miasto

miasto

sposoby skadania ycze, tradycyjne wyobraenia o wszechwiecie, na przykad meteorologia ludowa;

wiedza ipraktyki dotyczce przyrody iwszechwiata; tradycyjne sposoby leczenia; zamawiania miosne imedyczne, atake
wiedza iumiejtnoci zwizane zrzemiosem tradycyjnym

Anna Natalia Kmie | Katedra Etnologii iAntropologii

Kulturowej, Uniwersytet Mikoaja Kopernika, Toru

Niematerialne dziedzictwo
miasta wInternecie.
Analiza wybranych przykadw
Czym jest niematerialne dziedzictwo miasta?
Na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa zamieszczono definicj, ktra
do wyczerpujco wyjania, czym jest niematerialne dziedzictwo kulturowe:

[...] wszystko to iwiele innych, niewymienionych tu zjawisk wcaym ich bogactwie irnorodnoci okrelamy jednym terminem niematerialne dziedzictwo
kulturowe.1

Podkrelono tam rwnie, e:

Niematerialne dziedzictwo kulturowe, cho kruche, jest niezmiernie istotne wprocesie ksztatowania tosamoci kadej grupy spoecznej i jednostki. Przetrwanie
dziedzictwa niematerialnego wjego wielkim bogactwie jest warunkiem utrzymania
rnorodnoci kulturowej wobliczu postpujcej globalizacji.2

Pooono zatem ogromny nacisk na rol, jak niematerialne dziedzictwo odgrywa w yciu danej spoecznoci, ktra je wytworzya. Warto w tym miejscu
zacytowa take cig dalszy definicji, ktry ukazuje, e nie odnosi si ona tylko do
historii do tego, co ju byo. Odwouje si take do wanych elementw teraniejszych (cho majcych oczywicie swoje zakorzenienie wprzeszoci):
Niematerialne dziedzictwo kulturowe jest jednoczenie tradycyjne, wspczesne

Bardzo wan czci dziedzictwa oprcz zabytkw, dzie sztuki ikolekcji cennych

iywe reprezentuje nie tylko odziedziczone tradycje przeszoci, ale take wspcze-

eksponatw jest take tradycja, ywe niematerialne przejawy kultury odziedziczone

nie, twrczo przeksztacane praktyki, wktrych uczestniczymy jako przedstawiciele

po przodkach iprzekazywane kolejnym pokoleniom.

rnych grup spoecznych ikulturowych. Zjawiska niematerialnego dziedzictwa kultu-

Tradycje iprzekazy ustne, midzy innymi bajki, przysowia, pieni, oracje, opo-

rowego ewoluuj wodpowiedzi na zmieniajce si otoczenie, stanowic ogniwo cz-

wieci wspomnieniowe iwierzeniowe, historie, przemowy, lamenty pogrzebo-

ce nasz teraniejszo zprzeszoci naszych przodkw iprzyszoci naszych dzieci.3

we, zawoania pasterskie ihandlowe, wtym jzyk jako nonik niematerialnego

dziedzictwa kulturowego;
sztuki widowiskowe itradycje muzyczne, wtym tradycje muzyczne wokalne,
instrumentalne itaneczne, widowiska religijne, karnawaowe idoroczne;

Nawizujc do powyszych fragmentw definicji, postuluj, aby uzna wybrane zasoby Internetu, do ktrych odwoam si szczegowo wdalszej czci tekstu, za rdo, dziki ktremu mona odkrywa ipoznawa zarwno materialne,

praktyki spoeczno-kulturowe takie jak zwyczaje, rytuay iobrzdy doroczne,

28

sytuacyjne irodzinne, chrzciny, wesela, pogrzeby, ceremoniay lokalne irodo-

wiskowe, zwyczaje odpustowe ipielgrzymki, gry izabawy, folklor dziecicy, spo-

http://niematerialne.nid.pl/Dziedzictwo_niematerialne/ [dostp 15.05.2016].

soby witowania, praktyki suce nawizywaniu kontaktw midzyludzkich,

Ibidem.

Ibidem.

Tosamo miasta

Tosamo miasta

29

miasto

miasto

jak iniematerialne dziedzictwo kulturowe danej spoecznoci. Warto jednak dokona wtym miejscu kilku istotnych zastrzee:
po pierwsze postulat ten nie dotyczy kadej spoecznoci czy grupy spoecznej, ajedynie tych, ktre funkcjonuj tylko bd take wprzestrzeni wirtualnej;
po drugie szczeglne zastosowanie ma to wprzypadku badania spoecznoci igrup stosunkowo modych, ktrych historia siga maksymalnie kilkudziesiciu lat;
po trzecie jest to wci jeszcze nowe podejcie do poszukiwania ianalizowania niematerialnego dziedzictwa kulturowego, wynike zrosncej popularyzacji portali spoecznociowych, blogw, pamitnikw internetowych
iinnych form wyraania opinii, atake ze wzrostu liczby miejsc, gdzie zbierane s igromadzone informacje dotyczce danej spoecznoci bd grupy.

miejscem, wktrym prowadzi mona badania zarwno online, jak ioffline. Badacz ten posuguje si pojciem etnografii wirtualnej, piszc:

Znaczenie roli niematerialnego dziedzictwa wprocesie poznawania dziejw

miast iosiedli
Podjte przeze mnie badania nad dziejami osiedla Rubinkowo wToruniu uwiadomiy
mi, e informacji niezbdnych do odtworzenia historii miejsca iyjcej tam spoecznoci naley poszukiwa nie tylko podczas robienia wywiadw zmieszkacami, wzasobach Archiwum Miasta Torunia, archiwach poszczeglnych instytucji
i zakadw4 czy lokalnej prasie5, ale take w Internecie. Znaczenie jego zasobw
dla bada etnograficznych zauwayo ipodkrelio ju wielu badaczy. Warto wtym
miejscu odwoa si do rozwaa Liav Sade-Beck dotyczcych etnografii internetowej6 czy pojcia netnografii, ktre stosuje Robert V. Kozients7. Wmyl prezentowanych tam postulatw, wzasobach Internetu prowadzi mona badania, ktre
pocztkowo miay jedynie charakter pomocniczy zczasem jednak, zuwagi na
rozrastanie si wirtualnych spoecznoci, stay si one podstaw do poznawania
sabo opisanych fenomenw spoeczno-kulturowych, jakimi s np. grupy funkcjonujce jedynie w sieci. Z kolei Dariusz Jamielniak wskazuje, e Internet jest
4
Mam tu na myli np. Spdzielni Mieszkaniow Rubinkowo, Zakady Wkien Sztucznych
Chemitex Elana, Fili nr 14 Ksinicy Kopernikaskiej wToruniu.
5

Dziki temu podejciu mona bada zachowania i przekonania czonkw internetowych spoecznoci (ktrzy s wszak uczestnikami gwnego nurtu kultury izwykych spoecznoci), azatem etnografa wirtualna porednio poszerza wiedz take
opewnych aspektach ycia ludzkiego, ktre niekoniecznie ujawniaj si wniewirtualnym wiecie, cho manifestuj si winterakcjach internetowych.8

Co warte podkrelenia wprzypadku prowadzonych przeze mnie bada na

trop tych zasobw skierowali mnie mieszkacy osiedla, zktrymi na pocztku
projektu prowadziam wywiady. Wczeniej wiedziaam oczywicie, e takie strony czy spoecznoci wirtualne funkcjonuj. Nie zdawaam sobie jednak sprawy
ztego, jak ogromn rol odgrywaj one wpielgnowaniu pamici ihistorii osiedla ijak bardzo mieszkacy nalecy do rozmaitych grup wiekowych zaangaowani s we wsptworzenie tych miejsc.
Podjte poszukiwania pozwoliy na odkrycie w Internecie zasobw stanowicych doskonae rdo informacji oniematerialnym dziedzictwie Rubinkowa.
Mam tu na myli dwie kategorie danych:
materiay zamieszczane na profilach wybranych grup ispoecznoci na portalu Facebook;
pozostae dziaania oddolne wInternecie: encyklopedie, portale tematyczne
iblogi.
Powysze kategorie omwi wdalszej czci wystpienia na konkretnych przykadach, odnoszcych si bezporednio do wspomnianego przeze mnie osiedla.
Portale spoecznociowe iwybrane strony tematyczne jako miejsca
zachowywania ipielgnowania niematerialnego dziedzictwa miasta.
Analiza przykadw dotyczcych osiedla Rubinkowo wToruniu
Przechodzc do analiz, naley na pocztku podkreli, e Internet jako miejsce wytwarzania, funkcjonowania i pozyskiwania niematerialnego dziedzictwa

Np. Nowoci.

Sade-Beck Liav, Internet ethnography: Online and offline, International Journal of Qualitative
Methods 2004, nr 3(2), s. 45-51.
6

Kozinets Robert V., Netnografa: badania etnografczne online, tum. Maja Brzozowska-Brywczyska, Warszawa 2012.
7

30

Tosamo miasta

8
Jamielniak Dariusz, Netnografia, czyli etnografia wirtualna nowa forma bada etnograficznych,
Prakseologia 2013, nr 154, s. 203-202, http://www.academia.edu/4933672/Netnografia_czyli_etnografia_wirtualna_nowa_forma_bada%C5%84_etnograficznych [dostp 18.07.2016].

Tosamo miasta

31

miasto

miasto

kulturowego miasta jest niezwykle specyficzny. Na t specyfik skadaj si szczeglne waciwoci, jakie charakteryzuj to medium, amianowicie:
niewyczerpalno icige powikszanie si zasobw;
moliwo cigej autorskiej weryfikacji zamieszczanych materiaw, komentowanie imodyfikowanie ich (powoduje to, e niematerialne dziedzictwo jest cigle ywe dziki aktualizacji zamieszczanych treci na bieco).
To istotne cechy, ktre naley mie na uwadze, odwoujc si do konkretnych przykadw. W przypadku osiedla Rubinkowo najwiksz baz rdow
tego typu informacji stanowi portal Facebook. Zamieszczone tam materiay
pozwalaj na odtworzenie i uzupenienie historii osiedla. Mieszkacy skupieni
wposzczeglnych grupach ispoecznociach, np. kibice pikarscy iulowi (Apator Rubinkowo9, Elana Zks Rubinkowo10), osoby uczszczajce wsplnie do da-

fotografiami, zarwno wykonanymi technik cyfrow, jak ianalogow. S to zdjcia obardzo zrnicowanej tematyce:
fotografie pochodzce z rodzinnych albumw, stanowice dokumentacj
wanych dla rodziny wydarze, np. spacerw po osiedlu, piknikw, zabaw
zdziemi zssiedztwa, rodzinnych wizyt na festynach;
fotografie obrazujce wydarzenia zwizane zyciem zawodowym, np. zdjcia zzakadu pracy, fotografie grupowe zkolegami czy koleankami, fotografie rejestrujce wykonywane zajcia, zakadowe obchody wit pastwowych, pochodw;
fotografie pokazujce wane wydarzenia zhistorii osiedla, np. budow kolejnych blokw, wycink istotnego dla badanej przestrzeni drzewa, zamknicie
osiedlowego baru, budow nowego placu zabaw lub brodzika, ukadanie torowiska tramwajowego, otwarcie supermarketu.
Te ostatnie stanowi spontaniczn reakcj na majce miejsce lub dopiero
planowane inwestycje lub wydarzenie, wyraaj aprobat lub bunt wobec decyzji
podjtej przez wadze, prezentuj emocje, jakie wywoaa dana sytuacja. Szczeglnie wane w tym przypadku s spontaniczne komentarze, ktre na bieco
pojawiaj si pod takimi fotografiami.
Doskonaym przykadem s chociaby wpisy zwizane ztoczc si od kilku tygodni na profilach wielu grup (szczeglnie profile na Facebooku: Stowarzyszenie Nasze Rubinkowo16, Rubinkowo 90s17) dyskusje na temat planowanej linii

nej szkoy czy przedszkola, podchodzce razem do sakramentu bierzmowania

czy Pierwszej Komunii witej (np. Bierzmowanie Rubinkowo I201611), nalece
do suby liturgicznej wdanej parafii, chru czy do ruchu oazowego (np. Oaza
Rubinkowo12) lub skupione wok poszczeglnych czci osiedla (np. Rubinkowo
113, Rubinkowo I14), zamieszczaj tam kadego dnia niezwykle cenne materiay.
Dziki temu wspomniane tu strony Facebooka stanowi bogate rdo dla poszukiwa archiwalnych fotografii ifilmw oraz innych materiaw wspomnieniowych15. Mona je podzieli na kilka podstawowych grup.
Pierwsz z nich stanowi prywatne zdjcia. Mieszkacy osiedla Rubinkowo niezwykle chtnie dziel si zinnymi uytkownikami Internetu prywatnymi

https://www.facebook.com/apator.rubinkowo?fref=ts [dostp 13.05.2016].

10

https://www.facebook.com/7?fref=ts [dostp 13.05.2016].

11

https://www.facebook.com/groups/1655619364723484/?fref=ts [dostp 13.05.2016].

12

https://www.facebook.com/groups/466279060179039/?fref=ts [dostp 12.05.2016].

13

https://www.facebook.com/Rubinkowowladcymelanzu/?fref=ts [dostp 11.05.2016].

14

https://www.facebook.com/Rubinkowo/?fref=ts [dostp 14.05.2016].

Zracji charakteru zamieszczanych tam materiaw, naley podkreli take ogromn rol antropologii wizualnej wprowadzonych przeze mnie badaniach. Zasoby Interentu, do ktrych odwouj
si wniniejszym artykule, stanowi bowiem nieprzebran icigle rozrastajc si baz fotografii. S
to zarwno skany zodbitek wykonywanych technik analogow, jak izdjcia zrobione technik cyfrow. Gromadzone ipublikowane przez mieszkacw osiedla obrazy dokumentuj histori miejsca
iprzedstawiaj aspekty najwaniejsze zpunktu widzenia jej uczestnikw. Pozwala to na dokonanie
dwutorowej, uzupenionej analizy zebranego materiau badawczego: zestawienia treci wywiadw
ikomentarzy zilustrujcymi je fotografiami.

15

32

Tosamo miasta

tramwajowej. Wadze miasta zaproponoway trzy warianty przebiegu nowej trasy

kady z nich zosta przedyskutowany na forum. Wypowiedzi, nieraz bardzo
emocjonalne, np.: Nie dajmy sobie wcisn tramwaju wosiedle!18, dowodz zarwno przywizania do miejsca, jak iutosamiania si znim. Rubinkowo to teren
oswojony mieszkacy s wpeni wiadomi unikatowoci przestrzeni, jak zamieszkuj penej zieleni iprzestrzeni przeznaczonych na place zabaw, cieki
rowerowe iparkingi. Ita wanie specyfika przestrzeni jest rwnie podkrelana
wkomentarzach pod zdjciami planw przebiegu linii tramwajowej. Sprawa jest
wtoku, ale naley przypuszcza, e niezalenie od decyzji, jak podejmie odpowiedzialny za to wydzia Urzdu Miasta Torunia, internetowe reakcje iinicjatywy
mieszkacw zapisz si na kartach historii osiedla.
16

https://www.facebook.com/Nasze-Rubinkowo-1510821602560483/?fref=ts [dostp 12.05.2016].

17

https://www.facebook.com/groups/202771099829594/?fref=ts [dostp 12.05.2016].

18

Fragment komentarza zamieszczonego na profilu Facebook: Stowarzyszenie Nasze Rubinkowo.

Tosamo miasta

33

miasto

miasto

Podobnie rzecz miaa si wprzypadku wycinki drzewa, ktre byo na Rubinkowie od zawsze, zanim jeszcze powstay bloki ito ono jest wiadkiem powstawania osiedla, jak Szosa Lubicka, ktra bya tam od zawsze19. Usunicie
symbolu osiedla wywoao burz na zwizanych z Rubinkowem spoecznociach na portalu Facebook pojawiy si zdjcia dokumentujce zarwno wycink
drzewa, jak iwidok pozostay po jej dokonaniu. Przywoao to fal wspomnie
zwizanych zdrzewem, traktowanym jako punkt orientacyjny na mapie blokowiska. Mieszkam wbloku obok drzewa, czekam pod drzewem, od drzewa na
prawo, zawsze zamawiam takswk pod drzewo to tylko niektre pojawiajce si wwypowiedziach pod zdjciami okrelenia, ktre wskazuj, e drzewo
przez wiele lat porzdkowao przestrze na Rubinkowie.
Do drugiej grupy zaliczy naley amatorskie nagrania, wykonywane bardzo
czsto telefonem komrkowym. S to krtkie filmiki dokumentujce wydarzenia
wane zpunktu widzenia mieszkacw, np. otwarcie supermarketu czy gwatown burz bd ulew.
Trzecia grupa to skanowane lub fotografowane wycinki prasowe. Na przywoywanym ju profilu Rubinkowo 90s zamieszczone s dwa albumy stworzone przez jednego zuytkownikw portalu. Stanowi one efekt przeprowadzonej
przez niego kwerendy archiwalnej, podczas ktrej wyszuka jak sam opisuje
wszystkie artykuy dotyczce Rubinkowa, ktre zamieszczane byy wprasie lokalnej na pocztku ubiegego wieku. Podzieli je na dwa albumy: lady Rubinkowa
wdawnej prasie do roku 1919 ilady Rubinkowa wdawnej prasie szalone
lata 20-ste. W obu z nich znajduje si kilkadziesit zeskanowanych lub sfotografowanych wycinkw prasowych odwoujcych si do czasw, kiedy wmiejscu
obecnego osiedla znajdowaa si jeszcze wie Rubinkowo.
Czwart grup materiaw wspomnieniowych, do ktrych dotrze mona za
porednictwem Internetu, stanowi tradycje, legendy miejskie, zwyczaje zwizane zmiejscem. Maj one charakter wspczesnego folkloru. Warto podkreli, e
ta grupa wpisuje si take wzaproponowan przez Wojciecha Burszt iAdama
Pomieciskiego definicj folkloru internetowego:
Efolklor to rwnie nowe formy igatunki bdce wiadectwem jego dynamicznego

znich s czci sieciowych wsplnot, zktrych kada wytwarza opowieci owasnych lokalnych wiatach. Owe narracje multiplikowane s w niezliczonych wariantach iodmianach.20

Do takich zjawisk zaliczy naley wpisy tumaczce tajemnicze w opinii

mieszkacw osiedla miejsca, jak np. nazywane wielorybami czy delfinami
grki midzy kwartaami blokw, las na skraju blokowiska stanowicy szczeglnie dla modszych mieszkacw koniec wiata czy zamurowane drzwi do
pomieszcze na 11 pitrze kadego wieowca. Do tego doda naley take opowieci o postaciach, ktre s z Rubinkowem nieodcznie zwizane, stanowic
symbole osiedla. Warto tu wspomnie chociaby legendy krce opanu Eude-Beude. Zarwno wrozmowach osobistych, jak ipodpisach pod zdjciami znalazam informacje, zktrych wynika, e by to mczyzna, prawdopodobnie chory
psychicznie, samotny. Dzieci imodzie wspominaj go jako tajemniczego pana,
snujcego si po osiedlu i mruczcego pod nosem niezrozumiae sowa std
nadane mu przezwisko Eude-Beude.
Cenne s dyskusje toczce si przy okazji zamieszczanych materiaw
dodawane na bieco komentarze. Wskazuj one zarwno na zainteresowanie
mieszkacw portalami, potrzeb udziau wtworzeniu historii osiedla, ale isentyment do miejsca. Materiay zamieszczane tam s czsto komentowane przez
osoby, ktre ju dawno nie mieszkaj na osiedlu, ale pamitaj np. swoje dziecistwo spdzone na Rubinkowie. Wstawienie zdjcia, dodany komentarz lub nagranie wywouj lawin wspomnie istanowi zazwyczaj punkt wyjcia do dalszej
ywej dyskusji. Te najbardziej burzliwe pojawiaj si wanie na przywoywanej
stronie Rubinkowo 90s.
Warto wymieni rwnie inne inicjatywy oddolne spoza portalu Facebook, majce na celu zachowanie i utrwalenie miejsc lub wydarze wanych
dla dziejw osiedla. Doskonay przykad stanowi wirtualne encyklopedie czy
prywatne blogi tematyczne. Jest ich jednak owiele mniej ni grup czy spoecznoci na Facebooku. Nie oznacza to oczywicie, e s one mniej istotne. Mam
tu na myli chociaby e-wietor Wielk Internetow Encyklopedi Torunia21,
na ktrej stronach znale mona wpisy dotyczce Rubinkowa. Wprawdzie

rozwoju: chaty, blogi, fora, memy internetowe, serwisy spoecznociowe. Wszystkie

Cytaty zkomentarzy zamieszczanych na profilach Facebook: Rubinkowo 90s iStowarzyszenie

Nasze Rubinkowo.

19

34

Tosamo miasta

20

Burszta Wojciech, Pomieciski Adam, E-folklor, Kultura Popularna 2012, nr 3 (33), s. 4-5.

21

http://e-wietor.pl/ [dostp 14.05.2016].

Tosamo miasta

35

miasto

miasto

inicjatywa zostaa zapocztkowana przez Andrzeja Warota ju w 2003 roku,

ale szybko utkna wmartwym punkcie zpowodu braku rodkw na realizacj projektu. Kolejne podejcie zaowocowao w roku 2009 podjciem zdecydowanych krokw ku sfinalizowaniu planw poprzednikw. Wybrano zesp
redakcyjny, wskad ktrego weszli: prof. Krzysztof Mikulski (przewodniczcy),
Janina Hupenthal (zastpca) iAndrzej Warot (sekretarz). Encyklopedia objta
zostaa patronatem prezydenta Michaa Zaleskiego iod tamtej pory sukcesywnie rozrastaj si jej zasoby, poszerzajc si o nowe hasa22. Obecnie wpis do

praktykuj i ktrym zapewnia ono poczucie przynalenoci do ich wsplnoty

idlatego kade zjawisko zasuguje na przetrwanie23.

e-wietor moe doda kady, po uprzednim przesaniu go do redakcji. Wpisujc

haso Rubinkowo, znalazam pokan baz artykuw dotyczcych szk dziaajcych na osiedlu, biogramw osb patronujcych ulicom czy postaci zwizanych zRubinkowem. S take wpisy dotyczce imprez dziejcych si na osiedlu,
dziaajcych tam parafii lub nieistniejcego ju cmentarza, oktrym pamitaj
jeszcze pierwsi mieszkacy osiedla.
Podsumowanie
Podsumowujc rozwaania, chciaabym podkreli, e wszystkie omwione przykady to efekt spontanicznych ioddolnych inicjatyw, majcych na celu realizacj
by moe pocztkowo nieuwiadomionej potrzeby zachowania i przekazania kolejnym uytkownikom, odbiorcom imieszkacom osiedla niematerialnego
dziedzictwa kulturowego. Owa nieformalno to niezwykle istotna cecha, ktra
pokazuje, e istnieje ch dbania oto dziedzictwo, e mieszkacy uwiadamiaj sobie potrzeb zachowania dorobku pokole tworzcych osiedle. Na uwag
zasuguje podkrelenie wagi iznaczenia materiaw zawartych wInternecie dla:
budowania iwzmacniania pamici odziejach osiedla;
budowania iwzmacniania pamici itosamoci miejsca oraz wzmacniania
poczucia przynalenoci mieszkacw do zbiorowoci;
oddolnej potrzeby dokumentowania, zachowywania iochrony dorobku oraz
dziedzictwa niematerialnego miejsca imiasta.
Warto w tym miejscu raz jeszcze odwoa si do cytowanej na pocztku
definicji niematerialnego dziedzictwa kulturowego, w ktrej podkrelono rwnie, e: Kady przejaw tego dziedzictwa jest wany icenny dla tych, ktrzy go

22

36

http://e-wietor.pl/historia-encyklopedii-torunia/ [dostp 15.05.2016].

Tosamo miasta

Podjte przeze mnie analizy ibadania uwiadomiy take, co jest dla mieszkacw Rubinkowa wane i co daje im wanie to poczucie przynalenoci do
wsplnoty. Owo niematerialne dziedzictwo kulturowe zbierane, gromadzone,
opisywane, komentowane i cigle uzupeniane stanowi o tosamoci mieszkacw oraz oich pamici. Po raz kolejny wracajc do cytowanej na pocztku
artykuu definicji cho jest ono bardzo kruche, unikatowe, ale niezbdne do zachowania odrbnoci ipodkrelenia rnorodnoci danej grupy czy miejsca. Tak
jest rwnie wprzypadku Rubinkowa, ktrego specyfik uwiadomia mi midzy
innymi analiza omawianych tu materiaw.
Bibliografia

Banks Markus, Materiay wizualne wbadaniach jakociowych, tum. Pawe

Tomanek, Warszawa 2015.
Burszta Wojciech, Pomieciski Adam, E-folklor, Kultura Popularna 2012, nr
3 (33), s. 4-5.
Cichocki Piotr, Jdrkiewicz Tomasz, Zydel Robert, Etnografia wirtualna [w:]
Badania jakociowe. Metody inarzdzia, red. Dariusz Jemielniak, Warszawa
2012, s. 203-220.
Jemielniak Dariusz, Netnografia, czyli etnografia wirtualna nowa forma
bada etnograficznych, Prakseologia 2013, nr 154, http://www.academia.
edu/4933672/Netnografia_czyli_etnografia_wirtualna_nowa_forma_bada%C5%84_etnograficznych
Kozinets Robert V., Netnografa: badania etnografczne online, tum. Maja Brzozowska-Brywczyska, Warszawa 2012.
Marconi-Betka Anna (oprac.), Niematerialne dziedzictwo kulturowe, http://
niematerialne.nid.pl/Dziedzictwo_niematerialne/Czytelnia/Dziedzictwo_niematerialne%20w%20Polsce.pdf
Olechnicki Krzysztof, Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot
imedium nauk spoecznych, Warszawa 2003.
Sade-Beck Liav, Internet ethnography: Online and offine, International Journal
of Qualitative Methods 2004, nr 3(2), s. 45-51
23

http://niematerialne.nid.pl/Dziedzictwo_niematerialne/ [dostp 15.05.2016].

Tosamo miasta

37

miasto

miasto

rda internetowe

Narodowy Instytut Dziedzictwa: niematerialne.nid.pl

Polski Komitet ds. UNESCO: http://www.unesco.pl/kultura/
dziedzictwo-kulturowe/dziedzictwo-niematerialne/
http://www.unesco.org/culture/ich/en/kit
http://niematerialne.nid.pl/Dziedzictwo_niematerialne/Czytelnia/Dziedzictwo_niematerialne%20w%20Polsce.pdf
http://www.ceo.org.pl/pl/etnolog/news/jak-badac-niematerialne-dziedzictwo-kulturowe
http://niematerialne.nid.pl/Dziedzictwo_niematerialne/
https://www.facebook.com/apator.rubinkowo?fref=ts
https://www.facebook.com/7?fref=ts
https://www.facebook.com/groups/1655619364723484/?fref=ts
https://www.facebook.com/groups/466279060179039/?fref=ts
https://www.facebook.com/Rubinkowowladcymelanzu/?fref=ts
https://www.facebook.com/Rubinkowo/?fref=ts
https://www.facebook.com/Nasze-Rubinkowo-1510821602560483/?fref=ts
https://www.facebook.com/groups/202771099829594/?fref=ts
http://e-wietor.pl/
http://e-wietor.pl/historia-encyklopedii-torunia/

Sabine Carruzzo | Muzeum Confrrie des Vignerons/

Confrrie des Vignerons, Vevey

Fte des Vignerons wSzwajcarii.

Oryginalne wito na cze
pracownikw winnic
Fte des Vignerons (Festiwal Pracownikw Winnic) odbywa si raz na pokolenie wmiasteczku Vevey pooonym we francuskojzycznej czci Szwajcarii na
pnocnym wybrzeu Jeziora Genewskiego, otoczonym winnicami tarasowymi
wLavaux wpisanymi na list wiatowego dziedzictwa UNESCO w2007 roku1.
Festiwal ten jest pierwsz yw tradycj zgoszon przez Konfederacj Szwajcarsk do UNESCO wmarcu 20015 roku wcelu wpisania na List niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Decyzja UNESCO wtej kwestii jest spodziewana przed kocem roku 2016.
Od 1797 roku Confrrie des Vignerons (Bractwo Pracownikw Winnic) wVevey raz na pokolenie organizuje festiwal Fte des Vignerons na duym rynku miejskim, na wyjtkowej imajestatycznej scenie teatralnej zwidokiem na jezioro igry.
Pocztki wydarzenia wywodz si zowiele starszej parady, organizowanej
od niepamitnych czasw, cho udokumentowanej dopiero od 1647 roku2. Kolej-

1
Zob. Carruzzo-Frey Sabine, Lavaux, contemporary history [w:]Lavaux, terraced vineyards,
red.AILU, Lausanne 2012, s. 36-47.

Zob. Carruzzo-Frey Sabine, Ferrari-Dupont Patricia, Du Labeur aux honneurs, quatre sicles
dhistoire de la Confrrie des Vignerons et de ses Ftes, Montreux 1998.
2

Tosamo miasta

39