dr Micha Jank, Zakad Dietetyki, Wydzia Medycyny Weterynaryjnej SGGW
Karmy holistyczne
w segmencie karm super premium
Powszechnie wykorzystanie w produkcji karm suchych dla zwierzt procesu ekstruzji sprawio, e waciwie wszyscy producenci od lat wykorzystuj jedn i t sam technologi produkcyjn. Z tego powodu bardzo wan rol na rynku karm komercyjnych odgrywa jego segmentacja, dajaca okreli przynaleno wybranych produktw do mniej lub bardziej dokadnie scharakteryzowanego segmentu rynkowego. Wiodcym segmentem rynku s karmy z grupy tzw. karm popularnych, ktre s dostpne w wikszoci sklepw spoywczych, a ich popularno wynika przede wszystkim z relatywnie atrakcyjnej ceny oraz powszechnej dostpnoci. Drugim segmentem rynkowym s tzw. karmy z grupy karm premium, ktre dostpne s przede wszystkim w kanale specjalistycznym, czyli w sklepach zoologicznych i u lekarzy weterynarii. Segment ten jest jednak wewntrzne zrnicowany i w efekcie wyrnia si w nim karmy super premium o jeszcze wyszej jakoci ni karmy premium. Niezalenie jednak od tego, ktry z segmentw rynkowych karm rozwija si szybciej, powszechnym problemem w dietetyce weterynaryjnej staj si niepodane reakcje na pokarm, na ktre skadaj si alergie pokarmowe i nietolerancje pokarmowe. Niestety psy i koty uczulaj si przede wszystkim na te skadniki pokarmu, ktre najczciej znajduj si w ich codziennej diecie, dlatego 68% przypadkw alergii pokarmowej u psw jest spowodowanych przez woowin, produkty mleczne i pszenic, za kolejne 25% przez jaja, kurczaka, soj i baranin. Jako, e te produkty s gwnymi skadnikami karm komercyjnych, niezalenie od segmentu, do ktrego przynale, na przestrzeni ostatnich lat pojawi si nowy trend w ywieniu zwierzt, u ktrego podstaw znalaza konieczno przygotowania kram, pozbawionych ryzyka wywoania alergii pokarmowej. W ten sposb w segmencie karm super premium pojawiy si karmy, ktre niektrzy producenci nazywaj karmami holistycznymi, za inni karmami naturalnymi (all natural). W krajach takich jak Wielka Brytania powoano nawet do ycia organizacje, ktre kontroluj holistycznoi przyznaj potwierdzajce j certyfikaty (British Association of Holistic Nutrition and Medicine). Podstawowymi warunkami uznania produktu za holistyczny jest uywanie do produkcji karmy skadnikw, ktre odzwierciedlaj naturaln diet i nie zawieraj sztucznych barwnikw ani rodkw konserwujcych. W efekcie opracowane wedug tych zasad karmy zawieraj jedno rdo biaka, najczciej takiego, ktre
dotychczas bardzo rzadko byo stosowane w ywieniu
psw czy kotw oraz jedno rdo wglowodanw, ktrym bardzo czsto jest brzowy ry. Co niezwykle istotne producenci holistycznych karm unikaj dodawania do nich skadnikw alergogennych, takich jak produkty mleczne, pszenica czy woowina. W efekcie karma nazywana holistyczn czy naturaln jest w rzeczywistoci bytow karm hipoalergiczn, przygotowan bardzo czsto ze skadnikw o najwyszej jakoci. Tak karm jest te bez wtpienia karma Healthy paws angielskiej firmy Healthy Paws Ltd. Jest to karma dla psw dorosych i dla szczenit opracowana z uyciem krlika jako rda biaka oraz brzowego ryu i owsa jako rde wglowodanw. Krlik jako rdo biaka zwierzcego zapewnia przede wszystkim wykorzystanie w produkcie surowca, ktry jest na tyle rzadko stosowany obecnie w ywieniu psw, e karma moe by traktowana jako produkt o niskim ryzyko wywoania alergii pokarmowej. Ponadto w porwnaniu z kurczakiem, ktry jest uznawany za atwostrawne rdo biaka i pewnego rodzaju standard w ywieniu psw, miso z krlika zawiera wicej witamin, takich jak witamina B12, wicej elaza oraz znacznie wicej kwasw tuszczowych z rodziny omega-3, przy obnionej zawartoci cholesterolu. Miso krlikw zawiera take mniej tuszczu ni kurczak a jednoczenie wicej biaka. Dziki temu uznawane jest za miso o wybitnych waciwociach dietetycznych nie tylko dla psw, ale take dla czowieka, gdzie jest zalecanym skadnikiem diety dla pacjentw z chorobami serca czy osb z nadwag. Wykorzystanie w produkcji karmy brzowego ryu ma take olbrzymie znaczenie, poniewa w porwnaniu z standardowym wysoko oczyszczonym biaym ryem, ry brzowy zawiera znacznie wicej wielonienasyconych kwasw tuszczowych, zarwno z rodziny omega-3 jak i omega-6 (6-krotnie wicej), wicej wkna pokarmowego oraz mikroelementw, takich jak magnez, fosfor, potas czy selen. Proces oczyszczania ryu, w efekcie ktrego powstaje biay ry dochodzi do znacznych strat witamin z grupy B, do ktrych jednak nie dochodzi, kiedy w ywieniu stosujemy ry brzowy. Jednak najwaniejszym rdem wkna pokarmowego, majcego niezwykle korzystny wpyw na funkcjonowanie przewodu pokarmowego jest owies, ktry jest jednoczenie doskonaym rdem kwasw tuszczowych n-6 oraz wielu mikroelementw, m.in. elaza. Ponadto w karmach dla szczenit znajduje
si take oso i siemi lniane, ktre s m.in. rdem
wielonienasyconych kwasw tuszczowych n-3. Karmy te zawieraj szereg skadnikw rolinnych, wrd ktrych znajduj si roliny wykorzystywane od wiekw w medycynie naturalnej, takie jak choby urawina czy przytulina. Bez wtpienia karmy te z racji swego skadu speniaj zapotrzebowanie pokarmowe psw dorosych i szczenit, a znajdujce si w nich skadniki pokarmowe speniaj normy tzw. ywnoci funkcjonalnej, czyli produktw ywnociowych, ktre poza spenianiem zapotrzebowania pokarmowego psw wykazuj take korzystne dziaanie prozdrowotne. Oczywicie trudno jest powiedzie, czy waciwoci tej karmy pozwalaj na jej wyodrbnienie jako osobnego segmentu rynkowego, jednak bez wtpienia jest to produkt o niezwykle wysokiej jakoci, ktry opracowany zosta zgodnie z najnowsz wiedz na temat ywienia zwierzt towarzyszcych czowiekowi.