BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO | NR 106 | 10 LISTOPADA 2016| ISSN 2084-9117 | NAKAD 30 000 EGZ.

|
www.pozatorun.pl

Gdy Weles otwiera wrota Nawii...

Kult rodzimowierczy w regionie jest wci ywy. Wielu
kultywuje go na ziemi chemiskiej.

Czernikowo . Gmina Chema . Miasto Chema . ubianka . ysomice . Lubicz . Obrowo . Wielka Nieszawka . Zawie Wielka

Gdzie jest
milion?
6-7

505 recept z piecztkami lekarki z Turzna,

zarazem kierownika SP ZOZ w ysomicach,
posuyo do wyudzenia refundacji za leki
o ogromnej wartoci. Okolica huczy od plotek
Gmina Lubicz:
Pi par odznaczono za dugoletnie poycie maeskie. Jak
mwi, staej recepty na dugoletni zwizek nie ma.

Gmina Chema:

Gmina ysomice:

Kapitua Konkursu im. Grzegorza

Palki uhonorowaa wyrnieniem
wjta gminy Chema Jacka Czarneckiego.

Mieszkacy gminy ubianka

wybrali si w kulturaln podr
po Kaszubach. Byy piewy, tace
i zupa z brzadu.

Poza Toru

. 10 listopada 2016

Gmina Obrowo:
W Obrowie wanie odby si
I Przegld Chrw i Zespow
Senioralnych, w ktrym udzia
wziy a 24 grupy.

FELIETON

POZATORUN.PL

W ydawca P oza T oru korzysta i poleca usugi kancelarii prawnej P aza i W splnicy
stopka redakcyjna

wito nas
wszystkich
PRZEMYSAW
TERMISKI

Taka refleksja zaprzta mi

gow. Oto przed nami kolejna rocznica odzyskania niepodlegoci przez Polsk, ktra
niestety zamiast czy, bdzie
dzielia.
Ostatnio prbowaem sobie przypomnie, kiedy tak
naprawd wsplnie i ponad
wszelkimi podziaami co razem witowalimy? Pami ra-

czej mam dobr, ale niestety na

nic konkretnego nie mogem
wpa. Zazwyczaj co rocznica
czy wiksze wito, to podwjne obchody rzdzcy osobno,
opozycja osobno. Dzielimy si i
rnimy we wszystkim, majc
ze sob coraz mniej punktw
stycznych, coraz mniej wsplnych mianownikw. Dlatego
wielkie brawa dla Krzysztofa Ja-

Na wito
Niepodlegoci
DARIUSZ
MELLER

Odzyskanie przez Polsk niepodlegoci w 1918 r. po blisko

150 latach nieistnienia pastwa
byo prawdziwym darem od
Boga w postaci klski wszystkich pastw zaborczych. Gdyby
jednak wczeniej Polacy o odzyskanie niepodlegoci nie walczyli, zadowalajc si rosyjsk,
prusk czy austriack ciep
wod w kranie, to dzi Narodo-

wego wita Niepodlegoci raczej bymy nie obchodzili.

Drug sprzyjajc okolicznoci by niezwyky urodzaj
na wybitne postacie, politykw,
dowdcw i generalnie wielkich
patriotw (Pisudski, Dmowski,
Paderewski, Haller itd.), ktrzy
potrafili si ze sob porozumie
w imi nadrzdnego celu odrodzenia Polski. I ta powstaa i

raczewskiego, wnuka Marszaka i dyrektora Muzeum Jzefa

Pisudskiego, ktry na otwarcie
muzeum naszego wodza zaprosi i prezydenta Andrzeja Dud,
i przewodniczcego Rady Europejskiej Donalda Tuska. Ciesz si, e s wrd nas osoby,
ktre robi wszystko, eby nie
dopuci do totalnego skcenia kadego z kadym.
Czy tegoroczne wito Niepodlegoci zastanie nas ponownie w okopach codziennych politycznych walk? Z
jednej strony czego si spodziewa po ponad roku konfliktw,
szukania hakw, protestw i
nieustannych nagonek. Czy
mona oczekiwa cho jednego

dnia zawieszenia broni, ktre

umoliwi spokojn refleksj
przy pomniku Marszaka Pisudskiego?
Wierz, e wikszo spoeczestwa chce takiego spokoju,
da od politykw zaprzestania walki, wyjcia z okopw i
wanie takiej cichej refleksji.
Przynajmniej 11 listopada bdmy zjednoczeni i bdmy jednoci, zachowujc w pamici
walk o niepodlego Rzeczpospolitej. Jeeli nie uczynimy
z tego dnia wita nas wszystkich bez wzgldu na pogldy
polityczne czy partyjn przynaleno - to w kalendarzu
pozostanie ju coraz mniej dni
wolnych wolnych od walki.

obroniona przed hordami bolszewickiej dziczy w 1920 r. II

Rzeczpospolita mimo trudnoci
gospodarczych dokonaa niebywaego rozwoju, a co najwaniejsze wychowaa nowe pokolenia, ktre wkrtce, w okresie
II wojny oraz okupacji hitlerowskiej i komunistycznej, potrafiy
zachowa si jak trzeba Polakowi, katolikowi, czowiekowi.
Drugi taki historyczny prezent dostalimy w 1989 r. Cieszylimy si z niego bardzo, cho
moe nie a tak jak w 1918 r., a
w kolejnych latach, gdy wychodziy na jaw okolicznoci odzyskania tej drugiej niepodlegoci, nasza euforia styga coraz
bardziej. Bawic si w histori
alternatywn, wyobramy sobie,

jak wygldaaby II Rzeczpospolita i jej spucizna, gdyby w 1918

r. Dmowski i Pisudski arli si
jak psy, gdyby Pisudski uzna
za ludzi honoru Dzieryskiego i Marchlewskiego, gdyby w
latach 30. Dmowski stosowa
totaln opozycj wobec sanacji (cho miaby wiksze prawo,
gdy dosza ona do wadzy w
wyniku zamachu stanu) i donosi na polski rzd do Berlina i
Ligi Narodw.
Moe wwczas nie byoby
1939 r., okupacji, hekatomby
krwi, ale czy wtedy moliwy byby rok 1989, czy bylibymy z takiego przebiegu sytuacji dumni
i przede wszystkim czy jeszcze
bylibymy Polakami?!

Redakcja Poza Toru

Zotoria, ul. 8 Marca 28
redakcja@pozatorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek
Sekretarz redakcji
ukasz Piecyk (GSM 733 842 795)
Redaktor wydania
Kinga Baranowska
Dzia reportau i publicystyki
Jacek Kiepiski
Dzia informacyjny
Micha Ciechowski,
Katarzyna
Ochocka, Piotr Lampkowski, Piotr
Gajdowski
Kultura
Micha Ciechowski
Zdjcia
ukasz Piecyk, Piotr Lampkowski
Sport
Karol ebrowski
REKLAMA
Karol Przybylski
(GSM 665 169 292),
Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240),
Agnieszka Korzeniewska
(GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607),
Iwona Zuchniak
(GSM 500 324 572)
reklama@pozatorun.pl
Korekta
Piotr Gajdowski
Skad
Studio Poza Toru
Druk
Agora SA
ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre
ogosze.
***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy
z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim
i prawach pokrewnych Agencja Public
Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze
rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione
bez zgody wydawcy.

Potrzebujesz
wicej gazet?
Zadzwo! Karol Sikorski
669 197 949

Poza Toru

. 10 listopada 2016

Poza Toru

. 10 listopada 2016

POZATORUN.PL

REKLAMA

REGION

POZATORUN.PL

Gdy Weles otwiera

wrota Nawii...
Sowiascy bogowie nadal maj swoich wiernych wyznawcw, ktrzy celebruj wito Dziadw
Maciej Koprowicz | fot. Piotr Lampkowski
Rytua Dziadw wszyscy znamy z dramatu Mickiewicza,
ale sowiaskie wito zmarych nie jest ju tylko mglistym
wspomnieniem sprzed wiekw.
Dziki rodzimowiercom, czyli wyznawcom etnicznej religii
sowiaskiej, pradawne obrzdy
znw cz niebo z ziemi.
Ciemno wszdzie, gucho
wszdzie... Na rozstaju drg, w ciszy i ciemnoci erca, czyli kapan
wznosi pie, ktra przyzywa bdzce po ziemi dusze i zaprasza je
na uczt.
- Rozstaje to miejsce zawieszone midzy wiatami, gdzie schodz si duchy i widma mwi
Katarzyna ze Stowarzyszenia Kadus, skupiajcego rodzimowiercw m.in. z Torunia, Bydgoszczy i
Chemy. - Dlatego skadamy tam
ofiary z jedzenia i palimy znicze,
ktre zastpuj dawne ogniska,
zwane gromadkami. Wyznacza-

my zagubionym duszom drog,

przywoujemy je, by pomc im
dosta si do Nawii, czyli w zawiaty.
Aby duchy mogy dostpi
wiecznego spokoju, musz pody za orszakiem prowadzonym
przez erc, Katarzyn. Procesja
wyznawcw pradawnych bogw
zmierza na polan, gdzie odbywa
si kolejna cz uroczystoci
otwarcie bram zawiatw.
- W obrzdzie gwnym prosimy boga Welesa, opiekuna dusz,
by otworzy bramy Nawii mwi
Katarzyna. - Przywoujemy duchy
bdzce, ktre nie mog znale
drogi do zawiatw, ale te czekamy na spotkanie z duszami naszych przodkw, ktrzy wwczas
mog do nas przyby. Termin
obrzdu nie jest przypadkowy. To
bezksiycowa noc na przeomie
padziernika i listopada, kiedy
rozpoczyna si tak zwana pora
ciemna - w odrnieniu od pory

jasnej, zakoczonej witem Plonw, czyli rwnonoc jesienn.

Wtedy bramy zawiatw mog si
otworzy.
Rodzimowiercy zbieraj si
wok ogniska. Kady z nich
ma na twarzy mask bez tego
rodka ostronoci duchy mog
porwa nas ze sob. Kiedy Weles otwiera ju wrota Nawii, za
porednictwem obecnego w
ogniu boga Swaroyca uczestnicy
Dziadw rozmawiaj ze swoimi
przodkami. W pomienie wrzucane s jado i napitek, ktrymi
posil si przybywajce dusze. S
to tradycyjne sowiaskie potrawy i produkty od chleba i koacza, przez mid, mleko i mak, po
piwo i wdk.
- Wszelkie duchy, ktre wdruj po ziemi s spragnione
ycia, ktre utraciy, a ciepo i jedzenie o nim przypomina mwi
Patryk ze Stowarzyszenia ertwa,
skupiajcego rodzimowiercw z

REKLAMA

Poza Toru

. 10 listopada 2016

Kujaw i Pomorza. - Dowiadczenie spotkania z przodkami moe

rnie wyglda, kady przeywa
to inaczej. Niektrzy odczuwaj fizyczn obecno, inni czuj wsparcie przodkw w trudnych chwilach. Rodzimowiercy
nie wierz w wieczne niebo, jak
chrzecijanie. Wierzymy, e po
pobycie w zawiatach dusze odradzaj si w obrbie swojego rodu.
Cho obrzd Dziadw robi
ogromne wraenie tajemniczoci i uroczystym charakterem,
nie jest rekonstrukcj dawnych
rytuaw ani zabaw w staroytnych Sowian. To prawdziwe
przeycie duchowe.
- Rodzimowierstwo to religia etniczna, ktra podejmuje i
kontynuuje przedchrzecijaskie
wtki kultury sowiaskiej wyjania Patryk. - Ale nie ubieramy
si na co dzie w lnianie stroje z
X wieku, nie jestemy grup rekonstrukcyjn.

Agnieszka, czonkini ertwy i

Kadusa dodaje, e to autentyczna
wiara i przeycie duchowe.
- Wierzymy w istnienie sowiaskich bogw, takich jak Weles, Swaroyc, Perun, ada czy
Mokosza jako bytw osobowych,
do ktrych moemy si zwrci.
Wielu rodzimowiercw dotaro do wiary dawnych bogw
po dugich poszukiwaniach duchowych. Wikszo bya kiedy
aktywnymi katolikami.
- Przez wiele lat byem na
rozdrou, chcc uwolni si od
nieodpowiadajcego mi katolicyzmu, ale nie mogem odrzuci wiary w bosk ingerencj w
stworzenie wiata mwi rodzimowierca z Chemy, pragncy
zachowa anonimowo. - Ostatecznie dopiero kilka miesicy po
powoaniu naszego stowarzyszenia zaczem czu si rodzimowierc.
Wyznawcy religii Sowian
uwaaj, e wielu Polakw w duchu jest rodzimowiercami. Prastare obyczaje wci s ywe w
naszym spoeczestwie, cho sobie tego nie uwiadamiamy.
- Nie znam w naszym miecie adnego rodzimowiercy, ale
znam wielu, ktrzy mogliby nimi
by lub nie do koca zdaj sobie
spraw z tego, e ju nimi s
kontynuuje chemanin. - Wielu
poddaje si presji otoczenia i trwa
nieszczerze w katolicyzmie lub
staje si ateistami. Niektrzy czasem "wituj" przy zakrapianym
ognisku Kupa. To oczywicie
nie jest rodzimowierstwem, ale
jeli kto tego potrzebuje i szuka,
sam do tego dojdzie.
Rodzimowiercw w caej
Polsce przybywa z roku na rok.
ertwa i Kadus to prne stowarzyszenia wyznawcw starych
bogw. Pierwsze zarejestrowane
zostao w 2012 roku, drugie trzy
lata pniej. Zrzeszone s w Konfederacji Rodzimowierczej, skupiajcej podobne grupy z caego
kraju. Stowarzyszenia nie tylko
reaktywuj dawne wita, takie
jak Dziady czy Stado, ale te staraj si uwiadamia spoeczestwo
o istnieniu rodzimowierstwa.
- Mona powiedzie artobliwie, e prowadzimy dziaalno
misyjn mwi Katarzyna. - Pokazujemy, e nie jestemy druidami taczcymi nago wok drzewa, skadajcymi ofiary z dziewic
i jedzcymi koty. Jestemy mniejszoci religijn, ktra ma swoje
obrzdy i swoj autentyczn wiar, ktra zasuguje na szacunek.

POZATORUN.PL

REGION

Gdy mczyni byli wiedminami

Gdy dzisiejsz Ziemi Chemisk wadali dumni Prusowie i Galindowie, gra w Kadusie bya miejscem witym. Tu te ponad siedem
i p wieku temu wybucho jedno z najkrwawszych powsta w dziejach Europy
Radosaw Rzeszotek
To byy ich lasy, rzeki i pola.
Swj grd zaoyli nad Wis,
siedem wiekw przed narodzinami Chrystusa. Czcili starych
bogw, kochali swoj ziemi
i nie uznawali nad sob adnego pana. Uciskani i zdradzeni,
powstali przeciwko potnemu Zakonowi Krzyackiemu.
W odpowiedzi Krzyacy wymordowali cay nard, od niemowlt po starcw. Jednak na
pogaskie obrzdy w Kadusie
katoliccy duchowni skaryli si
jeszcze w kocu XVIII wieku.
Starzy bogowie wci pi w Grze to wite miejsce czcz poganie i dzi.

Gdy Zakon Krzyacki by ju

na kolanach i grozio mu unicestwienie z rk Prusw, Herkus
Monte napisa do papiea Urbana
IV list, w ktrym przekonywa,
e wikszo jego ludu jest ju
ochrzczona, a pozostali wkrtce
to zrobi. W odpowiedzi Urban
IV zwoa przeciwko Prusom
krucjat.
Zastpy rycerzy z zachodniej
i pnocnej Europy przyszy z odsiecz uwizionym w zamkach
krzyackim niedobitkom. Osabieni i zdziesitkowani cigymi
walkami Prusowie zaczli ustpo-

wa. W ich szeregach brakowao

zdolnych do walki mczyzn,
ktrych z kad, nawet zwycisk
bitw byo coraz mniej.
Po omiu latach bitew powstaczych Prusowie wykrwawili
si. W 1275 roku udao si Krzyakom pojma znienawidzonego
Herkusa Monte. Zosta powieszony i na wszelki wypadek przebity mieczem. W zemcie za bunt
Krzyacy rozpoczli systematyczne mordy na Prusach, nie oszczdzali kobiet, starcw, ani dzieci.
Na opustosza ziemi zaczli
sprowadza osadnikw z Rzeszy.

Prusowie yli na dzisiejszej

Ziemi Dobrzyskiej przez siedemnacie wiekw. Przybyli tu
znad brzegw Wogi piset lat
przed narodzinami Chrystusa,
a w IX wieku, u szczytu swojej
potgi, ich pastwo rozcigao
si midzy doln Wis a dolnym
Niemnem. Po przyjciu przez
Mieszka I chrzecijastwa polscy
ksita wiele razy prbowali pobi Prusw. Bezskutecznie.
Dwa wieki pniej ksi
Konrad Mazowiecki sprowadzi
na pruskie pogranicze rycerzy
Zakonu Szpitala Najwitszej
Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. P wieku pniej Prusowie przestali istnie.
Zanim jednak do tego doszo,
poganie kilkakrotnie chwytali za
bro. Do ich ostatniego zrywu
doszo jesieni 1260 roku, kiedy
wjt Lenzenburga Volard Mirabilis zaprosi na uczt najznamienitszych pruskich monych, ktrzy
wczeniej zgodzili si suy Zakonowi i przyj chrzecijastwo.
Pomimo przysigi niedawnych
pogan, Volard Mirabilis nakaza
wymordowanie wszystkich zaproszonych goci. W odpowiedzi
synowie monych Prusw zbuntowali si przeciwko Krzyakom.
By wrd nich wychowany na
magdeburskim dworze Herkus
Monte, prawdopodobnie najwybitniejszy dowdca wojskowy
wczesnej Europy.
Herkusowi Monte udao si
zjednoczy nie tylko wszystkie
plemiona pruskie, ale uzyska
te pomoc Jawingw, Litwinw
i mudzinw. Stan na czele
powstania, ktre gwatownie objo wszystkie ziemie, na ktrych
pojawiy si krzyackie zamki.
Niewtpliwie do walk doszo te
w okolicach dzisiejszego Chemna i Torunia, gdzie od wiekw
odbyway si religijne obrzdy
i rytuay pogaskie.
Wdz Prusw budzi wrd
niemieckich zakonnikw zarwno podziw, jak i przeraenie.
Gdziekolwiek stawa do bitwy,
choby z mniej licznym wojskiem
pod komend, za kadym razem
potrafi pobi przeciwnikw.
Jako genialny strateg i taktyk
by te niezwykle odwany. Niemieccy kronikarze pisali o nim
jako o przebranym w krzyacki
paszcz zdrajcy, ktry obejmowa
dowdztwo krzyackich oddziaw, a potem prowadzi je w zasadzk, z ktrej nikt nie uchodzi
z yciem. To na jego postaci wzorowa si wiele wiekw pniej
polski wieszcz Adam Mickiewicz,
tworzc synne dzieo Konrad
Wallenrod.
Poza Toru

. 10 listopada 2016

Wrd europejskich historiografw panuje opinia, e stumienie powstania Prusw jest jedn
z najkrwawszych kart w dziejach
redniowiecznej Europy.
Wierzenia Prusw jednak
cakowicie nie przepady. Nieliczni ocaleni - zbiegowie bd
zamieszkujcy mazurskie ostpy
- nadal wyznawali wiar w starych bogw, przekazujc kolejnym pokoleniom legendy i wierzenia. Jeszcze w XVIII wieku
ksia z chemiskiej katedry
skaryli si na pogaskie obrzdy,
w ktrych uczestniczyli miesz-

kacy tutejszych wsi. W 1793

roku w inspekcji biskupa chemiskiego zapisano: nieliczni
maj zwyczaj uczestniczy w []
naboestwie, cay za lud, w tych
najwicej prawowiern religi obraajcych czasach, czciowo
skada ofiary Bachusowi w dolinie wsi Kadus, a czciowo Wenerze w ssiednim gaju. Dlatego
z takiego te powodu, jak i zniszczenia niniejszej kaplicy, musia
kult zosta przeniesiony do chemiskiego kocioa parafialnego.

TEMAT NUMERU

POZATORUN.PL

Dowiedzielimy si o problemie dopiero w poowie padziernika tego roku,

gdy NFZ wstrzyma wypat rodkw na wiadczenia medyczne w SP
ZOZ.
Piotr Kowal

wjt gminy ysomice

Gdzie jest milion?

505 recept z piecztkami lekarki z Turzna, zarazem kierownika SP ZOZ w ysomicach, posuyo do wyudzenia refundacji za leki o ogromnej wartoci. Okolica
huczy od plotek

Jacek Kiepiski
Dwie kontrole Narodowego
Funduszu Zdrowia nie pozostawiaj zudze. W aptece
"Centralnej" w Chemy zrealizowano cznie ponad dziewiset sfaszowanych recept.
Zdaniem Funduszu i prokuratury leki nie byy wydawane,
a wacicielka placwki wyudzia z NFZ refundacj za nie.
Kontrolerw upewnia kolejna kontrola w SP ZOZ w ysomicach. Okazao si, e brakowao ladw przepisywania 56
pacjentom podejrzanych 505
recept, ktre trafiy do "Cen-

tralnej". Ustalono zarazem, e

recepty kierowniczki orodka
byy wystawiane przez ni in
blanco, co, zdaniem NFZ, jest
niedopuszczalne.
To zawia sprawa z tragicznym wtkiem. Wychodzi na
wiato dzienne dopiero dzi,
cho NFZ i prokuratura wakuj j od dawna. Z ustale
prokuratury zawartych w postanowieniu o umorzenia ledztwa wynika, e w okresie od
stycznia 2011 do 14 lipca 2015 w
aptece "Centralnej" w Chemy
dochodzio do regularnego fa-

szowania recept. Robiono to "w

celu osignicia korzyci majtkowej". Pytanie, kto dokadnie
ow korzy odnosi? Albo lepiej, gdzie jest milion?
Umorzenie owocnego ledztwa nastpio wycznie w
powodu mierci wacicielki
apteki "Centralnej" w sierpniu
ub. roku. Prokuratura jednoznacznie wskazuje jej win, nie
zdya jednak za ycia kobiety
postawi jej zarzutw. Jak ustalono, aptekarka posugiwaa
si gwnie receptami z piecztkami lekarki pracujcej, a
take mieszkajcej, w orodku

REKLAMA

Poza Toru

. 10 listopada 2016

zdrowia w Turznie, zarazem

kierowniczki SP ZOZ w ysomicach, do ktrego placwka w
Turznie naley. Lekarka take,
ju po mierci aptekarki, a zarazem swej koleanki i pacjentki, zoya na ni doniesienie
do prokuratury. W umorzeniu
ledztwa uznano lekark, obok
NFZ-u, za pokrzywdzon.
Przyjto, e w niewyjanionych
okolicznociach aptekarka musiaa podbiera lekarce podpiecztowane recepty.
Nie wszyscy ten pogld podzielaj. NFZ w wystpieniu
pokontrolnym wykaza szereg
uchybie w dokumentacji SP
ZOZ ysomice. Trudno si dziwi, skoro szukano ladw wystawienia lipnych recept faszowanych, zdaniem prokuratury,
w chemyskiej aptece. Najpowaniejszy zarzut NFZ pod
adresem lekarki to wypisywanie
recept in blanco, do czego si
zreszt przyznaa. Na marginesie, tak postpuje wielu lekarzy.
Chcc unikn niepotrzebnych
kolejek, leki zaordynowane pacjentom na stae, wypisuje czsto pielgniarka.
W tym jednak przypadku
chodzi o 505 recept, ktre nie
zostay zrealizowane, a kwoty

refundacji NFZ wypaci aptece. Lekarka, z ktr dzi nie

ma kontaktu (m nie chce
zdradzi miejsca jej pobytu, a
jej telefon milczy) miaa tumaczy, e najwidoczniej aptekarka podbieraa jej recepty, gdy
odwiedzaa j w czasie wizyt
domowych. Wacicielka "Centralnej" zachorowaa bowiem
na raka w 2009 roku.
Najciekawsze jest zachowanie pani doktor w czasie
kontroli NFZ w SP ZOZ i po
druzgoczcym wystpieniu pokontrolnym z 9 lutego 2016.
- Nie poinformowaa nas o
zaistniaej sytuacji - zapewnia
wjt gminy ysomice Piotr Kowal. - Dowiedzielimy si o problemie dopiero w poowie padziernika tego roku, gdy NFZ
wstrzyma wypat rodkw
na wiadczenia medyczne w
SP ZOZ. Okazao si, e pani
doktor ukarano kar umown
3,6 tys. z, a placwk obciono
na 919 tysicy, z odsetkami 1,1
miliona. To omiomiesiczny
budet tej placwki! Jako organ
zaoycielski musimy dziaa
byskawicznie - nasi mieszkacy nie bd, oczywicie, pozbawieni opieki medycznej. Dziwi
nas jednak, e NFZ, zamiast

odzyskiwa te pienidze od
pani doktor, doprowadza do
sytuacji, gdy bez szybkiej gminnej pomocy finansowej SP ZOZ
mgby upa, a mieszkacy
gminy pozostaliby bez opieki
medycznej. Czy Fundusz nie
idzie przypadkiem po linii najmniejszego oporu?
Oddzia NFZ w Bydgoszczy
ustami swej rzeczniczki, Barbary Nawrockiej, tumaczy, e
dziaa zgodnie z prawem.
- To w sumie dwie osobne
sprawy. Najpierw powane nieprawidowoci wykrylimy w
aptece "Centralnej", a potem,
zainteresowani receptami wypisywanymi przez pani doktor z
Turzna, trafilimy do tamtejszej
placwki - tumaczy Barbara
Nawrocka. - Chodzio o to, e
jako lekarz ginekolog wypisywaa leki onkologiczne (np.
neulasta, gdzie kwota refundacji
NFZ wynosia 3500 z), a take
szereg lekw psychiatrycznych
i neurologicznych o wysokiej
refundacji. Okazao si, e spord 56 pacjentw, ktrym te
leki przepisywano, 36 nie byo
zapisanych do tej placwki, a u
20 pozostaych brak odnotowania przepisania takich lekw w
dokumentacji medycznej. Jak
ustalilimy, cz recept wypisywana bya rcznie, cz elektronicznie.
NFZ tumaczy, e nie moe
wystpi do lekarki o 1,1 miliona, bo dla niego stron jest
wiadczeniodawca, czyli sam
SP ZOZ.
- Nie jest stron te gmina i
dlatego na etapie prowadzenia
kontroli nie bya informowana
o sprawie - dodaje Barbara Na-

POZATORUN.PL

TEMAT NUMERU

505 lewych recept wyszo z tego budynku w Turznie. Jest on orodkiem zdrowia, aptek, a take miejscem zamieszkania lekarki, ktrej piecztki znalazy si na receptach.

wrocka. - W czci pism, ktre placwka kierowaa w toku

kontroli do Funduszu, zawarta
bya jednak adnotacja, e s one
rwnie przesyane do wiadomoci wjta gminy. Obecnie jestemy z nim w staym kontakcie. Zdajemy sobie spraw, e
dla niewielkiej placwki jest to
kwota dua, ale takie jest prawo
i obowizujce przepisy - koczy Barbara Nawrocka, przyznajc zarazem, e sprawa na-

ley do wyjtkowo powanych i

rzadkich.
Dzi gmina zaciga poyczk na finansowanie SP ZOZ,
a wrd mieszkacw Turzna
wrze. Oficjalnie nikt nie chce
si wypowiada, bo pani doktor
jest tu doskonale znana i oglnie lubiana. Dobrze te wspomina si dawn mieszkank
Turzna - aptekark z Chemy.
Mno si domysy. Moe pienidze byy im potrzebne na

leczenie nowotworu? - usyszaem z jednych ust, a z innych

rozbrajajce owiadczenie: Jakbym mg, to bym te nacign
ten bezduszny system.
Jedno pewne, wikszej afery
w Turznie nie byo od lat. Milion robi na ludziach wraenie.
Najciekawsze w tej sprawie wydaj si dwa szczegy. Pierwszy: aptekarka, zdaniem przesuchiwanych wiadkw, jeszcze
dwa miesice przed mierci

jawnie dopisywaa leki do rnych recept, tumaczc, e kiedy jako si to wytumaczy...

Drugi: wrd recept zakwestionowanych w Turznie przez NFZ
byy nie tylko wypisywane rcznie, ktre teoretycznie mogyby
zosta faktycznie sfaszowane
przez aptekark. Byy te wypisywane elektronicznie. Kto
musia wcisn enter komputera pani doktor...
REKLAMA

Poza Toru

. 10 listopada 2016

LUBICZ

POZATORUN.PL

P wieku w mioci
W gminie Lubicz pi par odznaczono za dugoletnie poycie maeskie
Micha Ciechowski | fot. Urzd Gminy Lubicz

Mino p wieku, a Marsz

Mendelssohna wci brzmi. Jak
mwi sami odznaczeni, staej
recepty na dugoletni zwizek
nie ma. Trzeba kocha, ufa i razem i przez ycie. W poowie
padziernika pi par z gminy
odebrao prezydenckie medale
za Dugoletnie Poycie Maeskie z rk wjta Marka Olszewskiego.
Jedni poznali si w pracy, drudzy w szpitalu, jeszcze inni przypadkiem, na drodze. Wpadli sobie w oko i razem s ponad 50 lat,
a ich historie mogyby posuy
niejednemu scenarzycie filmowemu. Podczas uroczystoci wrczenia medali nie zabrako wic
wspomnie.
- Poznalimy si w toruskich
Zakadach
Zboowo-Mynarskich - opowiada Genowefa Pczek. - M Tadeusz by kierowc,
ja pracowaam w laboratorium.
W Grbocinie w gminie Lubicz
mieszkamy od 16 lat i nie zamienilibymy jej na adn inn.
Pastwo Pczkowie to rodzina wielopokoleniowa. W domu
rodzinnym mieszkaj wsplnie z
synem i synow. Maj te dwoje wnuczt i dwoje prawnuczt.
Wsplnie oczekuj narodzin
trzeciej pociechy.
Ryszard Baran mio znalaz w szpitalu. Pani Jadwiga bya
pielgniark, on pacjentem. Dzi
pochwali si mog dwojgiem synw i wnuczt. Z Torunia do Grbocina przenieli si 15 lat temu.
Podobnie jak pastwo Pczkowie

Pary z odznaczeniami i kwiatami stany do wsplnego zdjcia.

wybudowali dom-bliniak i zamieszkali w nim razem z synem.

Z rk wjta Marka Olszewskiego medale odebrali take
pastwo Teresa i Ryszard Bronslaffowie, ktrzy na lubnym kobiercu stanli 55 lat temu.
- Poznalimy si w Ciechocinie. Ssiadka owdowiaa i Ryszard
pomaga jej w gospodarstwie, a

zaprzyjani si ze mn mieje
si pani Teresa, ktra, jak przyznaje jej m, wpada mu w oko
od pierwszego wejrzenia.
Po lubie zamieszkali w Dobrzejewicach, skd pochodzi pan
Ryszard. Za prac przenieli si
jednak do Grbocina, ktry sta
si ich miejscem na ziemi. Przez
45 lat wsplnie szli przez ycie,

dzielc radoci i troski. Tam doczekali si czworo dzieci - dwch

crek i dwch synw. Dzi mog
pochwali si piciorgiem wnuczt i jedn prawnuczk.
Mio pisze pikniejsze scenariusze, ni moglibymy sami
wymyli. Swoj histori pochwali si mog take pastwo
Lewandowscy z Grbocina, kt-

rzy nie poznaliby si, gdyby nie

drobna awaria.
Zepsu mi si motor - opowiada Halina Lewandowska. Stojc na poboczu, zobaczyam,
e kto nadjeda. Machnam
wic rk.
To by pan Zygfryd. Roczn
znajomo przypiecztowali lubem i zaoyli wsplne gospodarstwo, w ktrym wychowali dwch
synw i crk. Dzi ich ycie jest
bogatsze o kolejnych czonkw
rodziny - czworo wnuczt.
Pani Halina medal z rk wjta Marka Olszewskiego odebraa
take w imieniu ma, ktry nie
mg uczestniczy w wydarzeniu
ze wzgldu na stan zdrowia.
Gratulacje odebrali take pastwo Halina i Kazimierz Zdanowscy z Lubicza Dolnego, ktrzy wspln drog rozpoczli we
Wocawku. Mieszkanka gminy
Lubicz wraz z pochodzcym z
Kowala mem przez lata mieszkali w budynku obecnego Urzdu
Stanu Cywilnego. Pani Halina
przez lata dziaaa na rzecz gminy, penic funkcj dyrektora
przedszkola w Lubiczu Grnym.
Kazimierz Zdanowski za pracowa w Kombinacie Budowlanym i
Toruskich Zabytkach. On take
zasuy si gminie, bdc w latach 1993-1997 jej radnym.
Podczas wrczania medali odznaczonym towarzyszyli najblisi
- dzieci i wnuki.

Dbaj i kochaj
W gminie Lubicz s pikne ogrody i zagrody.
Dowid tego prestiowy konkurs
Micha Ciechowski | fot. nadesane
Pielgnowa, doglda i
bawi si aranacjami - to
przepis na doskonay ogrd.
Mieszkacy gminy Lubicz
kochaj pikno. wiadcz
o tym sukcesy uczestnikw
konkursu Pikna Zagroda.
Michalina i Jerzy Janiaczykowie z Brzena oraz Marianna
i Mirosaw Fajkowscy z Krobi to zwycizcy tegorocznej
gminnej edycji plebiscytu.
Celem konkursu organizowanego przez Starostwo
Powiatowe w Toruniu, wadze samorzdowe, Powiatowy
Zesp Doradztwa Rolniczego w Chemy i agencj PR
Goldendorf (wydawc gazety
Poza Toru) byo zwrcenie uwagi na polsk wie.
Plebiscyt podzielono na dwie
czci - gminn i powiatow.
Zwycizcw pierwszego etapu wybieraa komisja, w ktrej znaleli si przedstawiciele
danego samorzdu. W gminie
Lubicz zagrody oceniali reprezentanci rady gminy Marek
Gliszczyski, Karina Wroniecka z Orodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie (oddzia

w Przysieku) oraz Danuta Suchorzyska z Urzdu Gminy

Lubicz. Oceniano nie tylko ad
i porzdek, ale rwnie nasadzenia, aranacje ogrodowe i
wkad pracy wasnej.
Laureatami
konkursu
gminnego zostali Michalina i
Jerzy Janiaczykowie z Brzena oraz Marianna i Mirosaw
Fajkowscy z Krobi. Pastwo
Fajkowscy znaleli si rwnie
wrd laureatw konkursu powiatowego. Ich ogrd wybrali
take czytelnicy dwutygodnika Poza Toru w gosowaniu
SMS.
- Ogrd trzeba lubi - mwi
pani Marianna. - Mio jest
najwaniejszym
spoiwem
midzy nami a zieleni. Jedenastoletnie dowiadczenie w
pracy z rolinami pozwolio
nada naszemu przydomowemu terenowi pewn koncepcj, ktra, jak wida, okazaa
si jedn z najpikniejszych w
gminie i powiecie.
Pikno ogrodw i zagrd w
gminie Lubicz oraz cik prac mieszkacw, ktrzy tworz t ziele, podkrelia take
podczas wrczania nagrd w

Laureaci konkursu gminnego otrzymali atrakcyjne nagrody rzeczowe.

urzdzie gminy jej sekretarz

Teresa Gryciuk.
- Macie wizj, ktr konsekwentnie realizujecie, wkadajc w to duo pracy i energii,
a take wolny czas i zapewne
niemae pienidze mwia
sekretarz gminy. - Bardzo cieszymy si z waszej pasji. Realizujc j, sprawiacie, e gmina
z dnia na dzie staje si coraz
pikniejsza.
W gminnym etapie
konkursu Pikna zagroda
nagrody otrzymali:
Poza Toru

. 10 listopada 2016

W kategorii najbardziej zadbana dziaka siedliskowa gospodarstwo rolne:

I miejsce Michalina i Jerzy
Janiaczykowie - Brzeno,
Beata i Sebastian Sacharukowie - Rogowo;
II miejsce Romana Wendt
i Katarzyna Torkowska Kopanino, Arleta i Andrzej
Brzozowscy - Grabowiec;
III miejsce Zofia i Kazimierz Skrzynieccy - Brzezinko.
W kategorii ogrdek przydomowy:

I miejsce Marianna i Mirosaw Fajkowscy - Krobia;

II miejsce Joanna i Sawomir Skrzynieccy - Grbocin, Daria i Marcin Krauzowie - Zotoria, Urszula i
Ryszard Szymascy - Zotoria, a take Jzefa Rochowicz - Grbocin;
III miejsce Dagmara i Tomasz Angowscy - Nowa
Wie, Marzena Rakowiecka - Lubicz Dolny, Ra i
Andrzej Depczyscy - Gronowo oraz Marzena i Piotr
Majewscy - Nowa Wie.

POZATORUN.PL

LUBICZ

Grabowiec postawi na sport

Micha Ciechowski | fot. ukasz Piecyk

Kompleks sportowo-rekreacyjny w Grabowcu otwarty! W sobot 5 listopada pierwsi chtni
skorzystali z profesjonalnych
boisk, toru wrotkarskiego oraz
siowni zewntrznej.
- Grabowiec w ostatnich latach bardzo si rozbudowa, wic
powinien mie miejsce, gdzie
mieszkacy mog si spotka
mwi wjt Marek Olszewski.
Dotychczasowe boisko i plac zabaw s otoczone domami, zatem
znalelimy inny teren - blisko
centrum, a jednak w pewnym oddaleniu.
To wanie miejsce od minionego weekendu ju dziaa. Kompleks skada si z penowymiarowego boiska do piki nonej z
nawierzchni z trawy naturalnej
wraz z instalacj do nawadniania,
boiska do koszykwki, toru wrot-

karskiego oraz siowni zewntrznej.

- Bardzo dzikuj wjtowi i
pracownikom urzdu gminy za
doprowadzenie do realizacji projektu i jego nadzorowanie podsumowaa sotys Danuta Wojciechowska.
W kolejnych latach w ramach
inwestycji soectwo Grabowiec i
gmina uzupeni ten teren o nastpne urzdzenia, wrd ktrych
bdzie m.in. plac zabaw.
Na budow kompleksu urzd
w Lubiczu pozyska dofinansowanie ze rodkw Ministerstwa
Sportu i Turystyki.
Pierwszy mecz na boisku zagray koszykarki modzieowych
druyn toruskich Katarzynek,
ktre do udziau w konkurencjach zrcznociowych zachcay
take publiczno, kuszc biletami na mecz w Toruniu.

REKLAMA

Poza Toru

. 10 listopada 2016

GMINA CHEMA

10

POZATORUN.PL

Charytatywnie dla najmodszych

Piotr Lampkowski | fot. autor
W gocinnych progach restauracji U Boryny w Grzywnie
odby si III Bal Sportowca organizowany przez Klub Sportowy Gminy Chema Cyklon.
W tegorocznej imprezie wzio udzia a 195 osb. Przybyli
sympatycy klubu zarwno z wojewdztwa, jak i z odleglejszych
rejonw Polski. Na parkiecie
zgodnie bawili si sympatycy toruskiego klubu Elana i przedstawiciele toruskiej druyny
ulowej. Zanim rozpocza si
zabawa, prezes Marek Zajc i
czonek zarzdu klubu Micha
Czarnecki przedstawili najmodszych zawodnikw w klubie.
Cay dochd z imprezy ma by

przeznaczony na dofinansowanie
letnich obozw dla modziey pokazano rwnie modzikw,
ktrzy wyjechali na obozy w poprzednich latach.
- Podczas balu odbya si licytacja koszulek naszego klubu
mwi Marek Zajc. - Zebrana
kwota nie pokrywa caoci wydatkw zwizanych z organizacj obozw, dlatego te musimy
stara si o reszt rodkw np. ze
starostwa. Dziki licytacji udao
nam si zebra okoo jednej trzeciej sumy potrzebnej na wyjazd
naszych modzikw. Mamy tylu
trenujcych, e bdziemy musieli
zorganizowa nawet dwa wyjazdy, aby nikt nie czu si pokrzywdzony - dodaje.

Cyklon z zapleczem

Wjt z Oskarem
Kapitua Konkursu im. Grzegorza Palki uhonorowaa wyrnieniem wjta gminy Chema
Jacka Czarneckiego.

Pikarze z Koczewic z okazji jubileuszu dostan wyjtkowy prezent

Klub Cyklon Koczewice w
kocu doczeka si solidnego zaplecza socjalnego. W tym roku
rozpoczto budow obiektu, w
ktrym znajd si m.in. szatnie
dla zawodnikw.
Zawodnicy dotychczas mieli
do dyspozycji niezbyt funkcjonalne i niewygodne baraki, w
ktrych nie byo nawet wody.
Sytuacja lekko si poprawia, gdy
zorganizowano pomieszczenia
socjalne w wietlicy, aranujc
kuchni na szatni i instalujc
prowizoryczne natryski w miejscu toalet.
- Chocia mona ju byo
umy si po meczu czy treningu,
efekt nadal nie zadowala mwi
wjt gminy Chema Jacek Czarnecki.
Innym uytkownikom wietlicy nie spodobao si umieszczenie szatni w budynku, co rodzio
konflikty.
- Inwestycja uporzdkuje sporo spraw zwizanych z obiektami
sportowymi w Koczewicach
deklaruje wjt. - Z boiska i zaplecza klubu Cyklon korzystaj
te dzieci grajce w a siedmiu
druynach modzieowych i rwnie dlatego warunki trenowania
powinny by przyzwoite.

Przy okazji inwestycji w budynek socjalny dla klubu naprawiona bdzie nawierzchnia boiska
szkolnego. Zostanie tam rwnie
zamontowane owietlenie.
Inwestycja zbiega si akurat
z obchodami 25. rocznicy powstania klubu Cyklon. Chocia
ta przypada dopiero na stycze
2017 roku, to przez cay ten rok
odbyway si jubileuszowe imprezy.
- Inwestycja zakoczy si dopiero w 2018 roku, ale ju mona
powiedzie, e sprawilimy klubowi fajny prezent mwi wjt
Czarnecki.
rodki na budow pomieszcze socjalnych pochodz w

jednej trzeciej z Ministerstwa

Sportu, a sam pomys inwestycji
musia by wczeniej zatwierdzony przez sejmik wojewdzki
i zaakceptowany przez marszaka.
Rwnie wybudowana niecae
p roku temu sala sportowa w
Zelgnie bya wspfinansowana
ze rodkw ministerialnych.
- Cieszy nas to, e zyskamy
solidne zaplecze socjalno-rekreacyjne, bo oprcz samych szatni
w budynku bdzie rwnie sauna,
siownia i sala na zebrania klubowe mwi czonek zarzdu klubu Micha Czarnecki. - Czuj, e
idziemy mocno do przodu.
(PL)
Poza Toru

. 10 listopada 2016

Wrczenie nagrd odbyo si

30 padziernika w Muzeum Kolekcji im. Jana Pawa II Fundacji
Janiny i Zbigniewa Porczyskich
w Warszawie. Nazywane Samorzdowym Oskarem wyrnienie
przyznawane jest za dziaalno
w dziedzinie oglnopastwowej
i samorzdowej o wymiarze oglnokrajowym i ponadlokalnym.
Wjt znalaz si w gronie 15 innych samorzdowcw z kraju,
ktrym przyznano nagrody. Zosta doceniony za dziaania na
rzecz rozwoju spoecznego i infrastrukturalnego gminy.
- Korzystajc z okazji, bardzo serdecznie dzikuj wszystkim moim wsppracownikom
i mieszkacom gminy, ktrzy
serdecznoci i zaangaowaniem
wspieraj mnie w wykonywaniu
zaszczytnej funkcji wjta gminy
Chema - mwi Jacek Czarnecki.
Nagroda im. Grzegorza Palki
jest przyznawana osobom, ktre przyczyniaj si do rozwoju,
propagowania i ugruntowania
idei samorzdnoci w Polsce.
Nagrod przyznaje Kapitua Ligi
Krajowej na wniosek posw i

senatorw oraz jej organw statutowych, organw samorzdu

terytorialnego, zwizkw i stowarzysze samorzdowych.
Do laureatw, organizatorw i uczestnikw uroczystoci
list skierowa prezydent Andrzej
Duda, podkrelajc, e z powiceniem, odwag i kreatywnoci tysice samorzdowcw
i lokalnych dziaaczy staraj si
odpowiada na potrzeby swoich
wsplnot.
Tegoroczn XIX edycj uroczystoci uwietni koncert zespou muzyki dawnej Il Tempo.
Patron konkursu Grzegorz
Palka by tragicznie zmarym
pierwszym w III RP prezydentem odzi, pooy nieocenione
zasugi w organizowaniu od podstaw wsplnoty samorzdowej w
drugim co do wielkoci miecie w
Polsce. W latach 1990-1994 kierowa pracami zarzdu najwikszej polskiej gminy znajdujcej
si wwczas w szczeglnie trudnych warunkach spoeczno-ekonomicznych. By twrc i wieloletnim prezesem Unii Metropolii
Polskich, zabiega o poszerzenie
uprawnie samorzdu terytorialnego i szans rozwojowych wsplnot lokalnych w Polsce.
(PL)

YSOMICE

POZATORUN.PL

11

Wolno jest sodka

Narodowe wito Niepodlegoci uroczycie obchodz wszystkie szkoy w gminie
Micha Ciechowski | fot. nadesane
Wystpy artystyczne i wsplne
odpiewanie hymnu narodowego towarzysz kadej uroczystoci szkolnej. Uczniowie ze szk
podstawowych i gimnazjw z
gminy ysomice przygotowali liczne patriotyczne niespodzianki - jak sami mwi, dzie
11 listopada nie moe by smutny!
W Szkole Podstawowej im.
Leona Filcka w wierczynkach
wito Niepodlegoci poczone
jest z rocznic nadania imienia
placwce. W tym roku uczniowie
bior udzia w uroczystej akademii, ktrej szczegw przygotowujcy j czwartoklasici nie
chcieli zdradzi. To, co jednak
pewne, to sodki akcent tego dnia.
- Leon Filcek 11 listopada rozdawa dzieciom krwki-cigutki - opowiada dyrektorka szkoy
Dorota Suchecka. - Tradycj t
podtrzymujemy wsplnie z rodzin patrona, ktra kadego
roku przysya nam te cukierki.
Filcek zawsze powtarza, e wolno jest sodka i dobra, smakuje
jak te cukierki. Upamitniajc
pierwszego kierownika placwki, najmodsi uczniowie skadaj take kwiaty pod tablic jego
imienia.
W przeddzie wita Niepodlegoci spotykaj si take
podopieczni Zespou Szk na 1
w ysomicach. Tego dnia gim-

Jak co roku, uczniowie z Zespou Szk w Turznie bd uczestniczy w wicie Odzyskania Niepodlegoci

nazjalici zostaj oficjalnie pasowani na uczniw. W czwartek 10

listopada wsplnie zorganizuj
m.in. spotkanie z kombatantami
z terenu gminy ysomice.
- Uczniowie maj okazj
uczestniczy w ywej lekcji historii - mwi Hanna Ruciska, dyrektorka szkoy. - Ponadto podczas ostatnich zaj szkolnych
tradycyjnie odbywa si uroczysta
akademia, w ktrej udzia bior
rwnie zaproszeni przedstawiciele urzdu gminy z wjtem
Piotrem Kowalem na czele. Tego
dnia take prezentuj si uczniowie, ktrzy pod opiek nauczycieli przygotowuj patriotyczne
wiersze. Od lat ocenia ich m.in.
Krystyna Kuta, znana dziaaczka

Malarski plener

Solidarnoci, zasuona dla Polski.

Kilka dni przed witem Niepodlegoci uczniowie tradycyjnie udali si na Barbark, gdzie
zoyli kwiaty przy forcie i pomniku harcerzy. Czcz tym samym pami o tych, ktrzy tam
polegli.
- Uczniowie i pracownicy
Zespou Szk w Turznie do obchodw wita przygotowuj
si od trzech tygodni - zaznacza
dyrektor Jarosaw Sienkiewicz.
- Staramy si, aby uczniowie w
tym dniu przychodzili w strojach
odwitnych. Sam budynek take
odpowiednio stroimy, umieszczajc na nim flagi. Wsplnie
przygotowujemy gazetki, ktre

przypominaj wydarzenia sprzed

prawie stu lat. Nie zapominamy
o uroczystej akademii, hymnie i
czci artystycznej. W tym roku
jednak jest to niespodzianka, poniewa wydarzenie przygotowuj
sami uczniowie.
Nie zabraknie jednak wspaniaego wystpu utalentowanej
modziey ze szkolnego chru. W
przeddzie wita na midzylekcyjnych przerwach z radiowza
tradycyjnie sycha bdzie patriotyczne pieni.
Szkoa Podstawowa w Ostaszewie w dniu wita Niepodlegoci przyjmuje biao-czerwone barwy. Wszystko za spraw
uzdolnionych uczniw, ktrzy
przygotowuj z bibuy kwiaty i

Dofinansowanie
lokalnej przedsibiorczoci

Uczniowie szk podstawowych i gimnazjw z

gminy wzili udzia w III edycji malarskiego wita

Lokalna Grupa Dziaania Ziemia Gotyku organizuje m.in.

w gminie ysomice bezpatne
szkolenia zwizane z zakadaniem wasnej dziaalnoci
gospodarczej. Inicjatywa to
projekt wdraania Strategii
Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Spoeczno na lata
2016-2023.

Micha Ciechowski | fot. nadesane

Wystawili sztalugi, zabrali farby
oraz pdzle i wyruszyli w poszukiwaniu najpikniejszych widokw, by zatrzyma je na swoich
obrazach. Dwudziestu uczniw
szk z gminy ysomice wzio
udzia w III edycji pleneru malarskiego Turzno pdzlem malowane.
Natura przygotowaa im scenografi idealn. W soneczny,
bezchmurny, cho wietrzny poranek 4 padziernika modzi artyci
podzieleni na dwie grupy wiekowe - uczniw szk podstawowych oraz gimnazjw - wybrali
si do parku przy Paacu Romantycznym w Turznie i parku szkolnego na ciece dydaktycznej.
- Ide pleneru jest uwraliwianie dzieci i modziey na
pikno natury, a take rozwijanie
talentw malarskich z uyciem
profesjonalnych materiaw informuje wsporganizatorka
wydarzenia Marta Winnicka.
- Zwracamy take uwag na wyrwnywanie szans rozwoju dzieci
i modziey z terenw wiejskich,
a take promowanie okolic pozamiejskich na terenie powiatu
toruskiego.
Uczniowie
reprezentowali
szkoy podstawowe z: Turzna,
Grbocina, ysomic, Gronowa,
wierczynek i Ostaszewa oraz
gimnazja z: Chemy, Guchowa,
ysomic, Grbocina i Turzna.

Najmodsi uczestnicy konkursu

za temat mieli wod, gimnazjalici za jesienne alejki.
- Grupa modsza wykonywaa
swoje prace technik akwareli na
papierze, a grupa starsza temper
na podobraziach - opisuje Marta
Winnicka. - Oceny prac podjy
si osoby na co dzie zwizane
ze sztuk, ktre pracuj z dziemi
i modzie: Iwona Szpak-Pawowska z Wydziau Sztuk Piknych UMK w Toruniu, Agnieszka
Oberlan-Stefaska z Domu Harcerza oraz Katarzyna Skrobaa
z Galerii i Orodka Plastycznej
Twrczoci Dziecka. Towarzyszyli im Katarzyna Baszczak
przedstawicielka Paacu Romantycznego w Turznie, Andrzej
Bukalski przewodniczcy rady
rodzicw w Zespole Szk nr 2
w Turznie oraz Jarosaw Sienkiewicz dyrektor Zespou Szk nr
2 w Turznie.
Prace laureatw ocenione zostay pod wzgldem umiejtnego
wykorzystania medium malarskiego, kolorystyki i kompozycji, a take ukazania pejzau w
sposb odnoszcy si do jego
rzeczywistego pikna. Tam take
ceniono zaangaowanie w prac i
jej estetyk.
W kategorii szkoy podstawowej 1. miejsce zdoby Jdrzej
Budzyski z Gronowa, 2. miejsce
Mateusz Stawski rwnie z Gronowa, a 3. miejsce Ignacy Kru-

chorgiewki. Przy wsppracy z

nauczycielami podczas akademii
prezentuj konkursowe patriotyczne wiersze. Cao uwietni
rwnie wystp zespou szkolnego, ktry wykona najpikniejsze
okolicznociowe pieni.
- Kadego roku obchody wita w szkole przyjmuj inn form
- podsumowuje dyrektorka szkoy Ewa Czarnowska. - W przeszoci dzieci wyklejay z bibuy
ora, innym razem robiy flag.
Poprzez zabaw moemy przybliy im dosy trudn dla najmodszych tematyk tego wita.
Chcemy, aby ich wiedza ksztatowaa si ju od najmodszych lat,
by w przyszoci mogli wyrosn
na wiadomych patriotw.

szyski ze wierczynek. W grupie

gimnazjalnej 1. miejsce zdobya
Julia Kuciak z Guchowa, tu za
ni znalaz si Kacper Kuffel z
Chemy, a 3. miejsce zaja Kornelia Siemitkowska z Grbocina.
- Przyznalimy rwnie trzy
nagrody specjalne - tumacz
czonkowie jury. - Nagrod Paacu Romantycznego w Turznie
otrzyma Olaf Frankowicz ze
szkoy podstawowej w ysomicach, nagrod wjta gminy zdoby Mikoaj Dorosiski z gimPoza Toru

. 10 listopada 2016

nazjum w Turznie, a nagrod

dyrektora Zespou Szk nr 2 w
Turznie Julia Kuciak z gimnazjum
w Guchowie.
Tegoroczny plener odby si
pod patronatem starosty powiatu toruskiego oraz wjta gminy.
Organizatorem by Zesp Szk
nr 2 w Turznie przy wspudziale
Paacu Romantycznego. Wsptwrcami akcji byli sponsorzy rada rodzicw przy Zespole Szk
nr 2 w Turznie oraz rada soecka
w Turznie.

Kada osoba, ktra bdzie

zainteresowana zaoeniem wasnej dziaalnoci gospodarczej
ma szans na otrzymanie z LSR
pomocy w formie bezzwrotnej
premii w wysokoci 50 tysicy
zotych. Natomiast przedsibiorcy prowadzcy dziaalno gospodarcz bd mogli uzyska
dofinansowanie nawet do 300 tys.
z w formie refundacji poniesionych kosztw kwalifikowanych.
W zwizku z tym, Lokalna
Grupa Dziaania ju 14 listopada
zorganizuje w Centrum Animacji
Kultury w ysomicach bezpatne
szkolenia z zakresu przygotowania wnioskw o przyznanie pomocy.
Wicej szczegw zwizanych z naborami, szkoleniami i
doradztwem znajduje si na naszych stronach internetowych:
www.lgd.ziemiagotyku.com
i
www.lsr.ziemiagotyku.com.
(MC)

MIASTO CHEMA

12

POZATORUN.PL

Autorytet zamiast idola

Chemyscy harcerze szykuj si do wielkich obchodw 110. rocznicy urodzin
ich patrona Antoniego Depczyskiego
Piotr Lampkowski | fot. ukasz Piecyk
- Jako tak si stao, e przeoczylimy setn rocznic urodzin
Depczyskiego, ale teraz postanowilimy zrobi to porzdnie
mwi komendant chemyskiego hufca Bogumia Obara.
Harcerze nie rzucaj sw na
wiatr i tym razem przygotowali
si do imprezy bardzo solidnie,
tak aby godnie uczci pami patrona. Mwi o nim pieszczotliwie Anto, Antek i chopak
z naszego podwrka, bo widz
w nim kogo bliskiego, a zarazem
czowieka, ktrego postawa moe
stanowi rdo inspiracji.
Antoni Depczyski urodzi si
18 listopada 1906 roku w Niemczech. Jego rodzina wyjechaa
tam za chlebem, ale wiedziona
tsknot za krajem powrcia do
Polski i osiada w Chemy. Mody Depczyski zaangaowa si w

ruch skautowski, wykazujc przy

tym spore zaangaowanie, talenty
organizacyjne i artystyczne. Ju
jako dorosy czowiek pracowa
jako nauczyciel w Chemy oraz
przez jaki czas w Toruniu, prowadzc jednoczenie wietlic w
Miejskim Centrum Kultury. Cay
czas by zaangaowany w dziaalno harcersk, zostajc w kocu
komendantem hufca druyny
wodniakw. Po wybuchu II wojny wiatowej krtko ukrywa si,
ale wrci do Chemy w obawie
o rodzin, zastraszan przez okupantw szukajcych go i zosta
aresztowany. Zmar w lipcu 1940
roku w obozie koncentracyjnym
w Gusen. Przez wspwiniw
zosta zapamitany jako ten, ktry aktywnie stara si wszystkim
pomaga i nigdy nie odmwi
podzielenia si skpymi racjami
ywnociowymi. Jego posta cz-

sto jest porwnywana do patrona

wszystkich harcerzy b. ks. Stefana Frelichowskiego, rwnie pochodzcego z Chemy.
- Chemyscy harcerze obrali
sobie Depczyskiego za patrona
ju w latach 70. - mwi Bogumia
Obara. - Dla nas jest to posta, do
czynw ktrej my, harcerze, moemy si odwoywa, i ktre moemy kontynuowa.
Urodziny Antoniego Depczyskiego s dla chemyskich harcerzy wane podwjnie.
Oprcz obchodw upamitniajcych patrona skauci otrzymaj
tego dnia rwnie sztandar swojego hufca.
- Pomylelimy, e mona
wykorzysta t okazj do nadania sztandaru mwi Bogumia
Obara. - Wiele osb pomogo
nam od strony finansowej w jego
pozyskaniu. Przyszed do nas je-

Chema ma bogate tradycje harcerskie.

den pan, przedwojenny harcerz,

mwic, e emerytur ma skromn, ale chce dorzuci grosz.
Uroczystoci upamitniajce
urodziny Depczyskiego 18 listopada zaczn si od mszy i powicenia sztandaru hufca. Nastpnie
wszyscy przejd pod tablic upamitniajc patrona, ktr ufundoway wadze miasta. Przemarsz
bdzie mia bardzo uroczysty
przebieg z towarzyszeniem orkiestry. Spod tablicy zebrani udadz
si do orodka kultury, gdzie nastpi przekazanie sztandaru oraz
krtki program patriotyczny.

Bdzie rwnie pokazany film o

Antonim Depczyskim nakrcony przez Franciszka Kuczk przy
wsppracy Towarzystwa Przyjaci Chemy. Historia Depczyskiego zostanie ukazana take w
ksice.
- Jego posta powinna sta si
bardziej rozpoznawalna - uwaa
komendant chemyskiego hufca.
- Zwaszcza w dzisiejszych
czasach, kiedy prawdziwych autorytetw ju nie ma, s zastpowane przez faszywych idoli.

Chema na szlaku MKRPA walczy z C2H5OH

Dziaajcy ju drugi sezon w
Chemy Punkt Informacji Turystycznej odnotowa wikszy
ruch turystyczny ni w poprzednim roku.

Wedug zapewnie pracowniczki punktu Wiolety Derkowskiej przybywa turystw zainteresowanych histori miasta,
ale take samych mieszkacw,
ktrzy odkrywaj j na nowo.
Wedug statystyk Punkt Informacji Turystycznej w tym sezonie odwiedzio 1,6 tys. osb. Jak
na miasto, w ktrym yje 15 tys.
mieszkacw i ktre dopiero zaczyna budowa swj potencja
turystyczny, to cakiem niezy
wynik.
- Cay czas razem z dziaem
promocji urzdu miejskiego intensywnie pracujemy nad poszerzaniem oferty dla turystw
informuje Wioleta Derkowska.
Ju w tej chwili oprcz gadetw takich jak foldery, widokwki, magnesy, pinsy, ksiki i
wiele innych, dysponujemy rwnie ofert edukacyjn dla dzieci i modziey w postaci lekcji o
Chemy dodaje.
W kwestii informowania i zachcania potencjalnych turystw,
ktrzy mog trafi do Chemy,

spor rol odgrywaj nowoczesne

rodki informowania, czyli internet i portale spoecznociowe, na
ktrych miasto jest stale obecne.
- Punkt nie suy tylko do
oprowadzania wycieczek, to
te miejsce, gdzie mona kupi
wszystkie najnowsze wydawnictwa o Chemy, organizujemy nawet konkursy popularyzujce histori naszego miasta opowiada
Wioleta Derkowska.
Miasto ley na popularnym
szlaku turystycznym pomidzy
Toruniem i Chemnem. Chema liczy na to, e prace badawcze
prowadzone w miejscowej katedrze, ktre maj odkry sekrety
tamtejszych korytarzy i katakumb, stan si silnym magnesem przycigajcym poszukiwaczy redniowiecznych tajemnic.
(PL)
Parafia pw. w. Mikoaja Biskupa w Chemy, klub dyskusyjny
Pro Patria oraz Urzd Miasta
zapraszaj 11 listopada o godzinie 18 na chemyski Rynek na
wsplne piewanie pieni patriotycznych w ramach obchodw wita Niedpodlegoci.

Miejska Komisja Rozwizywania Problemw Alkoholowych przedstawia wyniki

swoich prac w tym roku
Wraz z kocem roku przychodzi
czas na podsumowania. W sali
muzealnej Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im.
Juliana Prejsa Miejska Komisja
Rozwizywania Problemw Alkoholowych zorganizowaa spotkanie podsumowujce dziaalno w tym roku.
Spotkanie rozpocza przewodniczca Komisji Anna Lewandowska-Jopp, przedstawiajc
zarys prac Komisji. Pniej jeden
z czonkw Komisji Marian Walecki zrelacjonowa cykl spotka
i wykadw pod hasem Trzewym bd 2016.
Burmistrz Jerzy Czerwiski
podkreli dobr wspprac Komisji ze szkoami, gdzie prowadzone s spotkania i wykady,
oraz z Kocioem, ktry rwnie
angauje si w wychowanie spoeczestwa w trzewoci. Przypomnia te, e Komisja zaczynaa
w trudnych warunkach i zwrci
uwag, e jej dziaalno stale si
rozszerza.
Rwnie komendant policji

REKLAMA

Poza Toru

. 10 listopada 2016

podinsp. Mariusz Sobiecki dzikowa Komisji i burmistrzowi za

wspprac, zwaszcza podczas
tak duych imprez jak Dni Chemy i Dni Modziey. Komendant pokaza, ile w tym roku naoono mandatw na amicych
zakaz z ustawy o wychowaniu w
trzewoci i przeciwdziaaniu alkoholizmowi. Liczby te malej,
ale wci s due. Wspomnia
rwnie, e wikszo pacjentw
izby wytrzewie stanowi mczyni, bo a 93%.
Wspprac z Komisj oceni
bardzo dobrze, podobnie jak take obecni na spotkaniu komendant Stray Miejskiej Krzysztof
Walasiewicz i ks. kan. Krzysztof
Badowski.
- Trzewa spoeczno to trzewa wsplnota Kocioa mwi
duchowny. - Pragn podzikowa
za dotychczasow wspprac i
zapewni, e Koci nadal chce
wsppracowa dla dobra drugiego czowieka.
Przewodniczca
Komisji
Spraw Spoecznych Krystyna
Myszkowska mwia o innym

niepokojcym zagroeniu naduywaniu rodkw psychotropowych oraz dopalaczy, zwaszcza wrd modziey. Kierujca
chemyskim Miejskim Orodkiem Pomocy Spoecznej Hanna
Maciejewska mwia o promocji
trzewego stylu ycia wrd rodzin pod opiek jej instytucji.
Przewodniczca
Komisji
Anna Lewandowska-Jopp podzikowaa gociom za przybycie
i zapewnia, e wszelkie uwagi
Komisja wnikliwie przeanalizuje,
a konkretne propozycje zacznie
realizowa jeszcze w tym roku.
(PL)

Fotograf
historii

POZATORUN.PL

MIASTO CHEMA

13

W Chemyskim Orodku Kultury odbya si premiera projektu pt. Chemanie na szklanych negatywach Feliksa Skaskiego 1918-1939
Piotr Lampkowski | fot. nadesane
Dziki
wspaniaomylnemu
gestowi Elbiety Ziendy-ywiczyskiej i jej ma Adama
ywiczyskiego
chemanie
maj okazj zobaczy cz z
402 negatyww, na ktrych Feliks Skaski utrwali portrety
mieszkacw miasta oraz ich
ycie w okresie midzy dwiema
wielkimi wojnami.
Adam ywiczyski zachowa
cenne znalezisko, ktre byo wasnoci Feliksa Skaskiego, jego
krewnego urodzonego w Chemy w 1899 roku. Skaski wychowa si w silnie patriotycznej
rodzinie, gdzie mimo ycia pod
pruskim zaborem od dziecka
uczono go jzyka polskiego. Mody Feliks mia wiele pasji, jedn
z nich bya raczkujca wtedy fotografia. Rodzice pozwolili mu
nawet urzdzi na strychu kamienicy, w ktrej mieszkali, ciemni fotograficzn. W styczniu
1919 roku do miasta wkroczy

liczcy trzystu onierzy oddzia

niemieckiej stray granicznej
pod dowdztwem porucznika
Gerharda Rossenbacha. Z rozkazu dowdcy wszyscy mieszkacy
mieli w cigu 48 godzin wyrobi
sobie nowe dokumenty. Tym,
ktry mia wykona do nich zdjcia, zosta Feliks Skaski. Na 191
negatywach sportretowa ponad
480 mieszkacw miasta.
Kruche szklane negatywy
przetrway niemal 100 lat, aby w
kocu ujrze wiato dzienne na
wystawie Chemanie na szklanych negatywach Feliksa Skaskiego 1918-1939.
- Nosiem si z zamiarem
ujawnienia tych materiaw
ju w latach 80. mwi podczas
spotkania Adam ywiczyski. Jednak ani wczesne wadze, ani
te kolejne nie wykazyway specjalnego zainteresowania archiwizacj zdj.
Wystawa wzbudzia spore zainteresowanie wrd mieszka-

Szklane negatywy przetrway blisko 100 lat.

cw miasta, ktrzy licznie przybyli na spotkanie z jej autorami

do Chemyskiego Orodka
Kultury. Zanim zebrani zobaczyli
wystawione zdjcia, mogli posucha krtkich wykadw o dawnej technice powstawania zdj
na szklanych negatywach i historii fotografii w Chemy, a take
zapozna si z niezwykle barwn postaci Feliksa Skaskiego i
dowiedzie si czego o ksice
towarzyszcej caemu projektowi.
Zdaniem
pomysodawcw
projekt moe przyczyni si do
identyfikacji ludzi ze zdj, opracowania zebranych informacji i
przedstawienia ich chemanom.
- Kade zdjcie bdzie mie
specjaln kart informacyjn, na
ktrej bdzie mona wpisa imio-

Rekrutacja, ktra amie schematy

Masz do sztampowych rozmw
kwalifikacyjnych ze smtnym rekruterem
za biurkiem? Znowu ci pytali, o czym
rozmawia jabko z dyni albo dlaczego
wanie ty? Odpu sobie ten koszmar i
zajrzyj do nas. CTDP to nietypowe miejsce pracy i rekrutujemy te nietypowo.
Nie masz CV? aden problem. Daj si
pozna osobicie, a dowiemy si wszystkiego bez zbdnych papierw. Przyjd
15 listopada do kultowej kawiarni Kona
Coast (ul. Chemiska 18, Toru) midzy godz. 10 a 14. Wypijemy kaw, zjemy
ciastko i pogadamy. Bdzie jak zwykle na
luzie, czyli tak jak w pracy.

operatorw sieci komrkowej T-Mobile.

Pracujemy od poniedziaku do pitku od godz. 8 do 16 i ani chwili duej.
adnych nadgodzin! To nas wyrnia w
brany call center. Oczywicie dajemy ci
wybr i proponujemy te elastyczny czas
pracy. Ju w pierwszym miesicu dostajesz sta stawk godzinow plus wysokie
prowizje nawet jeli nie masz dowiadczenia. Co jeszcze? Ekstra bonusy: darmowy kurs jzyka angielskiego i kart
rabatow ze znikami do rnych miejsc
w Toruniu. A jeli jeste z Wocawka,
Inowrocawia lub okolic, oferujemy darmowy transport do i z pracy.

Korporacja, ktra amie schematy? U

nas to moliwe. CTDP to dua firma, ale
kady pracownik tutaj si liczy. Stawiamy
na balans midzy prac i yciem prywatnym. Chcemy, aby w pracy zawsze by
sob. Najwaniejsza jest dla nas motywacja oraz zaangaowanie. Reszty mona
si nauczy. Jednak komunikatywno,
kreatywno i ambicja na pewno ci pomog. Uwielbiamy te zaskakiwa. Dlatego dla naszych pracownikw organizujemy akcje typu grill przed firm, relaks
na leakach i inne nietuzinkowe przedsiwzicia w godzinach pracy.

Kogo szukamy?
Wszystkich, ktrzy chc pozytywnej
zmiany. W CTDP wszystko jest atutem.
Jestemy otwarci na ludzi w kadym wieku i z rnym dowiadczeniem. Jeli nie
masz adnego spokojnie, wszystkiego
mona si nauczy. Prowadzimy profesjonalne szkolenia i uczymy, jak sprzedawa. Pomagamy wrci na rynek pracy
modym mamom i aktywizujemy osoby
50+. Zatrudniamy te osoby niepenosprawne. Ale szukamy take konsultantw z dowiadczeniem, ekspertw, ktrzy chc wyrni si na rynku pracy.

Na czym polega praca u nas?

CTDP to prnie rozwijajce si call
center w Toruniu, ktre istnieje na rynku od ponad 15 lat. Jestemy jednym z
najwikszych pracodawcw w Polsce.
Zatrudniamy i szkolimy pracownikw
do dziau sprzeday i obsugi klienta.
Praca polega na telefonicznym kontakcie
z obecnymi i nowymi klientami w celu
sprzeday nowych produktw i rozwiza naszych partnerw. Aktualnie to
usugi jednego z najwikszych na wiecie

Przekonaj si, e rozmowa kwalifikacyjna nie musi by stresujca, a praca w

korporacji nie zawsze jest nudna!
Nietypowa rekrutacja CTDP ju 15
listopada w godz. 10-14, w kawiarni na
starwce: Kona Coast, ul. Chemiska
18, Toru.
Nie moesz wpa akurat w tym terminie? Nic straconego! Zajrzyj na www.
praca.ctdp.pl i aplikuj przez formularz na
stronie.
Poza Toru . 10 listopada 2016

na i nazwiska zidentyfikowanych
na zdjciach postaci mwi Elbieta Zienda-ywiczyska.
Zdjcia s te nieocenionym
rdem informacji dla historykw i innych badaczy epoki midzywojennej, ktrzy dziki nim
mog, warstwa po warstwie, jeszcze dokadniej pozna szczegy z
ycia wczesnych cheman.
- Cieszymy si i czujemy
ogromn ulg, e w kocu udao
si pokaza te zdjcia mieszkacom miasta, bo mielimy wiadomo, e kady rok opnienia
powoduje, e jest coraz mniej
osb mogcych zidentyfikowa
postacie utrwalone na negatywach mwi Adam ywiczyski.
Ju w trakcie spotkania udao si ustali tosamo jednej z

przedstawionych postaci.
- Podszed mczyzna i powiedzia, e na zdjciu znajduje si
osoba zwana Ciotk Poznask
cieszy si waciciel negatyww.
W przyszoci, oprcz wdrujcej po miecie wystawy oraz
powiconej jej ksiki, ma jeszcze powsta strona internetowa
ze zdjciami, tak aby rozproszeni
po Polsce i wiecie dawni mieszkacy Chemy mogli zobaczy
i by moe rozpozna kolejnych
uwiecznionych na zdjciach ludzi.
- Chcemy na 100-lecie odzyskania niepodlegoci przez
miasto zaludni je dodatkowo
tymi, ktrzy zostan do tego czasu zidentyfikowani mwi Elbieta Zienda-ywiczyska.
REKLAMA

UBIANKA

14

POZATORUN.PL

piew, taniec i zupa z brzadu

Mieszkacy gminy ubianka wybrali si w kulturaln podr po Kaszubach
Maciej Koprowicz | fot. nadesane

Muzyka, taniec, poezja, legendy,

jzyk i kuchnia te elementy bogatej kultury Kaszub przybliaj
mieszkacom gminy ubianka
Dni Kaszub, ktrych inicjatorami s dr Monika Dbkowska i dr
in. Pawe Dbkowski.
- Promocja kultury ludowej
jako nonika naszej tosamoci
jest dzi niezwykle wana mwi
Pawe Dbkowski. - Nasze przedsiwzicia maj zaktywizowa
rodowisko wiejskie do wsplnego dziaania i muzykowania.
Wszystko zaczo si w zeszym roku od projektu Muzykowanie na Wschodniej - dzieci
z Pigy i okolic uczestniczyy w
zajciach prowadzonych przez
muzyka w prawdziwym studiu

nagra. W kolejnym roku przeprowadzono projekt wiadectwa

naszej przeszoci, ktry mia na
celu odkrycie przez dzieci i modzie zapomnianych zabytkw
Pigy i okolic, poznanie archiwaliw i literatury dotyczcej historii ich miejscowoci.
- Pomys rozrs si znaczco,
obecnie jest to projekt popularyzujcy kultury z rnych regionw Polski i wiata wrd dzieci
i modziey z soectwa Piga oraz
gminy ubianka wyjania Dbkowski. - Od pocztku tego roku
odbyway si rne zajcia, m.in.
wprowadzenie do fizyki dwiku
w szkole podstawowej w Pigy,
spektakl teatralny dla uczniw
gimnazjw w Brchnowie i ubiance, spotkania muzyczne i

taneczne oraz wiele innych ciekawych zaj.

4-5 listopada w ubiance odbyy si Dni Kaszub impreza
z cyklu Muzyczne Podre.
Zorganizowano pokazy taca i
piewu, a take zajcia dla dzieci i modziey z jzyka, muzyki i
teatru kaszubskiego prowadzone
przez Joann Szroeder i Jaromira Szroedera. Mona byo podziwia kaszubski Zesp Pieni
i Taca Modraki z Parchowa.
Najmodsze dzieci z przedszkola
Zamkolandia w Zamku Bierzgowskim poznay legend o
powstaniu Kaszub i pod okiem
etnolog i historyk dr Aleksandry Klety-Nawrockiej wykonay
kaszubskie wzory. Mona byo
rwnie posmakowa specjaw

Seniorzy kolorowi jak licie

Klub Seniora Barwy Jesieni integruje starsze osoby z gminy ubianka

kulinarnych z Kaszub i Kujaw, o

ktrych opowiedziaa Longina
Borkowicz, wieloletnia nauczycielka z Zespou Szk Gastronomiczno-Hotelarskich w Toruniu.
Wrd potraw znalazy si m.in.
zupa z brzadu, pierogi rybne,
szablok, g szmurowana, kujawskie gobki, urek i kapusta z
parwkami. W czasie degustacji
rdzenne Kaszubki opowiedziay o
tradycjach kulinarnych w swoich
rodzinach, a po poudniu mona
byo sprbowa tabaki.
W spotkaniu finaowym wystpi zesp Modraki, zaprezentowali si take modzi artyci
- zwyciczyni Kaszubskiego
Idola Marcelina Szroeder oraz
Melchior Szroeder. Modzie
przedstawia rwnie krtki esej

teatralny o genezie jzyka kaszubskiego. Na scenie pojawia si take Kapela ubianioki.

Ukoronowaniem imprezy byo
wsplne muzykowanie i integracja wszystkich artystw. Klamr
spinajc wydarzenie by wykad
historyczny znanego kaszubskiego dziaacza kulturalnego i zaoyciela teatru Dialogus Jaromira
Szroedera, ktry opowiedzia o
dramatycznych losach ziemi kaszubskiej oraz trudnociach z zachowaniem wasnej kultury.
- Poznajc kultur kaszubsk
w tak szerokiej perspektywie,
moemy poj, jak ksztatowaa
si przez wieki, a pomimo problemw z tosamoci Kaszubw
w dawnych czasach dzi moemy im pozazdroci postawy i
aktywnoci spoecznej komentuje Pawe Dbkowski. - Dziki
pomysom na aktywizacj wsi i
rodowisk wiejskich rozwijaj si
tam talenty.
Wsparcia Dniom Kaszub
udzielio Ministerstwo Kultury
i Dziedzictwa Narodowego oraz
Stowarzyszenie Rozwoju Gminy
ubianka ,,Przyszo w Pigy.
Partnerami byy Centrum Kultury w ubiance oraz Zesp Szk
im. Janusza Korczaka w ubiance.

Tobie Polsko!

Maciej Koprowicz | fot. nadesane

Klub Seniora ma za sob wycieczki, m. in. do Gdaska.

Jesie kojarzy si z szaroci,

ale jest przecie bardzo kolorowa. Tak samo jest z jesieni
ycia. Udowadniaj to uczestnicy zaj Klubu Seniora
Barwy Jesieni, ktry ju od
omiu lat dziaa przy Centrum
Kultury w ubiance.
- Seniorzy s tak rnorodni
jak wielobarwne licie tumaczy genez nazwy klubu kierowniczka Centrum Kultury
Marlena Giziska. - Wrd klubowiczw mamy 60-latkw, ale
i osoby w wieku 85 lat. Wszyscy
chc si rozwija, dowiadywa
si nowych rzeczy, bawi si i
spotyka nowych przyjaci.

Seniorzy ju od 2008 roku

spotykaj si co tydzie w
czwartkowe wieczory w Centrum Kultury. Dwugodzinne
zajcia, na ktrych zwykle zjawia si od 25 do 30 osb, s rdem stymulacji intelektualnej
poczonej ze wietn rozrywk.
- Zabawa mobilizuje do
mylenia i wpywa na rozwj
umysowy wyjania Marlena
Giziska. - Przez zabaw seniorzy wicz takie funkcje jak
zapamitywanie, pynne wypowiadanie si, reagowanie na zaistniae sytuacje.
Seniorzy pami wicz,
przyswajajc wierszyki. Niektre bywaj do frywolne, przez

co ich recytowanie staje si

bardzo zabawne. Klubowicze
uwielbiaj grupowe zabawy, takie jak kalambury czy pantomim. Jedn z najbardziej lubianych jest pakowanie walizki.
- Jedna osoba zaczyna pakowa walizk i mwi, jak
rzecz do niej wkada tumaczy
kierowniczka. - Kolejne osoby
dodaj nastpne przedmioty,
ale musz wymieni te te woone przez poprzednikw. Jeli
kto jest osiemnasty w kolejce,
to czeka go due wyzwanie!
Okazj do dobrej zabawy s
take wycieczki, witowanie
imienin i urodzin czonkw
czy zbliajce si andrzejki.
Kierowniczka Centrum Kultury podkrela, e istotn zalet
Klubu Seniora jest jego funkcja
integracyjna. Dziki niemu jesie ycia nie upywa starszym
osobom z gminy ubianka samotnie.
- Dla naszych seniorw
najwaniejsze w tygodniu s
niedzielne wyjcie na msz
i czwartkowe spotkanie klubu mwi Marlena Giziska.
- Wtedy mog spotka si z
przyjacimi. Klub daje wielkie oparcie starszym osobom i
sprawia, e ich jesie ycia staje
si radosna i barwna.
Poza Toru . 10 listopada 2016

7 listopada w sali koncertowej Diecezjalnego Centrum Kultury w

Zamku Bierzgowskim odbya si 13. edycja Festiwalu Pieni Patriotycznej oraz Konkursu Literacko-Plastycznego Tobie Polsko. Wydarzenie zaszczycili swoj obecnoci onierze Armii Krajowej, ktrzy
w imieniu toruskiego oddziau wiatowego Zwizku onierzy Armii Krajowej wrczyli odznaczenia m. in. Jerzemu Zajkale, wjtowi
gminy ubianka.
(P)

POZATORUN.PL

ZAWIE WIELKA

15

Ta sala bya potrzebna od dawna

Mieszkacy gminy Zawie Wielka i dzieci ze szkoy podstawowej w Przysieku
doczekaj si sali sportowej z prawdziwego zdarzenia
Piotr Lampkowski | fot. nadesane
Ju za p roku w Przysieku stanie nowoczesna sala sportowa
z zapleczem sanitarno-szatniowym.
W czerwcu ogoszono czwarty
ju przetarg na budow obiektu, wczeniejsze nie przyniosy
rozstrzygnicia.
Wykonawcy
oczekiwali wikszych pienidzy,
ni moga zaoferowa gmina. Za
kadym razem w budecie zwikszano rezerw na ten cel, ale dopiero teraz udao si wyoni wykonawc. Od tego czasu sprawy
nabray tempa.
Umowa pomidzy gmin a
generalnym wykonawc, ktrym
zostaa toruska firma Novapol,
zostaa podpisana na pocztku
sierpnia. Cakowity koszt budowy to ok. 2,3 mln z, a trzeba doliczy do tego koszty projektw budowlanych, nadzoru autorskiego,
inspektorw nadzoru, przycza
energetycznego i gazowego, geodezje i wiele innych.

Wiksza cze tej kwoty zostanie pozyskana z dwch rde.

Pierwszym z nich jest Program
Rozwoju Regionalnej Infrastruktury Sportowej pilotowany przez
Ministerstwo Sportu i Turystyki, ktre zapewnia jedn trzeci
rodkw potrzebnych na inwestycj. Dodatkowo gmina ma uzyska dofinansowanie ze starostwa
w wysokoci 0,5 mln z.
Szkoa podstawowa w Przysieku nie miaa dotd sali gimnastycznej. Napyw nowych
mieszkacw osiedlajcych si
w Starym Toruniu, Przysieku i
Rozgartach sprawi, e budowa
sali sportowej staa si koniecznoci. Z obiektu bd korzysta
zarwno uczniowie szkoy, jak i
mieszkacy, ktrzy bd mieli do
niej dostp w godzinach popoudniowych.
Planowane zakoczenie inwestycji ma nastpi w kwietniu
przyszego roku.

Gmina otrzyma dofinansowanie na budow sali z budetu starostwa powiatowego.

Jazzowe
wspominki
Piotr Lampkowski | fot. archiwum
Tradycja zaduszek jazzowych
siga lat 50. Wtedy muzycy
krakowscy po raz pierwszy zebrali si, eby zagra koncert 1
listopada. Od tego czasu idea
koncertw z okazji Wszystkich
witych trafia do wszystkich
zaktkw kraju, w tym rwnie
do gminy Zawie Wielka.
Mionicy jazzu zgromadzili
si w Gminnym Orodku Kultury i Sportu w Zejwsi Maej, aby
wraz z muzykami wspomina
postacie filmu, muzyki, kultury
i polityki, ktre odeszy w tym
roku. Wspczeni jazzmani, tak
jak ich poprzednicy ponad 60 lat
temu, czcz pami rwnie swoich kolegw po fachu.
Gminny Orodek Kultury i
Sportu w Zejwsi Maej ju po
raz kolejny doczy do tradycji

tego listopadowego wita. Tym

razem na scenie sali widowiskowej zaprezentowali si muzycy
z zespou Hi Now, ktrzy - jak
przystao na jazzmanw - zagrali program skadajcy si z interpretacji znanych standardw
i wasnych kompozycji. Artyci
wplatali w utwory motywy muzyki etnicznej, wykorzystujc egzotyczne instrumenty. Mona byo
usysze m.in. tradycyjny instrument erhu, zwany te chiskimi
skrzypcami. W skad zespou
wchodz znani toruscy muzycy Micha Hajduczenia, Mariusz
Hejnicki oraz Robert Matusiak.
Gociem specjalnym by Kamil
Jagodziski.
Jazzowe Zaduszki w gminie
Zawie Wielka z pewnoci zostan powtrzone w nastpnym
roku.
REKLAMA

Poza Toru

. 10 listopada 2016

16 WLK. NIESZAWK i OBROWO

POZATORUN.PL

Rok inwestycji

Lampy typu LED dajce ogromne oszczdnoci to

tylko jeden z nielicznych przykadw dziaalnoci
wadz samorzdowych na terenie gminy
Piotr Lampkowski | fot. nadesane
Gmina Wielka Nieszawka pod
koniec roku moe pochwali si
sporymi inwestycjami na terenie wszystkich jej miejscowoci.
W tym roku gmina miaa na
inwestycje blisko 5 mln z, z czego 1 mln z poszo na drogi, 1 mln
800 tys. z na kanalizacj, 500 tys.
z na owietlenie, a 200 tys. z na
place zabaw, siownie zewntrzne
oraz stoy do szachw i ping-ponga. Wjt Kazimierz Kaczmarek
szczegln wag przykada do
instalowania owietlenia na drogach gminnych.
- Od 5 lat staramy si montowa owietlenie na kadej ulicy
mwi. - W tym roku udao si
zamontowa lampy a na 16 ulicach.
Kupiono lampy typu LED,
ktre w porwnaniu do starych,
sodowych s trwalsze i tasze w
eksploatacji.
- Owietlenie starego typu
miao moc przynajmniej 150W, w
przypadku technologii LED lampa zuywa tylko 18W, a wieci z
tak sam moc podkrela wjt
Kaczmarek. - Przebicie jest wielokrotne, to czysta oszczdno.
Rwnie cena nowszych urzdze nie jest wysoka.
- Sam koszt lampy to ok. 500
z, do tego naley doliczy jeszcze

sup do jej zawieszenia, sterowanie oraz pocignicie okablowania wylicza Kazimierz Kaczmarek. - Jeli na ulicy, ktra ma 1,5
km musimy postawi 30 takich
lamp, z ktrych kada zuyje ok.
10 razy mniej energii ni wczeniej, to atwo policzy oszczdnoci.
Gmina doprowadza kanalizacj do wszystkich dziaek, na
ktrych powstaj budynki, std
w budecie zarezerwowano na to
a 1 mln 800 tys. z. W tym roku
doprowadzono rury kanalizacyjne m.in. na ulice Torusk i Jastrzbi.
- Kiedy zaczynalimy budowa
kanalizacj w gminie, trzeba byo
namawia mieszkacw, eby
chcieli przyczy do niej swoje
domy wspomina wjt. - Obecnie nikt nie chce budowa domu
tam, gdzie nie ma kanalizacji.
Wielka Nieszawka, podobnie
jak inne gminy, stwarza mieszkacom moliwo wspdecydowania o wydatkach w budecie
partycypacyjnym.
- Przeznaczylimy blisko 480
tys. z na zadania, ktre zyskay najwiksz aprobat wrd
gosujcych mwi wjt. - Zrealizowalimy budow placu dla
dzieci w Cierpicach, a w Maej
Nieszawce obok orlika powstanie

Gmina stawia m. in. na sport i rekreacj.

miejsce wypoczynku z betonowymi kwietnikami i awkami. W

Wielkiej Nieszawce mamy z budetu partycypacyjnego siowni
zewntrzn.
Rekordowe inwestycje w gminie mog rozpocz si w przyszym roku.
- Mamy ju wstpne plany na
budow przedszkola dla 150 dzieci, nowego budynku urzdu gminy, obok ktrego powstanie budynek Gminnego Orodka Pomocy
Spoecznej, ktry bdzie dzieli

przestrze z Urzdem Stanu Cywilnego mwi wjt, pokazujc

wizualizacje siedzib w stylu budownictwa dawnych osadnikw
holenderskich z tych terenw.
Rwnie orodek zdrowia bdzie
mia now siedzib utrzyman w
tym stylu.
- Projekty przygotowao to
samo biuro architektoniczne, ktre odpowiada za wygld Centrum
Sportu i Rekreacji Olender tumaczy wjt. Chcielimy, aby
budynki uytecznoci publicznej

w gminie nawizyway wygldem

do historii naszej okolicy.
Plany s miae, bo wjt zapowiada przyjcie pierwszych wychowankw przedszkola ju we
wrzeniu przyszego roku, a do
jego koca chce otworzy now
siedzib urzdu gminy.
- Teraz robimy projekty, pniej zaczynamy przetargi i w
grudniu przyszego roku otwieramy now siedzib urzdu koczy z optymizmem wjt Kaczmarek.

Seniorzy w dobrej formie Nawanica i drogi

Piotr Lampkowski | fot. nadesane

Piotr Lampkowski | fot. nadesane

Chry seniorw oraz zespoy

ludowe to jedna z najpopularniejszych form aktywizacji wiekowych czonkw kadej spoecznoci. W Obrowie wanie
odby si I Przegld Chrw i
Zespow Senioralnych, w ktrym udzia wziy a 24 grupy.

Blisko 350 seniorw bawio

liczn publiczno zebran w
Zespole Szk w Obrowie, ktrym
kieruje dyrektor Artur Affelt,
niezwykle yczliwy wszelkim
inicjatywom
kulturalnym. Na przegldzie
wystpiy rwnie chry a ca-

pella, kabarety oraz recytatorzy.

Publiczno nie szczdzia braw,
nie brakowao rwnie spontanicznych tacw. Wszyscy seniorzy z duym zapaem dopingowali innych wystpujcych.
Uczestnicy zgodnie przyznali, e
zamierzaj spotka si za rok na
kolejnej edycji imprezy w takim
samym lub nawet wikszym gronie.
Organizatorem I Przegldu
Chrw i Zespow Senioralnych by wjt gminy Obrowo
Andrzej Wieczyski, Gminny Orodek Kultury w Obrowie
oraz Starostwo Powiatowe w
Toruniu. Na przegld przybyli m.in. wjt, sekretarz gminy i radna powiatu toruskiego
Mirosawa Kosiska, proboszcz
parafii w Obrowie ks. Tadeusz
Lewandowski oraz radny powiatu toruskiego Mirosaw Nawrotek.
Poza Toru

. 10 listopada 2016

Gwatowna nawanica, ktra

przesza przez gmin Obrowo
w lipcu ubiegego roku, trwaa zaledwie kilka minut, ale jej
skutki mieszkacy odczuwaj
jeszcze dzi.
Dewastacji ulego cznie 106
budynkw, w tym 73 budynki
mieszkalne, 32 budynki inwentarsko-gospodarcze i gospodarczo-garaowe oraz jeden budynek stacji kontroli pojazdw. Na
szczcie nikt nie zgin, chocia
ywio pozrywa dachy, poama drzewa i powbija w elewacje budynkw porwane z ziemi
przedmioty. Samo uprztnicie
pozostaoci zajo w niektrych
przypadkach a dwa miesice.
Dziki wsparciu finansowemu
z gminy, od wojewody, Ministerstwa Spraw Wewntrznych i
Administracji, Caritasu oraz darczycw prywatnych z kraju i zagranicy udao si wyremontowa
wszystkie najbardziej zniszczone
budynki.
Zostay uszkodzone rwnie
drogi gminne ju w czasie usuwania skutkw katastrofy. Gmi-

na Obrowo otrzymaa dofinansowanie MSWiA. Dziki temu

odbudowano drog gminn w
Dobrzejewicach oraz dwie inne
przebiegajce przez Dobrzejewice i Zaway. W ramach rodkw
z Programu Rozwoju Obszarw
Wiejskich na lata 2014-2020 przebudowano drog w miejscowoci
Osiek nad Wis - Stajenczynki
- ul. Wilana i Bobrownicka na
dugoci ponad 800 metrw.
Ze rodkw wasnych gminy
wykonano ju drogi w miejscowociach: Zaway w kierunku
osiedla - 0,46 km, Osiek nad Wis ul. Wilana - 0,53 km, Brzozwka ul. wierkowa - 0,482 km.
Trwaj prace w miejscowociach:
Dobrzejewice w kierunku oczyszczalni - 0,52 km, Obory w kierunku Kopanina - 0,53 km, Gogowo
ul. Jagodowa - 0,47 km, Gogowo
ul. Strumykowa - 0,37 km, Gogowo ul. odziowa - 0381 km,
Obrowo ul. Leszczynowa - 0,8
km, Obrowo ul. Piaskowa - 1,065
km, Obrowo ul. Skona - 0,55 km,
Brzozwka chodnik przy ul. Lenej 0,55 km.

Poza Toru

. 10 listopada 2016

POZATORUN.PL

GSINA

17

GSINA

18

POZATORUN.PL

Czas na gsin...

Wierni
gsinie
Od 4 listopada w karczmie Gsia Szyja gocie bd
mieli do dyspozycji nowe, rozszerzone menu z gsin
Katarzyna Ochocka | fot. ukasz Piecyk
Tu po przekroczeniu progu
karczmy Gsia Szyja gocie
zostaj oczarowani zapachem
znakomitych da. Ich wyjtkowo potwierdza mnogo
zajtych stolikw i puste talerze bywalcw tej restauracji. Specjalnie dla nich Gsia
Szyja przygotowaa okazjonalne menu. 4 listopada karta da zostaa poszerzona
o kolejne przysmaki z gsi.
Gsia Szyja mieci si
przy ul. Podmurnej 28 w Toruniu i liczy sobie niemal 13 lat.
Od samego pocztku ludzie
j tworzcy przywizywali
ogromn wag do tego, by dania wpasowyway si w gusta
goci. Tak wanie, metod
prb i bdw oraz po licznych
konsultacjach Gsia Szyja
wypracowaa swoj mark.
- Gsina goci w naszym
menu nie tylko od wita.
Mamy siedem sprawdzonych
i wyjtkowych da, na ktre
zapraszamy na co dzie
mwi manager lokalu Remigiusz Angowski. W okresie,
ktry w kujawsko-pomorskim

sta si czasem na gsin,

wprowadzamy nowe, rozszerzone o kolejne pozycje menu.
Taka karta to nasza wieloletnia tradycja. Dostpna jest na
naszym Facebooku, stronie internetowej, a take rozpowszechniamy j np. w Przysieku,
z ktrym wsppracujemy na
polu przygotowywania pasztetu z gsi.
Rozszerzone menu obowizywa bdzie do 20 listopada, zatem przez trzy pene
weekendy. Jeszcze przed jego
wprowadzeniem gocie rozpytywali o pierogi z gsi. S nietypowe - ich ciasto wyrabiane
jest z mki ytniej.
- W rozszerzonym menu
znalaz si take smalec z gsi,
bardzo zdrowy. Ponadto jest
ros z kluseczkami i kurkami
wylicza szefowa kuchni Anna
Milczarek. - Oprcz tego na co
dzie mamy sporo innych da.
Poczwszy od zup, np. czerniny, przez wspomniany pasztet,
po wtrbki czy piersi robione wyjtkow metod pieczenia w niskiej temperaturze
przez 9 godzin. Polecamy take

W karczmie zamwimy Gsi nog i Borowikowego cyca.

poczenie gsi z oscypkiem,

z ktrego powstaje pyszny befsztyk.
- Na specjalne zamwienie klienta moemy przygotowa ca g, co wyrnia nas
spord innych lokali dodaje
pan Remigiusz. Wystarczy
wczeniej do nas zadzwoni.
Caa tusza plus kopytka i kapusta wystarcz dla czterech
osb.
Gsina jest drogim misem,
ale kady z nas w karczmie
znajdzie co dla siebie, np.
podroby z gsi odki,
z ktrych powstaje wymienity i oryginalny gulasz. Jest to
autorskie danie szefowej kuch-

REKLAMA

Poza Toru

. 10 listopada 2016

ni. Dlaczego warto sign

po gsin? Przede wszystkim
dla zdrowia, zawiera bowiem m.in. penowartociowe
biako, witaminy z grupy B,
magnez, potas, fosfor, elazo...
Jest najzdrowszym misem
drobiowym.
Niektrym
moe si le kojarzy przez
wzgld na tusto, jednak
jest idealne dla osb osabionych i zmczonych, ktrym
dostarczy energii. Kolejnym
atutem tego misa jest smak.
Wyrafinowany, wykwintny, delikatny...
- W tym miejscu spdzamy
wikszo ycia, prac czymy
z pasj. Jestemy tu od poczt-

ku, nawet te belki malowalimy wskazuje z umiechem

pan Remigiusz. Co roku
odwieamy kart. Likwidujemy niezbyt popularne dania,
a wprowadzamy nowe i opieramy si na zdaniu goci.
Gsia Szyja wysza te
z inn propozycj dla swoich
goci cateringiem, ktry
cieszy si coraz wiksz popularnoci.
Pod
dachem
karczmy jest rwnie Barani
eb, a kilka ulic dalej Szwejk, w ktrych podobnie jak
w karczmie mona zorganizowa bankiet, imprezy taneczne, konferencje czy spotkania
okolicznociowe.

GSINA

POZATORUN.PL

19

Czas na gsin...

Arystokratka wrd drobiu

To najzdrowsze miso drobiowe, bogate w penowartociowe
biako, nienasycone kwasy tuszczowe i witaminy
Katarzyna Ochocka | fot. Piotr Lampkowski/ukasz Piecyk
Coraz wicej Polakw przekonuje si do gsiny. Jeli jeszcze
uchowa si kto, kto nie sprbowa gsiego misa, listopad
jest idealnym miesicem, by to
zmieni. Ruszya bowiem VIII
edycja akcji Kujawsko-pomorska gsina na w. Marcina,
ktrej patronuje Urzd Marszakowski.
- W kujawsko-pomorskiem
konsekwentnie promujemy tradycj rodzinnego spotkania przy
stole, zwaszcza w tak wyjtkowym dniu jak wito Niepodlegoci - mwi marszaek Piotr
Cabecki. - Nasz kampani
zachcamy do budowania wizw rodzinnych i kultywowania
patriotyzmu, ale te wsplnego
witowania i dobrej zabawy przy
gsinie.
Jak co roku na 10 listopada
zaplanowano obiad marszaka z
okazji Narodowego wita Niepodlegoci. Jest on okazj do podzikowania osobom zasuonym
dla niepodlegociowych tradycji
regionu i ojczyzny. czy take
obchody rocznicy z tradycjami

witomarciskimi. Menu obiadu

opiera si bdzie oczywicie na
gsinie.
W 98. rocznic odzyskania
przez Polsk niepodlegoci w
Rypinie odbdzie si Gsiowy
Show. Podczas imprezy przewidziano m.in. wystpy artystyczne,
konkursy, warsztaty, degustacje,
kiermasz, a to wszystko z gsin
w tle.
11-12 listopada w Przysieku
odbdzie si doroczny Kujawsko-Pomorski Festiwal Gsiny. Sta
si on symbolem promowania
gsiny w naszym rejonie i w caej

Polsce. Jest to najwikszy w kraju

kiermasz gsich tuszek i produktw z gsi. Bdzie to te okazja do
zgbienia tajnikw kuchni i zdobycia wielu informacji z zakresu
zdrowego ywienia. Urzd Marszakowski zapewni darmowy
autobus w obie strony 11 i 12 listopada. Odjazdy z pl. w. Katarzyny
bd w godz.: 9.30, 10.30, 11.30,
12.00, 12.30, 13.00, 13.30, 14.00,
14.30, 15.30 (przystanek poredni Os. Modych). Natomiast
odjazdy z Przysieka odbywa si
bd co godzin od godz. 11 do 17.
Kolejn atrakcj jest konkurs

REKLAMA

Poza Toru

. 10 listopada 2016

z lekkim przymrueniem oka

chodzi o stworzenie rymowanego, czterowierszowego peanu na
cze kujawsko-pomorskiej gsiny. Zacht do wzicia udziau
w konkursie bd wspaniae nagrody.
Zakoczeniem
tegorocznej
akcji bdzie panel popularnonaukowy, ktry odbdzie si 6
grudnia z udziaem historykw,
etnologw, archeologw oraz kucharzy.
Polska jest najwikszym producentem gsi w Europie, ktra
w ogromnej czci trafia na rynki

zachodnie. Na szczcie jej popularno w rodzimych gospodarstwach domowych wci ronie,

m.in. dziki akcji na w. Marcina. Dlaczego warto zasmakowa
w gsinie? Jest to najzdrowsze
miso drobiowe, bogate w penowartociowe biako i nienasycone
kwasy tuszczowe oraz wiele witamin i skadniki mineralne.
- W naszej kuchni przerabiamy gsin na wiele sposobw
przyznaje Krzysztof Kierski, szef
kuchni Paacu Romantycznego.
- Pier z gsi wdzimy, nastpnie
z pgska przygotowujemy carpaccio, zup czernin i bulion z
kodunami z gsim misem. Gsie piersi i udka podajemy z sosami wytrawnymi grzybowym
lub pieprzowym oraz sosami
owocowymi sodko-winnym
i urawinowym. Gsie odki
przygotowujemy na styl risotto
z kasz pczak, parmezanem.
Aby nada daniom wyrazistego
smaku, cao doprawiamy majerankiem, tymiankiem, czosnkiem
oraz sol i pieprzem.

TARGI

20

POZATORUN.PL

Jedyny taki
dzie

Jak budowa lubny wizerunek i na co zwrci

szczegln uwag, by dobrze i zdrowo wyglda? Tego
dowiedz si w dniach 19-20 listopada uczestnicy Targw lubnych i Dnia Akademii Piknoci, ktre zostan
zorganizowane w Centrum Targowym "PARK", przy
ul. Szosa Bydgoska 3
Targi Toruskie Sp. z o.o.
jako organizator targw
zadbaa o atrakcyjny program imprezy. Oprcz
prezentacji mody lubnej,
wieczorowej i mskiej,
odbd si take pokazy taca oraz degustacja,
ktr przygotowuje Cukiernia Franciszek Pokojski. W niedziel, drugiego
dnia targw, o godz. 11.30
wszyscy chtni bd mogli
wzi udzia w warsztatach
z dress code Elegancki
Pan Mody detale i trendy.
Wszyscy gocie zostan
zaproszenie na konsultacje
profilaktyczne dot. chorb
zakanych oraz uzalenie.
Obecni na Targach lubnych i Dniu Akademii Piknoci bd mogli rwnie
bezpatnie zbada poziom
cukru, cinienia i zawartoci tlenku wgla w wydychanym powietrzu. Przeprowadzane bd bezpatne
wstpne badania przesiewowe wzroku (dla osb
od 16 roku ycia). W tym
roku bdzie mona rwnie
sprawdzi jak czuj si osoby po zayciu narkotykw,
dziki tzw. narkogoglom.
Podczas targw odbdzie
si kampania informacyjna

dot. rzucenia palenia oraz

akcja "Jabko zamiast papierosa".
Oprcz wielu znanych
marek odzieowych, kosmetycznych, fotografw,
kamerzystw, projektantw,
organizatorzy na targi zaprosili dietetykw oraz trenerw personalnych, ktrzy
bd wykonywali bezpatn
analiz skadu ciaa. Zainteresowani, podczas dwudniowych targw, bd mogli uzyska fachowe porady
i otrzyma atrakcyjne rabaty. Rozlosowane zostan
take liczne upominki. Firma Pawo ufundowaa garnitur dla Pana Modego, a
Vizarro a 6 sztuk mskich
koszul lubnych, Art-Fleur
lubny bukiet w najmodniejszym w tym sezonie stylu Boho, zestawy dekoracyjne sali weselnej i kocioa.
W Targach lubnych i
Dniu Akademii Piknoci
bdzie mona uczestniczy
w sobot i niedziel w godzinach od 10.00 do 17.00.
Zapraszamy.
Poza Toru

. 10 listopada 2016

Sto lat to za mao

POZATORUN.PL

SPORT

21

W ubiegy weekend Wisa Hacom Pdzewo obchodzia jubileusz 50-lecia istnienia

Karol ebrowski | fot. ukasz Piecyk

Byy uroczyste przemwienia,
wrczanie nagrd dla zasuonych, ale nie zabrako take tego,
co najwaniejsze piki nonej.
Przez p wieku Wisa cieszy
swoj gr mieszkacw Pdzewa
i okolic.
Wszystko rozpoczo si w
1966 r. Wiesaw Kulbicki, Jzef
Kuchta oraz Wiesaw Jwicki
postanowili w Pdzewie utworzy
Ludowy Zesp Sportowy. Jako
pierwszego
przewodniczcego
wybrali najmodszego z nich, zaledwie 18-letniego Jwickiego,
ktry by uczniem technikum samochodowego.
- Nazwa Wisa pojawia si dopiero w latach 80. opowiada Mirosaw Winiewski, czonek zarzdu klubu. Wzia si oczywicie
od rzeki, ktra pynie rwnie w
okolicach naszej wsi.
Pocztkowo zawodnicy z Pdzewa mieli do dyspozycji tylko
jedno miejsce treningowe, jednak
nie nadawao si do rozgrywania spotka ligowych, gdy byo
piaszczyste. Dopiero w 1971 r.
udao si stworzy boisko, ktre
suyo pdzewianom a do 2006

r. Obecnie Wisa rozgrywa swoje

mecze w Zejwsi Maej przy ulicy
Lenej 1.
Dugo w klubie funkcjonoway
take inne dyscypliny oprcz piki
nonej. Wisa miaa swoich przedstawicieli m.in. w siatkwce, tenisie stoowym, lekkoatletyce i pice
rcznej. Rozwijaa take turystyk
motocyklow i samochodow.
- Z prnie dziaajcych sekcji
pozostali tylko pikarze mwi
Mirosaw Winiewski. S to reprezentanci
najpopularniejszej
dyscypliny w naszym kraju. Nasz
budet klubowy nie wystarcza,
aby pozwoli sobie na dofinansowywanie jednoczenie trzech lub
czterech sekcji.
W sobot 5 listopada na uroczystym spotkaniu w Gminnym
Orodku Kultury i Sportu w
Zejwsi Maej wspominano jeszcze wiele innych zdarze z ycia
Wisy. Wodarze we wsppracy
z Kujawskim Zrzeszeniem LZS
oraz Okrgowym Zwizkiem Piki Nonej postanowili odznaczy
okolicznociowymi medalami i
statuetkami byych dziaaczy, trenerw, pikarzy oraz wiele innych
osb zasuonych dla Wisy P-

dzewo.
Nastpnego dnia uczczono
klubow rocznic mniej oficjalnie.
Wisa zorganizowaa turniej piki
nonej, na ktrym pojawili si zawodnicy Oldboys Zawie Wielka,
Sparty ubianka oraz Unislavii
Unisaw. Udzia w zmaganiach
wzili rwnie gospodarze.
- Okazalimy si bardzo gocinni opowiada wiceprezes
Wisy Hacom Pdzewo Rafa elazek. W kocowej rywalizacji
zajlimy czwarte miejsce. Najlepsi byli gracze Oldboys Zawie
Wielka, tu za nimi uplasowali si
reprezentanci Unislavii, a trzecia
bya Sparta.
Organizatorzy, podobnie jak
dzie wczeniej, nie zapomnieli
o upominkach dla przybyych. Po
turnieju wrczono puchary oraz
nagrody rzeczowe. Wszyscy zawodnicy zostali take zaproszeni
na wsplny posiek.
P wieku ju za Wis. Jakie
wic plany maj wodarze na drug cz stulecia?
- Chcemy dy do cigego
rozwoju klubu mwi Rafa elazek. W tym sezonie bdzie o
to bardzo ciko, ale w przyszych

Sukces za sukcesem

Uroczyste obchody odbyy si w gminnym orodku kultury w

Zejwsi Maej. Nie zabrako wzrusze i archiwalnych zdj.

latach bdziemy sobie stawa za

cel awans do A-klasy. Myl, e
Wisaa jest na to przygotowana,
a przy sprzyjajcych okolicznociach moe sta nas bdzie na
jeszcze wicej

Nam nie pozostao nic innego,

jak tego postpu wanie Wile yczy. Nie tylko na najblisze pidziesit lat, ale, miejmy nadziej,
na duo, duo duej.

Gramy do koca

Warszewice mog by dumne z kolarza na miar Michaa Kwiatkowskiego!

Karol ebrowski | fot. ukasz Piecyk

Aktualnie Konrad jest w okresie roztrenowania. Jak
sam mwi, ten sezon by dla niego przejciowy.

Przed seniorami Flisaka dwa

ostatnie spotkania ligowe w
rundzie jesiennej. Rozgrywki
zakoczyli za juniorzy starsi i
modzicy ze Zotorii.

Powiedzie, e Konrad Koodziejski ma smykak do roweru, to nic nie powiedzie.

15-latek podbija kolarskie trasy
w Polsce wzdu i wszerz. Jego
ostatnim upem pad fina Pucharu Polski w Siedlcach.
O Konradzie Koodziejskim
pisalimy w lipcu ubiegego roku
(Poza Toru nr 73). Ju wtedy
by porwnywany do pierwszego
polskiego zawodowego mistrza
wiata w kolarstwie szosowym. W
kocu Konrad, podobnie jak Micha Kwiatkowski, swoje pierwsze
kroki stawia u trenera Wiesawa
Modziankiewicza.
Od tego czasu sporo si zmienio. Konrad dors, zmnia,
wsppracuje take z nowym
szkoleniowcem. Pozostao jedno
mody kolarz Klubu TKK Pacific Toru cigle notuje wietne
wyniki. Niespena miesic po
ukazaniu si artykuu Konrad

wystartowa w Mini Tour de Pologne i ukoczy je na najniszym

stopniu podium. wietny rezultat? Niekoniecznie dla Konrada
- Liczyem na troch wicej,
ale udao si zaj trzecie miejsce powiedzia kolarz. Lubi
jedzi na rowerze i si ciga.
Trenuj codziennie jak zawodowi
kolarze. Mj cel to mistrzostwo
wiata.
15-latek mierzy wysoko, ale ma
ku temu predyspozycje.
- Wci mamy kontakt z trenerem
Modziankiewiczem,
ktry bacznie obserwuje poczynania Konrada opowiada tata,
Henryk Koodziejski. On cigle
powtarza, e Konrad jest materiaem na wietnego kolarza, ale do
tego potrzeba czasu i duo cikiej pracy. Do tego drugiego nie
trzeba syna motywowa, on po
prostu kocha jazd na rowerze.
Wszystko to daje niesamowite wyniki. Kolejnym potwier-

dzeniem niesamowitego talentu

Konrada by padziernikowy fina Pucharu Polski w Siedlcach.
W wycigu ze startu wsplnego
w kategorii junior modszy brao
udzia blisko stu najzdolniejszych
cyklistw naszego kraju. Wrd
nich oczywicie 15-latek z Warszewic.
- Kilka razy na trasie prbowaem atakw opowiada Konrad.
Decydujcy okaza si ten na
dwa kilometry przed met. Uzyskaem przewag, dziki ktrej
nie pozwoliem si ju dogoni i
jako pierwszy przekroczyem lini mety.
Aktualnie Konrad jest w okresie roztrenowania. Jak sam mwi,
ten sezon by dla niego przejciowy. Strach wic pomyle, co zawodnik bdzie w stanie osign
w nowym roku. Cieszmy si jego
sukcesami. W kocu to ma by
nasz przyszy mistrz wiata.
Poza Toru

. 10 listopada 2016

Modzi adepci piki nonej,

ktrych nie zobaczymy ju w tym
roku na ligowych boiskach, okres
zimowy spdz na odpowiednio
czwartej i sidmej pozycji.
- Myl, e moemy by usatysfakcjonowani twierdzi prezes
Flisaka Zotoria Robert Chrobak.
Poziom rozgrywek zdecydowanie si wyrwna. Rzadko kiedy
mona spotka si z wynikiem
dwucyfrowym z jednej ze stron,
co kiedy byo norm, gdy rnice byy bardzo due. My cigle,
zgodnie ze swoj filozofi, stawiamy na chopakw ze Zotorii
i okolic, bo chcemy, aby w przyszoci stali si gwn si pierwszego zespou.
Prezes Chrobak uwaa, e wyniki juniorw mogyby by jeszcze lepsze, gdyby nie zaostrzone
przepisy dotyczce ich wystpw
w zespole seniorskim.
- Kompletnie tego nie rozu-

Partnerzy Flisaka Zotoria

miem mwi. Jeeli nasz mody zawodnik pojawi si na murawie w spotkaniu seniorw na
chociaby minut, to nastpnego
dnia w meczu juniorskim moe
zagra tylko w jednej poowie. To
blokowanie rozwoju modziey.
Wrd flisakw w walce o
punkty pozostali jeszcze seniorzy.
Od ostatniego tekstu o zespole
(Poza Toru nr 104) podopieczni ukasza Drwigi zanotowali
zwyk formy i w czterech spotkaniach zdobyli sze oczek. Ten
dorobek mg by jeszcze lepszy.
- W ostatnim meczu z Sokoem Radomin gralimy przez
duszy czas z jednym zawodnikiem wicej, bo rywale dostali czerwon kartk opowiada
trener. Nie potrafilimy jednak
tego wykorzysta i zdoby nawet
jednego punktu. Szkoda, bo rywale nie byli lepsi, tylko ambitniejsi. Ostatnie dwa spotkania
rundy jesiennej gramy z druynami z czowki, wic musimy
przez 90 minut pokaza wszystko
co najlepsze, aby w dobrym stylu
zakoczy ten rok.
(K)

KULTURA

22

POZATORUN.PL

wiatowe kino nad Brd

Na Camerimage 2016 przyjedzie okoo 800 twrcw z caego wiata
Micha Ciechowski
Tylko dwa tygodnie dziel nas
od wielkiego wita autorw
zdj filmowych Festiwalu
Camerimage 2016, ktry startuje ju 19 listopada. Po raz 24.
Zote aby odbior najwybitniejsi wiatowi twrcy. Co w
tym roku przyniesie nam festiwal?
Camerimage 2016 to okoo
800 goci, wrd ktrych znajdziemy tegorocznych laureatw
za caoksztat twrczoci Michaela Chapmana, Jessic Lange, Dennisa Gassnera, Roberta
Lantosa, Atoma Egoyana, Paula
Sarossyego oraz Michaela Apteda. Pojawi si te m.in. twrca
najnowszej czci Gwiezdnych
Wojen Steve Yedlin oraz laureat
Oscara Sawomir Idziak.
- Festiwal to przede wszystkim
wspaniali twrcy i ich aktorzy
zapowiada Karolina Ciechoska z
biura Camerimage. W tym roku
bdziemy goci reyserw Jana
Jakuba Kolskiego, Ryszarda Bugajskiego, operatorw - m.in.
Pawa Edelmana oraz aktorw
Andrzeja Seweryna, Dawida
Ogrodnika i ukasza Simlata.
Mionicy dobrego kina przez
tydzie bd mieli okazj zobaczy najbardziej wyczekiwane
premiery filmowe, ktre startowa bd w Konkursie Gwnym
Festiwalu. Poza nim Camerimage
to take Konkurs Etiud Studenckich, Konkurs Filmw Polskich,
Konkurs Debiutw Filmowych,
Konkurs Wideoklipw, Konkurs

Pilotw Seriali TV, Camerimage

Market, Camerimage Forum i
pokazy specjalne.
- Koneserw zapraszamy do
obejrzenia na duym ekranie filmw-klasykw Bliskich spotka trzeciego stopnia czy Lotu
nad kukuczym gniazdem w sekcji Mistrzowie, ktrzy odeszli
zachca Karolina Ciechoska.
- Polecamy te kinowe projekcje

Dekalogu Kielowskiego pokaemy wszystkie filmy z tej serii

z okazji 20. rocznicy mierci reysera. Bd atrakcje dla mionikw gier i VR m.in. wystawa prac malarstwa cyfrowego ze
wsparciem technologii VR i dwa
seminaria powicone wirtualnej
rzeczywistoci.
Camerimage 2016 ponownie
zagoci w bydgoskiej Operze No-

REKLAMA

Poza Toru

. 10 listopada 2016

vej, Multikinie, Kinie Orze, a take w Wyszej Szkole Gospodarki,

klubie festiwalowym Savoy i
Galerii BWA, gdzie odbdzie si
wystawa fotografii Jessiki Lange.
Wystawa jest pierwsz prezentacj fotografii Jessiki Lange w
Polsce. W wernisau, ktry odbdzie si w niedziel 13 listopada,
w Galerii Miejskiej BWA, wezm
udzia kuratorka wystawy Anne

Morin, a take sama Jessica Lange.

- Wystawa obejmuje zbir 135
czarno-biaych fotografii wykonanych w cigu ostatnich 20 lat w
tradycyjnej technice. Na kolekcj
skadaj si dwie serie: Things I
See (Rzeczy, ktre widz) oraz
Mexico, On Scene (Meksyk,
na scenie) - opisuje Karolina
Ciechoska.
Impreza nie ominie rwnie
toruskiego Centrum Sztuki
Wspczesnej, gdzie w ramach
festiwalu zobaczy bdzie mona
niezwyk wystaw David Cronenberg. Evolution.
Jej wernisa odbdzie si 14
listopada, ekspozycja czynna bdzie do 26 marca 2017 roku.
- David Cronenberg jest jednym z najwybitniejszych twrcw
filmowych na wiecie - zaznacza
Ciechoska. - Filmy takie jak
Dreszcze, Wcieko, Nierozczni czy Mapy gwiazd
wyrniaj si indywidualn,
oryginaln form i tematyk,
wzbudzajc przy tym wiele kontrowersji. Od wielu lat Cronenberg jest przez krytykw na caym wiecie uznawany za jednego
z najbardziej wpywowych wspczesnych reyserw. W 1999 roku
przewodniczy jurorom festiwalu
w Cannes, a w 2006 roku ten prestiowy festiwal wyrni go nagrod za caoksztat twrczoci.
Szczegowy program wydarzenia oraz informacje o biletach
dostpne s na oficjalnej stronie
festiwalu www.camerimage.pl.

Poza Toru

. 10 listopada 2016

POZATORUN.PL

REKLAMA

23