Broszura Przedsiebiorczosc

:
o-
nych,
chce lub musi zosta

W terminie 7 dni od
patnikiem podatku od
rozpoczcia dziaalnoci
towaru iusug (VAT),
gospodarczej przedsiskada zgoszenie
biorca musi dokona
rejestracyjne VAT-R
zgoszenia do odpo(rejestracja musi
wiednich ubezpiecze
nastpi przed
spoecznych.
dokonaniem pierwszej
Jeeli prowadzenie rmy
czynnoci podlegajcej
jest jedynym tytuem do
opodatkowaniu
ubezpiecze przedpodatkiem VAT).
sibiorcy, skada on
Opata skarbowa
formularz ZUS ZUA.
ztytuu rejestracji
Przedsibiorca musi te
podatnika VAT wynosi
zgosi wszystkich pra170 z.
cownikw do ubezpie Urzd potwierdza
czenia (w cigu 7 dni od
Na dobry pocztek!
zgoszenie, wydajc
chwili ich zatrudnienia).
wtej sprawie decyzj
administracyjn (VAT-5).
Obudowa dydaktyczna dla nauczycieli

szkoy ponadgimnazjalne
3
Wyrobienie
piecztki firmowej
4
Zaoenie
konta firmowego
Przedsibiorca zatrudniajcy pracownikw

ma obowizek pisemnego zawiadomienia
PIP oraz sanepidu
(stacji sanitarno-epidemiologicznej) omiejscu,
rodzaju oraz zakresie
prowadzonej dziaalnoci, atake oliczbie
pracownikw.
Wniektrych wypadkach konieczne jest
uzyskanie zgody sanepidu na prowadzenie
dziaalnoci wdanym
lokalu. Dotyczy to np.
sklepu spoywczego.
Analiza fotografii
Zgoszenie
do ubezpiecze
spoecznych
Rejestracja VAT
Powiadomienie
o zakresie
prowadzonej
dziaalnoci
%
%
141
Jakie osoby przedstawiono na fotografii? Zwr uwag na:

wiek (czy mona dostrzec przewag jednej grupy wiekowej?),
pe (czy mona dostrzec przewag jednej pci?),
stroje (czy s to ubrania codzienne, wizytowe czy mundury? jakie s charakterystyczne elementy
tych strojw?).
2
3
Co robi ludzie przedstawieni na fotografii? Omw tylko to, co widzisz.
4
5
Gdzie znajduj si te osoby? Jakie przedmioty znajduj si w ich otoczeniu? Do czego su?
6
7
8
Jaka jest Twoja interpretacja sytuacji przedstawionej na zdjciu?
Jakie emocje wywouje w osobach przedstawionych na fotografii sytuacja, w ktrej si znajduj?

Uzasadnij swoje zdanie.
Wyobra sobie, e uczestniczysz w wydarzeniach przedstawionych na zdjciu. Co syszysz?
Co czujesz? Jaka atmosfera panuje w tym miejscu?
Jakie uczucia i emocje wywouje w Tobie zdjcie?
Jaki element ycia gospodarczego przedstawia Twoim zdaniem to zdjcie?
9 Jaka jest Twoja opinia na temat elementu ycia gospodarczego przedstawionego na zdjciu?
10 Jakim podpisem mona opatrzy to zdjcie?
Bogaty warsztat pracy

Ksztacenie umiejtnoci praktycznych

Uczenie przez wiczenie
Zainteresowanie uczniw
Multimedia na lekcjach
Sposb na zainteresowanie przedsibiorczoci
Zawsze aktualne treci
Krok w przedsibiorczo
ulo-
nakadaj na przedsibiorcw bezporedniego

obowizku posiadania konta firmowego.
Wymieniaj jednak transakcje, ktre mog by
przeprowadzane jedynie
za jego porednictwem.
S to:
wszystkie transakcje,
ktrych jednorazowa
warto przekracza
15000 euro (przeliczonych na zote
wedug redniego
kursu NBP),
transakcje, wktrych
stron jest inny przedsibiorca.
FOTOCHANNELS.COM/CORBIS/XINHUA PRESS/SHEN HONG
ci
nia
i,
niezbdne do podejmowania
dalszych dziaa zwizanych
zuruchomieniem dziaalnoci
gospodarczej, np. niektre banki
wymagaj jej do zaoenia
rachunku bankowego.
Piecztka rmowa jest przydatna
do udokumentowania transakcji
zawieranych midzy firm ajej
kontrahentami, potwierdzania
dokumentw urzdowych czy
zatwierdzania operacji bankowych.
Na piecztkach umieszcza si
najczciej:
nazw firmy,
dane teleadresowe,
numer NIP,
numer REGON.
Najwaniejsze informacje dotyczce

przedmiotu podstawy przedsibiorczoci
zwizane zreform programow 2012
Nauczanie przedmiotu odbywa si tylko wzakresie podstawowym.
Treci nauczania zapisano wformie wymaga szczegowych.
Wiksz wag przywizuje si do ksztacenia umiejtnoci praktycznych.
Zaleca si nauk przedmiotu wklasie pierwszej szkoy ponadgimnazjalnej.
Na realizacj treci przewdziano 60 godzin w cyklu ksztacenia.
Chcesz wiedzie wicej? Zajrzyj na stron
www.reformaprogramowa.men.gov.pl
SKUTECZNA
SERIA KROK W PRZEDSIBIORCZO
Strefa
dobrych rozwiza...
strona
Bogaty warsztat pracy dla nauczyciela i ucznia
23
Wane treci ciekawie i praktycznie
45
Rozwijamy umiejtnoci praktyczne
67
Koncentrujemy uwag uczniw
89
Dostarczamy aktualnych treci
1011
1213
Cenimy czas nauczyciela
1415
Rozwizania na kad lekcj
1617
1819
Z Uni Europejsk w przedsibiorczo
2021
Podrcznik Krok w przedsibiorczo

Ksika Nauczyciela z Pyt Nauczyciela Krok w przedsibiorczo
Filmy edukacyjne Krok w przedsibiorczo na pycie DVD
Pyta CD-ROM do podrcznika Krok w przedsibiorczo
Zeszyt wicze Krok w przedsibiorczo
Schematy i infografiki z podrcznika
Infografiki z podrcznika
Przykad z podrcznika
O tym si mwi! z podrcznika

Wok nas z podrcznika
Warto zajrze! z podrcznika

Akty prawne z podrcznika
Pyta CD-ROM do podrcznika
Ksika Nauczyciela z Pyt Nauczyciela Krok w przedsibiorczo
Na dobry pocztek! z Ksiki Nauczyciela z Pyt Nauczyciela

Testy z Ksiki Nauczyciela z Pyt Nauczyciela
Filmy edukacyjne Krok w przedsibiorczo na pycie DVD
Otwarta Platforma Edukacyjna Krok w przedsibiorczo

Biznesplan krok po kroku
Kompleksowe wsparcie nauczycieli

Strona internetowa
22
Oglnopolski Zjazd Nauczycieli Przedsibiorczoci i Oglnopolska

Konferencja Przedsibiorczoci
Spotkania i warsztaty
Deklaracja wyboru podrcznika
2324
Bogaty warsztat pracy dla nauczyciela i ucznia
Podrcznik z pyt CD-ROM dla szk

ponadgimnazjalnych, zakres podstawowy
Krok
w przedsibiorczo
Podrcznik skada si z siedmiu

rozdziaw:
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
Komunikacja interpersonalna
Istota funkcjonowania gospodarki rynkowej
Pienidz i bankowo
Podatki i ubezpieczenia
Przedsibiorstwo
Praca
Wsppraca midzynarodowa
Rozwizania dla nauczyciela:

Ksika Nauczyciela z Pyt Nauczyciela
Filmy edukacyjne Krok wprzedsibiorczo
na pycie DVD
aktualne wzory dokumentw iformularze
inne materiay do pobrania na stronie
www.nowaera.pl
Kopiow
anie,
reko
mpilo
wan
ie
,w
ypo
yc
za
nie
nie
za
ar
blic
pu
zne
b ez
d
zgo
za
enta
oduc
y pr
e.
bronion
Krok
w przedsibiorczo
dla szk ponadgimnazjalnych \
n
You
t SA
Plane
gital
g Di
, www.ydp.com.pl
Zakres podstawowy
NE-18301-1
owa
Er a
Sp.
zo
.o.,
ww
w.n
o
u
od
Pr
n
ce
2
201
Instrukcja instalacji
W pyt do napdu CD-ROM.
Przy wczonej opcji Autostart
instalacja rozpocznie si automatycznie,
przy nieaktywnej z menu Start wybierz
komend Uruchom. Z gwnego katalogu
pyty wybierz Setup.exe i przycinij OK.
Nastpnie postpuj zgodnie z poleceniami
pokazujcymi si na ekranie.
2012 N
wa
era
.
pl
Pyta CD-ROM do podrcznika

Krok wprzedsibiorczo
Interaktywne materiay stanowi zacht
dla uczniw do nauki
Praktyczne zadania do kadego rozdziau
wformie kart pracy
Wydawca
Publikacja dla ucznia
io
dtw
Rozwizania dla ucznia:
Kompleksowy pakiet materiaw dydaktycznych, ktry pozwoli

uczy ciekawie ikomfortowo.
Aktualne informacje prezentowane w ciekawy i praktyczny sposb.
Wyjtkowe rozwizania ksztacce postawy przedsibiorcze.
02
SKUTECZNA SERIA KROK W PRZEDSIBIORCZO
Komunikacja interpersonalna na dobry start!
Podrcznik Krok w przedsibiorczo, s. 45
Kim jest osoba przedsibiorcza? Typy osobowoci
Kim jest osoba przedsibiorcza?

Typy osobowoci
Media czsto podaj informacje oludziach,

ktrzy odnieli sukces. Mwi si onich, e s
osobami przedsibiorczymi. Zwykle s one
wacicielami firm. Jednak bycie przedsibiorczym nie ogranicza si do prowadzenia dziaalnoci gospodarczej. Oznacza to take
umiejtno radzenia sobie wyciu.
Czym jest przedsibiorczo?

Przez przedsibiorczo najczciej rozumie
si umiejtno pokonywania trudnoci,
radzenia sobie wzmieniajcych si warunkach oraz wykorzystywania pojawiajcych si
szans. Osoba przedsibiorcza dziki posiadaniu okrelonych cech potrafi kreowa nowe
potrzeby dla siebie iinnych, atake zaspokaja je niezalenie od warunkw otoczenia.
Ponadto odpowiednio ukada swoje relacje
z ludmi, panuje nad wasnymi emocjami
orazpostpuje zgodnie zoglnie przyjtymi
wartociami etycznymi. atwo przystosowuje
Osoby przedsibiorcze wyrniaj si na tle grupy s

pewne siebie, kreatywne oraz mobilizuj innych ludzi do
dziaania.
si do zmieniajcego si otoczenia, znajdujc

wnim swoje miejsce. Pozwala jej to nie tylko
zpowodzeniem prowadzi przedsibiorstwo,
czyli by dobrym przedsibiorc, lecz take
mie satysfakcjonujce ycie zawodowe, niezalenie od charakteru wykonywanej pracy.
Kim jestem?
Kady czowiek odczuwa potrzeb bycia
przedsibiorczym. Ma rwnie naturaln
zdolno do wyksztacenia wsobie tej postawy. Dlatego powinien stara si odkry swoje
cechy iumiejtnoci przedsibiorcze, anastpnie dy do ich rozwijania. Pierwszym
krokiem do zrealizowania tego celu jest poznanie wasnej osobowoci.
Moje atuty isaboci
Niezwykle pomocna wpoznaniu wasnej osobowoci jest analiza swoich mocnych stron,
czyli zachowa, cech i umiejtnoci, ktre
cenimy i akceptujemy, oraz sabych stron,
ktrych posiadanie jest niepodane.
Dokonujc analizy swoich mocnych stron,
warto odpowiedzie sobie na takie pytania,
jak na przykad:
ktre cechy swojego charakteru uznaj za
najlepsze?
co potrafi zrobi lepiej od innych?
ktre cechy ceni we mnie bliscy iznajomi?
wczym potrafi pomaga innym?
czym si najbardziej interesuj?
Zkolei przy analizie sabych stron naley

postawi sobie m.in. nastpujce pytania:
jakie widz wady swojego charakteru?
jakie czynnoci wykonuj gorzej ni inni?
ktrych cech izachowa nie akceptuj we
mnie przyjaciele?
wczym potrzebuj najwikszej pomocy innych?
Typy osobowoci
Jedna z najczciej spotykanych klasyfikacji
osobowoci opiera si na temperamencie.
Wedug tego kryterium wyrnia si cztery
typy osobowoci: sangwinik, choleryk, flegmatyk oraz melancholik.
Warto zapamita
Osobowo zbir staych, charakterystycznych
dla danej jednostki cech psychofizycznych, ktre
determinuj jej zachowania i pozwalaj odrni j
od innych jednostek. Osobowo jest w pewnej
czci dziedziczna, jednak wpyw na jej ksztatowanie ma aktywno samej jednostki oraz rnego rodzaju czynniki zewntrzne (np. rodzina).
Cechy osoby przedsibiorczej
Typy osobowoci
Osoba przedsibiorcza posiada cechy umoliwiajce

jej odnalezienie si niemal wkadej sytuacji
yciowej, szczeglnie wrzeczywistoci
gospodarczej. Dziki temu jest filarem,
na ktrym opiera si gospodarka rynkowa.
Jaka jest osoba przedsibiorcza?
W oparciu o temperament, okrelajcy si i szybko reakcji czowieka, wyrnia si

cztery typy osobowoci. Trudno jednak jest zaklasyfikowa osobowo do jednego typu,
bowiem kady czowiek stanowi mieszank cech rnych jej typw.
kreatywna
asertywna
zaradna
pomysowa
pewna siebie
pena inicjatywy
majca zapa do pracy
podejmujca wywaone ryzyko
posiadajca zdolno
empatii
odpowiedzialna za siebie
iinnych
posiadajca zdolnoci
organizatorskie
chtna do zdobywania
wiedzy inowych
umiejtnoci
Realizacja tematw
zkomunikacji interpersonalnej
napocztku roku szkolnego
pomaga zintegrowa
klas izachci do nauki
przedmiotu.
Typy osobowoci
sangwinik
szczery
energiczny
lubicy zmiany
skonny do podejmowania wyzwa
towarzyski
pogodny
niekonsekwentny
reagujcy emocjonalnie
choleryk
impulsywny
pobudliwy
niecierpliwy
reagujcy silnie
igwatownie
apodyktyczny
dobry organizator
majcy siln wol
zdecydowany
flegmatyk
spokojny
opanowany
yczliwy
konsekwentny
wdeniu do celu
nie lubicy zmian
ulegajcy innym
niezdecydowany
skryty
Rozpoczynamy nauk od treci
melancholik
skonny do przemyle
spokojny
sumienny
zorganizowany
wraliwy na krytyk
z trudem podejmujcy
decyzje
zreguy podchodzcy
do ycia pesymistycznie
lubianych przez uczniw.
Wszystkie treci zwizane

zkomunikacj spoeczn
umieszczono wjednym
rozdziale.
03
Wane treci ciekawie i praktycznie
,w
ypo
yc
za
nie
nie
za
ar
Kopiow
anie,
reko
mpilo
wan
ie
Schematy orazinfografiki wyjaniaj, jakie

kroki naley podj, aby by aktywnym
uczestnikiem rynku. W czytelny
i przystpny sposb pomagaj
ksztaci praktyczne umiejtnoci.
blic
pu
zne
bez
dy
zgo
ta za
ucen
prod
e.
bronion
Krok
w przedsibiorczo
Zakres podstawowy
n
You
t SA
Plane
gital
g Di
, www.ydp.com.pl
Krok
w przedsibiorczo
io
dtw
Podrcznik
NE-18301-1
Wydawca
2012 N
owa
Er a
Sp.
zo
.o.,
ww
w.n
o
u
od
Pr
n
ce
2
201
wa
era
.
pl
Rozdzia 5. Przedsibiorstwo
Jak zaoy wasn rm?

Przedsibiorca, ktry ma pomys na biznes, przeanalizowa wszystkie za iprzeciw
izdecydowa si na podjcie wasnej dziaalnoci gospodarczej, musi dokona jej
formalnej rejestracji. Najatwiej inajszybciej zosta przedsibiorc jednoosobowym.
Dziaalno rejestruje si wtym wypadku wCentralnej Ewidencji iInformacji oDziaalnoci Gospodarczej, skadajc zintegrowany wniosek owpis do ewidencji dziaalnoci gospodarczej. Wokrelonych wypadkach dopenienie formalnoci zwizanych
zzaoeniem rmy bdzie wymagao odwiedzenia kilku innych urzdw.
Centralna Ewidencja i Informacja

o Dziaalnoci Gospodarczej
Osoby fizyczne skadaj wniosek
o wpis do ewidencji dziaalnoci
gospodarczej (zintegrowany
wniosek CEIDG-1) poprzez stron
internetow www.ceidg.gov.pl.
Wniosek CEIDG-1 jest jednoczenie:
wnioskiem o wpis do Krajowego
Rejestru Urzdowego Podmiotw
Gospodarki Narodowej REGON,
zgoszeniem identyfikacyjnym
albo aktualizacyjnym (numer NIP
przyznawany przez urzd
skarbowy),
zgoszeniem patnika skadek
ubezpieczeniowych do ZUS-u
lub KRUS-u,
owiadczeniem o wyborze formy
opodatkowania dziaalnoci
gospodarczej.
1
Zgoszenie rozpoczcia
indywidualnej
dziaalnoci
gospodarczej
Organ koncesyjny
Dziaalno gospodarcz mona
podj ju w dniu zoenia
wniosku do CEIDG.
Zasady tej nie stosuje si, jeli
prowadzenie danej dziaalnoci
gospodarczej wymaga uzyskania
przez przedsibiorc koncesji,
zezwolenia albo wpisu
dorejestru dziaalnoci regulowanej. Obowizki te dotycz
ponad 80 rnych rodzajw
dziaalnoci gospodarczej, np.:
obrotu paliwami ienergi,
wydobywania kopalin,
sprzeday napojw alkoholowych,
prowadzenia apteki,
wiadczenia usug turystycznych,
prowadzenia indywidualnej
praktyki lekarskiej.
2
Uzyskanie koncesji
lub zezwolenia
(wokrelonych
wypadkach)
140
04
Punkt usugowy
Wyrobienie piecztki jest
niezbdne do podejmowania
dalszych dziaa zwizanych
zuruchomieniem dziaalnoci
gospodarczej, np. niektre banki
wymagaj jej do zaoenia
rachunku bankowego.
Piecztka rmowa jest przydatna
do udokumentowania transakcji
zawieranych midzy firm ajej
kontrahentami, potwierdzania
dokumentw urzdowych czy
zatwierdzania operacji bankowych.
Na piecztkach umieszcza si
najczciej:
nazw firmy,
dane teleadresowe,
numer NIP,
numer REGON.
3
Wyrobienie
piecztki firmowej
Wskazujemy formalnoci, jakim musi sprosta uczestnik rynku.

Przedstawiamy ekonomiczne podstawy podejmowanych
codzienniedecyzji.
Prezentujemy wiedz niezbdn do swobodnego poruszania si
porynku.
Informujemy o zadaniach instytucji obecnych na rynku.
Zakadanie firmy
Akty prawne
Podstawowe akty prawne regulujce podejmowanie dziaalnoci gospodarczej:
Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo dziaalnoci gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178, z pn. zm.).
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaalnoci gospodarczej (Dz.U. Nr 155, poz. 1095, z pn. zm.).
Ustawa z dnia 13 maja 2011 r. o zmianie ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej oraz niektrych innych
ustaw (Dz.U. Nr 131 poz. 764).
Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sdowym (Dz.U. Nr 17, poz. 209, z pn. zm.).
Bank
Przepisy prawa nie
nakadaj na przedsibiorcw bezporedniego
obowizku posiadania konta firmowego.
Wymieniaj jednak transakcje, ktre mog by
przeprowadzane jedynie
za jego porednictwem.
S to:
wszystkie transakcje,
ktrych jednorazowa
warto przekracza
15000 euro (przeliczonych na zote
wedug redniego
kursu NBP),
transakcje, wktrych
stron jest inny przedsibiorca.
4
Zaoenie
konta firmowego
Urzd skarbowy
Przedsibiorca, ktry
chce lub musi zosta
patnikiem podatku od
towaru iusug (VAT),
skada zgoszenie
rejestracyjne VAT-R
(rejestracja musi
nastpi przed
dokonaniem pierwszej
czynnoci podlegajcej
opodatkowaniu
podatkiem VAT).
Opata skarbowa
ztytuu rejestracji
podatnika VAT wynosi
170 z.
Urzd potwierdza
zgoszenie, wydajc
wtej sprawie decyzj
administracyjn (VAT-5).
5
Rejestracja VAT
Zakad Ubezpiecze
Spoecznych
W terminie 7 dni od
rozpoczcia dziaalnoci
gospodarczej przedsibiorca musi dokona
zgoszenia do odpowiednich ubezpiecze
spoecznych.
Jeeli prowadzenie rmy
jest jedynym tytuem do
ubezpiecze przedsibiorcy, skada on
formularz ZUS ZUA.
Przedsibiorca musi te
zgosi wszystkich pracownikw do ubezpieczenia (w cigu 7 dni od
chwili ich zatrudnienia).
6
Zgoszenie
do ubezpiecze
spoecznych
Pastwowa Inspekcja
Pracy (PIP), sanepid
Przedsibiorca zatrudniajcy pracownikw
ma obowizek pisemnego zawiadomienia
PIP oraz sanepidu
(stacji sanitarno-epidemiologicznej) omiejscu,
rodzaju oraz zakresie
prowadzonej dziaalnoci, atake oliczbie
pracownikw.
Wniektrych wypadkach konieczne jest
uzyskanie zgody sanepidu na prowadzenie
dziaalnoci wdanym
lokalu. Dotyczy to np.
sklepu spoywczego.
Krok po kroku prowadzimy
Powiadomienie
o zakresie
prowadzonej
dziaalnoci
ucznia przez modelowe

sytuacje rynkowe.
Precyzyjnie okrelamy
kompetencje poszczeglnych
instytucji.
%
%
Wskazujemy akty prawne,

naktrych podstawie
mona podejmowa
dziaania biznesowe.
141
05
Rozwijamy umiejtnoci praktyczne
blic
pu
zne
bez
dy
zgo
ta za
ucen
prod
e.
bronion
Krok
w przedsibiorczo
Kopiow
anie,
re
k om
pilo
wan
ie
,w
ypo
yc
za
nie
nie
za
ar
n
You
t SA
Plane
gital
g Di
, www.ydp.com.pl
Zakres podstawowy
NE-18301-1
owa
Er a
Sp.
zo
.o.,
ww
w.n
o
u
od
Pr
n
ce
2
201
2012 N
Infografiki oraz Przykady

umieszczone wpodrczniku uatwiaj
wykorzystanie wiadomoci zlekcji
wyciu codziennym.
Wydawca
Krok
w przedsibiorczo
io
dtw
Podrcznik
wa
era
.
pl
Rozdzia 2. Istota funkcjonowania gospodarki rynkowej
Jak zoy reklamacj?

1
Okrelenie
prawa
do reklamacji
Wybr formy
zoenia
reklamacji
Wybr
sposobu
reklamacji
Prawo do reklamacji przysuguje Ci zawsze wtedy, gdy wystpuje niezgodno towaru z umow.
Reklamacj moesz zoy w cigu dwch lat od chwili zakupu (jeli
rzecz bya uywana, termin ten moe by skrcony do roku).
Produkt moesz reklamowa w cigu dwch miesicy od daty wykrycia
wady; w przypadku ywnoci do trzech dni.
Polskie prawo nie przewiduje jednego obowizujcego sposobu skadania reklamacji.
Najlepiej jednak zoy reklamacj w formie pisemnej, zachowujc dla
siebie jej kopi (ma to istotne znaczenie np. w razie sporu sdowego).
W przypadku roszcze z tytuu niezgodnoci towaru z umow w pierwszej kolejnoci moesz da od sprzedawcy nieodpatnej naprawy
rzeczy albo jej wymiany na nowy, wolny od wad produkt.
Jeli naprawa jest niemoliwa lub wie si z nadmiernym kosztem,
masz prawo zada obnienia ceny lub zwrotu pienidzy, czyli odstpi od umowy.
Zamieszczenie
podstawowych
informacji
W protokole reklamacyjnym powinny znale si nastpujce

informacje:
dane osobowe (warto poda take telefon kontaktowy),
nazwa i adres sklepu lub punktu usugowego, w ktrym zosta zakupiony reklamowany produkt,
nazwa reklamowanego towaru lub usugi,
opis niezgodnoci produktu z umow towaru,
data zoenia lub sporzdzenia reklamacji,
dania wobec sprzedawcy.
Przedstawienie
dowodu zakupu
Do reklamacji musisz doczy dowd zakupu, najlepiej kopi paragonu.

Zakup udowodnisz, take przedstawiajc wydruk z terminalu kart patniczych lub te wycig z karty kredytowej.
Potwierdzenie
przyjcia
reklamacji
Reklamacj moesz zoy osobicie u sprzedawcy popro wwczas

o potwierdzenie jej przyjcia na kserokopii (piecztka sklepu, data,
podpis sprzedawcy).
Moesz take wysa reklamacj na adres sklepu listem poleconym za
potwierdzeniem odbioru.
Odpowied
sprzedawcy
Sprzedawca musi ustosunkowa si do Twoich da w cigu 14 dni

kalendarzowych, liczonych od dnia nastpujcego po zoeniu reklamacji lub jej wpyniciu.
Niedotrzymanie tego terminu odbierane jest jako uznanie reklamacji.
Prawo nie okrela okresu, w ktrym towar musi zosta naprawiony lub
wymieniony na nowy (powinno to nastpi niezwocznie).
Jeli nie uda Ci si porozumie ze sprzedawc w kwestii terminu,
moesz wezwa go do naprawy lub wymiany towaru, kierujc do niego
pismo, w ktrym wyznaczysz dat dopenienia tego obowizku.
46
06
Okrelamy prawa iobowizki uczestnikw rynku.

Radzimy, jak unikn najczciej popenianych bdw.
Wskazujemy instytucje, doktrych mona si odwoa wwypadku
spornejsprawy.
Prowadzimy uczniw krok po kroku od okrelenia praw
przysugujcych uczestnikom rynku, poprzez podjcie okrelnych
dziaa, do przedstawienia konsekwencji tych dziaa.
Konsument, czyli krl rynku
SKLEP OBUWNICZY PAN TOFEL

Piotr Nowak, 02-950 Warszawa
ul. MIODOWA 134/21
NIP: 123-456-78-00 REGON 02012123863
tel. 22 98 76 543
Przykad
PROTOK REKLAMACYJNY NR . .5/2001
............
Sporzdzony w dniu . .10.09.2011

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w zwizku ze zgoszeniem reklamacji nr . . 5
. . . . z dnia . 10.09.2011
.......................
.Anna
. . . . . . . . . . Kowalska
.....................................................................................................
02-956, Warszawa, ul. Radosna 5/7
Nr telefonu: 500
. . . . . . . .22
. . . . . 33
. . . . . .44
. . . . . . . . . . . Data wydania towaru: 15.07.2011
......................................................................
Nr dowodu zakupu: .1234/2011
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . z dnia . 15.07.2011
..................................................................
Rodzaj towaru: .obuwie
. . . . . . . . . . . . . .damskie
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . typ: czenka
. . . . . . . . . . . . . . . .na
. . . . . .obcasie
.....................
Cena .79,90
. . . . . . . . . . .z
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data produkcji . .2010
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inne cechy . .
...............................
Producent: .Shoes
. . . . . . . . . . . .4
. . . .Ever
...................................................................................................................
odklejaj
si
podeszwy,
w
prawym
Dokadny opis niezgodnoci towaru z umow: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .bucie
.....................
. .odrywa
. . . . . . . . . . . . . .si
. . . . . .obcas
..............................................................................................................................
Imi i nazwisko nabywcy:

Dokadny adres*
............................................................................................................................
danie nabywcy co do sposobu zaatwienia reklamacji:
nieodpatna wymiana na nowy towar bez zbdnej zwoki**

nieodpatna naprawa towaru bez zbdnej zwoki
Jeeli wymiana lub naprawa towaru nie s moliwe z powodu:

naprawa albo wymiana s niemoliwe
naprawa albo wymiana nie mogaby nastpi w odpowiednim czasie
naprawa albo wymiana naraaaby konsumenta na znaczne niedogodnoci w postaci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, to nabywca moe da:
...............................
odstpienia od umowy zwrotu zapaconej ceny

obnienia zapaconej ceny o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Piotr Nowak
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Anna
Kowalska
..........................
podpis sprzedawcy
podpis nabywcy
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . uznana
..............
. . . .wymiana
. . . . . . . . . . . . . . . . .towaru
. . . . . . . . . . . . .na
. . . . .nowy
...............................................
Decyzja sprzedawcy: .reklamacja
Uzasadnienie: . reklamacja
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .obuwia
. . . . . . . . . . . . . .zostaa
. . . . . . . . . . . . . uznana
. . . . . . . . . . . . . . za
. . . . . .zasadn
. . . . . . . . . . . . . . . .(towar
. . . . . . . . . . . .ma
. . . . . . .wady
...........................
.produkcyjne).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Wymiana
. . . . . . . . . . . . . . . . . na
. . . . . .nowy,
. . . . . . . . . . . wolny
. . . . . . . . . . . .od
. . . . . wad
. . . . . . . . .produkt.
..............................................................
17.09.2011
Piotr Nowak
Anna
Kowalska
..........................
..........................................
data i podpis sprzedawcy
podpis nabywcy
* Nabywca, ktry nie chce poda swojego adresu i numeru telefonu powinien zoy owiadczenie stwierdzajce, e osobicie
odbierze decyzj od sprzedawcy oraz okreli termin odbioru.
** Ewentualne wyduenie terminu wymaga pisemnego uzasadnienia i powinno by uzgodnione z nabywc.
WPrzykadach oswajamy
wiczenia
zewzorami dokumentw.
1. Opisz, jakie prawa przysuguj Ci w wypadku kupienia towaru, ktry okaza si wadliwy:
a) nowego telewizora (z udzielon na niego gwarancj), b) butw z posezonowej wyprzeday.
2. Podaj nazwy instytucji zajmujcych si ochron konsumentw w miejscowoci Twojego zamieszkania
lub najbliszej okolicy. Wypisz ich dane kontaktowe oraz zakres pomocy, ktr oferuj.
Uczymy prawidowego
47
wypeniania dokumentw.
Analizujemy przykady
zycia codziennego.
07
Koncentrujemy uwag uczniw
,w
ypo
yc
za
nie
nie
za
ar
Kopiow
anie,
reko
mpilo
wan
ie
Otym si mwi! to element podrcznika

prezentujcy teksty rdowe. Przedstawia
rne opinie na temat wybranego
zagadnienia. Dziki Otym si mwi!
uczniowie aktywniej uczestnicz wlekcji.
blic
pu
zne
bez
d
zgo
za
enta
oduc
y pr
e.
bronion
Krok
w przedsibiorczo
Zakres podstawowy
n
You
t SA
Plane
gital
g Di
, www.ydp.com.pl
Krok
w przedsibiorczo
io
dtw
Podrcznik
NE-18301-1
Wydawca
2012 N
owa
Er a
Sp.
zo
.o.,
ww
w.n
o
u
od
Pr
n
ce
2
201
wa
era
.
pl
Rola pastwa wgospodarce
O tym si mwi!
Interwencjonizm pastwowy
niezbdny w czasie kryzysu?
Od lat toczy si zawzita dyskusja na
temat zakresu interwencji pastwa
wgospodark. Na ile powinno ono
wtrca si wprocesy rynkowe, ana ile
czeka, a wszystkie problemy rozwie
niewidzialna rka rynku? Szczeglnie
mocno dyskusja rozgorzaa wczasie
ostatniego kryzysu finansowego.
() Wwielu krajach do ratowania bankw
trzeba byo angaowa pienidze budetowe.
Wtrudnych czasach nie da si rozdzieli sektora finansowego od zarzdzania gospodark.
() [Kryzys] przypomnia, e jak na rynku
iwsektorze finansowym jest prawdziwa trwoga, to pastwo ipodatnicy s ostatni desk
ratunku. Gdybymy chcieli pozwoli wycznie
siom rynkowym rozwiza takie napicia
w systemie, to spirala upadoci musiaaby
przerodzi recesj wco najmniej wielk depresj, askutki ostatniej takiej depresji zlat 30.
ubiegego wieku s dobrze opisane wpodrcznikach historii.
Bielecki Jan Krzysztof, Wychodzenie z kryzysu krtko

nie trwa. Rozmow przeprowadzi Krzysztof Bie,
http://www.obserwatorfinansowy.pl/2011/02/14/
wychodzenie-z-kryzysu-krotko-nie-trwa/
Przedstawia odmienne
pogldy na wybrane sporne

tematy.
Pomoc finansowa pastwa o wartoci

setek miliardw dolarw, udzielona m.in.
prywatnym bankom, wywoaa w USA fal
protestw.
() Histeryczn reakcj na kryzys jest zawsze postulat wicej regulacji, wicy si ze

zudn nadziej, e kryzysu mona unikn,
ktra to nadzieja trwa a do nastpnego kryzysu, przynoszcego ze sob kolejne regulacje
itak dalej. ()
Kiedy odkrywa si, e banki s niewypacalne, nie ma innego wyboru ni ratowanie ich,
poniewa wprzeciwnym wypadku rozpadnie
si cay system bankowy imonetarny () Ale
jest to jedyne, co naley robi (...) Jeli pastwo
nie interweniuje, rynek jest znacznie bardziej
skuteczny iszybki wwykrywaniu bdw inwestycyjnych imasowym przenoszeniu czynnikw produkcji zmiejsc, wktrych by nie powinny, do inwestycji przynoszcych zyski. ()
de Soto Jess Huerta, Przeciwko kadej formie

pastwa. Rozmow przeprowadzi Rafa Lorent,
http://www.mojeopinie.pl/przeciwko_kazdej_formie_
panstwa_wywiad_z_profesorem_de_
soto,3,1257597067
wiczenia
1. Wyjanij, czym jest interwencjonizm pastwowy.
2. Podaj przyczyny ingerencji pastwa w gospodark.
3. Wymie narzdzia oddziaywania pastwa na gospodark.
4. Wyjanij, jak inwestycje finansowane z budetu pastwa mog wpywa na stan gospodarki.
Okrel, kiedy pastwo powinno intensyfikowa tego typu inwestycje.
Prezentowane teksty
rdowe pobudzaj
dooywionej dyskusji.
Zrnicowane opinie ucz
51
krytycznego mylenia.
08
Wok nas to element podrcznika, w ktrym

mechanizm rynkowy zilustrowano przykadami zycia
codziennego. Dziki nim uczniowie atwiej zrozumiej
omawiane na lekcjach treci.
Rozdzia 2. Istota funkcjonowania gospodarki rynkowej
Wok nas
Cena paliwa, czyli prawo popytu i poday w praktyce

Ceny paliw na stacjach benzynowych, szczeglnie w krajach europejskich, s bardzo
wysokie. Na sytuacj t wpywa gwnie wzrastajce zapotrzebowanie na paliwo.
Ale czy tylko zwikszony popyt ma wpyw na jego cen? Okazuje si, e nie.
Mona wskaza jeszcze dwch innych winowajcw.
Po pierwsze podatki
Wysoka cena paliw wynika wznacznej

mierze zpolityki podatkowej pastwa.
Wwielu wysokorozwinitych krajach,
zwaszcza europejskich, udzia rnego
rodzaju podatkw wcenie paliw czsto
przekracza 50%.
Po drugie OPEC
Udzia podatkw w cenie paliwa w wybranych

krajach w 2011 r.
Wpyw na ceny paliw ma take OPEC

(ang. Organization of the Petroleum
Exporting Countries) Organizacja Krajw Eksportujcych
Rop Naftow. Poprzez
ograniczanie poday ropy
(wielkoci jej wydobycia)
organizacja stara si nie dopuci do spadku jej ceny
na wiatowych rynkach.
Dziaania te wduej mierze
przynosz oczekiwany skutek.
Wynika to m.in. zfaktu, e kraje
zrzeszone wOPEC maj ponad
40% udziau wwydobyciu tego
surowca (2009 r.).
1:242 000 000
wiczenia
1. Wymie czynniki ksztatujce popyt i poda.
2. Uzasadnij, e konsument w gospodarce rynkowej ma wpyw na ceny towarw i usug.
3. Ustal cen rwnowagi rynkowej pczkw sprzedawanych w sklepiku znajdujcym si w Twojej
szkole. W tym celu okrel, ile pczkw s skonni kupi uczniowie przy rnych cenach (wielko
popytu) oraz ile pczkw po tych cenach s skonni sprzeda prowadzcy sklepik (wielko
poday). Sprawd, czy pczki s sprzedawane po cenie rwnowagi rynkowej.
4. Podaj trzy przykady towarw lub usug (inne ni zamieszczone w podrczniku), na ktre popyt
jest nieelastyczny.
Przybliamy wybrane
problemy, dziki czemu

uczeatwiej je zrozumie.
Analizujemy tematy wane

iaktualne, co pozwala
atwiej zmotywowa
uczniwdoczynnego
uczestnictwa wlekcji.
Odwoujemy si
doproblemw isytuacji
bliskich uczniom.
38
09
Dostarczamy aktualnych treci
Podrcznik
nie
za
ar
Kopiow
anie,
reko
mpilo
wan
ie
,w
ypo
yc
za
nie
io
dtw
Podrcznik zawiera element Akty prawne,

ktry odwouje si do przepisw prawa
dotyczcych omawianych zagadnie.
Wskazuje te strony internetowe,
do ktrych Warto zajrze!.
blic
pu
zne
bez
dy
zgo
ta za
ucen
prod
e.
bronion
Krok
w przedsibiorczo
Zakres podstawowy
n
You
t SA
Plane
gital
g Di
, www.ydp.com.pl
Krok
w przedsibiorczo
NE-18301-1
Wydawca
2012 N
owa
Er a
Sp.
zo
.o.,
ww
w.n
o
u
od
Pr
n
ce
2
201
wa
era
.
pl
Rozdzia 4. Podatki i ubezpieczenia
Suma ubezpieczenia
Suma ubezpieczenia stanowi grn granic
odpowiedzialnoci ubezpieczyciela. Inaczej
mwic, jest to maksymalna wysoko odszkodowania, jaka moe by wypacona ubezpieczajcemu. Suma ubezpieczenia jest ustalana zazwyczaj na podstawie przyblionej
wartoci potrzeb, ktre mog powsta wwyniku wypadku losowego (wubezpieczeniach
osobowych). Natomiast wubezpieczeniach
majtkowych jest ona wyznaczana wartoci
ubezpieczeniow (wartoci przedmiotu
ubezpieczenia, ktrej nie moe przewysza).
Roszczenia zumowy ubezpieczenia
Jeli nie zgadzamy si zwysokoci odszkodowania, moemy dochodzi swoich praw na drodze sdowej. Roszczenia zwizane z umow
ubezpieczeniow ulegaj przedawnieniu po
upywie trzech lat. Wsytuacji, gdy np. zakad
ubezpiecze naruszy prawo lub interesy ubezpieczonych, mog oni zoy skarg do Rzecznika Ubezpieczonych.
Warto zajrze!
www.rzu.gov.pl
www.ufg.pl
Ubezpieczeniowy Fundusz
Gwarancyjny (UFG)
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny powoano zkoniecznoci ochrony poszkodowanych, tzn. tych osb, ktre nie mog otrzyma pienidzy za szkody powstae nie zich
winy, poniewa sprawca zdarzenia nie by
ubezpieczony lub gdy nie mona ustali danych osoby odpowiedzialnej za szkod. Zadaniem UFG jest take kontrola wypeniania
obowizku ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdw mechanicznych oraz OC rolnikw.
Akty prawne
Ustawa zdnia 22 maja 2003 r. odziaalnoci ubezpieczeniowej (Dz.U. z2010 r. Nr 11, poz. 66,
zpn. zm.).
Ustawa zdnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny; Ksiga Trzecia, Tytu XXVII Umowa ubezpieczenia, art. 805834 (Dz.U. z1964 r. Nr 16, poz. 93,
zpn. zm.).
Ustawa zdnia 22 maja 2003 r. oubezpieczeniach
obowizkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu
Gwarancyjnym iPolskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z2003 r. Nr 124, poz. 1152).
Waniejsze obowizki ubezpieczonego iubezpieczyciela
Wskazujemy akty prawne
OBOWIZKI
regulujce rynki: pracy,

finansowy i ubezpieczeniowy
oraz zasady prowadzenia
dziaalnoci gospodarczej.
Odsyamy do teksw
jednolitych zaktualnym
stanem prawnym.
Odwoujemy si
dostron internetowych
wanych instytucji,
naktrych mona znale
dodatkowewiadomoci.
ubezpieczonego
ubezpieczyciela
zapata skadki ubezpieczeniowej wterminie wynikajcym zumowy

podanie wszystkich okolicznoci istotnych dla
oceny ryzyka
obowizek zawiadomienia ozaistniaym zdarzeniu
losowym (wypadku ubezpieczeniowym) wodpowiednim (wynikajcym zumowy) terminie
podjcie dziaa na rzecz ograniczenia skutkw
wypadku ubezpieczeniowego
przedstawienie zakadowi ubezpiecze odpowiedniej dokumentacji wypadku iumoliwienie zbadania
okolicznoci wystpienia szkody oraz jej rozmiaru
potwierdzenie umowy idostarczenie odpowiedniego dokumentu powiadczajcego jej zawarcie na

pimie (np. polisy ubezpieczeniowej)
dostarczenie oglnych warunkw ubezpieczenia
(OWU) jako integralnej czci umowy
realizacja podstawowego obowizku, czyli wypaty
odszkodowania (przy ubezpieczeniu majtkowym)
lub sumy pieninej, renty czy innego wiadczenia (przy ubezpieczeniu osobowym), jeli wystpi
wypadek ubezpieczeniowy
120
10
,w
ypo
yc
za
nie
nie
rza
Kopiow
anie,
reko
mpilo
wan
ie
Pyta CD-ROM
io
dtw
ta za
ucen
prod
Praktyczne wskazwki
e.
bronion
Krok
w przedsibiorczo
n
You
w.ydp.com.pl
t SA, ww
Plane
gital
g Di
Zakres podstawowy
NE-18301-1
Sp.
zo
.o.,
ww
w.n
o
od
Pr
en
uc
2
201
Er a
wa
era
.
pl
filmy
ciekawostki
symulacje
wiczenia interaktywne
pokazy slajdw
wykresy
aktualne wzory dokumentw i formularzy
dy
zgo
owa
bez
Wydawca
2012 N
Pyta CD-ROM to przyjazne narzdzie

umoliwiajce uczniom samoksztacenie.
Zawiera:
zne
blic
pu
dotyczce autoprezentacji
iplanowania wasnej kariery
zawodowej.
Symulacje umoliwiaj
zastosowanie wiedzy zdobytej

na lekcji wsytuacjach
zblionych do rzeczywistych.
Interaktywne wiczenia
zachcaj uczniw
dosamodzielnej pracy.
Moliwo wypeniania
dokumentw iformularzy
nalekcji iwdomu.
Liczne wzory dokumentw

pomagaj oswoi si
zprocedurami ich
wypeniania.
Przykadowe ekrany
z pyty CD-ROM
Krok wprzedsibiorczo
11
Zeszyt wicze
Zeszyt wicze zawiera materiay
uzupeniajce do podrcznika.
Dziesitki polece do kadego
rozdziau kad nacisk na ksztacenie
umiejtnoci praktycznych.
Krok
w przedsibiorczo
PODATKI I UBEZPIECZENIA
Zadanie 1.
Korzystajc z podrcznika oraz innych rde, uzupenij tabel znakami + i wedug podanego niej
przykadu.
Podzia podatkw
Rodzaj podatku
od towarw i usug
(VAT)
ze wzgldu na
wystpowanie lub brak
przerzucalnoci*
ze wzgldu na podmiot
uprawniony do otrzymania
podatku
ze wzgldu na sposb
okrelenia stawek
podatku
poredni
bezporedni
budet
centralny
(pastwa)
budet jednostek
samorzdu
terytorialnego
kwotowy
procentowy
akcyzowy
dochodowy od osb
fizycznych
dochodowy od osb
prawnych
od gier losowych i
zakadw
wzajemnych
od nieruchomoci
leny
rolny
od spadkw i
darowizn
od czynnoci
cywilnoprawnych
od posiadania psw
od dziaalnoci
gospodarczej
(opacany w formie
karty podatkowej)
* przerzucalno sytuacja, w ktrej ciar podatku jest przesunity na inne osoby, a osoba opodatkowana
tym podatkiem jest tylko formalnie podatnikiem (dotyczy to np. podatku VAT)
Zadanie 2.
Hurtownia kupuje artykuy papiernicze od producenta w cenie 300 z netto, a nastpnie sprzedaje je
sklepowi papierniczemu za 400 z netto. Przychd sklepu ze sprzeday tych artykuw wynosi 500 z
netto. Oblicz, ile zotych podatku VAT wpac do urzdu skarbowego: producent, hurtownia oraz sklep
papierniczy.
Obliczenia: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.......................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
Kwota podatku VAT zapacona przez producenta: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Kwota podatku VAT zapacona przez hurtowni: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kwota podatku VAT zapacona przez sklep: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
czna kwota podatku VAT: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wybrane strony z Zeszytu wicze Krok w przedsibiorczo
12
wiczy umiejtnoci niezbdne wdorosym yciu.

Sprawdza znajomo poj zzakresu przedsibiorczoci
powszechnie uywanych wmediach.
Ksztaci umiejtno wyszukiwania informacji w rnych rdach
oraz analizowania zwizkw przyczynowo-skutkowych.
Zawiera wiczenia dotyczce problemw i sytuacji z ycia
codziennego.
Hurtownia artykuw spoywczych PYSZNA Sp. z o.o. (Gdask, ul. Portowa 40) sprzedaa
17.02.2011 r. sklepowi spoywczemu ANIA (Gdask, ul. Spoywcza 5) nastpujce
produkty:
a) 100 paczek chipsw serowych po 1,19 z netto (stawka VAT 8%),
b) 30 paczek herbaty cytrynowej po 2,30 z netto (stawka VAT 23%),
c) 45 kartonw mleka UHT po 1,09 z netto (stawka VAT 5%),
d) 20 kostek masa po 1,55 z netto (stawka VAT 8%).
Zadanie 3.
Na podstawie poniszych informacji wypenij faktur VAT.
Patno w terminie 14 dni, przelewem na konto hurtowni (PKO BP, nr rachunku:

26 1020 1156 2345 6780 0000 2221).
Odbir towaru transport odbiorcy.
wiczenie biegoci
wwypenianiu dokumentw.
Praca zdokumentami
ksigowymi, fakturami
iprzelewami.
Ksztacenie wanych
umiejtnoci obliczeniowych
niezbdnych przy
prowadzeniu wasnej
13
Cenimy czas nauczyciela
Ksika Nauczyciela zPyt Nauczyciela

Materiay dydaktyczne:
Krok
w przedsibiorczo
rozkad materiau iplan dydaktyczny

plan wynikowy
wymagania edukacyjne
podstawa programowa
Materiay merytoryczne:

Materiay do edycji
scenariusze lekcji
karty pracy
Na dobry pocztek!
testy sprawdzajce
teksty rdowe
Scenariusz lekcji z Ksiki Nauczyciela oraz Pyty Nauczyciela Krok w przedsibiorczo

2 Scenariusz lekcji
2 x 45 min
Scenariusz lekcji
z wykorzystaniem
materiaw rdowych
Scenariusz lekcji 3
2 x 45 min
45 min
45 min
45 min
Zatrudnienie
Przebieg lekcji:
Faza wprowadzajca
Umiejtnoci
Haso programowe:
Praca.
Zakres treci:
Podstawy prawne zatrudnienia, umowy o prac, umowy cywilnoprawne, prawa i obowizki pracownika,
prawa i obowizki pracodawcy, paca funkcje i systemy pac.
Cel oglny:
Poznanie podstawowych form zatrudnienia pracownika. Interpretacja wybranych przepisw Kodeksu
pracy dotyczcych obowizkw i uprawnie pracownika i pracodawcy. Interpretacja wybranych przepisw
Kodeksu cywilnego dotyczcych zatrudnienia.
C Ucze potrafi:
wskaza wady i zalety poszczeglnych rodzajw
umowy o prac z punktu widzenia pracownika
oraz pracodawcy,
omwi sposoby rozwizania umowy o prac
oraz poda przykady sytuacji, w ktrych pracodawca nie moe rozwiza umowy z pracownikiem,
omwi formy zatrudnienia w oparciu o umowy
cywilnoprawne i wymieni podstawowe cechy
odrniajce je od umowy o prac.
D Ucze potrafi:
interpretowa szczegowe zapisy prawa pracy,
zastosowa odpowiednie przepisy Kodeksu pracy w zalenoci od sytuacji problemowej.
Postawy
Cele szczegowe:
Wiadomoci
A Ucze zna:
podstawowe akty prawne regulujce zatrudnienie,
rodzaje umw o prac,
rodzaje umw cywilnoprawnych,
rodzaje pac i systemy pacowe,
podstawowe przepisy Kodeksu pracy, dotyczce
obowizkw i uprawnie pracownika i pracodawcy.
B Ucze wyjania:
znaczenie Kodeksu pracy jako podstawy prawnej zatrudnienia,
znaczenie terminw: kodeks pracy, stosunek
pracy, wiadectwo pracy, paca, paca minimalna, paca netto, paca brutto.
Ksztacenie umiejtnoci pracy w zespole.

Ksztacenie umiejtnoci wyszukiwania informacji
w rnych rdach.
Formy pracy:
grupowa, zbiorowa.
Metody:
pogadanka, praca z podrcznikiem i materiaami
rdowymi (Kodeks pracy, fragmenty Kodeksu cywilnego) oraz kart pracy.
rodki dydaktyczne:
podrcznik (s. 195202), Kodeks pracy, kserokopie
fragmentw Kodeksu cywilnego, karty pracy.
1. Czynnoci organizacyjne.
2. Nauczyciel wprowadza uczniw w problematyk
lekcji. Przypomina uczniom, e za kilka lat bd
podpisywa pierwsze umowy o prac. Pyta, czy
w wietle obowizujcych przepisw regulujcych
prawo pracy wydaje im si to atwe. Zwykle uczniowie nic nie wiedz o prawie pracy. Nauczyciel powinien wic przekona ich, e chocia przepisy
prawne wydaj si zawie i nudne, to warto woy
troch wysiku w ich poznanie. Znajomo przepisw jest bowiem bardzo przydatna w yciu kadego
dorosego czowieka.
3. Nauczyciel pyta, czy uczniowie wiedz, jak nazywa
si zbir aktw prawnych dotyczcych prawa pracy. Moe naprowadzi uczniw na prawidow
odpowied, wymieniajc terminy: kodeks drogowy, kodeks ucznia. Kiedy padnie nazwa Kodeks
pracy, nauczyciel zwraca uwag uczniw na inny
kodeks: Kodeks cywilny, ktry wprowadza
moliwo wykonywania pracy na podstawie umw
cywilnoprawnych.
4. Nauczyciel dzieli uczniw na 6 grup, dobierajc ich
tak, aby poziom zespow by wyrwnany. Kada
grupa otrzymuje Kodeks pracy, a grupy V i VI dodatkowo fragmenty Kodeksu cywilnego dotyczce
podstaw zatrudnienia. Nauczyciel poleca uczniom
zapoznanie si ze spisem treci Kodeksu pracy (pozwoli to uczniom na sprawniejsze przeszukiwanie
kodeksu).
Faza realizacyjna
1. Uczniowie, na podstawie spisu treci, podaj przykady pyta, na ktre mona znale odpowiedzi
w Kodeksie pracy. Nauczyciel zwraca uwag na
dzia IX powicony zatrudnieniu modocianych
w celu uwiadomienia uczniom ich praw (3 minuty).
2. Przedstawiciele grup losuj karty pracy. Nastpnie

nauczyciel informuje zespoy, e kade zadanie
bdzie punktowane. Nauczyciel powinien zastrzec,
e punkty bd przydzielane za jak najdokadniejsz
interpretacj poszczeglnych artykuw. Za kade
zadanie zesp moe zdoby od 0 do 5 punktw.
Prezentuje tabel przeznaczon do wpisywania
punktw (zacznik nr 1).
3. Uczniowie, korzystajc z podrcznika a , b , c ,
oraz otrzymanych od nauczyciela materiaw,
rozwizuj zadanie 1 z kart pracy (5 minut).
4. Przedstawiciele grup odczytuj na forum klasy
przygotowane odpowiedzi.
5. Nauczyciel podaje przykady rnych sytuacji i prosi uczniw o dobranie odpowiednich rodzajw umw
(zadanie 3). Za kad prawidow odpowied grupa
otrzymuje 1 punkt (maksymalnie 5 punktw):
posprztanie garau ssiada,
promocja towarw w hipermarkecie przez
miesic,
zatrudnienie kasjerki w sklepie (poprzedniczka
przebywa na urlopie macierzyskim),
rozpoczcie pracy po ukoczeniu studiw,
wykonanie instalacji elektrycznej w budynku.
6. Uczniowie, dziaajc w grupach, wcielaj si w role
ekspertw w dziedzinie prawa pracy jednego z oglnopolskich dziennikw. Zadanie kadego zespou
polega na udzieleniu odpowiedzi na pytania przysane do redakcji (zadanie 2 z kart pracy). Nauczyciel aktywnie uczestniczy w pracach poszczeglnych
grup (5 minut).
7. Przedstawiciele grup odczytuj na forum klasy
przygotowane odpowiedzi. Pozostali uczniowie
sprawdzaj w kodeksie, czy zaproponowane
rozwizania s zgodne z obowizujcym prawem.
Faza podsumowujca
Nauczyciel podlicza punkty zdobyte przez uczniw
i ocenia prac grup.
Zacznik nr 1. Arkusz oceniania pracy grup

Grupa
Strony z podrcznika Krok w przedsibiorczo
II
Zadanie 2
Zadanie 1
Zadanie 3
Suma punktw
Ocena
Skala ocen:
1415 punktw ocena celujca
1113 punktw ocena bardzo dobra
810 punktw ocena dobra
57 punktw ocena dostateczna
04 punkty ocena dopuszczajca
s. 195
s. 196197
14
s. 198199
III
IV
VI
Duy wybr materiaw do przygotowania ciekawych lekcji podstaw

przedsibiorczoci.
Gotowe propozycje realizacji tematu zpodrcznika.
Rozwizania, ktre usprawni przygotowanie dokumentw
formalnych wymaganych przez dyrekcj szkoy.
Skrcenie czasu potrzebnego na przygotowanie si do lekcji.
Najskuteczniejsze metody
Karta pracy
Grupa I
Grupa 3
z punktu widzenia pracownika i pracodawcy.
do pracy zespoowej.
okrelonej pracy z punktu widzenia pracownika i pracodawcy.
Zalety
Wady
Zalety
Zpunktu widzenia pracownika
Karta pracy
Wady
Zalety
Zpunktu widzenia pracodawcy
Wady
Grupa 3
Wady
okrelonej pracy z punktu widzenia pracownika i pracodawcy.
Zalety
Wady
2 Pytanie do ekspertw:
Pracuj na penym etacie i jednoczenie

studiuj zaocznie. Czy nale mi si jakie dodatkowe dni wolne
Zalety
od pracy z tytuu sesji egzaminacyjnej?
Wady
Grupa 4
1 Korzystajc z Kodeksu pracy, uzupenijcie tabel, wpisujc wady i zalety umowy na czas nieokrelon
1 Korzystajc z Kodeksu pracy, uzupenijcie tabel, wpisujc wady i zalety umowy na czas okrelony (w tym
na zastpstwo) z punktu widzenia pracownika i pracodawcy.
Wady
Zalety
penym etacie i jednoczenie studiuj zaocznie. Czy nale mi si jakie dodatkowe dni wolne
ytuu sesji egzaminacyjnej?
Wady
Wady

Wady
Grupa 4
Wady

Wady
Zalety
Nasza hurtownia zatrudnia wicej niZalety
100 pracownikw. Czy moemy zatrudni na zlecenie osob, ktra
bdzie peni obowizki pracownika suby BHP?
wnia zatrudnia wicej ni 100 pracownikw. Czy moemy zatrudni na zlecenie osob, ktra
obowizki pracownika suby BHP?
Zalety
1 Korzystajc z Kodeksu pracy, uzupenijcie tabel, wpisujc wady i zalety umowy na czas nieokrelony
Zalety
Karty pracy z Ksiki Nauczyciela

oraz Pyty Nauczyciela
Zalety
Czy porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych warunkw zatrudnienia moe zakada, e pracownicy przez 3 lata bd zarabia co miesic 1300 z brutto, czyli mniej ni wynosi paca minimalna.
Zalety
z Kodeksu pracy, uzupenijcie tabel, wpisujc wady i zalety umowy na czas okrelony (w tym
wo) z punktu widzenia pracownika i pracodawcy.
Wady
Czy porozumienie o stosowaniu mniejZalety

korzystnych warunkw zatrudnienia moe zakada, e praco
cy przez 3 lata bd zarabia co miesic 1300 z brutto, czyli mniej ni wynosi paca minimalna.
Grupa 2
kspertw:
Zalety
Wady
Zalety
1 Korzystajc z Kodeksu pracy, uzupenijcie tabel, wpisujc wady i zalety umowy na czas wykonania
z Kodeksu pracy, uzupenijcie tabel, wpisujc wady i zalety umowy na okres prbny
dzenia pracownika i pracodawcy.
kspertw:
Karta pr
Zadania
angaujce
uczniw
tabel, wpisujc
wady i zalety umowy
na czas wykonania
1 Korzystajc z Kodeksu pracy, uzupenijcie
1 Korzystajc z Kodeksu pracy, uzupenijcie tabel, wpisujc wady i zalety umowy na okres prbny
Wady
nauczania dostosowane
dotematyki zaj.
Wady
Jestem uczniem II klasy gimnazjum (mam

Zalety15 lat). Chciabym zarobi na wakacje. Czy mam prawo d
podjcia pracy?
Jestem uczniem II klasy gimnazjum (mam 15 lat). Chciabym zarobi na wakacje. Czy mam prawo do
podjcia pracy?
15
Rozwizania na kad lekcj
Ksika Nauczyciela zPyt Nauczyciela

Krok
w przedsibiorczo
Na dobry pocztek! to karty dla uczniw

zamieszczone w Ksice Nauczyciela,
dowykorzystania na pocztku zaj,
odwoujce si do ich dowiadcze
i skojarze. Pobudzaj uwag,
a take zachcaj do pracy na lekcji.
Inspiruj do dyskusji oraz ucz
krytycznego mylenia.
Na dobry pocztek!
FOTOCHANNELS.COM/CORBIS/XINHUA PRESS/SHEN HONG
Analiza fotografii
Zachcaj uczniw do
aktywnoci na pocztku
kadej lekcji.
Odwouj si do dowiadcze
Jakie osoby przedstawiono na fotografii? Zwr uwag na:

wiek (czy mona dostrzec przewag jednej grupy wiekowej?),
pe (czy mona dostrzec przewag jednej pci?),
stroje (czy s to ubrania codzienne, wizytowe czy mundury? jakie s charakterystyczne elementy
tych strojw?).
2
3
Co robi ludzie przedstawieni na fotografii? Omw tylko to, co widzisz.
4
5
Gdzie znajduj si te osoby? Jakie przedmioty znajduj si w ich otoczeniu? Do czego su?
6
7
8
Jaka jest Twoja interpretacja sytuacji przedstawionej na zdjciu?
Jakie emocje wywouje w osobach przedstawionych na fotografii sytuacja, w ktrej si znajduj?

Wyobra sobie, e uczestniczysz w wydarzeniach przedstawionych na zdjciu. Co syszysz?
Co czujesz? Jaka atmosfera panuje w tym miejscu?
Jakie uczucia i emocje wywouje w Tobie zdjcie?
Jaki element ycia gospodarczego przedstawia Twoim zdaniem to zdjcie?
9 Jaka jest Twoja opinia na temat elementu ycia gospodarczego przedstawionego na zdjciu?
10 Jakim podpisem mona opatrzy to zdjcie?
uczniw, dziki czemu treci

omawiane na lekcjach staj
si bardziej przystpne.
Na dobry pocztek! z Ksiki Nauczyciela oraz Pyty Nauczyciela

16
Sprawdzaj kluczowe
Gotowe testy z kluczem odpowiedzi do kadego rozdziau

wpodrczniku zpodziaem na grupy zamieszczone
wKsice Nauczyciela oraz na Pycie Nauczyciela.
Test
umiejtnoci ipraktyczne
kompetencje uczniw.
Pozwalaj zaoszczdzi czas

potrzebny na przygotowanie
materiaw sprawdzajcych
wiedz uczniw.
Istota funkcjonowania
gospodarki rynkowej
7 Dokonaj analizy wykresu zamieszczonego

obok, anastpnie zapisz wniosek.
..................................................
Imi i nazwisko
...................
Poniszy test skada si z 12 zada. Przy kadym poleceniu podano

liczb punktw moliw do uzyskania za prawidow odpowied.
Za rozwizanie caego testu moesz otrzyma maksymalnie 26 punktw.
.....................
.............
Data
Klasa
...................
...................
Materiay do edycji
...................
...................
1 Uzupenij tabel, wpisujc w odpowiednie miejsca cechy gospodarki centralnie sterowanej

oraz gospodarki rynkowej.
03 p.
...................
...................
dominacja wasnoci pastwowej, zmienne ceny ustalane przez rynek, niemal cakowity brak konkurencji,
dominacja wasnoci prywatnej, administracyjne ustalanie cen, zdecentralizowana organizacja gospodarki
8 Wpisz obok zdania prawdziwego liter P, aobok faszywego liter F.
Gospodarka centralnie sterowana
funkcjonowania
odarki rynkowej
Gospodarka rynkowa
..................................................
2 Zaznacz prawidowe dokoczenie zdania.
Imi i nazwisko
Funkcja alokacyjna rynku zwizana jest z...

.....................
.............
kadym poleceniu podano
Data
Klasa
a) wyrwnywaniem poziomw i struktury poday oraz
popytu dbr i usug.
kada si z 12 zada. Przy

moliw do uzyskania za prawidow
odpowied.
b) dostarczaniem producentom (sprzedawcom) i nabywcom (klientom) podstawowych informacji o rynku.
e caego testu moesz otrzyma
maksymalnie 26
c) przemieszczaniem
si punktw.
zasobw pracy, rodkw produkcji i kapitaw do rodzajw dziaalnoci gospodarczej
przynoszcych najwikszy zysk.

d) weryfikacj przydatnoci wytworzonych dbr i wiadczonych przez nabywcw usug.
el, wpisujc w odpowiednie miejsca cechy gospodarki centralnie sterowanej
03 p.
arki rynkowej.
3
cechyustalane
rynku monopolistycznego.
acja wasnoci pastwowej, Podkrel
zmienne ceny
przez rynek, niemal cakowity brak konkurencji,
a) Reklamacja jest zawiadomieniem producenta lub sprzedawcy towaru (usugi) oniezgodnoci do

towaru (usugi) zumow kupna-sprzeday. .
b) Wwypadku niezgodnoci towaru zumow odpowiedzialno ponosi gwarant. .
c) Okres objcia gwarancj danego towaru zaley od gwaranta. .
Test a
d) Rkojmia to odpowiedzialno sprzedawcy za sprzedany towar lub usug, obowizujca wrela
przedsibiorcami. .
7 Dokonaj analizy wykresu zamieszczonego

9 Zaznacz prawidowe dokoczenie zdania.
obok, anastpnie zapisz wniosek.
Ekspansywna polityka fiskalna pastwa polega m.in. na...
01 p.
a) podwyszaniu podatkw i obnianiu wydatkw pastwowych.
...................
b) obnianiu podatkw i wydatkw pastwowych.

...................
c) obnianiu podatkw i zwikszaniu wydatkw pastwowych.
...................
d) obnianiu podstawowych stp procentowych.
...................
...................
10 Na podstawie poniszych opisw podaj nazwy wskanikw wzrostu lub rozwoju gospodarczego.
...................
a) Warto PNN pomniejszona o warto podatkw porednich (VAT, akcyz).
...................
01 p.
...................
acja wasnoci prywatnej, administracyjne ustalanie cen, zdecentralizowana organizacja gospodarki

bardzo due bariery wejcia na rynek, zrnicowane produkty, bardzo duy wpyw producenta na cen,
na rynku wystpuje bardzo wiele firm
Gospodarka centralnie sterowana
Gospodarka rynkowa
b) Warto PKB podzielona przez liczb mieszkacw danego kraju.

8 Wpisz obok zdania prawdziwego liter P, aobok faszywego liter F.
...................
a) Reklamacja jest zawiadomieniem producenta lub sprzedawcy towaru (usugi) oniezgodnoci dostarczonego
towaru (usugi) zumow kupna-sprzeday. .
02 p.
4 Podkrel prawidowe informacje w poniszych zdaniach.
b) Wwypadku niezgodnoci towaru zumow
ponosi
gwarant.
.
11 Podajodpowiedzialno
nazwy faz klasycznego
cyklu
koniunkturalnego,
a) Wraz ze wzrostem cen maleje / ronie ilo produktw, ktr kupujcy chc naby.
c) Okres objcia gwarancj danego towaru
zaley
od gwaranta.
.
ktre
zaznaczono
na wykresie
cyframi.
b) Wzrost ceny i zmniejszenie popytu na jedno z dbr komplementarnych powoduje zmniejszenie / zwikszenie
d) Rkojmia to odpowiedzialno sprzedawcy za sprzedany towar lub usug, obowizujca wrelacjach midzy
popytu na drugie dobro.
przedsibiorcami. .
c) Wzrost ceny jednego z substytutw spowoduje zwikszenie / zmniejszenie popytu na drugi substytut.
d) Gdy poda jest wysza od popytu, wystpuje niedobr rynkowy / nadwyka rynkowa.
9 Zaznacz prawidowe dokoczenie zdania.I .......
5 Na podstawie wykresu przedstawiajcego

widowe dokoczenie zdania.wielko popytu i poday na pczki w szkolnym sklepiku, uzupenij ponisze zdanie.
acyjna rynku zwizana jest z...
01 p.
01 p.
03 p.
Ekspansywna polityka fiskalna pastwa polega m.in. na...
III .........
a) podwyszaniu podatkw i obnianiu wydatkw pastwowych.
IV .....
b) obnianiu podatkw i wydatkw pastwowych.
c) obnianiu podatkw i zwikszaniu wydatkw pastwowych.
d) obnianiu podstawowych stp procentowych.

10 Na podstawie poniszych opisw podaj nazwy wskanikw wzrostu lub rozwoju gospodarczego.
02 p.
a) Gwnym rdem dochodw budetowych w Polsce s podatki / opaty
celne.
01 p.
Wymie
nazwy dwch
instytucji,
ktrych
jest ochrona
konsumentw.
zo due bariery wejcia na 6rynek,
zrnicowane
produkty,
bardzo
duy zadaniem
wpyw producenta
na cen,
na rynku wystpuje bardzo wiele firm
a) .........................................................
b) .........................................................
02 p.
widowe informacje w poniszych zdaniach.
wzrostem cen maleje / ronie ilo produktw, ktr kupujcy chc naby.
ny i zmniejszenie popytu na jedno z dbr komplementarnych powoduje zmniejszenie / zwikszenie
drugie dobro.
ny jednego z substytutw spowoduje zwikszenie / zmniejszenie popytu na drugi substytut.
jest wysza od popytu, wystpuje niedobr rynkowy / nadwyka rynkowa.
Test po dziale Istota funkcjonowania

gospodarki rynkowej z Ksiki Nauczyciela oraz
przedstawiajcego
Pyty Nauczyciela Krok wprzedsibiorczo03 p.
wie wykresu
pytu i poday na pczki w szkol, uzupenij ponisze zdanie.
W Polsceporednich
z budetu pastwa
finansowane s gwnie wydatki dotyczce systemu ubezpiecze
a) Warto PNN pomniejszona o wartob)podatkw
(VAT, akcyz).
spoecznych / pomocy spoecznej.
...................
c) W sytuacji, gdy wydatki pastwa s mniejsze ni jego dochody, pojawia si nadwyka budeto
b) Warto PKB podzielona przez liczb mieszkacw
danego kraju.
/ deficyt budetowy.
02 p.
...................
11 Podaj nazwy faz klasycznego cyklu koniunkturalnego,

ktre zaznaczono na wykresie cyframi.
04 p.
I .......
II ..........
III .........
IV .....
wagi rynkowej pczkw wynosi
z, przy wielkoci popytu wy-
.. i wielkoci poday
wy dwch instytucji, ktrych zadaniem jest ochrona konsumentw.
02 p.
II ..........
aniem poziomw i struktury poday oraz popytu dbr i usug.

niem producentom (sprzedawcom) i nabywcom (klientom) podstawowych informacji o rynku.
czaniem si zasobw pracy, rodkw
produkcjirynkowej
i kapitaw
do rodzajw
Cena rwnowagi
pczkw
wynosidziaalnoci gospodarczej
cych najwikszy zysk.
z, przy przez
wielkoci
popytu wy przydatnoci wytworzonych....
dbr i wiadczonych
nabywcw
usug.
noszcej .. i wielkoci poday
hy rynku monopolistycznego.rwnej .
02 p.
02 p.
02 p.
a) Gwnym rdem dochodw budetowych w Polsce s podatki / opaty celne.

b) W Polsce z budetu pastwa finansowane s gwnie wydatki dotyczce systemu ubezpiecze
spoecznych / pomocy spoecznej.
c) W sytuacji, gdy wydatki pastwa s mniejsze ni jego dochody, pojawia si nadwyka budetowa
/ deficyt budetowy.
.............................................
.............................................
17
Filmy edukacyjne
Krok
w przedsibiorczo
Filmy edukacyjne angauj uwag uczniw

na lekcjach oraz stanowi punkt wyjcia
do ciekawych dyskusji owanych
elementach otoczenia rynkowego.
Na pycie DVD znajduje si 20 filmw ornorodnej tematyce:
1. Komunikacja werbalna i niewerbalna
2. Gospodarka rynkowa i gospodarka centralnie planowana
3. Popyt i poda
4. Elastyczno cenowa
5. Prawa konsumenta
6. Cykl koniunkturalny
7. Wydatki budetu pastwa
8. rda dochodw budetu pastwa
9. Funkcje pienidza
10. Rodzaje zabezpiecze przed faszowaniem pienidzy
11. Inflacja
12. Funkcje banku centralnego
13. Gieda papierw wartociowych
14. Prowadzenie ksigowoci w firmie
15. Mobbing
16. Szara strefa
17. Sposoby szukania pracy
18. Rodzaje bezrobocia
19. Aktywne i pasywne formy walki z bezrobociem
20. Przejawy globalizacji
Wciekawy iprzystpny sposb tumacz trudne pojcia izjawiska

ekonomiczne.
Skupiaj uwag uczniw na treciach wanych ipraktycznych.
Dziki poczeniu obrazu idwiku wzrasta poziom rozumienia
przekazu.
Podnosz atrakcyjno lekcji iwzbudzaj zainteresowanie uczniw.
18
Prezentuj rne formy
komunikacji werbalnej
iniewerbalnej wykorzystywane
do autoprezentacji oraz
wyraania wasnego zdania.
Przedstawiaj sposoby
dochodzenia naszych
praw jako czonkw
zespou, pracownikw
czykonsumentw.
Wprzystpny sposb
ukazujzasady
funkcjonowania wanych
instytucji rynku finansowego.
Przykadowe kadry z Filmw edukacyjnych Krok w przedsibiorczo
19
Projekt iportal Krok wprzedsibiorczo
Wirtualna Otwarta Platforma Edukacyjna

wraz z Biznesplanem krok po kroku
Materiay wypracowane wramach
innowacyjnego projektu
Krok wprzedsibiorczo *
realizowanego wlatach 20102012
przez wydawnictwo Nowa Era
wsplnie zUniwersytetem
Pedagogicznym wKrakowie
iPodkarpackim Centrum Edukacji
Nauczycieli wRzeszowie.
* Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej
wramach Europejskiego Funduszu Spoecznego
Program Operacyjny Kapita Ludzki, Poddziaanie 3.3.4.
Modernizacja treci imetod ksztacenia.
Wramach projektu powstay:

Innowacyjna Strategia Ksztacenia wzakresie przedsibiorczoci
orazksztatowania kompetencji informatycznych imatematycznych
Otwarta Platforma Edukacyjna
poradnik metodyczny dla nauczycieli
publikacja dla uczniw Biznesplan krok po kroku
Materiay te bd dostpne bezpatnie dla wszystkich nauczycieli iuczniw
niezalenie od wyboru podrcznika do nauczania podstaw przedsibiorczoci.
Innowacyjna Strategia Ksztacenia zachca do nauki podstaw

przedsibiorczoci.
Platforma umoliwia podejmowanie dziaa wwarunkach zblionych do
rzeczywistych, co sprzyja ksztatowaniu postaw przedsibiorczych oraz
rozwijaniu kluczowych umiejtnoci matematycznych iinformatycznych.
Ksztaci umiejtno pracy metod projektu edukacyjnego.
Rozwija umiejtno efektywnego ietycznego zarzdzania ludmi.
Uczy odpowiedzialnoci za podejmowane decyzje.
Ksztaci umiejtno pracy zespoowej, skutecznego komunikowania
si, negocjowania irozwizywania konfliktw.
Przygotowuje do aktywnego uczestnictwa wyciu gospodarczym.
20
Otwarta Platforma Edukacyjna to:
gra symulacyjna, wramach ktrej uczniowie podejmuj transakcje zwizane

zprowadzon przez nich wirtualn firm
kilkadziesit zada do wykonania wwirtualnym rodowisku, liczne wiczenia
utrwalajce wiedz, interaktywne materiay edukacyjne
50 scenariuszy lekcji dla nauczycieli wraz zprezentacjami multimedialnymi
program do zarzdzania projektami
Zgodnie zzaoeniami platforma wspfinansowana ze rodkw Unii Europejskiej
zostanie bezpatnie udostpniona nauczycielom wszystkich szk wroku szkolnym
2012/2013, po zakoczeniu trwajcej obecnie fazy testowej.
Przykadowe ekrany z portalu

www.krokwprzedsiebiorczosc.pl
Biznesplan krok po kroku

Wyjania, jak przygotowa dobry biznesplan wasnej
Uczy planowania iorganizowania dziaa nie tylko
biznesowych umoliwiajcych osiganie zaoonych
celw.
Ksztaci umiejtno samodzielnego zdobywania wiedzy
oraz rozwizywania problemw.
Uczy weryfikowania pomysw decydujcych
oopacalnoci przedsiwzicia.
Dostarcza nauczycielom wielu materiaw uatwiajcych
przygotowanie ciekawych lekcji izada domowych.
Biznesplan
krok po kroku
Wstpna wersja Materiaw Edukacyjnych dla uczniw,

opracowanych w ramach Projektu Krok w przedsibiorczo
Czowiek najlepsza inwestycja

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w Ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego
Biznesplan krok po kroku (2012-01).indd 1
2012-01-23 17:37:55
21
Kompleksowe wsparcie nauczycieli
strona wydawnictwa www.nowaera.pl

rnorodne scenariusze, karty pracy, testy oraz inne pomoce
pogrupowane w Bibliotece materiaw dydaktycznych
inspiracje do prowadzenia niezwykych lekcji
zawsze aktualne treci
niezbdne informacje oreformie
program nauczania
aktualne wzory dokumentw i formularzy
Oglnopolski Zjazd Nauczycieli

Przedsibiorczoci iOglnopolska
Konferencja Przedsibiorczoci
spotkania organizowane cyklicznie od 2004 roku
doskonaa okazja do wymiany dowiadcze
publikacje wydawane wraz zUniwersytetem Pedagogicznym wKrakowie
Cykliczne spotkania i warsztaty

odbywaj si wduych imaych miastach wcaej Polsce
stanowi doskona okazj do zademonstrowania
nowoczesnych narzdzi edukacyjnych, ktre uatwiaj
nauczycielom prac imotywuj uczniw donauki
ciekawa formua wzbogacajca warsztat nauczyciela
Informacje o spotkaniach mona uzyska :
odwiedzajc stron internetow wydawnictwa www.nowaera.pl

dzwonic na infolini: 801 88 10 10 ( z telefonw stacjonarnych)
58721 48 00 ( z telefonw komrkowych)
Zapraszamy na spotkania wiosn 2012 roku!
22
DEKLARACJA
NA ROK SZKOLNY 2012/2013
PODSTAWY PRZEDSIBIORCZOCI DLA SZK PONADGIMNAZJALNYCH
NUMER DEKLARACJI
KOD PRZEDSTAWICIELA
DANE ADRESOWE SZKOY
Pena nazwa szkoy
Miejscowo
Kod pocztowy
Nr tel. stacjonarnego
Ulica, nr budynku
Poczta
Powiat
Adres e-mail
Nr faksu
OWIADCZENIE
Owiadczam, e w roku szkolnym 2012/2013 nastpujcy nauczyciele bd korzysta z pakietu wydawnictwa Nowa Era Sp. z o.o. w klasie 1.
Imi i nazwisko
LICZBA
UCZNIW
Imi i nazwisko
LICZBA
UCZNIW
Imi i nazwisko
LICZBA
UCZNIW
DATA
PIECZTKA I PODPIS DYREKTORA SZKOY
Nowa Era Sp. z o.o., Al. Jerozolimskie 146D, 02-305 Warszawa, faks: (58) 721 48 50, infolinia czynna pn.pt. od 800 do 1900
dla pocze z telefonw stacjonarnych* 801 88 10 10 ikomrkowych** (58) 721 48 00, www.nowaera.pl, e-mail: nowaera@nowaera.pl
kapita zakadowy: 465 400 PLN, nr rachunku bankowego: Nordea Bank Polska S.A. 05 1440 1101 0000 0000 1157 4076,
KRS 31950 XII WYDZIA GOSPODARCZY KRAJOWEGO REJESTRU SDOWEGO, SD REJONOWY DLA M. ST. WARSZAWY W WARSZAWIE
* opata jak za jedn jednostk taryfikacyjn niezalenie od czasu trwania rozmowy
** opata zgodnie z cennikiem operatora
strona 1
Prosimy o wypenienie drugiej strony
W zwizku z podpisaniem deklaracji wyboru pakietu Nowej Ery Nauczycielom przysuguj do pracy wszkole
ponisze bezpatne publikacje z zadeklarowanej serii (wysyka realizowana od 1 czerwca 2012):
0 8 6 9 7
KOD ZESTAWU
3 Krok w przedsibiorczo Podrcznik z pyt CD-ROM

3 Krok w przedsibiorczo Ksika Nauczyciela z Pyt Nauczyciela
3 Krok w przedsibiorczo Zeszyt wicze
3 Filmy edukacyjne na pycie DVD
Prosz o wysanie
.............................................................................
PODPIS NAUCZYCIELA
Prosz o wysanie
.............................................................................
PODPIS NAUCZYCIELA
Prosz o wysanie
.............................................................................
PODPIS NAUCZYCIELA
Wybierz wygodn dla Ciebie form kontaktu.

Wypenion deklaracj:
1. wylij faksem na numer (58) 721 48 50
lub
2. przeka Przedstawicielowi Owiatowemu
lub
3. skontaktuj si z Infolini
* 801 88 10 10 dla dzwonicych z telefonw stacjonarnych
** (58) 721 48 00 dla dzwonicych z telefonw komrkowych
Nowa Era Sp. z o.o., Al. Jerozolimskie 146D, 02-305 Warszawa, faks: (58) 721 48 50, infolinia czynna pn.pt. od 800 do 1900
dla pocze z telefonw stacjonarnych* 801 88 10 10 ikomrkowych** (58) 721 48 00, www.nowaera.pl, e-mail: nowaera@nowaera.pl
kapita zakadowy: 465 400 PLN, nr rachunku bankowego: Nordea Bank Polska S.A. 05 1440 1101 0000 0000 1157 4076,
KRS 31950 XII WYDZIA GOSPODARCZY KRAJOWEGO REJESTRU SDOWEGO, SD REJONOWY DLA M. ST. WARSZAWY W WARSZAWIE
* opata jak za jedn jednostk taryfikacyjn niezalenie od czasu trwania rozmowy
** opata zgodnie z cennikiem operatora
strona 2
Prosimy o wypenienie pierwszej strony
Chcesz wiedzie wicej? Skontaktuj si z naszym Przedstawicielem Owiatowym!
DOLNOLSKIE i OPOLSKIE
Powiaty: gubczycki, kdzierzysko-kozielski,
krapkowicki, m.Opole, prudnicki, strzelecki
668 466340
Powiaty: brzeski, kluczborski, namysowski,
nyski, oleski, oawski, opolski, strzeliski
784 661695
Powiaty: milicki, m.Wrocaw, olenicki,
trzebnicki, woowski
784 664121
Powiaty: dzieroniowski, kodzki,
m.Wabrzych, redzki, widnicki, wabrzyski,
wrocawski, zbkowicki
668 466 338
KUJAWSKO-POMORSKIE
Powiaty: m.Bydgoszcz, bydgoski, mogileski, nakielski, spoleski, tucholski, niski
606 378061
Powiaty: aleksandrowski, golubsko-dobrzyski, inowrocawski, lipnowski, m.Wocawek,
radziejowski, rypiski, wocawski
784 668158
Powiaty: brodnicki, chemiski, grudzidzki,
m.Grudzidz, m.Toru, wiecki, toruski,
wbrzeski
660 477327
LUBELSKIE
Powiaty: bigorajski, janowski, kranicki,
lubartowski, opolski, parczewski, puawski,
radzyski, rycki
784 679884
Powiaty: bialski, chemski, hrubieszowski,
czyski, ukowski, m.Biaa Podlaska,
m.Chem, widnicki, wodawski
666 030 024
Powiaty: krasnostawski, lubelski, m.Lublin,
m.Zamo, tomaszowski, zamojski
660477291
LUBUSKIE
Powiaty: gogowski, growski, legnicki,
lubiski, m.Legnica, nowosolski, polkowicki,
wschowski, agaski, arski
784 667515
Powiaty: bolesawiecki, jaworski, jeleniogrski, kamiennogrski, lubaski, lwwecki,
m.Jelenia Gra, zgorzelecki, zotoryjski
784 667446
Powiaty: gorzowski, kronieski, m.Gorzw
Wielkopolski, m. Zielona Gra, midzyrzecki,
subicki, strzelecko-drezdenecki, sulciski,
wiebodziski, zielonogrski
666 030 025
DZKIE
Powiaty: brzeziski, kutnowski, czycki,
owicki, m. d, m.Skierniewice, poddbicki, skierniewicki, zgierski
666 030 951
Powiaty: aski, m.d, pabianicki, sieradzki,
wieluski, wieruszowski, zduskowolski
668 466329
Powiaty: bechatowski, dzki wschodni,
m.Piotrkw Trybunalski, opoczyski,
pajczaski, piotrkowski, radomszczaski,
rawski, tomaszowski
784 666 826
MAOPOLSKIE
Powiaty: chrzanowski, krakowski, m.Krakw,
miechowski, olkuski
666 025 598
Powiaty: m.Krakw, mylenicki proszowicki,

wielicki
666 026349
Powiaty: gorlicki, limanowski, m.Nowy Scz,
nowosdecki
666 016146
Powiaty: bocheski, brzeski, dbrowski,
m.Tarnw, tarnowski
784 682449
Powiaty: nowotarski, owicimski, suski,
tatrzaski, wadowicki
784 666 314

MAZOWIECKIE
Powiaty: m.st. Warszawa (Bemowo, Biaoka, Bielany, Praga Pnoc, rdmiecie,
Targwek, Ursus, Wola, oliborz)
660 477301
Powiaty: legionowski, m. Ostroka,
makowski, ostrocki, ostrowski, przasnyski,
putuski, wyszkowski
784 669 598
Powiaty: garwoliski, osicki, miski, siedlecki, sokoowski, wgrowski, woomiski
784 684 783
Powiaty: ciechanowski, gostyniski,
m. Pock, mawski, nowodworski, pocki,
poski, sierpecki, uromiski
668 225 673
Powiaty: m.st. Warszawa (Mokotw, Ochota,
Praga Poudnie, Rembertw, Ursynw,
Wawer, Wesoa, Wilanw, Wochy)
784 664065
Powiaty: grodziski, grjecki, m.Siedlce,
otwocki, piaseczyski, pruszkowski,
sochaczewski, warszawski zachodni,
yrardowski
666 025484
PODKARPACKIE
Powiaty: jarosawski, leajski, lubaczowski,
acucki, m.Przemyl, niaski, przeworski,
przemyski, stalowowolski
784 664928
Powiaty: kolbuszowski, m.Rzeszw,
m.Tarnobrzeg, mielecki, tarnobrzeski,
rzeszowski
666 026238
Powiaty: bieszczadzki, brzozowski, dbicki,
jasielski, kronieski, leski, m.Krosno,
ropczycko-sdziszowski, sanocki, strzyowski
666 026 094

PODLASKIE
Powiaty: augustowski, biaostocki,
m.Biaystok, m.Suwaki, sejneski, soklski,
suwalski
666 031420
Powiaty: bielski, ecki, godapski,
grajewski, hajnowski, kolneski, omyski,
m.oma, moniecki, olecki, siemiatycki,
wysokomazowiecki, zambrowski
784672 127
POMORSKIE
Powiaty: kwidzyski, m.Gdask, malborski,
nowodworski, sztumski, tczewski
668 466336
Powiaty: bytowski, gdaski, lborski, m.Supsk,
m.Sopot, pucki, supski, wejherowski
660477 310
Powiaty: chojnicki, czuchowski, kartuski,
kocierski, m.Gdynia, starogardzki
784 667 519
LSKIE
Powiaty: m.Katowice, m.Rybnik,
m.Sosnowiec, mikoowski, rybnicki
668 466341
Powiaty: bdziski, czstochowski,
m.Czstochowa, m.Dbrowa Grnicza,
m.Zabrze, zawierciaski
660 477 318
Powiaty: kobucki, lubliniecki, m.Bytom,
m.Chorzw, myszkowski, tarnogrski
784 668534
Powiaty: bierusko-ldziski, m.Jaworzno,
m.Mysowice, m.Piekary lskie,
m.Siemianowice lskie, m.Tychy, m.ory,
pszczyski
784 666712
Powiaty: bielski, cieszyski, m.Bielsko-Biaa,
m.Jastrzbie-Zdrj, raciborski, ywiecki
784 666 459
Powiaty: gliwicki, m.Gliwice, m.Ruda lska,
m.witochowice, wodzisawski
784 667 034
WITOKRZYSKIE
Powiaty: biaobrzeski, konecki, kozienicki,
m.Radom, przysuski, radomski, szydowiecki
666 014191
Powiaty: lipski, opatowski, ostrowiecki,
sandomierski, skaryski, starachowicki,
staszowski, zwoleski
666 030916
Powiaty: buski, jdrzejowski, kazimierski,
kielecki, m.Kielce, piczowski, woszczowski
784 666290
WARMISKO-MAZURSKIE
Powiaty: braniewski, dziadowski, elblski,
iawski, lidzbarski, m.Elblg, nidzicki,
nowomiejski, olsztyski, ostrdzki,
szczycieski
660 477312
Powiaty: bartoszycki, giycki, ktrzyski,
m.Olsztyn, mrgowski, piski, wgorzewski
784 673396

WIELKOPOLSKIE
Powiaty: gostyski, jarociski, kaliski,
kpiski, krotoszyski, m. Kalisz, ostrowski,
ostrzeszowski, pleszewski, rawicki
784 666973
Powiaty: grodziski, kociaski, leszczyski,
m.Leszno, midzychodzki, nowotomyski,
poznaski, szamotulski, remski, wolsztyski
784 667432
Powiaty: gnienieski, kolski, koniski,
m.Konin, supecki, redzki, turecki,
wrzesiski
666 030971
Powiaty: m. Pozna
666 033627
ZACHODNIOPOMORSKIE
Powiaty: choszczeski, goleniowski, gryfiski, kamieski, m.Szczecin, m.winoujcie,
myliborski, policki, pyrzycki, stargardzki
660 477334
Powiaty: chodzieski, czarnkowsko-trzcianecki, obornicki, pilski, waecki, wgrowiecki,
zotowski
784 683542
Powiaty: biaogardzki, drawski, gryficki, koobrzeski, koszaliski, obeski, m.Koszalin,
sawieski, szczecinecki, widwiski
666 030037
Seria Krok wprzedsibiorczo to:

bogaty zestaw materiaw edukacyjnych umoliwiajcych
nauczanie wciekawy sposb
Osoby fizyczne skadaj wniosek

o wpis do ewidencji dziaalnoci
gospodarczej (zintegrowany
wniosek CEIDG-1) poprzez stron
internetow www.ceidg.gov.pl.
Wniosek CEIDG-1 jest jednoczenie:
wnioskiem o wpis do Krajowego
Rejestru Urzdowego Podmiotw
Gospodarki Narodowej REGON,
zgoszeniem identyfikacyjnym
albo aktualizacyjnym (numer NIP
przyznawany przez urzd
skarbowy),
zgoszeniem patnika skadek
ubezpieczeniowych do ZUS-u
lub KRUS-u,
owiadczeniem o wyborze formy
opodatkowania dziaalnoci
gospodarczej.
sprawdzone narzdzia uatwiajce ksztacenie praktycznych

umiejtnoci
niezwyke zasoby multimedialne wzbudzajce zainteresowanie
uczniw
Zgoszenie rozpoczcia
indywidualnej
dziaalnoci
gospodarczej
z awsze aktualne pomoce dydaktyczne

140
Pyta do
podrcznika
Zeszyt
wicze
Podrcznik
dla ucznia
Nasza oferta
Z AKRES PODSTAWOW Y
dla nauczyciela
Pyta DVD
z filmami
edukacyjnymi
Ksika
Nauczyciela
Pyta
Nauczyciela
Program
nauczania
801 88 10 10 ( z telefonw stacjonarnych)

8 721 48 00 ( z telefonw komrkowych)
www.nowaera.pl
nowaera@nowaera.pl
Nowa Era Sp. z o.o. Aleje Jerozolimskie 146 D, 02-305 Warszawa
podj ju w dniu zoenia

wniosku do CEIDG.
Zasady tej nie stosuje si, jeli
prowadzenie danej dziaalnoci
gospodarczej wymaga uzyskan
przez przedsibiorc koncesji,
zezwolenia albo wpisu
dorejestru dziaalnoci regu
wanej. Obowizki te dotycz
ponad 80 rnych rodzajw
dziaalnoci gospodarczej, np.:
obrotu paliwami ienergi,
wydobywania kopalin,
sprzeday napojw alkoholowych,
prowadzenia apteki,
wiadczenia usug turystycznyc
prowadzenia indywidualnej
praktyki lekarskiej.
2
Uzyskanie koncesji
lub zezwolenia
(wokrelonych
wypadkach)

Broszura Przedsiebiorczosc

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Broszura Przedsiebiorczosc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

:

chce lub musi zosta

Obudowa dydaktyczna dla nauczycieli

Przedsibiorca zatrudniajcy pracownikw

Jakie osoby przedstawiono na fotografii? Zwr uwag na:

Co robi ludzie przedstawieni na fotografii? Omw tylko to, co widzisz.

Jaka jest Twoja interpretacja sytuacji przedstawionej na zdjciu?

Jakie emocje wywouje w osobach przedstawionych na fotografii sytuacja, w ktrej si znajduj?

Bogaty warsztat pracy

Ksztacenie umiejtnoci praktycznych

nakadaj na przedsibiorcw bezporedniego

FOTOCHANNELS.COM/CORBIS/XINHUA PRESS/SHEN HONG

Najwaniejsze informacje dotyczce

Chcesz wiedzie wicej? Zajrzyj na stron

Bogaty warsztat pracy dla nauczyciela i ucznia

Wane treci ciekawie i praktycznie

Rozwijamy umiejtnoci praktyczne

Koncentrujemy uwag uczniw

Dostarczamy aktualnych treci

Uczenie przez wiczenie

Cenimy czas nauczyciela

Rozwizania na kad lekcj

Z Uni Europejsk w przedsibiorczo

Podrcznik Krok w przedsibiorczo

Schematy i infografiki z podrcznika

O tym si mwi! z podrcznika

Warto zajrze! z podrcznika

Zeszyt wicze Krok w przedsibiorczo

Ksika Nauczyciela z Pyt Nauczyciela Krok w przedsibiorczo

Na dobry pocztek! z Ksiki Nauczyciela z Pyt Nauczyciela

Filmy edukacyjne Krok w przedsibiorczo na pycie DVD

Otwarta Platforma Edukacyjna Krok w przedsibiorczo

Kompleksowe wsparcie nauczycieli

Oglnopolski Zjazd Nauczycieli Przedsibiorczoci i Oglnopolska

Deklaracja wyboru podrcznika

Bogaty warsztat pracy dla nauczyciela i ucznia

Podrcznik z pyt CD-ROM dla szk

Podrcznik skada si z siedmiu

Rozwizania dla nauczyciela:

Pyta CD-ROM do podrcznika

Publikacja dla ucznia

Rozwizania dla ucznia:

Kompleksowy pakiet materiaw dydaktycznych, ktry pozwoli

SKUTECZNA SERIA KROK W PRZEDSIBIORCZO

Komunikacja interpersonalna na dobry start!

Podrcznik Krok w przedsibiorczo, s. 45

Kim jest osoba przedsibiorcza? Typy osobowoci

Kim jest osoba przedsibiorcza?

Media czsto podaj informacje oludziach,

Czym jest przedsibiorczo?

Osoby przedsibiorcze wyrniaj si na tle grupy s

si do zmieniajcego si otoczenia, znajdujc

Zkolei przy analizie sabych stron naley

Cechy osoby przedsibiorczej

Osoba przedsibiorcza posiada cechy umoliwiajce

W oparciu o temperament, okrelajcy si i szybko reakcji czowieka, wyrnia si

Rozpoczynamy nauk od treci

lubianych przez uczniw.

Wszystkie treci zwizane

Podrcznik Krok w przedsibiorczo, s. 67

Wane treci ciekawie i praktycznie

Schematy orazinfografiki wyjaniaj, jakie

Jak zaoy wasn rm?

Oglnopolski Zjazd Nauczycieli Przedsibiorczoci i Oglnopolska