Konwerter

P
R O J EUSB2.0<->IDE
K T Y

Konwerter USB2.0<->IDE
cz 1
AVT-387

W artykule opisujemy prosty

i przydatny konwerter interfejsw
USB i IDE. Poniewa najczciej
stosowanymi urzdzeniami
wykorzystujcymi interfejs IDE s
dyski twarde i napdy CDROM,
wic opisywane urzdzenie
umoliwi szybk transmisj
danych midzy komputerem
wyposaonym w USB, a CDROM
lub HDD np. do laptopa.
Rekomendacje:
polecamy wszystkim,
ktrzy pracujc na rnych
komputerach musz wymienia
midzy nimi due iloci danych.

PODSTAWOWE PARAMETRY
Pytka o wymiarach 66 x 65 mm
Zasilanie konwertera z gniazda USB
Dodatkowy zasilacz dla urzdze zewntrznych
+12 V; +5 V
Interfejs USB zgodny z USB2.0 i USB1.1
Obsuga interfejsu IDE/ATA/ATAPI
Praca w trybach HighSpeed (480 MB/s)
i FullSpeed (12 MB/s)

10

Interfejs USB cieszy si

si niezwykle du popularnoci zwaszcza
w wersji 2.0, w ktrej moliwy jest
transfer danych z prdkoci do
480 Mb/s. Czyli z prdkoci w peni wykorzystywan przy komunikacji
z urzdzeniami przesyajcymi duo
danych takich, jak skanery, nagrywarki czy twarde dyski. Interfejs
USB w wersji 2.0 umoliwia wic
bardzo szybk wymian danych z
urzdzeniami przechowujcymi i
transmitujcymi due iloci danych.
Zaprezentowany w artykule konwerter USB2.0<->IDE ma nieocenione
zalety zwaszcza przy wsppracy z
dyskami twardymi. Wielu uytkownikw komputerw staje przed koniecznoci przeniesienia danych do
innego komputera w innym miejscu
lub skopiowania od znajomego sporej iloci danych. W przypadku gdy
komputer, z ktrego maj by odczytane lub do niego wysane dane
posiada szuflad na dysk twardy, to
wielkiego problemu nie ma, ale gdy
takiej szuflady nie ma, to wymagana bdzie interwencja w jego wntrzu w celu doczenia dodatkowego
dysku. Jednym z rozwiza posiadajcych wiksze zalety ni rozwizanie szufladowe jest zastosowanie
konwertera USB2.0<->IDE tworzce-

go pomost
czcy
cy dysk z komputerem. W przypadku szuflad na dysk
twardy nie ma mowy o twierdzeniu, e jest to rozwizanie w peni
zgodne z Plug-n-Play, gdy do zainstalowania dysku potrzebne bdzie
wyczenie komputera. W przypadku
dysku twardego z dodatkowym konwerterem zaprezentowanym w artykule nie trzeba wycza komputera
przy podczaniu do niego dysku.
Po podczeniu dysku z komputerem poprzez przewd USB, dysk od
razu jest automatycznie instalowany
i staje si dostpny dla uytkownika
bez potrzeby ponownego uruchamiania komputera. Czyli zyskujemy nie
tylko prostot podczenia dysku,
ale rozwizanie w peni zgodne z
Plug-n-Play (rubokrt staje si zbdny). Konwerter pozwala rozwiza
problem doczenia do komputera
nie tylko dysku twardego, ale wikszoci urzdze z interfejsem IDE
oraz ATA/ATAPI. Wybrane parametry
konwertera USB2.0<->IDE przedstawiono w tab. 1. Dziki zastosowaniu tego konwertera doczenie
standardowego napdu z interfejsem
IDE (CD-ROM, dysku, DVD, CD-R/W,
DVD-R/W czy napdu ZIP itp.) staje
si niezwykle proste otrzymujemy
prawdziwe Plug-n-Play. Proponowany

Elektronika Praktyczna 5/2005

Konwerter USB2.0<->IDE

Rys. 1. Schemat blokowy ukadu TUSB6250

Tab. 1. Wybrane parametry konwertera USB2.0<->IDE

- Interfejs USB kompatybilny z USB 2.0 i starszym USB 1.1,
- Praca w trybach High-Speed (480 MB/s) oraz Full-Speed (12 MB/s),
- Kontroler sterujcy z wbudowanym rdzeniem mikrokontrolera 8051 o czstotliwoci taktowania 60
MHz i wydajnoci do 30 MIPS,
- Moliwo uaktualniania oprogramowania (Firmware) konwertera poprzez interfejs USB,
- Oprogramowanie sterujce konwerterem przechowywane jest w zewntrznej pamici EEPROM,
- Pena kompatybilno z ATA i ATAPI,
- Moliwo doczenia do konwertera: dyskw twardych, napdw ZIP, DVD/CD-ROM, CD-R/W,
DVD-R/W, Compact Flash (CF), PCMCIA typu II,
- Moliwo doczenia do interfejsu IDE tylko jednego urzdzenia pracujcego jako Master,
- Poprawna praca z Windows 98, Me, 2k oraz XP,
- Dostpny dodatkowy zasilacz dla urzdze wsppracujcych z konwerterem,

konwerter bdzie take poprawnie

wsppracowa ze starszym interfejsem USB 1.1 ale uzyskane prdkoci
transmisji bd o wiele mniejsze.
Poniewa urzdzenia doczane
do konwertera musz posiada rdo zasilania do konwertera zaprojektowany zosta dodatkowy zasilacz z
impulsowymi stabilizatorami w celu
uzyskania wikszej sprawnoci takiego
zasilacza, mniejszych wymiarw (brak
lub mae radiatory) i co wane uzyskaniu wikszej sprawnoci. Poniewa
urzdzenia doczane do interfejsu
IDE/ATAPI potrzebuj do poprawnego
dziaania sporo prdu i dwch napi
(+12 V i +5 V) niemoliwe jest zasilenie tych urzdze wprost z interfej-

su USB, ktry ma wydajno prdow

co najwyej 500 mA. Dodatkowy zasilacz zwiksza funkcjonalno konwertera, a co wane rozwizuje problem
zasilania doczanych do niego urzdze. Konwerter z zasilaczem oraz
urzdzenie z interfejsem IDE mona
umieci w dowolnej obudowie uzyskujc w peni przenocie urzdzenie
z interfejsem USB, ktre bdzie proste w podczeniu i obsudze a co
wane w peni przenone.

Kontroler TUSB6250

Konwerterem steruje specjalizowany ukad TUSB6250 firmy TI. Ukad

ten zawiera wszystkie bloki potrzebne
do zrealizowania pomostu pomidzy

Rys. 2. Schemat blokowy konwertera USB 2.0 <-> IDE

Elektronika Praktyczna 5/2005

szybkim USB2.0 a interfejsem IDE.

Na rys. 1. przedstawiono schemat
blokowy ukadu TUSB6250. Kontrolerem TUSB6250 steruje mikrokontroler z rdzeniem zgodnym z popularn
8051, przy czym jest to szybka wersja taktowana czstotliwoci 60 MHz
(o wydajnoci 30 MIPS). Kontroler
ma 8 kB pamici ROM na Boot Loader, 1152 bajtw pamici RAM na
bufor, cznie 40 kB pamici RAM
na aplikacj (oprogramowanie) sterujc kontrolerem, szybki interfejs I2C
do wsppracy z zewntrzn pamici EEPROM z zapisanym oprogramowaniem sterujcym kontrolera. Oprogramowanie z pamici EEPROM jest
adowane do pamici RAM kontrolera po podczeniu go do komputera.
Na schemacie blokowym widoczne
s take elementy kontrolera odpowiedzialne za obsug USB2.0 oraz
co wane kontroler ATA/ATAPI. Kontroler taktowany jest czstotliwoci
24 MHz (z rezonatora kwarcowego),
ktra wewntrz ukadu jest powielana
do potrzebnych wartoci. Cho ukad
jest zasilany napiciem 3,3 V jego
jdro (mikrokontroler 8051) jest zasilane napiciem 1,8 V. Zasilenie jdra
ukadu tak niskim napiciem umoliwio zmniejszenie strat mocy ukadu
oraz - co wane - umoliwio taktowanie mikrokontrolera 8051 czstotliwoci a 60 MHz. Jak na 8051 to
cakiem sporo. Cho ukad TUSB6250
ma do skomplikowan budow nie
jest trudny w praktycznym wykorzystaniu. Dostpne jest dla niego take
odpowiednie oprogramowanie sterujce oraz konfiguracyjne.

Opis dziaania ukadu

Na rys. 2. przedstawiono w duym uproszczeniu schemat blokowy konwertera USB2.0<->IDE, ktrym steruje tylko jeden kontroler
TUSB6250 produkcji TI. Schemat ideowy konwertera zosta przedstawiony
na rys. 3. Caoci steruje kontroler
TUSB6250 ktry do poprawnej pracy wymaga rezonatora kwarcowego o
czstotliwoci 24 MHz. Kontroler jest
zasilany napiciem wprost z interfejsu USB, na ktrym dostpne jest napicie +5 V o wydajnoci prdowej
do 500 mA. Prcz napicia +5 V
kontroler potrzebuje napicia +3,3 V,
ktre uzyskiwane jest ze stabilizatora Low-Dropout U3. Jest to stabilizator o napiciu wyjciowym +3,3 V
i wydajnoci prdowej do 500 mA.
Na rys. 4. przedstawiono schemat
blokowy wykorzystanego stabilizatora
TPS77633. Napicie wyjciowe stabi-

11

Konwerter USB2.0<->IDE

Rys. 3. Schemat elektryczny konwertera USB 2.0 <-> IDE

12

Elektronika Praktyczna 5/2005

Konwerter USB2.0<->IDE
WYKAZ ELEMENTW

Rys. 4. Schemat blokowy stabilizatora TPS77633

lizatora zostao okrelone wewntrznymi rezystorami R1, R2, z ktrych

napicie jest porwnywane w komparatorze z napiciem odniesienia
1,183 V. Dodatkowo stabilizator zosta
wyposaony w wejcie zezwolenia
dziaania /EN, a take w obwody zabezpieczenia przed przegrzaniem. Na
zastosowanym stabilizatorze wystpuje
niewielki spadek napicia nie przekraczajcy 169 mV. Powracajc do
schematu konwertera, elementy R8,
C34 odpowiedzialne s za zerowanie ukadu U1 po wczeniu zasilania. Dioda LED D1 wskazuje wejcie
kontrolera w tryb upienia SUSPEND.
Mona takiego wskanika nie montowa. Prd diody LED jest ograniczany
poprzez rezystor R9. Kontroler pobiera oprogramowanie sterujce z zaprogramowanej wczeniej (poprzez specjaln aplikacj) zewntrznej pamici
EEPROM U2. Jest to pami wyposaona w magistral I2C. Rezystory R4,
R5 podcigaj szyny magistrali I2C
do dodatniego napicia 3,3 V. Przyczenie linii /VREGEN oraz /DVRGEN do masy powoduje wytworzenie
przez wewntrzny stabilizator ukadu
U1 napicia 1,8 V przeznaczonego do
zasilenia jdra (rdzenia mikrokontrolera 8051). Wikszo linii ukadu U1
tworzy interfejs ATA/ATAPI. Rezystory R10...R27 i R37...R46 zabezpieczaj linie interfejsu ATA/ATAPI ukadu
U1 przed przepiciami i moliwymi
zwarciami np. przy odwrotnym podczeniu tamy czcej doczane do
konwertera urzdzenie ze standardem
IDE. Zcze Z2 jest to typowe zcze
goldpin 2x40 z brakujcym pinem
numer 20, takie jakie mona znale
na pytach gwnych komputerw. Rezystory R28, R29 cigaj do masy, a
rezystory R30...R36 podcigaj do napicia +3,3 V potrzebne linie komunikacyjne kontrolera U1. Jak da si
zauway napicia zasilajce konwer-

Elektronika Praktyczna 5/2005

ter s bardzo dobrze filtrowane przez

zestaw wielu kondensatorw o rnych wartociach. Ma to na celu odfiltrowanie zakce o do szerokim
pamie czstotliwoci. Dodatkowo zastosowano take jako elementy filtracyjne koraliki ferrytowe L1 oraz L2.

Zasilacz

Jak byo wspomniane na pocztku artykuu do konwertera dodatkowo zosta dobudowany zasilacz,
ktrego schemat ideowy jest przedstawiony na rys. 5. Wiadomo, e do
zasilania urzdze podczanych do
IDE w wikszoci przypadkw potrzebne s dwa napicia: +5 V oraz
+12 V. Wanie takie stabilizowane
napicia s wytwarzane przez ten
zasilacz. Napicie wejciowe stae
lub zmienne (z transformatora) jest
prostowane w mostku prostowniczym
B1. Kondensatory C1 oraz C2 filtruj napicia wejciowe stabilizatorw,
ktre w celu polepszenia sprawnoci
i co wane ograniczenia strat mocy
(grzania si) s stabilizatorami impulsowymi. W zasilaczu zastosowane
zostay dwa jednakowe stabilizatory
LM2576T-ADJ, ktrych napicia wyjciowe wyznaczone s przez dzielniki R1, R2 i R3, R4. Tego typu stabilizatory m wydajno prdow do
3 A, wbudowany oscylator o czstotliwoci 52 kHz i wbudowane zabezpieczenia przed przegrzaniem oraz
zwarciem wyjcia. Na rys. 6 przedstawiono schemat blokowy stabilizatora LM2576, ktry po prostu jest sterownikiem przetwornicy zmniejszajcej napicie wyjciowe (przetwornica
typu Step-Down). Napicie wyjciowe
po podziale przez dzielnik jest porwnywane we wzmacniaczu bdu
z napiciem odniesienia o wartoci
1,23 V. Jeeli napicie wyjciowe
jest za wysokie, to nastpuje wyczenie generatora kluczujcego wyj-

konwerter
Rezystory
R1: 1,5 k (SMD)
R2, R3, R6, R29: 10 k (SMD)
R4, R5, R9, R30...R35: 1 k (SMD)
R7: 5,9 k 1% (SMD)
R8: 15 k (SMD)
R10...R18, R25...R27,
R37...R46: 33 (SMD)
R19, R22, R24: 82 (SMD)
R20, R21, R23: 22 (SMD)
R28: 5,6 k (SMD)
R36: 4,7 k (SMD)
Kondensatory
C1, C5, C12, C17,
C27, C29, C33: 100 nF (SMD)
C2: 10 mF/16 V (SMD)
C3, C13, C30: 4,7 mF/16 V (SMD)
C4, C10, C14, C15,
C20, C21, C26: 10 nF (SMD)
C6, C11, C16, C18,
C19, C25, C28, C34: 1 mF stay
(SMD)
C7...C9, C22...C24: 1 nF (SMD)
C31, C32: 33 pF (SMD)
Pprzewodniki
U1: TUSB6250 (SMD)
U2: AT24C256 (SMD) lub AT24LC256 (SMD)
U3: TPS77633 (SMD)
D1: LED czerwona SMD
X1: Kwarc 24 MHz
Inne
Z1: gniazdo USB typu B
Z2: goldpin 2x10
L1, L2: Koralik ferrytowy
zasilacz
Rezystory
R1: 8,87 k 1%
R2, R4: 1 k 1%
R3: 3 k 1%
Kondensatory
C1: 100 mF/25 V
C2: 100 nF
C3, C4: 1000 mF/16 V
Pprzewodniki
U1, U2: LM2576T-ADJ
M1: Mostek prostowniczy
B50C4000A
D1, D2: Diody Schottkyego
1N5822
Inne
Z1, Z2, Z3: Zcze ARK2
L1: Dawik 68 mH 3 A
L2: Dawik 100 mH 3 A

ciowy tranzystor mocy. Dziki temu

napicie na wyjciu obnia si. Gdy
napicie jest za niskie, zaczony zostanie tranzystor kluczujcy. Do poprawnej pracy takiego impulsowego
stabilizatora wymagany jest dawik
(L1, L2), szybka dioda - najlepiej
Schotkyego (D1, D2) oraz kondensator filtrujcy (C3, C4) o do sporej
pojemnoci. Stabilizatory LM2576 do-

13

Konwerter USB2.0<->IDE

Rys. 5. Schemat elektryczny zasilacza

Rys. 6. Schemat blokowy ukadu LM2576

stpne s w rnych wersjach tzn.

z wyznaczonymi ju fabrycznie napiciami wyjciowymi lub ustawianymi za pomoc dodatkowych dwch
rezystorw zewntrznych. W tym
zasilaczu skorzystano z drugiej moliwoci. Umoliwio to zastosowanie
takich samych stabilizatorw. Stabilizatory LM2576 dostpne s z napiciami wyjciowymi +3,3 V, +5 V,
+12 V oraz +15 V. W zastosowanej
wersji stabilizatora LM2576T-ADJ w
zasilaczu napicia wyjciowe wyznaczaj rezystory R1, R2 i R3, R4.

14

Napicie wyjciowe takiego stabilizatora mona wyznaczy korzystajc

ze wzoru: Vout=1,23(1+R2/R1). W
zasilaczu dla napicia +12 V rezystor R2 ma warto 8,87 kV 1%, a
w zasilaczu dla +5 V warto 3 kV
1%. Rezystory R1 s jednakowe i
ich warto wynosi 1 kV 1%. Warto zauway, e dla napicia +5 V
wymagany dawik powinien posiada
indukcyjno 100 H a dla +12 V
indukcyjno 68 H. Przy czym powinny do by dawiki na odpowiedni prd by podczas pracy si nie

nasycay. Zastosowane stabilizatory

maj dodatkowe wejcia zezwolenia
na prac /ON/OFF, ktre na stae zostay doczone do masy. Wydajno
prdowa zasilacza wynosi do 3 A,
co jest wystarczajce z nadwyk do
zasilenia nawet kilku urzdze w
standardzie IDE.
Wizania Marcin
marcin.wiazania@ep.com.pl
W ofercie AVT s dostpne:
- [AVT-387A] pytka drukowana
- [AVT-387B] kompletny kit

Elektronika Praktyczna 5/2005