Szkoa Wysza im.

Bogdana Jaskiego w Warszawie

Wydzia Nauk Spoecznych

Magdalena Karolak-Michalska
Marcin Stradowski

PODSTAWOWE ZASADY
SPORZDZANIA PRZYPISW I BIBLIOGRAFII
MINIPORADNIK

Warszawa 2013
1

UWAGI OGLNE
1.

Przypisy sporzdzamy w celu identyfikacji publikacji rdowych, z ktrych korzysta si

przy pisaniu wasnej pracy.

2.

Dbao o szczegy wiadczy o jakoci warsztatu badawczego Autora, a take o jego

rzetelnoci i uczciwoci w korzystaniu z dorobku naukowego innych badaczy.

3.

W literaturze przedmiotu nie ma jednej obowizujcej szkoy tworzenia przypisw.

Niesie to ze sob konieczno konsekwencji ich sporzdzania, tzn. nie mieszamy
op. cit. z dz. cyt., a jeli decydujemy si podawa nazw wydawnictwa, to przy
wszystkich opracowaniach.

4.

Naley pamita, e w sporzdzaniu przypisw i zapisu bibliograficznego kady

ze znakw interpunkcyjnych ma znaczenie. Wane jest wyjustowanie tekstu
i przenoszenie jedno- i dwuznakw np. w, i, ze, znajdujcych si na kocu
wersw.

5.

Przypisy z reguy umieszczamy u dou strony, oddzielajc je od tekstu gwnego cienk

lini. Przyjmuje si, e na stronie powinny znale si minimum trzy przypisy. Cho
ich maksymalna ilo nie jest okrelona, nie powinny one swoj objtoci dominowa
nad tekstem gwnym zawartym na danej stronie.

6.

Zazwyczaj przypisy piszemy czcionk o dwa stopnie mniejsz ni zasadniczy tekst

rozdziau.

7.

W bibliografii podajc cytowane pozycje, naley pamita o kolejnoci alfabetycznej

i ich podziale na grupy: akty prawne i dokumenty; monografie i opracowania; artykuy
w czasopismach, publikacjach nieperiodycznych, na stronach www; roczniki statystyczne
i inne rda danych statystycznych; czasopisma i gazety; wybrane strony internetowe.
Przy tym zaznaczy naley, e w literaturze przedmiotu nie ma rwnie jednej
powszechnie obowizujcej szkoy dotyczcej podziau bibliografii.

8.

Na temat tworzenia przypisw i bibliografii pisze znakomite grono Autorw. Lektura

poniszych tekstw poszerza wiedz w niniejszym zakresie.
Kwaniewska K., Jak pisa prace dyplomowe: (wskazwki praktyczne), Wydawnictwo
KPSW, Bydgoszcz 2005.
Pawlik K., Zenderowski R., Dyplom z Internetu. Jak korzysta z Internetu piszc prace
dyplomowe, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2010.

Puo A., Prace magisterskie i licencjackie: wskazwki dla studentw, Wydawnictwo

Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003.
Zenderowski R., Praca magisterska. Jak pisa i obroni. Wskazwki metodologiczne,
Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2004.

PRZYPISY
1. Ksika jednego autora, cytowana po raz pierwszy:
1

Przykad:
A. Chodubski, Wstp do bada politologicznych, Wydawnictwo Politologiczne, Gdask 2006,
s. 179.
lub
A. Chodubski, Wstp do bada politologicznych, Gdask 2006, s. 179.

2. Ksika wielu autorw, cytowana po raz pierwszy:

1

Przykad:
A. Antoszewski, R. Herbut, Systemy polityczne wspczesnego wiata, Wydawnictwo
Politologiczne, Gdask 2001, s. 78.
lub
A. Antoszewski, R. Herbut, Systemy polityczne wspczesnego wiata, Gdask 2001, s. 78.

3. Gdy mamy powyej czterech autorw, moemy skrci ich przywoywanie:

Przykad:
J. Nowak i in., Polityka, Warszawa 2013.

4. Ksika pisana przez wielu autorw, majca redaktora lub redaktorw,

cytowana po raz pierwszy:
1

Przykad:
T. Bodio (red.), Przywdztwo, elity i transformacje w krajach WNP. Problemy metodologii
bada, ASPRA-JR, Warszawa 2010, s. 13-23.
lub

T. Bodio (red.), Przywdztwo, elity i transformacje w krajach WNP. Problemy metodologii

bada, Warszawa 2010, s. 13-23.
Przykad:
T. Bodio, W. Jakubowski (red.), Przywdztwo i elity polityczne w krajach WNP, ASPRA-JR,
Warszawa 2010, s. 27.
lub

T. Bodio, W. Jakubowski (red.), Przywdztwo i elity polityczne w krajach WNP, Warszawa

2010, s. 27.

5. Ponowne cytowanie autora:

1

Przykad:
A. Chodubski, Elementy, dz. cyt., s. 34.
lub

A. Chodubski, Elementy, op. cit., s. 34.

6. Artyku znajdujcy si w ksice wydanej pod redakcj, cytowany po raz

pierwszy:
1

Przykad:
A. Chodubski, Migracje i imigranci a wspczesne przemiany europejskie, w: J. Balicki (red.),
Integracja kulturowa imigrantw. Wyzwania i dylematy, PWN, Warszawa 2007, s. 38.
lub

A. Chodubski, Migracje i imigranci a wspczesne przemiany europejskie, w: J. Balicki (red.),

Integracja kulturowa imigrantw. Wyzwania i dylematy, Warszawa 2007, s. 38.

7. Artyku znajdujcy si w ksice wydanej pod redakcj, cytowany po raz

kolejny:
1

Przykad:
A. Chodubski, Migracje, dz. cyt., w: J. Balicki (red.), Integracja, dz. cyt., s. 40.
lub

A. Chodubski, Migracje, op. cit., w: J. Balicki (red.), Integracja, op. cit., s. 40.

8. Artyku zamieszczony w czasopimie, cytowany po raz pierwszy:

1

Przykad:
A. Chodubski, Elementy identyfikacji kulturowej Rosji, Sprawy Polityczne 2001, nr 3, s. 45.

9. Artyku zamieszczony w czasopimie, cytowany po raz kolejny:

1

Przykad:
A. Chodubski, Elementy, dz. cyt., s. 36.
lub

A. Chodubski, Elementy, op. cit., s. 36.

10. Artyku zamieszczony w Internecie, cytowany po raz pierwszy:

1

Przykad:
T. Olszaski, Koniec kohabitacji na Ukrainie, 17.03.2010, http://www.osw.waw.pl (dostp:
23.12.2011).
lub
T. Olszaski, Koniec kohabitacji na Ukrainie, 17.03.2010, http://www.osw.waw.pl
(23.12.2011).

11. Artyku zamieszczony w Internecie, cytowany po raz kolejny:

1

Przykad:
T. Olszaski, Koniec, dz. cyt.

T. Olszaski, Koniec, op. cit.

lub

12. Ponowne cytowanie tego samego autora po sobie, ale jego innego opracowania
rwnie ju cytowanego:
Przykad:
A. Chodubski, Elementy, dz. cyt., s. 34.
2
Tene, Wstp, dz. cyt., s. 14.
1

13. Ponowne cytowanie tego samego autora po sobie, ale jego innego opracowania,
ktre jeszcze nie byo cytowane:
Przykad:
G. Ulicka, Spr o demokracj, dz. cyt., s. 34.
2
Tene, Parlament Republiki Woskiej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1992, s. 23.
1

14. Cytowanie tego samego autora nastpuje po sobie i cytat pochodzi z tej samej
strony:
Przykad:
A. Chodubski, Wstp do bada politologicznych, Wydawnictwo Politologiczne, Gdask 2006,
s. 179.
2
Tame.
lub
1

A. Chodubski, Wstp do bada politologicznych, Wydawnictwo Politologiczne, Gdask 2006,

s. 179.
2
Ibidem.
1

15. Cytowanie tego samego autora nastpuje po sobie, ale cytaty pochodz z rnych
stron:
Przykad:
A. Chodubski, Wstp do bada politologicznych, Wydawnictwo Politologiczne, Gdask 2006,
s. 179.
2
Tame, s. 222.
lub
1

A. Chodubski, Wstp do bada politologicznych, Wydawnictwo Politologiczne, Gdask 2006,

s. 179.
2
Ibidem, s. 222.
1

16. Kady cytat moemy wzbogaci o wiedz, ktr pozyskalimy z innych rde,
a ktra jest zwizana z kontekstem cytatu.
1

Przykad:
A. Chodubski, Wstp do bada politologicznych, Wydawnictwo Politologiczne, Gdask 2006,
s. 179; Na ten temat pisze rwnie: T. Olszaski, Koniec kohabitacji na Ukrainie, 17.03.2010,
http://www.osw.waw.pl (dostp: 23.12.2011).
lub

A. Chodubski, Wstp do bada politologicznych, Wydawnictwo Politologiczne, Gdask 2006,

s. 179; Wicej na ten temat: T. Olszaski, Koniec kohabitacji na Ukrainie, 17.03.2010,
http://www.osw.waw.pl (dostp: 23.12.2011).
lub

A. Chodubski, Wstp do bada politologicznych, Wydawnictwo Politologiczne, Gdask 2006,

s. 179; Zob. take: T. Olszaski, Koniec kohabitacji na Ukrainie, 17.03.2010,
http://www.osw.waw.pl (dostp: 23.12.2011).
lub

A. Chodubski, Wstp do bada politologicznych, Wydawnictwo Politologiczne, Gdask 2006,

s. 179; Por. T. Olszaski, Koniec kohabitacji na Ukrainie, 17.03.2010,
http://www.osw.waw.pl (dostp: 23.12.2011).

17. Przypis odsyajcy: odsya do innych opracowa (mona te odesa do

fragmentw naszej pracy) w celu otrzymania dokadniejszych informacji, aby
lepiej dan kwest wyjani, zrozumie.
Przykad:
Zob. P. Mazurkiewicz, Przemoc w polityce, Wrocaw 2006.
lub
Zob. take. P. Mazurkiewicz, Przemoc w polityce, Wrocaw 2006.

18. Przypis dygresyjny: te zastosujemy Zob., ale w innym kontekcie.

Przykad:
O kocu historii pisa Francis Fukuyama, ktry demokracj liberaln i gospodark
wolnorynkow uzna za najlepszy z moliwych sposobw organizacji ycia zbiorowego.
Zob. F. Fukuyama, Koniec historii, Warszawa 2011.

19. Przypis polemiczny zwyky: W tekcie gwnym polemizujemy z jakim autorem

i robimy przypis, aby czytelnik mg dotrze do pogldw tego autora
(do oryginau).
Przykad:
Por. P. Mazurkiewicz, Przemoc w polityce, Wrocaw 2006.

20. Przypis polemiczny rozszerzony:

Przykad:
Jan Nowak jednoznacznie interpretuje cel dziea N. Machiavellego, jakoby jego ksika
Ksi miaa zachca do bezwzgldnej polityki. Warto pamita, e autor pisa
t ksik, aby modego wadc bez dowiadczenia wprowadzi w polityk tak, jaka
w tamtych czasach bya uprawiana. Por. J. Nowak, Polityka, Warszawa 2013.
Uwaga: Ten przypis ma zastosowanie, gdy w tekcie omawiamy pogldy Machiavellego
i przywoujemy pogldy Jana Nowaka, do ktrych chcemy si odnie, ale na marginesie
rozwaa. Chcemy poinformowa o kontekcie pisania ksiki Ksi, cho te do koca
nie mamy pewnoci, jakie intencje mia autor tej ksiki. Ta polemika nie jest czym istotnym,
aby umieci j w tekcie gwnym, ale chcemy doda pewne informacje. W tym przypadku
przed naszym przypisem polemicznym rozszerzonym powinnimy te zrobi przypis
do ksiki Machiavellego, aby czytelnik mg sam oceni jego pogldy. Informacja o ksice
mogaby znale si w przypisie polemicznym. Od nas zaley, gdzie umiecimy t informacj,
ale wane jest, aby nie zapomnie o podaniu informacji dotyczcej ksiki, czyli:
N. Machiavelli, Ksi, Warszawa 2012.
lub
N. Machiavelli, Ksi, tum. J. Kowalski, Warszawa 2012.

21. Cytowanie pozycji za kim:

Przykad:
T. Waniewski, Analiza rentownoci przedsibiorstwa, Rachunkowo 2002, nr 3, s. 12,
cyt. za: W. Skoczylas, Warto przedsibiorstwa w systemie jego oceny, Wydawnictwo
Naukowe Uniwersytetu Szczeciskiego, Szczecin 1998, s. 22.

22. Cytat mona skrci poprzez wstawienie (...) tam, gdzie pomijamy fragment
tekstu cytowanego. W cytacie moemy zastosowa pogrubienie fragmentu tekstu,
ale trzeba zaraz za tym wstawi (podkrelenie autora). Moemy te wstawi cytat
w cytacie.
7

Przykad:
Jan Pawe II, cho dowartociowa demokracj (podkrelenie autora), przestrzega (),
e <<demokracja bez wartoci moe przerodzi si w zakamuflowany totalitaryzm>>.

23. We wasnym tekcie moemy odesa do innego fragmentu naszej pracy:

Przykad:
Zob. Aneks I, s. 124 niniejszej pracy.
Zob. Tabela 10, s. 100 niniejszej pracy.

24. S przypadki prac, do ktrych odwoujemy si, ale nie maj one daty publikacji
lub miejsca wydania. Nie posiadamy tych informacji i nie jest to nasze
przeoczenie. Wtedy, abymy nie byli posdzeni o niedbao, umieszczamy
informacj na ten temat, np. b.m.w - brak miejsca wydania; b.r.w. - brak roku
wydania; b.m.r.w. - brak miejsca i roku wydania.
Przykad:
J. Nowak, Polityka, b.m.w. 2013.
J. Nowak, Polityka, Warszawa b.r.w.
J. Nowak, Polityka, b.m.r.w.

25. Odwoujc si do ksiek obcojzycznych, ale tumaczonych w Polsce, mona

poda, kto jest tumaczem:
Przykad:
A. Smith, Nacjonalizm, tum. S. Kowalski, Warszawa 2007.
lub
A. Smith, Nacjonalizm, przek. S. Kowalski, Warszawa 2007.

26. Gdy cytujemy recenzj umieszczamy informacj na ten temat. Na przykad

odwoujemy si do recenzji ksiki Jana Nowaka o tytule Polityka, wydanej
w Warszawie w 2013 roku, a recenzja jest zamieszczona w periodyku naukowym
Zarzdzanie i edukacja". Autorem recenzji jest Marcin Stradowski.
Przykad:
M. Stradowski (rec.), J. Nowak, Polityka, Warszawa 2013, Zarzdzanie i edukacja 2013,
nr 3, s. 15-22.

27. Gdy recenzja ma swj tytu:

Przykad:
M. Stradowski (rec.), Poznajemy polityk na nowo (J. Nowak, Polityka, Warszawa 2013),
Zarzdzanie i edukacja 2013, nr 3, s. 15-22.

28. Wywiady. Przykadowo, interesuj nas pogldy prof. Ziby, do ktrych

odnosimy si w naszej pracy, a wywiad przeprowadzi M. Stradowski. Wywiad
zosta opublikowany.
Przykad:
M. Ziba (w rozmowie z
Biuletyn KAI 2011, nr 7, s. 20.

Marcinem

Stradowskim),

Quo

Vadis

Europo?,

Stradowskim),

Quo

Vadis

Europo?,

lub
M. Ziba (w rozmowie z
Biuletyn KAI 2011 nr 7, s. 20.

Marcinem

29. Cytowanie danych statystycznych, podawanie wartoci liczbowych itp:

Przykad:
Dane za: W. Skoczylas, Warto przedsibiorstwa w systemie jego oceny, Wydawnictwo
Naukowe Uniwersytetu Szczeciskiego, Szczecin 1998, s. 22.

30. Wszystkie tabele, rysunki, wykresy itp. musz posiada numeracj i nazw.
Przykad:
Rys. 1. Determinanty rozwoju lokalnego.
Tabela 2. Rozmieszczenie ludnoci polskiej na terytorium niemieckim w latach 1999-2012.

31. Wszystkie tabele, rysunki, wykresy itp. musz posiada rdo pochodzenia
danych, umieszczone bezporednio pod nimi.
Przykad:
rdo: opracowanie wasne na podstawie G. Janusz, Ochrona praw mniejszoci narodowych
w Europie, Wydawnictwo UMSC, Lublin 2011, s. 155.
lub
rdo: Opracowanie wasne na podstawie: G. Janusz, Ochrona praw mniejszoci narodowych
w Europie, Wydawnictwo UMSC, Lublin 2011, s. 155.

BIBLIOGRAFIA
Przykad:
Akty prawne i dokumenty
Dokument Spotkania Kopenhaskiego w Sprawie Ludzkiego Wymiaru KBWE z 29.06.1990
roku, http://www.biuro.sejm.gov.pl (dostp: 12.04.2009).
Konstituci Rossijskoj Federacii ot 12.12.1993 g, http://www.kremlin.ru (dostp: 27.09.2009).
Monografie i opracowania
Antoszewski A., Herbut R. (red.), Leksykon politologii, PWN, Wrocaw 1997.

Biaek T., Midzynarodowe standardy ochrony praw mniejszoci narodowych i ich realizacja
na przykadzie Biaorusi, Litwy i Ukrainy, Difin, Warszawa 2008.
Artykuy w czasopismach, publikacjach nieperiodycznych, na stronach www
Andrusieczko P., Problemy narodowociowe na Ukrainie po rozpadzie ZSRR, Przegld
Zachodni 1998, nr 2.
Antoszewski A., Instytucjonalne uwarunkowania rywalizacji politycznej w pastwach
poradzieckich, w: Bodio T. (red.), Przywdztwo, elity i transformacje w krajach WNP.
Problemy metodologii bada, ASPRA-JR, Warszawa 2010.
Babiski G., Moliwoci wystpienia konfliktw etnicznych w Europie Wschodniej, Obz
1993, nr 27.
Bajor

P.,

Stosunki

ukraisko-rosyjskie.

Kryzys

strategicznego

partnerstwa,

http://www.bbn.gov.pl (dostp: 16.09.2009).

Roczniki statystyczne i inne rda danych statystycznych
Report Subimitted by Ukraine Pursuant to Article 25, Paragraph 1 of the Framework
Convention For the Protection of National Minorities, ACFC/SR(1999)014I, Strasburg 1999.
Rezultaty Vyborov ot 26.03.2006 g, http://www.cvk.gov.ua (dostp: 29.08.2010).
Second Report Submitted by Ukraine Pursuant to Article 25, Paragraph 1 of the Framework
Convention For the Protection of National Minorities, ACFC/SR/II(2006)003, Strasburg 2006.
Czasopisma i gazety
Polityka Wschodnia
Sprawy Polityczne
Studia Politologiczne
Strony internetowe
Gosudarstvennyj Komitet Statistiki Ukrainy, http://www.ukrstat.gov.ua.
Orodek Studiw Wschodnich, http://www.osw.waw.pl.
Russkie na Ukraine, http://www.rus.in.ua.

10