Professional Documents
Culture Documents
Redakcja:
Radosaw Grodzki
Jacek Kubera
(redaktor naczelny)
Piotr Kubiak
Krzysztof Malinowski
Korekta:
Hanna Ranek
Nr 278/2016
14.11.16
ISSN 2450-5080
Biuletyny dostpne
take dziki:
NEWSLETTER IZ
FACEBOOK
SCRIBD
LINKEDIN
TWITTER
Reakcje politykw
Politycy koalicji CDU/CSU komentowali wyniki wyborw
w USA w sposb wywaony, powcigliwy i z pewnym zaniepokojeniem o ich konsekwencje dla Europy oraz Niemiec. Kanclerz
Angela Merkel w krtkim owiadczeniu pogratulowaa Trumpowi
zwycistwa i przypomniaa o wielkim znaczeniu powiza pomidzy Niemcami a Stanami Zjednoczonymi. Podkrelia wartoci
czce oba pastwa, takie jak: demokracja, wolno, szacunek
dla prawa i godnoci czowieka bez wzgldu na jego kolor skry,
pochodzenie, wyznanie, pe, orientacj seksualn czy pogldy
polityczne. Merkel zaoferowaa nowemu prezydentowi USA blisk wspprac opierajc si wanie na wsplnocie aksjologicznej. Jej znaczenie podkreli w swoim owiadczeniu rwnie
prezydent Niemiec Joachim Gauck. W podobnie asekuracyjnym
1z5
2z5
Czonkowie pozaparlamentarnej, jednak zyskujcej na poparciu partii Alternatywa dla Niemiec (Alternative fr Deutschland AfD), przyjli zwycistwo Trumpa
jako wielki sukces rwnie dla ich ugrupowania. Frauke Petry, wspprzewodniczca
AfD, uznaa decyzj Amerykanw za wybr nowego politycznego porzdku. Drugi
wspprzewodniczcy AfD Jrg Meuthen i inni politycy AfD okrelali wynik wyborw
w USA jako dobry sygna dla caego wiata zachodniego o zniechceniu obywateli
starym, skorumpowanym systemem politycznym, ktry wymaga radykalnych zmian.
Na stronach internetowych zwizanych z AfD pojawio si haso Make Germany great
again, nawizujce do gwnego sloganu wyborczego Trumpa. Rozpocza si rwnie dyskusja o moliwoci wykorzystania przez AfD jego sukcesu oraz technik zastosowanych podczas kampanii przed przyszorocznymi wyborami do Bundestagu. Jak
zaznaczya Beatrix von Storch (AfD), naley jednak spojrze krytycznie na obietnice
wyborcze przyszego prezydenta USA, ktry powinien teraz udowodni rzeczywist
ch nowego pocztku dla Ameryki, szczeglnie w kwestii zapowiadanej wstrzemiliwoci w polityce zagranicznej.
3z5
Reakcje prasy
Na stronach internetowych najwaniejszych niemieckich gazet (Die Zeit,
Frankfurter Allgemeine Zeitung FAZ, Sddeutsche Zeitung SZ, Der Spiegel,
Die Welt) zamieszczane byy liczne artykuy o charakterze informacyjnym, relacjonujce przebieg wyborw w Stanach Zjednoczonych. Pierwsze komentarze i opinie
nacechowane byy zaskoczeniem i w wikszoci przyjmoway zwycistwo Trumpa
negatywnie. W ankiecie internetowej realizowanej przez Die Zeit w dniu 9 listopada
na pytanie Czy uwaasz, e Amerykanie dokonali dobrego wyboru? 81% respondentw
odpowiedziao przeczco. Przedstawiano sylwetk prezydenta-elekta, jego yciorys
oraz przypominano jego kontrowersyjne wypowiedzi dotyczce imigrantw i kobiet.
Niektre reakcje byy niespodziewanie emocjonalne i krytyczne, wysuwajce na pierwszy plan zarzuty osobiste wobec przyszego prezydenta USA. Przyszy prezydent okrelany by jako wcieky, goszcy nienawi obrazoburca, kamca, rasista, pogardzajcy
kobietami i polityczny ignorant (Die Welt 9.11.2016), totalitarny kamca i oszukaczy dyletant (Die Zeit 9.11.2016) czy ostateczne wyzwanie dla silnej amerykaskiej demokracji (SZ 9.11.2016). Przedmiotem pierwszych merytorycznych analiz
byy wewntrzne przyczyny sukcesu Trumpa. Decyzj Amerykanw okrelano jako
przejaw buntu przeciwko elitom politycznym Waszyngtonu, establishmentowi i skorumpowanemu systemowi, za ktrego uosobienie uznano w USA Hillary Clinton. Nastroje
spoeczne okazay si podatnym gruntem dla przedwyborczej strategii Trumpa.
Powstanie populizmu, jak napisa komentator polityki zagranicznej FAZ Klaus-Dieter Frankenberger, zapewnio zwycistwo kandydatowi Republikanw. W artykuach w prasie niemieckiej powtarzay si nacechowane niepokojem ostrzeenia przed
przeniesieniem podobnych tendencji na grunt RFN przed przyszorocznymi wyborami.
Rezultat amerykaskich wyborw moe by uznany, obok wyniku referendum w sprawie
Brexitu, za kolejny impuls przyczyniajcy si do zmian w porzdku polityczno-spoecznym caego wiata zachodniego (FAZ, 9.11 i 10.11.2016).
Analizowano rwnie konsekwencje wyniku wyborw w USA dla wiata i Niemiec.
Ze wzgldu na brak skonkretyzowanego programu polityki zagranicznej prezydenta-elekta, prognozy opierano na jego wypowiedziach z kampanii przedwyborczej. Jak
zauway Berthold Kohler, byy one niespjne i pene sprzecznoci, jednak przejawiay jeden wsplny mianownik skupienie Ameryki na sobie i wycofanie ze skomplikowanej agendy polityki wiatowej w kwestiach bezpieczestwa, klimatu czy wolnego
handlu (FAZ 9.11.2016). Chocia niewiadom pozostaje przysza realizacja tych zapowiedzi (jako moliwy czynnik hamujcy wymieniano amerykaski system checks and
balances), to jednak Europa nastawi si musi na bardziej samodzielne rozwizywanie dotykajcych j problemw. Zwracano uwag na konieczno zwikszenia przez
pastwa europejskie nakadw na bezpieczestwo, moliwo zaostrzenia lub zawieszenia negocjacji w sprawie ukadu TTIP oraz prawdopodobne zmniejszenie zaangaowania USA w rozwizywanie konfliktw na Bliskim Wschodzie. Szczeglnie niepokojce
jest kwestionowanie przez Trumpa znaczenia NATO, ktre jest dla Niemiec najwaniejszym filarem globalnego sytemu bezpieczestwa. Europa, przede wszystkim RFN,
mog zosta osamotnione rwnie wobec konfliktu ukraiskiego, ktry jest dla przyszego prezydenta USA problemem europejskim (SZ 9.11.2016). Pod znakiem zapytania stoi rwnie porozumienie atomowe z Iranem, ktre Trump nazwa najgorszym
4z5
Instytut Zachodni
im. Zygmunta Wojciechowskiego
ul. Mostowa 27A, 61-854 Pozna
5z5