Wsppraca

w infrastrukturalnym zespole projektowym

korzystajcym z technologii BIM
mgr in. Tomasz Paszczyk,
mgr in. Marcin Jasiski,
dr hab. in. Marek Salamak
Politechnika lska

Artyku opisuje
podstawy oraz
propozycje
zastosowania
technologii BIM
w infrastrukturalnym zespole
projektowym.
Przedstawiono
zwizane z BIM
zmiany w procesie projektowania. Szczegln
uwag powicono metodom
wymiany
informacji.
Przeanalizowano
przypadki
wsppracy
wrd maych
i duych grup
projektowych.
Na ich podstawie
wycignito
wnioski na temat
stopnia zaawansowania narzdzi
BIM i zwizanych
z nimi zmian
w organizacji
pracy zespow
projektowych.

16

adchodzi kolejna era cyfrowej rewolucji w dziedzinie planowania, budowy i zarzdzania obiektami
infrastruktury mostowej technologia BIM (ang. Building
Information Modelling) [5]. Postp technologiczny
w dziedzinie elektroniki nastpuje wykadniczo. Zgodnie z prawem Moorea moc obliczeniowa komputerw
podwaja si co 24 miesice. Regua ta jest oczywicie
pewnym przyblieniem, ale do dobrze pokazuje przyrost zdolnoci gromadzenia i przetwarzania informacji.
Procesowi temu towarzyszy rwnie szybki rozwj oprogramowania. Pierwsze powane systemy projektowania
wspomaganego komputerowo (CAD) powstay w latach
70. XX wieku [6]. Z uwagi na ograniczon ilo zasobw
pozwalay na wykonywanie niewielkiej liczby prostych
operacji. Wykorzystywano je gwnie w przemyle
lotniczym i samochodowym. Stopniowo ich funkcje
i moliwoci byy rozszerzane. Rozwj systemw CAD
w budownictwie nastpi niestety dopiero wraz z obnieniem cen sprztu komputerowego w latach 90. ubiegego wieku. Pomimo szybkich zmian technologicznych
nie nastpia zmiana procesu projektowania konstrukcji.
Rozwj systemw CAD by niejako protez naoon
na dotychczasowe metody projektowania. Rozwizania
analogowe, stosowane w czasach deski krelarskiej, zostay przeniesione wprost do projektowania cyfrowego.
Rysunki konstrukcji, zamiast na papierze z uyciem linijki
i krzywika, powstaj w cyfrowym obszarze roboczym
z uyciem rwnie prostych narzdzi, jak linia i krzywa,
tyle e deniowanych w oparciu o ukad wsprzdnych.
Dodatkowe informacje s umieszczane w formie opisu
tekstowego bez powizania z elementami geometrii.
Od momentu rozpowszechnienia systemw CAD mino
20 lat. Wnioskujc z przeszych dowiadcze, rozwj
mocy obliczeniowej komputerw powinien pozwoli
na kolejny jakociowy skok w dziedzinie komputerowo
wspomaganego projektowania.
Koncepcja modelowania informacji o budowli (BIM)
komercyjnie rozwijana jest od pocztku lat 80. ubiegego
wieku [6]. Pocztkowo jej efektywne wykorzystanie byo
utrudnione ze wzgldu na wysokie wymagania sprztowe. Dopiero po 2000 roku nowe podejcie do projektowania zostao zauwaone i docenione przez najwikszych
twrcw oprogramowania [8]. Obecnie coraz powszechniej stosuje si je w budownictwie kubaturowym.
Podejcie BIM polega na stworzeniu obiektowej bazy
danych informacji o budowli i okreleniu danych i metod
operowania na jej elementach. Zamiast linii i krzywych
dostpne s bardziej zoone elementy obiekty, jak np.:
belka, sup, rama (rys. 1). Odpowiednio na kadym z tych
elementw moemy wykona inny rodzaj zwizanej
z nim operacji, jak np. przesunicie, rozciganie lub zbrojenie elementu. Oprogramowanie umoliwia tworzenie
wasnych obiektw zawierajcych odpowiednie dane.
Niestety moliwo deniowania wasnych operacji
na obiektach wci pozostaje ograniczona. Koncepcja
obiektu wywodzi si bezporednio z programowania
obiektowego, stosowanej w informatyce metody denio-

I SUMMARY
Infrastructure design team collaboration
with the use of BIM technology
The article describes the basics and proposals for
the use of BIM during the infrastructural design team
collaboration. The inuence of BIM on the design
process has been presented. Particular attention
has been paid to information exchange methods.
The cases of collaboration within small and large
project groups have been analysed. Conclusions
have been drawn about the BIM software maturity
and its inuence on the organisation of work in design
teams.
Keywords: BIM technology, infrastructure design
teams

wania programw. Obiekt to element czcy dane i metody (tzn. operacje moliwe do wykonania na danych).
Najwikszym atutem takiego podejcia jest jego zgodno z postrzeganiem rzeczywistoci przez mzg czowieka. Np. samochd (dane) mona uruchomi (metoda),
a belk (dane) przesun (metoda). Dodajc do tego
zasady dotyczce zapisu danych i przechowywanie ich
w odpowiedniej strukturze z odpowiednimi operacjami,
otrzymujemy obiektow baz danych. W praktyce jednak
wykorzystanie baz danych w oprogramowaniu BIM jest
ograniczone na rzecz wasnych mieszanych rozwiza
producenta.
Postrzeganie BIM tylko jako narzdzia do tworzenia
modelu budowli byoby jednak bdem [6]. Technologia ta powinna by raczej traktowana jako proces, ktry
polega na tworzeniu i zarzdzaniu informacj o konstrukcji w caym cyklu jej trwania. Innymi sowy, to dokadne
cyfrowe odwzorowanie, poczwszy od koncepcji poprzez
budow i utrzymanie a po wyburzenie. Wprowadzenie BIM wie si ze zmian dotychczasowych praktyk
projektowych. Tradycyjnie wsppraca w ramach poszczeglnych bran budowlanych polegaa na wymianie
rysunkw i dokumentw 2D [4]. Techniki 3D stosowano
gwnie jako pomoc przy wizualizacji wybranych fragmentw konstrukcji. Wikszo dokumentw przekazywano w formie niezwizanej bezporednio z geometri obiektu jako dodatkowe zaczniki. Ich tworzenie
odbywao si niezalenie od tworzenia geometrii. BIM
umoliwia poczenie zarwno danych geometrycznych,
jak i ich tekstowych specykacji. Pozwala to na generacj
potrzebnej dokumentacji bezporednio z modelu konstrukcji. Prowadzi to do centralizacji i tworzenia ujednoliconej bazy danych [4]. Jest to szczeglnie wane w przypadku procesu budowlanego, gdzie problem czsto
stanowi wsppraca, koordynacja i komunikacja duej
liczby uczestnikw przy tworzeniu projektu. Dotychczasowy proces projektowania ze wzgldw technicznych
odbywa si iteracyjnie (rys. 2) [2]. Oprogramowanie nie
umoliwiao jednoczesnej pracy uczestnikw w tym

mosty temat numeru

Rys. 1.Obiektowa struktura danych wsystemach BIM

samym obszarze roboczym. BIM umoliwia wspprac

praktycznie w czasie rzeczywistym (rys. 2).
Wie si to ze zmian zarwno metod wsppracy, jak
i wzrostem stopnia zalenoci midzy poszczeglnymi
uczestnikami projektu. W przypadku budownictwa kubaturowego inynierowie i instalatorzy wczeniej rozpoczynaj swoj prac, praktycznie rwnolegle z architektami.
Dla inynierw mostowych wikszego znaczenia nabiera
praca projektantw drg. Potrzebna jest koordynacja
midzy zespoami ju na etapie tworzenia koncepcji.
Poprawnie uksztatowana niweleta drogi jest niezbdna
do szybkiego utworzenia modelu BIM. Zwikszenie zalenoci pomidzy uczestnikami procesu projektowego, przy
ich jednoczesnym rozproszeniu, powoduje konieczno
utworzenia odpowiedniej platformy wymiany danych.
Jest to niezbdne narzdzie umoliwiajce wykorzystanie
BIM jako procesu. Proces wyboru platformy zosta opisany
w artykule.

Rys. 2.Schemat wsppracy wprocesie tradycyjnym (zlewej) iBIM (zprawej)

Platforma wymiany danych

W omawianym tu przykadowym projekcie zdecydowano
si na jak najszersze wykorzystanie oprogramowania rmy
Autodesk. Przyczyn takiego postpowania byo zarwno
rozpowszechnienie, jak i wysoki poziom zaawansowania
produktw tej rmy wrd inynierw brany mostowej.
acuch projektowy wykorzystywa gwnie programy
Civil 3D i Revit Structure. Dodatkowo, na potrzeby kosztorysowania wykorzystano niezaleny program ZuziaBIM.
Jako gwne osiowe oprogramowanie procesu BIM wybrano Revit Structure. Program ten ma najbardziej uniwersalne narzdzia do budowy skomplikowanych obiektw,
ktre umoliwiaj utworzenie modelu mostu. Dodatkowo,
dziki zestawowi wtyczek i obsudze plikw IFC, moliwa
jest jego wsppraca z innym oprogramowaniem typu
BIM. Aplikacja jest przystosowana do pracy w architekturze klient serwer sieci LAN. Uytkownik bdcy klientem
pracuje na wasnym modelu lokalnym, ktry jest nastpnie synchronizowany z modelem centralnym na serwerze.
Dostp do modelu centralnego z sieci WAN jest moliwy
jedynie poprzez synchronizacj serwerw/akceleratorw, utworzonych osobno w kadej z podsieci (rys. 3).
Serwery, przesyajc dane, rwnoczenie je kompresuj
(akceleratory), co zwiksza przepustowo poczenia
i umoliwia prac na modelach zawierajcych duo informacji. Rozwizanie to stworzono z myl o wsppracy
midzy uczestnikami grup projektowych o redniej i duej
wielkoci. Metoda ta sprawdza si w przypadku, gdy
kady z nich ma czynny, niezawodny serwer. Po przejciu
serwera w tryb oine istnieje ryzyko utraty danych przy
ponownej prbie synchronizacji i producent oprogramowania odradza takie dziaanie. W trakcie trwania projektu
producent oprogramowania nie dostarczy satysfakcjonujcego produktu dla wsppracujcych ze sob maych
grup projektowych, nieposiadajcych wasnego serwera.
Rozwizanie takie zostao zapowiedziane i pojawio si
w trakcie pisania artykuu. Autodesk A360 Collaboration
for Revit [9] jest oparte na chmurze A360 i umoliwia

Rys. 3.Platforma wymiany danych programu Revit Structure (typu WAN)

synchronizacj danych, kontrol wersji oraz komunikacj

dla maych grup projektowych poprzez sie WAN. Poniej
przedstawiono alternatywne platformy wymiany danych
o zblionej funkcjonalnoci opracowane podczas wsppracy projektowej.
W celu usprawniania wsppracy sieciowej pomidzy
maymi grupami projektowymi zaproponowano nastpujce rozwizania:
VPN (Virtual Private Network) poczenie VPN polega
na utworzeniu szyfrowanego poczenia do wsplnej
sieci lokalnej. Zaletami takiej platformy wymiany danych s jej szybko, bezpieczestwo i do atwa obsuga, wad natomiast jest konieczno posiadania serwera z odpowiednimi usugami (VPN i wspdzielenie
plikw). Dostp do dedykowanego serwera jest nieekonomiczny dla maych grup projektowych.
Cloud computing (chmura obliczeniowa) jest narzdziem, ktre pozwala na udostpnienie mocy obliczeniowej i zasobw dyskowych na danie, o strukturze
klient serwer [1]. Inaczej to schemat prostego przekazywania kongurowalnych zasobw. Czsto udostpnione zasoby s dodatkowo wirtualizowane w celu bardziej efektywnego ich wykorzystania. Znaczenia sowa
chmura mona doszukiwa si w tym, e umieszczone
w niej dane czsto nie s powizane z zyczn lokalizacj serwerw, na ktrych si znajduj, zastosowanie
w jej przypadku ma tzw. efekt skali, obecny rwnie np.

17

Pimiennictwo
1. Amarnath C.B., Sawhney A.,
Maheswari J.U.: Cloud
computing to enhance collaboration, coordination
and communication in the
construction industry. 2011
World Congr. Inf. Commun.
Technol. WICT, 2011,
1235-40.
2. Chen H.-M., Hou C.-C.:
Asynchronous online collaboration in BIM generation
using hybrid client-server
and P2P network. Automation in Construction,
45/2014, 72-85.
3. Ficek W., Goaszewska M.,
Zajc M.: Kompleksowy
model BIM wiaduktu drogowego. Praca dyplomowa
pod kierunkiem M. Salamaka, Politechnika lska,
2016.
4. Singh V., Gu N., Wang X.:
A theoretical framework
of a BIM-based multi-disciplinary collaboration platform. Automation in Construction, 20/2011, 134-44.
5. Salamak M., Januszka M.:
BIM models and augmented
reality for concrete bridge
inspections. 11th CCC Congress, Hainburg 2015,
25-28.
6. Tomana A.: BIM innowacyjna technologia
w budownictwie: podstawy, standardy, narzdzia.
Krakw 2015.
7. Wenman L., Davies N.,
Woddy P., Purvis R., Jackson R.: AEC (UK) BIM Technology Protocol 2015.

przy produkcji masowej lub te w sieciach elektroenergetycznych. Prowadzi to do znaczcych oszczdnoci zwizanych z zakupem sprztu i oprogramowania.
Ta sama usuga moe lepiej zosta udostpniona wikszej liczbie klientw. Idealnym przykadem chmury jest
przeniesienie caego oprogramowania na serwer (lub
sie serwerw) oraz zainstalowanie u uytkownika kocowego tzw. cienkiego klienta (zestawu pozwalajcego tylko na komunikacj z serwerem). Modele dostpu
do chmury moemy podzieli na:
infrastruktur jako usug (ang. Infrastructure as a Service) klient otrzymuje infrastruktur informatyczn, np.: serwery, zasb pamici, mocy obliczeniowej,
dyskowy; infrastruktura nie musi zycznie znajdowa si w posiadaniu klienta; klient z reguy dostarcza
usugodawcy oprogramowanie do zainstalowania
na udostpnionym sprzcie; przykadem jest usuga
Amazon EC2;
platform jako usug (ang. Platform as a Service)
opiera si bezporednio na usudze IaaS; dostarcza
ujednolicone rodowisko z preinstalowanymi aplikacjami; klient moe doda wasne oprogramowanie
lub uy dostarczonego rodowiska jako szkieletu
do budowy aplikacji; przykadami s Microsoft Azure
i Google App Engine;
oprogramowanie jako usug (ang. Software as a Service) usuga wyszego poziomu opierajca si
na usudze PaaS; klient otrzymuje gotow aplikacj dziaajc w chmurze; komunikacja odbywa si
poprzez przygotowany przez dostawc interfejs,
np. przegldark lub klienta programu; przykadami
s takie oglnodostpne narzdzia, jak: Dropbox, Google Drive, Microsoft OneDrive, Owncloud.
P2P (peer-to-peer) w sieci o strukturze P2P zadania
s rozoone rwno pomidzy hosty [2]. Hosty s rwnorzdnymi uczestnikami komunikacji. Udostpniaj
swoje zasoby innym uytkownikom sieci bez potrzeby
zapewnienia koordynacji przez serwer. Sieci te mona
podzieli na nieustrukturyzowane i ustrukturyzowane.
Pierwsze z nich s tworzone przez wzy, ktre losowo
nawizuj poczenia. Drugie maj tablice pozwalajce
na szybkie wyszukiwanie plikw w sieci, przez co zwikszaj jej przepustowo przy zachowaniu dobrej wydajnoci. Zaletami tego rodzaju rozwizania s atwa konguracja i brak potrzeby posiadania serwera, wad jest
brak synchronizacji w przypadku zbyt maej liczby uytkownikw. Przykadem takiego oprogramowania jest
Syncthing.

BitTorrent protok jest poczeniem struktur sieci

typu klient serwer i p2p. Zosta utworzony w celu odcienia serwerw przy pobieraniu duej iloci danych.
Sie skada si z serwera i uytkownikw pobierajcych
pliki. Uytkownicy pobieraj rne fragmenty pliku, ktre pniej wspdziel midzy sob w celu odcienia
serwera. Serwer wykorzystywany jest jedynie w przypadku, gdy aden z uytkownikw nie posiada danego fragmentu pliku. Zaletami tego rozwizania s dua
przepustowo i stabilno sieci, wad natomiast jest
konieczno utrzymywania serwera. Przykadem oprogramowania jest Resilio Sync.

Rozwizania
dla maej grupy projektowej
Po przeanalizowaniu wad i zalet ww. rozwiza zdecydowano si na wykorzystanie usugi SaaS chmury
obliczeniowej jako nonika wymiany informacji pomidzy
poszczeglnymi uczestnikami procesu BIM. Zadecydoway o tym zarwno wzgldy ekonomiczne (brak potrzeby
serwera), jak i uytkowe (podwyszona stabilno sieci,
gwarantowana przez zewntrzn rm). W przypadku
opisywanego tu projektu kwestie bezpieczestwa danych
nie odgryway a tak istotnej roli. W przeciwnym wypadku
warto byoby skania si ku wsppracy poprzez VPN lub
sie P2P.
Zdecydowano te o wyborze usugi Google Drive
do przechowywania danych. Jako najwaniejszy
argument wymieniono du pocztkow dostpno
wolnego miejsca, jak i elastyczne plany taryfowe (tab. 1).
Dodatkowo zdecydowaa o tym dostpno innych
usug SaaS Google, takich jak: Google Hangouts, grupy
dyskusyjne Google, kalendarz Google, dokumenty
Google. Narzdzie te okazay si kluczowe dla udanej
wsppracy na odlego. Na Google Drive umieszczono
zarwno model centralny, jak i modele lokalne projektu. Uczestnicy procesu pracowali na odpowiadajcych
im modelach lokalnych. Modele te byy nastpnie przez
nich synchronizowane z modelem centralnym, a ten
rozsyany przez usug Google Drive na pozostae komputery. Schemat proponowanego rozwizania zosta
przedstawiony na rys. 4.
Model eksperymentalny obejmowa wspprac grupy
studenckiej w ramach magisterskich prac dyplomowych. Zadanie polegao na przetestowaniu zastosowa
technologii BIM w projektowaniu infrastruktury. Grup
stanowio 7 osb bdcych przedstawicielami rnych
bran procesu projektowego. Odpowiednio do wytycz-

Usuga SaaS do przechowywania danych

18

Parametr
Darmowe
1TB
Opcje
Rewizja

Dropbox
2GB
10USD/M
1TB
Tak

Tab. 1.Porwnanie dostpnych narynku usug SaaS doprzechowywania danych

Google Drive
15GB
10USD/M
100 GB/1TB/10TB/20TB
Tak

Microsoft Onedrive
5GB
10USD/M
50GB/1TB
Nie

mosty temat numeru

nych zastosowano podzia na funkcje penione w trakcie

projektu. Celem eksperymentu bya symulacja prowadzenia projektu o niskim stopniu zoonoci w warunkach
zblionych do wystpujcych w praktyce projektowej.
Grupa zostaa utworzona na wniosek zamawiajcego. Powoano BIM managera osob bezporednio
odpowiedzialn za utworzenie i zarzdzanie projektem.
Wyznaczono dowiadczonego konsultanta, ktrego
obowizkiem byo rozwizywanie problemw technicznych napotykanych w trakcie realizacji projektu.
Sam zesp projektowy skada si z projektanta brany
drogowej, dwch projektantw brany mostowej i kosztorysanta (rys. 4).
Na pierwszym spotkaniu ustalono odpowiednie reguy
wsppracy, koordynacji i komunikacji. Wsppraca
polegaa na wyznaczeniu osoby odpowiedzialnej
za zarzdzanie projektem, ustaleniu harmonogramu
spotka, odpowiednim zdeniowaniu i podziale zada.
Koordynacja miaa odbywa si w z gry ustalony
sposb zdalnie pomidzy uytkownikami modelu,
zdalnie pomidzy caym zespoem i osobicie podczas
cotygodniowych spotka. Wykorzystywane do tego
odpowiednio kanay komunikacji to klient IM (Google
Hangouts), klient grupy dyskusyjnej (grupy dyskusyjne
Google) i cotygodniowe spotkania koordynacyjne (Kalendarz Google, Dokumenty Google). Szczeglny nacisk
pooono na rejestracj i analiz przebiegu komunikacji
midzy czonkami zespou. Klient IM oraz grupy dyskusyjnej domylnie pozwalay na zapis caoci komunikacji pomidzy czonkami zespou. Podsumowanie
cotygodniowych spotka zapisywano natomiast w pliku
tekstowym. Klient IM by zarezerwowany dla aktualnych
uytkownikw modelu. Umieszczano w nim informacje
o planowanych synchronizacjach z plikiem centralnym.
Grupy dyskusyjne suyy do oglnej korespondencji
zwizanej z projektem.
W zwizku ze wspln prac na modelu wprowadzono
standardy postpowania oparte na wytycznych AEC (UK)
Initiative [7], zgodnych z brytyjsk norm [10]. Wprowadzono podzia zada dla poszczeglnych bran i ustalono
zapotrzebowanie na LOD (ang. level of detail poziom
szczegowoci poszczeglnych obiektw modelu).
Przekazano te wytyczne odnonie do koordynacji wsprzdnych pooenia modelu dla projektantw drogowych
i mostowych i zaimplementowano zalecan struktur
folderw i plikw. Na koniec wyjaniono zasady pracy
na modelu centralnym projektu.
Podzia zada dla poszczeglnych bran pocztkowo
pokrywa si z podziaem wyznaczonym przez moliwoci
danego oprogramowania. Jakkolwiek w trakcie projektu
okazao si, e proces BIM rozmy granice midzybranowe i wymusi wiksze zaangaowanie uczestnikw w innych dziedzinach. Poprawne wyeksportowanie niwelety
przez projektanta brany drogowej wymagao bowiem
wsppracy z projektantem mostu. Proces okaza si zbyt
trudny do przeprowadzenia zdalnie i wymaga osobistego
spotkania. Podobny problem wystpi podczas przeka-

Rys. 4.Proponowana platforma wymiany danych

zywania modelu kosztorysantowi. Poprawne przypisanie

utworzonych obiektw do odpowiednich kategorii rodzin
modelu byo kluczowe podczas tworzenia zestawie czasu i kosztw. Wsppraca midzy branami poprawia si
dopiero po ponownym ustaleniu i przewiczeniu zasad
wymiany informacji.
Podzia zada wewntrz bran okaza si prostszy.
Model podzielono na zakresy odpowiedzialnoci
na podstawie jego geometrii: na przyczki (razem
z podpor) oraz na ustrj nony. Wykorzystano do tego
celu narzdzie Revita o nazwie Zadania (ang. Worksets).
Narzdzie to pozwala w wygodny sposb podzieli
model na czci przyporzdkowane poszczeglnym
uczestnikom. W trakcie pracy sieciowej zapobiega
rwnie konfliktom podczas tworzenia i edytowania elementw. Uytkownik rozpoczynajcy prac
przejmuje zadanie na wasno, uniemoliwiajc tym
samym edycj zawartych w nim elementw przez
innego uytkownika. Po zakoczeniu pracy zrzeka si
zadania, umoliwiajc edycj elementw zainteresowanym. Moliwe jest rwnie wypoyczenie elementu z wasnego zbioru zada innemu uytkownikowi
na jego danie. Metoda ta na pocztku niestety
sprawiaa wiele trudnoci uczestnikom projektu. Lepsze
metody wsppracy zaobserwowano np. w programie
SDS/2, gdzie modelowanie w ramach jednego modelu odbywa si w czasie rzeczywistym. Niestety wad
takiego rozwizania s due obcienie cza, wskutek
czego wystpuje niemoliwo zastosowania w innej
sieci ni LAN.
Wykorzystywane platforma i metody wymiany informacji
speniy pokadane w nich nadzieje i umoliwiy powstanie interdyscyplinarnego modelu mostu. Na jego podstawie powstay cztery prace magisterskie [3]. Pierwsza
dotyczya projektowanego wza drogowego z obiektem
mostowym. Dwie kolejne opisuj proces modelowania
konstrukcji mostowej z uyciem BIM, czwarta przygotowanie kosztorysu i harmonogramu.

8. Autodesk BIS. Building information modelling. Autodesk Inc. White Pap San
Rafael CA 2002.
9. Building Collaboration
Software | A360 Collaboration for Revit n.d. http://
www.autodesk.com/products/collaboration-for-revit/overview (accessed August 13, 2016).
10. PAS 1192-2:2013 Specication for information management for the capital/
delivery phase of construction projects using building information modelling
n.d. http://shop.bsigroup.
com/Navigate-by/PAS/
PAS-1192-22013/ (accessed February 21, 2015).

Rozwizania dla duej grupy projektowej

Port lotniczy William P. Hobby znajduje si w Houston
(USA). W padzierniku 2015 roku oddano w nim do uytku nowy poudniowo-zachodni terminal wybudowany
z uyciem technologii BIM. Projekt ukoczono w terminie,
z budetem o 10 mln USD mniejszym od zakadanych
156 mln USD. Wprowadzone w nim rozwizania s dobrym przykadem wykorzystania BIM we wsppracy
duej liczby uczestnikw procesu projektowego.

19

Rys. 5.Hobby Airport fragment modelu warsztatowego konstrukcji stalowej

20

Wykorzystano nastpujce oprogramowanie BIM:

Autodesk Revit Architecture, Structure, MEP, Design Data
SDS/2 oraz Navisworks. Dodatkowo do prostych prac
rysunkowych uyto Autodesk AutoCAD. Ze wzgldu
na techniczne ograniczenia oprogramowania proces BIM
nie zosta w peni wykorzystany. Uyto czterech osobnych
modeli: architektonicznego, konstrukcyjnego i instalacyjnego (Revit) oraz modelu warsztatowego konstrukcji
stalowej (SDS/2) (rys. 5).
Wsppraca midzy projektantami odbywaa si iteracyjnie, kaskadowo (rys. 2). Przedstawiciele poszczeglnych
specjalnoci pracowali na wasnych modelach. Po utworzeniu wstpnego projektu architektonicznego model
przekazywano inynierom w celu utworzenia projektu
konstrukcji. Proces ten by iterowany ze wzgldu na kolejne zmiany architektoniczne lub ograniczenia po stronie konstrukcyjnej. Po utworzeniu wstpnego projektu
konstrukcji model przekazano do oblicze i cay cykl
by powtarzany. Kolejne etapy to wykonanie rysunkw
warsztatowych konstrukcji. Ostatni etap to przygotowanie projektw instalacji: elektrycznej, kanalizacyjnej,
grzewczej i systemw transportowych (np. schody
ruchome, windy). Powtarzanie iteracji odbywao si
na bieco, co czsto prowadzio do bdw podczas
n-tej rewizji danego obszaru. By to skutek niepenego
zastosowania procesu BIM w postaci osobnych modeli branowych. Spotkanie koordynacyjne wszystkich
uczestnikw odbywao si poprzez wideokonferencj,
raz w tygodniu. Koordynator wykorzystywa program
Navisworks do integrowania wszystkich modeli, przedstawienia najwaniejszych problemw i odnalezienia
kolizji midzybranowych. Podjte podczas spotkania
decyzje byy pniej wdraane przez uczestnikw w procesie projektowania.
Czas otwarcia modelu architektonicznego na standardowym komputerze PC zajmowa 3-5 minut. Protok [7]
zaleca podzia modelu na brane i odpowiednie wykorzystanie narzdzia Worksets w celu umoliwienia projektantom efektywnej pracy. Koncepcj procesu BIM mona
w tym miejscu uratowa protez, jak jest podczanie
(zaczenie) zewntrznych modeli. Narzdzie to umoliwia detekcj zmian i moliwo kopiowania elementw
z podczonego modelu. Rezultatem jest moliwo aktywnego ledzenia i reagowania na zmiany w modelach
innych uczestnikw projektu.
Wymiana informacji z uczestnikami procesu projektowania spoza rodowiska Revit odbywaa si w tradycyjny sposb poprzez wymian elektronicznej
dokumentacji 2D. Model w formacie IFC by dostpny
tylko na danie, z zastrzeeniem nadrzdnoci dokumentacji 2D. Uzasadnieniem dla takiego podejcia by
stopie dokadnoci modelu. Niektre elementy kon-

strukcji byy przedstawione tylko schematycznie w celu

zaoszczdzenia czasu pracy powiconego na ich
modelowanie. Wsppraca na styku bran odbywaa si
gwnie w rodowisku Revit, przygotowanie modelu
dla innych uczestnikw wymagaoby dodatkowych
nakadw pracy, a te starano si ogranicza. Ze wzgldu na stopie niepewnoci poszczeglne brane
czsto wykonyway swj model od zera. Tworzenie
nowego modelu czsto byo szybsze ni weryfikacja
istniejcego (zaimportowanego). Utworzony model
mona pniej zweryfikowa przy pomocy wczeniej
istniejcego, co pozwala na ograniczenie liczby bdw
projektowych.
Zastosowanie procesu BIM w przypadku wikszych projektw czsto bywa uciliwe, poniewa do zwykych problemw zwizanych z projektowaniem dochodz kwestie
ograniczenia wydajnoci oprogramowania. Dowiadczenie pokazuje, e udaje si je porednio rozwiza, nie
tracc przy tym zalet stosowania BIM.
Rozbudowa lotniska Houston Hobby Airport odbya si
w ramach wsppracy z rm Annex Group
Sp. z o. o. w Bdzinie.

Podsumowanie
W artykule przedstawiono przykady wsppracy zespow projektowych korzystajcych z technologii BIM.
Opisano jej podstawowe waciwoci i wskazano rnice
w porwnaniu do systemw CAD. Zaznaczono istotno
projektowania jako caoci, jako procesu. Zidentykowano oprogramowanie wykorzystywane w projektowaniu
obiektw infrastruktury. Zwrcono uwag na potrzeb
utworzenia platformy wymiany danych w celu lepszego
wykorzystania oprogramowania BIM. Nacisk pooono
na wykorzystanie chmury obliczeniowej do przechowywania danych projektu. Omwiono zasady organizacji
pracy w procesie BIM zarwno dla maych, jak i dla duych grup projektowych.
Dziki technologii BIM moliwa staje si wsppraca
specjalistw z rnych dziedzin w czasie rzeczywistym.
Poprawnie zastosowana przyspiesza powstawanie
projektw i ma pozytywny wpyw na ich jako. Moliwe
s wczeniejsze kosztorysowanie i pewniejsze okrelenie
kocowych kosztw budowy, a take wykrywanie kolizji
na etapie projektu. Szybsze wytwarzanie produktu wymaga lepszej wsppracy midzy specjalistami z rnych
bran. Czsto w przypadku maych projektw potrzeba
zaawansowanej koordynacji jest lekcewaona przez
czonkw zespou. BIM zostaje wtedy sprowadzony tak
naprawd do narzdzia modelowania 3D.
Istot procesu BIM jest udzia w nim jak najszerszej liczby
osb, ktre mog wnie dodatkow warto do modelu.
Dopiero kolejni uytkownicy bd mogli wykorzysta
zawarte w nim informacje. Pomimo pocztkowo zwikszonych kosztw zwizanych z wdraaniem tej technologii konieczne jest przeamywanie barier w celu osigania
z niej jak najwikszych korzyci w kocowym etapie
projektowania.