Procesy transportowo - magazynowe

I. Cel pracy:
Celem niniejszej pracy jest zapoznanie si i opracowanie rodkw technicznych
infrastruktury procesw transportowo-magazynowych jak rwnie procesw zwizanych z
dystrybucj oraz zaopatrzeniem na podstawie wybranego przedsibiorstwa produkcyjnego.

II. Podstawy teoretyczne:

Kada Firma musi magazynowa swj towar, gdy czeka on na sprzeda. Jest to
konieczne, gdy cykl produkcyjny rzadko pokrywa si z cyklem konsumpcji. Wiele np.
materiaw rolnych jest produkowana sezonowo, podczas gdy zapotrzebowanie na nie jest
rwnomierne w cigu roku.
Jednym z waniejszych elementw dystrybucji wyrobw w przedsibiorstwie jest
gospodarka magazynowa. Gospodarka magazynowa obejmuje problemy zwizane z jak
najlepszym zorganizowaniem przepywu wyrobw przez magazyn i ich skadowaniem.
Do funkcji gospodarki magazynowej zalicza si:1

funkcje w zakresie tworzenia, adaptacji i eksploatacji powierzchni magazynowych,

funkcje w zakresie przyjmowania i wydawania materiaw produktw, wczajc w to

procesy transportowe, ewidencyjne, rozdzielone, komplementacyjne itd.,

funkcje w zakresie zabezpieczania przeciwpoarowego, przeciw kradziey i ubytkom,

funkcje w zakresie technologii przechowywania wartoci uytkowej, np.: chodnie,

klimatyzacja, wentylacja, smarowanie,

funkcje w zakresie produkcji przygotowawczej do specjalistycznych procesw

przetwrczych, np.: cicie prtw, blach itp.

Konieczno wykonywania tych funkcji przez gospodark magazynow czy si z

odpowiednim jej wyposaeniem. Na wyposaenie to skada si caa infrastruktura
magazynowania i manipulacji.

Zob. Kwejt J.: Zaopatrzenie i gospodarka materiaowa, PWE Warszawa 1982, s.283-284

Tworz j:2
budowle magazynowe,
techniczne rodki manipulacji i transportu wewntrznego,
urzdzenia magazynw, zwaszcza urzdzenia do skadowania, pomiarowo-kontrolne,
przeciw poarowe i inne,
inne rodki techniczne, zwaszcza rodki techniki informatycznej, wykorzystywane do
sterowania operacjami magazynowymi.

Zob. Skowronek Cz., Sarjusz-Wolski Z.: Logistyka w przedsibiorstwie, PWE Warszawa 1995, s.73

III. Cz badawcza
1 Opis dziaalnoci przedsibiorstwa3
Gospodarstwo Ogrodnicze T.Mularski S.C. jest gospodarstwem rodzinnym zaoonym
w 1976 roku przez Tadeusza i Mari Mularskich w miejscowoci Sobienie Biskupie koo
Otwocka i na dzie dzisiejszy prowadzone wsplnie z dziemi (Maciej, Beata, Marcin,
Mateusz Mularscy). Firma rozpocza produkcj ogrodnicz na powierzchni 0,5 ha szklarni i
zajmowaa si produkcj kwiatw. W 1993 roku wydzierawiono pierwszy duy obiekt
szklarniowy 6 ha - Bory Malinowskie w Sarnowie. Od tego momentu datuje si rozpoczcie
produkcji pomidorw na du skal. Nastpne etapy powikszenia powierzchni to:
1997 rok zakup Zakadu Ogrodniczego w Rankach (9 ha szklarni) od AWRSP,
2000 rok zakup Zakadu Ogrodniczego w Pszczynie (12 ha szklarni) od Instytutu
Warzywnictwa w Skierniewicach,
2002 rok wydzierawienie Zakadu Sadowniczego Drzymaowo w Strzelcach
Krajeskich (110 ha sadw, 140 ha gruntw ornych) od AWRSP.
Od samego pocztku Gospodarstwo prowadzi intensywn rozbudow i modernizacj
obiektw. Na dzie dzisiejszy dysponuje 33 ha szklarni, zatrudniajc okoo 500 osb, gdzie
uprawa pomidorw prowadzona jest wedug najnowoczeniejszej technologii tj.:
komputerowego systemu sterowania klimatem i nawadnianiem, ochrony biologicznej oraz
zastosowania trzmieli do zapylania kwiatw. Od 5 lat nie jest stosowana w Gospodarstwie
ochrona chemiczna rolin. Gospodarstwo przywizuje du wag do jakoci wasnych
produktw. Produkuje co roku 1.000.000 sadzonek pomidora dla ogrodnikw z caej Polski.
Gospodarstwo naley do grona: Sygnatariuszy Midzynarodowej deklaracji Czystszej
Produkcji ULEP (Unitek Nations Environment Programme) oraz do stowarzyszenia "Zielona
Etykieta".
Kierujc si dewiz "nie konkurujemy cen tylko jakoci", firma zbudowaa bardzo
mocn mark swoich produktw, ktra cechuje si wysokimi walorami smakowymi i
jakociowymi, jednolitoci partii, wybarwieniem zgodnym z zamwieniem oraz wysokim
poziomem przygotowania produktu dla klienta. Powysze cechy pozwalaj umacnia jej
pozycj na rynku polskim i na rynkach zagranicznych, o czym wiadcz dugoletnie kontakty
handlowe z kontrahentami z caej Europy. Gospodarstwo produkuje okoo 15 000 ton
pomidorw rocznie, ktre s sprzedawane na rynku polskim, czeskim i rynkach Unii
3

www.mularski.pl.htlm

Europejskiej. Osigane wyniki uplasoway przedsibiorstwo jako najwikszego producenta i

eksportera pomidorw pod osonami w Polsce.

1.1 System magazynowy

Podstaw procesw infrastruktury magazynowania stanowi urzdzenia i budowle
magazynowe. Charakteryzuj si one nastpujcymi elementami techniczno-uytkowymi: 4
rodzaj i wielko,
parametry konstrukcyjne: podstawowe wymiary (dugo, szeroko, wysoko itp.),
parametry uytkowe: powierzchnia cakowita, skadowa, transportowa itp.,
inne szczeglne elementy :wyposaenie, klimatyzacja, urzdzenia przeciwpoarowe.
Zarwno urzdzenia, jak i budowle powinny by odpowiednio dostosowane do warunkw
skadowania i rodzaju produktu z uwzgldnieniem stopnia mechanizacji i automatyzacji
procesw magazynowania.
1.2 BUDOWLE MAGAZYNOWE
Hal magazynow tworzy budynek o wymiarach: 24 m dugoci i 72 m szerokoci,
czna powierzchnia hali 1728 m2. Maksymalna wysoko budynku wynosi 6 m. W hali
wyodrbnione nastpujce pomieszczenia (schemat 1):
1) komora chodnicza niesort o powierzchni 216 m2. Bezporednio z dziau produkcji
transportowane s tu pomidory w skrzynkach 20 kilogramowych, skd materia
pobierany jest do kolejnego etapu procesu klasyfikacji. Temperatura w komorze
wynosi +3C
2) przechowalnia urzdze transportowych (wzkw) o powierzchni 144m2
3) sortownia o powierzchni 504m2 i temperaturze +18C. Proces sortowania pomidorw
odbywa si na 2 sortownicach wedug koloru i wielkoci. Wg wielkoci (rozmiar mm)
rozrnia si:
Pomidor 47-57 klasa A
Pomidor 57-67 klasa B
Pomidor 67-82 klasa BB
Pomidor 82-102 klasa BBB
Pomidor powyej 102 klasa BBBB
4

Skowronek Cz., Sarjusz-Wolski Z.: Logistyka w przedsibiorstwie, PWE, Warszawa 1995,s.73

Pomidory poza wyej wymienionymi klasami segregowane s jako PW (poza wyborem).

Sortownica automatycznie klasyfikuje kadego pomidora i wysya tamowo na
odpowiednie stanowisko, przy ktrym pracownik odwaa 6 kilogramowe kartony bd
skrzynki przy uyciu wagi. Skrzynki i kartony ukadne s na paletach typu EURO w dwch
wariantach: 96 lub 112 skrzynek.
4) komory chodnicze (jedna o powierzchni 66m2, pozostae po 72 m2), w ktrych
temperatura wynosi +3C. Palety skadowane s bezporednio na podou pojedynczo
cile jedna obok drugiej tworzc konfiguracj z jednym przejciem. W komorze
znajduje si odpowiednio 22 i 224 palety. Korytarz o szerokoci 1,6 m ogranicza
powierzchni uytkow komr do odpowiednio 48,4 i 52,8 m2.
5) Skad opakowa o powierzchni 78m2
6) Hala zbytu o powierzchni 432m2 i temperaturze +15C. Pomieszczenie przedziela
korytarz o szerokoci 2 m a powierzchnia uytkowa magazynu to 374
m2.Zastosowanie znajduje tutaj skadowanie wjezdne ze wzgldu na due partie
jednorodnego produktu. Takie wykorzystanie powierzchni pozwala na
magazynowanie do 170 palet wyrobw gotowych.
7) Myjka o powierzchni 48 m2, gdzie ma miejsce proces oczyszczani opakowa
zwrotnych skrzynek
8) Biuro o powierzchni 96m2,
Plan hali magazynowej zamieszczono w zaczniki nr 1.

1.3 Urzdzenia transportu wewntrznego

Na wyposaeniu zakadu znajduj si nastpujce urzdzenia transportowe:
Zremb Gliwice wzki paletowe rczne typ NF 30 RN/2 o udwigu 3000 kg i dugoci
wide 1150mm w liczbie sztuk 7

 Zremb Gliwice wzki paletowe rczne typ NF 25 RN/2-nierdzewny o udwigu 2500 kg

i dugoci wide 1150 mm w liczbie sztuk 3
Zremb Gliwice wzek widowy czoowy typ GPW-1611D, udwig 1600kg
Zremb Gliwice wzek widowy typ GPW-2510, udwig 2500 kg, wysoko podnoszenia
2800mm
Zremb Gliwice wzek widowy typ GPW-3210, udwig 3200 kg
Black Rook wzki paletowe z akumulatorowym napdem jazdy i podnoszenia typu NF
20 APL SP. Udwig 2000kg, wysoko podnoszenia 2160mm. Na stanie jest 6 sztuk takich
wzkw
Black Rook wzki paletowe z akumulatorowym napdem jazdy i podnoszenia typu NF
20 APL . Udwig 2000kg, wysoko podnoszenia 1660mm. Na stanie jest 6 sztuk takich
wzkw.

1.4 System sterowania i zarzdzania magazynem

Poszczeglne czci hali magazynowej zostay wydzielone w taki sposb, aby uzyska
jak najlepszy obraz stanu zapasw pomidora na rnych etapach procesu jego
magazynowania.
Wdroony system HCCP wymaga staej punktw krytycznych wobec czego
monitorowanie pomieszcze odbywa si za pomoc zainstalowanych kamer: rampa niesortu,
komora niesortu i biuro maj po 1 kamerze, sortownia i rampa zbytu wykorzystuj 2 kamery,
natomiast hala zbytu wyposaona jest w 3 kamery. Urzdzenia umieszczone s na dwch
skrajnych cianach pomieszczenia , co zwiksza zasig widzialny do 180. Kamery wczaj
si automatycznie w wyniku reakcji na zapalone wiato lub ruch. System sterowania
zapasami dziaa w oparciu o program komputerowy HETMAN.
Ilo i rodzaj materiau wychodzcego z dziau produkcji pracownik odnotowuje na
specjalnym bloczku a nastpnie w komorze niesortu. Dane te zostaj wprowadzone do
systemu, dziki czemu atwo mona zidentyfikowa palety produktu w kolejnym
pomieszczeniu. Na terenie hali magazynowej znajduj si jeszcze 2 stanowiska komputerowe:
midzy sortowni a komor 4 oraz na wyjciu z hali zbytu.
Warunki klimatyczne panujce w kadej czci hali magazynowej to kolejny problem,
do rozwizywania ktrego firma posuguje si systemem utrzymania zadanej temperatury. Na
zewntrz hali znajduje si budynek (agregaty chodnicze) wyposaony w 13 sprarek
podzielonych na 2 sekcje: 10 + 3. Nad sprarkami zamontowane s 2 skraplacze. Sprarki
7

reguluj temperatur w poszczeglnych pomieszczeniach za porednictwem parownic w nich

umieszczonych (komory 2, 3 i 4 maj po1 parownicy; sortownia ma 2, a hala zbytu i komora
niesortu po 3 parownice). Sygna do sprarek dociera z tablic z nadajnikami temperatur w
zakresie od 1-16C, ktre znajduj si w biurze.

1.5 Znakowanie towaru

Dziki nowoczesnej linii technologicznej wyposaonej w komputer i kamer pomidor
sortowany jest wedug wielkoci, koloru i masy. Gotowy produkt trafia do plastikowych lub
kartonowych opakowa. Kada paleta w zalenoci od potrzeb klienta i pory roku jest
odpowiednio przygotowywana do transportu. Palety poddawane s automatycznemu
procesowi ofoliowanaia na owijarce i procesowi kodowania nadawanie barkodu. Kade
opakowanie identyfikowane jest zgodnie z normami Unii Europejskiej. Z etykiety klient
dowiaduje si o jego zawartoci i z jakiego zakadu pochodzi produkt.
ETYKIETA:
Logo
firmy

Magazyn handlowy nr.....

Numer dopuszcz.
towaru do obrotu

Nazwa
dostawcy

Barkod

Nazwa towaru
(klasa/wielko/rodzaj/EUR)

Masa netto:
Masa brutto:

kgn
kg

Podsumowanie i wnioski
Odpowiednio usytuowane pomieszczenia magazynowe pozwalaj na sprawny,
jednokierunkowy i kompletny przebieg procesu magazynowania warzyw od momentu
dostarczenia ich na niesort poprzez klasyfikacj, pakowanie i oznakowanie a do skadowania
ich w komorach chodniczych (odmiana dojrzaa) lub na hali zbytu (odmiany ta i
zapalona). Utrzymanie optymalnych temperatur moliwe jest dziki systemowi utrzymania
zadanej temperatury. Nowe, wysokiej klasy urzdzenia transportowe znacznie uatwiaj i
skracaj czas trwania wszystkich operacji.
8

2. Logistyka towarw gotowych

W obszarze zainteresowa logistyki dystrybucji prcz podstawowych procesw
magazynowania i transportu wewntrznego znajduj si take operacje pakowania,
zamawiania towarw i sterowania zapasami.
Szczegln uwag zwraca si na kanay przemieszczania si surowcw, materiaw i
wyrobw gotowych od momentu ich wytworzenia na rynek lub bezporednio do finalnego
odbiorcy.

2.1 Gospodarowanie opakowaniami

Posortowany pomidor dostaje si do pudeka kartonowego (opakowania bezzwrotne,
jednorazowego uytku)bd plastikowego skrzynki (opakowania te podlegaj zwrotowi).
Monta kartonw odbywa si za pomoc urzdzenia skadarki kartonw BOIX FP-4.
Wymiarowo pudeka plastikowe i kartonowe s jednakowe, natomiast pudeka kartonowe
mog by o gruboci 6 mm lub wikszej. Rozrnia si nastpujce rodzaje skrzynek:
Skrzynki 6-tki o pojemnoci 6 kg
Skrzynki 12-tki o pojemnoci 12 kg
Skrzynki 20-tki o pojemnoci 18 kg
OPAKOWANIE
pudeko plastikowe

pudeko kartonowe

opakowanie

EPST 6kg

6kg

6kg
palety EURO
samochd ciarowy
samochd ciarowy
waga netto

96

112

33 palety
19008

96

112

33 palety

22176

19008

22176

96

112

33 palety
19008 22176

2.2 Operacje zaadunkowe

Proces pakowania towaru rozpoczyna si ju od momentu posortowania warzyw
umieszczone w opakowaniach kartonowych bd plastikowych ukada si na paletach (rys. 1)
w dwojaki sposb:
paleta 96: 8 opakowa w poziomie i 12 w gr
paleta 112: 8 opakowa w poziomie i 14 w gr

Rysunek.1 Paleta.

W zalenoci od rodzaju opakowania palety za pomoc owijarki firmy GEMMA s

zabezpieczane na czas transportu na 3 sposoby:
1) palety z kartonami o gruboci 6 mm owijane s foli typu strech
2) palety ze skrzynkami owijane s siatk
3) dla palet z kartonami o gruboci powyej 6 mm stosuje si ciganie paskami o
szerokoci 10 mm w 3 miejscach maszyn typu REISOPACK
Palety s nastpnie opatrywane etykiet z nadanym wczeniej barkodem.
Tak przygotowany towar transportuje si do hali zbytu lub komr 2 lub 3, a stamtd
elektrycznymi wzkami paletowymi przez ramp zbytu dugoci 3 m bezporednio na pokad
tira. Zaadunek jednego samochodu trwa rednio 15 minut.

10

2.3 Dystrybucja towarw w przedsibiorstwie

Rozprowadzanie wyrobw gotowych odbywa si wedug poniej przedstawionego kanau
dystrybucji:

Zakad produkcyjny

Eksport okoo
8 dystrybutorw

Porednik handlowy
(hurtownie)-okoo 30 dystrybutorw

Sprzeda
detaliczna (hiper-,
supermarkety)

Sklep firmowy

Sprzedawca detaliczny
(np. sklep)

KONSUMENCI

Przedsibiorstwo wysya towary na eksport do nastpujcych odbiorcw:

Czechy (2 odbiorcw), Anglia, Francja, Austria, Holandia, Niemcy, Dania.
Przedsibiorstwo zobowizuje si do dostarczenia produktu zgodnie z zamwieniem klienta
(najczciej dokonywane drog telefoniczn, faksem lub przez Internet) wasnymi
samochodami ciarowymi zarwno za terenie Polski jak i za granic. Odbiorca otrzymuje
faktury i ca dokumentacj (w przypadku eksportu dokumentacja celna, wiadectwo jakoci),
a patnoci dokonuje si w formie bezgotwkowej przelewem na konto dostawcy.
Porednicy handlowi nastpnie rozsyaj towar do punktw detalicznych a stamtd trafia on
ju bezporednio do konsumenta.

2.4 Zaopatrzenie
Przedsibiorstwo zaopatruje si w surowce podstawowe, niezbdne do procesu
produkcyjnego (nasiona, pytki do wysiewu, kostki do wysiewu) oraz surowce dodatkowe w
postaci patyczkw bambusowych i zapinek. Zlecenie zamwienia, odebranie dostaw i
sprawdzenie ich zgodnoci z treci zamwienia, magazynowanie surowcw to podstawowe
11

zadania dziau zaopatrzenia. Przedsibiorstwo zaopatruje si u staych, zaufanych dostawcw

gwnie na terenie kraju. Wyjtek stanowi nasiona sprowadzane od wielu lat z Holandii.

Podsumowanie
Przedsibiorstwo przywizuje du uwag do dystrybucji wyrobw gotowych. Ma to
szczeglne znaczenie przy utrzymaniu ale i pozyskaniu nowych odbiorcw.
Obsuga klienta przebiega w sposb sprawny, gwarantuje wysok jakoci dostarczonego
towaru.
Opakowania produktu nie nastrczaj wielu problemw, a dziki urzdzeniom do
foliowania i skadania kartonw proces zapakowania przebiega o wiele szybciej. Towar jest
odpowiednio zabezpieczony. Przedsibiorstwo dba tym samym o stabilno adunku podczas
transportu, by produkt nie straci nic ze swej wysokiej jakoci.
Duym atutem firmy jest posiadanie wasnego taboru samochodowego, co wpywa na
wysok terminowo realizacji zamwie.

IV.
Problematyka

Wnioski kocowe

infrastruktury magazynowo-transportowej odgrywa wan rol z punktu

widzenia przedsibiorstwa, poniewa:

dobrze funkcjonujca gospodarka magazynowa moe przypieszy proces wysyki
produktw do odbiorcw,
dobry poziom obsugi klienta w przedsibiorstwie, zapewnia wzrost sprzeday,
dobrze funkcjonujce kanay dystrybucji skracaj czas dostarczenia towarw do
odbiorcw,
angaowaniu

transportu

wasnego

sprzyja

wysokiej

terminowoci

realizacji

zamwie.
Rozpatrywanie tego zagadnienia przynosi korzyci dla przedsibiorstwa w sferze
ekonomicznej, ale rwnie w poziomie zadowolenia potencjalnego klienta. Jednak pene
wykorzystanie gwarantuj tylko procesy sprawnie funkcjonujce, stale kontrolowane i cigle
unowoczeniane.

12

V. Literatura:

Radziejowska G, Mastej P: Logistyka w przedsibiorstwie- cz. 1. Gliwice 1997,

Skowronek Cz., Sarjusz-Wolski Z.: Logistyka w przedsibiorstwie, PWE Warszawa

1995,

Informacje internetowe (www.mularski.pl.html),

Informacje rdowe przedsibiorstwa.

13

Ogniwa Systemu Logistycznego

SYSTEM FIZYCZNEGO
ZAOPATRZENIA

WEWNTRZNY SYSTEM
LOGISTYCZNY

SYSTEM FIZYCZNEJ
DYSTRYBUCJI

Szklarnie

Dostawca surowcw
podstawowych A

Wysyka
wyrobw
gotowych

Odbir
towarw

Szklarnie

Magazyn
zaopatrzenia

Magazyn hurtowni

Sortownia

Mroarka

Hal
a
zby
tu
Szklarnie

Dostawca elementw

Punkt detaliczny np.

sklep

pomocniczych B

Hurtownia hipersupermarketu

Szklarnie

KONSUMENCI

14

Zacznik nr 1. Hala magazynowa

zbytu 1

Hala

Drogi transportowe

Komora
chodnicza 4

Skad
opakowa
owijarka

SORTOWNIA 6

Skadarka
kartonw

Komora
chodnicza
niesort 5

Wzki

Rampa niesortu

15

Rampy
zbytu

BIURO

Myjka

Komora
chodnicza
2

Komora
chodnicza
3

Agregaty chodnicze