Ze zbiorw

Zygmunta Adamczyka

Innocenty VIII
1484 rok

BULLA INNOCENTEGO VIII

Innocenty, biskup, suga sug boych, na wieczn rzeczy pamitk. Pragnc
najgorcej, tak jak wymaga tego troska pasterska, aby Wiara Katolicka,
zwaszcza w naszych czasach, umacniaa si i rozkwitaa wszdzie i aby
zepsucie heretyckie wygnane zostao z wszystkich krain wiernych, z chci
mwimy, a take przypominamy o tych konkretnych metodach i rodkach,
dziki ktrym speni si mog denia chrzecijastwa; jeli bowiem dziki
naszym wysikom, tak jak motyk dobrego gospodarza, wykorzeniony zostanie
wszelki bd, oddanie naszej wierze i zapa dla niej bardziej jeszcze umocni si
w sercach wiernych. Nie bez przepenionego gorycz smutku dowiedzielimy
si ostatnio, e w niektrych czciach pnocnych Niemiec, a take w
prowincjach, parafiach, okrgach, dzielnicach i diecezjach Mainzu, Kolonii,
Trewiru, Salzburga i Bremy, wiele osb pci obojga, nie baczc na wasne
zbawienie i odchodzc od wiary katolickiej, zadaje si z diabami, inkubami i
sukkubami i poprzez swoje czary, zaklcia, gusa i inne przeklte zabobony,
obmierze praktyki i zbrodnie niszczy potomstwo kobiet i nowo narodzone
zwierzta, wykorzenia plon, jaki wydaje rola, strca winne grona z winoroli i
owoce z drzew; mao tego, zabija mczyzn i kobiety, zwierzta juczne pospou
ze stworzeniami innego rodzaju, niszczc rwnie winnice, sady, ki,
pastwiska, any pszenicy i innych zb i wszelkie inne uprawy. Co wicej,
nikczemnicy owi gnbi i dowiadczaj mczyzn i kobiety, zwierzta
pocigowe, trzody owiec, a take bydo i inne stworzenia, zadajc im bl i
zsyajc na nie wszelkiego rodzaju choroby, tak wewntrzne, jak i zewntrzne, i
uniemoliwiaj mczyznom podzenie, a kobietom poczcie, sprawiajc, e nie
mog wspy maesko ze sob ani ony z mami, ani mowie z onami.
Rwnie i ponadto blunierczo wyrzekaj si wiary, ktr otrzymali wraz z
sakramentem chrztu, i z poduszczenia wroga rodzaju ludzkiego nie wahaj si
popenia najdzikszych okropiestw i wystpkw na zgub swych dusz,
obraajc nimi majestat boski, dajc tym gorszcy i niebezpieczny przykad
wielu innym. I jakkolwiek umiowani synowie nasi, Heinrich Kramer i Jakob
Sprenger, profesorowie teologii z zakonu braci predykantw, wyznaczeni zostali
Listami Apostolskimi do przeprowadzenia ledztwa w sprawie tych heretyckich
niegodziwoci i nadal pozostaj inkwizytorami - jeden w rzeczonych czciach
Niemiec pnocnych, w ktrych znajduj si wspomniane wyej prowincje,
miasta, parafie, diecezje i inne wymienione miejscowoci, drugi za na pewnych
obszarach przylegych do Renu - niemao osb spord duchowiestwa i osb
wieckich tych krajw, starajc si by mdrzejszymi, ni im przystoi, w
zwizku z tym, e we wspomnianych pismach nominacyjnych nie wyraa si i
nie wyszczeglnia imiennie nazw owych prowincji, parafii, okrgw, diecezji i
innych poszczeglnych miejscowoci, a rwnie i dlatego, e nie
wyszczeglnieni w nich zostali imiennie sami owi dwaj delegaci, ani te

okrelone dokadnie i jednoznacznie wystpki, jakim maj stawi czoa, osoby

owe maj czelno obstawa uporczywie przy tym, e wystpki owe nie
zdarzaj si w tych prowincjach, a co za tym idzie wymienieni wyej
inkwizytorzy nie maj prawa sprawowania swej wadzy inkwizytorskiej w
prowincjach, parafiach, okrgach, diecezjach oraz na obszarach, jakie zostay tu
wyliczone, i e inkwizytorom tym nie wolno podejmowa dziaa w celu
ukarania, uwizienia i poprawy tych, ktrym dowiedziono okrelonych powyej
niegodziwoci i zbrodni. W rzeczonych przeto prowincjach, parafiach, okrgach
i diecezjach wystpki i zbrodnie, o ktrych mowa, trwaj nadal, nie bez
oczywistej szkody dla ich dusz i zaprzepaszczenia nadziei na wieczne
zbawienie. Przeto my, jak nakazuje nam nasz obowizek, pragnc usun
wszelkie trudnoci i przeszkody, mogce wadzi inkwizytorom w ich pracy, i
chcc zapewni skuteczne lekarstwo, ktre mogoby zapobiec zarazie herezji
oraz innym okropiestwom, jakie rozsiewa ich jad na zgub niewinnych dusz,
tak jak wymaga tego od nas nasz urzd i wyznacza gorliwo w wierze, a take
sprawi, by prowincje, parafie, okrgi, diecezje oraz obszary w tych;
pnocnych czciach Niemiec, ktre wymienilimy, nie byy pozbawione
dobrodziejstw witego Urzdu Inkwizycji wyznaczonego dla ruch, na mocy
wadzy naszej apostolskiej nakazujemy niniejszym i jak najgorcej zalecamy,
aby wspomniani wyej inkwizytorzy upowanieni byli w owych prowincjach,
parafiach, diecezjach, obszarach i okrgach do swobodnego i niczym nie
skrpowanego upominania, wizienia i karania wszystkich winnych
wspomnianych zbrodni i nieprawoci, tak jakby osoby owe i ich zbrodnie
zostay nazwane i szczegowo opisane w naszych listach. Ponadto, dla wikszej
pewnoci, rozszerzamy zakres nadanej tymi listami wadzy, tak by obejmowaa
ona wszystkie wspomniane uprzednio prowincje, parafie, diecezje, dzielnice i
obszary, a take osoby i wspomniane zbrodnie; udzielamy te zezwolenia
wspomnianym wyej inkwizytorom, obu razem i kademu z osobna, a take ich
pisarzowi, naszemu umiowanemu synowi Johanowi Gremperowi, magistrowi
sztuk wyzwolonych, ksidzu parafialnemu z Konstancji, albo kademu innemu
notariuszowi publicznemu, ktry zostanie wyznaczony przez nich obydwu lub
przez ktrego z nich, a wysanemu czasowo do wspomnianych wyej
prowincji, parafii, diecezji, dzielnic i wyej wspomnianych obszarw, aby
dziaali zgodnie z zasadami inkwizycji przeciwko ludziom tego rodzaju, bez
wzgldu na ich rang Iub wysokie urodzenie, a take upominali, karali, wizili i
nakadali grzywny, stosownie do popenionych przez nich zbrodni, na
wszystkich tych, ktrych uznaj za winnych. Ponadto winni oni cieszy si
cakowit swobod goszenia i objaniania wiernym sowa boego we
wszystkich kocioach parafialnych wspomnianych prowincji, ilekro nadarzy
si po temu sposobno i kiedy bdzie im to odpowiadao, a take odprawiania
wszelkich obrzdw oraz dokonywania wszelkich czynnoci, jakie uznaj za
poyteczne w tych sprawach. Wadz nasz najwysz gwarantujemy im raz
jeszcze pen i cakowit swobod. Listami naszymi apostolskimi domagamy si

te od naszego czcigodnego brata, biskupa Strasburga, by ogosi osobicie albo

sprawi, by jaka inna osoba czy inne osoby ogosiy publicznie tre tej bulli, co
winien czyni wtedy i tak czsto, jak sam uzna za stosowne albo kiedy zadaj
tego ode obaj wspomniani inkwizytorzy lub kady z nich z osobna. Nie wolno
mu te dopuci, aby wbrew temu, co zalecaj owe listy, niepokoia ich lub
stawiaa im przeszkody jakakolwiek wadza; przeciwnie, winien zagrozi
wszystkim, ktrzy przeszkadzaj wspomnianym inkwizytorom, niepokoj ich
lub si im sprzeciwiaj, wszystkim owym buntownikom, bez wzgldu na ich
stanowisko, stan, majtek, pozycj, dostojestwo, godno i kondycj, a take
przywileje i wolnoci, na jakie mogliby si powoywa, ekskomunik,
zawieszeniem w czynnociach, kltw, a take gorszymi jeszcze karami i
cenzurami kocielnymi, jakie uzna on za stosowne, bez prawa apelacji, a take
na mocy naszej wadzy podejmowa tego rodzaju decyzje tak czsto, jak mu si
to spodoba, odwoujc si, w razie koniecznoci, do pomocy ramienia
wieckiego. I niechaj nikt nie stawia adnych przeszkd owym listom
apostolskim i poleceniom. I niechaj nikt w aden sposb nie sprzeciwi si temu
pismu, nie postpi wbrew niniejszemu owiadczeniu, rozszerzajcemu nasz
wadz i nasze zalecenia. A jeli kto poway si tak uczyni, niechaj wie, e
spadnie na gniew Boga Wszechmogcego i bogosawionych Apostow,
Piotra i Pawa.
Dan w Rzymie, u witego Piotra, dnia pitego grudnia, roku od Wcielenia
Paskiego tysicznego czterechsetnego osiemdziesitego i czwartego, w
pierwszym roku naszego pontyfikatu.