Cena 2,00 z

Nr 9 (196) Wrzesie 2012 r.

ISSN 1231-9023

Warmisko-Mazurskie
Doynki Wojewdzkie
w nUMeRze:
Szkoa Muzyczna
- inauguracja jak
marzenie
str. 3
Wieci z magistratu
str. 4-7
Trudne pytania
o TannenbergDenkmal
str. 12-13
Moje pierwsze
spotkanie
z Olsztynkiem
(cz 2)
str. 20

z ostatniej chwili

Dzisiaj w naszej wiosce dworskie doynki,

Bd wiee chleby i pachnce szynki,
I plony przerne, co ziemia nam daa,
Bdzie dzi witowa okolica caa!
Doynki str. 18-19 i 22
Fot. Karol Kijkowski

Relikwie b. Jana Pawa II w Olsztynku!

Z inicjatywy Ks. Dziekana Stanisawa Pietkiewicza do Olsztynka trafiy kolejne relikwie. Ks. Dziekan zaskoczy nas informacj, i relikwie bogosawionego Jana Pawa II bd nam przekazane przez Ks. Kardynaa Stanisawa Dziwisza. Natychmiast po uzyskaniu informacji Ks. Dziekan zaprosi do wzicia
udziau w delegacji udajcej si na Franciszkask 3 w Krakowie Burmistrza Olsztynka Artura Wrochn, Komendanta Stray Miejskiej Mirosawa Szostka
i grup radnych RM w Olsztynku w osobach PP Alicji Wonickiej, Ireny Pisarewicz i Andrzeja Wojdy. Podczas podniosej audiencji, aczkolwiek penej ciepa
i pozbawionej sztywnego protokou, w salach Kurii Metropolitalnej w Krakowie wspomniano o wizycie Papiea Jana Pawa II w Olsztynku w roku 1958. Kardyna Stanisaw Dziwisz otrzyma podarunek w postaci figury w. Piotra patrona Olsztynka, przekazany przez Warsztaty Terapii Zajciowej w Olsztynku.
Historia zatoczya koo. Olsztynek, miasto w. Piotra, otrzyma relikwie jego wielkiego nastpcy B. Jana Pawa II. W imieniu radnych i mieszkacw miasta
i gminy Olsztynek Burmistrz Olsztynka skada serdeczne podzikowania Ks. Dziekanowi za t pikn inicjatyw.
wicej na str. 5

Strona 2

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

Gdzie syszysz piew tam id, tam dobre serca maj.

li ludzie uwierz mi, ci nigdy nie piewaj.
Johann Wolfgang Goethe

Szkoa Muzyczna
pocztek inauguracji jak
marzenie (SVAJONE)
Sobota, samo poudnie - ostatni
wakacyjny weekend, a tu pogoda
przywitaa nas dosy zachmurzonym niebem. Ale tego dnia w Olsztynku i tak wiecio soce, a przynajmniej w gimnazjum przy ul.
Grnej. Wszystko za spraw inauguracji roku szkolnego nowo
powstaej szkoy muzycznej. S
takie chwile w yciu kadej miejscowoci, ktre wyznaczaj kierunki, czy otwieraj nowe horyzonty
w ich rozwoju. Do takich na pewno
trzeba zaliczy powstanie w Olsztynku filii Powiatowej Szkoy
Muzycznej I Stopnia w Dywitach.
To wana data w kulturalnej historii
miasta.
Burmistrz Artur Wrochna powiedzia na inauguracji, e ,,to historyczny moment w przestrzeni kulturalnej miasta i gminy Olsztynek.
Syszymy dookoa o niu demograficznym, o zamykaniu tu
i wdzie szk ze wzgldu na
zmniejszajc si liczb uczniw
tym bardziej powinnimy cieszy
si z faktu, e Olsztynek nie zamyka, lecz otwiera now szko.
I nie ma tu adnej przesady
pozostaje nam zgodzi si z tymi
faktami
Prawidowy rozwj dzieci
wymaga, aby w rwnym stopniu
inwestowa w nauczanie przedmiotowe, jak rwnie w sfer kultury

i sztuki, ktre s tak samo istotne

w dorastaniu modego czowieka.
Wychowanie muzyczne jest jednym
z elementw edukacji naszych dzieci. Nie naley zatem dziwi si jednej z matek, ktrej dziecko rozpoczo nauk - na moje pytanie
o wraenia z inauguracji roku
szkolnego odpowiedziaa, i jest
to spenienie jej marze, bo ma
moliwo wysania dziecka do
szkoy muzycznej i to tutaj, na
miejscu
To prawda, transport dzieci do
Olsztyna na zajcia muzyczne dwa
razy w tygodniu, to dla czci
rodzicw uzdolnionej modziey
wysiek nie do udwignicia. Jakby
na podkrelenie sw wspomnianej
matki, pocztek roku szkolnego
uwietni wystp orkiestry z litewskiego miasta Alytus o nazwie
SVAJONE, ktre w jzyku polskim
oznacza marzenie.
Koncert tej modzieowej orkiestry ze szk muzycznych piknego
litewskiego miasta to ponad godzinna wyprawa w magiczn podr
poprzez klasyk muzyki powanej
i rozrywkowej, zaprezentowana
przez modych wykonawcw.
W repertuarze orkiestry znalazy si
utwory wymagajce niemaej sztuki
opanowania instrumentw. Publiczno czua si jak w filharmonii
i docenia modych litewskich arty-

stw owacj na stojco. To najwyszy stopie uznania i szacunku

jakim moe nagrodzi publiczno
wykonawcw.
I trzeba powiedzie, e by to
aplauz cakowicie uzasadniony.
Orkiestra prowadzona przez wybitnych pedagogw (Pranas Stepanovas
i Daiva Martinkonyte) od 2005 roku
koncertuje w wielu krajach Europy,
take w Polsce. W swoim repertuarze
ma takich kompozytorw, jak: S. Prokofiew, P. Czajkowski, E. Grieg,
H. Czy i wielu innych. Wykonuje
take muzyk filmow, np. ciek
muzyczn z filmu Piraci z Karaibw. Widowni szczeglnie
zachwyci utwr Vitorio Montiego
czardasz, ktry wszyscy znamy
w wykonaniu na skrzypce. W tym
wypadku niespodzianka, utwr
wykonany zosta na saksofonie altowym.
I to jak?! Byskotliwie, nienagannie technicznie, a przede wszystkim
z wielkim uczuciem. Inn niespodziank by utwr z. budzikiem
w roli gwnej. Ten art muzyczny
wypad bardzo zabawnie, zadziwiajc
nie tylko publiczno, ale i prowadzcego koncert dyrektora Powiatowej Szkoy Muzycznej w Dywitach

Janusza Ciepliskiego, ktry przyzna, e po raz pierwszy sysza

podobne wykonanie. Grunt, to oryginalny pomys!
Wystp modzieowej orkiestry
SVAJONE by bardzo dobrym pomysem na uwietnienie uroczystoci
inauguracji roku szkolnego modzi
uczniowie mogli usysze i zobaczy
co mona osign dziki systematycznej pracy. W sumie 54 dzieci
z naszej gminy rozpoczo przygod
z muzyk, bdzie ich ksztaci 10
nauczycieli.
Istnienie szkoy muzycznej
w Olsztynku stao si faktem. Prosz
pamita, e to dopiero pocztek
drogi. yczymy: uczniom wytrwaoci i zapau; rodzicom duo cierpliwoci i cigego motywowania
przyszych artystw. Take ssiedzi, musz wykaza si du doz
tolerancji. C prawdziwa sztuka
wymaga powice!!! Ale co znaczy
powicenie?! Prosz wyobrazi
sobie w niedalekiej przyszoci - te
wspaniae koncerty w wykonaniu
uczniw Szkoy Muzycznej w Olsztynku w wypenionej po brzegi sali
koncertowej
Zygmunt Puszczewicz

Plawka z Pawem Papke

W sobot, 1 wrzenia, na boiskach do
siatkwki plaowej kompleksu Orlik
przy ulicy Ostrdzkiej rozegrano II Rodzinny Turniej Siatkwki Plaowej
z Pawem Papke. Osoby Pawa Papke
fanom siatkwki nie trzeba bliej przedstawia. W kadrze Reprezentacji Polski rozegra 143 spotkania. By graczem takich klubw jak: Mostostal Kdzierzyn-Kole,
z ktrym zdoby piciokrotnie mistrzostwo
Polski, AZS UWM Olsztyn i Asseco Resovia Rzeszw. Po zakoczeniu kariery sportowej otworzy w Olsztynie szkk siatkarsk dla najmodszych adeptw siatkwki. Obecnie jest posem na Sejm RP.
Mimo zakoczenia kariery, Pawe
Papke nie porzuci siatkwki. Od ubiegego
roku organizuje cykl turniejw rodzinnych
w kilku miastach Warmii i Mazur, popula-

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

ryzujc siatkwk w naszym regionie.

Z takim turniejem, firmowanym swoim
nazwiskiem, zagoci rwnie w Olsztynku.
W zawodach wzio udzia 20 zawodnikw. Pi czteroosobowych zespow
rywalizowao na dwch boiskach. Po
zacitej rywalizacji zwyciya druyna
Urzdu Miejskiego w Olsztynku w skadzie: Daria Fischer, Pawe Degu, Maciej
Obrbski, Karol Kijkowski. 2 miejsce
zaja ekipa Rka Rka Gadeta, czyli: Sylwia Kowalska, Rafa Kowalski, Piotr Borkowski, Sebastian Dryski. 3 miejsce
wywalczyy Kocury w skadzie: Edyta
Zarba, Konrad Peczyski, Patryk Sawicki,
Sebastian Solarski.
Zwyciskie druyny otrzymay nagrody
przygotowane przez sponsorw imprezy.

Wszyscy uczestnicy zawodw

otrzymali pamitkowe biae
koszulki - upominki od byego
siatkarza.
Poza rywalizacj na boisku
w turnieju liczya si przede
wszystkim dobra zabawa.

Udzia w zmaganiach by rwnie sposobem na aktywne

wykorzystanie tzw. czasu wolnego. Na kolejn edycj turnieju zapraszamy za rok.
Karol Kijkowski

Strona 3

WIECI Z MAGISTRATU

Olsztynek pamita
- uroczystoci obchodw 73 rocznicy
wybuchu II wojny wiatowej

Nowa droga
w kolonii Jemioowo

A wic wojna. Z dniem dzisiejszym wszelkie sprawy i zagadnienia schodz na

plan dalszy. Cae nasze ycie, publiczne i prywatne przestawiamy na specjalne
tory, Weszlimy w okres wojny. Cay wysiek narodu musi i w jednym kierunku. Wszyscy jestemy onierzami. Musimy myle tylko o jednym - walka a do
zwycistwa...

[z przemwienia prezydenta Warszawy Stefana Starzyskiego]

1 wrzenia na Cmentarzu Ofiar Faszyzmu w Sudwie odbya si uroczysto upamitniajca 73 rocznic wybuchu II wojny wiatowej. Mimo soboty, wiele
osb przybyo, aeby zoy hod ofiarom wojny.
Wrd nich przedstawiciele Zwizku Kombatantw
RP i Byych Winiw Politycznych Koa MiejskoGminnego w Olsztynku i Koa Zwizku Sybirakw
w Olsztynku, poczty sztandarowe, przedstawiciele
wadz samorzdowych z Burmistrzem Arturem
Wrochn i Przewodniczcym Rady Miejskiej Jerzym

Gowaczem na czele, przedstawiciele policji, straakw, stray miejskiej, lenikw,

szk i olsztyneckich zakadw pracy. Co
wane, pojawia si liczna grupa dzieci
i modziey oraz mieszkacw.
Dokadnie 73 lata temu wojska niemieckie przekroczyy granice Polski i rozpoczy II wojn wiatow - najstraszliwsz z wojen. Cmentarz w Sudwie jest
miejscem upamitniajcym to tragiczne
wydarzenie, ale rwnie miejscem ostatniego spoczynku kilkudziesiciu tysicy
ofiar faszyzmu. Dlatego te zostao odprawione naboestwo koncelebrowane przez
ks. dziekana Stanisawa Pietkiewicza i ks.
Sawomira Piniah za wieczny odpoczynek pomordowanych, zmarych z wycieczenia i chorb jecw wojennych Stalagu
I B Hohenstein oraz wszystkich ofiar wojen.
Okolicznociowe przemwienie wygosi burmistrz Olsztynka. Na koniec delegacje zoyy wizanki kwiatw pod pomnikiem. Zebrani nie kryli wzruszenia, szczeglnie w momencie skadania kwiatw
przez przedszkolakw. Znicze pamici na
grobach pomordowanych i polegych
nadal bd wic pon, bo zapomnie nie
wolno...
SGP

Dziki staraniom sotysa Andrzeja Czekay

oraz rady soeckiej, jak rwnie przychylnoci
burmistrza Olsztynka, na kolonii Jemioowo
powsta nowy odcinek drogi asfaltowej, ktry
zminimalizuje utrudnienia komunikacyjne uytkownikom.

Przebudowa
targowiska miejskiego
13 sierpnia Burmistrz Olsztynka podpisa
umow pomidzy Samorzdem Wojewdztwa
Warmisko-Mazurskiego a Gmin Olsztynek na
Przebudow i wyposaenie targowiska miejskiego. Podpisanie umowy umoliwi rozwj
i aktywizacj lokalnej przedsibiorczoci. Pomoc
zostanie przekazana z Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013. Na realizacj
projektu przyznana zostanie pomoc okrelona
w umowie w wysokoci 1 000 000 z, a oglna
warto inwestycji to 2.318.018,82 z. Termin
realizacji projektu do 2014 roku.

Multimedialne muzeum obozu

jenieckiego Stalag IB Hohenstein
i historii Olsztynka
11 wrzenia zostaa podpisana umowa na roboty budowlane z Przedsibiorstwem
Budownictwa Oglnego Ekobud sp. z o.o. z Ostrdy na realizacj multimedialnego
muzeum obozu jenieckiego Stalag IB Hohenstein i historii Olsztynka.
W przetargu nieograniczonym na wykonanie
zadania zoono a 8 ofert. Najkorzystniejsz
ofert zoya firma z Ostrdy, ktry zamierza
zrealizowa zadanie za 3.953.220 z brutto. Przed
wykonawc stoi trudne zadanie, poniewa zanim
przystpi do adaptacji i modernizacji pomieszcze olsztyneckiego ratusza musi najpierw wykona projekt budowlany tego przedsiwzicia.
Realizacja tej wanej dla Olsztynka inwestycji

Strona 4

jest moliwa dziki uzyskaniu wsparcia z Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury 2007-2013.
Ekspozycja powstanie w czci pomieszcze
ratusza. Impulsem do utworzenia muzeum stao
si zarwno odkrycie pieczci miejskich, jak
i umoliwienie szerszego udostpnienia pamitek
po jecach dawnego obozu jenieckiego (obecnie
w Gimnazjum im. Noblistw Polskich). Orygi-

nalne przedmioty bd prezentowane w gablotach

muzeum, ale cz ekspozycji bdzie miaa charakter multimedialny, aby przycign dzieci
i modzie.
Termin realizacji projektu to koniec grudnia
2014 roku. Przy okazji olsztynecki ratusz odzyska
dawn wietno.
SGP

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

WIECI Z MAGISTRATU

Relikwie b. Jana Pawa II

w Olsztynku

nie daj si grypie!

Burmistrz Olsztynka
oraz Rada Miejska w Olsztynku zapraszaj na

bezpatne szczepienia
przeciwko grypie
dla mieszkacw Gminy Olsztynek od 63 roku ycia
Przed badaniem naley okaza:
* dowd osobisty
* aktualne zawiadczenie
od lekarza o braku
przeciwwskaza do
szczepienia (badanie
lekarskie)
Szczepienia wykonywane s w Gminnym Centrum
Zdrowia w gabinecie zabiegowym.
Od 17.09.2012r. (poniedziaek) godz. 10:00-17:00.

Olsztynek, w ktrym od jego zarania widnieje w herbie posta w. Piotra,

od 26 wrzenia moe si rwnie szczyci relikwiami innego wielkiego papiea
b. Jana Pawa II.
Relikwie z krwi papiea Polaka znalazy swoje godne miejsce w kociele parafii Najwitszego Serca Pana Jezusa w Olsztynku przechodzcego obecnie proces rewitalizacji.
Przypomnijmy: 54 lata temu ks. Karol Wojtya w drodze po sakr biskupi spdzi
w 1958 roku bezsenn noc na dworcu kolejowym w Olsztynku utrwalon na kartach Wstacie
chodmy. O tym wydarzeniu dotychczas wiadczyy pikny obelisk z tablic pamitkow
i ulica Jana Pawa II, a od 26 wrzenia rwnie relikwie Bogosawionego.
Ks. Dziekan doprowadzi do sprowadzenia relikwii w. siostry Faustyny Kowalskiej i b. ks.
Michaa Sopoki. Relikwie Jana Pawa II dopeniy wielkie postacie Kocioa zwizane z kultem Miosierdzia Boego.

I Doynki Wiejskie w Mierkach

25 sierpnia odbyy si w Mierkach
I Doynki Wiejskie zorganizowane przez
sotysa oraz rad soeck.
Do wietlicy wiejskiej w Mierkach, udekorowanej snopkami zb, kwiatami, jarzbin
oraz plonami z pl przybyli licznie mieszkacy soectwa, ich rodziny i przyjaciele oraz
zaproszeni gocie: zastpca burmistrza Pan
Krzysztof Wieczorek, skarbnik miasta Pani
Lucyna ukaszewicz oraz radny z tego
okrgu Pan Andrzej Wojda.
Podczas czci oficjalnej podzikowano
wyrniajcym si rolnikom PP Magorzacie
i Zbigniewowi Krawczyk, Alicji i Mirosawowi Krawczyk, Elbiecie i Janowi Piaseckim,
Marcie i Marcinowi Jagielskim oraz Annie
i Romualdowi Jabonowskim za trudn
i ofiarn prac, za dugoletnie prowadzenie
gospodarstw rolnych, wprowadzanie nowatorskich gospodarstw specjalistycznych w postaci hodowli byda mlecznego, byda rzenego,
uprawy ziemniakw i marchwi na skal przemysow oraz przyczynianie si do rozwoju
rolnictwa w naszej wsi. Sotys i Rada Soecka
w Mierkach uhonorowali dyplomami Pastwa
Jolant i Waldemara Stejer za estetyczn
i zadban posesj oraz Jolant i Tadeusza
Krawczyk za kwiatowy ogrd przydomowy.
Pastwo Edyta i Piotr towscy zostali
wyrnieni za prowadzenie gospodarstwa
ogrodniczego, tworzenie nowych miejsc
pracy i promowanie naszej wsi.

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

Dyplomy i podzikowania wraz z symbolicznym snopkiem zboa przybyym rolnikom wrczy Zastpca Burmistrza Olsztynka
Krzysztof Wieczorek oraz Sotys Mierek
Andrzej Jakubowski.
Szczeglne wyrnienie Organizatora
z klas otrzymaa Pani Halina ydecka za
organizacj wielu imprez kulturalnych i rozrywkowych na rzecz naszych mieszkacw.
Po czci oficjalnej, aby tradycji stao si
zado, rozpocza si biesiada, ktra trwaa
do biaego rana, a do taca przygrywa zesp
muzyczny Stare Wilki.
Halina ydecka, Andrzej Wojda
Fot. Marcin Tchrz

XIII edycja
oglnopolskiego konkursu
Sposb na Sukces
Jeli prowadzisz ma lub redni firm, tworzysz
nowe miejsca pracy dla mieszkacw wsi, realizujesz
ciekawe pomysy na rzecz lokalnych spoecznoci
wiejskich, w tym take w ramach Lokalnej Grupy
Dziaania lub wykorzystujesz w prowadzonej dziaalnoci odnawialne rda energii, jeste zaproszony do
udziau w XIII edycji oglnopolskiego konkursu Sposb na Sukces na najlepsze dziaania przedsibiorcze
na obszarach wiejskich.
Do konkursu mog by zgaszane przedsiwzicia
realizowane przez osoby fizyczne i prawne tj. spki
prawa handlowego, jednostki samorzdu terytorialnego: gminne, w tym z miast do 20 tys. mieszkacw
oraz powiatowe, organizacje spoeczno-zawodowe
i branowe rolnikw, organizacje pozarzdowe, inne.
Warunkiem udziau w konkursie jest lokalizacja
przedsiwzicia w miejscowoci liczcej nie wicej
ni 20 tys. mieszkacw. W XIII edycji konkursu oceniane bd inicjatywy zrealizowane w 2011 roku
i pierwszej poowie 2012 roku.
Zgoszenia mona nadsya do 15 padziernika
2012 roku na adres: CDR w Brwinowie, ul. Pszczeliska 99, 05-840 Brwinw z dopiskiem Sposb na Sukces Szczegowe zasady udziau w konkursie oraz
kryteria oceny przedsiwzi zamieszczono w Regulaminie XIII Edycji Konkursu (regulamin i karta zgoszenia do pobrania ze strony www.cdr.gov.pl). Dodatkowe informacje: Centrum Doradztwa Rolniczego w
Brwinowie; tel. 0-22/729 66 34 do 38 wew. 116, 145,
140. Serdecznie zapraszamy do udziau w konkursie!

Pani Ewie Szerszeniewskiej wyrazy

wspczucia z powodu mierci teciowej skadaj
Przewodniczcy Rady
Miejskiej w Olsztynku
Jerzy Gowacz

Burmistrz Olsztynka
Artur Wrochna

Strona 5

WIECI Z MAGISTRATU

Bliej Cittaslow
24 sierpnia gocilimy w Olsztynku Zesp
Certyfikujcy Olsztynek w kwestii przystpienia
do Midzynarodowego Stowarzyszenie Miast Cittaslow.
W skad Zespou Certyfikacyjnego weszli przedstawiciele 3 miast: Bisztynka (miasto wiodce), Biskupca i Nowego Miasta
Lubawskiego. Spotkanie
odbyo si w urzdzie miejskim w Olsztynku i byo
jednym z ostatnich etapw
na drodze przystpienia
Olsztynka do Stowarzyszenia Miast Cittaslow. Komisja dokonaa oceny kryteriw i wymaga niezbdnych do certyfikacji. Ustalono, e Olsztynek spenia kryteria Cittaslow w
85,42%. Minimum konieczne do przystpienia miasta
kandydujcego do sieci to
50% w wymaganej skali
punktw.
Kade nowe miasto, pretendujce do Midzynarodowego Stowarzyszenia
Miast Cittaslow oraz do
Krajowej Sieci ma swoje
miasto opiekuna. Opiekunem Olsztynka jest Biszty-

nek. Do sieci Cittaslow

oprcz Olsztynka pretenduj: Ryn, Wgorzewo, Godap, Lubawa oraz Iawa.
Ruch Cittaslow dy do
promocji dialogu i komunikacji pomidzy lokalnymi
producentami i konsumentami. Dziki pomostowym
pomysom ochrony rodowiska, promocji zrwnowaonego rozwoju i poprawie
miejskiego ycia ruch Slow
Cities dostarcza bodcw
brany produkcji ywnoci
uywajcej naturalnych
i przyjaznych dla rodowiska technik. Odznaczenie
Slow City stanie si
mark jakoci dla mniejszych spoecznoci (do 50
000 mieszkacw). Zmiany
mog zawsze by wprowadzone i zastosowane
czsto czerpic inspiracje
z programw wdroonych
w innych miastach.
Karol Kijkowski

Nauczycielskie awanse
Wraz z pocztkiem nowego roku szkolnego dwaj nauczyciele otrzymali
nominacje dyrektorskie a szeciu zoyo lubowanie i otrzymao akty nadania stopnia nauczyciela mianowanego.
W czasie uroczystego spotkania, 5 wrzenia, Burmistrz Artur Wrochna wrczy pani Irenie Jdruszewskiej akt powierzenia stanowiska dyrektora Gimnazjum im. Noblistw Polskich w Olsztynku a pani Beacie Bukowskiej dyrektora Szkoy Podstawowej w Olsztynku. Obie panie
bd peniy swoje
stanowiska przez
pi lat szkolnych,
czyli do koca
sierpnia 2017 roku.
Burmistrz pogratulowa wygrania
konkursw. yczy
dyrektorom wielu
sukcesw,
ale
przede wszystkim
zdrowia, ktre jest
niezbdne w tej
trudnej i odpowiedzialnej pracy.
Wielkim przeyciem dla nauczycieli, ktrzy w sierpniu zdali egzamin na stopie nauczyciela mianowanego,
byo zoenie uroczystego lubowania. Rzetelnie peni powinno nauczyciela wychowawcy i opiekuna modziey luboway: Katarzyna Chmielewska (ZS-P Waplewo), Katarzyna
Rosa-Fieducik (SP Elgnwko), Agnieszka Jaroszewska (SP Olsztynek) oraz Wioletta
Kowalewska, Marlena Czerwiska i Magorzata Rauku (Gimnazjum im. Noblistw Polskich). Po lubowaniu burmistrz wrczy paniom akty nadania stopnia awansu zawodowego.
Przy kawie panie podzieliy si wraeniami z udziau w konkursie dyrektorskim oraz
z egzaminu nauczycielskiego. Rozmawiano rwnie o trudnociach w owiacie zwizanych
z niem demograficznym i cigym reformowaniem systemu. Panie podzikoway rwnie
za zorganizowanie spotkania, ktre podkrelio rang zmian w ich pracy zawodowej.

Siatkarski Powiat
31 sierpnia w Urzdzie Miejskim
w Olsztynku odbya si konferencja
prezentujca projekt Siatkarski
Powiat.
Spotkanie oficjalnie otworzy Burmistrz Artur Wrochna witajc przybyych: Pawa Papke - wielokrotnego
reprezentanta Polski w pice siatkowej
mczyzn, obecnie posa na Sejm RP,
Bartomieja Tkacza - Prezesa Stowarzyszenia ALPS Wadowice, Tomasza
Wasilkowskiego - trenera klasy
mistrzowskiej, wykadowc AWF

Strona 6

Katowice, Dyrektora Gimnazjum im.

Noblistw Polskich Iren Jdraszewsk, nauczycieli z gminy Olsztynek
oraz gmin powiatu olsztyskiego,
a take osoby zainteresowane nowym
projektem.
Pawe Papke od samego pocztku
wspiera projekt Siatkarski Powiat
wykorzystujc do tego dowiadczenie
Stowarzyszenie ALPS realizujcego
z powodzeniem takie dziaania
w Wadowicach ju od kilku lat. Zasady funkcjonowania Stowarzyszenia

scharakteryzowa Prezes Bartomiej

Tkacz. Stowarzyszenie ALPS zostao
zarejestrowane w lutym 2008 roku,
a powoane do ycia przez grup
dorosych ju osb mionikw siatkwki, ktrych celem stao si popularyzowanie tej dyscypliny wrd
mieszkacw Wadowic. Gwnymi
celami statutowymi organizacji s:
popularyzacja sportu wrd dzieci,
modziey i dorosych, wspzawodnictwo sportowe, partnerska pomoc
w wychowywaniu dzieci i modziey
w oparciu o wartociowe wzorce
i przeciwdziaanie patologiom, ukierunkowywanie zainteresowa modych ludzi, wspieranie ich rozwoju
psycho-ruchowego, wzmacnianie
relacji rodzic-dziecko poprzez wsplne spdzanie czasu i uprawianie sportu. Propagowanie siatkwki - jako
najbardziej oglnorozwojowego sportu stwarza moliwo rozwoju prawidowej sylwetki dziecka, jest gr
bezpieczn i bezkontaktow i nie
wywouje agresji.
Stowarzyszenie ALPS w cigu
5 lat przeprowadzio ok. 30 projektw, w tym turnieje, pikniki, szkolenia
dla nauczycieli wychowania fizycznego. Ma stay kalendarz imprez i organizuje systematyczne zajcia z siatkwki dla dzieci i modziey szkolnej.
Dzieci zaczynaj swoj przygod

z siatkwk ju od klasy trzeciej szkoy podstawowej, a kocz na szkole

ponadgimnazjalnej.
Drug cze spotkania poprowadzi
Tomasz Wasilkowski, ktry opowiedzia o swoich dowiadczeniach w
pracy trenerskiej (Plus Liga Mczyzn
z druyn Siatkarza Wielu, kadr
Polski juniorek a obecnie siatkarzy
pierwszoligowego lepska Suwaki). W ramach konferencji przeprowadzi rwnie 2 godzinne szkolenie dla
nauczycieli z zakresu nowoczesnych
zasad nauczania siatkwki w szkole.
Lokalny projekt Siatkarski Powiat zakada aktywizacj spoecznoci na terenie gminy i powiatu w wielu rodowiskach: rodzinnym, szkolnym, administracyjnym i biznesowym
na rzecz aktywnoci sportowej.
Zaangaowanie w projekt przyczyni si do wykorzystania potencjau
w budowaniu spoecznoci siatkarskiej, a realizacja zaoe bdzie
sprzyjaa rozwijaniu szans edukacyjnych i wspieraniu rozwoju modych
ludzi oraz przeciwdziaaniu patologiom spoecznym. Ponadto zaangaowanie rodzin w taki projekt skutkuje
wzmocnieniem relacji rodzic-dziecko.
Serdecznie zapraszamy do udziau
w projekcie.
Karol Kijkowski

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

WIECI Z MAGISTRATU

Radny@...
Wiedza przecitnego obywatela o samorzdzie
lokalnym jest ladowa. Nie kady wie, kto go reprezentuje w urzdzie miejskim. Jeli ju wyborca wie
kto, to nie wie jak si ze swoim przedstawicielem
skontaktowa. Do takich wnioskw mona doj po
przedstawieniu wynikw bada jakie przeprowadzia w 2012 roku olsztynecka modzieowa rada. To
nie dziwi, bo kto w Olsztynku wie w jaki sposb
mona zgosi problem radnemu?
Co trzeci pytany nie zna z imienia i nazwiska
radnego, ktry go reprezentuje. Blisko cztery osoby
na dziesi nie wiedz gdzie mog znale informacj o radnych oraz ich dyurach. Mieszkacy, jeli
ju si kontaktuj z radnym, przewanie robi to
osobicie lub nie kontaktuj si w ogle. Zaledwie
jedna osoba na dwadziecia pytanych robi to korespondencyjnie (tradycyjnie lub elektronicznie).
Modzi rajcy zapytali obywateli, czy radni powinni

mie adresy mailowe do kontaktu. Dwie na trzy

osoby udzieliy odpowiedzi twierdzcej! Mieszkacy wykazuj rwnie zainteresowanie projektami
uchwa, ktre wedug nich powinny by dostpne
w internecie na kilka dni przed sesj. Tego by
chciao blisko 80% pytanych!
W roku biecym Olsztynek przystpi, po raz
kolejny, do konkursu Super Samorzd. Udzia
w konkursie jest szans by to zmieni. Czsto bywa
tak, e problem, ktry si pojawia i nie zostaje rozwizany trwa, bo zawodzi przekaz informacji.
Widzc dziur w drodze, kable wystajce z latarni,
czy miejsca zagraajce naszemu bezpieczestwu
moglibymy je zgosi naszym samorzdowcom.
Moglibymy gdybymy wiedzieli, w jaki sposb to
zrobi? Wykorzystujc wyniki bada, modzieowa
rada zasugeruje radzie miejskiej konkretne rozwizania. Planujemy take zaangaowa w te dziaania
samych mieszkacw.
Celem modzieowej rady jest wypracowanie
konkretnych narzdzi, dziki ktrym atwiej bdziemy mogli, jako mieszkacy, zgosi swj problem,
i nie tylko, ale przede wszystkim dowiedzie si, co

w efekcie zgoszenia poczyniono. Korzystajc

z narzdzi oferowanych przez dzisiejsz cywilizacj
(niekoniecznie tych najnowoczeniejszych) moglibymy zaatwia te sprawy nie wychodzc z domu.
MRM Olsztynek

STANOWISKO RADY MIEJSKIEJ W OLSZTYNKU ODNONIE

STANU DROGI E- 7 PO PRZEPROWADZONEJ MODERNIZACJI
Radni Rady Miejskiej w Olsztynku w dniu 11 wrzenia 2012 podjli stanowisko odnonie bezpieczestwa ruchu pieszych, rowerzystw i kierowcw na odcinku trasy E- 7 od Olsztynka do miejscowoci Sudwa.

W zwizku z powyszym radni Rady Miejskiej w Olsztynku podjli uchwa

o nastpujcej treci:

Radni kilkakrotnie na przestrzeni okresu prac budowlanych na trasie E-7

wskazywali na powstajce niebezpieczestwo dla pieszych na odcinku od Olsztynka do Sudwy. Apelowali do burmistrza o odbycie spotkania z GDDKiA
i podjcie rozmw w celu zaprzestania prac zwizanych ze zweniem drogi.
Burmistrz odby takie spotkanie, jednak proba radnych nie uzyskaa pozytywnego rozpatrzenia w GDDKiA. Ponowne monity ze strony radnych i kolejne
dziaania burmistrza nie zmieniy sytuacji.
Zagroenia bezpieczestwa szczeglnie dotkliwie odbijaj si na mieszkacach Sudwy, ktrzy rwnie skierowali do rady miejskiej apel o pomoc w przywrceniu bezpieczestwa ruchu pieszych i rowerzystw. Rwnoczenie mieszkacy wystpili z pismem do GDDKiA w Olsztynie z prob o pomoc w ich
szczeglnie trudnej sytuacji. Niestety, nie przynioso to adnego skutku. Dlatego mieszkacy ponownie zwrcili si o pomoc do radnych.
Rozpocz si rok szkolny, a to przynosi kolejny niepokj o bezpieczestwo
dzieci i modziey. Sudwa, wedug ustalonych norm, nie moe by objta
dowoeniem uczniw dotowanym z subwencji owiatowej, ze wzgldu na brak
wymaganej odlegoci. Uczniowie musz kadego dnia mierzy si z licznymi
niebezpieczestwami ze strony uczestnikw ruchu.
Rwnie pracownicy DPS w Olsztynku, ktrego siedziba mieci si przy trasie E-7, zwracali si z prob o interwencj, gdy tak oni, jak i pensjonariusze
poruszaj si t tras i kadego dnia pokonuj ten niebezpieczny odcinek szosy.
Obecnie ruch na trasie istnieje we wczeniejszym nateniu, a piesi i rowerzyci zostali, przez brak koordynacji prac przez GDDKiA, pozbawieni moliwoci bezpiecznego poruszania si. Nie maj oni utwardzonego pasa drogi
przygotowanego do ruchu pieszych i rowerzystw, gdy na odcinku o szerokoci 0,5 metra, na ktrym prowadzone byy prace, stoj znaki drogowe, a czynnoci zwizane z wykonaniem pobocza s przeprowadzane szczeglnie niestarannie. Pas, wyoony pokruszonym asfaltem, nie zosta w aden sposb utwardzony ani uwaowany w dostatecznym stopniu. Zjechanie rowerem na t cz
drogi powoduje niebezpieczestwo wypadku. Bryy asfaltu luno osuwaj si
i przemieszczaj nawet pod stopami pieszych. Ponadto, podczas deszczu woda
pynca po poboczu dewastuje nabrzee jezdni i jej pobocza. Powstae wyrwy
nie zostay do tej pory usunite. W wielu miejscach jezdnia urywa si i pieszy
naraony jest na uszkodzenia ng. Radni zbulwersowani s reakcj GDDKiA,
ktra powoujc si na rzekome wczeniejsze ustalenia nie jest w stanie dostosowa swych prac do bezpieczestwa ludzi poruszajcych si po trasie. Sytuacja w ruchu pojazdw rwnie nie wyglda zadowalajco. Wystarczy, e
jeden z pojazdw na trasie ulegnie awarii, a ju tworz si korki. Wynika to
z braku pobocza, na ktre mogoby zjecha uszkodzone auto.
Dlatego radni Rady Miejskiej w Olsztynku zobowizuj Burmistrza Olsztynka do podjcia zdecydowanych dziaa w celu natychmiastowego przywrcenia
bezpieczestwa przez GDDKiA poprzez dostosowanie pobocza drogi E-7 na
odcinku od Olsztynka do Sudwy do bezpiecznego i w miar komfortowego
poruszania si pieszych i rowerzystw.

UCHWAA NR XVI - 169/2012

RADY MIEJSKIEJ W OLSZTYNKU
z dnia 11 wrzenia 2012 roku

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

w sprawie zajcia stanowiska odnonie stanu drogi E7 w trakcie

modernizacji na odcinku Olsztynek Sudwa
Na podstawie 25 ust. 2 pkt.1 Uchway Nr VII-53/03 Rady Miejskiej
w Olsztynku z dnia 24 kwietnia 2003 r. w sprawie Statutu Gminy Olsztynek
(tekst jednolity Dz. Urz. Wojewdztwa Warmisko Mazurskiego z 2003 r.
Nr 100, poz. 1366,z 2005 r. Nr 3 poz.79, z 2005 r. Nr 91 poz. 1241, z 2008 r.
Nr 143 poz. 2171, z 2010 Nr 73 poz. 1168, z 2011 r. Nr 100 poz. 1685) - Rada
Miejska w Olsztynku uchwala, co nastpuje:
1.
Podejmuje si stanowisko odnonie stanu drogi E7 w trakcie modernizacji
na odcinku Olsztynek Sudwa o treci stanowicej zacznik do niniejszej
uchway.
2.
Wykonanie uchway powierza si Burmistrzowi Olsztynka.
3.
Uchwaa wchodzi w ycie z dniem podjcia.

Zacznik
do uchway Nr XVI-169/2012
Rady Miejskiej w Olsztynku
z dnia 11 wrzenia 2012r.

Stanowisko Rady Miejskiej w Olsztynku odnonie stanu

drogi E-7 w takcie modernizacji na odcinku Olsztynek - Sudwa
1. Rada Miejska w Olsztynku wyraa zaniepokojenie bezpieczestwem
pieszych i kierujcych pojazdami mechanicznymi w miejscu prac budowlanych na trasie E-7 na odcinku od Olsztynka do Sudwy. Ruch na tej trasie prowadzony jest we wczeniejszym nateniu przy jednoczesnym zweniu
jezdni i zupenym pozbawieniu moliwoci poruszania si pieszych i rowerzystw.
2. Rada Miejska w Olsztynku zobowizuje Burmistrza Olsztynka do podjcia wszelkich dziaa skutkujcych zwikszeniem bezpieczestwa wszystkich uczestnikw w ruchu drogowym.
3. Stanowisko Rady otrzymuj:
1) Wojewoda Warmisko Mazurski,
2) Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad w Warszawie
3) Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad Oddzia w Olsztynie

Strona 7

CO Z HISTORII

Radzieccy jecy wojenni

Przygotowujc si do agresji na Zwizek Radziecki, dowdztwo hitlerowskie wydao wytyczne
w sprawie postpowania z jecami sowieckimi. Przyjto tez, e bolszewizm stanowi miertelne
zagroenie dla Niemiec i dlatego jecw radzieckich naley traktowa szczeglnie, wszelki opr
tumi bezwzgldnie. Rosjanom nie przyznawano adnych praw midzynarodowych, nie podlegali
adnej ochronie i nie mogli otrzymywa pomocy ze strony pastw trzecich oraz organizacji humanitarnych w rodzaju Czerwonego Krzya. Z tego wzgldu tylko jecy radzieccy nie otrzymywali
paczek. Hitlerowcy z gry zaoyli konieczno wyniszczenia ok. 30 milionw obywateli radzieckich, by nie ogranicza wyywienia armii niemieckiej. Wzici do niewoli onierze sowieccy byli
skazania na zagad, gwnie poprzez mier godow.
Wbrew wszelkim zasadom i normom prawa wojennego, poddanie si
nie gwarantowao onierzom
radzieckim moliwoci przeycia.
onierze niemieccy strzelali bez
pardonu do przeciwnika, nie baczc
na oznaki kapitulacji. Wielu jecw
zostao dosownie rozstrzelanych
przez rycerski wehrmacht. Nazistowska propaganda zachcaa wrcz
swoich onierzy do bezlitosnego
traktowania przeciwnika i zabijania
jak najwikszej liczby bolszewikw.
Szczeglnie tragiczna bya sytuacja
rannych jecw, ich los by przesdzony. Niewielkie szanse przeycia mieli lej ranni, wszyscy ciej
ranni umierali powoli w okropnych
cierpieniach, praktycznie bez adnej
pomocy medycznej. Niemcy zapewniali opiek lekarsk swoim rannym,
przeciwnik musia zgin.
Potworne mki zadawano czerwonoarmistom podczas transportu do
obozw jenieckich. Najczciej
pdzono ich dziesitki kilometrw
pieszo, pod siln eskort. Przez wiele
dni jecom nie dawano adnego
poywienia, a nawet wody. Ludnoci
cywilnej za udzielenie pomocy grozia mier przez zastrzelenie. Kady
kto si zatrzyma nawet na moment,
kto nie mia siy i dalej, kto pad
z wyczerpania, by natychmiast dobijany przez niemieckich konwojentw. Wyczerpanych miertelnie
jecw zaganiano na noc do rnych
pomieszcze lub zmuszano do biwakowania pod goym niebem. Zagszczenie ludnoci byo tak due, e
wszyscy musieli ca noc sta lub
w najlepszym razie siedzie, nie byo
adnych moliwoci leenia. Przewoenie jecw kolej rwnie tak
organizowano, eby umierci jak
najwiksz ich liczb. Latem w upalne dni upychano ludzi do zamknitych wagonw do granic moliwoci,
natomiast zim przewoono na
otwartych platformach. Po kilkudniowym transporcie w takich warunkach, bez poywienia i wody, efekty
byy przeraajce. Zdarzay si przypadki, e po dotarciu transportu na

Strona 8

miejsce przeznaczenia wikszo

jecw nie ya. Wedug wylicze
Szymona Datnera, ju w trakcie
transportu Niemcy wymordowali ok.
250 tysicy jecw radzieckich.
Do obozw jecy przybywali
w stanie skrajnego wyczerpania.
Potwornie wygodzeni, brudni, zaronici, w achmanach, sprawiali bardzo przykre wraenie. Dodatkowo
cuchnli z daleka. Uzbrojeni po zby
niemieccy konwojenci nie pozwalali
nawet na zaatwienie potrzeb fizjologicznych, wic z tego wzgldu wielu
jecw, czsto z biegunk, dosownie wyprniao si w spodnie. Ludno niemiecka z pogard spogldaa
na tumy pdzonych jak bydo nieprzyjacielskich onierzy. Wyrostki
z hitlerjugend rzucay w jecw
grudkami ziemi, a nawet kamieniami, drwiy z nich, szydziy i wymieway. Propaganda hitlerowska zbieraa owoce swojej kilkuletniej intensywnej dziaalnoci. Niemcy wierzyli
w ostateczne zwycistwo, a los
jecw by im obojtny.
Prowizoryczne obozy dla jecw
radzieckich to najczciej due
obszary ziemi, ogrodzone drutem
kolczastym. Brakowao w nich podstawowego wyposaenia w postaci

urzdze sanitarnych, barakw

mieszkalnych, kuchni. Pocztkowo
trzymano ludzi przez wiele tygodni
na pustej ziemi, pod goym niebem.
Aby schroni si przed deszczem
i chodem, kopali przy pomocy prymitywnych narzdzi pytkie ziemianki, w ktrych spali lec ciasno jeden
przy drugim. Wzici do niewoli
onierze sowieccy mieli mundury
drelichowe, kiepskie buty skrzane
z owijaczami, furaerki oraz proste
worki plecaki na przedmioty osobistego ekwipunku. Niemcy zabierali
im wszystko najcenniejsze menaki, niezbdniki, opatrunki indywidualne, bandae, lekarstwa a nawet
paszcze. Jecy pozostawali tylko w
drelichowych mundurach, musieli te
sami zdoby jakie naczynie do ciepej strawy, najczciej byy to puszki po konserwach. Wielu Rosjan nie
miao takiego naczynia i eby otrzyma zup musieli poycza puszk
od kolegw. Jedzenia dawano niewiele i tylko najsilniejsi mogli dosta
si do kota. W razie zamieszania
przy wydawaniu ywnoci Niemcy
strzelali bez uprzedzenia. Sabsi
i chorzy jecy nie mieli nawet siy,
eby podej po misk zupy, czy ciep kaw, leeli najczciej na ziemi

i czekali na mier. Zjadano wszystko co byo moliwe traw, korzonki, licie, robaki, stwierdzono czste
przypadki kanibalizmu. W obozach
nie brakowao jedynie cia zmarych
i zabitych. Ograniczony dostp do
wody nie pozwala na utrzymanie
podstawowej higieny. Jecy pili
wod z kau i zbierali do puszek
deszczwk. Nie mieli adnych rodkw higienicznych (mydo, rcznik),
spali w wojskowej brudnej odziey
na goej ziemi, otrzymywali godowe
racje ywnoci. Pozbawieni podstawowej opieki lekarskiej zapadali na
rne choroby. Olbrzymie zagszczenie, brud i powszechna wszawica
sprzyjay szerzeniu si wszelkich
chorb. W prymitywnych szpitalach
obozowych praktycznie nie leczono,
lecz wykaczano chorych. Ludnoci
cywilnej surowo zabraniano udzielania jakiejkolwiek pomocy. Za zblienie si do ogrodzenia obozu grozia
mier. Stranicy pilnujcy jecw
radzieckich mieli rozkaz strzelania
bez uprzedzenia. Jecw traktowano
ze szczeglnym okruciestwem. Bito
ich pakami, kolbami karabinw,
szczuto psami, zabijano pod byle
pretekstem, np. za kradzie odpadkw kuchennych, za popychanie przy
wydawaniu jedzenia, za rozpalanie
ogniska, za zbyt bliskie podejcie do
ogrodzenia itp. Surowej karze podlegali stranicy niemieccy za okazywanie ludzkich uczu lub za pobaliwo wobec jecw radzieckich.
Wadze hitlerowskie przyjy
zasad, wedug ktrej niepracujcy
jecy musieli godowa (Nicht arbeit,
nicht essen). Jecw wykorzystywano do rnych prac w gospodarce
niemieckiej. Do najciszych kierowano jecw radzieckich. Niedoywieni, poniani, musieli dodatkowo
ciko pracowa. Efektem takiej
polityki byo masowe wymieranie.
Gd przybra tak ogromne rozmiary,
e wrd Rosjan powszechny sta si
kanibalizm. Umierali z godu, zimna,
ale jeszcze wiksze niwa zbieray
choroby, gwnie tyfus. Znawcy
tematu podaj dane, wedug ktrych
od pocztku wojny (22 czerwca
1941r.) do koca stycznia 1942 r.
w obozach hitlerowskich umierao
dziennie rednio ok. 6 tysicy jecw
radzieckich.
Hitlerowcy trzymali razem szeregowych i oficerw z Armii Czerwonej. Oficerw traktowano z takim
samym okruciestwem, a nawet
gorzej. Faktem tym by zaskoczony
gen. Oskar von Hindenburg, dowdca jecw wojennych przy I okrgu
wojskowym, ktry po wizytacji jednego z obozw mia powiedzie do
swoich podwadnych, e nie sposb
tak traktowa oficerw. Specjalne
grupy operacyjne (einsatzgruppen)
SS wyawiay elementy niepoda-

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

ne. Zaliczano do nich sowieckich

komisarzy politycznych, czonkw
partii komunistycznej, przedstawicieli inteligencji, urzdnikw i przede
wszystkim ydw. Ludzi tych identyfikowano zaraz po wziciu do niewoli i natychmiast rozstrzeliwano,
szczeglnie dotyczyo to ydw
i tzw. politrukw. Akcje takie prowadzono rwnie w obozach. Wyselekcjonowanych jecw z obozw
jenieckich wywoono do obozw
koncentracyjnych, gdzie czekaa ich
powolna mier lub mordowano
w jakim ustronnym miejscu i zacierano lady pochwku. Instrukcje
nakazyway, aby egzekucje elementw niepodanych przeprowadza
w sposb dyskretny, daleko od obozw i miast, aby nie dowiedzieli si
o nich pozostali jecy, mieszkacy
oraz zwykli onierze wehrmachtu.
Historycy oceniaj, ze w wyniku tej
planowej eksterminacji zostao
zamordowanych ok. 500 tysicy
jecw radzieckich, gwnie przedstawicieli inteligencji.
Pod koniec 1941r. niektrzy przywdcy hitlerowscy zaczli dostrzega w jecach radzieckich rdo
taniej siy roboczej oraz moliwoci
wykorzystywania niektrych z nich
w kolaboranckich formacjach militarnych. Z caej masy jecw tworzono grupy uprzywilejowane
volksdeutschw, mieszkacw krajw batyckich (Litwa, otwa, Estonia), Biaorusinw, Ukraicw. Werbowano te Rosjan, ktrzy majc do
wyboru mier godow lub sub
dla Niemcw podejmowali czsto
wspprac z hitlerowcami. Trafiali
oni do rnych formacji policyjnych

w rolnictwie, w lasach, w przemyle

przy produkcji broni i amunicji, przy
budowie lotnisk, obsudze poligonw, budowie umocnie i fortyfikacji frontowych. Specjalistw kierowano do zakadw przemysowych
jako wykwalifikowanych robotnikw.
Poniewczasie hitlerowcy zdali
sobie spraw z bdu jaki popenili
stosujc okrutny terror i mordujc
setki tysicy jecw radzieckich.
W czasie II wojny wiatowej do niewoli niemieckiej trafio ok. 5,7 miliona onierzy z Armii Czerwonej,
z tego a 3,7 miliona zostao wzitych do koca 1941r. W pierwszym
okresie wojny wojska niemieckie
pary byskawicznie na wschd
i odnosiy ogromne sukcesy. Armia

lub wojskowych, ktre stanowiy

garnizony obozw koncentracyjnych,
oddziay likwidujce getta ydowskie
lub dokonujce krwawych pacyfikacji na terenach okupowanych. Od
pocztku 1942r. jecw radzieckich
wykorzystywano masowo w rnych
dziaach gospodarki. Pracowali

Czerwona ponosia gigantyczne

klski, a do niewoli poddaway si
cae dywizje, korpusy a nawet armie.
Wikszo obywateli stalinowskiego
pastwa witaa Niemcw jak wyzwolicieli, majc nadziej na lepsz przyszo. Okrutne represje oraz planowa eksterminacja jecw i ludnoci

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

cywilnej doprowadziy do wzmocnienia oporu. Mordujc wikszo

jecw (oblicza si, e w niewoli
niemieckiej zgino ok. 3,3 miliona
jecw radzieckich, w tym do koca
1941r. a 2 miliony) Niemcy pozbawili si taniej siy roboczej i cennego
sojusznika w walce z komunistycznym reimem. Wielu historykw
potwierdza, e zbrodnicza polityka
niemiecka wobec ludnoci Zwizku
Sowieckiego stanowia gwn przyczyn klski militarnej III Rzeszy.
Dalszy przebieg wojny wykaza
ogromn determinacj onierzy
radzieckich, ktrzy walczyli do
koca i woleli zgin ni podda si
do niewoli. Wynikao to ze strachu
przed Niemcami, ale rwnie byo
efektem terroru w szeregach armii
radzieckiej.
W 1936r. wprowadzono stalinowski kodeks karny, ktry traktowa
kadego czerwonoarmist wzitego
do niewoli jak zdrajc. Potwierdzay
to rozkaz marszaka Timoszenki z 16
sierpnia 1941r. oraz wypowied Stalina w radiowym przemwieniu
z listopada 1941r. Oznajmi on, e
nie ma sowieckich jecw, s tylko
zdrajcy. Przyjcie takiej polityki
miao tragiczne nastpstwa dla tych
jecw radzieckich, ktrzy przeyli
niewol niemieck. Jeszcze w trakcie
trwania wojny ich rodziny poddawano rnego rodzaju represjom, gwnie w postaci aresztowa i zsyek na
Syberi. Wyzwolonych jecw kierowano te do kompanii karnych lub
do agrw. Kilka dni po zakoczeniu
wojny w Europie utworzono specjalne obozy kontrolno filtracyjne dla
byych jecw oraz obywateli Zwizku Radzieckiego wywiezionych na
roboty przymusowe do Niemiec.
Ludzi tych traktowano jak winiw,
byli oni dokadnie sprawdzani przez
suby specjalne i kierowani do przymusowych robt. Po zwolnieniu
z obozu mieli oni zakaz osiedlania
si bliej jak 100km od duych
miast. Niewol niemieck przeyo
ok. 1,8 miliona jecw radzieckich.

Wszystkich, ktrzy wrcili do rodzinnego kraju czeka wyrok w trybie administracyjnym, najczciej
w postaci 10 lat obozu pracy. Historycy podaj, e represjom poddano
ok. 1,5 miliona byych jecw. Z tego ok. 340 tys. trafio do agrw,
a reszta czyli ok. 1,16 miliona do
specjalnych batalionw pracy. Wiele
tysicy byych obywateli radzieckich
zostao skazanych na kar mierci za
kolaboracj z Niemcami. Dotyczyo
to gwnie onierzy sucych w
jednostkach militarnych podlegych
Niemcom. Kar mierci ponis m.in.
byy genera radziecki Wasow. Pitno zdrajcy pozostawao na cae
ycie. Po wyjciu z agrw ci, ktrzy
przeyli byli traktowani jako obywatele gorszej kategorii. Wykonywali
gorsz prac, nie mogli studiowa,
utrudniano im awans spoeczny
i zawodowy. Pastwo radzieckie
nakazywao te zapomnie o wszystkich jecach, ktrzy zginli w niemieckiej niewoli. Przykadem jest
cmentarz w Sudwie, gdzie przez
dziesitki lat nikt z oficjalnych
przedstawicieli wadz radzieckich nie
zoy wizanki kwiatw i nie zapali
zniczy na bezimiennych grobach kryjcych szcztki ok. 50 tys. obywateli
Zwizku Radzieckiego. Do chwili
obecnej wikszo rodzin w Rosji nie
wie gdzie spoczywaj ciaa ich bliskich zamczonych w hitlerowskich
obozach. Suby specjalne reimu
stalinowskiego zajmoway si po
wojnie zwalczaniem wrogw ludu,
natomiast nie uczyniono nic, eby
ustali dane personalne zamordowanych jecw. Nie wolno byo tego
robi.
Bogumi Kuniewski
Literatura:
Datner Sz., Zbrodnie Wehrmachtu na
jecach wojennych w II wojnie wiatowej, Warszawa 1961,
Megargee G. P., Front Wschodni
1941. Wojna na wyniszczenie, Warszawa 2009.
Lietz Z., Obozy jenieckie w Prusach
Wschodnich 1939-1945, Warszawa
1982.

Strona 9

A u nas na wsi ...

Spacerkiem po utynowie
Wie utynowo ley wok niewielkiego jeziora o tej samej nazwie, w odlegoci
ok. 5 km na poudniowy wschd od Olsztynka. Jest skomunikowana z Olsztynkiem
szos, biegnc przez Nadrowo z Waplewa. Do ssiednich miejscowoci mona
dotrze dogami gruntowymi. Wie zaoono w 1401 roku na prawie pruskim.

Mieszkacy zajmowali si gwnie upraw roli.

W czasie I Wojny wiatowej we wsi przebyway,
cofajce si przed naporem niemieckim, rosyjskie
oddziay gen. Kulajewa. Sama wie nie bya aren
jakiejkolwiek bitwy, lecz tylko przystankiem przed
miejscem stacjonowania sztabu dowdztwa gen.
Samsonowa w Nadrowie. To tam, po analizie sytuacji na froncie wok Olsztynka, genera podj
decyzj o odwrocie armii rosyjskiej. Przez okoliczne wsie przetoczyy si kolumny rozbitych czasami
omykowo przez wasne oddziay (jak pod Mierkami) wojsk rosyjskich. Po tych zmaganiach pozostay rozsiane po okolicznych wsiach cmentarze
wojenne.
Od koca XIX wieku w utynowie istniaa szkoa. W tym okresie wie zamieszkiwao ok. 200
mieszkacw. W okresie midzywojennym utynowo mocno si rozwino. Powstao wiele nowych
gospodarstw pooonych bliej jeziora, na do
stromej skarpie. Liczba mieszkacw w roku 1939
wzrosa do 306 osb. Ostatnim nauczycielem za
wadzy niemieckiej by Bogumi Bolesta.
W styczniu 1945 roku mieszkacy utynowa
i innych okolicznych miejscowoci opucili swoje
domy, uciekajc przed nadchodzc armi radzieck. We wsi pozostao tylko kilka rodzin rdzennych
mieszkacw, midzy innymi rodzina Dusche oraz
Raczyskich, ktrzy pniej wyemigrowali do Niemiec. Po zakoczeniu wojny, latem 1945, na wie
trafili pierwsi osiedlecy z terenw centralnej Polski, gwnie z okolic Ciechanowa, Mawy, a take
Kielecczyzny. Wrd nich rodziny: Miklaszewskich, Gutkowskich. W 1946 roku wie bya cakowicie zasiedlona. Nowi gospodarze zastali wiosk
nie zniszczon, lecz ograbion ze wszelkiego dobra
przez armi radzieck oraz szabrownikw. Od
pierwszych dni osadnicy zabrali si do urzdzania
swoich gospodarstw. Prace mocno utrudnia brak
sprztu oraz koni, a take materiau siewnego.
W 1946 roku dziaaa ju szkoa podstawowa.
Pierwszymi nauczycielami byli: J. Kolec, Korpel-

Strona 10

ski, Kowalska, Winiewski, Nabywaniec. Szkoa

bya 7-mio klasowa, uczszczay do niej dzieci
z utynowa, utynwka, wierkocina, Nadrowa.
Do roku 1999, kiedy szko zlikwidowano, przez
ponad 20 lat pracowaa jako nauczyciel p. Brzozowska. Pani Elbieta z sentymentem wspomina
czasy gwaru dzieci w klasach i na podwrku szkoy, w ktrej teraz mieszka.
W latach 50 i 60-tych wadza podejmowaa
prby kolektywizacji wsi, lecz gospodarze skutecznie si im oparli. W poowie lat 60-tych powstao
kko rolnicze. Jego prezesem zosta Stefan Panasiuk, a baz byo jego gospodarstwo. Kko posia-

dao kilka traktorw, mocarni oraz sprzt do

upraw polowych. Usugi miejscowego kka
w duym stopniu uatwiay cik prac na roli.
Kko istniao do poowy lat 70-tych, kiedy to
zorganizowano SKR-y, ktre przejy sprzt wiejskich kek.
Pierwszym sotysem wsi by p. Grzela. Obecnie wie liczy ponad 300 mieszkacw, z czego
ok. 50% to potomkowie powojennych osiedlecw. Reszta to ludno napywowa, gwnie
z duych miast, traktujca utynowo jako miejsce
wypoczynku, spokojnego ycia.
Ju tylko mniejszo utrzymuje si z pracy na
roli. Wikszo mieszkacw pracuje w Olsztynku lub innych miejscowociach. Prowadz te
dziaalno gospodarcz oraz usugi turystyczne.
Nowo przybyli mieszkacy zintegrowali si
z miejscowymi, aktywnie dziaaj na rzecz rozwoju wsi, ochrony okolicznej przyrody oraz
zabytkw. Przykadem jest. p. Andrzejewski,
ktry we wasnym zakresie odrestaurowa zniszczon dzwonnic na zabytkowym, XIX- wiecznym cmentarzu ewangelickim nad jeziorem.
Rwnie p. Fankulewski, ktry podarowa cz
dziaki pod budow nowej kapliczki.
Pozostali aktywnie uczestnicz w obradach na
zebraniach wiejskich i samorzdowych, wspieraj
inicjatywy rady soeckiej. Przez dugi okres wie
nie bya rozpieszczana inwestycjami. Ostatnie lata
to dynamiczny rozwj utynowa. Powstaje wiejskie centrum kultury i rekreacji z penym wyposaeniem wietlicy, placem zabaw i boiskiem do
siatkwki. Dziki duemu zaangaowaniu sotys
Marzanny Kaczmarczyk systematycznie poprawia
si stan drg, urzdzono pla nad jeziorem.
W trakcie uruchamiania jest kanalizacja wiejska.
Dziki temu poprawi si czysto jeziora utynowo, ktre jako zbiornik bezodpywowy mimo
duych wysikw jego dzierawcw nie radzio
sobie ze zwikszajcymi si zanieczyszczeniami
komunalnymi. Moe powrc szlachetne gatunki
ryb, ktre kiedy yy w tym jeziorze. Sotys podja wspln inicjatyw z mieszkacami aby
oczyci z dziko rosncych zakrzacze skarpy
wok jeziora, co podniesie estetyk wsi.
utynowo nie posiada wielu zabytkw. Jedynymi s: ewangelicki cmentarz z XIX wieku,
dzwonnica z pocztku XX w., oraz kamienny
budynek socjalny z I poowy XIX w., przeniesiony do olsztyneckiego skansenu. Dlatego musimy
szczeglnie dba o ich stan, a take eksponowa
nasze walory przyrodnicze, lipa wskolistna pomnik przyrody, okoliczne lasy, jeziora, rezerwat wia. S to jednak do mocne argumenty
wspierajce atrakcyjno miejscowoci, co
w poczeniu z yczliwoci i gocinnoci
mieszkacw dobrze rokuje na przyszo. Pilnymi zadaniami na najbliszy okres s: wykonanie
nawierzchni drogi przez wie na caej jej dugoci, uruchomienie sklepu, opracowanie miejscowego planu zagospodarowania, aby rozbudowa
wsi odbywaa si w poszanowaniu przyrody oraz
w zgodzie z regionalnym stylem.

Andrzej Salwin

Podzikowanie
Rada Soecka wsi Kunki skada serdeczne podzikowania Pracowni Artystycznej p. Roberta
Daszkiewicza z Olsztynka oraz firmie lusarsko kowalskiej Radem p. Radosawa Pietrusa
z Kunek za ufundowanie krzya wiejskiego, postawionego w centrum wsi k. dzwonnicy.
W imieniu wdzicznych mieszkacw:
Sotys wsi Kunki - Piotr Draszek

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

BAAGAN I JEGO SKRAJNOI

Sowo baagan pochodzi z jzyka tatarskiego, a oznacza obozowisko koczownikw, szaas. W polszczynie sowo to zrobio prawdziw karier. Niektrzy twierdz, e baagan trzeba pielgnowa, bo bez
niego trudno byoby opisa nasz rzeczywisto. Baagan to potny ywio, przyrodni brat nygusa. Baagan jest wszechobecny w caym naszym yciu, stale robimy baagan i stale sprztamy, nie zdajc sobie
sprawy z tego, e czynnoci te finansujemy obciajc tym nasz domowy budet, i e jest to syzyfowa
praca.
S jednak opinie oparte na wieloletnich badaniach, na obserwacji
i wywiadach, ktre dowodz, e
sprztanie (i z tym si zgodz) na
przykad wasnego mieszkania daje
nam osobist satysfakcj, ale take
wprowadza harmoni i ad nie tylko
do naszego domu, lecz take do
naszej duszy, sprztanie to take
rodzaj terapii.
Nadmieni mi tu wypada i podzieli si satysfakcj z osignitego
sukcesu. Ot przy ulicy Szkolnej,
stojce tam kontenery przez dugi
czas byy trudno dostpne z powodu
walajcych si wok nich mieci.
Po wielu perturbacjach, w tym interwencji stray miejskiej, teren zosta
oczyszczony i moe by przykadem schludnego wygldu. Pozosta
jednak problem pasa badyli, chwastw i krzakw, przylegajcego do

kontenerw, w ktrych gniedzio

si okoo dziesiciu kotw. Koty te
z kultow trosk byy karmione
przez dwie panie, ktre w tych wanie chaszczach na tackach wykada-

y rnego rodzaju odpadki (makaron, chleb, sosy) w ilociach raczej

dla tucznika, bo jeli dla kotw to
przynajmniej stu. Z krzakw tych
zion fetor oraz unosiy si nad nimi

Historia jednego zdjcia

Dzikujemy wszystkim, ktrzy opowiedzieli nam na temat zdjcia i historii szkoy
krawieckiej. Wicej informacji na temat tej szkoy i inne zdjcia zamiecimy w kolejnym numerze.
Dzi prezentujemy Pastwu zdjcie uczniw szkoy podstawowej. Tu nie bdziemy nic podpowiada, bo nie posiadamy prawie adnych informacji. Prosimy bardzo, aby osoby, ktre znaj
histori zdjcia lub osb na nim przedstawionych, by podzieliy si ni (mona napisa do
Albo, mona rwnie zostawi informacj w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Olsztynku).

roje much. Stra miejska polecia

Zakadowi Oczyszczania Miasta,
eby teren ten oczyci, jednak wielbicielki kociego stada uniemoliwiy
uporzdkowanie terenu, w zwizku
z czym komendant stray miejskiej
Mirosaw Szostek wynegocjowa zlikwidowanie tej cuchncej oazy
w centrum miasta z pani Elbieta
Szydowsk, ktra nadzoruje grup
pracownikw interwencyjnych dbajcych (z duym skutkiem) o czysto miasta. Panie, ktre podjy si
doprowadzenia do porzdku tego
bakteriologicznego centrum, dokonay wrcz cudu. Dzisiaj mona
powiedzie, e rozadoway epidemiologiczn bomb, a zaktek ten
czystoci wieci nawet noc. T
mini jednostk dbajc o czysto
miasta kieruje pani Aldona Maciak.
Chocia ekipa niezbyt liczna, jest
alternatyw i powan konkurencj
dla Zakadu Oczyszczania Miasta.
Moim zdaniem potrafiaby sprawnie
i dokadnie utrzyma miasto w naleytej czystoci mniejszym kosztem.
Kazimierz Czester

NOWOBOGACCY
Nowobogackim tego nazywamy,
Ktrego wszystkie lewe interesy znamy.
Taki parweniusz, cwaniaczek spoeczny
Pewny jest siebie, czuje si bezpieczny.
Otoczenie ponia, nuworysz skubany,
Brak mu ogady, jest le wychowany.
Zmieni si ustrj, nastay przemiany,
Majtek pastwowy by rozkradany.
Zodziejski proceder szerzy si jak una
Na fali protestu, gdy padaa komuna.
Prywatne firmy zaczy kiekowa,
Sektor pastwowy mia z kim kombinowa.
Nowoci wszem byy doradcze biura,
Uczyy, jak warto posiada faktura.
Przykadem posu si: na budowie
Kierownik z magazynierem w jakiej byli zmowie.
Magazynier na gwodzie faktur skombinowa,
Kierownik na budowie te gwodzie rozchodowa.
Skoczyy si czasy zodzieja gupcaKra gwodzie, rubki i szuka kupca.
Nastay czasy nowej koniunktury,
Wytrychem do kasy s lewe faktury.
Lewych faktur plaga si rozszerzaa
Skutkiem tego firma za firm padaa.
Elita zakadu, kadra kierownicza
Do nowobogackich si dzisiaj zalicza.
Kady si ustawi, jest zabezpieczony,
Maj auta drogie i z ogrdkiem domy.
Jeszcze nad jeziorem maja letniska,
miej si z kryzysu, teraz s paniska.
Klasa robotnicza w hierarchii na dole,
Bez prawa do buntu, swoocz i robole.
Dostali zasiek niby to z litoci,
Nie dla psa kiebasa pies dostanie koci.
- Czesaw Bandzwoek -

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

Strona 11

Trudne pytania o Tannenberg - Denkmal

Czytajc ostatnie artykuy B. Kuniewskiego zaczam sobie zadawa trudne pytania. Jedno z nich to, co takiego stao
si w Polsce, e raptem w Szczecinie byo sycha gosy, aby dwa skwery miejskie miay nosi imi niemieckich burmistrzw, za w projekcie wystawy na temat historii lska w jeszcze nie wybudowanym Muzeum lskim ekspozycja miaaby si zacz okresem, kiedy na lsku pojawia si maszyna parowa, pomijajc lsk Piastw, a take Korfantego.
W ostatnich dniach lipca lokalne media ywiecczyzny poday, i na wzr Autonomii lska moe by powoa Ruch Autonomii Grali. Nie wiadomo te, jak odczyta hasa II Kongresu Kaszubskiego w Gdasku w 1992 r., ktry opowiada si
za autonomi Pomorza i Kaszub z wasn walut i rzdem. Czyby szykowao si nam rozbicie dzielnicowe?
Jeli chodzi o upamitnianie i podkrelanie znaczenia pomnika Tannenbergu w postaci Europejskiego Parku Historii i Pamici opisanego w artykule B. Kuniewskiego Park Tannenberski
(ALBO - 7/2012) nasuwa mi si nastpujce pytanie: Do czego jest nam potrzebny taki pomnik
i czemu ma suy? Jestem przeciwna czeniu
pamici o bitwie pod Tannenbergiem z pamici
o powstaniu obozu Stalag I B. To s dwie rne
pamici historyczne w swej wymowie. Sam autor
tego pomysu kiedy chyba myla inaczej. Prosz
obejrze album B. Kuniewskiego Olsztynek
w fotografii, w ktrym pomnikowi Tannenberg
powicone s 24 fotografie z opisem, a nie ma ani
jednej fotografii obozu Stalag I B. S za to zdjcia
Paula von Hindenburga z Hitlerem. Nie przekonuj
mnie wywody autora artykuu, e ten projekt Parku
Pamici pozwoli na zaistnienie Olsztynka na mapie
Europy i stanie si niezwykle wanym magnesem
cigajcym turystw z wielu krajw.
Idea Europejskiego Parku Historii i Pamici jest
tyle szczytna, co kontrowersyjna. Jestem osobicie za otoczeniem czci zmarych, a tym bardziej
polegych, najczciej modych chopcw. ZY
MATEK NIE MAJ NARODOWOCI!
Lubi te ad i porzdek, czyli jestem za uporzdkowaniem terenw miejsc pamici lub wydarze historycznych. Obecnie jest w miejscu byego
pomnika tablica informujca o bitwie tannenberskiej. S na niej napisy w trzech jzykach, tj. polskim, niemieckim i angielskim oraz zdjcia. S te
mogiy polegych w wojnie 1914- 1918.

Prosz pamita, e wtedy Polski nie byo,

a Polacy ginli w bratobjczej walce bdc onierzami II Rzeszy i Rosji.
Obawiam si jednak, e ten Park Pamici, nie

Strona 12

upamitniaby polegych na wzr

Grobu Nieznanego onierza, ale upamitniaby polityka Paula von Hindenburga i chwa ora niemieckiego.
TAK WANIE MYL!
Moe jestem odosobniona w takim
myleniu, ale to niech mieszkacy
Olsztynka wypowiedz si czy
o niczym innym nie marz, jak tylko o spacerach
alejkami Parku Pamici do Tannenbergu i z powrotem. Pewnie nie majc pracy bd mie sporo
czasu na spacery, ktre oczywicie su zdrowiu
i pamici. Ja osobicie wolaabym, eby wadze
Olsztynka zadbay o chodniki, ulice, czy inne miejsca rekreacji. Warto i trzeba zainwestowa w przyzamcze, eby stao si wanie miejscem rozrywki,
sporu i wydarze kulturalnych, jak i w zagospodarowanie terenu nad jeziorem. Nie wierz, e Tannenberg bdzie lekiem na cae zo, e przycignie
rzesze turystw i nasz Olsztynek rozkwitnie jak
nigdy dotd, bo oczywicie w PRL-u to bya dziura
zabita dechami. Nikt nawet nie wiedzia, e mona
wyowi rybk w restauracji Stylowa i wieutk
zje, a przy okazji spotka postaci ze wiata kultury, sportu, czy nie daj Boe polityki.
A tak w ogle to nie wyczytaam nigdzie, aby
Niemcy kiedykolwiek upamitniali pierwsz bitw
pod Tannenbergiem czyli Bitw Grunwaldzk. To
Niemcy nazwali bitw z 1914 roku drug bitw
pod Tannenbergiem.
Przeciwna jestem temu projektowi rwnie dlatego, e w 1914 roku ani Rosjanie, ani Niemcy,
w tym Paul von Hindenburg, nie byli absolutnie
zainteresowani losami Polakw, ktrzy od ponad
100 lat byli w ich niewoli. Kolejne powstania narodowe upaday i Polska nie moga si wybi na niepodlego, poniewa nasi zaborcy, tj. Rosja, Prusy
i Austria mocno ze sob wsppracoway w utrzymaniu statusu Europy bez Polski. To dopiero
I wojna wiatowa postawia przeciw sobie naszych
zaborcw i dlatego doszo do bitwy pod Tannenbergiem. Ani Rosji ani II Rzeszy nie chodzio o to,
by Polska odya. Jedyne, na czym tym pastwom
zaleao, to zapewne na polskich onierzach. I tak
to Polacy ginli w bratobjczej walce nie z ich
woli.
A nasz wieszcz narodowy Adam Mickiewicz
w Litanii pielgrzymskiej modli si tak:
Od niewoli moskiewskiej,
austriackiej i pruskiej,
Wybaw nas Panie! ..
O wojn powszechn za wolno ludw,
Prosimy Ci, Panie!.
Chc rwnie przypomnie, e w czasie ksztatowania si naszych granic po zaborach i I wojnie
wiatowej to postanowienia traktatu wersalskiego
(zwaszcza art. 96 i 97) uznay, e plebiscytem
naley obj Warmi, Mazury i Powile (wyszczeglnione powiaty).* Plebiscyt mia odby si rwnie na lsku. Za plebiscytami przemawia problem ludnociowy, tzn. musiao by wystarczajco

Polakw na tych terenach, aby tak decyzj

podj. lzacy w trzech kolejnych powstaniach
(1919, 1920, 1921) wyznaczyli swj teren i Wielkopolanie w udanym powstaniu (na przeomie
1918/1919) te i tym samym przyczyli si do
Polski.
Plebiscyt na Warmii i Mazurach, ktry mia by
nadzorowany przez Midzynarodow Komisj
Alianck, by wyznaczony na dzie 11 VII 1920 r.
Oczywicie obie strony, tj. polska i niemiecka
przygotowyway si do tego plebiscytu. Powstajce
po 123 latach niebytu pastwo polskie walczyo
o swj ksztat na wielu frontach i nie byo w stanie
zebra wystarczajco pienidzy i si, aby wspiera
plebiscyt na Warmii i Mazurach. Dziaacze polscy,
tacy jak m.in. Jan Boenigh, Bogumi Linke, Jan
Baczewski robili, co mogli. Nie mwic ju o tym,
e w czasie samego plebiscytu zbliaa si do Warszawy nawaa bolszewicka. To bitwa warszawska,
ktra zakoczya si zwycistwem Polakw,
zatrzymaa Armi Czerwon i uratowaa Europ
od bolszewizmu.
Niemcy za oczywicie cay czas na terenie plebiscytowym mieli swoj administracj i policj,
a dodatkowo latem 1919 roku sprowadzili na ten
teren 40 tysicy regularnego wojska rzekomo dla
uwietnienia obchodw rocznicy bitwy pod Tannenbergiem. Na propagand antypolsk spyway
z caych Niemiec- jak pisa olsztyski historyk
Hugo Bonk- miliony marek (300mln). Polska jedynie moga przekaza 30 mln marek polskich. Ponadto propagandyci niemieccy twierdzili, e Polski nie bdzie, bo przegra wojn z bolszewikami.
Polska ten plebiscyt niestety przegraa.
1 wrzenia 1939 roku wybucha II wojna wiatowa. Niemcy napady na Polsk. Sojusznicza
Francja i Anglia nie przyszy Polsce z pomoc. Po
prostu zawiody. Polska znalaza si pod podwjn
okupacj, bo 17 IX 1939 r. na tereny II Rzeczpospolitej wkroczya Armia Czerwona. I tak dokona
si IV rozbir Polski. Wojna zakoczya si klsk
III Rzeszy, a Polska decyzj pastw zwyciskich
czyli Stanw Zjednoczonych, Anglii i Zwizku
Radzieckiego, w zmienionych granicach znalaza
si w strefie wpyww sowieckich. Decyzj trzech
konferencji, tj. w Teheranie, Jacie i Poczdamie
Warmia i Mazury zostay przyznane Polsce w tym
oczywicie Olsztynek, ale historia nie koczy si
na 1945 roku. Polsko - niemiecki traktat graniczny
- umowa bilateralna zostaa podpisana dopiero
14 XI 1990 r. pomidzy Rzeczpospolit Polsk
i Republik Federaln Niemiec * dotyczca uznania granicy na Odrze i Nysie uyckiej przez

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

wczesnych ministrw spraw zagranicznych obu pastw. Polska ratyfikowaa j

26 XI 1991 r., za Niemcy 16 XII 1991 r.
Umowa wesza w ycie w tym samym
dniu co Traktat o dobrym ssiedztwie
i przyjaznej wsppracy - 16 I 1992 r.
Traktat graniczny skada si z preambuy
i 4 artykuw. W treci preambuy pominito zawart w ukadzie z 1970 r.
wzmiank o tym, e to wanie Polska
bya pierwsz ofiar II wojny wiatowej,
nie nawizano rwnie do postanowie
konferencji poczdamskiej. Zrwnano rwnie utrat licznych Polakw i Niemcw
ich stron rodzinnych w wyniku wypdzenia i wysiedlenia. W artykule pierwszym
uznano jednak wano wszystkich
dotychczasowych ukadw i aktw (1950,
1951, 1970 i 1989). W artykule drugim
obie strony zobowizay si do poszanowania suwerennoci i integralnoci terytorialnej. W kolejnym artykule wyraono
rezygnacj z roszcze terytorialnych
i zobowizania do niewysuwania takowych w przyszoci. Z kolei w ostatnim
artykule strony ustaliy tryb ratyfikacji.
Umowa sporzdzona zostaa w jzyku polskim i niemieckim. Tyle w skrcie o trudnej naszej ssiedzkiej historii.

Czytajc artyku o Tannenbergu wyczuam lekk sugesti

o zmianie nazwy ulicy 22 Lipca, cytuj; Trasa przemarszu wioda
obecn ulic Daszyskiego, obwodnic i nastpnie Kahnstrasse
(obecnie 22 Lipca), obok parku i dalej w stron Krlikowa. Ulicy
22 Lipca nie zmieniaabym na Kahnstrasse. Data 22 lipca rwnie
moe kojarzy si z nadaniem Polakom konstytucji Ksistwa Warszawskiego przez Napoleona I w Drenie wanie 22 lipca 1807 r.
Ponadto faktycznie mona zrobi ciek rowerowo- rolkowo spacerow do Sudwy czyli uzupeni dywanik asfaltowy aby
poczy ulice 22 Lipca z Parkow, oznakowa szlak, uporzdko-

wa naleycie mogiy polegych w wojnie

1914- 1918. Na jednej z mogi ju jest tablica ufundowana przez Volksbund Deutsche
Kriegsgraberfurssorge e. V. na ktrej jest
napis w trzech jzykach: polskim, niemieckim i rosyjskim o nastpujcej treci:
TU SPOCZYWAJ SZCZTKI POLEGYCH ONIERZY WOJNY 1914 1918 DLA ICH UPAMITNIENIA ORAZ
OFIAR WSZYSTKICH WOJEN.
Na zakoczenie chc jednak powiedzie,
e oczywicie naley dba o dobrossiedzkie
stosunki, naley si cieszy, e od 67 lat
przez Polsk nie przetoczya si kolejna
wojna, e mamy wiele korzyci z bycia
czonkiem Unii Europejskiej i NATO, ale
czy koniecznie musimy si sprzedawa za
przysowiowe srebrniki, czyli za dotacj
z Unii na pomnik mocno naciganej idei?
I to byoby ostatnie trudne pytanie w tym
artykule.
Stanisawa Zitek
* J. Osica, O ksztat Odrodzonej.
** Dokument Traktat midzy Rzeczpospolit Polsk a Republik Federaln
Niemiec o potwierdzeniu istniejcej
midzy nimi granicy podpisany
w Warszawie dnia 14 listopada 1990 r.

Wielkie Rocznice i hod zoony kobietom z Powstania

Jeszcze nie zdyy opa emocje po wakacyjnych przygodach, a tu ju pora wraca
do szk, pracy i innych obowizkw dnia codziennego, ktre to wypeniaj wikszo
dni naszego ycia. W takim powakacyjnym nastroju przypomnijmy sobie o kilku rocznicach, ktre gdzie po drodze umkny pomidzy normalnym dla okresu wakacyjnego
smakowaniem ycia
Sierpie i wrzesie to miesice wielu wanych
wydarze. 1 sierpnia rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego, zrywu ogromnego i wanego
w dziejach polskiej walki zbrojnej. Tym bardziej
zasugujcego na uwag, e walczya w nim najwiksza na wiecie podziemna armia, a take
ogromna rzesza ludnoci cywilnej. Czasem mwi
si niesusznie, e byo to dziaanie na wskro przesiknite klsk, e to niepotrzebna nikomu ofiara.
Jeli ofiara wasnego ycia zoona przez setki tysicy ludzi w deniu do niepodlegoci jest czym
niepotrzebnym to zapytam, co w takim razie jest
tak ofiar zasugujc na podziw i uznanie?
Pojawiaj si czasem takie dziwne rozliczenia
z przeszoci - niestety nie s to wywody historykw, a jakich bliej nieokrelonych, wszechwiedzcych dyletantw. Ale zostawmy te rozwaania Dla kogo kto uwaa, e Polacy potrafi
obchodzi tylko swoje klski dobra wiadomo
15 sierpnia 1920 roku, data zwycistwa i tryumfu
polskiego ora (dla upamitnienia Dzie Wojska
Polskiego). Tu ju chyba nie ma si do czego
przyczepi. Bitwa Warszawska zwana cudem
nad Wis, bo o niej mowa uznana zostaa przez
cay zachodni wiat za jedn z najwaniejszych
bitew majcych wpyw na losy wiata. Brzmi to
piknie i, przede wszystkim, odpowiada prawdzie
historycznej. Kluczow rol odegra w tej bitwie
manewr oskrzydlajcy Armi Czerwon, przeprowadzony przez Naczelnego Wodza Jzefa Pisudskiego, wyprowadzony znad Wieprza, przy jednoczesnym zwizaniu gwnych si bolszewickich na
przedpolach Warszawy.*
Kolejna rocznica wybuchu 2-iej wojny wiatowej. Wielka tragedia, ktr rozptaa Trzecia Rze-

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

sza w imi swoich de do, tzw. przestrzeni

yciowej i miejsca dla jedynie susznych idei
nazistowskiej propagandy terroru i nienawici do
innego czowieka. W podobnej atmosferze obchodzimy smutn rocznic zamachu terrorystycznego
na wiee WTC, ktre stay si symbolem ataku na
niewinnych ludzi. I susznie mwio si, e tego
dnia (11wrzenia 2001 roku) wszyscy bylimy
mieszkacami Ameryki. To skrt mylowy, ktry
w imi solidaryzmu kae nam pochyli si nad niewinnymi ofiarami bezsensownego terroru
Ale takie rocznice nie s po to, aby wpdzi nas
w jesienn depresj przeciwnie, su raczej
refleksji nad nieprzewidywalnoci pewnych zdarze oraz nad heroizmem zwyczajnych ludzi
w sytuacjach ekstremalnych. Czowiek ma w sobie
taki potencja siy i ducha, e w sytuacji, wydawaoby si beznadziejnej, potrafi wyzwoli w sobie
moc i energi do dziaania, w normalnych warunkach niemoliw do osignicia. Jak inaczej wytumaczy fakt heroizmu i odwagi kobiet walczcych
w Powstaniu Warszawskim, ktre naraay ycie
i czsto giny od kul niemieckich okupantw.
Czasem zastanawiamy si jak wyrazi nasz
podziw, szacunek i pami o tych odwanych
dziewczynach? Jedn z propozycji moe by wydana w tym roku pyta o kobietach z Powstania Warszawskiego.
Morowe Panny (taki tytu ma pyta) to take
historia stolicy opowiedziana przez mode kobiety
z ich problemami, przemyleniami i spostrzeeniami dotyczcymi Powstania Warszawskiego
i wspczesnej Warszawy. Do swoich autorskich
tekstw piewaj: Halina Mlynkova, Anita Lipnicka, Paulina Przybysz, Katarzyna Groniec, Jadwiga

Basiska, Ania Brachaczek, Lilu, Marika, Mona

i Paresw. Za stron muzyczn projektu odpowiada Darek Malejonek (pamitamy go z wizyty
w Olsztynku), wraz z zespoem Maleo Reggae
Rockers.**
Morowe Panny - to hod oddany kobietom
zwyczajnym, odwanym, szczerym - moe dlatego
tak bliskim sercu modego czowieka?! Taki przekaz najbardziej chyba trafia wanie do modziey.
To znakomita kontynuacja projektu zespou LAO
CHE, ktra pozostaje w harmonii z tematyk
Powstania Warszawskiego.
Ale wrmy na nasze podwrko mam na
myli film, ktry znakomicie wpisuje si w konwencj kina niezalenego. By on wywietlany
w Skansenie na Targach Chopskich, a take w naszym kinie Grunwald, 8 wrzenia tego roku. Bracia to film krcony w caoci w Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku. Ju choby
poprzez ten fakt jest dla nas godny obejrzenia.
Tematycznie nawizuje do czasw zaraz po drugiej
wojnie wiatowej. Porusza trudn i skomplikowan
materi mioci oraz yciowych wyborw modych
bohaterw. Pokazuje relacje pomidzy brami
zakochanymi w tej samej kobiecie. To film modego, ale dojrzaego twrcy, z udziaem olsztyskich
aktorw.
Okazuje si, e bardzo dobre obrazy nie powstaj tylko w wielkich orodkach. Ten film jest
przykadem znakomitej opowieci, penej napicia
i nieoczekiwanych zwrotw akcji. Due brawa za
odwag w przedstawieniu trudnego tematu. Scenariusz jest rewelacyjny, gra aktorw poruszajca.
Moim zdaniem film Bracia z pewnoci zasuguje na uwag i wyrnienia na coraz liczniejszych
ostatnio festiwalach kina niezalenego.
Zygmunt Puszczewicz
* www.bitwawarszawska1920, wikipedia
** www.maleo.pl

Strona 13

"Stare Jabonki" w Olsztynku!

Od lat fani siatkwki z Olsztynka czekali na takie widowisko. 2 wrzenia na Podzamczu w Olsztynku
odby si I Turniej Siatkwki Plaowej o Puchar Dyrektora Miejskiego Domu Kultury w Olsztynku. Organizatorami turnieju byli Maciej Obrbski oraz Kamil Wojda. Patronat honorowy objli Panowie Wiesaw Piotrowski - mecenas siatkwki w Olsztynku oraz Andrzej Wojda - Przewodniczcy Komisji Spraw Spoecznych
Rady Miejskiej w Olsztynku.
Zaproszonych goci, kibicw oraz
zawodnikw powita Burmistrz
Artur Wrochna, ktry rwnie
podzikowa organizatorom za zorganizowanie turnieju.
Z opinii kibicw turniej sta na
wysokim poziomie. Obok gospodarzy z Olsztynka, wystpiy druyny
z: Olsztyna, Ostrdy, Morga,
Szczytna a nawet z Elblga, Brodnicy, Gdaska i Warszawy. Pary te
czsto mona spotka na rozgrywkach krajowych, wojewdzkich jak
i powiatowych, na ktrych zajmuj
czoowe lokaty.
Najlepsz druyn okazaa si
para Tomasz Kowalkowski / Piotr
Winiewski z Brodnicy, ktra pokonaa w finale druyn z Ostrdy
Mateusz Lewandowski / Marcin
Ociepski. Trzecie miejsce zajli Se-

bastian Dryski / Pawe Sutyniec

z Warszawy a czwarte Micha
Buczyski / Kamil Koodziejczak
z Olsztyna. Jedyna para z Olsztynka

Pawe Degu / Konrad Peczyski

niestety szybko musiaa uzna wyszo goci i po 2 meczach odpada
z turnieju.

Komisja w skadzie Andrzej

Wojda oraz Wiesaw Piotrowski
wybraa Piotra Winiewskiego
z Brodnicy na MVP turnieju.
Wszyscy uczestnicy otrzymali
nagrody rzeczowe, a dla najlepszych
par wrczono statuetki, medale oraz
nagrody pienine, ktre zostay
ufundowane dziki ofiarnoci, jak
zwykle niezawodnych, sponsorw:
Baza Zaplecza Technicznego, GeoExpress, Wiesaw Piotrowski, Jacek
Drelich, Marek Tanana, Budarex,
Marek Peczyski, Matrex-Mierki,
Bogdan Wadowiec, Wanda Kubasik,
Leszek Argalski, Konkord Olsztynek, Franciszek Piat, Emilia Witowicz, Begielek Olsztynek, Jerzy
Pobudkowski, Ewa Malinowska,
Agnieszka Wojda oraz Dyrektor
Domu Kultury.
Byy rwnie konkursy z nagrodami dla kibicw.
Serdeczne podzikowania dla
sponsorw, pracownikw MDK,
Urzdu Miejskiego, Szkoy Podstawowej w Olsztynku i wolontariuszy,
za pomoc w zorganizowaniu turnieju.
Maciej Obrbski
Kamil Wojda

XIII Gminna Integracyjna Olimpiada Sportowa

Za nami Euro 2012 rozegrane
na piknych stadionach w Polsce i na
Ukrainie oraz Olimpiada i Paraolimpiada w Londynie. Te zmagania
sportowcw moglimy jednak podziwia gwnie na ekranach telewizorw. Dzieci i modzie z naszej gminy mogy zasmakowa sportowej
rywalizacji w dorocznej (XIII edycja)
gminnej olimpiadzie. Nie obyo si
jednak bez przeszkd. Organizatorzy
kilkakrotnie zmieniali terminy, a
wreszcie trafili w pikn pogod.
Modzi zawodnicy odwzajemnili si
talentem i pasj, wic na olsztyneckich arenach sportowych nie zabrako prawdziwie sportowych emocji.
Pierwszego dnia (17 wrzenia)
otwarcia Olimpiady na Orliku przy
Szkole Podstawowej w Olsztynku
dokona Burmistrz Artur Wrochna

Strona 14

odczytujc apel olimpijski. W niezwykle zaartej rywalizacji uczestniczyy przedszkolaki i uczniowie

szk podstawowych z klas I-III.
Nowy obiekt Orlika znakomicie
zda egzamin.
W drugim dniu igrzysk (18 wrzenia) uczestniczyli uczniowie klas IVVI szk podstawowych, gimnazjalici, uczniowie szk ponadgimnazjalnych oraz osoby zrzeszone w Stowarzyszeniu Osb Niepenosprawnych
i Ich Rodzin w Olsztynku. Rywalizacja tradycyjnie odbya si na piknym stadionie miejskim.
Na podkrelenie zasuguje dobre
przygotowanie zawodnikw i zacita
walka. Okazao si, e uczniom klas
sportowych lub z klubw sportowych
zwycistwa przychodziy znacznie
atwiej. Jednym z takich zawodni-

kw jest Mateusz Kaczmarski, ktry

na dystansie 800 m by klas dla siebie. Ten utalentowany zawodnik KS
AZS UWM Olsztyn, po zwyciskim
biegu ze znaczn przewag, zaprosi
na najwyszy stopie podium pokonanych rywali i szczerze si cieszy.
A przecie nie tak dawno na Mistrzostwach Polski Juniorw AZS d
2012 na 2 km z przeszkodami zdoby
srebro a na 3000 m zaj 6 miejsce!
Koordynatorem caej imprezy
i osob prowadzc by tradycyjnie
Grzegorz Rudziski Przewodniczcy Gminnej Rady Sportu w Olsztynku, ktrego dzielnie wpiera
Mariusz Obarek Prezes UKS TopSpin.
Ta udana impreza nie odbyaby si
bez pomocy dyrektorw szk,
nauczycieli wychowania fizycznego

i nauczycieli opiekujcych si kibicujcymi uczniami, czonkw Stowarzyszenia Osb Niepenosprawnych

i Ich Rodzin w Olsztynku oraz pracownikw Warsztatw Terapii
Zajciowej w Olsztynku, sprawnego
transportu zorganizowanego przez
ZASiP, nagonienia MDK-u, zabezpieczenia medycznego sprawowanego przez Janin Rykowsk. Obiekty
zostay dobrze przygotowane przez
ich gospodarzy oraz przez ZGK
w Olsztynku. Zakup medali i dyplomw sfinansowano ze rodkw
gminnych.
Wszystkim uczestnikom gratulujemy, a organizatorom i osobom
wspierajcym serdecznie dzikujemy!
SGP

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

Obwodnica - droga ku przyszoci (cz 6)

Most

Obiekty mostowe

Na odcinku ponad 31 km drogi ekspresowej S-7 Nidzica-Olsztynek, wraz z obwodnic

Olsztynka, powstay 33 obiekty mostowe. Dla zwykych uytkownikw drg nie stanowi
rnicy, czy bdziemy te obiekty nazywa mostami, wiaduktami lub przepustami. Jednak
w fachowym nazewnictwie budownictwa drogowego s zasadnicze rnice w tych okreleniach. Sprbujmy uszeregowa i usystematyzowa przynajmniej najwaniejsze z nich.
Na wyej wymienionym odcinku wystpuje
20 wiaduktw, 4 mosty, 4 estakady. Pozostae to
przejcia i przepusty ekologiczne oraz przejazdy
gospodarcze.
Poniej podajemy definicje wikszoci obiektw mostowych, ktre wystpuj na drodze S-7
Nidzica-Olsztynek, wraz z obwodnic Olsztynka.
most - budowla lub obiekt inynierski sucy do przeprowadzenia cigu komunikacyjnego ponad przeszkod wodn;
wiadukt - budowla lub obiekt inynierski
sucy do przeprowadzenia cigu komunikacyjnego ponad przeszkod ldow;
estakada - budowla lub obiekt inynierski,
ktrego gwnym celem jest podniesienie cigu
komunikacyjnego ponad istniejcy teren;
przepust - niewielkich rozmiarw obiekt
mostowy sucy do przeprowadzenia cieku
wodnego przez korpus nasypu bez przerywania
jego cigoci.
Wedug in. Pawa Czyewskiego, kierownika budowy z firmy Energopol-Szczecin S.A.,
ktry czuwa nad realizacj wykonania wszystkich obiektw mostowych na odcinku drogi S-7
i obwodnicy Olsztynka, najwikszy problem dla
przecitnego uytkownika drg, to rozrnienie
pomidzy mostami a wiaduktami. Poniej
sprbujemy wyjani te sporne kwestie, jeli
chodzi o nazewnictwo.
Most to konstrukcja, ktra umoliwia nam
przepraw przez przeszkod wodn, np. rzek,
czy inny ciek wodny. Natomiast wiadukt znajduje si nad rnego rodzaju przeszkodami oprcz
wodnych, takimi jak: wwz, dolina, tory kolejowe, czy droga samochodowa. Ze wzgldu na

rodzaj drogi, zarwno mosty jak i wiadukty

mog by drogowe lub kolejowe. W naszym
przypadku wystpuj tylko wiadukty drogowe
(na 33 obiekty mostowe 20 to wiadukty drogowe).
Sprbujmy podsumowa nasz wiedz: wiadukty drogowe to obiekty mostowe, ktre przebiegaj ponad drog S-7, ponad obwodnic
Olsztynka lub innymi drogami. Tak wic
w Ameryce, Jagieku, Wilkowie, Sudwie, czy
Krlikowie wystpuj wiadukty drogowe.
Pisaem ju o tym w nr 1(2012) ALBO, ale
dla przypomnienia estakada o dugoci 315 m,
biegnie nad dolin Jemiowki i znajduje si
pomidzy Skansenem a oczyszczalni. Jest to
drugi co do dugoci obiekt tego typu w woj.
warmisko-mazurskim. Estakad wida z wiaduktu przy ul. Lenej (patrzc w stron Wilkowa).
Wszystkie obiekty mostowe wygldaj tu
naprawd solidnie i dostojnie. Oby suyy
wszystkim uytkownikom przez dugi czas.
Pamitajmy o przestrzeganiu podstawowych
zasad ruchu drogowego, a przede wszystkim
uywajmy zdrowego rozsdku (niestety mielimy ju pierwsz tragedi w Krlikowie). Na
niektrych obiektach wida jeszcze stan robt,
ktry wymaga wykoczenia, np. pooenia ostatniej warstwy masy bitumicznej, niekiedy wykonania barierek ochronnych, czy polbruku.
Bdziemy przyglda si, czy rzeczywicie ostateczny termin zakoczenia robt (8 listopada
tego roku) bdzie przez konsorcjum budowy
dotrzymany?

Wiadukt

Estakada

Przejcie ekologiczne

Zygmunt Puszczewicz

Co sycha w Olimpii?
Min kolejny miesic rozgrywek pikarskich
grupy II o mistrzostwo klasy okrgowej, w ktrym
zesp Olimpii Olsztynek utrzymuje pozycj
lidera w tabeli i aktualnie, po 7 kolejkach, zajmuje
1 miejsce z dorobkiem 19 pkt. (stosunek bramek
32:9). Wywalczone dotychczas 6 zwycistw i 1 remis spowodowao, e Olimpia utrzymuje przewag 4 pkt. nad drugim w tabeli zespoem Warmiak ukta, ktry zgromadzi 15 pkt. Trzeba
przyzna, e kady punkt zdobyty by po cikiej
walce i dlatego wszyscy czujemy satysfakcj
z osigni naszej druyny.
W wyjazdowym meczu z GKS Grunwald
Gierzwad na bardzo trudnym terenie Olimpia
Olsztynek wygraa 2:1 (0:1). Gospodarze stawiali
naszym zawodnikom zacieky opr, walczc
o kady metr boiska, a przy zastosowanym pressingu przerywali przed polem karnym nasze akcje
i przez wiksz cz spotkania mieli optyczn
przewag .Dopiero w kocwce meczu osabli
kondycyjnie, a zmotywowani przez trenera nasi
zawodnicy wymanewrowali obron gospodarzy
i przechylili szal zwycistwa na swoj korzy

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

strzelajc 2 bramki, ktre zdoby Sebastian ukaszewski. Nastpny mecz, na stadionie miejskim
w Olsztynku, z MMKS Concordi II Elblg
zakoczy si zwycistwem Olimpii 5:4 (3:2).
Byo to bardzo emocjonujce spotkanie, w ktrym
- uywajc terminologii bokserskiej - obie druyny
odpowiaday sobie ciosem za cios. Strzelajc kontaktowe bramki i tworzc pasjonujce widowisko
rozgrzay obecnych na stadionie kibicw. W Concordii najlepszym zawodnikiem by 19-letni Nigeryjczyk Rasaq - zdobywca 3 goli, z ktrym nie
potrafia poradzi sobie nasza obrona. Bramki dla
Olimpii zdobyli Marcin ukaszewski 3 i Sebastian Kowalski -2, ktry zaliczajc take 3 asysty
walnie przyczyni si do zwycistwa.
W kolejnym wyjazdowym meczu Olimpia
wygraa z LKS Tcz Miomyn 2:0 (1:0) bdc
lepsz druyn, chocia gospodarze atwo pola nie
oddali i majc dobrze grajcego w tym dniu bramkarza walczyli do koca o remis. Dopiero w ostatniej minucie meczu stracili bramk. Dwie bramki
dla naszych barw zdoby Marcin ukaszewski.
W ostatnim meczu Olimpia pokonaa GKS

Ossa Biskupiec Pomorski 5:2 (3:1). By to bardzo widowiskowy mecz, w ktrym nasi zawodnicy
przeprowadzali wiele skadnych akcji i stworzyli
du ilo sytuacji podbramkowych. upem bramkowym podzielili si tu: Jacek uczak - 2, Marcin
ukaszewski - 2 i Sebastian Kowalski - 1.
Zbliamy si do pmetka rundy jesiennej.
Olimpia jest samodzielnym liderem, ale w drugiej odsonie rundy czekaj nas cikie mecze
z druynami z Paska, Susza, Iawy, Ornety czy
ukty, gonicymi lidera i te majce czwartoligowe aspiracje. Martwi nas kolejna kontuzja w druynie Olimpii, ktrej dowiadczy Kamil Pawlak
i prawdopodobnie nie zobaczymy go w rundzie
jesiennej na boisku. Do momentu kontuzji by bardzo przydatny druynie, gwnie jako egzekutor
staych fragmentw gry i autor precyzyjnych
dorodkowa.
Fenomenem jest zdobycie w 7 meczach 17 bramek przez Marcina ukaszewskiego, pretendujcego do tytuu krla strzelcw klasy okrgowej, ale
oprcz wrodzonych predyspozycji snajpera na
wypracowywanie pozycji strzeleckich mocno musi
pracowa caa druyna i za dotychczasow postaw
na boisku nale si wszystkim zawodnikom
ogromne brawa.
Za Zarzd Klubu - Jerzy Tytz

Strona 15

DEZ INFORMACJE OLSZTYNECKIE

Kuchenna rewolucja w MOPS-ie

lsztynecka stowka zostaa uznana za jeden z najlepszych lokali

gastronomicznych w Polsce. Stao si to po tym, jak jeden z koneserw kuchni wschodnioeuropejskiej - Jean Paul Pumpierd przypadkowo skosz-

bezpieczny charakter. Doszo nawet do samoistnego upadku szafki, co o mao

nie zakoczyo si tragicznie. Innym razem pka rura od piecyka i mogo
doj do zaczadzenia pasaerw oczekujcych na pocig. Epicentrum wydarze miao miejsce wanie w poczekalni.
Niteckiemu udao si ustali, e paranormalne zdarzenia mog mie swoj
przyczyn w zdarzeniach historycznych. - Ponad wszelk wtpliwo udowodniem, e podczas wizyty w Olsztynku wanie w poczekalni naszego
dworca Adolf Hitler potkn si i zwichn nog. Negatywne emocje zwizane z t ponur postaci pozostay i dzi s przyczyn fatalnych zdarze.
W tej sytuacji jedynym z moliwych rozwiza s egzorcyzmy II stopnia.
- Wystpiem do kurii o ich przeprowadzenie - zapewni nas Nitecki.

awka-puapka

towa specjaw ze stowki. - Gotowaymy akurat kapuniak. Przechadzajcego si po Olsztynku pana Pumpierda dobieg zapach rozchodzcy si na
ulic przez otwarte okno. Wydaymy mu obiad sdzc, e to nasz podopieczny. Dopiero potem okazao si, e to znany degustator - opowiada Jadwiga
Bujda, kierowniczka kuchni.
Na efekt wizyty nie trzeba byo dugo czeka. W najnowszym przewodniku kulinarnym po Europie nasz MOPS otrzyma a sze gwiazdek, co stawia
go na rwni z najlepszymi restauracjami europejskimi.
W tej sytuacji olsztynecki MOPS rozwaa otwarcie dodatkowej stowki
i zatrudnienie nowego personelu. - Ju teraz zatrudnilimy profesjonaln szefow sali, bo odwiedzaj nas znani aktorzy, turyci z zagranicy i szanowani
biznesmeni - wyjania kierowniczka kuchni. - Wszyscy dopytuj o kapuniak
i inne dania opisane w przewodniku.

alka z alkoholizmem w Olsztyneckiej Spdzielni Mieszkaniowej

wkroczya w nowy etap. Patrole i interwencje policyjne ju nie
wystarcz. Dlatego prezes przenis pomys rodem z Nowego Jorku i przygotowa specjaln awk-puapk, umiejscowion przy ul. Jana Pawa II. - Stworzylimy tu warunki dogodne do nielegalnego spoywania alkoholu. - W ten
sposb zapobiegamy rozproszeniu zjawiska i moemy bez trudu obserwowa
osoby amice ustaw o wychowaniu w trzewoci - wyjania kierownik
spdzielni.
Niektrych dziwi, e mimo wielu gonych libacji policja nie interweniuje.
Jednak wszystko tu ma gbokie uzasadnienie. - Spoywajcy napoje wyskokowe w tym miejscu s nagrywani przez ukryt kamer, zabezpieczamy te
materia dowodowy, m.in. odciski palcw zdejmowane z butelek i puszek
- mwi insp. Adam Badyl z komendy policji. - Zebralimy ju dokumentacj
z caego kwartau i jestemy w stanie postawi zarzuty ponad 70 osobom,
w tym wielu nieletnim.

Tajemnicza zjawa straszy na dworcu

iektrzy zastanawiaj si, dlaczego od kilku miesicy zamknita jest

poczekalnia na dworcu. Oficjalna wersja podawana przez PKP
mwi o tym, e pasaerowie demolowali pomieszczenie i spoywali tam
alkohol. Naszej redakcji udao si jednak dotrze do sensacyjnych informacji,
z ktrych wynika, e prawdziw przyczyn zamknicia pomieszczenia byy
tajemnicze zjawiska, ktre miay tam miejsce. - Okazuje si, e ju kilka lat
temu kasjerki skaryy si na niepokojce haasy i odgosy z poczekalni. Syszay take przeklestwa w jzyku niemieckim - relacjonuje Sawoj Nitecki,
znawca historii Olsztynka. - W pewnym momencie zjawiska przybray nie-

NA
W E S O O
autor
oek
Czesaw Kazimierz Bandzw

Strona 16

Teraz osoby zarejestrowane przez monitoring mog spodziewa si

wezwa do sdu i nieprzyjemnoci. - W kolejnym sezonie wakacyjnym akcj
powtrzymy - zapowiada kierownik spdzielni.

Miara szczcia

Rnica

Miar szczcia co koi smutne chwile

s promile.

Midzy ssiadem a ssiadk taka jest rnica,

e ssiadka da, a ssiad poycza.

Wszystko jest moliwe

I tak le i tak niedobrze

Jeli kobieta da kluczyk do serca swojego

To wcale nie znaczy, e nie zmieni zamka do niego.

Z pikna kobiet ycie trudne si stajeAlbo si ci ni, albo spa nie daje.
ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

go D. z ul. Jagiey, ale nie zdoali ju dosta si do rodka. Tak

zuchwae dziaania przestpcw
przestraszyy z pewnoci wielu
mieszkacw, ale moe zwiksz te ich czujno i ostrono.

19 VIII Ul. Sienkiewicza.

Z terenu dziaki rekreacyjnej
skradziono rower o wartoci 600
z, wasno Joanny P.
Jak ju pisalimy wczeniej,
zodziejskie Eldorado przy
budowie 7-ki wkrtce si skoczy. Ale jeszcze, rzutem na
tam, zdarzyo si ostatnio
kilka kradziey, gwnie paliwa.
21/22 VIII k/Gsiorowa 240 l
ON z koparki firmy AGO z
Kocieyny, 29/30 IX w Sudwie
140 l ON z maszyny drogowej
Szymona W. z Giycka i 1-3 IX
200 l ON z koparki firmy
ABAX z odzi. Z koparki firmy
TWN z Kiepina (8-10 IX, stacja paliw Shell w Witramowie)
5 cewek zaponowych o wartoci 10 tys. z.
31 VIII Ul. Pionierw. Nieletni (12 lat), Jakub B. z Olsztynka, stanie przed waciwym
dla niego sdem za zniszczenie
12 elementw ogrodzenia siedziby koa owieckiego SHP w
Olsztynku. Chyba, e dziaa
w obronie praw zwierzt!
1-4 IX Lichtajny. Z posesji
Jarosawa A. skradziony zosta
prostownik rozruchowy i klucze
nasadowe o cznej wartoci 700
z. Ustalono ju sprawcw
Mariusz B. z Tymawy dobra
sobie do pomocy nieletnich,
braci Adriana i Dominika P.
z Lichtajn.
5 IX Ul. Zamkowa. Zatrzymano tu Patryka K. z Olsztyna
za posiadanie marihuany.
6-7 IX Ul. wierkowa. Wamanie do mieszkania Waldemara W. Zodzieje wynieli laptopa, biuteri, aparat fotograficzny i pienidze o cznej wartoci
10 330 z.
6/7 IX Tej nocy doszo na
terenie naszego miasteczka do
zodziejskich akcji, ktre
mocno poruszyy mieszkacw.
Sprawcy, przed wamaniem,
upili domownikw gazem
i pldrowali domy pod ich
(domownikw) obecno. Okradli tak Ann K. z ul. eglarskiej (500 z pienidze, karta
bankomatowa) i Krzysztofa K.
z Jemioowskiej (5 tys. z pienidze i biuteria). Prbowali
jeszcze kradziey w domu JerzeALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

11/12 IX Ul. Grunwaldzka.

Idealni zodzieje! Wamali si
do budynku stacji diagnostycznej i nic nie ukradli. Zasuyli
na pochwa, ale, niestety chyba
si nie ujawni!
12 IX Ul. Chopina. Metalowe nakrycie studzienek i elementy ogrodzenia o wartoci
1200 z to up, najprawdopodobniej tzw. zomiarzy. Poszkodowanym jest TBS w Olsztynku.

Kolaboracja
Hip-Hop Olsztynek
Olsztyneckie Kino Grunwald przeyo ju wiele, nie da si ukry. Od
zawsze lec w nim filmy, od jakiego czasu repertuar poszerzono o tynk
ze ciany. Czasem trafimy na teatr, innym razem na koncert. Mimo tak
napitego grafiku, przyjo w swoje progi cakiem nowy, nietypowy jak
na Olsztynek gatunek muzyczny rap!

17/18 IX Prawdopodobnie ci
sami sprawcy ukradli paliwo
(ON) z samochodu Citroen Xara
Picasso Leszka F. (50 l o wartoci 290 z, ul. Kolejowa) i z
autokaru PKS Ostrda (80 l
o wartoci 460 z, ul. Jana
Pawa II).
17/18 IX Ul. Szkolna. Tutaj
rwnie miay miejsce dwie
podobne kradziee. W obydwu
upem zodzieja(i) pad motorower pozostawiony pod blokiem
jeden to wasno Jacka M.
z Olsztyna, drugi (Rex o wartoci 2 tys. z) Mirosawa N.
z Olsztynka.
17 IX Ul. Sportowa. Podczas tzw. libacji alkoholowej
doszo do sprzeczki i bjki
pomidzy Arkadiuszem K.
i Mariuszem M. z Olsztynka.
Ten ostatni ugodzi przeciwnika
noem w brzuch i trafi do orzeczonego przez sd aresztu tymczasowego, gdzie poczeka na
proces.
20 IX Jeszcze bardziej sensacyjny przebieg miao zdarzenie w Sudwie. Tutaj rwnie
doszo do zatargu midzy
dwoma mczyznami Zdzisawem K. z Sudwy i Piotrem P.
z Tolejn. Dziaajc najprawdopodobniej w afekcie, Zdzisaw
K. pchn przeciwnika dwukrotnie noem. Trzeba byo uruchomi akcj ratownicz z uyciem
migowca, by ciko ranny
Piotr P. nie wykrwawi si na
polu, gdzie miao miejsce tragiczne w skutkach zajcie.
W omawianym okresie policja zatrzymaa te 7 osb poszukiwanych, 41 dowodw rejestracyjnych, 7 praw jazdy, 6 nietrzewych kierowcw i 4 rowerzystw oraz 6 osb do wytrzewienia.
Opracowano na podstawie
materiaw KP w Olsztynku.

Naturalnie, nie samo z siebie, a za spraw lokalnych artystw, wykonawcw, ktrzy z ca pewnoci zasuguj na uznanie dla swoich talentw.
Romans z rapem to kwestia nie podlegajca dyskusji, bo zakotwiczona
w gucie, a tu tematu, jak wiemy, nie podejmujemy. Skoro to ju uzgodnilimy, przejdmy dalej. Rap to rwnie kultura, z tym e w nieco innym wydaniu, powizana z ulic i dla swoistego odbiorcy. By moe poszukujcego wartoci w tym czego sucha, by moe recepty u charakternych ludzi, gadajcych
rymami, nie grajcych pod publik, ktra, swoj drog, stawia si licznie.
Kolaboracja HIP-HOP to pasja
i prawda o yciu umocowana
w przeyciach i dowiadczeniach
raperw, to najlepszej jakoci
beatbox, to w kocu odkrywanie
niszowego gatunku w muzyce!
W tym wydaniu na olsztyneckiej
scenie zagoci: SZAFA, ZSO,
Arab, Ryba dek Wilczur (Olsztynek), Uliczna Koalicja (Biskupiec), Dwch Typw (Warszawa/roda lska), Dobry Projekt
(Olsztyn), ysy & Kosa [M] Kompany (Kolno).
Koncert oceniam pozytywnie.
Jest to na pewno temat, nad
ktrym warto pracowa, i ktry
warto kontynuowa. Nie ma rzeczy, ktrych nie da si poprawi,
a tu nie trzeba wiele.
Do dugo Olsztynek nie mia
przyjemnoci poznania skrywajcych si w nim hip-hopowych talentw, znanych lepiej poza nim. Kto wie
jak wiele jest jeszcze takich osb w naszym otoczeniu, ktrych my dzisiaj nie
znamy, a ktrych pewnego dnia, mam tak nadziej, pozna cay wiat. Droga,
ktr si poda nie jest prosta, nie ma pewnoci czy co si nie przerwie.
Trudna misja, ktrej trzeba sprosta. Podstaw tu zakorzeniona wiara w siebie
Organizatorami koncertu byli Miejski Dom Kultury oraz Modzieowa
Rada Miejska w Olsztynku i przede wszystkim olsztynecka kolaboracja
hip-hopu.
Roger

Strona 17

Plon niesiemy, plon...

WARMISKO-MAZURSKIE
DOYNKI WOJEWDZKIE W OLSZTYNKU
Doynki jako uroczyste zakoczenie niw nale do zwyczajw rolniczych o odlegych tradycjach.
Ich pierwotnym celem byo zapewnienie pomylnoci i obfitoci plonw. Byo te podsumowaniem caorocznej pracy rolnika. Po okresie intensywnych prac nastpowa upragniony czas radoci i zabawy.
Brali w nich udzia wszyscy mieszkacy wsi.
W niedziel, 23 wrzenia, w wiejskiej scenerii zabytkowych chaup
Muzeum Budownictwa Ludowego
w Olsztynku odbyy si WarmiskoMazurskie Doynki Wojewdzkie.
Olsztynek goci doynki ju po raz
drugi. Organizatorem wojewdzkiego wita plonw by samorzd
wojewdztwa. Natomiast Dom Kultury w Olsztynku jako wsporganizator, by odpowiedzialny za ca
opraw artystyczn i logistyk
imprezy.
Scenografi i kostiumami nawizalimy do staropolskich doynek
dworskich, pod takim hasem przygotowalimy te obrzd doynkowy.
Nie wszyscy wiedz, e doynki
gospodarskie maj swj pocztek

w staropolskich doynkach dworskich, ktre w XVII w. odbyway si

na dworach szlacheckich, a e mamy
w tym roku 200. rocznic naszej epopei narodowej, nie mogo zabrakn
fragm. "Pana Tadeusza" i poloneza
rodem z samego Soplicowa. W rol
uanw i piknych szlachcianek
wcieliy si maluchy z olsztyneckiego przedszkola (pod kierownictwem
pani Grayny Nawackiej), a polonez
w ich wykonaniu zachwyci publiczno i wzruszy do ez. Po przybyciu
korowodu doynkowego ze starostami i gospodarzem doynek na czele,
ecami i kilkudziesicioma grupami
wiecowymi z caego wojewdztwa,
wito Plonw zainaugurowaa uroczysta Msza w. Doynkowa, celebrowana przez Arcybiskupa Wojcie-

cha Ziemb Metropolit Warmiskiego. "Doynki we Dworze" - staropolski obrzd doynkowy, wykonay zespoy z domu kultury,
z wrczeniem chleba przez starost
i starocin gospodarzowi wita plonw. Potem cz oficjalna,
wystpienia zaproszonych goci,
wrczenie odznacze "Zasuony dla
rolnictwa", rozstrzygnicie konkursu
na najpikniejszy wieniec doynkowy...
W czci artystycznej wystpi
Zesp Pieni i Taca Kortowo, tradycyjny folklor rosyjski pokazali
nasi gocie z Kaliningradu (zespoy
ludowe i solici), wietn form
zaprezentowa olsztynecki zesp
folklorystyczny parogi. Natomiast
zespoy Tabu i Crazy Daisy mogli-

my podziwia, tym razem, w programie popularnych przebojw folkowych (np. Skrzydlate rce,
Czerwone korale, Prawy do lewego).
Skorzysta mona byo z innych
atrakcji: stoiska gastronomiczne, prezentacja wiecw doynkowych,
prezentacja dawnych zawodw,
atrakcje dla dzieci, alejka twrcw
ludowych, wystawa sprztu rolniczego, stoiska firm zwizanych z rolnictwem, wioska rycerska Konwentu
w. Piotra w Olsztynku, piknik zboowy WMIR, plener malarski. Dom
Kultury serdecznie dzikuje za
pomoc w przygotowaniach; przedszkolakom i ich wychowawczyniom,
Roztaczonym Nutkom z Elgnwka, teatrowi Maliny z SP w Olsztynku, dyrekcji ZS w Olsztynku, pracownikom Skansenu... aby wam si
darzyo i szczcio!
Dyrektor MDK
Katarzyna Waluk

Kronika MDK-u
1 IX Poegnanie wakacji '12. W tym roku oprcz programu rozrywkowego
(wystpy zaproszonych zespow - NOXX i ydka Grubasa, podsumowalimy Otwarte Warsztaty Sztuk Rnych.
Pokazalimy zespoy wokalne /Studio Piosenki, Tabu, Crazy Daisy/,
muzyczne /ADHD, M. Bbniarze, skady hip-hopowe/, rne formy taca
/zumba, salsa, flamenco, taniec brzucha/ oraz aikido. Rozegrany zosta rwnie
turniej siatkwki plaowej (2 IX) a cao zamkna plenerowa dyskoteka. egnaj
lato na rok!
7 IX Salon Wystawowy MBL. Kapela parogi wystpia podczas inauguracji jednej z wikszych imprez kulturalnych w naszym regionie Europejskich
Dni Dziedzictwa Warmii i Mazur.
8-9 IX Zespoy wokalne Crazy Daisy i Tabu byy artystycznymi gomi
skansenowskich Targw Chopskich i Doynek Gminnych w ukcie.
8 IX Kino Grunwald. Film Bracia olsztyskiego WIF-u zainaugurowa
dziaalno olsztyneckiego DKF-u. Wicej informacji o projekcie na stronie 22.
15 IX Kino Grunwald. Maraton hip-hopowy Kolaboracja Hip-Hop
Olsztynek, z udziaem olsztyneckich wykonawcw i zaproszonych skadw
wypeni po brzegi sal kinow. Szczegy w numerze na str. 17.
23 IX Warmisko-Mazurskie Doynki Wojewdzkie. Dom kultury by
wsporganizatorem imprezy. Odpowiedzialni bylimy za ca opraw artystyczn, scenografi, logistyk, obrzd i wystpy. Byo to nie lada przedsiwzicie
ale... dalimy rad.
28 IX Koncert Grzech Piotrowski Trio. Muzyka Grzecha Piotrowskiego
z najnowszej pyty Archipelago jest wykwintnym daniem w muzycznym menu.
Mamy nadziej, e uczestnicy koncertu niczym smakosze delektowali si tym
rarytasem. Dzikujemy MBL Skansen za udostpnienie Kocika na koncert.

Wkrtce:
14-22 X Dom kultury realizuje projekt polsko-szkocki dofinansowany
przez konsulat polski w Szkocji pn. Tradycja rdem inspiracji tanecznych.
Happening podsumowujcy planujemy 20 X /sobota/ w centrum.

Dom Kultury oferuje sale do wynajcia

w przystpnych cenach na:

X Wystpy zespow z MDK-u podczas otwarcia wietlicy wiejskiej

w utynowie.

- imprezy okolicznociowe (18-tki, przyjcie urodzinowe z klaunem), spotkania firmowe, prezentacje.

4 XI Koncert ballad (W. Wysocki, . Biczewska, B. Okudawa) w wykonaniu Andrzeja Koryckiego i Dominiki ukowskiej. Kino Grunwald.

Kontakt: MDK w Olsztynku, tel. 89 519 22 01

Strona 18

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

Fot. Janusz Dga

Fot. Promocja Gminy

Fot. Janusz Dga

Fot. Promocja Gminy

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

Fot. Janusz Dga

Fot. Promocja Gminy

Fot. Promocja Gminy

Fot. Promocja Gminy

Warmisko-Mazurskie Doynki Wojewdzkie

Strona 19

Wspomnienia

Moje pierwsze spotkanie z Olsztynkiem

(cz 2)

Obcieni nawaem obowizkw

uczniowskich (nauka w technikum
samochodowym nie naleaa do
atwych) nie mielimy czasu na nawizywanie bliszych kontaktw
z mieszkacami Olsztynka i jego okolic, chocia bylimy ciekawi kim s i
skd pochodz. Przejedajce ulicami miasteczka fury (samochody byy
wwczas rzadkoci) rniy si od
siebie rodzajem uprzy. Dwa dyszle
poczone nad szyj konia wiadczyy
np., e waciciel pochodzi na pewno
z Wileszczyzny. Zwrcilimy szczegln uwag na du czterokoow
bryk, przejedajc codziennie
przez rynek i zmierzajc w kierunku
ulicy Ostrdzkiej. Siedzia w niej
wysoki pan, zawsze ciepo ubrany, w
starowieckim kapeluszu z szerokim
rondem. Zajmowa miejsce zwykle na
wygodniejszym tylnym siedzeniu,
poganiajc delikatnie batem par
koni. Nieraz peni rol stangreta,
wiozc ze sob osoby z rodziny, czy
znajomych. Domylilimy si, e to
musiaa by jaka bardzo szanowana
osoba, skoro kady wita go z daleka,
nisko zdejmujc czapk. On odwzajemnia si majestatycznym podniesieniem swojego nakrycia gowy.
Kto poinformowa nas, e jest to
znany w caej okolicy doktor Feliks
Klikowicz, dojedajcy codziennie
do miejscowego orodka zdrowia ze
swego gospodarstwa odlegego kilka
kilometrw od miasta.
Pewnego razu, podczas epidemii
grypy, bardzo troskliwy pan Mackiewicz nie pozwoli niektrym gorczkujcym chopcom wychodzi z
sypialni nawet na niadanie. Surowo
nakaza leenie i sprowadzi lekarza,
wanie doktora Klikowicza. Wczesnym przedpoudniem usyszelimy
rozlegajcy si po caym budynku
donony mski gos powtarzajcy to
samo pytanie Co boli?!. Doktor
rozda termometry i obejmujc wielk rk pitk chorego w skupieniu bada ttno, nastpnie poleca
szeroko otworzy usta, aby przyjrze
si gardu. Kadc do na czole,
agodnym gosem pyta o samopoczucie. Pod koniec badania z termome-

Strona 20

trw spisywa temperatur i pisa

recepty. Niektrym, mniej chorym,
rozdawa z duej skrzanej teki
tabletki za darmo, serdecznie, po
ojcowsku, poegna si i odszed
yczc nam powrotu do zdrowia.
Przez okna patrzylimy jak batem
zmuszajc konie do biegu truchtem,
odjeda w stron Dziecicego
Sanatorium Przeciwgruliczego
w Ameryce (tak si wwczas nazywa
szpital), gdzie sprawowa rwnie
opiek lekarsk. Nastpnego dnia,
o tej samej porze, pojawi si znowu,
troskliwie wypytujc kadego o
samopoczucie. Interesowa si rwnie tym, jak sobie radzimy z nauk
w szkole, skd przyjechalimy, jakie
mamy kopoty. Potrafi poartowa
i pocieszy. Pomimo pierwszego wraenia surowoci, przekonalimy si,
e jest czowiekiem o wielkiej dobroci, powicajcym si ludziom
i kochajcym kadego. Potem, gdy
tylko zauwaalimy go z daleka kanialimy si nisko, podnoszc na
powitanie nasze uczniowskie czapki.
W budynku po prawej stronie
wejcia na dziedziniec Zamku mieszkaa wraz z rodzin uwielbiana przez
nas profesor polonista, pani mgr
Halina Kalinowska. Tak jak i my,
codziennie z mem i uczc si w
szkole redniej crk dojedaa do
pracy w Olsztynie. Czsto wyrczalimy j w niesieniu cikiej torby,
wypenionej naszymi poprawionymi
zeszytami, gdy odlego do pocigu
bya znaczna, a jeszcze wiksza
potem z olsztyskiego dworca do
technikum przy al. Wojska Polskiego.
Przystojna kobieta, o niezwykym
uroku osobistym, pochodzca ze szlacheckiego rodu z okolic Wileszczyzny, wyrniaa si eleganckim,
gustownym ubiorem (podczas podry zwykle w biaych rkawiczkach)
i dostojnymi, wysoko kulturalnymi
manierami i wyniosoci, wzbudzajc tym naturalny respekt otoczenia
do swojej osoby. W bliszych kontaktach z nami wykazywaa jednak serdeczn yczliwo i przyjacielsk
szczero. W kadej sytuacji zrwnowaona, z charakterystycznym

pogodnym umiechem na twarzy.

Traktowalimy j wic jak osob
szczeglnie nam blisk. Jako absolwentka przedwojennego Uniwersytetu Wileskiego imponowaa nam
wszechstronn wiedz humanistyczn, popart intelektualnym zaangaowaniem w przekazywane nam na
lekcjach problemy. Wadajc
wytrawn, barwn polszczyzn
potrafia nas po prostu zachwyca
kadym tematem z historii literatury
polskiej i wiatowej. Jej lekcje charakteryzowa zawsze podniosy
nastrj, rozbudzajcy autentyczne
zainteresowanie wykadan tematyk. Pani profesor skaniaa nas do
gbszych refleksji przekonujc, e
problemy tkwice w literaturze dotycz nas samych, naszego ycia
wewntrznego, wiata naszych uczu
i umysu. Dla okazania naszego szacunku i wdzicznoci staralimy si
solidnie opanowa przekazywane
nam treci.
Pani prof. Halina Kalinowska,
jako moja wychowawczyni poczwszy od klasy drugiej, i jako wzorowa
nauczycielka jzyka polskiego
w przecigu wszystkich lat nauki
w technikum wywara wielki wpyw
na moje nieukojone pragnienia
poznania i zagbienia tajnikw szeroko pojtej wiedzy humanistycznej,
co zawayo potem na caoci mojej
dalszej drogi yciowej. Dlatego
poczuwam si do obowizku przypomnie czytelnikom t godn najwyszego szacunku i podziwu szlachetn osob, by wieloletni mieszkank naszego miasta.
Od miejscowych kolegw dowiadywalimy si kto jest kim z czsto
widzianych w miasteczku ludzi. Sawka Wakowicza z drugiej klasy,
z ktrym zaprzyjaniem si, czsto
odwiedzaa jego starsza siostra Wadzia, atrakcyjna, adnie ubrana
dziewczyna pracujca jako nauczycielka w ktrej z pobliskich wsi.
On powiedzia mi, e oprcz jego
rodziny mieszkajcej w Zawadach,
prawie w kadej miejscowoci jest po
kilka rodzin ukraiskich. Ukrywali
na co dzie swoj tosamo ze

wzgldu na wrogi stosunek gospodarzy do nich. Sawek zawsze zaprasza

mnie do odwiedzenia jego domu,
w ktr niedziel.
Wieczorem, gdy udawalimy si na
kolacj do bursy przy ulicy Chopina,
dziewczta rzucajc z okien zoone
karteczki, dyskretnie nagabyway
naszych przystojnych i grzecznych
chopcw. W zwizku z tym nawizyway si ukryte romanse. Kontaktowalimy si te z Domem Dziecka nad
jeziorem, gdzie przebyway rwne
nam wiekiem i starsze dziewczta,
przewanie poniemieckie sieroty.
Okazyway si miymi, inteligentnymi
koleankami. Z niektrymi Helmut,
mj kolega niemieckiego pochodzenia, rozmawia w swym ojczystym
jzyku. Mielimy tam rwnie kolegw z naszej szkoy.
Nie wiem z czyjej inicjatywy
wysza propozycja zorganizowania
wieczorku zapoznawczego, ktry
odby si w duej jadalni bursy. Przybya liczna grupa z Domu Dziecka
pod opiek wychowawczyni. Nie
zabrako te koleanek i kolegw
z miasta i innych niezaproszonych
osb. Zabawa trwaa do pnych
godzin nocnych, bya naprawd radosna! Z werw taczylimy przerne,
modne wwczas tace, a najbardziej
ulubion melodi bya Cicha woda
brzegi rwie. Orkiestra i uczestnicy
z luboci piewali jej sowa i rytmicznie taczyli przerne figury. Do
zagranicznych najpikniejszych melodii naleaa francuska Paryski
Gavroche i rumuska Marynika.
Rock and rolla jeszcze nie znano. Na
akordeonie przepiknie gra jeden
z naszych kolegw, pomaga mu kto
z miasta na przyniesionym z domu
bbnie. Takich potacwek odbyo si
potem jeszcze wiele. Panowaa na
nich zawsze wysoka kultura i wzorowa dyscyplina. Nie byo przypadku,
aby ktokolwiek by na nich nietrzewy, poniewa o piciu alkoholu przez
modzie wtedy nie byo mowy. Nie
odczuwalimy zreszt takiej potrzeby.
Jedyn patn rozrywk w miasteczku byo pjcie do kina. O telewizji dochodziy do nas zaledwie
pogoski, e gdzie tam w wiecie si
pojawia, a radio posiadali tylko nieliczni, bogatsi ludzie. W olsztyncekim
kinie wywietlano przewanie polskie
produkcyjniaki, radzieckie propagandowe obrazki wojenne, albo te o tematyce rewolucyjnej. Filmy zachodnie naleay jeszcze do rzadkoci.
Pomimo miernoci prezentowanego
repertuaru, sala kinowa bya stale
zapeniona. Jak pamitam, przed
wejciem do holu zawsze staa kierowniczka kina - pani Wachnik, starsza wiekiem, szczupa kobieta, ktra
miym umiechem witaa przybywajcych goci, a z niektrymi nawizywaa krtk rozmow.
Piotr Kowal
Olsztynek, 5.04.2009r.

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

DOBRE RADY PANI EWY

WrzenioWa dieta
Wszystko co dobre szybko si koczy. Za nami, niestety, ju wakacje, a wikszoci z nas
po letnim urlopie zostay ju tylko wspomnienia. Jednak jesieni wcale nie musimy by
przygnbieni i smutni, przecie za oknem nadal wieci soce, chocia ju nie tak mocno
przygrzewa, a drzewa w jesiennych barwach maj niebyway urok. Jeli do tego przestawimy
si na wrzeniow diet, o smutkach moemy cakowicie zapomnie. Sigajc do liczcej sobie okoo 3 tysicy lat medycyny chiskiej, moemy si dowiedzie, e wrzesie jest podporzdkowany ywioowi Ziemi, do ktrego nale wszystkie pyny ustrojowe:
krew, mocz, pot, lina i pyn mzgowy. Wanie one, a wraz z nimi ledziona, trzustka i odek staj si teraz wyjtkowo wraliwe.
Powodem tego jest fakt, e kiedy soca jest coraz mniej i robi si chodniej nasz organizm wypada z dotychczasowego wakacyjnego rytmu. Czsto w tym czasie zaczynamy marzn, ty, trudniej nam si skoncentrowa, nasilaj si nasze problemy gastryczne
i, oglnie rzecz biorc, nasz organizm zaczyna szwankowa.
Jednak nie powinnimy si poddawa, bowiem na wszystkie te
dolegliwoci znajdzie si przecie
rada. Powinno pomc kilka zmian
w naszej codziennej diecie, ebymy odzyskali umiech i pozytywne
nastawienie do ycia. Wrzesie to
czas kiedy w naszym ywieniu
przychodzi czas na ciepo. eby
utrzyma odpowiedni temperatur
ciaa i przypieszy prac naszych
pynw ustrojowych pomocne nam
bd we wrzeniowej diecie sodkie
i ciepe posiki, ktre niewtpliwie
doskonale rozgrzej nasze ciao.
eby takie posiki przygotowa nie
trzeba nawet zanadto si trudzi,

KRLIK
Z WARZYWAMI
2 udka i grzbiet z krlika,
1 yka ziaren jaowca,
2 zbki czosnku,
3 marchewki,
2 pietruszki,
0,5 selera,
250 ml biaego wytrawnego wina,
200 g wdzonego boczku,
olej,
3 yki masa,
400 ml mietanki 30%,
sl i pieprz,
Krlika umy i obra z bonek.
Jaowiec rozbi w modzierzu
z czarnym pieprzem, sol, i czosnkiem. Doda odrobin oleju i tak
past nasmarowa miso, woy je
do miski, oboy posiekanymi
warzywami (marchew, pietruszka,
seler), skropi winem i odstawi na
24 godziny w chodne miejsce.
Nastpnie naszpikowa krlika
kawakami boczku. Przeoy do
naczynia aroodpornego, oboy
warzywami z marynaty, podla
poow pynu z marynaty i piec
okoo 2 godzin w nagrzanym do
150 piekarniku. Maso rozpuci
na patelni, doda reszt pynu

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

wystarczy sign po bogactwo

warzyw i owocw w ogrdkach, na
bazarowych straganach i w sklepach. Zalet obfitoci tych produktw w tym okresie jest take ich
przystpna cena.
Z warzyw najlepszym wyborem
s: dynia, kabaczki, marchew,
groch, ziemniaki, papryka, cukinia,
bakaany, pomidory, kapusta,
cebula i czosnek; z owocw: morele, brzoskwinie, gruszki i jabka;
z ziaren: sezam, pestki sonecznika,
migday i orzechy; z mis: woowina, cielcina, g, krlik i ryby sodkowodne pstrg, karp i oko; z
nabiau: jajka, maso i kozie mleko.

z marynaty i co jaki czas podlewa

tym krlika. Gotowe miso wyj
z naczynia, a powstay sos zmiksowa, doda mietank i na maym
ogniu zredukowa ilo sosu. Krlika podawa oblanego sosem.

ZUPA Z DYNI
3 litry bulionu warzywnego,
3 cebule,
4 zbki czosnku,
dynia (ok. 3 kilogramowa),
4 marchewki,
3 yki masa,
1 yeczka mielonego imbiru,
pieprz, sl,
mietana,
patki migdaowe.
Cebul i czosnek posieka i podsmay na male w garnku. Wla
bulion, wrzuci pokrojone w kostk
marchewki i dyni. Gotowa do
mikkoci, ostudzi i zmiksowa.
Doda imbir, sl i pieprz do smaku.
Zagrza, posypa na talerzu patkami migdaowymi, poda z kleksem
gstej mietany, a kto lubi z grzankami.

To wanie teraz przyszed czas

na gotowanie z warzyw i mis
wspaniaych, kolorowych potrawek,
wrd ktrych krluje na naszych
stoach pachnce i jake smakowite
leczo.
Duszone owoce z kasz jaglan
te zapewne znajd grono zwolennikw. Posypywanie natomiast
naszych potraw ziarnami nie tylko
poprawi ich smak, ale dostarczy
naszemu organizmowi zdrowych
kwasw tuszczowych omega - 3,
niezbdnych do prawidowego
funkcjonowania naszego mzgu
i naszych mini. Tak wic z wrzeniowej diety eliminujemy potrawy

wychadzajce takie jak: nadmiar

nabiau (jogurty, sery) oraz zbyt
due iloci surowych da jadanych
na niadanie, nie pijemy te zimnych napojw gazowanych.
Natomiast, wane abymy jadali
regularnie, bez popiechu i stresu.
Jeli postaramy si jada niadanie
midzy godzin 7:00 9:00, obiad
nie pniej ni midzy 13:00
15:00, kolacj natomiast przed
19:00, to nie grozi nam ch podjadania midzy posikami, najwikszy
nasz wrg w walce o smuk sylwetk.

1 kabaczek,
2 zbki czosnku,
3 kolorowe papryki,
4 due pomidory,
bazylia, sl, pieprz, mielona sodka papryka.

100g cukru,
80g masa,
1 cukier waniliowy.

Cebul i czosnek posieka i podsmay na oliwie. Warzywa pokroi w kostk i udusi w garnku do
mikkoci. Doprawi do smaku sol, pieprzem, sodk papryk, posypa bazyli.

SZYBKIE CIASTO
Z OWOCAMI
Ciasto:
3 szkl mki tortowej,
1 szkl cukru,
2 yeczki proszku do pieczenia,
yeczki sody,
yeczki soli,
3 jajka,
2/3 szkl oleju,
1 szlk naturalnego jogurtu,
szkl mleka.

LECZO

1,5 kilograma dowolnych

owocw sezonowych
(wiksze owoce pokroi).

3 cebule,
1 cukinia,

Kruszonka:
150g mki,

Ewa agowska - Okoowicz

Suche skadniki ciasta wymiesza

w jednej misce, mokre poczy
w drugiej. Wla powstay pyn do
miski z suchymi skadnikami
i dokadnie wymiesza. Przela na
przygotowan blaszk, wyrwna
i posypa owocami. Skadniki kruszonki zagnie i posypa ni ciasto.
Piec w temperaturze 180- 200
stopni 45-50 minut.

KASZA JAGLANA
Z GRUSZKAMI
Na jedn porcj:
60 g kaszy jaglanej,
1 gruszka,
10g orzechw woskich,
5 g cukru,
Kasz ugotowa. Na patelni
wrzuci cukier a jak si rozpuci
doda orzechy i pokrojon w kostk
gruszk. Chwil razem smay,
a nastpnie poczy z ugotowan
kasz.

Smacznego!
Strona 21

SKANSEN PEEN YCIA

Gdy na polach zote any zboa znikaj z naszego krajobrazu
nadchodzi czas doynek
23 wrzenia Muzeum Budownictwa Ludowego Skansen miao okazj, po raz kolejny, goci
Warmisko-Mazurskie Doynki Wojewdzkie.
Fot. Janusz Dga

I miejsce przyznano wiecowi ze Stradomna.

Dawniej w doynkach najwaniejsz rol peni

wieniec doynkowy, snop, bukiet (w zalenoci
od regionu) i chleb symbole tegorocznych
plonw, ktre zapowiadaj zbiory przyszoroczne. W olsztyneckich doynkach nie byo
wcale inaczej. Do konkursu na Najadniejszy
Wieniec Doynkowy zgosio si 35 gmin.
Komisja konkursowa oceniajc wiece braa
pod uwag nastpujce kryteria: architektur
bryy, kompozycj i dobr barw, rnorodno
i jako uytych do wykonania wieca doynkowego materiaw naturalnych, takich jak np.:
kosy, ziarna zb, owoce, warzywa, kwiaty,
zioa, oglny wyraz artystyczny i estetyczny,
precyzj wykonania i pracochonno, sposb
prezentacji wieca, w tym: stroje grupy wiecowej i opiewanie. Na pierwszym miejscu
odznaczono wieniec zgoszony przez gmin
Iawa, z miejscowoci Stradomno. Drugie miejsce przyznano gminie Budry, wiecowi z miejscowoci Budzewo. Trzecie miejsce zdobya
grupa wiecowa z gminy Stawiguda, z miejscowoci Gryliny. Przyznano take nagrod dla
wieca najbardziej oryginalnego, ktr otrzymaa gmina Bisztynek, miejscowo Grzda.
Nagrody ufundowa Samorzd Wojewdztwa
Warmisko Mazurskiego.

Jubileusz Skansenu
Szanowni Pastwo!
W 2013 roku Muzeum Budownictwa Ludowego - Park Etnograficzny w Olsztynku obchodzi bdzie 100-lecie swojego istnienia.
W ramach obchodw planujemy m.in. przygotowanie w Salonie Wystawowym ekspozycji,
ktra przedstawiaaby nasze Muzeum widziane
oczami artystw.
W zwizku z tym zwracam si z uprzejm
prob do tych z Pastwa, ktrzy posiadaj
prace z wizerunkiem naszego Muzeum o ich
czasowe udostpnienie. Interesuj nas prace
wykonane wszelkimi technikami (malarstwo,
rzeba, fotografia, ceramika itp.).
Wszelkich informacji na temat wystawy
udziela bdzie p. Marta ebrowska, Dzia
Etnografii, tel. 89 519 21 64, e-mail:
m.zebrowska@muzeumolsztynek.com.pl
Ewa Wrochna
Dyrektor Muzeum Budownictwa Ludowego
Parku Etnograficznego w Olsztynku

Program edukacji filmowej dla szk ponadpodstawowych i nie tylko

o Filmotece Szkolnej sw kilka

Filmoteka Szkolna powstaa z inicjatywy Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej i zostaa sfinansowana ze rodkw Ministerstwa
Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej oraz Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego. Obecnie
program prowadzony jest przez PISF we wsppracy z Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawsk Szko Filmow, Fundacj
Generator i Stowarzyszeniem Nowe Horyzonty.
Program Filmoteka Szkolna
ruszy na pocztku 2009 roku wraz
z nieodpatnym przekazaniem
wszystkim polskim szkoom
ponadpodstawowym pakietw filmowych. Znalazo si w nich 55
wybranych polskich filmw fabularnych, dokumentalnych i animowanych oraz omwienia i scenariusze analizy filmowej. Doboru filmw dokona zesp naukowcw z
zakresu filmoznawstwa, kulturoznawstwa, medioznawstwa, psychologii i pedagogiki. Zesp pracowa pod kierunkiem prof. Eweliny Nurczyskiej-Fidelskiej, prof.
Marka Hendrykowskiego, prof.
Tadeusza Lubelskiego i prof. Tadeusza Szczepaskiego.Ze wzgldu
na now tre podstawy programowej ksztacenia oglnego, ktra
stwarza wicej miejsca na aktywnie
praktykowan edukacj filmow,
Strona 22

Filmoteka Szkolna jest niezwykle

cennym materiaem edukacyjnym.

Nasze lekcje
Na 26 pytach umieszczono
razem 55 filmw - od Popiou
i diamentu" Andrzeja Wajdy, przez
Rejs" Marka Piwowskiego,
i Ostry film zaangaowany" Juliana Antonisza, po Nasz ulic"
Marcina Latay i Zmru oczy"
Andrzeja Jakimowskiego. Kady
zestaw filmw uzupeniony jest filmowymi komentarzami: filmoznawczym prof. Tadeusza Lubelskiego i subiektywnym studentw
PWSFTViT. Wszystkie etiudy studenckie to indywidualne impresje
ich twrcw, osobiste komentarze
do poprzedzanego filmu. Wystpili
w nich znani i cenieni przez mode
pokolenie artyci, twrcy i postacie

ycia publicznego m.in.: Wilhelm

Sasnal, Tomasz Lis, Muniek Staszczyk, kabaret Mumio, zesp Lao
Che, ks. Wojciech Drozdowicz,
Andrzej Chyra, muzyk Pono, Karolina Gruszka.
Filmoteka Szkolna ma otwart
formu, ktra umoliwia prowadzenie zaj w zrnicowany sposb, zarwno w systemie lekcyjnym, jak i pozalekcyjnym. Z Filmoteki Szkolnej mog korzysta
nauczyciele wielu przedmiotw jzyka polskiego, wiedzy o kulturze, historii czy wiedzy o spoeczestwie, ale te niezaleni edukatorzy filmowi, np. w kinach studyjnych. Przygotowany materia
dydaktyczny ma nauczy modzie
wiadomego i krytycznego obcowania ze sztuk filmow, a take
rozpoznawania rodkw wyrazu
i instrumentw formalnych, ktry-

mi posuguje si film. Pozwala zrozumie rol twrczoci filmowej

w yciu spoecznym i artystycznym
- jej udzia w dyskursie o kondycji
pastwa, historii, czowieku, twrczoci.

Strona internetowa
www.filmotekaszkolna.pl
Portal edukacyjny dla nauczycieli i uczniw www.filmotekaszkolna.pl stanowi rdo materiaw
uzupeniajcych. Mona na nim
znale m.in.: recenzje i artykuy
dotyczce filmw z pakietu, polecane filmy, ksiki i artykuy stanowice kontekst dla poszczeglnych
tematw, proponowane zagadnienia
do dyskusji i sceny do analizy. Na
portalu zamieszczane s rwnie
scenariusze lekcji opracowane
przez nauczycieli dla poszczeglALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

nych poziomw nauczania. Strona

suy ponadto jako forum wymiany
kontaktw i dowiadcze, jej
czci integraln jest dziaajcy od
trzech miesicy blog W naszym
ujciu. Tworz go liderzy Filmoteki z poszczeglnych wojewdztw
(niej podpisana reprezentuje warmisko mazurskie).

Projekty
Od roku szkolnego 2008/2009
w ramach projektw: Filmoteka
Szkolna. Akcja!" i Filmoteka
Szkolna. Akademia" organizowane
s dla nauczycieli i uczniw kursy
internetowe i odbywajce si w
caej Polsce warsztaty stacjonarne.
Od 2010 roku w ramach Filmoteki
Szkolnej. Kinoterapii" nauczyciele
mog skorzysta z pomysw na
realizowanie edukacji spoeczno-

emocjonalnej w oparciu o film. Z

kolei w ramach Filmoteki Szkolnej. Nowych Horyzontw Edukacji
Filmowej" uczniowie i nauczyciele
zapraszani s na edukacj filmow
prowadzon w kinach, w naszym
wojewdztwie w Centrum Multimedialnym Awangarda 2.

Filmoteka Szkolna
w naszej praktyce
Od dwch lat grupa filmowa
i DKF wsppracuje z FSz i Stowarzyszeniem Nowe Horyzonty, propagujc filmy z pakietu opracowanego przez profesjonalistw, organizujc projekcje w kinie (np. Przegld filmu dokumentalnego, Zota
PRL czy Niech yj wakacje !)
przy wsparciu MDK, dla mieszkacw Olsztynka i okolic. Modzi
ludzie z Zespou Szk uczestnicz

Zapraszamy wszystkich nauczycieli na spotkanie Film w praktyce szkolnej (prezentacja sposobw wykorzystania filmu na lekcjach,
spotkanie z modymi filmowcami z Olsztyna oraz projekcja zrealizowanego przez nich krtkiego filmu Bracia) w piwnicach olsztyneckiego
zamku w padzierniku. O szczegach zostan Pastwo powiadomieni
e-mailem.
Olsztynecki DKF rozwija si, zaczyna wanie nowy sezon w padzierniku (informacja o programie podczas spotkania).

Krzywka
nr 182

we wszystkich projektach Filmoteki Szkolnej. Akcja ! kursie internetowym, warsztatach w Warszawie, Letniej akademii filmu,
ponadto poznaj niekomercyjne,
festiwalowe produkcje w ramach
edukacji filmowej NH, w dwch
grupach tematycznych trudne
tematy i wielokulturowo. O zdobytych dowiadczeniach mona
przeczyta na stronie www.
zamek.edu.pl i w poprzednich
numerach. Chcemy wczy w te
dziaania wicej modych osb,

sukces gwarantowany jeli nauczyciele z naszego regionu podejm

trud wykorzystania filmu na lekcjach swojego przedmiotu, ale te
wykorzystaj potencja swojej modziey. Samo ogldanie filmw to
za mao. Film to nie tylko ruchomy
obraz, ale tre problem do dyskusji, forma przekazu. Dlatego te
warto zachci modych do wiadomego i peniejszego uczestnictwa w odbiorze dziea filmowego.
Magdalena Rudnicka

8
10

9
11

Poziomo:
1) klika Maryli, 5) cwaniak w buraczkach, 9) wchodzi po cianie,
10) kwany tuszcz, 11) pracuje w domu, 12) staropanieska,
13) na pokaz, 14) posiada, 15) krewna, 16) czasem si urywa,
18) rabat podatkowy, 20) przynie, podaj, 22) przed i po edukacji,
23) gwiazda wrd aut, 24) sabo si tumaczy, 25) lustro na scenie,
26) do widzenia, 27) wciga.

12

13
14

15

16

17

19

18

Pionowo:
1) adresowana do rki, 2) robi to sam, 3) ma swj czas, 4) LA,
6) bywa wolny, 7) na zb, 8) stateczny, 16) ideowiec z fanem,
17) m Laury, 19) ona majora, 20) wezwanie na poczt,
21) stoi na Warcie.

20

22

21

23

Krzywka sponsorowana przez

24

25

27

26

Rozwizania prosimy nadsya na kartkach pocztowych do 15 padziernika pod adresem redakcji. Spord prawidowych rozwiza wylosujemy nagrod - obiad dla 2 osb w Restauracji Zielarnia (ul. Mrongowiusza 29, Olsztynek). Prawidowym rozwizaniem ostatniej krzywki
byo haso: Na zodzieju czapka gore. Nagrod wylosowa Zbigniew Krygier z Olsztynka.
1

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Biuletyn redaguje zesp w skadzie: Wydawca - MDK, redaktor wydania - Katarzyna Waluk, redaktorzy: Wiesaw Gsiorowski, Tomasz Kurs,
Bogumi Kuniewski, Pawe Rogowski (skad komputerowy, zdjcia), Janusz Dga (zdjcia), Cezary Dugowski (rysunki), Henryka ebrowska, Zygmunt
Puszczewicz, Kazimierz Czesaw Bandzwoek, Ewa Okoowicz-agowska, Robert Waraksa, Justyna Dbrowska. Adres redakcji: 11-015 Olsztynek,
ul. Chopina 29, MDK, tel. 89 519-22-01, woj. warmisko-mazurskie. Zgoszenia reklam w siedzibie redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania
i adiustacji tekstw i listw oraz nie odpowiada za tre reklam, ogosze i artykuw sponsorowanych. Miesicznik zrzeszony jest w Polskim Stowarzyszeniu Prasy Lokalnej z siedzib w Krakowie. e-mail: alboolsztynek@wp.pl. Materiaw nie zamawianych redakcja nie zwraca.
ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

Strona 23

Strona 24

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

Ogoszenia drobne
Sprzedam
l Dziak nad Jeziorem Dbrowa Wielka w Saminie.
Tel. 509 094 812
l Dziaki rolne. Woda, prd na miejscu. Kanalizacja w budowie.
Moliwo uzyskania pozwolenia na budow. Dobry dojazd przy
szosie asfaltowej. Tanio! Tel. 89 512 31 29
l Wzek dziecicy wielofunkcyjny. (Firmy Balerina). Kolor
szaro-czerwony. W bardzo dobrym stanie. Cena do uzgodnienia.
Tel. 514 902 092

Do wynajcia
l Kawalerka (36,5 m2), ul. Kolejowa, od zaraz. Tel. 606 996 899
l Lokal z klimatyzacj i ogrzewaniem, 65 m2, centrum
Olsztynka. Tel. 600 050 840
l Lokal handlowo usugowy, centrum Olsztynka.
Tel. 509 094 812

Usugi
l Usugi opiekucze nad osobami starszymi. Tel. 516 660 700

Bezpatne ogoszenia drobne

przyjmowane s w biurze redakcji
(MDK w Olsztynku, ul. Chopina 29, w godz. 8.00-18.00)

realizacja w cigu 1 dnia

w filtry oleju, paliwa i powietrza

w klocki i szczki hamulcowe
w paski rozrzdu i klinowe
w benzyny i olej napdowy

PENY ASORTYMENT
STACJA PALIW K. Gsiorowski
11-015 Olsztynek, ul. Jagiey 5 B, tel. 89 519 39 39
ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

Strona 25

UsUGi
DwiGowe
olsztYneK

tel. 791 363 525

Robert Ciela

sPRzt RtV, sat, aGD, KoMPUteRY

AUTORYZOWANY PUNKT SPRZEDAY
TELEWIZJA NOWEJ GENERACJI N

POSTAW NA JAKO
- PRZEJD DO N
tel/fax 519 29 50, 519 13 87, olsztynek, ul. Krtka 2
Strona 26

wa
a
R
naP
y

ptop
a
l
,
ter y
u
p
m
- ko
or y
z
i
ew
- tel

ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

TECHMARK
Ameryka 9A
11-015 Olsztynek

amechanika pojazdowa w penym zakresie

anaprawa aut
powypadkowych

adiagnostyka
komputerowa

ablacharstwolakiernictwo

akonkurencyjne
ceny

aszybki termin realizacji

wiadczymy take usugi w zakresie:

asprzeda i serwis wzkw

widowych,
aprzyciemnianie szyb,
azakuwanie wy hydraulicznych
( WARSZTAT 519-111-163, 519-111-162
ALBO 9 (196) Wrzesie 2012 r.

Strona 27