P R O J E K T Y

V E L L E M A N A

4kanaowy rejestrator
analogowy
K8047
Rejestratory przebiegw znajduj
zastosowanie wszdzie tam,
gdzie jest potrzebna kontrola
parametrw zmiennych
w czasie. Moe to dotyczy
zmian krtkoterminowych
lub wystpujcych w bardzo
dugim przedziale czasowym.
Przykadem moe by obserwacja
temperatury, ktrej zmiany
mona nastpnie przedstawi
w postaci wykresu.
Rekomendacje:
Prezentowany zestaw wiadczy
o tym, e do wykonania
rejestratora przebiegw
elektrycznych nie trzeba
by wielkim specjalist z
elektroniki. Nie jest to przyrzd
profesjonalny, ale w wielu
domowych zastosowaniach na
pewno bdzie bardzo przydatny.
PODSTAWOWE PARAMETRY
Cztery kanay analogowe
Rezystancja wejciowa 1 MV
Maksymalna czstotliwo prbkowania:
100 Hz
Cztery zakresy napiciowe 3 V/6 V/15 V/
30 V
Czuo 10 mV
Dokadno pomiaru 3% dla caego
zakresu
Komunikacja i zasilanie poprzez zcze USB
Reprezentacja pomiarw za pomoc
wykresu lub wskanikw cyfrowych
W trybie wykresu dostpne markery
umoliwiaj pomiar napicia i czasu
Zapis i odczyt wykresu na dysk w postaci
pliku BMP
Zapis i odczyt wykresu na dysk w postaci
pliku tekstowego
Automatyczny zapis wyniku pomiarw do
postaci pliku tekstowego

Dodatkowe informacje
Urzdzenie jest dostpne w ofercie AVT jako
zestaw do samodzielnego montau
o oznaczeniu K8047 w cenie 196 z.
Informacje o zamawianiu znajduj si na
stronie 117 lub w internecie pod adresem
http://www.sklep.avt.pl

24

Opisany w artykule rejestrator

jest przystosowany do bezporedniej
wsppracy z komputerem, co przyczynio si w znacznym stopniu do
ograniczenia zoonoci jego budowy.
Komunikacja z komputerem odbywa
si poprzez zcze USB, co umoliwia
atwe sprzenie, a dodatkowo nie jest
konieczne zewntrzne napicie zasilania, gdy rejestrator korzysta z napicie dostpnego na zczu USB.
Urzdzenie umoliwia rejestrowanie wartoci napicia niezalenie na
czterech kanaach analogowych. Dla
kadego z kanaw mona wybra
maksymalny zakres napicia wejciowego, tak aby uzyska jak najwiksz
rozdzielczo badanego sygnau. Napicie to mona wybra spord czterech zakresw: 3 V/6 V/15 V/30 V.
Doczone oprogramowanie umoliwia przedstawianie wyniku pomiarw
w postaci wykresw lub wskanikw
cyfrowych, dziki czemu rejestrator
moe by take uyty jako czteroka-

naowy
woltomierz.
Oprcz wywietlania wyniki pomiarw mog
by zapisywane na dysk
w postaci pliku obrazu (bitmapa) lub pliku tekstowego.

Budowa

Schemat elektryczny rejestratora

przedstawiono na rys. 1. Gwnym
elementem caego ukadu jest mikrokontroler typu PIC16C745. Zastosowanie tego procesora znacznie upraszcza ca konstrukcj, gdy zawiera
on sprztowy sterownik interfejsu
USB, a take przetwornik A/C. Dziki temu wszystkie operacje pomiarowo/komunikacyjne s wykonywane
za pomoc tylko jednego ukadu.
Sygna zegarowy taktujcy procesor
jest wytwarzany za pomoc rezonatora kwarcowego X1. Zerowanie przy
wczaniu zasilania jest wykonywane
przez wewntrzny modu procesora
i dlatego zewntrzne wejcie zerujce !MCLR jest podczone na stae do plusa zasilania. Komunikacja
z komputerem odbywa si poprzez
sygnay D i D+ magistrali USB,
ktre to sygnay wyprowadzone s

Elektronika Praktyczna 10/2005

P R O J E K T Y

Rys. 1. Schemat elektryczny rejestratora

na zcze J5. Rezystor R1 wymusza

tryb pracy magistrali z maksymaln
czstotliwoci 12 MHz. Aby precyzyjne mierzy napicie przy pomocy wewntrznego przetwornika A/C
zastosowane zostao zewntrzne rdo napicia odniesienia typu LM385
2,5 V, ktre doczono do wejcia
RA3, poniewa wejcie to oprcz
wejcia analogowego moe peni
funkcj wejcia napicia odniesienia
dla przetwornika A/C. Poszczeglne
kanay s doczone odpowiednio do
wej RA0, RA1, RA2 i RA5. Sygna
kadego z wej analogowych jest

Elektronika Praktyczna 10/2005

kierowany do przetwornika A/
C poprzez dodatkowe wzmacniacze zawarte w ukadzie IC2.
Ukad ten zwiksza rezystancj
wejciowa wej pomiarowych
do wartoci okoo 1 MV, a dodatkowo peni rol wzmacniacza o programowanym wzmocnieniu. Zmiana wzmocnienia
jest wymagana do wyboru zakresu pomiarowego i jest wykonywana poprzez odpowiedni
dobr rezystancji w dzielniku
utworzonym z rezystora R24
i rezystorw R26, R27, R28
(dla kanau CH1). Zmiana rezystancji wykonywana jest poprzez doczanie kolejnych rezystancji do tak utworzonego dzielnika
za pomoc portw procesora. W ten
sposb zmieniane jest wzmocnienie
wzmacniacza w sposb cyfrowy. Dla
pozostaych kanaw pomiarowych
dzielniki wykonane s analogicznie,
a poniewa do kadego dzielnika
przypisane s inne wyprowadzenia
procesora zakres pomiarowy kadego
z kanaw moe by ustalany niezalenie. Wejcia poszczeglnych kanaw pomiarowych s wyprowadzone
na zcza J1J4. Do sygnalizacji stanu pracy rejestratora su dwie diody wiecce LD1 i LD2. Dioda LD2
jest wskanikiem zasilania caego
ukadu, natomiast dioda LD1 sygnalizuje tryb rejestracji.

Monta, uruchomienie
i eksploatacja

Rejestrator zmontowano na jednostronnej pytce drukowanej (wchodzi ona w skad zestawu K8047).

V E L L E M A N A

Monta naley rozpocz od wykonania zworki oznaczonej jako J,

a nastpnie wlutowania rezystorw
i kondensatorw. W dalszej kolejnoci naley wlutowa podstawki pod
ukady scalone i zcza. Diody wiecce montujemy na samym kocu
dopasowujc ich wysoko do obudowy. Sygnay wejciowe naley
doczy do zczy J1J4, ktre
odpowiadaj wejciom kanaw analogowych CH1CH4.
WYKAZ ELEMENTW
Rezystory
R1, R18, R23, R25, R30,
R32: 1,5 kV/1%
R2, R21, R22, R28: 3 kV/1%
R3, R11, R20, R27: 6,8 kV1%
R4, R9, R12, R13, R19, R24, R26,
R29: 27 kV/1%
R5, R7, R14, R15: 91 kV/1%
R6, R8, R16, R17: 1 MV/1%
R10, R31: 470 V/5%
Kondensatory
C1: 220 nF
C2, C3: 33 pF
C4, C6, C7, C8, C9, C10: 100 nF
C5: 4,7 mF/16 V
Pprzewodniki
ZD1: LM3852,5 V
LD1: dioda LED 3 mm czerwona
LD2: dioda LED 3 mm zielona
IC1: PIC16C745IP zaprogramowany
IC2: TLV274IP
Inne
J1J4: ARK25 mm
J5: Gniazdo USBB do druku
X1: rezonator kwarcowy 6 MHz
Podstawka DIP14, DIP28300mils

25

P R OJ E K T Y

VE L L E M A N A

Rys. 4. Przykad aplikacji napisanej

w Delphi z wykorzystaniem bibliotek
dostarczanych wraz z zestawem K8047

Rys. 2. Okno wywietlania wyniku

pomiarw w postaci wykresw

Po zmontowaniu ukadu mona

przej do jego uruchomienia. W tym
celu naley poczy pytk rejestratora z komputerem poprzez zcze
USB. Po tej czynnoci system Windows (XP) wykryje nowe urzdzenie
interfejsu HID i samoczynnie zainstaluje odpowiednie sterowniki. W rejestratorze natomiast zapali si dioda
zielona sygnalizujca napicie zasilania, a dioda czerwona bdzie byskaa
do momentu nawizania komunikacji
z komputerem, poczym zganie. Taka
sygnalizacja diod bdzie wystpowaa przy kadorazowym doczeniu
rejestratora do komputera. Po zainstalowaniu sterownikw mona przej
do instalacji oprogramowania sterujcego PClab2000. Oprogramowanie
to znajduje si na doczonej pycie.
Przed rozpoczciem pracy z programem trzeba wybra rodzaj doczonego urzdzenia, poniewa umoliwia
on obsug kilku ronych urzdze.
Dla rejestratora naley wybra Recorder/Logger K8047. Po tej czynnoci

26

Rys. 3. Okno wywietlania wyniku

pomiarw w postaci wskanikw
cyfrowych

pojawi si okno przedstawiajce wyniki pomiarw z rejestratora w postaci wykresw (rys. 2). Oprogramowanie umoliwia rejestracj przebiegw
analogowych o maksymalnym czasie
trwania 1000 sekund na jedn dziak wykresu. Maksymalna liczba rejestrowanych prbek wynosi 100, dla
czasu pomiarowego rwnego 1 sekunda i maleje wraz wzrostem tego zakresu. Dla maksymalnego czasu 1000
sekund warto napicia wejciowego
jest rejestrowana co 10 sekund. Parametry rejestrowanego przebiegu mona mierzy dostpnymi markerami,
dziki ktrym jest moliwe okrelenie
czasu pomidzy wskazanymi punktami wykresu oraz amplitudy napicia.
Utworzony wykres mona zapisa
w postaci pliku obrazu (bitmapa) lub
pliku tekstowego. Tak zapisany wykres moe by nastpnie odtworzony.
Dodatkow funkcj umoliwiajc rejestrowanie przebiegw przez bardzo
dugie odcinki czasu jest tryb Auto-

save data. W trybie tym pobierane

prbki z rejestratora wywietlane s
na wykresie oraz bezporednio zapisywane do pliku. Tak utworzony
plik mona nastpnie wczyta, aby
przedstawi uzyskane dane w postaci
wykresu. Opisane funkcje dostpne
s po wybraniu menu File.
Oprcz prezentacji pomiarw
w postaci wykresu moliwe jest take wywietlanie mierzonego napicia
na wskanikach cyfrowych wyraajcych wartoci w woltach. Przejcie
do trybu wywietlaczy wykonuje si
poprzez wybr menu View>DVM
Display. Widok okna pomiarowego
przedstawiono na rys. 3. W tym trybie pracy dostpne s take wszystkie funkcje rejestracji, ale zamiast
wykresw pokazywane s wartoci
napi na poszczeglnych kanaach
pomiarowych.
Oprcz opisanego oprogramowania
wraz z zestawem s take dostarczone biblioteki dla Delphi i Visual Basic umoliwiajce stworzenie wasnego oprogramowania. Przykad takiej
aplikacji przedstawiono na rys. 4.
KP

Elektronika Praktyczna 10/2005