Professional Documents
Culture Documents
Przedstawiono porwnanie dwch koncepcji modernizacji fragmentu istniejcego parowego systemu ciepowniczego [2]. Jako
warianty modernizacji przyjto dwuprzewodow konwencjonaln sie wodn oraz adaptacj zastosowanego w Danii
innowacyjnego ukadu jednoprzewodowego z zasobnikami ciepa. Obie koncepcje porwnano pod ktem ich efektywnoci
ekonomicznej, przy czym jako kryterium wyboru rozwizania technicznego przyjto maksymalizacj wartoci biecej netto
(NPV) przedsiwzicia modernizacyjnego.
W POLSCE udzia ciepa dostarczanego ze rde scentralizowanych w strukturze pozyskania energii bezporedniej
stanowi okoo 27% [7]. Elementami centralnych systemw
ciepowniczych zasilajcych odbiorcw w ciepo s rda
ciepa (ciepownie i elektrociepownie), sieci ciepownicze oraz
instalacje pomocnicze (wzy cieplne, instalacje odbiorcze).
Czynnikiem wykorzystywanym do transportu ciepa jest gorca
woda lub para wodna. W razie koniecznoci przesyania ciepa
na due odlegoci najbardziej waciwym i powszechnym
czynnikiem jest gorca woda.
Parowe sieci ciepownicze stosowane s gwnie do zasilania
odbiorcw przemysowych oraz wszdzie tam, gdzie wystpuje
zapotrzebowanie na ciepo do celw technologicznych. Sieci
parowe powinny mie powrotne przewody kondensatu za
wyjtkiem przypadkw, kiedy kondensat jest zanieczyszczony
i nie nadaje si do powtrnego wykorzystania bd w przypadku, gdy odlego przesyania pary jest znaczna i przetoczenie
kondensatu wymagaoby budowy przepompowni. W przypadku
odprowadzania kondensatu do kanalizacji naley odpowiednio
obniy jego temperatur w celu ochrony elementw ukadu
kanalizacji przed uszkodzeniem [6]. Naley podkreli, e sieci
parowe s rozwizaniami przestarzaymi i naley dy do ich
zastpienia sieciami wodnymi.
k>
Gslrat
Qnetto
d)
Gk.il
gdzie:
Gp
- ilo pary sprzedawana przez elektrociepowni,
ipps ~ entalpia sprzedawanej pary,
ik
- entalpia kondensatu,
Qnato il dostarczanego odbiorcom ciepa,
Gsuat ~ il straconego ciepa.
Zgodnie z informacjami zawartymi w [2] roczna ilo
sprzedawanego ciepa wyniosa:
2 = 73219GJ/a.
(2)
(3)
(4)
(5)
AK = 3,944 kW/K.
(6)
otrzymano:
Warto wspczynnika Ak umoliwia wyznaczenie wielkoci strat ciepa do otoczenia, zgodnie z rwnaniem Pecleta.
(7)
gdzie:
Gw,cw - odpowiednio strumie masy i ciepo waciwe
wody sieciowej,
ip - entalpia pary dolotowej do turbozespou,
CIEPOWNICTWO, OGRZEWNICTWO, WENTYLACJA nr 3/2006
~
-
EelD = Eels
(8)
Eeld
Ed,
Ed,
(9)
gdzie:
EeL - produkcja energii elektrycznej w warunkach szczytowych,
Eeld - produkcji energii elektrycznej w warunkach doliny,
TS - czas trwania szczytw taryfowych w systemie elektroenergetycznym,
rd - czas trwania dolin taryfowych w systemie elektroenergetycznym.
Naley zauway, e podzia na produkcj szczytow i dolinow obowizuje wycznie w dni robocze, kiedy obowizuje
trj stref owa taryfa sprzeday energii elektrycznej przez elektrociepowni. Caa ilo energii elektrycznej wyprodukowanej
w czasie dni wolnych (okresy weekendw oraz dni witeczne)
sprzedawana jest po cenie dolinowej. Analiz przeprowadzono
w warunkach sezonu ogrzewczego oraz w okresie letnim, przy
uwzgldnieniu innego rozoenia stref taryfowych w cigu doby
w okresie zimowym oraz letnim (tab. 1).
Do analizy porwnawczej wariantw modernizacji wyznaczono jedynie przychd wynikajcy z produkcji energii elektrycznej w skojarzeniu, zwizany z produkcj ciepa w iloci
odpowiedniej do zasilania osiedla. Nie uwzgldniano produkcji
TABELA 1. Strefy czasowe stosowane w rozliczeniach taryf sprzeday energii
elektrycznej (lato i zima)
Nr strefy
Strefa doby
szczyt przedpoudniowy
szczyt popoudniowy
pozostae godziny doby
Pora roku
lato
zima
(kwiecie -i- wrzesie) (padziernik ^ marzec)
7-13
7-13
19-22
13- 19.22-7
16-21
13-16,21-7
energii elektrycznej przy wykorzystaniu strumienia pary przeciwprnej dostarczanej na potrzeby innych odbiorcw.
W analizowanym ukadzie, zapotrzebowanie na par grzejn
do wymiennika ciepowniczego jest funkcj zapotrzebowania
na ciepo zgodnie z zalenoci:
(10)
(ii)
(12)
netto
*g
-t
' *Zcwu'
<"I"V>
\L~f/
G^<t.-JA
{i
1
PP - lk
}nme
(14)
gdzie Nel - moc elektryczna turbozespou, pozostae oznaczenia, tak jak dla zalenoci (7).
b. System jednorurowy
Najczciej stosowanymi rozwizaniami sieci wodnych s
ukady dwuprzewodowe z przewodem zasilajcym oraz powrotnym. Jednoprzewodowe sieci ciepownicze stosowano czsto
w b. Zwizku Radzieckim [6], przy czym w takiej sieci nie byo
powrotu wody do rda ciepa. Zimna woda odprowadzana
bya bezporednio do sieci kanalizacyjnej. Systemy jednorurowe, poza ukadami grzejnymi zasilanymi ze rde geotermalnych pracujcymi, np. w Islandii, gdzie gorca woda po
ochodzeniu nie wymaga ponownego wtaczania do wntrza
ziemi, nale dzi do rzadkoci.
Innowacyjnym przykadem rozwizania wykorzystujcego
jednorurowy system ogrzewania jest sie ciepownicza midzy
elektrociepowni Herning oraz zasilan z niej miejscowoci
Kolkaer w Danii (rys. 3). Odlego midzy rdem a odbiorc
kocowym wynosi 7,5 km. Elementami ukadu cieplnego s:
rurocig przesyowy wody gorcej i powrotnej, stacje kocowe
Rys. 3. Jednorurowy system przesyania ciepa midzy elektrociepowni
Herning a odbiorcami ciepa zlokalizowanymi w miecie Kolkaer w Danii
Eels = ~ *
(15)
ppd
(16)
gdzie:
4635
rodki wasne
-4302;- kredyt komercyjny
l cakowite nakady inwestycyjne
3500
ukad konwencjonalny
ukad jednorurowy
Ukad dwuprzewodowy
2803
Ukad jednoprzewodowy
4801
18
26
0,65
1,04
8,94
7,26
Na podstawie wyznaczonych przepyww pieninych obliczono warto biec netto (NPV), wewntrzn stop zwrotu
(IRR), prosty czas zwrotu (SPBT) oraz zdyskontowany czas
zwrotu nakadw inwestycyjnych (DPBT). Zestawienie podstawowych wskanikw efektywnoci ekonomicznej inwestycji
modernizacyjnych przedstawiono w tabeli 2.
Wariant modernizacji sieci ciepowniczej polegajcy na
zastosowaniu jednorurowego systemu ciepowniczego wykaza
wiksz efektywno ekonomiczn, w porwnaniu z konwencjonalnym ukadem dwururowym, pomimo koniecznoci poniesienia nakadw inwestycyjnych na dwa zasobniki ciepa. Na
obnienie nakadw inwestycyjnych zwizanych z ukadem
dwururowym, wpyna moliwo wykorzystania istniejcego
rurocigu parowego do przysyania wody ciepowniczej.
Podsumowanie i wnioski
Celem artykuu byo porwnanie dwch wariantw modernizacji istniejcego systemu ciepowniczego: pierwszego polegajcego na rozbudowie istniejcego ukadu jednorurowego
zmierzajcej do uzyskania tradycyjnej dwuprzewodowej sieci
ciepowniczej oraz drugiego innowacyjnego systemu jednorurowego, wyposaonego w dwa zasobniki ciepa - u wytwrcy
oraz odbiorcy ciepa.
W obu wariantach modernizacji przewidziano zastpienie
pary wodnej wod sieciow. Dziki temu przewiduje si
zmniejszenie strat ciepa wynikajcych ze strat kondensatu
w odwadniaczach oraz za wymiennikiem ciepa para-woda
w sieci ciepowniczej, a take strat ciepa na skutek przenikania.
Wykazano, e zastosowanie obu wariantw modernizacji jest
technicznie moliwe.
Decyzja o wyborze wariantu przedsiwzicia inwestycyjnego
powinna by podjta na podstawie rachunku ekonomicznego.
Przed zaangaowaniem rodkw kapitaowych, naley zapewni wacicielowi elektrociepowni zysk z zainwestowanego
kapitau na poziomie wyszym, ni zysk wypracowany przez
ten sam kapita zainwestowany w alternatywny sposb. Z tego
wzgldu, w niniejszym artykule, jako kryterium w procesie
wyboru rozwizania wybrano maksymalny zysk z inwestycji
w zasobnik ciepa, wyraony przez warto biec netto NPV.
Zasadno zastosowania tego kryterium opacalnoci inwestycji
w przypadku analizy procesw modernizacji elektrociepowni
przez zabudow zasobnikw ciepa wykazano w [12].
Z przeprowadzonej analizy mona wysnu nastpujce wnioski:
1. Modernizacja istniejcego systemu ciepowniczego z wykorzystaniem obu wariantw technologicznych jest technicznie
moliwa oraz w obu przypadkach powoduje zmniejszenie strat
ciepa w sieci.
2. Analiza techniczno-ekonomiczna wykazaa, e oba warianty modernizacji s ekonomicznie uzasadnione i cechuj si
dodatni wartoci zaktualizowan netto (NPV).
3. Wariantem inwestycyjnym, w ktrym wszystkie analizowane wskaniki opacalnoci ekonomicznej s najkorzystniejsze, jest wariant systemu jednorurowego z wykorzystaniem
koncepcji duskiej.
10
Wydawnictwo
JBdfbAM-NUI
NOWO