KOMISJA WSPLNOT EUROPEJSKICH

Bruksela, dnia 11.7.2007 r.

COM(2007) 391 wersja ostateczna

BIAA KSIGA
BIAA KSIGA NA TEMAT SPORTU

(przedstawiona przez Komisj)

{SEC(2007) 932}
{SEC(2007) 934}
{SEC(2007) 935}
{SEC(2007) 936}

PL

PL

1.

WSTP
Sport jest czci dziedzictwa kadego czowieka i nic nigdy go nie zastpi
Pierre de Coubertin1

Sport2 przybiera na znaczeniu jako zjawisko spoeczne i gospodarcze, przyczyniajc si w

duym stopniu do realizacji strategicznych celw Unii Europejskiej, takich jak solidarno i
dobrobyt. Olimpijski idea rozwoju sportu propagujcego pokj i zrozumienie midzy
narodami i kulturami oraz wychowanie modziey narodzi si w Europie i rozwijany by
przez Midzynarodowy Komitet Olimpijski i Europejskie Komitety Olimpijskie.
Sport przyciga obywateli europejskich, z ktrych wikszo regularnie go uprawia. Sport
pobudza istotne wartoci, takie jak duch zespoowy, solidarno, tolerancja oraz zasada fair
play, przyczyniajc si do indywidualnego rozwoju i samorealizacji. Propaguje aktywny
udzia obywateli europejskich w yciu spoecznym i przez to pomaga rozwin aktywn
postaw obywatelsk. Komisja uznaje istotn rol sportu w spoeczestwie europejskim,
zwaszcza w przypadku potrzeby zblienia do obywateli oraz zajcia si problemami, ktre
ich bezporednio dotycz.
Jednake sport napotyka rwnie na nowe zagroenia i wyzwania, ktre pojawiy si w
spoeczestwie europejskim, takie jak naciski komercyjne, wykorzystywanie modych
zawodnikw sportowych, doping, rasizm, przemoc, korupcja i pranie brudnych pienidzy.
Niniejsza inicjatywa jest pierwsz, w ktrej Komisja zajmuje si zagadnieniami zwizanymi
ze sportem w sposb wyczerpujcy. Jej gwnym celem jest okrelenie strategicznych
wytycznych dla roli sportu w Europie, zachcenie do dyskusji nad konkretnymi problemami,
zwikszenie zauwaalnoci sportu w unijnym procesie politycznym oraz zwikszenie
wiadomoci spoeczestwa odnonie do potrzeb i szczeglnych cech sektora. Inicjatywa ta
ma na celu przedstawienie wanych zagadnie, takich jak zastosowanie unijnego
prawodawstwa w dziedzinie sportu. Dy ona rwnie do ustalenia dalszych dziaa
zwizanych ze sportem na szczeblu europejskim.
Niniejsza Biaa ksiga nie jest inicjatyw zupenie now. Acquis communautaire ma
zastosowanie do sportu, a kierunki europejskiej polityki w wielu dziedzinach maj coraz
wikszy wpyw na sport.
Istotna rola sportu w spoeczestwie europejskim oraz jego specyficzny charakter zostay
uznane w grudniu 2000 r. w deklaracji Rady Europejskiej w sprawie szczeglnego charakteru
sportu oraz jego funkcji spoecznej w Europie, ktre powinny by uwzgldniane przy
realizacji zasad wsplnej polityki (Deklaracja nicejska). Pokazuje ona, e organizacje
sportowe i pastwa czonkowskie ponosz zasadnicz odpowiedzialno w prowadzeniu
spraw zwizanych ze sportem, a federacje sportowe odgrywaj w tym gwn rol. Zaznacza

1
2

PL

Pierre de Coubertin (1863-1937), francuski pedagog i historyk, ojciec nowoczesnych igrzysk

olimpijskich.
Dla jasnoci i przejrzystoci w Biaej ksidze uywana bdzie definicja sportu ustalona przez Rad
Europy: sport oznacza wszelkie formy aktywnoci fizycznej, ktre poprzez uczestnictwo dorane
lub zorganizowane, stawiaj sobie za cel wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i
psychicznej, rozwj stosunkw spoecznych lub osignicie wynikw sportowych na wszelkich
poziomach.

PL

rwnie, e organizacje sportowe maj wykonywa swoje zadania, polegajce na

organizowaniu i promowaniu dyscyplin sportowych, w poszanowaniu prawodawstwa
krajowego i wsplnotowego. Jednoczenie uznaje, e nawet jeli Wsplnota nie ma
bezporednich kompetencji w tej dziedzinie, musi ona uwzgldni w swym dziaaniu, zgodnie
z rnymi przepisami Traktatu, spoeczne, wychowawcze i kulturowe funkcje sportu, na
ktrych opiera si jego specyfika, tak aby przestrzega kodeksu etycznego i propagowa
solidarno niezbdn do zachowania roli spoecznej sportu. Instytucje europejskie uznay
szczegln rol odgrywan w spoeczestwie europejskim przez sport, ktrego struktury
dziaaj na zasadzie wolontariatu, pod wzgldem zdrowia, wychowania, integracji spoecznej
i kultury.
Parlament Europejski z zainteresowaniem ledzi rne wyzwania stojce przez sportem w
Europie i w cigu ostatnich lat regularnie zajmowa si zwizanymi z nim zagadnieniami.
Przygotowujc niniejsz Bia ksig Komisja odbya liczne konsultacje w kwestiach
bdcych przedmiotem wsplnego zainteresowania z zaangaowanymi w tej dziedzinie
stronami oraz przeprowadzia konsultacje przy pomocy Internetu. Konsultacje wykazay, e
istniej znaczne oczekiwania zwizane z rol sportu w Europie oraz z dziaaniami UE w tej
dziedzinie.
Niniejsza Biaa ksiga skupia si na spoecznej roli sportu, jego wymiarze gospodarczym oraz
sposobie jego organizacji w Europie, oraz na dziaaniach nastpczych tej inicjatywy.
Konkretne propozycje dalszych krokw na szczeblu UE zebrane s w planie dziaania
nazwanym imieniem Pierrea de Coubertina, ktry zawiera dziaania majce by zrealizowane
lub wspomagane przez Komisj. Dokument roboczy sub Komisji zawiera wprowadzenie i
kontekst powstania propozycji, w tym zaczniki w sprawie sportu i unijnych regu
wspzawodnictwa, sportu i swobd wsplnego rynku oraz w sprawie konsultacji z
zainteresowanymi stronami.
2.

SPOECZNA ROLA SPORTU

Sport jest dziedzin dziaalnoci ludzkiej, wzbudzajc due zainteresowanie obywateli Unii
Europejskiej oraz posiadajc wielk moliwo zrzeszania ich, docierania do wszystkich,
niezalenie od wieku czy pochodzenia spoecznego. Zgodnie z listopadowym sondaem
Eurobarometru3 okoo 60 % Europejczykw regularnie uprawia sport w 700 000 klubach
sportowych lub poza nimi, za kluby te nale do duej liczby stowarzysze i federacji.
Wikszo zaj sportowych odbywa si w ramach struktur amatorskich. Znaczenie sportu
uprawianego zawodowo wci wzrasta i przyczynia si tym samym do wzmacniania
spoecznej roli sportu. Sport ma nie tylko znaczenie dla poprawy zdrowia obywateli Europy,
lecz posiada rwnie wymiar wychowawczy oraz odgrywa rol spoeczn, kulturow i
rekreacyjn. Spoeczna rola sportu daje rwnie moliwo zacieniania zewntrznych relacji
Unii.
2.1 Poprawa zdrowia publicznego poprzez aktywno fizyczn
Brak aktywnoci fizycznej sprzyja wystpowaniu nadwagi, otyoci oraz duej liczby
przypadoci przewlekych, takich jak schorzenia ukadu krenia czy cukrzyca, co

PL

Eurobarometr, badanie specjalne (2004): Obywatele Unii Europejskiej a sport

PL

przyczynia si do pogorszenia jakoci ycia, jest zagroeniem dla ycia jednostki oraz obcia
gospodark i budet wydatkami na leczenie.
Biaa ksiga Komisji Strategia dla Europy w sprawie zagadnie zdrowotnych zwizanych z
odywianiem, nadwag i otyoci4 podkrela znaczenie podejmowania zabiegw w celu
odwrcenia tendencji spadkowej aktywnoci fizycznej, za dziaania proponowane w zakresie
tej dziedziny w obu Biaych ksigach bd si uzupenia.
Ruch sportowy ma wikszy wpyw na uprawianie aktywnoci fizycznej wpywajcej
pozytywnie na zdrowie, ni jakikolwiek inny ruch spoeczny. Sport przyciga ludzi i kojarzy
im si pozytywnie. Jednake uznany w tym zakresie potencja ruchu sportowego jest czsto
niedostatecznie wykorzystywany i naley go rozwin.
wiatowa Organizacja Zdrowia zaleca przynajmniej 30 minut dziennie umiarkowanej
aktywnoci fizycznej (w tym zajcia sportowe, lecz nie tylko) dla dorosych i 60 min dla
dzieci. Wadze publiczne i prywatne organizacje pastw czonkowskich powinny przyczynia
si do osignicia tego celu. Ostatnie badania wykazuj, e osignite postpy s
niewystarczajce.
1) Komisja proponuje opracowa, wsplnie z pastwami czonkowskimi, nowe wytyczne w
zakresie aktywnoci fizycznej do koca 2008 r.
Komisja zaleca wzmacnianie wsppracy midzy sektorem zdrowia, wychowania i sportu na
szczeblu ministerialnym pastw czonkowskich, w celu zdefiniowania i zrealizowania
spjnych strategii majcych na celu zmniejszenie nadwagi, otyoci i innych zagroe dla
zdrowia. W tym wietle Komisja zachca pastwa czonkowskie do zbadania, w jaki sposb
propagowa pojcie aktywnego ycia poprzez system edukacji narodowej i system szkole,
wcznie ze szkoleniem nauczycieli.
Zachca si organizacje sportowe, ktre oferuj moliwoci uprawiania wpywajcej
pozytywnie na zdrowie aktywnoci fizycznej, do podejmowania dziaa w tym kierunku.
Komisja uatwi wymian informacji i najlepszych rozwiza, zwaszcza w zwizku z
modzie, skupiajc si przede wszystkim na poziomie najbliszym obywatelom.
2) Komisja popiera bdzie unijn sie wpywajcej pozytywnie na zdrowie aktywnoci
fizycznej (HEPA) i, w uzasadnionych przypadkach, mniejsze i bardziej wyspecjalizowane
sieci zajmujce si szczeglnymi aspektami tego tematu.
3) Komisja uczyni wpywajc pozytywnie na zdrowie aktywno fizyczn podstawowym
elementem dziaa zwizanych ze sportem i stara si bdzie lepiej uwzgldnia t
priorytetow kwesti w odpowiednich instrumentach finansowych, w tym w:
7. programie ramowym na rzecz bada i rozwoju technologicznego (aspekty zdrowotne
zwizane z trybem ycia);
Programie zdrowia publicznego na lata 2007-2013;
Programach skierowanych do modziey i do obywateli (wsppraca midzy organizacjami
sportowymi, szkoami, spoeczestwem obywatelskim, rodzicami i innymi partnerami na

PL

COM(2007)279 wersja ostateczna z 30.5.2007

PL

szczeblu lokalnym);
Programie Uczenie si przez cae ycie (szkolenia dla nauczycieli i wsppraca midzy
szkoami).
2.2 czenie si w walce z dopingiem
Doping jest zagroeniem dla sportu na caym wiecie, rwnie w Europie. Podwaa on zasady
otwartego i uczciwego wspzawodnictwa. Jest czynnikiem oglnie pozbawiajcym
motywacji w sporcie, za w przypadku sportu zawodowego, wywiera na sportowcw zbyt
duy nacisk. Wpywa niszczco na obraz sportu i jest powanym zagroeniem dla zdrowia
sportowcw. Na szczeblu europejskim walka z dopingiem musi uwzgldni zarwno wymiar
cigania jak i wymiar zdrowotny i zapobiegawczy.
4) Mona utworzy partnerstwa midzy organami cigania pastw czonkowskich (stra
graniczna, policja krajowa i lokalna, urzdy celne itd.), laboratoriami akredytowanymi przy
wiatowej agencji antydopingowej (WADA) i INTERPOLEM, majce na celu wymian
informacji o nowych rodkach i praktykach dopingujcych na czas i w bezpiecznym
otoczeniu. UE mogaby poprze te wysiki poprzez kursy szkoleniowe i tworzenie sieci
midzy orodkami szkoleniowymi dla urzdnikw organw cigania.
Komisja zaleca traktowanie we wszystkich krajach UE handlu niedozwolonymi rodkami
dopingujcymi w ten sam sposb, co handlu niedozwolonymi narkotykami.
Komisja wzywa wszystkie podmioty odpowiedzialne za zdrowie publiczne do uwzgldnienia
aspektw dopingu bdcych zagroeniem dla zdrowia. Wzywa ona organizacje sportowe do
utworzenia regu dobrych praktyk prowadzcych do lepszego informowania i instruowania
modych sportowcw o rodkach dopingujcych, mogcych je zawiera przepisanych lekach
oraz o ich skutkach dla zdrowia.
Ustanowienie lepiej skoordynowanej strategii walki z dopingiem byoby korzystne dla Unii
Europejskiej, szczeglnie poprzez przyjmowanie wsplnego stanowiska w stosunku do Rady
Europy, WADA i UNESCO oraz poprzez wymian informacji i najlepszych rozwiza na
szczeblu midzyrzdowym, oraz midzy krajowymi organizacjami i laboratoriami
antydopingowymi. Waciwe zastosowanie konwencji antydopingowej UNESCO przez
pastwa czonkowskie jest w tym zakresie szczeglnie istotne.
5) Rola Komisji bdzie polegaa na uatwianiu dziaa, na przykad na wspieraniu sieci
krajowych organizacji antydopingowych nalecych do pastw czonkowskich.
2.3 Uwydatnienie roli sportu w ksztaceniu i szkoleniu
Sport odgrywa rol w ksztaceniu formalnym i pozaformalnym, przez co wzmacnia kapita
ludzki w Europie. Wartoci, ktrych sport jest nonikiem, przyczyniaj si do rozwoju
wiedzy, motywacji, umiejtnoci i gotowoci do osobistego wysiku. Czas spdzony na
aktywnoci sportowej w szkole i na uniwersytecie przynosi korzyci dla zdrowia i ksztacenia,
ktre musz by uwydatnione.
Opierajc si na dowiadczeniach zdobytych w czasie Europejskiego Roku Edukacji przez
Sport (2004 r.), Komisja zachca do wspierania sportu i aktywnoci fizycznej poprzez
rnorodne inicjatywy polityczne w dziedzinie ksztacenia i szkolenia, w tym poprzez rozwj

PL

PL

kompetencji spoecznych i obywatelskich zgodnie z zaleceniem z 2006 r. w sprawie

kompetencji kluczowych w procesie uczenia si przez cae ycie5.
6) Sport i aktywno fizyczna mog by wspierane w ramach programu Uczenie si przez
cae ycie. Propagowanie uczestnictwa w moliwociach ksztacenia przez sport traktowane
jest priorytetowo w partnerstwach midzy szkoami w ramach programu Comenius, w
zorganizowanych dziaaniach w dziedzinie ksztacenia i szkolenia zawodowego w ramach
programu Leonardo da Vinci, w sieciach tematycznych i projektach wspierajcych mobilno
w dziedzinie ksztacenia wyszego, w ramach programu Erasmus oraz w wielostronnych
projektach w dziedzinie ksztacenia dorosych, objtych programem Grundtvig.
7) Sektor sportu moe rwnie skada wnioski o wsparcie poprzez indywidualne zaproszenia
do skadania wnioskw w ramach realizacji europejskich ram kwalifikacji i europejskiego
systemu zbierania i przenoszenia punktw kredytowych w ksztaceniu i szkoleniu
zawodowym (ECVET). Sektor ten przyczyni si do opracowania europejskich ram
kwalifikacji i jest beneficjentem pomocy finansowej na lata 2007/2008. Biorc pod uwag
du mobilno zawodow sportowcw i nie naruszajc przepisw dyrektywy 2005/36/WE w
sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych, sektor sportu moe sta si pilotowym
sektorem realizujcym ECVET w celu zwikszenia przejrzystoci krajowych systemw
kompetencji i kwalifikacji.
8) Komisja ustanowi przyznawanie europejskiego znaku jakoci szkoom, ktre aktywnie
uczestnicz w popieraniu i propagowaniu aktywnoci sportowej w rodowisku szkolnym.
Aby zapewni reintegracj sportowcw na rynku pracy po zakoczeniu ich kariery sportowej
Komisja podkrela znaczenie uwzgldnienia ju na wczesnym etapie koniecznoci
zapewnienia modym sportowcom szkolenia wpisujcego si w perspektyw podwjnej
kariery i stworzenia lokalnych orodkw szkoleniowych wysokiej jakoci, dbajcych o ich
wsparcie moralne, edukacyjne i zawodowe.
Komisja rozpocza badania nad szkoleniem modych sportowcw w Europie, a wyniki tych
bada mog przyczyni si do wyej wymienionych kierunkw polityki i programw.
Inwestowanie w szkolenie modych utalentowanych sportowcw w dobrych warunkach i
propagowanie tego szkolenia jest podstawowym warunkiem zrwnowaonego rozwoju sportu
na kadym szczeblu. Komisja podkrela, e systemy szkole dla utalentowanych modych
sportowcw powinny by otwarte dla wszystkich i nie powinny prowadzi do dyskryminacji
midzy obywatelami UE, opartej na obywatelstwie.
9) Reguy, ktre przewiduj, i w skad druyny wchodzi pewna liczba lokalnie
przeszkolonych zawodnikw, mogyby zosta uznane za zgodne z przepisami Traktatu
dotyczcymi swobodnego przepywu osb, jeli nie prowadz do bezporedniej
dyskryminacji za wzgldu na przynaleno pastwow i jeli ewentualne porednie efekty
dyskryminacji, ktre z niej wynikaj, mog by uzasadnione jako proporcjonalne do
osignicia uzasadnionego celu, takiego jak wzmocnienie i ochrona szkolenia i rozwoju
utalentowanych modych graczy. Aktualnie prowadzone badania nad szkoleniem modych
sportowcw w Europie wnios cenny wkad w t analiz.

PL

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji

kluczowych w procesie uczenia si przez cae ycie (Dziennik Urzdowy L 394 z 30.12.2006).

PL

2.4 Propagowanie wolontariatu i aktywnej postawy obywatelskiej przez sport

Przynaleno do zespou, zasady, takie jak fair play, stosowanie regu gry, szacunek do
innych, solidarno i dyscyplina oraz organizowanie amatorskich klubw sportowych
nienastawionych na zysk i opartych na wolontariacie wzmacniaj aktywne postawy
obywatelskie. Dziaanie na zasadzie wolontariatu w organizacjach sportowych dostarcza
wielu okazji do ksztacenia pozaformalnego, ktre powinno by uznane i podkrelone. Sport
oferuje rwnie atrakcyjne moliwoci dla zaangaowania osobistego i na rzecz
spoeczestwa i moe pomc w zerwaniu ze wiatem przestpczym.
Obserwuje si jednak zmian w sposobie uprawiania sportu, zwaszcza przez modych ludzi.
Wzrasta tendencja do uprawiania sportw indywidualnych raczej ni zespoowych i w ramach
zorganizowanej struktury, co powoduje zmniejszenie liczby wolontariuszy w amatorskich
klubach sportowych.
10) Komisja, we wsppracy z pastwami czonkowskimi, okreli podstawowe wyzwania
stojce przed organizacjami sportowymi nienastawionymi na zysk oraz podstawowe cechy
charakteryzujce usugi wiadczone przez te organizacje.
11) Komisja bdzie wspiera sport na szczeblu jak najbliszym obywatelom przez program
Europa dla Obywateli.
12) Komisja zaproponuje ponadto dziaania skierowane na zachcanie modych ludzi do
wolontariatu sportowego w ramach programu Modzie w dziaaniu, w takich dziedzinach
jak wymiana modziey i wolontariat w ramach wydarze sportowych.
13) Komisja bdzie nastpnie rozwija wymian informacji i najlepszych rozwiza w
zakresie wolontariatu w sporcie, przy wspudziale pastw czonkowskich, organizacji
sportowych i wadz lokalnych.
14) Aby lepiej zrozumie szczeglne wymogi i potrzeby sektora sportu opartego na
dobrowolnym dziaaniu w procesie tworzenia krajowej i europejskiej polityki, Komisja
rozpocznie badania w skali Europy nad wolontariatem w sporcie.
2.5 Wykorzystanie potencjau zawartego w sporcie do celw integracji spoecznej,
integracji i rwnoci szans
Sport przyczynia si w znacznym stopniu do spjnoci gospodarczej i spoecznej oraz do
wikszej integracji spoeczestw. Wszyscy obywatele powinni mie dostp do sportu. Naley
zaj si szczeglnymi potrzebami i sytuacj grup, ktre nie s wystarczajco
reprezentowane; naley uwzgldni szczegln rol, ktr sport moe odegra dla modych
ludzi, ludzi niepenosprawnych oraz osb z mniej uprzywilejowanych rodowisk. Sport moe
rwnie sprzyja integracji imigrantw i osb obcego pochodzenia w spoeczestwie oraz
wspomaga dialog midzykulturowy.
Sport propaguje poczucie wsplnej przynalenoci i uczestniczenia w yciu spoecznym,
dziki czemu moe sta si istotnym narzdziem sucym integracji imigrantw.
Udostpnianie obiektw sportowych i wspieranie dziaa z nim zwizanych jest w tym
kontekcie istotne, aby umoliwia pozytywn interakcj midzy imigrantami a
spoeczestwem przyjmujcym.

PL

PL

Komisja uwaa, e polityka, dziaania i programy Unii Europejskiej i pastw czonkowskich

mogyby lepiej wykorzysta sport jako narzdzie wzmacniajce integracj spoeczn. Sport
moe mianowicie przyczyni si do tworzenia miejsc pracy oraz do wzrostu i oywienia
gospodarczego, zwaszcza na sabo rozwinitych obszarach. Dziaania sportowe
nienastawione na zysk, przyczyniajce si do spjnoci spoecznej i integracji sabszych
spoecznie grup mog by uwaane za usugi socjalne uytecznoci publicznej.
Otwarta metoda koordynacji w sprawie ochrony socjalnej i integracji spoecznej nadal
stosowa bdzie sport jako narzdzie i jako wskanik. W badaniach, seminariach,
konferencjach, wnioskach w sprawie polityki i programach dziaania uwaa si bdzie sport
i/lub przynaleno do spoecznych struktur sportowych jako podstawowe elementy analizy
wykluczenia spoecznego.
15) Komisja zaproponuje pastwom czonkowskim, aby programy PROGRESS, Uczenie si
przez cae ycie, Modzie w dziaaniu i Europa dla obywateli wspieray dziaania
propagujce integracj spoeczn przez sport i zwalczajce dyskryminacj w sporcie. W
kontekcie polityki spjnoci pastwa czonkowskie powinny przewidzie dla sportu miejsce
przy programowaniu dziaa w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego i Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego, wykorzystujc go jako narzdzie sprzyjajce integracji
spoecznej, integracji i rwnoci szans. Zachca si rwnie pastwa czonkowskie do
propagowania dziaa objtych Europejskim Funduszem na rzecz Integracji.
Ponadto Komisja zachca pastwa czonkowskie i organizacje sportowe do uwzgldnienia
potrzeb osb niepenosprawnych przy dostosowywaniu infrastruktury sportowej. Pastwa
czonkowskie i wadze lokalne powinny zapewni dostpno infrastruktury sportowej dla
osb niepenosprawnych. Naley przyj szczeglne kryteria zapewniajce rwny dostp do
sportu wszystkim uczniom, szczeglnie dzieciom niepenosprawnym. Propagowane bdzie
szkolenie instruktorw, wolontariuszy i pracownikw przyjmujcych klubw i organizacji, w
celu przygotowania ich na przyjcie osb niepenosprawnych. W konsultacjach
przeprowadzanych z zainteresowanymi stronami Komisja zwraca szczegln uwag na
utrzymanie dialogu z przedstawicielami sportowcw niepenosprawnych.
16) W swoim planie dziaa w zakresie Strategii UE w sprawie niepenosprawnoci
Komisja uwzgldni znaczenie sportu dla osb niepenosprawnych i bdzie wspiera dziaania
pastw czonkowskich w tej dziedzinie.
17) W ramach planu dziaa na rzecz rwnoci kobiet i mczyzn 2006-2010 Komisja bdzie
zachcaa do wczania do gwnego nurtu polityki zagadnie zwizanych z pci przy
wszelkich zwizanych ze sportem dziaaniach, skupiajc si zwaszcza na zapewnieniu
dostpu do sportu imigrantkom i kobietom nalecym do mniejszoci etnicznych,
zapewnieniu dostpu kobiet do stanowisk decydenckich w sporcie oraz na oddwiku roli
kobiet w sporcie w rodkach masowego przekazu.
2.6 Wzmacnianie rodkw zmierzajcych do zapobiegania rasizmowi i przemocy oraz
do walki z nimi
Przemoc podczas wydarze sportowych, zwaszcza meczy pikarskich, pozostaje
niepokojcym problemem i moe przybiera rne formy. Wysza ona poza stadiony
pikarskie, dosigajc obszarw miejskich. Komisja zobowizaa si wnie wkad w
zapobieganie incydentom, poprzez propagowanie i uatwianie dialogu z pastwami
czonkowskimi, organizacjami midzynarodowymi (np. z Rad Europy), organizacjami

PL

PL

sportowymi, organami cigania i innymi zainteresowanymi stronami (np. organizacjami

kibicw i wadzami lokalnymi). Organy cigania nie mog same zwalcza powodw, ktre
powoduj przemoc w sporcie.
Komisja zachca rwnie do wymiany najlepszych rozwiza oraz praktycznych informacji
na temat kibicw stanowicych ryzyko, midzy subami policji i/lub wadzami sportowymi.
Szczegln uwag naley zwrci na szkolenie policjantw w zakresie kierowania tumem i
walki z chuligastwem.
Sport dotyczy wszystkich obywateli, niezalenie od pci, rasy, wieku, stopnia sprawnoci,
religii i wyznania, orientacji seksualnej i sytuacji spoecznej czy ekonomicznej. Komisja
wielokrotnie potpiaa wszelkie przejawy rasizmu i ksenofobii, ktre nie s zgodne z
wartociami UE.
18) Jeli chodzi o postawy rasistowskie i ksenofobiczne Komisja nadal propagowa bdzie
dialog i wymian najlepszych rozwiza w ramach ju istniejcej wsppracy, jak na przykad
sie Futbol przeciwko rasizmowi w Europie (FARE).
Komisja zaleca federacjom sportowym wprowadzenie procedur umoliwiajcych odpowied
na akty rasistowskie podczas meczw, opartych na istniejcych inicjatywach. Zaleca ona
rwnie umocnienie przepisw w zakresie dyskryminacji w systemach przyznawania licencji
klubom (por. sekcja 4.7).
Komisja zamierza:
19) Propagowa, zgodnie z istniejcymi reguami krajowymi i unijnymi wymian
praktycznych informacji i wiedzy oraz dowiadczenia w zakresie zapobiegania przemocy i
incydentom rasistowskim, pomidzy organami cigania oraz organizacjami sportowymi;
20) Analizowa moliwoci nowych instrumentw prawnych i innych norm unijnych
majcych zapobiega zakceniom porzdku publicznego w czasie wydarze sportowych;
21) Upowszechnia wielodyscyplinarne podejcie majce zapobiega zachowaniom
aspoecznym, ze szczegln uwag skierowan na dziaania spoeczno-edukacyjne, takie jak
fan-coaching (dugoterminowa praca z kibicami majca doprowadzi do rozwoju pozytywnej
i pokojowej postawy);
22) Umocni regularn i zorganizowan wspprac midzy organami cigania,
organizacjami sportowymi i innymi zainteresowanymi stronami;
23) Zachca do stosowania nastpujcych programw, majcych przyczynia si do
zapobiegania przemocy i rasizmu w sporcie i zwalczania ich: Modzie w dziaaniu,
Europa dla obywateli, DAPHNE III, Prawa podstawowe i obywatelstwo i Zapobieganie
i zwalczanie przestpczoci;
24) Organizowa konferencje na wysokim szczeblu, aby dyskutowa z zainteresowanymi
stronami nad rodkami zapobiegajcymi rasizmowi i zwalczajcymi go podczas wydarze
sportowych.
2.7 Dzielenie si naszymi wartociami z innymi czciami wiata

PL

PL

Sport moe odgrywa rwnie rol w rnych dziedzinach zewntrznych stosunkw UE: jako
element programw pomocy zewntrznej, element dialogu z krajami partnerskimi i cz
dyplomacji publicznej UE.
Dziki konkretnym dziaaniom sport jest skutecznym rodkiem propagujcym edukacj,
zdrowie, dialog midzykulturowy, rozwj i pokj.
25) Komisja bdzie zachca wykorzystanie sportu jako rodka w swojej polityce rozwoju. W
szczeglnoci Komisja zamierza:
Propagowa sport i wychowanie fizyczne jako podstawowe elementy wychowania
wysokiej jakoci i jako sposb uatrakcyjnienia szkoy i zwikszenia obecnoci na
zajciach;
Skierowa wysiki na popraw dostpu dziewczt i kobiet do wychowania fizycznego i
sportu, aby pomc im w zdobyciu pewnoci siebie, usprawni ich integracj w
spoeczestwie, przezwyciy uprzedzenia i propagowa zdrowy tryb ycia oraz dostp
kobiet do ksztacenia;
Wspiera propagowanie zdrowia i kampanie zwikszajce wiadomo przez sport.
Unia Europejska wczy sport w swoj polityk rozwoju, starajc si stworzy synergie z ju
istniejcymi programami ONZ, pastw czonkowskich, wadz lokalnych i organw
prywatnych. Bdzie prowadzi dziaania uzupeniajce lub innowacyjne odnonie do
istniejcych programw i dziaa. Protok ustale podpisany przez Komisj i
Midzynarodow Federacj Piki Nonej (FIFA) w 2006 r. o wykorzystanie futbolu do
rozwoju pastw regionu Afryki, Karaibw i Pacyfiku jest tego dobrym przykadem.
26) W stosownych przypadkach Unia Europejska wczy kwestie zwizane ze sportem, takie
jak transfery midzynarodowych zawodnikw, wykorzystywanie modocianych zawodnikw,
doping, pranie brudnych pienidzy przez sport oraz bezpieczestwo podczas wanych
midzynarodowych wydarze sportowych, do dialogu politycznego i wsppracy z krajami
partnerskimi.
Ustanowienie szybkich procedur przyznawania wiz oraz przyspieszenie procedur
imigracyjnych dla zawodnikw najwyszej klasy z krajw spoza UE s wanymi elementami
zwikszajcymi atrakcyjno UE na arenie midzynarodowej. Pomimo cigego procesu
zawierania umw z krajami trzecimi, uatwiajcych przyznawanie wiz oraz utrwalania reimu
wizowego bdcego w mocy w odniesieniu do czonkw olimpijskiej rodziny podczas
Igrzysk Olimpijskich, UE nadal musi opracowywa (czasowe) reguy przyjmowania
sportowcw z pastw trzecich.
Komisja zwrci szczegln uwag na sektor sportu przy:
27) wdraaniu przedstawionego ostatnio komunikatu w sprawie migracji o charakterze
cyrkulacyjnym i partnerstwa na rzecz mobilnoci z pastwami trzecimi;
28) opracowaniu zharmonizowanych planw przyjmowania rnych kategorii obywateli
pastw trzecich dla celw gospodarczych, opierajc si na planie polityki w dziedzinie
legalnej migracji (2005 r.).
2.8 Popieranie zrwnowaonego rozwoju

PL

10

PL

Uprawianie sportu, obiekty i wydarzenia sportowe maj istotny wpyw na rodowisko. Wane
jest, aby propagowa naleyte zarzdzanie rodowiskiem, w ktrym zawieraj si midzy
innymi ekologiczne zamwienia publiczne, zmniejszenie emisji gazw cieplarnianych,
zwikszenie efektywnoci energetycznej, usuwanie odpadw oraz uprawa gleby i uzdatnianie
wody. Europejskie organizacje sportowe i organizatorzy wydarze sportowych powinni
postawi sobie ekologiczne cele, aby ich dziaania wpisyway si w zrwnowaony rozwj.
Zwikszajc swoj wiarygodno w sprawach rodowiska, organizacje odpowiedzialne mog
spodziewa si konkretnych korzyci przy stawaniu do przetargw na organizacj wydarze
sportowych oraz korzyci gospodarczych zwizanych z bardziej racjonalnym wykorzystaniem
zasobw naturalnych.
Komisja zamierza:
29) Uy zorganizowanego dialogu, ktry wypracowaa z gwnymi midzynarodowymi i
Europejskimi organizacjami sportowymi i innymi zainteresowanymi stronami w dziedzinie
sportu, aby zachci ich i ich czonkw do wzicia udziau w Systemie Ekozarzdzania i
Audytu (EMAS) i w programach przyznawania wsplnotowego oznakowania ekologicznego,
oraz propagowa te dobrowolne programy w czasie wanych wydarze sportowych;
30) Propagowa ekologiczne zamwienia publiczne w dialogu politycznym z pastwami
czonkowskimi i innymi stronami, ktrych to dotyczy;
31) Zwiksza wiadomo stron, dziki programowi wspomagania ustanowionemu we
wsppracy ze stronami, ktrych to dotyczy (decydenci polityczni, MP, spoecznoci
lokalne), w zakresie potrzeby partnerskiej wsppracy na szczeblu regionalnym przy
organizacji wydarze sportowych w sposb zrwnowaony;
32) Uwzgldni sport jako cz elementu nowego programu LIFE+, Informacja i
komunikacja.
3.

GOSPODARCZY WYMIAR SPORTU

Sport jest sektorem dynamicznym i wci zyskujcym na znaczeniu, ktry moe przyczyni
si do realizacji celw lizboskich przyspieszenia wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc
pracy, a jego wpyw na makroekonomi jest niedoceniany. Moe on suy za narzdzie
rozwoju lokalnego i regionalnego, gospodarczej regeneracji miast lub rozwoju terenw
wiejskich. Sport oddziauje synergicznie z turystyk i moe pobudza podnoszenie standardu
infrastruktury oraz pojawianie si nowych partnerstw finansujcych sport i obiekty
rekreacyjne.
Pomimo, i zazwyczaj brakuje konkretnych i porwnywalnych danych dotyczcych
gospodarczego znaczenia sportu, jego znaczenie potwierdzone jest badaniami i analizami
rachunkw narodowych, aspektami gospodarczymi zakrojonych na szerok skal wydarze
sportowych oraz kosztami braku aktywnoci fizycznej oraz starzenia si spoeczestwa.
Badanie przedstawione podczas prezydencji austriackiej w 2006 r. sugeruje, e sport w
szerszym znaczeniu wytworzy w 2004 r. warto dodan wysokoci 407 miliardw euro,

PL

11

PL

czyli 3,7 % PKB Unii i miejsca pracy dla 15 milionw osb, czyli dla 5,4 % siy roboczej6.
Wkad sportu w gospodark powinien by bardziej widoczny i podkrelany w polityce UE.
Coraz wiksza cz wartoci gospodarczej sportu zwizana jest z prawami wasnoci
intelektualnej. Prawa te dotycz praw autorskich, informacji handlowych, znakw
towarowych oraz ochrony wizerunku i praw medialnych. W coraz bardziej globalnym i
dynamicznym sektorze skuteczne wzmocnienie praw wasnoci intelektualnej w caym
wiecie jest podstawowym warunkiem zdrowej ekonomii sportu. Istotne jest rwnie, aby
zapewni odbiorcom moliwo dostpu na odlego do transgranicznych wydarze
sportowych w Unii Europejskiej.
Z drugiej strony, pomimo oglnego gospodarczego znaczenia sportu, dua cz wydarze
sportowych ma miejsce w orodkach nienastawionych na zysk, z ktrych wiele zalenych jest
od pomocy pastwa, aby zapewni dostp do sportu wszystkim obywatelom.
3.1 Ku polityce sportowej opartej na faktach
Rozpoczcie dziaa politycznych i zwikszonej wsppracy w zakresie sportu na szczeblu
UE musi by poparte solidn wiedz. Naley poprawi jako i porwnywalno danych, aby
doprowadzi do lepszego strategicznego planowania i podejmowania decyzji politycznych w
zakresie sportu.
Zainteresowane podmioty rzdowe i pozarzdowe wzyway wielokrotnie Komisj do
utworzenia europejskiej statystycznej definicji sportu i skoordynowania wysikw, aby na tej
podstawie wytwarza statystyki sportowe i zwizane ze sportem.
33) Komisja, we cisej wsppracy z pastwami czonkowskimi, bdzie staraa si utworzy
europejsk metod statystycznego pomiaru wpywu sportu na gospodark, majc by
podstaw statystyk krajowych w zakresie sportu, co mogoby doprowadzi do powstania
europejskiego rachunku satelitarnego sportu.
34) Ponadto nadal naley regularnie przeprowadza badania stanu wiedzy o sporcie (np.
sondae Eurobarometru), przede wszystkim, aby dostarczy informacji o charakterze
niegospodarczym, ktrych nie mona uzyska na podstawie statystyk krajowych w zakresie
sportu (np. poziom uczestnictwa, dane odnoszce si do wolontariatu itd.).
35) Komisja rozpocznie badania majce na celu ocen bezporedniego (pod wzgldem PKB,
wzrostu i zatrudnienia) i poredniego wkadu sektora sportu (przez wychowanie, rozwj
regionalny i wiksz atrakcyjno UE) w realizowanie agendy lizboskiej.
36) Komisja zorganizuje wymian najlepszych rozwiza midzy pastwami czonkowskimi i
federacjami sportowymi, dotyczc organizacji wydarze sportowych na du skal i majca
na celu propagowanie zrwnowaonego wzrostu gospodarczego, konkurencyjnoci i
zatrudnienia.
3.2 Zapewnienie finansowania sportu ze rodkw publicznych

PL

D. Dimitrov / C. Helmenstein / A. Kleissner / B. Moser / J. Schindler: Die makrokonomischen Effekte

des Sports in Europa, Studie im Auftrag des Bundeskanzleramts, Sektion Sport, Wien, 2006

12

PL

Organizacje sportowe maj wiele rde dochodw, w tym skadki klubowe i wpywy ze
sprzeday biletw, reklamy i sponsoringu, praw medialnych, redystrybucji dochodw w
federacjach sportowych, z uywania artykuw promocyjnych oraz finansowanie ze rodkw
publicznych itd. Jednake niektre organizacje maj znacznie lepszy dostp do rodkw z
sektora prywatnego ni inne, nawet jeli w niektrych przypadkach ustanowiony jest dobrze
dziaajcy system redystrybucji. W sporcie na poziomie najbliszym obywatelom rwne
szanse i otwarty dostp do uprawiania sportu moe by jedynie zapewniony przez silne
zaangaowanie wadz publicznych. Komisja rozumie znaczenie pomocy publicznej dla sportu
na poziomie najbliszym obywatelom i sportu dla wszystkich i popiera tak pomoc, pod
warunkiem, e jest ona przyznawana zgodnie z prawem wsplnotowym.
W wielu pastwach czonkowskich sport jest czciowo finansowany ze rodkw
pochodzcych z podatkw lub opat zarzdzanych przez pastwo lub bdcych na
pastwowej licencji usug hazardowych lub gier loteryjnych. Komisja zachca pastwa
czonkowskie do zastanowienia si nad tym, jak w najlepszy sposb utrzyma i rozwin
zrwnowaony model finansowania, zapewniajcy dugoterminowe wsparcie organizacjom
sportowym.
37) Aby wspomc refleksj nad sposobem finansowania sportu Komisja przeprowadzi
niezalene badania na temat finansowania sportu na poziomie najbliszym obywatelom i
sportu dla wszystkich w pastwach czonkowskich, zarwno ze rodkw publicznych jak i
prywatnych, oraz nad wpywem zmian zachodzcych w tej dziedzinie.
Jeli chodzi o porednie opodatkowanie, przepisy wsplnotowe dotyczce podatku VAT
zostay ustalone w dyrektywie Rady 2006/112/WE, ktra ma na celu zapewnienie, i
stosowanie prawodawstwa pastw czonkowskich odnonie do VAT nie zakca konkurencji
lub nie utrudnia swobodnego przepywu towarw i usug. Dyrektywa przewiduje zarwno
moliwo zwolnienia z podatku niektrych usug zwizanych ze sportem przez pastwa
czonkowskie i, tam gdzie zwolnienia nie mona zastosowa, moliwo zastosowania w
niektrych przypadkach zmniejszonych stawek.
38) Biorc pod uwag znaczn rol spoeczn sportu, oraz jego silne zakorzenienie w
rzeczywistoci lokalnej, Komisja broni bdzie utrzymania istniejcych moliwoci
zmniejszonych stawek VAT na sport.
4.

ORGANIZACJA SPORTU

W debacie politycznej na temat sportu w Europie czsto przywizuje si du wag do tak

zwanego europejskiego modelu sportu. Komisja uwaa, e naley propagowa pewne
wartoci i tradycje europejskiego sportu. Jednake w obliczu rnorodnoci i zoonoci
europejskich struktur sportu uwaa, e prba okrelenia jednego modelu organizacji sportu w
Europie jest nierealistyczna. Ponadto podobna sytuacja gospodarcza i spoeczna w wikszoci
pastw czonkowskich (zwikszajca si komercjalizacja, trudnoci z finansowaniem ze
rodkw publicznych, zwikszajca si liczba uczestnikw oraz zastj w rozwoju
wolontariatu) spowodowaa powstanie nowych wyzwa dla organizacji sportu w Europie.
Pojawienie si nowych podmiotw (uczestnikw dziaajcych poza zorganizowanymi
dyscyplinami, zawodowe kluby sportowe itp.) stawia nowe pytania zwizane z dobrym
zarzdzaniem, demokracj i reprezentowaniem interesw w ruchu sportowym.

PL

13

PL

Komisja moe odegra wan rol w zachcaniu do dzielenia si najlepszymi praktykami w

zarzdzaniu sportem. Moe rwnie by pomocna w stworzeniu wsplnego zbioru zasad
dobrego zarzdzania w sporcie, takich jak przejrzysto, demokracja, odpowiedzialno oraz
reprezentacja stron uczestniczcych (stowarzysze, federacji, zawodnikw, klubw, lig,
kibicw itp.). Realizujc to zadanie, Komisja bdzie si opieraa na wczeniejszych pracach7.
Naley rwnie zwrci uwag na odpowiedni reprezentacj kobiet na stanowiskach
zarzdzajcych i kierowniczych.
Komisja uznaje autonomi organizacji sportowych oraz struktur reprezentacyjnych (takich jak
ligi sportowe). Ponadto uznaje rwnie, e zarzdzanie ley gwnie w gestii organw
zarzdzajcych sportem oraz, w pewnym zakresie, pastw czonkowskich i partnerw
spoecznych. Niemniej dialog prowadzony z organizacjami sportowymi zwrci uwag
Komisji na pewne dziedziny, co do ktrych wyraa ona swoje zdanie poniej. Komisja stoi na
stanowisku, e wikszo kwestii moe zosta rozwizana poprzez samoregulacj
uwzgldniajc dobre praktyki zarzdzania, przy przestrzeganiu prawa unijnego. Jest gotowa
do odegrania roli instytucji uatwiajcej rozwizanie tych kwestii lub w razie potrzeby do
podjcia odpowiednich dziaa.
4.1 Specyfika sportu
Aktywno sportowa podlega prawu UE. Opisano to szczegowo w dokumencie roboczym
Komisji oraz w zacznikach do niego. Prawo konkurencyjnoci oraz przepisy dotyczce
rynku wewntrznego maj zastosowanie do sportu, o ile jest on rodzajem dziaalnoci
gospodarczej. Sport jest objty rwnie innymi wanymi aspektami prawa UE, takimi jak
zakaz dyskryminacji na tle narodowociowym, przepisy dotyczce obywatelstwa unijnego
oraz rwnouprawnienie mczyzn i kobiet w zatrudnieniu.
Rwnoczenie sport charakteryzuje si pewnymi specyficznymi cechami, ktre czsto okrela
si mianem specyfiki sportu. Specyfik sportu europejskiego mona postrzega z dwch
punktw widzenia:
Specyfika aktywnoci sportowej oraz zasad sportowych, takich jak oddzielne zawody dla
mczyzn i kobiet, ograniczenie liczby uczestnikw w zawodach lub te potrzeba
zapewnienia niepewnoci dotyczcej wynikw i zachowanie rwnowagi konkurencyjnej
midzy klubami biorcymi udzia w tych samych zawodach.
Specyfika struktury sportu, obejmujca przede wszystkim autonomi i zrnicowanie
organizacji sportowych, piramidaln struktur zawodw od stopnia podstawowego do
elitarnego, zorganizowane mechanizmy solidarnociowe midzy rnymi poziomami i
operatorami, organizacj sportu na szczeblu krajowym oraz zasad jednej federacji na dan
dyscyplin sportu;
Orzecznictwo sdw europejskich oraz decyzje Komisji Europejskiej wskazuj, e specyfika
sportu jest uznawana i uwzgldniana. Orzecznictwo i decyzje zawieraj rwnie wytyczne
dotyczce zastosowania prawa unijnego w dziedzinie sportu. Zgodnie z ustalonym
orzecznictwem, specyfika sportu w dalszym cigu bdzie uznawana, jednake nie moe by
ona skonstruowana w sposb umoliwiajcy wyczenie tej dziedziny z zastosowania prawa
UE.
7

PL

Np. konferencja Zasady gry zorganizowana w 2001 r. przez FIA i EOC oraz Niezaleny przegld
europejskiego sportu przeprowadzony w 2006 r.

14

PL

Jak opisano szczegowo w dokumencie roboczym Komisji i zacznikach do niego, istniej

organizacyjne zasady sportowe - oparte na zgodnych z prawem celach - ktre
najprawdopodobniej nie naruszaj przepisw Traktatu WE zwizanych z przeciwdziaaniem
praktykom ograniczajcym konkurencj pod warunkiem, e ich skutki antykonkurencyjne, o
ile takie istniej, s waciwe realizowanym celom i do nich proporcjonalne. Przykadem tego
rodzaju zasad s zasady gry (np. zasady regulujce dugo meczy lub liczb zawodnikw
na boisku), zasady dotyczce kryteriw selekcji do zawodw sportowych, zasady
obowizujce na wasnym i na cudzym boisku, zasady zapobiegajce wielostronnej
wasnoci w zawodach klubowych, zasady dotyczce skadu kadr narodowych, zasady
antydopingowe oraz zasady dotyczce okresw transferu.
Jednake jeeli chodzi o regulacyjne aspekty sportu, ocen zgodnoci zasad sportowych z
prawem konkurencji UE mona przeprowadzi jedynie w odniesieniu do poszczeglnych
przypadkw, co zostao ostatnio potwierdzone w orzeczeniu Europejskiego Trybunau
Sprawiedliwoci w sprawie Meca-Medina8. W tym przypadku Trybuna wyjani dokadnie
jaki jest wpyw prawa UE na zasady sportowe. Trybuna odrzuci pojcie zasad czysto
sportowych jako nie posiadajce zwizku z kwesti stosowalnoci unijnych zasad
konkurencyjnoci w sektorze sportowym.
Trybuna uzna, e specyfik sportu naley uwzgldni w sensie skutkw restrykcyjnych, tzn.
restrykcyjne skutki wpywajce na konkurencyjno i bdce czci organizacji oraz
odpowiedniego prowadzenia danej dyscypliny sportu konkurencyjnego nie naruszaj unijnych
zasad konkurencyjnoci pod warunkiem, e skutki te s proporcjonalne do zgodnego z
prawem i prawdziwie sportowego celu, ktry zamierza zrealizowa dana strona. Konieczno
sprawdzenia pod ktem proporcjonalnoci zakada potrzeb uwzgldnienia indywidualnych
okolicznoci kadego przypadku. Nie umoliwia ona formuowania oglnych wytycznych w
sprawie stosowania prawa konkurencyjnoci w sektorze sportu.
4.2 Swobodne przemieszczanie si i obywatelstwo
Organizacja sportu i zawodw na szczeblu krajowym jest czci historycznego i
kulturowego dziedzictwa europejskiego podejcia do sportu i odpowiada oczekiwaniom
obywateli Europy. W szczeglnoci reprezentacje narodowe odgrywaj wan rol nie tylko
w kontekcie tosamoci, ale rwnie w kontekcie zapewnienia solidarnoci z dyscyplinami
sportu uprawianymi na poziomie podstawowym, w zwizku z czym naley je wspiera.
Dyskryminacji ze wzgldu na przynaleno pastwow zabroniono w traktatach, w ktrych
ustanowiono prawo kadego obywatela Unii do swobodnego przemieszczania si i osiedlania
na terytorium pastw czonkowskich. Celem traktatw jest rwnie zniesienie wszelkiej
dyskryminacji na tym tle midzy pracownikami pastw czonkowskich w przypadku
zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunkw pracy. Takie same zakazy odnosz si do
dyskryminacji ze wzgldu na przynaleno pastwow w wiadczeniu usug. Ponadto
czonkostwo w klubach sportowych oraz udzia w zawodach s wanymi czynnikami
promowania integracji obywateli innych krajw ze spoeczestwami krajw, ktre ich
goszcz.

PL

Sprawa C-519/04P, Meca Medina przeciwko Komisji, ECR 2006, I-6991. Szczegowe informacje
znajduj si w dokumencie roboczym Komisji.

15

PL

Rwne traktowanie obejmuje rwnie obywateli pastw, ktre podpisay z UE umowy

zawierajce klauzule antydyskryminacyjne oraz ktrzy s legalnie zatrudnieni na terytorium
pastw czonkowskich.
39) Komisja wzywa pastwa czonkowskie i organizacje sportowe do wyeliminowania
przypadkw dyskryminacji ze wzgldu na przynaleno pastwow we wszystkich
dyscyplinach sportu. Komisja podejmie walk z dyskryminacj w sporcie przy pomocy
dialogu politycznego z pastwami czonkowskimi, zalece, zorganizowanego dialogu z
podmiotami sportowymi oraz w sprawie naruszenia przepisw w stosownych przypadkach.
Komisja ponownie wyraa sw aprobat dla ograniczonych i proporcjonalnych restrykcji
(zgodnych z przepisami Traktatu UE w sprawie swobodnego przemieszczania si i
orzeczeniami Europejskiego Trybunau Sprawiedliwoci) odnoszcych si do zasady
swobodnego przemieszczania si, w szczeglnoci w przypadku:
Prawa selekcji sportowcw krajowych do zawodw, w ktrych uczestnicz druyny
narodowe;
Potrzeby ograniczenia liczby uczestnikw zawodw;
Okrelenia ostatecznych terminw transferw zawodnikw w sportach druynowych.
40) Jeeli chodzi o dostp do zawodw indywidualnych dla zawodnikw nie bdcych
obywatelami pastw czonkowskich, Komisja zamierza przeprowadzi badania celem
dokonania analizy wszystkich aspektw tej zoonej kwestii.
4.3 Transfery
W przypadku braku zasad dotyczcych transferw, uczciwo zawodw sportowych stana
by pod znakiem zapytania ze wzgldu na kluby rekrutujce zawodnikw w okrelonym
sezonie celem uzyskania przewagi nad swoimi rywalami. Rwnoczenie wszelkie zasady
dotyczce transferw musz by zgodne z prawem UE (przepisy dotyczce konkurencji oraz
przepisy dotyczce swobodnego przemieszczania si pracownikw).
W 2001 r., w kontekcie sprawy dotyczcej rzekomych narusze wsplnotowego prawa
dotyczcego konkurencyjnoci oraz po przeprowadzeniu rozmw z Komisj, wadze piki
nonej podjy si przeprowadzenia przegldu regulaminu FIFA dotyczcego
midzynarodowych transferw pikarzy, w oparciu o rekompensat kosztw treningw
poniesionych przez kluby sportowe, okrelenia okresw transferw, zagwarantowania
edukacji szkolnej graczy w wieku szkolnym oraz zapewnienia dostpu do sdw krajowych.
Komisja uwaa, e taki system stanowi przykad dobrych praktyk gwarantujcych rwnowag
konkurencyjn midzy klubami sportowymi przy rwnoczesnym uwzgldnieniu wymogw
stawianych przez prawo UE.
Transfer zawodnikw wzbudza rwnie obawy dotyczce zgodnoci z prawem zwizanego z
tym zjawiskiem przepywu rodkw finansowych. Celem zwikszenia przejrzystoci
przepywu rodkw pieninych zwizanych z transferami, skutecznym rozwizaniem
mgby by system informacji o transferach i ich weryfikacji. Komisja uwaa, e tego rodzaju
system powinien spenia jedynie funkcj kontroln; transakcje finansowe naley
przeprowadza bezporednio pomidzy zainteresowanymi stronami. Zalenie od dyscypliny

PL

16

PL

sportu, taki system mogaby prowadzi odpowiednia europejska organizacja sportowa lub
poszczeglne pastwa czonkowskie.
4.4 Agenci zawodnikw sportowych
Stworzenie prawdziwie europejskiego rynku zawodnikw sportowych oraz podwyszenie
poziomu pac zawodnikw w niektrych dyscyplinach sportu spowodowao zwikszenie
aktywnoci agentw sportowych. W coraz bardziej skomplikowanym rodowisku prawnym
wielu zawodnikw (ale rwnie wiele klubw sportowych) poszukuje usug agentw celem
negocjowania i zawierania umw.
Istniej sprawozdania przedstawiajce ze praktyki zwizane z dziaalnoci niektrych
agentw, ktre spowodoway przypadki korupcji, prania pienidzy oraz wykorzystywania
zawodnikw nieletnich. Tego rodzaju praktyki wpywaj destrukcyjnie na uprawianie sportu
w sensie oglnym oraz powoduj powane obawy zwizane z zarzdzeniem sportem.
Zdrowie i bezpieczestwo zawodnikw, szczeglnie nieletnich, naley chroni i zwalcza
dziaalno kryminaln w tym kontekcie.
Ponadto, agenci sportowi podlegaj rnym przepisom w rnych pastwach czonkowskich.
Niektre pastwa czonkowskie wprowadziy konkretne prawodawstwo dotyczce agentw
zawodnikw sportowych, w innych za prawo majce do nich zastosowanie jest prawem
oglnym obejmujcym agencje zatrudnienia, jednake posiadajcym odniesienia do agentw
zawodnikw sportowych. Ponadto niektre federacje midzynarodowe (FIFA, FIBA)
wprowadziy swoje wasne przepisy.
Z tych powodw wielokrotnie wzywano UE do uregulowania dziaalnoci agentw
zawodnikw sportowych w drodze unijnej inicjatywy prawnej.
41) Komisja przeprowadzi ocen wpywu dajc przejrzysty obraz dziaalnoci agentw
zawodnikw sportowych w UE oraz ocen zasadnoci dziaa UE w tym kontekcie wraz z
analiz rnych moliwych do zrealizowania opcji.
4.5 Ochrona nieletnich
W dalszym cigu trwa proceder wykorzystywania modych zawodnikw. Najpowaniejszy
problem dotyczy dzieci, ktre nie zostaj wybrane na zawody i s nastpnie porzucane w
obcym kraju, gdzie przebywaj nielegalnie, co wpywa na ich dalsze wykorzystywanie.
Mimo, i w wikszoci przypadkw zjawisko to nie podlega definicji prawnej handlu
towarem ludzkim, jest ono nie do przyjcia ze wzgldu na fundamentalne wartoci uznawane
przez UE oraz jej pastwa czonkowskie. Jest ono rwnie niezgodne z wartociami
propagowanymi przez sport. Naley rygorystycznie stosowa rodki ochronne zawarte w
przepisach emigracyjnych pastw czonkowskich w odniesieniu do osb nieletnich
pozbawionych opieki rodzicielskiej. Naley rwnie zwalcza wykorzystywanie seksualne
nieletnich w sporcie.
42) Komisja w dalszym cigu bdzie monitorowa wdraanie przepisw prawa unijnego, w
szczeglnoci dyrektywy w sprawie ochrony w pracy osb modocianych. Ostatnio Komisja
rozpocza badania dotyczce pracy dzieci, bdce uzupenieniem dziaa monitorujcych
wdroenie przepisw wspomnianej dyrektywy. Kwestia modocianych zawodnikw objtych
zakresem tej dyrektywy zostanie uwzgldniona w przeprowadzonym badaniu.
43) Komisja zwrci si z wnioskiem do pastw czonkowskich oraz organizacji sportowych o

PL

17

PL

wspprac w ochronie sfery moralnoci i fizycznoci modziey poprzez rozpowszechnianie

informacji dotyczcych obowizujcych przepisw prawa, okrelenie minimalnych
standardw oraz wymian najlepszych rozwiza.
4.6 Korupcja, pranie pienidzy oraz inne formy przestpstw finansowych
Korupcja, pranie pienidzy i inne formy przestpstw finansowych dotykaj sport na poziomie
lokalnym, krajowym i midzynarodowym. Uwzgldniajc wysoki stopie internacjonalizacji,
korupcja w sektorze sportu ma czsto wymiar transgraniczny. Problemy z korupcj o
wymiarze europejskim naley rozwizywa na szczeblu europejskim. Unijne mechanizmy
przeciwko praniu pienidzy naley stosowa skutecznie rwnie w sektorze sportu.
44) Komisja bdzie wspiera partnerstwa publiczno-prywatne reprezentujce interesy sportu
oraz wadze antykorupcyjne, ktre identyfikowayby sabe punkty tego sektora naraone na
korupcj oraz pomagayby w tworzeniu skutecznych i represyjnych strategii pomagajcych
zwalcza tego rodzaju praktyki.
45) Komisja w dalszym cigu bdzie monitorowaa sposb wdraania unijnego
prawodawstwa przeciwko praniu pienidzy w pastwach czonkowskich w sektorze sportu.
4.7 Systemy licencji dla klubw sportowych
Komisja uznaje przydatno skutecznych systemw licencyjnych dla zawodowych klubw
sportowych na poziomie europejskim i krajowym jako narzdzia propagowania dobrego
zarzdzania w sporcie. Systemy licencji maj oglnie na celu zapewnienie, e kluby sportowe
bd przestrzegay tych samych podstawowych przepisw dotyczcych zarzdzania
finansowego i przejrzystoci, jednake mog rwnie obj przepisy dotyczce
dyskryminacji, przemocy, ochrony nieletnich i treningw. Tego rodzaju systemy musz by
zgodne z przepisami dotyczcymi konkurencyjnoci i rynku wewntrznego, jak rwnie nie
mog wykracza poza niezbdne ramy realizacji zgodnych z prawem celw zwizanych z
odpowiedni organizacj oraz prowadzeniem dziaalnoci sportowej.
Naley skupi wysiki na wdroeniu i stopniowym wzmacnianiu systemw licencyjnych. W
przypadku piki nonej, gdzie systemy licencyjne bd za niedugo obowizkowe dla klubw
biorcych udzia w rozgrywkach europejskich, dziaania naley skoncentrowa na
propagowaniu systemw licencyjnych na poziomie krajowym oraz na zachcaniu do
korzystania z nich.
46) Komisja bdzie promowa dialog z organizacjami sportowymi celem upowszechniania
wdroenia i wzmacniania systemw licencyjnych sucych samoregulacji.
47) Komisja zamierza skupi si najpierw na pice nonej i zorganizowa konferencj z
UEFA, EPFL, Fifpro, stowarzyszeniami krajowymi i ligami krajowymi dotyczc systemw
licencyjnych oraz najlepszych rozwiza w tym zakresie.
4.8 Media
Kwestie dotyczce zwizku sektora sportu z mediami sportowymi (w szczeglnoci z
telewizj) nabray olbrzymiego znaczenia, poniewa prawa do transmisji telewizyjnych s
podstawowym rdem dochodw dla sportu zawodowego w Europie. Jednake z drugiej
strony, prawa mediw sportowych do transmisji telewizyjnych s gwnym rdem
programu wielu operatorw medialnych.

PL

18

PL

Sport jest si napdow powodujc powstanie nowych mediw oraz interaktywnych usug
telewizyjnych. Komisja w dalszym cigu bdzie popiera prawo do informacji i szerokiego
dostpu obywateli do transmisji wydarze sportowych, ktre s postrzegane jako majce
najwysz ogldalno oraz znaczenie dla spoeczestwa.
Zastosowanie przepisw dotyczcych konkurencji zawartych w Traktacie WE do sprzeday
praw medialnych zwizanych z wydarzeniami sportowymi odbywa si z uwzgldnieniem
cech charakterystycznych dla tej dziedziny. Medialne prawa sportowe czasami sprzedawane
s cznie przez stowarzyszenia sportowe w imieniu poszczeglnych klubw sportowych (w
przeciwiestwie do klubw prowadzcych swoj sprzeda indywidualnie). Mimo, i czna
sprzeda praw medialnych wzbudza obawy zwizane z konkurencj, Komisja zaakceptowaa
j pod pewnymi warunkami. Sprzeda czna moe by wana ze wzgldu na podzia zyskw
i w ten sposb moe si sta narzdziem dla osignicia solidarnoci wewntrz sportu.
Komisja uznaje wag sprawiedliwego podziau zyskw midzy klubami, wcznie z klubami
najmniejszymi oraz pomidzy sportowcami zawodowymi i amatorami.
48) Komisja zaleca organizacjom sportowym powicenie odpowiedniej uwagi tworzeniu
i utrzymywaniu mechanizmw solidarnoci. W dziedzinie medialnych praw sportowych
tego rodzaju mechanizmy mog przyj form systemu cznej sprzeday praw
medialnych lub systemu indywidualnej sprzeday przez kluby; w obydwu przypadkach
poczonej z wydajnym mechanizmem solidarnoci.
5.

DALSZE DZIAANIA

Komisja bdzie prowadzi dalsze dziaania zwizane z inicjatywami przedstawionymi w

Biaej ksidze poprzez wdroenie zorganizowanego dialogu z podmiotami dziaajcymi w
sektorze sportu, poprzez wspprac z pastwami czonkowskimi oraz propagowanie dialogu
spoecznego w sektorze sportu.
5.1 Zorganizowany dialog
Sport europejski charakteryzuje wielorako zoonych i zrnicowanych struktur
posiadajcych rnego rodzaju osobowoci prawne oraz rny stopie autonomii w
poszczeglnych pastwach czonkowskich. Inaczej ni w pozostaych sektorach oraz ze
wzgldu na sam charakter zorganizowanych dyscyplin sportu, struktury sportu europejskiego
s, oglnie rzecz biorc, mniej rozwinite ni struktury sportowe na poziomie krajowym i
midzynarodowym. Ponadto sport europejski jest generalnie zorganizowany zgodnie ze
strukturami kontynentalnymi, nie za ze strukturami poziomu unijnego.
Podmioty dziaajce w sektorze sportu s zgodne co do tego, e Komisja ma do odegrania
wan rol w przyczynianiu si do europejskiej debaty dotyczcej sportu poprzez
dostarczenie platformy dialogu z podmiotami dziaajcymi w sektorze sportu. Zakrojone na
szerok skal konsultacje z zainteresowanymi stronami s jednym z obowizkw Komisji,
zgodnie z postanowieniami traktatw.
W obliczu zoonej i zrnicowanej kultury sportu w Europie, Komisja zamierza
zaangaowa w zorganizowany dialog przede wszystkim ponisze podmioty:
Europejskie federacje sportowe;

PL

19

PL

 Europejskie sportowe organizacje patronackie, szczeglnie Europejskie Komitety

Olimpijskie (EOC), Europejski Komitet Paraolimpijski (EPC) oraz europejskie sportowe
organizacje pozarzdowe;
Krajowe sportowe organizacje patronackie oraz komitety olimpijskie i paraolimpijskie;
Pozostae podmioty dziaajce w sektorze sportu, reprezentowane na poziomie
europejskim, wcznie z partnerami spoecznymi;
Inne organizacje europejskie i midzynarodowe, w szczeglnoci struktury sportowe Rady
Europy oraz instytucje ONZ, takie jak UNESCO i WHO.
49) Komisja planuje zorganizowa dialog w nastpujcy sposb:
Forum Sportu UE: Coroczne spotkanie wszystkich zainteresowanych stron;
Dyskusje tematyczne z ograniczon liczb uczestnikw.
50) Komisja bdzie chciaa rwnie propagowa wiksz rozpoznawalno UE podczas
wydarze sportowych. Komisja wspiera dalszy rozwj inicjatywy europejskich stolic sportu.
5.2 Wsppraca z pastwami czonkowskimi
Wsppraca midzy pastwami czonkowskimi w dziedzinie sportu na szczeblu unijnym
odbywa si podczas nieformalnych spotka ministerialnych oraz na poziomie
administracyjnym, kiedy to spotykaj si dyrektorzy ds. sportu. Unijni ministrowie sportu
przyjli biece ramy programowe dotyczce sportu w 2004 r. celem okrelenia priorytetw
dla dyskusji na temat sportu midzy pastwami czonkowskimi.
51) Celem rozwizania problemw opisanych w niniejszej Biaej ksidze, Komisja proponuje
wzmocnienie istniejcej wsppracy midzy pastwami czonkowskimi a ni sam.
W oparciu o wniosek Komisji, pastwa czonkowskie mog zechcie wzmocni mechanizm
biecych ram programowych, na przykad poprzez:
Wsplne okrelenie priorytetw wsppracy w dziedzinie polityki sportu;
Regularne skadanie sprawozda ze zrealizowanego postpu unijnym ministrom ds. sportu.
Blisza wsppraca bdzie wymagaa regularnej organizacji spotka ministrw oraz
dyrektorw ds. sportu podczas kadej prezydencji, co powinny uwzgldni zespoy
przyszych 18. miesicznych prezydencji.
52) Komisja bdzie skada sprawozdania dotyczce wdraania planu dziaania Pierre de
Coubertin poprzez mechanizm biecych ram programowych.
5.3 Dialog spoeczny
W wietle rosncej liczby wyzwa zwizanych z zarzdzaniem w sporcie, dialog spoeczny
na poziomie europejskim moe przyczyni si do rozwiania wsplnych wtpliwoci
pracodawcw i sportowcw, wcznie z rozwizaniem problemu umw dotyczcych
warunkw zatrudnienia i pracy w tym sektorze, zgodnie z przepisami Traktatu WE.

PL

20

PL

Komisja wspiera projekty dotyczce konsolidacji dialogu spoecznego oglnie w sektorze

sportu oraz w sektorze piki nonej. Dziki tym projektom stworzono podstaw dialogu
spoecznego na poziomie europejskim oraz udao si dokona konsolidacji organizacji
sportowych na tym poziomie. Komisja moe powoa Sektorowy Komitet ds. Dialogu
Spoecznego na podstawie wsplnego wniosku partnerw spoecznych. Komisja uwaa, e
europejski dialog spoeczny w sektorze sportu lub te w jego podsektorach (np. w
podsektorze piki nonej) jest instrumentem umoliwiajcym partnerom spoecznym
przyczynienie si do ksztatowania stosunkw i warunkw pracy w sposb aktywny i
integrujcy. W dziedzinie sportu tego rodzaju dialog spoeczny mgby rwnie doprowadzi
do utworzenia wsplnie sporzdzonego kodeksu lub przepisw dotyczcych kwestii
zwizanych z treningami, warunkami pracy oraz ochron sportowcw nieletnich.
53) Komisja zachca do podejmowania wszelkich wysikw prowadzcych do ustanowienia
Europejskich Komitetw Dialogu Spoecznego w sektorze sportu i z zadowoleniem przyjmuje
inicjatywy w tym zakresie. Komisja w dalszym cigu bdzie wspiera zarwno pracodawcw
jak i pracownikw, bdzie rwnie prowadzi otwarty dialog w tym zakresie ze wszystkimi
organizacjami sportowymi.
Wsparcie, ktre powinny zaoferowa pastwa czonkowskie dla tworzenia zdolnoci
administracyjnych oraz wsplnych dziaa partnerw spoecznych poprzez Europejski
Fundusz Spoeczny w regionach objtych celem konwergencja, powinno by rwnie
wykorzystane do tworzenia zdolnoci administracyjnych partnerw spoecznych w sektorze
sportu.
6.

PODSUMOWANIE

Biaa ksiga na temat sportu zawiera szereg dziaa, ktre zostan wdroone lub bd
wspierane przez Komisj Europejsk. Zebrane, dziaania te tworz plan dziaania Pierre de
Coubertin, ktry bdzie suy jako wytyczna dla Komisji w prowadzeniu dziaa
zwizanych ze sportem w cigu najbliszych lat.
Autorzy Biaej ksigi wykorzystali wszelkie moliwoci, ktre daj im obecnie obowizujce
traktaty. Rada Europejska w 2007 r. przyznaa mandat konferencji midzyrzdowej, ktra
przewiduje wprowadzenie w traktatach przepisu dotyczcego sportu. Jeli zajdzie taka
potrzeba, Komisja powrci do tej kwestii oraz wskae dalsze kroki w kontekcie nowego
zapisu w traktacie.
Komisja zorganizuje konferencj powicon przekazaniu Biaej ksigi podmiotom
dziaajcym w sektorze sportu jesieni 2007 r. Jej ustalenia zostan przekazane unijnym
ministrom ds. sportu pod koniec 2007 r. Biaa ksiga zostanie rwnie przekazana
Parlamentowi Europejskiemu, Komitetowi Regionw oraz Komitetowi EkonomicznoSpoecznemu.

PL

21

PL