Professional Documents
Culture Documents
URZDU OCHRONY
KONKURENCJI I KONSUMENTW
DELEGATURA UOKiK W POZNANIU
ul. Zielona 8, 61-851 Pozna
Tel. (61) 852-15-17, 852-77-50, Fax (61) 851-86-44
E-mail: poznan@uokik.gov.pl
(dowd: pismo [usunito] z dnia 17 listopada 2015r. wraz ze scenariuszem rozmowy telefonicznej
z konsumentami- k. 1442- 1443 akt postpowania wyjaniajcego; zeznania wiadka [usunito]- k.
1050- 1052 akt postpowania administracyjnego).
Prezes Urzdu ustali, e rozmowy konsultantw z konsumentami maj inny
przebieg ni wynika to z przedoonego przez [usunito] scenariusza rozmw. Na
podstawie informacji otrzymanych od konsumentw oraz zapisw rozmw telefonicznych
przeprowadzonych przez konsultantw ustalono, e podczas tych rozmw konsumenci nie
uzyskuj jednoznacznych i jasnych informacji o tosamoci Spki, czyli dostawcy usug,
ktrego oferta jest prezentowana w trakcie rozmowy. Przede wszystkim, wbrew treci ww.
scenariusza, konsultant nie powouje kilkakrotnie firmy Spki i nie wskazuje, e jest to
dostawca usug w imieniu ktrego prowadzona jest rozmowa i skadana propozycja
zawarcia umowy. W rozmowach konsultanci informuj, e oferta, o ktrej mowa, dotyczy
usug wiadczonych przez dotychczasowego dostawc, a jej przedmiotem jest obnienie
abonamentu.
Na pocztku rozmowy konsultanci przedstawiaj si podajc swoje imi, nazwisko
i nazw Polska Grupa Telekomunikacyjna albo tylko nazw Polska Grupa
Telekomunikacyjna, wzgldnie imi i nazwisko, stwierdzajc oglnie, e dzwoni z biura
obsugi klienta. W ostatnim przypadku konsultant nie precyzuje o biuro obsugi klienta
jakiego przedsibiorcy chodzi. Dalszy przebieg rozmowy uzaleniony jest od reakcji
konsumenta. Jeli np. konsument dopytuje, z jakiego biura obsugi klienta konsultant
dzwoni, ale jednoczenie informuje, e korzysta z usug operatora X, konsultant
w odpowiedzi potwierdza, e dzwoni wanie z biura obsugi dla klientw tego operatora
lub wprost z X. Z kolei w razie zapytania przez konsumenta o operatora, ktrego
reprezentuje konsultant, bez jednoczesnego podania jego nazwy, w odpowiedzi konsultant
podaje nazw wybranego przez siebie przedsibiorcy telekomunikacyjnego, z reguy Orange
Polska S.A. Jeeli konsument zaprzecza, e ma umow podpisan z wymienionym przez
konsultanta przedsibiorc, wskazujc, e korzysta z usug innego przedsibiorcy,
konsultant zapewnia, e oferta obnienia abonamentu dotyczy rwnie klientw tego
przedsibiorcy bd koczy rozmow wyjaniajc, e zasza pomyka.
Po upewnieniu si, e rozmowa prowadzona jest z wacicielem telefonu, konsultant
informuje, e kontaktuje si, poniewa konsument ma moliwo obnienia abonamentu za
telefon stacjonarny do okrelonej kwoty od przyszego miesica bd moliwo
pozwalajc na obnienie abonamentu bez zmiany warunkw dotychczasowej umowy.
Konsultant czsto informuje wprost, e nastpuje zmiana wysokoci opaty za abonament
telefoniczny, opata ta zmienia si od nastpnego miesica bd konsument bdzie mia
obniony abonament do wskazanej kwoty od nastpnego miesica. Konsultant zapewnia
przy tym niejednokrotnie, e dotychczasowa umowa konsumenta zmieni si tylko
w zakresie kwoty abonamentu, ktra bdzie nisza, natomiast w pozostaym zakresie
umowa nie zmieni si.
Prezentacja oferty w rozmowie telefonicznej polega na podaniu kwoty miesicznego
abonamentu, jak konsument moe lub bdzie paci od nastpnego miesica, jeli zdecyduje
si na podpisanie umowy (kwota ta jest rna, w zalenoci od aktualnej oferty Spki,
dostpnych promocji itp.). Konsultant informuje najczciej, e w cenie abonamentu s
darmowe rozmowy bez limitu na wszystkie telefony stacjonarne w Polsce. Jeeli konsument
wyraa zainteresowanie, konsultant umawia wizyt kuriera. Konsultant informuje
konsumenta, e osoba ta dostarczy wszelkie niezbdne dokumenty, z ktrymi bdzie mg
si zapozna, a po ich podpisaniu bdzie mg korzysta z obnionego abonamentu za
telefon od nastpnego miesica. W ostatniej czci rozmowy konsultant prosi konsumenta
o potwierdzenie jego danych potrzebnych do prawidowego sporzdzenia umowy, tj.
imienia i nazwiska oraz podanie dokadnego adresu. Imi i nazwisko konsumenta oraz
10
11
[r] Prosz Pani, ja na razie Tzn. czy ta rozmowa nie jest wica? Przylijcie wszystko, ja
zobacz o co chodzi.
[k] Dokadnie. Wanie tak zrobimy. Prosz mi powiedzie, to bdzie dostarczone na [], jaki
numer?
[r] 9 m. 4.
[k] Dobrze, prosz pani, w takim razie w cigu kilku dni przedstawiciel z Pani biura dla klientw
Netii dostarczy Pani pakiet aktywacyjny. Prosz o zapoznanie si i dopiero Pani pisemna zgoda daje
moliwo aktywacji. Take do aktywacji jest wymagany Pani podpis. Dzikuj piknie, do widzenia.
[r] Do widzenia.
20160122-085715_767222873_[usunito]_NOWA_4909730-all
Konsultant [k] Dzie dobry. Z tej strony Polska Grupa Telekomunikacyjna S.A. Czy ja rozmawiam
z wacicielem telefonu?
Rozmwca [r] Tak.
[k] Bardzo mi mio. Ja kontaktuj si, poniewa od nastpnego miesica nastpuje zmiana opaty za
abonament telefoniczny stacjonarny. Kwota abonamentu bdzie wynosia 29,99 z. To jest ju cena
brutto z podatkiem VAT. W ramach tego s nielimitowane poczenia na wszystkie telefony
stacjonarne w Polsce. Ja jestem zobowizany, eby tutaj wszystko waciciel otrzyma na pimie jak
naley, dlatego kontaktuj si w celu weryfikacji danych teleadresowych. Czy ja mam przyjemno
z Panem Janem rozmawia?
[r] Tak.
[K] Pan Jan Wiesaw []?
[r] Znaczy, ja jestem w Netii.
[k] Ja kontaktuj si do klientw w Netii prosz Pana. I to jest Legnica ul. [] tak?
[r] Tak. 2/5.
[k] Zgadza si. Kod pocztowy 59-200? Czy jakie zmiany byy?
[r] Nie, nie, nie byo.
[k] Dobrze, Panie Janie, w cigu 2-3 dni otrzyma Pan pen dokumentacj w formie papierowej,
potwierdzajc obnik abonamentu dla Pana, a nasz pracownik bdzie kontaktowa si w celu
dostarczenia tych dokumentw do podpisu. Panie Janie z mojej strony wszystko. Dzikuj bardzo.
Prosz czeka na pracownika. Miego dnia. Do usyszenia.
[r] Do widzenia.
20160122-120505_322465781_[usunito]_NOWA_4871344-all
Konsultant [k] Dzie dobry. Biuro obsugi klienta. Urszula [] z tej strony. Czy z Panem
Bernardem [] rozmawiam?
Rozmwca [r] Tak.
[k] Mio mi. Dzwoni dzisiaj do Pana, poniewa od przyszego miesica ma Pan moliwo obniy
swoje rachunki telefoniczne do kwoty 29 z.
[r] Skd Pani dzwoni?
[k] To jest biuro obsugi dla abonentw firmy Orange, prosz Pana.
[r] No, no, bo tu dzwoni takie tam.
[k] I tak jak mwi, abonament od przyszego miesica moe wynosi 29 z, a w tym wszystkie
polaczenia na telefony stacjonarne w caym kraju bdzie Pan mia bez ogranicze w ramach
abonamentu oczywicie. Nie mia Pan jeszcze tej obniki, prawda?
[r] Na stacjonarny, tak?
[k] Tak, tak. Oczywicie.
[r] To nie. Na razie nie.
[k] Wic jeeli oczywicie yczy Pan sobie, ebym wczya te tasze rachunki, jeeli Pan chce
skorzysta z tej usugi, przygotuj Panu dokumenty aktywujce t usug i wszystko Pan otrzyma
z dokumentami do aktywacji.
[r] Hm. No jak to jest Orange, to tak. Byleby to nie byo co innego, bo nie bd podpisywa.
12
[k] Prosz Pana, ja powiedziaam, e sporzdz dokumenty i bdzie Pan mia moliwo z tym
wszystkim si zapozna.
[r] Hm, dobra, dobra.
[k] Potwierdz tylko dane teleadresowe, eby dokumenty byy poprawnie sporzdzone. Rachunki
przychodz na Pana, na Pana Bernarda, prawda?
[r] Tak.
[k] Prosz poczeka, ja ju bd pisa. Pan Bernard [] i jest Chorzw. A kod pocztowy poprosz
uprzejmie.
[r] 41-506
[k] 41-506 i ulica [] to jest do Pana.
[r] Tak.
[k] Jeszcze prosz mi potwierdzi numer.
[r] Telefonu?
[k] Nie, nie, ulicy [].
[r] 19/9.
[k] Zgadza si wszystko. Prosz Pana, wobec tego tak jak powiedziaam, za chwileczk przygotuj
Panu pakiet aktywujcy. W przecigu kilku dni najbliszych dostarczymy do Pana dokumenty
poprzez naszego pracownika. Uprzejmie prosz, eby Pan zapozna si z dokumentami. Wymagana
jest pisemna zgoda Pana na wczenie taszych rachunkw, eby Pan ju od przyszego miesica mg
paci taszy abonament i korzysta z tych nielimitowanych wszystkich pocze. Dobrze?
[r] Dobrze.
[k] Dzikuje Panu za rozmow, do usyszenia.
[r] Dzikuje, do usyszenia.
Rozmowy z dnia 23 stycznia 2016r. oznaczone na pycie eb02 2016, 01, 23 jako:
20160123-093150_447241251_[usunito]_NOWA_4811786-all
Konsultant [k] Dzie dobry.
Rozmwca [r] Dzie dobry.
[k] Biuro obsugi klienta. Joanna [] z tej strony. Czy rozmawiam z wacicielem telefonu?
[r] Tak, sucham.
[k] Prosz Pani, od przyszego miesica ma Pani moliwo obnienia abonamentu na kwot 29 z.
Jest to kwota brutto z VATem, a do tego wszystkie poczenia bd darmowe na telefony stacjonarne
w kraju. Prosz powiedzie, czy ju Pani korzystaa z takiej obniki?
[r] Nie, prosz Pani, nie korzystaam.
[k] No to dlatego, prosz Pani, ma Pani moliwo skorzystania
[r] A co to jest za firma co do mnie dzwoni?
[k] Biuro obsugi klienta dla klientw Orange.
[r] Bo ja do Netii nale, prosz Pani.
[k] No to dobrze. To jest dla klientw Netii jak najbardziej. Do Pani jeszcze bdzie po prostu
dostarczone wszystko z biura obsugi klienta dla klientw Netii. Prosz mi powiedzie, rachunki
przychodz z Netii na Pana Jana []?
[r] Nie, prosz Pani. Pani si le dodzwonia.
[k] No a na kogo przychodz rachunki, prosz Pani?
[r] [] Stanisawa
[k] Pani Stanisawa [], dobrze, to si zgadza, prosz Pani. Ju tu wprowadzam w system. A to jest
Tomaszw Mazowiecki 97-200, tak?
[r] Tak.
[k] Ulica?
[r] [].
[k] [] czy []?
[r] [].
[k] [], dobrze, bardzo adnie. Ile? 17?
13
[r] 11.
[k] 11, dobrze. Prosz Pani, tu ju numeru mieszkania nie ma. To jest dom, tak?
[r] Tak.
[k] W takim razie, Pani Stanisawo, poniewa ta obnika naley si Pani jako staemu klientowi
Netii, wic przysuguje Pani od przyszego miesica. Tak. Dlatego w tym celu i do aktywacji otrzyma
Pani pakiet aktywacyjny, ktry dostarczy nasz przedstawiciel. Wczeniej zapowie si telefonicznie.
Take tylko Pani podpis daje moliwo aktywacji, wic eby aktywacja nastpia, prosz o podpisanie
tego pakietu i to wszystko. Dzikuj, do widzenia.
[r] Do widzenia.
20160123-104629_447246544_[usunito]_NOWA_4813280-all
Konsultant [k] Dzie dobry.
Rozmwca [r] Dzie dobry.
[k] Biuro obsugi klienta. Joanna [] z tej strony. Czy rozmawiam z wacicielem telefonu?
[r] Sucham.
[K] Prosz Pani, kontaktuje si, poniewa od przyszego miesica ma Pani moliwo obnienia
abonamentu do kwoty 29 z. Jest to kwota brutto z VATem, a do tego wszystkie poczenia bd
darmowe na telefony stacjonarne w kraju.
[r] A co to jest za stacja?
[k] Biuro obsugi klienta dla klientw Orange.
[r] A Orange. Aha. Ale ja jestem, prosz Pani, na Netii na umowie, jeeli jeszcze mi si nie
skoczya umowa.
[k] To nie szkodzi, bo to dla Netii te, prosz Pani jest to samo. Poniewa Netia jest na Prosz
Pani, jak najbardziej ten telefon kiedy by w Telekomunikacji, ale to wszystko Pani ju dostanie
z Netii na pimie, wic prosz si o nic nie martwi, bo przez telefon nic nie zaatwiamy. Musi Pani
dosta dopiero pakiet aktywacyjny i kiedy Pani wyrazi pisemn zgod moemy aktywowa Pani t
obnik.Prosz Pani, poniewa ma Pani umow w Netii przysuguj Pani teraz darmowe poczenia
na telefony stacjonarne za 29 z. W tym celu prosz mi powiedzie, rachunki przychodz z Netii na
Pani [] czy Pana Jana []?
[r] Na Jana.
[k] No wanie, no to Pan Jan bdzie mia wszystko na pimie. Czyli Netia i to jest Pan Jan [],
Tomaszw Mazowiecki 97-200, [] jaki numer?
[r] 12 .
[k] 12. To jest domek, tak?
[r] Tak.
[k] Dobrze, prosz Pani, w takim razie w cigu kilku dni nasz przedstawiciel dostarczy Panu Janowi
przygotowany pakiet do aktywacji. Wtedy Pan Jan zapoznaje si i prosz w celu aktywacji
o podpisanie, bo dopiero podpisane dokumenty daj podstaw do wczenia wszystkich darmowych
pocze na telefony stacjonarne za te jedynie 29 z dla klientw Netii. Dzikuj bardzo, do widzenia.
[r] Ale prosz Pani, ja bym wolaa, ebym wiedziaa dzie wczeniej, e tu kto przyjedzie, dlatego
e ja musz.
[k] Prosz o telefon komrkowy.
[r] Nie, ja mam tylko telefon stacjonarny.
[k] Aha. Dobrze, to prosz Pani. Ja tutaj zaznacz, e prosi o telefon dzie wczeniej. Dzikuj
bardzo, do widzenia.
[r] Do widzenia.
20160123-133209_413727230_[usunito]_NOWA_4787972-all
Konsultant [k] Dzie dobry.
Rozmwca [r] Dzie dobry.
[k] Z tej strony Polska Grupa Telekomunikacyjna S.A. Czy ja mam przyjemno z wacicielem
telefonu rozmawia?
14
15
16
[r] 59-220.
[k] To rwnie si zgadza. Dzikuj, wszystko si zgadza. Prosz mnie uwanie posucha. Skoro
chce Pani paci mniej, jest Pani zdecydowana na t obnik to ju w cigu kilku najbliszych dni
roboczych otrzyma Pani jako dowd na to, e obnika faktycznie tyle wynosi, pakiet aktywujcy
obnik do podpisu przywieziony przez pracownika. Wczeniej zadzwoni do Pani nasz dyspozytor.
Z mojej strony to ju wszystko. Ja Pani dzikuj. ycz miego dnia, do usyszenia.
[r] Dzikuj, do usyszenia.
[k] Dzikuj.
20160125-083922_767218122_[usunito]_NOWA_4912781-all
Konsultant [k] Biuro obsugi klienta. Urszula [] z tej strony. Czy ja mog prosi o rozmow Pana
Janusza []?
Rozmwca [r] A o co chodzi?
[k] Ja w dniu dzisiejszym dzwoni, poniewa od przyszego miesica macie Pastwo moliwo
obniy rachunki telefoniczne do kwoty 29 z z VATem ju i w tym wszystkie poczenia na telefony
stacjonarne w caym kraju bd bez ogranicze. Czy ta obnika bya ju przekazywana yyy
wprowadzana u Pana wczeniej?
[r] Jak, jak?
[k] Czy mia Pan ju t obnik w ostatnim czasie wprowadzan?
[r] Ale Pani skd dzwoni?
[k] To jest biuro obsugi dla abonentw firmy Orange, prosz Pana.
[r] Prosz Pani, ja telefon mam w firmie Vectra.
[k] Aaa, czyli to jest tutaj sie Vectry. No nic, to przepraszam w takim razie. Oczywicie nie
bdziemy nic zmienia, jeeli jest to pakiet cay.
[r] Dlatego jestem zdziwiony, e...
[k] Wie Pan co, ja mam poczenia komputerowe, by moe jest to jaki bd w systemie. Take
uprzejmie przepraszam Pana za pomyk i do widzenia.
[r] Prosz bardzo.
20160125-121517_767293628_[usunito]_NOWA_4918502-all
Rozmwca [r] Halo?
Konsultant [k] Halo. Dzie dobry.
[r] Dzie dobry.
[k] Dzie dobry. Nazywam si Marcin [] i dzwoni z biura obsugi klienta dla Pani. Czy mam
przyjemno rozmawia z wacicielk tego telefonu?
[r] Tak.
[k] Witam serdecznie. Prosz Pani, ja dzwoni w sprawie telefonu stacjonarnego, a konkretnie
w sprawie wysokoci opaty abonamentowej, poniewa od nowego roku mamy tak now moliwo
pozwalajc na obnienie u Pani tej opaty bez zmiany warunkw Pani dotychczasowej umowy. Czyli
tak, zostaaby u Pani dokadnie taka sama umowa jak jest, z tym, e oczywicie zapaciaby Pani
niszy abonament bo 29,99 z brutto. No i oczywicie w tym miaaby Pani jeszcze nielimitowane
rozmowy na telefony stacjonarne na terenie caego kraju. I chciabym zapyta, czy Pani ju moe
skorzystaa z podobnej moliwoci obniki w cigu ostatnich 6 miesicy czy jeszcze nie?
[r] Ale prosz mi powiedzie, czy dzwoni Pan z Telekomunikacji dla Domu?
[k] Yyy Tak oczywicie, ja dzwoni z biura obsugi klienta dla klientw sieci Telekomunikacja dla
Domu. <pauza> Generalnie ja nie proponuj Pani zmiany operatora, tak, jeeli o to chodzi. To
oczywicie, jeeli tutaj jest Pani obawia si o to, no to oczywicie ja tutaj nie proponuj Pani zmiany
operatora. Zostaje Pani tam, gdzie jest, z tym, e oczywicie mam tak moliwo, aby u Pani obniy
abonament.
[r] No dobrze, ale Pan dzwoni z Telekomunikacji dla Domu? Bo Pan dzwoni teraz
[k] Tak jest. Tak jak mwi, dzwoni z biura obsugi klienta dla klientw sieci Komunikacja dla
Domu. Telekomunikacja dla Domu, przepraszam.
17
[r] Czemu Pan teraz dzwoni na numer Dialogu a nie na numer Telekomunikacji dla Domu?
[k] No to znaczy, ten numer telefonu, ktry ja tutaj mam: [] on jest na Telekomunikacj dla
Domu, prawda?
[r] Nie, to jest numer telefonu Dialogu.
[k] No to ja ju nic nie rozumiem. Przepraszam najmocniej. Ja tutaj mam w systemie, e to jest
numer Telekomunikacji dla Domu.
[r] Ja mam w Telekomunikacji dla Domu inny numer od Was. Bo ja mam dwa telefony stacjonarne.
[k] Hm, rozumiem. No dobrze, no w takim razie, prosz Pani, no bardzo przepraszam tutaj za
pomyk, jeeli o to chodzi. No nie powinno si tak generalnie wydarzy, e tutaj na zy numer do
Pani dzwonimy. No faktycznie, to jest troch dziwne. Nie wiem, dlaczego system nam tak wybra.
Najmocniej Pani przepraszam. Natomiast oczywicie tutaj ta obnika obowizywaaby na ten drugi
numer, czyli ten numer Telekomunikacji dla Domu.
[r] Prosz mi jeszcze raz przedstawi t ofert. Bo ja mam teraz abonament Mgby mi Pan tam
jeszcze spojrze, jaki tam jest abonament, bo nie pamitam, bo ja jestem u was dosownie 3 miesice.
[k] Tak jest. To jest w tym momencie 39,90 z. Ja Pani proponuj 29,99 z no i w tym miaaby Pani
nielimitowane rozmowy na telefony stacjonarne w Polsce. To jest taka krtka obnika w sumie. No
i generalnie i oczywicie wszystkie warunki umowy, jakie Pani ma w tym momencie, to Pani
zachowuje, tak. Czyli cznie z taryf. Jeeli ma Pani na przykad rozmowy na komrki bd
zagranic, to oczywicie to zostaje tak jak jest.
[r] A prosz mi powiedzie, to ten nowy abonament, ile by wynosi? 20 ile?
[k] 29,99 z
[r] I przez jaki okres trwania?
[k] Przez do koca trwania Pani obecnej umowy. Czyli na taki okres, jak Pani umow zawara, to
oczywicie tak zostanie. Niestety okresu umowy ja nie widz u siebie w systemie, poniewa ja pracuj
w sprzeday i ze wzgldw bezpieczestwa niektrych tutaj szczegw Pani danych osobowych
i umowy nie mog zobaczy. Mam tutaj tylko infolini, prawda.
[r] Dobrze. Gdybym nawet si zdecydowaa na t ofert, o ktrej Pan mwi, to co musz zrobi?
[k] Ju Pani mwi. Generalnie procedura wyglda tak, e w ogle zacznijmy od tego, e jest to
oczywicie aneks do biecej umowy. Czyli umowa, ktra u Pani zostaa zawarta do niej po prostu
jest doczony aneks, ktry pozwala na obnienie takiej opaty abonamentowej i zwikszenie pakietu
minut. Taki aneks przyjdzie do Pani za porednictwem naszego pracownika. Zostanie do Pani
przywieziony do domu wraz z regulaminem. I teraz tak pracownik poprosi Pani i ja Pani rwnie
poprosz o przeczytanie tego regulaminu, zapoznanie si z nim i jeeli Pani si z nim zgadza
oczywicie no to wtedy o podpisanie tego aneksu i w tym momencie ju ta opata jest obniona. Czyli
tak w duym skrcie: nasz pracownik przywiezie Pani aneks, a ja bym prosi, eby go Pani podpisaa
i ju ma Pani t opat obnion wtedy. Tak by to wygldao...
[r] Czyli 29 z i to jest brutto? Netto? Jak to jest?
[k] To jest brutto. Oczywicie to jest kwota ju z podatkiem VAT. Ju kwota do zapaty cakowita.
[r] Aha, czyli praktycznie 10 z taniej ni mam.
[k] Tak, tak. Tak jest. To si zgadza. Tak, e ja myl, e dla Pani to jest sama korzy, bo jeeli Pani
w tym momencie paci 10 z wicej, to dla Pani bdzie to obnika i w zasadzie tyle, prawda. adnych
konsekwencji z tego tytuu Pani nie ponosi.
[r] Prosz Pana, czy to jest wiarygodne, co Pan mwi do mnie.
[k] Oczywicie, natomiast nie musi mi Pani wierzy oczywicie na sowo, nie wymagam tego od
Pani. Prosz Pani, w momencie dostarczenia dokumentw, no radzibym sobie zerkn do regulaminu
na logo generalnie dostawcy. No i oczywicie pierwszy punktu regulaminu. Ten najwaniejszy, gdzie
jest napisane midzy kim zawarta jest umowa bd aneks, tak. W kadej umowie tak jest generalnie, e
pierwszy punkt regulaminu jest to, e np. umowa zostaa zawarta midzy Pani a firm czy midzy
kim a kim, prawda. I generalnie tam Pani bdzie moga atwa zweryfikowa, czy to jest prawda czy
nieprawda czy jeszcze jako tam inaczej, prawda. No oczywicie te si u Pani nic nie zmienia, dopki
Pani nie podpisze aneksu, tak? W ogle nic si nie zmieni, jeeli Pani w ogle nie podpisze tego
18
aneksu. No to oczywicie te si nic nie dzieje, bo adne konsekwencje Pani nie mog spotka
w zwizku z tym, prawda?
[r] Rozumiem. I tam przy tym abonamencie obnionym bd miaa darmowe minuty do?
[k] Tak, do na stacjonarne w caej Polsce. I to bdzie Pani miaa nielimitowane darmowe
rozmowy. Czyli po prostu bez limitu. Cay dzie i ca noc moe Pani rozmawia przez cay rok.
[r] I to tylko numery stacjonarne?
[k] Tak. Numery stacjonarne, dokadnie.
[r] I to jest Telekomunikacja dla Domu, tak?
[k] Tak. Telekomunikacja dla Domu. Oczywicie.
[r] No to, wie Pan co, to niech kurier przywiezie ten aneks nowy i...
[k] Rozumiem. W takim razie ja tylko sobie jeszcze pozwol potwierdzi Pani dane, czy mi si
wszystko zgadza w systemie, dobrze? Pani si nazywa Grayna []? To si zgadza prawda?
[r] Tak
[k] Mieszka Pani w []?
[r] Tak.
[k] Przy ulicy []?
[r] Tak.
[k] Hm. OK I teraz tak Czy mgbym prosi o potwierdzenie Pani numeru domu w celu
weryfikacji?
[r] 2b/5
[k] Dobrze. Ok. Bardzo dzikuj, tu mi si wszystko zgadza. No i mamy wszystko. Prosz Pani,
bardzo Pani dzikuj i tak jak powiedziaem, w cigu 3-4 dni przyjedzie do Pani nasz pracownik z
kompletem dokumentw, w skad ktrych wchodzi regulamin oferty oraz aneks do umowy. Bardzo
bym prosi zapozna si z regulaminem, potem podpisa aneks do umowy i wtedy ju bdziemy mogli
u Pani t nisz opat wczy.
[r] Dobrze i adnych dodatkowych kosztw nie bdzie?
[k] Nie, adnych dodatkowych kosztw. Oczywicie, e nie. To wszystko si zamyka w abonamencie,
ktry wynosi 29,99 z brutto, czyli jest to kwota ju z podatkiem VAT.
[r] Dobrze, dzikuj Panu bardzo.
[k] Bardzo Pani dzikuj. ycz udanego dnia. Do widzenia.
[r] Do widzenia.
(dowd: nagrania rozmw przeprowadzonych przez konsultantw z konsumentami w styczniu 2016r.,
zarejestrowane na pycie DVD eb02: 2016, 01, 22; 2016, 01, 23 i 2016, 01, 25- k. 1844 akt
postpowania administracyjnego).
Ww. przebieg rozmw telefonicznych i tre przekazywanych informacji
dotyczcych tosamoci Spki potwierdzaj otrzymane przez Prezesa Urzdu skargi
i pisma, w ktrych m.in. wskazano:
-
19
20
ktr mam jest wana do koca wrzenia 2015, to powiedzia, e w trosce o klienta
Pastwo chc szybciej wiedzie czy zostan w telefonii stacjonarnej (dowd: k. 846 akt
postpowania administracyjnego)
Przedmiotowa umowa zostaa zawarta na skutek rozmowy telefonicznej
z przedstawicielem handlowym PGT S.A. W trakcie tej rozmowy wypowiedzi
przedstawiciela handlowego sugeroway i utrzymyway mnie w przekonaniu, e
przedstawia ofert przeduajca umow z moim dotychczasowym operatorem
telefonicznym, a nie reprezentuje zupenie odrbne przedsibiorstwo i przedstawia
now ofert (dowd: k. 881- 884 akt postpowania administracyjnego)
Konsultantka poinformowaa mnie, e koczy si umowa w Orange i trzeba
podpisa now umow. W zaufaniu do sw konsultantki zgodziam si, poniewa
jestem zadowolona z usug Orange (dowd: k. 21 akt postpowania wyjaniajcego)
Rozmawiajc telefonicznie w sprawie tego przeduenia umowy z Neti byam
pewna, e rozmawiam z firm Netia tak te osoba z drugiej strony telefonu si
przedstawia []. Pytaam rwnie czy polecenia zapaty w banku zostaje bez zmian.
To rwnie potwierdzono (dowd: k. 712- 713 akt postpowania wyjaniajcego)
Dodatkowo informuj, i w rozmowie telefonicznej zostaam poinformowana, i
rozmawiam ze swoim dotychczasowym operatorem, na pewno nie byo mowy, i jak
podpisz now umow to bdzie oznaczao, e zmieniam operatora (dowd: k. 1632
akt postpowania wyjaniajcego)
Przedstawicielka firmy powiedziaa, e teraz abonament moe by mniejszy, bo
dotychczas pacimy za duo, e bdziemy paci teraz 19,90 z. ona powiedziaa, e
my jestemy w Orange, na co przedstawicielka odpowiedziaa, e my jestemy t
sam firm (dowd: k. 135 akt postpowania administracyjnego)
Mczyzna, ktry do nas zadzwoni powiedzia, e jest to ta sama firma, w ktrej
jestemy obecnie z on, e nic nie tracimy, tylko, e firma chce obniy abonament,
eby utrzyma klienta (dowd: k. 374 akt postpowania administracyjnego)
Telemarker PGT S.A wprowadzi mnie w bd, podajc si za przedstawiciela
dotychczasowego dostawcy usug telekomunikacyjnych (Orange). Osoba, ktra do
mnie dzwonia nie przedstawia rzetelnie nazwy firmy, za to tak prowadzia
rozmow, e byam przekonana, e rozmawiam z przedstawicielem firmy, z ktr
mam ju podpisan umow na wiadczenie usug telekomunikacyjnych (Orange)
(dowd: k. 423 akt postpowania administracyjnego)
Jaki czas temu zadzwoniono do mnie z propozycj przeduenia umowy
i jednoczenie obnienia rachunkw o poow. Osoba dzwonica powiedziaa, e
dzwoni w imieniu mojego dotychczasowego operatora, czyli VECTRY. Na pewno nie
pady inne sowa, nie pada nazwa innej firmy, ta osoba podszya si pod firm
VECTRA (dowd: k. 908-909 akt postpowania administracyjnego)
Pan dzwonicy poda si za przedstawiciela firmy Orange i powiedzia, e ja pac
rachunki regularnie i teraz przysuguje mi zmiana abonamentu na 29 z miesicznie
(dowd: k. 916- 917 akt postpowania administracyjnego)
Otrzymaem telefon z propozycj obnienia abonamentu jako stay klient. Ja
zapytaem si, czy rozmawiam z przedstawicielem sieci Orange, otrzymaem
potwierdzenie, e tak wanie jest. Byem wicie przekonany, e rozmawiam
z przedstawicielem sieci Orange, w tym utwierdziy mnie sowa, e jestem
dugoletnim abonentem i dlatego mam propozycj obniki abonamentu. Nikt nie
powiedzia, e to jest jaka inna firma, na pewno nie podano nazwy PGT S.A., nie
powiedziano mi, e jest to propozycja zawarcia umowy z nowym operatorem
telekomunikacyjnym. [] w czasie rozmowy telefonicznej zostaem wprowadzony
21
22
23
W kwietniu 2015 roku zjawio si u mnie w domu dwch panw aby podpisa
przeduenie umowy na mj telefon (tak wtedy mylaam) (dowd: k. 1548- 1549 akt
postpowania administracyjnego)
24
by to kurier firmy kurierskiej, a po prostu przedstawiciel PGT S.A. (dowd: k. 15531555 akt postpowania administracyjnego)
-
Przyjecha kurier z PGT a mwi e jest z telePolska (dowd: k. 1662 akt postpowania
administracyjnego)
W dniu 6 kwietnia 2016r. przedstawiciel operatora PGT S.A (o czym nie wiedziaam)
podajcy si za przedstawiciela dotychczasowego operatora owiadczy, i przywiz
dokumenty, ktre naley podpisa [] twierdzi, e moje dotychczasowe warunki
umowy na usugi telekomunikacyjne nie ulegn adnej zmianie, a zostan jedynie
zmniejszone o koszty obejmujce opaty abonamentowe w stosunku miesicznym
[]. Nie wspomnia o najwaniejszym- o zmianie operatora sieci, na ktr nie
wyraziabym zgody(dowd: k. 1809- 1811 akt postpowania administracyjnego)
W dniu 24.05.2016r. do mojego domu przyjecha Pan [.], ktry powoa si na ww.
rozmow telefoniczn i poinformowa mnie, e jest pracownikiem firmy Orange
Polska S.A., ktry przyjecha w celu zrealizowania wczeniejszych telefonicznych
ustale, tj. podpisania umowy. W trakcie rozmowy ww. Pan utrzymywa, e
podpisanie ww. umowy jest to jedynie zmiana warunkw umowy zawartej przeze
25
A ja jestem osoba ostron. Kilka razy pytaam tego kuriera, czy na pewno jest
z Netia, zapewnia, e tak i e przywiz brakujce dokumenty(dowd: k. 298- 299 akt
postpowania administracyjnego)
Kiedy zjawia si u mnie w domu osoba z umow, zapytaem wprost czy jest od
mojego dotychczasowego operatora z firmy Dialog, na co uzyskaem kilkukrotnie
zapewnienie, e osoba ta reprezentuje wanie Dialog i e musz przeduy
umow(dowd: k. 337- 338 akt postpowania administracyjnego)
26
Daty dokadnie nie pamitam, ale byo to okoo trzech lub czterech miesicy wstecz
do miejsca, gdzie mieszkam przyszed mczyzna. Mczyzna ten proponowa mi
umow odnonie usug telefonicznych. Jak si go pytaam, czy jest z Dialogu to
potwierdzi, e jest (dowd: k. 1707 akt postpowania administracyjnego).
28
29
zapewnienia abonentowi przez Spk usugi o wymaganej jakoci, przy pomocy stosowanej
przez ni technologii na obszarze obejmujcym lokalizacj abonenta (dowd: pismo Spki
z dnia 21 wrzenia 2015r.- k. 298- 300 akt postpowania wyjaniajcego).
Na dzie 1 sierpnia 2016r. Spka posiadaa [usunito] abonentw, tj. osb, z ktrymi
miaa zawarte umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych. Spka posiadaa na ten
dzie [usunito] czynnych abonentw- osb faktycznie wykonujcych poczenia
telefoniczne za pomoc dostarczonego im aparatu telefonicznego. W okresie od dnia
1 stycznia do dnia 1 sierpnia 2016r. [usunito] abonentw nie odebrao od Spki przesyki
zawierajcej aparat telefoniczny (dowd: pisma Spki z dnia: 16 i 23 sierpnia 2016r.- k. 11401141 i 1156 akt postpowania administracyjnego).
Dokonujc ustale faktycznych Prezes Urzdu opar si m.in. na zeznaniach
wiadkw: [usunito] i [usunito]- byych kurierw, ktrzy dostarczali konsumentom
umowy do podpisu i zawierali z nimi umowy w imieniu Spki, przesuchanych na
rozprawie administracyjnej w dniu 23 czerwca 2016r.
Prezes Urzdu uznaje zeznania ww. wiadkw za wiarygodne. wiadkowie
wsppracowali z partnerem Spki w rnych okresach, przez ok. 3-4 miesice, ale zoone
przez nich zeznania s spjne i znajduj potwierdzenie w treci otrzymanych od
konsumentw skarg i pism, opisujcych sposb zachowania kurierw i udzielane przez nich
informacje. W opinii Prezesa Urzdu, wiadkowie zoyli zeznania spontanicznie,
przedstawiajc okolicznoci mogce wiadczy zarwno na ich korzy, jak i niekorzy
w procesie zawierania umw z konsumentami. wiadkowie nie s aktualnie zwizani ani ze
Spk, ani z jej partnerem, co powoduje, e skadajc zeznania nie mieli adnego interesu
w tym, eby przedstawi swoje zachowanie i podejmowane wobec konsumentw czynnoci
inaczej, ni miao to miejsce w rzeczywistoci.
Prezes Urzdu dokona ustale faktycznych opierajc si te na zeznaniach
przesuchanego na ww. rozprawie wiadka [usunito]- pracownika i wsplnika [usunito]partnera Spki w czci dotyczcej danych uzupenianych przez kuriera podczas wizyty
i dziaania kurierw na podstawie udzielonego im penomocnictwa. W ocenie Prezesa
Urzdu, zeznania wiadka w tej czci s wiarygodne i znajduj potwierdzenie
w pozostaych dowodach, tj. zeznaniach ww. wiadkw oraz zgromadzonych dokumentach,
w szczeglnoci umowie partnerstwa handlowego zawartej przez [usunito] ze Spk oraz
zacznikach do tej umowy. Prezes Urzdu odmwi wiarygodnoci zeznaniom tego
wiadka w czci dotyczcej opracowanego przez [usunito] skryptu rozmowy
przeznaczonego dla konsultantw. Zapisy rozmw telefonicznych, ktrymi dysponuje
Prezes Urzdu nie potwierdzaj, wbrew zeznaniom wiadka, e konsultant przekazuje
konsumentowi informacje o zmianie dostawcy oraz ustala, jak umow konsument podpisa
z dotychczasowym dostawc (na czas okrelony lub na czas nieoznaczony). Zdaniem
Prezesa Urzdu, gdyby scenariusz zawierajcy takie informacje faktycznie zosta
przygotowany przez [usunito], to byby wykorzystywany przez konsultantw. Tymczasem
rzeczywisty przebieg rozmw telefonicznych jest zupenie inny- konsultanci nie przekazuj
ww. informacji. Nawet jeli na pocztku rozmowy wskazuj, skd dzwoni, to pniej
staraj si wywoa lub utrzyma bdne przekonanie konsumentw, e telefon pochodzi od
ich dotychczasowego dostawcy usug. W pozostaej czci, w szczeglnoci w czci
opisujcej wspprac Spki z [usunito], zeznania wiadka nie odnosz si bezporednio
do postawionych Spce zarzutw, std nie zostan uwzgldnione przy dokonywaniu
ustale faktycznych. To, czy i w jakim zakresie Spka weryfikuje dziaania swojego partnera
nie wpywa bezporednio na zasadno stawianych jej zarzutw. Na podstawie zawartych
umw Spka ma moliwo kontroli swoich partnerw, a fakt, e z uprawnie takich nie
korzysta lub korzysta w maym stopniu i nieregularnie, pomimo otrzymywanych licznych
30
32
33
Interes konsumentw naley rozumie jako interes prawny (a nie faktyczny), a wic
uznany przez ustawodawc jako zasugujcy na ochron i zabezpieczenie. Pod tym pojciem
naley rozumie stricte ekonomiczne interesy konsumentw (o wymiarze majtkowym) oraz
prawo konsumentw do uczestniczenia w przejrzystych i niezakconych przez
przedsibiorc warunkach rynkowych, zapewniajcych konsumentom moliwo
dokonywania transakcji przy cakowitym zrozumieniu, jaki jest ich rzeczywisty sens
ekonomiczny i prawny na etapie przedkontraktowym i w czasie wykonywania umowy.
Zarzucone Spce praktyki mog narusza pozaekonomiczne i ekonomiczne interesy
konsumentw na etapie przedkontraktowym, na etapie zawierania umowy oraz na etapie
wykonywania umowy. Praktyka z pkt I sentencji decyzji moe godzi przede wszystkim
w prawo konsumentw do uzyskania rzetelnych informacji o tosamoci Spki,
przedmiocie jej oferty i rzeczywistym celu wizyty kuriera w miejscu zamieszkania
konsumenta. Sugerowanie, a nawet jednoznaczne wskazywanie przez przedstawicieli
Spki, e dziaaj w imieniu znanego konsumentowi dotychczasowego operatora
(a w zasadzie dostawcy usug) moe wprowadza konsumenta w bd. Takie informacje
mog uniemoliwia konsumentowi ustalenie, jaki przedsibiorca nawiza z nim kontakt
i zaproponowa zawarcie umowy. Mog zarazem wpywa na konkretne decyzje
konsumentw o zawarciu umowy ze Spk, z czym zwizane s okrelone skutki
finansowe, wynikajce z faktu zawarcia tej umowy, jak i ewentualnego rozwizania przez
konsumenta jednej z wicych go umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych. Naley
zauway, e w przypadku, gdy umowa konsumenta z dotychczasowym dostawc usug
jest umow zawart na czas oznaczony, ktrej termin jeszcze nie upyn, jednostronne
rozwizanie takiej umowy przez konsumenta spowoduje, e zgodnie z przepisami Prawa
telekomunikacyjnego bdzie co do zasady zobowizany do zwrotu kosztw udzielonych mu
przez tego przedsibiorc ulg. Jeeli natomiast konsument chciay rozwiza umow ze
Spk zawart na czas oznaczony, takie koszty poniesie na rzecz Spki. W konsekwencji
praktyka Spki moe narusza ekonomiczne interesy konsumentw. Poza ww. skutkami,
praktyka Spki moe powodowa okrelone niedogodnoci czy utrudnienia po stronie
konsumenta, jeeli np. w ramach umowy z dotychczasowym dostawc usug konsument
korzysta z pakietu usug (np. usug telefonicznych i dostpu do Internetu). Biorc pod
uwag, e Spka oferuje konsumentom tylko usugi telefonii stacjonarnej, zawarcie z ni
umowy moe w tej sytuacji wiza si z koniecznoci zawarcia przez konsumenta jeszcze
innej, dodatkowej umowy, aby mg korzysta z poszczeglnych usug, ktre do tej pory
w caym pakiecie wiadczy na jego rzecz dotychczasowy dostawca.
Negatywny wpyw na interesy konsumentw moe wywiera take druga
z przypisanych Spce praktyk. Niewydanie konsumentom dokumentw umownych lub
potwierdzenia zawarcia umowy, dokumentujcych sam fakt zawarcia umowy oraz warunki
umowy, moe utrudni konsumentowi skorzystanie z prawa odstpienia od umowy. Nie
posiadajc adnych dokumentw zwizanych z umow, a jednoczenie pozostajc
w bdnym przekonaniu o zmianie umowy z dotychczasowym dostawc usug co do
obnienia wysokoci abonamentu, wynikajcym z przeprowadzonej rozmowy telefonicznej
i wizyty kuriera, konsument nie jest w stanie ustali, w jakim terminie moe odstpi od
zawartej ze Spk umowy. Z drugiej strony, pozostajc w bdzie co do tosamoci
podmiotu, z ktrym dokona czynnoci prawnej, tj. uznajc, e nastpia jedynie zmiana jego
umowy z dotychczasowym dostawc usug, konsument moe w ogle nie wiedzie, czy
takie prawo mu przysuguje, a jeli tak, to wobec kogo i na jaki adres powinien zoy
owiadczenie o odstpieniu od umowy. Niedorczenie umowy lub potwierdzenia umowy
moe wic uniemoliwi konsumentowi weryfikacj praw i obowizkw umownych. Moe
zarazem utrwali jego bdne przekonanie o przedsibiorcy, z ktrym podpisa umow
i przedmiocie tej umowy, wynikajce z uzyskanych wczeniej informacji. Wskutek praktyki
Spki konsument moe tym samym nie zoy owiadczenia o odstpieniu od umowy w
34
terminie i kontynuowa umow ze Spk. Z tego wzgldu praktyka Spki moe wpywa
take na ekonomiczne interesy konsumentw na etapie zawierania i wykonywania umowy.
I.
Bezprawno pierwszej z zakwestionowanych praktyk Prezes Urzdu wywodzi
z naruszenia przez Spk art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy o przeciwdziaaniu nieuczciwym
praktykom rynkowym.
Art. 3 ww. ustawy zakazuje stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych. Przez
praktyk rynkow rozumie si dziaanie lub zaniechanie przedsibiorcy, sposb
postpowania, owiadczenie lub informacj handlow, w szczeglnoci reklam i marketing,
bezporednio zwizane z promocj lub nabyciem produktu przez konsumenta. Pojcie
produktu ma znaczenie szerokie i obejmuje take usugi (art. 2 pkt 3 i 4 ustawy).
Zdaniem Prezesa Urzdu, dziaania polegajce na prezentowaniu oferty Spki
w rozmowach telefonicznych oraz zawieraniu umw z konsumentami s bezporednio
zwizane z promocj i nabyciem jej usug i mieszcz si w przedstawionym powyej pojciu
praktyki rynkowej.
Przed przedstawieniem szczegowych rozwaa w kwestii stosowania przez Spk
zarzuconej jej praktyki, Prezes Urzdu uznaje za konieczne odniesienie si do specyfiki jej
dziaalnoci, wynikajcej z faktu posugiwania si podmiotami trzecimi przy prezentowaniu
oferty i zawieraniu umw z konsumentami. Prezes Urzdu stwierdzi, e fakt ten w adnej
mierze nie wpywa na moliwo przypisania Spce praktyk naruszajcych zbiorowe
interesy konsumentw. Istotne s bowiem relacje Spki z tymi podmiotami, wynikajce
z zawartych umw partnerstwa handlowego.
Jak ju wskazano, w ww. umowach Spka powierzya partnerom handlowym
zawieranie w swoim imieniu i na swj rachunek umw o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych. Na podstawie tych umw partnerzy zostali wic umocowani do
dziaania w imieniu i na rzecz Spki. W imieniu i na rzecz Spki dziaaj rwnie
konsultanci i kurierzy bdcy pracownikami lub wsppracownikami (podwykonawcami)
partnerw Spki. W konsekwencji, ich dziaania i zaniechania musz by potraktowane jako
dziaania i zaniechania Spki.
Niezalenie od tego, czy w umowach Spka uregulowaa bardziej lub mniej
szczegowo obowizki partnerw, w kontaktach z konsumentami partnerzy prezentuj
ofert Spki, dc do podpisania przez konsumenta umowy wanie ze Spk. Partnerzy
nie podejmuj wobec konsumentw adnych czynnoci faktycznych ani prawnych we
wasnym imieniu i na swoj rzecz. Spka ponosi tym samym odpowiedzialno za dziaania
jej partnerw wzgldem konsumentw podejmowane na podstawie zawartych umw. To do
Spki naley ocena, czy partner wykonuje prawidowo przewidziane w umowie obowizki.
Na podstawie zawartych umw Spka miaa lub ma moliwo zareagowania, jeeli
partner nie wykonuje ich naleycie, np. poprzez wypowiedzenie zawartej z nim umowy ze
skutkiem natychmiastowym. W wikszoci umw (por. umowy zawarte z: [usunito]
i [usunito]) Spka zapewnia sobie take bezporedni, realny i szeroki wpyw na to, jak
wyglda ma sprzeda jej usug. W umowach partnerstwa okrelono np., e to Spka
prowadzi szkolenia osb zatrudnionych przez partnera oraz jego podwykonawcw. Parter
lub osoba przez niego wyznaczona do koordynacji sprzeday i wykonywania usug ma
natomiast obowizek uczestniczenia w szkoleniu pocztkowym oraz wszelkich szkoleniach
uzupeniajcych, o ile takie bd wymagane przez Spk. Spka zastrzega sobie take
prawo do organizacji szkole uzupeniajcych dla partnera i autoryzowanych doradcw
handlowych oraz okresowego weryfikowania kwalifikacji osb wiadczcych usugi ze
strony partnera pod wzgldem kryteriw dotyczcych jakoci sprzeday. W przypadku
niespenienia kryteriw, Spka moe cofn tym osobom upowanienie do wiadczenia
usug. Przy takim uksztatowaniu praw i obowizkw stron umowy i roli Spki w procesie
35
36
37
dzwoni z biura obsugi klienta, bez sprecyzowania o biuro obsugi klienta jakiego
przedsibiorcy chodzi. Nawet jeli przedstawiajc si konsultant podaje nazw Polska
Grupa Telekomunikacyjna, to w dalszej czci rozmowy ju jej nie powouje. Dalszy
przebieg rozmowy utwierdza przecitnego konsumenta w przekonaniu, e rozmawia
z przedstawicielem swojego dotychczasowego dostawcy usug. W odpowiedzi na pytanie
konsumenta konsultant z reguy wskazuje, e dzwoni z biura obsugi klienta dla klientw
Orange. Jeeli konsument zaprzecza i stwierdza, e zawar umow z innym dostawc usug
i podaje jego nazw, konsultant niezwocznie potwierdza, e dzwoni z biura obsugi dla
klientw wanie tego przedsibiorcy (Zaraz, zaraz. Pani jest z Telekomunikacji? Dzwoni
z biura obsugi dla klientw Orange, dlatego si do Pani kontaktuj. Ale ja jestem w Netii [] Dla
Pani te si naley; czy Pani jest z Orange? Prosz pani, biuro obsugi klienta dla klientw Orange,
jak najbardziej; Skd Pani dzwoni? To jest biuro obsugi dla abonentw firmy Orange; A co to
jest za stacja? Biuro obsugi klienta dla klientw Orange. A Orange. Aha. Ale ja jestem, prosz
Pani, na Netii na umowie, jeszcze mi si nie skoczya umowa. To nie szkodzi, bo to dla Netii
te, prosz Pani, jest to samo. Poniewa Netia jest na Prosz Pani, jak najbardziej ten telefon kiedy
by w Telekomunikacji, ale to wszystko Pani ju dostanie z Netii na pimie; [] a skd Pani
dzwoni? No od Pani operatora, z biura obsugi klienta. To znaczy od kogo? Na zlecenie firmy
Orange).
Zdaniem Prezesa Urzdu, ju w pierwszej czci rozmowy, inicjujcej kontakt
przecitny konsument moe zosta wprowadzony w bd co do tosamoci Spki.
Konsultant prowadzi dalej rozmow w taki sposb, eby konsument nie zorientowa si, e
rozmowa dotyczy oferty Spki, czyli zupenie innego przedsibiorcy ni ten, z usug
ktrego korzysta. W tym celu, w razie wskazania niewaciwego przedsibiorcy
i zaprzeczenia konsumenta, konsultant niezwocznie prostuje swoj omyk, dostosowujc
si do informacji udzielonych spontanicznie przez konsumenta. Konsultant nie ujawnia
wic, e reprezentuje Spk i to jej ofert chce przedstawi, ale udziela nieprawdziwych
informacji, e dziaa w imieniu dostawcy usug konsumenta.
Takie zabiegi konsultantw i okrelony sposb prowadzenia rozmowy dostrzegli
rwnie konsumenci, podnoszc np., e: Konsultant, ktry proponowa mi usug, kiedy ja
zapytaem czy jest z Vectry nie zaprzeczy i nie poinformowa mnie, e jest przedstawicielem
innej firmy ni Vectra. Byem przekonany, e przeduam umow z Vectr; Osoba, ktra
do mnie dzwonia nie przedstawia rzetelnie nazwy firmy, za to tak prowadzia rozmow, e
byam przekonana, e rozmawiam z przedstawicielem firmy, z ktr mam ju podpisan
umow na wiadczenie usug telekomunikacyjnych (Orange); Ja zapytaem si, czy
rozmawiam z przedstawicielem sieci Orange, otrzymaem potwierdzenie, e tak wanie
jest; ona powiedziaa, e my jestemy w Orange, na co przedstawicielka odpowiedziaa,
e my jestemy t sam firm.
Z drugiej strony, prowadzc rozmow telefoniczn przecitny konsument nie jest
w stanie dokona tak wnikliwej oceny otrzymywanych informacji, aby ustali, e
zapewnienie konsultanta, e dzwoni z biura obsugi dla klientw wymienionego
przedsibiorcy (np. Orange, Netii itp.) powinien rozumie w ten sposb, e jako klient tego
przedsibiorcy moe skorzysta z oferty Spki. Odrnienie uytych przez konsultanta
sw wymagaoby posiadania przez przecitnego konsumenta szczeglnej uwagi
i niespotykanych wrcz umiejtnoci wnikliwego analizowania wypowiedzi rozmwcy
w chwili prowadzenia rozmowy. Przecitny polski konsument takich cech nie posiada. Nie
potrafi tym samym ustali, e pojcie biuro obsugi dla klientw wymienionego
przedsibiorcy moe nie by tosame z pojciem biuro obsugi klientw jego dostawcy
usug. Analizujc zapisy rozmw telefonicznych warto rwnie zauway, e w wielu
przypadkach konsultanci wprost informuj konsumentw o tym, e reprezentuj jego
operatora (Prosz mi powiedzie, czy Pani jest dalej klientem Orange czy zmienia Pani
operatora? Ja jestem klientem Netii. Bardzo dobrze, poniewa dzwonimy i tu klienci nas informuj,
38
e s ju klientami Orange, dlatego wolaam dopyta, dlatego, e dzwoni z biura Netii, prosz pani,
dla klientw Netia; To Pan jest z Netii, tak? Tak, Pani Alino). Bez wtpienia s to informacje
nieprawdziwe. Na ich postawie przecitny konsument uzyskuje jednak pewno, e
rozmawia z przedstawicielem swojego dostawcy usug. Przy takim zapewnieniu wszelkie
ewentualne wtpliwoci czy podejrzenia, jakie mgby mie przecitny konsument zostaj
wyeliminowane.
Nie bez znaczenia jest take, w ocenie Prezesa Urzdu, e nazwa Polska Grupa
Telekomunikacyjna jak z reguy powouj konsultanci rozpoczynajc rozmow moe nie
by wizana przez przecitnego konsumenta ze Spk, ktra zostaa zarejestrowana pod
firm: PGT Spka Akcyjna. Z wyjanie Spki wynika, e Polska Grupa
Telekomunikacyjna to nazwa marki, pod ktr pocztkowo, do stycznia 2015r., oferowaa
swoje usugi. Ustalono jednak, e konsultanci uywaj jej nadal. W kontekcie dalszego
przebiegu rozmowy, podtrzymujcego przekonanie konsumenta o prowadzeniu rozmowy
z przedstawicielem jego dotychczasowego dostawcy usug, konsument moe w ogle nie
zwrci uwagi na t nazw, ktra uyta zostaa tylko raz, w pierwszym zdaniu rozmowy.
W tym wypadku przecitny konsument musiaby wykaza si ponadto szczegln uwag
i wiedz, by ww. nazw powiza z firm Spki.
Na odbir przekazu Spki przez przecitnego konsumenta niewtpliwie wpywa te
sama informacja o ofercie Spki. Konsultant informuje np. konsumenta o otrzymaniu
moliwoci obnienia abonamentu za telefon, moliwoci pozwalajcej na obnienie opaty
abonamentowej bez zmiany dotychczasowej umowy bd wprost o: zmianie opaty za
abonament telefoniczny stacjonarny, obnieniu abonamentu od nastpnego miesica, czy
obnieniu rachunku telefonicznego (Dzwoni do Pani, poniewa otrzymaa Pani moliwo
obnienia abonamentu do kwoty zaledwie 29 z brutto; Pani Leokadio, ja si kontaktuj z Pani,
poniewa od przyszego miesica Pani abonament obniy si do kwoty 29 z; Ja kontaktuj si,
poniewa od nastpnego miesica nastpuje zmiana opaty za abonament telefoniczny stacjonarny.
Kwota abonamentu bdzie wynosia 29,99 z; Dzwoni do Pana z tak informacj, e od nastpnego
okresu rozliczeniowego bdzie Pan mia obniony rachunek telefoniczny na kwot 29 z z VATem;
Prosz Pani, ja dzwoni poinformowa, e od nastpnego miesica nastpuje zmiana kwoty
abonamentu na taszy, ktry bdzie wynosi 29 z i bd nielimitowane rozmowy). Uwaga
przecitnego konsumenta koncentruje si w tym wypadku na korzyciach, jakie moe
uzyska lub na pewno uzyska, jeeli skorzysta z przedstawionej mu propozycji. Otrzymujc
informacj o obnieniu abonamentu przecitny konsument moe poza tym uzna, e osoba,
z ktr rozmawia, rzeczywicie reprezentuje jego dostawc usug, poniewa wie, e do tej
pory paci wyszy abonament ni ten proponowany w rozmowie. Na tej podstawie
przecitny konsument moe zdecydowa o wyraeniu zgody na wizyt kuriera, aby
skorzysta z korzystnej dla niego finansowo oferty.
Elementem utwierdzajcym przecitnego konsumenta w bdnym przekonaniu, e
prowadzi rozmow z przedstawicielem swojego dostawcy usug, mog by te zapewnienia
konsultanta, e poza zmian wysokoci abonamentu na niszy, pozostae warunki umowy
nie zmieni si. Konsultanci informuj konsumenta, e po podpisaniu umowy nadal bd
korzysta z usug dotychczasowego dostawcy usug. Ww. zapewnienia wynikaj zarwno
z zapisw rozmw telefonicznych, ktrymi dysponuje Prezes Urzdu, jak i skarg i pism
konsumentw (Znaczy nadal bd w Netii jak dotychczas? Ja kontaktuj si do klientw Netii,
dokadnie Pani Alino; [] Czyli tak, zostaaby u Pani dokadnie taka sama umowa jak jest, z tym, e
zapaciaby Pani niszy abonament bo 29,99 z brutto []. Generalnie ja nie proponuj Pani zmiany
operatora, tak, jeeli o to chodzi. To oczywicie, jeeli tutaj jest Pani obawia si o to, no to
oczywicie nie proponuj Pani zmiany operatora. Zostaje Pani tam, gdzie jest, z tym, e oczywicie
mam tak moliwo, aby u Pani obniy abonament; Od pocztku rozmowy wyranie
kilkakrotnie podkrelaam, i nie jestem zainteresowana zmian operatora i upewniam si,
czy jest to oferta Telekomunikacji dla Domu, tj. operatora, z ktrym mam podpisan umow.
39
zgadza; Kod pocztowy poprosz uprzejmie. 41-506. 41-506 i ulica [] to jest do Pana. Tak. Jeszcze
prosz mi potwierdzi numer. Telefonu? Nie, ulicy []. 19/9. Zgadza si wszystko) moe
skutkowa wnioskiem przecitnego konsumenta, e konsultant faktycznie zweryfikowa
jego dane, z tymi ktre posiada, a zatem faktycznie jest przedstawicielem jego
dotychczasowego dostawcy usug. Przecitny konsument nie jest na tyle uwany w trakcie
rozmowy, aby od razu zorientowa si, e konsultant uzyska jego szczegowe dane, tj.
dokadne miejsce zamieszkania, dziki odpowiedniemu sposobowi prowadzenia rozmowy,
bezporednio od niego, a nie z powszechnie dostpnych rde, np. z ksiki telefonicznej.
W rzeczywistoci zatem zapewnienia konsultanta, e wszystko si zgadza nie maj
adnego potwierdzenia w posiadanych przez niego danych o konsumencie.
Zdaniem Prezesa Urzdu, przebieg rozmw telefonicznych prowadzonych przez
konsultantw Spki nie pozwala przecitnemu konsumentowi na zorientowanie si
i ustalenie, e proponowane czy zapowiadane obnienie abonamentu jest faktycznie
elementem oferty handlowej Spki, czyli innego przedsibiorcy ni ten, z ktrego usug
korzysta. Na podstawie uzyskanych w roku rozmowy informacji przecitny konsument nie
jest te w stanie ustali, e celem przyszej wizyty kuriera jest zawarcie nowej umowy
o wiadczenie usug telekomunikacyjnych ze Spk, a nie zmiana warunkw obowizujcej
umowy, wicej go z dotychczasowym dostawc usug. Przede wszystkim konsultanci
d to tego, aby uzyska od konsumenta informacj o tym, z usug jakiego dostawcy
korzysta do tej pory, ktra jest niezbdna do przygotowania umowy i wniosku
o przeniesienie numeru telefonu do Spki. Po uzyskaniu tej informacji konsultanci
prowadz rozmowy w taki sposb, aby konsument nie tylko nie zorientowa si, e dziaaj
w imieniu nieznanego mu bliej przedsibiorcy, ale odnosi wraenie i upewni si, e
rozmowa dotyczy jego umowy zawartej z dotychczasowym dostawc usug. Konsultanci
prowadz przy tym rozmowy tak, jakby faktycznie reprezentowali dostawc usug
konsumenta, a wic znali jego relacje z tym przedsibiorc, wysoko jego dotychczasowego,
wyszego abonamentu oraz dane osobowe.
Przy ocenie omawianych dziaa Spki naley ponadto zwrci uwag na form
przekazu informacji, tj. przedstawienie informacji o obnieniu abonamentu podczas
rozmowy telefonicznej, w czasie ktrej konsument powinien wyrazi zgod na wizyt
kuriera. Wykorzystanie rodka porozumiewania si na odlego wie si w tym wypadku
z okrelonym elementem zaskoczenia konsumenta. Wymusza te praktycznie
natychmiastow akceptacj zoonej propozycji, jeli konsument chce skorzysta
z obnionych kosztw za usug telekomunikacyjn od nastpnego miesica. Naley
zauway, e konsultanci informuj konsumentw o dostarczeniu dokumentw do podpisu
w celu aktywowania usugi w cigu kilku dni bd ponownym kontakcie, aby umwi
wizyt w konkretnym terminie. W tych okolicznociach konsument nie ma czasu
potrzebnego na zastanowienie i szczegow analiz przekazanych mu informacji. Naley
przy tym uwzgldni, e rozmowy telefoniczne s krtkie i nie przekraczaj z reguy kilku
minut, co powoduje, e czas reakcji konsumenta jest skrcony.
W opinii Prezesa Urzdu, przekaz wynikajcy z rozmw telefonicznych jest
jednoznaczny dla przecitnego konsumenta- konsument moe skorzysta z oferty
dotychczasowego dostawcy usug i obniy abonament. W niniejszym przypadku przecitny
konsument nie ma moliwoci ustalenia, e przekazane informacje nie s prawdziwe i nie
pochodz od jego dotychczasowego dostawcy usug, ale od Spki, a propozycja obnienia
abonamentu, to w istocie propozycja zawarcia cakowicie nowej umowy ze Spk.
Prezes Urzdu uzna, e nieprawdziwe s rwnie informacje przekazywane przez
przedstawicieli Spki (kurierw) podczas wizyt (rozmw) w miejscu zamieszkania
konsumentw o zmianie umowy z dotychczasowym operatorem (w istocie- z jego dostawc
usug). Zdaniem Prezesa Urzdu, w trakcie wizyty kurierzy podtrzymuj bdne
41
43
45
46
Z uwagi na fakt, e postawiony Spce zarzut, tak jak omwiony powyej, dotyczy
stosowania nieuczciwej praktyki rynkowej, aktualne pozostaj rozwaania prawne
przedstawione w pkt I niniejszego pisma w zakresie ustawowych definicji: praktyki
rynkowej, przecitnego konsumenta oraz decyzji dotyczcej umowy.
Jak ju podkrelono, dziaania Spki polegajce na zawieraniu z konsumentami
umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych stanowi praktyk rynkow w rozumieniu
w rozumieniu art. 2 pkt 4 powoanej ustawy. Powyej zaznaczono rwnie, e ocena
praktyki rynkowej pod ktem jej nieuczciwoci dokonywana jest z perspektywy
przecitnego konsumenta. W rozpatrywanej sprawie, tak jak w przypadku praktyki
omwionej wczeniej, ocena praktyki Spki dokonana zostanie z punktu widzenia
przyjtego modelu przecitnego konsumenta, tj. osoby dostatecznie dobrze poinformowanej,
uwanej i ostronej przy zawieraniu umw i zapoznaniu si z otrzymanymi od
przedsibiorcy informacjami, przy uwzgldnieniu czynnikw spoecznych, kulturowych
i jzykowych charakterystycznych dla polskiego konsumenta.
Pojcie dobrych obyczajw, ktrym posuguje si art. 4 ust. 1 ww. ustawy, nie zostao
zdefiniowane w prawie, niemniej jednak, podobnie jak zasady wspycia spoecznego, jest
przedmiotem wielu orzecze sdowych oraz opracowa doktryny. Wskazuje si w nich
z reguy, e dobre obyczaje to uczciwe zasady postpowania i ustalone zwyczaje w ujciu
etyczno- moralnym, na ktrych tre skadaj si elementy etyczne i socjologiczne
ksztatowane przez oceny moralne i spoeczne, stanowice uzupenienie porzdku
prawnego.
Dobre obyczaje pojmowane s jako reguy postpowania zgodne z etyk, moralnoci
i aprobowanymi spoecznie obyczajami. Istot tego pojcia jest szeroko rozumiany szacunek
dla drugiego czowieka. W stosunkach z konsumentami powinien on wyraa si
waciwym informowaniem o przysugujcych uprawnieniach, niewykorzystywaniem
uprzywilejowanej pozycji profesjonalisty i rzetelnym traktowaniem partnerw umw. Za
sprzeczne z dobrymi obyczajami mona uzna dziaania zmierzajce do niedoinformowania,
dezorientacji, wywoania bdnego przekonania u konsumenta, a take wykorzystania jego
niewiedzy lub naiwnoci (por. wyroki Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw- dalej:
SOKiK z dnia: 23 lutego 2006r. sygn. akt XVII AmA 118/04 i 14 grudnia 2006r. sygn. akt XVII
AmC 152/05. Chodzi wic o dziaania potocznie okrelane jako nieuczciwe, nierzetelne,
odbiegajce in minus od przyjtych standardw postpowania (por. K. Pietrzykowski (red.),
Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa 2002, str. 804; wyrok SOKiK z dnia 4 wrzenia 2012r.
sygn. akt XVII AmC 5500/11).
Nieodzowne jest zwrcenie uwagi, e dobre obyczaje odczytuje si najczciej
w ujciu ekonomiczno- funkcjonalnym, przywizujcym wag nie do przestrzegania
dobrych obyczajw w ogle, lecz do zachowania przedsibiorcw w dziaalnoci
gospodarczej, odchodzc od dokonywania oceny z punktu widzenia oglnych zasad
etyczno- moralnych, gdzie istotne kryterium stanowio poczucie godnoci ogu ludzi
mylcych sprawiedliwie i susznie. Obecnie dobre obyczaje to normy moralne i zwyczajowe
stosowane w dziaalnoci gospodarczej (por. wyrok Sdu Apelacyjnego w Warszawie z dnia
15 wrzenia 2009r. sygn. akt I ACa 422/09, wyrok Sdu Najwyszego z dnia 26 wrzenia
2002r. sygn. akt III CKN 213/01).
W wyroku z dnia 19 marca 2013r. sygn. akt XVII AmC 5929/11 SOKiK uzna na
przykad, e dobre obyczaje to w szczeglnoci normy postpowania polegajce na
nienaduywaniu w stosunku do sabszego uczestnika obrotu posiadanej przewagi
ekonomicznej. Warto te podkreli, e oceniajc zgodno dziaania z dobrymi obyczajami
naley mie na wzgldzie przede wszystkim cel, jaki przedsibiorca zamierza osign
swoim dziaaniem lub zaniechaniem (por. wyrok Sdu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20
listopada 2009r. sygn. akt VI ACa 539/09). W ocenie Prezesa Urzdu, celem
zakwestionowanej praktyki Spki moe by niedopuszczenie do odstpienia konsumenta
47
48
III.
50
Zgodnie z art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw, Prezes
Urzdu moe naoy na przedsibiorc, w drodze decyzji, kar pienin w wysokoci nie
wikszej ni 10% obrotu osignitego w roku obrotowym poprzedzajcym rok naoenia
kary, jeeli przedsibiorca ten, choby nieumylnie, dopuci si naruszenia zakazu
okrelonego w art. 24 ustawy. Art. 106 ust. 3 ww. ustawy, wskazujcy sposb obliczania
obrotu, przewiduje m.in. w pkt 1, e obrt oblicza si jako sum przychodw wykazanych
w rachunku zyskw i strat- w przypadku przedsibiorcy sporzdzajcego taki rachunek na
podstawie przepisw o rachunkowoci. Art. 106 ust. 5 ustawy stanowi przy tym, e
w przypadku gdy przedsibiorca w roku obrotowym poprzedzajcym rok naoenia kary
nie osign obrotu lub osign obrt w wysokoci nieprzekraczajcej rwnowartoci
100.000 euro, Prezes Urzdu nakadajc kar pienin na podstawie ust. 1 uwzgldnia
redni obrt osignity przez przedsibiorc w trzech kolejnych latach obrotowych
poprzedzajcych rok naoenia kary.
Z informacji Spki potwierdzonych rachunkiem zyskw i strat wynika, e jej obrt
w 2015r. wynis [usunito] z, co uwzgldniajc redni kurs euro ogoszony przez
Narodowy Bank Polski w dniu 31 grudnia 2015r., tj. 4,2615 z, stanowi [usunito] euro po
zaokrgleniu (stosownie do art. 5 powoanej ustawy, przeliczenie wartoci euro oraz innych
walut obcych na zote oraz wartoci zotego na euro jest dokonywane wedug kursu
redniego walut obcych ogoszonego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roku
kalendarzowego poprzedzajcego rok naoenia kary). Obrt Spki w 2015r. jest wic
wyszy ni 100.000 euro, co uzasadnia zastosowanie przy naoeniu na Spk kary
pieninej art. 106 ust. 1 ustawy, bez odniesienia do szczegowych zasad ustalania
wysokoci kary przewidzianych w ust. 5 tego przepisu, majcego zastosowanie wwczas,
gdy obrt przedsibiorcy nie przekracza wartoci 100.000 euro.
Kara pienina za naruszenie zakazu stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe
interesy konsumentw ma charakter fakultatywny. O tym, czy w konkretnej sprawie
w odniesieniu do wskazanego przedsibiorcy zasadne jest naoenie kary pieninej
decyduje, w ramach uznania administracyjnego, Prezes Urzdu. Naley zwrci uwag, e
przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw nie okrelaj jakichkolwiek
przesanek, od ktrych uzalenione byoby podjcie decyzji o naoeniu kary. Ustawodawca
wskaza jedynie w art. 111 ustawy te okolicznoci, ktre Prezes Urzdu ma obowizek
uwzgldni decydujc o wymiarze kary pieninej. S to w szczeglnoci okolicznoci
naruszenia przepisw ustawy oraz uprzednie naruszenie przepisw ustawy, a take: okres,
stopie oraz skutki rynkowe naruszenia przepisw ustawy, przy czym stopie naruszenia
Prezes Urzdu ocenia biorc pod uwag okolicznoci dotyczce natury naruszenia
i dziaalnoci przedsibiorcy, ktra stanowia przedmiot naruszenia (art. 111 ust. 1 pkt 1
ustawy).
Ustalajc wysoko kar pieninych Prezes Urzdu bierze rwnie pod uwag
okolicznoci agodzce oraz obciajce, ktre wystpiy w sprawie. Zgodnie z art. 111 ust. 3
pkt 2 ustawy, okolicznociami agodzcymi s w szczeglnoci: dobrowolne usunicie
skutkw naruszenia, zaniechanie stosowania zakazanej praktyki przed wszczciem
postpowania lub niezwocznie po jego wszczciu, podjcie z wasnej inicjatywy dziaa
w celu zaprzestania naruszenia lub usunicia jego skutkw oraz wsppraca z Prezesem
Urzdu w toku postpowania, w szczeglnoci przyczynienie si do szybkiego i sprawnego
przeprowadzenia postpowania. Wrd zamknitego katalogu okolicznoci obciajcych
art. 111 ust. 4 pkt 2 ustawy wymienia: znaczny zasig terytorialny naruszenia lub jego
skutkw, znaczne korzyci uzyskane przez przedsibiorc w zwizku z dokonanym
naruszeniem, dokonanie uprzednio podobnego naruszenia oraz umylno naruszenia.
Zdaniem Prezes Urzdu, okolicznoci niniejszej sprawy, przede wszystkim charakter
zarzuconych Spce praktyki i ich moliwe negatywne skutki w sferze pozaekonomicznych
51
52
53
54
z upowanienia Prezesa
Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw
Dyrektor Delegatury UOKiK w Poznaniu
Jarosaw Krger
56