Analogowy oscyloskop zasilany

P R Obateryjnie
J E K T Y

Analogowy oscyloskop
zasilany bateryjnie,
cz 2

Nie jest naszym zamiarem

namawianie Czytelnikw
na wykonanie lampowego
oscyloskopu zasilanego
bateryjnie, ale ywe
zainteresowanie z jakim spotkaa
si prezentowana konstrukcja
zachcio nas przedstawienia
moliwoci zdobycia niezbdnych
elementw.
Rekomendacje:
niezwyke rozwizanie, ktrego
nezj doceni nie tylko
wspczeni konstruktorzy

PODSTAWOWE PARAMETRY
Pobr prdu 1,2...1,5 V/260 mA (okoo
400 mW)
Napicie przyspieszajce lampy oscyloskopowej okoo 1200 V
Ekran z dug powiat o wymiarach
3x4 cm
Podstawa czasu 10 zakresw: 20 ms/
cm, 10 ms/cm, 5 ms/cm, 2 ms/cm,
1 ms/cm, 500 s/cm, 200 s/cm,
100 s/cm, 50 s/cm, 20 s/cm;
w kadym zakresie pynne przestrajanie
w stosunku 1:2
Synchronizacja bezporednia (wewntrzna
lub zewntrzna)
Wejcie Y o czuoci 0,2 V/cm z 4 dzielnikami wejciowymi: 1:1, 1:5, 1:10, 1:20
Impedancja wejciowa 1 MV
Pasmo przenoszenia 200 kHz
Tryb pracy XY (czuo wejcia X okoo
0,5 V/cm)
Wejcie modulacji jaskrawoci (o Z)

Elektronika Praktyczna 12/2005

Skd wzi elementy? czyli

jak to poskada?

Pozostaje pytanie, czy opisany

oscyloskop da si zbudowa i to za
rozsdn cen? Skd wzi czci?
Spiesz wic z wyjanieniami.
W sprawie lampy oscyloskopowej
mona kontaktowa si bezporednio ze mn. 13nkowa podstawka
pod t lamp jest identyczna jak
podstawka pod lamp Nixie typu
LC631. Lampy 124b bywaj dostpne na portalu aukcyjnym Allegro w cenie okoo 3 z/szt. Najwikszy kopot bdzie z przecznikami
obrotowymi, zwaszcza z przecznikiem zakresw podstawy czasu W2.
Dobrym rozwizaniem wydaje si
wyjcie takiego przecznika z jakiego starego przyrzdu pomiarowego.
Niektre przeczniki obrotowe maj
konstrukcj umoliwiajc zoenie
z kilku mniejszych (np. dwusekcyjnych) jeden wikszy (czterosekcyjny). Rezygnujc z pracy w trybie
XY mona liczb potrzebnych sekcji ograniczy do 3, za ograniczajc jeszcze zakresy podstawy czasu
do max. 5 pocztkowych mona
uy przecznika 2sekcyjnego. Malej jednak wtedy moliwoci przyrzdu. Mona take sprbowa uy
izostatw w miejsce kopotliwego
przecznika obrotowego. Wskazane
jest jednak zachowanie moliwie
krtkich pocze (mniejsze pojemnoci szkodliwe) w ukadzie generatora podstawy czasu. Zapewnia
to dobry ksztat napicia odchylania na najwyszym zakresie podstawy czasu. W celu zmniejszenia
gabarytw urzdzenia i zmniejszenia
pojemnoci szkodliwych generator
i wzmacniaczy zostay bezporednio
zamontowane na przecznikach.
Aby oszczdzi sobie kopotu
z przetwornicami (problematyczne
transformatory) w ukadzie zasilacza
uyem gotowych moduw eszy
do aparatw fotogracznych. Flesze
takie w cenie okoo 4 z/szt. sprzedaje rma Semiconductors Bank
Ltd. (www.semiconductors.com.pl),

mieszczca si m.in. na ul. Hoej

35 w Warszawie. Do naszych celw
przyda si transformator (Tr1, Tr2)
i tranzystor (T1 i T2) (potrzebne s
2 moduy). Oszczdni wykorzystaj zapewne jeszcze kondensatory
i diod.
Ukad zasilania lampy oscyloskopowej (rys. 7) i arzenia (rys. 7)
znajduj si na wsplnej pytce
drukowanej (elementy R28 i R29
bezporednio na podstawce lampy
oscyloskopowej; P6, P7, C35, C36,
W3 oraz powielacz napicia poza
pytk).
Na transformatorze Tr1 naley
dowin 2,5 zwoju drutu miedzianego w emalii. Uzwojenie to suy
do arzenia lampy oscyloskopowej. Trzeba jednak podkreli, e
na niektrych transformatorach nie
ma wystarczajco miejsca, by takie
uzwojenie dowin bez jego rozebrania. W takim przypadku lamp
oscyloskopow mona arzy ze
rda zasilania 1,2 V przez rezystor redukcyjny okoo 12 V.
Warto poszczeglne bloki wykona w ten sposb, by poszczeglne poczenia wykona za pomoc
wtyczek (choby na zwyke goldpiny). Umoliwia to atwe uruchomienie urzdzenia.

Uruchomienie

Zaczynamy od zasilacza. Potencjometry P8 i P9 powinny by

w rodkowych pooeniach. Naley poda napicie zasilania 1,2 V
i sprawdzi, czy wystpuj wysokie
napicia (+320 V, +150 V, 200 V).

31

Analogowy oscyloskop zasilany bateryjnie

Ich wartoci mog si znacznie

rni od podanych, gdy przetwornica nie jest obciona. Jeli
przetwornice nie chc pracowa
naley zmieni ustawienie potencjometrw P8 i P9. Jeli napicia
wystpuj to mona podczy
lamp oscyloskopow.
Krcc potencjometrem P6 powinno si uzyska na ekranie lampy mniejszy lub wikszy wieccy
punkt. Potencjometrem P7 naley
krci w celu uzyskania jak najmniejszego punktu (ostro).
Gdy wszystko jest w porzdku
mona doczy generator odchylania poziomego (P3 i P4 w rodkowym pooeniu, odczony przewd
wygaszania powrotw). Naley si
przekona, czy generator pracuje na
wszystkich zakresach. Jeli tak na
ekranie powinna by widoczna pozioma linia na wszystkich zakresach podstawy czasu (poza pooeniem XY). Naley nastpnie ustawi zadowalajc jaskrawo obrazu
i ostro.
Potem doczamy wzmacniacz
Y mamy wwczas cay ukad

wg rys. 1 (potencjometr P1 w rodkowym pooeniu). Mona teraz

przystpi do regulacji. Po pierwsze naley ustawi potencjometrem
P5 tak amplitud odchylania, by
linia pozioma bya widoczna na
caej dugoci ekranu. Jeli zakres
regulacji potencjometrem P5 jest
niewystarczajcy naley wwczas
podnie nieco napicie anodowe
krcc potencjometrem P8 lub P9
(napicie siatki drugiej). Nastpnie (o ile dysponujemy oscyloskopem lub czstociomierzem) warto
sprawdzi zakres przestrajania generatora potencjometrem P3. Jeli
czstotliwo podczas przesuwania
potencjometru z jednego skrajnego
pooenia w drugie skrajne zmienia
si wicej ni dwukrotnie mona
to skorygowa potencjometrem P4.
Dysponujc oscyloskopem warto
sprawdzi, czy ksztat napicia odchylania ma dobr liniowo.
Regulacja wzmacniacza Y polega
na takim ustawieniu potencjometru
P1, by uzyska due wzmocnienie
przy jak najmniejszych znieksztaceniach. W tym celu naley do

wejcia y doprowadzi sygna z generatora (najlepiej trjktny o amplitudzie 0,50,6 V przy dzielniku
Y 1:1), wybra odpowiedni zakres
podstawy czasu (by byo widoczne 35 cykli trjkta) i zsynchronizowa tym przebiegiem generator
podstawy czasu (krcc P3 i P10).
Nastpnie mona regulowa potencjometrem P1, a do uzyskania
obrazu o jak najwikszej wysokoci
przy nieznieksztaconym obrazie.
Po tych zabiegach mona podczy wygaszanie powrotw. Wybierajc najwolniejszy zakres podstawy
czasu naley poda do wejcia jaki przebieg i uzyska jego stabilny
oscylogram. Krcc potencjometrem
P2 naley tak ustawi wysoko
impulsw gaszcych, by powroty
byy niewidoczne (jak najmniejsz
potrzebn wysoko impulsw).
Dodatkowo mona jeszcze
skompensowa dzielnik w torze Y,
o czym wspominano wczeniej. Na
tym uruchomienie przyrzdu koczy si.
Aleksander Zawada, EP
aleksander.zawada@ep.com.pl

ANALOG
DEVICES

DSP
DSP Technology
Technology from
from Analog
Analog Devices
Devices
DSP
DSP Solutions
Solutions from
from ALFINE
ALFINE
Ponad 10 lat
z Analog Devices

32

ALFINE P.E.P. ul. Poznaska 30-32 62-080 Tarnowo Podgrne

tel.: (61) 89-66-934, 89-66-936 fax: (61) 81-64-414, 81-64-076
e-mail: analog@alfine.pl http: //www.alfine.pl

Designed by Electro-Vision reklama_EP_15

PRZEDSTAWICIELSTWO W POLSCE

Elektronika Praktyczna 12/2005