Professional Documents
Culture Documents
Sprawdziany
do Wykadw dla pierwszego roku informatyki na Wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki
Uniwersytetu Warszawskiego
w latach 2007/8, 2008/9, 2009/10, 2011/12
Marcin Moszyski
1 padziernika 2012
Niniejsze Sprawdziany to uzupenienie mego podrcznika/skryptu Analiza matematyczna dla informatykw do Wykadw dla pierwszego roku informatyki na Wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki
Uniwersytetu Warszawskiego. Zawarte s tu teksty zada z kolokwiw i pisemnych czci egzaminw do
prowadzonych przeze mnie wykadw z lat 2007/8 2011/12 (bya przerwa w 2010/11).
Jedynymi odstpstwami od oryginalnych tekstw s pojawiajce sie kilkakrotnie przypisy. Dotycz one
pomyek w treci zada zauwaonych ju w trakcie lub po sprawdzianach.
Sprawdziany s uoone wg. semestrw (zimowy, letni), w ramach semestru: najpierw kolokwia, potem
egzaminy, w obu przypadkach zamieszczone chronologicznie.
Autorem zada nie jestem oczywicie tylko ja sam! Niektre zadania, albo ich czsci lub oglne
pomysy, pochodz od osb prowadzacych wiczenia do mych wykadw. Wszystkim Im przy tej okazji
dzikuj za pomoc!
Marcin Moszyski
Sprawdziany
z
Semestru Zimowego
Rozwiazania
poszczeglnych zada prosimy pisa na OSOBNYCH,
,
CZYTELNIE PODPISANYCH kartkach.
W lewym grnym roku prosimy umieci wasne imie,
, nazwisko i numer indeksu,
a poniej numer zadania.
W prawym grnym rogu prosze, poda numer grupy i nazwisko prowadzacego
wiczenia.
,
Wszystkie zadania sa, jednakowo punktowane; (kade z zada jest warte 15 punktw).
W czasie kolokwium wolno korzysta jedynie z kartek i pisakw. W szczeglnoci niedozwolone jest uywanie notatek, kalkulatorw, telefonw itp. udogodnie.
Rozwiazania
powinny zawiera uzasadnienia (dowody). Naley sie, w nich powoywa
,
na fakty, twierdzenia itp. z wykadu bad
z wicze.
,
Czas pracy 120 min.
Zadania
Zadanie 1. Wyznaczy kres grny i kres dolny zbioru A, gdzie
(
A=
n + k2
: k, n IN .
2n + k 2 + 1
an =
!n
a1 = 2,
1
an
dla n 1.
X
n=1
Powodzenia!
1+
1
n
n
n2 7n
n3 + 3n2 + 1
nk
: n, k IN .
1 + 2n + 3k
r2n
r2n+1
1
.
2009
a1 = x,
dla n 1,
a) an =
1
1
;
2n 3n
b) bn =
P+
n=1
(n!)
2(n!)
an , gdzie
1+
an =
1+
1
n
n
1
2008
n
2008
n3 + n
+ q
n3
n(n + 1) 1
1
3(n!)
|3n k|
: n, k IN, 3n 6= k .
n! + k + 30
)
Zadanie 2. Znajd granic bd wyka, e granica nie istnieje, dla cigw o wyrazach zadanych
nastpujco:
a) an = 2n + n2 2n + 1;
b)
b1 = 21 , bn+1 =
q
5
bn
dla n 1.
Zadanie 3.
q
bn
g, gdzie g (0; +). Udowodnij, e n bn 1.
an
a) Zakadamy, e
an 1 oraz, e
P+
n=1
an , jeeli
Zadanie 1.
Wyka, e dla kadego n IN zachodzi
e dla dostatecznie duych n zachodzi
Zadanie 2.
Znajd granic bd wyka, e ona nie istnieje, dla cigw o wyrazach zadanych wzorami:
n
1
n5 4
q
;
b) q
.
a)
2
2
n
n + 3n + 1 n + 2
2
n + 1 + 3n 2 n 3n2 + 1 + n
Zadanie 3.
Znajd granic bd wyka, e ona nie istnieje, dla cigw o wyrazach zadanych wzorami:
n
a)
2 + (2, 71) +
4n
+ n3 3n
n4
4n
n4
b)
Zadanie 4.
n 3
1
n2
+ n3 3n
2n + 1 +
4n
n4
(
n
4n
n4
7n n + k
: n, k IN .
7 + k2
Zadanie 5.
Rozstrzygnij ktre z poniszych zda s prawdziwe:
a) Dla kadego cigu liczbowego {an }n1 i kadego g IR
"
nIN
r
r0
g 0 < an < g +
r
r
= (an g)
(an g) =
r(1;0)N INnN
!#
|an g| < r
nIN
Zadanie 6.
Rozstrzygnij, czy ponisze zdanie jest prawdziwe:
Dla kadego niepustego, ograniczonego z gry zbioru A IR i kadego d IR
"
(sup A = d 6 A) =
N INnN aA
nIN
1
1
d <ad
n
n+1
!#
Zadanie 1.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o granicy cigu monotonicznego.
(B) [6 pkt.] Znajd przykad takiego cigu liczbowego {xn }n1 , e dla dowolnego N IN cig
{xn }nN nie jest monotoniczny oraz zachodzi limn+ xn = +.
(C) [10 pkt.] Znajd wszystkie takie p > 0, dla ktrych jest zbieny (tj. ma granic skoczon) cig
n
X
kp + k + 1
.
zadany dla n IN wzorem cn =
3 k2 + 1
k
k=1
Zadanie 2.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o osiganiu wartoci porednich(Bolzano o wasnoci Darboux).
(B) [6 pkt.] O kadym z poniszych zbiorw rozstrzygnij, czy jest on obrazem pewnej funkcji cigej
f : [0; 1] (2; 3) IR:
a) [0; 1],
b) [0; 1] [2; 3],
c) zbir trzyelementowy {1, 2, 3}.
(C) [10 pkt.] a) Wyka, e rwnanie ln x = 31 x ma przynajmniej dwa rozwizania x > 0. b) Czy
istniej trzy rne rozwizania tego rwnania?
Zadanie 3.
2
(A) [10 pkt.] Niech > 0 i rozwamy funkcj g : IR IR, g(x) = xex dla x IR. Znajd kres
grny i kres dolny zbioru wartoci tej funkcji.
(B) [4 pkt.] Podaj wzory definiujce n-ty wielomian Taylora i n-t reszt Taylora funkcji f w punkcie
x0 . Sformuuj twierdzenie Peano o postaci reszty Taylora.
(C) [6 pkt.] a) Czy funkcja g z punktu (A) dla = 1 jest sum jakiego szeregu potgowego o
rodku w x0 = 0 (na caej swej dziedzinie)? b) Znajd warto pochodnej rzdu 1000 powyszej
funkcji g w punkcie 0.
Zadanie 4.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenia Rollea i Lagrangea o wartoci redniej.
(B) [10 pkt.] Podaj dowd jednego twierdzenia wybranego spord powyszych.
(C) [10 pkt.] Niech f : [1; +) IR bdzie funkcj rniczkowaln tak, e limx+ f 0 (x) = a
oraz niech an = f (n + 1) f (n) dla n IN. Wyka, e limn+ an = a.
Zadanie 1.
(A) [4 pkt.] Sformuuj kryterium porwnawcze zbienoci szeregw.
(B) [6 pkt.] Znajd przykady a) szeregu +
n=1 an zbienego warunkowo takiego, e dla dowolnego
P
n IN zachodzi |an | < n1 ; b) szeregu +
n=1 an rozbienego takiego, e dla dowolnego n IN
1
zachodzi |an | < n .
P
+
e
(C) [10 pkt.] Zakadamy, e +
n=1 an jest bezwzgldnie zbieny. Wyka,
n=1 bn jest zbieny oraz
P+
P+
a
a
b
jest
bezwzgldnie
zbieny.
Czy
przy
zaoeniu
jedynie
zbienoci
obu
szeregw
n=1 n
n=1 n n
P+
P
a
b
musi
by
zbieny?
b
szereg
i +
n
n
n
n=1
n=1
Zadanie 2.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie Weierstrassa o osiganiu kresw.
(B) [6 pkt.] O kadym z poniszych zbiorw rozstrzygnij, czy jest on obrazem pewnej funkcji cigej
f : [0; 1] [2; 3] IR:
a) [0; 1],
b) [0; 1) (2; 3],
c) [0; 2) (1; 3].
(C) [10 pkt.] Wyka, e funkcja f : IR IR zadana dla x IR wzorem f (x) = ln(x2 + 43 ) x2
osiga swj kres grny. Znajd ten kres.
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Podaj wzory definiujce n-ty wielomian Taylora i n-t reszt Taylora funkcji f w punkcie
x0 . Sformuuj twierdzenie Lagrangea o postaci reszty Taylora.
(B) [6 pkt.] Niech R(x) = sin x (x
1
od 24
.
(C) [10 pkt.] Zbadaj zbieno szeregu
x3
).
3!
P+
n=1
en 1 +
1
n
1
2n2
1
2
Zadanie 4.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o granicy iloczynu dwch cigw (cz tw. o rachunkowych
wasnociach granicy dla cigw).
(B) [10 pkt.] Podaj dowd powyszego twierdzenia dla przypadku granic skoczonych (mona pomin dowd lematu uytego na wykadzie w tym dowodzie).
(C) [10 pkt.] Zbadaj, czy cig zadany wzorem
an =
1 21
2 12
n 21
...
21+1 22+1
2n + 1
1 + (1)n
q
n=1
np (n + 2009)
(C) [10 pkt.] Wyka, e rwnanie x5 5x = 2 posiada przynajmniej 3 rozwizania x IR. Czy
posiada ich wicej ni 3?
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o ekstremach lokalnych.
(B) [10 pkt.] Podaj dowd powyszego twierdzenia dla przypadku maksimum lokalnego.
(C) [10 pkt.] Znajd ekstrema lokalne funkcji f : IR IR zadanej wzorem
f (x) =
x2 + 2x + 2
.
ex
Zadanie 4.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie wice wypuko funkcji z wasnociami jej pierwszej pochodnej.
(B) [6 pkt.] Rozwaamy wielomiany okrelone na caej prostej IR.
a) Podaj przykad wielomianu, ktry nie jest ani funkcj wypuk, ani funkcj wkls.
b) Podaj przykad wielomianu, ktry jest funkcj wypuk i jednoczenie funkcj wkls.
c) Wyjanij, dlaczego wielomian drugiego stopnia jest funkcj wypuk lub funkcj wkls.
(C) [10 pkt.] O dwukrotnie rniczkowalnej funkcji g : IR IR wiadomo, e g(0)
= 999,
1
0
00
g (0) = 1000 oraz e |g (x)| 10000 dla dowolnego x IR. Niech K := g 1000 . Wyka, e liczba
K ma w zapisie dziesitnym drug cyfr po przecinku rwn 9 lub 0. Jakie s jej wczeniejsze cyfry
(przed i po przecinku)?
v
u n
uX
n
t
2
k=1
1
k
k
Zadanie 2.
(A) [4 pkt.] Sformuuj kryterium dAlemberta zbienoci szeregw liczbowych.
(B) [6 pkt.] Wska
przykad takiego cigu liczbowego {an }n1 , e
an+1
1 i P+ an jest rozbieny;
a) lim
n=1
n+ an
an+1
P+
i
b) nie istnieje lim
n=1 an jest zbieny.
n+ an
(C) [10 pkt.] Zbadaj zbieno szeregu
+
X
n=1
2009n
(1)n
+
.
2009
n! n + 10100
n
!
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Podaj definicj jednostajnej cigoci i wyjanij jednym niedugim zdaniem sens
rnicy w definicjach pomidzy cigoci (def. Cauchyego) a jednostajn cigoci.
(B) [6 pkt.] Czy istnieje funkcja f : [0; 1] IR, ktra
a) jest ciga, ale nie jest jednostajnie ciga;
b) jest rniczkowalna, ale nie jest jednostajnie ciga;
c) jest jednostajnie ciga i jej zbir wartoci jest dwuelementowy.
(C) [10 pkt.] Dla kadego > 0 znajd zbir wartoci funkcji g : (0; 1] IR zadanej wzorem
g(x) = ln(x2 + 1) ln x.
Zadanie 4.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie Peano o reszcie Taylora.
(B) [6 pkt.] Znajd 2-gi, 3-ci oraz 1000-czny wielomian Taylora o rodku w x0 = 0
funkcji f : IR IR zadanej wzorem f (x) = x3 . Zilustruj powysze twierdzenie tymi trzema
przykadami.
(C) [10 pkt.] O funkcji f : IR IR wiadomo, e jest rniczkowalna 1000 krotnie w punkcie 0 oraz
f (k) (0) = k! dla kadego k = 0, . . . , 1000. Oblicz (o ile istnieje) granic
lim
x0
f (x)
P1000 k
x
+ 1 cos(x500 )
.
sin(x1000 )
k=0
v
u n
uX
n
t
3
k=1
1
2k
k
Zadanie 2.
(A) [4 pkt.] Sformuuj kryterium porwnawcze zbienoci szeregw liczbowych.
(B) [6 pkt.] Czy to prawda, e dla dowolnego cigu liczbowego {an }n1
P
P
n
zbieny?
an jest bezwzgldnie zbieny, to +
a) jeeli +
n=1 (1) an jest
n=1
P
P+
P+
b) n=1 an jest zbieny wtedy i tylko wtedy, gdy oba szeregi n=1 a2n i +
n=1 a2n1 s zbiene?
(C) [10 pkt.] Zbadaj zbieno szeregu
+
X
1 + (1)n
,
p
n+1
n=1 n
w zalenoci od parametru p > 0.
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o osiganiu wartoci porednich(tzn., tw. Bolzano o wasnoci
Darboux).
(B) [6 pkt.] O kadym z poniszych zbiorw rozstrzygnij, czy jest on obrazem pewnej funkcji cigej
f : [0; 1] (2; 3) IR:
a) [0; 1],
b) [0; 1] [2; 3],
c) zbir trzyelementowy {1, 2, 3}.
(C) [10 pkt.] a) Wyka, e rwnanie ln x = 31 x ma przynajmniej dwa rozwizania x > 0. b) Czy
istniej trzy rne rozwizania tego rwnania?
Zadanie 4.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie Lagrangea o wartoci redniej.
(B) [10 pkt.] Podaj dowd powyszego twierdzenia.
(C) [10 pkt.] Niech f : [1; +) IR bdzie funkcj rniczkowaln tak, e limx+ f 0 (x) = 2009
oraz niech an = f (n + 1) f (n) dla n IN. Wyka zbieno cigu {an }n1 i znajd lim an .
n+
v
u n
uX
n
t
k=1
10k + 70
.
k
k+3
+
X
n=1
+
X
n=1
an jest zbieny, to
an jest zbieny, to
+
X
n=1
+
X
an
jest bezwzgldnie zbieny?
2
n=1 n
+
X
(1)n
.
+
3
n 13
n
2n2 n 2
2
!
n=1
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie Bolzano o wasnoci Darboux(tj. o osiganiu wartoci porednich).
(B) [6 pkt.] Rozstrzygnij, czy dla kadego wielomianu f o wspczynnikach rzeczywistych, postaci
f (x) = an xn + + a0 , gdzie n 1, ponisze zdanie jest prawdziwe:
a) jeeli n jest nieparzyste i an 6= 0, to rwnanie f (x) = 0 posiada pierwiastek rzeczywisty;
b) jeeli an = 1 oraz a0 = 1, to rwnanie f (x) = 0 posiada pierwiastek rzeczywisty;
c) jeeli n jest parzyste oraz an = 1 i a0 = 1, to rwnanie f (x) = 0 posiada co najmniej dwa
pierwiastki rzeczywiste.
x0
ln(1 + x3 ) x3
x3
1
1x
1 x x2
.
(C) [10 pkt.] Oblicz, jeli istnieje, granic cigu {an }n8 danego wzorem an =
7n + n
7n n7
1
7
n
Zadanie 2.
(A) [4 pkt.] Sformuuj kryterium asymptotyczne zbienoci szeregw liczbowych.
(B) [6 pkt.] Czy to prawda, e dla dowolnego cigu liczbowego {an }n1 speniajcego
a)
+
X
an
jest zbieny?
n=1 n
b)
+
X
an
jest bezwzgldnie zbieny?
n=1 n
+
X
n=1
c)
+
X
n
(1)
an
an jest zbieny?
n=1
5n n2010 4n
3n5n + (ln n)100
n .
9
2
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie Weierstrassa o osiganiu kresw.
(B) [6 pkt.] O kadym z poniszych zbiorw rozstrzygnij, czy jest on obrazem pewnej funkcji cigej
f : [10; 11] [12; 13] IR:
a) [1; 1],
b) [0; 100) (121; 131],
c) [10; 20) (15; 30].
(C) [10 pkt.] Czy funkcja f : IR IR zadana dla x IR wzorem f (x) = ln(ex + e9 ) ex osiga
ktry ze swych kresw? Znajd zbir wartoci tej funkcji.
Zadanie 4.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie Lagrangea o postaci reszty Taylora.
(B) [6 pkt.] Niech T3 oznacza 3-ci wielomian Taylora funkcji f w punkcie x0 dla
a) f (x) = 2x3 + x 6, x0 = 0;
b) f (x) = x2 , x0 = 2.
W obu przypadkach oblicz T3 (1).
(C) [10 pkt.] Znajd pewne przyblienie wymierne liczby 1000 e z dokadnoci do 106 .
+
X
yn + 1
.
n
5
n=1 5 + n
Zadanie 3.
(A) [5 pkt.] Sformuuj kryterium Dirichleta zbienoci szeregw liczbowych.
(B) [6=3+3 pkt.] Czy to prawda, e dla dowolnego cigu liczbowego {an }n1
+
X an
P
jest zbieny?
a) jeeli +
a
jest
zbieny,
to
n=1 n
2012
n
n=1
P
n
b) jeeli +
(1)
a
jest
zbieny,
to
lim an = 0?
n
n=1
n+
+
X
(1)n
;
n=1 n 20 n + 101
b)
+
X
n(n+1)
(1) 2
.
2
n=1 (ln n) 20 ln n + 101
Zadanie 4.
(A) [5 pkt.] Sformuuj twierdzenie Weierstrassa o osiganiu kresw.
(
1
sin x
x
dla x = 0
dla x > 0
a) jest ograniczona?
b) osiga swoj najwiksz warto?
(C) [10 pkt.] Funkcja f : [0; 1] IR jest ciga, a kres grny zbioru jej wartoci jest rwny 1.
Wyka, e istnieje x [0; 1] takie, e f (x) = cos x.
an+1 =
17
2n + n(10 )
1+
1
n
(n2 )
1
n
an ,
dla n 1.
Zadanie 2.
(A) [5 pkt.] Sformuuj kryterium asymptotyczne zbienoci szeregw liczbowych.
(B) [9=3+3+3 pkt.] Czy to prawda, e dla dowolnego cigu liczbowego {an }n1
+
+
X n2 + 1
X
an jest bezwzgldnie zbieny, to
an jest zbieny bezwzgldnie?
a) jeeli
n2
n=1
n=1
+
+
X n2 + 1
X
an jest zbieny, to
b) jeeli
an jest zbieny?
n2
n=1
n=1
+
+
X n+1
X
an jest zbieny, to
an jest zbieny?
c) jeeli
n
n=1
n=1
(C) [10 pkt.] Zbadaj zbieno szeregu
+
X
3n n2 en
.
n
n
20
n=1 10n3 + 2 ln(n + 1)
Zadanie 3.
(A) [5 pkt.] Sformuuj kryterium Leibnitza zbienoci szeregw liczbowych.
(B) [9=3+3+3 pkt.] Czy to prawda, e dla dowolnego cigu liczbowego {an }n1
P
n
a) jeeli lim an = 0, to +
n=1 (1) |an | jest zbieny?
b) jeeli
n+
P+
n
n=1 (1) |an |
jest zbieny, to
lim an = 0?
n+
+
X
P+
n
n=1 (1) an
(1)(n )
jest zbieny.
(C) [10 pkt.] Zbadaj, czy szereg
2
n=1 (ln n) 20 ln n + 108
Zadanie 4.
(A) [8=2+3+3 pkt.] Sformuuj definicje: punktu skupienia zbioru, granicy funkcji w punkcie oraz
cigoci funkcji w punkcie.
(B) [9=3+3+3 pkt.] Rozwaamy funkcj f : [0; +) IR zadan dla x 0 wzorem:
f (x) =
+
n
nx
(1)
n!
n=0
!1
+
X 1
n=0
n!
dla x 6= 1
dla x = 1.
Sprawdziany
z
Semestru Letniego
Zadanie 1. Oblicz:
ex
dx;
4 e2x
n
X
1
(B) [10 pkt.] lim
.
k2
n+
k=1 4n n
(A) [10 pkt.]
Z 0
Zadanie 2. Funkcja f : IR2 IR zadana jest wzorem f (x) = x31 + 2x22 x21 .
(A) [7 pkt.] Znajd wszystkie punkty, w ktrych f posiada ekstrema lokalne i okrel ich rodzaj
(maksimum, czy minimum lok.).
(B) [5 pkt.] Niech g bdzie obciciem funkcji f do zbioru {x IR2 : 4x21 + x22 1}.
Czy g osiga swoj warto najmniejsz? A swoj warto najwiksz?
(C) [8 pkt.] Znajd kres grny i kres dolny zbioru wartoci funkcji g z pkt. B.
Zadanie 3. Rozwaamy funkcj f : IR2 IR zadan wzorem f (x) = u(x) (x21 + x22 ), gdzie
(
u(x) =
Zbadaj:
(A) [5 pkt.] Cigo f w punkcie 0;
(B) [5 pkt.] Istnienie pochodnych czstkowych f w punkcie 0;
(C) [5 pkt.] Istnienie pochodnych kierunkowych f w punkcie 0;
(D) [5 pkt.] Rniczkowalno f w punkcie 0.
Zadanie 1. Oblicz:
(A) [10 pkt.]
(B) [10 pkt.]
n
X
k
.
2
2
n+
k=1 k + n
lim
Z e3
e2
1
dx oraz
x ((ln x)2 1)
Z +
e2
1
dx.
x ((ln x)2 1)
Zadanie 1. Oblicz:
(A) [10 pkt.]
n
X
k 2 n3
.
6
6
n+
k=1 k 4n
lim
Z 7x2
x0+
x3
cos(t2010 ) dt
x2
Zadanie 2. O funkcji f : IR3 IR zakadamy, e jest klasy C 1 oraz dla wszystkich x IR3
f
(x) = x2 ,
x1
f
(x) = x1 ,
x2
f
(x) > 1.
x3
(A) [4 pkt.] Czy f posiada pochodn kierunkow w punkcie (1, 2, 3) w kierunku v = (2, 1, 0)? Jeli
tak, to oblicz j.
(B) [10 pkt.] Wyka, e f (1, 1, 1) > f (0, 0, 0). Wskazwka: funkcj f warto zoy z funkcj wewntrzn jednej zmiennej t zadan np. wzorem (t, t, t) albo (t, t2 , t3 ).
(C) [6 pkt.] Okrelmy h : IR3 IR3 wzorem h(x) = g(f (x)), gdzie g : IR IR3 jest zadana
wzorem g(t) = (t, t2 , t3 ). Wyka, e w kadym punkcie x IR3 jakobian Jh(x) funkcji h w punkcie
x jest rwny 0 (tzn. Jh(x) := det MJh(x) = 0).
Zadanie 3. Funkcja f : IR2 IR zadana jest wzorem f (x) = x1 x2 + x1 .
(A) [3 pkt.] Niech A := {x IR2 : x1 0, x2 0, x2 + x21 1}. Zbadaj, czy A jest otwarty, czy A
jest domknity oraz czy A jest zwarty. Odpowied uzasadnij w sposb cisy.
(B) [3 pkt.] Wyka, e funkcja, bdca obciciem f do zbioru A, osiga swoje oba kresy.
(C) [10 pkt.] Znajd wspomniane wyej oba kresy funkcji z punktu (B).
(D) [4 pkt.] Czy funkcja bdca obciciem f do zbioru D := {x IR2 : x21 + x22 < 4}. osiga ktry
ze swoich kresw?
Zadanie 1.
Dla kadej liczby rzeczywistej a IR znajd liczb rozwiza x IR rwnania e|x| (x 1)3 = a.
Zadanie 2.
1
a) Znajd pewne przyblienie wymierne liczby c := cos
2
jakie q Q takie, e |c q| 0, 01).
b) Funkcja h : [0; +) IR zdefiniowana jest wzorem h(x) = cos( x) dla x 0. Znajd wszystkie
takie n IN, dla ktrych h jest n krotnie rniczkowalna w 0.
Zadanie 3.
2
2
2
Niech , , bd ktami pewnego trjkta ostroktnego. Wyka, e tg 2 + tg 2 + tg 2 1.
Czy istnieje wiksze ni 1 ograniczenie (dolne) dla lewej strony powyszej nierwnoci?
Zadanie 4.
Rozwaamy cig funkcyjny {fn }n1 taki, e fn : (0; +) IR oraz fn (x) = x 1 n2 en x
dla n IN, x > 0. Zbadaj zbieno punktow, jednostajn i niemal jednostajn tego cigu
funkcyjnego. W kadym z tych trzech przypadkw, gdy zbieno zachodzi, wska granic.
Z 2007 x2008
n+ 0
dx.
Zadanie 2.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o mnonikach Lagrangea.
(B) [6 pkt.] Rozwaamy powierzchni M = {(x, y, z) IR3 : 4x + y 2 2z + 5 = 0}.
Udowodnij, e wrd wszystkich punktw zbioru M istnieje punkt o najmniejszej odlegoci od
(0, 0, 0) IR3 .
(C) [10 pkt.] Znajd wspomnian powyej najmniejsz odlego.
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o cakowaniu przez podstawienie dla caki Lebesguea (wzgldem
d-wymiarowej miary Lebesguea).
(B) [6= 32 pkt.] Podaj przykad funkcji f : IR IR speniajcej warunek:
a) f jest nieograniczona, cakowalna w sensie Lebesguea i IR f d1 = 1.
R
b) f jest nieciga w kadym punkcie, cakowalna w sensie Lebesguea i IR f d1 = 1.
c) f jest ciga i caka Lebesguea z f jest nieokrelona.
R
Z
K
p0 = k p,
gdzie k jest pewn sta. Pocztkowo w jeziorze byo 100 ryb, a po 6-ciu miesicach byo ich 169.
Ile ryb bdzie po roku (zakadamy, e miesice s rwnej dugoci i e w roku jest ich 12...)?
[1; x]
1 dla t [1; 0]
b)
. Dla a) i dla b) zbadaj, czy F posiada pochodn w 0, a jeli tak, to
1 dla t (0; 1]
oblicz j.
Rx
3
0 sin(t ) dt
.
(C) [10 pkt.] Oblicz lim
x0
x4
Zadanie 2.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o ekstremach lokalnych dla funkcji wielu zmiennych.
(B) [6 pkt.] Rozwaamy zbir D = {x IR3 : x21 + x22 + x23 4 oraz x3 0} i funkcj f : D IR
dan wzorem f (x) = (x1 2)2 + (x2 2)2 + (x3 2)2 . Udowodnij, e wrd wszystkich punktw
zbioru D istnieje taki, w ktrym f osiga sw warto najwiksz oraz taki, w ktrym osiga ona
sw warto najmniejsz.
(C) [10 pkt.] Znajd najmniejsz i najwiksz warto f .
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o cakowaniu przez podstawienie dla caki Lebesguea (wzgldem
d-wymiarowej miary Lebesguea).
(B) [6= 32 pkt.] Podaj przykad funkcji f : [0; 1] IR:
a) niecigej, ale cakowalnej w sensie Riemanna;
b) niecakowalnej w sensie Riemanna, ale ograniczonej i cakowalnej w sensie Lebesguea;
c) nieograniczonej, ale cakowalnej w sensie Lebesguea.
3
2
2
2
(C) [10 pkt.] Niech B
Z = {x IR : 1 x1 + x2 + x3 4, x1 0, x2 0, x3 0} oraz g(x) = x1
dla x B. Oblicz
g d3 .
B
Zadanie 4.
(A) [4 pkt.] Podaj cis definicj rozwizania rwnania rniczkowego y 0 = F (t, y), gdzie F : D
IRm oraz D IRm+1 . Co to jest zagadnienie Cauchyego (tj. pocztkowe) dla takiego rwnania?
(B) [6 pkt.] Czy rwnanie rniczkowe dla funkcji skalarnej y 0 = e(sin t) y+sin(et ) posiada rozwizanie
okrelone na caym IR speniajce warunek y(0) = 0? Jeli tak, to ile takich rozwiza istnieje?
(C) [10 pkt.] Dla pewnej roliny kiekujcej na dnie jeziora oznaczamy przez w(t) jej wysoko
mierzon w metrach od dna po czasie t 0 liczonym w latach od chwili osignicia przez ni
poziomu wody. Wiadomo, e w tym okresie wzrost roliny opisany jest rwnaniem rniczkowym
w0 =
1
1
+
w.
2 t+1
Po roku cz nadwodna tej roliny osigna wysoko dwukrotnie wiksz od podwodnej. Jaka
jest gboko jeziora?
lim
x0
x2
ex 1
t4 e(t ) dt
x2
2
x3
6
x4
24
Zadanie 2.
(A) [4 pkt.] Podaj definicj pochodnej kierunkowej funkcji wielu zmiennych.
(B) [6 pkt.] Funkcja f : IR2 IR jest rniczkowalna w 0 oraz Df (0)(h) = h1 2h2 dla h IR2 .
Znajd obie pochodne czstkowe f w 0 oraz pochodn kierunkow f w 0 w kierunku wektora
(4, 7).
(C) [10 pkt.] Niech A = {x IR3 : x41 + x42 + x43 30000, x1 0, x2 0, x3 0} i niech
f : A IR bdzie dana wzorem f (x) = x1 x2 x3 . Wyka, e wrd wszystkich punktw zbioru A
istnieje taki, w ktrym f osiga sw warto najwiksz oraz oblicz t warto.
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie Fubiniego.
(B) [6 pkt.] Znajd wszystkie zbiory bdce elementami -ciaa M podzbiorw IN generowanego
przez rodzin A zoon z tylko jednego zbioru: {1, 2}. Podaj przykad funkcji f : IN IR
niemierzalnej wzgldem M (tzn. przykad f nie M-mierzalnej).
Z
lim
x0
e(t ) dt
x2
Zadanie 2.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o ekstremach lokalnych dla funkcji wielu zmiennych.
(B) [6 pkt.] Funkcja f : IR2 IR jest rniczkowalna w 0 oraz Df (0)(h) = 2h1 7h2 dla h IR2 .
Funkcja u : IR IR zadana jest przy pomocy f wzorem u(t) = f (2009t, t2009 ). Oblicz u0 (0).
(C) [10 pkt.] Niech K = {x IR3 : x21 + x22 + x23 4} i niech f : K IR bdzie dana wzorem
f (x) = x1 x2 + x2 x3 . Wyka, e wrd wszystkich punktw zbioru K istnieje taki, w ktrym f
osiga sw warto najwiksz oraz oblicz t warto.
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie Fubiniego.
(B) [6 pkt.] Rozwaamy zbir trzyelementowy X = {1, 2, 3} i -ciao M jego podzbiorw generowane
przez rodzin A zoon z tylko jednego zbioru: {2}. Znajd wszystkie zbiory bdce elementami
-ciaa M. Podaj przykad funkcji f : X IR niemierzalnej wzgldem M (tzn. przykad f nie
M-mierzalnej) oraz przykad funkcji mierzalnej wzgldem M.
(C) [10 pkt.] Niech W = {x IR3 : x21 + x22 1, 0 x3 7}. Oblicz
Z
W
x3 ex3 dx.
Zadanie 4.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o rwnaniu liniowym (dotyczce skalarnego afinicznego rwnania rniczkowego).
(B) [6 pkt.] Ile jest takich funkcji f : IR IR, ktre speniaj warunki f (0) = 1, f 0 (0) = 0 oraz
f 0 (x) = ln(1 + |x|)f (x) + |x| dla kadego x IR? (uwaga: pytamy tylko o liczb takich funkcji, a
nie o ich posta.).
(C) [10 pkt.] Do zamknitego izolowanego naczynia wypenionego powietrzem o temperaturze 0 C
wrzucono kawaek metalu o temperaturze 1000 C. Szybko nagrzewania si powietrza w naczyniu,
liczona w C na godzin, jest proporcjonalna w kadej chwili do rnicy pomidzy temperatur
metalu a temperatur powietrza w naczyniu, ze wspczynnikiem proporcjonalnoci wynoszcym
0, 5. Szybko stygnicia (nie nagrzewania si) tego kawaka metalu jest te proporcjonalna w kadej
chwili do owej rnicy. Po upywie 1 godziny rnica temperatur metalu i powietrza wyniosa 500
C. Po jakim czasie rnica ta wyniesie 250 C? Jaka bdzie wwczas temperatura powietrza w
naczyniu?
Fj (x) =
Z
[1; x]
0 dla t 6= 0,
Zbadaj, czy funkcje F1 , F2 s
1 dla t = 0.
cige i czy posiadaj pochodn w 0, a jeli posiadaj, to oblicz Fj0 (0).
lim
x0
x2
ln(1 + t4 ) dt
ex 1 x
x2
2
x3
6
x4
24
Zadanie 2.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie Weierstrassa, dotyczce kresw funkcji wielu zmiennych.
(B) [6=2+4 pkt.] Rozwaamy zbir D = {x IR3 : x21 + x22 1, 0 x3 2010} i funkcj
f : D IR dan wzorem f (x) = x1 x2 x3 . Udowodnij, e f osiga swe oba kresy. Niech g bdzie
obciciem f do zbioru D0 = {x D : x3 > 0}. Czy g take osiga oba kresy?
(C) [10 pkt.] Znajd najmniejsz i najwiksz warto f . Uwaga: dziedzin f jest D.
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o zbienoci majoryzowalnej albo o zbienoci monotonicznej
dla granicy caek.
(B) [6=2+2+2 pkt.] Niech X = {1, 2, 3, 4}, Y = {11, 22, 33}. Znajd wszystkie zbiory bdce
elementami ciaa MX podzbiorw X, generowanego przez rodzin A zoon z tylko jednego
zbioru: {1, 2}. Dla Y rozwaamy ciao MY = 2Y . Podaj przykad funkcji f z X na Y mierzalnej
wzgldem zadanych cia (tzn. przykad funkcji MX , MY -mierzalnej oraz na). Podaj przykad
funkcji g z X na Y niemierzalnej wzgldem tych cia.
(C) [10 pkt.] Oblicz lim
n+
jak w zadaniu 2.
Z
D
fn d3 , gdzie
fn (x) = x33 1 +
x23 n
n
Zadanie 4.
(A) [4 pkt.] Sformuuj globalne twierdzenie o istnieniu i jednoznacznoci dla rozwiza rwna
rniczkowych zwyczajnych.
(B) [6=4+2 pkt.] Wyka, e przy dowolnych t0 , a1 , a2 IR istnieje para funkcji rniczkowalnych
f1 , f2 : IR IR, takich, e dla kadego t IR zachodzi: f10 (t) = sin(tf2 (t)), f20 (t) = cos(t2 f1 (t))
oraz f1 (t0 ) = a1 i f2 (t0 ) = a2 . Znajd liczb takich par funkcji w zalenoci od t0 , a1 , a2 .
(C) [10=7+3 pkt.] Rozwj pewnej populacji komarw opisany jest nieujemn funkcj k (a zatem k(t)
oznacza liczebno tej populacji w chwili t). Zakadamy, e w czci okresu wiosennego obowizuje
tu rwnanie rniczkowe
k0 = c k2,
gdzie c jest pewn sta. W dniu 1 kwietnia w tej populacji byo 10 milionw komarw, a po
miesicu byo ich 20 milionw. Ile komarw byo 16 maja? Ktrego dnia, najpniej, ten model
matematyczny musi przesta obowizywa?
[1; x]
0 dla t [1; 0]
1 dla t (0; 1].
Dla a) i dla b) zbadaj, czy F posiada pochodne jednostronne w 0 i oblicz je, jeli posiada.
a) sin(t2 );
b)
R x3
lim
x4
x0
sin(t2 ) dt
.
x9
Zadanie 2.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie Weierstrassa, dotyczce kresw funkcji wielu zmiennych.
(B) [7=2 + 4 pkt.] Rozwaamy zbir D = {x IR2 : x21 + 2x22 1} i funkcj f : D IR dan
wzorem f (x) = x1 x2 . Udowodnij, e f osiga swe oba kresy. Niech g bdzie obciciem f do zbioru
D0 = {x D : x21 + 2x22 < 1}. Czy g osiga ktry ze swych kresw?
(C) [10 pkt.] Znajd najmniejsz i najwiksz warto f . Uwaga: dziedzin f jest D.
Zadanie 3.
(A) [4 pkt.] Sformuuj twierdzenie o zbienoci majoryzowalnej dla granicy caek.
(B) [6= 32 pkt.] Niech X = {1, 2, 3, 4} i niech A = {{4}} (tzn. rodzina A skada si z tylko
jednego zbioru: {4}). Dla X ustalamy ciao jego podzbiorw bdce ciaem generowanym
przez A, tzn. (A). Znajd wszystkie elementy tego ciaa. Podaj przykad funkcji mierzalnej,
nie bdcej sta, z X w IR oraz przykad funkcji niemierzalnej z X w IR.
Z
0
dla tej populacji obowizuje rwnanie rniczkowe
b = c b,
gdzie c jest pewn sta.
Pocztkowo populacja liczya 100 bakterii, a po minucie byo ich 169. Ile bakterii bdzie liczya ta
populacja po kolejnej minucie?
(C) [10 pkt.] Znajd jakie wymierne przyblienie liczby 1000 1, 01 z dokadnoci do 105 .
Zadanie 2.
(A) [5 pkt.] Sformuuj twierdzenie o cigoci granicy (dla cigw funkcyjnych).
(B) [10 pkt.] Podaj dowd powyszego twierdzenia.
(C) [10 pkt.] Rozwaamy funkcj f : (5; 5) IR zadan dla x (5; 5) wzorem
f (x) =
+
X
n=5
n2
1
.
x2
Wyka, e f jest ciga. Czy f jest rniczkowalna? Jeli tak, oblicz f 0 (0).
Zadanie 3.
(A) [6 pkt.] Sformuuj podstawowe twierdzenie rachunku cakowego.
(B) [6 pkt.] Niech g(x) =
Z e2 x q
ex
n
X
n+k
(ln(n + k) ln n),
2
n+
k=1 n
lub wyka, e powysza granica nie istnieje.
lim
Zadanie 4.
(A) [5 pkt.] Podaj definicj rniczki funkcji wielu zmiennych.
(B) [9=3+3+3 pkt.] Funkcja f : IR3 IR posiada w kadym punkcie x swej dziedziny pochodne
czstkowe po kadej ze zmiennych, zadane wzorami
f
f
f
(x) = x2 ,
(x) = x1 ,
(x) = x3 .
x1
x2
x3
Rozstrzygnij, czy: a) f jest rniczkowalna;
b) f jest ciga;
c) funkcja g, bdca obciciem f do zbioru A := {x IR3 : 2(x1 x2 )2 +(x1 7)2 +ln(1+x23 ) 2}
osiga swj kres dolny.
(C) [10 pkt.] Funkcja h zadana jest na K := {x IR3 : x1 0, x2 0, x3 0, x1 + 2x2 + 3x3 6}
wzorem h(x) = x1 e(x1 +2x2 +3x3 ) . Znajd kres grny i kres dolny zbioru wartoci h.
1
.
10
Zadanie 2.
(A) [5 pkt.] Sformuuj twierdzenie o cigoci granicy (dla cigw funkcyjnych).
(B) [10 pkt.] Podaj dowd powyszego twierdzenia.
(C) [10 pkt.] Rozwaamy funkcj f : (5; 5) IR zadan dla x (5; 5) wzorem
x n
f (x) =
.
2
2
n=5 n x
+
X
Czy istnieje lim f (x)? Jeli istnieje, to zbadaj, czy ta granica jest wiksza od zera. Czy f jest
x0
rniczkowalna? Jeli tak, to zbadaj, czy f 0 (0) > 0.
Zadanie 3.
(A) [5 pkt.] Sformuuj twierdzenie o sumach Riemanna.
(B) [6 pkt.] Niech g(x) =
Z
[0;
lim
n+
2x ]
n
X
k=1
k2
n
lub wyka, e powysza granica nie istnieje.
4n2
Zadanie 4.
(A) [6 pkt.] Podaj definicje nastpujcych rodzajw podzbiorw Rk : otwartego, domknitego, ograniczonego, zwartego. Sformuuj twierdzenie Weierstrassa, dotyczce kresw funkcji wielu zmiennych.
(B) [7 pkt.] Rozwaamy zbir D = {x IR2 : x21 + 2x22 1} i funkcj f : D IR dan
wzorem f (x) = x1 x2 . Udowodnij, e f osiga swe oba kresy. Niech g bdzie obciciem f do zbioru
U := {x D : x21 + 2x22 < 1}. Czy g osiga ktry ze swych kresw?
(C) [10 pkt.] Znajd najmniejsz i najwiksz warto funkcji f zdefiniowanej w czci (B) zadania.
Uwaga: dziedzin f jest D, a nie U .