WYDAWCA: TWORZYWA-MEDIA 41-811 Zabrze, ul. Filipka 9 e-mail: redakcja@tworzywa.org.pl, www.kwartalnik.tworzywa.

pl

ISSN 1641-6325

Numer 4 (65), ZIMA 2016

Cena: 21 z (zawiera 8% VAT)

CZASOPISMO POLSKIEGO ZWIZKU PRZETWRCW TWORZYW SZTUCZNYCH

WE WSPPRACY Z:

PHOTO: MESSE DUSSELDORF

tworzywa P4 1 6

Spis treci
Tendencje cen i zapasw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

stowarzyszenie
Odpowied Zwizku w sprawie toreb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
Holendrzy postuluj opaty za wszelkie torby . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
Zerowe zuycie energii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
Konkurs PZPTS rozstrzygnity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
Biodegradowalne blokowe kopolimery laktydu o strukturze
liniowej i gwiadzistej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
Algorytm do okrelania wymaganego cinienia wtrysku
w gniedzie formy wtryskowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
Plastik nie do pieca piec nie do plastiku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

Regeneracja ukadw plastyfikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44

Nowa, w peni elektryczna seria PX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
Fleksograficzny nadruk na opakowaniach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47
Elastomery termoplastyczne, perfekcyjne rozwizanie . . . . . . . . . . . .48
Mamucia wtryskarka dla niemieckiego przetwrcy . . . . . . . . . . . . . . .48
Automatyczna produkcja kolorowych zamkni . . . . . . . . . . . . . . . . .50
Fantastyczne kolory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
Elastyczno technologii w roli gwnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
Dokadne i wydajne sterowanie wilgotnoci . . . . . . . . . . . . . . . . .54
Spjne rozwizanie inject 4.0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Sztuka i tworzywa sztuczne na K 2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57

rynek
Prezentacja na targach K2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22
Due wzrosty w Europie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

POMAGAJ NAM:

Assocomaplast

Inteligentne opakowania ywnoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

WOSKIE STOWARZYSZENIE PRODUCENTW

MASZYN DO PRZETWRSTWA TWORZYW
SZTUCZNYCH I GUMY

Rekordowy jubileusz konferencji Plastinvent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

The OXO Conference . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
Blaski i cienie podsumowanie procza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
Jak si maj firmy z brany tworzyw sztucznych? . . . . . . . . . . . . . . .32

PZPTS

POLSKI ZWIZEK
PRZETWRCW TWORZYW
SZTUCZNYCH

Europejskie zuycie biopolimerw wzronie trzykrotnie

do roku 2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

tworzywa i rodowisko
Ogromny potencja recyklingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

CZASOPISMO TECHNICZNE BRANY

TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY

Ponad 500 tysicy ton PVC po recyklingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38

Gdy szacunek dla rodowiska jest priorytetem . . . . . . . . . . . . . . . . . .38

targi K

PATRONUJEMY TARGOM PLASTPOL

5000 zwiedzajcych z Polski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39

Liczy si tylko przyszo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
MESSE DUSSELDORF

tworzywa

nr 4 (65)/2016

KWARTALNIK POWICONY EKONOMICZNYM

I TECHNICZNYM PROBLEMOM
PRZETWRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH
Wydawca: TWORZYWA-MEDIA
Redaguje zesp.
Redaktor Naczelny: Wojciech Filek
Redaktor techniczny: Lechosaw Wglorz
Wsppraca: Mario Maggiani, Giampiero Zazzaro
Rada programowa:
Tadeusz Nowicki Przewodniczcy Rady
Jan Polaczek
Grzegorz Kalisiak
Andrzej Bogucki
Robert Szyman Sekretarz Rady

tworzywa s organem prasowym Polskiego Zwizku

Przetwrcw Tworzyw Sztucznych
tworzywa wsppracuj z magazynem Macplas,
wydawanym take po angielsku, arabsku, hiszpasku,
rosyjsku i wosku.
Adres redakcji: Tworzywa
41-811 Zabrze, ul. Filipka 9
tel.: +48 504 278 832
e-mail: redakcja@tworzywa.org.pl
Materiaw niezamwionych redakcja nie zwraca.
Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania zmian w nadsyanych
materiaach. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoci za tre i form
ogosze. Kolporta wycznie w prenumeracie.
Nakad 3000 egz.
Skad i amanie: BET Studio, Druk: Czerny Marian, Firma Prywatna GREG
Zakad Poligraficzny Gliwice www.greg.com.pl
Ogoszenia i reklamy przyjmuje redakcja. W sprawie reklam telefon:
+48 504 278 832
e-mail: reklama@tworzywa.org.pl www.kwartalnik.tworzywa.pl

tworzywa P4 1 6

W tym
wydaniu
polecamy:

MESSE DUSSELDORF

Str. 26
Rekordowy jubileusz konferencji Plastinvent

Str. 34
Ogromny potencja recyklingu

Str. 39
5000 zwiedzajcych z Polski

MyCeppi mean in the beginning a concept, My concept: the

Central European Plastics Price Index. The calculation of the
price index is based on a comprehensive price benchmark,
for which plastic converters, traders, and local and
multinational feedstock producers supply data. However by
now this idea came to widespread, it is not enough to
inform the market players about what and at what price
they can buy in the region, what are the current prices and
price tendencies. We have to shed light on the processes
triggering events on the market. For this reason we decided,
in addition to the price information, to make also the
demand- and offer-related information and analyses
concerning the plastic market of Central-Europe available
free of charge, to help our readers understand current
events on the market. In addition we will publish news and
information and related comments that are relevant for the
market situation of the region. Our purpose is that our
readers, upon coming back, get more and more profound
information about the plastic market of the CEE-region.

Central European Plastics Price Index

tworzywa P4 1 6

Grudniowe oywienie popytu

Tendencje cen
i zapasw
Na grudniowe ceny polimerw
masowych wpyny nastpujce
czynniki:
obniki cenowe monomerw
etylenu oraz propylenu (-30 euro/tona)
stromo wzrastajce ceny monomeru styren (+170 euro/tona),
silny popyt pomimo krtkiego
miesica wigilijnego
spadek importu
ceny ropy utrzymujce si powyej 50 USD
droejcy import wynikiem
wzmocnienia si dolara
poprzez spadek wartoci euro
poszerzaj si moliwoci eksportowe europejskich producentw.
Uczestnicy rynku poliolefin, jak i polistyrenw jednomylnie uwaaj, e
wynikiem wzrostw cen ropy naftowej w styczniu oczekiwa naley
wzrostw cen monomerw. W przypadku etylenu i propylenu o 20-30
euro, a w przypadku monomeru styren wzrosty mog przekroczy nawet 50 euro. Te oczekiwania s motorem napdowym dalszego oywienia popytu grudniowego, ktry
obecnie i tak jest ponad norm. Zamiary przedsibiorstw przetwrczych znajduj si na dwch szczeblach. Cz przetwrcw zamierza
uzupeni styczniowe zapasy magazynw zakupujc w grudniu tasze
polimery. Szczeglnie dotyczy to zakadw, ktre ju zakoczyy rok
z dobrymi wynikami finansowymi,
i w zwizku z tym s w stanie przewidzie swoje styczniowe zapotrzebowania. Pozostae, mniejsze firmy
z kocem roku staraj si optymalizowa swe zasoby w postaci cash
flow, czyli cierpliwie czekajc mniej
zakupuj. W zwizku z tym producenci polimerw informuj nas
o dobrym popycie, natomiast dystrybutorzy daj nam zna o problemach zwizanych ze sprzeda.
W przypadku LDPE poda jest prawidowa, a dobr wiadomoci jest, e
poziomy cenowe zwziy si, tzn.
grny poziom cenowy, w porwnaniu do listopadowego, obniy si
o 50-60 euro. Przecitna cena netto
za ten surowiec oscyluje w granicach 1220-1240 euro. Zachodnioeuropejscy producenci w wielu przypadkach od zaraz oferuj znaczce
bonusy adresowane do rodkowo-

europejskich wikszych i rednich

nabywcw.
W przypadku HDPE w mniejszym
stopniu dowiadczy mona nadmiernej poday, ktra zwizana jest
z powrotem produkcyjnym Unipetrol oraz MOL. Wedug opinii nabywcw, obaj z producentw w intensywny sposb staraj si do poowy miesica sprzeda tyle ile tylko
si da. Dlatego te na rynkach polskich, sowackich i czeskich wikszo negocjacji cenowych zachodzi
pynnie. Charakterystyczne ceny s
o 40-60 euro nisze od listopadowych.
W przypadku cen PPH regionalni
producenci dali nam zna o dobrym
popycie. W wielu przypadkach udao si utrzyma ceny w granicach 1000 euro. Nie mniej jednak
najnisze ceny PPH notowane s
w Serbii i znajduj si poniej 950
euro. Powodem tego jest specyficzna polityka cenowa rodzimych producentw oraz obecno taniego rosyjskiego i rumuskiego importu,
ktry rwnie wpywa na obecno
niszych cen w tych regionach.
ARC

Wiksi regionalni producenci staraj

si zaagadza spadki cenowe. Jednak rzeczywiste zmiany cenowe wyprzedziy ju spadki cenowe monomerw, i w rezultacie wynosz 4050 euro.
Ceny PPC zniyy si w podobnej
mierze, poda jest prawidowa
i w stanie stabilnym. Najtasze typy
dostpne s ju od 1040 euro, a charakterystyczny poziom cenowy mieci si w zakresie 1010-1060 euro.
Dostpno PPR jest niewielka, dlatego te zaskoczeniem jest, e obniki
cenowe byy w podobnej mierze jak
w przypadku pozostaych typw PP.
Charakterystyczny poziom cenowy
wynosi 1070-1210 euro.
Z punktu widzenia polistyrenw
zdarzenia zachodzce w grudniu s
ekscytujce. Ceny polimerw nie byy w stanie docign stromo wzrastajcych cen monomerw. Typowe
wzrosty cenowe nastpiy w granicach 100-150 euro. W przypadku
GPPS oraz HIPS rodkowoeuropejscy
producenci, niezalenie od rodzaju
surowca, wdroyli podwyki cenowe
w granicach 120-135 euro, obok tego suma podwyek cenowych u zachodnioeuropejskich producentw
wyniosa 150 euro. Wikszo nabywcw i w tych przypadkach stara
si dokonywa zakupw z wyprzedzeniem, pozostali mniejsi raczej
wol poczeka. Jednak wyglda
na to, e na rynku brakuje towaru,
w zwizku z tym nie zawsze s realizowane zaplanowane zakupy z wyprzedzeniem. Napyw importu, take si spowolni. O nowych znaczcych dostawach poinformowali nas

jedynie ze stron bakaskich, lecz

dotyczyo to towaru, ktry ju
wyruszy 40-60 dni temu i gwnie
byy to produkty pochodzenia iraskiego z mniej wicej nastpujc
cen: GPPS: 1.150-1.210 euro,
HIPS: 1.170-1.220 euro.
W przypadku EPS dystrybutorzy poinformowali nas o podwykach, ktre wynosiy okoo 70-100 euro, jednak bardzo trudno jest teraz sprzeda ten surowiec. rednie oraz
mniejsze przedsibiorstwa raczej
wol poczeka a szczeglnie dlatego, gdy pocztku sezonu oczekiwa mona dopiero w lutym, marcu.
W przypadku polistyrenw oczekiwa naley dalszych wzrostw cenowych, ktrego motorem napdowym s: zwikszajcy si azjatycki
popyt, wzrastajce o 26-30 USD ceny azjatyckich surowcw oraz
wzmocnienie si dolara wzgldem
innych walut.
Naley przygotowa si do trendu
wzrastajcych cen, ktry moe potrwa do momentu, kiedy to w Azji
zakocz si postoje konserwacyjne
w zakadach produkujcych polistyren oraz styren. W styczniu wzrosty
cenowe ponownie osign mog
3 cyfrow skal.

1

tworzywa P 4 16

stowarzyszenie

Dziaania PZPTS

Odpowied Zwizku
w sprawie toreb
W pimie skierowanym przez dyrektora Polskiego Zwizku Przetwrcw Tworzyw Sztucznych
do ministra rodowiska, organizacja zgosia swoje uwagi
do projektu ustawy o zmianie
ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz zmianie niektrych innych ustaw. Robert Szyman, dyrektor biura PZPTS, we wstpie
stanowiska Zwizku popiera
dziaania zmierzajce w kierunku
budowania wiadomego podejcia konsumentw do odpadw
tworzyw sztucznych.
Jako reprezentacja brany tworzyw
sztucznych PZPTS uwaa, e odpady te s zbyt cenne, aby trafiay
na skadowiska lub w wyniku nieodpowiednich zachowa pozostaway w rodowisku naturalnym. Ale
zdecydowanie stwierdza take, e
odpady
tworzyw
sztucznych,
a w szczeglnoci torebki foliowe
mona bez problemu podda recyklingowi i uy ponownie jako surowiec, ograniczajc w ten sposb zuycie surowcw pierwotnych,
pod warunkiem, e nie zawieraj
dodatkw oxo- i biodegradowalnych. Zgodnie z badaniami, nawet 2% torebek z dodatkami biodegradowalnymi w strumieniu odpadw moe spowodowa nieprzydatno caej partii do recyklingu
Odnoszc si do projektu ustawy
oraz prby ograniczenia zuycia
lekkich torebek foliowych uwaamy, e zaproponowane narzdzie
w postaci opaty recyklingowej jest
zbyt restrykcyjne i nieproporcjonalne na obecnym etapie. stwierARC

dza Robert Szyman i kontynuuje

w swoim pimie: W pierwszej
kolejnoci proponujemy zakaz nieodpatnego udostpniania lekkich
torebek foliowych przez handel detaliczny. Powinno to spowodowa
spadek zuycia torebek, ale jednoczenie zwikszenie wpyww
do budetu z tytuu podatku VAT
od sprzedawanych toreb. Proponujemy wprowadzenie ceny minimalnej 10 gr/szt. Przykadem skutecznego ograniczenia zuycia t drog
mog by inne kraje UE, jak Niemcy, Czechy, czy Holandia. Tego rodzaju rozwizanie jest przede
wszystkim zasadne w kraju, takim
jak Polska, gdzie umiejscowiona jest produkcja torebek foliowych. Natomiast opata recyklingowa wydaje si bardziej waciwa
w kraju importera torebek. Ponadto w naszej opinii ustalenie dodatkowej opaty jest uzasadnione, gdy
poprzednie rozwizania nie przynios zamierzonego efektu, jednake wtedy, kiedy opiera si
na danych z rynku.
Na podstawie analiz PZPTS nastpio przez ostatnich kilka lat znaczne
ograniczenie zuycia torebek
w Polsce, spowodowane wanie
wprowadzeniem opat przez punkty sprzeday detalicznej. Z obserwacji wynika, e cz sieci handlowych ju pobiera opaty za torebki,
dziki temu obecne zuycie w tym
segmencie niewiele przekracza cel
UE na 31.12.2019 wynoszcy 90
szt./osob. Dane dotyczce iloci
torebek foliowych, ktre byy podstaw do wprowadzenia przepisw
w UE, zawarte w analizie BIOIS nie

s reprezentatywne i s nieaktualne, a take nie zawieraj danych

z rynku polskiego. Wedug szacunkw PZPTS, obejmujcych 20% rynku detalicznego w Polsce, zuycie
lekkich torebek foliowych na osob
nie przekraczao w 2014 roku 150
szt. na osob.
W nawizaniu do sugerowanego
poziomu ceny minimalnej, bd innego narzdzia wpywajcego
na poziom cen lekkich torebek foliowych, naley wzi pod uwag
nastpujce aspekty:
poziom zuycia torebek, wynikajcy ze sprawozdawczoci,
podstawowe wskaniki poziomu
ycia i zamonoci w naszym kraju,
gdzie minimalna cena powinna stanowi odniesienie do okrelonej
grupy wskanikw. Na przykad,
udzia wydatkw na ywno,
w odniesieniu do caoci wydatkw
gospodarstwa domowego w Polsce,
jest dwukrotnie wikszy ni w Wielkiej Brytanii, co wskazuje na znacznie nisz zamono, wic spodziewany efekt bdzie mia miejsce
przy znacznie niszej cenie torebki.
Naley pamita, e celem Unijnej
Dyrektywy z 29 kwietnia 2015 jest
zapobieganie powstawaniu odpadw: Plastikowe torby na zakupy
peni szereg funkcji i nadal bdzie
si z nich korzysta w przyszoci.
W celu zapewnienia, aby potrzebne
plastikowe torby na zakupy nie zostaway na koniec w rodowisku jako odpady, naley przyj odpowiednie rodki, a konsumenci powinni by informowani o odpowiednim przetwarzaniu odpadw. pkt. 6 Dyrektywy.
Ministerstwo w uzasadnieniu
do projektu przewiduje wzrost
sprzeday toreb papierowych, tekstylnych, biodegradowalnych oraz
innych alternatywnych do plastikowych. Natomiast zgodnie z punktem 19 Dyrektywy rodki podjte
przez pastwa czonkowskie w celu
zmniejszenia zuycia plastikowych
toreb na zakupy nie powinny prowadzi do oglnego wzrostu produkcji opakowa. Wobec tego,
zbyt wysoka cena minimalna moe
spowodowa wzrost zuycia torebek z innych materiaw. Nie jest to
celem Dyrektywy jak rwnie jest
niezgodne z ide ochrony rodowiska, poniewa nie ma wtpliwoci

ROBERT SZYMAN
PZPTS

co do wikszego obcienia dla

rodowiska w wyniku produkcji
i stosowania torebek wykonanych
z materiaw alternatywnych. Dla
porwnania, torby papierowe s
mianowicie czterokrotnie drosze,
szeciokrotnie cisze i w skadowaniu zajmuj dziesiciokrotnie
wicej miejsca ni foliowe, co wpywa negatywnie na zuycie energii
i emisj CO2 podczas ich produkcji
i transportu. Naley take wzi
pod uwag, e wielorazowe torby
materiaowe oraz polipropylenowe
niemal w caoci pochodz z importu (gwnie z Azji), wobec tego
nie s produktem, ktry generuje
miejsca pracy w acuchu dostaw
w Polsce.
Wprowadzenie nowelizacji ustawy
bdzie miao istotny wpyw na kondycj sektora producentw torebek
foliowych, co przede wszystkim naley wzi pod uwag.
1. Dua cz produkcji polskich
firm trafia na eksport, w zakresie
produkcji i eksportu toreb i workw mamy jeden z lepszych bilansw handlowych wrd krajw UE.
Jednak gwatowne zaamanie rynku krajowego nie pozwoli na utrzymanie pozostaej produkcji.
2. Firmy produkujce torby foliowe
generuj miejsca pracy i wnosz
istotny wkad do budetu pacc
podatki. Drastyczne ograniczenie
spowoduje zatrzymanie produkcji.
Trudno obecnie oszacowa ilo
zwolnionych na skutek tego pracownikw i zmniejszenie wpyww
do budetu.
3. Firmy operujce w acuchu dostaw: producenci surowcw, nonikw energii, transport to take
w przewaajcej czci przedsibiorstwa o kapitale krajowym,
w tym zlokalizowana w Pocku firma Basell Orlen Polyolefins z udziaem PKN Orlen, gwny dostawca
surowcw tworzyw sztucznych
na rynku krajowym. Spadek produkcji, bd jej zatrzymanie u krajowych przetwrcw wpynie negatywnie take na te podmioty gospodarcze.

tworzywa P4 1 6

stowarzyszenie

11

Gos w dyskusji

Holendrzy postuluj
opaty za wszelkie torby
Czy zakaz rozdawania toreb
na zakupy z tworzyw sztucznych
moe zosta rozszerzony na torby wykonane z dowolnego materiau?
Zachcony zamiarem Parlamentu
Europejskiego drastycznego ograniczenia stosowania plastikowych
toreb w caej Europie (Dyrektywa
UE 2015/720), rzd Holandii 1 stycznia 2016 roku wprowadzi zakaz swobodnego rozdawania takich toreb przez detalistw.
(Regeling beheer VERPAKKINGEN;
IENM / BSK-2015/242582).
Celem tego posunicia ma by ograniczenie w cigu najbliszych 10
lat liczby rozdawanych darmowo
toreb z tworzyw sztucznych
do maksymalnie 40 sztuk na osob
rocznie, a tym samym do zmniejszenia iloci mieci i odpadw. Niezalena organizacja konsultingowa
CE Delft zostaa poproszo-

na o przeanalizowanie celowoci
i moliwoci wprowadzenia w Holandii zakazu rozdawania toreb
na zakupy wykonanych take
z kadego innego rodzaju materiau.
Badanie pokazuje, e zakaz swobodnego wydawania workw foliowych prowadzi do spadku liczby
uywanych toreb z tworzyw i powoduje czstsze stosowanie workw papierowych.
Pocztkowe dane dotyczce rynku
wykazuj, e ilo tworzywowych
toreb na zakupy spada znaczco
w wyniku zakazu, od 50 do 95%
(rednio o okoo 60%). Te same dane wskazuj, e zakaz swobodnego wydawania workw foliowych
doprowadzi do zwikszonego wykorzystania toreb wykonanych
z innych materiaw, w tym papierowych. Mimo, e ten wzrost jest
mniejszy ni spadek, oszacowany

na od 10 do 25%, to jest fakt mao istotny.

Opisana tendencja nasuwa dwa
pytania:
1. Czy nie jest wykluczone, e (dua) cz zyskw rodowiskowych
osignitych dziki mniejszemu
wykorzystaniu darmowych toreb
z tworzyw sztucznych zostanie zniwelowana przez wzrost liczby zuywanych toreb papierowych?
2. Czy wic bardziej logicznym
i sprawiedliwym nie byoby rozszerzenie zakazu bezpatnego rozdawania toreb na zakupy na wszystkie rodzajw workw, niezalenie
od materiau, z jakiego s wykonane?
3. Czy istniej przeszkody prawne
do wdroenia zakazu bezpatnego
rozdawania workw na inne dowolne materiay? Badanie CE Delft
stanowi odpowied na te wszystkie
pytania.

ARC

Worki papierowe nie s lepsze

dla rodowiska
Fakt, e zakaz swobodnego rozdawania toreb stosuje si tylko
do tych wykonanych z tworzyw faszywie sugeruje, e worki wykonane z innych materiaw s lepsze
dla rodowiska naturalnego, co
prowadzi do nieuczciwej konkurencji na rynku opakowa.
Raport TNO (holenderska organizacja techniczna) pokazuje, e torby
wykonane z innych materiaw nie
s bardziej ekologiczne ni te wykonane z tworzyw sztucznych
(TNO, 2015). TNO przeprowadzia
badanie cyklu ycia obejmujce oddziaywanie na rodowisko 18 typw toreb na zakupy z rnych materiaw, pokazujc, e torby papierowe w rzeczywistoci wykazuj
gorsze wyniki od plastikowych odpowiednikw w szeregu parametrw. Na przykad, wyniki s znacz-

14

nie gorsze w zakresach uytkowania gruntw, zuycia wody i emisji

czstek staych. Oprcz wpyww
rozwaanych metod ReCiPE TNO
badano take kwesti degradacji
materiaw. TNO stwierdzi, e tkaniny i papier degraduj si szybciej
ni tworzywa sztuczne, co sugeruje, e materiay te pozostaj w rodowisku przez krtszy czas. Nie
brano jednak pod uwag degradacji pewnych skadnikw toreb papierowych, takich jak powoki, czy
tusze drukarskie. Ponadto, znaczenie zdolnoci do degradacji w stosunku do innych oddziaywa jest
nieznane, co oznacza, e nie mona wycign wnioskw co do ich
wzgldnej istotnoci.
Wiksze zuycie toreb
papierowych anuluje korzyci
dla rodowiska
W swoim badaniu TNO opisao
oglny wpyw na rodowisko plastikowych i papierowych toreb jako
ich czn sum (wyraonej jako
dodatkowy koszt). Mona z niej
wycign wniosek, e oglnie
rzecz biorc, torby z tworzyw maj
may wpyw na rodowisko.
Na podstawie tych danych moemy
stwierdzi, e wiksze korzyci dla
rodowiska byyby osignite, jeli
zakaz rozdawania bezpatnych toreb mia zastosowanie nie tylko
w stosunku do toreb z tworzyw
sztucznych, ale take do papierowych i tekstylnych, poniewa
zwikszenie wykorzystania toreb
papierowych niweluje korzyci dla
rodowiska wynikajce ze zmniejszenia iloci zuywanych workw
foliowych. Nawet jeli tylko stosunkowo niewielka cz (10 do 38%)
toreb z tworzyw zostanie zastpiona przez torby papierowe, zyski
rodowiska zostan cakowicie zniwelowane. Jeeli zakaz rozdawania
bezpatnych toreb na zakupy zostaby rozszerzony z wyrobw plastikowych take na torby papierowe i obejmie take worki tekstylne,
zyski dla rodowiska byyby (znaczARC

tworzywa P 4 16

stowarzyszenie
nie) wiksze. W zwizku z powyszym bardziej logiczne, a take bardziej sprawiedliwe jest rozszerzenie
zakazu na torby wykonane z dowolnego materiau.
Zakaz rozdawnictwa wszystkich
toreb jest zgodny z przepisami UE
Poprzez wdroenie opat za torby
wykonane z dowolnych materiaw, rzd moe wykaza si wobec
spoeczestwa, e zaley mu naprawd na zmniejszeniu wpywu
na rodowisko toreb na zakupy,
traktowanych jako cao problemu. Ponadto sygnalizuje obywatelom znaczenie zmniejszenia wykorzystania wszystkich zasobw, tym
samym czynic zado wymaganiom gospodarki o obiegu zamknitym (circular economy).
Badania przeprowadzone przez
dr Ch. W. Backes, profesora prawa
rodowiskowego w Orodku Badania Wd, Oceanw i Prawa Ekologicznego na uniwersytecie w Utrechcie wskazuj, e nie istniej adne
przeszkody wynikajce z prawa europejskiego do przeksztacenia
obecnego zakazu rozdawania bezpatnie toreb plastikowych, na torby wykonane z dowolnych materiaw. Przewiduje si, e UE nie odrzuci powszechnego zakazu, poniewa wspomniane badania prawne
wskazuj, e pastwa czonkowskie, ktre podjy kroki w celu
zmniejszenia zuycia plastikowych
toreb jeszcze przed wprowadzeniem dyrektywy europejskiej, w tej
sprawie byy traktowane jako liderzy zmian. Uniwersalny zakaz bezpatnego rozdawania toreb na zakupy, w tym toreb papierowych
i tekstylnych, jest zgodne z celami
przepisw UE zapewnienia wyszego poziomu ochrony rodowiska.

Zerowe
zuycie energii

DREAMSTIME

Obnienie zuycia energii w budynkach jest kluczem do zmniejszenia ubstwa energetycznego.

PlasticsEurope z zadowoleniem
przyja propozycj Komisji Europejskiej w sprawie zmian
w dyrektywie o charakterystyce
energetycznej budynkw (EPBD)
oraz w dyrektywie o efektywnoci energetycznej, ktre to dyrektywy stanowi ramy prawne
dla nowobudowanych budynkw o niemal zerowym zuyciu
energii (Nearly Zero Energy Buildings NZEB) oraz zawieraj dugoterminow wizj w zakresie
istniejcych zasobw budowlanych.
PlasticsEurope uwaa jednak, e
podstawowym priorytetem powinno by zminimalizowanie zuycia energii w istniejcych budynkach, co nie tylko przyczyni
si do zmniejszanie ubstwa
energetycznego w Europie, ale
i do stworzenia nowych miejsc
pracy, a take przyniesie korzyci
dla rodowiska naturalnego.
Naszym zdaniem bardziej waciwym krokiem w kierunku
osigania celw poprawy efektywnoci energetycznej w budynkach do roku 2050 powinna
by gruntowna renowacja istniejcych budynkw, ktra pozwoliaby zbliy charakterystyk
energetyczn budynkw do budynkw NZEB.
Zwikszenie efektywnoci energetycznej w sektorze budowlanym pobudzi rozwj gospodarki
niskoemisyjnej,
doprowadzi
do obnienia rachunkw za
energi paconych przez indywi-

dualnych uytkownikw oraz

wesprze wzrost gospodarczy
i tworzenie miejsc pracy w Europie wyjania Karl-H. Foerster,
dyrektor wykonawczy PlasticsEurope. Poniewa budynki odpowiadaj za okoo 40% zuycia
energii w UE energii i emisji gazw cieplarnianych, zmniejszenie zuycia energii we wszystkich budynkach, zarwno nowych, jak i ju istniejcych, jest
kluczowym elementem racjonalnego wykorzystania energii.
Renowacja istniejcych budynkw bdzie korzystna zarwno
dla obywateli, jak i dla przemysu: zmniejszy koszty przejcia
na czyst energi i zapewni dodatkowe korzyci, takie jak poprawa zdrowia, wzrost zatrudnienia czy wzrost gospodarczy
stwierdzi Foerster.
Tworzywa sztuczne odgrywaj
kluczow rol w ochronie zasobw i zmniejszaniu emisji dwutlenku wgla, poniewa oferuj
wyjtkowo korzystn kombinacj opacalnoci, trwaoci oraz
maego wpywu na rodowisko.
Przykadowo produkty z tworzyw sztucznych obecnie dostpne na rynku przyczyniaj si
do oszczdzania energii rwnowanej wykorzystaniu 53 mln
ton paliw kopalnych rocznie.

16

tworzywa P 4 16

stowarzyszenie

Konkurs PZPTS rozstrzygnity

LAZYEYE

Konkurs na najlepsz prac doktorsk i dyplomow z zakresu tworzyw

sztucznych, zorganizowany przez Polski Zwizek Przetwrcw Tworzyw
Sztucznych (PZPTS), zosta rozstrzygnity. Fina konkursu oraz gala odbyy si 8 listopada br., w audytorium im. Ignacego Mocickiego Wydziau
Chemicznego Politechniki Warszawskiej.
W kategorii prac doktorskich za najlepsz uznana zostaa praca Anny
Kundys na temat Biodegradowalne blokowe kopolimery laktydu o strukturze liniowej i gwiadzistej, natomiast w kategorii prac inynierskich
i magisterskich najwiksze uznanie Rady Konkursu zyskaa praca Filipa
Sierackiego pt. Algorytm do okrelania wymaganego cinienia wtrysku
w gniedzie formy wtryskowej.
Najlepsza praca doktorska zostaa uhonorowana nagrod w wysokoci 12.000 z, a najlepsza praca w kategorii prac inynierskich i magisterskich nagrod 5.000 z.
Celem konkursu byo promowanie nowatorskich technologii i organizacji
procesu przetwrstwa tworzyw sztucznych oraz upowszechnienie wiedzy
na ich temat.
Konkurs zorganizowany przez Polski Zwizek Przetwrcw Tworzyw
Sztucznych spotka si z zainteresowaniem studentw, wadz uczelni
technicznych oraz nauczycieli akademickich. O wyborze zwycizcw spord finalistw zadecydoway przede wszystkim walory praktyczne prezentowanych prac, ktre daj moliwoci bezporedniego zastosowania
w przetwrstwie tworzyw sztucznych. W przypadku pracy doktorskiej
uznanie Rady zyskaa dodatkowo wnikliwo oraz komplementarno bada oraz otrzymanych wynikw.

Rad Konkursow tworzy zesp ekspertw, reprezentujcych zarwno

instytuty naukowe, jak i biznes. W jej skad weszli:
Dr Maria Obj-Muzaj wieloletni pracownik IChP, czonek SITPChem,
autorka wielu publikacji z dziedziny PVC, majca w dorobku technologie z obszaru PVC wdroone do przemysu
Dr Tadeusz Nowicki prezes Zarzdu PZPTS oraz prezes Zarzdu Grupy Ergis
Krzysztof Piekowski wieloletni czonek Zarzdu PZPTS, pracownik
Grupy Azoty, dyrektor zarzdzajcy ATT Polymers
Dr in. Krzysztof Bajer dyrektor IMPiB w Toruniu, autor 35 publikacji,
ekspert naukowy NCBiR, PARP, KPAI, BKP, majcy w dorobku cztery
technologie wdroone do przemysu
Dr Krzysztof Garman dr chemii, R&D manager Grupy Ergis
Dr Karolina Gottfried dr chemii, manager Dziau Bada i Rozwoju
Grupy Ergis.
Jestemy pod wraeniem poziomu prac jakie zostay zgoszone do pierwszej edycji konkursu PZPTS. Nasz uwag zwrciy walory praktyczne wielu z nich, stwarzajce moliwo wykorzystania wynikw prac w brany
przetwrstwa tworzyw sztucznych. Chcemy, by kolejne edycje konkursu
ktre planujemy przyczyniay si do wsppracy pomidzy modymi,
utalentowanymi naukowcami, a bran przetwrstwa tworzyw sztucznych powiedzia Tadeusz Nowicki, prezes Zarzdu Polskiego Zwizku
Przetwrcw Tworzyw Sztucznych.
Wicej informacji dotyczcych Konkursu oraz kolejnych edycji mona uzyska w biurze PZPTS.
t

LAZYEYE

LAZYEYE

DR ANNA KUNDYS

PREZES PZPTS TADEUSZ NOWICKI

1

tworzywa P 4 16

stowarzyszenie

Nagrodzona przez PZPTS praca doktorska

Biodegradowalne blokowe
kopolimery laktydu o strukturze
liniowej i gwiadzistej
W ostatnich dwch dekadach obserwuje si gwatowny renesans bada nad wykorzystaniem surowcw
odnawialnych w syntezie polimerw. Stale udoskonalane s tradycyjne metody przetwrstwa celulozy,
skrobi, kauczuku naturalnego, a take procesy w ktrych jako surowce wykorzystuje si tlenek lub dwutlenek wgla. Szczeglny nacisk kadzie si na wykorzystanie procesw biotechnologicznych, bd
do bezporedniej syntezy niektrych grup polimerw lub monomerw, takich jak kwas mlekowy, kwas
bursztynowy i 1,3-propanodiol.
Na wiecie, szczeglnie dynamicznie rozwija si produkcja kwasu L-mlekowego. Jego roczna produkcja przekracza obecnie 500 000
ton i przewiduje si, e do roku 2020 zwikszy si ona dwukrotnie. W przemyle tworzyw sztucznych kwas L-mlekowy jest wykorzystywany do produkcji cyklicznego diestru L, L (S, S) laktydu, zawierajcego take pewne iloci pozostaych izomerw D, D (R, R)
i mezolaktydu. Monomery te atwo ulegaj polimeryzacji z otwarciem piercienia dajc polimery termoplastyczne nazywane polilaktydami (PLA). PLA, ze wzgldu na dobre waciwoci mechaniczne, s
coraz czciej stosowane jako substytuty polistyrenu lub poli (tereftalanu etylenu).
W niewielkiej skali wytwarzane s
rwnie kopolimery laktydu z innymi monomerami heterocyklicznymi, takimi jak glikolid, -kaprolakton i wglan trimetylenu. Znajduj
one zastosowanie m.in. w produkcji nici chirurgicznych, implantw
i nonikw lekw. Wbudowanie innych merw w struktur PLA pozwala znacznie modyfikowa waciwoci mechaniczne finalnego
produktu i zmienia czas ich biode-

gradacji. W ramach swojej pracy

doktorskiej postanowiam sprawdzi, czy podobny efekt mona
uzyska stosujc blokowe kopolimery L, L-laktydu z elastycznymi
segmentami otrzymywanymi w reakcjach polikondensacji.
Materiay takie mogyby by bardziej uniwersalne, gdy gama dostpnych i niezbyt drogich reagentw stosowanych w polikondensacji jest znacznie szersza ni w polimeryzacji z otwarciem piercienia.
Podstawowym
katalizatorem
w tych reakcjach mia by powszechnie stosowany w przemyle 2-etyloheksanian cyny (II), ale
dla wybranych ukadw przewidywaam take uycie katalizatorw
o niszej toksycznoci.
Katalizatory te powinny umoliwia otrzymanie kopolimerw laktydu o wysokim ciarze czsteczkowym i dobrych waciwociach
mechanicznych, dziki czemu zsyntetyzowane polimery mogyby sta
si materiaem przydatnym do wytwarzania produktw biomedycznych.
Ponadto, postanowiam sprawdzi
moliwo otrzymania w podobnych
warunkach
polimerw
o strukturze gwiadzistej w wyniku

reakcji polimeryzacji L-laktydu

w obecnoci zwizkw wielohydroksylowych
zawierajcych
w swojej strukturze od 3 do 25
grup -OH. Zsyntetyzowane zwizki
planowaam wykorzysta jako dodatki obniajce lepko stopu PLA
i okreli wpyw liczby ramion modyfikatora na dynamik spadku
lepkoci.
Dodatkowo, wybrane produkty
o strukturze rozgazionej postanowiam podda badaniom biodegradacji w roztworze enzymatycznym, jak i w kompocie, aby ustali czy zmiana architektury czsteczek PLA ma wpyw na szybko
biodegradacji.
Wyniki i wnioski
z przeprowadzonych bada
W pierwszym etapie pracy wykazaam, e w obecnoci 2-etyloheksanianu cyny (II) mona skutecznie
dobudowywa bloki PLA do szerokiej gamy oligoestrw i oligoestrowglanw otrzymywanych w procesach polikondensacji glikolu etylenowego, 1,3-propanodiolu, 1,4butanodiolu z estrami metylowymi
kwasu adypinowego, tereftalowego i wglowego. Reakcje polimery-

ARC

ARC

DR ANNA KUNDYS
ARC

Dr in. Anna Kundys w roku 2009 ukoczya studia

na Wydziale Technologii
i Inynierii Chemicznej Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. W 2015 roku uzyskaa stopie doktora
nauk chemicznych na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej. Obecnie
jest adiunktem na Wydziale
Nauk o ywnoci Szkoy
Gwnej
Gospodarstwa
Wiejskiego w Warszawie. Jej
zainteresowania naukowe
koncentruj si wok bada nad syntez, waciwociami, zastosowaniem i degradacj polimerw biodegradowalnych.
zacji laktydu zachodziy z wysok
konwersj monomeru, a finalne
produkty charakteryzoway si
rednimi wagowo masami molowymi rzdu 50-200 kg/mol w zalenoci od struktury uytych reagentw i sposobu prowadzenia
procesu.
Na podstawie bada chromatograficznych i spektroskopowych otrzymanych produktw wykazaam, e
proces syntezy nie jest w peni selektywny i oprcz kopolimerw
blokowych powstaje take pewna
ilo liniowych oraz cyklicznych homopolimerw laktydu. Struktur
fazow tych mieszanin zbadaam
metod kalorymetryczn. Wykazaam, e segmenty PLA s zdolne

tworzywa P4 1 6
do krystalizacji, a udzia fazy krystalicznej zaley w istotny sposb
od historii termicznej prbek.
W fazie amorficznej segmenty PLA
tworz jednorodne roztwory z pochodnymi kwasu adypinowego
i wglowego, natomiast praktycznie nie mieszaj si z blokami,
w ktrych wystpuj reszty kwasu
tereftalowego.
Wprowadzenie do struktury PLA
nawet niewielkiej iloci (rzdu
5-10% wag.) odpowiednio dobranych dodatkowych segmentw pozwala znacznie zwikszy jego elastyczno, a niekiedy take odporno na zrywanie i uderzenia. Ponadto, segmenty te przyspieszaj
proces enzymatycznej biodegradacji PLLA, co stwarza moliwo wykorzystania otrzymanych materiaw w systemach kontrolowanego
uwalniania lekw. Najwyszy
wzrost szybkoci biodegradacji obserwowaam
dla
materiaw
z wbudowanymi pochodnymi kwasu adypinowego.
Pniejsze, bardziej szczegowe
badania przeprowadzone dla polimerw z wbudowanym poli (adypinianem butylenu) miay na celu
sprawdzi czy do ich syntezy mona uy jako katalizatory acetyloacetoniany Li, Mg, Ca, Zn, Fe oraz
Zr, ktre wedug danych literaturowych charakteryzuj si znacznie
mniejsz toksycznoci ni stoso-

stowarzyszenie
wany powszechnie 2-etyloheksanianian cyny (II). Okazao si, e rodzaj uytego metalu ma istotny
wpyw nie tylko na wydajno procesu i masy molowe produktw,
ale take na proces racemizacji
segmentw PLA i zwizan z tym
ich zdolnoci do krystalizacji i biodegradacji.
Udzia procesw racemizacji zwiksza si wraz ze wzrostem elektroujemnoci metalu stanowicego
centrum katalityczne. Z punktu widzenia praktycznego najbardziej
atrakcyjne wydaje si uycie pochodnych cyrkonu i cynku, ktrych
aktywno jest praktycznie taka sama lub nieznacznie mniejsza ni katalizatorw cynowych.
W ostatnim etapie pracy podjam
prb otrzymania rozgazionych
form PLA na drodze polimeryzacji L-LA w obecnoci czynnikw
rozgaziajcych
zawierajcych
w swojej strukturze od 3 do 25
grup hydroksylowych. Tego typu
modyfikacja miaa na celu otrzymanie pochodnych, ktre mona
wykorzysta do obniania lepkoci
klasycznych liniowych odmian PLA.
Jako czynniki rozgaziajce uyto:
trimetylolopropan, glicerol, pentaerytryt, dipentaerytryt (DIPET),
myo-inozytol oraz hiperrozgaziony poliglicerol zawierajcy rednio 8 (PG-8), 13, 18 (PG-18) i 25
grup hydroksylowych.

W tym wypadku proces take nie

by w peni selektywny i oprcz polimerw rozgazionych powstaway take czsteczki o budowie liniowej i cyklicznej. Najbardziej
efektywnym czynnikiem rozgaziajcym okaza si dipentaerytryt,
w obecnoci ktrego mona byo
otrzymywa materiay o wagowo
rednich masach molowych przekraczajcych 200 kg/mol i wspczynniku dyspersyjnoci poniej 2.
Wstpne obserwacje wskazuj, e
polimery te maj wyranie lepsze
waciwoci mechaniczne ni dostpne na rynku odmiany PLA.
Istotnym problemem w tych procesach jest saba rozpuszczalno
wikszoci czynnikw rozgaziajcych w monomerze, kopotliwa
procedura ich osuszania, a w niektrych wypadkach take niewielka reaktywno II rzdowych grup
hydroksylowych.

1

bardziej hydrofobowy charakter.

Ponadto, w wyniku reakcji dochodzi do wytworzenia grup kocowych, w ktrych grupy hydroksylowe poczone s wycznie z grupami metylenowymi i dziki temu
mog by skutecznie wykorzystane
do czenia z segmentami PLA. Badania prowadzone technik GPC
oraz analiza parametrw reologicznych w mini-wytaczarce laboratoryjnej jednoznacznie wykazay,
e otrzymane makroczsteczki
o budowie rozgazionej charakteryzuj si wyranie nisz lepkoci
ni liniowe polimery laktydu o podobnej masie molowej, co moe
by wykorzystywane przy optymalizacji waciwoci uytkowych
PLA.
Rysunek 1. Porwnanie przebiegu procesu biodegradacji polilaktydu oraz jego modyfikowanych odmian (PPBA-poli (adypinian propylenu-co-butylenu; PPBAC-poli (adypinian-co-wglan

Streszczenie

propylenu-co-butylenu); PPAC-poli (adypinian-co-wglan propylenu; PPAT-poli (adypinian-

Wykazaam, e problemy te mona

stosunkowo atwo rozwiza poprzez reakcj zwizkw rozgaziajcych z wglanem etylenu (EC)
w obecnoci wglanu potasu jako
katalizatora. Taka modyfikacja prowadzi do wprowadzenia do struktury koinicjtora, pewnej iloci merw oksyetylenowych i wglanowych, ktre nadaj produktom

-co-tereftalan propylenu)).
Rysunek 2. Krzywa lepkociowa handlowego
polilaktydu oraz blend zawierajcych 20% polimeru rozgazionego.



tworzywa P 4 16

stowarzyszenie

Nagrodzona przez PZPTS praca magisterska

Plastik nie do pieca

piec nie do plastiku

Algorytm
do okrelania
wymaganego
cinienia wtrysku
w gniedzie formy
wtryskowej
Powszechnie wiadomo, e cinienie w procesie wtryskiwania jest
jednym z podstawowych parametrw procesowych. Optymalny wybr jego wartoci pomaga
w uzyskaniu lepszych jakociowo
wyprasek, a take moe poprawi efektywno energetyczn
caego procesu.
Celem pracy
dyplomowej byo opracowanie
oraz zweryfikowanie algorytmu
do obliczania wymaganego cinienia w formie wtryskowej,
potrzebnego do prawidowego
wypenienia tworzywem gniazd
formujcych. Skupiono si gwnie na tworzywach technicznych.
Danymi wejciowymi do algorytmu byy dane dostarczone
od producentw tworzyw, zawieraj one informacje dotyczce zalenoci drogi pynicia
od cinienia wtrysku dla poszczeglnych gruboci cianek.
Efektem pracy jest powstanie arkusza kalkulacyjnego, umoliwiajcego wyznaczenie maksymalnej wartoci cinienia w formie wtryskowej. Dziaa on
w oparciu o specjalnie stworzony
model obliczeniowy. Oczywicie
zosta on zweryfikowany za pomoc symulacji komputerowej.
Stwierdzono, e arkusz obliczeniowy powstay na podstawie
sporzdzonego algorytmu nadaje si do oblicze wymaganego
cinienia w gniedzie formy,
zwaszcza dla wyprasek o nie
skomplikowanej geometrii.
Co wane, opracowany algorytm
moe by dalej rozwijany, np.
poprzez uwzgldnienie w algorytmie zmian ksztatu i gruboci
wyprasek, czy te poprzez poszerzenie bazy tworzyw. Reasumujc, powstay algorytm jest bar-

Pod tym hasem Fundacja PlasticsEurope Polska w edukacyjno-spoecznej akcji organizowanej w kilku regionach Polski przypomina o szkodliwoci spalania odpadw w piecach, przydomowych kotowniach i na wolnym powietrzu, co jest szczeglnie naganne w przypadku odpadw plastikowych. Na monitorach w autobusach i tramwajach Krakowa, odzi oraz aglomeracji Grnego lska przez dwa tygodnie bdzie mona oglda
animowany spot ilustrujcy haso kampanii.
Odpady tworzyw sztucznych (plastiki) s czsto spalane
w piecach ze wzgldu na wysok warto opaow tego materiau. Jednoczenie, wiadomo negatywnych skutkw takich
praktyk jest w spoeczestwie bardzo niska.
Spalajc plastik nie tylko marnujemy surowiec do recyklingu,
ale take emitujemy do powietrza pyy i inne szkodliwe substancje, przyczyniajc si do zwikszenia zanieczyszczenia powietrza w Polsce. Na wikszoci terytorium Polski za zanieczyszczenie powietrza pyami odpowiada, wbrew pozorom, nie przemys i energetyka profesjonalna, ale wanie ta tzw. niska emisja, czyli emisje z pojazdw oraz z domowych palenisk i kotowni.
Statystyki dotyczce odpadw komunalnych w Polsce zawsze
wykazyway du rozbieno pomidzy ilociami wytwarzanych i zebranych odpadw. Ta rnica, w ocenie ekspertw
brany odpadowej wynoszca od 1 do 3 mln ton, to odpady
spalane w gospodarstwach domowych oraz porzucane w rodowisku. W obecnym systemie gospodarowania odpadami
w Polsce nie ma racjonalnego uzasadnienia dla spalania odpadw w przydomowych piecach i kotowniach kady i tak paci za odbir odpadw.
Naley wic uwiadomi sobie, e potencjalne znikome korzyci
(ewentualna oszczdno opau) s nieporwnywalne z ogromnymi negatywnymi skutkami palenia odpadw, zarwno dla
zdrowia ludzkiego, jak i dla rodowiska.
Odpady tworzyw to wartociowy materia, ktry poprzez recykling mechaniczny mona ponownie wykorzysta do wyprodukowania nowych wyrobw. W ten sposb, realizowana jest
podstawowa zasada zrwnowaonego rozwoju racjonalne
wykorzystanie zasobw.

dzo przydatnym, tanim i prostym

narzdziem umoliwiajcym wyznaczenie wymaganego cinienia
wtrysku dla prostych wyprasek
przy uyciu wycznie arkusza
kalkulacyjnego oraz danych
od producenta tworzyw.
t

www.plasticseurope.pl

MGR FILIP SIERACKI

ARC

Absolwent Wydziau Inynierii

Mechanicznej Uniwersytetu
Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Obecnie zawodowo zwizany z tworzeniem innowacyjnych rozwiza w oparciu o metodyk design thinking. Lubi zadawa
duo pyta, ale nigdy nie pyta
dwa razy o to samo. Znajduje
pozytyw w kadej sytuacji, zawsze umiechnity. Jak nikt
potrafi udowadnia innym, e
chcie to mc!
Promotorem pracy magisterskiej mgr Filipa Sierackiego,
powstaej w Zakadzie Przetwrstwa i Recyklingu Tworzyw UTP by dr hab. in. Dariusz Sykutera, prof. nadzw.
UTP.

ARC



tworzywa P 4 16

rynek
Rynek poliolefin

Due wzrosty
w Europie
Prezentacja
na targach K2016
MESSE DUSSELDORF

Najnowsze dane na temat produkcji i zapotrzebowania na tworzywa

sztuczne w Europie zostay przedstawione na spotkaniu prasowym,
podczas targw K w Dsseldorfie. wiatowa produkcja tworzyw
sztucznych w roku 2015 wzrosa o 3,5% w odniesieniu do roku poprzedniego i wyniosa 322 mln ton. Europa, z udziaem 18%, pozostaje drugim regionem pod wzgldem wielkoci produkcji tworzyw
sztucznych, ustpujc jedynie Chinom, ktrych udzia wynosi 27%.
Zapotrzebowanie na tworzywa sztuczne w 2015 roku w Europie wynioso 49 mln ton. Na wzrost zapotrzebowania wpyna dobra sytuacja w sektorach konsumenckich, w efekcie udzia sektora opakowaniowego w oglnym zuyciu tworzyw wynis 40%, budownictwa 20%, za motoryzacji 9%. Najwiksze zapotrzebowanie na tworzywa w krajach europejskich wystpuje w Niemczech kraj ten odpowiada za 25% europejskiego zapotrzebowania. Na kolejnych miejscach znajduj si Wochy z udziaem 14% i Francja -10%.
Bilans handlu zagranicznego przemysu tworzyw sztucznych w Europie jest dodatni i wynosi ponad 16,5 mld euro. Eksport tworzyw poza UE odbywa si przede wszystkim do Turcji (13%), Chin (12%)
i USA (12%). Europa importuje tworzywa z USA (25%), Arabii Saudyjskiej (13%) i Korei Poudniowej (12%).
Przemys tworzyw sztucznych ma obecnie do czynienia z licznymi
wyzwaniami i lokalnymi i globalnymi, ale zawsze udaje nam si dostosowa do biecej sytuacji. Nasz przemys to wany sektor europejskiej gospodarki, bdcy na 7 miejscu w europejskim rankingu
pod wzgldem wnoszonej wartoci dodanej przemysu, a jego coroczny wkad do finansw publicznych wynosi blisko 27,5 mld euro
mwi Patrick Thomas, prezes PlasticsEurope i CEO firmy Covestro,
dodajc, e Jakkolwiek rok 2016 moemy uzna za rok wzrostu
w przemyle tworzyw sztucznych, to aby ten trend zosta zachowany, Europa musi wprowadzi rodki, ktre zapewni konkurencyjno naszego regionu.
Dane dotyczce zagospodarowania tworzyw sztucznych w Europie
(za 2014 r.) wskazuj, e w odpadach pokonsumenckich znalazo si
blisko 26 mln ton odpadw tworzyw sztucznych. Prawie 70% tej iloci zostao odzyskane, natomiast pozostaa cz trafia na wysypiska odpadw. Biorc pod uwag propozycje Komisji Europejskiej
dotyczce przestawienia gospodarki europejskiej w kierunku gospodarki o obiegu zamknitym, jestemy przekonani, e inicjatywa ta
otwiera moliwoci zwrotu w kierunku wydajnej surowcowo i konkurencyjnej Europy. Aby tak si stao, naley rozwiza problem odpadw tworzyw sztucznych w rodowisku, zapobiegajc przedostawaniu si tych odpadw do rodowiska i zapewniajc waciwe ich
zagospodarowanie. Podsumowa Patrick Thomas. Tematyk gospodarki o obiegu zamknitym zajmowa si bdzie nowo utworzona
grupa robocza, ktrej powstanie ogoszono podczas spotkania dla
mediw na targach K.
www.plasticseurope.pl

Europejski rynek poliolefin ma

tendencj do wikszych wzrostw w tym roku, jeeli porwnamy go z takim samym okresem roku 2015. Patrzc wstecz
na ubiegy rok, zarwno ceny
PE, jak i PP rejestroway stopniowy wzrost w pierwszej poowie
roku przed niewielkim trendem
malejcym. W tym roku jednake zmiany trendu byy czstsze,
co spowodowao niepewno
wrd rynkowych graczy. Zdaniem firmy ChemOrbis, ta sytuacja moe by zwizana z wahaniami cen ropy naftowej, zmian
w dostawach oraz dynamiki zapotrzebowania.
Rosncy import polietylenu
Europejskie rynki poliolefin rozpoczy rok 2016 od sabych ocen,
ktre pogorszya jeszcze niekorzystna sytuacja monomerw
w styczniu. Ceny kontynuoway
spadek w lutym ze wzgldu na naciski na koszty, co pozostawao
w kontracie do stabilizacji cen
na rynkach wiatowych. Ceny PP
osigny poziom 950 euro/ton
dla materiau homogenicznego PP
do wtryskiwania oraz 1000 euro/ton dla blokowego kopolimeru
PP do wtryskiwania w regionie.
Stabilizacja nadesza w marcu
i niewielki wzrost dotkn zarwno
handel PP, jak i PE. Wysze ceny ropy naftowej spowodoway zwikszenie cen olefin na caym wiecie.
Jednake odpowied europejskich
monomerw na wysze koszty
ARC

energii bya bardziej ograniczona

w porwnaniu z Azj. Zapotrzebowanie na foli HDPE i LDPE wci
pozostawao na niewielkim poziomie, ze wzgldu na liczne przestoje w Europie. Firma Versalis ogosia dziaanie siy wyszej dla LDPE
we woskim Ragusa, po wybuchu
poaru w pierwszym tygodniu lipca. Sia wysza wci pozostawaa
w mocy w pierwszym tygodniu lipca.
Zakad LyondellBasell o wydajnoci
produkcyjnej 350 tys. ton/rocznie
LDPE w Aubette (Francja) by wyczony z eksploatacji od koca lutego, a ponowne uruchomienie nastpio dopiero w pierwszej poowie maja. Unitpetrol zamkn swj
zakad w Litvinovie w Czechach ze
wzgldu na planowane prace serwisowe od poowy marca do koca kwietnia. Zakad posiada zdolnoci produkcyjne 320 tys. ton
HDPE rocznie oraz 275 tys. ton PP
rocznie. Faktycznie, import PE
w Unii Europejskiej znacznie si
zwikszy w pierwszym kwartale 2016 roku, w porwnaniu ze
redni za cay rok 2015, a najwikszy przyrost zanotowano
w zwizku z wysykami HDPE,
zgodnie z informacjami ChemOrbis Stats Wizard.
Wci wiele zakadw
produkcyjnych zatrzymanych
ze wzgldu na dziaanie siy
wyszej
Po tym, gdy kontrakty na etylen
i propylen byy w kwietniu zawie-

4

tworzywa P 4 16

rynek

rane za cen do 60 euro za ton,

trend wzrostowy nabra tempa
i sprzedawcy mogli korzysta
z wikszych wzrostw, ni w przypadku cen PP i PE. Lokalne ceny
na poziomie poniej 1000 euro/ton za materia PP do formowania
wtryskowego ju nie wystpoway
w Europie Zachodniej, tak samo,
jak znikny ceny poniej 1300 euro/ton na PE. Ograniczona dostpno i due zapotrzebowanie
s kontynuowane, co jest korzystne dla sprzedawcw przez cay
miesic. Ogoszona zostaa ponadto na cay tydzie sia wysza
na HDPE i PP przez firm Feluy (Belgia), ze wzgldu na strajk kierowcw samochodw osobowych
w regionie.
Ceny PP kontynuoway trend wzrostowy w maju, cho z niszym tempem w porwnaniu z kwietniem,
osigajc niewielki przyrost na poziomie 15 euro/ton dla kontraktw na propylen. Rynek PP nie by
tak silny, jak rynek PE, na ktrym
pocztkiem miesica zanotowano
wzrosty na poziomie do 60 euro/ton. Jednake dynamika ulega
zmianie w drugiej poowie maja,
gdy rynek poliolefin utkn pomidzy niszym zapotrzebowaniem
i staymi kosztami.
Ogoszono stan siy wyszej dla dostaw ze wszystkich zakadw produkcji polimerw we Francji ze
wzgldu na strajki w caym kraju.
Po firmie Total, rwnie Ineos

ogosi dziaanie siy wyszej

na HDPE i PP w zakadzie Lavera
we Francji. Te problemy z dostawami spowodoway zaniepokojenie
graczy, ktrzy potwierdzili opnienia w dostawach. Jednake nie
wywary one duego nacisku na rynek poliolefin, na ktrym zanotowano mniejsz aktywno handlow w porwnaniu z kwietniem.
Wielu sprzedawcw PP wycofao
si ze swoich pocztkowych cen.
Z drugiej strony, rynek PE by
pod naciskiem importu z rnych
rde, cznie z Arabi Saudyjsk,
Turcj, Brazyli i Azj Poudniowo-Wschodni. W wyniku tego ceny
LDPE i LLDPE spady we Woszech
przed czerwcem, a korzystne oferty z Kataru i Egiptu spowodoway
obnienie lokalnych cen LLDPE
i HDPE w Europie Zachodniej. Kontrakty na ceny etylenu i propylenu
w czerwcu zostay uzgodnione ze
wzrostem na poziomie odpowiednio 25 euro/ton i 15,5 euro/ton.
Rynek PP poda za trendem podobnym do majowego, gdy ceny
pozostaway na stabilnym do lekko
wyszego
poziomie.
Oprcz
przerw w dostawach z firm Ineos
i Total, Lyondellbasell rwnie
ogosi dziaanie siy wyszej na PP
w firmie Tarragona (Hiszpania)
i Brindisi (Wochy) w drugim tygodniu czerwca. Jednake nie zanotowano adnych problemw jeeli
chodzi o dostpno PP, poniewa
poda bya wyrwnana z popytem.

BOREALIS

Pocztkowe prby europejskich

producentw
skierowane
na
wzrost cen PE nie spotkay si z odpowiedzi kanau dystrybucji, ze
wzgldu na brak wsparcia spowodowanego zapotrzebowaniem.
Zwikszony import obciy nieco
rynek PE i sprzedawcy zanotowali
spadki pod koniec miesica, ograniczajc sprzeda ze wzgldu
na niewielkie zainteresowanie nabywcw w lipcu.
Ceny PP i PE osigny
minimum
Kontrakty na etylen i propylen zostay uzgodnione ze wzrostem 10
euro/ton i 17,5 euro/ton. Jednake niewielki wzrost zawieranych
kontraktw na monomery nie pozwoli na wiksze wzrosty cen
na rynku poliolefin, ktre pozostay na niskim poziomie ze wzgldu
na sabe zapotrzebowanie. W przy-

padku PP zgoszono niewielki spadek cen tego surowca. Jednake

wikszo sprzedawcw zdecydowaa si zmniejszy swoje ceny
w poowie miesica, poniewa rynek pozostawa pod naciskiem
komfortowej poday i niskiego zapotrzebowania. Pojawienie si
konkurencyjnych, lokalnych rde
dostaw na Bliskim Wschodzie spowodowao zmniejszenie cen PP
do formowania wtryskowego
do 1000 euro/ton na bazie FD we
Woszech, a podobne ceny zgoszono rwnie w Europie Zachodniej na bazie gotwkowej. Nie
mniej jednak nabywcy zachowali
ostrono, jeeli chodzi o poszukiwanie ofert poniej 1000 euro/ton za homo-PP pod koniec miesica. Pd skierowany w d by bardziej zauwaalny na rynku PE,
gdzie dostrzeono wiksze redukcje wzgldem PP w pierwszej poowie lipca. Zauwaalna bya stagnacja popytu przy komfortowej poday, w szczeglnoci dla LLDPE.
W przypadku LLDPE ceny spady
poniej progu 1200 euro/ton dla
LLDPE po tym, gdy pojawiy si
konkurencyjne, lokalne, pozaeuropejskie oferty, cznie z materiaami z USA.

Inteligentne opakowania ywnoci

Smithers Pira opublikowaa raport, ktry stanowi dogbn, dugoterminow ocen szybko rozwijajcego si rynku inteligentnych opakowa, obejmujcego zarwno aktywne, jak i inteligentne technologie opakowa. Warto globalnego rynku inteligentnych opakowa bdzie, zgodnie z prognozami, wzrasta
w picioletnim okresie do roku 2021 w rocznym tempie na poziomie 7,5% do 7,6 miliarda dolarw (6,9 miliarda euro).
Aktywne opakowanie jest rozszerzeniem funkcji ochronnej opakowania i powszechnie stosowane do ochrony przed dostpem
tlenu i wilgoci.
Inteligentne opakowanie jest dodatkiem do funkcji komunikacji
tradycyjnego opakowania i przekazuje informacje klientom
na bazie ich zdolnoci do wykrywania, detekcji lub rejestrowania
zewntrznych lub wewntrznych zmian w rodowisku produktu
oraz informacji o statusie produktu i innych informacji przydatnych dla menederw acuchw dostaw lub konsumentw.
Prognozuje si, e warto globalnego rynku opakowa aktywnych w picioletnim okresie do roku 2012 bdzie wzrasta
w rocznym tempie od 4,9% do 5,6 miliarda dolarw, podczas
gdy prognozy odnonie inteligentnych opakowa wskazuj
na wzrost na poziomie 18% rocznie, do niemal 2 miliardw dolarw.
Inteligentne opakowania to dynamiczny rynek z potencjalnie wysokim wskanikiem wzrostu, w szczeglnoci w branach elektroniki drukowanej, oblicze w chmurze oraz internetu rzeczy,

ktre napdzaj proces wdraania technologii inteligentnych

opakowa. Podczas gdy rynek opakowa aktywnych jest porwnywalnie wzgldnie dojrzaym rynkiem, wci wystpuj dobre
warunki wzrostu niektrych technologii na rynkach niszowych.
Odpowiedzi na coraz wiksze zaniepokojenie klientw odnonie odpadw ywnociowych i bezpieczestwa ywnoci jest zastosowanie zarwno aktywnych, jak i inteligentnych komponentw.
Aktywna technologia jest w stanie dwukrotnie wyduy efektywn trwao wielu produktw psujcych si, podczas gdy inteligentne opakowania oferuj wyrane sygnay odnonie stanu
produktu, eliminujc konieczno stosowania niejednoznacznych
etykiet z napisem najlepiej spoy przed.
Badania Smithers wykazay, e waciciele marek chc obecnie
uytecznych produktw, nie tylko technologii czy komponentw, ktre dodawayby rzeczywist warto do ich marki, zamiast krtkoterminowych, marketingowych trickw. Chc oni
rwnie widzie aktywnych i inteligentnych deweloperw opakowa wsppracujcych ze sob, ale rwnie z firmami wzorniczymi i producentami opakowa celem przedstawienia kompletnych, gotowych rozwiza.

www.smitherspira.com

6

tworzywa P 4 16

rynek

Rekordowy
jubileusz
konferencji
Plastinvent

JACEK SZCZERBA

WF

W dniach 17-18.11.2016 odbya si jubileuszowa i jednoczenie rekordowa pod wzgldem frekwencyjnym kolejna edycja konferencji
Plastinvent, zorganizowana w Hotelu Aramw.
Udzia w tym wyjtkowym dla polskiego sektora przetwrczego wydarzeniu wzio 234 osoby reprezentujce 110 firm. Przypomnijmy,
e jego organizatorami, niezmiennie od dziesiciu lat, s firmy cile
zwizane z bran tworzyw sztucznych: Plastigo, Synventive Molding Solutions oraz Serwis Internetowy www.tworzywa.pl.
Pord uczestnikw najwiksz,
jak zwykle grup, stanowili przedstawiciele sektora przetwrczego,
a pord nich m. in.: Apator Metrix, Aquafilter Europe, Bilplast, Bistar, Bosh, Bury, Cellfast, Curver
Poland, Dr. Schneider, GE Power
Controls, Hanyang Polska, Indesit
Company Polska, Kontakt Simon,
Lamela, Metchem, Philips Lighting
Poland, Phoenix Contact Wielkopolska, Ramp, Sierosawski Group,
Splast, Suwary, Zelmer.
Nie zabrako take europejskiej
czowki producentw i dystrybutorw tworzyw sztucznych (A.
WF

Schulman, Albis, Biesterfeld, Danje

Polymer, DuPont Poland, Granulat,
Grupa Azoty, Innocomp, Lanxess,
Plastpolan. Polimarky, Radka Polska, Sabic Innovative Plastics, Sirmax, TER Plastics Polymer Group,
Terez Performance Polymers) oraz
dodatkw i rodkw pomocniczych (m.in.: Clariant Plastics & Coatings, Gabriel Chemie, Grafe,
Merck, Permedia.
Blok wystpie otworzyli przedstawicie firmy Synventive Molding Solutions (Robert Redzisz, Adrian Nowak) witujcej rwnoczenie
swoje dziesiciolecie istnienia

przedstawicielstwa w Polsce. Obie

prezentacje byy skupione na najnowszych rozwizaniach firmy dedykowanych systemom gorcokanaowym zamykanym iglicowo
oraz technologii activeGate.
W trakcie wydarzenia zostao
przedstawionych ogem 25 prezentacji i wystpie, skupionych
wok nurtu przewodniego Konferencji Innowacja Inwencja Inspiracja, prezentujcych w pierwszej kolejnoci nowoczesne rozwizania technologiczne i aplikacje
materiaowe w obszarze przetwrstwa tworzyw sztucznych i ich zastosowa.
Za niezwykle interesujcy, w opinii
uczestnikw, zosta uznany blok
tematyczny Plastigo Academy
Optymalizacja procesu przetwrstwa droga do jakoci wyrobw
z tworzyw sztucznych z udziaem
przedstawicieli Politechniki Czstochowskiej (Przemysaw Postawa,
Tomasz Stachowiak).
Jego zwieczeniem byo forum
dyskusyjne zatytuowane kierunki
rozwoju i nakadw inwestycyjnych firm sektora przetwrstwa
TS w Polsce w ktrym udzia wzili zaproszeni przez Organizatorw
Gocie Konferencji (moderator
Jacek Szczerba, Genplast Rzeszw).
Gociem Specjalnym Konferencji
by Janusz Koodziej, aktualny reprezentant kraju, dwukrotny zdobywca Druynowego Pucharu
wiata i wielokrotny medalista Mistrzostw Polski na ulu. Jego wizyta i spotkanie z publicznoci toczone w niezwykle miej i radosnej

atmosferze, zakoczyy si konkursem dla publicznoci.

Jego zwycizc zosta Pawe Andersohn (Bydgoszcz), bdcy jednym ze wsptwrcw Konferencji
Plastinvent.
Drugi dzie spotkania rozpoczo
wystpienie Gocia Konferencji
Emilio Sitta reprezentujcego wosk firm 2Mila, dotyczce cakowitego wykorzystania odpadw
tworzyw technicznych, opartego
na opracowaniu wasnych technologii i wykorzystaniu moliwych
do stworzenia synergii technicznych i handlowych opartych na
specyficznym know-how.
W kolejnej czci Konferencji, bdcej blokiem specjalnym Fundacji
PlasticsEurope Polska, przedstawiono zagadnienia dotyczce znaczenia tworzyw sztucznych jako
materiau konstrukcyjnego (Grzegorz Rkawek), a take przedstawiono problematyk wyzwa legislacyjnych, wizerunku brany oraz
konkurencyjne moliwoci stosowania innym materiaw. Kocowym wystpieniem w tym bloku
bya prezentacja przedstawiciela
Polskiego Zwizku Producentw
i Przetwrcw Izolacji Poliuretanowych SIPUR (Maciej Kubanek).
W kontekcie tych wystpie i poruszonej w nich tematyki odby si
panel dyskusyjny, ktrego moderatorem by Kazimierz Borkowski,
Dyrektor Zarzdzajcy Fundacji PlasticsEurope Polska.
Dodajmy, e Gomi Hotelu Aramw w trakcie Konferencji Plastinvent byli take Prezydent Lech
Wasa oraz mistrzyni olimpijska

tworzywa P4 1 6
i rekordzistka wiata w rzucie motem Anita Wodarczyk. Zwycizc
jubileuszowego Grand Prix Plastinvent2016 zosta Mariusz Maek,
reprezentujcy Sierosawski Group
z Mielca. 11. edycja Konferencji
Plastinvent zostaa zaplanowana na 5-6 padziernika 2017 roku.
Mijajca dekada w historii Plastinvent-u to ogromny i trudny
do ujcia w jakiejkolwiek mierzalnej formie zbir dowiadcze, dyskusji, prezentacji i wystpie. Bezcenne w swoim ponadczasowym
wymiarze forum wymiany pogldw, bez istnienia ktrego trudno
byoby sobie wyobrazi tak dynamiczny rozwj naszej brany. Pragn wyrazi swoje przekonanie, e
WF

JANUSZ KOODZIEJ

rynek
wszyscy moemy by dumni z roli
oraz znaczenia naszej Konferencji
dla rodowiska przetwrcw tworzyw sztucznych i podmiotw
z nim zwizanych w Polsce. Tym
samym naley podkreli rol Plastinvent-u w wielopokoleniowym
budowaniu naszej brany, a take
znaczenie dla jej rozwoju, oparte
na prawidowym wychowywaniu,
ksztatowaniu i rozwijaniu tak
deficytowej w dzisiejszych czasach
kadry inynierskiej stwierdzi
na zakoczenie konferencji Plastinvent jej twrca i organizator Jacek Szczerba, take m.in. wydawca
i redaktor portalu tworzywa. pl
i serwisu genplast.pl. Korzystajc
z okazji, pragn w tym miejscu po-

dzikowa za zaangaowanie
i wspprac Mecenasowi oraz
wszystkim Partnerom i Prelegentom tegorocznej edycji PLASTINVENT-u, ktrych obecno przyczynia si zarwno do odpowiedniego poziomu merytorycznego,
jak rwnie do stworzenia odpowiednio komfortowych warunkw
naszego spotkania. Naszym pragnieniem jako Organizatorw byo, by stworzona z myl o Gociach Konferencji specjalna kompozycja nowoczesnoci, pikna natury, komfortu i wyjtkowej atmosfery Jubileuszu X-lecia Plastinventu na dugo pozostaa w pamici nas wszystkich jako zbir niezwykle pozytywnych dowiadcze,
WF



wrae i emocji. Mam nadziej, e

udao nam si to osign dodaje Jacek Szczerba Dzikujc
wszystkim Gociom, ktrzy swoim
przybyciem i obecnoci uwietnili
to spotkanie, pragn wyrazi swoje przekonanie, e wsplnie
i od dziesiciu lat, zapisujemy kolejne fragmenty historii naszej
brany, bdc wiadkami jej nieustannego rozwoju. Wierz, e
tym spotkaniem zapisalimy wyjtkow jej kart.



tworzywa P 4 16

rynek

The OXO Conference

ZAK

W dniach 17-18 listopada we

Wrocawiu Grupa Azoty ZAK S.A.
witowaa 30-lecie uruchomienia w Kdzierzynie-Kolu instalacji do produkcji alkoholi OXO.
W ramach obchodw zorganizowano midzynarodowe wydarzenie naukowe The OXO Conference pod hasem: Advances in
OXO Synthesis Where the
Science Meets Industry.
Konferencja jest okazj, by Grupa
Azoty zaprezentowaa si rodowisku naukowemu nie tylko z obszaru Polski, ale i z Europy jako atrakcyjny partner, ktry jest w stanie
wdroy do praktyki przemysowej
osigniecia ze wiata nauki powiedzia Mariusz Bober, prezes Zarzdu Grupy Azoty.
Wrd zaproszonych 150 uczestnikw nie zabrako najwaniejszych
przedstawicieli rodowiska chemikw z wiodcych krajowych orodkw akademickich oraz wielu goci
z europejskich uniwersytetw.
W 1986 roku Zakady Azotowe Kdzierzyn uruchomiy produkcj alkoholi OXO, zdobywajc przez nastpne lata wan pozycj na europejskim rynku w tym segmencie.
W 1998 roku instalacja zostaa
w istotny sposb zmodernizowana
i mimo 30 lat funkcjonowania
wci osiga najwysze parametry
techniczne. Rocznie w kdzierzyskich zakadach produkuje si ponad 200 tysicy ton 2-etyloheksanolu i butanoli. Wanym momentem w historii kdzierzyskiego
OXO byo uruchomienie w 2015
roku najnowoczeniejszej w tej
czci Europy instalacji do produkcji plastyfikatora nieftalanowego

Oxoviflex. Zyska on szerokie uznanie przetwrcw PVC, a Polska

Agencja Rozwoju Przedsibiorczoci uhonorowaa go prestiowym
tytuem Polski Produkt Przyszoci. Mamy ambicj, by Grupa
Azoty ZAK S.A. staa si najbardziej
innowacyjnym przedsibiorstwem
w obszarze chemii specjalistycznej
w Polsce powiedzia w swym wystpieniu prezes ZAK S.A. Mateusz
Gramza. Potwierdzeniem tych
aspiracji jest utworzenie w 2016
roku Centrum Aplikacji OXO i Polimerw. Bdziemy tworzy w nim
innowacyjne rozwizania, wychodzc naprzeciw zrnicowanym
potrzebom brany chemicznej. Powstanie nowoczesne laboratorium
aplikacyjne, ktre bdzie opracowywa i testowa innowacyjne,
wysoko zaawansowane technologicznie produkty chemii specjalistycznej dopasowane do potrzeb
naszych klientw. Jestemy na najlepszej drodze by osign znaczcy sukces konkludowa prezes
Gramza.
Wrd prelegentw konferencji
znaleli si zarwno polscy specjalici, jak i gocie z zagranicy. Prof.
Anna Trzeciak, dziekan Wydziau
Chemii Uniwersytetu Wrocawskiego powicia swoje wystpienie
historii hydroformylowania, prof.
Bogdan Marciniec z UAM w Poznaniu zaprezentowa zagadnienie dotyczce zwizkw metaloorganicznych i metalonieorganicznych
w katalizie i ich zastosowania
w syntezie organicznej oraz w inynierii materiaowej. Wanym urozmaiceniem bya prezentacja przedstawiciela firmy Tecnon OrbiChem

Ltd Angela Fernandeza pozwalajca spojrze na OXO z perspektywy

biznesowej. Autor dokona w niej
analizy rynku alkoholi OXO w ujciu globalnym, zwracajc uwag
na wiodce trendy w tym segmencie. Oprcz prelekcji organizatorzy
przewidzieli w programie panel
dyskusyjny. Prof. Katarzyna Chojnacka z Politechniki Wrocawskiej,
czonkini Rady Nadzorczej Grupy
Azoty ZAK S.A., wzia udzia
w dyskusji moderowanej przez dyrektor Departamentu Strategii
i Rozwoju Katarzyn Ruczk, o prawidowej drodze prowadzcej
do osignicia sukcesu. Jestem
pena uznania dla organizatorw
wrocawskiej konferencji, e udao
im si zgromadzi w jednym miejscu tyle wiatowych nazwisk
z
dziedziny
hydroformylacji.
Wszystkie prelekcje byy bardzo
ciekawe i prezentoway najwyszy
poziom merytoryczny podsumowaa prof. Chojnacka. To rzadkie
zjawisko, by zakad przemysowy
organizowa tak specjalistyczn
konferencj naukow podkrela
profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu Zbigniew
Marciniec i pozostaje tylko cieszy si, e podjto tak inicjatyw.
Drugiego dnia konferencji dominoway prelekcje stricte naukowe
o specjalistycznej tematyce. Z zagranicznych goci prof. Piet W.
N. M. van Leeuwen z Uniwersytetu
INSA w Tuluzie zaprezentowa temat stosowania katalizatorw rodowych w procesie hydroformylowania. Prof. Reko Leino z fiskiego
Turku swoj prelekcj powici
kombinacji katalitycznych i kine-

tycznych narzdzi w maej syntezie

molekularnej. Wykadowca politechniki dortmundzkiej Arno Behr
przybliy tematyk nowych metali
zastosowanych jako katalizatory
oraz nowych metod ich recyklingu,
a Armin Brner z Uniwersytetu
w Rostocku przedstawi zmiany zachodzce w katalizatorze rodowym w trakcie procesu hydroformylowania. Wyniki swoich bada,
prowadzonych wsplnie z Wydziaem Chemii Uniwersytetu Wrocawskiego w obszarze procesw
hydroformylowania oraz z Instytutem Cikiej Syntezy Chemicznej
Blachownia w dziedzinie konwersji aldehydw zaprezentowali
przedstawicie
Grupy
Azoty
ZAK S.A. Nie zabrako wystpie
naukowcw z Uniwersytetu Wrocawskiego, Politechniki lskiej,
Uniwersytetu Adama Mickiewicza
w Poznaniu oraz z Instytutu Chemii
Przemysowej z Warszawy.
Na ceremonii koczcej konferencj prezes Mateusz Gramza wyrazi
nadziej, e stanie si ona wydarzeniem cyklicznym, ktre wpisze
si na wiele lat do krajobrazu forw wymiany myli oraz bdzie regularnie gromadzi przedstawicieli
wiata nauki, jak i przemysu.
Niech nasze haso przewodnie
Where the science meets industry stanie si naszym gwnym
celem podsumowa prezes Mateusz Gramza.



tworzywa P 4 16

rynek

Raport ASSOCOMAPLAST

Blaski i cienie
podsumowanie procza

ALESSANDRO GRASSI
MACPLAS

Assocomaplast opracowa przygotowane przez ISTAT dane odnonie

handlu zagranicznego dla sektora w pierwszej poowie 2016 roku
i porwna je z danymi dla takiego samego okresu roku 2015. Dane
te przedstawiaj import wynoszcy niemal 390 milionw euro, z now wartoci szczytow (+9,7%) na podstawie spokojnego wzrostu
w miesicach kwiecie-czerwiec po ujemnym pierwszym kwartale.
S to oznaki pobudzenia na rynku
krajowym, widoczne ju od roku 2015.
Z drugiej strony, trend w eksporcie
w tym samym okresie by znacznie
mniej zadowalajcy: wyczajc
dane dotyczce wycznie miesica
stycznia, ktre nie byy szczeglnie
istotne, najniszy poziom wynoszcy -2,3% zanotowano w czerwcu, po miesicach spadkw eksportu o -0,5% do -1,0%.
Wynikiem tego jest sabncy pozytywny bilans handlowy, ktry nie
osign miliarda euro.
Jeeli chodzi o kluczowe geograficzne makroregiony eksportu
ktre ponownie s si sektora
szczeglny wzrost mona byo
zauway odnonie sprzeday
do krajw NAFTA podkreli prezes Assocomaplast Alessandro
Grassi. To potwierdza wpyw, jaki
grupa ta wywiera na bilans woskiego handlu zagranicznego
na sektor. W szczeglnoci zanotoPLAST

wano znaczny wzrost eksportu

do Meksyku, dziki poczonemu
efektowi korzystnej dynamiki meksykaskiej gospodarki oraz siy napdowej amerykaskiego biznesu
majcego swoje siedziby w Meksyku.
Azja rwnie jest jasnym punktem,
dziki rosncej sprzeday na Dalekim Wschodzie w Chinach, Indiach, Korei Poudniowej i Wietnamie a jeeli chodzi o Bliski Wschd,
dugo oczekiwanemu wzrostowi
gospodarczemu w Iranie.
Sprzeda do Polski potwierdzia silny pozytywny trend, ktry by charakterystyczny w szczeglnoci
w ostatnim 4-letnim okresie: w rzeczywistoci eksport w pierwszej
poowie 2016 roku przekroczy 80
milionw euro, a jeeli tendencja
ta zostanie potwierdzona do koca
roku, mona bdzie z atwoci
przekroczy barier 145 milionw
z roku 2015 (po 133, 125 i 120 milionach zanotowanych odpowied-

nio w latach 2014, 2013 i 2012).

Jeeli chodzi o rodzaje maszyn dostarczanych przez woskich producentw polskim przetwrcom, naley podkreli, e wytaczarki / linie wytaczania wci reprezentuj
znaczny udzia, podczas gdy maszyny do formowania wtryskowego zanotoway znaczny wzrost.
Z drugiej strony, formy s pierwszym produktem eksportowym
sektora, osigajc warto 35 milionw euro w okresie stycze-czerwiec 2016 (w porwnaniu
z 60 milionami w caym roku 2015).
Rwnoczenie sprzeda w Niemczech charakteryzowaa si bardzo
pozytywnym trendem, w szczeglnoci jeeli chodzi o maszyny
do formowania wtryskowego i odpowiednie formy.
To potwierdza dobry stan polskiego przemysu przetwrstwa tworzyw sztucznych oraz konieczno
inwestowania w nowe maszyny
i urzdzenia.
Powracajc do caego handlu we
woskim sektorze, podzia na typ
maszyn/urzdze oraz ograniczenie analiz do kategorii ma najwikszy wpyw na og, najwikszy
wzrost zanotowano w imporcie

form, gwnie z Niemiec. Wzrost

zanotowano rwnie w przypadku
maszyn do formowania wtryskowego, ktre kupowano przede
wszystkim i to w wikszych ilociach, ni w roku poprzednim
od producentw z Austrii i Niemiec.
Niemcy, Chiny i Austria, w tej kolejnoci, ponownie stay si gwnymi dostawcami technologii dla
przetwrcw woskich; podczas
gdy przetwrcy europejscy skonsolidowali swoje pozycje ze wzrostem dwucyfrowym, Chiny zanotoway wzrost o jedynie +2%.
Jeeli chodzi o eksport, niektre
gwne technologie wykazuj pozytywne trendy:
sprzeda drukarek fleksograficznych jest na przyzwoitym poziomie (+19,5%) przy gwnych zamwieniach ze Stanw Zjednoczonych, a wzrost sprzeday maszyn do formowania wtryskowego (+10,2%) na innych wanych
rynkach zosta potwierdzony boomem w Meksyku i nieco mniejszym w Stanach Zjednoczonych.
maszyny do formowania wtryskowego (+1,9%) charakteryzowa wyrany wzrost sprzeday
do Meksyku i Francji.

tworzywa P4 1 6

rynek

Dane ISTAT zostay potwierdzone traktuj swoje negocjacje handlorwnie przez przeprowadzon we i wykazuj ch inwestowania.
ostatnio ankiet wrd reprezenta- Miejmy nadziej, e nastroje te
tywnej grupy przetwrcw, ktrzy spowoduj wzmoenie dziaa bizzgaszali oywienie na rynku krajo- nesowych u woskich producenwym i spowolnienie na rynkach tw maszyn.
midzynarodowych oraz wrd ich Warto zauway, e w odbywajczonkw, ktrzy przedstawili cych si do trzy lata targach wzio
trend w stron stabilnoci zam- udzia 400 woskich wystawcw,
wie, w szczeglnoci z rynkw za- z czego ponad poowa to produgranicznych, co jest sytuacj, ktra cenci maszyn, urzdze i form,
bdzie przez jaki czas kontynu- z ktrych wikszo jest czonkami
Assocomaplast. Stowarzyszenie
owana.
Rwnoczenie obserwujemy, e ARC
konkurencyjni producenci z Niemiec zamknli pierwsz poow 2016 roku znaczc stabilnoci eksportu i importu, notujc
pozytywne odchyki w zamwieniach na poziomie dziesitych czci procenta.
W efekcie tego, kontynuuje
Grassi, od lat rni producenci
z Woch i Niemiec rejestrowali spowolnienie w zamwieniach w miesicach przed targami K, gwnym
wiatowym zdarzeniem w sektorze, ktre miay miejsce w Dsseldorfie od 19 do 26 padziernika 2016 roku.
Nie mniej jednak pod koniec targw firmy zarejestroway wzmoone kontakty, z ktrych niektre doprowadziy do zawarcia kontraktw w cigu omiu targowych dni.
Wystawcy potwierdzaj, e odwieFINKE_TW_Nr_65_Layout 1 07.12.16 10:42 Seite 1
dzajcy targi niezwykle powanie

miao na targach swoje wasne

stoisko, na ktrym przekazywano
informacje odnonie woskiego
przemysu tworzyw sztucznych
i gumy.
Stanowisko Assocomaplast byo
rwnie miejscem wystawowym
prac artystki Lady Be, ktra tworzy
portrety z zastosowaniem niewielkich elementw zuytych tworzyw
sztucznych.
Wreszcie, targi byy rwnie okazj
do oficjalnego otwarcia kampanii

COLOR IN MOTION!

Nowa aplikacja:
FINKE RAL -FINDER
Wystarczy zeskanowa kod QR i uruchomi aplikacj.
Znajd wszystkie kolory RAL teraz bezpiecznie i szybko.

www.finke-colors.eu

1

promocyjnej dla PLAST 2018

(Mediolan, 29 maja 1 czerwca 2018).

Przenosimy jako w kolor.



tworzywa P 4 16

reklama

Jak si maj firmy

z brany tworzyw?
DREAMSTIME

W ostatnich miesicach spada sprzeda i inwestycje w polskich firmach. Odnotowuje si rwnie coraz wikszy pesymizm. Potwierdzaj to najnowsze wyniki cyklicznie prowadzonego od 6 lat przez
Bibby Financial Services badania Bibby MSP Index. Ronie jednak zainteresowanie faktoringiem. A jakie nastroje s wrd przedsibiorcw z sektora produkcyjnego, w tym z tworzyw sztucznych?
W padzierniku Bibby MSP Index
wynis 51,7 pkt jest to najniszy
wynik od czasu spowolnienia
na przeomie 2012 i 2013 roku.
Zwikszya si liczba respondentw, ktra pesymistycznie patrzy
w przyszo (wzrost o 2,5 pkt
proc.). Wzrs rwnie odsetek
firm, ktre le oceniaj swoj sytuacj ekonomiczn. Tylko jedna pita respondentw badania Bibby
MSP Index uwaa, e klimat ekonomiczny w Polsce w ostatnich 6
miesicach sprzyja prowadzeniu
dziaalnoci gospodarczej. Odmiennego zdania jest prawie 50
proc. przedsibiorcw. Co wpywa
na pogorszenie nastrojw przedsibiorcw? Przede wszystkim,
wci zmieniajce si i nieprzewidywalne otoczenie gospodarcze,
prawne i podatkowe. Duy niepokj wywoa m.in. Brexit. W Polsce
natomiast niepewno budz
wprowadzane regulacje prawne
i podatkowe, dotyczce midzy innymi podatku od handlu, a take
zakazu handlu w niedziele tumaczy Jerzy Dbrowski, dyrektor generalny Bibby Financial Services.
Wzrastajca niepewno
Co prawda, wedug najnowszego
Szybkiego Monitoringu NBP sytuacja firm w ostatnim kwartale 2016 r. moe si poprawi, ale
prognozy dugoterminowe wskazuj malejcy optymizm.
Prawie jedna pita badanych w ramach Bibby MSP Index maych
i rednich przedsibiorstw boi si
spadku sprzeday (o 1,2 pkt procentowego wicej ni w kwietniowej fali badania). Pogorszenie koniunktury zmusza wiele z nich rw-

nie do zmniejszenia nakadw inwestycyjnych i zmiany strategii firmy. Najwikszy pesymizm widoczny jest w przypadku maych podmiotw. Rosnca niepewno
ogranicza rwnie przedsibiorstwa publiczne, zajmujce si m.in.
przetwrstwem przemysowym.
Firmy licz si te ze spadkiem zatrudnienia w najbliszych miesicach. Wzrost zatrudnienia odnotowuj jednak i planuj wiksze podmioty, oceniajce niepewno
zwizan z przysz sytuacj ekonomiczn jako umiarkowan. Firmy te najczciej potwierdzaj
rwnie zwikszenie produkcji,
eksportu i inwestycji.
Popyt na faktoring
Nie ulega wtpliwoci, e przedsibiorcy potrzebuj finansowania.
Coraz wicej przedsibiorcw spodziewa si w najbliszym czasie
pogorszenia pynnoci finansowej.
A to dlatego, e ich kontrahenci
wci dyktuj dugie terminy patnoci, a czsto nawet nie pac
w terminie mwi Jerzy Dbrowski. Ponadto wzrastaj koszty pracownicze. W najbliszych miesicach mona spodziewa si podwyszenia wynagrodze, do czego
doprowadzi midzy innym rosnca
presja pacowa.
Coraz wiksz popularnoci ciesz si alternatywne formy finansowania dziaalnoci, midzy innymi faktoring. Raport Polskiego
Zwizku
Faktorw
dotyczcy III kwartau potwierdza, e faktoring ronie z du dynamik.
Od pocztku 2016 roku wida tendencj do rosncego zainteresowania, zwaszcza faktoringiem pe-

nym. W cigu III kwartau produkt

ten (oferowany przez firmy skupione wok Polskiego Zwizku Faktorw) odnotowa obroty na poziomie prawie 48 mld z, co stanowi
zauwaalny wzrost w stosunku
do analogicznego okresu w poprzednim roku (niecae 37 mld z).
Przedsibiorcy coraz chtniej korzystaj take z faktoringu eksportowego.
Brana tworzyw sztucznych
ma si dobrze
Rwnie w brany produkcyjnej,
a co za tym idzie take i sektorze
tworzyw sztucznych wida pogorszenie nastrojw. Jest ono jednak niedue. Prognozowane spadki w obszarach dotyczcych zatrudnienia, inwestycji, pynnoci finansowej, sprzeday i poziomu zaduenia wahaj si pomidzy 0,6
a 0,1 pkt procentowego w stosunku do wiosennej fali badania Bibby
MSP Index.
Brana tworzyw sztucznych, pomimo nieco gorszej kondycji, wci
ma si niele i si rozwija, midzy
innymi dziki nowym obszarom
zastosowania produktw. Dobrym
przykadem jest obszar motoryzacyjny, w ktrym tworzywa sztuczne, a take kompozyty bdce ich
pochodn, stanowi coraz popularniejszy materia wykorzystywany
do budowy pojazdw. Zastosowanie materiaw polimerowych
w nowych autach wzrasta z roku
na rok.
Mona zatem zaoy, e pogorszenie koniunktury gospodarczej
nie wpynie znaczco na pocztku 2017 r. na kondycj przedsibiorstw z tego sektora.

Europejskie
zuycie
biopolimerw
wzronie
trzykrotnie
do roku 2020
Zuycie ulegajcych biodegradacji i kompostowalnych tworzyw sztucznych w Europie potroi si do roku 2020. Jest to
wniosek ze studium przeprowadzonego przez niemieck
placwk badawcz Nova-Institut, ktra zbadaa sytuacj
w Austrii, Belgii, Francji, Niemczech, Holandii, Wielkiej Brytanii, Skandynawii, Hiszpanii
i Szwajcarii. Raport wykaza,
e w roku 2015 kompostowalne torebki z tworzywa, stosowane przede wszystkim do oddzielnego gromadzenia odpadw organicznych, stanowiy 69% caego rynku produktw ulegajcych biodegradacji, podczas gdy pozostaa
cz zostaa podzielona pomidzy opakowania (20%),
produkty konsumenckie (7%)
oraz inne produkty (4%). Rwnie w ubiegym roku, pod
wzgldem iloci zuycie biotworzyw wynioso 100 tys.
ton, lecz do roku 2020 zapotrzebowanie potroi si, osigajc ilo ponad 300 tys. ton.
Europejskie ustawodawstwo
zwizane z t materi spowodowao spowolnienie rynku,
jednake sia napdowa dla
rozwoju wystpowaa gdzie
indziej. W roku 2015 w Europie wprowadzono przepisy
majce na celu ograniczenie
iloci jednorazowych torebek
z tworzywa na rynku, a Wochy
byy jednym z pierwszych krajw, w ktrych wprowadzono
zachty do korzystania z kompostowalnych torebek, dziki
czemu kraj ten zaj pozycj lidera na rynku (w Niemczech
wystpowao wiele przeszkd
legislacyjnych, ktre wywary
reperkusje na przemys). Raport podkreli rwnie wzrost
sprzeday detalicznej pojemnikw PLA, materiau wykorzystywanego do wielu zastosowa, od wknin odzieowych
po butelki i pianki opakowaniowe.
www.nova-institut.de

4

tworzywa P 4 16

tworzywa i rodowisko

Ogromny
potencja
recyklingu
MESSE DUSSELDORF

Z technologicznego punktu widzenia, recykling tworzyw sztucznych nie jest obecnie adnym problemem. Recykling w firmie sta si obecnie standardem w przemyle. Dla przetwrcw tworzyw sztucznych, pracujcych z surowcami o duej czystoci, fabryka nie generujca odpadw staa si czym powszechnym.
Natomiast dla odpadw pokonsumenckich powstaj coraz dojrzalsze strategie ponownego wykorzystania, umoliwiajce wytwarzanie regranulatu z odpadw celem bezproblemowego zastpienia surowca.
W szczeglnoci w cigu kilku ostatnich lat wystpuje szybko rosnce zapotrzebowanie na barwiony
oraz/lub wzmacniany granulat wytwarzany cakowicie z odpadw.
Zdaniem PlasticsEurope stowarzyszenia producentw tworzyw
sztucznych europejski przemys
przetwrstwa tworzyw sztucznych
zatrudnia 1,45 miliona osb,
z czego w 2014 roku 62 tys. pracowao gwnie dla maych i rednich
firm, ktre wygeneroway sprzeda
na poziomie 350 miliardw euro.
Zuycie tworzyw sztucznych przez
przemys europejski osigno warto 47,8 miliona ton, z czego okoo poowa, 25,8 miliona ton, jest
zbieranych po uyciu. PlasticsEurope przeledzi wskaniki zbierania
w 28 krajach UE (plus Norwegia
i Szwajcaria) i stwierdzi, e wci
wystpuj silne wahania.
Pomimo zakazu usuwania odpadw tworzyw sztucznych na wysypiska, wprowadzonego w dziewiciu krajach Austrii, Belgii, Danii,
Niemczech, Luksemburgu, Holandii, Norwegii, Szwecji i Szwajcarii
proporcje zuytych tworzyw

sztucznych trafiajcych na wysypiska w innych krajach wci s bardzo wysokie i stanowi nawet 70%. Kraje o najwikszym
udziale tworzyw trafiajcych
na wysypiska to Bugaria, Chorwacja, Cypr, Grecja i Malta. To, co tutaj porwnujemy, to udzia tworzyw
sztucznych
trafiajcych
na wysypiska, w porwnaniu
z udziaem, ktry jest ponownie
wykorzystywany, tzn. spalany ze
wzgldu na zmagazynowan energi lub poddawany recyklingowi.
Oglnie, z wszystkich zebranych
pozostaoci w Europie, okoo
dwie trzecie jest teraz ponownie
wykorzystywane, podczas gdy
30,8% trafia na wysypiska. Z tworzyw sztucznych poddawanych ponownemu wykorzystaniu, okoo
poowa 7,7 miliona ton jest
poddawana recyklingowi, a reszta
jest spalana, wytwarzajc energi.
Okoo 125 tys. ton odpadw PVC,

cznie z profilami okiennymi, jest

kadego roku poddawana recyklingowi w Europie. Regenerowany
materia moe by wykorzystywany bez trudu do produkcji artykuw dla sektora budowlanego, jak
profile i rury.
Celem musi by znaczne zredukowanie iloci tworzyw sztucznych
trafiajcych na wysypiska w nadchodzcych latach oraz wiksza
reutylizacja. PlasticsEurope porwnuje ilo 8 milionw ton tworzyw
sztucznych, ktre s obecnie usuwane na wysypiska w Europie
do objtoci 800 wie Eiffla.
Eksperci daj zatem wicej dziaa politycznych we wszystkich
krajach europejskich, lepszej edukacji konsumentw celem przyjcia
bardziej proekologicznego podejcia w przypadku tworzyw sztucznych oraz wprowadzenia poprawionych, oglnokrajowych systemw zbirki i sortowania.

Gwn frakcj stanowi

poliolefiny
Przy okoo 9,5 milionach ton PP,
8 milionach ton LDPE i 6 milionach
ton HDPE i MDPE, poliolefiny
pod wzgldem iloci tworzyw najpowszechniej stosowanych w Europie stanowi wsplnie okoo poow cakowitego zuycia. Ze
wzgldu na ich ilo oraz rnorodno zastosowa, poliolefiny to
rwnie lwia cz w strumieniu
recyklingu. Jeeli s to pozostaoci
czystych surowcw, mog one by
efektywnie przetwarzane, dlatego
jest wiele firm zajmujcych si recyklingiem poliolefin. Niektrzy
przetwrcy tworzyw sztucznych
id o jeden krok dalej i oprcz odzysku w zakadzie i bezporedniego recyklingu swoich odpadw
produkcyjnych eksploatuj swoje
wasne regranulatory celem wytwarzania granulatu z odpadw.
Jedn z takich firm jest Polifilm
Extrusion w Weissandt-Glzau
(Niemcy), ktra wytwarza 25 tys.
ton regranulatu rocznie, umoliwiajc produkcj workw na mieci oraz folii budowlanej i rolniczej
w taszy sposb. Sytuacja jest bardziej skomplikowana, gdy mieszane s PE i PP, poniewa s one bar-

IntElect
wysoko precyzyjna wtryskarka
Skorzystaj z naszego wieloletniego dowiadczenia!

Twoja technologiczna przewaga:

Najwysza jako i wysza wydajno dziki szybkiemu czasowi
reakcji oraz nieporwnywalnej powtarzalnoci
Ekonomiczna produkcja oraz znaczce zmniejszenie kosztw produkcji
Optymalna wydajno produkcji, zmniejszenie zuycia
energii oraz mniej przestojw
Demag Plastics Group Sp. z o.o.
ul. Jagielloska 81/83
42-200 Czstochowa
www.sumitomo-demag.pl

6

tworzywa P 4 16

tworzywa i rodowisko

dzo trudne do rozdzielenia ze

wzgldu na ich podobn gsto,
a procesy sortowania NIR s obecnie sztuk sam w sobie. Jednake
PE i PP mona rwnie przetwarza
razem na produkty wysokogatunkowe, co firma mtm plastics (Niedergebra, Niemcy) zademonstrowaa za pomoc swojego regranulatu PE/PP. DSD Resource w Kolonii
specjalizuje si w przetwarzaniu
czystych frakcji PP. Polegamy
na zdefiniowanych, odtwarzalnych
mieszankach pocztkowych, dziki
czemu moemy wytwarza zdefiniowane, odtwarzalne regranulaty
o atrakcyjnych kolorach wyjani
dyrektor zarzdzajcy Michael Heyde.
Recykling PET na stabilnym
poziomie, lecz z zapasem
dla ekspansji
Politereftalan etylenu (PET), ktry
w wikszoci jest wykorzystywany
do produkcji butelek, stanowi niemal 7% cakowitego zuycia tworzyw sztucznych rocznie w Europie
lub okoo 3,1 milionw ton. W sumie, 30 krajw w Europie osiga
redni wielko zbirki na poziomie 57%. Na przykad, w roku 2014 zebrano 1,75 miliona ton
pokonsumenckich odpadw PET.
Tutaj ponownie wielkoci zbirek
znacznie si rni. Podczas gdy
w Niemczech, we Woszech
i w Szwajcarii gromadzi si okoo
poowy cakowitej objtoci odpadw, niektre kraje osigaj wielko zbirki na poziomie jedynie 10 do 20%. W sektorze PET mamy do czynienia z coraz wikszym
wspczynnikiem zbieranego materiau, ktry zdaniem firmy PCI
PET Packaging, Resins&Recycling,
MESSE DUSSELDORF

powinien wzrosn o kolejne 3

do 5% rocznie do roku 2019. Jednake, zbierane s niemal wycznie butelki, zazwyczaj w dedykowanych schematach zbirki. Pomimo tego, e pierwotnie celem by
zwrot zbieranych patkw zmielonych butelek do produkcji butelek,
przemys poszukiwa i znalaz
klientw w innych obszarach. Dla
producentw folii / arkuszy, pokonsumenckie patki z butelek stay si coraz bardziej interesujce
i w roku 2014 stanowi one najwikszy udzia 34% zbieranych
odpadw w swojej brany przemysowej. Niemal 30% patkw znalazo zastosowanie w zastosowaniach zwizanych z formowaniem
przez
rozdmuchiwanie,
26%
w przemyle wkienniczym,
a reszta zostaa przeznaczona
do produkcji tam opakowaniowych i innych wyrobw. Produkcja regranulatu potrzebnego w zastosowaniach zwizanych z formowaniem wtryskowym nowych butelek do kontaktu z artykuami
spoywczymi i niespoywczymi,
jest obecnie niska ze wzgldu
na silny spadek cen surowca wyjania Elfriede Hell, szefowa dziau
technologii recyklingu w austriackim zakadzie produkcyjnym Starlinger.
W przeciwiestwie do zuytych
butelek, tace pokonsumenckie i folie zazwyczaj kocz w spalarni,
stanowic rdo energii, a nawet
trafiajc na wysypiska. Jednake
sprawy ostatnio si zmieniaj. Mamy wielu klientw zainteresowanych projektami recyklingu tac i folii, podkrelia Hell przekonana, e
due zapotrzebowanie na opakowania PET bdzie kontynuowane,
poniewa ich byszczcy i stylowy

wygld spenia perfekcyjnie wymagania konsumentw i sprzedawcw. Werner&Mertz w Niemczech

staa si pierwsz firm zajmujca
si recyklingiem butelek i folii/arkuszy PET ze zbieranych opakowa
z tworzyw sztucznych. Jako cz
cyklu recyklingu, firma wytwarzaa
regranulat do zastosowa w butelkach na detergenty z odpadw
PET. Jednake tutaj ponownie jest
to jedyna firma, ktra jest w stanie
przetwarza niewielk cz folii/arkuszy.
Recykling PVC osiga wysoki
wspczynnik utylizacji
Recykling PVC materiau, ktrego
znakomite waciwoci mechaniczne sprawiy, e sta si on nieodzowny, w szczeglnoci w sektorze budowlanym, w ktrym posiada 70% udzia, lecz rwnie
w segmencie opakowa, mebli
i medycznym w cigu ostatnich
lat bardzo wzrs. Wedug studium
Consultic opracowanym przez PlasticsEurope,
zapotrzebowanie
na PVC w Europie wzroso do 4,9
miliona ton w roku 2014, co sprawia, e jest to trzecie najczciej
stosowane tworzywo sztuczne
po PP i PE. Niemcy zuywaj
go 1,56 miliona ton, czyli mniej
wicej jedn trzeci cakowitego
zapotrzebowania. Poniewa PVC
jest czsto stosowane w bardzo
wytrzymaych produktach, jak
okna, rury i wykadziny podogowe, jedynie 650 tys. ton jest dostpne do ponownego stosowania
kadego roku, przy okoo 520 tys.
tonach pochodzcych z zastosowa pokonsumenckich i 130 tys.
tonach stanowicych odpady przemysowe. Wskanik ponownego
MESSE DUSSELDORF

uycia dla odpadw PVC wynosi 99%, z czego tylko 1% jest wyrzucany. Z 99%, ktre s ponownie
wykorzystywane, 62%, to znaczy 396 tys. ton, jest stosowane
do odzysku energii, a reszta jest
poddawana recyklingowi. Wytwarzany w ten sposb PVC jest stosowany w szczeglnoci do zastosowa zwizanych z budownictwem,
np. do produkcji nowych profili
i rur, jak rwnie w rolnictwie
i ogrodnictwie. Nasz sektor zajmuje si recyklingiem PVC od ponad 25 lat, w zwizku z czym posiadamy obecnie bardzo dobrze
rozwinit sie powiedzia Thomas Hlsmann, dyrektor zarzdzajcy Arbeitsgemeinschaft PVC und
Umwelt, Bonn.
To, jak wany jest recykling dla
sektora, wyraa si poprzez europejskie, dobrowolne projekty, ktre s wspierane przez wiodce stowarzyszenia przetwrstwa tworzyw sztucznych. W najnowszym
projekcie VinylPlus firmy z sektora podejmuj si utylizacji 800 tys.
ton odpadw do recyklingu i odzysku energii do roku 2020. To pokazuje przyszociow i zrwnowaon pozycj zaadaptowan przez
sektor, doda Hlsmann.
Kompozyty czsto nie nadaj
si do recyklingu
Podczas gdy produkty pokonsumenckie wykonane z czystych polimerw znakomicie nadaj si
do przetwarzania, sytuacja zwizana z produktami kompozytowymi,
skadajcymi si z dwch lub wikszej iloci surowcw, jest cakowicie inna. Odpady te w wikszoci
przypadkw nie nadaj si do recyklingu. Michael Scriba, dyrektor za-

tworzywa P4 1 6
rzdzajcy mtm-plastics oraz czonek Plastics Recyclers Europe (PRE)
oraz Bundesverband Sekundrrohstoffe und Entsorgung (bvse, Federacja Surowcw Wtrnych i Utylizacji) wzywa do projektowania
przyjaznych dla recyklingu projektw opakowa, ktre przyczyniaj
si do powstawania duych udziaw odpadw pokonsumenckich.
Przy pomocy programu RecyClass,
kady producent opakowa z tworzyw sztucznych moe szybko i atwo sprawdzi, czy jego opakowanie jest przyjazne dla recyklingu.
W tym przypadku szczeglnie wane jest unikanie wypeniaczy, takich jak kreda w opakowaniach PE
i PP, kompozytw tworzywo
sztuczne papier, stosowanie niewielkich iloci pigmentw oraz
upewnienie si, e gsto wszystkich produktw wynosi okoo 1g/cm3, dziki czemu separacja
na podstawie gstoci jest moliwa.
Rwnoczenie podejmowane s
starania w przemyle nakierowane
na opracowanie strategii ponownego wykorzystania dla mieszanych odpadw. Na przykad, niemiecka firma Trenntechnik Ulm
podchodzi do sprawy poprzez
opracowywanie procesu separacji
chemicznej dla filmw kompozytowych PE/PA i buduje unikalny zakad produkcyjny o wydajnoci 10

tworzywa i rodowisko
ton dziennie (patrz ilustracja
na pocztku niniejszego artykuu).
Kocowymi produktami procesu
separacji s poliamidy porwnywalne z surowcem oraz polietylen,
ktry jest barwiony bezporednio
sadz, tzn. przedmieszk typu carbon black w szczeglnie czystej
postaci. Jak podkreli dyrektor zarzdzajcy Wolfgang Zacherle, wystpuje odpowiedni rozpuszczalnik
i czynnik separacji dla kadego
kompozytu tworzyw sztucznych,
w zwizku z czym nie pojawiaj si
przeszkody dla rozszerzenia tego
procesu na inne produkty kompozytowe.
Do produkcji butelek na rodki
do mycia naczy, produkowanych
z polietylenu metod wytaczania
z rozdmuchiwaniem, firma Ecover
Belgia, producent ekologicznych
rodkw czyszczcych wykorzystuje odpady tworzyw sztucznych
zbierane przez rybakw w morzu.
Streszczenie
Pomimo, e recykling jest obecnie
chtnie omawianym tematem
i bardzo czsto pojawia si w wielu projektach zwizanych z przemysem przetwrstwa tworzyw
sztucznych, eksperci wci potwierdzaj, e w porwnaniu z innymi sektorami zbyt mao materiau na bazie odpadw jest wykorzy-

stywanych zamiast czystego surowca. W Europie 50% metalowych odpadw powraca do procesu wytopu hutniczego. To samo
dotyczy przemysu papierniczego,
gdzie 50% makulatury i tektury jest
stosowanych do wytwarzania nowego papieru i makulatury.
W przypadku szka warto odzysku wynosi 33%, czyli nieco mniej,
lecz wci jest to bardzo duo
w porwnaniu z ilociami, jakie s
poddawane recyklingowi w sektorze przetwrstwa tworzyw sztucznych. Dla sektora przetwrstwa
tworzyw sztucznych, jedynie okoo 4% przetwarzanych odpadw
tworzyw sztucznych jest wykorzystywane zamiast czystego surowca
w produkcji wyrobw z tworzyw
sztucznych.
Sektor tworzyw sztucznych jest
oczywicie oglnie modym przemysem. Tworzywa sztuczne zyskay popularno dopiero w latach 50-tych ubiegego stulecia,
a strategie ponownego wykorzystania odpadw tworzyw sztucznych zostay wdroone w latach 90-tych. W midzyczasie
ogromnie rozbudowano systemy
zbirki zuytych materiaw oraz
zdolnoci techniczne. Wielu wystawcw prezentuje maszyny i instalacje do przetwarzania i recyklingu, zarwno dla odpadw
o duym stopniu czystoci, jak



i do odpadw mieszanych i odpadw gumy. Mona zatem zaoy,

e wielko recyklingu bdzie
wzrasta w nadchodzcych latach,
poniewa wystpuje silne zapotrzebowanie na materiay po recyklingu ze wzgldw zarwno ekonomicznych, jak i tych zwizanych
z ochron rodowiska. mieci morskie, to znaczy zanieczyszczenia
mrz odpadami, na caym wiecie
stanowi przykad nieodpowiedzialnego postpowania z odpadami, w szczeglnoci w nowo zindustrializowanych krajach i spowodoway zintensyfikowanie denia
do wymagania od innych konsumentw odpowiedniego obchodzenia si z zasobami. Modelowe
projekty, jak Ocean Bottle stanowi nie tylko bardzo interesujcy
przykad, ale rwnie pomagaj
zwikszy wiadomo ogu spoeczestwa oraz przede wszystkim
konsumentw. Do produkcji tej
oceanicznej butelki firma Ecover
Belgia wczya do pomocy rybakw w Wielkiej Brytanii, Francji
i Belgii, zachcajc ich do zbierania
butelek z morza. W cigu roku
zgromadzono dziesi ton odpadw, a frakcj PE z tych odpadw
przetworzono na nowe butelki PE
na pyn do mycia naczy.



tworzywa P 4 16

tworzywa i rodowisko

Gdy szacunek
Ponad 500
dla
rodowiska
tysicy
jest
priorytetem
ton PVC
po recyklingu
Wraz z naszymi partnerami z The Natural Step, przeprowadzamy rewizj naszego projektu VinylPlusi oraz podkrelamy znaczenie i zrwnowaony rozwj produktw z PVC w miastach XXI wieku, zadeklarowa prezes VinylPlus Josef Ertl.
W roku 2015 dobrowolny program VinylPlus spowodowa recykling ponad 500 tysicy ton odpadw PVC: rosncy trend w recyklingu, gdzie dla profili okiennych i produktw powizanych
uzyskano warto wynoszc okoo 45% cakowitej iloci recyklingu. Ta rosnca ilo odpadw poddawanych recyklingowi,
wynoszca 508 tysicy ton zostaa zarejestrowana i poddana
certyfikacji przez Recovinyl, system zbirki i recyklingu odpadw obejmujcy 177 firm w caej Europie. Celem jest osignicie poziomu recyklingu wynoszcego 800 tysicy ton rocznie
do roku 2020.
Dyrektor generalny VinylPlus, Brigitte Dero podkrelia, e zastpienie wiodcych stabilizatorw w 28 krajach czonkowskich UE jest historycznym osigniciem. Faktycznie, od biecego roku produkty PVC z surowcw dostarczane przez przetwrcw europejskich nie zajmuj ju czoowego miejsca. Ten
wany wynik zapewniony przez ESPA (European Stabilizer Producers Association) oznacza kulminacj stanowicego wyzwanie procesu, ktry wymaga bliskiej wsppracy celem pokonania ogranicze technicznych powiedziaa. Dero podkrelia
rwnie wkad programu w zajcie si, przy wsppracy z odpowiednimi wadzami, problemem wycofanych z uytku dodatkw, ktre s zawarte w poddawanym recyklingowi PVC
i uwaa, e jest spraw Komisji Europejskiej opracowanie realistycznych rozwiza, ktre pomog kontynuowa i dalej rozwija recykling PVC. Europejskie miasta s pionierami przechodzenia do niskoemisyjnej i wydajnej pod ktem zasobw gospodarki. 72% populacji UE, ktra mieszka w obszarach miejskich, zuywa 70% naszej energii. Aby zapewni dobr jako
ycia, miasta przyszoci bd musiay posiada zdrowe i wydajne energetycznie budynki, niezawodne systemy kanalizacji
oraz niezawodne systemy dostawy wody oraz sub zdrowia,
na ktr sta spoeczestwo. Stosowanie PVC, zamiast innych
materiaw, pozwala ograniczy koszty, poprawi wydajno
produktw oraz wnosi pozytywny wkad w zrwnowaony rozwj podkreli prezes VinylPlus, Josef Ertl. Na jego uwagi odpowiedzia Atephan Sicars, dyrektor departamentu ochrony
rodowiska organizacji United Nations Industrial Development
Organization (UNIDO), ktry stwierdzi: Wedug niektrych
szacunkw, nowe trendy mog potencjalnie umoliwi
oszczdnoci zasobw o wartoci 3 trylionw USD do roku 2030, cznie z trylionem na wschodzcym globalnie zielonym rynku: brana produkcji PVC na wiecie czyni postpy
zwizane ze zmniejszeniem wpywu na rodowisko w takich
obszarach jak produkcja zasad chlorowych, zuycie energii, zastosowanie rtci oraz produkcja CVM. Zauwaamy znakomity
rozwj w rnych regionach, w szczeglnoci w Europie.
www.vinylplus.eu

W ubiegych latach firma Microtec

z siedzib w Mellaredo di Pianiga
(w pobliu Wenecji) opracowaakoncept produkcji i sprzeday cakowicie biodegradowalnych i kompostowalnych dodatkw zgodnych z norm EN13432. Obejmuj
one Biocomp, innowacyjn rodzin biotworzyw wykonan ze skadnikw rolinnych i biodegradowalnych polimerw uzyskiwanych zarwno z zasobw odnawialnych,
jak i naturalnych, jak rwnie z paliw kopalnych. Biocomp jest dostpny w granulkach i jest przetwarzany z zastosowaniem standardowej technologii przetwrstwa tworzyw sztucznych. Jest on
wykorzystywany do produkcji wyrobw o takich samych, a nawet
lepszych waciwociach, jak tradycyjne tworzywa sztuczne, ktre s
rwnoczenie cakowicie biodegradowalne i kompostowalne.
Wszystkie te produkty uzyskay
certyfikat OK Compost firmy Vincotte. Materiay maj wszechstronne zastosowanie. Niezwyka
uniwersalno linii produkcyjnych
oraz sprawdzone dowiadczenie
w brany bada umoliwiy firmie
Microtec opracowanie rnych gatunkw dla najrniejszych zastosowa, takich jak opakowania, rolnictwo, catering, akcesoria i zabawki. Zaoona z precyzyjnym celem wprowadzania nowatorskich
rozwiza i wyranych korzyci
ekonomicznych dla wszystkich
przetwrcw tworzyw sztucznych,
firma Microtec jest modym i dynamicznym przedsibiorstwem speMICROTEC

cjalizujcym si w wytwarzaniu
i dystrybucji kolorowych przedmieszek, dodatkw i mieszanek. Poniewa waciciele firmy szybko reaguj i pasjonuj si tym co robi,
w cigu zaledwie kilku lat zbudowali nowy, przestronny zakad
produkcyjny z duym magazynem,
nowoczesnym dziaem produkcyjnym oraz zaawansowanym laboratorium badawczym. Praca firmy
charakteryzuje si powanym podejciem, powiceniem oraz dum z bycia redniej wielkoci
przedsibiorstwem dostarczajcym znakomite rozwizania. Si
firmy Microtec s niezaprzeczalnie
konkurencyjne ceny, produkty znakomitej jakoci, opracowywanie
rozwiza speniajcych wszelkie
wymagania oraz determinacja
w zapewnieniu staej jakoci. Prba rozwizania wyzwa produkcyjnych klientw jest gwnym argumentem; zabezpieczenie faktycznych oszczdnoci podczas zakupw jest rdem ogromnej zawodowej satysfakcji.
Seria produktw firmy Microtec
obejmuje obecnie rwnie czarne
i kolorowe przedmieszki (Micromaster), drobno mielone wypeniacze mineralne zaprojektowane
tak, aby obniy koszty produkcji
(Microfiller) oraz lini dodatkw
Microadd.

tworzywa P4 1 6

targi K



5000 zwiedzajcych
z Polski

MESSE DUSSELDORF

Midzynarodowy przemys tworzyw sztucznych i kauczukowych jest

w wietnej kondycji. Korzysta z rosncego, cho wymagajcego rynku konsumentw i kieruje si w stron innowacji. Nadzwyczaj dobra
koniunktura tej gazi gospodarki oraz pozytywne perspektywy to
elementy charakteryzujce te najwiksze na wiecie targi branowe.
Maj one jednoczenie wpyw na niepowtarzalny nastrj wszystkich 3 tys. 285 wystawcw. Przedsibiorstwa informuj o nawizaniu
licznych kontaktw z klientami, ktre w wielu przypadkach jeszcze
w trakcie omiu dni targowych doprowadziy do zawarcia umw.
Ulrich Reifenhuser, przewodniczcy Rady Wystawcw targw
K 2016, stwierdza: Jeszcze nie
spotkaem si z tak liczb klientw tak szybko podejmujcych
na targach decyzje zakupowe! Zarwno ilo czsto spontanicznie
zawieranych kontraktw, jak i sumy, na ktre one opieway oraz
ilo konkretnych zapyta o nowe
projekty znacznie przekroczyy nasze oczekiwania! Ju od pierwszego dnia targw byo jasne, e uzyskanie informacji o nowych technologiach nie byo jedynym celem
klientw. Chcieli oni rwnie dokona bezporednich zakupw. We
wszystkich naszych branach nabywczych i we wszystkich regionach wiata obserwujemy intensywne inwestycje!
Ocena ta dotyczy wszystkich oferowanych na targach produktw.

Wystawcy twierdz jednogonie,

e negocjacjom z klientami towarzyszyo szczere i otwarte podejcie
oraz gotowo inwestowania. Targi charakteryzoway si ponadto
jeszcze wikszym ni poprzednio
umidzynarodowieniem oraz fachowoci odwiedzajcych oraz
faktem, e zjawia si na nich ponadprzecitna liczba menaderw
i wacicieli firm.
W cigu omiu dni w halach targowych targw K 2016 gocilimy 230 000 odwiedzajcych z ponad 160 pastw. Werner Matthias
Dornscheidt, prezes zarzdu firmy
Messe Dsseldorf, nie kryje swego
zachwytu: Ju sama liczba ekspertw, ktrzy odwiedzili targi K 2016
znacznie przekraczajca liczba
z roku 2013 potwierdza si przycigania i znaczenie targw. Jednak duo waniejszy jest fakt, e

odwiedzajcy fachowcy z caego

wiata spenili wszelkie oczekiwania. Odnotowujemy utrzymujcy si na stale dobrym poziomie
popyt w Niemczech oraz ponadprzecitne zainteresowanie zagraniczne, przede wszystkim zza oceanu. Na caym wiecie wiadomo,
e targi K w Dsseldorfie stanowi
platform innowacji dla caej brany. Obecno na targach to konieczno dla tych, ktrzy w tej gazi przemysu chc by informacyjnie na bieco i nie odstawa
od konkurencji!
W poprzedniej imprezie targowej
w
roku
2013
uczestniczyo 218 000 odwiedzajcych i 3 220
wystawcw.
Wyniki przeprowadzonej wrd
odwiedzajcych ankiety potwierdzaj przypuszczenia wystawcw,
e po raz kolejny mamy do czynienia z wikszym umidzynarodowieniem goci: okoo 70% z nich
pochodzio zza granicy. Ponad 40% wszystkich zagranicznych, przybyych nad Ren odwiedzajcych pochodzio zza oceanu,
midzy innymi z Etiopii, Bangladeszu, Kostaryki, Wybrzea Koci Soniowej, Jamajki, Omanu, Madagaskaru, Mauritiusa, Surinamu i To-

go. Wrd zagranicznych odwiedzajcych najliczniejsz grup stanowili zgodnie z oczekiwaniami

eksperci z Azji, ktrych liczba
w porwnaniu z poprzednimi targami ponownie wzrosa: z Azji Poudniowej, Wschodniej i rodkowej
przybyo prawie 30 000 specjalistw. Najsilniej reprezentowane
w tej grupie byy Indie. Znacznie
wzrosa rwnie liczba odwiedzajcych z Chin, Korei Poudniowej
i Iranu.
Liczba odwiedzajcych ze Stanw
Zjednoczonych i Kanady bya stabilna i stanowia okoo 6% wszystkich zagranicznych odwiedzajcych.
Wrd goci pochodzcych z ssiadujcych z Niemcami pastw europejskich dominujc pozycj z ponad 10 000 odwiedzajcych zajy
Wochy, za ktrymi uplasowaa si
Holandia (okoo 9 500 odwiedzajcych), Francja (okoo 6 700 odwiedzajcych), Belgia (okoo 6 300 odwiedzajcych), Hiszpania i Polska
(po okoo 5 000 odwiedzajcych).
Znacznie wzroso zainteresowanie
ze strony Turcji, Wgier i Grecji.
W targach wzia udzia bardzo
liczna midzynarodowa kadra kierownicza. Okoo 2/3 osb z tej gru-

4

tworzywa P 4 16

targi K

MESSE DUSSELDORF

py to przedstawiciele najwyszej
i redniej kadry zarzdzajcej. Blisko 60% to osoby decydujce lub
wspdecydujce o inwestycjach
w swoich przedsibiorstwach. Targi K odgrywaj przy tym znaczn
rol przy wszelkich decyzjach inwestycyjnych: prawie poowa odwiedzajcych przyznaa, e przed podjciem decyzji zakupowych czekaa
na targi.
Wszyscy prezentujcy si na targach K 2016 wystawcy przez wiele
miesicy
przygotowywali
si
do nich. Ich celem na midzynarodowym rynku jest skuteczno
przekonywania klientw do swoich
innowacji. Na targach skonfrontowani zostali z ogromnym zainteresowaniem: odwiedzajcy targi specjalici byli pod ogromnym wraeniem iloci zaprezentowanych im
przez producentw surowcw,
maszyn, pproduktw i technicznych czci nowinek technologicznych. Ponad 70% goci potwierdzio uzyskanie penych informacji
o nowociach i trendach na rynku.
Wielu odwiedzajcych zamierza
niezwocznie wykorzysta te informacje w ramach inwestycji: 60%
podejmujcych decyzje osb przyjechao na targi z konkretnymi zamiarami zakupowymi, 58% z nich
znalazo nowych dostawcw. Decyzje zakupowe wiadcz o koncentrowaniu si przez przedsibiorstwa na trzech celach: rozszerzeniu palety oferowanych produktw, rozbudowie moliwoci proMESSE DUSSELDORF

MESSE DUSSELDORF

dukcyjnych oraz zwikszeniu efektywnoci. Wyniki przeprowadzonej

wrd odwiedzajcych ankiety
wiadcz o pozytywnej gospodarczej sytuacji take wrd nabywcw przemysu tworzyw sztucznych i kauczukowych: Okoo 60%
ankietowanych ocenio swoj sytuacj jako bardzo dobr i dobr. Podobna liczba zakada nawet popraw sytuacji w cigu kolejnych dwunastu miesicy.
Wydajno energetyczna, materiaowa i surowcowa byy gwnymi
tematami targw K 2016; ponadto: nowe tworzywa, innowacyjne
koncepcje recyklingu, nowe formy
zastosowania dla bioplastikw
oraz produkcja z dodatkami uszlachetniajcymi. Duym zainteresowaniem wrd klientw cieszyy
si rwnie mdre, szybkie i elastyczne instalacje oraz serwis;
przemys 4.0 opanowa nie tylko
wykady i dyskusje, ale by take tematem rozmw przy wielu stoiskach.
Oferowane przez internet rzeczy moliwoci wzbudzaj due,
powane zainteresowanie przede
wszystkim wrd modszych, inspirujcych si bran IT, klientw
z caego wiata. Przemys 4.0 to temat przyszoci, ktry bdzie nas
zajmowa jeszcze przez dugie lata twierdzi Ulrich Reifenhuser.
W centrum zainteresowania odwiedzajcych
by
najwikszy
na targach K segment obejmujcy
budow maszyn i instalacji, repre-

zentowany przez ponad 1.900 wystawcw. Prawie 2/3 wszystkich

ankietowanych ekspertw wymienio wanie t bran, jako t, ktra jest dla nich najbardziej interesujca. 46% przyznao, e w centrum ich zainteresowa w pierwszej kolejnoci znajduj si surowce i materiay pomocnicze;
dla 25% to pprodukty i czci
techniczne z tworzyw sztucznych
i gumy byy powodem odwiedzin
na targach K (przy moliwoci
udzielenia kilku odpowiedzi). Do
wyranie nawet jako mniejszy
sektor na targach K 2016 zaprezentowaa si brana kauczuku,
wzmacniajc swoje znaczenie midzy innymi w nastpujcych dziedzinach ycia: mobilno, czas
wolny, gospodarstwo domowe
i energia.
Odwiedzajcy targi reprezentowali
wszystkie najistotniejsze brane,
w ktrych prezentowane technologie znajduj swe zastosowanie:
od gospodarki budowlanej i budowy pojazdw poprzez opakowania
oraz elektrotechnik i technik medyczn po rolnictwo. Bardzo dobrze ocenili oni prezentowane we
wszystkich 19 halach wystawienniczych oferty: 97% odwiedzajcych
przyznao, e w peni zrealizowao
swoje cele, 96% stwierdzio, e byo pod wraeniem oferty targw
K 2016.
Duym zainteresowaniem wrd
wiatowych specjalistw cieszy si
rwnie program ramowy targw
MESSE DUSSELDORF

K 2016, a przede wszystkim prezentacja zatytuowana Plastics

shape the future oraz Science
Campus. Ju po raz dziewity oferta wystawiennicza targw K zostaa uzupeniona o odbywajcy si
w hali 6 pokaz oraz forum wymiany informacji, myli i pogldw.
W ramach dni tematycznych w tym
roku wyranie zdao si zaobserwowa, jak bardzo tworzywa
sztuczne ksztatuj nowoczesne
przestrzenie yciowe. Oprcz krtkich prezentacji, sportowych atrakcji i ciekawych eksperymentw
w programie targw nie zabrako
miejsca na fachowe dyskusje.
W Science Campus zarwno wystawcy, jak i odwiedzajcy targi
K 2016 uzyskali informacje na temat wszelkich przeprowadzonych
w sektorze tworzyw sztucznych
i kauczukowych dziaa naukowych i ich wynikw. Mieli rwnie
moliwo nawizania kontaktw
z licznymi szkoami wyszymi, instytucjami oraz udzielajcymi
wsparcia organizacjami. Kolejne
targi K w Dsseldorfie odbd si
w dniach 16 23 padziernika 2019.

tworzywa P 4 16

targi K

4

Liczy si tylko przyszo

FANUC

FANUC jak adna inna firma z brany automatyki przemysowej koncentruje si na przyszoci w oparciu o rzeczywiste potrzeby producentw. Bliska wsppraca z nimi, a dziki temu znakomite zrozumienie rynku, pozwala japoskiemu gigantowi ju od wielu lat oferowa rozwizania daleko wykraczajce poza obowizujce standardy. Nie inaczej byo i w tym roku, ktry obfitowa w premierowe pokazy produktw wpisujcych si w koncepcj fabryki przyszoci czy
szerzej, czwartej rewolucji przemysowej.
Rozwizania oferowane przez firm FANUC praktycznie od zawsze
uwaane s za innowacyjne. Olbrzymie wysiki oraz nakady, jakie
firma podejmuje od pocztku swojego istnienia na rzecz rozwoju
swoich produktw, sprzyjaj realizacji najbardziej miaych pomysw. To w tych kategoriach trzeba
patrze na wizj fabryki przyszoci
utosamianej z czwart rewolucj
przemysow. Pierwsze kroki
w tym kierunku zostay ju zrobione, dziki czemu moglimy na tegorocznych prezentacjach oglda
najbardziej zaawansowane rozwizania urzeczywistniajce te idee.
Jednym z waniejszych przykadw
realizacji koncepcji Przemysu 4.0
jest platforma FIELD umoliwiajca
czenie robotw i maszyn produkcyjnych w sie, ktr mona zarzdza w sposb zdalny, za pomoc
urzdze mobilnych i dedykowanych aplikacji. Nowy produkt FANUC Intelligent Edge Link and Drive system opiera si na koncepcji
edge and fog computing oraz

technologii gbokiego uczenia.

Kompleksowo czy maszyny CNC,
roboty, jak i dodatkowe urzdzenia peryferyjne oraz czujniki w celu
dostarczania zaawansowanych danych do biecej analizy i byskawicznego generowania wnioskw
biznesowych. Premiera tego rozwizania odbia si szerokim
echem na caym wiecie, podobnie
jak prezentacja systemu FANUC
ZDT (Zero Downtime), ktry umoliwia
przewidywanie
awarii
przed potencjalnym zdarzeniem
i aktywne przeciwdziaanie przestojom. Oba innowacyjne produkty
dostpne na rynku od tego roku
umoliwiaj optymalizacj produkcji oraz znaczn popraw jakoci,
produktywnoci, pynnoci i efektywnoci kosztowej. Sprzyja temu
bd take dodatkowe narzdzia,
jakie FANUC oferuje swoim uytkownikom, takie jak: nowe HMI
Human Machine Interface czyli
platforma CNC, ktra stworzona
zostaa w celu kompleksowego
wsparcia produkcji; MT-LINKi czyli

oprogramowanie, ktre pozwala

w atwy sposb zbiera, przechowywa, analizowa i efektywnie
wykorzystywa dane niezbdne
do optymalizacji produkcji czy
funkcja FANUC iRDiagnostic umoliwiajca samodiagnozowanie si
urzdze w celu zapobiegania niepotrzebnym przestojom.
Rozwj autorskich systemw sterowania FANUC, z roku na rok
przekada si rwnie na coraz
wyszy poziom zaawansowania
technologicznego wszystkich produktw powstajcych w japoskich
zakadach
producenta
przede wszystkim robotw oraz
obrabiarek przemysowych. Mimo,
e ich zewntrzna konstrukcja
z pozoru si nie zmienia, to wewntrz dokonuje si rewolucja.
W ten nurt znakomicie wpisuj si
elektryczne wtryskarki marki FANUC ROBOSHOT, stworzone z myl o specyficznych potrzebach
producentw z brany tworzyw
sztucznych.
Wtryskarki FANUC ROBOSHOT charakteryzuje najwysza dokadno,
wyjtkowo wysoka precyzja i stabilno
procesu,
niezalenie
od warunkw zewntrznych, a take wielokrotnie potwierdzona niezawodno. Warto podkreli, e
wtryskarki stworzone przez firm
FANUC s przygotowane do obsugi najbardziej wymagajcych pro-

cesw, m.in. produkcji elementw

medycznych czy optycznych, ktre
stawiaj producentom najwysze
wymagania w zakresie czystoci
produkcji. Niezawodno produktw marki FANUC wynika z bardzo
wielu przyczyn. W przypadku wtryskarki ROBOSHOT du rol odgrywa nie tylko stabilna konstrukcja
czy zaawansowana technologia,
ktra decyduje o tym, e w maszynach marki FANUC znajduje si
bardzo niewielka ilo elementw
wymagajcych
systematycznej
konserwacji. Zdaniem inynierw
FANUC dla zapewnienia producentom odpowiedzi na ich indywidualne potrzeby niezbdny jest bogaty wachlarz funkcji dodatkowych,
optymalizujcych parametry produkcji. Filozofia projektowania
urzdze z uwzgldnieniem rzeczywistych potrzeb uytkownikw
pozwala na oferowanie im maksymalnie efektywnych, a zarazem
przyjaznych rozwiza. O tym jak
innowacje wpywaj na funkcjonowanie wtryskarek ROBOSHOT mogli przekona si odwiedzajcy tegoroczne imprezy branowe m.in.
Targi K 2016 w Dusseldorfie.
Targi K 2016 cieszyy si wyjtkowym zainteresowaniem, a skala tegorocznego wydarzenia przesza
wszelkie oczekiwania organizatorw. 230 tys. goci z ok. 160 krajw zainteresowanych nie tylko

tworzywa P4 1 6
poznaniem, ale przede wszystkim
zakupem najnowszych rozwiza
technologicznych to wyrany znak,
e ten sektor przemysu przeywa
oywienie. Wykorzystujc ten fakt,
FANUC silnie zainteresowany
wspieraniem dynamicznie rozwijajcych si bran i przedsibiorstw
produkcyjnych, przygotowa na t
okazj premierowe pokazy cakowicie elektrycznej wtryskarki FANUC ROBOSHOT w nowatorskich,
w peni zautomatyzowanych odsonach.
Tworzywa sztuczne stosowane
s dzi na masow skal praktycznie w kadej dziedzinie ycia i stanowi podstaw funkcjonowania
wielu gazi globalnego przemysu, w tym tych najbardziej strategicznych. mwi Sawomir Jankowski, sales manager Roboshot
w firmie FANUC Polska. Do obrbki wymagajcego surowca niezbdne s jednak niezawodne maszyny i wydajna technologia produkcji. Wychodzc naprzeciw potrzebom producentw zaprezentowalimy kompletne gniazda produkcyjne oparte na wtryskarkach
elektrycznych FANUC ROBOSHOT
dodaje.
Unikalny system moduowy, stanowicy centraln cz tegorocznej
wystawy FANUC, jest odpowiedzi
na wyzwania Przemysu 4.0. System ten pracuje w oparciu o trzy
komponenty: nowy poziomy zesp wtryskowy SI-300HA, pionowy zesp wtryskowy SI-20A oraz
w peni elektryczn wtryskark ROBOSHOT -S130iA. By to pierwszy
FANUC

targi K
w Europie pokaz trzy-etapowego
procesu formowania wtryskowego, realizowanego przy uyciu nowego, poziomego zespou wtryskowego SI-300 HA. Podczas pokazu, w czasie 30 sekundowego cyklu wtryskiwane byy konektory
elektroniczne. Cao uzupenia
robot FANUC LR-Mate, ktry odpowiada za odbir detali i ich monta bezporednio w formie.
Wykorzystanie dodatkowych
agregatw wtryskowych oraz robota pozwolio na produkcj
wspomnianego detalu na jednym
gniedzie produkcyjnym. Dziki temu znaczco ograniczono czas
i koszty produkcji detalu wyjania Sawomir Jankowski.
Odwiedzajcy stoisko FANUC doceniali rwnie fakt, e aplikacja
eliminuje potrzeb montau gotowego detalu poza wtryskark,
a take to, e nie wymaga angaowania dodatkowego zaplecza
sprztowego, ktre byoby niezbdne do wyprodukowania detalu w tradycyjnym systemie produkcyjnym.
Kolejn cz wystawy FANUC stanowia zrobotyzowana aplikacja
do wtrysku ciekego silikonu LSR
stworzona przy wsparciu partnera
austriackiej firmy Nexus. Wykorzystywaa ona take najnowsze
rozwizania w zakresie form wtryskowych dostarczone przez firm
Manner. System obejmujcy wtryskark ROBOSHOT Alpha S130iA
oraz robota FANUC M10-12, zaprezentowa automatyczn produkcj wyrobw z silikonu

od przygotowania tworzywa, poprzez odpowiednie dozowanie,

wtrysk, odbir detali, a po profesjonalne zapakowanie gotowych
wyrobw.
Wykorzystujc bezporednie poczenie na ywo z siedzib firmy FANUC w Japonii, koncern zademonstrowa rwnie moliwoci oprogramowania LINKi, ktre zostao
wprowadzone przez firm FANUC
z myl o potrzebie dostosowania
globalnego przemysu do wyzwa
czwartej rewolucji przemysowej,
bazujcej na koncepcji Internet of
Things.
Gocie odwiedzajcy stoisko FANUC mieli moliwo przekonania
si jak duy potencja kryje si
w aplikacjach moduowych, ktre
gwarantuj uytkownikom jeszcze
wiksz elastyczno i funkcjonalno obok wysokiej niezawodnoci, charakterystycznej dla produktw marki FANUC. Bya to take
dobra okazja do zapoznania si
z pozostaymi nowociami w ofercie firmy FANUC, jak np. Quick
Simple Start-up Package (QSSP),
ktry upraszcza integracj robotw z wtryskarkami FANUC ROBOSHOT, unowoczeniony, wysoce
funkcjonalny kontroler CNC z ekranem iHMI, ktry trafi do kadej nowej maszyny wyprodukowanej poczwszy od XI 2016, a take nowymi udogodnieniami dla uytkownikw m.in. funkcj POMOC dostpn z poziomu uytkownika dla
kadego ustawianego parametru
(po naciniciu ikony ? pojawia
si okno z informacj i opisem doFANUC

4

tyczcym ekranu na ktrym jestemy), czy te moliwoci przegldania instrukcji uytkownika i instrukcji serwisowej bezporednio
na panelu sterowania wtryskarki.
Tegoroczna edycja targw K-Show
w ocenie firmy FANUC bya bardzo
owocna. Przyniosa nam blisko 250 bardzo konkretnych zapyta i kontaktw biznesowych
mwi Sawomir Jankowski.
Zgodnie z oczekiwaniami wikszo rozmw z klientami dotyczya wtryskarek elektrycznych ROBOSHOT, ale naley zauway, e
przedsibiorcy znacznie czciej
ni w latach poprzednich pytali
o moliwoci automatyzacji i robotyzacji maszyn dedykowanych
do obrbki tworzyw sztucznych.

FANUC Polska Sp. z o.o.

ul. Tyniecka 12
52-407 Wrocaw
Tel.: 71 776 61 60
www.fanuc.pl

tworzywa P 4 16

targi K

44

Regeneracja
ukadw
plastyfikacji
ELKREM

Firma Elkrem powstaa w 1995 roku w Toruniu. Misj firmy stanowi

osignicie penej satysfakcji klienta poprzez wyspecjalizowanie si
w kompleksowej obsudze w zakresie produkcji, napawania, natryskiwania i regeneracji, zapewniajcej podwyszenie trwaoci czci
maszyn. Jedn z jej specjalizacji jest produkcja oraz regeneracja
ukadw plastyfikujcych do wtryskarek i wytaczarek.
Na targach K w Dusseldorfie jako
wystawca firma Elkrem zadebiutowaa w 2010 roku. Tegoroczna
edycja bya wic dla nas trzeci
z rzdu w tej roli relacjonuje Micha Drzewiecki, menader projektu w firmie Elkrem. W poprzednich latach duy nacisk kadlimy
na ofert regeneracji elementw
ukadw plastyfikujcych. Tym razem naszym celem byo wypromowanie firmy jako dostawcy nowych
ukadw dla czoowych, wiatowych przedsibiorstw dziaajcych
w brany przetwrstwa tworzyw.
Od ostatniej edycji rozwinlimy
swoje moliwoci poprzez zakup
nowoczesnego, picioosiowego
centrum obrbczego CNC do produkcji limakw oraz rwnie nowoczesnej wiertarko-honownicy
sterowanej numerycznie do produkcji i regeneracji cylindrw. Tegoroczn edycj postrzegamy bardzo pozytywnie zarwno z punktu
widzenia liczby goci (jako potencjalnych klientw), jak i jakoci
przeprowadzonych rozmw. Nasze
dziaania pozwoliy na nawizanie

wsppracy nie tylko z zakadami

produkujcymi wyroby z tworzyw
sztucznych i gumy, lecz take
z wiodcymi na rynku producentami maszyn stosowanych w tej
brany. Nasze stoisko cieszyo si
duym zainteresowaniem wrd
firm z Niemiec, krajw bakaskich, Bliskiego Wschodu, Europy
Wschodniej oraz oczywicie z Polski. W czasie pobytu na targach sfinalizowalimy kilka istotnych kontraktw, co nas bardzo cieszy koresponduje to bowiem z naszymi
planami i oczekiwaniami wzgldem tegorocznej edycji.
W ofercie Elkremu znajduj si
midzy innymi materiay spawalnicze do napawania i regeneracji
w tym elektrody, prty, paeczki
i druty oraz proszki do napawania,
natryskiwania i regeneracji, spawania stali trudnospawalnych, eliwa,
aluminium, niklu, miedzi i ich stopw, elektrody specjalne: do obienia, zgrzewania, cicia stali
i metali nieelaznych oraz spawania podwodnego oraz take wgliki spiekane, luty i topniki, tamy

do napawania. Oprcz materiaw

dostpne s rwnie urzdzenia
do napawania i natryskiwania
(PTA, HVOF, laser, palniki i inne),
pyty trudnocieralne i odlewy
na bazie niklu i kobaltu. Elkrem podejmuje si usug napawania, natryskiwania pomieniowego i metalizacji zapewniajcych podwyszenie trwaoci czci maszyn naraonych na ekstremalne zuycie.
Produkuje i regeneruje limaki i cylindry rnego typu wtryskarek
i wytaczarek (azotowane, bimetaliczne, napawane i hartowane;
ukady pojedyncze, segmentowe,
rwnolege i stokowe) oraz inne
czci ukadw plastyfikujcych.
Zakres usug obejmuje take: produkcj i regeneracj zaworw silnikowych, waw i innych elementw maszyn, gbokie wiercenia
i honowanie (do 4500mm), obrbk mechaniczn na 5-cio osiowej
maszynie CNC (do 6000mm) i pomiary u klienta, konsultacje i doradztwo techniczne, odtwarzanie
dokumentacji technicznej.
Wysoka jako usug gwarantuje
kompleksowo, profesjonalna obsuga oparta jest na wieloletnim
dowiadczeniu, a najnowsze rozwizania techniczne, byskawiczna
reakcja na potrzeby klientw, dostawy zgodne z wymaganiami,
a take serwis przed i po wykona-

niu usugi to podstawowe zasady

dziaania firmy z Torunia. Jako ekspert w brany przetwrstwa tworzyw sztucznych Elkrem zajmuje si
optymalizacj geometrii limakw,
przygotowywanie dokumentacji
technicznej dla wszystkich rodzajw ukadw plastyfikujcych, prowadzi konsultacje dotyczce ukadw plastyfikujcych wszystkich rodzajw wtryskarek i wytaczarek.
Dokonuje pomiarw u klienta i oceny zuycia i kwalifikacji limakw
i cylindrw do ewentualnej regeneracji. Wybr optymalnej technologii
regeneracji w zalenoci od przetwarzanego materiau i warunkw
pracy ukadw plastyfikujcych
oraz kontrola jakociowa nowych
i regenerowanych czci to take
elementy zakresu dziaania firmy.
Firma Elkrem produkuje i regeneruje ukady plastyfikujce z wykorzystaniem technologii plazmowego napawania proszkowego w celu zapewnienia wysokiej odpornoci na zuycie cierne, korozj
i dziaanie temperatury. Technologia ta pozwala na utrzymanie maksymalnej funkcjonalnoci ukadw
plastyfikujcych przez dugi czas,
co gwarantuje istotne korzyci
ekonomiczne. W procesie napawania plazmowego wykorzystywane
s najwyszej jakoci proszki na bazie kobaltu, niklu i elaza, co sta-

tworzywa P4 1 6
nowi najbardziej efektywn technologi dla tego rodzaju aplikacji.
Grubo warstwy napawanej
po obrbce wynosi min. 1mm.
Technologia PTA jest stosowana
z uwagi na wynikajce z niej korzyci w porwnaniu z innymi metodami spawalniczymi:
wysokiej jakoci wolna od wad
napoina, zapewniajca optymaln odporno na zuycie
niski poziom wymieszania z materiaem rodzimym
wysoka wydajno procesu
staa twardo.
Wszystkie cylindry i inne czci cylindryczne poddawane s w Elkremie honowaniu stanowicemu
proces obrbki ciernej, polegajcej na gadzeniu powierzchni
i otworw za pomoc specjalistycznej maszyny CNC.
W produkcji limakw, cylindrw
i innych czci stosowany jest proces azotowania obrbka cieplna,
zapewniajca zwikszenie twardoci i odpornoci na cieranie oraz
popraw waciwoci antykorozyjnych detali. Proces azotowania ma
zastosowanie rwnie po honowaniu regenerowanych cylindrw
oraz przy duym zuyciu rdzenia
limakw. Parametry azotowania:
rednica azotowanych czci
do 800 mm
dugo azotowanych czci
do 6000 mm

targi K
twardo powierzchni po azotowaniu do 1100 HV
czas azotowania minimum 72
godziny
gboko azotowania do
0,6 mm.
Firma Elkrem ma moliwo obrbki na nowoczesnym centrum
obrbczym CNC, pozwalajcym
na wykonanie detali o dugoci do
6000 mm, szerokoci do 1100 mm,
wysokoci do 900 mm.
Wszystkie czci, zarwno nowe,
jak i regenerowane, s poddawane
obrbce na pocztku, w trakcie
i na kocu procesu produkcji lub
regeneracji, polegajcej na toczeniu, wierceniu, frezowaniu, dutowaniu, tulejowaniu, szlifowaniu,
polerowaniu itp. Powysze procesy
stosowane s w celu nadania detalom waciwego ksztatu, wymiarw i jakoci powierzchni.
Wymiary limakw i cylindrw,
ktre mog by poddane obrbce
w procesie regeneracji s nastpujce: rednica zewntrzna do
800 mm, dugo do 10000 mm.
W przypadku przetwrstwa materiaw z dodatkami, powodujcymi przyspieszone zuycie ukadw
plastyfikujcych firma oferuje cylindry bimetaliczne, ktre dziki
podwyszonej odpornoci na zuycie (szczeglnie na cieranie i korozj przy wysokich temperaturach
i cinieniu) zapewniaj dusz y-

wotno w porwnaniu do standardowych, azotowanych czci.

Grubo warstwy bimetalicznej
wynosi od 1 mm do 2,5 mm, w zalenoci od rednicy wewntrznej
cylindra. Stosowane s kompozycje bimetaliczne na bazie Fe/Cr
o twardoci 59-65 HRC dla oglnych zastosowa, na bazie Ni/Cr
i Ni/Co o twardoci 49-67 HRC
zwaszcza w przypadkach wystpowania korozji oraz na bazie
Ni/Cr i Ni/Co z dodatkiem wglikw
ELKREM

4

wolframu o twardoci: osnowa 5660 HRC i wgliki wolframu powyej 2100 HV szczeglnie w przypadku ekstremalnego zuycia
ciernego.

46

tworzywa P 4 16

targi K

Prezentacja firmy KraussMaffei na targach K2016

Nowa, w peni
elektryczna seria PX
Wszechobecna automatyzacja oraz cyfryzacja produkcji przemysowej z wykorzystaniem zaawansowanej
technologii dy do rozwijania systemw produkcji i inteligentnej energii. Firma KraussMaffei realizuje
wizj czwartej rewolucji przemysowej Industry 4.0 tworzc struktur fabryki przyszoci, gdzie centralnie sterowane urzdzenia komunikuj si ze sob i same organizuj sobie produkcj.
Firma KraussMaffei specjalnie
na targi K przygotowaa premier
swojego najnowszego dziea
wtryskarki serii PX. Seria ta stanowi odpowied na wspczesn potrzeb zwikszania elastycznoci
przy staym wzrocie produktywnoci. Wybierajc z duego zestawu moduw, mona zoy maszyn PX dokadnie wedug potrzeb produkcyjnych. Skonfigurowanie maszyny swoich marze stao si bardzo proste. Solidne ukady mechaniczne, dynamiczne technologie wysoko precyzyjnych napdw oraz inteligentne zarzdzanie energi czyni maszyn PX niezawodnym, produktywnym i efektywnym czynnikiem wydajnoci
w kadej wtryskowni. Seria PX ze
sterownikiem MC6 wyrnia si
elastycznoci w caym okresie eksploatacji, tj. podczas doboru maszyny, w czasie produkcji, a take
podczas doposaania do aktualnych standardw jakoci i wydajnoci, zawsze korzystajc z profesjonalnego wsparcia serwisowego
KraussMaffei. Ju przy doborze
KRAUSSMAFFEI

maszyny seria PX daje moliwo

szerokiego wyboru indywidualnej
kombinacji jednostki wtrysku z jednostk zamykania oraz skonfigurowania dokadnie takiej maszyny,
jaka jest rzeczywicie potrzebna.
Materia, geometria wyprasek, dana ilo te wielkoci definiuj,
jak wydajna ma by jednostka
wtrysku maszyny, ktra w wykonaniu firmy KraussMaffei umoliwia
wytwarzanie wypraski z wyjtkow
jakoci cykl za cyklem. Uytkownik otrzymuje korzyci w postaci
wysokiej wydajno wtrysku, krtszego czasu cyklu, szybszego rozruchu, moliwo elastycznego
stosowania form i dysz, wykorzystania jednostki wtryskowej w wielu zastosowaniach, najwysz wydajno plastyfikacji.
Efektywny i wysoce dynamiczny
podwjny 5-przegubowy kolanowy ukad zamykania w poczeniu
z inteligentn technik serwonapdu zapewnia doskona produktywno i oszczdno przy rwnoczesnej, optymalnej ochronie formy. Poza tym, wszystkie ukady

plastyfikacji PX wyrniaj si doskona jakoci uplastycznienia

masy i obejmuj szeroki zakres zastosowa. Dodatkowo w przypadku szczeglnych wymaga zwizanych z przetwrstwem, moliwy
jest wybr z szerokiej oferty specjalnych limakw i zaworw
zwrotnych, a moduowa konstrukcja zapewnia swobod stosowania
rnych form o rnej wielkoci.
Standardowo maszyny PX s wyposaone w trwae i mocne wyrzutniki hydrauliczne. Do specjalnych zastosowa istnieje moliwo zwikszenia siy, bd prdkoci wyrzutnika, a take zastosowania pyty wyrzutnikowej. W zalenoci od wymaga w trakcie odbierania wyprasek moliwe jest
rwnie zastosowanie wyrzutnikw elektrycznych, dostpnych
w rnych wariantach prdkoci
i siy. Dobr waciwego wyrzutnika eliminuje uszkodzenia wyprasek.
To, na co KraussMaffei szczeglnie
zwraca uwag to ergonomia i wygoda pracy. Wtryskark PX wyr-

KRAUSSMAFFEI

nia pena dostpno do wszystkich stref maszyny. Due, lekko poruszajce si drzwi ochronne zapewniaj niezakcony dostp
do jednostki zamykania, nie przeszkadza w tym adna rama maszyny. A dziki zdejmowanym elementom oson wszystkie podzespoy maszyny s atwo dostpne
do konserwacji i czyszczenia.
Co generuje doskona jako?
Pozbawiony luzw i wytrzymay
ukad mechaniczny oraz precyzyjnie i dynamicznie dziaajce napdy stanowi warunki konieczne
do osigniecia maksymalnej precyzji.
Na doskona jako wyprasek maj wpyw take rwnomierne doprowadzenie siy na ruchom i sta pyt mocowania formy oraz
rwnolege
jej
prowadzenie
na precyzyjnych prowadnicach liniowych, ktre zapewniaj dokadn symetri powek formy we
wszystkich pooeniach. Wany
jest rwnie system APC, ktry wykrywa wahania procesw, ktre
mog by powodowane przez
zmienne warunki otoczenia lub
zmienn lepko materiau i samoczynnie im przeciwdziaa.
Funkcja APC w inteligentnych maszynach ma za zadanie niezmiennie zapewnia wysok jako wyprasek i ograniczy koszty odpadw. W rozszerzonej wersji APC
plus istnieje moliwo uwzgldnienia specyficznego zachowania
si materiau surowca dla utrzymania niezmiennej gramatury wtrysku. Zoptymalizowana atwo obsugi uatwia kontrol procesu.
Rozwizanie APC plus moe by
wykorzystywane rwnie w nowych zastosowaniach, na przykad
przy produkcji detali cienkociennych lub wtrysku kaskadowym.
Oszczdno energii
elektrycznej, wody i pienidzy
Oszczdzanie zasobw i rwnoczesna obnika kosztw eksploatacji jest moliwa dziki inteligentnemu zarzdzaniu energi. Wtryskarka PX odzyskuje energi hamowania i moe nawet zwraca energi
elektryczn do sieci. Dziki wyso-

tworzywa P4 1 6
kiej oglnej sprawnoci wtryskarka
PX zuywa bardzo mao energii,
przy kadym obcieniu i w rnych zastosowaniach. W stosunku
do wtryskarek hydraulicznych pozwala to czsto zaoszczdzi 50
i wicej procent energii. Ze wzgldu na niewielkie straty energii
przeoenia w napdach, wewntrzne obcienie chodzeniem
jest bardzo niskie, std zapotrzebowanie na wod jest niskie
i moliwe s oszczdnoci na poziomie nawet 70 proc.
Wydajne napdy z wbudowan rekuperacj energii: falowniki i serwomotory wtryskarki PX s doskonale dobrane do odpowiedniej osi
serwo. Dziki temu reaguj szybko
i bezporednio na kade polecenie
sterowania.
Wszystkie serwomotory dziaaj
w trybie z rekuperacj, przetwarzajc energi odzyskiwan podczas hamowania na energi elektryczn. Jest ona z powrotem magazynowana w obwodzie porednim maszyny, zuywana od razu
samoczynnie przez inne osie lub
oddawana do sieci. W ten sposb
mona ponownie wykorzysta nawet do 60 proc.
Aby w przyszoci mc produkowa ze wszystkimi rodzajami
form, wtryskarka PX oferuje wiele
moliwoci doposaenia w dodatkowe opcje. Klient kupuje tylko te
funkcje, ktrych aktualnie potrzebuje wiedzc, e maszyna jest
przygotowana na wszelkie dalsze
ewentualnoci jak np. ruchy rdzeni, kaskady lub zamykanie iglicowe dyszy.
Szafy sterownicze s ju fabrycznie skonfigurowane do montau
dodatkowych opcji. Jeli uytkownik zechce w przyszoci wej
na nowe obszary technologii np.
CellForm lub FiberForm naley wybra wtryskark PX jako solidny
fundament.
Taka elastyczno w peni elektrycznym zakresie jest dostpna tylko w KraussMaffei.
Przedstawicielem firmy KraussMaffei w Polsce jest spka Dopak
z siedzib we Wrocawiu.

targi K
Prezentacja firmy BFM na targach K2016

Fleksograficzny nadruk
na opakowaniach
Bdc aktywnym w sektorze przetwrstwa tworzyw sztucznych
od roku 1975, BFM jest obecnie
jednym z gwnych woskich producentw automatycznych maszyn do produkcji workw i przeznaczonych do druku fleksograficznego, zarwno z bbnem centralnym CI, do 10 kolorw lub
typu pitrowego, do 8 kolorw,
rolka do rolki lub umieszczonych
w linii z maszynami do wytaczania oraz/lub do produkcji workw. Dla firmy wane i decydujce jest partnerstwo z Bandera,
jednym z wiodcych wiatowych
producentw linii wytaczania,
dla ktrej BMF wykonuje automatyczne nawijarki.
Nowa maszyna do druku
fleksograficznego
W ubiegych latach maszyny firmy BMF przeszy wane aktualizacje technologiczne, a na targach K 2016 w Dsseldorfie zaprezentowano now maszyn
do druku fleksograficznego Sirio.
Jest to drukarka 6-kolorowa zaprojektowana do szerokiej palety
materiaw tworzywowych, lecz
rwnie jest ona przystosowana
do niektrych materiaw papierowych. Maszyna moe by wykorzystywana w linii z wytaczark lub w trybie rolka do rolki.
Grupy drukowania, umieszczone
poziomo, s wyposaone w zamknit komor, noe zgarniajce z opcj samowyrwnywania.
Dugo
drukowania
siga
od 300 do 1,200 mm z szerokociami 800, 1,000, 1,200, 1,400
BFM,

DOPAK Sp. z o.o.

ul. Sokalska 2
54-614 Wrocaw
Tel.: 71 358 40 00
dopak@dopak.pl
www.dopak.pl

4

i 1,600 mm; poprzez zmian cieek siatki moliwe jest zadrukowanie obu stron: 6+0, 5+1,
4+2, 3+3. Jednostka rozwijania
jest wyposaona w adowark
hydrauliczn dla rolek i zmotoryzowane sterowanie napreniem. Kada grupa drukowania
jest wyposaona w zmotoryzowany siownik druku, elektryczne
mielenie tuszu oraz pneumatyczne podawanie tuszu. System suszenia zawiera zarwno wentylatory midzykolorowe, jak rwnie tunel suszenia z ogrzewaniem elektrycznym lub gazowym. Odcinek rolki zaciskowej
posiada niezaleny silnik i chodzone rolki. Zwijarka jest zmotoryzowana i wyposaona w hydrauliczny ukad rozadowania
rolek. Przekadnia i automatyka
maszyny zostay zaprojektowane
ze wsparciem formy Bosch Rexroth celem zoptymalizowania
mechanicznego dopasowania
wielkoci, aby konstrukcja pozostaa prosta i aby przyspieszy
zmiany produkcyjne.
Wszystkie grupy drukowania, jak
rwnie jednostka rozwijarki/zwijarki, s wyposaone w silniki MBT firmy Bosch Rexroth,
ktre mog pracowa z wysokim
momentem i ze zmniejszonym
szarpaniem. Spowodowao to
znaczn redukcj kinematyki, co
prowadzi do zmniejszenia kosztw, poprawy wydajnoci, uatwia konserwacj, a przede
wszystkim mona uzyska wiksz precyzj drukowania dziki
napdom cyfrowym IndraDrive.

Maszyny do produkcji workw

Jeeli chodzi o maszyny do produkcji workw, zaprezentowano
now lini do produkcji sac-a-poches (na rolce), bardzo elastycznych workw na pieczywo
o ksztacie trjktnym, wykonanych ze specjalnego, 3-warstwowego wspwytaczanego materiau, o gruboci od 90 do 100
mikronw.
Proces produkcji rozpoczyna si
od rolki w ksztacie rury. Po podwjnym zaciniciu rolki do sterowania napreniem rolki, stacja nachylonego cicia wstpnego i zamykania jest umieszczana
na odcinku akcesoriw maszyny,
a poprzeczna jednostka wstpnego cicia na zimno jest zamontowana na gwnym odcinku
maszyny. Pobieranie sac-a-poches jest przeprowadzane poprzez miniaturowe urzdzenie
zwijajce, mogce zwija do 100200 workw. Na kocu rolki s
umieszczane na tamie przenonika. Wydajno produkcyjna
wynosi okoo 100 workw na minut.
Oprcz podstawowego modelu
BM180, stosowanego rwnie
do innych zastosowa (np. mikkie torebki jednorazowe itp.),
wszystkie akcesoria zostay zaprojektowane zgodnie z wymaganiami klientw.

4

tworzywa P 4 16

targi K

Elastomery
termoplastyczne,
perfekcyjne
rozwizanie
Gdy midzynarodowy przemys
przetwrstwa tworzyw sztucznych i gumy spotyka si
w Dsseldorfie na targach
K 2016, specjalista w brany elastomerw termoplastycznych,
firma Kraiburg TPE wykorzystuje
t okazj do zaprezentowania
swoich nowych i rozbudowanych produktw, jak rwnie
nowych zastosowa w sektorach motoryzacyjnym, przemysowym, konsumenckim i medycznym. Bardziej szczegowo,
jednym z waniejszych punktw
byo przedstawienie mieszanek
opniajcych palenie serii
FR/AD1. Elastomery termoplastyczne z portfela Termoplast K
zostay zaprojektowane specjalnie do zastosowa w przemyle
budowlanym, gdzie s one wykorzystywane do zapewnienia
elastycznych izolacji kablowych.
Materia opnia palenie zgodnie z norm UL94 i jest wczony
w klasie palnoci V0. Dodatkowo, materia charakteryzuje si
znakomit adhezj z ABS i PC
podczas dwuskadnikowego formowania wtryskowego. Mieszanki opniajce palenie s
niezwykle elastyczne, nie zawieraj lateksu, PVC i halogenw.
Elastomery
termoplastyczne
do zastosowa zwizanych
z wod pitn posiadaj wszystkie wane certyfikaty europejskie, celem zapewnienia zgodnoci z wysokimi standardami
bezpieczestwa i higieny. S one
zatem idealne do produkcji wy
systemw sanitarnych lub dozownikw napojw. Kraiburg
TPE opracowa swoje wyroby
Thermolast V do zastosowa
pod
mask
samochodw;
przy odpornoci na temperatur
do 130C i adhezji do poliamidu,
a TPE otwieraj nowe obszary
zastosowa. Jako firmie globalnej, najwiksze midzynarodowe targi tworzyw sztucznych
oferuj naszemu zespoowi moliwo zidentyfikowania trendw oraz omwienia nowych
obszarw zastosowa dla naszych TPW wyjani Michael Pollmann, dyrektor sprzeday
i marketingu EMEA w firmie Kraiburg TPE.
www.kraiburg-tpe.de

Prezentacja firmy Chen Hsong na targach K2016

Mamucia wtryskarka dla

niemieckiego przetwrcy
Znany na wiecie producent wtryskarek z Hong Kongu, Chen Hsong,
poprzez swojego partnera Chen Hsong Europe, pomylnie dostarczy
i zainstalowa du dwupytow maszyn o sile zwarcia 3 600 ton
u klienta w Niemczech. Supermaster SM3600-TP oferuje wiele opcjonalnych funkcji, ktre speniaj wyrubowane wymagania klienta.
Kluczowym punktem sprzeday
Supermaster SM3600-TP jest
technologia zdejmowanej pyty,
ktra zostaa wprowadzona w celu
umoliwienia atwej wymiany formy. W tej koncepcji maszyna posiada trzy kolumny o zwikszonej
dugoci i jedn o dugoci standardowej (grna kolumna po stronie operatora). Podczas normalnej
pracy pyta ruchoma porusza si
w zakresie ograniczonym przez
dugo krtszej kolumny. Jednak,
gdy wymagana jest wymiana formy, pyta ruchoma moe zosta
cofnita do koca trzech duszych
kolumn, przez co jeden naronik
tej pyty zostaje zdjty z krtszej
kolumny.
Utworzona w ten sposb przestrze moe by wykorzystana
do bocznego montau formy wtryskowej, zamiast tradycyjnego podnoszenia cikiej formy za pomoc
duej suwnicy wysoko ponad wtryskark i opuszczanie jej od gry,
w celu poczenia rubami z pytami formy. Poprzez przestrze
boczn forma moe zosta zainstalowana za pomoc suwnicy
o znacznie mniejszej wysokoci.
Dostawa maszyny Chen Hsong
CHEN SONG

o duym tonau do uytkownika

kocowego w Europie, stanowi
rwnie przeom dla maszyn wyprodukowanych w Chinach. Zazwyczaj uwaao si, e przetwrcy europejscy unikaj takich urzdze. W tym jednak przypadku,
przetwrca niemiecki zainstalowa
pierwotnie maszyn JM178-ai-SVP/2 o sile zwarcia 178 ton,
osiem miesicy przed dostaw maszyny SM3600-TP. Dziki tej inicjatywie, operatorzy maszyn formujcych byli w stanie przyzwyczai si
do maszyn Chen Hsong i stali si
otwarci na ich szersze wdroenie.
Ponadto, SM3600-TP bya czym
wicej ni tylko autonomiczn
wtryskark. Dostarczona ona zostaa razem z supernowoczesnym,
duym, szecioosiowym robotem
KUKA oraz innymi urzdzeniami
peryferyjnymi, ktrych poczenie
utworzyo kompletn komrk
produkcyjn do wytwarzania czci i komponentw dla bran innych ni motoryzacyjna.
Wtryskarka i wszystkie powizane
urzdzenia peryferyjne podczone
s bezporednio do centralnego
systemu sterowania, ktry pokazuje wszystkie krytyczne parametry,

zwizane z procesem i urzdzeniami. Przewidziane zostao take poczenie z centralnym komputerem, w celu zapewnienia identyfikacji materiaw, danych procesowych i innych informacji o produkcie.
Dziki cisej i otwartej wsppracy
z klientem, firma Chen Hsong bya
w stanie dostarczy konkurencyjne
rozwizanie, dostosowane do potrzeb klienta. Personel techniczny
Chen Hsong wraz z pracownikami
klienta pracowa na miejscu
w trakcie instalacji i uruchomienia.
Efekt kocowy, korzystny dla
wszystkich stron, skutkowa bdzie prawdopodobnie wiksz liczb zamwie dla Chen Hsong
w najbliszej przyszoci.
Nie trzeba dodawa, e przy tak
imponujcej pozycji wrd maszyn
przetwrczych, bdcych czci
aktyww formierskich niemieckiego klienta, chce on pozosta anonimowy, aby nie utraci przewagi
konkurencyjnej, uzyskanej za porednictwem eksploatacji tej maszyny wtryskowej.



tworzywa P 4 16

targi K

Automatyczna
produkcja
kolorowych
zamkni
Wtryskarki z obrotowym stoem
firmy Presma s rozwizaniami
skadajcymi si z wielu stacji,
przeznaczonymi do formowania
wtryskowego pianki termoplastycznej i gumy termoutwardzalnej. Podczas ostatniej edycji targw K w Dsseldorfie, woska
firma zaprezentowaa dwa modele Roto T4/48 XL i Roto R 12.
Pierwszy z nich to przykad serii
specjalnych maszyn obrotowych
do przetwarzania pianki termoplastycznej i zosta on zaprojektowany specjalnie do produkcji
zamkni do butelek. Maszyna
zostaa wyposaona w pyty formy o podwjnych gniazdach
48+48 oraz cztery jednostki formowania wtryskowego, umoliwiajce produkcj czterech rnych modeli zamkni w 4 rnych kolorach/materiaach.
W transferowej jednostce formowania wtryskowego, limak
plastyfikujcy i trzpie s napdzane przez sterowany falownikowo silnik elektryczny i ukad
hydrauliczny. System sterowania
Roto Logic, opracowany przez
firm Presma, umoliwia ustawienie rnych iloci dozowania
dla jednej lub kilku form o jednym gniedzie oraz do wytwarzania rnych rodzajw zamkni dla kadej jednostki oraz
do testowania jednej lub kilku
form dla zamkni o rnym
ksztacie i ciarze. Dostpny
jest interfejs ekranu dotykowego do monitorowania i zarzdzania wszystkimi parametrami
formowania wtryskowego, dziki serii czujnikw i alarmw,
z cyklicznym resetowaniem
w przypadku blokady.
Seria wtryskarek zostaa opracowana celem zapewnienia maksymalnej elastycznoci produkcyjnej, a model przedstawiony
na targach K 2016 by wyposaony w zautomatyzowane systemy umoliwiajcych zastosowanie rnych jednostek wtryskiwania do automatycznej produkcji
dwukolorowych
zamkni.
Z drugiej strony, maszyna Roto
R 12 zostaa zaprojektowana
do formowania wtryskowego

gumy w bardziej wydajny sposb w porwnaniu z tradycyjn

pras z jedn form. Moe ona
wykorzystywa dwanacie rnych form, w zwizku z czym
prasa moe zapewnia selekcjonowan produkcj, nawet z zastosowaniem dwch rnych
mieszanek w przypadku wersji
z podwjn jednostk wtryskow. Ponadto, w przypadku stosowania drogich mieszanek, zastosowanie niewielkich form
i gniazd oznacza, e moliwa jest
poprawa jakoci produkowanych czci oraz zmniejszenie
iloci odpadw w formie wypywek lub wleww.
Czasy wulkanizacji rni si pomidzy mieszankami i mog one
by zoptymalizowane bez marnotrawstwa czasu dziki 10 cyklom obrotw przed krokami
otwarcia i wyjmowania z formy.
Prasa jest wyposaona w napdy
gwarantujce szybkie cykle,
od poniej 5 sekund, a optymalizacja wtryskiwania jest gwarantowana przez system napeniania typu objtociowego z napdem hydraulicznym lub elektrycznym. Podczas targw K maszyna wytwarzaa o-ringi o rnych rozmiarach w procesie formowania wtryskowego.

PRESMA

Prezentacja firmy GRAFE

Fantastyczne
kolory
pigmentw
Dla wielu firm z caego wiata,
organizowane co trzy lata targi
K w Dsseldorfie s okazj
do zaprezentowania swoich innowacyjnych produktw opracowanych przez laboratoria
i orodki badawcze. Take propozycje GRUPY GRAFE cieszyy
si ogromnym zainteresowaniem wrd odwiedzajcych.
Seria FANTASTIC COLORS
Efektem wsppracy GRAFE-Design
z producentem pigmentw metalicznych, firm ECKART, s masterbache do barwienia opakowa
kosmetycznych, ktrych efekty wizualne i dotykowe mona ocenia
na szeciu zaprezentowanych bu-

telkach (PET). Seria FANTASTIC COLORS to przede wszystkim olniewajcy Golden Moon, niebieska
gbia oceanu Midnight Sea, butelkowa ziele Treehouse, rdzawy
brz Magical Rock, malinowa czerwie Mystic Flames oraz srebrzysty py Dream Powder. Zaprojektowane butelki wytwarzane s
przy pomocy maszyny z rozdmuchem. Dziki tej technologii klient
ma moliwo dokonania jakociowej oceny koloru zaprezentowanego na trzech rnych powierzchniach.
Barwnik z efektem hologramu
Firma GRAFE z Blankenhain, nawizaa wspprac z producentem proszkw metali i pigmentw,
firm Schlenk Mettalic Pigments
GmbH z Roth, by stworzy niepowtarzalny projekt, w ktrym odbicia wiata poyskuj na powierzchni tworzywa sztucznego
tworzc efekt hologramu. Nastpnie z projektantami firmy Koziol
GmbH z siedzib w Lauterbach,
projekt zosta wdroony, czego
efektem jest stojak z pkami o odmiennych powierzchniach matowej i poyskujcej.
Dziki zastosowaniu MultiFlect
firmy SCHLENK, udao si uzyska
zamierzony efekt hologramu perowy poysk, efekt tczy oraz iluzj
gbi i tym samym zmieni postrzeganie koloru. Dodatek ten
okrelany jest jako polichromatyczny oznacza to, e tworzy on efekt
interferencji.
Tworzywa sztuczne naraone s
w procesie przetwarzania na
uszkodzenia mechaniczne i naprenia termiczne. Dotychczas uniemoliwiao to zastosowanie niektrych pigmentw. W wyniku
dugotrwaych i wnikliwych testw
receptur i ustawienia maszyn, firma GRAFE dzi jest w stanie uzyska odpowiedni efekt w danym
polimerze, i to przy dozowaniu
nieprzekraczajcym 23%. W poli-

tworzywa P4 1 6

targi K

merach technicznych, z uwagi

na wysz temperatur obrbki
i wiksze siy tarcia, efekt ten jest
bardzo trudny do osignicia. Udao si jednak opracowywa receptury dla np. poliwglanu, ktre pozytywnie przeszy badania laboratoryjne i znajduj si ju w fazie testowej u klientw.
Nowe produkty zaprezentowa
take dzia GRAFE-Additiv. Byy to
Flow Improver oraz rodek matujcy nowej generacji. Przemys przetwrstwa tworzyw sztucznych nieustannie dy do skrcenia czasu
cyklu i tym samym zmniejszenia
kosztw produkcji. Celem jest wic
optymalizacja procesw przetwarzania polimeru bez ujemnego
wpywu na jego wasnoci mechaniczne. Potencja ley w samym
polimerze (!), dlatego te firma
GRAFE proponuje swj dodatek
do tworzyw sztucznych z grupy
poliolefin. W tym roku zaprezentowano Flow Improver do poliamidu.
Poliamid, jako materia inynieryjny, to prawdziwe wyzwanie dla
wielu przetwrcw. W celu zapewnienia wymaganych wasnoci mechanicznych wyrobu finalnego, surowe polimery s wzmocnione,
na przykad wknem szklanym.
Moe to mie wpyw na przepyw
masy, i w pewnych okolicznociach
doprowadzi do degradacji powierzchni, ktre s postrzegane ja-

ARC

ko spadek jakoci. Nowy dodatek

modyfikujcy, nad ktrym pracowali inynierowie GRAFE przez
ostatnie 12 miesicy, dozuje si
na poziomie 3-4%.
Optymalizuje on proces ukadania
wkien szklanych, zmniejszajc
tym samym obcienia polimeru,
dziki czemu wzrasta szybko pynicia. Ponadto, zastosowanie dodatku pomaga zredukowa temperatur przetwarzania, co ma bezporedni wpyw na czas trwania

cyklu i zuycie energii. Od kilku lat

zauwaalny jest ogromny popyt
na efekt matu. Take w brany automotive, nowe modele samochodw z matowym lakierem s czstym widokiem na drogach. Matowych powierzchni oczekuje si
rwnie we wntrzach pojazdw.
Dodatkowo co do wymaga
wzgldem nowoczesnego i matowego wygldu, konieczna jest
rwnie wysoka odporno na zadrapania. Jak dotd, osignicie

MASTERBATCHES
MAS
TERBATCHES W
WORLDWIDE
ORLDWIDE

1

takiego efektu byo moliwe tylko

za pomoc kosztownych modyfikacji jak np. malowanie powierzchni, piaskowanie lub wykorzystanie
mikkiej farby czy folii IML.
Firma GRAFE opracowaa rodek
matujcy, za pomoc ktrego
na jednym detalu moliwe s
do uzyskania powierzchnie byszczce i matowe. Poprzez zastosowanie tego rodka bezporednio
w procesie wtrysku i/lub wytaczania, uzyskuje si matowe, satynowe lub aksamitne wykoczenie,
ktre jest wyjtkowo odporne
na zarysowania.
rodek matujcy powoduje zaamania wiata (refrakcje), nawet
w przypadku polerowanych powierzchni formy. Firma GRAFE pracuje nad rodkiem matujcym ju
od 2014 roku. Obecnie trwaj testy
dodatku matujcego do polimerw takich jak SAN, ABS i PC/ABS.
rodek znajdzie zastosowanie
w wielu sektorach, w ktrych kadzie si nacisk przede wszystkim
na efekt optyczny i wraenia dotykowe.

COLORED
C
OLORED VISION
VISIONS
S
IN PLASTICS
PLASTICS
WWW
WWW.GRAFE.COM



tworzywa P 4 16

targi K

Prezentacja firmy Haitian na targach K2016

Elastyczno technologii
w roli gwnej
Na targach K 2016 firma Haitian International zaprezentowaa cieszce si najwiksz popularnoci produkty. Firma przedstawia seri cakowicie elektrycznych maszyn dedykowanych brany opakowaniowej Zhafir Venus II P, dwupytow seri Haitian Jupiter II z technologi MuCell, jak rwnie elektryczn maszyn hybrydow serii Zeres z aplikacj medyczn z form o 192 gniazdach. Firma obchodzi w tym roku 50 lat swojej dziaalnoci.
Zgodnie z motto Elastyczno
z technologi w roli gwnej, Haitian International zaprezentowa
w Dsseldorfie swoje najefektywniejsze rozwizania dla standardowych aplikacji, ktre stanowi 80%
wymaga rynku.
Strategia zastosowa konkretnych
rozwiza dla wymaganych aplikacji zostaa okrelona na targach
K 2013: w aplikacjach wymagajcych maych si zamykania rozwijane s serie maszyn elektrycznych
a dla duych si zwarcia hydrauliczna technologia dwupytowa.
Pod koniec roku 2015 wyniki finansowe potwierdziy, e jest to
odpowiednia droga: udzia sprzeday elektrycznych maszyn marki
HAITIAN

Zhafir wzrs z 11,1% do 14,8%

w maych maszynach, natomiast
udzia sprzeday maszyn dwupytowych wzrs z 19,5% do 28,5%
w rednich i duych wtryskarkach.
Ten trend jest kontynuowany
do teraz.
Czste zmiany formy lub koloru,
coraz krtsze serie produkcyjne
oraz niewielkie partie na danie
wymagaj od przetwrcw coraz
wikszej elastycznoci i coraz wikszych zdolnoci reagowania przy
konkurencyjnych kosztach czasu
pracy maszyny. Haitian International wzmacnia swoj pozycj, ktr
osigna poprzez bazowanie
na elastycznych, wszechstronnych
rozwizaniach produkcyjnych ofe-

rujcych wysoki poziom jakoci

przy nadzwyczaj dobrym stosunku
wydajnoci do ceny.

kowana podstawa maszyny zapewnia wiksz stabilno przy

formach z wieloma gniazdami.

Europejska premiera
cakowicie elektrycznej
wtryskarki Venus P
W przyblieniu 30% zastosowa
zwizanych z opakowaniami w Europie ma ekstremalnie krtkie czasy cykli 2-3 sekund, wymagajce
duej iloci gniazd podczas produkcji, a przez to duej wydajnoci. Marka Zhafir koncentruje si
na rynku opakowa o cyklu produkcji od 4 sekund wzwy,
na przykad na pojemnikach lub
pokrywach i zamkniciach dla
przemysu kosmetycznego.
Wersja dla przemysu opakowa
wprowadzona wanie na rynek to
cakowicie elektryczna seria Venus
II/p. Zostaa specjalnie zaadaptowana dla tej wanie grupy produktw. Stosowanie konstrukcji
z pytami o ksztacie prostoktnym
daje wicej przestrzeni, a zmodyfi-

Cakowicie elektryczna
Venus P debiutuje na rynku
europejskim na targach K
Specjalny limak w jednostce wtryskowej pomaga unikn przegrzewania si podczas szybkich cykli.
Cakowicie elektryczne urzdzenie
wyposaone w jednostk plastyfikujc o L/D 25: 1, o prdkoci
wtryskiwania do 350 mm/s oferuje
idealne warunki dla dynamicznych
i bardzo dokadnych procesw.
Wersja Venus/p jest dostpna z siami zwarcia od 1500 do 4500 kN
(caa seria modeli Venus II obejmuje jednostki od 400 do 6500 kN).
Na targach Haitian zaprezentowa
VEII3000/1700p, ktra jest w stanie produkowa kubek IML w czasie 4,4 sekund, wraz ze zintegrowan i zautomatyzowan komrk
wyposaon w roboty do technologii IML.

tworzywa P4 1 6
Zhafir seria zeres: elektryczne
urzdzenie ze zintegrowan
serwohydraulik
Elektryczn maszyn Zhafir Zeres,
firma Haitian International rozszerzya seri Venus celem uzyskania
nowych moliwoci. Ta niewiarygodnie elastyczna maszyna z bazow technologi serii Venus, lecz ze
zintegrowan
serwohydraulik
(do obsugi rdzeni hydraulicznych,
wyrzutnika i dojazdu agregatu),
oferuje przetwrcom tworzyw
sztucznych rozwizanie dostosowane do ich potrzeb na najwyszym poziomie.
Dziki serii Zeres uatwilimy przetwrcom przejcie z maszyn hydraulicznych na elektryczne. Zeres
jest optymaln maszyn do form
z rdzeniami oraz do procesw formowania wtryskowego, gdzie wysoka jako jest o wiele waniejsza,
ni bardzo krtkie czasy cykli, jak
na przykad w przypadku komponentw optycznych, powiedzia
Philippe Porret, Dyrektor Techniczny i czonek zarzdu Haitian International Germany. Przy identycznej
konstrukcji jak w przypadku serii
Venus II, Zeres korzysta z zalet
elektrycznej technologii formowania wtryskowego takich jak: precyzja, wydajno energetyczna, niezalene ruchy rwnolege w caym
cyklu oraz wreszcie atwo konserwacji. Napdy serwoelektryczne

targi K
do wtryskiwania, dozowania i ruchw formy zapewniaj wysok
dynamik. Pompa serwosilnika obsuguje ruchy pomocnicze, takie
jak wyjmowanie rdzenia, wyrzutnik oraz ukad dojazdu dyszy
do formy. Moc serwosilnika jest
precyzyjnie dostosowana do potrzeb, gwarantujc w ten sposb
wysok wydajno energetyczn
i rentowno. Cinienie i przepyw
s perfekcyjnie wyregulowane.
W ten sposb Zeres umoliwia
przetwrcom nie tylko korzy duej uniwersalnoci maszyn elektrycznych, ale rwnie wiksz wydajno produkcji dziki dwucyfrowym, procentowym wartociom
zaoszczdzonej energii. Podstawowy model Zhafir w cakowicie
elektrycznym wiecie jest dostpny w wartociach siy zamykania
od 400 do 6500 kN. Na targach K,
Zeres o sile zamykania 300 ton
produkowa pipet medyczn
w formie o 192 gniazdach w czasie
okoo 9 sekund.
Technologia dwupytowa:
seria Jupiter II plus
Od momentu wprowadzenia na rynek w roku 2013 drugiej generacji
serii Jupiter, seria Jupiter II odnosi
rok po roku due sukcesy. W roku 2015 sprzeda w porwnaniu
z rokiem poprzednim zwikszya
si o 40%. Ostatnia aktualizacja se-

rii Jupiter nazywana zostaa

po prostu Plus. Zaawansowana
technologicznie
seria
Jupiter II przekonuje do siebie klientw
nie tylko ze wzgldu na jej szybkie
ruchy formy bez koniecznoci
zwikszenia odpornoci na cieranie oraz bardzo ekonomiczne zuycie energii, lecz rwnie ze wzgldu na kompaktow konstrukcj.
Jako taka pozwala ona zaoszczdzi ogromn ilo miejsca,
a oprcz tego dziaa bardzo cicho.
Jeeli chodzi o zamykanie to nowy,
zdecentralizowany system zamykania jest jeszcze bardziej dynamiczny i osiga znacznie krtsze czasy
w pracy na sucho. Ostatnio
w tym celu zaprojektowano i zastosowano nowe lub zoptymalizowano rne komponenty. Wrd
istotnych zmian mona wymieni
na przykad zoptymalizowane
i znacznie szybsze siowniki.
Mniejsze zuycie gwarantuje bezstykowy, cyfrowy system pozycji
czujnika dla szybkich czasw reakcji z zastosowaniem komunikacji
poprzez magistral CAN i dla maksymalnej dokadnoci pozycjonowania (0,05 %). Wiele produktw i wymaga klientw jest
w ogromnym stopniu zindywidualizowana, w zwizku z czym
wci musz oni modyfikowa
i ponownie ustawia procesy produkcji.



HAITIAN

Moliwo szybkiej zmiany formy

na maszynie Jupiter II znacznie im
w tym pomaga. Ponadto, ta seria
modeli zostaa rozszerzona w zeszym roku o model o sile zwarcia 450 ton. Jupiter jest wyposaony w wydajn jednostk sterujc
KEBA (1,4 GHz CPU) z Ethernet
(Ebug, Easynet, OPC) i EtherCAT,
ktra moe atwo i szybko zosta
skonfigurowana w komfortowy
sposb przez operatora na 15-calowym kolorowym ekranie dotykowym LCD poprzez przyjazny dla
operatora dwustronicowy widok.

4

tworzywa P 4 16

targi K

Prezentacja firmy Moretto na targach K2016

Dokadne i wydajne
sterowanie wilgotnoci
Na stoisku firmy Moretto znalaz
si wywietlacz analizatora wilgotnoci inline Moisture Meter,
zainstalowanego na pracujcej
maszynie do formowania wtryskowego, wytwarzajcej standardowe urzdzenia medyczne.
Projekt Moisture Meter zosta uruchomiony w firmie Moretto sze
lat temu i stanowi kulminacj
wsppracy dwch uniwersytetw
oraz niezalenego laboratorium
badawczego. Prbne aplikacje
w zakadach klienta Moretto pracuj ju od ponad roku i przyczyniaj si do cigej poprawy produktu. Obecnie Moisture Meter
jest gotowy do sprzeday dystrybucyjnej, a targi K stanowiy okazj
do ogoszenia jego globalnej dostpnoci. Za pomoc tego instrumentu moliwa jest certyfikacja
produkcji czci z tworzywa,
a w przypadku instalacji bezporednio na maszynie do przetwarzania, umoliwia on pomiar aktualnej zawartoci wilgotnoci granulatu tworzywa. Kalibracja nie
jest wymagana naley jedynie
wybra polimer z zaczonej bazy
danych przetwarzanych materiaw, a Moisture Meter bdzie
MORETTO

w sposb cigy kontrolowa proces, dokonujc prbkowania co 10

sekund. System ten stanowi brakujce ogniwo w caym procesie suszenia. Przy tak duej energii skoncentrowanej na omawianiu suszarek, ich wydajnoci, puncie rosy,
itp. wszyscy ignoruj gwny cel,
jakim jest regulacja iloci wody pozostaej w przetwarzanej ywicy.
Dziki Moisture Meter teraz to wiadome. Znakomit funkcj tego innowacyjnego instrumentu jest
rwnie dostpno analizy na danie do wytwarzania raportw
danych produkcyjnych co godzin,
minut lub w przypadku form jednogniazdowych, raportu dla kadej wyprodukowanej czci. Instrument jest wyposaony w porty komunikacji Ethernet, USB, RS485
oraz jest kompatybilny z systemem
monitorowania Moretto Mowis.
Oprcz tego, Moisture Meter Plus
pozwala kontrolowa wydajno
suszarki, porwnujc wilgotno
czci pocztkowej procesu do samego koca, automatycznie dopasowujc parametry suszarki celem
zapewnienia optymalnego suszenia. Ten koncept tworzy zamknit
ptl czc materia, suszark, ja-

ko procesu oraz maszyn

do przetwrstwa tworzyw sztucznych, stanowic idealny warunek
dla postpu, prosto w stron Industry 4.0. Moretto posiada jedn
z najbogatszych palet suszarek dostpnych na rynku, cznie z seri
XMAX. Obecnie firma, przy ponad 10.000 sprzedanych minisuszarkach Dry-Air, zwiksza ilo
tych maszyn wyposaonych w mini
turbodoadowanie oraz technologi zeolite. Podobnie jak w przypadku XMAX, minisuszarka XD10
posiada zintegrowan turbosprark, bdc wasn konstrukcj
firmy, ktra jest w stanie wygenerowa wymagany przepyw powietrza zuywajc jedynie 60 W energii. Produkt ten zapewnia sta wydajno i jest wyposaony w wiodce w przemyle funkcje, obejmujce: wyrwnywacz punktu rosy;
zmienny adaptacyjny przepyw powietrza; podwjn turbin (proces
i regeneracja) oraz kolorowy ekran
obsugi. Minisuszarka XD10 jest
wysokowydajn minisuszark przystosowan do powolnej produkcji
i przetwarzania polimerw inynierskich.
Grawimetrycznie ciga partia
Szesnacie lat po tym, jak wyprodukowano pierwsze jednostki dozowania grawimetrycznego DGM,
firma Moretto zaprezentowaa
swoj najnowsz innowacj.
Przy ponad 12 tys. sprzedanych
maszyn na caym wiecie, wdroono kilka nowych innowacji, aby
maszyny te byy jeszcze bardziej
funkcjonalne i precyzyjne. Bijce
serce tych systemw, tradycyjna
przesona z podwjn powiek pozostao niezmienione, zapewniajc
czas 25 milisekund na parti (zdaniem Moretto znacznie szybsze,
ni inny produkt tego rodzaju
wikszoci akredytowanych konkurentw). DGM posiada zmieniony
projekt, ktry koncentruje si,
w szczeglnoci, na obserwacji
procesu. Maszyna posiada cztery
strony obsugi, z czterema przeroczystymi panelami, ktre zapewniaj unikaln obserwacj procesu
dozowania. Wewntrzne czci
maszyny s podwietlone za pomoc wielokolorowego owietle-

nia LED z czterema rnymi kolorami sucymi do sygnalizowania

stanu roboczego maszyny. Nachylony mikser zapewnia precyzyjne
mieszanie i oprnianie bez stagnacji.
Oprcz tego, mikser jest waony
na podwjnym ogniwie obcinikowym, zapewniajcym precyzyjne
waenie, a zintegrowana funkcja
totalizera oferuje moliwo okrelenia aktualnego zuycia. Ta funkcja umoliwia rwnie wskazania
w czasie rzeczywistym zuycia materiau i transformacji.
Przy takich innowacjach, seria
DGM jednostek dozowania jest gotowa dla najbardziej intensywnych
zastosowa. EXA, ktrego nazwa
wywodzi si z greckiego exi
(sze), perfekcyjnej liczby w teorii
liczb, jest systemem transportowym bdcym w stanie obsuy
do szeciu odbiornikw. Nie wymaga on serwera i obsuguje
wszystkie funkcje systemu scentralizowanego One Wire 3. Na stoisku
Moretto rwnie wystawiono:
XMAX innowacyjn suszark
modularn o staej wydajnoci;
Crown totalizer do wskazywania zuycia systemw transportowych;
OTX, the Original Thermal
eXchange lej o wysokiej wydajnoci energetycznej;
One Wire 6 bezprzewodowy
autoadaptacyjny automatyczny
system transportu;
Master 300 sterowanie dotykowe scentralizowanych systemw transportu;
Krystal DVK zapewniajca dobr widoczno jednostka dozowania wolumetrycznego o duej
precyzji;
TWP S sterownik temperatury
wody pod cinieniem 160C
z pomp cinieniow.
Czci targowej ekspozycji Moretto bya 40-tonowa ciarwka
przegubowa. Moretto in Motion, laboratorium pomysw,
ktre zawiera najnowsze nowinki
i innowacje woskiej firmy.

6

tworzywa P 4 16

targi K

Spjne rozwizanie inject 4.0

ENGEL

ENGEL jest bardzo zadowolony z targw K 2016. Stoisko targowe

przez cay czas cieszyo si du popularnoci wrd odwiedzajcych. Duej iloci innowacji i entuzjastycznym zwiedzajcym zawdzicza ENGEL swj tegoroczny sukces na targach K 2016. Zdecydowany wkad mia tutaj inject 4.0 odpowied ENGEL na wyzwania czwartej rewolucji przemysowej. Magnesem dla odwiedzajcych
okazay si midzy innymi rwnie zagadnienia DecoJect i polimeryzacja in-situ.
Targi K 2016 potwierdziy bardzo
dobre nastroje w brany tworzyw
sztucznych mwi dyrektor
sprzeday dr Christoph Steger
i podkrela przede wszystkim wyjtkowo pozytywn gotowo inwestycyjn, ktrej ENGEL dowiadczy w Dsseldorfie. To mio, e pozytywne sygnay nadchodz ze
wszystkich regionw. Rwnie
w Rosji nastroje si polepszaj.
Wzrost liczby odwiedzajcych targi
w odniesieniu do bardzo dobrej
edycji K 2013 da si odczu rwnie w ENGEL. Stoisko targowe
przez cay czas cieszyo si du
popularnoci wrd odwiedzajcych.

Przemys 4.0, temat przewodni targw K 2016, odgrywa gwn rol rwnie dla firmy ENGEL. Cae
stoisko zostao zaprojektowane
w konwencji smart factory. Dysponujc konkretnymi produktami
i rozwizaniami dla wszystkich
trzech obszarw smart factory
smart machine, smart service
i smart production ENGEL ju dzisiaj oferuje spjn koncepcj
pod nazw inject 4.0. Liczne produkty i rozwizania doskonale
sprawdziy si w praktyce, kolejne
nowe rozwizania witoway
swoj premier na targach K. Moduowa budowa inject 4.0 pozwala przetwrcom tworzyw sztucznych na szczeglnie proste i stopniowe wejcie w wiat cyfrowy,
poniewa nawet mniejsze, poje-

dyncze rozwizania mog mie duy wkad w optymalizacj procesw produkcyjnych. Do tego wanie nawizywaa prezentacja targowa ENGEL. Wszystkie prezentowane maszyny byy wyposaone
w produkty inject 4.0, najlepiej nadajce si do danego zastosowania. Oprcz tego ENGEL zademonstrowa na przykadzie produkcji
logotypw inject 4.0 na wtryskarce
ENGEL e-motion 80 TL, w jaki sposb systemy wspomagania automatycznie wykrywaj i kompensuj wahania warunkw procesu,
jeszcze zanim powstanie wadliwy
detal. Odwiedzajcy targi mogli
na ywo ledzi na wywietlaczu
maszyny sposb pracy iQ weight
control oraz iQ clamp control.
Be the first oto motto, ktre
jest dla ENGEL w rwnej mierze
aspiracj, jak i obietnic skadan
klientom. W taki sposb ENGEL
udowodni swoje przywdztwo
technologiczne w Dsseldorfie, nie
tylko prezentujc program inject 4.0, lecz rwnie maszyny. ENGEL zaprezentowa innowacyjne
technologie procesowe na przykadzie licznych, ambitnych zastosowa z myl o branach docelowych Automotive, Teletronics,
Technical Moulding, Packaging
i Medical.
Magnesem przycigajcym odwiedzajcych okazaa si midzy innymi technologia DecoJect. To, stworzone wsplnie z partnerami systemowymi rozwizanie foliowe,
przeznaczone do wysokiej jakoci
widocznych elementw we wn-

trzu samochodw, ENGEL zaprezentowa po raz pierwszy w cakowicie zautomatyzowanym gniedzie produkcyjnym. Cech szczegln tej technologii jest poczenie wtrysku z in-mould-graining
w procesie rolka-do-rolki na wtryskarce ENGEL duo. Struktura powierzchni, kolor i wraenia dotykowe powstaj za spraw folii.
Przy zastosowaniu rnych materiaw bazowych DecoJect uatwia
aranowanie elementw wyposaenia wntrza.
Zastosowanie
zaprezentowane
w Dsseldorfie dodatkowo integrowao technologi MuCell w celu zmniejszenia iloci wykorzystywanych materiaw i masy elementw. Wysoki stopie integracji procesu cieszy si powodzeniem
wrd odwiedzajcych targi, podobnie jak wyjtkowo kompaktowa powierzchnia posadowienia
gniazda produkcyjnego.
Wiele uwagi przycigaa rwnie
polimeryzacja in-situ, w zakresie
ktrej ENGEL po raz pierwszy zademonstrowa zintegrowane gniazdo
produkcyjne, przygotowane do
pracy w warunkach przemysowych. Rozpoczynajc od suchych
tekstylnych materiaw wzmacniaENGEL

jcych, przez osiem dni targowych

produkowano w jednym cyklu
funkcjonalne elementy kompozytowe oparte na termoplastach.
W maszynie ENGEL v-duo polimeryzacja i proces wtryskiwania odbywaj si rwnolegle. Tkanina
jest umieszczana w pierwszym
gniedzie formy i infiltrowana
-kaprolaktamem. Po polimeryzacji, wynikiem ktrej jest poliamid 6,
prefabrykat
jest
przekadany
do drugiego gniazda, na przykad
w celu bezporedniego natryskania
eber wzmacniajcych. Taka integracja procesu gwarantuje ekonomiczno przetwarzania kompozytw,
szczeglnie
wymagan
przede wszystkim przez przemys
motoryzacyjny.
Wraenie na odwiedzajcych zrobi
rwnie nowy agregat reaktywny,
ktry potrafi roztapia i przetwarza monomer zalenie od potrzeb, redukujc w ten sposb obcienie termiczne.

tworzywa P4 1 6

targi K

Sztuka i tworzywa
sztuczne na K 16
Czy tworzenie sztuki wycznie
z tworzyw sztucznych jest moliwe? Tak, moesz to zrobi! Lady
Be jest wosk artystk pop znan ze swych wspczesnych mozaik, ktre nie s wykonane
z klasycznego kamienia, lecz
z niewielkich fragmentw zabawek, odpadw, sztucw, biuterii kostiumowej, butelek, nakrtek: wszystko wykonane
z tworzyw sztucznych, testament
dla ycia, w ktrym yjemy.
Podczas gdy jest ona znana we
Woszech i za granic ze swych
portretw celebrytw i osb historycznych, artystka tworzy rwnie
portrety zwykych osb. Czasami
jestem proszona o wykonanie ich
portretw z ich wasnych zuytych
materiaw wyjania Lady Be.

Wierz, e jest to bardzo specyficzny i oryginalny sposb na przechowywanie wspomnie. Mae

przedmioty o rnych kolorach s
wykorzystywane do wykonania
twarzy. Elementy z tworzywa s
dobierane w zalenoci od ksztatu
i koloru, zoone tworz ksztat.
Elementy stosowane do wykonania
portretu nigdy nie s malowane,
ani przed, ani po zakoczeniu dziea. Wybr zachowania pierwotnego koloru i ksztatu ma na celu zachowanie wspomnie z nimi zwizanych, jak rwnie zapewnienie,
e bd one rozpoznawalne
po umieszczeniu w kompozycji.
Ludzie reaguj duym zdziwieniem widzc moje prace mwi artystka. Gdy przygldamy si pracy
dokadniej, moemy rozpozna

wszystkie szczegy: moe to by

papierek cukierka, niespodzianka
znaleziona w jajku, wydrukowane
logo lub nawet przedmioty uywane codziennie: okulary soneczne,
kosmetyki, breloczki do kluczy itp.
Pocztkow reakcj jest dezorientacja, poniewa podczas zblienia
trudno jest zidentyfikowa obiekt,
w
szczeglnoci
spogldajc
na dziea o duych rozmiarach, lecz
po cofniciu si o kilka krokw obraz staje si bardzo wyrany. Ogldajcy ciesz si rozpoznajc twarz
osoby, ktra jest znana dla wikszoci ludzi. S to interesujce
dziea, ktre mog si podoba
wielu: ekspertom, laikom, starym
i modym. Ci ostatni szczeglnie lubi mae zabawki, ktre mog z atwoci rozpoznawa.



Przede wszystkim s to dziea sztuki, ktre odzwierciedlaj nas

wszystkich. Tworzywo sztuczne
stao si naszym materiaem codziennego wyboru, stwarzajc
problemy z jego utylizacj. Lady Be
przeprowadza recykling i wykorzystujc swj personalny styl artystyczny prbuje zmusi nas do zastanowienia si nad recyklingiem
i wkadem w ochron rodowiska.
To sprawia, e sztuka Lady Be jest
definiowana jako pop art. Krytyk
i konsultant sztuki Francesco Saverio Russo wyjania Popularne
przedmioty s poddawane recyklingowi, przedmioty, ktre wszyscy dobrze znamy, ktrych uywalimy w swojej modoci lub ktre
wci s uywane przez rodzicw,
dziadkw i oglnie osoby. (...) Prace Lady Be to pop art, poniewa
przedstawia idoli i legendy tosamoci masowej, takie jak Marylin
Monroe, Audrey Hepburn, Pablo
Picasso lub Salvador Dali. Od roku 2010 Lady Be wystawia swoje
prace na wystawach sztuki na caym wiecie. Cztery jej dziea, byy
prezentowane na targach K
w Dsseldorfie.
t

LADY BE

Pipe bends & Couplings

stainless steel pipe bends and aluminium couplings

suitable for vacuum and pressure conveyors
stainless steel pipe bends in all common pipe dimensions
from 38.0 x 1.5 mm till 204.0 x 2.0 mm; radii: 75, 250,
300, 500, 800, 1.000, 1.200 and 1.500 mm (AISI 304)
highly wear-resistant pipe bends: glass pipe bends
and HV
HVA-Niro
HVA-Nir
A-Niro
A-Nir
o stainless steel pipe bends

- immediately,
immediately, fr
from stock hs-Umformtechnik GmbH
D-97947 Grnsfeld Germany
Phone +49 (0) 93 46 / 92 99-0
Fax +49 (0) 93 46 / 92 99-200

www.hs-umformtechnik.de
www
.hs-umformtechnik.de

Spis reklamodawcw
Reklama

Strona

Strona www

ANWIL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 . . . . . . . . . . . . www.anwil.pl
BAGSIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 . . . . . . . . . . . . www.bagsik.net
DEMAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 . . . . . . . . . . . . www.demag.pl
DOPAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 . . . . . . . . . . . . www.dopak.pl
ELBI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 . . . . . . . . . . . . www.elbi.com.pl

84,-

FANUC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 . . . . . . . . . . . . www.fanuc.pl
FINKE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 . . . . . . . . . . . . www.finke-colors.de
GIMATIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 . . . . . . . . . . . . www.gimaticpolska.pl
GRAFE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 . . . . . . . . . . . . www.grafe.pl
GRUPA AZOTY . . . . . . . . . . . . . . . . 3 . . . . . . . . . . . . . www.e-plastics.eu
GRUPA AZOTY, OXOPLAST . . . . . 29 . . . . . . . . . . . . www.oxoplast.com

2017

HS-UMFORMTECHNIK . . . . . . . . . 57 . . . . . . . . . . . . www.hs-umformtechnik.de
LABOTEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 . . . . . . . . . . . . www.labotek.pl
LANXESS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 . . . . . . . . . . . . . www.lanxess.com
LUDATEC, MO.DI.TEC . . . . . . . . . . 37 . . . . . . . . . . . . www.ludatec.pl
LUDATEC, ROMI . . . . . . . . . . . . . . 11 . . . . . . . . . . . . www.ludatec.pl
LUDATEC, YUDO . . . . . . . . . . . . . . 7 . . . . . . . . . . . . . www.ludatec.pl
MASTER COLORS . . . . . . . . . . . . . 33 . . . . . . . . . . . . www.mastercolors.com.pl
MASTER COLORS, MORETTO . . . 25 . . . . . . . . . . . . www.mastercolors.com.pl
MYCEPPI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 . . . . . . . . . . . . . www.myceppi.com
NEXEO SOLUTIONS . . . . . . . . . . . 19 . . . . . . . . . . . . www.nexeosolutions.com
PLAST 2018 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 . . . . . . . . . . . . www.plast2018.org
PLASTECH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 . . . . . . . . . . . . www.plastech.pl
PLASTLINE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1,12,13 . . . . . . . . www.plastline.com.pl
PLASTPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 . . . . . . . . . . . . . www.plastpol.com
TWORZYWA.PL . . . . . . . . . . . . . . . 4 . . . . . . . . . . . . . www.tworzywa.pl
WARTACZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 . . . . . . . . . . . . www.wartacz.com.pl
WITTMANN BATTENFELD. . . . . . . 17 . . . . . . . . . . . . www.wittmann-group.pl
WOOJIN PLAIMM . . . . . . . . . . . . . . 21 . . . . . . . . . . . . www.wjpim.com

Reklamy na terenie Polski (i krajw innych ni wymienione poniej)

przyjmuje wycznie redakcja
tel. +48 504 278 832
Na terenie:
Niemiec, Austrii i Szwajcarii Lerner Media Consulting GmbH
tel. +49 6226 971515
Woch i pozostaych krajw UE Promaplast srl.
Veronica Zucchi v.zucchi@promaplast.org, tel. +39 02 82283736
Azji Worldwide Services Co. Ltd. (Tajwan)
tel. +886 4 23251784
Nasza oferta dostpna jest w Internecie: www.kwartalnik.tworzywa.pl

Wszystkim naszym drogim Klientom, Przyjacioom

oraz Wsppracownikom serdecznie dzikujemy
zadotychczasow wspprac oraz skadamy
moc gorcych ycze zdrowia i szczcia.
Niech nadchodzcy 2017 bdzie dla Pastwa
rokiem spenienia wszystkich marze.
Dopak Sp. z o.o.

DOPAK Sp. z o.o. 54-614 Wrocaw ul. Sokalska 2 tel. +48 71 35 84 000 www.dopak.pl