BEZPATNA GAZETA TORUSKA | NR 77 | 18 LISTOPADA 2016 | ISSN 4008-3456 | NAKAD 40 000 EGZ.

www.tylkotorun.pl

Taki jest Tylko Toru

Echo Trumpa
Wybory w Stanach Zjednoczonych komentuje
cay wiat. A co mwi Amerykanie
i amerykanici z Torunia?

4-5

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

FELIETON
W ydawca T ylko T oru korzysta i poleca usugi kancelarii prawnej P aza i W splnicy

Nauki zza
oceanu
MARCIN
CZYNIEWSKI

Wielka polityka pojawia si w

tej gazecie rzadko, na szczcie, a
i nowy prezydent Stanw Zjednoczonych bdzie mia prawdopodobnie niewielki wpyw na remont
mostu Pisudskiego czy cen biletu MZK w Toruniu. A jednak nie
sposb przemilcze amerykaskie
wybory. Chocia wczytujc si w
zmiany w sondaach, liczyem si
ze zwycistwem Trumpa, to wynik
wyborw na dobre oduczy mnie

przewidywania przyszoci. Nie

wiem, czy jego wygrana przyniesie
odprenie, czy napicie w stosunkach z Rosj, czy onierzy amerykaskich bdzie w Polsce wicej,
czy mniej, czy powstanie mur na
granicy z Meksykiem. Nie oceniam wyboru dokonanego przez
Amerykanw, bo chocia staram
si ledzi wydarzenia w ich kraju, nie poczuj ich codziennych
emocji i pragnie. Powiem jednak

Szachy
na emeryturze
RADOSAW
RZESZOTEK

W szachach jak wiadomo nie

chodzi o przesuwanie figur, ale takie ich ustawianie, by ograniczy
manewry przeciwnika. Zupenie
jak w polityce. Najlepsi szachici
potrafi przewidzie nawet kilka
kolejnych ruchw rywala. Podobno w tej kwestii najlepszym polskim szachist politycznym jest
Jarosaw Kaczyski.

By moe to prawda. Moe i

pozostali polscy zawodowi politycy te s takimi szachistami i caymi dniami knuj i kombinuj, jak
tu wymanewrowa przeciwnika.
Kiedy wykona roszad, ktrego
pionka zbi, na ktrego konia postawi...
Niestety mao ktry polityczny
szachista pamita, e szachownic

stopka redakcyjna
otwarcie: nie yczyem Trumpowi zwycistwa. Wci bowiem
burzy si we mnie krew, gdy kto
buduje swoj pozycj w polityce
na dzieleniu ludzi, straszeniu ich,
wykorzystywaniu najpodlejszych
stereotypw, a brak wiedzy i kompetencji prbuje przedstawi jako
swj atut. Wci nie umiem pogodzi si z cynizmem wspczesnej
polityki. W moim jake naiwnym
spojrzeniu na wiat za co takiego
nie powinno si dostawa nagrody.
Amerykascy jzykoznawcy
tradycyjnie ogosili wanie sowo
roku, ktre powtarzao si najczciej i miao najwikszy wpyw na
losy wiata. W tym roku wygraa
post-prawda, nieobecny w jzyku polskim (chocia ju w polskiej
rzeczywistoci obecny jak najbar-

dziej) idiom okrelajcy sytuacj,

w ktrej obiektywna prawda ustpuje miejsca przesdom i emocjom. To, e nabieramy si na t
post-prawd, trudno, tak byo jak
wiat wiatem. Gorzej, e przestao
nam to przeszkadza. Polityk, ktry obieca wszystko, by ju dzie
potem wycofywa si z tego rakiem, nie budzi ju naszego zdziwienia czy oburzenia, mao tego,
zaczynamy go rozumie, a nawet
rozgrzesza. Wybory samorzdowe dopiero za dwa lata, ale ju
dzi obiecuj Pastwu, e Toru
po 2018 r. to bdzie zupenie inne
miasto. Trzeci most? Bardzo prosz. Dwie linie metra? aden problem. Tylko eby nikt z Pastwa
mnie potem za to nie rozlicza! To
tylko post-most i post-metro.

Redakcja Tylko Toru

Toru, ul. Curie-Skodowskiej 41
redakcja@pozatorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek
Sekretarz redakcji
ukasz Piecyk (GSM 733 842 795)
Redaktor wydania
Kinga Baranowska
Dzia reportau i publicystyki
Jacek Kiepiski,
Maciej Koprowicz
Dzia informacyjny
Micha Ciechowski, Piotr Lampkowski,
Katarzyna Ochocka
Kultura

jest nasza ojczyzna, a ruchy figur

maj bezporedni wpyw na to, jak
wszystkim nam si yje - wszystkim, z wyjtkiem graczy, bo jak
wiadomo oni karmi si z innej
miski.
Dlatego uwaam, e na naszej
scenie politycznej mamy co najwyej specjalistw od skomplikowanej strategii karcianej gry w
wojn, ktrzy o prawdziwych
szachach pojcie maj takie, jak
krowy o Mgawicy Andromedy.
Nie pamitam, aby ktry z naszych ostatnich rzdw gra dalej,
ni na najblisze wybory, a my wyborcy tak ju do tego przywyklimy, e przestalimy oczekiwa od
zawodowych politykw prowadzenia rozgrywki na dwadziecia albo

i wicej lat wprzd.

Cieszymy si naiwnie, e pjdziemy wczeniej na emerytur,
nie zastanawiajc si, czy w ogle
bdzie z czego nam j wypaci. Na
arenie midzynarodowej dumnie
wstajemy z kolan, przy okazji wychodzc z pokoju, w ktrym akurat
mowa jest o naszej przyszoci. W
gospodarce zacigamy coraz wikszy kredyt, za ktry idziemy na
lody zamiast kupi maszyn do ich
robienia. Wrzeszczymy na siebie,
obraamy si, sortujemy si wzajemnie, gadajc wiecznie o przeszoci i rozliczeniach za bdy.
A najgorsze jest to, e sami sobie stawiamy mata. Putin zna sowa Bismarcka - Dajcie Polakom
rzdzi, sami si wykocz.

Micha Ciechowski
Zdjcia
ukasz Piecyk, Piotr Lampkowski
Sport
Karol ebrowski
Korekta
Piotr Gajdowski
REKLAMA
Karol Przybylski
(GSM 665 169 292),
Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240),
Agnieszka Korzeniewska
(GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607),
Iwona Zuchniak
(GSM 500 324 572)
reklama@tylkotorun.pl
Skad
Studio Tylko Toru
Druk
Express Media
ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.
***

Potrzebujesz
wicej gazet?

Zadzwo!
Karol Sikorski
669 197 949

Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy

z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim
i prawach pokrewnych Agencja Public
Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze
rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Tylko Toru jest zabronione bez
zgody wydawcy.

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

REKLAMA

Fiat Tipo - w dwch

nowych odsonach!

Po doskonaym przyjciu przez Polakw Fiata Tipo, ktrego wersja sedan zostaa sprzedana
w Polsce w liczbie 2000 egzemplarzy, nadesza pora na kolejne odmiany tego modelu
Zbigniew Juchniewicz

Aby doczy do zamknitego

grona osb, ktre jako pierwsze
zobacz na ywo piciodrzwiowe
wersje bestsellerowego Tipo, wystarczy wej na stron www.tipo.
fiat.pl, a nastpnie wybra z listy
swoje wojewdztwo i konkretny
salon Fiata, przy ktrym s podane daty pokazw oraz wypeni
krtki formularz. Wkrtce na podany adres mailowy otrzymamy
od Dilera zaproszenie na to wyjtkowe wydarzenie.
W Toruniu Fiat Tipo w odmianie kombi bdzie prezentowany od
2 do 4 grudnia w Galerii Bielawy,
za Tipo w wersji hatchback - w
tych samych dniach- bdzie mona
obejrze w salonie Torital przy ul.
Poznaskiej 152.
Fiat Tipo to nowoczesny samochd kompaktowy, odznaczony
tytuem Autobest w kategorii
Best Buy Car 2016, oznaczajcym
najlepsz ofert dla wikszoci europejskich nabywcw w 2016 roku,
przyznanym przez midzynarodowe jury skadajce si z 26 branowych dziennikarzy motoryzacyjnych. Wyrnienie to premiuje
wyjtkow ofert handlow Tipo
urzeczywistniajc haso Value for
Money" zasadniczy element strategii dla rodziny funkcjonalnych
samochodw Fiata, przedstawiony
w reklamowym motto Tak niewiele trzeba, by mie tak wiele.
Tipo sedan, dostpny w Polsce
od lutego tego roku, bardzo pozytywnie zszokowa rynek niezwy-

kym zestawieniem wyposaenia,

jakoci i ceny zaczynajcej si ju
od 43200 z za auto z klimatyzacj
i radiem UConnect z USB.
Teraz do bestsellerowego sedana doczaj dwie wersje piciodrzwiowe: hatchback oraz Station
Wagon (kombi). Wszystkie trzy
odmiany cz wsplne wartoci,
ale kada z nich charakteryzuje si
wasnym stylem, tak zrnicowanym, jak rne s grupy docelowe:
modzi ludzie, pary czy rodziny, a
take klienci flotowi.
Pod wzgldem wymiarw,
hatchback ma dugo 4,37 m, szeroko 1,79 cm i wysoko 150 cm,
natomiast model kombi zyskuje
dodatkowo 20 cm na dugoci, osigajc 4,57 m. Jego wysoko wynosi
151 cm dziki relingom dachowym
montowanym w standardzie. Szeroko pozostaje niezmienna. Pojemno baganika jest najlepsza
w swojej kategorii: 440 l dla wersji
hatchback i 550 l dla wersji kombi,
wyrniajcej si innowacyjnymi
rozwizaniami, ktre zwikszaj
moliwoci jego wykorzystania.
Wntrza wszystkich trzech wersji Fiata Tipo s przytulne i praktyczne, idealne do komfortowych
podry. Projektanci zastosowali
najnowsze kryteria w zakresie ergonomii, okrelajc parametry przestrzeni dla kierowcy i pasaerw,
aby zagwarantowa maksymaln
wygod. ycie w drodze uatwia
take bogate wyposaenie standardowe oraz liczne pomysowe rozwizania, takie jak innowacyjny

system UConnectTM 7'' HD LIVE

z 7calowym wywietlaczem o wysokiej rozdzielczoci i ekranem dotykowym.
Precyzyjn jazd, doskona
przyczepno oraz moliwie najwyszy komfort dla pasaerw zapewnia niezawodny ukad zawieszenia: z przodu niezalene koa
z zawieszeniem typu McPherson,
z tyu koa wzajemnie poczone
z belk skrtn. Obie konstrukcje
zostay udoskonalone pod ktem
redukcji masy, co przekada si na
obnienie spalania.
W chwili wprowadzenia na ryTylko Toru

. 18 listopada 2016

nek, w gamie Tipo zastosowano

prost i liniow logik: trzy nadwozia, trzy wersje wyposaenia,
trzy jednostki napdowe z trzema
rnymi typami zasilania i trzy rodzaje przekadni. Sedan, hatchback
i kombi bd dostpne w wersjach
wyposaenia Pop, Easy i Lounge. Gama silnikw Euro 6 oferuje
jednostki napdowe zasilane olejem napdowym, benzyn i silniki
z podwjnym zasilaniem: benzyna
i LPG. S to silniki turbodiesel 1.3
Multijet o mocy 95 KM i 1.6 Multijet o mocy 120 KM, dostpne
rwnie w wersji eco; benzynowy

silnik 1.4 16v Fire o mocy 95 KM

oraz 1.4 T-Jet o mocy 120 KM oraz
1.6 E-torQ o mocy 110 KM. Ofert
uzupenia jednostka napdowa 1.4
T-Jet o mocy 120 KM o podwjnym
zasilaniu: benzyna i LPG. Silniki
te wsppracuj z trzema typami
skrzyni biegw - z picioma przeoeniami dla silnika 1.3 Multijet i
z szecioma dla pozostaych silnikw - automatyczna z konwerterem
momentu dla silnika benzynowego
1.6 i automatyczna z podwjnym
sprzgem dla 1.6 Multijet o mocy
120 KM.

TEMAT NUMERU

Comorovsky vs Douda

W ostatnich tygodniach oczy caego wiata zwrcone byy na USA. Walka midzy Donaldem Trumpem a Hillary Clinton
zdawaa si interesowa wszystkich mieszkacw globu. Jak wybraby grd Kopernika?
Piotr Lampkowski | fot. autor
Emocje podczas kampanii o fotel
45. prezydenta Stanw Zjednoczonych wykroczyy daleko poza
to, co widzielimy dotychczas.
Zapytalimy ludzi zwizanych z
Toruniem i USA o ich zdanie na
ten temat.
Marta Zucker, pisarka pochodzca z Torunia, mieszka na stae w USA:
- Prawo do gosowania w USA
mam dopiero od niedawna, wic
te wybory byy moimi pierwszy-

Polsce, kiedy Bronisaw Komorowski startowa z przewag, a zakoczyo si wygran Andrzeja Dudy.
Niewykluczone, e by to efekt
ukrywania przez wyborcw swoich prawdziwych preferencji politycznych, przez co sondae daway
zafaszowany obraz poparcia dla
kandydatw.
W mojej opinii wybr Donalda
Trumpa na prezydenta bdzie szkod dla powagi i prestiu samego
urzdu prezydenta w Stanach. Po-

Marta Zucker napisaa m. in. ksik

o kobietach w Dolinie Krzemowej.

mi. Byam przekonana, e Hillary

Clinton wygra. Wskazyway na to
sondae, ktre w wikszoci typoway zwycistwo kandydatki Partii
Demokratycznej. Podobnie byo w

dobn sytuacj mamy w przypadku

pierwszej damy, ktra braa udzia
w rozbieranych sesjach fotograficznych. Nie mam nic przeciwko nagoci, jednak wydaje mi si, e to

godzi w pozycj pierwszej damy.

Przyczyn wygranej Trumpa
mona upatrywa w kilku kwestiach. Jak wynika z powyborczych
bada, wiele osb, ktre wczeniej
gosoway na charyzmatycznego
Obam, czyli na demokratw, tym
razem dao si uwie Trumpowi.
Wpyw na wynik miaa rwnie
saba kampania Clinton, ktra
przegraa nawet w tradycyjnie demokratycznych stanach, np. w Pensylwanii.
Wielu wyborcw nie chciao te
gosowa na Hillary Clinton, ktra
wedug nich reprezentuje tylko establishment.
Donald Trump jest czowiekiem
nieobliczalnym i boj si, e dalej bdzie brn w nonsensy, ktre
gosi. A jego sowa niewiele znacz. Jest znikoma szansa na to, e
moe chocia otoczy si mdrymi
ludmi. Kiedy dowiedziaam si o
jego wygranej, zy napyny mi do
oczu, zadzwoniam do ma i rozpakaam si.
Jedno, ktra bya si Ameryki, zostaa w cigu kilku miesicy
zastpiona przez podzia na dwa
obozy. Po wyborach pojawi si w
internecie pomys, eby Kalifornia
odczya si od USA. Uwaam, e
to zy pomys, Ameryka jest nadal
jednym narodem i musi pracowa
dalej nad t jednoci.

Trump to facet nadajcy si do reality show, ktre zreszt prowadzi

swego czasu, a nie do kierowania
potg wiatow. To nieobliczalny
czowiek, ktry w dodatku ma od
teraz dostp do kodw nuklearnych. Jeli podtrzyma to wszystko,
co mwi w czasie kampanii, to
stosunki pomidzy USA i Polsk
raczej nie bd najlepsze. Jestemy
na kade ich zawoanie, bierzemy
udzia we wszystkich akcjach militarnych wsplnie z nimi, a od ponad 20 lat nie moemy si doczeka
ruchu bezwizowego przy wyjedzie
do USA. Myl, e za jego kadencji
raczej si tego nie doczekamy.

Micha Derkowski, waciciel toruskiej restauracji Burger MEN:

- Chocia do dawno temu
spdziem w Stanach dwa lata i
nie jestem specjalnie zainteresowany polityk, to jednak ledziem
to, co dziao si podczas kampanii
prezydenckiej. Mimo e mam sporo roboty, postanowiem powici nock na ogldanie wieczoru
wyborczego w USA. Nie jestem
zadowolony z wyboru. aden z
kandydatw nie wydawa mi si
odpowiedni, ale gosowabym na
Hillary Clinton czyli mniejsze zo.

Aaron Feaver, zawodnik druyny footballu

amerykaskiego Angels Toru:
- W moim kraju potrzebne s
due zmiany, ale dla mnie kandydatem, ktry naprawd mg co
zmieni, by Bernie Sanders. Widziaem ogromne poparcie dla niego w kraju, tysice ludzi w marszach
poparcia i nagle okazuje si, e
ostatecznie kandydatk demokratw zostaje Hillary Clinton. Kr
informacje, e bya to ukartowana
gra. Kiedy zobaczyem, e nasza demokracja moe by w pewien sposb sterowana i zmanipulowana,
poczuem si przygnbiony.

REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

Kandydat Aarona
w prawyborach.

Feavera

odpad

Gosowaem na Clinton tylko

dlatego, e bya przeciwko Trumpowi, ale zdaj sobie spraw, e to
aden wybr. Trump nie ma adnego dowiadczenia ani jako polityk, ani jako wojskowy, co pozwala
zweryfikowa kandydata na to stanowisko. To tylko biznesmen, ktry
dosta od rodziny miliony dolarw.
atwo mg inwestowa i odnis
sukces, cho wiele jego biznesw
nie wypalio. Po wygranej Trumpa poczuem ma satysfakcj, e
Clinton przegraa. Jestem pewien,
e za jej prezydentury nic by si nie
zmienio. To Trump reprezentowa
zmian, ktrej ludzie oczekiwali.
Zaraz jednak poczuem si przeraony, bo Trump wyzwoli w wielu
Amerykanach najgorsze rasizm
i ksenofobi, chocia zdaj sobie
spraw, e wiele jego wypowiedzi
byo tylko gr obliczon na zdobycie poparcia.
Teraz musimy stara si, aby
znw ten kraj poczu jedno, bo
wybory bardzo nas porniy. Nie
zamierzam rozpacza, bo mam niewielk nadziej, e Trump okae
si godny stanowiska. Jeli tak si
stanie, bd go popiera. Pki co
musimy zacz budowa most nad
przepaci, jaka dzieli Ameryk.

TEMAT NUMERU

Ameryka pokazaa rodkowy palec

O kampanii prezydenckiej w USA, skutkach wyboru Donalda Trumpa na kolejnego prezydenta i o tym, co to moe oznacza dla Polski,
z amerykanist z Katedry Dziennikarstwa i Komunikacji Spoecznej UMK dr. ukaszem Wojtkowskim rozmawia Piotr Lampkowski
Ameryka zdya przyzwyczai nas
do tego, e kampania prezydencka
jest tam niesamowicie ostra. Jednak
o tegorocznych wyborach mwi si
jako o najbrutalniejszej kampanii w
historii. Czy tak byo w rzeczywistoci?
Dla mnie bya ona nie tyle brutalna, co zupenie nieoparta o fakty, zwaszcza ze strony Donalda
Trumpa. W jego mniemaniu w tej
kampanii mona byo mwi, co si
tylko chce - to i tak si sprzeda, bo
trafia na podatny grunt. Pozwalay
mu te na to media i pozwalaa mu
na to partia, ktra nie staraa si
przywoa go do porzdku. Stara
si rwnie rozbudzi wrd swoich wyborcw sentyment za tym,
co ju mino, i to si udao.

wane z powodu arytmetyki wyborczej. To miejsce, ktre demokraci pomijaj od dawna, co czsto
si im zarzuca. Zachowuj si tak,
jakby w Ameryce istniao tylko
Wschodnie i Zachodnie Wybrzee.

Do kogo mwi Trump?

Jego wypowiedzi nie byy kierowane do jednej konkretnej grupy, ale
do kilku, o ktrych Trump wiedzia, e jego przekaz moe pa na
podatny grunt. Mwi m.in. do klasy robotniczej ze rodkowego Zachodu Stanw Zjednoczonych (Midwest). Tam zaszy bardzo gbokie
zmiany spoeczno-ekonomiczne i
dodatkowo jest to miejsce bardzo

Zaoyem si o wino i przegraem.

Stawiaem na Clinton i wiedziaem,
e Bernie Sanders nie wygra. Czuem, e Trump moe zaj daleko
- ale nie, e zostanie prezydentem.
Wierzyem w to niemal do koca.
Jego triumf by moliwy te dziki
temu, e republikanie cierpi od
kilku lat na kryzys przywdztwa.
Trumpowi udao si pozyska zarwno tradycyjny elektorat konser-

Czy przyszo panu na myl, e Donald Trump moe wygra?

watywny, jak i np. ewangelicznych

republikanw, co jest do trudne
- zwaywszy na wszystkie zarzuty,
jakie pady w jego stron podczas
kampanii. Nie wiem nawet, czy on
jest republikaninem, ale po tym co
mwi, jak mwi i jak si zachowuje,
uwaam go za biaego suprematyst i faszyst. Takimi te ludmi si

Kiedy tracisz prac w USA, pastwo ma

ci niewiele do zaoferowania - poza tym,
e musisz teraz szuka kolejnej pracy lub
nawet dwch.

dr ukasz Wojtkowski
fot. Filip Kowalkowski

otacza.
Z drugiej strony mielimy niesamowicie nudn Hillary Clinton, ktra
by moe jest bardzo dobrym politykiem i urzdnikiem, ale nie jest
w stanie zbliy si do ludzi. Przez
cay czas ma przyklejony do twarzy sztuczny umiech, stara si by
blisko wyborcw, ale to nie dziaa. Ona rwnie pozwolia mwi
Trumpowi, co tylko przyszo mu

do gowy.
Ameryka pokazaa Clinton i establishmentowi rodkowy palec, wybierajc Trumpa?
Dua cz ludzi bya zmczona i
oburzona waszyngtosk polityk,
ktr reprezentowaa Clinton. Zarwno ona, jak i amerykaskie elity
od lat nie byy w stanie dotrze do
wielu tradycyjnych grup spoeczestwa, takich jak np. rolnicy lub klasa
robotnicza. Trump doskonale wyczu ich strach przed tym, e coraz
wicej fabryk jest zamykanych, a w
pozostaych pracuj za nisze stawki robotnicy z Ameryki Pd. Kiedy
tracisz prac w USA, pastwo ma
ci niewiele do zaoferowania - poza
tym, e musisz teraz szuka kolejnej pracy lub nawet dwch. Trump
by tu niesamowicie sprawny i skuteczny, wykorzystujc te nastroje
nostalgii za siln Ameryk.
Czy mona mwi o podzielonej
Ameryce na wzr tego, co obserwujemy np. w Polsce?
W pewnym sensie tak. Naley
jednak uj spraw w kontekcie
globalnym. Od 20-30 lat globalny
kapitalizm powoduje narastanie

nierwnoci w spoeczestwie. Narodzia si bardzo dua grupa ludzi

oburzonych tym stanem rzeczy. Do
tego nakada si kwestia terroryzmu muzumaskiego. Polityczne
sympatie spoeczestwa zaczynaj przechodzi na stron narracji
odwoujcej si do wsplnoty zamknitej, narodowej. Ten zwrot
przybiera rne twarze: PiS-u w
Polsce, Brexitu w Anglii, Le Pen
we Francji, prawicowego zwrotu w
caej Europie rodkowej i Wschodniej itd.
Jak wybr Trumpa na prezydenta
wpynie na stosunki Polski z USA?
Jeli Trump bdzie si trzyma tego,
co mwi podczas kampanii, to
szykuj si strasznie trudne lata.
Martwi zwaszcza zapowied nieingerowania w agresywne posunicia
Rosji, nawet jeli ta bdzie upomina si o terytoria czonkw NATO.
Rosja gra na nacjonalistycznych
sentymentach, zarwno wspierajc
partie prawicowe w Europie, jak i
ciepo wypowiadajc si o Trumpie,
susznie liczc na jego wzajemno.
By moe za 3-4 lata nie bdziemy
ju y w wiecie, jaki znamy teraz.
REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

LUDZIE

Ksiyc ma ksztat
umiechu
Modzie z Torunia wrcia z piciotygodniowej misji w Zambii

Micha Ciechowski | fot. archiwum prywatne

Ostatniego dnia misji kilkuletni
chopiec zapyta, czy wolontariuszka zostawi mu swoje rowe buty damskie, rozmiar 38.
Przyoy jeden do malutkiej,
bosej stpki. Drugi z umiechem
podarowa koledze. Cieszyli si
tak, jakby im kto przychyli nieba.
Dla omiu toruskich wolontariuszy przygoda z Czarnym Ldem
rozpocza si ju zim. Dziki integracji oraz zbirkom pienidzy
pod koniec lipca spotkali si na
warszawskim Dworcu Centralnym, aby przez Austri i Zjednoczone Emiraty Arabskie dotrze do
Kasisi, miejscowoci pooonej 20
kilometrw na pnocny wschd
od stolicy Zambii Lusaki. Tam
od wschodu do zachodu soca
pracowali na polu i opiekowali si
dziemi z sierocica.
W Kasisi dzieci nie maj zabawek. Bawi si tym, co same

stworz ze mieci. Wolontariusze

z Torunia przez pi tygodni opiekowali si maluchami z sierocica.
Nie zabrako take wsplnej zabawy. Razem - bez podziaw, cho
wrd nich przebyway dzieci chore na AIDS. Tam nie ma lepszych i
gorszych. Kady jest rwny.
- Gdy wypowiadalimy na dobranoc mu gone bwino, wychodzc z sierocica, ju tsknilimy
i chcielimy tam wrci nastpnego dnia - mwi Ksenia Kopko,
wolontariuszka. To miejsce koio kad, nawet niewyobraalnie
gbok blizn. Wiedziaam, e nie
bdzie atwo.
Picioletni projekt Jezuickiego
Centrum Spoecznego W Akcji
ma da moliwo pracy ludnoci
zamieszkujcej poudniow Afryk. W tym roku wolontariusze
kopali doki w wysuszonej glebie,
nawadniali j i sadzili moring
- drzewo synce z waciwoci
leczniczych. Obecnie zbieraj fun-

dusze, by sfinansowa projekt budowy sytemu nawadniania.

- Podczas naszych prac na polu
poznalimy miejscowego nastolatka, ktrego marzeniem byo
nauczy si jedzi na snowboardzie, cho nigdy nie widzia niegu - mwi wolontariuszka. - Wiele osb ma marzenia, na ktrych
realizacj bardzo ciko pracuj.
Dziesicioletni chopiec zaczepi
mnie, pytajc, czy naucz go wiza buciki. Tam dzieci albo nie
maj obuwia, albo posiadaj dwa
rne, czsto porwane buty. Usiadam z gromadk nastolatkw i
kademu po kolei wizaam sznurwki po kilkanacie razy. Pniej
cay wieczr przepakaam.
Wolontariusze z Torunia dowiadczyli niebezpieczestw Afryki rwnie na wasnej skrze. Do
pokoi zakraday si pajki wielkoci rki. Pod dom wpezay jadowite we - mamby pospolite.
W zetkniciu z tymi gadami bosi

Gibson, chopiec z grupy Bejbikw z sierocica w Kasisi,

z umiechem pozowa do kadego zdjcia.

mieszkacy wioski nie maj szans

na przeycie.
- W ostatnim dniu pobytu jeden z moich ulubiecw zapyta,
czy zostawi mu swoje rowe
buty - opisuje Ksenia. - Powiedziaam, e rozmiar 38 bdzie dla niego za duy. Przyoy but do swojej
maej stpki i powiedzia: nie,
bd dobre!. Zaoy wic jeden
but na nog, drugi za podarowa
koledze. Dziewczynom zostawiymy wszystkie swoje dusze
sukienki. W Polsce kadego dnia
moemy kupi kilka takich ubra.
Tam mieszkacy przez lata chodz
w podartych rzeczach. I nie chodzi
o to, e nie maj chociaby supermarketw, bo s. Chodz godni i
nieubrani, poniewa koszt trzech

kostek sera to rwnowarto ceny

umywalki z szafk.
Afryka uczy nas pokory, zabiera wysoko w chmury, by za chwil
zderzy z brutaln rzeczywistoci.
Ukazuje, jak tracimy czas, ktry w
Polsce moglibymy przeznaczy
dla innych. Rzeczywisto nie ma
granic, a najskrytsze marzenia s
na wycignicie rki. Jak mwi
sami wolontariusze - ich misja to
nie odwaga. To ch niesienia pomocy drugiemu czowiekowi. Tego
nie przeliczy si na adne pienidze. W Zambii najwaniejsz walut jest dobro. Mimo wielkiej biedy obcy sobie ludzie odnosz si
do siebie z wielkim szacunkiem i
radoci. Tam nawet ksiyc ma
ksztat umiechu.

sprawiaj, e Nest Bank jest tak wyjtkowy. Nasi pracownicy otrzymuj pakiet szkole specjalistycznych
oraz oglnorozwojowych, ktre
sami wybieraj. Zapraszamy do oddziau Nest Banku w Toruniu.

Kontakt:
Nest Bank w Toruniu, ul. Lubicka
37/16, 87-100 Toru
Oddzia czynny w godz. 9:30-17:00
nr tel. (56) 475 10 00

REKLAMA

Rodzinne bankowanie
W Nest Banku wiemy, e w rodzinie liczy si kada zotwka. Wiemy te, e dla rodzicw zaatwianie urzdowych spraw nie jest proste, a stanie w dugich kolejkach do okienek
czasami wrcz niemoliwe. Dlatego tutaj wszystko wyglda inaczej. Nest Bank wanie
otworzy oddzia w Toruniu
- Nest Bank chce by blisko ludzi.
Na przekr trendom stawiamy na
sie placwek, a nie tylko bankowo mobiln i internetow.
Chcemy, by klient mg w swobodnej atmosferze porozmawia
z doradc, bez kolejek i formalnoci. Nest to po angielsku gniazdo i taki wanie jest nasz bank:
przyjazny, w ktrym mona poczu si jak w domu - mwi Anna
Knap, dyrektorka toruskiego
oddziau Nest Banku.
Dzi Nest Bank ma 52 oddziay
wasne w caym kraju i ponad 70
placwek partnerskich, w przyszoci ma ich by 350. Nest Bank
to nowa marka na polskim rynku, chocia powsta z poczenia
dwch bankw: Smart Banku i BIZ
Banku. Ten pierwszy by pionierem
bankowoci mobilnej, drugi specjalizowa si w obsudze przedsibiorcw. Z dowiadcze obydwu
wyrs Nest Bank. Dzi to jedyny
w Polsce bank, ktry oferuje konto
naprawd za darmo. Przelewy internetowe, karta debetowa, wypaty
we wszystkich bankomatach to
naprawd nic nie kosztuje. I to bez
adnych warunkw. 3-miesiczna
Nest Lokata Witaj z oprocentowa-

niem a 4% w skali roku to z kolei

pewny zysk na dobry pocztek
przygotowana specjalnie dla nowych klientw Nest Banku.
Bardziej ni papiery liczy si twj biznes
niadanie dla przedsibiorcw zainaugurowao dziaalno
toruskiego oddziau Nest Banku.
4 listopada na ul. Lubickiej 37 spotkali si waciciele lokalnych firm i
przedstawiciele wolnych zawodw,
by pozna ofert nowej marki na
polskim rynku. BIZNest Konto to
rachunek dla firm za bezwarunkowe 0 z. Na co jeszcze mog liczy
prowadzcy dziaalno gospodarcz? BIZNest Kredyt dla Firm Nest
Banku zaj 1. miejsce w rankingu
portalu Comperia.pl. To kredyt do
550 tys. z na dowolny cel biznesowy, mona go uzyska w 24 h przy
minimum formalnoci, wystarczy
PIT za ostatni rok obrotowy. Wyrnia go dugi okres spaty do
144 miesicy.
Rodzinne oszczdzanie
Z kontem Nest Rodzinne
Oszczdnoci oszczdzasz na potrzeby swoje, twoich dzieci lub
wnukw. To poczenie bezpatnego konta oszczdnociowego oraz
atrakcyjnej premii za regularne

oszczdzanie i liczb posiadanych

dzieci. Premia ronie wraz z okresem oszczdzania i liczb twoich
dzieci. Wybierasz deklarowany
okres oszczdzania: 5, 10, 15 lat.
Im duej oszczdzasz, tym wiksz premi zyskujesz. Po kadym
zakoczonym roku oszczdzania
Nest Bank wypaca premi, ktra
ronie wraz z liczb zarejestrowanych w programie dzieci. Moesz
zarobi nawet do 30% w 15. roku
oszczdzania.
Specjalnie dla rodzicw Nest
Bank oferuje te moliwo zoenia wniosku o wiadczenia wychowawcze w ramach programu
Rodzina 500+ bez wychodzenia z
domu. Logujesz si na konto, wypeniasz wniosek, a na adres e-mail
dostajesz Urzdowe Potwierdzenie
Odbioru. Po rozpatrzeniu wniosku
i przyznaniu wiadczenia co miesic otrzymujesz wypat rodkw
na dowolne konto wskazane we
wniosku.
Praca w Nest Banku
Nest Bank to miejsce dla osb
otwartych i nastawionych na rozwj. Do naszej nestowej rodziny
zapraszamy ludzi przedsibiorczych i optymistycznych te cechy
Tylko Toru

. 18 listopada 2016

HISTORIA

Stary Toru odkryty?

Sensacja na skal europejsk coraz bliej. Po latach poszukiwa znaleziono namacalne lady pierwszej
osady krzyackiej na ziemi chemiskiej. Wiosn maj ruszy w tym miejscu badania archeologiczne
Jacek Kiepiski | fot. autor
Stary Toru w gminie Zawie
Wielka to dzi niewielka wioska
w pobliu wau przeciwpowodziowego midzy Przysiekiem a
Grskiem. Przekazy historyczne
mwi jednoznacznie - to tutaj
znajdowao si pierwsze krzyackie miasto na ziemi chemiskiej,
ktre po jakim czasie przeniesiono w gr rzeki, gdzie do dzi istnieje. Taka jest historia Torunia.
Problem w tym, e do dzi tego
pierwotnego Torunia nikt nie
znalaz.
- Ten temat mczy mnie od 1994
roku. Przez lata studiowaem rda historyczne, by wreszcie zaj
si poszukiwaniami w terenie. Udao si w tym roku - mwi Andrzej
Walczyski, historyk-regionalista,
dyrektor Zespou Szk w Grsku.
- Wraz z archeologiem Marcinem
Krystkiem i mionikiem historii
Robertem Babiarzem nie mamy
wtpliwoci, e wiemy, gdzie sta
tutejszy koci pod wezwaniem
Jana Chrzciciela. Odnalelimy
jego dachwki, a o odkryciu poinformowaem Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw.
Wiadomo, e siedmiu ryce-

Andrzej Walczyski prezentuje znalezisko.

rzy krzyackich wraz z knechtami przeprawio si na lewy brzeg

Wisy, czyli na teren pldrowanej
wwczas przez Prusw ziemi chemiskiej, latem 1231 roku. Zajli
teren na wzgrzu z dbem. Byo
to strategiczne miejsce naprzeciw
ujcia Strugi Zielonej, traktowanej
wwczas jak szlak do Wisy.
- Z historii Torunia wiemy, e

miasto lokowane zostao w 1233,

a w 1235 przenoszono si std, ze
Starego Torunia, gdzie krzyakom
doskwieray powodzie, do zakadanego wanie miasta nieco w
gr Wisy - przypomina historyk.
- Jednak wiadomo rwnie, e do
1263 tu, gdzie jestemy, w pierwotnym Toruniu, mia swoj siedzib
konwent 12 krzyackich rycerzy.

Czyli przez 32 lata istniao miasto

Stary Toru. Warto zauway, e
Nowe Miasto w Toruniu powstao
w latach 1262-63. Zbieno dat nie
jest przypadkowa, najpewniej wielu
mieszkacw toruskiego Nowego
Miasta przenioso si z zagroonych terenw w Starym Toruniu.
Koci w Starym Toruniu istnia jednak nadal. W 1346 wielki
mistrz Heinrich Dusemer wyda
dokument, w ktrym mowa o tyme kociele i pobliskim cmentarzu,
gdzie leay szcztki wielu krzyakw. I ten wanie koci by przez
lata przedmiotem szczeglnych poszukiwa. Przecie nie mg zapa
si pod ziemi!
- Jeszcze w 1514 krl Zygmunt
Stary nakaza toruskiej Radzie
Miasta przywrcenie opieki duchowej i odbudow kocioa w Starym
Toruniu - dopowiada Andrzej Walczyski. - Pewnie zosta odbudowany, skoro podczas likwidacji parafii
w 1528 roku srebra przeniesiono do
kocioa w. Janw w Toruniu.
O pozostaociach dawnego
zamku wspomina Mieczysaw Orowicz w 1924 roku. Twierdzi, e
znalaz si w przebudowanym wale
przeciwpowodziowym.
Idziemy

w to miejsce. Zestawienie starych

map z terenem daje do mylenia.
Istniejcy od 1586 roku wa zmieni
w pewnym miejscu przebieg. Czy
kryje resztki budowli?
- Koci pooony jest nieco w
stron Torunia - zdradza historyk
i ruszamy tam waem. - Do czasu
rozpoczcia bada archeologicznych wolabym nie podawa w prasie dokadnej lokalizacji. Wiemy, e
ziemia w tym miejscu kryje cegy
i dachwki. Te, ktre znalelimy,
zostay ju zbadane - pochodz z
XIV wieku. Upewniem si, analizujc zestawienie tej lokalizacji z
miejscami przebadanymi w latach
1976-80, gdy trway tu intensywne
poszukiwania. Akurat w tym miejscu dotd nie kopano!
Odkryciem interesuj si ju naukowcy. Archeolog prof. Andrzej
Kola by na miejscu, oglda znalezion ceramik. Badania mogyby
ruszy wiosn przyszego roku, jeli na przeszkodzie nie stanie brak
funduszy. Krtko mwic - sponsorzy chtni sfinansowa badania
pierwotnego Torunia s mile widziani. Zagadk dokadnej lokalizacji tego owianego legend miejsca
warto wreszcie rozwika.
REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

AIDS

I e ci nie opuszcz
a do mierci
Rocznie w naszym regionie na obecno wirusa HIV bada si kilkaset osb

Katarzyna Ochocka | fot. ukasz Piecyk

Miaa 21 lat, gdy zostaa wykorzystana przez znajomego. Wystraszona, sparaliowana, bezwolna.
To by jej pierwszy raz, pojawia
si krew... Po kilku miesicach
dowiedziaa si, e jest zakaona.
Sprawca nie by zdziwiony, gdy
wykrzyczaa mu wynik testu...
Ania miaa za sob pobyt w
domu dziecka, depresj. O zakaeniu dowiedziaa si przypadkiem.
Kilka miesicy po stosunku dostaa uczulenia i szukaa przyczyn w
internecie. Zaniepokoia si, gdy
trafia na haso HIV. Postanowia zrobi test. Na badanie posza
razem z wczesnym chopakiem.
Wynik Ani by pozytywny, Pawa
nie, jednak on jej nie zostawi. Gdy
o chorobie Ani dowiedzieli si jego
rodzice, pojawiy si problemy.
Grozili jej mierci, wmawiali, e
zabija im syna. W kocu Ania i Pawe si wyprowadzili. Niestety stan
psychiczny 21-latki zacz si po-

garsza. Podobnie byo z Pawem,

ktry nie wytrzymywa naciskw
rodzicw. Po ponad dwch latach
zwizek si rozpad.
- Depresja i samotno wpdziy mnie w uzalenienie od alkoholu i prb samobjcz zwierza
si nam Ania. - Ale miaam prac,
nigdy nie pozwoliam sobie na jej
zaniedbanie. Niestety trafiam do
szpitala. Nie miaam kasy na wynajcie pokoju, wyrzucili mnie z
pracy.
Przez miesic mieszkaa w
orodku dla bezdomnych, ale zdoaa si odbi. Szukaa pomocy w
wielu stowarzyszeniach. Od trzech
lat chodzi do terapeuty, leczy stany
lkowe spowodowane nienawici
ludzi. Nadal ma problemy z samoocen i wtpliwoci co do swojej
kobiecoci, ale kontakt z innymi
zakaonymi i terapeut pomaga.
- Powiedziaam o chorobie rodzicom zwierza si. - Miaam
nadziej, e si ogarn, e bd mi

wspczu, niestety si nie przejli... Ale ja jestem silna.

Choroba jej nie przytacza.
Mimo zaznanych krzywd, bije
od niej energia. Znalaza prac,
wynajmuje pokj, nie pije. Nie
wszystkim mwi, e jest zakaona.
Zdradza to tylko bliskim w SMS-ie
albo mailu. To jak test przyjani.
Wtedy wie, na kogo moe liczy.
- Kady czowiek zakaony HIV
ma takie samo prawo do opieki,
wsparcia i szacunku. Niezalenie
od tego, czy jest gejem, narkomanem, osob rozwiz uwaa.
- adne z nich nie prosio o zakaenie. Trzeba szerzej spojrze
na czowieka: na to, kim jest, jakie
ma wartoci, zalety, a zwaszcza
na jego przeszo. Moe zamiast
pogardy i strachu obudzi si w ludziach wspczucie lub podziw dla
walki. Ja poznaam niesamowite
osoby, ktre byy narkomanami i
gejami i nie wyobraam sobie, by
mogo ich zabrakn. Prosz was

REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

Badanie na obecno wirusa HIV trwa kilkanacie minut. Poprzedzone jest rozmow z psychologiem.

tylko o chwil uwagi, bycie najpierw poznali histori czowieka, a

potem go oceniali.
Nie myli o chorobie. Jedynie
codzienna dawka leku jej o niej
przypomina. Ania chciaaby dzieli si swoimi dowiadczeniami z
innymi. Opowiada nie o HIV, ale
o pobycie w domu dziecka czy syndromie Dorosych Dzieci Alkoholikw. Chce jednak, by jej choroba
miaa jak warto. Jeli ju j ma,
to po co...
- To, kim jestem i jakie mam
wartoci, zawdziczam niesamowitym osobom, ktre daway mi
mio, wsparcie i zrozumienie
mwi Ania. - Pokazay, e to, e
jestem ofiar przemocy i patologii,

nie oznacza, e jestem gorsza i skazana na porak, ycie na marginesie. Ich wiara i ciepo uratoway
mi ycie. Obcy, a jednak blisi ni
rodzina.
Jak informuje prezes toruskiego Stowarzyszenia Wolontariuszy Razem Andrzej Olczyk, w
punktach diagnostyczno-konsultacyjnych w Toruniu i Bydgoszczy
rocznie bada si ok. 900 osb. W
ubiegym roku 12 przebadanych
dowiedziao si, e s zakaeni, w
tym roku kilkoro...
*Na yczenie bohaterki nie podajemy jej
miejsca zamieszkania.

Nigdy nie jest za pno

AIDS

Nigdy nie jest za pno, by uwaa, by zrobi test, by si leczy. Nigdy te nie jest za pno, by pogbia wiedz i nie kierowa
si stereotypami. Z Arturem Murasem, edukatorem z toruskiego Stowarzyszenia Wolontariuszy Razem, o koncercie z okazji
wiatowego Dnia AIDS oraz o osobach zakaonych i profilaktyce rozmawiaa Katarzyna Ochocka
Jak najczciej dochodzi do zakaenia wirusem HIV?
Poprzez kontakt naszej krwi z
krwi zakaon oraz wymian pynw podczas stosunku. Duy bd
robi zakaeni mczyni, ktrzy
nie uywaj prezerwatyw. Do zakaenia nie dochodzi tylko przez
sperm, ale i wydzielin z czonka.
Wydzielina z pochwy take zakaa.
Mleko matki karmicej rwnie.
Ryzykowne jest uywanie niesterylnej igy, prawda?
Tak, i to nie tylko przez narkomanw, ale te tatuaystw z osiedla.
Lepiej wybra si do salonu. Kiedy tylko dojdzie do ryzykownego
zachowania, bliskiego kontaktu
z kim, kogo nie znamy, zrbmy
test. Zawsze istnieje ryzyko zakaenia nie tylko HIV, ale i innymi
chorobami. Badanie jest w peni
anonimowe, a punkty konsultacyjno-diagnostyczne mieszcz si w
Toruniu przy Szosie Bydgoskiej 1 i
w Bydgoszczy przy ul. Kujawskiej 4.
Prowadzisz wykady na temat wirusa. O co pytaj suchacze?
Np. o to, czy komar przenosi wiru-

Artur Muras zaprasza na koncert Lecha Janerki, ktry odbdzie

si w klubie Od Nowa 2 grudnia o godz. 19.30.

sa. A nie przenosi, bo HIV to ludzki wirus niedoboru odpornoci,

podkrelam sowo ludzki. Nie
funkcjonuje bez ywiciela, ktremu
pochania limfocyty odpowiedzialne za odporno. Kiedy ta odporno maleje, jestemy naraeni
na wiele chorb, m.in. grulic,
ppaca czy grzybic, ktre u oso-

by z HIV mog prowadzi do AIDS

i mierci. Jeli chory sumiennie zaywa leki, moe by spokojniejszy o
zdrowie.
Co ci najbardziej denerwuje u ludzi zdrowych?
Stereotypy i nierozwaga. Bo zakaeni to nie tylko osoby homosek-

sualne i narkomani. Obecnie jest

coraz wiksze przyzwolenie na
szalestwa ludzi modych. Na
okazjonalne siganie po alkohol i
narkotyki, a take przygodny seks.
To moe by tragiczne. Znam te
przypadek rodziny, ktra mierzya sobie poziom cukru jedn ig.
Jedna z osb miaa HIV, o czym
nie wiedziaa i zakazia pozostaych. Inna historia - kobieta w ciy
trafia do szpitala, ale miaa jakie
komplikacje i lekarze postanowili
zrobi jej test, oczywicie za jej zgod. Okazao si, e bya zakaona. A
doj do tego mogo jeden, jedyny
raz, gdy na studiach zaya doylnie
narkotyk. Wniosek? Rbcie testy!

wsparcia. Zgaszaj si do nas rwnie osoby z podtoruskich miejscowoci, bo u siebie nie czuj si
bezpiecznie.

Czy chorzy mog mie dzieci?

S u nas pary maeskie, jeden z
partnerw jest zakaony, a drugi oraz ich dzieci zdrowi. Pacjent
biorcy leki i dobrze prowadzony
przez lekarza w duej mierze przestaje by zakany. yje jak inni, zapomina o chorobie. Jeli jednak nie
jest w stanie si podnie, niech
szuka pomocy w stowarzyszeniach.
Udzielamy pomocy psychologicznej i prawnej. Tworzymy te grupy

Co roku wsporganizujecie take

koncert z okazji wiatowego Dnia
AIDS.
2 grudnia klub Od Nowa odwiedzi Lech Janerka. Bilety s dostpne
w klubie - w przedsprzeday 40 z,
a w dniu koncertu 50 z. Dochd
przeznaczymy na pomoc zakaonym podopiecznym Stowarzyszenia Wolontariuszy Razem. Na
zorganizowanie wigilii, paczek dla
dzieci oraz na wyjazd integracyjny.

Niedawno na wszystkich chorych

pad cie niepewnoci, prawda?
Tak, Krajowy Program Zapobiegania Zakaeniom HIV i Zwalczania
AIDS na lata 2012-2016 niedugo
si skoczy. Trwaj rzdowe prace nad nowym. Dlatego powstaa
Koalicja 1 grudnia, ktra zrzesza
organizacje wspierajce osoby yjce z HIV, wrd nich jest Razem.
Spotykamy si, by monitorowa sytuacj i nie da o sobie zapomnie
rzdzcym.

REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

10

UMK

Historia tworzona dwikiem

Sfera istnieje od 1996 roku, kiedy w jedn rozgoni poczyo si Radio Bielany i Radio Centrum
Micha Ciechowski | fot. ukasz Piecyk
Radio tworz ludzie - ich emocje, a nawet kichanie czy miech.
Dwik rzdzi si swoimi prawami i jest najtrudniejsz form
ukazywania wiata, ktr ju od
20 lat kreuj dziennikarze Radia
Sfera. 5 listopada w studenckim
klubie Od Nowa odyy wspomnienia.
Materia o znikajcych stanikach Tomasza Pasiuta sta si hitem
obchodw dwudziestolecia jednej
z najsynniejszych studenckich
rozgoni radiowych w Polsce. W
Toruniu spotkali si dziennikarze,
ktrzy na przestrzeni dwch dekad
kadego dnia informowali studentw i mieszkacw miasta o najwaniejszych wydarzeniach.
- Radio Sfera zbudowao fundament mojej pracy zawodowej mwi Tomasz Pasiut, dziennikarz
TVN24. - My - reporterzy - mielimy tam nieograniczon swobod
twrcz. Dzi w pracy miejsca na to
nie ma. Sfera to czas dobrej zabawy,
a nawet dziennikarskich bdw.
Przez cztery lata uczyem si, jak
konstruowa histori i opowiedzie
j dwikiem w dwie minuty. Cho
z radiem rozstaem si jedenacie

Nad jakoci materiaw czuwa Patryk Przybyowski, nowy naczelny rozgoni.

lat temu, wci obserwuj jego prac i trzymam kciuki, aby dalej si
rozwijao.
Sfera przez lata nas zaskakiwaa. Zapisaa si nie tylko w wiadomoci i sercach studentw Uniwersytetu Mikoaja Kopernika,
ale znana jest take torunianom i
dziennikarzom radiowym w caej
Polsce. Przez ostatnie trzy lata o jej

najwyszy poziom dba byy ju redaktor naczelny, a wczeniej reporter z picioletnim staem - Bartosz
Chodorowski.
- Jednym z najwaniejszych dla
radia momentw, ktry koronowa
nasz prac, byo odebranie pi lat
temu medalu Wielkiej Orkiestry
witecznej Pomocy - opowiada
Bartosz Chodorowski. - Przeo-

REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

mow chwil byo przeniesienie

radia w sfer online dziki Joannie
Araszewicz, a take wsppraca ze
studenckim klubem Od Nowa i
transmisja koncertw, ktr zapocztkowa Marcin Centkowski. W
historii zapisze si take organizacja Afryka Reggae Festiwalu czy cyklu wydarze w ramach stworzonej
przeze mnie Koncertowej Fali, po
ktrej wydalimy pyt. Te wanie
kroki milowe zbudoway dzisiejsze
Radio Sfera.
W padzierniku na czele rozgoni stan Patryk Przybyowski.
Jak mwi Bartosz, przekaza w jego
rce Sfer pen pozytywnych ludzi,
ktrzy chc robi co wicej ni tylko zdobywa wiedz teoretyczn.
Zostawia rozgoni z dorobkiem
kilkunastu tysicy reportay i dziesitkiem wspaniaych dziennikarzy.
- Radio Sfera jest kontynuacj
tradycji Radia Centrum i Radia
Bielany - przypomina Patryk Przybyowski. - Tradycja toruskiej
studenckiej radiofonii ma wic
jeszcze dusze korzenie ni dwie
dekady. Razem ze Sfer przeylimy wiele przemian, nie tylko wewntrzradiowych, ale take spoecznych. Radio jest kontynuacj

pracy poprzedniego naczelnego,

ktry zostawi tu kawa swojego ycia, mnstwo wietnych pomysw,
ktre dzi yj nie tylko u nas, ale w
caym rodowisku uniwersyteckim.
Dla mnie radio bdzie miejscem
nie tylko zdobywania warsztatu, ale
take symbolem wielkiej rodziny.
Przez dwadziecia lat Radio Sfera wyksztacio dziennikarzy zwizanych dzi z radiem, telewizj i
pras nie tylko lokaln, ale take t
oglnopolsk. Przy okazji urodzin
radia w toruskiej Od Nowie gocie mogli wysucha przygotowanej specjalnie na t okazj galerii
dwikw, czyli najciekawszych
materiaw radiowych ostatnich
dwudziestu lat.
Kadego dnia, od poniedziaku
do pitku, reporterzy Radia Sfera
kreuj rzeczywisto dwikiem.
Widoczni s nie tylko na ulicach
miasta, ale take obecni w wielu
studenckich pokojach. Jako jedna z
nielicznych rozgoni uniwersyteckich w Polsce Sfera zostaa nazwana kuni talentw - miejscem
szlifowania reporterskich zdolnoci
- ludzi, ktrzy tworz i wysyaj w
wiat same dobre wiadomoci.

BLOKOWISKO

Psie potrzeby

Pechowa
kumulacja
O wyjtkowym pechu moe mwi mczyzna, ktrego policjanci zatrzymali 13 listopada okoo
godz. 13 do rutynowej kontroli
drogowej na ul. kiewskiego.
Chyba nikt z nich - ani zatrzymujcy, ani zatrzymany - nie przewidywa, co si zdarzy.

Lubimy narzeka na brudzce psy, ale czy miasto zapewnia nam warunki, aby tego narzekania byo mniej?
Piotr Lampkowski | fot. ukasz Piecyk
W dzielnicy, w ktrej mieszka
blisko 80 tysicy ludzi i trudna
do ustalenia liczba psw brakuje
miejsc, gdzie mieszkacy mog
wyprowadza swoich pupilw
bez szkody dla estetyki osiedla.
Na Rubinkowie mamy jeden
psi wybieg - przy rogu ul. Bukowej i ul. Niesioowskiego, natomiast na Skarpie s ju dwa przy
ul. Kolankowskiego i za pawilonem Maciej. Chocia wrd
projektw ubiegajcych si o sfinansowanie z budetu partycypacyjnego w tym i zeszym roku
pojawiy si propozycje psich
parkw, nie zyskay wymaganego poparcia. Potwierdza to Spdzielnia Rubinkowo, ktra chciaa
utworzenia wybiegu przy ul. Rydygiera - przepad on jednak w
gosowaniu.
- Uwaam to za wielki paradoks - due osiedle pozbawione
praktycznie takich miejsc mwi
dyrektor Wydziau rodowiska

i Zieleni Urzdu Miasta Szczepan Burak. - Na razie bdziemy

przebudowywa miejsce dla psw
przy ul. Niesioowskiego, ktre
cieszy si duym zainteresowaniem. Sami mieszkacy nas o to
prosili.
Wedug zapowiedzi maj tam
by zmienione niektre urzdzenia, zwaszcza te, ktre nie przycigay uwagi czworonogw, wymieniona zostanie rwnie siatka
okalajca plac, pojawi si rwnie
psi behawiorysta, z porad ktrego
bdzie mona skorzysta podczas
spaceru.
- Nie czekajc na rozstrzygnicia w ramach budetu obywatelskiego, chcemy wykorzysta
teren przy ul. Mocarskiego i tam
stworzy kolejny wybieg dla psw
mwi Szczepan Burak. - Oprcz
tego chcemy zachca spdzielnie, aby same te inwestoway w
tego typu infrastruktur na swoich terenach.
Wybieg przy ul. Kolankowskie-

11

Kolejny wybieg dla psw ma powsta przy ul. Mocarskiego.

go, chocia utworzony na prob

mieszkacw dwa lata temu, nie
cieszy si specjaln atencj wacicieli psw.
- Rwnie to zauwayem
potwierdza dyrektor Burak. - Wida to zwaszcza po tzw. urobku
ze mietnikw umieszczonych na
terenie wybiegu.
Mimo to spdzielnia planuje
w ramach konsultacji spoecznych dotyczcych urzdzenia czci lasw miejskich wykorzysta

ich cz przy widekach ulic Ligi

Polskiej, Przy Skarpie i Bolta na
utworzenie kolejnego wybiegu.
Co ciekawe, zdaniem dyrektora
Buraka zaczyna zmienia si spoeczne postrzeganie kwestii zbierania psich odchodw.
- Jeszcze dwa-trzy lata temu
miano si ze mnie, kiedy sprztaem po swoim psie, teraz ci, ktrzy tego nie robi, zaczynaj by
w mniejszoci dodaje Szczepan
Burak.

Podczas sprawdzania dokumentw prowadzcego Hond Civic

stre prawa nabrali wtpliwoci,
czy z percepcj rzeczywistoci u
mczyzny jest wszystko w porzdku. Wstpny test na obecno
narkotykw wykaza, e mieli racj. Poza tym okazao si, e w jego
krwi wykryto 0,24 promila alkoholu. Na dodatek podejrzany prbowa pozby si pudeka, w ktrym
znajdowao si 0,5 grama narkotykw. Wstpne testy wykazay, e
znaleziono przy nim marihuan.
Jakby tego wszystkiego byo mao,
funkcjonariusze szybko zorientowali si, e maj przed sob czowieka poszukiwanego dwoma listami goczymi. Ciy na nim m.in.
kilkumiesiczny wyrok pozbawienia wolnoci wanie za amanie
ustawy o przeciwdziaaniu narkomanii. 28-latek odpowie teraz za
amanie ustawy o przeciwdziaaniu
narkomanii, za co moe mu grozi
do 3 lat wizienia. Mczyzna trafi
do aresztu ledczego.
(PL)
REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

12 STARWKA/LEWY BRZEG

Stary jak
nowy

Najpniej w marcu 2019 roku ruszy przebudowa

mostu im. Pisudskiego. Za t inwestycj id take due
zmiany komunikacyjne
Micha Ciechowski | fot. ukasz Piecyk
Najstarszy most drogowy w Toruniu przejdzie kompleksowy
remont. Przebudowany zostanie
rwnie ukad drogowy ulic w
jego ssiedztwie - placu Armii
Krajowej oraz ulicy Kujawskiej.

budow przeprawy rozpoczy

si ju w poowie 2015 roku, kiedy
opracowano koncepcj powizania
projektowanej Trasy Staromostowej z ukadem komunikacyjnym
miasta. Pniej powsta raport, w
ktrym zawarto wyniki przegldu
- Przebudowa mostu drogowe- mostu. W kwietniu 2016 roku Wygo im. Pisudskiego obejmie m.in. dzia Komunikacji Spoecznej i Incakowit wymian nawierzchni formacji Urzdu Miasta Torunia we
jezdni i barier mostowych mwi wsppracy z Miejskim Zarzdem
Rafa Wiewirski, dyrektor Miej- Drg przeprowadzi konsultacje
skiego Zarzdu Drg w Toruniu. - spoeczne, ktre miay na celu uzyWykonane zostanie take podwy- skanie opinii mieszkacw miasta.
szenie balustrad, zabezpieczenie
W ramach konsultacji i proantykorozyjne konstrukcji stalowej wadzonych prac po pnocnoelementw dolnych, wymiana py- -wschodniej stronie mostu przebuty pomostu lub remont istniejcej, dowane zostan kamienne schody.
sprawdzenie i czciowa wymiana Tam te powstan zejcia dla pieoblicwki kamiennej przyczkw szych do Zamku Dybowskiego z
i filarw mostu.
udogodnieniem dla osb niepePierwsze prace zwizane z prze- nosprawnych. Odtworzone zostan schody na
Kp Bazarow
z ich dyslokacj
w okolice traktu spacerowego
obu stronach
Wedug planw inwestycyjnych po
mostu oraz doprzystanki zlokalizowane zostan na sta- budowane bd
obustronne
cji Toru Glinki, Toru Kluczyki, Toru schody na Bulwar Filadelfijski.
Podgrz oraz Toru Garbaty Mostek.
Te dwie ostatnie
konstrukcje by

Wycinka na dzkiej
Utrudnie w ruchu spodziewa
si mona na ulicy dzkiej. 15
listopada rozpocza si wycinka
drzew, przygotowujca odcinek
trasy do modernizacji drogi.

- W ramach inwestycji zostanie przebudowany odcinek drogi

krajowej nr 91 o dugoci prawie
2,5 km - od ul. Lipnowskiej do ul.

W trakcie remontu mostu pojawi si m. in. zejcie do Zamku Dybowskiego.

moe dodatkowo bd wyposaone w windy. Powstanie rwnie

taras widokowy, peen monitoring
wraz z urzdzeniami pomiarowymi
dla ruchu koowego i rowerowego, nowe owietlenie i iluminacja.
Zmiany czekaj take kierowcw
poruszajcych si placem Armii
Krajowej, gdzie cakowicie przebudowany zostanie ukad drogowy i
pieszo-rowerowy.
Jak mwi Anna Kulbicka-Tondel
z Urzdu Miasta, jednym z tematw konsultacji by problem zwizany z poczeniem komunikacyjnym lewobrzenej czci Torunia
z centrum miasta. W propozycji
mieszkacw znalaza si budowa
pasa tramwajowo-autobusowego.
- Od razu wyjani, e w ramach rewitalizacji nie przewidziano tramwaju na mocie zaznacza
prezydent Torunia Micha Zale-

ski. - Byoby to nieekonomiczne,

gdy planujemy duy projekt, ktry
usprawni komunikacj kolejow,
m.in. modernizacj linii i dodatkowe przystanki, wic linia tramwajowa na mocie drogowym zdublowaaby ten projekt.
Toruski magistrat szykuje si
do realizacji projektu BiT-CITY II.
W jego ramach planowana jest nie
tylko modernizacja dworcw Toru Miasto oraz Toru Wschodni,
ale take budowa nowych przystankw na linii 353 przebiegajcej
przez Toru i czcej stacj Pozna Wschd ze Skandaw.
- Wedug planw inwestycyjnych przystanki zlokalizowane zostan na stacji Toru Glinki, Toru
Kluczyki, Toru Podgrz oraz Toru Garbaty Mostek - wylicza Anna
Kulbicka-Tondel, rzecznik prezydenta miasta. - Osobn spraw jest

take modernizacja przystankw

na linii 207 w kierunku Chemy.
PKP wsplnie z Urzdem Marszakowskim wybuduje przystanek w
okolicy ul. Kociewskiej, w pobliu
Centralnego Cmentarza Komunalnego. Gmina Miasta Toru podja
take rozmowy w sprawie modernizacji przystankw na linii 27 w
kierunku Lipna. Na terenie Torunia
s to stacje: Toru Elana, Toru
Grbocin, Toru Bielawy.
Inwestycje drogowe oznaczaj
wiele tymczasowych utrudnie komunikacyjnych. Co przyniesie poowiczne zamknicie lub cakowite
wyczenie z ruchu mostu im. Pisudskiego? Czy w okolicach mostu
im. gen. Elbiety Zawackiej czeka
nas komunikacyjny horror? Jeeli
nie powstanie przeprawa tymczasowa, problem zatorw sprzed kilku lat powrci.

Zdrojowej - informuje Agnieszka

Kobus-Psko, rzecznik prasowy
Miejskiego Zarzdu Drg w Toruniu. - Na odcinku od ul. Lipnowskiej do Wocawskiej powstanie
ukad dwujezdniowy, a na wysokoci ul. Wocawskiej trzywlotowe
rondo. Przebudowa istniejcej drogi planowana jest take w stron ul.
Zdrojowej.

Planujc inwestycj, nie zapomniano o rowerzystach i pieszych,

dla ktrych powstanie osobna infrastruktura drogowa. Do nowego
ukadu dostosowany take zostanie
planowany wiadukt nad torami kolejowymi linii Kutno-Pia.
- Prace drogowe wiza si bd
m.in. z przebudow zjazdw, zatok autobusowych oraz wycink

drzew kolidujcych z rozbudow podsumowuje rzecznik MZD. - W

zwizku z inwestycj na odcinku
drogi wystpowa mog lokalne
przewenia. Wedug dokumentacji termin zakoczenia prac to 21
padziernika 2018 roku.
(MC)

REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

Cena czyni cuda?

REKLAMA

13

Zakup nowego sprztu komputerowego dla wikszoci naszych rodakw to niemay wydatek. Zakup drukarki to kilkaset zotych,
laptopa, konsoli czy komputera to nawet kilka dobrych tysicy. Na co musimy zwrci uwag, by wyda te pienidze z gow?
Kady z nas przynajmniej raz zrobi co nieracjonalnego w trakcie
zakupw. Moemy sobie zarzuci
kupno rzeczy cakiem niepotrzebnej, w zym rozmiarze, co czego zwykle nie jadamy lub w zbyt
duej iloci. Dlaczego w sklepie
czasami zdarza nam si wyczy
zdrowy rozsdek?
Mniejsza strata, jeli w koszyku
pojawi si nam dodatkowy jogurt
lub paczka ciasteczek. Wydamy kilka, kilkanacie zotych wicej i nasz
budet pewnie tego nie odczuje.
Sprawa ma si gorzej, gdy kupimy
niepotrzebn, bezuyteczn lub
wyjtkowo drog zabawk elektroniczn.
Zakup nowego sprztu komputerowego dla wikszoci naszych
rodakw to ju niemay wydatek.
Zakup drukarki to kilkaset zotych,
laptopa, konsoli czy komputera to
nawet kilka dobrych tysicy zotych. Na co musimy zwrci uwag,
by wyda te pienidze z gow?
- W ekonomii jest zasada, e
biednego nie sta na oszczdzanie
twierdzi Andrzej Sawicki, prezes sklepu Tryton. Przykadowo
kupujc tani drukark, trzeba si
liczy z wysokimi kosztami wydruku. Z tuszu w cenie 50-80 z
wydrukujemy okoo 300-500 stron.
Wybierajc drukark troszk drosz, moemy liczy na wiksz wydajno. Z tuszu za 39 z drukujemy
nawet 6 000 stron. Rachunek jest
prosty drosza drukarka zwrci
si nam w niedalekiej przyszoci.

Podobnie si ma sprawa z komputerem. Zaoszczdzimy 100 z na

pycie gwnej lub karcie graficznej i pozbawiamy si jakiej funkcjonalnoci, ktra moe okaza si
przydatna za jaki czas..
wita sprzyjaj licznym promocjom i wyprzedaom. Warto
uwaa na promocje. W marketach pojawiaj si magiczne wyspy
ze sprztem. Czsto jednak nie jest

to super okazja dla kKlienta a raczej super okazja na pozbycie si

zogw magazynowych. W duych
sklepach czy portalach aukcyjnych
z reguy nie ma co liczy na fachow rad, gdzie wynik sprzeday
dla korporacji jest waniejszy ni
Klient. W maych sklepach lokalnych mona liczy na indywidualne podejcie do kadego Klienta.
-Zawsze przypominam naszym

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

handlowcom, e to oferta ma by
dopasowana do Klienta a nie Klient
do oferty dodaje Andrzej Sawicki.
Czy cena czyni cuda? Czsto staje si ona jedynym wyznacznikiem
naszego wyboru. Dobrze, e moemy j sprawnie sprawdzi jednak
czy pod pozornie wygldajcymi
tak samo ofertami nie ma adnych
rnic? Czy kupujc komputer pacimy tylko za sam sprzt?

- Trzeba jasno powiedzie, e w

naszej firmie cena komputera, laptopa i kadego innego towaru zawiera rwnie fachow rad przed,
w trakcie i po sprzeday wylicza
Andrzej Sawicki. - Kupujc laptopa wiemy si umow na okres
2 a nawet 3 lat, e w trakcie ktrej
bdziemy usuwa problemy, jakie
mog wystpi w trakcie eksploatacji. Moe warto wzi to pod uwag
i pomyle czasami o korzyciach
zakupu w lokalnym sklepie.
Ludzie z pasj, serwis na miejscu, mona porozmawia z osob, ktra bdzie serwisowa nasz
sprzt i zatroszczy si o nasze dane
a nie bezmylnie przywrci system,
usuwajc wszystkie nasze dokumenty i napisze TEST OK.
- Nasi serwisanci zawsze przed
wysyk sprztu do serwisu producenta archiwizuj dane, a czasem
okazuje si, e wysyka bya zbdna,
bo problem stanowiy np. wirusy.
Nasza oferta to nie kolejna pozycja
w porwnywarce cenowej, to co
wicej - troska o naszego Klienta i
jego zadowolenie. Oczywicie staramy si, by nasze ceny byy atrakcyjne i myl e takie s. Gwarantujemy, e towar pochodzi zawsze
z oficjalnego kanau dystrybucyjnego a nasza firma dziaa legalnie
od prawie 20 lat. Decyzja naley
do Klienta, czy kupuje tylko podzespoy, czy wybiera podzespoy z
fachow pomoc na okres trwania
gwarancji i nie tylko.

14

BYDGOSKIE/WRZOSY

Hip-hop jak ycie

Zmie dziedziniec

W Domu Kultury na Bydgoskim Przedmieciu ju mona otrzyma pyt CD

z utworami modych mieszkacw dzielnicy
Micha Ciechowski | fot. nadesane

Opiekunowie i twrcy w trakcie prezentacji nagrania.

Musisz by optymist i walczy o

marzenia - piewaj nastolatkowie z Bydgoskiego Przedmiecia,
ktrzy wzili udzia w projekcie
Bdzie dobrze dzieciak, realizowanym w ramach konkursu
mikrograntowego Struktury Kultury. Autorski utwr Szara codzienno jest ju dostpny na
specjalnie wydanej pycie.
Konkurs mikrograntowy to jeden z elementw trzyletniego programu Struktury Kultury realizowanego w naszym wojewdztwie
przez Teatr Polski w Bydgoszczy
w ramach oglnopolskiego dziaa-

nia Narodowego Centrum Kultury

Bardzo Moda Kultura. Finalnie
zrealizowano sze projektw - w
tym dwa w Toruniu.
- Chodzi o aktywizacj, zainteresowanie dzieci i modziey muzyk
i kultur hip-hop - informuje koordynatorka przedsiwzicia Katarzyna Jankowska. - Zwieczeniem
akcji byo nagranie profesjonalnej
pyty CD z utworami podsumowujcymi cykl zaj warsztatowych,
ktre uczyy pisania i wykonania
tekstw hip-hopowych. Taka forma
animacji dotara przede wszystkim
do dzieci i modziey, ktre maj
szczeglne problemy z procesem

akulturacji w maych miastach i

miasteczkach
W projekcie udzia wzili m.in.
modzi mieszkacy Bydgoskiego
Przedmiecia, w tym omioletni Bartek, ktrego spontanicznie
stworzony utwr otwiera krek.
Muzyk do caego przedsiwzicia
napisa Jakub Bryndal.
- W aden sposb nie narzucalimy nastolatkom toru dziaa - dodaje koordynatorka. - Tworzyli to,
co czuli. Dla nich hip-hop jest codziennoci. Poprzez muzyk nastoletni Baej, Mariusz i Kuba prezentuj swj wiat, czsto trudny i
dla wielu niezrozumiay. Sycha to
w ich tekstach: nikogo nie udaj,
zachowuj si normalnie, szaro
codziennego dnia wykacza mnie
mentalnie. Wielu nie wierzyo w
ich moliwoci. Pasja i marzenia
jednak zwyciyy.
Projekt realizowany by od poowy wrzenia i trwa miesic. Obecnie w Domu Kultury na Bydgoskim
Przedmieciu mona otrzyma pyt z utworami wszystkich uczestnikw akcji Bdzie dobrze dzieciak.
Realizacj projektu zajli si Dariusz Brzostek, Rafa Koacki, Jakub
Bryndal i Arkadiusz Winiewski.
Jak podsumowuje Katarzyna
Jankowska, obecnie zajmuj si
promocj pyty. W planach za
maj ju kolejny projekt - tak, aby
muzyka, ktra gra w tych modych
ludziach, nie ucicha.

Nowe zarzuty dla gwaciciela

Mczyzna oskarany o dwa gwaty na Bydgoskim Przedmieciu i
morderstwo na Wrzosach moe
odpowiada za jeszcze jeden
gwat.
Toruscy ledczy mieli w tym

roku sporo pracy przy jednej z paskudniejszych spraw w ostatnich

latach. Zaczo si 12 sierpnia od
zgoszenia dopuszczenia si innej czynnoci seksualnej przez
dorosego mczyzn na 13-letnim
chopcu, ktry szed przez lasek

pomidzy ulicami Sowackiego i

Kraszewskiego. Tego samego dnia
na Wrzosach jeden z mieszkacw
dzielnicy odkry podczas spaceru
z psem zwoki 50-letniego mczyzny. Zaledwie dwa dni pniej,
dziki wzmocnionym patrolom w

REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

Mieszkacy Bydgoskiego Przedmiecia ju wkrtce

bd mogli zrewitalizowa wasne podwrka

Dziki projektowi Moje Podwrko kolejne zapomniane miejsca

Torunia zmieniaj oblicze. Po zakamarkach Starego Miasta przysza pora na jedn z najstarszych
toruskich dzielnic.
- Program Moje Podwrko,
ktry miasto wprowadzio dwa lata
temu, na dobre zagoci w Toruniu
- mwi zastpca prezydenta miasta
Andrzej Rakowicz. - Stwarza on
wsplnotom mieszkaniowym moliwo ubiegania si o rodki na
zagospodarowanie uytkowanych
przez nie podwrek i dziedzicw.
W nadchodzcej edycji zasady ulegn zmianie tak, by z dofinansowania mogo skorzysta jak najwicej
chtnych.
Program realizowany na terenie
Zespou Staromiejskiego nie speni
oczekiwa lokalnej spoecznoci.
Teraz powraca ze zmienionym regulaminem - z pienidzy na remont
podwrek skorzysta bd mogli
m.in. prywatni waciciele kamienic oraz sami mieszkacy dzielnicy.
O poszerzenie obszaru programu
wnioskowali sami mieszkacy Bydgoskiego Przedmiecia.
Do tej pory program Moje
Podwrko skierowany by do
wsplnot mieszkaniowych. Jako
pierwsi zrealizowali go mieszkacy
budynku przy ulicy Warszawskiej
2. Urzd Miasta zadeklarowa kademu uczestnikowi projektu pokrycie poowy kosztw remontu
staromiejskich dziedzicw. Ostatecznie dotacj otrzymao siedem
okolicy miejsca, gdzie znaleziono
zwoki, stre prawa zapali na gorcym uczynku gwaciciela. Okaza
si nim 55-letni Andrzej G., ktry
pod koniec ubiegego roku wyszed
z wizienia. Wczeniej take by karany za przestpstwa na tle seksualnym.
- Prokuratura Okrgowa w Toruniu postawia 7 listopada tego
roku nowe zarzuty podejrzanemu
Andrzejowi G. o zgwacenie w ra-

wsplnot. Cz pienidzy z przeznaczonych 100 tys. z pozostaa

jednak w kasie magistratu, gdy
jedna wsplnota moga stara si
maksymalnie o kwot 20 tys. z, a
te, ktre poczyy siy, nawet do 50
tys. z.
- Wprowadzane zmiany s efektem oceny pierwszych 24 miesicy
funkcjonowania programu oraz
petycji zainteresowanych mieszkacw - wyjania dyrektorka Biura Toruskiego Centrum Miasta
Aleksandra Iycka. - Nowy program to take wczeniejsze terminy naboru wnioskw. Zostan
one przyspieszone z uwagi na czas
potrzebny na uzyskanie odpowiednich dokumentw.
Wymogiem niezbdnym do
pozytywnego rozpatrzenia dokumentw przez komisj bdzie te
uzgodnienie wszystkich zamierze
objtych wnioskiem o dofinansowanie z Biurem Miejskiego Konserwatora Zabytkw. Nowy termin
ich skadania zaplanowany jest na
15 lutego. W przypadku nierozdysponowania wszystkich rodkw w
pierwszym naborze zaplanowano
drugi termin, ktry przypada dwa
miesice pniej - 15 kwietnia.
Do koca listopada dziki programowi Moje Podwrko maj
zakoczy si prace na siedmiu toruskich podwrkach, m.in. przy
Rynku Nowomiejskim 9 i Maych
Garbarach 23. Program realizuje i
nadzoruje Biuro Toruskiego Centrum Miasta.
(MC)
mach czynu cigego kolejnego
mczyzny mwi rzecznik Prokuratury Okrgowej prokurator
Andrzej Kukawski. - Do zdarzenia
doszo w nocy z 1 na 2 maja i ponownie midzy 7 i 8 maja. Ponadto
poszkodowanemu zostaa skradziona suma 750 z.
Mczynie grozi cznie do 25
lat wizienia.
(PL)

SYLWETKA

Z gow
w chmurach

15

Nie tylko kobieta zmienn jest. Pogoda rwnie.

Przepowie nam j Rafa Maszewski
Katarzyna Ochocka | fot. ukasz Piecyk

Budzi si o 5 rano, odpala komputer i przez godzin walczy z

danymi, wzorami, wykresami,
mapkami, zdjciami... Narzdzi
jest wiele, ale rezultat zawsze ten
sam prognoza pogody. Bo wanie ni zajmuje si najsynniejszy
w Toruniu i okolicy meteorolog-hobbysta Rafa Maszewski, prowadzcy stron www.pogodawtoruniu.pl.
Jego dzie zaczyna si od analizy danych meteorologicznych, a
nasz od wejcia na jego portal. Rafa Maszewski ma rednio ponad
2,6 tys. klikni na dob! Jego
przygoda z pogod rozpocza si
lata temu. W szkole redniej w zwykym zeszycie zapisywa pogod
na bieco. W technikum nie mia
geografii, a chcia j studiowa. Musia wic szybko nadrobi stracony

czas. Sukces zawdzicza rwnie

temu zeszytowi z pogod, ktrym
zachwyci komisj egzaminacyjn.
- Na geografii miaem elementy
meteorologiczne i klimatyczne, jednak wci czuem niedosyt przyznaje. - Opracowywaem prognozy
do szuflady, jednak i to byo mao.
Poszedem do mojego wykadowcy
prof. Przybylaka z propozycj, by
na stronie Katedry Meteorologii
zamieci tabel z pogod. No i w
lutym 2009 roku zacza si zabawa.
Najpierw skromn tabelk ogldao 10-20 osb na dob, a jej autor
pka z dumy. Dopiero po latach
jego koleanki przyznay, e to one
generoway odsony, by si nie zniechci.
Dwa lata temu powstaa nowa
strona, do ktrej Rafa Maszewski
co rusz dodawa kolejne elementy opisy, mapy, obrazy na ywo,

a ostatnio moliwo odsuchania

prognozy. Obecnie korzysta z niej
kilka tysicy uytkownikw dziennie.
- Nie kady rozumie, e prognozy trzeba traktowa z przymrueniem oka. Nigdy nic nie jest pewne
podkrela. - Dla mnie prognozowanie jest troch jak gra na giedzie.
Nigdy na sto procent nie wiesz, czy
podae prawidow prognoz. Najwiksze trudnoci s wtedy, gdy co
nadciga ze wschodu. Najlepiej, gdy
pogoda przychodzi z Niemiec, bo
tam jest wicej stacji meteorologicznych z danymi wysokiej jakoci. Meteorolodzy z Polski i Europy
nale do wiatowej elity, bo u nas
pogoda jest bardzo wymagajca.

Rafa Maszewski zawodowo

zwizany jest z departamentem rodowiska w Urzdzie Marszakowskim, naley te do grupy roboczej
ds. adaptacji do zmian klimatu.
Przymierza si do obrony doktoratu.
Zapytany o meteopatw przyznaje, e jest ich coraz wicej, co
wynika gwnie z prowadzenia
przez nas osiadego trybu ycia.
- Mamy mniejszy kontakt z przyrod wyjania. - Jestemy coraz
bardziej wraliwi na zmiany pogodowe. Nie hartujemy si. Powinnimy chodzi na spacery, choby
krtkie.
Z bada naukowcw wynika, e
podczas przemieszczania si frontu

chodnego wzrasta liczba zawaw

serca i udarw mzgu. Przy wysokiej temperaturze wystpuj problemy kardiologiczne, obnia si
cinienie ttnicze, a silny wiatr obcia ukad nerwowy.
Znane s rwnie przypadki
przekadania planowych operacji
podczas szczeglnie trudnej pogody.
W naszej rozmowie nie mogo
zabrakn pytania o zim. Zdaniem
Rafaa Maszewskiego wiele wskazuje na to, e zima bdzie do ciepa,
ale epizodw zimowych powinno
by wicej ni poprzednio. Przewaa mog opady deszczu, ale fani
biaego szalestwa te bd mieli
swoje pi minut.
REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

16

KULTURA

Bardziej ludzkie oczy muchy

Masochizm, fetyszyzm, paranoja, narkotyki, fizjologia, inteligentne karaluchy i mwicy odbyt, czyli wiat Davida Cronenberga, twrcy m.in. legendarnej Muchy. Ta wystawa w CSW na kadym zrobi wraenie
Jacek Kiepiski | fot. ukasz Piecyk
David Cronenberg uchodzi w Polsce za reysera kultowego. Cho
jego nazwisko nie jest moe powszechnie znane, to pewnie kady
zapie si na tym, e jaki z filmw
Cronenberga widzia. Ale nie tylko do kinomanw skierowana jest
wystawa otwarta w poniedziaek
w toruskim Centrum Sztuki
Wspczesnej. Filmy kanadyjskiego reysera syn z plastycznoci i
bogactwa niezwykych rekwizytw. I wanie one zostay zaprezentowane na wystawie David
Cronenberg: Evolution.
Choby synny teleport znany
z Muchy - potne, charakterystycznie karbowane urzdzenie, w
ktrym Jeff Goldblum, wcielajcy
si w gwn rol, nieopatrznie pozyskuje cechy tytuowej muchy, w
ktr si ostatecznie przemienia.
To zabawka wielkoci maego samochodu. Obok za silnik od motocykla Davida Cronenberga.
- Wystarczy odwrci ten silnik
i podobiestwo do teleportu bdzie
oczywiste. To wanie ten silnik zainspirowa Davida i dziki niemu
powsta teleport znany z Muchy
- tumaczy kurator wystawy Piers

Wystaw moemy oglda do marca 2017 roku.

Handling.
Podczas konferencji poprzedzajcej otwarcie wystawy poprzez
komunikator internetowy rozmawia z dziennikarzami sam David
Cronenberg. Przyzna, e chyli
czoa przed twrcami wystawy, bo

zebranie rekwizytw z kilkudziesiciu lat jego twrczoci byo niezwykle mudne. Przyzna, e sam by
tego nie umia zrobi. Przeprasza
zarazem, e nie mg przyjecha
i obieca, e w Toruniu pojawi si
niebawem. Chwali festiwal Came-

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

rimage, ktrego jednym z elementw jest wystawa. Zaprezentowa

nawet koszulk 24. edycji Camerimage, ktr mia w trakcie rozmowy na sobie.
- W dziecistwie byem domorosym entomologiem - wspomina. - Dlatego zrozumiaem, e nie
s nam potrzebni przybysze z kosmosu. Na Ziemi mamy wystarczajco niesamowite stworzenia.
Zapewnia, e dugo przyglda
si oczom much. W filmie pod tym
tytuem oczy aktora-muchy musiay by jednak nieco inne - bardziej
ludzkie. I nad tym dugo pracowa wraz z zespoem charakteryzatorw. Dla niego najwikszym
efektem specjalnym jest dobrze
ucharakteryzowany aktor, a Jeff
Goldblum nadawa si do tej roli
idealnie - mia wanie odpowiednie do charakteryzacji oczy.
- Cronenberg jest mistrzem
analogowych efektw specjalnych
- podkrela Radosaw Osiski,
filmoznawca i jeden z redaktorw ksiki David Cronenberg w
oczach krytykw filmowych, ktr
promowano w trakcie wernisau.
- Dlatego ta wystawa, ktr dotd
w Europie prezentowano tylko w

Amsterdamie i Pradze, moe pokaza cay proces twrczy. Zauwamy zarazem, e analogowe efekty
specjalne wracaj znowu do ask.
Publiczno znudzia si efektami
komputerowymi.
U Cronenberga wszystko musi
si rusza za pomoc podnonikw, dwigni, cigien. To dziki
mechanice dziaa maszyna do pisania w ksztacie wielkiego robala,
a synny mwicy odbyt moduluje
swe usta te mechanicznie, nie
ma tu cyfrowego zudzenia.
Warto doda, e to kolejna wystawa organizowana w Toruniu
przy okazji festiwalu Camerimage. Twrcy tej najwikszej imprezy kulturalnej w naszym regionie
maj nosa. Przypomnijmy, e dwa
lata temu prezentowano w siedzibie organizujcej festiwal fundacji
Tumult prace Boba Dylana, ktry niedawno uhonorowany zosta
nagrod Nobla. Rok temu tumy
do CSW przycigna wystawa fotografii Bryana Adamsa. Teraz Cronenberg. Najwiksi twrcy trafiaj
wic do Torunia. Warto z tego korzysta.

KULTURA

17

To jest mj koniec
- Smolesk sta si sowem zakazanym, podobnie jak przez wikszo mojego ycia sowo Katy. Mielimy powtrk z historii - o produkcji
dzielcej dwa rzdy i straconych przyjaniach z Antonim Krauzem, reyserem filmu Smolesk, rozmawia Micha Ciechowski
s dla Polakw niedostpne. Chodzi o list biaorusk. Tragedia
smoleska bezporednio czy si
z Katyniem. Nikt si nie spodziewa, e wyjazd ten bdzie mia taki
fina.

Wycofany ju z kin Smolesk

obejrzao p miliona widzw. Dla
porwnania Woy tak liczb
osign w tydzie.
Spodziewaem si wicej.
Ilu?
Trudno powiedzie, ale takiej liczby si nie spodziewaem.

Przy produkcji filmu dotar pan

do informacji, ktrych my jeszcze
nie poznalimy?
Oficjalnie powodu katastrofy nie
znamy. W filmie wykorzystaem
dorobek dwch specjalnie powoanych komisji. W pierwszej dziaali wspaniali naukowcy ze wiata.
Udowodnili, e skrzydo samolotu
Tu-154M nie moe zama si od
jakiej brzzki. Drugi zesp to
konferencja smoleska - polscy
naukowcy, ktrzy na wasn rk,
za wasne pienidze przeprowadzili badania. Efekty pracy obydwu zespow stay si podstaw
do produkcji filmu.

Podjby si pan jeszcze raz tej

produkcji?
Smolesk kosztowa mnie kilka lat ycia. Ju przed premier
powiedziaem sobie, e wicej
filmem zajmowa si nie bd.
Decyzja o moim wycofaniu jest
decyzj czowieka, ktry osign
pewien wiek. Ze smutkiem mwi dzi o straconych latach, kiedy
jeszcze zawodowo mgbym co
zrobi. No, ale tak miao by. Wycofuj si bez alu.
Patrzc z perspektywy historii,
stworzy pan co bardzo znaczcego dla Polski.
Wydaje mi si, e jest to bardzo
wany film, tym bardziej e nie
traktowaem go jako powd do
wasnej chluby. Przy jego pomocy
chciaem uwiadomi moim rodakom, przede wszystkim publicznoci polskiej, jak nami manipulowano przez minione lata. Dzi
jestem bardzo usatysfakcjonowany, e taki projekt mg zosta pokazany.
Kto prbowa wpyn na tworzenie filmu lub jego kocowy efekt?
Wielu osobom zaleao, eby ten
film w ogle nie powsta. To dla
mnie bolesne. Kilka razy byem
nawet przekonany, e nie dam
rady i Smoleska nie dokocz.
Mimo to pan nie odpuci.
Musiaem go zrobi, poniewa
skorzystaem z pienidzy ludzi z
caego wiata, ktrzy zgaszali si
do mnie z poparciem. Nie mogem ich zawie. To by najwaniejszy powd, dla ktrego posta-

Mwi si, e najwiksz porak

filmu jest jego obsada.
Na takie opinie nie mam odpowiedzi. Nie mam adnych zych
spostrzee. W Smolesku wystpili wszyscy ci, ktrzy mieli na
to ochot. Wiele osb, do ktrych
si wczeniej zwracaem, odrzucao moje propozycje albo stwarzao niepotrzebne sytuacje, mocno
mnie kompromitujce. Nie mam
poczucia, e aktorzy wystpili w
tym filmie nieprofesjonalnie. Ale
ocenianie nie jest moj rol. Film
zrobiem i teraz sam musi si
obroni.
nowiem zostawi wszystko i zaj
si filmem. Bdnie mylaem, e
sprawa Smoleska jest wci ywa.
Dopiero oglnopolska premiera
uzmysowia mi, e co si w tej
rzeczywistoci zmienio. I mwi
tu take o wadzy. O ile do padziernika zeszego roku Smolesk
by tematem cenzurowanym, dzi
dziaa normalna, prawdziwa komisja, ktra wyjania przyczyny

tragedii.

powtrk z historii.

Zmiana wadzy pomoga w dystrybucji filmu w Polsce?

Zdjcia do filmu zakoczylimy
w 2015 roku. Nie wiem jednak,
czy w tamtej rzeczywistoci byby
on wywietlany w kinach. Smolesk sta si sowem zakazanym,
podobnie jak przez wikszo mojego ycia sowo Katy. Mielimy

Pod koniec filmu pojawiaj si

ofiary zbrodni katyskiej. Nie ba
si pan takiego poczenia?
Polska delegacja z prezydentem
Lechem Kaczyskim na czele leciaa na obchody rocznicy zbrodni
katyskiej. Prezydent do samego koca domaga si ujawnienia
przez Rosjan dokumentw, ktre

Co ten film w panu zostawi?

Wiele si o sobie dowiedziaem. Te
kilka lat byo dla mnie czasem bardzo trudnym, ktry rozebra mnie
ze wszystkich emocji. Z drugiej
strony jestem szczliwy, e udao
mi si go skoczy i mam to ju za
sob. Jest to jednak mj absolutny
koniec.
fot. ukasz Piecyk
REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

18

REKLAMA

Owiadczenie
W zwizku z licznymi publikacjami
prasowymi, w mediach elektronicznych i na portalach spoecznociowych, odnonie okolicznoci wypadku pary tanecznej Natalia Kaliszek
- Maksym Spodyriew podczas treningu na Lodowisku Tor-Tor, informujemy, e:
1. MOSiR jako zarzdzajcy Lodowiskiem Tor-Tor, do tej pory nie otrzyma
oficjalnego zgoszenia wypadku. O incydencie dowiedzielimy si z portalu
spoecznociowego.
2. Wypadek do ktrego doszo, jest
pierwszym tego typu zdarzeniem w
historii Lodowiska, cho kontuzji byo
wiele. Jest to rzecz absolutnie naturalna wrd sportowcw, w szczeglnoci
ywiarzy figurowych.
3. Nie jest prawd, e przyczyn incydentu byy bardzo ze warunki na
lodzie. W dniu, kiedy doszo do wypadku, trenowao wiele klubw i szkek i
aden z trenerw, ani zawodnikw nie
zgasza zastrzee co do jakoci lodu.
Takich zastrzee nie zgaszaa rwnie
trenerka pary tanecznej.
4. Publikowane zdjcia i informacje
jednoznacznie sugeruj, e wypadek

nastpi w wyniku najechania na naciek

lodowy powstay w wyniku skraplania
si wody na dachu.
Niezalenie na ktrej pycie doszo
do wypadku, w tych dniach obydwie
tafle byy przygotowane prawidowo.
W caej historii zadaszonego lodowiska
Tor-Tor, nie byo sytuacji pojawiania

si naciekw na pycie gwnej. Na pycie treningowej pojawiaj si okresowo problemy z wilgotnoci. Tak byo
przez kilka dni w padzierniku, kiedy
wentylacja i osuszacze pomimo cigej pracy, nie byy w stanie upora si
nadmiarem wody. Jakie problemy moe
stworzy wilgotno powietrza na lodo-

REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

wisku pokazuje przerwany mecz w Nowym Targu o Superpuchar Polski, gdzie

obsuga nie bya w stanie upora si z
mg. Jednak w okresie kiedy wydarzy
si wypadek, taka sytuacja nie miaa
miejsca.
5. Nieprawdziwa jest teza, e kierownictwo obiektu swoimi decyzjami lub
ich brakiem przyczynia si do pogorszenia warunkw treningowych. Wentylacja hali dziaa na bieco, a jako
tafli lodu kontrolowana jest przez obsug. Korzystajcy doskonale wiedz,
e w przypadku zastrzee, mona
zgosi to obsudze, ktra w miar moliwoci poprawi jako lodu.
6. Wikszo lodowisk ogrzewana
jest jedynie incydentalnie podczas zawodw, meczw, imprez itp.. Temperatura na hali treningowej, jest nisza ni
na pycie gwnej. Spowodowane jest,
to du powierzchni mroenia w stosunku do kubatury hali. Sytuacja ta nie
jest nowa (obiekt oddano do uytku w
2009 roku), a take nie jest czym wyjtkowym w Polsce i Europie.
Z powaaniem
Dyrektor MOSiR

BUDOWLANKA

19

Praktyczno kontra mikko

Lepiej wybra wygodn wykadzin czy atwe do utrzymania w czystoci panele?
Katarzyna Ochocka | fot. freeimages.com
Sezon remontowo-budowlany dobiega koca, jednak zrbmy krok
w przyszo. Jeli za kilka miesicy zamierzamy urzdzi mieszkaniow rewolucj, ju dzi to zaplanujmy. Tym razem zastanowimy
si, czy lepiej wybra panele, czy
wykadzin.
Pewnie nikt nie odwayby si
pooy wykadziny w kuchni i
przedpokoju. Tam ryzyko jej zabrudzenia jest o wiele wiksze ni w
pokojach. Niektrzy maj te opory przez wyoeniem jej w azience.
Oczywicie wiadomo, e wykadziny nie stosuje si raz na wieki. Mona j zwyczajnie wymieni. Zatem
nawet ryzyko zabrudzenia nie wie si z tym, e czerwona plama od
buraczkw ju na zawsze bdzie
wtpliw ozdob naszej kuchni...
Wybierajc panele, wykadzin lub dywan, zwrmy uwag na
posiadane przez nie atesty. Jest to
szczeglnie wane przy urzdzaniu
pokoju dziecicego. Tam bowiem
nasza pociecha spdzi wikszo
swojego ycia. Wykadzina bdzie
idealnym materiaem podogowym
dla malucha, ktry, jak na dziecko

przystao, podtrzyma tradycj czstego przewracania si, biegania

boso i zabaw na pododze. Jeli
rodzice chc urozmaici wntrze
pokoju, maj szerok gam wzorw
do wyboru. Warto wybra materia
o krtkim wosiu, bo dusze woski s siedliskiem roztoczy i alergii.
Mona pod wykadzin umieci
docieplajcy podkad, ktry te wytumi dwiki. Ale s i minusy jak
ryzyko plam, ktre na pewno nie
wywoaj u naszej pociechy smut-

nej miny...
Panele z pewnoci atwiej
utrzyma w czystoci. Tu zapominamy o sowie pranie, a wykadzin przecie zdarza si szorowa na
kolanach. Panele jednak s twarde
- upadek naszego malucha moe
skoczy si np. stuczeniem kolana. Ich trwao te nie zawsze jest
taka, jakiej bymy oczekiwali. W
pokoju dziecka czsto co upada,
co si przewraca, dlatego na pododze mog powstawa niemie dla

oka rysy.
Kontynuujc nasz spacer po
mieszkaniu, docieramy do sypialni.
Tam wybr wykadziny jest jak najbardziej wskazany. To pomieszczenie, ktre odwiedzamy najrzadziej,
a cel sypialni jest nieco inny ni
czsto deptanego salonu. Kadc
si wieczorem bd wstajc rano,
kady chciaby poczu pod stopami
przytuln i ciep mikko, a niekoniecznie chd twardych paneli.
Pokj dzienny rwnie moe-

my ozdobi pikn wykadzin.

Jednak trzeba pamita, e prdzej czy pniej powstanie na niej
plama. Warto wic zaopatrzy si
w skuteczne pyny do prania dywanw i wykadzin. Codzienna
konserwacja podogi jest niezwykle wana dla jej dobrej kondycji.
Pamitajmy, by wykadzin czsto
odkurza, a powstae plamy jak
najszybciej usuwa. Przy panelach
natomiast stosujmy odpowiednie
rodki czyszczce, ktre wydu
ywotno naszej podogi.
Wybierajc wykadzin, nie
warto na niej oszczdza. Te tanie
mog nas rozczarowa, bo szybko
si cieraj i powstaj na nich kotuny. Jeli mamy w domu zwierz,
nie zapdzajmy si zbytnio podczas
zakupowego szalestwa. Trudno bdzie wydosta kocie kaczki
z wykadziny o dugim wosiu...
Przy wybieraniu paneli rwnie
nie warto dusi grosza. W kocu
to inwestycja na dugie lata, a jeli
wybierzemy panel niskiej jakoci,
ju niedugo moe si okaza, e
zrobilimy bd.
REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

20

ZDROWIE I URODA

Co nowego na oko?

Rozmowa o nowociach w optyce z Maciejem Karczewskim, optometryst, szefem firmy Optometria Karczewski
Jak wygldaj takie urzdzenia?
To wysokie na okoo 2 metry wiee, troch jak kolumny do sprztu audio, zaopatrzone w kamery,
dalmierze i yroskopy, aby pomiar
by dokadny. Pacjent po wyborze
oprawy, staje w okrelonej odlegoci pomiarowej przed aparatur
i obserwuje wietlne punkty fiksacyjne. Obrazy w 3D przenoszone
s do skanerw, dokadnie mierzcych oprawy, dodawane s do
tego "kota" jeszcze moce (plusy,
minusy itp.), jakich potrzebujemy
do widzenia obuocznego i maszyny
cyfrowe konstruuj dla kadego pacjenta idealne dla niego soczewki.

Panie Macieju, mamy XXI wiek,

czy take w optometrii i optyce,
dokonay si ju jakie rewolucje
technologiczne, wanie na miar
XXI wieku?
Wrcz ogromne! Wszystko oczywicie za spraw elektroniki i cyfrowym technologiom wytwarzania
soczewek. Ale po kolei. Najwiksz rewolucj jest technologia Free
Form. To faktycznie rewolucja w
konstruowaniu, obliczaniu i produkcji soczewek okularowych.
C to za tajemnicza nazwa, ten
Free form? Czy free oznacza dowolnie?
Nie. Free oznacza bez ogranicze.
Dziki ogromnym pojemnociom
nowoczesnych komputerw i urzdze elektronicznych, moemy
nareszcie konstruowa soczewki
INDYWIDUALNIE dla kadego
pacjenta. Uwzgldniajc jego wad
wzroku, charakter pracy, a wic
preferencje odlegoci, rodzaj komputera (laptop, tablet, smartfon czy
monitor) z ktrym pracujemy, hobby, pozycj za kierownic, budow
anatomiczn twarzy, ruchliwo
gaki ocznej, opraw w ktrej najlepiej wygldamy...
Zaraz, zaraz, to znaczy, e szka
bd dla nas zaprojektowane i obliczone? Na miar? Jak to moliwe?
Dokadnie tak. Aby to wyjani,
dam przykad z ycia. To troch jak
z ciuchami. Kady wie, e mona
ubiera si, uywajc skali od S do
XXL, ale wtedy mamy jedynie kilka rozmiarw i odzie albo pasuje,
albo nie. A przecie kady z nas jest
inny, jeden ma krtsze rce, inny
wikszy brzuszek a jeszcze inny
szczupe nogi czy ramiona. Tak

wic, na niektrych odzie ley lepiej, na innych gorzej. Jednak kiedy

mamy zamiar ubra si specjalnie,
tak aby wyglda idealnie, np. na
lub czy inn okazj, najlepiej, kiedy pjdziemy do krawca. Ten zmierzy nas dokadnie, "wemie miar"
i wykroi nam idealny garnitur, garsonk czy sukni. S przymiarki, s
poprawki, tak aby w efekcie leao to na nas jak ula. Tak samo od
niedawna mona zaprojektowa,
obliczy, zmierzy i wykona szka
okularowe.
Czyli soczewki s wreszcie dla pa-

cjenta, a nie odwrotnie?

W duym skrcie tak jest. Znajc
wad wzroku, majc wybran opraw, po wybraniu preferowanych
odlegoci i czynnoci, do jakich
uywane bd okulary, moemy
USZY na miar odpowiednie soczewki.
A jak to wszystko si mierzy? Przecie nie linijk, jak kiedy w przychodniach...
Najwaniejsze jest oczywicie badanie wzroku, dobr szkie, skorygowanie wszelkich , nawet najdrobniejszych astygmatyzmw, korekcja

REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

pryzmatyczna. Jednak tak samo

wane s pomiary anatomiczne i
dokumentacja cyfrowa.
Pacjentw czy okularw?
Pacjentw w okularach. Wykorzystujemy do tego urzdzenia do wideo-centracji. Pozwalaj one idealnie okreli pooenie opraw przed
okiem i na naszej twarzy, uwzgldniaj drobne zmiany w budowie,
asymetrie, ksztat nosa, wielko
renic i inne parametry, Dziki tym
pomiarom moemy stworzy soczewki idealne!

To brzmi wrcz nieprawdopodobnie. Gdzie mona wykona takie

cyfrowe pomiary?
Zainwestowalimy sporo w t rewolucyjn technologi, ale dziki
temu od ponad roku KADY SALON Optometria Karczewski posiada takie cyfrowe systemy wideo-centracyjne. Dziki temu KADY
nasz pacjent moe uywa soczewek i okularw indywidualnie dla
niego skonstruowanych. Ma po
prostu szka uszyte na miar! Warto sprbowa i przenie si w XXI
wiek, nie tylko zmieniajc liczydo
na komputer, a notes na tablet, ale
take dajc swoim oczom idealne
dla nich rozwizania. Pastwa oczy
ciko pracuj i s tego warte!
Bardzo dzikuj za rozmow i ju
umawiam si na cyfrowy dobr
szkie w moich okularach.
Zapraszam serdecznie! Optometria-Karczewski to OCZY-wiste !!!
fot. Adam Zakrzewski

ZDROWIE I URODA

21

Sia dotyku

Zabiegw nie mona wykonywa na pusty odek,

ale te bezporednio po posiku

Katarzyna Ochocka

Niektrzy popukaj si w gow,

inni moe sprbuj, pozostali
pewnie zbagatelizuj temat. A
szkoda. Akupresura polega na
uciskaniu odpowiednich punktw ciaa, dziki czemu agodzi
wiele dolegliwoci.
Akupresura pochodzi z Chin i
naley do medycyny naturalnej. Jej
stosowanie cieszy si coraz wiksz
popularnoci nie tylko przez mod
na eko, ale i skuteczno. Nauczy
si jej moe kady, bowiem jest
o wiele prostsza ni choby akupunktura (nakuwanie). Jednak zaleca si, by nie eksperymentowa z
czym, czego si nie zna. A przed jej
stosowaniem zwrci si do lekarza
pierwszego kontaktu.
Akupunktura polega na stymulowaniu 361 punktw na ciele

czowieka, a niemal kady z nich

odpowiada za co innego. Dlaczego ta metoda dziaa? Spotkalimy
si z kilkoma teoriami. Jedna mwi
o zwyczajnej sugestii, inna gosi,
e podczas odpowiedniego ucisku
w mzgu wydzielaj si endorfiny
dziaajce znieczulajco. Najwiksz popularno zyskaa jednak
teoria, e punkty, ktre uciskamy
(receptory), poczone s poprzez
ukad nerwowy z poszczeglnymi
narzdami ciaa. Masa w odpowiednich punktach powoduje pobudzenie zakocze nerwowych.
Impulsy biegn drogami nerwowymi do orodkowego ukadu
nerwowego i dochodz do kory
mzgowej, za stamtd do chorego
narzdu.
Akupresura to naturalny lek na
ble nage, ostre, ale te przewleke.

Mona j stosowa jako zagodzenie istniejcych dolegliwoci lub

profilaktycznie. Zabiegi nie przynios efektu, jeli nie zastosujemy
kilku wanych zasad. Jedn z nich
jest uciskanie punktw czubkiem
kciuka lub palca wskazujcego,
ustawionego prostopadle do ciaa.
Powinno si wykonywa lekkie ruchy okrne, nie odrywajc palcw
od skry. Jeli w danym punkcie
odczujemy wikszy dyskomfort
wraliwo, a nawet zgrubienie,
oznacza to, e znalelimy waciwe miejsce. Dolegliwo powinna
znikn po kilku sesjach. Masowa naley minimum 30 sekund,
a maksimum 2 minuty. Punkty na
twarzy naley traktowa delikatniej
ni na pozostaych czciach ciaa.
Zabieg nie moe by wykonywany tu po jedzeniu, ale nie jest take

wskazane masowanie na pusty odek, najlepiej wykonywa go dwie

godziny po posiku. Wana jest
kolejno masowania receptorw.
Zaczynamy od nerek, moczowodu
i pcherza moczowego, aby substancje uwolnione podczas masau
zostay szybko wydalone.
Na co dziaa akupresura? Na
ble reumatyczne, nerwoble, zawroty gowy, ble mini, astm,
zapalenie zatok i garda i wiele,
wiele innych. Moe te pomc w
przypadku niedomagania ktrego
z organw. S te przeciwwskazania nowotwory, cia, infekcje czy
wysoka gorczka.
Kilka sposobw na: *Bl caej
gowy: naley masowa punkt z
tyu gowy w zagbieniu poniej linii wosw. *Bl skroni: masujemy
miejsce na skroni odlege o szero-

ko kciuka od punktu przecicia

uku brwiowego i zewntrznego
kcika oka. *Bl migrenowy: naley uciska dwa punkty w okolicy
nadgarstka. Pierwszy znajduje si
w odlegoci trzech ciasno zoonych palcw rodkowych drugiej
rki, przyoonych do linii zgicia
nadgarstka. Drugi punkt natomiast
jest w odlegoci dwch zoonych
palcw od tej linii, na przedueniu
prostej wyznaczonej przez palec
wskazujcy.
Targi Toruskie Sp. z o.o.
zapraszaj na Targi lubne
oraz Dni Akademii Piknoci
w dniach 19-20 listopada w
Centrum Targowym "PARK",
przy ul. Szosa Bydgoska 3, w
godzinach od 10.00 do 17.00
REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

22

ZDROWIE I URODA

KRASNAL znajdzie buty

dla kadego dziecka
Sklepy mieszcz si w Toruniu i Bydgoszczy, zakupy mona te robi przez internet
Katarzyna Ochocka | fot. nadesane
Na pierwszy rzut oka mogoby si
wydawa, e to zwyczajny sklep z
dziecicymi butami. Jednak nie
do koca tak jest, bo w Centrum
Obuwia Dziecicego KRASNAL
znajdziemy take wiele modeli
obuwia ortopedycznego. Od kilku lat sklep proponuje klientom
darmowe wykonanie bada: biomechanicznych, postawy ciaa,
rwnowagi, chodu i stp.
Na pkach u KRASNALA
mona znale wszystkie typy butw: letnie, zimowe, wiosenno-jesienne, tekstylne, wizytowe i komunijne, kalosze, baletki, trampki
i klapki basenowe, jak rwnie
rodki do pielgnacji obuwia. Sklep
posiada bogaty wybr polskiego
obuwia atestowanego dla dzieci od
rozmiaru 18 do 39.
Centrum Obuwia Dziecicego
KRASNAL wci polepsza jako
obsugi swoich klientw stawia na
profesjonalizm i szerokie spektrum
usug. Dlatego te do oferty wprowadzono innowacyjne dziaanie
bezpatne badania podologiczne
stp dzieci oraz wkadki i buty ortopedyczne. Co wicej, nie trzeba
by klientem sklepu, by skorzysta
z pomocy personelu.
- Na podstawie specjalistycznego badania komputerowego oraz
podoskopowego przeprowadzonego przez dowiadczonego podologa lub fizjoterapeut oceniamy stan
stp, kolan i miednicy w badaniu
statycznym, a take dynamicznym relacjonuje Magorzata Serocka, wacicielka KRASNALA.
- Wykonujemy take, gdy jest to
niezbdne, wkadki ortopedyczne
metod termoplastyczn oraz zalecamy wiczenia. Indywidualny
dobr wkadek pozwala uwzgldni potrzeby kadego pacjenta oraz
umoliwia dobranie najbardziej
efektywnej wkadki i obuwia.
KRASNAL zosta zaopatrzony

w jedno z najnowoczeniejszych w
Polsce urzdze do mierzenia rozkadu si nacisku na podoe. Platforma sensoryczna mierzy siy na-

cisku na podoe zarwno podczas

stania, jak i chodu (w tym poszczeglnych jego faz). Zaawansowane
oprogramowanie pozwala na prze-

REKLAMA

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

prowadzenie bada: biomechanicznych, postawy ciaa, rwnowagi,

chodu i stp (rwnie videografi).
- Wynik badania jest wykorzy-

stywany m.in. do projektowania indywidualnych wkadek oraz doboru odpowiedniego obuwia mwi
pani Magorzata. - Dziki badaniom stp dzieci zwikszamy profilaktyk wykrywania wad postawy i
pomagamy w ich leczeniu.
W przypadku wady stp dzieci
nie zawsze potrzebna jest wkadka ortopedyczna, czsto poprzez
wiczenia rehabilitacyjne oraz znajomo kilku wanych zasad mona przeciwdziaa pogbianiu si
wady, a nawet doprowadzi do jej
usunicia. Kady przypadek naley
oceni indywidualnie.
- Staramy si take zwiksza
wiadomo rodzicw i opiekunw
w zakresie dobierania odpowiedniego obuwia i wypracowywania
dobrych nawykw u dzieci przyznaje Magorzata Serocka. - Chcemy, aby w naszych sklepach kade
dziecko znalazo dla siebie najlepsze, najzdrowsze obuwie.
Wkadki ortopedyczne dostpne w KRASNALU charakteryzuje najwysza skuteczno terapeutyczna oraz jako wykonania.
Ksztat oraz konstrukcja wkadek
s zgodne z najnowszymi tendencjami w podologii dotyczcymi
zaopatrzenia ortopedycznego, co
wpywa na pozytywne oceny rodowiska lekarskiego. Charakteryzuj si trwaoci oraz atwoci
uytkowania.
Zapisy telefoniczne na badania:
w Toruniu nr tel. 508 111 902 lub 792
011 023; w Bydgoszczy nr tel. 530
786 161. KRASNAL ma trzy sklepy:
w Toruniu przy ul. Szosa Lubicka
168E (w pasau) oraz przy ul. Broniewskiego 19 (ty budynek), a w
Bydgoszczy przy ul. Magnuszewskiej 8 (budynek Intermarche).
Ponadto prowadzi sprzeda przez
internet: www.e-butydladzieci.pl i
www.krasnalorto.pl.

SPORT

23

Niepokonani Dobry start

Kto zatrzyma druyn Jacka Winnickiego?
Karol ebrowski | fot. ukasz Piecyk

Polski Cukier Toru w znakomitym stylu rozpocz nowy sezon.

Koszykarze z grodu Kopernika s
jedynym zespoem w Polsce, ktry
nie zazna jeszcze goryczy poraki, co oczywicie daje Twardym
Piernikom pozycj lidera Polskiej
Ligi Koszykwki.
Wyniki osigane przez Polski
Cukier to zaskoczenie. Zesp by
przed sezonem skazywany na walk
o rodek tabeli, a przy korzystnych
rezultatach mia szans znale
si w play-offach. Takie przypuszczenia byy podyktowane przede
wszystkim zmianami kadrowymi w
toruskim klubie. W obecnych rozgrywkach w Arenie Toru nie zobaczymy dotychczasowych liderw
- Danny`ego Gibsona oraz Maksyma Kornijenki, ktrzy zdecydowali
si kontynuowa karier poza granicami naszego kraju.
- Spotkania wygrywa druyna, a nie zawodnik mwi nam
przed rozpoczciem sezonu trener
Jacek Winnicki. By moe nie
bdziemy mie wiodcego gracza,
ale mamy za to kilku chopakw o
bardzo rnorodnej charakterystyce gry. Sprbujemy stworzy z tego
kolektyw, ktry pozwoli odnosi
dobre wyniki.
Pierwszy mecz w Arenie Toru
przeciwko zespoowi Stali Ostrw
Wielkopolski zakoczy si zwycistwem 81:74. W nastpnej kolejce
o punkty miao by zdecydowanie
trudniej. Twarde Pierniki uday
si do Radomia, gdzie rywalizoway z tamtejsz Ros finalist
poprzednich rozgrywek i jednym z
gwnych faworytw do czoowych
miejsc w obecnym sezonie. Radomianie wczeniej zwyciyli batali o Superpuchar Polski, a take z
kwitkiem odprawili swojego pierwszego ligowego rywala Miasto Szka
Krosno. Druyna Jacka Winnickiego nie bya w tym starciu faworytem i nic sobie z tego nie zrobia.
Torunianie odnieli drugi triumf, a
prawdziw sensacj bya skala zwycistwa w Radomiu. Polski Cukier

Za siatkarkami Giacomini Budowlani Toru ju cztery spotkania w najwyszej klasie

rozgrywkowej.
Podopieczne Nicoli Vettoriego a
trzy z nich rozegray w Arenie Toru. Niestety tylko pierwsze mogy zapisa na swoj korzy. W
pozostaych dwch musiay uzna
wyszo rywalek z Wrocawia i
Sopotu. Bilans uzupenia wyjazdowe zwycistwo przeciwko BKS
Bielsko-Biaa.

wygra rnic a 22 punktw!

Kolejne mecze utwierdzay
wszystkich w przekonaniu, e Jacek
Winnicki nie rzuca sw na wiatr,
mwic o stworzeniu kolektywu,
ktry bdzie w stanie osiga dobre rezultaty. Rywale z Dbrowy
Grniczej, Sopotu czy Tarnobrzega nie potrafili znale recepty na
zesp z Torunia. wietnie do zespou wprowadzili si Obi Trotter
i Kyle Weaver, nie zawodzi ukasz
Winiewski, a prawdopodobnie
najlepsze momenty swojej kariery
przeywa Bartosz Diduszko, ktry
zosta wybrany MVP rozgrywek w
padzierniku.
W niedziel 13 padziernika
Twarde stany przed szans odniesienia szstego zwycistwa z rzdu.
Do Torunia przyjechali zawodnicy Polpharmy Starogard Gdaski.
Mimo dobrej pierwszej kwarty w
wykonaniu gospodarzy (18:12) rywale postawili wysoko poprzeczk i
w pewnym momencie udao im si
nawet obj prowadzenie. Koszykarze ubrani w biae koszulki pokazali jednak, e nie bez przyczyny
s liderem rozgrywek i po wietnej
czwartej kwarcie mogli dopisa do
swojego konta kolejne 2 punkty, a
dodatkowo podtrzyma status jedynej niepokonanej druyny w lidze.
- Uwaam, e w tej lidze kady
zesp moe pokona inny twierdzi Jacek Winnicki. Ju teraz skupiamy si na kolejnych meczach.
Musimy by do nich dobrze przygotowani. Mamy jeszcze kilka elementw do poprawy, m.in. gr pod
koszem i jej tempo.
Szkoleniowiec przestrzega take
przed zbyt wczesnym wyciganiem
wnioskw.
- Pamitajmy, jak to si skoczyo w zeszym sezonie mwi.
Koronowano nas wtedy na mistrza
Polski, a szybko zakoczylimy swj
udzia w fazie play-off. Naszym celem jest niezmiennie zwycistwo w
kadym kolejnym spotkaniu.
Na razie wychodzi to trenerowi i
jego zawodnikom cakiem niele

- Uwaam, e taki start moemy

uzna za udany twierdzi trener
Nicola Vettori. Dwa zwycistwa
rozbudziy apetyty przede wszystkim kibicw, ale my znamy swj
potencja. Dotychczasowy bilans
jest dobry.
Ubiegy tydzie siatkarki z Torunia mogy w peni przeznaczy
na treningi, gdy mecz pitej kolejki pomidzy Budowlanymi a Tauronem MKS Dbrowa Grnicza
zosta przeoony na 23 listopada.
- Skupilimy si na zajciach
technicznych opowiada szkoleniowiec. Przed nami bardzo intensywne tygodnie, w ktrych bdziemy gra po dwa, a nawet trzy
mecze w przecigu siedmiu dni. Jestemy na to przygotowani. Kto nie
wytrzyma takiego tempa, bdzie
musia bardzo szybko poegna si
z marzeniami o dobrej pozycji na
koniec sezonu.
Pierwszym rywalem w ma-

ratonie druyny Vettoriego bd

imienniczki, czyli zesp Budowlanych d.
- Musimy zrobi wszystko, aby
nie dopuci do trzeciej poraki
z rzdu mwi Nicola Vettori.
Przeciwniczki maj bardzo dobry
zesp, ale skupiamy si na sobie.

Gramy o pen pul

Ostatnie mecze rundy jesiennej
mog mie dla Elany ogromne
znaczenie w perspektywie caego
sezonu.
Teraz toruski zesp plasuje si
na sidmej pozycji w tabeli trzeciej
ligi grupy drugiej.
- Poziom rozgrywek jest bardzo
wyrwnany twierdzi trener Elany
Jerzy Cyrak. Nie ma jednego faworyta, a praktycznie w kadej kolejce zdarzaj si niespodziewane
wyniki. Jest wiele zespow o bardzo powanych aspiracjach, wic
uwaam, e walka o najwysze cele

Tylko Toru

. 18 listopada 2016

bdzie toczya si a do ostatnich

spotka.
Chocia do koca rundy jesiennej pozostay dwie kolejki, to Elana rozegra w tym roku jeszcze trzy
mecze ligowe. Na 4 grudnia zostao
zaplanowane zalege spotkanie z
obecnym liderem rozgrywek Batykiem Gdynia, do ktrego zesp
z grodu Kopernika traci tylko 3
punkty.
- Zrobimy wszystko, aby w ostatnich meczach uzyska komplet
zwycistw obiecuje Jerzy Cyrak.
To bdzie bardzo trudne. Zesp
z Chwaszczyna walczy o poprawie-

Uwaam, e kady rywal jest w naszym zasigu. Ten mecz trzeba po

prostu wygra.
Czy tak bdzie? Przekonamy si
ju jutro okoo godz. 19. Pierwsza
pika meczu w Arenie Toru jest
zaplanowana na godz. 17.
(K)
nie swojego miejsca w tabeli, Jarota
Jarocin potrafi wygra praktycznie z kadym, za pozycja Batyku
mwi sama przez si o tej druynie.
My jednak patrzymy na siebie, wierzymy w swoje umiejtnoci i wierz, e sta nas, by rozstrzygn te
trzy mecze na swoj korzy.
Zbliajca si przerwa zimowa
to take okazja do pozyskiwania
nowych zawodnikw. Trener Cyrak
uwaa, e rewolucja w klubie nie
jest jednak potrzebna.
- Myl raczej o kosmetycznych
zmianach mwi. Ufamy zawodnikom i koncepcji, jak obralimy
na pocztku sezonu. Pokazalimy
ju, e potrafimy gra w pik. Myl, e z czasem bdzie to jeszcze
lepiej wyglda.
(K)