Generator

P R Odaty
J Ei K
czasu
T Y

Telewizyjny generator
daty i czasu
AVT-385

Modu generatora daty i

czasu powsta z zamiarem
wykorzystania go w istniejcych
ju amatorskich systemach
telewizji przemysowej.
Podstawowym zaoeniem
konstrukcyjnym byo moliwie
maksymalne zminimalizowanie
wymiarw oraz uproszczenie
sposobu sterowania poprzez
ograniczenie liczby przyciskw.
Szeroki zakres napicia
zasilania, may pobr prdu,
a take normalizacja poziomu
sygnau wizyjnego, impedancji
wejciowej i wyjciowej
umoliwia bezproblemowe
wczenie moduu w istniejcy
ju tor wizyjny.
Rekomendacje:
opisany ukad zainteresuje
wszystkich korzystajcych ju
z telewizji przemysowej oraz
konstruktorw pracujcych
nad takimi rozwizaniami.
Moliwo wywietlania na tle
sygnau wizyjnego daty, czasu
i szecioznakowego napisu na
pewno zwikszy funkcjonalno
caego systemu.

Wywietlanie
wietlanie funkcji na ekranie
ma zastosowanie obecnie w wikszoci urzdze wideo. Przedstawiony generator daty i czasu zbudowany jest w oparciu o specjalizowany
ukad scalony PD6450CX-002 przeznaczony do generowania znakw
OSD, produkcji japoskiej firmy
NEC. Ma on zestaw 128 rnych
znakw, obejmujcy cyfry arabskie,
mae i due litery, znaki interpunkcyjne, pisowni japoskiej oraz wiele ciekawych symboli graficznych.
Umoliwia jednoczesne wywietlenie
na ekranie 288 znakw (12 wierszy
po 24 znaki). Symbole generowane
przez PD6450 maj rozdzielczo
12x18 pikseli. Zasadnicz zalet
ukadu jest moliwo bezporedniego wmiksowania znakw OSD

do wejciowego sygnau wizyjnego

bez koniecznoci stosowania dodatkowych zewntrznych kluczy elektronicznych. Przebiegi sterujce z
mikrokontrolera podawane s do
wej DATA, CLK, STB. Przesyanie
danych odbywa si tylko w jednym
kierunku, w postaci rozkazw 8-bitowych. Pierwszy odebrany bit (D7)
jest najbardziej znaczcy, ostatni
(D0) najmniej znaczcy. Na wyjciu
BUSY pojawia si sygna informujcy mikroprocesor o gotowoci
przyjcia kolejnego rozkazu. Impuls
STROBE, wpisujcy kolejny rozkaz
do pamici generatora znakw powinien by wysany tylko wwczas,
gdy na wyjciu BUSY wystpuje
stan niski. W przypadku jednoczesnego sterowania sygnaami DATA,

PODSTAWOWE PARAMETRY
Pytka o wymiarach 58 x 46 mm
Zasilanie +9...+12 V
Wywietla czas, dat i dowolny 6-znakowy napis
na ekranie TV
Znaki s wywietlane na tle przesyanego obrazu
(OSD)
Zestaw 128 znakw
Ukad jest wczany w tor sygnau wizyjnego

Elektronika Praktyczna 5/2005

Rys. 1. Format rozkazu przesyanego do ukadu PD6540CX

17

Generator daty i czasu

List. 1. Wpisanie rozkazu do ukadu
PD6450CX

Rys. 2. Przebieg sygnau wizyjnego

na wyjciu ukadu grafiki

CLK i STB kilku ukadw OSD,

naley szybko transmisji (wysanie impulsu STROBE) przystosowa
sprztowo i programowo do najwolniejszego ukadu (suma logiczna sygnaw BUSY). Wystarczy rwnie
zachowa odpowiedni odstp czasowy pomidzy kolejnymi rozkazami. Format rozkazu przesyanego
do ukadu PD6450 przedstawiony
zosta na rys. 1 i list. 1, natomiast
na rys. 2 widoczny jest wyjciowy
sygna wideo z naniesion grafik.

Opis ukadu

Zewntrzny sygna wizyjny o

napiciu U=1 Vpp podawany jest
przez kondensator C1 na wejcie
IN1 wzmacniacza wizyjnego. Ukad
scalony U1 zawiera na wejciach
obwody odtwarzania skadowej staej, co zapewnia utrzymanie dolnej
czci impulsw synchronizacji na
staym poziomie, niezalenie od
zmieniajcej si amplitudy (treci
obrazu). Sygna wideo jest wzmacniany dwa razy, a nastpnie z wyjcia OUT1 przesyany bezporednio
do ukadu grafiki U2. Odtworzenie
skadowej staej sygnau wizyjnego
jest istotne ze wzgldu na ustalenie poziomw bieli i czerni wywietlanych znakw. Wypenienie
znaku (biel) okrelone jest wartoci napicia na kocwce VCL,
obrys znaku (czer), wartoci napicia na kocwce VBL. Szeroko
znakw wywietlanych na ekranie zalena jest od czstotliwoci
oscylatora LC elementy L, C4 i
C5, natomiast generator kwarcowy

BUSY
BIT P1.3
CLK
BIT P1.2
STROB BIT P1.1
DATA
BIT P1.0
************* WPISANIE ROZKAZU DO PD6450CX
****************
WPIS_C:
ANL A, #0FH ;dla cyfry
WPIS_L:
WPIS_Z:
ANL A, #7FH ;dla litery i znaku
WPIS:
MOV P1, #0FCH ;SETB BUSY, SETB
CLK
JB BUSY, $ ;jeeli BUSY=1 to ptla,
jeeli BUSY=0 mona wpisa dane
WPIS_3:
MOV R4, #08 ;ilo przesyanych
bitw
WP_2:
CLR CLK
;zerowanie CLK
RLC A
MOV DATA, C
;przesanie bitu do
DATA
SETB CLK
;wpisanie bitu do ukadu
DJNZ R4, WP_2 ;
SETB STROB ;wpisanie bajtu do ukadu
NOP
CLR
STROB
RET

elementy X3, C6, C7, o czstotliwoci rwnej czterokrotnej podnonej PAL-u, umoliwia wytworzenie
wewntrznego sygnau wizyjnego
oraz generacj ta dla znakw w 8
kolorach. Sygna wizyjny o wartoci
U=2 Vpp z wmiksowanymi znakami graficznymi przekazywany jest
do wejcia IN2 wzmacniacza wyjciowego, zapewniajcego wzmocnienie prdowe i dopasowanie do
impedancji 75 V.
W celu zapewnienia synchronicznego wyprowadzania znakw na
ekran, niezbdne jest doprowadzenie
do ukadu grafiki impulsw H i V.
Wydzielenie impulsw synchronizacji z cakowitego sygnau wizyjnego
CVBS realizowane jest w ukadzie
U3, separatorze synchronizacji.
Mikroprocesor U4 wykonuje w
ukadzie wiele funkcji. Ustawianie
daty, czasu i napisw oraz dokonywanie zmiany formatu generacji
caoci napisu na ekranie moliwe
jest za pomoc przyciskw SW1,
S W 2 i S W 3 . Po p r o g r a m o w y m
przeksztaceniu wprowadzonych danych, s one przesyane do zegara
czasu rzeczywistego U5 i ukadu
grafiki. Do kocwki P3.7 mikro-

Tab. 1. Sposb obsugi moduu zegara/kalendarza

Lp.

Przycisk

1 SW1

Funkcja
Format wywietlania czasu
- z sekundami
- bez sekund, pulsujcy dwukropek :

2 SW2

Zmiana pooenia napisw na ekranie, przesuw pionowy

Wyczanie/wczanie wywietlania znakw na ekranie
3 SW3
-wyczanie funkcji sprawdzania impulsw synchronizacji V
Clock menu - ustawianie daty i czasu
SW1+SW2
- SW2 - zmiana wartoci w d
4
(pierwszy SW1) - SW3 - zmiana wartoci w gr
- SW1 - przejcie do nastpnej pozycji, wyjcie z trybu ustawiania
Name menu - ustawianie nazwy
SW1+SW3
- SW2 - zmiana znaku w d
5
(pierwszy SW1) - SW3 - zmiana znaku w gr
- SW1 - przejcie do nastpnej pozycji, wyjcie z trybu ustawiania

18

WYKAZ ELEMENTW
Rezystory
RD: drabinka 8x22 kV
R1, R2: 75 V
R3, R11: 10 kV
R4, R10: 1 kV
R5: 680 V
R6*: 820 V
R7: 560 V
R8*: 1,5 kV
R9: 680 kV
R12: 220 V (lub 6,8 kV, dioda
BAT43)
Kondensatory
C1, C2, C14: 10 F/16 V
C3: 470 nF
C4*, C5, C6, C7*: 22 pF
C8: 47 F/16 V
C9, C11, C12, C13, C17, C20,
C21, C22: 100 nF
C10: 470 pF
C15, C16: 33 pF
C18: backup 0,047 F/5,5 V (lub
AKUM, BAT)
C19*: trymer 635 pF
Pprzewodniki
U1: TEA2014A
U2: PD6450CX-002
U3: LM1881N
U4: AT89C2051 zaprogramowany
U5: PCF8583P
U6: 78L05
D1, (D2): BAT43
Inne
L: dawik 33 H
X1: rezonator kwarcowy 12,0 MHz
X2: rezonator kwarcowy
17,73447 MHz
X3: rezonator zegarkowy 32768 Hz
CON1: zcze serii SPOX; MX-5267-2
CON2: zcze MX-5267-4
SW1, SW2, SW3: mikroswitch
AKUM: ACCU-60/1 akumulatorek
1,2 V
BAT: bateria litowa 3V
Podstawki: DIP8 3 szt., DIP18,
DIP20

procesora, z separatora synchronizacji doprowadzony jest impuls V.

Sprawdzana jest jego poprawno
pod wzgldem dugoci trwania i
czasu powtarzania (co 20 ms). Odchyka parametrw impulsu V od
normy oznacza brak sygnau wizyjnego lub jego znaczne zakcenie,
np. szumy. Wtedy procesor wysya
do ukadu grafiki rozkaz nakazujcy generacj wewntrznego sygnau
wizyjnego. Znaki wywietlane s
na kolorowym tle, w modelowym
ukadzie niebieskim. Po ustpieniu zakcenia generator powraca
automatycznie do normalnego trybu
pracy. Programowa kontrola impulsu V dokonywana jest w trakcie
obsugi przerwania zewntrznego

Elektronika Praktyczna 5/2005

Generator daty i czasu

Rys. 3. Schemat elektryczny generatora daty i czasu

INT0, wywoanego impulsem generowanym przez ukad zegara U5 co

1 sekund. W trakcie wykonywania
procedury przerwania, nastpuje odczytanie danych z zegara i po ich
przeksztaceniu wysanie do ukadu

Elektronika Praktyczna 5/2005

grafiki. Kontrolowany jest take stan

przyciskw SW1SW3, za pomoc
ktrych mona dokona zmiany pooenia napisu na ekranie, formatu
wywietlania czasu (bez sekund),
cakowitego wyczenia napisw

oraz pominicia funkcji sprawdzania

impulsw synchronizacji. Pominicie
kontroli impulsw V powoduje, e
ukad grafiki staje si przeroczysty dla sygnau wizyjnego. Funkcja
ta jest bardzo pomocna przy loka-

19

Generator daty i czasu

lizacji przyczyny zakcenia sygnau. Ograniczona do trzech liczba
przyciskw sterujcych sprawia, e
konieczne jest wykorzystanie odpowiedniej kombinacji wcze w
celu wywoania podanej funkcji.
Sposb obsugi moduu generatora, ustawiania daty, czasu i napisu
przedstawiony zosta w tabeli.
Scalony stabilizator napicia U6
zasila wszystkie ukady scalone, z
wyjtkiem wzmacniacza wizyjnego. Warto napicia zasilajcego,
doprowadzonego do zcza CON1
ograniczona jest parametrami ukadu U1 i zawiera si w przedziale
814 V, zalecane napicie stabilizowane o wartoci 812 V.
Ukad zegara w przypadku zaniku gwnego napicia zasilajcego
modu, zasilany jest z kondensatora podtrzymania napicia (Backup),
baterii litowej lub akumulatorka. W
przypadku zastosowania kondensatora jako awaryjnego rda zasilania,
czas poprawnej pracy zegara ograniczony jest od kilkunastu do kilkudziesiciu godzin.
Parametry dotyczce pooenia
napisw na ekranie i rodzaju wy-

20

Rys. 4. Schemat montaowy generatora

wietlanych znakw przechowywane

s w pamici RAM ukadu scalonego zegara.

Monta i uruchomienie

Monta naley rozpocz od woenia zworek wykonanych z cienkiego drutu, rezystorw, kondensatorw
i pozostaych elementw elektronicznych. W dalszej kolejnoci wlutowujemy podstawki i zcza. Poprawnie
zmontowany ukad z penosprawnych
podzespow dziaa natychmiast po
wczeniu, konieczne s jednak pew-

ne regulacje. Bezwzgldnie korekty

wymaga bdzie czstotliwo zegara,
f=32768 Hz. Regulacji dokonujemy
poprzez zmian pojemnoci trymera
C19. Doboru wartoci kondensatora
moemy dokona metod kolejnych
przyblie, porwnujc wskazania sekund z innym czasomierzem. Bardziej
waciwy jest jednak pomiar czasu
dokadnym okresomierzem, na wyjciu nr 7 zegara wystpuje przebieg
prostoktny o czstotliwoci f=1 Hz.
W zalenoci od parametrw rezonatora kwarcowego X3 i zakresu zaskoku dekodera PAL w monitorze,
moe wynikn konieczno zmiany
kondensatora C7. Dobierajc warto
pojemnoci C4 ustalamy szeroko
wywietlanego wiersza na ekranie.
Moliwoci graficzne ukadu scalonego PD6450CX-002 moemy zobaczy, zwierajc ostronie ze sob
kocwki 9 i 10 mikroprocesora. Na
ekranie monitora wywietlone zostan: wersja programu, ruchoma reklama, powikszone dwukrotnie cyfry
godzin, minut i sekund oraz cay
zestaw znakw graficznych zapisany
w pamici ROM ukadu grafiki.
Waldemar Hurny

Elektronika Praktyczna 5/2005