Uszkodzenia silnika: Czy przyczyn uszkodzenia jest uszczelka podgowicowa?

Rzeczywiste przyczyny i rodki zaradcze

D O B R A

P R A K T Y K A

Rozpoznanie i zapobieganie
typowym uszkodzeniom

uszczelek podgowicowych

Czy przyczyn uszkodzenia jest uszczelka

podgowicowa?

Awaria silnika czy win za to ponosi uszczelka

gowicy silnika?
W razie awarii silnika np. z powodu przegrzania
lub nieszczelnoci olej-woda po montau gowicy
Komponenty hightech poddawane surowej

cylindrw przyczyny szuka si czsto w usz-

kontroli

czelce podgowicowej. Z punktu widzenia specja-

Uszczelka gowicy silnika jest kompleksow, pre-

listw warsztatowych jest to z gruntu niezro-

zentujc wysoki poziom techniczny czci ska-

zumiae, gdy monta przeprowadza si z reguy

dow silnika. Z tego powodu ju w trakcie jej pro-

starannie wedug instrukcji naprawczych.

jektowania w firmie ElringKlinger i u producentw

silnikw przeprowadzane s intensywne testy na

Ukryte rzeczywiste przyczyny

stanowiskach badawczych. Ponadto

Analizujc przypadki z praktyki wielu lat, wida

najsurowsze kontrole i testy gwarantuj najwy-

wyranie: prawdziwe przyczyny uszkodze silnika

szy standard jakoci w trakcie procesu produkcyj-

s czsto zupenie inne. Uszczelka gowicy

nego. Tym samym zapewnia si, spenienie

jest najczciej ostatnim ogniwem w acuchu,

przez uszczelk wszelkich koniecznych zaoe

w ktrym uszkodzenia wychodz na jaw gdy

technicznych i konstrukcyjnych dla 100 procento-

nie moe ju ono wypeni w 100 procentach

wego perfekcyjnego uszczelnienia silnika.

swojego waciwego zadania, a mianowicie uszczelnienia. W ten sposb uszczelka gowicy zgas-

Wyrnia si nastpujce typy uszczelek podgo-

zana jest w rezultacie do producenta jako rekla-

wicowych: wielowarstwowe uszczelki metalowe

macja.

Metaloflex , uszczelki metal-materia mikki oraz

metal-elastomer. Szczegowe informacje na
ten temat mona znale w broszurze Uszczelki
podgowicowe, ktr chtnie wysyamy.

Tre: Rozpoznanie i zapobieganie typowym uszkodzeniom uszczelek gowicy

Opis uszkodzenia i przyczyny uchodzenia gazu

strona

Opis uszkodzenia i przyczyny przegrzania

strona 9-10

4-8

Opis uszkodzenia i przyczyny przeciekw oleju i cieczy chodzcej strona 11-13

Opis uszkodzenia i przyczyny nieregularnego przebiegu spalania

strona 14-15

Opis uszkodzenia i przyczyny oddziaywa mechanicznych

strona

16

Fachowy monta uszczelki gowicy silnika w siedmiu krokach

strona

17

Jakie ewentualne nieszczelnoci/

wycieki mog wystpowa
w uszczelkach podgowicowych?

Lekkiego pocenia si na krawdzi uszczelnienia

ciecz chodzc lub olejem (bez kropli) lub

Rozpatrujc nieszczelnoci jak rwnie wycieki w

zasychajcego rodka chodniczego nie naley

obszarze uszczelnienia gowicy, mamy zazwyczaj

traktowa jako nieszczelnoci. Przecieki cie-

na myli nastpujce media:

czy chodzcej wzgldnie oleju mog powstawa w

Gazy spalinowe

duszym przedziale czasowym. Na pocztku

Woda (ciecz chodzca)

s one czsto niezauwaalne, lecz dostrzega si je

Olej silnikowy

dopiero wwczas, gdy na przykad w nadmiernie

krtkim czasie trzeba uzupeni ciecz chodzc i

Rodzaje nieszczelnoci dotyczce gazw spalino-

olej silnikowy.

wych
Od komory spalania poprzez przewenie do
ssiedniej komory spalania
Od komory spalania do obiegu chodzenia

Sygnay ostrzegawcze naley traktowa powanie

Jeli stwierdzone zostan nieregularnoci w
pracy silnika, jak np. nieprawidowe zachowanie
w trakcie zimnego rozruchu, silnik nie pracuje

Nieszczelnoci te prowadz zazwyczaj do znacz-

na wszystkich cylindrach podczas zimnego roz-

nych uszkodze i w rezultacie do zniszczenia

ruchu, strata mocy, temperatura cieczy chodzcej

uszczelki. W zalenoci od obcienia silnika

w czerwonym obszarze, olej w cieczy chodzcej

moe to nastpi gwatownie jak rwnie dopiero

itd., to naley niezwocznie podj odpowiednie

po pewnym czasie.

dziaania, jak na przykad wyczy silnik i zasign rady specjalisty, w celu znalezienia przy-

Rodzaje nieszczelnoci dotyczce cieczy chodz-

czyny. W tym stadium istnieje jeszcze moliwo

cej

zapobieenia wikszym uszkodzeniom silnika i

Od wewntrz na zewntrz

tym samym oszczdzenia klientowi ewentualnych

Do obiegu oleju

wysokich kosztw jego naprawy.

Do komory spalania
Wane:
Rodzaje nieszczelnoci dotyczce oleju

Najpierw znale przyczyn a dopiero potem doko-

Od wewntrz na zewntrz

na naprawy. W przeciwnym razie mog wystpi

Do obiegu cieczy chodzcej

ponowne uszkodzenia po naprawie.

Niniejsza broszura powinna suy Pastwu niczym
narzdzie
Dziki temu moecie Pastwo wykry ukryte rzeczywiste przyczyny uszkodzenia silnika i w sposb
idealny usun uszkodzenia podejmujc odpowiednie rodki zaradcze, zanim nie jest za pno.
3

Opis uszkodzenia i przyczyny uchodzenia gazu

starych rub. Niewyplanowane (wypaczone),

zbyt chropowate powierzchnie czci konstrukcyj-

Czarne zabarwienie jest znaczcym

znakiem

nych przyczyniaj si rwnie do tego, e nie

wystpuje wystarczajce naprenie uszczelki.
Take nadzwyczaj wysokie obcienia silnika
w trakcie jazdy mog prowadzi do termicznego

Wydmuchiwanie gazw spalinowych na opaskach

przecienia uszczelki komory spalania i w na-

komory spalania uszczelki podgowicowej jest

stpstwie do jej zniszczenia.

jen z najczciej wystpujcych przyczyn, ktra

wymusza demonta gowicy cylindrw.

Przykad:
Praca silnika pod penym obcieniem bezpo-

Znaczc poszlak s widoczne czarne zabarwie-

rednio po jego zimnym rozruchu powoduje

nia na metalowych opaskach wzgldnie w gra-

ekstremalne ruchy przesuwne midzy skrzyni

niczcym z nimi obszarze materiau mikkiego

korbow (eliwo szare) i gowic silnika (alu-

uszczelki. W wyniku wysokich temperatur gazw

minium), ekstremalnie obciajce uszczelk.

spalinowych materia mikki jest w tych miej-

Oprcz tego siy naprenia wstpnego rub go-

scach przeciony termicznie i moe si nawet

wicy s w tych warunkach nisze, co powoduje

wypali. Gazy te znajduj czsto drog ujcia do

zwikszone dynamiczne ruchy gowicy cylindrw

obiegu chodzenia. Mona to rozpozna przez

wobec skrzyni korbowej.

unoszce si w gr pcherzyki gazu w chodnicy

wzgldnie przez przegrzanie obiegu chodzenia

Czsto si zdarza szczeglnie w silnikach samo-

(cinienie w obiegu chodzenia wzrasta i ciecz

chodw ciarowych, e w wyniku niewiedzy nie

chodzca uchodzi przez zawr nadcinieniowy

jest dotrzymany zadany wymiar wystpu konierza

powodujc utrat cieczy chodzcej). W najgor-

tulei lub wymiar ten zosta nieprawidowo nasta-

szym przypadku nastpuje cakowite zniszczenie

wiony w wyniku bdw montaowych, gniazdo

opaski cylindra. W przeciwiestwie do tego

tulei w bloku silnika nie zostao poddane dokad-

rwnomierne zabarwienie opaski komory spala-

nej obrbce lub tuleja zostaa niewystarczajco

nia naley traktowa jako normalne i zaley

wcinita. Wskutek tego tuleje cylindrowe osiada-

ono od materiau stali i zastosowanej powoki

j i tracony jest tym samym konieczny docisk

powierzchniowej.

uszczelniajcy. Otwiera si droga wylotu gazw

spalinowych w tylnych obszarach uszczelki, gdzie

Najczstsze przyczyny

gazy niszcz wwczas elastomerowe elementy

uszczelniajce wzgldnie materia mikki uszczelki na przelotach cieczy chodzcej i oleju.

W wielu wypadkach przyczyn uszkodzenia

jest niewystarczajce sprasowanie uszczelki w
tym bardzo silnie obcionym termicznie obszarze, na przykad w wyniku niedotrzymania
zadanej wartoci dokrcania rub gowicy,
wytycznych montaowych lub zastosowania
4

1. Uszkodzenie uszczelki gowicy

silnika samochodw uytkowych
w wyniku uchodzenia gazw spalinowych
Opis uszkodzenia:
Opis uszkodzenia:

Na przelocie popychacza oderwa si od warstwy

Midzy cylindrami drugim i trzecim (obszar wyde-

nonej uszczelki elastomerowy element uszczel-

chowy) wystpuje silny wydmuch gazw. Materia

niajcy. To samo na przelocie cieczy chodz-

mikki uszczelki jest uszkodzony w obszarze prze-

cej (maa strzaka). Wskutek tego znaczna strata

lotw cieczy chodzcej.

cieczy chodzcej.

Przyczyna:

Przyczyna:

Wskutek niedotrzymania zalecanej przez produ-

Niewyplanowana powierzchnia gowicy silnika

centa metody dokrcania rub, uszczelka gowicy

spowodowaa uchodzenie gazu (due strzaki).

nie bya wystarczajco napita. W nastpstwie

Elastomerowe elementy uszczelniajce zostay

doszo do przedostawania si gazw do cieczy

wycinite z pyty nonej uszczelki na skutek

chodzcej. Rezultatem byo wysze cinienie

silnego cinienia gazu. Proces zniszczenia zosta

cieczy chodzcej i strata cieczy chodzcej oraz

przyspieszony przez dugotrwa prac silnika

zniszczenie uszczelki podgowicowej.

pod penym obcieniem.

Dalsze moliwe przyczyny:

Dalsze moliwe przyczyny:

Tuleja cylindrowa osiada

Zbyt mae siy napinajce rub gowicy

Czci konstrukcyjne odksztaciy si

Nieprawidowo okrelony wystp konierza tulei

Zbyt dua chropowato powierzchni czci

cylindrowej

konstrukcyjnych silnika: skrzyni korbowej i gowicy cylindrw

Nieprawidowo ustawiony pocztek wtrysku

rodki zaradcze:
Przed montaem sprawdzi planowanie po-

paliwa, wskutek tego nastpuje zbyt wysokie

wierzchni uszczelniajcych czci konstrukcyj-

cinienie zaponu

nych, w razie potrzeby powierzchnie podda

dodatkowej obrbce

rodki zaradcze:
Ze wzgldu na jako i bezpieczestwo stosowa koniecznie nowe ruby gowicy cylindrw
ruby gowicy dokrca zadanym momentem
dokrcajcym zgodnie z zaleceniami producenta
5

Opis uszkodzenia i przyczyny uchodzenia gazu

2. Uszkodzenie uszczelki gowicy

silnika samochodw osobowych w
wyniku uchodzenia gazu
Opis uszkodzenia:
Uszczelka przepalona w obszarze komr spalania
midzy cylindrami pierwszym i drugim.

Opis uszkodzenia:
Uszczelka przepalona w obszarze komr spalania
oraz materia mikki midzy cylindrami trzecim
i czwartym. Rozpoczynajce si ciemne zabarwienie midzy cylindrami trzecim i drugim.

Przyczyna:
Wskutek niedotrzymania zadanego przez producenta momentu dokrcania rub oraz zastosowania starych rub gowicy, uszczelka podgowicowa w zniszczonym obszarze nie bya
wystarczajco docinita i doszo do uchodzenia
gazu. Przecienie termiczne doprowadzio
wwczas do zniszczenia materiau mikkiego

Przyczyna:

uszczelki midzy cylindrami.

Niekontrolowany przebieg spalania doprowadzi

do przecienia termicznego materiau uszczelki

Dalsze moliwe przyczyny:

i w nastpstwie do jej zniszczenia.

Czci konstrukcyjne silnika nie wyplanowane;

obszary przesmyku midzy cylindrami w bloku

Dalsze moliwe przyczyny:

silnika i gowicy s zdeformowane

Dokrcenie rub gowicy niezgodne z instrukcj

Bdne ustawienie silnika, ktrego nastpstwem

jest przecienie termiczne.

Czci konstrukcyjne silnika nie wyplanowane

Wady w ukadzie chodzenia, uszkodzony termostat

rodki zaradcze:
Podczas montau zwraca uwag na to, eby
dotrzymywa zalecanych instrukcji montaowych

rodki zaradcze:
Po montau sprawdzi ustawienie ukadu wtryskowego
Starannie sprawdzi wtryskiwacze i skontrolowa ich szczelno

3. Przyczyna uszkodzenia
uchodzenie gazu midzy dwie
warstwy uszczelki metalowej

4. Uszkodzenie spowodowane
przyrostem cinienia w ukadzie chodzenia w wyniku uchodzenia gazu
Opis uszkodzenia:

Opis uszkodzenia:

Na wielowarstwowej metalowej uszczelce gowicy

Metalowa warstwa stopujca i warstwa funkcyjna

w obszarze kanaw cieczy chodzcej mona zo-

wykazuj znaczne czarne zabarwienie prowa-

baczy wyrane liniowe odciski. Pochodz one od

dzce do kanau chodzcego. Powstaje przeciek

powierzchni uszczelniajcej gowicy cylindrw i

gazu midzy warstw stopujc i warstw funk-

przebiegaj w kierunku komory spalania. Przeloty

cyjn.

cieczy chodzcej posiadaj wyrane jasne zabarwienie.

Przyczyna:
Struktura powierzchni gowicy cylindrw bya opracowana w sposb niewaciwy wzgldnie w ogle nie
bya opracowana. Wskutek tego doszo
do uchodzenia gazw spalinowych do
Warstwa funkcyjna
od strony gowicy silnika

Warstwa stopujca
od strony bloku silnika

Przyczyna:

obiegu chodzcego i do przecienia termicznego

(przyrost cinienia).
Dalsze moliwe przyczyny:
Ukad chodzenia nie zosta cakowicie odpowie-

Moment dokrcania rub by zbyt may, wskutek

trzony, co powoduje brak cyrkulacji cieczy cho-

tego powsta niewystarczajcy docisk uszczelnia-

dzcej

jcy.

Przerwany obieg chodzenia (pompa wodna,

termostat, wentylator)

Dalsze moliwe przyczyny:

Czci konstrukcyjne silnika nie s wyplanowane (zdeformowane przez przecienie ter-

Wysokie przeciwcinienie spalin spowodowane

przegrzaniem silnika (np. uszkodzony katalizator)

miczne)
rodki zaradcze:
rodki zaradcze:
Podczas montau zwraca uwag na to, eby

Przed montaem bardzo starannie sprawdzi

jako powierzchni uszczelniajcej i zapew-

koniecznie przestrzega momentw dokrcania

ni gadko gowicy (bardzo drobna struktura,

rub zamieszczonych w instrukcji montau

dopuszczalne wartoci chropowatoci powierzchni dla obrbki gowicy cylindrw RZ 11 m/

Rmax 15 m)

Opis uszkodzenia i przyczyny uchodzenia gazu

5. Uszkodzenie uszczelki gowicy

cylindra wskutek wzrostu cinienia
w ukadzie chodzenia ze wzgldu
na uchodzenie gazu
Opis uszkodzenia:

Przyczyna:

Na wielowarstwowej uszczelce podgowicowej

Gowica cylindrw miaa struktur powierzchni

typu metal-elastomer mona zobaczy wyrane

charakteryzujc si zbyt grubym opracowa-

liniowe odciski. Pochodz one od powierzchni

niem wzgldnie w ogle nie bya opracowana.

uszczelniajcej gowicy i przebiegaj w kierunku

Wskutek tego doszo do uchodzenia gazw

komory spalania.

spalinowych do obiegu chodzcego i do przecienia termicznego (wzrost cinienia).

Dalsze moliwe przyczyny:
Ukad chodzenia nie zosta cakowicie odpowietrzony, co powoduje brak cyrkulacji cieczy
chodzcej
Przerwany obieg chodzcy (pompa wodna,
termostat, wentylator)
Wysokie przeciwcinienie spalin spowodowane
przegrzaniem silnika (np. uszkodzony katalizator)
rodki zaradcze:
Przed montaem bardzo starannie sprawdzi
jako powierzchni uszczelniajcej i zapewni
gadko gowicy cylindrw (bardzo drobna
struktura, dopuszczalne wartoci chropowatoci
powierzchni dla obrbki gowicy cylindrw
RZ 11 m/Rmax 15 m)

Opis uszkodzenia i przyczyny przegrzania

Niszczce przegrzanie
Uszkodzenia uszczelek gowicy cylindrw, ktre
zostay spowodowane przegrzaniem, w wielu
przypadkach maj za przyczyn le funkcjonujce czci konstrukcyjne silnika. Moe to by
pompa wody, nie otwierajcy si termostat lub
zatkana przez osady wapnia chodnica (brak

nienie spalin czego nastpstwem jest przecie-

przepywu). Jednak rwnie niedostatek cieczy

nie termiczne czci silnika i uszczelki gowicy

chodzcej w ukadzie chodzenia lub nieprawi-

wzgldnie strata mocy silnika.

dowo odpowietrzony obieg chodzenia po montau gowicy mog by przyczyn przegrzania.

Uszczelk gowicy cylindrw, ktra ulega uszkodzeniu w wyniku przegrzania, mona dosko-

Pod uwag naley jednak bra rwnie inne

nale rozpozna po wypaczeniach materiau

przyczyny powodujce uszkodzenia, ktre

mikkiego uszczelki w bezporedniej bliskoci

ewentualnie nie byy w ogle do pomylenia

przelotw cieczy chodzcej.

przy pierwszej analizie uszkodze.

W przypadku termicznego przecienia ukadu
Za przegrzanie moe by take odpowiedzialny

chodzenia, ciecz chodzca wnika w matryc

ukad wydechowy. Luna cz konstrukcyjna

materiau mikkiego uszczelki, odparowuje tam

w tumiku lub nadtopiony katalizator mog spo-

pod wpywem styku z gorcymi czciami kon-

wodowa np. zmniejszenie przekroju kanau

strukcyjnymi silnika i wyciska materia mikki

spalin. W wyniku tego zwiksza si przeciwci-

uszczelki z nonika metalowego. Na skutek tego

powstaj wypaczenia materiau.
Nie mona niedocenia nastpstw, ktre powstaj w wyniku stosowania niedozwolonych rodkw
chronicych przed mrozem/korozj wzgldnie
stosowanie wycznie czystej wody jako cieczy
chodzcej. Metalowe pyty none uszczelki
ulegaj masowemu rozkadowi z powodu korozji,
co niszczy uszczelk.

Opis uszkodzenia i przyczyny przegrzania

1. Przyczyna uszkodzenia przecienie termiczne w 2-warstwowej

uszczelce metalowej
Opis uszkodzenia:
Metalowa warstwa funkcyjna, w ktrej dla tego
typu uszczelki zintegrowane jest uszczelnienie

2. Przyczyna uszkodzenia przecienie termiczne uszczelki podgowicowej typu metal-materia mikki

komory spalania, pka w obszarze midzy

komorami spalania. Wyrane czarne zabarwienie

Opis uszkodzenia:

wskazuje na wydmuchiwanie gazw spalino-

Przy przelotach cieczy chodzcej wystpio silne

wych.

napcznienie
swobodnie lecego materiau
mikkiego
uszczelki.

Przyczyna:
Po montau silnika ukad
chodzenia nie zosta wystarczajco odpowietrzony. Doszo do przegrzania silnika na skutek
zbyt wysokiej temperatury cieczy chodzcej.
Przyczyna:

Tworzenie pary doprowadzio do napcznienia

Wypaczenie czci konstrukcyjnej doprowadzio

materiau mikkiego

do wydmuchiwania gazw spalinowych. Wystpu-

uszczelki w obszarze kanau cieczy chodzcej.

jce w zwizku z tym przecienie termiczne

W nastpstwie tego oddzieli si materia mikki

warstwy metalowej spowodowao jej zniszczenie.

uszczelki od nonika metalowego.

Dalsze moliwe przyczyny:

Dalsze moliwe przyczyny:

Niska jako paliwa (zbyt niska liczba oktanowa)

Sprawno funkcjonowania obiegu chodzenia

Zbyt wysoki stosunek sprania

jest ograniczona przez pomp wody lub termo-

Ustawienie silnika (wiece zaponowe o niewa-

stat

ciwej wartoci cieplnej)

Niewystarczajca sia wstpnego dokrcenia
rub (jako rub, dociganie rub)

10

Przepyw cieczy chodzcej w ukadzie chodzenia (np. w chodnicy) jest ograniczony przez
osady wapnia

rodki zaradcze:

rodki zaradcze:

Przed montaem starannie sprawdzi czci kon-

Po montau zwrci uwag na to, eby prze-

strukcyjne na wypaczenie oraz jako powierzch-

prowadzi staranne odpowietrzenie ukadu

ni roboczych

chodzenia

Opis uszkodzenia i przyczyny

przeciekw oleju i cieczy chodzcej

Dokadna kontrola:
gdzie znajduje si nieszczelno?
Wiele reklamacji, ktre dotyczyy uszczelek,
miay swoje rdo raczej w innym miejscu, na
przykad w przewodach odpowietrzajcych
skrzyni korbow, rurze cinienia doadowania,

w uszczelce gowicy cylindrw nie s dokadnie

wzajemnym przesuniciu czci konstrukcyj-

pozycjonowane tam, gdzie s przewidziane kon-

nych (pokrywa napdu rozrzdu na bloku cylin-

strukcyjnie. Uszczelki podgowicowe, ktre

drw itd.). Zanim uzna si uszczelk jako

zostay tak zamontowane, rozpoznaje si czsto

przyczyn uszkodzenia, naleaoby dokadnie

po odksztaconych otworach przelotowych rub.

sprawdzi techniczne otoczenie silnika. Na przy-

Nieszczelnoci spowodowane przestawieniem

kad krople oleju lub cieczy chodzcej mog by

uszczelki gowicy wystpuj szczeglnie czsto

wydmuchiwane przez strumie powietrza wenty-

na przelotach smarowania olejowego. Jeli ele-

latora lub wiatr spowodowany jazd z

menty uszczelniajce nie s tu dokadnie pozycjo-

miejsca ich waciwego powstawania. Wwczas

nowane, przy cinieniach szczytowych wynos-

zarzuca si uszczelce, e niewaciwie uszczel-

zcych do 10 barw dochodzi czsto do prze-

nia.

ciekw.

Czy gowica silnika zostaa fachowo Uszczelka gowicy cylindrw

zamontowana?

samochodw uytkowych: wsppraca z rowkami

Po naprawach bardzo czsto krytykowane s i

reklamowane nieszczelnoci w ukadzie smarowa-

W silnikach samochodw uytkowych stosuje si

nia olejowego i w ukadzie chodzenia ciecz.

rne typy uszczelek. W wikszoci przypadkw

W wielu przypadkach jako przyczyn wymienia si

s to uszczelki metal-elastomer z osadzonymi lub

monta gowicy cylindrw, ktry nie zosta prze-

nawulkanizowanymi elastomerowymi elementami

prowadzony w 100% fachowo. Na przykad gdy

uszczelniajcymi. W zalenoci od konstrukcji

zalecane wytyczne montau producentw czci

w bloku cylindrw i gowicy wyobione s rowki,

i silnikw, zostay zrealizowane w sposb nie-

ktre s tak zaprojektowane, aby elementy

wystarczajcy wzgldnie nie zostay uwzgldnio-

uszczelniajce funkcjonoway niezawodnie we

ne i dotrzymane.

wszystkich warunkach pracy silnika.

Uszczelka niewycentrowana podczas nasadzania

W tego typu uszczelkach jest bardzo wane, aby

gowicy cylindrw, np. wskutek braku kokw/

przed montaem starannie oczyci te rowki z

tulei centrujcych, moe spowodowa nieszczel-

zanieczyszcze i pozostaoci. Jeli si tego nie

no/przeciek, gdy elementy uszczelniajce

uwzgldni, wwczas prowadzi to do nieszczelnoci.

11

Opis uszkodzenia i przyczyny

przeciekw oleju i cieczy chodzcej

Ju podczas montau, w trakcie nasadzania gowicy cylindrw na blok silnika, w przypadku niestarannego postpowania moe doj do
uszkodzenia spowodowanego rozgnieceniem
elastomerowych elementw uszczelniajcych.
Przypadek z praktyki:

tosowa tylko dopuszczone do

eksploatacji rodki chronice przed
mrozem i korozj

W silniku samochodu ciarowego wystpia

utrata cieczy chodzcej, ktrej nie mona byo

Rozpatrujc wszystkie te czynniki, ktre spowo-

rozpozna z zewntrz. Przyczyna: Tuleja cylin-

doway utrat cieczy, naley rwnie uwzgldni

drowa miaa porowate miejsce, ktre mona byo

oddziaywania chemiczne materiaw eksplo-

rozpozna tylko pod mikroskopem. W trakcie

atacyjnych. Zaliczaj si do nich rodki chronice

jazdy ciecz chodzca docieraa do komory spala-

przed mrozem i korozj. Wiele dostpnych na

nia i ulegaa odparowaniu. Rwnie w tym przy-

rynku rodkw przeciwm-

padku przyczyn nie bya uszczelka gowicy

ronych oraz antykorozyjnych

cylindrw, lecz bd materiaowy w postaci jamy

nie posiada dopuszczenia pro-

usadowej w tulei cylindrowej.

ducenta silnikw. Na skutek

agresywnych dodatkw nisz-

Jako powierzchni

cz one materia uszczelki i

prowadz do nieszczelnoci.
Takie samo dziaanie maj

Istotny wpyw na funkcj uszczelniajc ma ja-

rwnie inne rodki chemiczne

ko powierzchni czci konstrukcyjnych. Rne

tzw. stopery przeciekw, ktre dodawane s

typy uszczelek gowicy cylindrw, jak: metal-

do cieczy chodzcej. Chemiczne zmikczacze w

materia mikki, metalowe wielowarstwowe oraz

nich zawarte powoduj spcznienie materiau

metal-elastomer, maj zdefiniowane wymagania

uszczelki. Proces ten po krtkim czasie prowadzi

dotyczce jakoci powierzchni czci konstruk-

do zniszczenia uszczelki.

cyjnych.
Masy uszczelniajce nakadane dodatkowo na
A zatem powierzchnie bloku silnika i gowicy

uszczelki podgowicowe mog rwnie powo-

cylindrw musz by bardzo precyzyjnie obrobio-

dowa negatywny efekt, gdy mog one zakca

ne i nie mog wykazywa falistoci. Miejscami

funkcj uszczelniajc elementw uszczelniaj-

szczeglnie krytycznymi s przejcia od czci

cych umieszczonych w uszczelce gowicy.

konstrukcyjnej do czci konstrukcyjnej, np. gdy

Uszczelki gowicy Elring s generalnie tak skon-

pokryw napdu rozrzdu czy si za pored-

struowane, e nie s konieczne adne dodatkowe

nictwem konierza. Konieczna jest tu szczeglna

materiay uszczelniajce.

staranno, aby w miejscu rozdziau nie wystpoway stopnie lub wypaczenia, ktre uniemoliwiaj zamknite siowo poczenie uszczelniajce.
12

1. Przyczyna uszkodzenia przecieki

oleju, element uszczelniajcy
zniszczony podczas montau gowicy
(samochodu ciarowego)
Opis uszkodzenia:
Elastomerowe elementy uszczelniajce s wyci-

2. Przyczyna uszkodzenia
przecieki oleju, masa uszczelniajca na elemencie uszczelniajcym
(samochodu ciarowego)

nite z pyty nonej i rozcite/pknite.

Opis uszkodzenia:
Elastomerowy element uszczelniajcy zosta wycinity
z pyty nonej. W rowku
uszczelniajcym znajduj si
czsteczki zanieczyszcze.
Przyczyna:
Na metalow pyt non
zostaa naoona dodatkowo masa uszczelniajca. W wyniku zwulkanizowania elastomerowy
element uszczelniajcy zosta dodatkowo
poddany cinieniu i wycinity na zewntrz.
Przyczyna:

Nastpstwem tego by wyciek oleju. Osady cz-

W takcie montau gowica cylindrw bya wielo-

steczek zanieczyszcze z oleju przyspieszyy

krotnie nasadzana wskutek bdnego pozycjono-

to uszkodzenie.

wania. W wyniku tego element uszczelniajcy

zosta miejscowo zbyt mocno sprasowany wzgld-

Dalsze moliwe przyczyny:

nie rozcity przez krawdzie gowicy.

Element uszczelniajcy zosta uszkodzony

podczas montau/przy nasadzaniu gowicy

Dalsze moliwe przyczyny:

Element uszczelniajcy zosta wycinity wskutek uchodzenia gazu
Element uszczelniajcy zosta zbyt mocno sprasowany ze wzgldu na zbyt may wystp konierza tulei cylindrowej

rodki zaradcze:
Nie stosowa masy uszczelniajcej
Starannie sprawdzi jako powierzchni czci
konstrukcyjnych
Zwraca uwag na regularn wymian oleju

rodki zaradcze:
Staranne przygotowanie i przeprowadzenie
robt montaowych. Po wielokrotnym nasadzaniu gowicy uszczelka musi by sprawdzona
na uszkodzenie
13

Opis uszkodzenia i przyczyny

nieregularnego przebiegu spalania

Stukanie szkodzi uszczelce

Uszkodzenia uszczelek podgowicowych, ktre
spowodowane s nieregularnym przebiegem
spalania, wystpuj w praktyce bardzo czsto.

1.

Przyczyna uszkodzenia
niekontrolowany przebieg spalania
w wielowarstwowej uszczelce metalowej

Bardzo czsto chodzi przy tym o uszkodzenia

spowodowane spalaniem stukowym w silnikach

Opis uszkodzenia:

benzynowych. W trakcie tego procesu dochodzi

Rozpoczynajce si czarne zabarwienie w ob-

do niekontrolowanych przebiegw spalania.

szarze przesmyku warstwy funkcyjnej uszczelki

Sprowadzanie uszkodzenia do przecienia ter-

wskazuje pocztek zniszczenia, ktre jest za-

micznego i mechanicznego czci konstruk-

koczone na drugim rysunku (prawy).

cyjnych jest przy tym problematyczne. Uszczelka

gowicy jest jedn z najbardziej zagroonych
czci silnika i moe stawia opr tym ekstremalnym obcieniom tylko przez krtki czas. W wyniku niekontrolowanego przebiegu spalania
tworz si fale uderzeniowe, ktre rozchodz
si z ekstremalnie szybkim przyrostem cinienia
(ponad 100 barw) i dodatkowo z wysokimi
temperaturami (znacznie powyej +3700C).
Uszczelki gowicy z uszkodzeniami spowodowanymi stukaniem silnika rozpoznaje si czsto
po rozgniecionych opaskach komory spalania.

Przyczyna:
Niekontrolowany przebieg spalania spowodowa

Przyczynami tego stanu rzeczy mog by:

drgania wysokiej czstotliwoci. Wyzwolone

Zastosowanie paliwa nie odpornego na spala-

dziki temu fale cinienia zniszczyy obszar prze-

nie stukowe o zbyt niskiej liczbie oktanowej

smyku uszczelki midzy komorami spalania.

wiece zaponowe o nieprawidowej wartoci

cieplnej
Zbyt wysoki stosunek sprania

Niska jako paliwa (zbyt maa liczba oktanowa)

Domieszanie do benzyny oleju napdowego

Zbyt wysoki stosunek sprania

W silnikach Diesla:

rodki zaradcze:

Bdnie nastawiony pocztek toczenia dla

Stosowa bezwzgldnie czci silnika (wiece

wtrysku
Cieknce wtryskiwacze
Nieprawidowa grubo montaowa uszczelki
podgowicowej; przy dobieraniu uszczelki
nie uwzgldniono zalecanego wystpu toka
nad blok silnika
14

Dalsze moliwe przyczyny:

Za jako paliwa

zaponowe) zalecane przez producenta

2. Uszkodzenie uszczelki podgowicowej przez szkody spowodowane

spalaniem stukowym
Opis uszkodzenia:
Na metalowej opasce komory spalania uszczelki
mona rozpozna wyrane wgniecenia i odksztacenia. Stopienie opaski i materiau mikkiego
uszczelki. Opaska komory spalania najczciej

Opis uszkodzenia:

poyskuje metalicznie w tych miejscach, a mate-

Opaski komory spalania wykazuj wyrane wgnie-

ria mikki wykazuje lady ognia.

cenia. Pocztek zniszczenia na opasce a do

cakowitego jego zniszczenia oraz materiau uszczelki.

Przyczyna:

Przyczyna:

Ustawienie silnika (due wyprzedzenie zaponu)

Przez zastosowanie paliwa nieodpornego na spa-

nie zostao przeprowadzone wedug zalece

lanie stukowe doszo do niekontrolowanego

producenta, wynikiem tego jest niekontrolowany

przebiegu spalania. W wyniku tego powstaje nad-

przebieg spalania. Drgania wysokiej czstot-

mierne obcienie termiczne i mechaniczne

liwoci i wyzwalane przez to fale cinienia znisz-

silnika. Niekontrolowane spalanie wytwarza fale

czyy metalowy element uszczelniajcy komory

udarowe z ekstremalnymi cinieniami i wysokimi

spalania i w nastpstwie rwnie materia mikki

temperaturami, przez co czci silnika s nad-

uszczelki.

miernie obcione. Uszkodzenia wystpuj najczciej na tokach i na uszczelce podgowicowej.

Dalsze moliwe przyczyny:

Niska jako paliwa (zbyt maa liczba oktanowa)

Dalsze moliwe przyczyny:

Zbyt wysoki stosunek sprania

Nieprawidowe ustawienie zaponu

wiece zaponowe o nieprawidowej wartoci

Zbyt wysoki stosunek sprania

cieplnej

wiece zaponowe o nieprawidowej wartoci

cieplnej lub uszkodzone wiece zaponowe

rodki zaradcze:
Sprawdzi ustawienie silnika natychmiast po
montau

rodki zaradcze:
Stosowa paliwo odporne na spalanie stukowe

15

Opis uszkodzenia i przyczyny

oddziaywa mechanicznych

szkodzenia spowodowane
luzujcymi si czciami

2. Uszkodzenie uszczelki gowicy

samochodu ciarowego spowodowane bdami montaowymi

W wyniku oddziaywania mechanicznego luzujcych si czci mog wystpi znaczne uszkodzenia Opis uszkodzenia:
w silniku. Z tego wzgldu uszczelka podgowicowa

Metalowa opaska komory spalania w uszczelce

wykazuje oczywicie take silne uszkodzenia.

podgowicowej zostaa cakowicie sprasowana

1.

Uszkodzenie uszczelki gowicy

przez lun komor wstpn

wewntrz przez konierz tulei cylindrowej. Konierz

tulei cylindrowej zosta totalnie odupany wskutek ekstremalnych si podczas rozruchu silnika
(patrz rysunek prawy) nastpstwem tego byo

Opis uszkodzenia:

cikie uszkodzenie silnika.

Wielowarstwowa metalowa uszczelka podgowicowa jest bardzo silnie uszkodzona przez

oddziaywanie mechaniczne w obszarze obrzea
komory wirowej.

Przyczyna:
Podczas montau nowej uszczelki podgowicowej
nie zostaa sprawdzona rednica komory spalania,
dotychczas zamontowanej uszczelki. Zastosowano
uszczelk, ktrej rysunek otworw przelotowych
Przyczyna:

wyglda podobnie jak w wymontowanej uszczelce,

Komora wirowa dla pierwszego cylindra poluzo-

jednak nowa uszczelka miaa mniejsz rednic

waa si podczas jazdy i spada do komory spala-

komory spalania.

nia. Nastpstwo: bardzo due uszkodzenie w gowicy cylindrw oraz w napdzie zaworw i na to-

Dalsze moliwe przyczyny:

ku.

Nie zastosowano oryginalnej uszczelki Elring,

lecz podrobion uszczelk podgowicow niszej

Dalsze moliwe przyczyny:

jakoci

Wystp komory wirowej nie odpowiada zaleceniom producenta

rodki zaradcze:
Przed montaem naoy uszczelk na konierz

rodki zaradcze:

tulei cylindrowej i sprawdzi, czy jest to moliwe

Przed montaem gowicy naley koniecznie

bez przyoenia wikszej siy

sprawdzi prawidowe osadzenie komr wirowych

oraz sprawdzi prawidowo ich wystpu
16

Fachowy monta uszczelki podgowicowej

w siedmiu krokach

Prosz przestrzega oglnej

instrukcji montau producenta
silnikw

1. Powierzchnie uszczelniajce czci konstruk-

Zwraca uwag na pozostaoci jak wiry metalu,

cyjnych (gowica cylindrw/blok silnika starannie

ktre mog przedostawa si z gowicy silnika na

oczyci, odtuci, usun resztki powoki i po-

uszczelk

zostaoci starej uszczelki

2. Otwory gwintowane pod ruby gowicy oczyci z zanieczyszcze i oleju. Gwint sprawdzi na
uszkodzenia i atwo wkrcania

6. ruby gowicy
6.1
Zalecenie producenta samochodw:
ruby gowicy i podkadki naley wymienia na

3. Sprawdzi powierzchnie czci konstrukcyjnych:

nowe
Gwint i powierzchni przylegania ruby lekko
naoliwi

Nierwnoci materiau wygadzi osek do gadzenia na mokro

Pasko czci konstrukcyjnych wyznaczy

Olej

Olej

na caej czci posugujc si liniaem krawdziowym (woskowym): w kierunku wzdunym

= 0,05 mm; w kierunku poprzecznym = 0,03 mm
Wszelkie uszkodzenia gadzi musz by usunite (wyplanowanie w zakadzie specjalistycz-

6.2

nym)

Jeli montuje si rwnie podkadk, wykona

oliwienie midzy ni i bem ruby

Parametr

Metal
materia
mikki

Metalowa
warstwowa

RZ

15 - 20 m

11 m

11 - 20 m

Rmax

20 - 25 m

15 m

15 - 20 m

Wt

Metalelastomer

Uwaga: w adnym wypadku nie oliwi powierzchni przylegania podkadki do gowicy

8-10 m

Olej

Olej

4. Uszczelk gowicy wycentrowa na bloku silnika (bez dodatkowej masy uszczelniajcej).

Dokadnie zwraca uwag na to, eby nie uszkodzi powoki uszczelki

5. Nasadzi gowic cylindrw

Unika uszkodzenia powierzchni uszczelniajcej przez zadrapania

7. Dociganie rub
Kolejno docigania wedug instrukcji producenta
(od rodka na krzy lub spiralnie na zewntrz)
Moment docigania / kt docigania: stopniowo
zgodnie z instrukcj docigania
Przestrzega instrukcji dokrcania, jeli wystpuje
17

499.244 0808 PL

+49 (0)7123/724 799

+49 (0)7123/724 798

service@elring.de
Przytoczone tu informacje wynikajce z dugoletniego dowiadczenia i wiedzy mog by niekompletne.
Ewentualne roszczenia odszkodowawcze na podstawie tych informacji nie mog by uznane. Monta wszystkich czci zamiennych tylko przez przeszkolony personel fachowy.
Zastrzeone zmiany w zakresie usug oraz zmiany techniczne. Nie dajemy gwarancji na bdy drukarskie.

Elring-Service-Hotline

ElringKlinger AG | Dzia czci zamienne

Max-Eyth-Strae 2 | D-72581 Dettingen/Erms
Tel. +49 (0)71 23/724-601 | Fax. +49 (0)71 23/724-609
elring@elring.de | www.elring.de