PANDUAN AMALI

KURSUS BIOLOGI AM (SCES 3183)

AMALI 1: Sel Haiwan dan Sel Tumbuhan
Mengkaji sel haiwan (sel pipi) dan sel tumbuhan (sel epidermis tumbuhan).
Objektif: Menyediakan slaid sel haiwan dan sel tumbuhan menggunakan teknik
pewarnaan yang betul.
Bahan dan radas :
Mikroskop
Slaid Microskop
Slip kaca
Penitis
Forcep
Pisau
Pencungkil gigi
Metilena biru
Larutan Iodin
Bawang
Kaedah:
(a)

Memerhati sel pipi.

1.
2.

Berkumur dengan air bersih.

Dengan menggunakan pencungkil gigi, perlahan-lahan gores bahagian
dalam pipi anda dan dapatkan satu lapisan nipis spesimen sel pipi.
Letakkan lapisan nipis itu di dalam titisan larutan metilena biru di atas
slaid kaca.
Tutup specimen dengan penutup slaid kaca.
Perhatikan struktur sel dalam slaid menerusi mikroskop cahaya dengan kuasa
rendah dan kemudian dengan kuasa tinggi.
Lukis sel pipi dan labelkan bahagian yang berikut: nukleus, jalinan kromatin,
membran sel dan sitoplasma.

3.
4.
5.
6.
(b)

Memerhati sel epidermis daun.

1.

Gunakan forsep untuk menanggalkan lapisan atas epidermis dalam daun sisik
bawang.
Letakkan epidermis daun di dalam titisan larutan iodine di atas slaid kaca.
Tutup spesimen dengan penutup slaid kaca.
Perhatikan struktur sel dalam slaid menerusi mikroskop cahaya dengan kuasa
rendah dan kemudian dengan kuasa tinggi.
Lukis sel epidermis bawang dan labelkan bahagian yang berikut: nukleus,

2.
3.
4.
6.

jalinan kromatin, membran sel, sitoplasma dan vakuol.

Keputusan:
Lukisan dan pelabelan.
Pembesaran lukisan.
Soalan:
1.
2.
3.
4.
5.

Namakan jenis sel yang dijumpai di bahagian dalam pipi anda.

Mengapakah epidermis dalam daun bawang tidak mengandungi
kloroplas?
Nyatakan persamaan dan perbezaan antara sel haiwan dan sel
tumbuhan.
Mengapakah nukleus dikenali sebagai pusat kawalan bagi sel?.
Apa itu tisu? Apakah perkataan yang merujuk kepada gabungan tisu
untuk melaksanakan suatu tugas yang tertentu?

AMALI 2: Enzim dan Pencernaan

Objektif:
Mengkaji tindakan enzim amilase ke atas kanji.
Bahan dan Radas:
Bikar
Kertas litmus merah dan biru
Silinder penyukat
Termometer
Tabung uji
Penitis
1% larutan kanji
Asid hidroklorik cair
Natrium hidroksida cair
Larutan Benedict
Larutan Iodin

Kaedah:
Mengkaji tindakbalas enzim amilase ke atas kanji.
1.
2.
3.
4.

6.
7.
8.

Berkumur-kumur dengan air yang bersih.

Teruskan berkumur-kumur selama beberapa minit dan kumpulkan hasil di dalam
tabung uji.
Uji air liur yang dikumpul dengan kertas litmus untuk mengetahui samada ia
berasid atau beralkali.
Bahagikan air liur ke dalam 3 tabung uji yang berlainan dan labelkan B, C dan D
A 3 cm air suling
B 3 cm air liur
C 3 cm air liur dan 3 cm asid hidroklorik cair
D 3 cm air liur dan larutan natrium hidroksida
Masukkan 5 cm larutan kanji dalam setiap tabung uji dan kacau rata.
Selepas 30 minit ,uji sebahagian larutan dari setiap tabung uji dengan larutan
iodin dan sebahagian lagi dengan larutan benedict.
Rekodkan pemerhatian anda dalam jadual .

Keputusan:
Tabung uji

Kandungan

Kanji + air suling

Kanji + air liur

Kanji + air liur + HCl

cair

Kanji + air liur +

NAOH cair

Ujian Iodin

Ujian
bendeict

Inferen

Bincangkan kesimpulan yang boleh dibuat berkaitan aktiviti enzim amylase.

AMALI 3: Menyiasat Keperluan Fotosintesis

Untuk mengkaji keadaan yang diperlukan bagi proses fotosintesis.
Objektif:
a) Untuk menguji kehadiran kanji di dalam tumbuhan hijau.
b) Untuk menunjukkan cahaya matahari diperlukan bagi proses fotosintesis.
c) Untuk menunjukkan klorofil diperlukan bagi proses fotosintesis.
d) Untuk menunjukkan karbon dioksida perlu bagi proses fotosintesis.
e) Untuk menunjukkan oksigen dihasilkan semasa proses fotosintesis berlaku.
Bahan dan radas:
Daun hijau
Hydrilla atau mana-mana tumbuhan air
Bikar
Bell jar
Corong turas
Bag Polythene
Tabung uji
Jubin putih
Metanol
Larutan Iodin
Air panas
Kalsium klorida
Kalium hidroksida
Kaedah:
(a)

Untuk menguji kehadiran kanji di dalam daun hijau.

1.

Petik sehelai daun yang telah terdedah kepada cahaya matahari selama eberapa
jam.
Masukkan daun ke dalam air mendidih bertujuan untuk membunuh dan
melembutkan daun.
Masukkan methanol sehingga memenuhi separuh dari tabung didih dan
masukkan daun hijau ke dalamnya.

2.
3.

4.

6.
7.

Letakkan tabung didih di dalam bikar yang mengandungi air panas. Jangan
nyalakan penunu bunsen kerana methanol mudah terbakar.
Selepas 5 minit, keluarkan daun dari tabung didih. Perhatikan daun yang telah
dinyahwana. Methanol menyerap klorofil tetapi bukan kanij.
Celupkan daun di dalam air panas untuk beberapa saat untuk melembutkan
daun.
Letakkan daun di atas jubin putih dan titiskan beberapa titis larutan iodin.
Rekodkan pemerhatian anda.

(b)

Mengkaji keperluan cahaya matahari untuk fotosintesis.

1.
2.
3.
4.
4.

Letakkan sepasu tumbuhan di dalam bilik gelap selama 24 jam.

Petik sehelai daun. Pluck a leaf.
Uji kehadiran kanji pada daun.
Ulang langkah 2-6 dalam kaedah a.
Rekodkan pemerhatian anda.

(c)

Mengkaji keperluan klorofil untuk fotosintesis.

1.

Petik sehelai daun bervarigat yang telah terdedah kepada cahaya matahari
selama beberapa jam.
Lukis gambarajah menunjukkan taburan warna hijau pada daun.
Lakukan ujian kanji ke atas daun tersebut. Ulang langkah 2 hingga 6 pada
kaedah a.
Rekodkan pemerhatian anda.

5.
6.

2.
3.
4.

Soalan:
1.
2.
3.

Apa yang anda boleh katakan berkaitan warna biru tua pada daun?
Bolehkah dikatakan hanya bahagian daun yang berwarna hijau sahaja yang
menghasilkan kanji di bawah cahaya matahari.
Adakah fotosintesis berlaku hanya apabila klorofil hadir?

(d)

Mengkaji kepentingan karbon dioksida bagi proses fotosintesis.

1.

Letakkan dua pasu tumbuhan di dalam gelap semalaman untuk mengurangkan

kehadiran kanji.
Tutup pasu tersebut dengan bag polithene. Kenapa?.
Letakkan tumbuhan di dalam balang kaca dan labelkan A dan B setiap satunya.

2.
3.

4.

6.
7.
8.

Dalam baIang A letakkan satu bikar kalium hidroksida untuk menyerap karbon
dioksida . Udara di dalam balang A bebas dari karbon dioksida.
Balang B mempunyai satu bukaan yang membenarkan udara atmosfera
memasukinya.
Letakkan kedua-dua balang ini dibawah cahaya matahari selama beberapa hari.
Uji kehadiran kanji bagi daun dan ulang langkah 2 hingga 6 seperti kaedah a).
Rekodkan pemerhatian anda.

(e)

Mengkaji penghasilan oksigen ketika fotosintesis.

1.

Letakkan Hydrilla sp. (Tumbuhan air tawar) dibawah corong turas yang
diterbalikkan . Gunakan air kolam bagi tujuan merendamkan tumbuhan ini.
Corong turas ditinggikan sedikit dari bahagian bawah bikar untuk membolehkan
pergerakan air yang bebas.
Terbalikkan tabung uji yang dipenuhi dengan air pada bahagian corong turas.
Pastikan tiada gelembung udara yang terperangkap di dalam tabung uji. Label
set ini sebagai A.
Letakkan radas ini di bawah cahaya matahari selama beberapa jam.
Sediakan satu lagi set radas seperti di atas tetapi letakkan di tempat gelap.
Radas ini bertindak sebagai kawalan dan dilabelkan dengan B.
Uji gas yang terkumpul dengan kayu uji bernyala bagi kedua-dua set A dan set B.
Apa yang dapat diperhatikan. Namakan gas yang terkumpul.

5.

2.
3.
4.
5.