Cement, beton i ceramika krtki przewodnik

na wypadek, gdyby kto zosta budowlacem.

Klinkier cementowy - produkt w postaci grudek otrzymany przez wypalenie
w temperaturze spiekania zmielonych i dokadnie wymieszanych surowcw, dobranych w
odpowiedniej proporcji. Stosowany do produkcji cementu. Rozrnia si nastpujce rodzaje
klinkierw:

barowe - uzyskuje si je z surowcw zawierajcych wglany wapnia i baru oraz

glinokrzemiany;

glinowe - uzyskuje si je z boksytw i wapnia lub z boksytw i wapienia;

portlandzkie - do produkcji cementu portlandzkiego; uzyskuje si je z surowcw

zawierajcych gwnie wglan wapnia i glinokrzemiany

Margiel skaa osadowa, zwykle szara; skada si z wglanw (wapnia lub magnezu)
i mineraw ilastych

Cement hydrauliczne spoiwo mineralne, otrzymywane z surowcw mineralnych

(margiel lub wapie i glina) wypalonych na klinkier w piecu cementowym a nastpnie zmielenie
otrzymanego spieku z gipsem, speniajcym rol regulatora czasu wizania. Stosowany jest do
przygotowywania zapraw cementowych, cementowo-wapiennych i betonw. Wykorzystywany jest
do czenia materiaw budowlanych. W zalenoci od skadu klinkieru, sposobu produkcji,
cementy dziel si na:

cement portlandzki,

cement portlandzki wieloskadnikowy,

cement hutniczy,

cement glinowy,

cement pucolanowy,

cement z dodatkiem kamienia wapiennego

cementy specjalne, np. cement kwasoodporny (otrzymywany z piasku kwarcowego z

aktywn domieszk krzemionkow) obecnie nie stosowany, cement
wiertniczy, ekspansywny.

Ze wzgldu na sposb i szybko wizania i twardnienia wyrnia si:

cement ekspansywny - cement, ktry pcznieje w trakcie twardnienia. Istnieje kilka

sposobw jego otrzymania: np. zmieszanie cementu portlandzkiego lub cementu glinowego z
skadnikiem ekspansywnym.

cement szybkotwardniejcy - odmiana cementu portlandzkiego wysokiej wytrzymaoci

mechanicznej po stwardnieniu. Otrzymuje si go, jak cement portlandzki, jednak dobr
skadnikw do produkcji ustala si w taki sposb, aby zawarto alitu bya jak
najwysza. Beton wykonany z takiego cementu moe by poddany obcieniom nawet po 24
godzinach.

cement tamponaowy - cement portlandzki charakteryzujcy si ma szybkoci

wizania w podwyszonej temperaturze. Jest stosowany w przemyle naftowym do
cementowania otworw wiertniczych.

Cement portlandzki czsto stosowany rodzaj cementu. Jest to szary, sypki materia,
otrzymywany ze zmielenia klinkieru cementowego z gipsem w iloci do 5%. Wynalezienie cementu
portlandzkiego przypisywane jest Anglikowi Josephowi Aspdinowi, ktry w 1824 uzyska patent
na jego wyrb. Nazwa pochodzi od koloru otrzymanego cementu, ktry przypomina wynalazcy
kolor ska z wyspy Portland - wwczas jednego z najlepszych i najdroszych materiaw
budowlanych w Wielkiej Brytanii.

Cement portlandzki wieloskadnikowy

powstaje z wymieszania klinkieru

portlandzkiego z dodatkami mineralnymi takimi jak:

uel wielkopiecowy

popi lotny krzemionkowy

popi lotny wapniowy

py krzemionkowy

pucolana naturalna

pucolana wypalana

wapie

Cement hutniczy

otrzymywany jest z klinkieru portlandzkiego, regulatora czasu wizania,

ktrym moe by gips, REA-gips, anhydryt (lub ich mieszanina) i granulowanego ula
wielkopiecowego. Cement ten jest bardziej odporny na dziaanie siarczanw ni cement
portlandzki. Ma wolniejszy ni cement portlandzki przyrost wytrzymaoci w czasie i nisze ciepo
hydratacji.

Cement glinowy cement otrzymywany przez zmielenie boksytu z wapieniem, stopienie i

ponowne zmielenie mieszanki. Cechuje go szybki przyrost wytrzymaoci w pierwszych dniach po
uyciu, podwyszona odporno na dziaanie wyszych temperatur. Z uwagi na znaczne (wysze
ni dla cementu portlandzkiego) ciepo hydratacji (wydzielanie ciepa podczas reakcji
wizania) mona stosowa go podczas betonowania zim (przy temperaturze do 10C) bez
specjalnych zabezpiecze.

Pucolana - ceramiczny materia budowlany, stosowany jako wypeniacz

w zaprawach hydraulicznych. Pucolana jest pyem lub bardzo drobnym popioem, niegdy
pochodzenia wulkanicznego, dzisiaj take odzyskiwanym ze spalin wielkich kotowni. Jej gwnym
skadnikiem jest czysta krzemionka w postaci bardzo drobnych zaokrglonych ziaren. Jej wan
cech jest zdolno do wizania wapna take pod wod. Obecnie jest stosowana jako dodatek do
zapraw betonowych zwikszajcy ich wodoodporno.

Cement pucolanowy cement otrzymywany z klinkieru portlandzkiego, pucolany i

siarczanu wapnia; najczciej jest to: klinkier portlandzki, popi lotny (popi bdcy odpadem
przy spalaniu wgla w elektrowniach) i gips. Cement pucolanowy posiada wasnoci podobne
do cementu hutniczego, czyli niskie ciepo hydratacji i wiksz odporno na dziaanie wd
agresywnych (zwaszcza na agresj siarczanow

Beton kompozyt powstay ze zmieszania spoiwa (cementu), wypeniacza (kruszywo)

i wody oraz ewentualnych domieszek nadajcych podane cechy. Swoje waciwoci uzyskuje w
wyniku hydratacji cementu. Jest jednym z najbardziej powszechnych materiaw budowlanychwe
wspczesnym budownictwie.

Hydratacja, uwodnienie og procesw chemicznych lub fizycznych, w

ktrych zwizkiem chemicznym przyczanym do innej substancji jest woda, przy czym woda ta
jest przyczana w caoci (nie powstaj dodatkowo produkty uboczne). Procesy hydratacji s
szczegln postaci procesw solwatacji.

Beton powstaje w wyniku wizania i stwardnienia mieszanki betonowej. Mieszanka betonowa to

mieszanina spoiwa (cement), kruszywa, wody i ewentualnych dodatkw
Kruszywa mog by naturalne: grube (wir), drobne (piasek o frakcjach do 2 mm) lub sztuczne
(np. keramzyt). Dodatki i domieszki poprawiaj waciwoci mieszanek betonowych i betonw, np.
zwikszaj urabialno, opniaj proces wizania, zwikszaj mrozoodporno, wodoszczelno
itd.

Podzia betonu:
-Ze wzgldu na ciar objtociowy

beton ciki o ciarze objtociowym wikszym ni 2600 kg/m, wykonywany z

zastosowaniem specjalnych kruszyw (np. barytowych, stalowych, manganowych), stosowany
jako osona biologiczna dla osabienia promieniowania jonizujcego;

beton zwyky:

o ciarze objtociowym od 2200 do 2600 kg/m, wykonywany z zastosowaniem

kruszyw naturalnych i amanych (piasek + wir lub piasek + np. kamie bazaltowy)
stosowany do wykonywania elementw konstrukcyjnych betonowych i elbetowych,

o ciarze objtociowym od 2000 do 2200 kg/m, wykonywany z zastosowaniem

kruszyw porowatych (np. keramzyt) do wykonywania elementw o podwyszonej
izolacyjnoci cieplnej np. cian osonowych, pustakw ciennych i stropowych;

beton lekki o ciarze objtociowym od 800 do 2000 kg/m, wykonywany z

zastosowaniem lekkich kruszyw oraz betonw komrkowych. Betony komrkowe wytwarza si
z cementu, piasku, wody i rodka pianotwrczego. Betony lekkie stosuje si do wykonywania
elementw ciennych i stropowych redniowymiarowych (pyty cienne i stropowe) i
drobnowymiarowych (np. bloczki cienne, prefabrykowane nadproa).

-Ze wzgldu na sposb zagszczania i wbudowania

beton natryskowy

beton walcowany

beton wirowany

beton prniowy

-Ze wzgldu na waciwoci

betony jastrychowe
betony polimerowe zamiast spoiwa cementowego zawieraj polimery; betony cementowo
polimerowe zawieraj spoiwa cementowe z dodatkiem polimerw, stosowane w sytuacjach,
gdy konieczne jest uzyskanie w krtkim czasie betonu o wysokiej wytrzymaoci i niskiej
kurczliwoci podczas wizania.

wknobetony oprcz kruszyw naturalnych zawieraj wkna stalowe, szklane lub

syntetyczne, stosowane jako betony do wykonywania np. posadzek przemysowych.

ulobetony z dodatkiem rozdrobnionego ulu do kruszywa

asfaltobetony bez cementu i wody, zawieraj asfalt, mczk mineraln, piasek, grysy
kamienne i wir stosowany do wykonywania nawierzchni drogowych.

beton komrkowy o wysokiej porowatoci

beton autoklawizowany (ACC) poddany obrbce cieplnej w rodowisku pary wodnej

Ceramika w rozumieniu tradycyjnym, tworzywa i wyroby otrzymywane w

wyniku wypalenia odpowiednio uformowanej gliny, obecnie, przez ceramik rozumie si
wszystkie tworzywa i wyroby nieorganiczno-niemetaliczne, w trakcie otrzymywania ktrych
istotnym procesem jest obrbka cieplna w temperaturze powyej kilkuset stopni Celsjusza.
Czerep - skorupa ceramiczna, stanowica waciw ciank przedmiotu; wypalona, lecz
nie szkliwiona i nie malowana.
Klasyczny proces produkcji wyrobw ceramicznych polega na dokadnym wymieszaniu
odpowiednich surowcw, formowaniu, wysuszeniu i wypaleniu (jednokrotnym lub wielokrotnym).
Proces wypalania odbywa si w piecach: tunelowych, komorowych (ceramika budowlana,
sanitarna itp.) oraz w piecach grafitowych i innych, czsto o kontrolowanej atmosferze wypalania
(ceramika specjalna). Temperatura wypalania mieci si w zakresie od 900 C (ceramika
budowlana) do 2000 C (ceramika wglikowa). W wysokich temperaturach zachodzi zjawisko
spiekania, w wyniku ktrego otrzymuje si czerep o podanej gstoci, znacznie mniejszej od
gstoci surowca, ze wzgldu na usunicie wody podczas obrbki termicznej. Niektre wyroby
ceramiczne po wypaleniu pokrywa si szkliwem.
Do produkcji materiaw ceramicznych uywa si:

gliny,

kwarcu,

skalenia

kaolinitu,

tlenkw aluminium, tytanu, cyrkonu i innych pierwiastkw,

wglikw,

borkw,

azotkw,

siarczkw.