You are on page 1of 43

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Barbara Zychowicz

Wykorzystywanie wiata w kosmetyce


514[03].Z2.02

Poradnik dla ucznia

Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Recenzenci:
lek. med. Magorzata Polkowska
dr Maria Pietruszewska

Opracowanie redakcyjne:
mgr Magorzata Sotysiak

Konsultacja:
mgr Magorzata Sotysiak

Korekta:

Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduowej 514[03].Z2.02


Wykorzystywanie wiata w kosmetyce, zawartego w moduowym programie nauczania dla
zawodu technik usug kosmetycznych 514[03].

Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

SPIS TRECI
1. Wprowadzenie
2. Wymagania wstpne
3. Cele ksztacenia
4. Materia nauczania
4.1. Waciwoci fizyczne promieniowania wietlnego
4.1.1. Materia nauczania
4.1.2. Pytania sprawdzajce
4.1.3. wiczenia
4.1.4. Sprawdzian postpw
4.2. Promieniowanie podczerwone
4.2.1. Materia nauczania
4.2.2. Pytania sprawdzajce
4.2.3. wiczenia
4.2.4. Sprawdzian postpw
4.3. Urzdzenia emitujce promieniowanie podczerwone. Rodzaje lamp
4.3.1. Materia nauczania
4.3.2. Pytania sprawdzajce
4.3.3. wiczenia
4.3.4. Sprawdzian postpw
4.4. Promieniowanie ultrafioletowe (UV)
4.4.1. Materia nauczania
4.4.2. Pytania sprawdzajce
4.4.3. wiczenia
4.4.4. Sprawdzian postpw
4.5 Urzdzenia emitujce promieniowanie UV
4.5.1.Materia nauczania
4.5.2. Pytania sprawdzajce
4.5.3. wiczenia
4.5.4. Sprawdzian postpw
4.6. wiato spolaryzowane
4.6.1. Materia nauczania
4.6.2. Pytania sprawdzajce
4.6.3. wiczenia
4.6.4. Sprawdzian postpw
4.7. Lasery
4.7.1. Materia nauczania
4.7.2. Pytania sprawdzajce
4.7.3. wiczenia
4.7.4. Sprawdzian postpw
5. Sprawdzian osigni
6. Literatura

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

3
5
6
7
7
7
8
8
9
10
10
11
11
12
13
13
14
15
16
17
17
19
20
21
22
22
26
26
27
28
28
30
30
31
32
32
34
34
35
36
41

1. WPROWADZENIE
Poradnik bdzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy z zakresu wykorzystywania wiata
w kosmetyce z uwzgldnieniem rodzajw promieniowania, urzdze ich emitujcych oraz
zastosowania w kosmetyce. Zamieszczony materia nauczania zawiera najwaniejsze
informacje dotyczce wymienionych zagadnie i wskazuje tematyk, z jak powiniene si
zapozna poprzez wyszukanie odpowiednich informacji we wskazanej literaturze. Poradnik
zawiera:
1. Wymagania wstpne, czyli wykaz niezbdnych umiejtnoci i wiedzy, ktre powiniene
mie opanowane, aby przystpi do realizacji tej jednostki moduowej.
2. Cele ksztacenia tej jednostki moduowej.
3. Materia nauczania umoliwiajcy samodzielne przygotowanie si do wykonania wicze
i zaliczenia sprawdzianw. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazan literatur oraz
inne rda informacji. Obejmuje on rwnie wiczenia, ktre zawieraj:

wykaz materiaw, narzdzi i sprztu potrzebnych do realizacji wiczenia,

pytania sprawdzajce wiedz potrzebn do wykonania wiczenia,

sprawdzian teoretyczny.
4. Przykady wicze oraz zestawy pyta sprawdzajcych Twoje opanowanie wiedzy
i umiejtnoci z zakresu caej jednostki. Prawidowe wykonanie wicze jest dowodem
osignicia umiejtnoci praktycznych okrelonych w tej jednostce moduowej.
Wykonujc sprawdziany postpw powiniene odpowiada na pytanie tak lub nie, co
oznacza, e opanowae materia albo nie.
Jeeli masz trudnoci ze zrozumieniem tematu lub wiczenia, to popro nauczyciela lub
instruktora o wyjanienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz dan czynno.
Po zrealizowaniu materiau sprbuj zaliczy sprawdzian osigni.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

514[03].Z2
Kosmetyka lecznicza

514[03].Z2.01
Pielgnowanie skry
zmienionej patologicznie

514[03].Z2.02
Wykorzystywanie
wiata w kosmetyce

514[03].Z2.03
Wykorzystywanie prdu
w kosmetyce

514[03].Z2.04
Stosowanie zabiegw
cieplnych

Schemat ukadu jednostek moduowych

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

2. WYMAGANIA WSTPNE

Przystpujc do realizacji programu jednostki moduowej, powiniene umie:


korzysta z rnych rde informacji,
analizowa tekst ze zrozumieniem,
organizowa stanowisko pracy zgodnie z wymogami i przepisami bhp,
pracowa indywidualnie i wsppracowa w grupie,
dobra odpowiedni zabieg zgodnie ze wskazaniami.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

3. CELE KSZTACENIA

W wyniku realizacji programu jednostki moduowej, powiniene umie:


okreli wpyw wiata na organizm czowieka,
okreli wpyw promieni sonecznych na organizm czowieka,
zastosowa promieniowanie podczerwone w zabiegach kosmetycznych,
zastosowa promieniowanie ultrafioletowe w zabiegach kosmetycznych,
zastosowa wizk wiata o bardzo duym nateniu w zabiegach kosmetycznych,
wykorzysta dziaanie wiata spolaryzowanego w kosmetyce,
okreli wskazania i przeciwwskazania do zastosowania rnego rodzaju
promieniowania,
obsuy urzdzenia emitujce rne typy promieniowania,
wykona zabiegi kosmetyczne w okolicy twarzy, z zastosowaniem promieniowania
podczerwonego i ultrafioletowego,
wykona zbiegi kosmetyczne zgodnie z zasadami bezpieczestwa i higieny pracy oraz
ochrony przeciwpoarowej.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4. MATERIA NAUCZANIA
4.1.

Waciwoci fizyczne promieniowania wietlnego

4.1.1. Materia nauczania


wiatolecznictwo jest dziaem fizykoterapii, w ktrym wykorzystuje si w celach
leczniczych i zapobiegawczych, promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie widma
promieniowania podczerwonego, niewidzialnego i nadfioletowego.
W zalenoci od dugoci fali rozrniamy promieniowanie nadfioletowe (UV) o dugoci fali
100 400nm, promieniowanie widzialne 400 770nm, promieniowanie podczerwone (IR)
770 15 000nm.
Z waciwoci fizycznych promieniowania elektromagnetycznego wykorzystuje si
w wiatolecznictwie:
zaamanie (refrakcje),
odbicie (refleksje),
ugicie (dyfrakcje),
pochanianie (absorpcje),
przenikanie(penetracje).
Zaamanie wystpuje przy przejciu promieni midzy orodkami o rnej gstoci
optycznej. Promienie, ktre padaj na powierzchni nawietlan czciowo ulegaj odbiciu,
zaley to od waciwoci optycznych orodka, np. skr, tkank podskrn, minie, naczynia
krwionone itp., gadkoci powierzchni. Jeli powierzchnia jest gadka to odbicie jest proste,
jeli powierzchnia nawietlana jest nierwna to odbicie jest w rnych kierunkach mamy do
czynienia z odbiciem rozproszonym. Waciwoci odbicia od powierzchni wklsych,
parabolicznych wykorzystuje si do budowy reflektorw lamp w wiatolecznictwie.
Reflektory odbijaj promienie niewidzialne i widzialne. Zjawisko dyfrakcji nastpuje, gdy
promieniowanie pada na przeszkod lub szczelin. Krawdzie przeszkody s wtrnym
rdem promieniowania, o kierunku rozchodzenia si rnym od kierunku rozchodzenia si
promieniowania padajcego (zasada Huygensa).
Cz promieni jest pochaniana przez tkanki, rne orodki maj rn zdolno
do wybirczego pochaniania promieniowania elektromagnetycznego o okrelonej dugoci
fali. Zjawisko to wystpuje przy filtrach barwnych, ktre zatrzymuj cz promieniowania,
a cz promieniowania przepuszczaj.
Efekty, jakie wywouje w tkankach promieniowanie elektromagnetyczne zaley od iloci
pochanianej energii. Zaleno t okrela prawo Grotthusa-Drapera przemiany
fotochemiczne ukadu reagujcego wywouje promieniowanie pochonite. Na przebieg
reakcji fotochemicznych nie ma wpywu promieniowanie odbite, przepuszczone lub
rozproszone.
Prawo to mwi, e odczyny wywoane w tkance przez promieniowanie
elektromagnetyczne, zale od iloci pochonitej energii. Zdolno przenikania przez skr
promieni elektromagnetycznych jest rne i zaley od dugoci fali.
Promieniowanie podczerwone krtkofalowe i promieniowanie widzialne wnikaj do tkanki
podskrnej.
Promieniowanie podczerwone dugofalowe wnika na ma gboko. Promieniowanie
UV wnika gwnie do naskrka, ale moe przenikn do skry waciwej.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4.1.2. Pytania sprawdzajce


1.
2.
3.
4.

Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.


Jak dzieli si promieniowanie elektromagnetyczne?
Jakie waciwoci promieniowania elektromagnetycznego wykorzystuje si
w wiatolecznictwie?
Czy wiesz jak brzmi prawo Grathusa-Drapera?
Czy wiesz, na jak gboko przenika promieniowanie podczerwone i ultrafioletowe?

4.1.3. wiczenia
wiczenie 1
Zaznacz na osi dugoci fal ultrafioletu, podczerwieni i wiata widzialnego.
Nadfiolet
Schumanna

100 nm 200 nm

Sposb wykonania wiczenia

1)
2)
3)
4)

Aby wykona wiczenie, powiniene:


zapozna si z opisem fali elektromagnetycznej (materia nauczania 4.1.1.),
dokona analizy podziau widma fali elektromagnetycznej,
uzupeni o wsprzdn,
porwna swoj prac z pracami koleanek/kolegw.

Wyposaenie stanowiska pracy:


karta wiczenia z osi wsprzdnych,
literatura z rozdziau 6.

wiczenie 2
Uzupenij zdanie:
Refleksja to .
Dyfrakcja to
Absorpcja to
Przenikanie to .
Sposb wykonania wiczenia
Aby wykona wiczenie, powiniene:
1) zapozna si z waciwociami promieniowania elektromagnetycznego (materia
nauczania 4.1.1.),
2) wybra z materiau nauczania waciwe treci i uzupeni zdania,
3) porwna odpowiedzi z innymi osobami w grupie.
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wyposaenie stanowiska pracy:


karta wiczenia,
literatura z rozdziau 6.

4.1.4. Sprawdzian postpw


Czy potrafisz:
1) omwi waciwoci fizyczne promieniowania elektromagnetycznego?
2) zdefiniowa pojcia zaamanie, odbicie, przenikanie, pochanianie?
3) omwi prawo Grotthusa-Drapera?

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Tak

Nie

4.2.

Promieniowanie podczerwone

4.2.1. Materia nauczania


Promieniowanie
podczerwone
jest
niewidzialnym
promieniowaniem
elektromagnetycznym o dugoci fali 770-15 000nm. Jest ono umiejscowione midzy
widzialnym promieniowaniem a mikrofalami. Promieniowanie podczerwone okrela si
skrtem IR (infra-red). W zalenoci od dugoci fal promieniowania IR dzielimy na:
IR A krtkofalowe, dugo fali 770 1500nm,
IR B redniofalowe, dugo fali 1500 4000nm,
IR C dugofalowe, dugo fali 4000 15 000nm.
Gboko przenikania promieniowania IR przez skr zaley od dugoci fali. Im krtsza
dugo fali tym przenikanie gbsze. Najgbiej, bo a do tkanki podskrnej przenikaj
promienie IR A (10 30mm w gb tkanki). Najbardziej powierzchownie dziaaj
promienie IR-C (0,5 3mm w gb naskrka).
Dziaanie biologiczne IR na ustrj polega na dziaaniu ciepa, ktre powoduje:
rozszerzenie naczy wosowatych skry, a przez to zwikszenie przepywu krwi ttniczej
przez tkanki,
reakcje ze strony naczy gbiej pooonych zgodnie z prawem Dastre-Morata, ktre
brzmi: bodce termiczne dziaajce na due powierzchnie skry powoduj przeciwne do
naczy skry zachowanie si duych naczy klatki piersiowej i jamy brzusznej. Naczynia
nerek, ledziony i mzgu wykazuj odczyn taki sam jak naczynia skry,
zmniejszenie napicia mini,
wzmoenie przemiany materii,
dziaanie p/blowe w zwizku z podniesieniem progu odczuwania blu,
pobudzenie receptorw cieplnych skry, a w nastpstwie tego wpywu odruchowo na
narzdy gbiej pooone.
Odczyn organizmu na promienie podczerwone (IR) moe by miejscowy i oglny.
Stopie odczynu zaley od:
intensywnoci rda wiata,
czasu nawietlania,
wielkoci nawietlanej powierzchni,
tolerancji miejscowej i osobniczej.
Odczyn miejscowy w skrze wystpuje w miejscu napromieniowania, obejmuje swym
zasigiem ssiadujce z nim okolice. Nazywany jest rumieniem cieplnym. Polega on na
rozszerzeniu naczy krwiononych skry, powodujc jej zaczerwienienie.
Cechy rumienia cieplnego:
wystpuje w czasie nawietlania, w miar trwania zabiegu staje si coraz silniejszy
i bardziej rozlegy,
zaczerwienie skry jest nierwnomierne, o charakterze plamistym,
zmniejsza si i ustpuje, w niedugim czasie po nawietlaniu.
Odczyn oglny wystpuje, jeli do ustroju dostarczymy du ilo ciepa w warunkach
utrudniajcych jego oddawanie (sauna na podczerwie), odczyn wyrazi si znacznym
podwyszeniem temperatury ciaa, czyli jego przegrzaniem.
Stan ten powoduje:
uruchomienie mechanizmw termoregulacji zwizane z wydzielaniem potu,
wydzielanie duej iloci wody, chlorku sodowego i innych substancji mineralnych,
wzmoenie przemiany materii,
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

10

czynno nerek zmniejsza si przy duym przegrzaniu,


zmniejsza si napicie mini.
Nawietlanie promieniami IR moe wywoa oparzenie cieplne, ktre moe powsta
przy:
zbyt duej intensywnoci promieniowania IR (nawietlanie z maej odlegoci),
zwikszonej wraliwoci tkanek na ciepo.

4.2.2. Pytania sprawdzajce


Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.
1. Jak dzieli si promieniowanie podczerwone?
2. Co to jest rumie cieplny i czym si charakteryzuje?
3. Jaki jest odczyn oglny i miejscowy po napromieniowaniu promieniami podczerwonymi?

4.2.3. wiczenia
wiczenie 1
Dokocz ponisze zdanie:
W zalenoci od dugoci fali promieniowanie IR dzielimy na:
IR
IR
IR
Odczyn miejscowy charakteryzuje si

Mechanizmy termoregulacji zwizane s

Sposb wykonania wiczenia


Aby wykona wiczenie, powiniene:
1) zapozna si z charakterystyk promieniowania podczerwonego (materia nauczania pkt.
4.2.1),
2) podkreli w tekcie fragmenty dotyczce odczynu miejscowego i mechanizmw
termoregulacji,
3) wybra waciwe treci i uzupeni zdania,
4) porwna odpowiedzi z innymi osobami w grupie.

Wyposaenie stanowiska pracy:


karta wiczenia,
materia nauczania 4.2.1.

wiczenie 2
Dokocz ponisze zdania wykorzystujc informacje z puzzli.
1. Dziaanie biologiczne promieni IR polega na: ........................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

11

2. Odczyn organizmu na promienie IR zaley od: .......................................................................


.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Podpisy na puzzlach: rozszerzenie naczy krwiononych, intensywno rda
promieniowania, zmniejszenie napicia miniowego, tolerancja osobnicza, wzmoona
przemiana materii, prg odczuwania blu, czas nawietlania.
Sposb wykonania wiczenia
Aby wykona wiczenie powiniene:
1) zapozna si z wpywem promieniowania podczerwonego na organizm (materia
nauczania pkt. 4.2.1.),
2) przeczyta dokadnie ze zrozumieniem polecenie zawarte w wiczeniu,
3) rozoy puzzle tak, aby wszystkie napisy byy widoczne,
4) dopasowa ksztat puzzli do siebie,
5) odczyta informacje z uoonych i dopasowanych do siebie puzzli.
Wyposaenie stanowiska pracy:
puzzle rnych ksztatw zawierajce warianty odpowiedzi.
literatura z rozdziau 6.

4.2.4. Sprawdzian postpw


Czy potrafisz:
1) okreli dugo fali promieniowania podczerwonego?
2) omwi dziaanie biologiczne promieni IR?
3) wyliczy cechy rumienia cieplnego?
4) omwi odczyn miejscowy i oglny organizmu na promieniowanie
podczerwone?

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

12

Tak

Nie

4.3. Urzdzenia emitujce promienie podczerwone. Rodzaje lamp


4.3.1. Materia nauczania
Terapeutyczne promienniki podczerwieni
Urzdzenia emitujce promienie podczerwone moemy podzieli na:
promienniki emitujce wycznie promienie podczerwone dugofalowe tzw. nie wiecce
generatory podczerwone;
lampy terapeutyczne emitujce promienie podczerwone krtkotrwae oraz promienie
widzialne tzw. generatory wiecce podczerwieni.
Do promiennikw emitujcych promienie podczerwone i promienie widzialne zalicza si
arniki. W zalenoci od rodzaju arnika (wkna) arwki te emituj promienie IR o rnych
dugociach fali. arwki maj rn moc 60W, 200-500W lub 1000-1500W.
Do lamp emitujcych promienie podczerwone naley lampa Sollux. Wyrniamy lampy
Sollux: statywowe, stoowe (przenone). Skada si z odpowiedniej arwki osadzonej
w tubusie o odpowiedniej (rnej) rednicy otworu, tubus pozwala na zastosowanie rnych
filtrw. Lampa umocowana jest na stojaku.

Rys. 1. Lampa Sollux.

Dodatkowe wyposaenie lampy stanowi filtry ze szka uwiolowego koloru czerwonego,


niebieskiego oraz biaego. Filtr skada si z prostoktnych pytek szklanych umieszczonych
w ramce metalowej. Budowa taka zabezpiecza szko przed pkniciem. Przez szko czerwone
przenikaj promienie czerwone i widzialne czerwone; szko niebieskie przepuszcza niebieskie
promienie widzialne.
W kosmetyce leczniczej lampy Sollux z filtrem czerwonym stosuje si:
przed leczniczym oczyszczeniem skry w przypadku trdziku pospolitego (po dokadnym
zmyciu skry nakada si mask) nawietla si lamp Sollux z odlegoci 30cm przez 1520 minut w celu uzyskania przekrwienia skry, rozpulchnienia naskrka i rozszerzenia
wyj gruczow ojowych,
jako wstpny zabieg przed naoeniem maski zioowej i termicznej,
po mechanicznym oczyszczaniu skry w przypadku powstania grudek obrzkowych.
W kosmetyce pielgnacyjnej filtr czerwony stosuje si przed:
masaem,
naoeniem maseczek odywczych (w celu przypieszenia wchaniania skadnikw
odywczych).
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

13

Lamp Sollux z filtrem niebieskim stosuje si:


przy podranieniu skry po zastosowaniu prdw dArsonwala;
po masau;
po galwanizacji;
po naoeniu maseczek cigajcych (w celu przypieszenia ich dziaania).
Wskazania do leczniczego stosowania IR
1. Filtr czerwony:
przewleke i podostre stany zapalne,
przewleke i podostre stany zapalne tkanek mikkich,
stany po przewlekym zapaleniu skry i tkanek mikkich pochodzenia bakteryjnego,
trudno gojce si rany, uszkodzenia skry.
2. Filtr niebieski dziaa p/blowo:
nerwoble,
zespoy blowe.
Przeciwwskazania:
niewydolno krenia, miadyca,
czynna grulica puc,
skonno do krwawie,
zaburzenia w ukrwieniu obwodowym czci koczyn,
stany opryszczkowe,
ostre stany zapalne skry i tkanek mikkich,
nadcinienie ttnicze.
Technika nawietlania
Do nawietlania powierzchni stosujemy lampy o mocy 300-500W, do oglnych 1000W.
Odlego lampy od powierzchni ciaa nawietlania miejscowego 30-50cm, czas 10-15
minut, okolica gowy 10 minut.
Odlego lampy od powierzchni ciaa nawietlania oglnego 80-100cm, czas 15 minut,
ale naley pamita aby:
promienie powinny pada na powierzchni skry prostopadle,
przed nawietlaniem wykona demakija skry,
przy wykonywaniu nawietlania okolicy oczu, klatki piersiowej, naley zaoy okulary
ochronne,
osoba obsugujca lamp take powinna mie okulary p/soneczne (promienie IR mog
wywoywa zam),
aparatura musi by uziemiona,
nie wolno ustawia lamp w okolicy urzdze wodno-kanalizacyjnych.

4.3.2. Pytania sprawdzajce


Odpowiadajc na pytania, sprawdzasz czy jeste przygotowany do wykonania wicze.
1. W jakim celu wykonasz zabieg nawietlania promieniami IR na twarz filtrem czerwonym
przed naoeniem maseczki odywczej?
2. W jakim celu wykonasz zabieg promieniami IR z filtrem niebieskim przy masce
cigajcej?
3. Czy znasz wskazania i p/wskazania do nawietla lamp Sollux?

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

14

4.3.3. wiczenia
wiczenie 1
Wykonaj zabieg nawietlania twarzy lamp Sollux z filtrem czerwonym przed
naoeniem maseczki odywczej.
Sposb wykonania wiczenia
Aby wykona wiczenie, powiniene:
1) zapozna si z technik nawietlania twarzy lamp Sollux z czerwonym filtrem (materia
nauczania pkt. 4.3.1.),
2) przygotowa pacjenta do zabiegu,
3) wykona demakija twarzy,
4) zaoy okulary klientce,
5) ustawi lamp Sollux w odpowiedniej odlegoci,
6) wczy lamp tak, aby promienie IR paday prostopadle do pola zabiegowego,
7) nastawi czas,
8) wyczy lamp, wyj filtr,
9) naoy mask odywcz.

Wyposaenie stanowiska pracy:


fotel kosmetyczny,
przecierado,
peleryna, opaski,
mleczko do demakijau, patki,
lampa Sollux, filtr czerwony,
maseczka odywcza,
zegar,
literatura z rozdziau 6.

wiczenie 2
Wykonaj zabieg lamp Sollux z niebieskim filtrem po naoeniu maseczki cigajcej.
Sposb wykonania wiczenia
Aby wykona wiczenie, powiniene:
1) zapozna si z technik nawietlania twarzy lamp Sollux z niebieskim filtrem (materia
nauczania pkt. 4.3.1.),
2) przygotowa klientk do zabiegu,
3) naoy maseczk cigajc,
4) osoni oczy okularami,
5) ustawi lamp z filtrem w odpowiedniej odlegoci od twarzy,
6) okreli czas zabiegu,
7) wykona zabieg zgodnie z zasadami i bezpieczestwem,
8) po zabiegu wyczy lamp, wyj filtr,
9) zmy maseczk cigajc,
10) uporzdkowa stanowisko pracy.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

15

Wyposaenie stanowiska pracy:


fotel kosmetyczny,
peleryna,
przecierado, opaski, okulary ochronne,
mleczko do demakijau,
maseczka cigajca,
lampa Sollux statywowa, filtr niebieski,
zegar,
literatura z rozdziau 6.

4.3.4. Sprawdzian postpw


Czy potrafisz:
1) omwi zastosowanie filtra niebieskiego?
2) okreli dziaanie filtra czerwonego?
3) omwi budow lampy Sollux?
4) omwi p/wskazania do zastosowania promieni podczerwonych?

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

16

Tak

Nie

4.4. Promienie ultrafioletowe (UV)


4.4.1. Materia nauczania
Promienie UV ze wzgldu na dziaanie dzieli si na:
Promienie UV A 315 400nm,
Promienie UV B 180 315nm,
Promienie UV C 200 280nm,
Promie UV A wytwarza barwnik skry melanin. Promie UV ma zdolno
przenikania w gb tkanek ludzkich do gbokoci 2mm. Promie UV-C 200nm zostaje
cakowicie pochonity w warstwie rogowej naskrka. Najgbiej dociera promieniowanie
UV-A, 400nm, ktry zostaje pochonite prawie cakowicie na gbokoci 2mm. Jest ono
pochaniane przez cytoplazm komrkow i na skutek swego dziaania wywouje odczyny
fotochemiczne i biologiczne.
Waciwoci fotochemiczne i biologiczne
Reakcje fotochemiczne s to reakcje chemiczne zachodzce pod wpywem energii
promieniowania nadfioletowego.
Do reakcji fotochemicznej zalicza si:
utlenianie lub odtlenianie
fotosyntez (powstawanie rnych zwizkw chemicznych)
fotoliz (rozpad zwizkw chemicznych zoonych na zwizek o budowie prostej).
Efekty biologiczne zwizane s z reakcjami fotochemicznymi.
Zalicza si do nich powstawanie na skrze rumienia fotochemicznego, tworzenie si
pigmentu, wytwarzanie witaminy D, oraz uczulajce dziaania zwizkw chemicznych na
ustrj pod wpywem wiata.
Dziaanie bakteriobjcze polega rwnie na reakcjach fotochemicznych zachodzcych
w bakteriach. Polega na blokadzie syntezy kwasy DNA (dezoksyrybonukleinowego)
lub wytwarzaniu toksyn dla bakterii powstajcych w wyniku utleniania. Dziaanie
bakteriobjcze wykorzystuje si do dezynfekcji sal zabiegowych, oddziaw dziecicych. Pod
wpywem promieniowania UV powstaje odczyn zwany rumieniem fotochemicznym.
Charakteryzuje si on zaczerwieniem, wystpuje tylko w miejscu w miejscu nawietlania (jest
ograniczony).
W mechanizmie powstawanie rumienia fotochemicznego wyrnia si 2 fazy.
Pierwsza faza biako komrek warstwy kolczystej naskrka pochania energi
promieniowania UV i dochodzi do denaturacji biaka, co prowadzi do uszkodzenia.
Druga faza z uszkodzonych komrek wydzielaj si ciaa histaminopodobne majce
waciwoci rozszerzenia naczy krwiononych. Ciaa te powoduj rozszerzenia naczy
krwiononych zwikszajc ich przepuszczalno. Zwikszenie przepuszczalnoci powoduje
przechodzenie osocza do przestrzeni midzykomrkowej naskrka i skry waciwej
powodujc obrzk skry. Moe doj take do powstania pcherzy wypenionych pynem
surowiczym w wyniku nagromadzenia si pynu midzy warstwami naskrka. Bardzo due
dawki promieniowania mog spowodowa nieodwracalne zmiany w naskrku.
Rumie fotochemiczny cechuje rozwj, w ktrym wyrniamy okres:
utajenia jest to czas, ktry wpywa od nawietlania promieniowania UV
do wystpienia pierwszych objaww rumienia, trwa 1-6 godzin;
narastania rumienia wystpuje w okresie od 6 do 24 godzin od momentu nawietlania
promieniami UV. Zaley od dawki promieni UV. Moe by lekko rowy a do barwy
bardzo czerwonej z odcieniem sinym;
ustpowania rumienia po upywie kilku godzin do kilku dni, zaley od dawki
promieniowania UV.
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

17

Intensywno rumienia fotochemicznego zaley od:


dugoci fali promieniowania UV,
intensywnoci emisji rda promieniowania,
czasu napromieniowywania,
odlegoci skry od rda promiennika,
kta padania promieniowania na powierzchni skry (najsilniejsze dziaanie, wystpuje,
gdy promienie padaj prostopadle do skry),
wraliwoci osobniczej zalenej od wieku, karnacji skry,
wraliwoci skry zalenej od gruboci naskrka,
wraliwoci w danej chwili na promienie UV zwizanej z dziaaniem lekw (np.
hormonw, antybiotykw, lekw uspokajajcych, oraz niektrych zwizkw
chemicznych zwizki salicylowe, np. aspiryna, zoto, jod, dziurawiec, perfumy).
Na ewolucj rumienia fotochemicznego maj wpyw promienie podczerwone. Jeli
jednoczenie bdziemy nawietla promieniowaniem podczerwonym (IR) i UV nasila si
bdzie odczyn rumieniowy. Nawietlanie promieniami IR po uprzednim nawietlaniu
promieniami UV osabia i agodzi rumie fotochemiczny.
Dziaanie promieniowania UV na ustrj:
Dziaanie UV na skr zaley gwnie od zachodzcych w niej reakcji fotochemicznych.
Do najmocniejszych naley tworzenie si histaminy. Skra staje si lepiej ukrwiona,
odywiona, bardziej elastyczna, mniej podatna na zakaenia. Pod wpywem promieniowania
UV o duszej fali wystpuje szybszy wzrost komrek naskrka, zwiksza si liczba biaych
krwinek w miejscu zadziaania promieniowania UV, ma to znaczenie przy leczeniu ran,
owrzodze troficznych.
Promieniowanie UV o dugoci 250-270nm ma waciwoci bakteriobjcze. Dziaanie to
jest uwarunkowane pochoniciem przez bakterie dostatecznej energii. W wyniku reakcji
fotochemicznych dochodzi do zmian w strukturze biaek o bakterii i zahamowanie procesw
yciowych.
Bakteriobjcze dziaanie promieniowania UV-C jest wykorzystywane do wyjaowienia
pomieszcze (sale zabiegowe, oddziay dziecice, pucne), narzdzi itp.
Oglne nawietlanie promieniami UV wpywa na procesy biologiczne i biochemiczne.
Promieniowanie UV oddziauje na przemian materii, przemian gazow, biakow,
tuszczow.
Wzmaga przemian purynow, zmniejsza si stenie cukru i kwasu mlekowego
w surowicy krwi, wpywa na przemian cholesterolu. Promienie UV dziaaj pobudzajco na
gruczoy wydzielania wewntrznego: przysadk, nadnercza, tarczyc, jajniki, jdra. Pod
wpywem, promieniowania UV zwiksza si liczba krwinek czerwonych, biaych, poziom
hemoglobiny, skraca si czas krzepnicia krwi. Promienie UV wywieraj wpyw na
przemian mineraln ustroju zwaszcza wapnia i fosforu. Niedobr tych mineraw powoduje
osteoporoz, wynikiem, czego jest amanie si koci na skutek ich odwapnienia. Pod
wpywem promieni UV prowitaminy D zmieniaj nieznacznie struktur czstek tworzcych
zwizki zwane witamin D3. Witamina D2 powstaje pod wpywem promieni UV
z ergosterolu. Witamina D3 jest naturalnie wystpujc w organizmie zwierzcym witamin,
ktrej prowitamin jest sterol zawarty w wydzielinie gruczow ojowych ludzi i zwierzt.
U ludzi witamina D3 wchaniana jest przez skr. Niedobr witaminy D3 u dzieci powoduje
krzywic. Dochodzi do zaburzenia prawidowego stosunku midzy wapniem a fosforem.
W ustroju zaburzenie to spowodowane jest upoledzeniem wchaniania wapnia
w przewodzie pokarmowym oraz wzmoonego wydalania fosforu przez nerki. Powoduje to
gorsz mineralizacje koci, ktre w wyniku obciania ulegaj znieksztaceniom (kolana
kolawe, znieksztacenia klatki piersiowej, nie zrastanie si ciemiczka u dzieci), ujemnie
wpywa na rozwj zbw, przyczynia si do prchnicy.
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

18

Promieniowane UV jest korzystne dla czowieka tylko wtedy, gdy jest stosowane
z umiarem i racjonalnie. Nierozwane korzystanie z kpieli sonecznych, generatorw
promieniowania (lampy kwarcowe, solaria) moe prowadzi do niekorzystnych zmian
w skrze o charakterze: grudek, pcherzy, oparze, przebarwie, plackowate zuszczenia przy
oparzeniu II stopnia.
odczyny przewleke: skra staje si szorstka, mao elastyczna, zwiotczaa, wystpuje
przebarwienie, pkajce, naczynka krwionone, bruzdy, zmarszczki,
nieprawidowe rogowacenie naskrka, co moe zapocztkowa proces nowotworowy
w skrze. Niebezpieczne jest opalanie skry ze zmianami.
Promienie UV mog uszkodzi siatkwk, spojwk oraz tczwk, mog spowodowa
zam. W czasie nawietlania lampami kwarcowymi powstaje ozon i tlenek azotu, ktre
u personelu obsugujcego lampy mog spowodowa ble gowy, wymioty, nudnoci,
podranienie bon luzowych.
Wskazania:
ojotok twarzy, skry owosionej gowy,
ysienie plackowate,
ysienie na tle ojotokowym,
odmroenia,
czyraczno;
upie ojotokowy,
uszczyca,
trudno gojce si rany.
Przeciwwskazania:
ostre stany zapalne skry,
nowotwory, fotodermadozy,
czynna grulica puc,
znamiona barwnikowe,
przebarwienia pigmentacyjne,
trdzik rowaty,
nadczynno tarczycy,
miadyca naczy,
niskie cinienie,
grzybice drodycowe,
krwawienia z przewodu pokarmowego,
padaczka,
RZS w okresie leczenia zotem,
uczulenie na wiato,
liszaj rumieniowy,
po nawietlaniu promieniami Rtg.

4.4.2. Pytania sprawdzajce


1.
2.
3.
4.

Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.


Jak dzieli si promieniowanie UV?
Jaka jest definicja rumienia fotochemicznego?
Jakie s okresy ewolucji rumienia fotochemicznego?
Jakie reakcja chemiczne zachodz w organizmie pod wpywem promieni UV?

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

19

4.4.3. wiczenia
wiczenie 1
Uzupenij tabel.
Dziaania UV na

Zmiany w organizmie wywoane promieniami UV

Przemiana materii

Przemiana mineralna

Gruczoy wydzielania wewntrznego

Ukad krenia
Sposb wykonania wiczenia

1)
2)
3)
4)

Aby wykona wiczenie, powiniene:


zapozna si z dziaaniem promieniowania UV na ustrj (materia nauczania pkt. 4.4.1.),
podkreli w tekcie zmiany w organizmie wywoane przez promienie UV,
wybra waciwe treci i wpisa je do odpowiednich rubryk w tabeli,
porwna swj schemat ze schematem opracowanym przez koleanki/kolegw.

Wyposaenie stanowiska pracy:


schemat do uzupenienia,
literatura z rozdziau 6.

wiczenie 2
Dokocz ponisze zdania:
Intensywno rumienia fotochemicznego zaley od:.

Promieniowanie UV ze wzgldu na dziaanie dzieli si na


.
W ewolucji rumienia wyrnia si okresy:.

Sposb wykonania wiczenia


Aby wykona wiczenie, powiniene:
1) zapozna si z treciami dotyczcymi rumienia fotochemicznego (materia nauczania pkt.
4.4.1.),
2) podkreli w tekcie fragmenty dotyczce rumienia fotochemicznego,
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

20

3) wybra waciwe treci i uzupeni zdania,


4) porwna Swoje odpowiedzi z odpowiedziami koleanek/kolegw.

Wyposaenie stanowiska pracy


karta wiczenia,
literatura z rozdziau 6.

4.4.4. Sprawdzian postpw


Czy potrafisz:
1) omwi wpyw korzystny promieniowania UV na organizm?
2) zdefiniowa niekorzystny wpyw promieni UV?
3) rozrni wskazania i przeciwwskazania do UV?
4) omwi dziaanie bakteriobjcze promienie UV?

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

21

Tak

Nie

4.5.

Urzdzenia emitujce promieniowanie UV

4.5.1. Materia nauczania


Rodzaje lamp
Sztuczne rda promieniowania UV dzieli si na:
ciaa ogrzane,
wyadowanie elektryczne o charakterze uku elektrycznego w gazach szlachetnych,
wyadowanie jarzeniowe.
Najczciej stosuje si lampy kwarcowo-rtciowe, skadajce si z palnika i reflektora.
Palnik stanowi rurka wypeniona gazem szlachetnym i kroplami rtci na obydwu kocach
zaopatrzonych w elektrody. rdem promieniowania UV jest uk elektryczny par rtci
w gazie szlachetnym powstajcym pod wpywem prdu elektrycznego przepywajcego
midzy elektrodami.
Palniki kwarcowe to:
palniki wysokocinieniowe o cinieniu 1-10 atmosfer emitujce promie o dugoci fali
580-180nm,
palniki redniocinieniowe o cinieniu 0,1 atmosfer,
palniki niskocinieniowe emitujce krtkofalowe promienie o max dugoci fali 235nm,
emisja zachodzi na skutek wyadowa jarzeniowych w rozrzedzonym w obecnoci par
rtci.
Generatorami promieniowania UV mog by wietlwki rtciowe z warstw
luminoforow, s one wykorzystywane w lampie MOD-10 stosowanej w leczeniu chorb
skry.
Terapeutyczne lampy kwarcowe
Lampy te s najbardziej rozpowszechnione. Dziel si na:
lampy kwarcowe przenone,
lampy kwarcowe statywowe.
Do nawietla twarzy, dekoltu uywa si lamp przenonych np. Emita VT-400. Suy
do wykonania nawietla promieniami UV i podczerwonymi IR.

Rys. 2. Emita VT-400.

Emita VT-410 jest przeznaczona do nawietla oglnych i miejscowych.


Lampa Jesionki suy do nawietla oglnych. Lampy MOD-10 przeznaczone s do
leczenia chorb skry, fotochemoterapii uszczycy przy uyciu preparatw fotochemicznych.
Stosuje si promienie UV-A o specjalnie dobranym widmie (360-365nm). Terapi t okrela
si skrtem PUVA. Aby zwikszy wraliwo skry na promienie UV stosuje si leki
pochodne psolarenw.
Inn metod jest SUP polega na nawietlaniu promieniami UV o innym zakresie
dugoci fali 300-340nm (czyli na granicy UV-A i UV-B).
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

22

Dawkowanie promieni UV
Sposobem ustalenia dawki promieni UV jest metoda porednia, ktra polega na ocenie
wzrokowej odczynu rumieniowego skry. Metoda ta nazywa si testem biologicznym.
Podstaw do dawkowania stanowi dawka progowa promieni UV, tzw. biodoza. Oznaczona
bywa skrtem MED. MED jest to jednostka dawkowania biologicznego promieniowania UV,
ktra okrela wraliwo osobnicz na dziaania promieni ultrafioletowych z danej lampy.
Do oznaczenia MED suy rumieniomierz. Rumieniomierz moe by z ptna lub z kartonu,
w ktrym wycitych jest 5 okrgych otworw o rednicy 2cm w odstpie 2cm. Otwory te s
kolejno odsaniane przy uyciu paskw z tego samego materiau. Rumieniomierz
umieszczamy na przyrodkowej powierzchni przedramienia, osaniajc pacjenta i pozosta
cz przedramienia. Nastpnie nad przedramieniem ustawiamy lamp w odlegoci 50cm.
Po upywie 2-3 minut po wczeniu lampy zaczynamy nawietlanie, kolejno odsaniajc
otwory rumieniomierza. Czas dawkowania 15s. Odsaniamy pierwszy otwr nawietlamy 15s,
nastpnie odsaniamy kolejne otwory. Czas nawietlania pierwszego pola wynosi 75s,
drugiego 60s, trzeciego 45s, czwartego 30s, pitego 15s. Odczyn obserwuje si po 3, 6, 9, 12,
24 godzinach od nawietlania.
Dawk progow okrela czas, w ktrym nawietlane pola nie wykazuj odczynu
rumieniowego po 24 godzinach, z polem wykazujcym odczyn rumieniowym.
Nawietlanie promieniami UV wykonuje si z odlegoci 50cm (okolica twarzy, szyi),
100cm przy nawietlaniu oglnym.
Nawietlanie miejscowe wykonuje si z maej odlegoci 50cm w celu skrcenia czasu
zabiegu. U kadej osoby podczas nawietlania powinnimy okreli dawk progow. Skra
poza polem nawietlania powinna by osonita.
Oglne zasady obowizujce przy wykonywaniu nawietla promieniami UV:
1. Przed rozpoczciem nawietlania okreli warto dawki progowej.
2. Nawietlania danej osoby wykonujemy zawsze przy uyciu tej samej lampy.
3. Zabieg nawietlania mona zacz po osigniciu przez lamp penej emisji pracy 2-3
minuty.
4. Lamp ustawiamy w takiej odlegoci od osoby nawietlanej, aby w przypadku pknicia
palnika odamki nie spady na pacjenta.
5. Lamp wczamy wolno, z boku, nie na pacjencie.
6. Oczy pacjenta i osoby wykonujcej zabieg zakryte specjalnymi okularami;
7. Trzeba koniecznie ustali odlego palnika od pacjenta.
8. Przy nawietlaniach oglnych zakrywamy narzdy pciowe, brodawki sutkowe.
9. Skra powinna by czysta (nie moe by maci, lekw, ktre mog uczula).
10. Informujemy pacjenta o zasadach bezpieczestwa.
11. Jeli nawietla si kolejnego pacjenta nie wyczamy lampy.
12. Pacjent nie moe mie na sobie adnej biuterii.
13. Kada lampa powinna mie swoja ksieczk, w ktrej zapisuje si wszystkie naprawy.
14. Nie wolno ustawi lampy w pobliu instalacji wodocigowej.
15. Naley unika wstrzsw grozi to uszkodzeniem lampy.
16. Nie dotyka palcem palnika.
17. Palnik przemywamy spirytusem.
18. Konieczne jest wietrzenie pomieszczenie ze wzgldu na powstawanie ozonu
i tlenkw azotu, ktre dziaaj toksycznie na ustrj (zapalenie spojwek, wysychanie bon
luzowych nosa).

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

23

Solaria Lampy opalajce


Od ich liczby i mocy zaley intensywno opalania. W solariach stosuje si:
wietlwki reflektorowe. Maj moc 100-160W i s montowane w wikszoci urzdze.
W opalaniu twarzy i dekoltw stosuje si specjalny rodzaj wietlwek. tzw. spaghetti
o mocy 15-36 W przypieszaj opalanie.
lampy halogenowe uywa si przede wszystkim do opalania twarzy i dekoltu (300600W) maj wiksz moc ni wietlwki, dziaaj szybciej. Musz by osonite filtrami
eliminujcymi szkodliwe promieniowanie. Lamp halogenow zainstalowan do opalania
caego ciaa mona wyczy, jeli nie chcemy mocniej opala twarzy.
Ze wzgldu na konstrukcje obudowy i ukad lamp urzdzenia dzieli si na:
opalacze do twarzy i dekoltu,
solaria jednostronne,
ka opalajce,
kabiny opalajce.
Opalacze do twarzy i dekoltu
Maj 4-6 lamp spaghetti albo jedn halogenow. Urzdzenie stawiamy na stoliku
lub na statywie i siadamy na wprost (promienie padaj prostopadle do twarzy i dekoltu). Jeli
w opalaczu s zamontowane lampy spaghetti lampa jest ustawiona w odlegoci 20cm od
twarzy. Jeli jest lampa halogenowa, troch dalej 30-50cm.
ka opalajce maj 30-60 wietlwek osonitych pyt akrylow z kadej strony.
Mog mie dodatkowe lampy do opalania twarzy. Kadziemy si na dolnej czci a pokryw
opuszczamy do odpowiedniej wysokoci. W ten sposb opalamy si z obu stron jednoczenie.
W modelach z pokryw pokrg opalamy rwnie boki.
ka opalajce maj od 65 do 150cm szerokoci i 190 240cm dugoci.
Kabiny opalajce
Opalanie w kabinie odbywa si w pozycji stojcej, ciao nie styka si bezporednio
z pyt, dziki czemu organizm nie wydziela tak duej iloci potu jak to jest w przypadku
ka opalajcego. Zwiksza to komfort opalania, zapewnia wiksz higien. Opalanie
w kabinie daje rwnomiern opalenizn, poniewa kada cz ciaa znajduje si w rwnej
odlegoci od lamp. Kabiny wyposaone s w uchwyty znajdujce si w grnej czci, za ktre
mona si trzyma podczas zabiegu i w ten sposb rwnomiernie opala ramiona i okolice pach.
Czas pracy wietlwek wynosi 500-800 godzin. Lampy halogenowe 750-800 godzin.
Lampy powinny by dodatkowo wyposaone w wentylator, klimatyzacj, przycisk alarmowy,
licznik godziny pracy lamp, instalacje audio-wizualne, radio, odtwarzacz, magnetofon.
Czas opalania naley okreli indywidualnie, zalenie od fototypu (reaktywnoci skry
na promieniowanie). Fototyp skry okrela si najczciej wg kategorii:
1. TYP SKRY 1 wyranie jasna skra, wosy o odcieniu rudym, oczy niebieskie
lub brz, opalanie nie zalecane.
2. TYP SKRY 2 jasna skra, wosy blond lub jasnobrzowe, oczy niebieskie, szare lub
brzowe zalecany czas opalania 5-10 minut.
3. TYP SKRY 3 skra jasna do brzowej, wosy ciemny blond, brzowe, oczy
niebieskie, brzowe zalecany czas opalania 11-15 minut.
4. TYP SKRY 4 skra jasnobrzowa do oliwkowej, ciemne wosy i oczy, brak
skonnoci do oparze sonecznych zalecany czas opalania 12-20 minut.
Naley pamita:
przed opalaniem usun ze skry kosmetyki, zdj biuteri, nie uywa perfum ani
dezodorantw,
nie uywa rodkw chronicych przed socem,
w przypadku zaywania lekarstw przeczyta ulotk na opakowaniu lub skonsultowa
si z lekarzem,
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

24

naley zakada okulary ochronne,


przed i po opalaniu stosowa specjalne rodki pielgnacyjne do opalania w solarium, aby
duej utrzyma pikn opalenizn, zapobiec wysuszaniu skry i przedwczesnemu
starzeniu.
Promieniowanie nadfioletowe ma bardzo pozytywny wpyw na proces leczenia wielu
schorze: tj. choroby garda i nosa, przewleke nieyty oskrzeli, dychawica oskrzelowa,
krzywica, nerwoble nerww kulszowych, gociec tkanek mikkich, trdzik pospolity,
czyraczno, uszczyca, ysienie plackowate, trudno gojce si rany, utrudniony zrost kostny.
Solarium przez cay rok:
Wiosn agodzi zmczenie wiosenne, tworzy waciw skrze ochron przed
promieniowaniem wietlnym, przygotowuje skr na dziaanie soneczne.
Latem przygotowuje do urlopu, pociesza na urlopie w domu, opala bez letniego upau.
Jesieni przedua lato, daje zdrowy i zadbany wygld, daje kondycj na zim.
Zim poprawia nastrj, zwiksza odporno organizmu, sprawia, e jestemy dynamiczni
i aktywni.
Zasady bezpiecznego opalania
1. Korzystamy z solarium nie czciej ni jeden raz dziennie i nie czciej ni 3 razy
w tygodniu.
2. Po pierwszym opalaniu naley zrobi 48 godzin przerwy (biologiczny proces
powstawania opalenizny trwa 48 godzin).
3. Dostosowujemy rodzaj urzdzenia, czas i czstotliwo opalania do fototypu skry
i stopnia zaawansowania opalenizny. Zaczynamy od krtszych seansw.
4. Skra przed opalaniem musi by oczyszczona z kosmetykw, maci, lekw, olejkw oraz
perfum, dezodorantw.
5. Zdejmujemy biuteri, zegarek.
6. Do opalania w solarium uywamy specjalnych kosmetykw, ktre zapewniaj ochron
i pielgnacj
opalonej
skrze,
zwikszaj
skuteczno,
intensywno
i szybko opalania.
7. Kosmetyki nakadamy obficie na ciao bezporednio przed sesj opalania w solarium.
Rozprowadzamy je dokadnie i rwnomiernie (szczeglnie zwracamy uwag
na okolic twarzy, dekoltu, piersi, wewntrzne powierzchnie ramion, ng, okci).
8. Do opalania w solarium nie uywamy kosmetykw z filtrami przeciwsonecznymi
i odwrotnie na socu nie uywamy kosmetykw przeznaczonych do solarium.
9. Do pielgnacji opalonej skry uywamy preparatw do tego celu przeznaczonych.
Stosujemy produkty nawilajce, regenerujce i przeduajce opalenizn.
10. Do opalania zakadamy specjalne okulary. Podczas opalania zamykamy oczy. Jeli osoba
obsugujca solarium czsto przebywa w zasigu promieniowania rwnie powinna
uywa okularw. Bezporednie nawietlanie oczu prowadzi do zapalenia spojwek.
11. Znamiona barwnikowe (pieprzyki i przebarwienia) przed opalaniem trzeba zabezpieczy.
12. W przypadku przyjmowania tabletek zapewniajcych opalenizn bez uycia promieni
UV nie wolno korzysta z solarium.
13. Przy korzystaniu z solarium trzeba zna przeciwwskazania.
Przeciwwskazania do opalania w solarium
Aktywne zabiegi kosmetyczne z zastosowaniem retinolu, kwasw owocowych,
glikolowych, po zabiegach oczyszczajcych, depilacji, choroby serca, zaburzenia krenia,
grulica, nadczynno tarczycy, okres ciy (mona korzysta z solarium po konsultacji
z lekarzem), trdzik rowaty, zaburzenia hormonalne i przyjmowanie lekw hormonalnych,
rozszerzone i pknite naczynia krwionone, niedokrwisto zoliwa, skonno do
przebarwie pigmentacyjnych, choroby wtroby i pcherzyka ciowego, stosowanie
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

25

kremw i kosmetykw zawierajcych wycig z chlorofilu, dziurawca lub retinolu, zaywanie


lekw zwikszajcych wraliwo na promienie UV: antybiotyki, sulfonamidy, leki
przeciwcukrzycowe, przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjne, nowotwory zoliwe,
przebarwienia skry, cukrzyca, padaczka, ostry gociec stawowy i reumatoidalne zapalenie
staww, nadcinienie ttnicze, leki antykoncepcyjne.

4.5.2. Pytania sprawdzajce


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Odpowiadajc na pytania, sprawdzasz, czy jeste przygotowana do wykonania wicze.


W jaki sposb ustalisz dawk progow UV?
Jakich zasad bezpieczestwa bdziesz przestrzega przy wykonywaniu zabiegu UV na
twarz?
Czy znasz przeciwwskazania do zabiegw promieniami UV?
Jakie znasz rodzaje lamp kwarcowych?
Jakich lamp uywamy do opalania twarzy i dekoltu?
Jakie s przeciwwskazania do opalania w solarium?
Jakie zasady bezpieczestwa obowizuj w solariach?

4.5.3. wiczenia
wiczenie 1
Wykonaj nawietlanie caego ciaa promieniami UV ko opalajce.
Sposb wykonania wiczenia
Aby wykona wiczenie, powiniene:
1) zapozna si z instrukcj obsugi solarium, przeprowadzi wywiad z klientem
uwzgldniajc przeciwwskazania do nawietla,
2) zdezynfekowa ko opalajce,
3) przygotowa klientk do zabiegu wykona demakija ciaa,
4) dobra i naoy odpowiedni opalacz,
5) ustali czas zabiegu w zalenoci od karnacji skry klienta,
6) zaoy okulary ochronne klientowi i sobie,
7) wczy lamp i ustawi czas nawietlania (odpowiedni czas w zalenoci od rodzaju
cery),
8) po zabiegu wyczy lampy,
9) naoy mleczko utrwalajce opalenizn,
10) sprztn stanowisko pracy.

Wyposaenie stanowiska pracy:


stolik, rodki do demakijau, opaski, wieszak, waciki,
2 pary okularw, zegar, mleczko do opalania, kosmetyk po opalaniu,
literatura z rozdziau 6.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

26

wiczenie 2
Wykonaj zabieg na twarz lamp kwarcow, typu Emita VT-400.
Sposb wykonania wiczenia

10)
11)
12)

Aby wykona wiczenie, powiniene:


zapozna si z technik nawietlania lamp kwarcow (materia nauczania pkt. 4.5.1.),
wykona dzie wczeniej test biologiczny, aby ustali dawk progow promieni UV,
wykona demakija twarzy,
ustawi lamp w odpowiedniej odlegoci,
wczy lamp (lampa skierowana w bok), aby zmniejszy niebezpieczestwo oparzenia
w razie jej pknicia) odczeka 2-3 minuty, aby lampa osigna pen emisj
promieniowania,
dobra odpowiedni pozycj do zabiegu,
osoni skr poza polem nawietlania,
naoy okulary ochronne klientce i sobie,
pouczy klientk jak si zachowywa podczas zabiegu oraz o koniecznoci
sygnalizowania zmian w samopoczuciu,
ustawi lamp, wczy czas wykona zabieg,
po zabiegu wyczy lamp,
sprztn stanowisko pracy.

Wyposaenie stanowiska pracy:


lampa Emita VT-400,
stolik,
2 pary okularw ochronnych,
opaski,
przecierado, zegar, rodki do demakijau twarzy,
literatura z rozdziau 6.

1)
2)
3)
4)
5)

6)
7)
8)
9)

4.5.4. Sprawdzian postpw


Czy potrafisz:
1) omwi rodzaje lamp kwarcowych?
2) okreli dawk MED?
3) dobra odpowiedni czas zabiegu w solarium w zalenoci
od rodzaju karnacji?
4) wykona zabiegi UV zgodnie z zasadami i przepisami BHP?

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

27

Tak

Nie

4.6.

wiato spolaryzowane

4.6.1. Materia nauczania


Podstawowym rdem wiata jest soce. Soce jest zasadniczym elementem systemu
biologicznego, potrzebnym czowiekowi do ycia. wiato soneczne pomaga organizmowi
regulowa wiele wanych procesw biologicznych, ale w zbyt duym nateniu jest
szkodliwe. W latach 70-tych naukowcy odkryli, e najwaniejszym parametrem sztucznego
wiata stosowanego do leczenia, majcym najwiksze znaczenie terapeutyczne jest
polaryzacja. wiato spolaryzowane liniowo zwiksza zdolno organizmu do regeneracji
i obrony. W 1988 r. opracowano bezpieczne urzdzenie emitujce wiato widzialne,
niekoherentne (niespjne), spolaryzowane, o niewielkiej mocy. wiato to wykorzystywane
jest w aparatach Bioptron (nie ma w nich szkodliwego promieniowania UV).
Bioptron emituje wiato:
widzialne i spolaryzowane (zawiera wiato widzialne i blisz podczerwie o dugoci
fali 480nm do 3400nm. Fale drgaj w paszczyznach rwnolegych w kierunku
wiecenia, w odrnieniu od fali wiata sonecznego, ktre rozprzestrzenia si w rnych
kierunkach),
niekoherentne (niespjne), przesunite w fazie. Energia fali wietlnej jest w kadej
jednostce czasu jednakowa,
niskiej energii (ma nisk gsto energii, ktra wywouje efekt biostymulacyjny),
bez promieniowania UV (wiato to znajduje si ponad UV w widmie fali
elektromagnetycznej).
wiato Bioptron nie powoduje efektw ubocznych jest nieszkodliwe i cakowicie
bezpieczne. wiato Bioptron stymuluje wiatoczue struktury wewntrzkomrkowe.
Stymulacja zapocztkowuje reakcje acuchowe i wyzwala tzw. reakcje wtrne, ktre dotycz
caego organizmu.
wiato spolaryzowane wpywa na:
komponenty naskrka (makrofagi, limfocyty, komrki naskrka, ktre maj zdolno do
regulowania procesw uodparniajcych),
krew w naczyniach krwiononych powierzchownych, powoduje zmiany stanu
strukturalnego membran krwinek czerwonych, normalizacj krzepliwoci krwinek
czerwonych,
zmian aktywnoci czynnociowej leukocytw monocytw, limfocytw, granulocytw,
wzrost nasycenia hemoglobiny tlenem oraz wzrost cinienia parcjalnego tlenem,
odywianie tkanek,
odnow komrkow,
zwiksza biostymulacj komrkow,
procesy odpornociowe.
Najwiksze terapeutyczne znaczenie spolaryzowanego wiata w widmie widzialnym
wie si:
ze wzrostem produkcji ATP,
zwikszon syntez wkien kolagenowych,
przyspieszonymi procesami regeneracji komrek,
immunomodulujcym wpywem na limfocyty T,
z uaktywnieniem naczy krwiononych.
wiato spolaryzowane wykorzystuje si w:
chirurgii,
reumatologii,
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

28

ortopedii,
dermatologii,
rehabilitacji,
ginekologii,
pediatrii,
medycynie sportowej.
wiato spolaryzowane w medycynie:
przyspiesza gojenie si ran (owrzodze, odleyn podudzi, ran pooperacyjnych,
oparzeniowych),
przyspiesza regeneracj tkanek,
zmniejsza moliwo pojawienia si blizn pooperacyjnych,
zmniejsza bl, dziaa przeciwblowo, przeciwzapalnie,
rozlunia minie.
wiato spolaryzowane jest stosowane w kosmetyce przy:
trdziku modzieczym, pospolitym, ojotokowym, zaskrnikowym, grudkowokrostkowym,
trdziku rowatym,
rozszerzonych naczyniach krwiononych,
skrze z rozszerzonymi porami i bliznami po trdziku,
przebarwieniach skry spowodowanych nadmiernym opalaniem,
skrze wiotkiej, suchej, odwodnionej,
cellulicie,
tzw. kurzych apkach, zmarszczkach,
codziennej pielgnacji skry,
po zabiegu depilacji woskiem, koagulacji (agodzi podranienia).
Terapia wiatem spolaryzowanym pomaga zoptymalizowa codzienne zabiegi
pielgnacyjne skry, dziki poprawie w niej mikrokrenia. Proces ten uatwia wydalanie
toksyn, wzmaga regeneracj komrek, wzmacnia dziaanie preparatw nawilajcych
i pielgnacyjnych.
Przed przystpieniem do leczenia wiatem spolaryzowanym naley dokadnie oczyci
miejsce zabiegu. Po oczyszczeniu uy Oxy-Spray (przed i po nawietlaniu Oxy-Spray dziaa
dezynfekujco i wspiera proces regeneracji).
Przy doborze kosmetykw naley zwrci uwag, czy nie zawieraj one:
dodatkw pochodzenia zwierzcego,
sztucznych konserwantw,
sztucznych emulgatorw.
Niewaciwa kombinacja skadnikw chemicznych moe wywoa reakcje alergiczne.
Rodzaje lamp
I. Bioptron compact III aparat rczny, przenony, o ergonomicznym ksztacie, prosty
w stosowaniu. Wyposaony w sygna dwikowy, co 2. Wyposaony w arwk
halogenow 20W.
II. Bioptron Pro aparat medyczny, wyposaony w regulator czasu w zakresie 1-8.
Specjalnie zaprojektowany statyw umoliwia ustawienie go w rnych pozycjach.
Wyposaony w lamp halogenow 50W.
III. Bioptron 2 najczciej stosowany w szpitalach, gabinetach kosmetycznych. Skada si
z systemu optycznego ze 100W lamp halogenow.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

29

Zabiegi kosmetyczne
Cellulitis
Stosuje si: Bioptron, mleczko oczyszczajce, Oxy-Spray, krem anty-cellulite.
1. Oczyci skr mleczkiem oczyszczajcym.
2. Spryska skr cienk warstw Oxy-Spray.
3. Nawietla partie skry punktowo po 4.
4. Masowa skr kremem anty-cellulite.
Zabiegi naley wykonywa 1x dziennie. Dochodzi do rozlunienia tkanek, co zwiksza
chonno skry na substancje zawarte w kremie anty-cellulite.
Trdzik
Wszystkie odmiany trdziku. Stosuje si Bioptron, mleczko oczyszczajce, maseczki.
1. Oczyci skr.
2. Nanie maseczk, po 5-10 zmy dokadnie ciep wod,
3. Nawietla skr punktowo po 4.
4. Spryska twarz Oxy-Spray i poczeka do wyschnicia preparatu.
5. Naoy krem odpowiedni do rodzaju skry.
Zabiegi 1 x dziennie i 1x dziennie bez maseczki.

4.6.2. Pytania sprawdzajce


1.
2.
3.

Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.


Jakie znasz cechy wiata spolaryzowanego?
Jakie waciwoci lecznicze ma wiato spolaryzowane?
Jakie s wskazania kosmetyczne do nawietla lamp Bioptron?

4.6.3. wiczenia
wiczenie 1
Wykonaj zabieg nawietlania twarzy lamp Bioptron przy trdziku pospolitym.
Sposb wykonania wiczenia

1)
2)
3)
4)

Aby wykona wiczenie, powiniene:


zapozna si z technik nawietlania lamp Bioptron (materia nauczania pkt. 4.6.1.),
przygotowa klientk do zabiegu,
wykona zabieg zgodnie z instrukcj w materiale nauczania,
sprztn stanowisko pracy.

Wyposaenie stanowiska pracy:


rodki do demakijau, Oxy-Spray, lampa Bioptron, leanka, opaski, pareo, maseczki,
literatura z rozdziau 6.
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

30

wiczenie 2
Wykonaj zabieg nawietlania lamp Bioptron skry ud ze zmianami cellulitowymi.
Sposb wykonania wiczenia

2)
3)
4)

Aby wykona wiczenie, powiniene:


zapozna si z technik nawietlania ciaa lamp Bioptron (materia nauczania pkt.
4.6.1.),
przygotowa klientk do zabiegu,
wykona zabieg zgodnie z instrukcj umieszczon w materiale nauczania,
uporzdkowa stanowisko pracy.

Wyposaenie stanowiska pracy:


leanka,
mleczko do oczyszczania skry, Oxy-Spray, krem anty-cellulite,
przecierada, pareo.

1)

4.6.4. Sprawdzian postpw


Czy potrafisz:
1) omwi wpyw wiata spolaryzowanego na komrki, tkanki?
2) scharakteryzowa wiato spolaryzowane?
3) omwi wykorzystanie wiata spolaryzowanego w kosmetyce?
4) scharakteryzowa zabiegi lamp Bioptron?

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

31

Tak

Nie

4.7. Lasery
4.7.1. Materia nauczania
Laser Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation, czyli wzmocnienie
wiata przez wymuszon emisj promieniowania.
Promieniowanie laserowe jest promieniowaniem optycznym, czyli fal elektromagnetyczn,
ktra posiada energi. Zadaniem terapii laserowej jest dostarczenie waciwej dawki energii
promieniowania do tkanek.
Dawka ta zaley od:
reakcji chorego na promieniowanie laserowe,
techniki nawietlania,
typu schorzenia,
gbokoci penetracji wiata, dugoci i mocy.
Lasery zbudowane s z:
orodka laserowego,
komory rezonatora,
rda energii wzbudzania,
2 zwierciade.
Wystpienie akcji laserowej jest uwarunkowane struktur energetyczn orodka
czynnego. Orodkiem czynnym moe by gaz, ciaa stae, pprzewodnik, ciecz. Podstaw
efektu laserowego jest emisja wymuszona, czyli przewaga atomw wzbudzonych
energetycznie. Metod uzyskania stanu wzbudzenia jest tzw. pompowanie, ktre polega
na napromieniowaniu orodka czynnego lasera np. promieniowaniem widzialnym
(pompowanie optyczne) lub pobudzanie prdem w celu uzyskania akcji laserowej. Orodek
czynny umieszcza si w komorze rezonatora. Rezonator stanowi 2 zwierciada ustawione
prostopadle do osi dugiej komory. Dziki wielokrotnemu odbiciu promieni od zwierciada
zwiksza si gsto promieniowania wymuszonego. Po osigniciu przez orodek stanu
wzbudzenia, wystarczy pojawienie si jednego fotonu, poruszajcego si rwnolegle do osi
rezonatora, aby rozpocz proces emisji wymuszonej. Foton wywouje emisj wymuszon
napotkanych atomw wzbudzonych, a powstay w ten sposb promie odbija si wielokrotnie
od zwierciade, oddziaujc na inne atomy wzbudzone i wymusza coraz wicej aktw emisji.
W ten sposb powstaje wizka promieniowania laserowego.
Promieniowanie laserowe cechuje:
spjno (koherentno) najistotniejsza cecha promieniowania laserowego,
monochromatyczno oznacza, e promieniowanie laserowe ma prawie jednakow
dugo fali,
rwnolego polega na rwnolegoci promieni tworzcych wizk laserow. Kt
rozbienoci wizki laserowej jest bardzo may,
intensywno.
Ze wzgldu na orodek czynny lasery dzielimy na:
lasery cieczowe (orodkiem czynnym s ciecze), lasery chelatowe, barwnikowe,
lasery gazowe (orodkiem czynnym s pary metali, gazy: argon, krypton, neon, CO2, hel
(He)),
pprzewodnikowe (orodek czynny dioda),
ciaa stae (krysztay granatu itrowo-aluminiowego YAG.
Rodzaj orodka aktywnego decyduje o dugoci fali.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

32

Wyrnia si lasery:
wysokoenergetyczne (chirurgiczne uywane do destrukcji, usuwania tkanek, cicia,
odparowanie, koagulacja),
niskoenergetyczne (biostymulacyjne uywane w terapii blu, medycynie sportowej,
dermatologii, reumatologii, stomatologii, w diagnostyce).
Dziaanie biologiczne promieniowania laserowego zalene jest od dugoci fali i wpywa
na:
zwikszenie syntezy kolagenu, biaek, kwasu rybonukleinowego (RNA),
zmiany w potencjale bon komrkowych,
wydzielanie neuroprzekanikw uczestniczcych w przekazywaniu pobudzenia
w ukadzie nerwowym,
usprawnienie dysocjacji hemoglobiny, co wpywa na zaopatrzenie tkanek w tlen,
zwikszenie fagocytozy, syntezy ATP, prostaglandyn,
stan czynnociowy naczy wosowatych i ttniczych,
zwikszenie odpywu limfy.
Promieniowanie laserowe dziaa p/blowo, p/zapalnie, pobudza system odpornociowy
organizmu.
Dziaanie biologiczne laserw zaley od:
absorpcji, ktra zalena jest od tkanki, iloci zawartej w niej wody, dugoci fali,
dyspersji optyczna niejednorodno tkanek powoduje rozproszenie promieni,
odbicia, cz promieni odbija si od skry.
Metody wykonywania zabiegu laserowego:
kontaktowa,
bezkontaktowa (skaner).
Lasery wysokoenergetyczne
Do tej grupy zalicza si nastpujce rodzaje laserw:
argonowy, dugo fali 488-514nm
barwnikowy, dugo fali 400-700nm (wskazania: znamiona paskie, rozszerzone
naczynia krwionone, ziarniak naczyniowy),
miedziowy, dugo fali 578nm,
rubinowy, dugo fali 696nm (leczenie znamion naczyniowych),
dwutlenkowowglowy (CO2), dugo fali 1060nm (termiczne zamykanie naczy
krwiononych, zabiegach chirurgicznych),
neodymowo-yangowy, dugo fali 1064nm (gboka koagulacja),
aleksandrytowy, dugo fali 755nm.
Wykorzystywane w zestawach do destrukcji lub usuwania tkanki (cicia, odparowywania
i koagulacji).
Lasery te rni si midzy sob przede wszystkim dugoci emitowanej fali (barw
wiata). Fale o rnej dugoci s pochaniane przez rne tkanki, chromofory,
tj. oksyhemoglobin i melanin. Wyrnia si mechanizmy oddziaywania: fotochemiczne,
termiczne, fotoablacyjne i elektromechaniczne.
W jaki sposb dziaa na tkank ludzk
Zaley od parametrw promieniowania laserowego, czasu ekspozycji i waciwoci
tkanki biologicznej np. pigmentacji skry osoby poddawanej nawietlaniu. Pochonita przez
tkank energia zostaje przeksztacona w ciepo podnoszce temperatur tkanki. W ok. 45C
obserwuje si trwae zmiany struktury bony komrkowej. w przedziale 45C-60C
rozerwane zostaj bony komrkowe. Przy temperaturze powyej 60C nastpuje nekroza
(martwica) tkanek w wyniku ich koagulacji. Powoduje to zamykanie naczy krwiononych
oraz naczy limfatycznych. Przy 100C obserwuje si ostr nekroz i pene rozbicie struktur
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

33

tkanki. Przy 150C tkanka szybko odparowuje. Ten typ oddziaywania wykorzystuje si
w chirurgii.
Gboko wnikania jest uzaleniona od dugoci fali promieniowania laserowego.
Wskazania do stosowania laserw wysokoenergetycznych:
zmiany naczyniowe,
rozszerzenia drobnych naczy na twarzy i koczynach dolnych,
nieprawidowoci ylne,
zmiany barwnikowe: plamy soczewitowate, znamiona, piegi, przebarwienia pozapalne
i posoneczne,
zmiany barwnikowe gbiej pooone (znami Otta),
rak podstawnokomrkowy i kolczystokomrkowy,
guzkowych odmian naczyniakw paskich,
blizny potrdzikowe, bliznowce,
mikroprzeszczepy wosw,
przerost gruczow ojowych,
usuwanie tatuay,
usuwanie zbdnego owosienia,
usuwanie brodawek zwykych,
usuwanie kykcin koczystych,
usuwanie zmarszczek (wygadzanie skry).
Przeciwwskazania:
choroba nowotworowa,
ostre infekcje bakteryjne,
wszczepiony rozrusznik,
przyjmowanie lekw wiatoczuych.
Urzdzenia laserowe musz spenia standardy i mie zezwolenia dopuszczajce do
uytku.
Przepisy BHP:
osobne pomieszczenie, bez luster, glazury,
na drzwiach umieszczony napis laser niebezpieczestwo,
po uyciu zamknicie aparatu kluczykiem,
zmycie pola zabiegowego,
bezwzgldna ochrona oczu pacjenta i osoby wykonujcej zabieg.
Naley pamita, i zabiegi laserowe wykonuje lekarz.

4.7.2. Pytania sprawdzajce


1.
2.
3.

Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.


Jak rozumiesz sowo laser?
Jakie znasz rodzaje laserw?
Jakie znasz lasery biostymulacyjne i chirurgiczne?

4.7.3. wiczenia
wiczenie1
Dokocz ponisze zdania:
Laser zbudowany jest z
Ze wzgldu na orodek czynny lasery dzielimy na:
..
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

34

Sposb wykonania wiczenia


Aby wykona wiczenie, powiniene:
1) zapozna si z opisami laserw stosowanych w kosmetyce (materia nauczania pkt.
4.7.1.),
2) podkreli w tekcie fragmenty dotyczce budowy i cech lasera,
3) wybra waciwe treci i uzupeni zdania,
4) porwna Swoje odpowiedzi z odpowiedziami opracowanymi przez koleanki/kolegw.

Wyposaenie stanowiska pracy:


karta wiczenia,
materia nauczania pkt. 4.7.1.

wiczenie 2
Uzupenij tabelk:
Lasery niskoenergetyczne

Lasery wysokoenergetyczne

Sposb wykonania wiczenia


Aby wykona wiczenie, powiniene:
1) zapozna si z opisami laserw nisko- i wysokoenergetycznych (materia nauczania pkt.
4.7.1.),
2) wybra z materiau nauczania odpowiednie treci i wpisa w tabel,
3) porwna Swoje odpowiedzi z odpowiedziami opracowanymi przez koleanki/kolegw.

Wyposaenie stanowiska pracy:


tabela do uzupenienia,
materia nauczania pkt. 4.7.1.

4.7.4. Pytania sprawdzajce


Czy potrafisz:
1) omwi dziaanie biologiczne lasera?
2) scharakteryzowa wiato laserowe?
3) rozrni lasery biostymulacyjne od laserw
wysokoenergetycznych?
4) omwi wskazania i przeciwwskazania do wiata laserowego?

Tak

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

35

Nie

5. SPRAWDZIAN OSIGNI
Instrukcja dla ucznia
1.
2.
3.

4.

5.
6.

7.

Przeczytaj uwanie instrukcj.


Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi.
Zapoznaj si z zestawem zada testowych.
Test zawiera 20 zada dotyczcych wykorzystywania wiata w kosmetyce. Zadania: 1,
2, 3, 4, 5, 7, 9, 11 13 oraz 16 to zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowied
jest prawidowa; zadania: 6, 8, 15, 19 i 20 to zadania wymagajce uzupenienia a 10, 14,
17 i 18 to zadania z luk, w ktrych naley udzieli krtkiej odpowiedzi.
Udzielaj odpowiedzi tylko na zaczonej karcie odpowiedzi:
w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidow odpowied znakiem X
(w przypadku pomyki naley bdn odpowied zaznaczy kkiem, a nastpnie
ponownie zakreli odpowied prawidow),
w zadaniach z krtk odpowiedzi wpisz odpowied w wyznaczone pole,
w zadaniach do uzupenienia wpisz brakujce wyrazy,
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz mia satysfakcj z wykonanego zadania.
Jeli ktre pytanie sprawia Ci trudnoci, przejd do nastpnego, odkadajc jego
rozwizanie na pniej, po rozwizaniu caego testu. Trudnoci mog przysporzy Ci
pytania: 15 20, gdy s na poziomie trudniejszym ni pozostae.
Na rozwizanie testu masz 90 min.

Powodzenia

ZESTAW ZADA TESTOWYCH


1.

Promienie podczerwone w widmie fali magnetycznej maj dugo


a) 315 770nm,
b) 600 1500nm,
c) 770 4000nm,
d) 770 15000nm

2.

Rumie cieplny charakteryzuje si:


a) zaczerwienieniem, ustpuje po 15 od nawietlania,
b) plamiastym zaczerwienieniem wychodzcym poza pole nawietlania,
c) zwikszon temperatur,
d) zaczerwienienie skry jest nierwnomierne, wystpuje w czasie nawietlania,
ustpuje w niedugim czasie po nawietlaniu.

3.

Lamp Sollux z filtrem czerwonym stosujemy


a) przed naoeniem maseczek odywczych,
b) po zabiegu galwanizacji,
c) przed masaem,
d) przed naoeniem maski odywczej i po zabiegu galwanizacji.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

36

4.

Odlego lampy Sollux od powierzchni nawietlanej w nawietlaniach miejscowych


wynosi
a) 30-50 cm,
b) 40-60 cm,
c) 60-80 cm,
d) 80-10 cm.

5.

W ewolucji rumienia fotochemicznego wyrnia si


a) 2 okresy,
b) 3 okresy,
c) 4 okresy,
d) 6 okresw.

6.

Dawka progowa promieniowania UV-biodoza okrelana jest skrtem.

7.

wiato spolaryzowane emituje lampa


a) Sollux,
b) Bioptron,
c) Emita,
d) wietlwka.

8. Sowo laser oznacza ..


...
9.

Lamp Bioptron moemy zastosowa


a) przed zabiegiem depilacji,
b) po zabiegu depilacji woskiem,
c) po koagulacji,
d) przed i po depilacji woskiem.

10. Rumie cieplny cechuje

11. Lasery wysokoenergetyczne stosujemy do


a) koagulacji, cicia,
b) biostymulacji,
c) usprawnienia dysocjacji hemoglobiny,
d) syntezy ATP.
12. Do laserw niskoenergetycznych nale lasery
a) Pprzewodnikowy,
b) barwnikowy,
c) neodymow-yangowy,
d) rubinowy, miedziowy.
13. Lasery biostymulacyjne wykorzystywane s
a) w rehabilitacji,
b) w chirurgii,
c) w dermatologii,
d) w laryngologii.
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

37

14. Do metod wykonywania zabiegu laserowego zalicza si:

15. Dziaanie bakteriostatyczne UV ma zakres .

16. wiato spolaryzowane wpywa na


a) ochron komrkow, procesy odpornociowe, syntez kolagenu,
b) zmniejsza syntez kolagenu,
c) zmniejsza produkcj ATP,
d) zmniejszenie krzepliwoci krwi.
17. wiato spolaryzowane cechuje:

18. Dziaanie biologiczne promieni podczerwonych polega na:

19. W solariach wykorzystuje si zakres UV..


20. W
solariach
nie
wolno
opala
si
osobom
o
..
...
..

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

38

KARTA ODPOWIEDZI
Imi i nazwisko.

Wykorzystywanie wiata w kosmetyce


Zakrel prawidow odpowied, dokocz zdanie lub wpisz brakujce czci zdania
Nr
zadania
1

11

12

13

Odpowied

Punkty

6
7
8
9
10

14

15
16
17

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

39

18

19

20
Razem:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

40

6. LITERATURA
1.
2.
3.
4.

Dylewska-Grzelakowska J.: Kosmetyka stosowana. Wydanie IV. WSiP, Warszawa 2004


Mika T.: Fizykoterapia, Wydanie II. PZWL, Warszawa 1999
Peters I. B.: Kosmetyka podrcznik do nauki zawodu poradnik. Rea, Warszawa 2002
Strabuczyski G., Strabuczyska-Lupa A.: Medycyna fizykalna, Wydanie II, PZWL,
Warszawa 2001

Czasopismo:
Soce i uroda

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

41

You might also like