You are on page 1of 83

Klimuszko A.C.

Wrmy do zi leczniczych

Recepty

Spis treci
Choroby pucno-oskrzelowe ...................................................................... 7
Grulica puc ........................................................................................ 7
Pucne krwotoki ..................................................................................... 7
Grulica oporna na antybiotyki ............................................................. 8
Rozedma puc i nieyt oskrzeli ............................................................... 8
Krztusiec ............................................................................................... 9
Gorczka i grypa .................................................................................... 9
Dychawica oskrzelowa ......................................................................... 9
Pylica puc ........................................................................................... 10
Grulica koci ..................................................................................... 10
Ukad krenia......................................................................................... 12
Osabienie minia sercowego.............................................................. 13
Niewydolno wiecowa dusznica bolesna ........................................ 13
Nadcinienie ttnicze ........................................................................... 13
Podcinienie ttnicze............................................................................ 14
Stwardnienie ttnic .............................................................................. 14
Zapalenie zakrzepowe y .................................................................... 15
ylaki goleni ....................................................................................... 15
ylaki odbytu hemoroidy .................................................................. 16
Zapalenie minia sercowego ............................................................... 17
Dychawica sercowa ............................................................................. 17
Nerwica serca ...................................................................................... 17
Uzupenienie praktyczne ...................................................................... 18
Choroby krwi .......................................................................................... 19
Naprawa szkd po antybiotykach ......................................................... 19
Anemia zoliwa .................................................................................. 20
Biaaczka ............................................................................................. 21
Ziarnica zoliwa.................................................................................. 21
Blednica .............................................................................................. 21
Czerwienica ......................................................................................... 22
Agranulocytoza.................................................................................... 22
Plamica ................................................................................................ 23
Krwawiczka ....................................................................................... 23
Zaburzenia czynnoci ledziony ........................................................... 24
Brak witamin ....................................................................................... 24
Zaburzenia w przemianie materii ............................................................. 25
Cukrzyca ............................................................................................. 26
3

Otyo ................................................................................................ 27
Wychudzenie ....................................................................................... 27
Nadczynno tarczycy.......................................................................... 28
Wole zwykle ........................................................................................ 28
Przerost gruczou krokowego ............................................................... 29
Migrena ............................................................................................... 29
Pokrzywka ........................................................................................... 30
Pokrzywka powstaa na tle zaburzenia miesiczkowania ...................... 30
Choroby wtroby i drg ciowych ........................................................ 31
Ostre zapalenie wtroby ....................................................................... 31
Marsko wtroby................................................................................ 31
Kamica ciowa ................................................................................. 32
Choroby przewodu pokarmowego............................................................ 33
Niedokwano odka ....................................................................... 33
Nadkwano odka .......................................................................... 33
Przewleke zapalenie odka ............................................................... 34
Wrzd odka ..................................................................................... 34
Wrzd dwunastnicy ............................................................................. 35
Rak odka ......................................................................................... 35
Mdoci i wymioty nerwowe ................................................................ 36
Niestrawno nerwowa ........................................................................ 36
Zwiotczenie odka ............................................................................ 37
Wzdcie odka .................................................................................. 37
Rozstrj odka (biegunki) ................................................................. 38
Zaparcia............................................................................................... 38
Ostre zapalenie przeyku ...................................................................... 39
Zapalenie wrzodziejce jelita grubego .................................................. 39
Nieyt jelita grubego ............................................................................ 40
Wzdcia jelitowe (bbnica) .................................................................. 40
Puchlina wodna brzucha ...................................................................... 40
Tasiemiec............................................................................................. 41
Owsiki ................................................................................................. 41
Choroby drg moczowych ....................................................................... 43
Zapalenie nerek ostre ........................................................................... 43
Zapalenie kbuszkw nerkowych ........................................................ 43
Zapalenie miedniczek nerkowych ........................................................ 44
Kamice nerkowe .................................................................................. 44
Kamica szczawianowa ......................................................................... 44
Kamica moczanowa ............................................................................. 45
Kamica fosforanowa i wglanowa ........................................................ 45
Mocznica ............................................................................................. 46
4

Zapalenie pcherza moczowego ........................................................... 46


Nerczyca.............................................................................................. 46
Choroby gocowo-reumatyczne ............................................................. 48
Rwa kulszowa ..................................................................................... 48
Zapalenie staww ................................................................................ 48
Reumatyzm.......................................................................................... 49
Gociec znieksztacajcy ...................................................................... 50
Gociec cignisto-miniowy ............................................................. 50
Gociec przewleky .............................................................................. 50
Gociec klimakteryjny ......................................................................... 51
Uczulenia-alergie ..................................................................................... 52
Uczulenia rnorodne .......................................................................... 52
Alergiczny nieyt sienny ...................................................................... 52
Alergia wypryskowa swdzca .......................................................... 53
Migrena alergiczna .............................................................................. 53
Choroby ukadu nerwowego .................................................................... 54
Padaczka ............................................................................................. 54
Schizofrenia ......................................................................................... 54
Stwardnienie rozsiane .......................................................................... 55
Udar mzgu ......................................................................................... 56
Bezsenno .......................................................................................... 56
Nerwoble ........................................................................................... 57
Histeria ................................................................................................ 57
Neurastenia .......................................................................................... 58
Moczenie mimowolne .......................................................................... 58
Impotencja ........................................................................................... 59
wid .................................................................................................. 60
Choroby skrne ....................................................................................... 62
uszczyca ............................................................................................ 62
Wyprysk ostry...................................................................................... 62
Wyprysk przewleky ............................................................................ 63
Ra .................................................................................................... 64
Ppasiec ............................................................................................ 64
ysienie plackowate ............................................................................ 65
ysienie lojotokowe ............................................................................. 65
Nadmierne pocenie .............................................................................. 66
Tocze pospolity i rumieniowaty.......................................................... 66
Grzybica skry..................................................................................... 67
Pcherzyca pospolita ............................................................................ 68
Trdzik rowaty ................................................................................. 68
Trdzik pospolity ................................................................................. 69
5

Rybia uska .......................................................................................... 69


Liszajec zakany .................................................................................. 70
Liszaj czerwony paski ......................................................................... 70
Piegi .................................................................................................... 70
Brodawki ............................................................................................. 71
Choroby kobiece...................................................................................... 72
Brak miesiczkowania 8 ....................................................................... 72
Skpa miesiczka ................................................................................. 73
Nadmierne krwawienie miesiczkowe .................................................. 73
Bolesne miesiczkowanie .................................................................... 74
Miesiczkowanie bolesne i skpe ......................................................... 74
Miesiczkowanie bolesne, obfite .......................................................... 74
Alergia zwizana z miesiczkowaniem................................................. 75
Stosunek bolesny ................................................................................. 76
Zapalenie pochwy ................................................................................ 76
Naderka czci pochwowej macicy..................................................... 77
Ostre swdzenie warg sromowych i przedsionka pochwy ..................... 77
Zapalenie przydatkw .......................................................................... 77
Niepodno ......................................................................................... 78
Miniaki maciczne ............................................................................. 79

Choroby pucno-oskrzelowe
Tlen jest warunkiem ycia czowieka, zwierzt i rolin. Narzdem, ktry dostarcza czerpany z powietrza tlen dla organizmu s puca. Jednorazowo wdychamy ok. 0,5 l powietrza do puc. W tej iloci znajduje si 20% tlenu, ktry
transportowany jest do tkanek caego ustroju. Do niedawna grulica puc zbieraa ogromne niwo mierci. Kto zapad na t gron chorob, skazany by na
mier. Medycyna, pomimo swych wysikw, bya wobec niej bezradna. Dopiero po II wojnie wiatowej udao si wynale skuteczn bro przeciw tej
zmorze ludzkiej, dziki ktrej zasadniczo pooono kres grulicy.
Zdarzaj si jednak organizmy oporne na powszechnie stosowane leki albo
tych lekw nietolerujce. Dla takich pozostaj wwczas leki zioowe. Zreszt
kady leczcy si na grulic powinien pi zioa celem przyspieszenia regeneracji puc oraz zabezpieczenia si przed jej ewentualnym nawrotem. Poleca
si rwnie wszystkim rekonwalescentom przebywanie czas jaki na spacerach w lesie iglastym rosncym na suchym terenie.

Grulica puc 1
Po 50 g.
1. Ziele miodunki (Herba Pulmonariae)
2. Ziele poziewnika (Herba Galeopsidis)
3. Ziele przetacznika (Herba Veronicae)
4. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
5. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
6. Li podbiau (Folia Farfarea)
7. Li babki (Folia Plantaginis)
8. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
9. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
10. Porost islandzki (Lichen Islandicus)
Sposb uycia: wszystkie skadniki razem zmiesza i na kady raz bra kopiast yk stoow tej mieszanki, zala szklank wrztku, przykry na 3 godziny. Przecedzi, lekko podgrza i pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem. Za kadym razem zioa zaparza wiee.

Pucne krwotoki
Po 50 g.
1

Wobec zawartoci w niektrych zioach krzemionki, ktra trudno rozpuszcza si w wodzie, naley
przygotowa odwar, gotujc mieszank zioow przez 10-15 minut (przyp. red.).

1. Ziele jemioy (Herba Visci)


2. Ziele rdestu ostrogorzkiego [pieprz wodny] (Herba Polygoni hydropiper)
3. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
4. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
5. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
6. Li pokrzywy (Folia Urticae)
7. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
8. Kora wierzby (Cortex Salicis)
9. Li ruty (Folia Rutae)
Pi jak wyej.

Grulica oporna na antybiotyki 2


Po 50 g.
1. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
2. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
3. Ziele poziewnika (Herba Galeopsidis)
4. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
5. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
6. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
7. Kwiat sonecznika (Flos. Helianthi)
8. Pczki sosny (Gemmae Pini)
9. Korze lubczyka (Radix Levistici)
Pi trzy razy dziennie przed posikiem.

Rozedma puc i nieyt oskrzeli


Po 50 g.
1. Li podbiau (Folia Farfarae)
2. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
3. Korze omanu (Radix Inulae)
4. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
5. Owoc jarzbiny (Fructus Sorbi)
6. Owoc ry (Fructus Rosae)
7. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
8. Ziele przetacznika lenego (Herba Yeronicae)
9. Pczki sosny (Gemmae Pini)
10. Kwiat lipy (Inflorescentia Tiliae)
2

W terapii tej choroby leki farmakologiczne przeciwgrulicze maj podstawowe znaczenie, natomiast
zioa uzupeniajce (przyp. red.).

11. Ziele macierzanki (Herba Serpylli)


Pi trzy razy dziennie przed posikiem.

Krztusiec
Po 50 g.
1. Pczki sosny (Gemmae Pini)
2. Kwiat bawatka (Flos Cyani)
3. Li podbiau (Folia Farfarae)
4. Li szawii (Folia Sahdae)
5. Owoc kopru woskiego (Fructus Foeniculi)
6. Ziele tymianku (Herba Thymi)
7. Ziele macierzanki (Herba Serpylli)
8. Kwiat pierwiosnka (Flos Primulae)
9. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
10. Ziele przetacznika lenego (Herba Veronicae)
11. Porost islandzki (Lichen Islandicus)
Pi jak wyej.

Gorczka i grypa
Po 50 g.
1. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
2. Kwiatostan lipy (Inflorescentia Tiliae)
3. Kwiat sonecznika (Flos Helianthi)
4. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
5. Li mcznicy (Folia Uvae ursi)
6. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
7. Korze lubczyka (Radix Levistici)
8. Owoc maliny (Fructus Rubi idaei)
9. Owoc gogu (Fructus Crataegi)
Pi jak wyej.

Dychawica oskrzelowa 3
Po 50 g.
1. Ziele szanty (Herba Marrubii)
2. Owoc kopru woskiego (Fructus Foeniculi)
3. Korze omanu (Radix Inulae)
4. Li podbiau (Folia Farfarae)
3

Zioa te s skuteczne w skojarzeniu z innymi lekami stosowanymi w leczeniu tej choroby (przyp. red.)

5. Korze prawolazu (Radix Althaeae)


6. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
7. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
8. Pczki sosny (Gemmae Pini)
9. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
10. Kwiat lazu (Flos Malvae)
11. Li szawii (Folia SaMae)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed jedzeniem.

Pylica puc
Po 50 g.
1. Kora wierzby (Cortex Salicis)
2. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
3. Pczki sosny (Gemmae Pini)
4. Ziele miodunki (Herba Pulmonariae)
5. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
6. Ziele poziewnika (Herba Galeopsidis)
7. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
8. Li podbiau (Folia Farfarae)
9. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
10. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
11. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
Pi jak wyej.
Na wszystkie przypadoci drg oddechowych skutecznie pomaga czosnek
spoywany w stanie surowym. Pi zbkw czosnku drobno poszatkowa,
rozprowadzi po kromce chleba i naoy na to warstw wieego twarogu.
Mona te spoywa kawaeczkami czosnek z chlebem posmarowanym masem lub czymkolwiek. Praktykowa tak kuracj pomocnicz w stosunku do
zioowej przed kolacj lub w czasie kolacji.

Grulica koci 4
Po 50 g.
1. Li podbiau (Folia Farfarae)
2. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
3. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
4. Ziele poziewnika (Herba Galeopsidis)
5. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
4

W leczeniu grulicy koci zioa s mao skuteczne ze wzgldu na ich trudno w przenikaniu do koci
(przyp. red.).

10

6. Ziele przetacznika lenego (Herba Veronicae)


7. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
8. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
9. Korze kozka (Radix Valerianae)
Pi jak wyej.
W grulicy koci oprcz zi powinno si stosowa nastpujce kpiele:
spor wizk (100 g) somy owsianej woy do duego garnka z wod, gotowa 10 minut, odstawi na 30 minut, zla odwar i w mocno ciepym trzyma nogi przez 30 minut. Robi to wieczorem. Gdy chodzi o ko biodrow,
to kpa si w odwarze owsianki albo miejsce chore polewa nim przez 30
minut.
O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO
Wrmy do zi leczniczych

11

Ukad krenia
Krew jest nie tylko warunkiem, lecz istot ycia ludzkiego. Gdy krew zatrzyma si w swym biegu na przecig 20 minut, ycie ludzkie ustanie na zawsze. Cudowny eliksir ycia zwany krwi pynie nieustannie poprzez ogromn
sie rur, czyli naczy krwiononych i dociera do kadej komrki organizmu
ludzkiego, majc na celu spenienie licznych ywotnych zada, jakimi s:
a) transport odywczy krew przenosi substancje odywcze, pobrane z
przewodu pokarmowego oraz tlen zaczerpnity z puc do wszystkich
komrek i tkanek celem ich sprawnego funkcjonowania;
b) wydalanie wszystkie produkty zuyte oraz substancje szkodliwe
krew przez puca i nerki wydala z organizmu na zewntrz;
c) czynnoci obronne rnego rodzaju infekcje, spowodowane przez
bakterie, ktre przedostaj si do organizmu rnymi drogami oraz
trucizny chemiczne, krew neutralizuje lub cakiem unieszkodliwia
przez wytwarzanie w ustroju czynnikw obronnych, uodparniajcych;
d) rwnowag biologiczn krew odgrywa rwnie wielk rol w gospodarce wodnej i mineralnej, utrzymujc rwnowag kwasowozasadow pynw ustroju.
Cudownym narzdem, ktry rozprowadza ustawicznie krew po caym organizmie jest serce. To perpetuum mobile, ta gigantyczna pompa sscotoczca,
ten niepojty motor niezasilany przez czowieka materiaem napdowym, pracujcy bez przerwy przez 80 lat i wicej, wprawia w zdumienie najgbsze
umysy. Praca serca jest oszaamiajca. W cigu godziny serce ludzkie przetacza blisko 400 I krwi, w cigu za doby okoo 10 000 1. Jest to ilo rwna
pojemnoci wagonu cysterny. W cigu 70 lat ycia czowieka przepompowuje
okoo 250 000 000 litrw, to jego mae serce. Do jej przewiezienia trzeba byoby uy okoo 250 pocigw po 100 wagonw-cystern. Gdyby prac serca
wykonan przez 70 lat ycia czowieka skoncentrowa na jeden punkt, to ta
praca, ta energia byaby zdolna wynie czowieka na Ksiyc.
(J. Chlebiska, Anatomia i fizjologia czowieka)
Wedug oblicze niektrych naukowcw serce ma w sobie zapas energii na
150 lat ycia ludzkiego. Niestety czowiek dzisiejszy obraca si we wrcz zabjczym rodowisku. Zamiast tlenu wdychamy gazy spalinowe, czsto rakotwrcze, zamiast czystych zwizkw organicznych zawartych w podach ziemi spoywamy w pokarmach nawozy chemiczne, czego ludzki organizm nie
toleruje. Na domiar zego technika i szalecze tempo dzisiejszego ycia szarpie ponad jego wytrzymao system nerwowy, co powoduje nerwice serca,
niewydolno krenia, zaway i rne inne przypadoci.
12

Osabienie minia sercowego


Po 50 g.
1. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
2. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
3. Owoc gogu (Fructus Crataegi)
4. Korze lubczyka (Radix Levistici)
5. Korze kozka (Radix Valerianae)
6. Li melisy (Folia Melissae)
7. Owoc ry (Fructus Rosae)
8. Li pokrzywy (Folia Urticae)
9. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
Pi trzy razy dziennie po szklance przed posikiem. Odbywa czste spacery
na wolnym powietrzu rano i wieczorem. Zaleca si po p szklanki przed
obiadem czerwonego wina wypi powoli.

Niewydolno wiecowa dusznica bolesna


Po 50 g.
1. Ziele jemioy (Herba Visci)
2. Li ruty (Folia Rutae)
3. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
4. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
5. Ziele macierzanki (Herba Serpylli)
6. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
7. Li melisy (Folia Melissae)
8. Korze kozka (Radix Valerianae)
9. Ziele srebrnika (piciornika gsiego) (Herba Anserinae)
Pi jak wyej. Ograniczy na pewien czas pokarmy rozdymajce, fasol,
groch oraz cikie przyprawy jak pieprz, musztarda itp. Uprawia lekk gimnastyk na wolnym powietrzu.

Nadcinienie ttnicze
Rozrniamy nadcinienie samorodne i pochodne, czyli powstae na tle innych chorb takich jak: niewydolno nerek, trzustki, wtroby. Nadcinienie,
jak kada nieprawidowo serca jest niebezpieczna, gdy moe spowodowa
pknicie naczyka krwiononego w mzgu, czego nastpstwem bywa parali
lub mier. W takich wypadkach obok rodkw farmakologicznych trzeba
pomocniczo leczy si zioami.
Po 50 g.
1. Morszczyn pcherzykowy (Fucus vesiculosus)
13

2. Ziele jemioy (Herba Visci)


3. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
4. Owoc gogu (Fructus Crataegi)
5. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
6. Owoc ry (Fructus Rosae)
7. Korze kozka (Radix Valerianae)
8. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
9. Li ruty (Folia Rutae)
Pi tylko 2 razy dziennie: szklank rano i wieczorem.

Podcinienie ttnicze
Spadek cinienia powstaje na tle osabienia organizmu po przebytej cikiej
chorobie lub wykrwawieniach.
1. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
2. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
3. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
4. Ziele tymianku (Herba Thymi)
5. Korze lubczyka (Radix Levistici)
6. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
7. Li szawii (Folia Salviae)
8. Owoc ry (Fructus Rosae)
9. Kora kasztanowca (Cortex Hippocastani)
10. Li melisy (Folia Melissae)
11. Korze kozka (Radix Valerianae)
Uwaga: bra nie yk, tylko yeczk pen mieszanki, zala p szklanki
wrztku, przykry na trzy godziny, przecedzi, lekko podgrza i pi 3 razy
dziennie po p szklanki przed posikiem. Dopuszcza si rwnie raz dziennie
filiank kawy, przed kolacj may kieliszek koniaku to pobudza akcj serca.

Stwardnienie ttnic
Jest to schorzenie wieku starczego, chocia czasem wystpuje ju przed 50
rokiem ycia. Stwardnienie ttnic zakca krenie krwi, rytmik serca oraz
rwnowag ruchw. Pokarmy dla chorych musz by jarskie z wykluczeniem
potraw nadymajcych, jak rwnie kawy, alkoholu i palenia papierosw,
zwaszcza na czczo.
Po 50 g.
1. Li brzozy (Folia Betulae)
2. Li pokrzywy (Folia Urticae)
3. Li szawii (Folia SaMae)
14

4. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)


5. Ziele jemioy (Herba Visci)
6. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
7. Owoc kminku (Fructus Canrt)
8. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
9. Owoc ry (Fructus Rosae)
10. Morszczyn pcherzykowy (Fucus vesiculosus)
11. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
Pi 3 razy dziennie po szklance, po 70 roku ycia po p szklanki przed posikiem.

Zapalenie zakrzepowe y
Na wypadek zatorw powstaych w yach, a zwaszcza w pucach oraz
przy silnych obrzkach i blach ng, trzeba niezwocznie zawezwa lekarza.
Rwnoczenie naley stosowa kuracj zioow, jako pomocnicz.
Po 50 g.
1. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
2. Ziele jemioy (Herba Visci)
3. Li ruty (Folia Rutae)
4. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
5. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
6. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
7. Kora wierzby (Cortex Salicis)
8. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
9. Li brzozy (Folia Betulae)
Pi 2-3 razy dziennie po szklance przed posikiem.

ylaki goleni
ylaki na nogach to udrka kobiet. Podoem tej choroby jest najczciej
niewydolno krenia oraz praca wymagajca dugotrwaego stania. Czsto
dobre wyniki daje kuracja zioowa. Otwarte i krwawice ylaki s trudne do
zlikwidowania. Jeszcze najskuteczniejszym lekiem na krwawice ylaki jest
ma propolisowa, z braku jej ma ywokostowa. Smarowa obrzea rany i
lekko zabandaowa.
Po 50 g.
1. Ziele szanty (Herba Marrubii)
2. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
3. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
4. Kora kasztanowca (Cortex Hippocastani)
5. Kora wierzby (Cortex Salicis)
15

6. Li podbiau (Folia Farfarae)


7. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
8. Owoc ry (Fructus Rosae)
9. Ziele jemioy (Herba Visci)
Pi 2 razy dziennie po szklance przed posikiem. Stosowa rwnie nastpujce kompresy:
Po 50 g.
1. Kora kasztanowca (Cortex Hippocastani)
2. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
3. Li podbiau (Folia Farfarae)
4. Koszyczki arniki (Anthodia Arnicae)
5. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
Wszystkie te zioa zmiesza razem i kadorazowo bra pi yek tej mieszanki, zala litrem wody, gotowa 10 minut, odstawi na 30 minut, przecedzi i nascza tym odwarem czyst szmatk, ktr naley okada nogi.
Zmienia i tak dugo robi kompresy a si wyczerpie odwar. Robi to wieczorem.

ylaki odbytu hemoroidy


Guzy suche lub krwawice na kiszce odbytowej s nieco inn form ylakw, z t tylko rnic, e bardziej bolesne i mocno niewygodne. Likwidowanie hemoroidw zabiegiem operacyjnym lub wkadaniem do odbytnicy czopkw jest zawodne. Mona je wyleczy jedynie zioami i metod nastpujc: trzy yki siemienia lnianego zala p litrem wody, gotowa 10
minut (wrzenie). Po zdjciu z ognia wla do odwaru 4 yki wieego mleka,
zmiesza, nasczy wat i przykada do kiszki stolcowej nad miednic a do
wyczerpania odwaru. Robi to wieczorem.
Po 50 g.
1. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
2. Kwiat tarniny (Flos Pruni spinosa)
3. Li melisy (Folia Melissae)
4. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
5. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
6. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
7. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
8. Ziele rdestu ostrogorzkiego [pieprz wodny] (Herba Polygoni hydropiper)
9. Owoc kopru woskiego (Fructus Foeniculi)
Pi 2 razy dziennie po szklance rano i przed kolacj.

16

Zapalenie minia sercowego


Po 50 g.
1. Owoc jarzbiny (Fructus Sorbi)
2. Owoc ry (Fructus Rosae)
3. Korze lubczyka (Radix Levistici)
4. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
5. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
6. Kwiat tarniny (Flos Pruni spinosa)
7. Li melisy (Folia Melissae)
8. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
9. Ziele nostrzyka (Herba Melilotis)
Pi rano i przed kolacj po p szklanki. Przed samym niadaniem rozpuci
yeczk miodu w szklance herbaty lub mleka i wypi. Tak przez trzy tygodnie praktykowa.

Dychawica sercowa
Nie wolno zapomina o zasadzie, e kade zaburzenie serca wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej i dodatkowego zbadania choroby. Potem
dopiero mona si zabra do odpowiedniego leczenia. Dokadne stosowanie
zi najczciej daje dobre wyniki.
Po 50 g.
1. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
2. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
3. Ziele srebrnika (Herba Anserinae)
4. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
5. Strk fasoli (Pericarpium Phaseoli)
6. Znami kukurydzy (Stgm. Maydis)
7. Korze kozka (Radix Valerianae)
8. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
9. Ziele macierzanki (Herba Serpylli)
Pi 2-3 szklanki dziennie. Przed spaniem naciera plecy i piersi mokrym
zimnym rcznikiem po czym, dobrze si wytrze rcznikiem suchym tak
przez 9 dni. Wskazana te lekka gimnastyka na wolnym powietrzu.

Nerwica serca
Wszelkiego rodzaju nerwice, rwnie nerwic serca najskuteczniej si
zwalcza nie rodkami psychotropowymi, lecz psychoterapi bezlekow. Jeli
na kogo wpywa dobrze towarzystwo, musi dobra sobie grono przyjaci o
optymistycznym usposobieniu i wrd nich szuka od czasu do czasu uspoko17

jenia. Na odwrt, jeeli dany osobnik najlepiej si czuje w samotnoci, nie


moe pozostawa w niej bezczynnie, lecz musi si czymkolwiek zaj. Lekk
prac fizyczn, czytaniem odpowiedniej lektury, pozostawa czsto wrd
przyrody, w lesie, w ogrodzie czy na ce. Przeprowadza wiczenia oddechu
w ten sposb w lecie po przebudzeniu si rano, wsta z ka, stan przy
otwartym oknie, stopy maj by przytulone do siebie, sta prosto, obie rce
pooy na szczycie gowy (jedn na drugiej). Teraz nosem wciga powietrze
do maksimum, zatrzyma je liczc w mylach do 15, rce zdj z gowy, spuci w d, powoli caym korpusem zgina si w d wydychajc powietrze,
take do maksimum. I tak trzy razy. Potem si pooy bezwadnie na 5 minut
i wsta. Codziennie uprawia to przez 9 dni.
Po 50 g.
1. Szyszyki chmielu (Strobili Lupuli)
2. Kwiat lawendy (Flos Lavendulae)
3. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
4. Li melisy (Folia Melissae)
5. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
6. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
7. Korze kozka (Radix Valerianae)
8. Kwiat tarniny (Flos Pruni spinosa)
9. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
10. Ziele macierzanki (Herba Serpylii)
11. Ziele srebrnika (Herba Anserinae)
Pi trzy lub dwa razy dziennie po szklance przed posikiem.

Uzupenienie praktyczne
Wiele jest chorb ubocznych, jakby wtrnych, powstaych na podou schorze wczeniej zaistniaych. Przypadoci reumatyczne rodz niejako automatycznie choroby serca, a niewydolno nerek powoduje nadcinienie. W takich sytuacjach trzeba leczy obie choroby rwnoczenie, gwnie jeli chodzi o leczenie zioowe. W przypadku np. zapalenia nerek wystpuje zbyt podniesione cinienie ttnicze, trzeba pi w jednym dniu zestaw na nerki, w drugim za dniu zestaw na nadcinienie. I tak na przemian. Taka kuracja jest zarwno racjonalna, jak i skuteczna.
O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO
Wrmy do zi leczniczych

18

Choroby krwi
Naprawa szkd po antybiotykach
Dziki antybiotykom wiele milionw ludzi uratowano od mierci. S one
dzi jeszcze, w przypadkach cikich chorb zakanych, jedynie skuteczn
broni, ale broni niestety obosieczn. Lecz one jeden organ kosztem caego
organizmu. Nawet przy najostroniejszym dawkowaniu organizm ludzki po
otrzymaniu serii antybiotykw, zwaszcza silniejszych, przedstawia si jak las
po poarze. Pozostaje w nim zniszczona flora bakteryjna, zachwiana rwnowaga biologiczna i zmniejszona odporno na inne choroby. Nic te dziwnego, e coraz liczniej podnosz si gosy krytyczne przeciw wszelkim antybiotykom, tym bardziej e ich skuteczno sabnie, gdy drobnoustroje po prostu
si uodpar-niaj. Ale czym je zastpi? Musimy niestety i dzi w gronych
przypadkach chorobowych sign z koniecznoci po antybiotyki. Musimy
te pozna sposb naprawiania tych szkd, jakie one wyrzdzaj w naszym
ustroju. Witaminy z grupy B to stanowczo zbyt mao.
Trzeba zatem w czasie leczenia antybiotykami oprcz witaminy B pobiera
codziennie jedn ampuk lakcydu. Proszek w ampuce drucikiem lub czystym patykiem pokruszy, wsypa go na yk herbaty lub przegotowanej
wody i wypi. Uwaa, by nie dosta si uamek szka. Zaraz po zakoczeniu
kuracji antybiotykami trzeba oczyci krew i zasili wyjaowiony organizm w
sole mineralne oraz w substancje niezbdne do prawidowego funkcjonowania
organizmu. Pi przez cay miesic przepisane zioa.
Po 50 g.
1. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
2. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
3. Korze lubczyka (Radix Levistici)
4. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
5. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
6. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
7. Owoc ry (Fructus Rosae)
8. Owoc jarzbiny (Fructus Sorbi)
9. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
10. Li borwki czernicy (Folia Myrtilli)
11. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem. Naley przypomnie, e
wszyscy rekonwalescenci po kuracji antybiotykami, jak rwnie po przebytej
operacji, a zwaszcza dotknici anemi powinni przynajmniej przez cay tydzie przeprowadza kuracj odywcz w takiej formie. Na niadanie spoy
19

tatara z surowej cielcej wtrbki z chrzanem, okoo 150 g. Na obiad spodeczek surowej kapusty zalanej oliw prawdziw z przyprawami czosnku i cebuli. Jest to dieta niezawodna.

Anemia zoliwa
Musz raz jeszcze przypomnie o dawkowaniu zi. Rni zielarze przepisuj rne iloci przy rnych chorobach. Jedni ka pi trzy razy dziennie po
szklance odwaru, inni po dwie, niektrzy znw przy jednych chorobach polecaj pi po p szklanki, a jeszcze inni po 3 lub 4 yeczki dziennie. Wskazania typu pi 3 lub 4 yeczki odwaru zioowego, to rzecz niepowana. Jest to
bawienie si w leczenie, a nie leczenie. Mona i powinno stosowa si takie
dawki rnych nalewek, tinktur, ale nie odwarw. Przez wieloletni praktyk
doszedem do poznania waciwego stosowania zi leczniczych. Ot yk
ko-piast zi zala szklank wrzcej wody na trzy godziny. Jest to jakby macerowanie. Mona te gotowa 5 minut, po przecedzeniu zostaje odwar najwyej trzy czwarte szklanki. Taka dawka jest dla kadego na kad chorob
waciwa. Dla dzieci za od p do jednej trzeciej szklanki, zalenie od wieku
dziecka. Moe si zdarzy, ale to bardzo rzadko, e dany organizm mocno reaguje na zioa, wwczas si zmniejsza albo dawkowanie do p szklanki odwaru lub pije si tylko dwa razy dziennie po 3/4 szklanki.
Po 50 g.
1. Li pokrzywy (Folia Urticae)
2. Li porzeczki czarnej (Folia Ribis nigri)
3. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
4. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
5. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
6. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
7. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
8. Owoc ry (Fructus Rosae)
9. Owoc jarzbiny (Fructus Sorbi)
10. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
11. Owoc jaowca (Fructus Juniperi)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem. Dobrze jest pi przed kolacj may kieliszek nalewki, sporzdzonej w ten sposb. Siedem yek drobno pokrajanych wieych lici majowej pokrzywy zala rozcieczonym spirytusem na p z przegotowan wod w iloci 3/4 litra. Po 10 dniach nalewka
jest ju gotowa. Nadto przyjmowa doustnie ampuk Biostyminy na dzie.

20

Biaaczka
Biaaczk uwaa si za przypado nowotworow. Przebiega ona w formie
ostrej lub przewlekej. Rozrniamy biaaczk szpikow i limfatyczn. Obie
si leczy jednakowo.
Po 50 g.
1. Kora wierzby (Cortex Salicis)
2. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
3. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
4. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
5. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
6. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
7. Ziele tymianku (Herba Thymi)
8. Li pokrzywy (Folia Urticae)
9. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
10. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
11. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
Stosowa wszystko jak wyej.

Ziarnica zoliwa
Jest to choroba pokroju rakowego, trudna do wyleczenia. Na jej zwalczanie
potrzebne s antybiotyki i inne leki farmaceutyczne. Zioa mog tu spenia
jedynie pomocnicz i uzupeniajc rol.
Po 50 g.
1. Kora wierzby (Cortex Salicis)
2. Li brzozy (Folia Betulae)
3. Ziele jemioy (Herba Visci)
4. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
5. Li ruty (Folia Rutae)
6. Korze opianu (Radix Bardanae)
7. Korze mydlnicy (Radix Saponariae)
8. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
9. Li borwki czernicy (Folia Myrtilli)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem. Bra Biostymin po jednej
ampuce 2 razy dziennie.

Blednica
Choroba ta wystpuje jedynie u kobiet. Podoem jej jest niewydolno jajnikw, niedorozwj jajnikw, niedorozwj narzdw rozrodczych lub zmiany
w organizmie, charakterystyczne dla okresu przekwitania.
21

Po 50 g.
1. Li pokrzywy (Folia Urticae)
2. Korze omanu (Radix Inulae)
3. Korze cykorii (Radix Cichorii)
4. Li melisy (Folia Melissae)
5. Ziele bylicy pospolitej (Herba Artemisiae)
6. Li szawii (Folia SaMae)
7. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
8. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
9. Li rozmarynu (Folia Rosmarini)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem.

Czerwienica
Objawami tej choroby s: wzrost iloci czerwonych ciaek krwi, silny rumie na twarzy, krwawienie z nosa, podniesienie cinienia krwi, powikszenie
ledziony.
Po 50 g.
1. Digestosan (gotowa mieszanka)
2. Li ruty (Folia Rutae)
3. Ziele glistnika (Herba Chelidonii)
4. Ziele przetacznika lenego (Herba Veronicae)
5. Kora wierzby (Cortex Salicis)
6. Ziele jemioy (Herba Visci)
7. Korze kozka (Radix Valerianae)
8. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
9. Owoc ry (Fructus Rosae)
Pi jak wyej. Poywienie jarskie, wykluczy miso, prcz wieprzowego, a
i to spoywa w maej iloci, ograniczy pyny. Trzeba przez pewien czas
prowadzi spokojny tryb ycia.

Agranulocytoza
Choroba ta jest nastpstwem zatrucia rodkami chemicznymi, nadmiernego
napromieniowania promieniami Roentgena oraz przeytych chorb zakanych. Objawia si nagym wyskokiem wysokiej gorczki, obrzkiem wzw
chonnych, dzise, migdakw itd.
Zioa przy jej leczeniu mog odegra jedynie rol pomocnicz, za waciw kuracj zastosowa moe tylko lekarz.
Po 50 g.
1. Li jeyny (Folia Rubi frut.)
2. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
22

3. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)


4. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
5. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
6. Li poziomki (Folia Fragariae)
7. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
8. Korze opianu (Radix Bardanae)
9. Owoc jaowca (Fructus Juniperi)
10. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
11. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
Pi trzy razy dziennie po szklance, przed posikiem.

Plamica
Ujawnia si ona wystpowaniem na caym ciele czerwonych plam na skutek
wyleww podskrnych, jak rwnie krwawych wybroczyn na zewntrz. Plamica reumatyczna przejawia si szczeglnie ostrym blem mini i staww.
Po 50 g.
1. Kora dbu (Cortex Quercus)
2. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
3. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
4. Ziele skrzypu polnego (Herba Equiseti)
5. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
6. Ziele rdestu ostrogorzkiego [pieprz wodny] (Herba Polygoni hydropiper)
7. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
8. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
9. Li pokrzywy (Folia Urticae)
10. Owoc ry (Fructus Rosae)
11. Li ruty (Folia Rutae)
Pi jak wyej.

Krwawiczka
Choroba typowo mska, nazywana w jzyku potocznym chorob krlewsk.
Objawia si bardzo sabym krzepniciem krwi, co stwarza trudno przy jej
tamowaniu nawet przy takim zabiegu, jak wyrwanie zba.
Po 50 g.
1. Ziele jemioy (Herba Visci)
2. Li pokrzywy (Folia Urticae)
3. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
4. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
23

5. Ziele rdestu ostrogorzkiego [pieprz wodny] (Herba Polygoni hydropiper)


6. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
7. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
Pi 3 razy dziennie po szklance, pl godziny po posiku.

Zaburzenia czynnoci ledziony


Po 50 g.
1. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
2. Li pokrzywy (Folia Urticae)
3. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
4. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
5. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
6. Ziele glistnika (Herba Chelidonii)
7. Owoc kopru woskiego (Fructus Foeniculi)
Pi jak wyej.

Brak witamin
Wszelki niedobr witamin powoduje przerne niedomogi w organizmie. W
zwizku z tym powstaj zaburzenia w przemianie materii, a to prowadzi do
zaniku odpornoci organizmu.
Po 50 g.
1. Owoc ry (Fructus Rosae)
2. Owoc jarzbiny (Fructus Sorbi)
3. Owoc gogu (Fructus Crataegi)
4. Li porzeczki czarnej (Folia Ribis nigri)
5. Li pokrzywy (Folia Urticae)
6. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
7. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
8. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
9. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
Pi jak wyej.
Na niadanie 3 zbki czosnku, drobniutko posieka, posypa na kromk
chleba posmarowanego masem i spoy. Na kolacj spoy z chlebem redniej wielkoci cebul pokrajan i polan oliw z oliwek. Takie menu stosowa
przez 3 tygodnie.
O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO
Wrmy do zi leczniczych
24

Zaburzenia w przemianie materii


Organizm ludzki musi ustawicznie si odnawia przez pobieranie pokarmw. Pokarmy bowiem kryj w sobie liczne zwizki organiczne i mineralne
oraz substancje konieczne jako materia do budowy tkanek, dla podtrzymania
procesw yciowych i zasilania ustroju w energi. Te cige procesy przemiany materii, czyli metabolizm polega na ustawicznej asymilacji, przyswajaniu
substancji pokarmowych i budowaniu z nich ywych tkanek oraz dysymilacji,
czyli rozkadzie substancji skadowych tkanek i wydalaniu niepotrzebnych
produktw tego rozkadu.
Wiele jednake czynnikw harmonijno procesw zakca tak dalece, e
organizm nie wykorzystuje w caoci drogocennych substancji pobieranych z
pokarmw. To wanie zjawisko przyczynia si do powstawania licznych
schorze. Zaburzenia przemiany materii s bardzo rnorodne, wic trudno
od razu o skuteczny lek zioowy. Std te podajemy ich kilka.
A.
Po 50 g.
1. Li brzozy (Folia Betulae)
2. Li pokrzywy (Folia Urticae)
3. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
4. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
5. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
6. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
7. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
8. Ziele tymianku (Herba Thymi)
9. Kora wierzby (Cortex Salicis)
10. Korze cykorii (Radix Cichorii)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.
B.
Po 50 g.
1. Korze lukrecji (Radix Glicyrrhizae)
2. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
3. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
4. Ziele szanty (Herba Marrubii)
5. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
6. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
7. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
8. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
9. Korze prawolazu (Radix Althaeae)
10. Owoc jaowca (Fructus Juniperi)
25

11. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)


Pi jak wyej.
Przy chorobach gocowo-reumatycznych obok przypadoci sercowych
wystpuje rwnie za przemiana materii, ktr leczymy nastepujc mieszank:
C.
Po 50 g.
1. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
2. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
3. Kwiatostan lipy (Inflorescentia Tiliae)
4. Kora wierzby (Cortex Salicis)
5. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
6. Korze wilyny (Radix Ononidis)
7. Strk fasoli (Pericarpium Phaseoli)
8. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
9. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Cukrzyca
W organizmie ludzkim dotknitym cukrzyc wystpuj zaburzenia gospodarki wodnej, biakowej i wglowodanowej. W leczeniu tej choroby chodzi
gwnie o to, aby obniy poziom cukru we krwi oraz zwikszy asymilacj
ustroju. Zwalcza si, a przynajmniej hamuje to grone schorzenie insulin,
wycznie pod cis kontrol lekarzy. Pomocniczymi rodkami w leczeniu s
zioa i racjonalna dieta. Trzeba koniecznie wykluczy z pokarmw cukier,
ciastka i wszelkie sodycze.
Naley natomiast pooy nacisk na spoywanie saaty, ogrkw, kalafiorw, kapusty, czarnej rzodkwi oraz cebuli i chrzanu, jako przypraw. Miso
ograniczy do minimum, jeeli ju to chude, gotowane. Z tuszczw w ywieniu diabetyka dopuszczalna jest oliwa z oliwek i mietana. Ze sodyczy za w
maej iloci mid.
A.
Po 50 g.
1. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
2. Korze kozka (Radix Valerianae)
3. Li borwki czernicy (Folia Myrtilli)
4. Li pokrzywy (Folia Urticae)
5. Li brzozy (Folia Betulae)
6. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
7. Li szawii (Folia Salviae)
8. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
26

9. Owoc jaowca (Fructus Juniperi)


10. Ziele rutwicy (Herba Galegae)
11. Strk fasoli (Pericarpium Phaseoli)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.
B.
Po 50 g.
1. Ziele rutwicy (Herba Galegae)
2. Owoc jaowca (Fructus Juniperi)
3. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
4. Kwiatostan lipy (Inflorescentia Tiliae)
5. Ziele poziomki (Herba Fragariae)
6. Li mcznicy (Folia Uvae ursi)
7. Li borwki czernicy (Folia Myrtilli)
8. Ziele jemioy (Herba Visci)
9. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
10. Ziele tysicznika (Herba Centaurii)
Pi jak wyej.

Otyo
Chcc zrzuci nadwag, musi si ostronie stosowa odpowiedni diet oraz
prowadzi racjonalny tryb ycia. W duym stopniu na tusz pomagaj rodki
zioowe.
Po 50 g.
1. Morszczyn pcherzykowy (Fucus vesiculosus)
2. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
3. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
4. Korze wilyny (Radix Ononidis)
5. Korze lubczyka (Radix Levistici)
6. Znami kukurydzy (Stgm. Maydis)
7. Strk fasoli (Pericarpium Phaseoli)
8. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
9. Li szawii (Folia Salviae)
10. Ziele srebrnika (Herba Anserinae)
11. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Wychudzenie
Najczciej przyczyn wychudzenia s choroby przewodu pokarmowego,
nadmierna nerwowo ycia, naogowe palenie papierosw, zwaszcza na
27

czczo i inne nieznane czynniki. Po kadym obiedzie pooy si na p godziny, pomaga rwnie chudeuszowi lekka gimnastyka i praca fizyczna.
Po 50 g.
1. Owoc ry (Fructus Rosae)
2. Porost islandzki (Lichen Islandicus)
3. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
4. Korze prawolazu (Radix Althaeae)
5. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
6. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
7. Korze kozka (Radix Valerianae)
8. Owoc jarzbiny (Fructus Sorbi)
9. Li maliny (Folia Rubi idaei)
Pi jak wyej.

Nadczynno tarczycy
Po 50 g.
1. Morszczyn pcherzykowy (Fucus vesiculosus)
2. Ziele nostrzyka (Herba Meliloti)
3. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
4. Ziele przetacznika (Herba Veronicae)
5. Kora dbu (Cortex Quercus)
6. Porost islandzki (Lichen Islandicus)
7. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
8. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Wole zwykle
Po 50 g.
1. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
2. Owoc ry (Fructus Rosae)
3. Owoc jarzbiny (Fructus Sorbi)
4. Kora dbu (Cortex Quercus)
5. Li pokrzywy (Folia Urticae)
6. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
7. Korze kozka (Radix Valerianae)
8. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
9. Porost islandzki (Lichen Islandicus)
Pi jak wyej. Poleca si pobyt nad morzem.

28

Przerost gruczou krokowego


Po 50 g.
1. Korze opianu (Radix Bardanae)
2. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
3. Kora wierzby (Cortex Salicis)
4. Ziele jemioy (Herba Visci)
5. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
6. Znami kukurydzy (Stgm. Maydis)
7. Ziele srebrnika (Herba Anserinae)
8. Ziele tymianku (Herba Thymi)
Pi jak wyej.

Migrena
Wielu specjalistw dopatruje si przyczyn tej uporczywej choroby w schorzeniach woreczka ciowego, wtroby, przewodu pokarmowego, w chorobach kobiecych i w zej przemianie materii. Taki pogld nie wydaje si zbyt
przekonujcy. Jej etiologia jest raczej nieznana, polega za na nagym wystpowaniu cyklicznych blw w obu skroniach i szybkim ich zanikaniu. W czasie ataku naciera kark i plecy midzy opatkami zimnym mokrym rcznikiem, a potem dobrze si wytrze suchym rcznikiem. Nastpnie skronie i
czoo natrze nalewk bursztynow, po czym pooy si na wznak na kilkanacie minut, a bl przejdzie.
Po 50 g.
1. Szyszki chmielu (Strobili Lupuli)
2. Li melisy (Folia Melissae)
3. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
4. Kwiat pierwiosnka (Flos Primulae)
5. Korze kozka (Radix Valerianae)
6. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
7. Ziele bukwicy (Herba Betonicae)
8. Ziele przetacznika (Herba Veronicae)
9. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
10. Kora kaliny koralowej (Cortex Viburni opuli)
11. Owoc kopru woskiego (Fructus Foeniculi)
Pi trzy razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

29

Pokrzywka
Schorzenie to powstaje na skutek degeneracji flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym, na tle nerwicowym, przy zakceniach cyklu menstruacji i
rwnowagi hormonalnej u kobiet.
Po 50 g.
1. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
2. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
3. Li brzozy (Folia Betulae)
4. Li pokrzywy (Folia Urticae)
5. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
6. Korze opianu (Radix Bardanae)
7. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
8. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
9. Korze kozka (Radix Valerianae)
10. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
11. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
Pi jak wyej.

Pokrzywka powstaa na tle zaburzenia miesiczkowania


Po 50 g.
1. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
2. Ziele szanty (Herba Marrubii)
3. Ziele marzanki (Herba Asperulae)
4. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
5. Ziele tysicznika (Herba Centaurii)
6. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
7. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
8. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
9. Kwiat jasnoty biaej (Flos Lamii)
Pi jak wyej.
O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO
Wrmy do zi leczniczych

30

Choroby wtroby i drg ciowych


Wtroba jest najwikszym gruczoem w organizmie czowieka, bo te spenia wielkie i trudne zadania. Way okoo 1,5 kg. Jest to nad podziw precyzyjny mechanizm o potnej mocy wytwrczej i przetwrczej to samoczynne
laboratorium chemiczne, nie majce odpowiednika w adnym kombinacie czy
laboratorium wykonanym rk ludzk. Wtroba zabezpiecza prawidowe
czynnoci prawie wszystkich procesw yciowych naszego organizmu. Dlatego jest wtoczona midzy dwa ukady trawienny i krenia. Sprawne dziaanie tego narzdu jest uzalenione od sprawnoci obu wymienionych ukadw. Kade najmniejsze zakcenie w pracy wtroby od razu odbija si ujemnie na pracy narzdw trawienia i krenia.
Wtroba, dziki ci i innym sokom przez ni wytwarzanym, spenia
ogromn rol w procesie trawiennym, zwaszcza tuszczw. Najwaniejsz jej
czynnoci jest oczyszczanie przetrawionej treci pokarmowej z wszelkich
trucizn, ktre wchania w siebie wskutek czego czsto sama ulega zatruciu.
Trzeba w tym wypadku jej pomc. Najskuteczniejsz pomoc na schorzenia
wtrobowe s mieszanki zioowe.

Ostre zapalenie wtroby


Po 50 g.
1. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
2. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
3. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
4. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
5. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
6. Li jeyny fadowanej (Folia Rubi frutic.)
7. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
8. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
9. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
10. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
11. Owoc ry (Fructus Rosae)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Marsko wtroby
Po 50 g.
1. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
2. Li pokrzywy (Folia Urticae)
3. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
31

4. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)


5. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
6. Korze omanu (Radix Inulae)
7. Li borwki czernicy (Folia Myrtilli)
8. Li melisy (Folia Melissae)
9. Korze cykorii (Radix Cichorii)
10. Li brzozy (Folia Betulae)
11. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
Pi jak wyej. Gdyby okazao si, e 3 szklanki na dzie to za duo, ograniczy do 2 szklanek lub 3 razy po p szklanki. Przy ostrych blach ulg
przynosi lekkie ogrzewanie wtroby np. poduszk elektryczn.

Kamica ciowa
Po 50 g.
1. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
2. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
3. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
4. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
5. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
6. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
7. Ziele glistnika (Herba Chelidonii)
8. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
9. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
10. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
11. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem. Codziennie
przed spaniem pi yk surowej oliwy z oliwek, zaraz po tym zmiesza z
oliw sok z caej cytryny i wypi. Praktykowa tak przez 9 dni. W ten sposb
przyspiesza si rozkruszanie kamieni woreczka ciowego. Przez cay czas
leczenia unika tuszczw zwierzcych i pokarmw wzdymajcych.
O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO
Wrmy do zi leczniczych

32

Choroby przewodu pokarmowego


aknienie jest sygnaem, e w organizmie czowieka zaistniaa prnia, i
zabrako w nim materii, co moe grozi utrat energii yciowej. Na ten spontaniczny sygna czowiek dostarcza organizmowi pokarmu. Zbiornikiem pokarmu jest odek. Z chwil, gdy pokarm dostanie si do niego, natychmiast
wydziela soki trawienne, z pomoc ktrych tre pokarmow zamienia w ppynn papk przesuwan ruchami luzwki odkowej do dwunastnicy. Jest
to pierwsza faza procesu trawienia. Dziki sokom trzustki i ci dokonuje si
rozkad tuszczw i ca zawarto treci pokarmowej przesuwa si do jelit.
Tu dokonuje si kocowa i ostateczna przerbka pokarmu na yciodajne substancje organizmu.
Wrd licznych niedomaga odkowych wystpuje czsto bez-kwano
lub nadkwasota odka. Taki stan rzeczy powoduje zachwianie trawienia.
Chroniczna za niedokwasota prowadzi do raka odka. Temu nieszczciu
trzeba zaradzi zawczasu.

Niedokwano odka
Po 50 g.
1. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
2. Ziele wietlika (Herba Euphrasiae)
3. Ziele nostrzyka (Herba Meliloti)
4. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
5. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
6. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
7. Li szawii (Folia Salviae)
8. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
9. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
10. Owoc kopru woskiego (Fructus Foeniculi)
11. Ziele piounu (Herba Absinthii)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Nadkwano odka
Po 50 g.
1. Ziele majeranku (Herba Majoranae)
2. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
3. Ziele srebrnika (Herba Anserinae)
4. Ziele szanty (Herba Marrubii)
5. Korze prawolazu (Radix Althaeae)
33

6. Kwiatostan lipy (Inflorescentia Tiliae)


7. Li melisy (Folia Melissae)
8. Porost islandzki (Lichen Islandicus)
9. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
Pi jak wyej.

Przewleke zapalenie odka


Po 50 g.
1. Korze prawolazu (Radix Althaeae)
2. Li podbiau (Folia Farfarae)
3. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
4. Korze omanu (Radix Inulae)
5. Ziele tysicznika (Herba Centaurii)
6. Ziele srebrnika (Herba Anserinae)
7. Ziele tymianku (Herba Thymi)
8. Li szawii (Folia Sahaae)
9. Li melisy (Folia Melissae)
10. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
11. Korze kozka (Radix Valerianae)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Wrzd odka
Wrzd odka i dwunastnicy to choroba cywilizacji. Powstaj one na og
na podou nerwicowym oraz przy przeadowywaniu ustroju zbyt ostrymi pokarmami, napojami alkoholowymi czy papierosami. Leczenie wrzodw odka trwa dugo, lecz jest przewanie skuteczne. W trakcie leczenia wskazana jest na pewien czas zmiana miejsca pobytu, oderwanie od codziennej pracy, odbywanie spokojnych spacerw, powstrzymanie si od palenia papierosw.
Po 50 g.
1. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
2. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
3. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
4. Korze prawolazu (Radix Althaeae)
5. Li podbiau (Folia Farfarae)
6. Korze kozka (Radix Valerianae)
7. Li melisy (Folia Melissae)
8. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
9. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
10. Li pokrzywy (Folia Urticae)
34

11. Ziele srebrnika (Herba Anserinae)


Pi jak wyej. Ponadto pi balsam Szostakowskiego yeczk na czczo
przed niadaniem (p godziny) i yeczk przed spaniem. Po wypiciu balsamu pi odwar z siemienia lnianego. Trzy yki siemienia lnianego zala p
litrem wody, gotowa 10 minut, odstawi na 30 minut, zla pyn i pi przed
spaniem raz na dzie.

Wrzd dwunastnicy
Po 50 g.
1. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
2. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
3. Li podbiau (Folia Farfarae)
4. Korze prawolazu (Radix Althaeae)
5. Korze kozka (Radix Valerianae)
6. Porost islandzki (Lichen Islandicus)
7. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
8. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
9. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
10. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
11. Kwiat lazu (Flos Malvae)
Sposb uycia: wszystko tak jak przy wrzodzie odka.
Uwaga: Lukrecja (Glycyrrhiza) likwiduje wrzd odka i dwunastnicy w
przecigu trzech tygodni, oczywicie nie sama tylko w zestawie innych zi.
Jednake nie wolno jej uywa ludziom w podeszym wieku chorym na miadyc, na nadcinienie i na nerki. Radzi si jednak kademu nie chorujcemu
na wymienione przypadoci uywa jej w pierwszym zestawie zi, w drugim za zestawie, ktry pije si zabezpieczajco, czyli w drugiej porcji nie
uywa lukrecji. W jej miejsce mona zastosowa mech islandzki (Lichen Islandicus).

Rak odka
Pocieszamy si wci, e znajdziemy lek na t straszn plag, ktra gasi miliony istnie ludzkich, zwaszcza w krajach o wyszej cywilizacji i stopie yciowej. Skuteczne antidotum pozostaje na razie tylko marzeniem. Poniej
podana mieszanka wyprbowana przez szereg lat wielu pomoga w zahamowaniu choroby i o lat kilka przeduya ycie ludzkie.
Po 50 g.
1. Kora wierzby (Cortex Salicis)
1. Ziele jemioy (Herba Visci)
2. Li brzozy (Folia Betulae)
35

3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)


Li borwki czernicy (Folia Myrtilli)
Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
Li pokrzywy (Folia Urticae)
Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
Korze omanu (Radix Inulae)
Korze prawolazu (Radix Althaeae)
Pczki sosny (Gemmae Pini)
lub Porost islandzki (Lichen Islandicus)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem. Nadto pi codziennie
przed spaniem sok z surowej sodkiej kapusty 1 szklank.

Mdoci i wymioty nerwowe


Po 50 g.
1. Korze kozka (Radix Valerianae)
2. Korze lubczyka (Radix Levistici)
3. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
4. Li melisy (Folia Melissae)
5. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
6. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
7. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
8. Li ruty (Folia Rutae)
9. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
10. Ziele nostrzyka (Herba Meliloti)
11. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
Pi jak wyej. Wieczorem natrze si mokrym rcznikiem, a potem wytrze
si na sucho i pooy do ka.

Niestrawno nerwowa
Choroba ta najczciej pochodzi z przemczenia prac umysow, z negatywnych przey psychicznych, dugotrwaych zmartwie itp. Na wszelkie
nerwice i jej skutki najlepszym rodkiem leczniczym jest zawsze hydroterapia, kpiele, nacieranie mokrym rcznikiem i leki psychotropowe, w lejszych
przypadkach zioowe.
Po 50 g.
1. Li melisy (Folia Melissae)
2. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
3. Ziele tymianku (Herba Thymi)
4. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
5. Ziele marzanki (Herba Asperulae)
36

6. Korze kozika (Radix Valerianae)


7. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
8. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
9. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
10. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Zwiotczenie odka
Schorzenie to wystpuje w wieku starczym na skutek osabienia caego organizmu po przebytej cikiej chorobie, bd spowodowane jest deficytem
soli mineralnych lub witamin.
Po 50 g.
1. Owoc jarzbiny (Fructus Sorbi)
2. Owoc ry (Fructus Rosae)
3. Korze cykorii (Radix Cichorii)
4. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
5. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
6. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
7. Ziele tysicznika (Herba Centaurii)
8. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
9. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
10. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
11. Korze kozka (Radix Valerianae)
Pi jak wyej. Do tego stosowa kpiele nastpujco:
Kpiele
Po 50 g.
1. Pczki sosny (Gemmae Pini)
2. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
3. Ziele macierzanki piaskowej (Herba Serpylli)
4. Kora wierzby (Cortex Salicis)
Wszystko razem zmiesza i na kpiel bra: 7 yek tej mieszanki zala 2 litrami wody, gotowa 10 minut (wrzenie), odstawi pod przykryciem na 30
minut. Przecedzi i odwar wla do wody w wannie. Kpa si wieczorem
przez 15 minut co drugi dzie.

Wzdcie odka
Na powstanie tej choroby skada si wiele czynnikw, ktre zakcaj prawidowo procesu trawienia, stwarzaj nadmiern fermentacj w odku i
jelitach. Czsto przy pobieraniu lekw przeciwgruliczych wystpuje silna
37

fermentacja w przewodzie pokarmowym i wzdcia na skutek gromadzonych


gazw w jelitach.
Po 50 g.
1. Owoc kolendry (Fructus Coriandri)
2. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
3. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
4. Owoc kopru woskiego (Fructus Foeniculi)
5. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
6. Korze kozka (Radix Valerianae)
7. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
8. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
9. Ziele tymianku (Herba Thymi)
10. Li melisy (Folia Melissae)
11. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem.

Rozstrj odka (biegunki)


Po 50 g.
1. Kora wierzby (Cortex Salicis)
2. Li maliny (Folia Rubi idaei)
3. Li borwki czernicy (Folia Myrtilli)
4. Kora dbu (Cortex Quercus)
5. Li szawii (Folia Salviae)
6. Li podbiau (Folia Farfarae)
7. Ziele poziomki (Herba Fragariae)
8. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
9. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
10. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
Pi 2 razy dziennie po szklance przed niadaniem i przed kolacj.

Zaparcia
Zatrzymanie wyprnie przez duszy czas zatruwa cay organizm, a skutkiem s nie tylko przerne wysypki na twarzy, ale i powaniejsze powikania
chorobowe wewntrz ustroju.
Po 50 g.
1. Kora wierzby (Cortex Salicis)
2. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
3. Kcze rzewienia (Rhizoma Rhei)
4. Kwiat lazu (Flos Malvae)
5. Korze omanu (Radix Inulae)
38

6. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)


7. Li melisy (Folia Melissae)
8. Korze kozika (Radix Valerianae)
9. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
Pi po obiedzie szklank i po kolacji.

Ostre zapalenie przeyku


Przypado ta musi by dobrze zbadana przez lekarzy i w wikszoci wypadkw leczona jest rodkami farmakologicznymi. Nie bez znaczenia bdzie
take kuracja zioowa.
Po 50 g.
1. Koszyczki arniki (Anthodia Arnicae)
2. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
3. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
4. Li szawii (Folia Sahae)
5. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
6. Nasiona kozieradki sproszkowanej (Semen Foenugraeci pulv.)
7. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
8. Li melisy (Folia Melissae)
9. Li podbiau (Folia Farfarae)
10. Korze prawolazu (Radix Althaeae)
11. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
Ptorej yki mieszanki zala ptorej szklanki wrztku, przykry na trzy
godziny, przecedzi, lekko podgrza za kadym razem i pi 3 razy dziennie po
p szklanki. Przed kolacj i obiadem, a trzeci raz po kolacji przed spaniem.

Zapalenie wrzodziejce jelita grubego


Przyczyny przypadoci jelitowych mniej wicej te same, co i odkowych
psychonerwice i wyrafinowane pokarmy.
Po 50 g.
1. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
2. Korze prawolazu (Radix Althaeae)
3. Korze kozka (Radix Valerianae)
4. Li podbiau (Folia Farfarae)
5. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
6. Porost islandzki (Lichen Islandicus)
7. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
8. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
9. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.
39

Nieyt jelita grubego


Po 50 g.
1. Ziele przetacznika lenego (Herba Veronicae)
2. Ziele srebrnika (Herba Anserinae)
3. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
4. Korze prawolazu (Radix Althaeae)
5. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
6. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
7. Pczki sosny (Gemmae Pini)
8. Li melisy (Folia Melissae)
9. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
Pi jak wyej. Przed spaniem wypi szklank siemienia lnianego. Dwie yki siemienia na szklank wody, gotowa 10 minut, zla pyn i wypi.

Wzdcia jelitowe (bbnica)


Czsto przy tej dolegliwoci chorzy skar si na ble wewntrz organizmu,
na ble serca i niewydolno krenia. Trzeba w zasadzie unormowa trawienie, usun zaparcia, zneutralizowa gazy.
Po 50 g.
1. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
2. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
3. Li rozmarynu (Folia Rosmarini)
4. Owoc kolendry (Fructus Coriandri)
5. Owoc kopru woskiego (Fructus Foeniculi)
6. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
7. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
8. Li melisy (Folia Melissae)
9. Ziele tymianku (Herba Thymi)
10. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
11. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Puchlina wodna brzucha


W tej chorobie kuracja zioowa spenia rol pomocnicz i zabezpieczajc
przed jej nawrotem.
Po 50 g.
1. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
2. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
3. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
40

4. Kwiatostan lipy (Inflorescentia Tiliae)


5. Li mcznicy (Folia Uvae ursi)
6. Li brzozy (Folia Betulae)
7. Li melisy (Folia Melissae)
8. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
9. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
10. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
11. Strki fasoli (Pericarpium Phaseoli)
Pi 3 razy dziennie po p szklanki przed posikiem. Podczas kuracji zioowej bra raz na dzie rodki nasercowe.

Tasiemiec
Walka z tym pasoytem nie jest atwa, jednake moliwa do wygrania. Najskuteczniej daje si go zniszczy metod homeopatyczn.
Wieczorem po sabej kolacji wzi odpowiedni porcj oleju rycynowego
na przeczyszczenie. Na drugi dzie rano z 60 gramw wieych (nie suszonych) pestek dyni wyuskany czysty misz zmiady w naczyniu, doda
yk prawdziwego miodu i dokadnie 5 g kwiatu wrotyczu (Flos Tanaceti).
To wszystko dobrze wymiesza i spoy cakiem na czczo. niadania ju w
tym dniu nie wolno spoywa. Dopiero po trzech godzinach po przyjciu
podanego leku zje saatk z solonego ledzia z kiszonym ogrkiem i miazg
czosnku. Gdyby po takiej kuracji tasiemiec nie zosta wyrzucony, trzeba jeszcze po tygodniu tak sam kuracj powtrzy.
Przypomina si raz jeszcze, aby rodzice dostarczali swym dzieciom pestki
dyni do spoywania. To je uchroni od wszelkiej robaczycy jelit i dostarczy im
zdrowego tuszczu rolinnego, odywczego i potrzebnego dla normalnego
rozwoju modych organizmw.

Owsiki
Gnied si te pasoyty w odbytnicy. Tam te je naley niszczy drog lewatyw kilkurodzajowych:
a) trzy zbki wieego czosnku utrze w modzierzu na miazg, zala
szklank przegotowanej, zimnej wody, przykry na 2 godziny i t nalewk robi wieczorem lewatywy, przez trzy dni bez przerwy,
b) dwie yki czarnych jagd wieych lub suszonych (Fructus Myrtilli),
z braku jagd uy lici (Folia Myrtilli), i 1 yk wrotyczu (Flos Tanaceti) zmiesza razem, zala t mieszank na 3 godziny wrztkiem i
przykry. Przecedzi, podgrza i wieczorem robi lewatyw. W razie
potrzeby po tygodniu kuracj powtrzy.
41

O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO


Wrmy do zi leczniczych

42

Choroby drg moczowych


W wyniku procesw przemiany materii w komrkach i tkankach caego
ustroju powstaj niepotrzebne odpady, substancje trujce, ktre zakcaj
normalny przebieg procesw yciowych caego organizmu. Te toksyczne produkty organizm usiuje z siebie wydzieli przez skr w postaci potu, przez
nerki oraz jelito odchodowe. Zarwno procesy przyswajania, jak i wydalania
odbywaj si za porednictwem krwi. Najwiksz rol w procesie wydalniczym speniaj nerki. W cigu doby przez nerki przepywa okoo 1730 litrw
krwi.
Nerki utrzymuj ca gospodark wodn organizmu w rwnowadze. Trzeba
je zawczasu ratowa, by nie straciy siy swego sprawnego dziaania.

Zapalenie nerek ostre


Po 50 g.
1. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
2. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
3. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
4. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
5. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
6. Korze piciornika (Radix Tormentillae)
7. Korze wilyny (Radix Ononidis)
8. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
9. Znami kukurydzy (Stgm. Maydis)
10. Li brzozy (Folia Betulae)
11. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
Pi w pierwszym tygodniu 2 razy dziennie po p szklanki przed posikiem,
w nastpnych tygodniach 3 razy dziennie po p szklanki.

Zapalenie kbuszkw nerkowych


Po 50 g.
1. Li mcznicy (Folia Uvae ursi)
2. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
3. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
4. Kora wierzby (Cortex Salicis)
5. Li podbiau (Folia Farfarae)
6. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
7. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
8. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
43

9. Kora kaliny koralowej (Cortex Viburni opuli)


10. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
11. Li brzozy (Folia Betulae)
Pi jak wyej.

Zapalenie miedniczek nerkowych


Wszystkie stany zapalne nerek s niebezpieczne dla ustroju, a zapalenie
miedniczek prowadzi do wysokiego nadcinienia krwi, a nerki nawet do marskoci.
Po 50 g.
1. Kora wierzby (Cortex Salicis)
2. Strk fasoli (Pericarpium Phaseoli)
3. Li borwki czernicy (Folia Myrtilli)
4. Li podbiau (Folia Farfarae)
5. Li pokrzywy (Folia Urticae)
6. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
7. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
8. Ziele wietlika (Herba Euphrasiae)
9. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
10. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem na ciepo.

Kamice nerkowe
Na wyleczenie kadego rodzaju kamicy nerkowej potrzeba 8 tygodni czasu.
Kamienie nerkowe jest znacznie atwiej rozkruszy i wydali z ustroju, nieli
kamienie ciowe.

Kamica szczawianowa
Po 50 g.
1. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
2. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
3. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
4. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
5. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
6. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
7. Kwiat bawatka (Flos Cyani)
8. Kwiat wrzosu (Flos Ericae (Callunae])
9. Ziele glistnika (Herba Chelidonii)
lub znami kukurydzy (Stgm. Maydis)
44

Uwaga: pi przed niadaniem i przed obiadem po pl szklanki, a po kolacji


wypi pl szklanki Normosanu, ale tylko przez 7 dni. W nastpnym tygodniu
i do koca kuracji pi tylko waciwy zestaw nerkowy 3 razy dziennie po p
szklanki. Poniewa w sklepach zielarskich nie ma Hb. Chelidonii, czyli jaskczego ziela, przeto mona go na wiosn nazbiera sobie samemu. W diecie ograniczy sl kuchenn do minimum, wykluczy cakowicie na pewien
czas kaw, kakao i herbat. Pi wicej sokw owocowych.

Kamica moczanowa
Po 50 g.
1. Li mcznicy (Folia Uvae ursi)
2. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
3. Li brzozy (Folia Betulae)
4. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
5. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
6. Korze wilyny (Radix Ononidis)
7. Znami kukurydzy (Stgm. Maydis)
8. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
9. Strk fasoli (Pericarpium Phaseoli)
Pi wszystko jak wyej, tylko e po caej szklance 2 razy dziennie i raz
Normosan.

Kamica fosforanowa i wglanowa


Po 50 g.
1. Korze opianu (Radix Bardanae)
2. Li borwki czernicy (Folia Myrtilli)
3. Li mcznicy (Folia Uvae ursi)
4. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
5. Owoc jaowca (Fructus Juniperi)
6. Znami kukurydzy (Stgm. Maydis)
7. Kora wierzby (Cortex Salicis)
8. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
9. Ziele macierzanki (Herba Serpylii)
10. Strk fasoli (Pericarpium Phaseoli)
11. Li podbiau (Folia Farfarae)
Pi w pierwszym tygodniu po szklance przed niadaniem i obiadem, a po
kolacji szklank Normosanu. W nastpnych tygodniach pi tylko zestaw kamicowy 3 razy dziennie przed posikiem. Nadto 3 razy dziennie pi sok z
czerwonych porzeczek. W sezonie spoywa po jednym spodeczku wieych,
czerwonych porzeczek. One tak jak sok, rozpuszczaj kamienie nerkowe.
45

Mocznica
Po 50 g.
1. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
2. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
3. Li mcznicy (Folia Uvae ursi)
4. Li brzozy (Folia Betulae)
5. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
6. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
7. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
8. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
9. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Zapalenie pcherza moczowego


Ten stan zapalny objawia si parciem na pcherz, pieczeniem przy oddawaniu moczu, ktry jest mtny.
Po 50 g.
1. Li jeyny fadowanej (Folia Rubi frut.)
2. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
3. Li pokrzywy (Folia Urticae)
4. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
5. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
6. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
7. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
8. Li podbiau (Folia Farfarae)
9. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
Pi 2 razy dziennie po szklance przed posikiem. Czsto daj dobre wyniki
ciepe kompresy lub nagrzewania pcherza i dou brzucha.
Mocno ograniczy spoycie wszelkich sokw, kwanych owocw, natomiast pi wiele mleka. Kuracja pcherzowa postpuje powoli, ale daje dobre
wyniki.

Nerczyca
Choroba przejawia si wysokim biakomoczem, bladoci twarzy, zym samopoczuciem. W diecie uwzgldni mleko, ser, z mis: cielcin, nietuste
ryby.
Po 50 g.
1. Owoc ry (Fructus Rosae)
2. Owoc jarzbiny (Fructus Sorbi)
46

3. Nasienie kozieradki sproszkowanej (Semen Foenugraeci pulv.)


4. Korze omanu (Radix Inulae)
5. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
6. Korze prawolazu (Radix Althaeae)
7. Li brzozy (Folia Betulae)
8. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
9. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
10. Li mcznicy (Folia Uvae ursi)
11. Strk fasoli (Pericarpium Phaseoli)
Pi 3 razy dziennie po p szklanki, 20 minut przed posikiem.
O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO
Wrmy do zi leczniczych

47

Choroby gocowo-reumatyczne
Rnego rodzaju schorzenia gocowe i reumatyczne powstaj zarwno jako efekt przebytych chorb zakanych, zwaszcza wirusowych, jak te takich
czynnikw jak: oddziaywanie rodowiska w jakim si przebywa, mieszkania
itd.
Gwnym powodem powstawania wszelkich chorb stawowych jest wilgo.
Wydaje si dziwne, a jednak prawdziwe, e blondyni czciej choruj na
choroby gocowe nieli bruneci. W wieku podeszym natomiast kady jest
podatny na rne przypadoci stawowe.

Rwa kulszowa 5
cile rzecz biorc, trudno to schorzenie zaliczy do chorb stawowych.
Jest to raczej zapalenie nerwu kulszowego, objawiajce si gwatownym,
ostrym blem.
Po 50 g.
1. Ziele bylicy pospolitej (Herba Artemisiae)
2. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
3. Li brzozy (Folia Betulae)
4. Li borwki brusznicy (Folia Vitis idaeae)
5. Li borwki czernicy (Folia Myrtilli)
6. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
7. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
8. Kwiat pierwiosnka (Flos Primulae)
9. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
10. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
11. Kora kaliny koralowej (Cortex Viburni opuli)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem. Rwnoczenie
naciera miejsca bolce wod chrzanow. yk roztartego chrzanu zala
szklank przegotowanej, zimnej wody na dwie godziny i tym pynem naciera
miejsca bolce.

Zapalenie staww
Poniewa zapalenie staww wystpuje w rnorodnych postaciach, przeto
mieszanki stosujemy wielorakie.
A.
Po 50 g.
5

Dla porzdku trzeba doda, e rwa kulszowa zaliczana jest do chorb neurologicznych (przyp. red.).

48

1. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)


2. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
3. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
4. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
5. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
6. Kora wierzby (Cortex Salicis)
7. Li pokrzywy (Folia Urticae)
8. Li melisy (Folia Melissae)
9. Li czarnej porzeczki (Folia Ribis nigri)
Pi jak wyej.
B.
Po 50 g.
1. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
2. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
3. Ziele poziewnika (Herba Galeopsidis)
4. Li brzozy (Folia Betulae)
5. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
6. Kora wierzby (Cortex Salicis)
7. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
8. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
9. Li ruty (Folia Rutae)
10. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
11. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Reumatyzm
Po 50 g.
1. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
2. Kora wierzby (Cortex Salicis)
3. Kora kaliny koralowej (Cortex Viburni opuli)
4. Korze wilyny (Radix Ononidis)
5. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
6. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
7. Li brzozy (Folia Betulae)
8. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
9. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
10. Owoc maliny (Fructus Rubi idaei)
11. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
Pi jak wyej. Poniewa reumatyzm, jak rwnie wszelkie przypadoci
gocowe upoledzaj czynnoci serca, przeto trzeba bra rwnoczenie rodki nasercowe. Czsto wyniki dobre daj kpiele z dodatkiem otrb pszennych,
49

somy owsianej i siana. Wszystkie po rwnej czci zala wod, gotowa 10


minut, zla ten pyn przez sito lub grub szmatk do gorcej wody w wannie i
w tym roztworze kpa si 15 minut co drugi dzie.

Gociec znieksztacajcy
Po 50 g.
1. Kwiat tarniny (Flos Pruni spinosae)
2. Owoc jarzbiny (Fructus Sorbi)
3. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
4. Li brzozy (Folia Betulae)
5. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
6. Kwiat lipy (Flos Tiliae)
7. Strk fasoli (Pericarpium Phaseoli)
8. Kora wierzby (Cortex Salicis)
9. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
10. Li czarnej porzeczki (Folia Ribis nigri)
11. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
Wszystko jak wyej.

Gociec cignisto-miniowy
Jak przy kadej chorobie zagraajcej rozwojem, w pierwszym stadium naley go zwalcza midzy innymi cigym ruchem na wieym powietrzu i
lekk gimnastyk.
Po 50 g.
1. Li pokrzywy (Folia Urticae)
2. Li babki (Folia Plantaginis)
3. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
4. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
5. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
6. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
7. Ziele majeranku (Herba Majoranae)
8. Owoc kopru woskiego (Fructus Foeniculi)
9. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Gociec przewleky
Po 50 g.
1. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
2. Li brzozy (Folia Betulae)
3. Li pokrzywy (Folia Urticae)
50

4. Korze wilyny (Radix Ononidis)


5. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
6. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
7. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
8. Kwiat bawatka (Flos Cyani)
9. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
Pi jak wyej.

Gociec klimakteryjny
Po 50 g.
1. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
2. Kora wierzby (Cortex Salicis)
3. Li pokrzywy (Folia Urticae)
4. Ziele rdestu ptasiego (Herba Poy goni avicularis)
5. Li brzozy (Folia Betulae)
6. Korze kozka (Radix Valerianae)
7. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
8. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
9. Ziele poonicznika nagiego (Herba Herniariae)
10. Ziele szanty (Herba Marrubii)
11. Korze opianu (Radix Bardanae)
Pi jak wyej.
O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO
Wrmy do zi leczniczych

51

Uczulenia-alergie
W dobie wspczesnej coraz wicej pojawia si chorb alergicznych. Powstaj one na skutek przyjmowania rnych antybiotykw, przedawkowania
lekw, zbyt czstego stykania si ze rodkami chemicznymi, noszenia ubra
ze sztucznych materiaw, wdychania zatrutego gazami powietrza oraz nerwowoci ycia.

Uczulenia rnorodne
Po 50 g.
1. Li babki (Folia Plantaginis)
2. Ziele przetacznika lenego (Herba Veronicae)
3. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
4. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
5. Ziele poziewnika (Herba Galeopsidis)
6. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
7. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
8. Li podbiau (Folia Farfarae)
9. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
10. Li brzozy (Folia Betulae)
11. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Alergiczny nieyt sienny


Po 50 g.
1. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
2. Ziele wietlika (Herba Euphrasiae)
3. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
4. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
5. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
6. Owoc kolendry (Fructus Coriandri)
7. Li pokrzywy (Folia Urticae)
8. Ziele bylicy (Herba Artemisiae)
9. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
10. Ziele bukwicy (Herba Betonicae)
11. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
Pi jak wyej. Objawy alergiczne tego rodzaju wystpuj w okresie kwitnienia drzew w postaci kataru nosa, kaszlu, zadyszki. Dobrze robi spacer nad
52

morzem lub przynajmniej spacery wieczorem na wieym powietrzu. Zaywa czsto kpieli.

Alergia wypryskowa swdzca


Po 50 g.
1. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
2. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
3. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
4. Ziele nostrzyka (Herba Meliloti)
5. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
6. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
7. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
8. Li pokrzywy (Folia Urticae)
9. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
10. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
11. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
Pi jak wyej.

Migrena alergiczna
Po 50 g.
1. Ziele wietlika (Herba Euphrasiae)
2. Ziele nostrzyka (Herba Meliloti)
3. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
4. Li podbiau (Folia Farfarae)
5. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
6. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
7. Ziele bylicy pospolitej (Herba Artemisiae)
8. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
9. Li pokrzywy (Folia Urticae)
10. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
11. Ziele przetacznika lenego (Herba Veronicae)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.
O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO
Wrmy do zi leczniczych

53

Choroby ukadu nerwowego


Wszelkiego rodzaju nerwice i choroby psychiczne staj si, w dobie dzisiejszej, swoist epidemi, zwaszcza w krajach o wysokiej cywilizacji. Zacznijmy od najgroniejszych chorb.

Padaczka 6
Po 50 g.
1. Kora wierzby (Cortex Salicis)
2. Li pokrzywy (Folia Urticae)
3. Ziele ruty (Herba Rutae)
4. Li melisy (Folia Melissae)
5. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
6. Korze opianu (Radix Bardanae)
7. Szyszka chmielu (Strobilus Lupuli)
8. Korze kozika (Radix Valerianae)
9. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
10. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
11. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
Wszystkie te skadniki razem zmiesza i na kady raz bra czubat yk
mieszanki, zala szklank wrztku, przykry na 3 godziny. Przecedzi, lekko
podgrza i pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem. Rwnoczenie
stosowa kpiele:
1. Kora wierzby (Cortex Salicis) 300 g
2. Owoc jaowca (Fructus Juniperi) 200 g
3. Kcze tataraku (Rhizoma Calami) 400 g
4. Li pokrzywy (Folia Urticae) 200 g
Wszystkie skadniki razem wymiesza i na kad kpiel bra 7 yek mieszanki, zala 2 litrami wody, gotowa 10 minut. Odstawi pod przykryciem na
30 minut. Przecedzi, wla odwar do gorcej wody w wannie i kpa si
przez 15 minut, co drugi dzie. Dla dzieci wszystkiego o poow mniej.
Kuracja trwa do 3 miesicy.

Schizofrenia
Schizofrenia naley do najgroniejszych chorb psychicznych. Choroba ta
czsto wystpuje okresowo, o rnym nasileniu i z przerwami, nieraz do
dugimi. Schizofrenicy, poza atakami, maj zadziwiajc spostrzegawczo,
6

Zioa maj znaczenie wspomagajce leczenie farmakologiczne (przyp. red.).

54

wieo pamici i logiczne mylenie. Chorych, dotknitych t chorob leczy


si zasadniczymi, silnymi rodkami psychotropowymi, ale warto uzupeni
dodatkowo leczenie odpowiednimi zioami.
Po 50 g.
1. Li rozmarynu (Folia Rosmarini)
2. Kwiat tarniny (Flos Pruni spinosa)
3. Szyszka chmielu (Strobili Lupuli)
4. Li melisy (Folia Melissae)
5. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
6. Korze kozka (Radix Valerianae)
7. Korze opianu (Radix Bardanae)
8. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
9. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
10. Li ruty (Folia Rutae)
11. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
Picie zi i kpiele stosowa jak przy padaczce. Przebywa jak najczciej
nad morzem i w lasach. Zaleca si dodatkow terapi rozluniajc nerwy
przy pomocy miedzi. Druty miedziane poczy z rurami w azience, a koce
drutw trzyma w lewej i prawej rce przez p godziny. Robi to wieczorem.
Uzasadnienie wedug opinii naukowcw natenie czy te napicie prdw
mzgowych u schizofrenikw jest dwukrotnie wysze nieli u ludzi zdrowych. Trzeba wic to napicie, przez podany wyej zabieg, obniy do normy.

Stwardnienie rozsiane
Etiologia tej choroby jest dotd nieznana. Jest to schorzenie orodkowego
ukadu nerwowego i rdzenia krgowego. Powoduje ono oczopls, skandowanie mowy i poraenie dolnych koczyn. Wystpuje najczciej u kobiet midzy 18 a 35 rokiem ycia. Nie omija rwnie mczyzn. Jest w zasadzie chorob niewyleczaln. Mona jedynie na pewne okresy zahamowa jej przebieg.
Po 50 g.
1. Ziele wietlika (Herba Euphrasiae)
2. Ziele jemioy (Herba Visci)
3. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
4. Li ruty (Folia Rutae)
5. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
6. Morszczyn pcherzykowy (Fucus vesiculosus)
7. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
8. Kora wierzby (Cortex Salicis)
9. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
10. Korze wilyny (Radix Ononidis)
55

11. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)

Udar mzgu
Mzg jest central kierujc wszystkimi czynnociami psychicznymi i fizjologicznymi organizmu ludzkiego. Mzg ludzki to struktura najcudowniejsza,
najwszechstronniejsza i najpotniejsza, ale zarazem najdelikatniejsza w caym wszechwiecie. Mzg mj byt, moja osobowo, moje ja. Pamita musimy, e komrki mzgowe nie regeneruj si.
Nastpstwem udaru mzgu jest parali poowiczny ciaa, afazja, czyli czciowa lub cakowita utrata mowy, czasami mier. W tych wypadkach potrzebna jest zawsze natychmiastowa pomoc lekarska. Po zaegnaniu choroby
oprcz lekw farmakologicznych mona stosowa leki rolinne.
Po 50 g.
1. Ziele jemioy (Herba Visci)
2. Morszczyn pcherzykowy (Fucus vesiculosus)
3. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
4. Kora wierzby (Cortex Salicis)
5. Korze kozka (Radix Valerianae)
6. Li ruty (Folia Rutae)
7. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
8. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
9. Owoc ry (Fructus Rosae)
10. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
11. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.

Bezsenno
rdem bezsennoci s nerwice, stresy, przemczenie oraz niedyspozycje
przewodu pokarmowego. Jako remedium na bezsenno wskazana jest praca
fizyczna, dugie spacery na wieym powietrzu oraz unormowanie trybu ycia
na co dzie.
Po 50 g.
1. Li melisy (Folia Melissae)
2. Ziele marzanki (Herba Asperulae)
3. Ziele nostrzyka (Herba Meliloti)
4. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
5. Korze kozka (Radix Valerianae)
6. Szyszka chmielu (Strobili Lupuli)
7. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
8. Ziele bylicy pospolitej (Herba Artemisiae)
56

9. Kwiat wrzosu (Flos Ericae [Callunae])


10. Kwiat pierwiosnka (Flos Primulae)
11. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
Pi jak wyej.

Nerwoble
Neurologiczne ble s nie do wytrzymania. Powstaj na skutek zapalenia
lub uszkodzenia pnia nerwulub jego odgazienia.
Po 50 g.
1. Korze kozika (Radix Valerianae)
2. Korze wilyny (Radix Ononidis)
3. Kora wierzby (Cortex Salicis)
4. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
5. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
6. Kwiatostan lipy (Inflorescentia Tiliae)
7. Kwiat sonecznika (Flos Helianthi)
8. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
9. Ziele tymianku (Herba Thymi)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem. Kompresy 3
yki Flos Arnicae (kupalnika) i 3 yki Hb. Thymi (tymianku) zala 3/4 litra
wody, gotowa 5 minut, odstawi na 30 minut, przecedzi, nascza czysty
rcznik tym odwarem i przykada na miejsce bolce.

Histeria
Histeria, to nie kaprys, lecz cika nerwicowa choroba. Trzeba j leczy z
powag i starannie.
Po 50 g.
1. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
2. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
3. Korze kozka (Radix Valerianae)
4. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
5. Szyszka chmielu (Strobili Lupuli)
6. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
7. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
8. Li rozmarynu (Folia Rosmarini)
9. Li melisy (Folia Melissae)
10. Kwiat wrzosu (Flos Ericae [Callunae])
11. Ziele marzanki (Herba Asperulae)
Pi jak wyej. Rwnoczenie stosowa kpiele.
Kpiele
57

Po 100 g.
1. Ziele macierzanki (Herba Serpylli)
2. Owoc jaowca (Fructus Juniperi)
3. Li szawii (Folia Salviae)
4. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
Wszystkie zioa zmiesza razem. Na kad kpiel bra 7 yek mieszanki,
zala 2 litrami wody, gotowa 10 minut pod przykryciem, odstawi na 30 minut, przecedzi. Wla odwar do gorcej wody w wannie i kpa si 15 minut
co drugi dzie.

Neurastenia
Objawy neurasteniczne przejawiaj si zaburzeniami trawiennymi, wzmoonymi odruchami, bezsennoci, zawrotami gowy. Neurastenicy wmawiaj
sobie ich jeszcze wicej. Wiele z nich trzeba omieszy. Prawdziwe za zaburzenia trzeba niestety leczy.
Po 50 g.
1. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
2. Li melisy (Folia Melissae)
3. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
4. Kwiat wrzosu (Flos Ericae [Callunae])
5. Szyszka chmielu (Strobili Lupuli)
6. Korze cykorii (Radix Cichorii)
7. Korze lubczyka (Radix Levistici)
8. Korze kozka (Radix Valerianae)
9. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
10. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
11. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
Pi 2-3 razy dziennie po szklance przed posikiem.

Moczenie mimowolne
Ma ono przede wszystkim podoe nerwicowe, cho jego powodem moe
by rwnie rozszczepienie krgosupa, osabienie zwieracza i cay szereg innych nieprawidowoci ustroju.
Po 50 g.
1. Li mcznicy (Folia Uvae ursi)
2. Li melisy (Folia Melissae)
3. Korze kozka (Radix Valerianae)
4. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
5. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
6. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
58

7. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)


8. Ziele rdestu ostrogorzkiego [pieprz wodny] (Herba Polygoni hydropiper)
9. Koszyczki arniki (Anthodia Arnicae)
Pi 2 razy dziennie po szklance. Rwnoczenie stosowa kpiele nastpujco:
1. Kcze tataraku (Rhizoma Calami) 400 g
2. Pczki sosny (Gemmae Pini) 300 g
3. Ziele macierzanki (Herba Serpylli) 200 g
4. Li pokrzywy (Folia Urticae) 200 g
Wszystko zmiesza. Dla dzieci bra 5, dla dorosych 7 yek mieszanki. Zala 2 litrami wody, gotowa 10 minut, odstawi na 30 minut, przecedzi. Wla
do wody kpielowej i w niej si kpa dzieci 10, starsi 15 minut co drugi
dzie.

Impotencja
Niemoc pciowa polega na niezdolnoci mczyzny do aktu pciowego z
powodu braku erekcji lub przedwczesnego wytrysku nasienia; zanim jeszcze
dojdzie do kopulacji. U niektrych osobnikw wystpuje tzw. impotencja
wzgldna, ktrej powodem s czynniki psychologiczne. Ten rodzaj niemocy
polega na niezamierzonej selekcji partnerek. Ot ten sam mczyzna jest
niezdolny do kopulacji z jedn kobiet, z inn natomiast nie wykazuje adnego odchylenia od normy.
Po 50 g.
1. Li melisy (Folia Melisae)
2. Korze kozka (Radix Valerianae)
3. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
4. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
5. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
6. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
7. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
8. Porost islandzki (Lichen Islandicus)
9. Sproszkowane nasienie kozieradki (Semen Foenugraeci pulv.)
Pi 2 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.
Kpiele
1. Kcze tataraku (Rhizoma Calami) 400 g
2. Nasiona gorczycy biaej (Semen Sinapis albae) 200 g
3. Li pokrzywy (Folia Urticae) 300 g
4. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae) 100 g

59

Stosowa jak kad kpiel zioow. W dzie wolny od kpieli naciera wieczorem mokrym i zimnym rcznikiem cae ciao, potem za wytrze dobrze
suchym. Kuracja trwa do 2 miesicy.

wid
Przyczyny tej tak przykrej przypadoci nie s znane. Moe by nimi cukrzyca, zaburzenia hormonalne, nerwice, itp.
A.
Po 50 g.
1. Kora kaliny koralowej (Cortex Viburni opuli)
2. Kora wierzby (Cortex Salicis)
3. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
4. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
5. Korze kozka (Radix Valerianae)
6. Li brzozy (Folia Betulae)
7. Ziele nostrzyka (Herba Meliloti)
8. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
9. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem.
Kpiele
1. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae) 100 g
2. Korze kozka (Radix Valerianae) 200 g
3. Nasiona gorczycy biaej (Semen Sinapis albae) 300 g
4. Pczki sosny (Gemmae Pini) 200 g
5. Ziele nostrzyka (Herba Meliloti) 200 g
Na kad kpiel bra 7 yek, kpa si 15 minut co drugi dzie.
B.
Po 50 g.
1. Kwiat wrzosu (Flos Ericae [Callunae])
2. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
3. Korze opianu (Radix Bardanae)
4. Szyszka chmielu (Strobili Lupuli)
5. Kwiat jasnoty biaej (Flos Lamii albi)
6. Li bobrka (Folia Manyanthiais)
7. Korze kozika (Radix Valerianae)
8. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
9. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
Kpiele
Po 200 g.
1. Kora dbu (Cortex Quercus)
2. Ziele macierzanki (Herba Serpylli)
60

3. Li szawii (Folia SaMae)


4. Pczki sosny (Gemmae Pini)
5. Koszyczki arniki (Anthodia Arnicae)
Pi i kpa si jak wyej.
O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO
Wrmy do zi leczniczych

61

Choroby skrne
Skra jest nie tylko oson, lecz integraln czci caego organizmu, jak
kady inny narzd. Dlatego ulega schorzeniom na skutek zaburze powstaych wewntrz naszego ustroju. Trzeba wic leczy cay organizm, wwczas
zaniknie choroba skrna. Co prawda, schorzenia te s bardzo trudne do wyleczenia, dlatego trzeba si ima wielu sposobw, by je zwalczy.

uszczyca
Etiologia tej choroby jest dotd nieznana. Przypuszcza si, e wtroba nie
wytwarza po prostu pewnych substancji, z braku ktrych powstaje uszczyca.
Po 50 g.
1. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
2. Li pokrzywy (Folia Urticae)
3. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
4. Korze opianu (Radix Bardanae)
5. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
6. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
7. Ziele drapacza (Herba Cnici benedic.)
8. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
9. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
10. Ziele poziomki (Herba Fragariae)
11. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.
Kpiele
2 garci somy owsianej lub sieczki
2 szklanki otrb pszennych
3 yki ziaren gorczycy biaej
4 yki pczkw sosny
Porcja wystarcza na jedn kpiel. Kpieli takich przeprowadzi 9 (co drugi
dzie). Wszystkie wymienione skadniki zmiesza, woy do duego garnka,
zala wod i gotowa 10 minut. Odstawi na 30 minut, przecedzi wprost do
gorcej wody w wannie i kpa si przez 15 minut co drugi dzie.

Wyprysk ostry
Wystpuje przewanie na rkach w postaci maych krostek lekko swdzcych i pkajcych. Czasami gin one same, by wkrtce na nowo si pojawi
ju w formie ostrzejszej. Choroba jest do wyleczenia.
Po 50 g.
62

1. Li melisy (Folia Melissae)


2. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
3. Korze kozika (Radix Valerianae)
4. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
5. Kora wierzby (Cortex Salicis)
6. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
7. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
8. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
9. Pczki topoli czarnej (Gemmae Populi)
Pi jak wyej.
Ma . Czysty wosk pszczeli i ywic ze wierka lub sosny kadego po 30
g, stopi. Po stopieniu dola 30 g wieego masa. Wymiesza i maci tak
uzyskan smarowa wieczorem miejsca zaatakowane. Lekko obwin bandaem. Rano zmy spirytusem salicylowym, rozcieczonym p na p z przegotowan wod. Stosowa przez kilka dni codziennie.

Wyprysk przewleky
Po 50 g.
1. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
2. Kwiat jasnoty biaej (Flos Lamii albi)
3. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
4. Li brzozy (Folia Betulae)
5. Li pokrzywy (Folia Urticae)
6. Li jeyny fadowanej (Folia Rubi fruticosi)
7. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
8. Owoc kminku (Fructus Carvi)
9. Nasienie kozieradki sproszkowanej (Semen Foenugraeci pulv.)
Sposb kuracji identyczny jak wyej.
Dodatek na kompresy
Po 100 g.
1. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
2. Kora wierzby (Cortex Salicis)
3. Kora dbu (Cortex Quercus)
4. Koszyczki arniki (Anthodia Arnicae)
5. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
Wszystko wymiesza razem i na kady raz uywa 4 yki tej mieszanki.
Zala 3/4 litra wody, gotowa 5 minut, odstawi na 30 minut, nascza czyst
szmatk odwarem i ka na miejsce zaatakowane.

63

Ra
Jest to choroba zakana, ktr trzeba leczy antybiotykami, zwaszcza penicylin. Rwnoczenie stosowa zioa.
Po 50 g.
1. Kwiatostan kocanki (Inflorescentia Helichrysi)
2. Li brzozy (Folia Betulae)
3. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
4. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
5. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)
6. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
7. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
8. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
9. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
10. Li ruty (Folia Rutae)
11. Kora wierzby (Cortex Salicis)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem. Robi okady ze wieego
twarogu na schorzae miejsca.

Ppasiec 7
Choroba najczciej objawia si nagle ostrym blem. Powoduje j zarazek,
ktry wywouje stan zapalny nerww obwodowych i tylnych zwojw rdzenia.
Po kilku dniach pojawiaj si na skrze pcherzyki. Kuracja trwa duej.
Po 50 g.
1. Kwiat wizwki botnej (Flos Ulmariae)
2. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
3. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
4. Kora wierzby (Cortex Salicis)
5. Kora dbu (Cortex Quercus)
6. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
7. Korze kozika (Radix Valerianae)
8. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
9. Li szawii (Folia Salviae)
Pi 3 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem.
Kpiele
Po 200 g.
1. Ziele macierzanki (Herba Serpylli)
2. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
3. Koszyczki arniki (Anthodia Arnicae)
7

Leczenie zioami ma znaczenie pomocnicze, gdy ppasiec jest chorob wirusow (przyp. red.).

64

4. Kwiat wizwki (Flos Ulmariae)


5. Nasiona kozieradki sproszkowanej (Semen Foenugraeci pulv.)
7 yek tej mieszanki uy na 2 litry wody. Gotowa 5 minut, przecedzi do
wody kpielowej i kpa si 15 minut, co drugi dzie.

ysienie plackowate
Niemiym przeyciem dla mczyzny jest przedwczesne ysienie. Co powoduje przedwczesn siwizn i ysienie naprawd nie wiadomo. Zapewne brak
pewnych hormonw, jaka awitaminoza i zaburzenie ustrojowe. W duym
stopniu zabezpieczaj przed ysieniem zioa, ktre naley cierpliwie stosowa.
Po 50 g.
1. Li brzozy (Folia Betulae)
2. Li pokrzywy (Folia Urticae)
3. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
4. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
5. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
6. Ziele tymianku (Herba Thymi)
7. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
8. Korze opianu (Radix Bardanae)
9. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
10. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
11. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
Pi 2 razy dziennie po szklance, 20 minut przed posikiem. 3 yki ziela pokrzywy i 3 yki lici brzozy zala 3/4 litra spirytusu rozcieczonego p na
p z wod. Po 10 dniach nalewka gotowa do uycia. Przecedzi i co drugi
dzie naciera wosy i gow t nalewk 9 razy.

ysienie lojotokowe
Po 50 g.
1. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
2. Li szawii (Folia Sahaae)
3. Li pokrzywy (Folia Urticae)
4. Ziele jemioy (Herba Visci)
5. Li ruty (Folia Rutae)
6. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
7. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
8. Korze kozka (Radix Valerianae)
9. Korze opianu (Radix Bardanae)
10. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
11. Kora wierzby (Cortex Salicis)
65

Pi 3 razy dziennie, po szklance przed posikiem. Poleca si rwnoczenie


zwalczanie ojotoku przez mycie gowy odwarem.
1. Li pokrzywy (Folia Urticae) 100 g
2. Kora wierzby (Cortex Salicis) 200 g
3. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti) 100 g
4. Korze opianu (Radix Bardanae) 200 g
5. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae) 100 g
Wszystko to zmiesza razem i na kady raz bra 7 yek tej mieszanki, zala
ptora litrem wody, gotowa 5 minut (wrzenie), odstawi na 30 minut pod
przykryciem. Przecedzi i tym odwarem my gow wieczorem co drugi
dzie.

Nadmierne pocenie
Przypado nadmiernego pocenia si powstaje na tle grulicy puc, nerwicy, zaburzenia procesw trawiennych, a u kobiet nieprawidowoci miesiczkowania.
Po 50 g.
1. Korze omanu (Radix Inulae)
2. Korze lubczyka (Radix Levistici)
3. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
4. Ziele poziewnika (Herba Galeopsidis)
5. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
6. Ziele szanty (Herba Marrubii)
7. Li szawii (Folia Salviae)
8. Li melisy (Folia Melissae)
9. Kora wierzby (Cortex Salicis)
10. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
11. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
Pi jak wyej. Przy poceniu ng lub rk, albo obu koczyn moczy nogi w
ciepym odwarze z lici orzecha woskiego wieczorem przez 10 minut codziennie przez 7 dni.

Tocze pospolity i rumieniowaty


Pierwszy wywouj prtki grulicy, ktre mog si przedosta drog krwionon do skry. Drugi za jest efektem rnych chorb zakanych oraz zej
przemiany materii. Jeden i drugi rodzaj leczy si jednakowo.
Po 50 g.
1. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
2. Korze opianu (Radix Bardanae)
3. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
66

4. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)


5. Kora dbu (Cortex Quercus)
6. Li podbiau (Folia Farfarae)
7. Li rozmarynu (Folia Rosmarini)
8. Li szawii (Folia Satoae)
9. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem.
Dodatkowo stosowa kompresy:
Po 100 g.
1. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
2. Korze opianu (Radix Bardanae)
3. Nasiona kozieradki sproszkowanej (Semen Foenugraeci pulv.)
Wszystko to zmiesza i bra na raz 5 yek mieszanki. Zala litrem wody,
gotowa 10 minut, odstawi na 30 minut, przecedzi, nascza czyst szmatk
odwarem i przykada na miejsce chore a do wyczerpania odwaru.

Grzybica skry
Po 50 g.
1. Li szawii (Folia SaMae)
2. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
3. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
4. Korze opianu (Radix Bardanae)
5. Ziele tasznika (Herba Bursae pastor.)
6. Ziele rdestu ostrogorzkiego [pieprz wodny] (Herba Polygoni hydropiper)
7. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
Pi jak wyej.
Stosowa kpiele w takim zestawie:
1. Septosan 100 g
2. Koszyczki arniki (Anthodia Arnicae) 100 g
3. Otrby pszenne 500 g
4. Siano suche 500 g.
Zmiesza razem i na kad kpiel bra 5 szklanek mieszanki. Zala 3 litrami wody, gotowa 5 minut (wrzenie), odstawi na 30 minut, przecedzi
wprost do gorcej wody w wannie i w niej si kpa 15 minut co drugi dzie.
Mona si te naciera maceratem chrzanowym. yk roztartego chrzanu zala szklank przegotowanej, zimnej wody na 2 godziny, lekko zmiesza, 5
minut zaczeka i t wod naciera miejsca zaatakowane.

67

Pcherzyca pospolita
Po 50 g.
1. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
2. Korze omanu (Radix Inulae)
3. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
4. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
5. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
6. Li podbiau (Folia Farfarae)
7. Owoc ry (Fructus Rosae)
8. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
9. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
Pi jak wyej. Stosowa rwnie kpiele z otrb pszennych i somy owsianej.

Trdzik rowaty
Wystpuje na twarzy i nosie. Powstaje gwnie ze zego krenia i przemroenia oraz ze zej przemiany materii. Zwalcza opalaniem si na socu, spoywa wiele surwek.
Po 50 g.
1. Kwiat pierwiosnka (Flos Primulae)
2. Kwiat stokrotki (Flos Bellidis)
3. Li pokrzywy (Folia Urticae)
4. Li jeyny fadowanej (Folia Rubi fruct.)
5. Owoc ry (Fructus Rosae)
6. Korze kozka (Radix Valerianae)
7. Korze opianu (Radix Bardanae)
8. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
9. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
10. Owoc jaowca (Fructus Juniperi)
11. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem.
Kompresy
Po 50 g.
1. Koszyczki arniki (Anthodia Arnicae)
2. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
3. Kora wierzby (Cortex Salicis)
Zmiesza. 4 yki mieszanki zala litrem wody, gotowa 5 minut. Odstawi
na 5 minut pod przykryciem, przecedzi, nasczy czyst szmatk odwarem i
ka na chore miejsce.
68

Trdzik pospolity
Trdzik ten zwykle nazywamy modzieczym, wystpuje zwaszcza u
chopcw w okresie przed dojrzaoci, w postaci pcherzykw.
Po 50 g.
1. Ziele marzanki (Herba Asperulae)
2. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
3. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
4. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
5. Korze opianu (Radix Bardanae)
6. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
7. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
8. Li brzozy (Folia Betulae)
9. Li szawii (Folia Sahaae)
10. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
11. Kwiat bzu czarnego (Flos Sambuci)
Pi jak wyej. Stosowa rwnie kpiele
Po 50 g.
1. Owoc jaowca (Fructus Juniperi)
2. Pczki sosny (Gemmae Pini)
3. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
4. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
7 yek mieszanki zala 2 litrami wody, gotowa 10 minut, odstawi pod
przykryciem na 30 minut. Przecedzi do gorcej wody w wannie i kpa si
15 minut, co drugi dzie.

Rybia uska
Choroby skrne s trudne do wyleczenia. Trzeba na ich zwalczenie powici wiele czasu i wiele metod stosowa.
Po 50 g.
1. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
2. Li brzozy (Folia Betulae)
3. Ziele majeranku (Herba Mjoranae)
4. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
5. Owoc jaowca (Fructus Juniperi)
6. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
7. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
8. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
Pi 3 razy dziennie po szklance 20 minut przed posikiem. Poleca si rwnoczenie stosowa kpiele: 5 szklanek otrb pszennych zala 4 litrami wody,
gotowa 10 minut, odcedzi. Do odwaru pszennego dola 3 litry wieej ser69

watki. Wla do gorcej wody w wannie i kpa si przez 20 minut, co trzeci


dzie.

Liszajec zakany
Objawia si w postaci maych strupkw koloru brzowego lub bla-dorowego. Wspaniae wyniki w w leczeniu tej choroby daje odpoczynek na
sonecznej play i kpiele morskie. Jednoczenie pi zioa.
Po 50 g.
1. Li poziomki (Folia Fragariae)
2. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
3. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
4. Korze opianu (Radix Bardanae)
5. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
6. Kcze perzu (Rhizoma Agropyri)
7. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
8. Li ruty (Folia Rutae)
9. Pczki topoli (Gemmae Populi)
Pi jak wyej.

Liszaj czerwony paski


Po 50 g.
1. Ziele majeranku (Herba Mjoranae)
2. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
3. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
4. Li melisy (Folia Melissae)
5. Li bobrka (Folia Menyanthidis)
6. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
7. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
8. Owoc kolendry (Fructus Coriandri)
9. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
Pi jak wyej.

Piegi
W czasie kuracji unika soca. Dojrzae poziomki pognie na papk i z
niej zrobi maseczk. Ca twarz oboy cienk warstewk papki na godzin.
Umy twarz, a miejsce pokryte piegami przemy wie malank lub serwatk. Nie wyciera si. Dopiero po kilku godzinach mona si umy wod.
Rwnoczenie pi zioa w takim skadzie:
Po 50 g.
1. Kwiat stokrotki (Flos Bellidis)
70

2. Kwiatostan lipy (Inflorescentia Tiliae)


3. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
4. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
5. Ziele tymianku (Herba Thymi)
6. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
7. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
8. Kora wierzby (Cortex Salicis)
9. Li szawii (Folia Salviae)
Pi 1 szklank przed spaniem, tylko raz na dzie.

Brodawki
W wodzie deszczowej lub otrzymanej ze stopionego niegu trzyma rce
tak dugo, by brodawki rozmiky. Wciera w nie wwczas sok wyciskany z
ywego, zielonego glistnika, czyli jaskczego ziela. Po paru takich zabiegach
brodawki gin.
Po 50 g.
1. Ziele glistnika (Herba Chelidonii)
2. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
3. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
4. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
5. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
6. Li brzozy (Folia Betulae)
Pi 2 razy dziennie po szklance 20 minut przed posikiem.
O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO
Wrmy do zi leczniczych

71

Choroby kobiece
Do schorze kobiecych8, ktre zlikwidowa mona kuracj zioow nale:
zapalenie przydatkw, szyjki macicznej, naderki, zaburzenia menstruacyjne,
niedobory hormonalne, a nawet niepodno.

Brak miesiczkowania 8
Wiadomo, e u dojrzaych pciowo i zdrowych kobiet wystpuje co miesic
krwawienie z narzdu rodnego, trwajce normalnie przez 3-4 dni. U niektrych kobiet okres midzymiesiczkowy moe trwa nawet 40 dni. To jeszcze
nic gronego, byle ten okres regularnie si powtarza. Niestety u wielu kobiet
wystpuje nierzadko zaburzenie normalnego cyklu miesiczkowania: cakowity brak krwawienia albo krwawienie nadmierne, wyniszczajce.
Po 50 g.
1. Li rozmarynu (Folia Rosmarini)
2. Li melisy (Folia Melissae)
3. Li pokrzywy (Folia Urticae)
4. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
5. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
6. Kwiat jasnoty biaej (Flos Lamii albi)
7. Kwiat lazu (Flos Malvae)
8. Li ruty (Folia Rutae)
9. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
10. Kora wierzby (Cortex Salicis)
11. Korze kozka (Radix Valerianae)
Pi 3 razy dziennie po szklance 20 minut przed posikiem.
a) Przy zej przemianie materii stosujemy:
Po 50 g.
1. Kora wierzby (Cortex Salicis)
2. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
3. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
4. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
5. Korze kozka (Radix Yalerianae)
6. Korze pietruszki (Radix Petroselini)
7. Owoc jaowca (Fructus Juniperi)
8. Ziele fioka trjbarwnego (Herba Violae tricoloris)
9. Ziele nawoci (Herba Solidaginis)
8

Nie naley zapomina o koniecznoci okresowych bada ginekologicznych, ktre w wikszoci przypadkw pozwalaj na wczesne rozpoznanie choroby, a tym samym pozytywn terapi (przyp. red.).

72

10. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)


11. Li brzozy (Folia Betulae)
Pi jak wyej. Dla wywoania miesiczkowania oprcz picia zi czsto dobre wyniki daje irygacja z Vagosanu. Bra 4 yki zi Vagosanu, zala litrem
wody, gotowa 5 minut, odstawi na 30 minut pod przykryciem. Przecedzi i
tym odwarem robi wieczorem za pomoc irygatora lub gumowej gruszki
pukanie pochwy codziennie przez 7 dni.
b) Przy zaburzeniach w kreniu
Po 50 g.
1. Ziele macierzanki (Herba Serpylli)
2. Ziele serdecznika (Herba Leonuri)
3. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
4. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
5. Ziele srebrnika (Herba Anserinae)
6. Li ruty (Folia Rutae)
7. Kwiatostan gogu (Inflorescentia Crataegi)
8. Li melisy (Folia Melissae)
9. Kora kruszyny (Cortex Frangulae)
Pi 2 razy dziennie po szklance przed posikiem.

Skpa miesiczka
Po 50 g.
1. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)
2. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
3. Korze lubczyka (Radix Levistici)
4. Korze kozka (Radix Valerianae)
5. Ziele szanty (Herba Marrubii)
6. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
7. Li ruty (Folia Rutae)
8. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
9. Li melisy (Folia Melissae)
Pi jak wyej.

Nadmierne krwawienie miesiczkowe


Zbyt obfite krwawienie pojawia si albo poza zwyczajnym cyklem, bd w
bardzo przeduajcym si cyklu regularnym. Krew wyciekajca z pochwy
nie w czystej postaci, lecz poczona z gstymi zakrzepami sygnalizuje powan chorob narzdu rodnego.
Po 50 g.
1. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
73

2. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)


3. Ziele rdestu ostrogorzkiego [pieprz wodny] (Herba Polygoni hydropiper)
4. Ziele jemioy (Herba Visci)
5. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
6. Li pokrzywy (Folia Urticae)
7. Li melisy (Folia Melissae)
8. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
9. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
10. Korze omanu (Radix Inulae)
11. Korze kozka (Radix Valerianae)
Pi jak wyej.

Bolesne miesiczkowanie
Po 50 g.
1. Kwiat lazu (Flos Malvae)
2. Kwiat jasnoty biaej (Flos Lamii albi)
3. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
4. Li melisy (Folia Melissae)
5. Kwiat wrzosu (Flos Ericae [Callunae])
6. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
7. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
8. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
9. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
Pi jak wyej.

Miesiczkowanie bolesne i skpe


Po 50 g.
1. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
2. Owoc kminku (Fructus Carvi)
3. Ziele srebrnika (Herba Anserinae)
4. Li melisy (Folia Melissae)
5. Korze kozka (Radix Valerianae)
6. Li ruty (Folia Rutae)
7. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
8. Li szawii (Folia Salviae)
9. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)

Miesiczkowanie bolesne, obfite


Po 50 g.
74

1. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)


2. Li mity pieprzowej (Folia Menthae piperitae)
3. Korze kozka (Radix Valerianae)
4. Li melisy (Folia Melissae)
5. Ziele jemioy (Herba Visci)
6. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
7. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
8. Ziele srebrnika (Herba Anserinae)
9. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
Tak przy miesiczce skpej, jak i obfitej pi przez 3 dni po szklance, 3 razy
dziennie, zarwno przed spodziewan miesiczk i w czasie jej trwania.

Alergia zwizana z miesiczkowaniem


U niektrych kobiet wystpuj podczas normalnej miesiczki objawy alergiczne w postaci pokrzywek, podranie skry, dychawicy oskrzelowej i migreny. W tych przypadkach czsto przynosi dobre wyniki kuracja zioowa.
A.
Po 50 g.
1. Korze kozka (Radix Valerianae)
2. Korze arcydzigla (Radix Archangelicae)
3. Korze lukrecji (Radix Glycyrrhizae)
4. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
5. Kwiat jasnoty biaej (Flos Lamii albi)
6. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
7. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
8. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
9. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
Pi dwa razy dziennie po szklance przed posikiem.
B.
Po 50 g.
1. Li szawii (Folia Salviae)
2. Li brzozy (Folia Betulae)
3. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
4. Ziele poziewnika (Herba Galeopsidis)
5. Ziele marzanki (Herba Asperulae)
6. Ziele przetacznika lenego (Herba Veronicae)
7. Ziele tysicznika (Herba Centaurii)
8. Ziele szanty (Herba Marrubii)
9. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
Pi jak wyej.
75

Stosunek bolesny
Przypado ta powstaje najczciej na podou psychicznym. Kobieta mimo zdrowych organw rodnych odczuwa bl w czasie stosunku. Urazy te daj
si leczy przez perswazj ze strony kogo, kogo darzymy penym zaufaniem,
albo wasn autosugesti. W ostatecznoci mona posuy si hipnoz. Pomocniczym rodkiem s zioa.
Po 50 g.
1. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
2. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
3. Li szawii (Folia Salviae)
4. Li melisy (Folia Melissae)
5. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
6. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
7. Ziele dziurawca (Herba Hyperici)
8. Korze opianu (Radix Bardanae)
9. Korze kozka (Radix Valerianae)
Pi szklank przed obiadem i szklank przed kolacj. Stosowa rwnoczenie i r y g a c j e.
Po 50 g.
1. Kora dbu (Cortex Quercus)
2. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
3. Li melisy (Folia Melissae)
4. Li szawii (Folia SaMae)
5. Ziele macierzanki (Herba Serpylli)
Wszystkie zioa zmiesza razem. Bra 3 yki mieszanki, zala litrem wody.
Gotowa 10 minut (wrzenie), odstawi pod przykryciem na 30 minut, przecedzi. Odwarem robi wieczorem pukanie pochwy, co drugi dzie przez okres
trzech tygodni.

Zapalenie pochwy
Tego rodzaju zapalenia prawie nigdy nie ograniczaj si do samej pochwy,
lecz obejmuj cz pochwow macicy i wargi sromowe. Przejawiaj si
ostrymi, piekcymi upawami, widem pochwy i warg sromowych. Schorzenie to zwalcza si stosowaniem irygacji oraz zakadaniem do pochwy tamponw.
Po 50 g.
1. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
2. Li pokrzywy (Folia Urticae)
3. Li szawii (Folia SaMae)
4. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
76

5. Kora dbu (Cortex Quercus)


Bra 4 yki mieszanki na litr wody. Do odwaru przygotowanego kadorazowo dolewa yeczk soku z surowego czosnku. Irygacj stosowa w
pierwszym tygodniu codziennie, w drugim i trzecim, co drugi dzie, w czwartym za i pitym tygodniu, co trzeci dzie. W sumie przez pi tygodni. Mona te, z tego samego odwaru, robi kompresy na narzd rodny.

Naderka czci pochwowej macicy


Naderk likwiduje si w przecigu 15 dni odpowiednio spreparowan maci propolisow. Przed snem kulk z maci o objtoci dojrzaej czereni
woy gboko do pochwy. Zabezpieczy wat przed wyciekiem na zewntrz. Postpowa tak a do skutku. Ma mona zastpi tamponami Asulanu. Wieczorem zrobi irygacj pochwy, zaoy tampon, a rano wyj.
Zioa do irygacji:
Po 50 g.
1. Kwiat krwawnika (Flos Millefolii)
2. Kwiat nagietka (Flos Calandulae)
3. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
4. Kora dbu (Cortex Quercus)
5. Ziele szanty (Herba Marrubii)
Bra 4 yki zi na litr wody. Stosowa w pierwszym tygodniu codziennie,
w drugim i trzecim, co drugi dzie.

Ostre swdzenie warg sromowych i przedsionka pochwy


Przypadoci te wystpuj przy zapaleniu pochwy, grzybicy i opryszczce
sromu. Najlepsze wyniki w leczeniu tych schorze daj kompresy zioowe,
ktre stosuje si codziennie wieczorem, a do uzyskania cakowitej poprawy.
Po 50 g.
1. Kora dbu (Cortex Quercus)
2. Li szawii (Folia Salviae)
3. Li orzecha woskiego (Folia Juglandis)
4. Ziele macierzanki (Herba Serpylii)
5. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
Zmiesza zioa razem. Bra na kady raz 3 yki, zala litrem wody, gotowa 5 minut, odstawi pod przykryciem na 30 minut. Nasczy czyst szmatk odwarem i ka na narzd rodny, a do wyczerpania odwaru.

Zapalenie przydatkw
Przydatki to zarwno jajniki i jajowody. Stan zapalny wystpuje najczciej
w jajowodach, a niekiedy rwnoczenie wjajowodach i jajnikach. Zapalenie
77

przydatkw moe by ostre lub przewleke. Leczenie stanw zapalnych powinno si zacz jak najwczeniej. Rwnoczenie z podawaniem chorej lekw farmaceutycznych, trzeba stosowa zioa.
Po 50 g.
1. Li rozmarynu (Folia Rosmarini)
2. Li mcznicy (Folia Uvae ursi)
3. Kwiat stokrotki (Flos Bellidis)
4. Kwiat jasnoty biaej (Flos Lamii albi)
5. Kwiat tarniny (Flos Pruni spinosa)
6. Li pokrzywy (Folia Urticae)
7. Ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis)
8. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
9. Ziele drapacza (Herba Cnici benedicti)
10. Korze mniszka lekarskiego (Radix Taraxaci)
11. Owoc ry (Fructus Rosae)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem.
Zioa do irygacji:
Po 50 g.
1. Kora dbu (Cortex Quercus)
2. Li pokrzywy (Folia Urticae)
3. Li szawii (Folia SaMae)
4. Koszyczki rumianku (Anthodia Chamomillae)
5. Koszyczki arniki (Anthodia Arnicae)
6. Ziele macierzanki (Herba Serpylii)
7. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
Zioa zmiesza. Na kady raz bra 3 yki mieszanki, zala litrem wody, gotowa 5 minut, odstawi pod przykryciem na 30 minut, przecedzi. Wieczorem robi irygacj pochwy w pierwszym tygodniu codziennie, w drugim i
trzecim, co drugi dzie. W sumie tylko przez trzy tygodnie.

Niepodno
Przyczyn niepodnoci s przewanie zrosty pozapalne jajowodw, niedorozwj narzdu pciowego, niewydolno jajeczkowania, a take tosamo
ukadu biegunw bioelektrycznych u obu partnerw cakowicie zdrowych.
Po 50 g.
1. Szyszka chmielu (Strobili Lupuli)
2. Ziele przywrotnika (Herba Alchemillae)
3. Ziele krwawnika (Herba Millefolii)
4. Li ruty (Folia Rutae)
5. Ziele nostrzyka (Herba Meliloti)
6. Kwiat lawendy (Flos Lavandulae)
78

7. Kcze tataraku (Rhizoma Calami)


8. Kwiat nagietka (Flos Calendulae)
9. Owoc ry (Fructus Rosae)
Pi 3 razy dziennie przed posikiem po szklance. Przed stosunkiem zrobi
irygacj Vagosanem.

Miniaki maciczne
S to schorzenia nowotworowe o charakterze niezoliwym. Wystpuj u
kobiet przewanie bezdzietnych i niezamnych. Objawem tej choroby s
zbyt obfite krwawienia trwajce 8-14 dni.
Gdy chodzi o leczenie zioowe, stwierdza si, e w wielu przypadkach daje
ono pozytywny rezultat, a przynajmniej hamuje rozwj schorzenia. Jeli natomiast leczenie zioowe nie da podanych wynikw, pozostaje jedynie operacja.
Po 50 g.
1. Kcze piciornika (Rhizoma Tormentillae)
2. Ziele jemioy (Herba Visci)
3. Ziele skrzypu polnego (Herba Euiseti)
4. Ziele tasznika (Herba Bursae past.)
5. Ziele rdestu ostrogorzkiego [pieprz wodny] (Herba Polygoni hydropiper)
6. Kora kaliny koralowej (Cortex Viburni opuli)
7. Kwiat kasztanowca (Flos Hippocastani)
8. Li borwki czernicy (Folia Myrtilli)
9. Li brzozy (Folia Betulae)
Pi 3 razy dziennie po szklance przed posikiem. Irygacj stosowa tak
sam, jak przy zapaleniu przydatkw.
O. ANDRZEJ CZESAW KLIMUSZKO
Wrmy do zi leczniczych

79

Spis treci w oryginale


III. Choroby pucno-oskrzelowe................................................................ 104
Grulica puc ......................................................................................... 104
Pucne krwotoki..................................................................................... 105
Grulica oporna na antybiotyki .............................................................. 105
Rozedma puc i nieyt oskrzeli .............................................................. 105
Krztusiec ............................................................................................... 106
Gorczka i grypa ................................................................................... 106
Dychawica oskrzelowa .......................................................................... 107
Pylica puc ............................................................................................. 107
Grulica koci........................................................................................ 108
IV. Ukad krenia .................................................................................... 109
Osabienie minia sercowego ............................................................... 110
Niewydolno wiecowa dusznica bolesna ......................................... 110
Nadcinienie ttnicze ............................................................................. 110
Podcinienie ttnicze ............................................................................. 111
Stwardnienie ttnic ............................................................................... 111
Zapalenie zakrzepowe y ...................................................................... 112
ylaki goleni ......................................................................................... 112
ylaki odbytu hemoroidy .................................................................... 113
Zapalenie minia sercowego................................................................. 114
Dychawica sercowa .............................................................................. 114
Nerwica serca ....................................................................................... 115
Uzupenienie praktyczne ........................................................................ 116
V. Choroby krwi ....................................................................................... 117
Naprawa szkd po antybiotykach ........................................................... 117
Anemia zoliwa .................................................................................... 118
Biaaczka ............................................................................................... 119
Ziarnica zoliwa ................................................................................... 119
Blednica ................................................................................................ 120
Czerwienica ........................................................................................... 120
Agranulocytoza ..................................................................................... 121
Plamica ................................................................................................. 121
Krwawiczka ......................................................................................... 122
Zaburzenia czynnoci ledziony ............................................................. 122
Brak witamin ........................................................................................ 122
VI. Zaburzenia w przemianie materii ........................................................ 124
Cukrzyca ............................................................................................... 125
Otyo .................................................................................................. .
................................................................................................................. 126
Wychudzenie ......................................................................................... 127
80

Nadczynno tarczycy ...........................................................................


Wole zwyke ..........................................................................................
Przerost gruczou krokowego .................................................................
Migrena .................................................................................................
Pokrzywka .............................................................................................
Pokrzywka powstaa na tle zaburzenia miesiczkowania . ......................
VII. Choroby wtroby i drg ciowych ..................................................
Ostre zapalenie wtroby .........................................................................
Marsko wtroby .................................................................................
Kamica ciowa ...................................................................................
VIII. Choroby przewodu pokarmowego ....................................................
Niedokwano odka .........................................................................
Nadkwano odka ............................................................................
Przewleke zapalenie odka .................................................................
Wrzd odka .......................................................................................
Wrzd dwunastnicy ...............................................................................
Rak odka ...........................................................................................
Mdoci i wymioty nerwowe .................................................................
Niestrawno nerwowa ..........................................................................
Zwiotczenie odka ..............................................................................
Wzdcie odka ....................................................................................
Rozstrj odka (biegunki) ...................................................................
Zaparcia ................................................................................................
Ostre zapalenie przeyku ........................................................................
Zapalenie wrzodziejce jelita grubego ...................................................
Nieyt jelita grubego..............................................................................
Wzdcia jelitowe (bbnica) ....................................................................
Puchlina wodna brzucha ........................................................................
Tasiemiec .............................................................................................
Owsiki ...................................................................................................
IX. Choroby drg moczowych ..................................................................
Zapalenie nerek ostre ............................................................................
Zapalenie kbuszkw nerkowych..........................................................
Zapalenie miedniczek nerkowych .........................................................
Kamice nerkowe ....................................................................................
Kamica szczawianowa ...........................................................................
Kamica moczanowa ..............................................................................
Kamica fosforanowa i wglanowa..........................................................
Mocznica ...............................................................................................
Zapalenie pcherza moczowego .............................................................
Nerczyca ...............................................................................................
X. Choroby gocowo-reumatyczne ..........................................................
81

127
128
128
128
129
129
130
130
130
131
132
132
132
133
133
134
134
135
135
136
137
137
137
138
138
139
139
140
140
141
142
142
142
143
143
143
144
144
145
145
146
147

Rwa kulszowa .......................................................................................


Zapalenie staww .................................................................................
Reumatyzm ..........................................................................................
Gociec znieksztacajcy........................................................................
Gociec cignisto-miniowy ...............................................................
Gociec przewleky................................................................................
Gociec klimakteryjny ...........................................................................
XI. Uczulenia-alergie ................................................................................
Uczulenia rnorodne ............................................................................
Alergiczny nieyt sienny ........................................................................
Alergia wypryskowaswdzca .............................................................
Migrena alergiczna ................................................................................
XII. Choroby ukadu nerwowego ..............................................................
Padaczka ...............................................................................................
Schizofrenia ..........................................................................................
Stwardnienie rozsiane ............................................................................
Udar mzgu ...........................................................................................
Bezsenno ...........................................................................................
Nerwoble .............................................................................................
Histeria .................................................................................................
Neurastenia............................................................................................
Moczenie mimowolne............................................................................
Impotencja .............................................................................................
wid ...................................................................................................
XIII. Choroby skrne ................................................................................
uszczyca ..............................................................................................
Wyprysk ostry .......................................................................................
Wyprysk przewleky ..............................................................................
Ra ......................................................................................................
Ppasiec ...............................................................................................
ysienie plackowate ..............................................................................
ysienie ojotokowe ..............................................................................
Nadmierne pocenie ................................................................................
Tocze pospolity i rumieniowaty ...........................................................
Grzybica skry ......................................................................................
Pcherzyca pospolita .............................................................................
Trdzik rowaty ...................................................................................
Trdzik pospolity ...................................................................................
Rybia uska ............................................................................................
Liszajec zakany....................................................................................
Liszaj czerwony paski...........................................................................
Piegi ......................................................................................................
82

147
147
148
149
149
150
150
151
151
151
152
152
153
153
153
154
155
155
156
156
157
158
158
159
161
161
162
162
163
163
164
165
165
166
166
167
167
168
169
169
170
170

Brodawki ............................................................................................... 170


XIV. Choroby kobiece .............................................................................. 172
Brak miesiczkowania ........................................................................... 172
Skpa miesiczka................................................................................... 173
Nadmierne krwawienie miesiczkowe ................................................... 174
Bolesne miesiczkowanie ...................................................................... 174
Miesiczkowanie bolesne i skpe ........................................................... 174
Miesiczkowanie bolesne, obfite............................................................ 175
Alergia zwizana z miesiczkowaniem .................................................. 175
Stosunek bolesny ................................................................................... 176
Zapalenie pochwy .................................................................................. 177
Naderka czci pochwowej macicy ..................................................... 177
Ostre swdzenie warg sromowych i przedsionka pochwy . ..................... 178
Zapalenie przydatkw ............................................................................ 178
Niepodno .......................................................................................... 179
Miniaki maciczne ............................................................................... 179

83

You might also like