Professional Documents
Culture Documents
TCVN 9888-4:2013
IEC 62305-4:2005
UW
in p chu xung do nh ch to n nh cho thit b hoc cho mt phn ca thit b, th
hin kh nng chu qu in p ca cch in.
CH THCH: Trong tiu chun ny ch xt n in p chu ng gia dy dn mang in
v t.
3.9. Mc bo v chng st (lightning protection level)
LPL
Ch s lin quan n mt tp hp cc gi tr tham s dng in st ng vi xc sut
cc gi tr ti a v ti thiu kt hp theo thit k s khng b vt qu khi st xut hin
t nhin.
CH THCH: Mc bo v chng st c s dng thit k cc bin php bo v theo
tp hp tng ng ca cc tham s dng in st.
3.10. Vng bo v chng st (lightning protection zone)
LPZ
Vng m mi trng st in t c xc nh.
CH THCH: Ranh gii ca LPZ khng nht thit phi l bin vt l (v d tng, sn v
trn nh).
3.11. Bin php bo v chng LEMP (LEMP protection measures)
SPM
Cc bin php thc hin bo v cc h thng bn trong chng li cc nh hng ca
LEMP.
CH THCH: Bin php bo v chng LEMP l mt phn ca bo v chng st ton phn.
3.12. Mn chn khng gian dng li (grid-like spatial shield)
Mn chn t c cc l.
CH THCH: i vi mt ta nh hoc mt cn phng, tt nht l mn chn nn lm tcc
thnh phn kt cu bng kim loi t nhin c ghp ni vi nhau (v d ct thp trong
b tng, khung kim loi v cc ct bng kim loi).
3.13. H thng u tip t (earth-termination system)
B phn ca LPS bn ngoi c thit k dn v phn tn dng st vo t.
3.14. Mng lin kt (bonding network)
Mng lin kt tt c cc phn dn in ca kt cu v ca cc h thng bn trong (ngoi
tr cc dy dn mang in) vi h thng u tip t.
3.15. H thng ni t (earthing system)
H thng hon chnh kt hp h thng u tip t v mng lin kt.
3.16. Thit b bo v chng t bin (surge protective device)
SPD
Thit b c dng hn ch qu in p qu v thot dng t bin; cha ti thiu
mt phn t phi tuyn.
3.17. SPD c th nghim vi Iimp (SPD tested with Iimp)
SPD chu c dng in st cc b vi dng sng in hnh 10/350 ms v i hi dng
in th nghim xung tng ng Iimp.
CH THCH: i vi cc ng dy ti in, dng in th nghim thch hp Iimp c xc
nh trong quy trnh th nghim cp I ca IEC 61643-1:2005.
3.18. SPD c th nghim vi In (SPD tested with In)
SPD chu c dng in t bin cm ng vi dng sng in hnh 8/20 ms v i hi
dng in th nghim xung tng ng In.
CH THCH: i vi cc ng dy ti in, dng in th nghim thch hp In c xc
nh trong quy trnh th nghim cp II ca IEC 61643-1:2005.
Lin kt cc dch v i vo kt cu mt cch trc tip hoc thng qua SPD thch hp
CH THCH: y l mt v d v phn chia mt kt cu thnh cc LPZ bn trong. Tt
ccc dch v bng kim loi i vo kt cu u c lin kt bin ca LPZ 1 thng qua
cc thanh lin kt. Thm vo , cc dch v dn i vo LPZ 2 (v d phng my tnh)
c lin kt bin ca LPZ 2 thng qua cc thanh lin kt.
Hnh 1 - Nguyn tc chung ca vic phn chia thnh cc LPZ khc nhau
Hnh 2a - SPM s dng mn chn khng gian v h thng SPD phi hp - Thit
b c bo v tt chng cc t bin dn (U2 << U0 v I2 << I0) v chng trng
t bc x (H2 << H0)
Vng m trng
LPZ 0A
Vng m e da
LPZ 0B
Vng c bo v
Vng m dng
LPZ 2...n
Vng m dng
CH DN
Hnh 3 - Cc v d v kt ni LPZ
Vic m rng mt LPZ vo mt LPZ khc c th l cn thit trong cc trng hp c bit
hoc c th c s dng gim s lng cc SPD cn thit (xem Hnh 4).
Vic nh gi c th v mi trng in t trong 1 LPZ c m t trong Ph lc A.
5. Ni t v lin kt
5.1. Quy nh chung
Ni t v lin kt thch hp da trn mt h thng ni t hon chnh (xem Hnh 5) kt
hp
- h thng u tip t (phn tn dng st vo t), v
- mng lin kt (gim thiu chnh lch in th v gim trng t).
CH DN
1 ta nh vi mng li ca b tng ct thp
2 thp bn trong nh my
3 thit b ng c lp
4 mng cp
Hnh 6 - H thng u tip t dng li ca nh my
gim chnh lch in th gia hai h thng bn trong, c th cn thit trong mt s
trng hp c bit cch ly cc h thng ni t, c th p dng cc phng php
di y:
- mt s dy lin kt song song chy trong cng mt tuyn vi cc cp in, hoc cp
c chy trong cc ng ng b tng ct thp (hoc cc ng ng kim loi c lin
kt lin tc), m c tch hp vo c hai h thng u tip t;
- cp c bo v bng mn chn c tit din , v c ni vi cc h thng ni t
ring bit c hai u.
5.3. Mng lin kt
Mng lin kt tr khng thp l cn thit trnh chnh lch in th nguy him gia tt
c cc thit b bn trong LPZ bn trong. Hn na, mng lin kt ny cng lm gim
trng t (xem Ph lc A).
iu ny c th c thc hin bng mt mng lin kt dng li tch hp vi cc phn
dn in ca kt cu hoc cc phn ca h thng bn trong, v bng cc phn kim loi
hoc dch v dn lin kt ti bin ca mi LPZ mt cch trc tip hoc thng qua SPD
thch hp.
Mng lin kt c th c b tr dng kt cu li ba chiu vi rng thng thng
ca mi mt li l 5 m (xem Hnh 5). Kiu ny i hi nhiu mi ni lin kt gia cc
thnh phn kim loi bn trong hoc trn kt cu (v d nh ct thp trong b tng, thanh
ray ca thang my, cn trc, mi kim loi, mt tin bng kim loi, khung kim loi ca ca
v ca s, khung kim loi ca nn nh, cc ng ng cung cp dch v v mng cp).
Cc thanh lin kt (v d nh cc thanh lin kt vng, mt vi thanh lin kt cc tng
khc nhau ca kt cu) v cc mn chn t ca LPZ phi c tch hp theo cch tng
t.
V d v cc mng lin kt c cho trong Hnh 7 v Hnh 8.
CH DN
1 Dy thu st
2 Tm kim loi ca tng chn trn mi
3 Thanh ct thp
4 Li dn t chng ln ct thp
5 Mi ni ca li dn in
6 Mi ni dng cho thanh lin kt bn trong
7 u ni bng cch hn hoc kp
8 u ni bt k
9 Ct thp trong b tng (c li dn in t chng ln)
10 in cc t vng (nu c)
11 in cc t mng
a khong cch thng thng l 5 m cho li dn in t chng ln
b khong cch thng thng l 1 m ni li ny vi ct thp
Hnh 7 - S dng cc thanh ct thp ca kt cu lin kt ng th
CH DN
1 Thit b cp in
2 Rm thp
3 Tm ph kim loi ca mt tin
4 Mi ni lin kt
5 Thit b in hoc in t
6 Thanh lin kt
7 Ct thp trong b tng (c li dn t chng ln)
8 in cc t mng
9 Li vo chung cho cc dch v khc nhau
Hnh 8 - Lin kt ng th trong mt kt cu c ct thp
Cc phn dn in (v d nh t bng in, v my, gi ) v dy dn ni t bo v
(PE) ca cc h thng bn trong phi c ni vi mng lin kt theo cc cu hnh di
y (xem Hnh 9):
Tch h
CH DN
Mng lin kt
Dy lin kt
Thit b
im lin kt vi mng lin kt
EPR
im t chun
SS
MM
CH DN
Mng lin kt
Dy lin kt
Thit b
im lin kt vi mng lin kt
EPR
im t chun
SS
MM
MS
a
b
c
d
6. Mn chn t v nh tuyn dy
6.1. Quy nh chung
Mn chn t c th gim trng in t cng nh bin ca cc t bin cm ng bn
trong. Vic nh tuyn thch hp ca cc ng dy bn trong cng c th gim thiu
bin ca cc t bin cm ng bn trong. C hai bin php ny u c hiu qu trong
vic gim cc h hng vnh vin cho cc h thng bn trong.
6.2. Mn chn khng gian
Cc mn chn khng gian xc nh vng c bo v, m vng ny c th bao ph ton
b kt cu, mt phn kt cu, mt phng duy nht hoc ch l v thit b. Cc mn chn
Lp k hoch SPM
Thit k SPM
Ph duyt SPM
Kim tra li
a
(tham kho)
C s ca vic nh gi mi trng in t trong LPZ
A.1. Quy nh chung
Ph lc A cung cp thng tin nh gi mi trng in t bn trong LPZ, vic nh gi
ny c th c s dng cho vic bo v chng LEMP. nh gi ny cng thch hp cho
vic bo v chng nhiu in t.
A.2. nh hng ca thit hi do st ln h thng in v in t do st
A.2.1. Ngun gy thit hi
Ngun chnh gy thit hi l dng in st v trng t ca n, trng t ny c cng
dng sng vi dng in st.
CH THCH: Khi cn nhc bo v, nh hng ca trng in ca st thng t c quan
tm.
A.2.2. i tng thit hi
Cc h thng bn trong, c lp t trong hoc trn kt cu ch c mc chu t bin v
trng t gii hn, c th b hng hoc hot ng sai khi b nh hng ca st v trng
t i theo n.
Cc h thng lp bn ngoi kt cu c th b nguy him do trng t khng suy gim v,
nu t v tr khng c bo v, do cc t bin c ln nh hn hoc bng dng
in st ton phn ca st nh trc tip.
Cc h thng lp t bn trong kt cu c th b nguy him do trng t suy gim cn li,
do cc t bin dn hoc cm ng bn trong v do cc t bin bn ngoi dn theo cc
ng dy i vo kt cu.
Thng tin lin quan n mc chu ng ca thit b c nu trong cc tiu chun di
y:
mc in p xung danh nh ca h thng lp t in c xc nh trong Bng F.1 ca
IEC 60664-1:2007. Mc chu ng c xc nh bi in p chu xung danh nh 1,5 kV 2,5 kV - 4 kV v 6 kV i vi cc h thng in c in p 230/400 V v 277/480 V;
mc chu ng ca cc thit b vin thng c nu trong ITU-T K.20 [3], K.21[4] v K.45[5].
Mc chu ng ca thit b thng c xc nh trong t quy nh k thut i km vi
thit b hoc c th c th nghim
theo t bin dn s dng IEC 61000-4-5 vi cc mc in p th nghim: 0,5 kV - 1 kV
- 2 kV v 4 kV dng sng 1,2/50 ms v vi cc mc th nghim i vi dng in l:
0,25 kA - 0,5 kA - 1 kA v 2 kA dng sng 8/20 ms,
CH THCH: mt s thit b c th c th p ng cc tiu chun nu trn, chng c
th phi kt hp vi cc SPD bn trong. c tnh ca cc SPD bn trong ny c th nh
hng n cc yu cu phi hp.
theo trng t s dng IEC 61000-4-9 vi cc mc th nghim 100 A/m - 300 A/m - 1
000 A/m dng sng 8/20 ms v IEC 61000-4-10 vi cc mc th nghim 10 A/m - 30
A/m -100 A/m 1 MHz.
Thit b khng ph hp vi cc th nghim pht x v min nhim bc x tn s radio
(RF), c xc nh trong cc tiu chun sn phm EMC lin quan, c th b nguy him do
trng t bc x trc tip ln chng. Mt khc, c th b qua thit hi ca thit b ph
hp vi tiu chun ny.
A.2.3. C ch lin kt gia i tng thit hi v ngun gy thit hi
Mc chu ng ca thit b cn tng thch vi ngun gy thit hi. t c iu ny,
c ch lin kt cn c iu khin thch hp bng vic to ra cc vng bo v chng st
(LPZ).
A.3. Mn chn khng gian, nh tuyn ng dy v che chn ng dy
A.3.1. Quy nh chung
1
TCVN 9888-1 (IEC 62305-1)
Nh xc nh i vi cp qu in p t I n IV vi in p danh ngha 2
IEC 60664-1
Uw
Cp qu in p I n IV
6 kV - 4 kV - 2,5 kV
CH DN
c hn hoc kp mi thanh v cc giao im
CH THCH: Trong thc t, i vi cc kt cu c m rng th khng th hn hay kp
mi im. Tuy nhin, phn ln cc im c u ni mt cch t nhin bi cc tip xc
trc tip hoc bi cc dy dn b sung. Do vy, trong thc t c th mi mt li c mt
u ni.
Hnh A.3 - Mn chn khng gian rng c to bi ct v cc khung kim loi
Cc h thng bn trong c t trong mt khng gian an ton c lu n khong
cch an ton n mn chn ca LPZ (xem Hnh A.4). l v cc trng t tng i cao
gn mn chn, do cc dng st thnh phn chy trong mn chn (c bit i vi LPZ 1).
CH DN
1. Thit b
2. Dy tn hiu
3. Dy in
4. Vng cm ng
Hnh A.5a - H thng khng c bo v
CH DN
1. Thit b
2. Dy tn hiu
3. Dy in
5. Mn chn khng gian
Hnh A.5b - Gim trng t trong LPZ bn trong bng mn chn khng gian
CH DN
1. Thit b
2. Dy tn hiu
3. Dy in
6. Mn chn ng dy
Hnh A.5c - Gim nh hng ca trng ln cc ng dy bng mn chn
ng dy
CH DN
1. Thit b
2. Dy tn hiu
3. Dy in
7. Vng cm ng b gim
Hnh A.5d - Gim din tch vng cm ng bng cch nh tuyn ng dy thch
hp
Hnh A.5 - Gim nh hng cm ng bng cc bin php nh tuyn v che chn
ng dy
Cc cp dn ni vi h thng bn trong cn c nh tuyn gn cc thnh phn kim loi
ca mng lin kt nht c th. Vic cho cc dy cp chy bn trong v kim loi ca mng
CH DN
u ni ng th
o thit b bo v chng t bin (SPD)
Hnh A.6 - V d v SPM ca mt ta nh vn phng
A.4. Trng t bn trong LPZ
A.4.1. Xp x trng t bn trong LPZ
Nu khng thc hin c mt nghin cu l thuyt (A.4.2) hay thc nghim (A.4.3) v
hiu qu che chn th suy gim c th c tnh ton nh sau.
A.4.1.1. Mn chn khng gian dng li ca LPZ 1 trong trng hp st nh
trc tip
Mn chn ca ta nh (mn chn xung quanh LPZ 1) c th l mt phn ca LPS bn
ngoi; cc dng in do st nh trc tip s chy dc theo n. Trng hp ny c m
t bng Hnh A.7a trong gi thit rng st nh vo kt cu ti mt im bt k trn
mi.
(A.1)
trong
dr (m) l khong cch ngn nht gia im ang xt vi mi ca LPZ 1 c che chn;
dw (m) l khong cch ngn nht gia im ang xt vi tng ca LPZ 1 c che chn;
l0 (A) l dng in st trong LPZ 0A;
kh (1/
gy bi c st m u tin (A.3)
trong
IF/MAX (A) l gi tr cc i ca c st dng u tin ng vi cp bo v ny;
IFN/MAX (A) l gi tr cc i ca c st m u tin ng vi cp bo v ny;
IS/MAX (A) l gi tr cc i ca cc c st tip theo ng vi cp bo v ny.
CH THCH 1: Trng t gim i hai ln nu lp t mng lin kt dng mt li ph hp
vi 5.2.
Cc gi tr ny ca trng t ch ng vi mt th tch an ton Vs bn trong mn chn
dng li vi khong cch an ton ds/1 t mn chn (xem Hnh A.4):
ds/1 = wm x SF/10 (m) vi SF 10
(A.5)
(A.6)
trong :
SF (dB) l h s che chn tnh c t cc cng thc ca Bng A.3;
wm (m) l rng mt li ca mn chn dng li
CH THCH 2: Kt qu thc nghim ca trng t bn trong LPZ 1 vi mn chn dng li
ch ra rng tng trng t gn mn chn l nh hn so vi kt qu tnh c t cc
cng thc trn.
V D
Xt mt v d, xem xt ba mn chn dng li bng ng vi cc kch thc cho trong
Bng A.2 v c rng mt li trung bnh l wm = 2 m (xem Hnh A.10). iu ny to ra
khong cch an ton l ds/1 = 2,0 m, xc nh th tch an ton VS. Cc gi tr hp l
caH1/MAX bn trong VS c tnh vi l0/MAX = 100 kA v c th hin trong Bng A.2.
Khong cch ti mi bng na chiu cao: dr = H / 2. Khong cch ti tng bng na
chiu di: dw = L / 2 ( gia) hay bng: dw = ds/1 (trng hp xu nht gn tng).
Bng A.2 - Cc v d vi l0MAX = 100 kA v wm = 2 m
Loi mn chn
(xem Hnh A.10)
1
2
3
A.4.1.2. Mn chn khng gian dng li ca LPZ 1 trong trng hp st nh
gn
Trng hp st nh gn c th hin trn Hnh A.8. Trng t ti xung quanh th tch
c che chn LPZ 1 c th c xp x di dng mt sng phng
Vt liu
ng hoc nhm
Thp
(A.7)
(A.8)
(A.9)
(A.10)
trong
lF/MAX (A) l gi tr ln nht ca dng in st ca c st dng u tin ng vi cp bo v
chn;
lFN/MAX (A) l gi tr ln nht ca dng in st ca c st m u tin ng vi cp bo v
chn;
lS/MAX (A) l gi tr ln nht ca dng in st ca cc c st tip theo ng vi cp bo v
chn;
S suy gim ca H0 xung cn H1 trong LPZ 1 c th c suy ra t cc gi tr ca SFtrong
Bng A.3:
H1/MAX = H0/MAX/10SF/20 (A/m)
(A.11)
trong
SF (dB)
H0/MAX (A/m)
(A.13)
(A.14)
(A.15)
(A.16)
trong
SF (dB) l h s che chn tnh ton t cc cng thc trong Bng A.3
wm (m) l rng mt li ca mn chn dng li.
bit thm thng tin v vic tnh ton cng trng t bn trong cc mn chn
dng li trong trng hp st nh gn, xem A.4.3.
V D
Cng trng t H1/MAX bn trong LPZ 1 trong trng hp st nh gn ph thuc vo:
dng in st l0/MAX, h s che chn SF ca mn chn ca LPZ 1 v khong cchsa gia
knh st v tm ca LPZ 1 (xem Hnh A.8).
Dng in st l0/MAX ph thuc vo LPL chn (xem TCVN 9888-1 (IEC 62305-1)). H s
che chn SF (xem Bng A.3) ch yu l mt hm ca rng mt li ca mn chn
dng li. Khong cch sa l:
- khong cch cho trc gia tm ca LPZ 1 v mt vt th gn (v d mt ci ct)
trong trng hp st nh vo vt th , hoc
- khong cch ti thiu gia tm ca LPZ 1 v knh st trong trng hp st nh xung
t gn LPZ 1.
Vy nn iu kin xu nht l dng in ln nht l0/MAX kt hp vi khong cch sa gn
nht c th. Nh th hin trn Hnh A.9 th khong cch sa ti thiu ny l mt hm ca
chiu cao H v chiu di L (hay chiu rng W) ca kt cu (LPZ 1), v ca bn knh qu
(A.17)
sa = r + L/2 vi H r
(A.18)
(A.19)
trong
SF (dB) l h s che chn t Bng A.3
Hn (A/m) l cng trng t bn trong LPZ n (A/m)
Nu Hn = H1 th cng trng t ny c th c tnh nh sau:
- Trong trng hp st nh trc tip vo mn chn dng li ca LPZ 1 th xem A.4.1.1
v Hnh A.7b, trong dw v dr l cc khong cch gia mn chn ca LPZ 2 vi tng v
mi.
- Trong trng hp st nh gn LPZ 1 th xem A.4.1.2 v Hnh A.8.
Cc gi tr cng trng t ny ch hp l trong th tch an ton VS bn trong mn
chn dng li vi khong cch an ton ds/2 t mn chn (nh nh ngha A.4.1.2 v
th hin trn Hnh A.4)
A.4.2. Tnh ton l thuyt cng trng t gy bi st nh trc tip
Trong A.4.1.1, cc cng thc nh gi cng trng t H1/MAX da trn cc php tnh
s i vi ba loi mn chn dng li thng thng nh th hin trn Hnh A.10. Trong cc
php tnh ny gi thit st nh vo mt cnh ca mi. Knh st c m phng bng
mt thanh dn thng ng vi di 100 m nh ca mi. Mt tm dn in l tng
m phng cho mt ni t.
CH DN:
U thng c gi tr vi chc kV
C thng c gi tr vo chc nF
Hnh A.13b - My pht dng in st
) (A/m)
(A.21)
trong
lF/MAX (kA) l gi tr cc i ca dng in ca c st dng u tin;
lFN/MAX (kA) l gi tr cc i ca dng in ca c st m u tin;
lS/MAX (kA) l gi tr cc i ca dng in ca cc st tip theo;
A.5.3. Tnh hung bn trong LPZ 1 trong trng hp st nh gn
Cng trng t H1 bn trong th tch VS ca LPZ 1 c gi s l ng nht (xem
A.4.1.2).
in p h mch UOC cho bi:
(A.33)
Gi tr nh UOC/MAX xut hin trong thi gian sn trc T1
(A.34)
trong
mo bng 4 x p x 10-7 (Vs)/(Am);
b (m) l rng ca mch vng;
H1 (A/m) l cng trng t ph thuc thi gian bn trong LPZ 1;
H1/MAX (A/m) l cng trng t cc i bn trong LPZ 1;
l (m) l chiu di ca mch vng;
T1 (s) l thi gian sn trc ca cng trng t, ging ht vi thi gian sn trc
ca dng in st nh vo.
Dng in ngn mch ISC cho bi:
ISC = mo x b x I x H1/LS (A)
(A.35)
(A.36)
(A.37)
(A.38)
(A.39)
(A.40)
(A.41)
(A.42)
trong
H1/F/MAX (A/m) l gi tr cc i ca cng trng t bn trong LPZ 1 gy ra bi c st
dng u tin;
H1/FN/MAX (A/m) l gi tr cc i ca cng trng t bn trong LPZ 1 gy ra bi c st
m u tin;
H1/S/MAX (A/m) l gi tr cc i ca cng trng t bn trong LPZ 1 gy ra bi cc c
st tip theo;
Cu hi
C ca ca s?
10
11
Vt liu lm nn (, t)?
12
Chiu cao, khong cch v cch ni t ca cc
bit thng tin chi tit hy xem TCVN 9888-2 (IEC 62305-2).
Bng B.2 - Cc c tnh lp t
Mc
1
Cu hi
i dy (s lng v v tr ca cc ng c
7
Dy dn kim loi ti cc kt cu khc?
bit thng tin chi tit hy xem TCVN 9888-2 (IEC 62305-2).
Bng B.3 - Cc c tnh thit b
Mc
1
a
b
Cu hi
a, b
2
Cp chu ng ca h thng in t c
bit thng tin chi tit hy xem TCVN 9888-2 (IEC 62305-2).
bit thng tin chi tit hy xem ITU-T K.21[4], IEC 61000-4-5, IEC 61000-4-9 v IEC 61000-4-10.
Bng B.4 - Cc cu hi khc xem xt v khi nim bo v
Mc
Cu hi
V tr ca thit b
CH DN
E cc ng dy in
S cc ng dy tn hiu
Hnh B.2 a - LPZ1 khng c che chn s dng LPS v cc SPD li cc ng
dy i vo kt cu (v d i vi mc chu in p tng cng ca cc h thng
hoc i vi cc mch vng nh bn trong kt cu)
CH DN
E cc ng dy in
S cc ng dy tn hiu
Hnh B.2b - LPZ 1 khng c che chn vi bo v cho cc h thng mi bn
trong bng cch s dng cc ng dy tn hiu c che chn v cc SPD phi
hp trong cc ng dy in
CH DN
E cc ng dy in
S cc ng dy tn hiu
Hnh B.2c - LPZ1 khng c che chn v LPZ 2 c che chn c ln cho cc h
thng mi bn trong
CH DN
E cc ng dy in
S cc ng dy tn hiu
Hnh B.2d - LPZ 1 khng c che chn v hai LPZ 2 cc b cho cc h thng
mi bn trong
Hnh B.2 - Cc kh nng thit lp LPZ trong cc kt cu c sn
Hnh B.2b ch ra rng trong mt LPZ 1 khng c che chn th thit b mi cng cn c
bo v chng cc t bin dn. V d cc ng dy tn hiu c th c bo v nh dng
cc cp c v bc v cc ng dy in c th c bo v nh dng mt h thng SPD
phi hp. iu ny c th cn cc SPD ph tr th nghim vi lN v cc SPD ph tr
th nghim vi mt sng kt hp, cc SPD ny c lp t gn thit b v phi hp vi
cc SPD ca vo ca cc dch v. N cng c th cn loi cch in kp II ph tr ca
thit b.
Hnh B.2c th hin vic lp t mt LPZ 2 tch hp c ln bn trong LPZ 1 thch ng vi
cc h thng mi bn trong. Mn chn khng gian dng li ca LPZ 2 lm gim trng
t st ng k. pha tay tri, cc SPD c lp t bin ca LPZ 1 (chuyn tip
gia cc LPZ 0/1) v sau l bin ca LPZ 2 (chuyn tip gia cc LPZ 1/2) cn c
phi hp ph hp vi IEC 61643-12. pha tay phi, cc SPD c lp t bin
ca LPZ 1 cn c chn cho s chuyn tip trc tip gia cc LPZ 0/2 (xem C.3.5).
Hnh B.2d th hin vic to ra hai LPZ nh hn (cc LPZ 2) bn trong LPZ 1. Cc SPD ph
tr cho cc ng dy in cng nh tn hiu bin ca mi LPZ 2 cn c lp t. Cc
SPD ny cn c phi hp vi cc SPD bin ca LPZ 1 ph hp vi IEC 61643-12.
B.8. Bo v s dng mng lin kt
Cc h thng ni t tn s li c c th khng cung cp mt mt ng th tha mn
cc dng in st vi tn s ti vi MHz, v tr khng ca chng c th qu cao nhng
tn s ny.
Ngay c mt LPS c thit k ph hp vi TCVN 9888-3 (IEC 62305-3) (cho php rng
mt li thng ln hn 5 m v cha c lin kt ng th st di dng mt phn bt
CH DN
1 PE, ch khi dng thit b loi I
2 V bc cp ty chn cn lin kt hai u
3 Tm kim loi lm tm che ph tr (xem Hnh B.4)
4 Din tch mch vng nh
CH THCH: Do c din tch mch vng nh nn in p cm ng gia v cp v tm kim
loi l nh.
Hnh B.3 - Gim din tch mch vng nh dng cp c v bc gn vi mt tm
kim loi
CH DN
1 C nh cp c hay khng c lin kt v cp vi tm kim loi
2 cc bin, trng t l cao hn gia tm kim loi
E Cc ng dy in
S Cc ng dy tn hiu
Hnh B.4 - V d mt tm kim loi che chn thm
B.12. Bin php bo v cc thit b lp t bn ngoi
B.12.1. Quy nh chung
CH DN
1 Thanh thu st
2 Tr thp c cc anten
3 Lan can
4 Ct thp c ni vi nhau
5 ng dy n t LPZ 0B cn mt SPD u vo
6 Cc ng dy n t LPZ 1 (bn trong tr thp) c th khng cn cc SPD li vo
r Bn knh qu cu ln
Hnh B.5 - Bo v anten v cc thit b bn ngoi khc
B.12.3. Gim qu in p trong cp
Cc in p v dng in cm ng cao c th c ngn chn bng cch i cp trong cc
ng dn kim loi c lin kt. Tt c cc cp dn ti mt thit b c th cn ri ng cp
mt im duy nht. Mi khi c th, nn tn dng ti a c tnh che chn vn c ca kt
cu bng cch i tt c cc cp cng nhau trong cc thit b dng ng ca kt cu. Khi
khng th, nh trng hp bnh cha qu trnh, cc cp nn i pha ngoi v gn vi kt
cu v s dng cng nhiu cng tt s che chn t nhin ca cc ng kim loi, cc thang
thp c thanh lm bc v bt k vt liu dn in no c lin kt tt (xem Hnh B.6).
cc ct dng cc phn t gc hnh ch L th cp nn t trong gc ca ch L c
bo v ti a (xem Hnh B.7).
CH DN
1 Bnh cha qu trnh
2 Thang c thanh lm bc
3 ng
CH THCH: A, B, C l cc la chn tt lm v tr khay cp.
Hnh B.6 - T che chn nh cc thang v ng c lin kt
CH DN
1 Cc v tr l tng cho cp gc ca dm ch L
2 Cc v tr thay th cho khay cp lin kt trong ct
Hnh B.7 - Cc v tr l tng cho cc dy dn trong mt ct (mt ct ngang
ca ct thp mng kim loi)
B.13. Tng cng lin kt gia cc kt cu
B.13.1. Khi qut
Cc ng dy lin kt gia cc kt cu khc nhau c th l
- Cch in (cp si quang khng kim loi), hoc
- Kim loi (v d cp dy dn, cp nhiu rut, ng dn sng, cp ng trc hay cp si
quang c thnh phn kim loi lin tc).
Cc yu cu bo v ph thuc vo loi ng dy, s lng ng dy v h thng u
tip t ca kt cu c c ni vi nhau khng.
B.13.2. Cc dy cch in
Nu cc cp si quang khng kim loi (ngha l khng c v kim loi, mng chng thm
kim loi v dy kim loi) c dng lin kt cc kt cu ring bit th khng cn
bin php bo v no cho cc cp ny.
B.13.3. Cc dy kim loi
Khng c s kt ni thch hp gia h thng u tip t ca cc kt cu tch bit th cc
dy kt ni s to ra mt ng dn tr khng thp cho dng in st. iu ny c th
dn n kt qu l mt phn ng k ca dng in st s chy trong cc dy kt ni
ny. Trong trng hp ny:
- Lin kt yu cu, trc tip hay qua mt SPD, li vo c hai LPZ 1 s ch bo v thit b
bn trong, trong khi cc ng dy bn ngoi vn khng c bo v.
- Cc ng dy ny c th c bo v bng cch lp t mt dy dn lin kt b sung
song song. Dng in st khi s c chia s gia cc ng dy v dy dn lin kt
ny;
- Khuyn co rng cc dy ny nn i trong cc ng cp kim loi gn v lin kt vi nhau.
Trong trng hp ny cc dy cng nh cc thit b u c bo v.
Khi thc hin kt ni thch hp gia cc h thng u tip t ca cc kt cu tch ri
ny th vic bo v cc ng dy bng cc ng dn kim loi lin kt vi nhau vn c
khuyn co. Trng hp c nhiu cp i gia cc kt cu c kt ni th o gip ca cc
cp ny (lin kt c hai u) c th c dng thay cho cc ng dn cp.
B.14. Tch hp cc h thng mi bn trong vo kt cu c
Khi thm cc h thng mi bn trong vo mt kt cu c th h thng lp t hin c
c th hn ch cc bin php bo v c th chn.
Hnh B.8 th hin mt v d trong mt s lp t c trc (th hin bn tri) c
lin kt vi s lp t mi (th hin bn phi). S lp t c trc c cc hn ch ln
cc bin php bo v c th s dng. Tuy nhin vic thit k v quy hoch h thng lp
t mi c th cho php p dng mi bin php bo v cn thit.
CH DN
1 li in c (TN-C, TT, IT)
E ng dy in
ET h thng u tip t
4 cch in chun cp I
BN mng lin kt
5 cch in kp cp II khng c PE
PE dy ni t bo v
6 my bin p cch ly
ng dy in ba si: L, N, PE
ng dy in hai si: L, N
9 ng cp c v bc
Khi SPD ny c lp t ln ng dy li vo ca kt cu th cn gi s DU = 1 kV
trn 1 m chiu di. Khi chiu di ca cc dy dn kt ni l 0,5 m th c th gi
s UPIF= 1,2 x UP. Khi SPD ny ch mang cc t bin cm ng th DU c th b qua.
Trong trng thi lm vic ca mt SPD th in p gia cc cc ca SPD b gii hn
tiUPIF v tr ca SPD. Nu chiu di ca mch in gia SPD ny v thit b l qu di th
s lan truyn ca cc t bin c th dn n hin tng dao ng. Trong trng hp cc
cc ca thit b h mch th iu ny c th lm tng qu in p ti 2 x UPIF v c th
gy ra li thit b ngay c khi UPIF < UW.
Cc thng tin v dy dn kt ni, cu hnh kt ni v cc mc chu dy chy ca cc SPD
c th thy IEC 61643-12 v IEC 60364-5-53.
Ngoi ra nhng st nh ti kt cu hay xung t gn kt cu c th cm ng ra mt
qu in p U1 trong mch vng gia SPD v thit b, in p ny thm vo UPIF nn lm
gim hiu qu bo v ca SPD ny. Cc qu in p cm ng tng cng vi kch thc
ca mch vng (cch i dy: di ca mch, khong cch gia PE v cc dy dn tch
cc, din tch mch vng gia cc dy in v dy tn hiu) v gim cng vi s suy gim
ca cng trng t (che chn khng gian v/hoc che chn dy).
CH THCH 5: tnh ton qu in p cm ng U1 hy p dng iu A.4.
Cc h thng bn trong c bo v nu
chng c phi hp nng lng vi cc SPD pha trn v
mt trong s cc iu kin sau c thc hin:
1) UPIF UW: khi chiu di mch gia SPD v thit b l rt nh (trng hp thng thng
khi mt SPD c lp t cc cc ca thit b).
2) UPIF 0,8 UW: khi chiu di mch nh hn 10 m (trng hp thng thng khi mt SPD
c lp t bng phn phi in th cp hoc mt cm).
CH THCH 6: Trong trng hp sai li ca cc h thng bn trong c th gy cht ngi
hoc mt dch v cng cng th cn xt n s tng gp i in p do dao ng v i
hi tiu ch UPIF UW/2
3) UPIF (UW - Ul)/2: khi chiu di mch ln hn 10 m (trng hp thng thng khi mt
SPD c lp t li vo ca dy dn i vo kt cu hoc mt s trng hp bng
phn phi in th cp).
CH THCH 7: i vi cc ng dy vin thng c v bc th c th p dng cc yu cu
khc do dc ca u sng. Thng tin v hiu ng ny c cho Chng 10 ca s
tay v st ITU-T[7].
Nu s che chn khng gian ca kt cu (hay ca cn phng) v/hoc s che chn dy
(dng cc cp c v bc hay cc ng cp kim loi) c cung cp th qu in p
cmng Ul thng rt b v c th b qua trong phn ln cc trng hp.
CH DN
I dng in st cc b
UL qu in p cm ng
UPIF = UP + DU in p t bin gia dy mang in v thanh lin kt
UP in p gii hn ca SPD
DU = DUL1 + DUL2 in p cm ng ri trn cc dy lin kt
H, dH/dt cng trng t v o hm theo thi gian ca n.
CH THCH: in p t bin UPIF gia dy dn c in v thanh lin kt l cao hn mc
bo v UP ca SPD, v c in p cm ng ri DU cc dy dn lin kt (ngay c khi cc
gi tr cc i ca UP v DU khng cn thit xut hin cng mt lc). Ngha l, dng in
st cc b chy qua SPD ny s cm ng ra in p ph vo mch vng pha c bo
v ca mch in theo sau SPD . Vy nn in p cc i nguy him cho thit b ni
vo c th ln hn nhiu mc bo v UP ca SPD .
Hnh C.1 - in p t bin gia dy dn mang in v thanh lin kt
C.2.2. La chn theo v tr v dng phng in
Cc SPD cn chu c dng phng in k vng khi c lp t ph hp vi Ph lc E
ca TCVN 9888-1:2013 (IEC 62305-1:2010). Vic s dng cc SPD ph thuc vo kh
nng chu ca chng, c phn loi trong IEC 61643-1 cho cc h thng in v trong
IEC 61643-21 cho cc h thng vin thng.
Vic chn gi tr danh nh ca dng phng in cho cc SPD b nh hng bi loi cu
hnh kt ni v loi mng phn phi in. Cc thng tin thm c th thy trong IEC
61643-12 v IEC 60364-5-53.
Cc SPD cn c chn ng vi v tr d nh s lp t chng, nh sau:
a) li vo ca dy i vo kt cu ( bin ca LPZ 1, v d bng phn phi in chnh
MB):
SPD th nghim vi Iimp (th nghim loi I)
Dng in xung yu cu Iimp ca SPD cn cung cp cho dng in st cc b k vng ti
thi im lp t ny da trn LPL chn ng vi iu E.2 (ngun gy thit hi S1)
v/hoc E.3.1 (ngun gy thit hi S3) ca TCVN 9888-1:2013 (IEC 62305-1:2010).
SPD th nghim vi In (th nghim loi II)
Loi SPD ny c th dng khi cc dy dn i vo hon ton trong LPZ 0 B hay khi xc sut
xy ra li ca SPD ny gy ra do cc ngun gy thit hi S1 v S3 c th b qua. Dng
phng in yu cu In ca SPD ny cn cung cp cho mc t bin k vng thi im lp
t da trn LPL chn v cc qu dng in lin quan, ng vi E.3.2 ca TCVN 98881:2013 (IEC 62305-1:2010).
CH DN
1 im bt u lp t
7 thit b c nh cn c bo v
3 cm phn phi
4 cc hay thanh ni t ca mch in
li
5 thit b bo v chng t bin, th
nghim loi I hoc loi II
6 kt ni ni t (dy dn ni t) ca
thit b bo v chng t bin
--------------------------