RYCERZE BRETONNI:
Cudzoziemiec zapytany o opinię na temat Bretonni może zacząć rozwodzić się nad
wyśmienitym smakiem tamtejszych trunków i potraw, nad bogactwem szlachty i nę-
dzy chłopów, nawet nad urodą bretonnskich kurtyzan, lecz wszyscy bez wyjątku, prę-
dzej czy później, wspominają o rycerzach.
Od najmłodszego spośród błędnych rycerzy aż do rycerzy Graala, waleczni i
dzielni wojownicy w błyszczących zbrojach to niemalże symbol Bretonni. Niepodziel-
DZIEDZICTWO KULTUROWE:
Nie każdemu mieszkańcowi Bretonni dane jest dostąpić zaszczytu noszenia rycerskie-
go pasa i ostróg. Jedynie męski potomek szlacheckiego rodu może zostać rycerzem,
choć w przeszłości zdarzyło się trzykrotnie, iż król pasował chłopa na rycerza. Nigdy
w dziejach nie było kobiety-rycerza, gdyż zgodnie z tradycją jedynie mężczyźni są w
stanie sprostać surowym wymogom kodeksu honorowego.
Każdy, kto spełni powyższy warunek, w świetle prawa bretonnskiego jest ry-
cerzem, choć nie zawsze żyje w zgodzie z wymogami etosu rycerskiego. W rzeczywi-
stości zbyt często pojawia się rażąca dysproporcja między zachowaniem danego
szlachcica a zasadami kodeksu honorowego. Niektórzy wolą raczej władać widelcem
niż mieczem, inni nosa nie wyściubili poza mury własnego zamku, odwagą wykazując
się jedynie podczas pijatyk i turniejów pieśniarzy. Feudalny ustrój, absolutna władza
wielmożów na podległych im ziemiach oraz niezachwiane poczucie własnej wartości
sprawiają, iż taki domowych rycerzy, którzy nawet nie próbują sprostać wymaganiom ko-
deksu honorowego, jest więcej niż można zliczyć. Mimo szerzącej się w Bretonni de-
kadencji, wiara we własne siły i dążenie do doskonałości w każdym aspekcie życia
przyświeca wielu młodym, wierzącym w ideały rycerzom, którzy z pogardą patrzą na
zgnu- śniałych arystokratów, gotowi w każdej chwili wyzwać ich na pojedy-
nek w obronie trzech podstawowych wartości rycerskiego żywota:
męstwa, wierności i rycerskości.
MĘSTWO:
Rycerz nigdy nie może
splamić się tchórzostwem. W
każdej sytuacji, a zwłaszcza
podczas walki zbrojnej, musi
wykazać się odwagą, sprawnością
i honorem. Aktem męstwa jest
niezłomna postawa na polu bitwy i
stawienie czoła
przeważającym
siłom wroga,
nawet jeśli
zakrawa to na
samobójstwo.
Jednak w
praktyce nawet
bretonnscy błędni
rycerze mają na
tyle rozsądku, aby
niekiedy zapomi-
nać o tej cnocie,
szczególnie gdy
nie ma świad-
ków. Jeśli są,
zawsze można
spróbować
odwołać się do
wiedzy woj-
skowej
zarządzić taktyczne
przegrupowanie sił.
Stanowiąc
główną siłę
broniącą kraju,
rycerze powin-
ni doskonalić
się w sztuce
władania
orę-
138 - WARHAMMER FRP
nie rządzą krainą, nie tylko broniąc jej przed napaścią obcych mocarstw, lecz także
przed wewnętrznym wrogiem, który niczym zaraza próbuje opanować i zniszczyć
wiernych wyznawców Pani z Jeziora. Bez ich kopii i mieczy, bez honoru i szlachetno-
ści, które wyznaczają sens życia każdego rycerza, bez poświęcenia i sprawiedliwości, z
jakimi wcielają w życie zasady kodeksu etosu rycerskiego, Bretonnia już dawno pogrą-
żyłaby się w mroku, rozdarta przez licznych wrogów.
żem. Śmiertelną obrazą jest zarzucenie, a nawet sugerowanie rycerzowi, iż jego umie-
jętności są na poziomie wyszkolenia chłopa lub, co gorsze, kobiety. W efekcie spotka-
nie rycerza bretonnskiego z doskonale wyszkoloną najemniczką może przerodzić się
w jego rozpaczliwe (a niekiedy żałosne) próby udowodnienia wszystkim obecnym
własnej sprawności bojowej. Oczywiście nie w bezpośrednim starciu, gdyż żaden ry-
cerz nie splami się pojedynkiem z kobietą.
Jak każe tradycja, rycerz powinien walczyć honorowo, czyli bronią białą. Sto-
sowanie broni miotanej i dystansowej jest aktem tchórzostwa, zaś broń palna to ha-
niebne i podstępne narzędzie mordu, godne jedynie słabych Południowców i nieludzi.
Korzystanie z zaklęć to oznaka słabości ducha, a ich użycie na wojnie urąga nakazom
uczciwej i mężnej walki. Oczywiście, magiczne moce Czarodziejki i Panien Graala są
jak najbardziej dopuszczalne.
WIERNOŚĆ:
Wierność to pojęcie wykraczające poza feudalne posłuszeństwo. Rycerz powinien lo-
jalnie służyć seniorowi, lecz może mu się przeciwstawić w obronie króla Bretonni lub
z jego rozkazu jako najwyższego zwierzchnika feudalnego wszystkich rycerzy. Oczy-
wiście senior zbuntowanego rycerza może okazać swoje niezadowolenie, wyzywając go
na honorowy pojedynek lub udając się pod zamek lennika, celem nawiązania dysputy
o strategii i taktyce, z wykorzystaniem machin oblężniczych i naprędce zebranych od-
działów.
Niestety, Bretonnczycy uwielbiają opowieści o dramatycznych losach rozdar-
tych między nakazem posłuszeństwa wobec dwóch seniorów. Bohaterowie owych le-
gend przeżywali rozterki, niczym zamknięci w kręgu bez wyjścia, aż wreszcie wybierali
romantycznie tragiczną śmierć, nie mogą żyć ze świadomością hańby. Siła opowieści
jest tak wielka, że niektórzy znudzeni i żadni sławy rycerze świadomie próbują uwikłać
się w zależności od dwóch (lub więcej) seniorów jednocześnie. Po pewnym czasie
okazuje się jednak, iż tragiczne dylematy, jakie przeżywali bohaterowie z pieśni min-
streli, przeszkadzają w codziennym życiu i sprawiają prawdziwy ból, a nagroda w po-
staci pośmiertnego uczczenia imienia w opowieściach nagle przestaje wydawać się tak
zachwycająca. Tacy nieszczęśnicy często nie potrafią sami wyplątać się z zastawionej
przez siebie pułapki i muszą skryć się pod kapturem banity lub skorzystać z pomocy
awanturników, którzy rozwiążą zaistniały problem, na przykład eliminują jednego z
seniorów.
RYCERSKOŚĆ:
Honor i męstwo są najważniejszymi cnotami. Nie odmówisz honorowego pojedynku.
Nie uciekniesz przed wrogiem ani nie poddasz mu się.
Tylko walka twarzą w twarz jest godna prawdziwego rycerza. Nie będziesz używał
ni łuku, ni kuszy, ni żadnej innej broni dystansowej.
- fragment Kodeksu, ustanowionego przez Gillesa le Breton
Prawdziwy rycerz zawsze zachowuje się uprzejmie i dworsko, nawet na polu bitwy.
Oznaką szacunku dla wyższej pozycji jest pozwolenie seniorowi na zaatakowanie naj-
groźniejszego przeciwnika (a przede wszystkim tego, którego pokonanie lub zabicie
przysporzy najwięcej chwały). Widok kilku bretonn-
skich rycerzy, którzy prześcigają się w uprzejmo-
ściach, ustępując sobie nawzajem przywileju walki z
demonem Chaosu, potrafi wzruszyć do łez. Mniej znaczący
wrogowie, jak na przykład zielonoskórzy, nie zasługują
na taką uprzejmość i są bez większych ceregieli wycinani
w pień.
Obrażenie innego rycerza poza polem bitwy jest aktem hanieb-
nym. Można sugerować, iż jego niegodne zachowanie jest najwyraźniej
efektem jakiejś klątwy bądź uroku, lecz etykieta zabrania naruszania czci i godności ry-
cerskiej. To powszechnie przestrzegana zasada, której konsekwencją jest stosowanie
zawoalowanych docinków i obraźliwych aluzji, wyrażanych uprzejmym i spokojnym
i tonem. Bretonnczycy doskonalą się zatem w ciętych ripostach i pojedynkach słow-
nych, które niekiedy potrafią być bardziej zaciekłe niż pojedynki na miecze. W wielu
przypadkach mało rozgarnięci cudzoziemcy, ale także liczni rycerze Bretonni, nawet
nie zdają sobie sprawy, że ktoś stroi sobie z nich żarty albo wręcz bezlitośnie szydzi.
Kodeks rycerski nakazuje bezwzględną uprzejmość wobec kobiet. Niewiasty
przepuszcza się w drzwiach, usługuje się im przy stole, jako pierwsze siadają i otrzymu-
ją potrawy, bywają także damami serca, o których względy walczy się w turniejach.
Obowiązkiem każdego szarmanckiego szlachcica jest opieka i obrona kobiety przed
realnym lub wyimaginowanym zagrożeniem. W wielu przypadkach konieczność za-
pewnienia bezpieczeństwa niewiastom goszczącym na zamku bywa uzasadnieniem
odmowy wyruszenia na bój przeciw wrogiej armii lub bandom zielonoskórych. Oczy-
wiście, obowiązek rycerskości, a więc kobiety nie mają nic do potwierdzenia w tej kwe-
stii. Nawet wbrew swej woli będą powstrzymywane przed uwikłaniem się w niebez-
pieczną sytuację i muszą godzić się na wszelkie przejawy uprzejmości ze strony ryce-
rzy, niezależnie od tego, jak wielką niechęć lub nienawiść do nich odczuwają.
KARIERA RYCERZA:
W odróżnieniu od Imperium, gdzie potomkowie rodów szlacheckich najpierw muszą W mechanice gry rozpo- częcie profesji rycerza Królestwa jest
odsłużyć kilka lat jako giermkowie, bretonnscy rycerze od razu wstępują na drogę do możliwe dopiero po otrzyma- niu rycerskiego nadania. Jeśli tak
rycerskiego ideału. Po osiągnięciu wieku dorosłego (mimo pewnych różnic, zależnych się stanie, bohater (który ukończył profesję błędnego
od księstwa i tradycji danego rodu, jest to zwykle 15-18 rok życia) męski potomek szla- rycerza) może w dowolnym momencie wydać 100PD i
checkiej rodziny zostaje pasowany na błędnego rycerza, a następnie wyprawiony w rozpocząć profesję rycerza Królestwa, nawet jeśli w
świat, aby mógł dowieść swej wartości. między czasie wykonywał in- ną. Wielu błędnych rycerzy
Błędni rycerze przemierzają Stary Świat, z zapałem poszukując okazji do zdo- w trakcie długoletnich wę- drówek wykonuje nawet
bycia doświadczeń i sławy oraz udowodnienia sprawności we władaniu orężem. Mniej kilka różnych profesji, nim wreszcie dostąpią
odważni (lub mniej szaleni) przedstawiciele szlachty wolą jednak rozwijać inne umie- zaszczytu pasowania na ryce- rzy Królestwa.
jętności, przy okazji wypraw nabywając doświadczenia i nawiązują znajomości, które Nie wszyscy właści- ciele ziemscy lub
mogą zaowocować otrzymaniem zaszczytnej funkcji na dworze jakiegoś wielmoży (ta- dworzanie wykonują profe- sję rycerza Króle-
kie osoby wykonują inne profesje, na przykład dworzanina lub zarządcy). stwa, mimo iż formalnie przysługuje im ów
Presja rodziny oraz tradycje odbywania takich wędrówek są na tyle silne, iż tytuł. Jednakże większość błędnych rycerzy
większość rycerzy przynajmniej próbuje zachować pozory uczestnictwa w wyprawie. wstępuje na służbę w armii seniora, a
W efekcie, we wszystkich księstwach można spotkać grupy młodzieńców szukających rycerze Królestwa to naj- liczniejsza
przygód i okazji do zademonstrowania swej odwagi. Na ich nieszczęście, zbyt często grupa spośród wszystkich
taka brawura okazuje się niewłaściwym sposobem na udowodnienie własnej wartości. bretonnskich szlachci-
Samotna wędrówka bretonnskimi szlakami może okazać się dużym wyzwa- ców.
niem nawet dla doświadczonego rycerza Graala, zaś dla błędnego rycerza to niemal Osoby zarządza-
samobójstwo. Niektórzy jednak właśnie z tego powodu decydują się na samotną wy- jące posiadłością ziemską
prawę, mając nadzieję na odniesienie bardziej chwalebnego zwycięstwa. Niestety dla lub sprawujące funkcje na
zbyt wielu ta decyzja okazuje się największym (a często ostatnim) błędem w życiu. dworze mają z tego po- wodu
Większość rozsądnych młodzieńców szuka zatem towarzyszy podróży. Najlepszych rozliczne obowiązki i nie
wyborem jest zaprzyjaźnienie się z innym błędnym rycerzem, ze względu na podobną mogą tak po prostu po- rzucić
pozycję społeczną i pokrewieństwo dusz. Nikt inny przecież nie potrafi zrozumieć, jak wszystkiego i wyruszyć na szlak
ważna dla rycerza jest taka wyprawa. Niebezpieczeństwo związano z takim towarzy- w poszukiwaniu chwały. Jed-
stwem polega na tym, iż młodość rzadko idzie w parze z rozsądkiem, a chęć udowod- nak zbrojni rycerze w
nienia własnej wyższości nad kompanami często prowadzi do nadmiernie brawuro- służbie magnatów często
wych i ryzykanckich działań. Obdarzeni większą mądrością rycerze wolą zatem zwią- bywają wysyłani z misją
zać się z grupą podróżnych i awanturników, najlepiej pochodzących z różnych klas rozprawienia się ze zbó-
społecznych lub obcych krain. Naturalnie jedynym możliwym, wręcz oczywistym jami, zdławienia buntu
przywódcą takiej grupy powinien być właśnie dzielny rycerz z Bretonni. lub zażegnania niebez-
Wędrówka błędnego rycerza kończy się wraz z otrzymaniem nadania ziem- pieczeństwa ataku zielo-
skiego lub stanowiska na dworze seniora, zwykle w jego zbrojnej świcie. Zdarza się, że noskórych. Natomiast
najstarsi synowie magnatów wracają na zamek już po kilku dniach, gdyż rodzina pra- panowie ziemscy szybko
gnie uniknąć ryzyka śmierci dziedzica na szlaku. Po zakończeniu wędrówki błędny ry- przekonują się, iż
cerz zyskuje tytuł rycerza Królestwa. sprawne zarządzanie ob-
Akceptowanym i szanowanym zjawiskiem jest odmowa przyjęcia pozycji na szarem lennym i za-
dworze ze względu na zbyt krótki - zdaniem błędnego rycerza - czas spędzony na wę- mieszkującą go ludno-
drówce. Jedyny wyjątek dotyczy propozycji złożonej bezpośrednio przez króla - w ta- ścią to wyjątkowo trud-
kim przypadku rycerz nie ma prawa odmówić. Niektórzy błędni rycerze niemal całe ne zajęcie, wymagające
życie spędzają na szlaku, czekając na łaskę króla. Niestety, władca na swój dwór zapra- mądrości i umiejętności
sza jedynie najmężniejszych rycerzy, którzy okryli się wielką chwałą. podejmowania nierzad-
ko trudnych decyzji.
POSZUKIWANIA GRAALA:
Rycerz Królestwa może w dowolnej chwili ogłosić rozpoczęcie świętej wyprawy w RYCERZE GRAALA:
poszukiwaniu Graala, aby wzorem sławnych poprzedników odnaleźć Panią z Jeziora i Rycerze Graala to wzór dla
dostąpić zaszczytu napicia się ze świętego kielicha. Taka wyprawa to okazja do zdoby- każdego młodzieńca w Bre-
cia sławy, choć zawsze (i szybko) okazuje się, iż tego rodzaje motywacje nie wystarczą, tonni. Nie są zbyt liczni, lecz
by osiągnąć cel. Niezbędne jest poświęcenie, doskonalenie sprawności w walce, a także często podróżują po całym kraju,
religijny zapał. Tylko rycerze o wielkich przymiotach ducha będą w stanie ukończyć dlatego większość Bretonnczy-
wyprawę. W mechanice gry jest to odzwierciedlone przez konieczność wybrania i ków przynajmniej raz w
ukończenia profesji rycerza Próby, gdyż tym jest wyprawa w swej istocie - próbą cha- życiu widziała jed-
rakteru i wartości rycerza. nego z wy-
Rozpoczęcie wyprawy zwykle przyjmuje formę uroczystej przysięgi lub ślubu brań-
rycerskiego, podczas którego śmiałek wyrzeka się posłuszeństwa wobec seniora na ców
rzecz służby Pani z Jeziora. Symbolicznym gestem jest odłożenie kopii, oręża tradycyj- Pani z Jeziora.
nie kojarzonego z wiernością wobec pana lennego. Zamiast tego rycerze używają w Wielu chłopów traktu-
walce dwuręcznych mieczy lub innego ciężkiego oręża. Zbrojni rycerze opuszczają je ich jako żywych świę-
służbę u swojego pana, co jest czynem honorowym i w pewnym stopniu podnoszą- tych, a nawet wśród szlachty to
cym prestiż seniora. Jest to także wygodna wymówka w przypadku służby u niespra- przekonanie bywa podtrzymywane. Nie
wiedliwego lub okrutnego magnata. Rycerze posiadający własne ziemie mianują na- można powiedzieć, że są bezpodstawnie, gdyż rycerze Graala to wojownicy doskonali,
miestnika, który zarządza ich włościami na czas wyprawy. W wielu bretonnskich opo- zaliczający się do najlepszych w całym Starym Świecie. Poza tym stanowią ucieleśnie-
wieściach przewija się wątek nieuczciwego lub chciwego zarządcy, który ciemięży nie rycerskości, bezwzględnie przestrzegając wszystkich zasad kodeksu honorowego.
poddanych mu chłopów. W godzinie najczarniejszej rozpaczy, gdy lud kona z głodu i Rycerze Graala niekiedy na powrót włączają się w hierarchię feudalną, jednak
nędzy, w chwale powraca rycerz opromieniony łaską Graala, przywracając sprawiedli- nigdy nie składają hołdu lennego magnatowi, który nie jest rycerzem Graala.
we i mądre rządy. Jak zawsze, legendy daleko odbiegają od prawdy. Większość rycerzy Graala pozostaje jednak poza strukturą społeczną. Niekie-
Wyprawa rycerza Próby przypomina nieco wędrówkę błędnego rycerza, lecz dy (zwani pustelnikami) obierają na siedzibę jedną z kaplica Graala, otaczając opieką
w mniejszym stopniu służy zdobyciu uznania i sławy, a bardziej doskonaleniu własnej okoliczne ziemie. Inni wędrują po całym kraju na podobieństwo błędnych rycerzy,
sprawności i udowodnienia wiary. Rycerz poszukuje znaków boskiej opatrzności i ła- walcząc z wszelkim złem i nieprawością. Takim rycerzom zwykle towarzyszą mniejsze
ski Pani z Jeziora, modląc się codziennie o jej przychylność i przewodnictwo na szlaku. lub większe grupy pielgrzymów (zobacz ROZDZIAŁ V: RELIGIE & WIERZENIA
Każda z wypraw to indywidualna wędrówka w głąb własnej duszy, w celu odnalezie- podrozdział WIERZENIA W BRETONNI).
nia źródła prawdziwej siły i mądrości. Dlatego też każda prowadzi inną trasą i trwa Szacunek jakim cieszą się rycerze Graala, nie pozwala na kwestionowanie ich
krócej lub dłużej, zależnie od stopnia zaangażowania rycerza i napotkanych przeciw- poczynań i motywacji, nawet wykraczających poza ramy powszechnie przyjętych
ności. Wszystkie z nich stanowią oznaki zainteresowania ze strony Pani z Jeziora, która norm zachowania. Jeśli rycerz uzna za konieczne bratanie się z pospólstwem lub cu-
w ten sposób ocenia wartość i oddanie swego wyznawcy. Finałowym przeciwnikiem dzoziemcami, widocznie ma ku temu ważny powód i takie wyjaśnienie wystarcza nie-
jest zawsze Zielony Rycerz, najwierniejszy sługa bogini, a honorowy pojedynek z nim mal każdemu Bretonnczykowi. Z tego powodu rycerze Graala stanowią doskonały
stanowi ostateczne wyzwanie dla rycerza Próby. Pokonanie Zielonego Rycerza w wal- materiał na Bohaterów Niezależnych - łatwo ich wkomponować w przygody, a ewen-
ce wymaga przełamania własnych słabości, odrzucenia wątpliwości oraz całkowitego tualne zachowania niegodne rycerza (takie jak rozmawianie z włóczęgami lub chłopa-
zawierzenia i oddania się Pani z Jeziora. Tylko fanatycznie wierzący rycerz, stanowiący mi) łatwiej da się wytłumaczyć niż w przypadku zwykłego szlachcica.
niemal ucieleśnienie ideałów kodeksu honorowego, będzie w stanie dotknąć kielicha i
otrzymać błogosławieństwo pani.

WARHAMMER FRP - 139

 PROWADZENIE WYPRAWY RYCERSKIEJ:
Wyprawa w poszukiwaniu świętego Graala powinna być najważniejszym elementem
rozwoju profesji rycerza Próby. W warstwie mechaniki gry jest to zagwarantowane
przez wymóg zgromadzenia odpowiedniej sumy Punktów Doświadczenia, wymaga-
nych do ukończenia profesji, natomiast w warstwie fabularnej wyprawa stanowi
zwieńczenie szlaku pełnego wyrzeczeń i dowód postępowania całkowicie podpo-
rządkowanego ideałom kodeksu honorowego oraz przykazaniom Pani z Jeziora.
WYZWANIE:
Wyzwanie, jakie stawia przed rycerzem Pani z Jeziora, może być dwojakiego rodzaju.
Pierwsze to ujawnienie i pokonanie poważnego niebezpieczeństwa dla całego kraju
lub kultu Pani z Jeziora, na przykład przejawiającego się w formie knować kultu Cha-
osu albo bardziej bezpośredniego zagrożenia w postaci ataku hordy orków lub zbroj-
nego stada zwierzoludzi. Drugim wyzwaniem, w większym stopniu dotykającym
duszy rycerza, jest zmierzenie się z własnymi słabościami lub naprawienie błędów z
przeszłości. Na przykład rycerz któremu nie udało się obronić wioski lub zamku
przed orkami, może otrzymać ponowną szansę, tym razem chroniąc inną osadę przed
atakiem zwierzoludzi lub banitów. Innym pomysłem jest postawienie znanego z
zapalczywości rycerza w sytuacji konfliktu między dwoma magnatami. Rozwiązanie
zbrojne nie wchodzi w grę, więc trzeba będzie wykazać się talentem dyplomatycz-
nym, taktem oraz cierpliwością, gdyż obaj możnowładcy nie będą zachwyceni inter-
wencją obcego rycerza.
Nie da się ukryć, że prowadzenie wyprawy rycerskiej to w rzeczywistości seria przy-
gód koncentrujących się na jednym z BG. Oczywiście pozostali Bohaterowie Graczy
mogą mu towarzyszyć, jednakże ich rola pozostaje raczej drugorzędna. W przypadku
walki z zagrożeniem to nie powinno być zbyt dużym problemem, ponieważ tego
typu przygody są chlebem powszednim dla awanturników. Jeśli natomiast rycerz
walczy z własnymi słabościami, towarzysze w tym starciu nie będą zbyt pomocni, co
POSIADŁOŚĆ ZIEMSKA:
Ambicją wielu rycerzy jest posiadanie własnej ziemi, co zapewnia finansowe zabezpie-
czenie, wyższą pozycję społeczną oraz niezależność, oczywiście z wyłączeniem związ-
ku lennego z seniorem. Władza na danym obszarze to nie tylko możliwość realizowa-
nia własnej polityki, ale także obowiązek utrzymania pokoju i bezpieczeństwa we wło-
ściach oraz opieka i odpowiedzialność za poddanych. Przynajmniej tak być powinno.
W praktyce wielu rycerzy sprawuje rządy żelazną ręką, troszcząc się wyłącznie o wła-
sne bogactwo i pozycję społeczną. Najprostszym sposobem uzyskania prawa do wła-
dzy na danym terenie jest odziedziczenie go po poprzednim władcy. Wymaga to jed-
nak spełnienia warunku, na który rzadko ma się wpływ - trzeba być synem miejscowe-
go władcy i do tego najstarszym. Młodsi potomkowie niekiedy uznają, że ten przepis
prawa rycerskiego stosuje się do najstarszego żyjącego syna, podejmując stosowne działania
wobec starszych braci. Niemniej jednak jest to rzadkie postępowanie wśród młod-
szych szlachciców. Przeważająca większość szuka szczęścia na szlaku wędrówek rycer-
skich, chwalebnymi czynami udowadniając swą wartość licząc na nadanie ziemskie z
rąk bardziej wpływowych wielmożów.
WIERZCHOWCE:
Jednym z nieodłącznych atrybutów rycerza jest jego wierzchowiec. Niewielu szanują-
cych się wojowników decyduje się na walkę pieszą, chyba że jest to wymóg pojedynku
honorowego. Wierzchowiec to zatem wierny, niemal nieodłączny towarzysz wypraw,
znacząca część majątku, a także istota często najważniejsza i najbliższa sercu rycerza.
Miłość i zainteresowanie, jakie szlachta okazuje
swoim rumakom (często większe i
bardziej
żywioł
łowe
niż
wobec
żon i
rodziny)
ny),
140 - WARHAMMER FRP
może zmniejszyć ich zaangażowanie w grę. W takiej sytuacji najlepiej porozmawiać z
graczami i poznać ich oczekiwania co do dalszego rozwoju fabuły.
FINAŁOWE STARCIE:
Ostatni etap wyprawy, czyli pojedynek z Zielonym Rycerzem i spotkanie z Panią z Je-
ziora, to zadanie wyłącznie dla rycerza Próby. W tym ostatecznym sprawdzianie wła-
snej wiary nikt nie może pomów wojownikowi. Najlepiej więc rozegrać to na osobnej
sesji prowadzonej tylko dla tego gracza. Finałowy pojedynek może mieć charakter
symboliczny, jeśli rycerz zapobiegł wielkiemu nieszczęściu i wykazał się prawdziwym
oddaniem, albo być niezwykle trudnym testem wiary, boleśnie obnażającym wszelkie
słabości i wątpliwości. Z tego powodu powinno to być prawdziwe wyzwanie dla BG,
może największe w jego życiu.
BOHATER OPOWIEŚCI:
Spotkanie z Panią z Jeziora powinno mieć tajemniczą i uroczystą oprawę. Niezwykła
poświata nagle oświetlająca pobliskie jezioro lub rzekę, odziana w białą szatę piękna
dama unosząca się nad wodą gładką niczym tafla szkła, pierwszy łyk z Graala, który
odmienia świat w oczach rycerza, to wszystko można i należy opisać tak, aby gracz
poczuł, iż jego BG właśnie zdobył nieśmiertelną sławę i dołączył do najznamienitszych
wojowników w całym Starym Świecie.
Dobrym pomysłem jest budowanie odpowiednio podniosłego nastroju w trakcie całej
kampanii. Rycerz Próby wspomina i wysłuchuje opowieści o wyprawach jego po-
przedników, włącznie z Towarzyszami Graala. Spotkanie z Zielonym Rycerzem i Pa-
nią z Jeziora to zawsze dwa kulminacyjne momenty każdej legendy i pieśni. Jeśli więc
MG włączy pewne wątki i elementy z bretonnskich powieści w przygody rycerza
Próby, wzbudzi w graczu poczucie, iż jego BG podtrzymuje tradycje najsłynniejszych
Bretonnczyków, a odtąd także imię rycerza będzie pojawiać się w pieśniach minstreli.
Natomiast heroiczne czyny, najlepiej w służbie znamienitego władcy lub ryce-
rza, przysparzają chwały i powodują uznanie rycerza godnym jego miana i herbu. Na
dworach nieustannie trwa cicha, lecz zaciekła wojna o wpływy i lepszą pozycję u boku
władcy. Wejście w świat pałacowych intryg bez odpowiednich koligacji i znajomości
może rychło zakończyć się upokorzeniem albo śmiercią w honorowym pojedynku. W
tym wrzącym kotle podstępów, spisków i przemyślnie budowanych intryg odnaleźć
potrafią się tylko wytrawni i doświadczeni dworzanie, szpiedzy oraz ambitni i bez-
względni urzędnicy. Dla bardziej prostolinijnych i uczciwych rycerzy najlepszym wyj-
ściem jest wsławienie się heroicznym aktem męstwa albo zwycięstwem w pojedynku
ze znamienitym wrogiem lub rycerzem.
Rycerz, który otrzymał nadanie ziemskie, zmienia swoje nastawienie do przy-
gód i wędrówek po świecie. Jego odpowiedzialność wzrasta, ma teraz dom i rodzinę,
których powinien bronić, tak samo jak ziemi i ludu oddanych mu we władanie. Przede
wszystkim zaś ciążą na nim obowiązki lenne wobec seniora.
to temat wielu sprośnych (i prawnie zakazanych) żartów oraz piosenek. Jednak tego
rodzaju uwielbienie jest uzasadnione. W każdej walce rycerz zawiera życie wierzchow-
cowi, zaś ruszenie w bój na grzbiecie rumaka, który nienawidzi lub boi się swego pana,
to pewny sposób na popełnienie samobójstwa. Na każdym postoju rycerz najpierw
zadba o swoje zwierzę, napoi je, wyczyści i zatroszczy się jego schronienie, a dopiero
potem o własne potrzeby. Podobnie rzecz ma się z opatrywaniem ran. Skręcona noga
drogocennego wierzchowca wymaga natychmiastowej opieki, podczas gdy złamana
ręka rycerza i tak wcześniej czy później się zrośnie. Część obowiązków (noszenie wody
lub siodłanie) mogą wykonywać pachołkowie lub stajenni, lecz większość rycerzy oso-
biście dba o wierzchowca, w ten sposób umacnia łączącą ich więź.
Dzięki takiej zażyłości zwierzęcia i jeźdźca, jakże odmiennej od zwyczajów
panujących w Imperium, bretonnskie rumaki są zdolne do niezwykłych czynów. W
mechanice gry zostało to oddane w dwojaki sposób. Rycerz może wydać Punkt Prze-
znaczenia lub Szczęścia, jednak z dobroczynnego efektu korzysta jego wierzchowiec.
Bohater może także wydawać Punkty Doświadczenia, wykupując dla swego wierzchow-
ca rozwinięcia, odpowiadające statusowi plemiennemu (zobacz ROZDZIAŁ VI:
BESTIARIUSZ podrozdział STATUS PLEMIENNY). W takim przypadku
należy kierować się zdrowym rozsądkiem. Na przykład niewiele zwierząt
skorzysta na rozwinięciu US, choć niektóre złośliwe konie zwykły
spluwać na nielubianych stajennych i często robią to z zadziwiającą
celnością.
BRETONNSKI RUMAK BOJOWY:
Roussiny (zobacz ROZDZIAŁ VI: BESTIARIUSZ
podrozdział ZWIERZĘTA & POTWORY)
to największe i najsilniejsze konie w
Starym Świecie.
ją się dużą
ścią umaszczenia,
lecz ich cechą
wspólną
 jest
silna i jednocześnie
smukła budowa ciała,
szeroki i mocne kopyta, a
także wyjątkowo długie
włosie grzywy i ogona. Mo-
że to przeszkadzać w bitwie,
dlatego też wielu rycerzy zaplata grzywy i
ogony wierzchowców, często ozdabiając
je szarfami lub ochronnymi amuletami. HIPOGRYF:
Rumak tresowany przez bretonnskiego rycerza może korzystać z Hipogryfy (zobacz ROZDZIAŁ
rozwinięć siłacza (zobacz ROZDZIAŁ VI: BESTIARIUSZ podrozdział STATUS PLE- VI: BESTIARIUSZ podroz- dział ZWIERZĘTA & POTWO-
MIENNY). RY) to gwałtowne i porywcze zwie- rzęta, ujeżdżane przez nielicz-
nych zuchwałych rycerzy. Jako stworzenia dzikie i niezależne, a do tego prowadzące
PEGAZ:
samotny tryb życia, niełatwo dają się okiełznać i nigdy całkowicie nie poddają się woli
Pegazy (zobacz ROZDZIAŁ VI: BESTIARIUSZ podrozdział ZWIERZĘTA & POTWO-
jeźdźca. Nie tolerują ludzi, koni, innych hipogryfów, a w zasadzie żadnych stworzeń,
RY) to szlachetne i pełne wdzięku skrzydlate wierzchowce, cenione przez rycerzy, któ-
które nadają się do spożycia. Nawet najbardziej odważny z bretonnskich rycerzy nie
rzy większą wagę przykładają do zręczności i wykorzystania taktyki niż do brutalnej
próbowałby stworzyć oddziału rycerzy na hipogryfach, słusznie obawiając się o bez-
siły. Pegazy niewątpliwie są bardziej dumne i mądrzejsze niż zwykłe konie, jednak po-
pieczeństwo swoje i całej armii.
trafią podporządkować się władzy jeźdźca i umieją ze sobą współpracować. Niektórzy
Hipogryf musi być wytresowany od małego osobiście przez rycerza, gdyż w
bretonnscy władcy wykorzystywali ten fakt, tworząc powietrze oddziały kawalerii na
przeciwnym razie zwierzę nie uzna wojownika za swojego pana. Nawet pisklę potrafi
pegazach, jednak nie były to przypadki częste, ze względu na trudny i długotrwały
być groźnym przeciwnikiem. Umożliwia to zabieranie małego hipogryfa na wyprawy i
proces tresury.
kontynuowanie procesu oswajania, co samo w sobie może stanowić ciekawy pomysł
Wychowanie pegaza rozpoczyna się w wieku źrebięcym. Nie wymaga osobi-
na przygody.
stego zaangażowania rycerza, który będzie dosiadał skrzydlatego wierzchowca, choć z
Ułożenie hipogryfa pod siodło trwa około roku, aczkolwiek można to prze-
pewnością jest to pomocne. Zwykle dopiero po roku udaje się ułożyć zwierzę ta tyle,
prowadzać nawet na szlaku. Jednak obecność tak drapieżnego stworzenia może po-
aby pozwoliło na założenie siodła i wędzidła. Długotrwały proces tresury oraz możli-
wodować pewne komplikacje, niekiedy znacznie zmieniając przebieg wymyślonej
wość skorzystania z pomocy innych osób umożliwia rycerzowi podejmowanie wy-
kampanii. Niemniej jednak, proces tresowania hipogryfa, choć wymagający pomysło-
praw i podróżowanie po kraju. Cena zakupy źrebaka to około 5000 złotych franków, dla-
wości i cierpliwości ze strony rycerza, nie powinien przerodzić się w uciążliwy i nużący
tego mniej zamożni rycerze decydują się czasem na niebezpieczną wyprawę w góry w
obowiązek.
celu odnalezienia gniazda tych szlachetnych zwierząt.
Tresowany pegaz może korzystać z rozwinięć siłacza (zobacz ROZDZIAŁ VI: BE-
Tresowany pegaz może korzystać z rozwinięć siłacza (zobacz ROZDZIAŁ VI:
STIARIUSZ podrozdział STATUS PLEMIENNY).
BESTIARIUSZ podrozdział STATUS PLEMIENNY).

- BŁĘDNY RYCERZ -
Rycerze Imperium rozpoczynają zdobywanie bitewnego doświadczenia jako gierm- UWAGI: tę profesję może wykonywać jedynie bretonnski szlachcic płci męskiej. Za-
kowie starszych rycerzy, często pełniąc niewdzięczną rolę służącego. Ale czego można równo kobiety, jak i chłopi mogą podszywać się pod rycerzy, jednak jest to ryzykowne
się spodziewać po narodzie, który wyrzekł się honoru, zaprzedał za złoto swą chwałę, w przypadku odkrycia oszustwa.
a na wojnie opiera się na sile chłopskich i najemnych regimentów? Gdzie podziały się - BŁĘDNY RYCERZ -
honor, odwaga i szlachetność? CECHY GŁÓWNE:
W Bretonni każdy rycerz od momentu pasowania podąża samodzielnie ku WW US K ODP ZR INT SW CHA
doskonałości w sztuce władania orężem i sprawności bojowej. Niepotrzebne mu wie- +15 - +10 +10 +10 - +10 +10
dza i wskazówki starszych rycerzy, gdyż uczy się z najlepszego możliwego źródła - CECHY DRUGORZĘDNE:
szukając przygód w walce i na szlaku. Dla wielu młodzieńców to okazja, aby po raz A ŻW S WT SZ MAG PO PP
pierwszy samodzielnie o sobie decydować i wykazać się prawdziwym męstwem oraz +1 +2 - - - - - -
honorem, a być może także okryć się sławą. Mimo iż z początku ich umiejętności są Umiejętności: cnota rycerskości; czytanie/pisanie; etykieta; heraldyka; jeździectwo
dość mizerne, nadrabiają animuszem i zdecydowaniem. (koń); opieka nad zwierzętami (koń); silny cios; specjalna broń (bojowa); sztuka
Błędni rycerze podróżują po całym kraju, często samotnie lub w niezbyt licz- przetrwania; uniki; wyczucie kierunku; znajomość języka obcego (dowolny)
nym gronie sobie podobnych śmiałków, szukając potworów, zbójów, honorowych Przedmioty: 6K6 franków; koń bojowy z siodłem i uprzężą; kopia ciężka; kropierz
pojedynków i wszelkich innych okazji do zdobycia doświadczenia, a także udowod- skórzany; miecz gilesowski (najlepszej jakości); skórznia (dobrej jakości); tarcza jeź-
nienia, iż są godni rycerskiego pasa i ostróg. Wielu decyduje się na bardziej niebez- dziecka metalowa (dobrej jakości); zbroja płytowa (dobrej jakości)
pieczne wyprawy poza granice kraju, dlatego też (ku utrapieniu miejscowej ludności)
Profesje wejściowe: giermek; szlachcic
błędnych rycerzy z Bretonni można spotkać niemal we wszystkich zakątkach Starego
Świata. Profesje wyjściowe: rycerz Królestwa

WARHAMMER FRP - 141

 - RYCERZ KRÓLESTWA -
Rycerze królestwa stanowią trzon armii Bretonni i najliczniejszą grupę przedstawicieli - RYCERZ KRÓLESTWA -
klasy panującej, czyli arystokracji. Przetrwali okres wędrówek, w trakcie których wyka- CECHY GŁÓWNE:
zali się odwagą i wiernością ideałom kodeksu rycerskiego. Większość posiada własne WW US K ODP ZR INT SW CHA
ziemie (z nadania seniora) lub piastują urząd bądź zajmują pozycję na dworze lorda. +25 - +20 +20 +20 +5 +20 +20
Do ich obowiązków należy posłuszeństwo i wierność wobec zwierzchnika feudalne- CECHY DRUGORZĘDNE:
go, jak również wobec króla i całej krainy. A ŻW S WT SZ MAG PO PP
UWAGI: tę profesję może wykonywać jedynie bretonnski szlachcic płci męskiej. Za- +2 +4 - - - - - -
równo kobiety, jak i chłopi mogą podszywać się pod rycerzy, jednak jest to ryzykowne Umiejętności: cnota rycerska (dowolna); czytanie/pisanie; dowodzenie; etykieta; finta;
w przypadku odkrycia oszustwa. heraldyka; historia; jeździectwo (koń); leczenie ran; ogłuszenie; opieka nad zwie-
rzętami (koń); rozbrojenie; sekretny język (bitewny); silny cios; specjalna broń
(bojowa); sztuka przetrwania; walka na koniu; wyczucie kierunku; zapasy; znajo-
mość języka obcego (dowolne dwa)
Przedmioty: 10K6 franków; giermek; koń bojowy z siodłem i uprzężą; kopia ciężka;
kropierz kolczy (dobrej jakości); kropierz skórzany (dobrej jakości); medalion lub
sztandar ozdobiony symbolem lub wizerunkiem Pani z Jeziora; miecz gilesowski
(najlepszej jakości); pancerz kolczy (najlepszej jakości); skórznia (najlepszej jakości); tarcza
jeździecka metalowa (najlepszej jakości); tunika (najlepszej jakości); stanowisko na
dworze arystokraty lub posiadałość lenna; zbroja płytowa (najlepszej jakości)
Profesje wejściowe: błędny rycerz
Profesje wyjściowe: arystokrata; dworzanin; odkrywka; oficer; rycerz próby; urzędnik

- RYCERZ PRÓBY -
Rycerz Próby odbywa wędrówkę w poszukiwaniu Graala. Za przykładem Ludwika - RYCERZ POSZUKUJĄCY -
Pochopnego przemierza ziemie Bretonni, szukając błogosławieństwa Pani z Jeziora. CECHY GŁÓWNE:
Ponieważ bogini ukazywała się swym wyznawcom w różnych miejscach, wyprawa nie WW US K ODP ZR INT SW CHA
ma na celu odszukania świętego jeziora lub gaju, lecz raczej jest próbą wytrwałości i +35 - +25 +25 +25 +10 +30 +25
poświęcenia, a jednocześnie okazją do wykazania się honorem, męstwem i przymio- CECHY DRUGORZĘDNE:
tami ducha. A ŻW S WT SZ MAG PO PP
Rycerze Próby dążą zatem do doskonałości w każdym aspekcie bycia ryce- +2 +6 - - - - - -
rzem, gdyż tylko osoba bez skazy na honorze może dostąpić zaszczytu dotknięcia Umiejętności: celny cios; cnota rycerskiej wyprawy; czytanie/pisanie; dowodzenie;
świętego kielicha. Podróżują po bezdrożach, szukając wrogów, którzy samą swą obec- etykieta; finta; heraldyka; historia; jeździectwo (koń); leczenie ran; ogłuszenie;
nością kalają ziemie pozostające pod pieczą Pani z Jeziora. Niekiedy nawet, w pościgu opieka nad zwierzętami (koń); riposta; rozbrojenie; sekretny język (bitewny); silny
za szczególnie groźnym przeciwnikiem, zapuszczają się w dalekie strony szukając oka- cios; specjalna broń (bojowa); szczęście; sztuka przetrwania; tropienie; walka na
zji do zdobycia chwały i wykazania się sprawnością w walce. koniu; wyczucie kierunku; zapasy; zastraszanie; znajomość języka obcego (do-
Rycerz Próby wyrzekają się używania kopii, gdyż jest to broń symbolizująca wolne dwa)
wierną służbę, a wyprawa w poszukiwaniu Graala jest pielgrzymką, podczas której nie Przedmioty: 10K6 franków; giermek; koń bojowy z siodłem i uprzężą; kopia ciężka;
obowiązują zasady poddaństwa feudalnego. kropierz kolczy (najlepszej jakości); kropierz skórzany (najlepszej jakości); ladry płytowe
UWAGI: tę profesję może wykonywać jedynie bretonnski szlachcic płci męskiej. Za- (najlepszej jakości); medalion lub sztandar ozdobiony symbolem lub wizerunkiem
równo kobiety, jak i chłopi mogą podszywać się pod rycerzy, jednak jest to ryzykowne Pani z Jeziora; miecz gilesowski (najlepszej jakości); pancerz kolczy (najlepszej jakości);
w przypadku odkrycia oszustwa. skórznia (najlepszej jakości); tarcza jeździecka metalowa (najlepszej jakości); tunika (naj-
lepszej jakości); zbroja płytowa (najlepszej jakości)
Profesje wejściowe: rycerz Królestwa
Profesje wyjściowe: arystokrata; dworzanin; odkrywca; oficer; rycerz Graala; urzędnik

- RYCERZ GRAALA -
Rycerze Graala to kwiat bretonnskiego rycerstwa. To ideał do którego dąży każdy ry- - RYCERZ GRAALA -
cerz (a przynajmniej powinien). To właśnie z ich szeregów wywodzi się znaczna więk- CECHY GŁÓWNE:
szość książąt. Oprócz tych wpływowych magnatów jest także wielu o niższej pozycji WW US K ODP ZR INT SW CHA
społecznej i mniejszych ambicjach politycznych, jak na przykład pustelnicy, którzy ob- +40 - +30 +30 +30 +15 +40 +30
rali za swój cel opiekę nad jedną z kaplic Graala. CECHY DRUGORZĘDNE:
Osoba, która napiła się ze świętego kielicha, przechodzi wewnętrzną przemia- A ŻW S WT SZ MAG PO PP
nę. Jej ciało lśni poświatą Pani z Jeziora, a oddanie ideałom rycerskim i zasadom ko- +2 +8 - - - - - -
deksu honorowego staje się absolutne. Blask gaśnie po kilku dniach, lecz może pojawić Umiejętności: błogosławieństwo Graala (odpowiadające wybranie uprzednio cnocie rycer-
się ponownie, gdy rycerz wykaże się szczególnym męstwem i wiernością w służbie Pa- skiej); celny cios; czytanie/pisanie; doświadczenie bojowe; dowodzenie; etykieta;
ni z Jeziora. finta; heraldyka; historia; jeździectwo (koń); krasomówstwo; leczenie ran; ogłu-
Jedynie osoba o wielkiej sile ducha i nieskalanym honorze może dostąpić za- szenie; opieka nad zwierzętami (koń); riposta; rozbrojenie; sekretny język (bitew-
szczytu ujrzenia Pani z Jeziora i napicia się ze świętego pucharu. Wybranie tej profesji ny); silny cios; specjalna broń (bojowa); szczęście; szósty zmysł; sztuka przetrwa-
wieńczy długą i niebezpieczną wyprawę, w trakcie której rycerz musi wykazać się żar- nia; teologia; tropienie; walka na koniu; zapasy; zastraszanie; znajomość języka ob-
liwą wiarą, odwagą i honorem. Pani z Jeziora ukazuje się jedynie najzacniejszym spo- cego (dowolne dwa)
śród synów Bretonni, o sercu nieskalanym żadną hańbą ani Chaosem. Z tego powodu Przedmioty: 10K6 franków; giermek; koń bojowy z siodłem i uprzężą; kopia ciężka;
żaden cudzoziemiec, chłop ani kobieta nie może wybrać tej profesji. kropierz kolczy (najlepszej jakości); kropierz skórzany (najlepszej jakości); ladry płytowe
UWAGI: tę profesję może wykonywać jedynie bretonnski szlachcic płci męskiej, który (najlepszej jakości); medalion lub sztandar ozdobiony symbolem lub wizerunkiem
dostąpił zaszczytu napicia się z Graala. Pani z Jeziora nie sposób zwieść żadnym prze- Pani z Jeziora; miecz gilesowski (najlepszej jakości); pancerz kolczy (najlepszej jakości);
braniem ani oszustwem. skórznia (najlepszej jakości); tarcza jeździecka metalowa (najlepszej jakości); tunika (naj-
lepszej jakości); zbroja płytowa (najlepszej jakości)
Profesje wejściowe: rycerz Próby
Profesje wyjściowe: arystokrata; dworzanin; odkrywca; oficer; urzędnik

142 - WARHAMMER FRP

CNOTY RYCERSKIE:
Każdy z bretonnskich rycerzy stawia sobie za wzór jednego z Towarzyszy Graala, a
dokładniej dąży do naśladowania charakterystycznej cechy jego osobowości lub zdol-
ności, z której był najbardziej znany. W mechanice gry oznacza to konieczność wyku-
pienia jednej ze zdolności zwanych cnotami rycerskimi. Błędni rycerze rozpoczynają pro-
fesję wykupują zdolność cnota rycerskości, która odzwierciedla uzyskany status społeczny
i związane z tym obowiązki oraz przywileje. Rycerze Królestwa wykupują jedną spo-
CNOTA SŁUSZNEGO GNIEWU:
śród czternastu zdolności, zwykle tę, która w największym stopniu odpowiada ich na-
turze i dążeniom. W momencie rozpoczęcia wyprawy rycerz Próby powinien wykupić
zdolność cnota wyprawy rycerskiej, natomiast rycerze Graala wykupują jedno spośród bło-
gosławieństw Graala, stanowiące dopełnienie uprzednio wybranej cnoty rycerskiej.
CNOTA RYCERSKOŚCI:
Rycerz może modlić się do Pani z Jeziora z prośbą o jej błogosławieństwo (zobacz ROZ-
DZIAŁ V: RELIGIE & WIERZENIA podrozdział WIERZENIA BRETONNI). Jedynie
rycerze z Bretonni mogą wybierać tę zdolność do uzyskania innych cnót rycerskich i błogo-
CNOTA SPRAWIEDLIWOŚCI:
sławieństwa Graala.
CNOTA DOSKONAŁOŚCI:
Landuin z Mousillon to najsłynniejszy z Towarzyszy Graala. Niestety potomkowie
księcia nie odziedziczyli po Landuinie ani sprawności ręki, ani mężnego serca, ani też
bystrości umysłu.
Rycerz otrzymuje modyfikator +1 do cechy ATAKI, jeśli walczy z przeciwni-
kami mającymi przewagę liczebną (zobacz ROZDZIAŁ III: WALKA podrozdział MO-
DYFIKATORY TRAFIENIA, OSŁONA & UKRYCIE).
CNOTA DYSCYPLINY: CNOTA SPRAWNOŚCI BOJOWEJ:
Markus z Bordeleaux nigdy nie tracił zimnej krwi, nawet w największym zamieszaniu
bitewnym.
Rycerz potrafi skutecznie się bronić, ignorując modyfikatory do WW prze-
ciwników wynikające z ich przewagi liczebnej (zobacz ROZDZIAŁ III: WALKA pod-
rozdział MODYFIKATORY TRAFIENIA, OSŁONA & UKRYCIE).
CNOTA SZLACHETNOŚCI:
CNOTA MĘSTWA:
Najodważniejszym spośród wszystkich rycerzy bretonnskich był bez wątpienia sam
Gilles Zjednoczyciel, władca Bastonne, znany ze swych heroicznych pojedynków z
wielkimi potworami.
Każde udane trafienie rycerza zadaje maksymalną ilość obrażeń, tak jakby na
KO wypadł maksymalny wynik (nigdy jednak nie uwzględnia się Dodatkowych Obrażeń).
Ta zdolność nie ma zastosowania w przypadku walki magicznym orężem.
CNOTA OPANOWANIA:
Lambard z Carcassone nigdy nie okazywał strachu, a jego odwaga dodawała otuchy
walczącym obok niego rycerzom. CNOTA WIENOŚCI:
Rycerz może przerzucić wynik dowolnego nieudanego testu strachu, grozy lub
przeciwko zastraszaniu. Musi zaakceptować wynik drugiego rzutu.
CNOTA POBOŻNOŚCI:
Rademund z Quenelles był najbardziej oddanym sługą Pani z Jeziora i walczył pod jej
sztandarem w każdej bitwie.
Rycerz może korzystać z błogosławieństw Pani z Jeziora (zobacz ROZDZIAŁ V:
RELIGIE & WIERZENIA podrozdział WIERZENIA BRETONNI) bez konieczności
modlitwy, a także otrzymuje 1 dodatkowy Punkt Szczęścia na dzień.
CNOTA POKORY:
Nawet pogrążony w żałobie po stracie swojej ukochanej, Courduin z L’Anguille ruszył
do boju przeciwko wiedźmie, która rzuciła klątwę na jego rodzinę. Walczył mężnie i z
honorem.
Rycerz nie może używać magicznych przedmiotów ani dosiadać wierzchowca
innego niż koń. Jednak używany przez niego zwykły oręż nabiera niezwykłych wła-
ściwości podczas walki z istotami i wyznawcami Chaosu (traktowany jest jak magiczny
oręż). Dodatkowo wartość każdego trafienia krytycznego otrzymanego przez rycerza
zmniejszana jest o -1. Trafienie krytyczne +1 nie ma więc żadnego efektu.
Beren z Gisoreux nigdy nie wahał się w walce ze złem, a niesiony słusznym gniewem
zadawał uderzenia z niebywałą szybkością.
Jeśli rycerz w trakcie szarży zrani wroga, może natychmiast wykonać dodatko-
wy atak, wymierzony w tego samego przeciwnika. Jest to akcja natychmiastowa, ale rozpa-
trywana jako zwykły atak. Rycerz nie musi korzystać z tej zdolności, a wykonując do-
datkowy atak nie może korzystać z modyfikatorów związanych z szarżą (patrz ROZ-
DZIAŁ III: WALKA podrozdział AKCJE PODSTAWOWE).
Martrud z Montfortu zawsze troszczył się o swych poddanych, sprawując mądre i
sprawiedliwe rządy. Do dziś krążą opowieści o dobroci i hojności rycerza - powodach
niezwykłego umiłowania wśród chłopstwa.
Rycerz otrzymuje modyfikator +10% do testów CHA w kontaktach z bre-
tonnskim pospólstwem. Zaś inni rycerze nie postrzegają tego jako zachowania urą-
gającego godności szlachcica (choć mogą lekceważyć i w skrytości ducha gardzić
rycerzem, który zdecydował się podążać drogą współczucia dla uciśnionych i
biednych).
Folgar z Artois zasłynął jako niepokonany w walce na kopie.
Walcząc kopią, rycerz otrzymuje modyfikator +10% do WW.
Ponadto kopia rycerza traktowana jest tak, jakby posiadała cechę orę-
ża przebijający zbroję.
Fredemund z Akwitanii zawsze i przy każdej okazji okazywał
pogardę wobec tchórzy. Nigdy nie splamił się zdradą ani
podstępem.
Rycerz otrzymuje modyfikator +10% do te-
stów WW w walce wręcz z istotami, które użyły broni
strzeleckiej lub miotanej przeciwko niemu albo jego
towarzyszom. Jednocześnie na stałe traci -10% ce-
chy US, co odzwierciedla pogardę wobec używa-
nia broni godnej tchórzy i goblinów.
Thierulf z Lyonesse stawiany jest
za wzór posłuszeństwa i wier-
ności rycerskiej. Niezłomnie
wspierał nie tylko swego se-
niora, ale także pozostałych
Towarzyszy Graala.
Rycerz może
złożyć ślub wierności
wobec wybranych
przez siebie osób
(maksymalnie 3). Jeśli
walczy u ich boku,
każdy z nich,
włącznie z ryce-
WARHAMMER FRP - 143
 rzem, otrzymuje modyfikator +10% do testów WW. Jeśli jednak któregoś z nich za-
braknie w bitwie (za wyjątkiem śmierci towarzysza), rycerz otrzymuje modyfikator -
10% do testów WW.
CNOTA WYSZKOLENIA:
Jednym z najlepszych szermierzy w całej Bretonni był Caerlond z Couronne, który nie
obawiał się żadnego pojedynku.
W trakcie walki rycerz może rzucić wyzwanie dowolnemu przeciwnikowi,
który może, ale nie musi przyjąć wyzwania. Mimo to większość wojowników nie od-
mawia okazji do okrycia się chwałą, a kodeks honorowy nakazuje przyjęcie wyzwania
każdemu rycerzowi, który posiada zdolność cnota rycerskości. W walce z wybranym
przeciwnikiem broń rycerza traktowana jest tak, jakby posiadała cechę oręża druzgoczą-
cy, przebijający zbroję lub szybki (według uznania rycerza). Rycerz nie może rzucić nowe-
go wyzwania, dopóki uprzednio wybrany przeciwnik nie zostanie pokonany lub nie
ucieknie z pola bitwy.
CNOTA ZRĘCZNOŚCI:
Dzięki swej zręczności Agilgar z Parravonu potrafił użyć siły wroga przeciw niemu.
W walce z przeciwnikiem posiadającym wyższą SIŁĘ rycerz może użyć SIŁY
wroga przy obliczaniu zadanych obrażeń.
CNOTA ZUCHWAŁOŚCI:
Balduin z Brionne zawsze jako pierwszy ruszał do boju, szarżując na wrogów.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWA GRAALA:
Błogosławieństwo Graala może wykupić jedynie rycerz, który dostąpił zaszczytu napi-
cia się ze świętego kielicha. Poniższe zdolności zapewniają znacznie większe możliwo-
ści niż cnoty rycerskie, co jest jednym z powodów powszechnego wśród Bretonnczyków
respektu wobec rycerzy Graala. Rycerz może otrzymać tylko jedno błogosławieństwo
Graala, odpowiadające wybranej uprzednio cnocie rycerskiej.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO DOSKONAŁOŚCI:
Rycerz otrzymuje stały modyfikator +10% do cech WW i K.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO DYSCYPLINY:
Jeśli rycerz walczy przeciwko dwóm lub więcej przeciwnikom jednocześnie i wykonuję
akcję atak wielokrotny, podwaja wartość cechy ATAKI.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO MĘSTWA:
Każdy cios rycerza, który spowodował utratę przynajmniej 1 punktu ŻW, zadaje do-
datkowe obrażenia równe liczbie PZ na trafionej lokacji (w praktyce oznacza to zigno-
rowanie pancerza przeciwnika). Jeśli przeciwnik nie posiada PZ na trafionej lokacji,
moc błogosławieństwa nie wywołuje żadnych dodatkowych efektów.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO OPANOWANIA:
Rycerz jest całkowicie odporny na oddziaływania psychologiczne.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO POBOŻNOŚCI:
Rycerz nie musi wydawać Punktu Szczęścia, aby otrzymać błogosławieństwo Pani z Jeziora
(zobacz ROZDZIAŁ V: RELIGIE & WIERZENIA podrozdział WIERZENIA BRE-
TONNI), a łaska i opieka bogini towarzyszą mu w każdej walce (automatycznie może
skorzystać z dowolnego wybranego błogosławieństwa).
BŁOGOSŁAWIEŃ-
STWO POKORY:
Ogrywający rycerza
gracz może zamienić
kolejność wyniku rzutu
K100 przy określenia
efektu otrzymanego
trafienia krytycznego,
wybierając korzyst-
niejszy dla postaci
wynik.
144 - W ARHAMMER FRP
Rycerz może szarżować w ramach akcji pojedynczej (a nie podwójnej), jednak przy
spełnieniu pozostałych warunków szarży.
CNOTA WYPRAWY RYCERSKIEJ:
Tę zdolność musi wykupić rycerz, który wyrusza na poszukiwanie Graala. Jeśli ukoń-
czy profesję rycerza Próby lub ją porzuci, efekty zdolności wygasają. W pierwszym
przypadku, czyli po zakończeniu wyprawy i wybraniu profesji rycerza Graala, zdolność
powinna zostać wykreślona (choć wydane na jej rozwinięcie Punkty Doświadczenia prze-
padają). Jeśli rycerz zmieni profesję przed ukończeniem wyprawy, zachowuje zdol-
ność, a jej efekty ponownie pojawiają się w przypadku podjęcia poszukiwań Graala.
Jeśli rycerz próbuje walczyć kopią, traktowany jest tak, jakby nie posiadał
umiejętności specjalna broń (bojowa), co oznacza, że do wszelkich testów trafienia używa
połowy wartości cechy WW. Rycerze Próby wyrzekają się kopii, jako symbolu zależ-
ności lennej.
Otrzymuje także wizje i ukryte znaki od Pani z Jeziora, które wytyczają trasę
rycerskiej wyprawy. Zwykle są to wskazówki prowadzące do określonego miejsca, co
najczęściej oznacza również pokonanie przeciwnika lub walkę z zagrożeniem dla Kul-
tu Pani z Jeziora.
W każdej chwili rycerz może pomodlić się do Pani z Jeziora, aby wsparła w
potrzebie wiernego sługę. Poświęcając akcję i wydając Punkt Szczęścia, rycerz może
przywrócić sobie K10 punktów ŻW (należy wykonać osobny rzut dla każdej lokacji).
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO SŁUSZNEGO GNIEWU:
Deklarujący szarżę rycerz zamiast kończącego akcję zwykłego ataku, może wykonać atak
wielokrotny. Każdy z ataków wykonuje się z modyfikatorami związanymi z szarżą (patrz
ROZDZIAŁ III: WALKA podrozdział AKCJE PODSTAWOWE), a dodatkowo stosują
się do nich zasady CNOTY SŁUSZNEGO GNIEWU.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI:
Rycerz, który dowodzi chłopami z Bretonni (maksymalnie w liczbie równej wartości
jego cechy SW), jako pierwszy wykonuje wszelkie testy strachu i grozy. Udany test ozna-
cza, że chłopi nie muszą wykonywać tego testu. W przeciwnym wypadku każdy z
chłopów wykonuje test zgodnie z normalnymi zasadami. Dodatkowo rycerz może
wydać 2 Punkty Szczęścia, aby otrzymane błogosławieństwo Pani z Jeziora (zobacz ROZ-
DZIAŁ V: RELIGIE & WIERZENIA podrozdział WIERZENIA BRETONNI) spłynęło
także na chłopów pod jego dowództwem.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO SPRAWNOŚCI BOJOWEJ:
W rękach rycerza kopia traktowana jest jak broń magiczna z cechą oręża szybki.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO SZLACHETNOŚCI:
Każde trafienie krytyczne zadane przeciwnikowi, który użył broni miotanej lub strzelec-
kiej przeciwko rycerzowi lub jego towarzyszom, ma podwoją wartość.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO WIENOŚCI:
Najbliżsi towarzysze rycerza (wobec których złożył ślub wierności) walcząc u jego bo-
ku otrzymują +1 do A oraz modyfikator +10% do KRZEPY. Jeśli jednak któregoś z
nich zabraknie w bitwie (za wyjątkiem śmierci towarzysza), rycerz otrzymuje modyfi-
kator -10% do KRZEPY i ODPORNOŚCI.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO WYSZKOLENIA:
Jeśli rycerz walczy z wyzwanym przeciwnikiem (zobacz CNOTA WYSZKOLENIA), po-
zostali atakujący go przeciwnicy otrzymują ujemny modyfikator -30% do WW. Rycerz
otrzymuje taki sam modyfikator, jeśli spróbuje zaatakować innego przeciwnika niż wy-
zwany, o ile ów wciąż żyje i nie uciekł z pola walki. Dodatkowo rycerz otrzymuje mo-
dyfikator +1 do WT przeciwko każdemu atakowi.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO ZRĘCZNOŚCI:
Rycerz potrafi w niezwykły sposób wytrzymać lub w ostatniej chwili sparować każdy
cios nie odnosząc obrażeń, pod warunkiem, że sam wcześniej nie zranił atakującego
przeciwnika. Od chwili, gdy rycerz zrani wroga, sam również może otrzymać obraże-
nia. To błogosławieństwo przestaje działać, jeśli przez więcej niż jedną turę starcia z
przeciwnikiem rycerz nie wykona żadnej akcji typu atak.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO ZUCHWAŁOŚCI:
Rycerz może dwukrotnie szarżować w swojej turze. Jest to wyjątek
od ograniczenia tylko jednego ataku w rundzie, jednak muszą
zostać spełnione pozostałe warunki szarży.