06.11.2012 Temat: Bilans wodny w organizmie czowieka.

(temat 13)

Woda jest istotnym skadnikiem wszystkich istot ywych w tym rwnie

organizmu czowieka. Zawarto wody w ciele przecitnej dorosej osoby
oscyluje w granicach 60% (nieco mniej u kobiet ze wzgldu na wiksz
ilo tkanki tuszczowej). Jej objto zmienia si wraz z wiekiem.
Najwiksz zawarto wody w ciele stwierdzono u embrionw ludzkich
(niemal 98%) i u nowonarodzonych dzieci (okoo 75%).
Woda stanowi ok. 80% masy wikszoci komrek ludzkiego organizmu,
gdzie jest fundamentalnym budulcem cytoplazmy. Jest rwnie
podstawowym skadnikiem krwi (ok. 90% osocza), pynu tkankowego
oraz limfy.
Wystpuje we wszystkich komrkach tkankowych i narzdach w bardzo
zrnicowanych ilociach. W pocie, we krwi, sokach trawiennych i innych
pynach ustrojowych znajduje si w 90-99%.
Tkanki mikkie , serce, puca, wtroba zawieraj od 70-90% wody, a w
kociach jest jej 25%.W tkance tuszczowej 20%, a we wosach i
paznokciach ladowe iloci. Minie to w 70% woda, mzg zawiera od 70
do 80 % wody.
Zapotrzebowanie czowieka na wod zaley od wieku, aktywnoci
fizycznej, wilgotnoci i temperatury otoczenia
Funkcje wody w organizmie:

stanowi rodowisko w ktrym zachodz reakcje chemiczne

jest niezbdna do utrzymania odpowiedniej objtoci i cinienia krwi

w naszym ciele,

bdc gwnym skadnikiem krwi, warunkuje transportuje

niezbdnych substancji pokarmowych oraz tlenu do wszystkich
komrek ciaa,

jest istotna w procesach oczyszczania organizmu z ubocznych

produktw przemiany materii (s one wydalane wraz z moczem
i potem),

bierze udzia w termoregulacji - organizm pozbywa si nadmiaru

ciepa na skutek pocenia,

woda "wsppracuje" z enzymami trawiennymi w procesie trawienia i

pozwala na lepsze przyswojenie skadnikw odywczych przez
organizm,

nawila gaki oczne,

uatwia przeykanie ksw poywienia,

uczestniczy w przenoszeniu dwiku przez ucho rodkowe,

utrzymujc cige odpowiednie nawilenie

zachodzenie wymiany gazowej (oddychania).

puc,

umoliwia

Bilans wodny organizmu jest to rnica midzy iloci wody przyjtej i

wydalonej z organizmu w cigu doby.
Woda dostarczana organizmowi:
z poywieniem staym 1000 ml- 1 l
z napojami 1500 ml 1,5 l
woda metaboliczna (z procesw spalania) 300 ml- 0,3 l
Razem 2800 ml- 2,8 l

Woda wydalana z organizmu:

z wydychanym powietrzem 550 ml- 0,55 l
z potem (przez skr) 600 ml- 0.6 l
z moczem i kaem 1650 ml- 1,65 l
Razem ok. 2800 ml- 2,8 l

Bilans wodny organizmu zdrowego czowieka powinien wynosi zero.

Bardzo wane jest zachowanie rwnowagi midzy iloci wody traconej i

dostarczanej do organizmu. Strata 1 czy 2 procent jest dla organizmu
zauwaalna i moe negatywnie wpywa na jego dziaanie. Wanie dlatego
bez jedzenia moemy przetrwa a kilka tygodni, a bez wody tylko kilka
dni.

S tzw. 3 rodzaje bilansu wody w organizmie

Wp--- woda wprowadzona
Ww-- woda wydalona
* bilans zerowy
Wp=Ww
To jest rwnowaga midzy iloci wody pobranej i wydalonej.
*bilans dodatni
Wp>Ww
W okresie wzrostu i w czasie ciy bilans jest dodatni i to znaczy, e wicej
jest wody dostarczonej do organizmu ni wydalonej.
Zbyt dua zawarto wody w organizmie jest take niekorzystna. Jeli
nadmiernej poday pynw nie towarzyszy odpowiednie wydalanie wody to
wtedy woda przechodzi do wntrza komrek. Skutkiem tego jest obrzk,
uszkodzenie komrek, zmniejszenie cinienia krwi i obnienie wskanika
hematokrytowego krwi, czyli stosunku objtoci erytrocytw do objtoci
caej krwi. Skutkiem czego s osabienie, nudnoci, wymioty, brak apetytu,
drgawki, a w cikich przypadkach nawet piczka.
May dodatni bilans wodny jest korzystny dla naszego organizmu;
jednak znaczne przekraczanie zalecanej iloci wody moe by
rwnie niebezpieczne, jak jej niedobr i to powoduje rwnie:
rozregulowanie pracy nerek i ukadu moczowego,
zbytnie rozrzedzenie krwi,
spadek krzepliwoci krwi,
spadek cinienia krwi,
wypukiwanie mikro- i makroelementw,
spadek gstoci tkanek (zwaszcza skry).

*bilans ujemny
WP<Ww

Bilans ujemny zachodzi, gdy wicej wody jest wydalonej ni pobranej ,

wskutek czego nastpuje utrata wody przez organizm , zwana
odwodnieniem. . Przy wymiotach i biegunkach zaopatrzenie na wod
wzrasta o 10%.
W praktyce wyglda to tak, e mamy tendencje do tworzenia bilansu
ujemnego, czyli do odwadniania naszego organizmu.
Gdy mamy:
-niedobr 1% wody w organizmie to wywouje to uczucie pragnienia.
-niedobr 5% zwiksza temperatur.
-niedobr 10% powoduje puchnicie jzyka, niewydolno nerek i skurcze
mini, a take zaburzenia ruchowe
-niedobr okoo 20% powoduje ustanie funkcji yciowych co w skrajnych
przypadkach prowadzi do mierci.

Dugotrwae odwodnienie ciaa

moe doprowadzi do:
szybkiego starzenia si skry,
zapar,
zatrucia organizmu toksynami,
nadkwasoty,
nadcinienia,
prchnicy,
wypadania wosw,
utraty wzroku.
Stosowanie diet odchudzajcych, picie duych iloci alkoholu, kawy i
herbaty rwnie sprzyja odwodnieniu.
ZAWARTO WODY W WYBRANYCH PRODUKTACH SPOYWCZYCH:
-warzywa i owoce 70-90% wody w tym:
-wiey melon a 92%,
-truskawki 90%,
-ogrek 96%,
-pomidor 94%
miso i jego przetwory, ryby, przetwory mleczne, jaja---- 40-45%
-pieczywo, maso margaryna--- 20-40%
-kasze, maki, makarony, warzywa strczkowe---10-15%
- smalec, olej, cukier--- ladowe iloci

By codzienny bilans wodny by poprawny i odpowiedni do naszych

potrzeb, naley unika
pewnych zachowa, ktre wyrzdzaj wicej szkd ni przynosz
korzyci. Przede wszystkim naley unika:
spoywania napojw gazowanych i sodzonych nienaturalnie zwikszaj
pragnienie, co prowadzi do opuchlizny odka i uszkodzenia nerek,
wypijania duej iloci wody tylko wieczorem nie zostanie w caoci
wczona do procesw metabolicznych, lecz wydalona wraz z moczem
nastpnego dnia,
przyjmowania wody tylko w postaci kawy, herbaty czy alkoholu uywki
te doprowadzaj do odwodnienia organizmu i znacznie spowalniaj
metabolizm,
zej diety, stresu i przemczenia doprowadzaj one do duych ubytkw
wody i pierwiastkw odpowiedzialnych za gospodark wodn.

MIANO COLI
Zdolno wody do celw konsumpcyjnych zwikszana jest z jej czystocimikrobiologiczn, chemiczn i fizyczn. Woda powinna by wolna od
obecnoci mikroorganizmw chorobo twrczych. Przyjto oznaczenie
nazwane mianem coli, ktra okrela, jaki moe by maksymalny poziom
paeczek coli w wodzie pitnej. Chemicznie woda musi by wolna od
zwizkw szkodliwych dla zdrowia czowieka, jak metale cikie ( arsen,
nikiel, kadm, brom, beryl), pestycydy, azotany azbest, chlorek winylu.
Poziom dopuszczalny ronych zwizkw chemicznych jest cise okrelony.
Woda nie powinna zawiera take zanieczyszcze fizycznych
wpywajcych na jej smak, barw i przezroczysto..
Z powodu zanieczyszcze rodowiska , nie jest moliwe uzyskanie wody
cakowicie pozbawionej zanieczyszcze. Zwraca si take uwag na
obecno substancji szkodliwych ktre mog wpyn niekorzystnie na
smak, barw, zapach wody lub powodujce jej mtno to: amoniak,
chlorki cynk, elazo, miedz, siarczany.

Pytania:
1. Wyjanij pojcie bilans wodny i opisz liczbowo.
2. Wymie 3 rodzaje bilansu wodnego w organizmie i krtko opisz.

1. Bilans wodny organizmu jest to rnica midzy iloci wody przyjtej

i wydalonej z organizmu w cigu doby.
Woda dostarczana organizmowi:
z poywieniem staym 1000 ml- 1 l
z napojami 1500 ml 1,5 l
woda metaboliczna (z procesw spalania) 300 ml- 0,3 l
Razem 2800 ml- 2,8 l

Woda wydalana z organizmu:

z wydychanym powietrzem 550 ml- 0,55 l
z potem (przez skr) 600 ml- 0.6 l
z moczem i kaem 1650 ml- 1,65 l
Razem ok. 2800 ml- 2,8 l

3.

* bilans zerowy
Wp=Ww
To jest rwnowaga midzy iloci wody pobranej i wydalonej.
*bilans dodatni
Wp>Ww
Wicej jest wody dostarczonej do organizmu ni wydalonej.
*bilans ujemny
WP<Ww
Bilans ujemny zachodzi, gdy wicej wody jest wydalonej ni pobranej