19.10.

2016

CURIA - Dokumenty

WYROKTRYBUNAU(drugaizba)
zdnia19padziernika2016r.(*)

OdesanieprejudycjalnePrzetwarzaniedanychosobowychDyrektywa95/46/WE
Artyku2lit.a)Artyku7lit.f)PojciedanychosobowychAdresyprotokow
internetowychPrzechowywanieprzezdostawcusugmedialnychonlineUregulowanie
krajowenieumoliwiajceuwzgldnieniauzasadnionegointeresuadministratoradanych
WsprawieC582/14
majcej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie
prejudycjalnym, zoony przez Bundesgerichtshof (federalny trybuna sprawiedliwoci,
Niemcy)postanowieniemzdnia28padziernika2014r.,ktrewpynodoTrybunauwdniu
17grudnia2014r.,wpostpowaniu:
PatrickBreyer
przeciwko
BundesrepublikDeutschland
TRYBUNA(drugaizba)
w skadzie: M. Ilei, prezes izby, A. Prechal, A. Rosas (sprawozdawca), C. Toader
iE.Jarainas,sdziowie,
rzecznikgeneralny:M.CamposSnchezBordona,
sekretarz:V.GiacobboPeyronnel,administrator,
uwzgldniajc pisemny etap postpowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 25 lutego
2016r.r.,
rozwaywszyuwagiprzedstawione:
wimieniuP.BreyeraprzezM.Starostika,Rechtsanwalt,
w imieniu rzdu niemieckiego przez A. Lippstreugo oraz T. Henzego, dziaajcych
wcharakterzepenomocnikw,
w imieniu rzdu austriackiego przez G. Eberharda, dziaajcego w charakterze
penomocnika,
w imieniu rzdu portugalskiego przez L. Ineza Fernandesa oraz C. Vieir Guerr,
dziaajcychwcharakterzepenomocnikw,
w imieniu Komisji Europejskiej przez P.J.O. Van Nuffela, H. Krmera, P. Cost de
OliveirorazJ.Vondung,dziaajcychwcharakterzepenomocnikw,
pozapoznaniusizopinirzecznikageneralnegonaposiedzeniuwdniu12maja2016r.,
wydajenastpujcy
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1846

1/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

Wyrok
1Wniosekowydanieorzeczeniawtrybieprejudycjalnymdotyczywykadniart.2lit.a)iart.7
lit. f) dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 padziernika 1995 r.
wsprawieochronyosbfizycznychwzakresieprzetwarzaniadanychosobowychiswobodnego
przepywutychdanych(Dz.U.1995,L281,s.31).
2 Powyszy wniosek zosta przedstawiony w ramach sporu midzy Patrickiem Breyerem
a Bundesrepublik Deutschland (Republik Federaln Niemiec) w przedmiocie rejestrowania
i przechowywania przez ni adresu protokou internetowego (zwanego dalej adresem IP)
P. Breyera podczas przegldania przez niego wielu stron internetowych niemieckich sub
federalnych.
Ramyprawne
PrawoUnii
3Motyw26dyrektywy95/46manastpujcebrzmienie:
Zasady ochrony danych musz odnosi si do wszelkich informacji dotyczcych
zidentyfikowanychlubmoliwychdozidentyfikowaniaosbwceluustalenia,czydanosob
monazidentyfikowa,naleywzipoduwagwszystkiesposoby,jakimimoeposuysi
administrator danych lub inna osoba w celu zidentyfikowania owej osoby zasady ochrony
danychniemajzastosowaniadodanych,ktrymnadanoanonimowycharakterwtakisposb,
epodmiotdanychniebdziemgbyzidentyfikowanyzasadypostpowaniawrozumieniu
art. 27 mog by przydatnym instrumentem w udzielaniu wskazwek co do sposobw
nadawaniadanymcharakteruanonimowegoorazzachowaniawformie,wktrejidentyfikacja
osoby,ktrejdanedotycz,niejestduejmoliwa.
4Artyku1wspomnianejdyrektywystanowi:
1. Zgodnie z przepisami niniejszej dyrektywy, pastwa czonkowskie zobowizuj si
chroni podstawowe prawa i wolnoci osb fizycznych, w szczeglnoci ich prawo do
prywatnociwodniesieniudoprzetwarzaniadanychosobowych.
2.Pastwaczonkowskieniebdograniczaanizakazywaswobodnegoprzepywudanych
osobowych midzy pastwami czonkowskimi ze wzgldw zwizanych z ochron
przewidzianwust.1.
5Artyku2omawianejdyrektywystanowi:
Docelwniniejszejdyrektywy:
a)daneosoboweoznaczawszelkieinformacjedotyczcezidentyfikowanejlubmoliwej
do zidentyfikowania osoby fizycznej (osoby, ktrej dane dotycz) osoba moliwa do
zidentyfikowania to osoba, ktrej tosamo mona ustali bezporednio lub porednio,
szczeglnie przez powoanie si na numer identyfikacyjny lub jeden bd kilka
szczeglnych czynnikw okrelajcych jej fizyczn, fizjologiczn, umysow,
ekonomiczn,kulturowlubspoeczntosamo
b)przetwarzaniedanychosobowych(przetwarzanie)oznaczakadoperacjlubzestaw
operacji dokonywanych na danych osobowych przy pomocy rodkw
zautomatyzowanych lub innych, jak np. gromadzenie, rejestracja, porzdkowanie,
przechowywanie, adaptacja lub modyfikacja, odzyskiwanie, konsultowanie,
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1846

2/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

wykorzystywanie, ujawnianie poprzez transmisj, rozpowszechnianie lub udostpnianie

winnysposb,ukadanielubkompilowanie,blokowanie,usuwanielubniszczenie
[]
d)administratordanychoznaczaosobfizycznlubprawn,wadzpubliczn,agencj
lub inny organ, ktry samodzielnie lub wsplnie z innymi podmiotami okrela cele
isposobyprzetwarzaniadanychjeeliceleisposobyprzetwarzaniadanychsokrelane
wprzepisachustawowychiwykonawczychlubprzepisachwsplnotowych,administrator
danych moe by powoywany lub kryteria jego powoania mog by ustalane przez
ustawodawstwokrajowelubwsplnotowe
[]
f)osobatrzeciaoznaczaosobfizycznlubprawn,wadzpubliczn,agencjlubinny
organ niebdcy osob, ktrej dane dotycz, ani administratorem danych, ani
przetwarzajcym lub jedn z osb, ktre pod bezporednim zwierzchnictwem
administratoradanychlubprzetwarzajcegoupowanionesdoprzetwarzaniadanych
[].
6Artyku3dyrektywy95/46,zatytuowanyZakresobowizywania,przewiduje:
1. Niniejsza dyrektywa stosuje si do przetwarzania danych osobowych w caoci lub
w czci w sposb zautomatyzowany oraz innego przetwarzania danych osobowych,
stanowicychczzbiorudanychlubmajcychstanowiczzbiorudanych.
2.Niniejszadyrektywaniemazastosowaniadoprzetwarzaniadanychosobowych:
w ramach dziaalnoci wykraczajcej poza zakres prawa Wsplnoty, jak np. dane,
o ktrych stanowi tytu V i VI Traktatu o Unii Europejskiej, a w adnym razie do
dziaalnoci na rzecz bezpieczestwa publicznego, obronnoci, bezpieczestwa pastwa
(cznie z dobr kondycj gospodarcz pastwa, gdy dziaalno ta dotyczy spraw
zwizanych z bezpieczestwem pastwa) oraz dziaalnoci pastwa w obszarach prawa
karnego,
[].
7Artyku5rzeczonejdyrektywystanowi:
Pastwa czonkowskie okrel, w granicach przepisw zawartych w niniejszym rozdziale,
bardziejszczegowewarunkiustalanialegalnociprzetwarzaniadanychosobowych.
8Artyku7tejsamejdyrektywybrzminastpujco:
Pastwa czonkowskie zapewniaj, e dane osobowe mog by przetwarzane tylko wwczas
gdy:
a)osoba,ktrejdanedotycz,jednoznaczniewyrazianatozgod
lub
b)przetwarzaniedanychjestkoniecznedlarealizacjiumowy,ktrejstronjestosoba,ktrej
danedotycz,lubwcelupodjciadziaanayczenieosoby,ktrejdanedotycz,przed
zawarciemumowy
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1846

3/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

lub
c) przetwarzanie danych jest konieczne dla wykonania zobowizania prawnego, ktremu
administratordanychpodlega
lub
d)przetwarzaniedanychjestkoniecznedlaochronyywotnychintereswosb,ktrychdane
dotycz
lub
e) przetwarzanie danych jest konieczne dla realizacji zadania wykonywanego w interesie
publicznym lub dla wykonywania wadzy publicznej przekazanej administratorowi
danychlubosobietrzeciej,przedktrujawniasidane[ktrejdanesujawniane]
lub
f)przetwarzaniedanychjestkoniecznedlapotrzebwynikajcychzuzasadnionychinteresw
administratora danych lub osoby trzeciej, lub osobom [osb trzecich], ktrym dane s
ujawniane, z wyjtkiem sytuacji, kiedy interesy takie podporzdkowane s interesom
zwizanym z podstawowymi prawami i wolnociami osoby, ktrej dane dotycz, ktre
gwarantuj ochron na podstawie art. 1 ust. 1 [gdy pierwszestwo maj interesy lub
podstawoweprawaiwolnociosoby,ktrejdanedotycz,wymagajceochronyzgodnie
zart.1ust.1].
9Artyku13ust.1dyrektywy95/46stanowi:
Pastwoczonkowskiemoeprzyjrodkiustawodawczewceluograniczeniazakresupraw
i obowizkw przewidzian[ych] w art. 6 ust. 1, art. 10, art. 11 ust. 1, art. 12 oraz 21, kiedy
ograniczenietakiestanowirodekkoniecznydlazabezpieczenia:
[]
d) dziaa prewencyjnych, prowadzonych czynnoci dochodzeniowoledczych
iprokuratorskichwsprawachkarnychlubsprawachonaruszeniezasadetykiwzawodach
podlegajcychregulacji
[].
Prawoniemieckie
10 Paragraf 12 Telemediengesetz [ustawy o usugach medialnych online (telemediach)] z dnia
26lutego2007r.(BGBl.2007I,s.179,zwanejdalejTMG)stanowi:
1) Usugodawca moe gromadzi i wykorzystywa dane osobowe w celu udostpniania
telemediw, o ile zezwala na to niniejsza ustawa lub inny przepis prawny, ktry odnosi si
wyraniedotelemediwlubgdyuytkownikwyrazinatozgod.
2) Usugodawca moe wykorzystywa dane osobowe, ktre zostay zgromadzone w celu
udostpnianiatelemediw,doinnychcelwtylkowtedy,jeelizezwalanatoniniejszaustawa
lub inny przepis prawny, ktry odnosi si wyranie do telemediw lub jeeli uytkownik
wyrazinatozgod.
3)Oileprawoniestanowiinaczej,naleystosowaprzepisyobowizujcewodniesieniudo
ochrony danych osobowych, nawet jeeli dane nie s przetwarzane w zautomatyzowany
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1846

4/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

sposb.
11Paragraf15TMGprzewiduje:
1) Usugodawca moe gromadzi i wykorzystywa dane osobowe uytkownika tylko
wtedy, jeeli jest to konieczne do umoliwienia korzystania z telemediw i zafakturowania
kosztwtakiegokorzystania(daneokorzystaniu).Danymiokorzystaniuswszczeglnoci:
1.kryteriaumoliwiajceidentyfikacjuytkownika,
2.danenatematrozpoczciaizakoczeniaorazzakresudanegokorzystania,
3.danenatemattelemediw,zktrychkorzystauytkownik.
2)Usugodawcamoeczydaneuytkownikaokorzystaniuzrnychtelemediw,oile
jesttokoniecznewceluzafakturowaniawstosunkudouytkownika.
[]
4)Usugodawcamoewykorzystywadaneokorzystaniupozakoczeniudanejsesji,jeeli
s one konieczne do celw wystawienia faktury uytkownikowi (dane do faktury).
Usugodawcamoezablokowadanewceludochowaniaistniejcychustawowych,statutowych
lubumownychterminwprzechowywania.[].
12 Zgodnie z ust. 1 Bundesdatenschutzgesetz (federalnej ustawy o ochronie danych) z dnia
20 grudnia 1990 r. (BGBl. 1990 I, s. 2954, zwanej dalej BDSG) [d]anymi osobowymi s
szczegowedanedotyczcesytuacjiosobistejlubrzeczowejzidentyfikowanejlubmoliwejdo
zidentyfikowaniaosobyfizycznej(osoby,ktrejdanedotycz).[].
Postpowaniegwneipytaniaprejudycjalne
13PatrickBreyerprzegldawielestroninternetowychniemieckichsubfederalnych.Natych
dostpnychpubliczniestronachwspomnianesubydostarczajzaktualizowanychinformacji.
14Abychronisiprzedatakamiiumoliwiciganienadrodzekarnejpiratw,wprzypadku
wikszoci tych portali kade wejcie na stron jest rejestrowane w pliku logw. Po
zakoczeniu danej sesji w danych tych przechowuje si nazw konsultowanych danych lub
strony,pojciawpisanewpolachwyszukiwania,dzieigodzinkonsultacji,iloprzesanych
danych,informacj,czykonsultacjasipowiodaorazadresIPkomputera,zapomocktrego
przegldanookrelonedanelubstrony.
15AdresyIPstanowicigiliczb,ktresprzypisywanekomputerompodczonymdoInternetu,
aby umoliwi ich komunikacj za pomoc tej sieci. Przy konsultowaniu strony internetowej
adresIPkomputerawykorzystywanegodokonsultacjidanejstronyjestprzesyanydoserwera,
na ktrym jest zarejestrowana konsultowana strona. Jest to konieczne, by konsultowane dane
monabyoprzesaodpowiedniemuodbiorcy.
16Ponadtozpostanowieniaodsyajcegoorazzaktsprawy,ktrymidysponujeTrybuna,wynika,
edostawcydostpudoInternetuprzyznajuytkownikomInternetubdstatycznyadresIP,
bd dynamiczny adres IP, ktry zmienia si przy okazji kadego nowego poczenia
zInternetem.WodrnieniuodstatycznychadreswIPdynamiczneadresyIPnieumoliwiaj
powizania za pomoc publicznie dostpnych plikw danego komputera i fizycznego
podczeniadosieciwykorzystywanegoprzezdostawcdostpudoInternetu.
17PatrickBreyerwytoczyprzedniemieckisdadministracyjnypowdztwo,ktremiaonacelu
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1846

5/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

zakazanieRepubliceFederalnejNiemiecprzechowywanialubzlecaniaprzechowywaniaprzez
osoby trzecie adresu IP systemu hostingowego P. Breyera po zakoczeniu przegldania
dostpnychpubliczniestronmediwonlineniemieckichsubfederalnych,oilerejestracjatego
adresuniejestkoniecznadoprzywrceniadostpnocitychmediwwprzypadkuawarii.
18JakoepowdztwoP.Breyerazostaooddalonewpierwszejinstancji,wnisonapelacjod
orzeczeniaoddalajcegopowdztwo.
19Sdapelacyjnyzmieniczciowoowoorzeczenie.NakazaonRepubliceFederalnejNiemiec
zaniechaprzechowywanialubzlecaniaprzechowywaniaprzezosobytrzeciepozakoczeniu
kadego przegldania adresu IP systemu hostingowego P. Breyera, przekazanego w trakcie
przegldania przez niego dostpnych publicznie stron mediw online niemieckich sub
federalnych, w przypadku gdy adres ten jest przechowywany w powizaniu z dat sesji, do
ktrejonsiodnosiigdyP.Breyerujawniswojtosamowtrakcietejsesji,takewformie
adresuemailwskazujcegonajegotosamo,oiletoprzechowywanieniejestkoniecznedo
przywrceniadostpnocimediwonlinewprzypadkuawarii.
20ZdaniemtegosduapelacyjnegodynamicznyadresIPwpoczeniuzdatsesji,doktrejsi
on odnosi, stanowi, w sytuacji gdy dany uytkownik strony internetowej ujawni swoj
tosamowtrakcietejsesji,daneosobowe,poniewaoperatortejstronymoezidentyfikowa
tegouytkownikapoprzezzestawieniejegonazwiskazadresemIPjegokomputera.
21Wspomnianysdapelacyjnyuzna,enienaleyjednakuwzgldnipowdztwaP.Breyera
w innych przypadkach. W przypadku bowiem gdy P. Breyer nie podaje swojej tosamoci
wtrakcieprzegldaniastrony,jedyniedostawcadostpudoInternetumoepowizaadresIP
z zidentyfikowanym abonentem. Natomiast w rkach Republiki Federalnej Niemiec, jako
dostawcy usug medialnych online, adres IP nie stanowi jednej z danych osobowych, nawet
w poczeniu z dat przegldania strony, do ktrej si on odnosi, zwaywszy e uytkownik
rozpatrywanych stron internetowych nie moe zosta zidentyfikowany przez to pastwo
czonkowskie.
22ZarwnoP.Breyer,jakiRepublikaFederalnaNiemiecwnieliskargrewizyjn(Revision)
do Bundesgerichtshof (federalnego trybunau sprawiedliwoci, Niemcy) na orzeczenie sdu
apelacyjnego. Patrick Breyer wnosi o uwzgldnienie w caoci jego wniosku o zakazanie
czynnoci, o ktrych mowa powyej. Republika Federalna Niemiec wnosi o oddalenie tego
wniosku.
23 Sd odsyajcy wyjania, e dynamiczne adresy IP komputera P. Breyera, przechowywane
przez Republik Federaln Niemiec dziaajc w charakterze dostawcy usug medialnych
online, stanowi przynajmniej w kontekcie innych danych przechowywanych w plikach
logw szczegowe dane dotyczce sytuacji rzeczowej P. Breyera, jako e dostarczaj
wskazwek co do przegldania przez niego okrelonych stron lub okrelonych plikw
wInterneciewokrelonychdatach.
24Niemniejprzechowywanewtensposbdaneniepozwalajustalibezporedniotosamoci
P. Breyera. Operatorzy stron internetowych bdcych przedmiotem sporu w postpowaniu
gwnym mogliby bowiem zidentyfikowa P.Breyera wyczniewtedy, gdyby jegodostawca
dostpudoInternetuprzekazaiminformacjenatemattosamocitegouytkownika.Uznanie
tych danych za osobowe zaley w konsekwencji od tego, czy P. Breyer mg zosta
zidentyfikowany.
25Bundesgerichtshof(federalnytrybunasprawiedliwoci)wskazujenadoktrynalnkontrowersj
dotyczckwestii,czywceluustalenia,czyosobamoezostazidentyfikowana,naleyoprze
si na kryterium obiektywnym bd na kryterium wzgldnym. Zastosowanie kryterium
obiektywnego skutkowaoby tym, e dane takie jak adresy IP bdce przedmiotem sporu
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1846

6/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

w postpowaniu gwnym mogyby by uznawane, po zakoczeniu przegldania

rozpatrywanych stron internetowych, za dane osobowe, nawet jeli tylko osoba trzecia jest
w stanie ustali tosamo osoby, ktrej dane dotycz, przy czym t osob trzeci jest
w niniejszym przypadku dostawca dostpu do Internetu dla P. Breyera, ktry to dostawca
przechowywa dodatkowe dane umoliwiajce zidentyfikowanie P. Breyera za pomoc
wspomnianych adresw IP. Zgodnie z kryterium wzgldnym takie dane mogyby by
uznawane za dane osobowe wobec podmiotu takiego jak dostawca dostpu do Internetu dla
P. Breyera, poniewa pozwalaj one na precyzyjn identyfikacj uytkownika (zob. w tym
wzgldzie wyrok z dnia 24 listopada 2011 r., Scarlet Extended, C70/10, EU:C:2011:771,
pkt51),leczniemogybybyoneuznawanezadaneosobowewobecinnegopodmiotutakiego
jak operator stron internetowych przegldanych przez P. Breyera, jako e operator ten nie
dysponujewprzypadkugdyP.Breyernieujawniswojejtosamociwtrakcieprzegldania
tychstroninformacjamikoniecznymidojegoidentyfikacjibeznadmiernegowysiku.
26 W przypadku gdyby dynamiczne adresy IP komputera P. Breyera naleao uzna
w poczeniu z dat przegldania stron, do ktrej si one odnosz za stanowice dane
osobowe, sd odsyajcy chciaby si dowiedzie, czy przechowywanie tych adresw IP po
zakoczeniu przegldania danych stron jest dozwolone na podstawie art. 7 lit. f) tej samej
dyrektywy.
27WpowyszymwzgldzieBundesgerichtshof(federalnytrybunasprawiedliwoci)precyzujepo
pierwsze, e zgodnie z 15 ust. 1 TMG dostawcy usug medialnych online mog gromadzi
i wykorzystywa dane osobowe uytkownika tylko wtedy, jeeli jest to konieczne do
umoliwieniakorzystaniazdanychmediwizafakturowaniakosztwtakiegokorzystania.Po
drugie, sd odsyajcy wskazuje, e wedug Republiki Federalnej Niemiec przechowywanie
wspomnianych danych jest konieczne do zapewnienia bezpieczestwa i cigoci sprawnego
funkcjonowania stron w ramach usug medialnych online, ktre to strony udostpnia ona
publicznie, pozwalajc w szczeglnoci rozpozna ataki informatyczne zwane atakami
wpostaciodmowyusugi(denialofservice),majcenacelusparaliowaniefunkcjonowania
tychstronpoprzezceloweiskoordynowanezalanieokrelonychserwerwinternetowychdu
ilocizapyta,jakrwniezwalczateataki.
28Zdaniemsduodsyajcego,jeeliorazwzakresiewjakimkoniecznejest,bydostawcausug
medialnych online podj rodki w celu zwalczania takich atakw, rodki te mogyby zosta
uznane za konieczne do umoliwienia korzystania z telemediw na podstawie 15 TMG.
W doktrynie przewaa jednak pogld, e gromadzenie i wykorzystywanie danych osobowych
uytkownika strony internetowej jest dozwolone tylko po to, aby umoliwi konkretne
korzystanieztejstrony,zadanete,oileniesonekoniecznedowystawieniafaktury,powinny
zosta wymazane w momencie zakoczenia danego przegldania. Taka restrykcyjna
interpretacja 15 ust. 1 TMG staaby jednak na przeszkodzie temu, by przechowywanie
adresw IP byo dozwolone w celu zapewnienia bezpieczestwa i cigoci sprawnego
funkcjonowaniamediwonline.
29Sdodsyajcyzastanawiasi,czytaostatniainterpretacja,zaktrwanieopowiadasisd
apelacyjny, jest zgodna z art. 7 lit. f) dyrektywy 95/46 w wietle midzy innymi kryteriw
wypracowanych przez Trybuna w pkt 29 i nast. wyroku z dnia 24 listopada 2011 r., ASNEF
iFECEMD(C468/10iC469/10,EU:C:2011:777).
30WtakichokolicznociachBundesgerichtshof(federalnytrybunasprawiedliwoci)postanowi
zawiesipostpowanieizwrcisidoTrybunauznastpujcymipytaniamiprejudycjalnymi:
1)Czyart.2lit.a)dyrektywy95/46powinienbyinterpretowanywtensposb,eadres
protokou internetowego (adres IP), ktry usugodawca [dostawca usug medialnych
online] rejestruje w zwizku z wejciem na jego stron internetow, stanowi dla niego
daneosobowejuwtedy,gdyosobatrzecia(tu:dostawcadostpu)dysponujedodatkow
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1846

7/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

wiedzwymagandoidentyfikacjidanejosoby?
2) Czy art. 7 lit. f) [tej dyrektywy] stoi na przeszkodzie przepisowi prawa krajowego,
zgodnie z ktrym usugodawca [dostawca usug medialnych online] moe gromadzi
i wykorzystywa dane osobowe uytkownika bez jego zgody tylko wtedy, gdy jest to
konieczne do umoliwienia i zafakturowania konkretnego skorzystania z mediw online
przez danego uytkownika, i zgodnie z ktrym cel polegajcy na zapewnieniu oglnego
funkcjonowania mediw online nie moe uzasadnia korzystania z tych danych po
zakoczeniudanejsesji[przegldaniadanejstrony]?.
Wprzedmiociepytaprejudycjalnych
Wprzedmiociepytaniapierwszego
31 W swoim pytaniu pierwszym sd odsyajcy zastanawia si zasadniczo, czy art. 2 lit. a)
dyrektywy 95/46 naley interpretowa w ten sposb, e dynamiczny adres IP zarejestrowany
przez dostawc usug medialnych online przy okazji przegldania przez dan osob strony
internetowej, ktr dostawca ten udostpnia publicznie, stanowi wobec tego dostawcy dane
osobowe w rozumieniu tego przepisu, w sytuacji gdy tylko osoba trzecia, w niniejszym
przypadkudostawcadostpudoInternetudlatejosoby,dysponujedodatkowymiinformacjami
koniecznymidoidentyfikacjitejeosoby.
32Zgodniezewskazanympowyejprzepisemdaneosoboweoznaczajwszelkieinformacje
dotyczcezidentyfikowanejlubmoliwejdozidentyfikowaniaosobyfizycznej(osoby,ktrej
dane dotycz). W myl tego przepisu osoba moliwa do zidentyfikowania to osoba, ktrej
tosamomonaustalibezporedniolubporednio,szczeglnieprzezpowoaniesinanumer
identyfikacyjny lub jeden bd kilka szczeglnych czynnikw okrelajcych jej fizyczn,
fizjologiczn,umysow,ekonomiczn,kulturowlubspoeczntosamo.
33 Tytuem wstpu naley zauway, e w pkt 51 wyroku z dnia 24 listopada 2011 r., Scarlet
Extended (C70/10, EU:C:2011:771), ktry dotyczy midzy innymi wykadni tej samej
dyrektywy, Trybuna uzna zasadniczo, e adresy IP uytkownikw Internetu stanowi
chronionedaneosobowe,jakoepozwalajnaprecyzyjnidentyfikacjtychuytkownikw.
34NiemniejpowyszetwierdzenieTrybunauodnosiosidoprzypadku,wktrymgromadzenie
i identyfikacja adresw IP uytkownikw Internetu s dokonywane przez dostawcw dostpu
doInternetu.
35Natomiastwniniejszymprzypadkupytaniepierwszedotyczyprzypadku,wktrymtodostawca
usug medialnych online, czyli Republika Federalna Niemiec, rejestruje adresy IP
uytkownikw strony internetowej, ktr ten usugodawca udostpnia publicznie, nie
dysponujcdodatkowymiinformacjamikoniecznymidozidentyfikowaniatychuytkownikw.
36Ponadtobezspornejest,eadresyIP,doktrychodnosisisdodsyajcy,sdynamicznymi
adresami IP, czyli tymczasowymi adresami, ktre s przydzielane kademu poczeniu
zInternetemizastpowanepodczaskolejnychpocze,aniestatycznymiadresamiIP,ktre
sniezmienneiumoliwiajstaidentyfikacjurzdzeniapodczonegodosieci.
37Pytaniepierwszezadaneprzezsdodsyajcyopierasizatemnazaoeniu,zgodniezktrym
zjednejstronydaneobejmujcedynamicznyadresIPorazdatigodzinprzegldaniastrony
internetowejztegoadresuIP,zarejestrowaneprzezdostawcusugmedialnychonline,niedaj
same w sobie temu dostawcy moliwoci zidentyfikowania uytkownika, ktry przeglda t
stron internetow w trakcie danej sesji, a z drugiej strony dostawca dostpu do Internetu
dysponuje dodatkowymi informacjami, ktre w poczeniu z tym adresem IP umoliwiaj
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1846

8/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

identyfikacjdanegouytkownika.
38Wpowyszymwzgldzienaleynajpierwzwrciuwag,ebezspornejest,idynamiczny
adresIPniestanowiinformacjiodnoszcejsidozidentyfikowanejosobyfizycznej,jakoe
taki adres nie ujawnia bezporednio tosamoci osoby fizycznej bdcej wacicielem
komputera, z ktrego bya przegldana strona internetowa, ani tosamoci innej osoby, ktra
mogabykorzystaztegokomputera.
39Nastpniewceluustalenia,czydynamicznyadresIPstanowi,wprzypadkuprzedstawionym
wpkt37niniejszegowyroku,daneosobowewrozumieniuart.2lit.a)dyrektywy96/45wobec
dostawcy usug medialnych online, naley sprawdzi, czy taki adres IP, zarejestrowany przez
takiego dostawc, moe zosta uznany za informacj odnoszc si do moliwej do
zidentyfikowania osoby fizycznej, w sytuacji gdy dodatkowe informacje konieczne do
identyfikacji uytkownika strony internetowej, ktr ten usugodawca udostpnia publicznie,
znajdujsiwposiadaniudostawcydostpudoInternetudlategouytkownika.
40 W powyszym wzgldzie z treci art. 2 lit. a) dyrektywy 95/46 wynika, e za moliw do
zidentyfikowaniauznajesiosob,ktramoezostazidentyfikowananietylkobezporednio,
lecztakeporednio.
41 Uycie przez prawodawc Unii terminu porednio suy wskazaniu, e aby mc uzna
informacj za dane osobowe, nie jest konieczne, by informacja ta umoliwiaa sama w sobie
zidentyfikowanieosoby,ktrejdanedotycz.
42Ponadtowmotywie26dyrektywy95/46wskazano,ewceluustalenia,czydanosobmona
zidentyfikowa, naley wzi pod uwag wszystkie sposoby, jakimi moe, racjonalnie rzecz
biorc,posuysiadministratordanychlubinnaosobawceluzidentyfikowaniaowejosoby.
43Wzakresiewjakimwskazanywyejmotywodnosisidosposobw,jakimimoe,racjonalnie
rzecz biorc, posuy si zarwno administrator danych, jak i inna osoba, brzmienie tego
motywu sugeruje, e aby dane mogy zosta uznane za dane osobowe w rozumieniu art. 2
lit. a) wspomnianej dyrektywy, nie jest wymagane, by wszystkie informacje umoliwiajce
identyfikacjosoby,ktrejdanedotycz,musiayznajdowasiwrkachtylkojednejosoby.
44 Okoliczno, e dodatkowe informacje konieczne do identyfikacji uytkownika strony
internetowejswposiadaniuniedostawcyusugmedialnychonline,leczdostawcydostpudo
Internetu dla tego uytkownika, nie wydaje si zatem mc wyklucza tego, e dynamiczne
adresy IP zarejestrowane przez dostawc usug medialnych online stanowi dla niego dane
osobowewrozumieniuart.2lit.a)dyrektywy95/46.
45 Naley jednak ustali, czy moliwo poczenia dynamicznego adresu IP z owymi
dodatkowymiinformacjamibdcymiwposiadaniutegodostawcydostpudoInternetustanowi
sposb, ktry moe, racjonalnie rzecz biorc, zosta zastosowany w celu zidentyfikowania
osoby,ktrejdanedotycz.
46Jakzauwayzasadniczorzecznikgeneralnywpkt68swojejopinii,niemiaobytomiejsca
w przypadku, gdyby identyfikacja osoby, ktrej dane dotycz, bya zakazana prawem lub
niewykonalna w praktyce, przykadowo z powodu okolicznoci, e wie si z nadmiernym
nakadem czasu, kosztw i pracy ludzkiej, tak e ryzyko identyfikacji wydaje si
wrzeczywistociznikome.
47 Ot jakkolwiek sd odsyajcy wyjania w swoim postanowieniu odsyajcym, e prawo
niemieckie nie pozwala dostawcy dostpu do Internetu przekazywa bezporednio dostawcy
usug medialnych online dodatkowych informacji koniecznych do identyfikacji osoby, ktrej
danedotycz,wydajesijednakzzastrzeeniemkoniecznocizweryfikowaniategoprzezten
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=1846

9/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

sdeistniejrodkiprawneumoliwiajcedostawcyusugmedialnychonlinezwrceniesi
dowaciwegoorganu,abypodjonkoniecznedziaaniawceluuzyskaniatychinformacjiod
dostawcydostpudoInternetuorazwceluwszczciaciganiakarnego.
48Wydajesizatem,edostawcausugmedialnychonlinedysponujerodkami,ktrymimoe,
racjonalnierzeczbiorc,posuysiwceluzidentyfikowaniazpomocinnychosb,czyli
waciwegoorganuidostawcydostpudoInternetuosoby,ktrejdanedotycz,napodstawie
przechowywanychadreswIP.
49Wwietlecaocipowyszychrozwaanapytaniepierwszenaleyodpowiedzie,eart.2
lit. a) dyrektywy 95/46 naley interpretowa w ten sposb, e dynamiczny adres IP
zarejestrowany przez dostawc usug medialnych online przy okazji przegldania przez dan
osob strony internetowej, ktr dostawca ten udostpnia publicznie, stanowi wobec tego
dostawcy dane osobowe w rozumieniu tego przepisu, w sytuacji gdy dysponuje on rodkami
prawnymi umoliwiajcymi mu zidentyfikowanie osoby, ktrej dane dotycz, dziki
dodatkowyminformacjom,jakimidysponujedostawcadostpudoInternetudlatejosoby.
Wprzedmiociepytaniadrugiego
50Wdrodzepytaniadrugiegosdodsyajcychciabysizasadniczodowiedzie,czyart.7lit.f)
dyrektywy95/46naleyinterpretowawtensposb,estoionnaprzeszkodzieuregulowaniu
pastwa czonkowskiego, na podstawie ktrego dostawca usug medialnych online moe
gromadzi i wykorzystywa dane osobowe uytkownika tych usug w braku jego zgody
tylko wtedy, jeeli takie gromadzenie i wykorzystywanie s konieczne do umoliwienia
konkretnego skorzystania ze wspomnianych usug przez tego uytkownika i zafakturowania
kosztwtakiegokorzystania,przyczymcelpolegajcynazapewnieniuoglnejfunkcjonalnoci
tyche usug nie moe uzasadnia korzystania z tych danych po zakoczeniu przegldania
danychmediw.
51Przedudzieleniemodpowiedzinapowyszepytanie,naleyustali,czyprzetwarzaniedanych
osobowych bdcych przedmiotem sporu w postpowaniu gwnym, czyli dynamicznych
adreswIPuytkownikwokrelonychstroninternetowychfederalnychsubniemieckich,nie
jestwykluczonezzakresustosowaniadyrektywy95/46napodstawieart.3ust.2tiretpierwsze
tejdyrektywy,zgodniezktrymowadyrektywaniemazastosowaniadoprzetwarzaniadanych
osobowychwramachdziaalnocipastwawobszarachprawakarnego.
52 W powyszym wzgldzie naley przypomnie, e rodzaje dziaalnoci wymienione tytuem
przykaduwewskazanymprzepisiestanowiwkadymraziedziaalnowaciwpastwom
lub wadzom pastwowym, odmienn od dziedzin dziaalnoci podmiotw prywatnych (zob.
wyroki: z dnia 6 listopada 2003 r., Lindqvist, C101/01, EU:C:2003:596, pkt 43 z dnia
16grudnia2008r.,SatakunnanMarkkinaprssiiSatamedia,C73/07,EU:C:2008:727,pkt41).
53Wsprawiezawisejwpostpowaniugwnymzzastrzeeniemkoniecznocizweryfikowania
tegoprzezsdodsyajcywydajesi,efederalnesubyniemieckie,ktrewiadczusugi
medialneonlineiktresodpowiedzialnezaprzetwarzaniedynamicznychadreswIP,dziaaj,
mimo przysugujcego im statusu wadz publicznych, w charakterze podmiotw prywatnych
pozaramamidziaalnocipastwawobszarachprawakarnego.
54 Naley zatem ustali, czy uregulowanie pastwa czonkowskiego takie jak uregulowanie
bdce przedmiotem sporu w postpowaniu gwnym jest zgodne z art. 7 lit. f) dyrektywy
95/46.
55 W tym celu naley przypomnie, e uregulowanie krajowe bdce przedmiotem sporu
w postpowaniu gwnym, w restrykcyjnej wykadni przytoczonej przez sd odsyajcy,
zezwala na gromadzenie i wykorzystywanie danych osobowych uytkownika wspomnianych
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=184

10/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

usug w braku jego zgody wycznie wtedy, gdy jest to konieczne do umoliwienia
konkretnegoskorzystaniazmediwonlineprzezdanegouytkownikaizafakturowaniakosztw
takiegokorzystania,przyczymcelpolegajcynazapewnieniuoglnejfunkcjonalnocimediw
online nie moe uzasadnia korzystania z tych danych po zakoczeniu przegldania danych
mediw.
56Wmylart.7lit.f)dyrektywy95/46przetwarzaniedanychosobowychjestzgodnezprawem,
gdy jest [ono] konieczne dla [realizacji] potrzeb wynikajcych z uzasadnionych interesw
administratora danych lub osoby trzeciej, lub osobom [osb trzecich], ktrym dane s
ujawniane, z wyjtkiem sytuacji, kiedy interesy takie podporzdkowane s interesom
zwizanym z podstawowymi prawami i wolnociami osoby, ktrej dane dotycz, ktre
gwarantuj ochron na podstawie art. 1 ust. 1 [gdy pierwszestwo maj interesy lub
podstawoweprawaiwolnociosoby,ktrejdanedotycz,wymagajceochronyzgodniezart.1
ust.1]tejdyrektywy.
57 Naley przypomnie, e Trybuna orzek, i art. 7 owej dyrektywy przewiduje zamknity
i wyczerpujcy wykaz przypadkw, w ktrych przetwarzanie danych osobowych moe zosta
uznane za legalne oraz i pastwa czonkowskie nie mog dodawa nowych kryteriw
legalnoci przetwarzania danych osobowych wzgldem kryteriw ustanowionych w tym
artykule ani te ustanawia dodatkowych wymogw, ktre doprowadziyby do modyfikacji
zakresu jednego z szeciu kryteriw przewidzianych w tyme artykule (zob. podobnie wyrok
zdnia24listopada2011r.,ASNEFiFECEMD,C468/10iC469/10,EU:C:2011:777,pkt30,
32).
58Oileart.5dyrektywy95/46zezwalapastwomczonkowskimdoprecyzowawgranicach
rozdziau II tej dyrektywy i tym samym art. 7 teje dyrektywy warunki, w jakich
przetwarzaniedanychosobowychjestlegalne,otylezakresuznania,jakimnapodstawieowego
art. 5 dysponuj pastwa czonkowskie, moe zosta wykorzystany jedynie zgodnie celem
przywiecajcym wspomnianej dyrektywie, polegajcym na zachowaniu rwnowagi midzy
swobodnym przepywem danych osobowych a ochron ycia prywatnego. Pastwa
czonkowskieniemognapodstawieart.5tejsamejdyrektywywprowadzainnychkryteriw
legalnociprzetwarzaniadanychosobowychnikryteriaustanowionewart.7dyrektywyanite
modyfikowa, za pomoc dodatkowych wymogw, zakresu szeciu kryteriw przewidzianych
wewspomnianymart.7(zob.podobniewyrokzdnia24listopada2011r.,ASNEFiFECEMD,
C468/10iC469/10,EU:C:2011:777,pkt33,34,36).
59Wniniejszymprzypadkuokazujesi,e15TMG,gdybybyinterpretowanywcisysposb
wspomnianywpkt55niniejszegowyroku,bybyujtybardziejwskonizasadaprzewidziana
wart.7lit.f)dyrektywy95/46.
60 Podczas bowiem gdy art. 7 lit. f) wspomnianej dyrektywy odnosi si w sposb oglny do
[realizacji]potrzebwynikajcychzuzasadnionychintereswadministratoradanychlubosoby
trzeciej,lubosobom[osbtrzecich],ktrymdanesujawniane,15TMGzezwaladostawcy
usug na gromadzenie i wykorzystywanie danych osobowych uytkownika wycznie
w zakresie, w jakim jest to konieczne do umoliwienia konkretnego korzystania z mediw
elektronicznychizafakturowaniakosztwtakiegokorzystania.Paragraf15TMGstoizatemna
przeszkodzie, oglnie rzecz biorc, przechowywaniu danych osobowych po zakoczeniu
przegldania mediw online w celu zagwarantowania korzystania z tych mediw. Niemieckie
suby federalne, ktre wiadcz usugi medialne online, mogyby take mie uzasadniony
interes w zagwarantowaniu, poza kadym konkretnym skorzystaniem z ich dostpnych
publiczniestroninternetowych,cigocifunkcjonowaniawspomnianychstron.
61Jakzauwayrzecznikgeneralnywpkt100i101swojejopinii,takieuregulowaniekrajowenie
ogranicza si do uszczegowienia zgodnie z art. 5 dyrektywy 95/46 pojcia uzasadnionego
interesuwystpujcegowart.7lit.f)tejdyrektywy.
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=184

11/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

62 W powyszym wzgldzie naley take przypomnie, e art. art. 7 lit. f) wspomnianej

dyrektywy stoi na przeszkodzie temu, by pastwo czonkowskie wykluczyo w sposb
kategoryczny i oglny w odniesieniu do okrelonych kategorii danych osobowych moliwo
ich przetwarzania, nie dopuszczajc do waenia przeciwstawnych praw i interesw
wystpujcych w indywidualnym przypadku. Pastwo czonkowskie nie moe zatem okreli
w stosunku do tych kategorii w sposb ostateczny rezultatu waenia przeciwstawnych praw
i interesw, nie dopuszczajc do innego rezultatu bdcego wynikiem szczeglnych
okolicznocikonkretnegoprzypadku(zob.podobniewyrokzdnia24listopada2011r.,ASNEF
iFECEMD,C468/10iC469/10,EU:C:2011:777,pkt47,48).
63 Uregulowanie takie jak uregulowanie bdce przedmiotem sporu w postpowaniu gwnym
ogranicza w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych uytkownikw stron
internetowych mediw online zakres zasady przewidzianej w art. 7 lit. f) dyrektywy 95/46,
wykluczajc moliwo waenia celu polegajcego na zagwarantowaniu oglnej
funkcjonalnoci mediw online z interesem lub podstawowymi prawami i wolnociami tych
uytkownikw,ktrewymagajzgodnieztymprzepisemochronynapodstawieart.1ust.1tej
dyrektywy.
64Zcaocipowyszychrozwaawynika,enapytaniedrugienaleyodpowiedzie,iart.7
lit. f) dyrektywy 95/46 naley interpretowa w ten sposb, e stoi on na przeszkodzie
uregulowaniu pastwa czonkowskiego, na podstawie ktrego dostawca usug medialnych
onlinemoegromadziiwykorzystywadaneosoboweuytkownikatychusugwbrakujego
zgodytylkowtedy,jeelitakiegromadzenieiwykorzystywanieskoniecznedoumoliwienia
konkretnego skorzystania ze wspomnianych usug przez tego uytkownika i zafakturowania
kosztwtakiegokorzystania,przyczymcelpolegajcynazapewnieniuoglnejfunkcjonalnoci
tyche usug nie moe uzasadnia korzystania z tych danych po zakoczeniu przegldania
danychmediw.
Wprzedmiociekosztw
65 Dla stron w postpowaniu gwnym niniejsze postpowanie ma charakter incydentalny,
dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sdem odsyajcym, do niego zatem naley
rozstrzygnicie o kosztach. Koszty poniesione w zwizku z przedstawieniem uwag
Trybunaowi,innenikosztystronwpostpowaniugwnym,niepodlegajzwrotowi.
ZpowyszychwzgldwTrybuna(drugaizba)orzeka,conastpuje:
1) Artyku 2 lit. a) dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
24 padziernika 1995 r. w sprawie ochrony osb fizycznych w zakresie
przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepywu tych danych naley
interpretowa w ten sposb, e dynamiczny adres protokou internetowego
zarejestrowany przez dostawc usug medialnych online przy okazji przegldania
przez dan osob strony internetowej, ktr dostawca ten udostpnia publicznie,
stanowiwobectegodostawcydaneosobowewrozumieniutegoprzepisu,wsytuacji
gdydysponujeonrodkamiprawnymiumoliwiajcymimuzidentyfikowanieosoby,
ktrej dane dotycz, dziki dodatkowym informacjom, jakimi dysponuje dostawca
dostpudoInternetudlatejosoby.
2)Artyku7lit.f)dyrektywy95/46naleyinterpretowawtensposb,estoionna
przeszkodzieuregulowaniupastwaczonkowskiego,napodstawiektregodostawca
usug medialnych online moe gromadzi i wykorzystywa dane osobowe
uytkownikatychusugwbrakujegozgodytylkowtedy,jeelitakiegromadzenie
i wykorzystywanie s konieczne do umoliwienia konkretnego skorzystania ze
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=184

12/13

19.10.2016

CURIA - Dokumenty

wspomnianych usug przez tego uytkownika i zafakturowania kosztw takiego

korzystania, przy czym cel polegajcy na zapewnieniu oglnej funkcjonalnoci
tyche usug nie moe uzasadnia korzystania z tych danych po zakoczeniu
przegldaniadanychmediw.
Podpisy

*Jzykpostpowania:niemiecki.

http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=req&docid=184

13/13