You are on page 1of 189

FREDERICK

FORSYTH

PSY
WOJNY
Przeoy ARKADIUSZ NAKONIECZNIK
AMBER
Tytu oryginau THE DOGS OF WAR
Opracowanie graficzne Studio Graficzne Fototype
Autor ilustracji RICHARD CLIFTON-DEY
Redaktor LIDIA KOWAL
Redaktor techniczny ANNA WARDZAA
Copyright 1974 by Danesbrook Productions, Ltd.
For the Polish edition Copyright 1993 by Wydawnictwo Mizar Sp. z o.o.
Published in cooperation with Wydawnictwo Amber Sp. z o.o.
ISBN 83-85423-51-9

Giorgiowi, Christianowi i Schleeemu,


Wielkiemu Markowi i Czarnemu Johnnyemu
oraz innym, spoczywajcym w bezimiennych
grobach.
Robilimy, co byo w naszej mocy.

Cz pierwsza

KRYSZTAOWA GRA

1
Tej nocy nad pooonym w dungli lotniskiem nie wieciy ani gwiazdy, ani ksiyc.
Zachodnioafrykaska ciemno spowijaa rozproszone grupki ludzi jak ciepy, wilgotny aksamit.
Chmury wisiay tu nad wierzchokami drzew, a czekajcy na lotnisku mczyni modlili si, eby
zostay tam jak najduej i day im ochron przed bombowcami.
Na kocu pasa startowego stary, zdezelowany DC-4, ktry przed chwil wyldowa przy blasku
wiate wczonych zaledwie na pitnacie sekund przed zetkniciem si k maszyny z ziemi,
zawrci i potoczy si na olep ku chatom o dachach pokrytych palmowymi limi.
Piciu biaych mczyzn siedziao w land roverze i spogldao w kierunku zbliajcego si samolotu.
aden z nich nie odezwa si ani sowem, ale wszyscy myleli o tym samym: jeli nie uda im si
wydosta z kurczcej si szybko enklawy, zanim wojska rzdowe zdobd kilka ostatnich kilometrw
kwadratowych, nie ujd z yciem. Za gow kadego z nich zostaa wyznaczona nagroda, lecz aden
nie mia zamiaru dopuci do tego, eby kto j zdoby. Tych piciu mczyzn to byli ostatni spord
najemnikw zaangaowanych do walki po stronie, ktra przegraa. Teraz przyszed czas, eby
znikn. Dlatego wanie z tak uwag obserwowali koujcy w ich stron transportowiec, ktry
niespodziewanie zjawi si na lotnisku w sercu dungli.
Po niebie, wysoko nad pokryw chmur, przetoczy si huk silnikw MiGa-17 si rzdowych. Za jego
sterami siedzia prawdopodobnie jeden z enerdowskich pilotw, przysanych ostatnio w celu
zastpienia Egipcjan, ktrzy miertelnie bali si nocnych lotw.
Pilot korujcego DC-4 nie mg usysze przelatujcego odrzutowca, wic wczy wiata pozycyjne,
eby owietli sobie drog.
Zga je! krzykn kto z ciemnoci.
Tego gosu pilot take nie usysza, ale i tak wyczy wiata, jak tylko zorientowa si w pooeniu, a
myliwiec by wtedy ju wiele kilometrw dalej. Z poudnia dobiega przytumiony oskot artylerii;
front zosta ostatecznie przeamany, gdy ludzie, ktrzy od dwch miesicy nie mieli ani amunicji, ani
ywnoci, cisnli bro na ziemi i schronili si w dungli.
Pilot DC-4 zatrzyma maszyn dwadziecia metrw od stojcej na pycie lotniska superconstellation,
wyczy silniki i zszed na beton. Natychmiast podbieg do niego ciemnoskry onierz. Dwaj
mczyni rozmawiali przez chwil przyciszonymi gosami, po czym skierowali si w ciemnoci ku
grupce ludzi widocznej na tle czarnej ciany dungli jako plama jeszcze gbszej, nieprzeniknionej
czerni. Oczekujcy rozstpili si przed nimi, a biay pilot stan twarz w twarz z czowiekiem w
rodku grupy. Widzia go po raz pierwszy w yciu, cho wczeniej sysza ju o nim, dziki czemu
mg go rozpozna nawet w niemal zupenej ciemnoci, rozjanionej jedynie arzcymi si
punkcikami papierosw.

Pilot nie mia czapki, wic nie zasalutowa, tylko skoni lekko gow. Nigdy wczeniej nie chyli
gowy przed nikim, a ju na pewno nie przed Murzynem, i nie bardzo wiedzia, dlaczego uczyni to
wanie teraz.
Jestem kapitan van Cleef powiedzia po angielsku z wyranym afrykanerskim akcentem.
Murzyn take skin gow, przy czym jego bujna czarna broda otara si o materia polowego
munduru.
To niezbyt dobra pora na nocne loty, kapitanie van Cleef zauway sucho. I troch za pno
na dostaw wyposaenia.
Mwi powoli, niskim gosem, z akcentem waciwym czowiekowi, ktry ukoczy szko publiczn
w Anglii, nie mieszkacowi Czarnej Afryki. Van Cleef poczu si niezbyt pewnie i po raz kolejny
zada sobie pytanie, po co tu waciwie przylecia.
Nie przywiozem adnego wyposaenia, panie generale. Ju nic nam nie zostao.
Kolejny precedens. Przysig sobie, e nie bdzie mwi do tego czowieka panie generale. Nie do
czarnucha. Wymkno mu si. Najemnicy, ktrych spotyka w hotelowym barze w Libreville, mieli
racj: ten by zupenie inny.
W takim razie po co pan przylecia? zapyta agodnie genera. Moe po dzieci? Jest ich tutaj
sporo, i siostry chciaybywywie je w bezpieczne miejsce, a nie spodziewamy si ju adnego
samolotu Caritasu.
Van Cleef pokrci gow, po czym natychmiast uwiadomi sobie, e w ciemnoci nikt nie dostrzee
tego gestu. By zakopotany i cieszy si, e tego take nikt nie widzi. Otaczajcy go ochroniarze
zacisnli mocniej donie na pistoletach maszynowych i nadal wpatrywali si w niego uwanie.
Nie. Przyleciaem po pana. Rzecz jasna, o ile zechce pan skorzysta z oferty.
Zapado dugie milczenie. Pilot czu na sobie cikie spojrzenie Murzyna, a od czasu do czasu w
blasku papierosa dostrzega take bysk jego oczu.
Rozumiem powiedzia wreszcie genera. Czy dziaa pan na polecenie swojego rzdu?
Nie odpar van Cleef. To mj pomys.
Ponownie zapada cisza. Brodaty mczyzna kilka razy skin gow, co mogo oznacza zarwno
zrozumienie, jak i zdziwienie.
Jestem panu bardzo wdziczny przemwi po duszym czasie. Odby pan niebezpieczn
podr. Tak si jednak skada, e mam wasny rodek transportu t superconstellation. Mam
nadziej, e zdoa mnie std wywie.
Van Cleef poczu ogromn ulg. Trudno byo wyobrazi sobie polityczne reperkusje, ktre
nastpiyby, gdyby wrci do Libreville z generaem.
Zaczekam, a pan wystartuje powiedzia, skinwszy ponownie gow. Przez chwil mia ochot
ucisn do Murzyna, ale nie by pewien, czy powinien to robi. Nie wiedzia, e genera zastanawia
si nad tym samym. Po krtkim wahaniu odwrci si i poszed z powrotem do samolotu.
W grupie czarnoskrych mczyzn zapada cisza.
Dlaczego facet z Afryki Poudniowej, a w dodatku biay, miaby robi co takiego? zapyta
wreszcie jeden z nich.
Genera umiechn si, byskajc w ciemnoci zbami.
Wtpi, czy kiedykolwiek si tego dowiemy odpar. Zapona zapaka, wydobywajc na chwil
z mroku twarze
mczyzn. Porodku sta genera, wyszy od prawie wszystkich ludzi ze swojej obstawy, mocno
zbudowany, o szerokiej piersi i ramionach, atwy do odrnienia nawet z daleka dziki gstej czarnej
brodzie, ktr zna ju niemal cay wiat.
Pokonany, w obliczu wygnania, o ktrym wiedzia, e bdzie samotne i upokarzajce, wci by
wodzem. Otoczony przez doradcw i ministrw i jak zwykle troch zamknity w sobie. Samotno
jest cen, jak trzeba zapaci za wadz, ale on nie mia nic przeciwko temu.
Przez dwa i p roku, czasem wycznie dziki sile wasnej osobowoci, udawao mu si utrzyma
jedno milionw swoich zwolennikw i walczy z federalnym rzdem. Wszyscy eksperci
przewidywali, e utrzymaj si tylko kilka tygodni, najwyej dwa miesice. Oni jednak, mimo
niesprzyjajcych okolicznoci, okreni i osaczeni, walczyli nadal, godni, lecz niepokonani.
Wrogowie kwestionowali fakt, e nard pragnie jego przywdztwa, ale naoczni wiadkowie zdarze
na miejscu nie mieli adnych wtpliwoci. Nawet teraz, po ostatecznej klsce, kiedy jecha na
lotnisko, mieszkacy wiosek gromadzili si po obu stronach botnistej drogi, by da wyraz swojej

wiernoci. Kilka godzin wczeniej, podczas ostatniego posiedzenia gabinetu, ministrowie


przegosowali wniosek, eby opuci kraj. Naley si spodziewa surowych represji, powiedzia
przedstawiciel wikszoci, i jeli genera pozostanie na miejscu, bd one stokro okrutniejsze.
Wanie dlatego postanowi wyjecha on, czowiek, ktry zgodnie z decyzj rzdu federalnego mia
by martwy jeszcze przed wschodem soca. Obok sta jego najbardziej zaufany wsppracownik,
jeden z tych, ktrych lojalno nie ulegaa adnej wtpliwoci. Niewielkiego wzrostu uczony o
siwiejcych wosach, doktor Okoye. Zdecydowa si pozosta tu, w kraju, i ukry si w dungli, aby
przeczeka pierwsz fal przeladowa, a potem wrci do domu. Obaj mczyni ustalili, e
zaczekaj p roku i dopiero potem sprbuj ponownie nawiza kontakt.
Piciu najemnikw w land roverze obserwowao majaczc w ciemnoci sylwetk pilota, ktry wraca
do maszyny. Ich dowdca siedzia obok czarnego kierowcy. Wszyscy palili papierosy.
To na pewno poudniowoafrykaski samolot powiedzia dowdca, po czym odwrci si do
jednego z czterech biaych, ktrzy przycupnli w tylnej czci samochodu. Janni, skocz do pilota i
zapytaj go, czy znalazoby si miejsce dla nas.
Z land rovera wysiad wysoki kocisty mczyzna o kanciastej sylwetce. Podobnie jak pozostali mia
na sobie polowy mundur w kolorach ochronnych i takie same wysokie pcienne buty z cholewami. U
jego pasa wisiaa manierka z wod, skadany n oraz trzy puste adownice na amunicj do
przewieszonego przez rami pistoletu maszynowego.
Zostaw bro. Dowdca wycign rk po pistolet. I postaraj si, dobra? Jeeli nie odlecimy
std tym wrakiem, za kilka dni moemy trafi do kota.
Mczyzna imieniem Janni skin gow, poprawi beret i niespiesznie ruszy w kierunku samolotu.
Gumowe podeszwy nie czyniy na betonowej nawierzchni najmniejszego haasu.
Naand, meneer.
Na dwik ojczystego jzyka van Cleef odwrci si raptownie i zmierzy spojrzeniem mczyzn.
Mimo gbokiej ciemnoci bez trudu dostrzeg umieszczony na jego ramieniu emblemat; czaszka i
skrzyowane piszczele.
Naand. Jy Afrikaans! Najemnik skin gow.
Jan Dupree przedstawi si i wycign rk.
Kobus van Cleef odpar pilot. Wymienili ucisk doni.
Waar gaan jy noul zapyta Dupree.
Do Libreville, jak tylko skocz zaadunek. A ty? Janni Dupree wyszczerzy zby w umiechu.
Znalazem si w kropce, tak samo jak moi kumple. Jeli tamci nas dorw, zrobi z nas rbank.
Mgby nam pomc?
Ilu was jest?
Piciu.
Van Cleef, take najemnik, nie waha si ani przez chwil. Ludzie wyjci spod prawa czasem
pomagaj sobie w potrzebie.
Zgoda, wsiadajcie. Ale popieszcie si. Startujemy zaraz po tej constellation.
Dupree podzikowa skinieniem gowy i wrci truchtem do land rovera. Czterej biali stali przy masce
samochodu.
W porzdku, ale musimy ju wsiada poinformowa ich.
Dobra odpar dowdca. Rzucie graty do wozu i w drog. Kiedy pistolety maszynowe i
adownice wyldoway z oskotem z tyu, nachyli si do siedzcego za kierownic czarnego
podporucznika. Musimy si zwija powiedzia. Utop samochd w rzece, zakop bro i
zaznacz miejsce, a potem zdejmij mundur i ukryj si w dungli. Zrozumiae?
Podporucznik, ktry zgosi si na ochotnika bdc w ostatniej klasie szkoy redniej i przez cay rok
walczy w oddziale dowodzonym przez najemnikw, kiwn ponuro gow.
Do widzenia, Patrick doda najemnik. Obawiam si, e ju po wszystkim.
Ciemnoskry chopak spojrza mu w oczy.
Moe odpar. Moe ma pan racj.
Dalsza walka nie ma sensu.
Teraz rzeczywicie nie zgodzi si podporucznik i wskaza w stron stopni superconstellation,
gdzie genera i towarzyszce mu osoby egnali si z tymi, ktrzy mieli pozosta na miejscu.
Najwaniejsze, e jemu nic si nie stao. To dobrze. Nadal jest naszym przywdc. Dopki on yje,
nie zapomnimy. Nic nie powiemy ani nie zrobimy, ale bdziemy pamita. Uruchomi silnik land

rovera. Do widzenia! zawoa.


Czterej najemnicy odpowiedzieli na poegnanie i pierwsi ruszyli w kierunku transportowca.
Dowdca ju ich dogania, kiedy z gstwiny drzew rosncych na skraju lotniska wyoniy si dwie
zakonnice.
Majorze!
Najemnik odwrci si i rozpozna w jednej z nich siostr, ktr spotka kilka miesicy temu, kiedy
walki dotary w poblie kierowanego przez ni szpitala, a on musia zorganizowa ewakuacj
pacjentw i personelu.
Siostra Maria Jzefa! Co siostra tutaj robi?
Niemoda irlandzka zakonnica chwycia go za rkaw munduru i przez dusz chwil tumaczya co
powanym tonem.
Sprbuj powiedzia, kiedy skoczya. Nic wicej nie mog obieca.
Poszed przez pyt lotniska w stron, gdzie pod skrzydem swojego samolotu sta
poudniowoafrykaski pilot. Dwaj mczyni rozmawiali przez kilka minut, po czym najemnik wrci
do czekajcych na niego zakonnic.
Zgodzi si, ale musicie si popieszy. Chce wystartowa jak najszybciej.
Niech Bg pana bogosawi! odpara siostra w biaym habicie i wydaa polecenia swojej
towarzyszce, ktra natychmiast pobiega do samolotu i wspia si po krtkiej drabince prowadzcej
do drzwi dla pasaerw. Irlandka znikna na chwil wrd drzew, a po chwili z dungli wyszo
kilkunastu mczyzn z jakimi zawinitkami w ramionach. Zawinitka jedno po drugim trafiay do rk
siostry stojcej na drabince. Drugi pilot przyglda si przez chwil, jak zakonnica ukada je na
pododze kabiny, a potem burkn co pod nosem i zacz odbiera ciary z wycignitych rk i
podawa je kobiecie do wntrza maszyny.
Niech pana Bg bogosawi szepna zakonnica.
Jedno z zawinitek zanieczycio rkaw marynarki drugiego pilota pynnym, zielonym kaem.
Cholera! warkn, ale nie przerwa pracy. Osamotniony dowdca najemnikw spojrza w
kierunku superconstellation. Grupa uciekinierw, skadajca si gwnie z czonkw rodzin
pokonanych przywdcw, wchodzia wanie po schodkach do samolotu. W przymionym blasku
sczcym si z kabiny dostrzeg tego, kogo szuka.
Pan, i major Shannon powiedzia jeden z ludzi szykujcych si do odcignicia schodkw.
Genera odwrci si. Nawet teraz zdoa zdoby si na umiech.
Wic jak, Shannon? Leci pan z nami?
Shannon zasalutowa, a genera odpowiedzia w ten sam sposb.
Dzikuj panu, ale mamy transport do Libreville. Chciaem si tylko poegna.
Tak... To bya duga walka. Obawiam si, e ju si skoczya. Przynajmniej na kilka lat. Trudno
mi uwierzy, eby mj nard mia ju na zawsze pozosta w niewoli. Aha, przy okazji: czy pan i
pascy koledzy otrzymalicie wynagrodzenie ustalone w kontrakcie?
Tak. Dzikuj, panie generale. Wszystko zostao uregulowane. Murzyn skin ponuro gow.
W takim razie do widzenia. Jestem wam wdziczny za wszystko, co zdoalicie zrobi.
Mczyni ucisnli sobie rce.
Jeszcze jedno, panie generale powiedzia Shannon. Rozmawiaem z chopcami w
samochodzie i gdyby... To znaczy, gdyby jeszcze kiedy pan nas potrzebowa, prosz da zna.
Wszyscy przylecimy. Wystarczy nas zawiadomi. Chopcy chcieli, eby pan otym wiedzia.
Przez kilka sekund genera wpatrywa si w niego bez sowa.
Ta noc jest pena niespodzianek powiedzia wreszcie powoli. Moe pan jeszcze o tym nie
wie, ale poowa moich doradcw i wszyscy co zamoniejsi sojusznicy maj zamiar jeszcze tej nocy
przekra si przez lini frontu i zaofiarowa swe usugi przeciwnikowi. A wielu jeszcze uczyni to
samo najdalej w cigu miesica. Dzikuj za pask propozycj, panie Shannon. Nie zapomn o niej.
Ale co bdzie z wami? Co teraz poczn najemnicy?
Bdziemy musieli rozejrze si za jak robot.
Kolejna wojna, majorze Shannon?
Kolejna wojna, generale.
Ale zawsze czyja.
Takie ju jest nasze ycie odpar Shannon.
I myli pan, e pan i pascy ludzie bdziecie znowu walczy?

Tak jest, bdziemy walczy. Genera rozemia si cicho.


Zakrzyknie: Groza! i spuci ze smyczy psy wojny... mrukn.
Prosz?
To Szekspir, panie Shannon, tylko krtki cytat z Szekspira. C, musz ju i. Pilot czeka. Jeszcze
raz do widzenia i ycz szczcia.
Odwrci si i wspi po schodkach do sabo owietlonego wntrza samolotu. W tej samej chwili oy
pierwszy z czterech silnikw superconstellation. Shannon cofn si o krok i po raz ostatni odda
honory czowiekowi, ktry przez minione ptora roku korzysta z jego usug.
Nawzajem mrukn do siebie. Bdzie go pan potrzebowa.
Odwrci si i ruszy do stojcego nie opodal DC-4. Kiedy zatrzasny si za nim drzwi, van Cleef
uruchomi silniki, lecz zaczeka, a ledwo widoczny w ciemnoci oby ksztat superconstellation
oderwie si od pasa startowego. Oba samoloty miay wyczone wiata, lecz mimo to Afrykaner
dostrzeg trzy pionowe stateczniki wikszej maszyny, ktra wzbia si nad wierzchoki drzew i
skierowaa na poudnie, by niemal natychmiast znikn w warstwie opiekuczych chmur. Dopiero
wtedy zwolni hamulce i skierowa transportowiec na pocztek pasa. Godzin pniej poleci
drugiemu pilotowi, by wczy owietlenie kabiny. Przez t godzin przeskakiwa od chmury do
chmury, przemyka si przez nisze warstwy altostratusw, a przede wszystkim unika blasku
ksiyca, ktry mgby zdradzi ich obecno jakiemu grasujcemu w grze MiGowi. Odpry si
dopiero wtedy, kiedy nabra pewnoci, e znajduje si nad zatok, a brzeg zosta daleko w tyle.
Zapalone w kabinie wiato wydobyo z ciemnoci obraz, ktry mgby namalowa Dore1 w
przypywie szczeglnie cikiej melancholii. Podoga bya usana brudnymi, cuchncymi kocami, na
nich za leaa w rzdach po obu stronach przestrzeni adunkowej zawarto niedawnych zawinitek:
czterdziecioro maych dzieci, wychudzonych, wyniszczonych i znieksztaconych z niedoywienia.
Przycupnita w pobliu drzwi siostra Maria Jzefa podniosa si i zacza kry wrd wygodzonych
dzieci. Kade z nich miao przyklejony do czoa plaster z wypisanymi dugopisem informacjami, ktre
mogy si przyda w sierocicu pod Libreville. Informacje skaday si z imienia i kolejnego numeru.
Na skutek anemii wosy wszystkich dzieci ju dawno straciy naturaln czer, miay barw wyblakej
ochry.
Piciu najemnikw unioso brwi i spojrzao na wsppasaerw. W cigu minionych miesicy wiele
razy ogldali podobne widoki. Kady z nich odczuwa lekk odraz, lecz aden nie da tego po sobie
pozna. Po pewnym czasie do wszystkiego mona si przyzwyczai, szczeglnie po Kongu, Jemenie,
Katandze i Sudanie. Zawsze ta sama historia: dzieci. I nigdy nic nie mona na to poradzi. Tym razem
byo dokadnie tak samo, wic signli po papierosy. W wietle, ktre zabyso w kabinie, mogli
zobaczy si nawzajem po raz pierwszy od zachodu soca poprzedniego dnia. Na ich mundurach
widniay plamy potu i smugi czerwonej ziemi, twarze za byy wykrzywione zmczeniem. Dowdca
siedzia oparty plecami o drzwi toalety, z wycignitymi nogami, spogldajc przez cay samolot w
kierunku kabiny pilotw. Carlo Alfred Thomas Shannon, lat trzydzieci trzy, jasne wosy obcite
troch krzywo, ale po wojskowemu. W tropikalnym klimacie krtkie wosy s bardzo wygodne, pot
moe szybciej z nich spywa i atwiej pozby si robactwa. Cat urodzi si w hrabstwie Tyrone w
Ulsterze, ale mwi bez pnocnoirlandzkiego akcentu, poniewa ojciec posa go do taniej angielskiej
szkoy. Po piciu latach spdzonych w szeregach krlewskich marines poegna si z wojskiem, by
zakosztowa cywilnego ycia, i sze lat temu wyldowa w Ugandzie jako pracownik firmy
handlowej, ktra miaa gwn siedzib w Londynie. Pewnego sonecznego poranka zamkn ksigi
rachunkowe, wsiad do land rovera i pojecha na zachd w kierunku granicy z Kongiem. Tydzie
pniej w Stanleyville zacign si jako najemnik do Pitego Komanda Mikea Hoarea.
By wiadkiem odejcia Hoarea i przybycia John-Johna Petersa, z ktrym ci si wkrtce potem,
pody wic na pnoc, by przyczy si w Paulis do Denarda. Dwa lata pniej bra udzia w buncie
w Stanleyville, a kiedy odwieziono do Rodezji rannego w gow Francuza, doczy do Czarnego
Jacquesa Schrammea, belgijskiego plantatora-najemnika, z ktrym odby dugi marsz do Bukavu, a
stamtd do Kigali. Ewakuowany przez Czerwony Krzy, zaraz potem zgosi si na kolejn afrykask
wojn i wreszcie otrzyma wasne komando jednak za pno, eby zwyciy. Zawsze za pno.
Teraz, gdy DC-4 gono warczc lecia w kierunku Libreville, siedzia oparty plecami o drzwi toalety i
rozmyla o minionych osiemnastu miesicach. Mylenie o przyszoci nastrczao znacznie wicej
1

Gustaw Dore (1832-1883) francuski ilustrator ksiek i malarz (przyp. tum.).

kopotw, gdy zapewniajc generaa, e wraz ze swoimi ludmi ju wkrtce wemie udzia w jakiej
nowej afrykaskiej wojnie, kierowa si bardziej optymizmem ni konkretn wiedz. W gruncie
rzeczy nie mia zielonego pojcia, gdzie znajdzie nastpn robot. Ale, cho tej nocy w samolocie nie
mg jeszcze nic o tym wiedzie, on
1 jego towarzysze mieli niebawem ponownie znale si w samym rodku wojennej rozgrywki i przed
ostateczn klsk wstrzsn fundamentami wielu potnych budowli.
Po lewej rce Shannona siedzia jeden z najlepszych specjalistw od modzierzy na pnoc od
Zambezi. Wielki Jan Dupree mia dwadziecia osiem lat i pochodzi z Paarl w Kraju Przyldkowym, a
by potomkiem zuboaych hugenotw, ktrzy przed ponad trzystu laty uciekli z Francji na Przyldek
Dobrej Nadziei przed gniewem Mazarina. Jego pociga twarz o wskich ustach zdominowana przez
uk nosa, miaa teraz rysy jeszcze ostrzejsze ni zazwyczaj, gdy zmczenie wyobio mu w
policzkach gbokie bruzdy. Bladoniebieskie oczy byy zamknite, a na jasnych brwiach i wosach
widniay. brudne smugi. Unis na chwil powieki, spojrza na dzieci lece po obu stronach kabiny,
mrukn Bliksems (dranie), wyraajc tym samym swj stosunek do wiata wasnoci i przywilejw,
ktry obarcza odpowiedzialnoci za zo panoszce si na planecie, po czym sprbowa zasn. Obok
niego rozoy si Marc Vlaminck, May Marc, zwany tak z powodu swojego susznego wzrostu. Ten
Flamand z Ostendy mierzy sobie w skarpetkach (o ile akurat mia je na nogach) rwno sto
dziewidziesit centymetrw i way sto dwadziecia kilogramw. Niektrzy uwaali go za otyego,
ale to bya nieprawda. Policjantom z Ostendy, w zdecydowanej wikszoci spokojnym ludziom,
ktrzy woleli unika kopotw, dray ydki na jego widok. Cieszy si te wielkim powaaniem
wrd tamtejszych stolarzy i szklarzy, bo bezustannie zapewnia im zatrudnienie. Im lepiej May Marc
bawi si w jakim barze, tym wicej trzeba byo rzemielnikw, eby doprowadzi lokal do stanu
uywalnoci.
Jako sierota wychowywa si w domu dziecka prowadzonym przez ksiy, ktrzy usiowali wbi
troch rozsdku do gowy nadmiernie wyronitego chopca. Czynili to tak czsto, e wreszcie Marc
straci cierpliwo i w wieku trzynastu lat celnym ciosem znokautowa jednego z wymachujcych
kijem ojczulkw.
Potem odwiedza kolejno kilka poprawczakw, przez jaki czas uczszcza do szkoy specjalnej,
przebywa w wizieniu dla nieletnich, a wreszcie ku ogromnej uldze caego miasta wstpi do
komandosw. By jednym z piciuset ludzi, ktrzy wraz z pukownikiem Laurentem dokonali desantu
na Stanleyville i uratowali misjonarzy, ktrych miejscowy wdz Christophe Gbenye mia zamiar upiec
ywcem na centralnym placu miasteczka.
W czterdzieci minut po zrzucie desantu na teren lotniska Stanleyville May Marc przekona si, e
oto odnalaz swoje powoanie, tydzie pniej za zdezerterowa, aby unikn powrotu do koszar w
Belgii. Zosta najemnikiem. May Marc nie tylko dysponowa potn si, ale take znakomicie radzi
sobie z bazook; bya to jego ulubiona bro, a obchodzi si z ni z tak nonszalancj, z jak
nastolatek obchodzi si z rurk do strzelania plastelinowymi kulkami.
Tej nocy, kiedy wraz z kolegami wsiad do samolotu leccego do Libreville, ukoczy trzydzieci lat.
Po drugiej stronie przejcia wiodcego przez ca dugo kaduba, dokadnie naprzeciwko Belga,
siedzia trzydziestojednoletni Jean-Baptiste Langarotti. Niski i szczupy, o oliwkowej cerze, by Korsykaninem urodzonym i wychowanym w miasteczku Calvi. W wieku , osiemnastu lat zosta wezwany
przez Francj, by walczy w Algierii jako jeden ze stu tysicy powoanych. Po odsueniu poowy z
przepisowych osiemnastu miesicy podpisa zawodowy kontrakt, a wkrtce potem trafi do 10
Kolonialnego Puku Spadochroniarzy, siejcych groz czerwonych beretw generaa Massu, znanych
powszechnie jako les paras. Mia dwadziecia jeden lat w chwili przeomu, kiedy to cz francuskiej
zawodowej armii kolonialnej opowiedziaa si za Algieri francusk na zawsze, czyli za spraw, o
ktr walczya OAS. Langarotti przeszed na stron OAS, zdezerterowa, a po fiasku puczu, ktrego
prbowano dokona w kwietniu 1961 roku, zszed do podziemia. Trzy lata pniej, mimo e przybra
faszywe nazwisko, zosta schwytany we Francji, a nastpnie spdzi cztery lata w wizieniu, gryzc
prty krat w mrocznych celach najpierw w Sante w Paryu, potem w Tours, a wreszcie na Ile de Re.
By niesfornym winiem, czego dowody dwaj stranicy mieli nosi na ciele do koca ycia.
Kilka razy pobity do nieprzytomnoci za ataki na stranikw, odsiedzia cay wyrok i wyszed na
wolno w roku 1968, bojc si tylko jednej rzeczy na wiecie: maych zamknitych pomieszcze.
Poprzysig sobie, e ju nigdy nie wrci za kratki, nawet gdyby mia przypaci to yciem, a gdyby
policjanci zjawili si, eby go zamkn, zabierze ze sob co najmniej kilku z nich. W niecae trzy

miesice potem sobie tylko znanym sposobem przedosta si do Afryki, zaapa si na wojn i doczy
do Shannona jako zawodowy najemnik. Od chwili odzyskania wolnoci doskonali si bez przerwy w
posugiwaniu broni, ktrej uywa najpierw jako chopiec na Korsyce, a ktra potem przysporzya mu
niemaej sawy w mrocznych uliczkach Algieru. Na przegubie lewej rki nosi skrzany pas do
ostrzenia brzytew. W wolnych chwilach odwraca go na drug stron i przesuwa na pi tak
wanie uczyni teraz, w samolocie leccym do Libreville. W prawej doni trzyma n o
pitnastocentymetrowym ostrzu i kocianej rkojeci, ktrym potrafi posugiwa si tak szybko, e
czsto udawao mu si schowa go do ukrytej w rkawie pochwy, jeszcze zanim ofiara zorientowaa
si, e zostaa ugodzona. Klinga, i tak ju ostra jak brzytwa, przesuwaa si w jednostajnym rytmie po
skrzanym pasie. Ta czynno koia mu nerwy, irytujc jednoczenie wszystkich dokoa. Mimo to nikt
nigdy nie protestowa; tych, ktrzy go znali, nie zwodzi jego agodny gos i smutny pumiech.
Lepiej byo nie wchodzi mu w drog.
Wcinity midzy Langarottiego i Shannona siedzia najstarszy czonek oddziau. Kurt Semmler by
Niemcem, mia czterdzieci lat i to wanie on wymyli znak skadajcy si z trupiej gwki i
skrzyowanych piszczeli, ktry nosili na mundurach zarwno jego koledzy, jak i ich afrykascy
wychowankowie. On rwnie oczyci ponad siedmiokilometrowy odcinek z onierzy rzdu
federalnego, oznaczajc lini frontu ich gowami nabitymi na tyki. Przez nastpny miesic aktywno
nieprzyjaciela w tym rejonie spada niemal do zera. Urodzony w 1930 roku w rodzinie monachijskiego
inyniera dorasta w hitlerowskich Niemczech. Jego ojciec, funkcjonariusz Organizacji Todta, zgin
na froncie wschodnim.
W wieku pitnastu lat, jako peen zapau czonek Hitlerjugend po dwunastu latach rzdw Fuhrera
nie rni si ani troch od caej niemieckiej modziey zosta mianowany dowdc niewielkiego
oddziau zoonego z modszych od siebie dzieci i ponad siedemdziesicioletnich mczyzn.
Dysponowali jednym panzerfaustem i trzema przestarzaymi karabinami, ich zadanie za miao
polega na powstrzymaniu czogw generaa Pattona. Rzecz jasna, zadanie nie zostao wykonane, a
Kurt spdzi lata modziecze w Bawarii pod okupacj znienawidzonych Amerykanw. Nie powica
zbyt wiele czasu swojej matce, religijnej fanatyczce, ktra chciaa, eby zosta ksidzem. W wieku
siedemnastu lat uciek z domu, przekroczy koo Strasburga francusk granic i zgosi si do punktu
werbunkowego Legii Cudzoziemskiej. Jego zadanie miao polega na wyapywaniu zbiegych
Niemcw i Belgw. Po roku spdzonym w Sidibel-Abbes zosta wysany wraz z siami
ekspedycyjnymi do Indochin. W rok i jedno Dien Bien Phu pniej, ju bez puca, ktre usunli mu
chirurdzy w Danang, odesano go z powrotem do Francji, oszczdzajc w ten sposb koniecznoci
ogldania ostatecznego upokorzenia w Hanoi. Po rekonwalescencji wysano go w 1958 roku do
Algierii jako sieranta najbardziej elitarnego oddziau francuskiej armii kolonialnej, to znaczy 1.
Regimentu Spadochroniarzy Legii Cudzoziemskiej. Nalea do nielicznych, ktrzy ocaleli po
dwukrotnym, niemal cakowitym rozbiciu Regimentu w Indochinach. Powaa tylko dwch ludzi:
pukownika Rogera Faulques, dowodzcego Regimentem wtedy jeszcze Kompani podczas
pierwszej masakry, oraz komendanta le Bras, take weterana, stojcego obecnie na czele Gwardii
Republikaskiej Gabonu i pilnujcego, aby to zasobne w zoa uranu pastwo nie znalazo si poza
zasigiem wpyww Francji. Nawet pukownik Marc Rodin, dawny dowdca Semmlera, straci jego
szacunek, kiedy OAS poniosa ostateczn klsk.
Semmler suy w 1. Regimencie, kiedy jego oddzia zosta wybity niemal do nogi podczas
algierskiego puczu, a nastpnie rozwizany przez Charlesa de Gaullea. Kurt pody za swoimi
francuskimi oficerami, ukrywa si, ale w 1962 roku zosta zdemaskowany w Marsylii i musia
odsiedzie dwa lata w wizieniu. Przed wyszym wyrokiem uchroniy go cztery rzdy bojowych
odznacze na mundurze. Kiedy w 1964 roku wyszed na wolno po raz pierwszy od dwudziestu
lat jako cywil byy towarzysz niedoli z celi zaproponowa mu wsplny udzia w operacjach
przemytniczych wok Morza rdziemnego. Przez kolejne trzy lata nie liczc jednego roku,
spdzonego we woskim wizieniu przewozi alkohol, zoto, a czasem bro z jednego koca Morza
rdziemnego na drugi. Wanie zacz si dorabia sporej fortuny na nielegalnym handlu
papierosami midzy Wochami a Jugosawi, kiedy jego partner oszuka zarwno sprzedajcych, jak i
kupujcych, zwali ca win na Semmlera, po czym znikn z pienidzmi.
cigany przez niezbyt pokojowo usposobionych dentelmenw, Semmler uciek drog morsk do
Hiszpanii, przesiadajc si z autobusu do autobusu dotar do Lizbony, skontaktowa si z przyjacielem
trudnicym si handlem broni i przedosta si do Afryki, by wzi udzia w wojnie, o ktrej czyta w

gazetach. Shannon przyj go do oddziau z otwartymi ramionami, poniewa Kurt ze swoim szesnastoletnim dowiadczeniem wiedzia o walce w dungli wicej ni wszyscy pozostali razem wzici. Teraz,
podczas lotu do Libreville on take zapad w drzemk.
Kiedy DC-4 rozpocz pierwsze okrenie nad lotniskiem, do witu pozostay jeszcze dwie godziny.
W kabinie ponad zawodzenie dzieci wybija si inny odgos, odgos gwizdania. To gwizda Shannon.
Jego koledzy wiedzieli, e zawsze gwide przed i po akcji. Wiedzieli rwnie bo sam im to
powiedzia e melodia nosi tytu Hiszpaski Harlem.
DC-4 dwukrotnie okry port lotniczy w Libreville. Kiedy wreszcie stary samolot wyldowa i
dotoczy si do koca pasa, przed jego dzib zajecha wojskowy jeep z dwoma francuskimi oficerami.
Jeden z nich da znak van Cleefowi, eby koowa za nimi.
Dopiero gdy znalaz si z dala od gwnego budynku portu lotniczego, pilot otrzyma sygna, eby
zatrzyma maszyn, ale nie wycza silnikw. W cigu kilku sekund przystawiono do drzwi
metalowe schodki, a kiedy drugi pilot je otworzy, ukazaa si w nich gowa w kepi. Francuz
zmarszczy z obrzydzeniem nos, dostrzegszy piciu najemnikw skin na nich, by zeszli za nim na
pyt lotniska, a kiedy si na niej znaleli, pozwoli drugiemu pilotowi zamkn drzwi. DC-4
natychmiast potoczy si po betonie w kierunku gwnego budynku, gdzie grupa pielgniarek i lekarzy
z Francuskiego Czerwonego Krzya czekaa, by zaj si dziemi. Najemnicy pomachali z
wdzicznoci widocznej za szyb kabiny pilotw twarzy van Cleefa, a nastpnie ruszyli za
francuskim oficerem.
W baraku na skraju lotniska musieli spdzi godzin na bezczynnym oczekiwaniu. Co pewien czas do
wntrza zagldali modzi onierze, pragncy zobaczy na wasne oczy les Affreux, Okrutnikw.
Wreszcie zapiszczay hamulce jeepa i z korytarza dobiego stukanie obcasw prcych si na
baczno onierzy. Drzwi otworzyy si i do pomieszczenia wszed wysoki rang oficer o ogorzaej
surowej twarzy, w tropikalnym mundurze i kepi ze zocistym otokiem. Shannon obrzuci szybkim
spojrzeniem ywe, czujne oczy, krtko ostrzyone stalowoszare wosy, odznak spadochroniarza
przypit nad picioma rzdami baretek, a kiedy ujrza, e Semmler stan w postawie zasadniczej, z
brod wysunit do przodu i domi przycinitymi do szww spodni polowego munduru, natychmiast
domyli si, kim jest przybyy: by to legendarny le Bras.
Weteran z Indochin i Algierii ucisn wszystkim donie, zatrzymujc si nieco duej przy
Semmlerze.
Alors, Semmler? powiedzia cicho, z lekkim umiechem. Wci w walce. Ale ju nie
adiutant, jak widz, tylko kapitan.
Semmler by wyranie zaenowany.
Oui, mon commandant... pardon, mon colonel. Tylko chwilowo. Le Bras kilkakrotnie skin w
zadumie gow, po czym zwrci si do wszystkich:
Otrzymacie wygodne kwatery. Na pewno chcecie si wykpa, ogoli i co zje. Przypuszczam,
e nie macie innych ubra, wic zostan wam dostarczone. Obawiam si, e przez pewien czas nie
bdziecie mogli opuszcza kwater. To tylko rodek ostronoci, bo w miecie roi si od dziennikarzy,
a wy musicie unika jakiegokolwiek kontaktu z nimi. Zostaniecie przewiezieni do Europy, kiedy tylko
bdzie to moliwe.
Byo to wszystko, co mia do powiedzenia. Podnis praw rk do daszka kepi i wyszed.
Godzin pniej, po krtkiej podry zamknit ciarwk, caa pitka znalaza si w swoich
kwaterach, to znaczy piciu sypialniach na najwyszym pitrze hotelu Gamba pooonego zaledwie
piset metrw od budynku dworca lotniczego, daleko od centrum miasta. Wlizgnli si tylnym
wejciem, a towarzyszcy im mody oficer powiedzia, e posiki bd im dostarczane do pokoi i e
musz w nich pozosta, dopki nie otrzymaj nowych polece. Zaopatrzy ich take w rczniki,
brzytwy, past i szczoteczki do zbw, mydo oraz gbki. Zjawia si i kawa, a mczyni z
westchnieniem ulgi zanurzyli si w wannach z gorc wod. Bya to ich pierwsza prawdziwa kpiel od
ponad szeciu miesicy.
W samo poudnie przyszed wojskowy fryzjer i porucznik z narczem spodni, koszul, bielizny,
skarpet, piam oraz butw. Kady wybra sobie to, co mu pasowao, po czym porucznik znikn z
reszt garderoby. Powrci o pierwszej, prowadzc ze sob czterech kelnerw z obiadem. Poradzi
najemnikom, eby trzymali si z dala od balkonw. Jeeli chc troch powiczy, musz robi to w
pokojach. Zapowiedzia te, e wieczorem przyniesie im co do czytania, cho nie moe obieca, e
bd to ksiki i czasopisma angielskie albo w jzyku afrykanerskim. Po posiku, ktry przewysza

wszystko, co jedli przez minione p roku, caa pitka zwalia si do ek i zapada w gboki sen.
Podczas gdy najemnicy chrapali na zdumiewajco mikkich materacach w niewiarygodnie czystej
pocieli, van Cleef poderwa w gr dzib swojego DC-4, przelecia kilka mil od hotelu Gamba i w
zapadajcym zmierzchu skierowa maszyn na poudnie, w stron Caprivi i Johannesburga. Jego
zadanie zostao wykonane.
Spdzili cztery tygodnie na ostatnim pitrze hotelu. W tym czasie zainteresowanie prasy ich osobami
znacznie osabo, a reporterzy wrcili do redakcji, odwoani przez szefw, ktrzy nie widzieli potrzeby
utrzymywania ludzi w miejscu, gdzie nic si nie dziao. Ktrego wieczoru, nie zapowiedziany, w
hotelu Gamba zjawi si kapitan ze sztabu komendanta le Brasa.
Panowie, mam dla was nowin oznajmi z szerokim umiechem. Dzi w nocy lecicie do
Parya. Oto bilety na samolot Air Afrique odlatujcy o dwudziestej trzeciej trzydzieci.
Piciu mczyzn, miertelnie znudzonych przymusow bezczynnoci, zareagowao gonym
wybuchem radoci.
Podr do Parya trwaa dziesi godzin, z przerwami w Douala i Nicei. Nazajutrz tu przed dziesit
najemnicy wyszli w haaliwy, zimny poranek na lotnisku le Bourget. Poegnanie odbyo si w kawiarence dworca lotniczego. Dupree postanowi pojecha autobusem na Ory i kupi bilet na
najbliszy lot South African Airways do Johannesburga i Kapsztadu. Semmler take mia zamiar uda
si w tamt stron, ale najpierw musia zoy wizyt w Monachium. Vlaminck powiedzia, e na
Gare du Nord wsidzie do pierwszego ekspresu odjedajcego do Brukseli, gdzie zapie pocig do
Ostendy. Langarotti wybiera si na Gare de Lyon, a stamtd do Marsylii.
Postanowili, e bd si ze sob kontaktowa, po czym spojrzeli na Shannona. By ich dowdc i na
jego barkach spoczywa ciar znalezienia im nowej pracy, nowej wojny. Z kolei, gdyby ktry z nich
usysza o jakiej interesujcej propozycji, powinien jak najszybciej zawiadomi pozostaych, a
najlepsz skrzynk kontaktow byby wanie Shannon.
Przez jaki czas zostan w Paryu powiedzia. Tutaj atwiej znale jak tymczasow robot
ni w Londynie.
Wymienili adresy poste restante albo nazwy lokali, gdzie zaprzyjaniony barman przekae
wiadomo lub przechowa list do chwili, kiedy adresat wpadnie na drinka po czym kady poszed
w swoj stron.
Na lotnisku le Bourget nie czeka aden dziennikarz, gdy ich powrt z Afryki by otoczony cis
tajemnic. Mimo to komu udao si o nim dowiedzie. Jaki czowiek zaczepi Shannona przed
gwnym budynkiem dworca.
Shannon!
Nazwisko zostao wymwione z francuskim akcentem, zdecydowanie nieprzyjaznym tonem. Shannon
odwrci si i zmruy oczy na widok postaci stojcej dziesi metrw przed nim. Mczyzna w grubym zielonym paszczu by tgi, mia dugie, zwisajce wsy. Ruszy w kierunku Shannona i
zatrzyma si o jakie p metra od niego. Sdzc po sposobie, w jaki obaj mczyni patrzyli na
siebie, nie darzyli si chyba zbyt ciepymi uczuciami.
Roux powiedzia Shannon.
A wic wrcie sykn Francuz.
Tak. Wszyscy wrcilimy.
Przegralicie! parskn pogardliwie czowiek nazwiskiem Roux.
Nie mielimy wyboru odpar Shannon.
Dam ci rad, przyjacielu powiedzia Francuz lodowatym tonem. Wracaj do swojego kraju.
Nie zostawaj tutaj. Postpisz bardzo gupio, jeli zostaniesz. To moje miasto. Jeli bdzie mona
zapa jaki kontrakt, ja pierwszy si o tym dowiem i to ja go zdobd. Potem sam dobior sobie ludzi.
Shannon nie odpowiedzia, tylko podszed do pierwszej takswki czekajcej przy krawniku i
wrzuci baga na tylne siedzenie. Roux ruszy za nim z twarz czerwon od gniewu.
Posuchaj mnie, Shannon. Ostrzegam ci... Irlandczyk odwrci si do niego.
To ty mnie posuchaj, Roux. Zostan w Paryu tak dugo, jak bd chcia. Nie baem si ciebie w
Kongu i nie boj si teraz, wic moesz si wypcha.
Kiedy takswka odjedaa, Roux odprowadzi j wciekym spojrzeniem, po czym, mamroczc co
gniewnie pod nosem, poszed w kierunku samochodu, ktry zostawi na parkingu. Wsiadszy do wozu
przekrci kluczyk w stacyjce, wrzuci bieg i znieruchomia na dusz chwil, gapic si przez
przedni szyb.

Kiedy zabij tego drania... mrukn, ale nawet ta myl nie poprawia mu humoru.

2
Jack Mulrooney przekrci swoje cielsko na pciennym ku pod moskitier i spojrza na wschd,
gdzie nieprzenikniona do tej pory ciemno zacza si powoli rozjania. Na razie rnica bya
niewielka tyle e zdoa dostrzec zarysy drzew rosncych po drugiej stronie polany. Zacign si
papierosem, przekl gono otaczajc go dungl, po czym, podobnie jak wszyscy afrykascy
weterani, po raz kolejny zada sobie pytanie, dlaczego waciwie zdecydowa si wrci na ten
zakazany kontynent.
Gdyby dobrze si nad tym zastanowi, bez wtpienia musiaby doj do wniosku, e nie byby w stanie
zamieszka nigdzie indziej, a ju na pewno nie w Londynie czy w ogle w Wielkiej Brytanii. Nie
znosi miast, zakazw i nakazw, podatkw i zimna. Jak wszyscy weterani, raz kocha Afryk, raz jej
nienawidzi, ale byo jasne, e przez minione wier wieku wesza mu na dobre w krew razem z
malari, whisky i milionami owadzich uksze.
Przyjecha z Anglii w roku 1945, majc 25 lat, po piciu latach pracy w charakterze mechanika w
RAF-ie, czciowo spdzonych w Takoradi, gdzie montowa przywoone w czciach spitfirey i
przygotowywa je do samodzielnych lotw okrn drog do Afryki Wschodniej i na Bliski Wschd.
To byo jego pierwsze spotkanie z Afryk. Po demobilizacji odebra nalene pienidze, w grudniu
1945 roku poegna zmarznity, yjcy racjami ywnociowymi Londyn i wsiad na statek pyncy do
Afryki Zachodniej. Kto mu powiedzia, e mona tam zdoby fortun. Fortuny nie zdoby, ale
przemierzy niemal cay kontynent i uzyska niewielk koncesj na wydobycie rudy cynku na
Paskowyu Benue, sto trzydzieci kilometrw od Jos w Nigerii. Trwaa wtedy wojna na Malajach,
wic ceny rudy poszy wyranie w gr. Pracowa rami w rami z robotnikami z plemienia Tiv, a w
angielskim klubie, gdzie kolonialne damy spdzay na plotkach ostatnie dni istnienia imperium,
mwio si, e stubylcza i e zachowuje si w sposb co najmniej naganny. I rzeczywicie
Mulrooney zdecydowanie polubi afrykaski styl ycia. Polubi busz, polubi te tubylcw, ktrym nie
przeszkadzao, e przeklina, wrzeszczy na nich i da, eby ciej pracowali. Moe dlatego, e popija
z nimi palmowe wino i przestrzega plemiennych obyczajw. Nie zadziera nosa. Jego koncesja
wygasa w roku 1960, mniej wicej wtedy, kiedy Nigeria odzyskaa niepodlego, wic zatrudni si
jako najemny pracownik w firmie eksploatujcej znacznie wiksze i bardziej wydajne zoe. Firma ta
nazywaa si Manson Consolidated, a kiedy w 1962 roku i ta koncesja wygasa, Mulrooney otrzyma
sta posad.
W wieku pidziesiciu lat nadal by wielkim, potnie zbudowanym mczyzn o grubych kociach i
sile wou. Mia ogromne rce, stwardniae i pokryte licznymi bliznami pamitkami po wielu latach
pracy w kopalni. Teraz przygadzi jedn swoje zmierzwione siwe wosy, drug natomiast zdusi
niedopaek w wilgotnej czerwonej ziemi pod kiem. Robio si coraz janiej; wkrtce nadejdzie
wit. Po drugiej stronie polany kucharz zacz roznieca ogie w palenisku.
Mulrooney przedstawia si jako inynier grnictwa, cho nie ukoczy ani studiw grniczych, ani
inynierskich. Mia za sob tylko krtkie przeszkolenie oraz to, czego nie moga zapewni adna
uczelnia dwudziestopicioletnie dowiadczenie. Wydobywa zoto w Witwatersrandzie i mied w
okolicach Ndoli, w Somalii dry studnie w poszukiwaniu bezcennej wody, a w Sierra Leone

zajmowa si zoami diamentw. Mia instynkt, ktry pozwala mu wyczu zarwno


niebezpieczestwo zawalenia szybu, jak i blisko pokadw cennego kruszcu. Tak przynajmniej
twierdzi, a kiedy wieczorem zgodnie ze swoim zwyczajem wypi w barze dwadziecia butelek piwa,
nie byo nikogo, kto odwayby si zakwestionowa jego sowa. Krtko mwic, by jednym z
ostatnich autentycznych poszukiwaczy. Wiedzia, e ManCon zleca mu drugorzdne zadania, w
dodatku takie, ktre wymagay przebywania w dzikim buszu, z dala od cywilizacji, ale nie mia nic
przeciwko temu. Lubi pracowa samotnie, na odludziu taki by jego styl.
Najnowsze zlecenie z pewnoci speniao te warunki. Od trzech miesicy prowadzi poszukiwania u
podna pasma Gr Krysztaowych, w niedostpnym rejonie republiki Zangaro, maego pastewka
pooonego na wybrzeu Afryki Zachodniej.
Powiedziano mu, e powinien skoncentrowa si na terenie otaczajcym Krysztaow Gr. Pasmo
garbatych wzgrz wysokich na osiemset do tysica metrw przecinao w linii prostej cay kraj,
biegnc rwnolegle do wybrzea w odlegoci szedziesiciu kilometrw od niego. Wzgrza
oddzielay nadbrzen rwnin od obszarw pooonych w gbi ldu. W acuchu istniaa tylko jedna
przerwa, przez ktr wioda wska droga stanowica jedyne poczenie z wntrzem kraju; latem
promienie tropikalnego soca zamieniay jej nawierzchni w twardy beton, zim ulewne deszcze w
trzsawisko. Za grami mieszkao plemi Vindu, yjce na poziomie epoki kamienia upanego, z t
tylko rnic, e posugiwao si wycznie drewnianymi narzdziami. Mulrooney bywa ju w
rnych dziwnych miejscach, ale nigdy w yciu nie widzia tak zacofanego kraju jak Zangaro.
Gra, ktra uyczya swego imienia caemu pasmu, wznosia si nieco poza gwnym acuchem i
wcale nie bya najwysza. Przed czterdziestu laty samotny misjonarz, badajcy okolic, przeszed na
drug stron przez jedyn dostpn przecz, po czym skrci na poudnie i po przebyciu trzydziestu
kilku kilometrw dostrzeg wzgrze wyranie oddzielone od pozostaych. Poprzedniej nocy pada
deszcz, a raczej tropikalna ulewa, jedna z tych, dziki ktrym w cigu trzech zimowych miesicy
suma opadw w tym rejonie przekraczaa szeset centymetrw. Misjonarz odnis wraenie, e
wzgrze skrzy si w promieniach porannego soca i nazwa je Krysztaow Gr, po czym odnotowa
ten fakt w swoim pamitniku. Dwa dni pniej zosta zatuczony maczugami i zjedzony. Po roku
wojskowy patrol odnalaz jego pamitnik przechowywany w pobliskiej wiosce jako co w rodzaju
fetysza. onierze spenili obowizek i zrwnali wiosk z ziemi, a potem wrcili na wybrzee, gdzie
przekazali pamitnik towarzystwu misyjnemu. W ten sposb nazwa, ktr misjonarz nada samotnemu
wzgrzu, przetrwaa, czego nie mona powiedzie o niczym, co czowiek w da z siebie
niewdzicznemu wiatu. Pniej ochrzczono tak cae pasmo grskie.
Tym, co misjonarz dostrzeg w promieniach wschodzcego soca, byy nie krysztay, lecz niezliczone
strumyczki, spywajce ze zbocza po nocnej ulewie. Woda spywaa take z pozostaych wzgrz, ale
byy one poronite gst dungl, ktra z daleka przypominaa puszysty zielony koc, a z bliska
parujce pieko. Tylko to jedno wzgrze byszczao tysicem strumyczkw, poniewa porastajca je
rolinno bya znacznie ubosza. Ani misjonarz, ani inni biali, ktrzy widzieli je na wasne oczy, nie
zastanowili si, dlaczego tak jest.
Teraz, po trzech miesicach spdzonych w parujcej dungli otaczajcej Krysztaow Gr,
Mulrooney wiedzia dlaczego.
Najpierw okry gr i stwierdzi, e wznosi si ona nieco na uboczu, na wschd od gwnego
acucha, a poniewa nie dorwnuje wysokoci jego najwyszym szczytom, jest praktycznie
niewidoczna od strony wybrzea. Nie wyrniaa si te niczym szczeglnym, tyle e spywao z niej
znacznie wicej strumieni ni ze wzgrz cigncych si ku pnocy i poudniu.
Murooney policzy wszystkie strumienie, zarwno na Krysztaowej Grze, jak i na jej ssiadkach. Nie
byo najmniejszej wtpliwoci: po deszczu woda spywaa ze wszystkich wzgrz, ale spora jej cz
wsikaa w ziemi. Inne gry byy pokryte warstw gleby mniej wicej szeciometrowej gruboci,
natomiast Krysztaowa Gra nie miaa jej prawie wcale. Zatrudnieni przez niego robotnicy z plemienia
Vindu wykonali dwadziecia odwiertw specjalnym widrem, co pozwolio ustali zasadnicz rnic
w gruboci warstwy gleby. Opierajc si na tych danych Murooney mg zacz zastanawia si nad
przyczynami takiego stanu rzeczy.
Przez miliony lat gleb tworzyy kruszejce skay i niesiony wiatrem py, i cho kady deszcz
spukiwa znaczn jej cz do strumieni, te za z kolei niosy j do rzeki, a cile rzecz biorc do jej
pytkiego rozlegego ujcia, to jednak pewna ilo zostawaa na zboczu, wcinita w malekie
szczeliny, nienaruszona przez pync wod, ktra wyobia sobie w mikkiej skale wasne cieki.

Te cieki stay si pniej korytami sezonowych strumieni, obionymi coraz gbiej przez ulewne
deszcze. Niektre z nich zniky we wntrzu gry, pozostawiajc nietknit wierzchni warstw ziemi.
Z kadym stuleciem i tysicleciem warstwa ta stawaa si coraz grubsza. Wiatr i ptaki przynosiy
nasiona, z ktrych wyrastay roliny pomagajce swymi korzeniami utrzyma si ziemi na stromych
zboczach. Kiedy Murooney ujrza wzgrza, byo jej ju tyle, e moga wykarmi potne drzewa i
wijce si pncza porastajce wszystkie stoki i wierzchoki.
Wszystkie z wyjtkiem jednego.
W tym wzgrzu woda nie moga wyobi kanaw, ktre potem zamieniay si w strumienie, ani nie
moga wydry tuneli w skaach. Dotyczyo to zwaszcza stromego wschodniego zbocza, od strony
ldu. Tutaj ziemia zebraa si tylko w niewielkich niszach, teraz zaronitych kpami trawy, krzeww
i paproci spltanych na powierzchni nagich ska, ktre byy spukiwane regularnie padajcymi kadej
zimy deszczami. Wanie te skrawki byszczcej wilgoci dostrzeg na krtko przed mierci
nieszczsny misjonarz. To wzgrze zostao zbudowane z innych, starszych, nieporwnywalnie
twardszych ska ni te, ktre tworzyy pobliski acuch wzniesie. Murooney okry gr i stwierdzi
to ponad wszelk wtpliwo. Zajo mu to dwa tygodnie, a przy okazji ustali take, e ze stokw
Krysztaowej Gry spywa nie mniej ni siedemdziesit strumieni. Wikszo z nich czya si w trzy
due potoki pynce na wschd dolin. Zauway te co jeszcze: gleba i flora na brzegach tych
rzeczuek zdecydowanie rniy si od tego, co mona byo zobaczy w okolicy. Niektre odmiany
drzew i krzeww w ogle nie wystpoway lub byy skarlae, mimo e gdzie indziej radziy sobie
znakomicie.
Mulrooney sporzdzi dokadn map okolicy, zaznaczajc bieg wszystkich siedemdziesiciu
strumieni. Pobiera prbki piasku i wiru z ich koryt, zaczynajc od wierzchniej warstwy, a nastpnie
docierajc do skay.
Za kadym razem pobiera dwa pene wiadra wiru, wysypywa je na brezentow pacht, po czym
dzieli je na cztery rwne czci. Wyrzuca dwie z nich, dwie pozostae za miesza dokadnie,
ponownie dzieli na cztery czci, nastpnie za powtarza kilkakrotnie cay proces, a wreszcie
zostawaa mu reprezentatywna prbka o wadze okoo ptora kilograma. Po osuszeniu pakowa j do
pciennego woreczka, ten z kolei chowa do plastikowej torby, zawizywa j i opatrywa dokadn
informacj. W cigu miesica zebra w piciuset woreczkach ponad osiemset kilogramw piasku i
wiru z dna siedemdziesiciu strumieni. Potem zaj si gr.
Przypuszcza, e badania laboratoryjne ujawni w prbkach obecno minimalnych iloci cyny
wypukanej przez wod w cigu minionych tysicleci. A jeli tak, to w Krysztaowej Grze znajduj
si pokady kasyterytw, czyli kamieni cynowych.
Podzieli gr na sektory, starajc si odkry rda wszystkich strumieni oraz okreli rodzaj skay,
po ktrych spywaa woda w porze deszczowej. Nie min tydzie, a by niemal pewny, e we wntrzu
gry nie ma jednolitego pokadu cyny, jest natomiast co, co geolodzy nazywaj zoem
rozproszonym. Wszdzie byy widoczne lady krystalizacji. Pod cienk warstw rolinnoci znalaz
skay pokryte gst siatk szerokich na centymetr y biaego kwarcu, przypominajcych rysunkiem
nabiege krwi yki na nosie pijaka.
Wszystko wok wiadczyo o obecnoci cyny. Okrywszy gr trzy razy utwierdzi si w
przekonaniu o autentycznoci odkrycia. Za pomoc motka i duta w kilku miejscach wkuwa si
gboko w ska i za kadym razem widzia dokadnie to samo. Ciemne przebarwienia w yach
kwarcu wiadczyy o obecnoci cyny.
Mg teraz przystpi do kocowego etapu roboty: zbiera prbki biaego kwarcu, a dla pewnoci
take ciemnej skay, w ktrej si znajdoway. Po trzech miesicach od chwili, kiedy po raz pierwszy
zagbi si w dziewiczy las na wschd od acucha grskiego, zadanie byo zakoczone. Mia
dodatkowe osiemset kilogramw ska, ktre musia przetransportowa na wybrzee. Co trzy dni
przenoszono cz z ptorej tony prbek do gwnego obozu, gdzie Mulrooney lea teraz pod
moskitier, czekajc na wit, i skadano w stosy pod brezentowymi pachtami.
Po niadaniu z wioski powinni przyby tragarze, ktrych zatrudni poprzedniego dnia, aby przenieli
jego skarby do krtej cieki, nie wiadomo dlaczego zwanej drog, ktra czya wntrze kraju z
wybrzeem. Tam, w wiosce, czekaa na niego dwutonowa ciarwka. Mia nadziej, e nie udao jej
si uruchomi komu niepowoanemu; zabra ze sob nie tylko kluczyki, ale take kopuk
rodzielacza. Powinna dziaa, jeli oczywicie wieniacy nie rozebrali jej na kawaki. Zapaci
wodzowi, eby mia na ni oko. Jadc zaadowan ciarwk, poprzedzany przez dwudziestu ludzi,

ktrych zadanie bdzie polegao na torowaniu drogi i pchaniu pojazdu pod gr, powinien dotrze do
stolicy w cigu trzech dni. Po wysaniu telegraficznej wiadomoci do Londynu bdzie musia zaczeka
jeszcze kilka dni, zanim przypynie po niego wyczarterowany przez firm statek. Najchtniej skrciby
na pnoc i pojecha nadbrzen szos do ssiedniej republiki, gdzie znajdowa si port lotniczy, z
ktrego mgby wysa prbki do kraju, ale umowa zawarta midzy ManCon a rzdem Zangaro
nakazywaa mu powrt do stolicy.
Jack Mulrooney dwign si z polowego ka, rozsun moskitier i rykn na kucharza:
Hej, Dingaling! Co z moj kaw, do cholery?!
Kucharz z plemienia Vindu, ktrego znajomo angielskiego ograniczaa si do sowa kawa,
wyszczerzy zby w umiechu i pomacha mu wesoo znad ogniska. Mulrooney ruszy przez polan w
kierunku pciennego wiadra z wod, drapic si po spoconym torsie.
Cholerna Afryka... mrukn, ochlapujc sobie twarz i jednoczenie oganiajc si od moskitw.
Ale by z siebie bardzo zadowolony. Nie ulegao najmniejszej wtpliwoci, e znalaz zarwno zoe
naniesione, jak i rud cyny. Jedyny problem to sprawdzi, jaka bdzie zawarto metalu w tonie skay.
Tona czystej cyny kosztowaa obecnie okoo 3300 dolarw, wic decyzja o tym, czy w sercu dungli
powstanie kopalnia wyposaona w nowoczesny sprzt i zatrudniajca setki robotnikw, nie mwic
ju o wskotorowej kolejce, ktra musiaaby poczy kopalni z wybrzeem, naleaa do analitykw i
specjalistw od ekonomii grnictwa. A tjudno byo wyobrazi sobie bardziej odludne i niedostpne
miejsce. Jak zwykle o wszystkim zadecyduj funty, szylingi i pensy. Taki ju jest ten wiat.
Mulrooney rozgnit kolejnego moskita i wcign na siebie bawenian koszulk.
Sze dni pniej Jack Mulrooney opar si o reling maego przybrzenego statku wyczarterowanego
przez firm i splun za burt, obserwujc oddalajcy si brzeg Zangaro.
Przeklte dranie!... warkn ponuro. Na piersi i grzbiecie mia kilka fioletowych sicw, jego
policzek za zdobia krwawa szrama, rezultat uderzenia kolb karabinu, jakie otrzyma, kiedy hotel
zosta zajty przez onierzy.
Przeniesienie prbek z gbi dungli do wioski zajo dwa dni, a potem przez jeszcze jeden dzie i
ca noc pokonywa ciarwk nieprawdopodobnie wyboist, wsk drog prowadzc z gbi kraju
na wybrzee. W porze deszczowej na pewno by mu si to nie udao, natomiast w porze suchej, do
ktrej zakoczenia pozosta jeszcze miesic, na twardych jak beton garbach i koleinach ciarowy
mercedes o mao nie rozpad si na kawaki. Po trzech dniach Mulrooney zapaci ludziom z plemienia
Vindu i wreszcie wjecha skrzypicym samochodem na asfaltow szos, zaczynajc si dokadnie
dwadziecia kilometrw przed stolic, a godzin pniej znalaz si w hotelu.
Hotel byo okreleniem nieco na wyrost, gdy po uzyskaniu przez Zangaro niepodlegoci ten
reprezentacyjny niegdy budynek przeistoczy si w co w rodzaju domu noclegowego, ale
przynajmniej by tam parking, gdzie Mulrooney zostawi starannie zamknit ciarwk, po czym
wysa depesz. Zdy w ostatniej chwili. Sze godzin pniej wybucho prawdziwe pieko. Z
rozkazu prezydenta zamknito port i lotnisko oraz zerwano wszelk czno ze wiatem. Jack
dowiedzia si o tym, kiedy do hotelu wpada grupa onierzy w achmanach i wymachujc
trzymanymi za lufy karabinami zacza pldrowa pokoje. Dopytywanie si, czego chc, mijao si z
celem, gdy wrzeszczeli w jakim niezrozumiaym jzyku cho Mulrooneyowi wydawao si, e
odrnia kilka sw w dialekcie Vindu, ktrym posugiwali si jego robotnicy.
Otrzyma dwa uderzenia kolb, po czym zamachn si pici. Cios by tak silny, e najbliszy
onierz wyldowa w poowie korytarza i run bez przytomnoci na podog, pozostaych natomiast
ogarno prawdziwe szalestwo. Na szczcie nie pady adne strzay, gwnie dlatego, e onierze
woleli posugiwa si karabinami jak maczugami zamiast rozgryza zasady dziaania tak
skomplikowanych mechanizmw, jak spusty i bezpieczniki.
Zawleczono go do najbliszego posterunku policji i przez nastpne dwa dni przetrzymywano w
podziemnej celi, na przemian wrzeszczc co lub cakowicie ignorujc jego obecno. I tak mia sporo
szczcia, gdy pewien szwajcarski biznesmen, jeden z nielicznych zagranicznych goci, jacy w
ostatnim okresie odwiedzili republik, by wiadkiem aresztowania i powanie zaniepokoi si jego
losem. Biznesmen w przejrza rzeczy Mulrooneya, po czym zawiadomi ambasad Szwajcarii
jedn z szeciu europejskich i pnocnoamerykaskich ambasad w miecie a ta z kolei zawiadomia
ManCon.

Dwa dni pniej w porcie zjawi si wysany przez zarzd spki statek, a szwajcarski konsul
wynegocjowa zwolnienie Mulrooneya. Nie ulegao wtpliwoci, e wizao si to z jak apwk,
naturalnie zrefinansowan przez firm. Mimo to Jack Mulrooney nie posiada si z wciekoci: kiedy
natychmiast po wyjciu z aresztu uda si na parking, zasta tam zdewastowan ciarwk i prbki
rozsypane po caym placu. Wszystkie odamki ska byy oznakowane, ale piasek, wir i odpryski
kwarcu przepady bezpowrotnie. Na szczcie okazao si, e okoo pidziesiciu woreczkw
pozostao nietknitych, wic zabra je ze sob na statek. Tu przed wyjciem w morze caa jednostka
zostaa przeszukana od dziobu do rufy przez rozwrzeszczanych celnikw, policjantw i onierzy,
ktrzy jednak nie raczyli nikogo poinformowa, czego waciwie szukaj.
Przeraony urzdnik szwajcarskiej ambasady, ktry towarzyszy Mulrooneyowi w drodze z aresztu do
hotelu, powiedzia mu, e podobno dokonano prby zgadzenia prezydenta, a cae zamieszanie jest
zwizane z pocigiem za wysokim oficerem, prawdopodobnie odpowiedzialnym za organizacj
zamachu.
Cztery dni pniej Jack Mulrooney, strzegcy ocalaych prbek jak oka w gowie, przyby na
pokadzie wynajtego samolotu do Luton w Anglii. Furgonetka zabraa woreczki ze skaami do
laboratorium w Watford, on za, zbadany dokadnie przez zatrudnionego w firmie lekarza, otrzyma
zgod na rozpoczcie trzytygodniowego urlopu. Postanowi spdzi go u siostry w Dulwich, ale ju po
tygodniu zacz si powanie obawia, e umrze z nudw.
Dokadnie trzy tygodnie pniej sir James Manson, kawaler Orderu Imperium Brytyjskiego, prezes
zarzdu i dyrektor wykonawczy spki Manson Consolidated, odchyli si do tyu w skrzanym fotelu
w swoim gabinecie na ostatnim, dziewitym pitrze londyskiej siedziby firmy, spojrza jeszcze raz na
lecy przed nim raport, po czym westchn dononie.
Dobry Boe...
Zaraz potem wsta zza ogromnego biurka, podszed do szerokiego okna w poudniowej cianie pokoju
i zapatrzy si w panoram City, skrawek terenu pooonego w samym rodku wiekowej stolicy,
wbrew twierdzeniom zawistnych nadal bdcy sercem oglnowiatowego imperium finansowego. Dla
czci maszerujcych rano ulicami uczkw w szarych eleganckich paszczach i czarnych
melonikach City byo prawdopodobnie jedynie miejscem pracy nudnej, mczcej, wysysajcej z
czowieka najpierw jego modo, potem wiek dojrzay, a wypuszczajcej go ze swoich szponw
dopiero u progu staroci. Dla innych, modych i penych nadziei, by to rajski ogrd moliwoci, w
ktrym zaangaowanie i cika praca daway nadziej na awans i poczucie bezpieczestwa.
Romantycy bez wtpienia widzieli w nim gwnie siedzib wielkich kupcw podrnikw,
pragmatycy najwikszy rynek na wiecie, a lewicujcy aktywici zwizkowi oaz gnunoci, gdzie
bogaci i bezwartociowi osobnicy, ktrych jedyna zasuga polegaa na tym, e urodzili si zamoni,
pawili si w wyrafinowanych luksusach. James Manson by cynikiem i realist. Wiedzia, czym
naprawd jest City: najzwyklejsz dungl, w ktrej on by jedn z panter.
Obdarzony natur drapiecy zdawa sobie jednak spraw z istnienia pewnych regu, ktrych naleao
przestrzega na uytek publiczny. Wiedzia rwnie, e tutaj, w City, podobnie jak w polityce,
obowizuje tylko jedno przykazanie, jedenaste: Nie daj si zapa. cise przestrzeganie owych regu
na uytek publiczny dao mu miesic temu tytu szlachecki. Wniosek w tej sprawie zoya Partia
Konserwatywna (oficjalnie za wkad w rozwj przemysu, naprawd za za hojne wspomaganie
funduszu wyborczego partii podczas ostatnich wyborw), a zatwierdzi go gabinet Wilsona, majc na
wzgldzie poparcie Mansona dla dziaa rzdu w Nigerii. Przestrzegajc natomiast jedenastego
przykazania, dorobi si ogromnej fortuny. Teraz, dysponujc dwudziestoma picioma procentami
udziaw w spce i urzdujc w luksusowo urzdzonym gabinecie, by wielokrotnym milionerem.
Liczy sobie szedziesit jeden lat, by niski, agresywny i zbudowany jak czog, a przy tym odznacza
si niesychanym temperamentem i manierami pirata, co niezmiernie podobao si kobietom, budzc
jednoczenie lk u konkurentw. Mia do sprytu, eby okazywa szacunek ludziom stojcym na
wieczniku w wiecie finansw i polityki, cho zdawa sobie doskonale spraw, e wikszo z nich
jest pozbawiona jakichkolwiek zasad moralnych. Kilku takich wanie ludzi wprowadzi do zarzdu
spki, w tym dwch byych ministrw z gabinetu konserwatystw. aden z nich nie mia nic
przeciwko sporym dodatkom do dyrektorskich pensji, wypacanym na Kajmanach lub Wyspach
Bahama; Mansonowi obio si o uszy, e podczas pobytu w tych egzotycznych okolicach jeden z
byych ministrw urzdza wystawne przyjcia, podczas ktrych, ubrany jedynie w czepek i fartuszek
sucej, obsugiwa panienki w obcisych, niekoniecznie kompletnych skrzanych strojach. Manson

by bardzo zadowolony z obu politykw, gdy majc ich w zarzdzie spki mg korzysta z ich
wpyww i znajomoci, nie naraajc jednoczenie na szwank swego nieskazitelnego wizerunku.
Opinia publiczna znaa bowiem tych ludzi jako wybitnych mw stanu. Tak wic James Manson by
porzdnym czowiekiem naturalnie wedug standardw londyskiego City, ktre nie miay nic
wsplnego z obowizujcymi reszt wiata.
Osoby zainteresowane jego przeszoci niczego nie mogy si w niej dogrzeba. Niewiele byo
wiadomo o pocztkach jego kariery, a on wcale nie chcia zmienia tego stanu rzeczy. Ujawni tylko
tyle, e jest synem maszynisty i e urodzi si w pobliu wielkich kopalni rud miedzi w Ndoli, niegdy
w Rodezji Pnocnej, a obecnie Zambii. Zdradzi take, e rozpocz prac w grnictwie jeszcze jako
may chopiec i e dorobi si majtku na miedzi, ale nigdy nie zajkn si ani sowem o tym, w jaki
sposb tego dokona.
A zrezygnowa z kopalni bardzo wczenie, nie majc jeszcze dwudziestu lat, poniewa zrozumia, e
ludzie, ktrzy ryzykuj ycie pracujc pod ziemi wrd haaliwych maszyn, nigdy nie zrobi
prawdziwych pienidzy. Tych naleao szuka na powierzchni, znacznie wyej ni w gabinetach
dyrektorw kopal. Jako nastolatek studiowa nocami ekonomi, szczeglnie duo uwagi powicajc
sposobom wykorzystywania i manipulowania pienidzmi, i te jego nocne lektury nauczyy go, e
obracajc akcjami przedsibiorstw zajmujcych si wydobywaniem i przetwarzaniem rud miedzi
mona w cigu tygodnia zarobi wicej, ni pracujc przez cae ycie pod ziemi.
Zacz jako sprzedawca bezwartociowych akcji w Witwatersrandzie, upynni kilka podejrzanych
brylantw, rozpuci troch plotek, ktre skoniy graczy giedowych do signicia do kieszeni, oraz
wepchn naiwnym klientom par wyeksploatowanych dziaek. W ten sposb zdoby pierwsze
wiksze pienidze. Tu po drugiej wojnie wiatowej, jako trzydziestopiciolatek, znalaz si w
Londynie i wykorzystujc swoje wczeniejsze znajomoci poredniczy w nabywaniu ogromnych
iloci rudy miedzi przez odbudowujc si po wojennych zniszczeniach Wielk Brytani, a w roku
1948 zaoy wasn firm grnicz. Jej akcje trafiy na gied w poowie lat pidziesitych,
inwestycje za po dalszych pitnastu latach objy niemal cay wiat. To on wanie za premierostwa
Harolda Macmillana wyczu powiew zbliajcych si zmian na Czarnym Ldzie i nawiza kontakty
ze spragnionymi wadzy przywdcami nowych niepodlegych pastw, podczas gdy wikszo rekinw
finansjery powicia si walce o powstrzymanie ruchw wyzwoleczych w koloniach.
On i jego nowi przyjaciele przywdcy dobrze si rozumieli. Tamci doskonale wiedzieli, co si
kryje za jego dotychczasowymi sukcesami, Manson za zdawa sobie spraw, e okazywana przez
nich troska o los czarnych wspbraci stanowi jedynie zason dymn. Obie strony wiedziay, na czym
zaley partnerowi, tak wic on pompowa pienidze na tajne szwajcarskie konta, oni za sprzedawali
spce Manson Consolidated koncesje po miesznie niskich cenach. ManCon rozkwitaa w coraz
szybszym tempie.
James Manson nie omieszkiwa take robi pienidzy wycznie na wasny rachunek. Jego najnowsze
osignicie nazywao si Posejdon i byo australijsk firm zajmujc si eksploatacj z niklu.
Latem roku 1969, kiedy jedna akcja spki kosztowaa cztery szylingi, do Mansona dotary pogoski o
cennym odkryciu dokonanym przez ekip poszukiwawcz w rodkowej Australii, na terenach
objtych koncesj wydobywcz Posejdona. Manson postanowi zaryzykowa i zapaci pokan sum,
eby uzyska wgld w pierwsze raporty, jakie nadeszy z gbi kontynentu. Z raportw tych wynikao,
e odkryto ogromne zoa niklu. Co prawda nikiel wcale nie jest rzadkim surowcem i na giedach
nigdy go nie brakuje, ale takie okolicznoci nie maj adnego wpywu na reakcje graczy, a to przecie
oni winduj kurs akcji, nie za inwestorzy. Manson skontaktowa si ze swoim szwajcarskim bankiem,
nie rzucajc si w oczy instytucj, o ktrej istnieniu wiadczya jedynie zota tabliczka niewiele
wiksza od karty wizytowej, umieszczona w cianie obok solidnych dbowych drzwi przy jednej z
bocznych uliczek w Zurychu. W Szwajcarii nie ma brokerw, wic wszystkich operacji giedowych
dokonuje si za porednictwem bankw. Manson poprosi doktora Martina Steinhofera, szefa dziau
inwestycji banku Zwingli, aby ten zakupi w jego imieniu pi tysicy akcji Posejdona. Szwajcarski
bankier natychmiast przekaza stosowne instrukcje szanowanej londyskiej firmie brokerskiej Joseph
Sebag & Co. W chwili dokonywania transakcji akcje Posejdona kosztoway pi szylingw za sztuk.
Burza rozptaa si pod koniec wrzenia, kiedy podano do publicznej wiadomoci szacunkow
wielko australijskich z niklu. Cena akcji natychmiast posza w gr, a potem, za spraw celowo
rozsiewanych plotek, zacza rosn w niesychanym tempie. Sir James Manson mia zamiar
rozpocz sprzeda w chwili, kiedy kurs wzronie do 50 funtw za sztuk, ale ruch w gr by tak

szybki, e postanowi jeszcze zaczeka. Wreszcie oszacowa, e najwysza cena wyniesie 115 funtw,
i poleci doktorowi Steinhoferowi przystpi do sprzeday akcji po 100 funtw. Szwajcarski bankier
pozby si caego pakietu, uzyskujc redni cen 103 funty za sztuk. W rzeczywistoci najwysze
notowanie wynioso 120 funtw, po czym przeway zdrowy rozsdek i cena spada do 10 funtw.
Manson nie czeka na najwyszy kurs, gdy doskonale zdawa sobie spraw, e najlepszym okresem
na rozpoczcie sprzeday by kocowy etap ruchu w gr, kiedy jest jeszcze mnstwo kupujcych, a
poza tym i tak zarobi na czysto rwne p miliona funtw, ktre spoczyway bezpiecznie w banku
Zwingli.
Tak si skada, e kady brytyjski obywatel posiadajcy zagraniczne konto ma obowizek
poinformowa o tym Ministerstwo Skarbu, a zarobiwszy na czysto w cigu szedziesiciu dni p
miliona funtw powinien zapaci znaczny podatek dochodowy. Jednak doktor Steinhofer nie by
obywatelem Wielkiej Brytanii, lecz Szwajcarii, i potrafi dochowa tajemnicy. Po to wanie istniej
szwajcarskie banki.
Tego lutowego popoudnia sir James Manson wrci do biurka, usiad w mikkim skrzanym fotelu i
jeszcze raz spojrza na lecy przed nim raport. Dostarczono mu go w duej zapiecztowanej kopercie,
z adnotacj informujc, e zawarto jest przeznaczona wycznie dla jego oczu. Pod raportem
widnia podpis doktora Gordona Chalmersa, szefa Wydziau Map, Bada i Analiz Manson
Consollidated. Raport zawiera wyniki analiz prbek dostarczonych trzy tygodnie temu przez
czowieka nazwiskiem Mulrooney z jakiego afrykaskiego pastewka o nazwie Zangaro.
Doktor Chalmers nie lubi zbdnych sw. Raport by krtki i treciwy. Mulrooney natrafi na gr czy
raczej wzgrze o wysokoci okoo szeciuset metrw i rednicy podstawy nie przekraczajcej tysica
metrw. Byo ono pooone nieco na uboczu, w pobliu acucha podobnych wzgrz w gbi Zangaro.
Tyle e w jego wntrzu znajdowao si bogate, jednorodne zoe minerau miliony lat starszego od
piaskowcw i upkw, z ktrych byo zbudowane pobliskie pasmo.
Mulrooney znalaz liczne yy kwarcu i na tej podstawie domyli si obecnoci cyny. Przywiz do
Anglii prbki tego kwarcu, okolicznych ska oraz nieco wiru z dna spywajcych ze wzgrza
strumieni.
Istotnie, w yach kwarcu stwierdzono obecno niewielkich iloci cyny, ale najciekawszego odkrycia
dokonano podczas bada pozornie cakiem zwyczajnych ska. Ot wszystkie analizy wykazay, e
zarwno w samej skale, jak i w wirze wydobytym z koryt strumieni, znajduj si drobne czsteczki
niklu... oraz platyny. Do tej pory najbardziej wydajne zoa platyny na wiecie odkryto w Rustenbergu
w Afryce Poudniowej; z jednej tony skay uzyskiwano tam 0,25 uncji drogocennego kruszczu.
Szacunkowa wydajno zoa odkrytego przez Mulrooneya wynosia 0,81 uncji z tony materiau
skalnego. Z wyrazami najwyszego szacunku itd... Sir James Manson wiedzia rwnie dobrze jak
wszyscy zajmujcy si grnictwem, e platyna jest trzecim co do wartoci metalem na wiecie, jej
aktualna cena za wynosi 130 dolarw za uncj1. Zdawa sobie rwnie doskonale spraw, i w
zwizku z rosncym zapotrzebowaniem jej cena powinna w cigu najbliszych trzech lat wzrosn do
150 dolarw za uncj, a w cigu dwch nastpnych do ponad 200 dolarw. Wtpliwe, czy osignie
zawrotn cen 300 dolarw za uncj, tak jak to si stao w roku 1968.
Dokona szybko kilku oblicze. Dwiecie pidziesit milionw metrw szeciennych skay razy dwie
tony rwna si piciuset milionom ton. Zakadajc, e rednia wydajno wyniesie p uncji z tony,
dawao to dwiecie pidziesit milionw uncji. Nawet gdyby wiadomo o odkryciu tak wielkiego
zoa doprowadzia do spadku ceny do poziomu 90 dolarw za uncj, i nawet gdyby koszty
wydobycia, transportu i przerbki wyniosy pidziesit dolarw na uncj, to i tak oznaczao to... Sir
James Manson ponownie odchyli si do tyu w fotelu i gwizdn cicho.
Mj Boe... Gra wartoci dziesiciu miliardw dolarw!

1 uncja = 31,1035 g (przyp. tum.).

3
Platyna jest metalem i, jak wszystkie metale, ma swoj cen. Zasadniczy wpyw na wysoko ceny
metalu maj dwa czynniki: to, czy jest niezastpiony w niektrych procesach produkcyjnych, oraz to,
jak czsto wystpuje w przyrodzie. Platyna jest bardzo rzadkim metalem. Produkcja, jaka trafia
rocznie na rynki nie liczc zapasw, ktrych wysoko stanowi najcilej strzeon tajemnic
nieznacznie przekracza ptora miliona uncji.
Zdecydowana wikszo kto wie, czy nawet nie 95 procent pochodzi z trzech rde: Republiki
Poudniowej Afryki, Kanady i Rosji. Rosja, jak zwykle, jest najmniej chtna do wsppracy.
Producenci staraj si utrzyma cen na ustabilizowanym poziomie, przede wszystkim po to, by mc
czyni dugofalowe plany w dziedzinach inwestycji w nowy sprzt grniczy i budowy nowych kopal,
wiedzc, e ziemia nie usunie im si nagle spod ng, co bez wtpienia nastpioby w przypadku,
gdyby na rynek trafiy nagle wielkie iloci metalu. Rosjanie, magazynujcy nie znane iloci surowca,
mog sterowa wiatowymi cenami wedug wasnego uznania. Z ptora miliona uncji, jakie trafiaj
kadego roku na wiatowe giedy, 350 000 pochodzi wanie z Rosji. Oznacza to 23 do 24 procent
udziau w oglnym obrocie. Wystarczajco duo, by mie ogromny wpyw na ceny surowca. Kanada
dostarcza okoo 200 000 uncji rocznie, przy czym caa jej produkcja pochodzi z kopal koncernu
International Nickel i jest na pniu wykupywana przez Engelhard Industries ze Stanw Zjednoczonych.
Gdyby jednak Stany Zjednoczone zapragny nagle kupi wicej, Kanada miaaby powane kopoty z
dostaw.
Trzecim rdem jest Republika Poudniowej Afryki, produkujca 950000 uncji rocznie, co zapewnia
jej dominacj na rynku. Oprcz kopal Impala, ktre w chwili, kiedy sir James Manson siedzia przy
biurku i rozmyla nad pozycj platyny na wiatowym rynku, dopiero zaczynay wydobycie,
potentatem byo zagbie Rustenberg, dostarczajce sporo ponad poow rocznej wiatowej produkcji.
Kopalnie w Rustenbergu znajdoway si pod wyczn kontrol Johannesburg Consolidated, natomiast
przerbk surowca i jego dystrybucj zajmowaa si i nadal zajmuje londyska firma JohnsonMatthey.
O tym wszystkim James Manson doskonale wiedzia. Cho do chwili, kiedy raport Chalmersa trafi na
jego biurko, nie interesowa si zbytnio platyn, wiedzia o niej tyle, ile neurochirurg wie o pracy
serca. Wiedzia take, dlaczego szef Engelhard Industries, Charlie Engelhard, bardziej znany opinii
publicznej jako waciciel legendarnego konia wycigowego Niyski, wykupywa akcje
poudniowoafrykaskich przedsibiorstw majcych jakikolwiek zwizek z platyn. Ot dlatego, e
wszystko wskazywao na to, i w latach siedemdziesitych Ameryka bdzie potrzebowaa znacznie
wicej tego drogocennego metalu, ni moga go wyprodukowa Kanada. Manson by tego cakowicie
pewien.
A konkretnym powodem, dla ktrego zuycie platyny w Ameryce miao w drugiej poowie lat
siedemdziesitych wzrosn dwu-, a nawet trzykrotnie, byo tak proste urzdzenie jak rura
wydechowa samochodu i dwa grone sowa: zanieczyszczenie powietrza.
Jeli si wzio pod uwag uchwalone ju w Stanach prawa, drastycznie zaostrzajce przepisy o
ochronie rodowiska, oraz minimalne szans na wynalezienie przed pocztkiem lat osiemdziesitych
nowych tumikw, ktre by nie zawieray ani odrobiny szlachetnego metalu, atwo byo doj do
wniosku, e ju wkrtce do wyprodukowania kadego amerykaskiego samochodu bdzie trzeba p
uncji czystej platyny. A to znaczy, e Amerykanie bd musieli kupi ptora miliona uncji rocznie,
czyli tyle, ile wynosi aktualna wiatowa produkcja. Tylko nie bardzo wiedz, od kogo tyle kupi.
James Manson chyba wiedzia, od kogo. Od niego. Poniewa ju wkrtce w kadym samochodzie
bdzie musia znale si platynowy katalizator, ktrego nie mona niczym zastpi, a popyt na
platyn znacznie przekroczy poda, cena powinna osign bardzo przyzwoity poziom.
Istnia tylko jeden problem. Musi mie cakowit pewno, e tylko on, i nikt inny, uzyska prawo

eksploatacji Krysztaowej Gry. Ale jak to osign?


Tradycyjny sposb polega na odwiedzeniu kraju, w ktrym znajdowaa si gra, uzyskaniu audiencji
u prezydenta, pokazaniu mu raportu, a nastpnie zaproponowaniu ukadu, ktry sprowadzaby si do
tego, e ManCon otrzymuje wyczne prawo eksploatacji zoa, rzd procent od zyskw, ktry
pozwoli zapeni pusty skarbiec kraju, a prezydent regularn, tust pensyjk spywajc na konto w
Szwajcarii.
Jednak w tym przypadku sprawa nie bya taka prosta. Przede wszystkim, gdyby jakakolwiek inna
kompania dowiedziaa si o zawartoci Krysztaowej Gry, natychmiast przebiaby ofert Mansona.
Oprcz tego za naleao si liczy z interwencj trzech stron zainteresowanych rozwiniciem wasnej
produkcji platyny albo uniemoliwieniem jej komu na zawsze. Te strony to
Poudniowoafrykaczycy, Kanadyjczycy, a przede wszystkim Rosjanie. Pojawienie si nowego,
obfitego rda platyny zmniejszyoby ich udzia do nieistotnych rozmiarw i pozbawio wanego
instrumentu nacisku oraz znacznej czci dochodw pyncych z handlu drogocennym surowcem.
Mansonowi wydawao si, e sysza ju kiedy o Zangaro, ale pastewko to leao w tak odlegym
zaktku ziemi, e prawie nic o nim nie wiedzia. Naleao jak najprdzej uzupeni ten brak. Pochyli
si nad biurkiem i wcisn guzik interkomu.
Panno Cooke, czy mog pani prosi?
Zwraca si do niej w ten sposb od siedmiu lat, czyli od chwili, kiedy zostaa jego osobist
sekretark, a take przez ca wczeniejsz dekad, podczas ktrej awansowaa stopniowo zajmujc
biurka na coraz wyszych pitrach. Przez ten czas nigdy nikomu nie przyszo do gowy, e panna
Cooke moe mie jakie imi, cho oczywicie miaa je. Brzmiao ono Marjory, ale ona nie wygldaa
na osob, do ktrej mona mwi po imieniu. Mczyni pewnie mwili tak do niej jeszcze przed
wojn, kiedy bya mod dziewczyn. By moe wtedy, przed trzydziestu piciu laty, prbowali z ni
nawet flirtowa i szczypali j w poladki. Ale to byo dawno. Pi lat wojny, nocne podre
rozklekotanym ambulansem przez zbombardowane, ponce ulice, walka ze wspomnieniami o
pewnym onierzu, ktry nie wrci z Dunkierki, a potem dwadziecia lat opieki nad chor matk,
przykut do ka tyrank posugujc si zami jako najgroniejsz broni, pozbawiy pann Marjory
Cooke modoci oraz wszelkich cech, ktre by usprawiedliwiay prby podszczypywama jej w
poladki. W pidziesitym czwartym roku ycia bya osob skromnie ubran, rzeczow i powan.
Praca w ManCon stanowia cel jej ycia, biurko na dziewitym pitrze byo jego sensem, a terier
dzielcy z ni ko w schludnym mieszkanku w Chigwell zastpowa i dziecko, i kochanka.
Dlatego wanie nikt nie mwi do niej Marjory. Modzi pracownicy nazywali j zwidym jabkiem, a
mode sekretarki starym nietoperzem.
Pozostali, nie wyczajc jej pracodawcy, sir Jamesa Mansona, o ktrym wiedziaa wicej ni
ktokolwiek mgby przypuszcza, zwracali si do niej panno Cooke.
Wesza przez drzwi z czerwonej buczyny, ktre po zamkniciu trudno byo odrni od boazerii.
Panno Cooke, wanie przypomniaem sobie, e kilka miesicy temu wysalimy kogo na
rekonesans do republiki Zangaro.
Owszem, prosz pana. Zgadza si.
Widz, e wie pani o tej sprawie?
Oczywicie, e wiedziaa. Panna Cooke nie zapominaa niczego, co cho raz pojawio si na jej
biurku.
Tak, prosz pana.
To dobrze. W takim razie prosz sprawdzi, kto zaatwia nam zgod tamtejszego rzdu na
prowadzenie prac badawczych.
Wszystko powinno by w aktach, prosz pana. Zaraz sprawdz. Wrcia po dziesiciu minutach.
Zajrzaa najpierw do kalendarza,
w ktrym dokonywaa wpisw nazwisk i tematw spotka, a nastpnie sprawdzia uzyskan
informacj w dziale personalnym.
To by pan Bryant, panie Manson. Zerkna na trzyman w rku kartk. Richard Bryant z
Wydziau Kontraktw Zagranicznych.
Przypuszczam, e sporzdzi dokadny raport?
Na pewno, prosz pana. Takie mamy przepisy.
W takim razie czy zechciaaby pani odszuka ten dokument?
Panna Cooke ponownie wysza z gabinetu, a szef Manson Consolidated zapatrzy si przez wielk

szyb naprzeciwko biurka w panoram City, nad ktrym zapada z wolna zmierzch. Na rodkowych
pitrach biurowcw zapalay si wiata na niszych paliy si przez cay dzie ale wyej
docierao jeszcze troch dziennego blasku, za mao jednak, by przy nim czyta. Sir James Manson
wczy lamp stojc na biurku, odebra od panny Cooke raport i zaczeka, a za kobiet zamkn si
drzwi gabinetu.
Raport Richarda Bryanta nosi dat sprzed p roku i by napisany zwizym stylem. Zgodnie z
poleceniem szefa Wydziau Kontraktw Zagranicznych Bryant polecia do Clarence, stolicy Zangaro, i
po tygodniu przymusowej bezczynnoci spdzonym w hotelu uzyska wreszcie audiencj u ministra
zasobw naturalnych. W cigu szeciu dni przeprowadzi z nim trzy ozmowy, a wreszcie otrzyma
zgod na to, by reprezentant ManCon w pojedynk przeprowadzi rekonesans na obszarach w gbi
kraju, za pasmem Gr Krysztaowych. Firma celowo nie okrelia dokadnie terenu bada, aby da
swojemu wysannikowi wiksz swobod dziaania. Po dugich targach minister zrozumia, e nie ma
co liczy na zapat, jakiej pocztkowo zada, jako e na razie nie stwierdzono obecnoci adnych
cennych mineraw, i ustalono cen za koncesj. Suma wymieniona w dokumencie nieznacznie
przekraczaa poow wynegocjowanej kwoty; reszta zostaa przekazana na prywatne konto ministra.
I to wszystko. Jedyn wskazwk, na ktrej podstawie mona byo si domyli, w jakiej czci
wiata goci Bryant, bya wzmianka o skorumpowanym ministrze. Chocia, czy na pewno?
zastanowi si sir James Manson. Rwnie dobrze mgby by w Waszyngtonie. Rnica sprowadzaa
si do wysokoci apwki.
Jeszcze raz pochyli si i wczy interkom.
Panno Cooke, czy zechciaaby pani poprosi do mnie pana Bryanta z Wydziau Kontraktw
Zagranicznych? Zaraz potem przenis palec na ssiedni przycisk. Martin, wpadnij do mnie za
minutk, dobrze?
Martin Thorpe potrzebowa dwch minut na dotarcie do gabinetu Mansona ze swego biura na smym
pitrze. Zupenie nie wyglda na finansowego geniusza ani na protegowanego bezwzgldnego
drapiecy w bezwzgldnym i drapienym wiecie wielkiego przemysu. Wyglda raczej jak kapitan
druyny rugby z dobrej szkoy publicznej promieniujcy wdzikiem, chopicy, gadko ogolony, o
falujcych czarnych wosach i ciemnobkitnych oczach. Sekretarki mwiy o nim apetyczny,
natomiast dyrektorzy, ktrym sprzta sprzed nosw niemal pewne zyski lub nasya kontrole
udziaowcw pragncych sprawdzi zasadno niektrych operacji giedowych, uywali nieco mniej
pochlebnych okrele.
Pomimo swego wygldu Thorpe nigdy nie uczszcza do szkoy publicznej ani nie byl sportowcem.
Nie potrafiby odrni czasu rekordzisty wiata w biegu na dwiecie metrw od redniej dobowej
temperatury powietrza, ale za to by w stanie zapamita caodzienne wahania kursw akcji
wszystkich firm majcych jakikolwiek zwizek z Manson Consolidated. Mia dwadziecia dziewi
lat, zapa i ambicj, jego lojalno za wobec firmy bya zagwarantowana niezwykle wysokim
wynagrodzeniem, nie liczc moliwoci nawizywania rozlegych kontaktw w City, a take
wiadomoci, e pracujc dla Mansona trafi na co, co nazywa swoj ,wielk szans.
Sir James schowa do szuflady raport z wynikami analiz prbek dostarczonych przez Mulrooneya,
pozostawiajc na wierzchu jedynie relacj Bryanta. Kiedy jego pupil wszed do gabinetu, obdarzy go
przyjacielskim umiechem.
Martin, mam dla ciebie zadanie, ktre naley wykona z zachowaniem maksymalnej dyskrecji. To
bardzo pilna sprawa i cakiem moliwe, e zajmie ci p nocy.
Sir James nigdy nie pyta, czyjego podopieczny ma jakie inne plany. Przy tak wysokiej pensji ta
kwestia nie miaa najmniejszego znaczenia.
W porzdku, prosz pana. Bd tylko musia wykona kilka telefonw.
To dobrze. Ot przegldajc stare raporty natrafiem na jeden, ktry mnie szczeglnie
zainteresowa. Pl roku temu nasz czowiek z Wydziau Kontraktw Zagranicznych zosta wysany do
Republiki Zangaro. Nie wiem dlaczego, a chciabym si dowiedzie. Czowiek w uzyska zgod
tamtejszego rzdu na wysanie jednoosobowej ekspedycji w celu zbadania zasobw naturalnych na
dziewiczych terenach w pobliu acucha Gr Krysztaowych. Chc te wiedzie, czy zarzd spki
zosta poinformowany o tym fakcie.
Zarzd?
Tak jest. Czy zarzd wie, e prowadzimy tam badania? Wtpi, czy znajdziesz zapis o tym w
porzdku dziennym posiedze. Pewnie bdziesz musia przejrze stenogramy, a w razie jakichkolwiek

niejasnych wzmianek na ten temat sprawd dokumenty z caego roku. Dowiedz si take, kto i
dlaczego zatwierdzi przed p rokiem wyjazd Bryanta, a potem wysa tam inyniera z misj
badawcz. Ten inynier nazywa si Mulrooney. Chc wiedzie, co to za czowiek, sprawd to w dziale
personalnym. Czy wszystko jasne?
Thorpe nie ukrywa zdziwienia. Zadanie, ktre otrzyma, nie miao nic wsplnego z jego zwykymi
obowizkami.
Naturalnie, ale przecie panna Cooke zrobiaby to dwa razy szybciej ode mnie albo mogaby zleci
to komu z...
Owszem, mogaby, ale ja chc, eby ty to zrobi. Jeli bdziesz przeglda teczki w dziale
personalnym lub dokumenty z posiedze zarzdu, kady uzna, e chodzi o jakie sprawy finansowe.
Dziki temu sprawa zostanie utrzymana w tajemnicy.
Martinowi zaczo wreszcie co wita.
Czy to znaczy... Myli pan, e oni co tam odkryli? Manson odwrci si i spojrza przez okno w
niebo, ktre
tymczasem przybrao barw atramentu, a potem na rzsicie owietlone budynki, pene brokerw,
porednikw, urzdnikw, kupcw, prawnikw i ludzi amicych prawo, tsknie wyczekujcych
magicznej godziny siedemnastej trzydzieci.
Niewane powiedzia szorstko do modego czowieka za swoimi plecami. Po prostu zrb to.
Szeroko umiechnity Martin Thorpe wylizgn si z gabinetu tylnym wyjciem i zszed po schodach
do swojego biura.
Przebiegy dra... mrukn pod nosem.
Manson wczy grne owietlenie, po czym wrci do biurka.
Przyszed pan Bryant, prosz pana.
Prosz go wprowadzi.
Przecitny urzdnik Manson Consolidated mg by wezwany do gabinetu szefa z trzech powodw.
Aby wysucha polece lub osobicie odpowiedzie na pytania sir Jamesa, czyli w interesach. Aby
zosta potraktowanym jak szmata, co oznaczao pieko. Wreszcie po to, by szef mg odegra rol
dobrodusznego wujka, co dawao nadziej na przyszo.
Stojcy na progu gabinetu Richard Bryant, trzydziestodziewicioletni mczyzna, wykonujcy
kompetentnie swoj prac i pragncy utrzyma j moliwie najduej, doskonale zdawa sobie spraw,
e pierwszy powd raczej nie wchodzi w gr. Obawia si, e chodzi o drugi, ale ku swej ogromnej
uldze stwierdzi, e ma do czynienia z trzecim.
Sir James wyszed mu naprzeciw z szerokim umiechem na twarzy.
Witam, Bryant. Prosz wej.
Bryant speni yczenie szefa, a panna Cooke zamkna za nim drzwi i wrcia za swoje biurko.
Sir James Manson wskaza pracownikowi jeden z rozoystych foteli ustawionych w gbi
przestronnego gabinetu. Bryant, wci zastanawiajc si, o co w tym wszystkim chodzi, usiad
posusznie i zapad si w mikkie poduszki, Manson za podszed do przeciwlegej ciany i otworzy
ukryte w boazerii drzwiczki znakomicie zaopatrzonego barku.
Napijesz si, Bryant? Zdaje si, e soce ju dawno zaszo.
Dzikuj panu. Eee... szkock, jeli mona prosi.
Dobry wybr. To moja ulubiona trucizna. Ja te si przycz. Bryant zerkn na zegarek. Bya za
kwadrans pita, a przeniesiony
z tropikw zwyczaj picia alkoholu dopiero po zachodzie soca mia niewielk racj bytu w zimowe
londyskie popoudnia. Pamita jednak doskonale jakie biurowe przyjcie, podczas ktrego sir
James wyrazi si pogardliwie o mczyznach pijcych sherry i spdzi wieczr przy kolejnych
szklaneczkach szkockiej. Okazuje si, e warto zwraca uwag na takie szczegy pomyla
Bryant, obserwujc szefa nalewajcego star glenliet do dwch krysztaowych szklanek. Naturalnie
nie byo mowy o adnym lodzie.
Z wod? zapyta Manson.
Bryant przyjrza si butelce.
Nie, dzikuj. To grzech rozciecza tak znakomity trunek. Manson skin z aprobat gow i
przynis napenione szklanki.
Przez dusz chwil rozkoszowali si smakiem starej whisky, a wreszcie sir James dostrzeg
niepokj Bryanta i obdarzy go umiechem rubasznego wujaszka.

Nie ma si pan czego obawia powiedzia. Po prostu przegldaem stare raporty, ktre
zalegay mi w szufladach, i przypadkowo natrafiem na paski. Widocznie zapomniaem zwrci go
do akt pannie Cooke.
Mj raport? zainteresowa si Bryant.
Tak, tak... Ten, ktry sporzdzi pan po powrocie z tego maego pastewka... Jak ono si nazywa?
Zangaro?
Tak, prosz pana. Zangaro. To byo p roku temu.
Wanie. Dokadnie p roku. Czytajc go ponownie, zwrciem uwag, e mia pan troch
problemw z tym ministrem.
Bryant zacz si powoli odpra. W pokoju byo ciepo, siedzia w wygodnym fotelu, a whisky to
przecie najlepszy przyjaciek Umiechn si na wspomnienie o minionych wydarzeniach.
Ale mimo to uzyskaem zgod na zorganizowanie misji badawczej.
Zgadza si potwierdzi sir James. Gratuluj panu. On take umiechn si do wspomnie.
Kiedy robiem to samo co pan: wyruszaem na ryzykowne wyprawy, eby zdoby jaki apetyczny
ksek. Nigdy jednak nie byem w Afryce Zachodniej to znaczy, w tamtych czasach. Potem lataem
tam wiele razy, ale dopiero wtedy, kiedy zaczo si to wszystko. Zatoczy rk uk, wskazujc, co
mia na myli mwic to wszystko. A teraz spdzam tu cae dnie, zagrzebany po uszy w
papierach cign. Zazdroszcz wam, modym, e moecie ugania si po wiecie i zaatwia
sprawy jak dawniej. Prosz opowiedzie mi o swojej podry do Zangaro.
To rzeczywicie byo jak za dawnych lat, prosz pana. Przez cay czas mylaem, e lada chwila
zobacz dzikusw z poprzekuwanymi nosami.
Doprawdy? Dobry Boe, c to za dziki kraj!
Sir James Manson odchyli nieco gow do tyu, dziki czemu Bryant nie dostrzeg penego uwagi
skupienia w spojrzeniu pracodawcy, cakowicie nie na miejscu wobec pozornie swobodnego tonu.
Zgadza si, prosz pana. To zakazane miejsce, od uzyskania niepodlegoci z kadym rokiem
cofajce si gbiej w redniowiecze. Przypomnia sobie, co szef powiedzia kiedy na zebraniu z
pracownikami firmy. Zangaro to klasyczny przykad na poparcie tezy, e w wikszoci nowo
powstaych afrykaskich pastw rzdz ludzie, ktrzy nie maj kwalifikacji wystarczajcych do
zarzdzania miejskim wysypiskiem mieci. W rezultacie, rzecz jasna, cierpi przede wszystkim
przecitny obywatel.
Sir James pozna wasne sowa, wic tylko umiechn si lekko, wsta z fotela i podszed do okna, by
spojrze w d na zatoczone ulice.
Kto tam rzdzi? zapyta cicho.
Prezydent, a waciwie dyktator odpar Bryant. Jego szklanka bya ju pusta. Nazywa si
Jean Kimba. Pi lat temu wygra pierwsze i jedyne wybory niektrzy twierdz, e za pomoc
terroru i czarw rzucanych na elektorat. To naprawd zacofani ludzie, prosz pana. Wikszo z nich
nie ma pojcia, na czym polegaj prawdziwe wybory. Teraz nie musz ju zaprzta sobie tym gowy.
Taki twardziel z tego Kimby?
Nawet nie chodzi o to, prosz pana. On jest po prostu szalony. To obkany megaloman, a do tego
prawdopodobnie paranoik. Rzdzi pastwem zupenie sam, otoczony niewielk grupk potakujcych
zausznikw. Gdy go zawiod albo dadz powd do podejrze, lduj w celach starych policyjnych
koszar. Plotka gosi, e Kimba osobicie takich torturuje. Jeszcze nikt nie wyszed stamtd ywy.
W jakim wiecie przyszo nam y, Bryant? I pomyle, e w Zgromadzeniu Oglnym ONZ oni
maj takie samo prawo gosu jak Wielka Brytania albo Ameryka! Z czyich rad korzysta przy sprawowaniu rzdw?
Z niczyich, naturalnie jeli nie liczy gosw. Tak przynajmniej twierdz nieliczni biali, ktrzy tam
jeszcze zostali.
Gosw? powtrzy ze zdziwieniem sir James.
Tak, prosz pana. Twierdzi wszem i wobec, e kieruj nim pozaziemskie gosy i e czsto
rozmawia z samym Bogiem. Ostatnio poinformowa nawet o tym cay korpus dyplomatyczny.
Co takiego! mrukn Manson, w dalszym cigu spogldajc na ruchliwe ulice. Czasem
wydaje mi si, e popenilimy bd zaznajamiajc Afrykaczykw z koncepcj Boga. Teraz co
najmniej poowa ich przywdcw uwaa si za Jego osobistych przyjaci.
Poza tym rzdzc opiera si na zabobonnym strachu. Ludzie widz w nim wielkiego jujit,
czarownika czy kogo w tym rodzaju. Utrzymuje ich w ryzach dziki niesychanemu terrorowi.

A co z zagranicznymi dyplomatami? zapyta mczyzna stojcy przy oknie.


C, staraj si za bardzo nie wychyla. Wyglda na to, e s tak jak tubylcy przeraeni wybrykami
tego szaleca. Jest czym w rodzaju skrzyowania szejka Abeida Karume z Zanzibaru, Papy Doca
Duvaliera z Haiti i Sekou Toure z Gwinei. Sir James pynnym ruchem odwrci si od okna.
Dlaczego Sekou Toure? zapyta agodnie.
C... Kimba jest kim w rodzaju komunisty, prosz pana. Zawsze darzy Lumumb najwikszym
powaaniem. Wanie dlatego Rosjanie maj w Zangaro tak wielkie wpywy. Wybudowali ogromn
ambasad, a ich trawlery wywo wikszo eksportowej produkcji Zangaro. Naturalnie w
rzeczywistoci s to nafaszerowane elektronik okrty szpiegowskie albo statki zaopatrujce okrty
podwodne. Pienidze za te towary nie wpywaj na popraw losu ludnoci, bo wszystkie trafiaj na
prywatne konto Kimby.
Nie wyglda mi to na marksizm zaartowa Manson. Bryant umiechn si szeroko.
Marksizm koczy si tam, gdzie zaczynaj pienidze i apwki odpar. Tak jak zwykle.
A wic powiada pan, e Rosjanie maj tam due wpywy? Moe jeszcze jedn whisky?
Suchajc wyjanie Bryanta, szef ManCon ponownie rozla do szklanek cenny trunek.
Tak, prosz pana. Kimba nie ma pojcia, co si dzieje na wiecie poza jego krajem i kilkoma
pobliskimi pastewkami. Dlatego podczas negocjacji z zagranicznymi koncernami korzysta czasem z
usug trzech doradcw pochodzcych z jego plemienia. Dwch z nich studiowao w Moskwie, jeden w
Pekinie. Zdarza si te, e kontaktuje si bezporednio z Rosjanami. Ktrego dnia rozmawiaem w
hotelowym barze z pewnym francuskim handlowcem. Twierdzi, e rosyjski ambasador lub ktry z
jego asystentw s codziennymi gomi w paacu prezydenckim.
Bryant zosta jeszcze dziesi minut, ale Manson nie usysza od niego ju nic, co by go interesowao.
Dwadziecia po pitej pozby si urzdnika rwnie gadko, jak go przyj, po czym poprosi do siebie
pann Cooke.
Pracuje u nas inynier nazwiskiem Jack Mulrooney powiedzia. Trzy miesice temu wrci z
wyczerpujcej wyprawy do Afryki, wic moliwe, e przebywa jeszcze na urlopie. Prosz skontaktowa si z nim w domu i poinformowa, e oczekuj go jutro o dziesitej rano. Odszuka pani take
doktora Gordona Chalmersa, szefa naszych laboratoriw. Powinien jeszcze by w pracy, a jeli ju
wyszed, to prosz zapa go w domu. Chc, eby zjawi si u mnie jutro o dwunastej. Prosz odwoa
wszystkie jutrzejsze spotkania, take te wczesnopopoudniowe, bo chc wyj z Chalmersem na lunch.
Waciwie moe pani ju teraz zarezerwowa nam stolik u Wiltona na Bury Street. To wszystko,
dzikuj pani. Niedugo wychodz, wic niech kierowca podjedzie za dziesi minut przed gwne
wejcie. Kiedy panna Cooke wysza z gabinetu, Manson wcisn jeszcze jeden guzik interkomu.
Simon, moesz wpa do mnie na chwil? mrukn. Simon Endean, tak jak Martin Thorpe, nie
wyglda na tego, kim by. Endean mia znakomite pochodzenie, nienaganne maniery i mentalno
mordercy z East Endu. Jego ogada i brutalno poparte byy sprytem. Potrzebowa kogo takiego jak
James Manson, podobnie jak James Manson, pncy si na szczyty kariery i walczcy o utrzymanie si
na grnym pokadzie odzi kapitalizmu, potrzebowa usug kogo takiego jak Simon Endean.
Endean przypomina eleganckich bywalcw wytwornych kasyn londyskiego West Endu, modych
mczyzn nadskakujcych wszystkim milionerom i maltretujcych tancerki, ktre day si zwie ich
elegancji. Rnica polegaa na tym, e dziki swojej inteligencji Endean osign wysok pozycj
doradcy szefa naprawd wielkiego, bardzo specyficznego kasyna.
W przeciwiestwie do Thorpea nie mia ambicji, aby zosta multimilionerem. Uwaa, e jeden
milion cakowicie zaspokoi jego potrzeby, tymczasem za wystarczao mu ycie w cieniu Jamesa
Mansona. Dziki temu mia pienidze na szeciopokojowy apartament, chevroleta corvette i
dziewczynki.
On take przyszed z smego pitra i wkroczy do gabinetu bocznymi drzwiami, usytuowanymi
naprzeciwko drzwi, z ktrych korzystaa panna Cooke oraz oficjalni gocie.
Sucham pana?
Simon, jutro id na lunch z czowiekiem nazwiskiem Gordon Chalmers. To szef naszego
laboratorium w Watford. Bdzie tu o dwunastej, ale przedtem musz dosta kompletn informacj na
jego temat. Przede wszystkim teczk z dziau personalnego, ale take wszystko, co uda ci si znale.
Jaki jest w yciu prywatnym, jak ukada mu si ycie rodzinne, jakie mia niepowodzenia, a przede
wszystkim, czy ma pilne potrzeby finansowe znacznie przekraczajce jego zarobki. Take przekonania
polityczne, jeli je ma. Wikszo uczonych to lewicowcy, ale nie wszyscy. Jeszcze dzisiaj pogadaj z

Erringtonem z dziani personalnego, a potem przejrzyj teczk Chalmersa i zostaw mi j na biurku. Jutro
z samego rana zajmij si jego domem i znajomymi, i zadzwo do mnie nie pniej ni za kwadrans
dwunasta. Zrozumiae? Wiem, e to trudne zadanie, ale sprawa moe by bardzo wana.
Endean przyj polecenie z kamienn twarz. Doskonale wiedzia, o co chodzi: sir James Manson
czsto potrzebowa informacji tego rodzaju, poniewa nigdy nie stawa twarz w twarz z innym
czowiekiem wszystko jedno, wrogiem czy przyjacielem nie dysponujc szczegow wiedz na
jego temat. Wielokrotnie wanie dziki temu udao mu si pokona przeciwnika. Endean skin
gow, wyszed z gabinetu i skierowa si prosto do dziau personalnego.
Kiedy rolls-royce ruszy sprzed wejcia do siedziby Manson Consolidated, wiozc swego pasaera ku
apartamentowi na drugim pitrze Arlington House zaraz za hotelem Ritz, gorcej kpieli i obiadowi
dostarczanemu z restauracji Caprice, sir James Manson rozpar si wygodnie na tylnym siedzeniu, po
czym zapali pierwsze tego wieczoru cygaro. Kierowca poda mu najwiesze wydanie Evening
Standard. Na wysokoci stacji Charing Cross uwag Mansona zwrcia niewielka informacja
wcinita midzy rezultaty dzisiejszych gonitw. Przeczyta j kilka razy, po czym oderwa wzrok od
gazety i popatrzy przez szyb na sunce jeden za drugim samochody i skulonych pieszych,
drepczcych w lutowej mawce w kierunku stacji metra lub do autobusu po kolejnym ekscytujcym
dniu w City.
Kiedy tak wpatrywa si w nich nie widzcym spojrzeniem, w jego umyle narodzi si zalek
pomysu. Kto inny moe by si rozemia i odrzuci pomys bez zastanowienia, ale sir James Manson
nie by kim innym, tylko jednym z piratw dwudziestego wieku, w dodatku niezmiernie dumnym
ze swojej profesji. Tytu krtkiej informacji w wieczornej gazecie odnosi si do malej afrykaskiej
republiki. Nie byo to Zangaro, ale jakie inne pastwo, o ktrym Manson nigdy wczeniej nie sysza,
gdy nie miao adnych bogactw naturalnych. Tytu brzmia:

KOLEJNY ZAMACH STANU


W AFRYKASK IM PASTWIE

4
Kiedy sir James zjawi si pi po dziewitej w biurze, Martin Thorpe czeka ju w sekretariacie i
wszed za nim do gabinetu.
Czego pan si dowiedzia? zapyta Manson, zdejmujc paszcz z wielbdziej weny i wieszajc
go do szafy. Thorpe wycign z kieszeni notes i zacz odczytywa rezultaty swoich wieczornych
bada.
Rok temu wysalimy ekip badawcz do pastwa pooonego na pnocny wschd od Zangaro.
Towarzyszy jej zesp zwiadu lotniczego wynajty od pewnej francuskiej firmy. Teren objty rekonesansem znajduje si w pobliu granicy Zangaro. Niestety, istnieje bardzo niewiele map
topograficznych tych obszarw, nie wspominajc ju o lotniczych, a wobec braku naziemnych
urzdze naprowadzajcych pilot traci wiele czasu na ustalenie swojego pooenia.
Pewnego dnia, przy wietrze znacznie silniejszym ni wynikao z prognoz, wykona kilka przelotw
wzdu caego obszaru wyznaczonego do bada, po czym, zadowolony z wykonania zadania, wrci

do bazy. Nie wiedzia jednak o tym, e silny wiatr zepchn go z kursu a szedziesit kilometrw w
gb terytorium Zangaro. Wyszo to na jaw dopiero po wywoaniu filmu.
Kto to ustali? Ta francuska firma?
Nie, prosz pana. Oni tylko wywoali film i oddali nam go do analizy bez adnych komentarzy, tak
jak byo ustalone. Identyfikacj sfotografowanych terenw zajmowali si wycznie nasi ludzie. To
oni zorientowali si, e dostarczone zdjcia przedstawiaj obszar nie objty badaniami, poniewa
dostrzegli na nich wyranie widoczny acuch grski, a na obszarze, ktrym si interesowalimy, nie
byo adnych wzniesie. Odoyli wic fotografie na bok i przestali si nimi zajmowa.
Troch pniej jaki bystrzak przyjrza si uwaniej zdjciom i zauway, e jedno ze wzgrz, troch
na wschd od gwnego pasma, jest pokryte zupenie inn szat rolinn. Z ziemi bardzo trudno
dostrzec rnic, ale z wysokoci czterech kilometrw wida j jasno i wyranie jak kolorowe bile na
stole.
Wiem, na czym to polega warkn sir James. Prosz mwi dalej.
Przepraszam pana. Ja dowiedziaem si o tym dopiero teraz... W kadym razie kilka zdj trafio do
chopcw z sekcji fotogeologicznej, a oni zrobili powikszenia i potwierdzili, e na niewielkim terenie
obejmujcym samotne stokowe wzgrze o wysokoci okoo szeciuset metrw, rolinno jest
zupenie inna ni w okolicy. Raport trafi do szefa sekcji topograficznej, a on zidentyfikowa pasmo
jako Gry Krysztaowe, samotne wzniesienie za jako Krysztaow Gr, po czym przekaza
dokumentacj do Wydziau Kontraktw Zagranicznych, a Willoughby, szef Wydziau, wysa Bryanta,
eby zaatwi zgod na przeprowadzenie prac badawczych.
Nic mi o tym nie powiedzia zauway Manson, siadajc za biurkiem.
Wysa notatk subow. Mam j tutaj, prosz pana. Przebywa pan wtedy w Kanadzie i mia
wrci dopiero za miesic. Willoughby zaznacza w niej wyranie, e nie naley wiza z t spraw
zbyt wielkich nadziei, ale poniewa przypadkiem uzyskalimy materia zdjciowy, a sekcja
fotogeologiczna uwaa, e musi istnie jaki powd odmiennoci szaty rolinnej w tym rejonie, warto
zaryzykowa pewne wydatki. Sugeruje take, e bdzie to dobra okazja, eby Bryant przeprowadzi
pierwsz samodzieln misj i nabra troch dowiadczenia. Do tej pory zawsze towarzyszy
Willoughbyemu.
Naprawd?
No, prawie zawsze. P roku temu Bryant odebra wiz i wsiad do samolotu. Zaatwienie
zezwolenia zajo mu trzy tygodnie. Przed czterema miesicami Wydzia Bada Ldowych zgodzi si
odwoa z Ghany niewykwalifikowanego poszukiwacza nazwiskiem Jack Mulrooney i skierowa go
do Zangaro, pod warunkiem, e nie pocignie to za sob wikszych kosztw. Nie pocigno.
Mulrooney wrci trzy tygodnie temu przywoc ptorej tony prbek, ktre od razu trafiy do
laboratorium w Watford.
Bardzo dobrze powiedzia sir James Manson po chwili milczenia. Czy zarzd spki wie o
tym wszystkim?
Nie, prosz pana stwierdzi stanowczo Thorpe. To zbyt mao istotna sprawa. Przejrzaem
stenogramy posiedze z caego minionego roku i sprawdziem wszystkie dokumenty z tego okresu,
cznie z notatkami i listami skierowanymi do czonkw zarzdu. Nigdzie nie znalazem adnej
wzmianki na ten temat. Przedsiwzicie miao tak niski budet, e nie zwrcio niczyjej uwagi, tym
bardziej e nie zostao zgoszone przez Dzia Projektw, bo przecie zdjcia lotnicze dostalimy w
prezencie od Francuzw i ich niedorozwinitego pilota. Ta sprawa nigdy nie zaistniaa na wyszym
szczeblu. James Manson skin gow z nie skrywan satysfakcj.
To dobrze. A teraz Mulrooney. Czy to bystry facet? Thorpe poda mu teczk osobow Jacka
Mulrooneya.
Nie ma wyksztacenia, ale za to ogromne praktyczne dowiadczenie. To szczwany lis, zna Afryk
jak wasn kiesze.
Manson przejrza teczk, szczeglnie duo uwagi powicajc opisowi kariery Mulrooneya w firmie.
Rzeczywicie, nie brakuje mu dowiadczenia... mrukn. Nie naley nie docenia
afrykaskich weteranw doda goniej. Ja sam zaczynaem od obozu grniczego w
Witwatersrandzie, ale wspiem si wyej, a Mulrooney tam pozosta. Nigdy nie wolno traktowa
protekcjonalnie takich ludzi, bo mog by bardzo uyteczni, a czasem s bardzo pojtni.
Podzikowa Martinowi, po czym mrukn do siebie: A teraz przekonajmy si, na ile pojtny jest
pan Mulrooney. Wczy interkom. Panno Cooke, czy przyszed pan Mulrooney?

Tak, prosz pana. Ju czeka.


Prosz go wprowadzi.
Manson wyszed naprzeciw swojemu pracownikowi, powita go ciepo i wskaza fotel, w ktrym
poprzedniego wieczoru siedzia Richard Bryant, a nastpnie poprosi pann Cooke o dwie kawy. O
tym, e Mulrooney jest namitnym kawoszem, dowiedzia si z jego teczki personalnej.
W eleganckim londyskim gabinecie Jack Mulrooney wydawa si rwnie nie na miejscu jak Martin
Thorpe w sercu afrykaskiej dungli. Nie bardzo wiedzia, co pocz z wielkimi rkami, wystajcymi
z nieco za krtkich rkaww marynarki. Przed wyjciem z domu przyczesa siwe wosy mokrym
grzebieniem i zaci si przy goleniu. Byo to jego pierwsze spotkanie z szefem firmy. Sir James stara
si jak mg, eby go troch rozluni.
Kiedy panna Cooke wesza do gabinetu z tac zastawion porcelanowymi filiankami, dzbankiem do
kawy, dzbanuszkiem ze mietan, cukiernic oraz talerzem z ciasteczkami, usyszaa, jak jej
chlebodawca mwi do Irlandczyka:
...wanie chodzi, czowieku. Masz za sob to, czego ani ja, ani nikt inny nie zdoa nauczy tych
choptasiw prosto z collegeu: dwadziecia pi lat harwki przy wydobywaniu rnych kamieni i
adowaniu ich na wzki.
Kady lubi by docenianym, a e Jack Mulrooney nie stanowi pod tym wzgldem wyjtku, wyranie
pokrania i skin gow. Kiedy panna Cooke wysza, sir James Manson wskaza na delikatne
filianki.
Popatrz na te skorupki. Kiedy pijaem kaw z porzdnych kubkw, a teraz przynosz mi takie byle
co. Pamitam, jak pod koniec lat trzydziestych, a wic chyba jeszcze zanim nadeszy twoje czasy...
Mulrooney zosta pen godzin i wyszed z przewiadczeniem, e jego szef to cakiem rwny go,
wbrew temu, co sysza o nim do tej pory. Sir James Manson rwnie uzna, e Mulrooney to
porzdny czowiek przynajmniej jeli chodzi o jego prac, ktra polegaa i zawsze miaa polega na
upaniu ska bez zadawania pyta.
Tu przed wyjciem Jack utwierdzi go w tej opinii.
Powiadam panu, tam musi by cyna. Daj za to gow. Problem polega tylko na tym, czy opaci si
j wydobywa.
Sir James poklepa go po ramieniu.
Niech ci o to gowa nie boli. Dowiemy si, jak tylko otrzymamy wyniki bada z Watford. I nie
obawiaj si jeli okae si, e jest tam cho jedna uncja, ktr mona dowie na wybrzee po
kosztach niszych od ceny rynkowej, wydostaniemy j i dowieziemy. A co z tob? Jaka czeka ci
teraz przygoda?
Nie wiem, prosz pana. Zostay mi jeszcze trzy dni urlopu.
Chciaby znowu wyjecha za granic? zainteresowa si sir James.
Tak, prosz pana. Szczerze mwic, nie znosz tego miasta, pogody i w ogle wszystkiego.
Z powrotem do ciepego soca, co? Syszaem, e lubisz dziewicze rejony?
Jasne. Tam mona by panem samego siebie. Manson umiechn si.
Rzeczywicie... Masz racj. Niemal ci zazdroszcz. Co ja mwi, naprawd ci zazdroszcz! C,
zobaczymy, co da si zrobi.
Dwie minuty po wyjciu Jacka Mulrooneya Manson poleci pannie Cooke odesa jego teczk do
dziau personalnego, po czym zadzwoni do ksigowoci i kaza wypaci mu jeszcze przed
najbliszym poniedziakiem premi w wysokoci 1000 funtw. Nastpnie poczy si z kierownikiem
Wydziau Bada Ldowych.
Wymie mi wszystkie operacje, ktre dopiero rozpocze albo planujesz rozpocz w cigu
najbliszych dni zada bez adnych wstpw.
Byy trzy, w tym jedna na pnocy Kenii, w pobliu granicy z Somali, gdzie stojce w zenicie soce
smay mzg jak jajko na patelni, nocny chd cina szpik w kamie, a bandyci grasuj zarwno w
dzie, jak i w nocy. Zanosio si na to, e prace potrwaj co najmniej okoo roku i Wydzia Bada
Ldowych otrzyma ju dwie rezygnacje potencjalnych kandydatw na t placwk.
Wylij Mulrooneya poleci sir James, po czym odoy suchawk.
Zerkn na zegar: jedenasta. Otworzy teczk osobow doktora Gordona Chalmersa, pozostawion
wczoraj na biurku przez Endeana.
Chalmers ukoczy z wyrnieniem londysk Szko Grnicz, ktra przypuszczalnie jest najlepsz
tego rodzaju uczelni na wiecie cokolwiek by o tym sdzili absolwenci szkoy w

Witwatersrandzie. Uzyska stopie magistra geologii i chemii, a w wieku dwudziestu kilku lat obroni
prac doktorsk. Po piciu latach spdzonych na uczelni w charakterze wykadowcy podj prac w
sekcji naukowej koncernu Rio Tinto Zinc, skd sze lat pniej zosta najzwyczajniej w wiecie
wykradziony przez Manson Consolidated, ktra zaproponowaa mu znacznie wysze wynagrodzenie.
Od czterech lat by szefem Wydziau Naukowego firmy, lecego na przedmieciu Watford w
Hertfordshire, jednym z hrabstw graniczcych od pnocy z Londynem. Zdjcie z akt przedstawiao
niespena czterdziestoletniego mczyzn wpatrujcego si w kamer znad gstej ryej brody. Ubrany
w tweedow marynark i fioletow koszul, na szyi mia krzywo zawizany weniany krawat.
Za dwadziecia pi dwunasta rozleg si dzwonek prywatnego telefonu. Sir James Manson podnis
suchawk i usysza najpierw pikanie automatu, potem brzknicie wrzucanej monety, wreszcie za
gos Endeana. Dzwoni ze stacji kolejowej w Watford i mwi szybko przez rwno dwie minuty.
Kiedy skoczy. Manson chrzkn z uznaniem.
Dobrze o tym wiedzie powiedzia. Wracaj ju do Londynu. Mam dla ciebie nowe zadanie.
Chc dosta szczegowy raport na temat Republiki Zangaro. Tak, Zangaro. Przeliterowa nazw.
Zacznij od samego odkrycia. Musz mie wszystko: histori, geografi, pooenie, ekonomi,
uprawy, mineralogi, polityk i stopie rozwoju. Skoncentruj si na dziesiciu latach poprzedzajcych
uzyskanie niepodlegoci i na wspczesnoci. Chc otrzyma dokadne informacje o prezydencie,
rzdzie, parlamencie, o ile maj tam co takiego, administracji, urzdach, sdownictwie i partiach
politycznych. Najwaniejsze s trzy sprawy: pierwsza, to stopie zaangaowania Rosjan i Chiczykw
oraz ich wpyw na prezydenta, a take pozycja miejscowych komunistw. Druga, to eby nikt, kto ma
choby najmniejszy zwizek z tym krajem, nie dowiedzia si, e si nim interesujemy, wic bro
Boe nie le tam osobicie. I trzecia: nie wygadaj si przed nikim, e jeste z ManCon. Musisz
wystpowa pod przybranym nazwiskiem. Zrozumiae? To dobrze. Zgo si najwczeniej, jak
bdziesz mg, ale nie pniej ni za dwadziecia dni. Pobierz pienidze z ksigowoci i zachowaj
daleko idc dyskrecj. Oficjalnie jeste na urlopie. Pniej wszystko ci wynagrodz.
Manson odoy suchawk i poczy si z Thorpeem, by wyda mu kolejne polecenia. Trzy minuty
pniej Thorpe dotar na dziewite pitro i pooy na biurku szefa dokument, ktrego ten zada.
Bya to kopia listu.
Dziewi piter niej doktor Gordon Chalmers wysiad z takswki na rogu Moorgate i zapaci
kierowcy. Czu si troch nieswojo w ciemnym garniturze i paszczu, ale Peggy przekonaa go, e jest
to jedyny odpowiedni strj na rozmow i lunch z prezesem zarzdu firmy.
Zmierzajc ku wejciu do siedziby Manson Consolidated zwrci uwag na tytuy wystawionych na
stelau Evening News i Evening Standard: RODZICE OFIAR THALIDOMIDU DOMAGAJ SI
ODSZKODOWA. Wykrzywi usta w gorzkim grymasie, ale mimo to kupi obie gazety.
Artykuy rozwijay informacj przekazan w nagwkach, cho nie byy zbyt obszerne. Po kolejnej,
cigncej si w nieskoczono rundzie rozmw midzy reprezentantami rodzicw ponad czterystu
dzieci urodzonych z cikimi wadami rozwojowymi spowodowanymi przez thalidomid, ktry pojawi
si na rynku dziesi lat wczeniej, a firm produkujc ten specyfik, negocjacje ponownie utkny w
martwym punkcie. Postanowiono, e rozmowy zostan wznowione w pniejszym terminie.
Myli Gordona Chalmersa pobiegy ku domowi na przedmieciu Watford, ku trzydziestoletniej, a
wygldajcej na ponad czterdzieci lat onie, oraz ku Margaret, pozbawionej obu ng i jednej rki
Margaret, ktra wkrtce miaa skoczy dziewi lat i potrzebowaa pary sztucznych ng, a take
specjalnie zbudowanego domu. Takiego, w jakim wreszcie udao im si zamieszka, a ktrego spata
pochaniaa prawdziw fortun.
W pniejszym terminie... parskn nie bardzo wiadomo do kogo i cisn gazety do kosza.
Rzadko czytywa popoudniwki. Wola Guardiana, Private Eye oraz lewicujc Tribune. Po
dziesicioletnich obserwacjach walki toczonej przez grup ubogich rodzicw z przemysowym
gigantem o nalene im odszkodowania, Gordon Chalmers nie mia najlepszego zdania o wielkich
kapitalistach. Dziesi minut pniej znalaz si twarz w twarz z jednym z najwikszych.
Sir James Manson nie mg osabi jego czujnoci rwnie atwo, jak uczyni to z Bryantem i
Mulrooneyem. Uczony zacisn palce na szklance z piwem i odpowiedzia spojrzeniem na spojrzenie.
Manson natychmiast zorientowa si w sytuacji, wic ledwo panna Cooke wrczya mu jego whisky i
wysza z gabinetu, przystpi do rzeczy.

Przypuszczam, doktorze Chalmers, e domyla si pan, w jakiej sprawie zosta tu zaproszony?


Owszem, prosz pana. Chodzi o raport w sprawie Krysztaowej Gry.
Ot to. Nawiasem mwic, mia pan cakowit suszno przesyajc mi go w zapiecztowanej
kopercie.
Chalmers wzruszy ramionami. Postpi tak, poniewa zgodnie z panujcymi w firmie zwyczajami
wszystkie wyniki wanych bada powinny trafia bezporednio do prezesa zarzdu. Gdy zorientowa
si w zawartoci prbek, nie mia adnych wtpliwoci, jak powinien postpi.
Chc zada panu dwa pytania, na ktre musz uzyska cakowicie jednoznaczne odpowiedzi
powiedzia sir James. Czy jest pan cakowicie pewien wyniku? Czy nie moe istnie inne
wytumaczenie wanie takich, a nie innych, rezultatw bada?
Chalmers nie by ani zaskoczony, ani oburzony. Doskonale zdawa sobie spraw, e laicy nie majcy
nic wsplnego z magi nauki czsto kwestionowali ustalenia uczonych, najczciej zarzucajc im brak
precyzji. Ju dawno temu zaprzesta prb wyjaniania podstaw swego rzemiosa.
Absolutnie pewien. Po pierwsze, istnieje wiele testw pozwalajcych stwierdzi obecno platyny.
Zastosowaem je wszystkie, za kadym razem uzyskujc identyczne wyniki. Po drugie, nie
poprzestaem na tym, ale powtrzyem wszystkie testy jeszcze raz. Teoretycznie jest moliwe, eby
kto sztucznie wzbogaci skad prbek pobranych z koryt strumieni, ale z pewnoci nie mgby
zmieni wewntrznej struktury ska. Dane, ktre przedstawiem w moim raporcie, s nie do
podwaenia.
Sir James Manson wysucha wykadu z penym szacunkiem, po czym skin z podziwem gow.
A ilu pracownikw paskiego laboratorium je zna?
Nikt stwierdzi stanowczo Chalmers.
Nikt? powtrzy Manson. Ale, doktorze, z pewnoci ktry z paskich asystentw...
Chalmers pocign yk piwa i potrzsn gow.
Kiedy prbki dotary do laboratorium, zostay natychmiast wstawione do magazynu. Mulrooney
doczy do skrzy notatk, w ktrej poinformowa o swoich podejrzeniach dotyczcych obecnoci
cyny. Poniewa sprawa nie wygldaa na skomplikowan, zleciem j jednemu z modszych
asystentw, a ten, niezbyt jeszcze dowiadczony, przeprowadzi standardowe testy majce potwierdzi
ustalenia Mulrooneya. Kiedy uzyska negatywny wynik, zawiadomi mnie i pokaza rezultaty.
Powtrzyem badanie, ale otrzymaem ten sam wynik, wic wygosiem wykad o tym, e nigdy nie
naley si sugerowa niczyimi przypuszczeniami i poleciem mu wykona kilka innych testw, ktre
take nie day adnego rezultatu. Wkrtce potem wszyscy pracownicy laboratorium wyszli do domu,
ja jednak zostaem duej, wic byem zupenie sam, kiedy kolejce analizy day pozytywny wynik.
Okoo pnocy nie miaem ju najmniejszych wtpliwoci, e w prbce pobranej z dna strumienia
znajduj si niewielkie iloci platyny. Zamknem laboratorium i poszedem do domu.
Nastpnego dnia zleciem asystentowi inne zadanie i zabraem si do pracy. Miaem do dyspozycji
szeset woreczkw ze wirem i piaskiem oraz siedemset kilogramw prbek ska pobranych w rnych miejscach gry. Dziki zdjciom dostarczonym przez Mulrooneya mogem j sobie dokadnie
wyobrazi. Tak jak napisaem w raporcie, platyna jest obecna we wszystkich prbkach.
Buntowniczym gestem podnis szklank z piwem i oprni j do dna.
Sir James Manson przez cay czas kiwa gow, wpatrujc si w naukowca z dobrze udawanym
podziwem.
To niewiarygodne powiedzia wreszcie. Wiem o tym, e wy, uczeni, lubicie pozostawa na
uboczu i nie angaowa si w to, co robicie, ale chyba nawet pan powinien odczu dreszcz
podniecenia. Przecie wszystko wskazuje na to, e odkrylimy zupenie nowe ogromne zoe
niezwykle rzadko wystpujcego surowca! Czy wie pan, jak czsto zdarza si co takiego? Raz na
dziesi lat, a moe i rzadziej!
W rzeczywistoci Chalmers by niezwykle podniecony odkryciem i dlatego wanie przez trzy
tygodnie pracowa dzie w dzie do pnej nocy, eby zbada wszystkie prbki pobrane z
Krysztaowej Gry, ale nie mia zamiaru przyzna si do tego.
Istotnie, ManCon moe zrobi na tym wielkie pienidze odpar, wzruszajc ramionami.
Niekoniecznie odpar cicho James Manson. Dopiero teraz udao mu si poruszy Chalmersa.
Jak to? zdziwi si uczony. Przecie to prawdziwa fortuna!
Fortuna zagrzebana w ziemi powiedzia sir James, wstajc z fotela i podchodzc do okna.
Problem polega na tym, czy i kto uzyska do niej dostp. Istnieje powane niebezpieczestwo, e zoe

pozostanie nie wykorzystane przez wiele lat albo e jego zawarto po wydobyciu trafi do
magazynw. Pozwoli pan, drogi doktorze, e wprowadz go w problem...
Wprowadzenie doktora Chalmersa w problem zajo prawie p godziny, podczas ktrej sir James
mwi gwnie o finansach i polityce, czyli o dziedzinach nie bdcych najmocniejsz stron
uczonego.
Teraz wie pan ju wszystko zakoczy. Wszystko wskazuje na to, e jeli podamy do
publicznej wiadomoci informacj o odkryciu zoa, zostanie ono ofiarowane jak na tacy rosyjskiemu
rzdowi.
Doktor Chalmers, ktry osobicie nie mia adnych pretensji do rosyjskiego rzdu, wzruszy lekko
ramionami.
Nie jestem w stanie zmieni faktw, prosz pana. Manson unis brwi w udanym przeraeniu.
Dobry Boe, oczywicie, e nie! Zerkn na zegarek. Ju prawie pierwsza stwierdzi ze
zdziwieniem. Przypuszczam, e jest pan przynajmniej tak samo godny jak ja. Proponuj, ebymy
poszli na may lunch.
Pocztkowo mia zamiar wzi rollsa, ale po telefonie od Endeana z Watford i informacji od
miejscowego agenta prasowego o prenumeracie Tribune zdecydowa si na takswk.
May lunch skada si z pasztetu, omletu z truflami, zajca w czerwonym winie oraz biszkoptw.
Zgodnie z przypuszczeniami Mansona Chalmers nie pochwala podobnych zbytkw, ale jednoczenie
mia znakomity apetyt. Poza tym nie mg nie ulec podstawowemu prawu natury polegajcemu na
tym, e smaczny i obfity posiek wywouje nastrj zadowolenia, sytoci, euforii oraz zmniejsza opory
moralne. Manson liczy rwnie na to, e zaprzysiony zwolennik piwa okae si nie
przyzwyczajony do cikich czerwonych win, i rzeczywicie: dwie butelki Cte du Rhone skoniy
Chalmersa do rozmowy o pracy, rodzinie i pogldach na wiat.
Kiedy po raz pierwszy wspomnia o rodzinie i nowym domu, sir James Manson zauway
mimochodem, z odpowiednio wspczujc min, e rok temu widzia w telewizji Chalmersa
udzielajcego wywiadu na ulicy.
Prosz mi wybaczy powiedzia. Wczeniej nie miaem o niczym pojcia... Myl o paskiej
dziewczynce. C za okropna tragedia...
Chalmers skin gow i zapatrzy si w obrus. Po chwili, najpierw z wyranymi oporami, a potem
coraz mielej, zacz opowiada swojemu pracodawcy o Margaret.
Ale pan i tak tego nie zrozumie owiadczy nagle.
Mog sprbowa odpar agodnie sir James. Ja te mam crk. Naturalnie, jest starsza od
paskiej.
Dziesi minut pniej, kiedy nastpia przerwa w rozmowie, sir James Manson wyj z kieszeni
zoon kilkakrotnie kartk.
Szczerze mwic nie bardzo wiem, jak powinienem to zaatwi... powiedzia z lekkim
zaenowaniem. Wiem, podobnie jak wszyscy, ile czasu powica pan pracy dla firmy. Zdaj sobie
spraw, e czsto zostaje pan w laboratorium do pnej nocy i e obcienia zwizane z problemami
osobistymi musz wywiera znaczny wpyw zarwno na pana, jak i na pani Chalmers. Dzi rano
pozwoliem wic sobie wyda mojemu bankowi nastpujce polecenie...
Poda kopi listu Chalmersowi. List skierowany do dyrektora Coutts Bank by krtki i treciwy.
Manson prosi w nim, eby pierwszego dnia kadego miesica przesyano pod domowy adres doktora
Gordona Chalmersa pitnacie dziesiciofuntowych banknotw. Bank mia si tym zajmowa przez
najblisze dziesi lat lub do chwili otrzymania innych polece. Chalmers podnis wzrok na twarz
swego pracodawcy. Ujrza na niej niepewno i zaenowanie.
Dzikuj panu powiedzia cicho.
Sir James pooy mu rk na ramieniu i potrzsn nim lekko.
Uwaam spraw za zamknit. Napije si pan brandy?
W takswce Manson zaproponowa, e podrzuci Chalmersa na stacj, gdzie bdzie mg wsi do
pocigu do Watford.
Musz jeszcze wrci do biura i popracowa nad paskim raportem w sprawie Zangaro
wyjani.
Chalmers spoglda przez szyb na samochody wyjedajce w pitkowe popoudnie z Londynu.
Co pan z tym zrobi? zapyta.
Jeszcze nie wiem. Rzecz jasna, wolabym go nie wysya. Przykro byoby patrze, jak takie

bogactwo wpada w obce rce, co z pewnoci nastpioby, gdyby paski raport dotar do Zangaro.
Jednak prdzej czy pniej bd musia im co przekaza.
Nastpia duga przerwa w rozmowie, podczas ktrej takswka zajechaa przed dworzec.
Czy mgbym co zrobi? zapyta wreszcie uczony. Sir James Manson westchn gboko.
Owszem odpar spokojnym tonem. Prosz wyrzuci prbki dostarczone przez Mulrooneya,
jakby nie miay adnej wartoci. Prosz te zniszczy wszystkie notatki z bada, a nastpnie
sporzdzi dokadn kopi swojego raportu, wprowadzajc jedn zmian: napisze pan, e testy
ujawniy obecno ladowych iloci cyny i e szacunkowa wielko zoa nie uzasadnia jego
eksploatacji. Nastpnie spali pan orygina raportu i nigdy nie wspomni o nim ani sowem.
Takswka zatrzymaa si przed wejciem do hali dworcowej. aden z jej pasaerw nie poruszy si,
wic takswkarz odsun plastikow szybk dzielc go od tylnych siedze i zapyta:
Czy to tu, psze pana?
Daj panu sowo honoru doda przyciszonym gosem sir James Manson e jak tylko sytuacja
polityczna w Zangaro ulegnie zmianie, ManCon wystpi o koncesj i przystpi do eksploatacji zoa
wedug normalnych zasad.
Doktor Chalmers wysiad z takswki i spojrza na swego pracodawc wcinitego w kt.
Nie jestem pewien, czy mog to zrobi, prosz pana powiedzia. Musz si zastanowi.
Manson skin gow.
Oczywicie. Wiem, e dam od pana bardzo wiele. Moe porozmawiaby pan o tym z on? Ona
na pewno zrozumie.
Nastpnie zatrzasn drzwi i kaza takswkarzowi zawie si do City.
Wieczorem tego samego dnia sir James spotka si na obiedzie z urzdnikiem Ministerstwa Spraw
Zagranicznych, po czym zabra go do swojego klubu. Nie by to aden z ekskluzywnych klubw
Londynu, gdy Manson nie mia zamiaru szturmowa bastionw starego establishmentu i naraa si
na przeycie goryczy poraki. Poza tym brakowao mu czasu na towarzyskie podchody i ogromnie
irytowali go napuszeni idioci, jakich spotyka na szczycie kady, komu udao si tam dotrze.
Towarzysk stron jego ycia zajmowaa si ona; tytu szlachecki okaza si bardzo uyteczny, ale na
tym koniec.
Gardzi Adrianem Gooleem, uwaajc go za pedantycznego gupca. Wanie dlatego zaprosi go na
obiad. Drugim powodem by fakt, e Goole pracowa w Sekcji Wywiadu Gospodarczego Ministerstwa
Spraw Zagranicznych.
Przed wieloma laty, kiedy jego firma zaangaowaa si powanie w Ghanie i Nigerii, Manson przyj
zaproponowane mu miejsce w Komitecie d/s Afryki Zachodniej. Instytucja ta bya i jest czym w rodzaju zwizku zawodowego duych firm majcych siedziby w Londynie i prowadzcych interesy w
zachodniej czci Czarnego Ldu. Znacznie bardziej zainteresowany handlem i pienidzmi ni jego
odpowiednik d/s Afryki Wschodniej, Komitet zajmowa si zarwno wydarzeniami natury
ekonomicznej, jak i politycznej zwaszcza e najczciej okazyway si ze sob cile zwizane
chtnie suc rad Ministerstwom Spraw Zagranicznych oraz d/s Wsplnoty Brytyjskiej.
Sir James Manson ujby rzecz inaczej. Jego zdaniem Komitet d/s Afryki Zachodniej istnia po to, aby
sugerowa rzdowi, co naley zrobi w tym rejonie wiata, eby zwikszy zyski angielskich przedsibiorstw. Miaby cakowit racj. Uczestniczy przecie w pracach Komitetu podczas wojny
domowej w Nigerii i sysza wypowiedzi przedstawicieli rnych bankw, koncernw grniczych i
naftowych oraz firm handlowych optujcych za doprowadzeniem do szybkiego koca dziaa
wojennych, co mogo nastpi jedynie w przypadku zwycistwa si federalnych.
Zgodnie z przewidywaniami Komitet zasugerowa rzdowi, by udzieli wsparcia siom federalnym,
naturalnie pod warunkiem, e udowodni one, i potrafi osign szybki sukces, i niemal jednoczenie dostarczy poufne dane potwierdzajce, e tak jest w istocie. Potem czonkowie Komitetu
rozsiedli si wygodnie w fotelach i obserwowali, jak rzd Wielkiej Brytanii, za rad Ministerstwa
Spraw Zagranicznych, grznie po raz kolejny w afrykaskim bagnie. Zamiast szeciu, wojna trwaa
trzydzieci miesicy. Zdegustowani biznesmeni byli gotowi nawet poprze rokowania zmierzajce do
zawarcia rozejmu, ale Harold Wilson prdzej zgodziby si polecie na Ksiyc ni przyzna
publicznie, e wraz ze swymi wsppracownikami popeni jaki bd.
Manson ponis wwczas znaczne straty z powodu nieregularnej, zawieszanej co chwila komunikacji

kolejowej midzy wybrzeem a obszarami pooonymi w gbi kraju, ale i tak bya to bahostka w
porwnaniu z tym, co spotkao MacFazdeana z Shell-BP.
Niemal przez cay ten czas Adrian Goole peni rol oficera cznikowego oddelegowanego przez
MSZ do pracy przy Komitecie. Teraz siedzia naprzeciwko Jamesa Mansona przy stoliku w kcie, z
mankietami koszuli wystajcymi na przepisowe trzy centymetry i wyrazem twarzy majcym
wiadczy o jak najlepszych intencjach.
Manson ujawni mu cz prawdy, nie wspominajc jednak ani sowem o platynie. Poprzesta na
historii o odkryciu cyny, ale wielokrotnie zwikszy zasobno zoa. Warto byoby przystpi do jego
eksploatacji, tylko co pocz z powszechnie znanym uzalenieniem prezydenta od rosyjskich
doradcw? Udzia rzdu w zyskach zapewniby republice niemae dochody, a komu mogoby zalee
na wzrocie siy Zangaro, ktre waciwie byo marionetk Rosjan? Goole sucha go uwanie z
zafrasowan, skupion min.
To cholernie trudna sytuacja stwierdzi ze wspczuciem. Po raz kolejny czuj si zmuszony
podziwia twoje polityczne wyczucie. W tej chwili Zangaro rzeczywicie jest biedne i nikomu nie
znane, ale gdyby stao si bogatym pastwem... Tak, masz racj. To prawdziwy problem. Kiedy
musisz przesa im raport z bada i wyniki analiz prbek?
To nie ma znaczenia mrukn Manson. Wczeniej czy pniej i tak mnie to nie minie. W tej
chwili pytanie brzmi, co powinienem zrobi? Jeli poka wyniki Rosjanom, ich radca handlowy
natychmiast zorientuje si w wielkoci zoa. Ogosz przetarg, ktry wygra ten, kogo sobie wybior,
dyktator wzbogaci si w krtkim czasie i kto wie, jakie nowe problemy wynikn dla Zachodu?
Goole zastanowi si gboko.
Pomylaem sobie, e wy w ministerstwie powinnicie o tym wiedzie doda Manson.
Tak, oczywicie. Bardzo ci dzikuj. Goole by pochonity wasnymi mylami. Powiedz mi
odezwa si po duszej chwili co by si stao, gdyby wprowadzi drobne korekty do wynikw
bada przedstawionych w raporcie?
Korekty?
Wanie. Mgby na przykad obniy o poow szacunkow zawarto rudy cyny w tonie skay.
C, wtedy koszty wydobycia wzrosyby tak bardzo, e eksploatacja okazaaby si nieopacalna.
A prbki mogyby pochodzi z obszaru oddalonego na przykad o mil albo dwie? cign
Goole.
Przypuszczam, e tak. Ale nasz wysannik przysa prbki o najwyszej zawartoci cyny.
Zamy jednak, e tego nie zrobi nie ustpowa Goole. Gdyby pobra je mil dalej,
zawarto cyny byaby o poow nisza?
Moe nawet wicej ni o poow. Ale on prowadzi badania akurat tam, gdzie prowadzi, a nie
gdzie indziej.
Pod kontrol? zainteresowa si Goole.
Nie. Zupenie sam.
I nie pozostawi po sobie adnych ladw?
Nie. Tylko troch poupanych ska, ktre dawno zarosy krzakami. Poza tym tam nie ma ywego
ducha. To prawdziwy koniec wiata. Umilk na chwil, po czym zapali cygaro. Wiesz co,
Goole? Jeste cholernie ebskim facetem. Kelner! Poprosimy jeszcze dwie brandy.
Poegnali si w doskonaych nastrojach na stopniach klubu. Odwierny wezwa dla Goolea takswk,
ktra miaa odwie go do oczekujcej w Holland Park ony.
Jeszcze jedno powiedzia urzdnik Ministerstwa Spraw Zagranicznych od drzwi samochodu.
Nikomu ani sowa o tej sprawie. Naturalnie bd musia sporzdzi tajn notatk, ale wszystko zostaje
midzy tob a ministerstwem.
Naturalnie odpar Manson.
Jestem ci bardzo wdziczny, e uznae za stosowne mnie poinformowa. Nawet nie masz pojcia,
o ile atwiej pracowa nam, specjalistom od polityki, kiedy wiemy, co si dzieje w ekonomii. Bd
mia na oku to Zangaro i jeli co zacznie si tam dzia, dowiesz si o tym pierwszy. Dobrej nocy.
Sir James Manson odprowadzi wzrokiem takswk, po czym da znak kierowcy swego rolls-roycea.
Dowiesz si o tym pierwszy... powtrzy, przedrzeniajc Goolea. Masz racj, chopcze.
Przede wszystkim dlatego, e ja to zaczn.
Zajrza do samochodu przez okno po stronie pasaera i powiedzia do Craddocka, swojego kierowcy:
Gdyby nasze imperium budoway takie zaszczane choptasie jak on, prawdopodobnie wanie

koczylibymy kolonizacj wyspy Wight1.


Ma pan cakowit racj, prosz pana odpar Craddock. Kiedy jego pryncypa usadowi si na
tylnym siedzeniu limuzyny, szofer odsun dzielc ich szybk.
Gloucestershire, prosz pana?
Gloucestershire, Craddock.
Limuzyna zawrcia raptownie i w padajcej mawce pomkna Park Lane w kierunku autostrady
A40, wiozc sir Jamesa Mansona ku rezydencji o dziesiciu sypialniach, ktr trzy lata wczeniej
wdziczny zarzd spki kupi mu za okrg sum 250 000 funtw. W rezydencji czekay na niego
ona i dziewitnastoletnia crka, ale te zdoby zupenie samodzielnie.
Godzin pniej Gordon Chalmers lea u boku ony, zmczony i wcieky po toczcej si od dwch
godzin sprzeczce. Peggy Chalmers uoya si na plecach i wpatrywaa w sufit.
Nie mog tego zrobi powtrzy Chalmers po raz nie wiadomo ktry. Nie mog tak po prostu
sfaszowa raportu tylko po to, eby cholerny James Manson zarobi wicej pienidzy!
Odpowiedziao mu milczenie. Od chwili, kiedy Peggy przeczytaa kopi listu Mansona do banku i
dowiedziaa si o warunkach ich bezpieczestwa finansowego, wakowali t spraw niemal bez
przerwy.
A jakie to ma znaczenie? usysza wreszcie obok siebie gos z ciemnoci. Jeli si nad tym
zastanowi, to jakie to ma znaczenie? Sprawa sprowadza si tylko do tego, kto dostanie koncesj: on,
Rosjanie czy jeszcze kto inny. I czy ceny wzrosn, czy spadn. Kto si tym przejmuje? Przecie to
tylko skay i ruda metalu.
Peggy Chalmers odwrcia si na brzuch, pooya gow na piersi ma i wpatrzya si w majaczcy
w mroku zarys jego twarzy. Nocny wiatr szarpa gaziami starego wizu, w ktrego cieniu zbudowali
nowy dom ze specjalnymi udogodnieniami dla ich kalekiej creczki. Kiedy Peggy przemwia
ponownie, w jej gosie dao si sysze rozpaczliwe baganie.
Margaret nie jest kawakiem skay, a ja nie jestem grudk metalu. Potrzebujemy tych pienidzy,
Gordon. Potrzebujemy ich teraz i bdziemy potrzebowa przez nastpne dziesi lat. Kochanie, prosz
ci, cho ten jeden jedyny raz zrezygnuj z napisania zgrabnego listu do Tribune albo Private Eye i
zrb, czego on chce!
Gordon Chalmers przez dusz chwil spoglda w szczelin uchylonego okna widoczn midzy
zasonami.
W porzdku powiedzia wreszcie.
Zrobisz to?
Zrobi, do cholery!
Przysigasz, kochanie? Dajesz mi sowo? Znowu duga cisza.
Daj ci sowo... rozleg si wreszcie ledwo syszalny szept. Przycisna mocno gow do jego
owosionej piersi.
Dzikuj ci, najdroszy. I przesta si tym przejmowa. Za miesic zapomnisz o wszystkim,
przekonasz si.
Dziesi minut pniej ju spaa, wycieczona powtarzajc si co wieczr mordg zwizan z
kpaniem Margaret i kadzeniem jej do ka oraz niezwykle rzadko zdarzajc si ktni z mem.
Gordon Chalmers w dalszym cigu wpatrywa si w ciemno.
Oni zawsze wygrywaj szepn z gorycz po duszej chwili. Ci dranie zawsze postawi na
swoim...
Nastpnego dnia, w sobot, pojecha do odlegego o siedem kilometrw laboratorium i napisa nowy
raport na temat bada prowadzonych w Republice Zangaro, spali swoje notatki i pierwszy raport, a
nastpnie wyrzuci wszystkie prbki na specjalne wysypisko, skd zabiera je miejscowy
przedsibiorca budowlany do utwardzania cieek i ozdabiania murkw. Uporawszy si z tym
zadaniem, wysa nowy raport listem poleconym do sir Jamesa Mansona w siedzibie spki w
Londynie, po czym wrci do domu i prbowa o wszystkim zapomnie.
Raport dotar na biurko Mansona w poniedziaek. Zaraz potem zosta wysany list, ktrego kopi
wczeniej otrzyma Chalmers, raport za trafi do Wydziau Kontraktw Zagranicznych, gdzie
1

Wyspa Wight wyspa na kanale La Manche, w pobliu Portsmouth, pooona bardzo blisko brzegw Anglii (przyp. tum.).

zapoznali si z nim najpierw Willoughby, a potem Bryant. Bryantowi polecono wyjecha nazajutrz i
jak najszybciej dostarczy dokument ministrowi zasobw naturalnych republiki Zangaro. Do raportu
doczono list, w ktrym spka wyraaa swj gboki al z powodu niepomylnych rezultatw
bada.
We wtorek wieczorem Richard Bryant czeka w terminalu 1 londyskiego portu lotniczego Heathrow
na samolot BEA do Parya, gdzie mia uzyska konieczn wiz i przesi si do maszyny linii Air
Afrique odlatujcej do Clarence. Piset metrw dalej, w terminalu 3, Jack Mulrooney wanie
przechodzi przez odpraw paszportow przed nocnym lotem do Nairobi. Wcale nie by z tego
powodu nieszczliwy. Mia ju dosy Londynu, a teraz czekaa na niego Kenia, soce, busz i szansa
upolowania lwa.
Pod koniec tygodnia tylko dwaj ludzie znali tajemnic Krysztaowej Gry. Jeden z nich przysig
onie, e nie powie nikomu ani sowa, drugi za szykowa si do kolejnego ruchu.

5
Simon Endean wszed do gabinetu sir Jamesa Mansona z pkat teczk zawierajc stustronicowy
raport na temat Republiki Zangaro, plik duych zdj i kilka map. Poinformowa szefa o tym, co
przynis.
Manson skin z aprobat gow.
Czy nikt nie domyli si, kim jeste i dla kogo pracujesz?
Nie, prosz pana. Posugiwaem si pseudonimem. Nie wzbudziem adnych podejrze.
I nikt w Zangaro nie dowiedzia si, e zbierasz o nich szczegowe informacje?
Nikt. Korzystaem z nielicznych dokumentw archiwalnych, bibliotek uniwersyteckich u nas w
kraju i na kontynencie, oglnie dostpnych rde ksikowych oraz jedynego przewodnika turystycznego wydanego w samym Zangaro, cho w gruncie rzeczy to popuczyna po okresie kolonialnym, w
dodatku przestarzaa o pi lat. Wszdzie mwiem, e poszukuj materiaw do pracy naukowej na
temat sytuacji w postkolonialnej Afryce. Z pewnoci nie zwrciem na siebie niczyjej uwagi.
To dobrze powiedzia Manson. Przeczytam raport pniej, a teraz podaj mi najwaniejsze
fakty.
Endean wydoby z teczki map i rozoy j na biurku. Przedstawiaa fragment wybrzea Afryki z
wyranie zaznaczon Republik Zangaro.
Jak sam pan widzi, jest to may kraj nad oceanem, graniczcy od pnocy i wschodu z tym, a od
poudnia na niewielkim odcinku z tym pastwem. Zachodni granic stanowi linia brzegowa.
Ksztatem przypomina pudeko zapaek oparte krtsz krawdzi o ocean. Granice zostay
wyznaczone arbitralnie jeszcze w czasach kolonialnych, kiedy toczya si walka o wpywy w Afryce, i
s tylko liniami na mapie. W rzeczywistoci nie mona mwi o istnieniu jakichkolwiek granic, a z
powodu niemal cakowitego braku drg jest tam tylko jedno przejcie graniczne tutaj, na drodze
prowadzcej na pnoc, do ssiedniej Republiki Manandi. Cay transport ldowy odbywa si wanie

t drog.
Sir James Manson przyjrza si uwanie mapie, po czym zapyta:
A co z granicami na wschodzie i poudniu?
adnych drg, prosz pana. Nie ma jak wjecha i wyjecha, chyba e komu przyjdzie ochota
przedziera si przez dungl, ale ta jest prawie nie do przebycia.
Powierzchnia kraju wynosi jedenacie tysicy kilometrw kwadratowych mniej wicej
dziewidziesit kilometrw szerokoci na sto dwadziecia dugoci. Stolica, Clarence, nazwana tak
dla upamitnienia kapitana, ktry dwiecie lat temu jako pierwszy przybi tu do brzegu w
poszukiwaniu sodkiej wody, ley w rodkowej czci wybrzea, czterdzieci pi kilometrw od
granicy poudniowej i tyle samo od pnocnej.
Za miastem rozciga si wska nadbrzena rwnina, jedyny obszar ziemi uprawnej w kraju, nie liczc
maych poletek wyrwanych dungli przez tubylcw. Za rwnin pynie rzeka Zangaro, potem jest
przedgrze Gr Krysztaowych, gry, a wreszcie dungla cignca si nieprzerwanie a do wschodniej
granicy.
Co z komunikacj? zapyta Manson.
Jak ju wspomniaem, drogi waciwie nie istniej. Rzeka Zangaro pynie od pnocnej granicy
do blisko wybrzea przez prawie ca szeroko pastwa i wpada do morza w pobliu granicy
poudniowej. Przy jej ujciu wybudowano kilka falochronw i jeden lub dwa pomosty, ktre peniy
funkcj portu zaadunkowego, ale nie ma adnych solidnych nabrzey, a po uzyskaniu niepodlegoci
eksport drewna zmala do zera. Rzeka na odcinku kilkudziesiciu kilometrw pynca niemal
rwnolegle do wybrzea, praktycznie dzieli kraj na dwie czci: pas nadbrzenych nizin, koczcych
si bagnami uniemoliwiajcymi dostp od strony oceanu, oraz tereny w gbi ldu. Na wschd od
rzeki cign si gry, za nimi za zaczyna si dungla. Rzeka mogaby sta si wan arteri
komunikacyjn, ale nikt nie jest tym zainteresowany. Ssiednia Republika Manandi ma nowoczesn
stolic z portem, do ktrego mog zawija penomorskie statki, a ujcie rzeki Zangaro jest pytkie i
zamulone.
W jaki sposb radzili sobie z eksportem drewna?
Endean rozoy na biurku bardziej szczegow map i wskaza owkiem ujcie rzeki Zangaro.
Drzewa wycinano w gbi kraju, najczciej wzdu rzeki lub na zachodnich stokach gr. Zostao
tam jeszcze sporo cennych gatunkw, ale po uzyskaniu niepodlegoci nikt si tym nie zainteresowa.
Pnie spawiano rzek do ujcia i kotwiczono, po czym holowano do statkw, ktre musiay sta z dala
od brzegu. Zaogi wcigay pnie na pokad za pomoc bomw zaadunkowych. Jednak eksport drewna
nie rozwin si na wiksz skal.
Manson przez dusz chwil wpatrywa si uwanie w map obejmujc dziewidziesit kilometrw
wybrzea, rzek pync prawie rwnolegle do niego w odlegoci trzydziestu kilometrw, pas
poronitych mangrowcami bagien i gry po drugiej stronie rzeki. Dostrzeg take Krysztaow Gr,
ale nie wspomnia o niej ani sowem.
A co z gwnymi drogami? Jakie musz przecie by. Endean wyranie si oywi.
Stolica ley na maym pwyspie niemal dokadnie w poowie wybrzea. Jest tam niewielki port,
jedyny z prawdziwego zdarzenia w caym kraju, a z miasta przez pwysep biegnie droga, jeszcze
dziesi kilometrw w gb ldu. W tym miejscu krzyuje si z inn, biegnc na poudnie. Dwanacie
kilometrw asfaltu, trzydzieci utwardzonej ziemi, a potem zaczyna si ju bagniste ujcie rzeki.
Odnoga tego traktu wiedzie przez nizin na zachodnim brzegu rzeki na pnoc, a do przejcia
granicznego, ktre jest obsadzone przez kilku wiecznie zaspanych, skorumpowanych onierzy.
Dowiedziaem si od ludzi, ktrzy tamtdy przejedali, e nie bardzo umiej czyta, nie s wic w
stanie sprawdzi wanoci wizy. Przepuszczaj kadego, kto da im par funtw.
A droga prowadzca w gb kraju? zapyta sir James. Endean wskaza j na mapie.
Jest tak wska, e nawet nie zostaa zaznaczona. Trzeba ze stolicy przejecha pitnacie
kilometrw na pnoc i skrci w prawo. To droga gruntowa. Przecina pozosta cz rwniny,
przekracza rzek po kruchym drewnianym mocie...
Czyby ten most stanowi jedyne poczenie midzy obiema czciami kraju? zapyta Manson
ze zdumieniem.
Endean wzruszy ramionami.
Owszem, dla pojazdw koowych, ale tych prawie tam nie ma. Tubylcy przepywaj przez rzek w
cznach.

Wanie: co wiesz o tamtejszych plemionach? Manson zmieni temat, ani na chwil jednak nie
przesta wpatrywa si w map.
S dwa odpar Endean. Na wschd od rzeki, w gbi ldu, rozciga si kraina Vindu. To
plemi mieszka te po drugiej stronie granicy jak powiedziaem, s to tylko linie na mapie. Vindu
yj w epoce kamienia upanego. Bardzo rzadko opuszczaj dungl i przechodz na drug stron
rzeki. Rwnin na zachd od rzeki, a do morza, cznie z pwyspem, na ktrym ley stolica,
zamieszkuje plemi Caja. Nienawidz Vindu, a ci odpacaj im tym samym.
Liczba ludnoci?
Waciwie niemoliwa do ustalenia. Oficjalne dane mwi o dwustu dwudziestu tysicach, z tego
trzydzieci tysicy Cajw i okoo stu dziewidziesiciu tysicy Vindu, ale to wycznie szacunki.
Jak tak pewno mona mie tylko co do liczebnoci Cajw.
Wic w jaki sposb oni przeprowadzili wybory, do wszystkich diabw? zdumia si Manson.
Pozostaje to ich tajemnic odpar Endean. Zreszt to i tak bya czysta parodia. Poowa w
ogle nie wiedziaa, co to s wybory ani w jakiej sprawie gosuj.
Co z gospodark?
Waciwie przestaa istnie. Vindu nie produkuj niczego zadowalaj si tym, co wyronie na
poletkach wydartych dungli przez kobiety, ktre robi wszystko, co wcale nie oznacza, e robi
wiele. No, chyba e dobrze im si zapaci; wtedy pracuj jako tragarze. Mczyni czasem poluj, a
dzieci to chodzce okazy malarii, jaglicy, wyniszczenia przez pasoyty i niedoywienie.
W czasach kolonialnych na nadbrzenych rwninach uprawiano niewielkie iloci kakao, kawy,
baweny i bananw. Plantacje naleay do biaych, ktrzy korzystali z miejscowej siy roboczej. Nie
byy to produkty najwyszego gatunku, ale dziki zapewnionemu rynkowi zbytu, to znaczy
europejskiej metropolii, pozwalay zarobi troch twardej waluty i sfinansowa minimalny import.
Zaraz po proklamowaniu niepodlegoci prezydent wygoni biaych wacicieli, znacjonalizowa
plantacje i podarowa je swoim partyjnym pupilom. Teraz wszystkie spokojnie zarastaj chwastami.
Masz jakie liczby?
Tak, prosz pana. W ostatnim roku przed zdobyciem niepodlegoci cakowita produkcja kakao
wyniosa trzydzieci tysicy ton. Rok temu zebrano tysic ton, ale nikt tego nie kupi. Ziarno do dzisiaj
gnije na goej ziemi.
A kawa, bawena, banany?
Banany i kawa skoczyy si, bo nikt ich nie pielgnowa. Bawen zniszczya nie, bo nie byo
rodkw ochrony rolin.
Jak przedstawia si obecna sytuacja ekonomiczna?
Cakowita katastrofa. Powszechne bankructwo, pienidze bez adnej wartoci, eksport przesta
istnie, nie ma te prawie adnego importu. Przez jaki czas otrzymywali pomoc od ONZ, Rosjan i
mocarstw kolonialnych, ale rzd sprzedawa wszystko za gotwk innym krajom, wic teraz nie
dostaj niczego.
Paskudna, oszukacza dyktatura, co? mrukn sir James.
Wanie, prosz pana. W dodatku skorumpowana, mciwa i brutalna. W przybrzenych wodach a
roi si od ryb, ale nie ma ich kto owi. Kapitanami dwch trawlerw, ktre stanowiy ca flot
ryback Zangaro, byli biali, ale zrezygnowali z pracy, kiedy jednego z nich napadli bandyci w
mundurach. Statki rdzewiej bezuytecznie w porcie, a tubylcy cierpi na powany niedobr protein.
Nie ma ju nawet adnych kz ani kurczakw.
A co z opiek medyczn?
W Clarence znajduje si jedyny szpital w kraju, prowadzony przez Organizacj Narodw
Zjednoczonych.
Lekarze?
Jeszcze niedawno byo dwch miejscowych, ale jeden zosta aresztowany i umar w wizieniu, a
drugi wyjecha za granic. Prezydent wyrzuci misjonarzy pod zarzutem, e su imperialistycznym
interesom. Zakonnice szkoliy redni personel medyczny, ale one take zostay wyrzucone.
Ilu Europejczykw przebywa w Zangaro?
W gbi kraju prawdopodobnie w ogle ich nie ma, na nadbrzenej rwninie kilku technikw
rolnictwa przysanych przez ONZ, a w stolicy okoo czterdziestu dyplomatw dwudziestu w
ambasadzie rosyjskiej, reszta we francuskiej, szwajcarskiej, amerykaskiej, wschodnioniemieckiej,
zachodnioniemieckiej, czechosowackiej i chiskiej, jeli przyj, e Chiczycy to biali. Oprcz tego

znajdzie si jeszcze jakich piciu oenzetowskich lekarzy, piciu technikw obsugujcych


elektrowni i wodocigi, paru kontrolerw ruchu z lotniska i tak dalej. No i okoo pidziesiciu
handlowcw, porednikw i biznesmenw, ktrzy zostali, bo maj nadziej doczeka lepszych
czasw.
Sze tygodni temu wybucha jaka wiksza awantura i jeden z wysannikw ONZ zosta pobity
niemal na mier. Piciu technikw poszukao schronienia w ambasadach swoich krajw i
prawdopodobnie wyjechali ju z Zangaro, co oznacza, e wkrtce zabraknie tam wody i
elektrycznoci oraz e przestanie dziaa lotnisko.
Gdzie ono jest?
Tutaj, u podstawy pwyspu, nieco za miastem. Nie spenia adnych midzynarodowych
standardw, wic eby si tam dosta, trzeba najpierw dolecie tutaj, do Manandi, i przesi si w
may dwusilnikowy samolot, ktry kursuje do Clarence trzy razy w tygodniu. Koncesj dostaa pewna
francuska firma, cho wtpi, czy teraz wychodz na swoje.
Czy Zangaro ma jakich sojusznikw? Endean pokrci gow.
adnych. Nikomu nie zaley na takiej ruinie. Nawet Organizacja Jednoci Afrykaskiej najchtniej
zapomniaaby, e takie pastwo w ogle istnieje. Nikt nigdy o nim nie wspomina, a poniewa nie
przyjedaj tam dziennikarze, mao kto wie o jego istnieniu. Rzd przeladuje biaych ludzi, wic
nikt nie wysya tam swoich specjalistw i nikt nie inwestuje, bo w kadej chwili majtek inwestora
moe zosta skonfiskowany przez jakiego palanta z partyjn legitymacj. Czonkowie organizacji
modzieowej mog rozprawi si z kadym, kto im si nie spodoba, wic wszyscy yj w cigym
strachu.
A co z Rosjanami?
Maj najwiksz ambasad i decyduj o polityce zagranicznej prezydenta, o ktrej ten nie ma
zielonego pojcia. Jego doradcami s gwnie tubylcy przeszkoleni w Moskwie, cho on sam nigdy
tam nie by.
Czy oni w ogle maj jakie perspektywy? Endean powoli skin gow.
Gdyby rozsdnie wykorzysta istniejcy potencja, chyba udaoby si osign i utrzyma cakiem
przyzwoity stopie zamonoci spoeczestwa. Ludno jest nieliczna, a jej potrzeby niewielkie.
Zangaro na pewno mogoby uzyska samowystarczalno w produkcji ywnoci i odziey, czyli w
dziedzinach stanowicych podstaw kadej gospodarki, uzyskujc z eksportu rodki na konieczny
import. Zreszt i tak pomoc zagraniczna wystarczyaby w zupenoci do zaspokojenia najwaniejszych
potrzeb, gdyby nie to, e personel instytucji charytatywnych jest nkany napadami, wyposaenie
niszczone lub grabione, towary kradzione, a pienidze id do rzdowej kiesy.
Powiedziae, e Vindu nie lubi ciko pracowa. A Cajowie?
To samo odpar Endean. Przez cay dzie odpoczywaj w cieniu, a w razie jakiego
niebezpieczestwa znikaj w dungli. yzna rwnina zawsze rodzia do ywnoci, eby ich
nakarmi, wic s zadowoleni z tego, co maj.
W takim razie kto pracowa na plantacjach w czasach kolonialnych?
Waciciele sprowadzili okoo dwudziestu tysicy czarnych robotnikw z ssiednich krajw.
Osiedlili si na stae w Zangaro i razem z rodzinami tworz okoo pidziesiciotysiczn populacj,
ale metropolia nie nadaa im obywatelstwa, wic nie brali udziau w wyborach. Jeli jest jeszcze co
do zrobienia, oni to wykonuj.
Gdzie mieszkaj? zapyta Manson.
Okoo pitnastu tysicy pozostao na plantacjach, cho nie ma tam dla nich ju adnego zajcia.
Reszta przeniosa si do Clarence i stara si jako utrzyma przy yciu. Zamieszkali w rozsypujcych
si osiedlach rozrzuconych wzdu drogi czcej stolic z portem lotniczym.
Przez pi minut sir James Manson wpatrywa si bez sowa w rozoon map, mylc o grze,
szalonym prezydencie, hordzie wyszkolonych w Moskwie doradcw i o rosyjskiej ambasadzie.
Co za cholerne dziadostwo! powiedzia wreszcie z gbokim westchnieniem.
Ujmujc rzecz najagodniej jak tylko mona doda Endean. Na gwnym placu nadal
odbywaj si rytualne publiczne egzekucje. Skazanego siekaj maczetami na kawaki. Nieze
przyjemniaczki.
A kto konkretnie stworzy ten raj na ziemi?
Zamiast odpowiedzi Endean wydoby z teczki du fotografi i pooy j na mapie.
Zdjcie przedstawiao czarnoskrego mczyzn w rednim wieku ubranego w byszczcy cylinder,

czarny frak i kraciaste spodnie. Zostao wykonane prawdopodobnie podczas ceremonii


zorganizowanej z okazji uzyskania niepodlegoci, gdy w tle wida byo kilku oficerw w mundurach
kolonialnych, stojcych u stp schodw okazaej budowli. Twarz pod lnicym rondem bya szczupa i
pociga, przeorana dwiema bruzdami, a kciki ust opuszczone, jakby ich waciciel wyraa gbok
dezaprobat.
Najbardziej jednak zwracay uwag oczy. Byy szkliste i wpatrzone w jaki niewidzialny punkt, czyli
takie, jakie s zwykle oczy fanatykw.
To ten czowiek powiedzia Endean. Kompletnie zwariowany i jadowity jak grzechotnik.
Afrykaski Papa Doc. Komunikujcy si z duchami wizjoner, wyzwoliciel spod jarzma biaego
czowieka, wybawca swojego ludu, oszust, zodziej, szef policji i kat torturujcy wszystkich
podejrzanych, powiernik Opatrznoci, jasnowidz, Wszystko Co Najlepsze, Jego Ekscelencja prezydent
Jean Kimba.
Sir James Manson przyjrza si uwanie twarzy czowieka, ktry nic o tym nie wiedzc, mia w
swoich rkach skarb wartoci dziesiciu miliardw dolarw. Ciekawe, czy ktokolwiek zauway, e
kto taki znikn z powierzchni ziemi? pomyla.
Nie odezwa si ani sowem, ale wysuchawszy Endeana postanowi zorganizowa to zniknicie.
Sze lat wczeniej kolonialne mocarstwo, wadajce ziemi zwan dzi Zangaro, postanowio
obdarzy j niepodlegoci. Do podjcia tej decyzji w znacznej mierze przyczyni si nacisk
wywierany przez wiatow opini publiczn. Mimo e miejscowa spoeczno nie miaa adnych
samorzdowych dowiadcze, popiesznie rozpoczto przygotowania, wyznaczajc na nastpny rok
termin pierwszych wolnych wyborw.
W zamieszaniu, jakie zapanowao, powstao pi partii politycznych, z tego dwie plemienne jedna
reprezentowaa interesy Vindu, druga Cajw. Trzy pozostae przygotoway wasne programy
wyborcze, udajc, e pragn dotrze do narodu ponad plemiennymi podziaami. Jedna z nich miaa
charakter konserwatywny, na jej czele za sta czowiek sucy od wielu lat kolonialistom i mocno
przez nich popierany. Obiecywa, e utrzyma cise zwizki z metropoli, ktra midzy innymi
gwarantowaa stabilno miejscowego pienidza i kupowaa ca produkcj eksportow. Druga partia,
o orientacji centrowej, bya maa i saba, a kierowa ni intelektualista profesor, ktry studiowa
kiedy w Europie. Trzecia gosia niezwykle radykalne hasa, a jej przywdc by Jean Kimba, majcy
za sob wiele lat spdzonych w wizieniu.
Na dugo przed wyborami dwaj spord jego obecnych doradcw podczas studiw w Europie obaj
nawizali kontakty z Rosjanami, a potem otrzymali stypendia na Uniwersytecie Lumumby w Moskwie
udali si potajemnie do Europy, gdzie od wysannikw Kremla otrzymali znaczn sum oraz sporo
rad bardzo szczeglnej natury.
Dziki tym pienidzom Kimba i jego ludzie mogli utworzy paramilitarne oddziay z czonkw
plemienia Vindu, cakowicie ignorujc Cajw. Wkrtce potem oddziay te przystpiy do dziea w
gbi kraju, gdzie nikt nigdy nawet nie sysza o policji, i zaczy kolejno odwiedza wszystkich
klanowych przywdcw Vindu.
Trzeba byo stosw, na ktrych ywcem kilku spalono, i kilkunastu wydubanych oczu, eby
wodzowie zrozumieli, co waciwie starano si im przekaza. W dniu wyborw polecili swoim
ludziom gosowa na Kimb kierujc si prost i sprawdzon logik, w myl ktrej zawsze naley
popiera silniejszego, bo ten moe si krwawo zemci. Kimba zwyciy dziki przygniatajcej
przewadze liczebnej plemienia Vindu, a jego tryumf by tym wikszy, e niektrzy wodzowie celowo
zawyali liczb mieszkacw swoich wiosek, kolonialni urzdnicy za opierali swoje wyliczenia na
danych zgaszanych przez klanowych przywdcw.
Metropolia cakowicie pokpia spraw. Zamiast wzi przykad z Francuzw i ju w pierwszych
wyborach zapewni zwycistwo swojemu protegowanemu, a zaraz potem byskawicznie zawrze z
by koloni sojusz obronny i wysa oddzia spadochroniarzy, ktrego obecno piecztowaaby
wadz prozachodniego prezydenta, Europejczycy pozwolili wygra swojemu najwikszemu wrogowi.
Miesic po wyborach Jean Kimba zosta zaprzysiony jako pierwszy prezydent Zangaro.
Dalej wszystko potoczyo si wedug dobrze znanego schematu. Cztery pozostae partie zostay
zdelegalizowane za wrog dziaalno, ich przywdcy aresztowani pod sfabrykowanymi zarzutami.
Wszyscy zginli w wizieniu, przekazawszy uprzednio fundusze partyjne wyzwolicielowi Kimbie.
Armi kolonialn i policj rozwizano, jak tylko powstay zalki nowego wojska, skadajcego si
wycznie z ludzi Vindu. Zwolnionym do cywila onierzom wywodzcym si z plemienia Caja,

ktrzy tworzyli trzon kolonialnej andarmerii, nowe wadze zapewniy transport do miejsca staego
zamieszkania. Sze ciarwek opucio stolic i zatrzymao si w ustronnym miejscu nad rzek
Zangaro, a w chwil potem rozleg si terkot pistoletw maszynowych. W ten sposb pozbyto si
wyszkolonych Cajw.
W stolicy niemal wszyscy policjanci i celnicy take pochodzili z plemienia Caja. Nie represjonowano
ich, ale odebrano bro i amunicj. Caa wadza znalaza si w rkach armii skadajcej si wycznie z
ludzi Vindu i nastaa era terroru. Na to wszystko trzeba byo zaledwie osiemnastu miesicy.
Jednoczenie rozpoczto konfiskat majtkw, oszczdnoci i nieruchomoci kolonistw, co
doprowadzio do byskawicznego upadku gospodarki. Tubylcy nie byli w stanie zapewni choby w
miar sprawnego dziaania nielicznych zakadw przemysowych, a plantacje przeszy na wasno
partyjnych towarzyszy Kimby. Po ucieczce biaych kolonistw do kraju przybya garstka technikw
wysyanych przez ONZ, ale i oni szybko wyjechali, przeraeni mnocymi si aktami przemocy.
Wystarczyo kilka spektakularnych aktw terroru, by potulnych Cajw zmusi do cakowitego
posuszestwa. Po drugiej stronie rzeki, w krainie Vindu, surowe represje spotkay tych nielicznych
szefw wiosek, ktrzy mieli odwag dopomina si o spenienie przedwyborczych obietnic. Reszta
Vindu po prostu zaszya si w dungli. Mogli sobie na to pozwoli, gdy wydarzenia w stolicy nigdy
nie wpyway w aden sposb na ich sytuacj. Kimba wraz z grup poplecznikw, popierany przez
armi i niebezpiecznych nastolatkw z modzieowej organizacji partyjnej, rzdzi bez przeszkd,
kierujc si wycznie chci zagarnicia jak najwikszego zysku. Niektre ze stosowanych przez
niego metod mogy przyprawi o zawrt gowy. W raporcie Simona Endeana znajdowa si szczegowy opis nastpujcego wydarzenia: pewnego razu Kimba, rozwcieczony z powodu opnienia w
dostarczeniu jakiej wikszej apwki, zaaresztowa Europejczyka odpowiedzialnego za przeprowadzenie transakcji i wsadzi go do wizienia, po czym poinformowa jego on, e musi szybko
dostarczy p miliona dolarw, bo w przeciwnym razie zacznie otrzymywa ma poczt w
niewielkich kawakach. Przeraona kobieta zapoyczya si u znajomych biznesmenw i zapacia
okup. Mczyzna wrci do kraju, ale wadze Zangaro, obawiajc si reakcji Organizacji Narodw
Zjednoczonych i innych pastw afrykaskich, skoniy go do zachowania milczenia. Do prasy nie
przedostao si ani sowo o tym zdarzeniu. Innym razem dwaj obywatele byej metropolii zostali
aresztowani i powanie pobici w byych koszarach policji, obecnie zamienionych w wojskowe.
Uwolniono ich dopiero, gdy minister sprawiedliwoci otrzyma okrg sumk, ktrej znaczna cz z
pewnoci trafia do rk Kimby.
W cigu piciu lat, ktre miny od uzyskania niepodlegoci, caa opozycja zostaa wymordowana lub
zmuszona do emigracji; ci, ktrym udao si wyjecha, mogli uwaa si za szczciarzy. W rezultacie
w pastwie nie pozosta ani jeden lekarz, inynier ani specjalista w jakiejkolwiek dziedzinie. I tak
nigdy nie byo ich zbyt wielu, a Kimba uwaa wszystkich wyksztaconych ludzi za potencjalnych
oponentw.
Dyktator panicznie lka si zamachu, w zwizku z czym od duszego czasu w ogle nie wyjeda z
kraju. Rzadko nawet opuszcza paac, a jeli ju, to otoczony gigantyczn eskort. Na jego rozkaz
zarekwirowano wszelkiego rodzaju bro, cznie z myliwskimi sztucerami i dubeltwkami, co
doprowadzio do dalszego zmniejszenia poday ywnoci obfitujcej w proteiny. Zakazano take
importu prochu strzelniczego i amunicji, wic nawet ci, ktrym udao si zachowa archaiczne
strzelby, nie mogli zrobi z nich uytku. W stolicy zabroniono pokazywa si z maczet u boku, a za
nieprzestrzeganie tego zakazu grozia kara mierci.
Kiedy sir James Manson zapozna si z obszernym raportem, dokadnie obejrza zdjcia
przedstawiajce stolic, paac prezydencki i Kimb, oraz przyjrza si uwanie mapom, ponownie
wezwa do siebie Simona Endeana. Modego pracownika coraz bardziej dziwio nage zainteresowanie
szefa maym afrykaskim pastewkiem, wic zapyta Martina Thorpea, urzdujcego w ssiednim
biurze na smym pitrze, o co tu moe chodzi. Thorpe tylko umiechn si tajemniczo i poskroba
palcem po nosie. On take nie by niczego pewien, ale podejrzewa, e wie, co si wici. Obaj
mczyni mieli do oleju w gowie, eby nie zadawa zbdnych pyta, kiedy ich chlebodawca
pracowa nad jakim nowym pomysem i da od nich konkretnych informacji.
Kiedy nastpnego dnia rano Endean zjawi si ponownie w gabinecie Mansona, ten sta w ulubionej
pozie przed panoramicznym oknem i spoglda w d na ulic zatoczon maymi ludzikami

pieszcymi gdzie w swoich sprawach.


S dwie rzeczy, o ktrych musz wiedzie wicej odezwa si sir James Manson bez zbdnych
wstpw i wrci do biurka, na ktrym lea raport Endeana. Wspomniae tutaj o zamieszkach,
ktre wybuchy w stolicy sze czy siedem tygodni temu. Syszaem o nich take od czowieka, ktry
wtedy tam by. Twierdzi, e podobno kto usiowa zlikwidowa Kimb. Co to waciwie byo?
Endean odetchn z ulg. Dowiedzia si o tej historii z wasnych rde, ale wydaa mu si zbyt baha,
eby rozwodzi si nad ni szczegowo w raporcie.
Za kadym razem, kiedy prezydent ma zy sen, przeprowadzane s aresztowania, a po miecie
kursuj pogoski o zamachu na jego ycie. Zwykle oznacza to tylko tyle, e potrzebuje choby
pozorw usprawiedliwienia dla kolejnych tortur i egzekucji. W tym przypadku chodzio o
dowodzcego armi pukownika Bobiego. Podobno koci niezgody sta si zbyt may udzia Kimby
w zyskach ze szwindlu, ktry zorganizowa i przeprowadzi Bobi. Utrzymywany przez ONZ szpital
otrzyma duy transport lekw i rodkw opatrunkowych. Kiedy towar lea na nabrzeu, na polecenie
generaa armia zarekwirowaa poow i sprzedaa na czarnym rynku. Dyrektor szpitala poskary si
Kimbie i wymieni warto skradzionych rzeczy, a ta znacznie przekraczaa sum, do jakiej przyzna
si Bobi. Prezydent mao nie oszala z wciekoci i natychmiast wysa wierne sobie oddziay, eby
znalazy Bobiego. Gwardzici zdemolowali p miasta, aresztujc kadego, kto nawin im si pod
rk.
Co stao si z Bobim? zainteresowa si Manson.
Uciek. Wsiad do jeepa, dojecha do granicy i przedosta si na drug stron pieszo, omijajc
posterunek.
Z jakiego plemienia pochodzi?
Dziwne, ale jest mieszacem: p Vindu, p Caja, prawdopodobnie wspomnienie po jakim
napadzie Vindu na wiosk Cajw sprzed czterdziestu lat.
Trafi do wojska ju za rzdw Kimby czy suy w armii kolonialnej?
By porucznikiem kolonialnej andarmerii, naley wic przypuszcza, e odby podstawowe
przeszkolenie. Tu przed uzyskaniem przez Zangaro niepodlegoci zosta wyrzucony za pijastwo i
nieposuszestwo wobec przeoonych. Kiedy Kimba doszed do wadzy, natychmiast przyj go z
powrotem, bo na pocztek potrzebowa przynajmniej jednego czowieka, ktry wiedziaby, z ktrej
strony pocisk wylatuje z karabinu. Dawniej Bobi uwaa si za jednego z Cajw, ale potem zaklina
si, e jest czystej krwi Vindu.
Dlaczego Kimba nie pozby si go wczeniej? Czyby Bobi by jednym z jego wiernych
zwolennikw?
Gdy Bobi zorientowa si, skd wieje wiatr, przeszed na stron Kimby i przysig mu wieczne
posuszestwo. Okaza si wic rozsdniejszy od gubernatora, ktry dopiero wtedy uwierzy w
wyborcze zwycistwo Kimby, kiedy zobaczy wyniki wydrukowane czarno na biaym na papierze.
Kimba awansowa Bobiego na dowdc armii, poniewa byo mu na rk, eby to pkrwi Caja
kierowa represjami wymierzonymi przede wszystkim w Cajw.
Jaki on jest? zapyta pogrony w mylach Manson.
Niezy bandzior odpar Simon. Skrzyowanie czowieka z gorylem. adnego intelektu, za to
sporo zwierzcego sprytu. Jego konflikt z prezydentem by walk midzy dwoma zodziejami o to, kto
kogo przechytrzy.
Ale nie by szkolony przez komunistw?
Nie, prosz pana. Ta sprawa nie ma adnego zwizku z polityk.
Przekupny? Skonny do wsppracy za pienidze?
Jak najbardziej. Przypuszczam, e teraz nie najlepiej mu si powodzi, bo uciekajc musia zostawi
cay majtek. A poza tym naprawd due pienidze zarabia wycznie prezydent.
Gdzie teraz jest ten Bobi? zapyta Manson.
Nie wiem, prosz pana. Gdzie na wygnaniu.
W takim razie znajd go poleci Manson. Endean skin gow.
Mam go odwiedzi?
Na razie nie odpar szef ManCon. Jeszcze jedna sprawa: twj raport jest bardzo
wyczerpujcy i szczegowy, z wyjtkiem jednej dziedziny wojskowoci. Musz mie dokadn
analiz sytuacji wojskowej oraz plany instalacji militarnych w okolicach paacu prezydenckiego i w
caej stolicy. Liczba onierzy, policjantw, ochroniarzy, gdzie kwateruj, jak s wyszkoleni, jakie

maj dowiadczenie, jak dugo mog si utrzyma w razie zmasowanego ataku, uzbrojenie, rezerwy,
lokalizacja arsenau, liczba stranikw na zewntrz, ile jest transporterw opancerzonych i artylerii,
czy maj jakich rosyjskich doradcw, czy poza Clarence s jakie odwody, jednym sowem
wszystko.
Endean wpatrywa si w szefa ze zdumieniem. Wyraenie w razie zmasowanego ataku dwiczao
mu jeszcze w uszach. Co on zamierza, do stu diabw? zastanawia si, ale na twarzy nie drgn mu
nawet jeden misie.
To bdzie wymagao zoenia tam osobistej wizyty, prosz pana.
Tak, zdaj sobie z tego spraw. Masz drugi paszport, wystawiony na inne nazwisko?
Nie, prosz pana. Zreszt obawiam si, e nie mgbym dostarczy panu tych informacji. Tutaj
trzeba kogo obeznanego ze sprawami wojskowymi, w dodatku dysponujcego znajomoci afrykaskich armii. Nigdy nie suyem w wojsku i nie mam pojcia o tych rzeczach.
Manson ponownie znalaz si przy oknie i spoglda na krajobraz City.
Wiem o tym powiedzia agodnie. Taki raport moe sporzdzi tylko onierz.
Boj si, prosz pana, e aden zawodowy wojskowy nie zgodzi si wzi udziau w takiej misji.
Za adne pienidze. Poza tym z wpisanym do paszportu zawodem zbytnio zwracaby na siebie uwag.
Skd wezm kogo, kto zna si na militariach i zechciaby polecie do Zangaro?
S tacy ludzie odpar Manson. Najemnicy. Walcz dla tego, kto im dobrze zapaci. Jestem
gotw to zrobi. Znajd mi najemnika z inicjatyw i gow na karku. Najlepszego w Europie.
Cat Shannon lea na ku w maym hoteliku na Montmartrze i obserwowa dym papierosa ulatujcy
ku sufitowi. Nudzio mu si ostatnio. Kilka tygodni upyno mu na cigych podrach po Europie w
poszukiwaniu nowej pracy.
W Rzymie odwiedzi pewien katolicki zakon. Ojcowie chcieli wysa go do poudniowego Sudanu,
aby przygotowa ldowisko dla samolotw, ktre bd przywozi leki i ywno. Shannon wiedzia,
e w Sudanie dziaaj trzy grupy najemnikw, pomagajcych czarnym chrzecijanom w walce z
zamieszkujcymi pnocn cz kraju Arabami. W Bahr-el-Gazar dwaj angielscy najemnicy, Ron
Gregory i Rip Kirby, dowodzili niewielkim oddziaem ludzi ze szczepu Dinka, zaminowujc trakty, z
ktrych korzystay wyprodukowane w Wielkiej Brytanii wozy opancerzone regularnej armii. Na
poudniu, w Prowincji Rwnikowej, zaoy obz Rolf Steiner. Podobno szkoli tam tubylcw w
posugiwaniu si nowoczesn broni, ale od kilku miesicy nie dawa znaku ycia. Wreszcie nad
grnym Nilem znajdowa si znacznie wikszy obz, w ktrym czterech Izraelczykw nie tylko
szkolio tubylcw, ale take rozdawao im radzieck bro z zapasw, ktre Izrael odebra Egiptowi
podczas wojny w 1967 roku. Wiksza cz sudaskiej armii oraz niemal cae lotnictwo miao tam bez
przerwy mnstwo roboty. Rzd Sudanu wezwa na pomoc eskadr egipskich myliwcw, ktre
stacjonoway w okolicach Chartumu, dziki czemu nie mogy zosta wykorzystane przeciwko
Izraelowi nad Kanaem Sueskim.
Shannon odwiedzi ambasad Izraela w Paryu i przeprowadzi tam czterdziestominutow rozmow z
attache wojskowym. Izraelczyk wysucha go uprzejmie, podzikowa za ofert i niemniej uprzejmie
spawi. Powiedzia tylko tyle, e jego pastwo nie jest absolutnie zaangaowane w rebeli w
poudniowym Sudanie, a tym samym on z przykroci musi stwierdzi, e absolutnie nie moe pomc
panu Shannonowi. Pan Shannon nie mia najmniejszych wtpliwoci, e rozmowa zostaa nagrana i
natychmiast przesana do Tel Awiwu, ale wtpi, czy otrzyma jak wiadomo. W gbi serca by
gboko przewiadczony, e Izraelczycy s znakomitymi onierzami i dysponuj bardzo dobrym
wywiadem, ale nie maj najmniejszego pojcia o Czarnej Afryce, w zwizku z czym ich dziaania w
Ugandzie i na paru innych frontach musz zakoczy si cakowitym fiaskiem.
Oprcz Sudanu praktycznie nie natrafi na adne konkretne moliwoci. Co prawda dotary do niego
pogoski, e CIA rozpoczyna nabr najemnikw, aby przeszkolili antykomunistycznych partyzantw
w Kambody, oraz e szejkowie z Zatoki Perskiej maj ju do swoich brytyjskich doradcw
wojskowych i szukaj nowych ludzi, ktrzy byliby od nich cakowicie uzalenieni, a take
kandydatw do walki z rebeliantami oraz do ochrony ich wspaniaych paacw, ale Shannon nie
bardzo wierzy w te historie. Poza tym prdzej strzeliby sobie w eb, ni zaufa CIA, Arabowie za
znani byli z tego, e czsto i zupenie niespodziewanie zmieniaj zdanie.
Poza Zatok Persk, Kambod i Sudanem wybr by niewielki i brakowao dobrych wojen. Szczerze
mwic, Cat obawia si do dugiego, paskudnego okresu pokoju. Pozostaoby mu wtedy jedynie
zatrudni si w charakterze goryla u jakiego europejskiego handlarza broni; otrzyma ju w Paryu

tak ofert od czowieka, ktry czu si zagroony i pragn wynaj jakiego dobrego fachowca.
Dowiedziawszy si, e Shannon przebywa w miecie, i znajc zarwno jego sprawno we wadaniu
broni, jak i refleks, handlarz przysa do niego wysannika z ofert pracy. Co prawda Cat nie odrzuci
jej, ale te wcale nie pieszyo mu si, eby j przyj. Handlarz narobi sobie kopotw przez wasn
gupot: wysa niewielki transport broni Skrzydu Tymczasowych IRA, po czym zawiadomi
Brytyjczykw, gdzie i kiedy zostanie dostarczona przesyka. Nastpio sporo aresztowa, Irlandczycy
za okropnie si wciekli. Kiedy Shannon pojawia si na scenie, prawdziwi zawodowcy spokojnie
uznawali jego przewag i wracali do domu, ale ludzie z IRA byli znani z tego, e zachowuj si jak
wcieke psy i mogliby nie wykaza koniecznego zdrowego rozsdku. Z pewnoci doszoby do
strzelaniny, w wyniku ktrej francuska policja musiaaby uprztn kilka zakrwawionych cia z ulicy.
Na domiar zego Shannon urodzi si w Ulsterze i by protestantem, wic nikt nie uwierzyby, e robi
tylko to, za co mu zapacono. Mimo to oferta w dalszym cigu pozostawaa aktualna.
Mino ju dziesi dni marca, ale pogoda w Paryu nadal bya kiepska niska temperatura, mawka
i deszcz. Shannon gospodarowa swoimi zasobami finansowymi najoszczdniej, jak potrafi. Poda
swj numer telefonu kilku osobom, do ktrych mogy doj wieci o czym, co by go zainteresowao,
po czym zaszy si w hotelowym pokoju ze stert broszurowych powieci.
Teraz lea na ku, wpatrywa si w sufit i myla o domu. Nie dlatego, eby jeszcze mia co
takiego jak dom; po prostu w dalszym cigu bezskutecznie poszukiwa lepszego okrelenia dla dzikich
torfowisk poronitych gdzieniegdzie skarowaciaymi drzewami, rozcigajcych si na pograniczu
Tyrone i Donegal, skd pochodzi.
Urodzi si i wychowywa w pobliu miasteczka Castlederg w hrabstwie Tyrone. Dom rodzicw sta
ptora kilometra od wioski na zboczu pagrka, z ktrego rozciga si widok na tereny ssiedniego
hrabstwa Donegal.
Bya to ziemia, o ktrej Bg zapomnia i gdzie nieliczne rachityczne drzewka przygina silny wiatr
wiejcy niemal bez przerwy znad pnocnego Atlantyku.
Ojciec Shannona mia ma fabryczk produkujc znakomite irlandzkie lniane ptno i w pewnym
sensie by najwaniejsz osob w okolicy. Ale by take protestantem, a zdecydowan wikszo
robotnikw i okolicznych farmerw stanowili katolicy. W Ulsterze kontakty midzy czonkami obu
spoecznoci s ograniczone do minimum. Chopak wic z braku kolegw, z ktrymi mgby si
bawi, zaprzyjani si z komi, a tych byo w okolicy pod dostatkiem. Jedzi konno, zanim po raz
pierwszy w yciu wsiad na rower, i do dzi pamita, jak kusowa na kucyku do wioski, aby kupi za
p pensa nieco sodyczy w sklepiku starego Sama Gaileya.
W wieku omiu lat posano go do szkoy z internatem w Anglii. Stao si tak na danie matki, ktra
bya Angielk i pochodzia z do zamonej rodziny. Przez dziesi lat uczy si, jak by Anglikiem, i
szczerze si stara pozby zarwno irlandzkiego akcentu, jak i pogldw. Na wakacje przyjeda
zawsze do domu, ale poniewa nie zna w okolicy adnych rwienikw, odpoczywa zdrowo, ale
samotnie, gwnie galopujc w zachodnim wietrze.
Mia dwadziecia dwa lata i odbywa sub w Krlewskich Komandosach, kiedy jego rodzice zginli
w wypadku samochodowym na szosie do Belfastu. Przyjecha na pogrzeb w eleganckim mundurze i
zielonym berecie, sprzeda chylc si ku upadkowi wyeksploatowan fabryczk, zamkn dom na
cztery spusty, po czym wrci do Portsmouth.
Byo to jedenacie lat temu. Dosuy w komandosach do koca picioletniego kontraktu, a wrciwszy
do cywila przenosi si z pracy do pracy, a wreszcie przyj posad urzdnika w londyskiej firmie
handlowej prowadzcej oywione interesy w Afryce. W cigu roku, ktry spdzi w Londynie, pozna
skomplikowan struktur przedsibiorstwa, zawioci operacji finansowych, sposoby
wykorzystywania kruczkw prawnych oraz zalety pynce z posiadania prywatnego konta w
Szwajcarii. Po okresie prbnym otrzyma stanowisko zastpcy szefa filii w Ugandzie. Dotarszy tam,
bez sowa przeszed przez granic do Konga i od szeciu lat pdzi ywot najemnika. W najlepszym
razie uwaano go za onierza do wynajcia, w najgorszym za patnego morderc. Teraz nie byo
powrotu. Nie chodzio bynajmniej o to, e nie dostaby adnej atrakcyjnej pracy, nie. Wystarczyoby
tylko zmieni nazwisko. W ostatecznoci mg przecie pracowa jako kierowca, ochroniarz albo
nawet robotnik fizyczny. Nie, prawdziwy problem polega na tym, e Shannon najzwyczajniej w
wiecie nie potrafiby ju usi za biurkiem w jakim biurze, spojrze przez okno i zapomnie o
dungli, rozkoysanych palmach, woni potu i kordytu, stkniciach mczyzn pchajcych jeepy przez
lene rzeki, miedzianym smaku strachu tu przed atakiem i dzikiej, okrutnej radoci, e znowu udao

si przey. Nie mgby o tym wszystkim zapomnie, wsiada po pracy do tramwaju i wraca do
domu nie, to byo niemoliwe. Wiedzia, e gdyby kiedykolwiek musia to zrobi, zaraby go
tsknota. Afryka jest jak ukszenie muchy tse-tse: kiedy trucizna raz dostanie si do krwiobiegu, ju
nigdy nie mona jej si cakowicie pozby.
Lea wic teraz na hotelowym ku, pali papierosa za papierosem i zastanawia si, skd nadejdzie
nastpna propozycja.

6
Simon Endean zdawa sobie spraw, e gdzie w Londynie musi znajdowa si miejsce, w ktrym
mona uzyska dosownie kad informacj, w tym take nazwisko i adres jakiego pierwszorzdnego
najemnika. Naleao tylko wiedzie, gdzie zacz poszukiwania i kogo pyta. Po godzinie spdzonej
w biurze na refleksyjnym popijaniu kawy wyszed z budynku ManCon, wsiad do takswki i kaza si
zawie na Fleet Street. Tam, dziki uprzejmoci kolegi zatrudnionego w dziale miejskim jednej z
najwikszych gazet, uzyska dostp do archiww teje gazety oraz do kartoteki wycinkw z
wszystkich czasopism ukazujcych si w Wielkiej Brytanii. Znalaz tam artykuy o dziaalnoci
najemnikw w Katandze, Kongu, Jemenie, Wietnamie, Kambody, Laosie, Sudanie, Nigerii i
Rwandzie oraz krtkie wiadomoci, komentarze, artykuy wstpne i fotografie. Przeczyta wszystko,
szczegln uwag zwracajc na nazwiska autorw.
Na razie nie szuka jeszcze konkretnego najemnika. Wikszo nazwisk, pseudonimw i przezwisk na
pewno bya faszywa. Musia dotrze do eksperta w tej dziedzinie, pisarza lub dziennikarza, ktrego
artykuy s solidnie udokumentowane, a ich autor dobrze zna temat, potrafi si porusza w labiryncie
sprzecznych doniesie i niejasnoci, i wyrobi sobie wasny, niezaleny pogld. Po dwch godzinach
wiedzia ju, e znalaz takiego autora, cho ze zdziwieniem stwierdzi, e nigdy wczeniej nie sysza
o tym czowieku.
W cigu ostatnich trzech lat ukazay si trzy artykuy podpisane tym samym nazwiskiem. Autor,
chyba Anglik lub Amerykanin, najwyraniej wiedzia, o czym pisze, i wymienia wielu najemnikw
rnych narodowoci, nie wychwalajc ich nadmiernie ani nie erujc na sensacyjnych szczegach,
ktre zmroziyby krew w yach czytelnikw. Endean zanotowa nazwisko i tytuy pism, w ktrych
ukazay si artykuy. Byy to trzy rne pisma, naleao si wic domyla, e autor nie jest na stae
zwizany z adn redakcj. Kolega z dziau miejskiego duej gazety bez trudu zdoby adres
poszukiwanego czowieka. Mieszka w pnocnym Londynie.
Zapada ju ciemno, kiedy Endean ponownie opuci biuro, w podziemnym parkingu wsiad do
chevroleta corvette i pojecha szuka wskazanego adresu. Gdy dotar na miejsce, okazao si, e w
oknach jest ciemno i nikt nie odpowiada na dzwonek. Kobieta z mieszkania na parterze zapewnia go,
e jej ssiad nie wyjecha nigdzie daleko. Simon z zadowoleniem stwierdzi, e dom nie wyglda na
zbyt zamony, co oznaczao, e dziennikarz moe skorzysta z szansy zarobienia paru dodatkowych
funtw. Postanowi wrci tu nazajutrz rano.
Kilka minut po smej rano Simon Endean nacisn guzik domofonu. Trzydzieci sekund pniej
rozlego si metaliczne szczknicie.

Sucham? zapyta gos zza metalowej siateczki.


Dzie dobry powiedzia Endean do mikrofonu. Nazywam si Harris, Walter Harris. Jestem
biznesmenem. Czy mgbym zamieni z panem kilka sw?
Drzwi otworzyy si i Endean wszed na trzecie pitro, gdzie czeka ju na niego czowiek, z ktrym
chcia si spotka. Kiedy usiedli, Simon od razu przystpi do rzeczy.
Prowadz firm w City skama gadko. W tej chwili reprezentuj nie tylko siebie, ale take
grup przyjaci. czy nas midzy innymi to, e wszyscy prowadzimy interesy w pewnym pastwie
pooonym w Afryce Zachodniej.
Pisarz skin nieobowizujco gow i pocign yk kawy.
Ostatnio zaczy do nas dociera pogoski, e szykuje si tam zamach stanu. Prezydent jest
rozsdnym czowiekiem, cieszy si du popularnoci w narodzie. Jeden z moich przyjaci otrzyma
poufn informacj, e ewentualny zamach bdzie popierany przez komunistw. Czy na razie wszystko
jest jasne?
Tak. Prosz mwi dalej.
Wszystko wskazuje na to, e zamach poprze tylko maa cz armii, chyba e tempo wydarze
spowoduje ogromne zamieszanie i pozbawi wojsko dowdztwa. Krtko mwic, armia nie wystpi
przeciwko organizatorom przewrotu, jeli uda im si szybko przej wadz. Gdyby jednak napotkali
jakie trudnoci, jestemy niemal pewni, e wojsko opowie si po stronie prezydenta. Jak pan z
pewnoci wie, o powodzeniu lub niepowodzeniu takiej operacji decyduje zwykle pierwsze
dwadziecia godzin.
Co to ma wsplnego ze mn? zapyta pisarz.
Za chwil do tego przejd odpar Endean. Panuje przekonanie, e przewrt si powiedzie,
jeli zamachowcom uda si szybko usun prezydenta. Jeli zostanie przy yciu, zamachowcy
prawdopodobnie w ogle nie maj szans. Dlatego najwaniejsze zadanie to ochrona paacu
prezydenckiego. Skontaktowalimy si ju z przyjacimi z Ministerstwa Spraw Zagranicznych, lecz
ich zdaniem nie ma mowy o wysaniu w charakterze doradcy jakiego dowiadczonego oficera armii
brytyjskiej.
A wic?
Pisarz znw ykn kawy i zapali papierosa. Nie ufa swojemu gociowi.
A wic prezydent byby gotw skorzysta z usug dobrego zawodowego onierza, ktry zadbaby
o zapewnienie bezpieczestwa jego osobie. Chodzioby o czowieka, ktry w krtkim czasie dotarby
na miejsce, dokona przegldu systemu zabezpiecze i wskazaby jego sabe punkty.
Pisarz kilka razy skin gow. By cakowicie pewny, e opowie czowieka, ktry przedstawi si
jako William Harris, cokolwiek mija si z prawd. Przede wszystkim, jeli istotnie chodzio jedynie o
zabezpieczenie paacu, rzd brytyjski nie miaby nic przeciwko wysaniu oficjalnego doradcy. W
dodatku przy Sloane Street 22 w Londynie miecia si siedziba firmy o nazwie Midzynarodowa
Ochrona specjalizujcej si w takich wanie zadaniach. Pisarz podzieli si z Harrisem swymi
wtpliwociami.
Endean ani na chwil nie straci pewnoci siebie.
Widz, e chyba bd musia by troch bardziej szczery powiedzia.
Myl, e bardzo by nam to pomogo.
Problem polega na tym, e rzd Jej Krlewskiej Moci moe nawet zgodziby si wysa doradc,
ale gdyby jedna z jego rad dotyczya dodatkowego przeszkolenia ludzi odpowiedzialnych za
bezpieczestwo paacu i to przeszkolenia, ktre powinno odby si w najszybszym z moliwych
tempie nasz rzd miaby zwizane rce. Musiaby take odmwi, gdyby prezydent zaproponowa
mu sta posad. Jeli za chodzi o Midzynarodow Ochron, to ktry z ich ludzi pewnie nadaby si
do tej roboty, ale gdyby mimo jego obecnoci doszo do prby zamachu, znalazby si w bardzo
nieciekawej sytuacji. Wie pan przecie, co czarni myl o pracownikach tej firmy; podejrzewaj, e
jest w jaki sposb powizana z naszym MSZ-etem.
Obecno nikomu nie znanego, cho budzcego respekt czowieka, dziaajcego na wasn
odpowiedzialno, nie wystawiaby prezydenta na zarzut, e jest marionetk sterowan przez biaych
imperialistw.
Czego pan wic chce? zapyta pisarz.
Nazwiska dobrego najemnika odpar Endean. Kogo z gow na karku i inicjatyw, kto
wykona dobr robot za dobre pienidze.

Dlaczego przyszed pan z tym do mnie?


Poniewa zapamitaem paski artyku sprzed kilku miesicy. Wydawao mi si, e napisa go
czowiek dobrze znajcy zagadnienie.
Zarabiam pisaniem na ycie.
Endean wyj z portfela dwadziecia dziesiciofuntowych banknotw i pooy je na stoliku.
W takim razie prosz napisa co dla mnie.
Artyku?
Nie, krtk notatk. List nazwisk i informacj o dotychczasowej karierze. Moe pan to po prostu
powiedzie.
Wol napisa odpar gospodarz. Przeszed w kt pokoju, gdzie na biurku staa maszyna do
pisania i lea stos papierw, woy do maszyny kartk i pisa nieprzerwanie przez pidziesit minut,
od czasu do czasu zagldajc do notatek. Wreszcie wsta, podszed do Endeana i wrczy mu trzy
kartki maszynopisu. To najlepsi, jacy zostali na rynku. S wrd nich weterani z Konga sprzed
szeciu lat, a take modsi, ktrzy dopiero niedawno pojawili si na scenie. Wymieniem tylko tych,
ktrzy potrafi dowodzi co najmniej plutonem. Zwyke osiki chyba na nic by si panu nie przyday.
Endean wzi od niego kartki i uwanie przestudiowa ich tre.
PUKOWNIK LAMOULINE. Belg, prawdopodobnie pracujcy z rzdem. Przyby do Konga w 1964 i
suy pod rozkazami Czombego, przypuszczalnie za wiedz i zgod swojego rzdu. Pierwszorzdny
onierz, raczej nie najemnik w penym znaczeniu tego sowa. Utworzy synne Szste Komando zoone
z francuskojzycznych onierzy i dowodzi nim do roku 1965, kiedy to przekaza dowdztwo Denardowi
i wyjecha z Konga.
ROBERT DENARD. Francuz wywodzcy si nie z armii, lecz z policji. Bra udzia w secesji Katangi w
latach 1961-1962, przypuszczalnie jako doradca andarmerii. Wyjecha stamtd po upadku powstania i
wygnaniu Czombego. Dowodzi pod Fakmesem francuskimi najemnikami w Jemenie, wrci do Konga w
1964 i doczy do Lamoulinea. Dowodzi Szstym Komandem do roku 1967. Bez wikszego
przekonania wzi udzia w drugim powstaniu w Stanleyville (bunt najemnikw), przypadkiem ciko
raniony w gow pociskiem wystrzelonym przez jego wasnych ludzi. Przewieziono go do Rodezji na
leczenie. Prbowa wrci do akcji w listopadzie 1967, aby przygotowa atak najemnikw na Kongo, ale
operacja bya coraz bardziej odwlekana, podobno wskutek dziaa CIA. Kiedy wreszcie dosza do skutku,
zakoczya si cakowit klsk. Od tego czasu mieszka w Paryu.
JACQUES SCHRAMME. Belg, byy plantator, zwany Czarnym Jacquesem. Na pocztku 1961 roku
utworzy w Katandze wasny oddzia i nalea do postaci wyrniajcych si podczas prby secesji. Jeden
z ostatnich, ktrym po klsce udao si zbiec do Angoli. Przeprowadzi przez granic cay oddzia.
Zaczeka w Angoli na powrt Czombego, po czym wmaszerowa z nim do Katangi. W latach 1964
1965 walczy przeciwko buntownikom z plemienia Simba, utrzymujc przez cay czas niezaleno
swojego Dziesitego Komanda. Rozpocz pierwsze powstanie w Stanleyville, z ktrego jego oddzia
wyszed bez adnych strat. Bra udzia w drugim powstaniu, podczas ktrego doczy do niego Denard.
Przej dowdztwo nad ich poczonymi oddziaami i poprowadzi je do marszu na Bukavu.
Repatriowany w 1968 roku, od tego czasu nie bra udziau w adnych akcjach.
ROGER FAUQUES. Francuski oficer, wielokrotnie dekorowany najwyszymi odznaczeniami. Zjawi si
w Afryce podczas secesji Katangi, prawdopodobnie przysany przez rzd Francji. Pniej dowodzi
Denardem w Jemenie, ale nie mia nic wsplnego z dziaaniami najemnikw na terenie Konga.
Przeprowadza niewielkie akcje podczas wojny domowej w Nigerii. Niezwykle odwany, ale teraz prawie
niedony z powodu licznych ran.
MIKE HOARE. Anglik naturalizowany w Republice Poudniowej Afryki. Dziaa jako doradca
wojskowy w Katandze, osobicie zaprzyjani si z Czombem. Zosta ponownie zaproszony do Konga w
roku 1964, kiedy Czombe powrci do wadzy, i utworzy angielskojzyczne Pite Komando. Dowodzi
operacjami podczas wojny z plemieniem Simba, wycofa si w grudniu 1965 roku, przekazujc
dowdztwo Petersowi. Bardzo zamony, obecnie na emeryturze.
JOHN PETERS. Suy pod Hoareem, zosta ostatecznie jego zastpc. Nieustraszony i bezlitosny.
Wielu oficerw Hoarea odmwio suby pod jego rozkazami i wystpio z Pitego Komanda.
Wzbogaciwszy si, zrezygnowa z dalszej dziaalnoci pod koniec roku 1966.
N.B.: Powysza szstka naley do starszej generacji. To ci, ktrzy odznaczyli si podczas wojen w

Katandze i Kongu. Pitka, ktr przedstawi teraz, to ludzie znacznie modsi (z wyjtkiem Roux, ktry
ma czterdzieci par lat), ale moe by uwaana za mod generacj przede wszystkim dlatego, e
zdobya saw dopiero po operacjach w Kongu.
ROLF STEINER. Niemiec. Zaliczy chrzest bojowy jako podwadny Falquesa w Nigerii, potem zosta
tam i dowodzi resztkami oddziau jeszcze przez dziewi miesicy. Zwolniony, przenis si do
poudniowego Sudanu.
GEORGE SCHROEDER. Poudniowoafrykaczyk. Suy pod Hoareem i Petersem w Pitym
Komandzie w Kongu. Jeden z najlepszych w batalionie z RPA, ktrego onierze chcieli widzie
dowdc po Petersie. Peters ugi si pod presj i przekaza mu dowdztwo, ale kilka miesicy pniej
Pite Komando ulego rozwizaniu. Od tej pory wiadomo o nim tylko tyle, e mieszka w poudniowej
Afryce.
CHARLES ROUX. Francuz. Jako mody onierz bra udzia w walkach w Katandze, ale do wczenie
przenis si do RPA i stamtd wrci w 1964 roku pod dowdztwem Hoarea. Wkrtce porni si z
nim i przeszed do Denarda. Awansowany na zastpc dowdcy Czternastego Komanda, w 1966 roku
bra udzia w powstaniu w Stanleyville, podczas ktrego jego oddzia zosta wybity niemal do nogi.
Uratowa go Peters, wywoc po kryjomu z Konga. W maju 1967 roku wrci drog lotnicz z
kilkunastoma Poudniowoafrykaczykami i doczy do Schrammea, w tym samym roku bra udzia w
drugim powstaniu w Stanleyville. Kiedy Denard zosta ranny, Roux chcia obj dowdztwo poczonych
komand Dziesitego i Szstego, ale bez skutku. Ranny w strzelaninie w Bukavu wycofa si z aktywnej
dziaalnoci i przez Kigali wrci do domu. Od tej pory nie bra udziau w adnych akcjach, mieszka w
Paryu.
CARLO SHANNON. Brytyjczyk. W 1964 roku suy w Pitym Komandzie pod rozkazami Hoarea,
odmwi podporzdkowania si Petersowi. W 1966 roku przenis si do Denarda i wstpi do Szstego
Komanda. Suy pod Schrammem podczas marszu na Bukavu i walczy do koca oblenia.
Repatriowany jako jeden z ostatnich w kwietniu 1968 roku. Zgosi si na ochotnika na wojn w Nigerii,
trafi pod rozkazy Steinera, a pniej, w listopadzie 1968 roku, dowodzi resztkami jego oddziau. Zosta
na miejscu do samego koca, obecnie podobno przebywa w Paryu.
LUCIEN BRUN. Alias Paul Leroy. Francuz mwicy pynnie po angielsku. Podczas wojny w Algierii
oficer armii francuskiej, pniej w normalnym trybie zwolniony do cywila. W 1964 roku przebywa w
RPA, zgosi si na ochotnika do Konga. Przyby tam razem z ca poudniowoafrykask jednostk i
doczy do Pitego Komanda Hoarea.
Walczy bardzo dobrze, zosta ranny, wrci w roku 1965. Na pocztku 1966 roku przenis si do
Denarda, poniewa nie chcia suy pod Petersem. Opuci Kongo w maju 1966 roku, przeczuwajc
wybuch rewolucji. Podczas wojny w Nigerii walczy w oddziale Faulquesa, ranny i repatriowany. Wrci,
by obj samodzielne dowdztwo, ale bez powodzenia. Powtrnie repatriowany w 1968 roku, mieszka
obecnie w Paryu. Bardzo inteligentny, o sprecyzowanych pogldach politycznych.

Endean oderwa wzrok od ostatniej kartki.


Czy ci ludzie podjliby si zadania, o ktrym wspomniaem? zapyta.
Pisarz pokrci gow.
Wtpi. Umieciem tu wszystkich, ktrzy mogliby si go podj, ale czy zechc to ju zupenie
inna sprawa. Bdzie to zalee przede wszystkim od wielkoci operacji i liczby ludzi, jak mieliby pod
rozkazami. Dla starszych to take kwestia prestiu. Wiele bdzie uzalenione od tego, czy im bardzo
zaley na pracy. Niektrzy przeszli ju na emerytur i s do zamoni.
Prosz mi powiedzie, ktrzy zada Endean. Pisarz pochyli si i przesun palcem po licie.
Najpierw starsza generacja. Lamouline na pewno si nie zgodzi. Zawsze wykonywa wycznie
zadania aprobowane przez swj rzd, teraz jest krzepkim weteranem, wielbionym przez dawnych
podwadnych. Wycofa si z czynnego ycia. Drugi Belg, Czarny Jacques Schramme, te jest ju na
emeryturze. Ma w Portugalii ferm kurczt. Jeli chodzi o Francuzw, to Roger Falques jest chyba
najczciej odznaczanym byym oficerem armii francuskiej. Jego ludzie z Legii Cudzoziemskiej i
innych formacji ogromnie go szanuj, wszyscy inni za uwaaj za stuprocentowego dentelmena.
Poza tym z powodu odniesionych ran porusza si z najwyszym trudem, a jego ostatnia akcja
zakoczya si pen klsk, poniewa przekaza dowdztwo modemu zastpcy, ktry zawid na

caej linii.
Denard by bardzo dobry w Kongu, ale w Stanleyville zosta paskudnie raniony w gow. Jego czas
ju min. Francuscy najemnicy w dalszym cigu utrzymuj z nim kontakty, liczc na jaki tusty
ksek, ale od klski pod Dilolo nikt nie zaproponowa mu adnego powanego kontraktu. Szczerze
mwic, wcale si temu nie dziwi.
Zostali nam anglojzyczni. Mike Hoare yje w dostatku na zasuonej emeryturze. Wtpi, czy
skusioby go nawet milion funtw. Ostatni raz dziaa w Nigerii, gdzie zgosi swoje usugi obu
stronom, wyceniwszy si na piset tysicy funtw. Odmwiono mu. John Peters te ju si wycofa i
teraz dyrektoruje jakiej fabryce w Singapurze. Caa szstka zarobia sporo pienidzy w czasach
prosperity, ale teraz, kiedy operacje s organizowane z mniejszym rozmachem, a za to przy wikszym
udziale zaawansowanej techniki, nie umiej albo nie chc si dostosowa.
Co z pozosta pitk?
Steiner by dobry, ale potem uderzy mu do gowy rozgos, a to nigdy nie jest dobre dla najemnika.
W pewnej chwili zaczynaj wierzy, e s tak groni jak ich opisy w niedzielnych gazetach. Roux
okropnie zgorzknia po tym, jak nie udao mu si obj dowdztwa po rannym Denardzie. Teraz
twierdzi, e jest przywdc wszystkich francuskich najemnikw, ale od czasu Bukavu nie otrzyma
adnego zadania. Mimo to obaj s lepsi od poprzednich: trzydziestokilkuletni, inteligentni,
wyksztaceni, umiej dowodzi w walce innymi najemnikami. Nawiasem mwic, najemnicy
podporzdkowuj si jedynie rozkazom tego, kogo sami wybior na dowdc. Dlatego wynajmowanie
marnego fachowca po to, eby zwerbowa innych, mija si z celem. Nikt nie chce suy pod
rozkazami faceta, ktry mia jak powan wpadk. Dlatego wszyscy przywizuj tak wielk wag
do przeszoci.
Lucien Brun, alias Paul Leroy, mgby podj si tego zadania. Niestety, w jego przypadku nigdy nie
miaby pan pewnoci, czy nie przekazuje informacji francuskiemu wywiadowi. Czy to dla pana
wane?
Bardzo odpar krtko Endean. Nie wymieni pan Schroedera z poudniowej Afryki. Co z
nim? Podobno dowodzi w Kongu Pitym Komandem?
Owszem potwierdzi pisarz. Pod sam koniec operacji. Wanie pod jego dowdztwem
komando przestao istnie. To bardzo dobry onierz, ale trzeba wzi pod uwag i jego ograniczenia.
Na przykad byby wietnym dowdc batalionu zoonego z najemnikw, pod warunkiem jednak, e
dziaaby w ramach wikszej jednostki, na przykad brygady. Ma do konwencjonalne pomysy i
ma wyobrani, wic raczej nie poradziby sobie ze zorganizowaniem od podstaw duej operacji.
Musiaby mie do pomocy oficerw sztabowych.
A Shannon? Jest Brytyjczykiem.
P Anglikiem i p Irlandczykiem. To nowa twarz. Po raz pierwszy obj dowdztwo zaledwie rok
temu, ale dobrze si spisa. Potrafi myle, zaskakiwa przeciwnika i jest bardzo odwany. Omie te
przygotowa kad operacj z najdrobniejszymi detalami.
Endean podnis si z kanapy.
Chciaem pana zapyta o jeszcze jedno powiedzia ju od drzwi. Gdyby przygotowywa
pan... To znaczy, gdyby potrzebowa pan czowieka, ktry ma uda si w nieznany teren z poufn
misj i przeprowadzi dyskretny rekonesans, ktrego z nich by pan wybra?
Cata Shannona odpar pisarz bez wahania. On byby najlepszy.
Gdzie mog go teraz znale?
Gospodarz wymieni nazw hotelu i baru w Paryu.
Radz sprbowa w obu miejscach doda.
A gdyby Shannon okaza si nieosigalny lub z jakich powodw nie przyj propozycji, kto
zajby drugie miejsce na paskiej licie?
Pisarz namyla si przez chwil.
Skoro nie Lucien Brun, to jedynym czowiekiem o odpowiednim dowiadczeniu, do ktrego prawie
na pewno uda si dotrze, jest Roux powiedzia wreszcie.
Ma pan jego namiary? zapyta Endean.
Gospodarz wyj z szuflady biurka may notes i przerzuci kilka stron.
Roux ma mieszkanie w Paryu powiedzia i poda Endeanowi adres.
Kilka sekund pniej, upewniwszy si, e Endean wyszed ju na ulic, podnis suchawk i wykrci
numer,

Carrie? Cze, to ja. Zapraszam ci dzi wieczorem na kolacj do jakiej drogiej restauracji.
Wanie dostaem honorarium za artyku.
Shannon, zamylony, szed wolnym krokiem rue Blanche w kierunku placu Clichy. Bary po obu
stronach ulicy byy ju otwarte i naganiacze starali si nakoni go, by wszed do rodka i zobaczy
najpikniejsze dziewczta w Paryu. Wspomniane dziewczta mona byo o nich powiedzie wiele
rzeczy, ale na pewno nie to, e s pikne zerkay przez szpary w zasonach na pogron w gstniejcym szybko zmroku ulic. Byo kilka minut po pitej, marcowy wieczr, wia lodowaty wiatr.
Pogoda znakomicie pasowaa do nastroju Shannona.
Przeszed na ukos przez plac i skrci w jedn z bocznych uliczek prowadzcych do hotelu, ktry mia
niewiele zalet, ale za to by pooony niemal na szczycie Montmartreu, dziki czemu z jego wyszych
piter roztacza si pikny widok na miasto. Shannon rozmyla o doktorze Dunois, ktremu zoy
wizyt tydzie temu. Dunois, byy spadochroniarz i lekarz wojskowy, uprawia take wspinaczk i
bra udzia w dwch wyprawach w Himalaje i Andy.
Pniej jako ochotnik uczestniczy w afrykaskich misjach Francuskiego Czerwonego Krzya. Na
Czarnym Ldzie zetkn si z najemnikami i wielu z nich ata po walce. Wkrtce nawet w Paryu
zaczto go uwaa za lekarza najemnikw zaszywa dziury po kulach, wydubywa odamki
modzierzowych pociskw, a kiedy chcieli zbada stan zdrowia, przyjmowa ich w swoim paryskim
gabinecie. Gdy im si dobrze powodzio, pacili gotwk w dolarach. Jeeli akurat byli w doku, nie
wysya im rachunkw, co wrd francuskich lekarzy nieczsto si zdarzao.
Shannon wszed do hotelu i skierowa si do recepcji po klucz.
Ach, monsieur powita go stary mczyzna za lad. Jeden czowiek dzwoni do pana z
Londynu. Cay dzie. Zostawi wiadomo.
Wrczy Shannonowi kawaek papieru, na ktrym widniay tylko trzy sowa, skrelone starcz,
trzsc si rk: Uwaaj na Harrisa. Pod wiadomoci widniao nazwisko pewnego mieszkajcego
teraz w Londynie pisarza, ktrego Cat pozna kiedy w Afryce.
Jest te drugi czowiek, msieur. Czeka w saloniku.
Stary recepcjonista wskaza w kierunku maego pokoju oddzielonego od gwnego holu ukowato
sklepionym przejciem. Shannon zobaczy tam mczyzn mniej wicej w swoim wieku, ubranego w
szary paszcz angielskiego biznesmena. Mczyzna ani na chwil nie spuszcza z niego oka. Kiedy
Shannon wszed do saloniku, nieznajomy podnis si z fotela ze sprawnoci, ktra zupenie nie
pasowaa do czowieka pochonitego wycznie robieniem interesw. Shannon wielokrotnie spotyka
si z takimi ludmi: zawsze reprezentowali kogo starszego i zamoniejszego od nich.
Pan Shannon?
Owszem.
Nazywam si Harris. Walter Harris.
Chcia si pan ze mn widzie?
Czekam na pana od kilku godzin. Porozmawiamy tutaj czy w paskim pokoju?
Moe by tutaj. Ten staruszek nie zna angielskiego. Mczyni usiedli naprzeciwko siebie. Harris
zaoy swobodnie
nog na nog, wyj z kieszeni paczk papierosw i wycign j w stron Shannona, ale ten
potrzsn gow i sign po wasn paczk.
Z tego co wiem, jest pan najemnikiem, panie Shannon?
Zgadza si.
Polecono mi pana. Reprezentuj grup londyskich biznesmenw, ktrym zaley na wykonaniu
pewnego zadania. Powiedzmy raczej: misji. Potrzebujemy czowieka orientujcego si w sprawach
wojskowoci, ktry potrafi przedosta si do obcego kraju, nie wzbudzajc podejrze. Czowieka,
ktry potrafi sporzdzi inteligentny raport, dokona analizy sytuacji, a potem nie puci pary z ust.
Nie zabijam na zamwienie wyjani krtko Shannon.
Nikt tego od pana nie wymaga odpar Harris.
W porzdku. Co to za misja? I ile pacicie?
Shannon nie lubi na prno traci czasu. Siedzcy przed nim czowiek nie wyglda na takiego, ktry
wpada w popoch, gdy kto powie mu, e biae jest biae, a czarne czarne.
Przez twarz Harrisa przemkn umiech.
Po to, eby usysze szczegy, musiaby pojecha pan do Londynu. Naturalnie pokryjemy koszty
podry, nawet jeli nie przyjmie pan naszej propozycji.

Do Londynu? A dlaczego nie tutaj? Harris wypuci kb dymu.


Chodzi o mapy i troch innych dokumentw wyjani. Nie chc ich ze sob wozi. Poza tym
musz skonsultowa si z partnerami i poinformowa ich o paskiej zgodzie lub odmowie. Zapada
cisza. Harris ponownie sign do kieszeni i wyj z niej plik stufrankowych banknotw. Ptora
tysica frankw powiedzia. Okoo stu dwudziestu funtw. To na bilet do Londynu, powrotny
albo w jedn stron, wedug paskiego uznania. I na nocleg w tym miecie. Jeli odrzuci pan
propozycj, otrzyma pan jeszcze sto funtw jako zadouczynienie za fatyg. Jeli j pan przyjmie,
porozmawiamy o wynagrodzeniu.
Shannon skin gow.
W porzdku, spotkamy si w Londynie. Kiedy?
Jutro odpar Harris i wsta z fotela. Prosz przylecie za dnia i zameldowa si w hotelu Post
House na Haverstock Hill. Jeszcze dzi zarezerwuj panu pokj. Pojutrze o dziewitej zadzwoni do
pana i umwi si na spotkanie. Czy wszystko jasne?
Shannon ponownie skin gow i wzi ze stolika plik banknotw.
Prosz zrobi rezerwacj na nazwisko Keith Brown powiedzia.
Mczyzna, ktry przedstawi si jako Harris, wyszed z hotelu i zacz rozglda si za takswk. Nie
uzna za stosowne wspomnie Shannonowi, e trzy godziny wczeniej rozmawia z innym
najemnikiem, niejakim Roux. Nie wspomnia take, e mimo widocznego zapau Francuza nie uzna
go za odpowiedniego kandydata i pozostawi go z mao konkretn obietnic, e odezwie si w
pniejszym terminie.
Dwadziecia cztery godziny pniej Shannon sta przy oknie pokoju w hotelu Post House i patrzy na
sznur autobusw skrcajcych w deszczu w kierunku Hampstead i przedmie Londynu.
Przylecia pierwszym porannym samolotem, posugujc si paszportem na nazwisko Keith Brown. Ju
dawno temu zdoby ten faszywy dokument dziki fortelowi doskonale znanemu w krgach
najemnikw.
Pod koniec roku 1967 znalaz si, wraz z Czarnym Jacquesem Schrammem, w oblonym od wielu
miesicy przez kongijsk armi Bukavu. Ostatecznie najemnicy musieli opuci pooone nad
jeziorem miasto nie dlatego, e zostali pokonani, ale dlatego, e zabrako im amunicji. Przeszli przez
most do ssiedniej Rwandy, gdzie pozwolili si rozbroi, ufajc kruchym gwarancjom Czerwonego
Krzya.
Nastpne p roku spdzili w cakowitej bezczynnoci w obozie dla internowanych w Kigali, podczas
gdy Czerwony Krzy i rzd Rwandy nie mogli doj do porozumienia w sprawie ich repatriowania do
Europy. Prezydent Mobutu chcia ich rozstrzela, wic domaga si deportacji wszystkich do Konga,
ale najemnicy zagrozili, e w razie takiej decyzji goymi rkami rozbroj ca rwandyjsk armi i sami
poszukaj sobie drogi do domu. Rzd Rwandy uzna, zreszt cakiem susznie, e naprawd byliby w
stanie to zrobi.
Kiedy ostatecznie postanowiono odesa ich do Europy, w obozie zjawi si konsul Wielkiej Brytanii i
ze mierteln powag poprosi szeciu brytyjskich najemnikw o okazanie paszportw, ci natomiast z
rwnie mierteln powag poinformowali go, e wszystkie dokumenty zostay po drugiej stronie
jeziora, w Bukavu. W drodze do Londynu Shannon i jego koledzy dowiedzieli si od urzdnika
Ministerstwa Spraw Zagranicznych, e kady z nich jest winien rzdowi Jej Krlewskiej Moci 350
funtw za przelot oraz e ju nigdy nie dostan nowych paszportw.
Zanim opucili obz w Afryce, sfotografowano ich, pobrano odciski palcw i spisano nazwiska.
Musieli take podpisa dokumenty, w ktrych owiadczyli uroczycie, e ju nigdy nie przybd na
afrykaski kontynent. Kopie tych owiadcze zostay wysane do wszystkich afrykaskich rzdw.
Rzecz w tym, e po kilku miesicach spdzonych w obozie wszyscy mieli bujne brody, wsy i dugie
wosy, gdy zabroniono im posiadania ostrych narzdzi, nawet noyczek, w obawie, e mogliby
wykorzysta je do rozwizywania osobistych nieporozumie. Dziki temu na zdjciach wszyscy
wygldali tak samo. Pozamieniali si odciskami palcw i nazwiskami, dziki czemu w kadym z
tymczasowych dokumentw tosamoci znajdowao si zdjcie jednego, odciski palcw drugiego, a
nazwisko trzeciego. Wreszcie podpisali zobowizanie opuszczenia Afryki na zawsze, posugujc si
nazwiskami takimi jak Sebastian Weetabix czy Neddy Seagoon.
Shannon nie mia ochoty podporzdkowa si poleceniom MSZ. Rzecz jasna, przez cay czas mia
swj zaginiony paszport i posugujc si nim do koca okresu wanoci, podrowa, gdzie tylko
chcia, potem za poczyni kroki niezbdne dla uzyskania nowego, wydanego najzupeniej oficjalnie

przez Biuro Paszportowe, tyle e na podstawie aktu urodzenia z Kartoteki Urodze w Somerset
House, ktry to akt uzyska po uiszczeniu urzdowej opaty w wysokoci piciu szylingw.
Wymienione w nim dziecko zmaro w Yarmouth na zapalenie opon mzgowych mniej wicej w tym
samym czasie, kiedy urodzi si Shannon.
Zaraz po przybyciu do Londynu skontaktowa si z dziennikarzem, ktrego pozna kiedy w Afryce, i
dowiedzia si, w jaki sposb odnalaz go Walter Harris. Podzikowa mu za yczliwo i zapyta o
adres jakiej dobrej agencji detektywistycznej. Wkrtce potem odwiedzi wskazan agencj i wpaci
zaliczk w wysokoci 20 funtw, obiecujc zadzwoni nazajutrz rano i przekaza szczegowe
polecenia.
Nastpnego ranka Harris zadzwoni, zgodnie z obietnic, punktualnie o dziewitej.
Przy Sloane Avenue stoj bloki mieszkalne powiedzia bez adnych wstpw. Wynajem
tam lokal numer 317. Prosz przyj o jedenastej i zaczeka na mnie na dole. Klucze s u mnie.
Odoy suchawk. Shannon sprawdzi adres w ksice telefonicznej, po czym zadzwoni do agencji.
Wylijcie czowieka na Sloane Avenue. Ma tam by pitnacie po dziesitej i byoby dobrze, gdyby
dysponowa jakim rodkiem transportu.
Wemie skuter odpar szef agencji.
Godzin pniej Shannon spotka si z detektywem w holu bloku przy Sloane Avenue. Ku jego
zdziwieniu czowiek przysany przez agencj by bardzo mody i mia dugie wosy. Shannon przyjrza
mu si z powtpiewaniem.
Znasz si na tej robocie? zapyta.
Chopak skin gow. By peen entuzjazmu, a Shannonowi pozostao tylko ywi nadziej, e jego
dobre chci zostan poparte cho odrobin umiejtnoci.
W takim razie zostaw hem przy skuterze. Ludzie, ktrzy tu przychodz, nie maj hemw pod
pach. Potem usid tam i udawaj, e czytasz gazet. Modzieniec nie mia gazety, wic Shannon
da mu wasn. Ja usid po drugiej stronie holu. Okoo jedenastej pojawi si pewien czowiek,
skinie na mnie, po czym razem wejdziemy do windy. Przyjrzyj mu si, eby go potem rozpozna.
Myl, e wyjdzie jak godzin pniej. Musisz by wtedy na ulicy, w hemie na gowie, i udawa,
e naprawiasz co przy skuterze. Rozumiesz?
Tak, rozumiem.
Ten czowiek albo wsidzie do samochodu, i wtedy zapiszesz numer rejestracyjny, albo wemie
takswk. W obu przypadkach pojedziesz za nim i zapamitasz, gdzie wysiad. Trzymaj si go tak
dugo, a uznasz, e dotar do celu.
Chopak wysucha uwanie instrukcji, po czym usiad w kcie i zasoni si gazet. Portier ypa na
niego podejrzliwie spod oka, ale zostawi go w spokoju. Widzia ju niejedno spotkanie, ktre
odbywao si przed jego oszklonym stanowiskiem.
Czterdzieci minut pniej pojawi si Simon Endean. Shannon zauway, e wysiad z takswki, i
mia nadziej, e chopak take zwrci na to uwag. Wsta i skin lekko gow, ale Endean jakby
nigdy nic przeszed obok niego, kierujc si do wind. Shannon uczyni to samo, a obejrzawszy si
dyskretnie za siebie dostrzeg wychylon zza gazety gow chopaka.
Cholera! jkn w duchu, po czym szybko bkn co o paskudnej pogodzie, na wypadek, gdyby
Harris chcia rozejrze si po holu.
Kiedy znaleli si w mieszkaniu numer 317, Harris rozsiad si wygodnie w fotelu, wyj z teczki
map, rozoy j na ku i poprosi Shannona, by zechcia si jej przyjrze. Najemnik potrzebowa
trzech minut, by zapamita wszystkie zaznaczone detale. Potem Harris przeszed do szczegw.
Bya to starannie przygotowana mieszanka prawdy i kamstw. Harris w dalszym cigu utrzymywa, e
reprezentuje grup biznesmenw, ktrzy poczynili znaczne inwestycje w Zangaro, a po dojciu do
wadzy prezydenta Kimby ponieli powane straty. Informujc Shannona o najnowszej historii
republiki, trzyma si prawdy, opierajc si gwnie na wasnym raporcie dla sir Jamesa Mansona.
Sedno sprawy zostawi na koniec.
Grupa oficerw nawizaa kontakty z kilkoma miejscowymi biznesmenami, ktrzy, nawiasem
mwic, nale tam do wymierajcego gatunku. Dali im do zrozumienia, e przygotowuj zamach n.a
Kimb. Jednemu z nich udao si przedstawi nam gnbice ich problemy. Przede wszystkim chodzi o
to, e spiskowcy, mimo swoich oficerskich stopni, nie maj za sob prawie adnego wojskowego
szkolenia i najzwyczajniej w wiecie nie wiedz, jak obali dyktatora, ktry otoczony stra
przyboczn, prawie nie wychyla nosa poza grube mury paacu.

Szczerze mwic, ani my, ani mieszkacy Zangaro nie mielibymy nic przeciwko temu, eby Kimba
znikn ze sceny. Kady nowy rzd bdzie lepszy od obecnego. Potrzebujemy czowieka, ktry
poleciaby tam, eby dokona dokadnej oceny stanu zabezpieczenia okolic paacu i wszystkich
waniejszych instytucji. Musimy mie dokadny raport o sile bojowej oddziaw Kimby.
eby przekaza go waszym oficerom? zapyta Shannon.
To nie s nasi oficerowie, tylko zangaryjscy. Chodzi o to, e gdyby w ogle mieli uderzy, to niech
przynajmniej wiedz, co ich czeka.
Shannon uwierzy mniej wicej w poow tego, co usysza. Jeli oficerowie, ktrzy przecie byli na
miejscu i znali tamtejsze warunki, nie mogli poradzi sobie nawet z przeprowadzeniem prostego
rekonesansu, to tym bardziej nie daliby sobie rady ze zorganizowaniem zamachu stanu. Zachowa
jednak swoje wtpliwoci dla siebie.
Musiabym polecie tam jako turysta powiedzia. aden inny kamufla nie zda egzaminu.
Zgadza si.
Z drugiej strony z pewnoci nie maj tam zbyt wielu turystw. Moe wic udawabym gocia
jednego z paskich biznesmenw?
Obawiam si, e to niemoliwe odpar Harris. W razie jakiej wpadki drogo by za to zapaci.
Chciae powiedzie, gdyby mnie zapali, pomyla Shannon, ale to take zachowa dla siebie. Pacono
mu wanie za ryzyko, no i za umiejtnoci.
Pozostaje kwestia wynagrodzenia powiedzia krtko.
A wic zgadza si pan?
Jeeli usysz rozsdn propozycj. Harris skin z aprobat gow.
Jutro rano odbierze pan w recepcji powrotny bilet z Londynu do stolicy ssiadujcej z Zangaro
republiki. Bdzie pan musia wrci do Parya, eby dosta wiz. Zangaro jest tak biednym krajem, e
sta je na utrzymanie tylko jednej ambasady w Europie, wanie w Paryu. Niestety, oczekiwanie na
wiz do Zangaro trwa ponad miesic. W ssiednim pastwie znajduje si zangaryjski konsulat, gdzie
dostanie pan wiz za gotwk nawet w cigu godziny, jeli da pan apwk konsulowi. Zreszt, pan z
pewnoci zna t procedur.
Rzeczywicie, Shannon zna j a za dobrze.
Tak wic odbierze pan wiz do tego pastwa w Paryu, wsidzie pan w samolot Air Afrique, kupi
sobie wiz do Zangaro, po czym poleci miejscowymi liniami do Clarence, pacc za bilet gotwk.
Jutro razem z biletem dostanie pan rwnowarto trzystu funtw we frankach na biece wydatki.
Wolabym piset przerwa mu Shannon. To wszystko, cznie z podrami i oczekiwaniem
na wiz, zajmie mi co najmniej dziesi dni. Musz dysponowa rezerw na wypadek jakiego opnienia albo nie planowanej apwki.
Zgoda, piset we frankach francuskich. Plus piset dla pana.
Tysic.
Dolarw? Syszaem, e wy zawsze rozliczacie si w dolarach.
Funtw poprawi go Shannon. To dwa i p tysica dolarw, czyli dwumiesiczny od,
gdyby to by zwyky kontrakt.
Ale panu zajmie to tylko dziesi dni! zaprotestowa Harris.
Dziesi dni wysokiego ryzyka zwrci mu uwag Shannon. Jeli sprawy wygldaj tam
przynajmniej w poowie tak le, jak wynika z paskiego opisu, to kady, kogo przyapi na takiej
robocie, zakoczy ycie w bardzo bolesny sposb. Jeeli chcecie, ebym wzi na siebie to ryzyko,
musicie mi zapaci.
W porzdku, tysic funtw. Piset teraz, piset po powrocie.
Skd mam wiedzie, e potem skontaktuje si pan ze mn?
A skd ja mam wiedzie, e pan tam w ogle poleci? Shannon zastanowi si przez chwil, po
czym skin gow.
Zgoda. Poowa teraz, poowa po powrocie.
Dziesi minut pniej Harris wyszed z budynku, poleciwszy uprzednio Shannonowi, eby opuci
mieszkanie pi minut po nim.
O trzeciej po poudniu szef agencji detektywistycznej wrci do biura z lunchu. Shannon zadzwoni
kwadrans po trzeciej.
Ach, pan Brown powiedzia gos w suchawce. Tak, rozmawiaem z moim pracownikiem.
Zgodnie z paskim poleceniem czeka przed budynkiem, a kiedy wiadomy osobnik wyszed po

spotkaniu z panem, natychmiast rozpozna go i ruszy jego ladem. Osobnik wsiad do takswki i
pojecha do City, gdzie wszed do jednego z biurowcw.
Do ktrego?
ManCon House. To siedziba spki grniczej Manson Consolidated.
Nie wie pan, czy on tam pracuje?
Prawdopodobnie tak odpar szef agencji. Mj pracownik nie mg wej za nim do budynku,
ale zauway, e portier ukoni mu si i otworzy przed nim drzwi. Sekretarkom i modszym urzdnikom, ktrzy wanie wychodzili na lunch, nie okazywa takiej grzecznoci.
Nie doceniem paskiego czowieka przyzna Shannon. Chopak wykona dobr robot.
Shannon wyda jeszcze kilka
polece, a po poudniu przesa pod adresem agencji 50 funtw. Otworzy take wasne konto i wpaci
na nie 10 funtw. Nastpnego dnia rano uzupeni je o 500 funtw, wieczorem za polecia do Parya.
Doktor Gordon Chalmers nie naduywa alkoholu. Rzadko kiedy bra do ust co mocniejszego od
piwa, a kiedy ju to robi, natychmiast stawa si niezmiernie gadatliwy, o czym przekona si na
wasnej skrze jego pracodawca, sir James Manson, podczas lunchu u Wiltona. Tego samego
wieczoru, kiedy Cat Shannon wsiada na le Bourget do DC-8 linii Air Afrique odlatujcego do Afryki
Zachodniej, doktor Chalmers jad kolacj ze starym przyjacielem ze studiw, naukowcem, take
prowadzcym badania dla potrzeb przemysu.
W ich spotkaniu nie byo nic niezwykego kilka dni wczeniej przypadkowo wpadli na siebie na
ulicy i umwili si na wsplny posiek. Pitnacie lat wczeniej obaj koczyli studia, yjc samotnie
ciko pracowali, by zdoby pierwsze stopnie naukowe, a jednoczenie byli peni zapau i
przejmowali si problemami caego wiata, jak wielu ich rwienikw. W poowie lat pidziesitych
najwaniejsza bya bomba atomowa i kolonializm; obaj modzi ludzie brali udzia w demonstracjach
na rzecz natychmiastowego rozbrojenia nuklearnego, dziaali w licznych organizacjach pragncych
doprowadzi do jak najszybszego koca imperium i optowali za wolnoci dla caego wiata. Obaj
mieli mnstwo dobrych chci, zapau i oddania, ale adnemu nie udao si niczego zmieni. W swoim
szlachetnym zacietrzewieniu otarli si nawet o ruch modych komunistw. Chalmers do szybko
wyrs z tego, zaoy rodzin, zdoby kredyt na budow domu i powoli wtopi si w klas redni.
Nagromadzenie kopotw, ktrym musia stawi czoo w cigu minionych dwu tygodni, sprawio, e
wypi do kolacji duo wicej ni zwyczajow lampk wina. Jego przyjaciel, miy czowiek o
agodnych brzowych oczach, dostrzeg niepokj kolegi i zapyta, czy mgby w czym pomc.
Jednak dopiero przy brandy doktor Chalmers poczu, e musi podzieli si swymi zmartwieniami z
kim, kto w przeciwiestwie do jego ony take jest uczonym i z pewnoci zrozumie, na czym polega
problem. Co prawda sprawa bya cile poufna, ale przecie przyjaciel z pewnoci dochowa
tajemnicy...
Kiedy kolega ze studiw dowiedzia si o crce i ogromnych kosztach zwizanych z jej kalectwem,
spojrza ze wspczuciem na Chalmersa, wycign rk i poklepa go po ramieniu.
Nie przejmuj si, Gordon. Doskonale ci rozumiem. Na twoim miejscu kady postpiby dokadnie
tak samo.
Kiedy wyszli z restauracji i kady ruszy w swoj stron, Chalmers czu si ju znacznie lepiej;
wreszcie podzieli si z kim swoim ciarem.
Mimo e zapyta przyjaciela, co porabia od studenckich czasw, nie otrzyma jasnej odpowiedzi.
Zajty wasnymi kopotami i oszoomiony nadmiarem alkoholu, nie dopytywa si zbyt natrtnie.
Zreszt, nawet gdyby to zrobi, naley wtpi, czy przyjaciel powiedziaby mu, e nie tylko nie da si
zwie urokowi buruazji, ale pozosta aktywnym czonkiem partii komunistycznej.

7
Convair 440 utrzymujcy stae poczenie z Clarence przechyli si na lewe skrzydo i zacz
podchodzi do ldowania. Siedzcy po lewej stronie kabiny Shannon mia wspaniay widok na cae
miasto. Widziana z wysokoci trzystu metrw stolica Zangaro leaa na cyplu, z trzech stron otoczona
wod. Pwysep mia zaledwie 12 kilometrw dugoci, od strony ldu by szeroki na pi kilometrw,
natomiast cypel, na ktrym rozcigao si miasto, na ptora kilometra. Brzegi pwyspu byy
poronite lasami namorzynowymi i tylko na cyplu dao si dostrzec pas kamienistej play. Ze staym
ldem miasto czya wska nitka drogi biegncej wrd szachownicy maych poletek.
Najbardziej okazae budynki wznosiy si od strony otwartego morza, gdzie docieray podmuchy
oywczego wiatru. Wszystkie stay na duych, czsto ogrodzonych dziakach. Bliej zatoki rozcigay
si dzielnice biedoty z chatami o dachach krytych arkuszami blachy. Shannon skoncentrowa uwag
na zamoniejszej czci miasta, gdzie kiedy mieszkali kolonialni wadcy, gdy wszystkie waniejsze
instytucje znajdoway si z pewnoci wanie w tej dzielnicy, a on mia tylko kilka sekund, eby je
obj wzrokiem.
W miejscu, gdzie bez adnego widocznego powodu natura usypaa dwa dugie kamieniste way,
sigajce w morze niczym rogi antylopy albo czuki owada, wybudowano niewielki port. Na otwartym
morzu wida byo fale, ale powierzchnia zatoki otoczonej z trzech stron ldem bya gadka jak st.
Pewnie wanie ta oaza spokoju, ktr natura po namyle stworzya na niegocinnym wybrzeu,
zwabia tutaj pierwszych marynarzy.
rodkow cz portu zdominowao zupenie puste betonowe nabrzee oraz budynek, ktry mg by
magazynem. Na lewo od nabrzea znajdowa si obszar wykorzystywany przez tubylcw jako
przysta rybacka; na kamienistej play leay wycignite z wody czna i suszyy si sieci. Na prawo
wida byo stary port z kilkoma wskimi drewnianymi pomostami.
Za magazynem cign si moe dwustumetrowy pas trawy, a po drugiej stronie pierwsze budynki.
Shannonowi mign biay koci w stylu kolonialnym oraz co, co mogo by otoczonym przez mur
paacem gubernatora. Wewntrz ogrodzonego obszaru widnia duy plac, wok niego za rozpadajce
si baraki bez wtpienia z nowszych czasw.
Zaraz potem convair wyrwna lot i miasto zniko z pola widzenia Shannona.
Zdy ju otrze si o Zangaro poprzedniego dnia, gdy by w konsulacie po turystyczn wiz. Konsul
nie ukrywa zdziwienia jego wizyt i kaza mu wypeni piciostronicowy, niezwykle drobiazgowy
formularz. (Shannon musia midzy innymi poda imiona obojga rodzicw, a e nic nie wiedzia o
rodzicach Keitha Browna, zmyli co naprdce).
Podajc paszport wsun dyskretnie midzy kartki banknot o sporym nominale. Banknot natychmiast
znikn w kieszeni konsula, ktry obejrza paszport ze wszystkich stron, przekartkowa uwanie,
podnis go pod wiato, wytrzsn nad biurkiem, wreszcie sprawdzi stemple potwierdzajce
dokonanie obowizkowej wymiany dewiz. Po piciu minutach Shannon zacz si zastanawia, czy
aby wszystko jest w porzdku. Moe akurat w jego dokumencie znalaz si jaki bd?
Wreszcie konsul spojrza na niego i owiadczy:
Wic pan jest Amerykaninem.
Dopiero teraz Cat zrozumia, e konsul jest analfabet. Pi minut pniej wyszed z konsulatu z wiz.
Niestety, na lotnisku w Clarence nie byo ju tak zabawnie.
Mia ze sob tylko baga podrczny. We wntrzu gwnego (i zarazem jedynego) budynku dworca
lotniczego panowa niesamowity upa i roio si od much. Shannon dostrzeg mniej wicej tuzin
onierzy i dziesiciu policjantw, z ca pewnoci nalecych do dwch rnych plemion. Policjanci
zachowywali si bardzo niepewnie i nie rozmawiali nawet midzy sob, natomiast onierze poczynali
sobie zgoa inaczej, Shannon co chwil zerka na nich spod oka, wypeniajc przeraliwie dugi
formularz, taki sam, jaki wepchnito mu poprzedniego dnia w konsulacie. Nastpnie przeszed przez

kontrol paszportow i medyczn, gdzie wszyscy urzdnicy naleeli do plemienia Cajw, tak jak
policjanci.
Kopoty zaczy si podczas kontroli celnej. Cywil, ktry czeka na niego przy stanowisku odpraw,
nakaza szorstkim gestem, by wszed za nim do pomieszczenia na uboczu. W chwil potem do pokoju
wkroczyo czterech onierzy. Dopiero wtedy Shannon uwiadomi sobie, z czym mu si to kojarzy.
Dawno temu w Kongu by wiadkiem niemal identycznego zachowania tubylcw, yjcych do tej
pory jak ludzie pierwotni. Kiedy dostali do rk bro, stali si niezmiernie groni, gdy nikt nie by w
stanie przewidzie ich cakowicie przypadkowych reakcji. W kadej chwili mona si byo
spodziewa wybuchu dzikiego okruciestwa. Przed wszystkimi masakrami, ktrych by wiadkiem,
Shannon widzia tak sam niebezpieczn bezmylno, popart si nie neutralizowan choby
odrobin rozsdku i logiki, jak teraz demonstrowali onierze prezydenta Kimby wywodzcy si z
plemienia Vindu.
Celnik poleci Shannonowi postawi torb na chwiejcym si stoliku i zacz przeglda jej zawarto.
Wygldao na to, e szuka ukrytej broni, dopki nie natrafi na elektryczn maszynk do golenia.
Wyj j z pudeka, obejrza dokadnie, a nastpnie wczy. Poniewa Shannon tu przed wyjazdem
wymieni baterie, maszynka zabzyczaa gono. Celnik bez sowa schowa j do kieszeni.
Uporawszy si z torb, poleci mu gestem oprni kieszenie. Na stolik powdroway kolejno klucze,
chusteczka do nosa, monety, portfel i paszport. Celnik zainteresowa si paszportem. Wyj z niego
czeki podrne, przyjrza im si, chrzkn co niezrozumiale i odda je Shannonowi. Wszystkie
monety powdroway do kieszeni urzdnika, ktry nastpnie skoncentrowa uwag na banknotach
dwch o nominale 5000 i kilku setkach frankw francuskich. onierze zbliyli si do stolika. W coraz
bardziej dusznym i gorcym pomieszczeniu sycha byo jedynie ich przypieszone oddechy. Shannon
dostrzeg ktem oka, e trzymaj karabiny za lufy, aby w razie potrzeby posuy si nimi jak
maczugami. Celnik wzi sobie oba banknoty o najwyszym nominale, jeden z onierzy zgarn
reszt.
Shannon wpatrywa si w urzdnika, ktry odpowiedzia mu pustym spojrzeniem. Po chwili Murzyn
odsun po marynarki i pokaza rkoje tkwicego w kaburze browninga kalibru 9 mm lub moe
mniejszego, 8,75 mm.
Policja powiedzia, nie spuszczajc wzroku z biaego. Shannona wierzbia rka, eby paln go
w twarz, ale wola zachowa spokj, cho przyszo mu to z trudem.
Powolnym, ostronym gestem wskaza przedmioty rozoone na stoliku i unis pytajco brwi.
Urzdnik skin gow, wic Shannon zacz si pakowa. onierze za nim cofnli si nieco, cho by
niemal pewien, e nadal trzymaj karabiny za lufy, gotowi z lada powodu zrobi z nich uytek.
Wydawao mu si, e mino kilka godzin, zanim wreszcie celnik ruchem gowy wskaza drzwi.
Shannon wyszed z pokoju, czujc, jak pot cieka mu po grzbiecie i wsika w materia spodni.
W gwnym holu na jedynego, poza Shannonem, biaego pasaera samolotu, mod Amerykank,
czeka katolicki ksidz. Potrafi si troch dogada z tubylcami w ich narzeczu, dziki czemu onierze
nie robili mu adnych trudnoci. Shannon nieznacznie unis brwi, kiedy ich spojrzenia spotkay si,
duchowny za ledwo dostrzegalnie skin gow.
Rozpalony placyk przed budynkiem dworca by pusty. Shannon czeka cierpliwie. Pi minut pniej
usysza za plecami cichy gos z wyranym irlandzko-amerykaskim akcentem:
Moe podwie ci do miasta, synu?
Ksidz zaprowadzi ich do swego samochodu, garbusa, ukrytego w cieniu palm kilkadziesit metrw
od bramy lotniska. Moda Amerykanka nie posiadaa si z oburzenia, gdy zrewidowano jej walizk.
Shannon zachowa milczenie. Zdawa sobie spraw, jak niewiele brakowao, eby zostali powanie
pobici. Ksidz pracowa w szpitalu Organizacji Narodw Zjednoczonych, penic poczone funkcje
kapelana, posugacza i lekarza. Spojrza ze zrozumieniem na Shannona.
Okradli pana.
Owszem.
Strata 15 funtw bya niczym, ale obaj mczyni zdawali sobie spraw z nastroju onierzy.
Tutaj trzeba by bardzo, ale to bardzo ostronym powiedzia cicho ksidz. Ma pan
zarezerwowany pokj?
Kiedy dowiedzia si, e nie, zawiz Shannona do Independence, jedynego hotelu w miecie, gdzie
wolno byo zatrzymywa si Europejczykom.
Kierownikiem jest Gomez poinformowa go duchowny. To porzdny czowiek.

Zazwyczaj, kiedy w afrykaskim miecie zjawia si kto nowy, mieszkajcy tam Europejczycy
natychmiast zapraszaj go do klubu, proponuj drinka albo namawiaj do wzicia udziau w jakim
przyjciu. Ksidz, mimo caej swojej yczliwoci, nie zaproponowa niczego. Bya to kolejna rzecz,
jakiej Shannon dowiedzia si o Zangaro: nastroje tubylcw udzielay si take biaym. W cigu
nastpnych dni dowiedzia si znacznie wicej, gwnie od Julesa Gomeza.
Pozna go jeszcze tego samego wieczoru. Gomez, dawniej waciciel, a obecnie kierownik hotelu
Independence, mia pidziesit lat i by pied noir, Francuzem z Algierii. Dziesi lat temu, tu przed
upadkiem kolonii, sprzeda znakomicie prosperujc firm zajmujc si handlem maszynami
rolniczymi. Z zarobionymi pienidzmi wrci do Francji, ale po roku przekona si, e nie potrafi
dostosowa si do europejskiego stylu ycia, i zacz rozglda si za jakim innym miejscem.
Zdecydowa si na Zangaro. Przyby tu pi lat przed uzyskaniem przez to pastwo niepodlegoci,
kiedy nikomu jeszcze nawet si nie nio, e co takiego moe si w ogle zdarzy. Za cae
oszczdnoci kupi hotel, ktry znacznie unowoczeni.
Kiedy nadesza niepodlego, sprawy przybray zupenie inny obrt. Trzy lata temu Gomez otrzyma
lakoniczn wiadomo, e hotel zosta znacjonalizowany, on za bdzie od tej pory otrzymywa
wynagrodzenie w miejscowej walucie. Naturalnie nie otrzyma ani jednego franka, a poza tym i tak
byyby to tylko bezwartociowe papierki. Mimo to pozosta na stanowisku kierownika, na przekr
wszystkiemu majc nadziej, e pewnego dnia znowu umiechnie si do niego szczcie i bdzie mg
spokojnie doy swoich dni w tym jedynym miejscu na ziemi, gdzie mia co wasnego. Do
obowizkw kierownika naleao prowadzenie recepcji i baru. Shannon znalaz go w barze.
atwo mgby zyska przyja Francuza, wspominajc o przyjacioach i znajomych z OAS, Legii
Cudzoziemskiej i oddziaw spadochroniarzy, ktrych spotka w Kongu, ale wtedy nie mgby ju
uchodzi za zwykego angielskiego turyst, ktry, majc pi dni urlopu, przylecia z pnocy, bo
pragn ujrze na wasne oczy tajemnicz Republik Zangaro. Postanowi wic trzyma si roli
turysty.
Pniej, po zamkniciu baru, zaprosi Gomeza na drinka do pokoju. Z niewiadomych powodw
onierze zostawili mu butelk whisky, ktr mia w torbie. Na widok whisky Gomezowi zabysy
oczy. Zangaro nie mogo pozwoli sobie na import tak kosztownych trunkw. Shannon nalewa
kierownikowi hotelu znacznie wicej ni sobie. Kiedy wspomnia, e przylecia do Zangaro z
ciekawoci, Gomez parskn gono.
Z ciekawoci? Zgadza si, ciekawie tutaj. Cholernie ciekawie!
Mimo e rozmawiali po francusku i byli sami w pokoju, Gomez natychmiast zniy gos. Shannon
ponownie odnis wraenie, e wszyscy czego si boj to znaczy wszyscy oprcz bandytw w
onierskich mundurach i funkcjonariusza tajnej policji udajcego celnika na lotnisku. W miar jak w
butelce ubywao whisky, Gomez stawa si coraz bardziej gadatliwy, wic Shannon zacz go
delikatnie sondowa. Kierownik hotelu potwierdzi wikszo informacji przekazanych Shannonowi
przez mczyzn podajcego si za Waltera Harrisa i doda od siebie wiele zabawnych, a czasem
przeraajcych szczegw.
Powiedzia midzy innymi, e prezydent Kimba przebywa obecnie w stolicy, e ostatnio prawie wcale
jej nie opuszcza, jeli nie liczy okazjonalnych podry do rodzinnej wioski za rzek, w krainie
Vindu, oraz e mieszka w paacu prezydenckim rozlegej, otoczonej murem budowli, ktr
Shannon dostrzeg z powietrza.
Zanim o drugiej nad ranem Gomez dwign si ciko na nogi, yczy mu dobrej nocy i niezbyt
pewnym krokiem uda si do swego pokoju, Shannon dowiedzia si paru wanych rzeczy. Kierownik
hotelu zaklina si na wszystkie witoci, e wprawdzie policjanci, andarmi i celnicy nosz bro, ale
nie maj do niej amunicji. Kimba nie ufa im, poniewa byli Cajami, on za paranoicznie obawia si
zamachu stanu. Zdawa sobie spraw, e Cajowie nigdy nie bd walczy po jego stronie, zatroszczy
si wic, by nie mieli moliwoci walczy przeciwko niemu. Bro, ktr nosili, bya tylko na pokaz.
Gomez potwierdzi take fakt, e wadz w miecie sprawuj wycznie Vindu, ktrzy popieraj
Kimb. Czonkowie budzcej postrach tajnej policji nosili cywilne ubrania i byli uzbrojeni w automatyczn bro krtk, onierze mieli stare karabiny, takie jak te, ktre Shannon widzia w porcie
lotniczym, natomiast prezydencka gwardia pretoriaska dysponowaa pistoletami maszynowymi. Ci
ostatni mieszkali na terenie paacu i byli cakowicie oddani Kimbie, ktry nigdzie si bez nich nie
rusza.
Nazajutrz rano Shannon wybra si na spacer. Niemal natychmiast zorientowa si, e towarzyszy mu

dziesicio- lub jedenastoletni chopiec, ktrego wysa za nim Gomez. Pocztkowo przypuszcza, e
chopiec ma peni funkcj przewodnika, cho z powodu bariery jzykowej nie mg okaza si
zanadto przydatny. Dopiero pniej pozna prawdziw przyczyn jego obecnoci. Gomez
wywiadcza t przysug wszystkim swoim gociom, niezalenie od tego, czy o to prosili, czy nie.
Gdyby turysta zosta z jakiego powodu aresztowany, may chopiec mg atwo przemkn si z
powrotem do hotelu i poinformowa o tym Gomeza, ktry z kolei zawiadomiby ktr z ambasad,
eby rozpocza negocjacje w celu uwolnienia nieszcznika, zanim ten dostanie w wizieniu tgie
baty. Chopiec mia na imi Bonifacy.
Shannon przemierza kilometr za kilometrem, chopiec za towarzyszy mu jak cie. Nikt ich nie
zatrzymywa. Najemnik doskonale wiedzia, e w oglnym baaganie nikomu nie przyjdzie do gowy
wypytywa, co skonio go do turystycznej wizyty w Zangaro. Pastewka takie jak Zangaro
reklamoway swe krajobrazowe walory w korytarzach swoich europejskich ambasad. Poza tym w
Clarence mieszkao na stae okoo stu biaych ludzi, wic aden z onierzy nie mg si domyli, e
czowiek idcy powoli ulic nie jest jednym z nich, a nawet gdyby kto okaza zainteresowanie, to
szybko zostaoby ono zaspokojone dolarem na piwo.
Po pustych ulicach nie jedziy niemal adne pojazdy. Shannon otrzyma od Gomeza may plan
miasta, pozostao z czasw kolonialnych, i z jego pomoc zlokalizowa gwne gmachy Clarence.
Przy jedynym banku, jedynej poczcie, siedzibach ministerstw, porcie i szpitalu ONZ stay szecio- lub
siedmioosobowe grupki onierzy. Kiedy wszed do banku, aby zrealizowa czeki podrne, dostrzeg
w holu zwinite materace, a w porze lunchu dwukrotnie napotka onierzy nioscych posiek
kolegom. Domyli si, e stranicy stacjonuj na terenie chronionych przez siebie budynkw. Pniej
Gomez potwierdzi trafno jego domysw.
Przed kad z szeciu ambasad wart peni samotny onierz, przy czym trzech z nich byo
pogronych w gbokim nie. Wedug szacunkw Shannona sub w centrum miasta penio w
sumie okoo stu onierzy podzielonych na dwanacie grup. Ich jedyne uzbrojenie stanowiy stare
mausery kalibru 7,92, tak przerdzewiae, e pewnie nie nadaway si do uytku. Umundurowanie
onierzy skadao si z zielonych drelichowych spodni i koszul, pciennych butw, parcianych
pasw i czapek bardzo przypominajcych amerykaskie czapeczki baseballowe. Wszyscy bez wyjtku
byli nie ogoleni, brudni i odpychajcy. Nie ulegao najmniejszej wtpliwoci, e stopie ich
wyszkolenia, obeznanie z broni oraz warto bojowa rwnaj si zeru. Stanowili niezdyscyplinowan
zbieranin prymitywnych bandziorw, ktrzy mogli terroryzowa potulnych Cajw dziki karabinom i
brutalnoci, ale prawdopodobnie nigdy nie oddali ani jednego strzau w warunkach bojowych i na
pewno nigdy nie musieli stawi czoa dobrze wyszkolonym zawodowcom. Ich obecno w miecie
miaa zapobiec ewentualnym rozruchom, ale gdyby doszo do prawdziwej walki, przypuszczalnie
rzuciliby bro i uciekli gdzie pieprz ronie.
Najbardziej interesujcy by stan ich adownic: byy puste, bez amunicji. Naturalnie kady mauser
mia zaoony magazynek, ale magazynek mausera mieci tylko pi pociskw.
Po poudniu Shannon zwiedzi port. Wyglda zupenie inaczej ni z lotu ptaka. Dwie kamienne
ostrogi tworzce naturalne falochrony miay okoo szeciu metrw wysokoci u podstawy, daleko w
morzu za wystaway z wody na niecae dwa metry. Przeszed si po obydwch. Byy rzadko
poronite niewidocznymi z powietrza niskimi krzakami i miay okoo dwunastu metrw szerokoci.
Stojc na cyplu jednego z naturalnych falochronw, Shannon mg widzie cay port.
Dokadnie porodku znajdowao si betonowe nadbrzee i wielki magazyn. Na pnoc od nich
cigny si stare drewniane pomosty; cz z nich ju dawno sprchniaa, tylko omszae pale
wystaway nad powierzchni wody niczym poamane zby. Na poudniu zaczynaa si kamienista
plaa, na ktrej leay rybackie czna. Z cypla mona byo te dostrzec najwysz kondygnacj
paacu prezydenckiego. Shannon wrci mierzej do portu i przyjrza si dokadnie play z odziami
rybackimi. Dobre miejsce do ldowania pomyla mimochodem. agodny spadek do samej wody...
Zaraz za magazynem koczy si pas betonu, a zaczynao si niezbyt wysokie wzniesienie poronite
sigajcymi do piersi krzakami i poprzecinane licznymi ciekami. W kierunku paacu biega
wysypana tuczniem droga dla ciarwek. Shannon zdecydowa si pj wanie ni, a kiedy dotar
do szczytu, w odlegoci dwustu metrw ujrza fasad starej siedziby gubernatora. Po przejciu
kolejnych stu metrw znalaz si na innej drodze, wiodcej wzdu brzegu. Niedaleko skrzyowania
stao czterech onierzy w innych, znacznie porzdniejszych mundurach ni te, ktre widzia w
miecie. Uzbrojeni byli w pistolety maszynowe AK-47. Obserwowali go w milczeniu, kiedy skrci w

kierunku hotelu. Skin im gow, lecz odpowiedziay mu tylko puste spojrzenia. Gwardia paacowa.
Idc przed siebie zerka ukradkiem w lewo, na paac. Szeroki na trzydzieci metrw, mia na parterze,
pomalowane na biao tak jak cay budynek, zamurowane okna. Najbardziej rzucay si w oczy
potne, nabijane wiekami wrota bez wtpienia take niedawno zmontowane. Przed
zamurowanymi oknami cign si taras, teraz cakowicie bezuyteczny, gdy pozbawiony poczenia
z wntrzem paacu. Na pierwszym pitrze Shannon doliczy si siedmiu okien: trzy byy po lewej, trzy
po prawej i jedno porodku fasady. Na najwyszym pitrze byo ich dziesi, ale wszystkie znacznie
mniejsze ni te na pierwszym. Wyej bya ju tylko rynna oraz pokryty czerwon dachwk, spadzisty
dach.
Przy drzwiach krcili si stranicy, okna za na pierwszym pitrze byy zaopatrzone w okiennice
by moe metalowe, ale z tej odlegoci Shannon nie potrafi tego stwierdzi. W kadym razie
wszystkie byy zamknite. Wygldao na to, e bez specjalnego zezwolenia lepiej bdzie nie
podchodzi do paacu.
Tu przed zachodem soca Shannon zakoczy wycieczk obchodzc paac od tyu. Rezydencj
okala wysoki na dwa i p metra mur biegncy w odlegoci okoo osiemdziesiciu metrw od
gwnego budynku. Nigdzie nie mg dostrzec adnych dodatkowych wej ani bram wjazdowych.
Mur mia wszdzie tak sam wysoko, a wieczyy go potuczone butelki. Shannon nie mg wic
zajrze do rodka, na teren rezydencji, ale wszystko, co chcia, przecie zobaczy z powietrza.
Niewiele brakowao, eby parskn dononym miechem.
Zamiast tego umiechn si do Bonifacego.
Wyobra sobie, chopcze, e ten cholerny kretyn odgrodzi si od wiata murem, posypa go z
wierzchu tuczonym szkem, zostawi tylko jedno wejcie i myli, e jest bezpieczny jak u Pana Boga
za piecem. Tymczasem tak naprawd to zamkn si w wielkiej ceglanej puapce. Siedzi jak kuka na
ogromnej, murowanej strzelnicy.
Chopiec, ktry nie zrozumia ani sowa, obdarzy go szerokim umiechem, po czym da na migi do
zrozumienia, e chtnie wrciby do domu, eby co zje. Shannon skin gow i obaj z obolaymi
nogami i poobcieranymi stopami ruszyli do hotelu.
Shannon nie robi adnych notatek ani rysunkw, ale zapamita wszystkie szczegy. Zwrci
Gomezowi map, po kolacji za usiad z Francuzem przy barze.
Ale e przy stoliku w gbi sali siedzieli dwaj Chiczycy z ambasady i popijali w milczeniu piwo, a
okna byy szeroko otwarte, zamienili ze sob tylko kilka sw. Gomez jednak by! spragniony
towarzystwa, wic pniej zabra kilka butelek piwa i zaprosi Shannona do swojego pokoju na
ostatnim pitrze. Siedzc na balkonie spogldali na pice miasto, z powodu braku energii elektrycznej
pogrone czciowo w ciemnoci.
Shannon zastanawia si, czy dopuci Gomeza do tajemnicy, ale ostatecznie postanowi tego nie
robi. Wspomnia tylko, e udao mu si znale bank i e mia spore kopoty ze zrealizowaniem
czeku na 50 funtw.
Nic dziwnego! parskn Gomez z pogard. Od dawna nie widzieli tutaj ani czekw
podrnych, ani zagranicznych pienidzy.
W banku z pewnoci stykaj si z nimi codziennie.
Wcale nie. Pastwowy skarbiec znajduje si w paacu Kimby. Shannon nastawi uszu. Dwie
godziny pniej udao mu si uoy
z okruchw informacji ca histori. Ot Kimba umieci w paacu nie tylko gwny arsena
amunicj trzyma w piwnicy sucej niegdy do przechowywania wina ale take pastwow
rozgoni radiow, dziki czemu mg przemawia do narodu bezporednio ze swoich apartamentw
i nikt nie by w stanie mu w tym przeszkodzi. Pastwowe rozgonie radiowe odgryway wan rol
w niemal kadym z dotychczasowych zamachw stanu. Shannon dowiedzia si take, e prezydent
nie dysponuje ani pojazdami opancerzonymi, ani artyleri, oraz e oprcz setki onierzy rozrzuconej
po miecie jest jeszcze stu tu za jego granicami, kilkunastu w osadzie przy drodze wiodcej na
lotnisko, reszta za zostaa rozmieszczona w wioskach Cajw w okolicy mostu na rzece Zangaro. W
sumie stanowili oni poow armii. Pozostali stacjonowali w koszarach okoo czterystu metrw od
paacu. Waciwie nie byy to koszary, tylko rozpadajce si blaszane budki otoczone trzcinowym
potem. Caa armia Zangaro liczya niewiele ponad czterystu ludzi, gwardia paacowa za
czterdziestu do szedziesiciu onierzy mieszkaa w barakach zbudowanych w bezporednim
ssiedztwie paacu.

Trzeciego dnia pobytu w Clarence Shannon obejrza koszary, w ktrych mieszkao dwustu onierzy
nie penicych chwilowo suby. Zgodnie z tym, co powiedzia Gomez, baraki otacza pot z trzciny,
ale Shannonowi udao si niepostrzeenie wej do pobliskiego kocioa i wbiec krconymi schodami
na szczyt wiey, skd zerkn ostronie w d. Koszary istotnie skaday si z dwch rzdw
blaszanych bud stykajcych si bocznymi cianami i ozdobionych schnc na sznurach odzie. Z
jednej strony ogrodzonego terenu na ceglanych paleniskach stay koty z gotujc si zup. Dwustu
mczyzn siedziao tu i tam lub wczyo si bez celu. Shannon nigdzie nie mg dostrzec choby
ladu broni; przypuszczalnie skadowano j w magazynie, maej chatynce o cianach z kamienia,
wzniesionej w pewnej odlegoci od barakw. Urzdzenia sanitarne pod goym niebem byy tak
prymitywne, jak tylko mona sobie wyobrazi.
Wieczorem tego dnia wyszed z hotelu bez Bonifacego i spotka onierza.
Kry przez godzin ulicami, ktre na jego szczcie nigdy nie widziay blasku latarni, starajc si
dotrze w poblie paacu. Udao mu si przyjrze budowli od tyu i z bokw. Obserwacje utwierdziy
go w przekonaniu, e nie ma tam adnych patroli. Kiedy sprbowa podej do rezydencji od frontu,
przegonili go dwaj czonkowie gwardii paacowej. Dziki temu zdoa jednak stwierdzi, e jest ich w
sumie trzech i e zajmuj stanowisko na skrzyowaniu w poowie drogi midzy wzniesieniem za
portem a frontem prezydenckiego paacu, oraz e z tego miejsca nie widz niczego, co si dzieje w
porcie. Jedyne, co mogli zobaczy, to powierzchni morza tu za kocami owych naturalnych
falochronw. W bezksiycow noc ciemna woda stapiaa si z czarnym niebem, ale gdyby pojawio
si tam jakie wiateko, na pewno zwrcioby ich uwag.
Ze skrzyowania Shannon nie widzia odlegej o sto metrw gwnej bramy paacu, ale zakada, e
jak zwykle pilnuje jej dwch stranikw. Obdarowa kadego z onierzy paczk papierosw, po czym
ruszy w drog powrotn.
Idc w stron hotelu Independence, min kilka owietlonych lampami naftowymi barw, a potem
skrci w pogron w ciemnoci uliczk. Sto metrw dalej zatrzyma go onierz. By bardzo pijany i
sika do rynsztoka. Kiedy ujrza Shannona, ruszy chwiejnie w jego stron, trzymajc oburcz mausera
za luf. Shannon widzia go dokadnie w wietle ksiyca i sysza jakie niezrozumiae pomruki;
mg si tylko domyla, e onierz chce od niego pienidzy.
Potem dosysza wypowiedziane kilka razy sowo piwo, ale zanim zdy sign do kieszeni po
dolara, onierz wykrzykn co i zamachn si na niego kolb karabinu. Od tej chwili wszystko
potoczyo si byskawicznie i w niemal cakowitej ciszy. Shannon zapa kolb jedn rk i pocign
mocno, w wyniku czego onierz zachwia si jeszcze bardziej. Najwyraniej by zdumiony
nieoczekiwan reakcj ofiary, gdy wybekota co z wciekoci i prbowa ponowi uderzenie, ale
tym razem Shannon zablokowa je, chwytajc onierza za ramiona i mocno uderzajc kolanem.
Nie mg si ju wycofa. Karabin upad na ziemi, Shannon za wykona gwatowny ruch w gr
zgitym w okciu ramieniem i z ogromn si rbn Murzyna w szczk. Poczu mocne ukucie blu,
ale jednoczenie usysza wyrany trzask amanego karku. Pniej przekona si, e nadwery sobie
minie prawego barku. onierz run jak worek piasku.
Shannon rozejrza si, ale ulica bya pusta. Wepchn ciao do rynsztoka, po czym zaj si karabinem.
Naciskajc spryn wyuskiwa po kolei pociski z magazynka. Byy tylko trzy. Wyjwszy zamek
spojrza przez luf na ksiyc; bya tak zanieczyszczona, e pierwszy strza rozszarpaby j na strzpy.
Zamontowa z powrotem zamek, wsun pociski do magazynka, cisn karabin na zwoki i ruszy w
stron hotelu.
Coraz lepiej... mrukn, wlizgujc si do ka. By pewien, e nie naley spodziewa si zbyt
intensywnego ledztwa. onierz mg zama kark, wpadajc do rynsztoka, a o badaniach
daktyloskopijnych z pewnoci nikt tu nawet nie sysza.
Mimo to nastpnego dnia nie wychodzi z hotelu, udajc, e nagle rozbolaa go gowa, i dugo
rozmawia z Gomezem, a nazajutrz rankiem pojecha na lotnisko i wsiad do convaira 440
odlatujcego na pnoc. Kiedy siedzia w samolocie i spoglda na niknce pod skrzydem wybrzee
Zangaro, przypomniao mu si co, o czym wspomnia mimochodem Gomez.
Ani obecnie, ani w przeszoci w Zangaro nie byo adnych kopal.
Czterdzieci godzin pniej znalaz si z powrotem w Londynie.
Za kadym razem, kiedy przybywa na cotygodniowe spotkanie z prezydentem Kimb, ambasador

Leonid Dobrowolski odczuwa lekki niepokj. Podobnie jak wszyscy, ktrzy kiedykolwiek mieli
okazj osobicie pozna dyktatora, nie mia adnych wtpliwoci, e ten czowiek jest szalony. Jednak
w przeciwiestwie do innych, Leonid Dobrowolski otrzyma od swych moskiewskich przeoonych
jednoznaczne polecenie, aby dooy wszelkich stara w celu utrzymania jak najlepszych stosunkw z
nieobliczalnym wadc. Teraz sta przed wielkim mahoniowym biurkiem w gabinecie prezydenta na
pierwszym pitrze paacu i czeka na jak reakcj ze strony Kimby.
Ogldany z bliska prezydent Kimba nie by ani tak potny, ani tak przystojny, jak mona by
wnioskowa z jego oficjalnych wizerunkw. Za ogromnym biurkiem wyglda wrcz jak karze, tym
bardziej e zgarbi si w fotelu i trwa w cakowitym bezruchu. Dobrowolski czeka, kiedy stan
bezruchu si skoczy. Wiedzia ju, e moe oczekiwa jednego z dwojga: albo wadca Zangaro
przemwi ostronie i spokojnie, i bdzie sprawia wraenie zupenie normalnego, albo te niemal
katatoniczny bezruch ustpi miejsca atakowi szaleczej wciekoci, i prezydent bdzie zachowywa
si jak czowiek optany przez duchy; za ducha zreszt si uwaa.
Kimba skin powoli gow.
Prosz mwi dalej powiedzia.
Dobrowolski odetchn z ulg. Wygldao na to, e prezydent postanowi go wysucha. Zdawa sobie
jednak spraw, e jeszcze nie przekaza najgorszej wiadomoci. Kiedy to uczyni, sprawy mog
przybra zupenie inny obrt.
Panie prezydencie, otrzymaem wiadomo od mojego rzdu, e raport zawierajcy wyniki bada
geologicznych, przesany ostatnio do Zangaro przez pewn brytyjsk firm, moe nieco rozmija si z
prawd. Mam na myli badania przeprowadzone kilkanacie tygodni temu przez Manson Consolidated
z Londynu.
Lekko wyupiaste oczy Kimby wpatryway si tpo w rosyjskiego dyplomat. Nie sposb byo
stwierdzi, czy prezydent orientuje si w sprawie, ktra sprowadzia Dobrowolskiego do paacu.
Ambasador przedstawi w skrcie tre raportu dostarczonego przez niejakiego pana Bryanta na rce
ministra zasobw naturalnych.
Otrzymaem polecenie poinformowania Waszej Ekscelencji, e zdaniem mojego rzdu raport w
przemilcza prawdziwe wyniki bada przeprowadzonych w rejonie Gr Krysztaowych.
Umilk, zdajc sobie spraw, i powiedzia wszystko, co mia do powiedzenia.
Kiedy Kimba wreszcie przemwi, nadal zachowywa si cakiem spokojnie. Dobrowolski znw
odetchn z ulg.
Na czym polegaj braki raportu? zapyta cicho prezydent.
Nie znamy wszystkich szczegw, Wasza Ekscelencjo, ale moemy przypuszcza, e skoro
brytyjska firma nie zwrcia si do Zangaro z prob o przyznanie jej koncesji wydobywczych, z
przedstawionego przez ni raportu wynika zapewne, e na terenach objtych poszukiwaniami nie
natrafiono na adne cenne zoa. Prawdopodobnie na tym wanie polega jego nieprawdziwo.
Krtko mwic, Brytyjczycy uznali, e nie powinni informowa Waszej Ekscelencji o prawdziwych
wynikach bada.
W gabinecie znowu zapado dugie milczenie. Ambasador w kadej chwili spodziewa si wybuchu
dzikiego gniewu, ale nic takiego nie nastpio.
Oszukali mnie... szepn Kimba.
Rzecz jasna, Wasza Ekscelencjo wtrci popiesznie Dobrowolski cakowit pewno
uzyskamy dopiero wtedy, kiedy wylemy w ten rejon nasz ekip badawcz, ktra pobierze prbki
ska i gleby. Dlatego wanie zostaem upowaniony przez mj rzd, aby najpokorniej prosi Wasz
Ekscelencj o wyraenie zgody na przybycie do Zangaro grupy naukowcw z Instytutu Grnictwa w
Swierdowsku, w celu przeprowadzenia rekonesansu na terenach badanych wczeniej przez
brytyjskiego inyniera.
Przetrawienie propozycji zajo Kimbie bardzo duo czasu. Wreszcie skin gow.
Zgoda powiedzia.
Dobrowolski ukoni si nisko. Towarzyszcy mu Wokw, oficjalnie drugi sekretarz ambasady, a w
rzeczywistoci rezydent KGB, rzuci mu znaczce spojrzenie.
Druga sprawa dotyczy paskiego osobistego bezpieczestwa, panie prezydencie powiedzia
Dobrowolski. Nareszcie udao mu si zyska zainteresowanie dyktatora. Ten temat Kimba traktowa
bardzo powanie. Podnis raptownie gow i rozejrza si podejrzliwie po gabinecie. Trzej
zangaryjscy doradcy, stojcy za Rosjanami, zatrzli si jak podczas ataku febry.

Moje bezpieczestwo? zapyta Kimba szeptem.


Przede wszystkim chciabym jeszcze raz podkreli wielk trosk rzdu radzieckiego,
zainteresowanego ywotnie tym, aby Wasza Ekscelencja moga w dalszym cigu prowadzi Zangaro
ciek pokoju i postpu, tak nieomylnie wyznaczon przez Wasz Ekscelencj. Pochlebstwa nie
wywoay najmniejszej reakcji. Kimba by do nich przyzwyczajony; stanowiy nieodczny skadnik
ceremoniau. Aby zagwarantowa cakowite bezpieczestwo cennej osobie Waszej Ekscelencji,
majc na wzgldzie niedawn zdrad jednego z wysokich oficerw, z caym nalenym szacunkiem
ponownie proponuj, aby jeden z pracownikw naszej ambasady mg zamieszka w paacu i suy
pomoc ludziom strzegcym spokoju Waszej Ekscelencji.
Wzmianka o zdradzie pukownika Bobiego wytrcia Kimb z transu. Jego ciaem wstrzsn
gwatowny dreszcz nie wiadomo, strachu czy wciekoci po czym zacz mwi, najpierw
cicho i powoli, potem coraz szybciej i goniej, miotajc wcieke spojrzenia na obecnych w gabinecie
Zangaryjczykw. Po kilku zdaniach przerzuci si na dialekt Vindu, ktry rozumieli jedynie tubylcy,
ale Rosjanie i tak domylali si, czego dotyczy przemowa: wszechobecnego zagroenia zdrad i
spiskiem, ostrzee przesyanych dyktatorowi z zawiatw, jego umiejtnoci zagldania w ludzkie
dusze i odkrywania wszelkich podych knowa, zduszenia ich w zarodku i krwawego rozprawienia si
z tymi, ktrzy mieli o nich myle. Prezydent przemawia niemal p godziny, po czym uspokoi si i
przeszed z powrotem na jzyk zrozumiay dla goci z rosyjskiej ambasady.
Kiedy wreszcie dwaj Rosjanie wyszli z paacu i wsiedli do czekajcego na nich samochodu, byli
mokrzy jak szczury czciowo z powodu upau, poniewa paacowa klimatyzacja ulega znowu
awarii, a czciowo z wraenia, jakie zawsze wywiera na nich Kimba.
Ciesz si, e ju po wszystkim mrukn Wokw do kolegi, kiedy ruszyli w drog powrotn do
ambasady. . Przynajmniej uzyskalimy jego zgod. Jutro wyl swojego czowieka.
A ja zajm si sprowadzeniem ekipy poszukiwawczej odpar Dobrowolski. Miejmy nadziej,
e raport Brytyjczykw naprawd okae si faszywy. Jeli nie, bd mia powane kopoty z wytumaczeniem tego prezydentowi.
Dobrze, e to nie mj problem odpar Wokw.
Zgodnie z tym, co ustalili wczeniej z Harrisem, Shannon wynaj pokj w hotelu Lowndes niedaleko
Knightsbridge. Miao go nie by okoo dziesiciu dni. Harris zapowiedzia, e poczwszy od
dziesitego dnia bdzie dzwoni co rano do hotelu i pyta o pana Keitha Browna. Kiedy Shannon
przyjecha w poudnie, dowiedzia si, e trzy godziny wczeniej kto do niego telefonowa.
Oznaczao to, e do jutra ma czas dla siebie.
Najpierw wzi dug kpiel, przebra si, zjad lunch, a potem zadzwoni do agencji
detektywistycznej. Waciciel agencji po krtkim namyle przypomnia sobie pana Keitha Browna;
Shannon sysza, jak przerzuca teczki na biurku. Wreszcie znalaz waciw.
Tak, panie Brown, mam wszystko tutaj. Czy przesa to panu poczt?
Wolabym nie odpar Shannon. Duo tego jest?
Okoo jednej strony. Przeczyta panu przez telefon?
Bardzo prosz.
Mczyzna odchrzkn, po czym zacz:
Rankiem nastpnego dnia po przekazaniu zlecenia przez klienta mj pracownik czeka przy
wjedzie do podziemnego parkingu w ManCon House. Mia szczcie, poniewa ledzony osobnik,
ktry poprzedniego dnia po spotkaniu z moim klientem przy Sloane Avenue przyjecha takswk, tym
razem przyby wasnym samochodem. Mj pracownik przyjrza mu si dokadnie przy wjedzie do
parkingu i ponad wszelk wtpliwo potwierdzi jego tosamo. Mczyzna prowadzi chevroleta
corvette. Pracownik zapisa numer rejestracyjny samochodu. Dziki naszym kontaktom udao si
ustali, e samochd jest zarejestrowany na nazwisko niejakiego Simona Johna Endeana,
mieszkajcego w poudniowym Kensington... Poda panu jego adres, panie Brown?
Nie trzeba odpar Shannon. Wie pan moe, co ten Endean robi w ManCon House?
Owszem odrzek waciciel agencji detektywistycznej. Dowiedziaem si tego od przyjaciela,
dziennikarza z City. Simon Endean jest osobistym doradc sir Jamesa Mansona, prezesa zarzdu i
dyrektora generalnego spki Manson Consolidated.
Dzikuj panu powiedzia Shannon i odoy suchawk. Coraz dziwniej mi to pachnie...
mrukn nieco pniej, wychodzc z hotelu i skrcajc w kierunku Jermyn Street, eby podj troch
gotwki i kupi sobie par nowych koszul. By pierwszy kwietnia, prima aprilis. Soce wychylio si

zza chmur, a na trawnikach wok Hyde Park Corner kwity onkile.


Kiedy Shannon przebywa za granic, Simon Endean bynajmniej nie prnowa. Po poudniu tego
samego dnia przedstawi rezultaty swoich poszukiwa sir Jamesowi Mansonowi.
Pukownik Bobi powiedzia do swego chlebodawcy, wchodzc do gabinetu na ostatnim pitrze
ManCon House.
Manson zmarszczy brwi.
Kto taki?
Pukownik Bobi. Byy gwnodowodzcy zangaryjskiej armii. Obecnie na wygnaniu,
znienawidzony przez Jeana Kimb, ktry, nawiasem mwic, prezydenckim dekretem skaza go na
kar mierci za zdrad stanu. Chcia pan wiedzie, gdzie teraz przebywa.
Manson usiad za biurkiem i skin gow.
Rzeczywicie. A wic, gdzie przebywa?
W Dahomeju odpar Endean. Diabelnie trudno byo to ustali, nie zwracajc jednoczenie na
siebie uwagi, ale teraz wiemy na pewno, e mieszka w stolicy Dahomeju, Cotonou. Chyba ma troch
pienidzy, ale nie za duo, bo w przeciwnym razie kupiby sobie wielk rezydencj pod Genew,
podobnie jak inni wygnacy. Wynajmuje ma will i yje bardzo skromnie, prawdopodobnie dlatego,
eby rzd Dahomeju nie wpad na pomys wyrzucenia go z kraju. Podobno Kimba domaga si jego
ekstradycji, ale chyba bez wikszego przekonania. Bobi jest tak daleko od Zangaro, e widocznie
Kimba uzna, i pukownik nie jest ju dla niego grony.
A Shannon, ten najemnik? zapyta Manson.
Powinien wrci dzi albo jutro. Na wszelki wypadek zarezerwowaem mu od wczoraj pokj w
Lowndes. O dziewitej rano jeszcze go nie byo. Sprawdz jutro o tej samej porze.
Sprawd teraz poleci sir James.
Recepcjonista poinformowa Endeana, e pan Brown przyjecha dzisiaj w cigu dnia, ale e chwilowo
nie ma go w hotelu. Manson przysuchiwa si rozmowie z drugiego aparatu.
Zostaw wiadomo, e zadzwonisz jeszcze raz o sidmej powiedzia cicho do Simona.
Endean zostawi wiadomo dla pana Browna, po czym obaj mczyni odoyli suchawki.
Chc zapozna si z jego raportem moliwie najszybciej powiedzia Manson. Niech go
skoczy do jutra do poudnia. Spotkasz si z nim najpierw i upewnisz si, e przywiz odpowiedzi na
wszystkie pytania, jakie ci zadaem. Potem dostarczysz mi raport. Daj Shannonowi dwa dni wolnego,
ebym zdy si nad wszystkim spokojnie zastanowi.
Shannon odebra wiadomo od Endeana kilka minut po pitej i o sidmej czeka w pokoju na telefon.
Reszt wieczoru spdzi na porzdkowaniu notatek i materiaw przywiezionych z Zangaro. Byy
wrd nich odrczne szkice sporzdzone na lotnisku w Paryu podczas oczekiwania na poczenie z
Londynem, wyniki dokadnych pomiarw, ktre przeprowadzi w Clarence, maszerujc od jednego
wyznaczonego punktu do drugiego i starannie liczc kroki, wydany w 1959 roku Przewodnik po
miecie zawierajcy dokadny opis rezydencji Jego Ekscelencji Gubernatora oraz oficjalny,
zdecydowanie wyidealizowany portret Kimby jedna z niewielu rzeczy, jakich nie brakowao w
republice.
Nastpnego dnia przespacerowa si na Knightsbridge tu po otwarciu sklepw i kupi maszyn do
pisania oraz paczk papieru, po czym powici cay ranek na pisanie raportu. Raport skada si z
trzech czci: krtkiej relacji z przebiegu wizyty, zawierajcej take wzmiank o zabiciu onierza;
szczegowego opisu stolicy, uzupenionego rysunkami i szkicami; szczegowej analizy sytuacji
wojskowej w Zangaro. Shannon wspomnia take o tym, e nigdzie nie dostrzeg ani ladu si
powietrznych lub morskich, i e wedug relacji Gomeza siy te w ogle nie istniej, nie napisa
natomiast ani sowa o przechadzce do dzielnicy slumsw zamieszkanych przez najbiedniejsz ludno
z plemienia Caja oraz robotnikw przybyych wraz z rodzinami z innych krajw.
Zakoczy raport nastpujcym podsumowaniem:
Polityka Kimby znacznie uatwia zadanie tym, ktrzy pragnliby go obali. Zdecydowana wikszo
kraju, czyli zamieszkane przez Vindu tereny po drugiej stronie rzeki, ma znikom warto polityczn i
ekonomiczn. Gdyby Kimba utraci kontrol nad nadbrzen rwnin wytwarzajc niemal cay, bardzo
zreszt skromny, dochd narodowy, utraciby cay kraj. Po stracie pwyspu, na ktrym jest pooona
stolica, Kimbie nie idaoby si przetrwa wobec gniewu i nienawici Cajw, a z kolei sam pwysep nie
utrzymaby si dugo, gdyby utraci stolic. W stolicy za newralgicznym punktem jest paac
prezydencki, bo tam wanie s zgrupowane zasadnicze siy Vindu. Krtko mwic, prowadzona przez

Kimb polityka maksymalnej centralizacji doprowadzia do drastycznego zmniejszenia liczby celw,


ktrych opanowanie jest nieodzowne dla przejcia kontroli nad caym pastwem. Obecnie istnieje tylko
jeden taki cel, to znaczy paac, gdzie mieszka prezydent wraz ze swoj ochron oraz gdzie mieci si
gwny arsena, skarbiec i rozgonia radiowa.
Jeli chodzi o paac, to w zwizku z tym, e zosta zamieniony w silnie ufortyfikowan twierdz,
pozostaje tylko jeden sposb zdobycia go: frontalny atak.
Gwna, a zarazem jedyna brama prawdopodobnie mogaby zosta staranowana przez du ciarwk
lub buldoer prowadzony przez czowieka przygotowanego na prawie pewn mier. Podczas mojego
pobytu nie spotkaem nikogo, kto wykazywaby odpowiednie cechy charakteru, ani nie zauwayem
odpowiedniego pojazdu. Innym rozwizaniem byby szaleczy szturm ludzi wyposaonych w drabiny, po
ktrych wspiliby si na mur otaczajcy rezydencj, ale nie da si tego przeprowadzi z powodu braku
kandydatw. Wydaje mi si, e najatwiej byoby zdoby paac po intensywnym ostrzale z modzierzy.
Mur nie stanowi adnej ochrony przed t broni, a wrcz przeciwnie zamienia si w mierteln
puapk dla obrocw. Do zniszczenia bramy wystarczyby jeden strza z bazooki. Niestety, nie
widziaem ani ladu takiej broni, przypuszczam te, e byyby powane kopoty ze znalezieniem kogo,
kto potrafiby si ni posugiwa. Oczywisty wniosek, wypywajcy z przedstawionych powyej faktw,
brzmi, jak nastpuje:
Kada grupa, ktra by chciaa obali Kimb i przej wadz w kraju, musi zlikwidowa jego stra
paacow oraz zdoby sam paac. Aby to osign, niezbdna byaby pomoc specjalistw wysokiej klasy;
pomoc ta, cznie z caym koniecznym wyposaeniem, musiaaby przyby z zagranicy. Gdyby udao si
to przeprowadzi, na obalenie Kimby wystarczy godzina.

Czy Shannon wie o tym, e w rzeczywistoci nie otrzymalimy sygnau od adnej grupy dziaajcej
na terenie Zangaro, ktra szykowaaby si do przeprowadzenia zamachu stanu? zapyta sir James
Manson nastpnego dnia rano, kiedy zapozna si z raportem.
Nie odpar Endean. Powiedziaem mu tylko to, co pan kaza. Wie tylko tyle, e grupa
biznesmenw, ktr reprezentuj, pragnie dopomc kilku rozczarowanym oficerom w pozbyciu si
dyktatora. Ale on nie jest gupcem, prosz pana. Z pewnoci przekona si na wasne oczy, e nie ma
tam nikogo, kto mgby dobrze wykona tak robot.
Ten Shannon coraz bardziej mi si podoba owiadczy Manson, odkadajc raport na biurko.
Jest twardy, sdzc po sposobie, w jaki rozprawi si z tym onierzem, a w dodatku potrafi pisa
zwile i na temat. Pytanie tylko, czy poradziby sobie z t robot?
Powiedzia mi co bardzo istotnego przerwa szefowi Simon. Wspomnia mianowicie, e
zangaryjska armia jest tak le wyposaona i saba, e doradcy waciwie musieliby sami wykona
ca robot, a potem przekaza wadz nowym ludziom.
Naprawd? mrukn Manson. Naprawd tak powiedzia? A wic wynika z tego, e domyli
si, po co go tam wysalimy.
Zastanowi si nad czym gboko, lecz Endean szybko wyrwa go z zamylenia.
Czy mog zada panu jedno pytanie?
Jakie?
Bardzo proste: po co go tam wysalimy? Do czego jest panu potrzebny raport na temat moliwoci
obalenia i zamordowania Kimby?
Sir James Manson przez dusz chwil patrzy w milczeniu w okno, po czym powiedzia:
Wezwij tu Martina Thorpea.
Czekajc na przybycie Thorpea, Manson podszed do okna i spojrza w d, na ruchliwe ulice, jak
zawsze, kiedy musia si nad czym gboko zastanowi.
Osobicie zatrudni Endeana i Thorpea, zaoferowa im stanowiska i pensje zaskakujco wysokie jak
na ich mody wiek. Zrobi to nie tylko ze wzgldu na ich wybitn inteligencj, cho obaj mieli jej pod
dostatkiem, ale take dlatego, e w kadym z nich wyczu cechy bliskie wasnemu sercu: brak
skrupuw oraz gotowo ignorowania tak zwanych zasad moralnych wtedy, kiedy ich przestrzeganie
mogoby przeszkodzi w osigniciu celu. Uczyni z nich swoich osobistych halabardnikw,
opacanych wprawdzie przez firm, lecz sucych wycznie jemu. Czy jednak teraz, w tej
najwaniejszej chwili, moe im zaufa? Kiedy Thorpe wszed do gabinetu, Manson uzna, e musi.
Wydawao mu si, e wie, w jaki sposb zapewni sobie ich lojalno.
Poprosi obu mczyzn, by usiedli, a nastpnie powiedzia, odwrcony plecami do okna:
Chc, ebycie si dobrze zastanowili, a potem odpowiedzieli mi na nastpujce pytanie: jak

daleko jestecie gotowi si posun, wiedzc, e w szwajcarskim banku na kadego z was czeka pi
milionw funtw?
Dochodzce z ulicy odgosy ulicznego ruchu przypominay bzyczenie muchy, podkrelajc cisz
panujc w gabinecie. Pierwszy przerwa j Endean, ktry spojrza szefowi prosto w oczy i powoli
skin gow.
Bardzo daleko powiedzia cicho.
Thorpe milcza. Zdawa sobie spraw, e oto nadesza chwila, dla ktrej przyby do City, podj prac
u Mansona i przyswoi sobie encyklopedyczn wiedz na temat dziaalnoci firmy. Wielka, trafiajca
si raz na dziesi lat okazja. Da znak gow, e zgadza si z Simonem.
Co trzeba zrobi? szepn Endean.
Manson bez sowa podszed do ciennego sejfu, otworzy go i wyj z niego dwa raporty, po czym
wrci za biurko, na ktrym lea trzeci raport Shannona. Potem zaci mwi i mwi bez przerwy
przez godzin. Zacz od samego pocztku, cytujc kilkanacie kocowych zda doktora Chalmersa o
wynikach bada prbek dostarczonych z Krysztaowej Gry.
Thorpe gwizdn cicho i tylko mrukn:
O Jezu...
Endean potrzebowa dziesiciominutowego wykadu na temat platyny, eby w peni zrozumie, o co
toczy si gra.
Nastpnie Manson opowiedzia im dokadnie o wszystkim: zesaniu Mulrooneya do pnocnej Kenii,
przekupieniu Chalmersa, powtrnej wizycie Bryanta w Clarence i przekazaniu sfaszowanego raportu
ministrowi zasobw naturalnych. Podkreli uzalenienie Kimby od Rosjan, opowiedzia te
szczegowo o wygnaniu pukownika Bobiego, ktry w sprzyjajcych okolicznociach mgby sta si
moliwym do zaakceptowania kandydatem do objcia sukcesji po Kimbie.
Ze wzgldu na Thorpea przeczyta take obszerne fragmenty raportu Endeana o oglnej sytuacji w
Zangaro, na koniec za przytoczy podsumowanie relacji Shannona.
Jeli caa ta heca miaaby si uda, musielibymy zorganizowa dwie rwnolege, cile tajne
operacje doda. Pierwsza z nich polegaaby na tym, e Shannon, kierowany przez Simona,
zdobywa paac prezydencki, umoliwiajc Bobiemu przejcie wadzy. Drug przeprowadziby Martin,
wykupujc kontrolny pakiet akcji jakiej martwej firmy w taki sposb, eby nikt si nie zorientowa, w
czyim imieniu wystpuje.
Endean zmarszczy brwi.
Rozumiem cel pierwszej operacji, ale po co ta druga?
Powiedz mu, Martin poleci Manson.
Thorpe umiechn si, poniewa bez trudu odgad zamiary szefa.
Martwa firma, Simon, to taka firma, ktra nie ma ju waciwie adnego majtku, jest bardzo stara,
ju prawie przestaa dziaa i ktrej akcje s bardzo tanie okoo szylinga za sztuk.
W takiem razie po co j kupowa? zapyta zdezorientowany Endean.
Zamy, e pan Manson chce bez nadawania sprawie rozgosu przej kontrol nad tak, majc
na rynku milion akcji firm. Kupuje anonimowo szeset tysicy akcji za porednictwem szwajcarskiego banku, pozostajc nie znanym zarwno dla zarzdu firmy, jak i dla ludzi z giedy. Wkrtce
potem pukownik... przepraszam prezydent Bobi odstpuje teje firmie dziesicioletni koncesj na
prowadzenie prac wydobywczych w Grach Krysztaowych. Natychmiast udaje si tam kolejna ekipa
badawcza i odkrywa Krysztaow Gr. Jak mylisz, co si stanie z akcjami firmy, kiedy wiadomo o
odkryciu dotrze na gied? Endean wreszcie zrozumia.
Pjd w gr... szepn z umiechem.
I to bardzo potwierdzi Thorpe. Wystarczy im troch pomc, eby cena podskoczya nawet
do stu funtw za sztuk. A teraz wystarczy kilka prostych dziaa arytmetycznych. Szeset tysicy
akcji po szylingu za sztuk to trzydzieci tysicy funtw. Te same szeset tysicy akcji po sto funtw
za sztuk to rwne szedziesit milionw funtw, w dodatku na tajnym koncie w szwajcarskim
banku. Czy mam racj, prosz pana?
Manson skin powanie gow.
Jak najbardziej. Przy czym, gdyby sprzeda poow akcji w maych pakietach, nie utraciby
koncesji, chyba e zgosiaby si jaka wielka firma i zaproponowaa kupno wszystkich akcji.
Thorpe skin z namysem gow.
Tak, to byby dobry interes. Ale czyj ofert zgodziby si pan przyj?

Swoj wasn odpar Manson. Thorpe rozdziawi usta.


Swoj?... wykrztusi z trudem.
Jedyn propozycj moliw do zaakceptowania byaby propozycja ManCon. W ten sposb
koncesja pozostaaby w brytyjskich rkach, a ManCon znacznie powikszyaby swj majtek.
Ale pan musiaby zapaci sam sobie szedziesit milionw funtw! zaprotestowa Endean.
Wcale nie odpar cicho Thorpe. T sum zapaciliby panu Mansonowi udziaowcy ManCon,
w dodatku nic o tym nie wiedzc.
Jak nazywa si taka operacja? zapyta Endean. Chodzi mi o terminologi ekonomiczn, ma
si rozumie doda popiesznie.
Zdaje si, e na giedzie maj na to jakie okrelenie odpar wymijajco Thorpe.
Sir James Manson poda mczyznom whisky, po czym wzi do rki swoj szklaneczk.
Wchodzicie w to, panowie? zapyta cicho. Jego podwadni spojrzeli na siebie i skinli gowami.
W takim razie, za Krysztaow Gr.
Spenili toast.
Zameldujcie si jutro u mnie punktualnie o dziewitej rano poleci im Manson.
Przy drzwiach prowadzcych na wewntrzne schody Thorpe zatrzyma si i odwrci.
Prosz pana, chyba zdaje pan sobie spraw, e to cholernie niebezpieczna historia. Gdyby kto si o
tym dowiedzia...
Sir James sta na tle chylcego si ku zachodowi soca w lekkim rozkroku, z domi opartymi na
biodrach.
Kradzie pienidzy z banku albo uzbrojonego konwoju to nic nadzwyczajnego powiedzia.
Wydaje mi si, e dopiero kradzie caego pastwa to robota w wielkim stylu!

8
Krtko mwic, chce mi pan powiedzie, e w zangaryjskiej armii nie istnieje adna grupa
zainteresowana obaleniem prezydenta Kimby?
Shannon i Endean siedzieli przy kawie w hotelowym pokoju Shannona. Zgodnie z umow Simon
zadzwoni o dziewitej i powiedzia, eby Shannon czeka na jeszcze jeden telefon. Zadzwoni do
niego powtrnie po krtkiej rozmowie z sir Jamesem Mansonem i umwili si na spotkanie o
jedenastej.
Teraz skin gow.
Zgadza si. Ale, szczerze mwic, nie wydaje mi si, eby to miao dla pana wiksze znaczenie.
Przecie sam pan powiedzia, e sia bojowa tamtejszej armii jest tak niska, i ciar zadania
spoczby na barkach doradcw.
To ma cholerne znaczenie odpar Shannon. Zdobycie paacu to jedno, natomiast utrzymanie
go to zupenie co innego. Zniszczenie paacu i usunicie Kimby utworzy pustk na szczycie drabiny
wadzy. Musi znale si kto, kto j natychmiast wypeni. Najemnicy powinni znikn jeszcze przed
nadejciem dnia. Znajdzie pan kogo takiego?
Endean ponownie skin gow. Nie spodziewa si, e najemnik okae si czowiekiem obdarzonym

instynktem politycznym.
Mamy na widoku pewnego czowieka powiedzia ostronie.
Jest na miejscu czy poza granicami kraju?
Poza granicami.
W takim razie musiaby zosta przetransportowany do paacu i jeszcze przed poudniem
nastpnego dnia ogosi przez radio, e osobicie pokierowa zamachem stanu i przej ca wadz w
pastwie.
Myl, e daoby si to zorganizowa.
Jest jeszcze jedna sprawa.
Jaka? zapyta Endean.
Musz znale si jakie miejscowe oddziay lojalne wobec nowej wadzy i ju o wicie obsadzi
teren paacu. W przeciwnym razie znajdziemy si w kropce: garstka biaych najemnikw, ktrzy ze
wzgldw politycznych nie mog si nikomu pokaza na oczy, pozbawionych nawet moliwoci
odwrotu w razie kontrataku. Czy ten wasz czowiek ma jakich zwolennikw, ktrych mona by
przywie na miejsce razem z nim? A moe udaoby mu si zmontowa oddzia ju na miejscu, w
stolicy?
Pozwoli pan, e tymi sprawami zajmiemy si sami odpar sucho Endean. Od pana
wymagamy jedynie przygotowania planu ataku i przeprowadzenia caej operacji.
To na pewno mog zrobi odpar Shannon bez wahania. A co z przygotowaniami, rekrutacj
ludzi, doborem uzbrojenia i amunicji?
Wszystko to wchodzi w zakres paskich obowizkw. Prosz zacz od samego pocztku, a
skoczy na zdobyciu paacu i zlikwidowaniu Kimby.
Kimba musi dosta w czap?
Oczywicie. Na szczcie ju dawno pozby si wszystkich ewentualnych rywali. Jest wic
jedynym czowiekiem, ktry mgby zorganizowa kontratak. Wraz z nim takie niebezpieczestwo
przestanie istnie.
Rozumiem. Zginie razem ze swoim juju.
Z czym?
Niewane. I tak by pan nie zrozumia.
Chciabym sprbowa powiedzia Endean lodowatym tonem.
Ten czowiek ma swoje juju wyjani Shannon. W kadym razie tak uwaa tamtejsza
ludno. Juju to co w rodzaju zabezpieczenia chronicego przed nieprzyjacimi i dajcego
nadludzkie moliwoci. W Kongu czonkowie plemienia Simba te wierzyli, e ich przywdca Pierre
Mulele ma juju. Twierdzi, e potrafi przekaza je swoim zwolennikom i uczyni ich niemiertelnymi.
Uwierzyli mu. Byli pewni, e nie trafi ich adna kula, wic szli na nas caymi hordami, nafaszerowani
jakimi prochami i pijani jak bki. Padali jeden za drugim, ale zaraz zjawiali si nastpni. Tak samo
wyglda sprawa z Kimb. Dopki yje, wszyscy wierz w jego niemiertelno, ale kiedy zobacz
jego ciao, uznaj za przywdc tego, kto go zabi, bo widocznie mia silniejsze juju.
Endean spojrza na niego z niedowierzaniem.
Czy to moliwe, eby byli a tak zacofani?
Wcale nie s zacofani. My te wierzymy w wite relikwie, bogosawiestwa i bosk opiek, tyle
tylko, e nazywamy to religi.
Wszystko jedno! parskn Endean. Jeli jest tak jak pan mwi, to tym bardziej nie moemy
sobie pozwoli na pozostawienie Kimby przy yciu.
To znaczy, e w chwili ataku musi przebywa w paacu. Jeli akurat gdzie wyjedzie, sprawa si
rypnie. Dopki Kimba yje, nikt nie poprze naszego czowieka.
Podobno prawie nie wychyla nosa z paacu.
Owszem, ale my musimy mie cakowit pewno. Jest jeden dzie, kiedy na pewno nigdzie nie
wyjedzie: wito Niepodlegoci. Mog da gow, e noc przed witem spdzi wanie w paacu.
Kiedy to bdzie?
Za trzy i p miesica.
Czy zdylibymy przygotowa akcj na czas?
Wolabym mie kilka tygodni wicej, ale przy odrobinie szczcia powinno si uda.
Paski projekt nie zosta jeszcze zaakceptowany zwrci uwag Endean.
Rzeczywicie, ale jeli chcecie posadzi na prezydenckim fotelu innego czowieka, to jedynym

sposobem osignicia celu jest niespodziewany atak z zewntrz. Czy chce pan, ebym przygotowa
szczegowy plan, cznie z kosztorysem i harmonogramem?
Tak. Szczeglnie wane s koszty. Moi... wsplnicy chc wiedzie, jakie bd musieli ponie
wydatki.
W porzdku odpar Shannon. Bdzie was to kosztowao piset funtw.
Zdaje si, e ju otrzyma pan zapat zauway chodno Simon.
Zapacilicie mi za wyjazd do Zangaro i raport o sytuacji wojskowej w tym kraju. Teraz mam
przygotowa zupenie nowy dokument.
Piset funtw to spora cena za kilka kartek papieru.
Bzdury. Przecie pan doskonale zdaje sobie spraw z tego, e kady ekspert, ktrego prosi pan o
rad, da wynagrodzenia za swoje usugi. Ja jestem ekspertem od spraw wojny. Paci mi pan za moj
wiedz i dowiadczenie. Wiem, gdzie znale najlepszych ludzi, gdzie kupi najlepsze wyposaenie,
w jaki sposb dostarczy je na miejsce, i tak dalej. Stawka za opracowanie wynosi piset funtw, a
zapewniam pana, e gdyby chcia pan zdoby te informacje na wasn rk, zajoby to panu co
najmniej dwanacie miesicy i kosztowao sto razy droej, a i tak niczego by si pan nie dowiedzia,
bo nie wie pan, do kogo si zwrci.
Endean podnis si z fotela.
W porzdku. Posaniec dostarczy panu pienidze dzi po poudniu. Jutro jest pitek. Moi wsplnicy
chcieliby mie cay weekend na zapoznanie si z paskim planem. Prosz przygotowa go na
jutrzejsze popoudnie. Przyjad o trzeciej.
Wyszed z pokoju, a Shannon podnis filiank w kpicym toacie.
Do zobaczenia, panie Walterze Harris, alias Simonie Endean powiedzia cicho.
Jeszcze raz podzikowa niebiosom za to, e postawiy na jego drodze przyjaznego i zarazem
gadatliwego Gomeza. Podczas jednej z nocnych rozmw Gomez wspomnia o przebywajcym na
wygnaniu pukowniku Bobim. Powiedzia, e bez poparcia Kimby Bobi jest niczym, gdy Cajowie
znienawidzili go za okruciestwa, ktrych dopuszczaa si na ich terenach dowodzona przez niego
armia, a Vindu te nie wykonaliby jego rozkazw. Shannon mia wic do rozstrzygnicia powany
problem: skd wzi oddzia czarnych onierzy, ktrzy nastpnego dnia po zamachu przejm kontrol
nad paacem i stolic.
Tu przed trzeci po poudniu do recepcji hotelu Lowndes dostarczono brzow kopert dla pana
Shannona zawierajc pidziesit dziesiciofuntowych banknotw. Shannon przeliczy pienidze,
wepchn je do wewntrznej kieszeni marynarki, po czym zabra si do pracy. Spdzi przy niej reszt
popoudnia i wiksz cz nocy.
Pracowa za biurkiem zawalonym wasnymi szkicami oraz planami miasta, portu i ekskluzywnej
dzielnicy mieszkalnej, w ktrej znajdowa si paac prezydencki i byy skoncentrowane gwne siy
przeciwnika. Klasyczne rozwizanie polegaoby na wysadzeniu desantu u podstawy pwyspu i
zajciu jedynej drogi czcej Clarence z reszt kraju. Metoda ta pozwalaa na odcicie stolicy od
posikw, ale jednoczenie sprowadzaa do minimum dziaanie elementu zaskoczenia. Shannon zna
Afryk oraz mentalno afrykaskich onierzy i potrafi myle w niekonwencjonalny sposb.
Taktyka, jak naleao zastosowa na Czarnym Ldzie, stanowia niemal dokadne przeciwiestwo tej,
ktra sprawdziaby si w Europie.
Gdyby plany Shannona przedstawiono do oceny jakiemu europejskiemu strategowi, z pewnoci
uznano by je za bezwartociowe, bez adnych szans na sukces. Shannon jednak liczy na to, e sir
James Manson nigdy nie suy w brytyjskiej armii w Who is Who nie byo adnej wzmianki na ten
temat i e przyjmie proponowane przez niego rozwizanie. On sam wiedzia na pewno, i nikt nie
wymyliby nic lepszego.
Konstruujc plan opar si na trzech prawdach o wojnie w Afryce, a pozna je na wasnej skrze. Po
pierwsze, biay onierz nawet na obcym terenie bdzie walczy w nocy rwnie dobrze jak w dzie,
pod warunkiem, e otrzyma dokadne informacje na temat tego, co moe tam napotka, podczas gdy
onierza afrykaskiego zaraz po zmroku ogarnia paniczny strach przed czyhajcymi na niego w
ciemnoci niebezpieczestwami. Po drugie, w razie ataku czarnoskrym onierzom potrzeba znacznie
wicej czasu na otrznicie si z zaskoczenia, przegrupowanie si i przystpienie do kontrnatarcia. Po
trzecie, ogromny haas i dua sia ognia wywouj wrd czarnych onierzy panik i zmuszaj ich do

ucieczki, bez wzgldu na rzeczywist liczebno nieprzyjaciela.


Plan Shannona polega wic na nocnym ataku z zaskoczenia, ktremu towarzyszyby oguszajcy
haas i silny, skoncentrowany ostrza.
Pracowa powoli i metodycznie, piszc na maszynie dwoma palcami. O drugiej w nocy czowiek
zajmujcy ssiedni pokj straci wreszcie cierpliwo i zacz wali w cian. Pi minut pniej
Shannon ukoczy dzieo, po czym zacz szykowa si do snu. Stukanie maszyny do pisania nie byo
jedynym dwikiem, jaki niepokoi jego niefortunnego ssiada; najemnik przez cay czas
pogwizdywa smutn melodi, a gdyby czowiek z pokoju obok troch bardziej zna si na muzyce,
bez trudu rozpoznaby Hiszpaski Harlem.
Martin Thorpe rwnie pno zasn tej nocy. Wiedzia, e czeka go bardzo dugi weekend dwa i
p dnia wypenione lczeniem nad dokumentami zawierajcymi podstawowe dane na temat kadej z
czterech i p tysica firm zarejestrowanych w Londynie.
W stolicy Wielkiej Brytanii znajduj si dwie agencje, ktre dostarczaj na yczenie klientw
wszelkich informacji o przedsibiorstwach dziaajcych na terenie kraju. Jedna nazywa si Moodies,
druga Exchange Telegraph, w skrcie Extel. W swoim biurze w Man-Con House Thorpe dysponowa
zestawem danych dostarczonych przez Extel, gdy Manson Consolidated korzystaa z usug tej
wanie agencji, ale poniewa tym razem chodzio o bardzo specyficzne poszukiwania, zamwi take
najwieszy serwis Moodies, troch dlatego, e jego zdaniem Moodies mieli lepszy przegld maych
firm zarejestrowanych w Wielkiej Brytanii, a troch dla zachowania wikszej dyskrecji.
Po czwartkowej rozmowie z sir Jamesem Mansonem Martin skierowa si prosto do pewnej firmy
prawniczej, ktra w jego imieniu zoya stosowne zamwienie. Thorpe zapaci 260 funtw za sam
kartotek z informacjami i 50 funtw za trzy szafki z szufladami, w ktrych j umieszczono. Zapaci
prawnikowi za dyskrecj i wynaj ludzi z maej firmy przewozowej, eby zgosili si po ten baga do
Moodies w pitek po poudniu, kiedy informacje bd ju gotowe.
Teraz, lec w ku w swoim eleganckim wolno stojcym domu w Hampstead Garden, planowa
wasn kampani nie tak szczegowo jak Shannon, gdy na razie brakowao mu konkretnych
danych, ale oglnie, mylc o udziaowcach i akcjach w taki sam sposb, w jaki najemnik myla o
pistoletach maszynowych i modzierzach. Nigdy nie spotka Shannona, ale gdyby ich drogi miay si
kiedykolwiek skrzyowa, z pewnoci doskonale by si rozumieli.
W pitek o trzeciej po poudniu Shannon wrczy Endeanowi plan operacji: czternacie stron, w tym
cztery strony rysunkw i dwie z list wyposaenia. Najemnik wprowadzi ostatnie korekty tu po
niadaniu i woy cienki plik kartek do plastikowej brzowej teczki. Mia wielk ochot napisa u
gry pierwszej strony Wycznie do wiadomoci sir Jamesa Mansona, ale opar si pokusie. Szkoda
byoby traci co, co zapowiadao si na bardzo korzystny kontrakt naturalnie pod warunkiem, e
grniczy potentat zaproponuje mu wykonanie zadania.
W zwizku z tym nadal zwraca si do Endeana panie Harris i zamiast paski szef mwi pascy
wsplnicy. Endean wzi od niego teczk, zasugerowa, eby Shannon spdzi weekend w Londynie i
od pnocy w niedziel czeka na telefon.
Pozosta cz popoudnia Shannon spdzi na zakupach, ale gow mia zaprztnit wyczytanymi w
Who is Who informacjami o sir Jamesie Mansonie, wielkim potentacie finansowym i milionerze, ktry
zawdzicza bogactwo wycznie sobie.
Bardzo chcia dowiedzie si o nim czego wicej troch z czystej ciekawoci, a troch dlatego, e
intuicja podpowiadaa mu, i kiedy moe mu to si przyda. Bd co bd nie co dzie spotyka si
czowieka, ktry wynajmuje najemnika, by w jego imieniu wywoa i poprowadzi ma wojn.
Najbardziej utkwia mu w pamici wzmianka o crce Mansona; dziewczyna powinna mie teraz okoo
dwudziestu lat. Pnym popoudniem Shannon wszed do budki telefonicznej przy Jermyn Street i
zadzwoni do prywatnej agencji detektywistycznej, ktrej pracownik ledzi Endeana i pniej
zidentyfikowa go jako asystenta Mansona. Waciciel agencji rozmawia z nim bardzo uprzejmie; pan
Brown paci szybko i gotwk, a takich klientw naley szanowa. Co prawda nigdy nie pojawi si
osobicie ale c, to ju jego sprawa.
Czy ma pan dostp do jakiej biblioteki wycinkw prasowych? zapyta Shannon.
Mgbym mie odpar waciciel agencji.
Potrzebuj kilku informacji o pewnej modej damie, ktrej nazwisko z pewnoci pojawio si

nieraz w dziale wiadomoci towarzyskich ktrej z londyskich gazet. Nie musi by tego wiele
wystarczy, e dowiem si, co robi i gdzie mieszka ale bardzo zaley mi na czasie.
Mog sprawdzi przez telefon, czy takie wzmianki istniej odpar po krtkim namyle detektyw.
Jak ona si nazywa?
Julia Manson, crka sir Jamesa Mansona.
Waciciel agencji ponownie si zastanowi. Doskonale pamita, e poprzednie zlecenie tego klienta
dotyczyo czowieka, ktry okaza si bliskim wsppracownikiem sir Jamesa Mansona. Wiedzia
take, e zdobycie informacji, ktrych da pan Brown, zajmie mu nie wicej ni godzin.
Uzgodniono wysoko opaty nie bya zbytnio wygrowana a Shannon zobowiza si, e
przele j gotwk w cigu godziny. Waciciel agencji zgodzi si na to i poprosi, by klient zechcia
zadzwoni do niego ponownie tu przed pit.
Shannon zadzwoni punktualnie o pitej, jak tylko upora si z zakupami. W cigu kilku sekund
uzyska potrzebn informacj. Pogrony w mylach wrci do hotelu, podnis suchawk i wykrci
numer pisarza, ktry poleci go panu Harrisowi.
Cze rzuci krtko. Tu Shannon.
Jak si masz, Cat? odpar zaskoczony pisarz. Gdzie si podziewae?
Tu i wdzie odpar Shannon. Chciaem ci tylko podzikowa, e dae moje namiary temu
Harrisowi.
Nie ma za co. Zaproponowa ci jak robot?
Tak, na kilka dni odpar ostronie najemnik. Ju to zaatwiem i mam troch forsy. Moe
skoczylibymy gdzie na kolacj?
Czemu nie?
Suchaj no zagadn Shannon jakby nigdy nic. Czy ty jeszcze chodzisz z t sam dziewczyn,
co wtedy, kiedy widzielimy si ostatnim razem?
Tak, a czemu pytasz?
Ona chyba jest modelk, prawda?
Owszem.
Pewnie pomylisz, e zwariowaem, ale cholernie chciabym spotka si z pewn panienk, ktra
te jest modelk, tyle e nie mam jak do niej dotrze. Nazywa si Julia Manson. Mgby zapyta
swoj dziewczyn, czy przypadkiem jej nie zna?
Pisarz namyla si przez chwil.
Jasne. Zaraz zadzwoni do Carrie. Gdzie jeste?
W budce telefonicznej. Odezw si za p godziny. Shannon mia szczcie. Okazao si, e
dziewczyny chodziy razem do szkoy modelek, a teraz pracoway w tej samej agencji. Nie mina
godzina, a Shannon dowiedzia si, tym razem bezporednio od dziewczyny pisarza, e Julia Manson
przyja zaproszenie na kolacj pod warunkiem, e oprcz ich dwojga wezm w mej udzia Carrie i jej
przyjaciel. Caa czwrka miaa spotka si kilka minut po smej w mieszkaniu Carrie przy Maida
Vale.
Shannon i pisarz zjawili si na miejscu niemal jednoczenie, po czym wszyscy pojechali na kolacj do
maej, mieszczcej si w piwnicy restauracji Baker & Oven w Marylebone. Posiek by dokadnie taki,
jaki zamwiby Shannon: wielkie iloci pieczystego, mnstwo jarzyn, a do tego dwie butelki Piat de
Beaujolais. Shannonowi spodobao si nie tylko jedzenie, ale i Julia.
Bya niska niewiele ponad metr pidziesit wic dla dodania sobie wzrostu nosia wysokie
obcasy i trzymaa si prosto jak wieca. Twierdzia, e ma dziewitnacie lat, a jej okrga buzia
potrafia by na przemian anielsko niewinna, uwodzicielska i nadzwyczaj seksowna.
Dziewczyna bya rozpieszczona i przyzwyczajona do tego, e dostaje wszystko, na co ma ochot, ale
jednoczenie adna i zabawna, a Shannon nigdy nie mia wobec kobiet wikszych wymaga. Miaa
ciemnobrzowe, spywajce swobodnie do pasa wosy i zgrabn figur. Wydawaa si bardzo
zainteresowana poznanym w do niezwyky sposb mczyzn.
Shannon poprosi pisarza, eby zachowa w tajemnicy jego profesj, ale Carrie oczywicie wygadaa,
e jest najemnikiem. Mimo to rozmowa szczliwie zboczya na inny temat. Shannon jak zwykle
mwi najmniej ze wszystkich, ale nikt nie zwrci na to uwagi, gdy obie dziewczyny przez cay czas
gaday jak najte.
Po kolacji, kiedy odetchnli chodnym nocnym powietrzem, pisarz oznajmi, e wraca samochodem z
Carrie. Zatrzyma takswk i zapyta przyjaciela, czy odwiezie Juli do domu. Rzecz jasna, Shannon

chtnie si zgodzi. Kiedy wsiada do takswki, pisarz mrugn porozumiewawczo.


Zdaje si, e masz spore szans. Shannon bkn co pod nosem.
Julia zaprosia go do siebie na kaw, wic zapaci takswkarzowi i wszed za ni do komfortowego
mieszkania w Mayfair. Dopiero kiedy usiedli na kanapie, popijajc kaw, dziewczyna nawizaa do
tego, co Carrie powiedziaa o jego zawodzie.
Shannon wcisn si w kt obszernej kanapy, Julia usiada na jej krawdzi twarz do niego.
Zabijae ludzi? zapytaa.
Tak.
W bitwie?
Czasem. Najczciej.
Ilu?
Nie wiem. Nie liczyem.
Zastanowia si nad t informacj, jakby si ni delektujc.
Pierwszy raz widz kogo, kto zabija innych ludzi powiedziaa wreszcie.
Skd wiesz? Kady, kto by na wojnie, prawdopodobnie musia kogo zabi.
Masz jakie blizny?
Byo to kolejne standardowe pytanie. Shannon nosi na plecach i piersi sporo ladw po karabinowych
kulach, odamkach modzierzowych pociskw i odpryskach granatw.
Troch.
Poka mi je poprosia.
Nie. Podniosa si.
Poka. Udowodnij mi, e mwisz prawd. Umiechn si do niej.
Zgoda, jeli ty pokaesz mi swoje odpar artobliwie, jak dziecko, ktre si przekomarza.
Ja nie mam blizn obruszya si.
Udowodnij, e mwisz prawd.
Odwrci si, eby odstawi pust filiank na stolik. Usysza za sob szelest materiau, a kiedy
ponownie spojrza na dziewczyn, o mao nie zakrztusi si ostatnim ykiem kawy. W cigu niespena
sekundy Julia rozpia suwak sukienki i pozwolia jej opa na podog. Teraz miaa na sobie jedynie
cienki zoty acuszek opasujcy j w talii.
Widzisz? szepna. Nigdzie ani ladu.
Miaa racj. Jej drobne ciao nastolatki byo nieskazitelnie biae poczynajc od stp, a koczc na
grzywie ciemnych wosw sigajcych a do zotego acuszka.
Shannon z trudem przekn lin.
Mylaem, e jeste sodk creczk tatusia powiedzia. Zachichotaa.
Wszyscy tak myl, a szczeglnie tatu... Teraz twoja kolej.
W tym samym czasie sir James Manson siedzia w bibliotece swojej wiejskiej rezydencji, wrd
wzgrz hrabstwa Gloucestershire niedaleko Notgrove. Raport Shannona mia na kolanach a
szklaneczk brandy w zasigu rki. Zbliaa si pnoc lady Manson ju dawno udaa si na
spoczynek. Sir James opar si pokusie, by ju w samochodzie zajrze do dostarczonych przez
Endeana materiaw. Postanowi zaj si nimi dopiero pnym wieczorem. O tej porze znacznie
atwiej byo mu si skoncentrowa, a akurat w tym przypadku zaleao mu na jak najwikszej
koncentracji.
Otworzy teczk, odoy na bok mapy i szkice, po czym przystpi do lektury:
Informacje wstpne. Plan ten zosta przygotowany na podstawie raportu pana Waltera Harrisa, moich
osobistych obserwacji z Zangaro i moich sprawozda z tej wizyty, oraz informacji przekazanych mi przez
pana Harrisa, a dotyczcych celw, ktre pragnie osign on i jego wsplnicy. Nie mogem uwzgldni
znanych mu faktw, o ktrych z takich czy innych powodw nie zechcia mnie powiadomi. Zaliczam do
nich przede wszystkim przewidywany sposb zdyskontowania sukcesu militarnego i zakadan metod
wprowadzenia nowych rzdw. Znajc te fakty mgbym uwzgldni je w przygotowywanych przeze
mnie planach, ale z oczywistych powodw nie mogem tego zrobi.
Cel planowanych dziaa. Przygotowanie i przeprowadzenie ataku na paac prezydencki w Clarence,
zdobycie paacu, likwidacja prezydenta oraz jego ochrony osobistej, przejcie kontroli nad arsenaem
republiki, skarbcem narodowym i radiostacj, a take stworzenie warunkw, w ktrych pozostajce poza
stolic niedobitki nie bd w stanie zorganizowa adnego kontrnatarcia.

Sposb przeprowadzenia ataku. Po zapoznaniu si z sytuacj panujc w Clarence nie mam


najmniejszych wtpliwoci, e atak musi zosta przeprowadzony od strony morza, bezporednio na paac.
Przeanalizowaem ewentualny plan powietrznego desantu na lotnisko, ale odrzuciem go jako mao
praktyczny. Sprzt wojskowy adowany na pokad samolotu wzbudziby z pewnoci zainteresowanie i
uzasadnione podejrzenia personelu portu lotniczego, z ktrego miaby nastpi start, a to mogoby
doprowadzi do fiaska caej operacji lub ujawnienia jej prawdziwej natury.
Atak od strony ldu nie ma adnych zalet, natomiast sporo wad. Gdybymy chcieli zjawi si silnie
uzbrojon kolumn na pnocnej granicy pastwa, musielibymy najpierw przemyci cay sprzt na teren
ssiedniej republiki, dysponujcej sprawn policj i oglnokrajowym systemem bezpieczestwa. Ryzyko
przedwczesnego odkrycia byoby zdecydowanie zbyt wielkie. Nie wydaje mi si te, eby dokonanie
desantu w jakim miejscu zangaryjskiego wybrzea i przeprowadzenie marszu na stolic byo duo
bardziej realistyczne przede wszystkim dlatego, e niemal cae wybrzee jest poronite lasami
namorzynowymi, uniemoliwiajcymi dostp do ldu od strony oceanu, a niewielkie spachetki odkrytej
play byyby bardzo trudne do odnalezienia w ciemnoci. Po drugie, nie majc rodkw transportu, siy
ekspedycyjne musiayby i dugo, co pozwolioby armii rzdowej na przygotowanie obrony. Po trzecie,
za dnia tubylcy przekonaliby si naocznie o maej liczebnoci przeciwnika, co mogoby wzmocni ich
morale i zachci do stawienia bardziej zdecydowanego oporu.
Braem take pod uwag moliwo potajemnego przewiezienia ludzi i sprztu na teren republiki, gdzie
zaczekaliby w ukryciu na moment ataku. Jednak i ten pomys nie ma szans, czciowo z powodu
znacznej wagi niezbdnego sprztu, a czciowo dlatego, e spora grupa nieznajomych biaych ludzi, w
dodatku obarczona rzucajcym si w oczy wyposaeniem, na pewno zostaaby atwo zauwaona. Poza
tym taka operacja wymagaaby wspdziaania miejscowej partyzantki, ktrej przecie tam nie ma.
W zwizku z tym stwierdzam z ca stanowczoci, e jedyny plan majcy szans powodzenia to atak
przeprowadzony z lekkich odzi, ktre zostan spuszczone na wod z wikszej jednostki w pobliu
wybrzea i wysadz desant w porcie Clarence. Bezporednio po tym naley przeprowadzi szturm na
paac.
Wyposaenie i zalecane warunki. Oddzia uderzeniowy musi skada si z co najmniej dwunastu ludzi
uzbrojonych w modzierze, bazooki i granaty, jak rwnie pistolety maszynowe do walki bezporedniej.
Powinni przypyn od strony otwartego morza midzy drug a trzeci w nocy, kiedy wszyscy bd
pogreni we nie, ale dugo przed witem, eby o wschodzie soca nikt nie dostrzeg ani ladu biaego
najemnika.

Sze kolejnych stron zajmowa dokadny opis akcji oraz techniczne szczegy dotyczce broni i
amunicji, radiostacji, odzi desantowych, przyczepnych silnikw, flar, mundurw, sposobw
maskowania, ywnoci i zapasw, a take rrfetod zdobycia paacu i rozproszenia resztek armii.
W sprawie statku, ktrym najemnicy mieli dopyn do brzegw Zangaro, Shannon mia do
powiedzenia co nastpuje:
Oprcz zakupu broni najtrudniejszym zadaniem moe okaza si zdobycie statku. Po namyle odradzam
jego wynajcie, bo pocigaoby to za sob obecno niezbyt godnej zaufania zaogi i kapitana, ktry w
kadej chwili moe zmieni zdanie. Poza tym istnieje niebezpieczestwo, e jednostka, ktrej dowdca
podjby si takiego zadania, jest znana wadzom wszystkich krajw lecych nad basenem Morza
rdziemnego. Znacznie chyba rozsdniejsze byoby powicenie wikszej sumy pienidzy i zakupienie
maego frachtowca, a nastpnie skompletowanie zaogi z lojalnych ludzi, cieszcych si dobr opini.
Taki statek mona by pniej atwo sprzeda, co pozwolioby na czciowy zwrot kosztw.

Shannon podkreli take konieczno zachowania absolutnej dyskrecji:


Poniewa nie znam organizatorw przedsiwzicia z wyjtkiem pana Harrisa wydaje mi si
suszne, eby w wypadku, gdyby mj plan zosta zaakceptowany, pan Harris pozosta jedynym
cznikiem midzy mn a nimi. On wanie powinien przekazywa mi potrzebne pienidze, ja za bd
rozlicza si za jego porednictwem. Bd mia czterech pomocnikw, ale aden nie bdzie zna celu ani
miejsca akcji a do chwili, kiedy znajdziemy si na penym morzu. Nawet mapy nawigacyjne powinny
zosta dostarczone kapitanowi dopiero po wypyniciu z portu, w drodze do celu. Ze wzgldu na
bezpieczestwo wszystkie zakupy z wyjtkiem broni bd dokonane cakowicie legalnie.
Poszczeglne etapy przygotowa musz dzieli bariery, na ktrych zatrzyma si kade, nawet najbardziej
drobiazgowe ledztwo, a eby jeszcze bardziej poplta lady, sprzt bdziemy kupowa w rnych

krajach za porednictwem rnych osb. W caoci przedsiwzicia bd zorientowani jedynie pan


Harris, jego wsplnicy i ja. Nawet ja w razie wpadki nie bd mg zidentyfikowa zleceniodawcw, nie
wyczajc pana Harrisa.

Podczas lektury sir James Manson od czasu do czasu kiwa z zadowoleniem gow i chrzka
aprobujco. O pierwszej w nocy dola sobie brandy, po czym zaj si zaczonymi na oddzielnych
kartkach kosztorysem i harmonogramem. Oto, co zawieray:
Rekonesans w Angaro
Dwa raporty
Wynagrodzenie dowdcy
Wynagrodzenie pozostaych uczestnikw operacji
Cakowite koszty podry, zakwaterowania, wyywienia, itp.,
dowdcy oraz pozostaych uczestnikw operacji
Zakup uzbrojenia
Zakup statku
Zakup wyposaenia pomocniczego
Rezerwa
Razem

zapacono
2500
10000
10000
15000
25000
30000
5000
2500
100000

Druga kartka zawieraa przewidywany harmonogram.


Przygotowania: Rekrutacja uczestnikw operacji.
Otwarcie konta bankowego. Zaoenie fikcyjnej firmy z
siedzib poza granicami Wielkiej Brytanii w celu
dokonywania za jej porednictwem koniecznych zakupw.

20 dni

Wyposaanie: Skompletowanie ekwipunku.

40 dni

Zgrupowanie: Przetransportowanie sprztu i


uczestnikw operacji na statek. Wypynicie z portu.

20 dni

Podr: Pokonanie drog morsk odlegoci midzy


portem zaadunku a miejscem w pobliu portu Clarence.

20 dni

Atak powinien nastpi przed witem w Dniu Niepodlegoci. Gdyby przygotowania ruszyy w najblisz rod,
byby to setny dzie od chwili ich rozpoczcia.

Sir James Manson przeczyta powtrnie cay raport, po czym zapali cygaro i dugo wpatrywa si w
bogato zdobiony drewniany sufit i skrzane grzbiety ksiek na ciennych regaach. Wreszcie schowa
plastikow teczk do sejfu i poszed na gr do sypialni.
Lec na wznak w pogronej w ciemnoci sypialni Shannon przesun doni po skrze dziewczyny.
Miaa drobne, ale bardzo sprawne erotycznie ciao, o czym zdy si przekona podczas minionej
godziny. Nie wiedzia, czego uczya si w cigu dwch lat po skoczeniu szkoy, lecz na pewno nie
miao to nic wsplnego ze stenografi ani stenotypi. Apetytowi i rnorodnoci upodoba
seksualnych dziewczyny dorwnyway jedynie jej energia i niezmoona gadatliwo.
Kiedy j pogaska, zadraa i ponownie zacza go pieci.
Zabawne mrukn. To chyba wiadczy o czasach, w ktrych yjemy. Pieprzymy si ju p
nocy, a ja jeszcze nic o tobie nie wiem.
Przerwaa na chwil.
A co chciaby wiedzie? zapytaa, po czym znowu zabraa si do dziea.
Na przykad gdzie rzeczywicie mieszkasz. Przypuszczam, e nie tutaj.
W Gloucestershire.
Co robi twj stary?
Nie odpowiedziaa. Zacisn rk na jej wosach i delikatnie przycign do siebie.
Ojej, to boli. Pracuje w City. Dlaczego pytasz?

Jest brokerem?
Nie. Prowadzi firm, ktra ma co wsplnego z grnictwem. On ma swoj specjalno, a ja swoj.
Popatrz.
P godziny pniej zsuna si z niego i zapytaa:
Podobao ci si, kochanie? Shannon rozemia si.
Jasne odpar. I to bardzo. A teraz opowiedz mi o starym.
O tacie? Och, to nudny biznesmen. Caymi dniami przesiaduje w swoim dusznym gabinecie w
City.
Niektrzy biznesmeni bardzo mnie interesuj. Jaki on jest?
W sobot przed poudniem, kiedy sir James Manson popija kaw na sonecznym tarasie swojej
wiejskiej rezydencji, zadzwoni do niego Adrian Goole. Urzdnik Ministerstwa Spraw Zagranicznych
telefonowa ze swojego domu w hrabstwie Kent.
Bardzo przepraszam, e niepokoj ci podczas weekendu powiedzia na wstpie.
Nic nie szkodzi, drogi przyjacielu odpar cakowicie niezgodnie z prawd Manson. Zawsze
jestem do twojej dyspozycji.
Zadzwonibym wczoraj do biura, gdyby nie to, e musiaem zosta duej na pewnym spotkaniu.
Sprawa dotyczy naszej rozmowy o wynikach bada geologicznych przeprowadzonych przez twoj
firm w pewnym afrykaskim kraju. Przypominasz sobie?
Manson domyli si, e Goole czuje si zobligowany mwi oglnikami, poniewa rozmowa odbywa
si po linii publicznej.
Tak, naturalnie odpar. Postpiem zgodnie z twoj sugesti. Najwaniejsze liczby zostay
lekko zmienione, w zwizku z czym eksploatacja zasobw staa si cakowicie nieopacalna.
Zmodyfikowany raport przekazano zainteresowanym osobom i od tej pory nic o nim nie syszaem.
To, co sir James Manson usysza chwil potem, zburzyo jego weekendowy spokj.
My natomiast syszelimy powiedzia Goole. Nic alarmujcego, ale sprawa zmusza do
zastanowienia. Ot nasz ambasador w tym rejonie, cho akredytowany w trzech maych republikach
jak zapewne wiesz, mieszka zupenie gdzie indziej przesya regularne sprawozdania korzystajc
z wielu rde, w tym take relacji zaprzyjanionych dyplomatw. Wczoraj dostarczono mi kopi
fragmentu jego najwieszego sprawozdania o sytuacji ekonomicznej na tamtych obszarach. Ot
pojawia si pogoska, e Sowieci otrzymali od prezydenta zgod na ponowne przeprowadzenie bada.
Naturalnie, rejon poszukiwa wcale nie musi pokrywa si z rejonem, ktry odwiedzi wasz czowiek,
ale...
Goole mwi dalej, sir James Manson za wpatrywa si wybauszonymi oczami w aparat. Na jego
lewej skroni pojawia si pulsujca yka.
Pomylaem sobie, e jeli Rosjanie przypadkiem trafi w to samo miejsce, co wasz pracownik,
wyniki ich bada mog okaza si odmienne. Co prawda chodzi tylko o niewielkie zoe cyny,
niemniej jednak uznaem, e powiniene o tym wiedzie... Halo?... Halo, jeste tam?
Manson ockn si i odpowiedzia, z najwyszym trudem nadajc gosowi normalne brzmienie:
Tak, oczywicie. Przepraszam, zamyliem si. Mio z twojej strony, e zechciae do mnie
zadzwoni. Nie przypuszczam, eby badali te same tereny, ale rzeczywicie, lepiej o wszystkim
wiedzie.
Wymieniwszy jeszcze kilka grzecznociowych frazesw, odoy suchawk, po czym, pogrony
gboko w mylach, wyszed na skpany w promieniach soca taras. Przypadek? Cakiem moliwe.
Jeli sowiecka ekipa badawcza skieruje si na tereny oddalone od Gr Krysztaowych, na pewno
bdzie mona uzna cae zdarzenie za przypadek. Jeli jednak rusz prosto ku Krysztaowej Grze i
rozpoczn wiercenia, nie przeprowadziwszy wczeniej adnego rekonesansu, ktry pozwoliby im
dostrzec rnice w szacie rolinnej pooonych przecie tak blisko siebie wzgrz, nie bdzie mogo
by mowy o adnym przypadku, tylko o cholernym sabotau. Aby mie cakowit pewno, musiaby
to sprawdzi, a tym samym ujawni swoje nie sabnce zainteresowanie spraw, co mogoby mie
fatalne nastpstwa.
Pomyla o Chalmersie i a zazgrzyta zbami. Wydawao mu si, e kupi jego milczenie. Czyby
uczony zdradzi komu tajemnic? A jeli tak, to wiadomie czy niewiadomie? Kusio go, eby
wyda Chalmersa na pastw Endeana albo ktrego z jego przyjaci, ale to by niczego nie zmienio.

Poza tym nie mia adnego dowodu, e nastpi przeciek.


Mg zawsze zrezygnowa ze swoich planw, zapomnie o nich. Lecz nie wobec stawki, o jak
toczya si gra. James Manson nigdy nie osignby tego, co osign, gdyby mia zwyczaj cofa si w
obliczu ryzyka.
Usiad na leaku obok dzbanka z wystyg kaw i pogry si w mylach. Trzeba kontynuowa
rozpoczte przygotowania, zakadajc jednak, e rosyjska ekipa dotrze na tereny badane przez
Mulrooneya i zwrci uwag na osobliwy wygld szaty rolinnej Krysztaowej Gry. Naleao wzi
pod uwag nowy element: czas. Przeprowadzi w mylach kilka oblicze, za kadym razem
otrzymujc ten sam wynik: trzy miesice. Jeli Rosjanie dowiedz si o zawartoci Krysztaowej
Gry, na pewno natychmiast wyl do Zangaro liczny zesp doradcw technicznych, skadajcy si
w poowie ze zbirw z KGB.
Przygotowany przez Shannona harmonogram mwi o stu dniach, przy czym najemnik wspomnia
kiedy Endeanowi, e dodatkowe dwa tygodnie znacznie zwikszyyby szans sprawnego
przeprowadzenia operacji. To jasne, e nie ma mowy o adnych dodatkowych dwch tygodniach. Jeli
Rosjanie bd dziaa szybciej ni zazwyczaj, cakiem moliwe, e nie ma mowy nawet o stu dniach.
Wrci do telefonu i zadzwoni do Simona Endeana. Skoro jemu zakcono weekend, to dlaczego i
Endean nie miaby wzi si od razu do pracy?
W poniedziaek rano Endean zatelefonowa do Shannona i umwi si z nim na drug po poudniu w
domu w St Johns Wood. Wczeniej, podajc si za Williama Harrisa i zapaciwszy z gry gotwk,
wynaj tam na miesic mieszkanie zgodnie z tym, co poleci mu sir James Manson podczas
dugiego spotkania w niedzielne popoudnie. Gwn zalet mieszkania byo to, e miao telefon
czcy z miastem bez porednictwa jakiejkolwiek centrali.
Shannon zjawi si punktualnie, ale Harris ju na niego czeka. Telefon mia urzdzenia umoliwiajce
jednoczesn rozmow kilku osobom.
Szef naszego konsorcjum zapozna si z paskim raportem owiadczy czowiek podajcy si za
Harrisa. Teraz chciaby z panem osobicie porozmawia.
Telefon zadzwoni o wp do trzeciej. Endean wczy urzdzenie i w pokoju rozleg si gos sir
Jamesa Mansona. Shannon doskonale wiedzia, kim jest jego rozmwca, ale nie da po sobie niczego
pozna.
Jest pan tam, panie Shannon? zapyta gos.
Tak, prosz pana.
Przeczytaem paski raport i zgadzam si zarwno z pask ocen sytuacji, jak przedstawionymi
wnioskami. Czy podjby si pan realizacji tego zadania, gdybym to panu zaproponowa?
Tak odpar Shannon.
Jest jednak kilka spraw, ktre wymagaj wyjanienia. Na przykad przewidzia pan dla siebie
honorarium w wysokoci dziesiciu tysicy funtw...
Tak. I bardzo wtpi, czy ktokolwiek zgodziby si na mniejsze, a wielu na pewno zadaoby
wicej. A nawet gdyby kto zaproponowa mniejsz sum, prbowaby zwikszy swoje honorarium
zawyajc koszty zakupw, co byoby prawie niemoliwe do sprawdzenia.
W porzdku odpar gos po krtkiej przerwie. Zgadzam si. Co dostaj za t sum?
Dostaje pan moj wiedz, dowiadczenie, kontakty z dostawcami broni, przemytnikami i
najemnikami. Dostaje pan take moje milczenie w wypadku, gdyby co poszo nie po naszej myli,
trzy miesice cholernej harwki, ryzyko aresztowania i uwizienia. Dostaje pan te moje ycie, bo
mog je straci podczas ataku.
Z gonika dobiego chrzknicie.
W porzdku. A teraz, co si tyczy finansw: pan Harris jeszcze w tym tygodniu otworzy w jednym
ze szwajcarskich bankw konto, na ktre sukcesywnie zostanie przekazane sto tysicy funtw. Przez
najblisze dwa miesice bdzie wypaca panu potrzebne sumy. W tym celu musicie obmyli jaki
sposb porozumiewania si midzy sob. Nalegam take, aby otrzymywa wszystkie rachunki lub by
obecny przy zawieraniu transakcji.
Obawiam si, e to nie zawsze bdzie moliwe. W czarnorynkowym handlu broni nie istnieje co
takiego jak rachunki, a ludzie, z ktrymi bd zaatwia interesy, na pewno nie zgodz si na obecno
przy transakcji pana Harrisa. On nie naley do ich wiata. Proponuj wykorzysta na du skal czeki
podrne i przelewy bankowe. Poza tym gdyby pan Harris mia podpisywa kady czek, nawet na
najdrobniejsz kwot, musiaby jedzi za mn po caym wiecie, na co ja nigdy si nie zgodz ze

wzgldu na moje bezpieczestwo. Gdybymy poszli na to, cala operacja zajaby nam sto lat.
Odpowiedziao mu dugie milczenie.
Co mia pan na myli mwic o paskim bezpieczestwie? pado pytanie.
To, e nie znam pana Harrisa. Nie zgadzam si, aby wiedzia, gdzie przebywam, bo mogyby
spotka mnie rne przykre niespodzianki. Wy przedsiwzilicie swoje rodki ostronoci, a ja
musz przedsiwzi swoje. Zawsze podruj i pracuj sam, bez adnego nadzoru.
Jest pan bardzo ostronym czowiekiem, panie Shannon.
Dlatego jeszcze yj. Odpowiedzia mu ponury rechot.
A skd mam mie pewno, e mog bezpiecznie powierzy panu znaczne sumy pienidzy?
Nie ma pan adnej pewnoci. Do pewnego momentu te sumy wcale nie bd takie znaczne, ale
kiedy dojdzie do zakupu broni, bd musia dysponowa rzeczywicie duymi kwotami, i to w
gotwce. Moe pan zrezygnowa z moich usug i powierzy zadanie panu Harrisowi albo zatrudni
innego najemnika, ale o nim te nie bdzie pan nic wiedzia.
Susznie, panie Shannon. Panie Harris?
Tak, prosz pana?
Oczekuj pana u mnie zaraz po zakoczeniu tej rozmowy. Panie Shannon, angauj pana. Ma pan
sto dni, eby ukra dla mnie cae pastwo. Sto dni, panie Shannon.

Cz druga

STO DNI

1
Simon Endean i Cat Shannon przez kilka minut siedzieli bez ruchu i spogldali na siebie w milczeniu.
Pierwszy otrzsn si najemnik.
Skoro mamy ze sob pracowa, to na pocztek ustalmy jedno powiedzia. Jeli ktokolwiek,
powtarzam, ktokolwiek dowie si o tym przedsiwziciu, to wiadomo prdzej czy pniej dotrze do
tajnych sub jakiego mocarstwa. Przypuszczalnie do CIA, brytyjskiej SIS albo francuskiej SDECE.
Wtedy dokrc nam rub, i to porzdnie. W aden sposb nie zdoamy ich powstrzyma przed
zneutralizowaniem operacji. Dlatego najwaniejsze jest zachowanie cisej tajemnicy.
Nie musi mi pan tego mwi! parskn Endean. Jestem w to zaangaowany znacznie bardziej
ni pan.
W porzdku. Musimy zacz od pienidzy. Jutro z samego rana polec do Brukseli i otworz tam
konto. Wrc wieczorem. Prosz skontaktowa si wtedy ze mn, a ja podam panu numer, nazw
banku i nazwisko. Najszybciej jak to moliwe przekae pan tam akredytyw na co najmniej dziesi
tysicy funtw. Te pienidze bd potrzebne przede wszystkim na zaliczki dla ludzi.
Gdzie pana znajd? zapyta Endean.
To jest sprawa numer dwa odpar Shannon. Bd potrzebowa jakiej staej bazy, skd
mgbym bezpiecznie kontaktowa si przez telefon, wysya i otrzymywa listy. Moe to
mieszkanie? Chyba e kto mgby w ten sposb trafi do pana.
Endean zastanowi si przez chwil.
Mieszkanie jest wynajte na moje nazwisko i zapacone gotwk za miesic z gry.
Czy fakt, e na umowie najmu figuruje nazwisko Harris, ma dla pana jakie znaczenie?
Nie.
W takim razie bior je. Naturalnie sam ureguluj naleno za nastpny miesic. Ma pan klucz?
Tak, oczywicie. Przecie musiaem tu jako wej.
Ile jest kompletw kluczy?
W odpowiedzi Endean sign do kieszeni i wyj metalowe kko z czterema kluczami. Dwa byy od
drzwi wejciowych do budynku, dwa od mieszkania. Shannon wyj mu je z rki.
Teraz zajmijmy si spraw cznoci. Moe pan tu dzwoni, kiedy pan zechce, ale to nie .znaczy,
e zawsze mnie pan zastanie. Akurat mog by za granic. Przypuszczam, e nie ma pan ochoty
zostawi mi swojego numeru telefonu, wic prosz tylko poda adres poste restante gdzie w
Londynie, i sprawdza dwa razy dziennie, czy nie ma telegramu ode mnie. Jeli bd pana pilnie
potrzebowa, podam w telegramie numer telefonu, pod ktrym aktualnie przebywam, i czas, kiedy
bdzie mg mnie pan tam zasta. Czy to jasne?
Tak. Zaatwi wszystko do jutra wieczr. Czy co jeszcze?

Tylko tyle, e przez cay czas trwania operacji bd si nazywa Keith Brown. Jeli dostanie pan
przesyk podpisan tym nazwiskiem, bdzie to znaczyo, e nadesza ode mnie. Dzwonic do hotelu
prosz pyta o Keitha Browna. Jeli odpowiem Tu Brown, sucham?, prosz natychmiast odoy
suchawk, a gdy bdzie trzeba, wyjani recepcjonicie, e chodzio o jakiego innego Browna. To na
razie wszystko. Chyba powinien pan ju wraca do biura. Prosz zadzwoni tu o smej wieczorem, to
poinformuj pana, co udao mi si zaatwi.
Kilka minut pniej Simon Endean sta przy krawniku St Johns Wood Road i rozglda si za
takswk.
Shannon na szczcie nie wpaci do banku piciuset funtw, ktre otrzyma od Endeana za
przygotowanie planu ataku, a wyda z tej sumy zaledwie 50 funtw. Zadzwoni do BEA,
zarezerwowa miejsce na poranny lot do Brukseli i powrt do Londynu o czwartej po poudniu. Zaraz
potem nada telefonicznie cztery telegramy: do Paarl w Kraju Przyldkowym w Republice
Poudniowej Afryki, Ostendy, Marsylii i Monachium. Wszystkie cztery miay identyczne brzmienie:
Czekam na telefon w Londynie 507-0041 o pnocy przez najblisze trzy dni. Pilne. Shannon.
Uporawszy si z tym, wezwa takswk, kaza zawie si do hotelu Lowndes, zwolni pokj, zapaci
rachunek i znikn tak, jak si pojawi, czyli anonimowo.
Zgodnie z umow Endean zadzwoni o smej. Shannon poinformowa go o swoich dotychczasowych
poczynaniach. Ustalili, e kolejny kontakt nawi nazajutrz o dziesitej wieczorem.
Shannon powici kilka godzin na zapoznanie si z budynkiem, w ktrym mieszka, oraz najblisz
okolic. Okazao si, e przy St Johns Wood Street mieci si kilka niewielkich restauracji. Zjad w
jednej z nich kolacj i okoo jedenastej wrci do mieszkania.
Przeliczy pienidze zostao mu ponad 400 funtw odoy 300 na bilet i wydatki w czasie
podry, po czym dokona dokadnego przegldu wszystkich swoich rzeczy. Garderoba nie zwracaa
na siebie uwagi, a w dodatku prawie ca kupi w cigu minionych dziesiciu dni w Londynie. Nie
mia te broni, ktr musiaby ukry. Na koniec zniszczy tam maszynow, ktrej uywa piszc
raporty, i zastpi j now.
Cho tego wieczoru zmierzch w Londynie zapad bardzo wczenie, w Kraju Przyldkowym mimo
do pnej pory nadal wiecio soce. Janni Dupree min Seapoint i skrci w kierunku Kapsztadu.
On take mia chevroleta, co prawda starszego ni Endean, ale za to wikszego i bardziej rzucajcego
si w oczy. Kupi go z drugiej rki za cz pienidzy, z ktrymi cztery tygodnie temu wrci z
Parya. Spdziwszy cay dzie na pywaniu i owieniu ryb z odzi przyjaciela w Simonstown, wraca
teraz do swojego domu w Paarl. Lubi wraca do domu po kolejnej robocie, ale zawsze do szybko
zaczynao mu si w nim nudzi. Tak byo od dziesiciu lat, kiedy to opuci dom po raz pierwszy.
Dziecistwo spdzi w Dolinie Paarl, bawic si wrd ndznych krzeww winoroli uprawianych
przez ludzi takich jak jego rodzice. Wraz z Pieterem czarnoskrym towarzyszem zabaw uczy
si podkrada i strzela do ptakw. Biaym chopcom pozwalano bawi si z czarnymi do chwili,
kiedy stawali si na tyle doroli, aby zda sobie spraw z dzielcej ich rnicy.
Piter obdarzony wielkimi brzowymi oczami, gstwin czarnych kdziorw i skr koloru mahoniu
by o dwa lata starszy od Janniego i teoretycznie mia si nim opiekowa. Obaj chopcy byli jednak
tego samego wzrostu, a silniejszy fizycznie Janni szybko obj komend nad ich maym zespoem. W
letnie dni, takie jak ten, tyle e dwadziecia lat temu, dwaj bosonodzy chopcy wsiadali do autobusu
jadcego tam, gdzie spotykaj si dwa oceany, na Przyldek Igielny, by owi ryby.
Po ukoczeniu szkoy redniej w Paarl Janni zacz przysparza kopotw: by zbyt wyronity,
agresywny, niespokojny i czsto puszcza w ruch ogromne pici, w wyniku czego dwukrotnie stawa
przed sdem. Mg przej od rodzicw farm i wsplnie z ojcem pielgnowa marne winnice i
wytwarza cienkie wino, ale ta perspektywa wcale mu si nie umiechaa. Nie mia zamiaru zestarze
si i zgarbi, prbujc utrzyma siebie i rodzin z maego spachetka ziemi, majc do pomocy jedynie
czterech czarnych chopcw. W wieku osiemnastu lat zgosi si na ochotnika do wojska, odby
podstawowe szkolenie w Potchefstroom, a nastpnie zosta przeniesiony do dywizji spadochronowej
stacjonujcej w Bloemfontein. Tam wanie, podczas wyczerpujcych wicze w buszu, znalaz to,
czego szuka w yciu. Dowdztwo rwnie uznao go za wietny materia na zawodowego oficera, z
jednym maym zastrzeeniem: zbyt chtnie rusza do walki nie zwracajc najmniejszej uwagi na to, z
kim ani przeciwko komu wystpuje. Podczas jednej z bjek porucznik Dupree stuk do

nieprzytomnoci jakiego sieranta i zosta zdegradowany do stopnia szeregowca.


Przygnbiony, opuci bez przepustki teren koszar; odnaleziono go w barze, gdzie znokautowa dwch
andarmw, po czym odsiedzia p roku w ciupie. Zaraz po zwolnieniu znalaz w jakiej
popoudniwce ogoszenie, ktre go zainteresowao, zgosi si pod podany adres w Durbanie, a ju
dwa dni pniej polecia do bazy Kamina w Katandze. Zosta najemnikiem w wieku dwudziestu
dwch lat. Byo to sze lat temu.
Teraz, jadc krt drog w kierunku Doliny Paarl, zastanawia si, czy przypadkiem Shannon albo
ktry z chopcw nie przysa listu z zawiadomieniem o nowym kontrakcie. Zajrza na poczt, ale nie
byo dla niego adnej przesyki. Od strony morza nadcigay chmury, a w powietrzu wisiaa burza.
Wieczorem na pewno spadnie chodny, przyjemny deszcz. Janni spojrza na Paarl Rock, fenomen
natury, od ktrego wzia nazw zarwno dolina, jak i samo miasto. Jako chopiec przez dugie
godziny przyglda si niezwykej skale, ktra podczas bezdeszczowej pogody nie wyrniaa si
niczym nadzwyczajnym, za to po najmniejszym deszczu byszczaa nad rozcigajcym si u jej
podna miastem jak ogromna pera w wietle ksiyca. Chocia to miasto nigdy nie mogo zapewni
mu takiego ycia, jakiego pragn, to przecie nadal byo jego domem. Za kadym razem, kiedy
widzia lnic Paarl Rock, wiedzia, e jest u siebie. Ale tego wieczoru wolaby by gdzie indziej i
szykowa si do udziau w nowej wojnie.
May Marc Vlaminck opar si o bar i oprni kolejny kufel spienionego flamandzkiego piwa. Ulica
w zakazanej czci Ostendy, przy ktrej staa knajpa prowadzona przez jego dziewczyn, bya
zupenie pusta. Od strony morza wia chodny, przejmujcy wiatr, wic dzielnica wiecia pustkami.
Marc ju zdy zanudzi si na mier.
Przez pierwszy miesic po powrocie z tropikw cieszy si z odmiany. Dobrze byo znowu mc wzi
gorc kpiel i pogada z przyjacimi. Zainteresowaa si nim nawet lokalna prasa, ale kaza
dziennikarzom spywa. Nie chcia zraa do siebie wadz, a wiedzia, e zostawi go w spokoju pod
warunkiem, e nie zrobi ani nie powie nic, co mogoby wywoa protest afrykaskich ambasadorw
akredytowanych w Brukseli. Po kilku tygodniach jednak mia do bezczynnoci. Na szczcie par
dni temu pojawio si drobne urozmaicenie w postaci podchmielonego marynarza, ktry prbowa
maca Ann po tyku, czyli po rejonach, ktre Marc uzna za podlegajce wycznie swojej
jurysdykcji. Naturalnie marynarz dosta w dzib. Wspomnienie o tym wydarzeniu zwrcio uwag
Marca na dobiegajce z gry odgosy; Anna krztaa si po maym mieszkanku nad barem. W gowie
najemnika zawitaa niejasna, ale bardzo atrakcyjna myl. Marc osuszy do koca kufel, dwign si
ze stoka i chwiejnym krokiem skierowa ku schodom.
Jeli kto przyjdzie, to niech sam si obsuy! zawoa.
W tej samej chwili otworzyy si drzwi i przyniesiono telegram.
W troch chodny, ale pogodny wiosenny wieczr powierzchnia wody w Starym Porcie w Marsylii
bya gadka jak st. Przez rodek basenu przepyn samotny trawler, zakcajc zwierciadlane
odbicie portowych barw i kafejek. Wywoane przez niego fale chlupoczc gasy jedna za drug pod
kadubami przycumowanych odzi. Na brzegu stao mnstwo samochodw, z tysica okien
wydobywa si zapach smaonych ryb, starzy mczyni popijali anywk, a sprzedawcy heroiny
kryli si w bocznych uliczkach ze swoim lukratywnym procederem. Wieczr jak wiele innych.
W tym wielojzycznym, wrzcym kotle zwanym le Panier, gdzie nie odway si zapuci aden
policjant, Jean-Baptiste Langarotti siedzia w kcie baru nad du szklank zimnego rumu.
W przeciwiestwie do Janniego Dupree i Marca Vlamincka wcale mu si nie nudzio. Lata spdzone
w wizieniu nauczyy go interesowa si nawet najmniejszymi drobiazgami, tote znacznie lepiej od
innych najemnikw znosi drugie okresy przymusowej bezczynnoci. Teraz w dodatku udao mu si
znale prac, dziki czemu nie wyda ani centa ze swoich oszczdnoci a oszczdza od dawna,
gromadzc pienidze na koncie w znanym tylko sobie szwajcarskim banku. Pewnego dnia mia zamiar
zrealizowa marzenie swego ycia i kupi may bar w Cal vi.
Miesic wczeniej jego dobry przyjaciel z Algierii zosta aresztowany w zwizku z niewart uwagi
bahostk: za walizeczk zawierajc dwanacie coltw kalibru 45 nalecych niegdy do francuskiej
armii, i przesa z wizienia kartk, w ktrej prosi Jean-Baptistea o zaopiekowanie si dziewczyn,
ktra go utrzymywaa. Wiedzia, e moe zaufa Korsykaninowi. Marie-Claire miaa obfite apetyczne
ksztaty i pracowaa nocami w barze w dzielnicy Tubano. Polubia Langarottiego by moe ze

wzgldu na jego rozmiary a jedyne zastrzeenia dotyczyy tego, e nie bije jej tak czsto, jak zwyk
to czyni przebywajcy teraz w odosobnieniu przyjaciel. Niewielki wzrost nie przeszkadza mu w
wypenianiu funkcji opiekuna, bo cieszy si w pwiatku odpowiedni reputacj.
Tak wic Lola miaa powd do zadowolenia, gdy bya najlepiej pilnowan dziewczyn w miecie,
Jean-Baptiste za mia si czym zaj, czekajc na kolejn okazj wyruszenia na wojn. Skontaktowa
si ju z kilkoma ludmi z brany, najbardziej jednak liczy na to, e otrzyma jak wiadomo od
Shannona. Irlandczyk by czowiekiem, ktry mg przycign klientw.
Wkrtce po powrocie do Francji Langarotti otrzyma propozycj od Charlesa Roux z Parya. Roux
chcia, eby Korsykanin uzna go za kogo w rodzaju swojego jedynego agenta i zda si na jego
decyzj przy wyborze i negocjowaniu kontraktu. Paryanin twierdzi, e ma do wyboru kilka
atrakcyjnych propozycji, ale Jean-Baptiste nie da si na to nabra, pniej za dowiedzia si z innych
rde, e byy to czcze przechwaki, gdy od chwili, kiedy w 1967 roku Roux wrci z Bukavu z
dziur w ramieniu, nikt nie zaproponowa mu adnego kontraktu.
Langarotti westchn, spojrza na zegarek, dokoczy drinka i wsta z krzesa. Najwysza pora, eby
odprowadzi Lol do pracy, a potem wstpi na czynn przez ca dob poczt i sprawdzi, czy nie
przyszed telegram od Shannona z propozycj wzicia udziau w jakiej wojnie.
W Monachium byo jeszcze chodniej ni w Ostendzie. Kurt Semmler, przyzwyczajony do wysokich
temperatur Dalekiego Wschodu, Algierii i Afryki rodkowej, trzs si z zimna w czarnym skrzanym
paszczu do kolan. Szed ku czynnemu przez ca dob urzdowi pocztowemu, by sprawdzi jak to
czyni dwa razy dziennie od chwili przyjazdu do Monachium czy nie ma dla niego listu lub
telegramu z propozycj spotkania w sprawie udziau w jakiej nowej wojnie.
Od powrotu z Afryki nic nie robi i okropnie si nudzi. Jak wikszo dowiadczonych onierzy
nienawidzi ycia w cywilu, nie umia si dobrze ubra, gardzi politykami i tskni za aktywnym
yciem, do ktrego przywyk. Powrt do rodzinnego miasta wcale nie poprawi jego nastroju.
Wszdzie widzia dugowosych, leniwych i niezdyscyplinowanych modych ludzi, machajcych
transparentami i wykrzykujcych jakie slogany. W ich dziaaniu nie byo ani ladu celowoci i
oddania idei wielkoci ojczyzny oraz jej przywdcy, ktre bez reszty wypeniay jego dziecistwo i
modo. Nie byo te poczucia porzdku i obowizku, tak charakterystycznego dla ycia w wojsku.
Nawet przemytnicza dziaalno w basenie Morza rdziemnego, cho swobodna i nie ujta w ramy
adnego regulaminu, odpowiadaa mu bardziej, bo dostarczaa dreszczyku emocji oraz dawaa
poczucie uczestnictwa w czym wanym i konkretnym. Mknc w kierunku woskiego wybrzea
szybk odzi z dwiema tonami amerykaskich papierosw na pokadzie, mg sobie przynajmniej
wyobrazi, e jest z powrotem na Mekongu i wyrusza do akcji przeciwko rzecznym piratom z Xoa
Binh.
Monachium nie miao mu nic do zaoferowania. Mieszkajc tu za duo pi, za duo pali, troch rn i
czu coraz wikszy niesmak.
Rwnie tego wieczoru na poczcie nie czekaa adna wiadomo.
O pnocy Marc Vlaminck zadzwoni z Ostendy. Belgijska poczta pracuje bez zarzutu i dostarcza
telegramy do dziesitej wieczorem. Shannon powiedzia mu tylko tyle, eby nastpnego dnia rano
czeka na niego w samochodzie przed dworcem lotniczym w Brukseli.
Belgia, w porwnaniu ze znacznie bardziej rozreklamowan Szwajcari, oferuje duo lepsze
moliwoci kademu, kto chce dyskretnie, lecz zarazem cakowicie legalnie otworzy sobie konto w
banku. Nie dorwnujca zamonoci ssiednim Niemcom i nie neutralna w przeciwiestwie do
Szwajcarii, Belgia zezwala na to, by wielkie sumy pienidzy przepyway przez jej system bankowy
bez adnych ogranicze i kontroli ze strony instytucji rzdowych. Tutejsze banki s rwnie dyskretne
jak szwajcarskie, i dlatego wanie wraz z bankami z Luksemburga i Lichtensteinu z kadym
rokiem zwikszaj obroty kosztem swoich szwajcarskich konkurentw.
Rankiem Marc Vlaminck zawiz Shannona do Kredietbanku w Brugii, odlegej o siedemdziesit
minut jazdy od loniska w Brukseli. Potnego Belga zeraa ciekawo, ale stara si tego nie

okazywa. W drodze do Brugii Shannon powiedzia tylko tyle, e przyj interesujc robot i moe
zatrudni czterech pomocnikw. Czy Vlaminck byby zainteresowany?
May Marc da do zrozumienia, e owszem, byby. Shannon wyjani, e nie moe poinformowa go o
adnych szczegach, ale zadanie naley do tych, ktre nie tylko trzeba wykona, lecz i przygotowa
od samych podstaw. Proponuje wynagrodzenie w wysokoci 1250 dolarw miesicznie plus wydatki,
przez najblisze trzy miesice. Sama praca, cho w tym czasie nie wymaga duszych wyjazdw,
wie si z kilkoma godzinami ryzyka na miejscu, w Europie. Nie jest to robota, jak zwykle zajmuj
si najemnicy, niemniej jednak trzeba j wykona.
Marc chrzkn niepewnie.
Nie napadam na banki poinformowa Shannona. Nie za takie pienidze.
Nic takiego nie wchodzi w gr. Po prostu trzeba zaadowa na statek troch broni i musimy zrobi
to sami. Jak si z tym uporamy, popyniemy do Afryki, eby sobie postrzela.
Marc umiechn si.
Duga kampania czy byskawiczny atak?
Atak odpar Shannon. Jeeli si uda, w perspektywie jest znacznie duszy kontrakt. Niczego
nie mog obieca, ale wszystko na to wskazuje. Do tego jeszcze spora premia.
W porzdku, wchodz powiedzia Marc. Niedugo potem wjechali na centralny plac Brugii.
Gwna siedziba Kredietbanku mieci si pod numerem 25 przy Vlamingstraat, wskiej uliczce
zabudowanej po obu stronach doskonale zachowanymi osiemnastowiecznymi domami w stylu
flamandzkim. Wikszo pomieszcze na parterach zamieniono na sklepy, ale od pierwszego pitra
wzwy stare fasady wygldaj tak, jakby przeniesiono je z ptna ktrego ze starych mistrzw.
Shannon przedstawi si panu Goossensowi, kierownikowi dziau kont zagranicznych, i potwierdzi
swoj tosamo okazujc paszport na nazwisko Keith Brown. W cigu czterdziestu minut otworzy
rachunek biecy, wpaci na niego sto funtw gotwk, poinformowa pana Goossensa, e lada dzie
naley oczekiwa przelewu 10000 funtw ze Szwajcarii, z czego 5000 naley natychmiast przekaza
na konto w Londynie. Pozostawi take kilka wzorw podpisu Keitha Browna i ustali haso, ktre
pozwoli mu dysponowa wkadem telefonicznie: dwunastocyfrowy numer konta czytany na wspak
plus data dnia poprzedniego. Dziki temu nie bdzie musia bez przerwy kursowa midzy Bruksel a
Londynem. Podpisa rwnie owiadczenie, w ktrym zwalnia bank od wszelkiej odpowiedzialnoci
za ewentualne straty, jakie on, jako waciciel konta, moe ponie w ten sposb nim dysponujc.
Zobowiza si take na kadym dokumencie przesyanym do banku wpisywa numer konta
czerwonym atramentem rwnie w celu potwierdzenia autentycznoci dyspozycji.
O wp do pierwszej upora si z bankiem. Vlaminck czeka na niego w Cafe des Arts, tu obok
ratusza, zjedli solidny posiek naturalnie z frytkami po czym Marc odwiz go na lotnisko w
Brukseli. Przed rozstaniem Shannon wrczy mu 50 funtw i poleci przypyn nastpnego dnia
promem kursujcym midzy Ostend a Dover i zameldowa si o szstej wieczorem w mieszkaniu
przy St Johns Wood Road.
Nastpnie, po godzinnym oczekiwaniu, wsiad do samolotu i jeszcze przed wieczorem wrci do
Londynu.
Simon Endean take spdzi dzie pracowicie. Wsiad do pierwszego porannego samolotu do Zurychu
i wyldowa na lotnisku Kloten kilka minut po dziesitej. Nieca godzin pniej sta ju przed
okienkiem Handelsbank of Zurich przy Talstrasse 58 i otwiera rachunek biecy na swoje nazwisko.
On take pozostawi kilka wzorw podpisu oraz uzgodni z urzdnikiem banku, e we wszystkich
przesyanych listownie dyspozycjach u dou strony znajdzie si zapisany zielonym atramentem numer
konta, poniej za, zawsze na czarno, data wysania listu. Wpaci na konto 500 funtw, a nastpnie
poinformowa urzdnika, e w cigu najbliszego tygodnia powinno wpyn jeszcze 100000 funtw,
z ktrych 10000 ma zosta natychmiast przekazane na konto w Belgii, ktrego numer zostanie w najbliszym czasie przekazany drog listown. Podpisa rwnie dokument zwalniajcy bank od
wszelkiej odpowiedzialnoci i pozbawiajcy go prawa dochodzenia swych racji przed sdem. Nie
miao to wikszego znaczenia, gdy procesowanie si ze szwajcarskim bankiem przed szwajcarskim
sdem byo bez sensu.
Nastpnie wsiad na Talstrasse do takswki i pojecha z powrotem na lotnisko. Po drodze kaza
kierowcy zatrzyma si na chwil, wysiad z samochodu i wsun do skrzynki na drzwiach banku

Zwingli zalakowan kopert.


List, ktry doktor Martin Steinhofer otrzyma p godziny pniej, pochodzi od sir Jamesa Mansona i
zosta podpisany przez niego w sposb ustalony wczeniej z bankiem. W licie znajdowao si
polecenie przekazania 100000 funtw na konto pana Simona Endeana w Handelsbanku oraz
informacja, e sir James zjawi si u doktora Steinhofera nazajutrz, czyli w rod.
Endean wrci do Londynu kilka minut po szstej.
Kiedy we wtorek w poudnie Martin Thorpe wszed do swego biura, by straszliwie zmczony.
Minione trzy dni spdzi na przegldaniu dostarczonej przez Moodies kartoteki z informacjami na
temat wszystkich 4500 przedsibiorstw, ktrych akcje notowano na londyskiej giedzie.
Interesoway go szczeglnie mae firmy, zaoone wiele lat temu, teraz mocno podupade i bez
wikszego majtku trwaego, ktre w cigu ostatnich trzech lat przynosiy straty, wychodziy na zero
albo daway minimalne zyski. Cakowita warto takiej firmy nie powinna przekracza 200000
funtw.
Znalaz dwadziecia cztery takie przedsibiorstwa, ponumerowa je od najbardziej do najmniej
interesujcego i przedstawi wyniki poszukiwa sir Jamesowi Mansonowi. Teraz pozostaa mu do
wykonania ostatnia cz zadania. Wczesnym popoudniem wyszed z siedziby ManCon i skierowa
si do Companies House przy City Road.
Poda archiwistom nazwy pierwszych omiu firm ze swojej listy i uici obowizkow opat,
pozwalajc kademu obywatelowi uzyska wgld w dokumenty przedsibiorstw notowanych na
giedzie. Czekajc na osiem opasych teczek przeglda najnowszy biuletyn giedowy i stwierdzi z
zadowoleniem, e akcje adnego z jego wybracw nie stoj wyej ni po trzy szylingi za sztuk.
Kiedy wreszcie dostarczono mu teczki, zacz je uwanie studiowa, koncentrujc si na informacjach
nie zanotowanych w katalogu Moodies. Najbardziej interesowaa go struktura wasnoci akcji; musia
si upewni, czy caa pula nie zostaa podzielona midzy czonkw zarzdu oraz czy w ostatnim
czasie jaka firma lub osoba nie zacza wykupu na wiksz skal, co oznaczaoby, e jaki inny
drapieca podkrada si do ofiary.
Do pitej po poudniu udao mu si zapozna z zawartoci siedmiu spord omiu teczek.
Pozostaymi siedemnastoma bdzie musia zaj si jutro. By ju jednak lekko podekscytowany, gdy
trzecia pozycja na licie nadawaa si do jego celw a za dobrze, sprawiaa wraenie tak
apetycznego kska, e a go to troch niepokoio. Naleao si dziwi, i kto nie poar jej ju dawno
temu. Widocznie istnia jaki gboko ukryty haczyk, ale bystry umys Martina Thorpea z pewnoci
znajdzie sposb, eby go omin. O ile taki sposb w ogle istnieje. Gra bya warta wieczki.
O dziesitej wieczorem Simon Endean zadzwoni do Shannona. Poinformowali si wzajemnie o
swoich poczynaniach. Endean powiedzia, e 100000 funtw przypuszczalnie ju trafio na nowo
otwarte szwajcarskie konto. Shannon poleci, aby pierwsze 10000 funtw przekaza do Kredietbanku
w Brugii na nazwisko Keith Brown.
Kilka minut po zakoczeniu rozmowy Endean napisa do Handelsbanku list z odpowiednimi
instrukcjami, podkrelajc, e transfer pienidzy musi zosta dokonany jak najszybciej, ale belgijscy
urzdnicy bankowi pod adnym pozorem nie mog pozna nazwiska dysponenta. Wystarczy numer
konta, sama dyspozycja za powinna by przekazana teleksem. Tu przed pnoc wysa list
ekspresem z czynnego ca dob urzdu pocztowego przy Trafalgar Square.
Za kwadrans dwunasta w mieszkaniu Shannona ponownie rozleg si brzczyk telefonu. Dzwoni
Semmler z Monachium. Shannon powiedzia mu, e ma dla nich wszystkich robot, ale nie moe
przyjecha do Monachium, eby pogada o szczegach. Semmler musi by w Londynie przed szst
wieczorem nastpnego dnia. Poda Niemcowi swj adres, obieca, e zwrci wszystkie koszty, a nawet
opaci powrotn podr do Monachium, gdyby Semmler nie przyj propozycji. Niemiecki najemnik
odpar, e na pewno przyleci, i Shannon odoy suchawk.
Jako nastpny zadzwoni z Marsylii Langarotti. Zajrza do swojej skrytki na poczcie i znalaz tam
telegram od Shannona. On take obieca, e zjawi si w Londynie przed szst i zamelduje pod
podanym adresem.
Najpniej, bo wp do pierwszej, dodzwoni si Janni Dupree. Natychmiast zgodzi si spakowa

manatki i przelecie trzynacie tysicy kilometrw dzielce go od Londynu, ale mg dotrze na


miejsce dopiero za ptorej doby. Umwi si z Shannonem na spotkanie w czwartek wieczorem.
Po ostatniej rozmowie Shannon jeszcze przez godzin czyta najnowszy numer pisma powiconego
palnej broni krtkiej, po czym wyczy wiato. Tak zakoczy si dzie pierwszy.
W rod rano podrujcy pierwsz klas sir James Manson zjad solidne niadanie na pokadzie
leccego do Zurychu samolotu. Tu przed dwunast zosta wprowadzony z honorami do gabinetu
doktora Martina Steinhofera.
Dwaj mczyni znali si ju od dziesiciu lat. W tym czasie bank Zwingli wielokrotnie reprezentowa
interesy Mansona, kiedy grniczy potentat chcia dyskretnie i tanio kupi akcje, ktre natychmiast
poszyby gwatownie w gr, gdyby rozesza si wiadomo, e ich nabyciem jest zainteresowany
wanie sir James Manson. Doktor Steinhofer bardzo sobie ceni starego klienta, dlatego te wsta zza
biurka, ucisn mu z szacunkiem rk i wskaza wygodny fotel.
Potem szwajcarski bankier zaproponowa gociowi cygaro, sekretarz za przynis kaw i dwa mae
kieliszki napenione winiwk. Kiedy mody mczyzna wyszed z gabinetu, sir James nie zwlekajc
przedstawi cel swej wizyty.
W cigu najbliszych tygodni bd chcia naby kontrolny pakiet akcji pewnej brytyjskiej firmy. W
tej chwili nie mog poda jej nazwy, gdy mj pracownik prowadzi jeszcze poszukiwania spki
najlepiej odpowiadajcej moim wymaganiom. Myl, e ju wkrtce j poznam.
Doktor Steinhofer skin w milczeniu gow i podnis filiank do ust.
Pocztkowo bdzie to bardzo niewielka operacja, angaujca nieznaczne sumy. Mam jednak
powane powody, by przypuszcza, e potem, kiedy na gied trafi pewne informacje, akcje tej firmy
gwatownie zyskaj na wartoci.
Sir James nie musia wyjania Steinhoferowi zasad rzdzcych obrotem akcjami na londyskiej
giedzie, gdy Szwajcar zna je nie gorzej od niego, podobnie jak regulaminy i przepisy wszystkich
waniejszych gied na wiecie.
Zgodnie z brytyjskim prawem kady, kto zakupi na giedzie dziesi lub wicej procent akcji jakiej
firmy, ma obowizek w cigu czternastu dni poda swoje nazwisko zarzdowi spki. Twrcy tego
przepisu pragnli zapewni opinii publicznej moliwo sprawdzenia, do kogo nale najwiksze
pakiety akcji przedsibiorstw biorcych udzia w obrocie giedowym.
Dlatego kada szanujca si firma brokerska, kupujc na polecenie klienta wiksz liczb akcji,
informuje zarzd zainteresowanej spki, w czyim imieniu wystpuje chyba e transakcja dotyczy
mniej ni dziesiciu procent akcji. Wtedy klient moe pozosta anonimowy.
Mona obej ten przepis podstawiajc faszywych nabywcw, ale porzdna firma brokerska bardzo
szybko zorientuje si, e to oszustwo i zastosuje si do obowizujcego prawa.
Jednak szwajcarski bank, nie zobowizany do przestrzegania brytyjskiego prawa, lecz tylko wasnych
zasad dyskrecji, po prostu odmawia udzielania informacji dotyczcych tosamoci swoich klientw,
nawet jeli ma powane podstawy przypuszcza, e istniej jedynie na papierze.
Obaj mczyni siedzcy w gabinecie doktora Steinhofera doskonale zdawali sobie spraw z tych
wszystkich subtelnoci.
W celu przeprowadzenia tej operacji nawizaem kontakt z szecioma partnerami, ktrzy kupi
akcje w moim imieniu mwi dalej sir James. Wszyscy zgodzili si otworzy konta w banku
Zwingli i poprosz, aby zechcia pan zaj si ca spraw.
Doktor Steinhofer odstawi filiank i skin gow. Jako dobry Szwajcar take uwaa, e nie ma
sensu ama prawa tam, gdzie mona je odpowiednio nagi naturalnie zakadajc, e nie jest to
szwajcarskie prawo oraz doskonale rozumia, i windowanie ceny w gr jest zupenie bezcelowe,
nawet w przypadku niewielkiej operacji. Oszczdzania trzeba si uczy na maych sumach, eby po
wielu latach doj do prawdziwego bogactwa.
Nie ma problemu odpar. Czy ci panowie zjawi si tutaj osobicie?
Sir James wypuci z ust kb aromatycznego dymu.
Obawiam si, e mog nie znale na to czasu. Ja sam postanowiem powierzy t spraw mojemu
asystentowi, wic nie jest wykluczone, e oni postpi tak samo. Sdz, e nie ma pan nic przeciwko
temu?
Skde znowu zapewni go popiesznie Steinhofer. Kto bdzie paskim reprezentantem?

Pan Martin Thorpe. Sir James Manson wyj z kieszeni cienk kopert i wrczy j bankierowi.
Oto odpowiednie upowanienie, sporzdzone przez notariusza i opatrzone moim podpisem. Rzecz
jasna, moe pan sprawdzi jego autentyczno. Znajdzie pan tam pene dane pana Thorpea oraz
numer paszportu, ktrym bdzie si legitymowa. Przybdzie do Zurychu mniej wicej za tydzie, aby
sfinalizowa umow. Od tej pory moe podejmowa w moim imieniu wszystkie decyzje, a jego
podpis ma tak sam wag jak mj. Czy moe pan zaakceptowa takie rozwizanie?
Doktor Steinhofer wyj z koperty kartk, zapozna si z treci dokumentu, po czym ponownie skin
gow.
Oczywicie, prosz pana. Nie widz adnych przeszkd. Manson wsta i zdusi cygaro w
popielniczce.
W takim razie pozwoli pan, doktorze, e si poegnam. Zostawiam spraw w rkach Thorpea,
ktry, ma si., rozumie, bdzie ze mn w kontakcie.
Mczyni wymienili ucisk doni, a nastpnie sir James Manson zosta odprowadzony a do wyjcia
z banku. Kiedy zamkny si za nim cikie dbowe drzwi, postawi konierz paszcza, by osoni si
przed chodnym, kliwym wiatrem, wsiad do czekajcej na niego wynajtej limuzyny i kaza
zawie si na lunch do Baur au Lac. W Zurychu daj niele je, ale poza tym to okropne miasto
pomyla. Nie ma nawet porzdnego burdelu.
Siergiej Golon, zastpca podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, by tego ranka w
nie najlepszym nastroju. Podczas niadania otrzyma list z informacj, e jego syn nie zda egzaminw
wstpnych na Akademi Nauk Spoecznych, co stao si przyczyn gorcej rodzinnej ktni. W
rezultacie znowu daa o sobie zna gnbica go od duszego czasu niestrawno. Zapowiada si
bardzo nieprzyjemny dzie, a w dodatku sekretarka miaa zwolnienie lekarskie.
Za oknami jego maego biura w Sekcji Afryki Zachodniej Ministerstwa Spraw Zagranicznych
smagane wiatrem moskiewskie bulwary, pokryte jeszcze resztkami zszarzaego niegu, czekay z
utsknieniem na wiosenne ocieplenie.
Paskudna pogoda zauway stranik, kiedy rano Golon wysiad ze swego moskwicza na
parkingu przed budynkiem ministerstwa.
Zastpca podsekretarza stanu mrukn co w odpowiedzi, wszed do gmachu i pojecha wind na
sidme pitro, gdzie mieci si jego gabinet. Nie byo sekretarki, wic przenis sam na biurko stert
dokumentw, ktre dostarczono z rnych czci budynku, i zacz je przeglda, obracajc w ustach
pastylk neutralizujc zbyt silne dziaanie kwasw odkowych.
Na okadce trzeciej teczki widniaa uwaga napisana charakterystycznym urzdniczym pismem
podsekretarza stanu: Zapozna si i nada tok postpowaniu. Golon westchn ciko i otworzy
teczk. Podstaw do jej zaoenia daa skierowana do kilku ministerstw dyrektywa wywiadu.
Opierajc si na niej Ambasador Dobrowolski dosta pewne polecenia i wykona je, o czym
informowa w ostatniej depeszy. Proba rzdu ZSRR zostaa speniona, w zwizku z czym naley
podj szybkie dziaania.
Golon prychn pogardliwie. Pomijany przy obsadzaniu stanowisk w ambasadach, by gorcym
zwolennikiem tezy, w myl ktrej dyplomaci przebywajcy za dugo na placwkach trac kontakt z
rzeczywistoci i zaczynaj przywizywa za du wag do swych pomysw.
Zupenie jakbymy nie mieli innych rzeczy na gowie mrukn. Wiedzia, e nastpna teczka
dotyczy rozwoju sytuacji w Republice Gwinei, skd radziecki ambasador coraz czciej donosi o
wzrastajcych wpywach Chiczykw. To jest naprawd powany problem pomyla podsekretarz.
W porwnaniu z tym zajmowanie si zangaryjskimi zoami cyny i zastanawianie si, jakiej s
wielkoci, naprawd nie miao adnego sensu. Tym bardziej e Zwizek Radziecki ma pod dostatkiem
cyny.
Jednak jego zwierzchnicy nadali sprawie subowy bieg, a on jako przykadny funkcjonariusz nie mia
zamiaru robi nic wbrew ich woli. W zwizku z tym podyktowa wypoyczonej z sekcji stenotypii
maszynistce list do dyrektora Instytutu Grnictwa w Swierdowsku z poleceniem, by wyznaczy
niewielk grup geologw i inynierw, ktrzy mogliby oszacowa wielko z cyny w jednym z
pastw Afryki Zachodniej, i poinformowa jego, czyli zastpc sekretarza stanu, kiedy w zesp
bdzie gotowy do wyjazdu.
Naturalnie zdawa sobie spraw z trudnoci, jakie go czekaj przy organizowaniu naukowcom

transportu na Czarny Ld, ale na razie odepchn od siebie te myli. Nieprzyjemne pieczenie w
przeyku ustpio, a on zauway, e maszynistka ma cakiem adne nogi.
Shannon spdzi bardzo spokojny dzie. Wsta pno, po czym pojecha na West End do banku, gdzie
podj z konta niemal ca sum, jaka si tam znajdowaa, czyli prawie 1000 funtw. Wiedzia, e jak
tylko nadejdzie przekaz z Belgii, stan konta zdecydowanie si zwikszy.
Po lunchu zadzwoni do swego przyjaciela pisarza, ktry troch zdziwi si, syszc jego gos.
Mylaem, e wyjechae z miasta?
A dlaczego? zapyta Shannon.
Szukaa ci maa Julia. Chyba wyware na niej spore wraenie. Carrie twierdzi, e biedactwo bez
przerwy mwi tylko o tobie. Dzwonia do hotelu Lowndes, ale powiedzieli jej, e wyjechae, nie
pozostawiajc nowego adresu.
Shannon obieca, e zadzwoni do dziewczyny, i poda swj nowy numer telefonu, po czym wyuszczy
prob.
Chyba mog to zrobi... odpar pisarz z wahaniem. Cho szczerze mwic wydaje mi si, e
powinienem najpierw zapyta go, czy nie ma nic przeciwko temu.
W takim razie zrb to. Powiedz mu, e chodzi o mnie, e chc si z nim spotka i jestem gotw
powici kilka godzin, eby go zobaczy. Powiedz mu te, e na pewno nie zawracabym mu gowy,
gdybym nie by przekonany o wanoci sprawy.
Pisarz zgodzi si speni prob i oddzwoni, jak tylko zdobdzie numer telefonu i adres czowieka, z
ktrym chcia si widzie Shannon naturalnie, jeli tamten zgodzi si spotka z najemnikiem.
Po poudniu Shannon napisa list do pana Goossensa z Kredietbanku i poinformowa go, e w
niedalekiej przyszoci poda adres banku swoim dwm lub trzem partnerom w interesach i bdzie co
jaki czas sprawdza telefonicznie, czy nie nadeszy od nich jakie wiadomoci dla niego. Za
porednictwem Kredietbanku bdzie take prowadzi korespondencj handlow, wysyajc panu
Goossensowi zaadresowane listy, ktre ten niech nastpnie nadaje na poczcie w Brugii. Naturalnie,
wszelkimi opatami naley obciy jego konto.
O pitej po poudniu zadzwoni Endean. Shannon poinformowa go o dotychczasowych poczynaniach,
nie wspominajc jednak ani sowem o rozmowie z pisarzem Endean nie mia pojcia, e pisarz i
Shannon s dobrymi znajomymi. Zameldowa natomiast zgodnie z prawd, e trzej ewentualni
wsppracownicy zjawi si w Londynie jeszcze tego samego dnia wieczorem, czwarty za przybdzie
najpniej we czwartek.
Martin Thorpe przepracowa ciko pity dzie z rzdu, ale wreszcie jego poszukiwania zostay
uwieczone sukcesem. Przejrza na City Road dokumenty pozostaych siedemnastu firm i sporzdzi
drug, znacznie krtsz list, zawierajc nazwy tylko piciu spek. Na pierwszym miejscu nadal
znajdowaa si firma, ktra poprzedniego dnia zwrcia jego uwag. Zakoczy lektur wczesnym
popoudniem i postanowi odpocz przez reszt dnia, poniewa sir James Manson jeszcze nie wrci
z Zurychu. Nazajutrz rano poinformuje szefa o wynikach poszukiwa, a pniej rozpocznie prywatne
ledztwo, aby ustali, jak to si stao, e tak akomy ksek pozosta jeszcze nietknity. Na razie wrci
do domu w Hampstead Garden i zaj si strzyeniem trawnika.

2
Jako pierwszy przylecia na lotnisko Heathrow, na pokadzie samolotu Lufthansy z Monachium, Kurt
Semmler. Ledwie przeszed przez odpraw celn, zadzwoni do Shannona, ale go nie zasta. Poniewa
byo jeszcze za wczenie, eby stawi si pod wskazanym adresem, wszed do restauracji, usiad przy
oknie i palc jednego papierosa za drugim obserwowa startujce maszyny.
Marc Vlaminck zameldowa si telefonicznie kilka minut po pitej. Shannon zerkn na przygotowan
zawczasu list pobliskich hoteli i podyktowa nazw jednego z nich, Belg zapisa j litera po literze, a
zaraz potem wyszed przed budynek dworca Victoria, wsiad do takswki i podsun kierowcy kartk.
Semmler odezwa si dziesi minut po Vlamincku. On take otrzyma od Shannona nazw hotelu,
zapisa j starannie, po czym pojecha takswk pod wskazany adres.
Langarotti zgosi si jako ostatni. Rwnie i on zaraz po przylocie skontaktowa si telefonicznie z
Shannonem, dowiedzia si od niego, gdzie ma zamieszka, i pojecha takswk do hotelu.
O sidmej Shannon zadzwoni kolejno do wszystkich trzech i poleci, eby za p godziny stawili si
w jego mieszkaniu.
Dopiero w chwili spotkania dowiedzieli si, e zostali cignici do Londynu w tym samym celu.
Szerokie umiechy zagociy na ich twarzach, czciowo wywoane radoci ze spotkania starych
przyjaci, a czciowo wiadomoci, e Shannon musi by przy niezej forsie, skoro zdecydowa si
zagwarantowa im zwrot kosztw podry, niezalenie od tego, czy zgodz si przyj proponowan
robot. Rzecz jasna zastanawiali si, kim moe by jego hojny sponsor, ale doskonale wiedzieli, e nie
naley o to pyta.
Utwierdzili si jeszcze bardziej w tym przekonaniu, kiedy Shannon powiedzia im, e na tych samych
warunkach postanowi cign z Afryki Janniego Dupree. Bilet lotniczy wartoci 500 funtw to nie
pestka. Zaintrygowani czekali na wyjanienia.
Propozycja, ktr otrzymaem powiedzia Shannon dotyczy zorganizowania od podstaw do
powanej operacji. Nikt jej nie zaplanowa, wic musimy zrobi to sami. Nasze zadanie polega na
przeprowadzeniu byskawicznego ataku na miasto pooone na wybrzeu Afryki. Trzeba bdzie
ostrzela najwaniejszy budynek, zdoby go, zaatwi wszystkich, ktrzy bd w rodku, utrzyma go
przez jaki czas, a potem znikn bez ladu.
Reakcja mczyzn bya zgodna z jego oczekiwaniami: Vlaminck umiechn si szeroko i podrapa po
piersi, Semmler mrukn Klasse i zapali nastpnego papierosa od poprzedniego, Langarotti za
wpatrywa si bez mrugnicia w Shannona, szybkimi, precyzyjnymi ruchami przesuwajc ostrze noa
po skrzanym pasie owinitym dokoa lewej pici.
Shannon rozoy na pododze narysowan rcznie map. Przedstawiaa cz wybrzea i gwne
budynki portu. Nie bya zbyt dokadna, bo nie znalazy si na niej dwie kamieniste ostrogi u wejcia
do portu Clarence, ale w zupenoci wystarczaa, aby wstpnie omwi zaoenia operacji.
Dowdca najemnikw mwi przez dwadziecia minut. Trzej podwadni zgodzili si, e jedynie
zaproponowany przez niego plan ataku moe zagwarantowa pene powodzenie. Nikt z nich nie
zapyta o miejsce akcji, gdy po pierwsze, Shannon na pewno by tego nie ujawni, a po drugie, ta
informacja nie bya im do niczego potrzebna. Nie chodzio tu o brak zaufania, tylko o konieczno
zachowania cisej tajemnicy. W razie jakiego przecieku oni bd poza wszelkimi podejrzeniami.
Shannon mwi po francusku z wyranym angielskim akcentem. Nauczy si tego jzyka podczas
suby w Szstym Komandzie w Kongu. Wiedzia, e Vlaminck daje sobie jako tako rad z
angielskim oraz e Semmler zna okoo dwustu sw, ale Langarotti zna wycznie francuski, w
zwizku z czym wanie francuski sta si jzykiem oficjalnym maego oddziau przynajmniej do
czasu przybycia Dupree, kiedy pojawi si konieczno tumaczenia wszystkiego na angielski.
Tak to wanie wyglda zakoczy Shannon. Warunki s nastpujce: tysic dwiecie
pidziesit dolarw miesicznie, liczc od jutra, plus pokrycie wszystkich kosztw utrzymania i
podry po Europie. Budet przedsiwzicia jest cakowicie wystarczajcy, a tylko dwie fazy
przygotowa nielegalne, gdy w miar moliwoci staraem si wszystko zaatwia oficjalnymi

kanaami. Pierwsza sprawa to przekroczenie granicy midzy Belgi a Francj, druga to zaadunek
kilkunastu skrzy na statek gdzie w Europie Poudniowej. Obie operacje musimy wykona osobicie.
Gwarantuj wam trzymiesiczne zatrudnienie, a dodatkowo po pi tysicy dolarw na gow jako
premi po wykonaniu zadania. I co wy na to?
Trzej najemnicy spojrzeli po sobie. Pierwszy skin gow Vlaminck.
Wchodz powiedzia. Wyglda to cakiem niele.
Czy bdziemy wystpowa przeciwko Francji? zapyta Langarotti. Nie chciabym znale si
na wygnaniu.
Daj ci sowo, e nie bdziemy mieli nic do czynienia z Francuzami.
Daccord mrukn Korsykanin. Shannon spojrza na Niemca.
A ty, Kurt?
Co z ubezpieczeniem? zapyta Semmler. Nie chodzi o mnie, bo nie mam rodziny, ale o
Marca.
Belg pokiwa gow.
Susznie. Nie chciabym pozostawi Anny na lodzie. Wszyscy najemnicy s ubezpieczani przez
pracodawc. Zwyczajowa stawka wynosi 20 000 dolarw w przypadku mierci i 6 000 za powane
rany, na przykad utrat koczyny.
Musicie sami si tym zaj, ale za to nie macie adnych ogranicze co do wysokoci sumy. Jeli
kto zginie, reszta przysignie, e wypad na morzu za burt. Jeli zostanie ranny, pozostali stwierdz,
e dozna obrae podczas pracy na pokadzie. Ubezpieczenie ma dotyczy podry morskiej maym
frachtowcem midzy Europ a Afryk Poudniow. Rozumiemy si?
Mczyni skinli gowami.
Jestem powiedzia Semmler.
Ucisnli sobie donie, dopeniajc w ten sposb formalnoci, po czym Shannon przystpi do
przydzielania im konkretnych zada.
Kurt, w pitek odbierzesz pierwszy czek z zapat i tysic dolarw na wydatki. Polecisz nad Morze
rdziemne i zaczniesz rozglda si za odpowiednim statkiem. Potrzebuj niewielkiego frachtowca
nie notowanego przez policj. Zapamitaj, bo to bardzo wane. Papiery maj by w porzdku, statek
na sprzeda. Nono sto do dwustu ton, moe by przerobiony trawler albo jednostka marynarki
wojennej, byle tylko nie przypomina jakiego kutra patrolowego. Nie zaley mi na szybkoci, tylko
na niezawodnoci. Statek musi by na tyle niepozorny, eby dao si spokojnie zaadowa na niego
bro. Cena nie powinna przekracza dwudziestu piciu tysicy funtw, cznie z kosztami robt, ktre
ewentualnie trzeba bdzie przeprowadzi. Ostateczny termin wypynicia do Kapsztadu z penym
wyposaeniem i adunkiem na pokadzie szedziesit dni, liczc od dzisiaj. Wszystko jasne?
Semmler skin gow, zastanawiajc si ju intensywnie nad sposobem wykorzystania swoich
znajomoci w marynarskim wiatku.
Jean-Baptiste, jakie miasto lece nad Morzem rdziemnym znasz najlepiej?
Marsyli odpar Langarotti bez wahania.
W porzdku. W pitek odbierzesz pierwsz cz wynagrodzenia i piset funtw, polecisz do
Marsylii, zainstalujesz si w jakim maym hotelu i zaczniesz si rozglda. Znajd mi trzy due
pneumatyczne odzie ze sztywnym dnem, takie jakie produkuje Zodiac. Wiesz, najpierw uywali ich
komandosi, a potem trafiy na rynek jako sprzt dla ludzi ze sportow yk. Kup je od rnych
dostawcw, a potem zawiadom jak szacown firm spedycyjn, e chcesz przewie je do
miejscowoci wczasowej w Maroku. Aha, musz by czarne. Do tego dokup jeszcze trzy mocne
przyczepne silniki z elektrycznymi rozrusznikami. Kada d powinna mie nono okoo jednej
tony i osiga prdko co najmniej dziesiciu wzw, a byoby dobrze, eby wicej. Co najmniej
szedziesit koni mechanicznych. Bardzo wana sprawa: upewnij si, czy silniki maj podwodne
wydechy. Jeli nie, znajd mechanika, ktry zrobi trzy komplety podwodnych ukadw wydechowych
z odpowiednimi zaworami. Silniki z w tym samym magazynie co odzie i poinformuj firm, e te
maj by przewiezione do Maroka. Na pewno nie starczy ci pienidzy, wic otwrz sobie konto w
banku i przelij mi jego numer pod ten adres, ebym mg dokona przelewu. Kupuj kad rzecz
oddzielnie. Byoby dobrze, gdyby na bieco informowa mnie o wydatkach. Wszystko jasne?
Langarotti skin gow i ponownie zaj si ostrzeniem noa.
Teraz ty, Marc. Pamitasz, jak kiedy opowiadae mi o jakim Belgu, ktry w 1945 zwdzi
Niemcom tysic zupenie nowych schmeisserw i wci jeszcze ma poow w piwnicy? W pitek

wrcisz do Ostendy z pierwsz wypat i piciuset funtami, i sprbujesz odszuka tego czowieka.
Dowiedz si, czy nie zechciaby upynni czci zapasu. Potrzebuj stu sztuk w idealnym stanie.
Zapac mu sto dolarw za sztuk, czyli znacznie wicej ni dostaby na rynku. Napisz do mnie na ten
adres, czy go znalaze i czy zgodzi si spotka ze mn. Zrozumiae?
O wp do dziesitej odprawa dobiega koca. Wszystkie instrukcje zostay zapamitane albo
zapisane.
W porzdku. Moe teraz bymy co zjedli? zaproponowa Shannon kolegom.
Poszli do pobliskiej restauracji. Nadal rozmawiali po francusku, ale nikt nie zwraca na nich uwagi,
chyba e wybuchali dononym miechem. Nie ulegao wtpliwoci, e czterej mczyni siedzcy
przy stoliku w kcie s czym bardzo podekscytowani, cho adnemu z goci nie przyszo do gowy,
i przyczyn tego radosnego nastroju jest perspektywa wzicia udziau w kolejnej wojnie pod
dowdztwem Cata Shannona.
Po drugiej stronie Kanau jeszcze jeden czowiek myla intensywnie o Carlu Alfredzie Thomasie
Shannonie, ale nie byy to przyjazne myli. Czowiek w przechadza si po salonie w swoim
mieszkaniu w eleganckiej kamienicy w pobliu placu Bastylii, przetrawiajc zebrane w cigu
minionego tygodnia informacje oraz plotki, ktre kilka godzin temu dotary do niego z Marsylii.
Gdyby pisarz, ktry nie tak dawno poleci Simonowi Endeanowi Charlesa Roux jako drugiego
najemnika, wiedzia wicej o Francuzie, z pewnoci nie wyraaby si o nim a tak pochlebnie. Ale
zna jedynie przebieg jego kariery, nie majc adnych informacji na temat charakteru. Nie wiedzia
take a wic nie mg powiedzie tego Endeanowi o wielkiej nienawici, jak Roux ywi do
Shannona.
Po pierwszym spotkaniu z Endeanem Roux czeka cierpliwie przez dwa tygodnie na ponowne
nawizanie kontaktu. Kiedy nic takiego nie nastpio, doszed do wniosku, e albo sprawa staa si
nieaktualna, albo czowiek, ktry przedstawi mu si jako Walter Harris, znalaz innego wykonawc.
Uznawszy drug moliwo za bardziej prawdopodobn, zacz sprawdza ludzi, ktrym angielski
biznesmen mgby zaproponowa kontiakt. Przy okazji dowiedzia si, e Shannon mieszka pod
wasnym nazwiskiem w maym hoteliku na Montmartrze. Odkrycie wstrzsno nim, gdy po
spotkaniu na lotnisku le Bourget straci Irlandczyka z oczu i by przekonany, e Shannon opuci
Francj.
Kiedy przekona si, e jest inaczej a byo to tydzie temu natychmiast poleci jednemu z ludzi,
ktrych lojalnoci by pewien, wzi Shannona pod lup. Czowiek w nazywa si Henri Alain i take
by kiedy najemnikiem.
Dwadziecia cztery godziny pniej Alain poinformowa go, e Shannon opuci hotel i uda si w
nieznanym kierunku. Roux dowiedzia si take dwch innych rzeczy: e zniknicie Shannona
nastpio nazajutrz po jego spotkaniu z londyskim biznesmenem oraz e tego samego dnia Irlandczyk
take spotka si z jakim czowiekiem. Zachcony drobn sum recepcjonista opisa gocia
Shannona; dla Roux stao si jasne, e jest to ten sam osobnik, ktry zjawi si u niego w mieszkaniu.
A wic pan Harris spotka si w Paryu z dwoma najemnikami, cho potrzebowa tylko jednego. W
rezultacie Shannon znikn z horyzontu, natomiast on, Roux, zosta na lodzie. Wcieko Francuza
bya tym wiksza, e t zapowiadajc si bardzo atrakcyjnie robot sprztn mu sprzed nosa wanie
Shannon czowiek, ktrego waciciel eleganckiego mieszkania w pobliu placu Bastylii
nienawidzi najbardziej ze wszystkich ludzi na wiecie.
Na jego polecenie Henri Alain przez cztery dni pilnowa hotelu, ale Shannon nie wrci. Potem Roux
sprbowa pj innym tropem. Przypomnia sobie artykuy w gazetach, w ktrych Shannon czsto
wystpowa razem z Korsykaninem Langarottim. Jeeli teraz Irlandczyk wrci do gry,
prawdopodobnie wcign w ni take starego kumpla. Henri Alain pojecha do Marsylii, aby
odnale Langarottiego i dowiedzie si, gdzie przebywa Shannon. Wrci zaledwie kilka godzin temu
z informacj, e Langarotti polecia do Londynu.
Roux zatrzyma si i spojrza na swojego czowieka.
Bon, Henri. To wszystko. Odezw si, kiedy bd ci potrzebowa. Czy recepcjonista z hotelu da ci
zna, gdyby pojawi si Shannon?
Jasne odpar Alain i skierowa si do drzwi.
Natychmiast mnie zawiadom, gdyby si czego dowiedzia.

Kiedy Alain wyszed, Roux zamyli si gboko. Fakt, e Langarotti wyjecha wanie do Londynu,
na pewno wiadczy o tym, i Korsykanin mia si tam spotka z Shannonem. Czyli e Shannon zacz
rekrutacj, a rekrutacj prowadzi si tylko wtedy, jeli ma si kontrakt. Roux nie mia adnych
wtpliwoci, e chodzi o kontrakt Waltera Harrisa o robot, ktr on powinien dosta. Zniewaga
bya tym wiksza, e Shannon zaangaowa czowieka z Francji, a wic z obszaru, ktry Roux uzna
za swj wasny teren owiecki.
Istnia jeszcze inny powd, dla ktrego zaleao mu na kontrakcie Harrisa. Od powrotu z Bukavu nie
zaproponowano mu adnej roboty, w zwizku z czym jego dominacja nad wiatkiem francuskich
najemnikw stawaa si coraz bardziej problematyczna. Gdyby okazao si, e Shannon nie jest w
stanie kontynuowa rozpocztego zadania albo gdyby znikn bez ladu, Harris prawdopodobnie
zwrciby si do niego, Roux, i zoy mu konkretn propozycj, co powinien uczyni ju za
pierwszym razem.
Charles Roux nie zwlekajc podszed do telefonu i wykrci pewien paryski numer.
W Londynie kolacja dobiegaa koca. Mczyni pili wycznie wino rozlewane z karafek, gdy jak
wszyscy najemnicy, uwaali je za najlepszy trunek na wiecie. May Marc unis szklank i powtrzy
toast, ktry czsto wznosili podczas pobytu w Kongo:
Vive la mort, vive la guerre,
Vive le sacre mercenaire!
Rozparty wygodnie na krzele Shannon, jedyny trzewy w tym towarzystwie, zastanawia si leniwie,
jak wielkie spustoszenia poczyni jego psy, kiedy poszczuje je do ataku na paac Kimby. W milczeniu
podnis szklank do ust i wypi za psy wojny.
Charles Roux liczy sobie czterdzieci osiem lat i by troch stuknity, cho te dwa fakty nie miay ze
sob nic wsplnego. Nikt nie nazwaby go wariatem, ale wikszo psychiatrw z pewnoci uznaaby
go za rozchwianego psychicznie. Podstaw takiej diagnozy byaby przede wszystkim megalomania, na
ktr cierpi wielu sawnych i bogatych. Tyle e nazywa si j wwczas nadmiernym egocentryzmem.
Psychiatrzy bez wtpienia stwierdziliby te u Roux obecno lekkiej paranoi, a bardziej surowi
mogliby nawet doszuka si pewnych objaww psychopatii. Jednak poniewa Roux nigdy nie podda
si specjalistycznym badaniom, a jego emocjonalne rozchwianie zazwyczaj krya zasona sporej
inteligencji i duego sprytu, nikt nie mia okazji postawi takiej diagnozy.
O niepokojcej prawdzie wiadczya jego skonno do przypisywania sobie nadmiernego znaczenia,
przekonanie o wasnej nieomylnoci i gupocie innych, oraz pena goryczy nienawi do wszystkich,
ktrzy jego zdaniem zrobili mu jak krzywd. Ofiary tej nienawici najczciej nie uczyniy
mu nic zego, ale w przypadku Shannona sprawy miay si nieco inaczej.
Roux dosuy si we francuskiej armii stopnia starszego sieranta, ale majc prawie czterdzieci lat
zosta zwolniony z wojska w zwizku z jak afer finansow. W roku 1961 szuka pracy, zapaci z
wasnej kieszeni za przelot do Katangi i zaproponowa swoje usugi przywdcy secesjonistw,
Czombemu. Walka o oderwanie zasobnej w surowce prowincji od pogronego w chaosie i dopiero od
niedawna niepodlegego Konga osigna wtedy najwiksze nasilenie. Wielu ludzi, ktrzy pniej
zasynli jako najemnicy, wrd nich Hoare, Denard i Schramme, rozpoczo karier wanie w
Katandze. Chocia Roux twierdzi, e poradzi sobie z najwikszymi zadaniami, skierowano go na
jeden z mniej wanych odcinkw frontu, a kiedy wreszcie potna Organizacja Narodw
Zjednoczonych zdoaa upora si z maymi bandami rebeliantw nie uznajcych adnego
zwierzchnictwa osignito to drog polityczn, gdy o militarnym zwycistwie nie mogo nawet
by mowy Roux znalaz si wrd tych, ktrym udao si uciec.
Byo to w roku 1962. Dwa lata pniej, kiedy Kongo zaczo rozsypywa si jak domek z kart pod
ciosami popieranych przez komunistw ludzi z plemienia Simba, Czombe zosta wezwany z wygnania, aby stan na czele ju nie jednej prowincji, ale caego pastwa. Czombe z kolei wezwa
Hoarea, Roux za skwapliwie skorzysta z okazji i take wrci do Konga. Jako Francuz powinien
suy we francuskojzycznym Szstym Komandzie, trafi jednak do Pitego, poniewa przyjecha z

RPA. Postawiono go na czele kompanii, a p roku pniej jednym z dowdcw plutonw zosta
mody Anglik pochodzenia irlandzkiego nazwiskiem Shannon.
Po trzech miesicach Roux narazi si Hoareowi. Otrzyma zadanie zlikwidowania przygotowanej
przez Simbw blokady drogi. Przekonany o swoich niezwykych uzdolnieniach dowdczych, stworzy
wasny plan ataku, ktry okaza si cakowitym nieporozumieniem: zgino czterech biaych
najemnikw i ponad dwudziestu czarnych onierzy. Jedn z przyczyn klski by beznadziejny plan,
drug za fakt, e Roux dowodzi akcj pijany do nieprzytomnoci. Pi za dlatego, e pomimo
wszystkich przechwaek bardzo niechtnie bra udzia w bezporedniej walce.
Pukownik Hoare zada od niego szczegowego raportu i otrzyma go, ale wiele fragmentw nie
zgadzao si ze znanymi mu faktami. W zwizku z tym wezwa jedynego pozostaego przy yciu
dowdc batalionu, niejakiego Carla Shannona, i poprosi go o dokadn relacj z przebiegu akcji. Po
tym, co usysza, natychmiast wyrzuci Roux na zbity pysk.
Najemnik uda si na pnoc, gdzie doczy do dowodzonego przez Denarda Szstego Komanda. Jako
powd odejcia z Pitego poda szykany, ktrych jakoby nie szczdzi mu maostkowy angielski
dowdca, nie majcy do cywilnej odwagi, by uzna nieprzecitne zdolnoci niszego rang
Francuza. Denard atwo uwierzy w t bajeczk i uczyni go zastpc dowdcy mniejszego komanda,
nominalnie podlegego Szstemu, ale w rzeczywistoci prawie cakowicie niezalenego. Byo to
stacjonujce w Watsa Czternaste Komando dowodzone przez Taverniera.
W roku 1966 i Hoare, i Ta vernier wycofali si z dziaalnoci bojowej i wrcili do domw. Czternaste
Komando przeszo pod rozkazy Belga Wautiera. Roux pozosta na swoim stanowisku i natychmiast
znienawidzi nowego dowdc, bynajmniej nie dlatego, e Belg narazi mu si w jakikolwiek sposb.
Powodem nienawici byo to, e Roux mia nadziej przej dowdztwo po Tavernierze; tak si
jednak nie stao.
Czternaste Komando, skadajce si gwnie z Katangijczykw, stanowio gwn si uderzeniow
podczas zorganizowanego w 1966 roku buntu przeciwko kongijskiemu rzdowi. Ca operacj
zaplanowa precyzyjnie Wautier, i przypuszczalnie odnisby sukces. Czarny Jacques Schramme
czeka w pogotowiu ze swoim Dziesitym Komandem, ledzc rozwj wydarze. Gdyby to Wautier
dowodzi rewolt, prawdopodobnie zakoczyaby si ona powodzeniem; Czarny Jacques w
odpowiedniej chwili wprowadziby do akcji swj oddzia i rzd Konga znalazby si na przegranej
pozycji. Wautier przerzuci Czternaste Komando do Stanleyville, gdzie na lewym brzegu Rzeki Kongo
znajdowa si ogromny arsena. Ten, kto by go opanowa, miaby wystarczajco duo broni i amunicji,
by przez kilka lat sprawowa kontrol nad centralnymi i wschodnimi rejonami kraju. Jednak Wautier
zosta zastrzelony na dwie godziny przed atakiem, i cho nigdy tego nie udowodniono, czowiekiem,
ktry wpakowa mu kul w ty gowy, by Charles Roux. Naleao odwoa akcj, Roux jednak upar
si, aby obj dowdztwo, i bunt zakoczy si cakowit klsk: jego ludziom nie udao si nawet
przedosta na lewy brzeg rzeki, kongijska armia widzc, e arsena pozosta w jej rkach, ruszya
natychmiast do ataku, a oddzia zosta wybity do ostatniego czowieka. Schramme dzikowa
Opatrznoci, e nie zdy wzi udziau w tym przedsiwziciu. Przeraony Roux zwrci si o
pomoc do Petersa, nowego dowdcy anglojzycznego Pitego Komanda, a ten owin go bandaami i
przeszmuglowa za granic.
Roux odlecia do RPA jedynym samolotem, jaki startowa tego dnia, ale po dziesiciu miesicach
wrci do Konga, tym razem w towarzystwie piciu Afrykanerw. Dowiedzia si o przygotowaniach
do nowego buntu i doczy do Schrammea w kwaterze gwnej Dziesitego Komanda w pobliu
Kindu. Kiedy wybucha rewolta tym razem z udziaem Schrammea i Denarda Roux znowu
przebywa w Stanleyville. Zaledwie po kilku godzinach Denard zosta przypadkiem trafiony w gow
rykoszetem pocisku wystrzelonego przez kogo z jego ludzi. W kluczowym momencie poczone
komanda Szste i Dziesite straciy dowdc. Roux stwierdzi, e jako Francuz i jedyny czowiekiem
o wystarczajcych umiejtnociach i dowiadczeniu on, a nie Schramme, powinien zaj miejsce
Denarda.
Jednak wybr pad na Schrammea bynajmniej nie dlatego, e by najlepszym dowdc biaych
najemnikw, ale dlatego, e by jedynym biaym najemnikiem, aprobowanym przez miejscowych
onierzy, a bez nich garstka Europejczykw nie miaa co liczy na sukces.
Kandydatura Roux upada z dwch powodw. Po pierwsze, Katangijczycy gardzili nim i nie ufali mu,
pamitajc o swoich rodakach, ktrych rok wczeniej poprowadzi na mier. Podczas zebrania
najemnikw, zwoanego jeszcze tej samej nocy, kiedy ranny Denard zosta ewakuowany do Rodezji,

wystpi przeciwko Roux Shannon, ktry ptora roku wczeniej przenis si do Szstego Komanda,
nie chcc suy w Pitym pod dowdztwem Petersa.
Tym razem take nie udao si zdoby arsenau, wic Schramme zarzdzi dugi marsz ze Stanleyville
do Bukavu, wypoczynkowej miejscowoci pooonej nad jeziorem Bukavu. Gdyby sprawy zaczy
wyglda nieciekawie, wystarczyo przej przez most na drugi brzeg jeziora, by znale si w
ssiedniej Rwandzie.
Roux nienawidzi Shannona, wic Schramme przydzieli im zadania na przeciwnych kocach
konwoju, aby przypadkiem nie wpadli na siebie. Shannon zosta dowdc oddziau torujcego drog w
trudnym, rojcym si od nieprzyjaci terenie, Roux natomiast osania tyy dugiej kolumny zoonej
z najemnikw, miejscowych onierzy i ludnoci cywilnej.
Spotkali si dopiero w Bukavu, po tym, jak najemnicy zajli miasto, a kongijscy onierze otoczyli ich
ze wszystkich stron, pozostawiajc woln jedynie drog przez most na jeziorze.
Stao si to we wrzeniu roku 1967. Grali w karty, Roux by pijany. Poniewa nie mg si
skoncentrowa, przegra sporo, po czym oskary Shannona o oszustwo. Shannon odpar, e Roux
spieprzy parti z tego samego powodu, z jakiego nie potrafi poradzi sobie z blokujcymi drog
Simbami: brakowao mu odwagi. Przy stoliku zapada miertelna cisza, inni najemnicy zaczli powoli
wycofywa si pod ciany, ale Roux stchrzy nie wykona najmniejszego ruchu i pozwoli
Irlandczykowi wsta od stou. Dopiero kiedy Shannon znalaz si przy drzwiach, Francuz zerwa si z
krzesa i wyszarpn z kabury colta kalibru 45.
Jednak Shannon okaza si szybszy. Usyszawszy skrzypnicie krzesa odwrci si byskawicznie,
wycign rewolwer, po czym nie celujc strzeli przez ca dugo pomieszczenia. Mia szczcie,
gdy kula trafia Roux tylko w prawe rami, rozszarpaa mu biceps i wysza drug stron. Rami
Francuza zwisao bezwadnie, a krew spywaa na lec na pododze, bezuyteczn ju bro.
Pamitam jeszcze jedno powiedzia gono Shannon. Pamitam, jak zgin Wautier.
Roux by skoczony. Przedosta si do Rwandy, pojecha do stolicy republiki, Kigali, a stamtd
polecia do Francji. Dziki temu omina go kapitulacja Bukavu oraz pi miesicy obozu dla internowanych w Kigali. Straci jednak szans na wyrwnanie rachunkw z Shannonem.
Poniewa wrci do Parya jako jeden z pierwszych, udzieli kilku wywiadw, w ktrych opowiada
gwnie o swoich niezwykych wyczynach, ranie odniesionej na polu bitwy, oraz pragnieniu powrotu i
ponownego objcia dowdztwa. Klska pod Dilolo, gdzie wyleczony Denard przegra usiujc
przeprowadzi le zaplanowan inwazj na Kongo z terytorium Angoli, by odcign cz si
nieprzyjaciela z Bukavu, oraz jego pniejsza decyzja o przejciu do cywila, day Roux pretekst do
twierdzenia, i jest przywdc wszystkich francuskich najemnikw.
Dziki grabieom, jakich dopuszcza si w Kongu, mia sporo pienidzy. Paci przernym opojom i
wczgom lubicym podawa si za najemnikw, ktrzy w zamian za to gorliwie rozgaszali
opowieci o jego niesychanym mstwie. Zyska take co w rodzaju ich lojalnoci, cho dotyczya
ona raczej jego pienidzy ni osoby.
Henri Alain nalea wanie do tych ludzi, podobnie jak nastpny go, ktry zjawi si na telefoniczne
wezwanie. By prawdziwym najemnikiem, tyle e bardzo szczeglnego rodzaju.
Raymond Thomard by zabjc z zawodu i zamiowania. cigany przez policj, trafi kiedy do
Konga, gdzie Roux wykorzystywa go do najbrudniejszej roboty. Dziki niewielkiej sumce i
faszywemu przekonaniu o wielkoci Roux, Thomard sta si tak lojalny jak tylko lojalny moe by
patny morderca.
Mam dla ciebie robot powiedzia Roux. Kontrakt wartoci piciu tysicy dolarw. Jeste
zainteresowany?
Thomard umiechn si.
Jasne, patron. Kogo mam zaatwi?
Cata Shannona.
Umiech znikn z twarzy Thomarda.
Wiem, e jest dobry cign Roux, nie dopuszczajc zabjcy do gosu. Ale ty jeste lepszy.
Poza tym on o niczym nie wie. Kiedy znw przyjedzie do Parya, dostaniesz jego adres, pjdziesz za
nim i sprztniesz go wtedy, kiedy uznasz za stosowne. Czy on ci kiedy widzia?
Thomard pokrci gow.
Nigdy si nie spotkalimy. Roux poklepa go po plecach.
W takim razie nie masz si czym przejmowa. Dzwo od czasu do czasu. Powiem ci, gdzie i kiedy

go znajdziesz.

3
List, ktry Simon Endean wysa we wtorek wieczorem z Londynu, dotar do Handelsbanku w
Zurychu w czwartek rano. Zgodnie z zawartymi w licie instrukcjami bank przekaza teleksem 10 000
funtw na konto pana Keitha Browna w Kredietbanku w Brugii.
W poudnie pan Goossens zapozna si z treci teleksu, po czym niezwocznie dokona przelewu
5000 funtw na konto pana Browna w Londynie. Tu przed czwart tego samego dnia Shannon
zadzwoni do banku na West Endzie i dowiedzia si, e pienidze s ju na koncie. Poprosi wic
kierownika, aby umoliwi mu podjcie trzech i p tysica funtw gotwk. Obiecano mu, e
pienidze bd na niego czekay nastpnego dnia o wp do dwunastej.
Tego ranka kilka minut po dziewitej Martin Thorpe zjawi si w gabinecie sir Jamesa Mansona, by
przedstawi mu wyniki swoich poszukiwa. Dwaj mczyni przejrzeli wsplnie krtk list oraz
kopie dokumentw uzyskane we wtorek i rod w rejestrze firm, po czym Manson rozpar si
wygodnie w fotelu i spojrza w sufit.
Nie ulega wtpliwoci, e masz racj co do Bormaca powiedzia ale dlaczego, do wszystkich
diabw, jeszcze nikt nie wykupi akcji nalecych do gwnego udziaowca?
To samo pytanie Martin Thorpe zadawa sobie przez ca minion noc i dzie.
Bormac Trading Company, sp. z o. o., zostaa utworzona w 1904 roku w celu eksploatacji licznych
plantacji drzew kauczukowych, zaoonych pod koniec ubiegego wieku na terenach, gdzie byo atwo
o tani chisk si robocz.
Pomysodawc by obrotny i zarazem bezwzgldny Szkot nazwiskiem Ian Macallister od 1921 sir
Ian Macallister a plantacje znajdoway si na Borneo. Std wanie nazwa firmy.
Bardziej czowiek czynu ni biznesmen, Macallister zgodzi si w 1903 roku nawiza wspprac z
grup londyskich biznesmenw. Rok pniej powstaa spka Bormac, na rynek za trafio p
miliona akcji. Macallister, ktry nieco wczeniej oeni si z siedemnastoletni dziewczyn, otrzyma
150 000 akcji, miejsce w zarzdzie oraz doywotnie stanowisko dyrektora wszystkich plantacji.
Dziesi lat po zaoeniu spki londyscy biznesmeni zawarli kilka lukratywnych kontraktw z
firmami zbrojeniowymi, co doprowadzio do wzrostu kursu akcji z czterech szylingw do ponad
dwch funtw za sztuk. Boom trwa do roku 1918, po czym nastay nieco gorsze czasy, ale w latach
dwudziestych w zwizku z motoryzacyjnym szalestwem wzroso zapotrzebowanie na ogumienie i
akcje znowu poszy w gr. Zdecydowano si wic wypuci ich dodatkowy pakiet, zwikszajc
cakowit liczb akcji do jednego miliona, z czego sir anowi przypado 300000 sztuk. Byo to ostatnie
tego rodzaju przedsiwzicie w historii firmy.
Wraz z nadejciem Wielkiego Kryzysu ceny akcji gwatownie spady, a okoo roku 1937 znowu
zaczy powoli pi si w gr. Wtedy wanie jeden z chiskich robotnikw wreszcie wpad w sza i
poszatkowa wielkim ostrym parangiem picego spokojnie sir lana. Zwierzchnictwo nad plantacjami
obj jego zastpca, ale brakowao mu zapau tragicznie zmarego pryncypaa, wic produkcja zacza
spada, a koszta zwykowa. Wybuch drugiej wojny wiatowej mg oznacza kolejny boom dla

firmy, gdyby nie to, e w 1941 roku Japoczycy dokonali inwazji na Borneo, kadc kres wszelkiej
produkcji w tym rejonie.
Ostateczny wyrok mierci na spk zosta podpisany przez indonezyjskich nacjonalistw, ktrym w
1948 roku udao si przej kontrol nad holenderskimi Indiami Wschodnimi i Borneo. W wyniku
podziau wyspy na Borneo indonezyjskie i brytyjskie wszystkie plantacje znalazy si po stronie
indonezyjskiej i natychmiast zostay znacjonalizowane bez adnego odszkodowania dla wacicieli.
Mimo to od ponad dwudziestu lat firma walczya o przeycie, topic pienidze w beznadziejnych
procesach z reimem prezydenta Sukarno i bezskutecznie prbujc odzyska utracony majtek. Kiedy
Martin Thorpe natrafi na pierwsz wzmiank na jej temat, jedna akcja Bormac Trading Company bya
warta rwno jednego szylinga, najwyszy za kurs zanotowany w minionym roku wynis jeden
szyling i trzy pensy.
Zarzd skada si z piciu osb, a zgodnie ze statutem do podjcia decyzji wystarczaa ju obecno
dwch. Okazao si, e pod adresem spki znajduje si siedziba starej firmy prawniczej; jeden z jej
wspwacicieli by take sekretarzem spki oraz czonkiem zarzdu. Biura nalece niegdy do
Bormac Trading Company zostay ju dawno sprzedane ze wzgldu na wysokie koszty utrzymania.
Spotkania zarzdu odbyway si bardzo rzadko, i z reguy uczestniczyli w nich jedynie
przewodniczcy wiekowy dentelmen z Sussex, modszy brat byego zastpcy sir lana, zabitego
przez Japoczykw podczas wojny oraz wspwaciciel firmy prawniczej, a tylko czasem ktry z
trzech pozostaych czonkw zarzdu. Nie byo o czym radzi, obecne za dochody spki pochodziy
z nieregularnie przesyanych rat odszkodowania za zagarnity majtek, ktre zgodzi si wypaca
rzd generaa Suharto.
Wszystkich piciu czonkw zarzdu dysponowao w sumie 18 procentami z miliona akcji, 52 procent
za naleao do szeciu i p tysica akcjonariuszy rozproszonych po caym kraju. Spord tych 52
procent prawie wszystkie leay zapewne, zupenie zapomniane, na dnie sejfw lub szuflad w
prawniczych biurach.
Jednak nie te akcje interesoway Thorpea i Mansona. Gdyby chcieli przej kontrol nad spk,
wykupujc je stopniowo na wolnym rynku, zajoby im to wiele lat i nie zdoaliby utrzyma sprawy w
tajemnicy. Zaleao im wycznie na pakiecie 300 000 akcji, ktrych wacicielk bya owdowiaa
lady Macallister.
Dlaczego do tej pory nikt nie kupi od niej tych akcji i nie zapewni sobie w ten sposb kontroli nad
niegdy znakomicie prosperujc firm, ktra teraz moga stanowi wspania zason dla rwnie
dobrych, cho moe niezupenie legalnych interesw, byo zagadk. Spka znakomicie nadawaa si
do tego celu, gdy zgodnie ze swoim statutem moga zajmowa si szeroko rozumian eksploatacj
zasobw naturalnych poza granicami Zjednoczonego Krlestwa.
Powinna teraz mie okoo osiemdziesiciu piciu lat powiedzia Thorpe. Mieszka w wielkim
ohydnym bloku w Kensington pod stra starej damy do towarzystwa, czy jak tam si na nie mwi.
Na pewno otrzymywaa wiele propozycji... mrukn z namysem sir James. Dlaczego nie
chce si ich pozby?
Moe po prostu nie ma ochoty niczego sprzedawa albo nie podobali jej si ci, ktrzy jej to
proponowali. Starzy ludzie maj swoje dziwactwa.
Nie tylko starzy ludzie postpuj czasem wbrew logice w dziedzinie operacji giedowych. Wielu
brokerw byo wiadkami sytuacji, kiedy klient nie przyjmowa bardzo korzystnej oferty jedynie
dlatego, e skadajcy j czowiek nie wzbudza w nim zaufania.
Sir James Manson wyprostowa si gwatownie w fotelu i opar okcie na biurku.
Martin, przewietl t kobiet. Dowiedz si, kim jest, co myli, co jej si podoba, czego nienawidzi,
jaki ma gust, a przede wszystkim znajd jej saby punkt. Musi co takiego by, jaka drobnostka,
ktrej nie bdzie umiaa si oprze i dla ktrej sprzeda swoje udziay. Przypuszczalnie nie chodzi o
pienidze, bo tych moga mie pod dostatkiem. Dowiedz si, co to jest.
Thorpe wsta i skierowa si do drzwi, ale Manson przywoa go do biurka i wyj z szuflady sze
egzemplarzy formularza, ktry naley zoy w banku Zwingli, aby otworzy konto. Wyjani krtko,
co trzeba z nimi zrobi, a Thorpe skin gow.
Jeli polecisz jutro z samego rana, zdysz wrci jeszcze przed wieczorem powiedzia mu na
poegnanie Manson.

Simon Endean zadzwoni do Shannona kilka minut po drugiej i usysza szczegow relacj z
poczyna najemnika. Spodobaa mu si zwiza forma raportu; zanotowa najwaniejsze szczegy,
aby pniej przekaza je sir Jamesowi.
Potem Shannon przedstawi kolejne dania.
Do poudnia w najbliszy poniedziaek prosz przekaza teleksem pi tysicy funtw na konto
Keitha Browna w Banque de Luxembourg w Luksemburgu, i tak sam sum do rody rano na moje
konto w gwnej siedzibie Landesbanku w Hamburgu.
Wyjani pokrtce, w jaki sposb sprowadzi do Londynu pierwsze 5000 funtw, oraz przekaza do
Brugii rwnie 5000, ktre miay suy jako ewentualna rezerwa. Przelewy do Luksemburga i
Niemiec byy konieczne. Przed przystpieniem do konkretnych negocjacji trzeba bdzie okaza
dostawcom potwierdzony czek z miejscowego banku. Pniej wikszo pienidzy zostanie przesana
do Brugii, a wydatki bd dokadnie rozliczone.
W kadej chwili mog okaza panu dokadne zestawienie ju poniesionych i planowanych
wydatkw, ale potrzebuj do tego paskiego adresu.
Endean poda mu adres biura zajmujcego si porednictwem w przekazywaniu korespondencji, gdzie
wynaj skrytk na nazwisko Walter Harris, i obieca w cigu godziny wysa instrukcje do Zurychu,
aby oba przekazy dla Keitha Browna nadeszy terminowo do Luksemburga i Hamburga.
Janni Dupree zadzwoni z lotniska o pitej po poudniu. Bya to najdusza podr w jego yciu:
najpierw z Kapsztadu do Johannesburga, potem dugi przeskok liniami SAA do Luandy w
portugalskiej Angoli i na Isla del Sol, eby unikn przelotu nad terytorium ktrego z pastw Czarnej
Afryki, a wreszcie stamtd do Londynu. Shannon poleci mu natychmiast wsi do takswki i
przyjecha.
O szstej w mieszkaniu zjawili si pozostali trzej najemnicy, by przywita koleg z Afryki
Poudniowej. Kiedy Janni usysza propozycj Shannona, jego twarz wykrzywia si w szerokim
umiechu.
Bdziemy si znowu bi? Jeli tak, to jestem z wami.
Rwny go z ciebie. W takim razie suchaj uwanie: zostaniesz w Londynie i wynajmiesz sobie
jakie mae mieszkanko. Jutro pomog ci si tym zaj. Przejrzymy Evening Standard i na pewno
znajdziemy co odpowiedniego.
Potem kupisz dla nas wszystkich ubrania. Potrzebujemy pidziesiciu bawenianych koszulek,
pidziesiciu par krtkich gaci i pidziesiciu par cienkich nylonowych skarpetek. Pniej
dostaniesz szczegow list. Oprcz tego trzeba nam pidziesiciu par spodni i tyle samo
zapinanych na suwak kurtek w kolorach ochronnych.
Wszystko to moesz dosta zupenie legalnie w sklepach sportowych, ze sprztem turystycznym i
rzeczami z demobilu. Ostatnio nawet hipisi nosz mundurowe kurtki, nie mwic ju o myliwych i
wdkarzach.
Koszulki, skarpetki i gacie kupisz w jednych sklepach, spodnie i bluzy gdzie indziej. Do tego jeszcze
pidziesit szarych beretw i pidziesit par butw. Spodnie mog by due, pniej najwyej si je
skrci. Jeli chodzi o bluzy, to poow we w najwikszym rozmiarze, a poow w rednim. Buty
najlepiej wybierz w jakim sklepie ze sprztem turystycznym nie adne wojskowe buciory, ale
lekkie, z impregnowanego ptna, sznurowane z przodu.
Potrzebujemy te pidziesiciu pasw z adownicami, tornistrw i plecakw na lekkich stelaach,
ktre po maych przerbkach znakomicie nadaj si do transportu amunicji do bazook. Aha, jeszcze
pidziesit lekkich piworw. Jasne? Szczegow list dostaniesz pniej.
Dupree skin gow.
Pewnie. Ile to wszystko bdzie kosztowa?
Okoo tysica funtw. A teraz powiem ci, jak masz si tym zaj. Wemiesz ksik telefoniczn,
znajdziesz odpowiednie sklepy, a potem zamwisz w kadym co innego, zapacisz gotwk i natychmiast zabierzesz towar. Nie podawaj prawdziwego nazwiska ani adresu cho wtpi, czy kto
bdzie ci o to pyta.
Kiedy ju wszystko kupisz, zoysz to w zwyczajnym magazynie, zapakujesz w skrzynie i zgosisz do
omiu rnych firm spedycyjnych zajmujcych si przewozami zagranicznymi. Niech przesyaj
adunek partiami pod adres agenta w Marsylii, gdzie odbierze je pan Jean-Baptiste Langarotti.
Jakiego agenta? zapyta Dupree.
Jeszcze nie wiemy odpar Shannon, po czym zwrci si do Korsykanina: Jean, jak tylko

znajdziesz czowieka, ktry zajmie si przewiezieniem odzi i silnikw, przelij jego dane do
Londynu. Jeden egzemplarz dla mnie, pod ten adres, drugi dla Jana Dupree, poste restante, urzd
pocztowy Trafalgar Square, Londyn. Masz to?
Langarotti zapisa adres, Shannon za w tym czasie przetumaczy swoje instrukcje Janniemu.
Janni, zajrzyj tam w najbliszym czasie i zaatw sobie skrzynk poste restante. Potem zagldaj
przynajmniej raz w tygodniu, czy nie przyszed list od Jeana. Kiedy ju dostaniesz namiary, ka
swoim firmom wysya skrzynie drog morsk do Marsylii, zaznaczajc, e nie jest to port docelowy.
Odbiorc bdzie Langarotti. A co do pienidzy: wanie poinformowano mnie, e nadszed przekaz z
Brukseli.
Shannon zebra od wszystkich odcinki biletw lotniczych, po czym wyj z szuflady biurka cztery
przygotowane wczeniej listy zaadresowane do pana Goossensa z Kredietbanku w Brugii. Tre
wszystkich listw bya mniej wicej taka sama: pan Goossens jest proszony o niezwoczne przelanie z
konta pana Keitha Browna na konto pana X takiej to a takiej sumy w dolarach USA.
W puste miejsca wpisa kwoty stanowice rwnowarto biletw lotniczych z Ostendy, Marsylii,
Monachium i Kapsztadu do Londynu. Oprcz tego kady list zobowizywa pana Goossensa do
natychmiastowego wpacenia na konto kadej z wymienionych osb 1250 dolarw. Operacja ta miaa
zosta powtrzona pitego maja, a potem pitego czerwca. Najemnicy podyktowali Shannonowi
numery kont i nazwy bankw w wikszoci szwajcarskich.
Kiedy skoczy, kady z jego ludzi zapozna si ze swoim listem, po czym Shannon podpisa je w
sposb ustalony z panem Goossensem, zaklei koperty i wrczy je zainteresowanym. Da jeszcze
kademu 50 funtw na pokrycie kosztw 48-godzinnego pobytu w Londynie i umwi si z nimi na
jedenast rano nastpnego dnia przed wejciem do swojego banku.
Kiedy wyszli, usiad znw przy biurku i napisa dugi list do pewnego czowieka w Afryce. Nastpnie
zadzwoni do znajomego pisarza, ktry, upewniwszy si wczeniej, e moe to uczyni, poda mu
potrzebny adres. Jeszcze tego wieczoru Shannon wysa list poczt ekspresow, po czym zjad
samotnie kolacj.
Tu przed lunchem Martin Thorpe zosta wprowadzony do gabinetu doktora Steinhofera w banku
Zwingli. Jako osobisty wysannik sir Jamesa Mansona Thorpe by przyjmowany z takimi samymi
honorami.
Wrczy bankierowi sze prawidowo wypenionych i podpisanych wnioskw o otwarcie kont. Na
osobnych arkuszach znajdoway si po dwa wzorcowe podpisy kadego z wnioskodawcw. Byli to
panowie Adams, Ball, Carter, Davies, Edwards i Frost.
Do kadego wniosku doczono dwie koperty. Pierwsza zawieraa uwierzytelnione penomocnictwo,
w ktrym kady z nieobecnych dentelmenw zezwala panu Martinowi Thorpeowi na swobodne i
nieograniczone dysponowanie jego kontem, druga za list od sir Jamesa Mansona, w ktrym sir James
prosi doktora Steinhofera o przekazanie ze swego konta na konto kadego wsplnika okrgej sumy
50000 funtw.
Doktor Steinhofer nie by ani tak naiwny, ani tak niedowiadczony, aby uwierzy, e fakt, i nazwiska
wszystkich szeciu wsplnikw zaczynaj si od kolejnych liter alfabetu, stanowi jedynie godny
uwagi przypadek, lecz jednoczenie nie mia najmniejszych wtpliwoci, e nawet jeli ludzie ci nie
istniej a wszystko na to wskazywao nie powinno go to nic obchodzi. Jeeli zamony
angielski biznesmen zadaje sobie tyle trudu, eby omin obowizujce w Wielkiej Brytanii przepisy,
to jest to wycznie jego sprawa. Poza tym doktor Steinhofer zna tyle tajemnic wielu innych
londyskich rekinw finansowych, e gdyby je ujawni, brytyjskie Ministerstwo Handlu miaoby
czym si zajmowa co najmniej do koca stulecia.
Istnia jeszcze jeden powd, dla ktrego bez wahania wycign rk i przyj od Thorpea wypenione
formularze. Jeli warto akcji firmy, ktr sir James stara si dyskretnie wykupi, miaa wkrtce
raptownie pj w gr, to doktor Steinhofer mg przy okazji naby dla siebie ich skromny pakiecik.
Spka, ktr mamy na uwadze, nazywa si Bormac Trading Company poinformowa go
Thorpe przyciszonym gosem, a nastpnie opowiedzia o sytuacji finansowej firmy oraz o tym, e lady
Macallister kontroluje 300000 akcji, czyli 30 procent ich oglnej liczby. Mamy podstawy, aby
przypuszcza, e prbowano ju nakoni star dam do pozbycia si pakietu, ale wszystkie prby
zakoczyy si niepowodzeniem cign. Moe nam si uda. Gdyby si nie udao, jestemy i tak

zdecydowani przej jak inn firm.


Doktor Steinhofer sucha w milczeniu, palc cygaro.
Jak pan wie, gdyby taka ilo akcji trafia w rce jednego nabywcy, musiaby on ujawni swoj
tosamo. Dlatego oficjalnie kupujcymi bd panowie Adams, Ball, Carter i Davies, z ktrych
kady przejmie siedem i p procent udziaw. Chcielibymy, aby wystpowa pan w imieniu
wszystkich czterech.
Doktor Steinhofer skin gow. To bya standardowa procedura.
Naturalnie, panie Thorpe.
Ja ze swej strony postaram si przekona lady Macallister, e akcje naprawd kupuj osoby
figurujce w dokumentach. Wolabym, eby nie dowiedziaa si o paskim porednictwie, gdy wiele
starszych osb w Wielkiej Brytanii, a szczeglnie dam, uwaa szwajcarskie banki za... hmm... do
mao wiarygodne instytucje.
Chcia pan zapewne powiedzie: podejrzane. Doskonale pana rozumiem. Umwmy si wic, e da
mi pan zna, kiedy uda si panu dotrze do tej damy, a wtedy postaramy si zorganizowa wszystko
jak najlepiej. Prosz zapewni sir Jamesa, e nie ma si czego obawia: zakupu dokonaj cztery rne
osoby i nikt nie bdzie niczego podejrzewa.
Zgodnie z przewidywaniami sir Jamesa Mansona, Thorpe wrci do Londynu jeszcze przed
wieczorem.
Kiedy Shannon kilka minut przed dwunast wyszed z banku, trzymajc w rku cztery brzowe
koperty, czterej najemnicy czekali ju na niego.
Marc, to dla ciebie. W rodku jest piset funtw. Mieszkasz w domu, wic bdziesz mia
najmniejsze wydatki. Za te pienidze kupisz ciarwk i wynajmiesz zamykany gara. Kupisz te
par innych rzeczy. Pen list znajdziesz w kopercie. Znajd czowieka, ktry sprzedaje schmeissery i
umw mnie z nim. Za jakie dziesi dni zadzwoni do ciebie do baru.
Wielki Belg skin gow. Nie zwlekajc zatrzyma takswk i kaza kierowcy zawie si na Victoria
Station, skd odjeda pocig do Ostendy.
Kurt, to twoja koperta. Dostae tysic funtw, bo bdziesz musia znacznie wicej podrowa.
Masz czterdzieci dni na znalezienie odpowiedniego statku. Kontaktuj si ze mn telefonicznie i telegraficznie, ale zachowaj jak najwiksz ostrono. Tylko w listach moesz pisa o wszystkim. Jeli
kto przechwytuje moj poczt, to i tak jestemy ju skoczeni.
Jean-Baptiste, w twojej kopercie jest piset funtw, ktre musz wystarczy ci na czterdzieci dni.
Nie aduj si w adne kopoty i staraj si unika miejsc, ktre zwykle odwiedzasz. Zawiadom mnie
listownie, jak tylko zdobdziesz odzie i silniki. Podaj te numer konta, a ja przel ci pienidze. Aha,
nie zapomnij o firmie przewozowej. Postaraj si, eby od pocztku do koca wszystko odbywao si
zupenie legalnie.
Francuz i Niemiec odebrali swoje koperty, po czym wsiedli do takswki, ktra miaa zawie ich na
lotnisko. Stamtd Semmler wybiera si do Neapolu, Langarotti za do Marsylii.
Shannon uj Janniego pod rami i razem ruszyli w kierunku Piccadilly Circus.
Janni, masz tutaj ptora tysica funtw powiedzia, podajc mu kopert. Tysic powinno
wystarczy na wszystkie zakupy i opaty za skadowanie i transport, a za pozostae piset spokojnie
utrzymasz si przez najbliszy miesic. Zabierz si do pracy ju w poniedziaek rano. Przez weekend
moesz przygotowa sobie list sklepw i dostawcw. Zaley mi na tym, eby zaatwi wszystko w
cigu miesica, bo najdalej za czterdzieci pi dni chc mie wszystko w Marsylii.
Kupi Evening Standard, otworzy na stronie z ogoszeniami o mieszkaniach do wynajcia i poda
gazet Janniemu. Jak zwykle do wyboru byo ponad trzysta mieszka, opaty za wahay si od szeciu
do dwustu funtw tygodniowo.
Wybierz sobie jeszcze dzisiaj co nieduego i jutro rano podaj mi adres.
Rozstali si w pobliu Hyde Park Corner.
Sporzdzenie szczegowej listy wydatkw zajo Shannonowi cay wieczr. Z zestawienia wynikao,
e niewiele zostao z 5000 funtw przekazanych z Brugii; ostatnie kilkaset funtw Shannon
postanowi zostawi na swoim londyskim koncie w charakterze rezerwy.

Przypomnia take Endeanowi, i nie otrzyma jeszcze ani szylinga z honorarium wynoszcego 10 000
funtw i zaproponowa mu, by dokona przelewu na jego szwajcarskie konto lub przekaza pienidze
do banku w Brugii na nazwisko Keitha Browna.
Jeszcze tego samego wieczoru wsadzi list do koperty i wysa pod adres podany przez Simona
Endeana.
Poniewa mia wolny weekend, zadzwoni do Julii Manson i zaproponowa jej kolacj. Co prawda
miaa zamiar wyjecha na wie do rodzicw, ale natychmiast zawiadomia ich, e odwouje wizyt.
Przygotowanie si do randki zajo jej sporo czasu. Przyjechaa po Shannona swoim czerwonym
MGB. Za kierownic samochodu sprawiaa wraenie impertynenckiej i zepsutej dziewczyny.
Zamwie ju stolik?
Tak. Dlaczego pytasz?
Moglibymy pojecha gdzie, gdzie czsto bywam zaproponowaa. Poznaby moich
przyjaci...
Shannon potrzsn gow.
Nic z tego odpar stanowczo. Znam to na pami. Wszyscy bd mnie ogldali jak jakie
zwierz w zoo i bd musia odpowiada na jakie idiotyczne pytania. Mam tego dosy.
Kociaczku, kochanie, prosz...
Nie ma mowy.
A gdybym nie pisna ani sowa o tym, kim jeste i co robisz? Chod, przecie nikt ci nie
rozpozna.
Opr Shannona osab.
Zgoda, ale pod jednym warunkiem zastrzeg. Nazywam si Keith Brown, rozumiesz? Keith
Brown, i to wszystko. Nie powiesz nikomu ani sowa wicej na mj temat.
Julia zachichotaa.
Wspaniay pomys. Oto Najbardziej Tajemniczy Czowiek na wiecie we wasnej osobie! W takim
razie chodmy, panie Brown.
Zabraa go do Trampsa, gdzie wszyscy j znali. Kiedy weszli do lokalu, od stolika wsta Johnny Gold i
ucaowa j serdecznie w oba policzki, po czym ucisn Shannonowi rk. Julia przedstawia obu
mczyzn.
Mio mi ci pozna, Keith. ycz dobrej zabawy.
Usiedli przy jednym ze stolikw ustawionych rzdem rwnolegle do baru i zaczli posiek od saatki z
homarw podawanej w wydronym ananasie. Shannon, siedzcy przodem do sali, przyglda si
gociom. Sdzc po dugich wosach i swobodnych ubiorach, wikszo z nich pracowaa w show
biznesie lub czym w tym rodzaju. Inni wygldali na modych biznesmenw starajcych si nada
za mod albo polujcych na jak atrakcyjn modelk lub aktork. W pewnej chwili po przeciwnej
stronie sali Shannon dostrzeg znajom twarz. Julia nie moga jej widzie.
Po homarze Shannon zamwi pieczone kiebaski, a nastpnie przeprosi dziewczyn, podnis si z
miejsca i niespiesznym krokiem przeszed do holu, jakby mia zamiar uda si do azienki. Dwie
sekundy pniej poczu na ramieniu czyj do; odwrciwszy si ujrza przed sob Simona Endeana.
Czy pan oszala? sykn twardy chopak z City. Shannon otworzy szeroko oczy i spojrza na
niego z udawanym
zdumieniem.
Nie wydaje mi si odpar. Dlaczego pan tak sdzi? Endean otwiera ju usta, ale w por si
pohamowa. Zna wystarczajco dobrze swojego szefa, by wiedzie, jak bardzo Manson kocha sw
ma i niewinn creczk, oraz jak by zareagowa na wiadomo o tym, e Julia spotyka si z
Shannonem albo, co gorsza, z nim sypia.
Znalaz si w kropce. By pewien, e Shannon nadal nie zna jego prawdziwego nazwiska ani nie wie o
istnieniu sir Jamesa Mansona. Gdyby teraz obsztorcowa najemnika za to, e spotyka si z crk
waciciela ManCon, zniszczyby przygotowany z takim trudem kamufla. Nie mg mu take
nakaza, eby zostawi dziewczyn w spokoju, gdy Shannon z pewnoci powiedziaby o tym Julii i
w ten sposb dowiedzia si, kim naprawd jest Endean.
Co pan tu robi? zapyta, stumiwszy z trudem gniew.
Jem kolacj odpar Shannon, nadal udajc zdumienie. Posuchaj, Harris: jeli mam ochot

pj gdzie na kolacj, to jest to wycznie moja sprawa. I tak czeka mnie nudny weekend, bo do
Luksemburga mog polecie dopiero w poniedziaek.
Endean zdenerwowa si jeszcze bardziej. Nie mg wyjani Shannonowi, e tym razem nie obchodzi
go, jak najemnik radzi sobie ze swoim zadaniem.
Kim jest ta dziewczyna? Irlandczyk wzruszy ramionami.
Na imi ma Julia. Dwa dni temu poznaem j w kawiarni.
Poderwa j pan? zapyta z przeraeniem Endean.
Chyba mona tak to nazwa. A bo co?
Nic takiego. Po prostu lepiej uwaa z dziewczynami. Byoby lepiej, gdyby na jaki czas w ogle
pan z nich zrezygnowa.
Harris, naprawd nie musisz si o to martwi. Nie puszcz pary
183
z ust ani w ku, ani poza nim. Przedstawiem si jej jako Keith Brown. Zajmuj si poszukiwaniami
ropy naftowej i spdzam w Londynie urlop.
Endean bez sowa odwrci si na picie, kaza kelnerowi powiedzie kolegom, z ktrymi przyszed
na kolacj, e wezwano go do biura w pilnej sprawie, po czym opuci popiesznie lokal, eby Julia
Manson go nie rozpoznaa.
Shannon odprowadzi go spojrzeniem do drzwi.
Oby nadzia si na najgrubszy wider sir Jamesa Mansona mrukn.
Znalazszy si na chodniku przed restauracj, Endean zakl pod nosem. Mg si tylko modli, aby to,
co powiedzia mu Shannon, byo prawd i eby Julia Manson nie zechciaa pochwali si przed ojcem
swoim nowym przyjacielem.
Shannon taczy z dziewczyn prawie do trzeciej nad ranem, a w drodze do jego mieszkania po raz
pierwszy doszo midzy nimi do ktni. Zaczo si od tego, e poradzi jej, by nie mwia nic ojcu o
swoich spotkaniach z najemnikiem i nawet nie wymieniaa jego nazwiska.
Z tego, co mi o nim powiedziaa, wynika, e jest przeczulony na twoim punkcie. Mgby wysa
ci za granic albo odda pod nadzr sdu.
Natychmiast zacza sobie z niego artowa, mwic z powan min, e na pewno poradzi sobie z
ojcem, tak jak czynia to zawsze do tej pory, a nadzr sdowy uczyniby j sawn, gdy
rozpisywayby si o tym wszystkie gazety. Poza tym Shannon mgby odbi j si i razem uciekliby
gdzie daleko.
Irlandczyk nie bardzo wiedzia, czy to arty, czy Julia mwi powanie. W dodatku zacz si obawia,
e posun si troch za daleko prowokujc Endeana, cho przecie spotkali si zupenie
przypadkowo. Kiedy znaleli si w mieszkaniu, kcili si ju na dobre.
Nikt nie bdzie mi mwi, co mam robi, a czego nie! owiadczya dziewczyna, rzucajc paszcz
na porcz fotela.
Owszem, ja bd ci to mwi! warkn najemnik. Nie wolno ci pisn ojcu ani sowa na mj
temat, rozumiesz?
W odpowiedzi Julia pokazaa mu jzyk.
Zrobi, co bd chciaa! oznajmia i aby podkreli wag swoich sw, tupna mocno. Shannon
rozzoci si na dobre; chwyci j wp, zanis na fotel, usiad i przeoy dziewczyn przez kolano.
Przez nastpne pi minut w pokoju rozlegay si tylko dwa odgosy: piski dziewczyny i donone
klanicia. Kiedy wreszcie j puci, szlochajc gono wybiega do sypialni i zatrzasna za sob
drzwi.
Shannon wzruszy ramionami. Tak czy inaczej, stao si, i ju nic nie mg na to poradzi. Poszed do
kuchni, zaparzy sobie kaw, po czym wypi j powoli, stojc przy oknie i spogldajc na tylne ciany
otoczonych ogrdkami, pogronych w ciemnoci domw. Niemal wszyscy mieszkacy szacownej
dzielnicy byli pogreni we nie.
Kiedy wszed do sypialni, przekona si, e tam take jest ciemno. W kcie szerokiego ka leaa
skulona posta, ale panowaa cakowita cisza, jakby dziewczyna wstrzymaa oddech. Porodku pokoju
Shannon zaplta si w rzucon byle jak na podog sukienk, a nieco dalej kopn jeden z pantofli.
Usiad na krawdzi ka, a kiedy jego wzrok przyzwyczai si do ciemnoci, dostrzeg jej gow na
poduszce i wpatrzone w niego oczy.
Jeste okropny... szepna.
Wycign rk i powoli, ale mocno, pogaska j po karku.

Nikt nigdy mnie nie uderzy.


I dlatego wyrosa na to, czym jeste odpar cicho.
To znaczy na co?
Na ma, rozpieszczon dziewczynk.
To nieprawda! A po chwili: Tak, to prawda... Nadal j gaska.
Cat...
Sucham?
Naprawd mylisz, e tata mgby mnie dokd wysa, gdybym powiedziaa mu o tobie?
Tak, naprawd tak myl.
I mylisz, e mu powiem?
Wydawao mi si, e moesz to zrobi.
Dlatego wanie si rozzocie?
Tak.
A wic zbie mnie tylko dlatego, e mnie kochasz?
Tak mi si wydaje.
Odwrcia gow i Shannon poczu na doni dotknicie jej jzyka.
Wskakuj do ka, kochanie. Nie mog si doczeka...
By jeszcze w poowie ubrany, kiedy odrzucia koc, uklka na materacu i zacza przesuwa rce po
jego piersi, jednoczenie obsypujc go pocaunkami.
Szybciej, szybciej... szeptaa.
Jeste cholernym kamc, Shannon przemkno mu przez myl, po czym pooy si na wznak i
odda we wadanie modej, roznamitnionej dziewczynie.
Dwie godziny pniej, kiedy leeli bez ruchu przytuleni mocno do siebie, niebo nad wschodnim
Londynem zaczo powoli szarze. Julia wtulia gow w zagicie jego ramienia, zaspokoiwszy na
razie apetyt.
Powiedz mi co.
Co takiego?
Dlaczego prowadzisz takie ycie? Dlaczego jeste najemnikiem i wywoujesz wojny?
To nie ja je wywouj, lecz wiat, w ktrym yjemy, a waciwie ludzie udajcy, e su
moralnoci i publicznemu dobru, cho naprawd s draniami i troszcz si wycznie o wasny interes.
Dziki wojnom bogac si i zdobywaj wadz. Ja walcz dlatego, e podoba mi si takie ycie.
Ale dlaczego za pienidze? Przecie najemnicy walcz za pienidze, prawda?
Nie tylko. Pienidze interesuj zwykych rzezimieszkw, ktrzy podaj si za najemnikw, ale
kiedy dochodzi do walki, rzezimieszki uciekaj gdzie pieprz ronie. Wikszo najlepszych
najemnikw bierze w tym udzia z tego samego powodu co ja: po prostu lubi twarde ycie i walk.
Ale dlaczego musz by wojny? Czemu ludzie nie mog y w pokoju?
Shannon poruszy si i skrzywi, w dalszym cigu wpatrujc si w sufit.
Poniewa na tym wiecie yj tylko dwa rodzaje ludzi: drapiecy i przeuwacze. Drapiecy zawsze
s gr, bo potrafi poera wszystkich i wszystko, cokolwiek stanie im na drodze. Innym brakuje
zimnej krwi, odwagi, uporu lub bezwzgldnoci. Dlatego wanie wiatem rzdz drapiecy, ktrzy
nigdy nie s w peni usatysfakcjonowani i wci pragn zdobywa wicej i wicej.
W wiecie komunistycznym bro Boe nie wierz w to, e tamtejsi przywdcy s wielkimi
ordownikami pokoju najwaniejsz walut jest wadza. Wadza, wadza i jeszcze raz wadza, bez
wzgldu na to, ilu ludzi bdzie musiao umrze. W wiecie kapitalistycznym chodzi przede wszystkim
o pienidze, o coraz wicej pienidzy. Ropa naftowa, akcje ci, ktrzy pragn je posiada, s gotowi
kra, przekupywa i oszukiwa. Majc je, maj wicej pienidzy, a za pienidze mog sobie kupi
wiksz wadz. Wszystko wic prdzej czy pniej sprowadza si do dzy wadzy. Jeli dojd do
wniosku, e po to, by j zdoby, konieczna jest wojna, nie wahaj si ani chwili. Caa reszta,
wszystkie wzniose idee, nie s warte funta kakw.
Niektrzy ludzie walcz za idee. Na przykad onierze Vietcongu. Czytaam o tym w gazetach.
Rzeczywicie, niektrzy walcz za idee, i dziewidziesit dziewi procent z nich jest nabijana w
butelk, podobnie jak ci, ktrzy zostaj w domu i gosuj za wojn. My zawsze mamy racj, a oni
zawsze si myl. Wszdzie w Waszyngtonie, Pekinie, Londynie i Moskwie. Wiesz co? Oni te s
nabijani w butelk. Czy mylisz, e amerykascy onierze gin w Wietnamie za wolno i szczcie?
Nie, oni ginli i nadal gin za wysoko Dow Jonesa na Wall Street! Albo Brytyjczycy, ktrzy ginli

w Kenii, na Cyprze i w Adenie naprawd przypuszczasz, e szli do ataku mylc o Bogu, krlu i
ojczynie? Znaleli si w tych obcych krajach, poniewa tak im kaza ich dowdca, ktry otrzyma
rozkazy z Ministerstwa Wojny, a to z kolei realizowao dyrektywy rzdu, ktry postanowi zachowa
kontrol nad czyj gospodark. Czy kto przejmowa si ciaami polegych na polu bitwy? Powiadam
ci, Julio, to jedno wielkie oszustwo. Rnica midzy nimi a mn polega na tym, e mnie nikt nie
mwi, gdzie, kiedy i po czyjej stronie mam walczy. Wanie dlatego wszyscy politycy, cay
establishment, tak bardzo nienawidz najemnikw. Wcale nie dlatego, e jestemy groniejsi od nich.
To nieprawda. Nienawidz nas, poniewa nie mog nas kontrolowa i poniewa nie suchamy ich
rozkazw. Nie strzelamy do tych, ktrych nam wska, nie ruszamy wtedy, kiedy wydadz rozkaz
ataku, i nie zatrzymujemy si wtedy, kiedy uznaj to za stosowne. Wanie dlatego jestemy wyjci
spod prawa. Walczymy na zlecenie, ale sami wybieramy sobie zleceniodawcw.
Julia usiada na ku i przesuna donie po twardych miniach na piersi i ramionach Shannona. Bya
dziewczyn wychowan wedug starych zasad i podobnie jak wielu jej rwienikw, prawie nie
rozumiaa otaczajcego j wiata.
A co z wojnami, podczas ktrych ludzie walcz za naprawd suszn spraw? zapytaa. Na
przykad wtedy, kiedy walczyli z Hitlerem. Wtedy chyba mieli racj, prawda?
Shannon westchn i skin gow.
Tak, mieli racj. To rzeczywicie by dra. Tyle tylko, e najpierw, prawie do samego wybuchu
wojny, zachodni potentaci przemysowi sprzedawali mu najlepsz stal, a potem zwielokrotnili fortuny
produkujc jeszcze lepsz, ktra pozwolia go pokona. Komunici wcale nie byli witsi. Stalin
podpisa z Hitlerem ukad o nieagresji i czeka, a kapitalizm i nazizm zniszcz si nawzajem, eby
zagarn wszystko dla siebie. Kochajcy ideay komunici uznali nazizm za zo dopiero wtedy, kiedy
Hitler napad na Rosj. Poza tym pokonanie Hitlera kosztowao ycie trzydziestu milionw ludzi.
Najemnik dokonaby tego samego jedn kul wart mniej ni szylinga.
Ale przecie zwyciylimy, prawda? Walczylimy w susznej sprawie i zwyciylimy.
Zwyciylimy, moja maleka, poniewa Rosjanie, Brytyjczycy i Amerykanie mieli wicej armat,
czogw, samolotw i okrtw ni Adolf. To jedyna przyczyna naszego zwycistwa. Gdyby Hitler
mia ich wicej, on by zwyciy. I wiesz co? W podrcznikach historii napisano by, e mia racj, a
my nie. Zwycizcy zawsze maj racj. Usyszaem kiedy bardzo zgrabn sentencj: Bg sprzyja
silniejszej armii. To naczelna zasada yciowa wszystkich bogatych, silnych, cynicznych, a take
naiwnych. Wierz w ni politycy, a rozgaszaj tak zwane opiniotwrcze gazety. Prawda wyglda tak,
e silniejszej armii sprzyja zawsze establishment, przede wszystkim dlatego, e to on j stworzy i
uzbroi. Milionom czytelnikw nigdy nie przyjdzie do gowy, e Bg naturalnie zakadajc, i w
ogle istnieje zajmuje si raczej takimi sprawami, jak prawda, sprawiedliwo i wspczucie, a nie
brutaln si, i e prawda oraz sprawiedliwo mog by po stronie sabszej armii. Rzecz jasna, nie ma
to adnego znaczenia. Zawsze zwycia silniejsza armia, powana prasa zawsze ochoczo temu
przyklaskuje, a przeuwacze zawsze w to wierz.
Jeste buntownikiem mrukna Julia.
Jasne. Zawsze nim byem. Nie, nie zawsze. Dopiero po tym, jak na Cyprze pochowaem szeciu
kolegw. Dopiero wtedy zaczem kwestionowa mdro i nieomylno naszych przywdcw.
Zabijasz ludzi, ale przecie sam te moesz zgin na jednej z tych bezsensownych wojen.
Owszem, albo mog y jak kurczak w jednym z tych bezsensownych miast, wypeniajc
bezsensowne formularze i pacc bezsensowne podatki, dziki ktrym bezsensowni politycy bd
wciska ciemnot ludziom podczas kolejnych wyborw. Mgbym te dostawa bezsensown pensj
za bezsensown prac w bezsensownym biurze, do ktrego codziennie rano dojedabym
bezsensownym podmiejskim pocigiem, i tak a do bezsensownej emerytury. Nie, piknie dzikuj.
Wol y i umrze na swj sposb.
Czy zdarza ci si myle o mierci?
Oczywicie, i to do czsto. A tobie nie?
Tak. Ale ja nie chc umiera. Nie chc.
mier nie jest taka za. Przyzwyczajasz si do tej myli, jeli kilka razy prawie si o ni otare.
Pozwl, e ci co powiem: ktrego dnia sprztaem tu szuflady i na dnie jednej znalazem gazet
sprzed roku. Zwrciem uwag na pewien artyku i przeczytaem go w caoci. Dziao si to jeszcze
przed minion zim: w piwnicy jakiego domu mieszka stary czowiek. Pewnego dnia umar, ale
odnaleziono go dopiero po tygodniu, bo by samotny i nikt go nie odwiedza. Podczas sekcji zwok

stwierdzono, e co najmniej od roku by powanie niedoywiony. Czy wiesz, co znaleziono w jego


przeyku? Kawaeczki kartonu. eby oszuka gd u kawaki starego pudeka po patkach
owsianych. To nie dla mnie, kochanie. Kiedy bd umiera, chc, eby stao si to tak, jak sobie tego
ycz. Wol zgin z broni w rku, krzyczc Pieprz was wszystkich!, ni zdechn w wilgotnej
piwnicy ujc stare pudeko po patkach owsianych. A teraz pij, maleka. Ju wita.

4
W poniedziaek Shannon wyldowa w Luksemburgu kilka minut po pierwszej i prosto z lotniska
pojecha takswk do Banque de Credit. Przedstawi si jako Keith Brown, okaza paszport i poprosi
o wypacenie 5000 funtw, ktre powinny byy ju nadej z Zurychu.
Jego yczenie zostao spenione po krtkiej zwoce, spowodowanej koniecznoci przejrzenia
teleksw. Shannon podj gotwk tylko rwnowarto tysica funtw, na pozostae za cztery tysice
wystawiono mu potwierdzony czek.
Nastpnie zjad szybki lunch i uda si na Hougstraat, gdzie by umwiony z przedstawicielem firmy
prawniczej Lang & Stein.
Luksemburg, podobnie jak Belgia i Lichtenstein, oferuje zagranicznym inwestorom moliwo
korzystania z nadzwyczaj dyskretnych, a nawet potajemnych usug bankowych. Ich natura jest bardzo,
ale to bardzo niechtnie i z wielkimi oporami ujawniana wadzom innych krajw. Krtko mwic,
jeli policja innego kraju nie przedstawi wiarygodnych dowodw wiadczcych o pogwaceniu przez
dan firm prawa obowizujcego na terenie Wielkiego Ksistwa, albo o jej uczestnictwie w
nielegalnych dziaaniach na skal midzynarodow, nie ma co marzy o ustaleniu danych osobowych
jej waciciela lub wacicieli. Dlatego wanie Shannon zjawi si w Luksemburgu.
Trzy dni wczeniej umwi si telefonicznie na spotkanie z Emilem Steinem, jednym z dwch
gwnych wsplnikw prowadzcych pewn szacown firm prawnicz. Specjalnie na t okazj
Shannon woy nowy ciemnoszary garnitur, bia koszul i granatowy krawat. W rku trzyma teczk,
pod pach egzemplarz Timesa. Z jakiego powodu mieszkacy kontynentu uwaali, e tylko Anglik
paradujcy z t gazet pod pach jest naprawd godny szacunku.
W cigu kilku najbliszych miesicy grupa brytyjskich przemysowcw, ktr mam zaszczyt
reprezentowa, zamierza zaangaowa si w dziaalno handlow w basenie Morza rdziemnego
oznajmi siwowosemu prawnikowi. W gr wchodz Hiszpania, Francja i Wochy. W tym celu
chcielibymy utworzy na terenie Luksemburga firm holdingow. Jak pan zapewne doskonale
rozumie, bdc obywatelami brytyjskimi i prowadzc dziaalno na terenie wielu europejskich
pastw, moemy mie powane kopoty z przestrzeganiem wszystkich przepisw finansowych, jakie
w nich obowizuj. Zreszt, nawet jeli wemiemy pod uwag jedynie kwestie podatkowe, utworzenie
takiej firmy wanie na terenie Luksemburga wydaje si do rozsdnym rozwizaniem.
Stein kiwn gow, gdy proba klienta wcale go nie zaskoczya. W jego niewielkiej ojczynie byo
ju zarejestrowanych mnstwo takich firm, a on osobicie wiele razy zaatwia wszystkie niezbdne
formalnoci.
Nie widz adnych przeszkd, panie Brown odpar. Mam jednak nadziej, i zdaje pan sobie
spraw, e bdziemy musieli postpowa zgodnie z prawem obowizujcym w Wielkim Ksistwie
Luksemburga. Oznacza to jednoczenie, e aden zagraniczny urzd podatkowy nie uzyska dostpu do

dokumentw firmy.
Bardzo si ciesz. Czy byby pan askaw przedstawi mi w oglnym zarysie tutejsze przepisy?
Prawnikowi zajo to zaledwie kilkadziesit sekund.
Inaczej ni w Wielkiej Brytanii, w Luksemburgu wszystkie spki z ograniczon
odpowiedzialnoci musz mie co najmniej siedmiu akcjonariuszy oraz zarzd skadajcy si z
minimum trzech osb. Jednak w praktyce wyglda to czsto tak, e prawnik, ktremu zlecono
zaatwienie formalnoci zwizanych z zaoeniem spki, zostaje prezesem zarzdu, jego dwaj modsi
wsplnicy czonkami tego zarzdu, a szecioro pracownikw udziaowcami, przy czym kady
dysponuje niewielk liczb akcji. Prawdziwym wacicielem spki jest jej sidmy udziaowiec, gdy
w jego rku pozostaje lwia cz akcji.
Zwyke akcje s rejestrowane, podobnie jak nazwiska ich wacicieli, ale istnieje moliwo wtedy
nie obowizuje adna rejestracja wypuszczenia akcji na okaziciela. Spk kontroluje ten, kto ma
ich najwicej. Nie musi tumaczy si nikomu, w jaki sposb wszed w ich posiadanie. Rozumie mnie
pan, panie Brown?
Shannon skin gow. Wanie na takim rozwizaniu najbardziej mu zaleao. Dziki temu Semmler
bdzie mg kupi statek w imieniu spki, o ktrej nikt nigdy niczego si nie dowie.
Firma holdingowa, jak sama nazwa wskazuje, nie prowadzi adnej dziaalnoci handlowej, tylko
jest wacicielem akcji innych firm. Czy pascy wsplnicy weszli ju w posiadanie akcji przedsibiorstw, nad ktrymi pragn przej kontrol i zarejestrowa je w Luksemburgu?
Jeszcze nie odpar Shannon. Mamy nadziej zdoby te akcje poprzez normalne operacje
giedowe, a nastpnie dokona transferu kapitau do Luksemburga.
W cigu godziny osignito cakowite porozumienie. Aby doda wagi swoim sowom, Shannon
pokaza Steinowi potwierdzony czek na 4000 funtw i wpaci na jego rce 500 funtw, pan Stein z
kolei obieca bezzwocznie zarejestrowa firm holdingow o nazwie Tyrone Holdings SA, naturalnie
po upewnieniu si, e taka nazwa nie figuruje ju w rejestrze firm. Uzgodniono take, e kapita
zakadowy wyniesie 40000 funtw, z czego na razie trafi na rynek tylko tysic akcji na okaziciela o
nominale jednego funta kada. Pan Stein otrzyma jedn akcj i tytu prezesa zarzdu, po jednej akcji
otrzymaj te pan Lang i jeden z modszych wsplnikw. Z tych trzech ludzi bdzie si skada zarzd
spki. Troje szeregowych pracownikw firmy take otrzyma po jednej akcji, pozostae 994 akcje
trafi za do pana Browna, ktry w ten sposb zachowa cakowit kontrol nad spk.
Pierwsze walne zebranie udziaowcw zostao wyznaczone za dwanacie dni. Mogo te odby si
pniej, pod warunkiem, e pan Brown wyle list z zawiadomieniem, e nie moe zjawi si w
Luksemburgu w ustalonym terminie.
Shannon poegna si z panem Steinem i uda z powrotem do banku, gdzie zwrci czek i poleci
przekaza pienidze na swoje konto w Brugii. Nastpnie zameldowa si w hotelu Excelsior,
zadzwoni na lotnisko, aby potwierdzi rezerwacj, po czym pooy si spa. Nazajutrz z samego rana
odlecia do Hamburga. Teraz musia znale bro.
Handel miercionon broni przynosi najwiksze zyski zaraz po handlu narkotykami nic wic
dziwnego, e rzdy wielu pastw wiata angauj si w ten proceder. Po roku 1945 posiadanie
wasnego przemysu zbrojeniowego stao si niemal punktem honoru kadego, nawet najmniejszego
kraju. Istniejce fabryki kwity, budowano wci nowe, a wreszcie na pocztku lat siedemdziesitych
doszo do tego, e na kadego mieszkaca Ziemi, cznie z kobietami, starcami i dziemi, przypadaa
co najmniej jedna sztuka broni palnej. adne pastwo nie jest w stanie zuy produktw tego
przemysu chyba e w przypadku wojny nic wic dziwnego, e naturalne jest denie do
rozwoju eksportu, wywoywanie wojen, lub i jedno, i drugie na raz. Jednak poniewa niewiele rzdw
pragnie angaowa si bezporednio w wojn, a jednoczenie wszyscy pragn na wszelki wypadek
utrzyma swj przemys zbrojeniowy w penej gotowoci, od wielu lat najwikszy nacisk kadzie si
na eksport. Liczcy si producenci rozsyaj na cay wiat doskonale opacanych emisariuszy, ktrych
zadanie polega na przekonywaniu kadego wadcy, przed ktrego oblicze zdoaj si dosta, e ma za
mao broni, a ta, ktr ma, jest ju przestarzaa i powinna zosta zastpiona przez now.
Sprzedawcw w najmniejszym stopniu nie interesuje fakt, e na przykad w Afryce 95 procent
uzbrojenia wykorzystuje si nie do obrony przed obc agresj, ale aby utrzyma posuch w krajach
rzdzonych przez bezwzgldnych dyktatorw. Handel broni sta si elementem rywalizacji midzy

zamonymi krajami Zachodu; w chwili kiedy na rynku pojawiy si Rosja i Chiny, take elementem
wycigu midzy mocarstwami.
Poniewa ch zysku i polityka s wzajemnie uwarunkowane, powstaa skomplikowana sie
decyzyjna, codziennie rozsupywana pracowicie w stolicach najwikszych wiatowych mocarstw.
Jeeli jedno z nich sprzedaje bro pastwu A, ignorujc pastwo B, rywalizujce mocarstwo
natychmiast dostarczy uzbrojenie pastwu B, pomijajc pastwo A. Nazywa si to tworzeniem
rwnowagi si i wanie w ten sposb udaje si zachowa pokj na wiecie. Ch zysku jest obecna
zawsze, gdy zarobek zawsze jest wysoki. Jedyne ograniczenia wynikaj z politycznego imageu
ewentualnego odbiorcy, decyzje za s podejmowane po byskawicznym zbilansowaniu obu tych
czynnikw. W wikszoci krajw wiata doprowadzio to do nawizania bliskich, cho poufnych
kontaktw midzy ministerstwami obrony i spraw zagranicznych.
Uruchomienie wasnej produkcji zbrojeniowej nie nastrcza wikszych problemw pod warunkiem, e
nie ma si zbyt wygrowanych ambicji. Wytwarzania karabinw, pistoletw maszynowych, amunicji
oraz granatw mona nauczy si stosunkowo atwo, gdy wymagany poziom technologii nie jest
wysoki, a surowce s powszechnie dostpne. Mimo to niewielkie kraje zazwyczaj kupuj bro od
wikszych, bo nie opaca im si inwestowa. Niski poziom technologii wyklucza moliwo
rywalizowania z potentatami na obcych rynkach.
Mimo to w cigu dwch minionych dziesicioleci wiele nieduych krajw otworzyo na swoim terenie
fabryki zbrojeniowe. Jednak im bardziej skomplikowana bro, tym wiksze trudnoci technologiczne,
i tym mniejsza liczba producentw. Stosunkowo atwo jest wytwarza bro rczn, trudniej armaty,
transportery opancerzone i czogi, jeszcze trudniej okrty wojenne, a najtrudniej nowoczesne
myliwce i bombowce. Poziom przemysu obronnego danego kraju mona atwo oceni po jego
najbardziej skomplikowanym produkcie; wszystko, co bardziej nowoczesne i skomplikowane, musi
pochodzi z importu.
Gwnymi producentami i eksporterami broni w zachodnim wiecie s Stany Zjednoczone, Kanada,
Wielka Brytania, Francja, Wochy, Niemcy Zachodnie (z pewnymi ograniczeniami narzuconymi przez
ukad podpisany w Paryu w 1945 roku), Szwecja, Szwajcaria, Hiszpania, Belgia, Izrael i Republika
Poudniowej Afryki. Szwecja i Szwajcaria s pastwami neutralnymi, co nie przeszkadza im
wytwarza i eksportowa znakomite uzbrojenie, natomiast Izrael i RPA rozbudowuj swoje przemysy
obronne gwnie z myl o tym, by w razie jakiego kryzysu nie pozosta na lodzie, bez moliwoci
uzupeniania zapasw. Eksportuj niewielkie iloci broni. Wszystkie pozostae pastwa nale do
NATO i czy je wsplna polityka obronna oraz niezbyt precyzyjnie zdefiniowana wsppraca w
dziedzinie polityki zagranicznej. W praktyce oznacza to tyle, e kady kontrakt na dostaw broni jest
dokadnie badany i analizowany, zanim producent otrzyma zgod na dostarczenie zamwionego
sprztu. Z tego samego powodu odbiorca podpisuje klauzul, w ktrej zobowizuje si nie
przekazywa nikomu otrzymanego towaru bez pisemnej zgody dostawcy. Innymi sowy, przed
sfinalizowaniem kontraktu pada mnstwo pyta zadawanych gwnie przez Ministerstwo Spraw
Zagranicznych, transakcje za s przeprowadzane niemal wycznie na szczeblu rzdowym.
W wiecie komunistycznym bro jest w znacznej mierze ujednolicona i pochodzi gwnie z Rosji oraz
Czechosowacji. Chiny, ktre stosunkowo niedawno pojawiy si na rynku, take rozwiny produkcj
na cakiem przyzwoitym poziomie. Dominujc rol przy podejmowaniu decyzji handlowych
odgrywaj tu czynniki polityczne, a wiele dostaw ma wrcz charakter darw. Komunistyczni
przywdcy, hodujcy zasadzie, e wadz zdobywa si z broni w rku, oraz opanowani obsesj siy
militarnej, sprzedaj bro nie tylko zaprzyjanionym krajom, ale take najrniejszym ruchom
niepodlegociowym, ktrych lini polityczn popieraj. Czsto nie s to transakcje handlowe, lecz
darmowe zapomogi. Dziki temu wszelkie komunistyczne, marksistowskie, lewackie i rewolucyjne
ruchy niemal na caym wiecie mog mie pewno, e nie zabraknie im narzdzi do prowadzenia
wywrotowej dziaalnoci.
Jedynie neutralni Szwedzi i Szwajcarzy narzucili sobie co w rodzaju moralnego kodeksu
rozstrzygajcego o tym, kto moe, a kto nie moe zosta odbiorc produkowanej w ich krajach broni.
Poniewa Rosjanie sprzedaj lub rozdaj produkty kontrolowanego przez pastwo przemysu
zbrojeniowego nie tylko obcym rzdom, lecz take organizacjom pozarzdowym, Zachd za wzdraga
si przed tak dziaalnoci, powsta w ten sposb luk wypeniaj prywatni dostawcy. S to
biznesmeni, do ktrych moe zwrci si kady, kto pragnie dokona zakupw z tej brany,
pozostajcy w cisych kontaktach z ministerstwami obrony swoich krajw. Gdyby tego nie robili,

ministerstwa obrony szybko zatroszczyyby si o to, eby stracili licencje. W dobrze pojtym interesie
dostawcy ley cise stosowanie si do ycze rzdu take i z tego powodu, e ten wanie rzd
moe skada u niego powane zamwienia. Ewentualne popadniecie w nieask oznacza nie tylko
koniec zamwie, ale take niebezpieczestwo poegnania si z interesami z innych, jeszcze mniej
przyjemnych powodw.
Dlatego wanie licencjonowany dostawca, obywatel i mieszkaniec kraju, na ktrego terenie dziaa,
dokonuje transakcji dopiero po zasigniciu opinii wadz. Tacy dostawcy zazwyczaj prowadz wielkie
firmy i wysyaj towar z wasnych magazynw.
To jest najwyszy poziom prywatnego handlu broni. Gbiej w stawie pywaj nieco bardziej
podejrzane ryby. Nastpny w hierarchii jest licencjonowany dostawca, ktry nie ma wasnego skadu i
peni jedynie funkcj porednika midzy klientem a ktr z wielkich, czsto pastwowych fabryk.
Otrzymuje on prowizj od kadego kontraktu, swoj licencj za moe zachowa tylko wtedy, jeli
bdzie bez zastrzee podporzdkowywa si woli rzdu sprawujcego kontrol nad reprezentowan
przez niego firm. Oczywicie zawsze znajduj si miakowie, ktrzy prbuj ubija na boku wasne,
niezbyt legalne interesy, ale zazwyczaj sprawa wychodzi na jaw i taki zachanny osobnik nagle lduje
na bruku.
Tu przy mulistym dnie stawu yj nielegalni handlarze broni. Nie maj licencji, wic oficjalnie nie
mog zajmowa si tym procederem. Z ich usug korzystaj ludzie lub organizacje, ktre, nie
reprezentujc adnego rzdu, nie mog zawrze oficjalnej umowy na wyszym szczeblu, nie s w
stanie przekona Zachodu o tym, e naley im si dozbrojenie, nie potrafi namwi Wschodu, by ten
ze wzgldw ideologicznych wspomg ich darmowymi dostawami a mimo wszystko potrzebuj
broni.
Najwaniejszym dokumentem w handlu broni jest wiadectwo kocowego uytkownika. Dokument
ten stwierdza, e zakupu broni dokonuje rzd konkretnego pastwa lub jego penomocnik; w przypadku transakcji zawieranych z krajami zachodnimi kocowym uytkownikiem moe by wycznie rzd
suwerennego pastwa. Certyfikatu nie wymaga si jedynie wtedy, kiedy chodzi o dostawy
finansowane przez suby specjalne lub cile czarnorynkowe operacje za takie mona bez
wtpienia uzna dozbrajanie przez CIA Kubaczykw przed inwazj w Zatoce wi i najemnikw w
Kongu oraz przerzucanie z Europy i USA do Irlandii broni dla Skrzyda Tymczasowych IRA.
Cho wiadectwo kocowego uytkownika jest midzynarodowym dokumentem, nie ma on cile
okrelonego wygldu, koloru ani nawet brzmienia. Jest to jedynie pisemne owiadczenie
wiarygodnego przedstawiciela jakiego rzdu, stwierdzajce, e albo on, albo pan X, czyli dostawca,
dysponuj zgod kraju, na ktrego terytorium dokonuje si transakcji, na zakup i wywz uzbrojenia.
Istniej pastwa, gdzie skrupulatnie bada si autentyczno wiadectwa, w innych niektrzy
producenci ciesz si tak duymi przywilejami, e nikt nie zadaje adnych pyta. Rzecz jasna,
wiadectwo kocowego uytkownika, podobnie jak kady inny dokument, moe zosta sfaszowane.
Wanie w ten wiat mia wkroczy ostronie Shannon.
Lecc do Hamburga, zdawa sobie doskonale spraw, e nie ma szans na uzyskanie oficjalnej zgody
adnego europejskiego rzdu. Nie mia co liczy take na to, e ktre z pastw bloku wschodniego
zrobi mu prezent z broni wrcz przeciwnie, komunici bd zdecydowanie przeciwni obaleniu
Kimby. Jakiekolwiek oficjalne wystpienie w tej sprawie byoby rwnoznaczne z fiaskiem caego
przedsiwzicia.
Z tego samego powodu nie mg zwrci si do adnego z pastwowych producentw, takich jak na
przykad Fabrique Nationale z Belgii, gdy jego proba zostaaby natychmiast przekazana rzdowi.
Musia take pozostawi w spokoju wielkich prywatnych dostawcw, takich jak Cogswell i Harrison z
Londynu czy Parker Hale z Birmingham. Do tej samej kategorii naleeli szwedzki Bofors, szwajcarski
Oerlikon, hiszpaski CETME, niemiecki Werner, czechosowacki Omnipol i woski Fiat.
Naleao take wzi pod uwag to, e zamwienie byo zbyt mae, aby zainteresowa si nim ktry z
licencjonowanych potentatw, obracajcych milionami dolarw, takich jak niegdysiejszy krl prywatnych dostawcw broni, Sam Cummings z Interamco, ktry przez dwa powojenne dziesiciolecia
kierowa swoim imperium z eleganckiego gabinetu w Monaco, po czym przeszed na emerytur, by
korzysta ze zdobytego majtku. Shannon nie mg wic zwrci si do doktora Strakatego z Wiednia,
licencjonowanego przedstawiciela czechosowackiego Omnipolu, doktora Langensteina z Monachium,
doktora Perettiego z Rzymu, Cammermundta z Brukseli i Herr Ottona Schluetera z Hamburga.
Shannon musia zanurzy si gbiej, dotrze do ludzi zajmujcych si handlem broni na mniejsz

skal, obracajcych mniejszymi sumami. Naleeli do nich Guenther Leinhauser, Niemiec, byy
wsppracownik Cummingsa, oraz trzej Francuzi: Pierre Lorez, Maurice Herscu i Paul Favier z
Parya. Po namyle postanowi jednak skontaktowa si z dwoma innymi fachowcami, mieszkacami
Hamburga.
Problem polega na tym, e to, co chcia zamwi, byo, czym byo: ma, jednorazow dostaw
potrzebn do przeprowadzenia jednej konkretnej roboty na zamwienie. Kady fachowiec zorientuje
si, e aden rzd maego kraju nie potrzebuje akurat takiego kompletu uzbrojenia.
Dlatego Shannon postanowi podzieli zamwienie na kilka jeszcze mniejszych i kupowa u rnych
dostawcw tak, eby si nie orientowali, o jaki zestaw uzbrojenia chodzi. Zapobiegnie w ten sposb
grobie szybkiego zdemaskowania celu transakcji.
Od jednego z ludzi, z ktrymi chcia si spotka, mia zamiar kupi 400000 sztuk standardowej
amunicji kalibru 9 mm, pasujcej zarwno do broni krtkiej, jak i do pistoletw maszynowych. Byo
tego za duo, eby udao si dokona zakupu na czarnym rynku bez adnego rozgosu, przemyci do
portu i zaadowa na statek, ale jednoczenie atwo mona byo uzna taki transport za uzupenienie
zapasw amunicji si policyjnych jakiego niewielkiego pastewka. Tym bardziej e w dostawie nie
bdzie adnych pistoletw ani karabinw.
Potrzebowa wic jakiego licencjonowanego handlarza, ktry mgby wcisn to zamwienie midzy
inne, znacznie wiksze. Kady licencjonowany dostawca od czasu do czasu miewa do czynienia ze
sfaszowanymi wiadectwami kocowego uytkownika; wanie dlatego przydawaa si znajomo
krajw, w ktrych nie zadaje si zbdnych pyta.
Jeszcze przed dziesiciu laty w Europie znajdowao si w prywatnych rkach mnstwo broni,
nielegalnych pozostaoci po kolonialnych wojnach prowadzonych przez Francuzw w Algierii i
Belgw w Kongu. W latach szedziesitych zostaa ona jednak wykorzystana w rnych
regionalnych konfliktach i awanturach, midzy innymi w Jemenie i Nigerii. W zwizku z tym
Shannon musia znale czowieka, ktry zdobdzie faszywe wiadectwo kocowego uytkownika,
po czym przedstawi je stosownym wadzom zadajcym mao pyta lub nie zadajcym ich wcale.
Cztery lata temu wybr padby bez wtpienia na rzd Czechosowacji, ktry, cho komunistyczny,
kontynuowa star tradycj sprzedawania broni kademu, kto przyszed i o to poprosi. Cztery lata
temu wystarczyo zjawi si w Pradze z walizk pen dolarw, pj do siedziby Omnipolu, wybra
towar, a kilka godzin pniej mona byo odlecie wynajtym samolotem z zamwion broni na
pokadzie. Niestety, po 1968 roku KGB wzio pod lup wszystkie takie transakcje. Zaczto zadawa
zbyt wiele pyta.
Oprcz Czechosowacji jeszcze tylko dwa kraje nie wnikay zbyt dokadnie w pochodzenie wiadectw
kocowego uytkownika. Jednym z nich bya tradycyjnie zainteresowana pozyskiwaniem obcej
waluty Hiszpania, ktrej fabryki, zgrupowane w koncernie CETME, sprzedaway bro wszystkim
zainteresowanym, drugim za Jugosawia.
Jugosawia zacza samodzielnie wytwarza bro zaledwie kilka lat temu. Teraz, kiedy jej armia bya
ju wyposaona niemal wycznie w sprzt krajowego pochodzenia, pojawi si problem
nadprodukcji. Przecie nie mona zatrzyma fabryki zaledwie kilka lat po uruchomieniu jej wielkim
kosztem. Trzeba byo rozpocz dziaalno eksportow. Jako nowicjusz na midzynarodowym rynku,
oferujcy bro nieznanej jakoci, a w dodatku spragniony dopywu dewiz, Jugosawia stosowaa
maksym Nie zadawaj mi pyta, a nie usyszysz adnych kamstw. W tamtejszych fabrykach
produkowano bardzo dobre lekkie modzierze oraz cakiem nieze bazooki, ktre byy prawie kopiami
czeskich granatnikw przeciwpancernych RPG-7.
Ten towar trafi do sprzeday stosunkowo niedawno. Shannon mia nadziej, e porednikowi uda si
namwi Belgrad do sprzeday dwch modzierzy kalibru 60 mm z zapasem stu granatw oraz dwch
bazook z czterdziestoma pociskami. Powodem tak maego zamwienia moga by ch przetestowania
nowej broni przed wiksz transakcj.
W sprawie pierwszej dostawy (400000 sztuk amunicji kalibru 9 mm) Shannon mia zamiar uda si do
licencjonowanego porednika CETME, ktry by znany z tego, e przymyka oko na faszywe
wiadectwa kocowego uytkownika. Jeli chodzi o drug, to sysza o pewnym czowieku z
Hamburga, ktry cho nie mia ich licencji, pomaga wej na rynek raczkujcym jugosowiaskim
producentom i utrzymywa z nimi dobre stosunki.
Zazwyczaj wizyta u nie licencjonowanego porednika mija si z celem, jeli nie moe natychmiast
dostarczy broni z wasnego, nielegalnego magazynu (co oznacza brak zezwolenia eksportowego).

Jedyn sensown usug, jakiej mona wtedy od niego oczekiwa, jest sfabrykowanie faszywego, ale
w miar wiarygodnego wiadectwa kocowego uytkownika i namwienie jakiego licencjonowanego
dostawcy, eby zaj si dalej spraw. w licencjonowany dostawca moe wwczas za wiedz i
zgod rzdu wyda towar z wasnego magazynu lub zoy zamwienie w jednej z pastwowych
fabryk. Czasem jednak nielegalni porednicy bardzo si przydaj. Znaj dogbnie rynek i maj
znakomite wyczucie, gdzie i kiedy naley si uda, aby mie najwiksze szans na sukces. Wanie z
myl o tym Shannon postanowi odwiedzi w Hamburgu czowieka zajmujcego drugie miejsce na
jego licie.
Natychmiast po wyldowaniu w starym hanzeatyckim miecie uda si do Landesbanku, gdzie czekao
ju na niego 5000 funtw. Podj ca sum w postaci potwierdzonego czeku wystawionego na swoje
nazwisko, po czym pojecha do hotelu Atlantic, gdzie mia zarezerwowany pokj. Zjad wczesny
obiad, a poniewa by porzdnie zmczony, zrezygnowa z atrakcji, ktre oferowao miasto, i pooy
si do ka.
Johann Schlinker, ktry nazajutrz rano przyj Shannona w swoim niewielkim, skromnym biurze, by
niski, pulchny i jowialny. Jego oczy byszczay dobrym humorem i yczliwoci, tak e Shannon
dopiero po dziesiciu sekundach zorientowa si, e lepiej mie zaufanie do jadowitej mii ni do tego
Niemca. Obaj mczyni rozmawiali po angielsku, wycznie o dolarach handlarzy broni nie
interesuje nic innego.
Shannon podzikowa porednikowi za to, e zechcia go przyj, po czym przedstawi si i wrczy
mu paszport wystawiony na nazwisko Keith Brown.
Niemiec przekartkowa pobienie dokument.
Co pana do mnie sprowadza? zapyta.
Polecono mi pana jako czowieka o znakomitej reputacji i wielkiej wiedzy o broni wojskowej i
policyjnej.
Schlinker umiechn si i skin gow, ale pochlebstwo nie wywaro na nim wikszego wraenia.
Kto mnie panu poleci, jeli wolno spyta?
Shannon wymieni nazwisko pewnego paryanina, zajmujcego si sprawami Afryki w imieniu
tajnych francuskich sub. Poznali si podczas jakiej afrykaskiej wojny, a miesic temu spotkali w
Paryu, by wsplnie powspomina dawne czasy. Przed tygodniem Shannon zadzwoni do niego i
czowiek w rzeczywicie poleci Schlinkera jako najlepszego specjalist od tego rodzaju zada.
Znajomy z Afryki wiedzia, e Shannon bdzie si posugiwa nazwiskiem Brown.
Schlinker unis brwi.
Wybaczy pan na chwil? zapyta, po czym wyszed z gabinetu. Po chwili w ssiednim pokoju
rozleg si stukot teleksu.
Niemiec wrci dopiero po pgodzinie.
Musiaem skontaktowa si w interesach z przyjacielem z Parya powiedzia, umiechajc si
szeroko. Prosz mwi dalej.
Shannon doskonale wiedzia, e Schlinker wysa teleks do jakiego francuskiego handlarza broni, z
prob, by skontaktowa si z francuskim agentem i uzyska potwierdzenie wiarygodnoci Keitha
Browna. Wygldao na to, e takie potwierdzenie wanie nadeszo.
Chc kupi pewn ilo amunicji kalibru 9 mm powiedzia bez ogrdek. Wiem, e to
niewielkie zamwienie, ale niedawno byem w Afryce i poprosili mnie o to ludzie, ktrzy potrzebuj
tej amunicji w zwizku z zaatwianiem pewnych prywatnych interesw. Jestem pewien, e jeli te
interesy pjd dobrze, w przyszoci naley spodziewa si znacznie wikszych zamwie.
O ile sztuk konkretnie chodzi? zapyta Niemiec.
O czterysta tysicy. Schlinker wyd wargi.
To rzeczywicie niewiele zauway.
Na razie budet przedsiwzicia nie jest zbyt wysoki, ale naley mie nadziej, e niewielkie
inwestycje bardzo szybko przynios znaczne zyski.
Niemiec skin gow. Z dowiadczenia wiedzia, e pierwsze zamwienie z reguy nie byo due.
Dlaczego ci ludzie zgosili si wanie do pana? Przecie nie zajmuje si pan handlem broni ani
amunicj.
Zatrudnili mnie jako doradc od spraw technicznych i wojskowych wyjani Shannon. Kiedy
pojawi si problem znalezienia dostawcy, poprosili mnie, ebym polecia do Europy i zaj si tym w
ich imieniu.

Zapewne nie ma pan wiadectwa kocowego uytkownika?


Niestety nie. Miaem nadziej, e mona to jako zaatwi.
Jasne, e mona odpar Schlinker. Tutaj to aden problem. Tyle tylko, e rzecz trwa duej i
wicej kosztuje. Mgbym dostarczy towar z magazynu w Austrii, i wtedy nie musielibymy
zawraca sobie gowy adnym certyfikatem, albo zorganizowa panu ten dokument i przeprowadzi
wszystko oficjaln drog.
Wolabym to drugie odpar Shannon. Bd wiz amunicj drog morsk, a nielegalny
transport przez Austri i Wochy wizaby si ze zbyt duym ryzykiem. Nie mam za wielkiego
dowiadczenia w takich sprawach. W razie wpadki wszystkim, ktrzy bd w to zamieszani, grozioby
dugoletnie wizienie, a w dodatku wadze mogyby ustali, e towar pochodzi z paskich
magazynw.
Schlinker umiechn si lekko. Wprawdzie ta ostatnia ewentualno bya bardzo mao
prawdopodobna, ale czowiek podajcy si za Browna mia sporo racji, gdy po ostatnich atakach
terrorystw z organizacji Czarny Wrzesie suby celne Austrii, Niemiec i Woch uwanie
kontroloway wszystkie podejrzane adunki.
Z kolei Shannon nie mia adnej gwarancji, e Niemiec nie zdradzi go nazajutrz po przeprowadzeniu
transakcji. Co innego, jeli Schlinker bdzie musia zdoby faszywe wiadectwo kocowego
uytkownika i przedstawi je odnonym wadzom.
Chyba ma pan racj powiedzia wreszcie Niemiec. W porzdku. Mog zaproponowa panu
standardow amunicj kalibru 9 mm po szedziesit pi dolarw za tysic sztuk, plus dziesi
procent za certyfikat i jeszcze dziesi za cakowit organizacj dostawy.
Shannon byskawicznie dokona w pamici kilku oblicze. Cakowita organizacja dostawy, to
znaczy e towar bdzie mia zezwolenie na wywz i zostanie dostarczony bezporednio na statek,
ktry bez kopotw otrzyma zgod na wyjcie z portu. Amunicja miaaby wic kosztowa 26 000
dolarw, plus 5200 dolarw dopaty.
W jaki sposb miabym uici naleno? zapyta.
5200 musz dosta, zanim zabior si do pracy odpar Schlinker. Potrzebuj ich na
wiadectwo, podre i rne inne wydatki. Za towar zapaci pan tu, w tym gabinecie, kiedy poka
panu wiadectwo. Jako licencjonowany porednik dokonam zakupu w imieniu klienta, czyli rzdu
pastwa wymienionego na wiadectwie. Jest bardzo mao prawdopodobne, eby sprzedajcy
zdecydowa si zada zwrotu towaru i odda pienidze, kiedy transakcja zostanie dokonana. Dlatego
trzeba wszystko zapaci z gry. Bdzie mi potrzebna nazwa statku, ktry wywiezie towar za granic
to na zezwolenie eksportowe. Statek powinien nalee do jakiego oficjalnie zarejestrowanego
armatora.
Shannon skin gow. Warunki byy ostre, ale nie mia wyboru. Gdyby naprawd reprezentowa rzd
jakiego kraju, zaatwiaby spraw oficjalnymi kanaami.
Ile czasu upynie od zapaty do dostarczenia towaru?
Tym w Madrycie nigdy si nie pieszy. Myl jednak, e wystarczy im czterdzieci dni odpar
Niemiec.
Shannon pokaza mu potwierdzony czek, po czym wsta z fotela i obieca wrci za godzin z 5200
dolarami lub ich rwnowartoci w markach. Schlinker nie ukrywa, e woli marki.
Godzin pniej, kiedy Schlinker, otrzymawszy pienidze, zaj si wypisywaniem stosownego
pokwitowania, Shannon zainteresowa si lecymi na stoliku katalogami. Byy w nich zdjcia i opisy
towarw sprzedawanych przez inn firm, ktra najwyraniej specjalizowaa si w przernych
materiaach pirotechnicznych nie majcych nic wsplnego z broni, oraz w artykuach uywanych
przez policj i firmy ochroniarskie, takich jak paki, krtkofalwki, miotacze granatw z gazem
zawicym, flary, rakietnice i tym podobne.
Ma pan co wsplnego z t firm, Herr Schlinker? zapyta Shannon, kiedy gospodarz wrczy
mu pokwitowanie.
Niemiec umiechn si szeroko.
Jestem jej wacicielem odpar. Oficjalnie to moje gwne zajcie.
I cholernie dobry pretekst, eby mie magazyn peen skrzy z napisami UWAGA, MATERIAY
WYBUCHOWE pomyla Shannon. Szybko sporzdzi krtk list i poda j Schlinkerowi.
Mgby pan dostarczy mi te rzeczy razem z zezwoleniem na wywz? zapyta.
Niemiec zerkn na kartk. Lista obejmowaa dwie wyrzutnie rakiet uywane przez jednostki stray

przybrzenej do wystrzeliwania olepiajcych flar, dziesi takich flar o maksymalnej jasnoci, zaopatrzonych w spadochrony, dwie syreny mgowe podczone do butli ze spronym powietrzem, cztery
noktowizory, trzy krtkofalwki o zasigu co najmniej siedmiu kilometrw oraz pi kompasw.
Naturalnie. Mam to wszystko w magazynie.
W takim razie zamawiam je dodatkowo. aden z tych przedmiotw nie jest uwaany za bro, wic
przypuszczam, e nie bdzie problemw z ich wywozem?
Na pewno nie. Mog je wysa, dokd zechc, take na statek.
To dobrze. Ile to wszystko bdzie kosztowao? Prosz doliczy koszt wysyki do firmy spedycyjnej
w Marsylii.
Schlinker spisa ceny z katalogu, dodajc do kadej 10 procent za transport.
Cztery tysice osiemset dolarw oznajmi wreszcie.
Skontaktuj si z panem za dwanacie dni powiedzia Shannon. Prosz do tego czasu
przygotowa towar do transportu. Podam panu nazw firmy w Marsylii i przel potwierdzony czek na
4800 dolarw. W cigu trzydziestu dni dostarcz panu 26 000 dolarw za amunicj oraz zawiadomi,
na jaki statek ma zosta dostarczona.
Drugie spotkanie odbyo si wieczorem tego samego dnia w restauracji hotelu Atlantic. Alan Baker
by Kanadyjczykiem, ktry podczas wojny suy w Korpusie Inynierskim. Po wojnie osiad i zaoy
rodzin w Niemczech. Trudni si zrazu przemycaniem do i z radzieckiej strefy okupacyjnej ludzi,
zegarkw i nylonowych poczoch. Nieco pniej zaj si dostarczaniem broni niewielkim grupkom
nacjonalistw i antykomunistw, nadal walczcych w rodkowej i wschodniej Europie, z t rnic, e
teraz bili si nie z Niemcami, lecz z komunistami.
Za dostawy pacili zazwyczaj Amerykanie, ale Baker chtnie wykorzystywa swoj znajomo
niemieckiego i frontowe umiejtnoci, aby organizowa przerzuty na wasn rk, za co pniej
otrzymywa sowite wynagrodzenie. Kiedy na pocztku lat pidziesitych niedobitki partyzantw
znikny, Baker przenis si do Tangeru, gdzie dziki nabytym podczas wojny i po niej
umiejtnociom mg zaj si szmuglowaniem perfum i papierosw do Woch i Hiszpanii. Zmuszony
do wycofania si z biznesu, gdy konkurenci zatopili jego statek, wrci do Niemiec, by powici si
poredniczeniu we wszystkich transakcjach, w ktrych wystpuj kupujcy i sprzedajcy. Jego
najnowszym osigniciem bya dua dostawa jugosowiaskiej broni dla Baskw z pnocnej
Hiszpanii.
Zetknli si ze sob, kiedy Baker zajmowa si handlem broni w Etiopii, Shannon za nie bardzo
wiedzia, co ma ze sob zrobi po powrocie z Bukavu w kwietniu 1968. Baker zna prawdziwe
nazwisko Shannona.
Niski, ylasty mczyzna wysucha w milczeniu najemnika, przenoszc szybko spojrzenie z jego
twarzy na swj talerz i z powrotem.
Tak, to si da zrobi powiedzia, kiedy Shannon wyuszczy spraw. Jugosowianie powinni
uwierzy, e nabywca przed zoeniem wikszego zamwienia chce najpierw przetestowa ich nowe
modzierze i bazooki. To do prawdopodobne. Jeli chodzi o mnie, to bez problemu dostan od nich
wszystko, czego bd chcia. Mam z Belgradem wietne ukady, a oni byskawicznie dostarczaj
towar. Jest jednak inny problem...
Jaki?
wiadectwo kocowego uytkownika odpar Baker. Jeszcze niedawno miaem w Bonn
swojego czowieka, dyplomat z pewnego wschodnioafrykaskiego pastwa, ktry w zamian za
okrg sumk i kilka tustych niemieckich dziewczyn podpisywa wszystko, cokolwiek mu
podsune. Niestety, dwa tygodnie temu odwoano go, i chwilowo nie mam si do kogo zwraca w
takich sprawach.
Czy Jugosowianie przywizuj du wag do certyfikatu? Baker potrzsn gow.
Nie. Jeli ma si dokument, nie sprawdzaj zbyt dokadnie. Ale musi by prawdziwy, z autentyczn
rzdow pieczci.
Shannon zastanowi si przez chwil. Zna w Paryu pewnego czowieka, ktry kiedy przechwala
si, e ma w jakiej ambasadzie znajomego, ktry moe dostarczy kady dokument.
A gdybym ja zaatwi taki wistek z jakiego afrykaskiego kraju? zapyta.
Baker zacign si dymem cygara.
W takim razie nie ma sprawy. Jeli chodzi o cen, to 60-milimetrowy modzierz bdzie kosztowa
tysic sto dolarw, a granaty s po dwadziecia cztery dolary za sztuk. Jedyny kopot polega na tym,

e jest tego tak mao. Nie mgby zamwi trzystu pociskw zamiast stu? Wtedy poszoby mi
znacznie atwiej. Nikt nie kupuje tylko stu sztuk, nawet do przetestowania.
Dobra odpar Shannon. Wezm trzysta, ale nie wicej. Nicmog przekroczy budetu, bo
musiabym sam dooy do interesu.
Nie bya to prawda, gdy planujc budet akcji przewidzia rezerw, ale wiedzia, e rozmwca uzna
ten argument za ostateczny.
W porzdku powiedzia Baker. Czyli za granaty wychodzi nam siedem tysicy dwiecie
dolarw. Bazooki s po tysicu za sztuk, a wic dwa tysice za par, do tego pociski po czterdzieci
dwa dolary i pidziesit centw, razy czterdzieci...
Tysic siedemset dolarw pomg mu Shannon. W sumie mamy trzynacie tysicy sto
dolarw.
Plus dziesi procent za dostarczenie towaru na pokad statku. Bez wiadectwa. Gdybym mia ci je
zorganizowa, musiabym doliczy nie dziesi, lecz dwadziecia procent. Zamwienie rzeczywicie
jest niewielkie, ale koszty podry i zaatwiania formalnoci takie same. Waciwie powinienem wzi
od ciebie pitnacie procent. Wszystko razem daje czternacie tysicy czterysta dolarw. Powiedzmy
czternacie i p, h?
Powiedzmy czternacie czterysta. Zaatwi wiadectwo i przel ci je poczt, razem z
pidziesicioprocentow zaliczk. Nastpne dwadziecia pi procent zapac w Jugosawii, kiedy
zobacz towar, a ostatnie dwadziecia pi zaraz po tym, jak statek odbije od nabrzea. Wszystko w
czekach podrnych, rozliczenia w dolarach. Zgoda?
Baker wolaby dosta wszystko z gry. Nie by jednak licencjonowanym porednikiem, nie mia biura,
magazynu ani oficjalnie dziaajcej firmy i musia korzysta z pomocy legalnego dostawcy, ktry w
jego imieniu zoy zamwienie. Dziaajc na czarnym rynku musia pogodzi si z mniejsz prowizj i
mniej korzystnymi warunkami patnoci.
Jedna z najstarszych znanych sztuczek polega na tym, by przyj zamwienie na dostaw broni, bez
mrugnicia okiem obieca klientowi spenienie wszystkich jego ycze, a nastpnie wzi moliwie
najwiksz zaliczk i rozpyn si we mgle. Wielu pechowcw pragncych nielegalnie zaopatrzy si
w bro zapoznao si osobicie z t metod. Jednak Baker wiedzia, e Shannon nie da si na to
nabra, a poza tym dla poowy z 14400 dolarw nie warto byo si naraa.
W porzdku. Bior si do roboty natychmiast, jak tylko przylesz mi wiadectwo.
Wstali od stolika.
Ile czasu upynie od chwili, kiedy nadasz sprawie bieg, do momentu zaadunku na statek?
zapyta najemnik.
Od trzydziestu do trzydziestu piciu dni odpar Baker. Aha, przy okazji: masz jaki statek?
Jeszcze nie. Jak tylko go znajd, podam ci nazw.
Gdyby mia jakie kopoty, mgbym ci pomc. Wiem o bardzo dobrej ajbie do wynajcia za dwa
tysice marek dziennie. Zawiezie ciebie i adunek dokdkolwiek zechcesz, naturalnie z zachowaniem
cakowitej dyskrecji.
Shannon zastanowi si nad propozycj. Dwadziecia dni na Morzu rdziemnym, dwadziecia tam i
dwadziecia z powrotem w sumie sto dwadziecia tysicy marek, czyli pitnacie tysicy funtw.
Mniej ni kupno statku. Kuszca oferta. Nie podobao mu si tylko to, e przyj j, to ujawni przed
Bakerem natur przedsiwzicia i cel podry, czyli waciwie uczyni go penoprawnym partnerem.
Brzmi interesujco odpar ostronie. Jak si nazywa ten statek?
San Andrea odpar Baker.
Shannon natychmiast zesztywnia. Semmler kiedy wspomnia o tym samym statku.
Zarejestrowany na Cyprze?
Tak.
Odpada rzek krtko.
Wychodzc z restauracji, dostrzeg przy stoliku w kcie sali Johanna Schlinkera. Przez chwil
przypuszcza, e niemiecki handlarz broni postanowi go ledzi, ale zorientowa si, e Schlinker je
z kim kolacj pewnie z jakim cennym klientem. Shannon odwrci gow i szybkim krokiem
opuci sal.
Przed hotelem ucisn rk Bakerowi.
Odezw si powiedzia. Nie spraw mi zawodu.
Nie obawiaj si. Moesz mi zaufa.

Baker odwrci si i pomaszerowa przed siebie ulic.


Jeszcze nie oszalaem... mrukn Shannon, po czym wrci do hotelu.
Jadc wind wci mia przed oczami twarz czowieka, ktry siedzia przy stoliku ze Schlinkerem. Na
pewno gdzie ju go widzia, ale nie mg sobie uwiadomi gdzie. Dopiero tu przed zaniciem
przypomnia sobie: by to jeden z przywdcw Skrzyda Tymczasowych IRA.
Nastpnego dnia, w rod, z samego rana polecia do Londynu. Zacz si dzie dziewity.

5
Mniej wicej w tym samym czasie, kiedy samolot Shannona startowa z lotniska w Hamburgu, Martin
Thorpe wszed do gabinetu sir Jamesa Mansona.
Lady Macallister powiedzia, zamykajc za sob drzwi. Sir James bez sowa wskaza mu fotel.
Zajem si ni najdokadniej jak byo moliwe cign Thorpe. Tak jak podejrzewaem, dwa
razy proponowano jej, by sprzedaa swoje trzydzieci procent udziaw w Bormac Trading, ale chyba
podchodzono do sprawy w niewaciwy sposb, bo za kadym razem odmawiaa. Ma osiemdziesit
sze lat, jest czciowo zdziecinniaa i bardzo zoliwa. W kadym razie tak ma reputacj. Jest take
wielk szkock patriotk, a jej interesami zajmuje si prawnik z Dundee. Oto dokadny raport na jej
temat.
Wrczy sir Jamesowi plik kartek. Lektura raportu zaja szefowi Manson Consolidated kilka minut;
czytajc par razy odchrzkn, a raz nawet zakl pod nosem.
Nadal zaley mi na tych trzystu tysicach akcji powiedzia wreszcie, odkadajc raport na
biurko. Dlaczego uwaasz, e tamci zabrali si do. sprawy w niewaciwy sposb?
Lady Macallister ma w yciu jedn obsesj, ale bynajmniej nie s to pienidze. Jest crk
szkockiego lorda, ktry moe nie mia gotwki, ale za to by wacicielem wielkich dbr ziemskich.
Kiedy wychodzia za m, dostaa w posagu tylko dziesitki hektarw bagien i wrzosowisk. Jednak w
cigu ostatnich dwudziestu lat sprzeda praw do polowania i wdkowania przyniosa jej ma fortun,
ktr powikszya jeszcze bardziej, sprzedajc cz terenw pod budow zakadw przemysowych.
Jej broker, czy kto taki, mdrze zainwestowa pienidze, dziki temu stara dama ma teraz niezy
roczny dochd. Przypuszczam, e za akcje oferowano jej moe i due pienidze, ale nie to j
interesuje.
A co j w takim razie interesuje, do diaba?
Prosz zajrze na drug stron raportu. Widzi pan? Co roku w Timesie pojawiaj si notatki o
kolejnej probie o zezwolenie na budow pewnego pomnika, i co roku Rada Miejska Londynu j
odrzuca. Na razie udao jej si postawi taki pomnik tylko w swoim rodzinnym miasteczku. Myl, e
to wanie jest jej obsesja: chodzi o uczczenie pomnikiem w Londynie pamici starego nadzorcy
niewolnikw, ktry by jej mem.
Rzeczywicie, moesz mie racj. W takim razie co proponujesz? Thorpe przedstawi swj pomys.
Manson wysucha go uwanie,
wreszcie powiedzia:
To si moe uda. Zdarzay si ju dziwniejsze rzeczy. Problem polega na tym, e jeli potem te
odmwi, nie bardzo bdzie mona zwrci si do niej ponownie... Zwyka oferta kupna na pewno
wywoa wtedy tak sam reakcj, jak dwie poprzednie. W porzdku, rb to po swojemu. Zaley mi

tylko na tym, eby sprzedaa swoje akcje.


Thorpe nie zwlekajc zabra si do pracy.
Shannon zjawi si w Londynie niemal dokadnie w poudnie i zasta na pododze pod drzwiami
telegram z Marsylii od Langarottiego, zaadresowany do Keitha Browna i podpisany krtko Jean.
By w nim tylko adres hotelu pooonego z dala od centrum miasta, w ktrym Korsykanin zameldowa
si pod nazwiskiem Lavallon. Shannon pochwali go w duchu za ostrono. We francuskich hotelach
wypenia si formularz, ktry nastpnie jest przekazywany na policj. Jaki dociekliwy funkcjonariusz
mgby zacz si zastanawia, dlaczego dobrze znany wymiarowi sprawiedliwoci Langarotti
pojawi si tak daleko od swoich tradycyjnych terenw owieckich.
Zdobycie numeru hotelu zajo Shannonowi dziesi minut. Kiedy wreszcie dodzwoni si do recepcji
i zapyta o pana Lavallona, powiedziano mu, e monsieur wyszed i nie wiadomo kiedy wrci.
Przekaza wic prob, aby pan Lavallon jak najszybciej skontaktowa si z panem Brownem z
Londynu. Przed rozstaniem z czterema kompanami upewni si, e kady z nich zna na pami numer
jego telefonu.
Nastpnie nada przez telefon telegram na poste restante do Waltera Harrisa. Informowa w nim o
swoim powrocie do Londynu i prosi o spotkanie. Kolejny telegram powdrowa do Janniego Dupree z
poleceniem, aby natychmiast stawi si w mieszkaniu Shannona.
Potem zadzwoni do Szwajcarii, do swego banku. Okazao si, e z 10000 funtw jego wynagrodzenia
nadeszo do tej pory tylko 5000, przelewem z konta nieznanej osoby. Musia to by Endean. Shannon
wzruszy ramionami. Wiedzia, e to normalne zazwyczaj wypacano z gry jedynie poow
wynagrodzenia. Znajc wielko ManCon i wiedzc, jak gorco jej waciciel pragnie obali szybko
Kimb, nie mia najmniejszych wtpliwoci, e reszta take znajdzie si na jego koncie.
Cae popoudnie powici sporzdzaniu dokadnej relacji z podry do Luksemburga i Niemiec.
Pomin jedynie nazw kancelarii w Luksemburgu i nazwiska obu handlarzy broni z Hamburga. Do
raportu doczy szczegowe zestawienie dotychczasowych wydatkw.
Skoczy o wp do pitej, a poniewa tego dnia zjad tylko lekk przeksk na pokadzie samolotu
Lufthansy, wyj z lodwki p tuzina jaj, wrzuci na patelni, przez pewien czas walczy ambitnie,
usiujc przyrzdzi omlet, a wreszcie zrezygnowa, cisn wszystko do kosza i uci sobie drzemk.
Tu po szstej obudzi go Janni Dupree. Pi minut pniej zadzwoni telefon. By to Endean, ktry
wanie odebra telegram na poczcie. Szybko zorientowa si, e Shannon nie moe swobodnie
rozmawia.
Jest kto z panem? zapyta.
Tak.
Czy ma to zwizek ze spraw?
Tak.
Chce pan si spotka?
Wydaje mi si, e powinnimy odpar Shannon. Moe jutro rano?
W porzdku. Odpowiada panu jedenasta?
Niech bdzie.
U pana?
Tak jest.
W takim razie bd o jedenastej powiedzia Endean i odoy suchawk.
Shannon odwrci si do Afrykanera.
Jak sobie radzisz, Janni? zapyta.
W cigu minionych trzech dni Dupree nie zrobi zbyt wiele. Zamwi pidziesit par skarpet,
bawenianych koszulek i gatek, ktre miay by gotowe do odbioru w pitek. Znalaz te dostawc
pidziesiciu kurtek i zoy zamwienie. Ta sama firma oferowaa take spodnie, ale Dupree,
zgodnie z poleceniem Shannona, szuka innej, aby nikt nie zorientowa si, e chodzi o
skompletowanie caego umundurowania. Co prawda na razie nic nie wskazywao na to, eby
ktokolwiek co podejrzewa, niemniej jednak Shannon postanowi nie zmienia tej zasady.
Janni odwiedzi wiele sklepw z butami, lecz nie udao mu si znale potrzebnego typu obuwia. Mia
zamiar szuka dalej przez nastpny tydzie i rozglda si jednoczenie za beretami, plecakami,
tornistrami i piworami. Shannon poradzi mu, aby najszybciej jak to bdzie moliwe wysa do

Marsylii pierwsz parti bielizny i kurtek. Obieca, e najdalej w cigu czterdziestu omiu godzin poda
mu adres firmy przewozowej w Marsylii, do ktrej naley kierowa wszystkie przesyki. Lada chwila
mia go przysa Langarotti.
Zanim Afrykaner wyszed, Shannon napisa list do Langarottiego, zaadresowa jego prawdziwym
nazwiskiem na poste restante w gwnym urzdzie pocztowym Marsylii. W licie przypomnia
Korsykaninowi pogawdk, jak p roku wczeniej odbyli w cieniu palm. Rozmowa zesza wtedy na
handel broni i Langarotti wspomnia o jakim swoim znajomym z Parya, ktry mg uzyska
wiadectwo kocowego uytkownika od pewnego afrykaskiego dyplomaty akredytowanego w
stolicy Francji. Shannon chcia pozna nazwisko tego czowieka oraz adres, pod ktrym mona go
zasta.
Skoczywszy pisa woy list do koperty, zaklei j i wrczy Janniemu z prob, aby natychmiast
wysa go ekspresem z poczty na Trafalgar Square. Wyjani, e sam by to zrobi, ale czeka na telefon
od Langarottiego z Marsylii.
O smej, kiedy Korsykanin wreszcie zadzwoni, Shannon by ju bardzo godny. Gos Langarottiego
by ledwo syszalny poprzez potne trzaski i szumy prawdopodobnie linia pochodzia jeszcze z
czasw, kiedy we Francji instalowano pierwsze telefony.
Shannon zapyta go ostronie, jak sobie radzi. Podczas ostatniego spotkania ostrzeg wszystkich
najemnikw, eby nigdy, pod adnym pozorem, nie rozmawiali otwarcie przez telefon o swoim
zadaniu.
Zatrzymaem si w hotelu i wysaem ci telegram z adresem zaszemra Langarotti.
Wiem, dostaem go! wrzasn Shannon.
Potem wynajem skuter i objechaem wszystkie sklepy z rzeczami, ktre nas interesuj dobieg
ledwo syszalny gos. W kadej kategorii znalazem trzech producentw. Zdobyem adresy trzech
firm wytwarzajcych odzie i napisaem do nich, eby przysali mi katalogi. Potem zamwi u
miejscowych dostawcw najlepszy model, podajc nazw producenta i konkretny typ.
Dobry pomys! rykn Shannon. A co z pozostaymi rzeczami?
Wszystko zaley od tego, co wybior z tych katalogw, ale o nic si nie martw. Jeli chodzi o
drug kategori, to jest tu tego tysice w kadym sklepie i warsztacie na wybrzeu. Teraz, przed
sezonem, wszyscy sprowadzaj najnowsze modele.
W porzdku! A teraz suchaj: potrzebuj dobrej firmy spedycyjnej. Musz to mie szybciej, ni
przypuszczaem. Ju niedugo bd musia wysa par skrzy std i z Hamburga.
To aden problem dobieg przytumiony gos Langarottiego. Ale wydaje mi si, e lepiej
bdzie zorganizowa to w Tulonie. Domylasz si dlaczego.
Rzeczywicie, Shannon domyla si dlaczego. Langarotti mg wprawdzie zameldowa si w hotelu
pod faszywym nazwiskiem, ale aby wysa adunek za granic, musia przedstawi jakie dokumenty.
Ostatnio marsylska policja wzia port pod znacznie dokadniejsz obserwacj, a w dodatku pojawi
si nowy szef urzdu celnego. Ju samo jego nazwisko budzio postrach. Chodzio o przerwanie narkotykowej nici czcej Marsyli z Nowym Jorkiem, ale poszukiwania heroiny mogy atwo
doprowadzi do odkrycia adunku broni. Byoby cholernie gupio wpa z powodu czego, z czym nie
miao si nic wsplnego.
W porzdku odpar Shannon. Ty najlepiej znasz teren. Zawiadom mnie, jak tylko wszystko
zaatwisz. Aha, jeszcze jedno: dzi wieczorem wysaem ekspresem list do ciebie na poczt gwn w
Marsylii. Dowiesz si, o co chodzi, kiedy go dostaniesz. Najpniej w pitek rano przeka mi
nazwisko tego czowieka.
Dobra. To wszystko?
Tak, przynajmniej na razie. Przelij mi te te katalogi razem z twoimi uwagami i cenami. Nie
moemy przekroczy budetu.
Dobrze. Trzymaj si.
Shannon odoy suchawk. Zjad kolacj w Bois de St Jean i pooy si wczenie spa.
Nazajutrz o jedenastej przed poudniem zjawi si Endean. Zacz od zapoznania si z raportem i
zestawieniem wydatkw.
Dobra powiedzia wreszcie. A co pan o tym sdzi?
To dopiero pocztek odpar Shannon. Zajmuj si spraw od dziesiciu dni, ale zaatwiem
ju sporo. Chc zoy wszystkie zamwienia w cigu najbliszych dziesiciu dni, wic dostawcy
bd mieli czterdzieci dni na ich zrealizowanie. Transport i zaadunek na statek zajmie nastpne

dwadziecia dni. Jeli mamy uderzy zgodnie z planem, statek powinien wypyn z portu osiemdziesitego dnia przygotowa. W zwizku z tym wkrtce znowu bd potrzebowa pienidzy.
Przecie ma pan ju trzy i p tysica w Londynie i siedem tysicy w Belgii zaprotestowa
Endean.
Owszem, ale w najbliszym czasie czekaj mnie powane wydatki.
Wyjani, e w cigu najbliszych dwunastu dni musi zapaci 26 000 dolarw Johannowi,
handlarzowi broni z Hamburga, aby ten zdy zaatwi wszystkie formalnoci w Madrycie i
przygotowa towar do wysyki. Oprcz tego 4800 dolarw za dodatkowe wyposaenie i 7200 dolarw
za jugosowiask bro bdzie musia wysa Alanowi razem ze wiadectwem kocowego
uytkownika przygotowanym w Paryu.
No i jeszcze naleno za statek, razem ponad poow caego budetu zakoczy.
W porzdku odpar Endean. Skonsultuj si ze wsplnikami i przeka na paskie konto w
Belgii nastpne dwadziecia tysicy funtw. Wszystko zostanie zaatwione telefonicznie, wic bdzie
mg pan uruchomi te pienidze w cigu kilku godzin. Podnis si z miejsca. Co jeszcze?
Nic. Bd musia znowu wyjecha w cigu weekendu i chyba nie wrc przez cay przyszy
tydzie. Chc sprawdzi, jak wyglda sprawa statku, obejrze odzie i silniki w Marsylii, a take
pistolety maszynowe w Belgii.
Przed wyjazdem i zaraz po powrocie prosz przekaza wiadomo pod ten sam adres co zwykle
powiedzia Endean.
W salonie duego mieszkania przy Cottesmore Gardens, bardzo blisko Kensington High Street,
panowa pmrok. Przez wsk szczelin midzy grubymi zasonami wpadaa do wntrza smuga
sonecznego wiata. Umeblowanie pokoju skadao si z czterech wielkich wiktoriaskich foteli i
mnstwa stow i stolikw z przernymi bibelotami. Byy wrd nich guziki od dawno podartych
mundurw i szkockie medale z zapomnianych wojen klanowych, szklane przyciski do papieru toczyy
si obok figurek z minieskiej porcelany, kamei z wizerunkami dawnych szkockich piknoci oraz
wachlarzy z balw, o ktrych nikt ju nie pamita.
Na cianach pokrytych spowiaym brokatem wisiay portrety przodkw: Montroseow,
Monteagleow, Farquharow, Frazerw, Murrayw i Mintoew. Wydawao si nieprawdopodobne, aby
wszyscy oni byli antenatami jednej starej kobiety, cho po Szkotach mona si wszystkiego
spodziewa.
Nad kominkiem, w ktrym chyba nigdy nie pon ogie, wisia najwikszy obraz, nie tak stary jak
pozostae, ale te stary. Przedstawia mczyzn w narodowym szkockim stroju. Jego twarz zdobiy
nastroszone obfite wsy, oczy za spoglday na pokj z takim wyrazem, jakby ich waciciel wanie
dostrzeg w odlegym zaktku plantacji jakiego leniuchujcego kulisa. Sir Ian Macallister, Kawaler
Orderu Imperium Brytyjskiego gosi podpis na mosinej tabliczce pod portretem.
Martin Thorpe oderwa wzrok od obrazu i spojrza ponownie na lady Macallister. Kobieta siedziaa
zgarbiona w fotelu, bawic si bez przerwy aparatem suchowym. Thorpe mia powane trudnoci ze
zrozumieniem jej sw, poniewa mwia szybko, bardzo niewyranie i z silnym akcentem, czsto
odbiegajc od tematu.
Rni ludzie przychodzili do mnie w tej sprawie, panie Martin, ale ja nadal nie wiem, dlaczego
miaabym sprzeda te akcje. Uparcie zwracaa si do niego panie Martin, mimo e przedstawi
si dwa razy. Sam pan przecie rozumie, to bya firma mojego ma. On sam zaoy wszystkie
plantacje, z ktrych teraz inni czerpi zyski, tylko on, nikt inny. Teraz przychodz do mnie rni
ludzie i mwi, e chc przej firm i zacz robi co innego, na przykad budowa domy albo nie
wiadomo co... Nic z tego nie rozumiem i na pewno nie sprzedam ani jednej mojej...
Ale, lady Macallister...
Ona jednak mwia dalej, jakby go w ogle nie syszaa, co zreszt byo moliwe, gdy aparat
suchowy, ktrym bez przerwy si bawia, musia pata najrniejsze figle. Thorpe zaczyna powoli
rozumie, dlaczego do tej pory nikomu nie udao si ubi interesu ze star dam.
Widzi pan, panie Martin, mj biedny m, niech spoczywa w spokoju, nie pozostawi mi zbyt
wiele. Byam w Szkocji na wakacjach, kiedy zabili go ci okropni Chiczycy, i ju nigdy tam nie
wrciam. Tak mi doradzono. Dowiedziaam si jednak, e plantacje nale do firmy, a ja jestem jej
gwn wacicielk, wic wyszo na to, e to jedyny spadek, jaki po nim dostaam, a przecie nie
mog sprzeda czego, co stanowi pamitk po nim...
Thorpe otwiera ju usta, by powiedzie, e w tej chwili firma nie ma praktycznie adnej wartoci, ale

doszed do wniosku, e lepiej bdzie tego nie robi.


Lady Macallister... zacz ponownie.
Musi pan mwi bezporednio do aparatu poradzia mu jej opiekunka. Ona jest gucha jak
pie.
Thorpe podzikowa skinieniem gowy, dopiero teraz zdajc sobie spraw z obecnoci drugiej kobiety.
Miaa szedziesit kilka lat i wygldaa na osob kiedy moe niezalen, ale ktr kaprys losu skaza
na zwizki ze wiatem ludzi trudnych we wspyciu i samolubnych, ale za to zamonych, mogcych
sobie pozwoli na zatrudnianie innych, ktrych zadaniem byo im suy.
Thorpe wsta i podszed do starej kobiety w fotelu, po czym przemwi prosto do aparatu:
Lady Macallister, ludzie, ktrych reprezentuj, nie chc niszczy firmy. Wrcz przeciwnie, maj
zamiar zainwestowa w ni mnstwo pienidzy i ponownie da jej szans rozkwitu. Chcemy
doprowadzi plantacje Macallistera do takiego stanu, w jakim byy pod zarzdem pani ma...
Po raz pierwszy od pocztku rozmowy, ktra trwaa ju niemal godzin, w oczach staruszki pojawio
si co w rodzaju bysku zrozumienia.
Jak wtedy, kiedy zarzdza nimi mj m?
Tak jest, lady Macallister! odpar Thorpe podniesionym gosem i wskaza na portret wiszcy
nad kominkiem. Chcemy ukoczy dzieo jego ycia, dokadnie tak, jak on by tego pragn, i
sprawi, aby plantacje Macallistera stay si jego pomnikiem.
Jednak stara kobieta znowu wrcia do swego wiata.
Nie postawili mu pomnika! gos jej dra. Staraam si jak mogam, nawet napisaam do
wadz, e pokryj wszystkie koszty, ale odpowiedzieli mi, e nie maj miejsca. Nie maj miejsca,
wyobraa pan sobie? Wszdzie dokoa stawiaj mnstwo pomnikw, a dla mojego lana nie maj
miejsca!
Postawi mu pomnik, jeli plantacje znowu zaczn przynosi zyski! krzykn Thorpe. Bd
musieli to zrobi. Kiedy firma odzyska dawn pozycj finansow, bdzie moga ufundowa stypendium albo powoa fundacj imienia lana Macallistera. Dziki temu ludzie nigdy o nim nie zapomn.
Sprbowa ju raz tego podejcia, ale albo go wtedy nie usyszaa, albo nie zrozumiaa. Tym razem
jego sowa chyba do niej dotary.
Na to trzeba mnstwo pienidzy, a ja nie jestem zamon kobiet zajczaa. W rzeczywistoci
bya bardzo bogata, lecz najprawdopodobniej nie miaa o tym pojcia.
Nie bdzie to pani kosztowao ani szylinga odpar Thorpe. Za wszystko zapaci firma, ale
eby tak si stao, najpierw trzeba w ni zainwestowa. Powrci do dawnej wietnoci, a to mog
zrobi tylko moi przyjaciele.
Nie wiem, naprawd nie wiem... zakwilia, pocigajc nosem, i signa po batystow
chusteczk ukryt w rkawie. Ja si w ogle nie znam na tych sprawach. Gdyby tu by mj
najdroszy an albo pan Dalgleish... Zawsze zasigam jego rady, a on podpisuje w moim imieniu
wszystkie dokumenty. Pani Barton, chc wrci do mojego pokoju.
Najwysza pora burkna opiekunka. Czas na drzemk. I na lekarstwo.
Pomoga starej kobiecie wsta z fotela i wyprowadzia j z salonu do holu. Przez uchylone drzwi
Thorpe sysza, jak surowym tonem nakazuje podopiecznej pooy si do ka, potem rozlegy si
sabe protesty staruszki, wzbraniajcej si przed przyjciem lekarstwa. Niebawem pani Barton wrcia
do salonu.
Musi troch odpocz powiedziaa. Thorpe obdarzy j ponurym umiechem.
Wyglda na to, e nic nie zaatwiem powiedzia ze smutkiem. Najzabawniejsze jest to, e
akcje, ktre ona ma, mog nabra wartoci dopiero wtedy, gdy kto wpompuje w firm mnstwo
gotwki i przywrci j do ycia, a to wanie chcieli zrobi moi wsplnicy. Podnis si i skierowa
do drzwi. Przepraszam, jeli sprawiem kopot.
Jestem przyzwyczajona do kopotw odpara pani Barton z nieco agodniejszym ni do tej pory
wyrazem twarzy. Po raz pierwszy od bardzo, bardzo dawna kto zada sobie trud, eby przeprosi j za
co. Moe napije si pan herbaty?
Jaki wewntrzny gos kaza Thorpeowi przyj zaproszenie. Kiedy usiedli we dwjk przy stole w
kuchni, ktra bya krlestwem pani Barton, poczu si niemal jak u siebie w domu. Kuchnia jego
matki w Battersea wygldaa bardzo podobnie. Pani Barton opowiedziaa mu o lady Macallister, o jej
cigych narzekaniach i napadach zego humoru, o jej uporze i uciekaniu w guchot przed wszystkim,
co byo dla niej niewygodne.

Ona nie zrozumie paskich argumentw, panie Thorpe, nawet gdyby zaproponowa pan, e postawi
w salonie pomnik tego jej starego ludoercy.
Martin by zaskoczony. Wygldao na to, e zgryliwa pani Barton nie ma najlepszego zdania o swojej
chlebodawczyni.
Zdaje si, e ona robi to, co jej pani powie zauway.
Jeszcze filiank? zapytaa, a nalewajc herbat powiedziaa ci ho: Rzeczywicie, robi to,
co jej powiem. Jest ode mnie uzaleniona i doskonale zdaje sobie z tego spraw. Gdybym odesza, nie
znalazaby nikogo na moje miejsce. W dzisiejszych czasach nikt nie zgodziby si na takie warunki.
Chyba nie jest tu pani najszczliwsza, pani Barton?
Nie jestem odpara krtko. Ale przynajmniej mam si w co ubra, dach nad gow i peen
talerz. Jako sobie radz. To cena, ktr trzeba paci.
Gdy si jest wdow? zapyta agodnie Thorpe.
Tak.
Na kominku, tu obok zegara, staa fotografia modego mczyzny w mundurze Krlewskich Si
Powietrznych. Mia na sobie kurtk z kouszka, szalik w due kropki, a na twarzy szeroki umiech.
By nawet do podobny do Thorpea.
Pani syn? zapyta Martin, wskazujc zdjcie ruchem gowy. Pani Barton utkwia spojrzenie w
fotografii.
Tak. Zestrzelony nad Francj w tysic dziewiset czterdziestym trzecim.
Bardzo mi przykro.
To byo dawno temu. Czowiek do wszystkiego moe si przyzwyczai.
Wic nie bdzie mg zaopiekowa si pani po mierci lady Macallister...
Nie.
Jest kto, kto to zrobi?
Poradz sobie. Na pewno zapisze mi co w testamencie. Zajmuj si ni od szesnastu lat.
Tak, z pewnoci ma pani racj. Nie wtpi, e lady Macallister uwzgldni pani w swojej ostatniej
woli.
Rozmawiali jeszcze przez godzin, a kiedy Thorpe wreszcie wyszed, by w znacznie lepszym nastroju
ni bezporednio po spotkaniu ze star dam. Zbliaa si godzina, o ktrej zamykano urzdy, ale
zadzwoni do biura ManCon i zasta tam jeszcze Endeana, ktry natychmiast speni prob kolegi i
znalaz na West Endzie pewnego porednika ubezpieczeniowego. Porednik w zgodzi si pozosta
nieco duej w pracy, a nazajutrz o dziesitej rano spotka si w swoim biurze z panem Thorpeem.
Tego samego czwartkowego wieczoru z Hamburga przylecia do Londynu Johann Schlinker.
Wczeniej zadzwoni pod domowy numer czowieka, z ktrym chcia porozmawia, i umwi si z
nim na spotkanie.
Czowiekiem tym by iracki dyplomata, spotkanie za odbyo si o dziewitej wieczorem, w
restauracji. Wykwintna i bardzo kosztowna kolacja bya jeszcze drosza, ni mogo si wydawa,
gdy w pewnej chwili handlarz broni wrczy swojemu gociowi kopert z rwnowartoci 1000
funtw w niemieckich markach. Sam otrzyma od Araba inn kopert i zaraz do niej zajrza. Zawieraa
list napisany na firmowym papierze ambasady. List nie mia adresata, ale za to stwierdza wyranie, e
podpisany pod nim iracki dyplomata akredytowany w Londynie zosta upowaniony przez
Ministerstwo Spraw Wewntrznych swojego kraju, by zleci Herr Johannowi Schlinkerowi
przeprowadzenie operacji polegajcej na zakupieniu i wysaniu do Iraku 400000 sztuk amunicji
kalibru 9 mm, ktra uzupeni zapasy irackiej policji. Obok podpisu dyplomaty widniaa piecz
ambasadora. W licie znajdowao si take owiadczenie, e amunicja bdzie wykorzystana wycznie
na terytorium Iraku, i e nigdy nie przedostanie si poza jego granice. Byo to wiadectwo kocowego
uytkownika.
Spotkanie zakoczyo si bardzo pno, w zwizku z czym Niemiec nie mg ju wrci do domu.
Spdzi noc w hotelu, a nastpnego dnia wsiad do pierwszego porannego samolotu odlatujcego do
Hamburga.
W pitek o jedenastej rano Shannon zadzwoni do Marca Vlamincka w Ostendzie.
Znalaze tego czowieka? zapyta. Wczeniej ostrzeg Belga, eby podczas rozmw
telefonicznych zachowa daleko idc ostrono.

Tak, znalazem odpar May Marc. Siedzia w ku obok pochrapujcej cichutko Anny. Bar
zazwyczaj koczy dziaalno midzy trzeci a czwart nad ranem, wic oboje wstawali nie
wczeniej ni w poudnie.
Czy bdzie chcia porozmawia ze mn o interesach?
Myl, e tak. Nie wspominaem mu jeszcze o sprawie, ale jeden z moich kumpli twierdzi, e da
si go przekona pod warunkiem, e przedstawi ci kto, kogo zna.
Ma towar, o ktrym rozmawialimy?
Tak odpar gos z Belgii.
To dobrze powiedzia Shannon. Najpierw spotkaj si z nim sam i powiedz mu, e masz
klienta, ktry chciaby ubi interes. Umw mnie z nim na nastpny weekend. Powiedz, e klient
nazywa si Brown i jest godnym zaufania Anglikiem. Zreszt, sam wiesz najlepiej, co masz robi.
Zaatw to tak, eby by zainteresowany transakcj, i wspomnij te mimochodem, e podczas spotkania
klient chciaby wyprbowa jeden egzemplarz, a jeli prba wypadnie pomylnie, od razu omwi
warunki oraz termin dostawy. W przyszym tygodniu zadzwoni do ciebie i powiem, gdzie jestem i
kiedy bd mg przyjecha na spotkanie. Wszystko jasne?
Tak odpar Mara Zaatwi to w cigu najbliszych dni. Umwi was wstpnie na przyszy
weekend, ale zaznacz, e dokadny czas i miejsce ustalimy troch pniej.
Dwaj najemnicy yczyli sobie nawzajem powodzenia, po czym zakoczyli rozmow.
Wp do trzeciej do londyskiego mieszkania Shannona dotar telegram z Marsylii zawierajcy
nazwisko i adres pewnego Francuza. Langarotti informowa take, e zadzwoni do tego czowieka i
osobicie poleci mu Shannona oraz e w dalszym cigu prowadzi poszukiwania odpowiedniej firmy
spedycyjnej i ma nadziej zakoczy je w cigu najbliszych piciu dni.
Shannon natychmiast wykrci numer londyskiego przedstawicielstwa linii lotniczych UTA i
zarezerwowa miejsce w samolocie do Afryki startujcym w niedziel o pnocy z lotniska le Bourget,
po czym w BEA zamwi bilet na pierwszy poranny lot do Parya na jutro. Nastpnie woy do
koperty przywiezione z Niemiec 2000 funtw i wsun j pod podszewk podrcznej torby uczyni
to ze wzgldu na brytyjskich celnikw, ktrzy obywateli Zjednoczonego Krlestwa wywocych za
granic wicej ni dozwolone 25 funtw w gotwce i 300 w czekach podrnych darz niezbyt
przyjaznymi uczuciami.
Zaraz po lunchu sir James Manson wezwa do gabinetu Simona Endeana. Wczeniej zapozna si z
raportem Shannona i by mile zaskoczony tempem, w jakim najemnik realizowa swj zaproponowany
przed zaledwie dwunastoma dniami plan. W peni akceptowa take wszystkie poniesione do tej pory
wydatki. Jednak najwiksz przyjemno sprawia mu duga rozmowa telefoniczna z Martinem
Thorpeem, ktry spdzi p nocy i niemal cay ranek w biurze agenta ubezpieczeniowego.
A wic powiadasz, e Shannona nie bdzie przez prawie cay nastpny tydzie? zwrci si do
Endeana, kiedy ten zamkn drzwi do gabinetu.
Tak, prosz pana.
To dobrze. Mamy do zaatwienia pewn spraw, wic moemy zaj si ni ju teraz. We jeden z
naszych standardowych kontraktw, ktrych uywamy zatrudniajc przedstawicieli w Afryce, wyma
nazw ManCon i wpisz w jej miejsce Bormac, a potem wypenij formularz na nazwisko Antoinea
Bobiego, ktry od tej pory bdzie naszym przedstawicielem w Afryce Zachodniej z pensj piciuset
funtw miesicznie. Kiedy to zrobisz, zgo si do mnie.
Bobi? powtrzy Endean. Chodzi o pukownika Bobiego?
Tak jest. Nie chc, eby przyszy prezydent Zangaro gdzie mi si zawieruszy. W poniedziaek
polecisz do Cotonou, znajdziesz pukownika i przekonasz go, e waciciele Bormac Trading
Company, ktrych reprezentujesz, zostali do tego stopnia olnieni jego nadzwyczajnymi zdolnociami,
e postanowili uczyni go konsultantem firmy w Afryce Zachodniej. Nie obawiaj si, na pewno nie
bdzie zawraca sobie gowy sprawdzaniem, co to jest Bormac i czy ty tam pracujesz. O ile znam
takich jak on, to zainteresuje go jedynie wysoko pensji. Jeli rzeczywicie jest w finansowym doku,
te pienidze spadn mu jak manna z nieba.
Powiesz mu, e o penym zakresie obowizkw poinformujemy go nieco pniej, i e na razie

jedynym warunkiem utrzymania si na tej posadzie jest to, by co najmniej przez najblisze trzy
miesice nigdzie si nie rusza ani na krok. Moesz doda, e jeli zastosuje si do tego warunku,
otrzyma nadzwyczajn premi. Wynagrodzenie bdzie dostawa w dahomejskich frankach, w formie
przeleww na konto. Pod adnym pozorem nie wolno da mu do rki twardej waluty, bo mgby
gdzie brykn. Aha, jeszcze jedno: kiedy spreparujesz kontrakt, zrb jego fotokopi, eby ukry lady
faszerstwa, i wanie j zabierz ze sob. Wpisujc dat zama rok, eby nie mona byo nic odczyta.
Endean wyszed z gabinetu i nie zwlekajc przystpi do realizacji powierzonego mu zadania.
W ten sam pitek, kilka minut po czwartej po poudniu, Thorpe wyszed z ponurego mieszkania przy
Kensington Road z czterema aktami sprzeday akcji, posusznie podpisanymi przez lady Macallister
autentyczno jej podpisu potwierdzia wystpujca w roli wiadka pani Barton. W kieszeni mia
take list, w ktrym stara dama prosia pana Dalgleisha, swojego adwokata z Dundee, aby przekaza
akcje panu Thorpeowi, kiedy ten dostarczy list, dokument potwierdzajcy tosamo oraz czek na
ustalon sum.
W umowach sprzeday pozostawiono wolne miejsca na nazwiska kupujcego, ale lady Macallister nie
zwrcia na to uwagi. Bya zbyt przeraona wizj pani Barton pakujcej walizki i opuszczajcej j na
zawsze. Jeszcze przed pnoc w wolnych miejscach pojawi si nazwiska penomocnikw z banku
Zwingli, dziaajcych z upowanienia panw Adamsa, Balia, Cartera i Daviesa. W najbliszy poniedziaek Thorpe planowa zoy wizyt w Zurychu. Na dokumentach pojawi si wtedy take stempel
banku i podpis doktora Steinhofera. Martin Thorpe wrci do Londynu z czterema potwierdzonymi
czekami wystawionymi w imieniu czterech nie istniejcych osb, z ktrych kada staa si
posiadaczem 7.5 procenta akcji Bormac Trading Company.
Sir James Manson kupi 300000 akcji po 2 szylingi za sztuk w chwili, gdy ich warto na londyskiej
giedzie wynosia jednego szylinga i jednego pensa za sztuk, czyli za 30 000 funtw. Za nastpne
30000 funtw, pobrane w pitek rano z trzech rnych kont bankowych, zostaa wykupiona polisa
ubezpieczeniowa zapewniajca spokojne i dostatnie ycie starszej pani penicej funkcj opiekunki i
towarzyszki pewnej nieznonej, upartej damy.
W sumie naleao uzna, e cena nie bya wysoka. Co waniejsze, nikomu nie udaoby si ustali, e
w ogle doszo do transakcji. Nazwisko Thorpea nie pojawio si w adnym dokumencie, wszystkie
stosowne opaty uicili adwokaci, ktrzy z kolei otrzymali sowite wynagrodzenie za to, eby nie
puci pary z ust. Martin Thorpe by pewien, e pani Barton take bdzie miaa do oleju w gowie,
by zachowa ca spraw w tajemnicy.
Co najzabawniejsze, wszystko odbyo si zgodnie z prawem.

6
Benoit Lambert, znany przyjacioom i policji jako Benny, by drobn potk w przestpczym wiecie i
lubi uchodzi za najemnika. Prawda przedstawiaa si w ten sposb, e istotnie pewnego razu,
poszukiwany przez parysk policj, wsiad do samolotu odlatujcego do Afryki i w Kongu wstpi do
Szstego Komanda dowodzonego przez Denarda.
Z jakiego nieznanego powodu dowdca polubi bojaliwego, maego czowieczka i da mu posad

zaopatrzeniowca w kwaterze gwnej, daleko od pola walki. Lambert dobrze wywizywa si z


powierzonego zadania, poniewa wykonujc je, mg korzysta w peni z jedynego talentu, w jaki
wyposaya go natura: umiejtnoci zdobywania wszystkiego co potrzebne. Potrafi znale jajka tam,
gdzie nikt nigdy nie widzia kury, i whisky tam, gdzie nawet nie syszano o alkoholu. Taki czowiek
jest bardzo przydatny w dowdztwie kadego oddziau i dlatego wikszo oddziaw ma takich ludzi.
Lambert pozosta w Szstym Komandzie niemal przez rok, a do maja 1967, kiedy to wyczu kopoty:
Dziesite Komando dowodzone przez Schrammea mogo lada moment wystpi przeciwko
kongijskiemu rzdowi. Przypuszcza susznie, jak si pniej okazao e oddzia Denarda moe
zosta wcignity w t awantur, i e wszyscy, cznie z nim, bd musieli zazna smaku prawdziwej
walki. Benny Lambert uzna, i jest to najlepsza chwila, aby popiesznie zrejterowa.
Ku jego zdumieniu pozwolono mu odej.
Znalazszy si znw we Francji rozpuci pogoski, e jest nadal najemnikiem, a nieco pniej zacz
podawa si za handlarza broni. Najemnikiem na pewno nie by, ale dziki rozmaitym znajomociom
i kontaktom od czasu do czasu rzeczywicie udawao mu si zdoby kilka rewolwerw albo skrzyni
karabinw dla kolegw ze wiata przestpczego. Pozna take jakiego afrykaskiego dyplomat,
mogcego dostarczy za odpowiedni opat wiadectwo kocowego uytkownika w postaci listu z
podpisem ambasadora i z jego osobist pieczci. Ptora roku temu Lambert wspomnia o tym w
barze Korsykaninowi nazwiskiem Langarotti.
Mimo to nieco si zdziwi, kiedy w pitek wieczorem usysza jego gos przez telefon. Langarotti
dzwoni spoza Parya, aby go zawiadomi, e w sobot lub niedziel ma si spodziewa niejakiego
Cata Shannona. Benny sysza ju o Shannonie, ale sysza rwnie o chorobliwej nienawici, jak
Charles Roux darzy irlandzkiego najemnika. Dotary take do niego krce po Paryu pogoski o
tym, e Roux jest gotw sporo zapaci kademu, kto powiadomi go o miejscu pobytu Shannona,
gdyby Irlandczyk zjawi si kiedy nad Sekwan. Po krtkim namyle Lambert zgodzi si spdzi
weekend w domu, czekajc na Shannona.
Tak, myl, e dam rad zaatwi taki wistek powiedzia, kiedy Cat wyjani, czego od niego
oczekuje. Mj znajomy jest nadal w Paryu. Czsto zaatwiam z nim interesy.
Byo to kamstwo, ale Benny nie wtpi, e zdoa dotrze do afrykaskiego dyplomaty.
Ile? zapyta krtko Shannon.
Pitnacie tysicy frankw.
Merde! warkn Shannon. Dostaniesz tysic funtw, a to i tak za duo.
Lambert policzy szybko w pamici. Po aktualnym kursie tysic funtw rwnao si okoo jedenastu
tysicom frankw.
Zgoda powiedzia.
Jeli piniesz cho swko, podern ci gardo jak kurczakowi ostrzeg go Shannon. Albo
ka to zrobi Korsykaninowi. On najpierw poprzecina ci cigna pod kolanami.
Bd milcza jak grb! zapewni go Benny. Za tysic funtw dostarcz ci list w cigu
czterech dni.
Shannon pooy na stole piset funtw.
Rozliczymy si na raty powiedzia. Poowa teraz, poowa przy odbiorze.
Lambert ju chcia zaprotestowa, ale zrozumia, e to nie ma sensu. Irlandczyk najwyraniej mu nie
ufa.
Zadzwoni do ciebie w rod doda Shannon. Ty dasz mi list, a ja tobie piset funtw.
Kiedy wyszed, Benny Lambert zacz si gboko zastanawia nad tym, co powinien zrobi.
Wreszcie postanowi zdoby list, odebra drug cz zapaty i dopiero wtedy zawiadomi Roux.
Nazajutrz o pnocy Shannon wsiad do samolotu odlatujcego do Afryki, gdzie znalaz si w
poniedziaek o wicie.
Podr w gb ldu gorc, rozklekotan takswk cigna si w nieskoczono. By akurat rodek
pory suchej, wic po bkitnym niebie nad plantacjami palm oleistych nie suna ani jedna chmurka.
Shannonowi wcale to nie przeszkadzao. Dobrze byo znowu znale si na ptora dnia w Afryce,
nawet po bezsennej nocy spdzonej w samolocie.
Czu si tu bardziej u siebie ni w miastach zachodniej Europy. Sysza znajome dwiki, czu
znajome zapachy, widzia znajome obrazki na przykad sznur kobiet z tobokami na gowach na

skraju drogi, zmierzajcych na targ w pobliskiej wiosce, albo ju rozkadajcych towar na skleconych
byle jak, przykrytych palmowymi limi straganach. Wieniacy kcili si, targowali, sprzeczali i
przekonywali, kobiety zachcay do kupowania, podczas gdy ich mczyni siedzieli w cieniu i
rozmawiali o wanych sprawach, ktre tylko oni mogli zrozumie. Nagie dzieci ganiay w kurzu,
przemykajc pod nogami rodzicw i midzy straganami.
Shannon otworzy okna po obu stronach, po czym rozpar si wygodnie na tylnym siedzeniu,
wdychajc zapach palm, dymu i brunatnych, leniwych rzek. Zaraz po wyjciu z samolotu zadzwoni
pod numer, ktry otrzyma od dziennikarza, i zapowiedzia swoje przybycie. Tu przed poudniem
dotar wreszcie do willi stojcej w pooonym z dala od drogi niewielkim prywatnym parku.
Stranicy przy bramie najpierw sprawdzili dokadnie, czy nie ma przy sobie broni, i dopiero pniej
pozwolili mu zapaci takswkarzowi i wej na teren posiadoci. Shannon niemal natychmiast ujrza
znajom twarz: umiecha si do niego jeden z osobistych sucych czowieka, z ktrym mia si za
chwil spotka. Sucy skin gow, zaprowadzi go do budyneczku w parku i pozostawi samego w
saloniku. Shannon czeka tam przez prawie p godziny.
Wanie patrzy przez okno, stojc w podmuchach chodnego powietrza z klimatyzatora, ktre
owieway jego przepocone ubranie, kiedy usysza za plecami skrzypnicie otwieranych drzwi i odgos
stpni na kamiennych pytkach podogi. Odwrci si.
Genera wyglda niemal tak samo jak wtedy, kiedy widzieli si po raz ostatni na pogronym w
ciemnoci lotnisku w sercu dungli: ta sama bujna broda, ten sam gboki gos.
Szybko si spotykamy, majorze Shannon. Nie mg pan wytrzyma z dala ode mnie? zapyta
artobliwie.
Shannon umiechn si i ucisn wycignit do.
Przyleciaem tutaj, poniewa chciaem pana o co prosi powiedzia. A take dlatego, e
mam pewien pomys, o ktrym chyba powinnimy porozmawia.
Wtpi, czy taki ubogi wygnaniec jak ja moe si panu na co przyda, ale chtnie dowiem si, co
to za pomys. O ile mnie pami nie myli, miewa pan cakiem nieze.
Nawet jako ubogi wygnaniec ma pan co, na czym mi bardzo zaley odpar Shannon.
Lojalno swoich ludzi. A ja tego wanie potrzebuj.
Rozmowa przecigna si. Mrok ju dawno zapad, a dwaj mczyni wci siedzieli przy stole
zasanym szkicami, ktre na bieco robi Shannon liczc si z moliwoci kontroli na lotnisku
przywiz ze sob tylko papier i rnokolorowe flamastry. O zachodzie soca genera i major
uzgodnili najwaniejsze sprawy, po czym przystpili do omawiania szczegw. Dopiero o trzeciej
nad ranem wezwano samochd z kierowc, ktry mia odwie Shannona na poranny samolot do
Parya.
Mczyni poegnali si na tarasie.
Skontaktuj si z panem, panie generale. Shannon uciska do gospodarza
A ja natychmiast wyl emisariuszy odpar genera. Za szedziesit dni ludzie bd na
miejscu.
Shannon by miertelnie znuony. Nie spa od dwch dni. Bezustanne przenoszenie si z miejsca na
miejsce, cige przejazdy z lotniska do hotelu i z powrotem, dugie i wyczerpujce negocjacje ostatniej
nocy wszystko to dao mu si porzdnie we znaki. Jadc samochodem do stolicy przespa si
troch, a potem zapad w drzemk, ledwo zaj miejsce w samolocie. O prawdziwym nie nie byo
jednak mowy, bo maszyna miaa zbyt wiele midzyldowa: najpierw w Ouagadougou, potem na
jakim zapomnianym przez Boga i ludzi lotnisku w Mauretanii, wreszcie w Marsylii. Dopiero o
szstej wieczorem koa samolotu zetkny si z nawierzchni lotniska le Bourget pod Paryem. W ten
sposb dobieg koca dzie pitnasty.
W chwili kiedy Shannon ldowa w Paryu, Martin Thorpe wsiada do wagonu sypialnego pierwszej
klasy pocigu do Glasgow, Stirling i Perth. Stamtd mia pojecha dalej do Dundee, gdzie miecia si
siedziba starej kancelarii adwokackiej Dalgleish & Dalgleish. W jego teczce tkwi dokument
podpisany przez lady Macallister w obecnoci pani Barton, oraz cztery czeki wystawione przez bank
Zwingli w Zurychu. Kady z nich opiewa na sum 7500 funtw, wystarczajc do zakupu 75 000
akcji Bormac Trading Company, nalecych do lady Macallister.
Dwadziecia cztery godziny pomyla, zacigajc zasony w oknie i odgradzajc si w ten sposb
od tumu kbicego si na peronie dworca Kings Cross. Jeszcze dwadziecia cztery godziny i
wreszcie bdzie po wszystkim. A za trzy tygodnie na czele zarzdu Bormac stanie nowy prezes,

posusznie wykonujcy polecenia jego i sir Jamesa Mansona. Martin Thorpe wsun teczk pod
poduszk, pooy si na ku i zapatrzy w sufit, rozkoszujc si t myl.
W ten sam wtorkowy wieczr, tyle e nieco pniej, Shannon wynaj pokj w hotelu niedaleko
Madeleine, w samym sercu smej dzielnicy. Tym razem musia zrezygnowa z tradycyjnej kryjwki
na Montmartrze, gdzie by znany jako Carlo Shannon, bo obecnie wystpowa pod nazwiskiem Keith
Brown. Zreszt hotel Plaza-Surene te by dobry. Shannon wykpa si, ogoli, po czym zadzwoni do
swojej ulubionej restauracji Mazagran, by zarezerwowa stolik na kolacj. Madame Michele obiecaa
przygotowa mu jego ulubiony filet mignon, saat i butelk Pot de Chirouble.
Wkrtce potem zadzwoni telefon. Shannon zamwi dwie rozmowy, ledwie wszed do pokoju.
Pierwszy zgosi si niejaki pan Lavallon z Marsylii.
Znalaze odpowiedni firm? zapyta Shannon, kiedy ju wymienili wstpne uprzejmoci.
Tak odpar Korsykanin. W Tulonie. Bardzo dua, bardzo znana i bardzo sprawna. Maj w
porcie wasny magazyn.
Podaj mi jej namiary poprosi Shannon, biorc do rki owek.
Agence Maritime Duphot powiedzia Langarotti i podyktowa adres. Zaznacz na
opakowaniach, e towar naley do monsieur Langarottiego.
Ledwie Shannon zdy odoy suchawk, telefon zadzwoni ponownie i panienka z hotelowej
centrali poinformowaa go, e na linii czeka pan Dupree z Londynu.
Shannon przeliterowa mu nazw i adres tuloskiej firmy.
W porzdku powiedzia Janni. Przygotowaem ju do wysyki pierwsz z czterech skrzy.
Pchn j moliwie najszybciej. Aha, znalazem te odpowiednie buty.
Dobra robota pochwali go Shannon.
Nastpnie zamwi jeszcze jedn rozmow, tym razem z barem w Ostendzie. Otrzyma poczenie
dopiero po pitnastu minutach.
Jestem w Paryu powiedzia. Czy ten czowiek, ktry ma interesujcy mnie towar...
Tak, skontaktowaem si z nim wpad mu w sowo Marc. Zgodzi si spotka z tob i
omwi warunki transakcji.
To dobrze. Przylec do Belgii w czwartek wieczorem albo w pitek rano. Powiedz mu, e
proponuj spotkanie w pitek rano w Holiday Inn niedaleko lotniska.
Wiem, gdzie to jest odpar Marc. Dobra, przeka mu to i zadzwoni do ciebie.
Bd czeka przy telefonie jutro midzy dziesit a jedenast powiedzia Shannon i odoy
suchawk.
Dopiero wtedy woy marynark i uda si na posiek, po ktrym czeka go dugo oczekiwany
caonocny sen.
Podczas gdy Shannon spa w paryskim hotelu, Simon Endean lecia do Afryki na pokadzie nocnego
samolotu. Przyby do Parya we wtorek z samego rana i niezwocznie pojecha takswk do ambasady
Dahomeju przy alei Wiktora Hugo, gdzie wypeni obszerny rowy formularz, proszc o wydanie
szeciodniowej wizy turystycznej. Odebra j po poudniu tu przed kocem urzdowania, dziki
czemu zdy na nocny lot do Cotonou. Shannona nie zdziwiaby specjalnie wiadomo, e Endean
leci do Afryki, gdy domyla si, e przebywajcy na wygnaniu pukownik Bobi na pewno ma swoje
miejsce w planie przygotowanym przez sir Jamesa Mansona. Gdyby jednak Simon Endean dowiedzia
si, i Shannon dopiero co odwiedzi pewnego generaa ukrywajcego si w tej samej czci Czarnego
Ldu, z pewnoci nie spaby spokojnie na pokadzie DC-8 linii UTA, nawet po pastylce nasennej,
ktr przezornie zay przed startem.
Marc Vlaminck zadzwoni do Shannona pitnacie po dziesitej nastpnego dnia.
Zgodzi si na spotkanie i wemie ze sob prbk towaru powiedzia Belg. Chcesz, ebym
te tam by?
Jasne odpar Shannon. Jak przyjedziesz do hotelu, zapytaj w recepcji o pokj pana Browna. I
jeszcze jedno: kupie ju t ciarwk?
Tak, a bo co?
Czy nasz kontrahent widzia j przy jakiej okazji? Vlaminck zastanawia si przez chwil.

Nie powiedzia wreszcie.


W takim razie nie przyjedaj ni do Brukseli. Najlepiej wynajmij jaki samochd i zabierz tego
czowieka po drodze.
W porzdku odpar lekko zdziwiony Marc. Bdzie, jak chcesz.
Shannon, ktry wci jeszcze lea w ku, ale czu si ju nieco lepiej, zamwi telefonicznie
niadanie i zgodnie ze swoim zwyczajem wszed na pi minut pod prysznic cztery minuty pod
strumieniem gorcej, jedna za lodowato zimnej wody.
Kiedy wrci do pokoju, na stoliku przy ku czekaa ju kawa i wiee bueczki. Zjad niadanie, po
czym przeprowadzi dwie rozmowy telefoniczne: pierwsz z Bennym Lambertem w Paryu, drug z
panem Steinem z firmy prawniczej Lang & Stein w Luksemburgu.
Masz dla mnie ten list? zapyta Lamberta.
Tak odpar drobny kanciarz niezbyt pewnym gosem. Dostaem go wczoraj. Na szczcie
mj czowiek pracowa w poniedziaek, wic mogem go od razu zawiadomi, czego mi potrzeba.
Kiedy chcesz to odebra?
Dzi po poudniu.
W porzdku. Przywioze pienidze?
Nie obawiaj si, mam je przy sobie.
W takim razie wpadnij do mnie okoo trzeciej zaproponowa Lambert.
Shannon zastanowi si przez chwil.
Bdzie lepiej, jeli ty przyjdziesz tutaj powiedzia wreszcie i poda Lambertowi nazw hotelu.
Wola spotka si z maym oszustem w jakim publicznym miejscu. Ku jego zdziwieniu Francuz
skwapliwie przysta na takie rozwizanie. Co tu byo nie w porzdku, ale Shannon nie mia pojcia,
co to takiego. Nie wiedzia, e przed chwil przekaza Lambertowi wiadomo, ktr ten mg
sprzeda Roux.
Pan Stein rozmawia z drugiego aparatu, wic Shannon powiedzia, e zadzwoni jeszcze raz pniej.
Zrobi to za godzin.
Chciaem ustali z panem termin spotkania zaoycielskiego firmy holdingowej Tyrone Holdings.
Ach, pan Brown usysza gos Steina. Oczywicie, wszystko jest ju przygotowane. Jaki
termin najbardziej by panu odpowiada?
Jutro po poudniu odpar Shannon. Ostatecznie spotkanie zostao wyznaczone na trzeci w
biurze Steina. Zakoczywszy rozmow Shannon zadzwoni do recepcji i poleci zarezerwowa na
swoje nazwisko jeden bilet w ekspresie ParyLuksemburg odjedajcym nazajutrz o dziewitej
rano.
Musz przyzna, e ta sprawa wyglda co najmniej dziwnie. Duncan Dalgleish senior idealnie
pasowa do swego gabinetu, ktry
wyglda tak, jakby tu wanie niegdy odczytano ostatni wol sir Waltera Scotta. Uwanie zapozna
si z treci czterech umw podpisanych przez lady Macallister i potwierdzonych przez pani Barton,
kilka razy mrukn ponuro Tak, tak... i obrzuci przybyego z Londynu modego czowieka paroma
niezbyt przychylnymi spojrzeniami. Najwyraniej nie mia zbyt czsto do czynienia z czekami
wystawionymi przez bank z Zurychu, gdy przyglda im si dugo i podejrzliwie. Nastpnie jeszcze
raz przeczyta wszystkie cztery umowy i powiedzia:
Widzi pan, lady Macallister otrzymywaa ju propozycje dotyczce tych akcji, ale zawsze zasigaa
w tej sprawie opinii naszej firmy, ja za nieodmiennie odradzaem jej podjcie pochopnej decyzji o
sprzeday.
Thorpe pomyla, e przypuszczalnie jeszcze wielu innych klientw firmy pana Duncana Dalgleisha,
ktrzy kierowali si jego radami, trzyma pakiety bezwartociowych akcji, ale zachowa t refleksj dla
siebie.
Panie Dalgleish odpar uprzejmie. Z pewnoci zgodzi si pan ze mn, e panowie, ktrych
reprezentuj, zapacili lady Macallister dwa razy wicej, ni dostaaby za swoje akcje na giedzie, ona
za podpisaa umowy z wasnej i nieprzymuszonej woli i upowania mnie do odebrania tych akcji po
przekazaniu panu czeku lub czekw opiewajcych na sum trzydziestu tysicy funtw. Te czeki
trzyma pan teraz w rku.
Stary prawnik westchn gboko.

Po prostu dziwi si, e nie zapytaa mnie o zdanie powiedzia ze smutkiem. Zwykle su jej
rad we wszystkich sprawach finansowych. Po to wanie uczynia mnie swoim gwnym penomocnikiem.
Ale przecie jej podpis ma pen moc prawn zauway Thorpe.
Tak, naturalnie. Fakt posiadania przeze mnie penomocnictwa w niczym nie ogranicza prawa lady
Macallister do podejmowania decyzji.
W takim razie moe zechce pan przekaza mi te akcje, bo musz wrci do Londynu?
Stary mczyzna dwign si zza biurka.
Przepraszam pana na chwil, panie Thorpe powiedzia z godnoci, po czym znikn w
ssiednim pokoju. Martin domyli si, e prawnik postanowi zadzwoni do Londynu, i w duchu
modli si gorco, aby aparat suchowy lady Macallister by niesprawny i rozmowa musiaa odbywa
si przy udziale pani Barton. Dalgleish wrci dopiero po pgodzinie, za to z plikiem starych,
wypowiaych drukw.
Lady Macallister potwierdzia paskie sowa, panie Endean. Naturalnie ani przez chwil nie
miaem adnych wtpliwoci, ale czuem si w obowizku skontaktowa z klientem przed tak
powan transakcj.
Oczywicie odpar Thorpe, wstajc z fotela i wycigajc rk. Dalgleish rozsta si z akcjami z
tak min, jakby stanowiy jego wasno.
Godzin pniej Thorpe siedzia ju w pocigu zmierzajcym przez skpane w blasku wiosennego
soca tereny hrabstwa Angus w kierunku Londynu.
Dziesi tysicy kilometrw od poronitych wrzosem wzgrz Szkocji Simon Endean siedzia w maej
wynajtej willi w eleganckiej dzielnicy Cotonou naprzeciwko potnie zbudowanego pukownika
Bobiego. Przylecia porannym samolotem i zatrzyma si w hotelu du Port. Pochodzcy z Izraela
kierownik hotelu pomg mu znale dom, w ktrym mieszka skazany na wygnanie oficer
zangaryjskiej armii.
Bobi by niezgrabnym olbrzymem o ponurej, dzikiej twarzy i wielkich rkach. To poczenie wywaro
na Endeanie jak najlepsze wraenie. Niewiele go obchodzio, ile nieszcz mog sprowadzi na
Zangaro rzdy Bobiego, gdy zastpi on rwnie niebezpiecznego Jeana Kimb. Przyby tu tylko po to,
by znale czowieka, ktry odstpi Bormac Trading Company prawa do eksploatacji Krysztaowej
Gry w zamian za kilka ndznych ochapw i solidn sumk przelan na prywatne konto, i znalaz to,
czego szuka.
Pukownik z radoci zgodzi si przyj posad konsultanta do spraw Afryki Zachodniej oraz pensj
w wysokoci 500 funtw miesicznie. Udawa, e studiuje uwanie dokument, ale Simon zauway z
zadowoleniem, e kiedy czarnoskry olbrzym spojrza na drug stron, podsunit mu do gry
nogami, na jego twarzy nie drgn aden misie. Albo by cakowitym, albo panalfabet.
Endean wyjani powoli warunki kontraktu posugujc si mieszank prymitywnej francuszczyzny i
opartego gwnie na angielskim pidginu. Bobi powanie kiwa gow, wpatrujc si w dokument
maymi, nabiegymi krwi oczkami. Endean szczeglny nacisk pooy na to, by przez najblisze dwa
lub trzy miesice Bobi przebywa w swojej willi lub w jej pobliu, i obieca, e przed upywem tego
okresu skontaktuje si jeszcze raz z pukownikiem.
Upewni si take, e Bobi nadal ma wany zangaryjski paszport dyplomatyczny pamitk po
jedynej zagranicznej podry, jak odby w charakterze doradcy ministra obrony, naturalnie kuzyna
Kimby.
Na krtko przed zachodem soca Bobi nasmarowa u dou dokumentu co, co z trudem mona byo
uzna za podpis. W gruncie rzeczy nie miao to adnego znaczenia. Pniej i tak si dowie, e Bormac
chce odda mu wadz nad Zangaro w zamian za prawo eksploatacji jednej maej gry. Naleao
przypuszcza, e Bobi nie bdzie si targowa.
Nazajutrz rano Endean wsiad do samolotu leccego do Parya.
Zgodnie z umow spotkanie z Bennym Lambertem odbyo si w hotelu. Byo krtkie i konkretne.
Lambert wrczy Shannonowi kopert. Shannon j otworzy i wyj dwie kartki z identycznymi
nadrukami ambasady Republiki Togo w Paryu.

Jedna kartka bya pusta, naturalnie nie liczc nadruku i pieczci, na drugiej natomiast napisano list,
ktrego autor stwierdza, e zosta
upowaniony przez swj rzd do zlecenia panu .......... zadania polegajcego na nabyciu od rzdu
.......... uzbrojenia zgodnie z zaczon specyfikacj.
List koczyo tradycyjne stwierdzenie, e wymieniona bro zostanie wykorzystana wycznie przez
armi Republiki Togo i nie bdzie przekazana ani sprzedana osobom trzecim. List by podpisany i
take przyozdobiony wielk pieczci.
Shannon skin gow. Nie ulegao wtpliwoci, e Alan Baker zdoa bez trudu wstawi w puste
miejsca swoje nazwisko jako upowanionego agenta i Federacyjn Republik Jugosawii jako
dostarczyciela broni w taki sposb, aby unikn podejrzenia o faszerstwo. Wrczy Lambertowi
obiecane 500 funtw, a Francuz nie zwlekajc wyszed z hotelu.
Jak wikszo sabych ludzi Lambert mia kopoty z podejmowaniem decyzji. Od trzech dni
zastanawia si, czy powinien zadzwoni do Charlesa Roux i zawiadomi go, e Shannon zjawi si w
miecie i poszukuje wiadectwa kocowego uytkownika. Wiedzia, e francuski najemnik bdzie
bardzo zainteresowany t informacj, ale nie mia pojcia dlaczego. Wiedzia, e Roux uwaa Pary za
swoje krlestwo, a mieszkajcych tu najemnikw za poddanych i spoglda niechtnym okiem na
cudzoziemcw prbujcych organizowa tu jakie operacje na wasn rk, bez jego zgody. Nawet mu
nie przeszo przez myl, e nikt nie proponuje mu adnej roboty wycznie dlatego, i zbyt czsto
zawodzi, przyjmowa za duo apwek i zbyt wielu ludzi ograbi z nalenych im pienidzy.
Jednak Lambert ba si Charlesa Roux i dlatego uwaa, e powinien go zawiadomi. Chcia nawet
zrobi to natychmiast, i na pewno by to uczyni, ale Shannon nie mia przy sobie obiecanych 500
funtw. Zaalarmowanie Roux oznaczaoby pewn utrat tych pienidzy. Nie ulegao wtpliwoci, e
Francuz nie zapaci mu tak duo za informacj. Lambert nie mia pojcia, e Roux wyda ju na
Irlandczyka wyrok mierci, i w swojej ignorancji wpad na inny pomys.
Odbierze cae 1000 funtw od Shannona, a dopiero wtedy powie Charlesowi Roux, e Irlandczyk
zaproponowa mu zdobycie wiadectwa kocowego uytkownika, ktra to propozycja, rzecz jasna,
spotkaa si z jego zdecydowan odmow. Istnia tylko jeden problem: Benny sysza o Shannonie
wystarczajco duo, eby jego take si ba. Gdyby Roux dopad Irlandczyka zaraz po jego spotkaniu
z Lambertem, Shannon domyliby si. kto go zdradzi. W zwizku z tym Lambert postanowi
zaczeka do nastpnego ranka.
Kiedy wreszcie zawiadomi Roux, byo ju za pno. Francuz natychmiast zadzwoni do hotelu, poda
faszywe nazwisko i zapyta o pana Shannona. Recepcjonista odpowiedzia zgodnie z prawd, e nikt
taki nie figuruje w spisie goci.
Wzity w krzyowy ogie pyta, miertelnie przeraony, Lambert twierdzi uparcie, e nie by
osobicie w hotelu, tylko Shannon dzwoni do niego i powiedzia, e tam wanie si zatrzyma.
Kilka minut po dziewitej wysany przez Roux Henri Alain zjawi si w recepcji hotelu Plaza-Surene i
ustali, e wygld jedynego Anglika czy Irlandczyka, ktry spdzi tu minion noc, odpowiada
dokadnie rysopisowi Shannona, e zameldowa si on jako Keith Brown i e zarezerwowa bilet na
odjedajcy o dziewitej ekspres do Luksemburga. Henri Alain dowiedzia si, e wczoraj po
poudniu monsieur Brown spotka si z jakim Francuzem w barze przy gwnym holu. Opisano mu
take tego Francuza. W poudnie Alain stawi si ze zdobytymi informacjami w mieszkaniu Roux,
gdzie odbya si narada bojowa, w ktrej bra take udzia Raymond Thomard. Roux szybko podj
decyzj.
Henri, tym razem nam si wymkn, ale wszystko wskazuje na to, e o niczym nie wie. Cakiem
moliwe, e przy nastpnej okazji znowu zatrzyma si w tym hotelu. Zaprzyjanij si z kim z
personelu. Kiedy zjawi si tam, chc o tym natychmiast wiedzie, rozumiesz?
Alain skin gow.
Jasne, patron. Bdziemy wiedzieli ju wtedy, kiedy zadzwoni, eby zarezerwowa pokj.
Roux odwrci si do Thomarda.
Kiedy ten dra znowu si pojawi, ty si nim zajmiesz. Tymczasem mam dla ciebie ma robtk.
Ten gwniarz Lambert e jak najty. Gdyby da mi zna wczoraj wieczorem, ju byoby po
wszystkim. Przypuszczam, e dosta od Shannona fors, a potem postanowi wycign ile si da ode
mnie za informacj nie wart funta kakw. Zrb co, eby Benny Lambert przez najblisze sze

miesicy nie mg zrobi ani kroku o wasnych siach.


Wodowanie firmy ochrzczonej nazw Tyrone Holdings trwao krcej ni Shannon si spodziewa.
Waciwie ceremonia bya tak krtka, e skoczya si jeszcze, zanim na dobre si zacza. Shannon
zosta zaproszony do prywatnego gabinetu pana Steina, gdzie czekali ju na niego pan Lang i jeden z
modszych wsplnikw. Przy cianie czekay trzy panie jak si okazao sekretarki trzech obecnych
mczyzn. Zgromadziwszy w ten sposb siedmiu udziaowcw, pan Stein w cigu piciu minut
powoa firm do ycia. Shannon przekaza na jego rce depozyt w wysokoci 500 funtw, Stein za
podpisa dokument stwierdzajcy wyemitowanie 1000 akcji firmy. Nastpnie kada z obecnych osb
pokwitowaa fakt otrzymania jednej akcji, Shannon za odebra pozostae 994 akcje i schowa
stosowny dokument do kieszeni. Statut spki zosta podpisany przez prezesa zarzdu i sekretarza
kopia miaa by wkrtce przesana do Centralnego Rejestru Firm Wielkiego Ksistwa Luksemburga.
Trzy sekretarki wrciy do swoich obowizkw, po czym odbyo si zebranie zarzdu, podczas
ktrego ustalono gwne zadania spki. Sekretarz sporzdzi pstronicowy protok, odczyta go na
gos i podsun przewodniczcemu do podpisu. I to byo wszystko. Tyrone Holdings SA uzyskaa
prawn egzystencj.
Dwaj czonkowie zarzdu wymienili z Shannonem uciski doni, poegnali go, zwracajc si do niego
panie Brown, po czym wyszli z gabinetu. Wkrtce potem pan Stein osobicie odprowadzi go do
drzwi.
Jeli pan lub pascy wsplnicy zapragniecie naby jak firm, ktra ma dziaa w ramach Tyrone
Holdings, bdziecie musieli przyjecha tutaj, przedstawi nam czek na odpowiedni sum, a nastpnie
kupi nowe akcje po funcie za sztuk powiedzia. My zaatwimy wszystkie formalnoci.
Shannon wiedzia, co to oznacza: kady, kto chciaby pniej wnikn w kulisy operacji, dotrze do
przewodniczcego zarzdu, czyli do Steina, i na nim si zatrzyma.
Dwie godziny pniej wsiad do samolotu leccego do Brukseli i tu przed sm zameldowa si w
Holiday Inn.
Czowiek, ktry nazajutrz rano zjawi si wraz z Markiem Vlaminckiem w pokoju Shannona, zosta
przedstawiony jako monsieur Boucher. Gdy stali we dwch w hotelowym korytarzu, wygldali jak
para komikw: Marc potny, wysoki i uminiony, jego towarzysz za nieprawdopodobnie,
groteskowo otyy, niemal idealnie okrgy, jak ludzik do zabawy zwany wak wstak. Trzeba byo
dobrze mu si przyjrze, aby dostrzec pod opasym cielskiem dwie krtkie nogi o maych stopach w
wypolerowanych pbutach. Na pierwszy rzut oka Boucher wydawa si jednym kawakiem tuszczu.
Jedynym anatomicznym szczegem nie pasujcym do tego kulistego ciaa bya gowa, wska u
szczytu i rozszerzajca si u dou. Potne podgardle zakrywao konierzyk koszuli, opadajc fadami
na gors. Dopiero po duszej chwili Shannon zauway, e mczyzna ma take rce, po jednej z
kadego boku. W prawej trzyma wsk, ale dug teczk.
Zapraszam do rodka powiedzia Shannon i cofn si o krok.
Boucher, wielka kula szarego materiau na rolkach, wtoczy si pierwszy, bokiem, aby zmieci si w
drzwiach. Marc wsun si za nim. Posa Shannonowi porozumiewawcze spojrzenie, po czym
mczyni wymienili uciski doni. Gospodarz wskaza fotel, ale Boucher wybra krawd ka;
wiedzia, e mgby mie powane kopoty ze wstaniem z fotela.
Shannon nala wszystkim kawy i przeszed od razu do rzeczy. May Marc sucha go w milczeniu.
Monsieur Boucher, mj wsplnik i przyjaciel prawdopodobnie powiedzia ju panu, e nazywani
si Brown. Jestem Anglikiem i reprezentuj grup osb zainteresowanych kupnem pewnej iloci
pistoletw maszynowych. Monsieur Vlaminck by tak uprzejmy i powiadomi mnie, e zna kogo, kto
moe nam je sprzeda. Z tego co wiem, s to schmeissery kalibru 9 mm, wyprodukowane podczas
wojny, ale nigdy nie uywane. Wiem take, e nie jest moliwe uzyskanie zezwolenia na ich wywz
za granic, ale moi przyjaciele s gotowi wzi na siebie odpowiedzialno za to. Czy jasno stawiam
spraw?
Boucher skin powoli gow. Nawet gdyby chcia, nie mgby uczyni tego szybko.
Rzeczywicie, mog dostarczy panu pewn ilo tego towaru odpar ostronie. Ma pan
racj, jeli chodzi o zezwolenie. Dlatego jestem zmuszony podj daleko idce rodki ostronoci,

eby uchroni moich dostawcw przed jakimikolwiek podejrzeniami. Zapata musi by dokonana w
gotwce, a moi wsplnicy musz otrzyma gwarancje bezpieczestwa.
e jak pies pomyla Shannon. Nie ma adnych wsplnikw. Jest wacicielem broni i dziaa w
pojedynk.
Prawda bya taka, e za modych i szczuplejszych lat monsieur Boucher by belgijskim
esesmanem i pracowa jako kucharz w koszarach SS w Namur. Umiowanie jedzenia sprawio, e
powici si gotowaniu, a przed wojn kilkakrotnie musia zmienia prac, poniewa kosztujc
potraw zjada znacznie wicej ni podawa. Kiedy nadesza wojna, a wraz z ni powszechny gd i
ubstwo, zgosi si na ochotnika jako kucharz do belgijskiego oddziau SS. Mody Boucher
przypuszcza, zreszt cakiem susznie, e tam przynajmniej bdzie mg naje si do syta. W roku
1944, kiedy Niemcy zaczli wycofywa si z Namur w kierunku granicy, zepsua si ciarwka
zaadowana nowiutkimi schmeisserami. Poniewa nie byo czasu na napraw samochodu, schmeissery
ukryto w pobliskim bunkrze, a wejcie wysadzono w powietrze. Boucher by wiadkiem tego
wydarzenia. Kilka lat pniej wrci, odkopa wejcie do bunkra i przywaszczy sobie tysic
lnicych pistoletw maszynowych.
Od tego czasu spoczyway one w kryjwce pod podog garau w jego wiejskim domku, ktry
odziedziczy po rodzicach w poowie lat pidziesitych. Przez kilkanacie lat udao mu si upynni
mniej wicej poow zapasu.
Jeli bro jest zdatna do uytku, chciabym zakupi sto sztuk powiedzia Shannon. Naturalnie
zapac gotwk w dowolnej walucie. Jestem te gotw uwzgldni wszelkie rozsdne sugestie
dotyczce dostarczenia adunku. Nam take zaley na cakowitej dyskrecji.
Wszystkie pistolety s w znakomitym stanie, monsieur. Zakonserwowane smarem, w fabrycznych
opakowaniach, z nie naruszonymi plombami. Cho maj ju trzydzieci lat, nadal s chyba najlepsze
w swojej klasie.
Shannon nie potrzebowa adnych wykadw na temat schmeissera kalibru 9 mm. Osobicie wyej
ceni izraelskie uzi, ale byy one znacznie cisze. Schmeisser na pewno przewysza stena i prawie
dorwnywa znacznie przecie nowszemu brytyjskiemu sterlingowi, a by duo lepszy od
amerykaskich, radzieckich i chiskich odpowiednikw. Uzi i sterlingi zreszt bardzo trudno byo
zdoby, a jeli ju, to niemal wycznie uywane.
Mog zobaczy?
Sapic ciko Boucher pooy teczk na kolanach, ustawi kombinacj w zamku szyfrowym, zwolni
zatrzaski, po czym otworzy wieko i ustawi teczk frontem do pokoju, nie czynic jednak
najmniejszego wysiku, aby podnie si z miejsca.
Shannon wsta, przeszed przez pokj, wzi od Bouchera teczk, pooy j na ku i wyj
schmeissera.
Bya to pikna bro. Irlandczyk przesun do po idealnie gadkim, granatowoczarnym metalu,
musn uchwyt i zway pistolet w rku, zachwycony jego lekkoci. Sprawdzi take zamek,
kilkakrotnie nacisn spust i spojrza pod wiato w luf. Wntrze byo bez jednej rysy.
To egzemplarz okazowy wy sapa Boucher. Bez konserwujcego smaru, tylko pokryty
cienk warstw oleju, ale pozostae s identyczne. Nie uywane.
Shannon odoy bro na miejsce.
Potrzeba do niego standardowej amunicji 9 mm, ktr mona wszdzie atwo dosta powiedzia
tucioch.
Dzikuj, wiem o tym odpar Shannon. A co z magazynkami? O ile si orientuj, z ich
zdobyciem mog by troch wiksze problemy.
Dam po pi do kadej sztuki.
Po pi? powtrzy Shannon z udawanym zdziwieniem. Potrzebuj znacznie wicej. Co
najmniej po dziesi.
Rozpoczy si negocjacje. Shannon wci powtarza, e musi mie wicej magazynkw, Belg
protestowa rozpaczliwie, twierdzc, e jeli dooy cho jeden, niechybnie pjdzie z torbami.
Shannon zaproponowa 75 dolarw za jednego schmeissera, Boucher zaklina si, e za tak cen
mgby sprzeda nie mniej ni 250 sztuk, a za 100 egzemplarzy musi wzi po 125 dolarw za sztuk.
Dwie godziny pniej osignito porozumienie: sto dolarw za sztuk. Mczyni ustalili take, e
transakcja zostanie sfinalizowana w najblisz rod po zmroku i uzgodnili rodki ostronoci.
Shannon zaproponowa, e Vlaminck odwiezie Bouchera do miasta swoim samochodem, ale Belg

odpar, e pojedzie takswk, gdy ma jeszcze do zaatwienia kilka spraw w centrum Brukseli. Ba si,
e Irlandczyk jego zdaniem Shannon niewtpliwie nalea do IRA kae go wywie w jakie
ustronne miejsce, by wydusi z niego informacj o miejscu przechowywania broni. Obawy Bouchera
nie byy pozbawione podstaw; w czarnorynkowym handlu broni zaufanie jest gupi i niepotrzebn
saboci. Vlaminck odprowadzi grubasa do takswki. Kiedy wrci do pokoju, ujrza, e Shannon
pakuje manatki.
Czy teraz wiesz, dlaczego kazaem ci nie przyjeda ciarwk? zapyta Shannon.
Nie odpar May Marc.
Pojedziemy ni w rod po bro. Uwaam te, e Boucher nie powinien widzie jej numeru
rejestracyjnego. Przygotuj na rod faszywe tablice, dobrze? Bd potrzebne tylko na godzin, ale
jeli Boucher zechce da komu cynk, zaczn szuka nie tego wozu co trzeba.
W porzdku. Wszystko bdzie gotowe. Przedwczoraj wynajem zamykany gara. Podrzuci ci
gdzie? Wziem samochd na cay dzie.
Shannon kaza zawie si do Brugii, gdzie poszed do banku, a Marc zaczeka w kawiarni. Okazao
si jednak, e pan Goossens wyszed akurat na lunch, wic Cat wrci do kolegi, razem zjedli posiek
w maej restauracji na rynku, po czym o wp do trzeciej Shannon powtrnie zjawi si w banku.
Na koncie Keitha Browna znajdowao si 7000 funtw, ale w cigu najbliszych dziewiciu dni miao
wpyn jeszcze 2000 na wypat dla czterech najemnikw. Shannon wystawi czek na nazwisko
Johann Schlinker i woy go do koperty, gdzie znajdowa si ju list. Napisa do Niemca jeszcze
poprzedniego wieczoru w hotelu. W licie informowa Schlinkera, e zaczony czek na 4800 dolarw
stanowi pen zapat za zamwiony przed tygodniem sprzt oraz poda mu nazw i adres firmy
spedycyjnej z Tulonu, dokd powinien zosta wysany towar na nazwisko monsieur Jean-Baptiste
Langarottiego. Zapowiedzia take, e w nadchodzcym tygodniu skontaktuje si telefonicznie ze
Schlinkerem, aby si upewni, czy nie ma adnych kopotw ze wiadectwem kocowego
uytkownika dla 400000 sztuk amunicji kalibru 9 mm.
Drugi list take zosta wysany do Hamburga do Alana Bakera. Zaczony czek opiewa na 7200
dolarw, w licie za Shannon informowa Bakera, e suma ta stanowi 50-procentow zaliczk na
poczet transakcji, o ktrej przed tygodniem rozmawiali podczas kolacji w hotelu Atlantic. Oprcz listu
i czeku w kopercie znalazy si take wiadectwo kocowego uytkownika i druga, pusta kartka,
opatrzona jedynie podpisem i pieczci ambasadora Republiki Togo. Shannon poleci Bakerowi, aby
niezwocznie przystpi do zaatwiania niezbdnych formalnoci, oraz zapowiedzia, e bdzie
regularnie dowiadywa si telefonicznie o postpach sprawy. Oba listy nada jako polecone z poczty w
Brugii.
Nastpnie Cat i Marc pojechali do Ostendy, gdzie wypili kilka piw, a Cat kupi bilet na wieczorny
prom do Dover.
Dokadnie o pnocy wysiad z pocigu na Victoria Station, a godzin pniej by ju w ku.
Ostatni spraw, jak zaatwi, zanim zasn, byo nadanie przez telefon telegramu do Endeana na
poste restante. Informowa w nim, e wrci do Londynu oraz e oczekuje wyznaczenia terminu
spotkania.
W sobot rano Shannon otrzyma ekspresowy list z Malagi na poudniu Hiszpanii. By zaadresowany
do Keitha Browna, ale zaczyna si od sw Drogi Cat. Kurt Semmler donosi krtko, e znalaz
odpowiedni statek, mianowicie przerobiony kuter rybacki zwodowany przed dwudziestu laty w jednej
z brytyjskich stoczni, wasno obywatela Wielkiej Brytanii. Zarejestrowany w Londynie, pywa pod
brytyjsk bander, mia 27 metrw dugoci i 80 ton wypornoci, du adowni na rdokrciu i
drug, nieco mniejsz, na rufie. Obecnie figurowa w rejestrze jako jacht turystyczny, ale bez trudu
mona byo go przekwalifikowa na handlowy statek przybrzeny.
Semmler donosi take, e statek zosta wyceniony na 20 000 funtw oraz e warto by zaangaowa
dwch spord czonkw obecnej zaogi. Jej uzupenienie nie powinno nastrcza adnych trudnoci.
List koczya informacja, e Semmler zatrzyma si w hotelu Palacio i czeka tam na wiadomo, kiedy
Shannon przybdzie obejrze statek. Shannon natychmiast wysa telegram, e przyleci w
poniedziaek.
Statek nazywa si Albatros.
Endean zadzwoni do Shannona w sobot po poudniu, natychmiast po odebraniu telegramu. Spotkali

si tego samego dnia wieczorem w mieszkaniu Shannona, ktry przedstawi Endeanowi trzeci ju,
obszerny raport oraz szczegowe sprawozdanie finansowe.
Jeli w cigu najbliszych tygodni mamy posun si naprzd, musicie mi dostarczy wicej
pienidzy powiedzia. Czekaj nas najwaniejsze zakupy: statek i uzbrojenie.
Ile panu potrzeba? zapyta Endean.
Dwa tysice na wypaty, cztery tysice na odzie i silniki, cztery tysice na pistolety maszynowe i
ponad dziesi tysicy na amunicj. W sumie ponad dwadziecia tysicy. Lepiej zaokrgli to do
trzydziestu, bo i tak w nastpnym tygodniu zgosz si po wicej.
Endean pokrci gow.
Pozostaniemy przy dwudziestu. Jeli panu braknie pienidzy, w kadej chwili moe pan
skontaktowa si ze mn. A w ogle to chciabym zobaczy cho cz tych zakupw. Paskie
wydatki przekrocz w sumie pidziesit tysicy funtw, a jeszcze nie min nawet miesic.
To niemoliwe odpar Shannon. Jeszcze niczego nie mam ani amunicji, ani odzi, ani
silnikw, ani pistoletw maszynowych, modzierzy i bazook. Wszystkie transakcje zostan
sfinalizowane dopiero wtedy, kiedy wyo gotwk na st. Wyjaniem to w pierwszym raporcie dla
paskich wsplnikw.
Endean zmierzy go lodowatym spojrzeniem.
Mimo wszystko byoby lepiej, ebymy mogli przekona si na wasne oczy, co pan zrobi z tymi
pienidzmi wycedzi.
Shannon przeszy go wzrokiem.
Nie prbuj mnie straszy, Harris. Wielu prbowao, ale osignli tylko tyle, e ich rodziny musiay
wyda fortun na kwiaty. No wic, jak bdzie z tym statkiem?
Endean podnis si z miejsca.
Prosz przekaza mi wiadomo, jak si nazywa i do kogo naley. Dokonam przelewu
bezporednio z mojego konta w Szwajcarii.
Jak pan sobie yczy odpar Shannon.
Zjad samotnie obfit kolacj, po czym pooy si wczenie do ka. Nie mia adnych planw na
niedziel, a przypadkiem dowiedzia si, e Julia Manson przebywa z rodzicami w posiadoci w
Gloucestershire. Pogrony w mylach spdzi do duo czasu przy kawie i kieliszku brandy,
rozmylajc o najbliszych tygodniach i planujc atak na paac prezydencki w Zangaro.
Pnym rankiem w niedziel Julia Manson postanowia zadzwoni do swego nowego kochanka i
sprawdzi, czy jest w domu. Po szybach wiejskiej rezydencji w Gloucestershire spyway krople
wiosennego deszczu. Julia chciaa pojedzi na piknym waachu, ktrego dostaa przed miesicem od
ojca, co pomogoby jej moe oderwa niespokojne myli od mczyzny, w ktrym si zakochaa, ale
deszcz obrci wniwecz jej plany. Moga tylko wczy si bez celu po starym domu, wysuchiwa
paplaniny matki o balach dobroczynnych i komitetach pomocy biednym dzieciom lub gapi si na
skpany w deszczu ogrd.
Ojciec od rana pracowa w gabinecie, ale kilka minut temu zauwaya, e wyszed do garau, aby
porozmawia z kierowc. Poniewa matka mogaby usysze rozmow prowadzon z holu, Julia
postanowia skorzysta z aparatu w gabinecie ojca.
Podniosa ju suchawk, kiedy jej spojrzenie pado przypadkiem na papiery zalegajce biurko. Na
samym wierzchu leaa plastikowa teczka. Zaintrygowa j tytu, wic od niechcenia odchylia
okadk, by zerkn na pierwsz stron. Na widok tego, co ujrzaa, zamara w bezruchu ze suchawk
w rku.
Na pierwszej stronie widniao nazwisko Shannona.
Jak wikszo dziewczt Julia Manson w dziecistwie oddawaa si przernym fantazjom.
Najczciej, lec w pogronej w ciemnoci sypialni internatu, wyobraaa sobie, e pokonawszy
liczne niebezpieczestwa ocala ycie ukochanemu mczynie i zdobywa sobie jego dozgonne
uwielbienie. Jednak w przeciwiestwie do wikszoci dziewczt, Julia nigdy do koca nie
wydorolaa. Czste pytania Shannona dotyczce jej ojca sprawiy, e zacza myle o sobie jako o
agencie w spdnicy wysanym do wrogiego obozu z misj zlecon przez kochanka. C z tego, kiedy
wiadomoci, jakie moga przekaza na temat ojca, albo byy bardzo osobistej natury i dotyczyy jego
nieudolnych prb wywizania si z rodzicielskich obowizkw, albo mao istotne. O jego pracy
zawodowej nie miaa najmniejszego pojcia. I oto teraz, w ten deszczowy niedzielny poranek,
pojawia si przed ni wielka szansa.

Przebiega wzrokiem tre pierwszej strony, ale nic nie zrozumiaa. Byo tam mnstwo liczb, jakie
ceny, znowu nazwisko Shannona, wzmianki o kilku bankach i o czowieku nazwiskiem Clarence. Nie
zdoaa zajrze dalej, poniewa kto nacisn klamk. Szybko rzucia teczk na biurko, cofna si o
krok i zacza klepa co bez adu i skadu do milczcego aparatu.
Do gabinetu wszed ojciec.
wietnie, Christine, bardzo si ciesz. W takim razie do zobaczenia w poniedziaek. Buka!
zakoczya rozmow i odoya suchawk.
Kiedy sir James Manson przekona si, e osob, ktra omielia si wtargn do gabinetu, jest jego
wasna crka, natychmiast rozpogodzi si. Usiad za biurkiem.
Czego tutaj szukasz, brzdcu? zapyta z udawan surowoci. Dziewczyna podbiega do fotela,
zarzucia ojcu rce na szyj
i pocaowaa go w policzek.
Dzwoniam do koleanki z Londynu, tatusiu odpara gosem maej dziewczynki. Mama
krztaa si w holu, wic przyszam tutaj.
Hmmm. Masz aparat w swoim pokoju. Byoby dobrze, gdyby swoje prywatne rozmowy
przeprowadzaa wanie stamtd, a nie z mojego gabinetu.
W porzdku, tatuku. Pocaowaa go ponownie, rzucajc jednoczenie ukradkowe spojrzenie na
papiery lece na biurku pod plastikow teczk. Byy zapisane maymi cyferkami, ktrych nie moga
odczyta z tej odlegoci. Dostrzega tylko nagwki; wynikao z nich, e s to zestawienia cen jakich
kopalin. Dlaczego nie odoysz tej nudnej pracy i nie pomoesz mi osioda Tamerlana?
zapytaa. Deszcz wkrtce przestanie pada, a ja chciaabym troch pojedzi.
Sir James umiechn si do ukochanej jedynaczki.
Dlatego, e dziki tej nudnej pracy mamy co je i w co si ubra odpar. Ale chyba masz
racj. Zaczekaj na mnie w stajni, przyjd za kilka minut.
Julia Manson zamkna za sob drzwi gabinetu, opara si o cian i odetchna gboko. Bya pewna,
e nawet Mata Hari nie poradziaby sobie lepiej w tej sytuacji.

7
Hiszpaskie wadze s znacznie bardziej pobaliwe dla turystw ni si o tym sdzi. Zgodnie z
prawami statystyki wrd milionw Skandynaww, Francuzw i Brytyjczykw, ktrzy kadej wiosny
i lata przybywaj do tego kraju, musi znale si pewien odsetek ludzi sprawiajcych kopoty. Takie
jednak drobne wykroczenia przeciw obowizujcemu prawu jak prba przeszmuglowania
dodatkowego kartonu papierosw, ktre na lotnisku w Londynie wywoayby natychmiastow reakcj
celnikw, w Hiszpanii s zbywane machniciem rki.
Hiszpanie wychodz z zaoenia, e zagraniczny turysta musi naprawd bardzo si stara, eby
wplta si w ich kraju w jakie kopoty, ale jeli uzna za stosowne zada sobie ten trud, to oni ze
swojej strony uczyni wszystko, aby go odpowiednio wynagrodzi. Istniej tylko cztery kategorie
przedmiotw, ktrych hiszpascy celnicy nie toleruj w bagaach pasaerw: bro i adunki
wybuchowe, narkotyki, pornografia oraz komunistyczne materiay propagandowe1. W niektrych
1

Ksika napisana zostaa jeszcze w czasach rzdw gen Franco, ze zrozumiaym powodw ultrakatolickiego i antykomunistycznego.

krajach nie zezwala si na wwz dwch butelek wolnocowej brandy, a przymyka oko na najnowszy
numer Penthousea. Ale nie w Hiszpanii. Hiszpania co gorliwie potwierdzi kady obywatel tego
pastwa jest zupenie inna.
Tego piknego poniedziakowego popoudnia celnik na lotnisku w Maladze obrzuci obojtnym
spojrzeniem 1000 funtw w uywanych banknotach dwudziestofuntowych, ktre znalaz w torbie
Shannona, i wzruszy ramionami. Nawet jeli zdawa sobie spraw, e po to, by przywie je do
Hiszpanii, Shannon musia powanie naruszy brytyjskie przepisy celne, to nie da niczego po sobie
pozna. Niech si tym martwi Anglicy. W torbie nie byo adnych wierszczykw ani radzieckich
materiaw propagandowych, wic celnik nie zawraca sobie duej gowy zamonym turyst.
Po trzech tygodniach pobytu nad Morzem rdziemnym, spdzonych na poszukiwaniu
odpowiedniego statku, Kurt Semmler by opalony i wypoczty. Co prawda nie przyty ani grama i
nadal pali nerwowo jednego papierosa za drugim nikt nie domyliby si, e podczas akcji ma
naprawd stalowe nerwy ale dziki opaleninie wyglda zdrowiej, a jego jasne krtko obcite
wosy i bkit oczu wydaway si jeszcze janiejsze.
W drodze z lotniska Semmler powiedzia Shanonowi, e odwiedzi Neapol, Genu, La Valette, Mars}
li, Barcelon i Gibraltar, odnawiajc kontakty z ludmi morza, przegldajc listy maych jednostek
wystawianych na sprzeda przez uczciwe firmy i agentw oraz ogldajc te, ktre byy zacumowane
przy nabrzeu. W sumie zwiedzi kilkanacie statkw, lecz aden nie odpowiada jego wymaganiom.
Sysza take o kilkunastu innych, ale skreli je natychmiast, gdy sdzc po nazwiskach kapitanw,
na pewno bray udzia w jakich podejrzanych przedsiwziciach. W rezultacie mia list siedmiu
statkw; Albatros by trzeci na tej licie. Na razie mg powiedzie o nim tylko tyle, e wyglda
cakiem niele.
Semmler zarezerwowa Shannonowi pokj w hotelu Palacio na nazwisko Brown i Cat tam wanie
najpierw si uda. Dopiero kilka minut po czwartej przeszli razem przez szerok bram na Acera de la
Marina i skierowali si ku dokom.
Albatros sta przy nabrzeu w odlegej czci portu. Wyglda dokadnie tak, jak opisa go Semmler.
Chyba zosta niedawno pomalowany, gdy biaa farba byszczaa olepiajco w promieniach soca.
Weszli na pokad, gdzie Semmler przedstawi Shannona Georgeowi Allenowi, wacicielowi i
zarazem kapitanowi, ktry oprowadzi ich po statku. Shannon bardzo szybko doszed do wniosku, e
Albatros jest za may dla jego potrzeb. W nadbudwce znajdowaa si gwna kabina z dwoma
kojami, dwie pojedyncze kabiny oraz salonik, w ktrym mogo si pomieci kilka materacw.
adowni na rufie take mona byo od biedy wykorzysta jako pomieszczenie mieszkalne, ale
czterem czonkom zaogi i piciu ludziom Shannona byoby tu bardzo ciasno. Cat kl w duchu na
siebie, e nie uprzedzi Semmlera, i dojdzie jeszcze szeciu ludzi, ktrych te trzeba bdzie gdzie
pomieci.
Wygldao na to, e dokumenty statku s w porzdku. By zarejestrowany w Wielkiej Brytanii, co
potwierdzao stosowne zawiadczenie. Shannon spdzi godzin z kapitanem Allenem, omawiajc
sposb patnoci, przegldajc rachunki wiadczce o wykonanych w ostatnim czasie pracach
remontowych oraz zaznajamiajc si z dziennikiem okrtowym. Nieco przed szst zszed wraz z
Semmlerem z pokadu i pogrony gboko w mylach skierowa si z powrotem do hotelu.
W czym problem? zapyta Niemiec. ajba jest czysta.
Nie o to chodzi odpar Shannon. Ten statek jest za may. Nie naley do adnej firmy, bo
zosta zarejestrowany jako prywatny jacht. Boj si, e moe nie dosta zgody na transport broni.
Byo ju za pno, eby dokdkolwiek dzwoni, wic musieli zaczeka do nastpnego ranka. Kilka
minut po dziewitej Shannon zadzwoni do Lloyda w Londynie i poprosi o sprawdzenie, czy w
rejestrze jachtw figuruje jednostka o nazwie Albatros. Owszem, figurowaa. Miaa wyporno 74 ton,
jako port macierzysty podano Milford, a jako miejsce staego cumowania Hooe, te w Wielkiej
Brytanii.
W takim razie, co on tu robi, do diaba? pomyla Shannon, a zaraz potem przypomnia sobie, przy
jakiej formie patnoci upiera si waciciel. Nie zwlekajc poczy si z Hamburgiem.
Nein, tylko nie prywatny jacht, bardzo prosz! jkn Johann Schlinker. Istnieje powane
niebezpieczestwo, e nie dadz panu zezwolenia na wykorzystywanie go w celach handlowych.
W porzdku. Kiedy musi pan dosta nazw statku? zapyta Shannon.
Jak najszybciej. Aha, otrzymaem paski czek z nalenoci za towary, ktre zamwi pan w moim
biurze. Natychmiast wyl je pod ten adres we Francji. Mam te wszystkie dokumenty potrzebne do

realizacji drugiej czci zamwienia. Jak dostan reszt pienidzy, bezzwocznie przystpi do
zaatwiania formalnoci.
Kiedy najpniej musi pan mie nazw statku? powtrzy ze zniecierpliwieniem Shannon.
Schlinker zastanawia si przez chwil.
Jeli w cigu piciu dni otrzymam od pana czek, bd mg od razu wystpi o zgod na dokonanie
zakupu. Nazwa statku musi figurowa w zezwoleniu na wywz... Powiedzmy, jakie pitnacie dni po
zakupie.
Bdzie pan j mia powiedzia Shannon. Odoy suchawk i wyjani Semmlerowi, w czym
rzecz. Przykro mi, Kurt. Statek musi nalee do zarejestrowanej firmy handlowej, nie ma mowy o
adnym prywatnym jachcie. Musisz znowu zacz szuka, ale masz na to maksimum dwanacie dni.
Czowiek z Hamburga musi zna nazw statku najdalej za dwadziecia dni albo i wczeniej.
Rozstali si wieczorem na lotnisku. Shannon lecia do Londynu, natomiast Semmler do Madrytu,
stamtd za do Rzymu i Genui.
Byo ju bardzo pno, kiedy Shannon zjawi si w swoim mieszkaniu. Zanim pooy si spa,
zadzwoni do BEA, by zarezerwowa bilet na samolot odlatujcy w poudnie do Brukseli. Zadzwoni
te do Marca Vlamincka. Poprosi Belga, eby wyjecha po niego na lotnisko, skd pojad najpierw do
banku w Brugii, potem za na spotkanie z Boucherem, ktry mia czeka na nich z zamwionymi
schmeisserami.
W ten sposb zakoczy si dzie dwudziesty drugi.
Harold Roberts by bardzo uytecznym czowiekiem. Urodzony przed szedziesiciu dwoma laty w
mieszanym angielsko-szwajcarskim maestwie, po przedwczesnej mierci ojca wychowywa si w
Szwajcarii, ale zachowa podwjne obywatelstwo. Z bankowoci by zwizany od modoci, spdzi
dwadziecia lat w Zurychu, w centrali jednego z najwikszych szwajcarskich bankw. Tu przed
wojn zosta wysany do Londynu do tamtejszej filii banku. Nastpne dwadziecia lat ycia by szefem
dziau inwestycji, a potem dyrektorem londyskiej filii, po czym w wieku szedziesiciu lat przeszed
na emerytur. Pozosta w Wielkiej Brytanii, a pobiera nalene mu wiadczenia w szwajcarskich
frankach.
Teraz wykonywa rne delikatne zadania nie tylko dla swoich dawnych pracodawcw, ale take dla
innych bankw. W rod wieczorem otrzyma kolejne takie zadanie.
Zarzd banku Zwingli wysa do prezesa zarzdu i sekretarza Bormac Trading Company oficjalne
pismo, w ktrym poinformowa obu dentelmenw, e oficjalnym przedstawicielem banku w
Londynie jest niejaki pan Roberts. Podczas spotkania, ktre nastpio wkrtce potem, czowiek w
przedstawi dokumenty potwierdzajce ten fakt.
Pan Roberts spotka si jeszcze dwa razy z sekretarzem rady nadzorczej firmy; w drugiej rozmowie
uczestniczy take przewodniczcy, major Luton, modszy brat zmarego na Dalekim Wschodzie
zastpcy sir lana Macallistera.
Postanowiono zwoa w Londynie nadzwyczajne zebranie zarzdu, na ktre zgodzi si przyby
jeszcze jeden jego czonek, cho zgodnie ze statutem do podjcia decyzji w zupenoci wystarczyaby
obecno dwch. Zgromadzeni zapoznali si z dokumentami przedoonymi przez pana Robertsa. Z
dokumentw tych wynikao jednoznacznie, e czterej nowi udziaowcy, reprezentowani przez
przedstawiciela banku Zwingli, czyli wanie pana Robertsa, dysponuj w sumie trzydziestu
procentami akcji firmy.
Podczas obrad postawiono wniosek, e skoro grupa biznesmenw postanowia zainwestowa do
znaczn kwot w podupad firm, chcc j przywrci do dawnej wietnoci, naleaoby przyzna im
prawo wspdecydowania o jej losach. Wniosek przyjto bez sprzeciwu i w ten oto sposb pan
Roberts zosta czonkiem rady nadzorczej, reprezentujcym interesy banku Zwingli, a tym samym
czterech nowych udziaowcw. Nikomu jako nie przyszo do gowy, aby zmieni zapis w statucie,
wedug ktrego wszystkie decyzje mogo podejmowa ju dwch czonkw zarzdu, mimo e teraz
skada si on ju nie z piciu, lecz szeciu osb.
Keith Brown sta si czstym gociem w Brugii i bardzo cenionym klientem Kredietbanku. Pan
Goossens powita go jak zwykle przyjanie, a nastpnie poinformowa o przeprowadzonym rano

transferze 20 000 funtw ze Szwajcarii. Shannon podj 10000 dolarw gotwk i potwierdzony czek
na sum 26 000 dolarw na nazwisko Johann Schlinker.
Czek zosta natychmiast wysany do Hamburga z najbliszej poczty wraz z listem, w ktrym Shannon
prosi handlarza broni o jak najszybsze dokonanie w Hiszpanii koniecznych zakupw.
Do spotkania z Boucherem pozostay jeszcze cztery godziny. Shannon i Vlaminck spdzili je popijajc
herbat w malej kafejce. Tu przed zmrokiem wyruszyli w drog.
Z Brugii do lecej 44 kilometry Gandawy prowadzi mao uczszczana szosa. Kierowcy wol
korzysta z nowej autostrady E5, ktra take wiedzie na wschd i czy te dwa flamandzkie miasta,
biegnc z Ostendy a do Brukseli. W poowie starej drogi dwaj najemnicy znaleli opisan przez
Bouchera, opuszczon farm, a raczej kierujc do niej spowia tabliczk, umieszczon na poboczu.
Sama farma bya ukryta za kp drzew.
Shannon zatrzyma samochd kilkanacie metrw dalej, a Marc wysiad i poszed j obejrze. Wrci
po dwudziestu minutach z informacj, e budynki rzeczywicie s puste i e z pewnoci ju od dawna
nikt tam nie zaglda. Nic te nie wskazywao na to, aby czekay ich jakie niemie niespodzianki.
Widziae kogo? zapyta Shannon.
Dom jest zamknity na cztery spusty. Sprawdziem te stajni i stodo. Nigdzie ani ywej duszy.
Shannon zerkn na zegarek. Byo ju ciemno, ale do spotkania zostaa jeszcze godzina.
Wr tam i obserwuj teren z ukrycia poleci. Ja zostan tutaj. Kiedy Marc odszed, Shannon
jeszcze raz obejrza uwanie ciarwk. Bya stara i rozklekotana, ale w peni sprawna, a silnik zosta
niedawno sprawdzony przez dowiadczonego mechanika. Cat wyj z ukrycia faszywe tablice
rejestracyjne i za pomoc tamy izolacyjnej przytwierdzi je do prawdziwych. Kiedy oddal si od
farmy, bdzie mona usun je dwoma mocnymi szarpniciami. Wielkich, zwracajcych uwag
napisw reklamowych na skrzyni take mona bdzie si pozby bez adnych problemw. W rodku
leao sze duych workw ziemniakw oraz szeroka deska, ktra w razie potrzeby moga peni
funkcj dodatkowej tylnej klapy. Zadowolony z ogldzin Shannon zacz przechadza si niespiesznie
skrajem szosy.
Ciarwka, na ktr czeka, pojawia si za pi sma. Kiedy zwolnia i skrcia ostronie na drog
prowadzc do farmy, Shannon dostrzeg sylwetk kierowcy, a obok jak kolosaln wypuko
zwieczon gruszkowat gow; mg to by tylko monsieur Boucher. Tylne wiata pojazdu wkrtce
znikny za drzewami. Wygldao na to, e Boucher nie planowa adnego podstpu.
Shannon odczeka trzy minuty, po czym uruchomi silnik i take wjecha na boczn drog. Kiedy
dotar do farmy, ujrza ciarwk Bouchera stojc na rodku podwrza z wczonymi wiatami
pozycyjnymi. Najemnik zatrzyma samochd trzy metry za pojazdem Belga, przekrci kluczyk w
stacyjce i wysiad z kabiny, rwnie pozostawiwszy wczone wiata pozycyjne.
Monsieur Boucher powiedzia niezbyt gono, ukryty w gbokim cieniu samochodu.
Monsieur Brown wysapa Boucher i koyszc si z boku na bok wyoni si z ciemnoci.
Towarzyszy mu pomocnik ogromny mczyzna, na pewno bardzo silny, ale wygldajcy na
powolnego. Shannon wiedzia, e Marc potrafi porusza si ze zwinnoci zawodowego tancerza. By
pewien, e w razie kopotw poradz sobie bez najmniejszego trudu.
Ma pan pienidze? zapyta Boucher, podchodzc bliej. Shannon wskaza na kabin ciarwki.
Tam. Ma pan schmeissery?
Boucher machn pulchn rk w kierunku skrzyni adunkowej swojego samochodu.
S w rodku.
Proponuj, ebymy zoyli towar na ziemi midzy ciarwkami powiedzia Shannon. Boucher
odwrci si i powiedzia co szybko po flamandzku do swego towarzysza, ktry bezzwocznie
otworzy tylne drzwi samochodu. Shannon zesztywnia. Jeli Belg mimo wszystko przygotowa jak
niespodziank, wyoni si ona wanie zza tych drzwi. Jednak nic takiego nie nastpio. Saby poblask
wiate ciarwki Shannona wydoby z ciemnoci zarysy dziesiciu paskich skrzy i otwartego
kartonowego puda.
Przyjecha pan bez przyjaciela? zapyta Boucher. Shannon gwizdn dononie. May Marc
wyoni si zza pobliskiej
stodoy.
Zapado milczenie. Przerwa je Shannon. Odchrzknwszy powiedzia:
C, chyba moemy dokona wymiany. Otworzy drzwi od strony kierowcy, sign do wntrza
kabiny i wyj grub brzow kopert. Gotwka, tak jak pan sobie yczy. Banknoty

dwudziestodolarowe, dziesi paczek po pidziesit sztuk.


Stojc obok Bouchera przyglda si, jak grubas byskawicznie przelicza pienidze, upychajc paczki
po kieszeniach. Kiedy Belg sprawdzi ostatni paczk, wyj z kadej po jednym banknocie i w wietle
latarki sprawdzi je uwanie, poszukujc ladw ewentualnego faszerstwa. Nie znalazszy niczego,
skin gow.
Wszystko w porzdku powiedzia, a Marc na znak Shannona wysun jedn ze skrzy, postawi
j na ziemi i podway wieko paskim kluczem. Zapali latark i skierowa snop wiata na dziesi
schmeisserw lecych w skrzyni. Wyj jeden, sprawdzi dziaanie zamka, odoy bro z powrotem
do skrzyni i starannie przybi wieko.
Skontrolowanie wszystkich skrzy zajo mu dwadziecia minut. Przez cay czas potnie zbudowany
towarzysz monsieur Bouchera nie odstpowa go ani na krok. Shannon z Boucherem stali w odlegoci
okoo czterech metrw. Na kocu Marc zajrza do puda. Byo w nim piset magazynkw. Sprawdzi
jeden z nich, aby upewni si, e pasuje do typu pistoletu, po czym spojrza na Shannona i skin
gow.
Wszystko w porzdku powiedzia.
Czy paski przyjaciel mgby pomc mojemu zaadowa sprzt na ciarwk? zapyta
Shannon.
Boucher wyda polecenie siaczowi. Obaj mczyni wystawili wory z ziemniakami z samochodu, po
czym zaczli do niego wnosi paskie skrzynie, rozmawiajc midzy sob po flamandzku. W pewnej
chwili towarzysz Bouchera wybuchn dononym miechem. Po piciu minutach dziesi paskich
skrzy i kartonowe pudo znalazy si w ciarwce Marca.
Vlaminck umocowa z tyu szerok desk, a nastpnie rozci jeden z workw, podnis go i wysypa
zawarto do rodka. Ziemniaki potoczyy si z oskotem, byskawicznie wypeniajc szczeliny
midzy skrzyniami. Drugi Belg rozemia si i zacz mu pomaga. Po oprnieniu szeciu workw
skrzy w ogle nie byo wida; kady, kto zajrzaby do wntrza ciarwki, zobaczyby tylko kup
ziemniakw. Puste worki wyldoway w krzakach.
W porzdku, moemy jecha powiedzia Marc.
Ruszymy pierwsi, jeli nie ma pan nic przeciwko temu zwrci si Shannon do Bouchera.
Bd co bd teraz my mamy trefny towar.
Zaczeka, a Marc uruchomi silnik i ustawi samochd przodem do polnej drogi, po czym zwinnie
wskoczy na miejsce pasaera. Mniej wicej w poowie tej drogi znajdowaa si wielka wyrwa, ktr
naleao pokona bardzo powoli i ostronie. Kiedy tam dotarli, Shannon mrukn co do Marca, wzi
jego n, wyskoczy z kabiny i ukry si w przydronych zarolach.
Dwie minuty pniej nadjechaa ciarwka Bouchera. Ona take wyranie zwolnia, a wtedy
Shannon wychyn z krzakw, pochylony podbieg do samochodu, wbi n w praw tyln opon i
byskawicznie znikn znw w zarolach. Rozleg si donony syk uciekajcego powietrza. Cat
doczy do Marca dopiero na szosie, gdzie Belg zatrzyma si, aby zdj faszywe tablice
rejestracyjne i pozby si napisw reklamowych. Nie mia nic przeciwko Boucherowi, ale lepiej byo
nie mie go za sob przez p godziny.
O wp do jedenastej dotarli do Ostendy, zostawili ciarwk wyadowan ziemniakami w
wynajtym garau, po czym udali si do baru Marca przy Kleinstraat. Raczyli si piwem wznoszc
toasty, podczas gdy Anna przygotowywaa posiek. Shannon nigdy do tej pory nie widzia kochanki
przyjaciela; zgodnie ze zwyczajem panujcym wrd najemnikw odnosi si do niej z wielk
galanteri.
Vlaminck zarezerwowa mu pokj w hotelu w centrum miasta, ale suto zakrapiana kolacja
przecigna si do pnej nocy. Wspominali potyczki i bitwy, ludzi i wydarzenia z przeszoci, na
przemian miejc si ze spraw, ktre budziy wesoo, i kiwajc ponuro gowami nad smutnymi. Bar
by przez cay czas otwarty, a dokoa siedzieli zwykli miertelnicy i suchali ich w nabonym
podziwie.
Pooyli si spa dopiero o wicie.
Pnym rankiem May Marc obudzi Shannona i razem zeszli na niadanie. Irlandczyk wyjani
koledze, jak trzeba zapakowa schmeissery, aby mona je byo przeszmuglowa przez granic do
Francji i zaadowa na statek w jakim porcie na poudniu.

Moe zostawi je w skrzyniach przykryte ziemniakami? zaproponowa Marc.


Shannon pokrci gow.
Ziemniaki wozi si w workach, nie w skrzyniach. Poza tym, w czasie zaadunku ktra mogaby si
rozbi, i wtedy wszystko by si wydao. Mam lepszy pomys.
Przez nastpne p godziny wyjania wszystko Belgowi. Wreszcie Belg skin gow na znak, e
zrozumia, o co chodzi.
W porzdku powiedzia. Mog pracowa w garau rano, przed otwarciem baru. Kiedy
ruszamy?
Okoo pitnastego maja odpar Shannon. Pojedziemy t sam tras, z ktrej korzystaj
przemytnicy szampana. Sprowadz do pomocy Jean-Baptistea, a w Paryu przeadujemy towar do
samochodu na francuskich numerach. Do pitnastego maja wszystko musi by gotowe do transportu.
Marc odwiz go na prom kursujcy z Ostendy do Dover. Ciarwka zostaa w garau, skd miaa
wyjecha dopiero, kiedy nadejdzie chwila odpowiednia, by przerzuci bro na poudnie Francji.
Wczesnym wieczorem Shannon znalaz si z powrotem w Londynie.
Natychmiast po powrocie przystpi do sporzdzania szczegowego raportu dla Endeana; nie
wspomnia jedynie o tym, od kogo zostaa zakupiona bro ani gdzie jest przechowywana. Do raportu
doczy zestawienie wydatkw oraz wycig ze swojego belgijskiego konta.
W porannej poczcie przysza pokana koperta od Jean-Baptistea Langarottiego z katalogami trzech
firm produkujcych pneumatyczne odzie o twardych dnach dokadnie takie, jakich Shannon
potrzebowa, aby dokona desantu w Clarence. Reklamowano je jako idealne wyposaenie dla
mionikw morskiego wdkowania, jazdy na nartach wodnych i nurkowania, a take zachwalano ich
przydatno dla wacicieli duych jachtw lub innych jednostek pywajcych. Nigdzie nie znalaza
si choby wzmianka o tym, e odzie tego typu ze wzgldu na niewielkie zanurzenie, dobr
zwrotno i moliwo osigania nawet bardzo duych prdkoci suyy oddziaom komandosw
niemal na caym wiecie.
Shannon przeczyta z zainteresowaniem wszystkie broszury. Spord trzech firm jedna bya woska,
jedna brytyjska, a jedna francuska. Woska firma, dysponujca szecioma przedstawicielstwami na
Lazurowym Wybrzeu oraz znaczn liczb pomniejszych dostawcw, wydawaa si najbardziej
odpowiednia. Z informacji zamieszczonych w broszurze wynikao, e od rki mona byo kupi u nich
dwie najwiksze, piciometrowe odzie; jedna znajdowaa si w Marsylii, druga w Cannes. Francuski
producent zamieci w swoim katalogu zdjcie produkowanej przez siebie, piciometrowej odzi,
pdzcej z zadartym dziobem po bkitnym morzu.
Langarotti donosi w licie, e taka wanie d jest do kupienia w sklepie ze sprztem pywajcym w
Nicei. W magazynie byo jeszcze kilka sztuk, ale wszystkie jaskrawopomaraczowe. Nadaje si do
nich kady przyczepny silnik o mocy ponad 50 KM, a takich wanie silnikw naliczy w sklepach i
warsztatach co najmniej siedem typw. Co za do firmy z Anglii, to produkuje ona wycznie na
zamwienie.
Shannon napisa w odpowiedzi dugi list, w ktrym poleci Langarottiemu, eby kupi od woskiej
firmy oba egzemplarze oferowane do natychmiastowej sprzeday, trzeci za od francuskiego
producenta. Pooy szczeglny nacisk na to, by Korsykanin natychmiast skontaktowa si ze
wszystkimi sprzedawcami i przesa kademu z nich dziesicioprocentow zaliczk. Ma take kupi
trzy najlepsze silniki, kady w innym sklepie.
Nastpnie Shannon zaj si zamieszczonymi w katalogach cenami i sumowaniem liczb. Okazao si,
e warto sprztu nieznacznie przekroczy 4000 funtw, a wic nie uda im si zmieci w 5000
funtw przewidzianych na wyposaenie dodatkowe. Nie przej si tym zbytnio. Wiedzia, e
zaoszczdzi na zakupie broni, a take tak przynajmniej sdzi statku. Napisa do Langarottiego,
e przesya na jego konto rwnowarto 4500 funtw, i e za reszt Korsykanin ma kupi uywan,
lecz sprawn furgonetk o adownoci okoo jednej tony. Samochd powinien by zarejestrowany i
ubezpieczony.
T wanie furgonetk ma wyruszy w podr wzdu wybrzea i odebra po drodze trzy odzie i trzy
przyczepne silniki, ktre nastpnie dostarczy firmie spedycyjnej z Tulonu. Wszystko powinno znale
si w magazynie najpniej do 15 maja. Rano tego dnia spotkaj si w Paryu w hotelu, w ktrym
zwykle Cat si zatrzymuje. Langarotti ma tam przyjecha furgonetk.
Shannon wysa tego tygodnia jeszcze jeden list, zaadresowany do Kredietbanku w Brugii. Prosi w
nim o przekazanie 4500 funtw we francuskich frankach na konto monsieur Jean-Baptistea

Langarottiego w banku Societe General w Marsylii.


Kiedy Cat Shannon wrci z poczty, pooy si na wznak na ku i wpatrzy w sufit. By bardzo
zmczony; zaczo dawa zna o sobie cige napicie, w ktrym y nieprzerwanie przez ostatnie dni.
Na razie wszystko toczyo si zgodnie z planem. Na pocztku czerwca Alan Baker powinien
sfinalizowa w Jugosawii zakup modzierzy i bazook, Schlinker za dostarczy z Madrytu amunicj
do schmeisserw. Nie zdoaj wystrzela jej nawet przez rok. Zamwi tak duo, by uprawdopodobni
transakcj w oczach hiszpaskich wadz. Zezwolenie na wywz amunicji za granic powinno zosta
wydane w poowie, a najpniej pod koniec czerwca naturalnie pod warunkiem, e Shannon poda
wczeniej Niemcowi nazw statku oraz e urzdnicy z Madrytu nie bd mieli adnych zastrzee ani
do jednostki, ani do jej waciciela.
Vlaminck najprawdopodobniej zdy ju przygotowa pistolety maszynowe do transportu przez
Belgi i Francj do Marsylii, gdzie najpniej 1 czerwca zostan zaadowane na statek. W tym samym
czasie firma spedycyjna z Tulonu wyle pneumatyczne odzie, silniki i reszt sprztu zamwionego u
Schlinkera.
Z wyjtkiem zakupu schmeisserw wszystko byo zaatwione cakowicie legalnie, co oczywicie
wcale nie musiao oznacza, e nie pojawi si adne kopoty. Najbardziej realne byo
niebezpieczestwo, e ktry z rzdw bdzie zwleka z podjciem decyzji albo odmwi zgody,
doszukawszy si niecisoci w przedoonych dokumentach.
Pozostaa jeszcze do zaatwienia sprawa mundurw, na ktre Dupree w dalszym cigu polowa w
Londynie. One take powinny najpniej pod koniec maja znale si w magazynie w Tulonie.
Jednak najwikszy problem wiza si z zakupem statku. Semmler szuka odpowiedniej jednostki ju
prawie od miesica, niestety bez powodzenia.
Shannon sturla si z ka, podnis suchawk i nada telegram do Semmlera z poleceniem, aby jak
najszybciej zameldowa si u niego. Ledwie odoy suchawk, telefon zadzwoni.
Cze, to ja.
Jak si masz, Julio?
Gdzie bye, kochanie?
Daleko. Za granic.
Zostaniesz na weekend w. miecie?
Chyba tak. Mam nadziej.
W rzeczywistoci nie mia wyboru, gdy musia siedzie i czeka na wiadomo od Semmlera.
To dobrze powiedziaa dziewczyna. W takim razie spotkajmy si i zabawmy.
Mimo wszystko by chyba jeszcze bardzo zmczony, gdy nie od razu zrozumia, co ma na myli.
W jaki sposb? zapyta.
Zacza mu to wyjania z najdrobniejszymi szczegami, a wreszcie przerwa jej i zada, by
przyjechaa jak najszybciej i udowodnia mu, e potrafi to wszystko zrobi.
Ju od tygodnia nie posiadaa si z niecierpliwoci, aby jak najszybciej powiedzie kochankowi o
swoim odkryciu, jednak rado z ponownego spotkania sprawia, e przypomniaa sobie o tym dopiero
o pnocy.
Wiesz, par dni temu widziaam gdzie twoje nazwisko szepna mu do ucha.
Shannon ju prawie zasypia, wic tylko mrukn co niewyranie.
Na papierze dodaa Julia, ale on nadal nie wykazywa adnego zainteresowania. Mam ci
powiedzie, gdzie by ten papier?
Zareagowa kolejnym mrukniciem.
W teczce na biurku taty.
Jeli chciaa go zaskoczy, to w peni jej si to udao. Shannon gwatownym ruchem odrzuci koc,
poderwa si na ku i chwyci j mocno za ramiona. W jego spojrzeniu byo co, co j przerazio.
Boli! poskarya si, ale nie wywaro to na nim wraenia.
Co to bya za teczka?
Po prostu teczka. Pocigna nosem, walczc z napywajcymi do oczu zami. Chciaam ci
tylko pomc...
Shannon uspokoi si troch.
Czego tam szukaa?
Wci o niego pytae, wic kiedy zobaczyam t teczk, zajrzaam do rodka. Byo tam twoje
nazwisko.

Opowiedz mi o tym od pocztku poprosi agodnie. Kiedy skoczya, zarzucia mu ramiona na


szyj i przylgna do
niego mocno.
Kocham pana, panie Cat szepna. Zrobiam to tylko dla pana. Czy to co zego?
Zastanowi si przez chwil. Dziewczyna wiedziaa ju stanowczo za duo, a istniay tylko dwa
sposoby, aby zagwarantowa jej milczenie.
Naprawd mnie kochasz? zapyta.
Naprawd.
I nie chciaaby, eby z twojego powodu spotkao mnie co zego?
Przytulia si do niego jeszcze mocniej, a potem podniosa ku niemu twarz i spojrzaa mu prosto w
oczy. Wydawao si jej, e przeywa na jawie jedn ze scen ze swoich dziewczcych marze.
Nigdy odpara z przekonaniem. Nikomu nic nie powiem. Bez wzgldu na to, co mi zrobi.
Shannon unis brwi ze zdziwieniem.
Nikt nie ma zamiaru ci niczego robi powiedzia. Po prostu nie mw ojcu, e mnie znasz ani
e przegldaa dokumenty na jego biurku. Dostarczam mu informacji o zoach i cenach mineraw
w rnych afrykaskich pastwach. Gdyby si dowiedzia, e jestemy razem, na pewno by mnie
wyrzuci i musiabym szuka nowej pracy. Co prawda niedawno proponowano mi posad, ale wiele
tysicy kilometrw std, w Afryce. Jeli twj ojciec .dowie si o nas, bd musia wyjecha.
Trafi w dziesitk. Julia nie chciaa, eby wyjeda. Oczywicie Shannon doskonale zdawa sobie
spraw, e pewnego dnia bdzie musia odej, ale po co mwi jej o tym ju teraz.
Nie pisn ani swka obiecaa.
Jeszcze par drobnostek powiedzia. Pamitasz moe nagwek na tej stronie z cenami?
Dziewczyna zmarszczya brwi, wytajc pami.
Zdaje si, e chodzio o to, co jest w wiecznych pirach, przede wszystkim w tych najdroszych.
Atrament? zapyta z niedowierzaniem Shannon.
Nie, pla... pla...
Platyna dokoczy za ni. A jak bya zatytuowana teczka?
O, to doskonale pamitam poinformowaa go radonie. W pierwszej chwili pomylaam, e
chodzi o jak bajk. Krysztaowa Gra.
Shannon odetchn gboko.
Bd taka dobra i przynie mi filiank kawy poprosi. Kiedy dziewczyna wysza do kuchni,
opar si plecami o wezgowie
ka i zapatrzy na nocny krajobraz Londynu.
Ty przebiegy sukinsynu... mrukn cicho. Nie pjdzie ci tak atwo, jak mylae.
I rozemia si gono.
Tej samej sobotniej nocy Benny Lambert poda niezbyt pewnym krokiem do domu po obficie
zakrapianej kolacji. Spdzi wieczr na libacji w gronie przyjaci w jednym z ulubionych barw.
Stawia tylko on, a paci pienidzmi, ktre dosta od Shannona. By w sidmym niebie mogc
opowiada o grubej robocie, ktr wanie wykona, i poi szampanem wpatrujce si w niego z podziwem dziewczyny. Sam take wypi sporo, a nawet wicej ni sporo, tote nie zauway samochodu,
ktry sun powoli dwiecie metrw za nim. Nie zauway take, e kiedy by ju na pustej parceli, o
p kilometra od domu, samochd przypieszy nagle i zatrzyma si przy nim z piskiem opon.
Kiedy wreszcie zorientowa si, co si dzieje, i zacz protestowa, lea ju na stercie mieci na
terenie parceli mniej wicej dziesi metrw od ulicy, wepchnity tam przez potnie zbudowanego
mczyzn, ktry wyskoczy z samochodu.
Protesty ucichy, kiedy olbrzym chwyci go jedn rk za ubranie na piersi, drug za zada silny cios
w splot soneczny. Benny Lambert zawis bezwadnie, podtrzymywany przez napastnika, po czym
osun si na ziemi jak worek ziemniakw. Jego pogromca, z twarz ukryt w cieniu, stan nad nim
w rozkroku, wyj zza paska pmetrowy elazny prt, a nastpnie chwyci jego nog w kostce i z
caej siy rbn grubym prtem w kolano. Rozleg si gony trzask, Lambert wrzasn przeraliwie i
zemdla. Nie czu ju nic, kiedy napastnik miady mu rzepk w drugim kolanie.
Dwadziecia minut pniej Thomard zadzwoni z automatu w odlegej o ptora kilometra kawiarni do
swego pracodawcy.

Roux wysucha go, po czym skin gow.


W porzdku powiedzia. A teraz mam dla ciebie nowin: wiem ju, gdzie zatrzymuje si
zwykle Shannon. Henri Alain zawiadomi mnie przed chwil, e do hotelu przyszed list od niejakiego
Keitha Browna. Zarezerwowa sobie pokj na pitnastego.
Pitnasty maja powtrzy Thomard. A wic zostanie na noc...
I ty te poinformowa go gos w suchawce. Henri bdzie w kontakcie ze swoim
informatorem, a ty od poudnia masz krci si gdzie w pobliu.
Jak dugo? zapyta opryszek.
A wyjdzie z hotelu sam. Wtedy go zaatwisz. Za pi tysicy dolarw.
Thomard umiechn si lekko, odwiesi suchawk i poszed do baru. Popijajc piwo czu ciar
pistoletu w kaburze pod pach. Umiechn si szerzej. Za kilka dni zagarnie okrg sumk. By tego
pewien. Zlikwidowanie kogo, kto nie ma pojcia o zamachu przygotowywanym na jego ycie
nawet jeli tym kim jest Cat Shannon nie powinno nastrcza adnych trudnoci.
Kurt Semmler zadzwoni w niedziel pnym rankiem. Shannon lea nagi w ku, a Julia krztaa
si w kuchni przygotowujc niadanie.
Pan Keith Brown? zapytaa telefonistka.
Tak, przy aparacie.
Dzwoni pan Semolina z Genui.
Shannon usiad na krawdzi ka i mocniej przycisn suchawk do ucha.
Prosz czy.
Gos Niemca by cichy, ale stosunkowo wyrany.
Carlo?
Tak, to ja.
Jestem w Genui.
Wiem. Co sycha?
Znalazem. Tym razem jestem pewien. Jest dokadnie taki, jak chciae. Kopot polega na tym, e
znalaz si drugi chtny. Bdziemy musieli podbi stawk, ale warto, bo towar idealnie nadaje si dla
naszych potrzeb. Mgby przylecie, eby go zobaczy?
Czy to pewne, Kurt?
Cakowicie. Zarejestrowany frachtowiec, wasno firmy z Genui. Jak na zamwienie.
Shannon zastanowi si.
Przylec jutro. W jakim hotelu mieszkasz? Semmler poda mu nazw.
Wsid do pierwszego samolotu, ale nie mam pojcia, o ktrej godzinie. Sied w hotelu przez cae
popoudnie, skontaktuj si z tob zaraz po przylocie. Aha, i zarezerwuj dla mnie pokj.
Kilka minut pniej mia ju zarezerwowany bilet na samolot Alitalii odlatujcy o 9.05 do Mediolanu,
gdzie czekaa go przesiadka. W Genui powinien zjawi si okoo pierwszej po poudniu.
Umiecha si do siebie, kiedy Julia przyniosa kaw. Jeeli statek rzeczywicie okae si w sam raz,
na pewno zdy zaatwi wszystkie formalnoci w cigu najbliszych dwunastu dni i stawi si
pitnastego w Paryu ze wiadomoci, e 1 czerwca Semmler bdzie czeka na pokadzie w peni
wyekwipowanej jednostki.
Kto to by? zapytaa dziewczyna.
Przyjaciel.
Jaki przyjaciel?
Od interesw.
Czego chcia?
Musz si z nim spotka.
Kiedy?
Jutro rano. We Woszech.
Dugo ci nie bdzie?
Nie wiem. Dwa tygodnie, moe duej. Nadsaa si.
A co ja mam robi przez ten czas? zapytaa. Shannon umiechn si.
Na pewno co sobie znajdziesz. Tyle jest ciekawych rzeczy dokoa...
Jeste dra stwierdzia lekkim tonem. Ale skoro mwisz, e musisz jecha, to widocznie

naprawd musisz. Wynika z tego, e mamy czas tylko do jutra rana. Postaram si go wykorzysta,
drogi kocurku.
Nagle kawa z filianki Shannona znalaza si na poduszce, a on zdy tylko pomyle, e w
porwnaniu z zaspokajaniem niepohamowanego apetytu sodkiej creczki sir Jamesa Mansona atak na
paac Kimby to doprawdy igraszka.

8
Cat Shannon i Kurt Semmler wysiedli z takswki i ruszyli niespiesznym krokiem ku skpanemu w
promieniach popoudniowego soca nabrzeu portu w Genui, gdzie by przycumowany motorowiec
Toskania. Stary statek wyglda jak karzeek w porwnaniu z dwoma stojcymi tu obok
frachtowcami o wypornoci 3000 ton, ale Shannonowi wcale to nie przeszkadzao. Ju na pierwszy
rzut oka oceni, e Toskania bdzie wrcz idealna dla jego celw.
Rnica poziomw midzy forpikiem a gwnym pokadem, gdzie znajdowa si duy kwadratowy
luk jedynej adowni, wynosia nieco ponad metr. Na rufie by niewielki mostek, pod nim za
prawdopodobnie kabina kapitana i pomieszczenia zaogi. Statek mia krtki, do gruby maszt, na
ktrym zainstalowano pojedynczy bom zaadunkowy, a samotna szalupa ratunkowa wisiaa nad
pokadem na rufie.
Mocno zardzewiay kadub pokryty by star, uszczc si farb. Statek by niewielki, stary i
wysuony. W sumie odznacza si tym, na czym najbardziej zaleao Shannonowi: nie rzuca si w
oczy. Midzy Hajf i Gibraltarem, Tangerem i Dakarem, Monrowi i Simonstown kursuj tysice
takich wanie niepozornych stateczkw. Wszystkie wygldaj niemal dokadnie tak samo, nie
przycigaj niczyjej uwagi i nikt nie podejrzewa ich zag o to, e trudni si jakim nielegalnym
procederem.
Semmler wprowadzi Shannona na pokad. Zeszli po wskich, pogronych w phnroku schodkach
prowadzcych do kabin zaogi i spotkali na dole uminionego, czterdziestokilkuletniego mczyzn o
surowych rysach twarzy, ktry skin gow Semmlerowi i spojrza pytajco na Shannona.
Niemiec wymieni z mczyzn ucisk doni i przedstawi go Shannonowi.
Carl Waldenberg, pierwszy oficer. Waldenberg skin gow i wycign rk.
Przyszed pan obejrze nasz star Toskani! zapyta. Shannon z zadowoleniem stwierdzi, e
pierwszy oficer mwi po
angielsku poprawnie, cho z silnym akcentem, oraz e wyglda na czowieka, ktry za odpowiedni
zapat zgodzi si przewie kady adunek, w dodatku nie zadajc zbyt wielu pyta. Doskonale
rozumia, skd brao si zainteresowanie Niemca jego osob; Semmler poinformowa wczeniej
Waldenberga i zaog, e jego przyjaciel Shannon zjawi si obejrze statek, a by moe go kupi. Byo
cakiem naturalne, e pierwszy oficer chcia wiedzie jak najwicej o nowym wacicielu; bd co
bd chodzio tutaj take o jego wasn przyszo.
Jugosowiaski mechanik zszed na ld, ale w kabinie zastali jednego z marynarzy, woskiego
nastolatka, ktry lea na swojej koi i przeglda pismo ze zdjciami roznegliowanych dziewczt. Nie
czekajc na powrt kapitana, take Wocha, Waldenberg oprowadzi goci po statku. Shannona
interesoway trzy sprawy: moliwo zaokrtowania dodatkowych dwunastu ludzi, wielko adowni i
szans na ukrycie kilku skrzy w jej dolnej czci oraz stan techniczny silnika, ktry powinien

wytrzyma dug podr kto wie, czy nawet nie na poudnie Afryki.
Pierwszy oficer wysucha pyta ze zmarszczonym czoem, ale na wszystkie udzieli grzecznych i
wyczerpujcych odpowiedzi. Bez trudu domyli si, e dodatkowi pasaerowie nie bd turystami
gotowymi zapaci spore pienidze za wtpliw przyjemno spania w piworach na twardych
deskach pokadu oraz e Toskania tym razem nie wemie zbyt duego adunku. Do transportu na tak
due odlegoci uywa si znacznie wikszych jednostek. Mae statki przybrzene s gr tam, gdzie
chodzi o szybki zaadunek i dostarczenie towaru par dni pniej do portu oddalonego, powiedzmy, o
kilkaset mil. Due statki spdzaj w portach o wiele wicej czasu, ale nadrabiaj to podczas dugich
podry dziki swojej prdkoci. Przy odlegociach przekraczajcych 500 mil morskich frachtowce
wielkoci Toskanii nie maj szans w porwnaniu z potniejszymi konkurentami.
Zwiedziwszy statek wyszli na pokad, gdzie Waldenberg wrczy kademu po butelce piwa.
Oprniali je w cieniu pciennego daszku rozpitego nad mostkiem. Teraz te rozpoczy si
waciwe negocjacje. Dwaj Niemcy szwargotali midzy sob, przy czym nie ulegao wtpliwoci, e
oficer zadaje pytania, Semmler za odpowiada na nie.
Wreszcie Waldenberg obrzuci Shannona przenikliwym spojrzeniem, a potem skin powoli gow.
Moliwe powiedzia po angielsku.
Zapyta mnie, dlaczego facet taki jak ty, najwyraniej nie wygldajcy na czowieka morza, chce
kupi sobie statek wyjani Semmler. Powiedziaem, e nie jeste marynarzem, tylko biznesmenem. Wedug niego przewozy morskie to zbyt ryzykowne zajcie nawet dla zamonych ludzi,
ktrzy mog sobie pozwoli na strat sporych pienidzy. Chyba e robi to, aby realizowa jaki inny
cel.
W porzdku, Kurt. Chciabym porozmawia z tob na osobnoci.
Przeszli na ruf i oparli si o reling, pozostawiwszy Waldenberga z jego butelk piwa.
Co o nim mylisz? zapyta Shannon przyciszonym gosem.
Jest dobry odpar Semmler bez wahania. Statek naley do kapitana, starego czowieka, ktry
wybiera si ju na emerytur. Wanie dlatego chce sprzeda ajb. A wic statek zostanie bez
dowdcy. Waldenberg na pewno chtnie objby to stanowisko, a ja nie widz przeszkd. Ma
odpowiednie papiery, due dowiadczenie, zna statek na wylot. Pytanie tylko, czy zgodziby si na
ryzyko przewozu niebezpiecznego adunku. Myl, e tak, pod warunkiem, e mu si to opaci.
Czyby ju co podejrzewa?
Jasne. Jego zdaniem zajmujesz si przerzutem nielegalnych imigrantw do Wielkiej Brytanii. Na
pewno nie ma ochoty trafi do wizienia, ale za odpowiedni sum zrobi wszystko, czego bdziemy
chcieli.
Najpierw musimy kupi statek. Dopiero pniej zapytamy go, czy chce zosta. Jeli zrezygnuje,
poszukamy innego kapitana.
Semmler pokrci gow.
Trzeba by mu powiedzie, na czym mniej wicej bdzie polegao zadanie. Jeli wycofa si potem,
gdy si dowie, moe wszystko wygada.
Tam i tak nikt nie zechce go sucha odpar Shannon, wskazujc pokryt warstw oleju i
smarw powierzchni wody.
Jeszcze jedno, Cat. Przydaoby si mie go po swojej stronie, bo zna statek i mgby przekona
kapitana, eby sprzeda go wanie nam, a nie miejscowemu armatorowi, ktry te ma na niego
ochot. Kapitan liczy si ze zdaniem Waldenberga i na pewno bdzie chcia zostawi Toskani w
dobrych rkach.
Ten argument trafi Shannonowi do przekonania. Czas upywa nieubaganie i spraw naleao
zaatwi jak najszybciej. Waldenberg mgby im pomc kupi Toskani, a potem z pewnoci
potrafiby j sprawnie poprowadzi. Mgby take sam dobra sobie pierwszego oficera, z ktrym
dobrze by mu si pracowao. Poza tym naleao pamita o bardzo starej zasadzie przekupywania
ludzi: nigdy nie przekupuj wszystkich, tylko najwaniejszego, ktry umie kierowa swoimi
podwadnymi. Po namyle Shannon postanowi uczyni z Waldenberga sprzymierzeca.
Bd z panem szczery powiedzia do Niemca, kiedy wrcili pod pcienny daszek. Jeli
kupi Toskani, na pewno nie bd jej uywa do przewoenia orzeszkw ziemnych. Na pewno te
adunek bdzie troch ryzykowny, ale rozadunek za to cakowicie bezpieczny, bo poza wodami
terytorialnymi. Potrzebuj dobrego kapitana, a Kurt twierdzi, e pan nim jest. Skoro tak, to przejdmy
od razu do rzeczy. Jeeli zostan wacicielem Toskanii, zaproponuj panu stanowisko kapitana.

Gwarantuj panu proczne zatrudnienie z pensj dwukrotnie wysz od tej, ktr dostaje pan w tej
chwili, plus premi w wysokoci piciu tysicy dolarw za dostarczenie na miejsce pierwszego
adunku, co powinno nastpi za mniej wicej dziesi tygodni.
Waldenberg wysucha go w milczeniu, po czym umiechn si, wyprostowa i wycign rk.
Ma pan swojego kapitana.
W porzdku odpar Shannon. Teraz trzeba jeszcze tylko kupi statek.
Z tym nie bdzie adnego problemu powiedzia Waldenberg. Ile moe pan za niego zapaci?
A ile kosztuje?
Tyle, ile jest wart na rynku. Pascy konkurenci zaproponowali dwadziecia pi tysicy funtw i
ani pensa wicej.
Dam dwadziecia sze odpar Shannon. Myli pan, e kapitan si zgodzi?
Na pewno. Mwi pan po wosku?
Nie.
Kapitan Spinetti nie zna ani sowa po angielsku. Bd paskim tumaczem i wszystko z nim
zaatwi. Za tak cen, i ze mn jako kapitanem, na pewno sprzeda go panu. Kiedy chce si pan z nim
spotka?
Moe jutro rano? zaproponowa Shannon.
Zgoda. Jutro o dziesitej na pokadzie.
Mczyni ponownie wymienili ucisk doni, po czym dwaj najemnicy zeszli na ld.
May Marc Vlaminck pracowa w wynajtym przez siebie garau. Wczeniej wyprowadzi na
zewntrz ciarwk, zamkn j i zostawi na podjedzie. Starannie zamkn drzwi garau, aby nikt
mu nie przeszkadza. Spdza w ten sposb ju drugie popoudnie i prawie upora si z pierwsz
czci zadania.
Na zbitym wasnorcznie z grubych desek stole rozoy narzdzia kupione jak wszystko inne za
pienidze Shannona. Pod cian stao pi duych jaskrawozielonych beczek z rzucajcymi si w oczy
napisami Castrol. Kiedy zawieray olej przekadniowy, ale teraz byy puste. Marc kupi je za psie
pienidze od jakiej firmy zajmujcej si remontami statkw.
Wzi pierwsz z brzegu beczk, postawi j do gry dnem i wyci w nim okrgy otwr,
pozostawiajc wok cianek krawd szerokoci okoo trzech centymetrw. Nastpnie otworzy dwie
skrzynki i wyj z nich dwadziecia pistoletw maszynowych. Ju wczeniej przygotowa je do
transportu: kady pistolet zosta owinity samoprzylepn tam izolacyjn, wsadzony wraz z picioma
magazynkami do foliowej torby, ktr Marc starannie zawiza i zabezpieczy, a potem wsadzi do
jeszcze jednej, rwnie dokadnie zabezpieczonej torby. Dziki tym rodkom ostronoci bro z
pewnoci dotrze do miejsca przeznaczenia w nienaruszonym stanie.
Zwiza razem wszystkie dwadziecia pistoletw i za pomoc mocnej tamy klejcej poczy w jedn
pkat wizk, ktr wsun ostronie do beczki przez wycity otwr. Beczki miay pojemno 44
galonw, czyli 200 litrw; dwadziecia schmeisserw wraz z doczonymi magazynkami zmiecio si
bez trudu, zostao nawet troch miejsca przy ciankach.
Teraz trzeba byo zamkn beczk. Marc zawczasu wyci z cienkiej blachy krki o odpowiedniej
rednicy i teraz zacz dopasowywa jeden z nich do otworu wycitego w dnie beczki. Po pgodzinie
przycinania i wyklepywania osign zamierzony cel: krek pasowa jak ula, zachodzc na 3centymetrow krawd pozostawion po usuniciu prawdziwego dna. Marc wzi ze stou du
lutownic i pasek cyny, po czym przystpi do lutowania faszywego dna.
Naturalnie najlepszym sposobem trwaego i mocnego czenia metalu z metalem jest spawanie, ale we
wntrzu pojemnika zawierajcego kiedy smar lub paliwo zawsze pozostaje cienki osad atwopalnych
substancji, ktre po podgrzaniu wydzielaj niebezpieczne gazy, co moe spowodowa eksplozj.
Lutowanie nie czy tak silnie, ale za to nie wymaga wysokiej temperatury. Jeli beczki nie bd
poddawane silnym poprzecznym przecieniom, powinny bez trudu wytrzyma czekajc je podr.
Uporawszy si z zadaniem, Marc pomalowa faszywe dno na jaskrawozielony kolor, ktry na caym
wiecie kojarzy si z beczkami oleju Castrol, poczeka, a lakier wyschnie, a nastpnie ostronie
ustawi beczk w normalnej pozycji. Odkrci korek, sign po jedn z przygotowanych duych
baniek i zacz wlewa do rodka olej przekadniowy.
Gsta, zielona, lepka ciecz bulgoczc spyna na dno beczki, bezgonie zalewajc wszelkie szpary i
szczeliny, byskawicznie impregnujc sznurki uyte do zawizania foliowych toreb. Dziki odrobinie
powietrza, ktre zostao pod warstw plastiku, cika wizka przez chwil unosia si w gstym oleju

jak boja, by dopiero po duszej chwili znikn pod jego warstw.


Belg wla do dwustulitrowej beczki zawarto dwch baniek, czyli okoo 60 litrw. Wynikao z tego,
e siedem dziesitych jej objtoci zajmowaa bro, a trzy dziesite olej. Wyj z kieszeni miniaturow
latark i owietli wntrze beczki. W otworze zobaczy tylko nieruchom warstw gstej,
ciemnozielonej, skrzcej si zocicie cieczy. Nikt nie zgadnie, co kryje si w beczce. Marc zaczeka
jeszcze prawie godzin, aby upewni si, czy dno jest szczelne, po czym otworzy drzwi i wprowadzi
z powrotem ciarwk do garau. Teraz musia jeszcze tylko pozby si dwch drewnianych skrzy
z niemieckimi napisami i bezuytecznego fragmentu blaszanego dna skrzynie trafi do kominka,
blacha za na dno kanau portowego. Marc mia teraz pewno, e sposb jest dobry i e
spreparowanie jednej beczki zajmie mu najwyej dwa dni. Na pewno zdy ze wszystkim do 15 maja,
tak jak obieca Shannonowi. Dobrze byo znowu mie co do roboty.
Dr Iwanw cay trzs si z wciekoci; nie po raz pierwszy zreszt i na pewno nie ostatni.
Ta biurokracja! parskn podczas niadania do ony siedzcej naprzeciwko przy stole.
Doprawdy, to przechodzi ludzkie pojcie!
Na pewno masz racj, Michaile Michajowiczu odpara ona uspokajajcym tonem, nalewajc
mu kolejn filiank mocnej, gorzkiej herbaty wanie takiej, jak najbardziej lubi. Ta spokojna i
pogodna kobieta wolaaby, eby impulsywny uczony bardziej panowa nad swoim gniewem albo
przynajmniej dawa mu upust tylko w domowym zaciszu.
Gdyby ci z Zachodu wiedzieli, ile czasu trwa w tym kraju zdobycie kilku rubek i nakrtek,
chybaby skonali ze miechu!
Ciii, kochanie odpara, wsypujc cukier do swojej filianki. Musisz by cierpliwy.
Mino ju kilka tygodni od chwili, kiedy dyrektor instytutu wezwa go do gabinetu stanowicego
serce kompleksu laboratoriw i osiedla mieszkaniowego pooonego w gbi syberyjskich Nowych
Ziemi, by poinformowa, e Michai Michajowicz Iwanw otrzyma zadanie zorganizowania
ekspedycji do Afryki Zachodniej i e od tej chwili winien zaj si osobicie wszystkimi szczegami.
Musia wic porzuci bardzo interesujce prace badawcze. Musia poprosi dwch modszych
kolegw, aby uczynili to samo. Musia sporzdzi dokadn list potrzebnego ekwipunku i rozesa
zamwienia do waciwych ministerstw. Musia odpowiada najgrzeczniej jak potrafi na
bezsensowne pytania. Czas upywa mu na nie koczcym si oczekiwaniu na kolejne dostawy, ale
Iwanw nauczy si podczas pobytu w Ghanie, e do pracy w buszu trzeba by dobrze przygotowanym.
Szczerze mwic, wolabym brn po szyj w niegu powiedzia wtedy szefowi ekspedycji.
Bardziej odpowiada mi chodny klimat.
Udao mu si jednak wszystko przygotowa zgodnie z poleceniami i na czas. Zesp by
skompletowany, a ekwipunek przygotowany do transportu. Przy odrobinie szczcia myla
Iwanw uda mi si pojecha, przeprowadzi badania i wrci z prbkami ska, jeszcze zanim
krtkie, ale wspaniae syberyjskie lato ustpi miejsca paskudnej jesieni. Niestety, z listu, ktry trzyma
w rku, wynikao, e nic z tego. List by od dyrektora, ale Iwanw nie mia do niego pretensji, gdy
wiedzia, e szef przekazuje mu tylko polecenia z Moskwy. Ot Ministerstwo Transportu doszo do
wniosku, e wyprawa, ktra ma przeprowadzi badania tak poufnej natury, nie moe korzysta z
publicznych rodkw transportu, a jednoczenie Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie jest w stanie
przekaza do dyspozycji kierownictwa ekspedycji adnego z samolotw Aeroflotu. Z powodu
niepokojcej sytuacji na Bliskim Wschodzie nie mona take skorzysta z wojskowego transportowca.
W zwizku z tym biorc pod uwag obfito zgromadzonego ekwipunku, a take przewidywan
ilo prbek, ktre naley przywie z powrotem najlepiej bdzie skorzysta z transportu drog
morsk. Ekspedycja odbdzie podr na pokadzie radzieckiego frachtowca pyncego na Daleki
Wschd wzdu wybrzey Afryki. Tu przed zakoczeniem bada kierownik ekspedycji zawiadomi
ambasadora Dobrowolskiego o planowanym terminie powrotu, ten za poinformuje o nim kapitana
frachtowca, ktry ponownie wemie na pokad czonkw wyprawy oraz zebrane przez nich prbki.
Cae lato! wykrzykiwa Iwanw, zakadajc palto z futrzanym konierzem i futrzan czapk.
Strac cae lato! A w dodatku tam bdzie akurat pora deszczowa!

Nastpnego ranka Cat Shannon i Kurt Semmler zjawili si na pokadzie statku u kapitana Alessandra
Spinettiego. By to skaty stary mczyzna o twarzy przypominajcej upin woskiego orzecha.
Ubrany by w bawenian koszulk opit na wci jeszcze potnej piersi i bia czapk na bakier.
Negocjacje zaczy si od razu, jeszcze zanim dotarli do biura prawnika, niejakiego Giulia Pontiego,
ktrego kancelaria adwokacka miecia si przy jednej z wskich, pncych si w gr przecznic
ruchliwej i cieszcej si z saw Via Gramschi. Naley jednak odda signor Pontiemu, e kancelaria
znajdowaa si bliej eleganckiego koca ulicy i e w tej okolicy prostytutki przesiadujce cae dnie i
noce w barach byy znacznie bardziej zadbane i drosze ni gdzie indziej.
We Woszech wszystko, co jest w jakikolwiek sposb zwizane z prawem, porusza si z prdkoci
limaka, i to w dodatku dotknitego cikim artretyzmem.
Najszybciej dogadano si co do ceny. Posugujc si Waldenbergiem jako tumaczem, kapitan Spinetti
zgodzi si na warunki zaproponowane przez Shannona: 26 000 funtw w gotwce, w dowolnej
walucie, patne w kraju wskazanym przez kapitana; co najmniej proczny kontrakt dla pierwszego
oficera, ktry mia zosta nowym dowdc statku, za podwjn pensj; moliwo procznego
zatrudnienia mechanika pokadowego i marynarza na dotychczasowych warunkach lub odprawa w
wysokoci 500 funtw dla marynarza i 1000 dla mechanika.
W gbi duszy Shannon postanowi nakoni marynarza do odejcia, a jednoczenie zrobi co mona,
aby zatrzyma mechanika, gburowatego Serba, ktry wedug sw Waldenberga by
niezastpiony w utrzymywaniu na chodzie starego silnika, ktry mao mwi i nie zadawa adnych
pyta, ktry mia chyba co nie w porzdku w dokumentach i dlatego najprawdopodobniej przystanie
na proponowane warunki.
Ze wzgldu na podatki kapitan Spinetti ju dawno temu powici 100 funtw i zaoy ma prywatn
firm Spinetti Maritimo. Spka ta wypucia sto zwykych akcji, z ktrych dziewidziesit dziewi
posiada Spinetti, jedn za signor Ponti, penicy jednoczenie obowizki sekretarza. Sprzeda
Toskanii, jedynego aktywu spki, oznaczaa jednoczenie sprzeda Spinetti Maritimo, co bardzo
odpowiadao Shannonowi.
Zdecydowanie mniej odpowiadao mu to, e wszystkie szczegy zostay ustalone dopiero po piciu
dniach dyskusji z prawnikiem i dopiero pod koniec pierwszego tygodnia maja, a trzydziestego
pierwszego dnia na studniowym kalendarzu Shannona, signor Ponti przystpi do spisywania
ostatecznej umowy. Poniewa transakcji dokonywano we Woszech, Toskania za bya woskim
statkiem, umowa musiaa zosta sporzdzona zgodnie z tutejszym prawem, ktre naley do
najbardziej skomplikowanych na wiecie. Waciwie skadaa si z trzech oddzielnych umw: jedna
dotyczya sprzeday Spinetti Maritimo wraz ze wszystkimi aktywami firmie Tyrone Holdings z
Luksemburga, druga bya raczej kontraktem, na mocy ktrego Carl Waldenberg zosta na p roku
kapitanem statku Toskania, trzecia wreszcie gwarantowaa dwm pozostaym czonkom zaogi
moliwo zachowania pracy lub otrzymanie wysokich odpraw. Ostateczne przygotowanie
dokumentw pochono jeszcze cztery dni. Z zachowania Pontiego mona byo wysnu wniosek, e
prawnik bije wszelkie rekordy prdkoci, cho strony zawierajce umow nie mogy ju si doczeka
koca formalnoci.
Janni Dupree by w peni zadowolony z ycia, kiedy piknego majowego ranka wyszed ze sklepu z
artykuami turystycznymi. Zoy ostatnie zamwienie, zostawi zaliczk za chlebaki i piwory.
Obiecano mu, e towar zostanie dostarczony nastpnego dnia, a jeszcze tego popoudnia zamierza
odebra z magazynu we wschodnim Londynie dwa wielkie puda wojskowych plecakw i beretw.
Do Tulonu wysa ju trzy transporty. Pierwszy z nich powinien ju dotrze na miejsce, dwa nastpne
przypuszczalnie byy jeszcze w drodze. Czwarty zostanie przygotowany i przekazany firmie
przewozowej jutro po poudniu. A wic wykona zadanie tydzie przed terminem. Wczoraj dosta list
od Shannona, w ktrym Cat poleci mu zwolni londyskie mieszkanko, 15 maja polecie do Marsylii,
zameldowa si we wskazanym hotelu i czeka, a kto nawie z nim kontakt. Janni lubi precyzyjne
instrukcje; prawie wykluczay moliwo popenienia pomyki, dziki czemu nikt go nie obwini za
ewentualne niepowodzenie. Kupi ju bilet i z niecierpliwoci czeka na koniec tygodnia, eby
wyruszy w drog. Dobrze byo wrci do akcji.
Kiedy signor Ponti wreszcie przygotowa potrzebne dokumenty, Cat Shannon wysa z hotelu kilka
listw. W pierwszym informowa Johanna Schlinkera, e amunicja zostanie wywieziona z Hiszpanii

na pokadzie statku Toskania nalecego do Spinetti Maritimo z Genui oraz e oczekuje wiadomoci o
oficjalnym porcie przeznaczenia amunicji, by kapitan mg wpisa je do odpowiednich dokumentw.
Shannon przekaza w licie wszystkie dane Toskanii, ktre uzyska z rejestru Lloyda, gdzie statek
figurowa, oraz informowa Schlinkera, e skontaktuje si z nim w cigu najbliszych pitnastu dni.
Drugi list zosta wysany do Alana Bakera, ktry take musia jugosowiaskim wadzom poda
nazw statku, aby uzyska zezwolenie na wywz broni za granic. Shannon wiedzia ju, e na
zezwoleniu jako port przeznaczenia bdzie figurowao Lome, stolica Togo.
Najduszy list napisa do pana Steina, prezesa rady nadzorczej Tyrone Holdings. Prosi go o zwoanie
za cztery dni posiedzenia zarzdu, z porzdkiem obrad skadajcym si z dwch punktw. Pierwszym
by zakup za 26000 funtw Spinetti Maritimo wraz ze wszystkimi jej aktywami, drugim za emisja
26000 imiennych akcji w cenie 1 funta za sztuk, wystawionych na nazwisko Keith Brown.
Wysa take dwa telegramy: do Marca Vlamincka z wiadomoci, e przejcie adunku w Ostendzie
musi zosta przesunite na 20 maja, oraz do Langarottiego z informacj o zmianie terminu spotkania
w Paryu. Wyznaczy je na 19 maja.
Ostatni list by skierowany do Simona Endeana w Londynie. Shannon prosi w nim o spotkanie za
cztery dni w Luksemburgu oraz o przygotowanie na t wanie okazj sumy 26000 funtw,
niezbdnej, aby sfinalizowa zakup statku, ktry dowiezie oddzia uderzeniowy na miejsce akcji.
Wieczorem 13 maja na wybrzeu tego samego morza, tyle e kilkaset kilometrw na zachd od Genui,
Jean-Baptiste Langarotti jecha furgonetk do Tulonu. Opuci szyb, by mc wdycha zapach
iglastych krzeww porastajcych wzgrza po prawej stronie drogi. Podobnie jak w Londynie Dupree,
szykujcy si wanie do podry do Marsylii, i jak Vlaminck w Ostendzie, koczcy prac przy pitej
i zarazem ostatniej beczce po oleju, Langarotti by z siebie bardzo zadowolony.
W furgonetce leay dwa przyczepne silniki, kupione za gotwk i wyposaone w podwodne ukady
wydechowe zapewniajce bezgon prac. Langarotti wiz je do firmy spedycyjnej w Tulonie. W jej
magazynie przy nabrzeu Duphot znajdoway si ju trzy czarne pneumatyczne odzie, jeden silnik
oraz cztery wielkie skrzynie z odzie, ktre nadeszy z Londynu w cigu minionych dwch tygodni.
Tak jak Janni Dupree, on take zdy ze wszystkim na czas.
Wielka szkoda, e musia zrezygnowa z bardzo wygodnego hotelu, ale trzy dni temu przypadkowo
spotka tam jednego ze starych przyjaci ze wiatka przestpczego. Nazajutrz z samego rana zwolni
pokj. Mieszka teraz gdzie indziej, ale nie mg poda Shannonowi nowego adresu, poniewa nie
wiedzia, gdzie szuka szefa. Nic nie szkodzi. Przecie ju za czterdzieci osiem godzin, 15 maja,
spotka si z nim w paryskim hotelu Plaza-Surene.
Zebranie, ktre odbyo si w Luksemburgu 14 maja, trwao zadziwiajco krtko. Shannon nie bra w
nim udziau. Rano tego dnia odebra od Endeana 26 000 funtw, a tu przed rozpoczciem zebrania
przyszed do gabinetu Steina i wrczy prawnikowi dokumenty dotyczce sprzeday Spinetti Maritimo
wraz z nalec do niej Toskani, oraz potwierdzony czek na 26000 funtw, wystawiony na Tyrone
Holdings SA.
P godziny pniej Stein opuci zebranie, by przekaza Shannonowi kolejne 26000 akcji Tyrone
Holdings. Pokaza mu take kopert zawierajc potwierdzenie dokonania transakcji zakupu przez
Tyrone woskiej spki oraz statku, a take czek wystawiony na Alessandra Spinettiego. Nastpnie
zaklei kopert, zaadresowa do Giulia Pontiego w Genui i wrczy list Shannonowi. Ostatnim
dokumentem, jaki Shannon otrzyma od prawnika, bya decyzja zarzdu spki o mianowaniu Hen
Kurta Semmlera dyrektorem Spinetti Maritimo.
Dwa dni pniej w gabinecie woskiego prawnika doszo do sfinalizowania transakcji. Tyrone
Holdings staa si legalnym wacicielem 100 procent akcji Spinetti Maritimo, a signor Ponti przesa
listem poleconym do Luksemburga orygina umowy potwierdzajcej ten fakt. Przyj take od
Shannona na przechowanie may pakunek, ktry umieci w swoim sejfie. Irlandczyk pozostawi wzr
podpisu naturalnie jako Keith Brown na wypadek, gdyby mia przekaza drog listown jakie
instrukcje dotyczce dalszych losw pakunku. Ponti nie mia pojcia o tym, e paczuszka zawiera

26994 akcje Tyrone Holdings.


Carl Wandenberg otrzyma stanowisko kapitana oraz szeciomiesiczny kontrakt; kontrakt
zaproponowano take serbskiemu mechanikowi. Kademu z nich wypacono z gry miesiczne wynagrodzenie, pozostae pienidze za zostay zdeponowane u signor Pontiego.
Woski marynarz chtnie zrezygnowa z pracy w zamian za odpraw w wysokoci 500 funtw i
dodatkowe 100 funtw premii. Semmler zosta dyrektorem firmy.
Shannon otrzyma przekazem z Brugii kolejne 5000 funtw, ktre w znacznej czci przeznaczy na
pensje tych czonkw zaogi, ktrzy pozostali na pokadzie Toskanii. 18 maja, przed wyjazdem z
Genui, wrczy to, co zostao, Semmlerowi.
Co z uzupenieniem skadu zaogi?
Waldenberg ju si tym zaj odpar Semmler. W tym porcie roi si od odpowiednich
kandydatw, a on zna rodowisko i wie, czego potrzebujemy: dowiadczonych marynarzy, ktrzy nie
zadaj zbdnych pyta i robi to, co im si kae, gdy wiedz, e mog liczy na spor fors. Nie
obawiaj si, najdalej do koca tygodnia na pewno znajdzie odpowiednich ludzi.
To dobrze. A teraz powiem ci, co masz zrobi: przygotuj Toskani do wyjcia w morze. Silnik ma
by sprawny, opaty uiszczone, papiery w porzdku, wystawione na nowego kapitana. Pyniecie do
Tulonu po towar przeznaczony dla Maroka. Napenij zbiorniki paliwem i skompletuj zapasy. We
prowiant dla zaogi i dla dodatkowych dwunastu ludzi. Wicej sodkiej wody, piwa, wina i
papierosw. Kiedy wszystko bdzie gotowe, popyniecie do Tulonu. Powinnicie dotrze tam
najpniej 1 czerwca. Bd na was czeka z Markiem, Jean-Baptisteem i Jannim. Skontaktujesz si ze
mn za porednictwem firmy spedycyjnej Agence Maritime Duphot. Maj siedzib na terenie portu.
Powodzenia.

9
To, e Jean-Baptiste Langarotti jeszcze cieszy si yciem, zawdzicza w duej mierze dodatkowemu
zmysowi, ktry zawczasu ostrzega go o czyhajcym niebezpieczestwie. 15 maja przyszed o
umwionej porze do Plaza-Surene, usiad w barze dla goci hotelowych i czekajc na Shannona
pogry si w lekturze jakiego czasopisma. Czeka dwie godziny, ale Shannon nie przyszed.
Korsykanin zapyta w recepcji o monsieur Browna z Londynu, ale okazao si, e nie ma go wrd
goci hotelowych. Doszed wic do wniosku, e Shannona musiao co zatrzyma i e zjawi si w
umwionym miejscu nazajutrz o tej samej godzinie.
16 maja Jean-Baptiste znowu usiad w hotelowym barze. Nigdzie nie dostrzeg Shannona, ale za to
zauway kogo innego: do baru dwukrotnie zaglda jeden z pracownikw hotelu i za kadym razem
wycofywa si popiesznie, napotkawszy spojrzenie Langarottiego. Kiedy miny dwie godziny, a
Shannon wci si nie pojawia, Korsykanin wyszed z hotelu. Na ulicy jego uwag zwrci
nieznajomy mczyzna, wpatrujcy si z nadzwyczajn uwag w wystaw sklepu z damsk bielizn.
Czowiek w stercza nieruchomo przed sklepem i zupenie nie pasowa do krajobrazu spokojnej
bocznej uliczki skpanej w promieniach wiosennego soca.
Nastpne 24 godziny Korsykanin spdzi na dyskretnym zbieraniu informacji krcc si po barach, w
ktrych bywali francuscy najemnicy, i wykorzystujc stare znajomoci ze Zwizku Korsykaskiego,
silnej organizacji dziaajcej w paryskim wiecie przestpczym. Codziennie rano zaglda wszake do

hotelu Plaza-Surene; 19 maja zasta tam Shannona.


Irlandczyk przylecia poprzedniego dnia samolotem z Genui i spdzi noc w hotelu. By w bardzo
dobrym nastroju. Zaczeka, a kelner przyniesie kaw, po czym poinformowa koleg, e udao mu si
kupi odpowiedni statek.
adnych problemw? zapyta Langarotti. Shannon potrzsn gow.
adnych.
A tutaj, w Paryu, mamy pewien problem.
May Korsykanin nie mg w publicznym miejscu zabawia si ostrzeniem noa, wic trzyma rce
nieruchomo na kolanach. Shannon odstawi filiank. Wiedzia, e jeli Langarotti mwi o
problemach, to oznacza to powane kopoty.
No? zapyta cicho.
Kto poleci ci sprztn.
Przy stoliku zapada cisza. Shannon zastanawia si nad otrzyman wiadomoci. Langarotti nie
przeszkadza mu; zwykle mwi tylko wtedy, gdy go o co zapytano.
Kto taki? zapyta wreszcie Shannon.
Nie wiem. Nie wiem te, kto si tego podj, ale cena jest wysoka. Okoo piciu tysicy dolarw.
Od kiedy?
Mniej wicej od szeciu tygodni. Nie wiadomo, czy usug zamwi kto podstawiony, czy ten,
komu rzeczywicie zaley na twojej mierci. Wszyscy uwaaj, e takiej roboty mgby si podj
tylko naprawd dobry fachowiec albo zupeny dure, ale kto jednak si jej podj. Pytano o ciebie.
Shannon zakl cicho. Nie wtpi w informacje Langarottiego. Korsykanin by czowiekiem zbyt
ostronym, eby opiera si na mao wiarygodnych rdach. Shannon myla intensywnie, grzeba w
pamici usiujc zgadn, co mogo skoni kogo do wydania na niego wyroku mierci. Kopot
polega na tym, e powodw mona by byo znale cae mnstwo, a on o wikszoci i tak nie miaby
zielonego pojcia. Zacz wic po kolei analizowa kolejne ewentualnoci. Wyrok mg mie co
wsplnego z biec operacj albo z jakim wydarzeniem z przeszoci. Najpierw zaj si pierwsz
moliwoci.
Czyby nastpi przeciek? Czyby jaka rzdowa agencja otrzymaa od wywiadu informacj o
zamachu stanu przygotowywanym w jednym z afrykaskich pastw i postanowia nie dopuci do
niego, likwidujc dowdc operacji? A moe sir James Manson dowiedzia si o erotycznych
szalestwach swego ukochanego jagnitka, oczywicie o ile mona tak nazwa t dowiadczon w
tych sprawach Lolit? adna z tych moliwoci nie wydawaa si Shannonowi prawdopodobna.
Raczej naleao przypuszcza, e narazi si komu z mrocznego wiatka handlarzy broni komu,
kto postanowi, pozostajc samemu w cieniu, zaatwi spraw raz na zawsze. Jednak nie przypomina
sobie adnego nieporozumienia, ktni o pienidze, oskare i grb; nic takiego nie miao miejsca.
Shannon cofn si pamici jeszcze dalej w przeszo, do operacji, w ktrych bra udzia dawniej.
Nigdy nie byo wiadomo, czy uczestniczc w ktrej z nich, czowiek niewiadomie nie naraa si
jakiej wielkiej wpywowej organizacji. Kto wie, czy ktry z zabitych przez niego ludzi nie by
tajnym agentem CIA albo KGB? Obie agencje byy bardzo pamitliwe, a poniewa naleeli do nich
ludzie bez adnych zasad moralnych, czsto wyrwnywano tu rachunki z czystej zemsty, bez adnego
racjonalnego motywu. Shannon doskonale wiedzia o wyroku mierci wydanym przez CIA na Brucea
Rossitera, ktry w barze w Leopoldville zastrzeli kiedy pewnego Amerykanina tylko za to, e tamten
zbyt natarczywie mu si przyglda. Okazao si, e czowiek w by jednym z miejscowych
wsppracownikw CIA, cho Rossiter w chwili zabjstwa nie mia o tym najmniejszego pojcia.
Ignorancji nie uznano jednak za okoliczno agodzc. Wyrok nie zosta odwoany i Rossiter wci
musia si ukrywa.
KGB wcale nie by lepszy. Rozsya po caym wiecie zabjcw majcych za zadanie likwidowa
obcych agentw, ktrzy przenikali do jego szeregw, a nastpnie wracali na Zachd i ujawniali
zdobyte wiadomoci. Rosjan w najmniejszym stopniu nie interesowao, czy ludzie ci dysponuj
jeszcze jakimi informacjami, czy nie. Zaleao im wycznie na zemcie.
Byy jeszcze francuska SDECE i brytyjska SIS. W cigu minionych dwch lat Francuzi mogli go
zgadzi co najmniej sto razy, i to w afrykaskiej dungli. Poza tym z pewnoci nie posugiwaliby si
czowiekiem z zewntrz, w dodatku zamieszkaym w Paryu, gdy grozio to przeciekiem. Mieli
wasnych znakomitych fachowcw. Udzia Brytyjczykw wydawa si jeszcze mniej prawdopodobny.
cile przestrzegali litery prawa i za kadym razem, kiedy planowali przedsiwzicie wyjtkowo

drastycznych rodkw, musieli uzyska zgod rzdu, a poza tym uciekali si do takich rodkw
jedynie w sytuacji najwikszego zagroenia aby nie dopuci do brzemiennej w skutki zdrady
czasem, eby zademonstrowa komu trzeba, jak wiele moe straci rezygnujc ze wsppracy z nimi,
lub eby wyrwna rachunki za zabjstwo jednego ze swoich ludzi. Shannon by cakowicie pewien,
e nigdy nie zastrzeli adnego funkcjonariusza SIS, wic moe chodzio o uniknicie kompromitacji?
Owszem, Rosjanie i Francuzi mogli zabi z tego powodu, ale nie Anglicy. Przecie pozostawili przy
yciu Stephena Warda, ktrego proces o mao nie doprowadzi do upadku rzdu Macmillana, nie
tknli take palcem Philbyego i Blakea. We Francji lub Rosji obaj zdrajcy z pewnoci
powikszyliby ju liczb ofiar tragicznych wypadkw drogowych.
Pozostay prywatne organizacje. Zwizek Korsykaski? Na pewno nie, bo wtedy nie byoby z nim
Langarottiego. O ile wiedzia, nigdy nie wszed w drog mafii. Skoro wic nie bya to ani rzdowa
agencja, ani prywatna organizacja, musiaa to by jaka prywata, czowiek ywicy do niego uraz.
Ale kto to mg by, na lito bosk?
Langarotti obserwowa go w milczeniu, czekajc na jego reakcj.
Wiedz, e jestem w Paryu? zapyta Shannon, starajc si nada gosowi jak najbardziej
obojtne brzmienie.
Chyba tak. Zdaje si, e znaj nawet nazw hotelu. Zawsze si tu zatrzymujesz. To bd. Byem tu
cztery dni temu, tak jak si umwilimy...
Nie dostae listu? Napisaem ci, e spotkamy si cztery dni pniej.
Nie. Tydzie temu musiaem zmieni hotel w Marsylii.
Aha. Dobra, mw dalej.
Za drugim razem zauwayem, e kto obserwuje gwne wejcie. Wczeniej zapytaem w recepcji
o pana Browna, wic przypuszczam, e maj kogo wrd personelu. Ten sam czowiek krci si tu
wczoraj i dzisiaj.
W takim razie przenios si do innego hotelu.
Moe uda ci si go zgubi, a moe nie. Oni ju wiedz, e nazywasz si Keith Brown, wic prdzej
czy pniej na pewno ci znajd. Jak dugo musisz teraz siedzie w Paryu?
Do dugo odpar Shannon. Bd tu tylko wpada. Za dwa dni bdziemy wie z Belgii
towar Marca.
Langarotti wzruszy ramionami.
Na razie im si wymkniesz. Nie wiemy jednak, co potrafi, ilu ich jest ani co to za jedni. Mog na
ciebie trafi, a wtedy zaczn si kopoty. Kto wie, czy nawet nie z policj.
Nie mog sobie na to pozwoli. Przynajmniej teraz, kiedy Marc bdzie tu si krci z ciarwk
pen schmeisserw.
Shannon by zwolennikiem rozsdnych rozwiza. Najchtniej dogadaby si z tym, kto z
niewiadomych przyczyn postanowi go zgadzi, ale w czowiek, kimkolwiek by, wybra inn drog.
Cat i tak wolaby z nim porozmawia, ale przecie musia wiedzie, z kim ma do czynienia. Istnia
tylko jeden sposb, eby to osign: uj zabjc, ktry podj si wykonania zadania. Powiedzia to
Langarottiemu.
Korsykanin skin gow.
Tak, mon ami. Myl, e masz racj. Musimy zapa morderc. Trzeba go wykiwa.
Pomoesz mi, Jean-Baptiste?
Jasne odpar Langarotti. Ktokolwiek to jest, na pewno nie naley do Zwizku. Pomog ci.
Rozoyli na stoliku plan Parya i spdzili nad nim prawie godzin. Potem Langarotti wyszed z
hotelu, by zaparkowa w ustalonym miejscu swoj furgonetk z marsylskimi tablicami
rejestracyjnymi. Pnym popoudniem Shannon zapyta w recepcji o drog do odlegej mniej wicej o
ptora kilometra, bardzo znanej restauracji. Postara si, aby rozmow usysza pracownik, ktrego
opisa Langarotti. Recepcjonista wyjani mu, jak najatwiej trafi do restauracji.
Czy dojd tam na piechot? zapyta Shannon.
Naturalnie, monsieur. To kwadrans, a najwyej dwadziecia minut std.
Shannon podzikowa, po czym zadzwoni do lokalu z aparatu stojcego na kontuarze hotelowym i
zamwi stolik na dziesit wieczorem.
Dokadnie za dwadziecia dziesita pojawi si w holu z niewielk torb i przewieszonym przez rami
paszczem, wyszed i skierowa si ku restauracji. Skrci jednak w uliczk jeszcze wsz ni ta, przy
ktrej sta hotel, i zagbi si w gszcz sabo owietlonych, wyludnionych zaukw pierwszej

dzielnicy. Tam zwolni kroku, pokrci si troch, dopki nie mina dziesita, godzina, na ktr mia
zarezerwowany stolik. Ani razu nie obejrza si za siebie. Kilkakrotnie wydawao mu si, e syszy
czyje ostrone kroki; na pewno nie by to Langarotti, gdy Korsykanin potrafi porusza si
bezszelestnie jak kot.
Kilka minut po jedenastej dotar do pogronej w ciemnoci lepej uliczki. Po obu jej stronach
wznosiy si wysokie ciany bez okien. Nie byo tu ani jednej latarni, a blask tych, ktre wieciy na
ssiedniej ulicy, zasaniaa dua furgonetka z otwartymi tylnymi drzwiami zaparkowana u wylotu
zauka. Shannon ruszy szybkim krokiem w kierunku samochodu, a dotarszy do niego odwrci si
gwatownie.
Jak wikszo ludzi przywykych do walki wola stan z niebezpieczestwem twarz w twarz.
Przekona si ju wielokrotnie na wasnej skrze, e nawet wycofujc si, lepiej jest mie na oku
rdo zagroenia. O ile, oczywicie, ma si na to czas. Kiedy szed uliczk w kierunku furgonetki,
wos mu si jey na gowie. Jeli jego psychologiczne teorie byy bdne, ju mg si uwaa za
nieboszczyka. Mia jednak racj. Na zupenie pustych uliczkach ledzcy go czowiek pozosta daleko
z tyu, czekajc na dogodn okazj tak, jaka nadarzya si wanie teraz, gdy Shannon dotar do
furgonetki.
Rzuci na ziemi paszcz i torb, po czym spojrza na przygarbiony cie skradajcy si ciemn alejk.
Czeka cierpliwie. Mia nadziej, e wszystko rozegra si bez haasu. Cie si zatrzyma,
prawdopodobnie morderca chcia si zorientowa w sytuacji i upewni, czy Shannon nie ma broni, ale
widok furgonetki doda mu pewnoci siebie. Uzna, e jego ofiara zaparkowaa samochd z dala od
hotelu, by nie rzuca si za bardzo w oczy.
Napastnik ruszy powoli naprzd. W wycignitej rce trzyma jaki ciemny przedmiot. Jego twarz
okrywa gboki cie, by tylko czarn sylwetk poruszajc si w mroku, ale nie ulegao wtpliwoci,
e to kawa chopa. Nagle zatrzyma si na rodku brukowanej alejki, unis bro, wycelowa, ale
powoli opuci wyprostowane rami, jakby nagle zmieni zamiar.
Z twarz wci zwrcon do Shannona, mczyzna pochyli si i opad na kolana. Niektrzy strzelcy
czyni to, aby osign lepsz celno strzau. Zaraz potem odchrzkn, pochyli si jeszcze bardziej i
opar rce na bruku. Rozleg si metaliczny odgos, kiedy colt kalibru 45 upad na kamienie. Powoli,
niczym muzumanin bijcy pokony w kierunku Mekki, rewolwerowiec pochyli gow, po raz
pierwszy od co najmniej dwudziestu sekund odwracajc spojrzenie od Shannona. W nocnej ciszy
rozleg si chlupoczcy odgos, jakby na bruk popyna struka jakiej cieczy, po czym niedoszy
zabjca run twarz naprzd w kau wasnej krwi i znieruchomia w niej jak dziecko uoone do
snu.
Shannon nadal sta nieruchomo, oparty o drzwi furgonetki.
.Przymiony blask z drugiego koca alejki pad na lnic rkoje noa sterczc z plecw
mczyzny nieco na lewo od krgosupa, midzy czwartym a pitym ebrem.
Cat podnis wzrok. Miejsce potnej sylwetki rewolwerowca zaja inna, drobna i nieruchoma.
Langarotti sta jeszcze przez chwil pitnacie metrw od trupa, w miejscu, z ktrego wykona
miertelny rzut. Dopiero kiedy Shannon gwizdn cicho, Korsykanin bezszelestnie ruszy ku niemu.
Baem si, e bdzie za pno powiedzia Shannon.
Non. Przez cay czas, kiedy ci ledzi, nie mia okazji, eby nacisn spust.
W furgonetce leaa ju wielka pachta grubej folii, a pod ni kawa ptna i sznury. W gbi byo ich
wicej, a take worek wypeniony cegami i kamieniami. Mczyni chwycili ciao za rce i nogi, po
czym rozbujali je i wrzucili do rodka. Langarotti wskoczy za zwokami, aby odzyska n, Shannon
za zatrzasn drzwi. Korsykanin natychmiast zablokowa je od wewntrz.
W chwil potem Langarotti przedosta si na fotel kierowcy, uruchomi silnik i cofn samochd w
alejk. Zanim odjecha, Shannon podszed do drzwiczek.
Przyjrzae mu si?
Jasne.
Znasz go?
Tak. Nazywa si Raymond Thomard. By kiedy w Kongu, ale bardzo krtko. Raczej mieszczuch.
Zawodowy morderca, ale marnej klasy. Na pewno aden z tych, ktrych wynajmuj wielkie szychy.
Przypuszczam, e pracowa dla swojego szefa.
To znaczy?
Dla Charlesa Roux. Shannon zakl pod nosem.

Ten cholerny, przeklty, zarozumiay dure! Spieprzyby nam ca robot tylko dlatego, e go do
niej nie zaprosilimy!
Umilk i zamyli si gboko. Naleao da Roux nauczk, ktra raz na zawsze oduczy go interesowa
si cudzymi sprawami.
Popiesz si ponagli go Langarotti. Silnik furgonetki przez cay czas pracowa na wolnych
obrotach. Chc go pooy spa, zanim kto si napatoczy.
Shannon wreszcie podj decyzj. Wyjanienie szczegw zajo mu kilka sekund.
Korsykanin skin gow.
Dobra. To mi si podoba. Popamita po wsze czasy, dra. Ale to bdzie kosztowao pi tysicy
frankw ekstra.
W porzdku odpar Cat. Jed ju. Za trzy godziny spotkamy si przy zejciu do stacji Porte
de la Chapelle.
Spotkali si z Markiem Vlaminckiem na lunchu w maym miasteczku Dinant pooonym w
poudniowej Belgii. Shannon zadzwoni do Vlamincka dzie wczeniej i poda mu miejsce oraz
przewidywany czas spotkania. Rano Marc pocaowa Ann na do widzenia, ona za wrczya mu
zgrabnie spakowan walizk i pudeko z powk chleba, z masem i sporym kawakiem sera. Jak
zwykle przykazaa mu, eby uwaa na siebie.
Jadc przez Belgi ciarwk z picioma beczkami po oleju, wypenionymi pistoletami
maszynowymi i magazynkami, nie mia najmniejszych kopotw z policj. Bo i dlaczego miaby je
mie? Jego prawo jazdy, dowd rejestracyjny ciarwki oraz ubezpieczenie byy w cakowitym
porzdku.
Kiedy przekroczymy granic? zapyta Shannon, kiedy we trzech zasiedli do posiku w barze
przy gwnej ulicy miasteczka.
Jutro rano, tu przed wschodem soca. Wtedy jest najspokojniej. Spalicie ostatniej nocy?
Nie.
Wic lepiej troch odpocznijcie poradzi im Vlaminck. Bd mia oko na obie ciarwki.
Obudz was okoo pnocy.
Charles Roux take by bardzo zmczony. Przez cay miniony wieczr, a dokadniej od chwili, kiedy
otrzyma od Henriego Alaina wiadomo o tym, e Shannon wyszed na kolacj do restauracji, czeka
na nowe wieci. adne jednak nie nadeszy ani o pnocy, kiedy Raymond Thomard powinien
zadzwoni z meldunkiem, e ju po wszystkim, ani o trzeciej nad ranem, ani o wschodzie soca.
Roux by nie ogolony i zdezorientowany. Doskonale zdawa sobie spraw z tego, e w rwnej walce
Thomard nie miaby z Shannonem adnych szans, ale wiedzia take, e Irlandczyk mia otrzyma
strza w plecy w jakiej spokojnej uliczce, w drodze do restauracji.
Pnym rankiem, kiedy Langarotti i Shannon bez adnych kopotw wyjedali furgonetk z Belgii na
pnoc od Valenciennes, Roux wreszcie woy spodnie i koszul, by zjecha na parter i zajrze do
skrzynki na listy.
Z pozoru zamek skrzynki przyrubowanego do ciany metalowego szecianu o mniej wicej
trzydziestocentymetrowej wysokoci, dwudziestocentymetrowej szerokoci i takiej samej gbokoci
by nienaruszony. Nic nie wskazywao na to, e kto przy nim majstrowa, cho dla dobrego
fachowca z pewnoci byby to drobiazg.
Roux woy klucz, przekrci go i otworzy drzwiczki.
Przez jakie dziesi sekund sta jak sparaliowany. O tym, e co jest nie w porzdku, wiadczy
jedynie kolor jego twarzy, ktry z mocno rowego przeszed w popielatoszary. Potem Roux, nadal
nie wykonujc najmniejszego ruchu, zacz mamrota pod nosem Mon Dieu, o mon Dieu... zupenie,
jakby byo to jakie zaklcie. Zrobio mu si niedobrze. Czu si tak, jak kiedy w Afryce, kiedy
kongijscy onierze sprawdzali jego tosamo, podczas gdy on lea na noszach spowity bandaami.
John Peters przemyci go wtedy za granic i uratowa przed pewn mierci. Chcia odda mocz i
rzuci si do ucieczki, ale mg tylko poci si ze strachu.
W skrzynce na listy leaa gowa Raymonda Thomarda. Oczy wpatryway si w niego smutnym
spojrzeniem spod na wp przymknitych powiek.
Roux nie by nadmiernie wraliwy, z ca pewnoci nie nalea te do zanadto odwanych. Zamkn
skrzynk, wrci do mieszkania i otworzy butelk brandy, oczywicie wycznie w celach

leczniczych.
Potrzebowa bardzo dugiego leczenia.
W Belgradzie Alan Baker wyszed na zalan sonecznym blaskiem ulic z biura firmy zajmujcej si
sprzeda uzbrojenia. Otrzymawszy od Shannona czek na 7200 dolarw oraz wiadectwo kocowego
uytkownika, uda si natychmiast do prywatnego handlarza broni, z ktrym ju kiedy robi interesy.
Podobnie jak Schlinker, take i ten czowiek twierdzi zrazu, e transakcja jest za maa, aby warto byo
zawraca sobie ni gow, ale w kocu uleg argumentom Bakera: jeli nabywcy bd zadowoleni z
pierwszej dostawy, z pewnoci zo potem znacznie wiksze zamwienie. Da wic Bakerowi
penomocnictwo upowaniajce go do podpisania umowy z pastwowym dostawc broni. Baker
natychmiast polecia do Belgradu. Mia przy sobie take togijskie wiadectwo kocowego
uytkownika ze wstawionymi odpowiednimi nazwiskami. Poniewa dziaa teraz jako przedstawiciel
jugosowiaskiego handlarza, bdzie musia podzieli si z nim swoim zyskiem. Ale by to jedyny
sposb, eby zaatwi spraw, a w dodatku mg sobie pozwoli na pewne straty, bo gdy w gr
wchodziy niewielkie sumy, dolicza sobie 100 procent prowizji.
Prowadzone przez pi dni rozmowy z panem Pavlovicem okazay si nad wyraz owocne i
doprowadziy do wizyty w pastwowym magazynie broni, gdzie Baker wybra dwa modzierze i dwie
bazooki. Standardow amunicj dostarczano w skrzyniach zawierajcych po dwadziecia pociskw do
bazook lub dziesi granatw modzierzowych.
Jugosowianie bez zastrzee przyjli togijskie zawiadczenie, i cho i Baker, i licencjonowany
handlarz broni, i Pavlovic zdawali sobie spraw, e jest to tylko wistek papieru, wszyscy udawali, i
wierz, e rzd Togo jest zainteresowany zakupem nowych rodzajw broni w celu jej przetestowania.
Pavlovic take zada zapaty z gry, w zwizku z czym Baker musia da mu wszystko, co zostao z
7200 dolarw Shannona, a nawet dopaci tysic z wasnych pienidzy. Uczyni to bez wahania,
poniewa by pewien, e Shannon przekae mu nastpne 7200 dolarw, to znaczy, e jemu, Bakerowi,
zostanie na czysto 4000 dolarw, i to po podzieleniu si zyskiem z licencjonowanym handlarzem.
Podczas dzisiejszych porannych rozmw uzyska zapewnienie, e bro otrzyma zezwolenie na wywz
za granic i e zostanie dostarczona wojskowym transportem do magazynu w porcie Ploce, w pobliu
wypoczynkowych miejscowoci Dubrownik i Split.
Tam wanie po 10 czerwca powinna zawin Toskania, aby zabra adunek na pokad. Zadowolony z
siebie Baker pojecha na lotnisko, gdzie wsiad do pierwszego samolotu odlatujcego do Monachium i
Hamburga.
Tego samego ranka, 20 maja, Johann Schlinker przebywa w Madrycie. Miesic wczeniej przekaza
teleksem swemu hiszpaskiemu partnerowi wszystkie szczegy planowanej transakcji, a pniej, gdy
otrzyma od Shannona 26000 dolarw, natychmiast polecia do Madrytu z irackim wiadectwem
kocowego uytkownika.
Formalnoci okazay si znacznie bardziej skomplikowane od tych, ktre Alan Baker napotka w
Belgradzie. Okazao si, e s potrzebne dwa podania: jedno o zezwolenie na zakup broni, a drugie na
jej wywz. Podanie w sprawie zakupu zostao zoone przed trzema tygodniami i byo rozpatrywane
kolejno przez trzy ministerstwa zajmujce si tymi sprawami. Najpierw trafio do Ministerstwa
Finansw, ktre potwierdzio, e caa naleno w wysokoci 18 000 dolarw zostaa wpacona w
twardej walucie na wskazane konto bankowe. Jeszcze kilka lat temu za tward walut uznawano w
Hiszpanii wycznie dolary, ale ostatnio wadze w Madrycie coraz przychylniej spoglday na
niemieck mark.
Nastpnie podanie przekazano do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Zadanie tego resortu polegao
na upewnieniu si, czy pastwo nabywajce bro nie pozostaje w konflikcie z Hiszpani. W
przypadku Iraku o niczym takim nie byo mowy, Hiszpanie sprzedawali Arabom znaczne iloci
uzbrojenia i utrzymywali z nimi bardzo bliskie i przyjazne kontakty. Ministerstwo Spraw
Zagranicznych bez wahania zaaprobowao Irak jako odbiorc hiszpaskiej amunicji kalibru 9 mm.
Ostatnie zabrao gos Ministerstwo Obrony, ktre poproszono o ustalenie, czy bro stanowica
przedmiot transakcji nie znajduje si na licie artykuw objtych zakazem eksportu. Rzecz jasna, w
przypadku zwykej amunicji do broni rcznej nic takiego nie wchodzio w gr.

Mimo e wszystko byo w cakowitym porzdku, przez osiemnacie dni podanie przechodzio przez
biurka w trzech ministerstwach, obrastajc po drodze mnstwem zawiadcze i zacznikw, a
wreszcie czyja do odcisna na nich ostatni, aprobujc piecz. Zaraz potem skrzynie z amunicj
zostay przewiezione z fabryki CETME do wojskowego magazynu pooonego na przedmieciach
Madrytu. Od tej chwili kontrol nad nimi przejo Ministerstwo Spraw Wojskowych, a cile rzecz
biorc szef dziau eksportu broni, pukownik Antonio Salazar.
Schlinker przylecia do Madrytu, aby osobicie zoy podanie o zgod na wywz broni za granic.
Dysponowa ju szczegowymi informacjami na temat Toskanii, dziki czemu mg bez trudu
wypeni siedmiostronicowy kwestionariusz. Teraz, po powrocie do pokoju w hotelu Mindanao,
Niemiec by przekonany, e sprawa zostanie zaatwiona szybko i bezbolenie. Toskania bya zupenie
czysta i naleaa do oficjalnie zarejestrowanego armatora, Spinetti Maritimo, co potwierdzay rejestry
Lloyda. Zgodnie z danymi, ktre wpisa do kwestionariusza, statek zawinie do portu w Walencji
midzy 16 a 20 czerwca, wemie adunek na pokad i uda si prosto do Latakii na wybrzeu Syrii,
gdzie amunicja zostanie przeadowana na irackie ciarwki.
Uzyskanie zezwolenia na wywz nie powinno trwa duej ni dwa tygodnie, potem za trzeba bdzie
jeszcze dosta zgod na przewz adunku z wojskowych magazynw w Madrycie do Walencji.
Transport musi eskortowa co najmniej dziesiciu onierzy z oficerem ten rodek ostronoci,
wprowadzony przed trzema laty, mia na celu odstraszenie baskijskich terrorystw.
Przygotowujc si do powrotu do Hamburga Schlinker pomyla, i jego tutejszy wsplnik ma na tyle
dobre kontakty w Ministerstwie Spraw Wojskowych, e jest zupenie nieprawdopodobne, by skrzynie
z amunicj nie znalazy si w wyznaczonym terminie na nabrzeu portu w Walencji.
W Londynie take odbyo si spotkanie, pozornie nie majce zwizku ze spraw. W cigu minionych
trzech tygodni Harold Roberts, nowo mianowany czonek rady nadzorczej Bormac Trading Company,
urabia prezesa zarzdu, majora Lutona. Kilkakrotnie zaprosi go na lunch, a raz nawet zoy mu
wizyt w domu w Guildford. Dwaj mczyni bardzo si zaprzyjanili.
Roberts da majorowi jasno do zrozumienia, e po to, by firma znowu zacza prosperowa
wszystko jedno, czy w produkcji i handlu gum, czy w jakiej innej dziedzinie bdzie potrzebny
spory zastrzyk kapitau. Major Luton przyzna mu racj. Kiedy Roberts uzna, e nadesza
odpowiednia pora, zaproponowa prezesowi zarzdu, aby spka wypucia dodatkowy pakiet akcji, a
konkretnie p miliona sztuk.
Pocztkowo major wzdraga si przed podjciem tak ryzykownej decyzji, ale Roberts zapewni go, e
bank, w ktrego imieniu wystpuje, z pewnoci znajdzie potrzebn gotwk. Doda take, e gdyby
cz nowo wyemitowanych akcji nie znalaza nabywcw wrd starych lub nowych udziaowcw,
bank Zwingli zakupi je po penej cenie rynkowej.
Prezes ustpi jednak dopiero przed argumentem, e kiedy wiadomo o dodatkowej emisji dotrze na
gied, akcje przedsibiorstwa natychmiast pjd w gr kto wie, czy nawet nie dwukrotnie.
Obecnie ich warto wynosia szylinga i trzy pensy za sztuk. Major Luton pomyla o swoich stu
tysicach akcji, po czym wyrazi zgod. Jak czsto bywa w przypadku osb nie od razu przekonanych
do jakiego pomysu, od tej pory bez zastrzee popiera propozycj Robertsa.
Nowo mianowany czonek zarzdu zauway mimochodem, e zgodnie ze statutem spki do podjcia
wicej decyzji wystarczy obecno dwch czonkw rady nadzorczej. Jednak yczeniem majora
byo, aby czterem pozostaym czonkom zarzdu wysa listy informujce o koniecznoci zwoania
posiedzenia, na ktrym bd rozwaane biece sprawy firmy oraz, by moe, kwestia dodatkowej
emisji akcji.
W wyznaczonym terminie stawi si jednak tylko jeden, prawnik z Londynu. Uchwaa zostaa podjta
wikszoci gosw i natychmiast wesza w ycie, poniewa nie istniaa potrzeba organizowania
walnego zebrania udziaowcw. Aktualni udziaowcy otrzymali prawo pierwszestwa przy zakupie
akcji; wszystkim wysano stosowne zawiadomienia oraz poproszono ich, by zadeklarowali wielko
pakietw, ktre zechc naby. W cigu tygodnia do rk sekretarza zarzdu dotary zamwienia oraz
czeki wystawione na bank Zwingli, podpisane za przez panw Adamsa, Balia, Cartera i Daviesa.
Kady z nich postanowi naby pidziesit tysicy akcji.
Akcje byy sprzedawane w pakietach po dwie sztuki, co oznaczao, e za par trzeba byo zapaci
cztery szylingi, czyli trzy razy wicej, ni wynosia dotychczasowa cena jednej akcji Bormac Trading

Company. Bya to bardzo mao atrakcyjna oferta, ale dwaj gracze giedowi z City wyowili j wrd
powodzi podobnych, ogaszanych kadego dnia, i zgosili ch zakupu, przeczuwajc, e moe z tego
wynikn co interesujcego. Nic jednak nie wskrali, gdy Roberts wczeniej zastrzeg dla banku
Zwingli prawo nabycia w imieniu klientw tej instytucji wszystkich akcji, na ktre nie znajd si
chtni wrd dotychczasowych akcjonariuszy.
Tysic akcji kupi jaki dure z Walii, trzy tysice osiemnastu innych, rozproszonych po caym kraju,
ktrzy albo nie potrafili wykona najprostszego dziaania arytmetycznego, albo byli jasnowidzami.
Roberts, jako mianowany czonek zarzdu, nie mg dokonywa zakupw we wasnym imieniu,
poniewa nie by akcjonariuszem, ale 20 maja, kiedy upywa termin skadania ofert, udao mu si
zdoby wszystkie 296 000 nie sprzedanych akcji dla banku Zwingli, ktry z kolei dziaa w imieniu
swoich dwch klientw, dentelmenw o nazwiskach Edwards i Frost.
Caa operacja zostaa przeprowadzona bez naruszania obowizujcego prawa. Panowie Adams, Ball,
Carter i Davies mieli teraz po 75000 akcji z pierwszego zakupu oraz po 50000 z drugiego, ale
poniewa jednoczenie oglna liczba akcji wzrosa z jednego do ptora miliona, kady z nich by
wacicielem mniej ni 10 procent cakowitej emisji i mg zachowa anonimowo. Tak samo
wygldaa sprawa z panami Edwardsem i Frostem: kady z nich dysponowa 148000 akcji, rwnie
mieszczc si w dziesicioprocentowym limicie.
Jednak ani opinia publiczna, ani czonkowie rady nadzorczej nie mieli pojcia, e w rzeczywistoci
wacicielem 796000 akcji Bormac Trading Company jest sir James Manson. Poprzez Martina
Thorpea Manson kontrolowa poczynania banku Zwingli, a bank z kolei, dziaajc w imieniu szeciu
powanych udziaowcw i majc w zarzdzie spki swojego czowieka, czyli Harolda Robertsa, mg
zrobi z firm wszystko, na co mia ochot.
Sir James Manson wydal 60000 funtw na zakup pierwszego pakietu akcji, a potem 100000 na
wykupienie drugiej emisji. Gdyby jednak cena akcji wzrosa do przewidywanych 100 funtw za
sztuk, co ponad wszelk wtpliwo powinno nastpi po przypadkowym odkryciu Krysztaowej
Gry w samym rodku terenw objtych koncesj przyznan firmie przez nowe wadze Zangaro,
czysty zysk wynisby okoo 80 milionw funtw.
Harold Roberts by bardzo zadowolony, kiedy opuci siedzib Bormac Trading dowiedziawszy si,
ile akcji przypado w udziale szeciu nabywcom reprezentowanym przez bank Zwingli w Zurychu.
Wiedzia, e kiedy dostarczy dokumenty doktorowi Martinowi Steinhoferowi, bdzie na niego czekaa
spora premia. Nie by ubogim czowiekiem, jednak czerpa spor satysfakcj ze wiadomoci, e
wanie zapewni sobie bardzo przyzwoit emerytur.
Marc obudzi Shannona i Langarottiego niedugo po zachodzie soca, potrzsajc nimi mocno. Obaj
mczyni leeli w tylnej czci furgonetki.
Pora rusza powiedzia Belg. Shannon spojrza na zegarek.
Mwie, e wyjedziemy dopiero przed witem... mrukn.
Wtedy bdziemy ju na granicy odpar Marc. Musimy wyjecha z miasteczka tak, eby
samochody nie rzucay si w oczy. Na reszt nocy zatrzymamy si gdzie przy drodze.
Zrobili tak, ale aden z nich ju nie zasn. Przez kilka godzin palili papierosy i grali w karty siedzc
pod drzewami na poboczu szosy i czekajc nanadejcie witu. Na twarzach czuli powiewy ciepego
nocnego wiatru. Gdyby nie przemykajce szos samochody, mogoby si wydawa, e znaleli si
znowu w afrykaskim buszu i czekaj na sygna do ataku.
Kiedy w kocu mieli ju do gry, a sen nadal nie chcia nadej, kady zacz robi to, co zwykle
robi przed akcj: Marc rozpakowa przygotowane przez Ann pudeko z chlebem i serem, Langarotti
zabra si do ostrzenia swego i tak ju ostrego jak brzytwa noa, a Shannon wpatrywa si w gwiazdy i
pogwizdywa jak melodi.

10
Przemyt czegokolwiek przez granic z Belgii do Francji czy z powrotem w tym take nielegalnie
nabytej broni nie nastrcza adnych technicznych trudnoci.
Midzy brzegiem morskim w La Panne a miejscem w pobliu Longwy, gdzie zaczyna si
Luksemburg, granica cignie si kilometrami przez mocno zalesione tereny myliwskie. Przecina j
tam mnstwo lenych drg i duktw, w zdecydowanej wikszoci w ogle nie strzeonych.
Oba rzdy staraj si kontrolowa granic przy pomocy douanes volantes, czyli lotnych patroli
celnych. S to oddziay celnikw, ktrzy wybieraj sobie jedn z bocznych drek i ustawiaj przy
niej tymczasowy posterunek. Na duych przejciach granicznych sprawdzeniu podlega rednio jeden
na dziesi pojazdw, na tymczasowych za wszystkie, ktre pojawi si na nie uczszczanej drodze.
Mona wybra, co kto woli.
Istnieje jeszcze trzeci sposb pokonania granicy: naley wybra drog, przy ktrej na pewno nie ma
adnego posterunku i wcisn peda gazu do oporu. Ta metoda ma szczeglnie wielu zwolennikw
wrd przemytnikw francuskiego szampana, ktrzy nie widz adnego powodu, eby ten trunek,
kojarzcy si przecie z zabaw i wesooci, mia interesowa pozbawionych zupenie poczucia
humoru belgijskich funkcjonariuszy sub celnych. Jako waciciel baru Marc Vlaminck zna tras
wykorzystywan przez swoich dostawcw. Nazywano j tras szampask.
Jadc wzdu rzeki Moza na poudnie od Namur, starego miasta wzniesionego wok potnej
twierdzy, dociera si do Dinant, skd droga prowadzi prosto do pooonego po drugiej stronie granicy
francuskiego miasteczka Givet. W tym wanie miejscu w podbrzusze Belgii wrzyna si dugi, wski
pas francuskiego terytorium, poronity lasem i poprzecinany gst sieci bocznych drg. Na gwnej
szosie znajduje si posterunek celny a waciwie dwa, francuski i belgijski, okoo czterystu metrw
od siebie.
Krtko przed witem Marc rozoy map i zapozna kolegw ze swoim planem. Kiedy obaj dokadnie
zrozumieli, co musz robi, may konwj wyruszy w drog. Z przodu jechaa belgijska ciarwka z
Vlaminckiem za kierownic, dwiecie metrw za nim za furgonetka francuska.
Na poudnie od Dinant wzdu szosy tocz si wioski i osiedla, ale o tej porze wszystkie byy
pogrone w ciemnoci. Na szstym kilometrze Marc skrci w prawo w boczn drog. Wkrtce Moza
znikna im z oczu. Przejechawszy cztery i p kilometra, dotarli do niewielkich wzgrz, gsto
poronitych drzewami liciastymi. Droga prowadzia tu rwnolegle do granicy, w gb terenw
owieckich. Vlaminck nagle skrci w lewo, w kierunku granicy, a po trzystu lub czterystu metrach
zahamowa gwatownie. Wyskoczy z szoferki i podszed do francuskiej furgonetki.
Popieszcie si powiedzia. Nie chc tu stercze zbyt dugo. Kady si domyli, dokd jad, jak
tylko zobaczy numery rejestracyjne. Granica jest dokadnie ptora kilometra std. Bd udawa, e
zmieniam koo. Daj wam dwadziecia minut. Jeli si nie pokaecie, wracam do Dinant i czekam na
was w barze.
Korsykanin skin gow, po czym wrzuci bieg i zwolni sprzgo. Mieli zamiar postpowa tak, jak
zazwyczaj robili przemytnicy: jeli Belgowie lub Francuzi wystawili na drodze posterunek, czysty
samochd jadcy jako pierwszy pozwala si skontrolowa, po czym dojeda do Givet, tam skrca
na gwn szos i wraca przez stae przejcie graniczne do Dinant. Jeli natomiast droga bya wolna,
wraca po pojazd przewocy zakazany adunek.
Po tysicu piciuset metrach Shannon i Langarotti ujrzeli belgijski posterunek graniczny. Na obu
poboczach stay metalowe barierki, po prawej stronie drogi za maa oszklona budka, w ktrej celnicy
mogli schroni si przed deszczem i zimnem, i odbiera dokumenty od kierowcw przez otwr w
szybie. Gdyby posterunek by obsadzony, drog zamykaby czerwono-biay szlaban.
Szlabana nie byo.
Langarotti zwolni mijajc posterunek, a Shannon przyjrza si uwanie budce. Ani ywej duszy. Po
francuskiej stronie obserwacja bya trudniejsza, gdy droga na do dugim odcinku wia si midzy
wzgrzami ograniczajcymi widoczno. Wreszcie furgonetka dotara do miejsca, gdzie naleao si

spodziewa obecnoci francuskich celnikw, ale oczom najemnikw ukaza si tylko pusty betonowy
parking po lewej stronie, gdzie czasem sta samochd stray celnej.
Od rozstania z Vlaminckiem mino pi minut. Shannon poleci Korsykaninowi, aby min jeszcze
dwa zakrty, ale nie zobaczyli nic podejrzanego. Na wschodzie, nad wierzchokami drzew, niebo
zaczo si powoli rozjania.
Zawracaj sykn Shannon. Allez!
Langarotti zakrci kierownic, ustawiajc furgonetk w poprzek drogi, cofn, ponownie wrzuci
pierwszy bieg, po czym wystrzeli w kierunku Belgii jak korek z butelki najlepszego szampana. Teraz
najwaniejszy by czas. Wci nabierajc prdkoci minli may parking i belgijsk budk, a ptora
kilometra dalej dostrzegli sylwetk stojcej na poboczu ciarwki. Langarotti zahamowa gwatownie
i mrugn wiatami: dwa sygnay krtkie, jeden dugi. Marc natychmiast uruchomi silnik, a sekund
pniej min ich, pdzc w kierunku Francji.
Jean-Baptiste ponownie zawrci, tym razem znacznie spokojniej, i pody w lad za nim. Jeli Marc
utrzyma dobre tempo, pokonanie niebezpiecznego odcinka zajmie mu nie wicej ni cztery minuty,
nawet z ton adunku za plecami. Musiaby mie nieprawdopodobnego pecha, eby akurat wtedy na
granicy zjawi si jaki celnik. Nawet wwczas nie wszystko byoby stracone: Marc mgby udawa,
e zgubi si w ciemnoci, modlc si, by spreparowane beczki nie wzbudziy podejrze.
Wszystko jednak poszo jak po male. Na poudnie od maego parkingu po francuskiej stronie znajduje
si piciokilometrowy odcinek zupenie prostej szosy. Czasem mona tam natkn si na patrol
andarmerii, ale tego ranka droga bya zupenie pusta. Langarotti wkrtce dogoni ciarwk i jecha
w odlegoci dwustu metrw za ni. Po piciu kilometrach Marc skrci w prawo, by po kolejnych
trzech dotrze wreszcie do normalnej szosy. Na poboczu staa tablica; Vlaminck pomacha rk, chcc
zwrci na ni uwag kolegw. Z napisw na tablicy wynikao, e minli Givet i e przed nimi
znajduje si Reims. Z jadcej na przedzie ciarwki dobiegy przytumione wiwaty.
Wymiany dokonali na parkingu przy caodobowej restauracji dla kierowcw ciarwek w pobliu
Sissons. Dwa samochody zetkny si tyami, a Marc przeadowa beczki z broni ze swojej
ciarwki do furgonetki. Shannon mia powane wtpliwoci, czy poradziliby sobie we dwch z
Langarottim, tym bardziej e podoga pustej furgonetki znajdowaa si o dobre dwadziecia
centymetrw wyej ni podoga ciarwki, Marc jednak upora si z zadaniem w pojedynk,
obejmujc kad beczk potnymi ramionami i przesuwajc j ostronie krok za krokiem.
Potem Jean-Baptiste przynis z restauracji niadanie: dugie chrupice bagietki, ser, owoce i kaw.
Shannon nie mia noa, wic wszyscy korzystali z noa Marca. Langarotti nigdy nie uyby swojego
do tak prozaicznych celw. To byoby niehonorowe.
Kilka minut po dziesitej znowu ruszyli w drog. Po kilku kilometrach stara i powolna ciarwka,
pozbawiona tablic rejestracyjnych i nalepki ubezpieczalni, ktre znalazy si w potoku, zostaa
porzucona w pustym wyrobisku, Marc za przesiad si do furgonetki prowadzonej przez
Langarottiego. Samochd nalea do niego i mia rejestracj francusk, wic w razie jakiej kontroli
Langarotti mg powiedzie, e wiezie pi beczek oleju przyjacielowi, ktry ma wielk farm w
pobliu Tulonu i trzy traktory, a dwaj pasaerowie s autostopowiczami, ktrych zabra z parkingu.
Przed Paryem zjechali z autostrady Al i skrcili w boczn drog, by wkrtce potem wjecha na A6
prowadzc na poudnie, do Lyonu, Avignonu, Aix i Tulonu. Przy tablicy informujcej o zjedzie w
kierunku lotniska Ory furgonetka zatrzymaa si. Shannon wysiad i ucisn donie kolegom.
Wiecie, co macie robi? zapyta. Obaj skinli gowami.
Dobrze pilnujcie adunku.
Nic si nie bj. Tam, gdzie go schowamy, na pewno nikt go nie znajdzie zapewni go
Langarotti.
Toskania przypynie najpniej pierwszego czerwca, a moe troch wczeniej. Na pewno zd do
was doczy. Pamitacie, gdzie mamy si spotka? No to, powodzenia.
Zarzuci torb na rami i ruszy w kierunku pobliskiego warsztatu, skd zadzwoni po takswk.
Godzin pniej dotar na lotnisko, zapaci gotwk za bilet do Londynu i o zachodzie soca znalaz
si w mieszkaniu przy St Johns Wood Street. Ze stu dni, ktre mia na przygotowanie operacji,
mino ju czterdzieci sze.
Natychmiast po powrocie wysa telegram do Endeana, ale poniewa nazajutrz bya niedziela, miny
dwadziecia cztery godziny, zanim wsppracownik sir Jamesa Mansona skontaktowa si z nim
telefonicznie. Umwili si na wtorek rano.

Blisko godzin opowiada Endeanowi o wszystkim, co wydarzyo si od ich ostatniego spotkania.


Wyjani rwnie, dlaczego wykorzysta nie tylko ca gotwk, ale take oczyci prawie do zera
konta w Londynie i Brugii.
Co teraz? zapyta Endean.
Najpniej za pi dni musz wrci do Francji, eby dopilnowa zaadunku pierwszej partii
sprztu na pokad Toskanii odpar Shannon. Wszystko, z wyjtkiem zawartoci beczek po oleju,
jest cakowicie legalne. Skrzynie z ubraniami powinny przej przez kontrol celn bez adnych
problemw, podobnie jak dodatkowe wyposaenie zakupione w Hamburgu. Nie ma nic dziwnego w
tym, e statek zabiera w podr flary i noktowizory.
Jeli chodzi o pneumatyczne odzie i silniki, to w listach przewozowych jest napisane, e pyn do
Maroka. To te jest cakowicie zgodne z prawem. Beczki z olejem zostan zgoszone jako zapasy dla
statku. Moe troch tego za duo, ale nie powinnimy mie adnych trudnoci.
A jeli jednak si pojawi? Co bdzie, jeeli celnicy zbadaj ich zawarto?
Wtedy jestemy zaatwieni odpar najemnik. Statek zostanie zatrzymany w porcie, chyba e
kapitanowi uda si udowodni, e nie mia o niczym pojcia. Czowiek, ktry zleci wywz, trafi do
aresztu, a ca operacj diabli wezm.
I to operacj za grube pienidze zauway Endean.
A czego pan oczekiwa? Przecie bro musi w jaki sposb dosta si na pokad. Pomys z
beczkami by bardzo dobry, ale zawsze istnieje pewne ryzyko.
Mg pan przecie zupenie legalnie zamwi te pistolety w Hiszpanii zauway Endean.
Owszem, mgbym przyzna mu racj Shannon. Ale wtedy najprawdopodobniej odmwiono
by mi. Bro i amunicja tworz ze sob par, wic takie zamwienie natychmiast wzbudzioby
podejrzenia. Madryt mgby uzna, e chc uzbroi jaki oddzia przeznaczony do wykonania
specjalnego zadania, albo zbadaby dokadniej autentyczno wiadectwa kocowego uytkownika.
Miaem jeszcze inn moliwo: kupi oficjalnie pistolety, natomiast amunicj zdoby na czarnym
rynku, ale wtedy musiabym potajemnie przemyci na statek znacznie wikszy adunek, co
oznaczaoby take zwikszone ryzyko. Tak czy inaczej, jeli co pjdzie nie po naszej myli, wpadn
ja i moi ludzie, nie wy. Jestecie dobrze zakamuflowani.
Mimo to nadal mam powane wtpliwoci warkn Endean.
Co si stao? zapyta najemnik kpicym tonem. Strach pana oblecia?
Nie.
W takim razie radz zachowa spokj. W najgorszym razie straci pan troch pienidzy.
Endean otwiera ju usta, aby powiedzie Shannonowi, e jego pracodawca straciby znacznie wicej
ni troch pienidzy, ale w ostatniej chwili pohamowa si. W razie wpadki najemnikowi grozio
dugoletnie wizienie; to logiczne, e bdzie stara si zachowa jak najwiksz ostrono.
Przez nastpn godzin rozmawiali o sprawach finansowych. Shannon wyjani, e wyczyci niemal
do zera swoje konto w Brugii, poniewa musia zapaci z gry Schlinkerowi, da
pidziesicioprocentow zaliczk Alanowi Bakerowi, wypaci pozostaym najemnikom drug
pensj, pokry koszty swoich podry oraz przekaza 5000 funtw do Genui na wyekwipowanie
statku.
W zwizku z tym musz dosta drug poow mojego wynagrodzenia zakoczy.
Dlaczego ju teraz?
Poniewa od najbliszego poniedziaku bd codziennie naraony na aresztowanie, a na pewno nie
uda mi si przylecie specjalnie po pienidze do Londynu. Jeli przy zaadunku nie bdzie adnych
problemw, Toskania wypynie do Brindisi, ja za zajm si najpierw organizacj dostawy z
Jugosawii, a potem polec do Walencji po hiszpask amunicj. Jak tylko uporamy si ze wszystkim,
natychmiast ruszymy w kierunku celu. Jeeli okae si, e wyprzedzilimy harmonogram, bd wola
spdzi kilka dodatkowych dni na penym morzu, ni czeka w porcie z trefnym adunkiem na
pokadzie.
Endean zastanowi si przez chwil.
Przeka pask prob moim wsplnikom powiedzia wreszcie.
Przed kocem tygodnia moje pienidze musz znale si w Szwajcarii, a reszta forsy na koncie w
Brugii owiadczy stanowczo Irlandczyk.
Ostatecznie ustalono, e po otrzymaniu caego honorarium Shannon bdzie mia do dyspozycji jeszcze
20000 funtw w banku w Szwajcarii. Najemnik wyjani, dlaczego potrzebuje a tak duej sumy.

Od tej pory musz przez cay czas mie przy sobie plik czekw podrnych, eby w kadej chwili
mc podj spore kwoty w dolarach. Gdyby teraz pojawiy si jakie kopoty, bdzie mona je
rozwiza tylko przez natychmiastowe wrczenie solidnej apwki. Chc te zatrze wszystkie lady,
eby nikt nie ruszy naszym tropem, a to te bdzie troch kosztowa. Musz take mie jakie
pienidze na wypadek, gdyby zaoga zorientowaa si, dokd naprawd pyniemy, i odmwia
wsppracy. Zostaa mi jeszcze do zapacenia druga rata za modzierze i bazooki, wic cakiem
moliwe, e wydam cae dwadziecia tysicy.
Endean obieca, e przekae wszystko wsplnikom i poinformuje go o podjtych decyzjach.
Nazajutrz zadzwoni z informacj, e szwajcarski bank otrzyma ju instrukcje dotyczce
rozdysponowania pienidzy.
Shannon zarezerwowa na pitek bilet lotniczy z Londynu do Brukseli, a na sobot rano z Brukseli do
Parya i Marsylii.
T noc, podobnie jak noc ze rody na czwartek i z czwartku na pitek, spdzi z Juli, po czym
spakowa si, wysa agencji wynajmu nieruchomoci klucz do mieszkania wraz z krtkim listem i
pojecha na lotnisko. Julia odwioza go swoim czerwonym MGB.
Kiedy wrcisz? zapytaa, kiedy zatrzymali si przed wejciem dla odlatujcych pasaerw.
Nigdy odpar i pocaowa j w usta.
W takim razie zabierz mnie ze sob.
Nie mog.
Wrcisz do mnie. Nie pytam, dokd lecisz, ale wiem, e czeka ci niebezpieczestwo. To nie jest
zwyka podr w interesach. Wiem jednak, e wrcisz. Musisz.
Nie wrc powtrzy cicho. Znajd sobie kogo innego, Julio.
Pocigna nosem.
Nie chc nikogo innego. Kocham ci. Ty mnie nie kochasz i dlatego mwisz, e ju nie wrcisz.
Na pewno masz inn kobiet. Lecisz wanie do niej, i dlatego...
Nie ma adnej innej kobiety przerwa gadzc j po wosach. Stojcy w pobliu policjant
dyskretnie odwrci wzrok. Widok ez przy poegnaniu nie nalea tutaj do rzadkoci.
Shannon doskonale wiedzia, e nie ciepe kobiece ciao bdzie czu przy piersi, lecz chodny metal
pistoletu maszynowego. Pocaowa Juli w czoo. Kiedy podszed do stanowiska odprawy
paszportowej, wci pakaa.
P godziny pniej samolot Sabeny zatoczy uk nad poudniowym Londynem i skierowa si w
stron macierzystego lotniska w Brukseli. Pod skrzydem przesuwa si skpany w sonecznym blasku
krajobraz hrabstwa Kent. Ten maj by bardzo pikny. Przez okrge okna wida byo rnokolorowe
plamy kwitncych sadw.
Kwity take rosnce wzdu polnych drg kpy gogu i wysokie kasztanowce, a gobie gruchay na
gaziach dostojnych dbw.
Shannon zna dobrze te tereny jeszcze z dawnych czasw, kiedy stacjonowa w Chatham i odwiedza
na swym starym motocyklu wszystkie zabytkowe puby pooone midzy Lamberhurst i Smarden.
Pikna okolica, w sam raz dla kogo, kto chciaby gdzie osi na stae.
Po dziesiciu minutach lotu jeden z pasaerw siedzcych z tyu kabiny poskary si stewardesie, e
kto przeszkadza mu si zdrzemn, gwidc bez przerwy t sam smutn melodi.
W pitek po poudniu Shannon powici dwie godziny na podjcie pienidzy przesanych ze
Szwajcarii i zlikwidowanie konta w Kredietbanku w Brugii. Wzi dwa potwierdzone czeki, kady
opiewajcy na 5000 funtw, dziki ktrym mg zaoy nowe konto w dowolnym miejscu na
wiecie, oraz pidziesit zwykych czekw po 500 dolarw kady, gotowe do natychmiastowej
realizacji zaraz po zoeniu drugiego podpisu.
T noc spdzi w Brukseli, a nastpnego ranka wsiad do samolotu odlatujcego do Parya i dalej, do
Marsylii.
W Marsylii pojecha takswk do maego hotelu na przedmieciu, gdzie jaki czas temu zatrzyma si
Langarotti, a teraz mieszka tu Janni Dupree. Afrykaner akurat gdzie wyszed, wic Shannon zaczeka
na jego powrt, po czym razem pojechali wynajtym samochodem do Tulonu. Kiedy tam dotarli,
koczy si dzie pidziesity drugi, a najwikszy francuski port wojenny by skpany w ciepych
promieniach zachodzcego soca.

W niedziel firma spedycyjna bya nieczynna, ale nie miao to adnego znaczenia, gdy mieli si
spotka przed wejciem do budynku. Shannon, Dupree, Vlaminck i Langarotti zjawili si punktualnie
o dziewitej. Po raz pierwszy od kilku tygodni byli prawie w komplecie; brakowao jedynie
Semmlera. Powinien znajdowa si teraz na pokadzie Toskanii, pyncej pen par w kierunku
Tulonu.
Na polecenie Shannona Langarotti zadzwoni z pobliskiej kawiarni do kapitanatu portu, aby upewni
si, e statek zapowiedzia swoje przybycie na poniedziaek rano i ma zarezerwowane miejsce przy
nabrzeu.
Tego dnia nie mieli ju nic wicej do roboty, wic pojechali samochodem Shannona nadmorsk drog
w stron Marsylii i spdzili kilka godzin w maym rybackim porcie Sanary. Pomimo upau i
wakacyjnej atmosfery panujcej w malowniczym miasteczku, Shannon nie potrafi si odpry.
Tylko Dupree kupi sobie kpielwki i skaka do wody z falochronu u wejcia do basenu jachtowego.
Pniej powiedzia, e woda bya cholernie zimna. Jej temperatura podniesie si dopiero w czerwcu i
lipcu, kiedy nad morze zaczn ciga tumy turystw z Parya. Wtedy jednak piciu najemnikw
bdzie szykowa si do zdobycia szturmem innego portowego miasteczka, niewiele wikszego i
pooonego tysice kilometrw std.
Shannon przesiedzia prawie cay dzie z Belgiem i Korsykaninem na sonecznym tarasie baru, Pot
dEtain, rozmylajc o nastpnym ranku. Nawet jeeli w Jugosawii lub Hiszpanii wydarzy si co
nieprzewidzianego, to i tak nie bdzie im grozio adne powane niebezpieczestwo. Najwyej
zatrzymaj ich na kilka dni, a statek zostanie poddany dokadnej kontroli, nic wicej. Natomiast
jutro... Gdyby komu przyszo do gowy sprawdzi zawarto beczek z olejem, czekayby ich dugie
miesice, a moe nawet lata w Les Baumettes, wielkiej twierdzy zamienionej na wizienie, ktr mija
w drodze z Marsylii do Tulonu.
Najgorsze jest zawsze oczekiwanie pomyla, pacc rachunek, i zawoa kolegw do samochodu.
Wszystko jednak przebiego niespodziewanie atwo. Tulon jest przede wszystkim wielk baz
marynarki wojennej, w zwizku z czym w krajobrazie portu dominuj potne sylwetki francuskich
okrtw cumujcych w wojskowej czci portu. Tego poniedziakowego poranka w centrum uwagi
turystw i spacerowiczw by krownik Jean Bart, ktry wanie wrci z podry na Wyspy
Karaibskie. Przywiz na pokadzie mnstwo marynarzy z kieszeniami wypchanymi fors i
spragnionych kobiecego towarzystwa.
Kawiarniane ogrdki przy szerokim deptaku prowadzcym do portu byy pene ludzi zajtych
ulubion czynnoci mieszkacw kadego rdziemnomorskiego kraju: obserwowaniem mijajcego
ycia. Siedzieli w kolorowych grupkach, spogldajc spod markiz i parasoli na toczce si na wodzie
jachty od maych, napdzanych przyczepnymi silnikami zabawek, po smuke jak charty olbrzymy,
nalece do prawdziwych bogaczy.
Przy wschodniej kei stao kilka rybackich odzi, ktrych waciciele postanowili dzi nie wypywa w
morze, dalej za cigny si dugie, niskie magazyny, wiaty i budynki biurowe. Dopiero za nimi
znajdowa si niewielki i nie cieszcy si niczyim zainteresowaniem port handlowy, do ktrego tu
przed poudniem wpyna Toskania.
Shannon siedzia na pachoku cumowniczym i obserwowa, jak statek przybija do nabrzea. Dostrzeg
ju na pokadzie Semmlera i Waldenberga oraz dwch innych, uwijajcych si jak w ukropie ludzi. Z
pewnoci byli to nowi czonkowie zaogi zwerbowani przez Waldenberga. Brakowao tylko
serbskiego mechanika, ktry pewnie siedzia w swojej ukochanej maszynowni.
Mae renault przemkno obok Shannona i zatrzymao si przy trapie przerzuconym przez burt statku.
Z samochodu wysiad korpulentny Francuz w ciemnym garniturze, obcign marynark i wszed na
pokad Toskanii. Przedstawiciel Agence Maritime Duphot. Wkrtce pojawi si znowu, tym razem w
towarzystwie Waldenberga. Obaj mczyni udali si do budynku odpraw celnych. Wyszli z niego
dopiero po godzinie; czowiek w garniturze wsiad do samochodu i odjecha do miasta, niemiecki
kapitan wrci na statek.
Shannon odczeka jeszcze p godziny, po czym niespiesznym krokiem ruszy wzdu nabrzea.
Dotarszy do trapu, wspi si na pokad. Semmler da mu znak, eby zszed za nim schodkami
prowadzcymi do pomieszcze zaogi.
Jak poszo? zapyta Irlandczyk, kiedy usiedli w mesie. Semmler wyszczerzy zby w umiechu.
Jak po male odpar. Dokumenty s wystawione na nowego kapitana, silnik wyremontowany,
w adowni mamy od cholery kocw i materacw z gbki. Nikt nie zadawa adnych pyta, a

Waldenberg nadal uwaa, e bdziemy przemyca imigrantw do Wielkiej Brytanii. W listach


przewozowych stoi jak w, e wieziemy wyposaenie dla orodka sportw wodnych w Maroku.
A co z olejem przekadniowym? Semmler umiechn si jeszcze szerzej.
Najpierw zamwiem pi beczek, a potem zadzwoniem i nic nie mwic Waldenbergowi
odwoaem zamwienie. Chcia czeka na nie jeszcze dzie, ale powiedziaem, e uzupenimy zapas w
Tulonie.
wietnie. Tylko nie pozwl, eby on si tym zaj. Uprzed go. e ju wszystko zamwie. Kiedy
przywieziemy beczki, niczego nie bdzie podejrzewa. Co to za czowiek by na pokadzie?
Waciciel firmy spedycyjnej. Ma towar w magazynie i przygotowane dokumenty. Dzi po
poudniu przyle nam wszystko paroma samochodami. Skrzynie s tak mae, e przeniesiemy je sami
za pomoc bomu adunkowego.
W porzdku. Niech Waldenberg zajmie si papierkow robot. Godzin po zaadunku przyjedzie
ciarwka z olejem. Za kierownic bdzie siedzia Langarotti. Wystarczy ci pienidzy?
Tak.
W takim razie pa gotwk i bierz rachunek. Tylko uwaaj, eby ostronie obchodzili si z
beczkami. Gdyby z ktrej wypado dno, brodzilibymy po pas w schmeisserach.
Kiedy zjawi si reszta?
Dzisiaj, po zapadniciu zmroku. Na pocztek tylko Marc i Janni. Jean-Baptiste zostanie jeszcze ze
mn. Ma samochd i bdzie potrzebny do wykonania dodatkowej roboty. Kiedy moecie wypyn?
Nawet dzi w nocy, jeli uda mi si wszystko zaatwi. Wiesz, to nawet cakiem przyjemne by
dyrektorem firmy.
Nie przyzwyczajaj si za bardzo. To tylko tymczasowy kamufla.
W porzdku. A tak w ogle, to dokd mamy pyn?
Do Brindisi. Znasz ten port?
Jasne. Przemyciem stamtd do Woch i Jugosawii wicej transportw papierosw, ni ty zjade
w yciu obiadw. Co tam bierzemy?
Nic. Zaczekacie na wiadomo ode mnie. Jad do Niemiec. Przeka wam telegraficznie nastpny
port przeznaczenia i dat, kiedy macie tam przyby. Bdziecie musieli wczeniej zarezerwowa sobie
miejsce przy nabrzeu. Moesz pokaza si w Jugosawii?
Chyba tak. Zreszt, przecie nie bd schodzi ze statku. Bierzemy tam bro?
Owszem. W kadym razie taki jest plan. Pozostaje mi tylko mie nadziej, e mj dostawca i
jugosowiascy urzdnicy nie postawili go na gowie. Masz wszystkie potrzebne mapy?
Tak. Kupiem je w Genui, jak mi kazae. Wiesz, co sobie pomylaem? W Jugosawii Waldenberg
na pewno zorientuje si, co bierzemy na pokad, i natychmiast domyli si, e nie bdziemy wozi
nielegalnych imigrantw. Jako tam przekn te wszystkie lodzie, silniki, krtkofalwki i ubrania, ale
bro to cakiem co innego.
Wiem odpar Shannon. Bdzie nas to troch kosztowa, ale myl, e facet okae si
rozsdny. Tym bardziej e wtedy bdzie nas ju czterech na pokadzie. Powiemy mu te, co jest w
beczkach po oleju. Kiedy zrozumie, jak gboko w to wlaz, nie bdzie mia wyboru. A jak sprawuj
si nowi marynarze?
Semmler skin gow i zdusi pitego z rzdu papierosa. Powietrze w niewielkim pomieszczeniu byo
sine od dymu.
Cakiem niele. To Wosi. Twarde chopaki, ale posuszne. Myl, e obaj byli poszukiwani przez
policj, bo nie mogli si doczeka, kiedy wyjdziemy w morze.
To dobrze. W takim razie na pewno nie bd chcieli zosta wysadzeni na ld w obcym kraju, bo
natychmiast zostaliby deportowani i wpadliby prosto w rce wadz.
Waldenberg dokona dobrego wyboru. Semmler przedstawi Shannona jako pracownika zarzdu
firmy, a Waldenberg peni funkcj tumacza. Marynarze, Norbiatto i Cipriani, skinli mu gowami i
szybko przestali si nim interesowa. Shannon wyda jeszcze kilka polece kapitanowi, po czym
opuci statek.
Po poudniu przy burcie Toskanii zatrzymay si dwie furgonetki z Agence Maritime Duphot.
Towarzyszy im ten sam korpulentny mczyzna, ktry zjawi si na pokadzie przed poudniem.
Francuski celnik z notesem w doni wyszed z budynku i przyglda si, jak skrzynie s przenoszone
na pokad za pomoc bomu adunkowego. Cztery z nich zawieray spodnie, buty, koszule, kurtki i
berety dla Marokaczykw zatrudnionych w nadmorskim orodku wypoczynkowym, dwie

pneumatyczne odzie turystyczne, trzy silniki do tyche odzi, dwie ostatnie, przeznaczone dla
statku flary, lornetki, zasilan spronym powietrzem syren mgow i kompasy.
Celnik odhacza je kolejno w notesie, zapisujc przy kadej pozycji, czy skrzynia przejedaa jedynie
tranzytem przez terytorium Francji, czy te zawiera towary kupione w tym kraju. Nie wyrazi jednak
chci osobistego sprawdzenia zawartoci, gdy dobrze zna waciciela firmy spedycyjnej i widywa
si z nim co najmniej kilka razy dziennie.
Kiedy cay adunek znalaz si ju na pokadzie, a celnik podstemplowa list przewozowy, Waldenberg
powiedzia co do Semmlera, ktry przetumaczy to na francuski. Waldenberg potrzebowa oleju
przekadniowego do silnika. Olej zosta zamwiony ju w Genui, ale nie zdono dostarczy go na
czas.
Waciciel firmy zapisa co w notesie.
Ile potrzebujecie?
Pi beczek odpar Semmler. Waldenberg nie rozumia ani sowa po francusku.
Sporo zauway czowiek w garniturze. Semmler rozemia si.
Ten stary grat zuywa tyle samo oleju co ropy. Poza tym nawet jeli co nam zostanie, bdziemy
mieli na zapas.
Kiedy wam go przywie?
Moe by o pitej po poudniu? zapyta Semmler.
Powiedzmy o szstej odpar waciciel firmy. Zanotowa liczb beczek i rodzaj oleju, po czym
spojrza na celnika, ktry obojtnie skin gow i odszed w kierunku budynku. Wkrtce potem szef
Agence Maritime Duphot wsiad do samochodu i odjecha do miasta, a za nim obie furgonetki.
O pitej Semmler zszed na ld, uda si do jednego z portowych barw, zadzwoni z automatu do
firmy spedycyjnej i odwoa zamwienie. Powiedzia wacicielowi, e kapitan znalaz ukryt w
najdalszym kcie adowni beczk z olejem, ktra wystarczy na najblisze kilka tygodni. Waciciel nie
by zachwycony, ale przyj informacj do wiadomoci.
O szstej na nabrzee wjechaa powoli furgonetka prowadzona przez Jean-Baptistea Langarottiego w
jaskrawozielonym kombinezonie z wielkim napisem Castrol na plecach i zatrzymaa si przy Toskanii.
Korsykanin otworzy tylne drzwi samochodu, po czym ostronie przetoczy beczki na ziemi po
grubej desce, ktr specjalnie w tym celu wrzuci wczeniej do furgonetki. Z okna budynku wychyli
si celnik.
Waldenberg dostrzeg celnika i pomacha mu rk, a nastpnie wskaza najpierw na beczki, potem za
na swj statek.
Okay? zawoa, po czym doda ze straszliwym akcentem: Ca va?
Francuz skin gow i postawi jeszcze jeden znaczek w notesie.
Na polecenie Waldenberga dwaj woscy marynarze wcignli jedn po drugiej beczki na pokad.
Semmler pomaga im z wielkim zapaem, wykrzykujc gono polecenia, pilnujc, eby adna beczka
nie zostaa potraktowana zbyt obcesowo, i co rusz nakazujc marynarzom ostrono. Jak tylko
znikny w mrocznym wntrzu adowni, osobicie zatrzasn klap i zabezpieczy j przed
przypadkowym otwarciem.
Tymczasem Langarotti dawno ju odjecha swoj furgonetk. Zielony kombinezon znalaz si w
jednym ze mietnikw w centrum miasta.
Shannon w napiciu obserwowa zaadunek z pachoka na drugim kocu nabrzea. Najchtniej sam
wczyby si do pomocy, gdy nie ma nic gorszego ni bezsilne oczekiwanie.
Wkrtce na Toskanii zapanowa spokj. Kapitan i jego trzej ludzie siedzieli pod pokadem; mechanik
wyszed na zewntrz tylko na chwil, par razy odetchn wieym powietrzem i znowu znikn w
maszynowni. Semmler odczeka jeszcze p godziny, a nastpnie zszed na ld i uda si na spotkanie
z Shannonem.
Mwiem ci, e nie bdzie adnych problemw powiedzia z szerokim umiechem.
Shannon skin gow i take pozwoli sobie na peen ulgi umiech. Tylko on wiedzia, o jak wysok
stawk toczya si gra, a w przeciwiestwie do Niemca nie zna zwyczajw panujcych w portach.
Kiedy moesz wzi ludzi na pokad?
Posterunek celny zamykaj o dziewitej... Myl, e powinni przyj midzy dwunast a pierwsz
w nocy. Odpywamy o pitej.
W porzdku odpar Shannon. W takim razie chodmy do nich. Napijemy si czego, a potem
wrcisz na statek, na wypadek gdyby pojawiy si jakie kopoty.

Nie bdzie adnych kopotw.


Wszystko jedno. Lepiej dmucha na zimne. Masz pilnowa adunku jak kura pisklt. Bez mojego
pozwolenia nikt nie moe nawet dotkn adnej z beczek. Dopiero w Jugosawii powiemy
Waldenbergowi, co naprawd ma na pokadzie.
W umwionym miejscu spotkali si z trzema pozostaymi najemnikami i wszyscy poszli na piwo,
eby troch ochon z emocji. Soce wanie kryo si za horyzontem, a zatoka bya prawie zupenie
gadka. W dali kryo kilka jachtw, ktre prboway wykorzysta rzadkie podmuchy sabego wiatru.
O smej Semmler opuci kolegw i wrci na Toskani.
Zgodnie z planem Janni Dupree i Marc Vlaminck wlizgnli si na pokad midzy dwunast a
pierwsz w nocy, o pitej rano za Toskania wypyna z portu, odprowadzana spojrzeniami Shannona
i Langarottiego.
Nieco pniej Langarotti odwiz Shannona na lotnisko. Przy niadaniu Shannon przekaza
Korsykaninowi ostatnie polecenia oraz pienidze.
Prawd mwic, wolabym polecie z tob powiedzia Jean-Baptiste. Albo popyn
statkiem.
Wiem, ale potrzebuj kogo, kto na pewno mnie nie zawiedzie odpar Irlandczyk. To bardzo
wana sprawa. Bez tego nie zrobimy ani kroku naprzd. Zaley mi na kim naprawd solidnym, a ty
masz jeszcze t zalet, e jeste Francuzem i znasz obu tych ludzi. Janniego nie mgbym posa, bo
ma poudniowoafrykaski paszport, a Marca potrzebuj na pokadzie na wypadek, gdybymy mieli
jakie kopoty z zaog. Wiem, e wietnie wadasz noem, ale nie chodzi mi o to, eby wszystkich
pozabija, tylko o to, eby skoni ich do posuszestwa. A Kurt musi by na statku, eby zaj si
nawigacj, gdyby Waldenberg zacz brudzi. Jeli dojdzie do najgorszego, i Waldenberg wyleci za
burt, Kurt bdzie musia przej dowdztwo. Tak wic sam widzisz, e pozostajesz mi tylko ty.
Langarotti ustpi przed tymi argumentami.
To dobre chopaki powiedzia z odrobin weselsz min. Fajnie bdzie znowu ich zobaczy.
Tu przed rozstaniem Shannon napomnia go jeszcze raz:
Pamitaj, e caa sprawa moe wzi w eb, jeeli na miejscu okae si, e nie mamy adnego
wsparcia. Wszystko zaley od tego, jak si spiszesz. Rb, co ci mwiem, a mae problemy rozwizuj
na bieco. Zobaczymy si za miesic.
Ucisn do Korsykanina, przeszed przez odpraw, po czym wsiad do samolotu odlatujcego do
Parya i dalej, do Hamburga.

11
Moesz odebra modzierze i bazooki w dowolnym terminie po dziesitym czerwca powiedzia
Alan Baker nazajutrz po przylocie Shannona do Hamburga. Wczoraj dostaem teleks z
potwierdzeniem tej wiadomoci.
Gdzie? zapyta Shannon.
W Ploce.
Sucham?
Ploce. Pisze si P L O C E. To may port w poowie drogi midzy Splitem a Dubrownikiem.
Shannon zastanawia si przez chwil. Co prawda poleci wczeniej Semmlerowi, eby zaopatrzy si

w Genui w mapy caego wybrzea Jugosawii, ale by przekonany, e zaadunek towaru nastpi w
ktrym z wikszych portw. Mia nadziej, e Niemiec znalaz do szczegow map albo e uda
mu si teraz zdoby tak w Brindisi.
Jak may?
Bardzo may i bardzo niepozorny. Nabrzee, dwa magazyny. Jugosowianie uywaj go gwnie do
wywozu broni, i chocia ja ostatnio korzystaem z transportu samolotem, powiedziano mi, e gdybym
wysa po bro statek, musiaby przypyn wanie do Ploce. To dobrze, e to taki may port; nie ma
duego ruchu, wic zaadunek odbdzie si bardzo szybko, i wcale bym si nie zdziwi, gdyby
urzdowa tam tylko jeden celnik. Za drobny prezent na pewno odprawi towar w cigu kilku godzin.
W porzdku, niech bdzie Ploce. Jedenastego czerwca. Baker zanotowa dat.
Jak si sprawuje Toskania! zapyta. Przypuszcza, e po zakoczeniu operacji na
czymkolwiek miaa ona polega Shannon nie bdzie ju potrzebowa statku, a jemu przydaaby si
taka maa zwinna jednostka, ktra moga dostarczy towar nawet do bardzo pytkiej przystani.
Znakomicie odpar Shannon. Pynie teraz do pewnego woskiego portu, gdzie bdzie czekaa
na wiadomo ode mnie. A co u ciebie? S jakie problemy?
Baker skrzywi si.
Jeden powiedzia. Cena.
O co chodzi?
Wiem, e umwilimy si na 14400 dolarw, ale zaszy pewne zmiany. Teraz musz zaatwi
wszystkie potrzebne dokumenty przez miejscowego wsplnika. Tak to si przynajmniej nazywa, cho
w rzeczywistoci chodzi o jeszcze jednego porednika.
A wic?
A wic musz mu zapaci, eby przepchn papiery przez biura w Belgradzie. Myl jednak, e to
ci si opaci, bo dziki temu dostaniesz towar w umwionym terminie, bez adnych opnie.
Znalazem odpowiedniego czowieka, szwagra jednej szyszki w Ministerstwie Handlu. Wiem, e to po
prostu nowy sposb wycigania apwek, ale co mog poradzie?
Jakie bd te dodatkowe koszty?
Tysic funtw.
W dinarach czy dolarach?
W dolarach.
Albo to bya prawda, albo Baker prbowa wycisn dla siebie troch wicej. Jeli tak, to gdy Shannon
odmwi, bdzie musia zapaci Jugosowianinowi ze swojej czci i niewykluczone, e przestanie
by zainteresowany sprawnym sfinalizowaniem transakcji. Shannon jednak nadal potrzebowa Bakera
i to a do chwili, kiedy Toskania wyruszy z Ploce w drog do Hiszpanii.
W porzdku powiedzia. Jak si nazywa ten wsplnik?
Ziljak. Jest teraz na miejscu i pilnuje, eby transport dotar do Ploce i zosta zoony w jednym z
magazynw. Kiedy statek wejdzie do portu, on wanie zajmie si odpraw celn i zaadunkiem.
Wydawao mi si, e to twoje zadanie?
Owszem, ale wszystko si zmienio i teraz musiaem zaangaowa dodatkowego czowieka. Sowo
daj, Shannon: nie miaem wyboru.
W takim razie zapac mu osobicie czekami podrnymi.
Na twoim miejscu nie robibym tego.
Czemu nie?
Teoretycznie odbiorc adunku jest rzd Togo, zgadza si? Czyli czarni. Jeli okae si, e za towar
paci jaki biay, wadze mog zacz co podejrzewa. Oczywicie moemy pojecha do Ploce we
dwch, ale wtedy bdziesz wystpowa jedynie jako mj asystent. Poza tym czeki podrne mog
zosta zrealizowane tylko w banku, a w Jugosawii oznacza to spisanie personaliw z dowodu
osobistego i mnstwo pyta. Najlepiej, eby Ziljak dosta gotwk, tak jak o to prosi.
Dobra zdecydowa Shannon. Zrealizuj czeki tutaj, w Hamburgu, i zapac mu dolarami. Ale
ty dostaniesz swoj naleno w czekach. Nie bd jedzi wszdzie z walizk gotwki, a ju na
pewno nie do Jugosawii. Oni s bardzo wraliwi na tym punkcie. Natychmiast zaczynaj
podejrzewa, e prbuje si zorganizowa na ich terenie jak dziaalno szpiegowsk. Pojedziemy
jako turyci, z czekami.
Nie mam adnych zastrzee odpar Baker. Kiedy chcesz wyruszy?
Shannon spojrza na zegarek. Jutro pierwszy czerwca.

Pojutrze powiedzia. Polecimy do Dubrownika i przez tydzie bdziemy si opala. Przyda


mi si troch odpoczynku. Jeli chcesz, jed ze mn albo doczysz do mnie smego lub dziewitego,
ale ani dnia pniej. Wynajm samochd i dziesitego czerwca pojedziemy do Ploce. Zawiadomi
kapitana Toskanii, e ma wej do portu dziesitego w nocy albo jedenastego z samego rana.
Le sam zdecydowa Baker. Mam tu jeszcze sporo zaj. Zamelduj si w Dubrowniku
smego czerwca.
Tylko bez kawaw! Jeli si nie pojawisz, zaczn ci szuka, a na pewno nie bd w najlepszym
humorze.
Bd na pewno. Moe o tym nie pamitasz, ale nie dostaem jeszcze caej nalenoci. Na razie
sporo dooyem do tego interesu. Tak samo jak tobie zaley mi, eby go dokoczy.
Shannon te nie mia nic przeciwko temu.
Chyba nie zabraknie ci pienidzy? zapyta handlarz broni. Najemnik machn mu przed nosem
plikiem wypenionych czekw.
Baker umiechn si.
Wstali od stolika i wyszli z restauracji. Shannon skorzysta z automatu w holu i zadzwoni do duej
hamburskiej firmy turystycznej specjalizujcej si w organizowaniu wypoczynku na wybrzeu Adriatyku. Podano mu tam nazwy trzech najlepszych hoteli w Dubrowniku. smego czerwca Baker mia
znale w jednym z nich Shannona, zameldowanego jako Keith Brown.
Johann Schlinker take, jak Baker, by cakowicie pewien, e zdoa wywiza si z umowy, cho nie
mia najmniejszego pojcia, i Shannon prowadzi interesy rwnie z Bakerem. Obaj handlarze na
pewno si znali, a by moe nawet czsto widywali si ze sob, ale z pewnoci nie po to, by
roztrzsa szczegy wasnych interesw.
Towar powinien zosta odebrany w Walencji oznajmi Shannonowi. Tak przynajmniej
postanowili Hiszpanie, ale wymaga to jeszcze potwierdzenia. Najlepiej, eby zaadunek odby si
midzy szesnastym a dwudziestym czerwca.
Wolabym dwudziestego odpar Shannon. Toskania wpynie do portu dziewitnastego
wieczorem, wic z samego rana bdzie mona przystpi do pracy.
Schlinker skin gow.
W porzdku. Zawiadomi mojego wsplnika w Madrycie. On zajmie si transportem i
zaadunkiem; wynajmie firm spedycyjn z Walencji, ktrej waciciel ma dobre ukady z celnikami.
Nie powinno by adnych problemw.
Nie moe by adnych problemw! warkn najemnik. Po ostatnich opnieniach zostao mi
akurat tyle czasu, eby dotrze w terminie do celu. Bya to nieprawda, ale przecie Schlinker nie
musia o tym wiedzie. Osobicie dopilnuj zaadunku.
Niemiec skrzywi si.
Oczywicie, e moe pan przyglda si z pewnej odlegoci odpar. Nie mam prawa panu
tego zabroni. Prosz tylko pamita, e nie wolno panu wystpi w roli odbiorcy przesyki, ktrym
ma by rzd arabskiego pastwa.
Chc te wej w Walencji na pokad statku doda Shannon.
Z tym bdzie jeszcze wikszy kopot. Teren portu jest cile strzeony i mona si tam dosta tylko
za specjalnym zezwoleniem. Musiaby pan przej przez kontrol paszportow, a w dodatku statek
bdzie pilnowany przez funkcjonariuszy Guardia Civil.
A gdyby kapitan chcia zaangaowa jeszcze jednego czonka zaogi?
Schlinker zmarszczy z namysem brwi.
To by si chyba dao zaatwi. Jest pan w jaki sposb zwizany z firm, do ktrej naley statek?
Nie na papierze.
Jeli zaraz po wpyniciu do portu kapitan poinformuje wadze, e podczas ostatniego postoju
pozwoli zej na ld jednemu z czonkw zaogi, ktry polecia do domu na pogrzeb matki, i teraz
musi wrci na Toskani, to chyba nie bdzie mia problemw. Ale bdzie pan musia mie wan
ksieczk marynarza wystawion na paskie nazwisko, panie Brown...
Shannon zastanawia si przez chwil.
W porzdku powiedzia wreszcie. Zaatwi to. Schlinker zerkn do kalendarza.
Tak si skada, e dziewitnastego i dwudziestego czerwca bd w Madrycie oznajmi. Mam
tam spotkanie w innej sprawie. Zatrzymam si w hotelu Mindanao. Bdzie pan mg mnie tam
znale. Zaadunek ma si odby dwudziestego, wic konwj wraz z eskort wyruszy

najprawdopodobniej wieczorem poprzedniego dnia, eby dotrze na wybrzee o wicie. Jeeli chce
pan dosta si na pokad, powinien pan zrobi to przed przybyciem wojska.
Przylec do Madrytu dziewitnastego. Skontaktuj si z panem, aby mie pewno, e konwj
wyruszy w drog, a potem pojad szybko do Walencji samochodem i zaokrtuj si na Toskani. Na
pewno zjawi si tam wczeniej ni ciarwki.
To ju pana sprawa odpar Schlinker. Do mnie naley przygotowa wszystko na rano
dwudziestego czerwca. Jeeli z paskim wejciem na statek bdzie wizao si jakie ryzyko, to
trudno nie mog bra za to odpowiedzialnoci. Ostrzegem ju pana, e statki wypywajce z
Hiszpanii z adunkiem broni znajduj si pod szczeglnie troskliw opiek wojska i celnikw. Jeli
statek zostanie zatrzymany w porcie albo wystpi inne komplikacje, ja umywam od wszystkiego rce.
Aha, jeszcze jedno: po zaadunku statek musi wyj w morze w cigu szeciu godzin i nie wolno mu
ponownie wpyn na hiszpaskie wody terytorialne, dopki nie dostarczy broni do portu
przeznaczenia. Take listy przewozowe musz by w cakowitym porzdku.
Bd zapewni go Shannon. Rano dziewitnastego czerwca skontaktuj si z panem w
Madrycie.
Zanim opuci Tulon, Kurt Semmler wrczy Shannonowi list do zarzdu Spinetti Maritimo w Genui.
Informowa w nim o niewielkiej zmianie planw: Toskania mianowicie nie uda si z Tulonu
bezporednio do Maroka, jak to byo zaplanowane, lecz najpierw zawinie do Brindisi po dodatkow
parti towaru. Trafio si bowiem w ostatniej chwili bardzo opacalne zamwienie, w zwizku z czym
Semmler podj decyzj o jego przyjciu, i odoy na pniej nie wymagajcy takiego popiechu rejs
do Maroka. Poniewa by teraz dyrektorem wykonawczym spki, nie musia z nikim konsultowa
swoich decyzji.
W licie poleci take, aby na sidmego i smego czerwca zarezerwowano dla Toskanii miejsce przy
nabrzeu w Brindisi oraz by przechowano wszelk korespondencj, jaka nadejdzie pod adresem
statku.
Korespondencj t okaza si list, ktry Shannon wysa z Hamburga. Adresatem by signor Kurt
Semmler, Toskania, Brindisi, Wochy.
Irlandczyk zawiadamia w nim Semmlera, e z Brindisi ma si uda do Ploce na adriatyckim
wybrzeu Jugosawii; jeli nie ma map zdradliwych wd na pnoc od wyspy Korculi, musi
zaopatrzy si w nie na miejscu. Toskania powinna dotrze do Ploce wieczorem dziesitego czerwca i
przycumowa w zarezerwowanym dla niej miejscu. Armator nie powinien nic wiedzie o
dodatkowym przedueniu rejsu.
Najwaniejsza bya kocowa cz listu. Shannon poleci niemieckiemu eks-przemytnikowi, aby
zdoby ksieczk marynarsk na nazwisko Keith Brown, wystawion przez woskie wadze i wan
jeszcze co najmniej przez kilka miesicy oraz drugi niezbdny dokument: listy przewozowe
wykazujce jednoznacznie, e Toskania przepyna z Brindisi prosto do Walencji, skd po zabraniu
adunku uda si do Latakii na wybrzeu Syrii. W celu zdobycia tych dokumentw Semmler powinien
wykorzysta wszystkie swoje dawne kontakty.
Tu przed odlotem z Hamburga do Jugosawii Shannon wysa jeszcze jeden list, do Simona Endeana
w Londynie. Prosi w nim, by Endean stawi si szesnastego czerwca w Rzymie, i przywiz ze sob
kilka morskich map.
Mniej wicej w tym samym czasie Toskania pyna przez Cienin Bonifacio, wski pas krysztaowo
czystej, bkitnej wody, oddzielajcy poudniowy koniuszek Korsyki od pnocnego kraca Sardynii.
Na niebie wisiao rozarzone soce, ale dziki lekkiemu wiatrowi upa nie dawa si tak bardzo we
znaki. Rozebrany do pasa Marc Vlaminck, rozcignity na mokrym rczniku na pokrywie adowni,
przypomina rowego hipopotama wysmarowanego olejkiem do opalania. Janni Dupree, ktrego
skra w kontakcie ze sonecznymi promieniami zawsze nabieraa barwy czerwonej cegy, kry si w
cieniu nadbudwki na rufie, od czasu do czasu pocigajc yk piwa z dziesitej ju tego ranka butelki.
Jeden z marynarzy, Cipriani, malowa na biao reling dokoa forpiku, podczas gdy drugi, Norbiatto,
chrapa w swojej koi, odsypiajc nocn wacht.
Rwnie pod pokadem, tyle e w piekielnie gorcej i cuchncej maszynowni, przebywa mechanik

Grubic, zajty oliwieniem jakiej czci silnika, ktrej funkcji nie zna nikt oprcz niego, ale bez
ktrej niewtpliwie Toskania nie mogaby dalej wlec si po Morzu rdziemnym z prdkoci omiu
wzw. Kurt Semmler i Carl Wandenberg siedzieli w sterwce, raczc si wspomnieniami oraz
zimnym piwem.
Jean-Baptiste Langarotti chciaby pewnie by w tej chwili na statku; z nadbudwki miaby pikny
widok na szarobiae wybrzee rodzinnej wyspy przesuwajce si powoli w odlegoci zaledwie
czterech mil. Jednak Korsykanin znajdowa si daleko std, w Afryce Zachodniej, gdzie zacza si
ju pora deszczowa i gdzie pomimo ogromnego upau na niebie wisiay oowiane chmury.
Kiedy wieczorem smego czerwca Shannon wrci z play do swojego hotelu w Dubrowniku, czeka
tam na niego Alan Baker. Porednik wyglda na bardzo zmczonego.
Cat Shannon za to czu si i wyglda znacznie lepiej. Miniony tydzie spdzi jak zwyky turysta,
opalajc si i pywajc w morzu. Zeszczupla, ale nabra si i zdrowej opalenizny. A take optymizmu.
Zaraz po zameldowaniu si w hotelu wysa do Brindisi telegram, w ktrym prosi Semmlera o
potwierdzenie odbioru listu nadanego w Hamburgu. Wanie dzi rano otrzyma odpowied od
Niemca. Toskania dotara bezpiecznie do woskiego portu, list zosta odebrany, statek za wyruszy w
morze rankiem dziewitego czerwca, aby dotrze do portu przeznaczenia okoo pnocy dnia
nastpnego.
Kiedy usiedli z drinkami na tarasie hotelu, w ktrym zatrzyma si Baker, Shannon podzieli si z nim
t wiadomoci.
Porednik umiechn si i skin gow.
Znakomicie. Ja z kolei czterdzieci osiem godzin temu dostaem informacj od Ziljaka. Skrzynie
dotary do Ploce i s teraz pod stra w pastwowym magazynie w pobliu nabrzea.
Spdzili noc w Dubrowniku, a nazajutrz rano wynajli takswk, ktra miaa ich zawie do
oddalonego o sto kilometrw Ploce. Takswka okazaa si okropnym rozklekotanym wrakiem, trzso
nimi niemiosiernie, ale mimo to jazda malownicz drog wzdu wybrzea bya cakiem przyjemna.
Zatrzymali si tylko raz, w maym miasteczku Siano, by wypi filiank kawy i nieco rozprostowa
koci.
Dotarli do Ploce akurat w porze lunchu, wic zaczekali na zacienionym tarasie hotelu, a portowi
urzdnicy wrc do pracy.
Port by pooony nad do szerok i gbok zatok, oddzielon od otwartego morza dugim
pwyspem Peliesac. Wejcia do zatoki bronia skalista wyspa Hvar; statki mogy wpywa i
wypywa jedynie wskim przesmykiem midzy wysp a staym ldem. Caa ponad
pidziesiciokilometrowej dugoci zatoka stanowia prawdziwy raj dla wdkarzy, pywakw i
eglarzy.
Kiedy Baker i Shannon zbliali si do zabudowa portu, wyprzedzi ich zdezelowany volkswagen,
zahamowa raptownie i gono zatrbi. Shannon stan jak wryty. Kopoty! przemkno mu przez
gow. Obawia si ich od pocztku, a teraz przyjdzie mu stan z nimi twarz w twarz. Moe kto
pomyli si przy wystawianiu dokumentw... Moe wadze domyliy si prawdziwej natury
przedsiwzicia... Tak czy owak oznaczao to aresztowanie i dugie przesuchania na miejscowym
posterunku policji.
Mczyzna, ktry wygramoli si z samochodu i pomacha im rk, moe i mgby by policjantem,
gdyby nie to, e w wikszoci totalitarnych pastw na Wschodzie i Zachodzie policjanci maj
chyba ustawowy zakaz umiechania si. A on si umiecha. Shannon zerkn na Bakera i ku
swojej ogromnej uldze zobaczy, e jego towarzysz jest cakowicie spokojny.
To Ziljak mrukn Baker, po czym ruszy na spotkanie Jugosowianina. Ziljak ogromny,
niezbyt porzdnie ubrany mczyzna, nieco przypominajcy przyjaznego niedwiedzia z wielk
strzech czarnych wosw obj go potnymi ramionami. Na imi mia Kemal, co wskazywao na
jego tureckie pochodzenie. Shannon nie mia nic przeciwko temu; nieraz miewa do czynienia z
Turkami, ktrzy zawsze byli dobrymi onierzami, wietnymi kompanami i serdecznie nienawidzili
wszelkiej biurokracji.
Mj asystent przedstawi go Baker. Ziljak ucisn Shannonowi rk i wymamrota co po
serbsko-chorwacku. Z Bakerem rozmawia po niemiecku, natomiast po angielsku nie zna ani sowa.
Przy jego pomocy wycignli z biura naczelnika urzdu celnego i we czwrk poszli do magazynu.

Naczelnik zamieni kilka sw ze stranikiem, po czym weszli do rodka. Skrzynie leay w kcie hali.
W sumie byo ich trzynacie; jedna zawieraa obie bazooki, dwie po jednym modzierzu, cznie z
podstaw i mechanizmem celowniczym, cztery pociski do bazook, sze ostatnich trzysta
granatw modzierzowych. Skrzynie byy wykonane ze wieych desek bez jakichkolwiek napisw,
informujcych o zawartoci, ale na kadej znajdowa si numer kolejny oraz nazwa Toskania.
Ziljak i naczelnik porozmawiali jeszcze przez chwil na szczcie okazao si, e obaj posuguj si
tym samym jzykiem, co w wielonarodowej Jugosawii wcale nie jest takie oczywiste po czym
porednik odwrci si do Bakera i powiedzia kilka sw w kulawej niemczynie. Baker
odpowiedzia, Ziljak przetumaczy, a nastpnie trzej mczyni umiechnli si, ucisnli sobie
donie i wyszli z magazynu. Na zewntrz upa uderzy w nich z si kowalskiego mota.
O co chodzio, do diaba? zapyta Shannon.
Celnik zapyta Kemala, czy ma dla niego jaki prezent wyjani Baker. Kemal powiedzia
mu, e na pewno co znajdzie, jeli do jutra rana wszystkie papiery bd gotowe, a adunek bez
przeszkd trafi na statek.
Poow tysicfuntowego wynagrodzenia Ziljaka Shannon przekaza Bakerowi wczeniej, teraz wic
handlarz odcign Jugosowianina na bok, aby dyskretnie da mu pienidze. Na widok banknotw
Ziljak sta si jeszcze bardziej serdeczny i zaprosi ich do hotelu, aby obla interes odrobin
liwowicy. Sowo odrobina pado z ust Bakera, ktry by tumaczem, natomiast jeli Ziljak
rzeczywicie go uy, to chyba tylko w przenoni. Zadowolony Jugosowianin nigdy nie poprzestaje
na odrobinie liwowicy. Porednik zamwi butl ognistego trunku oraz wielk salaterk z migdaami
i oliwkami, po czym, w promieniach soca zniajcego si powoli ku wodom Adriatyku, zacz snu
wspomnienia o latach modoci, spdzonych w boniackich grach w partyzanckich oddziaach Tity.
Translatorskie umiejtnoci Bakera zostay wystawione na cik prb, kiedy Ziljak opowiada o
swoich wyczynach w Czarnogrze, na wybrzeu Hercegowiny, a take w chodniejszej, zalesionej
okolicy na pnoc od Splitu, w Boni. Najwicej radoci sprawiaa mu wiadomo, e teraz jedzi po
caym kraju zaatwiajc rne sprawy w imieniu swego wysoko postawionego brata, a kiedy mgby
zgin, gdyby tylko postawi nog w ktrym z miasteczek zajtych przez Niemcw. Shannon zapyta
go, czy bdc partyzantem by take aktywnym komunist; Baker przetumaczy pytanie, zastpujc
sowo aktywny sowem dobry.
Ziljak uderzy si pici w pier.
Guter Kommunist! wykrzykn z zapaem, ale natychmiast zrujnowa cay efekt, gdy mrugn,
rykn dononym miechem, po czym odchyli do tyu gow i wla w siebie kolejny kieliszek
liwowicy. Gruby zwitek banknotw tworzy wypuko wyranie widoczn pod ciasno opitym
materiaem spodni. Shannon take si rozemia. Szkoda, e jugosowiaski olbrzym nie popynie z
nim do Zangaro. Na pewno by si tam przyda.
Nie jedli kolacji, a o pnocy podyli niezbyt pewnym krokiem do portu, by obserwowa przybycie
Toskanii. Statek wpyn do basenu portowego godzin pniej i przycumowa przy nabrzeu z
ciosanego kamienia. Semmler sta na dziobie, Waldenberg za rozmawia na rufie z jednym z
marynarzy. Wczeniej uzgodniono, e wszelkie formalnoci ma zaatwia Semmler.
Wkrtce potem Baker i Ziljak wrcili do hotelu, Shannon za, nie zauwaony przez nikogo, wszed po
trapie na pokad i znikn w kabinie kapitana. Semmler i Waldenberg zjawili si tam kilka minut
pniej.
Shannon wyjani Waldenbergowi, co naprawd Toskania miaa wzi na pokad w Ploce. Niemiec
wysucha go z niewzruszon twarz, po czym powiedzia:
Nigdy nie przewoziem broni. Mwi pan, e to jest legalne. Cakiem legalne?
Cakowicie odpar Shannon. Bro zostaa zakupiona w Belgradzie za wiedz i zgod wadz
jugosowiaskich. Gdyby byo inaczej, nie dostalibymy zezwolenia na wywz. Zezwolenie jest
autentyczne, nikogo te nie przekupywalimy. Wszystko odbywa si w zgodzie z tutejszym prawem.
A co z prawem kraju, do ktrego pyniemy?
Toskania nawet nie zbliy si do wd terytorialnych pastwa, na ktrego terenie ma by
wykorzystana ta bro. Po drodze zawiniemy jeszcze do dwch portw, eby zabra dodatkowy
adunek. Jak pan wie, statki, ktre niczego nie wyadowuj, nigdy nie s kontrolowane, chyba e
policja lub celnicy otrzymaj jaki donos.
Mimo to takie rzeczy jednak si zdarzaj odpar Waldenberg. Jeli znajd w adowni bro,
ktra nie bya wyszczeglniona w licie przewozowym, statek zostanie zatrzymany, a ja trafi za

kratki. Nie wiedziaem, e chodzi o co takiego. Teraz, kiedy dziaaj IRA i Czarny Wrzesie,
wszyscy szukaj broni.
Ale nie w porcie, w ktrym dokonujemy tylko zaadunku towaru.
Nie wiedziaem, e chodzi o co takiego powtrzy kapitan.
Ale by pan prawie pewien, e bdziemy przewozi nielegalnych imigrantw do Wielkiej Brytanii.
S cakowicie legalni, dopki nie postawi stopy na Wyspach zwrci mu uwag Waldenberg
a Toskania pozostaje poza wodami terytorialnymi. Bro to zupenie inna sprawa. Jest nielegalna ju
teraz, bo w licie przewozowym nie ma o niej ani sowa. Dlaczego by jej tam nie wpisa? Moemy
powiedzie, e wieziemy bro z Ploce do Togo. Nikt si nie dowie, e pniej zboczylimy z kursu.
Nie moemy tego zrobi, bo wtedy Hiszpanie nie pozwol nam wpyn ani do Walencji, ani do
adnego innego portu, i nie bdzie mogo by mowy o zabraniu adunku, ktry tam na nas czeka. W
licie przewozowym nie moe by ani sowa na temat broni.
W takim razie oficjalnie skd pyniemy?
Z Brindisi odpar Shannon. Mielicie zabra adunek, ale okazao si, e nie zosta
dostarczony na czas, wic armator skierowa was do Walencji, a stamtd do Latakii.
Co bdzie, jeli hiszpaska policja przeszuka statek?
Nie maj adnego powodu, eby to robi. Na wszelki wypadek jednak trzeba ukry skrzynie w
najgbszych zakamarkach statku.
Jeeli je tam znajd, przepadlimy z kretesem zauway kapitan. Pomyl, e przywielimy
bro dla Baskw. Zapuszkuj nas do koca ycia.
Rozmowa przecigna si do trzeciej nad ranem. Ostatecznie Waldenberg zgodzi si na dodatkow
premi w wysokoci 5000 funtw, patn w poowie przed zaadunkiem, a w poowie po wypyniciu
z Walencji. Z postojem w Latakii nie wizay si adne problemy, wic kapitan nie domaga si za to
zapaty.
Zaatwi pan spraw z zaog? zapyta Shannon.
Zaatwi odpar Waldenberg. Shannon nie mia najmniejszych wtpliwoci, e kapitan dotrzyma
sowa.
Po powrocie do hotelu Shannon wrczy Bakerowi 3600 dolarw, czyli trzy czwarte nalenoci za
bro, po czym prbowa si troch przespa. Jednak co chwila budzi si, zlany potem, wyobraajc
sobie Toskani przeszukiwan przez celnikw od stpki po szczyt nadbudwki. A przecie ju tak
niewiele dzielio go od celu: tylko trzy niebezpieczne chwile, a potem nic ju nie zdoa mu
przeszkodzi.
Zaadunek rozpocz si o sidmej, kiedy soce stao ju wysoko na niebie. Skrzynie, eskortowane
przez uzbrojonego celnika, byy jedna za drug przewoone wzkami na nabrzee, skd zaoga
Toskanii przenosia je do adowni za pomoc bomu zaadunkowego. Poniewa nie byy bardzo
wielkie, Vlaminck i Cipriani nie mieli adnych kopotw z ustawieniem ich w adowni i
przymocowaniem linami do podogi. O dziewitej ostatnia skrzynia trafia pod pokad.
Waldenberg niezwocznie poleci uruchomi silnik mechanikowi, ktry byskawicznie wykona
polecenie. Shannon dowiedzia si pniej, e kiedy Serb zorientowa si po wypyniciu z Brindisi, i
statek kieruje si ku brzegom Jugosawii, z jego ust popyn strumie najwymylniejszych
przeklestw. Nie ulegao wtpliwoci, e mia na sumieniu jakie grzeszki, za ktre by poszukiwany
w ojczynie. Przez cay czas pobytu Toskanii w porcie siedzia pod pokadem. Nikt go jednak nie
szuka.
Kiedy statek gono posapujc wypyn z portu, Shannon da Bakerowi pozostae 3600 dolarw oraz
500 funtw dla Ziljaka. Przedtem w tajemnicy przed oboma mczyznami kaza Vlaminckowi
dyskretnie sprawdzi zawarto piciu spord wniesionych na pokad skrzy. Belg pomacha z
adowni Semmlerowi, ten za przekaza Shannonowi umwiony sygna. Wszystko w porzdku.
Wkrtce potem Baker przekaza Ziljakowi 500 funtw, tak jakby pochodziy od niego. Jugosowianin,
zgodnie z obietnic, odwiedzi naczelnika urzdu celnego, natomiast Alan Baker ze swoim brytyjskim
asystentem opuci miasto.
W kalendarzu Shannona by to dzie szedziesity sidmy.
Zaraz po tym, jak Toskania wysza w morze, kapitan Waldenberg zacz organizowa ycie na statku.
Trzej czonkowie zaogi zostali jeden po drugim wezwani do kabiny na rozmow. aden z nich o tym

nie wiedzia, ale gdyby teraz odmwili dalszej wsppracy, wszyscy staliby si ofiarami tragicznych
wypadkw. Niewiele miejsc nadaje si lepiej do szybkiego zaatwiania porachunkw ni statek na
penym morzu, a Vlaminck i Dupree wygldali na takich, ktrzy maj do krzepy, aby
wyekspediowa obcione zwoki daleko za burt. Nie wiadomo, czy przyczynia si do tego ich
obecno, ale nikt nie zgosi adnych zastrzee.
Waldenberg rozdysponowa wrd zaogi 1000 spord 2500 funtw w czekach podrnych, ktre
otrzyma od Shannona. Jugosowiaski mechanik, zachwycony tym, e cay i zdrowy oddala si od
brzegw ojczystego kraju, schowa do kieszeni swoje 250 funtw i bez sowa komentarza skry si w
maszynowni. Pierwszy oficer, Norbiatto, zaniepokoi si perspektyw wizyty w hiszpaskim
wizieniu, ale 600 funtw od kapitana stanowiy kapita, ktry pozwala realnie myle o tym, e
pewnego dnia wyruszy w rejs na wasnym statku. Marynarz Cipriani z entuzjazmem przyj
wiadomo o tym, e pynie statkiem penym kontrabandy, wzi swoje 150 funtw, podzikowa i
odszed, mruczc pod nosem: To jest ycie! Nie mia duej wyobrani, a poza tym nigdy nie siedzia
w hiszpaskim wizieniu.
Nastpnie otwarto wszystkie skrzynie, ich zawarto za zawinito w plastikowe torby i upchnito pod
podog adowni, na samym dnie statku. Na przybitych z powrotem na miejscu deskach zostay
ustawione skrzynie z niewinnym adunkiem ubra, odzi pneumatycznych i silnikw.
Dopiero kiedy uporano si z tym wszystkim, Semmler wzi Waldenberga na bok i poradzi mu, eby
umieci pi beczek z olejem w najdalszym kcie skadu z czciami zamiennymi. Kiedy powiedzia
mu dlaczego, kapitan dosta szau i jednym tchem wyrzuci z siebie wszystkie przeklestwa, jakich
nauczy si podczas marynarskiego ywota.
Semmlerowi udao si jednak go uspokoi i kilkanacie minut pniej siedzieli, pogodzeni, przy
piwie. Toskania pyna powoli na poudnie, w stron Morza Joskiego.
Nagle Waldenberg parskn.
Schmeissery! wykrzykn, pkajc ze miechu. Cholerne schmeissery! Do diaba, wiat ju
dawno nie sysza ich terkotu!
Wkrtce usyszy odpar Semmler. Waldenberg zamyli si gboko.
Wiesz co? powiedzia wreszcie, spogldajc z zazdroci na najemnika. auj, e nie mog
pj z wami.

12
Kiedy Shannon zjawi si w umwionym miejscu, Simon Endean czyta Timesa, ktrego kupi rano w
Londynie. Bar w hotelu Excelsior w Rzymie by prawie pusty, gdy wikszo goci siedziaa na
tarasie przy przedpoudniowej kawie, obserwujc zakorkowane ulice i starajc si przekrzycze
dobiegajcy z nich haas.
Shannon wybra Rzym wycznie dlatego, e atwo mg dosta si tu z Dubrownika, a w dodatku
byo mu tu po drodze do Madrytu. Nigdy wczeniej nie by w tym miecie i nie mg zrozumie, czym
waciwie zachwycali si autorzy przewodnikw. Trwao wanie co najmniej siedem strajkw, w tym
take mieciarzy, w zwizku z czym nad stolic Woch unosi si odr gnijcych w upale odpadkw,
ktre zalegay chodniki i boczne uliczki.
Zagbi si w fotelu obok londyczyka, rozkoszujc si spokojem i chodem panujcymi we wntrzu.

Minion godzin spdzi w rozgrzanej takswce, ktra torowaa sobie z trudem drog przez zatoczone
ulice.
Endean zmierzy go lodowatym spojrzeniem.
Do dugo nie dawa pan znaku ycia stwierdzi cierpko. Moi wsplnicy zaczli si
zastanawia, czy przypadkiem nie wystawi pan nas do wiatru. To nie byo rozsdne.
Nie odzywaem si, bo nie miaem nic ciekawego do powiedzenia. To nie jest najszybszy statek na
wiecie. cignicie go z Tulonu do Jugosawii musiao troch potrwa, a w tym czasie waciwie nic
si nie dziao. Przywiz pan mapy?
Oczywicie. Endean wskaza wypchan teczk stojc obok fotela. Otrzymawszy list od
Shannona spdzi kilka dni w najlepszych firmach kartograficznych przy Leadenhall Street w
Londynie, gdzie naby w maych partiach mapy wd przybrzenych Afryki od Casablanki po
Kapsztad. Po co panu a tyle? zapyta z rozdranieniem. Jedna albo dwie na pewno by
wystarczyy!
Wzgldy bezpieczestwa odpar lakonicznie Shannon. Gdyby celnicy przeszukali baga
ktrego z nas albo gdyby sprawdzili statek, jedna mapa natychmiast zdradziaby prawdziwy cel
podry. W obecnej sytuacji nikt, nie wyczajc kapitana i zaogi, nie bdzie w stanie ustali, ktra
cz wybrzea naprawd mnie interesuje. Powiem im to dopiero w ostatniej chwili, kiedy i tak nie
bd mogli nic pocz z t informacj. Ma pan te slajdy?
Tak, naturalnie.
Drugie zadanie Endeana polegao na wykonaniu slajdw ze wszystkich fotografii, ktre Shannon
przywiz z Zangaro, oraz z map i szkicw portu w Clarence, i linii brzegowej w pobliu miasta.
Shannon wczeniej wysa ju na Toskani rzutnik kupiony w strefie wolnocowej na londyskim
lotnisku.
Teraz zoy Endeanowi szczegowe sprawozdanie z tego, co zrobi. Obejmowao pobyt w Brukseli,
zaadunek schmeisserw i reszt wyposaenia w Tulonie, rozmowy ze Schlinkerem i Bakerem w
Hamburgu, a wreszcie odbir jugosowiaskiej broni w Ploce.
Endean sucha w milczeniu, notujc waniejsze fakty, aby pniej przekaza je sir Jamesowi
Mansonowi.
Gdzie jest teraz Toskania! zapyta w pewnej chwili.
Powinna by gdzie na poudniowy zachd od Sardynii, w drodze do Walencji.
Nastpnie Shannon powiedzia Anglikowi o planach na najblisze trzy dni: dotyczyy one zaadunku
400 000 sztuk amunicji w Walencji i wyruszenia w kierunku celu. Nie wspomnia jednak ani sowem,
e jeden z jego ludzi jest ju w Afryce.
Musz pana o co zapyta zwrci si do Endeana. Co stanie si po ataku, o wicie? Nie
zdoamy utrzyma si zbyt dugo, wic byoby dobrze, eby nowy rzd sformowa si jak najszybciej i
ogosi, e dokonano zamachu stanu.
Wszystko zostao ju przygotowane zapewni go Endean. Tak si skada, e najwaniejszy w
caej tej sprawie jest wanie nowy rzd. Otworzy teczk i wyj z niej trzy kartki pokryte gstym
maszynowym pismem. Oto paskie instrukcje dotyczce postpowania od chwili, kiedy opanujecie
paac i zlikwidujecie opr. Prosz je przeczyta, zapamita i zniszczy jeszcze tu, w Rzymie, przed
naszym rozstaniem. Plan musi pozosta wycznie w paskiej gowie.
Shannon przebieg wzrokiem pierwsz stron. Waciwie nie byo tam nic, czego by si wczeniej nie
spodziewa. Ju od dawna podejrzewa, i Manson chce osadzi na fotelu prezydenckim pukownika
Bobiego. Cho nowy prezydent nie by wymieniony z nazwiska, nie ulegao najmniejszej wtpliwoci,
e chodzi wanie o przebywajcego na wygnaniu oficera. Sam plan, przynajmniej z punktu widzenia
najemnika, by bardzo prosty.
Cat podnis wzrok znad kartki i spojrza na Endeana.
A gdzie pan wtedy bdzie? zapyta.
Sto szedziesit kilometrw na pnoc.
A wic Anglik bdzie czeka w stolicy graniczcego od pnocy z Zangaro pastwa, skd mona byo
drog dojecha do Clarence.
Jest pan pewien, e mj sygna do pana dotrze?
Bd mia przenone radio Brauna, najlepsze, jakie mona kupi. Odbierze kad, nawet najdalsz
stacj, pod warunkiem, e transmisja odbdzie si na odpowiedniej czstotliwoci. Radiostacja statku
ma zasig co najmniej dwa razy wikszy ni bdzie nam potrzebny.

Shannon skin gow, po czym wrci do lektury. Kiedy skoczy, pooy maszynopis na stoliku.
Wyglda na to, e wszystko w porzdku, ale chciabym unikn wszelkich niejasnoci
powiedzia. O ustalonej godzinie zaczn nadawa sygna z Toskanii, ktra wtedy bdzie si
znajdowaa w odlegoci piciu lub szeciu mil od brzegu, ale to, czy pan go odbierze, czy nie, bdzie
ju wycznie pask spraw.
Prosz go tylko nada odpar Endean. Ta czstotliwo zostaa ju wielokrotnie sprawdzona.
Sygna wysany z nadajnika Toskanii powinien by syszalny co najmniej w promieniu stu pidziesiciu kilometrw. Moe nie przechwyc go za pierwszym razem, ale jeli bdzie pan go
powtarza przez p godziny, na pewno mi si uda.
Dobra. Jeszcze jedna sprawa: wiadomoci o wydarzeniach w Clarence raczej nie dotr do
posterunku granicznego. Bdzie pan musia jako sobie poradzi ze stra. Moliwe, e w drodze do
stolicy napotka pan jeszcze wicej Vindu, uciekajcych do dungli, ale nadal niebezpiecznych. Co
bdzie, jeli nie uda si panu przedrze?
Na pewno si uda odpar Endean. Otrzymamy pomoc. Shannon przypuszcza zreszt
cakiem susznie e pomoc t
zapewni dziaajca na terenie ssiedniego pastwa maa filia spki Mansona. Ciarwka, jeep, a
moe nawet kilka samopowtarzalnych karabinw mog okaza si bardzo przydatne. Po raz pierwszy
najemnikowi nasuno si podejrzenie, e arogancki Anglik wcale nie musi by takim miczakiem, na
jakiego wyglda.
Shannon szybko zakonotowa w pamici haso oraz czstotliwo, po czym w mskiej toalecie spali
otrzymane kartki. Godzin pniej mczyni rozstali si. Nie mieli sobie ju nic wicej do
powiedzenia.
Pukownik Antonio Altnela, szef Biura Kontroli Eksportu w hiszpaskim Ministerstwie Spraw
Wojskowych, siedzia za biurkiem w swoim gabinecie na czwartym pitrze gmachu ministerstwa i
uwanie studiowa rozoone przed nim dokumenty. By siwowosym prostym czowiekiem, ktry w
swoim postpowaniu kierowa si nieskomplikowanymi zasadami lojalnoci i nie uznawa adnych
kompromisw. Lojalno dotyczya Hiszpanii, jego ukochanej ojczyzny; zdaniem pukownika
wszystko, co w niej najlepsze, uosabia jeden czowiek niski, starzejcy si generalissimo,
rezydujcy w El Padro. Antonio Almela by zdeklarowanym falangist.
Teraz liczy sobie pidziesit osiem lat, a wic ju tylko dwa lata dzieliy go od emerytury. Nalea
do tych, ktrzy dawno temu zeszli wraz z Franco na piasek Fuengiroli. Obecny El Caudillo by wtedy
buntownikiem i banit, powracajcym wbrew zakazowi do kraju, aby rozpocz wojn z
republikaskim rzdem w Madrycie. Byo ich bardzo niewielu. Rzd skaza wszystkich na mier i
niewiele brakowao, eby taki wanie los sta si i ich udziaem.
Sierant Almela by dobrym onierzem. Posusznie wykonywa wszystkie rozkazy, midzy kolejnymi
bitwami i egzekucjami uczszcza na msze, i wicie wierzy w Boga, Niepokalan Dziewic,
Hiszpani oraz Franco.
W innej armii i w innym czasie nigdy nie dosuyby si wysokiego stopnia. Tu koniec wojny zasta
go ju w randze kapitana. Nalea do wskiego krgu najbardziej radykalnych, najwierniejszych
oficerw. Pochodzi z prostej chopskiej rodziny, nie mia adnego wyksztacenia, a mimo to doczeka
si awansu na pukownika i by za to bardzo wdziczny. Powierzano mu najbardziej poufne zadania.
aden Hiszpan nigdy, pod adnym pozorem nie moe si dowiedzie, e jego kraj eksportuje wielkie
iloci broni do prawie wszystkich zaktkw wiata. Oficjalnie hiszpaskie wadze potpiaj handel
broni jako nieetyczny, gdy przyczynia si do powstawania nowych konfliktw w wiecie i tak
targanym mnstwem wojen, po cichu natomiast czerpi z niego ogromne zyski. Antonio Almela
okaza si czowiekiem tak godnym zaufania, e powierzono mu kontrol wszystkich dokumentw
zwizanych z tym procederem; w jego te gestii byy decyzje o przyznawaniu lub odmawianiu zgody
na wywz broni za granic.
Dossier, ktre teraz leao przed nim na biurku, trafio do jego rk ju cztery tygodnie temu.
Poszczeglne dokumenty wchodzce w jego skad zostay sprawdzone przez Ministerstwo Obrony,
ktre stwierdzio, e amunicja kalibru 9 mm nie znajduje si na licie artykuw objtych zakazem
eksportu, oraz przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, ktre potwierdzio, e na tajne konto w
Banco Popular wpyna stosowna suma pienidzy.

W tej chwili pukownik przyglda si podaniu o zgod na przetransportowanie skrzy z amunicj z


Madrytu do Walencji i zaadowanie ich na statek Toskania. Do podania doczono udzielon przez
niego osobicie zgod na wywz przesyki za granic.
Dlaczego ta zmiana? zapyta pukownik stojcego przed nim cywilnego urzdnika.
W cigu najbliszych dwch tygodni w Walencji nie bdzie adnego wolnego miejsca przy
nabrzeu. Port jest zatoczony do ostatecznoci.
Pukownik Almela mrukn co pod nosem. Powd wydawa si do prawdopodobny. Latem do
Walencji przypywa mnstwo statkw po pomaracze z okolicznych plantacji. Mimo to Almela by
niezadowolony, gdy nie lubi zmian. Zawsze stara si zaatwia wszystko zgodnie z przepisami.
Poza tym co mu si nie podobao w tym zamwieniu. Byo mae, stanowczo za mae jak na siy
policyjne caego kraju. Tyle amunicji nie wystarczy nawet na godzinne wiczenia na strzelnicy dla
tysica policjantw. Poza tym pukownik nie ufa Schlinkerowi, ktrego dobrze zna i ktry przesa to
zamwienie wraz z kilkoma innymi. Wrd nich byo take zamwienie na tysic pociskw armatnich
dla Syrii.
Almela ponownie przejrza dokumenty. Zegar na wiey pobliskiego kocioa wybi pierwsz; pora
lunchu. Papiery byy w porzdku, cznie ze wiadectwem kocowego uytkownika, miay te
wszystkie wymagane pieczcie. Gdyby tylko udao mu si znale jedn, choby najmniejsz
nieciso... O niczym takim nie mogo jednak by mowy.
Wreszcie pukownik podj decyzj: nabazgra swoje nazwisko u dou strony i wrczy dossier
urzdnikowi.
W porzdku warkn. Niech bdzie Castelln.
Musielimy zmieni port zaadunku z Walencji na Castelln powiedzia dwa dni pniej Johann
Schlinker. Nie byo innego wyjcia, jeli mielimy dotrzyma ustalonego terminu. Walencja bya
oboona na kilka tygodni naprzd.
Cat Shannon siedzia na ku w pokoju handlarza w hotelu Mindanao.
Gdzie ley Castelln? zapyta.
Szedziesit pi kilometrw na pnoc. To mniejszy port i znacznie spokojniejszy. Dla waszych
potrzeb chyba nawet lepszy od Walencji, bo obsuga jest tam szybsza. Zawiadomiem ju przedstawiciela firmy przewozowej z Walencji. Pojedzie do Castelln, eby osobicie dopilnowa
zaadunku. Toskania otrzyma wiadomo o zmianie natychmiast, gdy nawie czno radiow z
kapitanatem portu w Walencji. Jeli od razu zmieni kurs, opnienie nie powinno przekroczy kilku
godzin.
A co z moim wejciem na pokad?
To ju paska sprawa odpar Schlinker. Ja ze swej strony zawiadomiem miejscowego
agenta, e jeden z czonkw zaogi zszed na ld w Brindisi i ma ponownie zaokrtowa si w
Hiszpanii. Podaem mu nazwisko Keith Brown. Jak tam dokumenty?
W porzdku. Mam paszport i ksieczk marynarza.
Dwudziestego czerwca z samego rana znajdzie pan agenta na posterunku celnym w Castelln
poinformowa go Schlinker. Nazywa si senor Moscar.
Jak maj si sprawy w Madrycie?
Ciarwka bdzie zaadowana pod wojskowym nadzorem dziewitnastego, czyli jutro, midzy
sm wieczorem a pnoc. Wyruszy pod eskort o pnocy i dotrze do Castelln okoo szstej rano,
kiedy otwieraj bram portu. Jeli Toskania przypynie o czasie, powinna wtedy ju sta przy
nabrzeu. Ciarwka jest cywilna, z firmy przewozowej, z ktrej usug zawsze korzystam. To dobrzy
fachowcy. Wydaem polecenie, eby zawiadomiono mnie natychmiast, gdy konwj wyruszy w drog.
Shannon skin gow. Wygldao na to, e wszystko pjdzie jak po male.
Bd tam powiedzia i wyszed.
Tego samego popoudnia wynaj w jednej ze znanych firm szybkiego mercedesa. Nazajutrz o wp
do jedenastej wieczorem siedzia znowu w pokoju Schlinkera. Obaj mczyni byli zdenerwowani, tak
jak wszyscy, ktrzy woywszy wiele wysiku w staranne przygotowanie skomplikowanego planu,
musz bezczynnie czeka, wiedzc, e klucz do sukcesu lub poraki przedsiwzicia spoczywa w
cudzych rkach. Schlinker mia dodatkowo jeszcze inne powody do obaw. Zdawa sobie spraw, e w
razie powaniejszej wpadki wadze z pewnoci zechc uwanie przyjrze si dostarczonemu przez

niego wiadectwu kocowego uytkownika. Jeli faszerstwo wyjdzie na jaw, bdzie zmuszony
zrezygnowa z przynoszcych znaczne dochody kontraktw z Madrytem. Nie po raz pierwszy
aowa, e w ogle przyj to zamwienie, ale jak wikszo handlarzy broni nie potrafi oprze si
pokusie zarobienia nawet niewielkich pienidzy.
Mina pnoc, wp do pierwszej, a telefon nadal milcza jak zaklty. Shannon przechadza si po
pokoju jak zwierz zamknite w klatce, od czasu do czasu piorunujc otyego Niemca
oskarycielskimi spojrzeniami.
Telefon zadzwoni za dwadziecia pierwsza. Schlinker gwatownym ruchem poderwa suchawk,
powiedzia po hiszpasku kilka sw i zamilk, czekajc na odpowied.
Co jest? sykn Shannon.
Schlinker machn rk, nakazujc mu milczenie. Nastpia kolejna niezrozumiaa dla Shannona
wymiana zda po hiszpasku, a wreszcie Niemiec umiechn si, kilka razy powiedzia gracias, i
wreszcie odoy suchawk.
S w drodze oznajmi. Konwj wyruszy kwadrans temu. Ale Shannona nie byo ju w
pokoju.
Konwj nie mia adnych szans w wycigu z mercedesem, mimo e na autostradzie czcej Madryt z
Walencj ciarwka moga utrzymywa sta prdko 90 kilometrw na godzin. Shannon
potrzebowa czterdziestu minut na wydostanie si z Madrytu na autostrad, straci wic sporo do
konwoju, gdy miejscowi kierowcy na pewno lepiej znali drog, ale gdy dotar na autostrad, pomkn
z szybkoci 160 kilometrw na godzin, baczc na wszystkie mijane ciarwki. Dostrzeg to, czego
szuka, w okolicach miasteczka Requena, szedziesit kilometrw na zachd od Walencji.
W wiatach samochodu ujrza najpierw wojskowego jeepa, potem za omiotonow kryt ciarwk.
Mijajc j, zdoa odczyta napis na plandece; ciarwka naleaa do firmy przewozowej wsppracujcej ze Schlinkerem. Na czele konwoju jechaa limuzyna z oficerem na tylnym siedzeniu. Shannon
jeszcze mocniej wcisn peda gazu i mercedes pomkn w kierunku wybrzea.
Tu przed Walencj skrci w obwodnic okalajc pogrone we nie miasto i skierowa si ku
autostradzie E26, do Barcelony. Kilka kilometrw na pnoc od Walencji autostrada zmienia si w
zwyczajn szos. Musia wlec si za ciarwkami i furgonetkami penymi pomaraczy. Min
rzymsk fortec Sagunto, wykut przez legionistw w litej skale, a potem zamienion przez Maurw
w islamsk twierdz, i o czwartej nad ranem dotar do Castelln, rozgldajc si za drogowskazami z
napisem PUERTO.
Port w Castelln ley w odlegoci piciu kilometrw od centrum miasteczka i jest z nim poczony
wsk, prost jak strzaa drog. Nie sposb go omin, bo droga koczy si niemal na nabrzeu.
Jak wikszo rdziemnomorskich portw, take i ten skada si z trzech basenw: dla frachtowcw,
jachtw i motorwek, wreszcie dla odzi rybackich. W Castelln basen handlowy znajduje si po
lewej stronie, jeli patrzy z otwartego morza, i jak wszystkie hiszpaskie porty jest ogrodzony
wysokim potem, bram za strzeg przez ca dob uzbrojeni ludzie z Guardia Civil. W rodku stoi
budynek kapitanatu portu, obok za wspaniay jachtklub z oknami restauracji wychodzcymi z jednej
strony na basen jachtowy, z drugiej na nabrzea cumownicze dla statkw handlowych. Nieco w gbi
ldu wznosi si kilka magazynw.
Shannon zatrzyma samochd na poboczu, wysiad i ruszy dalej na piechot. Mniej wicej w poowie
ogrodzenia znalaz gwn bram; bya zamknita, a w maej budce obok drzema uzbrojony
wartownik. Shannon wspi si na palce i pomidzy prtami ogrodzenia dostrzeg z ulg Toskani
stojc przy nabrzeu po przeciwnej stronie basenu. Uspokojony, wrci do samochodu.
Za kwadrans szsta by ju znw przed bram, skin gow wartownikowi, ktry odpowiedzia mu
lodowatym spojrzeniem, i cierpliwie czeka. W promieniach wschodzcego soca ujrza w odlegoci
okoo stu metrw konwj zoony z limuzyny, ciarwki i wojskowego jeepa. Dziesi po szstej
przed bram zajecha samochd; kierowca niewielki, elegancko ubrany Hiszpan zatrbi gono
i wysiad z wozu. Shannon natychmiast podszed do niego.
Senor Moscar?
Si.
Nazywam si Brown. To ja jestem tym marynarzem, ktry mia tu wej na pokad.
Hiszpan zmarszczy brwi.
Por favor? Que?
Brown powtrzy Shannon. Toskania. Twarz Hiszpana rozjania si.

Ah, si. El marinero. Tutaj, prosz.


Otwarto bram. Moscar pokaza przepustk i zacz co terkota do wartownika, wskazujc od czasu
do czasu na Shannona. Cat zdoa wychwyci jedynie powtrzone kilkakrotnie sowo marinero.
Wartownik z celnikiem obejrzeli jego paszport i ksieczk marynarza, po czym pozwolili mu wej
wraz z Moscarem do budynku urzdu celnego. Godzin pniej by ju na pokadzie Toscanii.
Rewizja zacza si o dziewitej, bez adnego ostrzeenia. Listy przewozowe byy w cakowitym
porzdku. Konwj wjecha na nabrzee i zatrzyma si w pobliu statku. Celnicy zamienili kilka sw
z dowodzcym eskort kapitanem, szczupym mczyzn o niadej twarzy i wskich ustach, po czym
w towarzystwie Moscara weszli na pokad. Sprawdzili adowni, upewniajc si, e jest w niej tylko
to, co wyszczeglniono w listach przewozowych, zagldali w najdalsze zakamarki i kty, ale nie
zainteresowali si pust przestrzeni pod podog adowni. Weszli rwnie do magazynu, obrzucili
spojrzeniem acuchy, beczki z olejem przekadniowym oraz puszki z farb, po czym wyszli,
zamykajc za sob drzwi. Kontrola trwaa ponad godzin. Najwiksze zdziwienie celnikw wzbudzi
fakt, e kapitan Waldenberg potrzebuje a siedmiu ludzi na tak maej jednostce. Wyjaniono im, e
Dupree i Vlaminck s pracownikami spki, ktrzy spnili si w Brindisi na swj statek i skorzystali
z uprzejmoci kapitana Toskanii, aby dosta si na Malt. Nie mieli przy sobie marynarskich
dokumentw, poniewa zostawili je na pokadzie swojego statku. Zapytany o to, jak si ten statek
nazywa, Waldenberg poda nazw jednostki, ktra cumowaa w Brindisi w pobliu Toskanii.
Hiszpanie umilkli, czekajc na decyzj swego zwierzchnika, ktry spojrza na niadoskrego kapitana,
wzruszy ramionami i zszed na nabrzee. Dwadziecia minut pniej rozpocz si zaadunek.
O wp do pierwszej po poudniu Toskania wysza z portu Castelln i skierowaa si na poudnie, ku
przyldkowi San Antonio. Cat opar si o reling na rufie, odprowadzajc spojrzeniem poronite
pomaraczowymi gajami brzegi. Z emocji a zakrcio mu si w gowie; wiedzia, e jest ju po
wszystkim i e ju nikt ani nic nie zdoa go powstrzyma.
Podszed do niego Carl Waldenberg.
Czy to by ostatni postj? zapyta.
Ostatni, podczas ktrego otwieramy adowni odpar Shannon. W Afryce wemiemy na
pokad paru ludzi, ale ju nie bdziemy przybija do brzegu. Przypyn odzi. To miejscowi robotnicy
w kadym razie, taka jest oficjalna wersja.
Moje mapy obejmuj obszar tylko do Cieniny Gibraltarskiej! zaprotestowa Waldenberg.
W odpowiedzi Shannon sign pod po zapinanej na suwak kurtki i wyj stamtd plik map
poow tego, co Endean dostarczy mu w Rzymie.
Te mapy pozwol panu dopyn do Freetown w Sierra Leone powiedzia, wrczajc je
kapitanowi. Tam wanie rzucimy kotwic i wemiemy ludzi na pokad. Toskania powinna
dopyn na miejsce w poudnie drugiego lipca.
Waldenberg natychmiast uda si do kabiny, by ustali kurs i obliczy prdko statku. Shannon zosta
sam na pokadzie. Za ruf polujc na odpadki, ktre przygotowujcy lunch Cipriani wyrzuca przez
otwarty bulaj, uwijay si mewy. Na widok smakowitych kskw z przeraliwym wrzaskiem pikoway
ku spienionym falom.
Oprcz ich krzyku sycha byo jeszcze jedno: kto pogwizdywa cicho Hiszpaski Harlem.
W tym samym czasie daleko na pnocy inny statek odbi od nabrzea i posuszny wskazwkom pilota
skierowa si ku wyjciu z portu w Archangielsku. Motorowiec Komarw zosta zwodowany zaledwie
przed dziesicioma laty i mia okoo piciu tysicy ton wypornoci.
Na mostku byo ciepo i przytulnie. Kapitan i pilot stali rami w rami, spogldajc na przesuwajce
si powoli do tyu zabudowania portu i obserwujc szlak wodny prowadzcy na pene morze. Obaj
mieli w doniach kubki z gorc kaw. Sternik utrzymywa statek na kursie podawanym przez pilota;
po jego lewej stronie ekran radaru niestrudzenie oywa i przygasa, oywa i przygasa, za kadym
obrotem zielonego promienia pokazujc pokropkowany ocean oraz skraj pola lodowego, ktre nigdy
si nie topio nawet w rodku najcieplejszego lata.
Na rufie, pod czerwon bander z sierpem i motem, stali dwaj mczyni, odprowadzajcy
spojrzeniem arktyczny port. Dr Iwanw cisn mocniej zbami filtr papierosa i gboko wcign

orzewiajce, przesycone zapachem soli powietrze. Obaj mczyni byli ciepo ubrani, gdy nawet w
czerwcu wiatr wiejcy znad Morza Biaego nie jest sprzymierzecem zwolennikw koszul z krtkimi
rkawami.
Towarzyszu doktorze... zacz stojcy obok naukowca technik, mody chopak, bardzo
podekscytowany pierwsz w yciu zagraniczn podr.
Przyjacielu przerwa mu Iwanw. Wyj z ust niedopaek
papierosa i rzuci go do morza. Jestemy ju za granic, wic chyba moesz do mnie mwi
Michaile Michajowiczu.
Ale w instytucie...
Nie jestemy w instytucie, tylko na pokadzie statku, i w cigu najbliszych miesicy na pewno
zdymy si blisko zaznajomi.
Rozumiem powiedzia technik, mimo wszystko bez wikszego przekonania. Czy bylicie ju
kiedy w Zangaro?
Nie odpar jego zwierzchnik.
A w ogle w Afryce?
Owszem, w Ghanie.
Jak tam jest?
Mnstwo dungli, bagien, moskitw, wy i ludzi, ktrzy nie rozumiej ani sowa z tego, co si do
nich mwi.
Ale przecie znaj angielski, tak jak my?
Na pewno nie w Zangaro.
Och... Wszystkie swoje wiadomoci na temat Zangaro mody technik zaczerpn z wielkiej
encyklopedii, do ktrej zajrza w instytucie. Kapitan powiedzia mi, e jeli pogoda bdzie nam *
sprzyja, powinnimy dopyn do Clarence za dwadziecia dwa dni, dokadnie w ich wito
Niepodlegoci.
I bardzo dobrze mrukn Iwanw, po czym poszed do swojej kabiny.
Ledwie Toskania mina przyldek Espartel, definitywnie opuszczajc Morze rdziemne, i wpyna
na Atlantyk, kapitan nada do Gibraltaru wiadomo, ktra nastpnie, ju jako telegram, miaa zosta
przekazana pod londyski adres pana Waltera Harrisa. Wiadomo bya bardzo krtka: Z radoci
informuj, e paski brat cakowicie wyzdrowia. Oznaczao to, e Toskania jest ju w drodze ( i nie
ma adnych opnie. Mniej korzystne wiadomoci o staniej zdrowia brata pana Harrisa
sygnalizowayby jakie kopoty lub opnienia, natomiast brak depeszy byby znakiem, e statek w
ogle nie opuci hiszpaskich wd terytorialnych.
Tego samego dnia po poudniu w gabinecie sir Jamesa Mansona odbyo si zebranie.
Bardzo dobrze powiedzia przemysowiec, kiedy Endean przekaza mu wiadomo. Ile czasu
potrzebuj na dotarcie do celu?
Dwadziecia dwa dni, prosz pana. Dzisiaj mamy dzie siedemdziesity smy. Shannon planowa,
e opuci Europ osiemdziesitego dnia przygotowa. Przewidywa szesnacie do osiemnastu dni na
rejs, dwa na zapas, na wypadek wyjtkowo zej pogody. W tej chwili ma a cztery dni zapasu.
Czy wobec tego przypieszy atak?
Nie. Uderzenie nastpi zgodnie z planem, setnego dnia.
Sir James Manson wsta z fotela i zacz przechadza si po gabinecie.
Co z wynajciem willi? zapyta.
Wszystko jest ju przygotowane, prosz pana.
W takim razie nie widz powodu, eby jeszcze siedzia w Londynie. Pole do Parya, we wiz do
Cotonou, pole tam i razem z naszym nowym pracownikiem, pukownikiem Bobim, przeniecie si w
poblie granicy Zangaro. Jeli bdzie si niecierpliwi, daj mu troch pienidzy. Kiedy ju tam
dotrzecie, przygotuj ciarwk i sztucery. Jak tylko dostaniesz od Shannona sygna o rozpoczciu
ataku, ka Bobiemu zoy podpis na naszej koncesji, wstaw dat pniejsz o miesic, po czym
wylij mi orygina i dwie kopie, kad w oddzielnej kopercie. Musisz trzyma Bobiego pod kluczem
a do chwili, kiedy Shannon zawiadomi ci o powodzeniu operacji. Wtedy natychmiast wyruszycie w
drog. Aha, przy okazji: co z tym gorylem, ktrego bierzesz ze sob?
Za te pienidze, prosz pana, zrobi wszystko, co mu ka.

Jaki on waciwie jest?


Najbardziej wredny typ, jakiego mona sobie wyobrazi. Wanie takiego szukaem.
Mimo to moesz mie kopoty. Shannon bdzie otoczony swoimi ludmi przynajmniej tymi,
ktrzy przeyj bitw. Sprawa moe si skomplikowa.
Ludzie Shannona zrobi to, co on im kae odpar Endean z umiechem. A z nim na pewno
dam sobie rad. Jak wszyscy najemnicy, on te ma swoj cen. Dostanie niez sumk, ale dopiero w
Szwajcarii, gdy opuci Zangaro.
Kiedy niedugo potem Simon Endean wyszed z gabinetu, sir James Manson zapatrzy si na City,
zastanawiajc si, czy rzeczywicie kady czowiek ma swoj cen. Kadego mona kupi, a jeli nie
kupi, to przynajmniej zama powiedzia mu kiedy jeden z jego mentorw. Po latach
spdzonych w wielkim biznesie, obracajc si wrd politykw, generaw, dziennikarzy, wydawcw,
biznesmenw, ministrw, przedsibiorcw, arystokratw, robotnikw i przywdcw zwizkowych
czarnych i biaych, w pracy i poza ni Manson podziela t opini.
Dawno temu pewien hiszpaski eglarz ujrza z morza ostro zarysowan na tle wschodzcego soca
sylwetk gry, ktra skojarzya mu si z ksztatem gowy lwa. Nada szczytowi nazw Lwiej Gry
Sierra Leone i ruszy w dalsz drog. Nazwa przyja si, a wkrtce potem rozszerzya na cay kraj.
Jaki czas pniej inny czowiek ujrza t sam gr w innym owietleniu albo moe spojrza na ni
innymi oczami, i ochrzci j Gr Aureoli. Ta nazwa take si przyja. Jeszcze pniej zupenie inny
czowiek, dajc upust niczym nie uzasadnionej fantazji, nada miastu pooonemu u jej podna nazw
Freetown1. Tu po poudniu drugiego lipca, osiemdziesitego smego dnia w prywatnym kalendarzu
Shannona, motorowiec Toskania rzuci kotwic w odlegoci jednej trzeciej mili morskiej od brzegu w
pobliu Freetown, stolicy Sierra Leone.
Na wyrane danie Shannona przez cay okres podry z Hiszpanii ekwipunek pozostawa w
szczelnie zamknitej adowni, a to na wypadek, gdyby we Freetown czekaa ich jaka kontrola, cho
byo to bardzo mao prawdopodobne. Tu po wyruszeniu w morze ze skrzy z amunicj starannie
usunito wszystkie napisy, umieszczono za nowe, informujce, e skrzynie zawieraj sprzt dla
platform wydobywczych u wybrzey Kamerunu.
Shannon zezwoli na jedno: toboy z ubraniami zostay posortowane, uzbrojeni za w grube igy i
mocne nici Cipriani, Vlaminck oraz Dupree przerobili cz wojskowych plecakw tak, by w kadym
znalazo si kilka podunych przegrdek, w sam raz dla pociskw do bazooki. Inne plecaki po prostu
wyrzucili, pozostawiajc jedynie pasy. Przymocowali do nich specjalnie uksztatowane stelae, na
ktrych mona byo przenosi prawie dwadziecia granatw modzierzowych naraz.
Toskania zawiadomia o swoim przybyciu kapitanat portu we Freetown, kiedy byli sze mil od
brzegu. Natychmiast dostaa zgod na zakotwiczenie w zatoce; nie dokonuje zaadunku ani
rozadunku, nie bdzie wic zajmowa cennego miejsca przy Nabrzeu Krlowej Elbiety II.
Przypyna tu tylko po to, eby wzi na pokad miejscowych marynarzy.
Freetown jest jednym z tych zachodnioafrykaskich portw, gdzie kapitanowie niewielkich statkw,
zajmujcych si transportem drewna, czsto zagldaj w poszukiwaniu krzepkich robotnikw. Ludzie
ci, jako tako obeznani z podstawowymi obowizkami marynarzy, wchodz na pokad na pocztku
rejsu, a schodz, odbierajc zapat, po jego zakoczeniu. W malekich przystaniach ukrytych przy
ujciach niezliczonych rzeczuek i strumieni wpadajcych do oceanu, gdzie nikt nigdy nie sysza o
adnych dwigach ani urawiach, jedyn maszyn uatwiajc prac jest bom zaadunkowy statku.
Trzeba wic ciko harowa w gorcych promieniach tropikalnego soca. Biali marynarze s przecie
marynarzami, nie woami roboczymi, a na miejscu trudno znale ludzi, majcych choby jakie takie
pojcie o tej pracy. Zatrudnia si wic obywateli Sierra Leone. Zwerbowani przez cay czas podry
sypiaj pod goym niebem na pokadzie statku, sami sobie gotuj, a potrzeby fizjologiczne zaatwiaj
na rufie. Tote nikt we Freetown nie wyrazi zdziwienia, kiedy Toskania podaa, e powodem jej
przybycia jest werbunek siy roboczej.
Jak tylko acuch kotwiczny zaklekota w kluzie, Shannon stan przy burcie i zacz uwanie
przypatrywa si brzegom zatoki i ndznym domostwom przedmie stolicy.
Co prawda nie padao, ale niebo byo szare, a pod nisko wiszc warstw chmur panowa upa jak w
cieplarni. Shannon czu, e koszula przykleja mu si do ciaa. Tak bdzie ju przez cay czas.
Skierowa wzrok ku centralnej czci wybrzea zatoki, gdzie tu nad wod sta duy hotel. Langarotti
1

Freetown dos.: wolne miasto (przyp. tum.).

musia tam wanie si zatrzyma i oczekiwa na przybycie statku. Czyby go jeszcze nie byo?
Niestety, nie bd mogli czeka w nieskoczono. Jeli Korsykanin nie zjawi si do zachodu soca,
trzeba bdzie wymyli jaki pretekst, aby usprawiedliwi duszy postj w zatoce na przykad
awari chodni. W tym klimacie rejs bez sprawnej chodni jest nie do pomylenia. Shannon oderwa
wzrok od hotelu i przenis go na zaadowany tarcic statek stojcy przy nabrzeu.
W rzeczywistoci Langarotti dostrzeg statek, jeszcze zanim kapitan Waldenberg poleci rzuci
kotwic. Czeka w miecie ju od tygodnia wraz z ludmi, ktrych kaza mu zebra Shannon. Co
prawda nie naleeli do tego samego plemienia co wikszo obywateli Sierra Leone, ale dla wadz
miasta nie miao to adnego znaczenia, tak wiele byo tu ras i plemion.
Tu po drugiej od nabrzea w pobliu siedziby urzdu celnego odbia maa szalupa. Na rufie sta
umundurowany urzdnik w biaych skarpetkach, wyprasowanych spodenkach w kolorze khaki, takiej
samej koszuli z byszczcymi naramiennikami i w czapce tkwicej sztywno na gowie. W morzu tej
elegancji tylko z najwikszym trudem mona byo dojrze par czarnych kolan i tak sam, lnic
twarz.
Shannon powita celnika na pokadzie, ucisn mu serdecznie do, przedstawi si jako reprezentant
waciciela, po czym zaprosi go do kabiny kapitana, gdzie czekay ju trzy butelki whisky i dwa
kartony papierosw. Wachlujcy si bez przerwy oficer odetchn pen piersi w klimatyzowanym
wntrzu, z zadowoleniem pocign yk chodzonego piwa, po czym zerkn bez specjalnego
zainteresowania na nowe listy przewozowe, stwierdzajce, i Toskania odebraa w Brindisi
wyposaenie dla platform wiertniczych kameruskiej filii koncernu Agip. W listach nie byo adnej
wzmianki o Jugosawii i Hiszpanii, wyszczeglniono natomiast pozostay adunek, take
przeznaczony dla zag platform: pneumatyczne odzie gumowe, przyczepne silniki oraz odzie. W
drodze powrotnej kapitan zamierza zabra kaw i kakao z San Pedro na Wybrzeu Koci Soniowej,
po czym uda si prosto do Europy. Celnik chuchn na swoj urzdow piecz, przystawi j z
rozmachem u dou strony i zszed do szalupy, zabierajc ze sob prezenty.
Kilka minut po szstej, kiedy nadszed wieczr i zrobio si nieco chodniej, Shannon dostrzeg du
d zmierzajc w stron statku. Oprcz dwch wiolarzy byo w niej siedmiu Murzynw z
tobokami na kolanach. Na dziobie siedzia biay czowiek. Kiedy d zgrabnie przybia do burty, po
sznurowej drabince wspi si Jean-Baptiste Langarotti. Zaraz po nim na pokadzie Toskanii znalazy
si bagae, potem za siedmiu ciemnoskrych mczyzn. Cho mona byo uzna to za spor
nieostrono, gdy statek by doskonale widoczny z ldu, Vlaminck, Dupree i Semmler witali si
serdecznie z nowo przybyymi, ciskajc im donie i poklepujc po plecach. Szeroko umiechnici
Afrykaczycy wydawali si tak samo zadowoleni jak najemnicy. Waldenberg przyglda si ze
zdziwieniem tej scenie. Wreszcie Shannon da mu znak, eby wyprowadzi Toskani w morze.
Gdy zapad zmrok i wszyscy zasiedli w maych grupkach na pokadzie, rozkoszujc si chodnymi
powiewami wiatru, Cat przedstawi rekrutw kapitanowi. Najemnicy dobrze ich znali, podobnie jak
oni najemnikw. Szeciu z nich to byli jeszcze bardzo modzi ludzie, a nazywali si Johnny, Patrick,
Jinja (czciej mwiono na niego Ginger), Sunday, Bartholomew i Timothy.
Wszyscy brali ju udzia w walkach, wszyscy zostali wyszkoleni przez dowiadczonych europejskich
onierzy, wszyscy te wielokrotnie sprawdzili si w boju i byli gotowi nawet na najwiksze
niebezpieczestwo. Co najwaniejsze, wszyscy byli oddani sercem i dusz swojemu wodzowi.
Sidmy mczyzna by znacznie starszy, umiecha si rzadziej i zachowywa si bardziej dostojnie.
Shannon zwraca si do niego doktorze. On take by lojalny wobec wodza i swoich ludzi.
Co sycha w domu? zapyta Cat. Dr Okoye potrzsn ze smutkiem gow.
Nic dobrego odpar.
Jutro bierzemy si do pracy powiedzia Shannon. Z samego rana zaczynamy przygotowania.

Cz trzecia

MASAKRA

1
Przez reszt podry Cat Shannon bez chwili przerwy wiczy swoich ludzi. Tylko czowiek, ktrego
nazywa doktorem, nie bra w tym udziau. Reszta zostaa podzielona na grupy, a kada miaa do
wykonania inne zadanie.
Marc Vlaminck i Kurt Semmler otworzyli pi wielkich beczek, wydobyli z nich starannie
zapakowane schmeissery i magazynki, olej za, ktry doskonale nadawa si do uytku, przelali do
mniejszych pojemnikw.
Nastpnie z pomoc szeciu afrykaskich onierzy rozpakowali bro i starannie oczycili zamek oraz
mechanizm spustowy kadego schmeissera. Zadanie to zostao wykonane rwnie sprawnie jak na
najlepszym kursie obchodzenia si z broni, a nawet sprawniej.
Potem mczyni otworzyli dziesi skrzynek z amunicj, rozsiedli si na pokadzie i zabrali si do
adowania pociskw do magazynkw, po trzydzieci do kadego. Kiedy pierwsze pitnacie tysicy
sztuk amunicji znalazo si w piciuset magazynkach, odoono na bok osiemdziesit pistoletw
maszynowych, a Jean-Baptiste Langarotti zacz kompletowa umundurowanie. Kady komplet
skadajcy si z dwch bawenianych koszulek, dwch par szortw, dwch par skarpet, pary butw,
spodni, beretu i kurtki zosta woony do piwora razem z jednym schmeisserem i picioma
magazynkami, zawinitymi w plastikow torb. W ten sposb kady z osiemdziesiciu piworw,
zawizany u gry niczym marynarski worek, zawiera pene wyposaenie dla jednego onierza.
Dwadziecia mundurw oraz dwadziecia pistoletw maszynowych z magazynkami przeznaczono dla
oddziau szturmowego; co prawda skada si on zaledwie z jedenastu ludzi, ale przewidziano zapas,
na wypadek gdyby kto z czonkw zaogi chcia si przyczy do grupy.
Langarotti, ktry podczas pobytu w wojsku i w wizieniu nabra znacznej sprawnoci w posugiwaniu
si ig i nitk, dopasowa mniej wicej kady mundur do sylwetki uytkownika.
Dupree i Cipriani, ktry okaza si dobrym ciel, rozmontowali puste skrzynie po amunicji, a
nastpnie skoncentrowali si na przyczepnych silnikach do odzi. Byy to silniki Johnsona o mocy 60
koni mechanicznych kady. Dwaj mczyni zbili z odzyskanych desek trzy skrzynki dopasowane
rozmiarami do grnej czci silnikw, po czym wyoyli ich wntrze gbk z zakupionych wczeniej
materacw. Poniewa rury wydechowe miay by ukryte pod wod, to dodatkowe mechaniczne
wyciszenie powinno zredukowa haas do prawie niesyszalnego szmeru.
Kiedy Vlaminck i Dupree uporali si ze swoj robot, zajli si broni, ktrej mieli uywa podczas
ataku. Dupree powici sporo uwagi obu modzierzom, zapoznajc si z ich mechanizmami celowniczymi. Nigdy do tej pory nie korzysta z jugosowiaskich; na szczcie z ulg stwierdzi, e obsuga
nie bdzie nastrczaa adnych trudnoci. Starannie przygotowa siedemdziesit granatw modzierzowych i uzbroi ich zapalniki, po czym zapakowa je do skrzynek. Dwie z nich przytroczy do

specjalnego stelaa od plecaka, zakupionego w Londynie przed dwoma miesicami.


Vlaminck skoncentrowa si na bazookach. Tylko jedna miaa zosta wykorzystana podczas szturmu.
Niestety, ciar sprztu, ktry mieli zabra ze sob na brzeg, musia by ograniczony ze wzgldu na
ich moliwoci. Belg stan na dziobie statku, obra sobie za cel szczyt drzewca z bander na rufie, po
czym tak dugo dostraja mechanizm celowniczy, a nabra cakowitej pewnoci, e najwyej dwoma
strzaami zdoa trafi we wszystko, co znajdzie si bliej ni dwiecie metrw od niego. Postanowi,
e jego pomocnikiem bdzie Patrick, ktrego zdy dobrze pozna, gdy brali ju razem udzia w
walkach. Ciemnoskry onierz oprcz schmeissera mia dwiga dziesi pociskw do bazooki,
Vlaminck za doda do wasnego ekwipunku jeszcze dwa pociski, na ktre Cipriani uszy mu od rki
dodatkowe adownice.
Shannon najwicej uwagi powici wyposaeniu dodatkowemu. Najpierw sprawdzi rakiety z
magnezowymi flarami, wyjani Janniemu zasad ich dziaania, polem za wrczy kademu
najemnikowi kompas, skontrolowa dziaanie syreny mgowej i przetestowa wszystkie krtkofalwki.
Poniewa mieli czas, Shannon poleci kapitanowi, aby przez dwa dni utrzymywa Toskani z dala od
brzegu, w odlegoci co najmniej dwudziestu mil od innych jednostek. Statek koysa si niemrawo na
falach, a uczestnicy operacji wprawiali si w obsudze schmeisserow. Biali nie mieli z nimi adnych
problemw, gdy przez ich rce przeszo co najmniej dziesi typw pistoletw maszynowych, a
rnice midzy nimi nie byy zbyt due. Afrykaczykom szo gorzej, gdy do tej pory mieli do
czynienia gwnie ze standardowymi samopowtarzalnymi mauserami kalibru 7,62 mm, stanowicymi
wyposaenie wojsk NATO. Jeden ze schmeisserow cigle si zacina, wic Shannon wyrzuci go za
burt i wrczy onierzowi inny egzemplarz. Kady Afrykaczyk wystrzeli dziewiset pociskw,
aby pozna zachowanie broni, wszystkich te udao si odzwyczai od zamykania oczu w chwili
oddawania strzau, czym grzesz na og czarni onierze. Testowanie modzierzy nie miao
wikszego sensu, gdy ta bro nie zawiera adnych ruchomych czci, a celno strzaw oddawanych
z ruchomego pokadu statku i tak pozostawiaaby wiele do yczenia.
Pi pustych beczek po oleju wyrzucono za ruf, aby suyy jako cel do wicze z bazookami. I biali,
i czarni mogli sprbowa si w strzelaniu na odlego stu metrw. Wkrtce cztery beczki poszy na
dno, pit za zaj si Marc Vlaminck. Pozwoli jej odpyn na dwiecie metrw, po czym stan w
szerokim rozkroku na rufie, pooy bazook na ramieniu i wzi beczk na cel. Nie pieszy si,
starajc si wyczu chwil, kiedy pokad bdzie mniej wicej nieruchomy. Kiedy wreszcie nacisn
spust, pocisk poszybowa nad beczk i wpad do morza, wzbijajc w powietrze wysok fontann
wody. Drugi pocisk trafi w sam rodek celu. Rozleg si donony huk, a poszarpane fragmenty
metalowej powoki rozprysny si w promieniu wielu metrw. Widzowie nagrodzili strzelca gromk
owacj. Szeroko umiechnity Vlaminck odwrci si do Shannona, zdj przeciwsoneczne okulary i
otar przybrudzone sadz czoo.
Cat, wspominae co o jakich drzwiach?
Tak, May. Musisz trafi w cholernie grube drewniane drzwi.
Rozwal je na zapaki odpar Belg. Masz na to moje sowo.
Poniewa narobili okropnego haasu, Shannon poleci, aby Toskania ponownie ruszya w drog, dwa
dni pniej za zarzdzi kolejn przerw w podry. W cigu tych dwch dni z adowni wydobyto
wszystkie trzy pneumatyczne odzie, napeniono je powietrzem i uoono przy burcie na gwnym
pokadzie. Kada, cho ciemnoszara, miaa jaskrawopomaraczowy dzib oraz nazw producenta
wypisan na burcie take jaskrawymi literami. Zarwno dzioby, jak i napisy zostay zamalowane
czarn farb z zapasw statku.
Podczas kolejnej przerwy sprawdzili wszystkie trzy odzie. Bez wyciszajcych skrzynek silniki byy
syszalne nawet z odlegoci czterystu metrw, ale po ich zaoeniu i po zredukowaniu obrotw do
jednej czwartej pracoway prawie bezszmerowo. Co prawda po dwudziestu minutach zaczynay si
nieco przegrzewa, lecz wystarczyo troch zmniejszy moc, aby przeduy ten czas do p godziny.
Shannon spdzi na jednej z odzi ponad dwie godziny, starajc si ustali takie pooenie
przepustnicy, ktre dawao wystarczajc szybko, nie czynic jednoczenie nadmiernego haasu.
Wystarczyo do tego wykorzystanie jednej trzeciej mocy silnikw; Shannon poradzi swoim ludziom,
aby w odlegoci stu metrw od brzegu zredukowali j jeszcze bardziej, do jednej czwartej.
Okazao si take, e krtkofalwki maj zasig ponad szeciu kilometrw, i cho przy tak duej
odlegoci pojawiay si spore zakcenia, to wiadomo mona byo zrozumie. Aby oswoi ciemnoskrych onierzy z warunkami, w jakich miaa si odby akcja, najemnicy odbywali z nimi krtkie

wypady na pneumatycznych odziach, i w dzie, i w nocy, po ciemku. Najwaniejsze byy te ostatnie.


Na jeden taki rejs Shannon zabra czterech kolegw oraz szeciu Afrykaczykw. Odpynli na trzy
mile od Toskanii, ktra wygasia wszystkie wiata, z wyjtkiem jednego, na szczycie masztu.
Wszystkim pasaerom odzi zawizano wczeniej oczy. Na sygna zdjli opaski. Shannon da im
dziesi minut na przyzwyczajenie si do ciemnoci i wskazanie drogi do statku.
Kiedy d ruszya z powrotem w kierunku ledwo widocznego wiateka na maszcie Toskanii,
Shannon, ktry tkwi na rufie z rk opart na rumplu, wyranie wyczuwa napicie siedzcych przed
nim mczyzn. Kady z nich zdawa sobie spraw, e tak wanie bd wyglday ostatnie chwile
przed atakiem, i e wtedy nie bdzie ju czasu na powtrki.
Na pokadzie czeka na nich Waldenberg.
adnego haasu poinformowa Shannona. Pierwszy szmer usyszaem, gdy bylicie ju do
blisko, ale musiaem dobrze nadstawi ucha. Jeli na brzegu nie bdzie stray postawionych w stan
pogotowia, powinnicie bez problemu dotrze tam, dokd chcecie dotrze. A tak przy okazji: dokd
waciwie chcecie? Musz mie nowe mapy, jeli mamy pyn jeszcze dalej.
Myl, e powinnicie si ju dowiedzie odpar Shannon. Zaraz zapoznam wszystkich ze
szczegami.
Caa zaoga (z wyjtkiem mechanika, ktry wola pozosta w maszynowni), siedmiu Afrykaczykw
oraz czterej biali najemnicy zebrali si w gwnej mesie, gdzie Shannon a do witu zaznajamia ich z
planem ataku. Bardzo pomocne okazay si slajdy, dziki ktrym mg zademonstrowa zdjcia
wykonane w Zangaro, oraz mapy i plany, ktre stamtd przywiz albo wykona osobicie.
Kiedy skoczy, w dusznej kabinie zapada cisza. Papierosowy dym wydobywa si przez otwarte
bulaje, rozpywajc si w porannej szarwce.
Gott im Himmel! wykrzykn wreszcie Waldenberg, przerywajc milczenie. Teraz wszyscy
zaczli mwi jeden przez drugiego. Przez godzin paday pytania i odpowiedzi. Waldenbergowi
najbardziej zaleao na zapewnieniu, e w razie jakich kopotw ci, ktrzy przeyj, wrc
natychmiast na pokad, aby jeszcze przed wschodem soca Toskania moga znikn za horyzontem.
Uzyska takie zapewnienie od Shannona.
Mamy tylko paskie sowo na to, e oni nie maj kanonierek albo czego w tym rodzaju
zauway kapitan.
Wobec tego moje sowo musi panu wystarczy.
Tylko dlatego, e nie widzia pan adnego okrtu...
Nic nie maj! przerwa mu Shannon. Rozmawiaem z ludmi, ktrzy mieszkaj tam od wielu
lat. adnych kanonierek, adnej marynarki.
Szeciu czarnoskrych onierzy nie miao pyta. Wiedzieli, e musz trzyma si blisko biaych
najemnikw i wierzy w ich umiejtnoci. Sidmy, doktor, zapyta tylko, gdzie bdzie podczas ataku;
nie protestowa, kiedy dowiedzia si, e na pokadzie Toskanii. Czterej najemnicy pytali Shannona o
niektre szczegy techniczne, a on wyjani im, co chcieli.
Wkrtce wszyscy wrcili na pokad, gdzie Afrykaczycy wsunli si do piworw i natychmiast
zasnli. Shannon czsto zazdroci im tej umiejtnoci; mogli spa w kadym miejscu, bez wzgldu na
okolicznoci. Doktor skry si w swojej kabinie, to samo zrobi Norbiatto, ktry mia obj nastpn
wacht. Waldenberg uda si do sterwki i niebawem Toskania znw ruszya w kierunku celu
odlegego ju tylko o trzy dni drogi.
Biali najemnicy zebrali si na rufie i pogryli w rozmowie, ktra trwaa do chwili, kiedy soce
znalazo si wysoko na niebie. Wszyscy pochwalili plan ataku oraz wyrazili zgodn opini, e
rekonesans przeprowadzony przez Shannona by dokadny i precyzyjny. Jednak doskonale zdawali
sobie spraw, e jeli od tego czasu ochrona paacu zostaa wzmocniona albo jeli wprowadzono
jakie zmiany w systemie obronnym miasta, wszystkim grozi mier. Byo ich mao, stanowczo za
mao, jak na tak powan robot, nie mogli wic sobie pozwoli na aden bd. Albo zwyci w
cigu dwudziestu minut, albo bd musieli wycofa si do odzi i uciec na statek przynajmniej ci,
ktrzy bd zdolni do ucieczki. Rannym nikt nie pomoe. Nawet jeli ktry znajdzie rannego, lecz
nie zdolnego i o wasnych siach koleg, odda mu tylko ostatni przysug, jak najemnik moe
wywiadczy najemnikowi; szybka, czysta mier jest znacznie lepsza od niewoli i dugich,
okropnych mczarni. Takie byy reguy gry i kady z nich ju od dawna by z nimi za pan brat.
Tu przed poudniem zakoczyli dyskusj i poszli spa.

Rankiem dziewidziesitego dziewitego dnia wszyscy obudzili si bardzo wczenie. Shannon przez
p nocy nie zmruy oka. Obserwowali z kapitanem Waldenbergiem zarys linii brzegowej
pojawiajcy si i znikajcy na maym ekranie radaru.
Musimy podej do brzegu na poudnie od stolicy i majc go cay czas w zasigu wzroku popyn
na pnoc, eby okoo poudnia znale si mniej wicej tutaj powiedzia Shannon do kapitana,
wskazujc palcem punkt na morzu w pobliu wybrzea Manandi. Po dwudziestu dniach morskiej
podry zacz ufa Niemcowi. Waldenberg, otrzymawszy w Ploce nalene wynagrodzenie,
zaangaowa si w przedsiwzicie ca dusz i stara si ze wszystkich si, eby zakoczyo si
powodzeniem. Shannon by pewien, e kapitan nie ruszy si nawet na metr z umwionego miejsca,
cztery mile od brzegu, a jeli odbierze sygna o niepowodzeniu akcji, na pewno zaczeka, a niedobitki
oddziau wrc na Toskani, a dopiero potem ruszy pen par w morze. Shannon nie mia zreszt
wyboru: nie mg zostawi na pokadzie nikogo, kto by tego dopilnowa. Musia zawierzy
Waldenbergowi.
Z samego rana ustawi nadajnik statku na czstotliwo, na ktrej przekae Endeanowi umwiony
sygna. Mia to zrobi w poudnie.
Godziny mijay powoli. Shannon obserwowa przez lornetk ujcie rzeki Zangaro, ktre wanie
mijali. Goym okiem dostrzegby jedynie wski pas drzew namorzynowych na horyzoncie. Po
pewnym czasie w zwartym lesie pojawi si przewit. Tam wanie leao miasto Clarence. Cat poda
lornetk Vlaminckowi. Najemnicy kolejno przygldali si miejscu, w ktrym ju wkrtce mieli
wyldowa. Wszyscy byli milczcy, wszyscy te palili znacznie wicej ni zwykle; myleli tylko o
tym, eby jak najprdzej skoczy si nudnv okres oczekiwania i by wreszcie przystpi do akcji.
W poudnie Shannon zacz nadawa wiadomo. Byo to sowo Banan. Przez pi minut powtarza
je gono i wyranie co dziesi sekund, przerwa na pi minut, a potem ponowi transmisj. W cigu
p godziny nada sygna trzy razy, majc nadziej, e dotrze on do Endeana. W ten sposb dawa
zna, e wraz ze swoimi ludmi dotar w wyznaczonym czasie na pozycje i e s gotowi nastpnego
dnia przed witem ruszy do szturmu na paac Kimby.
W odlegoci dwudziestu dwch mil morskich od statku Simon Endean odebra na swoim przenonym
radiu umwione haso, zoy dug teleskopow anten, opuci hotelowy balkon i wszed do sypialni.
Powoli i szczegowo zacz wyjania byemu pukownikowi zangaryjskiej armii, e za dwadziecia
cztery godziny on, Antoine Bobi, zostanie prezydentem Zangaro. O czwartej po poudniu Endean i
pukownik, promieniejcy zadowoleniem na myl o rewanu, jaki wemie na tych, ktrzy skazali go
na wygnanie, dogadali si ostatecznie i pukownik niezwocznie podpisa dokument. Na mocy tego
dokumentu Bormac Trading Company otrzymaa na dziesi lat prawo wycznoci do
eksploatowania zasobw Krysztaowej Gry w zamian za symboliczn opat w wysokoci uamka
procenta zyskw, ktra bdzie przekazywana na konto zangaryjskiego rzdu. Endean wrczy
Bobiemu potwierdzony czek na p miliona dolarw, wystawiony na jego nazwisko i przeznaczony do
realizacji w jednym ze szwajcarskich bankw.
Tymczasem w Clarence trway ostatnie przygotowania do jutrzejszych obchodw wita
Niepodlegoci. Szeciu skatowanych winiw, przetrzymywanych w podziemiach dawnej siedziby
kolonialnej policji, suchao okrzykw czonkw organizacji modzieowej, maszerujcych gwn
ulic miasta, zdajc sobie spraw, e jednym z kulminacyjnych momentw uroczystoci bdzie ich
publiczna egzekucja na najwikszym placu stolicy. Na wszystkich budynkach wisiay wielkie zdjcia
prezydenta Kimby, a ony dyplomatw przygotowyway si do ataku migreny, ktry pozwoli im
unikn koniecznoci uczestniczenia w obchodach.
Prezydent Kimba siedzia przy biurku w dobrze strzeonym paacu, otoczonym zewszd stranikami, i
rozmyla o zbliajcej si wielkimi krokami szstej rocznicy objcia urzdu.
Po poudniu Toskania ze mierciononym adunkiem na pokadzie wykonaa skrt o sto osiemdziesit
stopni, po czym ruszya powoli z powrotem na poudnie. Shannon siedzia w sterwce popijajc kaw
i wyjaniajc Waldenbergowi, gdzie powinien skierowa statek.
A do zachodu soca prosz trzyma si na pnoc od granicy. Okoo dziewitej wieczorem ruszy
pan wprost w kierunku wybrzea, W tym czasie wszystkie trzy odzie bd ju spuszczone na wod i
przywizane jedna za drug do rufy statku. Prosz pyn bardzo powoli, tak, eby w tym miejscu,

czyli mniej wicej cztery mile od brzegu i mil na pnoc od pwyspu, znalaz si pan o drugiej w
nocy. Nikt nie zdoa dostrzec statku pyncego z wygaszonymi wiatami, a z tego, co wiem, w porcie
nie ma ani jednego radaru chyba e akurat zawin jaki statek...
Podczas postoju zawsze wycza si radar burkn pochylony nad map Waldenberg. Za
pomoc ekierki i kompasu wyznacza kurs wedug wskazwek Shannona. O ktrej godzinie
pierwsza d popynie w stron brzegu?
O drugiej. Bdzie w niej Dupree i modzierze. Dwie pozostae odzie wyrusz godzin pniej.
Czy wszystko jasne?
Tak odpar Waldenberg. Odstawi was gdzie trzeba.
Chodzi o precyzj naciska Shannon. Nie zobaczymy wiate Clarence zakadajc, e tam
w ogle s jakie wiata a do chwili, kiedy wypyniemy zza cypla. Musimy polega wycznie na
wskazaniach kompasu, dopki nie ujrzymy brzegu, a kto wie, czy wtedy nie bdziemy ju tylko sto
metrw od niego. Noc moe by pochmurna.
Waldenberg skin gow. Reszt zna ju na pami: w chwili kiedy usyszy pierwsze strzay, skieruje
Toskani cztery mile w kierunku penego morza, potem dwie mile na poudnie od Clarence, a cztery
od kraca pwyspu, po czym bdzie czuwa przy radiostacji. Jeli wszystko pjdzie dobrze, zostanie
w tym miejscu a do wschodu soca. Gdyby pojawiy si jakie kopoty, wczy wiata na maszcie,
dziobie i rufie, aby wskaza drog powracajcym uczestnikom operacji.
Tego wieczoru ciemno zapada bardzo szybko, gdy niebo byo zasnute chmurami, a ksiyc mia
wzej dopiero przed samym witem. Zacza si ju pora deszczowa i w cigu minionych trzech dni
najemnicy przeyli dwie tropikalne ulewy, ale wedug prognozy pogody z Monrowii, ktrej wszyscy
wysuchali z zapartym tchem, tej nocy naleao si spodziewa tylko niewielkiego przelotnego
deszczu. Nie pozostao nic innego, jak modli si, aby prognoza okazaa si prawdziwa.
Jeszcze przed zachodem soca cignito plandeki, ktrymi by przykryty sprzt na gwnym
pokadzie, po czym Shannon i Norbiatto zajli si przygotowywaniem pneumatycznych odzi do
drogi. Korzystanie z bomu zaadunkowego mijao si z celem, gdy pokad znajdowa si zaledwie
dwa i p metra nad powierzchni wody, wic d zostaa po prostu zepchnita za burt, a Semmler i
Dupree zeszli do niej po sznurowej drabince. Umocowali silnik, uruchomili go, poczekali okoo
dwch minut, a nastpnie zaoyli tumik wykonany z drewnianej skrzynki i grubej warstwy gbki.
Serbski mechanik sprawdzi wczeniej wszystkie trzy silniki, tote dziaay jak szwajcarskie zegarki.
Po zaoeniu tumika zduszony warkot cich do niskiego pomruku.
Semmler wrci na statek. Zaczto spuszcza do odzi Dupreeego reszt sprztu. Najpierw
zaadowano podstawy i urzdzenia celownicze, a potem same modzierze. Dupree przewidywa, e
odda czterdzieci strzaw w kierunku paacu i dwanacie w kierunku barakw, ale na wszelki
wypadek zabiera szedziesit pociskw. Wszystkie byy uzbrojone w zapalniki uderzeniowe. Wzi
take do odzi obie wyrzutnie do wystrzeliwania flar, dziesi adunkw, syren mgow na sprone
powietrze, krtkofalwk oraz noktowizor. Jego osobiste uzbrojenie stanowi schmeisser oraz pi
penych magazynkw wetknitych za pas. Timothy i Sunday, ktrzy uzupeniali skad zespou, zeszli
do odzi dopiero wtedy, kiedy cay ekwipunek znalaz si na jej pokadzie.
Shannon skierowa w d strumie wiata z latarki i spojrza na trzy zwrcone w jego stron twarze.
Powodzenia powiedzia cicho.
W odpowiedzi Dupree podnis kciuk i skin gow. Semmler chwyci koniec linki przymocowanej
do dziobu odzi i ruszy powoli w kierunku rufy statku, gdzie przywiza link do pachoka. Pneumatyczna d z trzema mczyznami koysaa si na falach w odlegoci kilkunastu metrw od Toskanii.
Z drug odzi poszo znacznie szybciej. Wszyscy zdyli ju nabra pewnej wprawy. Umocowaniem
silnika zajli si Vlaminck i Semmler, gdy bya to ich d. Vlaminck zabra jedn bazook i
dwanacie pociskw; dwa mia przytroczone do pasa, dziesi pozostaych nis Patrick. Semmler,
poza schmeisserem z picioma magazynkami, mia noktowizor oraz krtkofalwk w specjalnej
kieszeni na udzie. Poniewa tylko on z caej grupy zna niemiecki, francuski oraz troch angielski,
przypada mu w udziale funkcja gwnego radiooperatora. Kiedy dwaj biali zajli ju miejsca, po
sznurowej drabince zeszli do odzi Patrick i Jinja, ich pomocnicy.
Nastpnie d zostaa przesunita bliej rufy statku, gdzie Semmlerowi rzucono koniec linki odzi
Dupreeego. Niemiec przywiza j do swojej odzi, a sam rzuci na statek link przymocowan do
dziobu swojego pontonu. Caa operacja przebiegaa w absolutnej ciszy.
Langarotti i Shannon wsiedli do trzeciej, ostatniej odzi. Towarzyszyli im Bartholomew i Johnny

potnie zbudowany, zawsze umiechnity zabijaka, niegdy awansowany na wyrane danie


Shannona. Nie obj jednak wtedy dowdztwa nad wasnym oddziaem, cho mia do tego cakowite
prawo; postanowi pozosta u boku Shannona i troszczy si o jego bezpieczestwo.
Cat ju szykowa si do zejcia do odzi, kiedy nagle ze sterwki wyoni si Waldenberg, podszed
szybko do niego, odcign go na bok i powiedzia cicho:
Zdaje si, e mamy kopoty.
Shannon przez chwil sta nieruchomo, sparaliowany myl, e wszystko moe lec w gruzach.
Co si stao? zapyta wreszcie.
W pobliu jest jaki statek.
Kiedy pan go zauway?
Do dawno, ale mylaem, e pynie na poudnie wzdu wybrzea, tak jak my, albo na pnoc.
Teraz jednak nie ma wtpliwoci, e stoi w miejscu.
Jest pan pewien?
Cakowicie. Pynlimy tak powoli, e powinien albo nas wyprzedzi, albo min, ale on przez cay
czas nie zmieni pooenia.
Wiadomo, co to za typ i do kogo naley? Niemiec pokrci gow.
Jest wielkoci frachtowca, ale co wicej bd mg powiedzie dopiero wtedy, kiedy nawiemy z
nim czno.
Shannon zamyli si gboko.
Czy to moe by pyncy z adunkiem do Zangaro frachtowiec, ktry rzuci kotwic, eby wej do
portu za dnia? zapyta po pewnym czasie.
Waldenberg skin gow.
Cakiem moliwe. Do wielu portw na tym wybrzeu nie wolno wpywa noc. Prawdopodobnie
zaczekaj do rana i dopiero wtedy podnios kotwic.
Skoro my ich zobaczylimy, oni pewnie zobaczyli nas?
Na pewno. Maj nas teraz na radarze.
A odzie?
Mao prawdopodobne odpar kapitan. S zbyt paskie, eby da odbicie na ekranie.
W takim razie nadal dziaamy wedug planu zadecydowa Shannon. Za pno na zmiany.
Musimy przyj, e to zwyky statek handlowy czekajcy na nadejcie dnia.
Na pewno usysz odgosy walki zauway Niemiec.
I co wtedy mog zrobi?
Niewiele powiedzia kapitan z umiechem. Co najwyej zobacz Toskani przez lornetki,
jeli wam si nie uda i bdziemy tu jeszcze po wschodzie soca.
W takim razie musi si uda. Trzymamy si planu.
Waldenberg wrci do sterwki, a do Shannona podszed ciemnoskry mczyzna zwany doktorem,
do tej pory obserwujcy w milczeniu przygotowania.
Powodzenia, majorze powiedzia po angielsku z nienagannym akcentem. Niech Bg ma was
w swojej opiece.
Shannon otwiera ju usta, aby powiedzie, e on osobicie zamiast boskiej opieki wolaby
przynajmniej jedno bezodrzutowe dziako redniego kalibru, ale w ostatniej chwili ugryz si w jzyk.
Dziki mrukn, po czym zszed po drabince do odzi.
W ciemnoci do jego uszu docierao tylko pluskanie fal uderzajcych w gumow powok odzi i
szmer wody opywajcej czarny kadub statku. Od strony ldu nie dobiegay adne dwiki. Byli za
daleko, a kiedy ju dobrze po pnocy przypyn bliej, miasto bdzie pogrone we nie. Shannon
wiedzia, e woda znakomicie przenosi dwiki; kady, nawet najmniejszy haas mg trafi do
niepowoanych uszu. Dlatego zarwno tu, na odziach, jak i na Toskanii, obowizywaa teraz
kompletna cisza. Nie wolno byo rwnie pali.
Zerkn na zegarek: za kwadrans dziewita. Nie pozostao nic innego jak tylko czeka.
Punktualnie o dziewitej przez kadub Toskanii przebiego lekkie drenie, a woda za ruf spienia si i
zacza z wiksz si uderza w gumowy dzib odzi Shannona. Wystawi rk za burt i poczu
przepyw midzy palcami. Ruszyli w drog. Na pokonanie dwudziestu piciu mil morskich mieli
dokadnie pi godzin.
Byo gorco i wilgotno jak w cieplarni, ale w przewicie w pokrywie chmur migotay gwiazdy. Z tyu,
na kocu szeciometrowej liny, pyna d Vlamincka i Semmlera, a jeszcze dalej ta, ktr dowodzi

Janni Dupree.
Te pi godzin przypominao nie koczcy si koszmar. Mona byo tylko patrze i nasuchiwa w
ciemnoci. Jedynym odgosem, jaki dociera do uszu uzbrojonych mczyzn, byo basowe dudnienie
wiekowego silnika Toskanii we wntrzu jej przerdzewiaego kaduba. Lekkie odzie koysay si w
usypiajcym rytmie, ale nerwy napite jak postronki przed zbliajc si nieuchronnie walk nie
pozwalay nikomu zasn.
Mimo to czas jednak mija. Zegarek Shannona wskazywa pi po drugiej, gdy silnik Toskanii umilk i
statek wyranie zwolni, by wkrtce zatrzyma si, koyszc na falach. Rozlego si ciche gwizdnicie
to Waldenberg dawa znak, e dotarli do wyznaczonego miejsca. Shannon mia zamiar przekaza
sygna dalej, ale Dupree chyba usysza gwizdnicie, gdy silnik jego odzi oy, by po chwili
cichn, a zaraz potem umilkn w oddali.
Janni siedzia na rufie odzi z praw rk zacinit na manetce gazu, w lewej za, podniesionej do
oczu, trzymajc kompas. Mia do pokonania cztery i p mili. Planowanym miejscem ldowania bya
pnocna mierzeja odgradzajca port w Clarence od penego morza. Pync tym kursem i z t
prdkoci powinien dotrze tam za p godziny. Po dwudziestu piciu minutach zredukuje obroty do
minimum i zacznie wyta wzrok w poszukiwaniu ldu. Zgodnie z ustaleniami bdzie mia godzin
na przygotowanie modzierzy i rakietnic, i przez t godzin on i dwaj towarzyszcy mu Afrykaczycy
bd jedynymi obcymi onierzami na zangaryjskim brzegu. Tym bardziej naleao oczyni wszystko,
aby pozosta nie zauwaonym.
Dwadziecia dwie minuty po oddaleniu si od Toskanii Dupree usysza ciche syknicie z dziobu
odzi. Timothy chyba co zauway. Dupree zerkn na kompas i byskawicznie zredukowa obroty.
Znajdowali si ju mniej wicej trzysta metrw od brzegu, a rozproszone wiato gwiazd mrugajcych
w przewitach gstych chmur wydobyo z mroku przed dziobem odzi pas nieprzeniknionej czerni.
Dupree zmruy z wysikiem oczy i ostronie poprowadzi d naprzd. Tajemnicza przeszkoda
okazaa si gstwin drzew namorzynowych; woda pluskaa cicho midzy korzeniami. Daleko po
prawej stronie las koczy si, a linia midzy oceanem i niebem biega hen, daleko, a ku
niewidocznemu horyzontowi.
Dupree wykona zwrot o sto osiemdziesit stopni, wypyn nieco w morze, a nastpnie popyn
rwnolegle do brzegu. Po mniej wicej p mili dotar do koca cypla, na ktrym rozoyo si miasto
Clarence. A wic to tu. Nie zwlekajc skierowa d z powrotem w stron ldu. Po pokonaniu dwustu
metrw dostrzeg dug wirow ostrog. Trzydzieci osiem minut od chwili, gdy silnik Toskanii
umilk, a d ruszya samotnie w kierunku brzegu, dno zaszorowao o piasek.
Dupree przeszed na przd odzi, lawirujc midzy stosami sprztu i wyskoczy lekko na brzeg,
przytrzymujc d jedn rk, aby nie dryfowaa. Przez pi minut trzej mczyni trwali w niemal
cakowitym bezruchu, nasuchujc, czy od strony miasta, ktrego pierwsze zabudowania zaczynay si
za niewielkim wzniesieniem w odlegoci zaledwie czterystu metrw std, nie dobiegnie jaki
podejrzany odgos. Nic takiego nie nastpio. Przybyli przez nikogo nie zauwaeni.
Dupree wydoby zza pasa dugi metalowy prt, wbi go gboko w piasek, przywiza do niego link
cumownicz odzi, po czym, zgity wp, wbieg na pagrek, ktry wznosi si zaledwie na pi
metrw nad powierzchni morza i by poronity sigajc do kolan traw. Trawa szelecia pod
stopami Janniego, ale na szczcie szum fal gaszczcych wirowy brzeg by znacznie goniejszy.
Dupree przyklkn i rozejrza si uwanie dokoa; po lewej stronie widzia nikncy w ciemnoci pas
ldu, przed sob za niemal idealnie gadk powierzchni portowego basenu. wirowa ostroga
koczya si dziesi metrw na prawo.
Wci nisko pochylony wrci do odzi i szeptem poleci dwm Afrykaczykom, aby przystpili do
wyadunku. Najciszej jak mg odbiera od nich kolejne elementy ekwipunku i zanosi je na szczyt
wzniesienia. Wszystkie metalowe czci byy starannie owinite szmatami, aby w razie
przypadkowego uderzenia nie rozleg si najmniejszy haas.
Kiedy wszystkie czci broni znalazy si na brzegu, Dupree przystpi do ich montau. Pracowa
szybko i bezszelestnie. Na kocu ostrogi od Shannona wiedzia, e znajduje si tu kawaek
paskiego gruntu ustawi modzierz. Jeeli przeprowadzone przez Shannona pomiary byy
dokadne a Janni nie mia powodu podejrzewa, e jest inaczej to odlego od tego miejsca do
rodka paacowego dziedzica wynosia dokadnie 781 metrw. Posugujc si kompasem, najemnik
wycelowa modzierz w kierunku podanym przez Shannona, a nastpnie ustawi go pod takim ktem,
aby ju pierwszym pociskiem trafi prosto w cel.

Uporawszy si z pierwszym modzierzem, natychmiast zaj si drugim. Ten, wycelowany w koszary,


ustawi w odlegoci dziesiciu metrw od pierwszego. Tu precyzja ostrzau nie miaa tak duego
znaczenia, gdy zadanie drugiego modzierza miao polega gwnie na tym, aby wywoa panik
wrd zangaryjskich onierzy. Timothy, ktry w czasie ich poprzedniej wsplnej operacji kierowa
ju samodzielnie ogniem modzierzy, powinien i tym razem doskonale da sobie rad.
Dupree uoy na piasku zapasowe pociski, kaza Timothyemu zaj stanowisko, po czym przekaza
mu szeptem ostatnie instrukcje.
Midzy dwoma modzierzami znalazo si miejsce dla dwch wyrzutni rakiet z flarami; Janni
przyszykowa do odpalenia po jednej rakiecie, reszt za uoy na piasku, aby byy pod rk. Kada
flara powinna wieci okoo dwudziestu sekund, wiedzia wic, e obsugujc jednoczenie pierwszy
modzierz i obie wyrzutnie bdzie musia dziaa szybko i dokadnie. Zadanie Sundaya miao polega
na podawaniu kolejnych pociskw z uoonego zawczasu stosu.
Kiedy Janni zakoczy przygotowania, zerkn na zegarek: dwadziecia dwie po trzeciej. Pozostae
dwie odzie powinny ju zblia si do portu. Wyj krtkofalwk, wycign anten na pen
dugo, wczy urzdzenie i odczekawszy trzydzieci sekund niezbdne do rozgrzania obwodw
nacisn trzy razy guzik.
Mil od brzegu Shannon siedzia na rufie odzi, wpatrujc si z nateniem w biegnc mu na
spotkanie ciemno. Sygna usysza Semmler w drugiej odzi, ktry trzyma nadajnik na kolanach.
Nie zwlekajc, zbliy ponton do odzi dowdcy, sykn cicho i natychmiast wrci na poprzednie
miejsce. Shannon poczu ogromn ulg. A wic Dupree wyldowa bez adnych przeszkd,
zmontowa sprzt i teraz czeka na ich przybycie. Dwie minuty pniej, mniej wicej tysic metrw od
brzegu, Shannon dostrzeg sabe byski latarki Afrykanera. W mrok wybiega jedynie bardzo wski
strumie wiata. Byski pojawiy si nieco z lewej strony, co wiadczyo o tym, e odzie zboczyy
zanadto na pnoc. Bd zosta natychmiast naprawiony, gdy Shannon chcia dokona desantu w
odlegoci okoo stu metrw w prawo od Dupree. Tam wanie znajdowao si wejcie do portu.
Byski powtrzyy si, jak tylko Janni usysza ledwo uchwytny pomruk dwch silnikw; odzie
dzielio wtedy od brzegu jeszcze trzysta metrw.
Dwie minuty pniej pontony z silnikami pracujcymi mniej ni jedn czwart mocy przepyny w
odlegoci pidziesiciu metrw od przycupnitego na brzegu Dupreeego. Afrykaner dostrzeg w
ciemnoci jedynie biae bryzgi fal rozcinanych dziobami odzi, a w chwil potem obie jednostki
przelizgny si do portowego basenu i popyny po idealnie gadkiej wodzie w kierunku nabrzea
po przeciwnej stronie.
Shannon wreszcie dostrzeg na tle odrobin janiejszego nieba zarys magazynu. Na brzegu wci
panowaa cakowita cisza. Skrci ostro w prawo i po kilku sekundach dno odzi zaszurao na wirze
tu obok czen tubylcw i rozwieszonych na palach sieci.
d Semmlera wykonaa ten sam manewr; oba silniki umilky niemal jednoczenie. Podobnie jak
wczeniej Dupree, tak teraz jego koledzy przez kilka dugich minut trwali w cakowitym bezruchu,
zastanawiajc si, czy nieruchome kaduby drewnianych czen nie kryj w sobie zasadzki.
Nie byo adnej zasadzki. Shannon i Semmler zeszli jako pierwsi na brzeg, wbili w piasek metalowe
prty i uwizali do nich odzie. W lad za nimi wysiedli pozostali.
Idziemy szepn Cat i poprowadzi oddzia w kierunku stromizny za pla; dalej rozciga si
dwustumetrowej szerokoci paski obszar, oddzielajcy port od pogronego w ciszy paacu
prezydenta Jeana Kimby.

2
Omiu nisko pochylonych mczyzn biego po poronitym traw zboczu. Mina wp do trzeciej w
nocy i paac pogrony by w cakowitej ciemnoci. Shannon wiedzia, e mniej wicej w poowie
odkrytego obszaru o szerokoci okoo dwustu metrw znajduje si rozwidlenie drg, strzeone przez
co najmniej dwch onierzy. Przypuszcza, e jego oddzia bdzie mia problemy ze zlikwidowaniem
ich bez adnego haasu, a jeli dojdzie do strzelaniny, pozostae sto metrw trzeba bdzie pokona,
czogajc si w trawie. Nie myli si.
Po drugiej stronie basenu portowego Janni Dupree czeka na strza. Bdzie to dla niego sygna, aby
wczy si do akcji. Przyczai si w pobliu wyrzutni flar, ciskajc w rkach modzierzowy granat.
Shannon i Langarotti dotarli pierwsi do rozwidlenia drg w pobliu paacu. Po ich przyczernionych
sepi twarzach ciekay struki potu. W powoce chmur pojawiao si coraz wicej przewitw, tote
mimo e ksiyc jeszcze nie wzeszed, w sabym blasku gwiazd Shannon mg wyranie dostrzec lini
dachu odlegych o sto metrw zabudowa paacu. Nie dostrzeg natomiast drzemicego w trawie
stranika. Potkn si o niego i run jak dugi na ziemi.
Trzyma co prawda w rku n o dugim ostrzu, ale nie zdy zrobi z niego uytku. Natychmiast
zerwa si na rwne nogi, lecz jednoczenie uczyni to czarnoskry onierz, ktry w dodatku wyda
donony, zdumiony okrzyk. Haas zaalarmowa jego koleg ukrytego kilka metrw dalej w wysokiej
trawie, ktry wyprostowa si, wycharcza co niezrozumiaego i powoli osun si na ziemi z noem
Korsykanina w gardle. Pierwszy onierz, zraniony przez Shannona w rami, ponownie wrzasn, tym
razem znacznie goniej, i rzuci si do ucieczki.
W pobliu paacowej bramy rozlegy si zdumione okrzyki, a potem do uszu najemnikw dobieg
znajomy odgos repetowanego karabinu. Nie wiadomo, kto pierwszy nacisn spust. Samotny strza od
strony paacu i krtka seria, jak Shannon wypuci z pistoletu maszynowego, zlay si w jedno.
Uciekajcy onierz run na ziemi, prawie przecity na p pociskami ze schmeissera. Niemal w tej
samej chwili nad ich gowami rozlego si przeraliwe wycie, a dwie sekundy pniej na niebie
rozjarzya si olepiajco biaa kula. Shannon ujrza paac prezydencki, dwie zdezorientowane postaci
przed bram, ktem oka dostrzeg swoich ludzi z lewej i prawej strony. Padli na brzuchy i zaczli
czoga si naprzd.
Szarpnwszy za link suc do odpalania rakiet Janni Dupree natychmiast wsun granat do lufy
modzierza. Donony huk odpalonego pocisku rozleg si niemal dokadnie w tej samej chwili, kiedy
na niebie rozkwita magnezjowa flara. Dupree wzi ze stosu drugi granat i zamar w bezruchu,
czekajc, a pierwszy dosignie celu. Cztery pierwsze strzay w pitnastosekundowych odstpach
pozwol mu dokadnie ustawi modzierz. Potem Sunday bdzie podawa pociski powinno mu
si uda utrzyma stay, dwusekundowy rytm.
Granat uderzy w naronik dachu prawego skrzyda paacu. Nie przebi poszycia, ale sia eksplozji
zmiota na ziemi mnstwo dachwek. Dupree przykucn, przekrci o kilka milimetrw jedno z
pokrte celowniczych i w chwili, kiedy flara zgasa, wsun do lufy drugi pocisk. Uamek sekundy
pniej posa w gr kolejn flar, po czym zaadowa do wyrzutni dwie nowe rakiety. Podnis
gow: druga flara rozkwita wysoko na niebie, a cztery sekundy pniej eksplodowa modzierzowy
granat. Tym razem kierunek by dobry, natomiast odlego nieco za maa, gdy pocisk wyldowa na
dachu tu nad gwnym wejciem do paacu.
Dupree ocieka potem. Palce lizgay mu si na pokrtle, ale mimo to udao mu si wykona nim
wier obrotu i zmniejszy kt nachylenia lufy modzierza. Odwrotnie ni w przypadku dzia
artyleryjskich, modzierze maj wikszy zasig przy mniejszym kcie nachylenia lufy. Trzeci granat
poszybowa w gr, jeszcze zanim zgasa flara; Janni mia cae pitnacie sekund na odpalenie trzeciej
rakiety, przejcie kilku krokw dzielcych go od syreny mgowej, uruchomienie jej, powrt na
pozycj. Granat spad dokadnie tam, gdzie mia spa, czyli na paacowy dziedziniec. Dupree
dostrzeg tylko krwistoczerwony poblask nad dachem budynku, ale mia ju pewno, e strzeli w cel
i e pociski na pewno nie spadn na jego kolegw zbliajcych si do bramy paacu.

Kiedy wybuch pierwszy granat, Shannon i jego ludzie znieruchomieli w wysokiej trawie,
przyciskajc twarze do ziemi. Musieli czeka, a Dupree waduje wszystkie pociski w paacowy
dziedziniec.
Po drugim wybuchu Shannon odway si nieco unie gow, wiedzc, e kolejny nastpi dopiero za
pitnacie sekund. W magnezjowym blasku flary widzia paac jak na doni. W dwch oknach na
pitrze zapalio si wiato. Kiedy ucicho echo eksplozji, do uszu Shannona dotary pomieszane
okrzyki stranikw. Zaraz potem rozptao si prawdziwe pieko.
Afrykask noc wypenio przecige wycie syreny niby skowyt tysica oszalaych demonw,
zaguszajc krzyki, ktre dobiegay od strony paacu. Shannon ponownie unis gow. Nie zobaczy
adnych nowych zniszcze. A wic Janniemu udao si trafi w dziedziniec. Przed akcj najemnicy
ustalili, e po pierwszym celnym strzale Dupree rozpocznie cigy ostrza i bdzie strzela w krtkich,
dwusekundowych odstpach. Chwil pniej od strony morza dobieg basowy, niemal jednostajny huk
odpalanych pociskw, ktry zlewa si z mrocym krew w yach zawodzeniem syreny.
Wystrzelenie czterdziestu granatw powinno zaj Janniemu osiemdziesit sekund. Gdyby po poowie
tego czasu z jakich powodw musia przerwa ostrza na wicej ni dziesi sekund, mia go ju nie
wznawia, aby nie naraa oddziau szturmowego na niebezpieczestwo dostania si pod wasny
ogie. Shannon by prawie pewien, e Dupree doskonale da sobie rad i nic takiego si nie stanie.
Kiedy na paac spada ulewa zmasowanego ognia, omiu ukrytych w trawie mczyzn mogo
podziwia wspaniay widok. Flary nie byy ju potrzebne, gdy granaty wybuchajce co dwie sekundy
na brukowanym dziedzicu rzucay jednostajny, krwawy poblask. Jedynie Marc Vlaminck nie oglda
gronego spektaklu, gdy mia co innego do roboty.
Zajmowa pozycj na lewym skrzydle, niemal dokadnie naprzeciwko bramy. Pooy sobie bazook
na ramieniu, wycelowa starannie i odpali pierwszy pocisk. Z tyu lufy wystrzeli dugi na pi
metrw pomie, a w kierunku bramy pomkn pocisk wielkoci ananasa i trafi w prawy grny
naronik potnych wrt. Kiedy dym si rozwia, w drewnianej bramie ukazaa si dziura co najmniej
metrowej rednicy, odpad te spory kawa muru.
Patrick poda Vlaminckowi nastpny pocisk. Drugi strza trafi w kamienne zwieczenie bramy.
Trzeci uderzy w sam rodek. Cikie drewniane wrota uniosy si, wyskoczyy z zawiasw, po czym
runy na paacowy dziedziniec.
Janni Dupree wyekspediowa ju poow pociskw. Krwistoczerwony poblask wydobywajcy si zza
dachu paacu ju wczeniej wyranie przybra na sile. Najwidoczniej na dziedzicu wybuch poar
Shannon przypuszcza, e pony sklecone byle jak baraki. Kiedy brama stana otworem, napastnicy
ujrzeli szalejce w gbi dziedzica pomienie. Na tle poogi pojawiy si na mgnienie oka dwie
sylwetki, zachwiay si i runy na ziemi.
Marc posa jeszcze cztery pociski przez otwart bram. Shannon krzykn do niego, eby wstrzyma
ogie, gdy ba si wbrew twierdzeniom Gomeza e stacjonujce w miecie wojsko moe
dysponowa przynajmniej jednym wozem opancerzonym. Belg jednak nie mia zamiaru rezygnowa
ze znakomitej zabawy. Wystrzeli jeszcze cztery pociski, celujc w parter i pierwsze pitro paacu, po
czym zerwa si na nogi, wymachujc bazook oraz ostatnim pociskiem, jaki mu pozosta.
W tej samej chwili syrena umilka; wyczerpa si zapas spronego powietrza. Shannon wyda rozkaz
do ataku i ruszy naprzd jako pierwszy, zgity wp, z palcem na spucie gotowego do strzau
schmeissera. Semmler i Langarotti biegli koo niego, za nimi za Johnny, Jinja, Bartholomew,
wreszcie Patrick, ktry, pozbywszy si swoich pociskw do bazooki, chwyci pistolet maszynowy i
doczy do kolegw.
W odlegoci dwudziestu metrw od bramy ponownie przypadli do ziemi, czekajc na zakoczenie
modzierzowego ostrzau. Cisza miaa zwiastowa koniec tej czci operacji. Ale ta cisza, ktra
zapada po ostatnim wybuchu, po prostu ich oguszya. Po nieustannym huku eksplodujcych
granatw wydawaa si wrcz nierealna. Trudno byo uwierzy, e atak zacz si zaledwie przed
picioma minutami.
Shannon przez mgnienie zastanawia si, czy aby Timothy na pewno posa dziesi pociskw w
kierunku koszar i czy onierze rozproszyli si w panice. I jak mieszkacy miasta zareagowali na
piekielny, oguszajcy haas, ktry wybuch tak niespodzianie...? Ockn si, kiedy w grze rozbysy
dwie kolejne flary, zerwa si na nogi, krzykn: Za mn! i kilkoma susami pokona dwadziecia
metrw dzielce go od dymicych resztek bramy.
Bieg strzelajc na olep przed siebie, czujc raczej ni widzc pdzcych obok niego Langarottiego i

Semmlera. Wysoka brama prowadzia pod centraln czci paacu na dziedziniec. To, co tam ujrzeli,
wstrzsno nimi. Wszyscy trzej stanli jak wryci. Opadajce powoli flary owietlay scen
przeniesion chyba ywcem z najgbszego krgu piekie.
Wybuch pierwszego modzierzowego granatu wyrwa ze snu onierzy i stranikw, ktrzy wybiegli
bezadnie z rozsypujcych si barakw na paacowy dziedziniec. Kilkanacie sekund pniej spada na
nich ulewa ognia. Przy jednej cianie staa drabina, a na szczeblach wisiay cztery poszarpane ciaa;
tych ludzi dosigy odamki w chwili, gdy usiowali dosta si na szczyt muru okalajcego
dziedziniec. Pozostaych, zanim zdyli pomyle o ucieczce, poszatkoway odamki granatw
eksplodujcych na pokrytym kamienn kostk dziedzicu.
Wszdzie, gdziekolwiek si spojrzao, leay stosy cia. Tu i wdzie wida byo jeszcze sabe oznaki
ycia, ale w wikszoci byy to trupy. Pod przeciwleg cian stay dwie zdewastowane wojskowe
ciarwki i trzy cywilne samochody osobowe, w tym take reprezentacyjny mercedes prezydenta.
Suba paacowa chciaa chyba uciec przez gwn bram, ale dosigy j tam pociski z bazooki
Vlamincka. Rozrzucone podmuchem eksplozji ciaa leay w bezadzie pod ukowato sklepionym
przejciem.
Po prawej i lewej stronie cigny si podcienia, z ktrych wchodzio si schodami na pitro. Nie
czekajc na rozkaz, Semmler ruszy w prawo, Langarotti za w lewo. Zaraz potem z wntrza budynku
dobiegy odgosy strzaw, ktrymi najemnicy torowali sobie drog na wysze kondygnacje.
Przekrzykujc wrzaski rannych i terkot pistoletu Semmlera, Shannon poleci swoim czterem
czarnoskrym onierzom, aby przeszukali parter paacu. Nie musia im mwi, e maj strzela do
wszystkiego, co si poruszy; wszyscy, cho zdyszani po biegu, rwali si do walki, apic powietrze
szeroko otwartymi ustami.
Shannon ostronie wysun si spod sklepienia przejcia na dziedziniec. Jeeli najemnicy mieli gdzie
spotka si z oporem, to wanie tutaj. Nagle z lewej strony pojawi si czowiek z karabinem, ktry
krzyczc przeraliwie rzuci si w jego kierunku. Mg to by oszalay ze strachu Vindu szukajcy
drogi ucieczki, ale nie byo czasu na wyjanienie sytuacji. Cat odwrci si byskawicznie i strzeli z
pobrotu; krzyk umilk, a z szeroko otwartych ust Murzyna buchn strumie krwi. Zapach krwi
unosi si zreszt wszdzie; krwi, a take strachu, potu i mierci. Ale nad wszystkim dominowaa inna
wo, doskonale znana wszystkim najemnikom na wiecie: wo kordytu.
W chwil potem Shannon raczej wyczu ni usysza czyje niepewne kroki w podcieniu za swoimi
plecami i odwrci si gwatownie. Z drzwi, ktrymi niedawno wbieg do budynku Johnny, aby
rozprawi si z niedobitkami Vindu ukrywajcymi si we wntrzu paacu, wyszed jaki czowiek.
Wydarzenia, ktre nastpiy uamek sekundy pniej, Cat mg sobie potem przypomnie jedynie jako
seri niezbyt wyranych, nieruchomych, cho zmieniajcych si szybko obrazw. Mczyzna
dostrzeg Shannona w tej samej chwili, co Shannon jego, i strzeli z biodra do najemnika. Cat poczu
na policzku municie pocisku. On take nacisn spust, ale przeciwnik okaza si nadspodziewanie
zwinny: oddawszy strza, pad na ziemi, przetoczy si kilka metrw w bok i wycign przed siebie
bro. Schmeisser Irlandczyka wyplu pi pociskw, ktre przeleciay nad celem, po czym umilk;
skoczya si amunicja w magazynku. Zanim tamten zdy strzeli, Cat ukry si za filarem,
przeadowa bro, wyskoczy z drugiej strony i posa seri w kierunku przeciwnika. Ten jednak
tymczasem znikn.
Shannon dopiero teraz uwiadomi sobie, e w czowiek, bosy i bez koszuli, mia jasn skr, a
wosy ciemne i proste. Zakl pod nosem i popdzi w kierunku roztrzaskanej bramy. Za pno.
Marc Vlaminck zblia si do bramy przyciskajc oburcz do piersi bazook z ostatnim pociskiem.
Pnagi mczyzna strzeli w biegu dwa razy, po czym pomkn przez wysok traw w kierunku
portu. Pniej znaleli jego pistolet: by to makarow kalibru 9 mm z pustym magazynkiem.
Oba strzay trafiy maego Belga w pier. Shannon widzia wszystko jak na filmie odtwarzanym w
zwolnionym tempie: Vlaminck odwraca si, podnosi bazook, po czym, prawie nie celujc, posya
pocisk w lad za uciekajcym.
Bro tego typu nie jest skonstruowana z myl o zwalczaniu celw ruchomych, szczeglnie z tak
maej odlegoci, ale cho najemnicy pniej przeszukali bardzo uwanie cay teren, udao im si
znale zaledwie kilka strzpkw spodni.
Cat rzuci si na ziemi, aby unikn oparzenia przez ogie, ktry wystrzeli z drugiego koca broni

Vlamincka. Kiedy unis gow, zobaczy, jak Belg wypuszcza bazook, rozkada szeroko rce i pada
twarz w d w traw rosnc przed bram paacu. W chwil potem zgasa ostatnia flara.
Odpaliwszy ostatni, dziesit flar, Janni Dupree wyprostowa si i krzykn:
Sunday!
Dopiero za trzecim razem stojcy o dziesi metrw dalej Murzyn usysza jego gos. Caa trjka bya
czciowo gucha z powodu ogromnego haasu, jakiego narobi modzierz, wyrzutnie rakiet i syrena.
Janni poleci Sundayowi, eby zosta w miejscu desantu i mia oko na sprzt, da znak Timothyemu,
by szed za nim, i nie zwlekajc ruszy truchtem w kierunku staego ldu. Wprawdzie sam jeden
dokona wikszych zniszcze ni pozostali czterej najemnicy razem wzici, nie chcia jednak
odmwi sobie przyjemnoci bezporedniego udziau w akcji.
Poza tym jego zadanie polegao na cakowitym zneutralizowaniu wojskowych koszar, a ogldajc na
Toskanii plan miasta, dobrze zapamita, gdzie znajduj si zabudowania. Po dziesiciu minutach
dotarli do miejsca, w ktrym droga przecinaa w poprzek podstaw pwyspu, ale zamiast skrci w
prawo, w kierunku paacu, Dupree poprowadzi w lewo, w stron koszar. Nie biegli ju, tylko szli,
kady po swojej stronie drogi, z wysunitymi do przodu schmeisserami, gotowi otworzy ogie w
razie choby najmniejszego niebezpieczestwa.
Niebezpieczestwo.pojawio si za pierwszym zakrtem. Przeraeni ulew ognia i metalu, ktra
dwadziecia minut wczeniej spada na ich ndzne baraczki penice funkcj koszar, onierze Kimby
uciekli na olep w noc. Kilkunastu otrzsno si jednak z paniki. Zbici w ciasn gromadk onierze
stanli na poboczu drogi, rozmawiajc przyciszonymi gosami. Gdyby Dupree i Timothy nie byli
chwilowo gusi, z pewnoci by ich usyszeli wczeniej; tak si jednak nie stao. Dostrzegli onierzy
dopiero, kiedy niemal na nich wpadli. Dziesiciu nawet nie miao ubra, gdy atak zaskoczy ich we
nie, ale dwaj byli w peni umundurowani.
Padajcy minionej nocy rzsisty deszcz rozmoczy i rozmikczy ziemi, tote niektre pociski
wystrzelone przez Timothyego wbiy si w ni zbyt gboko, aby eksplodujc poczyni rzeczywicie
powane zniszczenia. Vindu, na ktrych trafili Dupree i Timothy, nie stracili wic jeszcze do koca
odwagi, a jeden mia nawet rczny granat.
Janni dostrzeg ich dopiero wtedy, kiedy cofnli si gwatownie na widok jego bladej, byszczcej w
wietle gwiazd twarzy, z ktrej ju dawno spyny resztki barwnika.
Ognia! rykn Janni i posa dug seri w kierunku majaczcych pod palmami cieni. Czterej
Murzyni padli na miejscu, skoszeni pociskami ze schmeissera, pozostaa semka rzucia si do
ucieczki. Po kilku metrach upado jeszcze dwch, a jeden z ocalaych odwrci si i rzuci w kierunku
napastnikw jaki przedmiot, ktry do tej pory ciska kurczowo w doni. Nigdy nie widzia, jak si
tym rzuca, nikt go tego nie nauczy, ale by bardzo dumny z samego faktu posiadania tak gronej broni
i gboko wierzy, e kiedy bdzie mia okazj zrobi z niej uytek.
Granat poszybowa wysoko w gr, po czym spad, trafiajc Timothyego prosto w pier. Pod
wpywem uderzenia afrykaski weteran usiad z rozmachem na ziemi i odruchowo zapa co, co
przyleciao do niego z ciemnoci. Dopiero po chwili zorientowa si, co to jest, ale jednoczenie
zauway, e idiota, ktry tym w niego rzuci, zapomnia wyrwa zawleczk. Timothy by kiedy przy
tym, jak jeden z najemnikw odrzuci granat nieprzyjacielowi. Niewiele mylc, zerwa si na nogi,
wyszarpn zawleczk i cisn granat w lad za uciekajcymi onierzami.
Metalowy przedmiot ponownie polecia wysoko w powietrze, ale tym razem trafi w pie drzewa.
Rozlego si guche stuknicie i granat upad na ziemi znacznie bliej ni powinien. W tej samej
chwili Janni Dupree upora si z wymian magazynka w pistolecie i rzuci w pogo za uciekajcymi.
Timothy krzykn ostrzegawczo, ale Janni uzna to jedynie za zacht do walki; strzelajc z biodra
pokona kilkoma susami odlego dzielc go od drzew, a kiedy od granatu dzieliy go zaledwie dwa
metry, nastpia eksplozja.
Dupree zapamita tylko bysk i huk, a potem jaka sia uniosa go w gr i rzucia do tyu, jakby by
szmacian lalk. Kiedy odzyska przytomno, lea na drodze, a kto klcza obok niego i trzyma
jego gow na kolanach. Czu dziwne ciepo w gardle troch podobne do uczucia, jakie
towarzyszyo mu w dziecistwie, kiedy lea w ku zmorzony gorczk. Nie wiedzia, czy to jawa,
czy sen, ale byo mu dobrze i wygodnie. Sysza jaki gos, powtarzajcy w kko te same sowa, lecz
nie mg ich zrozumie.

Przepraszam, Janni, przepraszam... Przepraszam... Zrozumia tylko swoje imi, nic wicej. To by
jaki dziwny jzyk,
na pewno nie jego ojczysty... Z trudem skierowa spojrzenie na twarz klczcego przy nim czowieka i
dostrzeg ciemn skr, byszczc w blasku gwiazd midzy palmowymi limi. Dupree umiechn
si.
Hallo, Piter powiedzia gono i wyranie.
Potem znowu wpatrywa si w niebo nad gow. Nagle chmury rozsuny si i nad szczytami palm
zawieci ksiyc w peni. By ogromny, jak zawsze w Afryce, biay i lnicy. Ten widok, a take
zapach wilgotnych rolin, przypomniay Janniemu, jak wyglda i pachnie po deszczu Paarl Rock.
Dobrze jest wrci do domu, pomyla z zadowoleniem Janni Dupree, po czym zamkn oczy i umar.
Dopiero wp do szstej niebo na wschodzie rozjanio si i zdobywcy paacu mogli wyczy latarki.
W dziennym wietle dziedziniec wcale nie wyglda lepiej ni w nocy, ale zadanie zostao wykonane.
Ciao Vlamincka pooono w jednym z pokojw na parterze. Obok niego lea Janni Dupree,
przyniesiony z nadbrzenej drogi przez trzech Arykaczykw. Zgin take Johnny,
najprawdopodobniej zabity przez tego samego biaego, ktrego umierajcy Vlaminck roznis na
strzpy ostatnim strzaem z bazooki.
Semmler zaprowadzi Shannona do gwnej sypialni na pitrze i w wietle latarki pokaza mu
czowieka, ktrego zastrzeli, kiedy ten usiowa wydosta si na zewntrz przez okno.
To on stwierdzi Shannon.
Spord suby paacowej ocalao szeciu ludzi. Odnaleziono ich w jednej z piwnic, gdzie
instynktownie szukali schronienia przed kataklizmem, jaki spad na paac z ciemnego nieba. Ludzi
tych wykorzystano do porzdkowania pobojowiska. Wszystkie pomieszczenia w paacu zostay
dokadnie sprawdzone, a ciaa martwych przyjaci Kimby i sucych zniesiono na d i zoono w
tylnej czci dziedzica. Okazao si, e nawet prowizoryczna naprawa rozbitej bramy jest
niemoliwa, wic wejcie do paacu zasonito wielkim dywanem, aby nikt niepowoany nie mg
zobaczy, co dzieje si we wntrzu.
O pitej Semmler nada na Toskani umwione haso, sygnalizujc, e operacja zakoczya si
powodzeniem, po czym popyn do statku w jednej z pneumatycznych odzi, holujc za sob
pozostae dwie. Wrci w ten sam sposb o wp do sidmej, wiozc ze sob czarnoskrego doktora, a
take osiemdziesit schmeisserw, zapas pociskw do modzierzy i prawie ton amunicji kalibru 9
mm.
O szstej, zgodnie z instrukcj Shannona, kapitan Waldenberg zacz nadawa na uzgodnionej z
Endeanem czstotliwoci wiadomo skadajc si z powtarzanych w kko trzech sw: papaja,
kasawa, mango. Oznaczay one kolejno: operacja przebiega zgodnie z planem, zakoczya si
cakowitym sukcesem, Kimba nie yje.
Na widok paacowego dziedzica czarnoskry doktor westchn ciko i powiedzia:
Mam nadziej, e to byo konieczne...
Byo zapewni go Shannon, po czym poprosi, aby starszy pan przystpi do penienia swoich
obowizkw.
O dziewitej w miecie nadal panowa cakowity spokj, a porzdki w paacu prawie dobiegy koca.
Jedynie z pochwkiem martwych Vindu trzeba byo zaczeka do chwili, kiedy zjawi si wicej ludzi,
ktrzy mogliby wykona t robot. Dwie odzie wrciy do adowni Toskanii, trzecia zostaa ukryta w
ujciu strumienia niedaleko od portu. Ze wirowej ostrogi usunito wszystkie lady desantu, a bezuyteczne pozostaoci utopiono w morzu. Wszystko, cznie z ludmi, znalazo si w paacu, ktry, cho
potnie zrujnowany od wewntrz, postronnemu obserwatorowi mg si wyda prawie nie
uszkodzony. Wida byo jedynie dwa fragmenty nadweronego dachu, trzy wybite szyby oraz
rozwalon bram.
O dziesitej Semmler i Langarotti doczyli do Shannona, ktry siedzia w jadalni, opychajc si
chlebem z demem, znalezionym w prezydenckiej kuchni, i zoyli mu raport. Rozgonia radiowa
bya nietknita, jeli nie liczy kilku dziur w cianach, a nadajnik w kadej chwili mg zacz prac.
Do drzwi prywatnej piwniczki Kimby, ukrytej w najgbszym zakamarku podziemi przemwi
argument w postaci kilku serii ze schmeissera. We wmurowanym w cian sejfie znajdowa si
najprawdopodobniej skarbiec, samo pomieszczenie natomiast penio funkcj arsenau. Byo tam do
broni i amunicji, aby dwustu lub trzystu ludzi mogo prowadzi walk przez kilka miesicy.
Co teraz? zapyta Semmler, kiedy zakoczy relacj.

Teraz czekamy odpar Shannon.


Na co?
Irlandczyk zacz duba w zbach wypalon zapak. Pomyla o Jannim Dupree i Marcu Vlamincku,
lecych w pokoju pitro niej, i o Johnnym, ktry ju nigdy nie ukradnie adnej kozy na wieczorny
posiek dla oddziau. Spojrza na Langarottiego, ktry ostrzy pomau n o skrzany pas owinity
dokoa lewej doni.
Na nowy rzd powiedzia wreszcie.
Amerykaska jednotonowa ciarwka, ktra wioza Simona Endeana, dotara do Clarence tu przed
pierwsz po poudniu. Samochd prowadzi jaki nieznajomy biay czowiek, a Endean siedzia obok
niego, trzymajc na kolanach wielkokalibrowy myliwski sztucer. Shannon usysza warkot silnika,
kiedy ciarwka skrcia w stron paacu z nadbrzenej drogi i podjechaa ostronie do bramy
przesonitej wzorzystym dywanem, wiszcym nieruchomo w przesyconym wilgoci powietrzu.
Z okna na pitrze Shannon widzia, jak Endean wysiad z szoferki, obrzuci podejrzliwym spojrzeniem
dywan, przyjrza si wieym odpryskom po kulach, po czym skoncentrowa uwag na omiu
czarnoskrych stranikach wypronych w pozycji zasadniczej przed wejciem do paacu.
Podr przebiegaa z pewnymi kopotami. Odebrawszy sygna z Toskanii Endean potrzebowa a
dwch godzin, aby namwi pukownika Bobiego do powrotu do kraju bezporednio po zamachu
stanu. Wszystko wskazywao na to, e pukownik nie awansowa tak wysoko dziki osobistej
odwadze.
Z odlegej o sto szedziesit kilometrw stolicy ssiedniego pastwa wyruszyli dopiero o wp do
dziesitej. W Europie na pokonanie takiej odlegoci wystarczyyby dwie godziny, w Afryce trzeba na
to wicej czasu. Na granicy rozpoczli negocjacje z onierzami Vindu, do ktrych nie dotary jeszcze
adne informacje na temat wydarze w Clarence. Pukownik Bobi w wielkich ciemnych okularach na
nosie i biaym powczystym stroju przypominajcym nieco nocn koszul udawa sucego, gdy
przy przekraczaniu granic w Afryce od sucych nigdy nie wymaga si adnych dokumentw.
Dokumenty Endeana byy w cakowitym porzdku, tak samo jak mczyzny, ktrego przywiz ze
sob z londyskiego East Endu. Polecono mu tego potnie zbudowanego oprycha, Lockea, byego
patnego morderc z gangu Kraya, jako jednego z najlepszych goryli w miecie. Ernie Locke zosta
zatrudniony za due pienidze tylko po to, aby zapewni ochron Endeanowi. W kaburze pod koszul
nosi gotowy do strzau pistolet, ktry otrzyma ju po przylocie do Afryki w miejscowym biurze
Manson Consolidated. Skuszony perspektyw wysokich zarobkw, popeni ten sam bd co Endean,
to znaczy przyj za pewnik, e rzezimieszek z Londynu okae si rwnie dobry na nieznanym,
afrykaskim terenie.
Przekroczywszy granic popdzili wawo na poudnie, ale pitnacie kilometrw przed miastem
ciarwka zapaa gum. Endean stan na stray z gotowym do strzau sztucerem, Locke zmieni
koo, a Bobi zagrzeba si w okrytej brezentem skrzyni adunkowej. Wanie wtedy zaczy si
kopoty. Uciekajcy z Clarence oddzia onierzy dostrzeg ich i ostrzela ze sporej odlegoci.
Wszystkie pociski przeszy gr, z wyjtkiem jednego, ktry przebi opon w dopiero co
zamontowanym kole. Reszta podry odbya si na pierwszym biegu i na obrczy.
Shannon wychyli si z okna i zawoa Endeana. Anglik spojrza w gr.
Wszystko w porzdku? zapyta.
Jasne odpar Cat. Wchodcie szybko do rodka. Nikt si jeszcze nie pojawi, ale lada chwila
kto zacznie wszy.
Endean, pukownik Bobi i Locke weszli na dziedziniec, a stamtd na pitro, gdzie czeka na nich
Shannon. Kiedy wszyscy usiedli w prezydenckiej jadalni, Endean zada szczegowego raportu z
wydarze minionej nocy.
Co ze stranikami? zapyta, kiedy najemnik zakoczy relacj. W odpowiedzi Shannon
zaprowadzi go do okna wychodzcego na
dziedziniec, otworzy jedno skrzydo i wskaza w d, gdzie kbiy si ju roje much.
Endean cofn si o krok.
Wszyscy?
Wszyscy.
A onierze?

Dwudziestu zgino, reszta ucieka. Bro zostaa na miejscu, z wyjtkiem kilku zabytkowych
mauserw. To aden problem.
Gdzie jest arsena?
W piwnicy, pod nasz kontrol.
A nadajnik?
Na parterze, nietknity. Nie sprawdzalimy, czy jest elektryczno, ale radiostacja ma wasny
agregat prdotwrczy.
Endean skin gow z zadowoleniem.
W takim razie nie pozostao nam nic innego, jak tylko poprosi nowego prezydenta, aby
poinformowa nard o zakoczonym sukcesem zamachu stanu, utworzeniu nowego rzdu i przejciu
wadzy w pastwie.
Czy nie za wczenie na to? zapyta Shannon. Na razie armia praktycznie nie istnieje, a kiedy
onierze zaczn powraca, nie wiadomo, czy zechc poprze nowego wadc.
Endean umiechn si lekcewaco.
Na pewno zechc, jak tylko przekonaj si, e ma wszystko w garci, i bd mu suy tak dugo,
jak dugo bd widzieli, e ma wadz. Czyli dugo. Tymczasem wystarczy nam ta grupa, ktr
przywiz pan ze sob. Bd co bd te s czarni, a aden europejski dyplomata nie odrni jednego
Murzyna od drugiego.
A pan odrni? Anglik wzruszy ramionami.
Ja te nie, ale to nie ma najmniejszego znaczenia. Prosz pozwoli, e przedstawi panu nowego
prezydenta Republiki Zangaro. Wskaza ubranego w bia szat mczyzn, ktry z szerokim
umiechem rozglda si po doskonale sobie znanym wntrzu. Oto byy dowdca zangaryjskiej
armii, byskotliwy organizator i gwnodowodzcy zamachu stanu, prezydent Zangaro, pukownik
Antoine Bobi.
Shannon wsta i ukoni si pukownikowi. Bobi umiechn si jeszcze szerzej. Najemnik podszed do
drzwi w przeciwlegej cianie jadalni.
Moe pan prezydent chciaby obejrze swj nowy gabinet? zaproponowa.
Endean przetumaczy, Bobi za skin gow, podnis si z miejsca i wraz z Shannonem znikn w
ssiednim pomieszczeniu. Drzwi zamkny si za nimi.
Pi sekund pniej dobieg zza nich odgos pojedynczego wystrzau.
Kiedy Shannon wrci do sypialni, Endean przez chwil wpatrywa si w niego w milczeniu.
Co to byo? zapyta wreszcie, zreszt cakiem niepotrzebnie.
Strza odpar najemnik.
Anglik zerwa si na nogi, podbieg do otwartych drzwi i stan jak wryty, ze wzrokiem utkwionym w
lecym nieruchomo ciele. Kiedy odwrci si do Shannona, twarz mia miertelnie blad i przez
duszy czas nie mg wydoby z siebie gosu.
Zabie go! wykrztusi z najwyszym trudem. Tyle cholernego zachodu, a ty go zabie...
Jeste wariat, Shannon! Przeklty szaleniec! W miar jak mwi, jego gos przybiera na sile.
Nawet nie zdajesz sobie sprawy, co narobie, ty cholerny, skretyniay debilu!
Shannon usiad w fotelu za stoem, przygldajc si z umiarkowanym zainteresowaniem
rozwcieczonemu mczynie. Ktem oka zauway, e goryl Endeana dyskretnie wsun rk pod
koszul.
Drugi strza niemal oguszy Endeana, gdy pad znacznie bliej. Ernie Locke run wraz z krzesem
do tyu i rozcign si jak dugi na pododze. Spod jego potnego ciaa wycieka struka krwi,
zakcajc geometryczny wzr posadzki. Ernie zgin na miejscu, gdy mikkopaszczowy pocisk
strzaska mu krgosup.
Shannon wyj rk spod stou i pooy na blacie automatyczny pistolet Makarow 9 mm. Z lufy
wydobywaa si smuka bkitnego dymu.
Endean zgarbi si nagle. Jakby jednoczenie uwiadomi sobie dwie rzeczy: e obiecana mu przez sir
Jamesa Mansona fortuna oddalia si w stref trudnych do spenienia marze oraz e Shannon jest
najbardziej niebezpiecznym czowiekiem, jakiego spotka w yciu. Niestety, ta druga prawda dotara
do niego ze zbyt duym opnieniem.
W otwartych drzwiach gabinetu pojawi si Semmler, Langarotti za wlizgn si do jadalni od strony
korytarza. Obaj trzymali gotowe do strzau schmeissery wycelowane w gow Simona Endeana.
Shannon podnis si z miejsca.

Chodmy powiedzia. Odwioz pana do granicy. Stamtd pjdzie pan na piechot.


Ciarwka, ktr Anglik przyjecha do Clarence, bya ju w peni sprawna, gdy uszkodzone koo
zastpiono jedynym nadajcym si do uytku, jakie pozostao w dwch zangaryjskich ciarwkach.
Zdjto te brezentow plandek ze skrzyni adunkowej. Przycupnli w niej trzej czarnoskrzy
onierze z pistoletami maszynowymi, a dwudziestu innych stao w szeregu przed paacem.
W korytarzu, w pobliu wyjcia na dziedziniec, spotkali niemodego ju Murzyna w cywilnym
ubraniu. Shannon zatrzyma si, by zamieni z nim kilka sw.
Wszystko w porzdku, doktorze?
Jak do tej pory, owszem. Uzgodniem z moimi ludmi, e przyl tu stu ochotnikw, eby jak
najszybciej doprowadzi to miejsce do porzdku. Dodatkowych pidziesiciu zjawi si jeszcze dzi
wieczorem. Bdziemy mogli od razu ich umundurowa i wyposay. Skontaktowaem si z kilkoma
miejscowymi notablami, ktrzy do tej pory wsppracowali z Kimb. Zgodzili si nas poprze.
Szczegowe uzgodnienia zapadn dzisiejszej nocy.
To dobrze. Chyba powinien pan mie teraz troch spokoju, eby przygotowa pierwszy komunikat
nowego rzdu. Byoby dobrze, gdyby zosta nadany jak najszybciej. Prosz powiedzie panu
Semmlerowi, eby sprbowa uruchomi nadajnik. Gdyby mia jakie kopoty, skorzystamy z
radiostacji statku.
Przed chwil rozmawiaem z panem Semmlerem odpar Murzyn. Przez cay czas ma kontakt
z Toskani. Kapitan Waldenberg donosi, e jaki statek usiuje skontaktowa si z kapitanatem portu,
eby uzyska zgod na wejcie. Nikt im nie odpowiada, ale Waldenberg ma ich na nasuchu.
Wiadomo ju, co to za jedni? zapyta Shannon.
Rosyjski frachtowiec Komarw.
W takim razie prosz przekaza panu Semmlerowi, eby najpierw obsadzi radiostacj w porcie i
nada na Komarowa: Odmawiamy zezwolenia. Bez odbioru. Dzikuj panu.
Shannon zaprowadzi Endeana do ciarwki, usiad za kierownic, zaczeka, a Anglik zajmie
miejsce przy nim, po czym uruchomi silnik i wykona szeroki skrt ku drodze prowadzcej w stron
granicy.
Kto to by? zapyta kwano Endean, kiedy ciarwka nabierajc prdkoci mina slumsy
zamieszkane przez zagranicznych robotnikw. W ndznych osiedlach panowa ruch, a na kadym
skrzyowaniu sta onierz z przewieszonym przez pier pistoletem maszynowym.
Ten czowiek w korytarzu?
Wanie.
Doktor Okoye.
Raczej szaman, jak mi si wydaje.
Myli si pan. Doktoryzowa si w Oksfordzie.
To paski znajomy?
Owszem.
W kabinie zapado milczenie. Endean przerwa je, kiedy znaleli si na drodze prowadzcej ku
pnocnej granicy.
W porzdku powiedzia. Wiem ju, co zrobie. Rozoye jedno z najwikszych i najlepiej
zaplanowanych przedsiwzi w historii. Rzecz jasna, nie zdajesz sobie z tego sprawy, bo jeste za
mao subtelny. Nie wiem tylko jednego: dlaczego? Na lito bosk, dlaczego?
Shannon zastanawia si przez chwil, uwanie prowadzc ciarwk po wyboistej drodze, ktra na
tym odcinku zamienia si ju w ledwo widoczny trakt.
Popenie dwa bdy, Endean odpar wreszcie. Anglik a podskoczy na dwik swego
prawdziwego nazwiska. Z gry zaoye, e jako najemnik na pewno jestem gupi. Nigdy nie
przyszo ci do gowy, e obaj jestemy najemnikami, podobnie jak sir James Manson i wikszo
ludzi, ktrzy maj w rkach jakkolwiek wadz. Twj drugi bd polega na tym, e przyje za
pewnik, i wszyscy czarni s tacy sami, poniewa ty nie jeste w stanie ich odrni.
Nie rozumiem, do czego zmierzasz...
Zebrae mnstwo informacji o Zangaro. Dowiedziae si nawet o dziesitkach tysicy
zagranicznych robotnikw, dziki ktrym w tym kraju w ogle co si dzieje, ale nie przyszo ci do
gowy, e ci ludzie tworz tu odrbn spoeczno. S czym w rodzaju trzeciego plemienia,
obdarzonego najwiksz inteligencj i najciej pracujcego. Gdyby dano im szans, ju dawno
odgrywaliby wiodc rol w yciu politycznym kraju. Nie wpade na prosty przecie pomys, e

nowa armia Zangaro mogaby zosta utworzona z czonkw tej spoecznoci. My tak wanie
postpilimy. onierze, ktrych widziae, nie nale ani do plemienia Caja, ani Vindu. W chwili,
kiedy przyjechae do paacu, mielimy ich ju pidziesiciu, w peni umundurowanych i
uzbrojonych. Dzi wieczorem przybdzie drugie tyle, a za pi dni w Clarence bdziemy dysponowali
piciuset ludmi oczywicie jeszcze nie wyszkolonymi, ale prezentujcymi si wystarczajco
gronie, eby zaprowadzi ad i porzdek. Od tej pory to oni bd mieli prawdziw wadz. Dzi w
nocy zosta przeprowadzony zamach stanu, ale na jego czele bynajmniej nie sta pukownik Bobi.
A kto?
Genera.
Jaki genera?
Shannon powiedzia mu jaki. Endean wybauszy z przeraeniem oczy.
Niemoliwe! Przecie zosta pokonany, wygnany...
Owszem, ale nie na zawsze. Ci cudzoziemscy robotnicy to jego ludzie. Nazywaj ich ydami
Afryki. Na caym kontynencie jest ich ponad ptora miliona. W wielu krajach stanowi gwn si
robocz i maj najlepiej poukadane w gowach. Tutaj, w Zangaro, mieszkaj w slumsach nie opodal
Clarence.
Ten gupi idealistyczny sukinsyn...
Ostronie ostrzeg go Shannon.
Dlaczego?
Najemnik wskaza ruchem gowy za siebie.
To te jego ludzie.
Endean odwrci si i spojrza na trzy pozbawione wyrazu czarne twarze.
Chyba nie znaj na tyle angielskiego?
Ten porodku by kiedy chemikiem, a potem, kiedy wyprodukowany w Wielkiej Brytanii wz
pancerny zabi jego on i dzieci, zosta onierzem. Nie przepada za ludmi, ktrzy maj z tym
cokolwiek wsplnego.
Kilka nastpnych kilometrw przejechali w milczeniu.
Co teraz? zapyta wreszcie Endean.
Wadz przejmie Komitet Pojednania Narodowego odpar Shannon. Czterech Vindu,
czterech Caja, dwch imigrantw. Armia zostanie utworzona wycznie z takich ludzi jak ci, ktrzy
jad z nami, a ten kraj bdzie peni funkcj obozu szkoleniowego. By moe kiedy wrc do
ojczyzny, eby pomci wasne krzywdy. By moe genera przeniesie tu swoj gwn kwater.
Naprawd przypuszczasz, e to si wam uda?
Ty przypuszczae, e uda wam si postawi na czele pastwa tego oblinionego mapoluda
Bobiego. Nowy rzd bdzie przynajmniej umiarkowanie uczciwy. To zoe, o ktre wam naprawd
chodzio... Nie wiem, co to jest, ale przypuszczam, e sir Jamesowi Mansonowi bardzo zaleao, eby
si do tego dobra. Nowy rzd na pewno je odkryje i przystpi do jego eksploatacji. Gdybycie chcieli
si przyczy, bdziecie musieli zapaci uczciw rynkow cen. Powiedz to sir Jamesowi, kiedy
wrcisz do domu.
Zza zakrtu drogi wyoni si posterunek graniczny. Mimo braku telefonw w Afryce wiadomoci
roznosz si lotem byskawicy; po onierzach Vindu nie pozostao nawet wspomnienie.
Shannon zatrzyma ciarwk i wskaza przed siebie.
Dalej pjdziesz pieszo powiedzia.
Endean wygramoli si z kabiny i obrzuci najemnika nienawistnym spojrzeniem.
Nie wyjanie mi dlaczego przypomnia mu. Powiedziae, co i jak, ale nie dlaczego.
Irlandczyk utkwi spojrzenie w jakim bardzo odlegym punkcie.
W cigu ostatnich dwch lat widziaem na wasne oczy, jak przez ludzi takich jak ty i Manson
umierao z godu co najmniej milion maychdzieci powiedzia cicho. Umieray po to, eby
ludzie tacy jak wy mogli si coraz bardziej bogaci dziki mciwym, skorumpowanym do szpiku koci
dyktatorom, a wszystko odbywao si w imi prawa, porzdku i ku poytkowi ogu. By moe jestem
zabijak, by moe jestem zabjc, ale na pewno nie jestem jakim cholernym sadyst. Pomau
domyliem si, na czym to wszystko polega i kim s ludzie pocigajcy za sznurki. Najatwiej
zauway gromad politykw i urzdasw z Ministerstwa Spraw Zagranicznych, ale to tylko mao
inteligentne, wyfraczone mapy, zainteresowane wycznie nie koczcymi si sporami
kompetencyjnymi i zapewnieniem sobie zwycistwa w nastpnych wyborach. Za ich plecami,

niewidoczni dla zwykych miertelnikw, kryj si ludzie tacy jak twj szacowny sir James Manson.
Wanie dlatego to zrobiem. Powiedz o tym Mansonowi, kiedy wrcisz do domu. Chc, eby
wiedzia. Przeka mu to jako osobist wiadomo ode mnie. A teraz ruszaj.
Po przejciu dziesiciu metrw Endean zatrzyma si i odwrci.
Nie wa si pojawi w Londynie, Shannon! zawoa. Mamy tam sposoby na takich jak ty.
Na pewno tego nie zrobi! odkrzykn Cat. Nie bd musia... doda znacznie ciszej, po
czym zakrci i ruszy z powrotem do Clarence.

EPILOG
Nowy rzd zosta powoany stosunkowo szybko, a mieszkacy Zangaro nie mieli powodw, eby si
zanadto na niego uskara. Prawie wszystkie europejskie gazety zignoroway wiadomo o przewrocie; jedynie Le Monde zamieci krtk notatk, w ktrej informowa, e w przeddzie wita
Niepodlegoci zbuntowane oddziay zangaryjskiej armii obaliy prezydenta i e wadz w kraju
przeja rada cywilna, ktra postawia sobie za cel szybkie doprowadzenie do powszechnych
wyborw. W notatce jednak zabrako wiadomoci o tym, e jednym z pierwszych dziaa Rady
Pojednania Narodowego byo poinformowanie ambasadora Dobrowolskiego, i radziecka ekspedycja
nie otrzyma zgody na prowadzenie poszukiwa oraz e wszelkie decyzje w tej sprawie zostan podjte
w pniejszym terminie.
Janni Dupree i Marc Vlaminck zostali pochowani tam, gdzie zginli, pod palmowymi drzewami. Znad
zatoki wieje tu zawsze chodny, oywczy wiatr. Na danie Shannona groby pozostay bezimienne i
nie oznaczone. Ciao Johnnyego zabrali jego ziomkowie, aby odda mu ostatni posug zgodnie ze
swoimi wierzeniami.
Simon Endean i sir James Manson nabrali wody w usta. Nikt nie mg si dowiedzie o ich udziale w
niedawnych wydarzeniach.
Shannon da Langarottiemu 5000 funtw, ktre pozostay mu z budetu operacji. Korsykanin wrci
do Europy, a potem podobno wyjecha do Burundi, by szkoli partyzantw z plemienia Hutu,
wystpujcych zbrojnie przeciwko dyktaturze Micombera, popieranego przez plemi Tutsi.
Nie chodzi o pienidze posiedzia Shannonowi podczas poegnania na play. Tak naprawd
to nigdy nie chodzio o pienidze.
Shannon naturalnie jako Keith Brown wysa list do signor Pontiego w Genui, polecajc mu,
aby rozdzieli kontrolny pakiet akcji spki midzy kapitana Waldenberga i Kurta Semmlera. Rok
pniej Semmler sprzeda swoje akcje Waldenbergowi, ktry musia zacign kredyt, aby za nie
zapaci, sam za wyruszy na kolejn wojn. Zgin w poudniowym Sudanie, kiedy wsplnie z
Ronem Gregorym i Ripem Kirbym zaminowywa drog, ktr mia jecha wz pancerny si
rzdowych. Jedna mina wybucha przedwczenie, zabijajc na miejscu Kirbyego i ciko ranic
Semmlera i Gregoryego. Gregory wyliza si z ran, po czym wrci do kraju dziki pomocy
brytyjskiej ambasady w Etiopii, Semmler natomiast umar w buszu.
Za porednictwem Langarottiego Cat przesa take list do swojego szwajcarskiego banku, z
poleceniem przekazania 5000 funtw rodzicom Janniego Dupree w Paarl, w Kraju Przyldkowym,
oraz takiej samej sumy kobiecie o imieniu Anna, ktra prowadzia samotnie bar przy Kleinstraat w
cieszcej si nie najlepsz saw dzielnicy Ostendy.
Umar miesic po przewrocie tak, jak chcia umrze: z broni w rku, krwi w ustach i kul w piersi.
Bya to jednak jego bro i jego kula. Zniszczy go nie strach przed niebezpieczestwem, lecz mae
czarne znami na karku. Jeli bdzie si oszczdza, czeka go jeszcze rok ycia, jeli nie, najwyej p

roku, przy czym ostatni miesic bdzie naprawd paskudny tego dowiedzia si od doktora Dunois
z paryskiej kliniki. Kiedy wic uzna, e nadesza pora, zagbi si samotnie w dungl z pistoletem i
grub kopert zawierajc obszerny maszynopis, ktry kilka tygodni pniej zosta przesany do jego
przyjaciela w Londynie.
Tubylcy, ktrzy widzieli go w dungli, a potem przynieli do miasta jego ciao, opowiadali, e
pogwizdywa jak melodi. Jako proci wieniacy, zajmujcy si uprawianiem ignamw i kasawy,
nie wiedzieli, co to za melodia. By to Hiszpaski Harlem.

SPIS TRECI
Cz pierwsza
KRYSZTAOWA GRA
Cz druga
STO DNI
Cz trzecia
MASAKRA
EPILOG

You might also like