Notatek PL Ekonomia Zasoby

Poniej przedstawiamy zagadnienia z ekonomii oraz troch
materiaw i opracowa do nauki.

Przejrzyjcie!!!
TESTY:
ZESTAW 1
1.Towar to:
A/ kade dobro ekonomiczne
j
B/ kategoria ekonomiczna wystpujca w gospodarce rynkowej
C/kady produkt o wartoci uytkowej
2.
Swobodny dopyw kapitau i siy roboczej do kadej
dziedziny gospodarki
/ w warunkach
wolnej konkurencji/ prowadzi do:
A/ wzrostu zatrudnienia
B/ wzrostu stopy amortyzacji
C/ ksztatowania si przecitnej stopy zysku
3.
Reprodukcja rozszerzona:
A/ prawo ekonomiczne dziaajce w krtkim czasie
B/ nastpuje przejadanie majtku przy wzrocie konsumpcji
C/ w skali makro- niecay zysk jest konsumowany
4.
Podzia pracy to:
A/ zjawisko ekonomiczne zwizane ze sprawiedliwym podziaem PNN
B/ proces polegajcy na tym, e poszczeglne jednostki
specjalizuj si w
pewnych rodzajach
pracy
C/ proces polegajcy na podziale wg zasady „kademu wg
wkadu
pracy"
5.
Tzw. Ekonomia normatywna:
A/ formuuje rady wartociujce, np. jak powinien by poziom
dochodw
B/ opisuje zjawiska gospodarcze
C/ zajmuje si jedynie konsekwencjami zmian warunkw
ekonomicznych
6.
Stopa zysku
A/ ronie zawsze, gdy ronie masa zysku
B/ to relacja zysku do caego woonego kapitau
C/ to rnica utargu i kosztw wytwarzania
7.
Wskanik elastycznoci popytu Ed>l, to popyt jest;
A/ doskonale sztywny
B/ nieelastyczny C/ elastyczny
8.
Krzywa transformacji.
9.
Podstawowe warunki modelu konkurencji doskonaej.
Klucz:1C, 2C, 3C, 4B, 5A, 6B, 7C,

ZESTAW 2
1 .Siy wytwrcze to:
A/ kapita
B/ postp techniczny i spoeczny
*
C/ sposoby i rodki oddziaywania na przyrod
2.
Popyt elastyczny to:
A/ wystpuje, gdy dane dobro nie ma substytutw
B/ popyt reaguje na wzgldn zmian ceny przy rosncych
dochodach
C/ wzgldna zmiana popytu jest wiksza od wzgldnej zmiany ceny
3.
Towar to:
AJ kade dobro zaspokajajce ludzkie potrzeby )
B/ kady produkt pracy ludzkiej
C/ produkt przeznaczony na wymian
4.
W gospodarce naturalnej pienidz:
A/ warunkuje procesy wymiany
B/jest zbdny
C/ ma posta dobra konsumpcyjnego
5.
Akumulacja:
A/ w skali makro cz dochodu narodowego przeznaczona na
przyrost
konsumpcji
B/ w skali makro- cz dochodu narodowego przeznaczona na
przyrost
majtku narodowego
C/ odzwierciedla warto zuytych rodkw pracy w skali mikroi makro6.
Stopa zysku, to:
A/ stosunek utargu do podniesionych kosztw
B/ stosunek zysku do tzw. kosztw rzeczowych
C/ w warunkach konkurencji wystpuje tendencja do ksztatowania
si jej
przecitnego
poziomu
7.
Dobra substytucyjne A i B, to:
A/ dobra wzajemne si uzupeniajce
B/ gdy cena A ronie, to popyt na B ronie
C/ cena A ronie, to popyt na B maleje
8.
Podstawowe warunki modelu konkurencji doskonaej
9.
Klucz: 1C, 2C, 3C, 4B, 5B, 6B, 7B
ZESTAW 3
1.
Dobra wolne, to:
AJ towary wystpujce powszechnie i bezpatnie na rynku
B/ przedmiot bada ekonomii
C/ dobra wystpujce w przyrodzie niewymagjce pracy ludzkiej
2.
W warunkach konkurencji doskonaej:
A/ decyzja ekonomiczne podejmuj poszczeglne podmioty we

wasnym
interesie,
ograniczone jedynie siami poday i popytu
B/ wzrost produkcji rodzi automatycznie wzrost popytu
C/ dziaanie rynku podlega stymulacji przez rzd
3.
Przy popycie doskonale sztywnym
A/ popyt nie reaguje na zmian ceny
)
B/ popyt ksztatuje si dowolnie przy danej cenie C/ wystpuje
dla dbr
luksusowych
4.
Cena rwnowagi rynkowej
A/ w ujciu ex ant wystpuje zawsze
B/ wyznaczona jest przez przecicie si krzywych dochodu i
popytu
C/ co do tendencji- rezultat dziaania mechanizmu rynkowego
5.
Dobro A i B s wzgldem siebie komplementarne, bo:
A/ cena A ronie, to popyt na B ronie
B/ cena A maleje, to popyt na B ronie C/ cena A maleje, to
popyt na B
maleje
6.
Ekonomiczne zagadnienia mona okreli nastpujco:
A/ obnianie kosztw wytwarzania
B/ rozdzia ograniczonych rodkw midzy wspzawodniczce cele
C/
zwikszanie produkcji z okresu na okres
7.
W gospodarce naturalnej pienidz
AJ ma posta dbr konsumpcyjnych
B/jest zbdny
C/ warunkuj e procesy wymiany
8.
9.
Reprodukcja- pojcie i rodzaje.
Klucz:lC, 2A, 3A, 4B, 5B, 6B, 7B
ZESTAW 4
1.
Siy wytwrcze to:
AJ kapita
i
2.
Akumulacj a/ skala mikro-/, to:
A/ kapitalistyczny zysk pomniejszony o amortyzacj B/ rodki na
odtworzenie kapitau C/ rodki na powikszenie
3.
Warunkach reprodukcj i prostej wystpuj e:
A/ przejadanie majtku
B/ odtworzenie funkcjonujcego kapitau C/ koncentracja
kapitau
4.
Stopa zysku, to:
A/ stosunek zysku do woonego kapitau
B/ przychd pomniejszony o koszty
C/ stosunek zaangaowanego kapitau do utargu
5.
Ewolucj a pienidza polega m.in. na:
A/ jego materializacji
B/ jego dematerializacji
C/ powizaniu jego emisji z zasobami kruszcw szlachetnych
6.
Efekt substytucyjny zmiany ceny dobra X polega na tym,
e:
A/ przy obnice jego ceny/ /ceteris paribus/ poda spada
B/ przy wzrocie jego ceny/ ceteris paribus/ wzrastaparadoksalnie- jego
popyt
C/ przy obnice jego ceny/ ceteris paribus/ staje si ono
wzgdnie tasze
i konsumenci
mog zastpi nim inne dobra
7. Gospodarka rynkow to: A/ produkcja na sprzeda
B/ produkcja regulowana mechanizmem popytu i poday C/
produkcja dla
okrelonego odbiorcy
8.
Co to jest rynek?
9.
Na przykadzie modelu konkurencji doskonaej uzasadnij
twierdzenie:
"konkurencja jest motorem postpu"
Klucz: 1C, 2C, 3B, 4A, 5B, 6C, 7B
ZESTAW 5
1.
Prakseologiczna zasada najwikszego efektu, to:
A/ dziaanie takie, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma
maksymalny
stopie realizacji celu
B/ dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy
minimalnego nakadu rodkw C/ dziaa tak, aby minimalizowa
nakady i
maksymalizowa efekty
2.
Popyt elastyczny, to:
B/ wzgldna zmiana popytu jest wiksza od wzgldnej zmiany ceny
C/ wystpuje, gdy dane dobro nie ma substytutu
3.
Przedmiotem bada ekonomii jest m.in.:
A/ technologia wytwarzania
B/ lokacja zasobw
C/ instytucjonalizacja ycia gospodarczego
4.
Wasnoci w sensie ekonomicznym, to:
A/ stosunek miedzy osoba a rzecz z tytuu wycznoci
posiadania,
uytkowania i
rozporzdzania rzecz
B/ raczej zbir stosunkw midzy ludmi powstajcych w zwizku
z
korzystaniem przez
nich z rezultatw dziaalnoci gospodarczej
C/ raczej zbir stosunkw midzy ludmi powstajcych w zwizku
z dystrybu
5.
Akumulacj a, to;
A/ kategoria ekonomiczna wystpujca w reprodukcji prostej
B/ kategoria ekonomiczna zwizana z odtwarzaniem procesu
wytwarzania
C/ w skali makro- moe by rozpatrywana jako element szeroko
rozumianych
oszczdnoci
6.
Pienidz w gospodarce naturalnej
A/ wystpuje w postaci dbr konsumpcyjnych
B/jest zbdny
C/ peni funkcje porednika w handlu
7.
Stopa zysku, to:
C/ w warunkach konkurencji doskonaej wystpuje tendencja do
ksztatowania
si jej
przecitnego poziomu
8.
Podstawowe warunki modelu konkurencj i doskonaej
9.
Rwnanie iloci pienidza w obiegu: MxV=PxT- rozszyfruj
symbole.
Klucz: 1 A, 2B, 3B, 4B, 5C, 6B, 7B,
i
ZESTAW 6
4
1.
Siy wytwrcze to: ,
A/ kapita
CV sposoby i rodki oddziaywania czowieka na przyrod
2.
Akumulacja / skala mikro-/ to:
A/ kapitalistyczny zysk pomniejszony o amortyzacj B/ rodki na
odtworzenie kapitau C/ rodki na powikszenie kapitau
3.
W warunkach reprodukcji prostej wystpuje:
B/ odtworzenie funkcjonalnego majtku C/ koncentracja kapitau
4.
Stopa zysku to:
5.
Inflacja przejawia si przede wszystkim:
A/ wzrostem cen dbr produkcyjnych
B/ wzrostem oglnego poziomu cen C/ wzrostem pac realnych
6.
Oglna rwnowaga rynkowa:
A/ cel polityki gospodarczej w krtkim czasie czasu
B/ rwnowaga popytu i poday w ujciu ex ant
C/ rwnowaga popytu i poday przy penym wykorzystaniu zasobw
wytwrczych
7.
Spoeczny produkt globalny, to:
A/ zasb obliczony metod MPS
B/ wielko wartoci wytworzonej przez sfer usug materialnych

C/
strumie
8.
Do wad metodologii SNA naley: A/ nieuwzgldnianie sfery
niematerialnej
B/ nieuwzgldnianie produkcji nierynkowej C/ proliferacja
produkcji
9.
Ewolucja pienidza polega m.in. na: A/jego
materializacji
B/jego dematerializacji
C/ powizaniu jego emisji z zasobami zota i srebra
10.
Efekt substytucyjny zmiany ceny dobra X polega na tym,
e:
A/ przy obnice jego cen / ceteris paribus/ poda spada
B/ przy wzrocie jego ceny /ceteris paribus/ wzrastaparadoksalnie-jego
popyt
C/ przy obnice jego cen /ceteris paribus/ staje si ono
wzgldnie tasze
i konsumenci
11.
Co to jest rynek?
12.
Inflacja- pojcie i mierzenie jej poziomu.
Klucz: 1C, 2C, 3B, 4A, 5B, 6C, 7B, 8B, 9B, 10C
ZESTAW 7
a
1.
rodki produkcji to:
,
A/ metody oddziaywania czowieka na przyrod B/ rodki pracy i
przedmiotw pracy C/ czynnik okrelajcy wydajno pracy
2.
Reprodukcja prosta to:
A/ wystpowanie amortyzacji i akumulacji cznie
B/ warunek wzrostu gospodarczego
C/ zapewniona cigo procesu produkcji przy niezmieniajcyci
jej
rozmiarach
3.
Nadprodukcja wzgldna to:
A/ wystpuje przy tzw. rynku producenta
B/ przewyka poday nad popytem prze istniejcych cenach i
dochodach
C/ stan nierwnowagi wywoany wzrostem wydajnoci pracy
4.
Cykl gospodarczy obejmuje cztery fazy wystpujce w
okrelonej
sekwencji:
A/ depresja, kryzys, odywienie, rozkwit
B/ kryzys, depresja, odywienie, rozkwit C/ rozkwit, depresja,
kryzys,
oywienie 5. Ekonomia normatywna:
A/ formuuje sdy wartociujce, np,.jaka powinna by wielko
produkcji
B/ opisuje zjawiska gospodarcze C/ to badanie zjawisk

gospodarczych skali
makro6.
Budet to:
A/ podstawowy plan finansowy sfery produkcji materialnej B/
podstawowy
plan finansowy banku centralnego C/ uczestniczy biernie i
czynnie w
redystrybucji
7.
Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia, gdy:
A/ dobra te wzajemnie si zastpuj
B/ reakcje popytu i ceny maj charakter jednokierunkowy C/
reakcje popytu
i ceny maj charakter przeciwny
2.
PNBto:
A/ zasb obliczony metod SNA
B/ strumie
C /wielko wartoci wytworzonej przez sfer usug nie
materialnych
3.
Krzywa popytu przedstawia:
A/ zaleno popytu od poday
B/ zaleno popytu wzgldem ceny
C/ wzrost popytu przy rosncych dochodach
4.
Gospodarka rynkowa to:
A/ produkcja na sprzeda
produkcja dla
okrelonego odbiorcy
5.
Zasoby i strumienie /pojcie i przykady/
6.
Rzeczowy i pieniny system przepyww w gospodarce
rynkowej /krenie,
analiza
statyczna
Klucz:lB, 2C, 3B, 4B, 5A, 6A, 7C, 8C, 9B, 10B
ZESTAW 8
1.
Ekonomiczne zagadnienie mona okreli nastpujco:
A/ denie do zwikszenia produkcji
|
C/
obnianie kosztw wytwarzania
2.Stopa zysku to:
A/ przychd pomniejszony o koszt B/ stosunek zysku do woonego
kapitau
C/ ronie zawsze, gdy wzrasta masa zysku
3.
Towar to:
A/ kady produkt o wartoci uytkowej
B/ kade dobro ekonomiczne
C/ kategoria ekonomiczna wystpujca w gospodarce rynkowej
4.
W modelu konkurencji doskonaej:
A/ przedsibiorca sprzedaje po cenach zapewniajcych mu zysk
B/ ceny poddane s kontroli rzdu

C/ przedsibiorca musi przyj cen, ktra ustali si na rynku
5.
Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia gdy:
A/ reakcje popytu i ceny maj charakter jednokierunkowy
B/ dobra te wzajemnie si zastpuj
C/ reakcje popytu i ceny maj charakter przeciwny
6.
Gospodarce naturalnej pienidz jest
A/ ma posta dbr konsumpcyjnych
B/jest zbdny
C/ warunkuje procesy wymiany
7.
Reprodukcja zawona:
A/ oznacza wzrost produkcji przy malejcych kosztach B/ jest
rwnoznaczna
z tzw. przejadaniem majtku C/ nastpuje pene odtworzenie
kapitau
8.
Rwnanie iloci pienidza w obiegu. Mxv=PxT- rozszyfruj
symbole
10. Podstawowe warunki istnienia rynku siy roboczej w
kapitalizmie.
Klucz: 1B, 2B, 3A, 4C, 5C, 6B, 7B
ZESTAW 9
i
1.
Rwnowaga konsumenta, to: i
A/ wzgldna stabilno zwyczajw nabywczych, przy ktrych
konsument
maksymalizuje
sw satysfakcj
B/ rwnowaga popytu i poday
C/ zadowolenie konsumenta, gdy zaspokoi swoje potrzeby
2.
Analiza kosztw ekonomicznych przedsibiorstwie za okres
krtki
uwaamy:
A/ okres okoo; 5 lat
B/ okres, w ktrym przynajmniej jeden z czynnikw wytwrczych
nie ulegnie
zmianie
/zuyciu/
C/ czas, w ktrym produkcja osiga maksimum
3.
Zysk ekonomiczny firmy
A/ utarg pomniejszony o koszty jawne
B/ zysk ksigowy pomniejszony o koszty ukryte
C/jest zawsze wikszy od ksigowego
4.
Prawo malejcych przychodw kracowych mwi, e:
A/ zwikszenie czynnikw zmiennych, przy niezmiennej iloci
czynnikw
staych
wywouje coraz mniejszy wzrost produkcji
B/ zwikszenie czynnikw staych i zmiennych wywouje
proporcjonalny
wzrost
zatrudnienia
C/ naley oszczdnie wykorzystywa zasoby
5.
Koncentracj a kapitau, to skutek:
A/ tworzenia spek
B/ akumulacji zysku przedsibiorstwa C/ ingerencji pastwa w
gospodark
6.
Akcj to:
A/ papier wartociowy, stanowicy tytu wasnoci
B/ papier wartociowy, stanowicy o powstaniu dugu
C/ papier wartociowy dajcy prawo do bezporedniego
dysponowania
majtkiem spki
7.
Wsplnicy spki osobowej / cywilnej lubjawnej/:
A/ ponosz solidarn odpowiedzialno zobowizania spki do
wielkoci
udziaw B/ ponosz solidarn odpowiedzialno za zobowizania
spki
caym swym majtkiem C/ wyjcie lub wejcie do spki osobowej
jest niczym
nieskrpowane
8.
Istota analizy ekonomicznej
9.
Wielkoci nominalne i realne
10.
Uyteczno
Klucz: 1 A, 2B, 3B, 4A, 5B, 6A, 7B
ZESTAW 10
1.
Koszty ukryte
,
A/ wynikaj z nieprawidowoci w ksigowaniu J
B/ to np. procent, jaki zyskaby waciciel kapitau od lokaty
bankowej
C/ nieprzewidywalne straty w majtku przedsibiorstwa
2.
Produkt kracowy
A/ dodatkowa produkcja otrzymana z kolejnej jednostki zasobu
zmiennego B/
optymalna wielko produkcji C/ przybiera zawsze wartoci
ujemne
3.
Przecitny koszt cakowity
A/ suma przecitnych kosztw staych i przecitnych kosztw
zmiennych lub
iloraz
kosztw cakowitych wielkoci produkcji
B/ iloczyn przecitnych kosztw staych i wielkoci produkcji
C/ suma kosztw jawnych i ukrytych
4.
Dugookresowa krzywa kosztw przecitnych
A/ ma ksztat odwrconej litery U
B/ wskazuje minimum przecitnych kosztw cakowitych dla kadej
skali
produkcji przy
danej technologii i niezmiennoci zasobw
C/wskazuje maksimum przecitnych kosztw cakowitych
5.
Centralizacj a kapitau
A./ wynik tworzenia si spek B/ wynik akumulacji zyskw C/

forma
wasnoci
6.
Istota spek kapitaowych jest:
A/ ograniczenie odpowiedzialnoci ich wacicieli do wysokoci
ich
pierwotnego nakadu
kapitaowego
B/ wzrost ryzyka zwizanego ze skal dziaania
C/ e nie s osobami prywatnymi
7.
Dywidend to:
A/ rodzaj oszczdnoci
B/ udzia w zyskach spki w zwizku z posiadaniem akcji
C/ papier wartociowy
8.
Wskaniki ekonomiczne/indeks i stopa wzrostu/
9.
Analiza rozliczeniowa
10.
Krzywa obojtnoci
Klucz:1B, 2A, 3A, 4B, 5A, 6A, 7B
i
ZESTAW 11
4
1.
Koszty j awne przedsibiorstwa, to:
A/ koszty cakowite, jeli ksigowo prowadzona jest
prawidowo B/
wydatki rejestrowane prze system ksigowy C/ nie zale od
wielkoci
produkcji
2.
Cakowite koszty zmienne
A/ zmieniaj si z powodu zmian cen czynnikw wytwrczych B/
koszty, ktre
wzrastaj wraz ze wzrostem produkcji C/ koszty, ktre malej
wraz ze
wzrostem produkcji
3.
Koszt kracowy, to:
A/ przyrost kosztw przedsibiorstwa wywoany zwikszemem
produkcji o
pewn okrelon wielko B/ przyrost kosztw przedsibiorstwa
wywoany
zwikszeniem produkcji o jednostk C/ koszt wytworzenia
przecitnego
produktu
4.
Do podstawowych przyczyn korzyci skali dziaania
przedsibiorstwa
zaliczamy:
A/ specjalizacja pracownikw maszyn
B/ atwo zarzdzania przedsibiorstwem C/ elastyczno
dziaania
5.
Koncentracj a kapitau, to:
A/ rezultat akumulacji zyskw
B/ skutek tworzenia spek kapitaowych
C/ dobrowolnych fuzji organizacji gospodarczych

6.
Obligacje to:
A/ papiery wartociowe potwierdzajce wasno kapitau B/
papiery
wartociowe potwierdzajce powstanie dugu C/ papiery
wartociowe o
wikszym stopniu ryzyka ni akcje
7.
Podwjne opodatkowanie zysku, to wada:
A/ spki osobowej
B/ spki akcyjnej
C/jednoosobowej wasnoci
8.
Model ekonomiczny
9.
Analiza wskanikowa
10.
Kracowa stopa substytucji dobra X przez dobro Y
Klucz:1B, 2A, 3B, 4A, 5A, 6B, 7B
i
ZESTAW 12
1.Stopa wzrostu, np. dochodu narodowego, to:
A/ iloraz dochodu narodowego w roku badanym do dochodu
narodowego w roku
podstawowym
B/ iloraz rnicy dochodu w roku badanym i w roku podstawowym
do dochodu w
roku
podstawowym
C/ inaczej-przyrost dochodu narodowego
2.
Zysk ksigowy firmy, to:
A/ zysk ekonomiczny pomniejszony o koszty jawne -B/ utarg
pomniejszony o
koszty cakowite C/ utarg pomniejszony o koszty jawne
3.
Cakowite koszty stae firmy, to;
A/ koszt zwizany ze zuyciem rodkw trwaych
B/ koszty, ktre nie ulegaj zmianie wraz ze wzrostem produkcji
C/ koszty, ktre rosn tylko wtedy, gdy rosn inne koszty
4.
Do najczciej wymienianych przyczyn wystpienia
niekorzyci skali
dziaania
przedsibiorstwa zalicza si:
A/ trudnoci w zarzdzaniu
B/ wysoka specjalizacja maszyn i pracownikw je obsugujcych
C/ ograniczenie niepodzielnoci zasobw
5.
Spka osobowa, to:
A/ kada spka kapitaowa
B/ porozumienie wsplnikw, ktrzy dziel zyski proporcjonalnie
do
udziaw
C/ spk w ktrej ryzyko finansowe wsplnikw ogranicza si do
udziaw
6.
Pewno posiadania kontrolnego pakietu akcji, to:
A/ 20% +1 akcja
B/ 49% +1 akcja C/ 50% +1 akcja

7.
Zysk ekonomiczny =0, to:
A/ przedsibiorca nie realizuje zysku w ujciu ksigowym B/
realizuje zysk
tzw. normalny C/ faktycznie ponosi strat
8.
Rachunek ekonomiczny / istota/
9.
Gospodarstwo domowe
10.
Uyteczno kracowa
Klucz: 1B, 2C, 3B, 4A, 5B, 6C, 7B
ZESTAW 13
1.
Ekonomiczne zagadnienie mona okreli nastpujco:
A/ denie do zwikszania produkcji z okresu na okres
j
B/ obnianie kosztw wytwarzania
C/ rozdzia ograniczonych rodkw midzy wspzawodniczce cele
2.
Konsumpcja indywidualna, to:
A/ spoywanie dbr ywnociowych
B/ zakupy na rynku
C/ zaspokojenie indywidualnych potrzeb z wasnych dochodw
3.
Gospodarka rynkowa, to:
A/ produkcja dla okrelonego odbiorcy
B/ produkcja na sprzeda
C/ produkcja regulowana mechanizmem popytu i poday
4.
Reprodukcja rozszerzona, to:
A/ prawo ekonomiczne dziaajce w dugim okresie czasu B/
sytuacja, w
ktrej akumulacja jest wiksza od konsumpcji C/ sytuacja, w
ktrej
amortyzacja uwzgldnia obsolescencj
5.
Krzywa popytu pokazuj e:
A/ odwrotn relacj midzy cen dobr, a ich iloci, ktr
konsumenci s
skonni i s w stanie naby /ceteris paribus/
B/ odwrotn relacj midzy cen dobr X a popytem na
substytut / ceteris
paribus/ C/ odwrotn relacj midzy cen dobr X a popytem
potencjalnym z
uwzgldnieniem, zjawiska komplementarnoci dbr / ceteris
paribus/
6.Zysk, to:
A/ utarg pomniejszony o koszty do caego woonego kapitau
B/ przychd pomniejszony o koszty cakowite
C/ utarg pomniejszony o koszty materiaowe
13.
Ewolucja pienidza polega m.in. na:
A/ jego materializacj i
B/ powizaniu jego emisji z zasobami kruszcw C/jego
dematerializacji
14.
Podstawowe warunki istnienia rynku siy roboczej w
kapitalizmie.
15.
Klucz: 1C, 2C, 3C, 4B, 5A,6B, 7C
ZESTAW 14
1.
Prakseologiczna zasada najwikszego efektu /wydajnoci/
to:
A/ dziaanie takie, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma
maksymalny
stopie
realizacji celu
i
B/ dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy
minimalnego nakadu
rodkw
'
C/ dziaanie takie, aby miriirnalizowa nakady i
maksymalizowa efekty
2.
Ekonomia pozytywna to przede wszystkim:
A/ opisywanie zjawisk gospodarczych bez wyraania sdw
wartociujcych
B/ wyraanie sdw wartociujcych np. dotyczcych wielkoci
ekonomicznych
C/ uoglniona historia gospodarcza
3.PNB/GNP/to:
A/ warto rynkowa wszystkich dbr i usug finalnych
wytworzonych w
gospodarce w
danym okresie
B/ warto rynkowa wszystkich dbr materialnych wytworzonych w
gospodarce
w danym
okresie
C/ warto rynkowa wszystkich dbr i usug pomniejszona o opisy
amortyzacyjne
4.
Elastyczno popytu-popyt proporcjonalny to:
B/ przy danej cenie popyt moe przybiera dowolne rozmiary C/ %
zmiana
popytu jest taka jak % zmiana ceny
5.
Uyteczno pienidza ujawnia si:
A/ w akcie konsumpcji
B/ w momencie jego wydatkowania
C/ gdy uwalnia zasoby i staje si rezerwatem siy nabywczej
6.
Produkt czysty /warto dodany/:
A/ rezultat pracy uprzedmiotowionej
B/ rnica wartoci wytworzonej i przeniesionej
C/ w skali caej gospodarki to dochd narodowy brutto
7.
Twrc teoretycznych podstaw interwencji pastwa w
gospodark jest:
A/ J.B.Say
B/ J.M.Keynes C/ A.Smith
8.
Najczciej stosowan miar inflacji jest:
A/ stopa deprecjacji pienidza
B/ indeks cen konsumpcyjnych C/ stopa wzrostu pac normalnych
9.
Krzywa transformacji ilustruje:
A/ kombinacja dbr, ktre mog by wytwarzane, gdy zasoby s w

peni
wykorzystane
B/ kombinacje dbr, ktre mog by wytwarzane, gdy zasoby nie
s w peni
wykorzystane
C/ ksztatowanie si kosztu alternatywnego
10.
Stopa amortyzacji to:
A/ stosunek wartoci rodka pracy w roku badanym do jego
wartoci w roku
bazowym
B/ odwrotno czasu ycia rodka pracy
C/ ksztatuje si na rynku dbr produkcyjnych
11.
Przedstaw graficznie fazy cyklu koniunkturalnego.
12.
Podstawowe wady metodologii MPS.
Klucz1A, 2A, 3A, 4C, 5B, 6C, 7B, 8B, 9A, 10B
ZESTAW 15
1.
Przedmiotem bada ekonomii jest:
B/ instytucjonalizacja ycia gospodarczego C/ proces
gospodarowania
2.
Warunkach modelu konkurencj i doskonaej:
A/ wzrost produkcji rodzi automatycznie wzrost popytu
B/ decyzje ekonomiczne podejmuj poszczeglne podmioty we
wasnym zakresie
ograniczone jedynie siami popytu C/ dystrybucja dokonuje si
poprzez rynek
przy stymulacyjnej funkcji rzdu
3.
W warunkach reprodukcj i prostej wystpuj e:
A/ koncentracja kapitau )
B/ przejadanie majtku C/ odtworzenie kapitau
4.
Przy popycie doskonale sztywnym: A/ popyt nie reaguje na
zmian ceny
B/ popyt ksztatuje si dowolnie przy zmianie ceny C/ pojawiaj
si
substytuty dla dbr luksusowych
5.
Prakseologiczna zasada oszczdnoci rodkw, to:
A/ dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy
minimalnego nakadu rodkw
B/ dziaa tak, aby minimalizowa nakady i maksymalizowa
efekt C/
dziaania takie, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma
maksymalny
6.
Stopa amortyzacji, to:
A/ stosunek wartoci rodka pracy w roku badanym do jego
wartoci w roku
bazowym
B/ odwrotno" czasu ycia rodka pracy
7.
B/ w momencie jego wydatkowania C/ gdy uwalnia zasoby i staje
si
rezerwuarem siy nabywczej
8.
Uzasadnij krtko twierdzenie / model konkurencji
doskonaej/:"
konkurencja jest motorem postpu".
9.
Akumulacja w skali mikro- i makro: pojcie,
przeznaczenie.
Klucz: 1C, 2B, 3C, 4A, 5A, 6B, 7B
ZESTAW 16
1.
rodki produkcji, to:
A/ metody oddziaywania czowieka na przyrod
B/ rodki i przedmioty pracy
C/ czynnik okrelajcy wydajno pracy
2.
Reprodukcja prosta, to:
A/ wystpowanie amortyzacji i akumulacji cznie B/ warunek
wzrostu
gospodarczego C/ zapewniona cigo procesu produkcji przy
niezmieniajcych si jej rozmiarach
3.
Nadprodukcj a wzgldna, to:
B/ przewyka poday nad popytem przy istniejcych cenach i
dochodach
4.
Ekonomia normatywna:
A/ formuuje sdy wartociujce, np., jaka powinna by wielko
produkcji
B/ opisuje zjawiska gospodarcze C/ to badanie zjawisk
gospodarczych w
skali mikro5.
reakcje
popytu i ceny maj charakter przeciwny
6.
Krzywa popytu przedstawia:
A/ zalenoci popytu od poday /ceteris paribus/ B/ zaleno
popytu
wzgldem ceny C/ wzrost popytu przy rosncych dochodach
7.
Gospodarka rynkow to:
produkcja dla
okrelonego odbiorcy
8.
Zasoby i strumienie /pojcie i przykady/.
9.
Uzasadnij twierdzenie /model konkurencji
doskonaej/:"konkurencja jest
motorem
postpu".
Klucz:1B, 2C, 3B, 4A,5C, 6B, 7B
ZESTAW 18
1.
Przedmiotem bada ekonomii j est:
B/ instytucjonalizacja ycia gospodarczego
C/ proces gospodarowania '
2.
W warunkach konkurencji doskonaej:
B/ decyzje ekonomiczne podejmuj poszczeglne podmioty we
wasnym zakresie
ograniczone jedynie siami popytu i poday C/ dystrybucja
dokonuje si
poprzez rynek przy stymulacyjnej funkcji rzdu
3.
A/ koncentracja kapitau
B/ przejadanie kapitau i
C/ odtworzenie kapitau j
4.
Przy popycie doskonale sztywnym:
B/ popyt ksztatuje si dowolnie przy zmianie ceny C/ pojawiaj
si
5.
Suma wartoci nowowtworzonej w skali caej gospodarki w
cigu roku,
to:
A/ suma wartoci dbr finalnych
B/ dochd narodowy netto
C/ dochd narodowy brutto 6.
A/ oznacza tym samym wystpowanie rwnowag czsteczkowych
B/ w sensie ex post zachodzi zawsze
C/ wystpowanie oglnej i czstkowych rwnowag cznie oznacza
rwnowag
gospodarcz
7.
Dylematem ostatecznego podziau dochodu narodowego jest
m.in.:
A/ redystrybucja dochodw na finansowanie strefy
nieprodukcyjnej
B/ podzia oglnospoecznego funduszu konsumpcji na spoycie
indywidualne i zbiorowe C/ rozdzia dochodu narodowego na
stref
produkcyjn i nieprodukcyjn
8.
Inflacja przejawia si gwnie:
A/ spadkiem koniunktury gospodarczej, szczeglnie, gdy jest
niska
B/ dugotrwaym wzrostem oglnego poziomu cen przy
uwzgldnieniu zmian
jakoci
C/ wzrostem masy towarowej w stopniu wikszym ni ilo
pienidza w
obiegu
9.
Bank, to:
A/ przedsibiorstwo powoane do udzielenia poyczek B/
instytucja
centralizujca popyt i poda na pienidz C/instytucja
okrelajca si
nabywcz pienidza
10.
A/ dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy
minimalnego nakadu rodkw
B/ dziaa tak, aby minimalizowa nakady i maksymalizowa
efekty C/
dziaanie takie, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma
maksymalny
11.
rynkowej
/krenie/.
Klucz-.1C, 2B, 3C, 4A, 5B, 6A, 7B, 8B, 9B, 10A
ZESTAW 19
1.
Siy wytwrcze to:
A/ kapita
B/ postp techniczny i spoeczny C/sposoby i rodki
oddziaywania
czowieka na przyrod
2.
A/ wystpuje, gdy dane dobro nie ma substytutw B/ popyt nie
reaguje na
wzgldn zmian ceny przy rosncych dochodach C/ wzgldna
zmiana popytu
jest wiksza od wzgldnej zmiany ceny
3.
Produkt globalny to:
A/ strumie produktw finalnych wytworzonych w skali makro-B/
globalna
poda usug produkcyjnych
4.
Towar to:
1
A/ kade dobro zaspokajajce ludzkie potrzeby
1
5.
B/jest zbdny
6.
Dochd narodowy brutto:
A/ warto nowo wytworzona w skah makroB/ warto wytworzona w skali makro- pomniejszona o wartoci
zuytych
przedmiotw
pracy
C/ produkt globalny pomniejszony o wartoci zuytych rodkw

pracy
7.
Akumulacja:
A/ w skali makro- cz dochodu narodowego przeznaczona na
przyrost
konsumpcji B/ w skali makro- cz dochodu narodowego
przeznaczona na
przyrost majtku narodowego C/ odzwierciedla warto zuytych
rodkw
pracy w skali makro- i mikro8.
Proliferacja produktw to:
A/ wielka liczba odmian tego samego produktu
B/ wielka liczba odmian sposobw produkcji danego dobra
C/ ujemny skutek monopolizacji gospodarki
9.
Stopa zysku:
A/ stosunek utargu do podniesionych zyskw*
C/ w warunkach konkurencji wystpuje tendencja do ksztatowania
si jej
przecitnego
poziomu
10.
Dobra substytucyjne A i B, to:
A/ dobra wzajemnie si uzupeniajce B/ gdy cena A ronie, to
popyt B
ronie C/ gdy cena A ronie, to popyt Bmaleje
11.
12.
Uzasadnij krtko twierdzenie: konkurencja jest motorem
postpu.
Klucz: 1C, 2C, 3B, 4C, 5B, 6C, 7B, 8A, 9B, 10B
ZESTAW 20
1.
Towar to:
i
A/ kade dobro ekonomiczne B/ kategoria ekonomiczna
wystpujca w
gospodarce rynkowej C/ kady produkt o wartoci uytkowej
2.
dziedziny gospodarki
/warunkach
wolnej konkurencji prowadzi do:
A/ wzrostu zatrudnienia B/ wzrostu stopy amortyzacji C/
ksztatowania si
przecitnej stopy zysku
3.
Spoeczny produkt globalny /MPS/ to:
A/ strumie dbr i usug pyncy na rynek
B/ strumie dbr materialnych wytworzonych w gospodarce C/
strumie
dochodw indywidualnych
4.
Suma wartoci nowowytworzonej w skali caej gospodarki w
cigu roku
to;
A/ dochd narodowy brutto
B/ suma wartoci dbr finalnych C/ dochd narodowy netto

5.
Zgodnie z tzw. prawem rynkw Saya:
A/ niezbdny jest interwencjonizm pastwowy B/ wzrost produkcji
automatycznie wywouje proporcjonalny wzrost popytu C/
rwnowaga rynkowa
zaley od przebiegu procesw podziau
6.
Reprodukcja rozszerzona:
A/ prawo ekonomiczne dziaajce w krtkim okresie czasu B/
nastpuje
wzrost konsumpcji dziki przejadaniu majtku C/ w skali makronie cay
zysk jest konsumowany
7.
Podzia pracy:
B/ proces
polegajcy na tym, e poszczeglna jednostki specjalizuj si w
pewnych
rodzajach pracy C/ proces polegajcy na podziale produktw wg
zasady
„kademu wg wkadu pracy"
8.
Tzw. ekonomia normatywna:
A/ formuuje sdy wartociujce, np., jaki powinien by poziom
dochodw
C/ zajmuje si jedynie konsekwencjami zmian warunkw
ekonomicznych
9.
Stopa zysku:
10.
Wskanik elastycznoci popytu Ed=l, to popyt jest:
B/ nieelastyczny C/ elastyczny
11.
12.
Klucz: 1C, 2C, 3B, 4C, 5B, 6C, 7B, 8A, 9B, 10C
ZESTAW 21
•
1.
Ekonomiczne zagadnienia mona zdefiniowa nastpujco:
A/ denie do zwikszenia produkcji z okresu na okres
B/ obnienie kosztw wytwarzania C/ rozdzia ograniczony
rodkw miedzy
wspzawodniczce cele
2.
Konsumpcja indywidualna to:
B/ zakupy na rynku
C/ zaspokajanie indywidualnych potrzeb z wasnych dochodw
3.
Gospodarka rynkowa:

4.
Reprodukcj a rozszerzona:
A/ prawo ekonomiczne dziaajce w dugim okresie czasu (B/
sytuacj w
ktrej akumulacja jest wiksza od konsumpcji C/ sytuacj w
ktrej
5.
Bank, to:
A/ przedsibiorstwo powoane do udzielania poyczek B/
instytucja
centralizujca popyt i poda na sprzeda C/ instytucja
okrelajca si
nabywcz pienidza
6.
Krzywa popytu:
A/ pokazuje odwrotn relacj midzy cen dobr a ich iloci
ktr
konsumenci s
B/ pokazuje odwrotn relacj midzy cen dobra X, a popytem na
jego
substytut /ceteris
paribus/
C/ pokazuje odwrotn relacj midzy cen dobra X, a popytem
potencjalnym
z
uwzgldnianiem zjawiska komplementarnoci dbr /ceteris
paribus/
7.
Inflacj a przej awia si gwnie:
niska
B/ dugotrwaym wzrostem oglnego poziomu cen przy
uwzgldnianiu zmian
jakoci
pienidza
8.
PNN,to:
A/ warto pienina produktw finalnych pomniejszona o
restytucj B/ suma
wszystkich patnoci za wykorzystanie zasobw
C/ PNB pomniejszony o koszty produkcji dbr i usug
9.
Wtrny podzia dochodu narodowego:
A/ dokonuje si kadorazowo przy zakupie dbr B/ dokonuje si
przez
konsumpcj dbr i usug C/ dokonuje si m.in. poprzez budet
10.
Zysk, to
A/ utarg pomniejszony o koszty do caego woonego kapitau B/
przychd
pomniejszony o koszty cakowite C/ utarg pomniejszony o koszty
materiaowe
11.
kapitalizmie.
12.
Klucz:lC, 2C, 3C, 4B, 5B, 6A, 7B, 8C, 9C,10B
ZESTAW 22
4
1.
Konsumpcj a indywidualna to:
B/ zakupy na rynku
'
2.
Gospodarka rynkowa:
A/ produkcja dla okrelonego odbiorcy B/ produkcja na sprzeda
C/
produkcja regulowana mechanizmem popytu i poday
3.
Reprodukcj a rozszerzona to:
sytuacja, w
ktrej akumulacja jest wiksza od konsumpcji C/ sytuacja, w
ktrej
4.
Bank to;
instytucja
centralizujca popyt i poda na pienidz C/ instytucja
okrelajca si
nabywcz pienidza
5.
Krzywa popytu:
A/ pokazuje odwrotn relacj midzy cen dobra, a ich iloci,
ktr
konsumenci s skonni i s w stanie naby
B/ pokazuje odwrotn relacj miedzy cen dobra X, a popytem na
jego
substytut C/ pokazuje odwrotn relacj midzy cen dobra X, a
popytem
potencjalnym z uwzgldnieniem zjawiska komplementarnoci dbr
6.
Inflacja przejawia si gownie:
niska B/
dugotrwaym wzrostem oglnego poziomu ceprzy uwzgldnieniu
zmian jakoci
pienidza
7.
PNNto;
A/ warto pienina produktw finalnych pomniejszona o
restytucj B/ suma
wszystkich patnoci za wykorzystanie zasobw C/ PNB
pomniejszony o koszty
produkcji dbr i usug 8. Wtrny podzia dochodu narodowego: A/
dokonuje
si kadorazowo przy zakupie dbr B/ dokonuje si przez
konsumpcj dbr i
usug C/ dokonuje si m.in. poprzez budet

9.
Zysk to:
przychd
pomniejszony o koszty cakowite C/ utarg pomniejszony o koszty
materiaowe
10.
kapitalizmie.
11.
Klucz: 1C, 2C, 3B, 4B, 5A, 6B, 7C, 8C, 9B
ZESTAW 23
1.
Bank centralny:
A/ to instytucja porednictwa finansowego nastawiona gwnie na
osiganie
zysku
B/ wany element systemu bankowego pastwa penicy funkcj
m.in. nadzoru
bankowego
'
C/ instytucja decydujca o wydatkach budetowych
2.
PNBto:
A/ warto wszystkich dbr finalnych pomniejszone o amortyzacji
B/suma wszystkich patnoci za wykorzystanie zasobw C/ warto
wszystkich
dbr finalnych pomniejszona o warto dodan
3.
|
reakcje popytu
i ceny maj charakter przeciwny
4.
B/ jest zbdny
5.
Reprodukcja-pojcie i rodzaje.
6.
Akumulacja w skali mikro- i makro-/pojcie,
przeznaczenie/.
7.
Rwnanie iloci pienidze w obiegu: MxV=PxT rozszyfruj
symbole.
8.
Wady metodologii SNA.
Klucz: IB, 2C, 3C, 4B
ZESTAW 24
1.
Dobra wolne to:
A/ towary wystpujce powszechnie i bezpatnie na rynku j
C/ dobra wystpujce w przyrodzie niewymagajce pracy ludzkiej
2.
W warunkach konkurencji doskonaej
A/ decyzje ekonomiczne podejmuj poszczeglne podmioty we
wasnym
interesie,
ograniczone jedynie siami popytu i poday

C/ dziaaniem rynku podlega stymulacji przez rzd 3.
Tzw. automatycznym stabilizatorem koniunktury
gospodarczej nazywamy:
A/ polityk budetow
B/ progresj podatkow C/ polityk otwartego rynku
4.
B/ popyt ksztatuje si dowolnie przy danej cenie C/ wystpuje
dla dbr
luksusowych
5.
Podstawow wad metodologii MP S j est:
A/ uwzgldnianie sfery usug przy obliczaniu dochodu narodowego
B/ nie
uwzgldnianie sfery produkcji materialnej C/ nie uwzgldnianie
sfery usug
niematerialnych
6.
Najczciej stosowan miar inflacji jest:
A/ stopa deprecjacji pienidzy
B/ stopa wzrostu pac realnych, o ile jest dodatnia C/ indeks
cen
konsumpcyjnych 7.
Cena rwnowagi rynkowej;
A/ w ujciu ex anle wystpuje zawsze
B/, wyznaczana jest przez przecicia si krzywych poday i
popytu C/ co do
tendencji-rezultat dziaania mechanizmu rynkowego
8.
Dobro A i B s wzgldem siebie komplementarne, bo:
A/ cena na A ronie, to popyt na B ronie
B/ cena na A maleje, to popyt na B ronie C/ cena na A maleje,
to popyt na
B maleje
9.
Dochd narodowy brutto /MPS/:
A/ produkt globalny bez akumulacji
B/ wskanik makroekonomiczny uwzgldniajcy procesy odtwarzania
C/ wskanik makroekonomiczny uwzgldniajcy warto
przeniesion i
nowowytworzona
10.
Ekonomiczne zagadnienia mona zdefiniowa nastpujco:
A/ obnienie kosztw wytwarzania
C/
zwikszenie produkcji z okresu na okres
11.Uzasadnij krtko twierdzenie: „konkurencja jest
motorem postpu"
12. Przedstaw graficznie fazy cyklu gospodarczego
Klucz: 1C, 2A, 3B, 4A, 5C, 6C, 7B, 8B, 9C, 10C
ZESTAW 25
1.
A/ opisywanie zjawisk gospodarczych bez wyraania sdw

wartociujcych B/
wyraanie sdw wartociujcych np. dotyczcych wielkoci
ekonomicznych C/
uoglniona historia gospodarcza
2.
Elastyczno popytu, popyt proporcjonalny:
B/ przy danej cenie popyt moe przybiera dowolne rozmiary C/ %
zmiana
popytu jest taka sama jak % zmiana ceny
3.
B/ gdy uwalnia zasoby i staje si rezerwatem siy nabywczej C/
w momencie
jego wydatkowania
4.
A/ kombinacje dbr, ktre mog by wytwarzane, gdy zasoby s w
peni
wykorzystane
B/ kombinacje dbr, ktre mog by wytwarzane, gdy zasoby nie
s w peni
wykorzystane
5.
Stopa amortyzacji, to:
A/ odwrotno czasu ycia rodka pracy
B/ stosunek wartoci rodka pracy w roku badanym do jego
wartoci w roku
bazowym C/ ksztatuje si na rynku dbr produkcyjnych
6.
Cena rwnowagi rynkowej:
B/ wyznaczana jest przez przecicie si krzywych dochodu i
popytu C/ co do
tendencji-rezultat dziaania mechanizmu rynkowego
7.
8.
Co to jest rynek?
Klucz:lA, 2C, 3C, 4A, 5A, 6B
ZESTAW 26
1.
A/ dziaanie takie, aby minimalizowa nakady i maksymalizowa
efekty B/
dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy
minimalnego
nakadu rodkw
C/ dziaanie takie, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma
maksymalny
2.
AJ popyt nie reaguje na zmian ceny
C/
wystpuje, gdy dane dobro nie ma substytutu

3.
Metodologia obliczania dochodu narodowego SNA opiera si
na:
A/ o kryterium pracy produkcyjnej
B/ o kryterium pracy przynoszcej dochd C/ na sumowaniu
wartoci dbr
finalnych
4.
Obliczanie produktu globalnego metod zakadow pozwala
na:
A/ analiz wzajemnych powiza wystpujcych pomidzy gaziami
dziaami
gospodarki narodowej
B/ uniknicie wielokrotnego naliczania tych samych wartoci C/
okrelenie
wartoci narodowego majtku produkcyjnego
5.
Pierwotny podzia dochodu narodowego dokonuje si:
A/ poprzez budet
B/ w sferze zatrudnienia produkcyjnego C/ w sferze usug
niematerialnych
6.
Tzw. formalne przyczyny kryzysw wynikaj z funkcji
pienidza jako:
A/ rodka tezauryzacji i miernika wartoci
B/ rodka wymiany i rezerwuaru siy nabywczej C/ rodka
cyrkulacji i
rodka patniczego
7.
Przedmiotem bada ekonomii jest m.in.:
B/ alokacja zasobw C/ instytucjonalizacja ycia gospodarczego
8.
Wasnoci w sensie ekonomicznym, to:
A/ stosunek midzy osob a rzecz z tytuu wycznoci
posiadania
uytkowania i rozporzdzania rzecz
B/ raczej zbir stosunkw midzy ludmi, powstajcych w zwizku
z
korzystaniem przez nich z rezultatw dziaalnoci gospodarczej
C/ raczej zbir stosunkw midzy ludmi, powstajcych w zwizku
z
dystrybucj 9. Akumulacja, to:
B/ kategoria ekonomiczna zwizana a odtwarzaniem procesu
wytwarzania
C/ w skali makro- moe by rozpatrywana jako element szeroko
rozumianych
oszczdnoci
10.
W gospodarce naturalnej pienidz
A/ wystpuje w postaci dbr konsumpcyjnych B/ jest zbdny C/
peni funkcj
porednika w handlu
11.
Uzasadnij krtko twierdzenie: konkurencja jest motorem
postpu.
12.
Rwnanie iloci pienidza w obiegu:M*V=P*T rozszyfruj
symbole.
Klucz:1B, 2B, 3B, 4A, 5B, 6C, 7B, 8B, 9B, 10B
Ekonomia
Podstawy Ekonomii
Podstawowe pojcia Ekonomii
Podstawy ekonomi, ekonomia dla prawnikw zagadnienia.
I Wprowadzenie do ekonomii
1.Przedmiot ekonomii (zasoby, ich rzadko, krzywa transformacji, potrzeby i ich
zaspokojenie, konsumpcja i jej formy).
2.Gospodarka i gospodarowanie rodzaj i typy gosp.
3.Ekonomia i inne nauki (prakseologia).
4.Ekonomia pozytywna i normatywna.
5.Czynniki produkcji, kapita i jego cyrkulacja, reprodukcja i jej rodzaje,
akumulacja i amortyzacja pojcie i funkcje.
6.Pienidz pojcie, geneza, funkcje, ewolucja
II Wybrane zagadnienia mikroekonomii.
1.Modele struktury rynkowej (konkurencja doskonaa model konkurencji
doskonaej, konkurencja niedoskonaa monopol peny, konkurencja
monopolistyczna, oligopol).
2.Rynek i mechanizm rynkowy
ceny pojcie, funkcje, rodzaje cen
elastyczno popytu i poday
rwnowaga rynkowa, rwnowaga gospodarcza
3.Analiza kosztw w przedsibiorstwie (zysk w ujciu ksigowym i
ekonomicznym, koszty w ujciu caociowym i jednostkowym, koszty kracowe,
okres krtki i dugi, optimum przedsibiorstwa).
4.Podstawy teorii wyborw konsumenta.
III Wybrane zagadnienia makroekonomii
1.Ruch okrny rodkw rzeczowych i pieninych w gospodarce.
2.Mierzenie gospodarki w skali makro, podstawowe miary makroekonomiczne.
3.Bezrobocie i jego rodzaje.
4.Inflacja pojcie, mierzenie, przyczyny i przeciwdziaanie inflacji.
IV Midzynarodowa wsppraca gospodarcza

1.Handel zagraniczny pojcie i struktura.
2.Korzyci uczestnictwa w midzynarodowym podziale pracy.
EKONOMIA TESTY
dr Wojciech Matuszewski
TEST 1
1. Przedmiotem bada ekonomii jest:
a.) technologia wytwarzania
b.) instytucjonalizacja ycia gospodarczego
c.) proces gospodarowania
2. W warunkach modelu konkurencji doskonaej:
a.) wzrost produkcji rodzi automatycznie wzrost popytu
b.) decyzje ekonomiczne podejmuj poszczeglne podmioty we wasnym zakresie ograniczone
jedynie siami popytu o poday
c.) dystrybucja dokonuje si przez rynek przy stymulacyjnej funkcji rzdu
3.
a.)
b.)
c.)

koncentracja kapitau
przejadanie majtku
odtworzenie kapitau
4.
a.)
b.)
c.)

popyt nie reaguje na zmian oceny
popyt ksztatuje si dowolnie przy zmianie oceny
pojawiaj si substytuty dla dbr luksusowych
5. Prakseologiczna zasada oszczdnoci rodkw to:

a.) dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy minimalnego nakadu rodkw
b.) dziaa tak, aby minimalizowa nakady i maksymalizowa efekt
c.) dziaanie takie, aby przy nakadzie rodkw otrzyma max stopie realizacji celu
6. Stopa amortyzacji to:

a.) stosunek wartoci rodka pracy w roku badanym do jego wartoci w roku bazowym
b.) odwrotno czasu ycia rodka pracy
c.) ksztatuje si na rynku dbr produkcyjnych
7. Uyteczno pienina ujawnia si:
a.) w akcie konsumpcji
b.) w momencie jego wydatkowania
c.) gdy uwalnia zasoby i staje si ..
TEST 2
1. Prakseologiczna zasada najwikszego efektu to:
a.) dziaanie takie, aby przy danym nakadzie rodkw utrzymywa max stopie realizacji celu
b.) dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy minimalnego nakadu rodkw
c.) dziaa tak aby minimalizowa nakady i maksymalizowa efekty
2.
a.)
b.)
c.)
3.
4.
a.)
b.)
c.)
Popyt elastycznoci to:

popyt nie reaguje na zmian ceny
wzgldna zmiana popytu jest wiksza od wzgldnej zmiany ceny
wystpuje, gdy dane dobro nie ma substytutw
???
Stopa zysku to:
stosunek utargu do poniesionych kosztw
stosunek zysku do tzw. kosztw rzeczowych
w warunkach konkurencji doskonaej wystpuje tendencja do ksztatowania si jej przecitnego
poziomu
5. Wasno w sensie ekonomicznym to:

a.) stosunek midzy osob a reszt z tytuu wycznoci posiadania uytkowania i rozporzdzania
rzecz
b.) raczej zbir stosunkw midzy ludmi, powstajcych w zwizku z korzystaniem przez nich z
rezultatw dziaalnoci gospodarczej
c.) raczej zbir stosunkw midzy ludmi powstajcych w zwizku z dystrybucj
6. Pienidz w gospodarce naturalnej:
a.) wystpuje w postaci dbr konsumpcyjnych
b.) jest zbdny
c.) peni funkcje porednika w handlu
7.
a.)
b.)
c.)
Akumulacja to:
kategoria ekonomiczna wystpujca w reprodukcji prostej
kategoria ekonomiczna zwizana z odtwarzaniem procesu wytwarzania
w skali makro- moe by rozpatrywana jako element szeroko rozumianych oszczdnoci
TEST 3
1. Prakseologiczna zasada najwikszej wydajnoci to:
a.) dziaa tak, aby minimalizowa nakady i maksymalizowa efekt
b.) dziaanie takie, aby przy danym nakadzie rodkw otrzymywa max stopie realizacji celu
c.) dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy minimalnego nakadu rodkw
2.
a.)
b.)
c.)

opisywanie zjawisk gospodarczych bez wyraania sdw wartociujcych
wyraanie sdw wartociujcych , np. dotyczcych wielkoci ekonomicznych
3.
a.)
b.)
c.)
Elastyczno popytu- popyt proporcjonalny to:

popyt nie reaguje na zmian ceny
przy danej cenie popyt moe przybiera dowolne rozmiary
procentowa zmiana popytu jest taka sama jak procentowa zmiana ceny
4.
a.)
b.)
c.)
Uyteczno pienina ujawnia si:

w akcie konsumpcji
gdy uwalnia zasoby i staje si ... nabywczej
w momencie jego wydatkowania
5.
a.)
b.)
c.)
6.
a.)
b.)
c.)

kombinacje dbr ktre mog by wytwarzane gdy zasoby s w peni wykorzystywane
kombinacje nie s w peni wykorzystane
ksztatowanie si na rynku koszta alternatywne
Stopa amortyzacji to:
odwrotno czasu ycia rodka pracy
stosunek wartoci rodka pracy w roku badanym do jego wartoci w roku bazowym
ksztatuje si na rynku dbr produkcyjnych
7.
a.)
b.)
c.)
Cena rwnowagi rynkowej:

w ujciu ... wystpuje zawsze
wyznaczona jest przecicia krzywych dochodu i popytu
co do tendencji- rezultat dziaania mechanizmu rynkowego
TEST 4
1. Siy wytwrcze to:
a.) kapita
b.) postp techniczny i spoeczny
c.) sposoby i rodki oddziaywania na przyrod

2.
a.)
b.)
c.)

wystpuje, gdy dane dobro nie ma substytutw
popyt reaguje na wzgldn zmian ceny przy rosncych dochodach
wzgldna zmiana popytu jest wiksza od wzgldnej zmiany ceny
3.
a.)
b.)
c.)
Towar to :
kade dobro zaspokajajce ludzkie potrzeby
kady produkt pracy ludzkiej
produkt przeznaczony na wymian
4.
a.)
b.)
c.)

warunkuje procesy wymiany
jest zbdny
ma posta dobra konsumpcyjnego
5. Akumulacja:
a.) w skali makro- cz dochodu narodowego przeznaczona jest na przyrost konsumpcji
b.) w skali makro- na przyrost majtku narodowego
c.) odzwierciedla warto zuytych rodkw w pracy w skali mikro i makro
6. Stopa zysku to:
a.) stosunek utargu do poniesionych kosztw
b.) stosunek zysku do tzw. kosztw rzeczowych
c.) w warunkach konkurencji doskonaej wystpuje tendencja do ksztatowania si jej przecitnego
poziomu
7.
a.)
b.)
c.)
Dobra substytucyjne A i B to (maso lub margaryna):

dobra wzajemnie si uzupeniaj
gdy cena A ronie to popyt na B ronie
gdy cena A ronie to popyt B maleje
TEST 5
1. Towar to :
a.) kade dobro ekonomiczne
b.) kategoria ekonomiczna wystpujca w gospodarce rynkowej
c.) kady produkt o wartoci uytkowej
2. Swobodny dopyw kapitau i siy roboczej do kadej dziedziny gospodarki w warunkach
a.) wzrostu zatrudnienia
b.) wzrostu stopy amortyzacji
c.) ksztatowania si przecitnej stopy zysku
3.
a.)
b.)
c.)
Reprodukcja rozszerzona to:

prawo ekonomiczne dostajce w kadym okresie czas
nastpuje przepadanie majtku przy wzrocie konsumpcji
w skali mikro- nie cay zysk jest konsumowany
4. Podzia pracy to:

a.) zjawisko ekonomiczne zwizane ze sprawiedliwym podziaem PNN
b.) proces polegajcy na tym, e po poszczeglne jednostki specjalizuj si w pewnych rodzajach
pracy
c.) procesy polegajce na podziale wg zasady kademu wg wkadu pracy
5. Tzw. ekonomia normatywna:
a.) Formuuje sdy wartociujce np. jaki powinien by poziom dochodw
b.) opisuje zjawiska gospodarcze

c.) zajmuje si jedynie konsekwencjami zmian warunkw ekonomicznych
6.
a.)
b.)
c.)
Stopa zysku:
ronie zawsze gdy ronie masa zysku
to relacja zysku do caego woonego kapitau
to rnica utargu i kosztw wytwarzania
7.
a.)
b.)
c.)
Wskanik elastycznoci popytu- popyt jest konsekwentnie:

sztywny
nieelastyczny
elastyczny
TEST 6
1. Siy wytwrcze to:
a.) kapita
b.) postp techniczny i spoeczny
c.) sposoby i rodki oddziaywania czowieka na przyrod
2.
a.)
b.)
c.)
Akumulacja (skala mikro) to:

kapitalistyczny zysk pomniejszono zysk
to rodki na odtworzenie kapitau
to rodki na powikszenie kapitau
3.
a.)
b.)
c.)

przejadanie majtku
odtworzenie funkcjonujcego kapitau
4.
a.)
b.)
c.)
Stopa zysku to:

stosunek zysku do woonego kapitau
przychd pomniejszony o dochody
stosunek zaangaowanego kapitau do utargu
5. Ewolucja pienidza polega m.in. na:

a.) jego materializacji
b.) jego dematerializacji
c.) zwizaniu jego emisji z zasobami zasobw szlachetnych
6.
a.)
b.)
c.)
Efekt substytucyjny zmiany ceny dobra X polega na tym, e:

przy obnice jego ceny (cetens panbus) a spada
przy wzrocie jego ceny (centns pan.) ... paradoksalnie jego popyt
przy obnice jego ceny (ceteris paribus) staje si ono wzgldnie tasze i konsumenci mog
zastpi nim inne dobra
7.
a.)
b.)
c.)

produkcja na sprzeda
produkcja uregulowania mechanizmem popytu i poday
produkcja dla okrelonego odbiorcy
TEST 7
1. Dobra wolne to:
a.) towary wystpujce powszechnie i bezpatnie na rynku
b.) przedmiot bada ekonomii
c.) dobra wystpujce w przyrodzie nie wymagajce pracy ludzkiej
1. W warunkach konkurencji doskonaej:

a.) decyzje ekonomiczne podejmuj poszczeglne podmioty we wasnym interesie ograniczone
jedynie siami podau i popytu
b.) wzrost produkcji rodzi automatycznie wzrost popytu
c.) dziaanie rynku podlega stymulacji
2. Przy popycie doskonale sztywnym:
a.) popyt nie reaguje na zmiany ceny
b.) popyt ksztatuje si dowolnie przy danej ocenie
c.) wystpuje dla dbr luksusowych
3. Cena rwnowagi rynkowej:
a.) w ujciu exante wystpuje zawsze
b.) wyznaczona jest przez przecicia si krzywych dochodu i popytu
c.) co do tendencji- rezultat dziaania mechanizmu rynkowego
4. Dobro A i B s wzgldem siebie komplementarne bo:
a.) cena A ronie to popyt n B ronie
b.) cena A maleje to popyt na B ronie
c.) cena A maleje to popyt na B maleje
5. Ekonomiczne zagadnienie mona okreli nastpujco:
a.) obnianie kosztw wytwarzania
b.) rozdzia ograniczonych rodkw w midzy wspzawodniczce cele
c.) zwikszenie produkcji z okresu na okres
6. W gospodarce naturalnej pienidz:
a.) warunkuje procesy wymiany
b.) jest zbdny
c.) ma posta dobra konsumpcyjnego
TEST 8
1. rodki produkcji to:
a.) metody oddziaywania czowieka na przyrod
b.) rodki i przedmioty pracy
c.) czynnik okrelajcy wydajno pracy
2.
a.)
b.)
c.)
Reprodukcja prosta to:

wystpowanie amortyzacji i akumulacji cznie
warunek wzrostu gospodarczego
zapewniona cigo procesu produkcji przy niezmieniajcych si jej rozmiarach
3.
a.)
b.)
c.)
Nadprodukcja wzgldna to:

wystpuje przy tzw. rynku producenta
przewyka poday nad popytem przy istniejcych cenach i dochodach
stan nierwnowagi wywoany wzrostem wydajnoci pracy
4. Ekonomia normatywna:
a.) sdy wartociujce np. jaka powinna by wielko produkcji
b.) opisuje zjawiska gospodarcze
c.) to badania zjawisk gospodarczych w skali makro
5.
a.)
b.)
c.)
Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia gdy:

dobra te wzajemnie si zastpuj
reakcje popytu i ceny maj charakter jednokierunkowy
reakcje popytu i ceny maj charakter przeciwny
6.
a.)
b.)
c.)
Krzywa popytu przedstawia (elastycz.):

zaleno popytu od poday
zaleno popytu wzgldem ceny
wzrost popytu przy rosncych dochodach
7.
a.)
b.)
c.)

produkcja uregulowana mechanizmem popytu i poday
TEST 9
b.) rozdzia ograniczonych rodkw w midzy wspzawodniczce cele
c.) zwikszenie produkcji z okresu na okres
2.
a.)
b.)
c.)
Konsumpcja indywidualna to:

spoywanie dbr ywnociowych
zakup na rynku
zaspokojenie indywidualnych potrzeb z wasnych dochodw
3.
a.)
b.)
c.)

produkcja uregulowana mechanizmem popytu i poday
4.
a.)
b.)
c.)
Reprodukcja rozszerzona to:

prawo ekonomiczne dziaajce w dugim okresie czasu
sytuacja w ktrej akumulacja jest wiksza od konsumpcji
sytuacja w ktrej amortyzacja uwzgldnia obsolescencj
5. Krzywa popytu pokazuje:

a.) odwrotn reakcj midzy cen dobra a ich iloci ktr konsumenci s skonni i s w stanie
naby
b.) odwrotn reakcje midzy cen dobra X a popytem na jego substytut
c.) odwrotn reakcj midzy cen dobra X a popytem potencjalnym z uwzgldnieniem zjawiska
komplementarnoci dbr
6.
a.)
b.)
c.)
Zysk to:
utarg pomniejszony o koszty do caego woonego kapitau
przychd pomniejszony o koszty cakowite
utarg pomniejszony o koszty materiaowe
7.
a.)
b.)
c.)
Ewolucja pienidza polega m.in. na:

jego materializacji
jego dematerializacji
powizaniu jego emisji z zasobami kruszcw szlachetnych
TEST 10
b.) rozdzia ugrupowa rodkw w midzy wspzawodniczce cele
c.) denie do zwikszenia produkcji
2. Stopa zysku to:
a.) stosunek zysku do woonego kapitau
b.) przychd pomniejszony o dochody

c.) stosunek zaangaowanego kapitau do utargu
3.
a.)
b.)
c.)
Towar to:
kade dobro ekonomiczne
kategoria ekonomiczna wystpujca w gospodarce rynkowej
kady produkt o wartoci uytkowej
4. W modelu konkurencji doskonaej

a.) przedsibiorca sprzedaje po cenach zapewniajcy mu zysk
b.) dobra te wzajemnie si zastpuj
d.) przedsibiorca musi przyj cen ktra ustali si na rynku
5.
a.)
b.)
c.)

dobra te wzajemnie si zastpuj
reakcje popytu i ceny maj charakter jednokierunkowy
6.
a.)
b.)
c.)
Pienidz w gospodarce naturalnej:

wystpuje w postaci dbr konsumpcyjnych
jest zbdny
warunkuje procesy wymiany
7.
a.)
b.)
c.)
Reprodukcja zawona:
oznacza wzrost produkcji przy malejcych kosztach
jest rwnoznaczna z tzw. przejadaniem majtku
nastpuje pene odtworzenie kapitau
TEST 11
1. Rwnowaga konsumenta to:
a.) wzgldna stabilno zwyczajw nabywczych przy ktrych konsument maksymalizuje swoj
satysfakcj
b.) rwnowaga popytu i poday
c.) zadowolenie konsumenta gdy zaspokoi swoje potrzeby
2.
a.)
b.)
c.)
Analiza kosztw ekonomicznych w przedsibiorstwie za okres krtki uwaamy:

okres okoo 5 lat
okres w ktrym przynajmniej jeden z czynnikw wytwrczych nie ulegnie zmianie (zuycie)
czas w ktrym produkcja osiga max
3.
a.)
b.)
c.)
Zysk ekonomiczny firmy:

utarg pomniejszony o koszty jawne
zysk ksigowy pomniejszony o koszty ukryte
jest zawsze wikszy do zysku ksigowego
4. Prawo malejcych przychodw kocowych mwi, e:

a.) zwikszenie czynnikw zmiennych przy niezmiennej iloci czynnikw staych wywouje coraz
mniejszy wzrost produkcji
b.) zwikszenie czynnikw staych i zmiennych wywouje proporcjonalny wzrost zatrudnienia
c.) naley oszczdnie wykorzystywa zasoby
5.
a.)
b.)
c.)
Koncentracja kapitau to skutek:

tworzenia spek
kumulacja zysku przedsibiorstwa
ingerencja pastwa w gospodark
6. Akcja to:
a.) papier wartociowy stanowicy tytu wasnoci

b.) papier wartociowy stanowicy o powstaniu dugu
c.) papier wartociowy dajcy prawo do bezporedniego dysponowania majtkiem
7.
a.)
b.)
c.)
Wsplnicy spki osobowej (cywilnej lub prawnej):

ponosz solidarn odpowiedzialno za zobowizania spki do wielkoci udziaw
ponosz solidarna odpowiedzialno za zobowizania spki caym swym majtkiem
wyjcie lub wejcie do spki jest niczym nie skrpowane
TEST 12
1. Stopa wzrostu, np. dochodu narodowego to:
a.) iloraz dochodu narodowego w roku badanym do dochodu narodowego w roku podstawowym
b.) iloraz rnicy dochodu w roku badanym i w roku podstawowym do dochodu w roku
podstawowym
c.) inaczej- przyrost dochodu narodowego
2.
a.)
b.)
c.)
Zysk ksigowy firmy to:

zysk ekonomiczny pomniejszony koszty jawne
utarg pomniejszony o koszt cakowite
utarg pomniejszony o koszty jawne
3.
a.)
b.)
c.)
Cakowite koszty stae firmy to:

kosz zwizany ze zuyciem rodkw trwaych
koszty ktre nie ulegaj zmianie wraz ze wzrostem produkcji
koszty ktre rosn tylko wtedy gdy rosn inne koszty
4. Do najczciej wymienianych przyczyn wystpienia niekorzyci skali dziaania

a.) trudnoci w zarzdzaniu
b.) wysoka specjalizacja maszyn i pracownikw je obsugujcych
c.) ograniczenia niepodzielnoci zasobw
5.
a.)
b.)
c.)
Spka osobowa to:

kada spka kapitaowa
porozumienie wsplnikw ktrzy dziel zyski proporcjonalnie do udziaw
spka w ktrej ryzyko finansowe wsplnikw ogranicza si do udziaw
6.
a.)
b.)
c.)
Pewno posiadania kontrolnego pakietu akcji to:

20% - 1 akcja
49% -1 akcja
50% - 1 akcja
7.
a.)
b.)
c.)
Zysk ekonomiczny = 0 to:

przedsibiorca nie realizuje zysku w ujciu ksigowym
realizuje zysk tzw. normalny
faktycznie ponosi strat
TEST 13
1. Koszty jawne przedsibiorstwa to:
a.) koszty cakowite jeli ksigowo prowadzona jest prawidowo
b.) wydatki rejestrowane przez system ksigowy
c.) nie zale od wielkoci produkcji
2.
a.)
b.)
c.)
Cakowite koszty zmienne:

zmieniaj si z powodw zmian cen czynnikw wytwrczych
koszty ktre wzrastaj wraz ze wzrostem produkcji
koszty ktre malej wr4az ze wzrostem produkcji
3.
a.)
b.)
c.)
Koszt kracowy to:

przyrost kosztw przedsibiorstwa wywoany zwikszeniem produkcji pewn okrelon ilo
przyrost kosztw przedsibiorstwa wywoany zwikszeniem produkcji o jednostk
koszt wytworzenia przecitnego produktu
4.
a.)
b.)
c.)
Do podstawowych przyczyn korzyci skali dziaania przedsibiorstwa zaliczamy:

specjalizacja pracownikw i maszyn
atwo zarzdzania przedsibior.
elastyczno dziaania
5.
a.)
b.)
c.)
Koncentracja kapitau to:

rezultat akumulacji zyskw
skutek tworzenia spek kapitaowych
dobrowolnych fuzji organizacji gospodarczych
6.
a.)
b.)
c.)
Obligacje to:
papierowe wartociowe potwierdzajce wasno kapitau
papiery wartociowe potwierdzajce powstanie dugu
papiery wartociowe o wikszy stopniu ryzyka ni akcje
7.
a.)
b.)
c.)
Podwjne opodatkowanie zysku to waga:

spki osobowe
spki akcyjnej
jednoosobowej wasnoci
TEST 14
1. Koszty ukryte:
a.) wynikaj z nieprawidowoci w ksigowaniu
b.) to np. % jaki zyskaby waciciel kapitau od lokaty bankowej
c.) nieprzewidywalne straty w majtku przedsibiorstwa
2.
a.)
b.)
c.)
Produkt kracowy:
dodatkowa produkcja otrzymana z kolejnej jednostki zasobu zmiennego
optymalna wielko produkcji
przybiera zawsze wartoci ujemne
3. Przecitny koszt cakowity:

a.) suma przecitnych kosztw staych i przecitny6ch kosztw zmiennych lub iloraz kosztw
cakowitych i wielkoci produkcji
b.) iloczyn przecitnych kosztw staych i wielkoci produkcji
c.) suma kosztw jawnych i ukrytych
4. Dugookresowa krzywa kosztw przecitnych:
a.) ma ksztat odwrconej litery U
b.) wskazuje minimum przecitnych kosztw cakowitych dla kadej skali produkcji przy danej
technologii i niezmiennoci zasobw
c.) wskazuje maksimum przecitnych kosztw cakowitych
5.
a.)
b.)
c.)
Centralizacja kapitau:
wynik tworzenia si spek
wynik akumulacji zyskw
forma wasnoci
6. Istot spek kapitaowych jest:

a.) ograniczenie odpowiedzialnoci ich wacicieli o wysokoci ich pierwotnego nakadu
kapitaowego
b.) wzrost ryzyka zwizanego ze skal dziaania

c.) e nie s osobami prawnymi
7.
8.
a.)
b.)
c.)
Dywidenda to:
rodzaj oszczdnoci
udzia w zyskach spki w zwizku z posiadaniem akcji
papier wartociowy
INNE TESTY
I.)
1. Stopa wzrostu, np. dochodu narodowego to:
a.) iloraz dochodu narodowego w roku badanym do dochodu narodowego w roku podatkowym
b.) iloraz rnicy dochodu w roku badanym i w roku podstawowym do dochodu w roku
podstawowym
c.) inaczej- przyrost dochodu narodowego
2. Zysk ksigowy firmy to:

a.) zysk ekonomiczny pomniejszony o koszty jawne
b.) utarg pomniejszony o koszty cakowite
c.) utarg pomniejszony o koszty jawne
3.
a.)
b.)
c.)
Cakowite koszty stae firmy to:

koszt zwizany ze zuyciem rodkw trwaych
koszty, ktre nie ulegaj zmianie wraz ze wzro0stem produkcji
koszty, ktre rosn tylko wtedy, gdy rosn inne koszty

a.) trudnoci w zarzdzaniu
b.) wysoka specjalizacja maszyn i pracownikw je obsugujcych
c.) ograniczenie niepodzielnoci zasobw
5.
a.)
b.)
c.)
Spka osobowa to:

kada spka kapitaowa
porozumienie wsplnikw, ktrzy dziel zyski proporcjonalnie do udziaw
spka, w ktrej ryzyko finansowe wsplnikw ogranicza si do udziaw
6.
a.)
b.)
c.)
Pewno posiadania kontrolnego pakietu akcji to:

20% + 1 akcja
49% + 1 akcja
50% + 1 akcja
7.
a.)
b.)
c.)
Zysk ekonomiczny = 0 to:

przedsibiorca nie realizuje zysku w ujciu ksigowym
realizuje zysk tzw. normalny
faktycznie ponosi strat
8. Rachunek ekonomiczny (istota)

9. Gospodarstwo domowe
10. Uyteczno kracowe
II.)
1.
a.)
b.)
c.)
Towar to:
kade dobro ekonomiczne
kategoria ekonomiczna wystpujca w gospodarce rynkowej
kady produkt o wartoci uytkowej
I.
WPROWADZENIE DO EKONOMII.
1. PRZEDMIOT EKONOMII- zasoby, rzadko, krzywa transformacji.

EKONOMIA- jest nauk o procesach gospodarczych, tzn. procesach produkcji,
podziau, wymiany i konsumpcji rodkw zaspokojenia potrzeb ludzkich. Stara
si ona wykrywa i opisywa pewne oglne prawidowoci rzdzce tymi
procesami. Te prawidowoci opisywane s mianem praw ekonomicznych.
Przedmiotem ekonomii-jest gospodarowanie,czyli dziaalno gospodarcza
ludzi.
Istotnym uwarunkowaniem tej dziaalnoci jest ograniczono zasobw
gospodarczych, z ktrych ludzie korzystaj.
Ekonomia pokazuje, w jaki sposb ludzie, dziaajc w rnych warunkach
spoeczno-gospodarczych, korzystaj z tych ograniczonych zasobw, jak ich
uywaj do produkcji dbr i wiadczenia usug, jak je rozdzielaj pomidzy
rne, mniej lub bardziej konkurencyjne wobec siebie zastosowania, a take
czym si kieruj dokonujc tego typu wyborw.
Gwne dziay ekonomii to mikroekonomia i makroekonomia.
Mikroekonomia- bada przede wszystkim poszczeglne elementy tworzce
gospodark, takie jak: gospodarstwa domowe, przedsibiorstwa, sektory i
gazie danej gospodarki, rynki okrelonych produktw i usug. Bada czynniki
wpywajce na ksztatowanie si wielkoci produkcji i poday poszczeglnych
produktw i usug, rozmiarw popytu na nie oraz wysoko ich cen.
Makroekonomia- zajmuje si analiz gospodarki jako caoci. Bada ona m.in.
czynniki wpywajce na poziom i zmiany takich wielkoci ekonomicznych, jak
np. cakowita produkcja i konsumpcja w danej gospodarce, czna poda
produktw i usug, globalny popytna nie, oglny poziom ich cen, globalne
zatrudnienie i inwestycje, dochody i wydatki budetu pastwa.
ZASOBY
W celu zaspokojenia potrzeb i przynajmniej czciowej realizacji
zapotrzebowania na dobra, czowiek przeksztaca w procesie produkcyjnym
wszelkie dostpne mu zasoby.
Wyrniamy 3 podstawowe grupy zasobw:
zasoby ludzkie- ludzie wraz z ich umiejtnociami, z dowiadczeniami.
zasoby naturalne- dobra dane przez natur, nie wytworzone przez
czowieka, (ziemia, surowce mineralne i rolinne, woda itp.). Czowiek staje si
ich wacicielem i wykorzystuje je dla wytworzenia produktw i usug. Zasoby
te dziel si na:
odnawialne (lasy)-czyli takie, ktre mona odtworzy, chocia wymaga to
czsto dugiego okresu czasu.
nieodnawialne (ropa naftowa, mineray)- tzn. e nie mona odnawia
zuytych ju i wyeksploatowanych z tych zasobw.
zasoby kapitaowe (kapita rzeczowy i finansowy)- to wszelkie rzeczowe
skadniki procesw wytwrczych bdce wytworem pracy czowieka.
Do rzeczowych zasobw kapitaowych nale: rodki pracy (s to maszyny,
narzdzia, instalacje, urzdzenia przy pomocy, ktrych czowiek wytwarza
produkty i usugi) i przedmioty pracy (s to surowce i pfabrykaty, ktre su
do wyprodukowania danego dobra).
Do zasobw kapitaowych zalicza si kapita finansowy, czyli rodki pienine
wystpujce w rnych postaciach (gotwka, kredyt, papiery wartociowe).
rodki produkcji- to przedmioty pracy i rodki pracy.
RZADKO
PROBLEM RZADKOCI
Zapotrzebowanie = ilo dbr, ktre
ludzie chcieliby posiada w cigu roku
>
Zdolnoci = ilo dbr, ktre ludzie s

zdolni wytworzy w cigu
RZADKO- jest wynikiem zalenoci midzy zapotrzebowaniem ludzi na

dobra (zapotrzebowaniem potencjalnym) a ograniczonymi zdolnociami
wytworzenia tych dbr.
Problem rzadkoci wystpuje zawsze, kiedy zapotrzebowanie ludzi na dobra
przewysza moliwoci wyprodukowania tych dbr (niezalenie od tego jak
znaczne s moliwoci produkcyjne).
KRZYWA TRANSFORMACJI (krzywa moliwoci produkcyjnych)
Granica moliwoci produkcyjnych- wskazuje na alternatywne kombinacje
2 grup produktw, ktre spoeczestwo jest zdolne wytworzy w cigu danego
okresu czasu wykorzystujc do tego w caoci i w jak najlepszy sposb
posiadane zasoby oraz technologie produkcji.
dobro A
Krzywa transformacji
dobro B
Krzywa transformacji ilustruje-kombinacje dbr,
wykorzystane, gdy zasoby s w peni wykorzystane.
ktre
mog
by
Przykad: Przypumy, e dane zasoby jakimi dysponujemy w cigu roku moemy przeznaczy na
produkcj dbr wojskowych (czogi) lub moemy je spoytkowa do wytwarzania dbr cywil.
(ywno).
Jeli wszystkie posiadane zasoby przeznaczymy na produkcj dbr wojskowych, wwczas przy
danej technologii ich wytwarzania moemy wyprodukowa pewn maksymaln ilo dbr = OG.
Przeznaczajc wszystkie zasoby na produkcj dbr cywilnych moemy wytworzy, przy danej
technologii ich produkcji, maksymalnie wielko OA.
Moliwe jest oczywicie przeznaczenie zasobw na wytworzenie dbr wojskowych, a pozostae
czci na produkowanie dbr cywilnych. Wwczas np. wyprodukujemy OI jednostek dbr
wojskowych i OH jedn. dbr cywilnych (pkt. B). Takich moliwych kombinacji przeznaczenia
zasobw na produkowanie dbr wojskowych i cywilnych jest bardzo wiele (C,D,E, F, itd.).
Koszt alternatywny- jest to koszt utraconych korzyci.
Kadej korzyci (zyskowi) z podjtej decyzji gospodarczej towarzyszy koszt
alternatywny (koszt utraconych korzyci).
Przy danych zasobach i technologii zwikszenie produkcji jednego rodzaju dbr oznacza czciow
rezygnacj z produkcji drugiego rodzaju dbr. Decyzja o przeznaczeniu wikszych zasobw na
produkcj dbr wojsk. oznacza mniejsz ilo zasobw na dobra cywil. i w efekcie mniejsz ilo
wytworzonych dbr cywil.
Zwikszajc produkcj dbr wojsk. o jedn. odnosimy okrelone korzyci (np. bezpieczestwo
granic). Osignicie tych korzyci zwizane jest jednak z koniecznoci poniesienia kosztu
alternatywnego. Kosztem tym jest rezygnacja z produkcji dbr cywil.- rezygnacja z korzyci jakie
moglimy osign przeznaczajc zasoby na wytworzenie wikszej iloci dbr cywil., a nie wojsk.
2. GOSPODARKA I GOSPODAROWANIE- rodzaje i typy.
Gospodarowanie- czyli dziaalno gospodarcza ludzi, nie jest dziaalnoci

jednorazow.
Z uwagi na takie czynniki, jak np. odnawialno ludzkich potrzeb, jest to
dziaalno ciga, stale powtarzajca si. Dlatego mwimy o procesach
produkcji, podziau, wymiany i konsumpcji, ktre te procesy skadaj si cznie
na pojecie procesu gospodarowania.
W procesie gospod. podmiotem dziaalnoci s ludzie (poszczeglne jedn.,
grupy ludzi, spoeczestwo jako cao). S oni odpowiednio zorganizowani i
tworz tzw. podmioty gospodarcze. Postaw. podmiotami s dziprzedsibiorstwa, czyli ludzie lub grupy ludzi dysponujcymi okrelonymi
rodkami niezbdnymi do regularnego prowadzenia dziaalnoci gospodarczej
w sferze produkcji, obrotu towarowego czy usug.
W roli podmiotw wystpuj te gospodarstwa domowe ludnoci, penice
funkcje konsumpcyjne, jak i produkcyjne. Powane znaczenie jako podmiot ma
pastwo. Jego rola z innymi podmiotami jest bardzo zrnicowana- od
stosunkowo nieznacznej w jednych krajach do wrcz dominujcej w innych.
Gospodarka- warunki wpywajce na proces gospodarowania.
I. Kryterium- ze wzgldu na form w jakiej odbywa si dziaalno gospodarcza:
gospodarka towarowa- to taka organizacja produkcji, w ktrej producenci przekazuj produkty
swojej pracy innym podmiotom w drodze ekwiwalentnej wymiany, w drodze kupna i sprzeday.
Przedmiot wymiany, produkt pracy ludzkiej, uzyskuje w tym procesie wymiany nowe wasnocistaje si towarem.
Towar- dobro ekonomiczne przeznaczone na wymian, w trakcie ktrej przedmiot transakcji
kupno-sprzeda zmienia waciciela.
gospodarka naturalna- gospodarka nastawiona przede wszystkim na bezporednie zaspokojenie
wasnych potrzeb wytwrcw.
II. Kryterium podziau ze wzgldu na sfer gospodarowania:
gospodark wiatow, gospodark narodow,
gospodark przedsibiorstw i gospodarstw domowych,
gospodark terenow i mieszkaniow.
III. Kryterium- wasnoci czynnikw produkcji wyrnia si m.in.:
gospodark prywatn i publiczn- w odniesieniu do sfer wasnoci w ramach danego kraju,
gospodark kapitalistyczna i socjalistyczn (komunistyczn)- w odniesieniu do gospodarek
krajw ,, kapitalistycznych i krajw ,,realnego socjalizmu.
IV. Kryterium- mechanizm regulowania i koordynacja procesw gospodarczych :
gospodarka rynkowa- to gospodarka, w ktrej regulatorem procesw gospodarczych jest
samoczynnie dziaajcy rynek czy mechanizm rynkowy.
gospodarka nakazowa- to gospodarka, w ktrej procesy gospodarcze regulowane s gwnie za
pomoc rnego typu nakazw, zakazw i dyrektyw emitowanych przez biurokracj pastwow,
(gospodarka centralnie planowana)
II. Kryterium
system gospod. cakowicie zdecentralizowany- gdy uprawnienia do podejmowania decyzji
gospod. naleay wycznie do poszczeglnych konsumentw i producentw.
system gospod. cakowicie scentralizowany- gdyby naleay one wycznie do centralnej
biurokracji pastwowej.
VI. Kryterium skali:
gospodarka mikroekonomiczna- podmiotem jest gospodarstwo domowe (konsumpcja),
indywidualne gospodarstwo rolne, zakad rzemielniczy, przedsibiorstwo (produkcja),
gospodarka mezoekonomiczna- gazie gospodarki, regiony, skadajce si na gospodark
narodow,
gospodarka makroekonomiczna- podmiotem jest caa gospodarka narodowa,
gospodarka globalna (wiatowa)- rozwizywanie pewnych problemw w skali ponadnarodowej

(inflacja, bezrobocie, ekologia).
VII. Kryterium
gospodarka zamknita- nie uczestniczy w midzynarodowym podziale pracy (brak importu i
eksportu) - ,,autarkia gospodarcza fikcja,
gospodarka otwarta uczestniczy w midzynarodowym podziale pracy, wystpuje import i
eksport.
VIII. Kryterium poziomu rozwoju:
gospodarka zacofana,
gospodarka redniorozwinita,
gospodarka wysokorozwinita.
SYSTEMY GOSPODARCZE
Rynkowy- prywatna wasno czynnikw produkcji, rynkowa alokacja zasobw.
Wasno w sensie prawnym- stosunek midzy osob (podmiotem) a rzecz
(przedmiotem).
Wasno w sensie ekonomicznym- zbir stosunkw midzy ludmi,
powstajcych w zwizku z korzystaniem z rezultatw dziaalnoci gospodarczej.
Wasno prywatna- struktura uprawnie do pewnych obiektw w ramach,
ktrej prawa wasnoci s wyczne i przekazywalne.
Wasno publiczna- prawa wasnoci nie s wyczne i nie s dobrowolnie
przenoszone.
PRAKSELOGIA- nauka o racjonalnym gospodarowaniu.
Prakseologiczna zasada najwikszej wydajnoci- to dziaanie takie, aby
przy danym nakadzie rodkw otrzyma maksymalny stopie realizacji celu.
Prakseologiczna zasada oszczdnoci rodkw- to dziaanie takie, aby
przy danym stopniu realizacji celu uy minimalnego nakadu rodkw.
Obydwie zasady s rozczne.
Kapitalistyczny-
3. EKONOMIA POZYTYWNA I NORMATYWNA.

EKONOMIA POZYTYWNA- zajmuje si konsekwencjami zmian kierunkw
politycznych w ekonomii, opisuje sytuacj realn.
EKONOMIA
NORMATYWNAzajmuje
si
formuowaniem
sdw
wartociujcych polityk gospodarcz.
4.
EKONOMIA A INNE NAUKI.
5. CZYNNIKI PRODUKCJI, KAPITA I JEGO CYRKULACJ, REPRODUKCJA I

JEJ RODZAJE, AKUMULACJA, AMORTYZACJA- pojcie i funkcje.
CZYNNIKI PRODUKCJI-zasoby, ktre su jako nakady do produkowania
dbr.
Do najwaniejszych czynnikw produkcji zaliczamy:
Prac ludzk (si robocz),
Kapita (w postaci rnego typu niezbdnych do produkcji budynkw, maszyn,
narzdzi, zapasw produktw oraz rodkw pieninych),
Ziemi, surowce naturalne.
KAPITA- materialne rodki potrzebne kapitalicie do uruchomienia i

prowadzenia okrelonej dziaalnoci gospodarczej, a uzyskiwany przez niego z
tej dziaalnoci dochd to- zysk.
(<posiadane rodki produkcji i pienine niezbdne na biece wydatki>)
Kapita:
przemysowy,
poyczkowy- bankowy w obrocie kredytowym,
handlowy- w obrocie towarowym.
K
P
K (kapita)- maszyny, urzdzenia, zapasy (posta rzeczowa kapitau),

P (pienidz)- suy do sfinansowania zakupw dbr konsumpcyjnych,
Cz wsplna- suy kapitalistom do zakupu dbr produkcyjnych,
rodkw produkcji (pienina posta kapitau).
CYRKULACJA KAPITAU PRZEMYSOWEGO

Fazy:
1. Pienina,
2. Zakup czynnikw produkcji,
3. Sprzeda wytwarzanych dbr i usug na rynku,
rodki pracy,
Pienidz 1 Towar 1 przedmioty pracy proces produkcji Towar 2 Pienidz
2
sia robocza
P2 P1 = P = Zysk
P1- koszt przeniesiony na czynniki produkcji
P2 musi by wiksze od P1, przychd jest iloczynem iloci sprzedanych
towarw przez cen jednostkow,
P- przyrost iloci pienidza.
REPRODUKCJA- stae odtwarzanie procesu wytwarzania dbr materialnych,
konieczna do zachowania cigoci procesu produkcji.
reprodukcja prosta- zachowana cigo procesu wytwarzania bez zmiany
wielkoci produkcji. Caa warto nowowytworzona jest konsumowana (w skali
makroekonomicznej- caego produktu narodowego), cay zysk przeznaczony na
konsumpcj (w skali mikroekonomicznej pojedynczego przedsibiorstwa).
warto nowowytworzonawarto przeniesiona- warto zuytych materiaw i produktw posiadajcych
wczeniej swoj warto,
warto dodana- wartociowy rezultat pracy ywej.
reprodukcja zawona- zmniejszajce si z okresu na okres rozmiary
produkcji. Kapita nie jest w caoci odtwarzany, nastpuje przejadanie majtku
powstaego w poprzednich okresach. Zysk mniejszy od konsumpcji.
reprodukcja rozszerzona- zachowana cigo procesu produkcji przy
zwikszajcym si z okresu na okres rozmiarach produkcji. Wzrasta wolumen
kapitau.
W skali makroekonomicznej dochd narodowy wikszy od konsumpcji. Nie cay
zysk jest konsumowany (cz zysku jest akumulowana i przeznaczona na
powikszenie funkcjonujcego kapitau).
Warunkiem reprodukcji rozszerzonej jest dodatnia akumulacja oszczdnoci.

rdem akumulacji jest nieskonsumowana cz zysku.
Reprodukcja rozszerzona jest dziaajcym w dugim okresie czasu prawem
ekonomicznym. W krtkich okresach czasu obserwujemy wszystkie rodzaje
reprodukcji. Reprodukcja ta wymaga zwikszenia funkcjonujcych rodkw
produkcji finansowego z akumulacji. Kapitalista nieustannie poddawany jest
mechanizmowi oceny racjonalnego dziaania, gdy realizuje zysku bankrutuje.
AKUMULACJA
PRAWO POSTEPUJCEJ AKUMULACJI
Akumulacjapowoduje
w
danym
okresie
zwikszenie
wolumenu
funkcjonujcego kapitau, powodujce moliwo zwikszania akumulacji w
przyszym okresie.
Akumulacja- to kategoria ekonomiczna zwizana z odtwaaniem procesu
wytwarzania.
Akumulacja (w skali mikro)- to rodki na powikszenie kapitau.
Akumulacja (w skali makro)- cz dochodu narodowego przeznaczonego
na przyrost majtku narodowego.
AMORTYZACJA- jest finansowym odzwierciedleniem zuywajcego si rodka
pracy.
Stopa amortyzacji- jest to odwrotno czasu ycia rodkw pracy (wyraa si
w %). Powinna uwzgldnia zuycie fizyczne i moralne rodki pracy.
FUNKCJE AMORTYZACJI:
kosztowa ewidencyjno-rachunkowa odtworzeniowa6. PIENIDZ- pojcie, geneza, ewolucja, funkcje.
PIENIDZ- miernik wartoci.
Pienidz jest powszechnym ekwiwalentem towarw, uosobieniem pracy
spoecznej i prawnym rodkiem patniczym.
(Pienidz- rodek wymiany i handlu sucy jako rezerwuar siy nabywczej, dug
pierwotny rzdu wobec spoeczestwa, przesuwa granice moliwoci
produkcyjnych spoeczestwa.
Pienidz to porednik wymiany: Towar - pienidz- Towar.
Cechy pienidza:
powszechna akceptacja, atwo przechowywania, podzielno, utrzymywanie
wartoci w czasie.
GENEZA:
EWOLUCJA:
Pienidz nie zosta przez nikogo wymylony, lecz powsta w procesie rozwoju
spoeczestw.
Pierwsz form pienidza byy konkretne towary (gospodarka naturalna),
oparte na bezporedniej wymianie jednego dobra na drugie np. skra na zboe.
Wymiana sprowadzaa si do zamiany dobra jednego z wytwrcw na dobro lub
usug innego. Bezporedni wytwrcy sami ustalali warunki wymiany.
Najczciej funkcje wymiennikw peniy takie towary, jak: bydo, skry

zwierzce, sl, zboe itp. Bydo penio funkcj pienidza w sposb uomny.
Stopniowo coraz powaniejsz rol zaczy odgrywa wyroby z kruszcw, z
ktrych najwaniejsze znaczenie miay: mied, zoto, srebro, elazo. Ze
wzgldu na swe specyficzne cechy, takie jak: trwae waciwoci uytkowe,
powszechne podanie oraz dua podzielno, sta si powszechnym
ekwiwalentem towarw.
Stosowanie sztabek kruszcw, mimo e wygodniejsze ni stosowanie
wczeniejszej formy pienidza, nastpowa powany problem. W celu
zabezpieczenia si przed ryzykiem nieekwiwalentnej wymiany naleao za
kadym razem bada prb i wag kruszcu.
Od VII wieku p.n.e. nieodcznym elementem systemw pieninych staje si
moneta. Ulega ona przeksztaceniu i w bardziej rozwinitych systemach
zyskuje form znan obecnie. Moneta, jak znamy dzisiaj, to opatrzony
znakiem wadzy pastwowej metalowy pienidz o okrelonym ciarze, prbie,
wymiarach i ksztacie.
Banknot powsta w czasach nowoytnych. Pocztkowo by wprowadzany przez
banki prywatne, a nastpnie pastwowe. Cech banknotu byo zapewnienie
wymienialnoci na kruszce, zarwno w obrotach zagranicznych, jak i
wewntrznych.
Wspczesny pienidz papierowy to bilety bankowe niewymienialne ani na
kruszec, ani na monety. Jednoczenie funkcjonuje pienidz bezgotwkowy w
formie zapisw na kontach bankowych posiadaczy rachunkw bankowych.
Wzory i warto nominaln banknotw, wzory stopw, prb i wag monet oraz
terminy wprowadzania ich do obiegu ustala Prezes Narodowego Banku
Polskiego.
PIENIDZ PENI FUNKCJ:
dobra obrachunkowe- pozwala sprowadzi warto wszystkich towarw i
usug do wsplnego mianownika. Porwnujemy warto towaru z wartoci
jedn. pieninej i w wyniki otrzymujemy cen.
rodka cyrkulacji- polega ona po prostu na poredniczeniu w aktach
sprzeday (T-P) i aktach kupna (P-T). Do obsuenia mnogoci aktw kupna i
sprzeday potrzebna jest odpowiednia ilo pienidza.
rodka patniczego- za pomoc pienidza mona i reguluje si
zobowizania, w tym te zobowizanie kredytowe ( z odnotowanym terminem
patnoci).
rodka przechowywania bogactwa- swoje bogactwo ludzie mog
przechowywa
w
rnych
aktywach:
obligacjach,
akcjach,
zocie,
nieruchomociach.
pienidza wiatowego- pienidz moe spenia nie tylko w ramach
poszczeglnych gospodarstw narodowych, lecz rwnie na rynku wiatowy,
obsuguje stosunki gospodarcze midzy poszczeglnymi krajami
Warto uytkowa pienidza:
1. ze wzgldu na materia, z ktrego
penowartociowy),
2. warto symboliczna.
jest wykonany (pienidz zoty-
Ilo pienidza w obiegu okrelana jest wzorem: M x V = P x T

Za ilo pienidza w obiegu odpowiada Bank Centralny.
Ilo pienidza potrzebna w obiegu
CK+ZB
M = ----------------V
C- suma cen wszystkich towarw i usug trafiajcych na rynek

K- kredyty
Z- zobowizania spoeczne
V- szybko obiegu pienidza.
Prawo Fishera- warto sprzedana rwna si wartoci nabytej.
MxV=PxT
Gdy ronie oglny poziom cen to ronie popyt na pienidz co wyraamy wzorem:
PxT
M = ---------V
M- ilo pienidza na rynku,
V- szybko obiegu pienidza,
(Im lepsza koniunktura, tym szybko jest wiksza i na odwrt)
P- przecitna warto transakcji,
T- ilo transakcji kupno- sprzeda.
PRAWO KOPERNIKA: ,,Traktat o pienidzu- Pienidz gorszy wypiera z rynku pienidz lepszy.
Oszczdzanie- odoona konsumpcja.
Kredyt- odoone oszczdzanie,
Wymiana barterowa- towar za towar,
Dokarmianie pienidza- tworzenie siy nabywczej z niczego,
Warto uytkowa dobra- zdolno do zaspokojenia potrzeb.
II. WYBRANE ZAGADNIENIA MIKROEKONOMII.
1. MODELOWE STRUKTURY RYNKOWE- konkurencja doskonaa, -model
konkurencji doskonaej, konkurencja niedoskonaa, -monopol peny,
konkurencja monopolistyczna, oligopol.
MODELE RYNKOWE:
konkurencja doskonaa (czysta),
konkurencja niedoskonaa:
monopol peny,
konkurencja monopolistyczna,
oligopol.
KONKURENCJA DOSKONAA charakteryzuje si tym, e aden z kupujcych i sprzedajcych nie ma wpywu

na cen. Cena jest wypadkow oferty wszystkich producentw i
zapotrzebowania odbiorcw na dany produkt.
Producent dziaajcy w konkurencji doskonaej dostosowuje wielko produkcji
w taki sposb, aby przy danej cenie rynkowej i danych kosztach produkcji
osign zysk maksymalny.
Rwnowaga przeds. zwizana jest z ksztatowaniem si sytuacji gazi
przemysu, do ktrej nale wszyscy producenci wytwarzajcy dany produkt.
MODEL KONKURENCJI DOSKONAEJ opiera si na 4 zaoeniach:
Zaoenie jednorodnoci produktu, (produkty producentw s identyczne);
Zaoenie penej mobilnoci czynnikw produkcji, (nie istniej adne
przeszkody wchodzenia i wychodzenia przeds. do i z danej gazi produkcji);
Dua liczba sprzedajcych i kupujcych;

Zaoenie doskonaej infor o rynku, (przyjmujemy, e sprzedajcy i kupujcy
posiadaj pen inf. o produkcie i cenie, w danym momencie jak i w
przyszoci).
Negatywne cechy konkurencji:
Skonno kapitalistw do wytwarzania coraz wicej w pogoni za zyskiem, ch zwikszania
udziau zysku w cenie towaru. Moe nastpi przewyka poday nad efektywnym popytempopartym pienidzem.
Nadprodukcja wzgldna- jest to przewyka poday nad popytem przy istniejcych cenach i
dochodach. (przy danych cenach i dochodach kryzys nadprodukcji, nadwyka poday nad
efektywnym popytempopartym rodkami nabywczymi).
Podatek- narzdzie redystrybucji dochodw,
W warunkach wolnej konkurencji rola pastwa ograniczona jest do minimum, pastwo chroni
wasno, prowadzi polityk pienin, spenia funkcje spoecznie.
Koszty zewntrzne- nie zwizane bezporednio z dziaalnoci
Konkurencja wewntrzngaziowa- odbywa si w tej samej brany,
Konkurencja midzygaziowa- w rnych dziedzinach wytwarzania, jej skutkiem jest
porwnywanie stp zysku poszczeglnych produkcji. Prowadzi do ksztatowania przecitnej stopy
zysku w caej gospodarce.
Konkurencja ma charakter bezosobowy.
Przeds. w konkurencji doskonaej:
Przychd cakowity (PC)- stanowi warto sprzedanych produktw przez przeds. PC= Q . P
Przychd przecitny (PP)- uzyskany przez firm ze sprzeday pojedynczej jedn. produkcji.
PP = PC/Q
Przychd kracowy (PK)- to przyrost przychodw cakowitych wywoane wzrostem sprzeday o
jednostk. PK = PC / Q
KONKURENCJA NIEDOSKONAA- odnosi si do gospodarki w okrelonej

mierze zmonopolizowanej. Z punktu widzenia
wyodrbnia si 3 poziomy monopolizacji:
1. najniszy- konkurencja monopolistyczna,
2. oligopol- rynek oligopolu,
3. stan monopolu penego.
stopnia
monopolizacji
MONOPOL PENY Wystpuje wwczas, kiedy na danym rynku istnieje 1 przeds. wytwarzajce
produkty lub usugi nie posiadajce bliskich substytutw.
Monopol poszukuje takiej wielkoci produkcji lub ceny sprzeday, ktre przy
danych kosztach maksymalizuj jego zysk.
Producent monopolistyczny moe stosowa dyskryminacj cenow, czyli
stosowa rne ceny na ten sam produkt na rnych rynkach.
Monopolista jest cenotwrc, ma moliwo ksztatowania cen.
MODEL MONOPOLU PENEGO opiera si na 4 zaoeniach:
moe wytwarza i sprzedawa produkty jednorodne lub zrnicowane;
brak moliwoci wejcia do dziaalnoci opanowanej przez monopol
peny-( monopolista moe by 1 wacicielem strategicznego zasobu; produkty
lub usugi mog by chronione patentami lub pr. autorskim; moe posiada pr.
do znaku firmowego; wyczno sprzeday na danym rynku);
jeden sprzedajcy i wiele kupujcych (brak konkurentw),
zaoenie doskonaej informacji o rynku.
Fetyszyzacja- blisza wolnej konkurencji ni czystemu monopolowi, twierdzenie- towar rzdzi

producentem.
KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA na wielu rynkach mamy do czynienia z licznymi producentami, ktrzy

wytwarzaj i sprzedaj produkty zrnicowane pod wzgldem jakoci, marki
itp.
Wykorzystujc promocj sprzeday oraz rnicowanie produktw producenci
staraj si przechwyci popyt, skierowany na produkt konkurentw.
Optimum przeds. zaley nie tylko od decyzji przeds. odnonie ceny lub
wielkoci produkcji, lecz take od reakcji konsumentw na te decyzje.
Teoria konkurencji monopolistycznej czy ze sob elementy modelu
konkurencji doskonaej i modelu monopolu penego.
MODEL KONKURENCJI MONOPOLISTYCZNEJ opiera si na 4 zaoeniach:
Produkty na rynku s zrnicowane i posiadaj bliskie substytuty;
Swoboda wchodzenia na rynek i opuszczanie rynku;
Wielu sprzedajcych i kupujcych;
Zaoenie doskonaej informacji o rynku.
OLIGOPOL skada si z niewielkiej liczby przeds., ktre opanoway rynek danego

produktu.
Na rynku tym istnieje silna wspzaleno midzy przeds.
Kady oligopolista podejmujc decyzje maksymalizujce zysk musi
uwzgldnia decyzje podejmowane przez konkurentw.
Istnieje wiele modeli oligopolu, rnicych si midzy sob zaoeniami co do
rodzaju i sposobu reagowania przeds.
Cech oligopolu jest wzgldna stabilno cen. Konkurencja przybiera g.
charakter niecenowy (rnicowanie produktw, reklama itd.)
Przeds. oligopolu umawiaj si niekiedy midzy sob w celu podziau
produkcji, rynku zbytu i zysku monopolowego.
Moliwo wyznaczania ceny i wielkoci produkcji przez dane przeds.
uzalenione s od postpowania przeds,. konkurencyjnych. Reakcje
konkurentw mog by rne i trudno jest przewidzie z gry jaki bdzie ich
rodzaj i zasig.
MODEL OLIGOPOLU ma 4 podstawowe zaoenia:
Produkty
jednorodne
lub
zrnicowane,
(wicej
jest
produktw
zrnicowanych, bdcymi w stosunku do siebie do bliskimi substytutami);
Niewielka liczba sprzedawcw i wielu kupujcych,
Ograniczony dostp do rynku;
Pena informacja o rynku.
Oligopol ustabilizowany-doskonay, uczestnicy rynku dysponuj mniej wicej tak sam si ekon.
Oligopol nieustabilizowany-brak rwnowagi si ekon. poszczeglnych przeds.w ramach oligopolu.
CHARAKTERYSTYKA PORWNAWCZA:
Cechy struktury
Liczba
producentw
Bariery wejcia
Konkurencja
doskonaa
Konkurencja
monopolistyczna
Oligopol
Monopol peny
bardzo wielu
wielu
kilku
jeden
brak
brak
istniej
bardzo silne
Zrnicowanie
produkcji
Stopie kontroli
ceny
Metody
konkurencji
handlowej
Brak- 1 produkt nie

Brak- identyczne Silna- s bliskimi Wystpujposiadajcy
bliskich
produkty
substytutami
niewielkie
substytutw
aden
znaczcy
Sprzeda
na Konkurencja przy
zorganizowanym pomocy
jakoci,
rynku lub giedach reklamy; ceny adm.
znaczcy
ogromny
Reklama i tworzenie
stosunkw (ukadw )
spoecznych
2. MECHANIZM RYNKOWY.
2.1.CENY- pojcie, funkcje, rodzaje cen.
CENA-warto towaru wyraona w pienidzu, warto tworzona jest przez
prac.
Praca konkretna- jej rezultatem jest warto uytkowa towaru, praca w konkretnym zawodzie
Koszt wytworzenia- nakad pracy ludzkiej,
Praca abstrakcyjna- oglnoludzki wysiek,
Uyteczno rzeczy- stpie natenia poda.
Subiektywna teoria wartoci- Cena lub funkcja rzadkoci lub obfitoci dbr, rwna jest
kracowej uytecznoci dobra, warto okrelana przez subiektywne odczucie rzadkoci lub
obfitoci dbr- zasada kracowej uytecznoci dbr.
FUNKCJE CEN:
dochodowa- ceny towarw i usug powinny obejmowa odtworzenie
wszystkich kosztw i zapewnia nadwyk dochodow suc finansowaniu
rozwoju firmy,
informacyjna-ceny informuj producenta o opacalnoci dziaalnoci
wytwrczej, a konsumenta jakie i w jakich ilociach dobra moe naby
(struktura zakupw),
redystrybucyjna- ceny s narzdziem redystrybucji dochodw,
rozdzielcza- kiedy popyt rwnoway si z poda. Przy niskich cenach popyt
jest nadmierny, przy cenach wysokich poda bdzie przewyszaa popyt.
RODZAJE CEN:
wedug szczebli wymiany:
fabryczna- uwzgldniony koszt produkcji towaru i zysk producenta,
zbytu- cena fabryczna + podatki podmiotw gospodarczych,
hurtowa- cena fabryczna+ mara hurtowa,
detaliczna- cena hurtowa + mara detaliczna,
faktycznie ponoszona przez konsumenta- cena detaliczna + podatki konsumpcyjne.
Inne rodzaje cen:
wolnorynkowa- ksztatuje si, gdy brak instytucjonalnych ogranicze na rynku w ramach zasad
wolnej konkurencji,
administrowana- ktry z uczestnikw rynku majcy dominujc pozycj moe realnie wpywa
na cen,
urzdowa- okrelana przez organy pastwowe lub publiczne, w ktrych reprezentowane s rne
grupy interesw.
CENA RWNOWACA POPYT Z PODA
2.2.ELASTYCZNO POPYTU, ELASTYCZNO PODAY.
Popyt- jest to ilo dbr i usug, jak nabywcy s w stanie naby po okrelonej
cenie i w okrelonym czasie.
ELASTYCZNO POPYTU(ED)- jest miar procentowej zmiany popytu w
stosunku do procentowej zmiany czynnika wpywajcego na popyt.
Nastpujce oznaczenia:
QDx wielko popytu na dobro X,
QDx przyrost (zmiana absolutna) popytu na dobro X;
% QDx - zmiana procentowa popytu na dobro X;
Px- cena dobra X,
Py- cena dobra Y;
DP- dochd pieniny.
Stosujc zasad ceteris paribus moemy analizowa i mierzy reakcj popytu
na zmian kadego z czynnikw wpywajcych na popyt.Wyrniamy 3 rodzaje
elast.:
elastyczno cenow popytu;
elastyczno mieszan popytu;
elastyczno dochodow popytu.
Oglna formua elastycznoci popytu ma nastpujc posta:
procentowa zmiana wielkoci popytu
ED = -------------------------------------------------------------procentowa zmiana czynnika wpywajcego na popyt.
CENOWA ELASTYCZNO POPYTU (Ep)- jeli czynnik wpywajcy na zmian
rozmiarw popytu na dobro X jest cena dobra X.
% QDx
procentowa zmiana wielkoci popytu % QDx
QDx
QDx Px
Ep = ------------------------------------------------ = -----------Ep = --------------- = -------- . ------ Px
QDx
procentowa zmiana ceny
% Px
Px
Px
Do obliczania elastycznoci cenowej popytu uywane s 2 rodzaje
miar:
wspczynnik cenowej elastycznoci w punkcie, ktry oblicza si dla
konkretnych miejsc (punktw) na krzywej popytu wg wzoru:
popyt pocztkowy popyt kocowy
------------------------------------------popyt pocztkowy
Ep punkt= ---------------------------------------------cena pocztkowa cena kocowa
-----------------------------------------cena pocztkowa
wspczynnik cenowej elastycznoci popytu midzy punktami, tzw. wspczynnik elastycznoci
ukowej, ktry oblicza si midzy 2 konkretnymi punktami wg wzoru:
popyt pocztkowy popyt kocowy
--------------------------------------------- (popyt pocztkowy + popyt kocowy)
Ep uk = -----------------------------------------------------------
cena pocztkowa cena kocowa

----------------------------------------- (cena pocztkowa + cena kocowa)
Elastyczno cenowa popytu jest rna w kadym punkcie na krzywej
ED =
ED > 1
popyt doskonale elastyczny,

przy danej cenie przybiera
dowolne rozmiary.
ED < 1
popyt sztywny (nieelastyczny),

% zmiana popytu < ni
% zmiana ceny.
ED = 1
popyt elastyczny, %
zmiana popytu > ni
% zmiana ceny.
popyt jest proporcjonalny

(elastyczno jednostkowa), %
zmiana popytu = % zmianie ceny.
ED = 0
popyt doskonale sztywny,

nie reaguje na zmian ceny
Na rozmiary popytu na dobro X wpywaj take zmiany cen innych dbr, ktre
w stosunku do dobra X mog by d. substytucyjnymi (dobra, ktre mog si
zastpowa
w
zaspokojeniu
p.
np.maso-margaryna),
dobrami
komplementarnymi (uzupeniaj si w zaspokojeniu potrz.np. samochd i
benzyna) lub niezalenymi.
ELASTYCZNO MIESZANA POPYTU (Em)- jest miernikiem reakcji popytu na
dobro X na zmian ceny dobra Y.
QDx
% QDx
QDx
QDx
Py
.
Em = ---------Em = ---------------- = ---------------% Py
Py
Py
QDx
Py
E > 0 s to dobra substytucyjne (popyt na dobro X ronie, pod wpywem wzrostu ceny dobra Y)
E < 0s to d. Komplementarne (popyt na dobro X maleje, pod wpywem wzrostu ceny dobra Y)
E = 0 s to dobra niezalene ( nie wpywaj na siebie).
ELASTYCZNO DOCHODOWA POPYTU (EDP)- jeeli rozpatrujemy wpyw
zmian dochodw kupujcych na rozmiary popytu na dobro X.
% QDx
% QDx
QDx
QDx
DP
EDP = ----------EDP = ------------ = ------------ . --------% DP
DP
DP
QDx
DP
Elastyczno dochodowa popytu jest:
liczb dodatni dla dbr normalnych,
liczb ujemn dla dbr podrzdnych.
Zawarta jest midzy 0 i 1 dla dbr podstawowych,
dla dbr luksusowych jest > 1.
Poda- to ilo dbr i usug zaoferowana przez producentw do sprzeday po
danej cenie w okrelonym czasie.Poda zaley od:ceny, kosztw produkcji i
czasu.
ELASTYCZNO PODAY (ES)- jest miar procentowej zmiany poday w
stosunku do procentowej zmiany czynnika wpywajcego na poda.
Oglna formua elastycznoci poday ma nastpujc posta:
procentowa zmiana wielkoci poday
ES = -------------------------------------------------------------procentowa zmiana czynnika wpywajcego na poda.
Stosujc klauzul ceteris paribus moemy stwierdzi, e zaleno midzy
cen a poda jest jednokierunkowa, tzn. wzrost ceny powoduje wzrost poday.
ELASTYCZNO CENOWA PODAY- to stopie reakcji poday na zmian
ceny.
Do jej obliczania uywa si wspczynnika cenowej elastycznoci poday.
Oblicza si go dla konkretnych miejsc na krzywej poday wg wzoru:
poda pocztkowa poda kocowa
poda pocztkowa
ES punkt = ------------------------------------------cena pocztkowa cena kocowa
cena pocztkowa
cena
ES = 1
s
ilo
elastyczno poday
jest jednostkowa
ES > 1
s
poda elastyczny
ES < 1
poda nieelastyczna
ES = 0
poda jest sztywna
ES =
Poda dy do nieskoczonoci
2.3.RWNOWAGA RYNKOWA, RWNOWAGA GOSPODARCZA.
Rwnowaga gospodarcza- to sytuacja, w ktrej podst. wielkoci
ekonomiczne nie zmieniaj si i nie dziaaj siy powodujce zmiany tych
wielkoci. Jest to wic stan pewnego bezruchu, w ktrym znajduje si
gospodarka, stan, w ktrym poszczeglne wielkoci oraz ich wzajemne relacje
nie ulegaj zmianie. Jeli stan ten zostanie zakcony, to ukad znajdzie si w
nierwnowadze.
Rwnowaga rynkowa- to rwnowaga popytu i poday. Moe ona dot. jednego
towaru lub grupy towarw- mwimy wtedy o rwnowadze czstkowej, lub caej
gospodarki- wtedy czne zamierzone wydatki podmiotw gospodarczych na
zakup dbr i usug odpowiadaj wartoci ich poday po aktualnych cenach.
Mamy wtedy przypadek rwnowagi oglnej.
2.4. RUCH OKRNY R. RZECZOWYCH I PIENINYCH W GOSPODARCE.

3. ANALIZA KOSZTW W PRZEDSIBIORSTWIE.
Analiza kosztw jest przeprowadzana przez podjcie decyzji dot. rozmiarw
produkcji, jej struktury oraz okrelania opacalnoci produkcji.
Okres dugi- moliwa jest zmiana wielkoci i struktury wszystkich
zaangaowanych w przeds. zasb. Uyteczno jest w planowaniu rozwoju
firmy. Dugo okres zaley od specyfiki produkcji, pooenia i strategii przeds.
Okres krtki- okres, w ktrym zuycie w przeds. przynajmniej 1 z czynnikw
wytwrczych nie ulegnie zmianie (zuyciu).
Koszty produkcji- to nakady pienine poniesione na czynniki produkcji
zaangaowane w procesie wytwarzania produktw i usug w danym okresie
czasu. Dziel si one w krtkim okresie czasu na stae i zmienne.
Koszty stae (Ks)- to takie, ktrych wielko nie zmienia si przy zmianie
rozmiarw produkcji (np. koszty utrzymania admin. przeds., amortyzacja, kary
pacone przez przeds. z tytuu przetermin. zobow.wobec dostawcw czy
bankw).
Koszt stay cakowity pozostaje niezmienny, niezalenie od rozmiarw
produkcji, ksztat linii poziomej.
Koszty zmienne (Kz)- to takie, ktre zmieniaj si wraz za zmianami
produkcji (np. pace robotnikw, koszty zuytych surowcw, paliw i energii).
Koszt zmienny cakowity ronie w miar zwikszenia rozmiarw produkcji, przy
czym tempo wzrostw kosztw jest nierwnomierne.
Koszty cakowite (Kc)- to suma kosztw staych i kosztw zmiennych. (to
suma kosztw poniesionych na wszystkie czynn. wytwrcze wykorzystane do
produkcji).
Krzywa Kc rozpoczyna si zawsze w punkcie krzywej kosztu staego cakowicie,

w ktrym wielko produkcji = 0. Nastpnie krzywa Kc ronie w identyczny
sposb jak krzywa zmiennego cakowicie.
Koszty przecitne (Kp) (k. jednostkowe)- koszty cakowite podzielone przez
ilo wyprodukowanych wyrobw (x), (to koszty poniesione na wyprodukowanie
kadej jedn. produktu).
Kc
Kp = ------x
Przy podejmowaniu decyzji dot. wielkoci produkcji wan dla przeds.
wskazwk jest ksztatowanie si kosztw jedn. przy rnych (wzrastajcych
lub malejcych) rozmiarach produkcji.
Koszt stay przecitnie (Ksp)- powstaje z podzielenia kosztu staego
cakowitego przez wielko produkcji. (pokazuje, jaki koszt stay zosta
poniesiony na kad wytworzon jednostk produkcji).
Koszt sp zmniejsza si nieustannie wraz ze wzrostem rozmiarw produkcji.
Koszt zmienny przecitnie (Kzp)- otrzymujemy dzielc koszt zmienny
cakowicie przez wielko produkcji.
Koszt zmienny przecitnie zmniejsza si wraz ze wzrostem produkcji a
nastpnie, po przekroczeniu przez produkcj pewnej wielkoci, zaczyna rosn.
Koszt cakowicie przecitny (Kcp)- jest Kc przypadajcym na jedn.
produkcji.
Krzywa Kcp ksztatuje si podobnie jak krzywa kosztu zmiennego przecitnego,
przy czym w stosunku do tej ostatniej jest przesunita w gr.
Koszty kracowe (Kk)- informuj o tym, jak wzrastaj koszty cakowite przy
wzrocie produkcji o jednostk wyrobu.
Kc
Kz
Kp = -------lub
Kp = ----------x
x
Ze wzgldu na to, i suma Ks jest jednakowa niezalenie od rozmiarw
produkcji, koszt kracowy wzrasta z powodu wzrostu Kz. W konsekwencji Kk
moemy traktowa jako zmian Kz wynikajcego z jednostkowej zmiany
produkcji.
Zaleno midzy zmianami rozmiarw produkcji i poziomem kosztw jest w literat. ekonom.
analizowana w kontekcie dyskusji nad prawem proporcjonalnej i nieproporcjonalnej wydajnoci.
Pr. proporcjonalnej wydajnoci- oznacza, e zmiany poziomw

kosztw s proporcjonalne do zmian rozmiarw produkcji, a wic kad
nastpn jedn. wyrobu otrzymujemy ponoszc takie same nakady. W tym
przypadku koszt kracowy i k. przecitny s rwne, niezalene od rozmiarw
produkcji.
Z reguy odnosi si to do analiz dugookresowych, gdy, np. w wyniku
wprowadzenia postpu technicznego wszystkie czynniki produkcji s podzielne
i mog by swobodnie, bez adnych ogranicze powikszane o dowoln ilo.
koszty
Kc
Kp
Kk
Kc
Dynamika kosztw (pr. proporcjonalnej wydajnoci)
Kp = Kk
rozmiary produkcji
Pr. nieproporcjonalnej wydajnoci- odnosi si do okresu krtkiego.

Dysponuje ograniczon iloci okrelonego czyn. wytwrczego (maszyny),
ktrego nie mona powikszy, a zwikszenie rozmiarw produkcji dokonuje si
poprzez stopniowe dodawanie pozostaych czyn. produkcji (robocizny). Oznacza
to, e po przekroczeniu pewnego puapu rozmiarw produkcji, kada nastpna
prba powikszenia produkcji o jedn. bdzie wymagaa coraz wyszych
nakadw zmiennych.
4. TEORIA WYBORW KONSUMENTA.

W modelu gospodarki rynkowej wyrniamy 2 gwne podmioty gospodarczegospodarstwo domowe i przedsibiorstwo.
Konsument musi dokonywa nieustannie wyborw midzy rnorodnymi
produktami i usugami zaspokajajcymi jego potrzeby biorc pod uwag
ograniczono zasobw bdcych do jego dyspozycji w danym momencie
czasu, np. dochd, ktry konsument rozprowadza w momencie podejmowania
decyzji.
W teorii konsumenta zakada si, i jest on podmiotem racjonalnym.
Dokonujc wyborw konsument dy do osignicia maksymalnych korzyci
jakie w danych warunkach moe uzyska z konsumpcji dbr. Konsument
racjonalny opiera proces podejmowania decyzji na zasadzie optymalizacji.
Konsument jest uczestnikiem rynku i jako suwerenny podmiot podejmuje
decyzje o zakupie dbr konstytucyjnych w oparciu o wasne preferencje oraz
istniejce ograniczenie obiektywne np. ceny i dochody.
Suwerenno konsumenta to wolno decyzji konsumenta- ktre produkty
kupi, gdzie i od kogo z posiadanych dochodw.
Teoria zachowania si konsumenta oparta jest na 3 podst.
twierdzeniach:
Konsument wybierajc midzy rnymi alternatywami konsumpcji czyni to w
sposb wiadomy, zgodnie z wasnym interesem. Jest to zaoenie o ekonom.
racjonalnoci konsumenta.
Posiadajc pen i prawdziw informacj o produktach konsumenta sam
potrafi najlepiej ocenia na czy polegaj jego korzyci. Bdy w podejmowaniu
decyzji wynikaj z braku informacji.
Konsument decyduje o wyborze struktury wasnej konsumpcji zgodnie ze
swoimi preferencjami, dochodami oraz cenami dbr obowizujcymi na rynku.
Konsument zaspakajajc swoje potrzeby moe zastpowa jedne dobra innymi.
Okrelane s mianem dbr substytucyjnych.
Teoria bazujca na tych 3 zaoeniach posuguje si kategoriami ekonom. W
celu wyjanienia prawidowoci w zachowaniu si konsumenta. Podst. kategori
jest uyteczno, w szczeglnoci za uyteczno marginalna.
UYTECZNO-
jest sum zadowolenia jak osiga indywidualny

konsument z konsumowania lub posiadania danego dobra.
W sowich wyborach konsument dy do maksymalizacji uytecznoci, czyli
do wybrania takiej kombinacji konsumowanych dbr, ktre daje mu moliwie
najwiksze zadowolenie.
UYTECZNO
CAKOWITA
(UC)jest
sum
uytecznoci
konsumowanej iloci produktw lub usugi (suma podanej satysfakcji
osiganej przez producenta). Denie do maksymalizacji uytecznoci
cakowitej jest zwizane z rezygnacj z pewnych dbr dajcych mniejszy
stopie satysfakcji (uytecznoci).
UC
Krzywa uytecznoci cakowitej

(w miar powikszenia ilo dobra jego UC dla
gospodarstwa domowego wzrasta.)
ilo dobra A
UC wzrasta w miar zwikszenia iloci dobra. Wzrost UC jest jednak coraz
wolniejszy. W pewnym momencie, po osigniciu
znacznie iloci
konsumowanego dobra, moe wystpi spadek UC. Dzieje si to dlatego tak,
poniewa w miar zwikszenia konsumpcji uytecznoci kadej dodatkowo
konsumowanej jedn. dobra jest coraz mniej.
Midzy iloci konsumowanego dobra a uytecznoci-wystpuj
zalenoci:
UC konsumpcji danego dobra ronie (spada) wraz ze wzrostem (spadkiem)
iloci dobra.
UM zmniejsza si (ronie) wraz ze wzrostem (spadkiem) iloci
konsumowanego dobra.
UYTECZNO MARGINALNA (UM) (uyteczno kracowa)- wyraa
zadowolenie konsumenta ze zwikszenia (zmniejszenia) konsumpcji danego
dobra o kolejn, dodatkow jednostk.
Uyteczno kracowa- czyli przyrost UC (UC) zwizanej z przyrostem
konsumpcji danego dobra o kolejn jedn. (QA), maleje.
UC
UM = ------UM ,
krzywa uytecznoci kracowej.
QA
ilo dobra A
Prawo malejcej UM mwi, e zadowolenie z pierwszej konsumowanej
jednostki dobra jest znacznie wiksze anieli z kolejnej, drugiej jedn. W
rezultacie przyrosty zadowolenia z konsumpcji mierzone jako UM zmniejszaj
si wraz ze wzrostem iloci konsumowanego dobra. Zaleno ta jest
odwracalna.
Konsument maksymalizujcy korzyci (zadowolenie) z konsumpcji bdzie
j zwiksza, a do momentu, w ktrym UM= 0.
Uyteczno kracowa (maleje)- dodatkowa satysfakcja ze spoycia kadej
dodatkowej jedn. tego samego dobra, czyli uyteczno cakowita ronie w
tempie malejcym
poziom
uytecznoci
ilo jabek
KRZYWA OBOJTNOCIWspczesna
teoria
zachowania
si
konsumenta
opiera
si
na
uporzdkowanym systemie preferencji konsumowanych dbr. Preferencje te s
ilustrowane za pomoc krzywej obojtnoci o rnym moliwym nachyleniu i

ograniczeniu analizy do 2 dbr substytucyjnych.
Krzywa obojtnoci- przedstawia wszystkie kombinacje konsumpcji dwch
dbr, ktre s dla konsumenta obojtne. Kada z tych kombinacji daje
konsumentowi takie samo zadowolenie, (czyli ten sam poziom cakowitej
uytecznoci).Oznacza to, e dana krzywa obojtnoci charakteryzuje si
staym poziomem zadowolenia.
ilo dobra Y
(pomaracze)
Krzywa obojtnoci konsumpcji jabek i pomaraczy
ilo dobra X (jabka)

A,B,C- ten sam poziom uytecznoci bez wzgldu na kombinacje.
Krzywa obojtn.- czy wszystkie p-kty, w ktrych konsument osiga ten sam poziom satysfakcji.
Zwikszenie konsumpcji 1 dobra (jabek) moe odbywa si kosztem
zmniejszenia konsumpcji 2 dobra (pomaraczy). Podobnie zmniejszenie
konsumpcji 1 dobra (pomaraczy) musi by kompensowane wzrostem
konsumpcji 2 dobra (jabek).
Kocowa stopa substytucji- ilo dobraY niezbdna do rekompensaty straty konsumpcji dobraX.
zmiana konsumpcji jednostki dobra Y
MRS = ----------------------------------------------zmiana konsumpcji jednostki dobra X
MVx = MVy
zrwnanie
uytecznoci
Pokazuje preferencje konsumentw w stosunku do dbr substytucyjnych. Konsument dokona

takiego wyboru, aby U kracowa zrwnay si gdy nie bdzie ograniczony budetem i rnic ceny.
dobro Y
Mapa krzywych obojtnoci
dobro X
U2- U4- wysze krzywe uytecznoci (wiksze iloci dbr, wysze poziomy uytecznoci)
A,B- przynosz t sam uyteczno, konsumenci bd aspirowa si do C i wyej.
Krzywe U s zbiene lecz nigdy si nie przecinaj. U (poziom zadowolenia) danego dobra zmienia
si w zalenoci od iloci dobra pozostawionego do dyspozycji konsumenta, dostpnoci innych
dbr.
RWNOWAGA KONSUMENTA- jest to wzgldna stabilno (rwnowaga)

zwyczajw nabywczych, przy ktrych konsument
satysfakcj, stabilno zwyczajw nabywczych.
maksymalizuje
sw
W warunkach rnicy cen konsument osiga stan rwnowagi i maksymalnej

satysfakcji, gdy relacje uytecznoci dobra X do jego ceny i dobra Y s rwne.
MUX
MUY
------- = ---------PX
PY
III. WYBRANE ZAGADNIENIA MAKROEKONOMII.

1. MIERZENIE GOSPODARKI W SKALI MAKRO- PNB, PKB itd.
2. BEZROBOCIE I JEGO RODZAJE.

Zasoby siy roboczej- obejmuj osoby w wieku produkcyjnym zdolne do
pracy i gotowe do jej podjcia na typowych warunkach istniejcych w
gospodarce.
Wspczynnik aktywnoci zawodowej- to relacje midzy zasobami siy
roboczej a liczb ludnoci w wieku produkcyjnym. Im wyszy ten wspczynnik,
tym wiksza cz ludnoci w wieku produkcyjnym chce pracowa zawodowo.
Wysoko wspczynnika aktywnoci zawodowej zaley od szeregu czynnikw:
poziom i zmiany stawek pac, preferencje jednostek w zakresie ksztacenia,
modelu rodziny,
liczby dzieci w rodzinie i sposobu ich wychowywania, a take moliwo
znalezienia pracy.
Grup zatrudnion- tworz ci, ktrzy pracuj, tzn. wykonuj prac najemn, pracuj na wasny r-ek.
Grup bezrobotnych- tworz ci, ktrym nie udao si znale miejsca pracy.
Zasoby siy roboczej obejmuj zatrudnienie i bezrobocie, co mona
zapisa :
Sr = Z + B
Sr zasoby siy roboczej,
Z zatrudnienie,
B bezrobocie.
Z definicji wspczynnika aktywnoci zawodowej wynika, e:
az = Sr / Lp przeksztacajc otrzymujemy: Sr = az . Lp.
az wspczynnik aktywnoci zawodowej,
Lp ludno w wieku produkcyjnym
Wzr na obliczanie liczby bezrobotnych (miara absolutna):
B = az . Lp Z,
B = Sr Z,
Z rwnania tego wynika, e rozmiary bezrobocia s okrelane przez 3 czynniki:
wspczynnik aktywnoci zawodowej, liczb ludnoci w wieku produkcyjnym
oraz wielkoci zatrudnienia.
Stopa bezrobotna (miara relatywna)- wyraa relacj midzy liczb
bezrobotnych a zasobami siy roboczej.
b = B / Sr . 100%
b stopa bezrobotna, wskanik ten ujty jest procentowo.
Pokazuje on, jak cz zasobw siy roboczej stanowi bezrobotni.
Dla okrelenia bezrobocia wyszczeglnia si 3 charakteryst. cechy os. w wieku produkcyjnym:

bezrobocie dot. os. pozostajcych bez pracy, tzn. nie wykonujcych pracy
najemnej i nie pracujcych na wasny rachunek,
dot. ono os. zdolnych i gotowych do podjcia pracy na warunkach
wystpujcych w gospodarce,
dotyczy osb poszukujcych pracy.
BEZROBOCIE- to zjawisko polegajce na tym, e cz ludnoci w wieku
produkcyjnym, zdolnej do pracy i gotowej do podjcia pracy odpowiadajcej
typowym warunkom wystpujcym w gospodarce, pozostaje bez pracy pomimo
podjtych poszukiwa.
RODZAJE BEZROBOCIA:
bezrobocie zwizane z niedopasowaniami strukturalnymi- wystpuje w
sytuacji rwnowagi na rynku pracy, a wic gdy cakowita poda siy roboczej jest rwna
cakowitemu popytowi na si robocz, jak i w sytuacji nierwnowagi rynkowej na rynku pracy.
(Obejmuje bezrobocie frykcyjne i strukturalne),
bezrobocie frykcyjne- jest nieredukowalnym minimum bezrobocia w gospodarce.
Powstaje w zwizku z powolnoci przymusow struktury poday siy roboczej i struktury popytu
na si robocz na niedoskonale funkcjonalnym rynku pracy.
bezrobocie strukturalne- powstaje z niedopasowa struktury poday i popytu na si
robocz, przede wszystkim w aspekcie kwalifikacyjnym zawodowym i regionalnym. Wie si to z
procesem upadku lub rozwoju pewnych bran i gazi. Bezrobocie to moe mie charakter dosy
trway, gdy jego likwidacja wymaga zmiany zawodu, kwalifikacji czy miejsca zamieszkania.
bezrobocie zwizane z nadwyk cakowitej poday siy roboczej nad
cakowitym popytem na si robocz (bezrobocie globalne)- wrd ekonomistw
istnieje zasadnicze rozbienoci pogldw w kwestii przyczyn tego bezrobocia.
Bezrobocie zwizane z niedostatecznym popytem (b. keynesistowskie )Keynesici upatruj ich w niedostatecznym popycie na dobra.
Bezrobocie klasyczne- neoklasycy tumacz to b. przede wszystkim zbyt wysokimi pacami.
7. INFLACJA- pojcie, mierzenie, przyczyny i przeciwdziaania inflacji.
INFLACJA- jest to wzrost oglnego poziomu cen w gospodarce w danym
okresie.
(<przy uwzgldnieniu zmian jakoci>)
Inflacja-to utrzymujcy si przez duszy czas wzrost poziomu cen w
gospodarce narodowej w wyniku, ktrego obnia si sia nabywcza pienidza.
Deflacja (proces odwrotny)- to utrzymujcy si przez duszy czas spadek poziomu cen.
Stopa inflacji przyrost przecitnego poziomu cen dbr i usug w gospodarce
okrelimy w % .
MIARA INFLACJI- indeks cen konsumpcyjnych CPI- stosunek kosztw okrelonych
dbr konsumpcyjnych do kosztw tych dbr w roku bazowym, czyli iloraz wartoci koszyka
rynkowego w roku badanym do wartoci tego koszyka w roku bazowym.
W zalenoci od tempa w jakim rosn ceny wyrniamy rodzaje inflacji:
inflacja pezajca- gdy tempo wzrostu w skali roku wynosi od 3-5%,
inflacja kroczca- -\\- od 5-10%,
inflacja galopujca- -\\- od 10-50%,
hiperinflacja- gdy wynosio wicej ni 100%.
PRZYCZYNY INFLACJI:
IV. MIDZYNARODOWA WSPPRACA GOSPODARCZA.

1.
HANDEL ZAGRANICZNY- pojcie i struktura.
HANDEL ZAGRANICZNY- to eksport i import towarw, usug, przepyww

kapitau, technologii, siy roboczej.
Eksport- jest sprzeda towarw krajowych za granic.
Import- jest kupnem towarw z zagranicy.
2. KORZYCI
PRACY.
UCZESTNICTWA
MIDZYNARODOWYM
PODZIALE
MIDZYNARODOWY PODZIA PRACY- poszczeglne kraje specjalizuj si w

wytwarzaniu okrelonych dbr.
KORZYCI:
Akcja- papier wasnociowy, stanowicy o wasnoci.

Akumulacja /skala mikro/-to rodki na powikszenie kapitau. VI
Akumulacja- to kategoria ekonomiczna zwizana z odwaaniem procesu
wytwarzania. II
Akumulacja w skali makro- cz dochodu narodowego przeznaczona
na przyrost majtku narodowego. IV
Akumulacja- to rodki na powikszenie kapitau.
Analiza kosztw ekonomicznych w przeds. za okres krtki
uwaamy- okres, w ktrym przynajmniej jeden z czynnikw wytwrczych
nie ulegnie zmianie (zuyciu).
Bank centralny- wany element systemu bankowego pastwa penicy
funkcj m.in. nadzoru bankowego. X
Bank- to instytucja centralizujca popyt i poda na pienidz. I, IX
Budet to- podstawowy plan finansowy sfery produkcji materialnej. VIII
Cakowite koszty stae firmy to- koszty, ktre nie ulegaj zmianie wraz
ze wzrostem produkcji.
Cakowite koszty zmienne- zmieniaj si z powodu zmian cen
czynnikw wytwrczych.
Cena rwnowagi rynkowej- co do tendencji- rezultat dziaania
mechanizmu rynkowego. VII
Centralizacja kapitau- wynik tworzenia si spek.
Cykl gospodarczy obejmuje 4 fazy wystpujce w okrelonej
sekwencji- kryzys, depresja, oywienie rozkwit. VIII
Dugookresowa krzywa kosztw przecitnychwskazuje minimum
przecitnych kosztw cakowitych dla kadej skali produkcji przy danej
technologii i niezmiennoci zasobw.
Do najczciej wymienianych przyczyn wystpienia niekorzyci
skali dziaania przeds. zalicza sitrudnoci w zarzdzaniu.
Do podstawowych przyczyn korzyci skali dziaania przeds.
zaliczamy- specjalizacj pracownikw i maszyn.
Do wad metodologii SNA naley- nie uwzgldnianie produkcji
nierynkowej.
Nie uwzgldnia si: szarej strefy; wartoci czasu wolnego; produkcji
antydbr- odpadw; transakcji towarami wytworzonymi w latach
wczeniejszych (sprzeda z drugiej rki). VI
Dobra substytucyjne A i B to- gdy cena A ronie, to popyt na B ronie.
IV
Dobra wolne to- dobra wystpujce w przyrodzie nie wymagajce pracy
ludzi. VII
Dobro A i B s wzgldem siebie komplementarne bocena A maleje,
to popyt na B ronie. VII
Dochd narodowy brutto /MPS/- wskanik makroekonomiczny
uwzgldniajcy warto przeniesion i nowo wytworzon. VII
Dochd narodowy netto- warto nowo wytworzona w skali makro-. IV
Dylematem ostatecznego podziau dochodu narodowego jest m.in.- I
Dywidenda to- udzia w zyskach spki w zwizku z posiadaniem akcji.
Efekt substytucyjny zmiany ceny dobra X polega na tym, e- przy
obnice jego ceny /ceteris paribus/staje si ono wzgldnie tasze i
konsumenci mog zastpi nim inne dobra.VI
Ekonomia normatywna- formuuje sdy wartociujce, np. jaka powinna
by wielko produkcji. VIII
Ekonomia pozytywna to przede wszystkim- opisywanie zjawisk

gospodarczych bez wyraania sdw wartociujcych. III
Ekonomiczne zagadnienie mona zdefiniowa nastpujco- rozdzia
ograniczonych rodkw midzy wspzawodniczce cele. VII, IX, X
Elastyczno popytu- popyt proporcjonalnyprocentowa zmiana
popytu jest taka sama jak procentowa zmiana ceny. III
Ewolucja pienidza polega m.in. na- jego dematerializacji. VI
Gospodarka naturalna- to wytwarzanie dla zaspokojenia potrzeb
wytwrcy.
Gospodarka rynkowa to- produkcja regulowana mechanizmem popytu i
poday. VIII, IX
Inflacja przejawia si gwnie- dugotrwaym wzrostem oglnego
poziomu cen przy uwzgldnieniu zmian jakoci. I, IX
Inflacja przejawia si przede wszystkim- wzrostem oglnego poziomu
cen. VI
Istot spek kapitaowych jest- ograniczenie odpowiedzialnoci ich
wacicieli do wysokoci ich pierwotnego nakadu kapitaowego.
Koncentracja kapitau, to skutek- akumulacji zysku przeds.
Koncentracja kapitau to- rezultat akumulacji zyskw.
Konsumpcja indywidualna to- zaspokajanie indywidualnych potrzeb z
wasnych dochodw. IX
Koszt kracowy to- przyrost kosztw przeds. wywoany zwikszeniem
produkcji o jednostk.
Koszty jawne przeds. to- wydatki rejestrowane przez system ksigowy.
Koszty ukryte to- np. procent, jaki zyskaby waciciel kapitau o lokaty
bankowej.
Kooperacja zoona- wytwarzanie z zastosowaniem podziau pracy.
Krzywa popytu- pokazuje odwrotn relacj midzy cen dobra, a ich
iloci, ktr konsumenci s skonni i s w stanie naby /ceteris paribus/.
IX
Krzywa popytu przedstawia- zaleno popytu wzgldem ceny. VIII
Krzywa transformacji ilustruje- kombinacje dbr, ktre mog by
wykorzystane, gdy zasoby s w peni wykorzystane. III
Metodologia obliczania dochodu narodowego SNA opiera si- o
kryterium pracy przynoszcej dochd. II
Nadprodukcja wzgldna to- przewyka poday nad popytem przy
istniejcych cenach i dochodach. VIII
Najczciej stosowan miar inflacji jest-indeks cen konsumpcyjnych.
III, VII
Obliczanie produktu globalnego metod zakadow pozwala naanaliz wzajemnych powiza wystpujcych pomidzy gaziami i
dziaami gospodarki narodowej. II
Obligacje to- papiery wartociowe potwierdzajce powstanie dugu.
Oglna rwnowaga rynkowa- oznacza tym samym wystpowanie
rwnowag czstkowych. I
Oglna rwnowaga rynkowa-rwnowaga popytu i poday w ujciu ex
ante. VI
Pewno posiadania kontrolnego pakietu akcji to- 50% + 1 akcja.
Pienidz w gospodarce naturalnej- jest zbdny.

Pierwotny podzia dochodu narodowego dokonuje si- w sferze
zatrudnienia produkcyjnego. II
PNB to strumie produktu, strumie dochodu, pieniny odpowiednik
strumienia dbr finalnych i usug wytworzonych w cigu roku., VIII
PNB to- suma wszystkich patnoci za wykorzystanie zasobw, X
PNB/GNP/ to- warto rynkowa wszystkich dbr i usug finansowych
wytworzonych w gospodarce w danym okresie. III
PNN to-warto pienina produktw finalnych pomniejszona o
restytucj.IX
Podstawow wad metodologii MPS jestnieuwzgldnianie sfery
usug niematerialnych. VII, X.
Podwjne opodatkowanie zysku to wada- spki akcyjnej.
Podzia pracy to- proces polegajcy na tym, e poszczeglne jednostki
specjalizuj si w pewnych rodzajach pracy. V
Popyt elastyczny- to wzgldna zmiana popytu jest wiksza od wzgldnej
zmiany ceny. II, IV
Prakseologiczna zasada najwikszego efektu / wydajnoci/ todziaanie takie, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma maksymalny
stopie realizacji celu. III
Prakseologiczna zasada oszczdnoci rodkw- to dziaanie takie,
aby przy danym stopniu realizacji celu uy minimalnego nakadu
rodkw. I, II
Produkt czysty /warto dodatnia/- rnica wartoci wytworzonej i
przeniesionej. III
Produkt globalny to- strumie (struktura) produktw finalnych
wytworzonych w skali makro (caej gospodarki). IV
Proliferacja produktw to- wielka liczba odmian tego samego produktu.
IV
Prawo malejcych przychodw kracowych mwi, e- zwikszenie
czynnikw zmiennych przy niezmiennej iloci czynnikw staych wywouje
coraz mniejszy wzrost produkcji.
Produkt kracowy- dodatkowa produkcja otrzymana z kolejnej jednostki
zasobu zmiennego.
Przecitny koszt cakowity- suma przecitnych kosztw staych i
przecitnych kosztw zmiennych lub iloraz kosztw cakowitych i wielkoci
produkcji.
Przedmiotem bada ekonomii jest m.in.- alokacja zasobw. II
Przedmiotem bada ekonomii- jest proces gospodarowania. I
Przy popycie doskonale sztywnym- popyt nie reaguje na zmian ceny.
I,VII
Reprodukcja prosta to- zapewniona cigo procesu produkcji przy
niezmieniajcych jej rozmiarach. VIII
Reprodukcja rozszerzona to- sytuacja, w ktrej akumulacja jest wiksza
od konsumpcji. IX
Reprodukcja
rozszerzona-w
skali
mikro-nie
cay
zysk
jest
konsumowany. V
Reprodukcja zawona- jest rwnoznaczna z tzw. przejadaniem
majtku.
Rwnowaga
konsumenta
to- wzgldna stabilno zwyczajw
nabywczych, przy ktrych konsument maksymalizuje sw satysfakcj.
Siy wytwrcze to- sposoby i rodki oddziaywania czowieka na
przyrod. IV, VI
Spoeczny produkt globalny /MPS/ to- strumie dbr materialnych

wytworzonych w gospodarce. V, VI
Spka osobowa to- porozumienie wsplnikw, ktrzy dziel zyski
proporcjonalnie do udziaw.
Stopa amortyzacji to- odwrotno czasu ycia rodka pracy. (wyraa si
w %) III
Stopa amortyzacji powinna uwzgldnia- zuycie fizyczne i moralne
rodki pracy.
Stopa wzrostu, np. dochodu narodowego to- iloraz rnicy dochodu w
roku badanym i w roku podstawowym do dochodu w roku podstawowych.
Stopa zysku to- stosunek zysku do woonego kapitau. VI, X
Stopa zysku- w warunkach konkurencji wystpuje tendencja do
ksztatowania si jej przecitnego poziomu. IV
Stopa zysku- to relacja zysku do caego woonego kapitau. V
Suma wartoci nowo wytworzonej w skali caej gospodarki w cigu
roku to- dochd narodowy netto. I, V
Swobodny dopyw kapitau i siy roboczej do kadej dziedziny
gospodarki /w warunkach wolnej konkurencji/ prowadzi doksztatowania si przecitnej stopy zysku. V
rodki produkcji to- rodki pracy i przedmioty pracy. VIII
Towar to- produkt przeznaczony na wymian. IV
Towar to- kategoria ekonomiczna wystpujca w gospodarce rynkowej. V,
X
Towar- kady produkt o wartoci uytkowej.
Twrc teoretycznych podstaw interwencji pastwa w gospodarce
jest- J.M. Keynes. III
Tzw. automatycznym stabilizatorem koniunktury gospodarczej
nazywamy- progresj podatkow. VII, X
Tzw. ekonomia normatywna- formuuje sdy wartociujce, np. jaki
powinien by poziom dochodw. V
Tzw. formalne przyczyny kryzysw z funkcji pienidza jako- rodka
cyrkulacji i rodka patniczego. II
Uyteczno pienidza ujawnia si- w momencie jego wydatkowania.
III
W gospodarce naturalnej pienidz- jest zbdny. II, IV, X
W modelu konkurencji doskonaej- przedsibiorca musi przyj cen,
ktra ustali si na rynku. X
W warunkach konkurencji doskonaej- decyzje ekonomiczne
podejmuj poszczeglne podmioty we wasnym interesie, ograniczone
jedynie siami poday i popytu. VII
W warunkach modelu konkurencji doskonaej- decyzje ekonomiczne
podejmuj poszczeglne podmioty we wasnym zakresie ograniczone
jedynie siami popytu i poday. I
W
warunkach
reprodukcji
prostej
wystpujeodtwarzanie
(funkcjonujcego) kapitau.I,VI
Wasno w sensie ekonomicznym, to- raczej zbir stosunkw midzy
ludmi, powstajcych w zwizku z korzystaniem przez nich z rezultatw
dziaalnoci gospodarczej. II
Wskanik elastycznoci popytu ED>1, to popyt jestelastyczny. V
Wtrny podzia dochodu narodowego-dokonuje si m.in. poprzez
budet. 9
Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia, gdy- reakcje

popytu i ceny maj charakter przeciwny. VIII, X
Zgodnie z tzw. prawem rynkw Saya- wzrost produkcji automatycznie
wywouje proporcjonalny wzrost produktu. V
Zjawisko niepodzielnoci rodkw pracy powoduje m.in.- wzrost
wielkoci obiektw produkcyjnych i zmniejszenie si ich iloci.
Zysk to- przychd pomniejszony o koszty cakowite. IX
Zysk ekonomiczny = 0, to- realizuje zysk tzw. normalny.
Zysk ekonomiczny firmy- zysk ksigowy pomniejszony o koszty ukryte.
Zysk ksigowy to- rnica midzy utargiem i cakowitymi kosztami
jawnymi.
Akumulacja
w
przeznaczenie/.
skali
mikro-
makro-
/pojcie,
AKUMULACJA
PRAWO POSTPUJCEJ AKUMULACJI
Akumulacja- powoduje w danym okresie zwikszenie wolumenu
funkcjonujcego kapitau, powodujce moliwo zwikszania akumulacji
w przyszym okresie.
Akumulacja-kategoria
ekon.
zwizana
z
odwaaniem
procesu
wytwarzania.
Akumulacja
(w
skali
makro)cz
dochodu
narodowego
przeznaczonego na przyrost majtku narodowego.
Cel dziaalnoci gospodarczej domu- optymalizacje ycia.

???
Co to jest rynek?
RYNEKjest
miejscem,
zorganizowanym
zazwyczaj
w
sensie
instytucjonalnym, gdzie dokonuje si transakcji kupna i sprzeday oraz
warunkw, w jakich one przebiegaj.
Moemy ten caoksztat transakcji klasyfikowa wg rnych
kryteriw podziau:
wg przedmiotu obrotu rynek dbr i usug konsumpcyjnych oraz rynek
czyn. produkcji;
wg zasigu geograficznego- rynek lokalny, regionalny, krajowy,
midzynarodowy, wiatowy;
w zalenoci od sytuacji rynkowej- rynek sprzedawcy i rynek nabywcy;
moemy wyrni rynek homogeniczny (jednorodny), np. rynek ropy,
pszenicy i rynek heterogeniczny np. rynek pracy
r zalenoci od stopnia wyrwnania si ceny- rynek doskonay i

niedoskonay
Rynek peni funkcj regulatora procesw gospodarczych. Poprzez
gr popytu i poday dokonuje obiektywnej wyceny poszczeglnych
towarw, czyli ustala ich ceny.
Krzywa
transformacji.
produkcyjnych)
(krzywa
moliwoci
Granica moliwoci produkcyjnych- wskazuje na alternatywne

kombinacje 2 grup produktw, ktre spoeczestwo jest zdolne wytworzy
w cigu danego okresu czasu wykorzystujc do tego w caoci i w jak
najlepszy sposb posiadane zasoby oraz technologie produkcji.
dobro A
dobro B
Krzywa transformacji ilustruje-kombinacje dbr, ktre mog by
wykorzystane, gdy zasoby s w peni wykorzystane.
Kadej korzyci (zyskowi) z podjtej decyzji gospodarczej towarzyszy koszt
Przy danych zasobach i technologii zwikszenie produkcji jednego rodzaju
dbr oznacza czciow rezygnacj z produkcji drugiego rodzaju dbr.
Decyzja o przeznaczeniu wikszych zasobw na produkcj dbr wojsk.
oznacza mniejsz ilo zasobw na dobra cywil. i w efekcie mniejsz ilo
wytworzonych dbr cywil.
Zwikszajc produkcj dbr wojsk. o jedn. odnosimy okrelone korzyci
(np. bezpieczestwo granic). Osignicie tych korzyci zwizane jest
jednak z koniecznoci poniesienia kosztu alternatywnego. Kosztem tym
jest rezygnacja z produkcji dbr cywil.- rezygnacja z korzyci jakie
moglimy osign przeznaczajc zasoby na wytworzenie wikszej iloci
dbr cywil., a nie wojsk.
Podstawowe funkcje cen.

FUNKCJE CEN:
dochodowa- ceny towarw i usug powinny obejmowa odtworzenie
wszystkich kosztw i zapewnia nadwyk dochodow suc
finansowaniu rozwoju firmy,
informacyjna- ceny informuj producenta o opacalnoci dziaalnoci
wytwrczej, a konsumenta jakie i w jakich ilociach dobra moe naby
(struktura zakupw),
redystrybucyjna- ceny s narzdziem redystrybucji dochodw,
rozdzielcza- kiedy popyt rwnoway si z poda. Przy niskich cenach
popyt jest nadmierny, przy cenach wysokich poda bdzie przewyszaa
popyt.
Nieuwzgldnienie sfery usug niematerialnych,

Nie uwzgldnia si usug,
Trudno w praktycznym rozrnianiu pracownikw produkcyjnych.
Podst. warunki
kapitalizmie.
istnienia
rynku
siy
roboczej
System kapitalistyczny- gospodarka nie jest jednorodna. System oparty

na prywatnej wasnoci i nieskrpowanej przedsibiorczoci. Wasno
rodkw produkcji opiera si na prawie do prywatnego posiadania
majtku. Kapitalista nie jest dysponentem cudzej siy roboczej, do
obsuenia posiadanych r. produkcji musi wynaj cudz si robocz i
zapaci za to wynajcie tak, aby waciciel cudzej siy roboczej mg y
na godnym poziomie za otrzyman pac robocz pozwalajc odtworzy
zdolno do pracy poprzez szeroko rozumian konsumpcj. Zawarto
koszyka dbr konsumpcyjnych niezbdnego do odtworzenia zdolnoci do
pracy zaley od poziomu ycia w danym spoeczestwie i jest miar
rozwoju.
Waciciel siy roboczej moe ni dysponowa gdy:
Jest wolny osobicie;
Jest wolny od posiadania rodkw produkcji.
S to 2 warunki istnienia siy roboczej.
Rzemielnik- posiada r. produkcji, ktre moe uruchomi swoj si
robocz- produkcja prosto towarowa, drobnotowarowa.
Kapitalista- do uruchomienia posiadanych r. produkcji zmuszony jest do
wynajcia cudzej siy roboczej.

KONKURENCJA DOSKONAA charakteryzuje si tym, e aden z kupujcych i sprzedajcych nie ma
wpywu na cen. Cena jest wypadkow oferty wszystkich producentw i
Producent dziaajcy w konkurencji doskonaej dostosowuje wielko
produkcji w taki sposb, aby przy danej cenie rynkowej i danych kosztach
produkcji osign zysk maksymalny.
Rwnowaga przeds. zwizana jest z ksztatowaniem si sytuacji gazi
przemysu, do ktrej nale wszyscy producenci wytwarzajcy dany
produkt.
MODEL KONKURENCJI DOSKONAEJ opiera si na 4 zaoeniach:
Zaoenie
jednorodnoci
produktu,
(produkty
producentw
s
identyczne);
Zaoenie penej mobilnoci czynnikw produkcji, (nie istniej adne
przeszkody wchodzenia i wychodzenia przeds. do i z danej gazi
produkcji);
Zaoenie doskonaej infor o rynku, (przyjmujemy, e sprzedajcy i
kupujcy posiadaj pen inf. o produkcie i cenie, w danym momencie jak i
w przyszoci).
Przedstaw
graf.
(koniunkturalnego).
fazy
cyklu
gospodarczego
CYKL KONIUKTURALNY- przejawia si okresowymi i w miar

regularnymi wahaniami produkcji i zatrudnienia czynnikw wytwrczych.
Cykl gospodarczy wg J.M.Keynesa obejmuje 4 fazy:
I. kryzys
II. depresja (PNB nie wzrasta, nie moe niej spa, bezrobocie, bieda);
III. oywienie (zatrudniamy ludzi, zwikszamy produkcj);
IV. rozkwit (osignlimy max wskaniki, ktrych nie mona przekroczy,
zyski nie rosn w przeds.)
doch.
narod
I
II III IV
czas
W rzeczywistoci mamy okresy spowolnionego i przypieszonego wzrostu. W
krtkim okresie uywa si wielu innych wskanikw: stopa %, zmiana ceny
itp.
Faza kryzysu- charakteryzuje si spadkiem poszczeglnych wielkoci
gospodarczych;
Faza depresji- ich wzgldna stabilizacj na obnionym poziomie;
Faza oywienia- wzrostem poszczeglnych wskanikw aktywnoci
gospodarczej;
Faza rozkwitu- zaczyna si, gdy te wielkoci osign poziom z
poprzedniego grnego p-ktu zwrotnego. Charakteryzuje si dalszym
wzrostem poszczeglnych wskanikw, ale ju w zwolnionym tempie.
Grny p-kt zwrotny zapocztkuje f. kryzysu i nowy cykl.
FAZY CYKLU:
Przesanki kryzysu narastaj ju w fazie rozkwitu. Trudnoci zbytu
powoduj trudnoci uzyskania kredytu, przejciowe podniesienie stopy %,
powstrzymanie si inwestowania, gwatowny spadek popytu na r.
produkcji i si robocz. Szanse przetwarzania maj przeds. wytwarzajce
po niskich kosztach wytwarzania. Kryzys jest czyn. dokonujcym selekcji
wrd przeds., take ze na rynku zostaj najlepsi. Popyt nie schodzi nigdy
poniej pewnego minimum.
Depresja- produkcja utrzymywana jest na niskim poziomie i ustala si
pewien stan para rwnowagi minimalnej. Nastpuje denie do obnienia
kosztw wytwarzania, moliwoci zbytu, osignicia stopy zysku.
Pewien minimalny wzrost oznacza wzrost zatrudnienia i strumienia popytu.
Depresja przechodzi w stan oywienia, ktry trwa tak dugo jak przeds.
pozytywnie oceniaj przyszo. Oywienie przechodzi w rozkwit, ktry
niesie ze sob przesanki kryzysu.
R-nie iloci pienidza w obiegu: M x V=P x T- rozszyfruj

symbole.

CK+ZB
M = ----------------V

K- kredyty
MxV=PxT
PxT
M = ---------V

rynkowej /krenie, analiza statyczna/.
Uzasadnij krtko twierdz: konkurencja jest motorem

postpu.

nie uwzgldnianie produkcji nierynkowej,
nie uwzgldnia si produkcji nie przeznaczonej na rynek(samo
zaopatrzenia)
nie uwzgldnia si szarej strefy;
nie uwzgldnia si wartoci czasu wolnego;
nie uwzgldnia si produkcji antydbr- odpadw;
nie uwzgldnia si transakcji towarami wytworzonymi w latach
wczeniejszych (sprzeda z drugiej rki).

Ekonomici dokonuj rozrnienia midzy zasobem i strumieniem.
ZASB- to okrelona liczba produktw, pienidzy, pracownikw itp., w
danym momencie czasu. Mona mie zasb oszczdnoci, telewizorw w
magazynie czy te zasb myda w azience.
STRUMIE- w ekonomii, a zwaszcza w mikroekonomii, posugujemy si
tym pojciem strumienia dbr, pienidzy, zasobw naturalnych, ktre
prze[pywaj midzy podmiotami gospodarczymi z rn szybkoci w
okrelonym czasie.
Posugujc si kategori strumienia zwizane jest z uwzgldnieniem
czynnika czasu w analizowaniu zjawisk gospod. Np. inform., e po cenie
5000z/kg konsumenci kupuj 100 ty. ton jabek jest inform. Niewiele
znaczc o ile nie okrelimy jakiego okresu czas to dot.
Akcja- papier wasnociowy, stanowicy o wasnoci.

Akumulacja /skala mikro/-to rodki na powikszenie
kapitau.
Akumulacja- to kategoria ekonomiczna zwizana z
odwaaniem procesu wytwarzania.
W skali makro- moe by rozpatrywana jako element
szeroko rozumianych oszczdnoci.
Akumulacja w skali makro-cz dochodu narodowego
przeznaczona na przyrost majtku narodowego.
Akumulacja- to rodki na powikszenie kapitau.
Analiza kosztw ekonomicznych w przeds. za okres
krtki uwaamy- okres, w ktrym przynajmniej jeden z
czynnikw wytwrczych nie ulegnie zmianie (zuyciu).
Bank centralny- wany element systemu bankowego
pastwa penicy funkcj m.in. nadzoru bankowego.
Funkcje BC- jako bank emisyjny-monopol w zakresie
emisji pienidza; jest bankiem obsugujcym budet
pastwa; jest bankiem bankw-prowadzi rachunki innych
bankw. (s.14) Instrumenty-jak limity kredytowe,
plafony kredytowe.
BC. odpow.jest za ilo pienidza bdca w obiegu.
Instrumenty o charak.rynkowym to: skadanie ofert
innym bankom(korzystnych kredytw refinansowych);
operacje na otwartym rynku papierami wartociowymi
przede wszystkim obligacjami pastwowymi. (s.14).
Bank-to instytucja centralizujca popyt i poda na
pienidz.
Bezrobocie- ludzie chccy pracowa, nie mog znale
pr. w krtkim okresie, oznacza to stracon produkcj,
trudn sytuacj osobist tych bez pr., wysze wydatki
budetowe napdzajce inflacj. Sytuacja, w ktrej popyt
na si robocz jest mniejszy od jej poday,czyli na rynku
pracy wystpuje wolna sia robocza nie znajdujca
moliwoci zatrudnienia. (s.21) Funkcje-frykcyjne,
sezonowe, strukturalne, cykliczne.
Bilans patniczy- zestawienie wydatkw pastwa dla
pozyskiwania dbr za granic i wpyww z eksportu.
Budet to-podst.plan finansowy sfery produkcji material.
Budet pastwa- to podst. plan finansowania pastwa.
Cakowity koszt alternatywny- suma kosztw jawnych
i kosztw ukrytych. TC= TEC+TIC
Cakowite koszty stae firmy to- koszty, ktre nie
ulegaj zmianie wraz ze wzrostem produkcji. Krzywapozostaje niezmienna ,niezalena od rozmiarw prod.
Cakowite koszty zmienne-koszty ktre wrastaj wraz
ze wzrostem produkcji.
Cena- warto towaru wyraona w pienidzu, watro
tworzona jest przez prac. Funkcje-dochodowa,
informacyjna, redystrybucyjna, rozdzielcza. (s. )
Cena rwnowagi rynkowej- co do tendencji- rezultat
dziaania mechanizmu rynkowego.
Centralizacja kapitau- wynik tworzenia si spek.
Cykl gospod.obejmuje 4 fazy wystpujce w okrelon.
sekwencji- kryzys, depresja, oywienie rozkwit.
Deflacja- (proces odwrotny od inflancji)-to utrzymujcy
si przez duszy czas spadek poziomu cen.
Deprecjacja pienidza-spadek siy nabywczej pienidza
prowadzcy do inflacji.
Dugookresowa krzywa kosztw przecitnychwskazuje minimum przecitnych kosztw cakowitych
dla kadej skali produkcji przy danej technologii i
niezmiennoci zasobw.
Do najczciej wymienianych przyczyn wystpienia
niekorzyci skali dziaania przeds. zalicza sitrudnoci w zarzdzaniu.
Do podstawowych przyczyn korzyci skali dziaania
przeds. zaliczamy- specjalizacj pracownikw i maszyn.
Do wad metodologii SNA naley- nie uwzgldnianie
produkcji nierynkowej.
Nie uwzgldnia si: szarej strefy; wartoci czasu
wolnego; produkcji antydbr- odpadw; transakcji
towarami wytworzonymi w latach wczeniejszych
(sprzeda z drugiej rki).
Dobra konsumpcyjne-przeznacz.bezporednio na
zaspokojenie potrzeb.
Dobra inwestycyjne-bezpor. nie zasppokajaj potrzeb
su do wykonywania d.konsumpcyjnych.
Dobra substytucyjne A i B to- gdy cena A ronie, to
popyt na B ronie.
Dobra wolne to- dobra wystpujce w przyrodzie nie
wymagajce pracy ludzi.
Dobro A i B s wzgldem siebie komplementarne bocena A maleje, to popyt na B ronie.
Dochd narodowy= PNN- podatki porednie (tkwi w
cenach-Vat,akcyza) Gdyby nie byo podatkw (pastwa)
to DN= dochd osobist., dochd dyspozycyjny.
Dochd narodowy brutto /MPS/- wskanik makroekon.
uwzgldniajcy warto przeniesion i nowowytworzon.
Wikszy jest o warto amortyz.acji w caej gospodarce
= wart.nowowyt.+w.przeniesiona. Db=Dn+amortyz.
Dochd narodowy netto- warto nowo wytworzona w
skali makro-. Suma wartoci nowowytworzonych w
skali caej gospodarki w cigu roku.
Dochd- dyspozycyjne dochody osobiste= Dochd
osobisty (PI) podatki porednie. Dziel si na
konsumpcj i oszczdnoci osobiste.
Dochd odobisty(PI)=Dn - opaty na ubezp.spo.
podatki dochodowe przeds. nierozdzielone zyski
przeds.(akcje,dywidendy) + patnoci transferowe,
rzdowe, przed. (zasiek dla bezrobotnych,f.socjalny)
Dylematem ostatecznego podziau dochodu
narodowego jest m.in.-redystrybucja dochodw na
finansowanie sfery nieprodukcyjnej.
Dysekonomia skali-niekorzyci skali- powikszeniu
wszystkich zasobw towarzysz znacznie mniejsze
przyrosty prod,nastpuje spadek efektywnoci wraz ze
wzrostem skali dziaania. Przyczyny: trudnoci w
zarzdzaniu; rozmiar przeds, rozbudowana struktura
organizacyjna powoduje brak identyfikacji pracow. Z
przeds.
Dywidenda to- udzia w zyskach spki w zwizku z
posiadaniem akcji.
Efekt dochodowy- przy obnice ceny tego dobra sia

nabywcza konsumpvji ronie.
Efekt substytucyjny zmiany ceny dobra X polega na
tym, e- przy obnice jego ceny /ceteris paribus/staje si
ono wzgldnie tasze i konsumenci mog zastpi nim
inne dobra.
Ekonomia normatywna- formuuje sdy wartociujce,
np. jaka powinna by wielko produkcji.
Ekonomia pozytywn. to przede wszystkim- opisywanie
zjawisk gospod. bez wyraania sdw wartociujcych.
Ekonomia skali-korzyci skali- krzywa spada, nastpuje
obnienie kosztu ze wzg.na wzrost skali dziaania,
wiksza skala dziaania= wiksza efektywnoc.
Zwieksz.wszystkich zasobw towarzyszy wzrost
opacalnoci produkcji.Przycz: specjaliz.pracow,wikszy
poziom ich wyksztacenia, wzrost wydajnoci pr;
spec.maszyn i urzdze i ich wyszy poziom tech; duy
kapita powoduje moliwo rezerwowania
niepodzielnoci zasobw prod.
Ekonomiczne zagadnienie mona zdefiniowa
nastpujco- rozdzia ograniczonych rodkw midzy
wspzawodniczce cele.
Eksport- sprzeda za granic
Elastyczno popytu- popyt proporcjonalnyprocentowa zmiana popytu jest taka sama jak procentowa
zmiana ceny.
Ewolucja pienidza polega m.in. na- jego
dematerializacji.
Fetyszyzacja towarowa- jeeli cena maleje jest to
bodziec dla producenta, eby zmniejszy produkcj.
Fetyszyzacja-blisza wolnej konkurencji ni czystemu
monopolowi, twierdzenie e towar rzdzi producentem.
Gospodarka naturalna- to wytwarzanie dla
zaspokojenia potrzeb wytwrcy.
Gospodarka rynkowa to- produkcja regulowana
mechanizmem popytu i poday.
Import-zakup za granic.
Indeks cen (IC)-cena towaru X w danym roku do ceny
towaru X w czasie roku bazowego.IC= cena towaru X (t)/
cena towaru X (t0) * 100.. IC-nie moe by zwyk
redni, musi uwzgl.wag (udzia) poszczeglnych dbr
w PNB,gdy zmiana cen nie wystpuj jednakowo.
Pozwala na ustaleniu rzeczyw.wzrostu PNBpo wyelimin.
Deformacyjnego ruchu cen.
Indeks cen konsumpcyjnych (CPI)- jest to najczciej
stosowana miara inflancji. To stosunek kosztw okrelon.
dbr konsumpcyjnych do kosztw tych dbr w roku
bazowym, czyli iloraz wartoci koszyka rynkowego w
roku badanym do wartoci tego koszyka w rok bazowym.
Inflacja przejawia si gwnie- dugotrwaym wzrostem
oglnego poziomu cen przy uwzgldnieniu zmian
jakoci.
Inflacja przejawia si przede wszystkim- wzrostem
oglnego poziomu cen.
Interwencjonizm pastwa- (pastwo kapital.wcza si
aktywnie w mechanizm gospodarczy). Cele: regulowanie
koniuktury; zwikszenie tempa rozwoju gospod.;
konieczno uruchomienia czynnikw popytowych(danie
pracy-roboty publ.,militaryzacja gospodarki)aby nie
wzrosa produkcja. Narzdzia: polityka fiskalna;
polityka handlu zagranicznego; polityka inwestycji
nieprodukcyjnych. (s.13)
Istota analizy ekonomiczne-to system bada i ocen
efektywnoci dziaania jednostki gospodarczej.
Istot spek kapitaowych jest- ograniczenie
odpowiedzialnoci ich wacicieli do wysokoci ich
pierwotnego nakadu kapitaowego.
Izokwanta- krzywa ilustrujca rne minimalne
kombinacje nakadw niezbdnych do wytwarzania danej
wielkoci produkcji.
Koncentracja kapitau, to skutek- akumulacji zysku
przeds.
Koncentracja kapitau to- rezultat akumulacji zyskw.
Konsumpcja indywidualna to- zaspokajanie
indywidualnych potrzeb z wasnych dochodw.
Konsumpcja zbiorowa- nie jest bezporednio odpatna,
finansowana z budetu pstwa.
Koszt alternatywny-to koszt utraconych korzyci.
Jest to warto najlepszej z moliwych korzyci
utraconych w wyniku dokonanego wyrobu.
Koszty cakowite- suma cakow.kosztw staych i
cakow.kosztw zmiennych. TC=TFC+TVC
Krzywa-rozpoczyna si zawsze w pkt krzywej TFC,w
ktrym wielk=0,nastpnie TC ronie identycznie jak
TVC.
Koszt kracowy to- przyrost kosztw przeds. wywoany
zwikszeniem produkcji o jednostk.
Koszty jawne przeds. to- wydatki rejestrowane przez
system ksigowy.
Koszty produkcji-s to nakady pienine poniesione na
czynniki produk. zaangaowane w procesie wytwarzania
produktw i usug w danym okresie czasie.
Koszty ukryte to- np. procent, jaki zyskaby waciciel
kapitau o lokaty bankowej.
Kooperacja prosta-wytworzenie od pocztku do koca
samodzielnie przez pracownika najemnego.
Kooperacja zoona- wytwarzanie z zastosowaniem
podziau pracy. Manufaktura, proces produkcji
podzielony na operacje, zatrudnieni nie wykonuj
samodzielnie od pocztku do koca, zastosowano podzia
pr. co przynosi korzyci w postaci wzrostu wydajnoci
pr, moliwo zatrudnienia pracow.z niszymi
kwalifikacjami, wzrasta wydajno pr., wzrasta skala
produkcji, wzrasta zysk.
Kracowa stopa substytucji- ilo dobra Y niezbdna
do rekompensaty straty konsumpcji dobra X.
MRS= Zmiana kY/ Zmiana KX. Pokazuje preferencje
konsumentw w stosunku do dbr substyutucyjnych.
Kredyt- odoone oszczdzanie ,czyli odoona
konsumpcja.
Kryzys ekonomiczny- (Kryzys
nadprodukcji)-przewyka poday nad popytem ,nadmiar
produkcji w stosunku do efektywnego popytu.Moe by
wywoany szybszym wzrostem poday ni popytu.
Cechy: Nadprodukcjapowszec.trudnoci sprzedayspadek cen; zmniejszenie rozmiarw produkcji;
powikszenie rozmiarw bezrobocia; spadek pac;
zmniejszanie PN.
Krzywa obojtnoci-ilustruje rne kombinacje 2dbr

dajce ten sam poziom uytecznoci cakowitej.
Konsument zastpuje jedno dobro drugim,zachowujc
taki sam poziom zadowolenia ze spoycia tych samych
rnych kombinacji dbr. Ksztat krzywej
obojtnoci-wskazuje,e dodatkow ilo jednego dobra
uzyskuje si kosztem coraz mniejszych iloci drugiego
dobra.
Krzywa Philipsa- pokazuje zaleno midzy stop
bezrobocia a wzrostem pac.
Krzywa popytu- pokazuje odwrotn relacj midzy cen
dobra, a ich iloci, ktr konsumenci s skonni i s w
stanie naby /ceteris paribus/.
Krzywa popytu przedstawia- zaleno popytu
wzgldem ceny.
Krzywa transformacji ilustruje- kombinacje dbr,
ktre mog by wykorzystane, gdy zasoby s w peni
wykorzystane.
Kurs walut- relacje wymienna jednego pienidza na
drugi, za polityk kursow odpow. BC.
Linia budetu(K-L)-obrazuje graficznie moliwoci
kombinacji 2dbr,ktre mona naby dysponujc danym
poziomem dochodu przy danych cenach. (s.17).
Mechanizm rynkowy-proces cigego dopasowania si
do siebie poday i popytu w deniu do osignicia
rwnowagi.
Metodologia MPS- oparta jest o kryterium pracy
produkcyjnej, uwzgldnia si wartoci produkcji
materialnej.
Metodologia obliczania dochodu narodowego SNA
opiera si- o kryterium pracy przynoszcej dochd.
Midzynarodowy podzia pr.-poszczeglne kraje
specjalizuj si w wytwarzaniu okrelonych dbr.
Nadprodukcja wzgldna to- przewyka poday nad
popytem przy istniejcych cenach i dochodach.
Najczciej stosowan miar inflacji jest-indeks cen
konsumpcyjnych.
Obliczanie produktu globalnego metod zakadow
pozwala naanaliz wzajemnych powiza
wystpujcych pomidzy gaziami i dziaami gospodarki
narodowej.
Obligacje to- papiery wartociowe potwierdzajce
powstanie dugu.
Obsolescencja- zuycie ekon., moralne, spadek wartoci
r.trwaego w zwizku z zjawiskiem postpu techniczneg
nazywamy obsolescencj.
Oglna rwnowaga rynkowa- oznacza tym samym
wystpowanie rwnowag czstkowych.
Oglna rwnowaga rynkowa- rwnowaga popytu i
poday w ujciu ex ante.
Optimum konsumenta- racjonalnie dziaajcy konsume
zmaksymalizuje sw satysfakcj wybierajc taki pkt na
lini budetu, w ktrym styka si z najwysz osigaln
krzywa uytecznoi.
Oszczdnoci- cz nieskonsumowana, stawiane do
dyspozycji przedsibiorcom bezporednio lub
porednictwem instytucji finansowych (bankw) w
zamian za procenty, dywidedy. (s.10)
Pewno posiadania kontrolnego pakietu akcji to50% + 1 akcja.
Pienidz w gospodarce naturalnej- jest zbdny.
Pierwotny podzia dochodu narodowego dokonuje siw sferze zatrudnienia produkcyjnego.
PNB to- strumie produktu, str.dochodu, pieniny
odpowied.strum.d.finalnych i us.wytworzonych w cigu
roku. Podejcie wydatkowe-sumowanie wartoci
d.finalnych. Podejcie oparte na kosztach zasobw i
dochodw-wynik sumowania wszystkich patnoci za
wykorzystanie zasobw.
PNB to- suma wszystkich patnoci za wykorzystanie
zasobw
PNB/GNP/ to- warto rynkowa wszystkich dbr i usug
finansowych wytworzonych w gospodarce w danym
okresie
PNB-jest pieninym odpowiednikiem patnoci,
strumie patnoci PNB= C+G+IB+(x-m),obejmuje
patnoci:C- osobiste wydatki ludnoci)konsumpcyjne);
G-rzdowe wydatki na dobra i usugi;
IB-krajowe inwest.prywatne brutto;
(x-m)-eksport netto. IB=IN+IO IN-Inwest.netto;
IO-inwest.odtwqorzeniowe(amortyzacja)
PNN to- warto pienina produktw finalnych
pomniejszona o restytucj.
PNN=C+G+IN+(x-m)=PNB-amortyzacja, Warto PNREALNY- fiz.rozmiar PN wyraone w cenach,
uwzgldnia zmian ceny. NOMINALNY-to s wielkoci
okrelone wg cen w ktrych ruch mia miejsce(stae).
Polityka fiskalna-podatki jako podst. rdo dochodu
pastwa, nisze podatki dochodowe zachcaj do
aktywnoci gospodarczej.(s.13)
Polityka kredytowa- stopa oprocentowania kredytu musi
uwzgldnia:inflancj,koszty kredytu; zysk banku;
Podatek-narzdzie redystrybucji dochodw.
Podstawow wad metodologii MPS jestnieuwzgldnianie sfery usug niematerialnych.
Podwjne opodatkowanie zysku to waga- spki
akcyjnej.
Podzia pracy to- proces polegajcy na tym, e
poszczeglne jednostki specjalizuj si w pewnych
rodzajach pracy.
Popyt elastyczny- to wzgldna zmiana popytu jest
wiksza od wzgldnej zmiany ceny.
Prakseologiczna zasada najwikszego efektu /
wydajnoci/ todziaanie takie, aby przy danym
nakadzie rodkw otrzyma maksymalny stopie
realizacji celu.
Prakseologiczna zasada oszczdnoci rodkw- to
dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu
uy minimalnego nakadu rodkw.
Prawo Fishera-warto sprzedana = wart. nabytej.
MxV=PxT
Prawo malejcych przychodw kracowych mwi, ezwikszenie czynnikw zmiennych przy niezmiennej
iloci czynnikw staych wywouje coraz mniejszy
wzrost produkcji.
Produkt czysty /warto dodatnia/- rnica wartoci
wytworzonej i przeniesionej. Wn=W-Wp
(wart.rezul.pr.ywej)
Produkt globalny to- strumie (struktura) produktw
finalnych wytworzonych w skali makro (caej gospodar).
-suma wart.d.mater,fin,wytw.w cigu r.w ramach c.gos
Proliferacja produktw to- wielka liczba odmian tego

samego produktu.
Pojawienie si na rynku wielu odmian tego samego
produktu.
Produkt kracowy- dodatkowa produkcja otrzymana z
kolejnej jednostki zasobu zmiennego.
Przecitny koszt cakowity- suma przecitnych kosztw
staych i przecitnych kosztw zmiennych lub iloraz
kosztw cakowitych i wielkoci produkcji.
ATC=AFC+AFC,=TC/Q.Krzywa-pocztko
wielk.spada,a przy wyszej produkcji powoduje wzrost
kosztw. Ksztaci si podobnie jak AVCprzy czym jest
przesunita w gr.
Przecitny koszt stay(AFC)- iloraz cak.kosztw
staych i wielkoci produkcji. AFC=TFC/Q
Krzywa-koszty, ktre zmieniaj si wraz ze wzrostem
prod.
Przecitny koszt zmienny(AVC)- iloraz cak.kosztw
zmiennych i wielkoci produkcj.AVC=TVC/Q
Krzywa-zmniejszaj si wraz ze wzrostem prod.,a po
przekroczen pewnej wielkoci prod. zaczynaj rosn.
Przedmiotem bada ekonomii jest m.in.- alokacja
zasobw.
Przedmiotem bada ekonomii- jest proces gospodarow.
Przy popycie doskonale sztywnym- popyt nie reaguje
na zmian ceny.
Renta- kady regulowany dochd z kapitau, majtku
czy ziemi nie wymagajcy nakadu pracy. (s.10)
Renta ek.-dodatkowy dochd czynnika prod.poza
dochodem transferowym
Reprodukcja prosta to- zapewniona cigo procesu
produkcji przy niezmieniajcych jej rozmiarach.
Reprodukcja rozszerzona to- sytuacja, w ktrej
akumulacja jest wiksza od konsumpcji.
Reprodukcja rozszerzona- w skali mikro- nie cay zysk
jest konsumowany.
Reprodukcja zawona- jest rwnoznaczna z tzw.
przejadaniem majtku.
Rwnowaga gospodarcza- rwnowaga oglna i
czstkowa przy penym wykorzystaniu zasobw
wytwrczych. Celem polityki gospodarczej musi by
rwnowaga gospod,a nie rynkowa.
Rwnowaga konsumenta to- wzgldna stabilno
zwyczajw nabywczych, przy ktrych konsument
maksymalizuje sw satysfakcj. W warunkach rnicy
cen konsument osiga stan rwnowagi i max.satysfakcji
gdy relacje uytecznoci d.Y do jego ceny i d.X s
rwne. MUx/Px= MUy/Py
Rwnowaga rynkowa- wyraona wartociowo poda
=si wyraonemu wartociowo popytowi. Przy charakt.
rwn.rynk.poda i popyt wyraa si w przysz. okresach
(zaoferowane a jeszcze nie zrealizowane). Mwimy
rwnie o rwnowag.czstkowych na rynkach poszczeg.
dbr i us.,ktre s warunkiem rwnowagi oglnej.
Rwn.rynk.zdarza si ww gospodarce kapital. sporadycz,
zazwyczaj wystpuj stany braku rwnowagi identyfik.
jako rynk konsumenta. Trzeba uwaa aby nie wystpi
kryzys nadprod.
Rynek- miejsce dokonywania transakcji wymiany,gdzie
spotyka si poda z popytem. Proces, gdy sprzedajcy i
kupujcy okrelaj co chc kupi i sprzeda i na jakich
warunkach. Rynek peni f. regulatora procesw gospod.
Przez gr popytu i poday dokonuje obiektywnej wyceny
poszczeglnych towarw,czyli ustala ich ceny. (s.4)
Rzadko- zapotrzebowanie ludzi na dobra przekracza
moliwoci spoeczestwa w zakresie ich wytwarzania.
Zjawisko okrelamy jako zjawisko rzadkoci.
Siy wytwrcze to- sposoby i rodki oddziaywania
czowieka na przyrod.
Spoeczny produkt globalny /MPS/ to- strumie dbr
materialnych wytworzonych w gospodarce.
Spka osobowa to- porozumienie wsplnikw, ktrzy
dziel zyski proporcjonalnie do udziaw.
Stopa amortyzacji to- odwrotno czasu ycia rodka
pracy. (wyraa si w %)
Stopa amortyzacji powinna uwzgldnia- zuycie
fizyczne i moralne rodki pracy.
Stopa bezrobocia(naturalna)-pewien minimalny % siy
roboczej nie ma zatrudnienia.
Stopa inflacji- przyrost przecitnego poziomu cen dbr i
usug w gospodarce, okreslona w %.
Stopa wzrostu, np. dochodu narodowego to- iloraz
rnicy dochodu w roku badanym i w roku
podstawowym do dochodu w roku podstawowych.
Stopa zysku to- stosunek zysku do woonego kapitau.
Stopa zysku- w warunkach konkurencji wystpuje
tendencja do ksztatowania si jej przecitnego poziomu
Stopa zysku- to relacja zysku do caego woonego
kapitau.
Strumienie-wielkoci dajce si wyrazi jako warto
wytworzona w danym okresie czasu (z./rok).
Strumieniem strumieni jest wartoc PKB.
Suma wartoci nowo wytworzonej w skali caej
gospodarki w cigu roku to- dochd narodowy netto.
System kapitalistyczny- str.3.
System rynkowy-prywatna wasno czynnikw
produkcji, rynkowa aloakcja zasobw. Wasnoci
dziedziny gospodarki /w warunkach wolnej
konkurencji/ prowadzi doksztatowania si przecitnej
stopy zysku.
rodki produkcji to- rodki pracy i przedmioty pracy.
Towar to- produkt przeznaczony na wymian.
Towar to- kategoria ekonomiczna wystpujca w
gospodarce rynkowej.
Towar- kady produkt o wartoci uytkowej.
Twrc teoretycznych podstaw interwencji pastwa w
gospodarce jest- J.M. Keynes.
Tzw. automatycznym stabilizatorem koniunktury
gospodarczej nazywamy- progresj podatkow.
Tzw. ekonomia normatywna- formuuje sdy
wartociujce, np. jaki powinien by poziom dochodw.
Tzw. formalne przyczyny kryzysw z funkcji

pienidza jako- rodka cyrkulacji i rodka patniczego.
Sr.cyrkulacji-pienidz stwarza moliwoci rozerwania
um. kupno-sprzeda.Po uzyskaniu pienidza sprzedawca
moe powstrzyma si przez pewien czas od zakupu.
Wzrost zapasw powod.spadek prod.i zatrudnienia,
masowe powstrzymanie si od kupowania.
Sr.patniczy-pienidz spenia f.w trakcie spaty kredytw
i regulowania innych zobow.,w rozwinitej gospod.sie
powiza kredytowych si rozwija.Kredyt jest obiektywn
kat.ekon.,bez niego ospod.nie moe funkcjonowa.Moe
rwnie nastpi rozerwnie aktu kupno-sprzeda,gdy
pewna liczba du.odosi niewypacalno.Rozszerzenie
si jej prowadzi do ograniczenia trans.kredyt. czyli
zmniejszenia rozmiaru prod.
Utarg- iloczyn ceny i iloci. Tr=cena * iloc.
Utarg kracowy-zwizane ze sprzeda dodatkowej
jednostki produkcji,UK przekraczajcy koszt kracowy
to maksymalizacja zyskw przez przeds.
Uyteczno-satysfakcja, przyjemno lub korzy
osigana przez konsumenta w procesie produkcji.
Uyteczno cakowita- suma podanej satysfakcji
konsumenta. Dzenie do maX.UC. jest zwizane z
rezygnacj z pewnych dbr dajcych mniejszy stopie
satysfakcji.
Uyteczno kracowe- dodatkowe datysfakcje ze
spoycia kadej dodatkowej jednostki tego samego
dobra, czyli UC ronie w tempie malejcym, co zwizane
jest z MU malejcym.
Uyteczno pienidza ujawnia si- w momencie jego
wydatkowania.
Wady MPS-nieuwzgldnienie sfery us.niematerialnej;
trudnoci w praktycznym rozrnieniu pracownikw
prod.; nie uwzgldnia us.
Wady PNB-Nie uwzgldnia si: prod.nierynkowerj;
szarej strefy; wartoci czasu wolnego; prod.antydbr;
transakcji towarami wytworzonymi w latach
wczeniejszych.
W gospodarce naturalnej pienidz- jest zbdny.
Wielkoci nominalne-wartoci obliczane wg. cen
wystpujcych w okresie kiedy pomiar zmiennej mia
miejsce.
Wasno w sensie ekonomicznym, to- raczej zbir
stosunkw midzy ludmi, powstajcych w zwizku z
korzystaniem przez nich z rezultatw dziaalnoci
gospodarczej.
Wasno w sensie prawnym-to stosunek midzy osob
(podm.) a rzecz (przedm.).
Wasno prywatna- struktura uprawnie do pewnych
obiektw w ramach, ktrej pr.wasnoci s wyczne i
przekazywalne.
Wasno publiczna- pr.wasnoci nie s wyczne i nie
s dobrowolnie przenoszone.
W modelu konkurencji doskonaej- przedsibiorca
musi przyj cen, ktra ustali si na rynku.
Wsplnicy spki osobowej(cywilnej lub
prawnej)-ponosz solidarn odpowiedzialno za
zobowizania spki caym swym majtkiem.
Wskanik elastycznoci popytu ED>1, to popyt jestelastyczny.
Wtrny podzia dochodu narodowego- dokonuje si
m.in. poprzez budet.
W warunkach konkurencji doskonaej- decyzje ekon.
podejmuj poszczeglne podmioty we wasnym interesie
(zakresie), ograniczone jedynie siami poday i popytu.
W warunkach reprodukcji prostej wystpujeodtwarzanie (funkcjonujcego) kapitau.
Zasoby- wszystko to,co jest wymagane i wykorzystywa
do produkcji dbr i usug. Zasoby: ludzkie,naturalne,
kapitaowe.
Zasoby siy roboczej- tworz os. w wieku produkcyjny,
ktre s zatrudnione (z) lub aktywnie poszukujcy pracy.
S=Z+B S=a*L a-wspl.aktyw.zawod., L-ludn.w wieku
produk.
Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia,
gdy- reakcje popytu i ceny maj charakter przeciwny.
Zgodnie z tzw. prawem rynkw Saya- wzrost produkcji
automatycznie wywouje proporcjonalny wzrost popytu.
Zjawisko niepodzielnoci rodkw pr powoduje m.in.wzrost wielkoci obiektw produkcyjnych i zmniejszenie
si ich iloci.
Zysk to- przychd pomniejszony o koszty cakowite.
Zysk ekonomiczny = 0,to- realizuje zysk tzw. normalny.
Zysk ekonomiczny firmy- zysk ksigowy pomniejszony
o koszty ukryte.
Zysk ekonom.-to rnica midzy utargiem i kosztami
cakowitymi. EP=TR-TC, EP=AP(z.k) -TIC (ukryte)
Zysk ksigowy to- rnice midzy utargiem i
cakowitym kosztem jawnym.
Zysk ksigowy firmy-utarg pomniejszony o koszty
jawne.
Zysk normalny- z.ek.=0, zysk ksieg.jest dodatni i
z.normalny jest wynagrodzeniem waciciela za
wypenienie przez niego f.przedsibiorcy i wykorzystanie
w dziaalnoci wasnego kapitau pieninego. Z.n.jest
kosztem, na ktry musz zgodzi si nabywcy.
Kapitalista- do uruchomienia posiadanych r. produkcji

zmuszony jest do wynajcia cudzej siy roboczej.
I.
WPROWADZENIE DO EKONOMII
1. Przedm. Ekon. (zasoby, rzadko, krzywa
transformacji).
2. Gospodarka i gospodarowanie- rodzaje i typy
gospodar
3. Ekonomia pozytywna i normatywna.
4. Ekonomia, a inne nauki.
5. Czyn.produkcji, kapita i cyrkulacja, reprodukcja i
jej rodzaje, akumulacja, amortyzacja- pojcie i
funkcje.
6. Pienidz- pojcie, geneza, ewolucja, funkcje.
II. WYBRANE ZAGADNIENIA
MIKROEKONOMII.
1. Struktury rynkowe ( konkurencja: doskonaa- model
kon. doskonaej, kon. niedoskonaa- monopol peny,
konkurencja monopolistyczna, oligopol).
2. Mechanizm rynkowy.
Ceny- pojcie, funkcje, rodzaje cen.
Elastyczno popytu, elastyczno poday.
Rwnowaga rynkowa, rwnowaga gospodarcza.
Ruch okrny r rzeczowych i pieninych w
gospodarce.
3. Analiza kosztw w przedsibiorstwie.
4. Teoria wyborw konsumentw.
III. WYBRANE ZAGADNIENIA
MAKROEKONOMII.
1. Mierzenie gospodarki w skali makro- ( PNB, PKB,
itd.).
2. Bezrobocie i jego rodzaje.
3. Inflacja- pojcie, mierzenie, przyczyny i
przeciwdziaania inflacji.
IV.MIDZYNAR. WSPPRACA
GOSPODARCZA.
1. Handel zagraniczny- pojcie i struktura.
2. Korzyci uczestnictwa w midzynar. podziale pracy.
Akumulacja w skali mikro- i makro- /pojcie,
przeznaczenie/.
Cel dziaalnoci gospodarczej domu- optymalizacje
ycia. ??
Co to jest rynek.
Podst. warunki istnienia rynku siy roboczej w
kapitalizmie.
R-nie iloci pienidza w obiegu: MxV = PxT- rozs.
symbole.
Rzecz.i pieni. syst. przepyww w gospodarce
rynkowej
II.
WPROWADZENIE DO EKONOMII
1. Przedm. Ekon. (zasoby, rzadko, krzywa
transformacji).
2. Gospodarka i gospodarowanie- rodzaje i typy
gospodar
3. Ekonomia pozytywna i normatywna.
4. Ekonomia, a inne nauki.
5. Czyn.produkcji, kapita i cyrkulacja, reprodukcja i
jej rodzaje, akumulacja, amortyzacja- pojcie i
funkcje.
6. Pienidz- pojcie, geneza, ewolucja, funkcje.
II. WYBRANE ZAGADNIENIA
MIKROEKONOMII.
1. Struktury rynkowe ( konkurencja: doskonaa- model
kon. doskonaej, kon. niedoskonaa- monopol peny,
konkurencja monopolistyczna, oligopol).
3. Mechanizm rynkowy.
Ceny- pojcie, funkcje, rodzaje cen.
Elastyczno popytu, elastyczno poday.
Rwnowaga rynkowa, rwnowaga gospodarcza.
Ruch okrny r rzeczowych i pieninych w
gospodarce.
3. Analiza kosztw w przedsibiorstwie.
5. Teoria wyborw konsumentw.
III. WYBRANE ZAGADNIENIA
MAKROEKONOMII.
4. Mierzenie gospodarki w skali makro- ( PNB, PKB,
itd.).
5. Bezrobocie i jego rodzaje.
6. Inflacja- pojcie, mierzenie, przyczyny i
przeciwdziaania inflacji.
IV.MIDZYNAR. WSPPRACA
GOSPODARCZA.
3. Handel zagraniczny- pojcie i struktura.
4. Korzyci uczestnictwa w midzynar. podziale pracy.
Akumulacja w skali mikro- i makro- /pojcie,
przeznaczenie/.
Cel dziaalnoci gospodarczej domu- optymalizacje
ycia. ??
Co to jest rynek.
Podst. warunki istnienia rynku siy roboczej w
kapitalizmie.
R-nie iloci pienidza w obiegu: MxV = PxT- rozs.
symbole.
Rzecz.i pieni. syst. przepyww w gospodarce
rynkowej
Akumulacja w mikro- i makro- /poj., przeznaczenie/.

AKUMULACJA
PRAWO POSTPUJCEJ AKUMULACJI
Akumulacja- powoduje w danym okresie zwikszenie
wolumenu funkcjonujcego kapitau, powodujce
moliwo zwikszania akumulacji w przyszym okresie.
Akumulacja- to kategoria ekonomiczna zwizana z
odwaaniem procesu wytwarzania.
Akumulacja(mikro)-to rodk. na powikszenie kapitau.
Akumulacja (w makro)- cz dochodu narodowego
przeznaczonego na przyrost majtku narodowego.
Co to jest rynek?
RYNEK- jest miejscem, zorganizowanym zazwyczaj w
sensie instytucjonalnym, gdzie dokonuje si transakcji
kupna i sprzeday oraz warunkw, w jakich one
przebiegaj.
Moemy ten caoksztat transakcji klasyfikowa wg
rnych kryteriw podziau:
wg przedm. obrotu rynek dbr i usug
konsumpcyjnych oraz rynek czyn. produkcji;
wg zasigu geograficznego- rynek lokalny,
regionalny, krajowy, midzynarodowy, wiatowy;
w zalenoci od sytuacji rynkowej- rynek
sprzedawcy i rynek nabywcy;
moemy wyrni rynek homogeniczny
(jednorodny), np. rynek ropy, pszenicy i rynek
heterogeniczny np. rynek pracy
w zalenoci od stopnia wyrwnania si ceny- rynek
doskonay i niedoskonay
Rynek peni f. regulatora procesw gospodarczych.
Poprzez gr popytu i poday dokonuje obiektywnej
wyceny poszczeglnych towarw, czyli ustala ich ceny.
Krzywa transformacji. ( moliwoci produkcyjnych)
Granica moliwoci produkcyjnych- wskazuje na
alternatywne kombinacje 2 grup produktw, ktre
spoeczestwo jest zdolne wytworzy w cigu danego
okresu czasu wykorzystujc do tego w caoci i w jak
najlepszy sposb posiadane zasoby oraz technologie
produkcji.
dobro A

KONKURENCJA DOSKONAA charakteryzuje si, e aden z kupujcych i
sprzedajcych nie ma wpywu na cen. Cena jest
wypadkow
oferty
wszystkich
producentw
i
Producent dziaajcy w konkurencji doskonaej
dostosowuje wielko produkcji w taki sposb, aby przy
danej cenie rynkowej i danych kosztach produkcji
osign zysk maksymalny.
Rwnowaga przeds. zwizana jest z ksztatowaniem
si sytuacji gazi przemysu, do ktrej nale wszyscy
producenci wytwarzajcy dany produkt.
MODEL KONKURENCJ opiera si na 4 zaoeniach:
Zaoenie jednorodnoci produktu, (produkty
producentw s identyczne);
Zaoenie penej mobilnoci czynnikw produkcji,
(nie istniej adne przeszkody wchodzenia i wychodzenia
przeds. do i z danej gazi produkcji);
Zaoenie doskonaej infor o rynku, (przyjmujemy,
e sprzedajcy i kupujcy posiadaj pen inf. o
produkcie i cenie, w danym momencie jak i w
przyszoci).
Przeds.graf. fazy cyklu gospod. (koniunkturalnego).
CYKL KONIUKTURALNY- przejawia si
okresowymi i w miar regularnymi wahaniami produkcji
i zatrudnienia czynnikw wytwrczych.
I. kryzys
II.
depresja (PNB nie wzrasta, nie moe niej

spa, bezrobocie, bieda);
III. oywienie (zatrudniamy ludzi, zwikszamy

produkcj);
dobro B
Krzywa transformacji ilustruje-kombinacje dbr, ktre
mog by wykorzystane, gdy zasoby s w peni
wykorzystane.
Kadej korzyci (zyskowi) z podjtej decyzji
gospodarczej towarzyszy koszt
Przy danych zasobach i technologii zwikszenie
produkcji jednego rodzaju dbr oznacza czciow
rezygnacj z produkcji drugiego rodzaju dbr. Decyzja o
przeznaczeniu wikszych zasobw na produkcj dbr
wojsk. oznacza mniejsz ilo zasobw na dobra cywil. i
w efekcie mniejsz ilo wytworzonych dbr cywil.
Zwikszajc produkcj dbr wojsk. o jedn. odnosimy
okrelone korzyci (np. bezpieczestwo granic).
Osignicie tych korzyci zwizane jest jednak z
koniecznoci poniesienia kosztu alternatywnego.
Kosztem tym jest rezygnacja z produkcji dbr cywil.rezygnacja z korzyci jakie moglimy osign
przeznaczajc zasoby na wytworzenie wikszej iloci
dbr cywil., a nie wojsk.
FUNKCJE CEN:
dochodowa- ceny towarw i usug powinny
obejmowa odtworzenie wszystkich kosztw i zapewnia

nadwyk dochodow suc finansowaniu rozwoju
firmy,
informacyjna- ceny informuj producenta o
opacalnoci dziaalnoci wytwrczej, a konsumenta jakie

i w jakich ilociach dobra moe naby (struktura
zakupw),
redystrybucyjna- ceny s narzdziem redystrybucji

dochodw,
rozdzielcza- kiedy popyt rwnoway si z poda.

Przy niskich cenach popyt jest nadmierny, przy cenach
wysokich poda bdzie przewyszaa popyt.
Nieuwzgldnienie sfery usug niematerialnych,
Nie uwzgldnia si usug,
Trudno w praktycznym rozrnianiu pracownikw
produkcyjnych.
Podst. war. istnienia rynku siy roboczej w kapitalizm
System kapitalistyczny- gospodarka nie jest jednorodna.
System oparty na prywatnej wasnoci i nieskrpowanej
przedsibiorczoci. Wasno r.produkcji opiera si na
pr.do prywatnego posiadania majtku. Kapitalista nie jest
dysponentem cudzej siy roboczej, do obsuenia
posiadanych r.produkcji musi wynaj cudz si
robocz i zapaci za to wynajcie tak, aby waciciel
cudzej siy roboczej mg y na godnym poziomie za
otrzyman pac robocz pozwalajc odtworzy
zdolno do pracy poprzez szeroko rozumian
konsumpcj. Zawarto koszyka dbr konsumpcyjnych
niezbdnego do odtworzenia zdolnoci do pracy zaley
od poziomu ycia w danym spoeczestwie i jest miar
rozwoju.
Waciciel siy roboczej moe ni dysponowa gdy:
Jest wolny osobicie;
Jest wolny od posiadania rodkw produkcji.
S to 2 warunki istnienia siy roboczej.
Rzemielnik- posiada r. produkcji, ktre moe
uruchomi swoj si robocz- produkcja prosto
towarowa, drobnotowarowa.
IV. rozkwit (osignlimy max wskaniki, ktrych

nie mona przekroczy, zyski nie rosn w przeds.)
doch.
narod
I
II
III IV
czas
W rzeczywistoci mamy okresy spowolnionego i
przypieszonego wzrostu. W krtkim okresie uywa si
wielu innych wskanikw: stopa %, zmiana ceny itp.
Faza kryzysu- charakteryzuje si spadkiem
poszczeglnych wielkoci gospodarczych;
Faza depresji- ich wzgldna stabilizacj na obnionym
poziomie;
Faza oywienia- wzrostem poszczeglnych wskanikw
aktywnoci gospodarczej;
Faza rozkwitu- zaczyna si , gdy te wielkoci osign
poziom z poprzedniego grnego p-ktu zwrotnego.
Charakteryzuje si dalszym wzrostem poszczeglnych
wskanikw, ale ju w zwolnionym tempie. Grny p-kt
zwrotny zapocztkuje f. kryzysu i nowy cykl.
FAZY CYKLU:
Przesanki kryzysu narastaj ju w f. rozkwitu.
Trudnoci zbytu powoduj trudnoci uzyskania kredytu,
przejciowe podniesienie stopy %, powstrzymanie si
inwestowania, gwatowny spadek popytu na r. produkcji
i si robocz. Szanse przetwarzania maj przeds.
wytwarzajce po niskich kosztach wytwarzania. Kryzys
jest czyn. dokonujcym selekcji wrd przeds., take ze
na rynku zostaj najlepsi. Popyt nie schodzi nigdy
poniej pewnego minimum.
Depresja- produkcja utrzymywana jest na niskim
poziomie i ustala si pewien stan pararwnowagi
minimalnej. Nastpuje denie do obnienia kosztw
wytwarzania, moliwoci zbytu, osignicia stopy zysku.
Pewien minimalny wzrost oznacza wzrost zatrudnienia i
strumienia popytu. Depresja przechodzi w stan
oywienia, ktry trwa tak dugo jak przeds. pozytywnie
oceniaj przyszo. Oywienie przechodzi w rozkwit,
ktry niesie ze sob przesanki kryzysu.
R-nie iloci pienidza w obiegu: M x V = P x T rozszyfruj symbole.
CK+ZB
C- suma cen wszystkich
towarw i usug trafiajcych na rynek
M = ----------------K- kredyty
V
V- szybko obiegu
pienidza.
Pr.Fishera-warto sprzedana rwna si wartoci
nabytej.
MxV=PxT
nie uwzgldnianie produkcji nierynkowej,
nie uwzgldnia si produkcji nie przeznaczonej na
rynek ( samozaopatrzenia),
nie uwzgldnia si szarej strefy;
nie uwzgldnia si wartoci czasu wolnego;
nie uwzgldnia si produkcji antydbr- odpadw;
nie uwzgldnia si transakcji towarami
wytworzonymi w latach wczeniejszych (sprzeda z
drugiej rki).
Ekonomici dokonuj rozrnienia midzy zasobem i

strumieniem.
ZASB- to okrelona liczba produktw, pienidzy,
pracownikw itp., w danym momencie czasu. Mona
mie zasb oszczdnoci, telewizorw w magazynie czy
rte zasb myda w azience.
STRUMIE- w ekonomii, a zwaszcza w
mikroekonomii, posugujemy si tym pojciem
strumienia dbr, pienidzy, zasobw naturalnych, ktre
prze[pywaj midzy podmiotami gospodarczymi z rn
szybkoci w okrelonym czasie.
Posugujc si kategori strumienia zwizane jest z
uwzgldnieniem czynnika czasu w analizowaniu zjawisk
gospod. Np. inform., e po cenie 5000z/kg konsumenci
kupuj 100 ty. ton jabek jest inform. Niewiele
znaczc o ile nie okrelimy jakiego okresu czas to dot.
Podstawy ekonomii.
(Pytania, ktre najczciej pojawiaj si na egzaminach.)
1. RZECZOWY I PIENINY SYSTEM PRZEPYWW W GOSPODARCE RYNKOWEJ
(KRENIE).
Wystpuje pene krenie si nabywczej od spoywcw do przedsibiorcw.
Pace, renty, procent,
usugi produkcyjne
PRZEDSIBIORCY
WACICIELE ZASOBW
KONSUMENCI,
dobra i usugi strumie pienidza

Przedsibiorca musi kupowa usugi produkcyjne (sia robocza, ziemia), za ktre musi paci (pace,
renty, procent).
Przedsibiorcy oferuj dobra i usugi konsumentom, ktrzy pac za nie cen (strumie pienidza) rwny
wydatkom konsumentw. Wystpuje pene krenie rodkw pieninych i rzeczowych.
Strumienie z okresu na okres s rwne co do wielkoci i co do wkadw. Jeeli przyjmujemy, e nie ma
pastwa, nie ma transferw, to mona przyj, e dochody s rwne dochodowi narodowemu.
2. AKUMULACJA
PRAWO POSTEPUJCEJ AKUMULACJI
Akumulacja- powoduje w danym okresie zwikszenie wolumenu funkcjonujcego kapitau, powodujce
moliwo zwikszania akumulacji w przyszym okresie.
Akumulacja- to kategoria ekonomiczna zwizana z odwaaniem procesu wytwarzania.
Akumulacja (w skali makro)- cz dochodu narodowego przeznaczonego na przyrost majtku
narodowego.
3. RACHUNEK EKONOMICZNY
Rachunek ekonomiczny- prowadzony jest na podstawie informacji o cenach- konfrontowanie osiganych
(wynikw) efektw z podnoszonymi na nie nakadami wyraonymi w jednostkach pieninych, co
umoliwia ich porwnywalno. Stosowanie i rozwj rachunku ekonomicznego jest wyrazem zasady
racjonalnego gospodarowania umoliwiajcej osignicie maksymalnych efektw przy danych nakadach
lub minimalizowanie nakadw na realizacj okrelonych wynikw.
Rachunek ekonomiczny odpowiada na pytania: co? jak? ile? kiedy? produkowa- stanowi zatem postaw
ustalania programw produkcji, kierunkw i warunkw jej sprzeday w dostosowaniu do warunkw
dyktowanych przez rynek. jest podstawowym narzdziem zarzdzania dziaalnoci gospodarcz oraz
suy realizacji zarobkowego celu prowadzenia takiej dziaalnoci. Porwnywanie uzyskanych z danej
dziaalnoci gospodarczej efektw z podnoszonymi w zwizku z t dziaalnoci nakadami w celu
najlepszych ekonomicznie wariantw decyzji. Warunki: mierzalne nakady wyraone w tych samych
jednostkach miary, jednoznaczne kryterium wyboru.
4. GOSPODARSTWO DOMOWE.
Gospodarstwo domowe to jednostka organizacyjna, usugowo-przetwrcza (wytwrcza) w ramach, ktrej
wykonywane s czynnoci, ktrych celem jest bezporednie zaspokojenie potrzeb.
Wrd gospodarstw domowych mona wyrni:
- gospodarstwa domowe rodzinne,
- gospodarstwa domowe rodzinne uzupenione innymi osobami,
- gospodarstwa domowe zespow lub grup opierajcych swoj wsplnot na innych kryteriach ni
rodzina biologiczna, np. komuna hipisowska,
- gospodarstwa domowe osb samotnych

Istot gospodarstw domowych jest prowadzenie dziaalnoci gospodarczej na podstawie rodkw
bdcych wasnoci osobist jednostek lub zespow yjcych w gospodarstwie domowym.
rodki mona sklasyfikowa w trzech zasadniczych grupach:
- przychody i zasoby pienine
- wyposaenie gospodarstwa domowego
- sia robocza czonkw gospodarstwa domowego
Gospodarstwa domowe speniaj funkcje o charakterze spoeczno-ekonomicznym.
Gospodarstwo domowe jest mikrojedostk gospodarcz, w ktrej zbiegaj si wszystkie decyzje zarwno
spoeczne jak i indywidualne dotyczce: hierarchii potrzeb, struktury wydatkw, sposobu ich
zaspokojenia.
W gospodarstwach domowych zapadaj decyzje jak maj by rozdysponowane dochody. Na przestrzeni
lat obserwuje si zmiany w gospodarstwie domowym- dotycz one bazy materialnej, pozycji spoecznej,
liczebnoci, struktury osobowej.
Czynnikiem wielopaszczyznowym, ktry wpywa na znaczenie gospodarstwa domowego jest wzrost
aktywnoci zawodowej kobiet.
Midzy gospodarstwem domowym i gospodarka narodow istnieje sprzenie:
- gospodarstwa domowe dostarczaj siy roboczej i pienidza,
- gospodarka narodowa dostarcza pienidza w postaci pac, towary i usugi.
Rozmiary produkcji zale od rozmiarw konsumpcji.
W warunkach rynkowych zachowaniami nabywcw i wytwrcw rzdzi identyczny motywmaksymalizacja korzyci materialnych:
w przypadku producentw- zysk
w przypadku konsumentw- uyteczno
dbr oferowanych na rynku.
Celem dziaalnoci gospodarstwa domowego jest maksymalizacja uytecznoci czerpanej ze spoycia
koszyka dbr oraz z czasu wolnego.
5. UYTECZNO KRACOWA.
Warto, ktr konsument przywizuje do poszczeglnej jednostki danego dobra zaley od iloci ju
spoytych jednostek tego dobra- tak zwana uyteczno kracowa.
Uyteczno kadej kolejnej jednostki konsumowanego dobra jest coraz mniejsza- wystpuje stan
nasycenia.
Uyteczno kracowa (UK) przyjmuje wartoci ujemne w miar jak spoycie dbr ronie to ich
uyteczno kracowa maleje; jeli zjemy trzy jabka nie pragniemy tak bardzo czwartego- ich
uyteczno jest coraz to mniejsza.
tabelka str.32
6. MODEL KONKURENCJI DOSKONAEJ opiera si na 4 zaoeniach:
Zaoenie jednorodnoci produktu, (produkty producentw s identyczne);
Zaoenie penej mobilnoci czynnikw produkcji, (nie istniej adne przeszkody wchodzenia i
wychodzenia przeds. do i z danej gazi produkcji);
Zaoenie doskonaej infor o rynku, (przyjmujemy, e sprzedajcy i kupujcy posiadaj pen inf.
o produkcie i cenie, w danym momencie jak i w przyszoci).
7. ILO PIENIDZA W OBIEGU
okrelana jest wzorem: M x V = P x T

CK+ZB
M = ----------------V

K- kredyty

MxV=PxT
PxT
M = ---------V
8. ZASOBY I STRUMIENIE (POJCIE I PRZYKADY)
Zasoby s to rzeczy wykorzystane do produkcji dbr i usug zaspokajajcych nasze potrzeby. ZASBwarto, pewien stan na dany czas. (np. warto majtku przedsibiorstwa na 1.X.2004)
KRYTERIA WG KTRYCH KLASYFIKUJE SI ZASOBY:
- ziemia
- sia robocza
- kapita
- technologia
- talent przedsibiorczoci
ZASB ZASOBW- MAJTEK NARODOWY
STRUMIE- warto powstaa, wytworzona w jakim przedziale czasowym- PRODUKT NARODOWY
Zasoby s rzadkie = nieobfite = skoczone. Zasb ograniczony to taki na ktry popyt przy jego cenie
rwnej zero przewysza dostpn poda.
Dziaalno ludzk polegajc na wytwarzaniu rnych rodkw niezbdnych do zaspokojenia potrzeb
ludzkich okrelamy mianem produkcji a otrzymane na skutek ludzkiej dziaalnoci dobra- produktami.
10. CO TO JEST RYNEK?
RYNEK- jest miejscem, zorganizowanym zazwyczaj w sensie instytucjonalnym, gdzie dokonuje si
transakcji kupna i sprzeday oraz warunkw, w jakich one przebiegaj.
Moemy ten caoksztat transakcji klasyfikowa wg rnych kryteriw podziau:
wg przedmiotu obrotu rynek dbr i usug konsumpcyjnych oraz rynek czyn. produkcji;
wg zasigu geograficznego- rynek lokalny, regionalny, krajowy, midzynarodowy, wiatowy;
w zalenoci od sytuacji rynkowej- rynek sprzedawcy i rynek nabywcy;
moemy wyrni rynek homogeniczny (jednorodny), np. rynek ropy, pszenicy i rynek
heterogeniczny np. rynek pracy
r zalenoci od stopnia wyrwnania si ceny- rynek doskonay i niedoskonay
Rynek peni funkcj regulatora procesw gospodarczych. Poprzez gr popytu i poday dokonuje
obiektywnej wyceny poszczeglnych towarw, czyli ustala ich ceny.
Istniej dwa rodzaje rynku:
- rynek dbr konsumpcyjnych
- rynek usug (dbr) produkcyjnych
Na rynku dbr konsumpcyjnych przedsibiorca sprzedaje dobra i usugi konsumentom w znaczeniu za

pienidze.
na rynku usug produkcyjnych (na rynku zasobw), przedsibiorca wymienia uzyskane pienidze od
spoywcw na uywanie zasobw produkcyjnych obejmujce prac, ziemi i kapita, ktry potrzebuje do
wytworzenia dbr konsumpcyjnych.
Jeli dobro jest wytwarzane i sprzedawane stale w cigu roku, to przedsibiorca znajduje si stale ,
rwnomiernie na obu rynkach.
A wic spoywcy uzyskuj swoje dochody jako waciciele zasobw produkcyjnych.
11. PRZEDSTAW GRAFICZNE FAZY CYKLU GOSPODARCZEGO.
CYKL KONIUKTURALNY- przejawia si okresowymi i w miar regularnymi
wahaniami produkcji i zatrudnienia czynnikw wytwrczych.
I.
kryzys
II.
depresja (PNB nie wzrasta, nie moe niej spa, bezrobocie, bieda);
III.
oywienie (zatrudniamy ludzi, zwikszamy produkcj);
IV.
rozkwit (osignlimy max wskaniki, ktrych nie mona przekroczy,
zyski nie rosn w przeds.)
doch.
narod
I
II III IV
czas
W rzeczywistoci mamy okresy spowolnionego i przypieszonego wzrostu. W krtkim
okresie uywa si wielu innych wskanikw: stopa %, zmiana ceny itp.
charakteryzuje si spadkiem poszczeglnych wielkoci
Faza
kryzysugospodarczych;
Faza depresji- ich wzgldna stabilizacj na obnionym poziomie;
Faza oywienia- wzrostem poszczeglnych wskanikw aktywnoci gospodarczej;
Faza rozkwitu- zaczyna si, gdy te wielkoci osign poziom z poprzedniego
grnego p-ktu zwrotnego. Charakteryzuje si dalszym wzrostem poszczeglnych
wskanikw, ale ju w zwolnionym tempie. Grny p-kt zwrotny zapocztkuje f.
kryzysu i nowy cykl.
FAZY CYKLU:
Przesanki kryzysu narastaj ju w fazie rozkwitu. Trudnoci zbytu powoduj
trudnoci uzyskania kredytu, przejciowe podniesienie stopy %, powstrzymanie si
inwestowania, gwatowny spadek popytu na r. produkcji i si robocz. Szanse
przetwarzania maj przeds. wytwarzajce po niskich kosztach wytwarzania. Kryzys
jest czyn. dokonujcym selekcji wrd przeds., take ze na rynku zostaj najlepsi.
Popyt nie schodzi nigdy poniej pewnego minimum.
Depresja- produkcja utrzymywana jest na niskim poziomie i ustala si pewien stan
para rwnowagi minimalnej. Nastpuje denie do obnienia kosztw wytwarzania,
moliwoci zbytu, osignicia stopy zysku.
Pewien minimalny wzrost oznacza wzrost zatrudnienia i strumienia popytu. Depresja
przechodzi w stan oywienia, ktry trwa tak dugo jak przeds. pozytywnie oceniaj
przyszo. Oywienie przechodzi w rozkwit, ktry niesie ze sob przesanki kryzysu.
12. JAK OBLICZY POZIOM INFLACJI ?
Najczciej stosowany (ICK) Indeks Cen Konsumpcyjnych (miara inflacji).
Jest to stosunek kosztw okrelonych dbr konsumpcyjnych objtych reprezentacyjnym zestawieniem
dbr w kadym kolejnym roku badania do kosztw tego koszyka w roku bazowym.
Inflacja jest zjawiskiem nie postrzeganym jednoczenie bo mona mwi o korzyciach i kosztach
inflacji. Inflacja jest procesem dugofalowym. Wspczenie nazywa si inflacj sekularn.
Inflacja pienina to przewaga sumy pienidzy nad dobrami rynkowymi. Inflacja pienina polega na
przewyce (nadmiarze) iloci pienidza bdcego w obiegu do wartoci dbr rynkowych. Gdy wydatki
budetowe wzrastaj, a produkcja nie wzrasta (np. wojna).
Rynkowa teoria inflacji- dzieo inflacji upatrywane w oglnej rwnowagi rynkowej.
Rodzaje inflacji:
- wg tempa inflacji- pezajca, powolna, przytumiona, kroczca, galopujca, histeryczna,
hyperinflacja, jednocyfrowa, dwu, trzycyfrowa
- wg pyta- czy to jest jawna (kontrolowana czy ywioowa) czy ujawniona
- wg przyczyn inflacji- pienina, kosztowa, podaowo-popytowa.
Przyczyny kosztowe inflacji to zwracanie uwagi na wzrost cen tych czynnikw produkcji, ktre mog
powodowa wzrost cen (np. pace).
Wystpuje spirala koszty- ceny oraz spirala- pace ceny.
Nadmierny popyt moe by powodem wzrastajcej inflacji.
Psychologiczne przyczyny inflacji:
- rodki masowego przekazu
- rozbudzenie nadmiernych apetytw konsumenckich.
13. KRZYWA TRANSFORMACJI (krzywa moliwoci produkcyjnych)
Granica moliwoci produkcyjnych- wskazuje na alternatywne kombinacje 2 grup produktw, ktre
spoeczestwo jest zdolne wytworzy w cigu danego okresu czasu wykorzystujc do tego w caoci i w
jak najlepszy sposb posiadane zasoby oraz technologie produkcji.
dobro A
dobro B
Krzywa transformacji ilustruje-kombinacje dbr, ktre mog by wykorzystane, gdy zasoby s w peni
wykorzystane.
KRZYWA TRANSFORMACJI- przedstawia przy kadym poziomie produkcji jednego dobramaksymaln, moliw produkcj drugiego dobra; wyznacza takie punkty w ktrych spoeczestwo
wytwarza efektywnie.
Przykad: Przypumy, e dane zasoby jakimi dysponujemy w cigu roku moemy przeznaczy na
produkcj dbr wojskowych (czogi) lub moemy je spoytkowa do wytwarzania dbr cywil. (ywno).
Jeli wszystkie posiadane zasoby przeznaczymy na produkcj dbr wojskowych, wwczas przy danej
technologii ich wytwarzania moemy wyprodukowa pewn maksymaln ilo dbr = OG.
Przeznaczajc wszystkie zasoby na produkcj dbr cywilnych moemy wytworzy, przy danej
technologii ich produkcji, maksymalnie wielko OA.
Moliwe jest oczywicie przeznaczenie zasobw na wytworzenie dbr wojskowych, a pozostae czci na
produkowanie dbr cywilnych. Wwczas np. wyprodukujemy OI jednostek dbr wojskowych i OH jedn.
dbr cywilnych (pkt. B). Takich moliwych kombinacji przeznaczenia zasobw na produkowanie dbr
wojskowych i cywilnych jest bardzo wiele (C,D,E, F, itd.).
14. PODSTAWOWE WARUNKI ISTNIENIA RYNKU SIY ROBOCZEJ W KAPITALIZMIE
Sia robocza staje si w kapitalizmie specyficznym towarem gdy jest przedmiotem wymiany (transakcji
kupno- sprzeda).
Waciciel siy roboczej, aby mg j wynaj kapitalicie musi:
- by wolny osobicie- gdy tylko taki czowiek moe dysponowa swoj si robocz
- nie moe posiada rodkw produkcji- gdyby je posiada byby kapitalist, rzemielnikiem itp.
Bez istnienia rynku siy roboczej produkcja kapitalistyczna w ogle nie byaby moliwa.
15. WADY METODYKI SNA.
SNA (system rachunkowoci spoecznej) metodologia obliczania makrowielkoci w oparciu o kryterium
pracy przynoszcej dochd.
Wady:
- produkcja na wasne potrzeby nie zaliczana do produktu globalnego, np. cz wyprodukowanego
mleka rolnik zatrzymuje dla siebie
- wielokrotne naliczanie tych samych dochodw, tzw. wartoci dodane
- nie uwzgldniona gospodarka szarej sfery
- nie uwzgldniona produkcja z odpadw.
W ramach metodyki SNA dochd narodowy oblicza si jako strumie dochodu. Dochd narodowy
rozumie si jako sum konsumpcji i inwestycji netto oraz wydatkw pastwowych na towary i usugi lub
jako strumie dochodw.
16. KONKURENCJA DOSKONAA charakteryzuje si tym, e aden z kupujcych i sprzedajcych nie ma wpywu na cen. Cena jest
wypadkow oferty wszystkich producentw i zapotrzebowania odbiorcw na dany produkt.
Producent dziaajcy w konkurencji doskonaej dostosowuje wielko produkcji w taki sposb,
aby przy danej cenie rynkowej i danych kosztach produkcji osign zysk maksymalny.
Rwnowaga przeds. zwizana jest z ksztatowaniem si sytuacji gazi przemysu, do ktrej
nale wszyscy producenci wytwarzajcy dany produkt.
17. WSKANIKI EKONOMICZNE
Stopa spoycia- skonno do konsumpcji- kategoria ekonomiczna wprowadzona przez J.M. Keynesa da
okrelania udziau w dochodach gospodarstw domowych tej ich czci, ktra jest przeznaczona na
zaspokojenie biecych potrzeb konsumpcyjnych. Narzdziem analizy podziau produktu spoecznego i
wzrostu gospodarczego jest przecitna skonno do konsumpcji (stopa konsumpcji spoycia), ktra jest
stosunkiem czci dochodw przeznaczonych, zwykle w skali roku, na konsumpcj do caego dochodu
osignitego w tym samym czasie.
Stopa wzrostu- stopa to arytmetycznie zobrazowana ewolucja czynnika ilociowego lub istniejca relacja
midzy dwoma czynnikami ilociowymi. Jest wyraana zwykle stosunkiem procentowym wobec jednego
z czynnikw lub wobec okresu bazowego.
Indeks= wskanik- liczba wyraajca procentowo stosunek wielkoci rozpatrywanych do przyjtej
podstawy.
18. ANALIZA ROZLICZENIOWA
19. KRZYWA OBJTOCI
Konsument ma ten sam poziom satysfakcji.
Opcje A,B,C- jednakowy poziom satysfakcji dla konsumenta.

tabelka str.32
Im bardziej strome nachylenie krzywej tym wysza warto krzywej objtoci. Krzywe te nie mog si
przecina (konsumuje wicej jednego dobra, a mniej drugiego). Krzywa ukazuje preferencje
konsumentw w stosunku do tych dwch dbr. Jeli konsument kierowa si8 tylko gustami, jego wybory
byyby proste. Obrazuje rne kombinacje dwu dbr dajce ten sam poziom uytecznoci cakowitej.
Ilo dobra Y jaka jest niezbdna do rekompensaty jednej jednostki dobra X nazywamy kracow stop
substytucji (MRS) dobra X przez dobro Y.
zmianakonsumpcjiY
MRS= zmianakonsumpcjiX
MRS pokazuje nam preferencje konsumentw w stosunku do dbr substytucyjnych. Pomijajc
ograniczenia w wyborach(zasobno budetw, relacje cen) wwczas zasada wyboru przedstawia si:
MUX =MUY- zrwnanie uytecznoci kracowych (jest to fikcja).
Konsument dziaa jednak w wietle ograniczonym- napotyka na ceny i zasobno portfela. Konsument
dy do rwnowagi zwanej rwnowag konsumenta.
Rwnowaga konsumenta to wzgldna stabilno zwyczajw nabywczych przy ktrych konsument
maksymalizuje sw satysfakcj.
Gdyby dochody konsumentw byy nieograniczone nie mieli problemw z dokonywaniem wyboru,
znaleliby si na najwyszej linii uytecznoci, osignliby stan nasycenia.
20. INFLACJA- POJCIE I MIERZENIE JEJ POZIOMU
Znana od 1000-leci, wystpuje w rnych ustrojach. jednak jej identyfikacja nie jest jednoznaczna. Moe
by spowodowana nadmiarem pienidza w obiegu.
Inflacja to proces ekonomiczny, ktry pojawia si we wzrocie pienidza w obiegu, w stopniu silniejszym
od wzrostu masy towarowej.
Inflacja to trway wzrost oglnego poziomu cen przy uwzgldnieniu zmian jakoci towarw w pewnym
okresie czasu.
21. KONKURENCJA JEST MOTOREM POSTPU:
Konkurencja wyzwala silne bodce do optymalizacji skali produkcji i racjonalnego wykorzystania
czynnikw produkcji. Dc do jak najwikszego zysku przedsibiorcy staraj si produkowa wicej i
lepiej ni ich konkurenci oraz produkowa moliwie najtaniej, tzn. minimalizowa jednostkowe koszty
produkcji.
W kapitalizmie jest mechanizm ktry zmusza kapitalistw do akumulacji. Kapitalista akumuluje bo to
daje mu moliwo zwikszenia produkcji i zwikszenia zysku w nastpnym okresie, chce si bogaci i
musi si bogaci. Musi wprowadza postp techniczny, obnia koszty produkcji. Mechanizm ktry
zmusza kapitalist do akumulowania to konkurencja. Zmusza ona przedsibiorc do obniania kosztw
wytwarzania. (Pan feudalny nie musia akumulowa bo mia tytu do dochodw i nie by poddawany
presji)
Przedsibiorca akumuluje z powodw subiektywnych, chce si bogaci, musi akumulowa- zmusza go do
tego mechanizm konkurencji.
22. ISTOTA ANALIZY EKONOMICZNEJ
Analiza ekonomiczna- metoda badania procesw gospodarczych polegajca na rozpatrywaniu zwizkw
najczciej ilociowych, zachodzcych pomidzy poszczeglnymi elementami tych procesw. Moe by
stosowana zarwno do badania zjawisk i procesw gospodarczych zachodzcych w skali caej gospodarki
(analiza makroekonomiczna), jak rwnie zjawisk i procesw wystpujcych w ramach poszczeglnych
jednostek gospodarczych i instytucji (analiza mikroekonomiczna). Umoliwia stawianie diagnoz, uatwia
podejmowanie decyzji, a take sprzyja racjonalizacji procesw gospodarczych.
23. WIELKOCI NOMINALNE I REALNE
Warto nominalna- warto danego do9bra, usugi lub innej rzeczy wyraona najczciej w pienidzu i
wyznaczona przez ceny biece bez uwzgldnienia wpywu innych czynnikw, np. inflacji.
realny PNB=
no min a ln yPNB
DF
24. MODEL EKONOMICZNY
to uproszczony obraz rzeczywistoci gospodarczej (ale go nie deformuuje- konstruujemy model poprzez
wyraanie opinii upraszczajcych rzeczywisto). Model ekonomiczny pokazuje zaleno midzy
rnymi zjawiskami ekonomicznymi. Nikt nie neguje potrzeby posugiwania si modelami. W ekonomii
budowanie modelu powoduje zakadanie uproszcze i uatwia analiz rzeczywistoci gospodarczej.
Modele ekonomiczne mog by prezentowane w rnych postaciach: w postaci zwizej,
niesformalizowanej ekspozycji sownej, kluczowych cech, w postaci wykresw czy te ukadw rwna
matematycznych
25. KRACOWA STOPA SUBSTYTUCJI DOBRA X PRZEZ DOBRO Y.
Ilo dobra Y jaka jest niezbdna do rekompensaty jednej jednostki dobra X nazywamy kracow stop
substytucji (MRS) dobra X przez dobro Y.
zmianakonsumpcjiY
MRS= zmianakonsumpcjiX
MRS pokazuje nam preferencje konsumentw w stosunku do dbr substytucyjnych. Pomijajc
ograniczenia w wyborach(zasobno budetw, relacje cen) wwczas zasada wyboru przedstawia si:
MUX =MUY- zrwnanie uytecznoci kracowych (jest to fikcja).
Konsument dziaa jednak w wietle ograniczonym- napotyka na ceny i zasobno portfela. Konsument
dy do rwnowagi zwanej rwnowag konsumenta.
Rwnowaga konsumenta to wzgldna stabilno zwyczajw nabywczych przy ktrych konsument
maksymalizuje sw satysfakcj.
Gdyby dochody konsumentw byy nieograniczone nie mieli problemw z dokonywaniem wyboru,
znaleliby si na najwyszej linii uytecznoci, osignliby stan nasycenia.
26. PODSTAWOWE WADY METODYKI MPS.
MPS (kryterium pracy produkcyjnej) metodologia obliczania makrowielkoci w oparciu o wartoci dbr
materialnych.
Wady:
- trudnoci w rozrnieniu kto nie jest pracownikiem
( w praktyce wszyscy zatrudnieni w gazi produkcyjnej s pracownikami produkcyjnymi
nieprodukcyjni- administracja pastwowa, policja, wojsko, owiata)
- w wielkociach makro nie zawiera si produkcja usug
27. REPRODUKCJA- POJCIE I RODZAJE
Reprodukcja potrzebna jest do zachowania cigoci produkcji.
REPRODUKCJA PROSTA- zachowana jest cigo procesu produkcyjnego przy nie zmniejszajcej
si z okresu na okres wielkoci produkcji. Produkcja z okresu na okres jest na tym samym poziomie.
Pt1 = Pt2 = Pt3 = Pt4 (itd.)
Aby utrzyma ten stan rzeczy kapita musi by odtwarzany do dotychczasowej wielkoci. Zysk bdzie w
caoci konsumowany.
ZYSK = UTARG KOSZT CAKOWITY
<- w skali mikro
Dochd narodowy jest w caoci konsumowany:
Y = K (dochd narodowy = konsumpcja)
<- w skali makro
REPRODUKCJA ZWONA- prowadzony jest proces wytwarzania przy zmniejszajcej z okresu na
okres rozmiarw tej produkcji. Produkcja z okresu na okres maleje.
Pt1 > Pt2 > Pt3 > Pt4 (itd.)
Funkcjonujcy kapita nie jest odtwarzany do dotychczasowej wielkoci, tzn:
ZYSK < KONSUMPCJI
Y<K
Mamy do czynienia z przejadaniem majtku z poprzednich okresw.
REPRODUKCJA ROZSZERZONA- prowadzony jest proces wytwarzania przy rosncej z okresu na
okres rozmiarw produkcji. Warunkiem tej reprodukcji jest wzrastajcy z okresu na okres kapita.
Wolumen kapitau z okresu na okres musi wzrasta.
Pt1 < Pt2 Pt3 <Pt4 (itd.)
ZYSK > KONSUMPCJI
28. UYTECZNO
Uyteczno to satysfakcja, przyjemno, korzy osigana przez konsumenta w wyniku konsumpcji.
Uyteczno cakowita (h) jest sum podanej satysfakcji osiganej przez konsumenta.
Ilo potrzeb jakie pragniemy zaspokoi i satysfakcja std osiganych jest ograniczona ze wzgldu na
rzadko materialnych rodkw zaspokojenia ludzkich potrzeb.
W deniu do maksymalizacji uytecznoci cakowitej konsument musi zrezygnowa, bd dokona
wyboru z dbr, ktre nie s satysfakcj, bd w danej chwili s mniej satysfakcjonujce.
tabelka str. 31
Konsument stoi zawsze przed koniecznoci wyboru- ze wzgldu na ograniczono zasobw nie mog
maksymalnie kupowa dwch dbr jednoczenie. Krzywe bd zblione, ale nigdy si nie przetn.
Kady konsument bdzie pretendowa do wyszej krzywej uytecznoci, np. jeli jego dochody wzrastaj.
Uyteczno na poziomie A i B jest taka sama. Kada olejna krzywa ukazuje rny poziom uytecznoci,
czy satysfakcji. Najmniejszy poziom U1, najwyszy na poziomie U4.
Uyteczno danego dobra dla konsumenta nie jest wielkoci dan (sta).
Uyteczno dla danego konsumenta zmienia si i zaley od iloci danego dobra i dostpnoci innych
dbr substytucyjnych i komplementarnych.
Inn uyteczno stanowi dla konsumenta rnorodno towaru na rynku, a inn te brak rnorodnoci.
Warto, ktr konsument przywizuje do poszczeglnej jednostki danego dobra zaley od iloci ju
spoytych jednostek tego dobra- tak zwana uyteczno kracowa.
29. ANALIZA WSKANIKOWA
Wskanik produkcji- zesp wielkoci charakteryzujcych zasadnicze cechy produkcji pojmowanej jako
dziaalno przedsibiorstwa, jako rezultat tej dziaalnoci.
Wskaniki finansowe- wskaniki ilustrujce ekonomiczn sytuacj przedsibiorstwa. Do podstawowych
wskanikw finansowych zalicza si: pynno, aktywno (sprawno dziaania), rentowno,
zaduenia. Stosowane w analizie ekonoimiczno-inansowej.
Wskaniki giedowe- wskaniki, ktre na bieco okrelaj atrakcyjno lokowania pienidzy w
konkretne akcje na giedzie papierw wartociowych. Najpopularniejszymi wskanikami giedowymi s:
wskanik cena do zysku oraz wskanik cena do wartoci ksigowej.
30. PODSTAWOWE FUNKCJE CEN
a) Dochodowa- polega na tym e ceny towarw i usug powinny obejmowa odtworzenie wszelkich
kosztw ponoszonych na ich wyprodukowanie oraz zapewni okrelon nadwyk niezbdn do
finansowania rozwoju spo-ekonom. firmy
b) Informacyjna- cena jako pieniny wyraz wartoci towaru daje okrelon informacj zarwno dla
producentw jak i konsumentw. Cena informuje wytwrc o opacalnoci produkcji danego
towaru.
ma 2 aspekty:
+dla producenta
+dla konsumenta
c) Rozdzielcz funkcj cen mog spenia poprawnie tylko ceny rwnowagi rynkowej, takie ceny
przy ktrych poda rwna si popytowi
d) Redystrybucyjna funkcja cen powoduje e dokonuje si poprzez te ceny redystrybucja.
.
(Pytania, ktre najczciej pojawiaj si na egzaminach.)
1.RZECZOWY I PIENINY SYSTEM PRZEPYWW W GOSPODARCE RYNKOWEJ
(KRENIE).
2. AKUMULACJA W SKALI MAKRO I MIKRO
3. RACHUNEK EKONOMICZNY
4. GOSPODARSTWO DOMOWE
5. UYTECZNO KRACOWA
6. PODSTAWOWE WARUNKI MODELU KONKURENCJI DOSKONAEJ
7. RWNANIE ILOCI PIENIDZA W OBIEGU M * V = P * T
8. ZASOBY I STRUMIENIE
9. PRZEDSTAW GRAFICZNE FAZY CYKLU GOSPODARCZEGO
10. CO TO JEST RYNEK?
11. PRZEDSTAW GRAFICZNE FAZY CYKLU GOSPODARCZEGO
12. JAK OBLICZAMY POZIOM INFLACJI?
13. KRZYWA TRANSFORMACJI
14. PODSTAWOWE WARUNKI ISTNIENIA RYNKU SIY ROBOCZEJ W KAPITALIZMIE
15. WADY METODOLOGII SNA
16. NA PRZYKADZIE KONKURENCJI DOSKONAEJ UZASADNIJ TWIERDZENIE:
KONKURENCJA JEST MOTOREM POSTPU.
17. WSKANIKI EKONOMICZNE
18. ANALIZA ROZLICZENIOWA
19. KRZYWA OBJTOCI
20. INFLACJA- POJCIE I MIERZENIE JEJ POZIOMU
21. UZASADNIJ TWIERDZENIE: KONKURENCJA JEST MOTOREM POSTPU.
22. ISTOTA ANALIZY EKONOMICZNEJ
23. WIELKOCI NOMINALNE I REALNE
24. MODEL EKONOMICZNY
25. KRACOWA STOPA SUBSTYTUCJI DOBRA X PRZEZ DOBRO Y
26. PODSTAWOWE WADY METODYKI MPS
27. REPRODUKCJA- POJCIE
28. UYTECZNO
29. ANALIZA WSKANIKOWA
30. PODSTAWOWE FUNKCJE CEN
ZESTAW 1
1.Towar to:
A/ kade dobro ekonomiczne
B/ kategoria ekonomiczna wystpujca w gospodarce rynkowej
C/kady produkt o wartoci uytkowej
2. Swobodny dopyw kapitau i siy roboczej do kadej dziedziny gospodarki / w
warunkach
wolnej konkurencji/ prowadzi do:
A/ wzrostu zatrudnienia
B/ wzrostu stopy amortyzacji
C/ ksztatowania si przecitnej stopy zysku
3. Reprodukcja rozszerzona:
A/ prawo ekonomiczne dziaajce w krtkim czasie
B/ nastpuje przejadanie majtku przy wzrocie konsumpcji
C/ w skali makro- niecay zysk jest konsumowany
4. Podzia pracy to:
B/ proces polegajcy na tym, e poszczeglne jednostki specjalizuj si w pewnych rodzajach
pracy
C/ proces polegajcy na podziale wg zasady kademu wg wkadu pracy"
5. Tzw. Ekonomia normatywna:
A/ formuuje rady wartociujce, np. jak powinien by poziom dochodw
C/ zajmuje si jedynie konsekwencjami zmian warunkw ekonomicznych
6. Stopa zysku
7. Wskanik elastycznoci popytu Ed>l, to popyt
jest;
B/ nieelastyczny
C/ elastyczny
8. Krzywa transformacji.
9. Podstawowe warunki modelu konkurencji doskonaej.
Klucz:1C, 2C, 3C, 4B, 5A, 6B, 7C,
ZESTAW 2
1 .Siy wytwrcze to:
A/ kapita
*
2. Popyt elastyczny to:
A/ wystpuje, gdy dane dobro nie ma substytutw
B/ popyt reaguje na wzgldn zmian ceny przy rosncych dochodach
C/ wzgldna zmiana popytu jest wiksza od wzgldnej zmiany ceny
3. Towar to:
AJ kade dobro zaspokajajce ludzkie potrzeby )
B/jest zbdny
5. Akumulacja:
A/ w skali makro cz dochodu narodowego przeznaczona na przyrost konsumpcji
B/ w skali makro- cz dochodu narodowego przeznaczona na przyrost majtku narodowego
C/ odzwierciedla warto zuytych rodkw pracy w skali mikro- i makro6. Stopa zysku, to:
C/ w warunkach konkurencji wystpuje tendencja do ksztatowania si jej przecitnego
poziomu
7. Dobra substytucyjne A i B, to:
A/ dobra wzajemne si uzupeniajce
B/ gdy cena A ronie, to popyt na B ronie
C/ cena A ronie, to popyt na B maleje
8. Podstawowe warunki modelu konkurencji doskonaej
Klucz: 1C, 2C, 3C, 4B, 5B, 6B, 7B
ZESTAW 3
1. Dobra wolne, to:
AJ towary wystpujce powszechnie i bezpatnie na rynku
C/ dobra wystpujce w przyrodzie niewymagjce pracy ludzkiej
A/ decyzja ekonomiczne podejmuj poszczeglne podmioty we wasnym interesie,
ograniczone jedynie siami poday i popytu
C/ dziaanie rynku podlega stymulacji przez rzd
3. Przy popycie doskonale sztywnym
B/ popyt ksztatuje si dowolnie przy danej cenie
C/ wystpuje dla dbr luksusowych
4. Cena rwnowagi rynkowej

B/ wyznaczona jest przez przecicie si krzywych dochodu i popytu
C/ co do tendencji- rezultat dziaania mechanizmu rynkowego
5. Dobro A i B s wzgldem siebie komplementarne,
bo:
A/ cena A ronie, to popyt na B ronie
B/ cena A maleje, to popyt na B ronie
C/ cena A maleje, to popyt na B maleje
6. Ekonomiczne zagadnienia mona okreli
nastpujco:
A/ obnianie kosztw wytwarzania
C/ zwikszanie produkcji z okresu na okres
7. W gospodarce naturalnej pienidz
AJ ma posta dbr konsumpcyjnych
B/jest zbdny
C/ warunkuj e procesy wymiany
9. Reprodukcja- pojcie i rodzaje.
Klucz:lC, 2A, 3A, 4B, 5B, 6B, 7B
ZESTAW 4
1. Siy wytwrcze to:
AJ kapita
2. Akumulacj a/ skala mikro-/, to:

A/ kapitalistyczny zysk pomniejszony o amortyzacj B/
rodki na odtworzenie kapitau C/ rodki na
powikszenie
3. Warunkach reprodukcj i prostej
wystpuj e:
B/ odtworzenie funkcjonujcego kapitau
C/ koncentracja kapitau
4. Stopa zysku, to:
5. Ewolucj a pienidza polega m.in. na:
A/ jego materializacji
B/ jego dematerializacji
C/ powizaniu jego emisji z zasobami kruszcw szlachetnych
6. Efekt substytucyjny zmiany ceny dobra X polega na tym,
e:
A/ przy obnice jego ceny/ /ceteris paribus/ poda spada
B/ przy wzrocie jego ceny/ ceteris paribus/ wzrastaparadoksalnie- jego popyt
C/ przy obnice jego ceny/ ceteris paribus/ staje si ono wzgdnie tasze i konsumenci
7. Gospodarka rynkow to:
8. Co to jest rynek?
9. Na przykadzie modelu konkurencji doskonaej uzasadnij twierdzenie:
"konkurencja jest motorem postpu"
Klucz: 1C, 2C, 3B, 4A, 5B, 6C, 7B
ZESTAW 5
1. Prakseologiczna zasada najwikszego efektu, to:
A/ dziaanie takie, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma maksymalny stopie
realizacji celu
B/ dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy minimalnego nakadu
rodkw C/ dziaa tak, aby minimalizowa nakady i maksymalizowa efekty
2. Popyt elastyczny, to:
C/ wystpuje, gdy dane dobro nie ma substytutu
3. Przedmiotem bada ekonomii jest
m.in.:
B/ lokacja zasobw
C/ instytucjonalizacja ycia gospodarczego
4. Wasnoci w sensie ekonomicznym, to:
A/ stosunek miedzy osoba a rzecz z tytuu wycznoci posiadania, uytkowania i
rozporzdzania rzecz
B/ raczej zbir stosunkw midzy ludmi powstajcych w zwizku z korzystaniem przez
nich z rezultatw dziaalnoci gospodarczej
C/ raczej zbir stosunkw midzy ludmi powstajcych w zwizku z dystrybu
5. Akumulacj a, to;
B/ kategoria ekonomiczna zwizana z odtwarzaniem procesu wytwarzania
C/ w skali makro- moe by rozpatrywana jako element szeroko rozumianych
oszczdnoci
6. Pienidz w gospodarce naturalnej
B/jest zbdny
C/ peni funkcje porednika w handlu
7. Stopa zysku, to:
C/ w warunkach konkurencji doskonaej wystpuje tendencja do ksztatowania si jej
przecitnego poziomu
8. Podstawowe warunki modelu konkurencj i doskonaej
9. Rwnanie iloci pienidza w obiegu: MxV=PxT- rozszyfruj symbole.
Klucz: 1 A, 2B, 3B, 4B, 5C, 6B, 7B,
ZESTAW 6
4
1. Siy wytwrcze to:
,
A/ kapita
CV sposoby i rodki oddziaywania czowieka na przyrod
2. Akumulacja / skala mikro-/ to:
A/ kapitalistyczny zysk pomniejszony o amortyzacj B/
rodki na odtworzenie kapitau C/ rodki na powikszenie
kapitau
3. W warunkach reprodukcji prostej wystpuje:
B/ odtworzenie funkcjonalnego majtku C/
4. Stopa zysku to:
5. Inflacja przejawia si przede wszystkim:
A/ wzrostem cen dbr produkcyjnych
B/ wzrostem oglnego poziomu cen C/
wzrostem pac realnych
6. Oglna rwnowaga rynkowa:
A/ cel polityki gospodarczej w krtkim czasie czasu
B/ rwnowaga popytu i poday w ujciu ex ant
C/ rwnowaga popytu i poday przy penym wykorzystaniu zasobw wytwrczych
7. Spoeczny produkt globalny, to:
A/ zasb obliczony metod MPS
B/ wielko wartoci wytworzonej przez sfer usug materialnych C/
strumie
8. Do wad metodologii SNA naley: A/
nieuwzgldnianie sfery niematerialnej B/
nieuwzgldnianie produkcji nierynkowej C/
proliferacja produkcji
9. Ewolucja pienidza polega m.in. na: A/jego
materializacji
B/jego dematerializacji
C/ powizaniu jego emisji z zasobami zota i srebra
10. Efekt substytucyjny zmiany ceny dobra X polega na tym, e:
A/ przy obnice jego cen / ceteris paribus/ poda spada
B/ przy wzrocie jego ceny /ceteris paribus/ wzrastaparadoksalnie-jego popyt
C/ przy obnice jego cen /ceteris paribus/ staje si ono wzgldnie tasze i konsumenci
12. Inflacja- pojcie i mierzenie jej poziomu.
Klucz: 1C, 2C, 3B, 4A, 5B, 6C, 7B, 8B, 9B, 10C
ZESTAW 7
a
1. rodki produkcji to:
,
A/ metody oddziaywania czowieka na przyrod B/ rodki
pracy i przedmiotw pracy C/ czynnik okrelajcy
wydajno pracy
2. Reprodukcja prosta to:
A/ wystpowanie amortyzacji i akumulacji cznie
B/ warunek wzrostu gospodarczego
C/ zapewniona cigo procesu produkcji przy niezmieniajcyci jej rozmiarach
3. Nadprodukcja wzgldna to:
B/ przewyka poday nad popytem prze istniejcych cenach i dochodach
4. Cykl gospodarczy obejmuje cztery fazy wystpujce w okrelonej sekwencji:
A/ depresja, kryzys, odywienie, rozkwit
B/ kryzys, depresja, odywienie, rozkwit C/
rozkwit, depresja, kryzys, oywienie 5.
Ekonomia normatywna:
A/ formuuje sdy wartociujce, np,.jaka powinna by wielko produkcji B/
opisuje zjawiska gospodarcze C/ to badanie zjawisk gospodarczych skali makro6. Budet to:
A/ podstawowy plan finansowy sfery produkcji materialnej B/
podstawowy plan finansowy banku centralnego C/ uczestniczy
biernie i czynnie w redystrybucji
7. Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia, gdy:
2. PNBto:
A/ zasb obliczony metod SNA
B/ strumie
C /wielko wartoci wytworzonej przez sfer usug nie materialnych
3. Krzywa popytu przedstawia:
A/ zaleno popytu od poday
B/ zaleno popytu wzgldem ceny
C/ wzrost popytu przy rosncych dochodach
4. Gospodarka rynkowa to:
5. Zasoby i strumienie /pojcie i przykady/
6. Rzeczowy i pieniny system przepyww w gospodarce rynkowej /krenie, analiza
statyczna
Klucz:lB, 2C, 3B, 4B, 5A, 6A, 7C, 8C, 9B, 10B
ZESTAW 8
A/ denie do zwikszenia produkcji
|
B/ rozdzia ograniczonych rodkw midzy wspzawodniczce cele C/ obnianie kosztw
wytwarzania
2.Stopa zysku to:
A/ przychd pomniejszony o koszt B/ stosunek zysku do
woonego kapitau C/ ronie zawsze, gdy wzrasta masa zysku
3. Towar to:
A/ kady produkt o wartoci uytkowej
B/ kade dobro ekonomiczne
C/ kategoria ekonomiczna wystpujca w gospodarce rynkowej
4. W modelu konkurencji doskonaej:
A/ przedsibiorca sprzedaje po cenach zapewniajcych mu zysk
B/ ceny poddane s kontroli rzdu
C/ przedsibiorca musi przyj cen, ktra ustali si na rynku
5. Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia gdy:
A/ reakcje popytu i ceny maj charakter jednokierunkowy
B/ dobra te wzajemnie si zastpuj
6. Gospodarce naturalnej pienidz jest
B/jest zbdny
7. Reprodukcja zawona:
A/ oznacza wzrost produkcji przy malejcych kosztach B/ jest rwnoznaczna z
tzw. przejadaniem majtku C/ nastpuje pene odtworzenie kapitau
8. Rwnanie iloci pienidza w obiegu. Mxv=PxT- rozszyfruj symbole
10. Podstawowe warunki istnienia rynku siy roboczej w kapitalizmie.
Klucz: 1B, 2B, 3A, 4C, 5C, 6B, 7B
ZESTAW 9
i
1. Rwnowaga konsumenta, to:
i
A/ wzgldna stabilno zwyczajw nabywczych, przy ktrych konsument maksymalizuje
sw satysfakcj
B/ rwnowaga popytu i poday
C/ zadowolenie konsumenta, gdy zaspokoi swoje potrzeby
2. Analiza kosztw ekonomicznych przedsibiorstwie za okres krtki
uwaamy:
A/ okres okoo; 5 lat
B/ okres, w ktrym przynajmniej jeden z czynnikw wytwrczych nie ulegnie zmianie
/zuyciu/
C/ czas, w ktrym produkcja osiga maksimum
3. Zysk ekonomiczny firmy
A/ utarg pomniejszony o koszty jawne
B/ zysk ksigowy pomniejszony o koszty ukryte
C/jest zawsze wikszy od ksigowego
4. Prawo malejcych przychodw kracowych mwi, e:
A/ zwikszenie czynnikw zmiennych, przy niezmiennej iloci czynnikw staych
wywouje coraz mniejszy wzrost produkcji
B/ zwikszenie czynnikw staych i zmiennych wywouje proporcjonalny wzrost
zatrudnienia
C/ naley oszczdnie wykorzystywa zasoby
5. Koncentracj a kapitau, to
skutek:
A/ tworzenia spek
B/ akumulacji zysku przedsibiorstwa C/
ingerencji pastwa w gospodark
6. Akcj to:
A/ papier wartociowy, stanowicy tytu wasnoci
B/ papier wartociowy, stanowicy o powstaniu dugu
C/ papier wartociowy dajcy prawo do bezporedniego dysponowania majtkiem spki
7. Wsplnicy spki osobowej / cywilnej lubjawnej/:
A/ ponosz solidarn odpowiedzialno zobowizania spki do wielkoci udziaw B/
ponosz solidarn odpowiedzialno za zobowizania spki caym swym majtkiem C/
wyjcie lub wejcie do spki osobowej jest niczym nieskrpowane
8. Istota analizy ekonomicznej
9. Wielkoci nominalne i realne
10. Uyteczno
Klucz: 1 A, 2B, 3B, 4A, 5B, 6A, 7B
ZESTAW 10
1. Koszty ukryte
A/ wynikaj z nieprawidowoci w ksigowaniu J
B/ to np. procent, jaki zyskaby waciciel kapitau od lokaty bankowej
C/ nieprzewidywalne straty w majtku przedsibiorstwa
2. Produkt kracowy
A/ dodatkowa produkcja otrzymana z kolejnej jednostki zasobu zmiennego
B/ optymalna wielko produkcji C/ przybiera zawsze wartoci ujemne
3. Przecitny koszt cakowity
A/ suma przecitnych kosztw staych i przecitnych kosztw zmiennych lub iloraz
kosztw cakowitych wielkoci produkcji
B/ iloczyn przecitnych kosztw staych i wielkoci produkcji
C/ suma kosztw jawnych i ukrytych
4. Dugookresowa krzywa kosztw przecitnych
A/ ma ksztat odwrconej litery U
B/ wskazuje minimum przecitnych kosztw cakowitych dla kadej skali produkcji przy
danej technologii i niezmiennoci zasobw
C/wskazuje maksimum przecitnych kosztw cakowitych
5. Centralizacj a kapitau
A./ wynik tworzenia si spek
B/ wynik akumulacji zyskw C/
forma wasnoci
6. Istota spek kapitaowych jest:
A/ ograniczenie odpowiedzialnoci ich wacicieli do wysokoci ich pierwotnego nakadu
kapitaowego
B/ wzrost ryzyka zwizanego ze skal dziaania
C/ e nie s osobami prywatnymi
7. Dywidend to:
A/ rodzaj oszczdnoci
B/ udzia w zyskach spki w zwizku z posiadaniem akcji
C/ papier wartociowy
8. Wskaniki ekonomiczne/indeks i stopa wzrostu/
9. Analiza rozliczeniowa
10. Krzywa obojtnoci
Klucz:1B, 2A, 3A, 4B, 5A, 6A, 7B
i
ZESTAW 11
4
1. Koszty j awne przedsibiorstwa, to:
A/ koszty cakowite, jeli ksigowo prowadzona jest prawidowo
B/ wydatki rejestrowane prze system ksigowy C/ nie zale od
wielkoci produkcji
2. Cakowite koszty zmienne
A/ zmieniaj si z powodu zmian cen czynnikw wytwrczych B/
koszty, ktre wzrastaj wraz ze wzrostem produkcji C/ koszty,
ktre malej wraz ze wzrostem produkcji
3. Koszt kracowy, to:
A/ przyrost kosztw przedsibiorstwa wywoany zwikszemem produkcji o pewn
okrelon wielko B/ przyrost kosztw przedsibiorstwa wywoany zwikszeniem
produkcji o jednostk C/ koszt wytworzenia przecitnego produktu
4. Do podstawowych przyczyn korzyci skali dziaania przedsibiorstwa
zaliczamy:
A/ specjalizacja pracownikw maszyn
B/ atwo zarzdzania przedsibiorstwem
C/ elastyczno dziaania
5. Koncentracj a kapitau, to:
A/ rezultat akumulacji zyskw
B/ skutek tworzenia spek kapitaowych
C/ dobrowolnych fuzji organizacji gospodarczych
6. Obligacje to:
A/ papiery wartociowe potwierdzajce wasno kapitau B/
papiery wartociowe potwierdzajce powstanie dugu C/
papiery wartociowe o wikszym stopniu ryzyka ni akcje
7. Podwjne opodatkowanie zysku, to wada:
A/ spki osobowej
B/ spki akcyjnej
C/jednoosobowej wasnoci
8. Model ekonomiczny
9. Analiza wskanikowa
10. Kracowa stopa substytucji dobra X przez dobro Y
Klucz:1B, 2A, 3B, 4A, 5A, 6B, 7B
ZESTAW 12
1.Stopa wzrostu, np. dochodu narodowego, to:
A/ iloraz dochodu narodowego w roku badanym do dochodu narodowego w roku
podstawowym
B/ iloraz rnicy dochodu w roku badanym i w roku podstawowym do dochodu w roku
podstawowym
C/ inaczej-przyrost dochodu narodowego
2. Zysk ksigowy firmy, to:
A/ zysk ekonomiczny pomniejszony o koszty jawne -B/
utarg pomniejszony o koszty cakowite C/ utarg
pomniejszony o koszty jawne
3. Cakowite koszty stae firmy, to;
A/ koszt zwizany ze zuyciem rodkw trwaych
B/ koszty, ktre nie ulegaj zmianie wraz ze wzrostem produkcji
C/ koszty, ktre rosn tylko wtedy, gdy rosn inne koszty
A/ trudnoci w zarzdzaniu
B/ wysoka specjalizacja maszyn i pracownikw je obsugujcych
C/ ograniczenie niepodzielnoci zasobw
5. Spka osobowa, to:
A/ kada spka kapitaowa
B/ porozumienie wsplnikw, ktrzy dziel zyski proporcjonalnie do udziaw
C/ spk w ktrej ryzyko finansowe wsplnikw ogranicza si do udziaw
6. Pewno posiadania kontrolnego pakietu akcji,
to:
A/ 20% +1 akcja
B/ 49% +1 akcja
C/ 50% +1 akcja
7. Zysk ekonomiczny =0, to:
A/ przedsibiorca nie realizuje zysku w ujciu ksigowym B/
realizuje zysk tzw. normalny C/ faktycznie ponosi strat
8. Rachunek ekonomiczny / istota/
9. Gospodarstwo domowe
10. Uyteczno kracowa
Klucz: 1B, 2C, 3B, 4A, 5B, 6C, 7B
ZESTAW 13
A/ denie do zwikszania produkcji z okresu na okres
j
B/ obnianie kosztw wytwarzania
C/ rozdzia ograniczonych rodkw midzy wspzawodniczce cele
2. Konsumpcja indywidualna, to:
B/ zakupy na rynku
C/ zaspokojenie indywidualnych potrzeb z wasnych dochodw
3. Gospodarka rynkowa, to:

4. Reprodukcja rozszerzona, to:
sytuacja, w ktrej akumulacja jest wiksza od konsumpcji C/
sytuacja, w ktrej amortyzacja uwzgldnia obsolescencj
5. Krzywa popytu pokazuj e:
A/ odwrotn relacj midzy cen dobr, a ich iloci, ktr konsumenci s skonni i s w
stanie naby /ceteris paribus/
B/ odwrotn relacj midzy cen dobr X a popytem na substytut / ceteris paribus/ C/
odwrotn relacj midzy cen dobr X a popytem potencjalnym z uwzgldnieniem,
zjawiska komplementarnoci dbr / ceteris paribus/
6.Zysk, to:
A/ utarg pomniejszony o koszty do caego woonego kapitau
B/ przychd pomniejszony o koszty cakowite
C/ utarg pomniejszony o koszty materiaowe
13. Ewolucja pienidza polega m.in. na:
A/ jego materializacj i
B/ powizaniu jego emisji z zasobami kruszcw
C/jego dematerializacji
Podstawowe warunki istnienia rynku siy roboczej w kapitalizmie.
14.
Klucz: 1C, 2C, 3C, 4B, 5A,6B, 7C
ZESTAW 14
1. Prakseologiczna zasada najwikszego efektu /wydajnoci/ to:
A/ dziaanie takie, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma maksymalny stopie
realizacji celu
i
B/ dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy minimalnego nakadu
rodkw '
C/ dziaanie takie, aby miriirnalizowa nakady i maksymalizowa efekty
2. Ekonomia pozytywna to przede wszystkim:
A/ opisywanie zjawisk gospodarczych bez wyraania sdw wartociujcych
B/ wyraanie sdw wartociujcych np. dotyczcych wielkoci ekonomicznych
C/ uoglniona historia gospodarcza
3.PNB/GNP/to:
A/ warto rynkowa wszystkich dbr i usug finalnych wytworzonych w gospodarce w
danym okresie
B/ warto rynkowa wszystkich dbr materialnych wytworzonych w gospodarce w danym
okresie
C/ warto rynkowa wszystkich dbr i usug pomniejszona o opisy amortyzacyjne
4. Elastyczno popytu-popyt proporcjonalny
to:
B/ przy danej cenie popyt moe przybiera dowolne rozmiary
C/ % zmiana popytu jest taka jak % zmiana ceny
5. Uyteczno pienidza ujawnia si:
B/ w momencie jego wydatkowania
C/ gdy uwalnia zasoby i staje si rezerwatem siy nabywczej
6. Produkt czysty /warto dodany/:
A/ rezultat pracy uprzedmiotowionej
B/ rnica wartoci wytworzonej i przeniesionej
C/ w skali caej gospodarki to dochd narodowy brutto
7. Twrc teoretycznych podstaw interwencji pastwa w gospodark
jest:
A/ J.B.Say
B/ J.M.Keynes
C/ A.Smith
8. Najczciej stosowan miar inflacji
jest:
A/ stopa deprecjacji pienidza
B/ indeks cen konsumpcyjnych C/
stopa wzrostu pac normalnych
9. Krzywa transformacji ilustruje:
A/ kombinacja dbr, ktre mog by wytwarzane, gdy zasoby s w peni wykorzystane
B/ kombinacje dbr, ktre mog by wytwarzane, gdy zasoby nie s w peni
wykorzystane
10. Stopa amortyzacji to:
A/ stosunek wartoci rodka pracy w roku badanym do jego wartoci w roku bazowym
B/ odwrotno czasu ycia rodka pracy
11.Przedstaw graficznie fazy cyklu koniunkturalnego.
12.Podstawowe wady metodologii MPS.
Klucz1A, 2A, 3A, 4C, 5B, 6C, 7B, 8B, 9A, 10B
ZESTAW 15
1. Przedmiotem bada ekonomii
jest:
C/ proces gospodarowania
2. Warunkach modelu konkurencj i doskonaej:
B/ decyzje ekonomiczne podejmuj poszczeglne podmioty we wasnym zakresie
ograniczone jedynie siami popytu C/ dystrybucja dokonuje si poprzez rynek przy
stymulacyjnej funkcji rzdu
3. W warunkach reprodukcj i prostej wystpuj e:
)
B/ przejadanie majtku
C/ odtworzenie kapitau
4. Przy popycie doskonale sztywnym: A/ popyt
nie reaguje na zmian ceny B/ popyt ksztatuje si
dowolnie przy zmianie ceny C/ pojawiaj si
5. Prakseologiczna zasada oszczdnoci rodkw, to:
A/ dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy minimalnego nakadu
rodkw
B/ dziaa tak, aby minimalizowa nakady i maksymalizowa efekt C/ dziaania
takie, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma maksymalny stopie realizacji celu
6. Stopa amortyzacji, to:
A/ stosunek wartoci rodka pracy w roku badanym do jego wartoci w roku bazowym
B/ odwrotno" czasu ycia rodka pracy
B/ w momencie jego wydatkowania C/ gdy uwalnia zasoby i
staje si rezerwuarem siy nabywczej
Uzasadnij krtko twierdzenie / model konkurencji doskonaej/:" konkurencja
jest motorem postpu".
9. Akumulacja w skali mikro- i makro: pojcie, przeznaczenie.
8.
Klucz: 1C, 2B, 3C, 4A, 5A, 6B, 7B
ZESTAW 16
1. rodki produkcji, to:
A/ metody oddziaywania czowieka na przyrod
B/ rodki i przedmioty pracy
C/ czynnik okrelajcy wydajno pracy
2. Reprodukcja prosta, to:
A/ wystpowanie amortyzacji i akumulacji cznie B/ warunek wzrostu
gospodarczego C/ zapewniona cigo procesu produkcji przy niezmieniajcych si
jej rozmiarach
3. Nadprodukcj a wzgldna, to:
B/ przewyka poday nad popytem przy istniejcych cenach i dochodach
4. Ekonomia normatywna:
A/ formuuje sdy wartociujce, np., jaka powinna by wielko produkcji
B/ opisuje zjawiska gospodarcze C/ to badanie zjawisk gospodarczych w
skali mikro5. Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia,
gdy:
B/ reakcje popytu i ceny maj charakter jednokierunkowy
6. Krzywa popytu przedstawia:
A/ zalenoci popytu od poday /ceteris paribus/
B/ zaleno popytu wzgldem ceny C/ wzrost
popytu przy rosncych dochodach
7. Gospodarka rynkow to:
B/ produkcja regulowana mechanizmem popytu i poday
C/ produkcja dla okrelonego odbiorcy
8. Zasoby i strumienie /pojcie i przykady/.
9. Uzasadnij twierdzenie /model konkurencji doskonaej/:"konkurencja jest
motorem
postpu".
Klucz:1B, 2C, 3B, 4A,5C, 6B, 7B
ZESTAW 18
1. Przedmiotem bada ekonomii j est:
C/ proces gospodarowania
'
B/ decyzje ekonomiczne podejmuj poszczeglne podmioty we wasnym zakresie
ograniczone jedynie siami popytu i poday C/ dystrybucja dokonuje si poprzez
rynek przy stymulacyjnej funkcji rzdu
3. W warunkach reprodukcji prostej
wystpuje:
B/ przejadanie kapitau
i
C/ odtworzenie kapitau
j
4. Przy popycie doskonale sztywnym:
B/ popyt ksztatuje si dowolnie przy zmianie ceny
C/ pojawiaj si substytuty dla dbr luksusowych
5. Suma wartoci nowowtworzonej w skali caej gospodarki w cigu roku,
to:
A/ suma wartoci dbr finalnych
B/ dochd narodowy netto
C/ dochd narodowy brutto 6.
A/ oznacza tym samym wystpowanie rwnowag czsteczkowych
B/ w sensie ex post zachodzi zawsze
C/ wystpowanie oglnej i czstkowych rwnowag cznie oznacza rwnowag
gospodarcz
7. Dylematem ostatecznego podziau dochodu narodowego jest
m.in.:
A/ redystrybucja dochodw na finansowanie strefy nieprodukcyjnej
B/ podzia oglnospoecznego funduszu konsumpcji na spoycie indywidualne i zbiorowe
C/ rozdzia dochodu narodowego na stref produkcyjn i nieprodukcyjn
8. Inflacja przejawia si gwnie:
A/ spadkiem koniunktury gospodarczej, szczeglnie, gdy jest niska
B/ dugotrwaym wzrostem oglnego poziomu cen przy uwzgldnieniu zmian jakoci
C/ wzrostem masy towarowej w stopniu wikszym ni ilo pienidza w obiegu
9.Bank, to:
A/ przedsibiorstwo powoane do udzielenia poyczek
B/ instytucja centralizujca popyt i poda na pienidz
C/instytucja okrelajca si nabywcz pienidza
10.Prakseologiczna zasada oszczdnoci rodkw, to:
A/ dziaanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy minimalnego nakadu
rodkw
B/ dziaa tak, aby minimalizowa nakady i maksymalizowa efekty C/ dziaanie takie,
aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma maksymalny stopie realizacji celu
11.Rzeczowy i pieniny system przepyww w gospodarce rynkowej /krenie/.
Klucz-.1C, 2B, 3C, 4A, 5B, 6A, 7B, 8B, 9B, 10A
ZESTAW 19
1. Siy wytwrcze to:
A/ kapita
B/ postp techniczny i spoeczny C/sposoby i rodki
oddziaywania czowieka na przyrod
A/ wystpuje, gdy dane dobro nie ma substytutw B/ popyt nie reaguje na
wzgldn zmian ceny przy rosncych dochodach C/ wzgldna zmiana popytu
jest wiksza od wzgldnej zmiany ceny
3. Produkt globalny to:
A/ strumie produktw finalnych wytworzonych w skali makro-B/
globalna poda usug produkcyjnych
4. Towar to:
A/ kade dobro zaspokajajce ludzkie potrzeby
5. W gospodarce naturalnej
pienidz:
B/jest zbdny
6. Dochd narodowy brutto:
A/ warto nowo wytworzona w skah makroB/ warto wytworzona w skali makro- pomniejszona o wartoci zuytych przedmiotw
pracy
C/ produkt globalny pomniejszony o wartoci zuytych rodkw pracy
7. Akumulacja:
A/ w skali makro- cz dochodu narodowego przeznaczona na przyrost konsumpcji B/
w skali makro- cz dochodu narodowego przeznaczona na przyrost majtku
narodowego C/ odzwierciedla warto zuytych rodkw pracy w skali makro- i mikro8. Proliferacja produktw to:
A/ wielka liczba odmian tego samego produktu
B/ wielka liczba odmian sposobw produkcji danego dobra
C/ ujemny skutek monopolizacji gospodarki
9. Stopa zysku:
A/ stosunek utargu do podniesionych zyskw*
C/ w warunkach konkurencji wystpuje tendencja do ksztatowania si jej przecitnego
poziomu
10. Dobra substytucyjne A i B, to:
A/ dobra wzajemnie si uzupeniajce
B/ gdy cena A ronie, to popyt B ronie
C/ gdy cena A ronie, to popyt Bmaleje
12. Uzasadnij krtko twierdzenie: konkurencja jest motorem postpu.
Klucz: 1C, 2C, 3B, 4C, 5B, 6C, 7B, 8A, 9B, 10B
ZESTAW 20
1. Towar to:
i
A/ kade dobro ekonomiczne B/ kategoria ekonomiczna
wystpujca w gospodarce rynkowej C/ kady produkt o wartoci
uytkowej
2. Swobodny dopyw kapitau i siy roboczej do kadej dziedziny gospodarki
/warunkach
A/ wzrostu zatrudnienia B/ wzrostu stopy
amortyzacji C/ ksztatowania si przecitnej
stopy zysku
3. Spoeczny produkt globalny /MPS/
to:
A/ strumie dbr i usug pyncy na rynek
B/ strumie dbr materialnych wytworzonych w gospodarce
C/ strumie dochodw indywidualnych
4. Suma wartoci nowowytworzonej w skali caej gospodarki w cigu roku
to;
A/ dochd narodowy brutto
B/ suma wartoci dbr finalnych
C/ dochd narodowy netto
5. Zgodnie z tzw. prawem rynkw Saya:
A/ niezbdny jest interwencjonizm pastwowy B/ wzrost produkcji
automatycznie wywouje proporcjonalny wzrost popytu C/ rwnowaga rynkowa
zaley od przebiegu procesw podziau
6. Reprodukcja rozszerzona:
A/ prawo ekonomiczne dziaajce w krtkim okresie czasu B/
nastpuje wzrost konsumpcji dziki przejadaniu majtku C/
w skali makronie cay zysk jest konsumowany
7. Podzia pracy:
A/ zjawisko ekonomiczne zwizane ze sprawiedliwym podziaem PNN B/ proces
polegajcy na tym, e poszczeglna jednostki specjalizuj si w pewnych rodzajach
pracy C/ proces polegajcy na podziale produktw wg zasady kademu wg wkadu
pracy"
8. Tzw. ekonomia normatywna:
A/ formuuje sdy wartociujce, np., jaki powinien by poziom dochodw
C/ zajmuje si jedynie konsekwencjami zmian warunkw ekonomicznych
9. Stopa zysku:
10. Wskanik elastycznoci popytu Ed=l, to popyt
jest:
B/ nieelastyczny
C/ elastyczny
11.Krzywa transformacji.
12.Podstawowe warunki modelu konkurencji doskonaej.
Klucz: 1C, 2C, 3B, 4C, 5B, 6C, 7B, 8A, 9B, 10C
ZESTAW 21
1. Ekonomiczne zagadnienia mona zdefiniowa

nastpujco:
A/ denie do zwikszenia produkcji z okresu na okres
B/ obnienie kosztw wytwarzania C/ rozdzia ograniczony rodkw
miedzy wspzawodniczce cele
2. Konsumpcja indywidualna to:
B/ zakupy na rynku
3. Gospodarka rynkowa:
4. Reprodukcj a rozszerzona:
A/ prawo ekonomiczne dziaajce w dugim okresie czasu (B/
sytuacj w ktrej akumulacja jest wiksza od konsumpcji C/
sytuacj w ktrej amortyzacja uwzgldnia obsolescencj
5. Bank, to:
instytucja centralizujca popyt i poda na sprzeda C/
instytucja okrelajca si nabywcz pienidza
6. Krzywa popytu:
A/ pokazuje odwrotn relacj midzy cen dobr a ich iloci ktr konsumenci s
B/ pokazuje odwrotn relacj midzy cen dobra X, a popytem na jego substytut /ceteris
paribus/
C/ pokazuje odwrotn relacj midzy cen dobra X, a popytem potencjalnym z
uwzgldnianiem zjawiska komplementarnoci dbr /ceteris paribus/
7. Inflacj a przej awia si gwnie:
A/ spadkiem koniunktury gospodarczej, szczeglnie, gdy jest niska
B/ dugotrwaym wzrostem oglnego poziomu cen przy uwzgldnianiu zmian jakoci
C/ wzrostem masy towarowej w stopniu wikszym ni ilo pienidza
8. PNN,to:
A/ warto pienina produktw finalnych pomniejszona o restytucj B/
suma wszystkich patnoci za wykorzystanie zasobw
C/ PNB pomniejszony o koszty produkcji dbr i usug
9. Wtrny podzia dochodu narodowego:
A/ dokonuje si kadorazowo przy zakupie dbr
B/ dokonuje si przez konsumpcj dbr i usug C/
dokonuje si m.in. poprzez budet
10. Zysk, to
przychd pomniejszony o koszty cakowite C/ utarg
pomniejszony o koszty materiaowe
Klucz:lC, 2C, 3C, 4B, 5B, 6A, 7B, 8C, 9C,10B
ZESTAW 22
4
1. Konsumpcj a indywidualna to:
B/ zakupy na rynku
'
2. Gospodarka rynkowa:
A/ produkcja dla okrelonego odbiorcy B/ produkcja na
sprzeda C/ produkcja regulowana mechanizmem popytu i
poday
3. Reprodukcj a rozszerzona to:
sytuacja, w ktrej akumulacja jest wiksza od konsumpcji C/
sytuacja, w ktrej amortyzacja uwzgldnia obsolescencj
4. Bank to;
instytucja centralizujca popyt i poda na pienidz C/
instytucja okrelajca si nabywcz pienidza
5. Krzywa popytu:
A/ pokazuje odwrotn relacj midzy cen dobra, a ich iloci, ktr konsumenci s
skonni i s w stanie naby
B/ pokazuje odwrotn relacj miedzy cen dobra X, a popytem na jego substytut C/
pokazuje odwrotn relacj midzy cen dobra X, a popytem potencjalnym z
uwzgldnieniem zjawiska komplementarnoci dbr
6. Inflacja przejawia si gownie:
A/ spadkiem koniunktury gospodarczej, szczeglnie, gdy jest niska B/ dugotrwaym
wzrostem oglnego poziomu ceprzy uwzgldnieniu zmian jakoci C/ wzrostem masy
towarowej w stopniu wikszym ni ilo pienidza
7. PNNto;
A/ warto pienina produktw finalnych pomniejszona o restytucj
B/ suma wszystkich patnoci za wykorzystanie zasobw C/ PNB
pomniejszony o koszty produkcji dbr i usug 8. Wtrny podzia
dochodu narodowego: A/ dokonuje si kadorazowo przy zakupie dbr
B/ dokonuje si przez konsumpcj dbr i usug C/ dokonuje si m.in.
poprzez budet
9. Zysk to:
przychd pomniejszony o koszty cakowite C/ utarg pomniejszony o
koszty materiaowe
Klucz: 1C, 2C, 3B, 4B, 5A, 6B, 7C, 8C, 9B
ZESTAW 23
1. Bank centralny:
A/ to instytucja porednictwa finansowego nastawiona gwnie na osiganie zysku
B/ wany element systemu bankowego pastwa penicy funkcj m.in. nadzoru
bankowego
'
C/ instytucja decydujca o wydatkach budetowych
2. PNBto:
A/ warto wszystkich dbr finalnych pomniejszone o amortyzacji

B/suma wszystkich patnoci za wykorzystanie zasobw C/ warto
wszystkich dbr finalnych pomniejszona o warto dodan
3. Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia, gdy:
|
B/ jest zbdny
5. Reprodukcja-pojcie i rodzaje.
6. Akumulacja w skali mikro- i makro-/pojcie, przeznaczenie/.
7. Rwnanie iloci pienidze w obiegu: MxV=PxT rozszyfruj symbole.
8. Wady metodologii SNA.
Klucz: IB, 2C, 3C, 4B
ZESTAW 24
1. Dobra wolne to:
A/ towary wystpujce powszechnie i bezpatnie na rynku
j
C/ dobra wystpujce w przyrodzie niewymagajce pracy ludzkiej
2. W warunkach konkurencji doskonaej
A/ decyzje ekonomiczne podejmuj poszczeglne podmioty we wasnym interesie,
ograniczone jedynie siami popytu i poday
C/ dziaaniem rynku podlega stymulacji przez rzd
3. Tzw. automatycznym stabilizatorem koniunktury gospodarczej nazywamy:
A/ polityk budetow
B/ progresj podatkow C/
polityk otwartego rynku
4. Przy popycie doskonale
sztywnym:
B/ popyt ksztatuje si dowolnie przy danej cenie C/
wystpuje dla dbr luksusowych
5. Podstawow wad metodologii MP S j est:
A/ uwzgldnianie sfery usug przy obliczaniu dochodu narodowego B/
nie uwzgldnianie sfery produkcji materialnej C/ nie uwzgldnianie
sfery usug niematerialnych
6. Najczciej stosowan miar inflacji jest:
A/ stopa deprecjacji pienidzy
B/ stopa wzrostu pac realnych, o ile jest dodatnia C/
indeks cen konsumpcyjnych
7. Cena rwnowagi rynkowej;
A/ w ujciu ex anle wystpuje zawsze
B/, wyznaczana jest przez przecicia si krzywych poday i popytu C/
co do tendencji-rezultat dziaania mechanizmu rynkowego
8. Dobro A i B s wzgldem siebie komplementarne,
bo:
A/ cena na A ronie, to popyt na B ronie
B/ cena na A maleje, to popyt na B ronie C/
cena na A maleje, to popyt na B maleje
9. Dochd narodowy brutto /MPS/:
A/ produkt globalny bez akumulacji
B/ wskanik makroekonomiczny uwzgldniajcy procesy odtwarzania
C/ wskanik makroekonomiczny uwzgldniajcy warto przeniesion i
nowowytworzona
10. Ekonomiczne zagadnienia mona zdefiniowa nastpujco:
A/ obnienie kosztw wytwarzania
B/ rozdzia ograniczonych rodkw midzy wspzawodniczce cele C/
zwikszenie produkcji z okresu na okres
11.Uzasadnij krtko twierdzenie: konkurencja jest motorem postpu"
12. Przedstaw graficznie fazy cyklu gospodarczego
Klucz: 1C, 2A, 3B, 4A, 5C, 6C, 7B, 8B, 9C, 10C
ZESTAW 25
1. Ekonomia pozytywna to przede wszystkim:
A/ opisywanie zjawisk gospodarczych bez wyraania sdw wartociujcych B/
wyraanie sdw wartociujcych np. dotyczcych wielkoci ekonomicznych C/
2. Elastyczno popytu, popyt proporcjonalny:
B/ przy danej cenie popyt moe przybiera dowolne rozmiary C/
% zmiana popytu jest taka sama jak % zmiana ceny
B/ gdy uwalnia zasoby i staje si rezerwatem siy nabywczej C/
w momencie jego wydatkowania
4. Krzywa transformacji ilustruje:
A/ kombinacje dbr, ktre mog by wytwarzane, gdy zasoby s w peni wykorzystane
B/ kombinacje dbr, ktre mog by wytwarzane, gdy zasoby nie s w peni
wykorzystane
5. Stopa amortyzacji, to:
A/ odwrotno czasu ycia rodka pracy
B/ stosunek wartoci rodka pracy w roku badanym do jego wartoci w roku bazowym
6. Cena rwnowagi rynkowej:
B/ wyznaczana jest przez przecicie si krzywych dochodu i popytu C/
co do tendencji-rezultat dziaania mechanizmu rynkowego
7. Zasoby i strumienie /pojcie i przykady/.
Klucz:lA, 2C, 3C, 4A, 5A, 6B
ZESTAW 26
1. Prakseologiczna zasada oszczdnoci rodkw, to:
A/ dziaanie takie, aby minimalizowa nakady i maksymalizowa efekty B/ dziaanie
takie, aby przy danym stopniu realizacji celu uy minimalnego nakadu rodkw
C/ dziaanie takie, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma maksymalny stopie
realizacji celu
AJ popyt nie reaguje na zmian ceny
B/ wzgldna zmiana popytu jest wiksza od wzgldnej zmiany ceny C/
wystpuje, gdy dane dobro nie ma substytutu
3. Metodologia obliczania dochodu narodowego SNA opiera si
na:
A/ o kryterium pracy produkcyjnej
B/ o kryterium pracy przynoszcej dochd C/
na sumowaniu wartoci dbr finalnych
4. Obliczanie produktu globalnego metod zakadow pozwala na:
A/ analiz wzajemnych powiza wystpujcych pomidzy gaziami dziaami
gospodarki narodowej
B/ uniknicie wielokrotnego naliczania tych samych wartoci C/
okrelenie wartoci narodowego majtku produkcyjnego
5. Pierwotny podzia dochodu narodowego dokonuje si:
A/ poprzez budet
B/ w sferze zatrudnienia produkcyjnego
C/ w sferze usug niematerialnych
6. Tzw. formalne przyczyny kryzysw wynikaj z funkcji pienidza
jako:
A/ rodka tezauryzacji i miernika wartoci
B/ rodka wymiany i rezerwuaru siy nabywczej C/
rodka cyrkulacji i rodka patniczego
7. Przedmiotem bada ekonomii jest m.in.:
B/ alokacja zasobw C/ instytucjonalizacja
ycia gospodarczego
8. Wasnoci w sensie ekonomicznym, to:
A/ stosunek midzy osob a rzecz z tytuu wycznoci posiadania uytkowania i
rozporzdzania rzecz
B/ raczej zbir stosunkw midzy ludmi, powstajcych w zwizku z korzystaniem przez
nich z rezultatw dziaalnoci gospodarczej C/ raczej zbir stosunkw midzy ludmi, powstajcych w zwizku z dystrybucj 9.
Akumulacja, to:
B/ kategoria ekonomiczna zwizana a odtwarzaniem procesu wytwarzania
C/ w skali makro- moe by rozpatrywana jako element szeroko rozumianych
oszczdnoci
10. W gospodarce naturalnej pienidz
B/ jest zbdny C/ peni funkcj porednika w
handlu
11. Uzasadnij krtko twierdzenie: konkurencja jest motorem postpu.
12. Rwnanie iloci pienidza w obiegu:M*V=P*T rozszyfruj symbole.
Klucz:1B, 2B, 3B, 4A, 5B, 6C, 7B, 8B, 9B, 10B

Notatek PL Ekonomia Zasoby

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Notatek PL Ekonomia Zasoby

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Poniej przedstawiamy zagadnienia z ekonomii oraz troch

materiaw i opracowa do nauki.

Klucz:1C, 2C, 3C, 4B, 5A, 6B, 7C,

A/ decyzja ekonomiczne podejmuj poszczeglne podmioty we

B/ wielko wartoci wytworzonej przez sfer usug materialnych

B/ opisuje zjawiska gospodarcze C/ to badanie zjawisk

B/ ceny poddane s kontroli rzdu

A./ wynik tworzenia si spek B/ wynik akumulacji zyskw C/

C/ dobrowolnych fuzji organizacji gospodarczych

B/ 49% +1 akcja C/ 50% +1 akcja

A/ kombinacja dbr, ktre mog by wytwarzane, gdy zasoby s w

C/ produkt globalny pomniejszony o wartoci zuytych rodkw

B/ suma wartoci dbr finalnych C/ dochd narodowy netto

C/ produkcja regulowana mechanizmem popytu i poday

usug C/ dokonuje si m.in. poprzez budet

ograniczone jedynie siami popytu i poday

A/ opisywanie zjawisk gospodarczych bez wyraania sdw

wystpuje, gdy dane dobro nie ma substytutu

IV Midzynarodowa wsppraca gospodarcza

W warunkach reprodukcji prostej wystpuje:

Przy popycie doskonale sztywnym:

5. Prakseologiczna zasada oszczdnoci rodkw to:

6. Stopa amortyzacji to:

Popyt elastycznoci to:

5. Wasno w sensie ekonomicznym to:

Ekonomia pozytywna to przede wszystkim:

Elastyczno popytu- popyt proporcjonalny to:

Uyteczno pienina ujawnia si:

Krzywa transformacji ilustruje:

Cena rwnowagi rynkowej:

c.) sposoby i rodki oddziaywania na przyrod

Popyt elastyczny to:

W gospodarce naturalnej pienidz:

Dobra substytucyjne A i B to (maso lub margaryna):

Reprodukcja rozszerzona to:

4. Podzia pracy to:

b.) opisuje zjawiska gospodarcze

Wskanik elastycznoci popytu- popyt jest konsekwentnie:

Akumulacja (skala mikro) to:

W warunkach reprodukcji prostej wystpuje:

Stopa zysku to:

5. Ewolucja pienidza polega m.in. na:

Efekt substytucyjny zmiany ceny dobra X polega na tym, e:

Gospodarka rynkowa to:

1. W warunkach konkurencji doskonaej:

Reprodukcja prosta to:

Nadprodukcja wzgldna to:

Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia gdy:

Krzywa popytu przedstawia (elastycz.):

Gospodarka rynkowa to:

Konsumpcja indywidualna to:

Gospodarka rynkowa to:

Reprodukcja rozszerzona to:

5. Krzywa popytu pokazuje:

Ewolucja pienidza polega m.in. na:

b.) przychd pomniejszony o dochody

4. W modelu konkurencji doskonaej

Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia, gdy:

Pienidz w gospodarce naturalnej:

Analiza kosztw ekonomicznych w przedsibiorstwie za okres krtki uwaamy:

Zysk ekonomiczny firmy:

4. Prawo malejcych przychodw kocowych mwi, e:

Koncentracja kapitau to skutek: