
korytarzem, po czym jad wind a do drzwi swojej restauracji. Tam czekaj na nich rodziny
i przyjaciele. Maj do dyspozycji dwa rodzaje zupy, dwa dania z makaronem, parmezan, ry, saat
i pomidory, danie misne, danie rybne, owoce i najczciej malekie porcje Apfelstrudel,
tradycyjnego strudla z jabkami.
Czasami niektrzy zawodnicy tu po zakoczeniu meczu nie s godni, czy to przez zmczenie, czy
napicie. Inni wol tylko zje troch sera i zaczeka kilka godzin, eby pj na kolacj do jednej
z monachijskich restauracji razem z partnerk. Z takich czy innych powodw wczoraj na stadionie
zjado tylko czterech; reszta zrobia to pniej, co nie podoba si Pepowi, ktry uwaa, e na tym
poziomie uprawiania sportu trzeba dba nawet o najmniejsze detale.
Sam Guardiola zazwyczaj je kolacj w Players Lounge, z wyjtkiem takich wieczorw jak ten
wczorajszy, kiedy spotka si z przyjacimi, albo wtedy, gdy rozgrywany by klasyczny mecz Bary
z Realem Madryt, a on szybko poegna si z pikarzami, eby pojecha do domu i obejrze go
w telewizji. Ale najczciej trener i jego rodzina dwie godziny po meczu spdzaj w tej prywatnej
restauracji razem z druyn i przyjacimi.
W takich chwilach mona zobaczy Guardiol bardziej spontanicznego i gadatliwego obrazek
niemajcy nic wsplnego z czowiekiem skoncentrowanym i powanym podczas treningw przed
meczami ani introwertycznym i spitym przed spotkaniami. To Pep gadua, niezalenie od tego, czy
wynik jest dobry, czy nie; z charakterystyczn gestykulacj wyjania i analizuje to, co wydarzyo si
na boisku. Jego protok po meczach jest niezmienny: najpierw wywiad dla telewizji, po czym
rozmowa z trenerem druyny przeciwnej w oczekiwaniu na wspln konferencj prasow. W
Barcelonie mia w zwyczaju zaprasza trenera rywali na lampk wina w swoim gabinecie, ale
w Monachium zastpi to wanie t rozmow na korytarzu prowadzcym do sali prasowej, midzy
innymi dlatego, e godziny rozgrywania meczw w Niemczech pozwalaj druynie goci wrci do
domu tego samego dnia, a przecie nie chodzi o to, by trener rywali spni si na samolot.
Po konferencji prasowej trenerw Pep rozmawia w swoim gabinecie z Hoeneem, Rummenigge
i Janem-Christianem Dreesenem, dyrektorem finansowym klubu, ktrzy uwielbiaj rozkada na
czynniki pierwsze taktyczne aspekty meczu. Te rozmowy cign si w nieskoczono i niekiedy
nawet po godzinie od ostatniego gwizdka arbitra Pep i Uli wci bd rozprawia o grze druyny. Na
zakoczenie Guardiola przychodzi do restauracji pikarzy, eby zje kolacj z Cristin i trojgiem

dzieci, chocia czsto zatrzymuje si przy stolikach pikarzy i przyjaci, pokazujc swoje bardziej
przyjazne i spontaniczne oblicze i jednoczenie podbierajc jedzenie z kadego stou: tutaj kawaek
sera, tam kilka frytek... Wtedy te pojawia si Guardiola bardziej analityczny, w krtkich, ale bardzo
dosadnych sowach opisujcy bdy albo dobr gr swojej druyny:
Och, Lahm jest niebyway! Szalenie inteligentny, doskonale rozumie gr. Umie gra z boku i na
rodku. Genialny jest ten czowiek...
Dobiega koca pierwszy normalny tydzie. Normalny z dwch powodw: nie byo meczu
w rodku tygodnia i wreszcie skoczyy si podwjne sesje treningowe. Zreszt by to jeden z dwch
tygodni midzy lipcem a witami Boego Narodzenia bez meczu w rodku tygodnia, czy to Bayernu,
czy reprezentacji narodowych. Z dwudziestu dwch tygodni skadajcych si na pierwsz cz
oficjalnego sezonu jedynie dwa bd czyste. W Niemczech uywa si terminu Englische Woche
(angielski tydzie) na okrelenie rozgrywania dwch meczw w cigu tygodnia. Tak wic
dwadziecia z dwudziestu dwch to tygodnie angielskie.
Bya to te wyrana zmiana pod wzgldem liczby treningw. Do tej pory sztab szkoleniowy
przyjeda na Sbener Strae o smej rano i nie opuszcza orodka treningowego a do dziewitej
wieczorem z uwagi na podwjn sesj treningow. W tym tygodniu opucili te hotel i kady
przeprowadzi si do swojego mieszkania razem z rodzin. Dzieci Pepa zaczy chodzi do szkoy
(zajcia rozpoczynaj o dziewitej rano, a kocz o czwartej po poudniu). Mona odetchn
normalnoci, czowiek ma poczucie, e znalaz si na waciwym kursie.
Guardiola wykorzysta poprzedni poniedziaek, eby odwiedzi nazistowski obz koncentracyjny
w Dachau, niedaleko Monachium. On i Cristina mieli wtpliwoci, czy w takim miejscu powinny
towarzyszy im dzieci. Wahali si, ale ostatecznie udaa si tam caa rodzina razem z Manelem
Estiartem, eby osobicie zobaczy jeden z przykadw ludzkiego okruciestwa. Tak jak si
obawiali, tamtej nocy dzieci le spay i miay koszmary, ale maestwo Guardiolw ocenio te
dowiadczenia jako bardzo pouczajce.
W wolnym czasie Pep robi jeszcze wiele innych rzeczy w tym tygodniu, ostatnim a do Boego
Narodzenia, w ktrym mia wicej czasu: uda si do Starej Pinakoteki, gra w golfa, wzi udzia
w reklamie piwa, ktre sponsoruje Bayern: ubrany w Lederhosen (typowe w Bawarii krtkie
spodenki na szelkach) spacerowa po Monachium.
To troch zaskakujce, e mona swobodnie przechadza si po miecie, pj do restauracji
i nikt ci nie zaczepia. Tutejsi ludzie s wspaniali, szanuj ci i zostawiaj w spokoju.
Pytany o udzia w krceniu reklamy w stroju Bawarczyka, Pep zaartowa, e Cristinie spodobao
si to, jak si prezentowa w Lederhosen, i okreli, jak bdzie wyglda jego polityka dotyczca
promocyjnych wydarze w Bayernie:

 Dla mnie to aden problem, poniewa to, co jest wane dla klubu, jest wane rwnie dla mnie.
W Barcelonie miaem niewiele tego typu spotka, ale nie jestem tutaj po to, by porwnywa kluby.
Kady klub ma wasn kultur i polityk. Liczy si tu i teraz. Ja musz przystosowa si do Bayernu,
a Bayern musi zaakceptowa moj prac na boisku i w gabinecie. Trzeba da druynie wszystko to,
czego potrzebuje.
Guardiola przyzwyczaja si do sposobu funkcjonowania Bayernu, ktry jest do odmienny od
tego, co byo w Barcelonie. Skoro oficjalny magazyn klubowy zatytuowa jeden z artykuw
Optimaler Start, aber... (Optymistyczny pocztek, ale...), trener zaczyna rozumie, e autokrytyka
Bayernu bya czci oglnego mylenia i powinna by postrzegana jako integralna cz
bawarskiego charakteru.
Po derbach z 1. FC Nrnberg ma dwa odmienne wraenia: fatalna pierwsza poowa i miadca
druga, w ktrej Bayern pojawia si w polu karnym rywala co minut.
W tym tygodniu dobrze pracowalimy. Kiedy atakujemy, wana jest obrona, a kiedy bronimy,
trzeba wiedzie, jak atakowa. Futbol to atakowanie i bronienie. Chodzi o to, by duo atakowa i nie
pozwala rywalowi na stworzenie wielu okazji. W meczu z Eintrachtem we Frankfurcie zagralimy
ju lepiej, chocia w kocwce pozwolilimy im na stworzenie kilku sytuacji. Duo rozmawialimy
z pikarzami w cigu tygodnia i wida popraw.
Derby Bawarii zostawiy kilka istotnych statystycznych ladw: zwycistwo 2:0 po golach
Ribryego i Robbena, ktrzy, jak si wydaje, rywalizuj midzy sob, by przekona si, kto jest
w lepszej formie; by to dwudziesty smy ligowy mecz z rzdu bez poraki; natomiast posiadanie
piki dla Bayernu wynosio osiemdziesit jeden procent historyczny rekord Bundesligi na co Pep
nie zwraca duej uwagi podczas wczorajszej kolacji. Zostawiy rwnie lad w krtkiej historii
rzutw karnych. David Alaba nie wykorzysta jedenastki po pgodzinie gry: strza obroni bramkarz
Schfer.
W niedzielny poranek w Monachium pada deszcz, a Guardiola robi notatki na temat ywienia,
przygotowujc analiz, jak za chwil wygosi swoim pikarzom. Trudno mu byo zasn, prawie jak
zawsze po kadym meczu, bo powraca do bdw, jakie dostrzeg u zawodnikw: prezentuj si
lepiej, ale jeszcze nie potrafi zapobiec kontratakom rywali, co w tej chwili jest jego obsesj; s zbyt
bojaliwi i za mao stanowczy na pocztku meczu, padajc ofiar tej kompletnie nieznaczcej tikitaki; nie umiej cakowicie si odblokowa, nie s w stanie si przemc i gra tak, jak potrafi
i mog. O tym wszystkim musi im powiedzie podczas dzisiejszego spotkania. I jeszcze jedno: musi
si dobrze zastanowi, jak do tego modelu gry wpasowa Gtzego i Thiaga. Chocia oczywicie
Thiago nie bdzie mg gra przez dugi czas...

MOMENT 24

ODWIECZNA NIENAWI DO TIKI-TAKI

Monachium, 25 sierpnia 2013 r.
Nie spodziewa si, e niedzielny poranek przyniesie mu dwie ze wiadomoci. Pada deszcz i gdy
setki kibicw toczyy si w ciszy wok boisk przy Sbener Strae, tworzc morze rozoonych
parasoli, Guardiola zebra druyn na drugim pitrze budynku, nad szatniami. To szeroka sala,
przystosowana jako kino, ktr zazwyczaj wykorzystuje si do odpraw przedmeczowych. Dzi
odbywa si odprawa pomeczowa z dwoma tematami: odywianie i gra. Przemwi Pep:
Tumaczyem wam ju dwa razy, jak wane jest zjedzenie kolacji najpniej godzin po meczu.
Mwia wam to rwnie Mona, ale wczoraj przekonalimy si, e prawie nikt tego nie zrobi. Zjado
tylko czterech z was. Rozumiem, e wszyscy wolicie jak najszybciej wyjecha ze stadionu i wyj
z narzeczon do waszej ulubionej restauracji, ale jeli gramy co trzy dni, jest to jedyny sposb na
zregenerowanie si. Kiedy gramy na wyjedzie, nie ma problemu: prysznic, autobus i talerz
makaronu. Ale na Allianz to obowizkowe i ju wicej nie bd tego powtarza. Trzeba zje
najpniej godzin po meczu, a poniewa jestecie profesjonalistami grajcymi na najwyszym
poziomie, wierz, e od tej pory bdziecie tak robi.
Wystarczyy mu niecae cztery minuty, eby wyoy t kwesti. Kolejnych pi przeznaczy na
mwienie o grze:
Druga sprawa: odblokujcie si. Odblokujcie si. Bdcie sob. Ja chc tylko, bycie
podchodzili razem na pocztku, a kiedy ju znajdziecie si na rodku pola, polijcie podanie do
skrzydowego, eby ten dorodkowa w pole karne i, chopcy, wszyscy ruszajcie do ataku na odbit
pik. Bdcie sob. Bdc sob, jestecie najlepsi. Rbcie to. Pokacie swoje DNA i biegajcie, ile
chcecie. Ale rbcie to dopiero po przekroczeniu rodka boiska. I chc wam powiedzie co jeszcze.
A mianowicie to:
Ja nienawidz tiki-taki. Nienawidz jej. Tiki-taka to podawanie piki dla samego podawania,
bez adnego celu. A to niczemu nie suy. Nie wierzcie w to, co mwi: Bara nie stosowaa tikitaki! To jest wymys! Nie zwracajcie na to uwagi! We wszystkich dyscyplinach druynowych sekret
polega na tym, by obciy bardzo jedn stron, by przeciwnik si przechyli. Obciy i przycign
rywala, eby zostawi woln sabsz stron. A kiedy ju uda nam si obciy i przycign, wtedy

musimy rozwiza wszystko po przeciwlegej stronie. W tym celu trzeba poda pik, ale
z okrelonym zamiarem, w okrelonym celu. Poda, eby obciy, eby przycign i eby
rozwiza po przeciwlegej stronie. Nasza gra musi wyglda tak, a nie jak tiki-taka.
Bya to jedna z kluczowych odpraw w sezonie. Jeden z tych momentw, ktre Guardiola zakrela
czerwonym dugopisem w swoim czarnym kajecie. Na wypadek gdyby jeszcze tego nie zrozumieli,
powiedzia im, e nie s ani nie musz by Bar z Monachium, i jakby na potwierdzenie tych sw
trening zawodnikw rezerwowych, niebywale intensywny, opiera si na otwieraniu skrzyde,
dorodkowywaniu w pole karne i wbieganiu we dwufalowo: najpierw, eby od razu zakoczy
akcj, a nastpnie, aby szuka odbitej piki. Pep si odwrci.
Bum! To jest nasza gra!
Tak mocno padao, e kto powiedzia, i lato ju si skoczyo. Przy okazji
Toni Tapalovi, trener bramkarzy, poartowa z Pepem:
Zobaczysz zim... Treningi przy temperaturze minus dziesi stopni Celsjusza i pmetrowej
warstwie niegu. Z boiska od razu popdzimy do sauny, nawet nie zdejmujc butw...
Z wizyt przyjechali rodzice Javiego Martneza, ktrzy opowiedzieli o swoich dowiadczeniach
z pogod:
W Monachium jest taka mawka jak w Bilbao, tylko e zamiast deszczu pada nieg. Pada i pada
i zanim si spostrzeesz, wszdzie ley p metra niegu.
Guardiola i Thomas Mller rozmawiaj na boisku. Trener pyta go wprost, dlaczego nie gra
zawsze tak jak wczoraj, z tak precyzj i intensywnoci. Pikarz wyjania mu co syszymy w tej
porannej ciszy e chce si dowolnie porusza, e gra lepiej, kiedy nie ma odpowiedzialnoci.
Trener odpowiada, z wykorzystaniem caego wachlarza gestw, e gdyby kady pikarz w druynie
chcia si dowolnie porusza, to byaby katastrofa. Szybko jednak dojd do porozumienia.
By moe dziki dowiadczeniu, jakie naby w Barcelonie, wsppracujc z zawodnikami
o silnym charakterze, takimi jak Etoo czy Ibrahimovi, Pep o wiele czciej rozmawia z pikarzami
i jest przy tym bardzo bezporedni. Zawsze uwaa, e kady futbolista jest inny i potrzebuje
odmiennego traktowania, i w Monachium stosuje to bez wahania. Przyznaje, e Schweinsteiger jest
chory na futbol, wic caymi godzinami moe z nim rozmawia o kwestiach taktycznych. Pewnego
dnia widzielimy, jak na murawie, ju po zakoczeniu treningu, przez trzydzieci minut dyskutowali
o jednej akcji. Udali si do szatni, wci rozprawiajc o tym samym. Dzwadziecia minut pniej
wyszli innymi drzwiami, ju po prysznicu i przebrani, do autobusu (jechali do hotelu na zgrupowanie
przedmeczowe) i nadal dyskutowali o tej samej taktycznej kwestii, razem gestykulujc, jakby w tym
momencie rozgrywali fina Ligi Mistrzw.
Philippowi Lahmowi moe przekazywa wszelkie wskazwki: kapitan przyswaja je bez

mrugnicia okiem. Natomiast w przypadku Francka Ribryego trzeba i krok po kroku: on jest
pikarzem z ulicy, zawodnikiem, ktry nauczy si gra sam, w sposb intuicyjny, zawodnikiem,
ktrego przekazywane koncepcje taktyczne mog zablokowa na murawie. Ribry wci gra tak, jak
wtedy, gdy by maym chopcem na ulicach Boulogne-sur-Mer: dostaje pik i natychmiast atakuje.
Jeli dasz mu zbyt wiele instrukcji, wtedy si gubi, tak wic trzeba mu wszystko tumaczy powoli
i w prosty sposb.
W przypadku Mandukicia zawsze trzeba by czujnym. W niecae dwa miesice przeszed od
zachowania solidarnego i otwartego do prowokujcego i negatywnego, eby na nowo pokaza, i jest
gotowy na wszystko. W tych dniach angauje si w stu procentach. To on najlepiej naciska na rywala,
jest zadowolony, jego podejcie jest znakomite. Ale ciekawe, co si wydarzy, kiedy Gtze zabierze
mu miejsce w podstawowym skadzie. Jeli Manduki bdzie w stanie si pogodzi z tym, e od
czasu do czasu zostanie rezerwowym, ale w zimne i deszczowe dni bdzie niekwestionowanym
zawodnikiem wyjciowego skadu, wtedy wszystko bdzie w porzdku i bdzie odgrywa wan rol
w druynie. Zupenie inaczej bdzie jednak w przyszym sezonie, kiedy przyjdzie inny zawodnik (w
sierpniu 2013 roku transfer Roberta Lewandowskiego, rodkowego napastnika Borussii Dortmund,
nie podlega najmniejszej dyskusji przy Sbener Strae).
Guardiola ju o tym wiedzia, ale na dobre nauczy si tego w Barcelonie: kady pikarz jest inny
i musi by traktowany w odmienny sposb. Sztuczka polega na tym, by do kadego mie odpowiednie
podejcie. Mia dobre i ze dowiadczenia: trafia i si myli. Teraz w Monachium, podczas gdy jego
pikarze cay czas si ucz i przyswajaj nowe koncepcje gry, rwnie on uczy si tego, jak z kadym
z nim nawiza relacje. Z jednym jest trudno, z innym atwo. Rozwodzi si nad taktyk przed modym
zawodnikiem, a jeli uwaa to za waciwe, bdzie ostry wobec pikarza z podstawowego skadu.
Stara si znale odpowiedni sposb na dotarcie do kadego gracza. Sposb, dziki ktremu znajdzie
si na wyszym poziomie.
Nadchodz ze wieci. Kontuzja kostki Thiaga Alcntary jest powana: jutro zostanie zoperowany
w Stuttgarcie i bdzie pauzowa przez dwa i p miesica. P sezonu z gowy. To ciki cios.
Thiago oder nichts... (Thiago albo nikt).
Druga jest rwnie za. Javi Martnez ledwie moe si rusza. Odczuwa ogromny bl w kanale
pachwinowym, rodzaj pubalgii, i nie moe kopa piki lew nog. Jest zmartwiony, poniewa
niezalenie od blu lekarze nie potrafi znale prostego rozwizania problemu.
Ale sympatyczny jest Pep! wykrzykuje matka Javiego Martneza po krtkiej rozmowie
z trenerem. Oczywicie Heynckes te by sympatyczny dodaje po chwili.
Pep jednak bez przerwy drapie si po gowie, co jest oznak najwikszego zmartwienia: ma
druyn bez Thiaga, z utykajcym Javim i ze Schweinsteigerem przygotowanym na pidziesit

procent. Sytuacja nie jest dobra na tydzie przed meczem z Chelsea pod kierunkiem Jos Mourinho
o Superpuchar Europy, meczem, ktry w Bayernie rozpala ogromne chci rewanu.
Jednak wczeniej jest inne spotkanie: za dwa dni, we wtorek, ligowy mecz we Fryburgu
Bryzgowijskim, najbardziej wysunitym na poudnie miecie w Niemczech, nieopodal granicy
z Francj. Guardiola ju postanowi, jak nam mwi, e dokona zmian: piciu albo szeciu
zawodnikw podstawowego skadu usidzie na awce rezerwowych i wystpi potem w meczu
o Superpuchar.
Po treningu w jednej z jadalni w orodku treningowym Guardiola spotyka si z przyjacimi,
z ktrymi wczoraj by na kolacji. Opowiada im o rodzinnej atmosferze, jaka panuje w Bayernie:
Mwili mi o tym wiele razy, ale sam musiaem si o tym przekona, i to prawda: to jest jedna
wielka rodzina.
Przez kilka minut opowiada o swoich szefach: czuje si bardzo zwizany z Hoeneem, ktrego
uwielbia, zwraca uwag, e Rummenigge cechuje niebyway w wiecie futbolu profesjonalizm, i jest
ogromnie wdziczny Sammerowi za wsparcie, jakie okazuje mu w kadej chwili. Guardiola czuje si
w Monachium znakomicie.
Kiedy nadchodzi moment, by wspomnie o najbliszym wyzwaniu, czyli o Superpucharze Europy
i jego kolejnym spotkaniu z Mourinho, szybko koczy ten temat:
Jos znam a nazbyt dobrze...
Ale mylami znajduje si ju w innym miejscu, we Fryburgu, i zastanawia si nad swoj decyzj.
Zagra we wtorek z poow rezerwowego skadu? Da odpocz piciu czy szeciu zawodnikom? W
cigu najbliszych czterdziestu omiu godzin, jak zawsze, bdzie o tym rozmyla tysic razy.

MOMENT 25

DZWONY FRYBURGA
Fryburg Bryzgowijski, 26 sierpnia 2013 r.
Pierre-Emile Hjbjerg wychodzi z paczem z gabinetu Guardioli. Dwie godziny temu mody Duczyk
poprosi o spotkanie z trenerem, ktry nie mg przyj go wczeniej, poniewa by na konferencji
prasowej. Hjbjerg jest bezporedni i chocia gos mu dry, opowiada Pepowi o tym, co si
wydarzyo: u jego ojca wykryto raka trzustki i rodzina jest zaamana. Ojciec jest cakowicie
zdruzgotany, a starszy brat pynie statkiem towarowym i wrci dopiero za dwa tygodnie, w zwizku
z czym mody Hjbjerg bdzie musia sta si silnym mczyzn, ktry wesprze rodzin w tych
trudnych chwilach. Ani pikarz, ani trener nie mog powstrzyma ez i objci zaczynaj paka.
Szlochaj przez kilka minut. Hjbjerg ma siedemnacie lat, dopiero od roku jest w Monachium,
a teraz zawali si cay jego wiat. Trener, oprcz tego, e wspczuje Duczykowi, przypomnia
sobie o przeytych koszmarach zwizanych z rikiem Abidalem i Titem Vilanov, ktrzy zmagali si
z podobnymi chorobami. Trening rozpocznie si z pgodzinnym opnieniem.
W poudnie, zanim dosta t smutn wiadomo, Guardiola wystpi na bardzo znaczcej
konferencji prasowej. Prawdopodobnie najduszej w sezonie, niemal w caoci powiconej
aspektom taktycznym. Zapowiedzia, e Thiago zostanie poddany operacji (Tracimy bardzo wanego
pikarza, ktry wnosi wiele wyjtkowych rzeczy); zbagatelizowa statystyk 81-procentowego
posiadania piki, historyczny rekord Bundesligi (Chcemy gra blisko siebie, eby unikn
kontratakw).
Zachwyca si niemieck lig (To pozytywne zaskoczenie: stadiony s fenomenalne, z arbitrami
mona rozmawia bez adnego problemu, a atmosfera, pomimo rywalizacji, jest znakomita); chwali
Maria Mandukicia (Jest szczery, walczy, ma wspaniay charakter, to dla nas bardzo wany
pikarz) oraz Davida Alab (Jest na poziomie modego Abidala, bdzie bardzo dobrym obroc,
zreszt ju nim jest); podkreli popraw gry druyny pod wzgldem unikania kontratakw (Moi
zawodnicy zrozumieli to doskonale; w sobot rywale zdoali przeprowadzi tylko jedn kontr).
Nastpnie powici pi minut na szczegowe wyjanienie tego, jak powinna gra jego druyna.
Koncepcje, ktre wykada w sobot podczas kolacji z przyjacimi i ktre w niedzielny poranek
przekaza pikarzom, zostay streszczone i przedstawione przez Guardiol dziennikarzom zebranym
w maym centrum prasowym przy Sbener Strae, przylegajcym do jadalni pracownikw Bayernu.

Bya to wypowied niezwykle wana i bardzo duga, poniewa chodzio o publiczn deklaracj
zamiarw. Wyjani, jak zaczyna gr, jak przesuwa si ca grup, jak zachowywa si w strefie
ataku, jak czy spokj z szalestwem. Tamtego ranka zostao wszystko przekazane i wytumaczone.
O czwartej po poudniu pikarze odbijali piki na boisku treningowym, czekajc na pocztek
zaj. Nie byo ani trenera, ani Hjbjerga. Obaj pojawili si dopiero dwadziecia minut pniej,
kiedy Lorenzo Buenaventura nakaza ju rozpocz rozgrzewk. Podczas caej sesji Pep by powany.
W sposb nieunikniony w jego mylach pojawili si Tito Vilanova, jego przyjaciel i asystent
z czasw Barcelony, oraz ric Abidal, ktry pod koniec czerwca by bliski przyjcia do Bayernu.
Zreszt Pep poprosi o jego transfer, kiedy Barcelona z niego zrezygnowaa, ale Hoene
i Rummenigge nie byli do tego przekonani, skoro kataloski klub nie zamierza przedua kontraktu
z Francuzem. Guardiola uwaa, e Abidal mgby by znakomitym wzmocnieniem jako stoperlewy
obroca, poza tym mgby peni rol nauczyciela Alaby, a dla caej druyny by przykadem
przezwyciania przeciwnoci losu. Kiedy Claudio Ranieri, trener Monako, zatelefonowa do Pepa,
eby poprosi go o rad, ten nawet si nie waha. We go powiedzia. Nie bdziesz aowa.
W padzierniku Ranieri zadzwoni ponownie, eby podzikowa: Abidal mia pewne miejsce
w podstawowym skadzie monakijskiej druyny.
Podczas poniedziakowego treningu Pep obsesyjnie pracuje nad wprowadzeniem piki do gry
przez obrocw, poniewa Freiburg bdzie gra wysokim pressingiem i trzeba odwiey pewne
elementy. Robi to co kilka meczw. Ustawia bramkarza, czterech obrocw i defensywnego
pomocnika, po czym powtarza ruchy, ktre musz wykonywa i ktre bdzie wykonywa rywal.
Powtarza to par razy, dla utrwalenia. W Barcelonie wiczy to co dwa tygodnie. W Bayernie przyj
tak sam polityk: co pitnacie dni trzeba powtrzy wprowadzanie piki do gry, jakby
przygotowywa si do egzaminu.
Po drugiej stronie boiska siedmiu pikarzy zorganizowao si na wasn rk, aby wiczy
wykonywanie rzutw karnych. Podstawowego egzekutora, Davida Alaby, nie ma w tej grupie,
poniewa w tej samej chwili pracuje z Pepem przy zadaniach defensywnych. W minion sobot
Alaba nie wykorzysta karnego w spotkaniu z 1. FC Nrnberg, kiedy na tablicy wynikw widnia
jeszcze bezbramkowy remis, a Pep na konferencji prasowej wyrazi swoj wiar w austriackiego
obroc:
Robi to dobrze, podobnie jak Mller, Kroos czy Schweinsteiger. Alaba nadal bdzie
wykonywa karne.
W rzeczywistoci Guardiola nawet nie przejmowa si wyznaczeniem gwnego egzekutora: t
spraw zawsze zostawia w rkach samych pikarzy.
A oni zebrali si, eby trenowa strzay, gdyby przypadkiem trzeba je byo wykonywa w meczu

o Superpuchar Europy. Bayern nie zapomnia tego, co wydarzyo si w maju 2012 roku, kiedy
prowadzona przez Roberta di Matteo Chelsea zdobya Puchar Ligi Mistrzw na Allianz Arenie,
wygrywajc w serii rzutw karnych 4:3. Tamtego wieczoru strzelanie zacza druyna z Monachium
i trzy pierwsze karne wykorzystali Lahm, Mario Gmez i Neuer, ale nastpnie popenili bdy Ivica
Oli i Bastian Schweinsteiger. Bawarscy pikarze o tym nie zapomnieli i siedmiu z nich pracuje nad
tym, eby swoje strzay doprowadzi do perfekcji.
W bramce stoi Tom Starke, jako e Neuer, podobnie jak Alaba, pracuje z Pepem przy organizacji
w defensywie. Do uderze, jeden po drugim, podchodz Mller, Kroos, Robben, Shaqiri, Pizarro,
Schweinsteiger i Gtze. Nie ma Ribryego, ktry nigdy nie trenuje rzutw karnych ani wolnych;
brakuje te Mandukicia. Poziom trafie jest absolutny: kady z zawodnikw strzela po sze razy
i czterdzieci dwa uderzenia kocz si golem. Schweinsteiger rzuca artem:
Bardzo dobrze, bardzo dobrze. Wszystkie trafione, ale dzisiaj nie ma presji. Zobaczymy, co
bdzie, kiedy naprawd znajdziemy si pod presj!
Javi Martnez nawet nie jedzie do Fryburga Bryzgowijskiego. Bl w pachwinie tak si wzmg,
e lekarze uzgadniaj z pikarzem i trenerem przeprowadzenie natychmiastowej interwencji
chirurgicznej. Po operacji Thiaga Guardioli komplikuj si plany: zostaje bez pomocnikw.
Fryburg Bryzgowijski to pikne miasteczko z uliczkami wyoonymi starymi kamieniami
i diabelsk kostk brukow, po ktrej podrnik nie powinien cign walizki, jeli uwaa j za
cenn. Uliczki s tak wskie, e trzeba przechodzi niemal bokiem, a wzdu nich biegn mae
strumyczki. Dzwonnica tutejszej katedry, wysoka na sto szesnacie metrw i liczca dziewitnacie
dzwonw, nie odpoczywa. Co kwadrans, co p godziny, co godzin... Wywouje niebyway haas,
ktrego punkt kulminacyjny nadchodzi midzy szst a sidm rano, w crescendo tumaczcym
muzyczne tradycje dawnego francuskiego miasteczka, czci francuskiego imperium Habsburgw.
Zaskoczony, zdumiony i otumaniony podrnik rozumie o tej porze, dlaczego na nocnym stoliku przy
ku leaa torebka z zatyczkami. Ale ju jest za pno.
Niedaleko rzeki Dreisam, w poowie zasonitej przez gst rolinno, Mage Solar, may
i gorcy stadion, kocio zapeniony dwudziestoma czterema tysicami kibicw, czeka na Bayern.
Guardiola dotrzymuje sowa i szeciu podstawowych zawodnikw zostawia na awce rezerwowych:
Lahm, Alaba, Boateng, Ribry, Robben i Manduki siadaj obok Starkego. Freiburg gra wysokim
pressingiem, tak jak przeanalizowa Pep, i liczy na bd monachijczykw przy wyprowadzeniu piki.
Bayern dominuje, obejmuje prowadzenie dziki bramce Shaqiriego, dominuje jeszcze bardziej,
spycha Freiburg do obrony i oddaje a siedemnacie strzaw na bramk bronion przez znakomitego
Olivera Baumanna. Wydaje si, e decyzja opacia si Guardioli, a w 80 minucie wszystko si
wali: najpierw Schweinsteiger doznaje skrcenia kostki, a nastpnie Freiburg doprowadza do remisu

po kontrataku. To dwa cikie ciosy. Znw, na trzy dni przed finaem, kontuzji nabawi si kluczowy
zawodnik. A zesp traci dwa punkty, ktre w tamtym momencie wydaway si niezwykle istotne, ze
wzgldu na fantastyczny pocztek sezonu w wykonaniu Borussii Dortmund.
W sali prasowej Guardiola jest zasmucony. Ubolewa nad straconymi punktami, chocia jest
zadowolony z gry druyny:
Nie bylimy bierni i kontrolowalimy mecz, dobrze przy tym bronic. Spisalimy si dobrze,
nie mam nic do powiedzenia ani nic do zarzucenia tym, ktrzy zagrali. Takie rzeczy zdarzaj si
w futbolu, trzeba si z tym pogodzi.
Trener druyny miejscowej, Christian Streich, przy szatni dzieli si z nami swoj opini:
Co ci powiem: Bayern gra jak z nut. Jak z nut. I jeszcze co: jest murowanym faworytem do
mistrzostwa, bez najmniejszych wtpliwoci. Chocia dzisiaj stracili dwa punkty, zagrali wprost
fantastycznie. Taczyli z nami, jak chcieli. Gdybymy zagrali dziesi meczw z tym Bayernem,
a przecie ilu wanych pikarzy oszczdzono, to udaoby nam si zremisowa jeden, a pozostaych
dziewi bymy przegrali. To jest maszyna. Moi pikarze s rozbici, zaamani, wyczerpani. Ten
Bayern bdzie imponujcy. A to, co robi Guardiola, wymyka si wszelkim normom: to, ile on
osign w wieku zaledwie czterdziestu dwch lat, jest niebywae.
Jednak komplementy Streicha wcale nie uspokoiy Guardioli, ktry znalaz swoj niemieck
Numanci, druyn, na ktrej potkn si ju na pocztku pierwszego ligowego sezonu w Barcelonie.
Wsiada do autobusu, a Schweinsteiger wyglda na kogo, kto na pewno nie bdzie mg zagra
w Superpucharze. Pep zosta bez pomocnikw.
Pojedziemy do Pragi, by rywalizowa na najwyszym poziomie. Mamy trzy dni, eby odpocz,
i to wystarczy. Przeciwko Chelsea jest tylko jeden plan: gra dobrze, mie pod kontrol kontrataki
i atakowa, atakowa i atakowa mwi nam trener przed wejciem do autobusu.
O dziewitej wieczorem Guardiola rozmawia z Matthiasem Sammerem i obaj postanawiaj
natychmiast zadzwoni do Monachium:
Doktorze, prosz wstrzyma operacj Javiego Martneza. Potrzebujemy go w Pradze.

MOMENT 26

CHOPCY, JA NIE UMIEM STRZELA

KARNYCH
Praga, 30 sierpnia 2013 r.
Chopcy, ja nie umiem strzela karnych.
W yciu nie strzeliem nawet jednego.
Ale ten pan wykonywa karne najlepiej na wiecie.

By to fina stresujcy, gorcy, morderczy. Bayern doprowadzi do remisu dopiero wtedy, gdy mijaa
pidziesita pierwsza sekunda ostatniej ze stu dwudziestu minut. Szwedzki arbiter Jonas Eriksson
doliczy dodatkow minut ze wzgldu na przerwy w grze i kiedy brakowao ju tylko dziewiciu
sekund, by druyna Guardioli przegraa drugi z rzdu fina w cigu miesica, pikarz, ktrzy trzy dni
wczeniej by o krok od stou operacyjnego, strzeli gola zapewniajcego monachijczykom ostatni
szans: o trofeum bd walczy w serii rzutw karnych, raz jeszcze przeciwko Chelsea, z wci
wieym wspomnieniem tego, co rok wczeniej wydarzyo si na Allianz Arenie, kiedy londyczycy
wygrali Champions League, pokonujc Bayern wanie po karnych. By to wielki rewan, ale gdyby
Guardiola mg wybiera, nie chciaby rywalizowa w ten sposb: w cigu ostatnich czterech
tygodni pikarze Bayernu wykonali pi rzutw karnych, z ktrych wykorzystali tylko trzy.
W drodze powrotnej z Fryburga Guardiola pogodzi si z tym, e Schweinsteiger nie bdzie mg
wystpi w Superpucharze Europy. Mia okropnie spuchnit kostk, tak wic trzeba byo wstrzyma
si z operacj Javiego Martneza. Dzie wczeniej Thiago zosta poddany zabiegowi chirurgicznemu,
a jeli do tego doda kilku innych kontuzjowanych oraz to, jak niewiele treningw mia za sob
Gtze, Guardioli nie pozostao nic innego jak wystawi po raz kolejny w drugiej linii Thomasa
Mllera. Obieca samemu sobie, e nigdy wicej tego zrobi ze wzgldu na negatywne wczeniejsze
dowiadczenia, ale jeli nie Mller, to kto zagraby w pomocy? Byo to atanie dziury, ale nie byo
alternatywy. Zdecydowa, e Toni Kroos zajmie kluczow pozycj defensywnego pomocnika, i eby
go wspomaga, ustawi bardzo blisko kapitana Lahma, w roli semki. Guardiola uoy ten skad
bardzo niechtnie. Kroos na rodku pomocy by duym problemem, zwaszcza w starciu z druyn
Mourinho, specjalizujc si w szukaniu plecw defensywnego pomocnika za spraw szybkich

kontratakw. Ale nie byo innego rozwizania, w zwizku z czym tamtego wieczoru w Pradze Bayern
wystpi w nastpujcym skadzie: Neuer Rafinha, Boateng, Dante, Alaba Kroos, Lahm, Mller
Robben, Manduki, Ribry.
Dzisiejszy fina to szesnaste spotkanie Guardioli z Mourinho i dotd bilans jest dla niego bardzo
korzystny: siedem zwycistw Pepa, pi remisw i trzy triumfy Portugalczyka. Znaj si doskonale:
kiedy Guardiola by kapitanem Barcelony, Mourinho peni funkcj drugiego trenera. Dzielili szatni,
treningi, sekrety i wiedz. Lata pniej byli bohaterami wielkich pojedynkw, pamitnych ze wzgldu
na bogactwo wariantw i ewolucji taktycznych, ktre stosowali. Midzy nimi nie ma tajemnic: znaj
si na wylot. Mourinho wie, e Guardiola bdzie chcia, aby jego druyna utrzymywaa si przy pice
i atakowaa. Guardiola wie, e Mourinho pojawi si z defensywnie ustawionym zespoem
w poszukiwaniu straconej piki, eby zaatakowa z kontry jak lampart i zada miertelny cios. W tym
nowym pojedynku midzy tym, kto chce by w posiadaniu piki, i tym, kto pragnie kontrolowa
przestrzenie, bezdyskusyjnie wygrywa Chelsea. Wystarczy zwd Fernanda Torresa, eby Kroos
zosta wyprowadzony w pole, a nastpnie Hazard ucieka Rafinhii i caa defensywna organizacja
Bayernu zostaje rozbita w py; Boateng, Dante, Alaba i nawet Robben boj si interweniowa, eby
przerwa kontratak pikarzy przeciwnika. Chelsea atakuje agresywnie i strzela pierwszego gola
w meczu, podczas gdy monachijscy obrocy bezczynnie przygldaj si akcji przeciwnikw, co
ogromnie rozgniewa Guardiol.
Dokadnie po upywie godziny gry zdarza si co, co naznaczy cay sezon Bayernu. Kroos cierpi
za kadym razem, gdy Chelsea posya piki za jego plecy, poniewa jego najlepsz zalet nie jest
szybkie odwrcenie si i bronienie. I wtedy Domnec Torrent, asystent Guardioli, mwi mu:
A gdybymy przesunli Lahma na pozycj pivota?
Guardiola napi si wody, wsta niczym spryna i stpajc po placu gry, krzykn do Kroosa:
Toni!!! Ty jako semka. Ty jako semka, a Philipp jako szstka!
I w tym momencie rozpocza si kariera Philippa Lahma jako defensywnego pomocnika
Bayernu. Lahm trafi do Bayernu w wieku jedenastu lat z FT Gern i w druynach juniorskich trenowa
go sam Hermann Gerland, asystent Heynckesa i teraz Guardioli. Gerland przyzwyczai go do grania
na rnych pozycjach: na prawej obronie, na skrzydle, a take w rodku pomocy, gdzie wystpowa
u Romana Grilla, ktry dzi jest jego reprezentantem. Jako dziewitnastolatek Lahm zadebiutowa
w pierwszej druynie pod wodz Ottmara Hitzfelda, ale pozycje bocznych obrocw zajmowali
Willy Sagnol i Bixente Lizarazu, w zwizku z czym Hermann Gerland osobicie porozmawia
z trenerem Stuttgartu, Feliksem Magathem, aby ten zgodzi si na wypoyczenie Lahma. I
w Stuttgarcie wyrnia si jako lewy obroca. Dziesi lat pniej Guardiola zacz ustawia go
w pomocy, a teraz, w rodku meczu o Superpuchar Europy i przy negatywnym wyniku, nakaza mu

przesun si na istotn pozycj defensywnego pomocnika, o druyny.

Kilka miesicy pniej, pod koniec listopada, Guardiola przypomni tamten ruch:
Sowa Domego [Domnec Torrent] byy kluczowe. Jeli w tym sezonie cokolwiek wygramy, to
wanie dziki temu. Posuchaj uwanie, co ci mwi: jeli w tym sezonie cokolwiek wygramy, to
dziki Lahmowi. Poniewa ustawienie go na pozycji defensywnego pomocnika uporzdkowao
wszystkie elementy ukadanki.
I bardzo powoli Bayern zacz dominowa w meczu. Nie tylko Lahm przeszed na now pozycj,
Guardiola kaza te Rafinhii wyj bardziej do przodu, w zwizku z czym druyna atakowaa
w ustawieniu 3-3-1-3, z Rafinhi pomagajcym Lahmowi, podczas gdy Kroos by zwolniony od
zada defensywnych i mg sterowa gr, Mller za mg wystpowa jako cofnity napastnik. Po
przerwie Ribry doprowadzi do remisu dziki znakomitemu strzaowi z dystansu, po tym jak Kroos
stworzy wspania akcj ofensywn.
Uradowany Ribry pobieg, by witowa gola ze swoim trenerem. Guardiola chwyci Francka
za szyj, a pikarz uderzy gow w gow Pepa, wycigajc jednoczenie lew pi i dedykujc mu
drugiego w cigu szeciu dni gola. Poprzedniego wieczoru, podczas gali w Monako, Ribry zosta
wybrany na najlepszego europejskiego pikarza, dlatego nie mg trenowa z druyn, ale Guardiola
wola, eby pojecha odebra zasuon nagrod. Stara si przekona Francka, e mg znacznie
udoskonali swoje zdolnoci strzeleckie, a pikarz odpowiada mu na to znakomicie.
Bayern nie tylko doprowadzi do wyrwnania, ale take dominowa i zaczyna mie klarowne
okazje do zdobycia kolejnych bramek, w zwizku z czym Guardiola pomyla, e gdyby zmieni
kolejne dwa elementy, to mgby wygra mecz. Dzie przed finaem Pep i Javi Martnez postanowili,
e pikarz dostanie zastrzyk przeciwblowy, aby mc gra bez problemu. W 55 minucie meczu
Guardiola zdejmuje z boiska Rafinh i wpuszcza Javiego, liczc na jego umiejtnoci ofensywne.
Na pocztku zmiana nie wychodzia Bayernowi na dobre, poniewa Lahm opuci pozycj
defensywnego pomocnika, ktr zaj Martnez, i wrci na poprzedni, a poza tym musia jeszcze
gra jako prawy obroca. Guardiola wykona jeszcze jeden ruch: Gtze zaj miejsce Mllera, ale
Chelsea si rozcigna i a trzy razy zdoaa stworzy grone sytuacje pod bramk Neuera, ktry
musia wycign swoje cudowne rce, a nawet liczy na pomoc poprzeczki. To prawda, e z drugiej
strony Kroos i Ribry mieli dwie znakomite sytuacje do strzelenia gola, ale ostatnie minuty upyny
pod znakiem brutalnego faulu Ramiresa na Gtzem, co kosztowao Brazylijczyka drug t i w
konsekwencji czerwon kartk, kiedy do zakoczenia regulaminowego czasu gry brakowao tylko
piciu minut. Dla Gtzego oznaczao to powan kontuzj kostki, na ktr w nastpnym tygodniu
trzeba byo zaoy gips.
W przerwie przed dogrywk Guardiola prosi pikarzy o agresywno. Musz agresywnie broni,

eby znw nie zdarzyo si to, co przy golu dla Chelsea, i atakowa bez ustanku.
Stao si dokadnie odwrotnie. Ptorej minuty po rozpoczciu dogrywki David Luiz poda pik
do genialnego Edena Hazarda, usytuowanego na lewym skrzydle. Pikarz Chelsea wbieg w pole
karne monachijczykw, czego Lahm nawet nie prbowa uniemoliwi, a nastpnie ruszy w kierunku
Boatenga, ktry rwnie go nie zatrzyma ani nie prbowa odebra mu piki, tylko spokojnie patrzy,
jak mody Belg oddaje strza na bramk, gdzie Neuer popeni wielki bd i wpuci gola. Grajc
w dziesitk, druyna Mourinho zdoaa wyj na prowadzenie i teraz czas mocno pracowa na jej
korzy.
Kibice Bayernu zareagowali szybciej ni sami pikarze. Bawarscy fani rozpalili stadion swoimi
przypiewkami. Przegrywali, a czasu zostao niewiele, ale byli mistrzami Europy i walczyli o remis.
Kibice z Monachium rozwinli flagi, wydali z siebie najlepsze okrzyki i zmotywowali swoich
pikarzy do heroicznego odrabiania strat. Pobudzeni dopingiem pikarze Guardioli zamienili gr
w lawin spywajc w kierunku bramki Petra echa. Wtedy Kroos wrci ju na rodek pomocy,
Lahm operowa na caej prawej stronie, a Javi Martnez gra jako cofnity napastnik, a momentami
nawet jako rodkowy napastnik. Bayern zblia si do bramki, ale raz za razem znakomity czeski
golkiper nie pozwala na strzelenie gola. Ani Shaqiri, ani Mandkui, ani Javi Martnez nie mogli
zdoby bramki. Ani te ponownie Shaqiri, ani Gtze, ani Ribry, ani znowu Manduki, kiedy
upyno ju sto dwadziecia minut gry. Bayern odda trzydzieci osiem strzaw, wykonujc
dziewitnacie rzutw ronych i majc trzy razy wicej celnych poda ni Chelsea, ale na
szedziesit sekund przed ostatnim gwizdkiem przegrywa mecz.
Bayern jednak udowodni, e niemieckie druyny nie mog uwaa si za pokonane, dopki nie
znajd si pod prysznicem. Na dziewi sekund przed kocem dorodkowa Alaba, pik przyj
Manduki, trafi w Dantego, a futbolwk zatrzymaa lewa noga Javiego Martneza, tak,
kontuzjowana noga, ktr strzeli gola. Akcja Austriaka, Chorwata, Brazylijczyka i Hiszpana
sprawia, e wrd niemieckich kibicw nastpi ekstatyczny wybuch radoci. Mourinho odwrci
si w stron awki rezerwowych Guardioli i domi utworzy koo, chcc powiedzie, e Pep jest
najwikszym szczciarzem na wiecie. I bya to prawda. Z czterech kluczowych elementw futbolu
pika, przestrze, czas i szczcie Chelsea bya panem przestrzeni, lecz pika, czas i wreszcie
rwnie szczcie byy po stronie druyny Guardioli. Oczywicie zostay jeszcze rzuty karne...
W rodku euforii i ogromnej radoci, w tym momencie penym pasji, pojawia si zimny
i lodowaty Pep i gromadzi wok siebie zawodnikw i wsppracownikw. S tu wszyscy. Lekarze,
fizjoterapeuci, asystenci, pikarze z podstawowego skadu, rezerwowi, a nawet kontuzjowani, jak
Schweinsteiger. Pojawia si najlepszy Guardiola, ten z wielkich wydarze, ktry zachwyca swoich
pikarzy. Bo kiedy wszyscy spodziewali si intensywnej i wojowniczej przemowy, penej epickich

okrele, Pep po prostu opowiada im pewn histori. Mwi do nich z umiechem, swobodnie,
w sposb naturalny, daleki od jakiegokolwiek wojennego jzyka, jakby wcale nie grali w tak
nerwowym finale ani nie byli otoczeni tysicami arliwych kibicw. Opowiada im histori o pice
wodnej.
Chopcy, ja nie umiem strzela karnych. W yciu nie strzeliem nawet jednego. Ale ten pan
wykonywa karne najlepiej na wiecie.
Pokazuje na lew stron.
To Manel [Estiarte]. Manel by najlepszym na wiecie zawodnikiem waterpolo. Wykonywa
rzuty karne jak nikt inny. Strzeli setki karnych. Pomylcie, e waterpolo jest jak futbol: wykorzystuje
si cztery z piciu strzaw. A Manel wykorzystywa wszystkie! To on najwicej na wiecie wie
o rzutach karnych.
Pep nie tylko skupi na sobie uwag wszystkich pikarzy, lecz zmieni take ich twarze. Ci, ktrzy
spodziewali si wojennych nakazw, motywujcych okrzykw oraz potnej dawki adrenaliny,
pord zgieku panujcego na stadionie nagle suchaj takiej wanie historii. Van Buyten i Starke,
ubrani w dresy, obejmuj si za Pepem, u boku doktora Mllera-Wohlfharta. W pierwszym rzdzie
stoj Kroos, Lahm i Ribry, a take Alaba z okciem opartym o Mllera, ubranego w dres, podobnie
jak Robben. W drugim kole Javi Martnez, Shaqiri, Dante, Boateng i Manduki, asystenci Domnec
Torrent i Hermann Gerland, rezerwowy Kirchhoff, fizjoterapeuta Gianni Bianchi, trenerzy
przygotowania fizycznego Lorenzo Buenaventura i Andreas Kornmayer, oraz Gtze, Claudio Pizarro,
Rafinha i Contento, a take nieco dalej Matthias Sammer i Bastian Schweinsteiger. W grupie nie ma
Manuela Neuera, ktry razem z Tonim Tapaloviciem powtarza sposoby wykonywania rzutw karnych
przez pikarzy Chelsea. Rwnie Estiarte odszed kilka metrw dalej.
Atmosfera jest spokojna. Pikarze si miej. Podoba im si przemowa trenera.
Od Manela nauczyem si dwch rzeczy o karnych. Posuchajcie mnie uwanie. Tylko dwie
rzeczy musicie teraz zrobi. Tylko dwie. Pierwsza: musicie zdecydowa, w ktre miejsce uderzy,
i nie zmieni tej decyzji za nic w wiecie. Powtarzam: zdecydujcie natychmiast i nie zmieniajcie tego
za nic w wiecie. I druga rzecz: powtarzajcie tysic razy, e strzelimy gola. Nie przestawajcie tego
powtarza od teraz a do momentu wykonania. Nie bjcie si i nie zmieniajcie decyzji.
To byo niesamowite powiedzia pniej Matthias Sammer. Ale to nie by jeszcze koniec. Po
tych dwch radach Pep doda co jeszcze:
Chopcy, nie ma listy wykonawcw. Strzelajcie, jak chcecie. Wszyscy strzelicie gola.
Wybierzcie sami. Kto chce strzela?
Alaba zgosi si pierwszy. Kroos natychmiast podnis lew rk, a nastpnie Lahm. Pep, jak to
ma w zwyczaju, klepn kapitana w policzek. Ribry doczy do listy, a trener lekko uderzy go

w klatk piersiow. Zgosi si take Shaqiri, co ucieszyo Pepa: Brawo, Shaq!. Zdecydowali si
sami. A kolejno wykonywania?
Wybierzcie sami. Tak jak chcecie. Kolejno, jaka wam odpowiada. To nie ma znaczenia, i tak
strzelimy za kadym razem.
Postanawiaj wykona je dokadnie w takiej samej kolejnoci, w jakiej si zgosili. Kiedy ju
ruszyli, przywoywani przez arbitra, Guardiola chwyci Ribryego i Lahma i zatrzyma ca grup.
Jeszcze jedno. Pamitajcie: postanowilicie ju, gdzie strzelicie. Idcie i a do uderzenia nie
przestawajcie powtarza, e padnie gol. Z kadym krokiem, jaki stawiacie: gol, gol, gol...
Z siedmiu, ktrzy wiczyli w poniedziaek (czterdzieci dwa gole na czterdzieci dwa strzay),
karne wykonywali tylko Kroos i Shaqiri; ani Mller, ani Robben (zostali zmienieni), ani Pizarro
(rezerwowy), ani Schweinsteiger (kontuzjowany) nie mogli tego zrobi. Z tych, ktrzy nie trenowali,
na ochotnika zgosili si Alaba, Lahm i Ribry. Caa pitka strzelia karne. Neuer obroni pity strza
Chelsea wykonywany przez Lukaku. Bayern zdoby jedyne trofeum, ktrego nie posiada, a Guardiola
pierwsze trofeum w Bayernie i trzeci Superpuchar Europy w swojej trenerskiej karierze. Franck
Ribry, uznany za najlepszego pikarza meczu, zadedykowa trofeum Pepowi:
Wiem, jakie to dla niego wane, jak wiele znaczy to pierwsze trofeum, i znam te jego star
rywalizacj z Mourinho.
Portugalski trener opuci boisko, nie pogratulowawszy Guardioli, na przekr wspaniaej
atmosferze, jaka wytworzya si midzy pikarzami jednej i drugiej druyny.
Godzin pniej w jednym z ktw sali prasowej na Eden Stadion w Pradze Guardiola i Estiarte
witaj si z dwoma kataloskimi dziennikarzami, Isaakiem Lluchem z dziennika Ara i Ramonem
Bes z El Pas. Pep promienieje radoci, jest szczliwy. W jego oczach zagoci bysk znany
z tych najszczliwszych dni, ale przede wszystkim czuje ogromn ulg:
Potrzebowaem tego zwycistwa. Gdybymy nie wygrali, to nie wiem, czybymy dali rad
cign to dalej...
Te rzuty karne zrzuciy z jego barkw ogromny ciar.

ROZDZIA 3

2013, WSPANIAY ROK

Najbardziej niebezpieczny jest ten, kto si boi.
Ludwig Brne

MOMENT 27

STRACH I PRZEWIDYWANIE
Monachium, 5 wrzenia 2013 r.
Jedn z wad Guardioli jest to, e jest bardzo strachliwy. Boi si ataku. Wada ta rozwijaa si
rwnolegle z jego pikarsk karier: krucha budowa ciaa, lekka niczym pirko, brak cech atlety,
a Pep musia samodzielnie pokry ogromn stref boiska. Gra sam, wystawiony na
niebezpieczestwo, przestraszony, poniewa by atw zdobycz i oczywistym celem: jeli uda si go
przej, moga si zawali caa struktura gry Barcelony. Guardiola dorasta z tym strachem,
a antidotum na to bya u niego miao.
Pep jest bardzo odwany, poniewa jest bardzo strachliwy. Kiedy by trenerem Barcelony, sto
razy powtarza, e woli gra przeciwko druynom, ktre zamykaj si wok wasnego bramkarza
niczym w bunkrze. I chocia takie zespoy zawsze trudno byo pokona ze wzgldu na elazn
struktur defensywn, to Guardiola je wola, poniewa w takich przypadkach pika jest zawsze
bardzo daleko od mojej bramki i nie ma duego zagroenia. A zatem woli je dlatego, e wzbudzaj
mniej strachu.
Strach ten rwnoway odwag, ktra czasami okazuje si przesadna. Wyhodowa niezbdne
przeciwciaa i jako trener stawia czoo strachowi z nadzwyczajn dawk miaoci i determinacji.
Aby nie by atakowanym, postanowi atakowa zawsze, starajc si dziki temu skorygowa swoj
wad. Przekonalimy si ju o tym podczas meczw o Superpuchar Niemiec i Europy, e przy takiej
odwadze czasem staje si ryzykantem, czego przykadem moe by przypadek Thomasa Mllera
ustawionego w rodkowej strefie.
Jedn z zalet Guardioli jest natomiast zdolno przewidywania. By moe jest to wrodzony dar,
a moe rozwin to, podpatrujc Johana Cruyffa, ktry rwnie posiada talent do antycypowania
zdarze. Moliwe, e ta wnikliwo jest poczona z jego strachem. Jako e jest bojaliwy, nie tylko
stosuje antidotum w postaci miaoci i postanawia atakowa, nie czekajc, a sam zostanie
zaatakowany, ale rwnie stara si zrwnoway to na podstawie przewidywania: stara si
uprzedzi to, co si wydarzy. W ten sposb koo si zamyka i zaleta rwnoway wad: z duym
wyprzedzeniem stara si ostrzec o niebezpieczestwie, eby dziaa szybko, sprawnie i odwanie,
zmniejszajc ryzyko bycia zaatakowanym.

Dobrze jest na przykad przypomnie jedn z jego wypowiedzi z 28 maja 2011 roku, po finale
Champions League na Wembley, kiedy Barcelona pokonaa Manchester United 3:1 w jednym
z najlepszych meczw wczesnej druyny Guardioli. W euforii po wspaniaym triumfie
przypomniano trenerowi, e coraz goniej mwi si o tym, e jego pobyt w Barcelonie przeduy si
jeszcze tylko o rok (i tak si stao) i e sir Alex Ferguson poradzi mu publicznie, aby zosta
w kataloskim klubie, poniewa w adnym innym miejscu nie bdzie mu lepiej. W tym momencie
Guardiola przewidujco odnis si do swojej przyszoci:
Nie wiem, co zdarzy si w innym klubie. Bd musia zobaczy, jakich pikarzy ma ten klub,
i by moe bd mia problem ze znalezieniem tak dobrych zawodnikw jak ci, ktrzy graj
w Barcelonie. Ale niewtpliwie bdzie to dla mnie wyzwanie. Kady musi szuka wyzwa.
Przyjdzie czas, kiedy najlepiej bdzie odej do innego klubu i stara si gra moliwie jak najlepiej
z innymi pikarzami. Trener zaley od pikarzy i od ich sposobu gry. To bdzie wielkie wyzwanie.
Dwa lata pniej rzeczywisto wyglda tak, jak przewidzia. Dlaczego tak naprawd Pep
odszed z Bary? Poniewa suma problemw bya wysza ni suma radoci. Radykalna obojtno
prezesa Rosella, ktrego dza zemsty nieodwoalnie zniechcia Guardiol, wyczerpanie wasne
i pikarzy przewaajce nad chci dalszego wygrywania. Dlaczego zwiza si z Bayernem? Hoene
i Rummenigge okazali mu zaufanie, ktre go oczarowao, ale gwnym powodem byo to, by znw
gra bardzo dobrze z innego typu pikarzami, co oznaczao dla niego ogromne wyzwanie.
Pikarze. Po Superpucharze Europy w Pradze zapytano Guardiol, czy uwaa si za najlepszego
trenera wiata, a on wyjani, w jaki sposb stawia czoo temu wyzwaniu:
Z Barcelon by moe w jakim okresie byem najlepszym trenerem wiata. Jednak teraz nie
czuj, e tak jest: nie jestem nim. W kadym razie musz znw to udowodni. Zwaszcza moim
pikarzom.
Przekona swoich pikarzy: to jest pierwszy krok ku wywizaniu si z zadania. Na razie podaj
za nim i wydaje si, e mu ufaj. Wystarczy spojrze na reakcj Ribryego po golu strzelonym
w Pradze albo zespoowe poczucie pewnoci siebie, jakie wywoaa przemowa przed seri rzutw
karnych. Kiedy mwi kapitan Lahm, zawsze uywa sowa lernen (uczy si). Stosuje je w kadym
zdaniu, dajc jasno do zrozumienia, na jakim etapie si znajduj: nauki nowego jzyka. Ribry
podsumowuje to krtko:
Pep jest kompletnie inny ni Heynckes, ale jestemy bardzo zadowoleni.
Najwaniejsi s pikarze powtarza raz za razem Guardiola.
Pep jest ekstrawertyczny, ma w zwyczaju klepa swoich pikarzy po policzku, uderza w kark
albo kopa w tyek. To jego typowe zachowania, zwyczaj, ktry pocztkowo moe zaskakiwa, ale
ktry pniej wszyscy rozumiej. Kiedy jest zmartwiony, drapie si po gowie. Kiedy musi co

wytumaczy, gestykuluje jak szalony. Kiedy jest zadowolony i wesoy, klepie w twarz czy kark albo
kopie w tyek. Rwnie w materii gestw pikarze i trener bd musieli przyzwyczai si do nowego
jzyka.
Na pocztku wrzenia trener czu, e Monachium jest nastawione wobec niego bardzo przyjanie.
Zamieszka w centrum miasta.
Jestem zadowolony. Monachium jest bardzo pikne, ludzie s mili, a w klubie wszyscy nas
wspieraj.
Na co powica dwanacie godzin codziennej pracy? Poow tego czasu na analiz rywala. To
analiza dogbna, szczegowa, ktr zajmuje si dwa i p dnia na jednego przeciwnika. Wiele
godzin przeznacza na sam trening, jego przygotowanie i zaplanowanie kolejnej sesji razem
z Buenaventur, Torrentem i Gerlandem. Poza tym kadego dnia przez godzin lub dwie prowadzi
indywidualne rozmowy z pikarzami, czasem pokazuje im specjalne wideo dotyczce gry, a czasem
po prostu pije kaw albo idzie na obiad. Pikarze s kluczowi, najwaniejsi, i Pep nauczy si, e
musi powica im tyle czasu, ile potrzeba. Co robi przy Sbener? Studiuje, analizuje, bada, myli,
rozbiera na czynniki pierwsze akcje innych, sposb poruszania si w dawnym futbolu, odkrywa...
Obserwuje i myli, rozmawia i przekonuje.
Powoania na mecze reprezentacji sprawiy, e wikszo pikarzy opucia Sbener Strae ju
kilka godzin po Superpucharze Europy zdobytym po dramatycznych rzutach karnych w Pradze. Prawie
nie byo czasu na witowanie. Nagle Guardiola zosta w orodku treningowym niemale sam,
poniewa Javi Martnez mia by poddany interwencji chirurgicznej, a Mariowi Gtzemu zosta
zaoony gips na kostk, w zwizku z czym na najblisze tygodnie obaj docz do kontuzjowanych
Thiaga i Schweinsteigera. Z tak czwrk zawodnikw mona by byo stworzy wspaniay rodek
pola: twardy, nieustpliwy, silny i kreatywny. Ale teraz byo to tylko marzenie, ktrego spenienie
Pep musia odoy na pn jesie.
Jednak prawdziwym marzeniem Guardioli jest prowadzenie szkki z modymi zawodnikami.
Mc ich trenowa, nadzorowa ich rozwj, nauczy ich fundamentw gry i wycisn z nich jak
najwicej. Jest to marzenie, ktre by moe ktrego dnia si speni, chocia musi jeszcze min
wiele lat: cay etap w Monachium, gdzie podpisa trzyletni kontrakt, ktry, czego nie mona
wykluczy, moe zostanie przeduony, i prawdopodobnie kolejny etap w Anglii. By moe pniej
postanowi opuci elit wiatowego futbolu i speni swoje marzenie, by ksztaci modych
zawodnikw.
Pewnego dnia pod koniec 2010 roku na Camp Nou Guardiola poprosi, by dwch bardzo
modych chopcw, Gerard Deulofeu i Rafa Alcntara, brat Thiaga, po raz pierwszy wzio udzia
w treningu z jego zawodnikami. Po zakoczeniu zaj opowiedzia mi o swoich odczuciach:

 Bawiem si z nimi setnie. Trenowanie z takimi chopcami jest o wiele swobodniejsze. Czuj
si bardziej trenerem. Ze starszymi musisz dba o to, co mwisz, jak to mwisz, w zalenoci od
tego, czy mamy za sob zwycistwo, czy porak, trzeba way sowa, patrze na twarz tego czy
tamtego... Natomiast tych chopcw chwytasz za szyj, naciskasz, jakby byli pomaracz,
i wyciskasz. To bardziej satysfakcjonujce. I dajce wicej radoci.
Te pierwsze dziesi dni wrzenia jest dla Pepa najprzyjemniejsze. Ma do dyspozycji tylko
czterech pikarzy (Starke, Rafinha, Contento i Kirchhoff), ktrzy trenuj razem z druyn rezerw.
Bayern II te ma nowego trenera. Matthias Sammer zatrudni Holendra Erica ten Haga, tak wic
w cigu tych dwch wrzeniowych tygodni Guardiola i ten Hag prowadz zajcia razem.
Dowiadczenie okazao si owocne: Bayern II zacz gra tak samo jak pierwsza druyna. Zesp ten
Haga rozegra bowiem wspania pierwsz rund rozgrywek, koczc j na pozycji lidera, by
druyn, ktra strzelia najwicej goli i ktra stracia najmniej, bardzo dobrze dyrygowan przez
defensywnego pomocnika Hjbjerga.
Guardiola nie spuszcza oka ze szkki Bayernu. Niektrzy z obecnych wielkich postaci, jak
Mller, Lahm, Schweinsteiger czy Alaba, wyszli z modzieowych druyn klubu, ale teraz nie wida
tak wyjtkowej generacji. Hermann Gerland, Tiger Gerland, ktry od 1990 roku by
odpowiedzialny za druyny juniorskie i ma szczegln umiejtno wykrywania modych talentw,
teraz nie jest optymist, chocia zdarzaj si wyjtki, jak Hjbjerg czy Julian Green. Pep nabra
wielkiej sympatii do Gerlanda:
Bardzo mi pomaga, bardzo. Wyjania mi rne detale zwizane z Bundeslig, z kadym klubem,
z kadym pikarzem. Jest osob bardzo oddan Bayernowi i podoba mi si, e klub zaproponowa
mu, bymy pracowali razem. Ufam jemu i jego radom. I podoba mi si, jak szanuje pikarzy i jak oni
szanuj jego.
Oprcz pracy z modymi zawodnikami i prowadzenia treningw z tak zaufanym czowiekiem jak
Gerland Guardiola moe spotka si z takimi legendami wiatowego futbolu jak Gerd Mller,
wsppracownik ten Haga w Bayernie II, czy Mehmet Scholl, ktrego syn Lucas wystpuje
w druynie U-19. Jednak te rozmowy nie s dugie, poniewa musi skupia si na pracy.
Interesuje si prac lekarzy. Niektre aspekty mu si nie podobaj. Najpierw bya powolna
rehabilitacja Gtzego i Schweinsteigera, ale zrzuci j na karb tego, e obie kontuzje byy powane.
Pniej odby si w mecz z Dortmundem: lekkie urazy Neuera i Ribryego, ktrzy czterdzieci
godzin pniej trenowali tak, jakby nic si nie stao. Guardiola poprosi wwczas o zmodyfikowanie
protokow fizjoterapeutw: w przypadku niegronych urazw pikarze bd jecha razem z druyn,
a decyzja o tym, czy zagraj, czy nie, zostanie podjta w ostatniej chwili.
Pniej Pep zastanawia si nad doktorem Mllerem-Wohlfahrtem. Doktor jest bezdyskusyjnym

ekspertem wiatowej klasy. Przez jego klinik w centrum Monachium przewino si wielu
najlepszych sportowcw wiata, jako e ma on niezwyk umiejtno: wikszo kontuzji potrafi
zdiagnozowa wycznie za pomoc rk. Wyspecjalizowa si rwnie w wykonywaniu zastrzykw
z lekw homeopatycznych, ktre stosuje w bolcych miejscach. Sprinterzy, jak Usain Bolt,
maratoczycy, jak Paula Radcliffe, czy golfici, jak Txema Olazbal, publicznie zapewniaj, e
doktor z rkami, ktre lecz znalaz sposb na ich powane dolegliwoci, czy to miniowe, czy to
stawowe. Na badania przyjedali do niego Michael Jordan, Cristiano Ronaldo, Andy Murray, Boris
Becker, a nawet Luciano Pavarotti i Bono. Jak powiedzia rodkowy obroca Bayernu, Daniel van
Buyten:
Jeli w futbolu najlepszy jest Messi, to w medycynie najlepszy jest doktor Mller-Wohlfahrt.
Jednak Guardiola chciaby, eby jaki lekarz by obecny podczas treningw przy Sbener Strae.
Gdy co si stanie, musz dziaa fizjoterapeuci. Moe nie stanie si nic powanego, ale jeli tak
bdzie? Doktor Mller-Wohlfahrt utrzymuje jednak, e spdzanie caego dnia w orodku
treningowym byoby strat czasu dla niego albo dla jednego z jego asystentw i e kontuzjowani
zawodnicy mog bez problemu przyjecha do jego kliniki przy Dienerstrae na monachijskim starym
miecie. Klinika MW znajduje si w dawnej rezydencji cesarza Ludwika IV Bawarskiego z XIII
wieku. Tam doktor Mller-Wohlfahrt przyjmuje codziennie du liczb pacjentw. Kiedy ktry
z pikarzy Bayernu wymaga diagnozy, przyjmowany jest natychmiast, ale w klinice, a nie w orodku
treningowym.
Guardiola jest zy, e w siedzibie klubu nie ma opieki medycznej. Bayern zatrudnia czterystu
dziewidziesiciu piciu pracownikw, z czego okoo czterystu pracuje w dugim, trzypitrowym,
biao-czerwonym budynku zajmujcym prawie dwiecie metrw przy Sbener Strae, niedaleko
ktrej wyjeda si z miasta w kierunku poudniowo-wschodnim, rwnolegej do rzeki Isar dzielcej
na p stolic Bawarii. Guardiola spotka si ju z doktorem w obecnoci Matthiasa Sammera, ale
nie doszli do porozumienia, ktre zmodyfikowaoby status quo. Doktor pracuje w Bayernie od 1977
roku, kiedy Beckenbauer i Hoene, ju u schyku karier, zarekomendowali go klubowi. Guardiola
i Mller-Wohlfahrt w najbliszych miesicach nie bd ukrywa odmiennych opinii co do obecnoci
lekarza na treningach.

MOMENT 28

PRZEPIS
NA ZDOBYCIE MISTRZOSTWA
Mistrzostwo zdobywa si w ostatnich omiu kolejkach i traci w omiu pierwszych.

Monachium, 13 wrzenia 2013 r.

Jest to do podobne do przepisu mwi Pep.
Dowiadczenie podpowiadao mu, e trzeba zrobi wszystko, by nie przegra ligi w dwch
pierwszych miesicach rozgrywek. Rywale mog mie nad tob przewag punktow, ale niezbyt
du. Aby bya to strata moliwa do zaakceptowania: dwa lub trzy punkty, najwyej cztery po tych
omiu kolejkach. Chocia jeste z tyu, to lider jest bardzo blisko ciebie i po bezporednim
pojedynku moesz si z nim zrwna.
Jeli uda ci si przej przez tych pierwszych osiem kolejek z minimaln strat, to bdziesz
w stanie walczy o mistrzostwo w omiu ostatnich meczach. To wanie wtedy ujawni si
prawdziwe umiejtnoci druyny: w chwili walki o tytu. To bdzie finaowy sprint, w ktrym nie
wolno popeni najmniejszego bdu. Decydujcy moment, w ktrym druyna musi gra na
najwyszym poziomie, by osign sukces. Tak wyglda teoria.
Nie straci mistrzostwa w pierwszych dwch miesicach i zdoby je w dwch ostatnich.
Jestemy dopiero na pocztku drogi. Rozegrano cztery kolejki Bundesligi i Bayern zajmuje drugie
miejsce z dwoma punktami straty do Borussii Dortmund, wielkiego rywala. Druyna Guardioli jest
ju na granicy. Oprcz tych dwch punktw zaczynaj pojawia si problemy. Jeszcze jedno takie
potknicie jak tamto we Fryburgu i...
Vollgas. Uli Hoene uy tego sowa, eby wyrazi rytm, jakiego od wrzenia oczekiwa od
Bayernu. Gaz do dechy. Guardiola podnis rkawic:
Prezes powiedzia, e musimy da gaz do dechy, i ma racj: rozpoczyna si jeden z wielkich
momentw sezonu, rozgrywki ligowe, Champions League i Puchar Niemiec, i jestemy gotowi na to
wyzwanie.
Chocia w prywatnych rozmowach Pep by zmartwiony tymi dwoma punktami straty, to na

konferencjach prasowych zachowywa spokj:

Nie odczuwam presji ze wzgldu na t rnic. Odkd podpisaem kontrakt z Bayernem,
wiedziaem, e moja praca w Monachium bdzie naznaczona du presj. Za nami dopiero cztery
mecze i najwaniejsze jest nie to, co jest teraz, lecz to, w jakiej sytuacji znajdziemy si w maju.
Jestem przekonany, e po zimowej przerwie bdziemy na dobrej pozycji. Mam pozytywne
przeczucia, rozegramy dobry sezon. Uwaam, e w kwietniu i w maju bdziemy w stanie walczy
o dwa trofea.
Guardiola czu si znakomicie w towarzystwie Ulego Hoenea. Czowiek, ktry ma tak obsesj
na punkcie futbolu jak Pep, nie mg znale lepszego naturalnego rodowiska ni Bayern, gdzie
wielkie legendy przechadzaj si po Sbener Strae. Mc zje obiad z Hoeneem, rywalizujc
z nim o to, kto pochonie wicej kiebasek z rusztu, codziennie wypi kaw z Rummenigge, co tydzie
na boisku treningowym rozmawia z Paulem Breitnerem, zapoznawa si z kolejnymi zmianami
opinii Kaisera Beckenbauera, stawa na tej samej murawie co Torpedo Mller, Der Bomber
der Nation, i wymienia wraenia z Matthiasem Sammerem to dla takiego futbolowego mitomana
jak on bezcenne dowiadczenia.
Hoene i Rummenigge mieli problemy. Pierwszy z powodu uchylania si od pacenia podatkw,
co kilka miesicy pniej zaprowadzi go do wizienia. Drugi dlatego, e przywiz do Niemiec kilka
bardzo drogich zegarkw, ktre podarowano mu w Katarze, i nie wpisa ich do zeznania
podatkowego, za co naoono na niego wysok grzywn. Pomimo dowodw (Hoene sam zgosi si
do urzdu skarbowego) nie mona byo oczekiwa od Guardioli, e bdzie krytyczny wobec
zaistniaej sytuacji. Koniec kocw to oni dwaj go zatrudnili. Dlatego jego wypowiedzi zawsze byy
poprawne politycznie:
Hoene jest sercem i dusz klubu. Dla mnie ma to podstawowe znaczenie. Kiedy mwi
o Bayernie, czowiek zdaje sobie spraw, jak istotny jest dla niego ten klub: dla Ulego jest
wszystkim.
W tym momencie pozwol sobie na refleksj dotyczc modelu zarzdzania Bayernem, tak
analizowanego w caej Europie z powodu wielkiego sukcesu. Jest to klub bez dugw, potraficy
generowa zyski na wielorakie sposoby, wspierany przez znakomitych sponsorw, trybuny stadionu
s zawsze cakowicie zapenione, liczba czonkw klubu przekracza 230 tysicy, roczne dochody
wynosz ponad 430 milionw euro, ponad milion koszulek zostao sprzedanych w 2013 roku, bogata
kasa i naturalnie niebywae sukcesy sportowe. Nie ma wtpliwoci, e sposb zarzdzania Bayernem
jest godny podziwu, a poza tym wyjtkowy w porwnaniu z licznymi europejskimi klubami, ktre
ocieraj si o techniczne bankructwo. Generalnie rzecz biorc, ten sukces zarzdzania przypisuje si
po prostu temu, e Bayern kierowany jest przez byych pikarzy, jak Hoene i Rummenigge, co

w mojej opinii nie jest prawd. Bayern jest dobrze zarzdzany, poniewa Hoene i Rummenigge s
dobrymi zarzdcami, nie dlatego, e byli pikarzami.
Kiedy Hoene z powodu kontuzji kolana musia zakoczy karier w 1979 roku, mia dopiero 27
lat i zosta mianowany dyrektorem handlowym Bayernu. Ma za sob trzydziestopicioletnie
dowiadczenie w zarzdzaniu klubem, pozna wszystkie szczegy i tajniki i w cigu tego czasu
znalaz waciw drog, aby stworzy klub solidny i gigantyczny, ale samowystarczalny i ambitny
sportowo, nie tracc przy tym ducha wielkiej rodziny. Rummenigge doda wspczesn i globaln
wizj sportu, ale przede wszystkim wdroy styl kierowania klubem doskonale czcy indywidualn
odpowiedzialno i zbiorowe podejmowanie wanych decyzji.
Vollgas, powiedzia Hoene. Trener zleci wykonanie statystycznej analizy ataku Bayernu
w cigu pierwszych piciu tygodni rozgrywek, poniewa nie by zadowolony ze skutecznoci
napastnikw. Dane byy bezwzgldne: w siedmiu pierwszych meczach rozegranych przed przerw
druyna Guardioli oddaa 162 strzay na bramk, rednio 23 strzay na mecz, i strzelia 16 goli:
skuteczno wynosia 10 procent, ale cigle si pogarszaa. Bayern broni si coraz lepiej przed
kontratakami rywali, ale z kadym meczem gorzej byo z precyzj oddawanych strzaw: ju
w dwch ostatnich spotkaniach skuteczno spada a do 5 procent, co jest bardzo marnym wynikiem.
W pitek 13 wrzenia, na p godziny przed rozpoczciem treningu, Guardiola przedstawi te
statystyki swoim pikarzom, ktrzy dopiero co wrcili ze zgrupowa reprezentacji. Nie prosi ich,
eby byli skuteczniejsi przy oddawaniu strzaw, poniewa byby to brak szacunku: w kocu nie
trafiali nie dlatego, e nie chcieli. Poprosi ich tylko, eby nadal starali si niweczy w zarodku
kady kontratak rywali, ale zdawali sobie spraw, jak bardzo ra nieskutecznoci przy oddawaniu
strzaw.
Nastpnego dnia grali na Allianz Arenie z Hannoverem 96. I rozptaa si burza.

MOMENT 29

BURZA SAMMER
Monachium, 15 wrzenia 2013 r.
Guardiola by przyjemnie zaskoczony natychmiastow reakcj Ulego Hoenea i Kalle Rummenigge
dzie po Superpucharze Europy. Najwaniejsi szefowie Bayernu stanli w obronie trenera:
Wypowiedzi Mourinho s bezczelne. (...) By moe oglda inny mecz. Mourinho powiedzia
w Pradze, e zawsze kiedy gram przeciwko druynie Guardioli, kocz mecz w osabieniu: to musi
by jaka wytyczna UEFA. Nie wspomnia jednak, e faul jego pikarza, Ramiresa, na Mariu
Gtzem, ktry oznacza drug t i w konsekwencji czerwon kartk, spowodowa uszkodzenie
torebki stawowej kostki niemieckiego pikarza i w rzeczywistoci brazylijski zawodnik zasugiwa
na bezporednie wykluczenie z gry.
Guardiol zaskoczya reakcja jego pryncypaw, poniewa nie by do tego przyzwyczajony. W
Barcelonie czsto sam musia stawia czoo wszelkiego rodzaju zdarzeniom i broni nie tylko swojej
druyny, ale take caego klubu wobec powanych atakw. W kwietniu 2011 roku Barcelona i Real
Madryt spotkali si ze sob cztery razy z rzdu w serii klasykw, ktrym towarzyszyo ogromne
napicie. Niektrzy zawodnicy Realu Madryt grali z tak agresywnoci, e w pewnych przypadkach
ocieraa si ona o przemoc. Pewni zawodnicy Barcelony symulowali urazy i zachowywali si
w sposb mao sportowy. Po finale Pucharu Krla, ktry wygra Real Madryt po golu Cristiana
Ronaldo, trener Barcelony pogratulowa rywalowi, ale powiedzia te, e byli bardzo blisko triumfu.
To prawda, poniewa arbiter nie uzna, i susznie, bramki Pedra ze spalonego. Guardiola odnis si
do tej akcji w taki sposb:
Sdzia boczny mia bardzo dobre oko i ze wzgldu na dwa centymetry anulowa nam gola
Pedra.
26 kwietnia 2011 roku Pep i jego pikarze jedli obiad w prywatnej restauracji w hotelu Eurostars
Madrid Tower. W telewizji transmitowano konferencj prasow Mourinho poprzedzajc
pfinaowy mecz Champions League, ktry mia by rozegrany nastpnego dnia. Guardiola siedzia
tyem i nie zwraca na to uwagi, a jeden z jego asystentw powiedzia mu, eby si odwrci
i posucha. Pepa dobiegy sowa Mourinho:
Rozpocz si nowy cykl. Do tej pory mielimy dwie grupy trenerw. Jedn malutk,

niewypowiadajc si na temat arbitrw, a drug du, do ktrej zaliczam si rwnie ja, krytykujc
arbitrw. (...) Teraz wraz z wypowiedzi Pepa wchodzimy w now er: powstaa nowa grupa,
w ktrej jest tylko on i ktra krytykuje trafne decyzje arbitra. Nigdy czego takiego nie widziaem.
Suchali tego rwnie pikarze Barcelony, ktrzy byli oburzeni sowami Mourinho, a zwaszcza
jego drwicym tonem. Guardiola nie potrzebowa nic wicej.
Nadszed ten dzie.
Od wielu miesicy Pep mwi najbliszym wsppracownikom:
Bardzo dobrze znam Mourinho i wiem, e ucieka si do prowokacji, starajc si, bym
wybuchn, ale nie uda mu si to. Nie wybuchn, nie uda mu si to, nic nie odpowiem. Zrobi to tylko
jednego dnia, i sam wybior ten dzie.
Mourinho by jak stale uderzajcy mot i czsto rzuca rne wypowiedzi, prowokujc Guardiol,
lecz ten przez cay sezon siedzia cicho, nie odpowiadajc mu ani sowem. A nadszed
zapowiedziany dzie.
O smej wieczorem pikarze Barcelony opucili stadion Santiago Bernabu po ostatnim treningu
poprzedzajcym mecz. Druyna wiedziaa ju, e trener odpowie bardzo ostro. Informacja tak si
rozprzestrzenia, e nawet gwni szefowie klubu dowiedzieli si, e Guardiola przygotowa
stanowcz odpowied dla Mourinho. Po wyjciu z szatni jeden z pikarzy, najbliej trzymajcy
z trenerem, podszed do niego, by yczy mu powodzenia na konferencji prasowej. Podszed do niego
rwnie dyrektor sportowy klubu Andoni Zubizarreta, ktry zaskoczy Guardiol niezapomnianym
zdaniem:
Nie odpowiadamy, Pep, nie odpowiadamy. Skromno, dua skromno.
Guardiola poczu, e klub znw zostawi go samego w kluczowym momencie. Ale nie posucha
rady. Oznajmi:
Poniewa pan Mourinho przeszed ze mn na ty, ja te bd mwi do niego per ty. On nazywa
mnie Pepem, wic ja bd nazywa go Jos. Jutro o 20.45 spotkamy si na boisku. Poza boiskiem on
ju mnie pokona. Pokona mnie w cigu tego caego roku i bdzie robi to w przyszoci. Przyznaj
mu szczeglny Puchar Ligi Mistrzw poza boiskiem, niech go zabierze do domu i niech si nim
cieszy. W tej sali [w sali prasowej na stadionie Santiago Bernabu] to on jest pieprzonym panem,
pieprzonym wadc, to on wie najwicej na wiecie, a ja nie mam zamiaru rywalizowa z nim ani
chwili. Przypomn mu tylko, e pracowalimy razem przez cztery lata. On mnie zna i ja go znam. Jeli
woli wiksz wag przykada do tego, co mwi przyjaciele Florentina Preza i central lechera,
ktrych tutaj w Madrycie wszyscy znacie [chodzi o grup dziennikarzy z Madrytu, blisko zwizanych
z prezesem Prezem], ni do naszych czteroletnich relacji, to niech to robi. Pogratulowaem Realowi
Madryt triumfu w Pucharze Krla. Spalony by parocentymetrowy. Sdzia by bardzo uwany

i bystry. Kiedy gram przeciwko Jos, to na boisku staram si uczy od niego wielu rzeczy, tak samo
kiedy widz mecze jego druyn w telewizji. Ale poza boiskiem nie ucz si od niego wiele.
Sowa Guardioli podgrzay atmosfer przed meczem. Kiedy wrci do hotelu, pikarze zgotowali
mu owacj, zachwyceni odpowiedzi, ktra ich zdaniem bya nieodzowna i znakomita. Bya to
druyna przyzwyczajona do zbierania wielu pochwa, przeciwko ktrej jednak wysuwano rwnie
oskarenia o stosowanie dopingu, oszukiwanie i symulowanie na boisku oraz zawieranie ukadw
z arbitrami, przy czym szefowie klubu, zwolennicy skromnoci i obojtnoci, nigdy nie stawali w ich
obronie. Guardiola zrobi to w odpowiednim miejscu i czasie.
Tymczasem w Monachium ludzie przyzwyczajeni s do mwienia o wszystkim gono i wyranie.
Takie osoby jak Beckenbauer czy Hoene nigdy nie zawahay si przed wypowiedzeniem sw
krytyki pod adresem jakiego trenera czy wasnych pikarzy. To, co w Hiszpanii uwaane jest za
wielki konflikt, w Bawarii jest jedynie stanowcz form wypowiedzi. Nikt nie jest zaskoczony, kiedy
na przykad w przerwie meczu oficjalny spiker Bayernu Stephan Lehmann pyta Paula Breitnera o rzut
karny podyktowany na rzecz gospodarzy, a byy pikarz odpowiada: Nie, nie byo karnego.
Podarowali nam go. Tak stao si 24 sierpnia 2013 roku w spotkaniu Bayern Nrnberg, w derbach
Bawarii. Na Allianz Arenie nikomu nie wydao si niczym niestosownym, e Breitner wypowiedzia
si tak szczerze i stanowczo.
Guardiola musia przywykn do tej nowej kultury i zwyczajw i w poowie wrzenia 2013 roku
znalaz si w rodku burzy, huraganu Sammer.
Przeciwko Hannoverowi 96 Bayern rozegra podobny mecz do tamtego sprzed trzech tygodni
z Nrnbergiem. Na Allianz Arenie powtrzyo si to samo: pierwsza poowa powolna, nudna
i monotonna; intensywna przemowa Guardioli w przerwie, ktra miaa na celu pobudzenie pikarzy;
szalona i szybka druga cz, zakoczona takim samym wynikiem, zwycistwem 2:0. Trenerowi nie
spodoba si wystp jego pikarzy, chocia te go nie zaskoczy. Guardiol zawsze bardzo martwiy
mecze rozgrywane tu po powrocie ze zgrupowa reprezentacji. Przez prawie dwa tygodnie
zawodnicy przyzwyczaili si do innego rodzaju treningw i innych sposobw gry, a po ich powrocie
w druynie panowa chaos.
Po omiu czy dziewiciu dniach spdzonych w reprezentacji rytm pikarzy jest inny. Ale teraz
jestemy ju w dobrej formie i moemy przystpi do rozgrywek Champions League powiedzia
Pep po meczu.
Jego wypowiedzi byy do ostrone i w ogle nie odzwierciedlay jego nastroju.
Guardiola, chyba po raz pierwszy od przyjazdu do Bayernu, by przygnbiony. Nie tylko zy, ale
przede wszystkim przygnbiony. Nie chodzio ju o wystp Thomasa Mllera w rodku pola, gdzie
ten musia zagra po raz kolejny z uwagi na liczne osabienia skadu. Zreszt nawet po zakoczeniu

meczu jeden z czonkw sztabu szkoleniowego baga Pepa, eby nie ustawia wicej Mllera jako
ofensywnego pomocnika, poniewa pikarz tylko si kompromituje. Guardiola by powanie
zmartwiony i wyranie przygnbiony. Wydawao si, e jego zawodnicy go nie rozumiej,
a rwnoczenie on nie potrafi skoni druyny do sprawniejszej gry. Matthias Sammer nie zwleka.
Spokojnym, lecz stanowczym gosem powiedzia:
Jeli nie zapomnimy o trofeach, ktre zdobylimy... Gramy, jakbymy byli w letargu, bez
emocji, najmniejszym nakadem si. Musimy wyj z tej strefy komfortu. Dlaczego to mwi? Bo nie
moe by tak, e w trakcie kadego meczu nasz trener musi wygosi filipik, ebymy si oywili.
Wszyscy chowamy si za trenerem.
Zabrzmiao to niczym grzmot. A najgorsze jest to, e Sammer mia racj. To nieuniknione, e
druyna, ktra zdobywa wszystko, jak Bayern Heynckesa, zyskuje dwie cechy: wysok samoocen ze
wzgldu na tak due sukcesy oraz poczucie, e jest niezwyciona. Pikarze uwaali si za
znakomitych sportowcw, zdolnych pokona kad przeszkod, o czym pitnacie dni wczeniej
przekonali si w Pradze, w cudowny sposb odrabiajc straty w meczu z Chelsea, a poza tym byli
zadowoleni z pracy z Guardiol, poniewa nowy trener przynis ze sob nowe rozwizania
taktyczne. Ale ta sama satysfakcja zamykaa ich w komfortowej strefie podczas meczw, do ktrych
przystpowali z mniejsz energi i entuzjazmem ni do samych treningw. Byli tak przekonani
o zwycistwie, e spali na boisku, a Guardiola budzi ich w przerwie za spraw swojej filipiki...
W tym momencie Guardiol i Sammera czyy ju wspaniae relacje. Zreszt tak byo od
pierwszej minuty, pomimo przepowiedni, e ich wsppraca bdzie trudna. Rozumieli si doskonale,
byskawicznie zdali sobie spraw, ile jeden moe da drugiemu, i nie trzeba byo nic wicej, aby
podali wspln drog. Wzajemne wsparcie byo bezgraniczne. Sammer take potrafi przewidywa
i nietrudno byo mu dostrzec sygnay odprenia, ktre pikarze wysyali w trakcie meczu. Wanie
dlatego wybucha ta bomba, o czym nawet nie uprzedzi Guardioli. Trener by zaskoczony
surowoci dyrektora sportowego, ale by mu za to wdziczny. I podczas burzy, ktra pniej
rozptaa si w klubie, Pep stan po stronie Sammera, ktrego broni bez najmniejszego wahania.
Jak to bywa w zwyczaju w Monachium, na sowa Sammera odpowiedzia sam prezes Hoene na
amach gazety Bild:
Wydaje si, e musimy przeprasza za to, e wygralimy tylko 2:0 i e przegralimy cztery czy
pi meczw. W Dortmundzie musz pka ze miechu.
W magazynie Kicker doda:
Rozumiem, e Matthias chcia rozgrzeba ran. Tyle e nie ma adnej rany.
Gos zabra rwnie Kalle Rummenigge (To jest pikne dla prasy, ale nie tego potrzebuje
druyna ani trener) i oczywicie nie zabrako te wypowiedzi Kaisera Beckenbauera, Lothara

Matthusa i samych zawodnikw. Toni Kroos i Manuel Neuer publicznie przyjli krytyk, przyznajc,
e zagrali le z Hannoverem i e sowa Sammera byy dobrym ostrzeeniem. Natomiast kapitan
Philipp Lahm poprosi, eby sowa krytyki paday w szatni, a nie na zewntrz.
Dwa dni pniej, ju przed pierwszym meczem w Lidze Mistrzw, Guardiola skomentowa
wywoan burz:
To jest kwestia kulturowa i nie jestem zaskoczony opini Sammera. On jest bardzo
emocjonalny, tak jak ja. Zdaem sobie spraw, e w Niemczech, w przeciwiestwie do Barcelony,
tego typu reakcje s normalne i ja musz si do tego przyzwyczai. Gdyby co podobnego stao si
w Hiszpanii, mielibymy wielki problem, ale tutaj to normalne.
Co nie przeszkodzio, by Sammer zosta wezwany na spotkanie z Hoeneem i Rummenigge, ktre
przebiego w do szorstkiej atmosferze. Skoro Sammer zawsze przychodzi Guardioli z pomoc,
trener robi to samo: wspiera dyrektora sportowego bez najmniejszego zawahania.
Matthias jest jednym z nas oznajmi stanowczo.
W niedziel 15 wrzenia, osiemnacie godzin po meczu z Hannoverem, Pep by przygnbiony, ale
zrobi wszystko co w jego mocy, by ukry to przed pikarzami podczas porannego treningu.
Wczeniej odby z nimi rozmow, znw bardzo intensywn, z charakterystyczn dla siebie
gestykulacj. Zaskoczy wszystkich, kiedy powiedzia:
Chc postawi wam za przykad jednego z was. Maria Mandukicia. On i ja nie zaczlimy
dobrze. Ju pierwszego dnia przekonalimy si, e nie zostaniemy przyjacimi, e nie ma midzy
nami pozytywnej energii. Ale powiem wam, e nie ma lepszego pikarza ni on, kogo, kto
pracowaby ciej, kto koczyby mecze bardziej wycieczony, kto na boisku dawaby z siebie
wszystko. Z tego powodu jest najlepszy. On najbardziej powica si dla zespou. Odkd jestem
trenerem, nie miaem takiego rodkowego napastnika. Nikt nie by od niego lepszy z tych powodw,
o ktrych wam powiedziaem. W tej druynie bd grali Mario i dziesiciu pozostaych.
Nie przypuszcza jeszcze, e z tego gbokiego zniechcenia zrodzi si jeden z jego najlepszych
pomysw.

MOMENT 30

ODKRYCIE
Monachium, 15 wrzenia 2013 r.
Mara! Mrius! Chodcie szybko!
Dwoje najstarszych dzieci Pepa przestao si bawi i pobiego do zaktka, gdzie pracuje ich
ojciec. To druga jaskinia Guardioli. Pierwsza, jego gwny gabinet, znajduje si przy Sbener
Strae. Druga to ten pokoik ukryty na kocu korytarza w jego mieszkaniu w centrum Monachium.
Kilka metrw kwadratowych, st, krzeso i laptop.
Tej niedzieli 15 wrzenia Guardiola jest gboko przygnbiony. Wczorajszy mecz bardzo go
zniechci. Wyniki s pozytywne: Bayern zdoby Superpuchar Europy, w lidze zajmuje drugie
miejsce ze strat dwch punktw do Borussii Dortmund, w cigu ptora miesica przegra tylko
jeden mecz, o Superpuchar Niemiec, ale nic z tego nie satysfakcjonuje Guardioli. Pep yje wynikami,
tak jak kady trener, ale tak naprawd cieszy go styl gry. Jest smutny, nieco rozczarowany
i podupady na duchu. Czu si tak ju podczas wczorajszego meczu z Hannoverem 96, chocia
w przerwie wygosi przemow do swoich pikarzy i wprowadzi mnstwo zmian taktycznych, aby
postara si o zwycistwo. Na konferencji prasowej by zadowolony z wyniku (2:0) i z formy
zawodnikw, ale w gbi duszy by rozczarowany. Podczas pniejszej kolacji w Players Lounge
wida byo, e jest roztargniony: odnosi wraenie, e jego przekaz dotyczcy gry nie dotar do
pikarzy. e nie doprowadzi do tego, by grali na poziomie swojego talentu.
Po porannym treningu szybko wrci do domu, zamiast zosta na boisku i porozmawia
z asystentami, jak mia w zwyczaju. Zjad wczenie i popiesznie, po czym poszed do swojej jaskini.
Przepraszam, Cristina, mam robot wyjani onie.
Cristina jest z Pepem tyle lat, e waciwie nie potrzebuje wyjanie. Kiedy Pep jest taki jak
dzi, cichy, zamylony i zasmucony, to znaczy, e za co siebie wini. Nie wini pikarzy Bayernu za
ich sabsz form: wini siebie samego za to, e nie wycign z nich wszystkiego, na co ich sta, e
nie trafi ze sowami albo z wiczeniami, e nie ustawi ich waciwie i nie zbudowa odpowiedniej
platformy dla wydobycia ich umiejtnoci. Jego ojciec jest synem murarza. Synem palety, jak mwi
si po katalosku. Jego ojciec Valentn to murarz z Santpedor, miejscowoci pooonej niedaleko
Manresy, w rodkowej czci Katalonii. Valentn nauczy go racjonalnego postpowania, tego, by nie

wini innych i bra odpowiedzialno za wasne czyny. Dzi Pep jest jednym z najbardziej
szanowanych trenerw na wiecie i pracuje w jednym z najwikszych klubw, ale wci jest synem
murarza, co oznacza, e bierze odpowiedzialno za wszystkie swoje dziaania. Pep nie moe
obwinia innych: jeli Bayern nie funkcjonuje jak naley, to jest jego wina. I kropka.
Przez sze godzin oglda wideo z sobotniego meczu i robi notatki. Rysuje w swoim kajecie,
skrela szkice i znowu przelewa kolejne pomysy na papier. Murarz jest prostym budowniczym. Pep
cae popoudnie rozmyla nad swoim problemem i w pewnym momencie wreszcie uwaa, e znalaz
rozwizanie. Wtedy krzyczy:
Mara! Mrius! Chodcie szybko! Ju to mam!
Nie eureka! jak u wynalazcy. To gos ucznia, ktry czuje, e jest w stanie zda egzamin, okrzyk
kogo, kto uwaa, e znalaz rozwizanie problemu, chocia zdaje sobie spraw, e musi je uzasadni
przed profesorami. Jego profesorami s Mara i Mrius. Pep zawsze opowiada im wszystkie
szczegy meczu, a dzieci s zachwycone: uwielbiaj pikarsk taktyk, a poza tym nie maj dla ojca
adnej litoci. Jeli idea, ktr im tumaczy, nie wydaje im si spjna, oblewaj go bez wahania.
Tego niedzielnego wieczoru praca Pepa zyskuje uznanie w oczach Mari i Mriusa. Egzamin zosta
zdany.
O smej rano trener siedzi ju w swoim gabinecie przy Sbener Strae z Manelem Estiartem. St
pokryty jest papierami, na komputerze odtwarzany jest mecz z Hannoverem, a na dwch tablicach
narysowano mnstwo taktycznych schematw. Estiarte z umiechem wspomina tamten poranek:
To jeden z wielkich momentw Pepa. A przecie przey naprawd wielkie momenty!
Niesamowita chwila.
Guardiola jest pobudzony i podniecony. Sobotnie zniechcenie (Nie widz tej druyny, nie
potrafi do niej dotrze) ustpio miejsca poniedziakowemu entuzjazmowi (Mamy to, mamy to!).
I wyjania swj pomys, oczywicie tak, e na pocztku wydaje si, i robi to powoli, ale potem tak
przyspiesza, e czowiek gubi si w tej gstwinie gestw i szczegw. Ale mniej wicej chodzi o to:
Zostawiamy Lahma na rodku. Jest nie do ruszenia. Po bokach Boateng i Dante, eby Lahm
mg wychodzi agresywnie do przodu i rozbija akcje przeciwnika. Bastian [Schweinsteiger]
i Kroos przed nim jako ofensywni boczni pomocnicy i teraz robimy zmian: Rafinha i Alaba przestaj
by bocznymi obrocami i te graj jako pomocnicy. Poruszaj si zwaszcza w rodku, chocia
mog take wymienia si pozycjami na skrzydach z Robbenem i Ribrym. Jeli jestemy przy pice,
to od pozycji, ktr stworzyli Alaba i Rafinha, gramy agresywnie. Jeli tracimy pik, wtedy wszyscy
zawodnicy znajduj si w rodku i s ustawieni bardzo wysoko: tak atwo bdzie j odzyska.
Jest to ustawienie 3-4-2-1. Lini trzech tworz dwaj rodkowi obrocy oraz Lahm, ktry zosta
wcinity midzy Boatenga i Dantego, eby wprowadza pik do gry. Kapitan Lahm jest ju

najlepszym defensywnym pomocnikiem Bayernu: to on najlepiej wyprowadza pik, rozbija ataki

i wie, co naley zrobi w kadej sytuacji. Jest najodwaniejszy i nikt nie jest w stanie odebra mu
futbolwki. W linii czterech znajduj si obaj boczni obrocy i dwaj boczni pomocnicy, co tworzy
gszcz ofensywnych pomocnikw, ale rwnie siatk, za ktrej pomoc powstrzymuje si
przeciwnika, jeli Bayern straci pik. Ze wzgldu na ustawienie Alaba nie bdzie mia trudnoci
z przejciem tej roli, dlatego te kluczowym czowiekiem bdzie Rafinha: jeli Brazylijczyk bdzie
prezentowa si dobrze w tej strefie, to koncepcja zadziaa. Lini dwch tworz Ribry i Robben,
ktrzy maj swobod w poruszaniu si na skrzydach albo schodzeniu do rodka; kiedy pojawiaj si
na rodku, Alaba i Rafinha musz przej na skrzyda. A przed wszystkimi jeden napastnik:
zasadniczo Manduki, ale take Mller, po tym jak upad pomys przemianowania go na pomocnika.
Odprawa we wtorek 16 wrzenia, przed pierwszym meczem w Lidze Mistrzw, zamienia si
w wykad na temat ustawienia 3-4-2-1. Pikarze zostali wezwani do sali wideo przy Sbener Strae,
do audytorium przypominajcego sal kinow, ale Guardiola nakazuje im wsta i wyj na taras.
Stamtd pokazuje im boisko treningowe numer 1, z czterema idealnie namalowanymi liniami, ktre
wytyczaj granic rodkowej czci boiska jako przeduenie pola karnego. Na nastpnych stronach
bdziemy mwi o nich szczegowo.
To, co jest naprawd wane w naszej grze, rozgrywa si pord tych czterech linii. Reszta nie
ma znaczenia mwi Pep.
Wracaj do rodka, gdzie Guardiola pokazuje pikarzom wideo z U. Na nagraniu wida, e
pocztkowy ruch jest powtarzalny i bezowocny: pika niepotrzebnie kry z jednej strony boiska na
drug: od Ribryego do Alaby, od Austriaka do Dantego, od Brazylijczyka do Boatenga, dalej do
Rafinhii i w kocu do Robbena, krelc co na ksztat duej litery U. Czasem w tej wymianie
uczestnicz take Neuer i Lahm. Ten ruch do niczego nie prowadzi. Pika kry z jednej strony na
drug, od nogi do nogi, bez najmniejszego celu. Jest jak gulasz bez soli. Rywal moe si broni
prawie bez adnego wysiku, poniewa pikarze Bayernu nie staraj si zerwa swoich linii.
Panowie, to, co widzicie, to jest gwniana tiki-taka. Taki rodzaj posiadania piki w ogle nas
nie interesuje. To banalne. Podawanie piki dla samego jej podawania. Nasz defensywny pomocnik
i nasi obrocy musz wychodzi agresywnie do przodu i przerywa linie rywala, abymy wszyscy
mogli ustawi si bardzo wysoko. To musi si skoczy.
Powstao elastyczne 3-4-2-1, przede wszystkim boczni obrocy zostali ustawieni na tej samej
wysokoci, co ofensywni pomocnicy: Guardiola tworzy w swojej druynie faszywych bocznych
pomocnikw bez cienia wtpliwoci gwny taktyczny ruch w jego pierwszym sezonie w Bayernie.
Zostaa rwnie wypowiedziana totalna wojna tiki-tace, rozumianej jako synonim nic nieznaczcych
poda.

Nastpnego wieczoru pierwsz ofiar bdzie CSKA Moskwa. Pep od piciuset jedenastu dni nie
sysza hymnu Ligi Mistrzw i ponowny debiut w tych rozgrywkach jest bardzo udany. Bayern nie
tylko pokonuje rywala 3:0, ale gra zaczyna by pynna, agresywna i ofensywna, pozbawiona
jaowych poda. Lahm znw gra na rodku, Rafinha i Alaba wystpuj w nowej roli, Mller
z radoci peni funkcj drugiego napastnika, ustawionego za plecami Mandukicia. Do druyny
wraca Schweinsteiger, ktry przez kilka minut gra na pozycji Kroosa. Poza tym drugi gol zostaje
strzelony po akcji wiczonej podczas treningu z poprzedniego dnia: przy dorodkowaniu z rzutu
wolnego z boku boiska. Ribry i Robben udaj, e dyskutuj, ktry z nich ma to zrobi, pozoruj
uderzenie, ale cofaj si i wreszcie Holender niespodziewanie centruje w pole karne, eby
Manduki strzeli gow bez adnych przeszkd (chocia ze spalonego): defensywa CSKA bya
zdezorientowana.
Domnec Torrent i Hermann Gerland wylewnie ciskaj si z Pepem, cieszc si z udanej
strategicznej akcji. Dla sztabu szkoleniowego to wielka satysfakcja, e ich pomysy kocz si golem,
a dla Guardioli jest to pierwszy mecz w sezonie, kiedy zaczyna czu, e druyna znalaza si na
waciwej drodze. Niepotrzebna bya adna filipika w przerwie, eby zmieni dynamik gry, a dwaj
boczni obrocy doskonale zrozumieli, czego wymaga od nich trener. Po raz pierwszy od szeciu lat
mistrz Europy wygrywa podczas debiutu w nastpnej edycji Champions League (nie zdarzao si to,
od kiedy AC Milan pokona Benfic 2:1 w 2007 roku, wszyscy kolejni mistrzowie zaczynali nastpne
rozgrywki od remisu).
Kilka miesicy pniej, wspominajc tamten moment, pisarz Ronald Reng, autor ksiki Ein allzu
kurzes Leben (Za krtkie ycie) o tragicznie zmarym bramkarzu Robercie Enkem, powie nam:
Grali na takich obrotach, wymieniali podania z tak szybkoci i pynnoci, e CSKA
wyglda jak druyna z trzeciej ligi. Przypomniaa mi si Bara z 2009 roku, ale z typow dla
Bayernu szybkoci przy kontratakach czy pressingiem, eby zamkn przestrzenie, kiedy tracili
pik. Od tamtego meczu zobaczylimy zesp, jakiego nigdy nie ogldalimy w Niemczech.
Idea gry zostaa jeszcze bardziej umocniona po wizycie w Gelsenkirchen, na wrzcym stadionie
Schalke 04. Kiedy Bayern ma pik, ustawia si w systemie 3-4-2-1, a kiedy jej nie ma, broni si
w 4-3-3. Dziki nowej formule, z bocznymi obrocami grajcymi jako boczni pomocnicy, druyna
porusza si bardziej pynnie, co dodaje skrzyde ich napastnikom, zamienionym w ostre noe, ktre
tn zesp Schalke na zewntrz i od rodka. Z prawej strony Robben dziaa gwnie na skrzydle,
w zwizku z czym Rafinhii zostaje strefa na rodku ataku, gdzie spisuje si lepiej. Na lewej stronie
Ribry i Alaba bez przerwy wymieniaj si pozycjami.
Kiedy Guardiola spojrzy wstecz, ma powody do radoci: ledwie tydzie temu by przygnbiony
i zniechcony, nie wiedzia, czego potrzebuje druyna, ale siedem dni pniej mia na koncie trzy

zwycistwa in crescendo (2:0 z Hannoverem, 3:0 z CSKA, 4:0 z Schalke) oraz, co najwaniejsze,
gra kolektywna zyskaa niezbdn harmoni. Pomys, aby boczni obrocy byli ustawieni na rodku
boiska, zaczyna dawa owoce. To byo odkrycie.
Dwie godziny pniej i wiele kilometrw dalej, w Norymberdze, Borussia Dortmund
zremisowaa mecz, co oznaczao, e po szstej ligowej kolejce dwaj najwiksi rywale zrwnali si
punktami (16). Mistrzostwo traci si w pierwszych omiu kolejkach.

MOMENT 31

MAPA SKARBW
Monachium, 18 wrzenia 2013 r.
Guardiola przechowuje w swojej gowie map skarbw. Jest to sekretna mapa zawierajca zagadki
i tajemnice, trudn krzywk, przerywan lini z punktami, ktre cz si, w miar jak rozwizuje
pojawiajce si na ciece zagadki. Na tej mapie znajduj si wszystkie pytania i wikszo
odpowiedzi: niektre Pep wyjawia publicznie, inne bezporednio na boisku, a jeszcze inne s po
prostu zamroone i czekaj na odpowiedni moment, by je wykorzysta. Guardiola ma wyjtkowy
zmys wyczuwania waciwych momentw, umiejtno, ktrej nie mona nauczy si w szkole
trenerw, lecz ktr naturalnie si posiada. To jego spotka taki przywilej. Dlatego te nie spieszy si
z rozwizywaniem wszystkich zagadek na swojej taktycznej mapie: odpowiedzi bd si pojawia
we waciwym momencie caego procesu.
Ta sprawa wydaje si baha, ale w yciu kataloskiego trenera ma doniose znaczenie. Oznacza,
e zdaje on sobie spraw, i w trakcie okrelonego cyklu (trymestr, sezon, kilka lat) bdzie musia
stawi czoo serii decyzji i taktycznych ruchw. Serii nieuniknionej, a zarazem z gry okrelonej
przez jego wasn filozofi gry. Jego pierwszy sezon w Barcelonie nie mia wiele wsplnego
z trzecim. Jego pierwszy sezon w Bayernie bdzie odmienny ni trzeci. Mwimy o organizacji
taktycznej, o poruszaniu si kadego zawodnika, o kolektywnej wsppracy i interakcji. Guardiola
kreli taktyczny plan biznesowy na kady cykl (trymestr, sezon, kilka lat). Zapisuje go w gowie,
nie zostawiajc fizycznego ladu. Pomylmy o Bayernie, ktry przejmuje po Heynckesie: to
wspaniaa spucizna. Guardiola wie, e moe wprowadzi tylko okrelon liczb nowego softwareu
do hardwareu tego supermistrzowskiego Bayernu. Jeli przekroczy pewn liczb nowych pomysw,
doprowadzi do zapaci kolektywu i niektrych pikarzy. Ustanawia a priori plan rozwoju swoich
pomysw, jak kto, kto wyznacza konkretne cele, ktre chce osign w okrelonym czasie. Nie s to
pomysy, ktre mona atwo rozszyfrowa czy zastosowa w przypadku innych druyn, pikarzy czy
trenerw. Przynale tylko do jego sposobu rozumienia futbolu.
Nie dy do tego, by jego pikarze rozumieli wszystko. Wie, e pewni zawodnicy potrafi
przyswoi sobie zoone koncepcje, a inni pojm tylko podstawy. Dlatego bdzie rozrnia tych,
ktrzy powinni otrzymywa przekazy krtkie, proste i czciowe, od tych, ktrzy posiadaj
umiejtno kompletnego obserwowania i rozumienia. Zalenie od odbiorcw bdzie uywa

odmiennego jzyka, co nie jest adn nowoci. Tak w ogle przyczyn jednego z wielkich
konfliktw w sporcie, szalejcego od niepamitnych czasw, jest jzyk, ktry stosuj trenerzy, kiedy
staraj si przekaza sportowcom kwestie techniczne. Tylko bardzo utalentowani albo bardzo
dowiadczeni trenerzy osigaj taki poziom komunikacji werbalnej i gestykulacji, e s w stanie
dokadnie przekaza dan informacj. Czasem s to informacje zoone, a czasem bardzo proste.
Konieczna jest odpowiednia forma, tre i waciwy moment dla kadej z tych informacji i dla
kadego odbiorcy. Tylko dziki temu trener moe rozwija z pikarzami swoje pomysy technicznotaktyczne.
Guardiola ma problem w tej materii. Z atwoci potrafi zaprojektowa w gowie map skarbw,
swj plan biznesowy, czyli zdefiniowa wszystkie aspekty taktyczne, indywidualne i druynowe,
ktre ma zamiar wdroy w trakcie okrelonego cyklu. Ma wyjtkowy zmys przewidywania i zdaje
sobie spraw, co moe osign w tym trymestrze albo w tym sezonie, a take ktre elementy bdzie
musia odoy na nastpny cykl, kiedy druyna bdzie ju bardziej dojrzaa. Kiedy wspominalimy
razem histori jego czterech lat spdzonych w Barcelonie, wietnie pamita kad dokonan zmian,
a take te, ktre mia zamiar przeprowadzi, gdyby pozosta w kataloskim klubie. Ale kiedy
mwimy o Bayernie, jest bardziej skryty i opowiada tylko o planach na najblisz przyszo: w tym
sezonie zrobimy to i tamto, zapowiada, ale milknie, kiedy pyta si go o nastpny sezon. Chocia ju
dobrze wie, jakie to bd plany.
Ta pewno co do strategicznych pomysw napotyka trudnoci, kiedy trzeba przekaza je
zawodnikom. Nie jest to problem jzyka pikarskiego. Jest to problem nadmiaru softwareu. Czasami
chce powiedzie tak wiele, przekaza tyle szczegw, e niektrzy pikarze za nim nie nadaj. W
takich przypadkach Guardiola nie odpuszcza i dopiero po pewnym czasie uwiadamia sobie, e dany
zawodnik potrzebuje zdecydowanie mniej informacji, podanych w bardziej uproszczonej formie.
Oto przykad: Franck Ribry, futbolista, ktrego ze wzgldu na zachowanie mona porwna do
biegacza na 100 metrw. Jeli przekazujesz mu zoon informacj, w rzeczywistoci komplikujesz
mu ycie. Guardioli kilka miesicy zajo znalezienie odpowiedniego sposobu komunikowania si
z Francuzem. Ju na pierwszym treningu mwi o grze w rodku, o pozycji faszywej dziewitki. Pep
wierzy, e Ribry moe by bardziej grony, jeli w rodkowej strefie bdzie wykonywa to samo, co
robi na skrzydle. W rodku nie ma linii, ktra ograniczaaby go z jednej strony, i, co jest logiczne,
bdzie mia wicej przestrzeni, by swobodnie si porusza i dryblowa. Jest przekonany, e
w rodku Francuz moe lepiej wpywa na przebieg gry. Jednak Ribry bardzo wolno przyswaja
sobie sposb poruszania, o jakim opowiada mu trener. To zbyt skomplikowane, by mc szybko
zrozumie, dlatego Pep postanawia zostawi ten pomys na odpowiedni moment; wrci do niego po
upywie kilku miesicy.

Odwrotnym przykadem jest Schweinsteiger, ktremu Guardiola moe przekazywa informacje,

jakie tylko zechce. Obaj powicili wiele godzin na zawie rozmowy o futbolu. Po kadym treningu
powicaj kwadrans na dyskutowanie o akcjach i sposobie poruszania si. To wanie wtedy Pep
si rozlunia, wypeniajc jeden ze swoich ulubionych rytuaw: za spraw symfonii gestw
wskazuje, gdzie w danym momencie powinien si znajdowa kady z zawodnikw, kto kogo kryje,
gdzie przemieszcza si defensywny pomocnik, jak wychodzi rodkowy obroca, jak zachowuje si
boczny obroca i tak dalej. To i tak dalej jest tak dugie, e wymaga wysokiego stopnia
koncentracji, aby nie straci wtku rozmowy. Zapewniam, e za kadym razem, gdy byem wiadkiem
tego typu rozmw, a Pep tumaczy zoone akcje druynowe, w ktrym momencie traciem wtek.
Nieatwo jest za nim poda. Schweinsteigerowi ta sztuka si udaje.
Podsumujmy t kwesti, ktra odnosi si do pomysw, do ich wdraania oraz przekazywania
i zrozumienia koncepcji, co wszystko razem moe by zdefiniowane jako droga gry proponowana
przez trenera. Guardiola doskonale wie, jak drog chce poda, jakiej drogi chce zarwno dla
druyny, jak i dla kadego pikarza z osobna, o co moe prosi i czego moe oczekiwa w zamian,
kiedy moe wprowadza swoje pomysy i jak je wiczy. Ze strategicznego i taktycznego punktu
widzenia ma narysowane w gowie pole bitwy caego sezonu. Jednak z punktu widzenia
przekazywania niezbdnych informacji w celu rozwijania tego zoonego i szczegowego planu
napotyka trudnoci, kiedy nie trafia z odpowiednim przedstawieniem go kademu pikarzowi. Ale
poprawia si pod tym wzgldem, chocia sporo czasu zajmuje mu znalezienie odpowiedniej dawki
wyjanie.
Zaleta Guardioli tkwi w bogactwie jego planu, w taktycznej mapie skarbw, ktr posiada. Jego
wad jest trudno precyzyjnego wymierzenia iloci softwareu, ktry kady zawodnik moe
przyswoi.

MOMENT 32

RAFINHA, NAJWANIEJSZY PIKARZ

Monachium, 25 wrzenia 2013 r.
O ustawieniu bocznych obrocw w jednej linii z pomocnikami Guardiola myla ju w Barcelonie,
chocia z innymi wariantami. Zacz nawet o tym mwi po zakoczeniu kilku treningw
w Trydencie, kiedy dopiero co przyszed do Bayernu. Delikatnie podkreli to na jednej z konferencji
prasowych:
Niewtpliwie Alaba te moe gra jako pomocnik.
W rzeczywistoci Guardiola nie myla o Alabie jako pomocniku, lecz jako bocznym obrocy,
ktry graby wyej, w rodkowej czci boiska. Jak pojawi si ten pomys? By ju gotowy, lea
spokojnie w katalogu gry, czekajc, a nadejdzie waciwy moment, by go odkurzy.
Najpierw Guardiola przeanalizowa problem: Bayern wymienia podania w formie litery U
midzy Ribrym a Robbenem, poprzez obu bocznych obrocw i stoperw, przy czym nie przynosio
to druynie adnych korzyci. Bayern utrzymywa si przy pice, ale nie atakowa rywala, nie by
agresywny, nie stara si ama linii przeciwnika.
Guardiola wrci zatem do pomysu, ktrego nie mg rozwin w Barcelonie, poniewa odszed
po czwartym sezonie pracy.
W Bary kadego roku wprowadzaem nowe elementy do ustalonego sposobu gry i druyna
prezentowaa si coraz lepiej, ale po klubowych mistrzostwach wiata w 2011 roku [w finale
Barcelona pokonaa Santos Neymara 4:0] nie byo atwo nadal mc si rozwija z tymi samymi
pikarzami. Gralimy lepiej ni kiedykolwiek wczeniej i trudno byo zrobi nastpny krok.
W tamtym okresie rozwaa midzy innymi kwesti lewego obrocy (nie zastanawia si nad
prawym, poniewa w Barcelonie pozycj t zajmowa Dani Alves, ktry nie jest fenomenem pod
wzgldem rygoru taktycznego).
Ewolucja taktyczna, ktr wymyliem wtedy dla Barcelony, polegaa na tym, by wykorzysta
lewego obroc, ustawiajc go razem z defensywnym pomocnikiem jako doble pivote. Wiemy, e
boczni obrocy mog wychodzi a na wysoko defensywnego pomocnika, kiedy ten wyprowadza
pik, ale nie wyprzedzaj go, dopki nie pole piki do przodu. Pomys by taki, eby lewy obroca
nie przekracza wysokoci, na jakiej znajduje si defensywny pomocnik, by w razie potrzeby

stworzy z nim doble pivote.

Opowiedzia nam o tym w lipcu 2013 roku, podczas okresu przygotowawczego w Trydencie:
Ten pomys z lewym obroc ustawianym z defensywnym pomocnikiem jako doble pivote
zachowam sobie na przyszo.
W niedziel 15 wrzenia, przygnbiony i zniechcony, lecz gotowy znale rozwizanie,
Guardiola odgrzeba ten pomys i przystosowa go do pikarzy Bayernu. Nabazgra na kartkach
ustawienie, ktre wydao mu si idealne: to nie lewy obroca bdzie gra obok defensywnego
pomocnika, lecz obaj boczni obrocy bd ustawieni wyej od niego, tworzc lini czterech przed
zawodnikiem z numerem 6. W taki wanie sposb dokona odkrycia.
Dziesi dni pniej znw zmierzy si z Hannoverem 96, tyle e tym razem w Pucharze Niemiec,
gdzie rozgrywa si tylko jeden mecz.
Wol ten system ni system obowizujcy w Hiszpanii, poniewa tutaj kady mecz pucharowy
jest finaem. To o wiele bardziej ryzykowne, ale zarazem bardziej atrakcyjne. I pozytywne dla
pikarzy, poniewa jedenacie miesicy rywalizacji to ogromnie duo, a powinnimy zwiksza
jako meczw zamiast ich liczb powiedzia Guardiola.
Trenerem Hannoveru by wtedy Mirko Slomka (zosta zwolniony przed witami Boego
Narodzenia i zastpiony przez Tayfuna Korkuta), ktry powiedzia, e kada niemiecka druyna jest
w stanie przeprowadzi peny kontratak w niecae jedenacie sekund. Guardiola si nie zgodzi:
Uwaam, e mona to zrobi szybciej, ni mwi Mirko. Pod wzgldem kontratakw ta liga jest
niesamowita. To Kontra-Bundesliga. W Hiszpanii s wielkie zespoy, ktre przeprowadzaj dobre
kontrataki, ale w adnym innym miejscu z wyjtkiem Niemiec nie ma tylu szybkich i skutecznych
w grze z kontrataku druyn.
Bayern bez problemu pokona Hannover 4:1 w trzechsetnym meczu Guardioli w roli trenera (215
zwycistw, 58 remisw, 27 poraek), chocia jego gra wci bya nieregularna. Szybko obj
prowadzenie, by bardzo agresywny, udaremnia kontrataki, ale po zdobyciu gola na 2:0 rozluni si
i pozwoli przeciwnikowi na stworzenie kilku niebezpiecznych sytuacji, ktre doprowadziy do
strzelenia bramki. Bayern na powrt sta si senny, a Pep znowu by wcieky. W drugiej poowie
zesp zareagowa tak jak zawsze i kolejnymi dwoma golami przypiecztowa awans do jednej smej
finau.
W pierwszej poowie popenilimy bd debiutanta: wszystkie podania w ofensywie kierowane
byy do rodka, zamiast na zewntrz. Jeli podajesz do rodka i odbior ci pik, ciach, od razu
kontruj. W drugiej poowie udao nam si to skorygowa.
Mijao sto dni od przybycia Guardioli do Bayernu, wic trener dokona podsumowania:
Jestem zadowolony. Mj niemiecki nie jest dobry, ale pikarze bardzo mnie wspieraj. Nie

potrafi jeszcze dobrze si wypowiada i z atwoci do nich dotrze, ale na treningach zachowuj
si wspaniale. Zauwaam drobiazgi, ktre wskazuj na to, e moemy gra dobrze. I w takich
chwilach naprawd jestem szczliwy.
Na korytarzu prowadzcym do szatni na Allianz Arenie rozmawiamy z Rafinh, brazylijskim
prawym obroc, ktry wraz z przesuniciem Lahma na rodek mia teraz bezdyskusyjne miejsce
w podstawowym skadzie. Rafinha, ktry cigle artuje i sam siebie nazywa wychowankiem
(wiedzc, e Guardiola jest ogromnym zwolennikiem wystawiania w druynach pikarzy ze szkki),
zapewni, e Pep do dobrze wysawia si po niemiecku, a kiedy ma jakie trudnoci, to Pizarro
albo nawet ja penimy rol tumaczy.
Jeden z czonkw sztabu szkoleniowego powiedzia nam, e Rafinha jest w tej chwili
najwaniejszym pikarzem w druynie. Jeli dozna kontuzji, to wszystko si nam zawali. Tak byo:
obecno Rafinhii pozwalaa zatrzyma Lahma na rodku pola jako defensywnego pomocnika, i ta
pozycja staa si kluczowa dla druyny. Rafinha by uradowany:
Jak mam si czu u Pepa? Jestem zadowolony z ycia. W poprzednim sezonie jedenastu
zawodnikw rozegrao po pidziesit meczw, a pozostali wystpili moe w pitnastu czy
dwudziestu. Teraz wszystko jest lepiej rozdzielone i to logiczne, e ci, ktrzy wicej graj, s
bardziej zadowoleni. Zmiana bya potrzebna: Jupp Heynckes by bardzo dobry, dziki niemu gralimy
znakomicie, ale rywale ju nas dobrze znali. Teraz gramy inaczej, i to jest pozytywne. Dla bocznych
obrocw to wielka sprawa, poniewa moemy porusza si we wszystkich strefach, z boku,
w rodku, i cigle atakowa.
Guardiola by zachwycony doskona postaw Lahma w rodku pola:
Gra niesamowicie dobrze na tej pozycji. Wiem, e kiedy bdziemy mieli wszystkich
zawodnikw zdrowych, Philipp moe wrci na bok obrony, ale by moe zostanie na pozycji
defensywnego pomocnika. To jest superpikarz, tak samo jak Schweinsteiger.
Kilka dni pniej, podczas zamknitego treningu, doda jeszcze kilka sw na temat kapitana:
Lahm jest niebywale inteligentny. Wszystko chwyta w lot. Bardzo szybko myli i wszystkie
akcje przewiduje z duym wyprzedzeniem. Posiada ten sam poziom pikarskiej inteligencji co Iniesta.
By moe najbliszym Guardioli zawodnikiem jest Bastian Schweinsteiger, z ktrym prowadzi
niekoczce si konwersacje, tak wic rozmawiamy z drugim kapitanem:
Pep jest bardzo inteligentny, trenowanie z nim jest interesujce i pouczajce. Jzyk? C,
niemiecki jest bardzo trudnym jzykiem dla obcokrajowcw. Dlatego bardzo wane byo to, e Pep
przyjecha tutaj i od razu si nim posugiwa. Kiedy rozmawiamy twarz w twarz, to wyraa si
doskonale. Kiedy jestemy w grupie, kosztuje go to troch wicej: robi to poprawnie, ale nie tak
dobrze jak podczas rozmowy twarz w twarz.

Guardiola bardzo si zmieni w cigu tych trzech miesicy, odkd mieszka w Monachium.
Udzieli ju jednego wywiadu klubowemu magazynowi; pniej udzieli kolejnego telewizji Bayernu.
Z chci uda si na Oktoberfest, wystpi w reklamie piwa, ubrany w Lederhosen, i oglnie bdzie
wyglda na bardziej odpronego ni w Barcelonie, po czci dlatego, e uatwia mu to otoczenie
klubu, a po czci rwnie dziki ewolucji samego Guardioli.
Celem na najblisze tygodnie jest dotrwa do Oktoberfestu. W tym okresie Bayern czsto si
zacina, a trener stara si unikn potkni: w lidze trzeba dotrzyma kroku Borussii Dortmund
i zachowa regularno w Champions League. Na razie wci pozostaje w Pucharze Niemiec,
pomimo osabie w rodkowej linii (Javi Martnez, Gtze i Thiago).
Domnec Torrent, drugi trener, nie ma wtpliwoci:
Gtze jest znakomity. Pep jest nim zachwycony, poniewa jest dobry technicznie, zwinny,
a przede wszystkim wnosi do gry niezbdny spokj. Kiedy wrci wraz z Thiagiem, bdzie wspaniale.
Nie mg sobie nawet wyobrazi, jak duo mia racji...

MOMENT 33

DZIEWIDZIESIT CZTERY PODANIA

Manchester, 2 padziernika 2013 r.
Dziewidziesit cztery podania w trzy minuty i dwadziecia siedem sekund. Dziewidziesit cztery
kolejne podania, eby przypiecztowa podbj Manchesteru, wieczr, kiedy Bayern zdoby Etihad
Stadium, a Pep Guardiola wreszcie umiecha si zadowolony. Jego druyna taczya niczym motyl
i dlia niczym osa, jak dziesitki lat wczeniej zdefiniowa wasny styl boksowania Muhammad
Ali. Niewtpliwie Bayern przypomina Barcelon Guardioli z tamtego listopadowego wieczoru 2010
roku, kiedy pokonaa 5:0 Real Madryt pod wodz Mourinho na Camp Nou i take wymieniaa
niezliczon liczb poda.
Dziewidziesit cztery podania skaday si na wyjtkowy moment europejskiego futbolu.
Mistrz przyjecha na wspaniay i jednoczenie wzbudzajcy strach stadion, rywal wzmocni si
jeszcze bardziej, a na awce mia znakomitego trenera, Manuela Pellegriniego, do tamtej pory
niepokonanego na Etihad Stadium. Jednak tamtego wieczoru Bayernowi wszystko wychodzio dobrze
przez osiemdziesit minut. By to wieczr niemal perfekcyjny, mecz, w ktrym Pep udowodni
samemu sobie, e jego druyna moe gra tak skutecznie jak Bara, nie majc do dyspozycji takich
zawodnikw, jakich mia w tamtej druynie.
Wszyscy, cznie z Guardiol, pospieszyli z wyjanieniem, e nie chodzio o Barcelon 2.0.
Arjen Robben w taki sposb podsumowa odczucia zespou:
Rozegralimy fantastyczne osiemdziesit minut, ale nie jestemy Barcelon 2.0. Rozumiem
porwnania, ale nie mamy takich pikarzy jak Xavi czy Messi i jestemy inni. Chcemy tylko
dominowa, chocia zawsze przy pice.
Jeszcze przed pojawieniem si w sali prasowej Guardiola znalaz czas, eby zadzwoni do
przyjaciela:
Spokj, twardo stpamy po ziemi. Stary, co za wystp! Co za wystp!
Dla Pepa by to jeden z wielkich momentw w roli trenera. Nie tylko ze wzgldu na zwycistwo
(3:1) na stadionie, na ktrym gospodarze w europejskich pucharach nie przegrali od 2008 roku. By
to wyjtkowy wieczr za spraw stylu, w jaki zagra jego zesp, stosujc wszystkie elementy, na
jakich zaleao trenerowi: ofensywne usposobienie, cige zmierzanie do pola karnego rywala,

posiadanie piki, nieustanna pynno i ruchliwo. By to mecz, ktry pozostawi u Guardioli

niezatarte wspomnienie, poniewa jego Bayern po raz pierwszy przypomina druyn, o jakiej
marzy.
Oczywicie przed dziennikarzami zachowywa spokj:
Musimy jeszcze poprawi wiele rzeczy.
Tak byo. Ostatnie dziesi minut to cakowita przewaga Manchesteru City, ktry z Negredo na
boisku zmieni bojaliwe oblicze i zdoa raz pokona Neuera, raz trafi w poprzeczk, a take
wywoa zamieszanie w monachijskiej defensywie, przy czym na domiar zego czerwon kartk
dosta Boateng.
Bayern przyjecha do Manchesteru z pewnym niepokojem, poniewa jego ostatni mecz ligowy,
w Monachium przeciwko Wolfsburgowi, by trudny. Bayern wygra 1:0, ale by to najsabszy dzie
spord trzech pierwszych miesicy sezonu. Z wyjtkiem kilku minut drugiej poowy, kiedy druyna
odnalaza flow i zamienia si w atakujc lawin, Bayern gra chaotycznie. Wolfsburg broni si
doskonale, a Guardiola nie znajdowa sposobu, by sforsowa t barier. Jego pikarze oddali tylko
jedenacie strzaw, a mecz zostawi w Monachium cierpkie odczucia.
W meczu w Manchesterze na rodku ataku zamiast Mandukicia zagra Mller, towarzyszcy
w ataku Ribryemu i Robbenowi. Lahm by ju bez adnej dyskusji defensywnym pomocnikiem
Bayernu, pikarzem, na ktrym opieraa si druyna, przyjacielem wszystkich. Schweinsteiger zosta
przemianowany na ofensywnego pomocnika. Na teje pozycji (numeru 8 albo 10) Bastian porusza
si z wiksz swobod ni jako jedyny defensywny pomocnik, poniewa jeszcze delikatnie utyka
z powodu nie w peni wyleczonej kostki. Dolegliwoci zwalniay jego gr i sprawiay, e brakowao
mu pewnoci siebie. Kiedy by ustawiony wyej, czu si bardziej chroniony i mg gra bardziej
ekspansywnie, biegajc tam i z powrotem bez obaw, e straci wan pik. Kluczowe elementy
zaczynay si Guardioli ukada.
Gole dla Bayernu strzelili trzej napastnicy: Ribry powtrzy zwd i strza, dziki ktremu
doprowadzi do remisu w spotkaniu z Chelsea w Superpucharze Europy; Mller fantastycznie
uwolni si spod opieki otpiaego Clichyego, eby strzeli drugiego gola po tym, jak Bayern przez
czterdzieci sekund wymienia podania wywoujce baagan w szeregach rywala; Robben robi
zygzaki, a Nastasiciowi zakrcio si w gowie, i strzeli praw nog po tym, jak Schweinsteiger
odebra pik w kole rodkowym.
Niekiedy wydawao si, e Bayern taczy, jak chcia z Manchesterem City, ktry dopiero co
pokona Manchester United 4:1. Za plecami miejscowych defensywnych pomocnikw, znakomitych
Yayi Tour i Fernandinho, raz za razem pojawiali si Ribry, Mller, Robben czy Schweinsteiger.
Bastian i Kroos dali pokaz kontrolowania piki, czym zdezorientowali zarwno pikarzy

Pellegriniego, jak i komentatora hiszpaskiej stacji telewizyjnej, ktra transmitowaa mecz. Znawca
niemieckiego futbolu Gaby Ruiz, powiedzia:
To, co widzimy, musi by zawstydzajce dla pikarzy Manchesteru City. Druyna wywiesia
bia flag na znak kapitulacji.
W 65 minucie nastpia seria poda, ktra precyzj, szybkoci i czasem trwania zadziwia wiat
futbolu. Przez prawie trzy i p minuty Bayern wykona dziewidziesit cztery podania, w ktrych
uczestniczyo wszystkich dziesiciu zawodnikw z pola. Jedynie bramkarz Neuer nie bra udziau
w tej akcji. Pikarze podawali sobie pik przez ponad dwiecie sekund, podczas gdy Etihad Stadium
milkn, a gracze Manchesteru City wywieszali wspomnian bia flag. Podczas tej serii poda
pika dwa razy trafia do pikarza angielskiej druyny: raz odbia si od Clichyego, a raz zdoa j
odebra Jess Navas, ale utrzyma si przy niej tylko przez siedem sekund, poniewa Philipp Lahm
natychmiast mu j odebra.
Akcja okazaa si tak spektakularna, e tego samego wieczoru umiecio j na YouTube wielu
uytkownikw, w niektrych przypadkach w przyspieszonym tempie z weso muzyk,
skondensowan do ptorej minuty, w innych trwajc pene trzy minuty i dwadziecia siedem
sekund. Gigantyczne rondo Bayernu byo streszczeniem tego, czego wymaga Guardiola, a statystyki
wyjawiy te udzia w grze pikarzy rodka pola: w tej akcji najwicej poda wykona Toni Kroos
(18), a za nim Robben (14), Schweinsteiger (13), Ribry (12), Rafinha (11) i Lahm (10). Znacznie
mniejszy w niej udzia wzili obrocy i rodkowy napastnik: Boateng (7), Alaba (6), Mller (2)
i Dante (1).
O ile mecz w wykonaniu pomocnikw by znakomity (Kroos zanotowa 97 procent celnych
poda, a Schweinsteiger 95 procent), to wystp Thomasa Mllera absolutnie zachwyci samego Pepa.
Bardziej ni faszyw dziewitk by napastnikiem poruszajcym si pynnie we wszystkich strefach
boiska i pojawia si tam, gdzie najmniej si go spodziewano. Mller by wiernym odbiciem triumfu
druyny, ktra potrafia poczy wszystkie elementy, krtkie podania z dugimi i posiadanie piki
z szybkoci, graa agresywnym pressingiem, odzyskiwaa piki, bronic wysoko, wygraa wikszo
pojedynkw, miaa niemal sto procent celnych poda, odbieraa pik i nie robia tego dla samego
odbierania, ale eby wyrzdzi krzywd Manchesterowi City. By to wystp czcy dwa style:
zesp gra w rodku pola tak, jak chcia Pep, i atakowa tak, jak atakowa Bayern Heynckesa.
Gra Bawarczykw wywoaa lawin komplementw. Michael Owen wyrazi swj podziw
wobec takiego wystpu. Franco Baresi mwi o bardzo wysokim poziomie, o propozytywnym
futbolu z udziaem wszystkich pikarzy, ktrym poza tym gra sprawiaa rado. Rio Ferdinand
powiedzia: Trudno byo sobie wyobrazi, e Bayern, ktry zdoby trzy trofea, moe gra lepiej, ale
Pepowi udaje si to osign. Prezes Bayernu Uli Hoene nie mg si nachwali swojej druyny:

Przez osiemdziesit minut gralimy futbol idealny. Najlepszy futbol, jaki w yciu widziaem.
Podczas pomeczowego bankietu, ktry Bayern zawsze organizuje, bez wzgldu na to, czy wygrywa,
czy przegrywa, dla pikarzy, trenerw, sponsorw i dziennikarzy, Kalle Rummenigge podsumowa
krtko: To bya uczta dla oczu.
Brawa kibicw Manchesteru City byy najlepszym hodem dla zespou, ktry mimo wszystko mia
pewne wady. Na bramk Anglikw odda dwadziecia strzaw i wci razi dziwn
nieskutecznoci. I pokaza jeszcze jeden ze swoich defektw: kiedy si rozlunia, wwczas
dezorganizacja w defensywie jest poraajca. W cigu ostatnich dziesiciu minut zosta wyranie
zdominowany przez przeciwnika, ktry nie tylko zasuy na gola Negredo, ale i na co wicej.
Pomimo tych ewidentnych defektw Guardiola tamtego wieczoru by zachwycony. Sto jeden dni
temu stan na czele Bayernu, a teraz witowa to wspaniaym wystpem druyny. Kto obok
przypomnia mu, e w sezonach, w ktrych Bayern zdobywa dwa ostatnie Puchary Ligi Mistrzw (w
2001 i 2013 roku), druyna zawsze pokonywaa na wyjazdach angielskie zespoy. Tak wic ten triumf
by moe jakim znakiem Guardiola nie przywizywa duej wagi do tego stwierdzenia:
Bundesliga, celem jest Bundesliga.
Trener od miesica mwi o tym samym:
Trzeba przej przez Oktoberfest bez adnych potkni.
Brzmiao to skromnie, ale jemu wydawao si, e trudno bdzie da sobie rad we wrzeniu bez
Javiego Martneza, Gtzego i Thiaga oraz ze Schweinsteigerem przygotowanym do gry na
pidziesit procent.
Moesz wygrywa mecze z obrocami i napastnikami, ale jeli nie masz pomocnikw, nie
moesz gra dobrze. Staram si przetrwa te tygodnie, zobaczymy, czy kontuzjowani szybko wrc
do gry.
Przedstawi jedn z podstawowych zasad jego sposobu rozumienia gry:
Uwielbiam pomocnikw. W mojej druynie chciabym ich mie tysice. Na szczcie mam
Lahma, ktry chocia jest najlepszym bocznym obroc na wiecie, moe gra na kadej pozycji,
nawet jako napastnik. A jako pomocnik jest fenomenalny.
Do meczu w Manchesterze druyna nie prezentowaa tak pynnej gry, ale na Etihad zacza gra
dokadnie tak, jak chcia trener:
eby wszystko nam dobrze wychodzio, pikarze musz biega jak bestie, ale w pik musz
gra jak dzieci.
Pikarze rwnie byli zachwyceni. To s detale, ale bardzo wane. Dziki Pepowi wzrosa moja
pewno siebie powiedzia Ribry. On ma niesamowite pomysy zaznaczy Schweinsteiger.
Robben nie myla inaczej: Jego przybycie okazao si orzewiajce, byo wielkim bodcem. Mam

29 lat, ale z Pepem ucz si taktycznych szczegw, ktrych nie znaem. W tamtym momencie nie
moglimy jeszcze wiedzie, e mecz w Manchesterze okae si punktem zwrotnym w sezonie
Bayernu, ale nie ulegao wtpliwoci, e 2 padziernika 2013 roku sta si kolejnym wielkim dniem
w karierze Guardioli.
Po przylocie do Monachium trener przeczyta w jednej z gazet zdanie Lothara Matthusa: Tikitaka dotara do Bawarii. Wyrzuci gazet do kosza.

MOMENT 34

DZIE ZASONY
Monachium, 18 padziernika 2013 r.
Trening rozpoczyna si z pgodzinnym opnieniem z powodu odprawy Guardioli. Zazwyczaj
przygotowuje trzy odprawy na mecz: dzie wczeniej wyjania, jak rywal gra w ofensywie, rano
w dniu meczu podaje szczegy strategii ofensywnej i defensywnej przeciwnika, a po poudniu
w hotelu, w ktrym zatrzymuje si druyna, przedstawia taktyk i mwi o tym, jak ma atakowa
Bayern.
Dzi, w pitek, jako e pikarze wrcili do klubu po dwunastu dniach spdzonych na
zgrupowaniach reprezentacji, stara si scali druyn i skoni j do pracy. Zawodnicy przez wiele
dni trenowali w zupenie inny sposb; jedni s zadowoleni, bo wygrali mecze z reprezentacj, inni
smutni z powodu poraek, jednak wszyscy si ciesz, e ponownie s razem, artuj, w szatni przy
Sbener Strae panuje wielka rado i rodzinna atmosfera. Guardiola chce natychmiast przywrci
intensywno, jak pokazali w Manchesterze i w Leverkusen, i wymaga od nich koncentracji oraz
uwagi.
Trzynacie dni wczeniej wyjazdowe spotkanie z Bayerem zakoczyo si remisem 1:1, a wic
takim samym wynikiem jak we Fryburgu Bryzgowijskim pod koniec sierpnia. Jednak tym razem,
podobnie jak w Manchesterze, Bayern zademonstrowa wspania gr i chocia zdobyty punkt nie
mg za bardzo cieszy monachijczykw, to poraka Borussii Dortmund na boisku Borussii
Mnchengladbach sprawia, e druyna Guardioli po raz pierwszy w sezonie znalaza si na pozycji
lidera: mino osiem kolejek, osiem kolejek z przepisu Pepa, a Bayern nie tylko zaapa si na
ligowy pocig, ale nawet sta na jego czele, chocia tylko z jednym punktem przewagi.
Zawodnicy z Monachium na fali pochwa caej pikarskiej Europy za efektowne zwycistwo na
Etihad Stadium dali trzy dni pniej kolejny festiwal gry. Jednake tym razem nie zdoali zwyciy,
mimo e mieli miadc przewag nad Bayerem, wwczas trzecim zespoem w tabeli. Bayern
utrzymywa si przy pice przez 80 procent czasu, zanotowa 90 procent celnych poda, odda
dwadziecia siedem strzaw (z czego osiemnacie celnych) na bramk znakomitego tego dnia
Bernda Leno. Druyna Guardioli strzelia tylko jednego gola i zaprzepacia ptora tuzina
doskonaych sytuacji. rednia skuteczno spada do ndznego 3,7 procent. Miejscowi obrocy
i bramkarz te zanotowali seri wybi i parad, a poza tym zespoowi z Leverkusen wystarczyy trzy

wyprawy w pole karne goci, eby raz pokona Manuela Neuera.

Miny dwa tygodnie, odkd trio pomocnikw, zoone z Lahma, Kroosa i Schweinsteigera,
zawadno boiskami w Manchesterze i w Leverkusen, i Guardiola robi wszystko, by druyna
wrcia na tamt drog. Odprawa przeciga si do trzydziestu piciu minut, a wic trwa dwa razy
duej ni normalnie. Trener mwi o 1. FSV Mainz 05, jutrzejszym rywalu, tumaczy, jak naley gra,
i koczy zdaniami o potrzebie solidarnoci:
Trzeba szanowa kolegw. Wiem, e wszyscy chcecie gra, ale to nie jest moliwe. Musz
wybra tych, ktrzy wydaj mi si najbardziej odpowiedni. Wy, ktrzy nie gracie i siedzicie na
awce rezerwowych, jestecie tak samo dobrzy, ale w tym wypadku musicie usi na awce. A jeli
pjdziecie do prasy albo do waszych menederw i bdziecie opowiada, e to wy powinnicie
gra, to okaecie brak szacunku. Nie mnie, lecz kolegom, ktrzy graj. A wic jeli chcecie, ebym to
nie ja decydowa o podstawowym skadzie, nie ma problemu. Zdecydujcie wy. Zbierzcie si
i zdecydujcie, kto ma gra, a kto nie.
Celem tych sw, niespodziewanych i szokujcych, nie byo oczywicie zaproszenie druyny do
samodzielnego decydowania o skadzie, lecz uspokojenie ego, ktre mogo si rozrosn podczas
tych dwch tygodni spdzonych poza klubem, i doprowadzenie do tego, eby druyna na powrt
walczya rka w rk, bya kolektywem i zdawaa sobie spraw, e bez solidarnoci wszystkich nie
bdzie sukcesu. Nie mona byo pozwoli na to, by druyna zadomowia si w potencjalnej strefie
komfortu.
Jest to pierwszy trening z zasonami. Guardiola poprosi o nie ju pierwszego dnia, w czerwcu,
eby oddzieli boisko numer 1 od dziennikarzy i skautw. Doskonale wiemy, e kataloski trener lubi
pracowa dyskretnie i w ciszy, bez spojrze obcych ludzi. A skoro nawet jeli zamknie si bramy
przy Sbener Strae, i tak mona wszystko obserwowa ze wzgrza, poprosi, eby jedno z boisk
cakowicie zasoni przed publicznym widokiem. Od tamtej proby miny prawie cztery miesice,
bardzo duo czasu, ale opnienie wynikao z tego, e pierwszy materia, jaki wykorzystano, okaza
si nieodpowiedni. I wreszcie dzisiaj wysoka szara zasona zostaa zainstalowana wok boiska. O
tej porze w Monachium wieci mocne soce, a Pep i jego wsppracownicy, po dopiero co
zakoczonej odprawie, stwierdzaj, e zasona moe okaza si niewystarczajco dobra i e moe
przez ni przewitywa to, co dzieje si na boisku. e jaki bystry obserwator bdzie w stanie
podpatrywa wszystko z pobliskiej gry. Gry?
Jak jest gra po niemiecku, bo nie pamitam?
Heinz Jnger, szef stranikw przy Sbener Strae, zawsze uprzejmy i sumienny, przypomina
Guardioli, e gra to po niemiecku Berg.
Bastian Schweinsteiger pierwszy wybiega na boisko i jest zaskoczony zason. Wydaje okrzyk,

podnosi rce na znak radoci i mwi o dziennikarzach co, czego nie sposb zrozumie (albo raczej
czego wolimy nie rozumie). Po chwili wskazuje gdzie daleko i dodaje, e na pewno kto w tamtym
miejscu si pojawi, eby zrobi zdjcie z dnia zasony. Instynkt nie zawodzi drugiego kapitana, bo
zaledwie chwil pniej spiesznym krokiem poda tam Markus Hrwick, skuteczny oficer prasowy
klubu, eby zasoni ma szczelin, przez ktr fotograf jakiej gazety stara si zrobi ekskluzywne
zdjcie.
Guardiola jest szczeglnie milczcy, myli ju o jutrzejszym spotkaniu z Mainz. Treningi
poprzedzajce mecze s dla trenera wyjtkowe. Wczorajszego popoudnia zamkn si w gabinecie,
eby analizowa mocne i sabe strony rywala, i uwaa, e wie, czego potrzebuje, aby wygra. Ale nie
lubi przerw na mecze reprezentacji, poniewa pikarze wracaj z nich roztargnieni. Stara si
przekierowa ca energi druyny, jakby spotkania z Manchesterem City i Bayerem Leverkusen
odbyy si przedwczoraj, a nie dwa tygodnie temu. Kilka dni wczeniej znw poprosi o konkretne
dane o strzeleckiej skutecznoci zespou: w dotychczasowych czternastu oficjalnych meczach Bayern
odda 293 strzay i zdoby 34 bramki, co przekada si na 11,5-procentow skuteczno. Ta statystyka
wci martwi trenera. Pozytywna jest liczba stwarzanych sytuacji, ale procent skutecznoci ju nie
tak bardzo. Nie mona tego trenowa, wszak doskonale wiadomo, e passa strzelecka jest tylko
pass. Ale da si to poprawi za spraw koncentracji. Podczas odprawy tego popoudnia pochwali
druyn za wspania gr w defensywie, o czym wiadcz zaledwie trzy okazje, jakie mg stworzy
sobie Bayer Leverkusen, ale przy okazji przypomnia, e z osiemnastu strzaw na bramk, jakie
Bayern odda w tym meczu, zaledwie jeden zosta zamieniony na gola:
Panowie, koncentracja. Jeli bdziemy cay czas skoncentrowani, to bdziemy czciej trafia
do bramki.
Z wyjtkiem Thiaga (jest w siowni, gdzie rozpoczyna rehabilitacj) i Shaqiriego (naderwanie
minia, przez co bdzie pauzowa przez sze tygodni) caa druyna jest do dyspozycji Guardioli,
chocia Javi Martnez nie doczy jeszcze do grupy, lecz razem z Thomasem Wilhelmim,
odpowiedzialnym za rehabilitacj trenerem przygotowania fizycznego, wiczy przy pobliskiej grze.
W cigu osiemdziesiciu minut Javi poprawi kondycj fizyczn, ktra bardzo podupada po operacji
i trudnym pocztku sezonu. Reszt, pod okiem Lorenza Buenaventury, uzupeni podczas bardzo
intensywnej sesji w cieniu tej szarej zasony, ktr umieci klub.
Jest pikne popoudnie, a pika a fruwa podczas wiczenia na konserwacj (czyli gr
pozycyjn), ktre trwa duej ni zazwyczaj: dziewi minut przed obowizkow przerw na
uzupenienie pynw. Danie gwne to mecz jedenastu na dziesiciu na caym boisku, przy
maksymalnej intensywnoci, a nastpnie kolejny, ju na mniejszym placu gry. Oczywicie Philipp
Lahm zostaje ustawiony w rodku pola.

Lahm by wielk rewelacj europejskiego futbolu tej jesieni 2013 roku, co robi spore wraenie,
skoro mwimy o 30-letnim pikarzu od lat wyrniajcym si jako boczny obroca. Jednak
ustawienie go przez trenera w rodku pola Bayernu oraz wystpy kapitana w ostatnich meczach
przyniosy niespodziewan rewolucj. Guardiola jest zadowolony z podjtej decyzji, chocia
w klubowym magazynie zapowiedzia, e Lahm wrci na bok obrony, gdy tylko wyzdrowiej
kontuzjowani zawodnicy.
Jeli w tym sezonie zrobimy co pozytywnego, to wanie dziki tej decyzji powtarza Pep,
przypominajc moment jej podjcia w Pradze, na p godziny przed rozpoczciem meczu
o Superpuchar Europy.
Zapytaem Romana Grilla, agenta Philippa Lahma, o to, co pomyla, kiedy Pep kaza Lahmowi
w tamtym meczu ustawi si na pozycji defensywnego pomocnika:
Prawd mwic, pomylaem: Wreszcie jaki trener znalaz naturaln pozycj dla Philippa.
Dotd w Niemczech nie grao si zbyt technicznego futbolu, wic by on bardziej fizyczny i wielu
trenerw marnowao jego umiejtnoci. Od dawna uwaaem, e ta pozycja jest dla Philippa idealna.
Roman Grill by pikarzem Bayernu II (gra na pozycji pomocnika), a pniej trenowa druyn
juniorsk.
Przyznaj, e mam pewn przewag. Byem trenerem Philippa w juniorach i ju wtedy
ustawiaem go wanie na pozycji defensywnego pomocnika. Uwaam, e jego najwaniejsze cechy
to inteligencja i zdolno do taktycznego czytania meczu. Dlatego taki pikarz jak on musi gra na
rodku. Philipp wnosi wiele do organizacji defensywnej, ale take nadaje pynno grze. Ju jako
boczny obroca potrafi dostrzec koleg i zagra mu pik w odpowiednim momencie, uatwiajc gr
caej druynie. Jednak na pozycji defensywnego pomocnika ta umiejtno jest jeszcze bardziej
uwydatniona.
W pitek poprzedzajcy wznowienie rozgrywek ligowych Guardiola niewiele mwi, ale duo
myli. Martwi go rozprzenie jego pikarzy, ktrzy na dziesi dni rozjechali si po caym wiecie
ze swoimi druynami narodowymi. Ale byy te dobre wieci: czterdzieci pi minut gry, jakie
Joachim Lw da Mariowi Gtzemu w reprezentacji Niemiec byy wane dla powrotu do formy
nowego zawodnika Bayernu, ktry nie jest jeszcze gotowy na sto procent. Guardioli spodobao si
zwaszcza to, e selekcjoner Lw na ostatni kwadrans meczu ze Szwecj ustawi Lahma na pozycji
defensywnego pomocnika. Inny trener by tego nie zrobi, a Lw przedoy ch sprbowania
i przetestowania takiego ustawienia ponad wasn dum. Nie przejmowa si tym, e wiat futbolu
mgby pomyle, e naladowa taktyk Guardioli, po prostu priorytetem byo dla niego
poprawienie gry druyny.
Dzi rwnie dobre sowa dobiegy z obozu Barcelony, jako e Gerard Piqu powiedzia na

amach magazynu So Foot: Guardiola jest najlepszym trenerem, jakiego kiedykolwiek miaem.
Pracowa dwadziecia cztery godziny na dob. Pepa, jak kadego czowieka, ten komplement
bardzo uradowa. Rzuci jedno ze swoich ulubionych zda:
Takie rzeczy nadaj sens naszej pracy.
Po poudniu myli ju wycznie o Mainz, jest bardziej powany i cichy ni zazwyczaj. A
w kocu otwiera usta i ju nic go nie powstrzyma. Podczas pierwszego meczu, jedenastu na
dziesiciu, obserwuje wszystko w ciszy; podczas drugiego, rozgrywanego na okrojonym boisku,
krzyczy ile si w pucach. Poprawia ustawienie, prosi o intensywno, wymaga i krzyczy, krzyczy
i wymaga. To Guardiola niepohamowany, wrzucajcy wgiel do pieca, proszcy o wicej i wicej,
wymagajcy, jakby mia przed sob juniorw, pikarzy, ktrzy niczego nie zdobyli, nawet nie
zadebiutowali, naciskajcy na nich, wyciskajcy z nich sok jak z pomaraczy. To kolejny moment,
w ktrym druynowy flow uwidacznia si we wszystkich akcjach: Robben fruwa jak optany; Ribry
biega bez ustanku; Gtze wyglda na szczliwego, Lahm i Kroos wymieniaj podania na pami
Tego ciepego padziernikowego popoudnia Bayern wydaje si optany przez jak nieziemsk si,
a Ribry upada na muraw wskutek przypadkowego kopnicia Kirchhoffa. Jutro nie zagra, nie ma co
do tego wtpliwoci.
Mimo to w drodze pod prysznic Guardiola umiecha si po raz pierwszy tego popoudnia,
zwaszcza kiedy artuje si z nim na temat tiki-taki, terminu oznaczajcego teraz kady rodzaj gry,
w ktrym wymienia si trzy kolejne podania.
Odwieczna nienawi do tiki-taki! Pozwl mi uciec od tiki-taki. Tiki-taka to gwno, rodek
zastpczy: to podawanie sobie piki dla samego podawania, bez adnego celu ani agresywnoci. Nic,
kompletnie nic. Nie pozwol, eby tak dobrzy pikarze jak ci, ktrych mam, uwierzyli w to
kamstwo

MOMENT 35

CZTERY LINIE
Monachium, 20 padziernika 2013 r.
Cztery biae linie namalowane na murawie. Cztery linie Guardioli. Cztery linie dziel boisko
treningowe numer 1 na pi korytarzy podobnej szerokoci. Oba zewntrzne korytarze wyznacza linia
boczna boiska oraz przeduenie linii pola karnego; trzy wewntrzne korytarze zostay utworzone
przez trzy rwnolege linie, przeduone a do przeciwlegego pola karnego. W ten sposb cztery
wewntrzne linie dziel boisko na pi korytarzy.
Chocia zblia si ju koniec padziernika (dzi jest niedziela 20 padziernika), nad Monachium
wieci rdziemnomorskie, palce soce. Trening zakoczy si ponad godzin temu. Zawodnicy,
ktrzy zagrali wczoraj w podstawowym skadzie w wygranym meczu z Mainz, wykonali tylko
rozgrzewk, kilka rond oraz krtkie wiczenia na rozruszanie staww, aby uatwi regeneracj.
Arjen Robben ju po dwudziestu minutach wrci do codziennej rutyny, ktrej nigdy nie zaniedbuje:
p godziny przed treningiem i p godziny po treningu Holender zawsze pracuje w siowni.
Najpierw rozgrzewa si na stacjonarnym rowerze, rozciga si i wykonuje wiczenia profilaktyczne,
pniej robi brzuszki, wzmacnia rne minie i koczy kilkuminutowymi wiczeniami na
propriocepcj. Robben nie zaniedbuje ani jednego dnia tej rutyny, poniewa stanowi ona podstaw
zabezpieczenia bardzo sztywnej struktury miniowo-stawowej, ktra zawsze dziaa u niego na
najwyszych obrotach. Nawet kiedy je, jest najszybszy: szybkimi ruchami kroi filet, jakby wanie
dryblowa przeciwnika, i szybko przeuwa. To jego charakterystyczna cecha, jego zaleta, ale zarazem
saby punkt: taka szybko wiele razy pataa mu figle w postaci kontuzji, std te prewencyjna rutyna
w siowni jest nieodzowna.
Pozostali pikarze z podstawowego skadu dopenili pomeczowego protokou: rozgrzewka,
ronda, troch ruchu i odpoczynek a do wtorku. Wida symptomy zmczenia: maj za sob wiele
angielskich tygodni (mecz co trzy dni), do tego spotkania reprezentacji, co zawsze koczy si
oglnym roztargnieniem i rozlunieniem po powrocie. Tacy pikarze jak Lahm s zmczeni bardziej
psychicznie ni fizycznie, ale nie mog liczy na odpoczynek, poniewa mecze z Viktori Pilzno
w Champions League (we wtorek 23 padziernika) i z Herth w Bundeslidze (w sobot 26
padziernika) okazuj si kluczowe, eby utrzyma tempo.
Potrzebuje odpoczynku mwi Pep ale na razie nie mog mu go da. Po meczu z Herth do

kolejnego spotkania mamy cay tydzie, wic wszystkim dam dwa albo trzy dni wolnego. Lahmowi
moe cztery. Niech idzie do domu i si wyczy.
Na murawie przy Sbener Strae ci, ktrzy nie grali przeciwko Mainz albo pojawili si tylko na
kilka minut, teraz rozgrywaj mecz. Lorenzo Buenaventura odesa Rafinh pod prysznic:
Ja chc gra, ale Lorenzo mi nie pozwala! rzuca ze miechem Brazylijczyk, kierujc si
w stron szatni.
Jeste za bardzo potrzebny, Rafa! odpowiada mu trener przygotowania fizycznego.
Graj Gtze, Kirchhoff, Alaba, Pizarro, Starke, van Buyten, kilku zawodnikw z druyny rezerw,
a take Javi Martnez, ktry doczy ju do zespou.
Wreszcie czuj si dobrze mwi pikarz z Nawarry. Ju nie boli mnie pachwina, a to
zupenie inna sprawa.
Bardzo powoli Guardiola odzyskuje pikarzy, chocia dzi brzmi to ironicznie, jeli uwzgldnimy
niedawn kontuzj miniow Shaqiriego (sze tygodni przerwy), gbok ran kostki, jakiej Dante
dozna w spotkaniu z Mainz (dwa tygodnie przerwy), oraz zbit kostk Ribryego, no i oczywicie
Thiaga.
Mecz rozgrywany jest tak jak zawsze: maksymalna intensywno, agresywno i pena szacunku
cisza obecnej na trybunach publicznoci, jako e, co jest zwyczajem w Bayernie, niedzielny trening
zawsze jest otwarty. Jednak za kadym razem ta absolutna cisza ponad tysica kibicw (i mnstwa
dzieci), z jak obserwuj zajcia, zderza si z naszym latynoskim charakterem, wiksz skonnoci
do krzykw i okazywania entuzjazmu. Niemieccy kibice siedz w ciszy przez ptorej godziny, bez
wzgldu na to, co dzieje si na boisku, skd sycha tylko instrukcje Guardioli, gwizdek Hermanna
Gerlanda, ktry wyznacza koniec jednego wiczenia i pocztek drugiego, oraz krzyki pikarzy.
Sycha wycznie ich.
Fani przerywaj cisz, kiedy Tiger Gerland odgwizduje koniec treningu: wtedy krzycz
podekscytowani, proszc o autografy swoich idoli. To jest kolejny zwyczaj w Bayernie: powici
chwil kibicom. Pikarze, bez wzgldu na to, jak bardzo s zmczeni, bd wychodzi ze skry, eby
speni proby najmodszych. Nie dziwi te, e niejeden z nich musi zoy tyle podpisw, e dopiero
p godziny pniej moe wej pod prysznic. Dzi Alaba i Javi Martnez bd dawa autografy
setkom chopcw, a poza tym przecign przez cae boisko wzek z bidonami z wod i napojami
izotonicznymi.
W poudnie Dante Bonfim wyszed od lekarza, wspierajc si na kulach, by unikn kontaktu
stopy z podoem, Thiago za mia kolejn sesj rehabilitacyjn. Wida, e jest bardzo wesoy,
odkd zacz wiczy na rowerze eliptycznym i biega na bieni antygrawitacyjnej (Alter-G):
To urzdzenie jest genialne. Zaczynasz spokojnie, pniej ci podnosi i moesz regulowa

wysiek tak, by kostka nic nie odczuwaa.

Ale Thiago jest te wcieky z powodu straconych miesicy i niewykorzystanych szans, zwaszcza
teraz, gdy druyna znalaza si na waciwym kursie, a jego wci nie ma na pokadzie. Wkrtce,
wkrtce wrc powtarza, chocia wiemy, e do tego powrotu zosta jeszcze cay miesic.
wiateko w tunelu widzi ju Javi Martnez, ktry w najblisz sobot mgby dosta pierwsze
minuty gry w lidze, dokadnie wtedy, gdy koczy si padziernik. Guardioli rozpromienia si twarz,
kiedy mwi o moliwoci skorzystania z Javiego, powrocie Gtzego i Schweinsteigera do formy
i wyleczeniu Thiaga:
Pocztek by bardzo ciki. Niekiedy sdziem, e nie damy rady, poniewa prawie wszyscy
zawodnicy rodka pola byli kontuzjowani.
Toni Kroos jest jedynym typowym pomocnikiem, ktry od pocztku sezonu jest w gotowoci. Z
takich czy innych powodw Javi, Thiago, Schweinsteiger i Gtze, niezalenie od pozycji, jakie dla
kadego z nich wymyli Guardiola, w cigu tych trzech i p miesica nie odgrywali w druynie
adnej roli. rodek pola wymaga jednego plastra za drugim, ale wydaje si, e ten fatalny okres
dobiega koca. Dokadnie w chwili, gdy problemy zaczynaj si w linii obrony.
Poniewa Dante ma uraz, a Boateng jest zawieszony, Bayern swj najbliszy mecz w Lidze
Mistrzw (z Viktori Pilzno) bdzie musia rozegra z weteranem van Buytenem i bocznym obroc
Diegiem Contento bez wtpienia najsabszym ogniwem defensywy. Ale nie ma wyjcia: Javi nie
bdzie jeszcze w penej formie, a Kirchhoff udowadnia ju zbyt wiele razy, e stabilno w obronie
nie jest jego mocnym punktem. Contento bdzie wic drugim stoperem.
Niedziela jest tak wspaniaa, e po zajciach Guardiola rozlunia si i otwiera. To zasuga
Matthiasa Sammera, ktry pojawi si z umiechem na ustach i zacz artowa z trenera:
Zrb mi przysug: wejd na YouTube i wpisz Guardiola gole. Zobaczcie, co si pojawia!
404 not found!.
Guardiola i Sammer pkaj ze miechu. Przez dziesi minut dyrektor sportowy przypomina
ndzny strzelecki dorobek Pepa (w prawie czterystu meczach w barwach Barcelony zdoby tylko
trzynacie bramek):
Zero. Nic. Zero. Szukasz na YouTube i za kadym razem wyskakuje bd.
Guardiola w odpowiedzi nazywa go Torpedo, co jest nawizaniem do Der Bomber der
Nation, przydomka Gerda Mllera. Czonkowie sztabu szkoleniowego s weseli. Taka atmosfera
pozwala na to, by trener si rozluni i opowiedzia o swoich wraeniach:
Oni [pikarze] s jak bestie. Kiedy przyspieszaj, s niebywali. Maj tego synnego
niemieckiego ducha z epickich meczw, w ktrych odrabiano straty. Historycznego ducha
Beckenbauera i kompanii. Czuj, e mog z nimi zrobi wszystko. Jeli jeste w pfinale Champions

League i musisz odrobi dwubramkow strat, to wiem, e oni bd zdolni do wszystkiego. To jest
wyjtkowe podejcie.
Pytam o to, czy wczoraj w przerwie meczu bya awantura, kiedy Mainz prowadzio 1:0, zanim
Robben, dwukrotnie Mller i Manduki odwrcili losy meczu, by wygra 4:1 i zachowa pozycj
lidera z jednopunktow przewag. Drugi trener, Domnec Torrent, tumaczy dokadnie, co si
wczoraj wydarzyo:
Nigdy. W zych chwilach nigdy nie mona robi awantur. Awantury zachowuje si na dobre
momenty, kiedy naprawd mog czemu suy. W zych chwilach zmieniamy ustawienie
i korygujemy detale, nigdy nie urzdzamy awantury. Wiarygodno zyskuje si dziki naprawieniu
bdu, a nie urzdzeniu awantury, kiedy wynik nie jest korzystny.
Guardiola jest zadowolony z wczorajszego odrobienia strat. Zmieni ustawienie pikarzy na
schemat 4-2-1-3, z Mariem Gtzem jako ofensywnym pomocnikiem za plecami Mandukicia, i ten
prosty ruch obezwadni bardzo dobrze zorganizowane Mainz, prowadzone przez znakomitego
Thomasa Tuchela, jednego z najbardziej obiecujcych niemieckich trenerw.
Naprawd cierpielimy w meczu przeciwko Wolfsburgowi: doskonale si bronili. Tamtego
dnia, owszem, widziaem, e moemy nie wygra mwi Guardiola.
I przechodzi do analizy pozytywnych i negatywnych cech swojej druyny:
Udao nam si ju zatamowa krwotok kontratakw. Tutaj, w Niemczech, wystarcz trzy
sekundy i ju pdz z kontr. Na pocztku zaczynalimy bardzo le, poniewa Alaba, zamiast
wychodzi do przodu i naciska na swojego skrzydowego, szybko si cofa i zostawia rywalowi
wolne miejsce. Ale to zostao ju naprawione.
Natomiast wyprowadzanie piki, synne due U, wci jeszcze wymaga skorygowania.
Brakuje nam agresywnoci. Jeli przeciwnik na ciebie czeka, to trzeba si na niego rzuci.
W celu poprawienia tego aspektu Guardiola postanowi cofn defensywnego pomocnika Lahma
i ustawi go midzy rodkowymi obrocami, eby umoliwi wyjcie w stylu La Volpego
(wymylone przez argentyskiego trenera Ricarda La Volpego):
Wyjcie trjk pikarzy jest bardzo dobre, poniewa modyfikujesz pressing przeciwnika.
Chocia oni wywieraj na ciebie pressing dwoma pikarzami (napastnikiem i ofensywnym
pomocnikiem), to kiedy my wychodzimy trjk, zmuszamy ich do ustawienia 4-4-2 i ju zyskujemy
nad nimi przewag.
Dla Guardioli, nie zapominajmy o tym, gra zawsze polega na zyskaniu przewagi w kadym
sektorze boiska. Wyjania co, co moe zaskakiwa: dla niego ruchy taktyczne s instrumentami
i su potrzebom druyny, a nie odwrotnie:
Zawsze tak jest. Najwaniejsi s pikarze, a taktyka musi si do nich dostosowa. Na przykad

w ostatnim sezonie w Barcelonie zmieniem system na 3-4-3, eby w skadzie znalazo si miejsce
dla Cesca Fbregasa. I to by fantastyczny okres, z Fbregasem i Messim jako cofnitymi
napastnikami, z tym, co obaj maj najlepsze: pojawiaj si w polu karnym, gdy tylko poczuj krew.
Teraz jest ogromnie zadowolony z formy Arjena Robbena za kadym razem, gdy ustawia go na
lewym skrzydle:
By moe to przypadek, ale zawsze gdy gra na lewej stronie, strzela gola.
Matthias Sammer musi ju i, ale przed poegnaniem bierze mnie pod rami i mwi na boku:
Nie chodzi o to, e jest geniuszem, bo nim jest. Nie chodzi o to, e jest zwycizc, bo nim jest.
Chodzi o to, e Pep jest przede wszystkim dobrym czowiekiem o bardzo wielkim sercu. Wspaniay
czowiek.
Po odejciu Sammera przy Sbener Strae sycha ju tylko rozmowy po katalosku. Razem
z Pepem i Domnekiem Torrentem s pochodzcy z Kadyksu Lorenzo Buenaventura, ktry doskonale
rozumie ten jzyk, Manel Estiarte, Carles Planchart i Miquel Soler, Nanu Soler, ktry jako pikarz
wystpowa w najwikszej liczbie klubw Primera Divisin, mianowicie siedmiu: w Espanyolu,
Barcelonie, Atltico Madryt, Sevilli, Realu Madryt, Saragossie i Mallorce.
Pamitasz, Pep, co ci mwiem o dorodkowaniach na bliszy supek? pyta Soler.
Tak, tak, pracowalimy nad tym. Dorodkowanie z boku, ktre przekroczy supek, zamienia si
w gola. Jeli nie strzeli napastnik, ktry wbiega w pole karne, to do wasnej bramki wbije go
obroca. Dlatego zawsze trzeba wybija pik, zanim znajdzie si bezporednio przed bramk. Dzi
mwiem o tym Contento: przy dorodkowaniu z boku nie bro w rodku bramki, tylko zawsze przed
supkiem.
Po dorodkowaniach z boku Guardiola wraca do swojego odwiecznego zmartwienia
kontratakami:
Bardzo dobrzy s ci Niemcy. Kiedy wysoko zostawiaj odczonych zawodnikw s bardzo
dobrzy. Musz porozmawia z Peiciem [Svetislav Pei, trener druyny koszykarzy Bayernu], eby
wyjani mi ze szczegami, dlaczego w koszykwce nie jest moliwa obrona czterech kontra piciu
i zostawienie wysoko jednego odczonego. Ta kwestia mnie intryguje.
Guardiola zdj buty i prowadzi rozmow, stojc na murawie, jakby by to kolejny trening.
Gestykuluje, zmienia pozycj i ciaem interpretuje ruchy, o ktrych opowiada:
Martwi mnie to, e daj pikarzom zbyt wiele taktycznych koncepcji. Pewnego dnia
pomylaem, e zablokowaem ich tymi koncepcjami, tak wic musiaem je zredukowa i dozowa,
zachowujc wiksz ostrono.
Ale na przekr wasnym sowom prowadzi druyn na boisko numer 1, na ktrym namalowane s
cztery linie. I przez dugich dwadziecia minut wygasza wspaniay monolog, niemoliwy do

wiernego odtworzenia, objaniajc szczegy wszystkich ruchw, jakie wykonuje jego zesp,
pikarz po pikarzu. To mistrzowski wykad, podczas ktrego przemieszcza si po boisku, od
korytarza do korytarza, przemierza biae linie, wytycza ich granice. Jest geniuszem, jeli chodzi
o gesty i ruchy niektre z nich s trudne do ledzenia, gdy nie chciaby zgubi wtku i detali.
Pracujemy tutaj, na tych piciu korytarzach, i podstawowa zasada jest taka, e skrzydowy
i boczny obroca z tej samej strony nigdy nie mog znajdowa si w tym samym korytarzu. W
zalenoci od tego, gdzie znajdzie si stoper, boczny obroca i skrzydowy po jego stronie ustawiaj
si w jednym lub drugim korytarzu, zewntrznym albo rodkowym. Idealnie jest, gdy boczny obroca
znajduje si w rodku, a skrzydowy na zewntrz. Wtedy stoper zagrywa bezporednio do
skrzydowego. Jeli podanie wyjdzie dobrze, przeskoczy si cay rodek pola rywala; jeli stracisz
pik, twj boczny obroca moe natychmiast zamkn przestrze. Chodzi o to, by twoje zachowanie
modyfikowao plany pressingu przeciwnika. Nasz boczny obroca schodzi do rodka i wyciga za
sob skrzydowego rywala; jeli ten za nim nie poda, wtedy masz ju wolnego zawodnika; jeli ma
go kry pomocnik, wtedy nasz zawodnik z drugiej linii bdzie wolny. I tak w kko...
Guardiola objania po kolei kroki, jakie musi wykona kady pikarz. I nie tylko jego wasne, ale
przede wszystkim te, ktre musi wykonywa w zalenoci od tego, co robi jego koledzy.
Kiedy atakujemy, skrzydowy kieruje si na zewntrz, podobnie jak nasz rodkowy napastnik,
ktry pociga za sob swojego stopera; powsta na rodku ataku przestrze zajmuje nasz pomocnik
albo boczny obroca. Natomiast jeli nasz boczny obroca kieruje si na zewntrz, towarzyszy mu
nasz napastnik i wtedy nasz skrzydowy jest wolny i moe zaj puste miejsce.
Krtko mwic, korytarze na boisku numer 1 to instrumenty suce do tego, by orkiestra
skoordynowaa ruchy, ale celem zawsze jest zdezorientowanie druyny przeciwnej.
Musimy modyfikowa organizacyjn struktur rywala. Zawsze. To jest nasz cel.
A eby uatwi dezorganizacj przeciwnika, Guardiola szuka przewagi w centralnej strefie
boiska.
Chc, eby w rodku by tok, wikszo z was musi si tam znale, odmiennie ni u tych
trenerw, ktrzy chc wszystkich mie na zewntrz. Nie jest to lepsze, ale taki jest mj pomys.
Wykad by tak intensywny, e Guardiola zgodnia:
No dobrze, po takiej gadaninie id z rodzin co zje.
Rodzina trenera znakomicie przystosowaa si do ycia w Monachium. Trjka dzieci jest
zadowolona. W szkole w Nowym Jorku z trudem uczyli si angielskiego, ale teraz s najlepsi
w swoich klasach, poniewa porozumiewaj si w tym jzyku pynniej ni ich koledzy.
Opuszczajc orodek treningowy, w drodze do pobliskiej stacji metra Wettersteinplatz, Miquel
Soler gono si zastanawia:

 Czy bdzie mg wytrzyma takie tempo wicej ni trzy lata? Trudno mi w to uwierzy. Ten
czowiek traci siy, poniewa wszystko maksymalnie przeywa. Wydaje mi si, e przytrafi mu si to
samo, co w Barcelonie. Trzy albo cztery lata i bdzie wyczerpany. Bdzie musia znw odpocz,
a pniej do Anglii i tam znw taki sam cykl. Nie moe stale y w takim rytmie...

MOMENT 36

RONDA I BUM-BUM
Monachium, 24 padziernika 2013 r.
Chodzi o to, by z powodzeniem rywalizowa, gdy nie jest si w formie mwi Lorenzo
Buenaventura.
Bayern pod koniec padziernika nie jest w formie. S dwa powody: kontuzje i nauka koncepcji.
Ale wygrywa i wygrywa. Czasem nie daje rywalowi najmniejszych szans, jak w spotkaniu z Viktori
Pilzno w Champions League (5:0) albo z Augsburgiem w Bundeslidze (3:0), a czasem cierpi po
trudnym pocztku meczu, jakby druyna jeszcze trawia co cikostrawnego, jak z Herth (3:2) albo
z Hoffenheim (2:1). Guardiola przyznaje, e Bayern ma trudnoci:
Rozgrywamy dobre drugie poowy na Allianz Arenie, ale pierwsze poowy zbyt wiele nas
kosztuj.
Druyna dobrze przyswaja koncepcj gry i rozumie, czego wymaga trener, ale nieatwo jest
wprowadzi idee w czyn, co dodatkowo spowalniaj kontuzje. Jak nie Ribry, to Dante, jak nie
Shaqiri, to Kroos albo Robben; kontuzje przytrafiaj si tydzie po tygodniu, bez konkretnego
powodu czy przyczyny, ktra by je tumaczya. Po prostu urazy si zdarzaj, a w druynie zachodz
cige zmiany, nie moe si wykrystalizowa jeden elazny skad. Kiedy do zdrowia wracaj
kluczowi zawodnicy, jak Gtze czy Javi Martnez, zesp traci inne fundamentalne postaci, jak
Bastiana Schweinsteigera, ktry nie moe ju duej znosi powracajcego blu w kostce i znw
zostaje poddany interwencji chirurgicznej. Z powodu tego blu nie by w najlepszej formie.
Guardiola rozwizuje problemy pomysowymi decyzjami. W Lidze Mistrzw na rodku obrony
ustawia Diega Contento, co jest zdarzeniem bez precedensu. Na mecz z Viktori Pilzno wystawi a
czterech bocznych obrocw: Rafinh, Contento, Alab i Lahma. Trener nie narzeka, rozumie, e
trzeba sobie radzi w trudnych sytuacjach. Jest zadowolony ze swoich zawodnikw, ale nie
szczliwy:
Moim celem jest wycignicie z tych pikarzy maksimum. Nie podoba mi si, jak gralimy
w pierwszych poowach; tylko to mnie martwi. Chc, eby kibice byli szczliwi od pierwszej
minuty, a nie od czterdziestej szstej. Musimy gra lepiej, o wiele lepiej.
Gra lepiej to bdzie jego obsesja przez cay sezon. Ligowa tabela jest bardziej optymistyczna

ni Pep. Bayern jest liderem, ma punkt przewagi nad Borussi Dortmund, tylko punkt mniej ni rok
wczeniej, kiedy na druyn Heynckesa spada deszcz pochwa, ale Manel Estiarte odnosi si do
surowo do takich sugestii:
Nic z tego, adnych porwna. Nie moemy zajmowa si porwnaniami. Trzeba pracowa,
i kropka.
Jeli czasem komu przyjdzie do gowy, by si rozluni, choby tylko na sekund, zawsze
pojawia si Estiarte, aby mu przypomnie, e niczego jeszcze nie zrobiono i e sukces przyjdzie tylko
dziki codziennej pracy. Manel zawsze dziaa na zasadzie sprzecznoci: to on dodaje otuchy
pikarzom w trudnych momentach, on te w chwilach euforii przypomina, e nie odniesiono
wszystkich zwycistw. Bez pracy si nie uda. Sam Gennaro Gattuso, twardy pomocnik, ktry gra
w AC Milan, jest pod wraeniem tego, co obserwuje przy Sbener Strae:
Zawsze tak trenuj? Biegaj jak szaleni!
Podczas treningw druyna nie moe nawet odetchn. Nastpnego ranka po pokonaniu 5:0
Viktorii Pilzno w Champions League Guardiola jest ju na murawie i wykonuje swj wspaniay
recital gestw, instrukcji, okrzykw i nakazw, eby podnie poziom gry swojej druyny i utrzyma
wysokie tempo. Nie dziwi wic, e kto tak agresywnie grajcy jak Gattuso jest zaskoczony
treningiem: sesja jest znakomit lekcj intensywnoci.
Zesp zna ju reguy pracy. Nastpnego dnia po meczu pikarze, ktrzy zagrali w podstawowym
skadzie, wykonuj ronda (w ktrych Neuer i Mller licz podania, rywalizujc bez litoci) oraz
wiczenia na rozruszanie staww i regeneracj. Rezerwowi natomiast pracuj na maksymalnych
obrotach, jakby w kadym wbiegniciu w pole karne, w kadym dorodkowaniu, w kadym strzale
wayy si losy ich miejsca w druynie. I rzeczywicie tak wanie jest. U Guardioli nie gra si ze
wzgldu na nazwisko czy hierarchi: miejsce w skadzie trzeba sobie wywalczy codzienn prac na
boisku. Trener mgby relaksowa si w siowni po kolejnych zwycistwach, ale nawet na treningu
zawodnikw rezerwowych sytuuje si w rodku, krzyczy i wymaga. Wymaga zawsze wicej i wicej.
Pod koniec padziernika druyna ma na koncie sto siedem sesji treningowych i wida ju
znaczc zmian w przyswajaniu pomysw i koncepcji. Jzyk gry Guardioli zaczyna by zrozumiay.
Chocia pikarze nie prezentuj jeszcze stale tak wspaniaego poziomu jak w meczu z Manchesterem
City, Lorenzo Buenaventura, trener przygotowania fizycznego, potwierdza, e przyswajanie koncepcji
idzie dobrze:
Niektre koncepcje Pep wdraa na rozgrzewce, podczas najprostszych wicze, przy wymianie
poda. Podaje jaki detal, drugiego dnia kolejny, nastpnego tumaczy, w jaki sposb si ustawia,
kolejnego, jak przyjmowa pik w ruchu, i tak krok po kroku, pikarze api i przyswajaj wszystko.
I wkrtce bd wykonywa to z atwoci i odpowiedni szybkoci.

W meczu z Manchesterem osignito taki poziom gry, e w nastpnych tygodniach nastpi may
regres. Guardiola zgadza si z tym, co mwi Buenaventura, chocia bez wzgldu na kolejne usilne
pytania odmawia dokonania bilansu:
Mamy koniec padziernika. Przed nami jeszcze tyle miesicy!
Skupia si na tym, by dostarcza pikarzom instrumenty, dawa im koncepcje i pomysy, ktre
mog wykorzysta podczas meczw w miar pojawiajcych si potrzeb. Dy do tego, eby pikarz
opuszcza kady trening z przewiadczeniem, i nauczy si czego nowego. Spjrzmy na dzisiejsz
sesj, poczynajc od rozgrzewki, o ktrej opowiada Buenaventura:
Nigdy nie mamy takiej samej rozgrzewki przed treningiem. Co znaczy nigdy? Po prostu
w zalenoci od pniejszych wicze wykonujemy taki czy inny rodzaj rozgrzewki. Najczciej
zaczynamy na boisku wiczeniami na rozruszanie staww, pniej jest cz prewencyjna
i wiczenia rozcigajce. Zazwyczaj trwa to od szeciu do dziesiciu minut, zalenie od pniejszej
aktywnoci. Niekiedy zaczynamy od wicze na rozruszanie staww i jakiej gierki. W inne dni
skupiamy si bardziej na czci prewencyjnej. Na przykad dwa dni w tygodniu, zazwyczaj po
meczach, zwikszamy t aktywno w siowni. Cz prewencyjna skada si z wicze
przeznaczonych dla wszystkich i wicze indywidualnych. Zawsze robimy to po meczach: jedno
wiczenie kadzie wikszy nacisk na ruchliwo i rozciganie, a inne na si i wytrzymao. Pniej,
w czci indywidualnej, kady skupia si na innych wiczeniach w zalenoci od tego, z jakimi
problemami ostatnio si boryka.
Nastpnie odbywaj si ronda, wiczenie obowizkowe u Guardioli. W caym sezonie nie bdzie
ani jednego treningu, na ktrym by ich nie praktykowano.
Po rozgrzewce zaczynamy ronda. Z wyjtkiem jednego dnia w tygodniu (w przeddzie meczu
albo rano w dniu meczu), kiedy s bardziej dowolne, ronda zawsze maj na celu konkretny aspekt.
Pep wprowadza rne nakazy: na przykad wybiera zawodnika, ktry ma znale si w rodku.
Niekiedy maj charakter bardziej rozgrywkowy: gra siedmiu kontra dwch, czasem omiu kontra
dwch, ale zazwyczaj s to mae ronda, najczciej gramy piciu kontra dwch albo szeciu kontra
dwch.
Rondo to biblia Guardioli. wiczenie, na ktrego podstawie opiera si cay jego model gry. To
nie jest zabawa ani metoda udoskonalania techniki (cho w jakiej mierze tak), lecz kamie wgielny
jego koncepcji futbolu, wic codziennie powica temu okoo dwudziestu minut.
Nastpnie wykonuje si wiczenie w formie okrgu. Dzi przypada praca nad si
i wytrzymaoci, ale bardzo intensywna. Buenaventura zaplanowa wiczenie polegajce na
atakowaniu z wykorzystaniem siy. Plan spenia potrzeby Guardioli.
Pep mwi mi, e dzi chce, eby akcja koczya si na skrzydle, eby inna koczya si strzaem

i eby oprcz tego byo podawanie piki przy nacisku rywala. Z takimi dyrektywami zaczynam
planowa wiczenie, ktre speni jego potrzeby: wykorzystuj elementy siowe (walka, cignicie)
i w ten sposb tworzymy akcje polegajce na atakowaniu z wykorzystaniem siy. Zazwyczaj s to
dwie lub trzy akcje z pik i tyle samo wicze siowych. A wiczenie powrotne zamieniam w co
bardzo wanego: siasiasiaantycypacja, albo siasiasiapodanie; albo siasiasia
zagranie na cianstrza. I wracam do punktu wyjcia. Najwysza intensywno, krtki odpoczynek.
Kiedy wykonuje si to trzy razy z rzdu, co trzydzieciczterdzieci sekund, osiga si podany
wysiek. Kady pikarz wykona dzisiaj osiemnacie strzaw w ramach tego okrgu. Kontrola, jakiej
szukamy, zawsze odbywa si drog fizyczn i taktyczno-techniczn.
Sesja zawiera jeszcze dwa elementy. Pierwszy to gra pozycyjna, kolejny z fundamentalnych
instrumentw dla Guardioli. W prostokcie dwadziecia na dwanacie metrw ustawiaj si dwie
druyny po siedmiu pikarzy oraz czterech (czasami piciu) w charakterze wolnych zawodnikw,
ktrzy zawsze wspieraj zesp posiadajcy pik. wiczenie polega na podawaniu sobie futbolwki
tak, aby druyna przeciwna nie przerwaa sekwencji poda. Ten, kto jest przy pice, rozciga gr na
tyle, na ile pozwalaj ograniczone rozmiary boiska; ten, kto jej nie ma, wywiera maksymalny
pressing. Pikarz musi umie si ustawi, porusza si i szybko podawa, najlepiej z pierwszej piki.
To wiczenie wymaga absolutnej koncentracji, doskonaej techniki, przewidywania przy podaniach
i wielkiej maestrii przy kadym ruchu. Czasami Guardiola poleca, eby tacy zawodnicy jak Thiago,
Kroos, Schweinsteiger i Lahm dotykali piki dwa razy, a pozostali grali z pierwszej piki: ta rnica
sprawia, e wiczenie staje si jeszcze bardziej zoone. Dzisiaj Guardiola zaordynowa trzy serie
tego wiczenia po pi minut kada, z dwoma minutami przerwy. Podczas gry nie ma ani sekundy na
odpoczynek, a Pep wszystko na bieco poprawia. Bez cienia wtpliwoci jest to najbardziej
wzbogacajce wiczenie. Cudowna choreografia, jeli uwzgldnimy niewielk przestrze, w jakiej
jest wykonywana. Nie ma miechw ani odprenia, lecz obsesyjne szukanie odpowiedniego ruchu
i waciwej pozycji, zarwno indywidualnej, jak i druynowej. I zdarzaj si momenty, ktre Pep
okrela jako bum-bum. Jest cige bum-bum midzy Schweinsteigerem i Thiagiem albo midzy
Kroosem i Thiagiem. Bum-bum to czysty dwik piki w chwili, gdy dwch z tych fenomenalnych
zawodnikw podaje j do siebie z prdkoci byskawicy. Jest to dwik charakterystyczny dla
Sbener Strae...
Czas na ostatnie wiczenie tego dnia. Napastnicy maj ju wolne i jak co dzie bombarduj
bramk Neuera i Starkego. To dwadziecia minut dowolnych strzaw, ktre zawsze wykonuj
Mller, Manduki, Kroos i czsto Pizarro. Dzi doczy rwnie Robben, ktry prawie nigdy nie
trenuje strzaw.
Obrocy maj specjalne wiczenie z Pepem. Trener przygotowa dla nich zadanie defensywne

z kontratakami rywali. Ustawiaj si Rafinha, van Buyten, Contento i Alaba, ktrzy s atakowani
przez Javiego Martneza, Hjbjerga i czterech zawodnikw z rezerwy, co prowadzi do poda midzy
rodkowym i bocznym obroc i zmusza stopera do krycia bliszego supka bramki. Agresywno
wszystkich jest znakomita, najwysza u Javiego Martneza. Przez prawie p godziny Pep uparcie
powtarza poszczeglne elementy, a obrocom uda si wygra pojedynek. I wtedy okazuje wielk
rado z pracy Diega Contento:
Brawo, Diego! I love you!
Po czym podchodzi do napastnikw, eby wiczy rzuty rone. Kroos, Ribry i Robben przez
kolejnych dwadziecia minut bd trenowa strzay z naronika po uprzednim zagraniu do kolegi:
Jeli kopniesz przed wykonaniem uderzenia tumaczy Guardiola obrocy rywala si
pogubi, poniewa ledz twj ruch i na uamek sekundy przestan kry zawodnika, ktrego kady
z nich mia pilnowa. A ten uamek sekundy moe si okaza bardzo przydatny...

MOMENT 37

DOMINOWA W DORTMUNDZIE
Dortmund, 23 listopada 2013 r.
Gtze i Thiago rozgrzewaj si w tunelu Westfalenstadion. Wanie zacza si druga poowa meczu
uznawanego za decydujcy w walce o mistrzowski tytu, a tablica wynikw wskazuje bezbramkowy
remis. Tego wieczoru w Dortmundzie panuje okropny zib pogoda zupenie odmienna ni
minionego lata, kiedy Borussia zdobya Superpuchar Niemiec w rdziemnomorskim wrcz upale.
Jest zimno, a Guardiola postanowi nie wystawia Maria Gtzego na gniew Sudkrve, najbardziej
gorcej trybuny na wiecie, na ktrej dwadziecia pi tysicy kibicw piewa, skacze i taczy bez
przerwy przez dziewidziesit minut. Po odejciu do Bayernu Gtze nie jest mile widziany
w Dortmundzie, ale Guardiola potrzebuje go na boisku. I nadszed czas, by przej do ataku.
BVB przystpowaa do meczu z czteropunktow strat (tydzie wczeniej przegraa
w Wolfsburgu) i plag kontuzji, w zwizku z czym podstawowy skad wyglda nastpujco:
Weidenfeller Grokreutz, Friedrich, Sokratis, Durm Bender, ahin Baszczykowski,
Mychitarian, Reus Lewandowski.
Bayern przyjeda z wieloma wtpliwociami co do gry i bez kilku zawodnikw, wrd ktrych
najwaniejszy jest Ribry, znw nieobecny w wielkim pojedynku. Poprzedniego dnia w trakcie
ostatniego treningu rwnie Manduki skrci kostk i bdzie musia gra na rodkach
znieczulajcych, ale na boisku nie wytrzyma duej ni pidziesit minut. Na pierwsz poow, ktra
ma na celu kontrolowanie gry i wyczerpanie rywala, Guardiola planuje wystawi nastpujcych
pikarzy: Neuer Rafinha, Boateng, Dante, Alaba Lahm, Kroos, Javi Martnez Mller,
Manduki, Robben.
Nowoci jest umieszczenie Javiego Martneza jako bocznego ofensywnego pomocnika.
Guardiola ustawia go bardzo wysoko, aby odci Nuriego ahina, kluczowego zawodnika przy
kontratakach Borussii. Przez ca pierwsz poow mecz ma tylko dwa parametry: BVB zmusza
Bayern do wychodzenia z wasnego boiska poprzez Rafinhi i Alab, czyli bocznymi korytarzami,
a Bayern stara si unikn kontratakw za spraw interwencji Javiego Martneza, ktry pilnuje
ahina.
Jeli pozwolisz im biega, jeste martwy powiedzia Pep poprzedniego dnia.

Pierwsza poowa jest wyrwnana, chocia wiksze zagroenie stwarza druyna gospodarzy.
Dwie okazje strzeleckie ma Lewandowski, na ktre te dwoma sytuacjami odpowiada Manduki.
Bayern korkuje si na skrzydach, zmuszony do takiej gry przez pajczyn, jak rywal tka na rodku
pola, Borussia za nie potrafi pynnie przeprowadza swoich fenomenalnych kontratakw. Mecz
utkn w martwym punkcie, co w gruncie rzeczy nikomu nie szkodzi.
Jednak Guardiola wci ubolewa nad Superpucharem Niemiec, ktry by jego debiutem. Oprcz
tego ma te marzenie, o ktrym nigdy nie mwi, nawet najbliszym wsppracownikom. To marzenie
wyjawia nam Xavier Sala i Martn, jego serdeczny przyjaciel:
Pep chce udowodni samemu sobie, e jest w stanie gra tak jak Bara, ale bez pikarzy,
ktrych tam mia. Kiedy mwi gra, nie mam na myli konkretnego stylu gry, lecz cakowit
dominacj w meczach. Chce udowodni, e moe stworzy drug dominujc druyn.
Tak si dzieje w wielkich meczach. Tak byo w spotkaniu z Manchesterem City, kiedy Bayern
narzuci swoje warunki gry. I znw powtarza si to w Dortmundzie. Do przerwy wynik jest
pozytywny dla Bayernu, poniewa 0:0 oznacza wyjcie z tego wielkiego niemieckiego pojedynku
z tak sam liczb punktw przewagi, ale Guardiola chce czego wicej i w przerwie poleca
rozgrzewa si Gtzemu i Thiagowi. W tunelu Lorenzo Buenaventura prowadzi wiczenia obu,
a take van Buytena, ktry musi si schyla, bo przy blisko dwch metrw wzrostu niemal dotyka
sufitu. Trener potrzebuje obu niskich zawodnikw na murawie, eby wygra mecz, chocia nie s
jeszcze w formie: Thiago nie rozegra ani minuty od czasu kontuzji odniesionej pod koniec sierpnia,
ale Pep wie, e moe uspokoi gr, co unieszkodliwi Borussi i zmobilizuje Bayern.
W 56 minucie Gtze zmienia Mandukicia, a Signal Iduna Park wita swojego byego pikarza
burz gwizdw. Po raz pierwszy u Guardioli Gtze ustawia si jako faszywa dziewitka, a nie jako
cofnity napastnik, skrzydowy czy boczny pomocnik. Tak jakby Pep rezerwowa t pozycj na
wielkie mecze, podobnie jak zrobi w 2009 roku w przypadku Messiego w spotkaniu z Realem
Madryt. W szczytowym momencie Guardiola radykalnie zaczyna modyfikowa rodek pola Bayernu,
ktry do tego meczu zestawiany by w sposb osobliwy. Do tego dnia Pep zawsze dba o to, by w tej
strefie znajdowao si wielu zawodnikw, ale w pierwszej poowie meczu w Dortmundzie by
szczeglnie ostrony i konserwatywny. Boczni obrocy, Rafinha i Alaba, zostali na pozycjach jako
rodek zapobiegawczy, nie pomagajc Lahmowi w centrum. Natomiast Javi Martnez mia zajmowa
si ahinem, wic kapitan na pocztku kadej akcji mia tylko dwie moliwoci podania piki: do
bocznych obrocw albo do Kroosa. Byo to zdarzenie niebywae, wszak jeli co wyrniao
Guardiol w poprzednich miesicach, to wanie zagszczenie rodka pola poprzez ustawienie tam
wielu zawodnikw, dziki ktrym Lahm ma wiele moliwoci wyboru.
W przerwie Guardiola zastanawia si i zmienia taktyk. Rozumie, e droga konserwatywna nie

najlepiej suy druynie, i podejmuje kilka decyzji: Gtze i Thiago zaczynaj rozgrzewk, Javi
Martnez przechodzi na pozycj defensywnego pomocnika, a Lahm bocznego. Skrajni obrocy
dostaj pozwolenie, by schodzi do rodka.
Domnec Torrent puszcza oko:
Moglibymy utrzyma ten bezbramkowy remis, ale w przerwie Pep wyda rozkaz, by wyj
i wygra. Tak wic wyprowadzilimy artyleri.
Z Gtzem na boisku i wciekymi kibicami na trybunach Bayern natychmiast ulega przemianie i w
rodku pola jest a szeciu pikarzy: boczni obrocy Rafinha i Alaba, defensywny pomocnik Javi
Martnez, boczni pomocnicy Lahm i Kroos oraz faszywa dziewitka Gtze. Mecz zmienia kolor na
czerwony. Bayern wychodzi z pocztkowego odrtwienia, zaczyna wymienia podania, piki
z atwoci trafiaj do skrzydowych Mllera i Robbena, podczas gdy Gtze staje si koszmarem dla
stoperw Borussii, Sokratisa i Friedricha, ktrzy nie wiedz, czy wychodzi do niego, czy zosta
w strefie obrony. To ta sama okropna wtpliwo, ktr pi lat wczeniej mieli Metzelder
i Cannavaro, kiedy Messi rozgrywa swj pierwszy wielki mecz w charakterze faszywej dziewitki.
Guardiola czuje krew. Wzywa Thiaga, eby doda co jeszcze do gry i bardziej skomplikowa
ycie rywalowi. Pep jest spity, jak zawsze w wane dni. Mwi szybko, chce, eby Thiago unika
ryzyka, i udziela mu nastpujcych instrukcji:
Thiago, Thiago, na Boga, nie tra piek, nie tra piek! Kontrola, kontrola, duo kontroli. Nie
ryzykuj. Nie wykonuj ani jednego ryzykownego podania. Kontroluj, kontroluj, szukaj kolegi
i podawaj jak najprociej. Niewane, e nie bdziesz dugo przy pice, dbaj tylko o to, by gra bya
pynna, ale przede wszystkim nie tra piek. Nie ryzykuj, Thiago, na Boga!
A Thiago, ktry stoi przed awk rezerwowych i ma za chwil wbiec na boisko, nie zwraca
uwagi na panujcy na trybunach ryk i okazuje tak zimny spokj, e wprawia trenera w zdumienie.
Patrzy na niego z umiechem i mwi:
Spokojnie, mster, spokojnie. Moesz by o mnie spokojny. Wiem, co robi.
I wchodzi na muraw. Dokadnie trzy miesice temu dozna kontuzji w spotkaniu z Nrnbergiem
i od 24 sierpnia nie rozegra ani minuty. Ale to nic: wbiega na boisko i staje si panem meczu. Javi
Martnez cofa si na rodek obrony, Lahm wraca na pozycj defensywnego pomocnika, a Thiago
zajmuje pozycj bocznego pomocnika. Gra Bayernu zaczyna by taka sama jak miesic wczeniej
w Manchesterze: akcje pomocnikw, posiadanie piki. Zaledwie dwie minuty po wejciu
Thiaga dominacja przeradza si w gola Gtzego. Po raz pierwszy od 2009 roku (z van Gaalem)
Bayern wygrywa na boisku swojego wielkiego rywala, a Guardiola czuje, e w walce o mistrzostwo
moe wykona gigantyczny krok.
Nieczsto kierowa meczem z awki z podobnym nastawieniem. Kiedy spostrzega, e Klopp

zmienia ustawienie taktyczne Borussii w poszukiwaniu remisu, ktry zamierza uzyska Marco Reus
i ktrego Manuel Neuer unika dziki cudownej paradzie, Guardiola po raz czwarty zmienia pozycje
swoich pikarzy.
Van Buyten wchodzi za Rafinh, Javi Martnez wraca na pozycj defensywnego pomocnika,
a Lahm przechodzi na praw obron. Bayern wykonuje wyrok mierci na BVB za pomoc broni
rywala, czyli kontrataku. Thiago z daleka zauwaa, e Robben jest niekryty, i posya do niego
podanie, ktre przecina wszystkie te linie i ktre holenderski skrzydowy zamienia na 2:0. Dwie
minuty pniej Javi Martnez rusza do przodu, atakuje Robben, z boku przycza si Lahm, a Mller
strzela na 3:0.
To wielkie zwycistwo. Bayern wyjeda z Dortmundu z siedmioma punktami przewagi, ktrych
rywal moe ju nie odrobi. Ale mecz doda przede wszystkim ogromnej wiary we wasne
moliwoci. Pikarze czuj, e wystp w Manchesterze nie by tylko zwykym przypadkiem, lecz
owocem organizacji, tego, czego stale si ucz. Trener potwierdza swj pomys, e zebranie
najlepszych zawodnikw w rodku pola jest synonimem zwycistwa.
Jest to Bayern mutant, potraficy pokaza wiele twarzy w trakcie meczu, uosabiany przez Lahma
i Javiego Martneza. Kapitan zacz gra na pozycji defensywnego pomocnika, po czym przeszed na
bok pomocy i zakoczy mecz na prawej obronie. Hiszpan by bocznym pomocnikiem, defensywnym
pomocnikiem, rodkowym obroc i na powrt przeszed na pozycj defensywnego pomocnika:
cztery zmiany pozycji w cigu dziewidziesiciu minut. Bayern zmienia barwy niczym kameleon, co
jest zasug trenera, ktry potrafi interpretowa potrzeby chwili i kompletnie odmieni druyn,
starajc si ulepszy co wraz z kad zmian, a take zasug talentu pikarzy, z ktrych wikszo
graa ju u Juppa Heynckesa i ktrzy potrafi si uczy nowych koncepcji, s elastyczni i podatni na
propozycje trenera.
Nastpnego dnia, ju w Monachium, Guardiola nadal mwi o kontrataku Borussii Dortmund:
Jest niesamowity. Jest nie do zatrzymania. Niektre druyny kontratakuj znakomicie, jak Real
Madryt, ale to, co robi Borussia, jest jedyne w swoim rodzaju. Nigdy nie widziaem czego takiego.
S skoncentrowani przez dziewidziesit minut, czekajc, a popenisz bd przy podaniu, i wtedy
ich sprinterzy wystrzeliwuj jak z procy. Musz zastanowi si nad tym, czy jest jaki sposb, by ich
zatrzyma, poniewa s bardzo dobrzy...
Guardiola otrzyma mnstwo komplementw za umiejtno modyfikowania meczu z linii bocznej
poprzez zmiany pikarzy i pozycji.
Daj spokj z komplementami, najwaniejsi s pikarze. S bardzo dobrzy, a przede wszystkim
zdolni do wszystkiego. Chc gra lepiej i si rozwija.
Triumf w Dortmundzie utwierdza go w jego przekonaniach:

 Zebra najlepszych w rodkowej strefie. Taka jest idea i trzeba si jej trzyma do koca.
Zebra najlepszych w rodku, niech utrzymuj si przy pice i bd agresywni. Nie ma adnych
wtpliwoci. Tak trzeba gra...
Marzenie, o ktrym wspomina Xavier Sala i Martn, miao kolejny rozdzia w Dortmundzie.
Podobnie jak w Manchesterze czy w Leverkusen, Bayern pokaza dominacj, to, do czego aspiruje
Pep. Z innego typu pikarzami ni ci, ktrych mia w Barcelonie, Guardiola chce zbudowa druyn,
ktra nie bdzie uzaleniona od przypadku i szczcia. Druyn dominujc. Mwi, e nie chce, by
jego Bayern gra tak jak jego Bara, i jest to prawda. On chce, eby jego Bayern dominowa w takim
samym stopniu, jak robia to tamta Barcelona.
Gtze i Thiago. Tak musimy gra. Nie tak jak w pierwszej poowie. Bombardujc pikami pole
karne, bdziemy strzela gole, ale nie uda nam si zdominowa gry. A zdominujemy j, kiedy
zbierzemy najlepszych w rodkowej strefie, zostawimy otwarte oba skrzyda, a w rodku bdziemy
mieli Thiaga, Toniego, Lahma, Gtzego, Alab Jeli przegram, to niewane. Do domu i tak pjd
zadowolony, poniewa graem tak, jak uwaam...
Gra, jak uwaa. Oto i cay Guardiola.

MOMENT 38

RIBRY CHCE Z TOB POROZMAWIA

Monachium, 2 grudnia 2013 r.
Philipp Lahm dozna pierwszej kontuzji minia w karierze. Stao si to w Moskwie, przy
piciostopniowym mrozie. Murawa bya zanieona i liska. Podr bya udrk: dwanacie godzin
zajo Bayernowi dotarcie do hotelu przez wielki korek w stolicy Rosji, co uniemoliwio mu nawet
trening w przeddzie meczu Ligi Mistrzw z CSKA. Lorenzo Buenaventura musia zaimprowizowa
sesj rozcigania i rozgrzewk na dywanie w jednym z hotelowych salonw.
W takich warunkach druyna Guardioli rozegraa mecz surowy, bez najmniejszego bysku, ale to
wystarczyo, by uzyska pite zwycistwo (3:1) w piciu rozegranych meczach, co oznaczao
ustanowienie rekordu. Razem z picioma zwycistwami Heynckesa midzy kwietniem a majem 2013
roku liczba kolejnych triumfw w Champions League wzrosa do dziesiciu.
Ale mecz zosta okupiony kontuzj Lahma, pierwszym miniowym urazem w jego karierze...
w wieku trzydziestu lat. Nie bya to powana kontuzja, nie mg gra tylko przez dwa tygodnie, ale
dla kapitana bya to zupenie nowa sytuacja i w nastpnych dniach czu si on bardzo dziwnie.
Chocia szybko otrzyma od lekarzy zgod na gr, a do poowy grudnia odnosi wraenie, e nie jest
w peni wyleczony. Dla Guardioli by to kolejny problem: z powodu kontuzji wci nie mia do
dyspozycji wszystkich pomocnikw, a teraz traci jeszcze kluczowego zawodnika, filar, na ktrym
zbudowa swoj druyn. Gdyby Pep mia wybra jedenastu pikarzy, ktrych trenowa w Barcelonie
i w Bayernie, to bez cienia wtpliwoci znalazby si wrd nich Philipp Lahm. Przypomnijmy to, co
powiedzia Guardiola we wrzeniu:
Jeli w tym sezonie co wygramy, to dziki Lahmowi. Ustawienie go w rodku pola
uporzdkowao ca ukadank.
Do Monachium wrcili nad ranem i chocia w czwartek odpoczywali, podczas pitkowego
treningu zawodnicy nadal wygldali na zmczonych, w zwizku z czym Guardiola zmieni zwyczaj
i nakaza pracowa na pidziesit procent.
Odbyem setki podry do rnych czci wiata, ale ta bya najcisza ze wszystkich.
Najgorsza podr mojego ycia powiedzia Thiago.
Carles Planchart, szef analitykw druyny, potwierdzi:

 Jestem wykoczony. Wyobra wic sobie, w jakim stanie musz by zawodnicy...

Mimo to grupka pikarzy na zakoczenie treningu biega serie na szedziesit metrw, co
przywouje umiech na twarz Guardioli.
Popatrz na nich, co za banda... Pozwalam im lekko trenowa, poniewa s wycieczeni, a teraz
zaczynaj biega. I jeszcze wrobili w to Thiaga. Thiaga!
Manel Estiarte te si umiecha.
Zostaw ich, pozwl im biega. To jest kwestia gowy. Uwaaj, e tego potrzebuj, i to dobrze
im zrobi na gow. Wszystko, co jest dobre dla gowy, ostatecznie jest te dobre dla ng.
Po zakoczeniu serii Thiago wyjania, dlaczego biega razem z Niemcami:
Przyszedem tutaj, eby sta si Niemcem, eby si uodporni, eby si zahartowa.
Trener jest zadowolony z pikarza, ktrego sprowadzi:
Thiago ma wielkie serce. Nie jest jeszcze w formie, ale robi, co moe. I Javi tak samo: nie jest
w dobrej dyspozycji, ale biega do wszystkiego.
Zmczenie mona dostrzec nastpnego dnia, w meczu z Eintrachtem Brunszwik, wygranym 2:0.
Pikarze najbardziej ciesz si jednak ze spotkania ze swoimi rodzinami. Restauracja na Allianz
Arenie wyglda jak przedszkole, poniewa wszystkie dzieci chciay zobaczy si ze swoimi ojcami.
Wida, e od kilku dni nie byo ich w domu. Do Monachium przyjechali nawet rodzice Guardioli,
eby poby z jego rodzin. Trener rozmawia z nimi o futbolu. O golach straconych po kontratakach:
Zobacz, rozegralimy czternacie meczw i stracilimy tylko siedem goli. To niebywae: tylko
siedem goli. Jeden gol co dwa mecze. To wanie najbardziej mi si podoba z tego, co robimy.
W niedziel o dziesitej rano planuje ju mecz Pucharu Niemiec, w ktrym Bayern zagra w rod
z Augsburgiem:
To kluczowe spotkanie. Jeli przejdziemy t rund i w sobot pokonamy Werder w lidze, to na
Boe Narodzenie bdziemy w znacznie lepszej sytuacji, ni ktokolwiek mg sobie wymarzy,
i wci bdziemy prowadzi walk o trzy trofea. Chc tylko, bymy do zimowej przerwy dotarli z t
siedmiopunktow przewag. Poza tym w sobot graj ze sob Borussia Dortmund i Bayer
Leverkusen. Oby wygra Bayer. Hoene mwi, e lepszy byby remis, ale ja wci widz, e
wikszym zagroeniem jest Borussia...
W ostatnich dziesiciu latach Bayern tylko raz zdoa zdoby tytu dwa razy z rzdu (w 2005 i w
2006). W pozostaych latach, gdy wygrywa, w nastpnym sezonie nie potrafi obroni mistrzostwa.
Guardiola chce to zmieni i osign stabilizacj pod wzgldem sukcesw. Po raz pierwszy
w sezonie werbalizuje zamiary, ktre do tej pory znalimy tylko z ust jego wsppracownikw:
Celem tego sezonu jest Bundesliga. S to o wiele trudniejsze rozgrywki, ni ludzie myl.
Zobacz, co zdarzyo si wczoraj: Eintracht nie otworzy si, nawet przegrywajc 0:2. A ich napastnik

przez cay mecz pilnowa naszego defensywnego pomocnika, nie przestajc biega. Czasem atwiej
jest gra przeciwko wielkim druynom, nawet kiedy staraj si gra jak sabsze zespoy, poniewa
nie robi tego tak samo, mniej si cofaj, s bardziej odwane i chc zademonstrowa swj
potencja. Napastnik wielkiej druyny nie gra pressingiem tak, jak napastnik sabszej.
Ta idea prowadzi nas do Realu Madryt.
Real Madryt gra fenomenalnie, z trzema bestiami, ktre ma z przodu, a do tego wsparciem
Xabiego Alonso. Ale kiedy rozgrywasz z nimi mecz, dobrze wiesz, e Cristiano Ronaldo nie cofnie
si do obrony. Masz wtedy jedn opcj: trzeba zyska przewag za jego plecami.
Nie da si te nie wspomnie o Champions League.
Zapomnij, zapomnij, trzeba myle o Bundeslidze. Nikt dwa razy z rzdu nie wygra Ligi
Mistrzw...
Zapina kurtk i mwi:
Id na boisko, musz przygotowa jutrzejszy trening.
Jest dzie odpoczynku i pracuj tylko zawodnicy kontuzjowani. Lorenzo Buenaventura i Domnec
Torrent rozkadaj na boisku treningowym numer 1 pachoki potrzebne do wiczenia taktycznego na
nastpny dzie. wiczenie nie wzbudza wtpliwoci, wszyscy wykonywali je wiele razy, ale
Guardiola wymyli co nowego.
Tej nocy wpadem na pewien pomys. Id na boisko, eby wyobrazi sobie wiczenie,
ciekawe, czy uda mi si zobaczy je wystarczajco wyranie i czy bdziemy mogli dobrze je
wykona we wtorek. Bo jeli wyjdzie dobrze, to w Augsburgu moe wystawi trzech defensorw
z wysoko grajcym bocznym obroc. Ale musz czu, e moemy to dobrze zrobi.
Powici wolny dzie i przez dug godzin przemierza boisko, to z czterema biaymi liniami,
eby si przekona, e wiczenie rzeczywicie bdzie skuteczne i e jego zawodnicy naucz si
wyjcia trjk obrocw, tak jak sobie to wyobrazi. W tym momencie cz si dwie przeciwstawne
cechy osobowoci Pepa: intuicja i praca.
aden pomys nie moe zosta skutecznie zrealizowany, jeli nie jest stale wiczony. Owszem,
moesz by geniuszem i wymyla wspaniae warianty taktyczne, ale pniej trzeba je przeoy na
rzeczywisto, zaplanowa odpowiednie wiczenia, przekona si, czy bd uyteczne, i dopiero po
wykonaniu tej pracy intensywnie je praktykowa. Guardiola jest dzisiaj w drugiej fazie z piciu:
wczoraj wpad na pomys; dzi planuje i wyprbowuje drog, na jakiej bdzie go wdraa; jutro
przewiczy to ze swoimi pikarzami; w rod rano sam zdecyduje, czy nadszed czas, aby go
zastosowa; jeli decyzja okae si dobra, poniewa trening na stadionie w Augsburgu pozostawi
pozytywne wraenie, to efekty zobaczymy w praktyce.
To jest jego proces wprowadzania pomysu w ycie. Namys, intuicja, wizualizacja na boisku,

wiczenie, powtarzanie, ocena wiczenia, decyzja i zastosowanie w meczu. Proces przypomina

przepis kulinarny wielkich mistrzw gastronomii, tylko e mwimy o czym znacznie bardziej
prozaicznym, o wprowadzeniu piki do gry przez obrocw...
Augsburg to jest fina.
W to poniedziakowe poudnie, soneczne, ale bardzo zimne, Guardiola jest rwnie spity jak
w trakcie tygodni poprzedzajcych wielkie mecze.
Augsburg to jest fina powtarza. Grasz bez zabezpieczenia, wszystko musi si rozstrzygn
w dziewidziesiciu minutach. Ale jeli wygrasz, to ju jeste w wierfinale, a wtedy oni [jego
pikarze] poczuj, e fina jest naprawd blisko, wystarczy tylko wygra dwa mecze, i w takich
okolicznociach bd nie do zatrzymania. Jeli pokonamy Augsburg, to bdziemy blisko finau.
Dlatego wyszed na boisko ze swoim pomysem i ze swoim wiczeniem. Pokona Augsburg,
zbliy si do kolejnego finau, chocia w rzeczywistoci jeszcze daleka droga do niego, ale oni
poczuj krew....
Ribry trenowa tak, jakby od tego zaleao jego ycie. Przez ptorej godziny, pod okiem
Thomasa Wilhelmiego, ktry pracuje z zawodnikami powracajcymi po kontuzjach, wykona sesj
zoon z krtkich, intensywnych i powtarzajcych si elementw. Na jego twarzy maluje si
zmczenie, ale take zadowolenie ze stanu, w jakim si znajduje.
Chc porozmawia z Pepem mwi Ribry Manelowi Estiartemu. I powiedziano mi, e on
te chce ze mn rozmawia.
Ribry jest zmczony, urywa sowa, poniewa cay czas sapie. W cigu tej ptorej godziny
niemal nie mia przerw na odpoczynek. Wykonywa sprinty poczone z maymi skokami, obrotami,
a take prowadzi walki bark w bark z Wilhelmim, ktry cigle wbija mu okcie w ebra, eby si
przekona, w jakiej formie jest francuski pikarz.
Czuj si dobrze, Manel, czuj si dobrze. Jestem gotowy do gry. Musz porozmawia
z Pepem. I wiem, e Pep chce porozmawia ze mn.
Nie przejmuj si, Franck. Przeka mu to i Pep porozmawia z tob, kiedy wrci z drugiego
boiska.
Bayern wygra w Dortmundzie bez Ribryego. Na pocztku sezonu wydawaoby si to misj
niewykonaln. Ale udao si. 3:0 bez Francka. A pniej zwycistwo w Moskwie. I do tego dobre
wystpy Robbena i Gtzego. Ribry nie chce straci wicej meczw.
Powiedz mu, e chc z nim porozmawia. Czuj si dobrze, Manel. Jestem gotowy do gry.
Augsburg to jest fina. Thiago te jest przy Sbener Strae. Po trzech miesicach bez gry wystpi
w cigu tygodnia w trzech meczach i w niedziel nie mg si ruszy. Przyszed, eby rozcign
minie, wykona kilka wicze pilates i popracowa w siowni. Chce by w formie na rod.

 Augsburg to jest fina mwi. Mamy dziewidziesit minut. To jest fina.

W takiej sytuacji Guardiola nie bdzie musia motywowa pikarzy ani opowiada im, jak istotny
jest to mecz... Szef fizjoterapeutw Fredi Binder zwraca si do Estiartego:
Manel, Ribry chce rozmawia z Pepem.
Wiem, wiem odpowiada raz jeszcze Estiarte.
Czuje si dobrze. Ju nic mu nie dolega wyjania Binder. Jedyne bolce miejsce to ukucie
po zastrzyku ze rodkiem przeciwblowym, ktry zrobilimy mu dwa dni temu. Ale Wilhelmi da mu
popali i wszystko jest dobrze. Pamitaj, chce rozmawia z Pepem.
Przychodzi Guardiola, ktry sprawdza przygotowanie boiska treningowego na jutro, a Estiarte
mwi mu o Ribrym.
Wiem, Manel, wiem. Ju cay Bayern mi o tym powiedzia. Franck chce ze mn rozmawia.
Powiedzia mi o tym cay Bayern. Ja te chc z nim porozmawia. Zobaczymy, jak si czuje... Jak dla
mnie, jest w kadrze na Augsburg. Tylko chodzi o to, e Franck nie jest pikarzem, ktry usidzie na
awce rezerwowych i wejdzie w trakcie meczu. Jest pikarzem, ktry powinien gra od pierwszej
minuty. Zobacz si z nim i potem zdecyduj. Augsburg to jest fina, Manel, fina. Prawie fina...

MOMENT 39

DOSKONAO TO BAKA MYDLANA

Monachium, 5 grudnia 2013 r.
W Augsburgu Guardiola mia do dyspozycji Ribryego, ale straci Robbena. Holender by
w szczytowej formie: w trzeciej minucie meczu strzeli swojego trzynastego gola w sezonie, co
oznaczao, e wyrwna swoje osignicie z kampanii 2012/13, w ktrej strzeli trzynacie goli
i mia dziesi asyst. Teraz, zaledwie po czterech miesicach, przy jego nazwisku widniay te same
statystyki, co odzwierciedlao wysok form Arjena.
Jego kariera w Bayernie, podobnie jak w Chelsea i w Realu Madryt, charakteryzowaa si
brakiem cigoci z powodu kontuzji. Jego najlepszym sezonem by 2009/10, pierwszy w Bayernie,
w ktrym rozegra trzydzieci siedem meczw, strzeli dwadziecia trzy gole i mia osiem asyst.
Teraz, na pocztku grudnia, mia ju na koncie dwadziecia meczw, trzynacie goli i dziesi asyst,
co wydawao si gwarantowa, e bdzie to jego wielki sezon, tu przed trzydziestymi urodzinami.
Ale w pitnastej minucie meczu faul bramkarza Marwina Hitza zakoczy 2013 rok dla Robbena,
ktry dozna tak gbokiej rany w kolanie, e obja nawet staw. Holender nie wrci na boisko do 24
stycznia 2014 roku.
To wielka strata powiedzia Guardiola. Gra wspaniale.
Prewencja staa si najlepszym sprzymierzecem Robbena. Po wielu latach gorzkich
dowiadcze nauczy si o siebie dba i codziennie przed treningiem powica p godziny na prac
nad si, rwnowag i miniami tuowia w celu ochrony mini plecw, mini przywodziciela
i mini dwugowych. Po kadym treningu powica kolejne p godziny na wiczenia na
rozciganie. Ta praca prewencyjna pozwolia zapewni cigo jego gry.
Mecz pucharowy w Augsburgu by tak intensywny, jak Guardiola przewidywa, jednak nie
zdecydowa si na ustawienie z trjk obrocw, poniewa wiczenie z poprzedniego dnia nie byo
dla niego przekonujce. Przewidujc agresywny pressing rywala, ustawi Thiaga na pozycji
defensywnego pomocnika oraz pooy nacisk na wprowadzenie piki do gry i uatwianie rozpoczcia
akcji. I w tym momencie zdajemy sobie spraw, e zaledwie w cigu piciu miesicy sezonu trener
wystawia a szeciu defensywnych pomocnikw, Lahma, Schweinsteigera, Kroosa, Javiego
Martneza, Thiaga i Kirchhoffa, co demonstruje nieregularno, na jak naraona bya druyna na

skutek tylu kontuzji.

Podczas odprawy meczowej w hotelu Guardiola poprosi obrocw i pomocnikw, aby
agresywnie atakowali pierwsz lini Augsburga. eby postarali si pokona j poprzez podania
wertykalne, unikajc wykonywania U, tej nic nieznaczcej kombinacji poda na wasnej poowie.
Nie udao im si to jednak przez znaczn cz meczu. Bardzo wczenie strzelony gol Robbena
uatwi zadanie pomimo pressingu ze strony druyny gospodarzy. Ribry mg zagra prawie p
godziny, a Thomas Mller zdoby to, czego si od niego oczekuje: Mullered, jeden z tych goli
wtpliwej urody i o niepewnym wykoczeniu, jakie tylko bawarski napastnik potrafi strzela. Tym
razem uderzy pik bliej nieokrelon czci plecw.
Guardiola wci nie by usatysfakcjonowany.
Nie gramy dobrze. Nie, nie, wcale nie. Pracujemy dobrze, osigamy dobre wyniki i jestem
zadowolony z pikarzy, ale nie gramy tak, jak powinnimy. Musz mie wszystkich pikarzy, trzeba
poprawi wiele rzeczy. Musz lepiej zrozumie to, czego potrzebuje druyna, eby mc wykorzysta
cay jej potencja, bo do tej pory nie rozgrywalimy wielkich meczw...
Rozmawiaem o tym z dziennikarzem Julienem Wolffem z Die Welt, ktry stwierdzi:
Kiedy Pep przyszed do Monachium latem, sdzilimy, e chce, aby Bayern gra tak jak Bara,
ale w rzeczywistoci poczy Bayern Heynckesa ze swoj Barcelon. W tym momencie Bara nie
jest ju najlepsz druyn wiata: bya ni, ale ju nie jest. I Bayernowi Guardioli te wiele do tego
brakuje. Trener przyzna, e to jeszcze nie jest jego druyna, ale w lutym czy marcu powinnimy ju
zobaczy taki Bayern, jakiego on pragnie, zwaszcza kiedy do gry wrc kontuzjowani zawodnicy.
W tamte grudniowe dni najwikszym optymist by Paul Breitner:
Spodziewaem si, e pikarzom zajmie o wiele wicej czasu zrozumienie koncepcji Guardioli.
O wiele wicej. Ale ju j sobie przyswoili. Pewnie, w tej chwili nie gramy tak znakomicie jak na
przykad kilka tygodni temu w Manchesterze czy w Leverkusen, ale Bundesligi ani Champions League
nie wygrywa si pikn gr. Trzeba j wygrywa prac. A ta druyna potrafi wszystko: potrafi
byszcze i potrafi pracowa, jak wczoraj w Augsburgu, w Moskwie albo w kilku innych meczach
w ostatnich tygodniach. To jest najcenniejsze, cenniejsze ni pikna gra. Jeli masz druyn artystw,
ktrzy potrafi pracowa i ktrzy rozumiej, e czasem mona byszcze, a czasem liczy si tylko
cika praca, to wanie tak naprawd zmienia wszystko. To jest charakter druyny. I ten Bayern,
z tym trenerem, ma wspaniay charakter. Jestem przekonany, e w najbliszych trzech, czterech,
piciu latach osigniemy wielkie sukcesy.
Jak zawsze po meczu Guardiola by w stanie wrzenia. Z jednej strony to, co wydarzyo si
w ostatnim spotkaniu, zamienia si w fale pomysw, ktre bez przerwy przypywaj i odpywaj. Z
drugiej strony rozpoczyna analiz najbliszego rywala i szukanie najlepszego sposobu, by si broni

i by go zaatakowa i pokona. Dzie pniej jest zawsze poczeniem obu rzeczy: pojawiaj si
pomysy oparte na tym, co zdarzyo si wczoraj, i rodz si nowe, ktre ujrz wiato dzienne
w najbliszym spotkaniu.
Naszemu defensywnemu pomocnikowi ciko jest pokona lini piciu pikarzy, jak wszyscy
rywale ustawiaj w rodku pola. Dlatego przez p godziny kazaem gra na tej pozycji Thiagowi,
cho nie jest to jego pozycja, poniewa Thiago jest bardzo odwany i omiela si to zrobi, nawet
jeli traci pik. Teraz usid z Javim, eby przeanalizowa, jak trzeba rozerwa t lini na rodku
i jak sprawi, by przechylaa si na jedn stron, aby nastpnie posa pik w przeciwnym kierunku.
Jeli uda si to zrobi, wtedy rywale si odwracaj, biegn do tyu i sprawa zaatwiona. Powiem ci
co jeszcze: zamiast w kko robi to U, wol, eby moi stoperzy posyali podania po skosie, bo jeli
stracimy pik, to znacznie atwiej jest j odzyska na skrzydle.
Guardiola zdaje sobie spraw, e wymaga duo, niezalenie od tego, kto zajmie pozycj
defensywnego pomocnika w druynie:
Wiem, wiem. Bardzo niewielu pikarzy na wiecie potrafi rozerwa lini rywala: Busquets,
Xabi Alonso, Lahm... Na przykad przy naszym pierwszym golu w Dortmundzie Lahm wykona to
idealnie: oszuka przeciwnika, wycign go z jego pozycji i pokona lini, posyajc pik
w przeciwn stron. Hjbjerg jest w tym bardzo dobry, ale jest jeszcze bardzo mody... Co ci
powiem: ja byem w tym dobry. Mylisz, e dlaczego przez tyle lat graem w Barcelonie?
Oczywicie nie ze wzgldu na szybko ani minie, ani gr gow, ani strzay [mieje si]...
Gerard Piqu, obroca Barcelony, powiedzia, e coraz wicej druyn stara si gra ofensywnie,
utrzymujc si przy pice:
Oby Piqu mia racj. Tego wanie chciaem! eby rywale wyprowadzali pik od obrony.
Jeli tak robi, na pewno odbierzemy im futbolwk. Ale zazwyczaj tak si nie dzieje. Najczciej
zamykaj si na swojej poowie i zostawiaj czterech bardzo szybkich pikarzy. Wanie dlatego my
nie moemy gra i posya piek, poniewa Thiago i Toni te mog biega cay czas tam i z
powrotem. Nie s Luizem Gustavem ani Tymoszczukiem. My musimy i krok po kroku, przesuwajc
si razem. Jeli stracimy pik, ciach, odzyskujemy j bardzo szybko, poniewa jestemy blisko
siebie.
Guardiola ma dokadnie dwa dni na przygotowanie meczu z Werderem Brema, znacznie mniej
czasu, ni potrzebuje. Generalnie przeznacza dwa i p dnia na analiz rywala: ogldanie jego
meczw, zastanawianie si nad tym, jak go zaatakowa, i przygotowanie trzech odpraw z pikarzami.
Jako e prawie zawsze rozgrywane s dwa spotkania w tygodniu, moe skupi si tylko na
najbliszym meczu, chocia jego asystenci zawsze przygotowuj mu podstawowe podsumowanie
ostatniego rozegranego spotkania, a Pep pn noc zawsze je przeglda.

Zanim zacznie dogbne studiowanie Werderu Brema po zakoczeniu porannego treningu, nie
tylko powici dusz chwil Javiemu Martnezowi, pochylajc si nad problemami z U i potrzeb
bycia bardziej odwanym, ale take spotka si z Ribrym. Ta rozmowa czekaa go od kilku miesicy,
odkd przekona si, e z francuskim pikarzem trzeba obchodzi si inaczej ni z pozostaymi. Dzi
siada z nim i razem analizuj na wideo to, jak porusza si faszywa dziewitka. Guardiola chce go
przekona, krok po kroku, e moe gra w tej strefie, nie stale, lecz w trakcie kilku minut w kadym
meczu. Chce, eby Franck zrozumia, e musi jedynie robi to samo, co na skrzydle, ale z t
przewag, e nie ma bocznej linii, ktra by go ograniczaa. Na rodku mgby si porusza tak, jak
zechce, z cakowit swobod.
Guardiola bardzo si upiera co do Ribryego. Nie chce go przestawi ze skrzyda na rodek
pola, lecz tylko wzbogaci o umiejtno gry rwnie w centralnej czci przez krtkie okresy
meczu. Uwaa, e moe to by duy plus w repertuarze gry francuskiego napastnika i skok jakociowy
dla caej druyny. Mwi Guardioli, e to oznacza kolejny krok w poszukiwaniu staego ulepszania,
w deniu do doskonaoci, ale mieje si, kiedy wypowiadam to sowo.
Doskonao! Co to jest doskonao? Doskonao to baka mydlana. Moesz jej szuka tyle,
ile chcesz, ale pojawia si tylko od czasu do czasu. Zatem trzeba mie si na bacznoci, gdyby miaa
si pojawi...
W tych pierwszych miesicach gromadzenia i przekazywania wiedzy swoim pikarzom zachowa
dla siebie wiele pomysw; nie wprowadza ich w ycie, bo nie chcia zablokowa zawodnikw.
Stara si odmierza niewielkie dawki futbolowego softwareu: odpowiednie, ale niewielkie. W
gowie ma peno maych koncepcji (indywidualnych i kolektywnych), ktre wycignie tylko wtedy,
gdy zobaczy, e jego pikarze przetrawili ju wszystko to, co im przekaza, i e s gotowi na
przyjcie nowych idei. Dzi bya kolej Ribryego.

MOMENT 40

ODPRENIE
Monachium, 14 grudnia 2013 r.
Wiejcy z prdkoci 140 kilometrw na godzin huragan Ksawery dokona zniszcze na pnocy
Niemiec i mao brakowao, a mecz Werder Bayern zostaby odwoany. Na Weserstadion Franck
Ribry wypeni otrzymane dwa dni wczeniej instrukcje i pojawia si w centralnej czci ataku:
rezultat by przytaczajcy, jako e Bayern urzdzi Werderowi najwiksz w historii golead na jego
stadionie (7:0), a francuski napastnik ze swoich zada wywiza si wzorowo.
Piciu zawodnikw stale zajmowao rodek pola (Thiago, Kroos, Gtze, Rafinha i Alaba), a trzej
napastnicy poruszali si zupenie inaczej: Mller gra bardzo szeroko na skrzydle, ale cigle posya
podania do rodka, Manduki cay czas schodzi na bok, zostawiajc pust centraln stref, a Ribry
docza do pomocnikw i gra jako faszywa dziewitka. Zmiana pozycji i cigy ruch cakowicie
rozbiy przeciwnika. Trener nie mia adnych wtpliwoci:
To pierwszy mecz, w ktrym praktykowalimy wspania gr pozycyjn.
Wyla te mid na serca swoich zawodnikw:
Jestem wdziczny moim pikarzom za to, co zrobili. To dla mnie zaszczyt mc by ich trenerem.
Prezes Uli Hoene pospieszy ze wskazaniem pewnej charakterystycznej cechy Guardioli:
To jest niewiarygodne. Niezalenie od tego, kto gra, robi to dobrze, ale Pep i tak zawsze chce
co poprawia.
Z wielu spektakularnych momentw meczu Guardioli szczeglnie spodobay si dwa. Pierwszy
gol zosta strzelony po dorodkowaniu Ribryego, skierowanym na bliszy supek bramki Werderu.
Alaba i Manduki rzucili si do wykoczenia akcji jak wygodniae wilki, ale obroca gospodarzy,
Assani Lukimya, wbi pik do wasnej bramki. Pep przypomnia sobie wtedy zdanie swego
przyjaciela Miquela Solera: Czyste dorodkowanie na bliszy supek to pewny gol.
Druga akcja, ktra szczeglnie utkwia Guardioli w pamici, to szsty gol, dzieo Ribryego.
Francuz wykona rzut rony i sam wykoczy akcj, strzelajc gola. Wydaje si to niemoliwe, ale
Bayern przeprowadzi akcj wielokrotnie wiczon na treningach. Ribry zagra do Claudia Pizarra,
ktry przyj pik tu przy linii pola bramkowego; Peruwiaczyk odczeka dwie sekundy z pik przy
nodze, podczas gdy Alaba, ktry znajdowa si poza polem karnym, ruszy w jego stron i min go;

wtedy Pizarro poda mu pik, zagrywajc j do tyu podeszw; tymczasem Ribry, ktry rzuci si
sprintem, dotar ju na rodek pola bramkowego. Alaba musia tylko poda pik Francuzowi, a ten
trafi do siatki. By to niezwyky gol, strzelony po siedmiosekundowej akcji, a jego autorem by ten
sam pikarz, ktry wykona rzut rony. Euforia zapanowaa w druynie, ale przede wszystkim
w sztabie szkoleniowym, ktry zobaczy efekt swojej cikiej pracy nad strategi: to byo wiele
godzin analizy, nagra wideo i wiczenia poszczeglnych ruchw.
Mecz w Bremie by dwusetnym zwycistwem Guardioli w dwustu siedemdziesiciu czterech
oficjalnych meczach rozegranych w Barcelonie i w Bayernie, a take historycznym rekordem
Bundesligi dla trenera, ktry mia na koncie pitnacie pierwszych meczw bez poraki (rekord
poprawiany kolejka po kolejce). Dzie przynis mu jeszcze jeden prezent, dokadnie taki, jaki sobie
wymarzy: Bayer Leverkusen pokona 1:0 Borussi w Dortmundzie, przez co druyna Jrgena Kloppa
tracia ju dziesi punktw do mistrza z Monachium. Bayern unosi si na chmurze penej
satysfakcji.
Dopiero Manuel Pellegrini sprowadzi go na ziemi.
Guardiol mog irytowa bdy przy podaniach, ale je wybacza. Prywatnie nie jest tak askawy
jak publicznie, jednak nawet wtedy uznaje je za wypadek przy pracy: sam by pikarzem, rwnie
popenia wiele niezamierzonych bdw, o czym nie zapomina, gdy musi oceni ktrego ze swoich
zawodnikw. Lecz tak naprawd Guardiol irytuje odprenie, poczucie, e mona gra i myle, e
wszystko jest atwe albo ju z gry zostao osignite. Denerwuje go to, poniewa jednym z jego
gwnych hase jest co dokadnie odwrotnego: w sporcie nie ma nic za darmo, nie istnieje kredyt
i do sukcesu trzeba dy codzienn prac, wysikiem, pokonujc kolejne stopnie i nie rozpraszajc
si w adnym momencie. Nic dziwnego wic, e podziwia takich pikarzy, jak Mascherano i Iniesta
w Barcelonie czy Lahm i Neuer w Bayernie: oni zawsze s skoncentrowani podczas meczu.
Pewnego wieczoru, jedzc kolacj na Allianz Arenie, ogldalimy z Pepem osobliwe wideo,
jakie nagraem z trybuny monachijskiego stadionu. Kamera skupiaa si wycznie na Neuerze,
podczas gdy Bayern atakowa i atakowa na poowie rywala. Na zdjciach wida byo tylko
bramkarza, momentami na scenie pojawiali si Dante albo Boateng, poniewa dominacja gospodarzy
bya tak ogromna, e rywale wycofali si do swego pola karnego. Tymczasem Neuer obserwowa to,
co si dzieje, w taki sposb, jakby naprawd bra w tym udzia, chocia w rzeczywistoci pika
znajdowaa si szedziesit metrw przed nim. Ani na chwil nie traci poczucia kierunku gry,
przewidujc ewentualne szczeliny, ktre powinien zakry. Guardiola by zdziwiony i zachwycony
tym nagraniem:
Manu jest wyjtkowy. Wyjtkowy.
Jakby wci popychany przez huragan z Bremy, Bayern wybieg na Allianz Aren i galopem

rzuci si na Manchester City. Ribry znw zaj miejsce faszywej dziewitki, podczas gdy
Manduki schodzi na skrzydo, a Mller gra szeroko po prawej stronie. Z tyu Thiago, Kroos
i Gtze wymieniali pik, wspierani przez Lahma, ktry zbiega do rodka z boku obrony. Po
dwunastu minutach meczu Mller i Gtze zapewnili druynie prowadzenie 2:0 i rodowy wieczr
zwiastowa kolejny pogrom.
Znw Manchester City Pellegriniego by dobr ofiar. Bayern dy do szstego zwycistwa
w szstym meczu fazy grupowej Champions League, czego, co nie udao si adnemu mistrzowi,
odkd rozgrywki istniej w obecnej formule, odkd w sezonie 1992/93 zastpiy dawny Puchar
Europy. Zreszt w dwudziestu dwch dotychczasowych sezonach obecnego formatu tylko
czterokrotnie mistrz wygra pi meczw w grupie w nastpnej kampanii: Ajax w 1995 roku,
Juventus w 1996, Borussia Dortmund w 1997 i FC Barcelona w 2011. PepBayern wyrwna ju te
osignicia i mia szans, by zosta mistrzem, ktry najlepiej rozpocz obron tytuu...
I wtedy to si wydarzyo. Bayern spocz na laurach. Tak mia przewag, tyle stwarza okazji
strzeleckich, taka bya rnica w grze midzy jedn a drug druyn, tyle rekordw mia pobi, e
pikarze Guardioli uznali, i zwycistwo maj ju w kieszeni. I doszo do tego, czego trener
najbardziej nienawidzi: druyna si odprya. I pojawiy si bdy.
Bdy pojawiaj si wtedy, gdy si odprasz, kiedy przestajesz gra intensywnie, kiedy
mylisz, e wszystko zostao ju zrobione... powiedzia pniej Guardiola.
Boateng pozwoli na to, by pika przeleciaa przez rodek pola karnego. Pniej Dante
przewrci Milnera w szesnastce, kiedy angielski napastnik ju traci pik przy zewntrznej linii
pola karnego. Na koniec czarnego wieczoru, po godzinie gry, Boateng nie wybi prostego
dorodkowania. Suma tych bdw pozwolia Manchesterowi City trzykrotnie pokona Neuera,
bramkarza, ktry mia na koncie pi meczw z rzdu bez wpuszczonego gola. Odkd by
bramkarzem Bayernu, nigdy nie strzelono mu trzech goli w jednym meczu...
Guardiola napi si wody i sucha, co przypominali mu siedzcy obok niego Domnec Torrent
i Hermann Gerland: jeli Manchester City strzeli jeszcze jednego gola, odbierze Bayernowi pierwsze
miejsce w grupie, przez co w jednej smej finau trzeba bdzie gra z ktr z mocnych druyn.
Guardiola na dziesi minut przed kocem wezwa do siebie Mllera i da mu konkretne instrukcje:
Zamrocie mecz, Thomas. Zamrocie go. Trzeba to tak zakoczy.
Odkd Manchester City zdoby trzeci bramk, Bayern by zdezorientowany, nie potrafi gra
swojego normalnego futbolu. Wydawao si, e druyna angielska jest blisza strzelenia kolejnego
gola ni gospodarze doprowadzenia do remisu. Tak wic Guardiola postanowi zachowa pierwsze
miejsce w grupie, chocia oznaczao to jego drug porak w sezonie i zakoczenie passy zwycistw
w Lidze Mistrzw, ktra trwaa od kwietnia.

Zaskakujce nie byo jednak to, e Bayern spowalnia gr, lecz to, e Manchester City jej nie
przyspiesza. Okazao si jednak, e nikt w angielskiej druynie, ani trener, ani sztab szkoleniowy,
ani pikarze, ani szefowie, ani dyrektor sportowy, absolutnie nikt nie wiedzia w tamtym momencie,
e czwarty gol dawa im pierwsze miejsce w grupie. Po zakoczeniu meczu sami przyznali to przed
Guardiol.
Kataloskiego trenera oburzya poraka ze wzgldu na sposb, w jaki do niej doszo: przez
odprenie jego zawodnikw. Matthias Sammer, ktry dwa miesice wczeniej wstrzsn klubem,
domagajc si, by pikarze opucili stref komfortu, by nawet jeszcze bardziej zy ni Pep, ale ani
jeden, ani drugi nie okazali tego publicznie. Przeciwnie, jak wiadomo, awantury trzeba zachowa na
zwyciskie mecze. Po porakach spokj. Publicznie Guardiola powiedzia tylko tyle:
Gratulujemy Manchesterowi City zwycistwa. Czasem trzeba przegra. Chc pogratulowa
moim pikarzom sukcesu [zakoczenie fazy grupowej na pierwszym miejscu] i mam nadziej, e teraz
zrozumiej, jak trudno jest gra w Europie. Oczywicie pikarze mog nie mie dobrego dnia na
boisku. Musimy wicej pracowa.
W nastpnych dniach Guardiola te nie rozmawia z nimi o porace. Chcia, aby sami zastanowili
si nad jej przyczynami. Podobnie jak eksperymentowa w materii przyswajania nowych koncepcji
taktycznych, wiedzia te, e czasem mniej znaczy wicej. Mniej sw. Lekcj wycignit z poraki
lepiej zostawi na odpowiedni moment. Jego pikarze nie s gupi, wrcz przeciwnie: sami potrafi
wycign wnioski z przegranej 2:3 z Manchesterem City.
Cztery dni pniej zakoczono rok 2013 na Allianz Arenie. Hamburger SV zosta pokonany 3:1
w meczu, w ktrym znw rzucia si w oczy wsppraca midzy Thiagiem i Gtzem, za kadym
razem rozumiejcych si coraz lepiej. Borussia Dortmund zremisowaa w Hoffenheim, a Bayer
Leverkusen przegra u siebie z Eintrachtem Frankfurt, w zwizku z czym Bayern wylatywa do
Marrakeszu, majc siedem punktw przewagi nad druyn z Leverkusen i dwanacie nad zespoem
z Dortmundu spory dystans, nie do pomylenia dla Guardioli zaledwie dwa miesice wczeniej.
Bayern udawa si do Marrakeszu po kolejne trofeum, pite w 2013 roku, puchar klubowych
mistrzostw wiata. W drodze na lotnisko Guardiola przeczyta roczne podsumowanie z kilkoma
zdumiewajcymi statystykami. Bayern w cigu tych dwunastu miesicy rozegra trzydzieci trzy
mecze ligowe, z ktrych wygra trzydzieci i trzy zremisowa, zdobywajc dziewidziesit trzy
punkty historyczny rekord. W siedemnastu z tych meczw druyn prowadzi Jupp Heynckes
(szesnacie zwycistw, jeden remis), a w szesnastu Guardiola (czternacie zwycistw, dwa remisy),
pierwszy trener niepokonany w pierwszych szesnastu spotkaniach w lidze, w ktrych zdoby
czterdzieci cztery punkty (czterdzieci dwa strzelone gole i tylko osiem straconych). Razem z tym
dopiero co zakoczonym Bayern mia na koncie czterdzieci jeden meczw bez poraki

w Bundeslidze (trzydzieci pi zwycistw i sze remisw) i z Monachium egna si do 2014 roku

jako wielka druyna.
Oczywicie Guardiola mia inne zdanie.
Musimy jeszcze bardzo duo poprawi, bardzo duo...

MOMENT 41

KULMINACJA WSPANIAEGO ROKU

Marrakesz, 21 grudnia 2013 r.
Najbardziej zaskoczy Guardiol zgiek na ulicach Marrakeszu.
Ludzie wychodzili ze wszystkich stron. Miasto przypominao Barcelon w dniu, w ktrym
Bara zdobya Puchar Ligi Mistrzw. Tysice osb na ulicach. Z trudem dotarlimy do hotelu.
W towarzystwie czci sztabu szkoleniowego Guardiola oglda z trybun stadionu pfina Raja
Casablanca Atltico Mineiro. Ku powszechnemu zdumieniu marokaska druyna wyeliminowaa
zesp Ronaldinho dziki byskawicznym kontratakom. Momentami Guardioli wydawao si, e
oglda jaki mecz Bundesligi i jedno z owych dzie sztuki w postaci szybkich kontr. W 84 minucie
meczu, przewidujc, e na ulicach wybuchnie euforia, postanowi opuci stadion i rzeczywicie ju
wtedy tysice kibicw zaczy opanowywa centrum Marrakeszu, witujc sukces. Raja
awansowaa do finau klubowych mistrzostw wiata i miaa zagra z potnym Bayernem.
Dzie wczeniej, w Agadirze, monachijczykom wystarczyo siedem minut, aby pokona (3:0)
Guangzhou Evergrande, druyn prowadzon przez Marcella Lippiego, jedynego trenera, ktry
wygra europejsk i azjatyck Lig Mistrzw oraz zdoby Puchar wiata. Guardiola ustawi Lahma
na pozycji defensywnego pomocnika, aby Thiago mg zagra jako cofnity napastnik, dziki czemu
mia bliej siebie Gtzego. Thiago mia trzeci asyst podczas klubowych mistrzostw wiata (dwie
wczeniejsze jeszcze jako pikarz Barcelony), Gtze zosta pierwszym Niemcem, ktry strzeli gola,
odkd rozgrywki odbywaj si w obecnym formacie, a Bayern a pi razy trafi w supek.
W autobusie, ktry wiz ich z Agadiru do Marrakeszu, Manel Estiarte by bardzo zwizy:
Kolejny fina. Jeszcze jeden.
To pitnasty fina Guardioli, smy na poziomie midzynarodowym. W tych wszystkich finaach
tylko dwukrotnie zosta pokonany: przez Real Madryt pod wodz Jos Mourinho w dogrywce
Pucharu Krla w 2011 roku i przez Borussi Dortmund Jrgena Kloppa w Superpucharze Niemiec
w 2013 roku. Tak wic dotarcie do finau w przypadku Guardioli dawao bardzo du gwarancj
zdobycia trofeum.
I tak si stao. atwe zwycistwo z pfinau powtrzyo si w finale z Raja, rozstrzygnitym
w cigu dwudziestu minut za spraw goli Dantego i Thiaga. Bayern tak swobodnie czu si na boisku,

pikarze tak czsto zmieniali pozycje, e momentami przypominao to wystp Barcelony w spotkaniu
z Santosem w tych samych rozgrywkach w 2011 roku, kiedy trener brazylijskiej druyny stwierdzi,
e zesp Guardioli gra w systemie 3-7-0. Mistrz Niemiec gra w ustawieniu 3-1-6-0, a czasem w 32-5-0, poniewa Mller porusza si dowolnie, nie zajmujc pozycji klasycznego rodkowego
napastnika. Guardiola wykorzysta ustawienie z trjk defensorw i wysoko ustawionym bocznym
obroc, co wiczy na pocztku miesica, ale z czego nie skorzysta w meczu z Augsburgiem,
potwierdzajc, e nauka taktycznych pomysw nie ma konkretnej daty wykonania. Dla niego wane
jest to, by pikarze poznali i wiczyli koncepcje: ich zastosowanie w praktyce przyjdzie
w odpowiednim momencie.
Lorenzo Buenaventura wyjania t cech trenera:
Czasem podczas odpraw z pikarzami Pep przez dziesi minut tumaczy dokadnie, co trzeba
robi. Mwi im: Trzeba robi to i tamto. A kiedy koczy, kiedy wyjani ju wszystko ze
szczegami, mwi: A teraz, chopcy, zapomnijcie o wszystkim, co wam tumaczyem, i rbcie tak...
[mieje si]. Najpierw opowiada o koncepcji, ale to on zdecyduje, kiedy trzeba bdzie j wdroy.
Bayern zdoby ju Puchar Interkontynentalny w 1976 i 2001 roku, a teraz uzyskuje w Marrakeszu
trzeci tytu klubowego mistrza wiata, podobnie jak Guardiola mistrz z 2009, 2011 i 2013 roku
ktry wywalczy szesnaste trofeum z dwudziestu dwch moliwych: czternacie z dziewitnastu
z Barcelon, dwa z trzech z Bayernem (nie liczymy sukcesu z Barcelon B, czyli mistrzostwa Tercera
Divisin). Pep wygra klubowe mistrzostwa wiata z dwiema druynami (wczeniej udao si to
Carlosowi Bianchiemu) i mg szczyci si czym szczeglnym: wygra wszystkie midzynarodowe
finay, ktre rozgrywa, dwa razy Champions League, trzy razy Superpuchar Europy i trzy razy
klubowe mistrzostwa wiata.
2013 by wspaniaym rokiem dla Bayernu. Z Juppem Heynckesem zesp zdoby trzy
najcenniejsze trofea: mistrzostwo, Puchar Niemiec i Puchar Ligi Mistrzw. A Pep Guardiola dorzuci
Superpuchar Europy i tytu klubowego mistrza wiata. Tylko poraka w Dortmundzie uniemoliwia
zdobycie wszystkich moliwych trofew. Dla klubu z Monachium byo to ukoronowanie kariery
potentata wiatowego futbolu, chocia jednoczenie rzucio wyzwanie na rok 2014, jako e czyo
si to z jeszcze wikszym daniem kolejnych zwycistw.
Guardiola witowa triumf razem z najlepszymi przyjacimi: z ekonomist Xavierem Sal
i Martnem i z reyserem Davidem Trueb. Ojciec Pepa, Valent Guardiola, pojawi si nawet
w jego filmie Vivir es fcil con los ojos cerrados (atwo jest y z zamknitymi oczami), ktry
zdoby wszystkie najwaniejsze nagrody hiszpaskiej kinematografii. Wszyscy razem prywatnym
samolotem wrcili do Barcelony, a dla trenera rozpocz si nowy etap. Trofea, ktre bdzie si
stara zdoby w 2014 roku, nie bd ju zalee od tego, co wczeniej uzyska Heynckes, lecz bd

wycznie owocem jego pracy.

O ile dla Bayernu nie do pomylenia by tak wyjtkowy rok (pi trofew i zaledwie trzy
przegrane mecze w cigu dwunastu miesicy), o tyle dla Guardioli mg by nawet lepszy. W trakcie
szeciu miesicy gra druyny bya nieregularna: znakomite mecze, jak ten z Manchesterem City,
i plaga kontuzji, przez ktr nie mg wdraa swoich pomysw. Innymi sowy: jego wyniki (tylko
dwie poraki w dwudziestu dziewiciu meczach) byy znakomite, ale on nie by usatysfakcjonowany.
Kiedy wraca do domu i myla ju o wakacjach, jego yczenia byy bardzo proste:
Musimy gra lepiej, duo lepiej

ROZDZIA 4

MISTRZOSTWO W MARCU
Ludzie maj bardzo otwarty umys na nowe rzeczy,
jeli s dokadnie takie same jak te stare.
Charles Kettering

MOMENT 42

ZMIANA PEPA
Pep zmienia Bayern, a Niemcy zmieniaj Pepa.

Doha, 12 stycznia 2014 r.

Lorenzo Buenaventura nie ma na myli dwch kilogramw, ktre Pep przyty podczas wit Boego
Narodzenia, lecz gbok przemian. Guardiola jest inny. W istocie pozosta trenerem optanym
pasj, ktry ma obsesj na punkcie futbolu, jest chory na futbol, odwany i nowatorski, ale w miar
jak wprowadza do Bayernu swoje charakterystyczne idee, rwnie przechodzi pewn metamorfoz.
Pozornie jest taki sam jak wtedy, gdy przyby do Monachium, pod koniec czerwca 2013 roku, ale
Niemcy wywary olbrzymi wpyw na jego osobowo.
Pep czuje si w tym kraju wolny i szczliwy. Zauwaa w klubie serdeczno i wielkie wsparcie,
co w przypadku prezesa Hoenea zamienia si w blisk przyja. To ogromny kontrast wobec
gorzkiej relacji, jaka przez lata czya go z prezesem Rosellem. W monachijskim klubie rzdzi mniej
ni w Barcelonie, wszak jest tylko trenerem, ale zamiast mu to przeszkadza, to odgrywanie mniejszej
roli nawet mu odpowiada. Dokadniej wyjania to jego przyjaciel Xavier Sala i Martn:
Pep jest mniej wyczerpany w Monachium ni w Barcelonie, poniewa tam musia wzi na
siebie zadania, ktre do niego nie naleay, z racji tego, e brakowao przywdcy w innych
obszarach. Czasami wydawao si, e jest niemal prezydentem kraju, a oprcz tego, e by trenerem,
peni funkcj rzecznika klubu, kiedy musia broni go przed oskareniami o doping, przed Mourinho
czy przed UEFA. W Monachium wszystko jest bardziej normalne.
Pepowi podoba si totalne przygotowanie jego pikarzy do pracy, dokadno, z jak Markus
Hrwick przygotowuje konferencje prasowe, drobiazgowo Kathleen Krger jako kierowniczki
druyny, bezporednio, z jak Hermann Gerland opowiada mu o Bundeslidze, pasja Matthiasa
Sammera... Niemcy ksztatuj Pepa, ktry kadego dnia staje si coraz bardziej otwarty,
spokojniejszy, bardziej skonny do podejmowania nowych inicjatyw. Nie tylko udziela wywiadw
klubowemu magazynowi i telewizji, ale take bez adnej nieufnoci wspiera reklamowe inicjatywy
Bayernu, rozumie, e polityka transferowa jest dziak Hoenea i Rummenigge, i ostatecznie czuje si
z tym bardzo dobrze.

 Tutaj jestem tylko trenerem; to zupenie odmienne od tego, co byo w Barcelonie. Trenuj moj
druyn i walcz o uzyskanie dobrych wynikw przy wsparciu Sammera, ktry jest dla mnie bardzo
wan osob. On jest kluczowy.
Jego dzieci bardzo szybko ucz si jzyka niemieckiego, przychodz na wszystkie mecze na
Allianz Arenie, rwnie na te rozgrywane wieczorami, i maj ju przyjaci w szkole. Cristina, ona
Pepa, nadal prowadzi swj butik i odwiedzia ju wszystkie pinakoteki w miecie. Ten sam spokj,
ktry zwraca uwag u Pepa, mona dostrzec rwnie w jego rodzinie, ktra w Monachium wcale nie
czuje si obco, jak opowiada Sala i Martn:
Widz, e w Monachium Pep jest bardzo szczliwy, nie odczuwa najmniejszej nostalgii czy
tsknoty. Dla niego najwaniejsze s dzieci. Ma obsesj na punkcie tego, by uczyy si za granic
i mwiy w kilku jzykach. Zawsze powtarza, e najlepsze, co moe im da, to dobra edukacja
i wiele jzykw obcych.
Niemiecki futbol byskawicznie wdar si w yy trenera. Podczas gdy on zaszczepia w druynie
mae idee, odczuwa wpyw innego, szybszego i bardziej agresywnego futbolu, penego
przyprawiajcych o zawrt gowy kontratakw, w ktrych kady zesp jest w stanie pokona
przeciwnika po akcji z rzutu ronego. Niemiecki futbol ma braki w obszarze taktycznym, ktre
rekompensuje agresywnoci, wysikiem i solidarnoci. Pep si zmienia, w miar jak modyfikuje
swj Bayern.
Wci si doskonali. W cigu szeciu miesicy zmieni w Bayernie wicej rzeczy ni w trakcie
czterech lat w Barcelonie.
Potwierdza to czowiek, ktry siada obok niego na awce trenerskiej: Domnec Torrent, jego
asystent, trener, ktry towarzyszy mu od 2007 roku, a wic od kiedy Guardiola obj Barcelon B.
Dokonujc taktycznego bilansu pierwszych szeciu miesicy, moemy odnotowa sze obszarw
dziaania:
1. Ustawienie linii defensywy. Pep ustawi j wyej, a 45 metrw przed bramkarzem. W fazie
ofensywnej rodkowi obrocy ustawiaj si na poowie rywala, 56 metrw od Neuera.
2. Wsplne wychodzenie do przodu. Druyna przyswoia sobie koncepcj wsplnej podry.
Pocztek akcji jest kluczowy dla jej pniejszego rozwoju. Dlatego te trzeba wychodzi od linii
obrony pewnie, za spraw kolejnych poda, ktre pozwol zawodnikom ustawi si w podany
sposb.
3. Pika porzdkuje. Sensowne nastpstwo poda (nie myli z nic nieznaczc tiki-tak)
stabilizuje druyn. Umieszcza pikarzy na waciwych pozycjach, i to w sposb grupowy,
pozwalajc na uporzdkowany atak, a w przypadku straty piki na odzyskanie jej bez zbytniego
wysiku.

4. Przewaga w rodku pola. Istota gry Guardioli polega na tym, by zawsze mie przewag,
liczebn albo pozycyjn, nad przeciwnikiem. I naley j osign w centralnej strefie boiska.
Zapewnienie tej przewagi w sposb cigy gwarantuje mu dominacj w meczach.
5. Faszywi boczni pomocnicy. To wielka taktyczna nowo w pierwszym sezonie Guardioli. Z
uwagi na znaczenie Robbena i Ribryego na skrzydach oraz ze wzgldu potrzeb natychmiastowego
udaremniania kontratakw rywali postanowi ustawi bocznych obrocw w rodku, jako faszywych
bocznych pomocnikw grajcych obok tych prawdziwych.
6. Brak faszywej dziewitki. Podczas gdy w Barcelonie bya to kluczowa pozycja, w Bayernie
faszywa dziewitka staa si jedynie zwykym taktycznym zabiegiem. Zabiegiem sporadycznym,
stosowanym w danym dniu lub w danym momencie.
W niemieckim futbolu Guardiola ceni pi istotnych koncepcji:
1. Kontrataki. Pewnego dnia mwi o Kontra-Bundeslidze ze wzgldu na jako i szybko
przeprowadzanych kontratakw. Pep jest zafascynowany skutecznoci tej taktyki i uwielbia, kiedy
jego Bayern stosuje j w praktyce. Rwnoczenie po cikiej pracy wypracowa sposoby unikania
kontratakw ze strony rywali.
2. Gra gow oraz strategia ofensywna i defensywna. Fizyczne cechy niemieckich pikarzy
sprzyjaj grze gow, zarwno przy staych fragmentach gry, jak i przy zwykych akcjach. O ile
w Barcelonie Guardiola prowadzi druyn zoon z niskich zawodnikw, o tyle w Bayernie spotka
pikarzy wysokich, z ktrymi moe udoskonala akcje ze staych fragmentw gry.
3. Agresywny pressing. Z poczenia charakterystyki jego pikarzy i jakoci kontratakw rywali
Guardiola wycign potrzeb stosowania intensywnego pressingu po stracie piki. Zawsze
praktykowa to w Barcelonie, ale w Monachium udao si zwikszy zespoow agresywno w tego
typu akcjach.
4 . Doble pivote. Pep, zwolennik ustawienia z jednym defensywnym pomocnikiem, zgodzi si
tymczasowo z niego zrezygnowa, aby poprawi gr swoich pomocnikw. Koncepcja gry z jednym
defensywnym pomocnikiem zostaje odoona na nastpny sezon.
5. Gra na zewntrz. W Barcelonie pik posyano na skrzyda wycznie dla rozproszenia uwagi,
by za chwil wrci z ni do rodka, gdzie rozstrzygay si wszystkie akcje. W Bayernie, z bocznymi
obrocami jako faszywymi bocznymi pomocnikami, gra na skrzydle staa si jednym z kluczowych
elementw.
Co postanawia Pep na pocztku 2014 roku? Dokadnie to, co czytelnik przypuszcza. Poczenie
jego tradycyjnych idei i nowoci, jakie podpatrzy w Niemczech. Mieszanina obu koncepcji.
Domnec Torrent tumaczy to nastpujco:
Pep zachowa to, co jest najistotniejsze: wymiana poda, by przesuwa si ca druyn,

dotarcie do trzech czwartych boiska za spraw kolejnych poda; bardzo wysoko ustawiona linia
defensywy, a take jeden dodatkowy pikarz w rodkowej strefie boiska. Ale nie spodziewaj si
staego systemu taktycznego ani elaznej podstawowej jedenastki. To bdzie si zmienia w kadym
meczu. A analiza rywala za kadym razem bdzie coraz waniejsza.
Styczniowe zgrupowanie w Ad-Dausze jest punktem zwrotnym. Pikarze zdobyli ju niezbdn
wiedz, s liderami w lidze, wywalczyli dwa nowe trofea (Superpuchar Europy i klubowe
mistrzostwo wiata), a Guardiola darzy ich zaufaniem. Nie jest ju tym charyzmatycznym i mitycznym
trenerem, ktry zdoby wszystko z Barcelon. Teraz Pep jest ich trenerem, tym, ktry prowadzi
wszystkie sesje bez wzgldu na to, czy pada deszcz, nieg, czy wieci soce z zawodnikami
podstawowego skadu, z rezerwowymi czy zawodnikami druyny modzieowej. Nie jest ju
ikonicznym wizerunkiem, ktry naley czci. Jest czowiekiem z krwi i koci, ktry si umiecha,
klepie w gow, daje kopniaka w tyek, krzyczy i si zoci. I ma mnstwo pomysw, zarwno
technicznych, jak i taktycznych. A do tego nieustannie wymaga. Wicej, wicej i wicej. Pep nie
tylko uzyska swoje pierwsze trofea w Bayernie: zdoby wikszo swoich pikarzy.
W Ad-Dausze nastpuje przeom. Zgrupowanie odbywa si po dwch tygodniach wakacji. To
najwaniejszy odpoczynek. Nogi odpoczy, a umysy zawodnikw oczyciy si po cudownym, lecz
wyczerpujcym roku. Rwnie umys Guardioli, ktry wrci z wakacji z dwoma kilogramami
wicej. Jego koledzy ze sztabu szkoleniowego widz, jak biega ze swoimi pikarzami, robi brzuszki
i rezygnuje z jedzenia makaronu na rzecz saatek. Pep jest uroczy.
W Ad-Dausze trwaj przygotowania do drugiej rundy walki: tej decydujcej, w ktrej wa si
losy tytuu. Zimowa przerwa okazaa si bogosawiestwem.
Przerwa w Niemczech jest dobra dla strony fizycznej i umysowej tumaczy Lorenzo
Buenaventura. Kiedy rozmawiasz z lekarzami i fizjologami, nie maj najmniejszych wtpliwoci.
W Anglii jest zupenie inaczej: wykorzystuje si okres Boego Narodzenia, eby rozgrywa mecze co
dwa dni, i lekarze przyznaj, e to bardzo le wpywa na ciao, poniewa w poowie stycznia
pikarze s wyczerpani. Po tej ogromnej liczbie meczw, jakie stoczy Bayern w 2013 roku, dwa
tygodnie wakacji i trzy tygodnie okresu przygotowawczego s dla nas bogosawiestwem.
Sztab szkoleniowy pracuje podobnie jak w Trydencie w lipcu 2013 roku, ale jest jedna wana
rnica: druyna jest inna. Pikarze maj za sob setki godzin pracy i przyswoili nowe koncepcje.
Pep dostarczy im software i po pocztkowych potkniciach zawodnicy przystosowali si do jego
pomysw. Nauczyli si nowego pikarskiego jzyka. Wideo z jednego z treningw w Ad-Dausze,
jakie na swojej stronie internetowej zamiecia gazeta tz, zaskakuje wszystkich, ktrzy dotd nie
mieli szczcia, by na ywo oglda sesje Pepa. Film, ktry obiega cay wiat, pokazuje prawdziwy
codzienny trening druyny i intensywno trenera starajcego si, by pikarze wykonywali

odpowiednie ruchy. Podczas kadej sesji wszyscy s tak samo zaangaowani. To 80 minut treningu,
ale zawsze na najwyszych obrotach, w poszukiwaniu waciwego poruszania si, akcji, ktra
pozwoli dokona jakociowego skoku.
Pytam Manela Estiartego o zmian Guardioli, ktra dla niemieckich kibicw i dziennikarzy moe
by trudna do zrozumienia, ale okazuje si znaczca dla kadego, kto pozna go w czasie pracy
w Barcelonie.
Bayern nie ma luksusw ani fajerwerkw, ale ma wszystko to, czego potrzebuje profesjonalista,
by dobrze wykonywa swoj prac. Po prostu ma dobrych profesjonalistw. I bardzo szanuj ich
prac. Wczoraj powiedziaem Pepowi: Myl, e jestemy we waciwym miejscu i czasie.
Uwaam, e w tej chwili nieatwo byoby znale inne miejsce z tak dobrymi warunkami. Druyna ma
to, co najwaniejsze: ch, by robi postpy. Nie mwi, e jest to druyna, z ktr mona zdoby
najwicej trofew na wiecie by moe tak ale pikarze chc robi postpy, pragn gra lepiej na
poziomie indywidualnym i zespoowym. S spragnieni nauki, chc by lepsi, a poza tym chc
wygrywa. Klub plus druyna tworz w tej chwili wspaniae naturalne rodowisko. By moe za
kilka lat tak nie bdzie, ale teraz i owszem. Wanie dla tego wszystkiego Pep si zmieni.
Cudowny 2013 rok dobieg koca i zegary znw zostay wyzerowane. Diabelski myn futbolu
zaczyna krci si na nowo. Bayern, ktry wyjeda z Ad-Dauszy, jest druyn, ktra galopuje bez
ustanku w poszukiwaniu tytuw i wkrtce pore Bundeslig jednym ksem. Pikarze przyswoili
sobie koncepcje, ktre przez sze miesicy wpaja im trener, wprowadzajcy z kolei do druyny
wiele pomysw. Od tej pory postp bdzie o wiele szybszy. Pep zmienia Bayern, a Niemcy
zmieniaj Pepa.

MOMENT 43

WIECZR, W KTRY WYGRALI LIG

Zdarzaj si dni, kiedy nie grasz dobrze, kiedy nic ci nie wychodzi i mylisz: Co ja, do diaba,
robi na boisku?, ale w kocu masz asyst albo strzelasz gola ycia.

Stuttgart, 29 stycznia 2014 r.

Bayern praktycznie wygrywa Bundeslig w Stuttgarcie tego zimnego styczniowego wieczoru, kiedy
Thiago Alcntara nie rozgrywa dobrego meczu, ale strzela genialnego gola niemale w ostatnich
sekundach. Mecz w wykonaniu Bayernu by nijaki, szary i chaotyczny, a miejscowa druyna zasuya
na lepszy wynik, poniewa zagraa dobrze: bronia si w sposb solidny i oszczdny, nie pozwalajc
rywalom na stworzenie zbyt wielu okazji do strzelenia gola. Kiedy jej podwjny defensywny mur
zostawa zdobyty, pojawia si bramkarz Sven Ulreich, fantastycznie bronicy we wszystkich
sytuacjach. VfB Stuttgart atakowa z precyzj i inteligencj: robi to rzadko, ale we waciwych
momentach, zawsze gdy Bayern nie by dobrze ustawiony, niemal za kadym razem monachijska
defensywa musiaa cierpie. Kiedy za Bayern nabiera wiatru w agle, Stuttgart przerywa mu rytm
poprzez opnianie gry albo wyrzuty z autu. Trener miejscowych, Thomas Schneider, ktry zostanie
zwolniony sze tygodni pniej, przygotowa znakomity plan: na Bayern spada zasona ciemnoci,
jakby nie mg zapomnie, e koniec kocw ma du przewag punktow w tabeli (ni mniej, ni
wicej tylko czternacie punktw nad Borussi Dortmund), w zwizku z czym nie zdarzy si nic
wielkiego, jeli dzi przegra mecz, ktry pierwotnie mia si odby w grudniu. Pikarze byli otpiali.
Guardiola po raz pierwszy w sezonie powtrzy podstawow jedenastk, wic zagrali ci sami,
ktrzy w poprzedni pitek odnieli wspaniay triumf na Borussia Park w Mnchengladbach, co byo
jednoczenie wznowieniem ligowych rozgrywek po zimowej przerwie. Jak to moliwe, e tak bardzo
obniy si poziom pikarzy, ktrzy pi dni wczeniej walczyli, atakowali, byszczeli?
Nie dawalimy rady, gowy nie pozwalay nam na wicej. Pitkowy mecz przeciwko Gladbach
by ciki, bardzo ciki wyjania szczliwy Thiago po wyjciu z szatni na Mercedes Benz Arenie
w Stuttgarcie. Taki jest futbol: czasem si zakorkujesz i nie dajesz rady. Mijaj minuty i mylisz ju
tylko o tym, by mecz si skoczy, poniewa nie widzisz adnego rozwizania. Ale my je znalelimy.
Tym razem rozwizanie przyszo z awki rezerwowych. Guardiola wystawi ten sam skad

z trzech powodw: poniewa najbardziej mu si podoba, z Lahmem w rodku pola, Kroosem

i Thiagiem przed nim oraz z Gtzem, Mllerem i Shaqirim stale wymieniajcymi si pozycjami
w ataku; poniewa wci nie mg liczy na Ribryego, Robbena, Schweinsteigera i Javiego
Martneza z powodu urazw i kontuzji; poniewa cofn kar Mandukiciowi za to, e nie trenowa
na sto procent, ale nie mg wystawi go w podstawowym skadzie, gdy chcia, aby Chorwat sam
wywalczy sobie miejsce cik prac.
Wanie z tych powodw Pep powtrzy podstawowy skad, w poszukiwaniu podobnego efektu,
jaki osign w miniony pitek, kiedy jego druyna pewnie pokonaa (2:0) trzeci druyn Bundesligi
w Mnchengladbach. Jednak w Stuttgarcie prawie nic nie wychodzio tak, jak oczekiwa trener.
Bayern utrzymywa si przy pice i wymienia podania w pobliu pola karnego gospodarzy, Thiago
i Gtze z atwoci przyjmowali futbolwk midzy dwiema defensywnymi liniami Stuttgartu, ale
wejcie w pole karne okazao si nieatwe: niewiele celnych poda i jeszcze mniej strzaw na
bramk. Jak zdarzao si w innych meczach, przytaczajca dominacja monachijczykw nie zamienia
si w prawdziwe zagroenie i w miar upywu kolejnych minut ulatywaa rado z gry, obrona
zaczynaa cierpie przy kontratakach rywali, a gra Bayernu przestawaa by pynna. Po pgodzinie
Stuttgart obejmuje prowadzenie, a Bayern spisuje si coraz gorzej. W przerwie Guardiola
postanawia zmieni strategi. I od pierwszej minuty drugiej poowy rozgrzewk zaczynaj
Manduki, Pizarro i Contento.
Pep odmieni mecz. Radykalnie. Wczeniej prbowa tego kilka razy i nie udao mu si, ale
w Stuttgarcie jego propozycja modyfikacji okazaa si bardzo skuteczna. Przyzwyczai nas ju do
tego, e potrafi byskotliwie interweniowa, ale tego wieczoru na Neckar Stadion w Stuttgarcie
zrobi co znacznie wicej: odwrci losy meczu tak, jak odwraca si skarpetk na drug stron.
Tutaj niewtpliwie ma atut, jakiego brakowao mu w Barcelonie: dysponuje rnymi pikarzami,
ktrzy pozwalaj mu gra inaczej.
W ten sposb nigdzie nie zajdziemy, Dome powiedzia do Torrenta, ledwie przekroczyli prg
szatni. Trzeba to radykalnie zmieni, poniewa tak nie wygramy.
Druyna bya tak zablokowana, e Pep zmieni take przyzwyczajenia i dokona dwch zmian ju
kilka minut po wznowieniu gry: na boisko weszli Manduki i Pizarro, zmieniajc Shaqiriego
i Kroosa, ktry nie mia najlepszego dnia. Trener zrobi jednak co jeszcze: doble pivote stworzyli
Thiago i Lahm, natomiast Pizarro zosta ustawiony na pozycji cofnitego napastnika, aby posya
piki na skrzyda. W schemacie 4-2-3-1 obrocy szybko wyprowadzali pik w poszukiwaniu Thiaga
albo Lahma; jeden z nich bez trudu zagrywa do Pizarra, a Peruwiaczyk zaliczajc wspaniay
wystp kierowa piki na skrzyda (do Mllera i Gtzego) i pomaga Mandukiciowi przy
koczeniu akcji w polu karnym. Propozycja Pepa okazaa si radykaln zmian w tradycyjnym

systemie gry. Moglibymy wrcz stanowczo stwierdzi, e bya to propozycja stojca w opozycji do
jego stylu. O ile w listopadzie w Dortmundzie, eby pokona Borussi 3:0, postawi na gr w rodku
pola z najbardziej zwinnymi zawodnikami (Thiago i Gtze), a zatem na gr typow dla siebie, o tyle
w Stuttgarcie, przy niekorzystnym wyniku, chcc jak najszybciej rozstrzygn losy mistrzowskiego
tytuu, zdecydowa si na co zupenie odmiennego: gr na skrzydach i dorodkowania na gow
Mandukicia. Niejeden na pewno pomyla, e Pep zdradzi samego siebie. Kiedy pytam go o to po
zakoczeniu meczu, nawet si nie zoci:
Czowieku, co ty gadasz, przecie chodzio o wygranie meczu
Dopiero po kilku minutach elementy tej ukadanki si dopasoway. Ale szybko mona byo
dostrzec, e Stuttgartowi ciko bdzie wytrzyma nacisk zreformowanego Bayernu, nawet jeli tacy
pikarze jak Gtze i Thiago sprawiali wraenie wyczerpanych. Jak powiedzia Guardiola kilka
miesicy wczeniej, kiedy Bayern musi odrabia straty, wszystko jest moliwe. W polu karnym
rywala druyna zacza stwarza prawdziwe zagroenia (oddaa a 24 strzay na bramk Ulreicha),
na kwadrans przed kocem doprowadzia do remisu dziki golowi gow (strzeli go Pizarro po
rzucie wolnym wykonanym przez Thiaga), a Pep dokona trzeciej zmiany, ktra okazaa si kluczowa:
wszed Contento za zmczonego Gtzego, Alaba przeszed na lewe skrzydo, po czym zesp zacz
jeszcze bardziej atakowa. I robi to bez ustanku, chocia Stuttgart przeprowadzi seri znakomitych
kontratakw, ktre powanie zagraay Neuerowi. Wtedy Pep zrobi kolejny krok w poszukiwaniu
zwycistwa, nakazujc wykonanie manewru, ktry by prosty, ale ktry na tym etapie meczu trudno
byo sobie przypomnie: trzeba byo przenie ciar gry na jedn stron, otworzy przeciwn, ktra
wwczas robia si pusta, i dorodkowywa w pole karne. By to ten sam przekaz, co w epickim
finale Superpucharu Europy z Chelsea: przenie gr na lew stron, przenie na praw i centrowa.
Wspaniay strza Thiaga zrodzi si wanie w taki sposb, kiedy zegar wskazywa prawie trzeci
doliczon minut gry. Pik wymieniali Alaba, Contento, Pizarro i Thgo po lewej stronie, podali do
Lahma, ten zagra na praw stron, do Rafinhii, a brazylijski boczny obroca dorodkowa w pole
karne. I wtedy objawia si artystyczna dusza Thiaga i jego przewrotka, spektakularne noyce, ktre
rozstrzygny mecz i praktycznie losy ligowego tytuu.
Euforia bawarskiej druyny przypominaa t, jaka zapanowaa w Pradze, kiedy Javi Martnez
doprowadzi do remisu w ostatniej sekundzie dogrywki w meczu z Chelsea, albo t z Dortmundu,
kiedy wynik 3:0 powali wielkiego rywala. Gol Thiaga zosta upamitniony na Meisterschale,
paterze wrczanej mistrzowi.
Uderzye piszczelem? pytam pikarza w szatni.
Nie, nie, caym butem. To by wymarzony strza, caym butem.
Thiago oder nichts... (Thiago albo nikt). By to pierwszy gol Thiaga w Bundeslidze, ktry

zarazem pozwoli Bayernowi bi kolejne rekordy: 43 ligowe mecze z rzdu bez poraki; 28 meczw
na wyjedzie ze strzelonym przynajmniej jednym golem; pierwszy klub, ktry wygrywa 16 z 18
pierwszych meczw... Rekordy, ktre zostan poprawione w dwch najbliszych miesicach,
podczas ktrych nienasycony Bayern dooy kolejnych 10 zwycistw z rzdu i zdobdzie tytu ju
w marcu, co nie udao si nikomu w historii.
Guardiola by bardzo zadowolony po odrobieniu strat w Stuttgarcie, ale ukry rado pod jedn
z tych min niczym u egipskiej mumii. Wczeniej cieszy si z triumfu w szatni, ale kiedy skierowa si
do sali prasowej, zwycistwo zostawi na boku i otworzy teczk z zalegymi sprawami: Ribry,
Robben i Javi musz jak najszybciej wrci do gry; trzeba przekona Mandukicia, eby pracowa na
sto procent, nawet jeli w kadym meczu nie gra przez 90 minut; trzeba zrobi wszystko, by Kroosa
nie zdekoncentrowao przeduenie kontraktu (domaga si lepszych zarobkw); nie wolno pozwoli,
eby druyna si rozlunia, mylc, e mistrzostwo zostao ju zdobyte (chocia ma siedemnacie
punktw przewagi nad Borussi Dortmund...); i przede wszystkim trzeba ju przeanalizowa sposb,
w jaki mona zagrozi Arsenalowi Wengera. Bo Liga Mistrzw jest tu za rogiem i caa Europa
patrzy w stron Monachium.
Po wyjciu z szatni Lorenzo Buenaventura nie ma wtpliwoci co do manewru Pepa w chwili
zmiany dynamiki meczu:
Ugrzlimy, w przeciwiestwie do tego, co dziao si w Mnchengladbach.
Pepowi udao si odmieni mecz z dwch powodw: poniewa do swojego katalogu doda nowe
pomysy, ktre widzia albo ktrych nauczy si tutaj, czy to od swoich pikarzy, czy to od rywali,
i poniewa tutaj ma zawodnikw, ktrzy potrafi gra w inny sposb. I jest jeszcze trzeci czynnik:
Pep nie jest talibem. Pokazuje, jak bardzo jest inteligentny: analizowa Bundeslig i si
przystosowa, nie rezygnujc przy tym z podstawowych koncepcji, ktre definiuj jego styl.
Pep nawet go nie sucha, poniewa myli ju o nastpnych meczach.
Loren, trzeba dokona rotacji. Od tej pory naley precyzyjnie dozowa wysiek.
Pep, nie moe doj do tego, co przytrafia si tyle razy dodaje Domnec Torrent to, e kiedy
trener chce pobi rekord liczby punktw, wyczerpuje pikarzy.
Guardiola mia swoje pi minut euforii w szatni, ale ju patrzy w przyszo. Nie pozwala sobie
na rozkoszowanie si wiktori: cieszy si ni przez chwil, po czym natychmiast przechodzi do
nastpnego rozdziau.
Musimy gra lepiej, musimy gra lepiej... mwi w drodze do autobusu, ktry zabierze druyn
do Monachium z poow mistrzowskiego tytuu na pokadzie.

MOMENT 44

ANALIZA RYWALA
Monachium, 31 stycznia 2014 r.
Jak zimno w stopy! Cholera, jak tu zimno! krzyczy Pep.
Stuttgart i niesamowity wyczyn w ostatniej minucie meczu nale ju do przeszoci. Thiago
zajmuje okadki gazet i zbiera pochway, ale trzeba na powrt rozpocz cay cykl: trzeba
szczegowo przeanalizowa nowego rywala i przygotowa narzdzia, ktrymi sprbujemy go
pokona. Jak zwykle przed kadym meczem Guardiola przeprowadza trzy odprawy, wszystkie
trwajce okoo pitnastu minut, zawsze przy wykorzystaniu obrazw, najczciej filmw, ktre
trwaj nie duej ni siedem minut. Te trzy odprawy zawsze wygldaj tak samo.
W przeddzie meczu Pep ze szczegami przedstawia gr ofensywn druyny rywala. Za
porednictwem nagra wideo pokazuje niebezpieczestwa pynce ze strony przeciwnika i sposoby
poruszania si najbardziej znaczcych pikarzy. W tym momencie trener przedstawia drobiazgowo
rozwizania defensywne, jakie musi zastosowa Bayern, eby przeciwstawi si atakom. Od razu po
tym nastpuje trening, na ktrym wiczone s omwione elementy.
Druga odprawa odbywa si przed porannym treningiem w dniu meczu. Polega na szczegowym
objanieniu strategii ofensywnej i defensywnej rywala. W istocie rzeczy chodzi o to, w jaki sposb
si broni i jak atakuje przy rzutach ronych i wolnych. Wtedy wkracza Domnec Torrent, drugi trener,
ktry dokadnie przeanalizowa ostatnie 50 rzutw wolnych i 50 rzutw ronych, wykonanych przez
przeciwnika, dlatego te objania najwaniejsze elementy staych fragmentw gry. To wanie on
podczas meczu bdzie przypomina wchodzcym na boisko pikarzom rezerwowym pozycje, jakie
musz zajmowa przy tego typu akcjach. Po odprawie druyna ma lekki trening, podczas ktrego
wiczy atakowanie i obron w takich sytuacjach. Nieznany jest jeszcze podstawowy skad, tote
wszyscy pikarze bior udzia we wszystkich wiczeniach. Jeli mecz rozgrywany jest poza
Monachium, wtedy nie wiczy si tych akcji, tylko oglda wideo z dnia, w ktrym trenowano je
w orodku przy Sbener Strae.
Wreszcie na dwie godziny przed meczem w hotelu, w ktrym odbywa si zgrupowanie, Pep
przeprowadza trzeci i ostatni odpraw (w szatni nie bdzie adnej). Chocia moglibymy nazwa
j motywacyjn, ma ona element taktyczny, poniewa polega na szczegowym objanieniu tego, jak

ma atakowa Bayern; wwczas take trener ogasza podstawowy skad. Do tamtej chwili pikarze go
nie znaj. Odprawa skupia si tylko na sposobie atakowania, poniewa sposb bronienia
przestudiowano ju dzie wczeniej, natomiast akcje ze staych fragmentw gry przeanalizowano
i przewiczono rano. Okrela si zarazem, w jaki sposb zostanie wykonany pierwszy rzut rony
i pierwszy rzut wolny w trakcie meczu. Odprawa zawiera rwnie elementy motywacyjne, chocia
nie zawsze. Na przykad przed wierfinaowym meczem rewanowym w Lidze Mistrzw
z Manchesterem United na pocztku kwietnia Pep zrezygnowa nawet z tej trzeciej odprawy,
poniewa druyna znaa ju podstawowy skad od poprzedniego dnia, przewiczya akcje ofensywne
i nie potrzeba byo dodawa adnego komentarza. Z drugiej strony, przed wznowieniem rozgrywek
ligowych 24 stycznia druyna przyjechaa na Borussia Park w Mnchengladbach dopiero przed
rozpoczciem meczu, gdy Pep bardzo dugo przemawia podczas tej ostatniej odprawy, wskazujc
pikarzom powd, dla ktrego sze dni wczeniej przegrali towarzyskie spotkanie z Salzburgiem
0:3: grali, nie biegajc, bez wigoru.
Ja docieram do tego momentu powiedzia. Mog analizowa rywala i poustawia was
taktycznie w najlepszy z moliwych sposobw. Na przykad David [Alaba] w dzisiejszym meczu nie
powinien wychodzi zbyt czsto, poniewa prawy skrzydowy Stuttgartu [Martin Harnik] moe go
ukara. Ale od tej chwili, chopcy, wy ponosicie odpowiedzialno. Jeli nie zagracie intensywnie,
jeli nie bdziecie biega jak konie, nie wygramy....
Bayern wygra tamten mecz z Gladbach 2:0, pokazujc adn gr i definitywnie zmierzajc do
zdobycia tytuu.
Tre trzech odpraw jest owocem dwch sumiennych analiz, analizy rywala i analizy wasnej
druyny, a jednoczenie wynika z jednej z fundamentalnych charakterystyk Guardioli, jak wyjania
Xavier Sala i Martn, wykadowca ekonomii na Uniwersytecie Columbia: mianowicie innowacji.
Dla mnie Pep jest wielkim innowatorem. Wygrywa dziki drobiazgowej analizie sabych
punktw przeciwnika i uderzaniu w te punkty. Ale przede wszystkim moe cigle wprowadza
innowacje. Chocia rywale wycigaj wnioski i stale naprawiaj swoje bdy, Guardiola raz za
razem stosuje swoj koncepcj gry z nowymi wariantami. Zawsze znajduje si o krok z przodu.
Potrafi zachowa wasn filozofi gry, ktra polega na osigniciu cigej przewagi w rodku pola,
i to za spraw przystosowania si do cech przeciwnika.
Komentujc sposb atakowania rywali w szachach albo w kadej innej dyscyplinie sportu, Garri
Kasparow oznajmi Pepowi w Nowym Jorku w padzierniku 2012 roku:
Nie moesz atakowa w ten sam sposb na szczycie gry, co na rwninie, na otwartym polu.
W tym samym miecie Ferran Adri, geniusz gastronomii, ktry dopiero co zamkn swoj
restauracj El Bulli, rwnie spotka si z Guardiol na kolacji pod koniec 2012 roku i powiedzia

mu:
Pep, bardziej ni trenerem jeste wielkim innowatorem.
Trener odpowiedzia:
Posuchaj, Ferran, ja jedynie ogldam rywala na wideo i staram si go zmiady [w
rzeczywistoci uy wyraenia o wiele bardziej prozaicznego i do obscenicznego]. Jedynie
analizuj ca moj bro i jednoczenie j zmieniam.
Dla Sali i Martna to powoanie Guardioli perfekcyjnie czy si z przedsibiorczym duchem
Niemiec:
Nie wiem, co myli pikarska opinia publiczna w Niemczech, ale znam do dobrze wielkich
przedsibiorcw i czoowych politykw tego kraju i s oni absolutnymi perfekcjonistami
i innowatorami. yj z niepopeniania bdw i szukania perfekcji. Nie ma znaczenia, czy mwimy
o BMW, Siemensie czy Audi: niezmiernie doceniaj zdolno innowacji i poszukiwanie
perfekcyjnego produktu, w zwizku z czym si rzeczy musz zgadza si ze stylem Pepa, ktry jest
cig ewolucj i innowacj. A take adaptacj. Jeli uwanie si przyjrzymy, zobaczymy, e Pep nie
stara si, eby Bayern gra tak jak Bara, ale e to on przystosowa si do pikarzy i do kraju. Z
drugiej jednak strony, gra druyny z 1 lipca 2013 roku nie ma nic wsplnego z futbolem, jaki uprawia
w tej chwili.
eby si przekona, jak powstaj analizy druyn przeciwnych i samego Bayernu, konieczna jest
rozmowa z Carlesem Planchartem, odpowiedzialnym za sztab analitykw Guardioli, jego koleg, od
kiedy zacz trenowa Barcelon B w 2007 roku. Planchart szczegowo tumaczy nam zasady pracy,
jakie stosuje z grup wsppracownikw:
S dwie czci: analiza wasnej druyny i analiza druyny rywala. To dwa odmienne wiaty.
Jeste w klubie, ktrego zesp gra co trzy dni, a to z braku czasu nie pozwala ci na korygowanie
twoich defektw na boisku. Musisz wic przekaza pikarzom wiele poprawek, o ktrych nie moesz
powiedzie im podczas meczu. Jeli masz do dyspozycji cay tydzie treningw, moesz przygotowa
seri wicze poprawiajcych dane elementy. Na przykad jeli defensywa gra zbyt wysoko albo zbyt
nisko czy jest zbyt duy dystans pomidzy formacjami, czy s problemy z dorodkowaniami, czy jeli
bronimy le przy bliszym supku... W naszym przypadku najszybszym sposobem, jakim dysponujemy,
jest wideo, poniewa dziki niemu moemy znacznie szybciej przekaza im to, jak poprawi dany
element.
Po zakoczeniu kadego meczu analitycy wycigaj wnioski z akcji druynowych
i indywidualnych, strategicznych i taktycznych. W cigu tygodnia Pep pokazuje je konkretnemu
pikarzowi, a czasami zachowuje je na przyszo, na jaki szczeglny moment. Zazwyczaj jednak
korekty indywidualne i strategiczne dokonywane s natychmiast, w zwizku z czym poprawki

z poprzedniego meczu brane s pod uwag ju przy analizie nastpnego spotkania.

W tym sezonie grupa Plancharta dodaa kolejny element: oprcz akcji taktycznych analizuje
rwnie akcje indywidualne. W ten sposb po zakoczeniu meczu ma do dyspozycji wszystkie
konkretne akcje kadego pikarza, to znaczy wszystkie sytuacje, w ktrych uczestniczy, i wie, czy
decyzje, jakie pikarz podj w danym momencie, byy odpowiednie, czy te nie. Kady
z zawodnikw ma osobny folder, w ktrym przechowywane s wszystkie opisane akcje wraz
z uwagami. Po zakoczeniu meczu porzdkuje si je w zalenoci od rodzaju akcji: gry powietrznej,
dryblingw itd. Skoro mamy te wszystkie informacje, nastpnego dnia, podczas treningu, kademu
z zawodnikw mona pokaza konkretne nagrania i pracowa nad korekt indywidualn, grupow
bd taktyczn. Trzeba mie na uwadze, e wszystkie nagrania wykonywane s w formacie
panoramicznym, co daje wizj taktyczn, a nie jedynie obraz technicznego zagrania pikarza.
Oprcz tego tumaczy Planchart Pep zawsze oglda cay mecz. Po zakoczeniu spotkania
wgrywamy mu je do komputera. Moe obejrze je w caoci albo moe si zapozna tylko z tymi
akcjami, ktre wybralimy pod wzgldem pikarza, pod wzgldem rodzaju akcji albo pod wzgldem
taktycznym, wszystko z naszymi uwagami. Znajduje take szczegy, ktre zapisuj podczas meczu i o
ktrych czasami dyskutujemy ju przed meczem, poniewa chcemy zwrci uwag na jakie bardzo
specyficzne aspekty. Niezalenie od tego, e dostaje od nas mecz cakowicie rozebrany na czynniki
pierwsze, Pep lubi robi wasne notatki, kiedy go oglda, i w ten sposb sporzdza meczowy raport.
Drugi aspekt analizy polega na skrupulatnym zbadaniu rywala to istotna sprawa, bo ma doniosy
wpyw na wybr rodzaju gry. Liga niemiecka nagrywa mecze wszystkich druyn Bundesligi i 2.
Bundesligi w formacie panoramicznym i oddaje je do dyspozycji klubw w kady poniedziaek rano.
Natomiast w Champions League nie tylko nie istnieje taki serwis, ale nawet s powane trudnoci
z nagrywaniem czegokolwiek. Pobudzio to wyobrani i przynioso wynalazki wszelkiego rodzaju,
od samodzielnego nagrywania z trybun za pomoc maej kamery, po robienie tego za porednictwem
okularw wyposaonych w system nagrywania wideo. Istotne okazuje si nagrywanie meczw in situ
i w formacie panoramicznym w celu analizowania akcji z taktycznego punktu widzenia:
W Niemczech skauting uwaany jest za co normalnego, nie jest postrzegany jako szpiegowanie.
Nawet midzy klubami czasem przekazujemy sobie nagrane mecze i uznajemy to za cakowicie
oczywist rzecz wyjania Planchart.
Analiza rywala okazuje si nieodzowna w celu wybrania systemu gry, rodzaju zawodnikw,
ktrzy wciel go w ycie, a nawet wicze, jakie zostan wykonane w dni poprzedzajce mecz:
W Barcelonie przed finaem Ligi Mistrzw przeanalizowalimy dwanacie ostatnich meczw
rywala, ale przed zwykymi spotkaniami ogldamy rednio pi albo sze. Wpyw ma rwnie
kalendarz i rodzaj przeciwnika, z ktrym mierzy si analizowana druyna: czy ma inicjatyw, czy

czeka, eby przeprowadzi kontratak, czy gra systemem podobnym do naszego itd... Jeli twoi
przeciwnicy graj z rywalami o charakterystykach podobnych do ciebie, to fantastycznie. W
przeciwnym razie analiza okazuje si znacznie mniej uyteczna.
Po przeanalizowaniu tych piciu lub szeciu meczw Planchart przygotowuje dla Guardioli
raport podzielony na koncepcje i akcje. Jest to raport wizualny, gdy atwiej go w ten sposb
przekaza, z oznaczeniem kadej koncepcji i trzech akcji dla kadej z nich. Jeli Pep uzna to za
stosowne, bdzie pracowa z tym aspektem na wzgldzie.
Po zakoczeniu meczu, jeszcze tej samej nocy albo rankiem nastpnego dnia, przekazuj mu
raport dotyczcy nastpnego rywala. Ja pracuj z dwutygodniowym wyprzedzeniem, ale on
koncentruje si tylko na najbliszym przeciwniku. Czasem, w przypadku spotka Ligi Mistrzw,
czci raportu daj mu wczeniej, poniewa jeli w danym tygodniu nie rozgrywa si meczu w rod,
przeglda go wczeniej. Ale zazwyczaj robi to po kolei, mecz po meczu. Gdy koczy si jedno
spotkanie, skupia si na nastpnym.
Guardiola najpierw przeglda raport zoony z 50 albo 60 akcji i to pozwala mu na wyrobienie
sobie oglnej idei i przygotowanie aspektw najbliszego meczu, a nawet ewentualnego
podstawowego skadu. Dziki temu moe natychmiast zaplanowa trening, ktry przygotowuje razem
z Torrentem i Buenaventur, koncentrujc si na okrelonych aspektach gry. W kolejnych dniach
szczegowo analizuje przeciwnika, ogldajc mecze albo fragmenty meczw i wycigajc wnioski.
Robi notatki i wybiera koncepcje, ktre przekae swoim pikarzom. Czasem czy je z innymi
z poprzednich meczw, jeli chodzi o jak okrelon akcj, o aspekt motywacyjny albo pomys
taktyczny.
Podczas meczw Planchart i jego ekipa wysyaj nagrania z konkretnych akcji na awk
rezerwowych, gdzie Domnec Torrent otrzymuje je na swj iPad:
Carles wysya mi je na iPad opowiada Torrent czy to dlatego, e dostrzega jakie rzeczy,
czy to dlatego, e my je widzimy i go o nie prosimy. Rzut rony, rodzaj kontrataku... Prosimy go
o fragment nagrania i w ten sposb Pep moe obejrze je niemal rwnoczenie.
Na trybunie grupa analitykw ma kamer poczon z iPadem Torrenta, z komputerem
w gabinecie Pepa i z komputerem w szatni, ktry z kolei poczony jest z ekranem. Planchart na ywo
dokonuje selekcji akcji, ktre uznaje za najwaniejsze, i od razu wysya niektre z nich, po czym
wybiera kolejne. Pi minut przed przerw dokonuje archiwizacji i kompletuje pierwsz poow
z gabinetu Pepa. Podczas meczw rozgrywanych na wyjedzie naturalnie nie ma tej samej siatki
pocze i musi zej do szatni z wasnym komputerem.
Do przegldania meczu w przerwie zazwyczaj wybiera trzy albo cztery koncepcje gry, ktre
pokazuje na dwch lub trzech nagraniach po trzy sekundy kade. A zatem w sumie jest okoo

dziesiciu akcji, krtkich i konkretnych.

Co robimy w przerwie? Najpierw Pep przychodzi do swojego gabinetu i pyta: Co widzicie?.
Poniewa z gry wida inne rzeczy, z odmiennej perspektywy. Odpowiadam, a on sucha uwanie.
Pep zawsze sucha i analizuje, rozmawia z Torrentem o moliwoci skorygowania defektw albo
zrewolucjonizowania meczu. Zapisuje cztery czy pi koncepcji, ktre chce poprawi, i wchodzi do
szatni. Do rozpoczcia drugiej poowy zostaje pi albo sze minut; wzywa zawodnikw, pokazuje
im nagrania i wyjania, jakie zmiany naley wprowadzi. Po czym wracaj na boisko.
Jak odpowiedzia Ferranowi Adrii, innowacja czasem jest bardzo prozaiczna:
Posuchaj, Ferran, ja jedynie ogldam rywala na wideo i staram si go zmiady.

MOMENT 45

NAJWANIEJSZA JEST EWOLUCJA

Monachium, 15 lutego 2014 r.
Na pocztku lutego Mario Gtze strzeli pierwszego gola w roku 2014 na Allianz Arenie. Bayern od
siedmiu tygodni nie gra na swoim stadionie i w tak krtkim czasie zmienio si wiele. Nie tylko Pep
wydaje si inny, take druyna porusza si w odmienny sposb, jest szybsza i elektryczna, napdzana
now energi, mimo e lista kontuzjowanych nigdy nie ma koca. W tym okresie Thiago sta si
wizerunkiem Bayernu miadcego przeciwnikw:
Thiago musia strzeli takiego gola, eby ludzie zrozumieli, e jest utalentowanym zawodnikiem
wyjania Guardiola. Nigdy nie bdzie wielkim goleadorem, ale owszem, bdzie wielkim
pikarzem. Przypomnij sobie to, co zrobi w Dortmundzie: nie gra od trzech miesicy, wszed na
boisko i sta si panem meczu.
Zwikszenie roli Thiaga jest wynikiem nie tylko efektu psychologicznego po jego piknym golu
strzelonym w Stuttgarcie: s powody taktyczne. Guardiola porzuci pomys grania z jednym
defensywnym pomocnikiem i faszyw dziewitk. Zmusiy go do tego okolicznoci. W wielu
meczach musia liczy tylko na rodkowego napastnika i cofnitego napastnika, co skonio go do
wikszego zabezpieczenia rodka pola. Zaczo si w padzierniku: za kadym razem gdy ustawia
Gtzego jako cofnitego napastnika za Mandukiciem, modyfikowa ustawienie rodkowych
pomocnikw i rozmieszcza ich jako doble pivote. Ju w styczniu podczas odrabiania strat na
Mercedes Benz Arena w Stuttgarcie musia ustawi Thiaga i Lahma jako doble pivote, eby Pizarro
gra jako cofnity napastnik za Mandukiciem. I dynamika druyny tak si poprawia, e trener
postanowi zmodyfikowa swj tradycyjny schemat:
Na tej pozycji mwi Pep Thiago jest w cigym kontakcie z pik, kopie j raz czy dwa
i sprawia, e gra jest ciga. A Lahm bardzo mu pomaga, poniewa zapewnia pynno. Philipp jest
bardzo dobry, przez co Thiago staje si jeszcze lepszy.
Domnec Torrent podsumowuje to tak:
Doble pivote narodzi si wskutek zniknicia faszywej dziewitki. Kiedy potrzebowalimy
wystawi jeszcze jednego rodkowego napastnika albo ofensywnego pomocnika, musielimy
zrezygnowa z doble pivote.

Byo mnstwo rotacji: z jednego meczu na drugi zmieniao si nawet siedmiu pikarzy
podstawowego skadu, a mimo to pocztek roku na Allianz Arenie okaza si spektakularny,
z wyrniajcymi si Gtzem i Thiagiem oraz Lahmem okrzepym ju w rodka pola. Drugiego lutego
Schickeria, trybuna ultrasw Bayernu, zacza piewa: Mistrzowie w marcu! Mistrzowie
w marcu!. I istotnie to, co nastpio, byo prawdziwym huraganem: midzy 2 lutego a 8 marca,
w cigu 35 dni, Bayern rozegra osiem meczw, wygrywajc wszystkie z miadc rnic goli: 33
strzelone i tylko dwa stracone. Na Allianz Arenie: zwycistwa 5:0 z Eintrachtem Frankfurt, 4:0
z Freiburgiem i 5:1 z Schalke. Na wyjedzie: wygrana z Nrnbergiem (2:0), z Hannoverem (4:0)
i Wolfsburgiem (6:1). W Pucharze Niemiec eliminacja HSV (5:0), a w Champions League podbicie
Emirates Stadium, pokonanie Arsenalu (2:0). Bayern zamienia si w niszczc maszyn nie do
zatrzymania. Torrent przypisuje to zmianie, jaka nastpia podczas zimowej przerwy:
Zgrupowanie w Katarze oznaczao niebywa zmian. By moe dlatego, e po wakacjach
pikarze przyjechali wypoczci i przyswoili ju wszystko to, czego ich uczylimy. Katar to by boom,
multiplikacja. Druyna wystartowaa. I przy tym rozumiaa, co robi.
Guardiola jest nieco mniej zadowolony ni jego asystent:
Bardzo trudno jest osign futbol perfekcyjny. Bayern Heynckesa zaprezentowa go w zeszym
roku, ale ja potrzebuj czasu, eby naprawd si nauczy, czym jest Bundesliga, i eby moi pikarze
w kocu grali tak, jak naprawd mog to robi.
W tych tygodniach pikarze wygldaj tak, jakby poruszali si dziki niewyczerpanej energii,
i jest niemal nieistotne, e Toni Kroos przez dwa mecze siedzia na awce rezerwowych; to nauczka
za to, e le zareagowa w pewnej sytuacji podobnie byo z Mandukiciem, kiedy trenowa na p
gwizdka. Zespoowa energia jest przedkadana nad kad indywidualn lekkomylno. Druyna
biegaa nawet wtedy, kiedy przemieszczaa si od jednej trybuny do drugiej, eby podzikowa
kibicom po meczach. I wci bia rekordy. Bya w stanie gra dugimi podaniami z Eintrachtem
Frankfurt albo cigle utrzymywa si przy pice, jak w spotkaniu Pucharu Niemiec z HSV, kiedy
osigna niebyway procent posiadania piki: 84 procent w pierwszej poowie, wynik, ktry jednak
nie robi wraenia na Guardioli:
To normalne, e tak si dzieje, kiedy rywal zamyka si na swojej poowie. Natomiast kiedy
przeciwnik gra agresywnie, te dane bardzo si zmieniaj. To nie jest istotne. Naprawd wane jest
to, eby pika znajdowaa si daleko od naszej bramki. To mnie uszczliwia.
W przeciwiestwie do tego, co uwaa wielu ludzi, Guardioli nie interesuj wysoki procent
posiadania piki czy inne dane statystyczne. Dla niego istotne i kluczowe jest bieganie. I tak bdzie
nawet bardziej w nastpnych miesicach.
Czerpiemy rado, kiedy gramy dobrze i biegamy, biegamy i biegamy. eby cieszy si gr,

musimy duo biega.

Drugim wanym czynnikiem w lutym jest cige rozgrywanie meczw:
Teraz gramy co trzy dni i nie moemy si zastanawia i straci z oczu naszego celu powtarza
Pep. Najwaniejszy mecz jest zawsze ten nastpny i trzeba myle wycznie o nim, a nie
o Champions League czy innych sprawach. Trzeba skoncentrowa si tylko na nastpnym kroku.
Zawsze powani, zawsze skoncentrowani. Trzeba budowa zwycistwa, wychodzc od zera,
poniewa najtrudniejsze jest nie wygrywanie, lecz cige wygrywanie, kiedy raz ju si to zrobio
i wszyscy wok przyjmuj za pewnik, e znw wygrasz. Trzeba zapomnie o wszystkim, o trzech
trofeach z zeszego roku i o naszych poprzednich zwycistwach, i kadego dnia pracowa tak,
jakbymy niczego nie wygrali. Zaczyna kady mecz tak, jakby wszystko zaczynao si od pocztku.
Luty by znakomity dla Bayernu, ale by moe najbardziej sugestywny by 1 marca, kiedy
w meczu Bayern Schalke druyna goci a do 29 minuty nie zdoaa przekroczy poowy boiska,
a Manuel Neuer a do 41 minuty ani razu nie dotkn piki by to symbol miadcej dominacji
monachijczykw. Jednak Pep jest przeciwny houbieniu tego typu statystyk czy te zgromadzonych
licznych rekordw:
Sportowiec musi skoncentrowa si na tu i teraz, na danym momencie. Nikt nie wie, co zdarzy
si w przyszoci!
Biega bez ustanku i myle tylko o najbliszym meczu dwa kluczowe elementy realizowane
przez druyn w lutym, miesicu, w ktrym wygrywa i wygrywa po tym, jak wygraa ju wszystko,
ale te i dwa kluczowe elementy zanikajce na pocztku kwietnia, po zdobyciu mistrzowskiego tytuu,
kiedy spotka j jedyny wielki doek w sezonie.
Jednak zanim to nastpi, Bayern wci bdzie miady rywali w takim samym rytmie, w jakim
do zespou wchodz i wychodz z niego pikarze: Schweinsteiger i Javi Martnez ju si wyleczyli,
ale Shaqiri dozna nowej kontuzji, a Ribry zostaje poddany zabiegowi chirurgicznemu. Po raz
pierwszy w sezonie w rod 5 lutego Pep ma do dyspozycji ca druyn (z wyjtkiem Badstubera),
ale trwa to zaledwie jeden dzie, poniewa ju w czwartek Ribryemu zostaje usunity krwiak
z plecw.
Przez kontuzje, zmiany taktyczne albo du liczb meczw trener nie ma elaznej podstawowej
jedenastki, lecz pitnastuszesnastu zawodnikw, ktrzy cigle si wymieniaj, a wrd nich
znajduj si tacy pikarze jak Pizarro, grajcy na wspaniaym poziomie.
Ten Bayern tasuje schematy i ustawienia, potrafi idealnie dostosowa si do planw trenera
i cech przeciwnika. Przedstawiam t kwesti Christianowi Streichowi, szkoleniowcowi Freiburga,
przypominajc mu, e sze miesicy wczeniej, podczas naszej rozmowy na Mage Solar Stadion
w jego miecie, przewidywa, e Bayern Guardioli bdzie gra imponujco.

 Tak, pamitam, e tak panu powiedziaem. Powiedziaem, e Bayern bdzie wspaniay, i taki
jest. Jeli czekasz na niego na swojej poowie, wymienia podania i ci rozkada. Jeli zaatakujesz go
wysoko, te ci rozkada. To jest maszyna z wieloma wariantami. Sze miesicy temu nie gra w taki
sposb, ale po p roku pracy Pepowi udao si to osign. To jest maszyna.
Niezalenie od zmian ustawie, kontuzji, przystosowania si do przeciwnika i rotacji, w Bayernie
w lutym mona dostrzec najwaniejsz rzecz dla Guardioli: cig ewolucj jako nieodwoaln
norm. Ewolucj jako metod, jako potrzeb i jako wymg. Pep nie ma wtpliwoci:
Charakter druyny jest charakterem jej trenera.

MOMENT 46

PASJA. ENERGIA. PRZYGOTOWANIE

Monachium, 16 lutego 2014 r.
Zdefiniowanie Pepa to mozolne zadanie. Nie istnieje aden przymiotnik, ktry cakowicie opisaby
tak zoon posta jak on, czasem jakby wykonan ze stali, a czasem z masa. Kuszce jest szukanie
okrelenia, ktre obejmie wszystko, ktre zdefiniuje go cakowicie. Mona na przykad powiedzie,
e jest obsesyjny.
Jeli bycie obsesyjnym oznacza posiadanie pasji i przygotowywanie wszystkiego ze
szczegami, to Pep jest obsesyjny mwi jego przyjaciel Xavier Sala i Martn. Jednak moim
zdaniem obsesja nie jest czym negatywnym, jeli czowiek ma obsesj na punkcie tego, co lubi,
i chce doprowadzi to do perfekcji. Pep jest obsesyjny w tym samym znaczeniu, jak jest nim wielki
muzyk albo wielki malarz. Tyle e on widzi wszystko jako klucz do futbolu.
Profesor ekonomii opowiada nam o czowieku, ktry gruntownie przygotowuje si do
wykonywania swojej pracy:
Podczas wolnego roku w Nowym Jorku czasem przychodzi na moje wykady na Uniwersytecie
Columbia i by ywo zainteresowany komunikacj indywidualn i zbiorow. Pep czu, e to ju nie te
czasy, gdy pokazywa pikarzom Gladiatora (jak przed finaem Champions League w 2009 roku) czy
mwi im to, co Cruyff przed finaem w 1992 roku (Wyjdcie i cieszcie si gr). By o wiele
bardziej zainteresowany komunikacj spersonalizowan, znajdowaniem nowych sposobw
przekazania pikarzom emocji. Chcia dobrze pozna wiat Twittera i innych portali
spoecznociowych, aby stosowa to w szatni. Poniewa wiedzia, e powinien tego uywa. W
Stanach Zjednoczonych zastanawia si, w jaki sposb portale spoecznociowe i technologia mog
mu pomc w komunikacji z zawodnikami. Przez ten rok nieustannie si uczy. To bya dla niego
obsesja, chocia jeszcze nie mia druyny, ju si przygotowywa. W rodku Manhattanu ju myla
o tym, w jaki sposb nowe technologie zmieni jego prac, ktrej jeszcze nie mia...
Sala i Martn wspomina inny niezbdny element potrzebny do zrozumienia Guardioli: pasj.
Kasparow powiedzia mu jasno i wyranie: Pep, nie mona gra bez pasji.
Pasja okazuje si fundamentalna, jeli chce si odnie sukces w futbolu, przypomina nam
Lorenzo Buenaventura, trener przygotowania fizycznego Bayernu:

 Cholo Simeone mwi co jedynego w swoim rodzaju: Jestem pikarzem, ktry wycign
najwicej korzyci przy tak ograniczonych warunkach. Wiesz dlaczego? Poniewa mam pasj. Jak
miabym mie odpowiedni poziom, by rozegra sto meczw w reprezentacji Argentyny? Jako pikarz
byem niezdarny, ale wszystko osignem dziki pasji.
Obsesja, przygotowanie, pasja... Niezbdne atrybuty, ale niewystarczajce, eby obj liczne
obszary wiecznie niezadowolonego Pepa. O jego osobowoci rozmawiaem z wieloma osobami:
z jego on Cristin, z czonkami jego sztabu szkoleniowego, z jego pikarzami, z Sammerem,
z Rummenigge, z zawodnikami Barcelony, z jego przyjacimi, z dziennikarzami, ktrzy znaj go od
dziesitkw lat, z innymi, ktrzy dopiero co go poznali... Obszary. Kady na swj sposb, ale
wszyscy zgadzaj si co do zoonoci Pepa, co do rnorodnoci jego obszarw.
Bez wtpienia Pep jest obsesyjny. I chtny do rywalizacji. Jest perfekcjonist, pedagogiem
i pasjonatem. Jest energiczny i ciekawski. Przygotowuje si i jest przygotowany. Jest bliski i odlegy,
innowacyjny, zimny i fanatyczny. Wyjtkowo wymagajcy, bardziej wobec samego siebie ni wobec
innych. Autokrytyczny, niezadowolony. Wiecznie niezadowolony. Nastawiony na wyniki,
pragmatyczny, szczery, draliwy. Pep jest wulkaniczny. Wytrway, sumienny i pracowity, niemal jak
stachanowiec. Jest entuzjast i romantykiem a do ez. Nonkonformista. Jest jednoczenie
impulsywny i refleksyjny. Maniak, przesdny i racjonalny, bardzo racjonalny. I wtpicy. Mocno
wtpicy.
Taki jest Pep, ale nie tylko. Jest odwany i bojaliwy. Ma umiejtno przewidywania. Jest
byskotliwy, ale powica si pracy, jakby nie mia za grosz talentu. Jest uparty, skomplikowany,
sprzeczny. Wylewny i serdeczny. Intensywny a do wyczerpania. Drobiazgowy i surowy.
Zapalczywy, ostry i szczodry. Kiedy chce, jest pogodny. Jest dobrze wychowany i uprzejmy. Uwany
i serdeczny, ale moe by ironiczny. Jest wnikliwy i sarkastyczny. Niespokojny, ciekawski i drwicy.
Potrafi by cyniczny. Jest inteligentny. Bardzo inteligentny.
Pep jest jak cebula z tysicem warstw, z ktrych kada jest inna, co sprawia, e mamy przed sob
czowieka zoonego o nieogarnitej witalnoci i poniesiemy klsk, jeli sprbujemy zdefiniowa
go w caoci. Pep jest wszystkimi tymi przymiotnikami, ale jeszcze kim o wiele wicej, a przede
wszystkim jest wicej ni sum wasnych sprzecznoci. Pep nie zamierza intelektualizowa futbolu
ani swoich pomysw i koncepcji. Nie chce rwnie, by inni robili to za niego. To, e kocha poezj,
nie oznacza, e jest poet. To, e lubi dobr literatur, nie oznacza, e jest literatem, a to, e ma
intelektualne niepokoje, nie jest rwnoznaczne z tym, e ma zamiar intelektualizowa futbol. Ani
uywa grnolotnych sw. Jest bezporedni i szczery, mwi prostymi sowami. Jest synem murarza
i nigdy o tym nie zapomina.
Pikarze bd wyczerpani Pepem powiedzia nam pewnego razu Thiago. Jest tak

intensywny, e nas wyczerpie. Jest nawet lepszym psychologiem ni taktykiem.

Thiago zna go bardzo dobrze. Dostawa od niego bury i dowody sympatii, ostrzeenia
i pochway:
Pep nigdy nie bdzie usatysfakcjonowany. Nie czerpie radoci. Nigdy nie bdzie mia radoci
z futbolu, poniewa zawsze szuka tego, co wyszo le, eby to naprawi. Pep nigdy nie jest
szczliwy, poniewa jest perfekcjonist.

MOMENT 47

SKONCENTROWANI NA CHAMPIONS LEAGUE

Monachium, 17 lutego 2014 r.
Druyna jest dobrze przygotowana do wielkich wyzwa sezonu, jest w formie i pragnie sukcesw.
Podczas miesicy cikiej codziennej pracy przyswajaa sobie idee, ktre przekazywa Guardiola.
Druyna, nie do zatrzymania w lutym, nie tylko jest lepsza, ale mdrzejsza i wicej potrafi. Pikarze
odrobili wszystkie lekcje. Ligowy tytu jest w zasigu rki. Kiedy do koca lutego zostay dwa
tygodnie, Bayern ma szesnacie punktw przewagi nad Bayerem Leverkusen i siedemnacie nad
Borussi Dortmund, co pozwala Guardioli zaartowa:
Jeli nie zdobdziemy mistrzostwa, podam si do dymisji. Mwi powanie: jeli nie bd
w stanie utrzyma prawie dwudziestu punktw przewagi, musz poda si do dymisji...
Wykorzystuj ten wspaniay moment, eby porozmawia z wieloma ekspertami. Zaczynam od
Alexisa Menugea, niemieckiego korespondenta francuskiego dziennika Lquipe i autora ksiki
Franck, biografii Ribryego:
Bayern jest mocniejszy teraz ni pod koniec 2013 roku. Myl, e dzieje si tak dlatego, e
pikarze lepiej rozumiej to, czego wymaga od nich Pep. Zgrupowanie w Katarze byo bardzo
intensywne, dobrze trenowali, to byo korzystne. Ale uwaam, e oprcz pracy ma to te bliski
zwizek z taktyk: od kilku tygodni Pep pozwala, by druyna coraz czciej graa w ustawieniu 4-23-1, jak za czasw Heynckesa, i pikarze czuj si pewniej.
Nastpnie rozmawiam z Romanem Grillem, agentem Philippa Lahma i czowiekiem, ktry bardzo
dobrze zna pikarsk taktyk. Grill jest stanowczy:
Poprawa gry druyny ma duy zwizek z umiejtnociami Pepa, ktry potrafi ich uczy. Jak dla
mnie jest to pierwszy trener Bayernu Monachium, od kiedy gra tu Philipp [Lahm], ktry naprawd
kadego dnia uczy czego nowego swoich pikarzy, ma bardzo pozytywny wpyw i ze wzgldu na
sukcesy odniesione w Barcelonie moe osign to, e pikarze chc si od niego uczy.
Roman Grill, oprcz tego, e jest bliskim wsppracownikiem Philippa Lahma, by pikarzem
Bayernu II, a take trenerem druyny modzieowej. I nie ma najmniejszych wtpliwoci co do
przyczyn poprawy gry zespou:
Ta druyna potrzebowaa kogo takiego jak Pep. I tak naprawd nie widz adnego innego

trenera, ktry mgby zrobi to co Pep. W zeszym roku Bayern mia ju najlepszy skad w historii,
czy to przez przypadek, czy to dziki dobremu planowaniu klubu, ale z Juppem Heynckesem dziay
si rzeczy taktycznie wtpliwe. Heynckes kierowa druyn za spraw swojej charyzmy,
dowiadczenia i autorytetu, ale pikarze na boisku szukali rozwiza taktycznych na wasn rk
i byo jasne, e w ten sposb nie mona funkcjonowa jeszcze przez kolejny sezon, tym bardziej po
tym, jak zdobyo si wszystko. Tak wic zesp potrzebowa nowego bodca ze strony trenera, ktry
ma pomysy, ktry ma plan i wdraa go dzie po dniu. Ja nie widziaem adnego trenera na wiecie,
ktry mgby to zaoferowa, z wyjtkiem Guardioli. Uwaam, e druyna przesza cudown
ewolucj. Nigdy nie widziaem Bayernu grajcego z tak intensywnoci. Mecz z Manchesterem City
na wyjedzie by fantastycznym, wspaniaym spektaklem. Pep zawsze doskonale wie, czego chce. To
czowiek, ktry chce pomaga pikarzom, ktry chce gra w harmonii z pikarzami, a nie przeciwko
nim, ale take wie doskonale, czego sam pragnie i jakie s jego cele.
Kolejnego dnia spotykam si z Danielem Rathjenem, dziennikarzem niemieckiego Eurosportu,
ktry uwanie obserwowa Bayern w trakcie sezonu.
Zima bya bardzo wana dla Pepa i dla Bayernu. Przyszed latem ze swoj filozofi i nowymi
pomysami, ale tamten Bayern by wci druyn Heynckesa. On jeszcze siedzia w gowach pikarzy,
szefw klubu i samego Pepa... Wida to byo w stylu gry i dokonanie tej zmiany byo wielkim
wyzwaniem dla Guardioli. Ale zmiana wymagaa czasu. Myl, e wybuch nastpi w Marrakeszu,
po wygraniu klubowych mistrzostw wiata. Wtedy Pep raz jeszcze podzikowa Heynckesowi.
Powiedzia: Danke, Jupp, za to, e dae nam moliwo zdobycia tego trofeum. Ale to byo
zerwanie z przeszoci. Byo to ostatnie trofeum starej druyny. Dopiero w Katarze, po zimowej
przerwie, Pep tak naprawd rozpocz swoj epok. Tacy pikarze jak Robben, Schweinsteiger,
Lahm i Ribry zrozumieli, e mog nadal zdobywa wane trofea, a Pepowi byo ju znacznie atwiej
zbiera owoce idei, ktre zasia. Faza do stycznia suya wzajemnemu poznaniu, ustanowieniu
mechanizmw i przeyciu wobec plagi kontuzji, a mimo to Bayern zdominowa rozgrywki ligowe
w sposb miadcy. Od stycznia zacz si nowy etap: etap funkcjonowania jako mocna grupa.
Rozmawiam rwnie z Ronaldem Rengiem, cenionym pisarzem, autorem wielu ksiek, z ktrych
najbardziej znana to Ein allzu kurzes Leben, powicona Robertowi Enkemu. Ronald przez kilka lat
mieszka w Barcelonie i bardzo dobrze pozna Bar Guardioli, w zwizku z czym atwo jest mu
poczyni porwnania z Bayernem:
Pikarze Bayernu zaskoczyli mnie bardziej ni sam Pep. Pepa znaem ju z Barcelony, podobnie
jak jego pomysy na gr i zdolno do innowacji. Ale zaskoczyo mnie skromne podejcie pikarzy,
zawsze gotowych do nauki. Poniewa w niektrych przypadkach zmiana bya radykalna, to byo tak,
jakby kto musia zamieszka za granic. W kadym razie widz du rnic midzy gr Bayernu

i Barcelony. Zdarzaj si mecze, zwaszcza u siebie, w ktrych s pewne podobiestwa, ale jest ich
niewiele. Bayern potrafi uderzy z niczego, a Bara nie. Jest to umiejtno skonstruowania czego
z niczego.
Dla Renga by moe najbardziej interesujce w caym tym procesie jest to, e zdobycie trzech
trofew w 2013 roku nie ugasio pragnienia odnoszenia kolejnych triumfw:
Po pierwsze, trzeba powiedzie, e na zdobycie trzech trofew troch miaa wpyw zmiana
trenera, poniewa w styczniu pikarze ju wiedzieli, e po sezonie przyjdzie Guardiola, i to wpyno
na nich psychicznie. wiadomie bd nie, wielu zawodnikw jeszcze bardziej wspierao Heynckesa,
ktry odchodzi. Juppowi byo jeszcze atwiej dotrze do swoich pikarzy, poniewa wszyscy darzyli
go wielk sympati. Tacy zawodnicy jak Robben i Ribry, ktrzy odegrali kluczow rol w zdobyciu
trofew, nie myleli o samych sobie, o swoim ego, tylko o trenerze, ktry odchodzi. Tak wic efekt
Pepa rozpocz si wtedy, gdy jeszcze go nie byo. A teraz graj na jeszcze wyszym poziomie. Pod
wzgldem wynikw, ale przede wszystkim stylu gry: rodzaj gry, jaki praktykuje dzi Bayern, jest
znacznie trudniejszy ni w zeszym roku. Bardziej zdefiniowany, bardziej zoony taktycznie, jest tam
o wiele wicej poda. To, co si zdarzyo, jest bardzo ciekawym fenomenem, ktry niezwykle rzadko
pojawia si w futbolu. Chocia pikarze zdobyli wszystko, chcieli powiedzie swoim znajomym: Ja
jestem pikarzem Pepa Guardioli. To nie jest normalne. Wiadomo, e pikarze zazwyczaj s bardzo
krytyczni wobec swoich trenerw, zawsze znajduj jakie defekty, ale tutaj stao si odwrotnie.
Bardzo chcieli si przekona, jaki jest Pep. Pikarze byli zaskoczeni nawet rodzajem treningw, jakie
wprowadzi Guardiola, a jego przybycie byo najwikszym bodcem, jaki moga dosta ta druyna.
Najwikszym odkryciem sezonu byo dla mnie to, e trzydziestoletni zawodnicy grajcy na wysokim
poziomie potrafili tak bardzo i tak szybko si zmieni.
Luty bdzie miesicem konsolidacji Bayernu. Dobre wraenie ze stycznia nie tylko zamienia si
na zwycistwa i potn przewag w Bundeslidze, ale pozwala si skupi na Champions League,
czego Guardiola chcia unikn a do momentu, kiedy druyna zagwarantuje sobie mistrzowski tytu.
Jednak teraz jest to ju nieuniknione i pikarze o tym wiedz. Podczas treningw niemal fruwaj.
Poczuli zapach Ligi Mistrzw i nie chc, by najwikszy europejski zaszczyt wymkn im si z rk.
Ogldanie wiczenia na gr pozycyjn jest niczym udzia w recitalu kontroli, nadzorowanym przez
Thiaga. Jest to typowe wiczenie, praktykowane na prostokcie o wymiarach 20 na 12 metrw, gdzie
gra siedmiu na siedmiu plus piciu wolnych zawodnikw i zaledwie kilku wybracw (Thiago,
Lahm, Bastian, Kroos...) moe dwukrotnie dotkn piki. Pozostali tylko raz. Pep koryguje gr bez
ustanku. Robbena, Schweinsteigera, Kroosa. Naley poda, ruszy przeciwnika, utrzyma si przy
pice, zachowa pozycj...
Druyna emanuje pewnoci siebie. Mona odnie wraenie, e Bayern po raz pierwszy za

kadencji Guardioli czuje si chroniony przed przypadkami. To w rzeczywistoci nie istnieje, wszak
tylko odnosi si wraenie, e Pep wyposay druyn w rodzaj koa ratunkowego, ktre sprawia, e
czuje si ona pewnie i jest zdolna do wszystkiego. Zaczyna to przypomina najlepsze okresy
Barcelony, kiedy kataloska druyna czua si chroniona przez niezwycion aur. Niewane, co si
dziao wydawao si, e tamta Bara moga pokona wszelkie przeciwnoci. To samo zaczyna si
zauwaa w Bayernie. Nie chodzi o sposb gry ani o dobre wyniki, ale o co nieuchwytnego:
atmosfer, jaka panuje w zespole. Wraenie, e z awki rezerwowych oprcz taktycznych rozwiza
pynie dawka charyzmy, ktra zamienia si w pewno siebie. Nie poznaem zbyt dogbnie Bayernu
Heynckesa, ale jego wyniki byy dobitne, a gra znakomita. Wydawao si, e bya to druyna
niezwyciona, i prawdopodobnie odnosio si wtedy identyczne wraenie jak teraz. Kiedy skoczy
si luty, nie wiem, czy Bayern Guardioli te bdzie tak niezwyciony jak Bayern Heynckesa, ale
owszem, mam wraenie, e trener okry druyn pancerzem chronicym przed przypadkami w futbolu.
Po treningu, ostatnim przed wyjazdem do Londynu na mecz z Arsenalem w 1/8 finau Ligi
Mistrzw i przed pocztkiem ostatniego etapu drogi wiodcej do finau w Lizbonie, pytam o to
wraenie Thiaga Alcntar. Chciaem wiedzie, czy byo to faszywe wyobraenie, czy moe
odczuwali je rwnie pikarze:
Jest prawdziwe mwi mi Thiago. Wczoraj w nocy o tym mylaem i odnosz takie samo
wraenie. Jest to identyczne uczucie, jakie miaem minionego lata podczas mistrzostw Europy do lat
21. W reprezentacji Hiszpanii wiedzielimy, e wygramy ten turniej i e tylko my sami moglimy
siebie pokona. Wygralimy.
Zosta kto jeszcze, z kim trzeba byo porozmawia o obecnej sytuacji Bayernu. Kto, kto nigdy
nie obnia napicia, nigdy si nie rozlunia. Kto nigdy nie zadowala si tym, co osign. Matthias
Sammer, dyrektor sportowy klubu, blisko zwizany z Pepem:
Jestemy dobrzy, jestemy silni, jestemy szybcy, mamy chci i gramy skoncentrowani. I
chcemy wygrywa. Ale powinnimy wykona jeszcze jeden krok: jestemy Bayernem, musimy
wypruwa sobie yy na kadym treningu i w kadym meczu, aby osign doskonao, poziom
zarezerwowany tylko dla tych najwikszych. To jest historyczna szansa: jestemy Bayernem i musimy
j wykorzysta. Nie moemy si zatrzyma.

MOMENT 48

CUDOWNA RKA
Londyn, 19 lutego 2014 r.
W Londynie jest pita po poudniu, a pikarze zjedli ju podwieczorek w cieniu drzew palmowych,
ktre rosn w Winter Garden w hotelu Landmark, rzut kamieniem od Regents Park. Pep czeka na
nich w salonie z odpraw przed meczem Arsenal Bayern, pierwszym spotkaniem 1/8 finau
Champions League. W skadzie jest istotna zmiana: Javi Martnez wchodzi jako jedyny defensywny
pomocnik, a Lahm zostaje wycofany na pozycj prawego obrocy, w zwizku z czym Rafinha
usidzie na awce rezerwowych. Po ogoszeniu podstawowego skadu trener przedstawia plan gry na
spotkanie z druyn Arsnea Wengera:
Chopcy, wszyscy mamy dowiadczenie w tego typu meczach. Wszyscy rozgrywalimy mecze
jednej smej finau Ligi Mistrzw. Wiecie, jakie one s i ile znacz. Wiecie, e s intensywne,
skomplikowane, agresywne i niebezpieczne. Chc zrobi co w sposb bardzo precyzyjny, bardzo
dokadny.
Pep wiadomie robi pauz. Jest to pauza teatralna, z rodzaju tych, ktrych celem jest zwrcenie
uwagi suchajcych.
Chc ebycie pierwsze dziesi albo dwanacie minut powicili na zamroenie meczu.
ebycie ochodzili zapdy Arsenalu. Oni wyjd, eby gry i gra na maksa. Chc, ebycie ich
zamrozili. Podawajcie sobie pik. Ten jeden raz chc, ebycie robili to, czego tak nienawidz i o
czym tyle razy wam mwiem, e to jest gwno: tiki-taka. Bardzo mi przykro, ale dzi trzeba to robi
przez pewien czas. Podawajcie sobie pik bez zamiaru wychodzenia do przodu. Podawajcie j
sobie dla samego podawania. Chocia bdziecie si nudzi, chocia wyda wam si to bezuyteczne.
Mamy tylko jeden cel: utrzymywa si przy pice i eby Arsenal si znudzi, eby nie mg nam jej
odebra, eby zobaczy, e bezsensowne jest bycie agresywnym, bo i tak nie powcha si piki.
Przekaz jest jasny, ale Pep precyzuje go jeszcze bardziej:
Nie trzeba, ebym was powiadamia. Kiedy minie dziesi minut i zobaczycie, e trac par, e
zaczynaj si nudzi albo traci nadziej, e ju tak agresywnie nie walcz o pik, wtedy, panowie,
zacznie si prawdziwy mecz. Wtedy skoczy si tiki-taka i zaczniemy gra tak, jak umiemy. Wtedy
naprawd si na nich rzucimy.

Jednak nie dzieje si nic podobnego. Pocztek meczu nie ma nic wsplnego z tym, o co prosi
Guardiola. Przed upywem dziesiciu minut pikarze Bayernu szeciokrotnie pozbywaj si piki,
posyajc dugie zagrania na przeciwn stron boiska i oddajc j Arsenalowi. Ale czy nie
uzgodnili, e zawaszcz sobie pik? Dlaczego im j podarowali? W cigu tych pierwszych
dziesiciu minut, ktre dla Guardioli s wiecznoci, Bayern wyglda niemal jak kukieka w rkach
Arsenalu. Na szczcie dla monachijskiej druyny Manuel Neuer raz jeszcze staje si gigantem
w bramce. Nie tylko broni rk rzut karny wykonywany przez Mesuta zila, podobnie jak i inne
strzay, ale take uspokaja swoich kolegw i krzyczy do nich, by stosowali si do instrukcji trenera.
Neuer jest jednoczenie koem ratunkowym i rodkiem uspokajajcym. To dziesi nerwowych
minut dla Guardioli, ktry nie potrafi zrozumie, jak to moliwe, e pikarze takiego formatu upieraj
si przy posyaniu dugich piek, zamiast chroni futbolwk, jak zaplanowa. Nie wychodzi mu te
dobrze ustawienie z Javim Martnezem jako osi zespou: doda minie do rodka pola, ale traci
kontrol. Dlaczego druyna tak zdecydowanie nie wypenia pocztkowych instrukcji?
Poniewa to jest futbol tumaczy mi Pep nastpnego dnia, ju spokojniejszy. Poniewa
jestemy ludmi, a nie robotami. Poniewa czego chcemy, ale nie zawsze umiemy albo nie zawsze
trafiamy z taktyk. Poniewa trening jest spokojny, a mecz peen napicia. Poniewa rywal te gra,
i to jest dobre, chocia wiele osb zawsze deprecjonuje przeciwnika Poniewa to jest futbol,
czowieku
Ten okres pozbawiony kontroli by dla trenera wiecznoci. Na pomeczowej konferencji
prasowej mwi o dwudziestu minutach cierpienia, ale nastpnego dnia, po tym, jak przejrza nagranie
wideo, zdaje sobie spraw, e byo to dokadnie siedem, a nie dwadziecia minut:
Tak, ale to bya caa wieczno. Gdyby nie Manu... Cholera, w Champions League nie moesz
podarowa rywalowi siedmiu minut!
Po rzucie karnym obronionym przez Neuera Bayern przej kontrol nad meczem i nad pik:
pojawi si Thiago i druyna zacza stwarza sytuacje strzeleckie. Przy alley oop od Kroosa do
Robbena bramkarz gospodarzy, Wojciech Szczsny, popeni faul na rzut karny i zosta usunity
z boiska. Ale David Alaba trafi z jedenastu metrw w supek i do przerwy wynik pozostawa bez
zmian, pomimo siedemnastu dorodkowa, jakie Bayern wykona w pole karne Arsenalu.
Wszystko zmienio si w drugiej poowie. Wystarczyo ruszy jeden element ukadanki: wszed
Rafinha za Boatenga, w zwizku z czym Javi ustawi si na rodku obrony, Lahm na pozycji
defensywnego pomocnika, a Thiago jako lewoskrzydowy. Zmiana okazaa si rewolucyjna: Lahm
przej futbolwk, a grajcy w osabieniu Arsenal straci ca nadziej. Poza tym Toni Kroos
rozegra znakomit drug poow: wykona 152 podania, z ktrych 97 procent byo celnych. Gdyby
kto mia wtpliwoci, Kroos zademonstrowa gr godn wybitnego pikarza.

Guardiola uciek si do wnioskw, jakie wycign w przeszoci. W meczach Barcelony

przeciwko druynom grajcym w dziesitk, ktre zamykay si w swoim polu karnym,
wykorzystywa zbyt wielu napastnikw, wic na Emirates Stadium nie popeni tego samego bdu.
Wola bardziej zagci drug lini w celu przycignicia rywali na jedn stron, by potem posa
pik na drug. Kroos swoj rol wypenia perfekcyjnie, zmuszajc pikarzy Arsenalu do biegania
od jednej linii bocznej do drugiej, do tego wrcz stopnia, e druyna gospodarzy utrzymywaa si
przy pice przez dwadziecia procent czasu i przez ca drug poow nie moga wykona wicej ni
trzydziestu poda, podczas gdy Bayern skompletowa ich ponad 550 i prawie wszystkie byy celne
(95 procent, rekord w Lidze Mistrzw).
Prognozy Lahma, koncertowa gra Kroosa i zdolnoci Pizarra do waciwej interpretacji tego,
czego wymaga dany moment meczu, okazay si tak decydujce w odniesieniu zwycistwa (2:0), jak
wnioski, ktre wycign Guardiola z gorzkich dowiadcze z meczw przeciwko druynom
grajcym bardzo defensywnie. Bayern opuszcza Angli z kolejnym zwycistwem w Champions
League, dobry znak, ale nie byo siy, ktra rozwiaaby niepokj Guardioli:
Te minuty byy wiecznoci, wiecznoci... Jakie to szczcie, e by Manu. Bez jego rki Bg
raczy wiedzie, co by z nami byo w Lidze Mistrzw...

MOMENT 49

BUNDESLIGA POD ZNAKIEM LAHMA

Monachium, 8 marca 2014 r.
Liga jest ju rozstrzygnita. Druyna z Monachium ma dwadziecia punktw przewagi nad Borussi
Dortmund i nawet wspaniay wystp Wolfsburga w spotkaniu z Bayernem nie mg powstrzyma
mistrza, ktry kolekcjonowa kolejne zwycistwa i goleady. I dobry humor.
Podczas pitkowego treningu, dzie przed spotkaniem z Wolfsburgiem, drugi trener, Tiger
Gerland, anulowa gola ze wzgldu na pozycj spalon podczas meczu. Rywalizacja w tych
spotkaniach jest tak dua, e wielu pikarzy, w tym Ribry, pomstowao na Gerlanda. W artach, ale
te na powanie, poniewa nie chcieli przegrywa nawet na treningach. Narzekania przecigny si
do minuty, a ju w nastpnej akcji Ribry strzeli wspaniaego gola pod poprzeczk i pobieg
z umiechem na ustach, by pokaza Gerlandowi waa. Ale art na tym si nie skoczy, poniewa do
witowania przyczy si Guardiola. Zrobi to z zaskoczenia. Nic nie powiedzia, zakoczy
trening, druyna wsiada w samolot do Wolfsburga i po kolacji przeprowadzi obowizkow
odpraw na temat taktyki rywala. Kiedy wideo ju dobiegao koca, niespodziewanie, ku zdumieniu
pikarzy, pojawi si obraz z akcji, w ktrej zosta anulowany gol podczas treningu. I nie tylko to:
Carles Planchart doda jeszcze odpowiednie powtrki, rysujc nawet lini spalonego. I okazao si,
e gol zosta strzelony prawidowo! Wtedy dopiero wybucha awantura: poowa druyny gwizdaa na
Gerlanda, a druga poowa braa go w obron. Tamtej nocy, kiedy pikarze szli spa, wci jeszcze
si z tego miali.
W sobot Bayern pokona 6:1 Wolfsburg w meczu, ktry by o wiele bardziej skomplikowany,
ni wskazywaby na to wynik, i w ktrym wydarzyo si co, co odzwierciedla problemy druyny: po
raz pierwszy od 26 padziernika 2013 roku Robben i Ribry zagrali razem w podstawowym skadzie.
Od ostatniego razu (przeciwko Hercie Berlin w Monachium) mino 19 tygodni, 133 dni i 22 mecze,
14 z nich ligowych To dane obrazujce plag kontuzji, jaka spada na druyn; prawie caa runda
bez moliwoci wystawienia obu najbardziej znanych napastnikw.
Problemy, jakie pojawiy si wskutek tylu kontuzji, zostay rozwizane midzy innymi dziki
pynnoci gry w rodku pola. Kiedy razem graj Lahm, Kroos i Thiago, druyna przeywa najlepsze
momenty sezonu. U boku Thiaga Toni Kroos ma wiksz swobod, jest mniej ograniczony, bardziej
odwany i zaczyna wyznacza hierarchi w zespole, co, czego nie udao si jeszcze osign

Mariowi Gtzemu, ktry by moe pad ofiar wasnej niemiaoci, chocia Pep prosi go, by
w peni pokaza swj charakter i energi, by gra tak, jak potrafi. A ponad nimi wszystkimi krluje
Philipp Lahm.
Philipp jest niesamowity mwi Pep. Bierze pik i robi z ni, co chce. Prowadzi j tam,
gdzie chce, a przede wszystkim tam, gdzie powinna si znale.
Obok Pepa, jedzcego kolacj po meczu, a wic wygaszajcego bardziej obszerne i szczegowe
opinie, Manel Estiarte wyraa to innymi sowami:
Nie traci piek, obraca si, dyryguje druyn, jest cudowny. Lahm daje tej druynie ycie...
Miadcy triumf Bayernu w lidze zaley przede wszystkim od ustawienia Lahma jako
defensywnego pomocnika. Dwudziesty czwarty tytu mistrza Niemiec (cznie z tym zdobytym
w 1932 roku, przed powstaniem Bundesligi) na zawsze ju bdzie mia wygrawerowane nazwisko
Lahma. I bdzie si opiera na tamtej decyzji podjtej w Pradze 30 sierpnia 2013 roku, co tyle razy
przypomina Pep: Jeli wygramy co w tym sezonie, to dziki Lahmowi. Jako anegdot mona
przytoczy to, e Lahmowi udao si strzeli gola w rozgrywkach ligowych w lutym podczas derbw
z Nrnbergiem po 95 meczach (ostatni raz zdoby bramk trzy lata wczeniej, w lutym 2011 roku).
To, co osign Lahm w trakcie tego sezonu, byo bardzo trudne dla kogo, kto w teorii nie jest
specjalist od gry na pozycji defensywnego pomocnika: czyste wyprowadzanie piki, pokonywanie
pierwszej linii obrony przeciwnika... Nikt nie zna go lepiej ni jego agent, Roman Grill:
Jeli dokonuj bilansu mwi to stwierdzam, e Philipp wnosi duo do organizacji
defensywnej, ale take do pynnoci gry. Ju jako boczny obroca mia ten dar dostrzegania kolegi
i podawania piki z wyprzedzeniem, co uatwiao gr druynie. Ale na pozycji defensywnego
pomocnika ta umiejtno widoczna jest jeszcze bardziej. Jeli przeanalizuj wszystko, Javi Martnez
jest mocny w grze gow, a Bastian Schweinsteiger potrafi dobrze si ustawia, ale w sumie Philipp
jest prawdopodobnie najbardziej kompletnym zawodnikiem nadajcym si do tej roli.
Grill zgadza si rwnie, e trio zoone z Lahma, Kroosa i Thiago nadaje wielk pynno grze:
Uwaam, e Bayern funkcjonuje lepiej, kiedy w rodku pola jest trzech pikarzy bardzo
technicznych, jak oni, poniewa zesp nie traci piki, potrafi si przy niej utrzyma. To oznaczao
ogromny skok jakociowy dla Bayernu. Myl, e jest to najlepszy system dla rodka pola: trjkt
z jedynym defensywnym pomocnikiem w gbi.
Jednak pomimo dobrej dyspozycji tego tria Pep dodaje do rodka pola nowe elementy. Jedne s
taktyczne, jak na przykad ustawienie bocznych obrocw obok pomocnikw i z dala od linii
bocznych, czyli ich naturalnych pozycji. Grill uwaa, e jest to pozytywne:
Ustawienie bocznych obrocw na rodku jest taktycznym ruchem Pepa, ktry najbardziej
zwraca uwag. Dla mnie byo to co bardzo inteligentnego, a take strategicznego. Myl, e zrobi to

z jednego powodu: to, czego chce, jest oczywiste, chce kontroli w rodku pola i musi mie przewag
w tej strefie, w zwizku z czym chce atakowa tylko jednym zawodnikiem na kadym ze skrzyde. Ma
Robbena i Ribryego, i to wystarczy. Dlatego wanie mwi, e inteligentnie ustawi swoich
zawodnikw. Wpyn na Robbena i Ribryego, eby zmienili swoj gr? To jest bardzo
skomplikowane, wic postanowi ustawi obu bocznych obrocw w rodku pola, poniewa
przypuszcza, e ci dwaj z przodu nie bd zwraca na niego uwagi [mieje si]. I uzyska przewag
w rodkowej strefie dziki Rafinhii i Alabie, dajc szans Thiagowi, Gtzemu albo temu, kto akurat
gra w rodku, by bardziej podcza si do ataku, przez co ma wicej zawodnikw w drugiej linii
i bliej bramki rywala. By to zwyciski manewr, inteligentny pomys, ktremu trzeba przyklasn.
Inne elementy maj charakter osobisty. Bayern jest klubem, ktry chwali si tym, e mocno
wspiera zawodnikw i nie pozostawia ich samych w trudnych chwilach. Jest jak jedna wielka
rodzina. Przejawia si to wtedy, gdy chodzi i o dugotrwae kontuzje, jak w przypadku Badstubera
(ktrego powrt do zdrowia oszczdziby sprowadzenie zastpcy), i o ciki proces sdowy, jak
w przypadku Brazylijczyka Breno, ktry ponad rok spdzi w wizieniu za spalenie swojego domu,
a nastpnie zosta przyjty jako czonek sztabu szkoleniowego druyny modzieowej.
Byy rwnie trudnoci wynikajce ze stanu zdrowia Schweinsteigera. Po dwukrotnej w cigu
zaledwie piciu miesicy (czerwiec i listopad) operacji kostki jego sezon przypomina drog
krzyow. W padzierniku klub mg sprowadzi na nastpny sezon jednego z najlepszych
pomocnikw wiata: byby to znakomity interes ze wzgldu na typ techniczno-taktyczny zawodnika
oraz warunki finansowe, ale pomys ten zosta odrzucony, poniewa klub chcia nadal wspiera
Schweinsteigera. Ju w lutym, kiedy Lahm, Kroos i Thiago prezentowali wspaniay poziom, Pep
postanowi zmodyfikowa struktur. Dlaczego? By tylko jeden powd: eby po drodze nie zgubi
Schweinsteigera. Dla trenera by to dylemat: chocia oglny poziom gry druyny na krtk met mg
na tym ucierpie, on wola odzyska Bastiana. W opinii Romana Grilla po tej decyzji pynno gry
moe wyparowa:
Wedug mnie rodek pola Bayernu z Philippem, Thiagiem, Kroosem albo Gtzem nie
zrealizowa jeszcze w peni swego potencjau. Dlatego te byem troch rozczarowany w dwch czy
trzech ostatnich meczach, kiedy Pep postanowi cofn Lahma [eby zrobi miejsce dla
Schweinsteigera], poniewa uwaam, e powtarzalno jest bardzo wana dla tych pikarzy, ktrzy
dopiero co nauczyli si czego nowego. Nie tylko dla Lahma, to jest nowe take dla Toniego Kroosa,
ktry gra ze spokojem, ale jeszcze od czasu do czasu rozprasza si podczas meczw. Tak wic
byoby bardzo wane dla tych zawodnikw, by nadal grali w tym systemie. auj, e Pep, jak si
wydaje, zmodyfikowa to ustawienie.
Grill ma racj: trio Lahm, Kroos, Thiago funkcjonuje lepiej i nadaje wiksz pynno i cigo

grze. Jednak by moe Guardiola nie chce straci takiego pikarza jak Schweinsteiger, bez wzgldu
na to, jak trudny jest to dla niego sezon. Pogodzi obie opcje to jak kwadratura koa. Ale trenerowi
pac za podejmowanie tego rodzaju decyzji. Nawet jeli na krtk met nie s one trafne.

MOMENT 50

KONTROLA, KONTROLA
Monachium, 11 marca 2014 r.
Nie zdecydowa jeszcze, jaki skad wystawi tego wieczoru. Zostao tylko dziewi godzin do
wanego meczu, rewanowego spotkania 1/8 finau Champions League z Arsenalem, a Pep wci
siedzi zamknity w swojej jaskini przy Sbener Strae, rozmylajc nad tym, czy w rodku pola
wystawi Schweinsteigera, czy Lahma. Kroos jest lekko przezibiony, ale jego mina wskazuje, e nie
chciaby straci tego meczu za adne skarby wiata. Pep waha si i zastanawia nad skadem.
Nie zaznam spokoju, dopki nie postanowi, z kim wychodz. Nie chodzi tylko o to, w jaki
sposb moemy zaatakowa przeciwnika, ale przede wszystkim o to, z kim moemy zrobi to
w najlepszy sposb. Moesz bardzo dobrze wiedzie, jak to zrobi, ale z kim bdzie to
najwaciwsze? To jest kluczowa decyzja.
W Monachium jest poudnie, druyna odbya ju trening i miaa drug odpraw, t, na ktrej
przedstawiane s strategiczne akcje rywala i podczas ktrej przypomina si, jak atakowa i jak si
broni przy rzutach ronych i wolnych. Pep wci jednak jeszcze myli o podstawowym skadzie. Nie
ma jasnoci, poniewa pojawiy si dwa mae problemy: Kroos jest przezibiony chocia kiedy go
o to pytasz, mwi, e czuje si dobrze a Schweinsteiger nie jest jeszcze przygotowany w stu
procentach, chocia kiedy go pytasz, te odpowiada, e jest w znakomitej formie.
Pep si waha. Jego sztab szkoleniowy radzi mu, eby wystawi tych, ktrzy doprowadzili druyn
a do tego etapu, do 1/8 finau, kiedy sprawy byy skomplikowane, a zesp cierpia na plag
kontuzji, z ktrych wiele byo pokosiem poprzedniego, niezwykle cikiego sezonu. Gdy pijemy
kaw nieopodal szatni, jeden z czonkw sztabu szkoleniowego podsumowuje to takimi sowami:
Moja rada jest taka, by wystawi tych, ktrzy nas do tego miejsca doprowadzili. To jest jak
fina. Jeli awansujemy do wierfinau, to bdzie wielki sukces. Jeli odpadniemy, kocwka
sezonu zrobi si dla nas bardzo duga. Dlatego ten mecz jest niczym fina i dobrze byoby gra z tymi,
ktrzy nas tutaj doprowadzili, z tymi, ktrzy w trakcie miesicy penych kontuzji utrzymali druyn na
wysokim poziomie.
To oznaczaoby ustawienie Rafinhii na boku obrony, a Lahma i Kroosa w rodkowej strefie
boiska. Ale Pep si waha, mimo e dzie wczeniej uwaa tak samo. Byo popoudnie, poniedziaek

10 marca, i w tym momencie wydawao si, e wszystko jest jasne:

Jedn z opcji jest postawienie na tych, ktrzy doprowadzili nas a tutaj. Na tych, ktrzy musieli
rozegra najwicej minut z powodu kontuzji innych.
To ciekawe, jak z dnia na dzie potrafi zmieni zdanie. Wczoraj byo dla niego oczywiste, e
mecz jest jakby kluczowym momentem sezonu: mg oznacza praktycznie rezygnacj z wielkich
celw (chocia mamy dopiero pocztek marca) albo pocztek finaowego sprintu.
Jutrzejszy mecz jest wany, poniewa jeli odpadniemy, to przy ju wygranej lidze kocwka
sezonu zrobi si dla nas bardzo duga. Musimy awansowa do wierfinau i wtedy walczy do
koca.
Ale z jakimi pikarzami? Wczoraj by przekonany, e z tymi, ktrzy do tej pory brali na siebie
ciar, ale przez noc gr wzi inny pomys: nie podejmowa najmniejszego ryzyka. wierfina
jest w zasigu rki, wystarczy kontrolowa mecz, zamrozi go, zrobi to, czego nie zrobiono na
Emirates Stadium w pierwszych minutach, i gotowe. Jeli uda si kontrolowa gr przez 90 minut, od
kolejnego europejskiego finau bd go dzieli tylko cztery mecze.
Pep waha si midzy atakowaniem a kontrolowaniem. Prawie zawsze stawia na atak, ale dzi ma
wtpliwoci. Tak due, e w poudnie dylemat wci pozostaje nierozwizany. Tak naprawd dobrze
czuje si w sytuacjach ekstremalnych, jak wtedy, gdy nie ma wystarczajco wielu zawodnikw,
a czeka go fina Ligi Mistrzw, gdy improwizuje ustawienie linii obrony, jak zdarzyo si w 2009
i 2011 roku. Wwczas ujawnia si jego talent innowatora. Teraz ma przed sob zupenie now
sceneri, poniewa dysponuje ca druyn, co w rzeczywistoci jest problemem bogactwa. W
Monachium nazywa si to Luxusproblem. Wszyscy pikarze s profesjonalistami i potrafi to
zrozumie. Albo i nie.
W minionym tygodniu jad obiad z Tonim Kroosem i tumaczy mu, e na niego liczy, e chce, aby
w najbliszych sezonach by jednym z liderw druyny. Nie miesza si do finansowych negocjacji
midzy klubem a pikarzem ani nie zagwarantowa mu miejsca w podstawowym skadzie, bo tego nie
moe obieca nikomu, ale da mu jasno do zrozumienia, e darzy go zaufaniem. Kilka lat wczeniej
dokadnie to samo zrobi w Barcelonie z Tour Yay. Kroosowi powiedzia, e chce go mie
u swego boku i e pomoe mu sta si jeszcze lepszym pikarzem. Jednak ten dzi nie zagra
w podstawowym skadzie. Poniewa jest przezibiony, ale take dlatego, e Pep chce, by
Schweinsteiger nie pozosta w tyle i nie utraci dynamiki. Chce, eby wszyscy byli w formie
w kwietniu i w maju.
Tylko Badstuber jest kontuzjowany, co jest czym niesychanym, wszak trzeba byo czeka a do
10 marca, eby wszyscy pikarze byli dostpni na dany mecz. Nawet ci poobijani trenuj teraz bez
problemu: nic ju ich nie boli. Pikarze maj na sobie specjalne stroje przygotowane z myl

o Champions League i ten zwyky fakt jest niczym balsam. Nikt nie chce straci spotkania
z Arsenalem.
Trening przeprowadzony dzie przed meczem nie zdradza tego, jak moe wyglda podstawowa
jedenastka. W tym przypadku Guardiola nawet nie zdecydowa jeszcze, czy zaatakuje
w poszukiwaniu goli, czy bdzie bardziej ostrony i zamrozi mecz. Jednak sesja treningowa nie
opiera si na tym, lecz na przygotowaniu sposobu ucicia w zarodku kadego ataku londyskiej
druyny. Starannie wiczy zachowanie caej linii defensywnej w momencie, kiedy pika dociera do
bramkarza rywali, a ten wybija j na bok boiska.
Wiemy, e Fabiaski wykopuje piki na praw stron wyjania Carles Planchart. Jeli
przyjmie j Giroud, to odbierze futbolwk klatk piersiow i przy si niej utrzyma. Jeli pole j do
Sagnii, to nasz boczny obroca musi do niego doskoczy, a Sagna przeduy akcj, uderzajc pik
gow w przestrze, ktra zostaa wolna za jego plecami.
I poniedziakowe popoudnie powicane jest powtarzaniu raz za razem sposobu bronienia przy
tych wykopach piki przez Fabiaskiego rol t peni Manuel Neuer. Podczas dwudziestu minut
Dante i Schweinsteiger zajmuj si kryciem jednego pikarza (Pizarra), ktry odgrywa rol Girouda,
natomiast Alaba doprowadza do perfekcji sposb atakowania Sagnii. Nastpnie Pep wyjania ze
szczegami, w jaki sposb Arteta przyciga defensywnego pomocnika rywala, eby stworzy woln
przestrze w rodku pola i tym samym zrobi miejsce dla zila. Pep wykonuje ruchy Artety,
tumaczc przy tym swoim pikarzom rozmieszczonym po boisku:
zil jest niebezpieczny. To jego naprawd musimy pilnowa. Arteta przyciga, doskakujemy do
niego, a wtedy zil wpada w jego stref razem z Cazorl i Chamberlainem i w ten sposb zdobywaj
przewag.
wiczy sposb obrony przed manewrem zila. Wymaga, eby Robben i Ribry zamykali
skrzyda i przede wszystkim eby Javi Martnez w swojej roli rodkowego obrocy zajmowa stref,
ktra pozostaje pusta. Z kolei Rafinha musi zaj miejsce, ktre zwolni Javi. Trening jest cigym
wiczeniem tych ruchw. Pep nie przestaje wykrzykiwa nazwisk pikarzy Arsenalu: Arteta, zil,
Cazorla, Mertesacker. Wszystkie rozbrzmiewaj przy Sbener Strae, podczas gdy zawodnicy
Bayernu pracuj w niesychanym rytmie, jeli zwaymy, e jest to trening przedmeczowy. To prawda,
jest krtki, zaledwie dwudziestominutowy, ale tempo jest niecodzienne. Pep odmienia swoich
pikarzy i wygldaj oni majestatycznie. Druyna emanuje tak duym poczuciem pewnoci siebie, e
wydaje si niemoliwe, by nie wyeliminowaa Arsenalu. Kiedy kocz, wszyscy spoceni, Pep
podsumowuje to w prosty sposb:
Gra si takim rytmem, w jakim si trenuje. Pniej, w trakcie meczu, trafno obranej taktyki
zaley ju od talentu pikarzy, ale rytm zaley od treningu. Jeli trenujesz le, grasz le. Jeli trenujesz

jak bestia, grasz jak bestia. A oni trenuj jak bestie.

Guardiola stawia na kontrol zamiast na agresj. Wybiera Schweinsteigera w miejsce Kroosa.
Kiedy autobus opuszcza orodek treningowy i rusza w kierunku hotelu Dolce, gdzie druyna spdzi
sze godzin przed meczem, trener podj ju decyzj. Jest spokojny i nastawiony optymistycznie:
Kontrola. Wybraem kontrol. Kontrola i kontrola.
Robben rozgrywa wspaniay mecz. Biega, broni i atakuje
nierwn form, potrafi przeprowadza znakomite akcj,
zademonstrowa dojrzao. W wieku 30 lat osign
przeprowadzi fantastyczn akcj, jak i doskonale pomaga
Holendrowi za ten wystp serdecznym uciskiem.

z precyzj. Pikarz, ktry czsto razi

ale i mia spore braki, tym razem
poziom doskonay: umie zarwno
w grze pressingiem. Pep podzikuje

W 54 minucie Schweinsteiger zaczyna biec od rodka pola, a Cazorla za nim nie poda,
w zwizku z czym dociera na czas do serca pola karnego, eby wykoczy dorodkowanie
Ribryego i zapewni druynie prowadzenie. Dwie minuty pniej Arsenal wyrwnuje, ale nie
zdarzy si ju nic wicej. Bayern nie rozegra wielkiego meczu, ale sprawowa cakowit kontrol
i awans do nastpnej rundy by w zasigu rki w cigu 173 ze 180 minut: wtpliwy by jedynie na
pocztku pierwszego meczu, do momentu, a Neuer obroni rzut karny wykonywany przez zila.
Dwumecz koczy si w taki sam sposb, w jaki si rozpocz: Fabiaski broni rzut karny
wykonywany przez Mllera, co uniemoliwia triumf Niemcw w spotkaniu rewanowym.
Pep jest w euforii. Chocia nastpnego dnia niektrzy analitycy bd mwi o przecitnym
Bayernie, trener jest szczliwy jak nigdy. Osign wierfina, a to oznacza, e bd nowe szanse,
aby dotrze jeszcze dalej w tych najwaniejszych rozgrywkach na kontynencie.
Chciaem mie kontrol i udao nam si j uzyska. le koczylimy akcje, zgoda, ale
kontrolowalimy mecz, i o to wanie chodzio. Wiem, e w Monachium bardzo si podoba, gdy
druyna duo atakuje i biega tam i z powrotem, ale mecz wymaga czego innego. Z wynikiem 2:0
z pierwszego spotkania nastawienie si na bieganie nie byoby inteligentne. Okej, nie mielimy
pynnoci w rodku pola, ale rozegralimy mecz, jaki naleao rozegra wyjania.
O dziesitej rano nastpnego dnia przeanalizowa ju mecz i okazuje t tak typow dla siebie
mieszank radoci z osignitego sukcesu z autokrytyk ze wzgldu na popenione bdy:
Popenilimy bd, zostawiajc w tym samym korytarzu naszego bocznego obroc
i skrzydowego. Lahm i Robben z jednej strony, Alaba i Ribry z drugiej. Znajdowali si na tej samej
osi i to odebrao nam przewag. Nie powinni si spotyka. Jeli skrzydowi s przy linii, boczni
obrocy musz by w rodku, i odwrotnie.
Jak zawsze po kadym meczu ju rozmyla nad nowymi rozwizaniami:
Boczni obrocy musz ustawia si tak, jakby byli ofensywnymi pomocnikami, dziki czemu

Gtze bdzie mg si porusza tam, gdzie chce. Ale boczni obrocy musz by tutaj, w rodku. I
kiedy skrzydowy z jego strony przesuwa si do rodka, boczny obroca wychodzi na zewntrz, a z
Gtzem druyna osiga przewag. Kiedy jednak ustawiaj si na tej samej osi, boczny obroca
zostawa za skrzydowym i wszystko zawsze koczyo si bez adnej przewagi. Musimy to
skorygowa...
Tego sonecznego ranka, kiedy rado wypenia Sbener Strae, Pep podejmuje kolejn decyzj:
Ribry i Gtze nie s w najlepszej formie i potrzebuj maego okresu przygotowawczego. W cigu
nastpnych trzech tygodni Lorenzo Buenaventura bdzie z nimi pracowa, aby byli gotowi na 1
kwietnia, kiedy rozpoczn si wierfinay. Champions League jest ju celem priorytetowym.

MOMENT 51

POCZEKAM NA CIEBIE, ULI

Monachium, 14 marca 2014 r.
Na czwartek 13 marca mielimy zaplanowany wsplny wyjazd do Bazylei, eby zobaczy na ywo
mecz Ligi Europy midzy FC Basel i Red Bull Salzburg. Pep jest urzeczony Rogerem Schmidtem,
trenerem druyny z Salzburga, ktry w kwietniu mia zosta zatrudniony przez Bayer Leverkusen, by
prowadzi druyn od sezonu 2014/15. Guardiola od duszego czasu oglda mecze austriackiego
zespou. Kiedy grali ze sob w styczniu, w towarzyskim spotkaniu, ktre Bayern przegra 0:3, Pep
przekona si, e Schmidt jest bardzo utalentowanym trenerem. Dlatego te postanowi obejrze mecz
na ywo, ale po poudniu w przeddzie wyjazdu stao si jasne, e nie bdzie mg pojecha:
w czwartkowe poudnie zapad wyrok w sprawie Ulego Hoenea. W rod 12 marca w Bayernie
panowaa rado. A tu nagle
Trzy i p roku wizienia. To byo trzsienie ziemi, chocia z drugiej strony nie byo to
zaskoczeniem, gdy obserwowao si, w jaki sposb ewoluowa proces wytoczony za uchylanie si
od pacenia podatkw, podczas ktrego stao si jasne, e Hoene dopuci si milionowej
defraudacji. Decyzja sdu bya ciosem dla ludzi pracujcych w Bayernie. By nie tylko jego
prezesem (chocia jego przestpstwo nie miao adnego zwizku z klubem), ale take dusz. Hoene
by klubem. By kim znacznie wicej ni wybitnym ekspikarzem. Odkd w 1977 roku zosta
dyrektorem generalnym do spraw handlowych, Uli by wielkim twrc nowoczesnego Bayernu,
czowiekiem, ktry zamieni go we wspania i modelow instytucj. Wyrok naturalnie pocign za
sob jego dymisj jako prezesa. W komunikacie wystosowanym przez klub uszanowa decyzj sdu
i zrezygnowa ze stanowiska.
Pep by pierwsz osob z Bayernu, ktra publicznie zabraa gos po ogoszeniu wyroku. W
pitkowe poudnie, podczas konferencji poprzedzajcej mecz z Bayerem Leverkusen, powiedzia:
Uli ma dobre serce. Od razu zdajesz sobie spraw, dlaczego jest tak kochany w Bayernie.
Nigdy nie widziaem zarzdcy, ktry byby tak kochany w swoim klubie. Bardzo trudno jest
wyobrazi sobie Bayern bez niego.
To, e Pep by pierwszym czonkiem rodziny Bayernu, ktry wypowiedzia si publicznie po
ogoszeniu wyroku, byo wane. Mogo przyczyni si do wielu interpretacji. Jedna z nich jest taka,

e klub lepo wierzy w niego jako rzecznika, jako chorego, a to napawao go dum. Inna: klub si
za nim schowa i to go niepokoio, poniewa przypominao mu stare sytuacje z Barcelony. W kadym
razie bez problemu zgodzi si by czowiekiem, ktry pierwszy stan przed publicznoci, i nie
szczdzi emocji:
Uli zasuguje na nasz najwyszy szacunek. Pracowao mi si z nim niesamowicie dobrze. Jest
moim przyjacielem i nadal nim pozostanie. Mam nadziej, e bdzie mg wrci w przyszoci i e
bdzie mg nam pomc tak, jak czyni to do tej pory. W cigu tych dziewiciu miesicy zdaem
sobie spraw z tego, jak wany w klubie jest Uli. Jest najwaniejsz osob, tutaj wszyscy go ceni
i wszyscy go kochaj. Uli jest wszystkim dla Bayernu. Numerem 1. Uli jest klubem.
Jego sowa musiay by wzruszajce z podstawowego powodu: Hoene by jego przyjacielem.
Znali si od niedawna, ale Pep czu si blisko zwizany z Ulim. Co tydzie spotykali si na
wsplnym obiedzie, czyy ich wsplne pogldy na temat futbolu, a przede wszystkim darzyli si
nawzajem sympati. Bez Ulego Pep bdzie si czu w Bayernie jak sierota, chocia Rummenigge,
inteligentny czowiek, w nastpnych miesicach postara si wypeni pustk, jak pozostawi po
sobie prezes.
To wanie Kalle Rummenigge przedstawi ca sytuacj pikarzom. By to krtki przekaz
w audytorium przy Sbener Strae. Przekaz instytucjonalny w celu zagwarantowania stabilnoci
klubu i druyny, w ktrym jednak objawia si najbardziej uczuciowa strona Rummenigge. Mia
zbola min, mwi bardzo cicho, po trzecim sowie zacz paka i nie mg ju przesta. Druyna
ogldaa t scen ze wzruszeniem, a dyrektor generalny z wielkim trudem, szlochajc, dokoczy
swoje przemwienie.
Wstrzs by tak silny dla Bayernu, e moliwy by kady scenariusz: od absolutnego wsparcia dla
Guardioli a po zerwanie. Pep czu, e Hoene by ojcem klubu. To on go zatrudni. To on
postanowi, e trzeba go zatrudni. Jak bdzie wyglda przyszo bez tego ojca?
Od tej pory Pep bdzie bardziej samotny. Czy wpynie to na dugo jego pobytu w Monachium?
Jego wsppracownicy ze sztabu szkoleniowego sdzili, e tak, chocia byo jeszcze zbyt wczenie,
by wiedzie to na pewno. Ale wyobraali sobie, e jeli Hoene poprosiby go, by poczeka, a
wyjdzie z wizienia, Pep by si zgodzi.
Zreszt co takiego powiedzia kilka dni pniej:
Chc da klubowi to, co najlepsze, pracowa tutaj dwa lub trzy lata duej, poniewa moim
marzeniem jest praca z nim na nowo, kiedy wrci. Bez Ulego Hoenea to wszystko nie byoby
moliwe.
Brakowao mu go w sobotnim meczu przeciwko Bayerowi Leverkusen. Zazwyczaj trzej
czonkowie zarzdu klubu Hoene, Rummenigge i Jan-Christian Dreesen, dyrektor finansowy

przychodzili do gabinetu trenera po zakoczeniu kadego meczu na Allianz Arenie. Tam rozmawiali
przez kilka minut, a nastpnie Rummenigge i Dreesen udawali si do szatni, eby przywita si
z pikarzami, Hoene za zawsze zostawa sam z Pepem w gabinecie, eby podzieli si opiniami.
Pocztkowo, po pierwszych meczach, Uli podnosi Pepa na duchu, kiedy ten nie czu jeszcze, e jest
to jego wasna druyna. Uli wspiera go bez mrugnicia okiem i w tamt sobot 15 marca Pepowi
brakowao tej rozmowy, chocia mecz by przyjemny i pozytywny, a druyna pokonaa zesp
z Leverkusen 2:1.
Bayern mia na koncie 50 meczw bez przegranej (25 z Heynckesem i 25 z Guardiol). Ostatni
porak ponis w padzierniku 2012 roku, wanie w spotkaniu z tym samym Bayerem Leverkusen
na Allianz Arenie. A poza tym Pep pobi osobisty rekord liczby kolejnych zwycistw: do 16, ktre
osign z Barcelon, trzeba byo doda 17 z Bayernem.
Kibice na stojco bili brawo takim pikarzom jak Robben, Manduki i Kroos, a poniewa
Borussia Dortmund przegraa z Borussi Mnchengladbach, kwestia tytuu zostaa praktycznie
rozstrzygnita. Po batalii na przypiewki midzy fanami Bayernu i Bayeru Leverkusen cay stadion
w 75 minucie zacz piewa, okazujc wsparcie dla prezesa: Uli Hoene, du bist der beste Mann!
(Uli Hoene, jeste najlepszy). W piewie wyczuwao si nostalgi. Trybuny pokryy liczne
transparenty wspierajce prezesa: wszystkie wypisane rcznie przez kibicw, ktrzy niezalenie od
osobistej oceny postpowania Hoenea w sprawie uchylania si od pacenia podatkw chcieli po
prostu poegna czowieka, ktry kierowa nimi w dobrych i zych czasach.

MOMENT 52

BLOKADA FRANCKA
Monachium, 15 marca 2014 r.
Ribry nie mia gra z Bayerem Leverkusen. Jego forma fizyczna raczej na to nie pozwalaa.
Niezadowolony z tego, e nie zdoby Zotej Piki, e musia stawi czoo procesowi sdowemu,
kontuzji miniowej i wreszcie zabiegowi usunicia krwiaka z plecw, Franck w 2014 roku prawie
wcale nie gra. Pep, ktry zaczyna ju traci nadziej, postanowi, e Francuz przejdzie may okres
przygotowawczy. Dwa tygodnie cikiej pracy, eby odzyska form. Powiedzia mu o tym przed
spotkaniem z Bayerem. Ale podczas przedmeczowego treningu Claudiowi Pizarze odnowi si uraz
biodra i Peruwiaczyk musia opuci zgrupowanie, wic w jego miejsce zagra jednak Ribry.
Przed spotkaniem Pep wezwa francuskiego pikarza do swojego gabinetu i tumaczy mu, e musi
odzyska poziom z 2013 roku, kiedy jego dryblingi okazyway si zabjcze.
Ale podczas nastpnych szeciu tygodni problem sabej formy Ribryego nadal pozostawa
nierozwizany, do tego wrcz stopnia, e pikarz zablokowa si psychicznie, trapiony tym, e nie
udaje mu si wrci do najlepszego poziomu. Dla Pepa bya to rozpaczliwa sytuacja, chocia
publicznie to ukrywa, podobnie jak pozostali pikarze, ktrzy ze wszystkich si starali si wspiera
koleg. W sporcie niemoliwe jest stae utrzymywanie najwyszego poziomu. Ribryego problem
ten dotkn w decydujcym momencie sezonu.
Po zwycistwie nad Bayerem mistrzowski tytu praktycznie znajdowa si ju w rkach Bayernu,
ktry w kocu zdobdzie go dziesi dni pniej w Berlinie, osigajc 25 punktw przewagi nad
Borussi Dortmund na siedem kolejek przed kocem sezonu. To drugi raz od 2000 roku, kiedy
Bayernowi udao si obroni ligowy tytu. Czy to nie zaskakujce? W cigu czternastu sezonw
tylko dwukrotnie zdoa zdoby mistrzostwo dwa razy z rzdu. Jest to fakt, ktry Rummenigge,
Hoene i Guardiola czsto przypominali. W cigu dziesiciu lat klub mia siedmiu trenerw, a w
historii po kadym sukcesie nadchodzi gony upadek. W prywatnych rozmowach z trenerem
najwysi szefowie Bayernu uwaali, e najbardziej prawdopodobn hipotez po trzech trofeach
zdobytych w 2013 roku bdzie klska.
Tak si jednak nie stao, w znacznej mierze dlatego, e pikarze byli bardzo podekscytowani po
przybyciu Guardioli, cho kady z nich mia ku temu wasne powody. Wszyscy przystpili do sezonu,
jakby zaczynali od nowa, a nie jak dzieje si po tym, gdy zdobyo si wszystko. I wanie docierali

do kocowego sprintu z kolejnymi trzema trofeami (Superpuchar Europy, klubowe mistrzostwo

wiata i mistrzowski tytu) i dwoma finaami na horyzoncie.
Po meczu z Bayerem spotkaem si na kolacji z Pepem i z Domnekiem Torrentem, drugim
trenerem, i wspomniaem o rekordach pobitych w lidze. Pep nie mia pojcia o tych 50 meczach bez
poraki ani o tym, e wyrwna wynik Heynckesa, czyli 25 nieprzegranych spotka, nie zna te
pozostaych statystyk, ale Torrent oznajmi stanowczo:
Posuchaj, Pep, nie zajmujmy si rekordami. Zapomnijmy o rekordach i przejdmy do tego, do
czego musimy przej, do rzeczy, do Champions League. Nie ma znaczenia, czy od tej pory bdziemy
przegrywa mecze, czy bd nam strzela gole. Zostawmy rekordy na nastpny sezon.
Masz racj odpar Guardiola. Rozstrzygnijmy lig jak najszybciej i skupmy si na Pucharze
Niemiec i na Champions League.
Rozmowa szybko przeniosa si na pikarzy i na potrzeb tego, by tacy zawodnicy jak Ribry,
Gtze czy Schweinsteiger osignli najlepszy poziom. Od tego momentu trener robi to, co tak bardzo
lubi: wyjania, jak ma gra jego druyna:
To oczywiste. Druyna musi gra na zewntrz. Dwch skrzydowych przyspawanych do bocznej
linii, rodkowy napastnik operujcy w polu karnym, nie po to, by bezporednio strzela na bramk,
lecz dopiero przy drugiej akcji, a do tego czterech zawodnikw czekajcych na t drug akcj: dwch
bocznych obrocw i dwch bocznych pomocnikw (albo jeden boczny pomocnik i jeden rodkowy
pomocnik), eby wykorzysta odbicie piki i strzeli gola. Poza tym w ten sposb ucinamy wszelkie
kontrataki bardzo wysoko, ju na samym pocztku.
I jeden cel:
W przyszym sezonie musimy gra lepiej.
Zadaem mu niedyskretne pytanie:
A jak uda si gra lepiej, skoro bdziesz mia tych samych pikarzy?
Pep uda, e si zamyli, i nie odpowiedzia. eby zmieni temat, zada tak fascynujce pytanie,
e byem kompletnie zaskoczony:
Gdyby jutro by fina Ligi Mistrzw, to jaki skad by wystawi?
Zaproponowanie wyjciowego skadu trenerowi Bayernu i jego asystentowi byo pokus, ktrej
nie mogem si oprze. Tak wic, uzbrojony w niemal irracjonaln niewiadomo,
odpowiedziaem:
To bardzo proste. Wybrabym tych jedenastu zawodnikw, ktrzy w tym momencie s
w najlepszej formie, i ustawibym ich w systemie 4-2-1-3.
Po czym podaem mu jedenacie nazwisk, ktre bym wystawi, ale po co to mwiem? Pep

sucha w ciszy i nawet nie otworzy ust. Natomiast Domnec Torrent po dwch sekundach zacz
zarzuca mnie pytaniami:
A jeli gralibymy w finale przeciwko Realowi Madryt z Cristiano i Baleem, to nie
wystawiby Boatenga, ktry jest naszym najszybszym rodkowym obroc? A jeli przeciwko
Barcelonie, mierzyby si z Messim bez Bastiana? A jeli przeciwko Chelsea, graby z klasyczn
dziewitk i bez Gtzego ani Mllera?
Uff! Zbyt wiele wariantw. Tamtego wieczoru nauczyem si, e lepiej byo siedzie cicho. Pep
nie wyrazi opinii na temat mojego skadu, ale pytania Torrenta wystarczyy, bym zrozumia, e nie
wystarczy mie wszystkich informacji, tylko e trzeba myle i bra pod uwag znacznie wicej
czynnikw oraz e jakakolwiek pomyka czy pochopna decyzja w chwili wyboru skadu moe
oznacza powane kopoty. Oczywicie wiedziaem, e bycie trenerem to zadanie trudne i zoone,
ale podczas tamtej kolacji zrozumiaem to jak nigdy wczeniej, a take to, e bardzo czsto my, ktrzy
analizujemy rzeczy z zewntrz, jestemy mniej drobiazgowi i nie zwracamy takiej uwagi na detale jak
ci, ktrych z tak atwoci krytykujemy.
Zrozumiaem te, e wieczne wtpliwoci Guardioli nie wynikaj z jego charakteru ani braku
odwagi czy stanowczoci, lecz z potrzeby rozwaenia wszystkich moliwoci. Naturalnie
pomylaem o umyle szachisty, ktry analizuje wszystkie moliwe ruchy, i tak te mu powiedziaem:
Wybranie podstawowego skadu przywodzi mi na myl szachist pochylonego nad figurami na
szachownicy.
Nawet nie wiesz, jak bardzo jest to podobne odpar Pep. A wanie, czytae wywiad
Leontxo Garci z Magnusem Carlsenem w El Pas? Spodobaa mi si kwestia, ktr porusza
Carlsen. Mwi, e nie ma dla niego znaczenia, jeli powici ewentualn przewag w pocztkowej
fazie partii, poniewa wie, e w kocowej to on jest najmocniejszy. Dugo nad tym mylaem i musz
si nauczy stosowa to w futbolu...

MOMENT 53

BASTIAN ZAPRASZA
Berlin, 25 marca 2014 r.
Podczas witowania w szatni w Berlinie Ribry rozci warg Manelowi Estiartemu. Na siedem
kolejek przed kocem sezonu Bayern wygra Bundeslig. Przepis Guardioli na wygranie ligi (nie
przegra jej w cigu pierwszych omiu kolejkach i przypiecztowa zwycistwo w ostatnich omiu)
sprawdzi si tylko poowicznie, wszak ju 25 marca druyna miaa 25 punktw przewagi nad
Borussi Dortmund, kiedy w grze mogo ich ju by tylko 21. W przepisie byo o siedem kolejek za
duo...
Sidmy raz z rzdu Bayern zdoby mistrzowski tytu na wyjedzie, ale tym razem zrobi to
w sposb miadcy: po trzynastu minutach meczu prowadzi 2:0. W ostatnich dniach trener
zmodyfikowa plan gry i nakaza bocznym obrocom gra przy linii, poniewa zwrci uwag, e
skrzydowi Herthy kryli indywidualnie, w zwizku z czym posanie Rafinhii i Alaby na skrzyda
zmuszao berliczykw do obrony szecioma zawodnikami w linii i w ten sposb rodek pola
pozostawa pusty. Mller, Gtze, Robben, Kroos i Schweinsteiger skorzystali z tego, eby
zdominowa centraln stref wedug wasnego upodobania. W przerwie kilku pikarzy rozmawiao
o tym z Pepem, ktry wspomnia o tym na odprawie.
Na Olympiastadion w Berlinie obecna bya caa druyna, chocia kontuzjowani Badstuber
i Contento udali si tam w dniu meczu, podobnie jak Javi Martnez, ktry trzy dni wczeniej, w meczu
z Mainz, zosta uderzony w gow i na chwil straci pami. Druyna z Monachium, pokonujc
Herth 3:1, zostaa pierwsz w historii, ktra mistrzostwo Niemiec zdobya w marcu, a take ktra
najwczeniej zdobya tytu spord klubw z najwikszych europejskich lig. Po 27 meczach Bayern
mia na koncie 25 zwycistw i dwa remisy, 79 strzelonych goli i tylko 13 straconych. Wygra lig bez
poraki, bijc wszystkie moliwe rekordy, strzelajc rednio trzy gole na mecz (2,92) i imponujc
niesamowit solidnoci w defensywie (0,48 straconych goli na mecz). Poza tym byo to trzecie
zdobyte w sezonie trofeum.
Rozpoczta w szatni feta zakoczya si dla wszystkich w basenie. Wczeniej tak powcigliwy
i maomwny czowiek jak Hermann Gerland podszed do Guardioli i powiedzia:
Pep, jeste geniuszem.

O pnocy Manel Estiarte mia zaoone na wardze dwa szwy, bo przy wrzucaniu do basenu
Ribry niechccy uderzy go okciem. Podczas nocnej imprezy natomiast nie byo ju adnych
hamulcw. Nie zorganizowa jej klub, lecz Bastian Schweinsteiger. Osiem dni wczeniej
przygotowa zabaw kostiumow dla pikarzy i ich partnerek. A teraz w Berlinie zaprosi ca
druyn do lokalu Kitty Cheng Bar w dzielnicy Mitte.
O drugiej w nocy Pep Guardiola wyszed na parkiet. aden z jego bliskich przyjaci nie widzia
go wczeniej taczcego. Ani podczas najwikszych rodzinnych imprez, ani podczas witowania
kolejnych triumfw w Barcelonie trener nie taczy. Zawsze siedzia otoczony przyjacimi albo
wsppracownikami i rozmawia o tysicu spraw, z ktrych wikszo zwizana bya z futbolem. By
daleko nie szuka, w Marrakeszu, trzy miesice wczeniej, po wygraniu klubowych mistrzostw
wiata, celebrowa zwycistwo, konwersujc z przyjacimi: z Sal i Martnem oraz z filmowcem
Davidem Trueb. Chocia podczas tamtej imprezy prawie nikt nie taczy, tylko ona Pepa, Cristina,
ich starsza crka Mara, matka Cristiny, ona Sali i Martna i wreszcie, chocia niemiao, Dante
i Rafinha, wszak Brazylijczycy s najbardziej rozrywkowi.
W Berlinie byo inaczej. David Alaba zaj si puszczaniem muzyki: nie tylko robi za dideja,
ale te piewa, i to dobrze. Entuzjazm druyny by tak ogromny i zaraliwy, e po raz pierwszy
w yciu Guardiola przyczy si do taczcych pikarzy. Wyglda jak jeden z nich. Pili i byli
szczliwi. W pewnym momencie Ribry podszed do Pepa, obj go za szyj i powiedzia:
Pep, kocham ci. Nosz ci w sercu. Jestem czowiekiem z ulicy, ale zawsze bd ci nosi
w sercu. Nigdy nawet sobie nie wyobraaem, e mog nauczy si tyle co w tym roku.
Zabawa trwaa do pnych godzin. Pep pooy si prawie o pitej rano. Niektrzy pikarze
dotarli do hotelu dopiero w porze niadania, a w drodze powrotnej do Monachium na wszystkich
twarzach malowao si wyczerpanie imprez i wielkim witowaniem. Podczas lotu kapitanowie
druyny kilka razy bagali trenera, by rodowy trening przeoy na czwartek, aby mogli odpocz.
Guardiola ostatecznie si ugi. Ligowy tytu zosta zdobyty w tak wspaniay sposb, e mg si
zgodzi.
Interesujce wydao mi si ogldanie druyny na pierwszym treningu po wielkim triumfie. Praca
po wspaniaej wygranej moe wskazywa na wiele rzeczy: Czy druyna zaspokoia ju gd
zwycistw? Czy nadal jest spragniona? Czy wielki sukces to kropka i nowy pocztek? Czy kropka
i koniec? Pomylaem, e mog to poj, kiedy zobacz, w jaki sposb trenuje zesp po tym, jak
udao mu si obroni mistrzowski tytu po raz pierwszy od dziewiciu lat. Dopiero drugi raz w XXI
wieku Bayern po zdobyciu mistrzostwa powtrzy to w kolejnym sezonie. Te dane sugeruj znaczn
niestabilno po odniesionym sukcesie, a do tego niewielk zdolno wygrywania w sposb cigy.
Rado pikarzy, ze Schweinsteigerem na czele, ktry pojawi si w masce lokalnego narciarza

Feliksa Neureuthera, trwaa tyle, ile Pepowi zajo przyjcie na boisko i zarzdzenie rozgrzewki.
Skoczyy si miechy i druyna skupia si na pracy, dzielc si na trzy grupy po siedmiu
zawodnikw, ktrzy rozegrali cztery piciominutowe mecze.
Nie byo adnego odpoczynku ani rozlunienia. Podczas sesji Pep podszed na chwil na bok
i powiedzia mi z powag:
Ribry odbywa najlepszy trening w roku. Niesamowity, jest niesamowity.
Rzeczywicie tak byo. Po sukcesie druyna wci bya nienasycona, a kady pikarz usilnie
walczy o miejsce w podstawowym skadzie. Zbliay si wielkie dni w Champions League i nikt nie
chcia siedzie na awce rezerwowych. Nikt te nie wyobraa sobie ciosu, jaki spotka zesp
w pfinale z Realem Madryt...
Z mistrzowskim tytuem w kieszeni i z Lig Mistrzw na horyzoncie by to dobry dzie, by usi
z Pepem i go posucha.
Dziesi najgorszych minut sezonu zdarzyo si na Emirates. Uratowaa nas rka Manu
[Neuera]. Najlepsze minuty to prawdopodobnie te w Manchesterze w spotkaniu z City oraz 40
pierwszych w meczu z Herth w Berlinie.
Mwi mu o rekordach pobitych przez Bayern.
Do diaba z rekordami! eby rekordy przypadkiem nas nie zatruy. Nie ma znaczenia, czy nas
pokonaj, czy bd nam strzela gole. Teraz czas na Champions League i na Puchar Niemiec. Liga si
skoczya.
Zostay tylko cztery dni do meczu z Manchesterem United w wierfinale.
Posuchaj mwi Pep nawet druyna, ktra wydaje si najsabsza, w Lidze Mistrzw
sprawia ci problemy. Manchester United bdzie na nas naciska, nie miej co do tego wtpliwoci.
Musimy uwaa na kontrataki Rooneya i szybko Valencii czy Younga. Oni posyaj dugie piki i w
rodku musz mie moich najlepszych pikarzy, aby utrzyma si przy futbolwce, wymienia
podania i zdominowa gr. Ale, uwaga, Old Trafford to wielkie sowa. A poza tym bdzie tam pan
Ferguson, a to jest due obcienie
Bayern jest murowanym faworytem tego wierfinau.
Tak cignie Pep ale nigdzie nie jest napisane, e Bayern jest ju pfinalist. Ja nigdzie tego
nie widz, stary. Wiem tylko, e mamy do rozegrania dwa mecze w Lidze Mistrzw. Na pewno, ale
to na pewno mamy tylko dwa. Jeli chcemy rozegra kolejne dwa, musimy sobie na to zasuy na
boisku. To wanie mam zamiar powiedzie im podczas odprawy w Manchesterze: zostay nam dwa
mecze i musimy powalczy o prawo do rozegrania nastpnych dwch.
W tym momencie przypomnia sobie o czym i zanotowa to w kajecie.
Musz porozmawia z Boatengiem, bo ostatnio w meczu z Mainz cudem przerwa eskapad

napastnika i mao brakowao, a zostaby usunity. I jeli to zdarzyoby si w Lidze Mistrzw, to

wol, eby strzelili nam gola, ni mielibymy gra w dziesitk.
Skorzystaem z tego, e Guardiola jest zrelaksowany i nigdzie si nie spieszy, i poprosiem go
o ocen postpw druyny.
Ogromnie poprawia si gra pozycyjna. Na pocztku duo ich to kosztowao, poniewa jest to
bardzo wymagajce wiczenie i pikarze musieli si tego nauczy od zera. Ale postp by
fantastyczny i teraz s prawdziwymi fachowcami. Nie trzeba im ju mwi, kiedy maj stosowa
pressing ani eby trzymali pozycj.
Ale gra pozycyjna, ronda, podstawy pracy Pepa, s tylko czci metodologii.
Zostao nam jeszcze mnstwo rzeczy, nad ktrymi musimy pracowa, ale zrobimy to w drugim
sezonie. W tym wszystkiego si ju nauczyli. Teraz musimy tylko rywalizowa z wykorzystaniem
nabytej wiedzy. W przyszej kampanii bdziemy ich uczy wielu innych koncepcji: by moe
przegramy wicej meczw, ale bdziemy gra lepiej. Pikarze bd mieli ju za sob rok nauki
nowego jzyka gry i bd o wiele bardziej solidni. Wyprbujemy wicej wariantw: jednego dnia
bdziemy gra z trjk w obronie, innego ze skrzydowymi przylepionymi do linii bocznej,
i bdziemy duo operowa pik w rodkowej strefie z cofnitym napastnikiem i bocznymi
pomocnikami... C, myl, e bdziemy si rozwija.
Prdzej czy pniej jako o gry musiaa pojawi si pika.
W futbolu szybko nadaje pika. I podania. Tak naprawd w futbolu i we wszystkich
dyscyplinach sportu. W koszykwce jeli odbijasz pik raz i drugi, obroca ma atwe zadanie.
Natomiast kiedy posyasz j szybko od jednego zawodnika do drugiego, stwarzasz przeciwnikowi
duo problemw. Tak samo dzieje si w futbolu: twojamoja, bum-bum, i sprawiasz, e przeciwnik
jest w tarapatach, chocia wydaje si, e nic nie robisz. Wanie dlatego tak wana jest dla mnie
nieustanna wymiana piki na poowie rywala. eby moi dwaj napastnicy przycigali uwag czterech
obrocw przeciwnika (albo lepiej gdy moe to robi jeden napastnik, chocia musi by bardzo
dowiadczony, eby mu si to udao), a pozostali wymieniali podania w centralnej strefie. Podawa
i podawa, ale nie po to, by utrzyma pik, lecz eby podawa j szybko i w ten sposb zaatwi
przeciwnika. Pika porzdkuje nas samych i wprowadza baagan w szeregi rywala. Tacy trenerzy jak
Juanma Lillo i Ral Caneda zawsze to powtarzali. Chocia na to nie wyglda, szybkimi podaniami
porzdkujesz siebie i ogupiasz przeciwnika.
Jednak nic z tego nie jest moliwe, jeli pikarze w to nie wierz.
Eccolo qua! [woskie wyraenie oznaczajce ot to, ktrego Pep Guardiola nieustannie
uywa]. Kluczow kwesti jest to, jak wci uwodzi pikarzy, eby zwracali na ciebie uwag
i akceptowali nowe koncepcje. Nacisk pada na sowo uwodzi, nie motywowa. W Barcelonie

nie chodzio o to, e nie mogem ich ju motywowa: s bardzo dobrymi pikarzami i cudownymi
osobami. Nie mogem ich uwie! W cigu czterech lat wprowadzilimy tysic maych innowacji
taktycznych i nieatwo byo wykona kolejne kroki. I patrzysz w oczy pikarzy, a te s jak oczy pary
narzeczonych: moesz dostrzec w nich pasj i kuszenie albo moesz widzie, jak ta pasja powoli
ganie. I tutaj w Bayernie stanie si tak samo. Po upywie kilku lat prawdopodobnie nie bd potrafi
uwie moich pikarzy i nadejdzie czas, eby odej. Oczy. To jest kuszenie...

ROZDZIA 5

UPA I SI PODNIE
Nie moesz doceni sukcesu, jeli nigdy nie przegrae.
Steffi Graf

MOMENT 54

THIAGO ODNIS KONTUZJ

Monachium, 29 marca 2014 r.
O ile marzec by dla Bayernu magiczny, o tyle kwiecie okae si miesicem tragicznym.
Z dopiero co zdobytym mistrzowskim tytuem Pep przeprowadza wiele zmian w druynie, ktra
mierzy si z Hoffenheimem. Thiago musi wystpi, poniewa w ostatnich dwch tygodniach
z powodu krwiaka na nodze rozegra niewiele minut. Musia odzyska rytm rywalizacji, dziki
ktremu od stycznia jest osi druyny. Tak wic wybiega na Allianz Aren w podstawowym skadzie,
gdy Pep zaplanowa, e od pierwszej minuty zagra rwnie kilka dni pniej na Old Trafford,
w meczu z Manchesterem United. Ale w dziesitej minucie spotkania Thiago zrywa wizada
w starciu z Kevinem Vollandem. Uderzenie jest tak mocne, e cakowicie skrca mu kolano i w 80
procentach uszkadza wizado poboczne piszczelowe.
Dzie wczeniej Pep odrzuci dwie propozycje. Pierwsza: oferowano mu synnego rodkowego
obroc, ale trenera nie przekonywa taktyczny rygor pikarza, wic zrezygnowa z transferu. Druga:
dawano mu czek in blanco, aby w nastpnym sezonie usiad na awce trenerskiej innego wielkiego
europejskiego klubu. Oczywicie take odpowiedzia negatywnie.
Wykorzysta ten sam dzie, eby publicznie zamkn ligow teczk.
Jestem bardzo szczliwy, e ju zdobyem ten tytu powiedzia Guardiola. Oczywicie
w Bundeslidze nadal bdziemy walczy we wszystkich meczach, ale we wtorek czeka nas fina
w Manchesterze. Owszem, to waciwie wierfina, ale przypomina fina, poniewa mamy
zagwarantowane tylko trzy mecze: dwa przeciwko Manchesterowi United i pfina Pucharu Niemiec
z Kaiserslautern. Nie interesuj mnie rekordy, tylko te trzy mecze.
Tymi sowami Pep chcia zamkn jeden etap (triumfu w lidze) i otworzy kolejny, cakowicie
skoncentrowany na Champions League i na Pucharze Niemiec. Chcia zapobiec temu, by jego pikarze
zajmowali si sprawami pobocznymi, jak rekordy, i skupili si tylko i wycznie na moliwych
trofeach. To chwalebny pomys, ale jego realizacja doprowadzi do cakowitego zaamania si
oglnej formy druyny. Stao si to rdem dekoncentracji, ktra zakoczy si katastrof. Bya to
yczliwa propozycja, najwyraniej majca na celu ochron zespou, skierowanie uwagi pikarzy
w stron rozgrywek, ktre wci byy nierozstrzygnite. Lecz wszystko zakoczyo si wielkim

upadkiem. Strata Thiaga te bya kluczowa, poniewa to Hiszpan zespala rodek pola, nadawa
cigo grze. Thiago by cementem czcym wszystkie czci.
Wysoki pressing, jaki stosuje Hoffenheim, wyrzdza krzywd Bayernowi penemu zawodnikw
rezerwowych. Kilka tygodni wczeniej takie druyny jak Nrnberg, Mainz i Wolfsburg zastosoway
identyczny pressing na monachijskiej defensywie w celu utrudnienia budowania akcji i we
wszystkich przypadkach sprawiy spore trudnoci, chocia za kadym razem koczyo si na
zwycistwie druyny Pepa. Jednak wygrane nie mogy przesoni tego, e niektrzy niemieccy
trenerzy, jak Markus Weinzierl z FC Augsburg, Thomas Tuchel z Mainz 05 czy Dieter Hecking z VfL
Wolfsburg, zaczynali znajdowa odpowiednie rozwizania, by stawi czoo Guardioli, i okazywao
si, e wysoki pressing na obrocach wydaje si interesujcym rodkiem.
Hoffenheim naciska tak mocno, e Bayern musi zmieni taktyk i atakowa z kontrataku, co
okazuje si tak szokujce, jak sam wynik kocowy (3:3, cho Bayern prowadzi ju 3:1). Po raz
pierwszy i jedyny w caym sezonie ligowym rywal odda wicej strzaw na bramk ni
monachijczycy: 20 strzaw Hoffenheimu przy 11 strzaach druyny Pepa. Mecz pozostawia ze
wraenie u gospodarzy, ktrzy kocz pass 19 kolejnych zwycistw (wygrali wszystkie mecze od
remisu z Bayerem Leverkusen 5 padziernika 2013 roku). Druyna wci bya niepokonana po 53
meczach, a Pep mia na koncie 25 zwycistw i tylko trzy remisy po 28 spotkaniach. Jednak oznacza to
rwnie pierwszy od 15 miesicy remis na wasnym stadionie w meczu ligowym i pierwszy
przypadek od dwch lat, gdy Bayern traci trzy gole w Bundeslidze.
W 21 minucie Thiago prosi o zmian, a Guardioli zaczyna zawala si caa budowla
i jednoczenie zostaj pokrzyowane jego plany na mecz z Manchesterem United. Thiago jest
kluczow postaci. Nie tylko ze wzgldu na znakomite ostatnie podanie, ale take dlatego, e to on
wie cay rodek pola. Jest jak magnes. Pep, niepocieszony z powodu straty takiego pikarza w tym
momencie sezonu, wyznaje, e jego brak bdzie prawdopodobnie decydujcy w meczach Champions
League.
Podczas kolacji z pikarzami Lorenzo Buenaventura znajduje na Twitterze zdjcie z akcji,
podczas ktrej kontuzji dozna Thiago, i omawia j z Robbenem:
Arjen, zawsze trzeba atakowa zdecydowanie, nigdy agodnie. Zwracaj na to uwag, eby nie
przytrafio ci si to samo co Thiagowi.
Po kilku minutach sam Thiago dzwoni ze szpitala do trenera przygotowania fizycznego
i przekazuje mu diagnoz:
Wizado prawie kompletnie zerwane, od szeciu do omiu tygodni przerwy. Mog poegna
si z mundialem.
Buenaventura informuje o tym Javiego Martneza i obaj szybko udaj si do Thiaga, aby

sprbowa go pocieszy. Dochodzi wtedy do pewnej zabawnej sytuacji, ktra w tym smutnym
momencie pozwala im si pomia przez kilka minut. Thiago dzwoni do swego ojca, Mazinho,
mistrza wiata z 1994 roku, i przekazuje mu diagnoz lekarsk, ale Mazinho nie syszy dobrze, co
mwi mu syn, i po upywie kilku minut telefonuje do Buenaventury, z ktrym czy go wielka
przyja, i owiadcza paczliwie:
Loren, jestem zaamany. Kontuzja Thiaga jest bardzo powana: od szeciu do omiu miesicy
przerwy!
Mazinho zrozumia, e Thiago zerwa wizada krzyowe w kolanie i e potrzebuje ponad p
roku, eby si wykurowa. Buenaventura i Thiago maj atak miechu, po czym uspokajaj Mazinho,
tumaczc mu, e nie chodzi o osiem miesicy, tylko tygodni, i e zerwane jest wizado poboczne, co
jest kontuzj znacznie mniej powan od zerwania wizade krzyowych. To jedyny dobry moment
tego gorzkiego wieczoru.
Na treningu w niedzielny poranek 30 marca pikarze, ktrzy zremisowali z Hoffenheimem, dziel
si na dwie grupy. Jedni zostaj na murawie, w tym Pizarro, ktry le spa, poniewa sobotni mecz
by jego pierwszym rozegranym w caoci w tym sezonie i koczy go ze skurczami. Inni, jak Ribry,
Schweinsteiger, van Buyten, Gtze i Shaqiri, wicz na rowerach, a potem przez p godziny bd
jedzi trasami rowerowymi po miecie.
Thiago i Pep spotykaj si z doktorem Mllerem-Wohlfhartem, aby porozmawia o leczeniu.
Doktor zakada gips na nog pikarza, a Thiago nalega, by leczy si u doktora Ramna Cugata
w Barcelonie poprzez zastrzyki z czynnikw wzrostowych bezporednio w wizado:
Wiem, e wstrzykiwanie czynnikw w wizado wewntrzne to bolesny zabieg, masz wtedy
wraenie, jakby palono ci skr mwi. Ale trzeba bdzie wytrzyma ten bl.
Przed wyjciem z szatni koledzy ycz mu szybkiego powrotu do zdrowia:
Pospiesz si, Thiago, potrzebujemy ci rzuca Neuer.
Nastrj pikarza wskazuje na to, e zamierza on szybko wrci na boisko:
To byo co okropnego. Wczoraj bardzo si zniechciem. By to straszny, niespodziewany
cios. W nocy byem zaamany, ale rano ju doszedem do siebie. Przyszedem, eby zje niadanie
z kolegami, i teraz myl ju o tym, e zosta o jeden dzie mniej. Gowa ma wielki wpyw i dziaa
pen par, aby odzyska zdrowie. Mwi, e zajmie to od szeciu do omiu tygodni, ale ja chc by
gotowy do gry w cigu piciu.
Tej ostatniej marcowej niedzieli Pep obiecuje Thiagowi, e zrobi wszystko, aby druyna dotara
do finau Pucharu Niemiec i Champions League, a pikarz obiecuje trenerowi, e postara si
wyleczy, aby by w formie i mc w nich zagra. Chocia oczywicie trudno bdzie speni obie te
obietnice...

MOMENT 55

PEP PO MECZU
Monachium, 29 marca 2014 r.
Jest najbardziej fascynujcy. Jest niespokojnym wulkanem. To najlepsza pora Guardioli czas po
meczu. To p godziny, kiedy po tym, jak odpowiedzia ju na pytania dziennikarzy udaje si do
restauracji pikarzy na Allianz Arenie, zamawia kieliszek szampana, je parmezan i rozwodzi si na
temat dopiero co zakoczonego spotkania. Suchanie tego wywodu penego pasji jest wielkim
przywilejem.
Zazwyczaj stoi z boku albo siada przy jednym ze stolikw restauracji. Nie jest jeszcze w stanie
zje kolacji. Nie jad nic przez cay dzie. Nie moe je: ciska go w odku i przyjmuje tylko
kaw i wod rano, duo wody w cigu caego dnia. Kiedy koczy si mecz, ma wilczy apetyt, ale te
nie moe usi spokojnie, by zje marynowanego ososia, ktrego tak bardzo lubi. Zanim to zrobi,
musi pozby si caej adrenaliny nagromadzonej podczas meczu, a take w poprzedzajcych go
dniach. Wtedy si od niej uwalnia. Mwi bez przerwy o tym, co wydarzyo si w spotkaniu. Pamita
wszystkie akcje.
Widziae, co zrobi Rafinha w 18 minucie? Wbieg dwa metry dalej do rodka i zamkn ten
korytarz, przez ktry nam si wciskali...
Nie, ja tego nie widziaem. Guardiola ma pami niemal fotograficzn, dziki ktrej moe
analizowa wszystko to, co zdarzyo si na boisku. Podobnie jak Rafael Nadal, tenisista potraficy
sobie przypomnie kad pik i kady punkt ze swoich meczw, ich znaczenie, bd, jaki popeni on
albo jego przeciwnik, i wag tamtej akcji, i to bardzo dugo po meczu. Tak samo Guardiola pamita
kad akcj: jak wygldaa, co si wydarzyo, kto w niej uczestniczy i jakie miaa konsekwencje.
Nie pamita natomiast adnych statystyk.
Mielicie tylko niewielk przewag w posiadaniu piki, 63 procent mwi.
Ach, tak? Do licha! odpowiada.
Ale Starke mia wicej kontaktw z pik i wykona wicej poda ni dowolny pikarz
Hoffenheimu
Ach, tak? Do licha! Niele...
Nie lubi statystyk. Naprawd pasjonuj go gra sama w sobie i jej pniejsza analiza:

 Widziae, jaki bystry jest Philipp [Lahm]? Jak si obraca, jak przytrzymuje pik, jak nabiera
przeciwnika?
Albo:
Musz porozmawia z Tonim [Kroosem], bo w meczu z Manchesterem United na pewno nie
bdzie mg obrci si w prawo i skontrolowa sytuacji, poniewa go zapi i zgotuj nam
kontratak.
Woa do stolika Carlesa Plancharta.
Carles, na jutro rano przygotuj fragment wideo z akcji z 36 minuty, o ktrej mi mwie. Chc
pokaza rodkowemu obrocy, jak poprawi sposb ustawienia si, kiedy podchodzi do napastnika.
W cigu tej cudownej pgodziny, stojc w kcie restauracji, gestykulujc tak, jakby by przy
awce rezerwowych, Pep powtarza dopiero co zakoczony mecz. Rozbiera go na czynniki pierwsze.
Robi autopsj misie po miniu, cigno po cignie, a zostawia czysty szkielet. Analizuje gr
swoich pikarzy, pikarzy rywala, poszczeglne fazy meczu, przyczyny kadej akcji, to, w jaki sposb
paday gole, ale nie sam strza, lecz to, jak od pocztku przebiegaa caa akcja bramkowa, co czasem
oznacza cofnicie si do kilku minut od konkretnej akcji.
Miesza mecze. Podczas gdy przewietla zakoczone wanie spotkanie, ju opowiada jak bdzie
wygldao nastpne, jak w cigu tygodnia bdzie trenowa druyna, komu da odpocz. Wci je
kawaki sera, prawie nie pije szampana, ustala z Domnekiem Torrentem, e na potrzeby najbliszego
meczu musz przewiczy bardzo konkretne rozegranie rzutu wolnego. ciska si z Robbenem, ktry
jest bardzo pobaliwym ojcem, egna si z jego trjk jasnowosych dzieci i korzysta z okazji, by mu
przypomnie, e ten zwd, ktry wykona praw nog w 80 minucie, musi powtarza czciej. Nagle
mwi o swoim podziwie dla Rogera Schmidta, trenera Red Bull Salzburg, i szczegowo analizuje
gr mistrza Austrii: jaki pressing stosuj jego napastnicy, jak wychodz do przodu boczni obrocy
i jakie pozycje zajmuj w tym momencie obaj rodkowi pomocnicy.
Podczas gdy o tym opowiada, w sposb tak szczegowy, e mogoby si wydawa, i jutro ma
gra z Salzburgiem, staram si znale powd, dla ktrego nagle Pep zacz dokonywa analizy tej
druyny. Tymczasem dwie minuty pniej przechodzi ju do podania gr, jakie Iniesta wykona za
plecy stoperw rywala w meczu, ktry tego samego popoudnia Bara graa z Espanyolem
Ale kiedy ty widziae t akcj? pytam.
W korytarzu. Ale cudowna! Andrs jest geniuszem... odpowiada.
W cigu tej pgodziny Pep jest klejnotem, w ktrym mieci si autentyczna pasja: rozkada gr
na czynniki pierwsze, dokonuje samokrytyki, caociowo analizuje mecz, a zarazem jego szczegy,
proponuje ulepszenie danych elementw, czy mecz z innymi spotkaniami albo druynami,
przewiduje nastpne kroki, przysze mecze, nastpnych rywali i to, jak z nimi gra. Czy napisaem, e

Guardiola jest przede wszystkim okrutnym trenerem nastawionym na wyniki? Te p godziny

szampana i parmezanu jest pomnikiem powiconym pasji do futbolu, ale rwnie lekcj
przewidywania i pragmatyzmu.
Pewnego wieczoru towarzyszya mi Patricia Gonzlez, modziutka selekcjonerka eskiej
reprezentacji Azerbejdanu do lat 19. Podczas kolacji Pep popatrzy na ni uwanie i powiedzia:
Patricia, dam ci pewn rad: zawsze wystawiaj najlepszych. Zawsze!
Moda trenerka zadaa mu wtedy wane pytanie:
Ktrzy s najlepsi, Pep, ci najbardziej znani?
Odpowied bya zdecydowana:
Nie, naprawd dobrzy s ci, ktrzy nigdy nie trac piki. Ci, ktrzy podaj pik i jej nie trac.
Ci s dobrzy. I to oni musz gra, nawet jeli maj mniej znane nazwiska ni inni.

MOMENT 56

KILKA SYMPTOMW
Manchester, 1 kwietnia 2014 r.
To ju trzecia wizyta Bayernu na angielskim stadionie w tej edycji Champions League. Druyna
Guardioli podbia dwa poprzednie: Etihad Stadium Manchesteru City, na ktrym pokazaa
spektakularn gr, wygrywajc 3:1, i Emirates Stadium Arsenalu, gdzie cierpiaa przez siedem minut,
ale po pgodzinie meczu daa niesychany pokaz, by ostatecznie zwyciy 2:0. Bayern tak samo
dominowa na Old Trafford, chocia tym razem nie mg wygra. Manchester United mia za sob
sezon gorzki i dyskretny, ale broni si niezwykle odwanie, nie pozwalajc na triumf niemieckiej
druyny (1:1).
Bayern zamkn rywali na ich poowie, zmuszajc do bronienia si potrjn lini w ustawieniu 62-2, co praktycznie uniemoliwio jakikolwiek kontratak. Podczas jednego z tych nielicznych Danny
Welbeck zosta sam z Boatengiem. Niemiecki stoper si zawaha, by moe przypominajc sobie
rad, jakiej udzieli mu Guardiola, i pozwoli na to, by angielski napastnik stan twarz w twarz
z Neuerem. Ale ze starcia jeden na jeden bramkarz wyszed obronn rk i zapobieg utracie gola. Z
Lahmem ustawionym w rodku pola oraz Kroosem i Schweinsteigerem jako bocznymi pomocnikami
Bayern cakowicie zawadn meczem, ale uwidoczni pewne symptomy, ktre obserwowao si od
kilku dni: wielka kontrola nad gr nie przekada si na okazje do strzelenia gola; procent celnych
strzaw jest bardzo niski to tendencja, ktra trwa ju cay sezon; poza tym wielu przeciwnikw
dy do zamykania si na wasnej poowie, co do minimum redukuje przestrzenie i utrudnia
monachijczykom oddawanie strzaw; Franck Ribry przechodzi przez dyskretn faz gry i nie potrafi
pozby si kryjcych go zawodnikw, w zwizku z czym atak Bayernu uzaleniony jest niemal
wycznie od prawej flanki, a zatem tylko od Robbena; natomiast Schweinsteiger wyrnia si
przede wszystkim strzelaniem goli (na Old Trafford zdoby czwart bramk w ostatnich szeciu
meczach), a nie sam gr, poniewa za bardzo j spowalnia.
S to tylko mae symptomy w znakomitym meczu, cakowicie zdominowanym przez Bayern, mimo
e straci zaskakujcego gola z rzutu ronego po strzale gow Nemanji Vidicia. Pisz, e by
zaskakujcy, poniewa do tej pory w caym sezonie druyna stracia w ten sposb zaledwie trzy gole:
jednego strzeli Adrin Ramos, napastnik Herthy, drugiego Niklas Sle, obroca Hoffenheimu, ktry
wykorzysta odbit po bdzie Neuera pik, a trzeci samobjczy by dzieem Rafinhii

w spotkaniu z Schalke. Trzy gole po trzech rzutach ronych w 45 oficjalnych meczach to wicej ni
wspaniay bilans dla defensywy, ktra przeja krycie stref znak rozpoznawczy Guardioli.
Dla Pepa krycie stref jest kluczowe w jego systemie gry.
Uwaam, e w ten sposb broni si lepiej, poniewa kady pikarz musi zajmowa si tylko
swoj stref i pilnowa plecw kolegi, ktrego ma przed sob.
Przy rzutach ronych Bayern broni w systemie 4-3-2-1 albo raczej w 5-3-1-1, gdzie Lahm peni
rol wolnego zawodnika, ktry na przykad wybiega byskawicznie, eby zabezpiecza krtko
rozegrany przez rywala rzut rony. Pierwsz pozycj w pierwszej linii zawsze zajmuje ten, kto
najlepiej gra gow, a wic tacy specjalici jak Manduki albo Javi Martnez. Dalej ustawiaj si
rodkowi obrocy, a ostatnia pozycja, przy dalszym supku, jest zawsze zarezerwowana dla Alaby,
poniewa on najlepiej biega do tyu, jeli dorodkowanie jest bardzo dugie. Oczywicie ten rodzaj
obrony nie jest niezawodny i te posiada wady, ale Pep bardzo w niego wierzy i woli go od krycia
indywidualnego.
Jeli kryjesz indywidualnie, czterech rywali moe pocign ci za sob na dalszy supek
i wtedy wciskaj ci gola przy bliszym. Albo odwrotnie. A kiedy bronisz stref, tak si nie dzieje.
Okazuje si, e ta koncepcja ma zastosowanie do caej gry.
Jest znacznie lepiej broni stref, ni kry indywidualnie. Dla pikarza nie ma nic prostszego,
ni zajmowa si wasn stref i by za ni odpowiedzialnym, poniewa ta indywidualna
odpowiedzialno przekada si na odpowiedzialno druynow, wynikajc z solidarnoci caej
grupy.
Dla Pepa w sowie broni mieci si niewiele ponad p tuzina mechanizmw.
Istota futbolu polega na wybraniu najlepszego sposobu zaatakowania rywala. A gr trzeba
zaczyna od tyu, wiedzc bardzo dobrze, jak atakuje i jak broni nasz rywal.
eby pikarze dobrze znali te koncepcje, musz czsto je powtarza:
Zawsze trzeba powtarza to, co jest priorytetowe tumaczy Guardiola. Na przykad to, jak
si broni. Zawsze przed kadym wanym meczem powicamy dwadziecia minut na powtrzenie
sposobu obrony, trzeba wyjani pikarzom, co ich czeka, jak bd nas atakowa, a take to, gdzie
znajdziemy przestrzenie i strefy, w ktrych moemy wyrzdzi krzywd. I eby ufali sztabowi
szkoleniowemu, poniewa najczciej dzieje si to, o czym im mwimy, e si wydarzy.
Przy golu Vidicia obrona Bayernu popenia kilka drobnych bdw. Gwny polega na tym, e
jeden z zawodnikw zapomnia o przestrzeganiu krycia stref... S to objawy nieuwagi, ktre kilka
tygodni pniej przyczyni si do katastrofy w starciu z Realem Madryt. Na gola angielskiej druyny
dziewi minut pniej odpowiedzia Schweinsteiger uderzy pik dorodkowan przez Rafinhi,
ktr Manduki strci na sam rodek pola karnego.

Bayern opuszcza Old Trafford z wynikiem bardzo odlegym od swoich moliwoci: cakowicie
zdominowa mecz, ale tylko jeden z pitnastu strzaw, jakie odda, przerodzi si w gola. Jednak
pozostawi po sobie dwie nowe godne uwagi defensywne cechy: z jednej strony, przy wyrzutach
Manchesteru United z autu Lahm ustawia si jako trzeci stoper, podczas gdy boczny obroca
z przeciwnej strony wychyla si tak bardzo, e znajdowa si na rodku boiska; z drugiej strony,
kiedy Manchester United stara si skonstruowa akcj ofensywn, Bayern kierowa go na jedn
stron, aby zamkn go w wyimaginowanym trjkcie, ktrego najwyszy wierzchoek zawsze
zajmowa Robben. Reszta boiska pozostawaa pusta, ale Pepowi to nie przeszkadzao, poniewa nie
dostrzega adnego zagroenia.
Bayern, ktry podbi Etihad i Emirates, wyjecha niepokonany take z Old Trafford. Z
mistrzowskim tytuem w garci nieunikniona staje si myl o trzech trofeach. Powtrzy zdobycie
trzech trofew? To utopia o sabych fundamentach. adna druyna nigdy dwa razy nie zdobya trzech
trofew w jednym sezonie. Odkd istnieje futbol, jedynie Celtic Glasgow, Ajax Amsterdam, PSV
Eindhoven, Manchester United, FC Barcelona, Inter Mediolan i FC Bayern w jednym sezonie zdobyy
mistrzostwo, krajowy Puchar oraz Puchar Europy. I tylko jeden raz. adnemu klubowi nie udao si
te po dwch dziesicioleciach istnienia rozgrywek w takim formacie wygra Champions League
dwa razy z rzdu. Wobec tych danych pytanie brzmi: Co pozwala marzy o powtrzeniu trzech
trofew, ktrych Bayern nie zdoby a do 2013 roku, po stu latach istnienia klubu? Pytam o to
rozsdnego czowieka, Juppa Heynckesa.
Bayern mia w swojej historii wielkie druyny z takimi legendami w skadzie jak Sepp Maier,
Franz Beckenbauer i Gerd Mller, a jednak im to si nie udao. Teraz bronimy trzech trofew i Pep
zdoby ju mistrzostwo, ale rozmawiamy o czym bardzo, ale to bardzo trudnym...
Jupp Heynckes przyjmuje mnie niedugo po meczu w Manchesterze. Prosz go, eby oceni prac
Guardioli w jego pierwszym sezonie w Bayernie.
Znam Pepa od czasw, gdy gra w Barcelonie. By strategiem w rodku pola z dobrym
podaniem i wspania wizj gry, bardzo podoba mi si te jego sposb bycia. Nie zaskoczyo mnie
nic z tego, co zrobi. Spdziem w Hiszpanii wiele lat i znam filozofi gry Barcelony i Pepa, wiem,
jak graj jego druyny. Dlatego z gry wiedzielimy, co moe zmieni w Bayernie, na przykad
ustawi bocznych obrocw w rodku, jak to robi... Niemcy maj problem, eby zrozumie ten ruch
[mieje si], poniewa zostawia samych obu stoperw i sytuuje bocznych obrocw razem z Tonim
Kroosem w rodku pola, a ten manewr tutaj, w Niemczech, troch zdumiewa. Pamitam, e
w zeszym roku, kiedy gralimy w pfinale Ligi Mistrzw z Barcelon, zapytano mnie, czy
porozmawiam z Pepem, eby dosta od niego jakie rady, ale nie byo to potrzebne: doskonale znam
Bar i wanie dlatego w ogle nie jestem zaskoczony tym, co Pep robi w Monachium. Zrozumia

bardzo dobrze, czym jest Bayern, jego dobr organizacj, jego wielko i talent pracujcych tu ludzi.
I znakomicie si odnalaz, poniewa jest bardzo dobrym czowiekiem.
Chc wiedzie, czy zdaniem Heynckesa innowacje Guardioli mog zbyt odbiega od niemieckiej
pikarskiej tradycji, oznacza ewentualne zderzenie kulturowe.
Kady ma wasn filozofi gry, sposb kierowania swoj druyn. To naturalne, e Pep uczy
si od Johana Cruyffa, uczy si schematu Ajaksu i La Masii. Ja urodziem si w Mnchengladbach,
moim mentorem by Hennes Weisweiler i moe moja droga bya odmienna od drogi Pepa, ale w tym
sezonie Bayern bardzo mi si podoba. Ci pikarze w poprzednim sezonie byli moimi pikarzami,
zdobylimy trzy trofea, a w pidziesicioletniej historii Bundesligi nikt nie osign nic podobnego.
Ta druyna ma charakter, pikarze doskonale si dogaduj, a oprcz tego Pep jest znakomitym
trenerem. Swj talent pokaza ju w Barcelonie. Wanie dlatego bardzo mi si podoba, jak gra
w pik ten Bayern.
Ale akurat teraz Bayern zaczyna gra gorzej. Zoyy si na to trzy czynniki: kontuzja Thiaga,
rozlunienie druyny po zdobyciu szstego trofeum w cigu dwunastu miesicy oraz wystawianie
pikarzy rezerwowych, aby mogli odpocz zawodnicy podstawowego skadu. I w ten sposb
dochodzi do pierwszej poraki w rozgrywkach ligowych. Dzieje si to w Augsburgu, na terenie
zawsze trudnym dla Bayernu. Trener zostawia w domu Lahma, Robbena i Ribryego, na awce
rezerwowych Rafinh, Dantego, Boatenga, Alab, Gtzego i Mllera, u lekarza za Starkego
z zerwanymi wizadami okcia.
W Augsburgu druyna przestaje by niepokonana w Bundeslidze. Dotd nie przegraa 53 meczw
z rzdu, od 28 padziernika 2012 roku do 5 kwietnia 2014 roku.
Pidziesit trzy mecze, z ktrych do Heynckesa naley 25 pierwszych, a do Guardioli nastpnych
28. Po 65 kolejnych meczach z golem Bayern nie potrafi zdoby bramki. Nie jest to nic powanego,
tylko jedna poraka, ale zesp ujawni symptomy rozstrojenia. Po miadcym triumfie
w Bundeslidze druyna cakowicie skupia si na Champions League, ale okazao si, e trudno jest
precyzyjnie ustali, kiedy naley gra na najwyszym poziomie, a kiedy nie.

MOMENT 57

2-3-3-2 PRZECIWKO MANCHESTEROWI

UNITED
Monachium, 8 kwietnia 2014 r.
Teraz wszystko jest ju w waszych rkach. Daem wam wszystkie taktyczne narzdzia, jakie znam.
Teraz czas na was. Jutro nie bdzie nawet odprawy przedmeczowej. Ju jej nie potrzebujecie,
poniewa wiecie wszystko. W szatni was tylko uciskam. Teraz jest wasz czas.
Skoczy si ostatni trening przed spotkaniem z Manchesterem United. Za 24 godziny Allianz
Arena bdzie wiadkiem kolejnego wielkiego europejskiego wieczoru: rewan wierfinau Ligi
Mistrzw z druyn Waynea Rooneya. W cigu dwch dni Pep przedstawia pikarzom plan, z jakim
ma zamiar pokona legendarnego angielskiego rywala. Guardiola, skoncentrowany na obronie tytuu
mistrza Europy, co do joty zrealizowa cel, jaki sobie postawi: lekceway rekordy. Chocia
rozmawia o tym wiele razy z Domnekiem Torrentem, nie byo pewne, czy zastosuje na boisku to, co
postanowili w gabinecie. Ale to zrobi, chocia za cen remisu z Hoffenheimem i poraki
w Augsburgu. Po wygraniu Bundesligi odstawi j zupenie na boczny tor i wszystkie siy druyny
skupi na Champions League. Usysza za to wiele sw krytyki. Zarzucano mu, e wypaczy ligowe
wyniki, stawiajc rywalom mniejszy opr po zdobyciu tytuu.
Rozumiem to wyzna mi dwa dni przed rewanowym meczem z Manchesterem United,
w poniedziaek rano. Ale zdobylimy ju tytu i moim obowizkiem jest myle o Champions
League.
Niektre gazety te byy ostre wobec Pepa, a nawet pisay, e ryzykuje hipotetyczne powtrzenie
zdobycia trzech trofew (co, czego nikt nigdy nie osign w historii futbolu). Pepowi nie
przeszkadza ten krytyczny ton:
Krytyka jest dobra powiedzia mi stanowczo. I w wielkim klubie jest potrzebna. Ludzie by
moe myl, e krytyka mi przeszkadza, ale tak nie jest. Krytyka sprawia, e nie spoczywasz na
laurach. Dlatego ja te jestem krytyczny wobec moich pikarzy i wobec samego siebie.
Na mecz z Augsburgiem w poprzedni sobot Pep zostawi w domu trzech kluczowych
zawodnikw, Lahma, Ribryego i Robbena, a w niedziel da wolne wszystkim. Chcia, eby
w poniedziaek byli wypoczci, poniewa nowy tydzie rozpocza podwjna sesja treningowa.

Naley dysponowa czasem oraz umysow wieoci, by przekaza plan.

A plan gry to nie byle co. Pep, Torrent, Planchart i pozostali analitycy przewietlili Manchester
United ze wszystkich moliwych stron. Szczegowa analiza zakoczya si propozycj trenera. W
poniedziaek o dziewitej rano plan i podstawowy skad na rodowy mecz byy ju gotowe. Pep
powici ranek i popoudnie na wytumaczenie go pikarzom. Najpierw obejrzeli na wideo akcje ze
staych fragmentw gry angielskiej druyny. W ataku i w obronie. Pniej przewiczyli je na boisku.
Trener naciska na jeden element: na Old Trafford Manchester United mia tylko dwie naprawd
grone okazje, t przy golu Vidicia z rzutu ronego oraz jeden na jeden Welbecka z Neuerem. Cel
zosta nakrelony od pocztku: broni si lepiej przy akcjach ze staych fragmentw gry i pozwala
na jeszcze mniej gronych sytuacji ni w pierwszym meczu.
W poniedziaek druyna ju si domylaa, ktrzy s tymi jedenastoma wybracami. Nieobecno
Javiego Martneza i Schweinsteigera z powodu kar oraz brak Thiaga (ktry wci leczy kolano
zastrzykami z czynnikami wzrostu w klinice doktora Cugata w Barcelonie) znacznie ograniczay
moliwoci. Jednak tym, czego pikarze sobie nie wyobraali, bya konkretna propozycja gry, jak
we wtorek po obiedzie przedstawi im Pep.
Zagramy w systemie 2-3-3-2 powiedzia trener.
Pikarzom si to spodobao. Nastpnie poda skad. Wystpi: Neuer; Boateng, Dante; Lahm,
Kroos, Alaba; Robben, Gtze, Ribry; Mller i Manduki. Nie tylko poda im wyjciow
jedenastk, ale take szczeglny sposb ustawienia, ktry obmyli, z czterema mocno
zrnicowanymi liniami. Jako e mona byo przewidzie, e przez 75 procent czasu druyna bdzie
atakowa na poowie przeciwnika, trener chcia, aby lini obrony tworzyo wycznie dwch
stoperw i aby obaj boczni obrocy ustawieni byli w rodku pola razem z Kroosem. Porozmawia
z Lahmem, kapitanem, i wyuszczy mu to, czego od niego oczekuje. Chocia mogo to wynika
z podanego skadu, nie chcia, eby gra jako boczny obroca, lecz jako pomocnik w linii zoonej
z trzech zawodnikw, u boku Kroosa i Alaby. Poza tym, skoro Kroos zazwyczaj pojawia si na lewej
stronie, Lahm znajdzie si w rodkowej osi jak prawdziwy defensywny pomocnik, a Alaba troch
wyej, po lewej stronie. Oczywicie w fazie defensywnej obaj boczni obrocy maj ustawia si na
swojej zwyczajowej pozycji, tworzc lini czterech obrocw.
Przed trjk pomocnikw bdzie ustawiony Mario Gtze, ktry ma cakowit swobod
poruszania si. W fazie budowania akcji Gtze ma by najwyszym punktem rombu, natomiast przy
koczeniu akcji ma by jeszcze jednym napastnikiem w polu karnym. Jest kluczowym zawodnikiem
razem z Lahmem, Kroosem i Alab: Pep chcia zgromadzi w rodku pola pikarzy o najbardziej
pewnym podaniu.
Robben i Ribry maj gra bardzo szeroko na skrzydach. Od linii rodkowej w gr caa

zewntrzna przestrze jest przeznaczona dla nich.

Arjen i Franck, bdziecie musieli gra jako skrzydowiboczni pomocnicy. Bdziecie musieli
schodzi do rodka pola, bra pik i przemieszcza j na skrzydo. Jutro bdzie spoczywa na was
caa odpowiedzialno, poniewa boczni obrocy bd gra jako pomocnicy.
Kilka godzin pniej Pep mi wyzna:
Nigdy tak nie graem, ze skrzydowymi penicymi rol bocznych obrocw. Nawet
w najbardziej miaych momentach w Barcelonie. To bdzie nowe take dla mnie, ale jestem co do
tego przekonany. I zrobi to dobrze. Widz to w oczach Arjena i Francka, mona to wyczu w ich
zachowaniu. Innym, ktry wykona to dobrze, jest Mller: to wida
Mller ma zagra w pierwszej linii ataku obok Mandukicia. Dwaj rodkowi napastnicy maj
ustawia si midzy stoperami i bocznymi obrocami Manchesteru United. By to pomys, ktry
Guardiola wiele razy przedstawia w czasie rozmw z czonkami sztabu szkoleniowego:
Dwch przyciga uwag czterech. Dwch napastnikw musi przyciga uwag czterech
obrocw. Mller i Manduki musz zaj si ca defensyw Manchesteru United. I czterech
obrocw powinno koniecznie pilnowa dwch napastnikw, poniewa dziki temu Franck i Arjen
bd przyjmowa piki ze znacznie wiksz swobod.
Rafinha nie zagra w podstawowym skadzie dokadnie w dniu, w ktrym Luiz Felipe Scolari,
selekcjoner reprezentacji Brazylii, bdzie obecny na meczu, podobnie jak Carlos Alberto Parreira,
jego asystent i byy selekcjoner.
Po raz pierwszy w sezonie Pep podaje pikarzom skad dzie przed meczem. Podczas treningu
wiczy si tylko to, o czym bya mowa na odprawie, to oczywiste. Ubrani w zielone znaczniki
zawodnicy podstawowi ustawiaj si w 2-3-3-2, Pizarro naladuje ruchy Rooneya, a Javi Martnez
i van Buyten odgrywaj role Vidicia i Ferdinanda. Na boisku numer 1, odpowiednio ogrodzonym,
z dala od ciekawskich spojrze, Pep raz i drugi wyjania wszystkie manewry. Pika dociera do
Ribryego albo Robbena, bardzo szeroko ustawionych na skrzydach, a tymczasem Manduki
i Mller skupiaj na sobie uwag czterech obrocw rywala. Jeli skrzydowi maj tylko jednego
pilnujcego ich zawodnika, musz atakowa z gbi. Jeli kryci s przez dwch rywali, wtedy musz
wycofa pik do najbliszego pomocnika, a zatem do Alaby bd Lahma, ktrzy w rodku pola bd
nawizywa wspprac z Gtzem i dwoma napastnikami.
Po kadym wyjanieniu Pepa pikarze powtarzaj akcje z najwysz szybkoci, zamykajc
wyimaginowany Manchester United na wasnej poowie. Trener uwaa, e przeciwnik bdzie gra na
Allianz Arenie cakowicie defensywnie, wyczekujc na moliwo przeprowadzenia kontrataku
dziki szybkoci Rooneya. Z tego wanie powodu chce mie Lahma i Alab bardzo blisko Kroosa
w rodkowej strefie boiska.

Popoudnie w dalszym cigu wypeniaj kolejne powtrki akcji i dla kadej okolicznoci trener
proponuje okrelony wariant. Jeden z czonkw sztabu szkoleniowego podsumowuje to obrazowo:
Wyjani im wszystko, co trener moe wyjani. Znaj wszystkie lekcje i wszystkich si
nauczyli. Teraz trzeba to tylko wykona.
Kilka wicze z gry pozycyjnej zamyka sesj, chocia Pep nie pozwala na to, by Robben bra
w nich udzia, poniewa dzie wczeniej zosta uderzony w stop i nie wolno ryzykowa: druyna ma
ju wystarczajco duo problemw. W minionym tygodniu powanej kontuzji dozna Tom Starke,
bramkarz rezerwowy, a Guardiola nie moe te liczy na Thiaga, na Shaqiriego, ktry nabawi si
urazu w Augsburgu, ani na pauzujcych za kartki Schweinsteigera i Martneza:
Wielka szkoda, e nie moemy mie Thiaga na awce rezerwowych. W przypadku trudnoci
mgby nam zapewni jakie rozwizanie.
Bez wtpienia wszyscy si denerwuj.
ciska mnie w odku mwi Manel Estiarte. Przed tego typu meczami nie mog nic je ju
od poprzedniego dnia. Przez cay rok pracowalimy na takie chwile.
Podobne odczucia przed meczami ma Manuel Neuer:
Niech ju nadejdzie jutro... Bo dzie meczu zawsze jest lepszy ni dzie przed meczem. Jeste
na zgrupowaniu w hotelu i nagle siedzisz ju w autobusie, przyjedasz na stadion, idziesz na
rozgrzewk i grasz. Ale dzie przed meczem duy si bardzo, bardzo...
Neuer zastpuje Robbena w wiczeniach z gry pozycyjnej. Jak zawsze w przeddzie meczu
w Lidze Mistrzw Lorenzo Buenaventura zarzdza dwie powtrki po pi minut zamiast
zwyczajowych trzech: robi to, eby zbytnio nie mczy zawodnikw, na wypadek gdyby nastpnego
dnia czekaa ich dogrywka. wiczenia wykonuj znakomicie, a wieczy je niecodzienny okrzyk Pepa:
Koniec! Jeli jutro bdziemy tak gra, awansujemy do pfinau!
Neuer gra tak koncertowo, e nie mona nie podzieli si z Guardiol artem, ktry kilka dni
wczeniej pojawi si na Twitterze. Neuer, z uwagi na nieobecno Thiaga, Schweinsteigera
i Javiego, prosi w nim trenera o miejsce w rodku pola:
Ha, ha, ha mieje si Pep. Nie wykluczaj tego, nie wykluczaj... Manu jest zdolny do
wszystkiego.
Kiedy na boiskach treningowych nie ma ju nikogo, pytam go, czy te jest zdenerwowany.
Tak, ale nie za bardzo. Jeli dobrze wykonamy to z 2-3-3-2, wygramy. Musimy strzela gole
przy drugich akcjach. Pamitasz, co ci mwiem w sierpniu o meczu Bara Chelsea z 2012 roku? A
wic musimy robi to, co tamtego dnia nie udao mi si z Barcelon: szuka odbitej piki i atakowa
w drugiej akcji. Ci to potrafi i wiedz wszystko, co wiedzie powinni. Jutro nie bdzie adnej
odprawy. Wiedz ju wszystko. Musz tylko wyj odwanie i zagra tak, jak umiej. Jeli to zrobi,

na pewno awansujemy. To jest czas pikarzy.

Niewiele razy widziaem Pepa tak pewnego siebie.

MOMENT 58

DODAJ MI DUO PAPRYKI

Monachium, 9 kwietnia 2014 r.
eby zrozumie Guardiol jako trenera powicajcego si dla futbolu, dobrze jest zobaczy to, co
dzieje si w jego gabinecie na Allianz Arenie o godzinie 23.15 w rod 9 kwietnia. Czterdzieci pi
minut temu Bayern dotar do pfinau Champions League po raz czwarty w cigu ostatnich piciu lat;
dla Guardioli z kolei jest to pity pfina w pitym sezonie. Sukces jest olbrzymi, a euforia wypenia
cay stadion, ogarnia pikarzy, kibicw, szefw klubu... Wszyscy okazuj wielk rado. Guardiola
w szczeglnoci. W szatni wyciska wszystkich zawodnikw, porozmawia ju z Ulim Hoeneem,
ktry przyszed mu pogratulowa, i szykuje si do pjcia na oficjaln konferencj prasow, ale
wczeniej robi niespodziewany gest jak na kogo, kto wanie wygra tak wany mecz. Pord
gonej radoci, jaka ogarnia szatni, prosi Manela Estiartego, eby zaatwi pilne spotkanie z pewn
osob, ktra jest z wizyt na Allianz Arenie.
Dwie minuty pniej Pep zamyka si w swoim gabinecie z t osob i przez kwadrans analizuj
kluczowe punkty gry jednego z trzech moliwych rywali w pfinale... Zanim powcha sukcesu, chce
ju przygotowa kolejn batali, a jeli moe mie informacje z pierwszej rki, tym lepiej. Nie mia
jeszcze czasu, by witowa, wznie toast z rodzin, kameralnie poczu zapachu triumfu ani nawet
podzieli si swoimi opiniami z mediami, a ju otrzymuje drobiazgowe informacje na temat jednego
z potencjalnych przeciwnikw... Taki jest prawdziwy Pep: nie jest w stanie delektowa si w peni
sukcesem, poniewa ju myli o nastpnym kroku.
Nie byo to jednak atwe zwycistwo, chocia mecz przebiega tak, jak zaplanowa Guardiola:
Bayern gra w ustawieniu 2-3-3-2, z bocznymi obrocami w rodku pola i z Tonim Kroosem jako
defensywnym pomocnikiem pilnujcym Rooneya. Utrzymujca si przy pice druyna z Monachium
kontrolowaa ca pierwsz poow, w ktrej oddaa trzynacie strzaw przy tylko jednym
Manchesteru United, ktry mimo wszystko bardzo dobrze zabezpieczy dostp do swojej bramki. W
przerwie analiza monachijskiego sztabu szkoleniowego bya dokadnie taka: druyna dominowaa,
ale nie potrafia znale wolnych przestrzeni, aby rozstrzygn mecz.
Przy bezbramkowym remisie Bayern mia zapewniony awans do pfinau. Co byo norm
w cigu caego sezonu za kadym razem gdy sprawy ukadaj si pomylnie, druyna Pepa si
rozlunia. Tak si stao zarwno w Champions League w spotkaniu z Manchesterem City, jak i w

lidze z Gladbach czy Hoffenheimem. Podobne poczucie wyszoci mona byo dostrzec w meczu
z Manchesterem United, kiedy wynik 0:0 wystarcza, by awansowa do pfinau, i druyna
ograniczaa si do utrzymania kontroli. Pep potrzsa rkami raz i drugi, domagajc si od swoich
pikarzy wikszej intensywnoci i wikszego naciskania na rywala, ale reakcja pojawia si dopiero
po otrzymaniu ciosu w uchw w postaci wspaniaego strzau Patricea Evry, ktry pokona Neuera.
Wtedy i owszem, wszystko si zatrzso, poniewa w tym momencie, w 57 minucie meczu, Bayern
by wyeliminowany.
Wtedy pikarze si oywili. I to jak si oywili! Po zaledwie 69 sekundach Ribry i Gtze
wywoali zamt na lewej stronie, podczas gdy Mller wycign stoperw Manchesteru United z ich
strefy i umoliwi Mandukiciowi strzelenie gola gow przy sabym oporze ze strony Evry.
Wwczas Pep zmodyfikowa swj plan, wprowadzajc na boisko Rafinh za Gtzego i ustawiajc
Lahma i Kroosa jako doble pivote. W niewiele ponad dziesi minut niepohamowany Bayern
cakowicie zdominowa Manchester United, kolejne gole strzelili Mller i Robben, a Pep odwrci
si do publicznoci, proszc j o owacj dla zawodnikw.
Jest ju pnoc, gdy wreszcie moe przyj do restauracji pikarzy, uciska dzieci i pocaowa
on. Ma wilczy apetyt, jak w kady dzie meczu, jako e w cigu dnia nie jest w stanie przekn
nawet ksa kanapki. Po prostu nie je. Dlatego te na kolacj zawsze pochania podwjn porcj. Dzi
wybiera swoje ulubione danie, marynowanego ososia, i kiedy koczy je, wstaje po dokadk.
Dodaj mi duo papryki mwi kucharzowi z Players Lounge.
Zamiast zwyczajowej lampki szampana zamawia dwie.
Nie, lepiej przynie cztery kieliszki. Albo ca butelk.
To jest Pep najbardziej swobodny i dowcipny. Ten po meczach. Ale dzisiejsza noc jest
wyjtkowa: awansowa do swojego pitego finau Ligi Mistrzw. Pi na pi. Nigdy nie zosta na
niszym stopniu. Kolacja zamienia si w drobiazgowy przegld meczu: trafne decyzje i bdy,
pikarze, ktrzy byli znakomici, a take ci, ktrzy zagrali nieco gorzej, ni mona byo si po nich
spodziewa:
Arjen jest wielki. Wielki. I Rafinha zagra wspaniale. Wej z awki z takim zaangaowaniem
potrafi tylko znakomici zawodnicy. I Kroos. Wspaniay Toni. Rok temu gra jako cofnity napastnik,
a dzi wyczy Rooneya Rooneya! grajc jako defensywny pomocnik. Ach, jestem dumny
z moich pikarzy.
Mwi mu o trudnociach w przeamaniu angielskiej defensywy.
Jasne, co sobie mylae... S bardzo dobrzy. Mnie podobao si nasze 2-3-3-2, ale sporo
kosztowao nas znalezienie przestrzeni, w ktre moglibymy si wcisn. W pierwszej poowie
udao nam si to tylko dziki Robbenowi. W drugiej znajdowalimy je ju wszdzie.

Mwi mu rwnie, e a do gola Evry dla Manchesteru pikarze Bayernu wygldali tak, jakby
grali z zacignitym hamulcem rcznym:
To prawda, to prawda, i nie wiem, dlaczego tak si dziao. Rozmawiaem o tym pniej
z Lahmem i on te nie zna odpowiedzi. Czasem zdarzaj si takie rzeczy i nie ma jasnego
wytumaczenia...
Pep znajduje si w fazie potoku pomysw. Analizuje gr swojej druyny, a rwnoczenie ju
opisuje to, jak stawi czoo kademu z trzech rywali. Woli, eby w losowaniu trafili na Atltico
Madryt. A jeli dotrzesz do finau?
Jeli dotr, to wszystko jedno. Obymy dotarli. Zwaszcza ze wzgldu na Thiaga...
Pn noc Pep opuszcza stadion, trzymajc w ramionach pic crk Valentin. Trenerowi
trudno bdzie zasn, ale o 8.30 nastpnego dnia ju zacznie w gabinecie analizowa najbliszego
rywala w lidze, ktrym jest sama Borussia Dortmund. Oglny trening na boisku numer 2 jest agodny
i wesoy, ale w pewnym momencie Pep ucina wszystkie arty. Sesja jest otwarta dla publicznoci,
chocia ci, ktrzy grali przeciwko Manchesterowi United, poszli trenowa z dala od kibicw, na
boisko numer 1, i tam dla rozrywki wykonuj ronda. W jednym z nich Dantemu zostaje zaoona
siatka, a wszyscy krzycz, artuj i si miej. Zabawa jest tak wspaniaa, e Pep, zirytowany
wrzaw, idzie tam natychmiast, nakazuje powag i szacunek dla kibicw, ktry wypenili Sbener
Strae. Zawodnicy podstawowego skadu kocowy fragment sesji, polegajcy na tuzinie biegw na
60 metrw, wykonaj przed publicznoci w milczeniu.

MOMENT 59

LECZENIE Z PORAKI
Monachium, 12 kwietnia 2014 r.
Guardiola rozpocz karier w Bayernie od poraki w Dortmundzie w Superpucharze Niemiec 27
lipca 2013 roku, a osiem i p miesica pniej potyka si znowu na tej samej druynie, tym razem
w Monachium i w lidze. Jrgen Klopp jest najbardziej odpowiedni osob do oceny swego
wielkiego rywala, chocia niemiecki szkoleniowiec nie chce tak go nazywa:
C, Pep nie jest moim rywalem. Ja walcz z innymi szesnastoma druynami, a wic
w rzeczywistoci i on, i ja mamy po siedemnastu rywali, a nie tylko jednego.
Klopp jest tak miy, e odkada odjazd z Allianz Areny i powica kilka minut na ocen stylu
Guardioli.
Niesamowita jest jego zdolno do rozwijania druyn, ktre prowadzi, poniewa tworzy bardzo
zoony sposb gry, naprawd zoony, wyjtkowy i trudny do pobicia. Zrobi to w Barcelonie i robi
to na nowo w tym pierwszym sezonie w Bayernie Monachium.
Wedug trenera Borussii Dortmund nie liczy si tylko sposb gry. Wielka sia druyny Pepa tkwi
w tym, by stale utrzymywa wysoki poziom.
To, co robi, jest bardzo trudne. Bardzo trudno jest by tak skoncentrowanym na nastpnym
meczu, tym bardziej gdy osigasz duy sukces. O tym wanie mylaem w cigu tego roku: e
najwaniejsze, co osign Pep, oprcz wspaniaego i ogromnie trudnego do uprawiania futbolu, jest
utrzymanie rytmu tygrysa przez cay czas, jeden mecz po drugim, i nastpny, i nastpny. To jest
najtrudniejsze, ale do tej pory zdoa to osign. I nie sdz, e si zatrzyma.
Klopp jest szczliwy. Udao mu si wygra 3:0 na Allianz Arenie, rewanujc si Pepowi
dokadnie takim samym wynikiem, jaki Bayern uzyska w Dortmundzie pod koniec listopada 2013
roku. To prawda, e znaczenie nie jest takie samo: w Dortmundzie wci toczya si gra o tytu,
tymczasem mecz w Monachium o niczym ju nie decydowa z wyjtkiem dumy. Dla Bayernu by to
ciki cios, kolejny w tym miesicu nieregularnym i penym saboci.
Guardiola nie przygotowa le tego meczu. Ustawi druyn w schemacie 2-3-2-3, w ktrym
Rafinha, Lahm i Alaba tworzyli pierwsz lini pomocnikw, a Schweinsteiger i Gtze lini
cofnitych napastnikw. Jeli Borussia uniemoliwiaa wyprowadzenie piki przez Lahma, Rafinha

bra na siebie odpowiedzialno, i to z duym powodzeniem. Wszystko ukadao si dobrze dla

Bayernu do momentu, a le broni si przy wyrzucie z autu, a BVB pucia jeden z tych swoich
charakterystycznych biczy, co skoczyo si golem Mychitariana. To wystarczyo, by druynie Pepa
zmtnia wzrok. Na domiar zego w drugiej poowie Neuer zosta zastpiony przez Raedera
z powodu urazu minia dwugowego lewej nogi. W cigu kilku minut kontratak i dugie podanie
Borussii przypiecztoway gorzki i trudny do przeknicia wynik 0:3, ktry pozostawi ze wraenie.
To nie jest ju tylko kilka symptomw, lecz co o wiele powaniejszego i gbszego: druyna
znajduje si na rwni pochyej zaledwie na ptora tygodnia przed pierwszym meczem z Realem
Madryt w pfinale Champions League. Pikarze s kontuzjowani (Thiago, Neuer, Shaqiri),
zablokowani (Ribry, Gtze), w sabej formie (Schweinsteiger, Manduki), a stan emocjonalny
zespou zblia si do niemocy. Rozprzenie po zdobyciu mistrzostwa ustpio miejsca utracie
tosamoci akurat w decydujcych tygodniach sezonu. Druyna stracia impet, stan, jakim ciesz si
zespoy, gdy s w formie. Interesujca jest uwana obserwacja zachowania Pepa po porace. Nie jest
to dla niego normalna sytuacja: w 303 meczach jako trener w pierwszej lidze (cztery lata
w Barcelonie i rok w Bayernie) przegra tylko 27 razy: rednio jedna poraka co jedenacie meczw.
Te przegrane nadaj prawdziwy wymiar zwycistwom i nie na prno jedn z najwaniejszych dla
niego ksiek jest Saber perder (Umie przegrywa) jego przyjaciela Davida Trueby, filmowca
i pisarza. Poraka jest te katharsis, objawieniem albo jak powiedzia mi pewnego wieczoru
kataloski dziennikarz Isaac Lluch, nawizujc do poraki w Dortmundzie w Superpucharze Niemiec
na pocztku sezonu moe by rwnie potrzeb:
Dla Pepa zacz od przegranej oznaczao dawk epiki i dramatu, jakich potrzebuje kady
bohater, aby nastpnie doprowadzi swoje dzieo do koca.
Zawsze nastpuje jaki upadek, midzy innymi dlatego, e kady triumf rodzi si na podstawie
pozostaoci po poprzedniej porace, pod warunkiem e zostanie ona umiejtnie przyjta.
Bayern przegra, i to nie w byle jaki sposb. 0:3 na Allianz Arenie byo trudne do przeknicia,
poniewa Guardiola wybra najlepszych graczy do jedenastki: wyszed z zawodnikami
podstawowego skadu, a nie jak w przypadku niedawnej przegranej w Augsburgu, z mnstwem
zawodnikw rezerwowych i z zespou modzieowego. A poza tym usilnie analizowa rywala
i szuka taktycznych rozwiza, by go pokona. Wszystko na prno. Borussia Dortmund Jrgena
Kloppa bya lepsza.
Podczas pomeczowej konferencji prasowej Pep jest bardziej otwarty i mwi wicej ni
zazwyczaj. cz go dobre relacje z Kloppem, gratuluje mu publicznie, przyznaje si do wasnych
bdw i mwi o koniecznoci odzyskania przez druyn rytmu rywalizacji, jaki utracia po wygraniu
Bundesligi. Na Allianz Arenie zatrzymuje si przy kadym kibicu, ktry prosi go o autograf albo

wsplne zdjcie. Umiecha si. Na pozr poraka go nie poruszya.

W Players Lounge serdecznie wita si z pikarzami i rodzinami, ale dostrzegam pewn rnic
w porwnaniu z innymi wieczorami: kolacj je z Cristin, swoj on. By moe to tylko przypadek,
ale uwaam, e ma to jakie znaczenie. Zazwyczaj Pep przychodzi do restauracji druyny i czule
ciska si ze swoimi dziemi, Valentin, Mriusem i Mar. Cauje je, a nastpnie ciska Cristin
i przez kilka minut z ni rozmawia. Zaraz jednak przychodz przyjaciele, znajomi albo krewni
pikarzy, ktrzy chc si z nim sfotografowa albo tylko przywita, a Pep zawsze godzi si z tym, e
nie moe tej chwili w peni dzieli z rodzin, tak wic nastpn godzin powica obowizkom,
rwnoczenie jedzc kolacj z Estiartem albo Torrentem. Dopiero pniej bdzie mia czas tylko dla
rodziny.
Dzi nie. Dzi siada z Cristin i zamiast szampana zamawia kieliszek czerwonego wina. Siedzc
przy stoliku obok, odnosz wraenie, e Pep potrzebuje chwili prywatnoci, eby to nieszczcie
dzieli tylko ze swoj towarzyszk ycia. Tak jakby niezbdne byo ukrycie blu wynikajcego
z poraki, kilka minut refleksji, bardziej osobistej ni pikarskiej, zanim znw wczy silnik.
Przez p godziny nikt nie podchodzi do stolika Pepa, jakby wszyscy obecni zdawali sobie
spraw, e trener potrzebuje kilku minut samotnoci. Wtem dzieci przerywaj introspekcj Pepa, aby
poinformowa go, e Bara przegraa w Granadzie i by moe stracia ju szans na obron
mistrzowskiego tytuu.
W restauracji zostao ju niewiele osb. Wcieky Arjen Robben dzieli si swoimi odczuciami
po porace: druyna musi na powrt walczy, jeli chce dotrze do finau Ligi Mistrzw. Pep
zakoczy rozmylania i z kieliszkiem wina w rku zmienia stolik, na powrt stajc si energicznym
i entuzjastycznym Pepem, jakby Cristina naadowaa mu baterie:
Pomyliem si.
Myl, e odnosi si do jakiej kwestii taktycznej, ale nie. Mwi o sposobie radzenia sobie
z sukcesem.
W 95 procentach kady jest nikim. Ja te. Ani faszywym skromnisiem, ani kim wyjtkowym.
Te jestem nikim, jeli nie pracuj na maksa. Co ci powiem: ja nie uwaam siebie za dobrego
trenera. Wiem, e trudno mi uwierzy, wiem, e ludzie myl, e to faszywa skromno, ale tak
wanie czuj: duo wtpi, powtpiewam we wszystko i nie jestem niczego pewien. Jednak co
wiem na pewno: pomyliem si. Uwaalimy si za najlepszych, a od Berlina [kiedy wygrali
Bundeslig] upadlimy. Ale nie w byle jaki sposb: pikowalimy.
Mrius i Mara podeszli do naszego stolika i uwanie suchaj ojca. Od czasu do czasu mu
przerywaj, eby zapyta go o jaki szczeg, ale Pep cignie swj wywd:
Posuchaj, komplementy osabiaj. To dotyczy nas wszystkich. Po Berlinie staem si agodny.

Poprosili mnie, eby nie byo treningu nastpnego dnia, i zgodziem si na to. eby unikn kontuzji,
przestaem organizowa na treningach mecze jedenastu na jedenastu na penym gazie i popeniem
wielki bd. Chciaem chroni pikarzy przed najmniejszymi urazami, a zamiast tego stali si sabi. A
bdc sabymi, jestemy nikim. I nie jest to problem taktyczny. Ta druyna nie przegraa 53 meczw
z rzdu z Juppem [Heynckesem] i ze mn, z tysicem rnych schematw taktycznych. W sumie 53
mecze, z pikarzami kontuzjowanymi, bardzo wanymi pikarzami, z rnymi taktykami, bez poraki.
Ale biegalimy. Biegalimy jak lwy, a przestalimy to robi. Ani taktyki, ani adnych gupot!
Cristina te przysiada si do stolika. Chce towarzyszy mowi w tym procesie odzyskiwania
emocjonalnej energii i sugeruje, e po osigniciu sukcesu rozlunienie jest czym nieuniknionym.
Ale, Pep, to przytrafia si nam wszystkim. Ja przyjechaam na stadion rozluniona, bez nerww,
jakie towarzyszyy mi wczeniej, i mylaam o tym, e bdziemy gra z Borussi, cho ju
zdobylimy mistrzostwo mwi ona.
Jasne, jasne, masz racj, nie przecz. Ja te byem dzi inny. Wyobra sobie, e mogem nawet
je przed meczem...
W poudnie, w hotelu, w ktrym zatrzymaa si druyna, zjad krewetki, co oznacza, e prawie nie
by zdenerwowany.
Tak dodaje ale przygotowaem mecz tak samo jak zawsze. Wczoraj wyszedem z orodka
treningowego o dziewitej wieczorem. Chciabym spdzi wieczr w domu z dziemi, ale siedziaem
zamknity w gabinecie, analizujc Borussi i szukajc rozwiza. Kiedy z Carlesem Planchartem
opuszczalimy Sbener Strae, nie byo ju nikogo. To my zamknlimy drzwi. Ja zawsze ciko
pracuj i to, co si dzi zdarzyo, jest okropne.
Chc wiedzie, czy istniej take powody taktyczne, ktre tumaczyyby tak cik porak.
Gralimy niele na pocztku, chocia wiele kosztowao nas znalezienie Gtzego midzy
formacjami. Jeli obaj defensywni pomocnicy Borussii pilnowaliby dwch naszych defensywnych
pomocnikw, wtedy byoby jasne, e Gtze jest wolny, ale nie udao nam si go odnale. Ale nie
narzekam za bardzo na pierwsz poow: Rafinha i Alaba grali na rodku, a ile kontratakw
przeprowadzono w pierwszej poowie? Ani jednego. Natomiast w drugiej, kiedy ustawiem ich po
bokach, zostawiajc czterech atakujcych, zniszczyli nas. Ale dobrze, to jest ciekawe, gdyby przyszo
nam gra z nimi w finale Pucharu Niemiec. Jednak trudno byo mi to wyranie dostrzec w trakcie
meczu, poniewa byem wcieky.
Jego dzieci pytaj o niektrych pikarzy, ale Pep mwi im, e chodzi o podejcie druynowe.
Nie moemy czu si bogami. Nie jestemy bogami i musimy biega. Kiedy druyna gra na
wysokim poziomie, wszystko wisi na wosku. Wystarczy, e troch przestaniemy biega, eby nitka
si przerwaa i wszystko si zawalio.

Potem Guardiola szkicuje swj plan dziaania na najblisze dni:

Sha acabat el brquil [kataloskie wyraenie oznaczajce byo mio, ale si skoczyo].
Nie bd ju dokonywa rotacji w Brunszwiku [w nastpn sobot gra na wyjedzie z ostatni
druyn w tabeli], a jeli kto dozna kontuzji, bdzie mia pecha, na Santiago Bernabu zagra inny.
Koniec kocw wygralimy Bundeslig z poow druyny leczc kontuzje, na trudnych stadionach
wygrywalimy bez wielu zawodnikw podstawowego skadu, jak wtedy, gdy pokonalimy 3:0
Borussi w Dortmundzie. Zobacz, nikt nie strzeli nawet jednego gola, a w cigu trzech dni stalimy
si sitkiem. Musimy z tym skoczy.
Jedenastoletni Mrius pyta ojca, czy ma zamiar powtrzy to wszystko pikarzom.
Oczywicie! W poniedziaek trening. A we wtorek odprawa musi wyglda w taki sposb.
Powiem im, e si pomyliem. Bardzo. Ale pikarze musz biega jak bestie, nie wolno im myle, e
sukces daje im jaki wyszy status. eby by dobrymi, ebymy wci byli dobrzy, musimy biega.
Mnie pac za trenowanie ich, a im za bieganie. Nie pac nam za adn gr, tylko za bieganie. Kiedy
jaka druyna przestaje biega, staje si nikim. Jeli chcemy zagra w obu finaach [w Pucharze
Niemiec i w Champions League], musimy wymaga od siebie maksimum.
Poruszam kwesti, o ktrej mwia ju Cristina: kiedy si wygrywa, rozlunienie jest
nieuniknione.
Tak, oczywicie, to logiczne, e tak si dzieje, ale ja tego nie akceptuj. Przytrafio mi si to ju
w Barcelonie, kiedy po zdobyciu kadego mistrzostwa upadalimy, ale tego nie akceptuj. Buntuj
si przeciwko temu. Nie chc wyjeda na wakacje z tym gwnem, z tym 0:3, nie zrobiwszy
wszystkiego, co byo moliwe. Nikt nigdy nie pokona mnie 3:0, prawda?
To pytanie retoryczne, poniewa Pep dobrze wie, e nigdy nie przegra tyle na wasnym stadionie
[chocia co gorszego, 0:4 z Realem Madryt, dopiero przed nim].
Nastpny krok to dotarcie do finau Pucharu Niemiec:
Mam nadziej, e Kaiserslautern [druyna z 2 Bundesligi, ktra w rod przyjeda na Allianz
Aren na mecz pfinaowy] padnie ofiar tego, co dzi si tutaj stao. Ale co ci powiem: by moe
ta poraka dobrze nam zrobi. Bo gdybymy pokonali Borussi, uwaalibymy siebie za jeszcze
lepszych. By moe ta poraka dobrze nam zrobi. Teraz, jeli awansujemy do finau, nie bdziemy ju
faworytami w Pucharze Niemiec. Jeli bdziemy gra przeciwko Borussii, to oczywiste, e
faworytami bd oni. A w Lidze Mistrzw to oczywiste, e nie jestemy faworytami w starciu
z Realem Madryt.
Guardiola ju koncentruje si na wtorkowej odprawie i na meczach w dwie nastpne rody (z
Kaiserslautern i z Realem Madryt).
Teraz trzeba wrci do trenowania bez przerwy i na najwyszych obrotach. Przeciwko Realowi

Madryt dwch napastnikw musi trzyma si czwrki obrocw, nasi dwaj skrzydowi musz peni
rol bocznych obrocw, jak w meczu z Manchesterem United, a w rodku musz zagra ci dobrzy
i dugo utrzymywa si przy pice. Przed spotkaniem z Realem Madryt nie bdzie wielu sw: dam
im te dwa pomysy taktyczne, jaki konkretny przekaz dla kadego zawodnika i ju, a potem niech
biegaj jak bestie. eby wygra, potrzebujemy dwch rzeczy: kontrolowa kontrataki i dugo
utrzymywa si przy pice. I laufen, duo laufen. Biega jak bestie...
Mijaj prawie trzy godziny od zakoczenia meczu z Borussi Dortmund. Allianz jest praktycznie
puste i jak zawsze Pep niesie na rkach pic ma Valentin. Scena powtarza si mecz po meczu,
tyle e dzi po porace. W cigu tych trzech godzin Guardiola szybko przeanalizowa t przegran.
Zaakceptowa j i si do niej przyzna, rozwaa j w samotnoci, zwerbalizowa, zidentyfikowa
swoje bdy i bdy pikarzy, stara si j zagodzi, wyznaczajc zasady, jakich naley przestrzega
w najbliszych dniach, i zamieni j ju w co pozytywnego, z czego wyjdzie jeszcze bardziej
wzmocniony.
Przy windzie planuje nawet nastpny sezon:
Lewandowski i kto jeszcze. Wicej wewntrznej rywalizacji. eby nikt nie czu, e ma pewne
miejsce w podstawowym skadzie. Trzeba na nie zasuy na kadym treningu. Jeli tak tego nie
zrobimy, moe przytrafi nam si to samo co innym druynom. Musimy si zmieni, jeli w nastpnym
sezonie nie chcemy znale si za plecami Borussii Dortmund.
Pep nie opuszcza stadionu, nie wspomniawszy o czym, nad czym od dawna si zastanawia: jego
pomys na gr przeczy niemieckiej kulturze. Nie traktuje tego jako czego negatywnego czy
konfliktowego, lecz jako co rzeczywistego, jako szans na poszerzenie horyzontw.

MOMENT 60

ZDERZENIE KULTUROWE
Madryt, 23 kwietnia 2014 r.
Bayern zagra na Santiago Bernabu w takim stylu, jaki niewiele druyn pokazao na tym stadionie.
Zamkn Real Madryt w jego polu karnym, utrzymywa si przy pice i wymienia j z tak swobod,
e po dziewiciu minutach dao si sysze pierwsze gwizdy lokalnych kibicw, narzekajcych na
sposb, w jaki druyna z Monachium dominowaa nad Realem Madryt. Odprawa Guardioli bya
krtka i prosta:
Jestecie wielkimi futbolistami. Wyjdcie na ten historyczny stadion i udowodnijcie to.
Wyjdcie i grajcie tak, jak potraficie. To jest futbol, jestecie futbolistami, bdcie futbolistami.
Przez 28 minut Bayern gra znakomicie. Kilka dni wczeniej Real Madryt zdoby Puchar Krla,
pokonujc w finale Barcelon, grajc bardzo defensywnie, systemem 4-4-2, ktry pozwala im
kontrolowa rywala i wykoczy go kontratakiem. Trener Carlo Ancelotti, wspaniay taktyk, w ten
sam sposb przygotowa mecz przeciwko Bayernowi: odda pik niemieckiej druynie i zamkn si
na swojej poowie, gdzie Pepe i Sergio Ramos wygldali majestatycznie. Bayern zrobi wszystko,
o co prosi trener: Kroos przejmowa pik, przekazywa j na jedn i drug stron, atakowa
bokami, Robben zblia si do centralnej strefy, boczni obrocy posyali piki na gow Mandukicia
i druyna tak koczya akcje, aby unikn kontrataku Realu Madryt. Ale przytaczajca dominacja nie
przeoya si na prawdziwe zagroenie, a Manduki w 18 minucie posa gow pik w pole
karne, aby z bliska strzeli Toni Kroos. Wydawao si, e akcja zakoczy si golem, ale na drodze
stan Pepe, ktry wybi futbolwk prosto pod nogi Benzemy. Do tego momentu Real Madryt
zaledwie trzy razy przekroczy lini rodkow boiska, a w tej akcji nie musia nawet przeprowadza
prawdziwego kontrataku, eby strzeli gola: pikarze w biaych koszulkach po prostu przesuwali si
do przodu, a nie przeszkodzi im w tym aden z zawodnikw Bayernu, a Benzema zdoby bramk
wskutek pasywnoci i niemiaoci monachijskich obrocw.
By to ciki psychiczny cios dla druyny, ktra w ostatnich trzech tygodniach stopniowo tracia
form i ktr podtrzymywali przy yciu tylko tacy pikarze jak Lahm, Kroos i Robben. Nawet tak
wspaniay bramkarz jak Neuer po kontuzji odniesionej jedenacie dni wczeniej w meczu z Borussi
Dortmund wrci peen wtpliwoci i popenia bdy. Bayern straci impet i teraz po pierwszej
czci fantastycznej gry na Santiago Bernabu odczuwa gorycz wywoan strat gola w starciu

z rywalem, ktry wyczekiwa na niego w ukryciu.

Guardiola stara si zmobilizowa pikarzy w cigu ptora tygodnia, jaki min od poraki
z Borussi Dortmund (12 kwietnia) do wyjazdu do Madrytu (23 kwietnia). We wtorek 15 kwietnia
zebra druyn i przekaza jej swoje odczucia po porace 0:3 z Borussi na Allianz Arenie. W
audytorium przy Sbener Strae, przy zgaszonym wietle, Pep rozpocz odpraw od przeproszenia
pikarzy za to, e nie potrafi lepiej wyraa si po niemiecku.
Myl jednak, e zrozumiecie mnie bez problemu powiedzia.
Oznajmi, e kiedy wraca do domu po treningach albo po meczach, zazwyczaj otwiera do
kolacji butelk wina i wypija j razem z on. Pikarze si zamiali, poniewa Pep zademonstrowa,
e chodzi o bardzo due butelki.
Podczas tych chwil w domu cign myl o was, o tym, jak mog wam pomc, o tym, co
mog zrobi, ebycie grali jeszcze lepiej, bardziej pewnie. O tym, jak mog wprowadzi nowe
rzeczy, ktre wam pomog.
Ale nie moe, powiedzia, za was biega.
I pokaza im krtkie nagranie wideo, na ktrym mona byo zobaczy rytm druyny przed
zdobyciem mistrzowskiego tytuu i po zdobyciu. Rnica bya bardzo wyrana. Przestali biega na
maksa.
To jest bardzo normalne i zdarza si nam wszystkim, kiedy ju wygralimy. Ale musimy myle,
e jeli nie biegamy, jestemy niemal nikim. e jeli bdziemy prosi o podanie piki na nog, a nie
wypuszczenie jej w woln przestrze, staniemy si niewani.
W tym momencie zapali wiata w audytorium i postawi przed swoimi pikarzami tablic. Byo
na niej zapisanych kilka liczb:
27 meczw = 13 goli
3 mecze = 7 goli
By to bilans straconych goli w meczach ligowych rozegranych do tego dnia. Tylko 13 straconych
bramek w pierwszych 27 spotkaniach tych potrzebnych do zdobycia tytuu. A od tamtego momentu
siedem straconych goli w zaledwie trzech meczach. Zaamanie formy druyny nie pozostawiao
adnych wtpliwoci. Liczby oddaway rzeczywisto lepiej ni sowa.
W nastpnych dwch meczach pikarze postarali si naprawi ten problem. W pfinale Pucharu
Niemiec pokonali Kaiserslautern 5:1, a na stadionie ostatniej druyny w tabeli, Eintrachtu Brunszwik,
wygrali 2:0. Nie byy to atwe mecze. Chocia Kaiserslautern wystpowa w 2 Bundeslidze, na
Alianz Arenie by bardzo waleczny. Pep wystawi najlepszy z moliwych skadw, z wyjtkiem
bramkarza Neuera. Mecz pozostawi ambiwalentne odczucia: z jednej strony, panowaa wielka
rado, poniewa druyna awansowaa do finau w Berlinie, kolejnego finau, i to wielkiego, bo

przeciwko samej Borussii Dortmund; z drugiej strony, gra bya nijaka, pozbawiona witalnoci
okazywanej w lutym i w marcu. Pikarze si starali, ale flow si nie pojawia. Nie pojawi si te
w Brunszwiku, gdzie ostatnia druyna w tabeli walczya zbami i pazurami w poszukiwaniu ostatniej
szansy, by nie spa z ligi. By to prawdopodobnie najgorszy mecz Bayernu w caym sezonie.
Niektrzy zawodnicy w pierwszej czci mieli ponad poow niecelnych poda i oglna suma
udanych zagra zakoczya si na mizernych 78 procentach.
Pi dni przed spotkaniem w Realem Madryt nie ulegao wtpliwoci, e najbardziej byskotliwy
pikarz 2013 roku by zablokowany: Franck Ribry by w bardzo sabej dyspozycji i nie wynikao to
z braku zainteresowania czy chci. Bardzo si stara, ale nie potrafi wrci do formy, ktra
pozwalaby mu urwa si jakiemukolwiek obrocy rywala. Mogo chodzi o zablokowanie
psychiczne, chocia logika podpowiadaa, e powane problemy z plecami (6 lutego przeszed zabieg
usunicia krwiaka) miay zwizek z jego sab dyspozycj. Kilka miesicy pniej te ble krzyowe
nie pozwol mu na wyjazd na mundial.
Zwycistwo w Brunszwiku zapewni w 75 minucie gol Pizarra, najskuteczniejszego napastnika
w sezonie. Kiedy Pep zobaczy jego statystyki (strzela gola rednio co 68 minut), nalega na
przeduenie z nim kontraktu o kolejny rok.
W Madrycie czekaa na nich silna druyna, ktra na dodatek zostanie nastpc Bayernu na
europejskim tronie. Guardiola waha si, czy wczy Ribryego do skadu. Nie mia powodw do
optymizmu: przed wyjazdem z Monachium dotara informacja o mierci ojca Hjbjerga. Poza tym
Alaba mia gryp, Neuer wraca do siebie po kontuzji, Gtze wci by przygaszony, gra druyny
pozostawiaa wiele do yczenia, a jakby tego byo mao, Javi Martnez ktry mia zagra od
pocztku cierpia na wirusowe zakaenie przewodu pokarmowego, przez co w cigu weekendu
schud prawie cztery kilogramy.
Pikarze biegali znacznie wicej i woyli wicej wysiku w obu meczach rozegranych po
odprawie z 15 kwietnia, ale druynie wci brakowao iskry z poprzednich miesicy. Mimo wszystko
Bayern znajdowa si tam, gdzie chcia: zdoby mistrzostwo, by w finale Pucharu Niemiec i tylko
180 minut dzielio go od finau Ligi Mistrzw. Jednak naprzeciwko mia Real Madryt, druyn, ktra
bya w najlepszej formie na kontynencie.
Pep postanowi by odwany na Santiago Bernabu, stadionie, na ktrym odnosi wspaniae
zwycistwa z Barcelon. Wcale nie podobao mu si to cige paplanie w Monachium o czarnej
bestii, w nawizaniu do tego, co Bayern oznacza dla Realu Madryt, poniewa Pep darzy ten klub
szczeglnym szacunkiem; nie na prno zawsze by on jego wielkim rywalem, zarwno w czasach,
gdy Guardiola by pikarzem, jak i teraz, kiedy pracowa jako trener. Ale pomimo niepewnego stanu
jego druyny chcia by odwany i na Santiago Bernabu zamierza odgrywa gwn rol.

 Ciko pracowalimy nad tym, eby tutaj dotrze powiedzia mi. I osignlimy to
wasnymi siami. Miaem do dyspozycji ca druyn tylko przez trzy tygodnie w sezonie, tylko trzy
tygodnie. Harowalimy jak woy, eby by tutaj, gdzie jestemy, i teraz si nie poddamy. Trzeba
z tego czerpa rado. Ciesz si, e tego sprbuj. Sprbuj odebra pik Realowi Madryt,
bdziemy dobrze wyprowadza futbolwk od tyu i bdziemy dominowa na Bernabu.
Pika naleaa do Bayernu. W pierwszym kwadransie mia j przez 80 procent czasu i prawie
zawsze na stronie przeciwnika, jako e Real Madryt ledwie wychodzi ze swojego pola karnego.
Schweinsteiger uderzy gow po dorodkowaniu z rzutu ronego, ale niezbyt mocno, i Iker Casillas
zapa pik. Robben strzela niecelnie z dystansu. Dominacja monachijczykw bya miadca, ale
druyna nie potrafia stworzy naprawd gronych sytuacji. A w 18 minucie Kroos uderzy idealnie,
co mogo zapewni prowadzenie Bayernowi. Przeszkodzi mu jednak Pepe, pika trafia do Benzemy,
aden pikarz goci nie broni stanowczo i 19 sekund pniej Neuer wpuci gola po strzale
francuskiego napastnika. Byo to najgorsze, co mogo przytrafi si druynie w podobnej scenerii:
bya odwana, dominowaa w meczu, a mimo to stracia gola przy pierwszej stworzonej przez rywala
okazji.
Chocia Bayern dokada wszelkich stara, pniej wpad w doek trwajcy sze minut, podczas
ktrych Real Madryt stworzy dwie niemiae sytuacje strzeleckie i jedn bardzo gron, za spraw
Cristiana Ronaldo. Druyna nie tylko nie zaamaa si, co wiadczy o sportowej zoci pikarzy, ale
take odzyskaa kontrol i na powrt zamkna zesp miejscowych w jego polu karnym. A
w ostatnim momencie pierwszej poowy Di Mara stan sam na sam z Neuerem i strzeli ponad
bramk. Obie druyny kada wedug wasnego planu gray bardzo dobrze. W tej pierwszej
poowie Real Madryt pozwoli rywalom na wykonanie a dziewiciu rzutw ronych, ale zdoa
zneutralizowa strzay monachijczykw. Bayern zdominowa gr, lecz jego obecno w polu karnym
Casillasa bya bardzo symboliczna.
Po przerwie Real Madryt utrzymywa si przy pice przez pierwszych sze minut, ale mecz
szybko wrci do pocztkowej dynamiki. Bayern by nieznacznie lepszy w ofensywie, a kontrataki
Realu Madryt zostay zredukowane do minimum (tylko jeden, Balea, w 88 minucie). Od momentu
wejcia na boisko Mllera i Gtzego, zastpujcych Ribryego i Mandukicia, druyna Pepa mniej
kontrolowaa gr, chocia z drugiej strony stworzya wicej gronych sytuacji, ktrych punktem
kulminacyjnym by strza Gtzego z bliskiej odlegoci, obroniony przez Casillasa.
Atak Bayernu okaza si bezowocny: wykona 15 rzutw ronych, 31 razy dorodkowywa
w pole karne, mia 94 procent celnych poda i odda 18 strzaw, dwa razy wicej ni Real Madryt,
ale prawdziwie gronych sytuacji byo zbyt mao. Strza Gtzego symbolizowa t dominacj
pozbawion skutecznoci. Mgby to by gol, ktrego Kalle Rummenigge domaga si po

wylosowaniu Realu Madryt.

Jeli strzelimy na Bernabu oznajmi bdziemy w finale.
Lecz Casillas zapobieg zdobyciu bramki i Bayern zakoczy mecz w ponurym nastroju.
Pep bdzie bardzo krytykowany. Ju go krytykowano w minionych tygodniach, kiedy przegrali
z Augsburgiem i z Borussi Dortmund. Niektre gazety zapowiaday kres pewnego stylu gry. Franz
Beckenbauer na antenie niemieckiego Sky wypowiedzia nastpujce sowa:
Posiadanie piki nic nie znaczy, jeli rywal stwarza okazje. Moemy si cieszy, e Real
Madryt strzeli nam tylko jednego gola.
Jednak Guardiola otrzyma te sowa wsparcia. Midzy innymi od pikarza Barcelony, ktry
napisa w esemesie: Pep, moesz by bardzo dumny ze swojej druyny. To, co zrobilicie na
Bernabu, potrafi naprawd nieliczni.
W spotkaniu z Realem Madryt popeniono powany bd w oglnej ocenie. eby to zrozumie,
wystarczy przejrze cae 90 minut. Bayern rozegra wspaniay mecz (i Real Madryt rwnie),
prawdopodobnie jeden z najlepszych od duszego czasu, ale by bardzo nieskuteczny przy koczeniu
akcji. Wnioski wycigane na gorco byy zupenie odmienne i wywoay pesymizm wrd pikarzy,
mediw i kibicw, co miao doniose znaczenie przy zgubnym planie, jaki Guardiola przygotowa na
mecz rewanowy.
Bayern gra niesamowicie dobrze, chocia nie ulegao kwestii, e akcje koczy le, bardzo le.
Jednak wszystkie analizy skupiy si na golu Benzemy i na dwch okazjach Cristiana Ronaldo i Di
Mari, a niemal pominy dominacj i charakter, jaki druyna pokazaa na jednym z najbardziej
znanych stadionw wiata. By to powany bd.
Rwnolegle podkrelano zderzenie kulturowe midzy sposobem gry, jaki zaszczepi Pep,
a tradycj niemieckiego futbolu.
Jasne, e ten sposb gry przeczy tej kulturze mwi Pep podczas pomeczowej kolacji. I nie
myl sobie, e tego nie rozumiem. Sposb gry istniejcy w Niemczech jest odmienny od mojego. Na
pewno bardziej podoba si styl gry Realu Madryt albo Borussii Dortmund, ale Bayern zatrudni mnie.
I zauwa, e szukam rwnowagi midzy moimi koncepcjami a niemieck kultur gry, ale koniec
kocw licz si pikarze. I co ci powiem: pikarze s za t koncepcj.
Zderzenie kulturowe mona interpretowa w sposb negatywny albo i nie, ale jest ono faktem. O
ile Bundeslig cechuj znakomite kontrataki oraz bezporednia, agresywna i szybka gra, o tyle model
Guardioli czoowo si z ni zderza. Jego gra pozycyjna polega na przesuwaniu si wszystkich
formacji i zdobywaniu pozycji na caym boisku, jakby pikarze byli alpinistami wspinajcymi si na
gr po olinowaniu. Jest to sposb gry, w ktrym nie ma znaczenia odwrt, jeli droga ataku jest
zamknita, ani upieranie si tyle razy, ile jest to konieczne, przy podaniach do momentu, a uda si

wprowadzi chaos w szeregi rywala. Ewidentnie s to dwie rne kultury futbolu, bardzo rne, tak
wic ten kontrast jest nieunikniony.
Rummenigge wyglda na bardziej zmartwionego ni Pep z powodu tego zderzenia kulturowego.
Po kolacji w hotelu Intercontinental w Madrycie razem z Matthiasem Sammerem podchodzi do
stolika sztabu szkoleniowego i przez p godziny podnosi na duchu przybitego trenera. Mwi mu,
eby nie rezygnowa ze swojej koncepcji, eby w ni wierzy i eby wierzy w pikarzy, w sposb
gry, jaki pozwoli na dotarcie a tutaj i osignicie po drodze tylu sukcesw. e jest to koncepcja,
ktr Bayern wspiera jako klub i ktr chce rozwija w najbliszych latach.
Pep i jego koledzy ze sztabu szkoleniowego, Domnec Torrent i Carles Planchart, spdzaj
kolejne godziny na szczegowej analizie meczu i szukaniu rozwiza, z jakimi mona przystpi do
spotkania rewanowego. Trener myli, e dobrze by byo zagra z trzema rodkowymi obrocami
i zagci rodek pola, eby zapobiec strzeleniu gola przez Real Madryt, poniewa strata bramki
oznaczaaby, e Bayern musiaby strzeli trzy, a jego napastnicy nie byli w szczytowej formie. A do
godziny 3.48 rano omawiaj szczegy planu gry na nastpny wtorek, a Pep prosi Torrenta, eby nie
pozwoli mu zmieni zdania, bez wzgldu na to, co si wydarzy. Wie, jak chce gra, i nie zamierza
zmienia koncepcji.
Pep nie jest zaamany wynikiem ani sowami krytyki. Po prostu otrzyma telefon od jednego
z lekarzy, ktry poinformowa go o sabym stanie zdrowia Tita Vilanovy.

MOMENT 61

KATASTROFA
Pomyliem si, stary. Pomyliem si cakowicie. To jest jedno wielkie gwno. Najgorsze gwno,
jakie kiedykolwiek zrobiem jako trener.

Monachium, 29 kwietnia 2014 r.

Pep przyszed wanie do swojego gabinetu na Allianz Arenie po konferencji prasowej, na ktrej
wzi na siebie ca odpowiedzialno za katastrof. Real Madryt rozgromi Bayern 4:0 w pfinale
Champions League, ktry ju na zawsze naznaczy trenersk drog Guardioli: to najwysza poraka
w jego karierze, a take najwysza poraka Bayernu w caej jego historii wystpw w europejskich
pucharach. Bayern zosta pokonany, zmiadony i upokorzony na wasnym stadionie przez druyn,
ktra cztery tygodnie pniej zostanie mistrzem Europy.
W cigu caego sezonu Bayern straci tylko dwa gole bezporednio z rzutw ronych: strzelili je
Adrin Ramos z Herthy w lidze i Nemanja Vidi z Manchesteru United w Champions League (Sle
z Hoffenheimu te strzeli, ale po tym, jak pika ucieka Neuerowi, Rafinha za zdoby bramk
samobjcz). Nastpnego gola z rzutu ronego straci w meczu z Realem Madryt po uderzeniu Sergia
Ramosa, ktry w 16 minucie majestatycznie wznis si ponad obroc gospodarzy i zdoby zabjcz
dla druyny Pepa bramk. To by pocztek koca.
Podczas caej kampanii Bayernowi nie strzelono ani jednego gola z poredniego rzutu wolnego,
ale w 20 minucie meczu Di Mara wykona rzut wolny, Pepe strci pik do tyu, a Sergio Ramos
pokona Neuera, wykorzystujc to, e Dante by niewaciwie ustawiony. Kwadrans pniej bramk
zdoby Cristiano Ronaldo po akcji z kontrataku, ktra zacza si od straty piki w ataku przez
Ribryego, a na zakoczenie tego feralnego wieczoru Bayern w ostatniej minucie drugiej poowy
straci drugiego gola w sezonie z bezporedniego rzutu wolnego, znw dziki skutecznoci Cristiana
Ronaldo, ktry uderzy pewnie, gdy podskakiwa cay mur pikarzy. Ten gol pozostawi gorzki smak
wielkiego upokorzenia.
Sposb, w jaki Real Madryt strzeli trzy ze swoich czterech goli ze staych fragmentw gry
moe dawa nieprawdziwy obraz tego, co si wydarzyo. Z jednej strony byo to co niesychanego
i zaskakujcego, poniewa do tej pory w akcjach ze staych fragmentw gry Bayern by najbardziej

pewn druyn w Europie: w 52 rozegranych dotd meczach straci tylko jednego gola z rzutu
wolnego (strzeli go Sejad Salihovi z Hoffenheimu) i tylko dwa z rzutw ronych po bezporednim
strzale rywala. Liczby nie pozostawiaj adnych wtpliwoci. Zwrmy uwag, e tak znakomitej
druynie jak Juventus Turyn, ktra w wielkim stylu zdobya mistrzostwo Woch, gromadzc tylko 102
punkty, co jest absolutnym rekordem, przez cay sezon ze staych fragmentw gry strzelono dziesi
goli.
Jednak gdybymy zostali tylko przy sposobie, w jaki zostay strzelone te gole, zobaczylibymy
zaledwie powierzchown cz problemu. Prawdziwy powd poraki tkwi w grze i to wanie tutaj
Guardiola powanie si pomyli. eby to zrozumie, trzeba cofn si o tydzie, do pnych godzin
nocnych poprzedniej rody, kiedy w prywatnym salonie hotelu Intercontinental w Madrycie Bayern
jad swoj tradycyjn pomeczow kolacj. Opuszczone zostay wszystkie stoliki z wyjtkiem trzech:
przy jednym siedz pracownicy departamentu prasowego klubu; przy drugim maa grupa sponsorw
Bayernu, a przy trzecim Pep i jego asystenci. Znaj dobrze diagnoz tego, co stao si na Santiago
Bernabu, i powody poraki 0:1. S dumni ze sposobu, w jaki zagrali, narzucajc swj plan gry, ale
wiedz te, e pikarze nie s w najlepszej formie i co to oznacza, kiedy trzeba atakowa defensyw
zoon ze wspaniaych zawodnikw, ktrzy perfekcyjnie wracaj na swoje pozycje. Guardiola staje
przed jednym z dylematw futbolu, ktremu przed nim stawiao czoo wielu innych trenerw: Jak
dobrze atakowa w tak maych przestrzeniach? Czsto odpowiada sobie na to pytanie takimi
frazesami jak oddawa mocne strzay (Bayern na Santiago Bernabu odda 18 strzaw, dwa razy
wicej ni Real Madryt) albo dorodkowa piki do napastnika (Bayern centrowa 31 razy,
trzykrotnie wicej ni Real Madryt). Pikarska rzeczywisto jest jednak taka, e od dziesicioleci
atak pozycyjny w starciu z druyn grajc bardzo defensywnie wymaga cikiej pracy zespoowej
i rozwiza indywidualnych. To znaczy, e w wikszoci przypadkw rozwizanie pojawia si
dziki talentowi napastnika. A dzi napastnicy Bayernu z wyjtkiem Robbena s w sabej
dyspozycji, nie udaje im si dryblowa obrocw, ktrzy ich kryj, albo nie potrafi odda strzau
przy przytrzymujcych ich stoperach.
To jest podstawowy problem gry pozycyjnej: naley dysponowa bardzo utalentowanymi
i bardzo sprytnymi napastnikami, eby poradzi sobie z brakiem przestrzeni. Dostanie si w pole
karne jest owocem procesu konstruowania gry, na co trener moe mie wielki wpyw, ale
rozstrzygnicie akcji w polu karnym zaley od umiejtnoci pikarza. Naturalnie kada druyna ma
prawo wyboru modelu gry, ale z Guardiol Bayern wybra gr pozycyjn. Ze wszystkimi zaletami,
ale te ze wszystkimi trudnociami, jakie ona sprawia.
O trzeciej nad ranem w czwartek 24 kwietnia Pep wie, e Real Madryt zamknie si na Allianz
Arenie. I e on bdzie mia t sam bro co w pierwszym meczu. A ta bro to Robben w wielkiej

formie, zablokowany i zbolay Ribry, Manduki, ktry odda tylko jeden strza przy pitnastu
rzutach ronych, jakie Bayern mia na Santiago Bernabu, i Mller ze swoimi chaotycznymi ruchami.
Przypomina te sobie to, co pewnego razu powiedzia mu Garri Kasparow: Pamitaj, Pep, nie
bdziesz wygrywa meczw dlatego, e masz przesunite do przodu pionki.
W tym momencie refleksji postanawia, e w rewanu zagra w systemie 3-4-3. Trzech
rodkowych obrocw, obaj boczni obrocy w drugiej linii razem z defensywnymi pomocnikami,
eby dobrze zagci rodek pola, i prawdopodobnie Gtze w ataku, eby pomocnicy stworzyli
jeszcze wiksz przewag, zwaszcza e on si cofa, by pomaga w drugiej linii. To 3-4-3 jest
w rzeczywistoci ustawieniem 3-5-2, ktre pozwala dobrze broni si przed kontratakami, jakie bez
cienia wtpliwoci bdzie chcia przeprowadza Real Madryt, a jednoczenie zdominowa rodek
pola, utrzymywa si przy pice i nie zamyka zbytnio rywala w jego polu karnym. Sysz, jak
Guardiola mwi do Torrenta:
Dome, nie pozwl, bym zmieni zdanie. Tak musi by.
Ale w samolocie, w drodze powrotnej do Monachium, ju zacz zmienia zdanie. Stwierdzi, e
gr trjk w obronie praktykowali tylko na treningach, w grudniu, a teraz nie byo czasu, eby nad
tym pracowa. Poza tym Javi Martnez nie tylko cierpia na wirusowe zakaenie przewodu
pokarmowego, ale mia take zapalenie cigna w obu kolanach i nie mg wytrzyma 90 minut
w spotkaniu z Realem Madryt. Ustawienie 3-4-3 odoy na przyszy sezon. W Monachium wyldowa
z 4-2-3-1 w gowie. Dao mu to dobre wyniki w Bundeslidze, pozwalao na zdobycie przewagi
w rodku pola, druyna bya przyzwyczajona do tego systemu i nadawa si on zarwno dla
Ribryego, jak i dla Gtzego. Jeli uda si wyleczy Ribryego i uwolni go od blokady, na jak
cierpia...
W pitek 25 kwietnia Pep porozmawia krtko z pikarzami.
Zawsze bd wam wdziczny za to, co zrobilicie na Bernabu. Bylicie odwani i bylicie
futbolistami w taki sposb, w jaki ja rozumiem futbol. Jestem z was dumny.
Tego samego dnia zmar Tito Vilanova. By to potwornie ciki cios dla jego rodziny, dla
Barcelony i kibicw, dla jego przyjaci. Wstrzsn wiatem futbolu. Dla Pepa, podobnie jak dla
Torrenta, Plancharta, Estiartego i Buenaventury, ktrzy spdzili z nim tyle lat, oznaczao to ogromny
smutek.
Sobotni mecz na Allianz Arenie z Werderem Brema by skomplikowany. Bayern z wielk trosk
traktowa swojego trenera, ktrego zarzuci wszelkiego rodzaju miymi gestami: przygotowano
notatk z kondolencjami po niemiecku i katalosku, przed meczem zarzdzono minut ciszy,
a pikarze grali z czarnymi opaskami na znak aoby. Pep przez cay mecz sprawia wraenie
nieobecnego duchem i podnis si tylko po to, by w 70 minucie uciska Ribryego i powiedzie

mu, e jest bardzo dobry rwnie wtedy, gdy porusza si na rodku ataku. Chocia Werder Brema
dwukrotnie obejmowa prowadzenie, za spraw dwch kontratakw, to Bayern za kadym razem
odrabia straty, by ostatecznie wygra 5:2, i mona byo odnie wraenie, e Ribry zaczyna
dochodzi do siebie. Robben zagra tylko kwadrans, ale strzeli pitego gola od razu przy pierwszym
kontakcie z pik i Pep zapamita sobie, e holenderskiego skrzydowego powinien przesun
bardziej na rodek ataku i stopniowo odsuwa go od linii bocznej.
Trener spotka si na kolacji w restauracji z kilkorgiem przyjaci, ale nie mia do niczego
gowy. Od czasu do czasu pokazywa zdjcia, na ktrych by razem z Titem Vilanov. Najbardziej
podobao mu si to, na ktrym omawiali pewn propozycj gry w szatni stadionu Vicente Caldern
(Atltico Madryt). Bya to dziwna kolacja, podczas ktrej wznoszono toasty za Tita i ledwo
rozmawiano o futbolu, ale o wielu innych sprawach, owszem. Pep mylami by gdzie indziej.
W poniedziaek pikarze byli podekscytowani, bardzo podekscytowani, nie mogli doczeka si
rewanu na Realu Madryt. W Monachium wytworzya si atmosfera blisza heroicznego wyczynu ni
chodnej taktycznej analizy. I Pep da si jej ponie. To by jego wielki bd. Nawet jego
wypowiedzi na konferencji prasowej brzmiay jak na niego dziwnie. Pyta pikarzy o ich odczucia,
a oni opowiedzieli mu o niemieckim duchu w meczach, w ktrych trzeba odrabia straty, o pasji, jaka
panuje na Allianz Arenie podczas heroicznych wieczorw, i poprosili go, eby mogli gra z sercem,
najlepiej jak mona, i dziko atakowa od pierwszej minuty. I Pep zmieni zdanie. Pocztkowy
schemat 3-4-3 ustpi miejsca ustawieniu 4-2-3-1, ale w poniedziaek zamieni si w 4-2-4.
Podobnie jak w Dortmundzie w lipcu poprzedniego roku, w swoim debiucie w Niemczech, waha si
midzy cierpliwoci a pasj i ostatecznie skoni si ku pasji. I tak jak w Dortmundzie, wyszo le.
Bardzo le.
Poniedziakowy trening skada si z kilku rond, krtkiej pracy nad wytrzymaoci fizyczn
i dwch dziesiciominutowych meczw jedenastu na jedenastu, zakoczonych dorodkowywaniem
w pole karne przez ponad 20 minut, co zapowiadao wydarzenia nastpnego dnia. Alaba i Ribry
mieli po kilka stopni gorczki, a Javiego bolay kolana. Podstawowy skad by ju wybrany i Pep
porozmawia z Ribrym, by mu przekaza, e ostatecznie zagra od pocztku.
Odprawa przedmeczowa, w prezydenckim salonie hotelu Charles, przebiegaa w optymistycznym
nastroju, takim samym, jaki panowa w Monachium.
Chopcy, nie chodzi o to, by wyj i czerpa rado z gry. Tym razem trzeba wyj i gry.
Trzeba i na maksa. Jestecie Niemcami, bdcie Niemcami i umrzyjcie na boisku.
Wielki wyczyn okaza si katastrof. Ze wzgldu na to, jak tracono gole, ale przede wszystkim
dlatego, e Bayern by w ogle nie do poznania. Nie by t druyn, wadc piki, ktra dominowaa
na Santiago Bernabu, w Manchesterze, Londynie i na wielu innych stadionach, lecz zespoem

pozbawionym swego gwnego atrybutu: rodka pola. Ze szczegami przypominao si wszystko to,
co zdarzyo si w meczu o Superpuchar Niemiec, kiedy Bayern wyszed z Thiagiem, Kroosem
i Mllerem w drugiej linii, i te skoczy w ustawieniu 4-2-4, co podzielio druyn na dwie czci.
Na Allianz Arenie panoway idealne warunki do odrobienia strat. Spektakularna atmosfera,
mnstwo przypiewek dopingujcych Bayern, emocjonalny kocio. Pikarze wyszli na muraw
solidnie zmotywowani. Przed meczem, po raz pierwszy i jedyny w sezonie, zebrali si w kole,
szukajc bodca, ktry popchnie ich do finau. Arbiter odgwizda pocztek meczu, a kibice ju
chrem intonowali swj wojenny okrzyk: Auf gehts Bayern schiet ein Tor! (Naprzd, Bayern,
strzel gola!).
Bayern by czyst adrenalin, ale dwie pierwsze akcje ju zwiastoway to, co wydarzy si
pniej. W 20 sekundzie Ribry przej pik na lewym skrzydle i usiowa uciec Carvajalowi, ale
Gareth Bale przyby z pomoc bocznemu obrocy Realu Madryt i razem zapobiegli atakowi. Przez
pozosta cz wieczoru na skrzydach byo zawsze trzech na dwch na korzy madrytczykw. W
45 sekundzie hiszpaska druyna przeprowadzia kontratak i zaszachowaa Bayern.
Pep powie pniej, e ju po upywie kilku minut czu, e druyna nie funkcjonuje jak naley. W
rzeczywistoci mona si byo o tym przekona ju przy pierwszym kopniciu piki. Sdzia
zagwizda, Real Madryt kopn futbolwk do tyu, a Manduki i Mller ruszyli za ni jak szaleni.
Byo to odwane i ambitne posunicie, ale take znak, e rodek pola Bayernu bdzie pusty przez cay
wieczr. Trener zostawi na awce rezerwowych Rafinhi, a kapitana Lahma ustawi na prawej
obronie. Ten wybr okaza si decydujcy, poniewa w najwaniejszym meczu kampanii Guardiola
zdj ze rodka pola czowieka, ktry porzdkowa wszystkie elementy, najlepszego defensywnego
pomocnika sezonu, o druyny. Kroos (z prawej) i Schweinsteiger (z lewej) stworzyli doble pivote,
zamieniajc si miejscami, ale zawsze byli gorsi od rywala: kiedy atakowali, ich ostatnie podania
nie dorwnyway zagraniom Lahma, Thiaga czy Gtzego, a kiedy bronili, madrytczykw byo po
prostu wicej.
Real gra mdrzej ni Bayern, ktry zawsze przyspiesza, nie kontrolujc gry. Ten wieczr
wyranie dowid, e jedna sprawa to utrzymywanie si przy pice, a zupenie inna to kontrolowanie
gry. Bayern mia pik, a jednak to Real Madryt kontrolowa mecz. Tak byo, poniewa Pep nie
realizowa wasnych pomysw, ktre zasiewa przez cay sezon. Druyna le wyprowadzaa pik,
czsto posyajc dugie podania, zostawiaa pomocnikw w mniejszej liczbie, nie przemieszczaa si
razem z pogrupowanymi pikarzami i wreszcie nie moga zdoby przewagi w adnej strefie. Dlatego
te kada stracona pika oznaczaa szans dla Realu Madryt, w ktrym znakomity wystp zaliczy
Luka Modri. Bayern, pozbawiony ostronoci i cierpliwoci, gra nieroztropnie. Dwa pierwsze gole
Sergia Ramosa zostay strzelone po rzucie ronym i porednim rzucie wolnym, w ktrych oczywicie

Bayern broni si le. Nie by to jednak przypadek, lecz owoc lekkomylnego sposobu, w jaki
poruszaa si druyna, absolutnego braku kontroli taktycznej i emocjonalnej.
Bayern nie przesta walczy nawet wtedy, gdy Cristiano Ronaldo strzeli trzeciego gola po
byskawicznym kontrataku, ktry rozpocz si od mimowolnego zagrania Ribryego do Balea,
a zakoczy si czterema precyzyjnymi i szybkimi podaniami madrytczykw. W tym momencie Javi
Martnez rozgrzewa si ju przy linii bocznej. Niemiecka druyna nie miaa poczucia gry, ale dumy
i owszem, wszak naciskaa i naciskaa, zwaszcza w centralnej czci boiska za porednictwem
Robbena, ktrego wysiek przynis Bayernowi cztery rzuty rone w cigu zaledwie siedmiu minut,
chocia nie mia z nich adnego poytku. O ile w pierwszym meczu Bayern wykona ich 15, z czego
wykoczy siedem, aczkolwiek opieszale, o tyle w rewanu wykona ich dziewi i udao mu si
wykoczy tylko jeden, a i tak by to strza niecelny. Real Madryt broni si niebywale dobrze i kady
strza monachijczykw odbija si od jego obrocw.
Guardiola wykorzysta przerw, eby przeorganizowa druyn. Wprowadzi Javiego Martneza
za Mandukicia i ustawi zesp w schemacie 4-3-3, ze Schweinsteigerem wysunitym wzgldem
Kroosa i Javiego. Byo to niczym balsam, chocia nastpio zdecydowanie za pno. Pika zacza
by lepiej wyprowadzana, Bayern kontrolowa gr i poprawi jako poda. Ciekawe, co by si
stao, gdyby Javi Martnez by w stanie rozegra cay mecz w Madrycie i cay w Monachium.
Oczywicie to samo mona by pomyle o braku Thiaga albo o Ribrym i jego powanych
dolegliwociach plecw. Ale rzeczywistoci nie dao si ju odmieni i Bayern odpad z Champions
League.
Kibice na Allianz Arenie gwizdami zareagowali na zdjcie z boiska Ribryego, za ktrego
wszed Gtze, chocia Francuz nie mg ju duej gra ze wzgldu na lumbalgi, a za woony
wysiek zapaci w najbliszych tygodniach. Jakby tego byo mao, publiczno buczaa na Pepa, kiedy
zmienia Mllera na Pizarra, i pojawio si wtedy wiele okrzykw na cze bawarskiego napastnika.
Bez wtpienia kibice byli nastawieni krytycznie wobec Pepa.
Trener wzi na siebie ca odpowiedzialno. Nie wspomnia absolutnie o probie swoich
pikarzy, tylko ich chroni, zostawiajc na marginesie tej hekatomby, a wszystkie winy przej na
siebie. Opustoszy rodek pola w dniu, w ktrym trzeba byo stawi czoo stadu lww. Przed
Bawarczykami znajdowaa si znakomita druyna, w ktrej Modri i Xabi Alonso odpowiadali za
pewno poda, Benzema kadej akcji powica niezbdn ilo czasu, a Cristiano i Bale, poza
swoj niebywa szybkoci, doskonale wypeniali przestrzenie. Bayern stan naprzeciwko nich
w gorszym pooeniu, zamiast da wiksz rol pomocnikom ni napastnikom i mie wicej kontroli
ni zapau.
Na przestrzeni caego sezonu Pep dokonywa interesujcych refleksji na temat zderzenia

kulturowego jego gry wobec niemieckiego futbolu. Po pokonaniu 3:0 Borussii w Dortmundzie
powiedzia:
Bombardujc pikami pole karne, bdziemy strzela gole, ale nie uda nam si zdominowa gry.
Jednak tym razem tak nie byo, poniewa w cigu 180 minut przeciwko Realowi Madryt jego
druyna dorodkowywaa a 74 razy w pole karne Casillasa i ledwie udawao jej si strzeli, i to
niecelnie, p tuzina razy.
Jaki czas wczeniej Pep by stanowczy:
Zdominujemy gr, kiedy zbierzemy najlepszych w rodkowej strefie... A jeli przegram, to
niewane. Do domu i tak pjd zadowolony, poniewa graem tak, jak uwaam...
A jednak w najwaniejszym dniu sezonu zdradzi samego siebie. Nie gra tak, jak uwaa, e
powinien to robi, ani nie prbowa konstruowa gry, jak uwaa za konieczn do ataku
i zwycistwa. To prawda, e by moe nie mia do dyspozycji wszystkich potrzebnych zawodnikw,
aby umiejtnie to wykona, i e jego styl niesie za sob wysokie ryzyko i wymaga niemal
chirurgicznej precyzji, ale rdo katastrofy tkwio w jego wasnej decyzji: Pep zdradzi Pepa.
Druyna, mwi trener kilka tygodni wczeniej, jest krysztaowym wazonem i wisi na wosku.
Bayern rozbi si kompletnie. Ni (gry) zostaa przerwana. Niewiele druyn zaamao si w taki
sposb w tak krtkim czasie, a taka poraka oznaczaa punkt zwrotny w karierze Guardioli. W
Niemczech ju nic nie bdzie takie samo, a kiedy czytao si gazety, mona byo nawet odnie
wraenie, e uwielbienie byskawicznie zastpia pogarda.
Kadego wielkiego sportowca spotykaj spektakularne upadki i zawstydzajce katastrofy. A do
wieczoru 29 kwietnia Pep jeszcze tego nie dowiadczy, ale teraz odnis ju swoj ran. Jedn
z tych ran, o ktrych nigdy si nie zapomina. Mona pomyle, e bya ona konieczna, aby z jeszcze
wiksz energi na nowo rozpocz swoj karier, poniewa wielkie zwycistwa zawsze rodziy si
na gruzach wielkich poraek.
Po pnocy zamyka si w swoim gabinecie na Allianz Arenie. S tam Domnec Torrent, Carles
Planchart i Manel Estiarte. eby razem raz jeszcze obejrze mecz, ale przede wszystkim po to, by
sprbowa podtrzyma na duchu trenera. Poniewa Pep jest przybity.
Ciekawe, jak wyjdzie z tej studni, do ktrej wpad. W jakim kierunku pjdzie, czy w gr, czy
w d.
Przez cay sezon wzbraniaem si przed ustawieniem 4-2-4. Przez cay sezon si temu
opieraem. I stosuj je w najwaniejszym dniu... Co za gwno...

MOMENT 62

WSPARCIE RUMMENIGGE
Monachium, 1 maja 2014 r.
Wychodzc ze stadionu, ona Rummenigge w rozmowie z mem wyrazia gbok trosk o Pepa.
Widziaa, e trener jest przygnbiony, zniechcony, przybity. Kalle podziela jej zmartwienie.
Niezalenie od wielkiej katastrofy, jak bya poraka w takim stylu z Realem Madryt, dyrektor
generalny Bayernu po prostu niepokoi si o Guardiol, w ktrym upatrywa kluczowego czowieka
dla przyszoci klubu. Rummenigge nie tylko mocno wspiera Pepa: jest pasjonatem jego propozycji
gry. Uwaa, e Bayern musi gra pozycyjnie, nawet z trudnociami i sabociami, jakie to ze sob
niesie, chocia oznaczao to przeciwstawienie si bardziej typowym modelom, jak gra
z bezporedniego ataku, model bardziej rozpowszechniony. Poprzedni tydzie przynis zaskoczenie
za spraw mniejszej liczby poda, jakie wykonaa druyna w spotkaniu rozegranym w Brunszwiku,
ale Guardiola wyjani mu, e tak decyzj podj w biegu, zobaczywszy stan murawy, ktra
utrudniaaby pynn wymian poda. Dyrektor generalny nie chcia, eby zewntrzna krytyka zasiaa
w trenerze wtpliwoci co do prawdziwej woli Bayernu. Ale pniej doszo do katastrofy w meczu
z Realem Madryt...
Nie byo lepszego momentu ni ten, by si przekona, czy klub naprawd wspiera Pepa, czy mia
co do niego wtpliwoci. Tak wic wkrtce po katastrofie Kalle Rummenigge przyj mnie w swoim
gabinecie. Pierwsze pytanie byo nieuniknione:
Czy Bayern wspiera propozycj gry Guardioli po wyeliminowaniu druyny z Champions
League, nawet jeli oznacza to mao popularny w Niemczech model?
Prosz posucha, kiedy zatrudnialimy Pepa, doskonale wiedzielimy, czego moemy od niego
oczekiwa, jeli chodzi o gr. Jestem wielkim zwolennikiem odpowiedzialnoci, a trener jest
odpowiedzialny za taktyk. Pep ma jasn taktyk: posiadanie piki jest dla niego wane. Dlatego nic
nie mogo mnie zaskoczy. A poza tym Pep ma wielk zalet: nie jest trudnym czowiekiem. Kiedy
przygotowuje mecze, zawsze ma na wzgldzie to, gdzie si znajduje, w Niemczech, i ma na
wzgldzie niemieck kultur. My, w Niemczech, jestemy oczywicie przyzwyczajeni do gry
fizycznej, do gry szybkiej i bezporedniej, ale w tym sezonie widzielimy w naszej grze wszystkie
moliwe elementy. Mielimy pik, gralimy dobrze w ataku, bronilimy dobrze, bylimy szybcy... Z
jakiego powodu w ostatnich trzech tygodniach nastpio rozprzenie, by moe dlatego, e zbyt

wczenie wygralimy mistrzostwo i druyna, albo niektrzy pikarze, troch si pogubia. Ale
uwaam, e odpowiedzialno i wiarygodno Pepa zale wanie od jego filozofii. Dlatego te nie
mona oczekiwa od niego, e bdzie inny, ni jest.
Jednak we wtorek w starciu z Realem Madryt druyna poniosa wielk klsk.
To prawda, we wtorek po raz pierwszy widziaem zaamanego Pepa. Stao si tak dlatego, e
po prostu zmieni pewne aspekty swojej koncepcji, cho nie by do tego przekonany. Zrobi kilka
rzeczy, ktre nie byy dla niego typowe, dlatego by na siebie bardzo zy za to, e nie pozosta wierny
swoim ideom. To byo oczywiste. Opustoszy rodek pola i gra w sposb bezporedni. Pozwoli
kierowa si wynikiem z pierwszego meczu na Santiago Bernabu. Nie mwi tego przez wzgld na
gr, jak Bayern tam zademonstrowa, bo bya ona znakomita, lecz przez wzgld na osignity
rezultat. Ale co panu powiem: jego taktyka na Bernabu bya niesusznie krytykowana, poniewa
w tamtym meczu gra tak, jak zawsze to robi w cigu caego sezonu, chcia utrzymywa si przy
pice, ale nie udao nam si strzeli gola i to wywoao krytyk. Gdybymy w Madrycie grali tak
samo i strzelili tylko jednego gola, wtedy Pep byby geniuszem. Ale c, my, ktrzy jestemy
w futbolu od dawna, nie moemy kierowa si jednym strzelonym czy straconym golem i nie
analizowa gry w sposb caociowy. Gdyby Gtze strzeli gola na Bernabu, wwczas Bayern i Pep
byliby wspaniali i genialni. A poniewa nie strzeli to jest poraka. Nie, problem, ktry widz
w Niemczech, polega na tym, e oglnie rzecz biorc, Niemiec nie zajmuje si zbytnio taktyk.
Posiada wizj bardzo fizycznej, bezporedniej i szybkiej gry, i to wystarczy. Ot wcale nie, bo
futbol to co wicej. Jest pewien powd, dla ktrego wygralimy mistrzostwo z niesamowit
przewag punktow. Tym powodem jest Pep. I kropka.
Pepowi zostay dwa lata kontraktu z Bayernem. Czego oczekuje pan od niego w tym czasie?
Uwaam, e bardzo moe pomc zmieni niemieck kultur pikarsk. Nawet jeli w cigu
ostatnich trzech tygodni nie szo nam dobrze i niektrzy ludzie prbuj umniejszy warto tego, co
zrobi Pep. Opinia publiczna zawsze staa po jego stronie, a teraz staraa si strci go ze szczytu,
goszc, e jego filozofia nie jest odpowiednia i e si nie sprawdza. Ale ja uwaam inaczej.
Rozmawiaem z zawodnikami, ktrzy najduej s tutaj z nami i ktrzy mieli piciu, szeciu czy
siedmiu rnych trenerw w cigu kilku lat, i wszyscy oni s zgodni: Pep jest najbardziej rnorodny
z nich wszystkich, w pozytywnym znaczeniu tego sowa, kompletny, urozmaicony, bogaty... Uchodzi
za wiarygodnego wrd pikarzy.
Co do tego zderzenia kulturowego midzy modelem gry Pepa i niemieck tradycj, ciekawe
jest, e niektrzy pikarze Bayernu, ci, ktrzy najlepiej przyswoili sobie gr Pepa w tym sezonie, s
wanie Niemcami. Mam na myli Lahma, Kroosa, Boatenga, Neuera czy Gtzego.
Pepowi udao si troch zmieni filozofi niemieckiego futbolu. Chciabym, eby Pep zdoby

w tym sezonie wszystkie trofea z jednego powodu: poniewa pokazaby opinii publicznej, e z jego
filozofi mona wygra wszystko. Poniewa niemiecki futbol by moe zgrzeszy tym, e jest zbyt
prosty, a futbolu nie mona mierzy wycznie miar zdobytych trofew, bo jeli to robisz, to jest to
ze. Dwa lata temu we wszystkich rozgrywkach bylimy wicemistrzami, w Bundeslidze, w Pucharze
Niemiec i w Champions League, chocia fina rozgrywalimy u siebie. Ale nie udao nam si wygra
niczego i nawet wtedy nie byem w stanie powiedzie, e Heynckes nie wykona dobrej pracy. A
w nastpnym sezonie Jupp wygra wszystko. I wtedy ludzie mwili: Heynckes wykona dobr prac,
poniewa wygra wszystko. A co zrobi w takim razie w poprzednim roku? Na szczcie przez pi
lat mieszkaem za granic, we Woszech, gdzie graem w pik, i to pozwala mi postrzega futbol
w inny sposb, ni postrzega si go w Niemczech.
Czy Bayern jest zadowolony z Guardioli po jego pierwszym sezonie?
Kiedy patrz na wszystko, co wydarzyo si w tym sezonie, mog powiedzie, e wsppraca
midzy Pepem a Bayernem mi si podoba. Podoba mi si, poniewa przede wszystkim uwaam, e
jest on wielkim trenerem. Poniewa ma jasne koncepcje, jasny plan i klarown filozofi futbolu
i swojej taktyki. I dziki temu osign co, co normalnie si nie zdarza: w zeszym roku zdobylimy
trzy trofea, ale sezon nastpujcy po wielkich sukcesach zawsze jest bardzo skomplikowany,
poniewa pikarze s troch zmczeni i mao zmotywowani, a mimo to nie byo tak jak w 2001 roku,
kiedy po wygraniu Champions League w finale z Valenci kolejny sezon okaza si bardzo trudny:
w lidze zajlimy dopiero trzecie miejsce, w Lidze Mistrzw zostalimy wyeliminowani
w wierfinale i nawet nie dotarlimy do finau Pucharu Niemiec. To by rozczarowujcy sezon.
Uwaam, e teraz dziki Pepowi udao nam si unikn czego podobnego. Poniewa po odniesieniu
wielkich sukcesw zazwyczaj motywacja i chci pikarzy malej w sposb nieunikniony. Dziki
Pepowi utrzymalimy najwyszy poziom. To prawda, e w takich chwilach jak w miniony wtorek,
kiedy przegrywasz u siebie 0:4 z Realem Madryt, ludzie s rozczarowani, a prasa zaczyna
krytykowa, ale moim zdaniem nie trzeba przykada duej wagi do tej krytyki. Najwaniejsze to
mie globaln wizj sezonu. Jeli spojrz na to, jak gralimy w tym roku... Nie zapominajmy, e
zaledwie cztery tygodnie temu, kiedy zdobylimy mistrzowski tytu w Berlinie, ta sama prasa
napisaa, e rozgrywki ligowe byy nudne, poniewa Bayern gra zbyt dobrze i jego poziom by zbyt
wysoki dla rywali. A teraz okazuje si, e jestemy sabi. Nastpi spadek formy, przez co
przegralimy kilka meczw, i oczywicie wtorkowa poraka jest bolesna, ale takie rzeczy si
zdarzaj i s zrozumiae.
To jednak nieuniknione, e ta poraka zepsuje bilans caego sezonu.
Nie zapominajmy, e w futbolu, a dokadniej w Champions League, istnieje pewna zasada,
wedle ktrej ten, kto wygra trofeum w jednym roku, nie wygrywa go w nastpnym. Nie wiadomo

dlaczego, ale dzieje si tak nieprzerwanie od 22 lat. My staralimy si przerwa t z pass, eby na
nowo napisa histori Ligi Mistrzw, ale nie udao nam si to. Dla mnie stabilno przejawia si
w grze, oczywicie rwnie w sukcesach, a take w tym, jak daleko zajdziesz w danych rozgrywkach.
Kiedy Pep by w Barcelonie, albo nawet jeszcze przed jego przybyciem, zawsze traktowaem Bar
jako swoisty benchmark, na przykad niemal co roku docieraa ona do pfinau Champions League
i do finau wszystkich innych rozgrywek. To jest naprawd wane. Mao tego, poziom obecnych
rywali jest bardzo zbliony. Rnica midzy sukcesem a porak jest minimalna, moe zalee od
rzutu karnego, ktrego nie powinno by, od jakiego maego bdu, od detalu albo od tego, e
z powodu kontuzji zabraknie ci jakiego wanego pikarza... Ale jeli druyna stale dociera do
pfinau, wtedy mwimy o wielkim zespole. Nie zapominajmy, e my, ze statystycznego punktu
widzenia, w ostatnich trzech latach rozegralimy 38 meczw w Lidze Mistrzw. Jestemy numerem
1. Ani Real Madryt, ani Barcelona, ani Manchester United czy Chelsea nie rozegray wicej meczw
od nas w tych trzech sezonach.
Konkretne liczby z tych trzech ostatnich lat to 38 meczw Bayernu, 37 Realu Madryt, 34
Barcelony, 29 Chelsea i 24 Manchesteru United. Jeli poszerzymy to o pi ostatnich lat, to mamy
remis w postaci 59 meczw Bayernu i Barcelony, przy 57 Realu Madryt oraz 47 Chelsea
i Manchesteru United.
Liczba meczw wskazuje na solidno zespou. Nawet w tym sezonie, pomimo cikiej
poraki, druyna graa dobrze. Oczywicie mecz z Realem Madryt wpywa na nasz ocen, ale musz
podkreli to, jak zaprezentowalimy si w meczach przeciwko City i United w Manchesterze,
przeciwko Arsenalowi w Londynie czy na Bernabu przeciwko Realowi Madryt. Dla mnie jest to
bardzo wane. Musimy by racjonalni, o wiele bardziej racjonalni. Bardzo si ciesz, e Pep jest
naszym trenerem, poniewa widz, e ma ogromne umiejtnoci. Owszem, po meczu z Realem
Madryt by zaamany, rozumiem to, ale jest wielkim, wielkim trenerem.
Chocia fina Champions League 2015 rozegrany zostanie w Niemczech (w Berlinie), to czy
Rummenigge znw powie, e najwaniejszym celem Bayernu na sezon 2014/15 jest Bundesliga?
Tak, bez wtpienia. Najbardziej znaczcym tytuem w kadym sezonie jest mistrzostwo kraju.
W Niemczech, w Hiszpanii, we Woszech czy w Anglii, wszdzie. Bo jeli rozgrywasz 34 mecze, jak
w Bundeslidze, nie moesz zdoby tytuu przez przypadek. To niemoliwe. W Champions League,
z takim poziomem, jaki tam jest, wystarczy jeden gorszy dzie w pfinale, by zosta
wyeliminowanym, co przytrafio si nam. W lidze moesz przegra mecz 0:4, ale jeli jeste
w dobrej formie, potem moesz wygra dziesi kolejnych spotka i rozwizujesz problem. W
Champions League pacisz za to od razu. Liga Mistrzw jest najwaniejszym i najbardziej
atrakcyjnym trofeum, ale najbardziej znaczce jest zawsze mistrzostwo kraju.

 Bayern bdzie musia wkrtce podj pewn decyzj: czy utrzyma druyn, ktra wygraa
wszystko, po czym zdobywaa kolejne trofea, czy zbudowa zesp od nowa?
Musimy dokona zmian z ostronoci, delikatnoci i inteligencj. Dyrektor sportowy Sammer,
trener i ja zawsze uwaalimy podobnie, a poza tym trzeba mie na uwadze finansowe moliwoci
klubu, co jest dla nas bardzo istotne, i musimy dziaa w sposb waciwy i ostrony. Nie moemy
kierowa si trudnym epizodem, jakim bya poraka z Realem Madryt. Bo gdyby zada mi pan to
pytanie pi tygodni temu, to powiedziabym, e nie powinnimy zmienia zbyt wiele, poniewa
druyna funkcjonuje dobrze, wygralimy lig, bijc wszystkie rekordy, bronimy tytuu w Champions
League, awansowalimy do finau Pucharu Niemiec... Dzi warunkuje nas poraka w Lidze Mistrzw
i sprawy si troch zmieniy, ale jestem zwolennikiem mylenia, e jeli co si nie ukada, to lepiej
pj do domu, przespa si troch, a potem spotka si na spokojnie i przedyskutowa to w sposb
skuteczny i racjonalny.
Ale wydaje si oczywiste, e nie wystarczy tylko sprowadzenie Roberta Lewandowskiego,
i klub bdzie musia kupi jeszcze jakiego pikarza wielkiego formatu, co zarazem jeszcze bardziej
zwikszy wraenie, e Bayern jest gigantem, ktry nie chce, by ktokolwiek robi mu konkurencj,
przynajmniej w Niemczech.
W ostatnich dziesiciu latach Bayern zdoby poow mistrzowskich tytuw, ale byli te inni
mistrzowie: Borussia Dortmund, ktra dwa razy wygraa Bundeslig, Wolfsburg czy Stuttgart,
druyna, ktra jednak w tym sezonie przez kilka tygodni znajdowaa si w strefie spadkowej. Bayern
jest potnym klubem i staramy si nim by we wszystkich obszarach. Dziki solidnej finansowej
podstawie moemy pozwoli sobie na wielkie transfery. Ale jeli jaki klub pozwala odej
pikarzom zgodnie ze wczeniejszymi ustaleniami, to nie jest nasza wina. W Niemczech jestemy
troch dziwni. Jeli kupujesz jakiego pikarza z Borussii Dortmund, z Schalke albo, jak dawniej,
z Werderu Brema, to zawsze pisze si to samo: e Bayern nie sprowadzi go po to, eby si
wzmocni, lecz po to, by osabi przeciwnika, eby stworzy mu problem. Ale tak nie jest. Gdzie
znajdujesz wzmocnienia w niemieckim futbolu? W chwili obecnej w Borussii Dortmund albo
w Schalke, druynach, ktre walcz z tob o mistrzostwo. To jest logiczne i z pewnoci tak samo
dzieje si w innych krajach. Powtarza si to co roku, ale ja nie bd powtarza tego za kadym razem:
jeli komu koczy si kontrakt, jak byo w przypadku Lewandowskiego, szalestwem byoby nie
sprbowa go cign. Poniewa w tym przypadku wszyscy wiedzielimy, e pikarz na pewno
odejdzie z Borussii Dortmund: do Anglii, do Hiszpanii albo w jakiekolwiek inne miejsce. My tylko
przekonalimy go do tego, by Bayern by jego nastpnym krokiem. Bybym idiot, gdybym nie
zainteresowa si Lewandowskim.
To prawda, e Real Madryt prbowa sprowadzi Lewandowskiego?

 Tak, tak byo. Pod koniec grudnia 2013 roku Real Madryt zaproponowa mu umow. Kiedy si
o tym dowiedzielimy, zareagowalimy natychmiast i udao nam si zaatwi ten transfer. On jest
wspaniaym napastnikiem i uwaam, e bdzie dla nas wielkim wzmocnieniem.
Skoro Bayern szuka pikarzy na rynku transferowym, to oznacza, e wasza szkka nie obfituje
zbytnio w utalentowanych modych zawodnikw.
Nam, Niemcom, podobaj si pikarze wychowani w szkce, i mamy takich: Lahm,
Schweinsteiger, Mller, Badstuber... Pikarze, ktrzy tutaj si uksztatowali i ktrych kibice
uwielbiaj. Wiem, e Pep, z racji swojej filozofii gry zawsze szuka zawodnikw w szkce. Nasz
problem polega na tym, e nie mamy szeciu modych pikarzy, ktrzy mog wystpowa w pierwszej
druynie. W tej chwili mamy tylko dwch. Musimy bardziej si stara, by znale takich
zawodnikw. Chciabym ich znale dla dobra zespou, a take dlatego, e z finansowego punktu
widzenia s dla klubu bardziej dochodowi.
Chocia Guardiola powie w nastpnych dniach, e przyszy sezon zacznie planowa dopiero po
finale Pucharu Niemiec, to Rummenigge i on spotkali si w tej sprawie pi dni pniej, we wtorek 6
maja. Razem z Matthiasem Sammerem i dyrektorem finansowym Janem-Christianem Dreesenem
ustalili, ktrzy pikarze odejd z klubu i przede wszystkim kogo chc sprowadzi, aby na powrt
walczy o wszystkie moliwe trofea.

MOMENT 63

MEA CULPA
Monachium, 1 maja 2014 r.
Valentina bawi si pik na murawie orodka treningowego przy Sbener Strae. To jedyny przejaw
radoci podczas tego czwartkowego popoudnia. Druyna spotkaa si po raz pierwszy po katastrofie
i co jest logiczne, twarze s znacznie powaniejsze ni zazwyczaj, ale sesja przebiega z tak sam
intensywnoci jak zawsze. Skada si z pracy nad wytrzymaoci i meczu rozgrywanego na jednej
poowie boiska, w ktrym po raz pierwszy uczestniczy Holger Badstuber, po rehabilitacji, ktra
wydawaa si nie mie koca. Thiago pracuje indywidualnie, raz za razem powtarzajc krtkie
sprinty i obroty, by wzmocni kolano. Z daleka wszystko wyglda tak, jakby by to kolejny zwyky
dzie.
Sabo Pepa znikna. Trener, zniechcony we wtorek, dzi czuje si o wiele silniejszy i tego
nie kryje:
Z upadku mona wyj tylko na dwa sposoby: albo si chwiejesz i ju jeste skoczony, albo
podnosisz si silniejszy. Co ci powiem: ja podnios si z wiksz energi i z wikszym
przekonaniem. Dzi jeszcze bardziej wierz w ten sposb gry.
Nastpne minuty to mea culpa ze strony trenera, ktremu mwi, e jego wtorkowy plan gry by
zdrad jego wasnych idei. Omielam si powiedzie mu nawet, e sowa krytyki, jakie usysza, s
zasuone, gwnie dlatego, e opustoszy rodek pola i zagra w sposb cakowicie odmienny od
wyznawanej przez siebie filozofii.
Masz racj. Tak byo, i to moja wina. Zamiast poda za ide, podaem za pikarzami, ale
bez idei. I pomyliem si. Zdarzyo mi si to po raz drugi: w 2010 roku w meczu Barcelony z Interem
te to zrobiem. Podporzdkowaem gr sprowadzonej wtedy gwiedzie, 60 milionom, jakie
kosztowaa, zamiast gra w sposb, w ktry wierz. Z Realem Madryt prawdopodobnie te bymy
przegrali, poniewa jest w szczytowej formie, ale przegralibymy z naszymi klarownymi ideami,
a nie z t nic nieznaczc brej.
Trener nie oskara pikarzy, lecz przejmuje na siebie ca odpowiedzialno. Oczywicie dzie
przed meczem posucha omiu czy dziewiciu z nich i wszyscy oni zaproponowali mu, by
sprbowa odrobi straty, grajc bez uzbrojenia i bez kontroli. Pep si na to zgodzi i w tym tkwi

bd: zdradzi samego siebie. Nie ze wzgldu na wynik czy porak, ktra i tak moga si zdarzy,
tylko dlatego, e w najwaniejszym meczu sezonu gra w sposb, ktrego nie czu.
Nie mog trenowa tak, jakbym by kim innym podkrela. To s moje idee gry. Nie mwi,
e s najlepsze, ale s moje. I musz przekona pikarzy, e z tymi ideami moemy i naprzd, tak
jak szlimy w lidze i we wszystkim, co dobrego zrobilimy w tym pierwszym sezonie.
Ale oprcz narzucenia swoich idei gry trzeba te podj pewne decyzje. Trener nie moe by
politycznie poprawny, a Pep by taki czasem a za bardzo. Jak mwi Roman Grill, agent Philippa
Lahma, czasami potrzebna jest zmiana hierarchii w druynie. Powinni gra ci, ktrzy poprawiaj gr
zespou, nawet jeli nie s sawni i najbardziej popularni. Do osignicia wyznaczonych celw nie
zawsze najbardziej odpowiedni s pikarze o najwikszym prestiu. Pep musi wykona nowy krok,
nie czekajc do nastpnego sezonu i nie zwaajc na to, co mwi si na zewntrz. Jeli chce
uprawia gr pozycyjn, i to na najwyszym poziomie, musi zadba o to, eby jego pomocnicy szybko
wymieniali pik, nie przytrzymujc jej zanadto, i eby jego napastnicy naprawd byli skuteczni,
kiedy znajduj si w polu karnym. Jeli Bayern nie bdzie go wspiera w tym kroku, przyszo
bdzie o wiele mniej obiecujca, ni si wydaje.
W przyszym sezonie nie bdzie mniej nowych koncepcji gry, lecz znacznie wicej mwi
trener.
Poraka bya katastrof, ale niekoniecznie obnaya t propozycj gry. Bayern nie gra tak jak
w Manchesterze czy w Leverkusen ani tak jak w lutym czy w marcu. Wywaro na to wpyw wiele
czynnikw, ale Pep si pomyli, zmieniajc swoj propozycj gry. Zdradzi samego siebie, ale
potrafi przyzna si do bdu. Tumaczy ze szczegami, e w samolocie powrotnym z Madrytu,
zadowolony po obejrzeniu raz jeszcze caego meczu i przyznaniu, e druyna zagraa w sposb
fenomenalny (chocia bya fatalna w polu karnym przeciwnika), plan na mecz rewanowy by taki,
eby zagra z trzema rodkowymi obrocami i czterema pomocnikami, w schemacie 3-4-3. Przyznaje
te, e ju w Monachium zacz uwaa, e lepiej byoby wyj w ustawieniu 4-2-3-1, ktre do
kwietnia funkcjonowao bardzo dobrze. A w kocu w poniedziaek przed meczem da si ponie
pozytywnej energii otoczenia i zdecydowa si na to samobjcze 4-2-4, ktre oznaczao jego zgub.
Trener rysuje na kartce papieru trzy plany na gr: jeden, drugi i wreszcie trzeci... Kiedy ju je
narysowa, podar papier na kawaki, nie godzc si, by mi go da, jakby by to jaki zy sen,
z ktrego chce si obudzi.
Skoczyo si. Nigdy wicej. Od tej pory, jeli si pomyl, to tylko grajc z moj koncepcj.
W rzeczywistoci Pep uywa o wiele bardziej rynsztokowego wyraenia...
Na treningu obecna jest Cristina razem z trjk dzieci. Nie trzeba mwi, e korzystajc ze
witecznego dnia, ona Guardioli chce podnie na duchu ma. Mara, najstarsza crka,

w gabinecie ojca napisze na tablicy serdeczne sowa wsparcia, a z boku zostawi te notatk w jzyku
angielskim: Not erase (Nie usuwa). Pikarze staraj si zapomnie o ciosie. Midzy innymi Robben
jest mocno poruszony. Ale reakcje po porace nie byy takie same. Wikszo stana po stronie
Pepa, wyraajc wdziczno za to, e w tak ciki wieczr wzi na siebie ca win. Rafinha, ktry
nie rozegra nawet minuty, zacz paka w szatni, kiedy trener, inaczej ni ma w zwyczaju, przyszed,
eby powiedzie kilka podtrzymujcych na duchu sw, i wzi na siebie odpowiedzialno. Javi
uciska Pepa i prawie wszyscy pikarze czuli, e maj wobec trenera dug.
Po zakoczeniu treningu Guardiola i Lahm spotykaj si na rodku boiska numer 2. Przez godzin
trener i kapitan prowadz najdusz rozmow w sezonie. Pep przeprasza go za to, e zawid,
i wyjania ze szczegami, co spowodowao, e zrezygnowa ze swojej pocztkowej idei, by zagra
z trjk w obronie. Wyraa swoje odczucia, okazuje swoje przekonanie co do tego, e nastpnym
krokiem musi by wzmocnienie idei gry zapocztkowanej w tym roku i e trzeba j rozwija. Lahm
mwi niewiele i uwanie sucha. Kiedy si odzywa, zapewnia trenera o absolutnym wsparciu:
Jestemy z tob na mier i ycie, Pep, na mier i ycie.
Kapitan nie mwi tylko za siebie. Wikszo zawodnikw wspiera trenera. Pikarze wierz
w niego i w to, e taki sposb gry moe przynie w przyszoci wiele sukcesw. Reszta rozmowy
zostaje midzy nimi. Dla trenera zdanie Lahma jest waniejsze ni cokolwiek innego. Na mier
i ycie powiedzia kapitan.
Kiedy Guardiola koczy gra z Valentin i Mriusem, ktrzy bez przerwy kopi pik w stron
maej bramki, kontynuuje refleksje:
Nie jestem tutaj po to, eby zmienia pikarsk kultur Niemiec ani Bayernu. To nie jest mj
cel. Ale nie mog te przekazywa moim pikarzom idei, w ktr sam nie wierz. Przykro mi, mam
wasne idee gry i w przyszym sezonie bdziemy z nimi gra. Mog mnie krytykowa za katastrof
z Realem Madryt i jest to normalne, akceptuj to, ale nie jestem talibem ani ograniczonym
czowiekiem. Sucham, ogldam i pragn ewolucji, ale nie wymagaj ode mnie, ebym robi rzeczy,
ktrych nie czuj. Byoby to ze dla Bayernu, a pikarze nie mogliby we mnie wierzy. Wiem, e
jestem w Niemczech, i si do tego przystosowuj. Tutaj graem z klasycznym napastnikiem, czasem
nawet z dwoma klasycznymi napastnikami. Robiem rzeczy, ktrych nigdy nie robiem w Barcelonie,
i nigdy nie dyem do tego, by Bayern gra tak jak Bara, poniewa mam do dyspozycji bardzo
odmiennych zawodnikw. I ty o tym wiesz. Nie moemy jednak gra z ideami pikarzy, poniewa
kady z nich bdzie chcia czego innego, a to jest niemoliwe: nie ma innego wyjcia, ni gra
z ideami trenera.
Klub bdzie ciebie wspiera?
Posuchaj, z tymi ideami we wspaniaym stylu zdobylimy mistrzostwo. A na Santiago

Bernabu zagralimy bardzo dobrze, chocia przegralimy. Ja chc wszystkiego co najlepsze dla tego
klubu i dla pikarzy. Jestem dumny, e jestem czci Bayernu, i chc wykonywa moj prac
najlepiej jak umiem. Bd to robi do ostatniego dnia, wszystkimi moimi siami. Ale z moimi ideami.
Szefowie?
W kadym miejscu na wiecie trener jest uzaleniony od wynikw. Nie chodzi o to, czy s
przekonani, czy nie. Nie yj z zaufania szefw, lecz z zaufania pikarzy. A to zaufanie trzeba
odnawia kadego dnia, zwaszcza po porace. Mnie ta wielka poraka na zawsze pozostanie
w gowie i w sercu, ale jednoczenie wzmocni moje przekonanie do tego, co myl i co czuj. Nie
sprawi, e si zachwiej, przeciwnie. Jedyna droga do zwycistwa, jak znam, to gra dobrze, tak jak
ja rozumiem, co znaczy gra dobrze, zagci rodek pola i wymienia jeszcze wicej poda.
Poniewa kiedy to robilimy i gralimy dobrze, prawie zawsze wygrywalimy.
W najbliszy wtorek spotka si z Rummenigge, Sammerem i Dreesenem. Zastanowi si nad tym,
kto powinien odej, porozmawiaj o roli najwaniejszych zawodnikw i o koniecznych
wzmocnieniach. Zauway, czy klub wspiera go sowami, czy czynami. Pep dotar do punktu
zwrotnego w swojej trenerskiej karierze i nie moe ju by cigle politycznie poprawny...

MOMENT 64

DRUYNY TO MOMENTY
Monachium, 15 maja 2014 r.
W sobot 17 maja gra przeciwko Borussii Dortmund. To fina Pucharu Niemiec, ostatni mecz sezonu,
ktry niczym kaprys losu dla Guardioli zakoczy si tak, jak si rozpocz: walk o trofeum z druyn
Jrgena Kloppa. I podobnie jak w lipcu poprzedniego roku, Borussia Dortmund jest w lepszej formie
ni Bayern, chocia nastroje w zespole Pepa s ju lepsze po dwch tygodniach, jakie upyny od
katastrofy z Realem Madryt. Te dwa tygodnie wywoay pozytywny efekt w grupie: wikszo
pikarzy jeszcze bardziej zjednoczya si z trenerem, tworzc prawdziw paczk.
Kiedy rozmawia si o tym z zawodnikami, odpowiadaj podobnymi sowami: Jestemy
z Pepem, z Pepem na mier i ycie, wycignlimy wnioski, mamy plan gry i nie moemy
z niego rezygnowa. Oczywicie wikszo nie oznacza, e wszyscy. Jeden czuje si rezerwowym
i patrzy na wszystko z dystansu. Drugi nie wierzy w Pepa ani w jego idee gry i trzyma si na uboczu.
Inny od roku ma napite relacje z trenerem i tego nie kryje. Jednak wikszo jest z Guardiol na
mier i ycie, o wiele bardziej ni dwa tygodnie temu. Zrozumieli, e ta idea gry moe przynie im
wielkie korzyci jako druynie. Nie tylko sukcesy i trofea, lecz take stabilno, trwao
i moliwo znacznie duszego pozostania w wiatowej elicie. Na boisku treningowym mona
naliczy przynajmniej pitnastu zawodnikw cakowicie wierzcych w ten sposb gry. Jedenastu
z nich wyjdzie w podstawowym skadzie w sobot, w finale Pucharu Niemiec.
Borussia Dortmund znajduje si w najlepszym momencie sezonu. Od 2 kwietnia, gdy poniosa
porak z Realem Madryt na Santiago Bernabu (0:3), nie przegraa ani jednego meczu i demonstruje
wspania, szybk i bezporedni gr. W ostatnich piciu tygodniach rozegraa osiem spotka,
z ktrych wygraa siedem i jedno zremisowaa, strzelajc 22 gole i tracc zaledwie siedem. Wyniki
osignite przez druyn Kloppa s spektakularne: pokonaa w Dortmundzie 2:0 Real Madryt, 3:0
Bayern na Allianz Arenie, dwukrotnie Wolfsburg (w lidze i w Pucharze) i urzdzia golead Mainz
(4:2) oraz Hercie w Berlinie (4:0). Borussia przystpuje do finau Pucharu Niemiec w najlepszej
formie. Jest bezdyskusyjnym faworytem.
Pep czuje si inaczej. Cios zadany przez Real Madryt go wzmocni. Wypowiada si z wikszym
przekonaniem. Tak jakby za spraw klski zrozumia, e musi mniej si waha, a bardziej wierzy
we wasne idee. W poniedziakowy poranek, na pi dni przed finaem, postanowi ju, jak zagra

jego druyna i jak bdzie wyglda podstawowy skad. Robben bdzie rodkowym napastnikiem,
bdzie trzech stoperw, romb w rodku pola, a modziutki Hjbjerg wyjdzie w podstawowym
skadzie. Natomiast Manduki nie znajdzie si w kadrze meczowej.
Pep obejrza wszystkie ostatnie mecze Borussii Dortmund i na nowo przeanalizowa rywala:
Kiedy pokonali nas 3:0 na Allianz Arenie, mieli tylko dwa rzuty rone. W sobot wygrali 4:0
z Herth w Berlinie i mieli tylko jeden. To nie jest przypadek.
Mona to interpretowa w taki sposb, e Borussia nie stara si gra szeroko skrzydami
i dorodkowywa w pole karne, ale raczej czeka na przejcie piki, eby skupi cay kontratak
w rodkowej strefie. Poza tym zawsze koczy akcj, nawet jeli oddaje bardzo niecelny strza.
Wanie dlatego prawie nie ma rzutw ronych na swoj korzy, poniewa caa gra z kontrataku
przebiega na rodku i zawsze koczy si strzaem. Borussia stale wiczy te elementy: wycofanie si,
prba zamknicia rywala na rodku boiska, przejcie piki, szybki kontratak i strza.
Guardiola nakreli bardzo konkretny plan gry na fina Pucharu Niemiec: trzech stoperw, ktrzy
pozwol zachowa zwart lini defensywy wanie w rodkowej strefie; ustawienie obu bocznych
obrocw razem z defensywnym pomocnikiem, ktrym bdzie Lahm; stworzenie rombu w rodku
pola z kapitanem, Kroosem, Hjbjergiem i Gtzem, ktry ze skrzyda ma przemieszcza si na
pozycj cofnitego napastnika; wykorzystanie Robbena jako rodkowego napastnika, ktry ma
wypenia bardzo konkretne instrukcje.
Arjen musi by wiey, bardzo wiey. Nie chc, eby traci siy na pressing, ale eby by
wiey i sprytny. I adnej piki przy nodze: pika, przestrze i bieganie.
Pep wprowadza ten plan gry od poniedziaku, kiedy pikarze doszli ju do siebie po imprezie
zorganizowanej z okazji zdobycia mistrzowskiego tytuu. Gol Pizarra w ostatniej sekundzie meczu
Bayern Stuttgart pozwoli zakoczy rozgrywki ligowe kolejn wygran i wspaniaym bilansem: 29
zwycistw, trzy remisy i dwie poraki; 94 strzelone gole, 23 stracone; 90 punktw, o 19 wicej ni
wicemistrz (Borussia Dortmund) i o 29 wicej ni czwarta druyna w tabeli (Bayer Leverkusen).
Mistrzostwo witowane jest w Monachium 10 maja, ale zdobyto je ju siedem tygodni wczeniej
w Berlinie. Byo to tak wczenie, e wydaje si, i od tamtego czasu min rok. Nic jednak nie jest
w stanie zahamowa euforii, z jak pikarze fetuj mistrzostwo, kpic si w piwie. Oczywicie
najwaniejsz osob jest Guardiola, ktry na t okazj woy swj ulubiony czerwony sweter.
Jrme Boateng pierwszy wylewa na trenera piwo.
Chciaem witowa to w wielkim stylu. Miaem ochot na ten prysznic, bo jestemy mistrzami,
a to nie byle co. To mj pierwszy mistrzowski tytu w Niemczech i jestem szczliwy!
Kilka minut pniej, ju z mistrzowsk pater w rkach (wczeniej mu si wylizna i upada na
muraw stadionu), Pep zaliczy kolejny prysznic, tym razem od van Buytena, ktry bezlitonie wyla

na niego wielkie iloci piwa. Chocia nie byo litoci ani wobec trenera, ani wrd pikarzy, drugi
trener Domnec Torrent opuci plac gry niemal suchy. Zupenie nieposzkodowany wyszed z tego
Manel Estiarte, ktremu udao si uratowa dziki starej sztuczce: zaj si wyprowadzaniem na
muraw trjki dzieci Pepa, a kiedy David Alaba rzuci si na niego, musia si powstrzyma, eby
nie zamoczy dzieci. Estiarte wymiga si tym razem, ale nie ulegao wtpliwoci, e nie uda mu si
uciec, jeli Bayern zdobdzie Puchar Niemiec (i tak byo).
Impreza trwaa do pnych godzin i pozwolia tysicom kibicw zobaczy z bliska radosnych
pikarzy oraz Pepa, ktry wypowiedzia kilka krtkich, lecz konkretnych zda z balkonu nowego
Rathaus (urzdu miasta): Ich Liege euch. Ich bin ein Mnchener (Kocham was. Jestem
monachijczykiem). Mogo wydawa si to formalnoci, ale dla Guardioli te sowa powicone
miastu, ktre go przyjo, byy kategoryczn deklaracj sympatii.
W poniedziaek nie byo ju ladu po piwie. Druyn czekao mnstwo pracy przed finaem.
Thiago doczy ju do zespou i prezentowa si znakomicie podczas wicze z gry pozycyjnej.
Trenerzy chcieli, eby zagra kilka minut w finale. Pep marzy o rombie zoonym z Lahma, Kroosa,
Thiaga i Gtzego, ktry w lutym i w marcu sprawia, e druyna niemal fruwaa. Jednak Thiago znw
dozna kontuzji. Stao si to w ostatnim momencie ostatniej akcji treningu. Wydawao si, e jego
kolano jest cakowicie wyleczone po czterech tygodniach spdzonych w Barcelonie i kolejnych
dwch przy Sbener Strae z rehabilitantami. Wszystko ukadao si dobrze, znalaz si na wstpnej
licie pikarzy powoanych na mundial i wydawao si, e moe zagra ostatnie p godziny w finale
Pucharu Niemiec, ale w ostatniej akcji znw zerwa sobie wizado poboczne piszczelowe prawej
nogi. Ani Pucharu, ani mundialu: na Thiaga czeka st operacyjny. Min sezon, ktry mg by
wspaniay, ale zosta naznaczony dwiema powanymi kontuzjami kostki i kolana, odniesionymi po
starciu z rywalem. Najlepszy Thiago jeszcze si nie pojawi (mg rozegra tylko 19 meczw
w podstawowym skadzie), ale caa druyna dostrzega jego zaangaowanie i postanowienie, by
nigdy si nie poddawa i stara si pomc nawet za cen tego, co si stao.
Pozbawiony Thiaga i Schweinsteigera, ktry zmaga si z zapaleniem cigna w kolanie, trener
wybra modziutkiego Hjbjerga na fina z Borussi. Mino dziesi miesicy od zgrupowania we
woskim Trydencie, gdzie Pep dostrzeg talent duskiego pikarza. Przez blisko rok ciko pracowa,
eby chopak gra lepiej, i nadszed czas, by da mu prawdziw szans: na fina Pucharu Niemiec
wyjdzie w podstawowym skadzie. W cigu tych dziesiciu miesicy Hjbjerg nigdy nie zawid.
Czasami, cho nie by wzywany na trening z pierwsz druyn, przychodzi pod szatni starszych,
udajc, e si zgubi, i kiedy Pep go widzia, zawsze si z nim ciska i posya na wiczenia
z druyn. Hjbjerg, wierny i spragniony wiedzy jak mao kto, czu wielk sympati do trenera:
Pep trenuje z myl o dzi, ale take z myl o jutrze. Wie, e trzeba wygrywa dzi, ale take

jutro. Dlatego tak bardzo pomaga nam, modym. Wstrzykuje swoje koncepcje taktyczne w yy
druyny. I nie po to, by gra w tym tygodniu, lecz w najbliszych latach. Chce wygrywa co tydzie,
ale take w przyszoci. Pod tym wzgldem spoglda znacznie dalej ni Heynckes. Pep nie ogranicza
si do przygotowania najbliszego meczu: ma filozofi gry i pasj. Heynckes chcia wygrywa
i wygrywa. Pep chce wygrywa i wygrywa dzi, ale take w cigu najbliszych lat. Druyna wie
teraz z ca pewnoci, e moe wci wygrywa w cigu nastpnych piciu lat. Mamy dobre
nastawienie i predyspozycje, a jeli nauczymy si by bardziej emocjonalni, to myl, e moemy by
jeszcze lepsz druyn.
W ostatnich tygodniach Hjbjerg mia wspaniae wystpy, do tego wrcz stopnia, e zosta
powoany do dorosej reprezentacji Danii na dwa towarzyskie spotkania (z Wgrami i Szwecj):
Wyobra sobie, przeciwko Zlatanowi [Ibrahimoviciowi]! I to w Kopenhadze, w moim
rodzinnym miecie. Nie mog si doczeka, a poza tym, wiesz, tu za stadionem jest kaplica, do
ktrej zawsze chodziem z moim ojcem [zmar w poprzednim miesicu]. Mama jest bardzo
szczliwa, tak bardzo, e przyjedzie do Berlina z moim rodzestwem, eby zobaczy fina Pucharu.
Hjbjerg nie wiedzia jeszcze, e Pep postanowi, i w meczu z Borussi Dortmund zagra od
pierwszej minuty, chocia na treningach byo to ju oczywiste. W poprzednim tygodniu Lorenzo
Buenaventura wprowadzi dodatkowe obcienia, ale z finaem na horyzoncie sesje treningowe byy
gwnie taktyczne i Hjbjerg interpretowa to w taki sposb:
Najlepsze, co mogo si przytrafi Bayernowi w tym sezonie, to przyjcie Pepa. W zeszym
roku druyna bya naprawd dobra i zanim zaczo si lato, zastanawiaem si: Jak bdzie si
rozwija Bayern? Ktre elementy moe ulepszy? I podczas kadego treningu, kadego dnia, przy
kadym wideo czy podczas kadej odprawy Pep ulepsza nasz taktyk. Bo wszyscy wiemy, e
druyna moga gra dobrze, ale kiedy robi si postpy z taktycznego punktu widzenia, utrzymujc si
przy pice, mona by jeszcze lepszym. Bayern by druyn grajc na 99 procent, a Pep przynis ze
sob ten brakujcy 1 procent.
Guardiola pracuje intensywnie ze swoimi obrocami, z Javim Martnezem jako trzecim stoperem,
wcinitym midzy Boatenga i Dantego, i nad specjaln misj zajcia si w sobot Lewandowskim.
Trener kaza powtarza raz za razem system atakowania Borussii, aby jego podopieczni nauczyli si
najlepszego sposobu powstrzymania rywali. Javi prezentowa si wybornie, i wspomniaem o tym
Pepowi po zakoczeniu treningu.
Tak, Javi jest znakomity, znakomity. Odzyska ten punkt kondycji fizycznej, jakiego
potrzebowa.
Druyny to momenty, a te momenty nie trwaj przez cay rok. To niemoliwe. Bayern przeywa
sodki moment w lutym i w marcu, by cakowicie zatraci go w kwietniu, ale wydaje si, e teraz go

odzyska. To prawda, e brakuje zawodnikw, ktrzy z rnych powodw nie s w gotowi do gry
(Ribry jest bez formy, Thiago i Schweinsteiger s kontuzjowani, Manduki myli ju o nowym
klubie), ale maszyna znw zaczyna sprawnie pracowa, w rytm Lahma i Kroosa. Kapitan analizuje
z Pepem najlepszy sposb pokonania defensywnych pomocnikw Borussii Dortmund. Obaj
gestykuluj i naladuj ruchy duetu rywali. Lahm rzdzi druyn. Jest szefem wszystkich operacji.
Pep uczyni z niego taktyczne przeduenie samego siebie na boisku.
Toni Kroos jest drugim mzgiem druyny, ktrego trener pyta o to, jak postrzega plan gry
przygotowany na sobot. Jest to prywatna rozmowa, ale sysz kilka sw:
Dobrze, Pep, bardzo dobrze, bardzo swobodnie, podoba mi si. Uwaam, e jest to dobry
sposb, by rozegra fina.
Kroos jest drugim przedueniem Pepa na boisku: wierzy w jego ide gry i wypruwa sobie dla
niego yy. Kady trening koczy wyczerpany. Zreszt nawet dzi to pokaza, biegajc bez ustanku,
nawet jeli wykonywane wiczenia tego nie wymagay. Pep lepo ufa Toniemu i powtarza mu, e
Robben musi by wypoczty i ma dostawa piki w woln przestrze, a nie na nog.
Nagle Pep zmienia temat i mwi mi:
Czytaem dzi rano zdanie, ktre twoja crka zamiecia na Twitterze [Poraka ma co
pozytywnego, nigdy nie jest ostateczna. Zwycistwo natomiast ma co negatywnego, nigdy nie jest
ostateczne (Jos Saramago)]. Bardzo mi si spodobao, jest trafne. Wszystko zawsze jest
tymczasowe.
Momenty druyn nigdy nie s ostateczne i wydaje si, e to znw jest moment Bayernu, chocia
chodzi zaledwie o kilka treningw i trzeba to bdzie jeszcze udowodni w wielkim sobotnim finale,
w ktrym wszystkie prognozy upatruj w nim przegranego. Jednak nikt z zewntrz nie wie, e Pep
przygotowuje ten fina jak nigdy dotd. W poniedziaek i we wtorek pooy fundamenty pod plan gry.
W rod rano pracuje nad gr defensywn druyny, a po obiedzie znw zabiera obrocw na kolejn
sesj, podczas ktrej ze szczegami przedstawia atak Borussii. W czwartek egna si
z Mandukiciem. To kolejna z widocznych zmian u Pepa. Nie chce zostawi adnej niezaatwionej
sprawy, dlatego przed treningiem wzywa Chorwata do swojego gabinetu i yczy mu powodzenia
w nowej druynie. To ich ostatnia wsplna sesja treningowa i Pep informuje go, e nie znajdzie si
w kadrze meczowej na fina.
Zajcia skadaj si z lekkiej pracy nad wytrzymaoci i dwch wicze taktycznych. Najpierw
napastnicy i pomocnicy pracuj nad pressingiem przy wyprowadzaniu piki przez teoretycznych
obrocw Borussii. Siedmiu odpowiedzialnych za pressing zawodnikw powtarza raz za razem, bez
ograniczenia czasowego, wszystkie manewry. Kiedy mona zauway bardziej ni dobr
koordynacj, Pep woa trzech obrocw i zarzdza drugie wiczenie, dokadnie odwrotne, a zatem

wasne wyprowadzanie piki, poczwszy od Neuera.

Zasadnicz zmian wobec wikszoci meczw sezonu jest to, e zagra trzech rodkowych
obrocw. Wobec pressingu rywala wszyscy trzej, Boateng, Martnez i Dante, posyaj pik z jednej
strony na drug, liczc przy tym na wsparcie Lahma, ktry opuszcza swoj pozycj, eby im pomc.
Lahma czeka w sobot cika praca. Javi czuje si swobodnie, a Pep powtarza mu, e podania do
Boatenga albo Dantego zawsze musz by do przodu, eby jego koledzy mogli atwiej zagra z gbi
albo poda do wysunitego pomocnika. Instrukcje dla Robbena s bardzo subtelne:
Arjen, spaceruj. Spaceruj z jednej strony na drug, nie trud si bieganiem. Musisz mie duo
si. Spaceruj, a kiedy zobaczysz, e moesz przyj pik po biegu do przodu, wtedy zacznij biec.
Pep w tych dniach jest inny ni Pep w kwietniu, kiedy czu, e druyna jest zagubiona
i pozbawiona energii, i stara si odzyska puls dziki pasjonujcym instrukcjom. Teraz Pep jest
wypoczty. Mona dostrzec, e jego przekazy s tak jasne i tak stanowcze, e zawodnicy si rzeczy
musz przyjmowa je bez najmniejszych trudnoci. Mowa ciaa pikarzy zdaje si to potwierdza.
Podczas gdy Thiago przechodzi operacj, Bayern koczy istotn cz przygotowa do finau,
z trzema strategicznymi akcjami. To ostatni trening sezonu przy Sbener Strae. Najpierw rzuty rone
wykonywane przez rywala, w trakcie ktrych wiczy si obron strefow. Nastpnie rzuty rone dla
Bayeru, ktre rozgrywane s krtko. Wreszcie rzuty wolne.
Jungs (chopcy) przestrzega Pep taki fina czsto rozstrzyga si w akcji strategicznej.
Trzeba by skutecznym.
Praca zostaa wykonana. Intensywnie, konkretnie i bardzo szczegowo. Trener sign po
wszystkie swoje umiejtnoci analityczne, aby wyposay swoich podopiecznych we wszystkie
moliwe narzdzia. Nie poda podstawowego skadu, ale pikarze ju wiedz, kto zagra w finale.
Byli zaangaowani, skoncentrowani i gotowi nauczy si uycia tych narzdzi w trakcie intensywnego
tygodnia wicze. Jad do Berlina, eby zakoczy sezon. Znw Berlin tam, gdzie wygrali lig.
Jednak tym razem, w swoim odwiecznym dylemacie midzy pasj a cierpliwoci, Guardiola
wybra cierpliwo, kontrol i wierno. Wierno swojej idei.

MOMENT 65

JAVI I ROBBEN, OBRONA I ATAK

Berlin, 16 maja 2014 r.
Kibice Bayernu tocz si przy wejciu do hotelu The Regent, znajdujcego si o jedn ulic przed
Unten der Linden, historyczn alej z lipami w niemieckiej stolicy. Chocia ju tylko jeden dzie
zosta do wielkiego finau Pucharu Niemiec, pikarze s spokojni i pewni siebie, kiedy siedz
w hotelu, ktry emanuje cisz i spokojem. Z dwoma z nich dokonujemy podsumowania koczcego
si sezonu. Jutro jeden znajdzie si w centralnej czci defensywy, a drugi na rodku ataku.
Javi Martnez ma za sob sezon peen rnych urazw. Dwa razy by na stole operacyjnym
(operowano mu pachwin i jam ustn), mia skrcon kostk, zapalenie cigna obu kolan i dwa czy
trzy razy wirusowe zakaenie przewodu pokarmowego. W podstawowym skadzie mg wystpi
tylko w dziewitnastu meczach sezonu (i w czternastu wszed z awki rezerwowych). Jutro rozegra
swj dwudziesty mecz w wyjciowym skadzie. Dla porwnania w pierwszym sezonie w Bayernie
rozegra ich 34, a w ostatnim w Athleticu Bilbao 53. Pomimo tylu trudnoci i cierpie jest
zadowolony ze wsppracy z Pepem:
On ma olbrzymi talent, czego najlepszym dowodem jest to, e dzisiejszy Bayern to druyna
dobrze przygotowana we wszystkich formacjach. Kady trener, ktry przyjeda, by oglda mecze
albo treningi, zwraca uwag na to, jak wszyscy pracuj wedug tego samego scenariusza, od
defensywy po atak, od bramkarza po rodkowego napastnika. I potrafi te bardzo dobrze radzi sobie
z szatni. Wie, jak traktowa tych, ktrzy graj, tych, ktrzy nie graj, potrafi artowa wtedy, kiedy
trzeba. Pod tym wzgldem Pep jest idealny.
Nie brakuje mu paskudnego charakteru, co czasem mu si zarzuca?
Nie! On ma bardzo paskudny charakter! Ale tylko wtedy, gdy trzeba go mie. I uwaga,
Heynckes te go mia. Kiedy druyna jest rozluniona albo kiedy tego potrzebujemy, Pep okazuje
bardzo paskudny charakter i jest bardzo krewki. Jeli musi da bur najstarszemu pikarzowi albo
pikarzowi o najwikszym prestiu, robi to bez wahania. On jest trenerem i on tu rzdzi.
W lipcu minionego roku, kiedy wrcie z wakacji do Monachium i Pep by ju nowym
trenerem, wyobraae sobie, e bdziesz gra na rodku obrony?
Nie, nie, kiedy przyjechaem, nie wiedziaem, czego Pep ode mnie oczekuje. To prawda, e

dziki mediom wiedziaem, e interesowaa si mn Barcelona, kiedy Pep jeszcze tam pracowa, e
chcieli sprowadzi mnie na pozycj rodkowego obrocy, ale kiedy przyjechaem latem, nie
wiedziaem dokadnie, czego ode mnie oczekuje. Od razu powiedzia mi jednak, e czsto bdzie
mnie ustawia na rodku obrony, ale take na pozycji defensywnego pomocnika, e mog by dobrym
stoperem oraz e musz duo i ciko pracowa, eby zrozumie jego koncepcj. Prawda jest taka, e
w futbolu Guardioli pozycje defensywnego pomocnika i rodkowego obrocy s do siebie bardzo
podobne. Zreszt defensywny pomocnik czsto peni rol trzeciego stopera, zwaszcza przy
wyprowadzaniu piki. Z uwagi na moje warunki dobrze si czuj na rodku obrony, poniewa
uwaam, e moj najwiksz umiejtnoci jest koncentracja w defensywie. Zawsze jestem
skoncentrowany i wydaje mi si, e dla stopera jest to kluczowe.
Od Heynckesa do Guardioli zaszo sporo zmian taktycznych...
Tak, to by duy przeskok: od sposobu gry po rol, jak peni ja, a take inni pikarze,
w porwnaniu z poprzednim sezonem. Kada ze zmian bya bardzo wana. Dobre jest to, e nie
osignlimy jeszcze najwyszego poziomu i moemy by jeszcze lepsi. Pep o tym wie i kadego dnia
ciko pracuje, bymy mogli pokaza to na boisku.
Zdobylicie ju trzy trofea, nie wiadomo jeszcze, co wydarzy si jutro, ale ponielicie te
wielk klsk w Champions League. Czy wynikao to z tego, e bylicie nasyceni po tylu
zwycistwach?
Kady musi od siebie wiele wymaga i wiedzie, e konieczne jest podtrzymanie pragnienia
zwycistw. Jestemy bardzo modymi ludmi, ktrzy chc napisa pikn histori w wiecie futbolu.
A futbol to teraniejszo, nie przeszo. To wanie musimy podtrzyma w Bayernie: pragnienie
i chci, by wci zdobywa kolejne trofea. Gdy z tego zrezygnujemy i uznamy, e jestemy dobrzy,
przestaniemy je zdobywa.
Takie s przemylenia Javiego Martneza, ktry jutro zagra na rodku defensywy. Teraz kolej na
Arjena Robbena, ktry zagra na rodku ataku. Sezon Robbena by zupenie inny ni Javiego: nigdy nie
rozegra tylu meczw w jednej kampanii. Ani w Bayernie, ani wczeniej w Realu Madryt, Chelsea
czy PSV Eindhoven, poniewa na przeszkodzie zawsze staway mu kontuzje. Te problemy znikny
w obecnym sezonie, w ktrym rozegra 37 meczw w podstawowym skadzie, a cznie wystpi
w 45 spotkaniach, strzeli 21 goli i mia 14 asyst. To najlepsze statystyki w jego dotychczasowej
karierze.
Tak, nie ma co do tego wtpliwoci przyznaje Robben. Chocia mj pierwszy sezon
w Bayernie [2009/10] te by bardzo dobry, a poprzedni, w ktrym zdobylimy trzy trofea, by
bardzo wany. Jednak ten by fantastyczny, poniewa mogem pracowa z Pepem, a on bardzo mi
pomg, dziki niemu wspiem si na wyszy poziom. A pod wzgldem fizycznym wszystko

funkcjonowao bardzo dobrze. Od stycznia 2013 roku nie miaem adnej kontuzji i graem regularnie.
Jednak najwaniejsze w tym sezonie byo to, e mogem pracowa z Pepem, poniewa bardzo
podoba mi si to, jak on rozumie futbol, jak go postrzega.
Miae jedynie may problem z miniem przywodziciela i ran kolana, odniesion
w Augsburgu. Z czego wynika ta zmiana w wytrzymaoci fizycznej? Jak udao ci si to osign?
Jeli dobrze si przyjrze, to od pocztku gry w Bayernie bardzo si to poprawio. Co roku
byo lepiej pod tym wzgldem. Zaczem pracowa z osteopat, ktry by przy mnie ju w moim
ostatnim sezonie w Realu Madryt. Jeli si nie myl, w cigu tych piciu lat w Monachium odniosem
tylko dwie naprawd powane kontuzje, reszta to drobne, mao znaczce urazy. Udao mi si
kontrolowa moje ciao. Bardzo pomogo mi w tym dowiadczenie i wiek. Zazwyczaj jest
odwrotnie: czujesz si lepiej, kiedy jeste modszy. W moim przypadku jest inaczej: im jestem
starszy, tym lepiej kontroluj ciao i czuj si lepiej.
Mwio si, e relacje Guardioli i Robbena nie bd atwe
Tak, tak, goszono taki pogld. Wiele razy mnie o to pytano i w Niemczech, i w Holandii.
Wszyscy mi mwili, e Pep bdzie dla mnie problemem, poniewa ja jestem wielkim indywidualist
i lubi dryblowa, a Pep wedug nich by uosobieniem tego, co nazywaj tiki-tak... Tak wic
twierdzono, e nawzajem si wykluczamy. Ale ja nie miaem najmniejszych wtpliwoci, e
doskonale si zrozumiemy. Nie wtpiem w to ani przez sekund.
Bye wielkim bohaterem finau Ligi Mistrzw, ktry Bayern wygra na Wembley. Jednak kiedy
przyjechae do Trydentu na zgrupowanie przed sezonem, nie zachowywae si jak wielka gwiazda
i to byo dla Pepa bardzo mi niespodziank.
Suchaj, ja miaem due zaufanie do Pepa, odkd ogoszono, e zostanie trenerem Bayernu. I
odniosem pozytywne wraenie, kiedy poznaem jego, a take Domego [Torrenta] i Lorena
[Buenaventur]. Ja te chciaem uczestniczy w jego sposobie postrzegania futbolu. Pamitam
pierwsz rozmow, jak z nim odbyem, wtedy w Trydencie, poniewa bya to bardzo wana
rozmowa. Powiedzia mi: Ciesz si futbolem. Strzelie gola w finale Ligi Mistrzw i strzelasz
zawsze w wanych meczach, tak wic ciesz si, odpr, ciesz si futbolem i swoj rodzin, bd
szczliwy.... To byy jego pierwsze sowa pierwszego dnia, a bardzo wane jest, eby twj trener
tak do ciebie mwi, poniewa w taki sposb okazuje ci zaufanie. A zatem od pierwszej chwili
odniosem dobre wraenie.
Niektrzy pikarze mwi, e Bayern Heynckesa by fantastyczny, ale e potrzebny by nowy
krok, zmiana, bo gdyby wszystko zostao takie samo, to by moe druyna popadaby w zastj.
Tak, tak, zgadzam si. Jest to niebezpieczestwo, ktre pojawia si po wygraniu wszystkiego.
Jeli nic nie ulega zmianie, pracujesz tak samo i utrzymujesz te same idee, to moliwe, e narazisz si

na takie niebezpieczestwo. Po zdobyciu trzech trofew bardzo atwo jest si rozluni. Z nowym
trenerem i z now koncepcj futbolu ewolucja bya bardziej moliwa. Zmiana zmusia nas wszystkich
do bycia bardziej zaangaowanymi.
Duo kosztowao ci zrozumienie idei i koncepcji gry Pepa?
C, niewtpliwie by to trudny proces. Dla pikarzy, ale take dla Pepa, poniewa ciko jest
przyjecha do nowego kraju, a do tego jeszcze dochodz trudnoci jzykowe... Ale Pep postara si
nauczy niemieckiego przed przybyciem i to byo niesamowite, jak dobrze posugiwa si nim ju na
pocztku. Jednak pierwsze miesice s zawsze trudne w tej wzajemnej adaptacji. Co tydzie, co
miesic gralimy coraz lepiej. I rozgrywalimy wielkie mecze, jak ten z Manchesterem City, ktry by
cudowny. Mnie bardzo podoba si taki styl, poniewa przypomina mi troch tradycyjn holendersk
gr, ktr praktykowa na przykad van Gaal. Ma ten zapa, zawsze atak, zawsze do przodu, a nie
obrona i zamykanie si we wasnym polu karnym. I ten pomys od pierwszego dnia bardzo mi si
spodoba.
Tak usilny i tak wysoki atak nie jest czsty w obecnym futbolu. Wikszo druyn czeka na was
na swojej poowie. Zawsze bdziecie mieli trudnoci, by zaatakowa zesp grajcy bardzo
defensywnie, a psychicznie musi to ogromnie mczy.
To oczywiste, e w futbolu atwiej jest si broni ni atakowa. Broni oznacza czeka. Ale
jeli masz pik, musisz szuka nowych drg, a budowanie jest zawsze trudniejsze ni niszczenie. Ale
trener powiedzia nam wczoraj: Jeli jeste na boisku, jako pikarz z pewnoci chcesz czerpa
rado z gry, a z nasz ide mona tej radoci czerpa jeszcze wicej. Chocia to oczywiste, e gra
przeciwko bardzo defensywnie ustawionej druynie jest trudno, bardzo trudno.
To zaskakujce, e w tym sezonie udao ci si strzeli wicej goli, a zarazem zapewni wicej
asyst swoim kolegom. Czy ma to jaki zwizek z now koncepcj gry?
Myl, e tak. W pewnym momencie sezonu Pep powiedzia mi, e nie mog obsesyjnie stara
si strzeli gola, tylko ebym gra i gra, bo wtedy pojawi si gol. I tak si stao. Jeli grasz i grasz,
szukasz przestrzeni, masz pik i wymieniasz j z kolegami, w ten sposb prawie zawsze strzelisz.
Ostatecznie we wszystkich meczach miaem szanse na zdobycie bramki. Jeli przez dugi czas masz
pik i uczestniczysz w grze, automatycznie pojawiaj si szanse na strzelenie gola albo na asyst.
W lutym i w marcu gralicie bardzo dobrze. W kwietniu z kolei prezentowalicie si bardzo
le. Czy to przez te wypadki, ktre zdarzaj si w futbolu, czy z innego powodu? Czy problemem
byo tak wczesne zdobycie mistrzostwa?
Trudno jest wytumaczy, dlaczego tak si stao. Nie tylko dlatego, e szybko zdobylimy
mistrzostwo. Dla mnie nawet dzi trudno jest wyjani wszystkie przyczyny. Jak to moliwe, e
gralimy tak bardzo dobrze w lidze i wygrywalimy w tak wspaniay sposb, a pniej, po zdobyciu

tytuu, tutaj, w Berlinie, tak bardzo uszo z nas powietrze... Co tydzie byo gorzej. Jednak nieatwo
jest wyjani, dlaczego tak si stao. Nie tylko przez to, e tak wczenie wygralimy lig, lecz przez
wiele innych drobnych rzeczy, poniewa druyna jest czym bardzo zoonym, a jednoczenie bardzo
delikatnym. Na przykad w kwietniu mielimy sporo kontuzji. Potrzebuj czasu, by spojrze na to
z lepszej perspektywy i zrozumie.
Natomiast podczas treningw w tym tygodniu odnosio si wraenie, e druyna wrcia do
swojego najlepszego momentu...
Tak, te odnosz takie wraenie. Uwaam, e jestemy w dobrej formie, by wygra jutro
Puchar, chocia ludzie myl inaczej. W futbolu zawsze najwaniejsza jest gowa. A teraz jestemy
bardzo skupieni.
Pep mwi, e jego sposb gry oznacza pewne zderzenie kulturowe w Niemczech. Czy ta
koncepcja gry moe sta si tutaj popularna?
Myl, e tak, bez wtpienia. Kiedy wygrywalimy Bundeslig, wszyscy mwili, e Bayern jest
niesamowity i e Pep ulepszy druyn. Ale futbol to zawsze wyniki. Gralimy dobrze przez cay
sezon i zasypywano nas komplementami, ale kiedy przegralimy, wydawao si, e wszystko jest do
niczego. Nie sdz, by taka bya rzeczywisto. Rzeczywisto wyglda tak, e z tym systemem gry
gralimy bardzo dobrze, na wysokim poziomie, i uzyskalimy wspaniae wyniki. Jestem przekonany,
e w przyszym sezonie moemy i powinnimy gra lepiej. Podoba mi si droga, jak obralimy. Nie
mog si ju doczeka nowego sezonu.
W nastpnym sezonie druyna bdzie ju lepiej przystosowana.
Bez wtpienia, poniewa pierwszy sezon z nowym systemem i z nowym trenerem zawsze jest
najtrudniejszy. I w takich okolicznociach zdobylimy trzy trofea, pobilimy wszystkie rekordy
w Bundeslidze, dotarlimy do pfinau Champions League, a jutro walczymy o Puchar Niemiec.
Osignicie tego w pierwszym sezonie jest niebywae, to wspaniay bilans. A my, pikarze, wiemy,
e w nastpnym sezonie moemy jeszcze bardziej poprawi nasz gr, poniewa znamy j ju lepiej.

MOMENT 66

Z TYMI, KTRZY WIERZ

Berlin, 17 maja 2014 r.
Do kontuzji doszo wskutek starcia z Ribrym. David Alaba wyskoczy do piki na ostatnim treningu
sezonu w pitek po poudniu na Olympiastadion w Berlinie i dozna urazu minia przywodziciela.
Nie bdzie mg wystpi w finale, co oznacza brak kolejnego wanego zawodnika.
Po kolacji Guardiola wezwa Rafinh i zada mu proste pytanie:
Rafa, mgby zagra na lewej stronie?
Pep, zagram tam, gdzie bdziesz mi kaza odpowiedzia Brazylijczyk bez wahania.
Trener mia zastpc dla Alaby, chocia ta zamiana zmusi go do ustawienia obu bocznych
obrocw szerzej, ni pierwotnie planowa. Teraz brakowao mu ju tylko zastpcy dla Rafinhii na
prawej stronie, ale postanowi, e pozwoli dziecku spa spokojnie.
W sobot rano po niadaniu wezwa Hjbjerga i powiedzia mu, e zagra w podstawowym
skadzie, ale nie w rodku pola, tylko na pozycji prawego obrocy. Chopak odpowiedzia, e nie ma
problemu, e zagra tam, gdzie potrzebuje go druyna.
Berlin si zmieni. Miasto jest cae te. Tysice kibicw Borussii zawadno stolic, podczas
gdy ledwie wida czerwony kolor ich rywali. Jakby niewystarczajca bya fizyczna dyspozycja
kadej z druyn i stanowcze opinie mediw, to jeszcze liczba kibicw te zdecydowanie przemawia
na korzy Borussii Dortmund.
Pep ma ju podstawowy skad i plan gry. Na murawie znajd si ci, ktrzy najbardziej wierz
w jego ide gry (nie liczc kontuzjowanych), sam plan za bdzie kolejn niespodziewan zmian
w nieustannej taktycznej ewolucji trenera. Guardiola postanowi, e owa ewolucja musi by
bezdyskusyjnym znakiem rozpoznawczym.
Pep nuci niemiecki hymn dokadnie w momencie, gdy brzmi Blh im Glanze dieses Glckes
(Kwitnij w blasku tego szczcia). Jest sma wieczorem, w Berlinie pada deszcz, a oprcz Pucharu
toczy si walka o wiele innych rzeczy. eby stawi czoo delikatnej sytuacji po kataklizmie z Realem
Madryt, Guardiola dokonuje zmiany, ktra wykracza daleko poza taktyk: jest to zmiana strategiczna,
ktra dojrzewaa i nad ktr ciko pracowa. Wzi pod uwag zalety druyny i doszed do wniosku,
e najlepiej graa ona wtedy, gdy pik wyprowadzao trzech pikarzy (wyjcie La Volpego); przy

wsparciu bocznego obrocy, zdolnego przebiec wzdu caej linii bocznej, a jednoczenie pilnowa
centralnego korytarza; z defensywnym pomocnikiem odpowiedzialnym za kontrolowanie kontratakw
przeciwnika i zawsze z dodatkowym zawodnikiem w centralnej strefie; z napastnikiem, ktry bdzie
spycha rywala do obrony, i z cofnitym napastnikiem, ktry bdzie potrafi porusza si blisko
rodkowego atakujcego.
Przygotowujc mecz, zapisa tych pi zasad na tablicy w gabinecie i nakreli plan gry, ktry
jego zawodnicy szczegowo przewiczyli. A kilka dni pniej plan gry zosta rozrysowany na
murawie na chwil przed rozpoczciem finau: to 3-6-1, ktry w fazie defensywnej zamieni si w 54-1, a w fazie ofensywnej bdzie 3-4-3. W finale Hjbjerg jest prawym obroc, Rafinha lewym,
Lahm i Kroos zajmuj centraln stref, Gtze wychodzi z lewej strony, by zaj najwyszy
wierzchoek rombu, podobnie jak Mller, podczas gdy Robben moe swobodnie si porusza po
caej szerokoci ataku. Oprcz tego wszystkiego Bayern wyjdzie i bdzie czeka, bez popiechu,
z lini obrony cofnit bardziej ni zazwyczaj, eby nie oddawa przestrzeni Borussii.
Na Olympiastadion przewaa kolor ty, sycha piewy kibicw z Dortmundu, fani Bayernu za
s cisi, wiadomi, e znajduj si w mniejszoci. Ale pocztek meczu jest zadziwiajcy dla Jrgena
Kloppa i jego pikarzy. Bayern wydaje si inny. Nie jest t odwan druyn, ktra rzucaa si do
ataku z najwysz szybkoci, obnaajc si w obronie. Nagle role si odwrciy i nawet nie mona
byo dostrzec szczegw, kiedy Thomas Mller by bliski strzelenia gola, ale trafi prosto w twarz
Weidenfellera, natomiast Robben mia drug szans po dugim, doskonaym podaniu Lahma.
Baagan w szeregach Borussii by znaczcy. Jest to druyna bystra, bardzo bystra w zastawianiu
puapek na rywali. Zwaszcza na Bayern. Borussia jest jak kot, ktry zawsze kusi Bayern smacznym
kawakiem sera, trzymanym w apach. Pikarze Kloppa zawsze uatwiaj przeciwnikowi
wyprowadzenie piki, pozwalaj mu podchodzi z radoci i przycigaj go niczym mysz, a gdy
przekroczy okrelony punkt, wtedy byskawicznie rozrywaj go na kawaki. Jednak dzi mysz jest
bardzo sprytna i postanawia dziaa inaczej. Guardiola zapewnia gigantyczn przewag w rodku
pola: zostawia z tyu trzech obrocw, a w centralnej czci umieszcza szeciu zawodnikw. Wobec
takiego stanu rzeczy Borussia nie ma ani nie bdzie mie adnej odpowiedzi. Pressing, jaki stosuje,
wykorzystujc zawodnikw ofensywnych, bdzie bezuyteczny przez cay wieczr dziki przewadze
liczebnej Bayernu. W rezultacie druyna Pepa ma mniej okazji strzeleckich, ale niemal wszystkie
stwarzaj wielkie zagroenie pod bramk Weidenfellera.
Pep stawia na mniejszy atak i na wiksz kontrol. Robben jest sam w polu karnym, ale radzi
sobie z trzema defensorami: z dwoma stoperami i bocznym obroc. Kiedy pomaga mu Mller,
tworzy si wspaniaa kombinacja dla Bayernu. Napastnicy skupiaj na sobie uwag czterech
obrocw, w zwizku z czym w rodku pola dzieje si co zupenie odwrotnego: piciu pomocnikw

Pepa za kadym razem jest w lepszej sytuacji ni czterech pomocnikw Kloppa.

Philipp Lahm odgrywa kluczow rol w tym finale. Musi pomaga przy wyprowadzaniu piki od
linii obrony, a jednoczenie odpowiada za wywieranie nacisku na ahina za kadym razem, gdy
Weidenfeller podaje do niego pik, aby rozpocz akcj. Kapitana czeka ciki wieczr, poniewa
60 metrw pionowej osi boiska znajduje si pod jego kuratel. Jednak w smej minucie zostaje
kopnity w misie dwugowy lewej nogi, z czego w tym meczu ju si nie pozbiera. Po kwadransie
potrzebuje interwencji sztabu medycznego, w 20 minucie wyranie utyka, a w 28 nie jest ju w stanie
kontynuowa gry. Dla Bayernu jest to ewidentnie decydujca strata: bez Thiaga, bez Alaby, bez
Schweinsteigera, a teraz jeszcze bez Lahma Bayern pomocnikw znikn cakowicie...
Na awce rezerwowych trudno o zmiennika, ale ostatecznym wybracem zostaje Ribry, ktry od
wielu tygodni ma powane problemy z plecami, co przekada si na bl mini obu ng. Guardiola
podejmuje wtedy zaskakujc decyzj, ktra okae si kluczowa dla losw finau: Ribry nie bdzie
gra na skrzydle, lecz na pozycji defensywnego pomocnika, wspierajc Toniego Kroosa. Jest to
zdumiewajce posunicie, podjte w biegu, zaimprowizowane, ale okazuje si miadce dla
Borussii, ktra odpowiada na to dopiero po ponad pgodzinie. A do tego momentu gra Bayernu nie
zachwycaa, ale druyna z Monachium osigna swj cel: zesp Kloppa nie mg wyprowadzi ani
jednego kontrataku.
Mimo e Neuer jest jeszcze niepewny w grze nogami, to Bayernowi bez problemu udaje si
utrzyma swj plan dziki pozycjom, jakie na pocztku kadej akcji zajmuj Javi Martnez, Kroos
i Ribry. Wszyscy trzej tworz centraln o, ktra jest wspierana przez bocznych obrocw (z
Hjbjergiem prezentujcym si lepiej z minuty na minut), i z atwoci wyprowadzaj pik. Javi
pokazuje ca swoj taktyczn inteligencj i koncentracj w defensywie, z jakiej jest znany; Ribry
gra na wspaniaym poziomie, wydaje si wrcz niewiarygodne, e taki napastnik jak on gra tak
dobrze na pozycji defensywnego pomocnika, natomiast Kroos po prostu peni jednoczenie rol
Lahma i Kroosa.
Po godzinie meczu, po tym, jak Mller mia kolejn idealn sytuacj, stworzon do spki przez
Robbena i Ribryego, trener Borussii dokonuje pierwszej zmiany: Oliver Kirch wchodzi za
Mychitariana i wyrwnuje siy w rodku pola, gwnie dlatego, e Guardiola w odpowiedzi
zamienia miejscami Ribryego i Gtzego, ktry zajmuje pozycj defensywnego pomocnika obok
Kroosa. Wraz z t zamian miejsc szkoleniowiec Bayernu stara si przybliy Ribryego do
strzelenia gola, ale znika zarazem pozytywny efekt, jaki francuski pikarz dawa w rodku boiska.
Fina mgby zabarwi si na to, gdyby sdzia uzna gola po dorodkowaniu z rzutu wolnego,
ktre gow wykoczy Hummels, ale Dante wybi pik, kiedy ju wpada ona do bramki Bayernu.
Regulaminowy czas gry zakoczy si bezbramkowym remisem, a Borussia zdoaa odda zaledwie

dwa strzay na bramk Neuera (cznie z niegolem Hummelsa) przy piciu okazjach Bayernu, ktry
gra bardzo sprytnie, zabiegajc przede wszystkim o to, eby rywal nie mg wykorzysta swoich
najlepszych atrybutw.
Przed dogrywk Pep ograniczy si tylko do przypomnienia pikarzom, e wkraczaj w faz,
w ktrej rzdzi umys, a nie nogi, i da im ogln rad:
Szukajcie Maria [Gtzego]. Szukajcie go midzy formacjami.
Ribry jest na granicy wytrzymaoci. Bl plecw okazuje si nie do zniesienia i trener rozmawia
z Robbenem na temat ewentualnej zmiany.
Pep zapyta mnie, czy jestem w stanie gra dalej opowie mi w nocy holenderski pikarz. I
powiedziaem mu, e tak, e byo to konieczne, poniewa Franck [Ribry] nie mg ju duej
wytrzyma, a Hjbjerg zosta mocno kopnity w misie dwugowy. Trzeba byo wytrzyma za
wszelk cen.
Dogrywka jest by moe kwesti umysu, jak stwierdzi Pep, ale niewtpliwie nogi niektrych
z jego pikarzy s na granicy wytrzymaoci. A po wejciu na muraw jest jeszcze gorzej. Niedugo
po tym, jak Kroos popeni swj jedyny tego wieczoru bd, pozwalajc na mocny i pewny strza
Aubameyanga, Neuer, przez mokr muraw, dozna urazu prawego barku. Miny zaledwie dwie
minuty dogrywki, a podczas nastpnych trzydziestu wielokrotnie trzeba mu bdzie przykada do tej
czci ciaa ld, aby ukoi bl.
Nastpnie Kroos zostaje trafiony w misie dwugowy, przez co utyka a do kocowego gwizdka,
podczas gdy Mller ma skurcze mini, Hjbjerga za musi zastpi van Buyten. Pomimo problemw
Bayern bez trudu wychodzi ze swojej poowy dziki wsppracy na linii JaviKroos, a Borussia
nadal nie jest w stanie przeprowadzi adnego kontrataku.
Claudio Pizarro czeka przy linii bocznej, gotowy zastpi Ribryego, kiedy pada gol. Boateng
posya pik z jednej strony na drug, przyjmuje j Ribry, ktry czeka, a Robben przybiegnie do
punktu jedenastego metra, eby mu j poda, a Holender strzela wprost w rce Weidenfellera, ktry
szybko podaje futbolwk do Grokreutza. Ale Boateng idzie do przodu, odbiera mu pik
i dorodkowuje w pole karne, gdzie Robben uprzedza wszystkich i strzela gola na 1:0. Rado
Guardioli trwa niewiele ponad dwie sekundy, poniewa natychmiast myli o zmianie Ribryego,
ktry w tamtym momencie ju wyranie utyka na praw nog.
Ostatni kwadrans to desperackie ataki Borussii, ktrej udaje si odda tylko jeden strza, za
spraw Reusa, a take kontrataki Bayernu, ktry ma dwie idealne szanse na strzelenie gola oraz
uderza w supek Robbena, zanim Mller w trzeciej doliczonej minucie gry strzeli decydujcego gola
na 2:0, dziki odebraniu piki przez Rafinhi, wysikowi niezmordowanego Robbena, zwinnoci
Pizarra przy podaniu i sprytowi samego Mllera, ktry uciek Schmelzerowi i Weidenfellerowi.

Bayern zdobywa dublet (mistrzostwo i Puchar), zostajc drug druyn w historii futbolu, ktra
osiga to po uzyskaniu trzech trofew w poprzedniej kampanii (po raz pierwszy trzy i dwa trofea
zdoby PSV Eindhoven w 1988 i 1989 roku). Zesp z Monachium dokada czwarte trofeum
w sezonie, z szeciu, jakie byy do zdobycia, a dla Guardioli jest to trofeum numer 18 z 25
moliwych w piciu sezonach (uzyska 14 z 19 w Barcelonie i cztery z szeciu w Bayernie).
Druyna wituje w wielkim stylu. Boateng podnosi Guardiol, jakby by pirkiem. Neuer, mimo
kontuzjowanego barku, robi to samo. Trener wymienia mocne uciski z Javim, Rafinh, Gtzem
i Kroosem, a zwaszcza z Robbenem. Po otrzymaniu pucharu Dante i van Buyten powtarzaj piwn
kpiel, wylewajc trunek na gow Pepa, i tym razem nawet Estiartemu nie udaje si wykrci.
Na kolacji po meczu pikarze s zachwyceni trenerem:
Znalaz dla mnie idealne miejsce. Wreszcie mam pozycj, na ktrej mog gra na najwyszym
poziomie mwi Javi Martnez.
My, pikarze Bayernu, udowodnilimy, ile jestemy warci: to jest niebyway wzrost samooceny
dodaje kapitan Lahm.
W sowach ich wszystkich mona wyczu zo z powodu katastrofy, jaka spotkaa ich w meczu
z Realem Madryt, sycha wsparcie dla trenera i ch, by jeszcze bardziej rozwija jego koncepcj
gry.
Jest druga w nocy, euforia siga zenitu, a Rafinha przekazuje swoj opini na temat sezonu:
Przed meczem powiedziaem o tym Domemu [Torrentowi]: umrzemy razem. Poowa druyny
bya kontuzjowana, a my pokazalimy na boisku wielk odwag. Trzeba mie jaja, eby wystawi
osiemnastoletniego dzieciaka, i to na pozycji, jak Pep mu wyznaczy. Albo mnie na lewej obronie.
Dla Pepa jest to szalenie wane, a jeli kto ma wtpliwoci, to jego problem...
Sowa wypowiedziane przez Robbena brzmi podobnie:
To zwycistwo jest wspaniae i bardzo wane, poniewa utwierdza nas w naszej idei. Jest to
idea, w ktr kadego dnia mocniej wierzymy. Wygralimy dziki idei Pepa, a drugi sezon bdzie
jeszcze lepszy.
Podczas fety Pep udaje si na bok, eby poby z rodzin. Jest szczliwy, to oczywiste, ale dzi,
bardziej ni kiedykolwiek wczeniej, wida, e jest zy na siebie za to, co wydarzyo si w pfinale
z Realem Madryt, za to, e tamtego dnia nie zagra z takim samym planem jak w tym finale Pucharu
Niemiec.
O wp do czwartej rano opuszcza imprez ze pic Valentin obejmujc go za szyj.
Pada deszcz.

MOMENT 67

DZIECKO I KAPITAN
Berlin, 18 maja 2014 r.
Bayern wraca do Monachium z pucharem zdobytym w Berlinie, miecie, ktre stao si dla Pepa
talizmanem, jeli chodzi o zdobywanie w nim krajowych trofew. Tysice kibicw czeka na druyn
na Marienplatz, eby witowa dublet, ktry wieczy sezon, i jest to doskonay moment, by dokona
jego podsumowania z dwoma pikarzami, ktrzy s symbolami pierwszego sezonu Guardioli
w Bayernie: modym Pierreem-Emileem Hjbjergiem i kapitanem Philippem Lahmem.
Przed powrotem do Bawarii pytam Hjbjerga o to, co wnis do jego gry kataloski trener.
miao z pik przy nodze. By nigdy nie ba si gra. I gra, gra i gra. Wszystko jedno, czy
naprzeciwko jest Xabi Alonso czy pikarz amator. Gra bez strachu i zawsze by odwanym. Mie
jaja, jak mwi Pep. Kiedy jest si modym, wszystko robi si ostronie, ale wtedy nie ma postpw:
trzeba gra na maksa, eby mc stawa si lepszym. Pep wymaga ode mnie, ebym gra w pik bez
strachu. I bardzo duo nauczy mnie o taktyce i o defensywie. Nauczyem si zostawa na swojej
pozycji, kiedy kolega wychodzi do przodu, i atakowa z gbi, kiedy to ja zagrywam do przodu. Pep
wnis do mojej gry taktyk, odwag z pik przy nodze i przede wszystkim serce. By gra
jednoczenie z gow i z sercem. Kiedy przechodziem trudny okres [choroba jego ojca], Pep bardzo
mi pomg. Powiedzia mi, e dziennie powinienem powica na futbol ptorej godziny, ale e to
ptorej godziny musi by na maksymalnych obrotach i e po zakoczeniu treningu mam nie
przejmowa si gr i by spokojnym.
Hjbjerg przyszed do Bayernu w 2012 roku, kiedy mia zaledwie 16 lat, i wiele kosztowao go
przystosowanie si do trenowania cztery dni w tygodniu:
Byem may i moje ciao nie wytrzymywao takiego ogromu pracy. Przez rok wszystko mnie
bolao. W tym sezonie z Pepem przytrafio mi si co podobnego, poniewa kiedy trenowaem sze
dni w tygodniu z pierwsz druyn, i to w takim tempie, czasami z trudem dawaem rad.
Dla ciebie by to bardziej sezon nauki ni rywalizacji...
Oczywicie. Kiedy budz si rano i wstaj z ka, mwi do siebie: Dzi bd lepszy ni
wczoraj. Dzi bd lepszym pikarzem. Naucz si czego nowego. Kadego dnia chc uczy si
czego nowego. Chc by lepszy, lepszy, lepszy... Myl, e Pep zauwaa te moje chci, by cigle

robi postpy. I wszystko to, co on mi daje i co wnosi do mojej gry, staram si rozwija. Jestem
pikarzem, ktry robi to, co uwaa za suszne i co moe by lepsze dla mojego rozwoju. Nie jestem
egoist, ale mam wielk pewno siebie i czasem jestem troch gupi, bo uwaam, e moje
rozwizanie jest waciwe, a musz si nauczy, e istniej lepsze rozwizania. U Pepa tak si
dzieje: dostrzegem, e on wnosi do mojej gry lepsze rozwizania.
Czego dokadnie si nauczye?
Po raz pierwszy zrozumiaem, e aby znale si na wiatowym topie, trzeba opanowa
koncepcje defensywne, by bardzo zdyscyplinowanym i gra taktycznie. Przekonaem si, jak wane
jest nastawienie psychiczne, poniewa trzeba mie ten zmys defensywnego porzdku. By
wiadomym, e kady sprint, kady kontakt z pik, kady strza trzeba wykonywa na sto procent. Od
minionego lata bardzo duo si nauczyem pod wzgldem psychicznym, a nie tylko fizycznym. I
taktycznym. Staem si lepszym pikarzem, ni byem przed przyjciem Pepa, poniewa zdobyem
now wiedz. Jednak zauwaam jeszcze, e jestem w stanie wzi udzia w piciu kolejnych akcjach,
koncentrujc si i nie popeniajc adnego bdu, ale by moe w szstej si rozluniam, popeniam
bd i trac pik... Jestem w okresie, w ktrym trzeba wykona przeskok z futbolu modzieowego
do futbolu profesjonalnego, a klucz do tego tkwi w gowie. Niektrzy koledzy, jak Dante, cigle
przypominaj mi, jak wana jest koncentracja oraz trenowanie kadego dnia i w kadym momencie na
sto procent.
Co znaczy dla ciebie Pep?
Jest pasj i sercem kryjcymi si w futbolu. Jasne, jest moim trenerem, ale te kim znacznie
wicej: jest moim drugim ojcem. Jest dobrym czowiekiem i kadego dnia wyjania nam wszystkim,
co moemy zrobi, by by jeszcze lepszymi pikarzami.
Czy jest jaka emocjonalna rnica w druynie w porwnaniu z poprzednim sezonem?
W poprzednim sezonie bylimy troch bardziej Niemcami. To znaczy, e nie bylimy zbyt
emocjonalni. Po niemiecku mwimy na to gerade [proci]. Wiesz, o co chodzi... Teraz jest wicej
emocji i to mi si podoba. Ja jestem bardzo emocjonalnym pikarzem, lubi gra z sercem, ale
Niemcy nie s do tego tak przyzwyczajeni jak Brazylijczycy czy Hiszpanie z druyny, Pizarro czy ja
sam. Bycie emocjonalnym nie oznacza bycia lepszym czy gorszym, po prostu jest si innym. Ale ta
zmiana jest wyrana i uwaam, e jest to bardzo pozytywne. Jeli bdziemy bardziej emocjonalni,
wci bdziemy mieli ch co tydzie wygrywa. A Pep zawsze wnosi do druyny emocje.
Ta emocjonalna ostrono pojawia si zarwno w przypadku poraki, jak i zwycistwa.
Tak, jestemy druyn bardzo niemieck, przyzwyczajon do nieokazywania zbytnio emocji.
Czasem moemy sprawia wraenie ludzi aroganckich i oschych. Ja wol by bardziej emocjonalny.
Czowiek gra i trenuje kadego dnia, ebymy na koniec sezonu mogli zorganizowa wielk fet jak

tej nocy i wyzwoli emocje.

Bdziesz wan czci tej druyny...
Czasami myl, e bardzo trudno bdzie mi zosta w Bayernie, a niektrzy mi mwi, e nie
bdzie to moliwe. Kiedy si ma 18 lat, bardzo trudno jest tu gra. Czasami myl o tym, e za dwa
sezony bd mia dopiero 20 lat... Niekiedy si nad tym zastanawiam: od prawie roku pracuj
z Guardiol, jestem w Bayernie Monachium, najlepszej druynie wiata, i z najlepszym trenerem
wiata, i nauczyem si wicej ni w trakcie caej dotychczasowej kariery. I uwaam, e tak, bd
mg si rozwija i zosta dobrym pikarzem, i to ju jest dla mnie bardzo wane. To tak jakbym by
w szkole. Doskonale rozumiem, e nie mog gra co tydzie, poniewa druyna musi wygrywa
mecze. Tak wic czuj si tak, jakbym by w szkole Pepa i Bayernu, i jestem szczliwy, ale to
oczywiste, e nadejdzie dzie, kiedy bd musia gra co tydzie, a nie bdzie to atwe, nie jestem
gupi. Zdaj sobie spraw, e by moe bd musia odej z Bayernu i gra w innych druynach
z Bundesligi albo w innym kraju, ale to niewane. Zawsze bd dumny z tego, e pracowaem
z Pepem i tyle nauczyem si u niego i w Bayernie. W tej chwili musz si uczy i uczy. Uczy
zawsze, w kadej chwili. I za dziesi lat bd mg powiedzie modym zawodnikom: przekazuj
wam moj wiedz. Teraz sam j otrzymuj, a pniej bd przekazywa j innym.
Jednego na pewno nie mona ci zarzuci: braku charakteru. W wieku 18 lat rozegrae wczoraj
wielki fina.
Mam ogromne serce i powicam si cakowicie, co czasem ma swoje wady, ale to te czyni
mnie silniejszym. Po ojcu odziedziczyem silny umys i charakter. Czasami ten charakter sprawia, e
popeniam bdy, ale w przyszoci bardzo pomoe mi wygrywa. Musz tylko znale wasn drog
i niezbdn rwnowag.
Po rozmowie z najmodszym w druynie czeka na mnie kapitan, czowiek, ktry, jak mawia
trener, porzdkuje wszystkie elementy, Lahm, boczny obroca, przemianowany na defensywnego
pomocnika w trakcie Superpucharu Europy 30 sierpnia 2013 roku.
Philipp, jak wspominasz tamten moment, kiedy twoja pozycja zmienia si w tak radykalny
sposb?
Dobre byo to, e u Pepa wiele razy grywaem ju na pozycji defensywnego pomocnika podczas
okresu przygotowawczego. W meczach towarzyskich czsto mnie na niej ustawia. Od wielu lat nie
wystpowaem na tej pozycji, ale on podj tak decyzj, bo wiedzia, e sobie poradz. To, e
mogem tam zagra w Superpucharze, byo dla mnie czym wyjtkowym, poniewa bardzo lubi gra
w rodku pola. Poza tym to jest pikne, kiedy wiesz, e trener ci ufa. On wierzy w to, e podoam
zadaniu, mimo e od lat nie graem na tej pozycji.
Od tamtego dnia pozycja defensywnego pomocnika naleaa ju do ciebie. Czy Pep sprawi ci

przez to problem, czy czue si swobodnie jako szstka?

W trakcie sezonu czuem si bardzo dobrze na tej pozycji. Myl, e Pep ustawi mnie na niej,
poniewa dostrzeg, e tu czuj si bardzo swobodnie. Naprawd czuj si bardzo dobrze jako
pivote, chocia bya to dla mnie nowa sytuacja, poniewa prawie zawsze graem jako boczny
obroca. To byo interesujce, bo czowiek zawsze musi by cakowicie skoncentrowany, kiedy
zajmuje now pozycj. Oczywicie kiedy gra si w rodku pola, jest zupenie inaczej, poniewa masz
wok siebie wielu pikarzy, ale Pep mi zaufa i myl, e w cigu sezonu go nie zawiodem.
W najbliszych sezonach Philipp Lahm widziaby siebie bardziej jako defensywnego
pomocnika ni bocznego obroc?
Uwaam, e w tym sezonie udowodniem, e mog gra na obu pozycjach. Jak ju
wspomniaem, bardzo lubi gra w rodku pola. Po dziesiciu latach na boku obrony jest to co
nowego i mog wypenia inne zadania. Nie znaczy to, e nigdy wicej nie zagram jako prawy czy
lewy obroca, ale gra na rodku pola sprawia mi wielk frajd. Ale c, to oczywiste, e
o wszystkim decyduje trener...
Co zmienio si w druynie po przyjciu Guardioli w porwnaniu z Bayernem Juppa
Heynckesa?
Przede wszystkim zmienia si nasza gra pozycyjna, a take posiadanie piki. Teraz bardziej
dominujemy w meczach. Na przykad w poprzednim sezonie w decydujcych meczach
w wierfinale i w pfinale Champions League duo wyczekiwalimy, wszyscy na wasnej poowie,
eby gra praktycznie z kontrataku, oczywicie z wielk energi, ale nie byo tak, e dugo
utrzymywalimy si przy pice, prowadzilimy gr czy dominowalimy w meczach tak bardzo, jak
robimy to teraz. Druga zmiana to podzia przestrzeni kadego pikarza i to, jak po stracie piki
natychmiast przechodzimy do pressingu. W znacznej mierze te dwa aspekty bardzo poprawilimy od
poprzedniego sezonu.
Przystosowanie do koncepcji, jakie zaproponowa wam Pep, nie byo szybkie ani atwe...
Oczywicie, e byo trudno. Byo to co nowego dla pikarzy, ale po tym, jak wygrao si
wszystko, naleao zrobi co nowego. Zdobylimy trzy trofea i przyszed nowy trener, ktry stara
si wnie do druyny co nowego. Myl, e dla wielu zawodnikw byo to trudne. Niektrzy
twierdzili, e ju wczeniej funkcjonowalimy bardzo dobrze i e ze starym sposobem gry
wygralimy wszystko, a jednak potem pojawio si co nowego i odmiennego. Uwaam te, e Pep
bardzo dobrze przystosowa si do niemieckiego futbolu, e na swj sposb troch go zmieni. Ale to
oczywiste, e byo trudno, poniewa pikarze zwyczajnie potrzebuj czasu, eby si dostosowa,
i trener take musi przystosowa si troch do zawodnikw. Ale myl, e udao mu si to do
dobrze.

 Guardiola czsto mwi o zderzeniu kulturowym midzy jego koncepcjami futbolu a niemieck
tradycj. Czy to zderzenie faktycznie istnieje? Bdzie istniao? Czy jest ono do przyjcia przez obie
strony?
To jest proces, zderzenie kulturowe. Nawet sam Pep mwi czsto, e by zaskoczony, e
wszystkie druyny w Niemczech graj z kontrataku. Wiele zespow gra przeciwko Bayernowi
bardzo defensywnie i nagle wyprowadzaj szybki kontratak. Nie chc utrzymywa si przy pice,
tylko gra defensywnie. Myl, e na tym polega rnica midzy futbolem hiszpaskim i niemieckim,
ale jest to proces, w ktrym jeden musi uczy si od drugiego. Pikarze, co oczywiste, od trenera, ale
rwnie i Pep powinien coraz lepiej poznawa niemiecki futbol, sposb gry oraz rywali. W kadym
razie uwaam, e ten proces jest ju zamknity.
Po trzech trofeach zdobytych z Heynckesem rzecz normaln jest upa. Dotd tylko PSV
Eindhoven zdoa zdoby dublet w sezonie nastpujcym po wygraniu trzech trofew. Czy Pep
odegra wan rol w tym, by osign ten sukces i nie zaton?
Jestem przekonany, e postara si o to, by druyna nie upada. Zazwyczaj po zdobyciu trzech
trofew pikarze s nasyceni i trudno im jest znw wygra lig, ale Pep poprzez swoje dziaanie,
dziki sztabowi szkoleniowemu i dziki nowemu sposobowi mylenia o tym, jak powinnimy gra,
sprawi, e wszystko byo bardzo nowatorskie i e wszyscy musielimy by bardzo skoncentrowani,
aby to funkcjonowao. Byo to moliwe tylko dziki temu, e od pocztku osignlimy dobry rytm
w Bundeslidze i ostatecznie zdobylimy mistrzostwo we wspaniay sposb.
Co jest najlepsze i najgorsze u Pepa?
Jego gwnym mocnym punktem jest taktyka. Jest niesamowity. I to, e pracuje w sposb
drobiazgowy. Do wszystkich meczw doskonale przygotowuje druyn. On jest najlepszy i to
zarazem jest ma saboci. Jest perfekcjonist. Chce, eby wszystko byo perfekcyjne. W
najdrobniejszym szczegle. I to jest dobre, wyjtkowe, ale czasem dla niego samego to zbyt wiele,
poniewa on nigdy nie jest zadowolony, nigdy nie moe powiedzie to jest super.
Mylisz, e kariera Pepa w Bayernie bdzie duga?
Jestem pewien. Jasne, to zawsze zaley od pikarzy. Jeli odnosi si sukcesy, istnieje wiksze
prawdopodobiestwo, e zostanie si na duej. Kiedy trener nie osiga sukcesw w tak wielkim
klubie jak Bayern, wtedy wtpi w niego nawet sami zawodnicy. Ale najbardziej prawdopodobne
jest to, e bdziemy osiga sukcesy, i myl, e z Pepem bdziemy si dobrze bawi. Jestem bardzo
zadowolony z tego, e jest moim trenerem.
Kiedy druyna praktykuje gr pozycyjn, wie, e rywal ma w zwyczaju czeka na ni zamknity
na wasnej poowie i e istnieje niebezpieczestwo, e przeprowadzi kontratak. Przypuszczam, e dla
pikarza prowadzenie walki zawsze w taki sam sposb musi by bardzo wyczerpujce.

 Ja mog mwi tylko jako pikarz i powiem ci, e najpikniej jest wtedy, gdy masz pik, a nie
kiedy wycznie si bronisz, bronisz, bronisz i masz pik tylko przez pi sekund, eby strzeli gola,
a pniej znowu musisz si wycofa i broni. Piknie jest wtedy, kiedy to ty sprawujesz kontrol nad
meczem, kiedy utrzymujesz si przy pice. Owszem, jest trudno, poniewa rywal ma z tyu jedenastu
pikarzy... Pewnie, e jest trudno, ale pikniej jest wtedy, gdy masz inicjatyw, zamiast cay czas
wyczekiwa.
Ale co musi robi twoja druyna podczas ataku pozycyjnego: czciej strzela, czciej
dorodkowywa, jakie s rozwizania wobec takiego bloku?
Pikarze musz by w stu procentach skoncentrowani na tej sytuacji, poniewa kade podanie
jest wane. Im szybciej pika si przemieszcza, tym mniej masz kontaktu z rywalem i naturalnie
poruszanie si jest istotne, bo trzeba zostawia wolne przestrzenie dla kolegw. Decydujcy moment
nastpuje wtedy, gdy wchodzi si w stref trzech czwartych boiska, niedaleko bramki. Wtedy liczy
si przestrze i potrzebni s utalentowani zawodnicy, bardzo dobrzy technicznie i potraficy utrzyma
si przy pice.
Paradoksy sezonu. Osiemnastoletni pomocnik w finale Pucharu Niemiec musia zagra jako
boczny obroca, a trzydziestoletni boczny obroca jest niekwestionowanym najlepszym pomocnikiem
sezonu. Pierre-Emile Hjbjerg i Philipp Lahm, dwa symbole Pepa.

EPILOG

SOWO PEPA
Monachium, 20 maja 2014 r.
Kiedy czytelnik bdzie mia w rkach t ksik, sezon 2014/15 bdzie ju trwa i nawet rozstrzygn
si ju losy pierwszego trofeum. Tak jak w przypadku stolika, ktry bez przerwy si obraca i obraca,
kampania znw rozpocza si na Westfalenstadion i znw toczya si gra o Superpuchar Niemiec.
Drugi sezon Pepa Guardioli w Niemczech zacz si od meczu z tym samym rywalem, z ktrym zacz
si i skoczy pierwszy: z Borussi Dortmund pod wodz Jrgena Kloppa.
W pierwszym sezonie Pepa w Bayernie druyna rozegraa 56 oficjalnych meczw z bilansem 44
zwycistw, szeciu remisw i szeciu poraek. A zatem 78,5 procent spotka zakoczyo si
zwycistwem monachijczykw, w samej Bundeslidze natomiast 85,3 procent. Druyna strzelia 150
goli (rednia 2,67 gola na mecz) i stracia 44 (0,78 gola na mecz). W akcjach ze staych fragmentw
gry zdobya 28 bramek (14 z rzutw ronych, dziewi z rzutw wolnych porednich i pi z rzutw
wolnych bezporednich) i stracia osiem (pi z rzutw ronych, cznie z tymi po odbiciu piki
i golu samobjczym, jednego z rzutu wolnego poredniego i dwa z rzutw wolnych bezporednich).
Oprcz 56 meczw oficjalnych Bayern rozegra te 14 spotka towarzyskich i odby 279
treningw w cigu 326 dni, jakie upyny od 26 czerwca 2013 roku do 17 maja 2014. Druyna miaa
dwa tygodnie wolnego, co sprawia, e byo 312 dni roboczych, w trakcie ktrych zrealizowano 349
wspomnianych sesji (70 meczw oraz 279 treningw). Poza tym zanim rozpoczy si finay
mistrzostw wiata w Brazylii, wikszo pikarzy rozegraa rednio po osiem meczw w swoich
reprezentacjach.
Element techniczny by obecny we wszystkich 279 sesjach treningowych, ktre dzieliy si na
cztery wielkie grupy: 89 byo gwnie taktycznych; 7075 miao charakter ilociowy (sia
wytrzymao); 6065 charakter jakociowy (sia eksplozywna), natomiast 66 charakter prewencyjny
(gwnie praca w siowni). Podczas niektrych sesji czono prac z rnych grup, tak wic
czstkowych byo wicej ni 279.
Z caej druyny dziewiciu pikarzy grao bez przerwy w cigu 39 tygodni rywalizacji, podczas
ktrych tylko sze razy nie odby si mecz w rodku tygodnia. A zatem w cigu 33 tygodni Bayern

rozgrywa dwa mecze w tygodniu. Zawodnicy, ktrzy przekroczyli prg czterech tysicy minut gry
(albo si do niego zbliyli) i przepracowali 90 procent (lub wicej) sesji treningowych, to Neuer,
Lahm, Boateng, Dante, Alaba, Kroos, Mller, Manduki i Robben. Z powodu kontuzji najmniej sesji
stracili Mller, ktry pauzowa tylko przez dwa dni, Alaba, ktrego brakowao przez trzy dni, a take
Kroos, ktrego brakowao przez cztery dni.
Oprcz liczb pierwszy sezon Guardioli z grubsza mona podsumowa nastpujco:
przystosowanie do niemieckiego futbolu i jego szybkich kontratakw; przystosowanie do pikarzy
Bayernu i poradzenie sobie z plag kontuzji; nauczenie ich podstawowych koncepcji gry pozycyjnej
(nowego jzyka); rywalizacja na najwyszym poziomie we wszystkich rozgrywkach; lepsze wyniki,
ni przewidywano.
Pod koniec sezonu otworzya si nowa teczka z zalegymi sprawami: ewolucja taktyczna
niezbdna do tego, by nie utkn w bardzo zuytej formule sukcesu; adaptacja nowych zawodnikw,
ktrzy musz nauczy si interpretowa jzyk gry; odwieenie druyny, ktra od piciu lat
znajduje si w europejskiej elicie; wyznaczenie podstaw kolejnego wielkiego cyklu sukcesw;
rywalizacja na najwyszym poziomie we wszystkich rozgrywkach.
Z tymi elementami w rku t ksik musi zakoczy sam Guardiola. Tak wic spotykamy si we
wtorek 20 maja w jego gabinecie przy Sbener Strae, gdzie pikarze przychodz, by si poegna.
Jedni wybieraj si na zgrupowania reprezentacji przed mundialem, a inni, jak Thiago, Neuer czy
Lahm, pracuj z fizjoterapeutami. Pep cay poniedziaek gra z Cristin w golfa, a we wtorek
przychodzi do swojego gabinetu punktualnie o umwionej godzinie. Na stole ley jeszcze raport na
temat Borussii Dortmund. Na tablicy kluczowe elementy schematu 3-6-1, zaprezentowanego
w Berlinie, pokrzepiajca wiadomo od jego crki Mari i dwa zdania w kolorze zielonym. Jedno,
pochodzce z filmu Moneyball, brzmi tak: Wiem, e harujesz jak w. Ale ten, kto pierwszy
przebije mur, zawsze krwawi. Zawsze. Drugie zdanie napisane na tablicy w gabinecie Pepa brzmi
nastpujco: Praktycznie wikszo problemw druyny to wina ego.
Pep, nadszed czas, eby dokona podsumowania twojego pierwszego sezonu w Monachium,
w ktrym byy sukcesy, poraki, dramaty i radoci. Czujesz si tu dobrze?
Potrzebuj jeszcze wicej czasu, eby stwierdzi, e druyna jest moja [powiedzia po pauzie,
ktra wydaa mi si bardzo duga, chocia pniej przekonaem si, e trwaa tylko osiem sekund].
Potrzebuj wicej czasu. Wywalczylimy duo i dlatego wszyscy jestemy zadowoleni, poniewa
zwycistwo zawsze daje ci czas, by zrobi co wicej. Zdobywanie trofew zapewnia ci czas, aby
budowa przyszo. Jednak prawdziw satysfakcj osiga si wtedy, gdy czujesz, e druyna jest
twoja i gra tak, jak chcesz. A do tego jeszcze potrzebuj czasu. Druyna nie jest jeszcze w peni moja.
Czy bd mia ten czas? Wielkie zespoy musz zawsze wygrywa, ale jeli bd mia ten czas

i bdziemy mogli powiedzie, ktrdy chcemy i... Ale jeszcze nie, jeszcze nie. Potrzebuj wicej
czasu. Dlaczego? Poniewa to, co prbuj wprowadzi, jest czym kontrkulturowym. Musz
przekona do czego pikarzy, bo oni s z Monachium, z Greifswald, z Rosenheim czy
z Gelsenkirchen, a ja jestem z Santpedor. I w tym procesie ty si przystosowujesz i ja si
przystosowuj musi by rwnowaga. Ja nie mog ani nie chc przekonywa Beckenbauera do
mojego sposobu gry, ale on te nie przekona mnie. Dlatego te w tej materii musimy znale jaki
wsplny punkt. Ale ja musz przekona tych pikarzy. A jest to co kontrkulturowego, poniewa
odbywa si po zdobyciu trzech trofew i praktycznie z tymi samymi pikarzami, ktrzy je uzyskali.
Jeli zdobywasz trzy trofea, ale do druyny wchodzi siedmiu nowych zawodnikw, wtedy o wiele
atwiej jest dokona zmiany w sposobie gry. Ale tak si nie stao. Kiedy ja przychodziem do
Barcelony, przyszo take omiu nowych zawodnikw, a poza tym druyna miaa za sob
katastrofalny sezon. Bayern odnis absolutny sukces i przyszo tylko dwch nowych pikarzy [Thiago
i Gtze]. Taka bya rzeczywisto i nie jest atwo sobie z ni radzi.
Czy w ktrym momencie bye zdezorientowany?
To wanie by test. W Barcelonie zaczynaem prac z druyn, ktra przegraa mistrzostwo
rnic 18 punktw. Tutaj po zdobyciu trzech trofew. To gigantyczna rnica. I w obu
przypadkach udao mi si uzyska dobre wyniki, co jest kontem operacyjnym, ktre oceniaj prezesi
i dyrektorzy generalni. Pod tym wzgldem bilans jest pozytywny: cztery trofea z szeciu. Oczywicie
przegralimy Lig Mistrzw, ale najgorszy by posmak, jaki nam po tym zosta, sposb, w jaki
przegralimy, a nie odpadnicie w pfinale, bo z tym mona si byo liczy. Wobec przegranej
z Realem Madryt nie ma adnej linii obrony: trzeba pochyli gow i to zaakceptowa. Kropka. Ale
reszta bya dobra. To jest nowy kraj, druyna, ktra zdobya trzy trofea, z tylko dwoma nowymi
pikarzami, nowy jzyk... Kwestia jzyka... Jedna sprawa to mwienie, a inna to dotarcie do
zawodnikw, dotarcie do nich naprawd. Do tego potrzebne jest sowo, a moje sowo nie jest
jeszcze odpowiednie. Wyobra sobie, e rok temu mwie do mnie Guten Abend, a ja nie
wiedziaem, co to znaczy. Nie wiedziaem, czy chodzi o popoudnie, czy wieczr. Nie wiedziaem
tego. Jasne, nieatwo jest szybko przyswoi sobie niezbdne sowa, eby naprawd dotrze do
pikarzy.
Wyzwanie, by zastpi Heynckesa, byo bardzo due.
Tak, ale pamitaj, e wiele meczw wygralimy dziki pracy wykonanej przez Juppa
[Heynckesa] w poprzednim sezonie albo dziki zwyciskiej dynamice druyny, dynamice
wygrywania, wygrywania i wygrywania... Dlatego te tak wane byo zdobycie rwnie Pucharu
Niemiec po tym, jak wygralimy mistrzostwo, bo to daje moliwo, by dalej pracowa. Poniewa
wzmacnia samoocen pikarzy, ktrzy przekonuj si, e znw wygrywaj po zdobyciu wszystkiego.

Gdybymy stracili Puchar Niemiec, by moe nastpne miesice byyby trudniejsze. Jasne,
w Barcelonie te musiaem sobie radzi z druyn, ktra zdobya trzy trofea w jednym sezonie, ale
wtedy byo inaczej, poniewa osigna to ze mn na awce trenerskiej, tymczasem tutaj byy to trzy
trofea Juppa. C, byo to dla mnie wyzwanie, to by powd, dla ktrego sam chciaem siebie
sprawdzi: nowy kraj, nowy jzyk, radzenie sobie z sukcesem innego trenera Wiedziaem, e
okolicznoci bd dla mnie trudne. Owszem, zdobyem trofea w tym sezonie, cztery trofea, ale nie to
naprawd mnie interesuje. Nie to. Najwaniejsze jest uzyskanie czego, co ja mog uzna za wasne
ze wzgldu na sposb gry: na przykad Telekom Cup minionego lata, mecz w Manchesterze z City,
mecz w Leverkusen z Bayerem 04...
W tym sezonie wiele razy powtarzae sowo kontrkulturowy, ale wszystko, co zrobisz poza
Barcelon, bdzie kontrkulturowe...
Tak, tak. Gwnie dlatego, e jestem fanem ataku pozycyjnego, a wic zepchnicia druyny
przeciwnej w jej wasne pole karne, eby nie moga z niego wyj. A w ten sposb graj nieliczni.
Tak graj Bara, Paco Jmez [trener Rayo Vallecano] i niewielu wicej. Wikszo czeka
i kontratakuje. A atak pozycyjny jest bardzo trudny. Dlaczego? Poniewa potrzebujesz ogromnej
pokory u pikarzy. Atak pozycyjny polega na tym, e ja, jako pikarz, przez dugie chwile nie
odgrywam gwnej roli, tylko pomagam druynie. Ale kiedy ju mam j odegra, to bd sam i bd
kluczowy. I eby tak gra, musisz mie pokor, musisz umie si powica. Musisz pogodzi si
z tym, e nie odgrywasz gwnej roli. Ale to, e jej nie odgrywasz, oznacza, e stwarzasz przestrzenie
dla pozostaych kolegw. A to jest bardzo, ale to bardzo dugi proces. Ustawienie defensywy
z omioma czy dziewicioma zawodnikami o dobrze skoordynowanych ruchach wymaga czego
innego, ale jest atwiej wykonalne, i wida to w wikszoci meczw, ktre ogldamy. Natomiast
kiedy pracujesz tylko nad atakiem pozycyjnym i robisz to z pikarzami, ktrzy wygrali wszystko, i to
z wykorzystaniem modelu gry, ktry nie jest gr pozycyjn... Korzystne jest to, e tacy zawodnicy jak
Thiago czy Philipp [Lahm] nie wyrywaj si, tylko wytrzymuj i czekaj na odpowiedni moment, by
wtedy stan trzech na dwch. Albo tak utalentowani pikarze jak Robben czy Ribry godz si na to,
by w cigu pitnastu minut nie odgrywa gwnej roli, tylko pomaga w konstruowaniu gry, ktra
zakoczy si gron akcj...
Ewidentny by proces wzajemnej adaptacji midzy pikarzami i trenerem.
Jasne, oczywicie. I przez to wymaganie pokory w ataku pozycyjnym ja przystosowaem si do
pikarzy. Ale gralimy le, poniewa ta gra nie pozwala nam przystosowa si do kadego zawodnika
z osobna, lecz wymaga, by zawodnicy przystosowali si do modelu ataku pozycyjnego. Na przykad
ja jestem fanem skrzydowych, a tutaj mam znakomitych skrzydowych. Ale eby oni mogli si
wyrnia, kiedy mamy przewag, najpierw musimy skonstruowa proces gry, ktra da im t

przewag dziki pierwszemu podaniu, dziki wyprowadzeniu piki od tyu. A to nie jest proste, to
jest dugi i zoony proces. Albo rodkowi obrocy, ktrzy teraz graj 50 metrw przed bramkarzem.
Czy jest to ryzyko? Pewnie, e tak, bez wtpienia, ale w 27 meczach, ktrych potrzebowalimy do
zdobycia mistrzostwa, stracilimy tylko 13 goli. Trzeba mie to na uwadze. Czy to jest
kontrkulturowe? W porwnaniu z Barcelon bez wtpienia tak. Xavi, Messi czy Iniesta od
dziesitego roku ycia praktykuj t sam gr. Jasne, e to jest kontrkulturowe!
Trzeba te podkreli, e pikarze bardzo ci wspierali.
Bardzo doceniam wysiek niektrych pikarzy, ktrym ten sposb gry przysparza trudnoci i nie
odpowiada ich charakterom. Uwaam, e wszyscy, bez wzgldu na to, czy wykonuj to lepiej, czy
gorzej, doceniaj wiczenia na gr pozycyjn, jakie wykonujemy, prac taktyczn, to, e nie biegamy
tylko dla samego biegania. Nie moe nie podoba im si tego rodzaju praca. Poza tym pikarzom
trudno jest gra po zdobyciu trzech trofew.
Przypuszczam, e to frustrujce, cigle atakowa i wiedzie, e wystarczy jeden kontratak, by
zniweczy twoj prac.
Tak, jasne. Ale mona si rwnie cieszy z tego, e rywal, ktry chce gra z kontrataku, nie
moe tego wykona. W ataku naley przede wszystkim pamita o tym, e kiedy atakujesz, musisz by
zabezpieczony przed kad strat piki, bez wzgldu na to, w ktrym miejscu do niej dojdzie. W dniu
katastrofy z Realem Madryt to wanie by nasz wielki bd. Wida to byo od pocztku, ale nie
mogem w biegu tak atwo zmieni systemu i trzeba byo zaczeka do przerwy, ale wtedy
przegrywalimy ju wysoko. Na drug poow wyszedem z ustawieniem 4-3-3 z defensywnym
pomocnikiem i nie wydarzyo si ju nic, ju nie nadzialimy si na aden kontratak. W Niemczech
pikarze przyzwyczajeni s do przestrzeni. Przypomnij sobie na przykad nasz drugi gol w finale
Pucharu Niemiec [gol Mllera]. Wtedy mia duo przestrzeni, co najbardziej lubi. Ale eby mie
przestrze, musisz si cofn. Bo kiedy zamykasz rywala w jego polu karnym, tam nie ma przestrzeni
i gra kosztuje znacznie wicej.
Kilka miesicy temu powiedziae mi: W przyszym sezonie bdziemy gra lepiej i przegramy
wicej meczw.
C, tak si mwi. Tak naprawd uwaam, e jeli bdziemy gra lepiej, to przegramy mniej.
Mam nadziej, e bd mia do dyspozycji wicej zdrowych pikarzy ni w tym sezonie, mniej
kontuzjowanych, kilka wzmocnie i dziki temu wszystkiemu bdziemy mieli moliwoci, by gra
lepiej, a co za tym idzie, wygrywa. Myl, e bdziemy gra lepiej. Ju nie bdziemy stale
porwnywa si z trzema trofeami Juppa, lecz z tym, co zrobilimy my i jak gralimy w tym sezonie.
To jest ludzkie, nieuniknione i logiczne, e po Heynckesie wszyscy pomyleli: Dlaczego musimy co
zmienia? Ja z pewnoci pomylabym tak samo...

 Jednak zmian po trzech trofeach mona traktowa jako co nieuniknionego, poniewa

w futbolu ten, kto nie ewoluuje, stoi w miejscu.
C, Bg raczy wiedzie, co by si stao, gdyby nie zmieniono sposobu gry. Nikt nie moe tego
wiedzie... Ale owszem, to oczywiste, e futbol to ewolucja, a ewolucja w znacznej mierze zaley od
pikarzy, ktrych masz. W tym sezonie wiele razy graem w sposb, ktrego nie czuem, ale musiaem
przystosowa si do pikarzy. Bardzo przystosowaem si do pikarzy, ktrzy potrzebuj gra, by
zapa rytm. I konieczne jest popenianie bdw, by i do przodu krok po kroku. I musisz pozna
swoich rywali. I pozna lig... Teraz zagraem ju przeciwko nim wszystkim, znam ju stadiony, znam
trenerw rywali, znam mj wasny klub. I gdy uczyem si tego wszystkiego, zdoalimy zdoby
cztery trofea, co jest jak tlen, pozwala i do przodu i nadal zmienia rne rzeczy. Te cztery trofea to
aktywa na przyszy sezon, istotne rwnie dla samooceny moich pikarzy. No i nie s to trofea atwe
do zdobycia, nie wystarczy te dotrze do finaw, trzeba je jeszcze wygra. A po zwycistwach
rozlunienie jest czym normalnym. Kalle [Rummenigge] zawsze mi to powtarza: w nastpnych
sezonach po wygraniu ligi albo Champions League zawsze wiodo nam si le. Jednak w tym sezonie
utrzymalimy poziom i wygralimy lig najwczeniej w historii. Wygralimy j, odnoszc 25
zwycistw i dwa remisy, i to byo bardzo dobre.
Czujesz, e druyna rozwijaa si w kierunku, jakiego oczekujesz?
Posuchaj, zmiana w cigu tych jedenastu miesicy bya niewiarygodna, druyna przeywaa
wspaniae momenty, przeywaa ze momenty, a w Champions League spotka nas wielki cios. Ale
w Lidze Mistrzw rozegralimy naprawd fantastyczne mecze: na przykad na Emirates, na Old
Trafford albo na Bernabu. Takie mecze, w ktrych naprawd gralimy tak, jak uwaam, e
powinnimy gra. I to tak naprawd mnie interesuje. A z czasem chciabym mc zostawi w pamici
kibicw Bayernu mnstwo tego rodzaju meczw. Pniej, gdy minie pewien czas, bdziemy
wiedzie, e to si skoczyo...
Drugi sezon ma by jeszcze bardziej intensywny ni pierwszy, poniewa Guardiola chce by bardziej
Pepem ni kiedykolwiek wczeniej. Bardziej miaym i bardziej rozwijajcym swoj koncepcj gry.
Z pikarzami bardziej przekonanymi, bardziej zaangaowanymi i lepiej znajcymi nowy jzyk, jaki
proponuje. Ale rwnie Pepem o czym mona si byo przekona w finale Pucharu Niemiec
z bardziej urozmaiconym katalogiem rodkw, ktry czasem poprowadzi go do sporadycznego
odwrotu. Jak widzielimy w cigu caego sezonu, druyna jest ywym organizmem, a nie nieruchom
fotografi. Pynie, rozwija si, cofa, idzie do przodu... Druyna to momenty, ktre wyznaczaj
sukcesy. Druyna to co znacznie wicej ni stan ducha, ale take i stan ducha. Druyna to taktyka
i praca, ale rwnie talent i skuteczno. To trening i klarowne idee, ale take emocje i uczucia.
Druyna to droga, czasem nowatorska, nieznana i pena przygd. Czasem jest to droga znana,

wypeniona potrzebn i powtarzaln rutyn. Druyna musi zmierza w okrelonym kierunku, zna
potencjalne zagroenia i poda do przodu razem, z zaangaowaniem. Droga futbolu zawsze zaczyna
si na nowo, poniewa nie ma koca. Futbol ma wiele finaw, ale nigdy finalnej kropki.
Tamtego wieczoru, gdy jedli kolacj w Nowym Jorku, Garri Kasparow popatrzy na Guardiol
i powiedzia:
Kiedy zdobyem moje drugie mistrzostwo wiata w 1986 roku, ju doskonale wiedziaem, kto
mnie pokona.
Ach, tak? Kto? zapyta trener.
Czas, Pep, czas

PODZIKOWANIA
Lufthansie i U-Bahn (metro) w Monachium za niesamowit punktualno.
Ochroniarzom FC Bayern, z Heinzem Jngerem na czele, ktrzy chronili mnie przed zimnem
i gorcem.
Hotelowi Wetterstein w Monachium, gdzie spdziem znaczn cz ostatniego roku i gdzie
czuem si prawie jak w domu.
Markusowi Hrwickowi, skutecznemu dyrektorowi ds. kontaktw z mediami FC Bayern, oraz
jego wsppracownikom: Ninie Aigner, Cristinie Neumann, Holgerowi Questowi i Petrze Trott.
Wszystkim pikarzom FC Bayern, a zwaszcza Thiagowi Alcntarze, Jrmeowi Boatengowi,
Dantemu Bonfimowi, Pierreowi-Emileowi Hjbjergowi, Philippowi Lahmowi, Javiemu
Martnezowi, Manuelowi Neuerowi, Rafinhii, Franckowi Ribryemu, Arjenowi Robbenowi
i Bastianowi Schweinsteigerowi za wspprac i uprzejmo w cigu caego sezonu.
Paulowi Breitnerowi, Romanowi Grillowi, Juppowi Heynckesowi, Jrgenowi Kloppowi,
Alexisowi Menugeowi, Christophowi Metzelderowi, Stefenowi Niemeyerowi, Manuelowi
Pellegriniemu, Danielowi Rathjenowi, Ronaldowi Rengowi, Karlowi-Heinzowi Rummenigge,
Xavierowi Sala i Martnowi, Christianowi Streichowi, Julienowi Wolffowi i Mounirowi Zitouniemu
za interesujcy wkad.
Matthiasowi Sammerowi za przekazan pasj i lekcje jzyka niemieckiego.
Isaacowi Lluchowi, modemu, znakomitemu dziennikarzowi, ktrego pomoc na kadym polu
okazaa si nieoceniona i niezbdna.
Sztabowi szkoleniowemu Guardioli, trenerom Domnecowi Torrentowi, Lorenzowi
Buenaventurze i Carlesowi Planchartowi, bez ktrych nauk niemoliwe byoby zrozumienie systemu
treningu i gry druyny.
Manelowi Estiartemu, kluczowi do wszystkich drzwi, ktremu nie sposb wyrazi wdzicznoci
za ogromn pomoc.
I Pepowi Guardioli za danie mi szansy zrozumienia ze szczegami prawdziwej rzeczywistoci
pikarskiej druyny z elity, a take za jego cierpliwo, nawet w najbardziej gorzkich momentach
sezonu.