Wykorzystywanie Prądu W Kosmetyce

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Barbara Zychowicz
Wykorzystywanie prdu w kosmetyce 514[03].Z2.03
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego
Recenzenci:
mgr Ewa Kurlej-Bielak,
mgr Anna Uss-Wojciechowska
Opracowanie redakcyjne:
mgr Magorzata Sotysiak
Konsultacja:
mgr Magorzata Sotysiak
Korekta:
Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduowej 514[03].Z2.03

Wykorzystywanie prdu w kosmetyce, zawartego w moduowym programie nauczania dla
zawodu technik usug kosmetycznych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
SPIS TRECI
3
5
6
7
7
7
15
15
16
17
17
21
22
23
24
24
25
25
26
27
27
33
33
35
36
36
38
38
39
40
40
46
47
48
49
54
1. Wprowadzenie
2. Wymagania wstpne
3. Cele ksztacenia
4. Materia nauczania
4.1. Prd stay
4.1.1. Materia nauczania
4.1.2. Pytania sprawdzajce
4.1.3. wiczenia
4.1.4. Sprawdzian postpw
4.2. Prdy maej czstotliwoci
4.2.3. wiczenia
4.3. Prdy redniej czstotliwoci
4.3.3. wiczenia
4.4. Prdy wielkiej czstotliwoci
4.4.3. wiczenia
4.5. Mikroprdy
4.4.3. wiczenia
4.6. Ultradwiki
4.4.3. wiczenia
5. Sprawdzian osigni
6. Literatura
1. WPROWADZENIE
Poradnik bdzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy z zakresu wykorzystania prdu
w kosmetyce. Poradnik zawiera:
1. Wymagania wstpne, czyli wykaz niezbdnych umiejtnoci i wiedzy, ktre powiniene
mie opanowane, aby przystpi do realizacji tej jednostki moduowej.
2. Cele ksztacenia tej jednostki moduowej.
3. Materia nauczania umoliwiajcy samodzielne przygotowanie si do wykonania wicze
i zaliczenia sprawdzianw. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazan literatur oraz
inne rda informacji. Obejmuje on rwnie wiczenia, ktre zawieraj:
wykaz materiaw, narzdzi i sprztu potrzebnych do realizacji wiczenia,
pytania sprawdzajce wiedz potrzebn do wykonania wiczenia,
sprawdzian teoretyczny.
4. Przykady wicze oraz zestawy pyta sprawdzajcych Twoje opanowanie wiedzy
i umiejtnoci z zakresu caej jednostki. Prawidowe wykonanie wicze jest dowodem
osignicia umiejtnoci praktycznych okrelonych w tej jednostce moduowej.
Wykonujc sprawdziany postpw powiniene odpowiada na pytanie tak lub nie, co
oznacza, e opanowae materia albo nie.
Jeeli masz trudnoci ze zrozumieniem tematu lub wiczenia, to popro nauczyciela lub
instruktora o wyjanienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz dan czynno.
Po zrealizowaniu materiau sprbuj zaliczy sprawdzian osigni z zakresu tematyki
jednostki moduowej..
Zapoznanie si z treciami jednostki moduowej Pielgnowanie zdrowiej skry jest
konieczne do planowania i wykonywania zabiegw z zakresu kosmetyki leczniczej.
514[03].Z2
Kosmetyka lecznicza
514[03].Z2.01
Pielgnowanie skry
zmienionej patologicznie
514[03].Z2.02
Wykorzystywanie wiata
w kosmetyce
514[03].Z2.03
Wykorzystywanie prdu
w kosmetyce
514[03].Z2.04
Stosowanie zabiegw
cieplnych
Schemat ukadu jednostek moduowych
2. WYMAGANIA WSTPNE
Przystpujc do realizacji programu jednostki moduowej, powiniene umie:

korzysta z rnych rde informacji,
analizowa tekst ze zrozumieniem,
interpretowa zasady do zabiegu,
zorganizowa stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i przepisami BHP,
pracowa indywidualnie i wsppracowa w grupie,
dobra odpowiedni zabieg zgodnie ze wskazaniami.
3. CELE KSZTACENIA
W wyniku realizacji programu jednostki moduowej, powiniene umie:
okreli zastosowanie prdu staego w kosmetyce,
okreli zastosowanie prdu wielkiej czstotliwoci w kosmetyce,
okreli wskazania i przeciwwskazania do stosowania rnego rodzaju prdw,
wykona zabieg galwanizacji na twarzy,
wykona zabieg jonoforezy na twarzy,
wykona zabieg darsonwalizacji na wybranej okolicy ciaa,
wykona zabieg kosmetyczny z wykorzystaniem prdu faradycznego, neofaradycznego,
wykona zabieg diatermii na wybranej okolicy ciaa,
wykona zabieg elektrostymulacji na wybranym odcinku ciaa,
zastosowa zasady bezpieczestwa i higieny pracy przy obsudze urzdze
wytwarzajcych pole elektromagnetyczne,
zastosowa zasady postpowania w przypadku poraenia prdem elektrycznym.
4. MATERIA NAUCZANIA
4.1.
Prd stay

Prdem staym nazywamy taki prd, ktry w czasie swego przepywu nie zmienia
kierunku ani wartoci natenia. Jednostk natenia jest 1mA. Prd ten wykorzystuje si do
zabiegw galwanizacji, jonoforezy, termoforezy. Prd przepywa przez orodki cieke.
Organizm czowieka przewodzi prd, poniewa skada si w wikszoci z wody. Prd
przepywa przez odcinek ciaa umieszczony midzy dwiema elektrodami. Tkanki i pyny
ustroju rni si midzy sob przewodnoci elektryczn, ktra zaley od stenia
elektrolitw w tkance oraz jej uwodnienia. Najwiksz przewodno elektryczn ma pyn
mzgowo-rdzeniowy, krew, limfa, minie, tkanka czna. le przewodz prd tkanka kostna,
cigna, tkanka tuszczowa. Nie przewodz prdu wosy, paznokcie. Najwikszy opr na prd
elektryczny wykazuje skra. Prd pynie drogami o najmniejszym oporze, s to ujcia
i przewody gruczow potowych. Przewody wypenione potem s roztworem elektrolitw,
przez ktry pynie prd. W tkankach gbiej pooonych prd pynie wzdu naczy
krwiononych, limfatycznych, nerww. Pod wpywem prdu elektrycznego w tkankach
wystpuje polaryzacja jonowa, ktra polega na miejscowym zgrupowaniu jonw,
wytwarzajcych rnic potencjau o znaku przeciwnym w stosunku do przyoonego
z zewntrz napicia.
Przepywowi prdu staego towarzysz zjawiska fizykochemiczne i fizjologiczne, do
ktrych nale:
zjawiska elektrochemiczne,
zjawiska elektrokinetyczne,
zjawiska elektrotermiczne,
reakcja ze strony nerww i mini na prd stay,
odczyn ze strony naczy krwiononych.
Zjawiska elektrochemiczne s to reakcje chemiczne zwizane z przepywem adunkw
elektrycznych przez elektrolit (woda, kwasy, zasady, krew, limfa) i wystpujce na
powierzchni elektrod. Warunkiem procesu elektrolizy jest obecno swobodnie poruszajcych
si jonw. Jony s to atomy o rnym adunku elektrycznym. Jon dodatni (+) powstaje, gdy
atom traci jeden lub kilka elektronw, jon ujemny () powstaje gdy do atomu docza si
jeden lub kilka elektronw. Pod wpywem prdu elektrycznego obecne w elektrolicie ujemnie
naadowane aniony () wdruj do anody (elektroda podczona do dodatniego bieguna prdu
staego), ku katodzie (elektrodzie ujemnej) wdruj dodatnio naadowane kationy.
!+!+"
!+""
Biegun ujemny Biegun dodatni
Rys. 1. Schemat przepywu adunkw [rys wasny].
Przy elektrolizie wodnego roztworu soli kuchennej (NaCl) na katodzie wydziela si sd

(Na+), ktry podczas tworzenia si rozkada wod:
2Na+2H2O " 2NaOH+H2
2Cl+H2O " 2NCl+O
Na katodzie () wydziela si gazowy wodr i powstaje wodorotlenek sodowy, ktry

dysocjuje na jony sodu (Na+) i jony wodorotlenowe OH. Obecno jonw wodorotlenowych
przy katodzie powoduje wystpienie zasadowego odczynu. Na anodzie wydziela si kwas
solny, ktry dysocjuje pod wpywem wody na jony H+ i Cl i powstaje odczyn kwany
(reakcja ta jest wykorzystywana do elektrolizy tkanek).
Do zjawisk elektrokinetycznych zalicza si elektroforez i elektroosmoz. Elektroforeza
polega na ruchu jednoimiennie naadowanych czstek fazy rozproszonej wzgldem fazy
rozpraszajcej.
Kataforeza jony (+) dodatnie biegn do katody, za jony ujemne () biegn do anody
anaforeza.
Elektroosmoza polega na ruchu caego orodka, czyli fazy rozpraszajcej ukadu
koloidowego w stosunku do fazy rozpraszanej. Zjawisko to wystpuje na bonach
pprzepuszczalnych komrek.
Zjawisko elektrotermiczne polega na powstawaniu w tkankach ciepa.
Reakcja nerww i mini na prd stay
W czasie przepywu przez tkank nerwow i miniow prdu zmienia si ich
pobudliwo. Zwikszona jest pobudliwo w okolicy katody (katelektrotonus), przy anodzie
pobudliwo jest zmniejszona (anelektrotonus), czyli anoda ma dziaanie przeciwblowe,
katoda przyspiesza regeneracj i zapobiega zanikom mini, procesom degeneracji wkien
nerwowych.
Dziaanie na naczynia krwionone
Prd stay powoduje rozszerzenie naczy krwiononych, powstaje odczyn miejscowy,
lekkie zaczerwienienie skry. Pod katod () rozszerzenie naczy jest silniejsze ni pod
anod. Dochodzi do przekrwienia tkanek na skutek wydzielania si cia histaminopodobnych
pod wpywem prdu staego. Rozszerzenie naczy krwiononych ustpuje po ok. 30. Po
upywie 30 nastpuje rozszerzenie naczy krwiononych gbiej pooonych na zasadzie
odruchowej. Dziaanie to wykorzystuje si w stanach zapalnych, pourazowych, przy
zaburzeniach troficznych. Pod wpywem prdu staego dochodzi do zwikszenia wydolnoci
yciowych komrek, wydzielaj si enzymy, wzmaga si wydzielanie gruczow
zewntrznych (ojowych, potowych).
Zabieg galwanizacji
Do zabiegu galwanizacji potrzebny jest aparat wytwarzajcy prd stay oraz elektrody.
Elektrod dodatni (+) podcza si do dodatniego bieguna prdu, elektrod ujemn ()
podcza si do ujemnego bieguna prdu. Jedna z tych elektrod jest elektrod czynn, druga
elektrod biern. Elektroda czynna jest to elektroda za pomoc ktrej uzyskujemy efekt
leczniczy (jest ona mniejsza od elektrody biernej). Elektroda bierna zamyka obwd prdu.
W zalenoci od bieguna prdu przyoonego do elektrody czynnej wyrnia si galwanizacj
anodow i galwanizacj katodow. Ze wzgldu na uoenie elektrod wyrnia si
galwanizacj podun i poprzeczn. Jeli jedna z elektrod w czasie zabiegu zmienia swoje
pooenie nazywa si galwanizacj labiln (galwanizacja twarzy), jeli obie elektrody
umocowane s na stae, ten rodzaj zabiegu nazywa si galwanizacj stabiln.
Do zabiegu galwanizacji uywa si elektrod:
prtowych,
grzybkowych, psetowych, waeczkowych,
trjktnych,
prostoktnych, owalnych (z cyny),
specjalnego ksztatu (maska Bergoniego),
tzw. rce galwaniczne lub elektrody nadgarstkowe.
Elektrody trjktne stosowane s do twarzy, szyi, dekoltu.
Elektrod psetowych uywa si przy zmarszczkach wok ust, nosa, oczu.
Elektrod waeczkow uywa si do szyi i dekoltu.

Rce galwaniczne elektrody czynne mocuje si w okolicy nadgarstkowej kosmetyczki
i powoli przesuwa po powierzchni skry.
Galwanizacja poprzeczna pobudza tkank

miniow, ukad nerwowy oraz naczynia
krwionone i limfatyczne prostopadle do ich
przebiegu. W miejscu przepywu prdu ma ona
silniejsze dziaanie ni poduna.
Podczas galwanizacji podunej prd przepywa

przez cay misie. Prd dostarczony z zewntrz
czciowo zmienia kierunek pod wpywem
strumienia
jonw
naczy
krwiononych
i limfatycznych. Poprawia to przepyw krwi
i odpyw limfy.
Rys. 2. Galwanizacja poprzeczna [1].
Przed zabiegiem elektrody ukada si na wilgotnym podkadzie z gazy o gruboci 0,52 cm. Podkad moczy si w 0,5% roztworze chlorku sodowego. Podkady do kadego zabiegu
s nowe (jednorazowe).
Przepyw prdu midzy elektrodami zaley od:
rozmiarw elektrod,
ich wzajemnego uoenia,
przewodnictwa tkanek,
odlegoci midzy elektrodami.
Dawka natenia prdu staego zaley od:
powierzchni elektrody czynnej (mniejszej),
czasu trwania zabiegu,
okolicy zabiegu,
wraliwoci osobniczej.
Wyrnia si dawki:
sab 0,01-0,1 mA/cm2 powierzchni elektrody czynnej;
0,1-0,3 mA/cm2
0,3-0,5 mA/cm2.
W okolicy gowy dawka nie moe przekroczy 3 mA. Czas zabiegu 5-15, wykonujemy
codziennie lub co 2-gi dzie lub jako pojedynczy zabieg (po oczyszczaniu twarzy).
Opis aparatu
A korpus aparatu
B wycznik wietlny
C regulator nasilenia
D podziaka amperometru
E wyjcie dodatnie (czerwone)
F wyjcie ujemne (czarne)
G czerwony i czarny przewd
H metalowa elektroda
I elektroda z gbk
(istnieje wiele modeli)
Rys. 3. Schemat aparatu do galwanizacji [1].
Wykonanie zabiegu
przed zabiegiem sprawdzi czucie;
pouczy klientk jak ma si zachowa w czasie zabiegu;
klientka powinna zdj wszystkie metalowe rzeczy;
skr przed zabiegiem oczyci, mae ubytki zabezpieczy;
elektrod biern w ksztacie waeczka, prta owinitego wilgotn gaz trzyma klientka
w rce. Elektrod czynn w ksztacie grzybka z podkadem wilgotnym umieszczamy na
twarzy (mog by 2 elektrody do twarzy);
uruchamiamy aparat, stopniowo zwikszajc natenie (klientka odczuwa lekkie
mrowienie, szczypanie);
elektrod czynn (lub 2 elektrody) przesuwa si ruchami okrnymi po twarzy lekko
dociskajc;
nie wolno odrywa elektrody od powierzchni skry;
w czasie zabiegu utrzymywa kontakt z klientk, w wypadku wystpienia pieczenia czy
blu przerwa zabieg;
po zabiegu zerujemy natenie i wyczamy aparat.
Rys. 4. Przykad prawidowego uycia aparatu [1]
10
Wskazania do zabiegu galwanizacji w kosmetyce: nerwice naczyniowe, trdzik rowaty,

odmroziny, rozszerzone naczynka krwionone, rozszerzone ujcia gruczow ojowych skry
(po mechanicznym oczyszczaniu), odmroenia, w celach leczniczych, odywczych skry.
Przeciwwskazania: ropne stany zapalne skry i tkanek mikkich, zmiany na skrze
(wypryski), stany gorczkowe, nowotwory, zaburzenia czucia, wszczepiony rozrusznik serca,
metal w tkankach, stosowanie przed zabiegiem maci, kremw, uczulenia na prd
elektryczny.
Jonoforeza (jontoforeza)
Jonoforeza jest to zabieg polegajcy na wprowadzaniu jonw lekw do tkanek w celach
leczniczych za pomoc prdu staego. Do jonoforezy mog by uyte tylko zwizki
chemiczne, ktre ulegaj dysocjacji elektrolitycznej. Dysocjacja elektrolityczna polega na
rozpadzie czstek elektrolitu na jony dodatnie i ujemne. Elektrolitami mog by zasady,
kwasy, sole. Elektrolity maj rn zdolno dysocjacji, ktra zaley np. od stenia roztworu
lub temperatury. Elektrolity mocne (kwas solny HCl, wodorotlenek sodu NaOH) dysocjuj
cakowicie. Elektrolity sabe dysocjuj czciowo. Roztwr elektrolitu nie wykazuje adnego
adunku elektrycznego (ilo jonw dodatnich i ujemnych jest jednakowa), natomiast w polu
elektrycznym jony ulegaj przesuniciu. Podczas przepywu prdu elektrycznego przez
elektrolit jony dodatnie (kationy) d do katody, jony ujemne (aniony) do anody. Elektroda
podczona z dodatnim biegunem rda prdu odpycha jony dodatnie, elektroda podczona
z ujemnym biegunem prdu odpycha jony ujemne. T waciwo wykorzystuje si do
zabiegu jonoforezy. Przy wprowadzaniu jonw do skry pod elektrod czynn umieszczamy
podkad z gazy nasczony lekiem. Do zabiegu jonoforezy roztwr leku musi mie
odpowiednie stenie, czyli w roztworze musi wystpi jak najwiksza ilo jonw. Rne
zwizki chemiczne wykazuj rny stopie dysocjacji. Dla okrelenia odpowiedniego
stenia wykonuje si badanie, ktre okrela zaleno przewodnictwa elektrycznego
elektrolitu od jego stenia, tzw. konduktometri.
Przed zabiegiem naley sprawdzi, jakim adunkiem jest obdarzony jon, ktry chcemy
wprowadzi do tkanki (metoda bibuowa). Due znaczenie ma czas zabiegu i natenie prdu.
Tkanki stanowi zbir komrek, skadajcych si z pynnej protoplazmy (elektrolit) oraz
z bony komrkowej. Komrki znajduj si take w pynie pozakomrkowym, ktry jest
elektrolitem. W zwizku z tym zawarte w tkance jony pod wpywem prdu elektrycznego
ulegaj przesuniciu, nastpuje zgrupowanie jonw o takim samym adunku (dodatnim
i ujemnym). Stan ten nazywamy polaryzacj. Jony wprowadzone do skry w czasie
jonoforezy gromadz si na granicy naskrka i skry waciwej w pobliu naczy
krwiononych, std zostaj rozprowadzone z krwi w gb ustroju. Tkanki skry maj
okrelon, ograniczon zdolno gromadzenia jonw wprowadzanych z zewntrz.
Waciwo t nazywamy pojemnoci jonow skry. Oznacza to, e wyduanie czasu
jonoforezy oraz zwikszanie natenia prdu nie wpywa na zwikszenie stenia jonw
leczniczych w tkance. Zwikszanie natenia moe powodowa bl lub uszkodzenie skry.
Czas trwania zabiegu jest ograniczony, a natenie prdu nie powinno przekracza tolerancji
skry.
Mechanizm dziaania skada si z:
leczniczego dziaania jonw,
oddziaywania na tkanki bieguna prdu stosowanego w zabiegu,
oddziaywania odruchowego na narzdy gbiej pooone.
11
Rys. 5. Kolejne czynnoci przy zabiegu jonoforezy [1].
Celem jonoforezy jest dostarczenie grnym warstwom naskrka substancji czynnych;

a) przy kationowych substancjach czynnych elektrod czynn jest anoda a przeciwelektrod
katoda, b) przy anionowych substancjach czynnych jest na odwrt elektrod czynn jest
katoda a przeciwelektrod anoda.
Kolejno czynnoci przed wykonaniem zabiegu jonoforezy:
przeprowadzi wywiad z klientk,
sprawdzi aparat przed zabiegiem,
sprawdzi wano leku,
klientka powinna zdj metalowe rzeczy,
oczyci i odtuci skr,
dobra odpowiednie elektrody,
uoy elektrody na podkadach (podkad lekowy bezporednio na skrze, na nim
ukadamy podkad poredni zwilony ciep wod, na nim ukadamy elektrod).
Elektrod czynn umieszczamy w miejscu gdzie chcemy wprowadzi lek, czy si j
w zalenoci od adunku jonu z biegunem dodatnim lub ujemnym. Elektrod biern
zamykajc obwd prdu ukada si podunie lub poprzecznie do elektrody czynnej. Czas
10-30.
Tabela 1. Leki stosowane do jonoforezy [2].
Nazwa leku
Chlorek wapnia
CaCl2
Biegun
wprowadzenia
anoda (+)
Dziaanie lecznicze
przyspiesza
regeneracj tkanki
nerwowej, dziaa
przeciwzapalnie,
odczulajco,
uszczelnia naczynia
krwionone,
resorpcyjne
Wskazanie
nerwice
naczyniowe,
uczulenia,
nerwoble, trdzik
rowaty,
odmroenia
12
Uwagi
Jodek potasu Kl
katoda ()
wywiera dziaanie
zmikczajce na
tkank czn
blizny, bliznowce,
zgrubienia
cznotkankowe,
zrosty
Kwas askorbinowy katoda ()

(witamina C)
uelastycznia cianki
naczy krwiononych,
wzmaga dziaanie cia
uodparniajcych
organizm, dziaa
przeciwzapalnie
NaHCO3 (soda
oczyszczona)
przeciwzapalne,
rozmikczajce,
bakteriobjcze
nerwice
naczyniowe,
trdzik pospolity,
trdzik rowaty,
odmroenia,
zwiotczenia skry,
przebarwienia
skry
ojotok, trdzik
pospolity
anoda (+)
jod moe
wywoywa
objawy zwizane
z kumulowaniem
si go w
organizmie,
powodowa
nadczynno
tarczycy
Sposb wykonania zabiegu jonoforezy na twarz.

1) przed zabiegiem pacjentka powinna zdj metalowe przedmioty;
2) wykona demakija twarzy. Pozostao mleczka usun tamponem namoczonym wod
mineraln lub roztworem soli fizjologicznej;
3) metoda stabilna:
pooy na oczy suche waciki. Skr twarzy przykry okadem (z gazikw lub
ligniny) nasczonym odpowiednim roztworem z ampuki;
na okad lekowy pooy warstw poredni ze zmoczonej wod destylowan ligniny
o gruboci ok. 3mm;
naoy mask do jonoforezy zwilon w wodzie destylowanej (przy zwilaniu
pamita o wyjciu elektrod). Maska powinna cile przylega do twarzy;
na przedramieniu lub barku pacjentki uoy elektrod biern zwilon w wodzie
(wilgotny podkad pod elektrod musi mie grubo min. 5mm, poniewa przy
cieszej warstwie moe nastpi poparzenie skry);
nastawi odpowiednie natenie prdu od 0,5mA do 1mA w zalenoci od
wraliwoci skry; czas trwania zabiegu powinien wynosi od 7 do 20 minut,
przeduany przy kolejnym zabiegu.
4) Metoda labilna:
na elektrod czynn naoy gaz lub wat nasczon odpowiedni ampuk; grubo
podkadu (po nasczeniu) powinna wynosi ok. 5mm;
elektrod biern umieci wg sposobu opisanego przy metodzie stabilnej;
czas trwania zabiegu powinien wynosi od 12 do 25 minut przy nateniu prdu od
0,5mA do 1mA w zalenoci od wraliwoci skry;
po zakoczeniu zabiegu jonoforezy i zdjciu okadw naley osuszy skr
chusteczk i wykona maseczk odpowiedni dla danej skry.
13
Rys. 6. Przykad wykonania zabiegu metod labilna [1].
Przed zabiegiem jonoforezy moemy zastosowa lamp Sollux lub masa.

Wskazania: rozszerzone naczynia wosowate, trdzik pospolity, rowaty, blizny,
zwiotczenie skry, grzybice (jony miedzi dziaaj cigajco, odkaajco), w celach
odywczych, odmadzajcych skr.
Przeciwwskazania: uczulenie na prd, metal w tkance, podwyszona temperatura, stany
ostre i ropne okoozbowe, ubytki skry, stany zapalne skry, poraenia, cia, uszkodzenie
skry, zaburzone czucie, uczulenie na lek.
Innym rodzajem zabiegu wykorzystujcym prd elektryczny jest saponifikacja. W zabiegu
tym nie dochodzi do wnikania produktu w skr, pozostaje on na powierzchni skry. Do
zabiegu s gotowe preparaty wodne, wglanowe, salicylowe lub zawierajce chlorek sodu,
rozpuszczalne w wodzie destylowanej.
W zabiegu wyrniamy 2 fazy:
I elektroliza sonej wody twarz i elektroda z gbki pokryta jest preparatem (np. son
wod NaCl). Prd elektryczny powoduje przemieszczanie si jonw. Jony sodu Na+
wdruj do elektrody ujemnej, jony chloru do anody wystpuje elektroliza
umoliwiajca drugi etap saponifikacja.
II saponifikacja sd NaOH wchodzi w reakcj z tuszczem (trjglicerydy), tworzy si
mydo i glicerol. Proces ten pozwala usun sebum oraz zmikczy stwardniae czubki
zaskrnikw.
Sposb wykonania zabiegu jak zabieg jonoforezy.
Celem zabiegu jest usunicie nadmiaru sebum. Moemy go zastosowa po masau
twarzy, po demakijau, lub jako peeling. Nadaje si do kadego rodzaju skry.
Elektroliza
Zabieg przy uyciu prdu staego. Pod wpywem prdu staego w tkankach zachodz
zjawiska elektrochemiczne. W zabiegu tym wprowadza si elektrolit do tkanek. W wyniku
reakcji elektrochemicznej w okolicy katody () wystpuje zasadowy odczyn (wystpuj jony
wodorotlenowe), wok anody wystpuje kwany odczyn (jony wodorowe H+).
W rodowisku kwanym (anoda) nastpuje cinanie biaek tkanki, w zasadowym (katoda)
dochodzi do uszkodzenia tkanki (martwica tkanki). Kosmetyczka moe wykona zabieg po
konsultacji z lekarzem. Do zabiegu potrzebne s 2 elektrody: pytkowa (elektroda bierna)
i elektroda czynna igowa.
Przy elektrodzie igowej jest przycisk, ktry umoliwia wczenie i wyczenie prdu.
Elektrod biern (+) umieszcza si na podkadzie wilgotnym w dostatecznej odlegoci od
elektrody czynnej.
Wskazania: brodawki, nadmierne owosienie, naczyniaki gwiadziste, rozszerzone
naczynia krwionone.
Przeciwwskazania: takie jak przy prdzie galwanicznym.
14
Elektrod czynn igow () po odkaeniu miejsca zabiegowego wkuwa si do podstawy

trzonu (brodawki, naczynia) tak, aby przechodzi przez jego szypuk. Nastpnie za pomoc
przycisku wcza si prd, stopniowo zwikszajc natenie. Natenie wynosi 1-2mA
w czasie 0,5-1. Przy maej brodawce jedno wkucie wystarczy. Przy duej trzeba wkuwa
si kilkakrotnie z rnych kierunkw. Do zamykania wiata naczynia krwiononego
elektrod czynn jest anoda (+), elektrod biern katoda. Natenie 0,5-1mA.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.

W jakich zabiegach wykorzystujemy prd stay?
Jakie zjawiska zachodz w tkance pod wpywem prdu staego?
Jakich elektrod uywa si do zabiegu galwanizacji i jonoforezy?
Jakie znasz rodzaje galwanizacji?
Jakich zwizkw chemicznych uywamy do jonoforezy?
Jakie s wskazania i przeciwwskazania do zabiegu galwanizacji i jonoforezy?
4.1.3. wiczenia
wiczenie 1
Wykonaj zabieg galwanizacji na twarz metod labiln.
Sposb wykonania wiczenia
Aby wykona wiczenie, powiniene:
zapozna si z materiaem nauczania,
przygotowa stanowisko pracy,
przygotowa aparat do zabiegu,
przygotowa klientk do zabiegu (wykona demakija, usun metal z pola
zabiegowego),
5) wykona zabieg zgodnie z instrukcj, z zasadami, przepisami BHP,
6) wyczy aparat, sprztn stanowisko pracy.
1)
2)
3)
4)
Wyposaenie stanowiska pracy:

aparat do galwanizacji,
elektroda grzybkowa,
elektroda waeczkowa,
gaza,
wata,
mleczko do demakijau,
stolik na aparat,
pareo,
opaska,
waciki.
wiczenie 2
Wykonaj zabieg jonoforezy z witamin C.
15

przygotowa aparat do zabiegu (sprawdzi dziaanie),
przygotowa lek do zbiegu, dobra odpowiedni metod zabiegu,
przygotowa pacjentk do zabiegu:
wykona demakija,
naoy podkad z lekiem (bezporedni),
naoy podkad poredni (mask z elektrodami do jonoforezy),
dobra odpowiedni biegun prdu (+), na oczy naoy waciki,
przymocowa elektrod biern () z podkadem na przedramieniu pacjentki,
wczy aparat, dobra dawk zabiegu zgodnie z zasadami.
6) wykona zabieg zgodnie ze wskazaniami i przeciwwskazaniami oraz przepisami BHP,
7) po zabiegu wyczy aparat, sprztn stanowisko pracy.
1)
2)
3)
4)
5)

stolik pod aparat,
stolik podrczny,
aparat do jonoforezy,
elektrody,
witamina C,
waciki,
gaza,
maska do jonoforezy,
pareo,
opaska.

Czy potrafisz:
Tak
1) omwi dziaanie prdu na tkanki?
2) zastosowa odpowiedni metod galwanizacji
w zalenoci od celu i okolicy zabiegu?
3) omwi i wykona zabieg jonoforezy na twarz?
4) scharakteryzowa zabieg jonoforezy?
16
Nie
4.2.
Prdy maej czstotliwoci

Do prdw maej czstotliwoci zalicza si prdy zoone z impulsw elektrycznych
o rnym ksztacie impulsw i czstotliwoci od 0,5-500Hz. Powstaj na podou
przerywanego prdu staego. Prdy te maj bodcowe dziaanie na tkanki, przewanie na
minie.
Prdy impulsowe maej czstotliwoci mona podzieli na:
prdy prostoktne zoone s z impulsw prostoktnych,
prdy trjktne, tzw. eksponencjalne, skadaj si z impulsw trjktnych, odmian tego
prdu jest prd trapezowy,
prdy, ktre powstaj w wyniku prostowania prdu sinusoidalnego, skadaj si
z impulsw stanowicych powki sinusoidy.
W prdach impulsowych maej czstotliwoci s okrelane parametry:
czas trwania impulsu w ms (timp);
czas trwania natenia w impulsie w ms (tn);
czas opadania natenia w impulsie w ms (to);
amplituda natenia impulsu w mA (is);
czstotliwo impulsw (f), ktry wyraa si liczb impulsw wystpujcych w czasie 1s
lub 1 albo czasu powtarzania T (w ms). Czas powtarzania jest rwny sumie czasu trwania
impulsu + czas przerwy
Rys. 7. Parametry impulsw: timp czas trwania impulsu, tp czas przerwy midzy impulsami,
tn czas narastania natenia, to czas opadania natenia, is warto szczytowa natenia. [3].
17
Dziaanie bodcowe prdu impulsowego maej czstotliwoci zaley od ksztatu impulsu,

amplitudy i czstotliwoci.
Ksztat impulsw
Rys. 8. Ksztat impulsw [4].
Impulsy prostoktne
Cech charakterystyczn impulsw prostoktnych jest bardzo krtki czas narastania
(bliski zera, nastpnie jest przepyw prdu o staym nateniu i szybki spadek natenia). Prd
ten wykorzystuje si do zabiegu elektrostymulacji mini i nerww oraz w diagnostyce.
Szybka zmiana natenia wykorzystywana jest do pobudzania mini nie wykazujcych
zaburze, czyli mini zdrowych lub nieznacznie uszkodzonych.
Impulsy trjktne
Cech charakterystyczn jest powolne narastanie natenia i opadania prdu. Natenie
osiga warto szczytow wzrastajc wykadniczo, a nastpnie obnia si do wartoci
zerowej.
Rys. 9. Parametry impulsw

(czas impulsu, warto amplitudy) [3].
18
Parametry impulsw (czas impulsu, warto amplitudy) i czas przerwy midzy impulsami
mog by regulowane. Zasadnicz waciwoci tych prdw jest zdolno wywoywania
skurczu minia, gdy wykazuje on odczyn zwyrodnienia i nie jest pobudliwy na bodce prdu
staego i faradycznego. Waciwo ta zaley od powolnie narastajcego natenia prdu
w impulsie trjktnym oraz od moliwoci dostosowania czasu impulsu do stanu
pobudliwoci minia. Im wiksze uszkodzenie ukadu nerwowo-miniowego, tym duszy
musi by czas impulsu i czas przerwy midzy impulsami.
Impulsy eksponencjonalne maj zastosowanie w diagnostyce i elektrostymulacji mini
czciowo lub cakowicie zwyrodniaych. W miniach zdrowych impuls prostoktny
wywouje silny skurcz mini (natenie wzrasta szybko). W impulsie trjktnym sia skurczu
minia zdrowego sabnie, poniewa minie zdrowe maj zdolno akomodacji
(przystosowania si) do powolnie narastajcego natenia prdu. Dziaanie impulsw
trjktnych na minie odnerwione ma charakter wybirczy. Receptory nerww czuciowych
maj zdolno przystosowania si do impulsw trjktnych, dziki temu zabiegi wykonywane
impulsami trjktnymi s prawie bezbolesne. Prdem tym mona oddziaywa na minie
gadkie, poraone wiotko minie prkowane, ktre maj zdolno akomodacji.
Stosuje si prdy impulsowe o maej czstotliwoci, ze zmiennym czasem narastania i czasem
trwania, zmiennym nateniem impulsu oraz zmienn dugoci przerw midzy impulsami
lub grup impulsw.
Rodzaje prdw maej czstotliwoci:
prd impulsowy skadajcy si z pakietu po 10 impulsw o czasie trwania krtszym od
1ms, z dug przerw,
prdy impulsowe z modulowan amplitud skada si z serii impulsw prostoktnych
o stopniowo narastajcej i zmniejszajcej si amplitudzie. Pakiet zoony z takich
impulsw ma ksztat regularnej lub znieksztaconej sinusoidy,
prdy impulsowe z modulowan czstotliwoci impulsw (serie impulsw
prostoktnych),
prdy impulsowe z modulowan czstotliwoci i amplitud impulsw prostoktnych,
prdy sinusoidalne z modulowan amplitud,
prdy wysokonapiciowe krtki impulsy (poniej 100ms) i ksztacie zblionym do
prostoktnego. Czstotliwo 50-106Hz. Maj sabe dziaanie czuciowe. Stosowane s do
rozlunienia napitych mini.. Czstotliwo do 10Hz rozlunia minie, wiksza do
80Hz dziaa tonizujco na minie, powyej 100Hz przeciwblowo.
Prd faradyczny prd zmienny o czstotliwoci 50-100 Hz. Skada si z impulsw
dodatnich i ujemnych rnicych si midzy sob ksztatem i wielkoci. Prd ten nie moe
by dokadnie okrelony, zmierzony oraz powtrzony. Bodcowo dziaaj tylko dodatnie
wychylenia przebiegu prdu faradycznego. Na prd ten reaguj tylko minie zdrowe,
nieznacznie uszkodzone. Powoduje rozszerzenie naczy krwiononych.
Prd neofaradyczny odmiana prdu faradycznyego o dodatnich impulsach i ksztacie
ostrych trjktw. Czas trwania 1ms, czas przerwy 20ms. Czstotliwo 50Hz. Mona
regulowa wysoko amplitudy. Ma zastosowanie w elektrostymulacji.
Zabieg wykorzystujcy prd impulsowy nazywa si elektrostymulacj. W zabiegu
elektrostymulacji dochodzi do skurczu mini w wyniku dziaania prdw impulsowych.
Skurcz mini uzyskuje si dranic bezporednio misie, nerw zaopatrujcy misie lub
zakoczenia nerwu ruchowego w miniu w tzw. punkcie motorycznym. Wyrnia si punkty
motoryczne minia i nerwu. Punkt motoryczny nerwu (punkt poredni) odpowiada miejscu
na skrze, w ktrym nerw znajduje si najbliej jej powierzchni. Punkt motoryczny minia
(punkt bezporedni) miejsce, w ktrym nerw wnika do minia. Minie due maj kilka
19
punktw motorycznych. Przy wykonywaniu zabiegu elektrostymulacji niezbdna jest

znajomo topograficzna punktw motorycznych.
Wyrnia si elektrostumulacj czynn (jednobiegunow), elektrostymulacj dwuelektrodow
(dwubiegunow).
Elektrostymulacja elektrod czynn w metodzie tej nerw lub misie pobudza si
elektrod czynn (katod) i jest ona mniejsza od elektrody biernej.
Elektrostymulacja dwuelektrodowa polega na uoeniu dwch elektrod (o jednakowej
wielkoci) w pobliu przyczepw minia (przejcie minia w cigno). Metod t stosuje
si przy miniach odnerwionych, ale take przy miniach zdrowych w celu pobudzenia ich
do skurczu. Biegun ujemny (katoda) uoona jest zawsze obwodowo.
Dziaanie biologiczne:
uwalnianie szkodliwych produktw przemiany materii,
udranianie naczy limfatycznych (poprzez skurcz mini),
pobudzenie wymiany metabolicznej,
wzrost aktywnoci biologicznej komrek,
redukcja stwardnie w tkance podskrnej,
poprawia si krenie.
W kosmetyce elektrostymulacj stosuje si w celu:
zmniejszenia obwodw ciaa (poprawa proporcji figury),
redukcji cellulitu,
regeneracji tkanek,
relaksacji,
ujdrniania i uelastyczniania skry mini, zmniejszenia rozstpw,
zwikszenie siy i wytrzymaoci misni,
podniesienie lub obnienie tonusu miniowego,
zmniejszenie obrzkw.
Prdy maej czstotliwoci prdy diadynamiczne (Bernarda)
Mechanizm dziaania:
bezporednie hamowanie czucia blu i podniesienie progu pobudliwoci zakocze
czuciowych nerww dziaanie przeciwblowe,
podranienie wkien nerwowych ukadu wegetatywnego, stymulacja procesw
troficznych, zwikszenie metabolizmu tkankowego, lepsze ukrwienie tkanek.
W mechanizmie dziaania prdw DD (diadynamicznych) wyrnia si okresy:
dynamogeni natychmiastow (efekt natychmiastowy: odczucie wibracji, skurczw
mini).
inhibicj (zahamowanie) pierwotn zniesienie blu.
inhibicj wtrn objaw przyzwyczajenia (niekorzystny).
Rozrnia si prdy diadynamiczne:
MF czstotliwo 50Hz, czas impulsu 10ms, czas przerwy 10ms;
DF czstotliwo 100Hz, czas trwania impulsu 10ms;
CP powstaje w wyniku okresowej zmiany prdw DF i MF, czas przepywu kadego z nich
wynosi 1 s;
LP czas trwania modulacji wraz z przerw wynosi 12-16s;
RS jest to przerywany prd MF, czas trwania przepywu prdu 1s, czas przerwy 1s;
MM jest to prd MF o amplitudzie impulsu modulowanego, ksztat modulacji stanowi
powk sinusoidy, czas modulacji i przerwy wynosi 1s.
Prd RS i MM su do stymulacji mini zdrowych lekko osabionych.
20
Rys. 10
Prdy diadynamiczne:
A DF;
B MF;
C CP;
D LP;
E RS;
F MM.
[3].
Dziaanie prdw DD:

przeciwblowe (podwyszenie progu odczuwania blu) wydzielaj si endorfiny,
rozszerzenie naczy krwiononych, lepsze ukrwienie tkanek powoduje zwikszenie
przewodnictwa elektrycznego,
usprawnienie procesw odywczych i przemiany materii,
wpyw na minie szkieletowe, prd DF obnia napicie miniowe, MF wzmaga
napicie miniowe, naprzemienne wystpowanie prdw CP i LP powoduje
gimnastyk mini co daje due przekrwienie i obnienie napicia.
W kosmetyce pielgnacyjnej stosuje si prdy DF, MF, CP, LP na zmian dla poprawy
warunkw odywczych. Przy dziaaniu przeciwblowym stosuje si prdy DF 2, CP 3,
LP 3. Wskazania: zmiany skrne w postaci widu, odmroenia, zmiany pourazowe,
zaburzenia ukrwienia obwodowego.

1. Jakie s rodzaje prdw maej czstotliwoci?
2. Jakie s wskazania do stosowania prdw o impulsach prostoktnych, trjktnych
i prdw faradycznych?
3. Jakie metody elektrostymulacji stosuje si w fizykoterapii?
4. Jakie s wskazania do elektrostymulacji w kosmetyce?
5. Jakie s rodzaje prdw diadynamicznych?
6. Jakie s wskazania do prdw diadynamicznych?
21
4.2.3. wiczenia
wiczenie 1
Wykonaj zabieg elektrostymulacji na brzuch.
przygotowa stanowisko pracy zgodnie z przepisami BHP,
przygotowa aparat do zabiegu (sprawdzi czy jest sprawny, przygotowa elektrody),
przygotowa klientk do zabiegu (uoy klientk wygodnie, aby minie byy
rozlunione do zabiegu, odtuci skr),
5) uoy elektrody (zgodnie z uoeniem wkien miniowych), podczy przewody do
elektrod,
6) podczy aparat do prdu, dobra odpowiednie parametry zabiegu, stopniowo zwiksza
intensywno zabiegu do momentu a skurcz bdzie wyrany,
7) po zabiegu wyczy aparat, odczy elektrody, sprztn stanowisko pracy.
1)
2)
3)
4)

stolik,
aparat do elektrostymulacji,
elektrody,
waciki,
rodki odtuszczajce,
przecierada,
leanka,
opaski.
wiczenie 2
Dokocz zdania.
1. Do zabiegu elektrostymulacji wykorzystuje si prdy ...................................................
...........................................................................................................................................
2. Nazwij ponisze prdy ....................................................................................................
22
3. Punkt motoryczny nerwu znajduje si ...........................................................................,

punkt motoryczny minia jest ........................................................................................
4. Okrel parametry impulsu prostoktnego.
mA
t
5. W dziaaniu prdw diadynamicznych wyrnia si okresy:
a.
b.
c.
6. Wymie rodzaje prdw diadynamicznych ....................................................................
...........................................................................................................................................
7. Prdy RS, MM su do .................................................................................................
...........................................................................................................................................
1)
2)
3)
4)

wybra z tekstu odpowiednie treci,
uzupeni zdania, podpisa i opisa rysunki,
porwna warianty odpowiedzi z odpowiedziami kolegw.

materia nauczania,
karty do wypenienia.

Czy potrafisz:
TAK
1) omwi dziaanie prdw niskiej czstotliwoci?
2) scharakteryzowa poszczeglne prdy niskiej czstotliwoci?
3) rozrni prdy maej czstotliwoci?
4) omwi wskazania i przeciwwskazania do zabiegw prdami
maej czstotliwoci?
23
NIE
4.3.
Prdy redniej czstotliwoci

Do prdw redniej czstotliwoci zaliczamy prdy interferencyjne (zwane prdami
Nemeca). Prdem redniej czstotliwoci nazywa si prd o czstotliwoci ok. 4000Hz np.
3900 - 4000Hz lub 4000 - 4100Hz. Prd redniej czstotliwoci powstaje w wyniku
interferencji w tkankach dwch prdw redniej czstotliwoci rnicych si midzy sob
czstotliwoci w zakresie od 0 do 100Hz. Interferencje uzyskuje si przez zastosowanie
dwch niezalenych obwodw, przy uyciu dwch par elektrod, ktre ukada si na miejscu
zabiegowym w taki sposb, aby interferencja zachodzia w gbi tkanek, w miejscu
chorobowym (obwody si krzyuj). Prdy interferencyjne nie powstaj pod elektrodami lecz
wewntrz tkanek. W wyniku interferencji w tkankach powstaje bodziec leczniczy, ktrego
czstotliwo mieci si w granicach maej czstotliwoci (0-100Hz). Impulsy maej
czstotliwoci maj dziaanie bodcowe.
Dziaanie biologiczne prdw interferencyjnych polega na:
dziaaniu przeciwblowym,
powoduj rozszerzenie naczy krwiononych, poprawiaj krenie obwodowe,
poprawiaj odywianie tkanek,
pobudzaj minie do skurczu,
zmniejszaj napicie nerww wspczulnych.
Czstotliwoci prdw interferencyjnych:
0-10 Hz powoduje skurcz mini;
25-50 Hz pobudza krenie obwodowe;
50-100 Hz efekt przeciwblowy, przekrwienny, rozluniajcy minie;
90-100 Hz dziaanie przeciwblowe, przekrwiennie;
0-100 Hz dziaanie wszystkich zakresw.
Metody prdw interferencyjnych:
statyczna,
dynamiczna.
Zabieg wykonuje si 4 elektrodami paskimi (wglowymi). Elektrody do zabiegu
ukadamy tak, aby obwody krzyoway si. Stosuje si take elektrody gumowe
podcinieniowe ssce.
Metoda dynamiczna dynamiczne pole uzyskuje si poprzez zmian natenia prdw,
oglna warto natenia musi by staa. Czas zabiegu 15 seria 10 zabiegw.
Wskazania: zaniki miniowe z nieczynnoci, zaniki miniowe, odruchowe zwikszone
napicie miniowe, pourazowe, pooperacyjne zaburzenia czynnoci mini, zaburzenia
ukrwienia.
W kosmetyce prdy interferencyjne stosuje si w celu:
stymulacji mini twarzy,
wzmocnienia mini prostych brzucha,
wygadzenia zmarszczek twarzy,
tonizacji mini twarzy,
miejscowego usuwania tkanki tuszczowej,
poprawienia krenia krwi,
usuwania zmczenia (kwasu mlekowego).
Przeciwwskazania: ostre stany zapalne, zapalenie ttnic, y, ylaki, zakrzepy, czyraki,
ostre stany zapalne brzucha, jelit, stwardnienie rozsiane, parkinsonizm, rozrusznik serca,
zespolenia metalowe.
24
Prdy redniej czstotliwoci z zewntrznie modulowan amplitud

Modulacja czstotliwoci i amplitudy zachodzi w aparacie a nie wewntrz tkanek. Na
czstotliwoci 8kHz naoona jest obwiednia prdu maej czstotliwoci o zmodulowanej
amplitudzie. Dziaanie prdu wystpuje pod elektrodami. Zabiegiem mona obj wiksz
powierzchni ciaa (przy 4 elektrodach zabieg dwukanaowy). Zabieg mona wykona przy
pomocy jednego lub 2 kanaw.
Wykorzystujc krtkie impulsy prdu zmiennego o zmodulowanej amplitudzie pobudza
si ukad nerwowo-miniowy. Prdy te mona wykorzystywa z komponentem prdu
galwanicznego do lepszego ukrwienia tkanek i dziaa przeciwblowo.
Prdy Kotza (rosyjska stymulacja) jest to metoda treningu miniowego, powoduje
zwikszenie siy miniowej przez elektroneurominiow stymulacj przerywanym prdem
zmiennym o czstotliwoci 2500Hz zmodulowanym do 50Hz. Czas trwania impulsu 10ms,
z czego na pobudzenie nerww ruchowych przypada 0,2ms. Przerwa po skurczu 50s.
Wskazania: dysfunkcja mini, zaniki miniowe z nieczynnoci, zaburzenia unerwienia mini.
Przeciwwskazania: implanty metalowe, rozrusznik serca, uszkodzenie skry, zakrzepy,
ylaki, zapalenia naczy.

1.
2.
3.
4.

Jakie znasz rodzaje prdw redniej czstotliwoci?
Jakie jest dziaanie prdw interferencyjnych?
W jakim celu stosuje si prdy interferencyjne w kosmetyce?
Jakie prdy wykorzystuj komponent galwaniczny?
4.3.3. wiczenia
wiczenie 1
Dokocz zdania.
1. Prdy interferencyjne powstaj z ....................................................................................
i w wyniku interferencji maj czstotliwo ....................................................................
2. Prdy o zakresie czstotliwoci .............................................. powoduj skurcz mini.
3. W kosmetyce prdy interferencyjne stosuje si w celu ..................................................
...........................................................................................................................................
4. W prdach redniej czstotliwoci z zewntrznie modulowan amplitud dziaanie prdu
wystpuje ...............................................................................................................
5. Prdy Kotza su do .......................................................................................................
1)
2)
3)
4)

uzupeni zdania,
porwna odpowiedzi swoje z odpowiedziami kolegw.

materia nauczania,
karty do uzupenienia.
25
wiczenie 2
Uzupenij tabel.
Rodzaj prdu
Wskazania
Przeciwwskazania
Prdy interferencyjne Nemeca

Prdy Kotza
1)
2)
3)
4)

wybra z puzzli prawidowe odpowiedzi,
uzupeni tabel,
porwna warianty odpowiedzi z wariantami odpowiedzi kolegw.
Warianty odpowiedzi puzzle: zaniki miniowe z nieczynnoci, ostre stany zapalne,

zwikszone napicie miniowe, rozrusznik serca, zapalenie y, ttnic, zaburzenia czynnoci
spowodowane zmianami pourazowymi, zaburzenia ukrwienia mini, uszkodzenia skry,
osabienie mini z nieczynnoci, zaburzenia ukrwienia obwodowego, implanty metalowe.

Czy potrafisz:
TAK
1) scharakteryzowa prdy Nemeca?
2) omwi cel zabiegu prdami interferencyjnymi?
3) wymieni i omwi czstotliwoci prdw interferencyjnych?
4) scharakteryzowa prdy Kotza?
5) omwi wskazania i przeciwwskazania do prdw redniej
czstotliwoci?
26
NIE
4.4.
Prdy wielkiej czstotliwoci

Zasadnicz cech prdw wielkiej czstotliwoci jest wytwarzanie w tkankach ciepa.
Prdy wielkiej czstotliwoci okrela si podajc dugo fali w metrach lub czstotliwo.
Do zabiegw wykorzystujcych prdy wielkiej czstotliwoci zaliczamy:
prdy dArsonwala (dugo fali 1000-600m, czstotliwo 300-500kHz),
diatermi dugofalow,
diatermi krtkofalow,
diatermi mikrofalow.
Wpyw pola magnetycznego na tkanki ustroju
Leczenie polem magnetycznym wielkiej czstotliwoci polega na wytwarzaniu w tkankach
ciepa (gbokie przegrzanie).
Drgania wielkiej czstotliwoci oddziauj na ustrj jako:
prd wielkiej czstotliwoci pyncy przez tkank w momencie wczenia w obwd

wytwarzajcy fale elektromagnetyczne wielkiej czstotliwoci;
pole elektryczne wielkiej czstotliwoci midzy okadkami kondensatora;
pole magnetyczne wielkiej czstotliwoci, oddziaujce na tkanki umieszczone

wewntrz zwojnicy.
Prdy wielkiej czstotliwoci w granicach 1-5MHz znajduj zastosowanie w diatermii
chirurgicznej (ok. epilacji, zamykanie naczynek krwiononych). Jeeli tkanki ustroju wczy
si bezporednio w aparat wytwarzajcy drgania elektromagnetyczne wielkiej czstotliwoci,
to przez tkanki popynie prd elektryczny wielkiej czstotliwoci. W wyniku przepywu prdu
w tkance powstaje ciepo. Mechanizm wytwarzania ciepa polega na drganiach jonw wok
ich redniego pooenia oscylacji. W wyniku ruchu jonw dochodzi do zderzenia si ich
i wytwarzania ciepa. Ilo ciepa powstajca w tkankach zaley od:
waciwoci dialektrycznych elektrolitw i struktur tkankowych;
przewodnictwa jonowego elektrolitw.
Dialektryki s ciaami nie przewodzcymi prdu ciaa nie majce swobodnych adunkw
elektrycznych. W zalenoci od czsteczek z jakich dialektryki s zbudowane dziel si na:
dipolowe majce pewn polaryzacj;
niedipolowe bez polaryzacji.
Pod wpywem pola elektrycznego dochodzi do przesunicia adunku w atomach
i czsteczkach; zjawisko to nazywamy polaryzacj. Wyrnia si:
polaryzacj elektronow polega na przesuniciu powoki elektronowej w stosunku do
jdra;
polaryzacj jonow polega na przesuniciu w polu elektrycznym jonw dodatnich
w jednym kierunku, jonw ujemnych w drugim kierunku;
polaryzacj orientaln polega na zmianie orientacji przestrzennej czsteczek
i niesymetrycznym rozkadzie adunkw dodatnich i ujemnych tzw. dipoli.
Kada zmiana pola elektrycznego powoduje zmian polaryzacji dialektryku. Dochodzi do
uporzdkowania dipoli, nastpuj:
ruchy wahadowe, obrotowe, polaryzacja atomw i czsteczek;
zmiany orientacji przestrzennej.
Przy porzdkowaniu dipoli dochodzi do strat energii w postaci wydzielajcego ciepa.
W dialektrykach tkanek w wyniku dziaania zmiennego pola elektrycznego wielkiej
czstotliwoci powstaj zmiany jonowe w takt zmian kierunku i natenia prdu przesunicia.
27
W tkankach zawierajcych du ilo elektrolitw tworzenie si ciepa pod wpywem pola

elektrycznego wielkiej czstotliwoci bdzie wiksza ni w tkankach o maej zawartoci
elektrolitw. Pole magnetyczne wielkiej czstotliwoci wykorzystuje si w zabiegach
diatermii krtkofalowej, uywajc do zabiegu specjalnych elektrod kablowych lub
zwojnicowych metoda indukcyjna (induktometria). Metoda ta polega na oddziaywaniu na
tkanki ustroju prdw wielkiej czstotliwoci. W cewce podczonej do obwodu generatora
drga elektromagnetycznych pynie prd elektryczny wielkiej czstotliwoci, ktry indukuje
dziaajce na tkanki pole magnetyczne wielkiej czstotliwoci. Natenie pola i kierunek
ulegaj zmianie w takt zmian pyncego w zwojnicy prdu. Zmiany napicia wywouj
w tkankach przepyw prdw indukowanych zwanych prdami wirowymi. Powoduj one
w tkankach dobrze przewodzcych (z du iloci elektrolitw) oscylacj jonw wok ich
pooe w wyniku ktrych nastpuje wydzielanie ciepa.
W metodzie tej minie i naczynia krwionone ogrzewaj si szybciej ni tkanka
tuszczowa i skra.
Prd dArsonwala
Jest to prd o gasncym przebiegu fali i krtkim czasie jego trwania, po ktrym wystpuje
ok. 500 razy dusza przerwa. Zabieg nazywamy darsonwalizacj.
Dziaanie biologiczne polega na wytwarzaniu niewielkiej iloci ciepa w tkankach. Prdy
dArsonwala oddziauj na zakoczenia nerww wegetatywnych co powoduje zmian
czynnoci naczy krwiononych skry, podranienie nerww czuciowych skry. Stosuje si
zabiegi oglne i miejscowe.
Zabieg oglny ma dziaanie wyciszajce, uspokajajce, stosowany jest w bezsennoci
spowodowanej zaburzeniami wegetatywnymi, przy stanach wyczerpania nerwowego, nerwicy
wegetatywnej.
Zabieg wykonuje si przy uyciu duego solenoidu, zoonego z 30 zwojw drutu
miedziowego, wewntrz ktrego umieszcza si pacjentk. Czas zabiegu: pierwsze zabiegi 5,
nastpne 15. Wykonuje si co 2-gi dzie, seria 15 zabiegw.
Zabiegi miejscowe.
Wykonuje si przy uyciu specjalnych elektrod kondensatorowych, elektrod prniowych
w rnym ksztacie. Maj ksztat grzybkw, obracajcych si waeczkw, ukw, grzebieni.
elektroda grzybkowa
elektroda grzebieniowa
elektroda prtowa
Rys. 11. Elektrody [1].
28
elektroda do karku i szyi
elektroda waeczkowa
Rys. 12. Elektrody [1].
W wyniku jonizacji powietrza wok elektrody wydziela si ozon, ktry dziaa

bakteriobjczo i dezynfekujco. Elektrody szklane wypenione s gazem szlachetnym,
wieccym jasnofioletowo. We wntrzu elektrody szklanej wtopiona jest elektroda metalowa.
Elektrody w zetkniciu ze skr powoduj iskrzenie.
Sposb wykonania zabiegu:
elektrody przesuwa si po powierzchni skry;
elektrody przemieszczaj si w maej odlegoci od skry (wystpuj wyadowania
elektryczne tzw. ciemne wyadowania);
elektrody przemieszcza si w wikszej odlegoci od skry (wystpuj wyadowania
w postaci iskier midzy skr a elektrod).
Zabieg wykonuje si na skr czyst i such. Przed kadym uyciem elektrody powinny by
zdezynfekowane i suche.
Rys. 11. Zabieg z wykorzystaniem elektrod [1]
Dziaanie:
pobudzanie ukadu naczyniowego skry;
dranice na zakoczenia nerww czuciowych;
hamujce wydzielanie gruczow ojowych skry.
Wskazania: ojotok skry gowy, plecw, trdzik pospolity, odmroenia, ysienie ojotokowe
i plackowate.
Wskazania w kosmetyce pielgnacyjnej: cera tusta (seria zbiegw), cera mieszana, po
mechanicznym oczyszczaniu skry jako zabieg jednorazowy.
29
Diatermia krtkofalowa
W diatermii krtkofalowej nastpuje przegrzanie tkanek pod wpywem pola elektrycznego
lub pola magnetycznego wielkiej czstotliwoci.
Wyrnia si metody:
kondensatorow;
indukcyjn.
Metoda kondensatorowa przegrzanie tkanek nastpuje midzy dwoma okadkami
kondensatora, ktrymi s 2 elektrody poczone za pomoc przewodw z aparatem do
diatermii krtkofalowej. Uywane s elektrody kondensatorowe: sztywne, mikkie,
specjalnego ksztatu.
Elektroda kondensatorowa sztywna skada si z:
metalowej pyty elektrodowej (okadka kondensatora);
obudowy szklanej.
Elektrody kondensatorowe mikkie zbudowane s z metalowej pyty lub siatki pokrytej z obu
stron materiaem izolacyjnym. Zewntrzn warstw stanowi filc lub guma. Ksztat jest
prostoktny o rnej wielkoci. Elektrod mikkich uywa si do zabiegw okolic o nierwnej
powierzchni ciaa, oraz do przegrzewania duych powierzchni. Odpowiedni odlego od
skry uzyskuje si przez podoenie pod elektrody mikkich podkadek z filcu. Mocuje si je
przy pomocy woreczka z piaskiem lub opaski elastycznej lub gumowej.
Elektrody kondensatorowe specjalne uywa si do wykonywania zabiegw specjalnych np.
zabiegw w okolicy dou pachowego, nawietla czyrakw, czy zabiegw ginekologicznych.
Rys. 12. Elektrody kondensatorowe sztywne i mikkie [3].
Rys. 13. Elektrody kondensatorowe specjalne

[3].
Rys. 14. Ukad linii si w przypadku maej odlegoci midzy elektrodami

kondensatorowymi (wg Dalicho) [3].
Na ilo ciepa wytwarzanego w tkankach maj wpyw:

rozmiar elektrod,
odlego elektrod od tkanek,
wzajemne ich uoenie,
30
uksztatowanie powierzchni przegrzewanej,

rodzaj dialektryka znajdujcego si midzy elektrodami a skr.
Pole elektryczne wystpujce midzy pytkami kondensatora jest jednakowe, gdy
odlego midzy elektrodami jest maa w stosunku do wielkoci elektrod. Zazwyczaj
wielko elektrod jest mniejsza od obiektu przegrzewanego. Due, rwnej wielkoci
elektrody umieszczone w takiej samej odlegoci od tkanek daj rwnomierny rozkad
natenia. Elektroda umieszczona bliej tkanki spenia rol elektrody czynnej (skupiajcej
linie si pola elektrycznego), elektroda oddalona powoduje rozproszenie si, jest elektrod
biern.
Uycie dwch elektrod rwnej wielkoci (mniejszych od powierzchni zabiegowej)
i umieszczonych w znacznej odlegoci od obiektu przegrzewanego, powoduje rozproszenie
si pola elektrycznego, co daje sabe przegrzanie. Zastosowanie 2 elektrod duych oddalonych
na pewn odlego od tkanek daje gbokie i rwnomierne przegrzanie. Natomiast zblienie
elektrod do obiektu daje silne przegrzanie tkanek powierzchniowych. Najlepsze przegrzanie
tkanek wystpuje przy duych elektrodach rwnych, oddalonych na odpowiedni odlego
od powierzchni tkanek, dochodzi wtedy do rwnomiernego przegrzania.
Przy zastosowaniu 2 elektrod o rnej wielkoci powoduje skupienie si pola
elektrycznego na mniejszej elektrodzie, czyli jest ona elektrod czynn, druga elektroda
rozprasza linie pola elektrycznego i jest elektrod biern. Wiksze przegrzanie tkanek jest pod
elektrod czynn.
Linie si pola elektrycznego zostaj rozproszone w metodzie jednobiegunowej, uywa si
do zabiegu jednej elektrody. Druga pozostaje na wysigniku i skierowana w kierunku aparatu.
Jeeli elektroda czynna bdzie w odlegoci 2-4 cm od tkanki to nastpi przegrzanie tkanek
powierzchniowych. Zagszczenie linii si pola elektrycznego powstaje na wszystkich
nierwnych powierzchniach, co moe przyczyni si do termicznego uszkodzenia tkanek
efekt szczytowy (niekorzystny). Aby nie dopuci do tego efektu naley zwikszy odlego
elektrod od tkanki i ustawi je rwnolegle. Znaczne zagszczenie si pola elektrycznego
wystpuje w miejscach dotyku dwch powierzchni (np. kolana), w miejscach styku moe
nastpi oparzenie. W celu uniknicia poparzenia, te miejsca rozdziela si warstw filcu.
Zagszczenie si pola elektrycznego wystpuje rwnie na metalach umieszczonych w polu
elektrycznym (np. zespolenie metalowe koci). Dlatego przed zabiegiem trzeba usun
metalowe rzeczy (klamry, kolczyki, piercionki, zegarki). Wilgotna odzie, opatrunki z maci,
rany, krostki doprowadzaj take do zagszczenia linii si pola elektrycznego. Metal
w tkankach jest przeciwwskazaniem do zabiegu diatermii.
Metoda indukcyjna dziaanie zachodzi tylko wtedy, gdy obiekt przegrzewania jest
wewntrz zwojnicy. Przy tej metodzie stosuje si elektrod kablow lub elektrod indukcyjn,
tzw. monod lub minod. W metodzie indukcyjnej najlepiej przegrzewaj si naczynia
krwionone, minie; najmniej przegrzewa si skra i tkanka tuszczowa.
Dawkowanie zabiegu.
Dawk okrela si biorc pod uwag czynniki:
czas trwania zabiegu,
odczuwanie ciepa przez pacjenta,
rodzaj i umiejscowienie zmian chorobowych,
reakcje pacjenta w czasie zabiegu.
Praktycznie dawk okrela si na podstawie odczuwania ciepa przez pacjenta.
Stosuje si dawki:
I atermiczn poniej granicy odczuwania ciepa;
II oligotermiczn lekkie odczuwanie ciepa;
III termiczn wyrane, przyjemne ciepo;
IV hipertermiczn intensywne odczuwanie ciepa, bez nieprzyjemnych, bolesnych odczu.
31
Oglnie obowizuje zasada, e w okresie ostrym lub podostrym choroby stosuje si dawk I
i II, w przewlekych stanach dawk III lub IV. Czas zabiegu 5-20 w zalenoci od wskaza
i zastosowanej dawki. Jeeli w czasie leczenia wystpuj objawy przedawkowania (ble
gowy, wzmoone dolegliwoci blowe, podwyszona temperatura) naley przerwa kuracj.
Dziaanie diatermii. Rnica midzy metodami ciepoleczniczymi a diatermi polega na tym,
e w diatermii ciepo wytwarza si wewntrz tkanek, jest to ciepo endogenne, w innych
zabiegach wystpuje ciepo egzogenne (dostarczone z zewntrz).
Dziaanie:
rozszerzenie naczy krwiononych, zwikszenie ich przepuszczalnoci,
przyspieszenie przemiany materii w komrkach,
obnienie pobudliwoci nerwowo-miniowej,
przyspieszenie procesw wchaniania tkankowego (obrzkw),
wzrost liczby biaych krwinek,
obnienie napicia tkanek,
przeciwblowe.
Oglne zasady do wykonywania zabiegu:
stosowa si do zalece lekarskich,
usun z pola zabiegowego przedmioty metalowe,
naley dobra odpowiednie elektrody, uoy tak, aby ciepo wytwarzane wewntrz ciaa
byo optymalnie wykorzystane przez tkanki,
w wypadku stykania si dwch powierzchni naley je oddzieli podkadk filcow,
pacjenta do zabiegu naley rozebra (przepocona odzie moe ulec przegrzaniu
i spowodowa oparzenie),
pacjent powinien by poinformowany, e w czasie zabiegu nie powinien si porusza,
w czasie zabiegu kontrolowa odczucia pacjenta,
przewody czce elektrody z aparatem nie mog dotyka ciaa pacjenta (osaniamy
podkadk filcow),
aparaty powinny by okresowo badane,
zabieg wykonujemy na krzesach, leankach drewnianych,
aparatura nie moe sta blisko ujcia wodocigowego,
dopuszcza aparaty do pracy PIR (bez zezwolenia o dopuszczeniu aparatury do pracy nie
wolno stosowa danego aparatu),
pomieszczenie w ktrym wykonuje si zabiegi powinno by oznakowane.
Wskazania: wszystkie schorzenia, w ktrych celowe jest dziaanie ciepa, stany
przewleke.
Przeciwwskazania: nowotwory, metal w tkankach, cia, grulica, choroba wrzodowa
dwunastnicy, odka, ropne zapalenie ucha rodkowego, ropnie nerek, wtroby, ylaki,
miadyca, po zawale serca, u dzieci.
Wykonanie zabiegu:
1) wczy aparat (zapala si czerwona lampka), po upywie ok. 30sek. do 1 zapala si
zielona lampka, sygnalizuje gotowo aparatu do pracy,
2) ustawi elektrody zgodnie z technik i przepisami BHP,
3) ustawi dawk,
4) po 20 sek. nastpuje dostrojenie aparatu (aparat sygnalizuje dostrojenie naprzemiennym
migotaniem lampki neonowej i zblianiem si listkw),
5) wykona zabieg (dobierajc czas),
6) po skoczonym zabiegu wyczy aparat (ustawi pokrto na 0).
32
Diatermia mikrofalowa
Mikrofale s to fale elektromagnetyczne o dugoci 0,1-100cm, czstotliwo 433,92MHz,
915MHz, 2375MHz. Waciwoci ich zblione s do promieni podczerwonych i wietlnych.
Mikrofale mog ulega odbiciom, rozproszeniom, zaamaniom i dyfrakcji na strukturach
tkankowych. Ok. 50% mikrofal zostaje odbita od powierzchni, pozostaa cz zostaje
pochonita przez tkanki na gboko ok. 6-8cm. Mikrofale wnikaj w gb tkanek
wywoujc oscylacj jonw w elektrolitach oraz drobin w spolaryzowanych dialektrykach.
Oscylacja ta powoduje wytwarzanie ciepa. Najwikszemu przegrzaniu ulegaj tkanki
zawierajce duo wody (krew, minie). Tkanka tuszczowa przegrzewa si sabo. Energia
mikrofal w nieznacznym stopniu zostaje pochonita przez skr i tkank tuszczow
i przeskakujc przez nie ulega pochoniciu przez tkank miniow. Przy uyciu mikrofal
mona przegrza tkank miniow bez przegrzewania tkanki tuszczowej.
Metodyka zabiegu. Promienniki mikrofal ustawia si w odlegoci 5 10cm od skry.
Dawki s takie same jak w diatermii krtkofalowej. Czas zabiegu 5 15, seria zabiegw
10 15.
Wskazania
Ze wzgldu na powierzchniowe oddziaywanie mikrofale stosujemy w stanach
przewlekych staww, nerwoblach, zespoach blowych.
Przeciwwskazania: nowotwory, zaburzenia ukrwienia, ylaki, obrzki, wylewy krwawe,
okolice zespole metalowych, rozrusznik serca, cia.
Aparat wytwarzajcy mikrofale powinien by umieszczony w gabinetach ekranizowanych
(utrudnia to rozprzestrzenianie si energii). Osoby obsugujce aparaty mikrofalowe naraone
s na uszkodzenia soczewki gaki ocznej, tkanki rozrodczej jder i jajnikw, powinny by
poddawane badaniom okresowym.

1.
2.
3.
4.
5.

Co to jest polaryzacja i jakie znasz rodzaje polaryzacji?
Jaka jest zasadnicza waciwo prdw wielkiej czstotliwoci?
Jakie s zasady dziaania diatermii krtkofalowej?
Jakie s metody przegrzania diatermi krtkofalow?
Jakie znasz techniki dawkowania diatermii mikrofalowej?
4.4.3. wiczenia
wiczenie 1
Dokocz zdania.
1. Leczenie polem magnetycznym wielkiej czstotliwoci polega na ................................
...........................................................................................................................................
2. Ilo ciepa powstajca w tkankach zaley od ................................................................
...........................................................................................................................................
3. Polaryzacja jonowa polega na ...................................................................., polaryzacja
orientalna polega na .........................................................................................................
4. W diatermii krtkofalowej stosujemy elektrody .............................................................
...........................................................................................................................................
5. Dziaanie diatermii krtkofalowej polega .......................................................................
...........................................................................................................................................
33
6.
7.
8.
Mikrofale mog ulega ...................................................................................................

...........................................................................................................................................
Najwikszemu przegrzaniu w diatermii mikrofalowej ulega .........................................
...........................................................................................................................................
Wymie przeciwwskazania do diatermii mikrofalowej ..................................................
...........................................................................................................................................
1)
2)
3)
4)

wybra i podkreli w tekcie odpowiedzi,
uzupeni zdania,
porwna swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegw.

materia nauczania,
schemat do uzupenienia.
wiczenie 2
Wykonaj zabieg diatermii krtkofalowej metod kondensatorow na okolice kolan.
Przed wiczeniem nauczyciel omawia i pokazuje wiczenie.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)

przygotowa aparat do pracy,
dobra odpowiednie elektrody zgodnie z technik zabiegu i ustawi na dan okolic,
ustawi zakres mocy, dawk zabiegu (dostrojenie aparatu nastpuje po 20 sek.),
wykona zabieg,
po zabiegu wyczy aparat przez sprowadzenie nastawnika mocy do pozycji 0,
sprztn stanowisko pracy.

aparat do diatermii krtkofalowej,
leanka,
krzeso,
elektrody kondensatorowe,
podkadka filcowa.
wiczenie 3
Wykonaj zabieg epilacji na okolic podudzi prdem wielkiej czstotliwoci.
Przed wiczeniem nauczyciel omawia i pokazuje wiczenie.
1) zapozna si z opisem wiczenia;
34
2) przeprowadzi wywiad z klientk;

3) przygotowa stanowisko pracy:
wczy aparat do sieci,
wczy urzdzenie,
wtyczk pedau i wtyczk do mocowania igy woy do gniazdka,
woy ig.
4) wykona zabieg:
przed zabiegiem skr oczyci i zdezynfekowa;
ustawi natenie prdu do zabiegu i indywidualnych moliwoci pacjentki;
wprowadzi ig w cebulk wosa;
wczy prd poprzez nacinicie na peda. Zwolnienie pedau odcina dopyw prdu;
po wycigniciu igy wos usun pset.
5) po zabiegu sprztn stanowisko pracy, ig wyrzuci do specjalnego pojemnika do
utylizacji (igy jednorazowe).

aparat do epilacji prdami wielkiej czstotliwoci,
elektrody,
igy, stolik,
pyn dezynfekujcy,
waciki,
przecierada,
pareo.

Czy potrafisz:
TAK
1) omwi dziaanie biologiczne prdu wysokiej czstotliwoci?
2) scharakteryzowa dawki diatermii krtkofalowej?
3) omwi wskazania i przeciwwskazania do zabiegu prdami
4) wysokiej czstotliwoci?
5) omwi zasady zabiegu darsonwalizacji?
35
NIE
4.5.
Mikroprdy

Mikroprdy s wykorzystywane do elektrosytmulacji prdem o nateniu mikroamperw.
Stymulacja prdem elektrycznym o nateniu kilku mikroamperw i niskim napiciu (60V)
dziaa regenerujco na tkanki, umierza bl i wspomaga gojenie si ran. Zalet tej metody jest
to, e mona zmieni polaryzacj, co umoliwia wykonywanie stymulacji elektrod dodatni,
ujemn lub stymulacj dwubiegunow. Stymulacja elektrod dodatni zalecana jest
w zespoach blowych, elektrod ujemn jest wykorzystywana w rozpuszczaniu zogw, do
pobudzania. Stymulacj dwubiegunow mona stosowa zawsze, najczciej pod koniec
zabiegu.
Podstaw dziaania mikroprdw jest prawo Ardta-Schultza sabe bodce wzmagaj
procesy fizjologiczne, natomiast bardzo silne bodce mog czciowo lub cakowicie
hamowa te procesy. Prd o niskim nateniu wzmacnia siy elektromotoryczne, ktre
powoduj ruch jonw i rodnikw wzdu maych naczy krwiononych (woniczek), na
podobiestwo ukadu nerwowego. W odrnieniu od ukadu nerwowego, waciwoci ukadu
krenia zale np.: od polaryzacji i opornoci wewntrznej. W tkankach zmienionych
chorobowo wzrasta opr elektryczny wzgldem jonw wnikajcych do tkanki z krwi. Tkanki
chorobowe maj duy opr o adunku dodatnim co uniemoliwia wnikanie do nich substancji
odywczych hamujc procesy naprawcze. Prd o niskim nateniu wzmacnia siy
elektromotoryczne powodujc ruch jonw i rodnikw, aby mogy wnikn w miejsca
chorobowe. Gwnym celem zabiegu mikroprdami jest doprowadzenie tkanki do stanu
rwnowagi. Impulsy podprogowe o niskim nateniu:
wzmagaj dyfuzj jonow;
przywracaj
rwnowag
wodno-elektrolitow
w
przestrzeniach
wewntrzi zewntrzkomrkowych;
przywracaj rwnowag kwasowoci w polu zabiegowym;
przywracaj waciw przemian materii i odywianie tkanek;
wzmaga si proces wydalania toksyn;
zregenerowane od wewntrz tkanki poprawiaj swoj struktur, minie ujdrniaj si,
wzmacnia si tkanka czna, skra odzyskuje blask i wieo.
Mikroprdami moemy wprowadza do skry skadniki odywcze, witaminy,
mikroelementy. Zabiegi mona wykonywa na twarz, biust, brzuch, poladki, uda.
Metodyka zabiegu:
Wykorzystuje si elektrody punktowe i standardowe.
1) dotykanie skry dwoma elektrodami punktowymi o zwilonych kocwkach,
2) elektrody standardowe pokryte odpowiednim elem umieszcza si na polu zabiegowym;
3) elektrody waeczkowe uywa si do duych grup miniowych;
4) mona wykona zabieg masau elektrycznego jedn elektrod umieszcza si na ciele
pacjenta, drug na grzbiecie doni fizjoterapeuty, zamknicie obwodu jest wtedy gdy rka
terapeuty pokryta elem dotyka ciaa pacjenta.
Celem tej elektrostymulacji jest odtworzenie mechanizmw obronnych organizmu.
Wskazania:
cellulit stymuluje rozkad tuszczu, likwidacja tkanki tuszczowej;
ble kostno-stawowe, neurologiczne, napicia miniowe;
trdzik;
stany zapalne, wypryski;
obrzki powoduje wchanianie obrzkw;
36
zwiotczenia miniowe, przykurcze miniowe;

reumatyzm;
stres redukuje stres i napicie.
W kosmetyce estetycznej stosuje si mikroimpulsy w celu:
polepszenia wygldu, poprawy sylwetki;
wygadzenie skry, zmniejszenia rozszerzonych porw;
redukcji zmarszczek;
wzmoenia produkcji kolagenu i uelastycznienia mikrowkien;
zmniejszenia rozstpw;
ujdrnienia ciaa.
Przeciwwskazania: rozrusznik serca, cia.
Rys. 15. Kawitacja + Mikroprdy MFM + Laser Biostymulacyjny

Face Zone [opracowanie wasne].
Rys. 16. Ultradwiki + Mikroprdy MFM-jonoforeza

i elektrostymulacja w jednym urzdzeniu
Face X [opracowanie wasne].
Rys. 17. Aparat biocybernetyczny wykorzystujcy mikrobioprdy

Beauty Tek [opracowanie wasne].
37

1.
2.
3.
4.

Jakich nate prdw uywa si do stymulacji mikroprdami?
Jakie prawo jest podstaw dziaania mikroprdw?
Jakie znasz metody wykonywania zabiegw mikroprdami?
Jakie s wskazania do mikroprdw?
4.5.3. wiczenia
wiczenie 1
Dokocz zdania.
1. Stymulacja mikroprdami dziaa ....................................................................................
...........................................................................................................................................
2. Zalet stymulacji mikroprdami jest ...............................................................................
...........................................................................................................................................
3. Celem elektrostymulacji mikroprdami jest ...................................................................
...........................................................................................................................................
4. Mikroprdami moemy wprowadza do tkanek skadniki .............................................
...........................................................................................................................................
5. Do elektrostymulacji wykorzystujemy elektrody ...........................................................
...........................................................................................................................................
1)
2)
3)
4)

uzupeni zdania,
porwna odpowiedzi swoje z odpowiedziami kolegw.

literatura zgodna z materiaem nauczania,
wiczenie 2
Uzupenij tabel.
Wskazania do mikroprdw
Cel zabiegu
1)
2)
3)
4)

wybra z tekstu prawidowe odpowiedzi,
uzupeni tabel,
porwna warianty odpowiedzi z wariantami odpowiedzi kolegw.
38


Czy potrafisz:
TAK
1)
scharakteryzowa dziaanie mikroprdw?
2)
omwi metodyk zabiegw mikroprdami?
3)
omwi procesy zachodzce w tkankach pod wpywem

mikroprdw?
4)
scharakteryzowa wskazania do mikroprdw?
39
NIE
4.6.
Ultradwiki

Ultradwiki s to drgania o czstotliwoci wicej ni 20kHz, s niesyszalne dla ucha
ludzkiego. Do celw leczniczych uywamy ultradwikw o czstotliwoci 800, 1000,
2400kHz. Ultradwiki o czstotliwoci 2400-3000kHz s uywane w kosmetyce.
Fala ultradwiku przenika do gbokoci 1cm. Do wytwarzania ultradwikw
wykorzystuje si substancje aktywne elektromechaniczne i s to substancje, ktre pod
wpywem pola elektrycznego ulegaj odksztaceniu.
Aparat do terapii ultradwikowej skada si z 2 czci:
generatora prdu elektrycznego wielkiej czstotliwoci ukad wytwarzajcy drgania
elektryczne wielkiej czstotliwoci;
generatora drga ultradwikowych czyli przetwornika drga elektromagnetycznych
wielkiej czstotliwoci. Ten przetwornik wraz z uchwytem nazywamy gowic lub
aplikatorem. Gowice mog by rnej wielkoci od 12cm.
Rys. 18. Aparat do terapii ultradwikowej [1].
Dziaanie biologiczne:
Mechanizm dziaania zaley od:
natenia prdu;
czstotliwoci;
czasu nadwikawiania;
pola ultradwiku;
rodzaju i gruboci tkanek.
Podstawy leczenia ultradwikami stanowi:
wzmoenie przepuszczalnoci bon komrkowych;
usprawnienie oddychania tkankowego;
pobudzenie przemiany materii w komrkach;
zmiany w ukadach jonowych tkanek;
zmiany odczynu tkanek w kierunku zasadowym;
zmiany w strukturze koloidw tkankowych i ich uwodnienie.
Czynniki te powoduj wiele skutkw biologicznych (zmiany oglne):
dziaanie przeciwblowe;
zmniejszenie napicia mini;
wpyw na enzymy ustrojowe;
rozszerzenie naczy krwiononych;
40
przyspieszenie wchaniania tkankowego;

stabilizacj i regulacj gospodarki wodno-tuszczowej;
dziaaj regenerujco na skr;
usuwaj zbdne produkty przemiany materii;
poprawa transportu skadnikw odywczych komrek;
hamowanie ukadu wspczulnego;
wyzwalanie substancji histaminopodobnych w ilociach aktywnych biologicznie.
Zmiany miejscowe wystpuj w chwili nadwikawiania, s zwizane bezporednio
z dziaaniem energii ultradwikw wywoujcych wiele zmian chemicznych, fizycznych,
fizykochemicznych i dziaanie cieplne.
Dziaanie cieplne
Efekt termiczny powstaje w wyniku tego, e czsteczki masy komrek s na przemian
ciskane i rozcigane, nastpuje tu przeksztacenie energii kinetycznej w ciepo. Nastpuj
wewntrz tkankowe reakcje cieplne, ktre ingeruj w procesy metaboliczne tkanek
tuszczowych (dziaanie antycellulitowe). Stopie przegrzania zaley od dawki natenia,
czasu zabiegu oraz waciwoci fizycznych tkanek, najsilniej przegrzewa si tkanka nerwowa,
miniowa i najsabiej tuszczowa. Najwiksze przegrzanie wystpuje w pobliu powierzchni
granicznych niejednorodnych struktur tkankowych rnicych si midzy sob
waciwociami. Na granicy tych tkanek wystpuje najwiksze zagszczenie energii
w wyniku odbicia fali ultradwikowej. Na granicach orodkw rnice temperatur powoduj
zmiany w dyfuzji wewntrz komrkowej oraz midzy komrkami a przestrzeniami
midzykomrkowymi. Za pomoc ultradwikw mona uzyska przegrzanie tkanek w gb
lecych. Dawki bardzo mae nie powoduj efektu cieplnego.
Dziaanie mechaniczne
Fala ultradwikowa wywouje drgania czsteczek o charakterze naprzemiennego
zagszczania i rozrzedzania w kierunku rozprzestrzeniania si fali. Te wahadowe drgania s
niewielkie ok. 1 promil rednicy komrki. Dziaaj one na bony komrkowe.
Dziaanie fizykochemiczne
Ultradwiki wpywaj na koloidy tkankowe:
przyspieszaj rozpad tkanek, zwikszaj ich przewodnio elektryczn;
powoduj wzrost dyfuzji przez bony komrkowe;
wpywaj na pH skry;
powoduj procesy utleniania lub redukcji;
powoduj reakcje w roztworach wodnych, w wyniku ktrych dochodzi do rozpadu wody
na wodr i rodnik hydroksylowy (OH-).
Dawkowanie ultradwiku
Dawka zaley od powierzchni nadwikawianej i miejsca stosowania. Im wiksza
okolica, powierzchnia tym wiksza dawka, mae okolice maa dawka.
Dawka zaley od rodzaju schorze, powierzchni drgajcej przetwornika, od wielkoci
gowicy. S gowice o maej powierzchni 1-2cm lub 3-4cm. Zaley od rodzaju fali
ultradwikowej, tzn. czy jest ona ciga, czy te uksztatowana w impulsy; od czasu trwania
zabiegu; sposobu nadwikawiania; budowy chorego, jego oglnego samopoczucia.
Dawki ultradwikw:
dawki sabe od 0,05 do 0,04 W/cm2;
dawki rednie od 0,5 do 0,7 W/cm2;
dawki mocne od 1,5 do 2 W/cm2;
Stany ostre i podostre dawki sabe.
Stany przewleke dawki rednie.
41
Dawki sabe stosuje si przy nadwikawianiu okolicy twarzy, karku oraz okolic ubogich
w tkanki mikkie.
Czas trwania zabiegw:
1-3 krtki czas trwania zabiegu;
4-6 redni czas;
7-12 dugi czas.
Czas nadwikawiania okolicy przykrgosupowej i splotw nerwowych nie powinien
przekracza 2 minut w czasie jednego zabiegu.
Liczba zabiegw w serii:
Stany przewleke 10-12 zabiegw.
Stany ostre i podostre 6 zabiegw wykonywanych codziennie lub co drugi dzie.
Po kadej serii powinno nastpi 3-4 miesiczna przerwa.
Zabieg z zastosowaniem ultradwikw wykonuje si technik dynamiczn
i pstatyczn.
Technika dynamiczna polega na powolnym przesuwaniu gowicy po skrze ruchami
kolistymi i lizgajcymi. Jeden ruch okrny trwa ok. 2-3 sek. Pole zabiegu powinno by
mniej wicej 2 razy wiksze od powierzchni gowicy. W czasie zabiegu nadwikawia si 2-3
pola.
Technika pstatyczna polega na wolniejszym, ale rwnie ustawicznym, przesuwaniu
gowicy. W ten sposb nadwikawia si np. punkty wyzwalajce bl.
Metody leczniczego stosowania ultradwikw:
miejscowe stosowanie ultradwikw;
segmentowo-przykrgosupowe stosowanie ultradwikw;
neuroterapeutyczny schemat nadwikawiania.
Miejscowe stosowanie ultradwikw
W tej metodzie, nazwanej bezporedni, dziaaniu ultradwikw poddaje si skr oraz
tkanki gbiej pooone w okolicy umiejscowienia procesu chorobowego lub blu.
Segmentowo-przykrgosupowe stosowanie ultradwikw.
Jest to metoda porednia. Wykorzystuje si w niej uwarunkowan rozwojowo
czynnociow jedno istniejc w ramach jednego schematu, a za podstawowe uwaa si
oddziaywanie ultradwikw na korzenie nerwowe.
Neuroterapeutyczny schemat nadwikawiania
Jest to sposb leczenia ultradwikami cznie z masaem cznotkankowym w tym
sposobie obowizuj cile okrelone schematy jego wykonywania. W danym wypadku rk
masaysty zastpuj ultradwiki. W tej metodzie wyrnia si dwa podstawowe schematy
nadwikawiania okrelajce kierunek prowadzenia po skrze gowicy odowowy
i odogonowy.
Rodzaje zabiegw z zastosowaniem ultradwikw:
zabiegi z zastosowaniem cigej fali ultradwikowej podczas caego zabiegu natenie
ultradwikw jest utrzymywane na staym poziomie;
zabiegi z zastosowaniem przerywanej w odpowiednich odstpach czasu fali
ultradwikowej (pulsacyjno-impulsowe) natenie fali ultradwikowej podczas
zabiegu nieustannie si zmienia. Zostaje zmniejszone dziaanie cieplne. Impuls moe by
w ksztacie prostokta, trapezu lub trjkta. Stosunek czasu trwania impulsu do okresu
nazywa si wspczynnikiem wypenienia;
ultrafonoforeza (ultrasonoforeza lub jonoforeza) polega na wprowadzeniu do skry,
w trakcie zabiegu, okrelonego leku wzmacniajcego dziaanie lecznicze ultradwikw.
Leki dodaje si do rodka sprzgajcego lub powleka nimi skr w miejscu, ktre ma by
poddane zabiegowi.
42
Stosowane leki: rozszerzajce naczynia krwionone, przeciwzapalne, przeciwblowe,

miejscowo znieczulajce, sterydy nadnerczowe.
Gboko wnikania lekw zaley przede wszystkim od czasu trwania zabiegu,
a nastpnie od natenia.
rwnoczesne stosowanie ultradwikw i prdu impulsowego metoda polega na
jednoczesnym dziaaniu na tkanki ultradwikw i impulsowego prdu maej lub redniej
czstotliwoci, dziki specjalnemu sprzeniu elektrycznemu aparatu do terapii
ultradwikami z aparatem wytwarzajcym prdy impulsowe maej lub redniej
czstotliwoci. Gowica ultradwikowa suy rwnoczenie jako ruchoma elektroda
poczona z katod. Druga paska elektroda, najlepiej o powierzchni 5cm2, obojtna
powinna by umieszczona z dala od miejsca poddanego zabiegowi, zazwyczaj w okolicy
przykrgosupowej, w segmencie zwizanym z ni. Stosujc rwnoczenie ultradwiki
i prdy impulsowe stosuje si specjalne rodki sprzgajce, ktre powinny przewodzi
ultradwiki i prd elektryczny.
Cel zabiegu:
umierzenie blu;
utrzymanie lub poprawa funkcji narzdu;
poprawa ukrwienia tkanek i ich trofiki;
zmniejszenie napicia mini;
zwikszenie spalania tkanki tuszczowej;
ujdrnianie tkanek.
Technika sprzgania gowicy ultradwikowej z ciaem
Przekazanie tkankom drga przetwornika wymaga sprzenia jego powierzchni drgajcej
ze skr przez warstw substancji o podobnych waciwociach akustycznych. Warstwa
powietrza stanowi dla ultradwikw przeszkod i powoduje ich odbicie. Substancj, ktra
sprzga przetwornik ze skr nazywa si substancj sprzgajc.
Sprzenie bezporednie odbywa si za pomoc oleju parafinowego, specjalnych eli
rozpuszczalnych w wodzie lub kremw, eli spalajcych tkank tuszczow.
rodki sprzgajce uatwiaj jednoczenie przesuwanie gowicy po polu zabiegowym. Nie
powinno si uywa maci rozgrzewajcych, gdy powoduj one zwikszone ogrzewanie
skry, co moe doprowadzi do oparze. Substancja sprzgajca powinna by lekko ogrzana
w celu uniknicia oddziaywania na skr niekorzystnych bodcw zimnych.
Wskazania blizny, stany pourazowe, po operacji plastycznej skry, twardzina skry,
nacieki po zastrzykach, choroba zwyrodnieniowa staww, przykurcz Dupuytrena.
Przeciwwskazania nowotwory, stan po zawale serca, cia, rozrusznik serca, miadyca,
ttniaki, ylaki.
Ultradwiki w kosmetyce maj zastosowanie do peelingu, sonoforezy i liftingu.
Rys. 19. Peeling kawitacyjny nowy sposb oczyszczania i regeneracji komrkowej [1].
43
Peeling kawitacyjny
Fala ultradwikowa w obecnoci pynu (toniku) tworzy z niej pcherzyki wypenione
rozrzedzonym gazem, ktre pod wpywem drga powikszaj si i gwatownie pkaj. Pod
wpywem ciepa i podwyszonego cinienia dochodzi do rozbijania martwych komrek
warstwy rogowej skry.
Aparat do peelingu kawitacyjnego jest urzdzeniem wytwarzajcym ultradwiki,
sucym do bezbolesnego oczyszczania twarzy. Uatwia ponadto wnikanie witamin i innych
cennych substancji do skry.
Rys. 20. Aparat do peelingu kawitacyjnego [1].
Opis aparatu
Aparat skada si z generatora prdu elektrycznego wysokiej czstotliwoci i przetwornika
tych fal w fal ultradwikow. Przetwornik znajduje si wewntrz gowicy (szpatuki)
uywanej podczas zabiegu. Czstotliwo ultradwikw stosowanych w celach estetycznych
waha si od 800kHz do 3MHz, a ich natenie wynosi maksymalnie 3W/cm2. Woda lub
specjalne ele stosowane podczas zabiegu maj uatwia wnikanie ultradwikw w skr.
Zasada funkcjonowania
Ultradwiki maj dziaanie mechaniczne (wprawianie czstek w drganie), cieplne
(energia mechaniczna zostaje przeksztacona w ciepo) oraz fizykochemiczne (kataliza reakcji
chemicznych, zwikszenie przenikalnoci bon komrkowych). Powoduj powstawanie
mikropcherzykw z wody rozpylonej na powierzchni skry. S one wypenione gazem i pod
wpywem drga zapadaj si, co prowadzi do miejscowego wzrostu temperatury i spadku
cinienia. Dziaa to jak specyficzny masa, ktry przyspiesza metabolizm komrek
i cyrkulacj krwi, rozdrabnia zwapnienia oraz uatwia usuwanie zbdnych produktw
przemiany materii. Minie rozluniaj si, dziki czemu twarz jest wypoczta i odwieona.
Warstwa rogowa naskrka ulega gbokiemu zuszczeniu, dlatego pory zostaj uwolnione od
martwych komrek, nadmiaru oju, bakterii, substancji toksycznych i pozostaoci
kosmetykw uywanych do codziennej pielgnacji.
44
Dziaanie peelingu kawitacyjnego:

ujdrnia skr, przyspiesza metabolizm;
wygadza zmarszczki, poprawia stan skry trdzikowej;
spyca blizny, rozjania przebarwienia;
usuwa martwe komrki, zaskrniki;
zamyka rozszerzone pory;
stymuluje odnow komrkow;
stymuluje produkcj kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego;
poprawia krenie powierzchniowe.
Przeciwwskazania: cia, nowotwr, rozrusznik serca, implanty metalowe, nadcinienie,
ropne dermatozy.
Zabieg jest bezbolesny i bezpieczny. Po kadym zabiegu naley oczyci gowic.
Rys. 21. Gowica opatka
Jest to gowica o specjalnym nowym ksztacie i czstotliwoci drga 28 00
HZ. Dodatkowo wykorzystuje si j do wprowadzania substancji aktywnych
przez ultradwiki [1].
Rys. 22. Czyszczenie skry Sonoforeza [1].
Nazwa pochodzi od sw sono (dwik), phoresis (ruch). Drgania i wibracje powodowane

przez fal ultradwikow powoduj wchanianie lekw lub skadnikw kosmetycznych przez
skr do tkanek. Mechanizm sonoforezy polega na dziaaniu termicznym i mechanicznym.
Wskazania: cellulit na udach, poladkach.
Przeciwwskazania: nie wolno stosowa na okolic brzucha, serca, oczu, w chorobach
nowotworowych, miadycy, ylakach, rozruszniku serca.
Rys. 23. Lifting czas zabiegu ok. 30, seria 6 zabiegw [1].
45
Lifting wpywa na:

aktywacj krenia w naczyniach powierzchownych;
stymuluje fibroblasty;
tonizuje i ujdrnia skr;
redukuje zmarszczki;
napina i podnosi zwiotczae minie twarzy;
wpywa relaksujco.
Ultradwiki s wykorzystywane do: eliminacji zmarszczek, usuwania podskrnych plam
pigmentacyjnych, leczenia trdziku, usuwania tkanki tuszczowej i wysmuklania sylwetki.
Postpowanie przy zabiegu:
1. Przed przystpieniem do zabiegu oczyci skr.
2. Usun preparat czyszczcy i zastosowa 10-cio minutow parwk.
3. Dokadnie oczyci guzki trdzikowe i plamy pigmentacyjne.
4. Wklepa preparat cigajcy.
5. Delikatnie zetrze z twarzy preparat cigajcy.
6. Po oczyszczeniu skry, zanalizowa rodzaj skry i dobra najlepszy leczniczy preparat.
7. Naoy wybrany preparat rwnomiernie tak, aby gowica moga si atwo przesuwa.
8. Wybra potrzebn gowic, zakres, dawk ultradwikw i rodzaj fali.
9. Czas zabiegu 15 minut.
10. Wykona zabieg wybran gowic.
11. Po skoczonym zabiegu oczyci gowic.
Ostrzeenie!
1. Urzdzenie naley umieci w dobrze wietrzonym miejscu.
2. Gowica nie moe by upuszczana, uderzana, wyginana lub pocierana metalowymi
przedmiotami.
3. Chroni przed bezporednim dziaaniem promieni sonecznych i urzdze grzewczych.
4. Nie naley uywa substancji lotnych (np. benzyna, rozpuszczalnik) do czyszczenia
urzdzenia.
5. Partie ciaa , ktre maj by poddane masaowi naley wczeniej zwily odpowiednim
pynem bd preparatem przeciwzmarszczkowym i antycellulitisowym.
6. Nie naley zatrzymywa urzdzenia na tej samej czci lub na suchej skrze.
7. W czasie zabiegu naley uzupenia pyn czyszczcy, przeciwzmarszczkowy
i antycellulitisowy.
8. Natychmiast po uyciu gowice powinny by oczyszczone z tuszczu i brudu, a nastpnie
osuszone.

1.
2.
3.
4.
5.

Jak dugo ma fala ultradwikowa?
Jakie waciwoci fizyczne maj ultradwiki?
Jakie jest dziaanie ultradwikw?
Jakie znasz metody wykonywania zabiegw ultradwikami?
Jakie zabiegi ultradwikami wykonujemy w kosmetyce?
46
4.6.3. wiczenia
wiczenie 1
Dokocz ponisze zdania.
1. Ultradwiki s to drgania o czstotliwoci ....................................................................
2. Do celw kosmetycznych i leczniczych wykorzystuje si drgania ................................
...........................................................................................................................................
3. Dziaanie biologiczne ultradwikw polega na ............................................................
...........................................................................................................................................
4. Dziaanie fizykochemiczne ultradwikw to ................................................................
...........................................................................................................................................
5. Wymie metody ultradwikw: ....................................................................................
...........................................................................................................................................
6. Ultradwiki w kosmetyce stosujemy do zabiegw .......................................................
...........................................................................................................................................
1) zapozna si z materiaem nauczania,
2) wybra z tekstu odpowiednie treci i uzupeni zdania,
3) porwna odpowiedzi z innymi osobami w grupie.
karta do uzupenienia.
wiczenie 2
Wykonaj zabieg peelingu kawitacyjnego.
Przed wykonaniem wiczenia nauczyciel pokazuje zabieg.
1) zapozna si z materiaem nauczania,
2) przygotowa stanowisko pracy,
3) przygotowa aparat do zabiegu (sprawdzi aparat),
4) wykona demakija twarzy,
5) wykona masa twarzy,
6) wykona zabieg zgodnie z zasadami, przepisami BHP i wskazaniami,
7) naoy na twarz maseczk nawilajc,
8) zdj maseczk,
9) umy gowic,
10) sprztn stanowisko pracy.

aparat do ultradwikw,
maseczka nawilajca,
waciki,
47
opaska,
pareo,
olejek do masau.

Czy potrafisz:
TAK
1) omwi dziaanie cieplne, mechaniczne i fizykochemiczne
ultradwikw?
2) scharakteryzowa dziaanie biologiczne ultradwikw?
3) omwi zabiegi ultradwikowe wykorzystywane w kosmetyce?
4) rozrni wskazania i przeciwwskazania do zabiegw
ultradwikami?
48
NIE
5. SPRAWDZIAN OSIGNI
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Przeczytaj uwanie instrukcj.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi.
Zapoznaj si z zestawem zada testowych.
Test zawiera 20 zada dotyczcych wykorzystywania prdu w kosmetyce. Zadania: 4, 9,
10, 11, 15 i 16 to zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowied jest
prawidowa; zadania: 1 3, 5 8, 12 14 oraz 17 19 to zadania wymagajce
uzupenienia a 20 to zadanie z luk, w ktrych naley udzieli krtkiej odpowiedzi.
Udzielaj odpowiedzi tylko na zaczonej karcie odpowiedzi:
w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidow odpowied znakiem X
(w przypadku pomyki naley bdn odpowied zaznaczy kkiem, a nastpnie
ponownie zakreli odpowied prawidow),
w zadaniach z krtk odpowiedzi wpisz odpowied w wyznaczone pole,
w zadaniach do uzupenienia wpisz brakujce wyrazy lub czci zdania.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz mia satysfakcj z wykonanego zadania.
Jeli ktre zadanie sprawia Ci trudnoci, przejd do nastpnego, odkadajc jego
rozwizanie na pniej, po rozwizaniu caego testu. Trudnoci mog przysporzy Ci
zadania: 15 20, gdy s na poziomie trudniejszym ni pozostae.
Na rozwizanie testu masz 60 min.
Powodzenia
49
ZESTAW ZADA TESTOWYCH

Cze I
1.
Prd stay w kosmetyce wykorzystuje si do zabiegw .................................................
2.
Pod wpywem prdu elektrycznego aniony wdruj w kierunku elektrody

..............................., a kationy wdruj w kierunku elektrody .........................................
3.
W czasie przepywu prdu staego przy katodzie powstaje odczyn .................................,

a przy anodzie odczyn .....................................
4.
W okolicy gowy dawka natenia prdu nie moe przekroczy:

a) 0,5-1 mA,
b) 3 mA,
c) 0,2-0,8 mA,
d) 5 Ma.
5.
Zabieg jonoforezy polega na ...........................................................................................
Do
zabiegu
jonoforezy
uywa
si
zwizkw
chemicznych,
ktre
..........................................................................................................................................
6.
7.
Przeciwwskazaniami
do
galwanizacji
i
jonoforezy
s:
..........................................................................................................................................
8.
Celem zabiegu saponifikacji jest ....................................................................................
9.
Prdy dArsonwala nale do:

a)
prdw maej czstotliwoci,
b)
prdw redniej czstotliwoci,
c)
prdw wielkiej czstotliwoci,
d)
Mikroprdw.
10. Zabieg przy uyciu prdw dArsonwala stosuje si:

a)
przy nerwicach wegetatywnych,
b)
do odkaania skry ojotokowej, po zabiegu oczyszczania skry,
c)
przy suchej skrze w celu podranienia wkien wegetatywnych,
d)
do odkaania skry ojotokowej i podraniania wkien wegetatywnych przy cerze
suchej.
11. Prd impulsowy prostoktny stosuje si do mini:
a)
zdrowych,
b)
odnerwionych, uszkodzonych,
c)
zdrowych, nieznacznie osabionych,
d)
odnerwionych
12. Zabieg wykorzystujcy prd impulsowy nazywa si ......................................................
50
13. Fale
ultradwikowe
w
kosmetyce
stosuje
si
do
zabiegw
..........................................................................................................................................
14. Sonoforeza jest to zabieg polegajcy na .........................................................................
15. Pod wpywem ultradwikw w tkankach powstaj:
e) zjawiska fizykochemiczne,
f) zjawiska termiczne,
g) powstaj tylko zjawiska chemiczne,
h) zjawiska fizykochemiczne i termiczne.
Cz II
16. Zabieg mikroprdami jest stosowany do:
i) elektrostymulacji,
j) ultradwikw,
k) jonoforezy i galwanizacji,
l) galwanizacji.
17. Dziaanie
fizykochemiczne
ultradwikw
wpywa
...................................................................................................................................
18. Do jakiego zabiegu wykorzystuje si nastpujce prdy
19. Prdy redniej czstotliwoci (Nemeca) powstaj z prdw ..........................................

20. Przepyw prdu staego przez tkanki zaley od:
51
na
KARTA ODPOWIEDZI
Imi i nazwisko.
Wykorzystywanie prdu w kosmetyce

Zakrel prawidow odpowied, dokocz zdanie lub wpisz brakujce czci zdania
Nr
zadania
Odpowied
Punkty
Cz I
1
3
4
10
11
52
12
13
14
15
Cze II
16
17
18
19
20
Razem:
53
6. LITERATURA
1.
2.
3.
4.
Dylewska-Grzelakowska J.: Kosmetyka stosowana. WSiP, Warszawa 1999

Kahn J.: Elektroterapia. PZWL, Warszawa 1996
Mika T.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 2001
Straburzyska-Lupa A., Straburzyski G.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 2004
Czasopisma:
Kosmetyka i kosmetologia,
Cabines,
katalog sprztu Nowoczesna aparatura Biosana.
54

Wykorzystywanie Prądu W Kosmetyce

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Wykorzystywanie Prądu W Kosmetyce

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MINISTERSTWO EDUKACJI

Wykorzystywanie prdu w kosmetyce 514[03].Z2.03

Poradnik dla ucznia

Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduowej 514[03].Z2.03

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Schemat ukadu jednostek moduowych

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Przystpujc do realizacji programu jednostki moduowej, powiniene umie:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4.1.1. Materia nauczania

Przy elektrolizie wodnego roztworu soli kuchennej (NaCl) na katodzie wydziela si sd

Na katodzie () wydziela si gazowy wodr i powstaje wodorotlenek sodowy, ktry

Elektrod waeczkow uywa si do szyi i dekoltu.

Galwanizacja poprzeczna pobudza tkank

Podczas galwanizacji podunej prd przepywa

Rys. 2. Galwanizacja poprzeczna [1].

Rys. 3. Schemat aparatu do galwanizacji [1].

Rys. 4. Przykad prawidowego uycia aparatu [1]

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wskazania do zabiegu galwanizacji w kosmetyce: nerwice naczyniowe, trdzik rowaty,

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Rys. 5. Kolejne czynnoci przy zabiegu jonoforezy [1].

Celem jonoforezy jest dostarczenie grnym warstwom naskrka substancji czynnych;

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Kwas askorbinowy katoda ()

Sposb wykonania zabiegu jonoforezy na twarz.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Rys. 6. Przykad wykonania zabiegu metod labilna [1].

Przed zabiegiem jonoforezy moemy zastosowa lamp Sollux lub masa.

Elektrod czynn igow () po odkaeniu miejsca zabiegowego wkuwa si do podstawy

4.1.2. Pytania sprawdzajce

Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.

Wyposaenie stanowiska pracy:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Sposb wykonania wiczenia

Wyposaenie stanowiska pracy:

4.1.4. Sprawdzian postpw

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Prdy maej czstotliwoci

4.2.1. Materia nauczania

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Dziaanie bodcowe prdu impulsowego maej czstotliwoci zaley od ksztatu impulsu,

Rys. 8. Ksztat impulsw [4].

Rys. 9. Parametry impulsw

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

punktw motorycznych. Przy wykonywaniu zabiegu elektrostymulacji niezbdna jest

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Dziaanie prdw DD:

4.2.2. Pytania sprawdzajce

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wyposaenie stanowiska pracy:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

3. Punkt motoryczny nerwu znajduje si ...........................................................................,

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Wyposaenie stanowiska pracy:

4.2.4. Sprawdzian postpw

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Prdy redniej czstotliwoci

4.3.1. Materia nauczania