Projekt z dnia 12 grudnia 2016 r.

w wersji do uzgodnie i konsultacji publicznych

U S T AWA
z dnia <data wydania aktu> r.
o zmianie ustawy o ewidencji ludnoci, ustawy o opacie skarbowej oraz ustawy Prawo
o aktach stanu cywilnego
Art. 1. W ustawie z dnia 24 wrzenia 2010 r. o ewidencji ludnoci (Dz. U. z 2016 r.
poz. 722 i 1948) wprowadza si nastpujce zmiany:
1)

w art. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

2) zakres i zasady rejestracji danych gromadzonych w Powszechnym Elektronicznym
Systemie Ewidencji Ludnoci i rejestrach mieszkacw;;

2)

art. 3 otrzymuje brzmienie:

Art. 3. Ewidencj ludnoci prowadzi si w Powszechnym Elektronicznym
Systemie Ewidencji Ludnoci, ktry stanowi rejestr PESEL, oraz w rejestrach
mieszkacw prowadzonych w systemie teleinformatycznym.;

3)

w art. 7 w ust. 1:
a)

pkt 3 otrzymuje brzmienie:

3) cudzoziemcw zamieszkujcych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;,

b)
4)

uchyla si pkt 4;

w art. 8:
a)

po pkt 20 dodaje si pkt 20a w brzmieniu:

20a) przewidywany okres pobytu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
trwajcy duej ni 6 miesicy;,

b)

pkt 24 otrzymuje brzmienie:

24) seria, numer i data wanoci wanego dokumentu podry cudzoziemca lub
innego wanego dokumentu potwierdzajcego tosamo i obywatelstwo;,

c)

po pkt 24 dodaje si pkt 24a w brzmieniu:

24a) status cudzoziemca oznaczony jako

UE dla obywatela pastwa

czonkowskiego Unii Europejskiej, CUE dla czonka rodziny obywatela

pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej, oraz NUE dla cudzoziemca
niebdcego obywatelem pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej ani
czonkiem rodziny obywatela pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej;;

5)

w art. 9 ust. 3 i 4 otrzymuj brzmienie:

3. W stosunku do osb, o ktrych mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 gromadzi si dane
wymienione w art. 8 pkt 1, 4, 6, 911, 1417, 24 i 24a, a dane o ktrych mowa w art. 8
pkt 3, 5, 7, 8, 12, 13, 1821, 25 i 26 o ile s dostpne.
4. W stosunku do osb, o ktrych mowa w art. 7 ust. 2, gromadzi si dane
wymienione w art. 8 pkt 1, 4, 6, 911, 15, 2324a, a dane, o ktrych mowa w art. 8 pkt 2,
3, 5, 7, 8, 12, 13, 22 i 26 o ile s dostpne.;

6)

w art. 10:
a) w ust. 1 pkt 9 otrzymuje brzmienie:
9) organ gminy waciwy do zameldowania na pobyt stay i czasowy cudzoziemca
w zakresie danych, o ktrych mowa w art. 8 pkt 1, 37, 921 i 2426;,
b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
6. Przy rejestracji zmiany danych, o ktrych mowa w art. 8, naley poda dat
zmiany danych oraz oznaczenie organu lub sdu, z ktrego dziaania wynika
dokonana zmiana. Dotychczasowych danych nie usuwa si z rejestru, z wyczeniem
danych wymienionych w art. 8 pkt 22 i 23 oraz danych zmienianych w zwizku
z procedur przysposobienia albo obalenia domniemania ojcostwa ma matki.,
c)

ust. 7 otrzymuje brzmienie:

7. Podstaw rejestracji danych cudzoziemca stanowi wany dokument
podry, a w przypadku obywatela pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej,
obywatela pastwa czonkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i obywatela
Konfederacji Szwajcarskiej, rwnie inny dokument potwierdzajcy tosamo
i obywatelstwo.;

7)

w art. 11 ust. 4 otrzymuje brzmienie:

4. O sposobie zaatwienia sprawy zawiadamia si osob, ktrej dane byy, na jej
wniosek, sprawdzane. W przypadku dziaania organu z urzdu, osob, ktrej dane byy
sprawdzane, zawiadamia si, gdy usunite niezgodnoci danych maj istotny wpyw na
ustalenie tosamoci tej osoby.;

8)

w art. 12 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

1. Dane, o ktrych mowa w art. 8 pkt 6, 16, 2021, 24a i 25, gromadzone s na
podstawie owiadczenia osoby, ktrej dotycz, zoonego przed organem gminy
waciwym do zameldowania na pobyt stay lub do zoenia wniosku o nadanie numeru

PESEL, przy czym w przypadku danych, o ktrych mowa w art. 8 pkt 24a tylko wwczas,
jeeli nie wynikaj one z innych dokumentw.;
9)

w art. 13 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

1) tryb rejestracji danych w rejestrze PESEL oraz w rejestrach mieszkacw,
z uwzgldnieniem przypadkw szczeglnych;;

10) w art. 17:

a)

w ust. 1:

pkt 2 otrzymuje brzmienie:

2) organ gminy waciwy do zameldowania na pobyt stay albo pobyt czasowy
w stosunku do osb, o ktrych mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3, z wyjtkiem
dzieci, o ktrych mowa w pkt 1; ,

po pkt 3 dodaje si pkt 3a w brzmieniu:

3a) organ wydajcy dowd osobisty - w stosunku do osb, o ktrych mowa
w art. 7 ust. 1 pkt 1;,

b)

ust. 2 otrzymuje brzmienie:

2. W celu nadania numeru PESEL organy wskazane w ust. 1 przekazuj do
ministra waciwego do spraw informatyzacji dane o ktrych mowa art. 8 pkt 19,
1115 i 2224a, z uwzgldnieniem art. 9.;

11) w art. 18:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
2. Wniosek o nadanie numeru PESEL zawiera wskazanie podstawy prawnej oraz
udokumentowane dane, o ktrych mowa w art. 8 pkt 19, 1113, 15 i 2224a,
z uwzgldnieniem art. 9 i 12.,
b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
4. W celu nadania numeru PESEL organ wskazany w ust. 1 przekazuje do ministra
waciwego do spraw informatyzacji dane, o ktrych mowa w art. 8 pkt 19, 1113, 15
i 2224a, z uwzgldnieniem art. 9 i 12.;
12) art. 20 otrzymuje brzmienie:
Art. 20. Dane niezbdne do nadania lub zmiany numeru PESEL s przekazywane
niezwocznie ministrowi waciwemu do spraw informatyzacji przez organy, o ktrych
mowa w art. 17 ust. 1, art. 18 ust. 1 i art. 19 ust. 3, za porednictwem systemu
teleinformatycznego.;
13) w art. 24:

a)

ust. 5 otrzymuje brzmienie:

5. Obowizku

meldunkowego

mona

dopeni

w formie

dokumentu

elektronicznego przy wykorzystaniu rodkw komunikacji elektronicznej, na zasadach

okrelonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaalnoci podmiotw
realizujcych zadania publiczne. Formularze oraz zaczniki skadane w formie
dokumentu elektronicznego podpisuje si kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub
podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.,
b)

po ust. 5 dodaje si ust. 5a w brzmieniu:

5a. Wykonanie obowizku meldunkowego, o ktrym mowa w ust. 1, jest

czynnoci materialno techniczn.;

14) w art. 26 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
2. Adres, o ktrym mowa w ust. 1, w rejestrze PESEL oraz rejestrze mieszkacw
uzupenia si o identyfikatory krajowego rejestru urzdowego podziau terytorialnego
kraju TERYT.;
15) w art. 28:
a)

ust. 1 i 2 otrzymuj brzmienie:

1. Obywatel polski dokonuje zameldowania si na pobyt stay lub czasowy:
1) w formie pisemnej na formularzu w organie gminy waciwym ze wzgldu
na pooenie nieruchomoci, w ktrej zamieszkuje, przedstawiajc do wgldu dowd
osobisty lub paszport, albo
2) w formie dokumentu elektronicznego na formularzu umoliwiajcym
wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego organu gminy, o ktrym
mowa w pkt 1, pod warunkiem otrzymania przez osob urzdowego powiadczenia
odbioru.
2. Obywatel polski, dokonujcy zameldowania na pobyt stay lub czasowy,
w formie, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 1, przedstawia potwierdzenie pobytu w lokalu,
dokonane przez waciciela lub inny podmiot dysponujcy tytuem prawnym do
lokalu na formularzu zgoszenia pobytu staego lub formularzu zgoszenia pobytu
czasowego oraz, do wgldu, dokument potwierdzajcy tytu prawny do lokalu tego
waciciela lub podmiotu.,

b)

po ust. 2 dodaje si ust. 2a2c w brzmieniu:

2a. Obywatel polski, dokonujcy zameldowania na pobyt stay lub czasowy,
w formie, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 2, do formularza zacza odwzorowanie

cyfrowe dokumentu potwierdzajcego jego tytu prawny do lokalu albo dokument

elektroniczny

potwierdzajcy

jego

tytu

prawny

do

lokalu,

a obywatel

nieposiadajcy tytuu prawnego do lokalu, do formularza zacza odwzorowanie

cyfrowe owiadczenia waciciela lub innego podmiotu dysponujcego tytuem
prawnym

do

lokalu

potwierdzajce

pobyt

w lokalu

oraz

dokumentu

potwierdzajcego tytu prawny do lokalu tego waciciela lub podmiotu, albo

dokument elektroniczny zawierajcy owiadczenie waciciela lub innego podmiotu
dysponujcego tytuem prawnym do lokalu potwierdzajce pobyt w lokalu oraz
dokument potwierdzajcy tytu prawny do lokalu tego waciciela lub podmiotu.
2b. Dokumentem potwierdzajcym tytu prawny do lokalu moe by
w szczeglnoci umowa cywilnoprawna, wypis z ksigi wieczystej, decyzja
administracyjna lub orzeczenie sdu.
2c. W przypadku zaczenia odwzorowania cyfrowego dokumentw, o ktrych
mowa w ust. 2a, organ gminy, w razie uzasadnionych wtpliwoci, moe da
okazania oryginaw tych dokumentw.;
16) w art. 30:
a) ust. 1 i 2 otrzymuj brzmienie:
1. W formularzu zgoszenia pobytu staego zamieszcza si:
1) nazwisko i imi (imiona);
2) numer PESEL, o ile zosta nadany;
3) dat i miejsce urodzenia;
4) kraj urodzenia;
5) adres dotychczasowego miejsca pobytu staego;
6) kraj poprzedniego miejsca zamieszkania;
7) adres nowego miejsca pobytu staego;
8) adres dotychczasowego miejsca pobytu czasowego;
9) podpis waciciela lokalu lub innego podmiotu dysponujcego tytuem
prawnym do lokalu;
10) nazwisko i imi penomocnika, o ile zosta ustanowiony;
11) adres elektroniczny sucy do dorcze, jeeli osoba dokonaa
zameldowania na pobyt stay przy wykorzystaniu dokumentu elektronicznego.
2. W formularzu zgoszenia pobytu czasowego zamieszcza si:
1) nazwisko i imi (imiona);

2) numer PESEL, o ile zosta nadany;

3) dat i miejsce urodzenia;
4) kraj urodzenia;
5) adres dotychczasowego miejsca pobytu staego;
6) adres nowego miejsca pobytu czasowego;
7) deklarowany okres pobytu;
8) adres dotychczasowego miejsca pobytu czasowego;
9) podpis waciciela lokalu lub innego podmiotu dysponujcego tytuem
prawnym do lokalu;
10) nazwisko i imi penomocnika o ile zosta ustanowiony;
11) adres elektroniczny sucy do dorcze, jeeli osoba dokonaa
zameldowania na pobyt czasowy przy wykorzystaniu dokumentu elektronicznego.,
b) dodaje si ust. 3 w brzmieniu:
3. W formularzu zgoszenia pobytu staego lub czasowego, skadanym
w formie, o ktrej mowa w art. 28 ust. 1 pkt 2, nie zamieszcza si danych, o ktrych
mowa, odpowiednio, w ust. 1 pkt 9 albo w ust. 2 pkt 9.;
17) art. 39 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
1. Minister waciwy do spraw wewntrznych, w porozumieniu z ministrem
waciwym do spraw informatyzacji, okreli, w drodze rozporzdzenia:
1) wzr i sposb wypeniania formularza zgoszenia pobytu staego,
2) wzr i sposb wypeniania formularza zgoszenia pobytu czasowego,
3) wzr i sposb wypeniania formularza zgoszenia wymeldowania z miejsca
pobytu staego,
4) wzr i sposb wypeniania formularza zgoszenia wymeldowania z miejsca
pobytu czasowego,
5) wzr i sposb wypeniania formularza zgoszenia wyjazdu poza granice
Rzeczypospolitej Polskiej,
6) wzr i sposb wypeniania formularza zgoszenia powrotu z wyjazdu poza
granice Rzeczypospolitej Polskiej,
7) wzr zawiadczenia o zameldowaniu na pobyt stay,
8) wzr zawiadczenia o zameldowaniu na pobyt czasowy
uwzgldniajc potrzeb zapewnienia ochrony danych osobowych oraz moliwo
tworzenia dwujzycznych formularzy w jzykach polskim i angielskim oraz

sporzdzania formularzy i zawiadczenia z wykorzystaniem aktualnych danych

z rejestru PESEL, a take moliwo skadania formularzy w formie pisemnej
i dokumentu elektronicznego.;
18) w art. 40 dotychczasow tre oznacza si jako ust. 1 i dodaje si ust. 2 w brzmieniu:
2. Cudzoziemiec, o ktrym mowa w art. 41 ust. 1 i 2, przebywajcy na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej jest obowizany wykonywa obowizek meldunkowy na
zasadach okrelonych w art. 24, art. 25, art. 26, art. 27 ust. 2, art. 28 oraz w art. 3039,
jeeli przepisy niniejszego rozdziau nie stanowi inaczej.;
19) w art. 42 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
2. Cudzoziemcy zwolnieni s z obowizku meldunkowego, jeeli ich pobyt na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie przekracza 30 dni.;
20) w art. 43:
a)

ust. 2 otrzymuje brzmienie:

2. Cudzoziemiec, o ktrym mowa w art. 41 ust. 1, dokonujcy zameldowania
na pobyt stay, przedstawia wany dokument podry lub inny dokument
potwierdzajcy jego tosamo i obywatelstwo, a cudzoziemiec, o ktrym mowa
w art. 41 ust. 2, dokonujcy zameldowania na pobyt stay - wany dokument podry
oraz wan kart staego pobytu czonka rodziny obywatela Unii Europejskiej albo
wan kart pobytu czonka rodziny obywatela Unii Europejskiej, a w braku takiej
moliwoci owiadczenie o pozostawaniu czonkiem rodziny obywatela Unii
Europejskiej.,

b)

ust. 4 otrzymuje brzmienie:

4. Cudzoziemiec, o ktrym mowa w art. 41 ust. 1, dokonujcy zameldowania
na pobyt czasowy, przedstawia wany dokument podry lub inny wany dokument
potwierdzajcy jego tosamo i obywatelstwo, a cudzoziemiec, o ktrym mowa
w art. 41 ust. 2, dokonujcy zameldowania na pobyt czasowy wany dokument
podry oraz wan kart staego pobytu czonka rodziny obywatela Unii
Europejskiej lub wan kart pobytu czonka rodziny obywatela Unii Europejskiej,
a w braku takiej moliwoci owiadczenie o pozostawaniu czonkiem rodziny
obywatela Unii Europejskiej.;

21) uchyla si art. 44;

22) tytu rozdziau 6 otrzymuje brzmienie:

Udostpnianie danych z rejestru PESEL oraz rejestrw mieszkacw;

23) w art. 45 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
2. Organy prowadzce rejestr PESEL oraz rejestry mieszkacw, na wniosek
zainteresowanej osoby zoony w formie pisemnej lub w formie dokumentu
elektronicznego przy wykorzystaniu rodkw komunikacji elektronicznej, na zasadach
okrelonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaalnoci podmiotw
realizujcych zadania publiczne, s obowizane wyda zawiadczenie zawierajce peny
odpis przetwarzanych danych dotyczcych tej osoby. Zawiadczenie jest przekazywane,
w zalenoci od dania wnioskodawcy, w formie pisemnej lub w formie dokumentu
elektronicznego przy wykorzystaniu rodkw komunikacji elektronicznej, na zasadach
okrelonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaalnoci podmiotw
realizujcych zadania publiczne.;
24) w art. 46 w ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
Dane z rejestru PESEL oraz rejestrw mieszkacw, w zakresie niezbdnym do
realizacji ich ustawowych zada, udostpnia si nastpujcym podmiotom:;
25) w art. 50 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
2. Dane z rejestrw mieszkacw udostpniaj organy gmin prowadzce te
rejestry.;
26) w art. 52 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
1) wzr wniosku o udostpnienie danych z rejestru mieszkacw oraz rejestru PESEL,
o ktrym mowa w art. 47 ust. 1,;
27) w art. 53 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
Udostpnienie danych z rejestru mieszkacw oraz rejestru PESEL nastpuje:;
28) art. 56 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
1) wysoko, sposb i terminy uiszczania opaty za udostpnienie danych
jednostkowych z rejestru mieszkacw oraz rejestru PESEL, a take za
udostpnianie danych za pomoc urzdze teletransmisji, w drodze weryfikacji,
o ktrej mowa w art. 49 ust. 1, oraz sposb dokumentowania uiszczenia opaty,;
29) uchyla si art. 7478.
Art. 2. W ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opacie skarbowej (Dz. U. z 2016 r.
poz. 1827) w zaczniku do ustawy w czci II ust. 2 w kolumnie 2 otrzymuje brzmienie:

2. Peny odpis przetworzonych danych

z rejestrw mieszkacw, rejestru PESEL
oraz Rejestru Dowodw Osobistych

17 z

Art. 3. W ustawie z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U.
poz.1741, z pn. zm. 1)) wprowadza si nastpujce zmiany:
1)

w art. 53 uchyla si ust. 2 i 3;

2)

w art. 58 po pkt 6 dodaje si pkt 6a i 6b w brzmieniu:

6a) stan cywilny matki;
6b) dat zawarcia maestwa przez rodzicw dziecka;;

3)

art. 123 otrzymuje brzmienie:

Art. 123. W ustawie z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie
zdrowia (Dz. U. z 2016 r. poz. 1535) w art. 7 w ust. 1 w pkt 8 kropk zastpuje si
rednikiem i dodaje si pkt 9 i 10 w brzmieniu:
9) przekazywanie subom statystyki publicznej danych dotyczcych stanu zdrowia
dzieci urodzonych na terytorium Rzeczypospolitej, informacji o ciy i porodzie oraz
o poprzednich ciach i porodach matki, miejscu zamieszkania rodzicw dziecka oraz
wyksztaceniu rodzicw dziecka;
10) przekazywanie subom statystyki publicznej danych dotyczcych zgonw,
w tym

informacji

o przyczynach

zgonw

i osobach

stwierdzajcych

zgony,

wyksztaceniu i miejscu zamieszkania zmarego.;

4)

w art. 144:
a)

w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

2) informacje o ciy i porodzie: okres trwania ciy, wielorako i miejsce porodu
oraz rodzaj porodu;,

b)

ust. 2 otrzymuje brzmienie:

2. Do dnia 1 stycznia 2018 r. karta martwego urodzenia, o ktrej mowa
w art. 54 ust. 3, zawiera oprcz danych, o ktrych mowa w art. 54 ust. 2 i 3:
1) dane, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 14,
2) czas zgonu podu i przyczyn zgonu, jeeli zostaa stwierdzona.;

5)

1)

w art. 149 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 1888, z 2015 r. poz. 262, 1087, 1274
i 2281 oraz z 2016 r. poz. 1221.

 10

2) art. 54 ust. 4 i 5, art. 114 w zakresie dodawanych w art. 11 ust. 3a3e i ust. 4c oraz
art. 123, ktre wchodz w ycie z dniem 1 stycznia 2018 r..
Art. 4.

1. Dane gromadzone dotychczas w rejestrach zamieszkania cudzoziemcw

podlegaj archiwizacji na zasadach i w trybie przepisw wydanych na podstawie art. 5 ust. 2

i 2b ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U.
z 2016 r. poz. 1506).
2. Organy gmin przekazuj dane, o ktrych mowa w ust. 1 do waciwych archiww
pastwowych po upywie 10 lat od dnia wejcia w ycie ustawy.
3. Dane, o ktrych mowa w ust. 1, mog zosta przekazane przed upywem terminu
wskazanego w ust. 2, jeeli wszystkie aktywne rekordy rejestru zostan zamknite na skutek
nadania numeru PESEL, wymeldowania przed upywem terminu zameldowania lub upywu
terminu zameldowania.
Art. 5. Sprawy wszczte i niezakoczone przed dniem wejcia w ycie zmian, o ktrych
mowa w art. 1 niniejszej ustawy prowadzi si na podstawie przepisw dotychczasowych.
Art. 6. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 13, art. 39 ust. 1,
art. 52 i art. 56 ustawy zmienianej w art. 1, zachowuj moc do czasu wejcia w ycie nowych
przepisw wykonawczych wydanych na podstawie art. 13, art. 39 ust. 1, art. 52 i art. 56 ustawy
zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw, nie duej jednak ni przez
12 miesicy od dnia wejcia w ycie niniejszej ustawy.
Art. 7. Ustawa wchodzi w ycie z dniem 1 stycznia 2018 r., z wyjtkiem art. 3 pkt 4,
ktry wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia.

UZASADNIENIE
Zasadniczym celem projektu w czci dotyczcej zmiany ustawy o ewidencji ludnoci jest
uchylenie przepisw zwizanych ze zniesieniem obowizku meldunkowego. Projektodawca uzna, e
gromadzenie danych o miejscu zamieszkania ma kluczowe znaczenie dla prawidowej realizacji
konstytucyjnych i ustawowych zada oraz obowizkw administracji publicznej wobec obywatela. Jest
to niezwykle istotne z punktu widzenia szeroko rozumianego bezpieczestwa, szczeglnie w kontekcie
obecnej sytuacji geopolitycznej w Europie.
Rozstrzygajc o pozostawieniu obowizku meldunkowego, projektodawca proponuje
wprowadzanie dla obywateli polskich kolejnych uproszcze przy wykonywaniu obowizku
meldunkowego. Wejcie w ycie niniejszej regulacji umoliwi dokonywanie wszystkich czynnoci z
zakresu obowizku meldunkowego w formie elektronicznej, bez koniecznoci osobistej wizyty w
urzdzie. Proponowana zmiana ma na celu take wprowadzenie zasady nadawania numeru PESEL
cudzoziemcom dokonujcym zameldowania na pobyt stay lub czasowy na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej oraz likwidacj rejestrw zamieszkania cudzoziemcw, w ktrych gromadzone byy
dotychczas dane o pobycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemcom, ktrym na
podstawie dotychczasowych przepisw nie nadawano numerw PESEL.
Zmiana zwizana z likwidacj rejestrw zamieszkania cudzoziemcw wymusza take zmian
w ustawie o opacie skarbowej, ktra ma charakter jedynie dostosowujcy i polega na modyfikacji treci
opisu w zaczniku do ustawy o opacie skarbowej w zakresie odnoszcym si do udostpniania penego
odpisu danych z tego rejestru.
W czci dotyczcej nowelizacji ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, na wniosek Ministra
Zdrowia i Prezesa Gwnego Urzdu Statystycznego rozwizany zostaje problem zbyt wskiego
zakresu danych pozyskiwanych o martwych urodzeniach i urodzeniach dla statystyki publicznej, m.in.
dla potrzeb sporzdzenia bilansw ludnoci oraz prowadzenia polityki zdrowotnej w okresie
okooporodowym. Jedynym skutecznym rozwizaniem wskazanego wyej problemu, jest interwencja
legislacyjna polegajca na nowelizacji ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego celem rozszerzenia
zakresu danych, zbieranych w stosowanych przy urodzeniu dziecka dokumentach karty
urodzenia/martwego urodzenia, protokou zgoszenia urodzenia i przekazywanych subom statystyki
publicznej. W efekcie zmian ustawowych moliwe bd zmiany w aktach wykonawczych,
okrelajcych wzory wskazanych dokumentw oraz dostosowanie rejestru stanu cywilnego, ktry jest
technicznym narzdziem wykorzystywanym przy przekazywaniu danych subom statystyki
publicznej.
A. Zmiany w ustawie o ewidencji ludnoci
Uchylenie przepisw zwizanych ze zniesieniem obowizku meldunkowego (art. 74 78 ustawy o
ewidencji ludnoci)

Obowizek meldunkowy zosta wprowadzony w Polsce w 1928 roku. Obowizek ten mia wwczas
charakter porzdkowy i suy odbudowie pastwowoci polskiej. Po drugiej wojnie wiatowej,
pierwsze regulacje prawne zwizane z obowizkiem rejestracji miejsca zamieszkania znalazy si
w ustawie z dnia 14 lipca 1961 r. o ewidencji i kontroli ruchu ludnoci i polegay na obligatoryjnym
zgaszaniu organom pastwa miejsca pobytu przez obywatela, nawet wtedy, gdy pobyt ten zwizany
by z wyjazdem wakacyjnym, odwiedzinami u krewnych czy przyjaci lub z innych powodw mia
charakter krtkotrway. Niedopenienie tego obowizku obarczone byo sankcj karn. Kolejne
regulacje w obszarze obowizku meldunkowego zostay zawarte w ustawie z dnia 10 kwietnia 1974 r.
o ewidencji ludnoci i dowodach osobistych i w wikszoci powielay wczeniejsze rozwizania.
Decyzj o zniesieniu obowizku meldunkowego podjto w 2008 r., co ostatecznie znalazo
wyraz w ustawie z dnia 24 wrzenia 2010 r. o ewidencji ludnoci. Ze wzgldu na dugie vacatio legis
przedmiotowej ustawy, zasadnicze zmiany w obszarze rejestracji adresu miejsca zamieszkania
wprowadzono ustaw z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o ewidencji ludnoci i dowodach
osobistych oraz niektrych innych ustaw, ktra wesza w ycie 1 stycznia 2013 r. Znajdujce si w niej
regulacje wprowadzay szereg uatwie i uproszcze w zakresie obowizku meldunkowego, ktre
polegay na: zniesieniu obowizku zameldowania obywateli polskich, obywateli UE, obywateli pastw
EFTA - stron EOG oraz obywateli Konfederacji Szwajcarskiej na pobyt czasowy nieprzekraczajcy
trzech miesicy; likwidacji obowizku meldunkowego wczasowiczw i turystw; likwidacji
obowizkw wacicieli, dozorcw, administratorw nieruchomoci oraz zakadw pracy do
weryfikowania wypeniania obowizku meldunkowego przez mieszkacw lub pracownikw;
wprowadzeniu

moliwoci

dopenienia

obowizku

meldunkowego

przez

ustanowionego

penomocnika; wprowadzeniu moliwoci jednoczesnego wymeldowania przy zameldowaniu w

nowym miejscu; przyjciu nierestrykcyjnego dla obywateli trzydziestodniowego (w miejsce
czterodniowego) terminu do dokonania zameldowania; odstpieniu od koniecznoci zgaszania przy
dopenianiu obowizku meldunkowego informacji o wyksztaceniu, obowizku wojskowym oraz
przedkadania wojskowego dokumentu osobistego; wydueniu okresw wyjazdw zagranicznych
podlegajcych zgoszeniu w organie ewidencji ludnoci z 3 do 6 miesicy; zniesieniu sankcji karnych
dla obywateli polskich, obywateli UE, obywateli EFTA - stron EOG oraz obywateli Konfederacji
Szwajcarskiej za niedopenienie obowizku meldunkowego.
Wprowadzenie powyszych rozwiza znaczco zliberalizowao obowizek meldunkowy,
ktry przesta by postrzegany jako nadmiernie uciliwy. Pomimo tak szerokiego katalogu
wprowadzonych zmian, nie wypracowano jednak rozwizania znoszcego obowizek rejestracji
miejsca zamieszkania, nadal aktualna pozostawaa decyzja dotyczca zniesienia obowizku
meldunkowego i w zwizku z tym powstaa konieczno podjcia prac dostosowawczych przez ca
administracj rzdow do realizacji ustawowych zada po zniesieniu tego obowizku. Warto
podkreli, e wejcie w ycie przepisw znoszcych obowizek meldunkowy wizaoby si z
zaprzestaniem gromadzenia w jednym centralnym, zbudowanym w latach osiemdziesitych ubiegego

wieku, rejestrze PESEL danych adresowych wszystkich osb zameldowanych na pobyt stay lub
czasowy trwajcy ponad 3 miesice. Dane do tego rejestru byy i s nadal pozyskiwane przez organy
gmin, w gwnej mierze, od osb dopeniajcych obowizek meldunkowy.
Uwzgldniajc termin zniesienia obowizku meldunkowego przewidziany w ustawie o
ewidencji ludnoci oraz dostrzegajc konieczno koordynacji dziaa resortw w tym zakresie, Prezes
Rady Ministrw w dniu 13 czerwca 2014 r. powoa, pod przewodnictwem Ministra Spraw
Wewntrznych, Midzyresortowy Zesp do Spraw Przygotowania Administracji Rzdowej do
Zniesienia Obowizku Meldunkowego (M.P. z 2014 r., poz. 473). W skad zespou weszli
przedstawiciele Kancelarii Prezesa Rady Ministrw, wszystkich resortw i sub. Ponadto w pracach
brali udzia eksperci reprezentujcy: Krajowe Biuro Wyborcze, Generalnego Inspektora Ochrony
Danych Osobowych, Urzd do Spraw Cudzoziemcw, stron samorzdow. Caoksztat pracy
wykonanej przez Zesp doprowadzi do wniosku, e w celu prawidowej realizacji konstytucyjnych
i ustawowych zada oraz obowizkw administracji publicznej wobec obywatela, kluczowe znaczenie
ma gromadzenie danych o miejscu jego zamieszkania. Gromadzenie danych o miejscu zamieszkania
obywateli w jednym referencyjnym rejestrze PESEL, skutkuje wieloma korzyciami dla samych
obywateli jak moliwo gosowania w wyborach bez koniecznoci skadania wnioskw o ujcie w
spisach wyborcw czy sprawn realizacj zada z zakresu zabezpieczenia spoecznego, tj. emerytur,
rent, dodatkw, opieki spoecznej, ubezpiecze spoecznych, gdy dziki atwoci ustalenia adresu
zameldowania osoby, wiadczenia te mog by szybko i sprawnie dostarczone do ich beneficjentw.
Wiedza o liczbie i strukturze mieszkacw pozyskiwana w oparciu o dane wynikajce z ewidencji
ludnoci ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia opieki obkowej, przedszkolnej, miejsc w szkoach,
planowania obwodw szkolnych. Dane te pozwalaj organom samorzdu terytorialnego na skuteczne i
efektywne podejmowanie odpowiednich dziaa w tym obszarze. Kolejn korzy naley upatrywa w
fakcie, e informacja o liczbie mieszkacw wpywa na obliczanie liczby radnych, a tym samym
obywatele mog mie zapewnion waciw reprezentacj we wadzach lokalnych i realny wpyw na
wane dla siebie rozwizania. Ma to rwnie istotne znaczenie w kontekcie przeprowadzania
referendum lokalnego, bowiem wniosek o referendum skada 5% lub 10% uprawnionych do gosowania
mieszkacw, a rdem informacji o liczbie mieszkacw s rejestry wyborcw w gminie prowadzone
na podstawie danych z ewidencji ludnoci. Ponadto dane statystyczne o mieszkacach wykorzystywane
s do okrelania wysokoci funduszy soeckich, subwencji i dotacji dla gmin. Wysoko tych rodkw
przekada si na jako ycia mieszkacw. W wielu obszarach funkcjonowania pastwa miejsce
zameldowania obywatela decyduje o tym, jaki urzd (organ) jest zobowizany do zaatwienia danej
sprawy (waciwo miejscowa). Odnosi si to rwnie do postpowa toczonych przed sdami.
Informacja o tym, jaki organ lub sd jest waciwy w danej sprawie ma kluczowe znaczenie dla
obywatela, gdy atwo i pewno ustalenia tego faktu wpywa na szybko zaatwienia danej sprawy.
Informacja o adresie zameldowania wykorzystywana jest rwnie w toku wykonywania czynnoci
w ramach prowadzonych postpowa sdowych. Wykonywanie obowizku meldunkowego przez

obywateli uatwia odpowiednim subom realizacj ich zada, a tym samym wpywa na poczucie
bezpieczestwa obywateli. Szybki dostp do danych adresowych moe by przydatny m.in. do
poszukiwania osb do celw procesowych oraz poszukiwania osb zaginionych. Wiedza o miejscu
pobytu osoby jest potrzebna take do podejmowania dziaa zwizanych z zarzdzaniem kryzysowym
czy dziaaniem sub ratownictwa medycznego. Pozwala to w wielu przypadkach na skuteczne
reagowanie przez suby na rnego rodzaju zjawiska i wydarzenia, np. w przypadku koniecznoci
szybkiej lokalizacji osb bezporednio zagroonych chorob, bd te tych, ktre miay kontakt z osob
chor zakanie. Brak adresu w rejestrze PESEL moe powodowa problemy z ustaleniem i dotarciem
do osb, ktrych ycie i zdrowie jest zagroone z powodu podejrzenia przebywania tych osb w
obszarze objtym klsk ywioow (np. powd).
Zesp w ramach wykonanych analiz zwrci take uwag, na ogromne znaczenie dla pastw
Unii Europejskiej polityki zagranicznej w zakresie bezpieczestwa wewntrznego w tym
przeciwdziaania terroryzmowi, ktra znalaza swoje odzwierciedlenie w dorobku prawnym UE. Cech
tych regulacji jest koncentracja na walce z terroryzmem, poprzez wzrost uprawnie sub policyjnych i
specjalnych. Opracowywane w tym celu procedury dziaania (dobre praktyki), zawieraj niepopularne
spoecznie decyzje polityczne, do ktrych naley midzy innymi tworzenie rejestrw z danymi
adresowymi osb. W tym kontekcie biorc pod uwag ostatnie wydarzenia zwizane z intensyfikacj
zamachw terrorystycznych na terenie Europy, gromadzenie danych adresowych w jednym
referencyjnym rejestrze nabiera szczeglnego znaczenia.
Warto zauway rwnie, e obowizek rejestracji miejsca zamieszkania funkcjonuje w 16
spord 21 badanych przez MSWiA krajw UE, tj. Finlandii, Litwie, Austrii, Chorwacji, Wielkiej
Brytanii, otwie, Danii, Bugarii, Belgii, Luksemburgu, Szwecji, Hiszpanii, Woszech, Estonii,
Holandii, Niemczech. Taki obowizek nie wystpuje w Grecji, Republice Irlandii, Francji, Portugalii
oraz w Republice Czeskiej, jednake rozwizania w tych krajach przewiduj gromadzenie danych
o osobach w rejestrach. Niektre kraje stosuj znacznie bardziej restrykcyjne rozwizania ni te
obowizujce w Polsce i przejawia si to w przeprowadzaniu kontroli meldunkowych (Belgia, Wochy,
Szwecja), nakadaniu wysokich kar finansowych za niedopenienie obowizku rejestracji (Chorwacja,
Finlandia, Litwa, otwa, Szwecja, Hiszpania, Belgia, Dania, Austria, Luksemburg, Holandia) czy te
w przeprowadzaniu postpowa wyjaniajcych celem weryfikacji wskazanego adresu zamieszkania
lub faktu dopenienia obowizku (Dania, Austria, Luksemburg, Belgia, Finlandia, Szwecja).
Uproszczenia zwizane z wykonywaniem obowizku meldunkowego oraz inne zmiany.
Projekt ustawy wprowadza szereg uproszcze zwizanych z obowizkiem meldunkowym oraz
porzdkuje i doprecyzowuje niektre kwestie w tym zakresie.
Zameldowanie drog elektroniczn (art. 24 ust 5, 5a, art. 28)
W projektowanym art. 24 ust. 5 przewidziano moliwo dopenienia obowizku

meldunkowego w formie dokumentu elektronicznego przy wykorzystaniu rodkw komunikacji

elektronicznej, na zasadach okrelonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaalnoci
podmiotw realizujcych zadania publiczne. Obowizujce brzmienie tego przepisu stanowi, e w
formie dokumentu elektronicznego mona dokona wymeldowania si z miejsca pobytu staego lub
czasowego, a take zgoszenia wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej oraz powrotu z wyjazdu
poza granice Rzeczypospolitej Polskiej. Projektowany przepis dopuszcza zatem moliwo dokonania
rwnie zameldowania w formie dokumentu elektronicznego, ktre obecnie dokonuje si wycznie
osobicie w siedzibie organu gminy.
W ocenie projektodawcy wprowadzenie dodatkowej formy w jakiej mona dokona
zameldowania znaczco uatwi wypenianie tego obowizku. Jednoczenie zauwaenia wymaga fakt,
e projektowany przepis jest zgodny z przyjtym kierunkiem dziaa w obszarze informatyzacji usug
publicznych, bowiem - jak si wskazuje - kady obywatel powinien mc zaatwi drog elektroniczn
dowoln spraw na styku z administracj publiczn dowolnego szczebla.
Dc do maksymalnego odformalizowania czynnoci administracyjnych, a co za tym idzie
wprowadzania maksymalnych uatwie dla obywateli, ktre jednoczenie przekadaj si na szybko
dziaa podejmowanych przez organy administracji, podjto decyzj o wprowadzeniu do art. 24 ust. 5a,
ktry precyzuje, e czynnoci zwizane z wykonaniem obowizku meldunkowego maj charakter
materialno techniczny tj. nie wymagaj rozstrzygnicia organu w formie decyzji administracyjnej.
Powysze w ocenie projektodawcy powinno przeoy si na przejrzysto przepisw oraz procedur
stosowanych w organach ewidencji ludnoci.
Konsekwencj wprowadzenia moliwoci dokonania zameldowania drog elektroniczn jest
projektowana zmiana art. 28 ustawy o ewidencji ludnoci. Nowe brzmienie tego przepisu wskazuje w
jakich formach mona dokona zameldowania, tj. w formie pisemnej w organie gminy albo w formie
dokumentu elektronicznego. Projektowany przepis zwizany jest z umoliwieniem dopenienia
wszystkich czynnoci z zakresu obowizku meldunkowego w formie dokumentu elektronicznego.
Jeli chodzi o sam procedur, to tak jak dotychczas, obywatel polski, dokonujcy
zameldowania przedstawia potwierdzenie pobytu w lokalu dokonane przez waciciela lub inny
podmiot dysponujcy tytuem prawnym do lokalu oraz przedkada, do wgldu, dokument
potwierdzajcy tytu prawny tego waciciela lub podmiotu. Natomiast w przypadku, gdy zameldowanie
nastpuje w formie dokumentu elektronicznego, osoba zacza do formularza potrzebne dokumenty w
postaci elektronicznej.
Projektowany art. 28 ust. 2c przewiduje przypadek, w jakim organ gminy moe da
przedoenia oryginaw dokumentw, jeeli osoba dokonujca zameldowania zacza do formularza
odwzorowanie cyfrowe dokumentu. Przepis ten odwouje si do uzasadnionych wtpliwoci organu np.
w sytuacji sabej jakoci odwzorowania cyfrowego i stanowi zabezpieczenie prawidowej realizacji
obowizku meldunkowego w tej formie.
Jeden formularz meldunkowy dla osoby, ktra melduje si na pobyt stay i jednoczenie chce si

wymeldowa z pobytu czasowego i analogicznie dla osoby, ktra melduje si na pobyt czasowy i
chce si wymeldowa z pobytu staego (art. 30)
Projektodawca, szukajc moliwoci uproszczenia procedur, proponuje zmian art. 30 ust. 1 i 2, tj.
przepisu odnoszcego si do zakresu danych zamieszczanych w formularzach zameldowania na pobyt
stay oraz czasowy. Dziki wprowadzeniu moliwoci wskazania w formularzu zameldowania na pobyt
stay adresu dotychczasowego miejsca pobytu czasowego i analogicznie w formularzu zameldowania
na pobyt czasowy adresu miejsca dotychczasowego miejsca pobytu staego, obywatel chccy przy
zameldowaniu staym jednoczenie wymeldowa si z miejsca pobytu czasowego, a przy zameldowaniu
czasowym z miejsca pobytu staego, bdzie mg dokona tych czynnoci na jednym formularzu
zameldowania, wskazujc na wol takiego dziaania, a nie jak dotychczas na dwch formularzach
zameldowania oraz wymeldowania. Jednoczenie dokonuje si ujednolicenia nazewnictwa danych
zamieszczanych w formularzach.
Rezygnacja z koniecznoci przedstawiania okrelonych dokumentw przy dokonywaniu
zameldowania (art. 43)
Jest to kwestia zwizana z zasad rwnego traktowania obywateli pastw czonkowskich UE
i czonkw ich rodzin. Obecnie, przy wykonywaniu obowizku zameldowania na pobyt stay oraz
czasowy, obywatel pastwa czonkowskiego UE przedstawia wany dokument podry lub inny
dokument potwierdzajcy jego tosamo i obywatelstwo oraz wany dokument potwierdzajcy prawo
staego pobytu albo zawiadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE lub owiadczenie
o zarejestrowaniu pobytu na terytorium RP, a czonek rodziny obywatela pastwa czonkowskiego UE
dokument podry oraz wan kart staego pobytu czonka rodziny obywatela UE lub wan kart
pobytu czonka rodziny obywatela UE. Dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z
dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i czonkw ich rodzin do swobodnego
przemieszczania si i pobytu na terytorium Pastw Czonkowskich, zmieniajca rozporzdzenie (EWG)
nr 1612/68 i uchylajca dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG,
75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG wyraa traktatow zasad rwnego
traktowania obywateli pastw czonkowskich Unii Europejskiej i czonkw ich rodzin niebdcych
obywatelami pastwa czonkowskiego UE, zgodnie z ktr kady obywatel Unii ma prawo do
swobodnego przemieszczania si i przebywania na terytorium Pastw Czonkowskich. W myl art. 24
dyrektywy wszyscy obywatele Unii zamieszkujcy na podstawie dyrektywy na terytorium
przyjmujcego Pastwa Czonkowskiego s traktowani na rwni z obywatelami tego Pastwa
Czonkowskiego w zakresie ustanowionym w Traktacie. Korzystanie z tego prawa obejmuje czonkw
rodziny, ktrzy nie s obywatelami jednego z Pastw Czonkowskich i posiadaj prawo pobytu lub
staego pobytu.
Zasad t precyzuje art. 25 dyrektywy wskazujcy, e posiadanie zawiadczenia o rejestracji,
dokumentu powiadczajcego stay pobyt, zawiadczenia powiadczajcego zoenie wniosku o kart
pobytow dla czonka rodziny, karty pobytowej lub staej karty pobytowej, w adnym wypadku nie

moe by warunkiem wstpnym dla wykonywania okrelonego prawa lub zaatwienia formalnoci
administracyjnych, przy czym moliwo korzystania z praw moe zosta potwierdzona za pomoc
wszelkich innych dowodw. W zwizku z tym uzalenienie moliwoci zameldowania si na pobyt
stay lub czasowy od posiadania przez ww. osoby prawa staego pobytu w Polsce jest rozbiene z treci
art. 25 ust. 1 wskazanej wyej dyrektywy 2004/38/WE.
Analogiczna sytuacja dotyczy rwnie, przy zameldowaniu na pobyt stay lub czasowy,
czonkw rodzin obywateli pastw czonkowskich UE, ktrzy nie s obywatelami pastwa
czonkowskiego UE.W przypadku tych osb pozostawiono wymg okazania karty staego pobytu
czonka obywatela Unii Europejskiej albo karty pobytu czonka rodziny obywatela Unii Europejskiej,
gdy fakt bycia czonkiem rodziny obywatela UE musi by dowiedziony, by osoba moga by
traktowana na zasadach rwnych obywatelom polskim.
Likwidacja rejestrw zamieszkania cudzoziemcw i nadawanie numeru PESEL wszystkim
cudzoziemcom (art. 1 pkt 2, art. 3, art. 7 ust. 1, art. 8 pkt 24, art. 9, art. 10 ust 7, art. 13 pkt 1, art.
17 ust. 1 pkt 3a, art. 26 ust. 2, art. 44, art. 45 ust. 2, art. 46 ust. 1, art. 50 ust. 2, art. 53)
Obecnie w rejestrach zamieszkania cudzoziemcw (RZC) gromadzone s dane wszystkich
cudzoziemcw, ktrzy zameldowali si na pobyt stay lub czasowy na terenie gminy, a zatem zarwno
tych ktrym nadano numer PESEL jak i tych, ktrym numeru PESEL nie nadano. W zwizku z tym
cudzoziemcy, ktrym nadano numer PESEL znajduj si w trzech rejestrach rwnoczenie tj. rejestrze
PESEL, rejestrze mieszkacw oraz rejestrze zamieszkania cudzoziemcw natomiast cudzoziemcy nie
posiadajcy numeru PESEL figuruj wycznie w rejestrze zamieszkania cudzoziemcw.
Rejestry zamieszkania cudzoziemcw w obecnej formie maj wiele sabych stron, do ktrych
nale:
brak informacji o pci i obywatelstwie cudzoziemca;
niska referencyjno RZC brak obowizku jak i technicznej moliwoci przekazywania przez gmin
nowego miejsca zameldowania informacji o koniecznoci wymeldowania z adresu poprzedniego.
Gminy nie dysponujc baz centraln jak ma to miejsce w przypadku osb, ktrym nadano numer
PESEL nie mog zweryfikowa, czy osoba taka posiada ju adres zameldowania, a jeeli tak, to w ktrej
gminie. W zwizku z powyszym istnieje due ryzyko jednoczesnego zameldowania cudzoziemca w
co najmniej dwch rnych gminach;
aktualizacja RZC w zakresie cudzoziemcw posiadajcych PESEL wymaga dwukrotnego wykonania
przez urzdnika tej samej pracy w PESEL oraz RZC;
dodatkowe koszty utrzymania RZC wiele gmin ponosi dodatkowe koszty z tytuu utrzymania RZC
prowadzonych w formie elektronicznej a wiele gmin prowadzi RZC jednoczenie w formie
kartotecznej;
utrudniony dostp do danych i wyszukiwania informacji o cudzoziemcach przez suby, w praktyce
czsto niemoliwy przez brak integracji RZC z innymi rejestrami lub centralnej aplikacji dostpowej;
obcianie gmin dodatkowymi obowizkami np. sprawozdawczymi na rzecz Stray Granicznej, GUS.

Biorc pod uwag powysze projektodawca proponuje likwidacj RZC (uchylenie art. 44 ustawy) i
gromadzenie danych o wszystkich cudzoziemcach w jednym centralnym rejestrze, ktry jest
referencyjny i atwo przeszukiwalny. Rejestrem tym moe by rejestr PESEL. Nie wie si z adnymi
dodatkowymi kosztami lecz jedynie zwikszeniem liczby nadawanych numerw PESEL. W tym celu
przewidziano w projektowanym art. 7 ust. 1 pkt 3 nadawanie - co do zasady - numeru PESEL wszystkim
cudzoziemcom. Konsekwencj takiej decyzji byo uchylenie art. 7 ust. 1 pkt 4 oraz zmiany w art. 8 pkt
24, art. 9, art. 10 ust. 7, art. 17 ust. 1 pkt 2. Przepisy te wymagay bowiem dostosowania ich treci do
nowej regulacji w zakresie podstaw i sposobu rejestracji danych cudzoziemcw w rejestrze PESEL.
Jednoczenie przewidziano, e numer PESEL nie zostanie nadany przy zameldowaniu
cudzoziemcom, ktrych pobyt w RP ma charakter krtkotrway lub wrcz tranzytowy. W zwizku z
powyszym konieczna jest zmiana art. 42 ust. 2 polegajca na wydueniu dla cudzoziemcw okresu
zwolnienia z obowizku meldunkowego z dotychczasowych 14 dni do 30 dni. Przy zasadzie nadawaniu
numeru PESEL wszystkim cudzoziemcom pozwoli to na ograniczenie nadawania numeru PESEL, a
tym samym gromadzenia danych w tym rejestrze obywateli pastw innych ni UE i czonkw ich
rodzin, w przypadkach gdy ich pobyt w RP ma charakter incydentalny i krtkotrway tj. nie duszy ni
30 dni. Proponowana zmiana wpywa na zwikszenie referencyjnoci rejestru PESEL.
Numer PESEL nie bdzie take nadawany obywatelom pastw czonkowskich UE i czonkom
ich rodzin, w przypadku pobytw krtkoterminowych tj. do 3 miesicy. Do tej kategorii cudzoziemcw,
zgodnie z zasad rwnego traktowania stosuje si bowiem zasady analogiczne jak w stosunku do
obywateli polskich, a zatem numer PESEL zostanie nadany przy zameldowaniu co najmniej na pobyt
czasowy tj. przekraczajcy 3 miesice. Wczeniej taki obowizek nie powstaje.
Podczas analizy projektowanego rozwizania ustalono cele, do jakich wykorzystywany jest
RZC, takie jak:
udostpnianie danych osobom, ktrych dane dotycz;
udostpnianie danych organom i subom;
realizacja zada wasnych gminy, w tym sporzdzanie statystyk dla wadz i pracownikw urzdu
gminy;
przekazywanie danych na potrzeby statystyki publicznej;
wydawanie zawiadcze o zameldowaniu.
Realizacj kadego z wymienionych celw umoliwia nadawanie numeru PESEL wszystkim
cudzoziemcom.
Ponadto rozwizanie takie niesie ze sob dodatkowe korzyci:
dane wszystkich cudzoziemcw w jednym centralnym i atwo przeszukiwalnym rejestrze dostpnym
subom i organom szybki dostp do danych;
jednolity identyfikator dla wszystkich (numer PESEL);
opracowanie odpowiednich raportw z rejestru PESEL zaspokoi potrzeby statystyki publicznej a
take innych organw i sub np. Stray Granicznej;

zwikszenie referencyjnoci danych o cudzoziemcach przez uniemoliwienie kilkukrotnego

jednoczesnego meldowania si w rnych gminach a take wprowadzanie danych w czasie
rzeczywistym;
brak koniecznoci przedstawiania zawiadcze o zameldowaniu przy okrelonych czynnociach
administracyjnych np. przy legalizacji pobytu (w przypadku zapewnienia UW dostpu do rejestru
PESEL);
oszczdnoci zwizane z rezygnacj z RZC dla gmin, ktre pac dodatkowo za ich utrzymanie;
brak koniecznoci kilkukrotnego wprowadzania tych samych danych do dwch rnych rejestrw;
gromadzenie informacji o obywatelstwie i pci wszystkich cudzoziemcw;
Naley jednoczenie mie na uwadze, e w sytuacji opuszczenia terytorium RP przez
cudzoziemcw, ktrym nadano numer PESEL nie bdzie moliwoci aktualizacji ich danych w
rejestrze. Przykadowo po wyjedzie cudzoziemca z RP wiecznie bdzie widnia on w rejestrze jako
osoba yjca bowiem brak narzdzi weryfikacji tej danej.
Szczeglnie istotne znaczenie dla projektowanej zmiany jest fakt, e rejestrowanie informacji
o cudzoziemcach ma istotne znaczenie z punktu widzenia bezpieczestwa Pastwa. Podmiotami,
ktrym najczciej udostpnia si dane s: Policja, Stra Graniczna, a take ABW. Obecnie nie ma
moliwoci zlokalizowania cudzoziemca wpisanego do RZC, gdy trzeba zna gmin, w ktrej dokona
on zgoszenia pobytu. Taki model RZC znacznie utrudnia subom dotarcie do danych o cudzoziemcach
oraz wydua czas pozyskania informacji i utrudnia identyfikacj.
Zgodnie z projektowanymi przepisami (art. 4 projektu) dane zgromadzone dotychczas w RZC
nie zostan utracone lecz zarchiwizowane zgodnie z obowizujcymi regulacjami. Do zarchiwizowania
RZC przewidziano dugi 10 letni okres wynikajcy z faktu, e w niektrych RZC mog by
zarejestrowane aktualne dugie pobyty czasowe cudzoziemcw nie posiadajcych numeru PESEL.
Organy gmin nie musz jednake czeka do upywu 10 letniego okresu lecz dokona archiwizacji RZC
duo wczeniej w przypadku cakowitej dezaktualizacji RZC lub nadania numeru PESEL figurujcym
w nim cudzoziemcom. W praktyce wiele niewielkich gmin dokona archiwizacji RZC w krtkim czasie
z uwagi na brak zameldowanych na ich terenie cudzoziemcw lub nieliczne takie przypadki.
Konsekwencj likwidacji rejestrw zamieszkania cudzoziemcw bya konieczno usunicia
odwoania do rejestrw zamieszkania cudzoziemcw zawartego w niektrych przepisach ustawy. W
takim stanie rzeczy naleao dokona modyfikacji przepisw art. 1 pkt 2, art. 3, art. 13 pkt 1, art. 26 ust.
2, art. 45 ust. 2, art. 46 ust. 1 i art. 50 ust. 2. W zwizku z likwidacj rejestrw zamieszkania
cudzoziemcw naleao take dokona zmiany tytuu rozdziau 6 ustawy w czci, w jakiej odnosi si
on do tych rejestrw oraz modyfikacji treci ust. 2 w czci II w kolumnie 2 zacznika do ustawy z
dnia 16 listopada 2006 r. o opacie skarbowej ( Dz. U. z 2015 r. poz. 783 z pn. zm.).
Inne zmiany w zakresie ustawy o ewidencji ludnoci
W projekcie uwzgldniono zmiany porzdkowe wynikajce z rocznej praktyki stosowania
ustawy o ewidencji ludnoci. W tym celu umoliwiono organowi waciwemu do zameldowania na

 10

pobyt stay i czasowy cudzoziemca, rejestracj danych dotyczcych zawarcia i rozwizania zwizku
maeskiego zawartego przez cudzoziemca (zmiana art. 10 ust. 1 pkt 9). Nie byo uzasadnionym
pozostawienie tej danej poza waciwoci organu gminy w sytuacji rejestrowania przez niego
informacji o stanie cywilnym, a take rejestrowania jej w stosunku do tej samej kategorii osb w
przypadku ubiegania si o nadanie numeru PESEL przez cudzoziemca na podstawie odrbnych
przepisw. Projektowany przepis umoliwia organom gmin rejestracj danych dotyczcych zwizku
maeskiego cudzoziemca, a take ich uzupenianie w przypadku braku tych danych w rejestrze.
Do zakresu danych gromadzonych w rejestrze PESEL (art. 8) dodano pkt 20a przewidujcy
moliwo gromadzenia w rejestrze PESEL danej o przewidywanym okresie pobytu osoby poza
granicami RP trwajcego duej ni 6 miesicy. Informacj o ktrej mowa, wprowadzono w zwizku z
postulowanymi potrzebami statystyki publicznej dla realizacji zobowiza RP do gromadzenia i
przekazywania danych dotyczcych migracji i statystyk w dziedzinie demografii. Statystyka
zainteresowana jest informacjami o wyjazdach za granic na okres co najmniej 12 miesicy. Obecnie
nie ma moliwoci pozyskania takiej informacji z rejestru PESEL z uwagi na brak rejestrowania
informacji o deklarowanym okresie pobytu czasowego poza granicami RP. Naley przy tym zwrci
uwag, e informacja ta deklarowana jest na samym formularzu zgoszenia wyjazdu lecz nie jest
przenoszona do rejestru PESEL. Konsekwencj wskazanej zmiany, bya potrzeba dokonania
modyfikacji treci przepisu art. 12 ust. 1 ustawy.
W zakresie zmian dotyczcych art. 8 ustawy, przewidziano dodanie pkt. 24a, ktry ma na celu
umoliwienie wprowadzenia do rejestru PESEL dodatkowej danej w postaci wyrnika obywateli Unii
Europejskiej, czonkw rodziny obywateli Unii Europejskiej oraz cudzoziemcw niebdcych
obywatelami Unii Europejskiej. Powyszy przepis suy przede wszystkim atwej identyfikacji statusu
cudzoziemca, co znajdzie swoje zastosowanie w pozyskiwaniu danych statystycznych oraz raportw
wykorzystywanych do szybkiej identyfikacji miejsca pobytu obcokrajowcw, co ma istotny wpyw na
bezpieczestwo Pastwa. Zmiana ta pociga za sob konieczno dostosowania pozostaych przepisw
odnoszcych si do gromadzenia tej danej w rejestrze PESEL (art. 9 ust. 3 i 4, art. 17 ust. 2, art. 18 ust.
2 i 4).
Projekt doprecyzowuje rwnie wyjtki od zasady nie usuwania danych z rejestru PESEL (art.
10 ust. 6). Oprcz dotychczasowych obejmujcych nieaktualne dane dowodu osobistego oraz paszportu
uwzgldniono rwnie ochron danych osb przysposobionych, tj. uniemoliwienie ujawnienia danych
osoby przysposobionej w przypadku sporzdzenia nowego aktu urodzenia oraz po rozwizaniu
przysposobienia w przypadku uniewanienia aktu urodzenia sporzdzonego po przysposobieniu.
Kolejnym wyjtkiem zwizanym z tym przepisem jest sporzdzenie nowego aktu urodzenia na skutek
obalenia domniemania ojcostwa ma matki. Niewtpliwie wymienione dane s informacjami
szczeglnie wraliwymi, a jednoczenie nie s danymi, ktrymi osoba si posuguje lub wrcz nie ma
wiadomoci przysposobienia. W rejestrze PESEL nie powinna zatem znajdowa si historia danych
osoby zawierajca dane wskazujce na inn tosamo oraz umoliwiajca powizanie obu tosamoci.

 11

Dane te nie bd dostpne dla uytkownika systemu lecz w razie takiej koniecznoci moliwe bd do
odzyskania przez administratora na podstawie audytu systemu.
Doprecyzowanie przepisu art. 11 ust. 4 podyktowane jest faktem, e przepis w obecnym brzmieniu nie
rozstrzyga, czy organ, ktry dokona sprawdzenia danych z urzdu i nie stwierdzi niezgodnoci,
powinien informowa osob, ktrej dane byy sprawdzane. Nie jest rwnie jasne, czy w przypadku
przyjcia, e taki obowizek ciy na organie, to powinien on informowa o kadym usuniciu
niezgodnoci danych. W celu wyeliminowania tych wtpliwoci proponuje si doprecyzowanie, e
konieczno powiadomienia o sposobie zaatwienia sprawy pojawia si w przypadku, gdy postpowanie
prowadzone byo:
na wniosek - bez wzgldu na efekt ustale oraz;
z urzdu - w wyniku ktrego organ usun niezgodnoci danych majce istotny wpyw na ustalenie
tosamoci osoby, ktrej dane byy sprawdzane.
Nowoci jest wprowadzenie moliwoci uzyskania numeru PESEL przy ubieganiu si
o wydanie dowodu osobistego przez osoby zamieszkae w Polsce (art. 17 ust. 1 pkt 3a). W obecnym
stanie prawnym numer PESEL przy ubieganiu si o polski dokument tosamoci (dowd osobisty lub
paszport) nadawany jest w wyniku dziaania wojewody lub organu gminy wycznie obywatelom
polskim zamieszkujcym poza terytorium Polski. W stosunku do tej kategorii osb do rejestru PESEL
przekazywane s w celu nadania numeru PESEL inne informacje ni w stosunku do obywateli polskich
zamieszkaych w Polsce (gromadzi si mniej danych). W konsekwencji obecnie obywatele polscy
zamieszkujcy w Polsce, ktrzy nie posiadaj numeru PESEL, a chc ubiega si o dowd osobisty,
musz w pierwszej kolejnoci ubiega si o numer PESEL, skadajc stosowny wniosek w trybie
indywidualnym do organu gminy na podstawie odrbnych przepisw (podstaw jest ustawa o dowodach
osobistych wymagajca numeru PESEL do wydania dowodu osobistego), a dopiero potem wnioskowa
o wydanie dowodu osobistego. Taki sposb dziaania wprowadza zatem dodatkowe formalnoci i
wydua czas oczekiwania na dowd osobisty obywatelom polskim zamieszkaym w Polsce.
Projektowany przepis pozwala na nadanie numeru PESEL z urzdu w wyniku dziaania organu gminy
przy zoeniu wniosku o wydanie dowodu osobistego bez koniecznoci wnioskowania o nadanie
numeru PESEL.
Zmiana art. 18 ust. 4 i art. 20 ma na celu obnienie kosztw dziaania organw w zwizku
z rezygnacj z obowizku przesyania do ministra waciwego do spraw informatyzacji wniosku osoby
o nadanie numeru PESEL na podstawie odrbnych przepisw. W takim przypadku konieczno
weryfikacji danych wskazanych we wniosku zawsze spoczywa na organie gminy i nie ma potrzeby, aby
wniosek dodatkowo przesyany by do ministra. Przyjto analogiczne rozwizanie jak w przypadku
nadania numeru PESEL z urzdu, wskazujc na konieczno przekazania do ministra okrelonego
zestawu danych osoby niezbdnych do nadania numeru PESEL, wycznie za porednictwem systemu
teleinformatycznego. Takie dziaanie ju obecnie jest moliwe w systemie obsugujcym ewidencj
ludnoci, a nadawanie numeru PESEL automatycznie przyczynia si do znacznego skrcenia czasu

 12

oczekiwania na numer PESEL przez wnioskodawc.

Projekt ustawy dokonuje take zmian w zakresie wytycznych dotyczcych treci
rozporzdzania, do wydania ktrego zobowizany jest minister waciwy do spraw wewntrznych,
w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw informatyzacji (art. 39). Projektowany przepis
zapewnia moliwo peniejszej realizacji przepisw ustawy dotyczcych zaatwiania spraw drog
elektroniczn.
Projekt ustawy w art. 40 doprecyzowuje rwnie sposb wykonywania obowizku
meldunkowego przez obywateli pastw czonkowskich Unii Europejskiej oraz czonkw ich rodzin,
gdy dotychczasowe regulacje budz szereg wtpliwoci i wymagaj posikowania si zasad rwnego
traktowania z obywatelami polskimi. W zwizku z tym w projekcie wskazano wprost, e obowizek
meldunkowy na pobyt czasowy dla tej kategorii osb bdzie powstawa, tak jak w stosunku do
obywateli polskich, w przypadku przebywania w miejscu pobytu czasowego przez okres ponad 3
miesicy.
B. Zmiany w ustawie Prawo o aktach stanu cywilnego.
Z dniem 1 marca 2015 r. wesza w ycie ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu
cywilnego (Dz. U. poz. 1741, z pn. zm.), dalej Prasc, ktra dokonaa transformacji modelu
prowadzenia rejestracji stanu cywilnego z papierowej, odbywajcej si w ksigach stanu cywilnego na
rzecz rejestracji elektronicznej dokonywanej w centralnym rejestrze stanu cywilnego. Wraz ze zmian
modelu prowadzenia rejestracji stanu cywilnego, uregulowano kwestie zbierania na potrzeby statystyki
publicznej danych medycznych dotyczcych nowo narodzonych dzieci i osb zmarych oraz
przeniesiono ciar ich gromadzenia na potrzeby statystki publicznej, z kierownika urzdu stanu
cywilnego na podmiot wykonujcy dziaalno lecznicz (art. 53 ust. 2 i 3,art. 114 oraz art. 123 Prasc).
W toku prac nad ww. ustaw, wsplnie z Ministerstwem Zdrowia oraz Gwnym Urzdem
Statystycznym wypracowano rozwizania prawne, zgodnie z ktrym kierownicy usc w tzw. okresie
przejciowym (do czasu wdroenia stosownych rozwiza informatycznych przez resort zdrowia)
przewidzianym w art. 144 Prasc, tj.: od marca 2015 r. do grudnia 2017 r., poza szeregiem ustawowych
zada z zakresu rejestracji stanu cywilnego, bd wspiera sprawozdawczo na rzecz Gwnego
Urzdu Statystycznego, przekazujc subom statystyki publicznej, cile okrelone na poziomie ustawy
Prawo o aktach stanu cywilnego, dane medyczne.
Z uwagi jednake na biece problemy zwizane m.in. ze sporzdzaniem bilansu ludnoci
Minister Zdrowia, uwzgldniajc postulaty Gwnego Urzdu Statystycznego, zwrci si do Ministra
Spraw Wewntrznych i Administracji o nowelizacj Prasc majc na celu rozszerzenie zakresu danych
pozyskiwanych przez suby statystyki publicznej. Zaproponowana przez Ministra Zdrowia zmiana ma
na celu wyrwnanie zakresu danych zbieranych przy ywym i martwym urodzeniu. Aktualnie bowiem
zakres danych wpisywanych w karcie urodzenia jest szerszy, ni zakres informacji zamieszczanych w
karcie martwego urodzenia. Przyjmujc do wiadomoci argumenty przemawiajce za nowelizacj

 13

podjto stosowne prace legislacyjne. Naley jednak podkreli, e dane z zakresu statystyki publicznej
przekazywane s subom statystyki publicznej za porednictwem rejestru stanu cywilnego. Z dniem 1
stycznia 2016 r. na mocy ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o dziaach administracji
rzdowej oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. poz. 2281) doszo za do nowego podziau zada
pomidzy Ministrem SWiA, a Ministrem Cyfryzacji. Z t dat Minister Cyfryzacji przej sprawy
zwizane z prowadzeniem i administrowaniem Systemem Rejestrw Pastwowych (SRP), w tym
wchodzcym w skad SRP, rejestrem stanu cywilnego. Ministrowi Spraw Wewntrznych i
Administracji, zgodnie z dokonanym podziaem, pozosta nadzr merytoryczny w sprawach ewidencji
ludnoci i rejestracji stanu cywilnego. Oznacza to, e o ile gestorem ustaw: z dnia 24 wrzenia 2010 r.
o ewidencji ludnoci (Dz. U. z 2015 r. poz. 388, z pn. zm.) oraz z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo
o aktach stanu cywilnego (Dz. U. poz. 1741, z pn. zm.) jest nadal resort spraw wewntrznych, to za
rozwj zwizanych z tymi regulacjami rejestrw odpowiada resort waciwy do spraw informatyzacji.
W konsekwencji zmiany art. 144 ust. 2 Prasc zakres danych karty martwego urodzenia
obejmujcy obecnie dane matki (nazwisko, imi (imiona), nazwisko rodowe, dat i miejsce urodzenia
oraz numer PESEL) oraz dane o urodzeniu dziecka (pe, miejsce, dat i godzin urodzenia dziecka)
zostanie rozszerzony o nastpujce dane:
1)

informacje o stanie zdrowia dziecka: dugo, ciar ciaa;

2)

informacje o ciy i porodzie: okres trwania ciy, wielorako, miejsce porodu;

3)

dane o poprzednich ciach i porodach matki dziecka:

a)

liczb dzieci urodzonych przez matk, w tym ywo urodzonych lub martwo urodzonych,

b)

dat poprzedniego porodu,

c)

ywotno poprzedniego dziecka;

4)

miejsce zamieszkania rodzicw dziecka, w tym okres ich przebywania na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze danej gminy, o ile s znane, oraz wyksztacenie rodzicw
dziecka, pozyskiwane przez podmiot wykonujcy dziaalno lecznicz.
W wyniku dalszych uzgodnie z Ministerstwem Zdrowia i Gwnym Urzdem Statystycznym,
ustalono, i w stosunku do stanu dotychczasowego dla potrzeb statystyki publicznej zbierane bd take
dane o rodzaju porodu, zarwno w odniesieniu do urodze ywych jak i martwych. Powysze zmiany
zakresu informacyjnego karty urodzenia i karty martwego wymaga bd okrelenia nowego wzoru
tych dokumentw, aktualnie okrelonych w rozporzdzeniu Ministra Zdrowia z dnia 12 stycznia 2015
r. w sprawie wzorw karty urodzenia i karty martwego urodzenia (Dz. U. poz. 171) oraz zmian w
rejestrze stanu cywilnego, prowadzonego przez Ministra Cyfryzacji.
Na wniosek Gwnego Urzdu Statystycznego uwzgldniono rwnie, e dla potrzeb statystyki
publicznej zbierane bd take przez kierownika urzdu stanu cywilnego dane dotyczce stanu
cywilnego matki dziecka i daty zawarcia maestwa rodzicw dziecka. Dane te bd pozyskiwane
przez kierownika urzdu stanu cywilnego na etapie zgoszenia urodzenia dziecka, do czego s
obowizani jego rodzice, zapisywane do protokou zgoszenia urodzenia, a nastpnie przekazywane

 14

subom statystyki publicznej. Powysze wymaga rozszerzenia zakresu danych zbieranych do protokou
zgoszenia urodzenia (zmiana art. 58 Prasc), zmiany wzoru protokou zgoszenia urodzenia, ktry jest
okrelony w rozporzdzeniu z dnia 29 stycznia 2015r. w sprawie wzorw dokumentw wydawanych z
zakresu rejestracji stanu cywilnego (Dz. U. 2015, poz. 194, z pn. zm.) oraz zmian w rejestrze stanu
cywilnego.
W niniejszym projekcie zmiany ustawy Prasc proponuje si rwnie uchylenie w art. 53 ust. 2
i 3. Jeeli zgodnie z obowizujcym prawem po 1 stycznia 2018 r. niemajce znaczenia dla rejestracji
stanu cywilnego dane o charakterze stricte medycznym dotyczce urodze maj by przekazywane
subom statystyki publicznej bez udziau kierownikw urzdw stanu cywilnego dziaajcych w
rejestrze stanu cywilnego to stosowne regulacje powinny by zawarte w aktach prawnych pozostajcych
we waciwoci Ministra Zdrowia. Brak jest racjonalnych przesanek do okrelania zasad zbierania
przedmiotowych danych w Prasc, gdy zgodnie z art. 1 tej ustawy okrela ona zasady i tryb rejestracji
stanu cywilnego oraz dokonywania czynnoci z zakresu rejestracji stanu cywilnego. Ponadto resort
zdrowia zyska niezaleno w obszarze prac legislacyjnych we wprowadzaniu modyfikacji w zakresie
okrelenia zakresu zbieranych danych. Uchylenie art. 53 ust. 2 i 3 Prasc pociga za sob zmiany
porzdkowe w przepisach art. 123 i art. 149 Prasc.
Termin wejcia w ycie projektowanej ustawy proponuje si ustali na 1 stycznia 2018 roku, przy czym
zmiany dotyczce art. 144 Prasc w zakresie karty martwego urodzenia, wejd w ycie po 14 dniach od
dnia ogoszenia.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy nie zawiera przepisw technicznych, a zatem nie podlega obowizkowi notyfikacji,
zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 23 grudnia 2002
r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktw prawnych (Dz. U.
Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597). Projekt ustawy nie wymaga przedoenia waciwym
instytucjom i organom Unii Europejskiej lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu w celu uzyskania
opinii, dokonania konsultacji lub uzgodnienia.

Nazwa projektu
Ustawa o zmianie ustawy o ewidencji ludnoci, ustawy o opacie skarbowej oraz
ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego
Ministerstwo wiodce i ministerstwa wsppracujce
Ministerstwo Spraw Wewntrznych i Administracji
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu lub
Podsekretarza Stanu
Tomasz Zdzikot Podsekretarz Stanu w MSWiA

Data sporzdzenia
08 grudnia 2016 r.
rdo:
Inne
Nr w wykazie prac: UD 179

Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu

Karolina Grenda Dyrektor Departamentu Spraw Obywatelskich MSWiA
Tel. 22 515 23 33
OCENA SKUTKW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwizywany?
W zakresie ustawy o ewidencji ludnoci. Ustawa z dnia 24 wrzenia 2010 r. w obecnym brzmieniu przewiduje zniesienie obowizku
meldunkowego z dniem 1 stycznia 2018 r. Prace Midzyresortowego Zespou do Spraw Przygotowania Administracji Rzdowej do
Zniesienia Obowizku Meldunkowego doprowadziy do wniosku, e w celu prawidowej realizacji konstytucyjnych i ustawowych
zada oraz obowizkw administracji publicznej wobec obywatela, kluczowe znaczenie ma gromadzenie danych o miejscu jego
zamieszkania. Z tego wzgldu prawidowe funkcjonowanie Pastwa jest moliwe przy zaoeniu, i zgoszenie adresu nadal bdzie
obowizkowe. Argumentacja ta daa podstaw do zarekomendowania przez Zesp pozostawienia obowizku rejestracji miejsca
zamieszkania w formie obowizujcej obecnie. Gromadzenie danych o miejscu zamieszkania ma kluczowe znaczenie dla
prawidowej realizacji konstytucyjnych i ustawowych zada oraz obowizkw administracji publicznej wobec obywateli. Jest to
take niezwykle istotne z punktu widzenia szeroko rozumianego bezpieczestwa, szczeglnie w kontekcie obecnej sytuacji
geopolitycznej w Europie. W zwizku z powyszym koniecznym jest uchylenie przepisw zwizanych ze zniesieniem obowizku
meldunkowego.
Rozstrzygajc o pozostawieniu obowizku meldunkowego, proponuje si wprowadzenie moliwoci zameldowania w formie
elektronicznej.
Projektowana ustawa ma na celu take umoliwienie uzyskania numeru PESEL przy ubieganiu si o wydanie dowodu osobistego
przez osoby zamieszkae w Polsce. W obecnym stanie prawnym numer PESEL przy ubieganiu si o polski dokument tosamoci
(dowd osobisty lub paszport) nadawany jest w wyniku dziaania wojewody lub organu gminy wycznie obywatelom polskim
zamieszkujcym poza terytorium Polski. W konsekwencji obecnie obywatele polscy zamieszkujcy w Polsce, ktrzy nie posiadaj
numeru PESEL, a chc ubiega si o dowd osobisty, musz w pierwszej kolejnoci ubiega si o numer PESEL, skadajc stosowny
wniosek w trybie indywidualnym do organu gminy na podstawie odrbnych przepisw (podstaw jest ustawa o dowodach osobistych
wymagajca numeru PESEL do wydania dowodu osobistego), a dopiero potem wnioskowa o wydanie dowodu osobistego. Taki
sposb dziaania wprowadza dodatkowe formalnoci i wydua czas oczekiwania na dowd osobisty obywatelom polskim
zamieszkaym w Polsce.
Kolejn istotn kwesti jest wprowadzenie zasady nadawania numeru PESEL cudzoziemcom dokonujcym zameldowania na pobyt
stay lub czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz likwidacja rejestrw zamieszkania cudzoziemcw, w ktrych
gromadzone byy dotychczas dane o pobycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemcom, ktrym na podstawie
dotychczasowych przepisw nie nadawano numerw PESEL. Przedmiotowa zmiana nie znajdzie zastosowania do obywateli pastw
czonkowskich UE i czonkw ich rodzin, w przypadku ich pobytw krtkoterminowych tj. do 3 miesicy. Do tej kategorii
cudzoziemcw, zgodnie z zasad rwnego traktowania stosuje si zasady analogiczne jak w stosunku do obywateli polskich, a zatem
numer PESEL zostanie nadany przy zameldowaniu co najmniej na pobyt czasowy tj. przekraczajcy 3 miesice. Wczeniej taki
obowizek nie powstaje.
W zakresie ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego. Na wniosek Ministra Zdrowia i Gwnego Urzdu Statystycznego
rozwizywany jest zasadniczy problem zbyt wskiego zakresu danych pozyskiwanych o martwych urodzeniach i urodzeniach dla
statystyki publicznej, m.in. dla potrzeb sporzdzenia bilansw ludnoci oraz prowadzenia polityki zdrowotnej w okresie
okooporodowym.
2. Rekomendowane rozwizanie, w tym planowane narzdzia interwencji, i oczekiwany efekt
W zakresie ustawy o ewidencji ludnoci. Zasadniczym celem projektu ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludnoci jest uchylenie
przepisw zwizanych ze zniesieniem obowizku meldunkowego. Rozstrzygajc o pozostawieniu obowizku meldunkowego,
proponuje si wprowadzanie kolejnych uproszcze przy jego realizacji. Wejcie w ycie niniejszej regulacji umoliwi dokonywanie
wszystkich czynnoci z zakresu obowizku meldunkowego w formie elektronicznej, bez koniecznoci osobistej wizyty w urzdzie.
Proponuje si take zmiany w formularzu meldunkowym pozwalajce na dokonanie zameldowania na pobyt stay i jednoczesne
wymeldowanie z pobytu czasowego i analogicznie, dokonanie zameldowania na pobyt czasowy z jednoczesnym wymeldowaniem z
pobytu staego, przy uyciu jednego formularza, a take umoliwienie dokonywania zameldowania z urzdu przez organ gminy.
Celem projektu jest rwnie uporzdkowanie i doprecyzowanie niektrych przepisw zwizanych z nadawaniem numeru PESEL i
realizacj obowizku meldunkowego.
Wprowadzenie zasady nadawania numeru PESEL wszystkim cudzoziemcom dokonujcym zameldowania na pobyt stay lub

czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pociga za sob konieczno likwidacji rejestrw zamieszkania cudzoziemcw, w
ktrych gromadzone byy dotychczas dane o pobycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemcom, ktrym nie nadawano
numerw PESEL. Przewiduje si, e numer PESEL bdzie nadawany cudzoziemcom dokonujcym zameldowania od daty wejcia w
ycie nowych regulacji z jednoczesnym zachowaniem rejestrw zamieszkania cudzoziemcw do czasu upywu terminu pobytu
cudzoziemcom, ktrych dane zostay w nich zgromadzone na podstawie dotychczasowych przepisw. Efektem zaproponowanych
regulacji w tym zakresie bdzie gromadzenie informacji o wszystkich cudzoziemcach przebywajcych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, bez wzgldu na czas pobytu, w centralnym rejestrze PESEL.
Powysza zmiana pociga za sob konieczno zmiany ustawy o opacie skarbowej w zakresie modyfikacji treci opisu w zaczniku
do tej ustawy, w czci odnoszcej si do udostpniania penego odpisu danych z likwidowanego rejestru cudzoziemcw. Zmiana ta
ma charakter redakcyjny i polega jedynie na wykreleniu z opisu w zaczniku sw rejestru cudzoziemcw.
W zakresie ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego. Jedynym skutecznym rozwizaniem problemu, o ktrym w pkt 1, jest
interwencja legislacyjna polegajca na nowelizacji ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego celem rozszerzenia zakresu danych,
zbieranych w stosowanych przy urodzeniu dziecka dokumentach karty urodzenia/martwego urodzenia, protokou zgoszenia
urodzenia i przekazywanych subom statystyki publicznej. W efekcie zmian ustawowych moliwe bd zmiany w aktach
wykonawczych, okrelajcych wzory wskazanych dokumentw oraz dostosowanie rejestru stanu cywilnego, ktry jest technicznym
narzdziem wykorzystywanym przy przekazywaniu danych subom statystyki publicznej.
3. Jak problem zosta rozwizany w innych krajach, w szczeglnoci krajach czonkowskich OECD/UE?
W zakresie ustawy o ewidencji ludnoci. Obowizek rejestracji miejsca zamieszkania funkcjonuje w 16 spord 21 badanych przez
MSWiA krajw UE, tj. Finlandii, Litwie, Austrii, Chorwacji, Wielkiej Brytanii, otwie, Danii, Bugarii, Belgii, Luksemburgu,
Szwecji, Hiszpanii, Woszech, Estonii, Holandii, Niemczech. Taki obowizek nie wystpuje w Grecji, Republice Irlandii, Francji,
Portugalii oraz w Republice Czeskiej, jednake rozwizania w tych krajach przewiduj gromadzenie danych o osobach w rejestrach.
Niektre kraje stosuj znacznie bardziej restrykcyjne rozwizania ni te obowizujce w Polsce i przejawia si to w przeprowadzaniu
kontroli meldunkowych (Belgia, Wochy, Szwecja), nakadaniu wysokich kar finansowych za niedopenienie obowizku rejestracji
(Chorwacja, Finlandia, Litwa, otwa, Szwecja, Hiszpania, Belgia, Dania, Austria, Luksemburg, Holandia) czy te w
przeprowadzaniu postpowa wyjaniajcych celem weryfikacji wskazanego adresu zamieszkania lub faktu dopenienia obowizku
(Dania, Austria, Luksemburg, Belgia, Finlandia, Szwecja).
W zakresie ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, ze wzgldu na regulowan specyfik nie byo koniecznoci uzasadnienia do
badania, w jaki sposb adekwatne rozwizania funkcjonuj w innych krajach.
4. Podmioty, na ktre oddziauje projekt
Wielko

Grupa
Obywatele polscy

rdo danych

Cudzoziemcy

Organy gmin

2478

GUS opracowanie Polska w

liczbach 2016

Urzdy stanu cywilnego

2257

Opracowanie wasne

Gwny Urzd Statystyczny

Informacja oglnodostpna

Oddziaywanie
Pozostawienie obowizku
meldunkowego; uatwienie
zameldowania poprzez
umoliwienie dokonania tej
czynnoci drog
elektroniczn
Nadawanie numeru PESEL
wszystkim cudzoziemcom
dokonujcym zameldowania
na pobyt stay lub czasowy
na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej
Pozostawienie obowizku
meldunkowego,
umoliwienie dokonywania
zameldowania z urzdu,
umoliwienie nadawania
numeru PESEL w zwizku z
wydawaniem dowodu
osobistego, nadawanie
numeru PESEL
cudzoziemcom, likwidacja
rejestrw zamieszkania
cudzoziemcw
Przekazywanie krajowym
subom statystyki publicznej
nowego zakresu danych o
urodzeniach
Przetwarzanie nowego
zakresu danych o
urodzeniach na potrzeby
krajowej polityki zdrowotnej

Ministerstwo Zdrowia oraz

Ministerstwo Cyfryzacji

Informacja oglnodostpna

i ich przekazywanie zgodnie

z zobowizaniami
podmiotom zagranicznym.
Zmiana pozostajcych we
waciwoci tych resortw
aktw wykonawczych i
dostosowanie systemu
teleinformatycznego, w
ktrym prowadzony jest
rejestr stanu cywilnego do
zmian wprowadzanych
ustaw.

5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wynikw konsultacji

Zgodnie z 52 ust. 1 uchway nr 190 Rady Ministrw z dnia 29 padziernika 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrw (M. P. 2016
r. poz. 1006) projekt zosta opublikowany na stronie Rzdowego Centrum Legislacji w zakadce Rzdowy Proces Legislacyjny.
W ramach konsultacji spoecznych i w celu wykonania obowizku wynikajcego z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dziaalnoci
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z pn. zm.), projekt ustawy zosta zamieszczony w
Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Wewntrznych i Administracji. Projekt ten zostanie
rwnie przekazany do zaopiniowania Komisji Wsplnej Rzdu i Samorzdu Terytorialnego, wojewodom, Stowarzyszeniu
Urzdnikw Stanu Cywilnego RP, Gwnemu Urzdowi Statystycznemu, Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych,
Krajowemu Biuru Wyborczemu, Rzecznikowi Praw Obywatelskich, Rzecznikowi Praw Dziecka.
6.

Wpyw na sektor finansw publicznych

(ceny stae z r.)

0

Skutki w okresie 10 lat od wejcia w ycie zmian [mln z]

2
3
4
5
6
7
8
9
10

cznie (010)

Dochody ogem
budet pastwa
JST
pozostae jednostki (oddzielnie)
Wydatki ogem

0,68724

0,68724

budet pastwa

0,68724

0,68724

0,68724
0,68724

-0,68724

JST
pozostae jednostki (oddzielnie)
Saldo ogem
budet pastwa
JST
pozostae jednostki (oddzielnie)
rda finansowania

Budet pastwa z czci 27 Informatyzacja

Dodatkowe informacje,
w tym wskazanie rde
danych i przyjtych do
oblicze zaoe

Zaoenia przyjte do oblicze kosztw zmian w ustawie o ewidencji ludnoci:

Wydatki:
Zmiany w zakresie rejestracji danych cudzoziemcw
29.440
Zmiany w zakresie funkcjonalnoci dotyczcych meldowania cudzoziemcw 42.320
Zmiany w zakresie ekranu podgldu danych
55.200
Zmiany w zakresie formularzy meldunkowych
zameldowanie na pobyt stay
11.040
Zameldowanie na pobyt czasowy
11.040
zawiadczenie o zameldowaniu
5.520
gromadzenie informacji o deklarowanej dacie pobytu poza granicami RP
55.200
Nadawanie nr PESEL przy ubieganiu si o dowd osobisty
23.920
Zameldowanie drog elektroniczn
139.840
Modyfikacja formularzy zameldowania (pouczenie)
5.520
Mechanizm pobierania danych przez e usugi
261.280
cznie
640.320

-0,68724

W zwizku z przewidywan przez projekt likwidacj rejestrw zamieszkania cudzoziemcw mona

przewidywa pewne oszczdnoci rodkw przeznaczanych obecnie na ich utrzymanie. Nie jest jednak
moliwe nawet szacunkowe okrelenie tego rodzaju oszczdnoci z uwagi na fakt, i jak wskazuj gminy
rejestry zamieszkania cudzoziemcw w wikszoci prowadzone s w formie elektronicznej, przy czym
rejestry te s jednym z moduw aplikacji obsugujcych w gminach rwnie rejestry mieszkacw oraz
rejestry wyborcw, a czasem take rejestry np. wacicieli nieruchomoci. Koszty utrzymania tych
rejestrw ponoszone s cznie. Natomiast w sytuacjach prowadzenia rejestru zamieszkania
cudzoziemcw w formie kartotecznej (ksiki meldunkowej) koszty obejmuj materiay biurowe
niezbdne do jego prowadzenia.
Zaoenia przyjte do obliczenia kosztw zmian w ustawie Prawo o aktach stanu cywilnego
Wydatki:
Zmiany w zakresie rejestru stanu cywilnego:
Dodanie pl Stan cywilny matki i Data zawarcia maestwa
Zrwnanie zbieranych informacji w zakresie martwego urodzenia z urodzeniami ywymi
Nowe pole Rodzaj porodu
cznie

34.960
4.600
7.360
46.920

Zmiana w zaczniku do ustawy o opacie skarbowej ma charakter redakcyjny i nie wpynie na budet
pastwa.
7.

Wpyw na konkurencyjno gospodarki i przedsibiorczo, w tym funkcjonowanie przedsibiorcw oraz na rodzin,

obywateli i gospodarstwa domowe

Czas w latach od wejcia w ycie zmian

W ujciu
pieninym
(w mln z,
ceny stae z
r.)
W ujciu
niepieninym

due przedsibiorstwa
sektor mikro-, maych i
rednich przedsibiorstw
rodzina, obywatele oraz
gospodarstwa domowe
(dodaj/usu)
due przedsibiorstwa
sektor mikro-, maych i
rednich przedsibiorstw
rodzina, obywatele oraz
gospodarstwa domowe

(dodaj/usu)
(dodaj/usu)
(dodaj/usu)
Dodatkowe informacje,
w tym wskazanie rde
Analizy wasne.
danych i przyjtych do
oblicze zaoe

Skutki
1

cznie
(0-10)

brak wpywu
brak wpywu
Uatwienia w zakresie moliwoci dokonania czynnoci meldunkowych drog
elektroniczn, a take w zakresie atwiejszego uzyskania numeru PESEL, co
przekada si na oszczdno czasu i pienidzy obywateli oraz cudzoziemcw
zamieszkujcych w Polsce.

Niemierzalne

Zmiana obcie regulacyjnych (w tym obowizkw informacyjnych) wynikajcych z projektu

nie dotyczy
tak
Wprowadzane s obcienia poza bezwzgldnie wymaganymi
nie
przez UE (szczegy w odwrconej tabeli zgodnoci).
X nie dotyczy
8.

zmniejszenie liczby dokumentw

zmniejszenie liczby procedur
X skrcenie czasu na zaatwienie sprawy
inne:

10

zwikszenie liczby dokumentw

zwikszenie liczby procedur
wyduenie czasu na zaatwienie sprawy
inne:

Wprowadzane obcienia s przystosowane do ich elektronizacji.

X tak
nie
nie dotyczy

Komentarz:
Wprowadzenie nowej procedury umoliwiajcej zameldowanie drog elektroniczn, skrci czas realizacji sprawy.
9.

Wpyw na rynek pracy

Brak wpywu projektowanej regulacji na rynek pracy.

10. Wpyw na pozostae obszary
rodowisko naturalne
sytuacja i rozwj regionalny
inne:
Omwienie wpywu

demografia
mienie pastwowe

informatyzacja
zdrowie

Brak wpywu projektowanej regulacji na wymienione powyej obszary.

11. Planowane wykonanie przepisw aktu prawnego

Planuje si, e projektowane przepisy wejd w ycie z dniem 1 stycznia 2018 r.
12. W jaki sposb i kiedy nastpi ewaluacja efektw projektu oraz jakie mierniki zostan zastosowane?
Nie przewiduje si ewaluacji efektw projektu w zakresie ustawy o ewidencji ludnoci oraz ustawy o opacie skarbowej.
W zakresie ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, w zwizku z faktem, e kierownicy urzdw stanu cywilnego porednicz tylko
do koca 2017 r. w przekazywaniu danych medycznych o urodzeniach subom statystyki publicznej nie jest celowe prowadzenie
ewaluacji efektw projektu.
13. Zaczniki (istotne dokumenty rdowe, badania, analizy itp.)