Analiza opacalnoci zmiany

sposobu zasilania w ciepo

z wzw grupowych na indywidualne
Dr in. ANNA YCZYSKA
Mgr in. GRZEGORZ DY
Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Automatyzacji
Politechniki Lubelskiej

Przedstawiono analiz opacalnoci modernizacji polegajcej na zmianie sposobu zasilania z grupowego dwufunkcyjnego wza cieplnego na
wzy indywidualne.
Przedsiwziciem objto trzy budynki wielorodzinne zlokalizowane w III strefie klimatycznej. Wykonanie indywidualnych wzw cieplnych
zaplanowano w pomieszczeniach technicznych kondygnacji podziemnej. Przeanalizowano dwa warianty przedsiwzicia: pierwszy obejmujcy zmian sposobu zasilania bez uwzgldnienia termomodernizacji struktury budowlanej oraz drugi dotyczcy zmiany sposobu zasilania
po wykonaniu kompleksowej termomodernizacji struktury budowlanej.
Analiz wykonano na podstawie rzeczywistych cen i stawek za ciepo przedsibiorstwa energetycznego dostarczajcego je do wymienionych
budynkw oraz szacunkowe ceny na lokalnym rynku, zwizane z wykonaniem indywidualnych wzw wraz z dokumentacj.
CORAZ czciej na wielu spotkaniach z przedstawicielami
spdzielni mieszkaniowych, ktrzy s odbiorcami ciepa, ale
take z dostawcami ciepa reprezentowanymi przez przedsibiorstwa energetyczne, omawia si zagadnienia zwizane z likwidacj grupowych wzw cieplnych i zastpowanie ich
wzami indywidualnymi. Przyczyn analizowania tego typu
zagadnie jest kilka:
- wzy grupowe zazwyczaj z lat 80. ze wzgldu na dugi
okres eksploatacji wymagaj obecnie modernizacji o szerokim
zakresie,
bardzo czsto niskoparametrowe sieci cieplne czce
budynki zasilane z wza grupowego s w zym stanie technicznym, co jest przyczyn duych strat ciepa na przesyle i narzuca
konieczno wymiany sieci,
- przy indywidualnych wzach cieplnych atwiej rozliczy
uytkownikw z kosztw zwizanych z zuyciem ciepa na cele
c.o. i c.w. Jest regu, e wraz ze zmian sposobu zasilania
z wzw grupowych na indywidualne nastpuje zmiana kateTABELA 1. Dane charakterystyczne rozpatrywanych budynkw

gorii odbiorcy, a tym samym obowizujcej wwczas taryfy za

dostaw ciepa.
Opisan zmian sposobu zasilania w zalenoci od wielkoci
zasobw finansowych inwestora, mona przeprowadzi dla
istniejcego stanu budynku lub przy jednoczesnym wykonaniu
prac termomodernizacyjnych struktury budowlanej obiektu, co
w postaci opisu dwch wariantw WI i WII przedstawiono
w niniejszym artykule.

Opis stanu istniejcego

Obiekty objte analiz s budynkami wielorodzinnymi z poowy lat siedemdziesitych i charakteryzuj si danymi przedstawionymi w tab. 1.
Rozpatrywane budynki zasilane s obecnie z grupowego
dwufunkcyjnego wza cieplnego, ktry w 2002 r. zosta
zmodernizowany. Wymiennikownia wyposaona zostaa w wymienniki typu JAD zasilane z wysokoparametrowej miejskiej
sieci cieplnej, w wle zamontowano urzdzenia automatycznej
regulacji pogodowej oraz niezbdne urzdzenia do regulacji
obiegw centralnego ogrzewania. Ciepomierz znajduje si po
stronie wysokich parametrw, brak moliwoci pomiaru zuycia ciepa w poszczeglnych budynkach.
Instalacje c.o. w budynkach wykonane s w sposb tradycyjny, skadaj si z pionw prowadzonych natynkowo i grzejnikw eliwnych czonowych. W latach 1999-^2000 instalacje
po wczeniejszym pukaniu chemicznym zostay wyposaone
w zawory termostatyczne, zamontowane przy kadym grzejniku, obecnie nie wymagaj modernizacji.
Stan techniczny podstawowych elementw konstrukcyjnych jest dobry. Natomiast elewacje budynku wymagaj odnowienia. Przegrody zewntrzne naley dociepli, ze wzgldu
na zbyt duy wspczynnik przenikania ciepa cian zewntrznych.
CIEPOWNICTWO, OGRZEWNICTWO, WENTYLACJA nr 2/2004

TABELA 2. Zapotrzebowanie na ciepo budynkw przed

termomodernizacj

Zapotrzebowanie na moc ciepln i ciepo

budynkw
Przed przystpieniem do analizy obejmujcej zmian sposobu zasilania, wykonane zostay przez autorw tego artykuu,
audyty energetyczne kadego z budynkw, w ktrych okrelono
potrzeby cieplne w stanie istniejcym oraz po kompleksowej
termomodernizacji, obejmujcej docieplenie cian zewntrznych, stropodachu, stropu nad piwnic, wymian okien oraz
drzwi zewntrznych na klatkach schodowych. Wyniki oblicze
przedstawiono w tabelach 2 i 3.

W tabeli 4 porwnano taryfy na ciepo obowizujce w konkretnym przedsibiorstwie energetycznym przy zasilaniu z grupowego wza cieplnego oraz po zmianie sposobu zasilania
w ciepo (wzy indywidualne). W dniu sporzdzania audytu
(maj 2003) ceny i stawki (z podatkiem VAT) ksztatoway si na
poziomie przedstawionym w tabeli 4.
Taryfy rni si jedynie opat zmienn za usug przesyow o 4,75 z/GJ, co stanowi 40,6% poprzedniej stawki.
W analizie przyjto, e sprawno zmodernizowanego wza
grupowego jest zbliona do sprawnoci projektowanych wzw indywidualnych. Analiza nie uwzgldnia modernizacji
sieci, gdy jej wacicielem jest dostawca ciepa. Tak wic, dla
Inwestora obnienie kosztw zwizanych z zuyciem ciepa,
moe wynika ze zmiany taryfy na ciepo oraz z oszczdnoci
energii spowodowanej poprawieniem izolacyjnoci cieplnej
przegrd budowlanych.

335,0
345,5
345,5
1026,0

428,6
453,5
447,2
1329,3

2691,8
2760,1
2760,1
8212,0

Qc.o. +cW

GJ/a

825,7 3517,5
999,6 3759,7
932,0 3692,1
2757,3 10969,3

CK
kW

(fc-&+c.w,

kW

%r

&*
GJ/a

6*
GJ/a

825,7
999,6
932,0
27573

197,5
206,1
206,1

93,6
108,0
101,7

7QT 1

1576 6
1650 7

307,8

609,7

3033

913,0

1650,7
4878,0

2402,3
2650,3
2582,7
7635,3

Taryfa ciepa dla

Taryfa ciepa dla
wza indywidualwjza grupowego
nego
4519,70

4519,70

11,70

6,95

3064,47
22,79

3064,47
22,79

26,63

26,63

7584,17

7584,17

34,49

29,74

nakady dla wariantu WII - Nn = 3 30000 + 3 - 3000 =

= 99000 z (wzy 200 kW - c.o. + 110 kW - c.w.); nakady na
wariant WII nie obejmuj kosztw zwizanych z termomodernizacj struktury budowlanej,
stopa dyskontowa i = 8,0%,
okres badania efektywnoci t = 15 lat,

gdzie:

Dla obydwu wariantw obliczono prosty

czas zwrotu (SPBT), warto netto (NPV) oraz
wewntrzn stop zwrotu (IRR), przy nastpujcych zaoeniach:

303,3

kW

nakady dla wariantu WI-N, = 3 37000 + 3-3000 =

= 120000 z (wzy 340 kW - c.o. + 110 kW - c.w.),

C O.

Wskaniki ekonomiczne

93,6
108,0
101,7

e*-.
GJ/a

&.
GJ/a

?c.+c..

Opata staa za usug przesyow, Ci,

z/MW-m-c
Opata zmienna za usug przesyow, Cz ,
z/GJ
Opata za moc zamwion, C3,z/MW-m-e
Cena ciepa, C4 ,z/GJ
Opata abonamentowa, Cs ,z/m-c za przycze
Opata zalena od mocy zamwionej, O ,
z/MW-m-c
Opata zalena od iloci zuytego ciepa, O7
zfGJ

GC.W.-O,

Om = 7584,17 z/MW m-c,

Oz = 34,49 z/GJ i Oz = 29,74 z/GJ,
Ab = 26,63 z/m-c przycze,
Ic.o.- <c.,.- Qc.0, Gc.w. - odpowiednio
moce i zapotrzebowanie
na ciepo dla
potrzeb c.o.
i c.w.

Ceny i stawki

Tf
C.O,+C.W.

C.l

TABELA 4. Ceny i stawki opat za ciepo

12-A *

= 12-

kW

Budynek I
Budynek II
Budynek III
Razem

Jak wspomniano, przyjto do analizy dwa warianty:

WI - indywidualne wzy cieplne w kadym budynku, brak
termomodernizacji struktury budowlanej,
WII jak wczeniej, lecz po wykonaniu termomodernizacji
struktury budowlanej kadego z budynkw.
Obliczono koszty za ciepo przy obowizujcej i nowej
taryfie. W tabeli 5 podano koszty za ciepo, wykorzystujc
nastpujce zalenoci:

Budynek I
Budynek II
Budynek III
Razem

kW

Budynki

Koszty ciepa na cele c.o. i c.w.

10

?<m

TABELA 3. Zapotrzebowanie na ciepo budynkw po

termomodernizacji

Opis taryfy na ciepo

Kc.0. = 12-

Budynki

N
prosty czas zwrotu SPBT = ,

TABELA 5. Koszty zuycia ciepa na cele centralnego ogrzewania i ciepej

wody (cznie dla trzech budynkw)
Budynek Q

Budynek I
L.p.

J*co.

z/a

123650
WI 110860
wir 72670
wn 65180

fet.

J*
z/a

37000
33080
37000
33080

Kc-0.+e.w

Aee.

z/a

zl/a

160650
143620
109670
98260

126960
113850
76010
68170

ACW.

z/a

44300
39560
44300
39560

Budynek Ol

"c.e.+c.w

z/a

171260
153410
120310
107730

"Ca

Sc.*.

126960
113850
76010
68170

41400
36970
41400
36970

z/a

Ist. - koszty w stanie istniejcym,

WI - koszty przed termomodernizacj budynku przy nowej taryfie,
WIF - koszty po termomodernizacji budynku przy starej taryfie,
WII - koszty po termomodernizacji budynku przy nowej taryfie.

CIEPOWNICTWO, OGRZEWNICTWO, WENTYLACJA nr 2/2004

z/a

Cft -**.

z/a

Etazem Oszcz.
koszty &K
z/a

z/a

168360 500270 150820 447850 52420

117410 347390 105140 311130 36260

TABELA 6. Wskaniki ekonomiczne

Charakterystyczne wskaniki
Nakady, z
Oszczdnoci, z
SPBT, ata
NPV,z
IRR,%

Wariant WI
120000
52420
2,3
328689,0
43,5

zdyskontowana warto netto NPV =

Wariant WII
99000
36260
2,7
211367,5
36,3

AK-N

,ti d + O'

wewntrzna stopa zwrotu IRR = j

- NPV2

Wnioski
Na podstawie analizy uwzgldniajcej potrzeby cieplne c.o.
i c.w. budynkw, przy wykorzystaniu oblicze zamieszczonych
w audytach budynkw objtych analiz mona postawi nastpujce wnioski:
sposb zmiany zasilania trzech budynkw polegajcy na
odczeniu obiektw od dwufunkcyjnego grupowego wza
cieplnego i wykonaniu wzw indywidualnych w kadym
budynku jest uzasadniony, gdy prosty czas zwrotu SPBT
zarwno dla WI, jak i WII, jest relatywnie krtki i wynosi 2,3
lata dla WI i 2,7 dla WII,

wartoci NPV i IRR s wysokie i wynosz odpowiednio:

328689,0 z i 43,5% oraz 211367,5 z i 36,3%, wynika z tego, e
opisany sposb modernizacji sposobu zasilania jest opacalny
ekonomicznie na kadym etapie termomodernizacji struktury
budowlanej obiektu,
przyczyn obnienia kosztw ogrzewania i przygotowania
ciepej wody jest zmiana taryfowej grupy odbiorcy, a tym
samym opaty zmiennej za przesy z 11,70 z/GJ na 6,95 z/GJ,
co ostatecznie obnia o 13,8% cen za l GJ z 34,49 z na 29,74 z
(z podatkiem VAT),
rozwizanie powysze daje moliwo indywidualnego
rozliczania za ciepo kadego z budynkw,
naley przypuszcza, e po wyej opisanej modernizacji,
system ogrzewania i przygotowania ciepej wody bdzie charakteryzowa si mniejsz bezwadnoci ciepln, co przyczyni
si do racjonalnego gospodarowania energi,
konieczno zmiany sieci niskoparametrowej na sie
wysokoparametrow wymusi na dostawcy ciepa wykonanie
sieci cieplnej w nowej technologii, co znacznie obniy straty
ciepa na przesyle.
LITERATURA
[1] Rozporzdzenie ministra infrastruktury z 15 stycznia 2002 r.
w sprawie szczegowego zakresu i formy audytu energetycznego
(Dz.U. nr 12/02 r., pz. 114)
[2] Taryfy na ciepo obowizujce odbiorcw ciepa

Porozumienie o wsppracy midzy FSNT-NOT a Zwizkiem Inynierw Litwy

3 grudnia 2003 roku zosta podpisany
w Warszawie list intencyjny dotyczcy
porozumienia o wsppracy midzy FSNTNOT a Zwizkiem Inynierw Litwy.
Przedmiotem Porozumienia bdzie staa wsppraca Stron w zakresie:
realizacji zada statutowych oraz wymiany dowiadcze midzy obu organizacjami i ich czonkami w dziaalnoci na
rzecz rozwoju nauki i techniki oraz doskonalenia i wykorzystywania kadr technicznych w gospodarce w ramach programw
integracyjnych z Uni Europejsk,
realizacji programw edukacyjnych,
upowszechniajcych wiedz i umiejtnoci, zwizane z kierowaniem przedsibiorstwem.
Celem wsppracy jest nawizanie bezporednich kontaktw midzy obu organizacjami oraz ich przygotowanie do dziaania w Unii Europejskiej.
10

Zakresy zada i obowizkw Stron,

wynikajcych z Porozumienia mog by
okrelone przez Strony w formie zacznikw do Porozumienia.
Strony Porozumienia dy bd do
rozszerzenia form i zakresu wsppracy,
stosownie do aktualnych potrzeb w tym
zakresie.
Strony powoaj wtedy Rad Programow, zoon z przedstawicieli organizacji wsppracujcych w realizacji programu, ktrej celem bdzie wspdziaanie w sprawach organizacyjnych i programowych, okrelonych w ustalonym
przez Rad regulaminie.
Strony podejm wsplne dziaania, popularyzujce dziaalno, osignicia
oraz potencjalne moliwoci rnych
form wsppracy.
Porozumienie zostanie zawarte na czas
nieokrelony z moliwoci jego rozwizania z zachowaniem miesicznego okre-

su wypowiedzenia na koniec miesica

kalendarzowego.
W przypadku sporw, powstaych w toku realizacji Porozumienia, Kierownictwa Stron bd zobowizane do podjcia
stara, zmierzajcych do ich ugodowego
rozstrzygnicia, a w razie braku porozumienia, Strony wyra zgod na rozstrzyganie sporu przez Sd Polubowny - Arbitrw, ktrego skad wyznacz Strony.
Porozumienie wchodzi w ycie z dniem
podpisania.
Porozumienie zostanie sporzdzone
w czterech oryginalnych, jednobrzmicych egzemplarzach w jzyku polskim
i litewskim, po dwa dla kadej ze Stron.
Warto nadmieni, e Polskie Zrzeszenie Inynierw i Technikw Sanitarnych
nawizao wspprac ze Stowarzyszeniem Inynierw i Technikw Polskich na
Litwie ju w 1998 roku, podpisujc stosown umow o wsppracy.
g

CIEPOWNICTWO, OGRZEWNICTWO, WENTYLACJA nr 2/2004