........................................

Imi i nazwisko

Wersja A
................
Data

Test podsumowujcy rozdzia I

..............
Klasa

Od genu do cechy
Poniszy test skada si z 18 zada. Przy kadym poleceniu podano liczb punktw moliw do uzyskania
za prawidow odpowied. Za rozwizanie caego testu moesz otrzyma maksymalnie
31 punktw.
1.

W skad nukleotydw DNA i RNA wchodz

okrelone cukry, zasady azotowe i reszta
kwasu fosforowego(V). Przyporzdkuj
kademu z kwasw nukleinowych
odpowiednie elementy.
(02)

5.

A gen, B genom
1. Zestaw chromosomw charakterystyczny
dla komrki somatycznej organizmu.
2. Odcinek DNA kodujcy informacje
na temat budowy okrelonego biaka lub
czsteczki RNA.
3. Wszystkie czsteczki DNA tworzce
kompletn informacj genetyczn
organizmu.
A .............................
B .............................

1 adenina, 2 uracyl, 3 ryboza,

4 tymina, 5 deoksyryboza, 6 guanina,
7 cytozyna, 8 reszta kwasu fosforowego(V)
DNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
RNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.

Oce prawdziwo zda. Wybierz P, jeli

zdanie jest prawdziwe, lub F, jeli zdanie jest
faszywe.
(02)

W kwasach nukleinowych zasady azotowe

s poczone wizaniami wodorowymi.

Podwjna helisa to model budowy RNA.

Replikacja DNA jest semikonserwatywna,

co znaczy, e nowo powstaa czsteczka
DNA jest zoona z jednej starej i jednej
nowej nici.

W czasie replikacji DNA w miejscu

rozplecenia obu nici tworzy si struktura
nazywana widekami replikacyjnymi.

3.

Wyrniamy trzy podstawowe rodzaje RNA

wystepujce w komrce. Przyporzdkuj
kademu rodzajowi RNA odpowiedni
funkcj.
(03)
1.
2.

3.

Wchodzi w skad rybosomw.

Przenosi informacj o sekwencji
aminokwasw w biaku z czsteczki DNA
na rybosomy.
Dostarcza aminokwasy na rybosomy.

mRNA . . . . . . . . . . . tRNA . . . . . . . . . . . rRNA . . . . . . . . . . .

4.

Materia genetyczny bakterii, rolin i zwierzt

wystpuje w rnych miejscach w komrce.
Zaznacz struktury komrki zwierzcej,
w ktrych znajduje si DNA.
(01)
A. Plazmid.
B. Jdro komrkowe.
C. Chloroplast.

D. Nukleoid.
E. Mitochondrium.

Przyporzdkuj wyjanienia do odpowiednich

poj.
(02)

6.

Oce prawdziwo zda. Wybierz P, jeli

zdanie jest prawdziwe, lub F, jeli zdanie jest
faszywe.
(02)

W komrkach somatycznych czowieka

znajduje si 48 chromosomw.

Komrkami haploidalnymi w organizmie

czowieka, myszy i sonia s plemniki.

Kariotyp czowieka skada si z 22 par

autosomw i 1 pary chromosomw pci.

Chromosomy pci u kobiet to chromosomy XX,

a u mczyzn XY.

7.

Wybierz ni DNA komplementarn do podanej

nici DNA, a nastpnie waciwe uzasadnienie
swojego wyboru.
(02)
CCGTAAAGCTTC

1. AATGCCCTAGGA
2. TTACGGGATCCT
3. GGCATTTCGAAG

8.

poniewa

A. A=T, GC
B. C=A, TG

Uzupenij poniszy tekst, zaznaczajc A, B lub

C tak, aby informacja bya prawdziwa. (03)
Komrka zawierajca podwjny zestaw
chromosomw to komrka A / B / C, natomiast
komrka o pojedynczym zestawie
chromosomw to komrka A / B / C. U rolin
czsto zdarza si, e komrka zawiera wicej
ni po dwa chromosomy z kadej pary. Jest to
komrka A / B / C.
A. haploidalna, B. diploidalna, C. poliploidalna

Dokocz zdanie, wybierajc odpowied

spord podanych.
(01)

9.

14. Wykrel wyrazy tak, aby powstay zdania

prawdziwe.
(03)

Sposb zapisu informacji o budowie biaek

wyraony kolejnoci nukleotydw w DNA to
A. kodon.
B. genom.
C. kod genetyczny.
D. kariotyp.

15. Przeczytaj opis sytuacji, a nastpnie oce

suszno twierdzenia i zaznacz waciwe
uzasadnienie.
(02)

10. Przyjrzyj si uwanie ilustracji, a nastpnie

dokocz zdanie, wybierajc odpowied
spord podanych.
(01)

Matka dzieci jest zdrow homozygot, a ojciec

jest daltonist.

Ilustracja przedstawia
proces
A. transkrypcji.
B. translacji.
C. replikacji DNA.
D. modyfikacji biaek.

Wszyscy
synowie
tej pary
bd
zdrowi

A. dostan od ojca
prawidowy chromosom Y.

tak
poniewa
nie

B. dostan od ojca
uszkodzony chromosom X.

16. Poniej przedstawiono w przypadkowej

kolejnoci procesy prowadzce do
rekombinacji genetycznej. Ustal ich poprawn
kolejno, wpisujc numery od 1 do 3. (01)

11. Na ilustracji z zadania 10 liter X oznaczono

(01)
A.
B.
C.
D.

Cechy sprzone z pci to cechy warunkowane

przez geny lece w chromosomie Y / X.
Chorobami sprzonymi z pci s daltonizm
i hemofilia / mukowiscydoza. W wypadku chorb
sprzonych z pci kobieta majca jeden allel
warunkujcy chorob jest chora / nosicielk.

miejsce wizania aminokwasu.

miejsce wizania polimerazy RNA.
kodon.
antykodon.

Wymiana odcinkw midzy

chromosomami homologicznymi
ustawionymi parami (crossing-over).
. . . . . . . . Losowe czenie si gamet podczas
zapodnienia.
. . . . . . . . Przypadkowa segregacja chromosomw
podczas powstawania gamet.
........

12. Oce prawdziwo zda. Wybierz P, jeli

zdanie jest prawdziwe, lub F, jeli zdanie jest
faszywe.
(02)
Przepisywanie informacji genetycznej
polega na tworzeniu nici RNA o sekwencji
komplementarnej do danego fragmentu
DNA.

17. Przyporzdkuj podane choroby do

odpowiedniej grupy.
(01)

Introny to sekwencje kodujce w mRNA.

A choroby jednogenowe
B choroby chromosomalne

Syntez danego biaka koczy kodon STOP.

13. U ludzi ciemny kolor oczu dominuje nad

jasnym kolorem. Kobieta bdca homozygot
dominujc ma dzieci z mczyzn, ktry ma
jasne oczy. Wybierz odpowiedni zestaw
genotypw rodzicw i pokolenia F1. (01)
Matka

Ojciec

Pokolenie F 1

Aa

Aa

AA, Aa, aa

AA

aa

Aa

aa

AA

aa

Aa

aa

AA, aa

1. zesp Downa
2. daltonizm
3. choroba Huntingtona
4. zesp Turnera
5. albinizm
A.............................

B.............................

18. Zaznacz punkt zawierajcy prawdziw

informacj dotyczc amniopunkcji. (01)
A. Amniopunkcja jest przykadem
nieinwazyjnego badania prenatalnego.
B. Amniopunkcja to jeden z testw
pourodzeniowych.
C. Amniopunkcja polega na pobraniu pynu
owodniowego.
D. Amniopunkcja to pobranie wycinka
kosmwki.

........................................
Imi i nazwisko

Wersja B
................
Data

Test podsumowujcy rozdzia I

..............
Klasa

Od genu do cechy
Poniszy test skada si z 18 zada. Przy kadym poleceniu podano liczb punktw moliw do uzyskania
za prawidow odpowied. Za rozwizanie caego testu moesz otrzyma maksymalnie
31 punktw.
1.

2.

W skad nukleotydw DNA i RNA wchodz

okrelone cukry, zasady azotowe i reszta
kwasu fosforowego(V). Przyporzdkuj
kademu z kwasw nukleinowych
odpowiednie elementy.
(02)

A genom, B mutacja
1.
2.

DNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.

RNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Oce prawdziwo zda. Wybierz P, jeli

zdanie jest prawdziwe, lub F, jeli zdanie jest
faszywe.
(02)
P

Podwjna helisa to model budowy DNA.

Wyrniamy trzy podstawowe rodzaje RNA

wystepujce w komrce. Przyporzdkuj
kademu rodzajowi RNA odpowiedni
funkcj.
(03)

3.

Wchodzi w skad rybosomw.

Przenosi informacj o sekwencji
aminokwasw w biaku z czsteczki DNA
na rybosomy.
Dostarcza aminokwasy na rybosomy.

6.

Plazmid.
Jdro komrkowe.
Chloroplast.
Nukleoid.
Mitochondrium.

Oce prawdziwo zda. Wybierz P, jeli

zdanie jest prawdziwe, lub F, jeli zdanie jest
faszywe.
(02)

Komrkami diploidalnymi w organizmie

czowieka, myszy i sonia s plemniki.
Kariotyp czowieka skada si z 22 par
autosomw i 1 pary chromosomw pci.
Chromosomy pci u kobiet to chromosomy XX,
a u mczyzn XY.

7.

Wybierz ni DNA komplementarn do podanej

nici DNA, a nastpnie waciwe uzasadnienie
swojego wyboru.
(02)
AATGCCCTAGGA

1. AATGCCCTAGGA
2. TTACGGGATCCT
3. GGCATTTCGAAG

8.
Materia genetyczny bakterii, rolin i zwierzt
wystpuje w rnych miejscach w komrce.
Zaznacz struktury komrki rolinnej, w ktrych
znajduje si DNA.
(01)

B .....................

W komrkach somatycznych czowieka

znajduje si 48 chromosomw.

tRNA . . . . . . . . . . . rRNA . . . . . . . . . . . mRNA . . . . . . . . . . .

A.
B.
C.
D.
E.

Zestaw chromosomw charakterystyczny

dla komrki somatycznej organizmu.
Odcinek DNA kodujcy informacje na
temat budowy okrelonego biaka lub
czsteczki RNA.
Wszystkie czsteczki DNA tworzce
kompletn informacj genetyczn
organizmu.

A .....................

W kwasach nukleinowych zasady azotowe

s poczone wizaniami wodorowymi.

1.
2.

4.

Przyporzdkuj wyjanienia do odpowiednich

poj.
(02)

1 uracyl, 2 ryboza, 3 adenina, 4 tymina,

5 cytozyna, 6 deoksyryboza, 7 guanina,
8 reszta kwasu fosforowego(V)

Replikacja DNA jest semikonserwatywna,

co znaczy, e nowo powstaa czsteczka
DNA jest zoona z dwch nowych nici.
W czasie replikacji DNA w miejscu
rozplecenia obu nici tworzy si struktura
nazywana widekami replikacyjnymi.

3.

5.

poniewa

A. C=A, TG
B. A=T, GC

Uzupenij poniszy tekst, zaznaczajc A, B lub

C tak, aby informacja bya prawdziwa. (03)
Komrka zawierajca podwjny zestaw
chromosomw to komrka A / B / C, natomiast
komrka o pojedynczym zestawie
chromosomw to komrka A / B / C. U rolin
czsto zdarza si, e komrka zawiera wicej
ni po dwa chromosomy z kadej pary. Jest to
komrka A / B / C.
A. diploidalna, B. haploidalna, C. poliploidalna

Dokocz zdanie, wybierajc odpowied

spord podanych.
(01)

9.

14. Wykrel wyrazy tak, aby powstay zdania

prawdziwe.
(03)

Sposb zapisu informacji o budowie biaek

wyraony kolejnoci nukleotydw w DNA to
A.
B.
C.
D.

kod genetyczny.
genom.
kodon.
fenotyp.

10. Przyjrzyj si uwanie ilustracji, a nastpnie

dokocz zdanie, wybierajc odpowied
spord podanych.
(01)

15. Przeczytaj opis sytuacji, a nastpnie oce

suszno twierdzenia i zaznacz waciwe
uzasadnienie.
(02)

Ilustracja przedstawia
proces
A.
B.
C.
D.

11. Na ilustracji z zadania 10

liter X oznaczono
A.
B.
C.
D.

Matka dzieci jest zdrow homozygot, a ojciec

jest chory na hemofili.

replikacji DNA.
transkrypcji.
translacji.
modyfikacji biaek.

Cechy sprzone z pci to cechy

warunkowane przez geny lece
w chromosomie X / Y. Chorobami sprzonymi
z pci s daltonizm i hemofilia /
mukowiscydoza. W wypadku chorb
sprzonych z pci kobieta majca jeden allel
warunkujcy chorob jest nosicielk / chora.

Wszystkie
crki tej pary
bd
nosicielkami

tak
poniewa
nie

A. dostan od ojca
prawidowy
chromosom Y.
B. dostan od ojca
uszkodzony
chromosom X.

(01)
16. Poniej przedstawiono w przypadkowej
kolejnoci procesy prowadzce do
rekombinacji genetycznej. Ustal ich poprawn
kolejno, wpisujc numery od 1 do 3. (01)

miejsce wizania aminokwasu.

miejsce wizania polimerazy RNA.
antykodon.
kodon.

Przepisywanie informacji genetycznej

polega na tworzeniu nici RNA o sekwencji
komplementarnej do danego fragmentu
RNA.
Eksony to sekwencje niekodujce w mRNA,
ktre s wycinane po transkrypcji.
Syntez danego biaka koczy kodon STOP.

13. U ludzi ciemny kolor wosw dominuje nad

jasnym kolorem. Kobieta bdca homozygot
dominujc ma dzieci z mczyzn, ktry ma
jasne wosy. Wybierz odpowiedni zestaw
genotypw rodzicw i pokolenia F1. (01)
Matka

Ojciec

Pokolenie F1

Aa

Aa

AA, Aa, aa

aa

AA

Aa

AA

aa

Aa

Aa

aa

AA, aa

Losowe czenie si gamet podczas

zapodnienia.
. . . . . . . . Wymiana odcinkw midzy
chromosomami homologicznymi
ustawionymi parami (crossing-over).
. . . . . . . . Przypadkowa segregacja chromosomw
podczas powstawania gamet.
........

12. Oce prawdziwo zda. Wybierz P, jeli

zdanie jest prawdziwe, lub F, jeli zdanie jest
faszywe.
(02)

17. Przyporzdkuj podane choroby

do odpowiedniej grupy.

(01)

A choroby chromosomalne
B choroby jednogenowe
1. zesp Pataua
2. hemofilia
3. choroba Huntingtona
4. zesp Turnera
5. daltonizm
A.............................

B.............................

18. Zaznacz punkt zawierajcy prawdziw

informacj dotyczc amniopunkcji. (01)
A. Amniopunkcja jest przykadem
inwazyjnego badania prenatalnego.
B. Amniopunkcja to jeden z testw
pourodzeniowych.
C. Amniopunkcja polega na pobraniu szpiku
kostnego.
D. Amniopunkcja to pobranie wycinka
kosmwki.