Professional Documents
Culture Documents
Mathcad
1. Oglna charakterystyka Mathcad'a
MathCAD to uniwersalny program do oblicze matematycznych - o bardzo duych
moliwociach a zarazem atwy do opanowania, nie wymagajcy nauki jzyka programowania a wic idealny dla inyniera. Poczwszy od roku 1986 kolejne wersje MathCAD'a
rozwija firma MathSoft Inc.(www.mathsoft.com, www.mathcad.com)
W Polsce dystrybucj MathCAD'a a take obszernej literatury dotyczcej jego
wykorzystywania zajmuje si m.in. krakowska firma GAMBIT (www.gambit.krakow.pl).
Najnowsze wersje Mathcad'a zajmuj sporo miejsca na dysku (wersja 2001 zajmuje
113 MB) ale mona te z powodzeniem korzysta ze starszych wersji podobnie bogatych pod
wzgldem matematycznym a zajmujcych znacznie mniej miejsca na dysku.
Zakupienie Mathcada jest jednak sporym wydatkiem przekraczajcym raczej moliwoci przecitnego studenta. Nie zachcam te do kupowania tanich kopii pirackich. Na
szczcie do celw edukacyjnych istniej wersje demo w peni funkcjonalne lecz bez moliwoci zapisywania dokumentw do pliku a mianowicie Mathcad Explorer wersja 7 oraz 8.
Odsyacze do tych wersji a take materiay dydaktyczne i opisy wicze z Mathcada
znajduj si na serwerze Zakadu Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn WIMiR AGH:
http://adam.imir.agh.edu.pl w dziale Nauczanie
1.1.
Uruchamianie Mathcad'a
Uwaga: W Laboratorium WIMiR AGH przy pracy z w Windows 2000 zdarza si zawieszanie
Mathcad'a 6 przy prbie zapisywania dokumentu do pliku dyskowego. Poka nauczycielowi to co
opracowae zanim - na kocu wicze sprbujesz zapisa to na dysk.
1.2.
pasek standardowy
Formatting
pasek formatowania
Math
1.3.
Kursory
czerwony krzyyk
(cross-hair) - pokazuje punkt wstawiania nowego regionu
(lub usuwania pustych linii), istnieje zawsze w dokumencie i nie suy do poprawiania
istniejcego regionu
Uwaga: Nieznajomo kursorw jest rdem czstych bdw. Gdy chcemy dopisa co do
istniejcego regionu to musimy klikn tak aby otrzyma kursor niebieski bo wpisywanie
w miejscu czerwonego krzyyka (nawet jeli wydaje si, e jest on w dobrym miejscu) nie
zmodyfikuje istniejcego regionu tylko utworzy nowy!
1.4.
Klawiatura
1.5.
Przykady regionw trzech pierwszych typw mona zobaczy na rysunku 1, a ich opisy
podano w dalszej czci niniejszego opracowania.
2.1.
Podstawowe zasady
b:=3.5cm
c:=0.5cm
Obliczenia:
y:=4a2+bc
Wynik:
y=10.75
2.2.
Rozpatrzmy trywialny przykad obliczania przeciwprostoktnej c trjkta prostoktnego. Omwimy wprowadzenie kolejnych blokw dokumentu zgodnie z zalecanymi wyej
siedmioma punktami:
6
2.3.
Edycja regionw
Przemieszczanie:
3. Regiony tekstowe.
Poniewa dokument Mathcad'a ma posta publikacji naukowej wic - oprcz oblicze moe i powinien zawiera niezbdne dla jego czytelnoci teksty a przynajmniej nagwki
i objanienia. Niniejszy rozdzia opisuje wprowadzanie i formatowanie tekstw.
3.1.
Wprowadzanie tekstu
3.2.
Jeli w ustawieniach systemu Windows jest ustawiony jzyk polski (PL) oraz "klawiatura programisty" to wpisujemy polskie litery tak jak w edytorach tekstowych czyli z trzymaniem wcinitego klawisza [prawy ALT].
Niestety w anglojzycznym (jak dotd) Mathcadzie otrzymanie poprawnego widoku
tych liter na ekranie i wydruku bywa nieco kopotliwe.
Mona w tym celu przed pisaniem sprbowa ustawi jako domyln czcionk dla
Centralnej Europy (CE) np. Times New Roman CE lub Arial CE. W wersji 6 z menu: Text Change Defaults Font.
W wersji 2001 moe si to nie uda i wtedy pozostaje drugi sposb - po napisaniu zaznaczanie ("zamalowanie") tekstu i wybr czcionki z polskimi literami (CE dla
Centralnej Europy).
3.3.
3.4.
Zadania
Inaczej mwic nie mona wprost przepisywa z innego rda wzorw lecz przed
napisaniem kadego naley zdecydowa jakie typy regionw Mathcad'a zastosowa i w jakiej
kolejnoci.
4.1.
Skadnia
zmienna := wyraenie
zmienna wyraenie
wyraenie =
zm := A1,A2 .. An
Przykady
v := 5 czas := 1.5 droga := v czas
naz(argumenty):=wyraenie
droga := v czas
v5
34.53 + 18.62=
i:=1,2 ..10
czas 1.5
droga=
suma_kw(x,y) := x2 + y2
Definicja macierzy
Mi,j := 3i+2(j-1)
4.2.
11
12
4.3.
4.4.
Mathcad posiada predefiniowane stae ktre mona uywa w wyraeniach a take zmienne
systemowe zwane "wbudowanymi" (ang.: Built-In), ktrych wartoci uytkownik moe
zmienia
Stae matematyczne i klawisze jakimi trzeba je wprowadza pokazuje ponisza tabelka.
Tabela 4. Stae matematyczne
Staa
Ctrl Shift p
1i
1j
Znaczenie
Domylnie
dokadno oblicze (caek, pochodnych, pierwiastkw)
.001
dokadno w "solve blocks"
.001
minimalny indeks wektorw i tablic (0 lub 1)
0
liczba cyfr po kropce w wynikach funkcji WRITEPRN
4
szeroko kolumny w wynikach funkcji WRITEPRN
8
nazwa biecego foldera dyskowego
13
Ustawienie zbyt duej dokadnoci moe przeduy czas oblicze lub wywietlenia
komunikatu o braku rozwizania.
Warto kadej z tych zmiennych mona sprawdza i zmienia wyszukujc w menu
pozycj Buit-in Variables lub przy pomocy instrukcji zmienna= oraz zmienna warto.
Na przykad ORIGIN= wpiszemy dla uzyskania informacji o wartoci zmiennej ORIGIN.
Nieznajomo wartoci zmiennej ORIGIN moe prowadzi do bdw. Jeli na
przykad przy pomocy jakiej funkcji wygenerujemy wektor V o 100 elementach i kaemy
wywietli warto elementu o numerze 100:
V(100)=
to wystpi bd gdy zmienna ORIGIN=0 bo elementy wektora maj wtedy numery od 0 do 99
i element o numerze 100 nie istnieje.
Wtedy albo trzeba wiadomie si do tego dostosowa albo mona zmieni warto zmiennej
ORIGIN przy pomocy podstawienia globalnego (ORIGIN1) lub wyszukujc w menu
pozycj Buit-in Variables.
4.5.
Mathcad daje do dyspozycji bardzo wiele rnorodnych funkcji ktre mona przeglda, wybiera i wstawia po klikniciu przycisku [f(x)] lub wybraniu z menu pozycji Insert
Function . Opisy tych funkcji s w podrczniku HELP.
Poniej przedstawiono tylko wybrane funkcje Mathcad'a 6 plus.
4.5.1.
sin(x)
cos(x)
tan(x)
4.5.2.
exp(x)
log(x)
ln(x)
Funkcje trygonometryczne i
- sinus
cot(x) - cotangens
- cosinus sec(x) - secans
- tangens csc(x) - cosecans
14
4.6.
Dla nieco bardziej zaawansowanych uytkownikw podaj jeszcze troch opisw funkcji
uytecznych m.in. na starszych latach studiw.
4.6.1. Funkcje impulsowe
(a,b) - delta Kronecker'a rwna 1 gdy a=b, rwna 0 dla wszelkich pozostaych
wartoci
- skok jednostkowy czyli funkcja Heviside'a rwna 0 dla x<0
(x)
oraz rwna 1 dla pozostaych
4.6.2. Transformata Fouriera
fft(v) - transformata Fouriera dla wektora v
ifft(v) - odwrotna transformata Fouriera
4.6.3. Podstawowe funkcje statystyczne
mean(A)
- rednia arytmetyczna
median(A) - mediana
stdev(A)
- odchylenie standardowe
var(A)
- wariancja
cvar(A,B)
- kowariancja dwch tablic lub wektorw
corr(A,B)
- korelacja dwch tablic lub wektorw
4.6.4. Rozkady prawdopodobiestwa
Dla rozkadu rwnomiernego:
rnd(x)
- generuje wektor liczb pseudolosowych z przedziau 0 do x, o
rozkadzie rwnomiernym
dunif(x,a,b) - gsto prawdopodobiestwa
punif(x,a,b) - dystrybuanta
qunif(p,a,b) - funkcja odwrotna do dystrybuanty
runif(m,a,b) - zwraca wektor m liczb przypadkowych o rozkadzie rwnomiernym
w przedziale (a,b).
Dla rozkadu normalnego:
rnorm(m,m,s) - generuje wektor liczb pseudolosowych o rozkadzie normalnym
dnorm(x,m,s) - gsto prawdopodobiestwa
pnorm(x,m,s) - dystrybuanta
15
cnorm(x)
- dystrybuanta o redniej 0 i wariancji 1
qnorm(p,m,s) - funkcja odwrotna do dystrybuanty
Dla rozkadu Weibull'a:
rweibull(m,s) - generuje wektor liczb pseudolosowych o rozkadzie Weibull'a
dweibull(x,s) - gsto prawdopodobiestwa
pweibull(x,s) - dystrybuanta
qweibull(p,s) - funkcja odwrotna do dystrybuanty
4.6.5. Funkcje tekstowe
- Poczenie dwu cigw znakw: do tekstu S1 dokleja tekst S2
concat(S1,S2)
- Wywietla tekst S jako komunikat o bdzie
error(S)
- Oblicza ile znakw jest w tekcie S
strlen(S)
- Konwertuje tekst S (zoony z cyfr) na liczb
str2num(S)
- Konwertuje liczb x na tekst (zoony z cyfr)
num2str(x)
search(S,SubS,m) - Wyszukiwanie fragmentu SubS w tekcie S poczwszy od pozycji m
substr(S,m,n)
str2vec(S)
vec2str(v)
4.7.
zwraca numer pozycji na jakiej znaleziono fragment tekstu lub (-1) jeli
nie znaleziono
- Zwraca fragment m znakw wycitych z tekstu S poczwszy od znaku
na pozycji n
- Przetwarza cig znakw (tekst) na wektor ich kodw ASCII
- Przetwarza wektor kodw ASCII na cig znakw o takich kodach
Pisanie wyrae.
x+y /p +q
Klawisz SPACJA powiksza zaznaczony niebieskimi liniami obszar co pokazuj przejcia z
rysunku (a) do (b) oraz z (c) do (d).
Nie uycie adnego z tych dwu sposobw da bdny rezultat (odmienny od danego).
16
Mimo podobiestwa do swobodnego zapisu matematycznego w Mathcadzie obowizuj reguy jzyka formalnego zapewniajce jednoznaczno zapisu a m.in. odbiegajce od
stosowanych przez matematykw uproszcze zapisu.
Pamitajmy wic aby w obliczeniach w Mathcadzie:
cz uamkow liczby oddziela kropk
nie pomija nigdy znaku mnoenia
uywa tylko nawiasw okrgych
po nazwie kadej funkcji zawsze umieszcza nawiasy a w nich argumenty funkcji np.:
sin(X) a nie sinX
uywa klawisza spacji (lub w wersji 6 klawiszy pionowych strzaek) aby zaznaczy
(niebiesk pramk) fragment wyraenia ktrego dotyczy kolejny operator dziaa.
operatory i symbole matematyczne wprowadza myszk z odpowiednich (wczonych
uprzednio) palet lub odpowiednimi klawiszami
wykadnik potgi nie moe by pisany przy nazwie funkcji posiadajcej argumenty np.:
nie wolno pisa sin2x lub sin2(x) a naley pisa: sin(x)2 lub (sin(x))2
4.8.
Jeli chcemy by Mathcad obliczy i wywietli warto wyraenia, ktre w szczeglnoci moe by pojedyncza zmienn (dowolnego typu) wystarczy napisa to wyraenie a po
nim znak rwnoci. A wic posta tego typu regionu (czy raczej instrukcji) to:
wyraenie =
Jest to polecenie dla Mathcad'a: "wywietl warto wyraenia"
Tabela 6. Przykady regionw wywietlajcych warto
Przykad
Objanienie
1
1
5
3.71x2+y3=
delta1=
Jak wida najprostszym przypadku (rzadko stosowanym) mona uywa MathCAD'a
jak kalkulatora do bezporednich dziaa na liczbach - piszc wyraenia koczone znakiem
rwnoci traktowanym przez Mathcad'a jako rozkaz: "oblicz i wywietl warto".
Nie zalecam jednak uywania Mathcada jako kalkulatora, jest to nieoptymalne z kilku
powodw:
1. nie da si objani zmiennych bo ich nie ma
2. przy kadej zmianie danych trzeba zmienia wzr co moe by kopotliwe i
prowadzi do pomyek
4.8.1. Precyzja wynikw
Uytkownik moe ustali ile cyfr po kropce dziesitnej ma by wywietlanych w wynikach.
Dla wszystkich wynikw trzeba w tym celu wywoa z menu Format-Result okno dialogowe
(rys.6) i okreli w nim Number of decimal places.
17
a)
4.9.
, b)
Zmienne
zmienna znakowa:
x4 := "Ala ma kota"
W Mathcadzie obowizuj jednakowe reguy tworzenia nazw dla wszelkich typw a wic nie
mona po nazwie rozpozna typu zmiennej
Reguy te s nastpujce:
18
Nazwy zmiennych mog by wieloliterowe, mog zawiera tylko due i mae litery
alfabetu angielskiego oraz cyfry i podkrelnik (shift minus) ale musz zaczyna si
od litery.
Mathcad rozrnia due i mae litery ! A wic nie dziwmy si kiedy podstawimy
"SILA:=5" e zmienne "sila" oraz "Sila" s nieokrelone.
Wszystkie znaki w nazwie zmiennej musz mie ten sam format (m.in. rodzaj
i wielko czcionki). Mathcad 2001 rozrnia zmienne napisane rnymi czcionkami
Nazwy zmiennych musz by rne od nazw funkcji oraz nazw staych Mathcad'a
i nazw jednostek miar. Na przykad "m" to metr i nie mona oznacza masy przez
"m", dlatego lepiej uywa nazw wieloliterowych na przykad "masa1", "masa2" lub
nazw z numerkami m1, m2 i.tp.
Nazwy zmiennych skalarnych (t.zn. nie wektorowych i nie indeksowanych) mog
mie u dou oznaczenie przy wpisywaniu poprzedzane kropk (np.: H.max da na
ekranie Hmax). Oznaczenie dolne poprzedzane kropk NIE jest indeksem przyjmujcym wartoci liczbowe i jeli miaoby si nam myli z indeksami to lepiej go nie
stosowa (np.: napisa Hmax).
19
Jeli jednak chcemy podstawia wartoci danych (lub np.: definiowa nowe jednostki
miar) nie na pocztku dokumentu lecz na jego kocu to suy do tego
globalna definicja zmiennych o oglnej postaci:
zmienna wyraenie
Warto zmiennej zdefiniowanej globalnie jest dostpna dla wszystkich definicji
lokalnych w caym dokumencie. W zbiorze definicji globalnych te obowizuje kolejno:
najpierw dane potem obliczenia. Takie cechy definicji globalnych wynikaj z faktu, e po
uruchomieniu oblicze najpierw wykonywane s po kolei wszystkie definicje globalne a
nastpnie (w drugim przebiegu) wykonywane s po kolei wszystkie definicje lokalne.
4.12. Zadania
4.12.1.Jednostki miar, kolejno definicji
Wyznacz drog w ruchu jednostajnie przyspieszonym najpierw przepisujc to co poniej a
potem poprawiajc zgodnie z poznanymi reguami tak aby uzyska wynik. Zmie jednostki w
wyniku z metrw na kilometry.
5. Funkcje uytkownika.
5.1.
Jak wspomniano, Mathcad udostpnia bogaty zbir gotowych funkcji zwanych wbudowanymi, jednak w wielu przypadkach uytkownik musi zdefiniowa now wasn funkcj.
Podam dwa typy takich przypadkw:
1. Generowanie tabeli wartoci i/lub wykresu dla dowolnej funkcji jednej zmiennej
zadanej w okrelonym przedziale jako cig arytmetyczny
2. Zdefiniowanie funkcji dla wielokrotnego wykonywania tych samych dziaa na
rnych argumentach
Definicja funkcji musi mie nastpujc budow:
nazwa_funkcji(lista_argumentw) := wyraenie zawierajce argumenty
a wic musimy:
wymyli nazw dla nowej funkcji,
po nazwie obowizkowo musz wystpi nawiasy okrge
a nawiasach umieszczamy argumenty formalne czyli nazwy zmiennych od ktrych
warto funkcji zaley, pooddzielane od siebie przecinkami,
dalej wpisujemy znak podstawiania (dwukropek na klawiaturze)
a po jego prawej stronie podajemy przepis na obliczanie funkcji w postaci wyraenia
zawierajcego argumenty te same co po lewej stronie.
Argumenty formalne w definicji funkcji nie musz mie adnych wartoci gdy nie s
uywane do obliczania a jedynie do okrelenia sposobu obliczania, ktry bdzie realizowany
tyle razy ile razy funkcj wywoamy to znaczy uyjemy w wyraeniach lub jako wyraenie.
Natomiast przy kadym wywoaniu, parametry zwane wtedy aktualnymi musz mie
konkretne wartoci, niezalenie od tego czy oznaczone s takimi samymi czy innymi
nazwami zmiennych a w szczeglnoci mog one by dowolnymi wyraeniami o okrelonej
wartoci.
Zdefiniujmy funkcje "kwadrat plus jeden" i niech nazywa si "kwp1":
21
kwp1( x)
x.x 1
Jak wida Mathcad nie sygnalizuje ze x nie zdefiniowano wczeniej poniewa definicja
funkcji (inaczej ni definicje zmiennych) pozwala stosowa po prawej stronie zmienne
dotychczas niezdefiniowane ale tylko te ktre po lewej stronie zostay zapisane w nawiasie po
nazwie funkcji czyli zadeklarowane jako argumenty funkcji. A wiec gdybymy napisali:
fp( z)
z x
a 7
1.5) = 157.25
kwp1( 3)
18.4 kwp1( 4.7325)
q = 0.239
2.x. y
18.z
5.2.
Zadania
a) Napisz funkcj, ktra oblicza dugo odcinka na paszczynie jeli dane s wsprzdne
punktu pocztkowego i kocowego. Zastosuj do obliczenia dugoci bokw trjkta gdy dane
s jego wierzchoki: A, B, C
b) Dany jest kwadrat o boku a i dolnym lewym wierzchoku P1 oraz kwadrat o boku b
i dolnym lewym wierzchoku P2 jak na rysunku poniej. Napisa funkcj obliczajc pole
trapezu i zastosowa dla obliczania czterech trapezw ktre powstay.
22
:=
pierwszy
element cigu
drugi
element cigu
..
ostatni
element cigu
Jak wida kocowa warto 0.9 nie zostaa osignita gdy czwarte dodanie przyrostu 0.2
wygenerowaoby warto wiksz ni 0.9
UWAGI:
A. Symbolu [..] nie wolno wpisywa przy pomocy kropek ale naley uy klawisza [;] lub
przycisku [m..n] z palety "Matrix". A wic przy wpisywaniu z klawiatury lepiej
zapamita tak definicj:
pierwszy
drugi
ostatni
zmienna :
,
;
element cigu
element cigu
element cigu
B. mona pomin drugi element cigu jeli przyrost ma by rwny 1
C. podana definicja jest jedynym sposobem definiowania zmiennej zakresowej natomiast nie
da si zdefiniowa nowej zmiennej zakresowej przy uyciu ju zdefiniowanej. Na
przykad mamy cig liczb parzystych: p := 0, 2 .. 6
i sprbujemy na podstawie p zdefiniowa cig liczb nieparzystych n, to skoczy si to
jedynie komunikatem o bdzie:
23
6.2.
wiczenia
6.2.1. Przykad
Objanienia na przykadzie: Aby zdefiniowa cig a - kwadratw liczb nieparzystych od 1 do
11 najpierw trzeba zdefiniowa indeks (wskanik) elementw cigu (jako zmienn
zakresow):
wpisz: i:0;5 (na ekranie pojawi si: i : = 0 .. 5)
Aby wpisa indeks mona poprzedza go nawiasem prostoktnym otwierajcym np: a[i lub
klikn odpowiedni przycisk na palecie macierzowej. Wpisz:
a=
Uwaga: domylnie elementy wektorw numerowane s od ZERA. Mona to zmieni
zmieniajc z menu MATH warto zmiennej ORIGIN na 1
6.2.2. Zadania
a) Zdefiniuj indeks j oraz cig :
b) Zdefiniuj cig o z gry zadanych wartociach: 5, 13.5, -2, 0.5, 11, 856.2 - tak wanie je
wpisujc po znaku podstawiania.
Kady cig jest zarazem wektorem co mona sprawdzi wpisujc np.:
a= oraz b=
Mona te wywietli warto tylko jednego elementu na przykad:
c) Zdefiniuj zmienne:
i - ma si zmienia od zera do 9 co 1
j - ma przyjmowa wartoci nieparzyste od 1 do 15
p - ma si zmienia od (-7,4) do 8,2 co 0,2
(Pamitaj o kropce dziesitnej) Wywietl wartoci tych zmiennych:
i=j=p=
25
7. Wektory i macierze
7.1.
Wybrane operacje
2
3
4
5
6
kolumna z macierzy
7
transponowanie macierzy
8
symbol zakresu "do ..."
9
iloczyn skalarny
10
iloczyn wektorowy
Pierwszy przycisk suy do wprowadzenia macierzy lub wektora z klawiatury. Po jego
klikniciu pojawi si okno dialogowe w ktrym trzeba poda liczb wierszy (rows) i kolumn
(columns) nowej macierzy. Po zatwierdzeniu pojawi si pusta macierz ktrej zawarto trzeba
wpisa. Elementami macierzy mog by nie tylko liczby ale take wyraenia typu liczbowego
oraz stae lub zmienne typu tekstowego (string). W jednej macierzy mog wystpowa
elementy rnych typw:
Warto zmiennej ORIGIN mona zmieni na jeden albo z menu Math albo przez
podstawienie globalne jak to pokazano poniej. Przy okazji pokazano operacje transponowania macierzy oraz wybierania pojedynczych kolumn:
7.2.
27
1 12
3 1
6
5
2
4
3
5
5
60
1 7
40
10
25
12
34
3 2
56
ROZWIZANIE:
x
a 1 .c
4.872
28.758
31.561
x=
16.726
48.503
41.561
34.991
51.838
28
8. Rwnania i nierwnoci
8.1.
Pierwiastki wielomianu
Pierwiastki wielomianu w(x), (zwane te miejscami zerowymi wielomianu) to nic innego jak
rozwizanie rwnania:
w(x)=0
Na wykresie y = w(x) pierwiastki te mona odczyta jako wartoci x w punktach w ktrych
y=0 czyli w ktrych wykres przecina o x.
Starsze wersje Mathcad'a dysponuj funkcj root pozwalajca wyznaczy pojedynczy
pierwiastek wielomianu. W nowych wersjach funkcja polyroots wyznacza wszystkie
pierwiastki.
Niech przykadowy wielomian ma posta: x3 10x +2
Szukamy wic rozwiza rwnania: x3 10x +2=0 a do tego w Mathcadzie wystarcz nam
dwie operacje:
1) Zdefiniowanie wektora (n+1) wspczynnikw wielomianu jeli wielomian jest stopnia n.
Wektor wspczynnikw musi rozpoczyna si od wyrazu wolnego i nie mona pomin
wspczynnikw zerowych. A wic dla naszego przykadu bdzie to wektor v:
2
10
0
1
p ( x)
x3
10. x
4 , 3.99. . 4
0, 1. . 2
29
p ( x)
p r
j
x, r
j
8.2.
x2 y2 6
x y 2
x> a
okrg
prosta
warunek (nierwno)
Find( x , y)
x1 = 2.4142356
y1 = -0.4142356
8.3.
Zadania
9. Wykresy
9.1.
X-Y plot
Polar plot
(biegunowy R, )
wykresy
trjwymiarowe
9.2.
Formatowanie wykresu
9.3.
ZOOM:z menu X-Y PLOT (gdy wykres kliknito) wyprbuj opcj ZOOM - zaznacz myszk
powikszany fragment wykresu zawierajacy punkt przecicia wykresw.
TRACE: podobnie wyprbuj opcje TRACE - LEDZENIE - wybierz klikniciem punkt
przecicia wykresw i odczytaj jego wsprzdne:
9.4.
Wykres trjwymiarowy
32
Mathcad nie wywietli na og caej macierzy ale po klikniciu wewntrz pojawi si paski
przewijania.
A teraz wstawiamy wykres trjwymiarowy (wybrany z palety przyciskw) i w
jedynym znaczniku tego wykresu wpisujemy nazw macierzy. Nastpnie - po podwjnym
klikniciu wykresu formatujemy go ustalajc typ powierzchniowy (Surface plot) i uycie
kolorw.
33
Spis treci
1. Oglna charakterystyka Mathcad'a......................................................................................... 1
1.1. Uruchamianie Mathcad'a.................................................................................................2
1.2. Elementy ekranu Mathcad'a............................................................................................ 2
1.3. Kursory............................................................................................................................ 4
1.4. Klawiatura....................................................................................................................... 4
1.5. Dokument i jego skadowe - regiony.............................................................................. 4
2. Podstawy tworzenia dokumentw w Mathcadzie................................................................... 5
2.1. Podstawowe zasady.........................................................................................................5
2.2. Przykad opracowania prostego dokumentu. ..................................................................6
2.3. Edycja regionw..............................................................................................................8
3. Regiony tekstowe. .................................................................................................................. 9
3.1. Wprowadzanie tekstu...................................................................................................... 9
3.2. Wprowadzanie polskich liter...........................................................................................9
3.3. Formatowanie akapitw i czcionek...............................................................................10
3.4. Zadania.......................................................................................................................... 10
3.4.1.Polskie litery........................................................................................................... 10
3.4.2.Akapity (paragrafy) i wyrwnywanie tekstu na stronie......................................... 10
4. Typy regionw matematycznych i ich podstawowe elementy............................................. 10
4.1. Podstawowe typy regionw matematycznych.............................................................. 11
4.2. Symbole matematyczne. Wprowadzanie symboli z klawiatury....................................11
4.3. Stae liczbowe, wektory, macierze................................................................................ 13
4.4. Stae i zmienne wbudowane. ........................................................................................ 13
4.5. Wybrane funkcje Mathcad'a..........................................................................................14
4.5.1.Funkcje trygonometryczne i odwrotne do nich (cyklometryczne)........................ 14
4.5.2.Funkcje wykadnicze i logarytmiczne.................................................................... 14
4.5.3.Funkcje zaokrglenia..............................................................................................14
4.5.4.Funkcje do rozwizywania rwna........................................................................ 14
4.5.5.Funkcje warunkowe................................................................................................15
4.5.6.Funkcje do operowania na plikach dyskowych......................................................15
4.6. Nieco wicej funkcji Mathcad'a.................................................................................... 15
4.6.1.Funkcje impulsowe.................................................................................................15
4.6.2.Transformata Fouriera............................................................................................ 15
4.6.3.Podstawowe funkcje statystyczne.......................................................................... 15
4.6.4.Rozkady prawdopodobiestwa..............................................................................15
4.6.5.Funkcje tekstowe.................................................................................................... 16
4.7. Pisanie wyrae. ...........................................................................................................16
4.8. Wywietlanie wartoci wyrae i zmiennych............................................................... 17
4.8.1.Precyzja wynikw...................................................................................................17
4.8.2.Obliczenia kalkulatorowe zadania.......................................................................18
4.9. Zmienne.........................................................................................................................18
4.10. Lokalne i globalne definicje zmiennych..................................................................... 19
4.11. Fizyczne jednostki miar...............................................................................................20
4.12. Zadania........................................................................................................................ 21
4.12.1.Jednostki miar, kolejno definicji....................................................................... 21
5. Funkcje uytkownika. .......................................................................................................... 21
5.1. Definiowanie nowych funkcji....................................................................................... 21
5.2. Zadania.......................................................................................................................... 22
6. Zmienne zakresowe i indeksowane. Tabelaryzacja funkcji..................................................23
34
35