You are on page 1of 324

-

,
.

Bernard Lewis

Islam and the West

Oxford University Press

ISBN 5-89647-063
27-4

86 375








()


Oxford University Press

This translation of Islam and the West originally published in English in


1993 is published by arrangement with Oxford University Press
-
. , ,
11 , :
, .
. , , .
,
.
,
. :
; ,
; ; .
-, ,
.
-
. , 2003
Oxford University Press, Inc., 1993

I

1

13
13
...32
52

73

II

3

101

119

137

160

192

III

8

211

244

10

260

11

274

293

295

...

314

*,
, , , . . ,
, (112, 12). (112, 34). ,
, , ,
,
, .
.
, . ,
, , .
,
,
(more than 1,400
years) [ ]. . .

. , , , .

: , ,
. ,
, ,
, , , .
:
, . : ,
.
, .
: , , .
, , ,
, , .

, , . ,
. , ,
.
. -


; ,

;
,
.
, ,
, . :
, ;
,

; ;
, .
.

, , , , . ,
,
, .
,
: ,
, ( ); , ,
, ;

o I

; ,
,
.
, ,
, .
, .
. .
, -,
1992 .

,
.
,
, , .
, , , ?
, . ,
, , . ;
, . ,
XIX ,
, , , , .

, ,
.
, , , ,
. , , -

14 I

I.

. , ,
. ,
,
, , religio.
, ,
. . , , ,
. , , 1. ,
, ,
, ,
, , ,
.

,
, . ,
, . ,
.
, , .
,
, ,
. , , , , .
dana
; , . . , ,
, , , - . .

1.

I 15

,
- , . , , ; , , .

, .
.
. , , .
, ,
, ,
,
. , , , ,
,
, ,

,
.
,
, . . ,
, . ,
,
, . ,
. , -

i6 I

!.

, .

,
, .
, , , . ,
, ,
, . ,
.
, , . VI . .
, - , .
- . , , ,
,
, - .
, , , , ,
. ,
, , , , . ,
: , , , ,
, , , -

I 17


. ,
, -- . ,
, - , .
,
.
, .
, . ,
, , , , . ,
, ,
, , , ,
, .
, ,
, ,
,
, , , , . ,
, ,
, ,
. , , ,
,
.
, , .

i8 I

!.

, , ,
, .
: , ,
,
.
.
, , , - .
: , , , , . ,
,
, , ,
, .
.

. , , .
, , , . ,
, -
, , , . , ,
, , .
,
,
, (5:7576 112:14). -

1.

I ig

, , .
,
.
, , . ,
, .
,
- , , , . , . ,
,
, ,
. ,
( )
.

, , ,
. ,
.
, , .
, , ,
, , , , 2 .
2

,
. . .

2 I

I.

, , ,
.
* .

,
, ,
, . , , ,
, , . , , ,

, . ,
,
(, ), , , ,
. , , paynim,
, .
- , .
, , , ,
.
, -

1.

I 21

, .
,
, .

, , ,
, . ,
,
, - .
, ,
, , , ,
.
, , ,
.
, , , . ,
,
, ,
. , - ,
, ,
.

.
, , , -

22 I

!.

, , , , , . ,

.

, , . , ,
. ,
, . , , , .

. , , .
, .
, .
,
. , -
, .
,
, . , ,
,
,
, - .


,
,
. - , ,

.

1.

I 23

, ,
,
. , . , , , ,
. , , - ,
, , , , , , , , . ,
,
, , . , ,
,
, , , , , , , ,
.
, ,
, .
, ,
,
. , , .
, ,
, .
, ,
. ,

24 I

I.

,
,

.
, ,
.
, , , , , , .
, , , -.
, , , ,
.

. -. , ,
- , par excellence
,
.
, ,
, ,
,
. ,
, , ,
, .
, , .

1.

I 25

.
,
. ,

. - , , .
710 , ,
,
, . 718 , 732

. , ,
, . , , .
,
715 759.
793 840 , ,
. , 1492 ,
,
.
, ,
.
,
. , ,

2 I

I.

, , .
XI ,
. , ,
, .
,
. 1352 , ,
, , , . , ,
,
- . , , , , 1529 1683 , .
, ,

, .
,
. , , , .
XVII , ,
, , 1627 ,
,
, .
,
. ,
. XIII

!,

I 27

,
. ,
, .
,
-
. , , XIII XV . ,

, ,
, 1783 ,
, . 1475 .
-,
, ,
.
, , , .
, ,
, , .
, . , , ,
, . ,
,
, , , -
, , ,
.

28 I

I.

, , ,
, , -, .
, , , . ,

, , . , ,
, , : ,
, . -, ,
, ,
. , , , , ,
.
- .

. ,
, .
,
, .
: ,
. , ,
, -

. ,
, ,
,
,
.
, .
, ,
, .
, - ,
, ,
. , , , -,
, , -, . , , .
,
? ,

. , , , ,
.


. ,
. , ,
, , ,
, ,
,

I.

, , ,
.
,
,
, , . , , ,
, ,
.
, ,
,
, , .
,
,
, , ,
. - , ,


. - . ,
, .
. ,
.
, ,
. , , ,
-

!.

, ,
, , . ,
, ,

,
. , . , ,
, , ,
- ,
, 1603 ,
, ,
, .

, , . ,

,
.
,
,
, , .

.

, , -

32 I

I.

.
,
XVII , - , - , .


1555 1560 , , ,
. ,
, , .
,
, . ,
, , , :
, , , ,
, , , , , . , , , .
, , .
, , . , . ,
? ,
, ,
.3
,
3

The Turkish Leiters of Ogier Ghiselin de Busbecq, Imprial

Ambassador

at Constantinople 155415 62^ translate! from the Latin by Edward


Seymour Forster (Oxford, 1927), p. 112.

1.

I 33



. ,
:
,
. ,
. ,
!4
, , , . , .
;
XIX , , , . , , .
, , ,
,
. , ,
,
.
, ,
, , , , . . .
.
4

Ibid.

34 I

I.

, XV , . , ,
, . ,

, . , , , .
.
, . , ,
- ,
. , , , .
, . ,
, .
, ,
.
, ,
.
, ,
.
VII , , ,
,
, , . . ,
, -

I 35

, . ,
.
, , ,
. , , .
,
.

. ,


, , :
. -, ,
, .
, , ,
,
, . ,
.
,
,
. 1480 ; 1492
, . ,

I.

, , ,
.

,
. , , .

- .
, - ,
, , , - . 1517 ,
,
,

1571
.
.

. , , .
12 1683 , , .
,
. 1529 ,
, . , , . ,

, , , , , , .
. .

.
, 26 1699 .

, . ,
-, .
, . , , ,
, , ,
, .
, .

. ,
, .

,
.
.

38 I

I.

- , , , . ,

, .

, , . .
, .
, , , .
, 1606 ,
,
, ,
.
XVII ,
. ,
, , .
XVIII , , .
,
, , . , , :
. , ,

.
, -

, 1769 , . II
- 1774
, , , , 5.
, .

,
,
.
:
, .
, , XVIII , .
, , ,
, .

- ,
, 1783 . 1795

.
,
, .
, . , , XIII .
5

: . .
. XV.
. 29. - ., 1995> . 77. -. .

4O I

I.

, ,
.
.

(
),

.
, XIX
.
, .

. , , .
, ,
<...>
14- <...>
6 .
,
, , .
, ,

7 - ( : .
. . . . . II. 17681775. .,
1953, . 783).

1.

I 41

, .
-

XIX XX .
, ,

.
,
,
. 1783

, , ,
,
, . 1828 ,
: , . 1798 ,
. - , -
, 1830 , 1839.
XIX , . 1881 1882 .
1911

. ,

42 I


.

1912 .
1911

, . 3 1934
, .
.
,
XVI , .
,

,
, , , ,
.
,
.
, , - , .
, , , ,
.

. ,
.
, , , , ,
( , slave,

esclave, ) . ,
, , , :
.

,
. , , . , : ,
. , , - ,
, ,
, . XIV --;
XV .
. ,
- , ,
7 .
,
, . , .
7

Inalcik, Osmanh Imparator lugunun Kurulu ve inkiaf


devrinde Trkiye'nin iktisad vaziyeti zerinde bir tetkik
mnasbetiyle, Belleten, 60 (1951):629-684, . 661 .

44 I

I.

, , , ,

. , ,
, XVI ,
XVII
. XVIII
,

, ,
, , , . , , ,
. , , ,
,
,
XVII
. ,
,
. ,
, .
- , , : ,
.
, , ,
XIX , XVI . , -

I 45

, ,
, .
, .

. XVIIXVIII , ,
. , ,
, . , ,
, .
, , , . ,
, ,
, . , , , ,

.
, ,
, , ,
.

46 I

. , ,
.

.
, , 1912 , -. ,
, , ,
.
, ,
.
, .
: , , ,

. , ,
, , , , ,
,
, .
,
. , , , , :
, , . . ,
(
, , ),

1.

I 47

. ,
, , . XVIXVII
, ,
. , ,
.
,
, . ,
,

, ,
.

,
.
,
.
,
. , ,
. ,
. , , , , -

48 I

I.

, . ,
, , , .
, , .
,
, ,
, , , , ,
.
,
,
.
,
1590 1660 , - ,
,
. -, , , , - .
, ,

,
. -, , , : , .
. 8 . 1580 Das Asafnme des Lutfi Pascha,
(Berlin, 1910), . 32-33, . 26-27. . :
. Lewis, The Muslim Discovery of Europe (New York, 1982), p. 43.

1.

I 49

, III, ,
,
, . , XVI ,
9 .
1625
10 .
,
. .
.
, . 1527 ,
, ,
-,
. , ,
, . ,

- . , .
1569 , , ,
Tarih al-Hind al-Garb (Istanbul, 1142/1729), fol. 66 f.; . : . Lewis, The Emergence of Modern Turkey, 2 nd ed. (Oxford, 1968),
p.27.
, A. Zek Velidi Togan, Bugnk Trkili (Trkistan)
ve YaJun Tarihi (Istanbul, 1947), . I, . 127.

5O I

I.



, ,
.
, , , - ,
. , , . ,
, , , , ,
, .
, , ,
, , , . , ,
, ,

. , ,
,

.
, . ,
, -
. ,
- , ,
, .

1.

I 51

. , , ,
, ,
. :
.

, , ,
, . , .
- , ,
, ,
.

, .


.
. ,
,
; ,
, .
, , : ? , ,
?.
-

52 I

.
, ,
.

1920 . , ,
,
,
.
,
,
, . , 11,

. . ,
,
, ,
.
1920
,
.
, .
. , ,
, 11


.
30 1922 . . .

1.

I 53

, ,
,
, , . , ,

, , , , .
, , .
,
, , ,
. ,
, , ,
,
. , 10 1920 .
,
,
, , ,
.
, . , . ,
,
, , .
,
. 1905 -

54 I

I.

, ,
, . ,
, ,
,
, . ,
, ,
-, 12 .
.
,
. , 361 , 1920 , 73 .
1921 , ,
,
, ,
, .
, . , : , , . ,
. ,
.
, , ()
. . .

1.

I 55

, ,
, , -.
, ,
. ,
,
, ,
. . ,
, , , , . , , ,
, .
, : , , , ,
,
.
:
,
, ,
. , , , , , , , ,
, , , , ,

.
, , , -

56 I

, , ,
.
, , , ,
, , , .
,
.
,
, , .
,
, , , , .
,
.

, , ,
. , , ,
, , , .



.
, ,
,
, ,
, -

!.

I 57

. , ,
.
XV ; , .
,
, , . 1727
,
. , .

, ,
. ,
.

, , ,
. , , , , , , .
, I
I , ,
, . , ,
, ,

, , , ,
, , -

58 I

I.

. , ,
,
, .
, ,
, ,
, , , , .
, . ,
- , ,
,

.

.
,
, . ,

. , , ,
, ,
.
, , .
XVIII , , ,
. , -

1.

I 59

, , . III ,

.
,
- , , .

,

, .
1693 , ,
,
13. ,

,
.
. 7
1856
,
, .
,
,
- .
, ,
,
, -
, , ,
William Penn, An Essay Towards the Prsent and Future Peace of Europe.

I.

, .

, , , , .
, ,
, , , , .
, , , .

- , ,
. , ,
(, ,
).

,

.
, , ;
, , ,
, , .
XVIII , , . , , , ,
, 1720
. , -

!,

I 6i

, , 14. ,
, ,
, .
, , , , .
, , . XVIII , ,
.
, .
III
, , ,
. XIX ,
, ,
. : 1844 , ,
, - . , , ,
14

Relation de l'ambassade de Mehmet Effendi la cour


de France en 1721 crite par lui mme et traduite du turc par Julien
Galland (Constantinople et Paris, 1757). . : Fatma Mge
Goek, East Encounters West: France and the Ottoman Empire in the
Eighteenth Century (New York and Oxford, 1987), pp. 69-70, 80.

02 I

I.


. ,
.
. , , , , .
,
. XVIII
,
,
,
,
, , , .


.
,
XIX ,
,
, , , , XII. ,
. , 1825 - ( ,
). , , XIX .
XX ,
,
,
. -

1.

I 63

XX , , .

, , , , .
, XVIII
. XIX , ,
,
.
, . , , , ,
,
, ,
.
,
, .
: ,
, .
.
XIX . , 1821 . ,

64 I

I.

,
; , , .

, .
, 1840 , .
,
.
,

. , , .
,
, .
, , , ,
. -
, .
1925 ,
, . 1960- . - , ,
.
, 1821 , -

1.

I 65

, .
.
, ,
. ,
.
, , ,
. , , , , .
,

. , . , .
, , ,

.
, .
,
. , , ,
.
, , .
,

66 I

I.

, , .
, , , .
, ,
, , .

, .
,
, .
; ,

. XIXXX ,
, ,

.
. ,
, .

.
, , , , ,
. , , ,
, , ;
, , ,
.
, .
, -

1.

I 67

. ,
. ,
.
,
, , , , , ,
. ,
,
, ,

. ,
, ,
,
,

.
,

, , , , . XIX :
. XX , , ,
, :
1930- 1940- , 1950 1980- . , .
. ,
, , -

68 I

I.

, , , , ,
, , , .
XVIIIXIX , (1826-1831), (1830-1859),
- (18321847),
XIX XX , 1920- ,
1940- 1950- .
, , . ,
1979 ,
.
, .
, , ,
,
,
. , , , ,
, ,
. , , ,
, , - . ,
, , ,

1.

, , ,
. , ,
, , , . , ,
, ,
, .
,
, (
, ), .
. ;

.
,
, , ,
,
, , .
-
,
.
- :

, .

I.


, .
,
, .
, ,

. , ,
, , . XI ,
, , , -
,
- .

, ( ), .

: ,
, .
, -, , , ,
. , , .

, -

!.

I 71

, - . , ,
, , , ,

, , - ,
, .

. , .
, , , , .
, , ,
. , . 1939 1945 , ,
, , ,
.
,

.

,
, . ,
, . 2
.
( )
, ,
, , , , , ,

72 I

I.

. 1492 . ,
, ,
,
. ,
, ,
,
.

, ,
, - ,
17981803 , .
. :
,
.
, ,
,

, . , , , , ,

,
, 1.
1

, - -
, X. -, , 1974, . 250
251; . : . (Travels
qf MrzAbu TlibKhan, London, 1814, vol. 2, p. 21), -

74 I

I.

,
, . , , .
, , , , , . ,
, , , ,
. , , ,
,
.
,

, .
, , ,
, , 2 .

, .
, 14 , ,
, ,
. : . Lewis, The Muslim Discovery of Europe. New York,
1982, pp. 215-216.
.: (5:87) - - {Am -. , 1938, . XII, . 71): , ,
, , , .

2.

I 75

. , ;
; . , ,
,
.
, ,
, . , , ,
, .
, . , ,
, . - .


, . .
3
, ,
. , , , , . , ,
. ,
, (3:32): ; . : (4:59):
, .
, ,
. , .

76 I

I.

-, . ,
,
, , , . , ,
,
,
, . , , ,
(- - ), , . , .
, .


, , . ,
. ,
,
,
. ,
, .
, . ,
, . ,
- . , - ,
. . : ,

2.

I 77

,
.
, , , .
, ,
, ,
. ; ,
. 41 , , , ,
.
, ,
. , .
, ,
,
,
, .
, , ,
, . ,
, . XI :
: , ,
,
, , , , , ,
,
4
?
-, - --' (-, 1320 . ),
. 107; -

78 I

I.

, ,
, , ,
,
( ). ,
- . , : XI
,

, , , , 5,

. ,
, ,
.
, . ,
, .
,
; , - 6;

(, 1962), . 240. .
., .: G.E. von Grunebaum, Mdival Islam, 2 nd ed.
(Cambridge, 1957), pp. 291 ff.; Ann K.S. Lambton, State and
Government in Mdival Islam (Oxford, 1981), pp. 110-111; H. A. R.
Gibb, Constitutional Organization, in Law in the Middle East, d.
Majid Khadduri and Herbert J. Liebesny (Washington, D. C , 1955),
pp. 1920; David Santillana, Istituzioni di diritto musulmano malichita
(Roma, 1925), vol. I, p. 22; , Law and Society, in The Legacy
ofIslam, d. T. W. Arnold and A. Guillaume (Oxford, 1931), p. 302.
.; Santillana, Istituzioni..., pp. 1424; H. A. R. Gibb, Studies in
the Civilization of Islam (London, 1962), pp. 141144; B. Lewis,
The Political Language of Islam (Chicago, 1988), 5.
State and Government.
, , . . .

2.

I 79

, , ; , , .
, ,
.
, , ,
, ,
7
.
,
, , , . , , , ,
: 1) , ; 2) ; 3) ; 4) ; 5) , .
. , ,
,
, -.
,

* . : , , ,
, ,
, , .
I. Goldziher, Die Zhmten: Ihr Lehrsystem und ihre Geschichte (Leipzig,
1884), S. 94 ff.; , Muslim Studies (London, 1971), vol. 2, p. 78;
, Introduction to Islamic Theology and Law, trans. Andras Hamori

and Ruth Hamori (Princeton, 1981), p. 48; A. J. Wensinck, The


Muslim Creed (Cambridge, 1932), pp. 104, 112 ff.; J. Schacht, The
Origins of Muhammadan Jurisprudence (Oxford, 1950), p. 96; ,
An Introduction to Islamic Law (Oxford, 1964), p. 67.

8o I

I.

, , , .
, , ,
, ,
, .
, ,
,

,
, , . : -, ,
; -, , . - .
,
. ,
, . ,

, , .

, -, .
, , ,
,

2.

I 8i

(- ).
,
,
. , ( ).
,
. , ,
, ,
.
, , , . ., ,

.
, ,
.
, , .
, .
, ,
,
. ,
,
. , , .
.
,
, ,

, -

82 I

I.

, .
,
,


. ,
. , , , -
.
, - ,
, .
: , , , . ,

. ,
,
. ,
, , , . ,

() ,
. , , , ,

2.

I 83

8
, .
,
, , , . ,
, , , . ,
9
, .
, ,
,
, . ,
, ,
, , , ,
. , , , ,
. , ,

.: - , -, . - '
- (-, /), . IX, . 269 .; -
-, - (-,
1324. ), . X, . 6668; , - -
(, 1335-1336/1916-1917), . IV, . 238; Majid
Khadduri, The Islamic Law of Nations: Shayban's Siyar (Baltimore,
1966), pp. 138141. .: - -, ' ^ (, /), . 344.
, , .
(Gttingen, 18581859), . 958; . :
A. Guillaume, The Life of Muhammad (London, 1955), nos. 644
645; -, ', . I, . 1567.

84 I

I.

. ,
, , .
,
, , , . . ,
,
.
, . , , , . ,

,
.
,
,
. ,

. in partions10 .
, ,
, . ?
, , ,
? , (.). . .

2.

I 85

,
11 .
, par excellence. ,
,
, , , , . , ,
. .
- , , .


,
.
,
, , . , 31 , 652 . .,
, , ,
-, -, . 928; Khadduri, Shaybin, pp. 193
194; - -' (, 1310 . ), . II, .
232234; - -, -' , . ' - - (-, /), . II, . 49. . : Santillana,
Istituzioni..., vol. 1, pp. 70 ff.; Adel Theodor Khoury, Islamische
Minderheiten in der Diaspora (Mainz, 1938), S. 54 ff. - . :
-, -' - -- (, 1401/
1981), . 110112; , - --' -- (, /), . 8788. .: Lewis, Muslim Discovery, pp. 117119,
179182; H. Prs, LEspagne vue par les voyageurs musulmans de 1610
1930, Paris, 1937.

86 I

I.

... ...
,
...
, 12. ,

-, , -, . , , ,
,
.
,

, .
X , ,
, ,
. X
. XI
, ,
, , VII , . ,
, XI
1492 .
12

, , .
.: - - (, 1270 . , . I, . 199
202). . .: Yusuf Fadl Hasan,
The Arabs and (he Sudan. Edinburgh, 1967, pp. 2224.

2.

I 87

, XIII , .

. ,
, . , ,
1260 . ,
,
.
, , , , ,
.
,
,
.
: ,
- ?
, , ,
. , ,
. , ,
.
,
, (4:97100), .
,
.

88 I

I.

,
, ,
,
[]. , , ,
, . ,
, ,
,
.
, ,
; - , ,
,
; ,
. , , ,
.
, , ,
, ,
.
,
, ,
. , , . ,
, , .
-, , , ,

2.

I 89

, ,
13
.
, , ,
. , , : , .
, , , ,

.
,

.

. ,
, . , . . , ,
, .
,
. ,
,
. , ,
- -, --
' - - ; . ', Revista del Instituto Egipcio de
Estudios Islmicas en Madrid 5 (1957): 129191; . : AbdelMagid Turki, Consultation juridique d'al Imm al-Mzarlsur le cas
des Musulmans vivant en Sicile sous Vautorit des Normands,
Mlanges de VUniversit St. Joseph (Beyrouth) (1980): 691-704.

go I

!.


, .
. ,

, ,
, . , , .
.
, , .
, ,
,
. , , ,
,
.
. , , .
, , . ,

, . , ,
, , ,
, .
, , , .
,

2.

. , , ,
, ,
, .
, . , ,
14 .
, , ,
, , . , , , - -, ,
.
mudjar ()15. , -, . IX, . 293295; -, -- ' ' -
( - ) (-, 1933),
. IV, . 238239; -, - (, 1981), . XXI, . 3436; - -, ' - (/r, / ) , . III, . 347. . :
Santillana, Istituzioni..., vol. I, pp. 6970, 7677; L. P. Harvey, Islamic
Spain: 1250 to 1500 (Chicago, 1990), pp. 55 ff.; Muhammad Khalid
Masud, The Obligation to Migrate: The Doctrine oHijram Islamic
Law, in Muslim, Travellers: Pilgrimage, Migration, and the Religious
Imagination, d. Dale F. Eickelman and James Piscatori (London,
1990), pp. 29-49; Rudolph Peters, Islam and Colonialism: The
Doctrine o/Jihad in Modem History (The Hague, 1979), pp. 4142,
48, 5 7 - 5 9 , 6 1 - 6 2 , 66, 88, 108, 152; Khoury, Islamische
Minderheiten..., pp. 5460; Fritz Meier, ber die umstrittene Pflicht
des Muslims, bei nichtmuslimischer Besetzung seines Landes
auszuwandern, Der Islam 68 (1991): 6586.
.: , . 2-, s. v. Mudjar (P. Chalmeta);
L. P. Harvey, Crypto-Islam in Sixteenth Century Spain, in Actas
del primer congreso de estudios arabes y islamicos (Madrid, 1964),
pp. 163-178.

g2 I

I.


,

, . , , ,
, , ,
,
, . , 16.
.
. ,

. :
, ,
, - . , ,
, . , ,
, 17 . -, -, . 156 .
., .: ,
-' - -- ' - (, 1356/1937), . I, . 375,
- -

2.

I 93

,
, , , ,
, ,
. ,
, , , ,
. , , , .
, .
; ,
. ,
, ,
, , ,
, ,
. , . ,
, , .
. , .
, ;
. (, /), , , -.

94 I

I.

, .

, ,
, ,
, .
. , , .
, , , :
, ?
, , - ,
-
, , , .
. , , ,
.

, , .
, - . . 60 50

2.

I 95

, , ,
,
. . , , .
, , , -, , . ,
( ). , -
- .
,
, , ,
. ,
.
, :
,
, , ,
, . , ,
.
, ,
,

, .
, -

I.

, , ,
. , ,
.
,
, , , . , , ,
,
.
,
,
,
. , , .
, .
,
, , .
, , ,
. ,
, ,

.
, ,
, . , , - , ,
, . .
, , , .
, , ? ,

2.

I 97

? , ,
. ,
, , ,
, , ,
, ,
, .

II

, ,
, , , , ,
.
, . ,
,
1477 {Dictes and
Sayings ofthe Philosophers) , - -, -
XI XII . 1958 .
VII . .
, , . , ,
- , ,
, , , . , ,
,
. , -

iO2 I

II.


. , .
( , - ) .
, , . ,
1.
, ,
, ,
2. ,
, , , . ,
3.
. ,

,
. ,
1

(, , , ) .
. : Moritz Steinschneider, Die europischen bersetzungen
aus dem arabischen bis Mitte des 17Jahrhunderts (19041905; Graz, 1956); , Die hebrischen bersetzungen des
Mittelalters.- Berlin, 1893.
, , ,
1143 . .: .. d'Alverny, Deux traductions latines du Coran
au Moyen Age, Archives d'histoire doctrinale et littraire du Moyen Age

16 (1948): 69-131; J. Kritzeck, Robert of Ketton's Translation of


the Qur'an, Islamic Quarterly 2 (1955): 309-312.

3.

I1 3


, , , . (, - ,
). , , 4 .

. , ,
.
, .
. -
, , .
rvolution rvolution, Revolution,
revoluzione, rvolution - ,
. , .
,
.
,
, , . ,
, , \ , , ,
. . - .
4

-, - .

iO4 |

II.

,
, , , , .
.
5.
,
. ,
. , , . ( ), ,
, ,
, 6.
, 1199 .
. :
. , , 5

. : A. L. Tibawi, Is the Qur'n Translatable? Early


Muslim Opinion, Muslim World 52 (1962): 416;
, s.v. Fdjz ( G.E.von Grunebaum) Kur'n
( R.Paret).
.: . . Story, Persian
Liter-ature, A Bibliographical Survey, vol. I, sec. 1: Qur'anic Literature

(London, 1927); , . .
(. . , . I. ., 1972).

3.

I105

, , , .
. ,
. , ,

, ,
, 7.
, ,
8 , .
, ,
.

, , ,
, ,
.
,
: ce bon Allemand de Reiske, qui prfrait si
nergiquement le chameau frugal de Tarafa au cheval Pgase9.
, .
, , ,
.
7

. ., .: . . Lichtenberg (Hg), Qoves Teshuvot haRarnbam ve-igrotav (Leipzig, 1858), . III, . 2729. . . : Miscellany of Hebrew
Literature (London, 1872), vol. 1, pp. 219228; : F. Kohler (ed.), Leiters ofjews
throughout the Ages (London, 1953), vol. 1, pp. 208-217.
(seven) .
. .
,
[ . .]
. . .

io6 I

IL


. XIX ,
. , , , :
10
, . , , , .

, 1704 .
, , ,
,
.
XVIII
( ) , . ,
. ,
. , , , .
, .
, , , ,
. 10

. : Johann Fck, Die arabischen Studien in Europa bis den


Anfang des 20Jahrhunderts (Leipzig, 1955).

3.

, . -
.
: , ,
. , , : - -.
, , , , ,
.
: ,
,
.

, : .
,

, ,
, ,
.
, ,

, ,
,
,
, , .
,
, . , ,
.
, ,
. -, -

io8 I

IL


, .
;
, , . ,
,
. ,
, . ,
.
,
, ,
.
: .
, .
,

; , , , ,
, , , .
, , ,
, , , , .
,
, . ,
, ,

3.

I 109

. , - , .
, . , : - , , ,
.
.
,
. , , ,
, , .
, ,
,
, , ,
.
. 11. - - , ,
kin2, a king , ,
. . , , , ,
. , , ,
. ,
, , , .
, .
:
11
12

(.). . .
(.). . .

IL

,
. ,
, kingB : , .
,
XX , , , . , 1916
,
, (
) (). ,
, , .
, , .
.
.
. , , ,
syce13. , , .
government ()
. - - ,
, , , .
, .
?
, . , ,
XIII , -, : , , {.). . .

3.

, , , , , .
, .
, . , , , -
. ,
, , , , , .
, .
- , , , ,
.
- ,
'. ' - ;

, ( ),
;
- :
-, - . ' .
,
, -, , ,
. , 14
.
14

. : L. . Brown, Colour in Northern Africa, Daedalus 96


(1967): 471; B. Lewis, Race and Slavery in the Middle East (New York,
1990), pp. 56, .69, 125 n. 10.

112 I

IL


,
. ,
', ,
, , .
, ,
, ,
, .
. (
, ), ,
, .
.

. . ,
, , ,
, , , , . ,
. , , , ,
, .
, -
.
, ,
.
,

3.

I 113

le maintien des lois1516. -

, . , ,
-
,
.
,
. , ,
,
. , , , , , , .
,
,
. -. , ,
.
,
, . , ,
, 17 , ,
, .

. - ,
, , 15
16

17

(.). . .
-, - - (, /), . 207. . (. Fagnan, Les statuts gouvernementaux,
Alger, 1915, p. 462): le maintien des lois, Knoun.
., .: . A. Fariq, The Story of an Arab Diplomat, Studies
in Islam 3 (1966): 66 passim.

114 I

II.

, .
. ,
, , . - , , ; ,
-,
, .
, ,
,
, .
, .
:
, , ,
, .
,
, . , - . lord chiefjustice
( ), - chancellor of the
exchequer ( ).
, .
(, ) () .
. ,
, , , , .

3.

I 115

, , ,
, , . , ^^ ().
Free
, ,
.
, ,
, , , ,
.
, (, 18 . , ,
, . ,
, , , , 19 .
, .
, ,
-, (
, , ), .
; , :
, .
: ' - , , , . 18

19

. Westermark, Wit and Wisdorn in Morocco (London, 1930), p. 132.


.: ,
2- ., s.v.

116 I

IL

. 1916
, ,
;
, 20.
, , ,
, ,
. , ,
,
, [] [] .
,
, unter
gewissen Bedingungen 21 .
: . , , , ,
, , ,
22.
20

21
22

-, -, d. M. J. de Goeje State
(New York, 1916), p. 317; O. Rescher, El-Beldori's kitbfuth el-bulaan
(Leipzig, 1917), p. 226 (Das sind nun eure Rechte und Pflichten).
(.). . .
, . (F. Wstenfeld). Gttingen,
18581860, . 341, (Gustav
Weil, Das Leben Mohammeds. - Stuttgart, 1864), Bd. I, S. 250,
. (A. Guillaume, The Life of
Muhammed, London, 1955), p. 231. . : A. J. Wensink,
Mohammed en de Joden te Mdina (Leiden, 1908), blz. 74 (en hun
verplichtingen oplegde en rechten schonk [-
. . .]);
W. Montgomery Watt, Muhammad at Medina (Oxford, 1956), p. 221

3.

I 117

. , ,
, ,
, , . ,
( (, .), bei
einem Gastmahle in Halab, 23.

24. , , . ,
: ? , , , [
], ?
, [-']. -'
;
, , : ,
: , . ( , nur um dem
Volke zu gefallen), ,
, ,
.
.
, ; -

23

24

( ). .: R. . Serjeant, The Constitution


of Mdina, Islamic Quarterly8 (1964): 3-16.
, - -, 2, (, 1288/1872), . II, . 24; .. Georgens, Zur Geschichte Salahaddins (Berlin, 1879), S. 28.
' -.
-, - ea--,
-, - - (-, 1938), . 40-41.

118 I

, , ,
, ,
, ,

, , , .
. ,

.
, , .
,
, -.
, , , - , ,
,
.
: , , , .

1603
(The
Generalle Historie ofthe Turkes).
, , ,
... ,
, .
, ,
, 1603, .
,
,
- . , , -, ,
. , , , -, -, -
-. ,
,
, , ,
, , , .
, , , , -

12O I

IL


, ,
.
:


, , , .

-. - , . , ,
, , , -
, .
,
, . , ,
:
, . XVI, XVII .
,
,
, ,
, -
.
, , , .
- , , . , ,
, - , , ,
.

4.

I 121

-
, ,
, -, . , " ", .
. ,
, : .
: .

,
- . 1389
; 1396 .
, , ,
. XV : 1430 , 1444 , 1448 .
1453 , - , II .
. ; ,
. 1481 II
.
II
, ,
, 1529 . ,

122 I

, , . ,
, . 1683 ,
.
- ,

. . .
.
, 1627
. , , ,
. ,
, .

; , ,
. , ,

, .


.
, ,
,

4.

I123

.
, , , . XVI

. , VII 1527 ,

... , [] ,
, , , , , , bandaraspata1, , , , , ,
,
, .
VIII

, , , ,
. ,
,
. ,
( ) .

,


,
, , , ,
.
1

, (.). . .

124 I

IL

, , ,
. .
. ,
, (
, )
, , ,
. ,
1396
1427 . , , .
1458 , , . , . ,
, , .
. , , 1451 1452 . 1470 ,
, . , , ,
.
1474 , . 1481 II
, , , . 1483 ,
, 1524 . -

4.

I 125

,
, , .
, ,
, ,
,
.
,
, . 1513
;
, ,
, ,
.
1529
, ,
, . , , , .

.

:
, , .
XVI , , .

, , .
. .
, , -

126 I

II.

. ,
,

.
, ; , , . ,
, .
,
XVI
. , ,
,
,
, , . , ,
1554 1562
. ,
1581 ,
, . ,

. XVI
,

.
,
, , .
, , ,
.
, ,
-

4.

I 127

, . , , ,
.
,

,
. XVI , ,
.
, , .
,
, .
,

. - ,
- , , 14831484
,
, , ,
.
: ,
1533 , , (
), 1556 1582 (
). , .
, .


, . -

128 1

IL


,
. , , . , ,
,
, . ,
XVI ,
, .
,
, .
: , , ,
-, . ,
.
, . , 1585 , ,
,
, , ,
, , , , , , , ,

, 1610 ,
:
, , -
.
, (
, ) , , ;

4.

I1 2 9

, ... ,
, .
,
. ,
,
,
, .
. , - , ,
. , , 1700
:
,
.
-
, -.
, ,
,
,
.
( , 4, 1;
. . . )

, ,
.
, -, .
, a malignant and a turbann'd Turk2, . 2

(, 5, 2). . . (
, ). . .

, . , * ,
. -, - , -, .
. , , , ,
, , , . , , , , .
, , . , , 1652 , :
, , , , , ,
, , , ,
, ,
: , .
,
,
,

. .
,
, , .
, , ... .
, , , , -

4.

I1 3 1

, .
. , .
, . , ,
,
,
. , XVII , ,
,
. .

, ,
XVTII
. ,
, , , ? , ,
. , , ,
. XVII ,
, ,
, .
.

. ,
, 1639 ,
: ,
, ,
.
,
.

132 I


: . , , , , ,
. , ,
,
.
Gran Signorv? , ,
, . , , , , :

.
,
, , , .
, ; , .
(, . IV; . . . )
V, , , :
,
.
,

( IV, II, 5, 2;
. . )

(.). . .

4.

I 133

, ,
, , . , ,
.
, . ,

,
. , 1786 ,
- , :
, ,
; ,
, , , ,
.
, ,
. XIX
: , , ,
, , .

,
,
. ,
. .
, , . , , , . ;

134 I

II.

, . , , ,
, .
, ,
. ,
,
.
( ) , , ,
, . ,
, , , , .
, ,
, ,
{) , ,
. ,
( ,
).
-,
,
. 4
,
.
, 4

.: : 29. . .

4.

I 135

. , , , , 5. XIX
, ,
.
, , ,
, , 1717
, . ,
, ; ,
, , , . , ,
.

, , , ,
, , , . XVIII .
, -
, , , .
, , ,
:
, , , ,
. ,
, , , , . ,
,
. .
( 3, 4). . .

136 I

, , , - ,
, , , ... ,
, .
XVI ,
, ,
, : , ,
,
. - , ,
, ,
.
...
, .
, .
,
, ,
XVIII , , . , . ,
,
, , .

, , :
, . , ,
, ,
. ,
, , 1
.

. -
:
, -
. [ ]
, 2.
, ,
, ,
XVIII .
1

Edward Gibbon, Autobiography, ed. Dero A. Saunders (New York,


1961), p. 67.
Ibid., p. 79.

138 I

,
. , , ,

, .
, , , ,
, , ,
, ,
, , .
, ,
, .
, ,
. . , : - , . , ,
-: , ,
, ; 3
, ; .
3

,
,
. .: Aldobrandino Malvezzi,
Ulslamismo e la cultura europea (Firenze, 1956), p. 246 ff.; R. H. Bainton,
Michel Servet, hrtique et martyr (Genve, 1953), p. 116.

5.

I 39

4 , ,
.
, ,
, .
- .
,
. ,
- .
,
;
.

XVII ,
(16041691)
, , ,
. , . 1630
, 1636 ,

.

, ,
.

,
4

.: Kenneth M. Setton, Lutheranism and the Turkish Peril,


Balkan Studies (Thessaloniki) 3 (1962): 133-168; Dorothy Vaughan,
Europe and the Turk: A Pattern of Alliances (Liverpool, 1954).

140 I

- .
(16781720),
, . , ,
, ,
, ; , , , 5.
, .
(17161774),
, 6 ,
--,
. , .
, 7 , ( , , , ),
, , Bibliothuqe
Orientale, , ,
, , ,
S. Ockley, History ofthe Saracens (Cambridge, 1757), vol. 2, p. XXXV;
. : P.M. Holt, Studies in the History of the Near East (London,
1973), p. 55.
Edward Gibbon, The History of the Dcline and Fall of the Roman
Empire, ed. J.B. Bury (London, 1909-1914), vol. 7, p. 135.
Ibid., vol. 5, p. 375, n. 119. [ V, . 309,
. 117]. : .
. . . .
V. .: , 1992, 1885 .
.

5.

I1 4 1

-- (12731331), .


, Spcimen Historiae Arabum8,
() . 15
, , ,
, .
, ;
, , .

. (17581788)
, ,
. ,
,
, ,
-
- . . Le
philosophe y trouvera, , les moyens q u ' u n
homme appuy sur son seul gnie, a employs pour triompher
de l'attachement des Arabes l'idoltrie et pour leur donner un
culte et des lois; il y verra, parmi beaucoup de fables et de
rptitions des traits sublimes et un enthousiasme propres
subjuguer des peuples d'un naturel ardent 9 10 .
8

Edward Pococke, Spcimen Historiae Arabum (Oxford, 16481650;


: Oxford, 1806).
, , , , -

142 I

IL

,
.
,
(1697?1736), -
( ) , . , , ,
, . , 1734 11,
. ,
.
, , , ,
. -- Spcimen
Historiae .. , , , ,
, ,
, 12. -

10

11

12

;
, , , ,
(.). . .
Claude Etienne Savary, Le Coran, traduit de Varabe, accompagn de
notes et prcde d'un abrg de la vie de Mahomet, tir des crivains
orientaux les plus estims (Paris, 1783), prface.
The Koran: commonly called the Alcoran of Mohammed; translated into
English immediaiely from the original Arabie, with explanatory notes ... to
which is prefixed a preliminary discourse, transi. George Sale (London,
1734).
Holt, Studies in the History of the Near East, p. 60.

5.

I 143

,
: Nulla falsa doctrina est, quae non aliquid veri
permisceat13.
, , , 1698 14; ,
1691 , .
: ,
. ,
15 .
, , . , , . ,
, (, ) .
,
1 6 17 , , :

13

14

15

16

17

, (.). . .
Alcorani Textus Universus ex correctionibus Araburn exemplaribus summa
fide ... descriptus, eademque fide ... ex arabico idiomate in Latinum
translatus; oppositis unicuique capitis nous, atque refutatione ... (Padua,
1698).
Gibbon, Dcline and Fall of the Roman Empire, vol. 5, p. 374, n. 118
[ : V, . 309, . 117].
Humphrey Prideaux, The True Nature of Imposture fully Display 'd in the
Life of Mahomet. With a Discourse annex'd for the Vindication of
Christianity from this Charge. Offered to the Considration of the Deists
of the Prsent Age (Oxford, 1697).
Henri de Boulainvilliers, La Vie de Mahomed; avec des rflexions sur
la religion Mahometane, et les coutumes des Musulmans (Londres,
1730; : Amsterdam, 1731).

144 I

IL

18. , 1697 ,
,
. : ,
. , . , ,
XVII , , .
, ,
,
... , ... , ,
, .
... ,
-
... , , , ,
, ,
,
, 19.
,
. ,
, . {Spcimen,.. ),
XII . , .
, (16581722)
18

19

Gibbon, Dcline and Fall of the Roman Empire, vol. 5, p. 375, n. 119

[ : V, . 309, . 117].
Prideaux, True Nature of Imposture. ; . :
P. M. Holt, Studies in the History of the Near East, p. 51.

5.

I 145

1730 ,
2 0 . ,
, , ,
. ,
. , .
:
En effect, tout ce qu'il a dit est vrai, par rapport aux Dogmes
essentiels de la Religion; mais il n'a pas dit tout ce qui est vrai: et
c'est en cela seul que notre Religion diffre de la sienne, sans la
grce de la Rvlation Chrtienne, qui nous claire bien au-del
de ce que Mahomed a voulu connotre et savoir, il n'y auroit
systme de Doctrine si plausible que le sien, si conforme aux
lumires de la Raison, si consolant pour les Justes, et si terrible
aux Pcheurs volontaires et inappliqus2122

: On n'y connat ni les Macrations, ni lesJenes,
ni les Fouets, ni les Disciplines12'2A.
, ,
. ,
, 20

21

22
23

24

. Massimo Petrocchi,
II mito de Maometto in Boulainvilliers, Rivista Storica Italiana 60 (1948): 367-377.
, , ,
; , : ;
,
, ,
, ,
, ,
(.). . .
Boulainvilliers, Vie de Mahomed, p. 267.
, , , (.). . .
Boulainvilliers, Vie de Mahomed, p. 85.

146 I

. un homme d'Etat incomparable et


un Lgislateur suprieur tous ceux que Vancienne Grce avoit
produits252**.
, ,
, , ,

, , , 27.
,
, , ,
, .
,
, , , .
--
,
, --
,
- - ( 1590 .).
25

, ,

26

Boulainvilliers, Vie de Mahomed, p. 225.


. Hans Haas, Das Bild
Muhammeds in Wandel der Zeiten, Zeitschriftfiir Missionkunde und
Religionswissenschaft 31 (1916): 161-171, 194-203, 225-239, 258269, 289-295, 321-333, 353-365; Gustav Pfannmller, Handbuch der
Islam-Literatur (Berlin und Leipzig, 1923), S. 115-206; Pierre
Martino, Mahomet en France au XVIIe et au XVIIIe sicle, Actes
du XTVe Congrs international des Orientalistes: Alger 1905 (Paris, 1907),
pt. 3, p p . 206241; id. LOrient dans la littrature franaise au XVIIe
et au XVIIIe sicle (Paris, 1906); G.H. Bousquet, Voltaire et
l'Islam, Studia Islamica, fasc. XXVIII (1968): 109-126; Djavad
Hadidi, Voltaire et VIslam (Paris, 1974).
.: Johann Fck, Die arabischen Studien in Europa bis
den Anfang des 20. Jahrhunderts (Leipzig, 1955).

(.). . .
27

5.

I *47

. 1723 --
,
. ,
1732 , ,
,
, ,
.
, .

Mohammed der Prophet,
1843
.
. Spcimen... , ,
. , ,
, , , , ,
.
, .
, , , XVIII , , , .
XVII XVIII , ,
. , , --.
, , ,
, --, - -

148 I

IL


28.
- . --
. ,
, ,
-, 1233 ,
. -, ,
,
- ( 923 .),
. , ,
: ' ( 843 .), , - ( 823 .);
( 834 .),
( 768 .). I ,
.
?
, Revue des Deux Mondes
1851 , ,

. , ,
, , ,
, ,
, ,
. ,
, : La vie de son
fondateur nous est aussi bien connue que celle des rformateurs du XVIe
sicle. Nous pouvons suivre anne par anne les fluctuations de sa
pense, ses contradictions, ses faiblesses29.
28

29

Gibbon, Dcline and Fall of the Roman Empire, vol. V, p. 375, n. 119
[ : V, . 309, . 117].
, XVI . , , (.). . .

5.

I 149

, , ,
.
XIX , --, ,
, , , .
,

. .
,
, . , , ,
. ,
,
.
, .

, , ,
. ,
.
,
. ,
30

Ernest Renan, tudes d'histoire religieuse, 2mc d. (Paris, 1857), pp.


217 ff., . 220.
. . .

150 I

IL

, , , , , ,
. . , , , ,
. , . , ,

. , , , , , ,
.

,
:
, .
31 , , ,
,
,
. , , . , - ,
,
,
,
.
31

Andrae, Die Person Muhammeds in Lehre und Glauben seiner


Gemeinde (Stockholm, 1917).

5.

I 151

.
, 719 .
,
,
. , , ,
.
, , . ,
, , , , .
, 768 . ,
-,
.
,
, ,
834 .
.
, .
: ?
, , , .
. , ,
, - .
, ,
, ,
. , , ,
,
, -

152 I

, , . , :
,
, , , . , , , ,
, ,
.
, , , . ,
, ,
, , XVI .
, , ,
, . ,
, ,
,
.
,
, 32
. , ,
,
, ,
, ,
.
.: .. (,
1954).
1956 Islam and Russia.

5.

I 153

. ,
,
,
,
.
XVIII - .

.
,
; XVII XVIII , , .
:
,
, ;
; , , , ,
,

.
.
, , - , . .
,
, .
, , ;
,
.

154 I

.
, , . ,
, . , ,
.

,
. , ,
,
,
, .
, , . . ,
,
. , , ; ,
. .
, ( <...> <...> 33) XVIII ,
. Gibbon, Dcline and Fall of the Roman Empire, vol. V, p. 354 [ : V, . 295].

5.

I 55

, ...
3 4 .
, ,
, , .
, , ,
, , .

. , ,
:
, XIX ,
XX .
: . . ,
,
. , , , . ,
, ,
.
,
, : .
, 34

Ibid., . 349 [ . V, . 292]. ,


, , , , ,
. ,
.

156 I

IL

, , , .
, , .
,
, ,
, . .
.
, ,
, . , ,

.

,
, , , ,
, , .
, ,
, ;
,
, , .
, ,

.
,
,
, , ( , )
, -

5,

I 57

. . , ,
, ,
,
. ,
, . , , , ,
, .
, ,
, ,
. 3 5 .
,
, , .
,
. , ,
,

mais ilfalloit tre proph te, ou passer pour tel a quelque prix que ce pu t
tre3637. - ,
:
;
[ ]; 35
36

37

Ibid., . 420 [ . 339].



(.). . .
Boulainvilliers, Vie de Mahomed, p. 343.

158 I

, ,
, ,
38
.
:
, ; , ,
, ,
...
; , ,
,
39
, ...
,
,
40 . :
, ,
, ,
...

;
, ,
,
, . , , ,
, , 38

39
40

Gibbon, Dcline and Fall of the Roman Empire, vol. 5, p. 360 [ - T. V, . 299].
Ibid., p. 365-366 [ - T. V, . 303].
Ibid., p. 376 [ T. V, . 306]. ( ) (David Hume, Of Superstition
and Enthusiasm, Essays; . Dialogues Concerning Natural Religion,
d. Norman Kemp Smith, Indianapolis and New York, 1947).

5.

I 159

, , ...41
, , .
, , ,
42. , , , ,
. , ;
; , , ,
; , ,
, , , , 43 .
, . , -
, ,
, ,
. , ,
, , , , ,
, ,
, .
41

42
43

Gibbon, Dcline and Fall of the Roman Empire, vol. V, pp. 400401
[ : V, . 325326].
Ibid., p. 332 [ : V, . 279].
.: G.E. von Grunebaum, Islam:
the Problem of Changing Perspective, in The Transformation of the
Roman World: Gibbon's Problem After Two Centuries, ed. Lynn White,
Jr. (Berkeley and Los Angeles, 1966), pp. 147-178.

: - ,
, , , , ,
, , .
,
(, ), ,
. , ,

, ,
.

. ;
.

6.

I i6i

, : , -, ,
,
.
,
, . ,
, . ,
,
;
,
, .
.
.

,
. , , ,
, .
,
.
. . , . - , ,
. ,
.

i62 I

II.

. , . - , , . -
,
, , ,
.
, ,
. -
. , , ,
.
New York Times1,

.
, ,
, [] .
. ,
, 1910 , ,
.
, ,
. , , : , , ,
,
. , -
1

New York Times 20 1986 .

6.

I 163

, , . ,
.
-, , , ,
, , :
, , , 2 .
,
, . , , , .
?
, , - -
? : ,
, , ( , ) ,
; , ,
, (
- . . .).
- , . , , , , , ;

, .
.
,
, , . , 2

, ,
. . H. M. . . .

164 I

IL

, , , .
, , , . ,
,
, ,
,
- .
,
, , . , ,
, .
,
. ,
, , ;
, . , - ,
, , ,
. -, - ,
, ,
.
, , ,
, , . ,
, -

6.

. (la question orientale -)


, , , ,
. , , ,
, .
,
, .

. , , . , , ,
,
,
, . ,

- ; .
, . , ,
, .
. , . ,
, , ,
, , .

.
, ., -

i66 I

IL

.
, ,
.
, , ,
.
- , , , , , .
,
. , , , .
, .
, , ,
.
, - .
, ,
. , , ,
. , , , .
, , .
, ,
, . XXIX , 1973 , , .
, . ,

6.

I 167

.
,
, , . , , .
. ,
, ,
, , . , , , . ,
,
, ,
.
,
,
,
. , ,
.
, , ,
? ,
. ,
,
,
,
.
, ,
. .
,
,
.

i68 I

IL

, , . , . ,
.
, .
, .
30 1938 . , 1950 ,
,
.
, ,
:
, -. ,

, -, , , : ,
.
,
3
.
(
) . , . ,
. , , .: 1955 , Morning News
() 24 1955
. ,
Pakistan Times 1 28 1955 .

6.

! 169

. 60-
XX - 4 . ,
, ,
, .
, , , ,
. ,
, . , ,
.

. :
...
, ,
,
.
...
. , ...
,
. . -, , , , .
,
, ,
, ,
;
-, - '- - - (, / [. 1962]).

170 I

IL

, , . ,

, , ,
.

,
,
. , , ,
,
.
. , ,

. ,
,
.
.
, - ,
. ,

, .
-,
1963 ,
. ,
, - -, , : ,
, , - ; (

); , .

6.

I 7

- - . , ,
,
, . ,
,
, .
,

1974 .
:
[ ] , . [ ]
,
, . ,

, ...
,
, , , , ,
.
, .
. ,
, 5.
,

.

.
5

-, - - ' - -' , - 12, ( 1974): 56.

172 I

IL

. ,

, , ;
, .
.
,
, ; , ,
, .
, , -, , , .
The Limages of the Absolutist State.
,
, . , , , ,

, ,
. ,
.
-,
. . , ,
, . , ,
-, , -, - 6 .

,
Orientalism, 1978 ,
6

, . . 1977 . . .

6.

I 173

, . ,
, XIX (. 4). , -
.
, . , , , , .
- .
- , . ,

, .
,
, , , . ,
,
.
- :
, , , ,
, , . , , , ,
[sic!]
... ,
,
, , , , (. 17-18, 19)

174 I

, . ,
, , ,
, . , , , - ? , ,
, , , , , ,
;
, , ( ),
.
, . ,
.

, , ,
, . ,
- , ; ( )
, , .
, - , .
,
, , .
, ,
, .
- ,
,
. ,

6.

I 175

. , , , ,
. , -
,

.
Orientalism,

. - , -?

.
,
, , , , ,
, (. 59). , . ,
. -
, , , , - ,
, , ,
, , , ,
(. 98).
, - : XVII
[sic!] (. 17) , ,
, -
,

.

176 I

IL

- .
-
, 7 . -
,
. ,
, 1956 , , . , ,
,
. , , , ,

.
, , , . . ,
,
,
, , , , . , , ,
.
, , ,
. Raymond Schwab, La Renaissance orientale (Paris, 1950). {The Oriental Renaissance: Europe1 s Rediscovery oflndia

and the East, 1680-1880. - New York, 1984),


- ,
, .

6.

I 177


, ,
, , , , , ,
, , . ,
.
Orientalism , .
- ,
, , , ,

.
, ,
, . -.
. , , .

- .
, ,
, .
,
, : , .
, XVI , ,
, , . , , ,
,

178 I

IL

, , , .

, . ,
, . -

,
. , ,
.
,
, . ,
, . - , , (. 35), , , .

- .
[sic!] 8 XIX , ,
, , , (. 211).
: , , , ,
, ...
, , , (. 219220). - ,
8

latter. . .

6.

I 179

, ,
9.
, , ,
, . , ,
: -- (, ), , , , .
, : ,
, XI , (
'). ,
, , : -, -

, .
- , ,
, . XIX ,
, (Islamic
Concepts of Revolution, in Revolution in the Middle East and Other

CastStudies, ed. RJ. Vatikiotis [London, 1972], pp. 38-39).


, , , , .

,
-.
: ,
( ), , , ,
, . ,

i8o I

IL

- , - , , ,
. , , . , , ( ,
. -, , ,
, , )
(. . , ,
. ). , - - , . , , ,
.
, - ,
,
.

. ,
, : "", "".
"" . , ,
.
, , : ,
,
coitus interruptus. , , , (. 315316).
: , (If ou believe that, believe
anything). [ , : , , ?,
. . .]

6.

I i8i

, , , ,
, ,
- .
, , - . , XVIII XIX
, - , ...
; ... (. 127).
- , , , , .

.
, , ,
, ,

, . ,
1966
(. 259). , ,
,
, . , . , . ,
.
; . , , , ,
- , , .
10

Maxime Rodinson, La fascination de l'Islam (Paris, 1980), p. 14.


- , .

182 I

IL

- .
, .
, ,
. - , ,
, , , , ,
-
, ,
. , , - .
; - ,
.
- . , , ,

11. , , ,
. . , , ,
, .
, , . - ,
, , , , .
, (, , , )... (. 322).
, , , ,
XIX .
11

New York Times Book Review, 31 October 1976.

6.

I 183

, - ( , ). ,
, , . ,
(. 323).
, . - ,
, , , ,
, 12. , ,
,
, ,
, - , , . , ;
13
, .

( The
Journal of the American Oriental Society, ), Orientalism .
, -
-, , , , , . ,
12

13

, Review of the Arab Academy (), (), Review of Maghribi History (), ,
, .
, , - .

184 I

, , , .
, ,

, .
, ,
, , . ,
, , ,
. , , ,
. , ,
, ,

.
. ,

, - .
,
, .

, . , , .
, . . , , ,

6.

I 185

. .
, , , ,
, . , , ,
, -

.
, , , .
, , ,
, , , , .

,
. ,

, ,
.
, , . , , . , . ,
, . , , . ,
, , ,
: . : . Orientalism, ,

186 I

IL

, . ,
,
.
, , -,
, .
, , ,
, ,
, , ,
?

, , .

,
, , , ,
. , : , ,
, , . (
) -
, . ,

, - .
, , -

6.

I 187


. , ,
, 14 . ,
, , , ., ,
,
. ,

.
, ,
. ,
, .
, .
, , ,
,
- .
. ; ,
, , , , , . ., , , , ,
, , , , ,
.

i88 I

IL

, . , , . ,
, , , , , .
, , -, . ,
, , .
,
. . : ,
.
, . -,

-
. ,
, - .
,
,
. , ,
: -

6.

I 189

, .

1977 - ,
, VII .
. ,
, VII ,
, . , , .
:
, , ,
,
, . ,

, ,
, 15.
, - ' - -' -', () 10 (1986): 3375.
, Lacit ou Islamisme: les Arabes l'heure du
choix (Paris et Le Caire, 1990), pp. 119166.
: -', - - ' (, 1981),
: Orientalism and Orientalism
in Reverse, Khamsin 8 (1981): 526; -, - (, 1982), 6, . 153196: - ' '.
(Emmanuel Sivan) Interprtations of Islam: Past and
Prsent (Princeton, 1985), chap. 5, pp. 133154: Edward Said and
His Arab Reviewers. 19871990 .
-

igo I

IL

.
, , , , , -,
( ) . , , ,
. . ,

,
- ?
,

,
, , ?
,
?

,
. , , ,
,
, . , , , .
( , Orientalism,
. -
-', .

6.

I gi

- .)
, .
. , - ,
, , , , , , , , . , ,
,
.
,
, ,
.

, , . ,
, , .
,
, , .
, , -, , ,
.

, 1842 ,

:
, . , , , , , ,
. , , ,
, .
, ( )
XIX
. Immortale Dei, XIII 1
1885 , ,

,
, . , ,
, ,
. , , ,
, , ,
, ,
, .

.
, , XIX , ,
1892 1901 , 291 , , I
,
,
, ,
, ,
, ,
, . , . ,
XIX ,
. , XVIII ,
:
,
, .

, .


.
,
,
. , - , 1066 , ,
.
, , , , : .

ig4 I

II.

,
,
.

: ?
, , . .
, , ,
,
. , ;
, - , .
, , ,
. , , :
, ;
, .
, , ; , : , ,
<...> "", . . ,
, -,
, , .

.
, , , ,
, - , , , , -

7.

I 195

, ,
. ,
, , . . ,
. , , 1989 .

. ,
1968
. , ,
,
.
,
, .
, , -. , .
, , : , .
, -

.
, ,
, . , ,
, . , , .
.
, .
, , :

ig6 I

IL

. , , .
.
:
, , ,
, . , ,
, , , , : (
) (
,
, , , , ),
,
, , . , ,
, , ,
. ,
.

, , , , ,
, , , , .
, ,

, ,
, , .
.


, , ,
, ,

7.

I 97

: , , , ? , ,
. , ( ) ,
,
, , , , . ,
, .
,
: ? ?,
,
.
, , ?
, , ,
?
, , , , .
, , , , ,
, , , .
, , , , . ,
, , , .
. , ,

ig8 I

IL

.
, , . , ,
. , , .
.
, ... ?
... ? . ? ,
, ?
, ,
, . ,
. , .
, ,
, -.
, , ,
,
, , .

, , . ,

. . ,
( , ).
,

7.

I gg

-
,
. , ,
, , . , .
, .
,
,
? , .
, , , ,
, .
, , ,
? , , . , , .
, ,
.
. . 1, , ,
. , , : .
. , , , histoire vnementielle?\ , - .
1

(18801956)
. . .
{.). . .

2oo I

II.

: . , ,
. ,
.
, .
: . , : , -,
, -. ,
.


. .
, .
, ,
, ,
: , ; . ,
, XIX XX ,
. ,
, . , ,
-. , , ,
. , , .

7.

I 2Oi

, , , ,
. XIX , :
;
, ,
.
. ,


, - , la mission civilisatrice de la France*. -,

, , . , ,
, ,
.

,
.
-
, . ,
.
. ,
, . , (.). . .

22 I

II.

. : , ,
, , . ,
.
? , . , XVIXVII
- .
I 1538 .
1798 . , .
1633 , 1636 . XIX , .
,
,
, , .

. ,
I ,
, , .
- .
,
. , ,
, 1683 , ,
.

7.

I 203

,
, ,
, . .
, ?
, , , .
, .


, .
, : , , .
, ,
, , , .
. , , ,
.
, ,
. , ,
VII
1683
, .
.

. , ,
, , , , .
. -

24 I

. ,
, .
,
, . ,
, ,
, . , , .

, ,
, XIX ,
, , , ,
- .
, , ,
,
. , , ,
. , , . ,
:
, .
,
. , , XVII ,

, -

7.

I 205

. ,
,
- .
. ,
. , , . , ,
,

. , ,
,
. , , ,
.
.
- . , . , , , ?
.
: , , . ,
.
,
, .
,
, .
- , - ,

2 I

IL

, , .
, . ,
.
, . , ,
, . . , ,
.
, , , .
,
, - . : , ,
.
, , , .
:
-

,
. , , . ,
.
. , , ,
, , , ,

7.

I 207

. ,
, , .
, , , .
.
.
, .
, . , , ,
.

, , . , , . ,
. .
, , .
, . , , - , .
.
,
, 135
80 , -

2o8 I

IL

- ,
.
,
. , .


, - , ,
, , , , . , , , . ,
,
,
; , , , ,
.
, ,
, , , ,
.

III

, Chanson de Roland1,
, , . , , : ,
, . , ,
, .
,
,
, .
. ,
, , .
, . , ,
.
(.). . .

212 I

III.

, , . , , 2 , , ,
, .
, ,
; , , ( ,

, ).
, , , ,
.
, , . -: ,
, , , , ,
, . , ,
VII .
,
1923 .
,
, ,

(. ).
. .

8.

I 213

,
, . , XVIII ?
?. XIX XX

. ,
- :

.
, ,
, , .
,
, . , ,
, ,
, , .
.
, , , , . , . ,
. , , ,
. , ; , .
, ,

214 I

III.

.
,
.
, .
, .
, - , ,
:
3 .

,
, .
,
, , . - , , , ,
- .

:
- .
,
. -
,
. : , , . , , . ,
. ,
, .

8.

I 215

,
, , , , . .

.
;
, , , . , , ,
. ,
, .
. ,
, ,
.
, , , ,
,
. ,
,
. , , ,
, ; , .
, , . , .
,

216 I

III.


. , , , ,
, . , ,
.

, . , ,
, .

, , ,

.
, , ,

. ,
, , , .
, , - .

, .
,
, .

, , , : ,
.
1917 ...

8.

I 217

XVIII ,
, ,
.
.
, , , , . .
,
: , .
, , , ,
, . ,
, ,
. XIX ,
(,
), ,
, , , : ,
- . ,
.
, , . XIX : ,

;
; ; ,
. , .

218 I

III.

, , ,

.
?
, . , .

,
,
.

70- XIX ,
- (18611876)
- II (18761909)

. ,

, , ,
. 1908 -. 1914 , , ,
, , ,
, , . ,


.

8.

I 2ig

,
, ,
, , ,
, . -, , ,
.
,
.
,
.
,
, , , , ,
, ,
.

, , .
, ,
. 1923 .
. , ;
, -
. , .
, , -

22 I

HL

, , ,
, , . , , ,
, ,
.
20- 30- XX , -
, ,
, , , , . , , :
, -
, , , , ,

-.
, . ,
.
,
- (- -),
1928
-.
, , . , ,

8.

I 221


. ...
, , .
1936 , - , , ,
, . 1941
- . ...
1948
, ,
. - , . 1948
...,
. ... . 1951

.
, , , , , 26 1952 .
, 1952 . ,

-, .
...
, 1953,
, ... ,
.
, ... -

222 I

III.

. , , ... ,
. 1954
... .
, ... , .
1954 - . ,
1936 , ...,
, . 26 1954
, . , , , . ... ,

. , 1966
,
. ...
, - , - . , ,
. ,
,
. , ...
, ,
1987
37
.

8.

I2 2 3

-,
, , ,
. , -
. . ,
( ),
(, ), ,
. , ,
4 .
II, 1453 , , .
,

, . . ,
-, , .
, , . ,

, , .


,

,
.
.
, ,
4

,
.

224 I

III.


, . , ( )
, 1992 .
- , . - ( ). 1943
1955 , 1951
-, . ...,
-,

. , .
, ,
, -, , 1955
. , 1979 ,
.

, , , , . ,
. ,
5
- , , ,
-.
-
.
. .

8.

I 225

1919 1923 ,
. . , -, 1926
. 1931
. , , , 6.

. , ,
. 1923 :
, . 1923 1930 1250
,
.
, : ,

,
. , , .
, ?
,
.
, ,
. (-)
1930- (TurcicaS [1976]: 87-116).

226 I

III.

, , , -;
-; ,
, , -,
, .
, .
,
, -, .
,
, -.
, ,

, , -
, - .

.
, ,
, , , ,
.

. , ,
. -
. ,
, , , - ,
, .
.
, , ,

8.

I2 2 7


. ,
,
, , . ,
,
, , , ,
. , , ,
, - .
, , . . ,
, .
. , ,

. XIX
XX
,
. , ,
,
, ,
.
,
, ,
.
, .
, , -

228 I

III.

, .
, ,
. , , ,
,
. , . , , ,
, , . , , ,
, .
. .
-, , , , -,
. , , , , . 7.
-,
,
, , ,
,
, -

8.

I 229


. , ,

.
; ,
. -
, ,
, . , , , , .
,
,
, . , ,
. - ,
, .
.

: , .
. 17 1959
, ,
:
! !..

. , , .

230 I

III.

!.. , , ; ,
, !
, , , ...
, ,

... , ,
...
: , . , , ,
,
(.: 4:69).
,
, .
. , ,
, .
, ,
, , , . ,
, ,
, , ,
-. , ,

, , .

,
.

8.

I 231

,
,
, . ,
. ; ,
- .

. ,
. ,
. , - , .
1924 - 1926 1926

. ,
.
-, , 1941
. , made in Germany made in England, , ,
, .

, , ,
, , .

232 I

III.

, , . , ,
- , , .

,
, .
, 1979 , .
, .
, , .

XIX . ,
1954 . .
:
[
] , ,
, , , ,
, ,
, .
, ,
, ,
, .
,
, , ,
.
: "
.

8.

I 33

. ,
,
, ,
, , , ,
, , ,
".
, , ; , ; , .
, , , ,
.
,
.
, : " ".
, .
, ,
, , , ,
,
, , ,
, , ,
, , , .8
,
,
Gamal Abdel Nasser, The Philosophy of the Revolution (, /),
pp. 67-68.

234 I

III.

, , , . ,
. , .
, , , , ,
.
1969 .

, 1971,
1974
. 36 , .
, -,
, , ,
.

, , .
, .
, , ,
, , .
. , ,

8.

I 235

,
, , , ,
, . ,
,
.
.
,
, 9. - . 1979
,
, , . ,
, , ,
, ,

. ,
, . ,
. ,
, ,
-
. , ,
.

236 I

III.

, (
), . ,
, , , , . -
-

.
.

. . , 1960 ,
,
.
.
,
, , . , ,
.
, ,
,
. , , .
.
,
. -

8.

I 237

, ,
, .
1967
. 25
, - ( ),

, . , , , , , , ,
, , ,
, : ,
, , , .

, , , , .
:
, .
,
, ,

.

, . 5 , ,
,
.

. , -

238 I

III.

, , .
- () ,
. 7 ,

, -, - .
... ,
, ,
.
, , , , , , ( ). 11
. , .
. , , 1965 ,

. ,
, ,
- , . , ,
, , , .

,
,
,
, ,
, , .

8.

I 239

... . " ,
, ,
" ( 2:191).
, , ,
, , .
,
1973 . ,
. ,
, . - ,
.
. ,
, .
, ,
, , . ,
, . ,
,
.
, , - .
, ,
. , ,
, -
.
, :
-

240 I

III.

, , , , .
,
- ,
, , ,
, .
: - 1973 . ,
. , ,
,
, . ,
, , . ,
.
-, .
,
, . , , ,
-. , ,

: , -
. , ,
, .
, , -

8.

I 241

,
.
, ,
, , ,
. , , ,
.
, , , . , ,
. , , . , , .
,
,
.
, .
, ,
, , , , .
, ,
, .
. , , .
, ,

. , , -

242 I

III.

, - , .
, , ,
, , , .
( ). ,
.
, . ,
1967 ,
,
, , <...>
.
.
,
.
, .
,
,
. , , .
- , . ,
,
.

8.

I 243

, . .
, , ,
. , -
, .

.
.
,
-

. ,
.

III

,
.
, , ,
, , .
,
, , .
.
, ,


. , ,
. -, , , . ,
. -,
,
, ( )
, , , , ,
, , .
, , -

I 245

, , , , .

, . , ,
,

, . :
, , ? .
. XIX , ,

, , . ,
,
, , . ;
- - .
, ,
. , ,
, . ,
- , , ,
-

246 I

III.

.
,
.
,
.
, ,
.
,
, , , , .

, , . ,
, , ,
,
.
,
, , .
, ,
.
, ,
.
,
. , , , -

9.

I 247

.
, ,
,
, , .
, :
, ,
, ,
.
: ,
,
; , , ,
, , . .
, .
, , , , ;
. ,

.
, ,
,
.
, ,
, ,
, ,
, .

248 I

III.

, , . - -, ,
, , , .

, , .
,
1.
,

().
, .

2. , - , .
. , , , ,
, , . ,
, , . , ,
, .
, , , 1; , , , 1. . : I. Goldziher, Introduction to Islamic Theology and
Law (Princeton, 1981), pp. 50-52.
., .: , , , 2, , 3;
-, , 53. . :
A.J. Wensinck et al., Concordance de la tradition musulmane (Leyde,
1965), vol. 5, p. 129.

9.

I 249

, , ,
,
.


. ,
.
, , , , ,
, , .
,
, , ,
, . , , .
, , , .

. , , ,
, ,
,
,
. -

250 I

III.

, , , , , , ,
, . ,
, ,

, ,
1980
1988 , . , ,
, . , , ,
, .

. - , , , ,
. ,
,
. - , , - .
, -
, , ,
, ,
. ,
, ,
, :
3.
Nizm al-Mulk, Siysat-nma, ed. et tr. par Charles Schefer (Paris,
18911897), 173, 268. [ : . XI -.
. . . . . - .-., 1949].

9.

I 251

.
. , ,
,
,
,
, .
,
,

. ,
, , .
, , ,
. , , .
(33:21; . 60:4, 6)
, .
, , . ,
, , ; , ,
; , , , -- .
; , .
,
, , , ,
, .
,
, ,
, -

252 I

III.

.
, , XX ,
.
, , , , ,
- - : ,
,
4
.
, , : ,
, . :
,
.
: . , , ,
. , ,
, ,
, .
,
, , . , ,
.

: 5.
, ..., i, 2053.
. : . Lewis, Usurpers and Tyrants: Notes on
Sorne Political Ternis, in Logos Islamikos: Studia Islamica in Honorem

9.

I2 5 3

, ,
, , , .
(4:59): ,
. ,
,
, ,
.
: , ,
6, , .
. ,
, , , ,
. . , : ,
,. . , ,
.
, 17 656 ,

Georgii Michaelis Wickerts, ed. R.M. Savory and D.A. Agius (Toronto,
1984), p p . 259-267; idem, On the Quietist and Activist
Traditions in Islamic Political Writing, BSOAS49 (1986): 141-147.
Wensinck, Concordance, vol. 1, p. 327. .
S.D. Goitein, Studies on Islamic History and Institutions (Leiden,
1966), pp. 203-204; B. Lewis, Race and Slavery in the Middle East
(New York, 1990), p. 115, n. 30.

254 I

III.

. ,
,
- .
,
.
. , ,
, , .
, , , ,
.
,
, , ,
.
, . : , , , , .

, .
,
, .
.
',
( ; ; . ,
. , ' -, - , .
, , -

9.

I 255

,

. , , , ,
, -. '
(4:75, 98, 127) ,
(4:97 8:26) ,
. , , ' .

,

. , , ( ) ^
.

, ,
, .
,
, .
, -
,
. , , , . ,
, .
: , , . ,
, :
, .

256 I

III.

, . , :
jipxu , .
, ,
, .


,
.
,
, , , - .

: , , .
,
', ( ) . , ( ), . , ,
, . .
.

, , .
, , , .
- -
-, ,
. , , ,
.

9.

I 257

: ,
, .

. , ,
. , , ,
, .
, , , ,
,
, ,
. . ,
, , , .
,
,
, , , .
XVI . , ,
. , , , .
, , , . ,
.
,
. -

258 I

III.


; , ,

.

? , ,
. , ; , , . ,
, - . , ,
.
. , ,
.
,
, , , ,


. , ,
:
.
, ,
,
,

.
, . ,
, , , - -

9.

I 259

. ( ) ,
.
, , , , , .
, , ,
.
- , , , ,
. .
,
. , ,
, .
, , , , , , .
. ,
.
. , ,
,
, .
:
, ,
, , , . ,
, .

10

XII , ,
, : ! 1 , , , .
, , ! 2 Jiccxpi patria,
, , .
, . ; (- |, - civis)
,
, ,
.

, . 1
2

, , XII, 243 [ . ].
, , II, 13 [ . --].

, patria,
, 3.
,
, ,
,
.
4 Kaiser5
,
,
, , ,
, , , , , , - , .
,
, .
XVI France, mre des arts, des
armes et des lois6, a :
..., ,
7.
patriota, ,
:
, . .
, , ,
3

4
5
6
7

, , .: Sir Roland Syme, Roman Papers


(New York, 1979), vol. 2, pp. 620-622.
. , .
(.). . .
( .). . .
, (.). . .
, , 1 (. . ).
. .

22 I

III.

, . , .
JtccTpi patria,
,
. - ,
, , ,
.
. -, XIV , , , , ,
, , 8 .
, patria .
, -
,
9 . - - ,
, . ,
, - . IX 1, ,
8
9

10

-, -' (, 1327), . 171.


., .: Gustave E. Grunebaum, The Response to Nature in Arabie Poetry, Journal ofNear Eastern Studies4y no. 3 (1945): 144146.
-, - '- ' -, - (, 1965), 2, . 379412;
. .: . Rescher, Excerpte und bersetzungen
aus den Schriften des Philologen und Dogmatiken Ghiz aus Basra
(Stuttgart, 1931), Bd. I, S. 488-497. ,
. , ,

,
.
XIII
,
11
. XV ,
, , , , :
,
12.
, :
,
? ?.
, , ,
13 .
, , , , .
, - :
,
: " " 14 . -

11

12
13

14

- , ,
.
' - , -'
'- --, . D. Sourdel (, 1953),
. I, 1, . 24.
, (, I960), . 750.
, -, , , Add. 18548, fol. 202 Or. 7576,
fols. 38a-b.
, - Prolgomnes d'Ebn-Khaldoun,
texte arabe publi par Etienne Quatremre (Paris, 1858), vol. I, p.
237; . .: Charles Issawi, An Arab
Philosophy of History (London, 1950), 106, F. Rosenthal, The
Muqaddimah (New York, 1956), vol. I, p. 266.

264 I

III.

, ,
. , , ,
.
, , , ,
, . XVIXVII
, 15 . ,
. , ,
, ,
, .

, patrie,
country Vaterland, XVIII
16 . , ,
: , .
15

16

Bernard Lewis, The Political Language of Islam (Chicago, 1988), pp.


55 ff.; -, -- '-' -' -- ( , 1957).
XVII - --
, . ,
, , : Amor patriae est de fide, aut ex fide [ (.)]. L'amor dlia patria cosa di
fede, di religione [ (.: () ) (.)] (Meninski,
Thesaurus, s.v.).

,

, [Cmhur ugurunda ve
vatan gayretinde]11'. , cmhur vatan , . Cmhur ,
18
, . ,
, .

(devlet) (millet),
, , , vatan.

. XIX
, 30-
. 1838 1 9 ,
, , .
, -, 20
1839 , ,
Glhane. , , 17

18

19

20

Ali Efendinin Sefaretnamesi...,


Tarih-i Osmani Encmeni Mecmuasi (1329), . 1459.
cmhur .: , . 2-,
s.v. Djumhriyya.
21 1254/1839
; : Mahmud Cevad, Maarif-i Umumiye Nezareti
Tarihe-i Tekilt ve Icraati (, 1922), . 610.
. .: Niyazi Berkes, The Development of Secularism in
Turkey (Montreal, 1964), p. 105.
- . . .

2 66 I

III.

, [vatan]
21
. 1840
, , ,
22
(vatan) (millet) .
(vatan) (deulet)
(millet) -, ,
,
.
, 1851 :
[ ] 23
, , (vatan) (millet) .
(18541856)
, . XVI
,
, , . ,
, , ,
, , ,
.
. ,
,
,
, ,
, XIX ,
, , 21

22
23

. : A. erif Gzbyk Suna Kili (.),


Trk Anayasa Metinleri (, 1957), . 35. . : J.C. Hurewitz, ed., The Middle East
and North Africa in World Politics: A Documentary Record (New Haven
and London, 1975), vol. 1, p. 270.
: Aylik Ansiklopedisi, 5 ( 1944): 152153.
. Ebzziya Tevflk (.), Nmune-i Edebiyat-i Osmani (,
1296/1878 [?]), . 239.

. .
, ,
, , ,
, .

, ,
.
,
- , - ,
. , 24.
, -.
. -,
- .
-
, ,
, . -,
, . ,
: , ,
, , <...> , , , .... , ,
, . .
, . ,
. erif Mardin, The Genesis of Young Ottoman Thought: A Study in the
Modernization of Turkish Political Ideas (Princeton, 1962), p. 210.

268 I

III.


- .
? , ,
.
, . ,
, .
,
, .
, .

, ?
- ,
, , ,
, . , , ,
,
.
:
- . , , . .

.
, - 25.
Cevdet , Maruzat (.) (, 1980), . 114115;
. : Tarih-i Osrnani Encmeni Mecmuasi (1341), . 273.
. : Bernard Lewis, The
EmergenceofModern Turkey, 2 nd ed. (London, 1968), p. 338.

10.

I 269

-
. , , () , .
- ()
,
. , ; , .
,
.
()
.
,
.
,
, ' ' -.
1826 1831 , , , .
1855
-. ,
,
, '
.
:
- 1863 , III26.

', 26

' .: James Heyworth


Dunne, Rifa'a Badawi Rafl' al-Tahtwi: The Egyptian Revivalist,
BSOAS9 (1937-1939): 961-967; BSOAS10 (1940-1942): 399-415.

270 I

IIL

,

. ' ,
() ;
,
; , .
. ' ,
. , .
, , , .
, ' .
, '
, , - . ,
, , ,
. , -
1860 : ()
, , , , , 27 . , , -,
, .
,

, 25 1860 ; . : Ami Ayalon,
Language and Change in the Arab Middle East: The Evolution of Modem
Political Discourse (New York, 1987), pp. 52-53.

10.

I 271

, .
,
, 1873 , ,
:
,
.
, ,
, , , , ,
, , ,
...28
, ' , , , .

: ,
, ,
. ,
, .
, ,
, ,
,
,
.
, ,
.

.
28

Ibret, 22 1873 .; : Mustafa N. zn, Namik


Kemal ve Ibret Gazetesi (, 1938), . 265; . : Lewis, Emergence of Modern Turkey, p. 337.

272 I

III.

,
, ,
, ,

.
, , ,

, .

, . , . ,
. , , . ,

.
. , , , ,
. ,
, .
, , . , , ,

.

10.

I 273

. , ,
. ,
.

11

,
,
.
,
(, ,
, ,
, ) XX .
, ,
. , . ,

, .
, , , ,
.

. , ,
-

IL I 275

, . ,
,
. , ,
, , , ,
. ,
. ,
, .

, 14 .
, - ,
,
.

. , ,
, , . , , , ,
.
, , ,
, . , , ;
, , , . ., . , ,
, , -

276 I

III.

.

, , ,
.
,
.
, , .
,
, . ,
,
.
, , ,

. ,
.
, , ,
, , .

, .

.
: , ,
, .
, , -

11. I 277

, , , . ,
. ,

, .
, , . :
14 , , , , , .
-? , . ,
, ,
,
. , , ,
, , , .
, , ,
, , ,
. , , ,

.
, , . ,
.
, .
, , , , , . ,

278 I

III.

,
. ,
, ,
, , .
, , , ,
.
. ,
.
, ,
. ,
,
,
, , , Veras Israel,
.

.
,
, . , ,
, , .

. , .
.
, ,
.

. , -

11. I 279

, ,
. ,
, ,
,
. , , , .
, ,
,
, .
, ,
.

, , : , , , .
, , , ,
(
, ). : , ,
, .
, . , . ,
. , .
,
, ,

28o I

III.

, , , , . , , ,
. -
,
. ,
, , , .
,
. , , . , ,
, . - ,
.
.
1 , 2 . ,
, , .
, , , ,
, . , .

, , , ,
- . . . .
. . .

11. I 281

, ,
.
.
, , ?
. ,
, , XVIXVII , . ,
, , .
, . , , , ,
- .
XVIXVII ,
.
,
.
, ,
, , , .
, 22:21, ,
: , .
,

. ,
, ,
. ,
, ,
.

282 I

III.

, ,
. , 1689
, , , ,
- 3 . 1790 ,
(-),
, :
<...>
. ,
, , , , , , ,
, ,
,
.4

. ,
, ( ) .
, , : ,
.
14
,
John Locke, A Letter concerning Toleration, with the Second Treatise of
Civil Government, ed. J. W. Gough (Oxford, 1946), p. 160.
: David Goldenberg, ed., Bigotry
Sanction: Documents in America Jewish History (Philadelphia, 1988),
pp. 56-59.

11. I 283

.


. VII , ,
, , .
,
.

, , .
, .

,
.
,
, 1683 . .
, , .
, .
,

.

, -

284 I

III.

, .

.
. . , . , ,
, . , .
, ; , ,
, , , . , , ,
. ,
, , ,
, (
) , .
,
. .
, XVII
, ,
XVIII ,
. , , ,

.
,
.
, - , lancisme, , , -

IL I 285

, ,
, .
, , defacto,

, ,
. ,
. , .
. , ,
, , .
, ,
.
, , .
.
, , ,
. . .
,
, , ,
. ,
,
.
, -

286 I

III.

, .
,
, ,
.
, , -, .
,
.
, ,
,
, , , . , ,
. ,
, ,
, . ,
, , ,
, .
,
, . , , , , ,
, ,
.
, ,
, . -

11. I 287

,
, , , ,
, .
,
.
, . ,
, . ,

.
, , , ,
.
, ,
, , .
, ,
, , , . , .
, XIXXX
, ,
, , ,
. ,
, ,
.
, , .
, , -

288 I

III.

, , ,
, . , ,
.
,
,
, , .

, ,
. ,
, . ,
, ,
, . -
, ,
.

XIXXX .
,
XVIII ,
, ,
, , , .
. ,
- ,
.
, . , ,
,
, .

11. I 289

: ,
. , XIX , XX ,

( ). , , , ,
,
.
, ,
.
, . - , ,
,
. . ,
. 19901991 , , ,
, .
, , ,
.
,

, . , .
:
XIX ,
.
.
, , ,

290 I

III.

.
, . ,
- ,
, ,
. ,
,
.
, , , .
, , , , ,
, , .

-.
; , , -
; ,
;
.

,
, , , .

, , . ,
, , -

11. I 291


.
,
, ,
, . , ,
,
, .
. , , . ,
,

. , , , ,
- ,
, , , . , , -
- . ,
. , , .
, ,
, , , ,
,
.

. , , , ,
, -

292 I

III.

, .
,

- .
, ,
, .
, - ,
-, ,
? , , ,
, , . , , , ,
.
. ,
, :

. , , . , ,
, :
- ?


1.

2.

. , - 26 , 5
12 1990 . : Grethe . Peterson, ed.,
The Tanner Lectures on Human Values. Salt Lake City, 1991, pp. 79139.
. Les
populations musulmanes en Europe,
Observatoire du changement social en Europe Occidentale 79 1991 .
: Musulmans en Europe. Poitiers, 1992. Journal ofthe Institute of Muslim Minority Affairs, January
1992, pp. 1-16.


3.

4.
5.

. 23 1977 .
Proceedings 24, . 1
(February 1980): 41-47.
. FMR ()
5 (1984): 89-99.
.
, American Academy of Arts and Sciences Isti-

294 I

6.
7.

8.

9.

10.
11.

tuto dlia Enciclopedia Italiana, , 1976 .


Daedalus, Summer 1976, pp. 89-101.
. : The New York
Review ofBooks, 24 June 1982, pp. 49-56.
. ,
(Centre for NonWestern Studies) 29 1989
. : The American Scholar 59, no. 3 (Summer
1990): 397-405.
. Commentary,
January 1976, pp. 3949. .
. , - 1984 . Martin Kramer,
ed. Shi'ism, Resistance, and Revolution, Boulder, Colo., 1987,
pp. 2130.
.
. Watan,
Journal of Contemporary History 26 (1991): 522-533.
. , Coabitazione
tra religioni e laicit dello stato nel Mediterraneo del novecento, Storia Uomini Religioni.
.
Muslims, Christians, andjews: The Dream of Coexistence.
The New York Review ofBooks, 26 March 1992, pp. 48-52.


. , , . ,
- ( - -, -, . .)
, (,
- , ).
251,256
- 68, 217
-, 170,190
-218
- II218
247
141
--, 140,141,146
. 23
, 143
92
122. . :
70,175
174
121122
178, 202
41, 52
16, 17,87, 120-121,24
92,166,193
283

13, 29-30, 32-35, 4345, 92,164-165, 176, 193,


198, 205
52-53, 78-79, 85,159,
225, 245, 257, 277

54
208

16,17
35, 53-54, 92, 217, 224
193
-, 183 . 13
, 223
-, 220
279
164
() 26,41,122, 217.
. : ;
68

223, 241,242
26
235
() 129,177, 203
244, 247,
248, 250, 254, 259
, 264
263 . 12
- 256
81,84,115-116
34, 45, 49, 50. .
;
24, 26, 54, 219
76. .
-
(1954) 222
-
(1936) 221
92
, 172
, 124
, 150 . 31,152
42, 218
. . :
211
155 . 34, 203, 212, 217,
291
178

68
27
,
29
, 101-117
105,107,112,
118
107-114


102,107,118

102 . 1,102-103
271
166
, ( ) 223
41, 57, 87, 227
223
, 180,181
-, 55, 291
227
27
, 53,
56,66,219,290
92,121, 225, 235
14, 24, 234. .

;
54
24, 25, 30-31, 32-34,
35, 205
54
78, 84-85, 93-94, 246,
278
54
283
230, 277
, 237, 239, 289
239
26, 52,
125,231
26,
53, 266
-, 220
() 141
, .. 181
68, 224
.6

52
() 121
, 261
, 127
71
, . . 182
, 54
, 140
, 27
227, 277
35,139, 278
104
233
21, 24
16, 24, 70, 217.
.
64, 139, 175, 178,
202,218,238

41, 106
171. .

27
290


71-72
63,67
64,175, 178, 202,
218, 288
44
184
, . .

224
- 220-222
, .. 162,180
, 127
, 68, 217

297

()
26, 43, 160,193. .

41, 202
92, 165,193
54,193
178,179
119,138139,174-175,177,186,190,
200
41, 207, 217, 220.
.

41,162, 207
68,176, 177,201,
207,217
257
53
52, 73
53-54,
125, 200. .

221
41
53, 64. .
.

54
16, 34, 277
109
,
-, 140, 143146,155,156
, 236
, . 181
, 32,126
, 177
- 148
- 88, 92 . 16
261-268, 269

2981

68, 217
, 282
, 116,147
33, 38, 53, 58
26, 32, 3436,164, 202
(1529) 26,125
(1683) 26,28, 202-203,
283
195
26, 37,175,202

256
18,121,126,127, 205,
261, 265
.
15, 24,
126,159
24
22-23, 24-25, 29,47,
69, 83, 86,133, 159, 164

260-261
, -
177
31, 48-49, 202, 242
19 . 2, 62,146


47-48, 43,
55-59,122-124
66
29, 30
146,
147-154,181,263
177180
176

,
30-31,123,126,
187,194,199, 203-204,
248-249

248
194-195, 200201
161
140,141,142
137,140-143,145147,150,155,157,158
29, 30,
120,137-139,142-144,146,
169-171,176,203
138
140-165,176,
177-184,185-187,188
160-163,164166

106108,161-165
199-205
202-203

(-) 170

() 176
(
) 193

()31,119
228
104
37,122 .

33, 38, 53, 58


77 . 4
, 106
28

, 43
, 140,146-147
, 167
124
155 . 34, 176,184.
. ;
176,218
139,173,
175,182, 203
218

264
,
146,177
, 28,105,136,154
.
28,157-159
105,139-144,
146-148,152-155
154, 212,155
.34
28, 151, 154156
. .
- 54
260 . 2
() 62
25,86
30,185,198, 280
21, 60, 250
47,123,160
. .
57,124
61

225-227

274
49, 53

299

260
47,
164
26, 53, 124
28, 41, 91
, 105
217
, . 132
87,237
261
() 76,
84, 88, 93, 96
- 146
- 262 . 10
- 267
238
23-25
54

267-269
26, 218,
231, 265

24-27, 30, 283, 289
24,29,239


77-81, 82.
.
:

23,
37, 78-80
, 106,198
262 . 8
( )
170
24, 80, 86

86
24, 80, 86

93
, 225 . 6
239, 279
13,17, 20,160. .
;
13, 26, 34-35, 43, 44,
165,177,193, 206
34, 48-49
26, 34, 35, 43, 45,
203
44-45, 7071, 106
170,182185,194
65, 73,131
34, 36, 44, 49, 63,
165,176
122123
34
2122, 278
27,
32,33-35,39-41,43-47,70,
86,91,164,176,188-191,
216,218-221,238,287
68, 71, 93, 203205, 279. .
: 20,
211
49-51
,

211-212
46,
56-58,119,121-123,129,
208, 212, 264-267, 283

263

28, 37, 42-43, 56,
64-66,70,81,84,122123,126,139, 203-205
37, 61, 69-70
. .

(Concern of Europe) 59-60

59
20, 85,141, 169, 230
41, 207, 217, 221,
269-270
, 287
238
21
238, 290
78, 238, 240, 271-272
238
24,
28-29, 164, 203-204
87
227,240-241
269
36,
49, 121
231-233

268-270, 271, 272
65

220-223
55, 241, 289
, 61
269. .

41, 63, 106, 115,


178, 269
55, 241,
289-291
25, 28-29,
203, 270

(') 269
II ( ) 39,62
I ( ) 57
, 180

67

133,134135
229
133
67, 68
64-65
, 187,189 . 15
47, 55,164. .
;
; ;
;

212-213
104-107,127-128
290

211,212-213

88-89

215-216

53, 284, 285,


288
()
121
81
80
27
227, 239, 250
25, 212
91
35, 86, 283
- 148
- , 111
92
148
231
4
263 . 14
148,151
263 . 11
- 225
154
, 14
223, 231, 262 . 10
278, 291
238, 239
94
215, 240
240

177, 238

(Dictes and
Sayings ofthe Philosophers,

- ( ) 101
27,150, 212

18, 156


281
260 . 1
. .
, 43 . 7
16, 21,109, 276
68,165,176,178,
202,207,217,218,268
165,166,186
34-36, 43-45, 47, 63,
165,176
, 193
23-24,67, 78-79, 85,
88,92-94,217,234,252,257
48-49
234
217-218
147,186, 224
276

() 167
53
83, 241, 272
87,110-112,117,151,257
257

56, 283-284
189, 239, 242, 250, 272
28, 230, 242, 245
239
49
230, 242, 290
21, 87, , 203, 292. .

53
162-165,
169,176,193
, 287
189, 239, 242, 250, 272

28, 92, 242, 255, 257,


287, 290
6869, 213, 223, 230-232, 239,
272
21,25
230
53

272
53
241
55, 220,
241, 280, 290
26, 203, 213


63

127,135
. .


21-23,122,
136,198-200

69-71,81-96
. .

55
28, 33, 68, 78,
199, 203, 250

30-32
. .
:

56-58, 60-61, 85,


126
21,
60, 250
251
, 203
, 61

43,47,48-52,
55, 56, 58, 217, 274-275
217
15, 65, 69, 74-76, 7780, 88-90, 130, 292
.
274, 290
15,147,149 . 30
248-249
16, 23,
34, 80,120, 277
23, 24-25, 69, 70, 80-82
44-46,59-60,
62, 70, 77-80, 82-84, 93,131132,169, 203, 223-227, 228
. 7, 266,279, 283, 287
77, 79, 91, 94,
120, 203

16-18, 34-35,
206, 276

280-281, 285,
290-292

37, 44-45, 86

24-30, 283

3<>3

244-245, 246247, 254, 279-281



73, 83-84, 86,133

66-67

278-280
68
285286, 291-292

218-225, 229
16, 34,
37-39, 79, 93, 275
13-15, 84, 96-97
1517, 21-22, 23, 92, 96, 212,
215-217,225-227,234,243,
250
279, 284-286,
290

. . :


71-72

253
15,16, 94,159, 244,
246, 250, 253, 285
. .

:
14, 21, 87,
96, 249, 277

34

24, 26, 27

19, 36,121,
211-212,134-135
214 . 3
. .

. .

122
- 269
256, 279
18, 25
29, 71, 88, 92, 200,
211
24-26, 28, 30, 35, 49,
106,164, 202, 283

261, 264
18, 28, 202
224

,
192-193

194-196,
206-208
,
192200, 206-207. .

() 169
() 131
() 140

()140 . 7
25, 124,125. .

173, 202
42
72
218
42,
125-126,127
()
277-278
277-278
170
267
215

277
250
16
104
291-292
292
45,46

253
204
251
44, 49, 182, 236, 238
27
223
, 138 . 3
, 180
25
37, 51
40,128, 155, 245

203-204

269
31,47,138
. 3,139,144,153, 245
, 180
, 152
II 39, 62
, 53. .

, 271
54, 69
, 162
160, 235 . 9, 240
15, 276-277
165,186
34, 44, 63, 155,165
21, 23
85, 92, 232-233,
252
VII 23
52,67
240-241
229

219
55, 290
, 129
, 146
25, 29-30
276
240
142,159,182, 212
75, 149
140,141, 142,143
89
74-75
152, 250-252, 287

216

35

104-105,140,142-146
87-89
101-102
, 180
92,178 . 8

() 135
, . . 181
27,117,
133, 205,223
,
43

, 27-28,106
27,36
164, 283
,
57-58, 86
, 181
27, 39, 40
64, 266, 269
272
, 127
, 222
-
39
, 193
, 177
, 152
XIII192
27, 57, 86,139, 283
139
-,
168, 180
, 180
. .
, 128
68, 241

204, 272
42, 54,110,272
234
225
, 282
- ()
192,194,198
, 127
, 121
- 48
179 . 9
159
104
102
, 62,132
232
83,109-119
78
84, 88, 89, 9394
26
- 256
- () 151
, .. 149 . 30
169,170,186, 283, 284
25, . .

35, 83, 88,


211
24, 25-26, 26
42
109, 115
, 140
, 180
23,82
116


167

166

, 192 . 24
69,147
116
,
125
, . . 199
-,
264 . 16
II () 121,124,127,223
, 181
40-41
41,51,
52,53
, 54-55, 56
73 . 1
270
218
137
214-215
68, 286
,
54, 55, 66-67
15,148, 275
40, 69, 87, 223
, 128
229
250, 254
198, 206
101
III () 49
81-84
() 124
() 99,111,112
15, 116,145,148,
149, 152,153, 154

246247, 249, 285
135, 148, 238, 239,
240, 249-250

137,140-143,145146, 149, 154, 155


153, 212, 285
251
277, 278
, 192 . 26
249-251
261
245, 246

9, 21
85, 87,94,148,249
19, 152, 159, 246,
247
( ) 75, 76, 77, 81,147,
148-149, 261

150,152,156

138-139,169,182,211-213
-35,133,
134
151
239
7
, B.C. 100
, 217
62,106
III171
, 55, 222,
232, 291
68
219-221,227
216
216, 230, 240-241
229

37

226228
226-228
219,226-228,288289,
17, 20, 28, 47
, 181
43,44, 92
126
52-53, 71

44
, . . 180
- 221
, 31,119,123
13
85

142
, 137,140,154
272
254, 263
, 117, 256

234, 235

234

232
254, 255
21, 257
37-38, 39,175, 202
208
26, 266
57, 58, 126, 202.
.

26, 37,122,175
, 287

26-27, 231, 266, 361


21-22,24-25,26-27,
47-48, 56-58, 120,120-124,
129,208,212,264,266,283
48-53, 217
36

176-177,185-186,192-193
53

67-68
42,121,265
285-286
40-41, 57-58,
61-62,93-94,130-131,267268
58
218-219, 231
216-217, 266-271
33,
136, 264, 266
, 124
42, 52-53, 219
30-40, 49-50, 53-54.
.

, 18, 36

17,39-41,4346, 55-59, 60-62, 122123,125, 126-127
271-272, 291

26, 31,
32, 129-130,136,164-165
33, 37, 52-53,136,164
34, 3839, 47-48, 50

57, 58, 61, 106,


126,128, 264-267
168,169
89, 224, 245
229
234
121,164, 203, 223 .
4,291
221,231

125
223
218, 272
, . . 33
68, 217, 261-263
218
58
224
212

261-263
67, 261
216, 239, 261-263,
290
270-271
-,
107
, 180
, 59 . 13
52,178,
219
6163,101-104,105,107. .
,
16, 24,
36, 159
42
250

137, 185
46,130, 165
24, 223
63
61
29, 240
33,
36,136, 264-266
41
41, 201
211
(
)
102 . 2
, . . 176 . 8
227

() 282
21,
25,178, 227
, 204
139
141 . 8
94,133-135,198

() 130
195,261
43, 49, 261
88

260-261
18, 25, 35, 36,
283
65, 66
195
52
, 140,143
19,142,154-156,
197-198, 203, 288
128, 155, 245
139

39

31, 47,138 . 3,
139, 144, 153, 204
267

281
218
56,197-198, 202

124-125,126
42-43
, 224
, 180
236,267
, 193
- 43
224
, 105,140
, 64,180

1314,95
17-20
274, 281
13,15, 93, 96, 211,
212
, 149 . 30
47,105,120, 138,
204

120
288
14, 20, 22, 198
260-261

193
159, 250

260

() 292
, 172,181
, 127
40,184. .

35, 54, 92, 93, 94, 217,
224
173,180183,199
53
68, 92-93, 219
3840,
51,54
4042
27, 35, 39, 52, 164,
212, 283
39, 217
35, 39-42, 54
53
, 106
, 140
217
, 292
, 291
55, 242,291
, 179. .
Orientalism
172-17,
177-183,186-187

189
- 269
- 60
109
, 266
20, 123,130, 138
133
211
24,144,176

, - (
) 233
79, , 222,
238, 291
127
. . ;
222-223
30,124,193,
284, 288. . ;


24, 35, 49,164, 130, 174,
199, 203
25, 28, 69, 92,
250
92,117, 200, 217
53
, 140, 142,147
40
53, 284, 288, 292
65, 215,
231,241,284,286,287-289,
290,292
219,289
93
143, 240, 242, 289
215, 216,
281,284,285,288,289,292
III, 59, 61
26
224
121
190
257
54
, . . 180
55, 71,
223, 226, 240, 249, 290
147,152
36, 55,164,291

240
237-239,
242, 290
28-29
270

220-221
242, 289
235
86, 203, 228, 242
18, 86, 203
6, 88, 203
, 140-141
72,193
225 . 6

225 . 6
94. .

236
235
201
95
155
52,94, 233, 234,
236, 272
92
195

14, 49,160, 184, 272
116,166,
170
XIX 155

290291
238

200-202
69
282, 284, 292

1 1

172,183, 184, 188,


199, 238
237, 240-241
53
139
, . . 201
63,124
85, 224, 241
32,
36
49
76
245

278, 280

82

245-249, 252,
254-256,257-259
78,
246, 258. ;

49
263
, 128
-,
148
164
232
20,43, 54,137
26, 34, 35, 39, 52,
164,211,283
-, ' ' 269
,130
, 192,193194,198
211

312

223-224, 255, 286-287


,.. 183 . 13
, 176
42,178
() 36,177
() 41, 217, 236
. .

26,175, 208, 218. .

218
54, 64.
.

54,55,63,232
218
54, 225-226

58-61
30-32, 37, 61, 69
. . 269
78, 240, 257, 271, 289
240

89,92
52, 53, 232
226
272,
291

271-272, 267-269

219
65, 66, 92
40, 217
226, 240, 242,288
64, 264-266
289

106,118
, 61
, 177
27
66,133
138
, () 292
,
135-136
VIII123
253
( ) 31,146,
185,291
50, 251
() 121,124,
127, 223. .
140-141, 144,194 . 2
39
36, 235

() 232
43,126
43
7,12-13, 26
I ( )
32,126
21, 43, 82, 99,193 . 4.
. ;
43,165
41, 54, 68,177, 217
43, 54, 68, 92, 178,
200-201,217
64,175,
177, 202, 219, 288
172-174,
175, 180,190,198-200
176

22
25,106

52, 71
57-59,
61,106, 126-127. .


260-262, 267
285
181, 183,186
63, 265, 267. .

54
63, 265
284, 288, 292
( ) 231
- 170
, 81
40,66,141,153
,
136-137
100
30-31, 185
194
. 1

145-146
84, 85,136
165
54
- ( )
75, 87, 253
137
- 252
- 267
224
78
, 79
- 256

3*3

223
, 183 . 13
224

80,87
, 169
, 69, 223, 247,
251
251
23

159. .
18,19-20,
28-32, 48, 49-52, 68,130,
277,278-280,283,287,291292
135
252
18-19, 31, 277279, 283
279
276-277
275
70, 226, 282-283
15, 202-203, 205, 211
16,
276-277
29,
53, 93, 102-103, 120,186-187
119-120.
. :


211-213
244

215, 216,
281,282,284-287,289,292


18
155

95,121-124,127136
,
212, 249-250

253

20, 27-28
. .
; ;
14, 22-25, 56,
138,143,156,279-281,284
17-21, 34, 4648, 119121,126-136,153,164165, 245, 277

30-31, 34-52
278-279
21-23, 278-279
24-26, 2932, 46,120,123-126, 202

24-30
17, 35-41, 43, 7071, 84-87
280282, 285-286

70-72
13, 276
( ) 231
- 231
44

() 238
, 64
261
195
27
68, 217
77,91
226-227, 230, 289
56, 66, 94
,
180-181
, 120
71
261
, 128,131,134,
255
77,111, 257-258, 290

278, 279-280

82, 84
33,112

77, 244-248,
250, 254-255
, 124
266
38
, 175
260
- 93
-, 133
, 122,129
, 176
29, 47,130,160
186
- 219

91 .
14,107,168
140
, ' 137,140
235
22, 44, 95, 96
- . .
. .
, 130

106,115,116,
117,167,174,177, 261
14, 203
17,21,29,57,60,

3*5

185
17
175 ,198
14,17,103,106,118,
126,127, 138, 140,141,163,
164, 202, 260, 261

< *

17


61-63
17, 60, 62, 64,
102,103,101-103,106, 109,
1
134> 175> 226, 2 6 1
101, 216,
261
14,163

1 3 3 > 1 7 7 185^
226,261,262

176

199

_201

225

261
~ 1
14, 103,
109, 118, 139,163,164, 201,
oQ l
14, 103,106,
111, 118, 133,140, 164, 167,
175,183, 224-225, 262
,
6 0-6 3
202

54, 63,199, 202

165, 185
165,198
Bibliothque orientale () 140
Immortale Dei ( XIII) 192
Orientalism (). .

Spcimen Historiae Arabum


() 139,141,144


, New York Times Book Revue , . 20 ,
(The
Arabs inHistory), (TheEmergence of Modern Turkey), ( The Political Language of Islam)
(The Muslim Discovery of Europe).
:
, , , .
11 , . ,
,
, , , . -
( , ,
, ) , ,

I 37

(, , ,
, ). , ,

, .



.

( ), , , , . 22 .

030820 24.04.1998. -. 350007 ., ., 1


24.10.02. 60x90/16 .. ..1 .20 .2000 .3627
- 140010 . . 403

-
.

()

, , . - .
( ).

: , , . .
S . 1-9. .
:
S . , . . .
. .
S . , , .
. . . .
S . , , . . . . .
S . . . . .
S . - .
. 1-8. .
S . . . .
S . .
S . .
. .
. . , , . . .
:
S . . . .
S : . . . .
S . . . .
S . . , . . .
:
.
:
S . . . . .
S . (). . .
~/

. . . . .
. . . .
. ().
. -. . .
. . . .
:
: XX .
().
, . .
. 1917-1941 . . .
. . . . .
. .
:
. . . . .
: .
-. . .
( ):
. . . .
. . . . . .
. .
. . . .
. . , . . .
. . , . . .
. .
, . . .
. .
. . .
. .
. . .
. .
. . .
:
. , . . . . .
. .
. . . .

:
. , . .
. .
. .
. . .
. -. . .
.
. . . .
. . . .
. . . . .
:
. . . .
:
, 2003
. . , , 1995
. . , , 1998
.
. .
400 (1596-1996).
. . , 1996.
. . .
. - . . ().
. . . .
, . 500- . .
, 1999
. . , 2000
. . . .
:
. .
. . .
. (), -. . . .
. . .
. . . .
. .
. . .

You might also like