RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

Warszawa,

V.7220.352.2016.BW

Pan
Andrzej Adamczyk
Minister Infrastruktury
i Budownictwa
ul. Chaubiskiego 4/6
00-928 Warszawa

Do mojego Biura docieraj sygnay, dotyczce sposobu realizacji kontroli posiadania

odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego, wskazujce na brak precyzyjnego
uregulowania prawnego tej materii. Chodzi przede wszystkim o uprawnienia pracownikw
Poczty Polskiej S.A. do dokonywania czynnoci kontrolnych w mieszkaniu abonenta.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opatach abonamentowych
(Dz. U. z 2014 r. poz. 1204, z pn. zm., dalej: uopab), kontrol wykonywania obowizku
rejestracji odbiornikw radiofonicznych i telewizyjnych oraz obowizku uiszczania opaty
abonamentowej prowadzi operator wyznaczony w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada
2012 r. Prawo pocztowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 1113, z pn. zm.). Stosownie do treci
art. 7 ust. 1a uopab operator wyznaczony jest uprawniony do otrzymywania danych
z rejestru Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludnoci (PESEL)
na zasadach okrelonych w ustawie z dnia 24 wrzenia 2010 r. o ewidencji ludnoci
(Dz. U. z 2016 r. poz. 722, z pn. zm.).
Do opat abonamentowych oraz do opaty naliczanej za uywanie
niezarejestrowanego odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego, stosuje si przepisy
o postpowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowizkw
o charakterze pieninym (art. 7 ust. 3 uopab). Uprawnionymi do dania wykonania
w drodze egzekucji administracyjnej obowizku rejestracji odbiornikw radiofonicznych
i telewizyjnych oraz obowizku uiszczania opaty abonamentowej s kierownicy jednostek
operatora wyznaczonego (art. 7 ust. 5 uopab). W przypadku stwierdzenia uywania
niezarejestrowanego odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego kierownik jednostki

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich

al. Solidarnoci 77
00-090 Warszawa

Tel. centr. (+48 22) 55 17 700

Infolinia obywatelska 800 676 676
biurorzecznika@brpo.gov.pl
www.rpo.gov.pl

operatora wyznaczonego przeprowadzajcy kontrol wydaje decyzj, w ktrej nakazuje

rejestracj odbiornika oraz ustala opat za uywanie niezarejestrowanego odbiornika
radiofonicznego lub telewizyjnego (art. 7 ust. 6 uopab).
Zasady wykonywania czynnoci kontrolnych, w tym wzr upowanienia
do wykonywania czynnoci kontrolnych oraz tryb jego wydawania zostay okrelone
w rozporzdzeniu Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 10 wrzenia 2013 r. w sprawie
kontroli wykonywania obowizkw zwizanych z opatami abonamentowymi (Dz. U.
poz. 1140, dalej: Rozporzdzenie). Rozporzdzenie to okrela, poza wzorem
upowanienia, jednostk operatora wyznaczonego uprawnion do przeprowadzania
na terenie kraju kontroli wykonywania obowizku rejestracji odbiornikw radiofonicznych
i telewizyjnych oraz obowizku uiszczania opaty abonamentowej za ich uywanie.
Jednostk t, w rozumieniu 2 Rozporzdzenia, jest Centrum Obsugi Finansowej Poczty
Polskiej S.A.
W praktyce powstaa wtpliwo, czy pracownik Poczty Polskiej S.A. jest de facto
uprawniony do wejcia do mieszkania celem ustalenia posiadania odbiornika
radiofonicznego lub telewizyjnego przez obywatela. Wtpliwo ta ma charakter
konstytucyjny.
Nienaruszalno mieszkania to jedna z podstawowych zasad konstytucyjnych
wyraona w art. 50 Konstytucji RP. Przepis ten stanowi, e przeszukanie mieszkania,
pomieszczenia lub pojazdu moe nastpi jedynie w przypadkach okrelonych w ustawie
i w sposb w niej okrelony. Oznacza ona zakaz zakcania swobodnego korzystania
z wasnego mieszkania, co wie si cile z prawem do ochrony prawnej ycia prywatnego,
zagwarantowanym przez art. 47 Konstytucji RP. Nienaruszalno mieszkania mona
okreli zatem jako zakaz wkraczania do niego i przebywania w nim bez zgody waciciela
lub innej uprawnionej osoby albo bez wyranej podstawy ustawowej.
Wobec powyszego dla realizacji celw uzasadniajcych naruszenie miru domowego
konieczne jest istnienie jasnych regu okrelonych na poziomie ustawowym, ktre wskazuj
podmiot uprawniony, przesanki oraz warunki dziaania. Tymczasem ustawodawca
w przypadku kontroli posiadania odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego
nie zapewni przepisw prawnych expresis verbis regulujcych t materi. Przepisy
dotyczce opat abonamentowych nie zawieraj ustawowego obowizku wpuszczenia
pracownikw Poczty Polskiej S.A. do mieszka, nawet w sytuacji wylegitymowania si
przez nich oraz przedstawienia celu kontroli.
W zwizku z powyszym, na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lipca
1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z 2014 r. poz. 1648, z pn. zm.),
zwracam si do Pana Ministra, ministra waciwego do spraw cznoci, sprawujcego
stosownie do treci art. 7 ust. 2 uopab, nadzr nad wykonywaniem kontroli obowizku

-2-

rejestracji odbiornikw radiofonicznych i telewizyjnych oraz obowizku pobierania opaty

abonamentowej, o zajcie stanowiska wobec przedstawionego przeze mnie problemu.

-3-